www.turnleftthai.blogspot.

com เลี้ยวซ้าย ฉบับที่ 66 ธันวาคม 53 ราคา 20 บาท

แนวคิดสังคมนิยม
มาร์คซิสต์
กับการต่อสู้เพื่อ
ประชาธิปไตยของ
คนเสื้อแดง
โดย ลั่นทมขาว
หน้า 8

ธงชาติ
กับฉากมายา
ชาตินิยมไทย
โดย ภูวน หงดิน

หยุดควบคุม หน้า 16

ร่างกายสตรี ทำ�ไมสตรีไทย
ต้องมีสิทธิ
ทำ�แท้งเสรี
โดย ใจ อึ๊งภากรณ์

เวรกรรม
หน้า 10

Coming Soon ปฏิรูปประเทศไทย

ฉายพร้อมกันทั่วโลก ธันวาคมนี้ ให้ประชาชน
ทุกโรงภาพยนต์ไม่มีฉาย หาชมได้ เป็นใหญ่
ทางอินเตอร์เน็ต เครือ youtube
และ facebook ในแผ่นดิน
ที่มา : www.facebook.com โดย พจนา คำ�หนัก
หน้า 3
กลับหัวเป็นหาง
โดย กองบรรณาธิการ

การลงโทษคนในสังคมมีประโยชน์ไหม?
เราถูกสอนว่ากฎหมายที่เราเห็นในปัจจุบัน ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อลงโทษผู้กระทำ�ความผิดที่ฝ่าฝืนกฎของสังคม “เพราะสังคมต้อง
ปกป้องความสงบเรียบร้อย” โดยมีการวิวัฒนาการของกฎหมายมาอย่างต่อเนื่อง เช่นในอดีตการขโมยต้องถูกลงโทษโดยการโบย 20 ที
หรือการทำ�ร้ายร่างผู้อื่นทำ�ให้ต้องถูกจำ�คุกหรือประหารชีวิต
แต่ปรากฏการณ์ในโลกจริงที่นำ�ไปสู่การตั้งคำ�ถามต่อความเชื่อแบบนี้คือ การที่ชนชั้นสูงหรืออำ�มาตย์อยู่เหนือกฎหมายบ้านเมือง
อาทิเช่น คนบางคนไปยิงคนอื่นตายแต่ไม่ต้องติดคุกเพราะมีอิทธิพล บางคน “ติดคุก” แต่ตัวไม่อยู่จริงเพราะมีเงินประกันตัว กฎหมายมี
ช่องโหวมากมายที่คนชั้นสูง คนรวยหรือเสื้อเหลืองใช้ได้ หลายคนจึงสรุปตามแนวมาร์คซิสต์ว่ากฎหมายน่าจะเป็นเรื่องชนชั้น คือเป็นกฎที่
ชนชั้นปกครองออกเพื่อควบคุมคนที่ถูกปกครอง และไม่ใช่ “กฎของสังคม” ที่ทุกคนร่วมตกลงกันเพื่อความสงบและความยุติธรรม
ตั้งแต่กำ�เนิดสังคมชนชั้น ผู้ที่มีอำ�นาจ ผู้ที่ขูดรีด หรือผู้ควบคุมกรรมสิทธิ์ต่างๆ ซึ่งเป็นชนชั้นปกครอง มักร่างกฎหมายออกมาเพื่อ
กันไม่ให้เกิดการท้าทายอำ�นาจและอภิสิทธิ์ของตน การท้าทายจากเบื้องล่าง ซึ่งบ่อยครั้งถูกมองว่าเป็น “การกบฏ” หรือ “การขโมย” คงไม่
เกิดถ้าไม่มีความเหลื่อมล้ำ�ทางอำ�นาจและทรัพย์สินแต่แรก พูดง่ายๆ ปัญหาการท้าทายอำ�นาจเบื้องบน มาจากการที่สังคมไม่มีความ
ยุติธรรมนั้นเอง
ชนชั้นปกครองใช้อำ�นาจและความรุนแรงเป็นประจำ� มีการปราบปราม ทำ�ร้ายฆ่าประชาชน อย่างเช่นที่เราเห็นที่ราชประสงค์ ผ่าน
ฟ้า ตากใบ หรือราชดำ�เนินในกรณีพฤษภา๓๕ ฯลฯ แต่ที่แย่ที่สุดคือ ชนชั้นปกครองกลับอ้างความชอบธรรมในการก่ออาชญากรรมดัง
กล่าว ผ่านกระบวนการของกฎหมาย ดังนั้นผู้ที่ไม่ได้กระทำ�ความผิดกลายเป็นผู้ผิดไปในสังคมชนชั้น
ในกรณีการปล้นขโมยหรือทำ�ร้ายร่างกาย หลายคนในขบวนการประชาธิปไตยสากล อธิบายและวิจารณ์การใช้กฎหมายในการ
ลงโทษพลเมืองว่า ไม่ได้ทำ�ให้อาชญากรรมลดลงแต่อย่างใด เพราะเป็นการพยายามแก้ปัญหาที่ปลายเหตุหลังจากที่มีผู้กระทำ�ความผิดไป
แล้ว เราควรดูว่าสาเหตุของอาชญากรรมมาจากอะไร มีอะไรที่ทำ�ให้คนเหล่านั้นกระทำ�ความผิด ทำ�ไมบางคนมีนิสัยใจคอที่ดูโหดร้าย
เราต้องพิจารณาว่าบางครั้งคนยากจนตกงาน เครียด หมดความหวัง จนไม่มีทางออกนอกจากการปล้น จี้ ขโมย โกง สภาพแวดล้อม
ของสังคมเป็นส่วนสำ�คัญให้เกิดปัญหา แต่สิ่งที่เพิ่มความสลับซับซ้อนคือทำ�ไมบางคนในสถานการณ์คล้ายกัน เช่นยากจนเท่ากัน ถูกกดดัน
เท่ากัน กลับไม่ก่ออาชญากรรม แต่แน่นอน มันไม่ใช่เรื่อง “คนดี” กับ “คนชั่ว” เพราะไม่มีใครเกิดมาดี หรือเกิดมาชั่ว
อีกแง่หนึ่งของกฎหมายที่ต้องพิจารณาคือ “โทษ” ตามกฎหมาย เป็นวิธีการสกัดกั้นป้องกันไม่ให้เกิดอาชญากรรมในอนาคต หรือ
เป็นการแก้แค้น?? เพราะดูเหมือนจะเน้นการแก้แค้นมากกว่า เพื่อสร้างความพึงพอใจในหมู่พลเมืองว่าคนทำ�ผิดรับโทษไป แทนการ
แสวงหาทางออกไม่ให้เกิดอีกจริงๆ ความรุนแรงในการลงโทษกลับกลายเป็นการโต้ตอบแบบ “ตาต่อตา ฟันต่อฟัน” ที่สุดขั้วคือการประหาร
ชีวิต ตายแล้วตายเลย ไม่มีโอกาสให้ใครปรับตัวได้ และถ้าเป็นคนบริสุทธิ์ที่ถูกพิพากษาผิด ก็จะโดนฆ่าฟรีๆ
ในโลกใบใหม่ที่เราจะร่วมกันสร้าง เราต้องยกเลิกการกดขี่ขูดรีด เราจะลดความเหลื่อมล้ำ�ผ่านการบริการพลเมืองในเรื่องพื้นฐานฟรี
เช่นการรักษาพยาบาล การศึกษา ที่อยู่อาศัย เป็นต้น เราอยากสร้างโลกแบบที่ไม่มีใครจำ�เป็นต้องไปขโมยอะไร แต่การกระทำ�ผิดกฎใหม่
ของสังคม อาจยังคงมีบ้าง คนใช้เวลาเปลี่ยนนาน บางเรื่องเกี่ยวข้องกับอารมณ์ด้วย คนบ้าสติเสียคงมีบ้าง
ดังนั้นคำ�ถามสำ�คัญคือการลงโทษในระบบสังคมนิยมจะมีหรือไม่? ถ้าการลงโทษคือการแก้แค้น ไม่น่าจะมีการลงโทษเลย สิ่งที่เข้า
มาแทนคือการสกัดกั้นคนอันตรายออกจากสังคม แต่วิธีการสกัดไม่จำ�เป็นต้องโหดร้ายหรือป่าเถื่อน ไม่ต้องจำ�คุกในสถานภาพที่โหดร้าย
แค่สกัดไม่ให้เป็นภัยต่อผู้อื่นก็พอ
ในยุคนี้ คุกเต็มไปด้วยคนที่ทำ� “ผิด” ฐานลักขโมย หรือค้ายาเสพติด ซึ่งล้วนแต่มีต้นกำ�เนิดจากสภาพสังคม และควรถูกแก้ที่ต้นเหตุ
ดังนั้นในสังคมอารยะ เราควรยกเลิกคุกสำ�หรับคนส่วนใหญ่ และควรยกเลิกโทษประหาร ซึ่งเป็นการใช้ความป่าเถื่อนแบบ “ตาต่อตา”
ในโลกที่อาศัยหลัก “ตาต่อตา” คนส่วนใหญ่ในสังคมจะ “ตาบอด” ถึงหลักความยุติธรรม

เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 2

ประชาธิปไตยแรงงาน
โดย พจนา คำ�หนัก
ผู้เขียนได้เข้าร่วมเคลื่อนไหวทางการเมืองและชุมนุมใหญ่กับ
ขบวนการคนเสื้อแดง ซึ่งได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้จากพวกเขา จึงขอ
เสนอว่า สงครามทางชนชัน้ ทีป่ ระกาศจากฝ่ายเสือ้ แดงต้องมีแนวทาง
เปลีย่ นแปลงระบอบอำ�มาตยาธิปไตยทีเ่ ป็นรูปธรรมชัดเจนในตอนนี้
หรืออย่างน้อยก็ควรมีคำ�ถามสำ�คัญออกมาแล้วว่า จะเปลี่ยนแปลง
ประเทศไทยให้ประชาชนเป็นใหญ่ในแผ่นดินได้อย่างไร เพราะฝ่าย
สนับสนุนอำ�มาตย์กำ�ลังสร้างกระแสช่วงชิงการปฏิรูปประเทศไทย
โดยตั้งโจทย์ใหญ่ของประเทศนี้ คือปัญหาโครงสร้างอำ�นาจในการ
จัดสรรทรัพยากรและปัจจัยการผลิตทีไ่ ม่เป็นธรรมทีน่ �ำ ไปสูก่ ารสร้าง
ความเหลื่อมล้ำ�ระหว่างคนรวยกับคนจน ซึ่งผู้เขียนเห็นว่า นี่แหละ
คือปัญหาใหญ่แต่ทว่ามีค�ำ ถามต่อไปอีกว่า จะปฏิรูปได้ยังไง ถ้าไม่
เปลีย่ นแปลงโครงสร้างอำ�นาจของชนชัน้ นำ�ก่อน?? เพราะเป็นสาเหตุ
ของปัญหาใหญ่ดังว่านั้น
การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างอำ�นาจของชนชั้นนำ�ทางการเมือง
และเศรษฐกิจ (อาจเรียกรวมกันว่าโครงสร้างอำ�นาจของชนชั้น
อำ�มาตย์) ซึ่งแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติเสนอ
แนวทางเช่นนีอ้ ยูแ่ ล้ว แต่เสนอข้อเรียกร้องด้วยการยุบสภาก่อน และ
เสนอให้ได้ชยั ชนะตรงนีอ้ ย่างเด็ดขาด เพื่อให้มกี ารเลือกตัง้ ใหม่ตาม
กติกาของระบอบประชาธิปไตย ซึ่งมีความเป็นไปได้ในการเปลี่ยน
ขั้วอำ�นาจและการนำ�ประชานิยมแบบไทยรักไทยมาใช้อีก
ประเด็นที่จะนำ�เสนอต่อขบวนการคนเสื้อแดงมี
3 ประเด็นคือ
1) สงครามทางความคิดระหว่างสองฝ่าย คือฝ่ายเสื้อแดงกับ
ฝ่ายอำ�มาตย์
2) การต่อสู้เพื่อสร้างความมั่นคงให้แก่ระบอบประชาธิปไตย
และ
3) ข้อเสนอการยกระดับการเมืองของคนเสื้อแดง
1. สงครามทางความคิดระหว่างฝ่ายเสื้อแดงกับ
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 3
ปฏิรูป
ประเทศไทย
ให้ประชาชน
เป็นใหญ่ในแผ่นดิน
ฝ่ายอำ�มาตย์
การได้พูดคุยแลกเปลี่ยนกับคนเสื้อแดงหลากหลายอาชีพซึ่ง
เป็นคนชั้นล่างและชนชั้นกลางบางส่วน ทำ�ให้เห็นแล้วว่า พวกเขา
ได้เติบโตทางความคิด มีเหตุมีผล มีวุฒิภาวะทางอารมณ์เหนือกว่า
ฝ่ายเสื้อเหลือง และกล้าเผชิญหน้าทุกรูปแบบกับชนชั้นอำ�มาตย์
ปัจจุบันที่ยังคงกุมชัยชนะทางการเมืองเหนือประชาชนคนธรรมดา
มานานหลายปี
มีหลายคำ�ถามที่เกี่ยวข้องกับเสื้อแดงที่เราต้องตอบ และบาง
ส่วนก็มีการตอบกันไปแล้ว เช่น ทำ�ไมคนเสื้อแดงถึงรักทักษิณ ทั้งๆ
ที่ก่อนหน้าก็ไม่ใช่นายกรัฐมนตรีที่สมบูรณ์แบบนัก เพราะด้านหนึ่ง
ใช้แนวนโยบายเสรีนิยม ให้นายทุนเอกชนมีบทบาทในการแสวงหา
ผลกำ�ไรจากสมบัติสาธารณะที่หล่อเลี้ยงคนส่วนใหญ่ของประเทศ
เช่น น้ำ� ไฟฟ้า โทรศัพท์ รถไฟ เป็นต้น และละเมิดสิทธิมนุษยชน
ของคนในภาคใต้ สงครามยาเสพติด นอกจากรักทักษิณแล้ว คนเสื้อ
แดงบอกว่า สูเ้ พือ่ ความเป็นธรรมเพือ่ ประชาธิปไตย ทว่าประชาธิปไตย
ในความหมายของเขาคืออะไรบ้าง ทำ�ไมหลายคนยอมเสียสละชีวิต
ของตัวเองเพือ่ แลกกับเป้าหมายเฉพาะหน้าคือการยุบสภา แทนทีจ่ ะ
รอเป้าหมายที่ยาวอีกหน่อย
ส่วนความคิดของชนชั้นอำ�มาตย์ ตั้งแต่ระดับคนทั่วไปจนไป
ถึงระดับนำ� ที่มีท่าทีและจุดยืนสนับสนุนการทำ�รัฐประหารทำ�ลาย
รัฐบาลจากการเลือกตั้ง และส่วนใหญ่เต็มไปด้วยการใช้โวหารเล่น
ลิน้ หรือโกหกตัวเองและคนอืน่ อย่างหน้าตาเฉย เพือ่ เอาชนะขบวนการ
ประชาชนผูเ้ รียกร้องประชาธิปไตย เขาร่วมมือกับสือ่ กระแสหลัก แก้
ต่างให้ฝ่ายตนว่า ไม่มีชนชั้นอยู่จริง ไม่มีสองมาตรฐาน หรือถ้ามีก็
เคยเกิดขึ้นแล้วในสมัยรัฐบาลทักษิณ ชินวัตร ไม่มีอำ�มาตย์กับไพร่
แล้วในยุคสมัยปัจจุบนั ทีเ่ ป็นรัฐสมัยใหม่ และเป็นคำ�ล้าสมัย ไร้เหตุผล
ที่จะใช้ นอกจากนี้ยังกล่าวหาว่า คนเสื้อแดงเป็นกบฏ เป็นผู้ก่อการ
ร้าย ล้มเจ้า สร้างความวุ่นวาย ความปั่นป่วนทางเศรษฐกิจ สมควร
จัดการให้เด็ดขาด
และล่าสุดความคิดของฝ่ายอนุรกั ษ์นยิ มของสุเมธ ตันติเวชกุล
เลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา ที่มีทัศนะว่า คนเก่งและดีหายากเหมือน
งมเข็มในมหาสมุทร เพราะคนเก่งมักไม่ดี จึงต้องเร่งสร้างคุณธรรม
และจริยธรรม คือ เราต้องสละประโยชน์ส่วนน้อยของตนเพื่อให้
ประเทศอยู่รอด เพื่อให้ตัวเองได้อยู่บนแผ่นดินไทยนี้ด้วย ในความ
เห็นของผูเ้ ขียน ทัศนะแบบนีส้ ร้างปัญหาอย่างใหญ่หลวงให้แก่สงั คม
ไทย เพราะความคิดนามธรรมสร้างภาพลวงตานีซ้ อ่ นเจตนาทีว่ า่ เขา
ต้องการคนเก่งคนดีทรี่ บั ใช้ชนชัน้ นำ� ประชาชนควรต้องสละประโยชน์
ของตัวเองเพื่อให้ชนชั้นนำ�คงอยู่ และต้องอยู่ในกรอบศีลธรรมของ
ชนชั้นนำ�เพื่อจะได้มีแผ่นดินไว้ซุกหัวต่อไป คนเก่งต้องรับใช้ชนชั้น
นำ� ทำ�ให้คำ�ว่า “ประชาชน” ไร้ความหมาย และไร้อำ�นาจเพื่อมอบ
ศักยภาพความเก่งไปรับใช้พวกเขาให้เข้มแข็งและมั่งคั่งต่อไป
สำ�หรับความคิดของฝ่ายแรงงานซีกเหลืองที่รับใช้อุดมการณ์
ชาตินยิ ม ยอมรับการทำ�รัฐประหาร ทำ�ลายระบอบประชาธิปไตยเพือ่
แลกกับการเอาชนะนายทุนทักษิณทีค่ อรัปชัน่ กลับไปสร้างความเข้ม
แข็งให้ชนชั้นนำ�ยิ่งขึ้น ในขณะที่ตัวเองอ่อนแอเกินกว่าที่จะเสนอรูป
แบบการต่อสู้ที่ดีที่สุดให้แก่ผู้ใช้แรงงาน คนธรรมดา เน้นการล็อบบี้
เข้าหาผู้ใหญ่ และไม่มีความสามารถที่จะทำ�งานมวลชนแข่งกับอดีต
พรรคไทยรักไทยด้วยการตั้งพรรคการเมืองแข่งตั้งแต่แรก บวกกับ
ไม่สนใจวิพากษ์วิจารณ์อำ�มาตย์ว่า เป็นนายทุนเช่นเดียวกัน ซึ่งเป็น
นายทุนทีใ่ ช้ระบบอุปถัมภ์ในการสร้างความมัง่ คัง่ และกล่อมเกลาคน
หลงงมงายกับลัทธิชาตินิยม จนทำ�ให้ฝ่ายแรงงานซีกเหลืองลงเอย
ด้วยการเป็นเครื่องมือรับใช้ชนชั้น(ทุน)อำ�มาตย์ต่อไป
ผู้เขียนขอเป็นผู้ปกป้องความคิดของฝ่ายเสื้อแดงชนชั้น
ล่าง ไม่วา่ แกนนำ�ทีน่ �ำ เขาจะเป็นอดีตนักการเมือง นักการเมือง
พรรคเพือ่ ไทย นายทุนรายใหญ่ อำ�มาตย์บางคน อดีตนายทหาร
และนายทหารระดับสูงจำ�นวนหนึ่งก็ตาม ในหัวข้อต่อไปนี้
2. การต่อสู้ของคนเสื้อแดง คือการต่อสู้เพื่อสร้าง
ความเข้มแข็งให้แก่ระบอบประชาธิปไตย
ตลอดระยะเวลาทีเ่ คลือ่ นไหวกับขบวนการคนเสือ้ แดงบนจุดยืน
สำ�คัญคือ ต้านรัฐประหาร ต้านอำ�มาตย์ คัดค้านกฎหมายสองมาตรฐาน
และตอกย้ำ�การสร้างความเท่าเทียมกันด้วยแนวทางรัฐสวัสดิการที่
กำ�ลังเสนออยู่ในขณะนี้ ที่ทุกสถาบันการเมืองการปกครองต้องปรับ
เปลีย่ น ปรับปรุงตนเองให้เห็นหัวคนชัน้ ล่าง คนเสือ้ แดงเข้าใจตัวเอง
ว่า เขาต้องการความเป็นอยูท่ ดี่ ผี า่ นการลงคะแนนเสียงเลือกตัง้ เพราะ
จมปลักอยูก่ บั ความเหลือ่ มล้ำ�มาเป็นเวลานาน โดยเลือกพรรคการเมือง
ที่ให้ประโยชน์ตัวเอง แม้จะเป็นประโยชน์ระยะสั้นก็ตาม แต่เป็น
ประโยชน์ทพี่ รรคอืน่ ๆ ไม่เคยเสนอมาก่อน เพราะการมีชวี ติ ทีด่ หี มาย
ถึงการชีวิตที่มีศักดิ์ศรี
กรรมกรหลายคนที่ผู้เขียนเคยสัมผัส เขาชอบนโยบายประชา
นิยม 30 บาทรักษาทุกโรคและกองทุนหมูบ่ า้ น แม้เขาจะไม่ได้ประโยชน์
โดยตรงแต่พ่อแม่ครอบครัวที่ชนบทได้รับเต็มๆ ซึ่งก็อาจจะขัดแย้ง
กับตัวเขาเองว่า รัฐบาลทุกสมัยไม่เคยมีนโยบายค่าจ้างที่เป็นธรรม
ให้สวัสดิการที่ดี และคุ้มครองสหภาพแรงงานให้พ้นจากการรังแก
ของนายจ้าง เขาก็ยังยินดีที่จะเลือกอดีตพรรคไทยรักไทย ทั้งเพราะ
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 4
ไม่มตี วั เลือกทีด่ อี กี แล้ว ด้วยเหตุนเี้ ราจึงเข้าใจว่า ผูเ้ ฒ่าผูแ้ ก่ในชนบท
คนจนในเมือง ในต่างจังหวัด คนที่กำ�ลังสร้างฐานะให้หลุดพ้นจาก
ความยากจน พ่อค้าแม่ค้า นักธุรกิจระดับเล็ก กลาง ลูกจ้างที่ไม่มี
สหภาพของตัวเอง ล้วนกระโจนลงมาสู้กับผู้กุมอำ�นาจรัฐอันใหญ่โต
ขณะนี้ แม้จะถูกดูหมิน่ เหยียดย่�ำ ว่าโง่ และถูกยัว่ ยุจากประชาชนฝ่าย
อำ�มาตย์ (ฟาสซิสต์)
อุดมการณ์หลักของคนเสื้อแดงคือ ยอมรับระบบการเลือกตั้ง
ตัวแทนเข้าสูส่ ภา ยืนยันหลักการเคารพเสียงส่วนใหญ่ ไม่เอาอำ�นาจ
เถือ่ น ไม่เอารัฐประหาร ไม่เอาพรรคการเมืองของอำ�มาตย์ หลายคน
กล่าวตรงๆ ว่า ทุกพรรคการเมืองล้วนใช้ระบบซื้อสิทธิขายเสียงและ
คอรัปชั่นทั่วไป รวมทั้งระบบราชการ แต่มันไม่ควรถูกนำ�มาเป็น
ประเด็นสำ�หรับเหยียดหยามประชาชนคนชัน้ ล่างว่า โง่ทเี่ ลือกนายก
รัฐมนตรีที่โกงกินประเทศให้กลับเข้ามาสมัยที่สอง ซึ่งกลายเป็นข้อ
อ้างหลักของฝ่ายเสื้อเหลืองในการทำ�ลายระบบการเลือกตั้งทั้งหมด
เพื่อเอาชนะปัญหาคอรัปชั่น แต่ทว่าปัญหานี้ยังคงมีให้เห็นทั่วไปใน
สังคมไทย และยิ่งเป็นปัญหาหนักในยุคการปกครองของเผด็จการ
อำ�มาตย์ ยุคแห่งการทำ�ลายอำ�นาจของประชาชนคนส่วนใหญ่ ทีร่ วม
ถึงอำ�นาจการตรวจสอบการทำ�งานของรัฐด้วย
ดังนั้น ประชาธิปไตยในความหมายของเขานี้อยู่ในระดับพื้น
ฐาน แต่เพียงแค่นฝี้ า่ ยอำ�มาตย์และประชาชนทีส่ นับสนุนก็ไม่ยนิ ยอม
ทีจ่ ะให้เขามีเสรีภาพและความเท่าเทียมเทียบกับชนชัน้ กลางและสูง
เพราะคนชั้นล่างถูกทำ�ให้เป็นแค่ฐานคะแนนเสียง ฐานแรงงานค่า
จ้างราคาถูก ฐานเก็บภาษีทางอ้อม เช่น ภาษีมูลค่าเพิ่ม ฐานให้คน
อืน่ ไว้เหยียบหัว ยกตนข่มท่าน โดยทำ�ลายความมัน่ ใจของคนชัน้ ล่าง
เพือ่ ให้เขาต้องแสวงหาทีพ่ งึ่ ทางใจ ไสยศาสตร์ พิธกี รรม และโดยการ
ล้างสมองด้วยอุดมการณ์ชาตินิยม และให้อำ�นาจแก่สถาบันเหล่านี้
ปัญหาทั้งปวงที่เกิดขึ้นกับชนชั้นล่างล้วนมีสาเหตุมาจากการกระทำ�
ของชนชั้นอำ�มาตย์ ดังนั้นเราจึงไม่ใช่ปัญหา อำ�มาตย์นั่นแหละคือ
ตัวปัญหาความขัดแย้งทางการเมือง
3. ข้อเสนอของการยกระดับการต่อสู้ทางการ
เมืองของคนเสื้อแดง
แน่นอนว่าข้อเรียกร้องของคนเสื้อแดง คือ ต่อต้านเผด็จการที่
ทำ�ลายประชาธิปไตย กำ�จัดสองมาตรฐานให้สิ้นไปจากสังคมไทย
ต้องการความเท่าเทียม ความเป็นธรรมต่อหน้ากฎหมาย รวมไป
จนถึงนโยบายทางเศรษฐกิจเพื่อตัวเองให้ดีขึ้นทัดเทียมกับคนรวย
ในสังคม ไม่ดนิ้ รนตรากตรำ�และเจ็บปวดอย่างทีเ่ ป็นอยู่ เสือ้ แดงหลาย
คนมองว่าให้ยุบสภาเสียก่อนแล้วค่อยว่ากันในขั้นตอนต่อไป ส่วน
แนวทาง นปช.ต้องการแก้ไขรัฐธรรมนูญหลังการเลือกตั้งใหม่ ส่วน
จะแก้เรื่องอะไรบ้างนั้นยังไม่ชัดเจน และเรื่องปากท้องคงเป็นเรื่อง
รองลงมาจากข้อเสนอทางการเมืองในตอนนี้ คำ�ถามต่อไปคือ จะ
ตอบโต้ความคิดของฝ่ายตรงข้ามที่ถั่งโถมเข้ามาในกระแสการต่อสู้
ช่วงนีอ้ ย่างไร และจะวางเป้าหมายการต่อสูท้ างการเมืองของฝ่ายตัว
เองอย่างไรให้เกิดการเปลีย่ นแปลงจริงๆ หรือจะเอาประชานิยมเหมือน
เดิม

ข้อเสนอของผู้เขียนคือ
ควรมีการสรุปความคิดจากมวลชน
ระดับล่างสู่ระดับนำ�
ถึงรูปธรรมการสร้างความเข้มแข็ง
ให้แก่ระบอบประชาธิปไตย
และสร้างระบบเศรษฐกิจที่เป็นธรรม
ให้ประชาชนมีฐานะความเป็นอยู่
ที่ดีและมีศักดิ์ศรี
ตอนนีต้ ัวแทนฝ่ายอนุรกั ษ์นยิ มอย่างเจิมศักดิ์ ปิน่ ทอง ยอมไม่
ได้กับการที่จะให้สถาบันพระมหากษัตริย์เป็นเพียงสัญลักษณ์ แต่
บางคนอย่างบวรศักดิ์ อุวรรณโณ อาจจะยินยอมให้แก้ไขกฎหมาย
หมิน่ พระบรมเดชานุภาพได้ เมือ่ มีประชาชนยกประเด็นนีข้ นึ้ มา ส่วน
ฝ่ายนักพัฒนาเอกชนแนวชุมชนนิยม บิดเบือนปัญหาโครงสร้าง
การเมืองโดยบอกให้ไปแก้ไขที่ปัญหาระดับชุมชนเท่านั้น หรืออย่าง
พิภพ ธงไชยบอกว่า ปัญหาอยู่ที่โครงสร้างจริงแต่ขอแก้ภายใต้
โครงสร้างอำ�นาจเดิมทีใ่ ห้นกั วิชาการ เอ็นจีโอ แกนนำ�ภาคประชาชน
ที่ไม่ต่อต้านอำ�มาตย์ทั้งหลายได้เป็นเจ้าภาพแก้ไขในลักษณะบนลง
ล่าง ซึ่งทำ�เหมือนดูดี เพราะมีคนเสนอเรื่องรัฐสวัสดิการ เก็บภาษี
ทางตรงจากคนรวยมากขึ้น และให้ระบุเอาไว้ในรัฐธรรมนูญ แต่ทว่า
เป็นการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจปากท้องเท่านั้น แต่กลับหลีกเลี่ยงที่
จะพูดถึงโครงสร้างการเมืองและอำ�นาจของอำ�มาตย์โดยตรง หรือ
บอกเพียงว่าประชาชนไม่ควรเลือกนักการเมืองเลว
ข้อเสนอของผู้เขียนคือ ควรมีการสรุปความคิดจากมวลชน
ระดับล่างสู่ระดับนำ�ถึงรูปธรรมการสร้างความเข้มแข็งให้แก่ระบอบ
ประชาธิปไตย และสร้างระบบเศรษฐกิจที่เป็นธรรมให้ประชาชนมี
ฐานะความเป็นอยู่ที่ดีและมีศักดิ์ศรี
แนวทางรัฐสวัสดิการสามารถเป็นทางออกของการเมืองไทย
ได้ เพราะเป็นแนวคิดทีจ่ ะสร้างหลักประกันความเป็นอยูท่ ดี่ ตี งั้ แต่อยู่
ในครรภ์มารดาจนถึงตาย หลักการกระจายปัจจัยทุนให้ประชาชน
สร้างอาชีพและลืมตาอ้าปากได้ การปรับปรุงการจัดเก็บภาษีให้เก็บ
ทางตรงมากขึ้น ในอัตราก้าวหน้าจากคนรวย เพื่อลดความเหลื่อม
ล้ำ�ทางเศรษฐกิจ หลักการกระจายอำ�นาจให้แก่ประชาชนให้มีส่วน
ร่วมกำ�หนดนโยบาย บริหาร ตรวจสอบองค์กรสาธารณะ กลไกรัฐทัง้
ระบบ เพื่อให้ประชาชนสามารถปกครองตนเองได้ แนวทางนี้จึงเป็น
แนวทางสร้างความเข้มแข็งให้แก่ประชาชน ซึ่งย่อมส่งผลต่ออำ�นาจ
ของชนชั้นนำ�อย่างแน่นอน
ส่วนแนวการปฏิรปู แบบแยกส่วนใช้ไม่ได้อกี ต่อไป เพราะปัญหา
ทุกอย่างทีเ่ รือ้ รัง ล้วนเกาะเกีย่ วรวมศูนย์อยูท่ กี่ ารเมืองภายใต้ชนชัน้
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 5
อำ�มาตย์ โดยเฉพาะความตกต่ำ�ของการศึกษาไทยที่ทำ�ลายจิต
วิญญาณเสรีภาพ ความเป็นตัวของตัวเองของเด็กเยาวชน ก็มาจาก
การเมืองที่ฝ่ายชนชั้นอำ�มาตย์ได้รับชัยชนะในเหตุการณ์ล้อมปราบ
นักศึกษาประชาชนในวันที่ 6 ตุลา 19 ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
และมีบทบาทนำ�ทางวัฒนธรรมสั่งสอนให้เด็กยอมรับระบบชนชั้น
ระบบผู้อาวุโส โต้เถียงไม่ได้ ปัญหาการศึกษาจึงเป็นปัญหาทางการ
เมือง เหมือนปัญหาอื่นๆ ก็เป็นปัญหาทางการเมือง การจะแก้ไข
ปัญหาทั้งหลายก็ต้องแก้ไขด้วยแนวทางการเมือง และปัญหาใหญ่
ของการเมืองไทยอยูท่ รี่ ะบอบอำ�มาตย์ ไม่วา่ จะใช้วธิ กี ารกดดัน เรียก
ร้องให้มีการเปลี่ยนแปลงเชิงกฎหมาย การเปิดโปง (โดยไม่ใช้ความ
รุนแรง) การรณรงค์ต่อสาธารณชน การผลักดันข้อเสนอผ่าน
พรรคการเมืองฝ่ายตนเอง การสร้างพรรคการเมืองตามแนวทางของ
ตัวเอง เป็นต้น
โดยสรุปแล้ว สงครามชนชั้นจึงมีเป้าหมายปลายทางที่การ
เปลี่ยนแปลงโครงสร้างความสัมพันธ์เชิงอำ�นาจ อันเป็นหัวใจที่ต้อง
ยึดกุม โดยให้อำ�นาจทางการเมืองในระบบยึดโยงกับอำ�นาจของ
ประชาชน ในฐานะที่เป็นเจ้าของประเทศ ไม่ใช่คนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง
รวมศูนย์อ�ำ นาจไว้ทตี่ วั เอง ต่อแต่นไี้ ปคนเสือ้ แดงจะต้องมีพนั ธกิจใน
การเป็นผู้ทวงคืนอำ�นาจจากเผด็จการ และปลดปล่อยตัวเองให้เป็น
อิสรชน ยกระดับเป็นพลเมืองตามระบอบประชาธิปไตย ซึง่ ต้องทำ�งาน
ทางความคิดอย่างหนัก เพื่อไม่ให้คำ�ขวัญที่เชิดชู เช่น หยุดสอง
มาตรฐาน ประชาชนต้องเป็นใหญ่ในแผ่นดิน เป็นนามธรรมอย่างนี้
เรื่อยไป
พรรคทำ�เพื่อนักศึกษาจริงๆ
ร่วมกับ กลุ่มเยาวชนเลี้ยวซ้าย
ชวนผู้รักประชาธิปไตยร่วมกิจกรรม กลุ่มศึกษา มีดี
ตึกรัตนธาร ณ ที่ทำ�การพรรคฯ ชั้น 2 ม.ราม1
ทุกวันจันทร์ เวลา 15.30-18.00 น.
6 ธ.ค. 53
ทำ�ไมสตรีไทยต้องมีสิทธิ "ทำ�แท้งเสรี"
13 ธ.ค. 53
คืนความจริงให้ประวัติศาสตร์ ตอน นิยายวันรัฐธรรมนูญ
ติดต่อมาสิ 087-3301961 e-mail : turn_youht@hotmail.com
ถามทาง
โดย ประเวศ ประภานุกูล

ศาลยุติธรรม : ยุติอย่างเป็นธรรม หรือ ยุติความเป็นธรรม ;

ตอนที่ 2 โครงสร้างผู้พิพากษา : อิสระ?

อย่างที่กล่าวแล้วคุณสมบัติเบื้องต้นของผู้มีสิทธิ์สมัครสอบผู้ ตามแนวฎีกา
พิพากษาต้องจบเนติ การที่หลักสูตรเนติใช้แนวฎีกาในการตีความ เมื่อสอบได้ การอบรมโดยเฉพาะการสอนวิชา "เขียนคำ�
กฎหมายทำ�ให้เกิดคำ�ถามว่าเป็นการยัดเยียดความคิด? ปิดกัน้ ความ พิพากษา" การฝึกงานภาคปฏิบัติที่มีผู้พิพากษาอาวุโสเป็นพี่เลี้ยง
คิดของนักศึกษาเนติไม่ให้มีความเห็นต่างจากผู้พิพากษา? เป็นการสืบทอดจิตวิญญาณจากรุ่นสู่รุ่นหรือไม่?
ในส่วนการสอบคัดเลือกเข้าเป็นผู้ช่วยผู้พิพากษา ไม่ได้ใช้ธง การทีค่ ำ�พิพากษาของศาลเป็นแนวทางเดียวกันหมด-ไม่ใช่ใน
คำ�ตอบเช่นเดียวกับเนติ? แง่รูปแบบที่ กม. กำ�หนดโครงร่างคราวๆ ว่าต้องมีข้อความใดบ้าง
คุณสมบัติอื่นของผู้มีสิทธิ์สมัครสอบคือนิติกร กลุ่มอาชีพนี้ที่ อันจัดเป็นแบบฟอร์ม-หากแต่เป็นลีลา สำ�นวนวิธกี ารวิเคราะห์ขอ้ เท็จ
สอบคัดเลือกผ่านมากทีส่ ดุ คือนิตกิ รของกรมบังคับคดี(เคยได้ยนิ มา จริงและลีลาสำ�นวนการให้เหตุผล เนื้อหาแห่งเหตุผลในคำ�พิพากษา
เมื่อหลายปีก่อน ปัจจุบันไม่ทราบ) สำ�หรับกลุ่มทนายความ ในรอบ อันเป็นจิตวิญญาณของคำ�พิพากษา ได้เป็นแบบเดียวหรือเดินใน
หลายปีที่ผ่านมา ได้เห็นถึงการเก็บคดี แนวทางเดียวกันตลอดมาจากอดีตจวบจนปัจจุบัน
การเก็บคดีก็คอื หลังจบปริญญาตรี กม.แล้วก็ลงทะเบียนเรียน ระบบเช่นนี้ได้ทำ�ให้เกิดการสืบทอดจิตวิญญาณของผู้
เนติ พร้อมกับสมัครสอบใบอนุญาตทนายความ ซึง่ อาจทำ�หลายอย่าง พิพากษาหรือไม่?
พร้อมกันหรือทีละอย่างก็ได้ แต่เมือ่ จบเนติและมีใบอนุญาตทนายความ การเลือ่ นตำ�แหน่งของผูพ้ พิ ากษา แม้จะบอกว่าใช้ระบบอาวุโส
แล้ว ก็ต้องรอเวลา 2 ปี ระหว่างนี้ก็ไปที่ศาล โดยเฉพาะศาลแขวงใน แต่โดยธรรมชาติของระบบราชการยิง่ ขึน้ สูงก็ยงิ่ มีตำ�แหน่งน้อย ขณะ
กรุงเทพฯ ในตอนเช้าวันจันทร์ที่มีคดีนัดครั้งแรกจำ�นวนมาก หรือ ทีค่ นทีม่ อี าวุโสถึงเกณฑ์ได้เลือ่ นตำ�แหน่งมีมากกว่าจำ�นวนตำ�แหน่ง
ศาลแพ่งในแผนกคดีตั้งผู้จัดการมรดก เพื่อขอให้แต่งเข้าเป็นทนาย ทีร่ องรับได้ จึงต้องมีการคัดเลือกเฉพาะบางคนให้เลือ่ นตำ�แหน่ง เช่น
ร่วมในคดีฝ่ายเดียว(คดีที่จำ�เลยไม่มาศาลหรือคดีตั้งผู้จัดการมรดก นี้จะใช้เกณฑ์อะไรพิจารณา หากใช้ผลงาน แล้วจะวัดผลงานกัน
ทีไ่ ม่มผี คู้ ดั ค้าน=คดีฝา่ ยเดียว) และให้ผพู้ พิ ากษาเซ็นต์รบั รองการว่า อย่างไร การดำ�เนินกระบวนพิจารณา? การทำ�คดีเสร็จเร็ว? การไม่มี
ความ เพื่อเป็นหลักฐานประกอบการสมัครสอบ หรือมีคดีค้างการพิจารณาน้อย? การเขียนคำ�พิพากษาได้ดี? หรือ
การเก็บคดีเป็นวิธกี ารให้ได้เอกสารรับรองการผ่านงานโดยไม่ จะใช้หลักเกณฑ์ดา้ นลบ การมีขอ้ ผิดพลาดน้อย? หากใช้เกณฑ์เหล่า
ได้ทำ�งานจริง ซึ่งผู้พิพากษาที่เซ็นต์ให้ต่างก็รู้ทุกคน แต่ก็เซ็นต์ให้ นีม้ าเป็นตัววัดผลงานของผูพ้ พิ ากษา จะไม่เป็นการกดดันให้ผพู้ พิ ากษา
เป็นส่วนใหญ่(มีน้อยมากที่จะปฏิเสธ ผมเคยได้ยินเจ้าหน้าที่หน้า สร้างผลงานได้ตามกำ�หนด? หากใช้หลักเกณฑ์ต่าง ๆ เช่นนี้ จะไม่
บัลลังก์ของศาลบางคนพูดว่าท่านนัน้ ๆไม่เซ็นต์ให้เหมือนกันแต่กไ็ ม่ เป็นการแทรกแซงการทำ�งานผู้พิพากษา?
เคยเห็นกับตา แต่ที่เห็นก็เซ็นต์ให้ทุกที) เมื่อดูประกอบกับระบบการสอบเนติและสอบคัดเลือกจึงมี
การคัดเลือกคนที่ใช้การสอบ 2 ครั้ง เนติกับสอบผู้ช่วย เป็น คำ�ถามว่า คนที่มีความคิดเห็นแตกต่างจากผู้พิพากษาที่อยู่ใน กต.
ระบบการกลั่นกรองคนที่ทำ�ให้ได้คนที่ยึดถือการตีความกฎหมาย (คณะกรรมการตุลาการ)จะมีโอกาสได้เลื่อนตำ�แหน่งจนถึงผู้บริหาร
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 6
ระดับสูงของศาล? การเมืองหรือไม่?
เช่นนี้การมีระบบการเลื่อนตำ�แหน่งของผู้พิพากษาไม่ทำ�ให้ผู้ การที่มีผู้พิพากษามาจากทนายความที่เก็บคดี เป็นการได้คน
พิพากษา-โดยเฉพาะผู้พิพากษาที่หวังจะได้เลื่อนตำ�แหน่ง-ศูนย์เสีย ทีไ่ ม่เคยผ่านงานมาก่อนหรือไม่? คนทีอ่ ยูแ่ ต่กบั คำ�พิพากษาฎีกา อยู่
ความเป็นอิสระ? แต่ในห้องเรียนออกจากห้องเรียนก็มามีตำ�แหน่งเป็นถึงผู้พิพากษา
เมื่อการเลื่อนตำ�แหน่งถูกพิจารณาโดยผู้พิพากษาไม่กี่คนใน คนเช่นนี้ง่ายต่อการปลูกฝังแนวความคิดหรือไม่?
กต. มีอะไรเป็นหลักประกันว่าผู้พิพากษาที่เป็น กต. ไม่สามารถ หาก กต.คัดสรรแต่ผมู้ คี วามเห็นเดียวกันขึน้ สูต่ ำ�แหน่งบริหาร
แทรกแซงการทำ�งานของผู้พิพากษาได้ ของศาล ไม่เป็นการสร้างเครือข่ายสายใยที่ผู้พิพากษาระดับบริหาร
การเรียนการสอนย่อมเกิดความสัมพันธ์ระหว่างลูกศิษย์กับ สามารถแทรกแซงการทำ�งานของผู้พิพากษาระดับล่าง?
อาจารย์ การทีอ่ าจารย์เนติเป็นผูพ้ พิ ากษา ย่อมมีความสัมพันธ์นเี้ ช่น สิ่งที่ระบบสร้างขึ้นดังกล่าว เมื่อรวมกับรูปแบบพิธีการตลอด
กัน การจัดอบรมและการฝึกงานภาคปฏิบัติก็ย่อมเกิดความสัมพันธ์ จนสัญลักษณ์ที่ตกทอดจากยุคสมบูรณาญาสิทธิราช ได้ทำ�ให้ศาล
ฉันท์ลูกศิษย์-อาจารย์เช่นกัน ขณะที่ผู้พิพากษาใหม่-โดยเฉพาะผู้ กลายเป็นหน่วยงานราชการหน่วยงานหนึ่ง หน่วยงานที่ไม่แตกต่าง
พิพากษาใหม่ทมี่ าจากทนายความที่ "เก็บคดี" และมาจากนิตกิ ร-ยัง จากข้าราชการพลเรือนทั่วไป หากแต่เป็นหน่วยราชการที่มีสิทธิใช้
ไม่สามารถรับผิดชอบงานได้เต็มที่ ต้องมีผพู้ พิ ากษาอาวุโสโดยเฉพาะ อำ�นาจอธิปไตย 1 ใน 3
หัวหน้าศาลเป็นพี่เลี้ยงต่ออีกระยะ ระบบเช่นนี้ย่อมง่ายต่อการเกิด อำ�นาจตุลาการ หน่วยราชการทีม่ หี น้าทีต่ รวจสอบหน่วยราชการ
สายสัมพันธ์ระหว่างผู้พิพากษาระดับล่างกับผู้พิพากษาระดับสูงที่ หรือข้าราชการอืน่ หรือแม้แต่ขา้ ราชการการเมืองอย่างนายกรัฐมนตรี
เคยเป็นอาจารย์เนติ เคยเป็นอาจารย์ในการอบรมภาคทฤษฎี เคย หน่วยงานที่ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องเชื่อมโยงกับประชาชน หน่วยงานที่
เป็นอาจารย์ในการอบรมภาคปฏิบตั ิ เคยเป็นหัวหน้าศาลทีเ่ ป็นพีเ่ ลีย้ ง ไม่ต้องรับผิดชอบต่อประชาชน เฉกเช่นอำ�นาจอธิปไตยอื่น
เมื่อประกอบกับการเลื่อนตำ�แหน่ง ย่อมเกิดคำ�ถามว่าระบบ สิ่งที่ต้องถามหาคำ�ตอบจากศาลในระบบเช่นนี้ คงไม่ใช่เพียง
เช่นนีไ้ ม่กลายเป็นการสร้างสายใยเครือข่ายทีผ่ พู้ พิ ากษาระดับสูง(โดย ความเป็นอิสระหากแต่ตอ้ งรวมถึงทัศนะคติดว้ ย หากประชาชนมีคดี
เฉพาะทีอ่ ยูใ่ น กต.)สามารถครอบงำ�ผูพ้ พิ ากษาระดับล่างหรอกหรือ? ความกับข้าราชการโดยเฉพาะข้าราชการระดับสูง จะเชื่อได้อย่างไร
หาก กต.คัดสรรแต่ผมู้ คี วามเห็นเดียวกันขึน้ สูต่ ำ�แหน่งบริหาร ว่าจะได้รับการพิจารณาคดีจากศาลอย่างเป็นกลาง?
ของศาล ประกอบกับระบบการสอบเนติและสอบคัดเลือก ทีเ่ น้นฎีกา ยิง่ กว่านัน้ แม้จะเป็นคดีความระหว่างประชาชนด้วยกันเอง แต่
และการฝึกอบรม จนถึงสายสัมพันธ์ระหว่างหัวหน้าศาลกับลูกศาล หากคู่ความฝ่ายหนึ่งรู้จักกับผู้พิพากษาระดับบริหารบางคน คดีนั้น
ไม่เป็นการสร้างจิตวิญญาณของศาล? จิตวิญญาณร่วมกันที่ศาลมี จะได้รับการพิจารณาอย่างเป็นกลาง อย่างบริสุทธิ์ ยุติธรรม จาก
ทัศนะคติเดียวกัน? ศาลสามารถปลดแอกตัวเองจากการเป็นข้าราชการ ศาล?
ในการตรวจสอบหน่วยราชการหรือข้าราชการอืน่ ตลอดจนข้าราชการ
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 7
สังคมใหม่
โดย ลั่นทมขาว
แนวคิดสังคมนิยมมาร์คซิสต์
กับการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยของคนเสื้อแดง
ในขบวนการเสื้อแดง ซึ่งเป็นขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคม
ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ไทย มันมีหลากหลายแนวความคิด
มีเสือ้ แดงทักษิณ เสือ้ แดงไม่เอาทักษิณ เสือ้ แดงตาสว่าง เสือ้ แดงเพือ่
ไทย เสื้อแดงแกนนอนวันอาทิตย์สีแดง เสื้อแดงสาย อ.สุรชัย และ
เสื้อแดงสังคมนิยม ฯลฯ แต่ท่ามกลางความหลากหลายเรามีจุดร่วม
คือ เราต้องการประชาธิปไตยและความยุตธิ รรม ไม่ตอ้ งการอำ�มาตย์
การที่เสื้อแดงมีหลายความคิดหลายสาย ไม่ใช่การทะเลาะกัน แต่
เป็นการถกเถียงแลกเปลีย่ นเรือ่ งวิธที างในการต่อสู้ และรายละเอียด
ของสังคมไทยหลังอำ�มาตย์ที่เราต้องการ
สำ�หรับเสื้อแดงสังคมนิยม หรือ เลี้ยวซ้าย การมีองค์กร
มาร์คซิสต์ หรือ “หน่ออ่อนของพรรคปฏิวัติสังคมนิยม” มีไว้เพื่อ
อัดฉีดความคิดสังคมนิยมเข้าสูข่ บวนการเสือ้ แดง เพือ่ ให้ชนะ เพราะ
เราเชือ่ ว่าแนวมาร์คซิสต์ชว่ ยให้เสือ้ แดงชนะได้ แต่มนั แปลว่าเราต้อง
“พิสูจน์” ในรูปธรรม ว่าเรามีข้อเสนอที่มีน้ำ�หนักในการนำ�การต่อสู้
ต่อไป และเราสามารถวิเคราะห์สังคมไทยอย่างชัดเจน เพื่อการล้ม
อำ�มาตย์ นอกจากนี้เราต้องเข้าใจเอง และสามารถอธิบายให้คนอื่น
ฟังได้วา่ ทำ�ไมเป้าหมายระยะสัน้ ของเรา หรือ “รัฐไทยใหม่” สอดคล้อง
กับเป้าหมายระยะยาวในการสร้างรัฐไทยแบบสังคมนิยม มันเชื่อม
โยงกัน ตรงนี้การศึกษา โรซา ลัคแซมเบอร์ค จากหนังสือ “การนัด
หยุดงานทั่วไป” และ “ปฏิวัติกับปฏิรูป” เป็นเรื่องสำ�คัญ เพราะ
สหายโรซาอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างการปฏิรูปและการปฏิวัติว่า
แยกออกจากกันไม่ได้และเชื่อมโยงกันอย่างไร
ทุกอย่างในงานของเรา ที่เลี้ยวซ้ายทำ�เป็นการพัฒนาทฤษฏี
มาร์คซิสต์ให้สอดคล้องกับการต่อสูป้ ระจำ�วันท่ามกลางวิกฤตการเมือง
ไทย สมาชิกเลี้ยวซ้ายต้องมีเป้าหมายส่วนตัวในการพัฒนาตนเอง
เป็น “ปัญญาชนอินทรีย์” ของคนที่เรียกตัวเองว่า “ไพร่เสื้อแดง”
ตามที่ อันโตนิโอ กรัมชี เคยเสนอ คือเราเป็นปัญญาชนที่เลือกข้าง
คนจน และเลือกข้างเพื่อเอาชนะอำ�มาตย์ ดังนั้นสมาชิกทุกคนต้อง
ถกเถียงได้ ต้องพัฒนาความรู้ และร่วมกันเป็นวิทยากร ไม่ใช่ปล่อย
ให้มี “ผู้รู้พิเศษ” ไม่กี่คน
ในยุคนี้คนเสื้อแดงกำ�ลังตั้งคำ�ถามสำ�คัญๆ มากมายที่
เราต้องช่วยกันพยายามตอบ เช่น....
“ลักษณะสังคมไทย” จุดสำ�คัญตอนนีค้ อื ประเด็นว่าความขัด
แย้งปัจจุบันในระดับชนชั้นปกครอง ที่นำ�ไปสู่รัฐประหาร ๑๙ กันยา
และสิ่งที่ตามมา มันเป็นความขัดแย้งระหว่างอะไรกับอะไร เสื้อแดง
ส่วนใหญ่มองว่ามันเป็นความขัดแย้งระหว่าง เบื้องบน กับทักษิณ
ตรงนี้มีปัญหามากเพราะไม่มีการวิเคราะห์ว่าความขัดแย้งมันเกิด
จากอะไรจริงๆ เพราะแท้จริงแล้ว ทักษิณเป็นคนจงรักภักดี ความขัด
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 8
แย้งเกิดขึ้นระหว่างทักษิณ ที่ครองใจประชาชนจำ�นวนมากผ่าน
กระบวนการประชาธิปไตย กับอำ�มาตย์หัวเก่าหลายๆ กลุ่ม ที่มอง
ว่าพลเมืองส่วนใหญ่โง่ และเป็นภาระของสังคม ทักษิณมองว่าถ้าจะ
ทำ�ให้สังคมไทยพัฒนาสำ�หรับทุนนิยม จะต้องนำ�คนส่วนใหญ่ที่เป็น
คนจนมาเป็นผู้ “ร่วมหุ้น” ในการพัฒนา
การที่เสื้อแดง “ตาสว่าง” หันมาเน้นบุคคลคนเดียวในกลุ่ม
อำ�มาตย์ และพูดเกินเหตุว่าคนนี้มีอำ�นาจสั่งการทุกอย่างอยู่ในมือ มี
ปัญหามาก มันนำ�ไปสู่ความเข้าใจผิดในรูปธรรมสองอย่างคือ
หนึ่ง มันทำ�ให้อำ�มาตย์น่ากลัวอย่างถึงที่สุด ดังนั้นมีการสรุป
ว่าเราใช้มวลชนสูก้ บั อำ�มาตย์ไม่ได้ เราต้องยอมปรองดอง มีการมอง
ข้ามกิจกรรมมวลชนของวันอาทิตย์สแี ดง และทีส่ �ำ คัญคือนำ�ไปสูก่ าร
ไม่ต้องไปจี้ให้ปฏิรูปกองทัพเลย มีการมองข้ามความโหดร้ายและ
อำ�นาจของกองทัพได้เพราะเชื่อผิดๆ ว่าทหารเป็นเพียง “ลูกน้อง”
อำ�มาตย์ใหญ่ และ
สอง มีคนสรุปผิดๆ ว่าอำ�มาตย์เป็นพวก “ปิดประเทศหัน
หลังให้โลกาภิวัตน์” ไม่เหมือนทักษิณ ดังนั้นมีความเชื่อว่าต้องใช้
แนวเสรีนยิ มกลไกตลาดเสรีสกู้ บั อำ�มาตย์ มีความเชือ่ ผิดๆ ว่าเสรีนยิ ม
นำ�ไปสู่ประชาธิปไตยอีกด้วย ซึ่งตรงข้ามกับความจริง
เพราะทุกวันนี้แนวเสรีนิยมกลไกลตลาดกำ�ลังทำ�ลายสิทธิ
เสรีภาพในชีวิตที่ดีของประชาชนในตะวันตกและในประเทศยากจน
มันนำ�อำ�นาจออกจากมือประชาชนเพือ่ ไปไว้กบั กลุม่ ทุนใหญ่ และใน
กรณีไทย ในความเป็นจริง อำ�มาตย์มีลักษณะเสรีนิยมสุดขั้วยิ่งกว่า
ทักษิณเสียอีก เพราะทักษิณเคยใช้นโยบาย “คู่ขนาน” คือใช้รัฐ
พัฒนาสังคมภายในประเทศ เพื่อแข่งขันในตลาดเสรีในระดับโลก
นอกจากนี้มีการเข้าใจผิดว่าเศรษฐกิจพอเพียงและนโยบาย
พรรคประชาธิปัตย์หรือทหาร ขัดกับเสรีนิยมโลกาภิวัตน์ และความ
เชือ่ ผิดๆ นีก้ ลายเป็นสาเหตุสำ�คัญทีห่ ลายคนในกลุม่ เสือ้ แดงสมัชชา
สังคมก้าวหน้า หรือในหมู่นักวิชาการที่ชื่นชมทักษิณ ไม่เห็นด้วยกับ
การสร้างรัฐสวัสดิการ เพราะรัฐสวัสดิการขัดแย้งกับแนวเสรีนิยม
กลไกตลาด รัฐสวัสดิการขัดกับเรื่อง “มือใครยาวสาวได้สาวเอา”
“จะใช้การนำ�แบบแนวตั้งหรือแนวนอน?” นี่คือการเถียง
กันเรื่อง “การนำ�” คือจะให้แกนนำ�ที่เป็นผู้ใหญ่สั่งการลงมา หรือจะ
ให้รากหญ้านำ�ตนเอง มันกลายเป็นเรือ่ งสำ�คัญหลังราชประสงค์ เพราะ
ถูกชูขนึ้ มาโดย บก.ลายจุด และนำ�ไปสูก่ ารเคลือ่ นไหวทีป่ ระสบความ
สำ�เร็จในวันที่ ๑๙ กันยา ในขณะที่แกนนำ�เสื้อแดงหลายคนติดคุก
ประเด็นทีส่ �ำ คัญพอๆ กันคือ ความสัมพันธ์ระหว่าง “ขบวนการ
เคลื่อนไหวทางสังคมของคนเสื้อแดง” กับพรรคเพือ่ ไทย คำ�ถาม
คือคนเสือ้ แดงจะคุมพรรคเพือ่ ไทยได้ไหม? หรือคนเสือ้ แดงทีก่ า้ วหน้า
ทีส่ ดุ ต้องขยับไปสร้างพรรคสังคมนิยมทีส่ อดคล้องกับการสร้างสังคม
และรัฐใหม่? แนว “แกนนอน” ของ บก.ลายจุด สำ�คัญสำ�หรับคน ประกอบอำ�นาจของรัฐอำ�มาตย์ไทยมีอะไรบ้าง? ไม่ใช่บคุ คลคนเดียว
เสือ้ แดงในการฟืน้ ตัวและเพิม่ ประชาธิปไตยภายในขบวนการเสือ้ แดง .... และทักษิณเคยเป็นส่วนหนึ่งของ “อำ�มาตย์” ใช่ไหม? เวลาที่เขา
แต่มีจุดอ่อนตรงที่ช่วงชิงการนำ�จากนักการเมือง ไทยรักไทย/เพื่อ พยายามขึ้นมามีอำ�นาจภายในโครงสร้างเดิม หรือเวลาเขา “ปราบ
ไทย ไม่ได้ โดยเฉพาะถ้าเขาหักหลังวีรชนเสื้อแดงและพาเราไป ยาเสพติด” หรือปราบคนมาเลย์มุสลิมในภาคใต้ เขาก็เป็นส่วนหนึ่ง
ประนีประนอม ปรองดองจอมปลอม ของอำ�มาตย์ก่อนที่จะเกิดรัฐประหาร ๑๙ กันยา
นักมาร์คซิสต์ตงั้ แต่สมัย เลนิน กับ ตรอทสกี ได้ศกึ ษาปัญหา "รัฐไทยใหม่” ที่เราจะเสนอให้เสื้อแดงสร้างคือรัฐในระบบ
การสร้างพรรค โดยวิเคราะห์ความจำ�เป็นที่จะต้องมีการคานกัน ทุนนิยมหรือสังคมนิยม? ในระยะสั้นมันเป็นรัฐทุนนิยม แต่ในระยะ
ระหว่างประชาธิปไตยภายในพรรคหรือการนำ�ตนเอง กับการรวม ยาวเป็นรัฐสังคมนิยม แต่ที่สำ�คัญคือเป้าหมายระยะสั้นกับระยะยาว
ศูนย์เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการช่วงชิงการนำ�ในหมู่มวลชน เชื่อมกัน
ในช่วงสมัชชาสังคมโลก(World Social Forum) เมือ่ สิบปีทแี่ ล้ว ในยุคนีค้ นเสือ้ แดงจำ�นวนมากต้องการให้รฐั ไทยและทุกสถาบัน
มีการคุยกันในอีกประเด็นคือ พรรคกับมวลชนในขบวนการเคลือ่ นไหว ของรัฐ รวมถึงศาล “เป็นกลาง” ประเด็นคือรัฐในระบบทุนนิยมเป็นก
ทางสังคมควรมีความสัมพันธ์กนั อย่างไร? มันมีบทเรียนจากโบวิเวีย ลางไม่ได้ ดังนั้นเราจะเอาอะไรมาคานอำ�นาจรัฐทุนนิยมในรูปธรรม
และเวเนสเวลา ซึ่งมีพรรคฝ่ายซ้ายและขบวนการเคลื่อนไหวของ และในชีวิตประจำ�วัน เพื่อลดปัญหาสองมาตรฐาน ก่อนที่เราจะสร้าง
ประชาชนคู่ขนานกัน หลายคนอธิบายว่าขบวนการเคลื่อนไหวต้อง รัฐสังคมนิยม?
รักษาความอิสระระดับหนึง่ จากพรรค เพือ่ ให้มวลชนกดดันตรวจสอบ มาร์คซิสต์จะไม่แยกทฤษฏีออกจากการปฏิบตั ิ ในไทยฝ่ายซ้าย
พรรคได้เสมอ ในกรณีไทย พรรคเพื่อไทยไม่ใช่พรรคฝ่ายซ้าย แต่ จะพิสจู น์ตนเองได้จากการเป็นนักต่อสูเ้ พือ่ ประชาธิปไตยทีด่ ที สี่ ดุ ซึง่
มันก็เป็นประเด็นคล้ายๆ กัน รวมถึงเรือ่ งการเสนอรัฐสวัสดิการและการปฏิรปู ระบบยุตธิ รรม เพราะ
การช่วงชิงการนำ�ในมวลชนกว้าง แปลว่าสมาชิกพรรคหรือ ประชาธิปไตยมีหลายมิติ ทั้งการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม
สมาชิกเลี้ยวซ้าย ต้องพัฒนาความรู้ และพรรคต้องมีสื่อ เช่น นสพ “รัฐและสังคมหลังอำ�มาตย์จะเป็นอย่างไร?” เรื่องนี้ก็น่า
หรือใบปลิว เพื่อขยายความคิดในกลุ่มเสื้อแดงตลอดเวลา สนใจ “รัฐและสังคมหลังอำ�มาตย์” มันเป็นทุนนิยม ยังไม่ถงึ สังคมนิยม
“ใครคือชนชั้นปฏิวัติในปัจจุบัน?” แน่นอนมาร์คซิสต์เน้น ที่เสนอแบบนี้ไม่ใช่การเสนอแนว “สองขั้นตอนการปฏิวัติ” ที่พรรค
ชนชั้นกรรมาชีพ ว่าในที่สุดเป็นพลังในการปฏิวัติสังคมนิยม แต่ คอมมิวนิสต์เคยเสนอ เพราะแนวสตาลิน-เหมาของ พคท. ที่เสนอ
ขบวนการทางการเมือง แบบเสื้อแดง และชนชั้นอื่นๆในหมู่คนจน มี สองขั้นตอนการปฏิวัติ จะ ”แช่แข็ง” สังคมไว้ที่ขั้นตอน “ทุนนิยม
ส่วนสำ�คัญในการกระตุ้นและพัฒนาความคิดของกรรมาชีพได้เสมอ โดยรัฐ” และไม่ยอมเชื่อมและผลักดันต่อไปสู่ขั้นตอน “สังคมนิยม”
มันไม่ได้เป็นเรื่องตายตัวกลไก เรื่องนี้ไม่ใช่เรื่องพลังในการปฏิวัติ และในที่สุดทุนนิยมโดยรัฐก็แปรตัวเป็นทุนนิยมตลาดเสรีอย่างเช่น
อย่างเดียว มันต้องถูกนำ�มาพิจารณาในแง่ของการหาทางเพิม่ อำ�นาจ ในจีนและรัสเซีย
ต่อรองและอำ�นาจในการต่อสู้ของเสื้อแดง เพื่อโค่นอำ�มาตย์ รัฐและสังคมไทยหลังอำ�มาตย์ สำ�หรับเราชาวมาร์คซิสต์ เป็น
และเพื่อไม่ให้เราโดนปราบอีก คือเราต้องการเน้นว่าเสื้อแดง “ทางผ่าน” สู่สังคมนิยม ดังนั้นเราต้องตั้งเป้าหมายไว้ในลักษณะที่
ต้องขยายการจัดตั้งสู่กรรมาชีพในสหภาพแรงงาน และสิ่งที่เพิ่มเข้า ก้าวหน้าที่สุด เช่นเรื่องการตั้งรัฐสวัสดิการ การยุบกองทัพ การปลด
มาคือคำ�ถามว่าทำ�ไมขบวนการที่นำ�โดยนักการเมืองเพื่อไทยจึงไม่ ผู้พิพากษาออก การมีประชาธิปไตยแท้ ฯลฯ แต่สำ�หรับ “เสื้อแดง
สนใจกรรมาชีพ? คำ�ตอบคือเขาไม่ใช่นักสังคมนิยม มันนำ�ไปสู่การ ทุนนิยม” รัฐและสังคมไทยหลังอำ�มาตย์คือจุดจบ ไม่ใช่ทางผ่าน ดัง
คุยกันเรื่อง “แนวร่วม” ระหว่างชนชั้นล่าง มันนำ�ไปสู่การวิเคราะห์ นั้นเขาจะประนีประนอมกับอำ�นาจอำ�มาตย์ เพราะเขาไม่คิดจะล้ม
ลักษณะทางชนชั้นของพวกเสื้อเหลืองหรือสลิ่มอีกด้วย กระดานทุนนิยม
การวิเคราะห์ต้องนำ�ไปสู่ความชัดเจนว่าเราพึ่งนักการเมือง การไม่คดิ ล้มกระดานทุนนิยม แปลว่าแกนนำ�เสือ้ แดงส่วนใหญ่
เพื่อไทยไม่ได้ และหวังพึ่งทหารแตงโม เสธ.แดง หรือคนที่จะสร้าง มองว่ารัฐและสังคมไทยหลังอำ�มาตย์ คือการหมุนนาฬิกากลับสูส่ มัย
“กองกำ�ลังเสื้อแดง” ไม่ได้อีกด้วย ต้องเน้นการเข้าถึงพลังมวลชน รัฐบาลทักษิณ หรืออะไรทีใ่ กล้เคียง ดังนัน้ เขาไม่ยอมเสนอรัฐสวัสดิการ
และหาทางให้เกิดการนัดหยุดงานและเข้าควบคุมสถานทีร่ าชการใน ชัดๆ ไม่ยอมเสนอให้ยุบกองทัพหรืออย่างน้อยปฏิรูปแบบถอนราก
ที่สุด ถอนโคน ไม่ยอมแตะโครงสร้างอำ�นาจเก่ามากไป พวกนี้จะเสนอให้
“รัฐอำ�มาตย์คืออะไร?” อันนี้ไม่ใช่ขอ้ ถกเถียงนามธรรม เรา นิรโทษกรรมทุกฝ่าย ซึ่งจะฟอกทรราชมือเปื้อนเลือดแบบที่เคยเกิด
ต้องสามารถใช้ทฤษฏีมาร์คซิสต์เพื่ออธิบายว่า “อำ�มาตย์” คือส่วน หลัง ๖ ตุลา หรือพฤษภา ๓๕ และพวกนีจ้ ะตัง้ ความหวังกับการเลือก
สำ�คัญของรัฐทุนนิยมทุกรัฐ เพราะรัฐนายทุนทั่วโลกมี “อำ�มาตย์” ตั้งในอนาคตโดยไม่พิจารณาอำ�นาจนอกรัฐสภาของฝ่ายเสื้อแดงที่
ประเด็นคือในประเทศประชาธิปไตยตะวันตกมันมีอะไรที่คานหรือ ควรจะนำ�มาใช้ แม้แต่สาย “จับอาวุธ” ก็ไม่เคยเสนอให้ล้มกระดาน
ลดอำ�นาจอำ�มาตย์ได้? ทุนนิยมอย่างทีเ่ ราเสนอ คือเขาอยากใช้กองกำ�ลังเพือ่ ให้ลม้ อำ�มาตย์
การศึกษาประเด็นนีน้ ำ�ไปสูเ่ รือ่ งการเตือนไม่ให้เสือ้ แดงตัง้ ความ แต่ทกุ อย่างทีเ่ หลือให้เหมือนสมัยไทยรักไทย และทีแ่ ย่คอื หันหลังให้
หวังกับการเลือกตั้งมากเกินไป แต่ในอีกแง่หนึ่งเราหันหลังให้การ กับการนำ�ตนเองของประชาชน แต่เราชาวมาร์คซิสต์ต้องการให้
เลือกตัง้ ไม่ได้เช่นกัน แล้วขัน้ ตอนการต่อสูก้ บั อำ�มาตย์คอื อะไร? องค์ ประชาชนเป็นใหญ่ในแผ่นดินจริงๆ
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 9
 วิวาทะ
โดย ใจ อึ๊งภากรณ์
ทำ�ไมสตรีไทยต้องมีสิทธิทำ�แท้งเสรี
สิทธิของสตรีทจี่ ะควบคุมร่างกายตนเอง โดยไม่มนี กั การเมือง
พระ ผู้พิพากษา หรือพวกอนุรักษ์นิยมหัวไดโนเสาร์ มาควบคุม เป็น
สิทธิมนุษยชนหรือสิทธิพลเมืองพืน้ ฐาน “สิทธิเหนือเนือ้ ตัวร่างกาย”
นี้ หมายถึงสิทธิทจี่ ะตัง้ ท้องหรือไม่ และสิทธิทจี่ ะยุตกิ ารตัง้ ท้องถ้าไม่
พร้อม สิทธิในการทำ�แท้งอย่างปลอดภัยนั้นเอง
พวกที่อ้าง “ศีลธรรม” เพื่อนำ�ความคิดของตนเอง มาบังคับ
ใช้กับคนอื่น โดยสนับสนุนกฎหมายห้ามทำ�แท้งอย่างที่มีอยู่ในไทย
ในปัจจุบัน เป็นพวกที่ใช้เผด็จการเพื่อกดขี่คนอื่น เพราะถ้าคุณเป็น
สตรีทไี่ ม่เห็นด้วยกับการทำ�แท้งคุณก็ไม่ตอ้ งทำ� แต่คณ ุ ไม่มสี ทิ ธิเ์ หนือ
ร่างกายผูห้ ญิงคนอืน่ ทีค่ ดิ ต่าง ถ้าคุณเป็นผูช้ ายคุณมีสทิ ธิพ์ ดู และคิด
แต่ไม่มสี ทิ ธิอ์ ะไรทัง้ สิน้ ในการสนับสนุนการบังคับผูห้ ญิงไม่ให้ท�ำ แท้ง
คนทีอ่ ยากเผด็จการกับร่างกายสตรี เป็นพวกทีน่ ยิ มระบบทาส เพราะ
การใช้อำ�นาจเหนือร่างกายผู้อื่นคือระบบทาส
พวกที่อ้าง “ศีลธรรม” ในการห้ามทำ�แท้ง เป็นพวกสอง
มาตรฐาน เพราะเน้น “สิทธิจอมปลอมของทารกที่ยังไม่เกิด”
เหนือ “สิทธิแม่” แต่ยิ่งกว่านั้นพวกนี้เป็นคนที่ให้ความชอบทำ�กับ
การมีกองทัพเพือ่ ฆ่าคน และให้ความชอบธรรมกับการฆ่าคนเสือ้ แดง
ที่ราชประสงค์ นอกจากนี้พวกที่คัดค้านการทำ�แท้งมักจะสนับสนุน
โทษประหารชีวิต
หัวหอกในการจำ�กัดสิทธิสตรีไทยในการทำ�แท้งคือ จำ�ลอง
ศรีเมือง ที่เป็นหัวหน้าแก๊งพันธมิตรฯ จำ�ลอง คนนี้เคยเป็นทหาร
รับจ้างเพื่อฆ่าคนในลาว เป็นคนที่มีส่วนในเหตุการณ์นองเลือด ๖
ตุลา และเป็นคนที่เคลื่อนไหวเพื่อล้มรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง
พรรคพวกของเขามองว่าพลเมืองไทยมี “ประชาธิปไตยมากเกิน
ไป”
สิทธิการทำ�แท้งเป็นเรื่องชนชั้น เพราะในขณะที่คนจนหรือ
กรรมาชีพในโรงงานต้องเสี่ยงกับการทำ�แท้งอย่างไม่ปลอดภัยใน
สถานทีเ่ ถือ่ น หรือเสีย่ งกับการติดหนีม้ หาศาลเพือ่ ไปทำ�แท้งในคลินกิ
คนรวยและลูกสาวของครอบครัวเบื้องบนชั้นสูง สามารถใช้เงินซื้อ
การทำ�แท้งปลอดภัยในไทยหรือในต่างประเทศ และเขาทำ�เป็นประจำ�
พวกอนุรักษ์นิยมเสื้อเหลืองโกหกว่าการทำ�แท้งกับการมีเพศ
สัมพันธ์แบบ “สำ�ซ่อน” เกี่ยวโยงกัน แต่เราต้องเปิดเผยความจริง
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 10
ว่าสตรีส่วนใหญ่ที่เลือกทำ�แท้งในไทยและที่อื่น เป็นคนที่มีคู่ถาวร
จำ�นวนมากมีลูกแล้วด้วย แต่จุดร่วมคือไม่พร้อมจะตั้งท้อง
ยิ่งกว่านั้นพวกเสื้อเหลืองอนุรักษ์นิยมเป็นพวกที่คัดค้านการ
ให้เพศศึกษากับวัยรุน่ และคัดค้านการตัง้ เครือ่ งขายถุงยางในห้องน้ำ�
มหาวิทยาลัยและที่อื่นๆ ที่วัยรุ่นใช้ พวกเสื้อเหลืองอนุรักษ์นิยมมอง
ด้วยความผิดเพี้ยน ว่าการมี sex หรือเพศสัมพันธ์คือ “สิ่งสกปรก”
เพราะเขาเองทำ�ให้สกปรกเองผ่านการซื้อขายเพศ การถ่ายภาพ
แล้วไปปล่อยตามอินเตอร์เน็ท หรือการเอาเปรียบบังคับเด็กๆ แต่
การมีเพศสัมพันธ์อย่างเท่าเทียมกันและสมัครใจ ระหว่างวัยรุน่ กันเอง
หรือผู้ใหญ่ ไม่ว่าจะแต่งงานหรือไม่ เป็นสิ่งงดงาม
กฎหมายห้ามทำ�แท้งของไทย ที่รัฐอำ�มาตย์บังคับใช้มานาน
เป็นการกดขี่สตรีภายใต้สองมาตรฐานของศีลธรรม และเป็นสิ่งที่
บังคับให้สตรีไทยต้องไปเสี่ยงกับความอันตราย
การจำ�กัดสิทธิของผู้หญิงที่จะเลือกทำ�แท้ง เป็นผลจากความ
คิดจารีตเรือ่ งครอบครัว ทีพ่ ยายามควบคุมแง่ตา่ งๆ ของเพศสัมพันธ์
ในสังคม ความคิดอนุรักษ์นิยมมองว่าชายกับหญิง แต่โดยเฉพาะผู้
หญิง ต้องแต่งงานก่อนมีเพศสัมพันธ์ ซึ่งหมายความว่าการมีเพศ
สัมพันธ์มีเพื่อมีลูกเป็นหลัก และผู้หญิงจะมีบทบาทหลักในการดูแล
ลูกภายใต้กรอบจารีตของครอบครัวทุนนิยม การที่ผู้หญิงจะมีเพศ
สัมพันธ์ตามความต้องการทางเพศธรรมชาติ ถูกมองว่าเป็นเรื่องที่
“ผิดอับอายขายหน้า” ดังนั้นการป้องกันตัวเองจากการตั้งครรภ์
ด้วยการคุมกำ�เนิด ย่อมเป็นสิง่ ต้องห้ามในวัยรุน่ ทีย่ งั ไม่แต่งงาน และ
การทำ�แท้งถูกทำ�ให้กลายเป็นสิ่งต้องห้ามเช่นกัน แต่คาดว่าใน
ประวัติศาสตร์ ยุคก่อนการค้นพบวิธีคุมกำ�เนิด การทำ�แท้งเป็นวิธี
การปกติของผู้หญิงไทยในการจำ�กัดจำ�นวนบุตร
เราต้องมองว่าประเด็นหลักของพวกทีค่ ดั ค้านการทำ�แท้งไม่ใช่
ศาสนาหรือศีลธรรม ทั้งๆ ที่ถูกอ้างมาตลอด ประเด็นหลักคือการ
พยายามควบคุมผู้หญิงและเพศสัมพันธ์
ในประเทศทีร่ ฐั บาลส่งเสริมสุขภาพของพลเมือง หรือในประเทศ
ที่รัฐถูกกดดันโดยขบวนการสิทธิสตรี เริ่มมีการยอมรับสิทธิในการ
เลือกทำ�แท้งเสรี ตัวอย่างทีด่ คี อื ประเทศยุโรปตะวันตกทีม่ รี ฐั สวัสดิการ
ถ้าพิจารณาประเทศต่างๆ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จะพบ
ว่ามีแค่สองประเทศเท่านัน้ ทีย่ อมให้ผหู้ ญิงมีสทิ ธิเหนือเนือ้ ตัวร่างกาย
ตนเอง โดยยอมให้มสี ทิ ธิทำ�แท้งเสรี สองประเทศนัน้ คือสิงคโปร์ และ
เวียดนาม
ในประเทศสิงคโปร์ก่อนปีค.ศ. 1969 การทำ�แท้งเป็นเรื่องผิด
กฎหมายตามกฎหมายที่เป็นมรดกจากยุคอาณานิคมอังกฤษ แต่
ตั้งแต่ 1969 เป็นต้นไปมีการเสนอให้เปิดเสรีมากขึ้นในเรื่องทำ�แท้ง
จนในปี 1974 มีการอนุญาตให้เลือกทำ�แท้งได้
สาเหตุหลักที่มีการเปลี่ยนกฎหมายคือประเด็นเรื่องความ
ปลอดภัยสำ�หรับผู้หญิง รัฐบาลสิงคโปร์เข้าใจว่าการห้ามทำ�แท้ง ไม่
ได้ยบั ยัง้ การทำ�แท้งอย่างแท้จริง เพราะเพียงแต่บงั คับให้คนไปทำ�แท้ง
ในสถานที่อันตรายและผิดกฎหมายที่ไม่มีแพทย์ให้บริการ และบ่อย
ครัง้ ผูท้ เี่ ป็นหัวหอกในการเสนอให้ท�ำ แท้งเสรี คือหมอทีเ่ คยต้องรักษา
ผู้หญิงที่มีปัญหาจากการทำ�แท้งเถื่อน คาดว่าอัตราการทำ�แท้งในปี
1996 เท่ากับ 15.9 ครั้ง ต่อประชากรผู้หญิงทุก 1000 คน ซึ่งต่ำ�กว่า
อัตราเฉลี่ยของเอเชีย
อย่างไรก็ตาม ในปี 1987 รัฐบาลสิงคโปร์เริ่มเปลี่ยนนโยบาย
ไปสู่แนวจารีตอีกครั้ง เมื่อออกกฎหมายบังคับให้สตรีต้องไปปรึกษา
นักจิตวิทยาก่อนตัดสินทำ�แท้ง ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความขัดแย้งใน
ใจกลางสังคมทุนนิยม ที่ไม่เคยหายไป
ในประเทศเวียดนาม ในยุคอาณานิคมฝรั่งเศส การทำ�แท้ง
ถือว่าผิดกฎหมาย แต่หลังจากที่เวียดนามเหนือได้รับเอกราชผ่าน
การต่อสูก้ บั ฝรัง่ เศส สตรีมสี ทิ ธิเลือกทำ�แท้งตัง้ แต่ทศวรรษที่ 60 เพราะ
รัฐบาลให้ความสำ�คัญกับสิทธิเจริญพันธ์และสุขภาพของผู้หญิง แต่
ในเวียดนามใต้ ซึ่งเป็นรัฐบาลเผด็จการทหารในค่าย “โลกเสรี” ของ
สหรัฐอเมริกา ไม่มีการเปิดโอกาสให้สตรีมีสิทธิเหนือเนื้อตัวร่างกาย
แต่อย่างใด ต่อมาเมื่อคอมมิวนิสต์ได้รับชัยชนะและรวมชาติในปี
1975 มีการขยายสิทธิทำ�แท้งไปทั่วประเทศ
นอกจากผู้หญิงจะมีสิทธิ์ทำ�แท้งแล้ว ในช่วงแรกหลัง 1975 มี
การพัฒนาการบริการของรัฐในเรื่องสุขภาพอนามัยสำ�หรับสตรี ซึ่ง
รวมถึงการบริการในด้านการคุมกำ�เนิดอีกด้วย และกฎหมายคุม้ ครอง
สุขภาพอนามัยของประชาชนปี 1989 เน้นว่าผู้หญิงมีสิทธิที่จะเลือก
ทำ�แท้ง และได้รับการบริการในทุกด้านที่เกี่ยวกับสุขภาพสตรี ใน
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 11
ขณะเดียวกันมีการห้ามทำ�แท้งหรือติดอุปกรณ์คุมกำ�เนิดในสถานที่
ที่ไม่ได้รับใบอนุญาตจากรัฐ บ่อยครั้งพนักงานภาครัฐและคนจน
สามารถได้รับบริการทำ�แท้งและการรักษาสุขภาพอื่นๆ โดยไม่คิด
ค่าบริการ และทีส่ �ำ คัญคือ ในปี 1991 มีการออกกฎระเบียบให้ผหู้ ญิง
ลางานเพื่อทำ�แท้ง ซึ่งเป็นประเด็นที่มักถูกมองข้าม
กรณีเวียดนาม ทีม่ เี สรีภาพในการทำ�แท้ง เป็นกรณีศกึ ษาทีน่ า่
สนใจ เพราะเวียดนามเป็นประเทศทีค่ อ่ นข้างจะยากจนในเอเชียตะวัน
ออกเฉียงใต้ แต่สถานภาพของผู้หญิงในเรือ่ งสุขภาพเจริญพันธ์คอ่ น
ข้างดี เมื่อเทียบกับประเทศไทย
จากการสำ�รวจความเห็นและประสบการณ์ของพนักงาน
สาธารณะสุขในหลายประเทศของเอเชีย [ดู Susheela Singh, Deir-
dre Wulf และ Heidi Jones (1997)ในหนังสือ “เอเชียตะวันออก
เฉียงใต้ ประเด็นถกเถียงทางการเมือง” ของ ใจ อึง๊ ภากรณ์ ๒๕๕๓]
ค้นพบว่าผูห้ ญิงในทุกประเทศจะไปทำ�แท้ง ไม่วา่ จะถูกหรือผิดกฎหมาย
อัตราการทำ�แท้งเฉลี่ยในเอเชียคือ 3% ของประชากรต่อปี หรือการ
ทำ�แท้งทั้งหมด 4.2 ล้านกรณีต่อปี ซึ่งในตัวเลขดังกล่าวมีอัตราการ
ทำ�แท้งผิดกฎหมาย 3 ล้านรายต่อปี
ในประเทศที่มสี ทิ ธิท์ �ำ แท้งเสรี ผู้หญิงจะสามารถทำ�แท้งในโรง
พยาบาลที่มีมาตรฐาน ซึ่งสร้างความปลอดภัยกับผู้หญิง ส่วนใน
ประเทศทีก่ ารทำ�แท้งเป็นเรือ่ งผิดกกหมาย อย่างประเทศไทย ผูห้ ญิง
ต้องไปเสี่ยงกับการทำ�แท้งเถื่อนที่อันตรายต่อชีวิต สำ�หรับผู้หญิงที่
มีรายได้สูง เขาสามารถใช้เงินเพื่อซื้อความปลอดภัยในการทำ�แท้ง
ได้ แม้แต่ในประเทศที่ห้ามทำ�แท้ง ดังนั้นผู้ที่เสี่ยงภัยมากที่สุดคือผู้
หญิงยากจน โดยเฉพาะในชนบท ในกลุ่มผู้หญิงที่ไปทำ�แท้งเถื่อน
ประมาณ หนึ่งในสาม เกิดปัญหาสุขภาพ และประมาณครึ่งหนึ่งใน
จำ�นวนนี้ต้องเข้าโรงพยาบาล
สรุปแล้วการทำ�แท้งเป็นประเด็นชนชั้นในสองมิติคือ ในมติ
ความคิดทางการเมือง แนวคิดจารีตเรื่องครอบครัวของทุนนิยม ที่
จำ�กัดการทำ�แท้ง เป็นแนวคิดที่ให้ประโยชน์กับชนชั้นปกครอง ทั้งๆ
ทีท่ ำ�ให้ผหู้ ญิงต้องเสีย่ งภัย และในมิตริ ปู ธรรมของการทำ�แท้ง คนจน
มักต้องเสีย่ งภัยมากกว่าคนรวยเสมอ นีค่ อื สาเหตุทเี่ ราต้องสนับสนุน
สิทธิการทำ�แท้งเสรีสำ�หรับสตรีไทย
มารู้จัก “แนวมาร์คซิสต์” กันเถอะ..
โดย กองบรรณาธิการ

ทฤษฏีการปฏิวัติถาวร
ของตรอทสกี้

คาร์ล มาร์คซ์ เสนอในปี 1850 (60 ปีหลังการปฏิวัติฝรั่งเศส) ความสำ�คัญของทฤษฎีการปฏิวัติถาวรสำ�หรับสังคมไทยใน

ว่าความขัดแย้งหลักในสังคมเปลี่ยนไปจากความขัดแย้งระหว่าง ปัจจุบนั คือ มันอธิบายว่าทำ�ไมความขัดแย้งระหว่างทักษิณกับอำ�มาตย์
นายทุนกับขุนนาง ไปเป็นความขัดแย้งระหว่างกรรมาชีพกับชนชั้น ไม่ใช่ความขัดแย้งระหว่างนายทุนกับศักดินา และกรรมาชีพกับคนจน
ปกครอง มาร์คซ์เขียนว่า... ไม่ควรต่อสูเ้ พือ่ ประชาธิปไตยทุนนิยมเท่านัน้ แต่ควรสูอ้ ย่างต่อเนือ่ ง
“ชนชั้นกรรมาชีพเท่านั้นที่จะเป็นผู้ต่อสู้อย่างถึงที่สุดกับ เพื่อสังคมนิยม
ทุนนิยมจนได้รับชัยชนะ... และสิ่งนี้จะเกิดขึ้นได้ต่อเมื่อชนชั้น หลายคนทีเ่ คยศึกษานโยบายของพรรคคอมมิวนิสต์ไทย(พ.ค.ท.)
กรรมาชีพเข้าใจผลประโยชน์ของชนชัน้ ตัวเองอย่างชัดเจน โดย จะทราบดีว่า พ.ค.ท. ในอดีตถือนโยบายตาม สตาลิน และ เหมาเจ๋อ
สร้างพรรคการเมืองอิสระของกรรมาชีพเอง และไม่หลงเชือ่ คำ� ตุง ทีเ่ สนอว่าการปฏิวตั ใิ นประเทศไทยในขัน้ ตอนแรก จะต้องเป็นการ
แนะนำ�จากพวกนายทุนน้อยประชาธิปไตยตอแหลที่เสนอว่า ปฏิวตั เิ พือ่ ประชาธิปไตยทุนนิยม ไม่ใช่สงั คมนิยม และชนชัน้ กรรมาชีพ
กรรมาชีพไม่ต้องมีพรรคของตนเอง... คำ�ขวัญของกรรมาชีพ จะต้องสร้างแนวร่วมและประนีประนอมกับชนชัน้ นายทุน มันเป็นข้อ
จะต้องเป็น ‘ปฏิวัติให้ถาวรไปเลย!’” เสนอทีพ่ านักปฏิวตั สิ งั คมนิยมในพรรคคอมมิวนิสต์ทวั่ โลกให้ไปจงรัก
[Marx, K & Engels, F (1981) “Collected Works Vol X” pp 280- ภักดีกับนายทุน เพื่อไม่ให้ชนชั้นนายทุนในประเทศต่างๆ ต่อต้าน
287, London.] รัสเซีย มันนำ�ไปสูก่ ารประนีประนอมกับทุนนิยมตลาดเสรีอย่างทีเ่ รา
เห็นในเนปาลหลังจากที่พรรคคอมมิวนิสต์ขึ้นมาเป็นรัฐบาลเมื่อไม่
ก่อนการปฏิวัติรัสเซียในปี 1917 เลนิน แสดงจุดยืนในหนังสือ นานมานี้เอง และสำ�หรับขบวนการเสื้อแดง มันเป็นข้อเสนอให้
“สองยุทธวิธขี องสังคมนิยมประชาธิปไตย” ว่าการปฏิวตั ทิ กี่ ำ�ลัง กรรมาชีพและเกษตรกรทำ�แนวร่วมกับทักษิณโดยไม่เสนอนโยบาย
จะเกิดต้องนำ�โดยชนชัน้ กรรมาชีพทีท่ �ำ แนวร่วมกับชาวนา แต่ในขั้น ที่จะเป็นประโยชน์กับชนชั้นตนเองเลย
ตอนแรก เนื่องจากความล้าหลังของประเทศรัสเซียที่มีชาวนา 130
ล้านคน เมื่อเทียบกับกรรมาชีพแค่ 3 ล้านคน การปฏิวัติจะสถาปนา ลีออน ตรอทสกี สรุปเรื่องการปฏิวัติถาวรในปี 1928 ว่า
ระบบประชาธิปไตยทุนนิยมก่อน โดยมีนายทุนเป็นชนชั้นปกครอง 1.ในประเทศที่การพัฒนาระบบทุนนิยมล้าหลัง โดยเฉพาะ
หลังจากนั้นกรรมาชีพจะค่อยๆทำ�การปฏิวัติไปสู่สังคมนิยมในภาย ประเทศเมืองขึน้ หรือกึง่ เมืองขึน้ ทฤษฎีการปฏิวตั ถิ าวรมีความสำ�คัญ
หลัง ตรงทีท่ �ำ ให้เห็นว่าการสร้างประชาธิปไตยและเอกราชทีแ่ ท้จริงจะเกิด
แต่ทา่ มกลางการปฏิวตั ิ 1917 เลนิน เปลีย่ นใจใน “วิทยานิพนธ์ ขึ้นได้ภายใต้สังคมนิยมเท่านั้น และชนชั้นนำ�จะต้องเป็นชนชั้น
เมษายน 1917” โดยเสนอว่าการปฏิวัติที่กำ�ลังจะเกิดขึ้นต้องนำ�ไปสู่ กรรมาชีพ
ขั้นตอนของสังคมนิยมทันทีและนำ�โดยกรรมาชีพ ผ่านการสร้างรัฐ 2.ปัญหาของระบบเกษตรกรรม และปัญหาของเอกราชใน
กรรมาชีพ ซึ่งจะเห็นว่า เลนิน หันมาสนับสนุนจุดยืน “การปฏิวัติ ประเทศล้าหลัง มีผลทำ�ให้ชาวนาซึง่ เป็นคนส่วนใหญ่มบี ทบาทสำ�คัญ
ถาวร” ของมาร์คซ์ ถ้าไม่มีแนวร่วมระหว่างชนชั้นกรรมาชีพกับชาวนาภาระของการ
ในขณะที่ เลนิน เสนอให้กรรมาชีพปฏิวัติถาวรและสร้าง ปฏิวัติจะไม่บรรลุความสำ�เร็จ แต่แนวร่วมนี้จะต้องสร้างขึ้นภายใต้
สังคมนิยมในประเทศล้าหลังอย่างรัสเซีย ก่อนหน้านั้นในปี 1906 ลี เงื่อนไขของการต่อสู้อย่างไม่มีวันประนีประนอมกับอิทธิพลของ
ออน ตรอทสกี ก็แสดงจุดยืนสนับสนุนการปฏิวัติถาวรของ มาร์คซ์ นายทุนรักชาติเสรีนิยม
ในบทความชิ้นสำ�คัญที่เรียกว่า “การปฏิวัติถาวร” 3.ไม่วา่ การปฏิวตั ใิ นประเทศหนึง่ จะมีขนั้ ตอนแตกต่างกันอย่า
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 12
งไร การสร้างแนวร่วมระหว่างชนชั้นกรรมาชีพกับชาวนาต้องสร้าง
ภายใต้การนำ�ของกรรมาชีพที่ก้าวหน้าที่สุด ซึ่งจัดตั้งโดยพรรค ศาลใบสั่ง
คอมมิวนิสต์
4.อำ�นาจของชนชั้นกรรมาชีพ จะต้องเผชิญหน้าอย่างรวดเร็ว โดย เพ็ญ ภัคตะ
กับปัญหาต่างๆ ที่แก้ได้โดยวิธีเดียวเท่านั้นคือ การลดทอนสิทธิ ที่มา : www.facebook.com
ทรัพย์สนิ เอกชนของนายทุน ฉะนัน้ กระบวนการประชาธิปไตยจะนำ�
ไปสู่การปฏิวัติถาวรเพื่อสร้างสังคมนิยมทันที ยื้อยุดไม่ยุบพรรค
5.การยึดอำ�นาจของชนชัน้ กรรมาชีพไม่ใช่จดุ สิน้ สุดของการป ทำ�ยึกยักแถมยิ้มเยาะ
ฏิวัติ เพียงแต่เป็นจุดเริ่มต้นเท่านั้น การสร้างระบบสังคมนิยมทำ�ได้ รับทรัพย์แสร้งออเซาะ
ภายใต้เงื่อนไขการต่อสู้ทางชนชั้นเท่านั้น ทั้งในระดับชาติและระดับ
เห็นเหนาะเหนาะเพราะมีคลิป
สากลพร้อมกัน การต่อสู้แบบนี้ ภายใต้สภาพโลกที่ส่วนใหญ่มีความ
สัมพันธ์แบบทุนนิยม มักจะนำ�ไปสู่การระเบิดภายใน ในรูปแบบ
สงครามกลางเมือง และการระเบิดภายนอกในรูปแบบสงครามปฏิวตั ิ ศาลเตี้ยอุ้มศาลค่อม
สภาพเช่นนี้เองชี้ถึงความ “ถาวร” ของการปฏิวัติสังคมนิยม ไม่ว่า จึงออมชอมยอมบาปฉิบ
จะเกิดขึน้ ก่อนในประเทศล้าหลังทีพ่ งึ่ จะบรรลุการปฏิวตั ปิ ระชาธิปไตย รูดปากกระดากซิป
หรือในประเทศทุนนิยมเก่าแก่ที่มีประชาธิปไตยและระบบรัฐสภามา ตาขยิบตีนขยำ�
นาน
6.ความสำ�เร็จของการปฏิวัติสังคมนิยมในขอบเขตประเทศเดี
ใบสั่งถึงศาลเวร
ยวเป็นไปไม่ได้ สาเหตุหนึ่งของวิกฤตปัจจุบันของสังคมทุนนิยมคือ
การทีพ่ ลังการผลิตปัจจุบนั ถูกจำ�กัดภายในขอบเขตของประเทศชาติ หกคะเมนหัวคะมำ�
ไม่ได้ การปฏิวัติสังคมนิยมจะเกิดขึ้นในเวทีรัฐชาติแต่จะแผ่ขยายไป ด้วยเกล้าแล้วศาลกรรม
สู่เวทีสากลและจะสำ�เร็จในเวทีโลก ฉะนั้นความ “ถาวร” ของการ ตาชั่งคว่ำ�ริยำ�เกิน
ปฏิวัติสังคมนิยมมีมิติที่กว้างยิ่งขึ้นคือ สำ�เร็จได้ต่อเมื่อสังคมใหม่ได้
รับชัยชนะทั่วโลก ดูรา!ประชาร้าว
7.การสรุปการพัฒนาของกระบวนการปฏิวัติโลกดังที่เขียนไว้ อกผะผ่าวใช่ผิวเผิน
ข้างต้นนี้ ทำ�ให้เราสามารถยกเลิก “ปัญหา” ของประเทศที่ “สุกงอม”
ศาลพังอย่าฟังเพลิน
หรือประเทศที่ “ยังไม่พร้อม” ที่จะปฏิวัติสังคมนิยม ตามแนวคิด
กลไกของ สตาลิน ระบบทุนนิยมได้สร้างตลาดโลกและได้แบ่งงาน ทาสน้ำ�เงินเทินน้ำ�ลาย
และการผลิตในระดับโลก ฉะนัน้ ระบบทุนนิยมจึงช่วยเตรียมเศรษฐกิจ
ของทุกประเทศในโลกเพื่อการเปลี่ยนแปลงสังคมนิยม ยั่วแย้งให้แดงเดือด
8.ในประเทศต่างๆ การเปลี่ยนแปลงดังกล่าว จะมีอัตราความ ม็อบเหลืองเชือดประจัญฉาย
รวดเร็วทีต่ า่ งกัน ในบางกรณีประเทศทีล่ า้ หลังอาจเกิดสังคมนิยมก่อน เมื่อม็อบชนม็อบพ่าย
ประเทศก้าวหน้า แต่การสร้างสังคมนิยมทีส่ มบูรณ์จะใช้เวลายาวนาน รถถังย้ายออกมายิ้ม
กว่าถ้าเทียบกับประเทศพัฒนา
9.ทฤษฎีที่ว่าด้วยการสร้าง “สังคมนิยมในประเทศเดียว”
ของ สตาลิน ซึ่งเกิดขึ้นในช่วงปฏิกิริยาที่ต่อต้านประเพณีตุลาคม ยืดเยื้ออีกสี่ปี
1917 เป็นทฤษฎีเดียวที่ขัดแย้งอย่างถึงที่สุดกับทฤษฎีปฏิวัติถาวร อำ�นาจนี้ไม่มีอิ่ม
การแบ่งงานกันทำ�ในระบบเศรษฐกิจโลก การทีอ่ ตุ สาหกรรมโซเวียด บัลลังก์นั่งเลียลิ้ม
ต้องพึ่งพาเทคโนโลจีต่างชาติ และการที่ระบบการผลิตของประเทศ ดูดเถือชิมเลือดประชา
พัฒนาในยุโรปต้องพึ่งทรัพยากรและวัตถุดิบจากเอเชีย ฯลฯ ทำ�ให้
การสร้างระบบสังคมนิยมทีม่ เี อกราชในประเทศเดียวเป็นเรือ่ งทีเ่ ป็น เวรกรรมสยามรัฐ
ไปไม่ได้
ปฏิวัติกี่ครั้งครา
[Leon Trotsky (1975) “The Permanent Revolution, Results โอหังใบสั่งฟ้า
and Prospects” เทวดาแท้มารดำ�?
New Park Publications , London หน้า 152-157]
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 13
พลวัต
แปลโดย สหายโต้ง
ที่มา http://www.socialistworker.co.uk/art.php?id=23045

การประท้วงของนักศึกษา
พวกพรรคอนุรักษ์นิยม เป็นคนเถื่อน ที่แท้จริง

การเดินขบวนประท้วงและบุกเข้ายึดอาคาร สนง.ใหญ่พรรค และเป็นการประท้วงอย่างไร้สติ

อนุรักษ์นิยม(อังกฤษ) ของนักศึกษา ทำ�ให้ประชาชนต้องคิดกันแล้ว แต่นักศึกษาคนหนึ่งได้ออกมาพูดว่า เขาไม่ได้กังวลเกี่ยวกับ
ว่า จะเข้าข้างการประท้วงที่เริ่มจะรุนแรงครั้งนี้ หรือไม่อย่างไร การที่กระจกหน้าต่างแตก เขากังวลผลกระทบต่อชีวิตของเขา เมื่อ
ข้อถกเถียงยังคงขยายตัวต่อไป ว่าเกิดอะไรขึ้นกับนักศึกษาที่ ค่าเล่าเรียนจะต้องเพิม่ ขึน้ อันเป็นผลจากแผนของพรรคอนุรกั ษ์นยิ ม
ออกมาก่อความรุนแรง ต่อต้านแผนของพรรคอนุรักษ์นิยมที่จะปรับ เราพรรคสังคมนิยมแรงงาน(Socialist Worker) คิดว่าเรื่องที่
เพิ่มค่าการศึกษาในมหาวิทยาลัยขึ้นเป็น ๓ เท่า ตัดลดงบประมาณ ตึกมิลล์แบ้งค์นี้เป็นเรื่องน่าตื่นเต้นมาก มันมากกว่าที่ปกติพวกเขา
ที่ใช้ในการศึกษาลงอีกอย่างมาก โดยออกมาแสดงพลังกันบนถนน จะเคยเข้ามาเกี่ยวข้องร่วมทำ� ในฐานะเป็นกลุ่มก้อนฝ่ายซ้าย มัน
ในกรุงลอนดอนสัปดาห์ที่แล้ว ดึงดูดความใส่ใจของพวกนักศึกษาในมหาวิทยาลัย วิทยาลัย และ
เมือ่ วันพุธทีผ่ า่ นมา เราเห็นนักศึกษาจากมหาวิทยาลัย วิทยาลัย นักเรียนในโรงเรียน ให้ชั่งใจกันว่า จะไล่พรรคอนุรักษ์นิยมออกไป
ทั่วประเทศและกรรมกร ราว ๕ หมื่นคนออกมาเดินขบวนประท้วง เลยดีไหม
อย่างโกรธแค้นคัดค้านแผนของพรรคอนุรักษ์นิยม เป็นการประท้วง นักสังคมนิยมทีม่ กี ารจัดตัง้ ได้แสดงบทบาทนำ� พวกแรกทีผ่ า่ น
ครั้งใหญ่ที่สุดที่เคยมีมา ประตูอาคารเข้าไปใน มิลล์แบงค์ เป็นสมาชิกของเรา (Socialist
ผูอ้ อกมาประท้วงเป็นคนหนุม่ สาว มีความเชือ่ มัน่ และโกรธแค้น Workers Party) และนักศึกษาจากโรงเรียนเศรษฐศาสตร์แห่งลอนดอน
พวกนักกิจกรรมต่างๆออกมาปิดถนนขว้างไข่เข้าไปที่กระทรวงการ คนหลายร้อยติดตามร่วมเข้าไปด้วย ขณะทีค่ นอีกหลายพันโห่
คลัง และชุมนุมแสดงพลังความไม่พอใจที่หน้ากรมการธุรกิจ ร้องทุบประตูหน้าต่างอยู่ภายนอก และพยายามที่จะเข้าไปด้วย
จากนัน้ ผูค้ นจำ�นวนหลายพันคนได้บกุ เข้าไปทีอ่ าคารมิลแบงค์ นักศึกษาประสบความสำ�เร็จในการต่อสู้กับตำ�รวจ และสามารถจะ
ทาวเวอร์ ซึ่งเป็นที่ตั้ง สนง.ใหญ่ของพรรคอนุรักษ์นิยมเพื่อยึดเอาไว้ บุกเข้าประตูไปได้ในระลอกที่สอง
และผู้คนประมาณ ๕๐ ได้ขึ้นไปแสดงตัวบนชั้นดาดฟ้า และได้รับ Tom ผู้เข้าร่วมประท้วงคนหนึ่งที่อาคารมิลล์แบงค์ กล่าวว่า
เสียงเชียร์สนั่นหวั่นไหวจากผู้ประท้วงด้านล่าง เขาไม่ใช่เป็นเหมือนอย่างพวก อนาธิปไตยที่ใส่หน้ากากดำ� ผมคิด
วันที่ข้อความสื่อสาร เพื่อแสดงการขัดขืนไม่ยอมรับ ได้ส่งถึง แล้วว่านี่เป็นสิ่งที่ถูกต้องที่ต้องทำ� พวกเราเลือกเขาเข้ามา จากการ
รัฐบาลอย่างชัดเจนว่าเราจะไม่อดทนต่อการคุกคามเอาเปรียบ “เรา ที่เขาสัญญาว่าจะเปลี่ยนแปลงสิ่งต่างๆให้ดีขึ้น แต่พวกเขาทำ�ผิด
จะสู้” สัญญาทุกข้อที่เคยให้ไว้
พวกพรรคอนุรักษ์นิยมและสื่อมวลชนฝ่ายขวา และสส.พรรค เราจะต้องทำ�ให้เสียงของพวกเราได้ยินกันไปทั่ว
แรงงานในสภาบางคน ออกมาโจมตีว่าพวกนักศึกษาทำ�ให้กระจก
หน้าต่างของอาคารมิลล์แบงค์แตกไปหลายบาน ที่ลานด้านนอกอาคาร
Aaron Porter ประธานสหภาพนักศึกษา NUS (National Union ตำ�รวจทำ�อะไรไม่ได้ กองกำ�ลังตำ�รวจปราบจลาจล พยายาม
of Students) ได้รีบออกมาแถลงข่าวประณามความรุนแรง Sally บุกฝ่ากลุ่มผู้ชุมนุม เพื่อเข้าไปรวมตัวกับตำ�รวจจำ�นวนน้อยที่รักษา
Hunt เลขาธิการสหภาพอาจารย์ UCU (The University and College การอยู่หน้าประตูอาคารมิลล์แบงค์ แต่ไม่สำ�เร็จ เพราะถูกผลักดัน
Union) กล่าวว่า นี่เป็นเพียงคนกลุ่มน้อยที่ไม่ใช่เป็นตัวแทนของใคร กลับไปโดยกลุ่มนักศึกษา
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 14
 Catia นักศึกษาวิทยาลัย กล่าวเพิ่มเติม “การประท้วงครั้งนี้ ไม่มีความหวาดกลัวอยู่ในหมู่มวลชน ผู้คนตะโกนว่า “เมื่อไม่มีความ
เยี่ยม” “พวกตำ�รวจบุกเข้ามาแล้วก็ต้องถอยกลับไป” ยุติธรรม ก็ไม่มีความสงบ ตำ�รวจชั่ว” และถากถางตำ�รวจกลับไปอีก
“ฉันมาอยู่ที่นี่เพราะว่าฉันต้องจ่ายค่าเดินทาง 22 ปอนด์ ว่า “นี่แหละคือหน้าตาของประชาธิปไตย”
ต่อสัปดาห์เพือ่ มาเรียนทีว่ ทิ ยาลัย และต้องขอรับสวัสดิการ เบีย้ พวกนักการเมืองและสื่อที่มักโจมตีนักศึกษา แต่ประชาชนคน
เลีย้ งบำ�รุงเพือ่ การศึกษา (EMA)” “ถ้าเขายกเลิกสวัสดิการนี้ ฉัน ธรรมดาจำ�นวนมากกลับปรบมือให้กับพวกผู้ชุมนุม แม้แต่สื่อฝ่าย
คงจะไม่สามารถจะไปเรียนได้อีก” ขวา อย่างเช่น ใน Daily Mail’s online
Duygu นักศึกษาที่วิทยาลัย Westmister Kingsway ชี้ไปที่ ผลสำ�รวจสรุปว่า ประชาชนมากกว่า ๔๐% สนับสนุนการ
อาคารสภาผูแ้ ทนและบอกว่า “พวกคนทีอ่ ยูใ่ นนัน้ ไม่ได้รเู้ รือ่ งอะไร ประท้วง
เลยแม้แต่น้อย ว่าพวกเราที่นี่เป็นอยู่กันอย่างไร ฉันสงสัยว่า ทุกๆคนทีต่ ้องพบปัญหาจากแผนการตัดลดของพรรคอนุรกั ษ์
พวกเขาได้เคยพูดคุยกับคนทีต่ อ้ งรับสวัสดิการ EMA บ้างรึเปล่า” นิยม จะต้องได้เห็นการประท้วงและจะต้องสนับสนุน เพราะในที่สุด
ผูช้ มุ นุมกลุม่ แรกทีเ่ ข้าไปใน อาคารมิลล์แบงค์ ทยอยกลับออก แล้วเขาเห็นมวลชนลุกขึ้นต่อสู้กลับไป
มา รวมกับมวลชนผู้ประท้วงด้านนอก และพวกนักศึกษากลุ่มใหม่ รัฐบาลเศรษฐีกำ�ลังขับเคลื่อนที่จะส่งผ่านการทำ�ร้ายชนชั้น
เข้าไปแทนทีใ่ นอาคารเพิม่ ขึน้ ในเวลาต่อมา แต่เวลาส่วนใหญ่มวลชน แรงงานทั้งชนชั้น อย่างร้ายแรงที่สุด นับตั้งแต่ช่วงปี ๑๙๓๐
จะปักหลักกันอยู่นอกอาคารบริเวณลานกว้างจนเต็มพื้นที่ และล้น แต่ในช่วง ๖ เดือนนี้ ได้มีไฟไหม้เกิดขึ้นที่หน้า สนง.ใหญ่ของ
ออกไปนอกถนน พรรคอนุรักษ์นิยม และมีเศษกระจกแตก เศษอิฐหินกระจัดกระจาย
พวกนักศึกษาที่เดินขบวนผ่านไปก่อนแล้วก็เข้ามารวมกลุ่ม เกลื่อน
และมวลชนก็ต้อนรับด้วยความยินดี ใครก็ตามที่เคยพูดว่าประชาชนคนธรรมดาของอังกฤษ แตก
มันมีบรรยากาศของความสนุกสนานอยู่ด้วย เพราะพวก ต่างไม่เหมือนกับคนที่อยู่ใน กรีซ ในฝรั่งเศส และในที่อื่นๆ นั้น ได้
นักศึกษาจัดเล่นแค้มป์ไฟ เผาป้ายประท้วง มีการร่วมร้องเพลง สวด รับการพิสูจน์แล้วว่าไม่ใช่
มนต์ และจุดพลุ ใครก็ตามที่พูดว่า เราคงจะต้องรอกันอีกนานเป็นเดือนๆ กว่า
พวกสื่อมวลชนอาจไม่สามารถรับรู้สึกถึงการปฏิบัติการต่อสู้ ที่คนทั้งหลายจะออกมาทำ�การประท้วงกันอย่างจริงจังได้ เพราะว่า
กับความไม่ถกู ต้อง พวกเขาเคยชินกับการบอกว่าพวกนักศึกษาเฉือ่ ย ประชาชนยังไม่ได้รู้สึกโกรธอะไรซักแค่ไหน นั้นก็ผิดอีก
ชาและไม่แยแสสนใจ พวกสื่อเข้าใจผิด “ทุกๆคนจะต้องออกมา ไม่ใช่เฉพาะเพียงแต่นักศึกษา”
ตำ�รวจยังคงตรึงกำ�ลังอยู่เกือบตลอดวัน อาจเป็นเพราะว่ามี Richard นักศึกษาจาก Greenwich ออกมาพูด “นโยบายตัดลดนัน้
จำ�นวนน้อยกว่ากันมาก แต่บางช่วงเวลาตำ�รวจก็เข้าทำ�ร้ายกลุ่มผู้ กระทบพวกเราทุกคน”
ชุมนุมด้วยไม้กระบอง นักศึกษาคนหนึง่ ทีด่ า้ นหน้าอาคารมิลล์แบงค์ชปู า้ ยประท้วงที่
ตำ�รวจคนหนึ่ง ตีผู้ร่วมชุมนุมผู้หญิงที่แขนด้วยโล่ของเขาไป อ่านได้วา่ “พวกเราเป็นอนาคตของพวกคุณ” มาทำ�ให้มนั ถูกต้อง
หลายครัง้ เป็นเหตุให้มกี ารตีโต้กลับไปอย่างโกรธแค้น มันก่อให้เกิด เสียตั้งแต่ตอนนี้
ความรู้สึกรุนแรงว่าเราจะต้องร่วมมือกัน จะต้องช่วยเหลือกัน และ
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 15
เยาวชนเลี้ยวซ้็าย
โดย ภูวน หงดิน
ธงชาติ
กับฉากมายาชาตินิยมไทย
ช่วงเปิดเทอมทุกครั้งจะมีงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติที่ศูนย์
การประชุมแห่งชาติสริ กิ ติ ิ์ ซึง่ ผมก็ไม่เคยพลาดเลยสักครัง้ ทีจ่ ะไปเดิน
หาหนังสือดีๆ ลดราคามาเป็นอาหารสมอง แล้วนำ�สิง่ ทีไ่ ด้อา่ นศึกษา
มาบอกต่อให้ท่านผู้อ่านได้ฟัง ผมได้หนังสือดีมาหนึ่งเล่มครับ ชื่อว่า
“การเมืองในประวัติศาสตร์ธงชาติไทย” ของ คุณชนิดา พรหม
พยัคฆ์ เผือกสม ซึ่งเธอได้ศึกษาเรื่องนี้มาค่อนค่างละเอียดดีเลยที
เดียว และเธอก็ได้ให้ความสำ�คัญกับการศึกษาเรื่องธงชาติไว้ว่าเรา
ไม่สามารถแยกมันออกจากการศึกษาเรือ่ ง “ชาติ” “ความเป็นชาติ”
หรือ “อุดมการณ์แบบชาตินิยม” ได้ ดังนั้นประวัติศาสตร์ธงชาติ
จึงไม่ใช่เป็นเพียง “เกร็ด” อย่างที่ใครๆหลายคนเข้าใจกัน
จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์แถบเอเชียที่ได้มีการสำ�รวจ
พบว่า มนุษย์เรารู้จักการใช้ธงมาตั้งแต่มาตั้งแต่สมัยจีนและอินเดีย
โบราณ ส่วนรัฐไทยก็มีคติการใช้ธงมาตั้งแต่โบราณเช่นกัน หากแต่
การใช้ธงในสมัยรัฐโบราณแบบจารีตนัน้ ไม่ได้มจี ดุ ประสงค์หรือความ
หมาย ที่เป็นสัญลักษณ์ประกาศถึงการมีอำ�นาจเหนือดินแดนของ
แต่ละรัฐแบบในรัฐชาติสมัยใหม่ไม่ การใช้ธงของรัฐไทยสมัยก่อนจะ
ใช้ในพิธกี รรมทางศาสนา เป็นเครือ่ งหมายของกษัตริย์ เป็นสัญญาณ
ของกองทัพหรือการสัญจรทางน้ำ� และใช้เป็นเครื่องหมายเรือสินค้า
ในสังกัดสยามที่มีการใช้ธงสีแดงเกลี้ยงเป็นสัญลักษณ์เท่านั้น หามี
ธงชาติอย่างที่เข้าใจในปัจจุบันไม่
การใช้ธงของสยามมีการพัฒนาปรับเปลี่ยนรูปแบบมาโดย
ตลอด จากที่เคยใช้ธงพื้นแดงเกลี้ยงมาตั้งแต่สมัยอยุธยา ก็ได้มีการ
เพิม่ รูป “ช้างเผือก” สัตว์ทถี่ อื ตามคติวา่ เป็นเครือ่ งหมายของจักรพรรดิ
ราช และ “ตราจักร” เครื่องหมายประจำ�ราชวงศ์จักรี ลงไปในช่วง
รัชกาลที่ 1 – 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ โดยกำ�หนดให้ใช้ได้แต่เฉพาะ
เรือหลวงเท่านั้น ส่วนธงแดงเกลี้ยงก็ยังใช้กันอยู่ในหมู่เรือสินค้าของ
ราษฎรทั่วไป ต่อมาใน พ.ศ.2498 รัฐบาลกษัตริย์สมัยรัชกาลที่ 4 ได้
ทำ�สนธิสญ ั ญาเปิดการค้ากับชาวตะวันตก ทำ�ให้เรือสินค้าของประเทศ
ต่างๆในยุโรปและสหรัฐอเมริกาเดินทางเข้ามาค้าขายมากขึน้ รัชกาล
ที่ 4 จึงเห็นว่าธงแดงที่ใช้ในหมู่เรือสินค้าของราษฎรสยามซ้ำ�กับ
ประเทศอืน่ ยากแก่การสังเกต และไม่สมควรใช้อกี ต่อไป จึงให้เปลีย่ น
มาใช้ธงอย่างเรือหลวงแต่ให้เอาตราจักรออกไปเพราะเห็นว่า “รูป
จักรเป็นของสูงไม่สมควรที่ราษฎรจะใช้” ธงช้างเผือกกลางพื้นสีแดง
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 16
จึงกำ�หนดให้มีใช้ทั้งในเรือหลวงและเรือราษฎร์ในสังกัดสยามมาแต่
นั้น แต่เรือหลวงก็ยังคงมีธงพิเศษที่กำ�หนดให้ใช้คู่กันเพื่อแยกความ
ต่างออกจากเรือของราษฎรทั่วไป
สัญลักษณ์ช้างเผือกบนธงแดงที่เริ่มใช้เป็นเครื่องหมายของ
สยามในสมัยรัชกาลที่ 4 นิยามความหมายของผู้ใช้ธงได้ว่าเป็น “ข้า
ราษฎรของพระมหากษัตริยแ์ ห่งสยาม” ทีแ่ สดงถึงความเกีย่ วข้อง
สัมพันธ์กันระหว่างกษัตริย์กับราษฎร มากกว่าความหมายที่รวมถึง
ชาติสยามหรือคนที่อยู่ในสยามทั้งมวล ความจริงแล้วธงที่ให้ความ
หมายถึงการเป็น “ชาติสยาม” เป็นสิ่งใหม่ที่เพิ่งเกิดขึ้นกลางสมัย
รัชกาลที่ 5 ซึ่งขณะนั้นสยามภายใต้การนำ�ของรัฐบาลกษัตริย์ ต้อง
เผชิญกับปัญหาการเสียดินแดนประเทศราชให้กับอังกฤษ ฝรั่งเศส
และด้วยลักษณะรัฐจารีตแบบเดิมที่ไม่ค่อยให้ความสำ�คัญกับการ
กำ�หนดเส้นเขตแดนมากนัก รัฐบาลสยามจึงต้องเสียดินแดนไปหลาย
ส่วนเนือ่ งจากไม่สามารถอ้างสิทธิอำ�นาจทีต่ นมีอยูเ่ หนือดินแดนนัน้ ๆ
ได้
ด้วยเหตุนเี้ องชนชัน้ ปกครองสยามจึงต้องเปลีย่ นวิธคี ดิ เรือ่ งรัฐ
จารีตแบบเดิมไปเป็นรัฐชาติแบบใหม่ ที่มีการกำ�หนดเส้นเขตแดน
อย่างชัดเจน ความเป็นชาติและคติการใช้ธงที่แสดงถึงความเป็นรัฐ
แบบใหม่จึงเพิ่งเกิดในสมัยนั้น ซึ่งสัญลักษณ์ดังกล่าวก็ปรากฏออก
มาอย่างชัดเจนบน “ธงบรมราชธวัชมหาสยามินทร์” (ธงประจำ�
ตัวรัชกาลที่ 5) ที่ประกาศถึงความเป็นใหญ่ของกษัตริย์สยามเหนือ
ดินแดนทีอ่ ยูใ่ นขอบขัณฑสีมา เช่น สยาม ลาว มลายู และจุดประสงค์
ของการใช้ธงในสมัยนัน้ ก็จะมุง่ ใช้เป็นสัญลักษณ์เพือ่ ประกาศอำ�นาจ
ปกครองเหนือดินแดนให้ประเทศตะวันตกรับรูเ้ ป็นหลัก ไม่ได้ใช้เพือ่
สื่อแทนอุดมการณ์ของรัฐหรือเพื่อสร้างสำ�นึกความเป็นชาติอย่างใน
ระยะถัดมา
ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 6 เนื่องจากธงช้างที่ใช้มาอยู่แต่เดิมมี
การผลิตทีค่ อ่ นข้างยากลำ�บาก ทำ�ให้หาใช้ได้ยากและมีราคาแพง จึง
ได้มกี ารเปลีย่ นมาใช้ธงริว้ ขาวแดงแทน แต่กใ็ ช้ได้ไม่ถงึ หนึง่ ปีกเ็ ปลีย่ น
มาใช้ “ธงไตรรงค์” หรือธงสามสีอย่างที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน เหตุผลที่
ชนชั้นปกครองสยามเลือกที่จะใช้ธง สีแดง ขาว น้ำ�เงิน ก็เพื่อที่จะ
ยกย่องเอาใจฝ่ายสัมพันธมิตรในช่วงสงครามโลกครัง้ ที่ 1 การตัดสิน
ใจเข้ารวมสงครามของสยามในครั้งนั้นทั้ง ๆ ที่ไม่มีอะไรเกี่ยวข้อง
และเป็นการสูร้ บทีอ่ ยูห่ า่ งไกลอย่างมากนัน้ ก็เป็นเพราะความต้องการ
ทีจ่ ะเข้าไปมีบทบาทในเวทีการเมืองโลกและเป็นทีย่ อมรับจากประเทศ
มหาอำ�นาจต่าง ๆ ซึ่งเป็นสิ่งที่ชนชั้นปกครองสยามต้องการมาโดย
ตลอด นับตั้งแต่ถูกคุมคามจากจักรวรรดินิยมในสมัยรัชกาลที่ 5
เป็นต้นมา และนอกจากนี้ริ้วสีแดง ขาว น้ำ�เงินในธงไตรรงค์ ยังได้
รับการนิยามความหมาย เพื่อตอกย้ำ� “อัตลักษณ์ความเป็นไทย”
ไว้โดยรัชกาลที่ 6 ซึ่งก็มีความหมายที่ใกล้เคียงกับที่เราเข้าใจใน
ปัจจุบัน
การนิยามความหมายของ “ริ้วสี” ในธงไตรรงค์ สะท้อนให้
เห็นอย่างชัดเจนถึงอุดมการณ์แบบ “ชาตินิยม” ที่รัชกาลที่ 6 ได้เน้น
ย้ำ�มาตลอดรัชสมัย ผ่านทางบทนิพนธ์ทางการเมืองหรือบทละคร
ต่างๆ เนือ้ หาหรือแกนความคิดหลักของงาน จะเน้นนิยามถึง “ความ
เป็นชาติ” หรือ “อัตลักษณ์ความเป็นไทย” ที่จะต้องรู้จักรักชาติ
ศาสนา พระมหากษัตริย์ เป็นหลัก ซึง่ ก็เป็นความพยายามทีจ่ ะกำ�หนด
และสร้างสำ�นึกให้เกิดในหมูร่ าษฎรถึงความเป็นชาติทจี่ ะมีความมัน่ คง
สงบสุขและปลอดภัยได้ ก็จะต้องมีกษัตริยเ์ ป็นผูน้ ำ�และมีราษฎรเป็น
ผู้เชือ่ ฟังอย่างจงรักภักดี ซึง่ อุดมการณ์ดงั กล่าวแสดงให้เห็นได้อย่าง
ชัดเจน ว่าเป็นการสนับสนุนระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ทีม่ กี ษัตริย์
เป็นผู้ผูกขาดอำ�นาจแต่เพียงผู้เดียว ในขณะที่กระแสความต้องการ
ให้เปลี่ยนแปลงไปสู่ระบอบการปกครองที่พลเมืองมีส่วนร่วมหรือ
ประชาธิปไตยมีมากยิ่งขึ้น
ภายหลังเปลีย่ นแปลงการปกครองมาเป็นระบอบประชาธิปไตย
โดยคณะราษฎร ในวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 ธงไตรรงค์ที่ถือ
เป็น “สัญลักษณ์ของประชาชน” ในยุคนั้นได้ถูกเชิญขึ้นเหนือ
พระที่นั่งอนันตสมาคมแทนธงมหาราช (ธงประจำ�องค์ของกษัตริย์)
ธงไตรรงค์จงึ กลายเป็นเครือ่ งหมายความสำ�เร็จของการเปลีย่ นแปลง
การปกครอง และเป็นสัญลักษณ์ที่แสดงถึง “การขึ้นมามีอำ�นาจ
ปกครองของประชาชนแทนกษัตริย”์ ดังนัน้ รัฐบาลภายหลังเปลีย่ นแปลง
การปกครองจึงให้ความสำ�คัญกับธงไตรรงค์ในฐานะเป็นสัญลักษณ์
ของชาติ (ที่มีประชาชนเป็นเจ้าของอำ�นาจ) และไม่มีความต้องการ
ทีจ่ ะเปลีย่ นแปลงรูปแบบของธงเพราะถือว่าธงไตรรงค์เป็นสัญลักษณ์
ของประชาชนอยู่แล้ว แต่ได้มีการนิยามความหมายใหม่ว่าแสดงถึง
“ความเป็นเอกราชและอธิปไตยของสยาม” รวมทัง้ เป็นศูนย์รวมจิตใจ
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 17
ของคนในชาติ แทนการนิยามแถบสีบนธงชาติที่มีความหมายถึง
ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ ซึ่งไม่ได้มีการกล่าวถึงมากนัก
การปลูกฝังความรักชาติและสร้างความเป็นอันหนึง่ อันเดียวกัน
ในหมู่ประชาชนสยาม เป็นนโยบายที่ชนชั้นปกครองนิยมใช้มาโดย
ตลอดนับแต่ก่อนการเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นต้นมา และยังคง
เป็นเรือ่ งทีค่ ณะราษฎรให้ความสนใจ จึงมีการใช้ธงไตรรงค์เป็นเครือ่ ง
มือสำ�คัญในรณรงค์นโยบายดังกล่าว โดยเฉพาะในสมัยจอมพล
ป.พิบูลสงคราม ความสำ�คัญและศักดิ์สิทธ์ของธงไตรรงค์ ได้ถูกเน้น
ย้ำ�มากขึ้นในช่วงที่เรียกว่า “การสร้างชาติ” รัฐบาลจอมพล ป.พิบูล
สงคราม ได้กำ�หนดให้วันที่ 24 มิ.ย. 2482 เป็นวันชาติแทน “วัน
จักรี” และเป็นวันฉลองการทำ�สนธิสัญญาเสมอภาคระหว่างสยาม
กับนานาชาติ ดังนั้นธงไตรรงค์อันเป็นเครื่องหมายแทนชาติ จึงมี
ความสำ�คัญควบคู่กับวันชาติไปด้วย
ในช่วงที่มีการเรียกร้องดินแดนคืนจากฝรั่งเศสรวมทั้งการทำ�
สงครามแผ่ขยาย “มหาอาณาจักรไทย” ตามนโยบายชาตินยิ มและ
ลัทธินิยมทหารของจอมพล ป.พิบูลสงครามนั้น ธงไตรรงค์ก็ได้รับ
การสร้างความหมายใหม่โดยรัฐ ว่าไม่ได้เป็นเพียงแค่ธงชาติของ
พลเมืองในประเทศไทยเท่านั้น แต่ครอบคลุมไปถึงคนเชื้อชาติไทย
ที่อยู่ในดินแดนอื่นๆ ที่รัฐบาลจะต้องนำ�กองทัพไปยึดให้เข้ามาเป็น
ส่วนหนึ่งของรัฐไทยในขณะนั้น นอกจากนี้ในสมัยเดียวกันยังมีการ
โฆษณาประชาสัมพันธ์เกีย่ วกับธงชาติกนั อย่างคึกคักและกว้างขวาง
เช่น ให้ประชาชนร่วมกันประดับธงชาติตามอาคารบ้านเรือนและชัก
ธงชาติกันมากขึ้น รวมไปถึงการเคารพธงชาติประจำ�วันอันเป็น
ประเพณีปฏิบัติที่สืบต่อมาจนทุกวันนี้
ต่อมาในช่วงที่มีการขยายตัวของอุดมการณ์คอมมิวนิสต์ใน
สยามนับแต่สมัย ร.7 จนกลายเป็นคู่ขัดแย้งหลักที่ท้าทายอำ�นาจรัฐ
มาจนถึง พ.ศ. 2525 ธงเป็นสิ่งสำ�คัญที่ทั้ง 2 ฝ่ายต่างใช้เพื่อต่อสู้ใน
เชิงสัญลักษณ์กนั มาตลอด โดยฝ่ายคอมมิวนิสต์จะใช้ “ธงแดง” เป็น
สัญลักษณ์ในการท้าทายอำ�นาจและอุดมการณ์ของรัฐบาลไทย “รวม
ทั้งต่อต้านอุดมการณ์ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ ที่ปรากฏบนธง
ไตรรงค์” ในขณะที่รัฐบาลก็ให้ความสำ�คัญกับการมอมเมาให้เกิด
ความรักชาติและธงไตรรงค์มากยิ่งขึ้น เพื่อใช้ต่อสู้ในเชิงสัญลักษณ์
กับธงแดงของฝ่ายคอมมิวนิสต์ นอกจากนั้น ยังมีบทเพลงปลุกใจที่
มีเนือ้ หาเกีย่ วกับธงไตรรงค์เพือ่ ใช้กล่อมเกลาประชาชนอยูห่ ลายเพลง
โดยเฉพาะในทศวรรษที่ 2490 ดังเช่น เพลงไตรรงค์ ที่เกิดขึ้นในช่วง
พ.ศ.2490 – 2497 แต่งเนื้อร้องโดย หลวงวิจิตรวาทการ และทำ�นอง
โดย เอื้อ สุนทรสนาน ข้อที่น่าสังเกตของบทเพลงนี้คือ ผู้แต่งได้ให้
ความหมายของสีน้ำ�เงินบนธงไตรรงค์ว่าเป็น “สีประจำ�ชาติ” โดย
ไม่มกี ารกล่าวถึงพระมหากษัตริย์ ซึง่ แสดงให้เห็นถึงความคิดทางการ
เมืองในเวลานั้นที่สถาบันพระมหากษัตริย์มีความสำ�คัญน้อยลง
ภายหลังการขึ้นมามีอำ�นาจของเผด็จการทหารนับแต่การ
รัฐประหารในปี 2490 ด้วยการแอบอิงสถาบันพระมหากษัตริย์เพื่อ
สร้างความชอบธรรมให้แก่ระบอบการปกครองแบบเผด็จการของ
รัฐบาลทหาร สฤษดิ์ - ถนอม สถาบันพระมหากษัตริย์ที่เคยถูกลด
บทบาทลงก็คอ่ ยๆกลับมามีความสำ�คัญขึน้ อีกครัง้ ต่อมาในช่วง พ.ศ.
2506 เพลง “ไตรรงค์ไทย” บทเพลงปลุกใจทีม่ เี นือ้ หาสัน้ ๆ “ไตรรงค์
ธงไทย ปลิวไสวสวยงามสง่า สีแดงคือชาติ สีขาวศาสนา น้ำ�เงิน
หมายว่าพระมหากษัตริย์ไทย” ได้แพร่หลายขึ้น ความหมายของ
แถบสีบนธงไตรรงค์จึงถอยหลังกลับมาหมายถึง ชาติ ศาสนา พระ
มหากษัตริย์ ดังที่เคยได้รับการนิยามมาก่อนสมัยการเปลี่ยนแปลง
การปกครองอีกครั้ง ซึ่งเผด็จการทหารก็ใช้อุดมการณ์ “ล้าหลัง” ดัง
กล่าวมาปลูกฝังเน้นย้ำ�กับประชาชนเพื่อให้เกิดความคลั่งในสถาบัน
ทั้ง 3 และเคียดแค้นต่อฝ่ายคอมมิวนิสต์ที่รัฐบาลอ้างว่าจะเข้ามาล้ม
ล้างทำ�ลายสถาบันหลักของคนไทย
ปัจจุบนั แม้ภยั คุกคามรัฐจากคอมมิวนิสต์จะหมดลง แต่อดุ มการณ์
ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ ที่กลับมาปรากฏบนธงไตรรงค์ในช่วง
ทศวรรษที่ 2500 ก็ไม่ได้เปลีย่ นไปแม้แต่นอ้ ย อุดมการณ์ดงั กล่าวมัก
ถูกใช้เป็นเครือ่ งมือเพือ่ สร้างความชอบธรรมให้กบั การใช้ความรุนแรง
เพื่อ “กำ�จัด” ฝ่ายตรงข้ามกับชนชั้นปกครองหรืออำ�มาตย์อยู่บ่อย
ครั้ง ดังเช่นกรณี 6 ตุลาคม 2519 ที่นักศึกษาถูกล้อมสังหารโหดใน
ข้อหาไม่จงรักภักดีต่ออุดมการณ์ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และ
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 18
กรณีขบวนการประชาธิปไตยของคนเสือ้ แดงทีถ่ กู กล่าวหาว่าให้การ
สนับสนุนอดีตนายกฯทักษิณ “คนขายชาติ” และต้องการ “ล้มเจ้า”
ตามหลักฐานที่ไร้น้ำ�หนักของ ศอฉ.
การใช้ธงชาติของรัฐไทยนับตัง้ แต่มกี ารเปลีย่ นมาใช้ธงไตรรงค์
ในสมัยรัชกาลที่ 6 จนถึงปัจจุบัน จะเห็นได้ว่ามีสอดแทรกมายา
อุดมการณ์แบบชาตินยิ ม เพือ่ ใช้กล่อมเกลาประชาชนผ่านวาทะกรรม
“ความสามัคคีเป็นอันหนึง่ อันเดียวกันของคนในชาติ” มาตลอด
ซึ่งอันที่จริงแล้วเราชาว “เลี้ยวซ้าย” มองว่าเป็นการปกปิดอำ�พราง
ความขัดแย้งทางชนชั้น ที่อำ�มาตย์ชนชั้นปกครองเอารัดเอาเปรียบ
ประชาชนมาโดยตลอดนั่นเอง และข้อที่น่าสังเกตก็คือ ไม่มีครั้งไหน
ในประวัติศาสตร์ไทยเลยที่มีการบรรจุอุดมการณ์ประชาชนและ
ประชาธิปไตยลงไปในธงชาติ ทัง้ ๆทีป่ ระเทศไทยก็มกี ารเปลีย่ นแปลง
การปกครองมาเป็นระบอบประชาธิปไตยมานานแล้ว แต่อุดมการณ์
ที่ ป รากฏอยู่ บ นธงไตรรงค์ ใ นปั จ จุ บั น ยั ง คงเหมื อ นในสมั ย
สมบูรณาญาสิทธิราชย์อยู่
ดังนั้นผมจึงขอเสนอให้ประชาชนผู้รักประชาธิปไตยทุกท่าน
ร่วมกันรณรงค์ให้มกี ารเปลีย่ นมาใช้ธงชาติใหม่ ทีม่ กี ารบรรจุอดุ มการณ์
ประชาชน การทำ�งานเพือ่ ส่วนรวม และประชาธิปไตยลงไป เพือ่ ปลุก
ฟังเน้นย้ำ�ให้เกิดความเคารพ จงรักภักดี ต่ออุดมการณ์ที่สนองรับใช้
ผลประโยชน์ประชาชนคนส่วนใหญ่ในสังคม และเพื่อปิดช่องไม่ให้
พวกอำ�มาตย์อาศัยความชอบธรรมจากอุดมการณ์เก่ามาทำ�ร้ายแย่ง
ชิงอำ�นาจไปจากประชาชนได้อีก เพราะถ้าใครมีการกระทำ�ดังกล่าว
ก็จะได้ชอื่ ว่า “ไม่จงรักภักดีตอ่ ประชาชน” เป็นทีน่ า่ อับอายรังเกียจ
ชิงชังและจะต้องถูกดำ�เนินคดีอย่างหนัก “อันนี้ผมว่าน่าคิด”
* อ้างอิงใน การเมืองในประวัติศาสตร์ธงชาติไทย : ชนิดา พรหม
พยัคฆ์ เผือกสม
ภาพสตรีเสือ้ แดง นำ�ธงชาติไทย
ขึน้ เช็ดน้�ำ ตา หลังทหารใช้ก�ำ ลัง
ปราบผู้ชุมนุมที่บริเวณถนน
ราชดำ�เนินใน ช่วงเย็นวันที่ 10
เมษายน 2553
(ภาพ:สำ�นักข่าวต่างประเทศ)
จัดตั้ง
โดย สมุดบันทึกสีแดง
ลักษณะบทความที่สร้างความแตกแยก
ต่อความเป็นประชาธิปไตย
พยายามบังคับตนเองให้อา่ นทความน่าเบือ่ ชิน้ นีใ้ ห้จบ เพราะ
ในขณะทีส่ ถานการณ์ทกุ อย่างมันเละตุม้ เป๊ะชะขนาดนีไ้ ม่วา่ จะเป็นการ
ห้ามจำ�หน่ายสินค้าของคนเสือ้ แดง หรือ การออกมาเสนอแนวความ
คิดทีส่ ดุ แสนจะพิสดารคือ ให้ออกกฎหมายบังคับไม่ให้คนใส่เสือ้ แดง
แต่อย่างไรก็แล้วแต่ผู้เขียนว่า เอาวะ เผื่อฟลุกเจอเนื้อข่าวที่พอจะ
อ่านได้บ้าง เลยลองเข้าไปที่มติชนไปเจอบทความ วิกฤตและเส้น
ทางปรองดอง ไอ้เราก็กวาดสายตาไล่อ่านไปเรื่อยๆ คือ อ่านไปด่า
คนเขียนมันไปนะพีน่ อ้ งว่ามันจะอ้อมอะไรกันนักกันหนา น้ำ�ท่วมทุง่
ยิ่งกว่าน้ำ�ท่วมประเทศไทยทุกจังหวัดเลยทีเดียว หาเนื้อไม่เจอ ไอ้
เราก็เริ่มรำ�คาญเมื่อไหร่มันจะเข้าเรื่องเสียที
อ่านไปครึง่ หนึง่ ก็อทุ านในใจว่าคนเขียนคงจะเป็นประเภทชอบ
ชักว่าวเพือ่ สำ�เร็จความใคร่ทางปัญญาแน่ๆ แต่อา่ นๆ ไป มาถึงทีม่ นั
วิเคราะห์เรื่องชนชั้น เรื่องอำ�มาตย์ อ้าว ดร. วิชัย เขียนบทความชิ้น
นี้โจมตีเสื้อแดงนี่หว่า ถึงแม้ว่าคนเขียนจะระวังอย่างสุดแสนก็เถอะ
เวลา ดร. วิชัย พูดถึงชนชั้นอ้างถึงมาร์คก็สุดแสนจะมั่ว ไม่มี
การอภิบายว่า การปฏิวตั ใิ นรัฐเซียถูกสตาลินทำ�รัฐประหารและเปลีย่ น
ไปสูร่ ะบบเผด็จการอย่างไร รวมถึงการปฏิวตั ใิ นจีนด้วย แต่ชา่ งเถอะ
คนทีม่ นั ชอบว่าฉลาดในหมูพ่ วกอำ�มาตย์มกั จะไม่ชอบนำ�ข้อถกเถียง
ในโลกความเป็นจริงมาพูด เพราะพวกมันขี้เกียจพิสูจน์ความจริง
พวกนีช้ อบโกหกไปเรือ่ ยเปือ่ ย สงสัยพวกนีม้ นั ลืมไปว่าคนเป็นจำ�นวน
มากเข้าถึง Internet หนังสือหนังหามีอยู่เยอะแยะเต็มไปหมด การ
จะมาเล่าอะไรเรื่อยเปื่อยนะมันหมดยุคแล้ว....แน่นอน ดร. วิชัย มา
อ้างมาร์คแบบมั่วๆ เพื่อที่จะทำ�ให้ตัวเองดูเหมือนรู้เรื่องชนชั้น และ
จะได้ผูกขาดว่าเข้าใจเรื่องชนชั้นที่ถูกต้องแต่เพียงผู้เดียว หรือเอา
คำ�พูดตัวเองไปยัดปากมาร์คเพื่อสร้างความชอบธรรมให้กับตัวเอง
และที่สำ�คัญที่สุดคือต้องการลดความสำ�คัญในประเด็น “ไพร่” ของ
คนเสื้อแดง
และไอ้ ดร.วิชัย ก็วกเข้าแนวฝ่ายขวา แนวอำ�มาตย์ไทยเปะ
ว่าชนชั้นในประเทศไทยไม่เหมือนกับที่เกิดขึ้นตะวันตก ไอ้การพูด
แบบนี้มันมีจุดมุ่งหมายเดียวเท่านั้น คือเป็นการพูดเพื่อปิดประตูไม่
ให้มีการเปรียบเทียบประเทศไทยกับประเทศอื่น หรือตั้งคำ�ถามว่า
อำ�มาตย์ไทยมันเลวขนาดนี้มันอยู่ในอำ�นาจได้อย่างไร อะไรคือ
เลี้ยวซ้าย ธันวาคม 53 หน้า 19
อุปสรรคประชาธิปไตยไทย ทำ�ไมเมืองนอกวิจารณ์ทกุ สถาบันสาธารณะ
ได้ ทำ�ไมคนไทยถ้าวิจารณ์กต็ อ้ งเข้าคุก เช่นเรือ่ งการเปิดโปงการคอ
รั่ปชั่นในวงการยุติธรรม หรือ คนหาเช้ากินค่ำ�ขายรองเท้าแตะก็ถูก
จับ
ในกรณีอังกฤษ ท่าทีต่องานแต่งงานของ นายวิลเวี่ยม และ
แฟนสาว คนที่นี่วิจารณ์ต่างๆ นานา เช่น พวกนี้จะหน้าด้านเอาเงิน
ประชาชนมาจัดงานอีกหรือเปล่า อะไรทำ�นองนี้ แต่ของไทยนี่ไม่ได้
เลย ชนชั้นระหว่างตะวันตกกับในไทยมันต่างกันอยู่ตรงที่ ชนชั้น
ปกครองของไทยมันเผด็จการและป่าเถือ่ นล้าหลังมากกว่าพวกตะวัน
ตก
วกเข้าเรือ่ งที่ ดร. วิชยั ด่าเสือ้ แดง ไปเรียกพวกมันเป็นอำ�มาตย์
นะไม่ตรงกับความเป็นจริง ขอโคท มาดุ้นๆเลย
“แกนนำ� นปช. ในแง่หนึง่ ก็ได้ดำ�เนินการตามข้อสังเกตของนา
ยมาร์กซ์ คือปลุกจิตสำ�นึกของชนชั้นด้วยวาทกรรม "ไพร่" และ
"อำ�มาตย์" และพยายามปลุกผี "อำ�มาตย์" ซึ่งได้ตายไปจากสังคม
ไทยมานมนานแล้ว ให้กลับมามีชีวิตอีกครั้งหนึ่ง แต่จะสำ�เร็จหรือไม่
นักวิเคราะห์ทางสังคมคงพอจะสรุปได้แล้ว ......วิกฤตปัจจุบัน จึงได้
รับคำ�อธิบายจากมวลชนกลุ่มหนึ่งว่าเป็นวิกฤตของชนชั้น การต่อสู้
ของฝ่ายแดงจึงเป็นการต่อสูโ้ ดยมีพนื้ ฐานจากการแตกแยกทางฐานะ
เศรษฐกิจและสังคม ซึ่งก็เป็นความคิดเห็นหนึ่งที่อาจคลาดเคลื่อน
จากความเป็นจริง”
ขอตอบโต้แบบกำ�ปั้นทุบดินก่อน แล้วทีพวกอำ�มาตย์ดาหน้า
มาด่าเสื้อแดงว่าปลุกผีคอมมิวสิสต์หละ และอำ�มาตย์มันจะหมดไป
จากสังคมไทยได้อย่างไร ยกเว้นว่า ดร.วิชัย นั้นทวารทั้งแปดได้มืด
บอดสนิท เพราะไม่สามารถมองเห็นว่า พวกทหาร พรรคประชาธิปตั ย์
และพวกอำ�นาจอำ�นาจนอกระบบทั้งหลาย
อีกเรื่องหนึ่งที่น่าทึ่งในความหน้าด้านของบทความนี้คือ มัน
ไม่เอ่ยถึงจำ�นวนคนเกือบร้อยของคนเสื้อแดงที่ถูกฆ่าอย่างป่าเถื่อน
โดยไร้ความยุติธรรม ฆาตกรเดินลอยหน้าลอยตาอยู่เต็มไปหมด ข้อ
เสนอเพื่อที่จะแก้วิกฤติไม่มีอะไรเป็นรูปธรรม นอกจากน้ำ�ๆๆๆๆทั้ง
นั้น
 ร่วมกันสร้างองค์กรสังคมนิยม
เพื่อ
ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์และประชาธิปไตย
- สังคมนิยมเป็นระบบที่ตอบสนองความต้องการของคนส่วนใหญ่ผ่านการวางแผนร่วมกัน
ในรูปแบบประชาธิปไตย
- สังคมนิยมต้องสร้างโดยมวลชนกรรมาชีพ จากล่างสู่บน สร้างโดยอภิสิทธิ์ชนไม่ได้
- เรางต้องมีพรรคการเมืองของกรรมาชีพและคนจน เพื่อเคลื่อนไหวทางการเมือง
- สมาชิกทุกคนต้องจ่ายค่าบำ�รุง 1 % ของรายได้ (50 บาท / เดือนขั้นต่ำ�)
- สมาชิกต้องอ่านและช่วยกันขายหนังสือพิมพ์ของพรรคเพื่อขยายสมาชิก
และอิทธิพลทางความคิด

รายละเอียดเพิ่มเติม : E-mail : pcpthai@gmail.com

ติดต่อกองบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ : turnleft2008@gmail.com
ที่อยู่ไปรษณีย์ : ตู้ ป.ณ. 123 ไปรษณีย์คลองจั่น บางกะปิ กรุงเทพฯ 10240
(พรรคฯ ยังไม่ได้จดทะเบียนตามกฎหมายพรรคการเมือง)