Bikap Duzenlenmis

T.
C
BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANLIĞI
Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Kamu Araştırma Programı (BİKAP)
BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANLIĞI

KAMU ARAŞTIRMA PROGRAMI
(BİKAP)
KASIM 2009
ANKARA
SUNUŞ
Bilindiği üzere Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun 10 Mart 2005 tarihli toplantısında
“Kamu kuruluşlarının Ar-Ge’ye dayalı ihtiyaçlarının karşılanması ve toplumsal düzeyde Ar-
Ge talebinin oluşturulması” amacıyla 2005/5 no.lu karar alınmıştır. TUBİTAK tarafından,
bu kapsamda değerlendirilmesi amacıyla Bakanlığımızca “Kamu Araştırma Programı”
teklifi hazırlanmıştır.
Kamu Araştırma Programı; Türkiye’de Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nın görev alanına

giren konuların; araştırma ve geliştirme faaliyetleri kapsamında mercek altına alınmasını
hedeflemektedir.
Bakanlığımız son dönemde görev ve sorumluluk alanlarına ilişkin olarak katılımcı bir
yaklaşımla önümüzdeki dönemde yoğunlaşacağı çalışma konularını belirlemeye ve yaşanan
sorunların çözümü üzerine çok boyutlu değerlendirmeleri yapmaya devam etmektedir. Son
dönemde örnek olarak verebileceğimiz “Kentleşme Şurası” çalışmaları da izleme süreci ile
birlikte bu anlamda sürdürülmektedir.
Kamu Araştırma Programı; Bakanlığımızın Stratejik Plan ve Performans Programı

Çalışmaları, Şura Kapsamında devam eden Strateji Belgesi ve Eylem Planı Çalışmaları ile
paralel olarak hazırlanmıştır.
Programa esas olacak proje önerileri ve künyeleri bu program raporunda yer almaktadır.
Ana Çalışma Alanları Planlama ve Mevzuat, Kıyı Alanları, Kentleşme, Kırsal Alanlar,
Altyapı, Yapı, Afet ve Eğitim havuzları olarak belirlenmiştir.
Program ve proje paketi, Bayındırlık ve İskan Kamu Araştırma Programı(BİKAP) olarak

Bilim Teknoloji Yüksek Kurulunun değerlendirmelerine sunulmaktadır.
Programın kabulünden itibaren belirlenen çalışma alanlarındaki projeler, Bakanlığımız

kanalıyla üniversitelerimiz, kamu kurumları, meslek odalarımız ve özel sektörle birlikte
uygulamaya alınacaktır.
Bu vesileyle sayın TÜBİTAK Başkanı şahsında, değerli TÜBİTAK camiasına ve bu çalışmalara

katkıda bulunan akademisyenlere, kamu kurumları, sivil toplum ve meslek kuruluşları
temsilcilerine, uzman ve bürokratlara en içten teşekkürlerimi sunarım.
Mustafa DEMİR
Bayındırlık ve İskân Bakanı
Bu Rapor ve Araştırma Programı Hazırlıkları Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü’nün
Koordinasyonunda Yürütülmüştür.
T.C.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü
Stratejik Fiziki Planlama Daire Başkanlığı
Ankara - Kasım 2009

İÇİNDEKİLER
SUNUŞ
1. GİRİŞ………………………………………………………………………………………………....7
1.1. Programın Hazırlanma Nedenleri ve Dayanakları ……………9
1.2. Mekânsal Planlama Sorunları…………………………………………….10
1.3. Alt yapı, Yapılaşma ve Afete ilişkin Tespit ve Sorunlar….11
1.4. Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Stratejik

Amaç ve Hedefleri……………….…………………………..…………….…13
2. PROGRAMIN AMAÇLARI…………………………………………………………………….22
3. PROGRAMIN HEDEF VE GÖREVLERİ………………………………………………….23
4. PROGRAMIN VİZYONU……………………………………………………………………….24
5. PROGRAMIN STRATEJİSİ……………………………………………………………………24
6. PROGRAMIN ÇALIŞMA ALANLARI VE PROJELERİ ………..………………….24
6.1.Ortak Akıl Platformu (TÜSSİDE Gebze-12-14 Haziran

2009)…………………………………………………………………………………………. 25

6.2. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın Ar-Ge açısından mevcut
durumunun tespiti ve GZFT Analizi………………………………………….29
6.3. Çalışma Alanları bazında Ar-Ge odaklı projelerin

geliştirilmesi……………………………………………………………………………….35
6.4. Gruplar Bazında Ortak Akıl Toplantısında Üretilen
Tüm Proje Adları:………………………………………………………………………36
6.5. Bakanlığımızca Ar-Ge Kapsamında Değerlendirilen
Projeler…………………………………………………………………………………..….45
6.6. Gruplar Bazında Ortak Akıl Toplantısında Üretilen Tüm

Projelere ait Tanıtım Formları (Bakanlığımızca Ar-Ge
kapsamında değerlendirilen projeler form üzerinde “ ∆ “ ile
işaretlenmiştir)…………………..………………………………………..…..…..…50
EKLER……………………………………………………………………………………….………..159
Ortak Akıl Toplantısı Katılımcı Listesi

6
1.GİRİŞ
Bu rapor; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun 10 Mart 2005 tarihli toplantısında alınan
2005/5 nolu “Kamu kuruluşlarının Ar-Ge’ye dayalı ihtiyaçlarının karşılanması ve toplumsal
düzeyde Ar-Ge talebi oluşturmak” amaçlı kararı doğrultusunda, TUBİTAK tarafından
değerlendirilmesi amacıyla, kamu araştırma programı teklifine esas olmak üzere
hazırlanmıştır.
Kamu Araştırma Programı; Türkiye’de Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nın görev alanına giren
konuların; yaşanan sorunlar ve bunları çözmek üzere önerilecek projeler kapsamında,
mercek altına alınmasını hedeflemektedir. Rapor; nasıl bir politika ve strateji ile hangi
program altında ne tür araştırma alanları ve bunlara ilişkin proje konularının yer alacağını
kurgulayacak olup, bu araştırma alanları Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nın stratejik
amaçları ile paralel olarak ele alınacaktır.
Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Türkiye'de kamu hizmetlerinde memleketin imarı ile ilgili
işleri yürütmekle görevli kuruluşların bağlı olduğu bir kurumdur.
Bakanlığımızın misyonu; Ülke çapında sürdürülebilir yerleşme, kentleşme ve güvenli

yapılaşmayı temin etmek üzere; planlama, projelendirme, yapım hizmetleri ile afete ilişkin
hizmetleri teknolojik ve bilimsel gelişmelerden faydalanarak düzenleyici, denetleyici ve
katılımcı bir anlayışla yapmak, yaptırmaktır.
Bakanlığımızın vizyonu ise; Yüksek kurumsal kapasiteyle çağdaş yerleşme, kentleşme ile

güvenli yapılaşmaya yönelik üst politika ve stratejileri belirleyen, uygulamalara yön veren
otorite bir kurum olmaktır.
Bayındırlık ve İskân Bakanlığının başlıca görevleri (180/209 sayılı KHK) şunlardır;
a. Kamu yapıları ve tesislerini inşaat ve esaslı onarım işlerini yapmak veya yaptırmak,
b. Bağlı kuruluşlar ile müesseselerinin kendi kuruluş kanunlarında gösterilen inşaat, bakım,
onarım ve hizmetlerin yapılması veya yaptırılmasını sağlamak üzere gerekli işleri yapmak,
c. Çeşitli özellik ve ölçekteki imar planlarının, şehir altyapı tesislerinin ve sığınakların

projeye esas standartlarını hazırlamak,
d. Konut politikası ilkelerine göre konut yapmak, yaptırmak,
e. Ülkenin şart ve imkanlarına göre, en gerekli ve faydalı yapı malzemesinin ekonomik ve

standartlara uygun imalini ve kullanılmasını sağlayacak tedbirleri almak, aldırmak
f. Deprem, yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ ve benzeri afetlerden evvel
ve sonra meskun alanlarda alınacak tedbirlerle yapılacak yardımları tespit etmek ve
bunların uygulanmasını sağlamak, bu konularda ilgili bakanlıklar ve kamu kurum ve
kuruluşlarıyla işbirliği yapmak,
g. İl Özel İdarelerine ait yapı ve tesisleri yapmak veya yaptırmak,
7
h. Gerçek ve tüzel kişilere yapılan işler dışında yurtiçinde kamu kurum ve kuruluşlarına iş
yapan ve belirlenecek gerekli nitelikleri taşıyan müteahhitlere belge vermek ve gizli
sicillerini tutmak,
i. Yurtdışında iş yapmak isteyen müteahhitlerle ilgili olarak mevzuatın gerektirdiği işlemleri

yapmak, sicillerini tutmak,
j. Bir kamu hizmetinin görülmesi amacı ile resmi bina ve tesisler için imar planlarında yer
ayrılması veya bu amaçla değişiklik yapılması gerektiği takdirde Valilik kanalı ile ilgili
belediyeye talimat vermek ve gerçekleştirilmesini sağlamak,
k. Birden fazla belediyeyi ilgilendiren imar planlarının hazırlanmasında kabul ve

onaylanması safhasında ortaya çıkabilecek ihtilafları çözümlemek, gerektiğinde onaylamak,
l. Gerekli görülen hallerde, kamu yapıları ile ilgili imar planı ve değişikliklerinin; umumi
hayata müessir afetler dolayısıyla veya toplu konut uygulaması veya Gecekondu Kanunun
uygulanması amacıyla yapılması gereken planların ve plan değişikliklerinin, birden fazla
belediyeyi ilgilendiren metropoliten imar planlarının veya içerisinden veya civarından
demiryolu veya karayolu geçen, hava meydanı bulunan veya havayolu veya denizyolu
bağlantısı bulunan yerlerdeki imar ve yerleşme planlarının tamamını veya bir kısmını, ilgili
belediyelere veya diğer idarelere bu yolda bilgi verilecek ve gerektiğinde işbirliği
sağlanarak yapmak, yaptırmak, değiştirmek ve re’sen onaylamak,
m. Bu işlerle ilgili tüzük, yönetmelik, tip sözleşme, şartname, rayiç, fiyat analizleri ve
birim fiyatları hazırlamak ve yayımlamak,
n. Belediyelere ve İl Özel İdarelerine genel bütçe vergi gelirlerinden pay verilmesi

hakkındaki mevzuat uyarınca tesis edilen Belediyeler Ortak Fonundaki paylarının İller
Bankasının yıllık programa giren yatırımları için dağıtımını onaylamak ve izlemek,
o. Bakanlık ilgili kuruluşlarına ait görevlerin yapılmasını sağlamak; bu kuruluşların kanunları

ile diğer kanunların Bakanlığa verdiği görevleri yapmak olarak belirlenmiştir.
Bu program; Teşkilat Kararnamesinde sayılan görevler ve Bakanlığın 1.Stratejik Planında

(2010-2014) yer alan çalışma alanları ve ilgili diğer projeleri kapsayacaktır. Bakanlık,
stratejik amaçlarına paralel olarak üstleneceği yeni misyon kapsamında yeniden yapılanma
çalışmalarına da başlamış bulunmaktadır. Bu program önerisi de bahsi geçen hazırlıklara
paralel olarak yürütülecek çalışmaların bir bölümünü kapsayacak ve proje sonuçlarıyla
destek sağlayacaktır.
8
1.1. Programın Hazırlanma Nedenleri ve Dayanakları
AB’ye üyelik sürecine katkı sağlayacak temel strateji dokümanı olarak tasarlanan 9.
Kalkınma Planında (2007- 2013) Bölgesel Gelişme Politikasının Merkezi Düzeyde
Etkinleştirilmesi, Yerel Dinamiklere ve İçsel Potansiyele Dayalı Gelişmenin
Sağlanması, Yerel Düzeyde Kurumsal Kapasitenin Artırılması ve Kırsal Kesimde
Kalkınmanın Sağlanması başlıklarına yer verilmiştir.
9.Kalkınma Planında Kentleşme ve Yerleşme Vizyonu aşağıdaki gibi belirlenmiştir;
“Bölgeler, yerleşmeler arası ve içi eşitsizlikleri azaltılmış, doğal ve kültürel mirasın

korunup geliştirildiği, yaşam ve mekân kalitesi iyileştirilmiş, riskleri azaltılmış,
toplumsal cinsiyet eşitliği sağlanmış, yarışma gücü kazandırılmış, dengeli,
tamamlayıcı, çok merkezli (yığılmayı önleyici) ve sürdürülebilir, bir yerleşme sistemine
ulaşma”,
Aynı Planda Planlama vizyonu ise;
“Türkiye kentleşme ve yerleşme vizyonunu gerçekleştirmeye yönelik eşgüdüm ve

kademeli birlikteliği sağlanmış, kamu yararını gözeten, uygulama araçları
geliştirilmiş, bütüncül, kurumsallaşmış ve katılımcı bir planlama sisteminin
oluşturulması” şeklinde belirlenmiştir.

Ayrıca (2007- 2009) Orta Vadeli Programın Gelişme Eksenleri kapsamında; “D.Bölgesel
Gelişme ve bölgesel Gelişmişlik Farkların Azaltılması” bileşeni 1. maddesinde “Ulusal
ölçekte bölgesel ve mekânsal gelişme çerçevesi oluşturulacak, kalkınma ajansları ile
işbirliği içinde bölgesel gelişme stratejileri ve planları hazırlanacak, alt ölçekli plan ve
stratejilerin kapsamı ile ilke ve standartları belirlenecektir. “ denilmektedir.
17 Nisan 2007 tarihinde açıklanan Türkiye’nin AB Müktesebatına Uyum Programı

kapsamında Bölgesel Politikalar ve Yapısal Araçlar faslında 2010-2013 döneminde
yapılması gereken ikincil düzenlemeler arasında ” Sürdürülebilir Kentsel Gelişme için
Bütünleştirilmiş Kentsel Gelişme Stratejisi ve Eylem Planının onaylanması” yer almakta
ve bu konuda Bayındırlık ve iskan Bakanlığı düzenlemeden sorumlu kurumlar arasında
sayılmaktadır.
Yıllık Yatırım Programında da Bölgesel Gelişme ve Bölgesel Gelişmişlik Farklarının

Azaltılması başlığı altında Bayındırlık ve İskan Bakanlığının sorumluluğuna verilen
“C.politika Öncelikleri ve Tedbirleri” kısmında yer alan “Öncelik.1-Tedbir 1.2. Alt
Ölçekteki (İl, kent ve kır) mekansal gelişme stratejilerinin ve planlarının esasları,
standartları ve çerçevesi belirlenecektir.”talimatı doğrultusunda bu araştırma projesi
kapsamında il düzeyinde planlama esasları ve çerçevesinin araştırılması, standartların
ortaya konması ve kılavuz dokümanın hazırlanması hedeflenmekte ve bu konudaki
proje çalışmaları devam etmektedir.
9
1.2.Mekânsal Planlama Sorunları
Programın amaç ve hedeflerini ayrıntılandırmadan önce özet olarak ülkemizdeki mekânsal

planlama pratiğinin durum saptamasını yapmakta ve planlama ile ilgili yasal düzenlemeler
ve fiziki planlamada merkezi ve yerel idarelerin rollerinin hatırlanmasında yarar
bulunmaktadır.
Hızlı nüfus artışı, ekonomik faaliyetlerin ve nüfusun dengeli dağılmaması, ortaya çıkan
kırdan kente göç, Kentsel servis ve istihdam olanaklarının yeterince sağlanamaması, doğal
kaynakların hızla ve kontrolsüz olarak yok edilmesi, ülkemizdeki mekânsal planlamanın
yaşadığı önemli sorunlardır. Ülke-bölge ve kent ölçeğinde planlama-uygulama bütünlüğü
hızla bozulmaktadır.
Ülkemiz 1963 yılından başlamak üzere planlı dönem adı verilen bir politika çerçevesinde 5
yıllık kalkınma planları ile gelişmesini yönlendirmiştir. Türkiye’de planlı dönem genelde
ekonomik kalkınma anlamında karar ve süreçleri belirlemiş, fiziksel planlama ile ilgili
belirgin önermeler ilk kez 3. Beş Yıllık Kalkınma Planında, fiziksel plan kademelerine ilişkin
ipuçları ile yer almıştır.
Ancak bölgesel kalkınma politikalarının fiziksel planlama kararları ile geliştirilmesi daha
doğrusu bu politikaların sektörel ekonomik gelişme amacı dışına çıkarılması mümkün
olmamıştır. Bölgeler arasındaki dengesizliklerin ortadan kaldırılması amacı ile getirilen
sektörel (sanayi, tarım vb.) hedefler yerleşme kararlarının fiziksel planlama ilkeleri dışında
verilmesinin ve hatta zaman zaman bu politikaları ters yönde etkileyen gelişmelerin ortaya
çıkması sonucunu yaratmıştır.
Ülke fiziksel planlama kademeleri yasal dayanağını 3194 sayılı İmar Kanunu’ndan
almaktadır. Ülkemizde plan kademeleri arasında kopukluğun yaşandığı bilinmektedir.
Ayrıca Merkezde yer alan çok sayıda Bakanlık ve Kuruluşların kendi kuruluş kanunlarından
gelen plan yapma yetkileri de göz önüne alındığında, planlama pratiğinde çok başlılığın
yaşandığı ortaya çıkacaktır. Planlama konusunda çok sayıda kanun ve bu Kanunlar ile yetki
ve görevleri belirlenmiş kurum ve kuruluşun var olması planlama olgusunu işlevsiz hale
getirmekte, hatta yetki çatışmasına neden olmaktadır.
Planlama ile ilgili yasal düzenlemelerin ve dolayısıyla yetkili idarelerin çokluğu, eşgüdüm
olmayışı mevcut planlarda çok sayıda değişikliğe yol açmakta, üst ölçekli planların ise
birbirleriyle gerek kullanım amacı gerekse fiziksel kararları bakımından bağlantısı
kurulamamakta, bunlardan başka talep üzerine onaylanan mevzii imar planları da ayrıca
sorun yaratmaktadır.
Planlama sisteminde, plan hiyerarşisinin sağlanmasını denetleyen bir mekanizma ne yazık

ki olmadığından, yerel yönetimlerin kısıtlı imkânları ve gerekli eğitim düzeyine sahip
olmayan elemanları ile yaptığı planlar ve bunların değişiklikleri, üst ölçekli planlara
uymadığı gibi, ilgili yönetmelikte açıklanan kriterleri de sağlamamaktadır. Planlarda
öngörülen yapı ve nüfus yoğunluklarına karşın bunların ihtiyacı olan teknik ve sosyal altyapı
getirilmemektedir.
10
Özet olarak temel sorunları ve bu programın hazırlanma gerekçelerini sayacak olursak;
Bunlar;
• Makro politika eksikliği,
• Veri altyapısının uyumsuz ve yetersizliği,
• Plan süreçlerinin veri/bilgi elde etme, kullanma, katkı alma, ortak etme,
alternatif üretme, karar alma, uygulama ve izleme konularındaki eksik ve
yanlışları,
• Yeterli uygulama araçları tanımlanmaması, program, proje ve eylem paketleri

fakirliği,
• İmar Yasasının planlama, yapılaşma ve afetlere yönelik teşhis, tedbir ve

değerlendirme eksikliği,
• Kentleşme ile mekân politikalarının ilişkisizliği,
• Kıra yönelik kalkınma ve planlama çabalarının zayıflığı,
• Afet yönetimi ve planlamasının gerektirdiği araçların planlama sisteminde yer

almaması, olarak sıralanabilecektir.

Açıklanan hususlar, ülkemizde mekânsal planlama konusunda bir araştırma programının
hazırlanmasını ve bu program kapsamında yeni planlama yaklaşımlarının araştırılmasını ve
mekânsal planlama kurumsal kapasite geliştirilmesini gerekli kılmaktadır.
1.3.Alt yapı, Yapılaşma ve Afete ilişkin tespit ve sorunlar
Türkiye de çeşitli kesimlerde tartışılan içme suyunda kalite sorunu, yeni bir sorun
olmamakla birlikte, suyun kıt bir kaynak oluşunun anlamını bir kez daha öncelikli gündeme
taşımaktadır. İçme - kullanma suyundaki arıtma ve kalite artırma sürecinde, hem maliyeti
yüksek teknolojilere hem de yeni yöntemlere ihtiyaç duyulmaktadır.
Bundan başka evsel nitelikli atık sular Türkiye de büyük ölçüde arıtılmadan doğaya
verilmektedir. Bu nedenle birçok yerleşimde arıtma tesislerinin kurulması gerekmektedir.
Bu amaçla arıtma yöntemlerinin, arıtma tesisi kurulum ve işletme maliyetlerinin
araştırılarak en düşük maliyetli en etkili yöntemin uygulamada kullanılması
amaçlanmaktadır.
Yapılaşma sektöründe çok çeşitli kullanım amaçları için farklı yapı malzemeleri
kullanılmakta ancak standartlar oluşturulmasında zorluklar yaşanmaktadır. Yapı
malzemeleri standartlarının geliştirilmesi, etkin bir piyasa gözetim ve denetim sürecinin
ortaya konulması ve Avrupa Birliği ile uyum sağlanması için sektörel temelde araştırmalara
ihtiyaç duyulmaktadır.
Bu amaçla;
11
- Disiplinler arası yöntemlerle sağlık, konfor, ulaşılabilirlik, kullanışlılık ve güvenliğin
iyileştirilmesini, sosyal gereksinimleri sağlayan malzemeleri, teknolojileri, tasarım ve
üretim ilkelerini geliştirmek
- Bütün tedarik zinciri boyunca teknolojinin kullanılması ve üretim aşamaları arasında

geri bildirim ile kullanıcı gereksinimlerinin nihai şekliyle karşılanması için gerekli
hususları sağlamak
- Kullanıcı grupları, müşteriler, mimarlar ve mühendisler, müteahhitler ve işletmeciler

ve toplumun geneli arasındaki iletişim yoluyla tasarım, inşaat sektörü dâhilinde birlik
ve beraberliği sağlamak
- İnşaat sürecini sanayileştirerek inşaat maliyetlerinin düşürülmesine olanak vermek ve

kalite kontrolünde iyileştirme elde etmek
- Yeni kentsel alanların gelişimini sağlamak ve mevcutların yeniden yapılaşması için

sürdürülebilir kentsel politikaların geliştirilmesi
- Hızlı ve ekonomik inşa edilebilen, bakım onarımı ve işletmesi kolay altyapıların

geliştirilmesi
- Kentsel altyapı için yeraltı inşaatının kullanımını artırmak adına teknolojik ve ekonomik
atılımlardan yararlanmak
- Kültürel mirasın korunması, rehabilitasyonu ve kentsel ve kırsal çevreye entegre

edilmesi
- Gelişmiş teknolojileri kullanarak kentlerin kültürel mirası ile sosyoekonomik ve beşeri

yönlerini değerlendirmek
- İnşaat sürecinin olumsuz çevresel etkilerini en aza indirmek
- Kentsel planlama, binalar, malzemeler, altyapı ve yenilenme projeleri geliştirerek

çevresel ve iklimsel değişikliklere önceden hazırlıklı olmak.
- Bütün yeni binaların enerji kullanımında ekonomik hale getirilmesi
- Çevresel etkilere farkındalığı artırmak için, yapı malzemelerinin yaşam ömrü döngüsü
boyunca çevreye en az etkiyi yaptığının kanıtlanmasına ilişkin performans
göstergelerinin geliştirilmesi
- Performansa, sağlık ve emniyete dayalı kriterler ile sistem ve yaklaşımlar geliştirmek
- İnşaat endüstrisi ve yapılaşmış çevredeki değişimi yönlendiren itici unsur olarak nano-,
bio-, bilgi teknolojilerinin desteklenmesi
- Yerel doğal kaynakların ve atıkların yapı malzemesi olarak kullanılması için araştırmalar
yapılması (pomza, perlit, doğaltaş, uçucu kül, vs.)
- Yeniliklerin keşfi ve kullanımı arasındaki engelleri yapı üretim sürecinde rol alanların
etkileşimini artırmak suretiyle gidermek
- İş yöntemlerini geliştirici değişim mekanizmalarını geliştirmek
- Yeniliklere açık performansa dayalı malzeme standartları geliştirmek
12
- Diyalog ve iletişimle kamunun geneli ve özellikle genç kesimin inşaat sektörüne ilişkin
algılamalarının ve önyargılarının iyileştirilmesi üzerine araçlar geliştirmek kapsamında
projeler geliştirilecektir.
Ayrıca yoğun doğal afet riski taşıyan her ülke gibi, afet risklerini azaltan ve afete duyarlı
planlamayı geliştiren, acil olarak afet riskli alanların yeni yöntemler kullanılarak
haritalanması sağlayan bir modeli elde etmek üzere, yeni projelere ihtiyaç duyulmaktadır.
Bu kapsamda;
- Zemin, yapı ve altyapılar üzerindeki doğal afetlerin ve insan kaynaklı risklerin yaptığı
etkileri azaltmak amacıyla
Mevcut yapıların güçlendirilmesi için sistemlerin geliştirilmesi (malzeme, kalıp,

teknoloji, vb)
Yeni yapılar için dayanıklı ve güvenilir sistemlerin araştırılması planlanmaktadır.
1.4 Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Stratejik Amaç ve Hedefleri

Stratejik Amaçlar ve açıklamaları aşağıda sıralanmıştır;
Amaç 1. Mekânsal planlama sisteminin; daha bütüncül, etkin, hızlı, yerel şartlara
duyarlı ve katılımcı bir biçimde çalışmasını sağlamak, yerel yönetimlerle işbirliğini
artırarak onlara rehberlik etmek.
Ülkemizde; mekânsal planların yapım ve onaylanması süreçlerinde birçok kamu kurumunun

yetkili olması, planların üretilmesinde karmaşalara neden olmakta, planların bütüncül
yapılmasına, kaynakların dengeli kullanılmasına engel olmaktadır. Planlama sistemindeki
bu dağınıklık, aynı zamanda kentsel ve kırsal yerleşme problemlerine de yol açmaktadır.
Dokuzuncu Kalkınma Planında da yer aldığı gibi, kalkınma yaklaşımları ve yerel kurumsal
yapıdaki değişikliklere paralel olarak mekânsal planlama dâhil olmak üzere, planlama
yaklaşımları ve mekanizmalarının, bu alandaki mevcut yetki uyumsuzluğunu da ortadan
kaldıracak şekilde yeniden gözden geçirilmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Planlama
kademelerine ilişkin olarak, planların birbirleri ile bağlantılarının kurulması, plan hazırlama
ve uygulama yöntemleri, denetim usulleri gibi konularda merkezde ve yerelde kuruluşlar
arasındaki yetki ve sorumlulukların açıklığa kavuşturulması ve koordinasyonun sağlanması
zorunluluk arz etmektedir.
Bununla birlikte mekânsal planlamaya yönelik olarak farklı kamu kurum ve kuruluşlarının
farklı ölçek ve türde plan onama yetkisine sahip olmaları, farklı ölçeklerde hazırlanan bir
üst ve bir alt düzeydeki planların kademeli birlikteliği ilkesinin kurulmasını
zorlaştırmaktadır. Bu nedenle daha çok sosyo-ekonomik yönü ağır basan bölgesel gelişme
planlarından başlanılarak uygulama imar planlarına inen süreçte bir üst ölçekli planın ana
kararlarını koruyan başka bir ifade ile aynı dili konuşan planlama hiyerarşisinin kurulması
bir gerekliliktir.
Ulusal, bölgesel ve yerel düzeyde yerleşmelere yönelik mekânsal politikalar üretilerek

kamu kurum ve kuruluşları arasında eşgüdüm geliştirilmeli, sektörler yönlendirilmeli,
planların hızlı ve etkin bir şekilde hazırlanıp uygulanmasını sağlamak amacıyla mekânsal
politikalara yönelik araçlarla birlikte bir eylem programı hazırlanmalıdır. Yerleşmelere
özgü politikaların üretilmesi, potansiyel ve sınırlılıklarının belirlenmesi, sorunların ortaya
13
konulması, yaşanabilirliklerinin sağlanması için, yerleşmelerin mevcut durumlarını gösteren
envanterin hazırlanması, izlenmesi ve periyodik olarak raporlanmasına ihtiyaç
duyulmaktadır.
Kentsel ve sosyal altyapıya özgü belli standartlar ile yaşam kalitesi yüksek çevreler
oluşturulması ve yaşanabilir yapılar yapılması için yeni planlama ve yapılaşma
standartlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Her düzeydeki plan içeriğinin bölgesel ve yerel
koşullar da dikkate alınarak yeniden tanımlanması ve planlama konusunda dil birliğinin
sağlanması gerekmektedir. Planlama, yerleşme ve yapılaşmaların fen, sağlık ve çevre
şartlarına uygun olarak gerçekleşmesine ve denetimine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi
ve planlamada katılım ilkesine dayalı yeni yöntemlerin geliştirilmesine ihtiyaç
bulunmaktadır.
Kırsal kalkınmanın hızlandırılması ve AB ile uyumun sağlanması yönünde kırsal kalkınma

politika çerçevesi oluşturulması amacıyla hazırlanan Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi
kapsamında kırsal yerleşimlerin sağlıklı ve güvenli gelişimlerinin sağlanması, fiziksel
çevrelerinin düzenlenmesi, kırsal çevrenin ve yöresel özelliklerinin korunarak kırsal
turizmin geliştirilmesi amacıyla köy yerleşik alan tespiti, kırsal alanda imar düzenlemeleri,
iskân ve yapılaşma konularına yönelik projeler geliştirilecektir.
Kırsal yerleşme alanlarında kırsal toplumun ihtiyaçlarına cevap verecek ve aynı zamanda
kırsal yerleşmelerin deprem, toprak kayması, sel gibi doğal afetlere karşı korunarak güvenli
yerleşim koşullarının temin edilmesini ve kırsal yerleşimlerin geliştirilmesini sağlayacak
planlama usul, esas ve standartların belirlenerek hayata geçirilmesi gerekmektedir.
Özellikle göç alan, ikinci konut talebinin ve/veya nüfus artış hızının yüksek olduğu kırsal
yerleşmeler ile afete maruz ve taşınması gerekli yerleşmelerde bu ihtiyaç daha da belirgin
olarak ortaya çıkmaktadır.
Ülkemizde 3194 sayılı İmar Kanunu ve son dönemde kabul edilen Belediye Kanunu ve İl Özel
İdaresi Kanunu ile yerel yönetimler yetki ve sorumluluk olarak geliştirilmişlerdir. Yerel
yönetimler, mevzuatta yapılan değişikliklerle, kentlerin planlı gelişmesi, fiziksel çevrenin,
doğal ve tarihi değerlerin korunması ve toplumun ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde
biçimlendirilmesi konularında önemli görev ve yetkilerle donatılmıştır. Yerel yönetimlerin
artan görev ve sorumluluklarına rağmen, henüz yeterli nitelikte ve sayıda teknik
elemanlarının bulunduğu söylenemez. Yapılan araştırmalar yerel yönetimlerin, gerek
eleman, gerekse proje açısından yetersiz durumda olduğunu ortaya koymaktadır. Yerel
yönetimlerin özellikle planlama, imar ve mühendislik alanlarında görev alan personelin
teknik, teorik ve pratik bilgilerle desteklenerek, değişen mevzuatları uygulamalarının
sağlanması, bilgi ve becerilerinin artırılması ve verilen hizmet kalitesinin iyileştirilmesi
gerekmektedir.
Ülkemizde harita, planlama, yapılaşma ve uygulama gibi imar işlemleri ile ilgili birçok
mevzuat bulunmaktadır. Bu mevzuatların doğru uygulanması ve izlenmesi için, yerel
yönetimlerde istihdam edilen personelin yasal ve idari düzenlemeler hakkında yeterli bilgi
birikimine sahip olması gerekmektedir.
Bu amaçla, imar uygulamaları hakkında yerel yönetimlerin teknik bilgi birikimlerinin

artırılması ve yapılacak çalışmaların yürürlükteki mevzuat doğrultusunda amacına uygun
gerçekleşmesinin sağlanması için; eğitim faaliyetleri düzenlenmesi, süreli yayınlar
çıkarılması, kılavuz dokümanlar hazırlanması, yerinde inceleme desteği verilmesi şeklinde
gerçekleştirilecek faaliyet ve projelerle, imar hizmetleri konusunda yerel yönetimlere
14
rehberlik edilecek, işbirliği artırılacak ve yerel yönetimlerin teknik kapasiteleri
geliştirilecektir
Amaç 2. Kentsel ve kırsal alanlarda düzensiz, riskli ve sağlıksız yapılaşma bölgelerinin

planlı, nitelikli ve sağlıklı yerleşmelere dönüşümünü desteklemek.
Sağlıksız, güvenlik donanımından yoksun, çevre kalitesi düşük yerleşmelerin güvenli hale
getirilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması için bu alanlar dönüşüme tabi tutulmalıdır.
Dönüşüm fiziksel, sosyal, kültürel unsurları düşünülerek, yerleşme bütününde
uygulanmalıdır. Yapılan çalışmaların bilimsel ve teknik olarak plan, yapılaşma, yönetim ve
uygulama kararları sonucunda gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Kentsel bütünlüğü dikkate
alan bir dönüşüm ile kentlerin bugünü ve geleceğine ilişkin sorunlarına çözüm getirilmesi
amaçlanmaktadır.
Yerleşmelerde afet açısından tehlikeli, can ve mal güvenliğini tehdit eden alanların ve
yapılaşmaların güvenli hale getirilmesi gerekmektedir. Ayrıca yeşil alanların, rekreasyon
alanlarının, eğitim, sağlık ve sosyo-kültürel alanların da bu dönüşüm sonucu oluşturulması
amaçlanmaktadır. Doğal, kültürel, tarihsel alanların korunmasında dönüşüm bir fırsattır.
Bu alanlarda iş alanları da oluşturulacaktır. Dönüşümün fiziksel planlamadan başlaması,
yaşanabilir çevre ve yapılaşmaların elde edilmesi ile plan, proje, program ve bütçe
süreçlerini içerecek şekilde bir bütün olarak ele alınması gerekmektedir.
Dönüşümün sağlıklı ve amacına uygun hizmet etmesi için dönüşüm uygulamalarının

planlama, yapılaşma, yönetim, uygulama, finansman boyutlarına ilişkin ilke ve esasları,
ülke dışındaki uygulamalar ve süreçler araştırılarak, Ülkemize özgü olarak belirlenmelidir.
Sürdürülebilir planlama ve yapılaşmayı sağlayacak olan yerleşme planı, kentsel tasarım

projeleri, vaziyet planı, mimari ve diğer projeler gibi araçların nasıl hazırlanıp
kullanılacağının belirlenmesi ve bu konudaki örnek plan-projelerin dönüşüm uygulamaları
kapsamında, hazırlanması amaçlanmaktadır. Bu hazırlık sürecinde iklim değişikliği,
yerleşmelerin ekolojik ve coğrafi yapıya uyumu, enerji etkinliğine yönelik faktörlerin
tanımlanması gibi kriterlerin dikkate alınması gerekmektedir.
Amaç 3. Kamu, özel sektör, gerçek ve tüzel kişilere ait yapıların; güvenli, sağlıklı ve
kaliteli yapımını sağlamak, bina envanter çalışmalarını yürütmek.
180 sayılı Kanun Hükmündeki Kararname’nin 2. maddesinde belirtilen kuruluşlara ait özel
ihtisas işleri hariç diğer bütün kamuya ait bina ve tesislerin plan, proje, inşaat ve esaslı
onarımları ile güçlendirme işlerini yapmak veya yaptırmak, 4708 sayılı Yapı Denetim
Kanunu gereğince gerçek ve tüzel kişilere ait yapılarda can ve mal güvenliğini sağlamak
amacıyla, gerekli mevzuat düzenlemelerini yapmak, proje ve yapı denetim hizmetlerini
yürütmek, yapı malzemelerinin standartlara uygun olarak üretimini sağlayarak piyasa
gözetimi ve denetimini yapmak, yapı stoku envanterini çıkartarak gerekli tedbirlerin
alınmasını sağlamak Bakanlığımızın temel görevlerindendir. %96’sı deprem kuşağında
bulunan Ülkemizde, doğal afetlerin kaçınılmaz olduğu aşikârdır. Bu nedenle doğal afetlerle
beraber yaşamayı ve depreme karşı dayanıklı yapı tasarlamayı öğrenmemiz gerekmektedir.
Çünkü yaşamı tehdit eden ana unsur doğal afetler olmayıp, yapıların, fen ve sanat
kurallarına uygun olarak yapılmamasıdır.
Ülkemizdeki mevcut yapı stokunun büyük bir bölümünün deprem dayanımının istenilen
düzeyde olmadığı, kaçak, ruhsatsız ve mühendislik hizmeti bulunmayan yapıların
çoğunlukta olduğu, yaşadığımız doğal afetler ve kısmen yapılan yapı envanter
çalışmalarından anlaşılmaktadır. Sadece İstanbul’da bir milyon civarında yapı bulunduğu,
15
bunun dört yüz bininde hiç mühendislik hizmetinin bulunmadığı, diğer yapılarda da
mühendislik hizmetinin yeterli olmadığı, yapılan çalışmalarla belirlenmiştir. Afet risklerinin
azaltılması öncelikle problemli yapı stokunun belirlenmesi ve uygun planlama ile
rehabilitasyonunun gerçekleştirilmesini gerektirmektedir. Bu amaçla, ülkemiz genelinde
kamuya ait yapıların envanteri büyük ölçüde çıkarılmış olup, özel yapılara ait yapı stoku
envanterinin de çıkarılması gerekmektedir.
Bunun için; her şeyden önce, mevcut yapı stokumuza her gün eklenmekte olan yeni
yapıların, artık tabiatın ve çağın gereklerine uygun oluşturulmalarını sağlamak, böylece
kötü yapılaşmanın en önemli kaynağını kurutmak; sonra, mevcut yapı stokumuzu muhtemel
tehlikeleri dikkate alarak incelemek, yetersiz özellikteki yapıları belirlemek, bunları bir
tehlike sıralamasına koymak ve bu konulara ayrılabilecek kaynakları olabildiğince planlı
kullanmak gerekmektedir.
Can güvenliğini doğrudan tehdit eden yapı stokunun tümünü bina türü yapılar
oluşturmaktadır. Bu nedenle, önceden iyi planlanmış, güvenilir, yeterince hızlı sonuç
alınacak, ülke ekonomisinin kaldırabileceği katkılarla, gerçekleştirilebilecek yöntemler
geliştirilmesi bina türü yapı stoku için gerekmektedir. Bina dışı yapılar için, yapının
önemine göre, özel değerlendirme yöntemleri tasarlanabilir; bunların çoğu, ayrıntılı
değerlendirme niteliğinde olacağından, genelde alışılmış tasarım yöntemlerinden de
yararlanabilecektir.
Amaç 4. Tüm yapılarda standartlara uygun malzemelerin kullanımını sağlamak, yapı

denetim sistemini geliştirerek etkin, izlenebilir ve sürekli hale getirmek.
Devletin en öncelikli görevlerinden biri, bireylerin sağlam, kaliteli ve doğal afetlere
dayanıklı yapılara sahip olmalarını sağlamak için gerekli tedbirleri almaktır. Can ve mal
güvenliği ile milli servetlerin korunabilmesi için de, yerleşme ve yapılaşmaların norm ve
standartlara uygun olarak yapılmasını sağlamak amacıyla bu uygulamaların denetimi büyük
önem arz etmektedir. Tamamına yakın bir alanı deprem kuşağında yer alan Ülkemizde, bu
alandaki can ve mal güvenliğinin sağlanması yapıların yapılması aşamasında denetimleri ile
mümkündür.
Halen 19 pilot ilde uygulanmakta olan yapı denetim sisteminde elde edinilen tecrübe ve
birikimler ile ihtiyaç duyulan mevzuat düzenlemelerinin yapılarak, diğer 62 ilimizde devam
etmekte olan yapı üretiminin de Yapı Denetim Kanunu kapsamına alınarak, etkin ve çağdaş
bir yapı denetim sisteminin tüm ülke sathına yayılması hedeflenmektedir. Bu hedef
doğrultusunda illerdeki fiziki ve beşeri alt yapının hazırlanması, ihtiyaç duyulan araç gereç
ve ekipmanların sağlanması gerekmektedir.
Bakanlığımızı AB mevzuatı uyumlaştırma çerçevesinde çıkarttığı Yapı Malzemeleri

Yönetmeliğini hazırlayıp yürürlüğe koymuştur. Yönetmeliğin amacı, tüm yapı malzemesi
imalatçılarının üretimini gerçekleştirdikleri malzemelerinin temel gereklerini (mekanik
dayanım ve stabilite, yangın durumunda emniyet, çevre sağlık ve hijyen koşulları, kullanım
emniyeti, gürültüye karşı korunma ve enerjinin korunması) sağlayan ve düzenlenmiş alan
kapsamındaki yapı malzemelerinin CE işaretlemesi çerçevesinde, düzenlenmemiş alan
kapsamındaki yapı malzemelerinin ulusal standartlara uygun, güvenli ürün olarak
üretilmelerini sağlamak, etkin bir piyasa gözetimi ve denetimi ile piyasada bulunan tüm
yapı malzemelerinin güvenlik koşullarını tam anlamıyla yerine getirmelerini temin
etmektir.
16
Ülkemizde güvenli ürün kullanımını sağlamak üzere; güvenli malzeme üretimini artırmak ve
bu malzemelerin piyasada kontrol ve denetimini yapmak için, teknik şartnamelerin
sayısının artırılması ve piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin yapılması kaçınılmaz bir
gereksinimdir. Bütün ürünlerin boşluk olmadan teknik şartnameler tarafından
kapsanmasının temini hedeflenmektedir.
Yapı malzemesi ile ilgili olarak Bakanlığımızın üstlenmiş olduğu görevler çerçevesinde,
yapılar için üretilen yapı malzemesi ürünlerinin standartlara uygunluğunun takibi ve
denetimi yapılacak, yeni standartlara onay verilecektir. 81 ilde mevcut olan ve genellikle
beton, demir gibi ürünleri test eden laboratuvarlar kurulacak ve bunlara ilave olarak
merkezde ihtisas ve hakem laboratuvarı olarak görev yapacak laboratuvarlar kurulacaktır.
Güvenli yapı, güvenli malzeme noktasından hareketle, yapıda kullanılacak olan
malzemenin üretim aşamasından başlayarak yapıda nihai kullanımına kadar geçen süreçte
denetimin yapılmasının sağlanması amaçlanmaktadır.
Amaç 5. Yapım uygulamalarıyla ilgili olarak teknik şartları oluşturmak, verilen kararlar
ile sözleşme uygulamalarından doğan anlaşmazlıkların çözümüne katkıda bulunmak.
Dünyada ve Ülkemizde inşaat faaliyetleri kurumlaşmayı zorunlu kılan boyutlara ulaşmıştır.
Verilen hizmetlerde kalite ve verimlilik, inşaat sektörünün en belirleyici unsurları haline
gelmiştir. Bayındırlık hizmetleriyle ilgili kamu yönetimi de değişimlere uygun olarak
yeniden yapılanmaktadır.
Kamu kurumlarının gerçekleştireceği yapım hizmetleriyle ilgili proje ve inşaat

konularındaki ilke ve kuralların ülke düzeyinde bir bütünlük içinde yürütülmesi, yapı
güvenliliğinin tesis edilmesinde öncelikli bir gereklilik olarak ortaya çıkmıştır. Bu
doğrultuda, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, inşaat konularıyla ilgili olarak üstlendiği

görevleri yeniden yapılandırma çalışmaları içerisindedir. Ayrıca; kural belirleme, inşaat
dünyası içinde ortaya çıkan uyumsuzlukları giderme ve anlaşmazlıkların çözümüne katkı
sağlamak yönünde stratejik olarak çok önemli bir rol üstlenmiştir.
Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki 180 sayılı Kanun Hükmündeki
Kararnamenin Bazı Hükümlerinde Değişiklik Yapılmasına Dair 209 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname'nin 15. maddesinde belirtilen her türlü etüt, proje, kontrollük, inşaat, tesisat
işleri ile ilgili anlaşmazlıkları inceleme ve karara bağlama; bu konularda şartname, tip
sözleşme, analiz, yıllık rayiç ve bunların sonucu birim fiyatları hazırlama ve yayınlama
görevleri Bakanlık bünyesinde bulunan bir teknik kurul marifetiyle yürütülmektedir. Bu
görevlerimiz kapsamında, gerçek ve tüzel kişilerle ilgili inşaat işleri konusundaki teknik
kuralların ve teknik dokümanların hazırlanması ve bu konularda ortaya çıkan
anlaşmazlıkların çözümüne katkı sağlanması ile ilgili önemli bir çalışma alanı ortaya
çıkmaktadır. Diğer bir ifade ile kamu ve özel sektörün tüm inşaat faaliyetlerinde uygulama
birlikteliğinin sağlanması için yapılacak iş ve işlemlerin yürütülmesinde, Bakanlığımızın
önemli bir rolü bulunmaktadır.
Yapım işleriyle ilgili Genel Teknik Şartnamelerin, birim fiyat ve analizlerinin, gelişen
teknoloji ile piyasa şartları göz önünde bulundurularak düzenlenmesi, rayiçlerin
belirlenmesi ve yayımlanması, Ülkemizdeki mühendislik, mimarlık ve müteahhitlik alanında
gerçekleştirilen yapım uygulamalarıyla ilgili tebliğlerin yayımlanması, Genel Teknik
Şartnamelerin, değişen koşullara bağlı olarak yenilenmesi ve/veya revizyonunun yapılması
ve yayınlanması, her türlü etüt, proje, kontrollük, inşaat, tesisat işleri ile ilgili
uygulamalardan kaynaklanan anlaşmazlıkların çözümüne katkı sağlanması ve muhtemel
17
anlaşmazlıkların çözümüne ışık tutacak içtihatlar oluşturmak suretiyle sorunlara çare
üretilmesi, hususlarının gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır.
Amaç 6. Ulusal afet yönetimi strateji planını hazırlayarak ve afet öncesi gerekli
çalışmaları yürüterek doğal afet zararlarını en aza indirmek.
Ülkemizin Ulusal Afet Yönetimi Stratejisi, Yokohama Bildirgesinde ve Hyogo Stratejisinde
de belirtilen ve Birleşmiş Milletler Afet Zararları Azaltım Stratejisinin ISDR (International
Strategy of Disaster Reduction) temel yaklaşımı doğrultusunda, risklerin azaltılması ve risk
yönetimi temelinde afet zararlarının azaltılması ilkesine dayanmaktadır.
Ülkemiz depremler başta olmak üzere su baskınları, heyelanlar, yangınlar, çığ,

meteorolojik afet, kaya düşmeleri gibi büyük can ve mal kaybına yol açan afetlerle çok
yoğun olarak karşı karşıya kalan ülkelerin başında gelmektedir. Ayrıca çevre ülkelerde yer
alan nükleer santrallerden kaynaklanabilecek bir teknolojik afet riski altında da
bulunmaktadır.
Afetlerin insanlar için olumsuz etki doğurabilecek sonuçlarını, karşı önlemler alarak,
zamanında, en uygun şekilde ve en etkili organizasyon ve yöntemlerle ortadan kaldırmak
afet öncesi hazırlık çalışmalarının ana hedefi olmalıdır. Alınan önlemlerle olayların
durdurulması veya önlenmesi her zaman mümkün olamayacağı için, afet öncesi hazırlık
safhasında da insan canı ve malı ile milli servetleri afetlerin yıkıcı etkilerinden koruyacak
bazı faaliyetlerin yürütülmesi zorunlu olmaktadır.
Meydana gelebilecek afetlerden toplumun en az zarar ve fiziksel kayıplarla kurtulabilmesi

için; gereken teknik, idari ve yasal tüm önlemlerin afet öncesi alınması, merkezi düzeyde
“afet yönetimi ile ilgili planların”, il düzeyinde ise “kurtarma ve acil yardım planlarının”
hazırlanması ve geliştirilmesi, bu planlarda görev ve sorumluluk verilen personelin eğitim
ve tatbikatlarla bilgi düzeylerinin geliştirilmesi, toplumun her kesiminin bilinçlendirilmesi,

bölgelerde teçhizat merkezleri kurulması ve kritik malzemelerin stoklanması, alarm ve
erken uyarı sistemlerinin kurulması, işletilmesi ve geliştirilmesi, bazı kritik yapıların onarım
ve güçlendirme işlemlerinin yapılması büyük önem arz etmektedir.
Amaç 7. Afet sonrası bozulan sosyal hayatın ve fiziki çevrenin en kısa zamanda yeniden
tesis edilmesini sağlamak.
7269 Sayılı Kanun kapsamında, afet nedeniyle bozulan yaşamın yeniden inşasında yapılması
gereken; hasar tespit, hak sahipliği, borçlandırma, yeni yerleşim alanlarının seçimi ile ilgili
eş zamanlı olarak hizmetleri yürütmenin yanında, afetzede vatandaşların en kısa sürede
normal yaşama geçmesi yönünde çalışmalar yapmaktır. Afet sonrası iyileştirme adına
yürütülen faaliyetlerin ana hedefi, afete uğramış toplulukların haberleşme, ulaşım, su,
elektrik, kanalizasyon, eğitim, uzun süreli geçici iskân, ekonomik ve sosyal faaliyetler vb.
gibi hayati işlevlerin en az düzeyde de olsa karşılanabilmesi için gereken tüm çalışmaları
yapmaktır.
Bu çalışmaların geliştirilerek yeni yapılan düzenlemelerle uyum içerisinde, yaşanabilir

kentlerin oluşturulmasında afetlerin olumsuz etkilerinin giderilmesi amaçlanmaktadır.
Faaliyetlerin süresi afetin büyüklüğüne bağlı olarak birkaç yıl sürebilir ve bu süre içerisinde
toplum için gerekli olan ve zarar azaltma safhasında konu edilen bazı faaliyetler de
yürütülebilir. Amaç, afetten etkilenen toplulukların gelecekte de benzer olaylarla
karşılaşmaları halinde, aynı olumsuz sonuçlarla yüz yüze gelmelerini önlemektir.
18
Bu faaliyetler birçok kurum ve kuruluşla, çok çeşitli disiplinlerin belirli bir hedef
doğrultusunda çalışmasını gerektiren orta ve uzun vadeli çalışmalardır. Bu nedenle de,
toplumun her kesimini ilgilendirmekte ve bu kesimlerin katkı ve gayretleri gerekmektedir.
Amaç 8. Kurumsal gelişimi sağlayarak paydaşlarımıza hızlı ve kaliteli hizmet sunmak.

Kaliteli hizmet sunmak ve kaynakları etkin kullanarak katma değer oluşumunu sağlamak
suretiyle ülkemiz ekonomisine ve sosyal huzurumuza katkıda bulunabilmek için yapılması
gerekenlerin en başında kurumsal kapasitemizin iyileştirilmesi ya da geliştirilmesi
gelmektedir. Bunun dışında bir diğer önemli hususta insan kaynağıdır. İnsan kaynağını iyi
yöneten, işini de iyi yönetir. İnsanı iyi yönetebilmek için ise öncelikle stratejiyle uyumlu
bir organizasyon yapısı kurulmalıdır. İyi yönetimin önemli bir diğer özelliği de strateji ve
şartlar değiştikçe, yeni şartlara uyumlu yapılanmaların gerçekleştirilebilmesidir. Kurumsal
kapasitenin geliştirilmesi bu bağlamda oldukça önem kazanmaktadır.
Geleceği öngörme ihtiyacı insanların doğasında bulunduğu gibi, kurumsal yapılar için de
zorunludur. Bugün bulunulan noktanın sağlıklı olarak değerlendirilmesi, hangi hedeflere
ulaşılmak istendiğinin net olarak tanımlanması ve nihai amaca nasıl ulaşılabileceğinin
planlanması insan mantığına da kurumsal zorunluluklara da uygun düşmektedir.
Bir kurumun yönetim yapısının analizi, yeniden yapılandırması, insan kaynaklarının

planlaması, politika, program ve karar verme mekanizmasını geliştirme, finansal analizler,
mevzuat geliştirme, meslek içi eğitim programlarının planlama ve yürütme, bilgisayar
tabanlı bilgi sistemleri kurma süreçlerine bir bütün olarak yaklaşma biçimi olarak
tanımlanabilen kurumsal kapasitenin geliştirilmesi anlamında Bakanlığımızda yapılabilecek
olan çalışmalar sonucunda, hem politikaların hem de bunlara ayrılan kaynakların tahmin
edilebilirliğinin artırılması ve bunun sonucunda da birim hedeflerine ulaşılabilmesi için

uygulanan planların devamlılığı sağlanacaktır. Kaynakların birimler arasında stratejik
önceliklere göre dağılımının yapılması suretiyle Bakanlığın öncelikleri ve hedefleri ile
birimlerin öncelikleri ve hedefleri arasındaki uyum bütçe aracılığıyla gerçekleşmiş
olacaktır.
Ayrıca; doğru bilgiye kaynağından ve hızlı erişim, özet bilgiden detay bilgiye erişim ile
analitik değerlendirme imkanı sağlanmış olacak, karar verme süreçleri kısalacak,
yöneticilerin risk yönetim kapasitesi artacak, kurumun daha tutarlı ve profesyonel bir bakış
açısı ile yönetimi desteklenmiş olacaktır. Sürekli geliştirme, Bakanlığımızın sürekli hedefi
olacaktır. Kaliteyi hizmet sunduğumuz kurum ve kuruluşlarla vatandaşlarımızın
beklentilerini karşılamak suretiyle yakalamamız mümkün olup, bunu gerçekleştirmek için
de iyi bir takım çalışması sergilenmesi gerekmektedir.
Bilgi ve iletişim teknolojileri yoğun olarak kullanılmaya başlanacaktır. Bu sayede

Bakanlığımızın sunduğu hizmetler, kamu kurumları ile vatandaşlara rahat erişilebilir bir
ortamda, daha şeffaf, daha etkin, kaliteli, sağlıklı, verimli ve ucuz bir şekilde sunulacaktır.
Ayrıca, iş süreçlerinin iyileştirilmesi ve kurumsal kaliteyi artırarak uluslar arası normlarda
hizmet vermek için ISO 9001:2000 belgesinin alınması yönünde gerekli çalışmalar
yapılacaktır.
37
19
Stratejik hedefler ise şunlardır;
Hedef 1. Ulusal düzeyde yerleşmelere yönelik politikalar ve stratejiler belirlenecek,

eylem planı hazırlanacaktır.
Hedef 2. Kırsal alanda fiziksel yerleşmenin düzenlenmesi, sağlıklı ve güvenli yapılaşmanın

kontrolü ve kırsal çevrenin korunmasına yönelik stratejilerin belirlenerek, imar
mevzuatının geliştirilmesi sağlanacaktır.
Hedef 3. Planlamaya ilişkin yetkilerin ulusal düzeyde sürdürülebilir yerleşme, kentleşme

ve güvenli yapılaşma amacına yönelik olarak uyumlu kullanılması sağlanacaktır.
Hedef 4. Yerleşmelerin dönemsel raporlarına ilişkin kentsel göstergeler sistemi farklı

nitelikteki yerleşmelerde uygulanacaktır.
Hedef 5. İmar hizmetleri ile ilgili olarak yerel yönetimler ile işbirliği gerçekleştirilecek,
eğitim programları düzenlenecek, bu konularda yerel yönetimlere rehberlik yapılacak ve
kapasite artırılacaktır.
Hedef 6. Dönüşüm Alanları Hakkında Kanunu ile ilgili uygulamalarda bütünlük gözetilecek,
konuya ilişkin olarak ilke, usul ve esaslar belirlenecektir.
Hedef 7. Enerji etkin-iklim duyarlı yerleşme/planlama stratejileri belirlenecektir.

Hedef 8. Müteahhit ve müelliflerin belgelendirilmesindeki iş süreçlerinin iyileştirilmesi

için gerekli mevzuat ve altyapı düzenlemeleri yapılacaktır.
Hedef 9. İnşaat ve esaslı onarım ile güçlendirme işlerine ilişkin kamu kurumlarına ait
yatırımların sayısı 2014 yılı sonuna kadar 2500’e çıkarılacaktır.
Hedef 10. Etüt-proje yapımı ve proje kontrollük hizmetleri geliştirilecek ve hizmet

kapasitesi artırılacaktır.
Hedef 11. 2014 yılı sonuna kadar 10 il belediyesindeki binaların adet, sınıf, emniyet ve
diğer nitelikleri ile bina envanteri çıkarılacak, envanterlere ilişkin bilgiler veri tabanında
toplanacak ve sonuçlar değerlendirilecektir.
Hedef 12. Kamu ve özel sektöre ait binalarda enerji verimliliğini artırıcı tedbirlerin
alınması sağlanacaktır.
Hedef 13. 2014 yılı sonuna kadar yapı denetim sistemi geliştirilecek bütün illere
yaygınlaştırılacak, daha etkin ve işlevsel hale getirilecektir.
Hedef 14. 2014 yılı sonuna kadar piyasaya arz edilen yapı malzemelerinin güvenli olmaları
temin edilecektir.
Hedef 15. 2014 yılı sonuna kadar yapısal tasarım alanında AB ile teknik mevzuatımız
uyumlaştırılacaktır.
20
Hedef 16. Genel Teknik Şartnameler gelişen teknolojiye uygun olarak revize edilecek,
gerektiğinde yenileri düzenlenecek ve yapım uygulamalarıyla ilgili rayiç ve birim fiyatlar,
bunlara ait tarif ve analizler ile tebliğler yayınlanacaktır.
Hedef 17. Her türlü etüt, proje, kontrollük, inşaat, makine ve elektrik tesisatı işleri ile
ilgili Bakanlığımıza intikal eden anlaşmazlıkların çözümüne katkıda bulunmak üzere
kararlar oluşturmaktır.
Hedef 18. Avrupa Doğal Afetler Eğitim Merkezi kanalıyla afet eğitimi ulusal ve uluslararası
boyutlara yayılacak, afetlere karşı duyarlı ve bilinçli bir toplum oluşturulacaktır.
Hedef 19. Afet zararlarının azaltılması ve afete duyarlı planların yapılmasında daha etkin
olmak için teknik, AR-GE ve altyapı faaliyet ve projeleri gerçekleştirilecek, ilgili mevzuat
gözden geçirilecektir.
Hedef 20. 2014 yılı sonuna kadar 17 ilin Çığ Tehlike Haritaları bitirilecek, Türkiye Çığ
Tahmin ve Erken Uyarı Sisteminin altyapısı oluşturulacak ve yapılabilecek çığ önlem
yapıları belirlenecektir.
Hedef 21. 2014 yılı sonuna kadar afet yönetimi için gerekli ulusal sismik ağ ve arşiv
sistemleri geliştirilecektir
Hedef 22. Afet tehlike ve riski bölgesel ölçeklerde ortaya konulacak ve zarar azaltma
faaliyetleri yürütülecektir.
Hedef 23. 2014 yılı sonuna kadar hızlı ve etkin hasar tespit sistemi kurulacaktır.

Hedef 24. Plan döneminde altyapıları, hak sahipliği ve borçlandırma işlemleri dâhil 30 000
konut bitirilecektir.
Hedef 25. Acil yardım, planlama ve koordinasyon işlerinin güncel, hızlı ve güvenilir olması
sağlanacaktır.
Hedef 26. 5543 Sayılı İskân Kanunu kapsamında hedef kitlelerin sosyal, ekonomik ve
kültürel durumları da göz önünde bulundurularak iskân talepleri karşılanacaktır.
Hedef 27. Bakanlığın kurumsal yapısını iyileştirecek faaliyet ve projeler gerçekleştirilecektir.
21
2.PROGRAMIN AMACI
Bu program ile ;
• Ulusal düzeyde yerleşme ve arazi kullanma politika ve stratejilerinin

geliştirilmesi için yöntem önerisi geliştirilmesi,
• Ulusal mekân envanterinin ve stratejisinin belirlenmesi için araştırma yapılması,
• Üst ölçek makro mekân planlamasının araştırılması, il düzeyinde yapılacak

planlamalara rehberlik sağlanması,
• Kıyı alan ve bölgelerinde bütünleşik alan yönetimi, master plan ve kıyı mevzuatı
uygulamalarının yapılması,
• Bütünleşik kentsel gelişme politika ve stratejilerinin araştırılması, kentsel kimlik

ve imgeleme, kentsel rehabilitasyon, farklı bölgelere göre kentsel standartların
araştırılması, kentlerin izlenmesi ve durum raporlarının hazırlanması usul ve
esaslarının belirlenmesi,
• İmar hareketlerinin, planlama-uygulama, denetim üçgeni içinde yeniden

tanımlanmasının sağlanması, arsa ve arazi düzenlemelerinde yeni yöntemlerin
araştırılması,
• Kırsal alanlar için planlama ve uygulama standartları, usul ve esaslarının

araştırılması, bölgesel mimari arayışlar ve farklı mikro klimalara göre
standartların araştırılması,
• Afet ve Risk yönetimi ile Kentsel Dönüşüm uygulamalarının araştırılması,
• Planlamanın, koruma-kullanma-gelişme dengeleri sağlanarak, kullanıcının, sivil

toplumun ve kamunun menfaatlerinin birlikte gözetilmesi,
• Sektörel taleplerin, imar planları kapsamında denge sağlanarak disiplinler arası

çalışma ile tek elden karşılanmasına olanak tanınması,
• Plan kademeleri ve hiyerarşinin yeniden tanımlanması,
• Denetim ve izleme usul ve esaslarının araştırılması,
• Afet haritalarının hazırlanmasında yeni yöntemlerin kullanılması ve afet risk

haritalarının tamamlanarak kullanıma açılması,
• Yapı malzemelerinde standartlaşmanın, etkili bir piyasa gözetim denetim

sisteminin ve yapı denetim sürecinin sağlanması,
• Arıtma tesislerinin kurulum ve işletme maliyetlerinin azaltılması,
• İçme suyunda kalite artırma ve arıtma prosesinde en uygun tekniğin belirlenmesi

iş ve işlemlerinin yapılması amaçlanmaktadır.
22
3.PROGRAMIN HEDEF VE GÖREVLERİ
Bu program ile; yapılaşma, altyapı, afet yönetimi ve fiziksel planlamada yeni yaklaşım
araştırma ve geliştirme çalışmaları program çalışma alanı olarak belirlenmekte ve 5 yıllık
bir dönem süresinde hazırlanacak projeler ile Türkiye için uygulanabilir, uluslar arası
perspektiflerle uyumlu, şeffaf, karar süreçlerine katan ve katkı alan, zarar azaltma
stratejilerini benimseyen, sorun saptama ve çözüm üretme konusunda hızlı ve etkili bir
planlama yaklaşımının değerlendirilmesi, bu yapı ile uygun bilgi teknolojilerine dayalı bir
mekansal veri altyapısının geliştirilmesi, bütünleşik kıyı alanları yönetimi, planlama ve
uygulama araçlarının araştırılması, kentsel politika ve mekan politikası ilişkisi ve AB
açısından fırsatların değerlendirilmesi, kentlerin durum raporu ile konut ve sosyal-teknik
altyapının geliştirilmesi kapsamında yapılması gerekenler, kırsal yerleşme planlamasının
araştırılması, kapsam ve sürecinin geliştirilmesi, planlama ve uygulamada, afetlere
hazırlık, kentsel risk yönetimi ile dönüşüm çerçevesinde mevzuat düzenlemeleri ile
denetim ve izleme yöntemlerinin araştırılması hedeflenmektedir.
Bu araştırma programı çerçevesinde; Bakanlığımızın, yüksek kurumsal kapasiteyle çağdaş

yerleşme, kentleşme ile güvenli yapılaşmaya yönelik üst politika ve stratejileri belirleyen,
uygulamalara yön veren otorite bir kurum olmak hedefine yönelik olarak, ülke çapında
sürdürülebilir yerleşme, kentleşme ve güvenli yapılaşmayı temin etmek üzere; planlama,
projelendirme, yapım hizmetleri ile afete ilişkin hizmetleri teknolojik ve bilimsel
gelişmelerden faydalanarak düzenleyici, denetleyici ve katılımcı bir anlayışla yapmak,
yaptırmak misyonunun üstlenilmesi öngörülmektedir.
Türkiye'nin kaynaklarını ve yatırımlarını en verimli ve etkin bir şekilde kullanabilmesi için

mekânsal planlama politikası ve kentsel politikayı tartışmaya başlaması gereklidir. Bu

sosyal ve ekonomik olarak dengeli ve sürdürülebilir bir kalkınma için gerekli olduğu kadar
doğal ve tarihi mirasın korunması ve sürdürülebilir kullanımı için, tüm yasal ve kurumsal
yapımızı dönüştürmeye çalıştığımız AB sürecinde de ihtiyaç gösterecek bir alandır.
Avrupa Mekânsal Planlama Perspektifi (ESDP), tam üyelik müzakerelerine başlayan aday
ülkelere görevler vermektedir. Özellikle değişik kurumlarca uygulanan kamu yatırımlarının
ülke ve Avrupa sınırları içinde nasıl mekânsal etkiler yaratacağının açıklığa
kavuşturulmasını beklemektedir.
Bu anlamda Türkiye'nin böyle bir mekânsal gelişme perspektifini AB mevzuat uyum süreci
ile birlikte başlatmasına ihtiyaç vardır. AB gelecekteki Avrupa vizyonunu oluştururken,
ESDP ile bu Avrupa'nın mekânsal gelişme modellerini tasarlamıştır. Türkiye'nin mevzuat
uyumunu yaparken bu vizyonu kaybetmemesi gerekir.
Mekânsal planlama, tüm yönetim kademelerinde işbirliğini ve sektörler arası uyumu

gerektirdiğinden ve özellikle ekonomik ve sosyal uyumun sağlanabilmesi amacına hizmet
ettiğinden; Başbakanlık başkanlığında kurulan, Yatırım Ortamının İyileştirilmesi
Koordinasyon Kurulunun (YOİKK) 4. Teknik Alt Komitesinin aldığı kararlar önem
taşımaktadır. Buna göre yatırımların doğru yer seçimi öncelikle güncel ve uyumlu bir veri
altyapısına, ardından sağlıklı plan süreçlerinin oluşturulmasına bağlıdır.
Özellikle kentleşme ve kentsel dönüşüm gibi konuları 21. Yüzyılın gereklerine uyumlu hale
getirmeye çalışan yeni imar yasasının Türkiye'nin AB üyelik vizyonu ve bunla gelecek yeni
kavramları tartışmaya açması gereklidir.
23
4.PROGRAMIN VİZYONU
Sürdürülebilir kalkınma esasları dâhilinde, sağlıklı bir çevre, planlı ve düzenli
yerleşme/şehirleşme ile güvenli yapılaşmayı, ülke kaynaklarını en ekonomik biçimde
kullanarak, adil, verimli, etkili hizmet üretmek sureti ile sağlamak için, ilgili kurum ve
kuruluşlar ile işbirliği yaparak, katılımcı ve saydam ilişkiler içerisinde, ülke düzeyinde
standardı sağlamak ve politikalar oluşturmak merkezi yönetim için önemli bir vizyondur.
Yerel yönetimlerin ise bütüncül bir sistem içerisinde uygulamaya dönük icrai
kapasitelerinin artırılması, bilim, fen ve hukuk kuralları çerçevesinde etkin ve yetkin
idareler olarak mekâna yön vermeleri esastır. Kurumsal vizyon ve misyon; meslek alanının
yaşadığı sorunlara odaklanarak, hızla çözüm üretmeyi hedeflemekte ve araştırma
programının hedef ve vizyon/misyonu ile ortak payda oluşturmaktadır.
5.PROGRAMIN STRATEJİSİ
Bu programın stratejisi; ülkenin tamamına yakınının kent ve kır olarak, karasal ve kıyı
alanları bütününde sorun saptama, envanter oluşturma, mekansal planlama ve
uygulama altyapısı oluşturma ve geliştirme, durum analizi ve etkili/uygulanabilir plan
süreçlerinin oluşturulması, afet yönetimi, yapılaşma ve altyapı için somut ve uygulama
şansı olan araştırma/geliştirme projelerinin hazırlanması ve bu projelerin sonuçlarının
yasal ve kurumsal tabana kavuşturulması olacaktır.
6.PROGRAMIN ÇALIŞMA ALANLARI VE PROJELERİ
Programın ana çalışma havuzları ve projeleri aşağıdaki gibidir;

B İ? KK A AP P
PLANLAMA KIYI
KIYI
KIYI KENTLEŞME KIRSAL ALTYAPI
ALTYAPI YAPI AFET
AFET EĞİTİM
MEVZUAT ALANLARI ALANLAR
ALTYAPI YAPI AFET
24
6.1. Ortak Akıl Platformu ( TÜSSİDE Gebze-12-14 Haziran 2009)
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ve TÜBİTAK işbirliği ile “Kamu Araştırma Programı Ortak Akıl
Platformu” 12–14 Haziran 2009 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir.
Çalışmanın amacı; Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın çalışma ve görev alanı ile ilgili
olarak,Ar-Ge ile çözülebilecek sorunlar veya giderilebilecek ihtiyaçlara yönelik strateji
dokümanının oluşturulmasıdır. Çalışmaya; Bayındırlık ve İskan Bakanlığı yetkilileri, paydaş
diğer kamu kuruluşları yetkilileri, araştırma kurum/kuruluşlarından uzmanları, Türkiye’de
bu alanda çalışmalar yapan akademisyenler, özel kuruluş uzmanları, sivil toplum kuruluşları
ve meslek kuruluşların temsilcilerinden oluşan 100 kişilik bir grup katılmıştır. Çalışma
programı, TÜSSİDE’nin yürütücülüğünde, TÜSSİDE’nin Gebze’deki tesislerinde
gerçekleştirilmiştir.
Programda gerçekleştirilen çalışmalar şöyledir:
1. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın Ar-Ge açısından mevcut durumunun tespiti
2. Çalışma Alanları bazında Ar-Ge odaklı projelerin geliştirilmesi
3. Hazırlanacak Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Kamu Araştırma Programı’nın Hayata

Geçirilmesine İlişkin Sorunların Tespiti ve Önerilerin Geliştirilmesi
Çalışma “kürsüden anlatma ve toplu dinleme konferansı” şeklinde değil, yaratıcı fikir
oluşturma yöntem ve teknikleri kullanılarak, tüm katılımcıların tüm çalışmalara başından
sonuna kadar aktif katılımı ile yazılı bilgi ve belge üretmeye yönelik olarak
gerçekleştirilmiştir.
Ortak Akıl Toplantısı esnasında katılan uzmanlarca GZTF analizi yapılmış (13.06.2009);
uzmanlarca tespit edilen noktalar üzerinde etkinlik değerlendirmesinin yer aldığı anket
çalışması yapılmıştır (14.06.2009).
Aşağıda anketlere katılan üyelerin özelliklerinin işlendiği bir ön çalışma yer almaktadır.
25
Veri 1: Kişisel Özellikler
Sektor
Frekans Yüzde Geçerli Yüzde Cumulative Yüzde
Geçerli Kamu 52 59.1 59.1 59.1
Ozel 14 15.9 15.9 75.0
Universite 22 25.0 25.0 100.0
Toplam 88 100.0 100.0

26
Uzmanlik
Cumulative
Frekans Yüzde Geçerli Yüzde Yüzde
Geçerli Planlama 26 29.5 36.1 36.1
Muhendislik 33 37.5 45.8 81.9
Mimarlik 5 5.7 6.9 88.9
Diger 8 9.1 11.1 100.0
Toplam 72 81.8 100.0
Yanıt Yok 16 18.2
Toplam 88 100.0
27
Tecrube
Cumulative
Frekans Yüzde Geçerli Yüzde Yüzde
Geçerli 0-10 Yil 14 15.9 18.7 18.7
10-20 Yil 30 34.1 40.0 58.7
20+ Yil 31 35.2 41.3 100.0
Toplam 75 85.2 100.0
Yanıt Yok 13 14.8
Toplam 88 100.0
28
6.2. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın Ar-Ge açısından mevcut durumunun
tespiti ve GZFT Analizi
Durum tespiti için ortak akıl platformu katılımcıları çalışma alanlarından bağımsız olarak 12
ayrı gruba bölünmüş ve her alan 3 grup tarafından çalışılarak GZFT analizi yapmışlardır.
Aşağıda grupların analiz sonuçları sıralanmıştır.
GÜÇLÜ ALANLAR
Grup 1
1 Ülke ölçeğinde örgütlenmiş bir kurum yapısının olması
2 AB örneklerinin uygulama, mevzuat, düzenleme, politika, araçları denetleme

boyutlarıyla inceleniyor olması
3 Ulusal afet arşiv sistemi ve bilgi envanter sistemi altyapısının kurulması
4 Her bölgeye uygun bina tipi ve malzeme belirlemesi
5 Kamu yararı konusunda gelişmiş kurumsal hassasiyete sahip olması
6 Devlet imkanlarını geniş ölçekte kullanabilmesi
7 İller Bankası ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü gibi planlama ve kentsel gelişmeye
altyapı sağlayan kuruluşların var olması

8 Uzun yıllar boyunca ede edilen bilgi birikimi ve tecrübe
9 Meslek alanlarının değişine yapısına uygun yeni ürün ve stratejileri geliştirme çabası
içinde olması
10 Yönetim kadrosunun ve çalışanlarının yeniliğe açık olması
11 Sahip olduğu arşiv alt yapısı
12 Mevzuat birikimi
Grup 6
1 Ar-Ge projelerini hayata geçirme gücü olan bir kurum niteliğinde olması
2 Özellikle alt ve üst yapı, afet konularında bilinen etkin bir kurum olması
3 Diğer kurumlara özellikle de mahalli idarelere rehberlik eden bir kurum olması
4 Ülke mekansal planlamasına ilişkin düzenleyici araçların ve standartların geliştirilmesi

konusunda inisiyatif alması
5 Teknolojik gelişmelere açık teknolojik yenilikleri kullanan bir kurum olması
6 Planlama alanında sahip olduğu bilgi birikimi ve deneyimi olması
29
7 Mekansal planlama sistemi ve anlayışının değiştirilmesi konusunda öncü kuruluş olma
inisiyatifi
8 Teknolojik gelişmeye istekli personel gücü
9 Diğer kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliğine açık bir kurum olması
10 Altyapı, arıtma, atık su sistemleri kurumunda güçlü bir ortak
11 Alanında asırlık birikimi, kurumsal kültürü bulunması ve sürekliliği olması
12 Doğal varlıklar Anadolu’nun kent ve çevresinde biyo çeşitliliğin ve doğal varlıkların

zenginliği
Grup 10
1 Ar-Ge çalışmalarının geliştirilmesine yönelik uygun örgüt ikliminin oluşmuş olması
2 Nitelikli personel ile genç kuşağın bir arada oluşu, sinerjik yapı
3 Ar-Ge çalışmalarına olanak tanıyacak geniş görev tamının varlığı
4 Teknik araştırma ve uygulamanın kurumsal varlığı
5 Planlama afet ve yapı alanında geniş bilgi ve deneyim sahibi olması
6 Üniversiteler ve STK’larla işbirliği isteği

7 Alanında yetkinlik ve rehberlik
8 Afet öncesi ve sonrası yapılacak planlama konusunda deneyim ve yetki
9 Yasaların oluşturulmasında üst kurul olarak görev alması
10 Merkez teşkilata bağlı kuruluşlar ve taşra teşkilatı olarak yurt genelindeki yaygınlığı
11 Geçmişten gelen misyonun büyüklüğü
12 Çalışma alanlarına yönelik mevzuat çalışmalarının, dünyadaki gelişmelere göre sürekli

yenilenmesi ve geliştirilmesi
13 Var olan kurum kültürü ve kent, yapı konularında uygulamacı ve üretici olması
14 Araştırma ve geliştirmeye kaynak ayrılması ve ekip çalışması
30
ZAYIF ALANLAR
Grup 2
1 Planlamada çok başlılık ile ilgili tedbir alınamaması, planlama ile ilgili tek otorite
olabilme ile ilgili
2 Ülkede çalışma konusu ile ilgili “veri tabanı” (ortak) eksikliği Türkiye’nin acil-yapı
envanter eksikliğini gidererek bu hususta tedbir alması. Bunu birileri görev edinecekler
3 Üniversite ve odalarca ortak projeler yürütmemesi
4 Yeni yaklaşım ve yöntemlerin uygulamaya geçmesini hızlandıracak kılavuz teknik

şartname v.b. ikincil mevzuat hazırlanamaması
5 Planlama ve proje ölçeklerinde yeni norm standart, lejand. v.b. geliştirememesi
6 Afet risklerini azaltmaya yönelik planlama yapılmaması
7 Yapı denetimi, yapı malzemeleri, planlama sürecinin birbirinden koparılması,

parçalanma, tek bir mevzuatın (bütünlüklü) içinde geliştirilmemesi
8 Ar-Ge çalışmalarına kurumsal ve yasal düzenleme geliştirilmemiş olması
9 İnovasyon çalışmalarının yetersizliği
10 Yapı malzemeleri yönetmeliğinde yaptırım uygulamasına engel olan akredite

laboratuarların kurdurulamaması

11 Planlamada çok başlılık ile ilgili tedbir alınamaması, planlama ile ilgili tek otorite
olabilme ile ilgili
Grup 5
1 Kent yaşamını kolaylaştıran projelerin oluşturulamaması
2 Bakanlığın merkezi kurum olarak çalışma alanı ile ilgili strateji ve standart geliştirmesi
konusunda yetersizlik
3 Mekansal gelişmeleri takip etme, karar üretme v.b. süreçleri için bir bütün olarak ülke
mekansal olanaklarının envanterinin oluşturulmamış olması
4 Afet politikaları ve kentsel riskler konusunda geliştirilen politikalarda yetersiz

başarısızlıklar
5 Yenilenebilir enerjileri uygulama ve değerlendirmede yetersizlik
6 Konut içi ısı kayıplarının en aza indirilmesi için gerekli teknoloji kullanılması
7 Atamalar ve bilgi birikiminin ödüllendirilmesinde politik tercihlerin ön planda tutulması
8 Üniversite gibi araştırıcı kuruluşlarla yetersiz eşgüdüm
9 Kentleşme konusunda bir bilincin geliştirilmesinde önderlik yapamaması
31
10 Kentleşme ve afet eğitimine yönelik yaşam boyu öğrenme konusunda proje
geliştirememesi
Grup 8
1 Yapı konusunda tüm standartların tam olarak uygulanır olmaması
2 Sürdürülebilir energy efficient alt y4apı / yapı projelerinin hayata geçirilememesi
3 Yurtdışında benzer mevcut bakanlıkların yaptığı iyi / yararlı çalışmaların takip

edilmemesi ya da edilememesi
4 AB müktesebatında hızlı uyum sağlamayı koordine edecek dinamizm eksikliği
5 Ar-Ge çalışmaları yok denecek kadar az
6 Kamu yapıları ve denetimlerinde varlık yönetimi eksiklikleri
7 Personelin Ar-Ge projeleri hakkında yeterli eğitim – donanım ve teşvike sahip olmaması
8 Siyasi otoritenin etkisinin fazla olması
9 Tamamlanmış inşaat projelerinde işletme yöntemlerinde innovate çözümlerin kullanım

yetersizliği
10 Bakanlık bağlı ve ilgili kuruluşları arasındaki iletişimsizlik

FIRSATLAR
Grup 3
1 Çevre kirliliğinin önlemede Co2 solunumunu azaltma çalışmaları, Kyoto protokolü
2 Üniversitelerde Ar-Ge projelerinin uygulamaya daha yönelik olması yönündeki bilincin

giderek artması
3 İklim koşullarının malzemelerin durabilitesi üzerindeki farklı etkileri ve buna bağlı olarak
meydana gelen hasarların incelenmesi Ar-Ge için bir fırsattır
4 Dünyadaki teknolojik gelişmeler (yapı teknolojisindeki ilerlemeler)
5 Çalışma alanının sürekli gelişmesi (kentleşme, konutlaşma, hizmet alt yapısı v.s.)
6 Kentsel dönüşüm modeli oluşturulması konusunda Ar-Ge çalışması yapılması
7 Afet risklerini azaltmaya yönelik planlama yapılmasının zorunluluğu
8 Kalitesiz yapı malzemelerinin kullanılmış olması ve buna bağlı olarak yeni ürün
arayışlarının araştırılması
9 “İmar ve şehircilik yasasa” hazırlıklarının / çalışmalarının gündemde olması
10 Yazılı kayıtların bilgisayar ortamına taşınmasıyla denetim ve takip edebilmenin doğru ve

kolay olabilmesi
32
Grup 7
1 Uluslararası afetler politikalaşmalardaki yeni düzenlemeler, önemli yöntem ve kaynaklar

sağlama kapasiteleri sunmaktadır. Ulusal afet politikasında ülke düzeyinde ihtiyacın olması
2 Dünyada kıyı alanları yönteminin (bütünleşik) önem kazanması. Dünya deneyimimizle

çevre ve planlama konularında yeni kurumsal ve yasal düzenlemelere geçilmiş olunması
Türkiye için örnekler oluşturmaktadır
3 Ortak Akıl Platformu sonucunda kapasite artırımına yönelik projelerin oluşturulması

Katılımcı planlama yaklaşımı çerçevesinde sorun ve potansiyellerin tartışılıyor olması
(Ortak Akıl Platformu)
4 Hala bozulmamış doğal alanların varlığı, bunların planlamada korunması gerekliliği
5 Altyapı açısından (atık su, içme suyu) katı atık, deniz deşarjı v.b. AB uyum çerçevesinde
belediyelerin yaptırma zorunluluğu
6 Ülke mekansal yapısındaki dönüşümlere müdahale etme fırsatı
7 Bilimsel çalışmalar ışığında yasal düzenlemelerin gözden geçirilmesi, standartların

sıkılaştırılması ve yeni parametrelerin eklenmesi
8 Gelişen teknolojik donanım ve güncel mevzuat uygulamalarıyla, yereldeki uygulamaları

sağlıklı izleme ve denetleme potansiyeli
9 Küresel ısınma nedeniyle oluşan uluslararası anlamaların değerlendirilme olanağı

Grup 11
1 AB uyum projeleri
2 Üniversitelerde planlama-bilgi teknolojileri ortak çalışma programlarının oluşturulması ve

bu konuda yetişmiş personel varlığı
3 Toplumun ve bireylerin güvenli, sağlıklı ortamlarda yaşama isteği
4 Bakanlığın görev konularının kamuoyunun gündeminde olması Örneğin: afet, deprem,

kentleşme)
5 Ülkedeki uzman ve yetişmiş eleman sayısındaki artış
6 İmar ve yapılaşma konularında Bakanlığın en tanınmış ve tecrübeli kurum olarak

tanınması
7 Teknolojideki gelişmeler
8 Yurtdışı destekli projelerle ülke içinde araştırma ve geliştirme çalışmaları yapabilmek
9 Özellikle Kültür Bakanlığı ile işbirliği yaparak tarihi yapılarla ilgili projeler yaptırmak
10 Teknolojideki gelişmeler sayesinde çevre ile uyumlu kentleşme
11 Çarpık kentleşme ve yapılaşmaya karşı kamuoyunun oluşmaya başlaması
33
TEHDİTLER
Grup 4
1 Yapılaşma / afet planlama alanında çok fazla kurumun yetkili olması
2 Genel olarak kamudaki bilgi bankası ağının sağlıklı işlememesi
3 Üniversite, özel sektör ve kamu kuruluşları arasındaki bağın yetersiz olması
4 Siyasi gücün bürokrasinin bilgi birikimi ve deneyimi ile uyumlu çalışamaması
5 Bakanlığın vizyonunun uygulamaya geçilecek siyasi güce sahip olmaması
6 TOKİ’nin özel yetkisi ve uygulamaları Bayındırlık Bakanlığını tehdit etmektedir
7 Bakanlığın çalışmalarına yapılabilecek siyasi müdahale ve baskılar
8 Kamuoyunda güvenli / planlı yapılaşmanın öneminin tam kavranamaması
9 Yerel yönetimlere yetki devri (yerelin teknik kapasitesinin zayıflığı), (belediye,özel idare
v.b.)
10 Her kurumun kendi planlama etkinliğini yaratacak yasal düzenleme girişimleri
11 Kurumsal hafızanın yok edilmesi
12 Bakanlığın ilgi alanlarında hızlı değişim ve gelişmeler olması

13 Tek bir yapı mevzuatı olmaması (tek kanun)
14 Diğer kurumların yetişmiş personeli daha iyi şartlar karşılığında kendine çekmesi
15 Planlama / yapılaşma / afet konularında uygulamayı yapan yerel yönetimleri denetim

yetkisinin teknik bir bakanlık olmayan İçişleri Bakanlığına ait olması
Grup 9
1 Kıt kaynaklı olan toprağın ve kıyıların korunmaması
2 Bakanlık için Ar-Ge proje havuzunun bulunmaması
3 Ülke genelinde halen afet tehlike haritalarının hazırlanamaması
4 Tüketici bilincinin oluşmamış veya yetersiz olması
5 Dış pazarlardan giren inşaat malzemeleri (örneğin Çin’den)
6 Yeni yapı malzemelerinin standartlarının geliştirilmesinde geç kalınması
7 Nitelikli personelin başka kurumlara geçmek istemesi, deneyimli ve güçlü beyinlerin

değerlendirilmemesi
8 Üst politikalar, yetkilerin başka kurumlara verilmesi
9 Çarpık kentleşme
34
Grup 12
1 Farklı kurumların BİB’in yetki alanına girmesi (yetki karmaşası)
2 Bakanlık üzerindeki devlet politikalarının siyasi irade ile sürekli değişmesi
3 Küresel ısınma ve iklim değişikliği nedeniyle kentsel ihtiyaçların artması
4 Dünyada / uluslararası ölçekte kentleşme – planlama konularındaki gelişmelerin takibinin

yetersizliği
5 Ar-Ge alanının genel düzenleyici ve yöntem / metodoloji geliştiren mevzuat eksikliği
6 Ar-Ge konusunda ulusal politikaların eksikliği ya da etkin uygulanmasındaki zorluklar

desteklenmemesi
7 İmar planlarının bir “rant” aracı olarak görülmesi ve siyasetin planlar üzerindeki etkisi
(bilimsellikten uzak planlama)
8 Kamu çalışanları arasındaki ücret farklılıkları (kurumlar arasında)
6.3. Çalışma Alanları Bazında Ar-Ge Odaklı Projelerin Geliştirilmesi
Çalışmanın bu aşamasında katılımcılardan mevcut durum analizi çalışmasında belirlenen iç

ve dış etkenleri dikkate alarak ve kendilerinin tercihleri doğrultusunda belirlenen çalışma

havuzları bazında Ar-Ge içerikli projeler geliştirmeleri istenmiştir. Aşağıda çalışma
havuzları ve hangi grubun hangi havuzda proje geliştirdikleri belirtilmiştir.
Grup No Havuz Kodu Çalışma Havuzu Kapsamı
Grup 1 BİKAP H.1.Planlama veMevzuat
Grup 2 BİKAP H.2.Kıyı Alanları
Grup 3 BİKAP H.3. Kentleşme
Grup 4 BİKAP H.3.Kentleşme
Grup 5 BİKAP H.4.Kırsal Alanlar
Grup 6 BİKAP H.5.Altyapı, arıtma ve atık su sistemleri
Grup 7 BİKAP H.6.Yapı
Grup 8 BİKAP H.6. Yapı
Grup 9 BİKAP H.7. Afet
Grup 10 BİKAP H.8. Eğitim
35
Toplam 165 projenin üretildiği çalışmada projelerin çalışma havuzlarına ve gruplara göre
özeti aşağıdadır.
6.4.Gruplar Bazında Ortak Akıl Toplantısında Üretilen Tüm Proje Adları:
Grup 1 (Planlama)
1 Bütüncül mekansal planlama sisteminin ilke ve esaslarının oluşturulması
2 Her tür ve ölçekteki planlama sürecine katılım için model geliştirilmesi
3 Yöresel değerleri içselleştiren bir planlama modeli oluşturulması projesi
4 Planlama veri altyapısının geliştirilmesi projesi
5 Türkiye’de yerleşme merkezlerinin fonksiyonel kademelenmesi projesi
6 Planlamada denetimin ilke ve esaslarının oluşturulması projesi
7 Enerji etkin planlama ilke ve esaslarının oluşturulması
8 Planlamada koruma alanlarına yönelik araçların geliştirilmesi projesi
9 Plan uygulama araçlarının geliştirilmesi projesi

10 Stratejik ÇED sürecinin planlamaya entegrasyonu projesi
Grup 2 (Kıyı)
1 Kıyı erozyonunu önleme araştırma projesi
2 Kıyı alanlarının uzaktan algılama sistemleri ile izlenmesi ve denetlenmesi projesi
3 KKÇ tespitinde uzaktan algılama ve CBS ile bir model oluşturulması projesi
4 Kıyı alanları yönetim modelinin uygulanması için mekanizma geliştirilmesi projesi
5 Ulusal Kıyı Alanları Stratejisi Araştırma Projesi
6 Bütünleşik Kıyı Alan Planlaması Süreç Tasarım Projesi
7 Kıyı kenar çizgilerinin tamamlanması ve sayısallaştırılması projesi
8 Onaylanan kıyı yapılarının kıyı ve ekosisteme etkilerinin araştırılması projesi
9 Kıyı yapıları ve uygulamaları mevcut durum (envanter) araştırma projesi
36
10 Kıyı Mühendisliği veri toplanması ve araştırma projesi
11 Bölgelere göre sahil şeridi derinliklerinin araştırılması projesi
12 Kıyı alanlarında planlama ve uygulama koordinasyon usullerinin araştırılması projesi
13 Kıyı alanları veri/bilgi sistemi oluşturulması (araştırma projesi)
14 Kıyı yapılarının verimliliğinin araştırılması projesi
15 Kıyı koruma yapılarının projelendirilmesi kriterleri araştırma projesi
Grup 3 (Kentleşme)
1 Kentsel karbon emisyonunun ölçülmesine yönelik göstergelerin belirlenmesi
2 Kentsel büyüme simülasyon modellerinin geliştirilmesi
3 Kentsel dönüşüm alanı belirleme ölçütleri
4 Kent planlama süreçlerinde aktif katılımı düzenleyici mevzuat oluşturulması
5 Arazi kullanımı ve ulaşımın bütünleştirilmesine yönelik modelleme tekniklerinin

geliştirilmesi
6 Mekansal planlama, yapılaşma, uygulama, denetim süreçlerinde yer alacak teknik

personelin niteliklerinin belirlenmesi
7 Kentleri kullanım ve yönlendirme sistemi projesi
8 Sürdürülebilirlik odaklı arazi kullanım biçimleriyle ulaşım talep yönetimi politikalarının

geliştirilmesi
9 Mekansal planlama ilişkin ulusal veritabanı modelinin oluşturulması
10 Kentler hepimizindir projesi
11 Kentsel yaşam kalitesi göstergeleri ve veri tabanı oluşturulması
12 Yaşanabilir konut ve konut çevresi
13 Kentsel bilgi altyapısının geliştirilmesine yönelik envanter oluşturulması “kent arşivi ve

şehir müzesi”
14 Şehircilik ve kentleşme terminolojisinin belirlenmesi projesi
37
15 Kentsel proje geliştirmeye yönelik proje döngüsü kılavuzunun hazırlanması
16 BİB Ar-Ge merkezi kurulması (veya Genel Müdürlüğü)
17 Güneş-Kent Ar-Ge projesi
18 Kültür-Kenti araştırma –geliştirme projesi
19* Planlamada katılım süreçlerine yönelik yeni mevzuat düzenlenmesi
20* Kentsel risklerin belirlemesi, sakınım planlarının hazırlanmasına yönelik süreç tasarımı
21* Bölgesel ölçekte planlama için temel oluşturacak bölgelerin belirlenmesi
22* Göçün kentleşme üzerine etkilerinin irdelenmesi
23* Hemşerilik karşısında kentlilik bilincinin geliştirilmesi
24* Kültür-coğrafya eksenli kentsel koruma ve peyzaj restorasyonu el kitabı
25* Sürdürülebilirlik odaklı kentsel planlama yapımı ve değerlendirme esaslarının

araştırılması projesi
26* Kentsel gelişme projelerinin finansmanında “yapılandırılmış finansman” yöntemlerinin

kullanılabilirliğine yönelik fizibilite çalışması
27* Kentsel projelerin uygulanmasına yönelik kamu-özel sektör işbirliği yöntemlerinin
geliştirilmesi
28* Yerel kalkınmada yerel üretim potansiyellerinin harekete geçirilmesi
29* Nüfusun dengeli dağılımına yönelik teşvik kriterlerinin belirlenmesi
(* Bu proje önerileri için, Ar-Ge Proje Formu doldurulmamıştır.)
Grup 4 (Kentleşme)
1 Kent estetiğinin oluşturulmasına yönelik kriterlerin ve standartların belirlenmesi projesi
2 Planlama ve tasarım standartlarının özel koşullara göre geliştirilmesi projesi
4 Binalarda ısı yalıtım (mantolama) sisteminin oluşturulması ve kent estetiğinin sağlanması
38
5 Afet önlemli planlama yaklaşımlarının her tür ve ölçekte plan yapım süreci ile
bütünleştirilmesine yönelik ikincil mevzuat düzenlemelerinin yapılması
6 BİB-TAU Genel Müdürlüğü’nün ülkesel/bölgesel/kentsel risk azaltma (sakınım) planlaması

çalışmalarını programlaması için gerekli mevzuat (ve kadro) düzenlemelerini belirleme
projesi
7 Yüksek tehlike / riskler gösteren yerleşmelere ait imar planlarında afetler açısından
zayıflıklar
8 Afetler ve planlama terimler sözlüğü hazırlanması
9 Türkiye yerleşmelerinde doğal ve teknolojik tehlikeler ile iklim değişikliği tehlikeleri ve

riskler
10 İstanbul’da yapı güçlendirme ile toplu kentsel yenileme uygulamalarının karşılaştırmalı

fizibilitesi
11 Ulusal / kentsel / yerel platformların geliştirilmesi ve yönetimi
12 İstanbul sanayi kuruluşlarının deprem tehlikesi karşısında riskleri
Grup 5 (Kırsal)

1 Merkez nitelikli köylerde yerleşme planlarının fayda-maliyet analizine dayalı
geliştirilmesi
2 Enkaz yönetiminin geliştirilmesi
3 Köy yerleşik alanlarının belirlenmesinde yeni kriterlerin geliştirilmesi
4 Kırsal afet risk analizinin yerleşme planlarına entegrasyonu
5 Sürdürülebilir kırsal ekonomik yapının geliştirilmesi
6 Kırsal alanda yapılan büyük projelerde yerel nüfusu yerinde tutacak yeni uygulama
araçlarının araştırılması - geliştirilmesi
7 Orman, yayla, balıkçı köyleri, mezra yerleşim alanları belirlenerek planlama ve uygulama
alanlarının belirlenmesi projesi
8 Kırsal alanda kaybolmaya yüz tutmuş yöresel mimari özellikleri belirlenerek

sürdürülebilir gelişimin sağlanması
9 Kırsal planlama uygulama araçlarının geliştirilmesi
39
10 Ekolojik açıdan kırsal hassas bölgeleri saptanarak bu bölgelerin korunması için kırsal
yerleşmelerde katı atık, arıtma, yerleşme, çevre dostu enerji politikası öncelikleri bazında
teknik altyapı geliştirme projesi
11 Kırsal yerleşmeleri tanımlama kriterlerini belirleyerek kırsal alanların tanımlanması
12 Ket baskı altında kalan köylerde mekan – plan – yapılaşma sorunlarının çözümü projesi
13 Kent çevresindeki tarım alanlarının korunması projesi
14 Köy içi / dışı ulaşım ağının geliştirilmesi
15 Kırsal alanda alternatif enerji modellerinin araştırılması ve buna uygun yapı ve yerleşim
modellerinin geliştirilmesi
16 Kırsal alanlarda kültürel ve ekonomik kalkınma Ar-Ge projesi: Bir model önerisi
17 Kırsal yerleşme planlaması politika ve strateji belirleme projesi
18 Kırsal yerleşme planlamasında kırsal korunun araştırılması ve entegrasyonu
19 Kırsal sosyal konut ihtiyaç tespiti
20 Yeniden iskan uygulamalarına ilişkin düzenlemelerin geliştirilmesi

21 Kırsal alanlarda biyotop haritalarının oluşturulması projesi
22 Merkez köylerin belirlenmesinde CBS tabanlı köy envanterlerinin kullanılması ve CBS’nin

kırsal planlamaya entegrasyonu projesi
23 Köyde yaşayanların düzenli, güvenli ve sağlıklı yapılaşmasının önemi konusunda

bilinçlendirilmesi
24 Kırsal alanlarda güneş enerjili sistemlerin kullanımına yönelik araştırma geliştirme

projesi
25 Güneşköy Ar-Ge Projesi
26 Kültür-Köyü Araştırma –Geliştirme Projesi
Grup 6 (Altyapı)
1 Kentsel alanlarda artan su ihtiyacının karşılanmasını destekleyebilecek sürdürülebilir

çözümlerin araştırılması
2 Atık su arıtımında kullanılmak üzere; az alan gerektiren, işletme kolaylığı sağlayan yeni
teknolojiler (MBR, v.b.) geliştirilmesi
40
3 Yer altı suyunun yeni yöntemlerle araştırılması
4 İçme-kullanma sularındaki arseniğin giderilmesi için en uygun teknolojilerin belirlenmesi
5 Türkiye’nin içme ve kullanma suyu tüketim alışkanlıklarının tespiti
6 İçme suyu sistemlerinde kullanılan malzemelerden (yapı malzemeleri ve kullanılan

kimyasal maddeler) kaynaklanan sorunların tespiti ve giderilmesi
7 Su arıtma sistemlerinde membran yerine moleküller elek özellikli sentetik zeolit plaka
kullanımı projesi
Grup 7 (Yapı)
1 Güneş mimarisi uygulama projesi) Güneşe uygun mimari tasarım oluşturma ve
rehber haline getirme
2 Doğal enerjilerin örgütlenmesine ve yönlendirilmesine yönelik proje
3 Yağmur suyu, gri suyu ve siyah suyun arttırılarak kullanımını sağlayacak sistemlerin
araştırma projesi

4 İçme suyu ile temas eden yapı malzemelerinin zararlarını azaltacak yöntemlerin
araştırılması
5 Kendiliğinden yerleşen betonlar için ulusal tasarım rehberi hazırlanması
6 Kamu ve özel yapılar bilgi sistemi
7 Borlu Aktif Belit Çimentosunun (TS 13353 beton yapılarda kullanılabilirliğinin
araştırılması
8 Ülkemiz yapı denetim sisteminin belirlenmesi
9 Yapı ile ilgili mevzuat araştırması
10 Binaların enerji verimliliğine uygun hale getirilmesi için kullanılan izolasyon
malzemelerinin radyoaktivitelerinin araştırılması
11 (Smart Building) akıllı bina
41
12 Yaşam boyu maliyet hesaplama yöntemi
13 Halkın inşaat projesine katkısını sağlayacak yazılım
14 Kamera yönetim sistemi (Camera management system)
15 Engellilerin yaşamını kolaylaştıran binalar
16 Sürdürülebilir ve park sorunsuz binalar
17 Sıva ve harçlardan kireç yerine alternatif çevre dostu malzemeleri uçucu kil, cüruf
gibi malzemelerin kullanılmasının araştırılması
18 Uçucu kil, cüruf gibi atık malzemelerin yapısal olmayan yapı elemanı üretiminde (tuğla,
briket, parke taşı, bordür) kullanımının araştırılması
19 Performansa dayalı yapı mevzuatı oluşturulabilmesi için bina performansının ölçümüne

dönük yöntemlerin geliştirilmesi
20 Yapı sektöründeki firma ve kişilerin davranış ve çalışma metotlarının puanlanması
ve kıyaslanması (bencmarking)
21 Kırsal kesimlerde yaşayan insanların konularında yöresel hafif agrega ile üretilmiş
yapı elemanlarının araştırılması
22 Katı atıkların betonda kullanılmasının araştırılması
23 Yeni tip moleküler beton katkıları geliştirilerek çok yüksek dayanımlı beton üretimi
24 Doğal çimentolar
25 Ulusal ve yeşil bina değerlendirme kriterlerinin belirlenmesi
26 Beton durabilitesi ve beton bileşenlerinin hızlandırılmış yöntemle irdelenmesi
27 İnşaat atıklarının dönüşümü
28 Jeopolimerlerle çevreci bağlayıcılar
29 Gerek numune yapı üzerine yarı dinamik yatak yük uygulaması
30 Kalıp yağları (doğada çözünen)
31 Madencilik alanlarındaki yapılaşmalara kazı faaliyetlerinin etkilerinin araştırılması
42
32 Krom VI indirgeyici
33 Gençleşmiş kille hafif agrega
34 Yenilenebilir enerji kaynak entegreli binalar
35 Yapı malzemelerindeki radyoaktivitelerin araştırılması
36 Türkiye radon haritasının çıkartılması
Grup 8 (Yapı)
1 Yapı malzemeleri standartları, yangın yönetmeliği ile Bayındırlık Bakanlığı teknik

şartname ve yönetmeliklerin uyumlaştırılması
2 Yapıların deprem sonrası güç kaybının ölçümlenerek yapının kullanılabilirliğinin tespiti ve

kalan ömrünün hesaplanması
3 Bayındırlık Bakanlığı’nca envanter ve varlık yönetimi modeli geliştirilmesi
4 Binalarda ısı yalıtımı
5 Optimum (ses) yalıtımlı duvar seçilmesine yönelik model geliştirilmesi

6 Yapı eleman ve malzemelerinin bilgisayar destekli takip yöntemleri ile üretim-montaj
süreçlerinde takip edilmesi
7 Bina bilgi modelleri yardımıyla proje kontrol ve onay mekanizması geliştirilmesi
8 Çok yüksek mukavemetli betonun yapılarda kullanımına yönelik olarak gerekli Standart
ve yönetmelik adaptasyonu yapılması
9 Prefabrike yapı elemanlarının bağlantı detaylarının irdelenmesi ve deprem

şartnamelerine uygun detayların oluşturularak standartlaştırılması
10 Beton ve inşaat atıklarının geri dönüşümünün sağlanarak yeniden beton ana girdisi
olarak kullanımının sağlanması
11 Performansa dayalı bina sertifikasyon sistemi önerilmesi
12 Çok yüksek mukavemetli betonun yapılarda kullanımına yönelik olarak gerekli Standart
ve yönetmelik adaptasyonu yapılması
13 Tüm binalardaki baca envanterinin çıkarılması
14 Haksız rekabetin önlenmesi projesi
43
15 Performansa dayalı yapı mevzuatı
16 Binalarda enerji verimliliği finansman modelleri ve teşvik modelleri
17 Yağış yoğunluğunun yüksek olduğu bölgelerde bahçe çatı tasarımının yaygınlaştırılması
18 Pasif evlere (enerji tasarrufu yapılara) yönlenme
19 Konforlu iç iklim şartlarının oluşturulması
20 Prefabrik yapı elemanlarının montaj ve nakil yöntemlerinin geliştirilmesi
21 Bilgisayar ortamında bina tasarımına getirilecek standartlar ile disiplinler arası

koordinasyon sağlanmasına yönelik bir çalışma
22 Geçici veya kalıcı olarak inşa edilen yapılarak dair yapım işlerinin bütünlüğüne yönelik
ortak bir üst mevzuatın oluşturulması
23 Daha hafif yapı malzemelerinin araştırılması, dolgu elemanları ve taşıyıcı maddeler
24 Yangına dayanıklı modüler, ekonomik, ince baca şaftlarının geliştirilmesi
25 Yapı malzeme yönetmeliğinin uygulanabilmesi için baca laboratuarının

kurulması,akredite edilmesi
26 Biokütle malzeme araştırması
Grup 9 (Afet)
1 Türkiye’de çığ tahmini ve erken uyarı sisteminin kurulması
2 Orta ve Doğu Karadeniz bölgesinde (pilot il için) akma tipi kütle hareketlerinin enken
uyarı sistemi ile takibi ve tahmini
3 Türkiye deprem erken uyarı ve acil müdahale sistemleri
4 Türkiye heyelan duyarlılık haritalarının hazırlanmasında uydu ve GIS teknolojilerinin

kullanılması
5 Çığ tehlike haritalarının hazırlanmasında uzaktan algılama tekniklerinin kullanımının

araştırılması
6 Yerleşim birimlerini tehdit eden jeomedikal afetlerin araştırılması, sınıflandırılması ve

alınabilecek önlemlerin belirlenmesi
7 Ege çöküntü bölgesinde küresel iklim değişimine bağlı olarak gelişen yüzey yenilmelerinin
ve mekanizmalarının araştırılması
44
8 Kuzey Anadolu fay sistemi, Doğu Anadolu fay sistemi ve Ege çöküntü bölgeleri yüzey
faylanması tehlike zonlarının (tampon bölge) belirlenmesi ve Türkiye yüzey faylanması
tehlike zonu yasası.
9 Ege ve Akdeniz kıyıları boyunca eski tsunami izlernin araştırılması
10 Tarihi yapıların güvenlik tespiti ve güçlendirilmesi projesi
11 Ülkemizdeki çığ önlem yapılarının tasarımında kullanılacak hesap esaslarının

belirlenmesi
Grup 10 (Eğitim)
1 “Bacacı” eğitim müfredatının yapılması
2 Etkilenebilirlikleri yüksek bireyler (kadınlar, çocuklar, engelliler) için uygun afet eğitim
materyallerinin hazırlanması ve afet eğitimine yönelik tekniklerin geliştirilmesi.
3 Kentlilik bilincinin oluşturulmasında yetişkinlere yönelik eğitim yöntem ve
tekniklerinin geliştirilmesi

4 Yerel yönetimlerde fen ve imar işlemlerinde çalışan personelin eğitim ihtiyacının
tespiti ve buna yönelik eğitim tekniklerinin araştırılması, geliştirilmesi projesi
6.5. Bakanlığımızca Ar-Ge Kapsamında Değerlendirilen Projeler

Grup 1 (Planlama)
45
Grup 2 (Kıyı)
12 Kıyı alanlarında planlama ve uygulama koordinasyon usullerinin araştırılması projesi

Grup 3 (Kentleşme)
5 Arazi kullanımı ve ulaşımın bütünleştirilmesine yönelik modelleme tekniklerinin

geliştirilmesi
6 Mekansal planlama, yapılaşma, uygulama, denetim süreçlerinde yer alacak teknik

personelin niteliklerinin belirlenmesi
8 Sürdürülebilirlik odaklı arazi kullanım biçimleriyle ulaşım talep yönetimi politikalarının

geliştirilmesi
46
13 Kentsel bilgi altyapısının geliştirilmesine yönelik envanter oluşturulması “kent arşivi ve

şehir müzesi”
Grup 4 (Kentleşme)
4 Binalarda ısı yalıtım (mantolama) sisteminin oluşturulması ve kent estetiğinin sağlanması

6 BİB-TAU Genel Müdürlüğü’nün ülkesel/bölgesel/kentsel risk azaltma (sakınım) planlaması

çalışmalarını programlaması için gerekli mevzuat (ve kadro) düzenlemelerini belirleme
projesi
7 Yüksek tehlike / riskler gösteren yerleşmelere ait imar planlarında afetler açısından
zayıflıklar
9 Türkiye yerleşmelerinde doğal ve teknolojik tehlikeler ile iklim değişikliği tehlikeleri ve

riskler
10 İstanbul’da yapı güçlendirme ile toplu kentsel yenileme uygulamalarının karşılaştırmalı

fizibilitesi
Grup 5 (Kırsal)

geliştirilmesi
47
7 Orman, yayla, balıkçı köyleri, mezra yerleşim alanları belirlenerek planlama ve uygulama
alanlarının belirlenmesi projesi
10 Ekolojik açıdan kırsal hassas bölgeleri saptanarak bu bölgelerin korunması için kırsal
yerleşmelerde katı atık, arıtma, yerleşme, çevre dostu enerji politikası öncelikleri bazında
teknik altyapı geliştirme projesi
11 Kırsal yerleşmeleri tanımlama kriterlerini belirleyerek kırsal alanların tanımlanması
15 Kırsal alanda alternatif enerji modellerinin araştırılması ve buna uygun yapı ve yerleşim
modellerinin geliştirilmesi
23 Köyde yaşayanların düzenli, güvenli ve sağlıklı yapılaşmasının önemi konusunda

bilinçlendirilmesi

Grup 6 (Altyapı)
1 Kentsel alanlarda artan su ihtiyacının karşılanmasını destekleyebilecek sürdürülebilir

çözümlerin araştırılması
2 Atık su arıtımında kullanılmak üzere; az alan gerektiren, işletme kolaylığı sağlayan yeni
teknolojiler (MBR, v.b.) geliştirilmesi
4 İçme-kullanma sularındaki arseniğin giderilmesi için en uygun teknolojilerin belirlenmesi
6 İçme suyu sistemlerinde kullanılan malzemelerden (yapı malzemeleri ve kullanılan

kimyasal maddeler) kaynaklanan sorunların tespiti ve giderilmesi
7 Su arıtma sistemlerinde membran yerine moleküller elek özellikli sentetik zeolit plaka
kullanımı projesi
48
Grup 7 (Yapı)
4 İçme suyu ile temas eden yapı malzemelerinin zararlarını azaltacak yöntemlerin
araştırılması
19 Performansa dayalı yapı mevzuatı oluşturulabilmesi için bina performansının ölçümüne

dönük yöntemlerin geliştirilmesi
20 Yapı sektöründeki firma ve kişilerin davranış ve çalışma metotlarının puanlanması
Grup 8 (Yapı)

Grup 9 (Afet)
2 Orta ve Doğu Karadeniz bölgesinde (pilot il için) akma tipi kütle hareketlerinin enken
uyarı sistemi ile takibi ve tahmini
4 Türkiye heyelan duyarlılık haritalarının hazırlanmasında uydu ve GIS teknolojilerinin

kullanılması
5 Çığ tehlike haritalarının hazırlanmasında uzaktan algılama tekniklerinin kullanımının

araştırılması
6 Yerleşim birimlerini tehdit eden jeomedikal afetlerin araştırılması, sınıflandırılması ve

alınabilecek önlemlerin belirlenmesi
7 Ege çöküntü bölgesinde küresel iklim değişimine bağlı olarak gelişen yüzey yenilmelerinin
ve mekanizmalarının araştırılması
8 Kuzey Anadolu fay sistemi, Doğu Anadolu fay sistemi ve Ege çöküntü bölgeleri yüzey
faylanması tehlike zonlarının (tampon bölge) belirlenmesi ve Türkiye yüzey faylanması
tehlike zonu yasası.
49

belirlenmesi
Grup 10 (Eğitim)
4 Yerel yönetimlerde fen ve imar işlemlerinde çalışan personelin eğitim ihtiyacının
tespiti ve buna yönelik eğitim tekniklerinin araştırılması, geliştirilmesi projesi

50
6.6. Gruplar Bazında Ortak Akıl Toplantısında Üretilen Tüm Projelere ait
Tanıtım Formları (Bakanlığımızca Ar-Ge kapsamında değerlendirilen projeler form
üzerinde “ ∆ “ ile işaretlenmiştir)
Grup 1 (Planlama)





51
Ar-Ge Projesi Tanımlama Çalışması - Grup 1
∆ Ar-Ge Proje Formu 1

Projenin Projenin adı Bütüncül mekansal planlama sisteminin ilke ve esaslarının
Tanımı oluşturulması
Kısa bir proje Ülkesel, bölgesel, yerel plan kademelenmesi, plan türleri,
tanıtımı (özet) dili ve içeriği ile kurumsal eşgüdüm ve yetkilerin
belirlenmesi
Projenin Beklenen çıktılar Mevzuat değişikliği
Amacı Kanun ve ikincil mevzuat kılavuzları
İlgili kamu Planlama alanındaki çok başlılık, yetki karmaşası, üst
kurumuna ölçekli plan kavramının yanlış tanımlanması
ve/veya
paydaşlara katkısı
Seçilme Mevcut durum Planlamada çok başlılık ortadan kalkacak, planlar
gerekçesi arasında kademeli birliktelik sağlanacak
Projenin önemi Müşteri:
• Kültür ve Turizm Bakanlığı
• Çevre ve Orman Bakanlığı
• Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
Yürütücü:
• Bakanlık ve ilgili kurumlar
Açıklamalar:
Projenin tarafları: bakanlık,
üniversite/kamu araştırma
birimleri, özel sektör
Rolleri: müşteri, yürütücü,
tedarikçi, fonlayıcı
Uygulama yaklaşımları
52
Projenin adı Her tür ve ölçekteki planlama sürecine katılım için model
geliştirilmesi
Kısa bir proje Yeni oluşturulacak mekansal planlama sistemi içinde ilgili tüm
tanıtımı (özet) tarafların katılımının sağlayacak ilke, esas ve yöntemlerin
araştırılması ve yasal düzenlemenin yapılması
Projenin Beklenen çıktılar Kanun ve ikincil mevzuatın hazırlanıp yayınlanması
Amacı
İlgili kamu Paydaşların bilgilendirilmesi, görüş alınması, kararlara katılması,
kurumuna ve/veya planın hayata geçirilmesi, izlenmesi ve denetlenmesi
Seçilme Mevcut durum Katılım sadece planların askı sürecinde var. Bilgi sahibi
gerekçesi olunmuyor. Konu yargıya taşınıyor. Paydaşların plan kararlarına
katkısı yok
Projenin önemi İlgili tüm tarafların özellikle (yoksulların) dezavantajlı, örgütsüz
kesimlerin planlama sürecine katılımı sağlanacaktır. Plan
uygulama aşamasında vatandaşlar tarafından sahiplenilecektir
Açıklamalar: Planlar, ölçeğine göre;
Projenin tarafları: bakanlık, • Bakanlıklar
üniversite/kamu araştırma birimleri, • Yerel yönetimler
özel sektör • İlgili kamu kurum ve kuruluşları
Rolleri: müşteri, yürütücü, tedarikçi, • Üniversiteler
fonlayıcı • Meslek odaları
Uygulama yaklaşımları • Sivil toplum örgütleri ve vatandaşlar

Projenin Projenin adı Yöresel değerleri içselleştiren bir planlama modeli oluşturulması
Tanımı projesi
Kısa bir proje Bölgesel ve yöresel özelliklerin korunması yaşatılması için coğrafi
tanıtımı (özet) özelliklerin iklim yapısının, yaşama alışkanlıklarının, sosyo-kültürel
yapının, yerel mimari ve yapı malzemelerinin, kültürel mirasın
araştırılması
Projenin Beklenen çıktılar Envanter, kılavuz, yerele özgün yönetmelik
Amacı İlgili kamu Yöresel kimliğin korunması, kültürel mirasın yaşatılması, yerel
kurumuna kalkınmaya katkı sağlaması
ve/veya
Seçilme Mevcut durum Coğrafi, iklim, yöresel değerlere önem verilmeden her yerde aynı
gerekçesi projenin aynı malzemenin kullanılması
Projenin önemi Tek tipleşmeyi önleyecek, özgün mimariye sahip çıkılacak, kültürel
miras gelecek nesillere aktarılacak
Açıklamalar: Müşteri:
Projenin tarafları: bakanlık, • Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
birimleri, özel sektör Yürütücü:
Rolleri: müşteri, yürütücü, • Üniversite
tedarikçi, fonlayıcı • İlgili yerel yönetim
Uygulama yaklaşımları • Bakanlık
53
Projenin Projenin adı Planlama veri altyapısının geliştirilmesi projesi
Tanımı Kısa bir proje Mekansal karar üretme sürecinde verilerin ortak dilde
tanıtımı (özet) buluşturulması, optimum kullanımı amacıyla CBS sisteminden
yararlanılarak, AB uyum sürecinin de dikkate alındığı bir veri
tabanı sisteminin oluşturulması
Projenin Beklenen Veri tabanı altyapısının oluşturulması, koordinasyon biriminin
Amacı çıktılar kurulması ve bu konuda kanun, yönetmelik, pilot çalışma
İlgili kamu BİB, TÜİK, (mekansal veri tabanı olan ilgili tüm taraflar)
kurumuna verilerinin daha etkin kullanılması planlama verilerine kolay
ve/veya ulaşım
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Mekansal gelişmeleri takip etme, karar üretme v.b.
gerekçes süreçleri için bir bütün olarak mekansal verilerin kullanılabilir
i halde olmaması
Kurumlar arası eşgüdüm olmamasından dolayı
CBS’nin etkin kullanılamaması
Projenin önemi Planlama sürecinde veriye ulaşımdan, planın
uygulama, denetleme sürecine dek tüm aşamaların takip
edilebilirliği
Verilerin etkin kullanımının sağlanması
Açıklamalar: Taraflar:
Projenin tarafları: bakanlık, • BİB, ÇOB, TKGM, TÜBİTAK, Harita Genel
üniversite/kamu araştırma Komutanlığı
birimleri, özel sektör Rolleri Yürütücü:

Rolleri: müşteri, yürütücü, • TÜBİTAK
tedarikçi, fonlayıcı Fonlayıcı:
Uygulama yaklaşımları • DPT
Müşteri:
• BİB
Uygulama:
• Kurumlar arası mutabakatın sağlanması
• Standart veri altyapısının tanımlanması ve ilgili
paydaşlarla paylaşımı
• Ortak veri tabanı yönetim sisteminin oluşturulması
• Kurumların sisteme entegrasyonunun sağlanması
• Ortak eğitimlerin yapılması
54
Projenin Projenin adı Türkiye’de yerleşme merkezlerinin fonksiyonel
Tanımı kademelenmesi projesi
Kısa bir proje Yerleşim merkezleri arasındaki etkileşimlerin belirlenmesi,
tanıtımı (özet) fonksiyonel ilişkilerin analizi, uygun modelleme ile yerleşim
merkezlerinin homojen olarak kademelendirilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Çalışma raporu (yerleşim merkezlerinin ilişki analizlerini
Amacı içeren) kademelere haritaları
İlgili kamu Politika belirleme aşamasında ilgili kurumların gerekli
kurumuna analizlerine temel girdi oluşturulacaktır
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Bölgesel, mekansal stratejilere temel olan 1982 yılında DPT
gerekçesi tarafından yayınlanan fonksiyonel kademelenme çalışması
güncel duruma göre revize edilme ihtiyacı bulunmaktadır
Projenin önemi • Kalkınma planları, yıllık programlar, bölge
stratejileri, devlet yardımları, kamu yatırımları için politika
belirleme çalışmalarında analizlere temel oluşturulacaktır
• Ülke genelindeki mekansal yerleşme politikalarının
geliştirilmesine katkı sağlanacaktır
• Dengeli kalkınma politikalarına girdi sağlanacaktır
• DPT, BİB, TÜİK, Kalkınma Ajansları, Üniversiteler,

Projenin tarafları: bakanlık, Mahalli İdareler
üniversite/kamu araştırma Rolleri Yürütücü:
birimleri, özel sektör • DPT, BİB, Üniversiteler
Fonlayıcı:
Rolleri: müşteri, yürütücü, • DPT
tedarikçi, fonlayıcı Müşteri:
• DPT
Uygulama yaklaşımları Uygulama:
• Çalışma sistematiğinin belirlenmesi (model, veri
tartışması)
• Verilerin toplanması
• Modelleme ile analizin sonuçlandırılması
• Raporlama
• Çalışmanın tekrarlanabilirliğini sağlamaya yönelik
çalışmalar
55
Ar-Ge Projesi Tanımlama Çalışması - Grup 1 (Devam)

Projenin Projenin adı Planlamada denetimin ilke ve esaslarının oluşturulması projesi
Tanımı Kısa bir proje Yargı denetimi, Plan proje yapım süreçleri denetimi
tanıtımı (özet) Meslek etiği, Plan yapan kurumların denetimi
Kamuoyu – vatandaş denetimi, Katılımcılık
Amacı İlgili Kurumlara Planlama sürecindeki tüm aktörlerin sürecin ve çıktıların
katkısı denetlenebilir olması ve sürecin sağlıklı yürütülmesi
Seçilme Mevcut durum Planlama denetiminde sıkıntılar yaşanması
gerekçesi İmar mevzuatında denetim mekanizmasının eksikliği
Projenin önemi
Açıklamalar: Taraflar: BİB, Başbakanlık
Projenin tarafları: bakanlık, Roller Müşteri: Planlama sürecindeki tüm aktörler
üniversite/kamu araştırma Yürütücü: Başbakanlık, şehir plancıları Odası, Üniversiteler
birimleri, özel sektör Fonlayıcı: Başbakanlık

Projenin Projenin adı Enerji etkin planlama ilke ve esaslarının oluşturulması
Tanımı Kısa bir proje İklime duyarlı
tanıtımı (özet) Yenilenebilir enerji kaynaklarına öncelik veren
Yerel kaynakların kullanımını ön planda tutan
Geleneksel enerji verimliliği sistemlerinin göz önünde tutulduğu bir

planlama sistemi oluşturularak arazi kullanımı makroform, ulaşım
sistemi, kentsel dokusu ve kentsel tasarıma yönelik ilke ve esasların
belirlenmesi
Projenin Beklenen çıktılar Pilot proje
Amacı Mevzuat değişikliği (Kanun değişikliği + Enerji etkin
planlam yönetimi)
İlgili Kurumlara katkısı
Seçilme Mevcut durum Enerjinin etkin ve verimli kullanımını göz önünde bulundurmayan
gerekçesi planlama yaklaşımları ile maddi kaynakların ihtiyacın üstünde
kullanımı, doğal kaynakların atıl durumda kaldığı ve geleneksel
mimarinin göz ardı edildiği bir sistem
Projenin önemi Enerji ihtiyacının arttığı, alternatif enerji kaynaklarına
yönelimin ve kaynak aktarımının yoğunlaştığı günümüzde doğal
kaynakların maddi kullanımı ve enerji etkin planlama sisteminin
yaygınlaştırılmasıyla ekonomik gelişme sağlanması ve kültürel
mirasın sürdürülmesi gerçekleştirilebilecektir
Açıklamalar: Projenin tarafları: Müşteri: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
bakanlık, üniversite/kamu Yürütücü: Üniversiteler
araştırma birimleri, özel sektör
56
Projenin Projenin adı Planlamada koruma alanlarına yönelik araçların geliştirilmesi
Tanımı projesi
Kısa bir proje Koruma alanlarına özel uygulama araçları geliştirilerek etkin
tanıtımı (özet) bir korumanın planlama yolu ile sağlanması (kamulaştırma,
imar hakkı transferi v.b. araçların tanımlanması)
Projenin Beklenen Mevzuat değişikliği
Amacı çıktılar
İlgili kamu Sektör bazında değil tüm kuruluşların koruma uygulamalarını
kurumuna kolaylaştırıcı uygulama araçlarının tanımlanması, kamu
ve/veya kuruluşlarının koruma politikalarını etkin, kalıcı bir biçimde
paydaşlara uygulamasını sağlayacaktır
katkısı
Seçilme Mevcut durum Her kurum kendi koruma statülerini farklı araçlarla ve farklı
gerekçes mevzuatlarla sağlamakta. Uluslar arası anlaşmalarla oluşan
i koruma statülerine ilişkin planlama ve uygulama araçları
tanımsız bulunmaktadır
Projenin önemi Koruma alanlarının sınıflandırması ve genel olarak kamunun
koruma işlevini aktif bir biçimde kullanmasını sağlayacak
uygulama araçlarının belirlenmesi sadece yasaklama
mantığıyla koruma anlayışını önleyecek mülk sahiplerinin
mağduriyetini ve korumaya karşı olumsuz bakışını
engelleyecek ve etkin korumayı kolaylaştıracaktır

Projenin tarafları: bakanlık, • Kültür ve Turizm Bakanlığı
üniversite/kamu araştırma • Çevre ve Orman Bakanlığı
Yürütücü:
Rolleri: müşteri, yürütücü, • Üniversiteler
tedarikçi, fonlayıcı • Ar-Ge kurum ve şirketleri
57
Projenin Projenin adı Plan uygulama araçlarının geliştirilmesi projesi
Tanımı
Kısa bir proje İmar ve planlama mevzuatında kısıtlı sayıda bulunan uygulama
tanıtımı (özet) araçlarının geliştirilmesi, farklılaştırılması, yaygınlaştırılması ve
uygulanmasını sağlamaya yönelik araştırma ve geliştirme yapılması
Projenin Beklenen çıktılar Mevzuat değişikliği – Kamu yönetmelik
Amacı
İlgili kamu Plan yapan kurum ve yerel yönetimlerin farklı araçlar kullanarak etkin
kurumuna ve verimli bir planlama yapmaları sağlanmış olacaktır. Uygulamada
ve/veya adaletin sağlanması
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Mevcut durumda sadece kamulaştırma ya da 19. madde
gerekçesi uygulamaları birer araç olarak kullanılmaktadır
Projenin önemi Yeni belirlenecek olan uygulama araçları ile kamu yararı
etkin bir şekilde sağlanarak plandan olumlu ve olumsuz etkilenenleri
arasında adalet sağlanacaktır
Projenin tarafları: bakanlık, • BİB

Projenin Projenin adı Stratejik ÇED sürecinin planlamaya entegrasyonu projesi

Tanımı
Kısa bir proje Planlama ile birlikte kurgulanacak çevresel etki değerlendirme
tanıtımı (özet) sistemi (plan kararlarının çevresel etkilerinin değerlendirilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Mevzuat - Yönetmelik
Amacı
İlgili kamu
kurumuna ve/veya
Seçilme Mevcut durum
gerekçesi
Projenin önemi
• BİB
Projenin tarafları: bakanlık, • Çevre ve Orman Bakanlığı
üniversite/kamu araştırma birimleri,
özel sektör Yürütücü:
• Üniversiteler
Rolleri: müşteri, yürütücü, tedarikçi,
fonlayıcı
58
Grup 2 (Kıyı)




12 Kıyı alanlarında planlama ve uygulama koordinasyon usullerinin araştırılması
projesi

59
Projenin Projenin adı Kıyı erozyonunu önleme araştırma projesi
Tanımı
Kısa bir proje Kıyı erozyonuna maruz alanların belirlenmesi, erozyonun
tanıtımı (özet) izlenmesi ve önleme stratejilerinin belirlenmesi.
Projenin Beklenen çıktılar Kıyı erozyonu haritası, önleme stratejileri dokümanı.
Amacı
İlgili kamu BKAY Planlamasına girdi teşkil etmesi.
kurumuna ve/veya
Seçilme Mevcut durum Kıyı erozyonu ile ilgili bilgi ve veri eksikliği, kıyılarımızın erozyon
gerekçesi riski altında olması
Projenin önemi Tarım alanlarının korunması,
Kıyı çizgisinin korunması,
Kıyıda yer alan mevcut yapı ve tesislerin korunması,
Kıyı erozyonun önlenmesi ve kıyıların korunması.
Açıklamalar: Bu proje aşağıda belirtilen kurum ve kuruluşların
koordinasyonunda yürütülecektir:
Projenin tarafları: bakanlık, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (TAU),
üniversite/kamu araştırma birimleri, Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇED Planlama Genel Müdürlüğü,
özel sektör Ağaçlandırma ve Erozyon Genel Müdürlüğü),
Ulaştırma Bakanlığı (DLH),
fonlayıcı

Projenin Projenin adı Kıyı alanlarının uzaktan algılama sistemleri ile izlenmesi ve
Tanımı denetlenmesi projesi
Kısa bir proje Kıyıların izlenmesi ve denetimi için uzaktan algılama
tanıtımı (özet) sistemlerinin kullanılması için uzaktan algılama sistemlerinin
kullanılması
Projenin Beklenen çıktılar Kıyıların korunması
Amacı
İlgili kamu Kıyıların rasyonel kullanımı
kurumuna ve/veya
gerekçesi
Projenin önemi
Açıklamalar:

özel sektör

fonlayıcı
60
Projenin Projenin adı KKÇ tespitinde uzaktan algılama ve CBS ile bir model
Tanımı oluşturulması projesi
Kısa bir proje KKÇ tespitinin daha hızlı, etkin ve doğru bir şekilde yapılabilmesi
tanıtımı (özet) için uydu sistemlerinden, uzaktan algılama olanaklarından ve
CBS’lerden yararlanılması üzerine bir araştırma projesi
Projenin Beklenen çıktılar KKÇ tespitleri için yeni bir yaklaşım ve model
Amacı
İlgili kuruma katkısı Kurum çalışmalarında etkinlik ve hızlı sonuç alma, KKÇ
tespitlerinin takibi, KKÇ değişimlerinin yıllar içinde izlenmesi
Seçilme Mevcut durum KKÇ, mevcut durumda kıyı koruma ve yönetmeliği çerçevesinde
gerekçesi 5 kişilik komisyon tarafından yerinde yapılan inceleme ve tespit
edilmektedir. Bu tespitler çoğu zaman güncel olamamakta,
itirazlara konu olmaktadır
Projenin önemi Uydu teknolojilerinden ve bilgisayar sistemlerinden
faydalanarak KKÇ tespit edilmesi işlemlerin daha hızlı ve etkin
yapılmasını sağlayacak, kıyı hareketlerinin izlenmesine olanak
sağlayacaktır. Ayrıca, tespit edilen KKÇ’lerin CBS ile
paylaşılması ve kullanılması imkanı olacaktır
Açıklamalar: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (TAU)
Projenin tarafları: bakanlık, TÜBİTAK
özel sektörRolleri: müşteri,
yürütücü, tedarikçi, fonlayıcı

Projenin Projenin adı Kıyı alanları yönetim modelinin uygulanması için mekanizma
Tanımı geliştirilmesi projesi
Kısa bir proje Kıyı alanlarının bütünleşik planlanması ve korunması için
tanıtımı (özet) yönetim modelinin geliştirilmesi ve bu doğrultuda gerekli yasal
düzenlemelerin yapılması
Projenin Beklenen çıktılar Yönetim modeli, BKAY mevzuatının oluşturulması
Amacı
İlgili kamu BKAY konusunda yapılan planlama çalışmalarının sağlıklı ve
kurumuna ve/veya etkin bir şekilde yürütülmesi
Seçilme Mevcut durum Kıyı alanları yönetim modeli oluşturulması üzerine çok sayıda
gerekçesi proje ve rapor bulunmaktadır. Ancak bu yönetim modellerinin
uygulanmasına yönelik sorunlar bulunmaktadır. BKAY
modelleriyle ilgili halen bir mevzuat düzenlemesi yapılamamıştır.
Projenin önemi Kıyı alanlarında bütünleşik bir yönetim modeline ihtiyaç
duyulmaktadır. Bu kapsamda geliştirilecek kurumsal ve idari
yapı ile ve mevzuat düzenlemesi ile kurumlar arasında
bütünleşik bir bakış açısıyla koordinasyon sağlanacaktır.
Projenin tarafları: bakanlık, koordinasyonunda yürütülecektir:
üniversite/kamu araştırma birimleri, • Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (TAU),
özel sektör • Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇED Planlama Genel
Rolleri: müşteri, yürütücü, tedarikçi, Müdürlüğü),
fonlayıcı • Ulaştırma Bakanlığı (DLH),
Uygulama yaklaşımları • Denizcilik Müsteşarlığı,
• Kıyı Alanları Türk Milli Komitesi,
61
Ar-Ge Proje Formu 5
Projenin Projenin adı Ulusal Kıyı Alanları Stratejisi Araştırma Projesi
Tanımı
Kısa bir proje Kıyı alanlarının korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanmasına
tanıtımı (özet) yönelik ulusal bir stratejinin geliştirilmesi.
Projenin Beklenen çıktılar Ulusal kıyı alanları stratejisi
Amacı
İlgili kurumlara Kıyı ile ilgili yetki sahibi tüm kurum ve kuruluşlara yön verecek
katkısı bir belge olacaktır.
Seçilme Mevcut durum Kıyılarımızın sürdürülebilir bir şekilde korunması ve kullanılması
gerekçesi konusunda ulusal bir strateji ve politika belgesi bulunmamakta,
noktasal taleplerle kullanım kararları verilmektedir. Gerek uluslar
arası yükümlülükler, gerekse ulusal mevzuatımız doğrultunda
kıyı alanları strateji belgesinin hazırlanması gerekmektedir.
Projenin önemi Bütünde yapılacak bir düzenleme ile kıyı alanlarında sağlıklı bir
koruma kullanma dengesi kurulabilecektir. Bugün kıyı
uygulamaları ile yaşanan sorunlar temelinde ulusal bir stratejinin
eksikliğinden kaynaklanmaktadır.
özel sektör • Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇED Planlama Genel
Rolleri: müşteri, yürütücü, tedarikçi, Müdürlüğü),
fonlayıcı • Ulaştırma Bakanlığı (DLH),
Uygulama yaklaşımları • Denizcilik Müsteşarlığı,
• Kıyı Alanları Türk Milli Komitesi
Ar-Ge Proje Formu 6

Projenin Projenin adı Bütünleşik Kıyı Alan Planlaması Süreç Tasarım Projesi
Tanımı
Kısa bir proje Yeni bir kavram olan ve herhangi bir mevzuat düzenlemesi
tanıtımı (özet) bulunmayan bütünleşik kıyı alanları planlaması sürecinin ulusal
düzeyde belirlenmesi, paydaşların ve paydaşlar arası
koordinasyonun sağlanması.
Projenin Beklenen çıktılar Bütünleşik kıyı alanları planlama rehberi/belgesi.
Amacı
İlgili kurumlara Bütünleşik kıyı alanları planlaması konusunda ilgili tüm kurum ve
katkısı kuruluşlara yön verecek bir rehber olacaktır.
Seçilme Mevcut durum Halen Bayındırlık İskan Bakanlığı tarafından ülkemizin bazı kıyı
gerekçesi bölgelerinde bütünleşik kıyı alanları planlama çalışmaları
sürdürülmektedir. Ancak, bu planların hazırlanmasına yönelik,
süreci belirleyen bir rehber veya mevzuat bulunmamaktadır.
Projenin önemi Hazırlanacak rehber ile ülkemiz kıyılarının parçacıl ve noktasal
planlanması yerine kıyı ve geri sahaları ile birlikte, disiplinler
arası ve kurumlar arası koordinasyon sağlanarak bütünleşik bir
yaklaşımla planlanması sağlanacaktır.
özel sektör Rolleri: müşteri, • Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇED Planlama Genel
yürütücü, tedarikçi, fonlayıcı Müdürlüğü),
Uygulama yaklaşımları • Ulaştırma Bakanlığı (DLH),
• Denizcilik Müsteşarlığı, Kıyı Alanları Türk Milli Kom.
62
Ar-Ge Proje Formu 7
Projenin Projenin adı Kıyı kenar çizgilerinin tamamlanması ve sayısallaştırılması projesi
Tanımı
Kısa bir proje Kıyılarda imar planlarının yapılabikmesi için öncelikle KKÇ.lerin
tanıtımı (özet) tespit edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle bugüne kadar
onaylanan KKÇlerin sayısal ortama aktarılarak mevcut durum
belirlenemesi yapılarak KKÇ tespit edilmemiş alanlarda tespit
işlemleri yapılacak ve sayısal ortama aktarılacaktır.
Projenin Beklenen çıktılar KKÇ haritaları ve envanter
Amacı
İlgili paydaş katkısı İmar planı çalışmalarında kolaylık ve zaman kazanımı
sağlanacaktır.
Seçilme Mevcut durum KKÇ tespit edilmesine rağmen ne kadar alanın KKÇsinin yapıldığı
gerekçesi bilgisinin eksik olması, geriye ne kadar daha alanın KKÇsinin
tespit edilmesi gerektiğinin net olarak bilinmemesi.
Projenin önemi Kadastro çalışması yapılmamış alanlardaki mülkiyete ilişkin
sorunların çözümüne katkı sağlayarak devletin gelir kaybının
önüne geçilecek,
İmar planlama çalışmalarında zaman kaybını önleyecek ve
planlama çalışmalarını hızlandıracaktır.
özel sektör • Valilikler,
Rolleri: müşteri, yürütücü, tedarikçi, • Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü
fonlayıcı Uygulama yaklaşımları • Maliye Bakanlığı (Milli Emlak Genel Müd.)

Projenin Projenin adı Onaylanan kıyı yapılarının kıyı ve ekosisteme etkilerinin
Tanımı araştırılması projesi
Kısa bir proje Kıyı yapıları ve uygulamaları mevcut durum envanteri
tanıtımı (özet) doğrultusunda, kıyı ve kıyı ekosistemlerin etkilerinin belirlenmesi. ‘
farklı pilot bölge belirlenerek (yoğun kıyı yapılarının bulunduğu ve
bulunmadığı alanlar) etkilerin gözlenmesi
Projenin Beklenen çıktılar Kirlilik envanteri ve analiz raporu
Amacı Etkilerin ve tedbirlerin tanımlandığı bilimsel rapor
İlgili kamu Kıyı yapıları konusunda yetkili kurumlara, ilgi gruplarına kıyı
kurumuna ve/veya kullanımının etkileri konusunda bilgilendirme, bilinç düzeyinin
paydaşlara katkısı artırılması
Seçilme Mevcut durum Ülkemiz kıyılarının sürdürülebilir kullanımı ve korunması göz ardı
gerekçesi edilerek kıyılarımız bilinçsiz yapılaşmayla hızlı bir şekilde tahrip
edilmektedir. Bu durum kıyılarımızı gerek fiziksel gerek içinde
barındırdığı ekosistemlerin üzerinde olumsuz etki yaratmaktadır.
Projenin önemi Kıyıların kullanımının ve kıyı yapılarının planlanmasında bilincin
sağlanması, kıyı ekosisteminin korunmasını sağlanması
özel sektör • Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇED ve Planlama Gen.
Rolleri: müşteri, yürütücü, tedarikçi, Müd., Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müd.)
fonlayıcı • Ulaştırma Bakanlığı (DLH)
Uygulama yaklaşımları • Denizcilik Müsteşarlığı
63
Projenin Projenin adı Kıyı yapıları ve uygulamaları mevcut durum (envanter) araştırma
Tanımı projesi
Kısa bir proje Kıyı alanlarında mevcut kıyı yapılarının ve uygulamalarının
tanıtımı (özet) belirlenmesi
Projenin Beklenen çıktılar Kıyı yapıları ve uygulamalarına ilişkin envanter belge (mevcut
Amacı durum veri bankası)
İlgili kamu Kıyı ile ilgili yetki sahibi tüm kurum ve kuruluşlar ile kullanıcılara
kurumuna ve/veya veri teşkil edecek olması
Seçilme Mevcut durum Mevcut kıyı yapıları ve uygulamalarına yönelik envanter ve veri
gerekçesi bankası niteliğinde belge bulunmaması
Projenin önemi Ulusal kıyı alanları stratejileri ve bütünleşik kıyı alanları
planlamasına altlık teşkil edecek olması.
özel sektör • Kıyı valilikleri ve belediyeleri
fonlayıcı

Projenin Projenin adı Kıyı Mühendisliği veri toplanması ve araştırma projesi
Tanımı
Kısa bir proje Kıyı alanlarında yapılacak olan mühendislik yapılarının amacına
tanıtımı (özet) uygun ve doğru projelendirilmesi için gerekli olan verilerin
toplanması, araştırılması.
Projenin Beklenen çıktılar Uzun süreli dalga ve rüzgar verilerinin toplanması ve saklanması,
Amacı veri havuzu oluşturulması,
Elde edilecek veriler yardımıyla doğru kıyı koruma yapılarının
tasarlanması ve planlanması
İlgili kamu Tarım alanlarının, yaşam alanlarının korunması ve yaşanabilir kıyı
kurumuna ve/veya alanlarının oluşturulması
paydaşlara katkısı Doğru projele yaparak fayda maliyet dengesinin korunması
Seçilme Mevcut durum Türkiyenin hiçbir noktasında dalga ölçümü yapılmamakta, bazı
gerekçesi bölgeler hariç kıyı alanlarında rüzgar ölçümü yapılmamaktadır.
Mühendislik yapıları ve veri azlığı nedeniyle doğru
projelendirilememektedir.
Projenin önemi Üç tarafı denizlerle çevrili olan ülkemizde kıyı alanlarındaki
mühendislik projelerinde ekonomik, güvenli, çevre dostu
yaklaşımların gelişmesi amacıyla düzenli ölçümler, izlemeler
yapılmalıdır.
özel sektör • Ulaştırma Bakanlığı (DLH)
Rolleri: müşteri, yürütücü, tedarikçi, • Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü
fonlayıcı • İlgili sivil toplum kuruluşları
Uygulama yaklaşımları • TOBB
64
Projenin Projenin adı Bölgelere göre sahil şeridi derinliklerinin araştırılması
Tanımı projesi
Kısa bir proje Kıyı mevzuatında belirlenen her bölge için aynı sahil şeridi
tanıtımı (özet) derinliğinin sebep olduğu sorunlar ve bilimsellikten uzak
değerlendirmelerin kaldırılarak her bölge için yöreye özel
özelliklere uygun sahil şeridi derinliklerinin tespit edilmesi
projesidir.
Projenin Beklenen çıktılar Kıyı mevzuatında değişiklik (sahil şeridi derinlikleri ile ilgili
Amacı maddelerin yeniden düzenlenmesi), sahil şeridi derinliklerini
etkileyen kriterler tespit edilecek ve tespiti yapacak bilimsel
çalışma ekibi tarif edilecektir.
İlgili kamu Yöreye özgü derinliklerle planlama ve uygulamada koruma
kurumuna ve/veya ve ortak kullanım konusunda maksimum ortak fayda
paydaşlara katkısı almaları sağlanacaktır.
Seçilme Mevcut durum Yürürlükteki kıyı mevzuatında her bölge için sahil şeridi
gerekçesi derinliği 100 m olarak belirlenmiştir (yerel özelliklere
bakılmaksızın).
Projenin önemi Proje, bölgelere göre farklı sahil şeridi derinliklerini
belirleyecektir. Bu düzenleme ile bilimsel temellere dayalı
ve uygulanabilir plan kararları elde edilecektir.

Projenin tarafları: bakanlık, • Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (TAU),
üniversite/kamu araştırma • Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇED ve Planlama)
birimleri, özel sektör • TÜBİTAK
• Üniversiteler
Farklı bölgeler için pilot uygulamalar yapılması ve tarafların
Uygulama yaklaşımları görüşlerinin alınması benimsenebilir.
65

Projenin Projenin adı Kıyı alanlarında planlama ve uygulama koordinasyon
Tanımı usullerinin araştırılması projesi
Kısa bir proje Kıyı alanlarındaki planlama ve uygulamaların etkili
tanıtımı (özet) koordinasyonunu sağlamak ve olası tekrarlar, çelişkiler ve
eksikliklerin giderilerek uygulamaların birlikteliğin ve
sürekliliğin sağlanması amaçlanmaktadır.
Projenin Beklenen çıktılar Kıyı kanunu ve uygulama yönetmeliğinde revizyon
Amacı yapılarak koordinasyona ilişkin ayrıntılı hükümlerin yer
alması
İlgili kamu Yetkili kurumların plan ve uygulamalarında aynı yöntem ve
kurumuna ve/veya kurallarla görüş paylaşımı yapılacak ve bu katılımcı
paydaşlara katkısı yaklaşımla çok boyutlu değerlendirme yapma imkanı
sağlanacaktır.
Seçilme Mevcut durum Kıyı ile ilgili kurumların farklı kurumsal mevzuat ve yetkilerle
gerekçesi yürüttüğü uygulamalar kıyılarda çok başlılığa ve parçacı
(sektörel) yaklaşımlara neden olmakta ve kıyılar hızla
bozulmaktadır.
Projenin önemi Proje kurumların yetki kullanımında aynı süzgeçten ve belirli
ilkelerden hareket etme kabiliyeti ve uygulama birlikteliği
sağlayacaktır.
Projenin tarafları: bakanlık, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (TAU), Çevre ve Orman

üniversite/kamu araştırma Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı (DLH), Denizcilik
birimleri, özel sektör Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı, DPT
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bak.,
Rolleri: müşteri, yürütücü, Sanayi ve Ticaret Bak., Üniversiteler, Meslek Odaları,
tedarikçi, fonlayıcı Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü
İlgili sivil toplum kuruluşları, TOBB
Belirlenecek usul ve esasların pilot uygulama kapsamında
test edilmesi sağlanacaktır.
66
Projenin adı Kıyı alanları veri/bilgi sistemi oluşturulması (araştırma
projesi)
Kısa bir proje tanıtımı (özet) Kıyı alanlarının korunması ve planlanmasının etkin
yapılabilmesi için gerekli veri ve bilgi ilgili kamu kurum ve
paydaşlarca erişilebilir olmalıdır. Bu proje tüm paydaşların
kullanacağı ve erişebileceği veri ve ilgi ağının
oluşturulmasıdır.
Beklenen çıktılar Veri ve bilgi ağı

İlgili kamu kurumuna ve/veya Güncelleşmiş veri ve bilgiye ulaşım
paydaşlara katkısı Veri/bilgi paylaşımın sağlanması
Mevcut durum analizlerinin hızlı yapılabilmesi
Mevcut durum Çalışmalar/planlamayla ilgili mevcut durum veri ve bilgisinin
eksikliği
Aynı konuyla ilgili birden çok izleme ve analizin yapılması,
koordinasyon eksikliği nedeniyle kaynak israfı
Projenin önemi Veri ve bilgi ağı oluşturularak doğru ve hızlı analizler
yapılabilecek ve etkin kontrol ve planlama stratejileri
oluşturulabilecektir.

üniversite/kamu araştırma • Çevre ve Orman Bakanlığı
birimleri, özel sektör • Veri sağlayacak ilgili diğer kurumlar
Rolleri: müşteri, yürütücü, Uygulama Yaklaşımları;

tedarikçi, fonlayıcı • Risk analizleri
• Mevcut durum analizleri
Uygulama yaklaşımları • İstatistiksel değerlendirme ve öngörü belirleme
67
Projenin Projenin adı Kıyı yapılarının verimliliğinin araştırılması projesi
Tanımı
Kısa bir proje Kıyılarımızda mevcut kıyı yapıları analizi yapılarak,
tanıtımı (özet) kapasitelerinin, etkin kullanım oranlarının, ıslah gerekliliklerinin
araştırılması.
Projenin Beklenen çıktılar Mevcut kıyı yapıları envanteri,
Amacı Mevcut kıyı yapıları kapasite verileri
İlgili kamu Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve DPT için bölgesel kalkınma
kurumuna ve/veya stratejilerine katkı,
paydaşlara katkısı Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile ulaştırma Bakanlığı için kıyı
alanları planlama stratejilerine katkı
Seçilme Mevcut durum Varolan kıyı yapılarının kapasite bilgileri ve ülke genelinde
gerekçesi dağılımı ile ilgili yeterli verinin olmaması nedeniyle mevcut yapılar
etkin kullanılamamakta ve/veya gereğinden fazla aynı tip ve
amaçlı yapı inşa edilerek kıyı alanları tahrip edilmekte, atıl
kapasiteye neden olunmaktadır.
Projenin önemi Kıyı tahribatının, kıyı yapılarından kaynaklanacak erozyonun ve
kirliliğin önlenmesi, kıyı yapıları atıl kapasitesinin önlenmesi
üniversite/kamu araştırma birimleri, • Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
özel sektör • DPT
Rolleri: müşteri, yürütücü, tedarikçi, • Ulaştırma Bakanlığı (DLH)
fonlayıcıUygulama yaklaşımları • Çevre ve Orman Bakanlığı

Projenin Projenin adı Kıyı koruma yapılarının projelendirilmesi kriterleri araştırma
Tanımı projesi
Kısa bir proje Kıyı alanlarındaki erozyonu önlemek, ulaşım tesisleri ve yapıların
tanıtımı (özet) korunmasını sağlamak amacıyla yapılan koruma yapılarının
tasarım ilkelerinin gözden geçirilerek geliştirilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Kıyı koruma yapılarının maliyetlerinin araştırılması
Amacı Uygun tasarım kriterlerinin belirlenmesi
İlgili kamu Kıyı koruma yapıları maliyetinin azalması ile kurumların yatırım
kurumuna ve/veya bütçelerine katkı
Seçilme Mevcut durum Kıyı koruma yapılarının yüksek maliyeti,
gerekçesi Kıyı koruma yapılarının yanlış yerlerde, yanlış formlarda
gerçekleştirilmesi, kıyının özelliğine uygun olmayan kıyı yapısı.
Projenin önemi Kıyı bölgesinin özelliğine göre kıyı koruma yapılarının
planlanması ve uygulanması sonucunda kıyılarımızın erozyona
maruz kalmasının önüne geçilebilir.
üniversite/kamu araştırma birimleri, • Ulaştırma Bakanlığı (DLH)
özel sektörRolleri: müşteri, • Çevre ve Orman Bakanlığı
yürütücü, tedarikçi, fonlayıcı • TOBB
68
Grup 3 (Kentleşme)


5 Arazi kullanımı ve ulaşımın bütünleştirilmesine yönelik modelleme
6 Mekansal planlama, yapılaşma, uygulama, denetim süreçlerinde yer alacak

teknik personelin niteliklerinin belirlenmesi
8 Sürdürülebilirlik odaklı arazi kullanım biçimleriyle ulaşım talep yönetimi

politikalarının geliştirilmesi


13 Kentsel bilgi altyapısının geliştirilmesine yönelik envanter oluşturulması

“kent arşivi ve şehir müzesi”


69
Projenin Projenin adı Kentsel karbon emisyonunun ölçülmesine yönelik göstergelerin
Tanımı belirlenmesi
Kısa bir proje Kentsel alanlardan kaynaklanan CO2emisyonunun binalar,
tanıtımı (özet) ulaşım ve hizmetleri sınıflamasıyla dönümsel olarak düzenli bir
şekilde ölçülmesi ve birim / CO2 göstergesinin hesaplanması
Projenin Beklenen çıktılar Birim / Co2 göstergesinin binalar ve ulaşıma göre hesaplanması
Amacı
İlgili kamu Ulaşılabilir hedeflerin belirlenmesi ve bu hedeflere ulaşabilmek
kurumuna ve/veya için politika ve strateji uygulama araçlarının getirilmesini
paydaşlara katkısı sağlayacaktır
Seçilme Mevcut durum Henüz böyle bir belge hesaplanamamıştır
gerekçesi
Projenin önemi Türkiye’nin Kyoto protokolü ve AB mevzuat uyumuyla üstlendiği
uluslararası yükümlülük kapsamında sayısal bir emisyon azatlım
hedef belirlemesi gerekmektedir
Açıklamalar:

özel sektör

fonlayıcı

Projenin Projenin adı Kentsel büyüme simülasyon modellerinin geliştirilmesi
Tanımı
Kısa bir proje Kentlerin mekansal büyüme dinamiklerinin ekonomik gelişim,
tanıtımı (özet) nüfus artışları gibi ülkesel ve kentsel değişimlere koşut olarak
modellenmesi
Projenin Beklenen çıktılar Kentlerin tarihsel olarak mekansal gelişimlerinin irdelenmesi,
Amacı gelecekteki değişimin kontrol mekanizmalarının geliştirilmesi
İlgili kamu Kentlerin gelecekteki mekansal gelişimlerine öngörerek tedbir
kurumuna ve/veya alabilmek
Seçilme Mevcut durum Kontrolsüz mekansal gelişme
gerekçesi Verimli toprak, koylar, doğal ve çevresel değişimlerin
kaybı
Projenin önemi Kentsel büyümenin topluma ve çevreye maliyetinin
belirlenebilmesi
Açıklamalar: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
Üniversite
Projenin tarafları: bakanlık, Belediye
üniversite/kamu araştırma birimleri, Harita Genel Komutanlığı
özel sektör
fonlayıcı
70
Projenin Projenin adı Kentsel dönüşüm alanı belirleme ölçütleri
Tanımı
Kısa bir proje Kentsel dönüşüme konu olacak alanların belirlenmesi için,
tanıtımı (özet) kurumsal ve pilot uygulamalara dayalı ölçütlerin (afet riski, yaşam
kalitesi, yapı stoğunun niteliği, zemin v.b.) belirlenmesi
Projenin Beklenen çıktılar Kentsel dönüşüm alanı belirleme ölçütleri, kentsel alanı planlama
Amacı ve uygulama süreçlerinin tasarımı el kitabı ve kentsel dönüşüm
alanı uygulama yönetmeliği
İlgili kamu Kentsel dönüşüm alanı belirleme ve planlama süreci tasarımı için
kurumuna ve/veya şartname uygulama yönetmeliği ve standartlar ve ölçütlerin elde
paydaşlara katkısı edilmesi
Seçilme Mevcut durum Kentsel dönüşüm alan sınırları belediye kanunu ve diğer bazı
gerekçesi kanunlarla belediyeler ve ilgili kuruluşlarca hiçbir ölçüte bağlı
kalmaksızın belirlenmekte, bu durum hukuki sorunlara ve plan
yetkileri ile ilgili kurumlar arası sorunlara neden olmaktadır
Projenin önemi Ülkemizin planlama ve uygulama gündeminde önemli yer tutan
kentsel dönüşüm uygulamalarının bilimsel temellere dayalı
ölçütlerle alan tespit ve belirlenmesi toplumsal adalet ve planlama
ilkelerine uygunluğun sağlanması için gereklidir

Projenin Projenin adı Kent planlama süreçlerinde aktif katılımı düzenleyici mevzuat

Kısa bir proje Plan hazırlama – onama süreçlerinde katılım yöntemlerinin ve
tanıtımı (özet) araçlarının belirlenmesi, karar alma organlarında temsiliyetin
sağlanması
Projenin Beklenen çıktılar Mevzuat düzenlemesi (yasa / tüzük / yönetmelik)
Amacı
İlgili kamu Planlama ve uygulama bütünlüğünün katılıma açık hale getirilerek
kurumuna ve/veya yerel demokrasinin güçlendirilmesi
Seçilme Mevcut durum Planlama süreçlerine katılımın kısıtlı ya da hiç olmaması
gerekçesi
Projenin önemi Planlama süreçlerinin ilgili toplum kesimlerine açık
ve saydam hale getirilmesi, ilgili meslek odaları, STK’lar, en alt
yönetim birimi olarak mahallelerin temsiliyetin sağlanarak
toplumsal sahipliliğin ve uygulamada oto – denetimin geliştirilmesi
Açıklamalar: Sorumlu Kurum:
üniversite/kamu araştırma birimleri, Diğerleri:
özel sektör • Üniversiteler
• TODAİE, İçişleri Bakanlığı
Rolleri: müşteri, yürütücü, tedarikçi, • Meslek Odaları
fonlayıcı • Mahalli yönetim birimleri
71
Projenin Projenin adı Arazi kullanımı ve ulaşımın bütünleştirilmesine yönelik modelleme
Tanımı tekniklerinin geliştirilmesi
Kısa bir proje Aktivite tabanlı ulaşım modelleriyle değişik arazi kullanım
tanıtımı (özet) simülasyon tekniklerinin bütünleştirilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Kısa ve orta vadeli ulaşım politikaları geliştirilmesi, arazi
Amacı kullanımında performans ölçümü – ulaşım talebi ilişkisinin
kurulması
İlgili kamu Sürdürülebilir kentleşmenin sağlanmasında merkezi idarenin
kurumuna ve/veya düzenleme ve denetleme yetkilerinin etkin kullanılması
Seçilme Mevcut durum Arazi kullanımı ve ulaşım ilişkisinin kurulmamasından kaynaklı
gerekçesi kontrolsüz gelişme sonucu çevre kalitesinin giderek bozulması
Projenin önemi • Kıt kaynakların etkin kullanımı
Çevre kalitesinin iyileştirilmesi için politika geliştirilebilmesi
Açıklamalar: • BİB
• Ulaştırma Bakanlığı
Projenin tarafları: bakanlık, • Üniversite
üniversite/kamu araştırma birimleri, • Belediyeler
özel sektör

fonlayıcı

Projenin Projenin adı Mekansal planlama, yapılaşma, uygulama, denetim süreçlerinde

Tanımı yer alacak teknik personelin niteliklerinin belirlenmesi
Kısa bir proje Mekansal planlama, yapılaşma, uygulama, denetim süreçlerinde
tanıtımı (özet) yer alacak teknik personelin bilgi, beceri ve etki değerlerinin
belirlenmesi için üniversite ve meslek odaları ile ortaklaşmak ve
ölçütler geliştirilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Teşhis analizi ve sonuç raporu
Amacı Yasa ve yönetmelik / yönetmelikler
İlgili kamu Uzmanlaşmanın özendirilmesi
kurumuna ve/veya Uzmanlıklar arası sorunların çözülmesi
paydaşlara katkısı Yapı güvenliğine katkı
Seçilme Mevcut durum Mekansal planlama, uygulama ve denetim süreçlerinde yer
gerekçesi alacak teknik personelin niteliklerini belirleyen sistem parçalı ve
yeterli değildir. Teknik personelin yeterlilik ve yetkinliklerini ölçen
bu sisteme ihtiyaç vardır
Projenin önemi Teknik personelin eğitimi ve sonrasında yapacakları hizmetlere
göre yeterlilik ve uzmanlıklarının belirlenmesi ve bu amaçla bir
sistem oluşturulması
Açıklamalar:
özel sektör
fonlayıcı
72
Projenin Projenin adı Kentleri kullanım ve yönlendirme sistemi projesi
Tanımı Kısa bir proje Kentin harita ölçeğinden mekandaki yönlendirici araçlara
tanıtımı (özet) kadar bütüncül bir sistemle vurgulanan bir yönlendirme,
algılama, kullanım sistemine sahip olmasına yönelik
Yönlendirme levhaları
Aydınlatma
Ulaşım sistemi işaretlemeleri
Mimari özellikli yapılar
Ticari alanlar
Yeşil alanlar
Tematik şehir kullanım sistemi
Projenin Beklenen çıktılar Tematik kent haritaları ] Pilot proje
Amacı İşaretlendirme sistemi
Gösterim önerisi ] Sistem
raporu
Ulaşım renk – doku farklılaşması önerisi
İlgili kamu Paydaşların kendi kullanımını, kenti algılamasını ve kendi
kurumuna ve/veya bilgi alanı doğrultusunda kenti kullanmasını sağlayıcı bir
paydaşlara katkısı sistem oluşturularak ulaşım sisteminin farklı temalar
doğrultusunda vurgulanmasını sağlayacak ve yatırımları
yönlendirecektir
Seçilme Mevcut durum Kentler içinde yaşayanlar kadar dışarıdan gelenler için

gerekçesi algılanması, yaşanması kullanımı zor bir yapıdadır
Projenin önemi Yeni bir algılama sistemi hem mevcut kentsel yapının
herkes için kolay algılanabilir ve kullanılabilir olmasını
sağlayacak hem de yeni projelerin aynı sistem içinde
yönlendirmesinde kolaylaştırıcı olacaktır
Projenin tarafları: bakanlık, • Kültür ve Turizm Bakanlığı
üniversite/kamu araştırma • BİB
birimleri, özel sektör • (Pilot proje) ilgili B. Şehir
Rolleri: müşteri, yürütücü, • Belediye başkanlığı
tedarikçi, fonlayıcı Yüklenici:
Uygulama yaklaşımları • Üniversiteler
• Ar-Ge kuruluşları
73
Projenin Projenin adı Sürdürülebilirlik odaklı arazi kullanım biçimleriyle ulaşım
Tanımı talep yönetimi politikalarının geliştirilmesi
Kısa bir proje Sürdürülebilir kentsel gelişimin sağlanmasında motorsuz
tanıtımı (özet) taşımaya ya da motorlu taşımadan motorsuz taşımaya
yönlendirecek arazi kullanım biçimlerinin ülkemizde
uygulanma olasılıklarının araştırılması ve uygulamaya
yönelik arazi kullanım politikalarının geliştirilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Farklı arazi kullanım rehberlerinin elde edilmesi
Amacı Ulaşım politikaları konusunda yerel yönetimleri
yönlendirme
İlgili kamu Bakanlık misyonunda yer alan yaşanabilir /
kurumuna ve/veya yaşam kalitesi yüksek kentler oluşturmaya katkı sağlamak
paydaşlara katkısı Sera gazı salımlarının azaltılması (Kyoto
protokolüne uyum)
Enerji tasarrufu
Seçilme Mevcut durum Motorlu taşıt ulaşımına bağımlı kentlerin kontrolsüz
gerekçesi yayılması, doğal ve çevresel değerlerin kaybediliyor olması
Projenin önemi Sürdürülebilir kentler yaratılmasına katkı
İnsan ve çevre kalitesinin arttırılması
Uluslar arası yükümlülükleri (Kyoto v.b.) yerine getirilmesine
katkı
Açıklamalar: BİB
Projenin tarafları: bakanlık, Ulaştırma Bakanlığı
üniversite/kamu araştırma Enerji Bakanlığı

birimleri, özel sektör Gazi Üniversitesi

74
Projenin Projenin adı Mekansal planlama ilişkin ulusal veritabanı modelinin
Kısa bir proje Her tür ve ölçekteki planların ulusal veri tabanı alanında bir “plan
tanıtımı (özet) bilgi bankası”na aktarılarak planların güncel takibinin yapılması;
plan bilgi-belgesine etkin / hızlı bir biçimde erişim
Projenin Beklenen çıktılar Plan bilgi bankası (ulusal veri tabanı) envanter, istatistik verileri
Amacı (otomasyon – yazılım programı)
İlgili kamu Plan bilgi-belgesine erişimin kolaylaştırılması, bürokrasinin
kurumuna ve/veya azaltılması, zamandan kazanım, idarenin bütünlüğü esasının
paydaşlara katkısı yeniden tesisi
Seçilme Mevcut durum Plan yapma yetkisine sahip kurumlar arası koordinasyon zayıflığı,
gerekçesi plan ölçekler arası ilişkisizlik / kademelenme sorunu
Projenin önemi Plan bilgi - belgelerinin bir araya getirilmesi,
saydamlığın sağlanması, plan bilgilerine erişimin kolaylaştırılması
arazi spekülasyonunun önlenerek planların toplum denetimine
açık hale getirilmesi planlar arası kademeli birlikteliğin-
bütünselliğin sağlanması
Açıklamalar: Müşteri: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
Projenin tarafları: bakanlık, Yürütücü: Üniversite, TÜBİTAK, Özel sektör Ar-Ge kuruluşları
üniversite/kamu araştırma birimleri, Fonlayıcı: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
özel sektör, Rolleri: müşteri, Tedarikçi: Yerel yönetimler, Bakanlıklar v.s. (plan yapma /
yürütücü, tedarikçi, fonlayıcı onama yetkisine sahip tüm kamu kurum ve kuruluşları)

Projenin Projenin adı Kentler hepimizindir projesi
Tanımı
Kısa bir proje Farklı toplumsal gruplar için de yaşanabilir kentler projesi
tanıtımı (özet) Kentte yaşlı, genç, çocuk, kadın, engelli v.b. kenttaşları da içerecek
biçimde her grubun gereksinimlerini gözetecek planlama ve
tasarım standartları geliştirilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Geliştirilecek planlama ve tasarım standartlarının ilgili mevzuatlar
Amacı da yer alması – ilgili yasa ve yönetmeliklerde değişiklik
İlgili kamu BİB’nın asli görevleri arasında yer alan sürdürülebilir kent
kurumuna ve/veya oluşturulması çalışma alanında katkı. Bu bağlamda geliştirilecek
paydaşlara katkısı ölçütler yerel yönetimler için de yol gösterici olacaktır
Seçilme Mevcut durum İmar planları ile geliştirilen tek tip planlama sonucunda ortaya çıkan
gerekçesi kentsel çevrelerde dezavantajlı toplumsal grupların kentsel
mekanlardan dışlandığı bir süreç yaşanmaktadır
Projenin önemi Toplumun dezavantajlı gruplarını da içerecek biçimde herkes için
yaşanabilir (sağlıklı ve güvenli) kent ortamı (kentsel yaşam
alanları) yaratılması
Çağdaş kent olabilmenin ön koşullarından birisinin yerine getirilesi
Açıklamalar: Sorumlu Kamu Kuruluşları:
üniversite/kamu araştırma • Bilim kurumları
birimleri, özel sektör • Yerel yönetimler
75
Projenin Projenin adı Kentsel yaşam kalitesi göstergeleri ve veri tabanı oluşturulması
Tanımı
Kısa bir proje Kentlerin demografik, sosyal, ekonomik, mekansal ve çevresel
tanıtımı (özet) durumunun tespiti ve izlenmesi için yaşam kalitesi göstergesinin
geliştirilmesi. Örnek kentlerde pilot uygulamalar yapılması
Projenin Beklenen çıktılar Kentsel göstergeler ve yaşam kalitesi ve uygulama el kitabı, pilot
Amacı uygulama sonuçları, uygulamaya yönelik yönetmelik, genelge v.b.
düzenlemeler
İlgili kamu Güvenilir, karşılaştırılabilir, yıllara göre yinelenebilir
kurumuna ve/veya veri tabanı oluşturulması
paydaşlara katkısı Merkezi ve yerel yönetimlerin kentsel politika ve program
geliştirmesi için yönlendirici veriler
Seçilme Mevcut durum Ülkemizde kentsel yaşam kalitesini ölçmeye yönelik kapsamlı,
gerekçesi güvenilir, sistematik bir veri tabanı ve göstergeler seti
bulunmamaktadır
Projenin önemi Proje ile sürdürülebilirlik, yaşam kalitesi v.b.
çerçevesinde kentlerin durumu, sorunları ve potansiyellerin
dönemsel olarak tespiti, merkezi ve yerel yönetim kuruluşlarının
politika ve program geliştirmeleri için durum tespiti
Açıklamalar: Projenin Tarafları:
Projenin tarafları: bakanlık, • Belediyeler
üniversite/kamu araştırma • Danışmanlık kuruluşları (özel sektör)
birimleri, özel sektör Uygulama Yaklaşımları:
• Öncelikle kentlerin bölgesel dağılımları, büyüklükleri
Rolleri: müşteri, yürütücü, v.b. göz önüne alınarak pilot kentler için belirlenen
tedarikçi, fonlayıcı göstergelerinin uygulanması ve yaşam kalitesi
Uygulama yaklaşımları göstergelerinin kesinleştirilerek bakanlıkça yapılan bir

düzenleme ile ülke düzeyinde uygulamasının sağlanması

Projenin Projenin adı Yaşanabilir konut ve konut çevresi
Tanımı
Kısa bir proje Konutların plan ve yayın aşamasında çevresel koşullara (iklim,
tanıtımı (özet) topografya, her türlü kirlilik) kullanıcı ihtiyaçlarına ve kentsel
sistemlere erişimine uygun hür biçimde tasarımına ilişkin genel ilke
ve ölçütlerin belirlenmesi
Projenin Beklenen çıktılar Birim konut planları
Amacı Konut grupları
İlgili kamu
urumuna ve/veya
Seçilme Mevcut durum Hangi kültür ve coğrafyaya yapıldığının ve kimlerin yaşadığından
gerekçesi bağımsız standart konutlar topluluğu
Projenin önemi Daha az maliyetle daha konforlu, kaliteli konut ve çevresinin
oluşturulması
Açıklamalar: BİB
Projenin tarafları: bakanlık, TOKİ
üniversite/kamu araştırma Üniversite
birimleri, özel sektörRolleri: Yerel Yönetimler
müşteri, yürütücü, tedarikçi, İnşaat şirketleri
fonlayıcıUygulama yaklaşımları
76
Projenin Projenin adı Kentsel bilgi altyapısının geliştirilmesine yönelik envanter
Tanımı oluşturulması “kent arşivi ve şehir müzesi”
Kısa bir proje Kente ilişkin tüm sosyal, kültürel, ekonomik ve mimari varlıkların
tanıtımı (özet) basılı, sayısal, görsel ve sözel ortamlarda erişildiği bir bilgi bankası
oluşturmak
Projenin Beklenen çıktılar Kent arşivi
Amacı Şehir müzesi
İlgili kamu Kentsel bilgiye erişim, kent kültürünün korunması ve aktarılması,
kurumuna ve/veya kentlerin tanıtımı
Seçilme Mevcut durum Türkiye’nin kentsel envanteri, sayılı birkaç kentte kurulmuş olan
gerekçesi kent müzeleriyle sınırlıdır
Projenin önemi Kültürel sürdürülebilirlik ve kentlilik bilincinin gelişmesi
için kente ait tüm bilgi ve belgelerin gelecek nesillere aktarılması
Kültür ve Turizm Bakanlığı
Projenin tarafları: bakanlık, Yerel Yönetimler
üniversite/kamu araştırma Üniversiteler
birimleri, özel sektör Yerel gündem 21 ve diğer ilgili STK’ar
Medya kuruluşları

Projenin Projenin adı Şehircilik ve kentleşme terminolojisinin belirlenmesi projesi
Tanımı
Kısa bir proje Kentleşmenin sosyal, ekonomik, politik ve teknik boyutlarını tarif
tanıtımı (özet) eden süreçleri ortak terminolojiyle adlandırmak, tanımlamak
Projenin Beklenen çıktılar Şehircilik ve kentleşme terimler sözlüğünün hazırlanması
Amacı
İlgili kamu Kentleşme ve planlamaya yönelik mevzuat hazırlıkları ve / veya
kurumuna ve/veya proje uygulamaları da dahil olmak üzere tüm paydaşların ortak bir
paydaşlara katkısı dil kullanması ve kavram kargaşasının önlenmesi
Seçilme Mevcut durum Mevcut yasal metinlerde yer alan plan türleri veya kentleşmeye
gerekçesi yönelik uygulamalar (kentsel dönüşüm gibi) konusunda
terminolojinin bir olmamasından kaynaklanan anlam ve yetki
karmaşası bulunmaktadır (çevre düzeni planı mekansal plan, fiziki
plan, altyapı planlama, risk planlama)
Projenin önemi Yasal metinlerde anlam konusundan kaynaklanan sorunların yetki
karmaşasına dönüşmesinin engellenmesi, uygulamalarda ortak
dilin kullanılmasının sağlanması
• BİB- Koordinasyonda kentleşme şurası katılımcıları
üniversite/kamu araştırma Proje Uygulama Yaklaşımı:
birimleri, özel sektör • Alt komisyonlar kurularak kentleşmenin sosyal,
Rolleri: müşteri, yürütücü, ekonomik, teknik, yasal ve planlama boyutlarına yönelik
tedarikçi, fonlayıcı terimlerin çalışılması ve bir bakanlık yayını, genelgesi
Uygulama yaklaşımları olarak yayınlanması için imar koruma eklenmesi
77
Projenin Projenin adı Kentsel proje geliştirmeye yönelik proje döngüsü kılavuzunun
Tanımı hazırlanması
Kısa bir proje Proje tasarımı, raporlanması, çıktılarının ve faaliyetlerinin
tanıtımı (özet) organizasyonunun belirlenmesi için bir yöntem ve yönlendirici
belge elde edilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Proje geliştirme ve uygulama kılavuzu
Amacı İlgili kamu Belediyelerin kentsel gelişme projelerinin nitelik ve zamanlama
kurumuna ve/veya açısından kalitesinin yükseltilmesi
Seçilme Mevcut durum Bu alanda önemli bir başlık bulunmamaktadır
gerekçesi Projenin önemi Fikir projelerinin uygulama projelerine dönüşümünü kolaylaştırıcı
ve ekip etap tanımlayan bir kılavuzun kentsel alanlarının niteliğinin
arttırılmasına katkı sağlayacaktır
Açıklamalar:

Projenin Projenin adı BİB
Tanımı AR-GE MERKEZİ KURULMASI
(veya Genel Müdürlüğü)
Kısa bir proje BİB Bünyesinde Ar-Ge Merkezi, ya da genel Müdürlüğü olmaması
tanıtımı (özet) çok, çok büyük eksikliktir. Asli görevlerini yerine getirebilmesi için
BİB Bilimsel araştırmalarla ilgili bir merkezin kurulması şarttır. Bu
merkez yardımı ile Türkiye’nin, ketler ve kırsal alanlarda,
şehircilikte, Şura kararlarının hayata geçirilmesinde, bilimsel
araştırmalar yapılır. Üniversitelerin araştırma potansiyellerinden

yararlanılır.
Projenin Beklenen çıktılar Kurumsal bir Ar-Ge yapısı
Amacı BİB alanında Bilimsel araştırmalar, yasa ve yönetmenlikler
Teşvik tedbirleri
Ülkenin geleceğini ilgilendiren önemli kararlar
Ülke ve bolge planlama stratejileri
Küresel ısınmaya karşı, strateji ve planlar
Yenilenebilir enerjilerin geliştirilmesi, kentlerde uygulanması
Ülkenin, planlama açısından önemli biyoçeşitlilik ve kültür
araştırmalar
Bütçe: Hazine ve Avrupa birliği fonları
Projenin katkısı BİB ve Hazine
Seçilme Mevcut durum BİB çalışmalarında bilimsel yoksulluk ve yoksunluk
gerekçesi Ar-Ge ler için Kaynak bulamama sorunu
Projenin önemi Proje, BİB alanında Türkiye’nin Bilimsel Araştırma ihtiyacını
karşılayacak, Bakanlığa saygınlık sağlayacak, gelece yönelik
sağlam adımlar atmasını sağlayacaktır.
Açıklamalar: Müşteri: Bayındırlık ve İskân Bakanlığı
Projenin tarafları: bakanlık, Yürütücü: Üniversite araştırma birimi (ODTÜ)
üniversite/kamu araştırma Fonlayıcı: Hazine ve TÜBİTAK
Rolleri: müşteri, yürütücü, Öneren: 3. Grup adına: Doç. Dr. Çetin Göksu, ODTU
78
Projenin Projenin adı GÜNEŞ-KENT AR-GE PROJESİ
Tanımı Kısa bir proje Küresel İklim değişikliğinin kentlere etkisinin
tanıtımı (özet) araştırılması
Kentlerde Güneş ve doğal enerji potansiyelinin
belirlenmesi
Güneş enerjili ekolojik planlama modelinin
geliştirilmesi
Modelin seçilen bir kentte uygulanması
Projenin Beklenen çıktılar Güneş-kent Planlama modelinin geliştirilmesi
Amacı Güneş-kent planlama yönetmenliğinin hazırlanması
Yenilenebilir enerjilerin “Kentlerde Kullanım kılavuzu”
Güneş enerjili, Temiz kentler örneklerinin üretilmesi
İlgili kamu BİB, ETKB, ÇOB
kurumuna Üniversite araştırma Birimi
ve/veya Yerel Yönetim Birimi
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Mevcut kentlerin enerjide dışa bağımlılığı, Var olan temiz
gerekçes enerjileri kullanamaması, Güneş enerjisinden hiçbir şekilde
i yararlanamaması, Yüksek düzeyde, sağlığa zararlı emisyon
üretilmesi
Projenin önemi Kentlerde, küresel iklim değişikliğine neden olan sera gazı
üretiminin azaltılması

Kentlerin yeni ve yenilebilir enerjilerin potansiyellerinin üretilir
hale gelmesi
Enerjide dışa bağımlılığın azaltılması,
Açıklamalar: TÜBİTAK, BİB, Üniversiteler ve yerel yönetimlerin birlikte
Projenin tarafları: bakanlık, gerçekleşebileceği bir AR-GE projesidir
üniversite/kamu araştırma Müşteri: Bayındırlık ve İskân Bakanlığı
birimleri, özel sektör Yürütücü: Üniversite araştırma birimi (ODTÜ)
Rolleri: müşteri, yürütücü, Fonlayıcı: TÜBİTAK
tedarikçi, fonlayıcı Öneren: 3. Grup adına: Doç. Dr. Çetin Göksu, ODTU
79
Projenin Projenin adı KÜLTÜR-KENTİ ARAŞTIRMA –GELİŞTİRME PROJESİ
Tanımı Kısa bir proje Kent ve bölgesindeki kültürlerin bütün yönleri ile
Kentlerin kendi kültürlerinden hareketle kalkınma
potansiyelinin belirlenmesi
“Kültür Kenti planlama modelinin geliştirilmesi”
Modelin seçilen bir kentte uygulanması
Projenin Beklenen çıktılar Kültür-kent Planlama modeli, Güneş-kent planlama
Amacı yönetmenliği
Kentlerde “Yenilenebilir enerjilerin Kullanım kılavuzu”
Kültüre dayalı, temiz enerjili kent örneklerinin üretilmesi
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Mevcut kentlerde kültürde dışa bağımlılık
gerekçes Kentlerin, kültürsüz, kimliksiz gelişmesi
i Kent kültürünün kentlerin kalkınma ve gelişmesinde
kullanılamaması
Projenin önemi Proje, Türkiye kentlerinde geçmişten gelen kültürlerin
değerlendirilmesini, korunmasını, gelecek nesillere
aktarılmasını, kentlerin kalkınmasında kullanılması, kentlerin
kimlikli ve kültürlü hale gelmesini sağlayacak, dünyaya özgün

örnekler verecek çok önemli bir projedir.
tedarikçi, fonlayıcı Öneren: 3. Grup adına: Doç. Dr. Çetin Göksu, ODTU
80
Grup 4 (Kentleşme)
1 Kent estetiğinin oluşturulmasına yönelik kriterlerin ve standartların

belirlenmesi projesi
4 Binalarda ısı yalıtım (mantolama) sisteminin oluşturulması ve kent estetiğinin
sağlanması
6 BİB-TAU Genel Müdürlüğü’nün ülkesel/bölgesel/kentsel risk azaltma (sakınım)

planlaması çalışmalarını programlaması için gerekli mevzuat (ve kadro)
düzenlemelerini belirleme projesi
7 Yüksek tehlike / riskler gösteren yerleşmelere ait imar planlarında afetler
açısından zayıflıklar

9 Türkiye yerleşmelerinde doğal ve teknolojik tehlikeler ile iklim değişikliği

tehlikeleri ve riskler
10 İstanbul’da yapı güçlendirme ile toplu kentsel yenileme uygulamalarının

karşılaştırmalı fizibilitesi
81

Projenin Projenin adı Kent estetiğinin oluşturulmasına yönelik kriterlerin ve
Tanımı standartların belirlenmesi projesi
Kısa bir proje Kentin yeniden estetikle buluşması için kentsel tasarım
tanıtımı (özet) ilkelerinin araştırılması, halihazır standartlarla
karşılaştırılması, eksikliklerin giderilerek yaşanabilir kentler
oluşturulması
Projenin Beklenen çıktılar Kentsel tasarım ilkelerine göre hazırlanmış planlama ve
Amacı tasarım standartları, gerekli mevzuat ve teknik altyapı
İlgili kamu Kentsel tasarım ilkeleriyle mevcut kentlerin tekrar ele
kurumuna alınması, iyileştirilmesi, bakanlık vasıtasıyla yaşanabilir ve
ve/veya estetik kentler eldesi amaçlanmamaktadır
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Kaderine terk edilmiş, kimliksiz yapısının yanı sıra, sosyal
gerekçesi donatı alanlarını yitirmiş, imar planı tadilatları ile orijinalinden
uzaklaşmış, şehircilik ilkelerine sahip olmayan şehirler
mevcuttur
Projenin önemi Çağdaş şehircilik ve kentsel tasarım ilkeleri ile kentlerin
yeniden ele alınıp mevcut durumdan uzaklaştırılarak kendi
unsurları ile yenide estetiğe ve kimlikli bir yapıya kavuşması
açısından önem taşımaktadır
Açıklamalar: Modern mimarlardan Kevin Lynch ile kentsel tasarım pratiği
standartlara kavuşmuş, bu yolla şehirler tasarlanmıştır.
Projenin tarafları: bakanlık, Kentleri kent yapan unsurlar (köşe, kenar, bölge, anıt Vista
üniversite/kamu araştırma v.s.) bu ilkeler arasında yer alır.
birimleri, özel sektör Yerli ve yabancı iki kent merkezinin seçilmesi ve
mukayesesi ile kentlerimizin eksikleri analiz edilerek,
Rolleri: müşteri, yürütücü, üniversiteler ve STK’lar ile reçetesi hazırlanabilir
tedarikçi, fonlayıcı Yapılacak örnek (pilot) çalışma sonrası elde edilen tecrübe
ile konu standartlara dökülerek Bakanlık vasıtasıyla
Uygulama yaklaşımları belediyelere aktarılabilir. Bu sayede kentler yeniden kent
estetiğine kavuşabilir
82
Projenin Projenin adı Planlama ve tasarım standartlarının özel koşullara göre
Tanımı geliştirilmesi projesi
Kısa bir proje Kurulu ve / veya kurulması planlanan kentlerde kadın, çocuk,
tanıtımı (özet) yaşlı, engelli, v.s. grupları gözetecek özel mekanlar elde
edilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Evrensel tasarım ilkelerine göre hazırlanmış planlama ve
Amacı tasarın standartları, gerekli mevzuat ve teknik altyapı, çıktılar
olarak hedeflenmektedir
İlgili kamu Uluslararası standartların mevcut duruma adaptesi, kamusal
kurumuna alanlarda evrensel tasarım ilkelerin sağlanması, AB
ve/veya standartlarının Bakanlık vasıtasıyla kent hayatına katılması
paydaşlara amaçlanmaktadır
katkısı
Seçilme Mevcut durum Kamusal alanlarda özelleşmiş mekanların eksikliği, bu
gerekçesi sebeple toplumun çeşitli gruplarının kent hayatından
uzaklaşmaları, dışlanmaları mevcut durum olarak analiz
edilmiştir
Projenin önemi Sağlıklı, güvenli ve özelleşmiş kamusal mekanlar ile
toplumun farklı kesimlerinden insanları bir araya getirerek,
gelişecek sosyal hayat üzerinden tüm bireylere sosyal ve
psikolojik katkı sağlamak hedeflenmektedir
Açıklamalar: “Universal Design” olarak dünyada kabul gören evrensel
tasarım ilkelerinin araştırılarak, geliştirilerek ülkemiz

Projenin tarafları: bakanlık, ölçeğinde standartlarını ve kodlarını elde etmek
üniversite/kamu araştırma hedeflenebilir.
birimleri, özel sektör Evrensel tasarım ilkelerine göre hazırlanmış yurtdışı bir
kamusal alan düzenlemesi ile ülkemizden seçilecek güncel
Rolleri: müşteri, yürütücü, bir çalışma bu kapsamda incelenebilir. Herkes için ulaşılabilir
tedarikçi, fonlayıcı ve eşitlikçi bir hale getirmek için yapılması gereken
değişiklikler belirlenebilir
Uygulama yaklaşımları Örnek çalışma üzerinden edinilecek deneyim, konunun
yasalar, yönetmelikler ile sisteme katılması aşamasında
çalışmaya katkı sağlayacaktır. Sonuç olarak toplumun farklı
kesimlerinin (kadın, çocuk, genç, yaşlı, engelli v.s.) kamusal
hayata engelsiz ve özgürce katılmaları sağlanabilir
Projenin Tarafları: Bakanlık, Üniversiteler, Belediyeler,
STK’lar
83
Projenin Projenin adı Binalarda ısı yalıtım (mantolama) sisteminin oluşturulması ve
Tanımı kent estetiğinin sağlanması
Kısa bir proje Binalarda ısı yalıtım (mantolama) sistemi yapma
tanıtımı (özet) zorunluluğunun getirilmesi, enerji tasarrufuna, enerji
verimliliğine ve ülke ekonomisine büyük ölçüde katkı
sağlayacaktır. Bu da beraberinde kent estetiğinin oluşumuna
ve kentin yenilenmesine olanak sağlayacaktır. Ancak bunun
için teşvik kredilerinin oluşturularak yapım kolaylığının
sağlanması gerekmektedir.
Projenin Beklenen çıktılar Enerji tasarrufu – yenilenen kent
Amacı İlgili kamu Ekonomik katkı sağlaması
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Büyük ısı kaybı olan, bakımsız, kirli görünümlü yapılar
gerekçesi Projenin önemi • Projenin önemli, ülke ekonomisine büyük ölçüde
katkı sağlayacak olması
• Enerji kullanımında tasarrufa gidilmesi
• Dışa bağımlı olduğumuz enerji alış-verişinde bir
ölçüde de olsa bağımsızlığa rahatlama getirmesidir
Açıklamalar: Bakanlık / Yerel yönetimler
Projenin tarafları: bakanlık, Yürütücü / Fonlayıcı

üniversite/kamu araştırma Denetleyici

84

Projenin Projenin adı Afet önlemli planlama yaklaşımlarının her tür ve ölçekte plan
Tanımı yapım süreci ile bütünleştirilmesine yönelik ikincil mevzuat
düzenlemelerinin yapılması
Kısa bir proje Kentlerde afet teknik ve risk azaltma çalışmalarına yönelik
tanıtımı (özet) olarak yabancı ülke uygulamaları, uluslararası sözleşme ve
anlaşmalar ve ülkede özellikle son 10 yılda önemli bir birikim
oluşturan çalışmaların incelenmesi suretiyle,
Çalışmaların içerik kapsamı ve yöntemini,
Kurumsal yetki ve sorumlulukları,
Öncelikli uygulama yapılacak kentler,
Meslek gruplarının yetkileri,
Katılım süreçleri ve katılımcı tarafları tanımlayacak bir içerikli
ikincil mevzuat hazırlanması
Projenin Beklenen çıktılar Plan yapımına ait esaslara dair yönetmeliğin
Amacı yenilenmesi
Kentsel risk analizlerinin yapımına esas teknik
şartname
Risk azaltma (sakınım) planı yapımına esas
teknik şartname
İlgili kamu BİB – TAU’nun
kurumuna Kurumsal yetki ve sorumluluk alanını güvenli,
ve/veya afete dirençli ve sürdürülebilir kentleşmeyi sağlamak amacı

paydaşlara doğrultusunda genişletmek
katkısı Yatırımların verimliliğini arttırmak
Kaynakları etkin ve verimli kullanmak
Toplumun her kesiminin afet etkilerinden en az
zararla kurtulmasını sağlamak
Sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak
Seçilme Mevcut durum Mevcut mevzuat ve uygulamalar bazı doğal afetlerle sınırlı
gerekçesi olmak üzere afet tehlikelerinin belirlenmesi, afet sonrası yara
sarma ve yapı ölçeğinde mühendislik yaklaşımları ile
sınırlıdır
Projenin önemi Ülke nüfusunun ve her türlü yatırımın yoğunlaştığı kentler, 60
yıllık hızlı ve denetimsiz kentleşme süreci sonunda, başta
deprem, sel, yangın ve teknolojik kaza gibi tehlikelere karşı
dirençsiz “derin risk havuzları” haline gelmiştir. Türkiye’nin
taraf olduğu uluslar arası sözleşmelerin gereğinin yerine
getirilmesinde önemli bir eksiği giderecektir
Projenin tarafları: bakanlık, Yürütücü:
üniversite/kamu araştırma • Üniversite
birimleri, özel sektör • Özel sektör
Rolleri: müşteri, yürütücü, • Kamu araştırma birimi
tedarikçi, fonlayıcı Fonlayıcı:
Uygulama yaklaşımları • Bayındırlık ve İskan Bakanlığı veya
• Kamu araştırma birimi
85
Projenin Projenin adı BİB-TAU Genel Müdürlüğü’nün ülkesel/bölgesel/kentsel risk
Tanımı azaltma (sakınım) planlaması çalışmalarını programlaması
için gerekli mevzuat (ve kadro) düzenlemelerini belirleme
projesi
Kısa bir proje Doğal ve teknolojik teknikler karşısında artan kayıpların
tanıtımı (özet) azaltılması amacıyla planlama süresi ve içeriği de göz önüne
alınarak konuların belirlenmesi ve planlama hizmetlerinin
riskleri azaltmak üzere yapılandırılmasıdır
Projenin Beklenen çıktılar Planlamanın içerik sürecinin mevzuatta yeniden
Amacı düzenlenmesi, risk azaltma yöntemlerinin planlama sürecine
entegrasyonunu fiziki düzenlemelerde kuruma ilişkin
standartlar
İlgili kamu Kentsel risk yönetimi konusunda boşluğun giderilmesi BİB-
kurumuna ve TAU’nun bu konudaki otoritesinin netleştirilmesi planlama
paydaşlara sürecinde kısmi de olsa (kamu yararına) merkezi denetimin
katkısı yeniden tesis edilmesi
Seçilme Mevcut durum BM ve ilgili kuruluşların tanımladığı yeni politikalar
gerekçesi (Yokohama 1904, ISDR 2000, KOBE 2005) ve Türkiye’nin de
imzaladığı sözleşmeler uyarınca kalkınmada risk azaltmak
üzere iklim değişikliği ve afetlere konu olan Türkiye’de
güvenilir planlama hizmetlerinin yürütülmesi gereği vardır
Projenin önemi Aşırı tehlike ve riskler gösteren Türkiye kentlerinin can ve
mal kayıplarına yol açmayacak biçimlerde geliştirilmesi ve
denetlenmesi
Açıklamalar: Uygulayıcı:
• Tehlikeleri belirlenmiş olan ve yüksek riskler
Projenin tarafları: bakanlık, gösteren yerleşmelerde hazırlanan planlamada
üniversite/kamu araştırma aranacak özellikler kılavuzu, ilgili yönetimlere BİB-TAU
birimleri, özel sektör tarafından iletilecek, hazırlanan planların riskleri
açısından irdelenerek merkezde onaylanması (zemin
Rolleri: müşteri, yürütücü, kanunu 9. maddesi gereğince) sağlanacaktır
tedarikçi, fonlayıcı Bu süreçte rol alacak taraflar:
Müşteri:
Uygulama yaklaşımları • BİB-TAU- Yüksek risk gösteren yerel yönetimlere
duyuru ve talepler
Kullanıcı:
• Yerel Yönetimler - Tehlike araştırma ve planları
hazırlama, yerelde ilan etme, imar planı hazırlama ve
onaylatma
• Uzman Kuruluşlar - Tehlike tespitleri / öneri planı
hazırlama
• Özel sektör çalışmaları
Yürütücü:
• Üniversiteler - Kentsel risk araştırmaları
• TÜBİTAK - Kentsel risk araştırma projelerini
fonlama
Fonlayıcı DPT
86
Projenin Projenin adı Yüksek tehlike / riskler gösteren yerleşmelere ait imar planlarında
Tanımı afetler açısından zayıflıklar
Kısa bir proje Yeterli bir örneklem belirlenerek güncel / yürürlükte bulunan imar
tanıtımı (özet) planlarında afet riskleri açısından yetersizliklerin tespiti ve tip
zayıflıkların belirlenmesidir
Projenin Beklenen çıktılar İmar planlarında yapılan başlıca yetersizlikler ve yanlışların
Amacı belirlenmesi ve sınıflandırılmasıdır
İlgili kamu Risk azaltma (sakınım) amaçlı önlemlerin belirlenmesi, en sık
kurumuna ve/veya yapılan yanlış ve yetersizliklerin belirlenerek ilgililere duyurulması /
paydaşlara katkısı genelge hazırlanması / yayımlanması
Seçilme Mevcut durum İmar planlarının hazırlanmasında genel grupların talep ve baskıları,
gerekçesi genellikle planlama kararlarında tehlike ve risklerin göz ardı
edilmesine yol açmaktadır
Projenin önemi Son 50 yıl içinde betonarme teknolojisi ile gelişmiş bulunan Türkiye
kentleri deprem ve iklim değişiklikleri gibi etkenler tarafından
sınanmaya başlamıştır (1999). Denetimsiz ve önlemsiz gelişen
kentlerimiz büyük kayıplar vermeye adaydır
Açıklamalar: Müşteri: BİB-TAU - Yerel yönetimler arasında örneklem
Projenin tarafları: bakanlık, belirleyerek imar planlarının temini, araştırma sonuçlarına göre
üniversite/kamu araştırma genelgeler düzenleme
birimleri, özel sektör Uygulayıcı: Yerel Yönetimler - İmar planlarının ve tehlike
bilgilerinin temini
Rolleri: müşteri, yürütücü, Yürütücü: Üniversiteler - Planlama standartları açısından plan
tedarikçi, fonlayıcı irdeleme kriterlerinin geliştirilmesi
Özel kesim - Tehlike bilgileri tespitleri, kamu yapılanmasının
Uygulama yaklaşımları yeterliliği

Fonlayıcı TÜBİTAK
• DPT

Projenin Projenin adı Afetler ve planlama terimler sözlüğü hazırlanması
Tanımı Kısa bir proje Uluslararası afet politikasının “yara sarmak” yerine “risk azaltma”
tanıtımı (özet) hedeflerine öncelik vermesi sonucunda özellikle yüksek riskler
gösteren kentlerde sakınım planlaması çalışmaları için açılan
alanda yeni kavramlar, yöntemler söz konusudur.
Projenin Beklenen çıktılar Bir ortak dil oluşturulması için uluslararası uygulamalar ve
Amacı terminoloji incelenerek Türkçe bir sözlük hazırlanacaktır
paydaşlara katkısı Yeni kuramsal ve uygulama alanına ilişkin ortak dil
oluşturulmasında BİB-TAU’nun öncelik etmesidir
Seçilme Mevcut durum Günümüzde uluslar arası terimler farklı birimlerde tercüme
gerekçesi edilmekte farklı disiplinler Türkçe’nin gereklerini gözetmeksizin
uygun olmayan terim ve tamlamalar kullanmaktadırlar
Projenin önemi • Ortak bir dil oluşturma
• Yeni bilimsel ve bir uygulama alanının açılması
• Uluslararası kavrayışların anlaşılır kılınması
Açıklamalar: Müşteri: BİB-TAU - Yerel yönetimler arasında örneklem
Projenin tarafları: bakanlık, belirleyerek imar planlarının temini, araştırma sonuçlarına göre
üniversite/kamu araştırma birimleri, genelgeler düzenleme
özel sektör Fonlayıcı TÜBİTAK
Rolleri: müşteri, yürütücü, tedarikçi, • DPT ve Meslek odaları
fonlayıcı Uygulama yaklaşımları Yürütücü: Üniversiteler
87
Projenin Projenin adı Türkiye yerleşmelerinde doğal ve teknolojik tehlikeler ile iklim
Tanımı değişikliği tehlikeleri ve riskler
Kısa bir proje Yerleşmelerde teknik ve risk türleri ve düzenlemenin belirlenmesi;
tanıtımı (özet) yüksek risk gösterenlerin özellikleri, risk etkenleri ve ölçümü
çalışmaları için yöntemler geliştirilmesidir. Mevzuat durumu tespit
ve analizleri
Projenin Beklenen çıktılar Kentsel risk ölçüm / tanımlama yöntemleri riskler açısından
Amacı öncelikli kentlerin belirlenmesi, envanter, bilinen tehlikeler
açısından irdelenmiş (örneğin deprem tehlike haritası ile
karşılaştırmalar)
paydaşlara katkısı Öncelikli kentlerin planlama / yatırım / yer seçimi politikalarına
ilişkin önlem / özendirme araçlarının uygulanması
Seçilme Mevcut durum Deprem tehlike haritası, günümüzde başvurulan yegane kriter
gerekçesi niteliğindedir. Buna göre yapı ve sigorta işleri yürütülmektedir.
Büyüklü küçüklü yerleşmelerin aynı tehlike bölgesinde yer alsa da
farklı risk düzeylerinde oldukları anlaşılmalıdır
Projenin önemi Risk düzey ve türlerine göre kentlerde hangi güvenlik önlemlerine
ve hangi teşviklere yer verileceği belirlenebilecektir
Açıklamalar: Müşteri: BİB-TAU (Araştırma sonuçlarına uyumla uygulamalara
Projenin tarafları: bakanlık, başvuracaktır)
üniversite/kamu araştırma Uygulayıcı: Yerel Yönetimler (Teknik ve risk bilgilerinin
birimleri, özel sektör derlenmesi, kamuoyuna duyurulması ve gerekli görülen
Rolleri: müşteri, yürütücü, uygulamaların takibi)
tedarikçi, fonlayıcı Yürütücü: Üniversiteler (Kentsel korunmasızlıklar ve risk türleri
Uygulama yaklaşımları ve ölçümü) Özel sektör (Yerel tehlikelerin tespiti işleri yürütür)
Fonlayıcı: TÜBİTAK - Üniversite araştırma önerileri
fonlayıcısıdır, ISDR - Yurtdışı fonlayıcı adayıdır, DPT

Projenin Projenin adı İstanbul’da yapı güçlendirme ile toplu kentsel yenileme
Tanımı uygulamalarının karşılaştırmalı fizibilitesi
Kısa bir proje Deprem tehlikesi karşısında tekil yapı güçlendirme ve toplu kentsel
tanıtımı (özet) yenileme yatırımlarının seçilen örnek alanlarda etkinlik v genel
geçerliliğinin irdelenmesi sosyal / yasal / yönetsel açılardan
Projenin Beklenen çıktılar Alternatif yatırım ve örgütlenme biçimlerinin çok yönlü irdelenmesi,
Amacı farklı alanlarla hangi yöntemin daha verimli olduğunun belirlenmesi
gerekli yeni düzenlemelerin belirlenmesidir
İlgili kamu BİB-TAU açısından mevzuat düzenlemeleri için ürünler
kurumuna ve/veya geliştirilmesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi planlama ve
paydaşlara katkısı uygulamalarında kentler geliştirilmiş olacak yerel topluluk ve
girişimciler için kılavuzlar sağlanabilecektir
Seçilme Mevcut durum İstanbul’da her iki alternatif yöntem de tam bir çıkmazdadır.
gerekçesi Karşılıklı irdeleme hangi yöntemin hangi alanlarda daha etkili /
verimli olacağını belirleyebilir
Projenin önemi Örnek uygulamaların gerçekleşmesinde bu tür bir irdeleme yol
gösterici olacaktır.
Açıklamalar: Müşteri: BİB-TAU – Gerekli mevzuat düzenlemelerini ve
Projenin tarafları: bakanlık, kılavuzları hazırlayacaktır Uygulayıcı ve Fonlayıcı: İstanbul
üniversite/kamu araştırma Büyükşehir Belediyesi – Sonuçların uygulanması için yaptırım
birimleri, özel sektör uygulanabilecektir Yürütücü: Üni)versiteler (Karşılaştırmalı
Rolleri: müşteri, yürütücü, araştırma yöntemi geliştireceklerdir Fonlayıcı: TÜBİTAK, DPT
88
Projenin Projenin adı Ulusal / kentsel / yerel platformların geliştirilmesi ve yönetimi
Tanımı Kısa bir proje Uluslar arası yeni afet politikaların uyarınca geliştirilmesi
tanıtımı (özet) öngörülen platformların katılımın süreçler geliştirmeyi ve
sorumluluklarının paylaşılmasını sağlamak üzere ilke ve
örneklerin araştırılması ve platformların Türkiye’de öncelikleri
tanımlanan bir sistem olarak gruplandırılması / kurulması
Projenin Beklenen çıktılar Ulusal / bölgesel ve yerel platformlarının fiilen kurulması bu
Amacı yapılanmaya ilişkin yönetmeliğin hazırlanması
İlgili kamu BİB - TAU’nun Planlama ve afet konularında katılımlı karar
kurumuna alma yöntemlerini gerçekleştirmede etkili bir otorite olarak rol
ve/veya edinmesi, afetlere ilişkin kararlarda sorumlulukların
paydaşlara paylaşılması
katkısı
Seçilme Mevcut durum Günümüzde yönetimler yaptıkları ve yapamadıkları ile riskleri
gerekçesi arttırmış oldukları suçlamasına maruzdurlar. Gerçekte
yönetimlerin bu konuda yetkili olmadıkları görüşünü bertaraf
etmek üzere sorumlulukların paylaşılması gereği
bulunmaktadır
Projenin önemi Uluslararası sözleşmeler uyarınca BM ISDR kuruluşu ulusal
ve yerel platformların kurulmasını teşvik etmektedir. Bugün
52 ülke bu yapılanmayı sağlamış durumdadır. Türkiye’nin de
imzalamış olduğu sözleşmelerin gereği yerine getirilmek
zorundadır

BİB-TAU - Ulusal ve yerel platformların kurulması
Projenin tarafları: bakanlık, amacıyla, BM ISDR ilkelerine dayanmak toplumun tüm
üniversite/kamu araştırma kesimlerini kapsayacak yapıda platformlar için bir yönetmelik
birimleri, özel sektör geliştirip uygulayacaktır
Fonlayıcı:
Rolleri: müşteri, yürütücü, BM ISDR - BİB - TAU tarafından tanınan üst
tedarikçi, fonlayıcı uluslar arası kuruluştur
Uygulayıcı:
Uygulama yaklaşımları Ulusal platform - İlgili yönetim temsilcileri yanında
üniversiteler, STK’lar, iş çevreleri, medya temsilcilerinden
oluşacaktır. Diğer ulusal platformların diyalog içinde ulusal
afet politikasına katkılar verecektir
Yerel platformlar - Kent / mahalle ölçeklerinde
mevcut grupların temsilcilerinden oluşan afet risklerine ilişkin
görüş ve önerilerini kent yönetimlerine iletirler
Araştırma yürütücüsü:
Üniversiteler -
89

Projenin Projenin adı İstanbul sanayi kuruluşlarının deprem tehlikesi karşısında
Tanımı riskleri
Kısa bir proje İstanbul’da beklenen deprem tehlikesi karşısında farklı
tanıtımı (özet) sanayi birimlerinin gösterdiği risklerin araştırılmak
gereksinimler maliyet-etkin yöntemlerin belirlenmesidir
Projenin Beklenen çıktılar Farklı sektör ve büyüklüklerdeki sanayi birimlerinin risk

Amacı azaltma kılavuzları risklerini azaltmak amacıyla gereken
yatırım düzeylerinin (desteklerin) tespiti
İlgili kamu Kent planlaması açısından sanayi kuruluşlarının yer

kurumuna seçiminin irdelenmesi, üretim kapasitelerinin korunması, afet
ve/veya karşısında kentsel işleyişin sürdürülmesidir
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Sanayi kuruluşları yalnız yapıları ile değil makine araç-gereç
gerekçesi ve envanterleri ile işgücü envanterleri ile girdi-çıktı ilişkileri ile
altyapı v enerji gereksinimleri ile finansal durumları ile riskler
altındadır
Projenin önemi • Üretim kapasitelerinin korunabilmesi kentsel

toplumda tüm diğer kayıpların azaltılması ve afet sonrasında
ve kısa hızlı bir nekahet dönemi demektir.

•
Açıklamalar: Müşteri: BİB-TAU - Kentsel sanayi ve kent planlamasına
Projenin tarafları: bakanlık, ilişkin önlemlerin uygulanmasına destekler verilmesi
üniversite/kamu araştırma Müşteri: İstanbul Büyükşehir Belediyesi - Sanayi kesimi
birimleri, özel sektör planlaması için veriler elde edilmesi
Rolleri: müşteri, yürütücü, Müşteri: TOBB - Üye kuruluşların tanımasızlıklarının
tedarikçi, fonlayıcı giderilmesinde yönlendirmeler
Uygulama yaklaşımları Müşteri: Sanayi Bakanlığı - Sektörel kuruluşlara destek
uygulamaları
Yürütücü: Üniversiteler - Araştırma yöntemi geliştirme ve
yürütme
Fonlayıcı: DPT -– Sanayi planlaması açısından kritik
sektörleri belirleme, TÜBİTAK
90
Grup 5 (Kırsal)

geliştirilmesi

7 Orman, yayla, balıkçı köyleri, mezra yerleşim alanları belirlenerek planlama
ve uygulama alanlarının belirlenmesi projesi

10 Ekolojik açıdan kırsal hassas bölgeleri saptanarak bu bölgelerin korunması
için kırsal yerleşmelerde katı atık, arıtma, yerleşme, çevre dostu enerji
politikası öncelikleri bazında teknik altyapı geliştirme projesi
11 Kırsal yerleşmeleri tanımlama kriterlerini belirleyerek kırsal alanların

tanımlanması
15 Kırsal alanda alternatif enerji modellerinin araştırılması ve buna uygun yapı
ve yerleşim modellerinin geliştirilmesi


23 Köyde yaşayanların düzenli, güvenli ve sağlıklı yapılaşmasının önemi
konusunda bilinçlendirilmesi
91
Projenin Projenin adı Merkez nitelikli köylerde yerleşme planlarının fayda-maliyet
Tanımı analizine dayalı geliştirilmesi
Kısa bir proje Proje ile kırsa yerleşme planlarının yapılaşma ve altyapı
tanıtımı (özet) yatırımlarının, sosyal, ekonomik ve çevreye etki boyutları da
dikkate alınarak, fayda – maliyet analizine uygun geliştirilmesi ve
gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır
Projenin Beklenen çıktılar Proje ile Bakanlığın ve ilgili tüm kurum ve kuruluşların kullanacağı
Amacı uygulama standartları (kılavuz) oluşturulacak ve
yaygınlaştırılacaktır
İlgili kamu Proje Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatlarında doğrudan
kurumuna ve/veya kullanılacaktır. Uygulama ile kırsal kesimde ihtiyaca uygun,
paydaşlara katkısı güvenilir ve sağlıklı bir planlama ve yatırım yapılmış olacaktır
Seçilme Mevcut durum Kırsal alanda yerleşim planlaması ve yatırımların çeşitli sosyal,
gerekçesi siyasal, yerel etkilerin de katkısıyla düzenli ve verimli olarak
gerçekleştirilememektedir
Projenin önemi Proje, kırsal yerleşim planlaması ve yatırımların
gerçekleştirilmesinde etkili, verimli, objektif uygulamanın önemli bir
adımını oluşturacaktır
Açıklamalar:


Projenin Projenin adı Enkaz yönetiminin geliştirilmesi
Tanımı
Kısa bir proje Olağan ve olağanüstü (afet) dönemlerde kırsal alanda ortaya çıkan
tanıtımı (özet) (yerel ya da kentten taşınarak gelen) enkazın yarattığı sorunların
önlenmesi amacıyla tedbirlerin geliştirilmesidir
Projenin Beklenen çıktılar Yapılaşma ve yerleşim planlarından başlayarak, enkazın tanımı,
Amacı ortadan kaldırılması, çevreye zarar vermeler yok edilmesine
yönelik tedbir ve uygulama esaslarının belirlenmesi
İlgili kamu Bakanlık ve ilgili – bağlı kuruluşlarda enkaz yönetimi ile ilgili
kurumuna ve/veya farkındalığın güçlendirilmesi, uygulamanın iyileştirilmesi sözkonusu
paydaşlara katkısı olacaktır
Seçilme Mevcut durum Kırsal alanda kullanılmayan kamu hizmeti binaları, kullanılmaz hale
gerekçesi gelmiş konutlar ile afet sonrası ortaya çıkan molozlar, kırsal
yerleşimler civarına dökülmektedir
Projenin önemi Enkaz yönetimi, yerel olarak çeşitli biçimlerde ve
sağlıksız olarak yürütülen enkaz kaldırma işlemlerinin, yerleşme
planında öngörüleceği şekilde, genel objektif ve sağlık
prensiplerine uygun biçimde gerçekleştirilmesini sağlayacaktır
Açıklamalar:
Projenin tarafları: bakanlık, üniversite/kamu
92
Projenin Projenin adı Köy yerleşik alanlarının belirlenmesinde yeni kriterlerin
Tanımı geliştirilmesi
Kısa bir proje Proje ile daha önce belirlenen ancak bölgesel farklılıklar
tanıtımı (özet) gözetilmediği için bir ihtiyaç görülmektedir
Projenin Beklenen çıktılar Daha uygulanabilir kriter tespitleri ve mevzuatta değişiklik sonucu
Amacı çıkacaktır
İlgili kamu Kırsal yerleşim alanları ile ilgili olarak, proje ile bakanlık, taşra
kurumuna ve/veya teşkilatı ve yerelde valiliklere / köy muhtarlıklarına daha etkin
paydaşlara katkısı sonuçlar doğuracaktır
Seçilme Mevcut durum Kırsal yerleşim alanlarında bölgesel farklılıklar ve yerleşimin özel
gerekçesi koşulları gözetilmediği için yerleşimler azınlıktadır. Köy yerleşik
alanlarının belirlenmesinde sorunlar çıkmaktadır
Projenin önemi Kriterleri geliştirilmiş yerleşik alan tespiti yapılabilecektir
• Bakanlık ve özel idareler
üniversite/kamu araştırma • Üniversiteler
birimleri, özel sektör Fonlayıcı:
• TÜBİTAK

Ar-Ge Proje Formu 4
Projenin Projenin adı Kırsal afet risk analizinin yerleşme planlarına entegrasyonu
Tanımı
Kısa bir proje Kırsal yerleşimlerin afet risklerine (deprem, sel, heyelan, çığ,
tanıtımı (özet) orman yangınları v.b.) açık oluşu dikkate alınarak, bu proje ile
kırsal yerleşme planlarında afet riskleri ile ilgili verilere yer
verilmesi; böylelikle afet zararlarının azaltılması / afete hazırlık
amaçlanmaktadır
Projenin Beklenen çıktılar Proje ile kırsal afet risklerinin haritalanması, kırsal yerleşme
Amacı planlarına ve CBS tabanlı çalışmalara entegrasyonuna imkan
verecek teknik düzenlemelerin yapılması
İlgili kamu Bakanlık ile ilgili kuruluşların afete karşı daha etkili önlemler
kurumuna ve/veya geliştirmesi mümkün olacaktır. Kırsal yerleşimlerde yaşayanlar için
paydaşlara katkısı daha güvenlikli ortam oluşturulacaktır
Seçilme Mevcut durum Kırsal alanda afet riskleriyle ilgili bilgi ya çok genel nitelikte, ya da
gerekçesi ortaya çıktıkça, afet yaşandıkça gündeme gelmektedir
Projenin önemi Proje ile, kırsal yerleşimlerde afet zararlarının
azaltılmasına yönelik olarak önceden (önleyici – hafifletici)
adımların atılması, planların bileşeni olarak bağlayıcı biçimde
gündeme gelecektir
Açıklamalar:
Projenin tarafları: bakanlık, üniversite/kamu
araştırma birimleri, özel sektör
fonlayıcı
93
Ar-Ge Proje Formu 5
Projenin Projenin adı Sürdürülebilir kırsal ekonomik yapının geliştirilmesi
Tanımı
Kısa bir proje Mülkiyet parçalanması, toprak sahipliliğinin bölünmesi yoluyla etkin
tanıtımı (özet) olmayan tarım işletmeciliğinin kırsal fakirliği yaygınlaştırmaktadır.
Yöresel doğal kaynakların çeşitli sektörel faaliyetlerin katılımcı
kırsal örgütlenme ile yeni istihdam alanlarında kullanımını,
yenilenebilir kaynak kullanımı ile yönlendirmeyi amaçlamaktadır
Projenin Beklenen çıktılar Kullanılmayan yerel kaynak ve toplumsal becerinin sürdürülebilir
Amacı ekonomik yapılanma içinde aktif duruma getirmek (örneğin kök
boyacılığı ile dokunan kilim tezgahları farklı ürünlerin üretimi)
İlgili kamu Kırsal yerleşim ekonomisine ve ülke ekonomisine doğrudan gelir
kurumuna ve/veya getirici bir proje olup; yerelde toplumsal fayda, mekansal konfor
paydaşlara katkısı şartlarını arttırması bakımından kırsal yerleşmeden sorumlu
BİB’nın ülke çapında ise ekonomi ile ilgili bakanlıkları
etkilemektedir
Seçilme Mevcut durum Toprak parçalanması, orman ürünlerinin yakınındaki yerleşmelerce
gerekçesi tüketilmesi, kıyıdaki köylerde de su ürünlerinden yerinde
yararlanma, kırsal ekonomik yapıda fırsat eşitsizliği sürdürülebilir
olmayan kaynak kullanımını ortaya koymaktadır. Bu da göçü
tetikleyen en önemli unsurlardan bir tanesidir.
Projenin önemi Kır-kent arasındaki itme ve çekme ile kentlerde dengesiz nüfus
büyümesi olgusunu yereldeki öz ekonomik kaynaklara bağlı olarak
engel oluşturacak modern kırsal yerleşim planlaması içinde önemli
bir altlık oluşturacaktır
Açıklamalar: Taraflar: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Selçuk Üniversitesi Şehir
Projenin tarafları: bakanlık, , ve Bölge Planlama Bölümü, Tarım Ekonomisi Bölümü
Rolleri: müşteri, yürütücü, Müşteri: BİB

tedarikçi, fonlayıcı ve Uygulama Yürütücü: Selçuk Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü
yaklaşımları Fonlayıcı: TÜBİTAK
Ar-Ge Proje Formu 6

Projenin Projenin adı Kırsal alanda yapılan büyük projelerde yerel nüfusu yerinde tutacak
Tanımı yeni uygulama araçlarının araştırılması - geliştirilmesi
Kısa bir proje Özellikle kamulaştırma gerektiren baraj, yol gibi büyük yatırımlarda
tanıtımı (özet) yerel nüfusun oradan ayrılması ve projenin faydalanıcıları olması
beklenmektedir. Oysa bu tür projelerde 18. madde gibi bir
uygulama ile hem kamulaştırma bedelleri düşürülebilir hem de
yerel nüfus o projenin yararlanıcısı olur, göçe neden olunmaz. Bu
tür uygulama araçları araştırılabilir ve ülke örnekleri incelenebilir
Projenin Beklenen çıktılar Kamulaştırma dışında uygulama araçlarının mevzuatta yer alması
Amacı
İlgili paydaşlara Bakanlık ve ülke kaynakları korunmuş olacaktır. Kırsal nüfusun
katkısı kente göçmesine engel olacaktır
Seçilme Mevcut durum Büyük projelerde, proje altında kalan alanlar kamulaştırılmakta, bu
gerekçesi alanları daha önce kullanan nüfus kesimleri başka yerlere göç
etmektedir
Projenin önemi Kırsal nüfusun yerinde tutulabilmesi proje sahibi kurumların projede
en az miktar kamulaştırma işiyle uğraşmalarının sağlanması
Açıklamalar: Müşteri: Bakanlık, Kırsalda büyük proje yapan kamulaştırma
Projenin tarafları: bakanlık, yapan tüm kurumlar
üniversite/kamu araştırma Yürütücü: Üniversite
birimleri, özel sektör Rolleri: Tedarikçi: Fonlayıcı: TÜBİTAK
müşteri, yürütücü, tedarikçi,
94
Projenin Projenin adı Orman, yayla, balıkçı köyleri, mezra yerleşim alanları belirlenerek
Tanımı planlama ve uygulama alanlarının belirlenmesi projesi
Kısa bir proje Orman, yayla, balıkçı köyleri, mezralarda planlama ile ilgili
tanıtımı (özet) araçların neler olacağı diğer kırsal yerleşmelerle farklılıklar
seyrettiği kendisine özgü “ismine” araştırmalar yapılmalıdır
Projenin Beklenen çıktılar Kırsal yerleşim içinde yer alan ve yerleşim alanı ile özgü kriterlerin
Amacı belirlenebilmesi (mevzuatta değişim)
İlgili kamu Bakanlık / taşra teşkilatı / yerel idareler / valilikler / muhtarlıklara
kurumuna ve/veya daha etkili katkı sağlaması hedeflenmektedir
Seçilme Mevcut durum Mevcut durumda bir ayrım gözetilmediği için yayla, orman içi,
gerekçesi balıkçı köyleri problemler yaşamaktadır
Projenin önemi Daha etkin sonuçlara ulaşılacaktır
Açıklamalar: • Bakanlık
Projenin tarafları: bakanlık, • Kamu kurum ve kuruluşları
tedarikçi, fonlayıcıUygulama
yaklaşımları
Ar-Ge Proje Formu 8

Projenin Projenin adı Kırsal alanda kaybolmaya yüz tutmuş yöresel mimari özellikleri

Tanımı belirlenerek sürdürülebilir gelişimin sağlanması
Kısa bir proje Proje kapsamında kaybolmaya yüz tutmuş mimari özelliklerin
tanıtımı (özet) belirlenmesi ve bu özelliklerin günümüz koşulları ile entegre
edilerek sürdürülebilir kullanımının geliştirilmesine yönelik
düzenlemeler yapılacaktır
Projenin Beklenen çıktılar • Kaybolmaya yüz tutmuş yöresel mimari özellikler
Amacı belirlenecek
• Yöresel malzeme yaşam alışkanlıkları araştırmaları
yapılacak
• Yöresel malzeme işçiliğinin desteklenmesi
İlgili paydaşlara Kırsal yerleşmelerin mekansal gelenekleri ile korunarak gelecek
katkısı nesillere aktarılması
Seçilme Mevcut durum Kırsal alanlara ilişkin yöresel mimari özellikler kaybolmaya
gerekçesi başlamıştır ve bu kapsamda geliştirilmiş / korumaya yönelik
projeler yetersizdir
Projenin önemi Kırsal mimari mirasın korunması ve sürdürülebilir kullanımının
sağlanması ile yöresel özelliklerini koruyan bunu turizm gibi
ekonomisinin geliştirmesine yönelik kırsal yerleşimler oluşturmak
• Bakanlık
birimleri, özel sektör • TÜBİTAK
• Bakanlık gerekli mevzuatı hazırlayacaktır. Yerel
Rolleri: müşteri, yürütücü, yönetimlere bu konuda rehberlik edecek el kitabı
tedarikçi, fonlayıcı yayımlanacaktır
95
Projenin Projenin adı Kırsal planlama uygulama araçlarının geliştirilmesi
Tanımı
Kısa bir proje Köy yerleşim planları, köy tasarım rehberleri, köy meclislerinin
tanıtımı (özet) (muhtarlıkların) hazırladığı yurtdışı örneklerinin ülkemiz kırsalında
yaygınlaştırılmasını / kullanılmasını amaçlayan program
Projenin Beklenen çıktılar Köy tasarım rehberinin uygulanmasına yönelik mevzuat
Amacı geliştirilmesi model oluşturularak uygulanması, köy planları
hazırlanması ve hazırlama zorunluluğunun mevzuatlaştırılması
İlgili kamu Kamuda işbirliği planlamada katılım esas alan denetimli planlama
kurumuna ve/veya ve kontrol mekanizmasını esas alan köy tasarım rehberinin
paydaşlara katkısı uygulaması
Seçilme Mevcut durum Tasarımda kontrol yok, köy planları hazırlamıyoruz
gerekçesi
Projenin önemi Tasarım, peyzaj, yöresel mimari, tasarımda kontrol
Açıklamalar: Proje Sahibi:
• BİB
Projenin tarafları: bakanlık, Proje Ortakları:
üniversite/kamu araştırma • Belediye
birimleri, özel sektör • Üniversite

Ar-Ge Proje Formu 10

Projenin Projenin adı Ekolojik açıdan kırsal hassas bölgeleri saptanarak bu bölgelerin
Tanımı korunması için kırsal yerleşmelerde katı atık, arıtma, yerleşme,
çevre dostu enerji politikası öncelikleri bazında teknik altyapı
geliştirme projesi
Kısa bir proje
tanıtımı (özet)
Projenin Beklenen çıktılar Ekolojik hassasiyet haritaları
Amacı Katı atık, enerji politikaları, yerleşme, geliştirilen kırsal
yerleşimler, mevzuat gelişimi
İlgili kamu Gelişen alt yapı ve yerleşimlerin korunması, işletmeyi hızlandırması
kurumuna ve/veya
Seçilme Mevcut durum Altyapısı yeterli olmayan / kötü durumda kırsal, ekolojinin tahribatı,
gerekçesi flora, endemik ürünlerin yok edilmesi
Projenin önemi Ekolojik duyarlı kırsal alanların devamı açısından
önemli
• BİB
Projenin tarafları: bakanlık, • ÇOB
birimleri, özel sektör Ortak:
• Kalkınma ajanslar
tedarikçi, fonlayıcı • Yerel kamu
96
Projenin Projenin adı Kırsal yerleşmeleri tanımlama kriterlerini belirleyerek kırsal
Tanımı alanların tanımlanması
Kısa bir proje Yabancı ülke ve AB ülkeleri örneklerinin incelenerek yabancı
tanıtımı (özet) ülkemize özgü ve tipolojiye esas kırsal alan tanımlarının
geliştirilmesi, kırsal alan tanımlama kriterlerinin belirlenmesi ve
ülkemiz kırsal alanlarının bu tanımlamalara göre belirlenmesi
Projenin Beklenen çıktılar • Kırsal alan tanımlama kriterleri
Amacı • Kırsal alan tanımları
• Ülkemiz kırsal alanlarının tanımlanması
İlgili kamu • Mevzuattaki karmaşanın giderilmesi
kurumuna ve/veya • AB fonlarının kullanımına – önceliklendirilmesine
paydaşlara katkısı yönelik tanımlamaların geliştirilmesi
Kurumların topladığı bilgi / verilerinin içinde diğer kurumlar
kullanılabilmesi için ortak tanım geliştirilmesi
Seçilme Mevcut durum Ülkemizde kırsal alana ilişkin ortak kullanılan bir tanım yoktur.
gerekçesi Kırsal tanımının çok farklı değişkene bağlı olması
Projenin önemi Proje veri paylaşımında aynı dilin konuşulması, fonların ve
yatırımların yönlendirilmesine ilişkin tanımların geliştirilmesi için
önemlidir
üniversite/kamu araştırma Yürütücü:
birimleri, özel sektör • Üniversiteler
Bakanlık, üniversite tarafından geliştirilen tanımlamalar ve ülkemiz

Rolleri: müşteri, yürütücü, kırsal alanlarının tanımlanması çalışmasından sonra bunun tüm
tedarikçi, fonlayıcı taraflarla paylaşımının (fon ve yatırımların yönlendirilmesi için)
Uygulama yaklaşımları sağlayacaktır

Projenin Projenin adı Ket baskı altında kalan köylerde mekan – plan – yapılaşma
Tanımı sorunlarının çözümü projesi
Kısa bir proje Köyler kentlerin büyümesinde kalkınma ve yapılaşma boyutundan
tanıtımı (özet) etkilenmektedir. Bu sorunun çözümü yönünde kent baskısının
yoğun olduğu kırsal alanlar belirlenecek
Projenin Beklenen çıktılar Mevzuat düzenleme, destekler, planlar, baskı köyleri konut tespit
Amacı edilerek yeni konut önerisi olmayan konut tespitine yönelik
kurumların çalışmalarını yönlendirmesi
İlgili kamu
kurumuna ve/veya
Seçilme Mevcut durum Yapılaşan ve büyüyen kırsal alanlar
gerekçesi
Projenin önemi Kırsalı koruma daha çok bozulmayı engellemesi açısından
• BİB
Projenin tarafları: bakanlık, Ortakları.
üniversite/kamu araştırma • İçişleri Bakanlığı
birimleri, özel sektör • Tarım Bakanlığı
• Çevre ve Orman Bakanlığı
97
Projenin Projenin adı Kent çevresindeki tarım alanlarının korunması projesi
Tanımı
Kısa bir proje Kent çevresindeki nitelikli tarım alanlarının korunması için
tanıtımı (özet) uygulama araçlarının geliştirilmesi, kent çeperlerindeki tarım
alanlarının korunması ve vatandaş mağduriyetinin giderilmesi
amaçlanmaktadır
Projenin Beklenen çıktılar Mevzuat düzenlemesi
Amacı
İlgili kamu Bayındırlık ve İskan Bakanlığı plan ilkelerinin korunmasına katkı
kurumuna ve/veya sağlarken, vatandaş elindeki tarım alanlarını değerlendirebilecek
paydaşlara katkısı ve tarım alanları kamu yararına korunacaktır
Seçilme Mevcut durum Kent çevresindeki tarım alanları kentlerin yayılması nedeniyle
gerekçesi yapılaşma baskısı altında kalarak kaçak yapılaşma ile yok
edilmektedir
Projenin önemi Önemli
Projenin tarafları: bakanlık, • Bayındırlı ve İskan Bakanlığı
üniversite/kamu araştırma • Tarım ve Köyişleri Bakanlığı

Projenin Projenin adı Köy içi / dışı ulaşım ağının geliştirilmesi
Tanımı
Kısa bir proje Köy içi / dışı bağlantı yollarında bir standart bulunmamaktadır.
tanıtımı (özet) Özellikle bir başka yerleşim yerine geçişi bulunan köylerden geçen
yollarda bir düzenleme öngörmeyi ve bunu planlama araçlarıyla
standartlarını amaçlamaktayız
Projenin Beklenen çıktılar Köy içi / dışı yollarda sözgelimi en az 4 m. eninde olması ve bunun
Amacı planlama sürecinde standartlaştırılarak tüm köylerimizde ulaşımın
kolaylaştırılması
İlgili kamu Toplumsal kırsal alanda dağınıklığa yol açan bu husus
kurumuna ve/veya göz önüne alınarak model bir planlama standardı geliştirilecektir
paydaşlara katkısı BİB’nın kırsal planlamadaki yetkilerini daha bilimsel olarak
kullanabilmesini sağlayacaktır
Seçilme Mevcut durum Köy içi / dışı yollarda bir standart bulunmamakta olup, köy girişine
gerekçesi kadar örneğin 4 m. olan yol köy içnde 2 m. ve daha aşağı
düşmekte ve gerek acil yardım ve gerekse ulaşımda zorluklar
ortaya çıkmaktadır
Projenin önemi Bu projenin gerçekleştirilmesiyle köy içi / dışı yollar bir
standarda kavuşturulacak ve kırsal planlama sürecine katkı
sağlanacaktır. Mevcut yerleşimler yenilenecek yeni yerleşimler ise
planlanırken bu kriterler göz önüne alınacaktır
Açıklamalar:
98
Projenin Projenin adı Kırsal alanda alternatif enerji modellerinin araştırılması ve buna
Tanımı uygun yapı ve yerleşim modellerinin geliştirilmesi
Kısa bir proje Kırsal alanda kullanılabilecek alternatif enerji türlerinin araştırılarak
tanıtımı (özet) kırsal alan için uygun ve ekonomik alanlarının yapı ve yerleşim
modellemesinin yapılması
Projenin Beklenen çıktılar Mevcut değişikliği destekler enerji tasarrufu, araştırma raporları
Amacı köylerde doğal enerji üretiminde artış
paydaşlara katkısı Kırsal alandan ekonomik enerji elde edilerek enerji verimliliği
arttırılacaktır
Seçilme Mevcut durum Enerji bilinçsizce tüketiliyor. Kırsal alanda ısınma daha çok orman
gerekçesi köylerinde odun, diğer köylerde ise tezek, odun ve kömür ile
sağlanmaktadır. Elektrik üretimi hemen hemen hiçbir köyde yok
Projenin önemi Kyoto protokolünün imzalandığı dönem önemli
Projenin tarafları: bakanlık, • Bayındırlı ve İskan Bakanlığı
üniversite/kamu araştırma • İl Özel İdareleri
Projenin Projenin adı Kırsal alanlarda kültürel ve ekonomik kalkınma Ar-Ge projesi: Bir
Tanımı model önerisi

Kısa bir proje Binlerce yıllık birikimle gelişen Anadolu kırsal kültürü yok olma
tanıtımı (özet) tehlikesi ile karşı karşıyadır. Yerleşme ekonomisine temel girdi
olabilecek antropolojik mimariden, endemik bitkilere, faunaya tüm
kültürel doğal mirasın mekansal araştırması ve kalkınma modelinin
araştırılmasını kapsamaktadır
Projenin Beklenen çıktılar Farklı bölgelerdeki kültürel zenginliklerin tespiti,
Amacı korunması ve gelecek nesillere aktarılmasıdır
Köylülerin hayat standartlarının geliştirilmesi
Eko-turizmin kırsal alanda yaygınlaştırılması
Doğal enerji sistemlerinin korunması
paydaşlara katkısı BİB’na kırsal kültürü ve doğal mirası tüm yönleriyle değerlendiren
kırsal gelişme modeli sunmak
Seçilme Mevcut durum Kırsal kültürün giderek kaybolması
gerekçesi Kırdan kentlere yönelen hızlı göz kayması
Köylünün hayat standardının düşük olması
Fakirlik ve hizmetlerden etkin faydalanamaması
Projenin önemi Enerji etkin doğal kaynak kullanımı, kırsal kültür
potansiyellerine dayalı yöresel kültürel mirasın korunması ve
sürdürülebilir kullanımı
Açıklamalar: Bakanlık:
Projenin tarafları: bakanlık, • Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (BİB)
birimleri, özel sektör • ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü
Rolleri: müşteri, yürütücü, Tedarikçi:
tedarikçi, fonlayıcı Uygulama • Belediyeler (ilgili)
yaklaşımları • Fonlayıcı: TÜBİTAK
99
Projenin Projenin adı Kırsal yerleşme planlaması politika ve strateji belirleme projesi
Tanımı
Kısa bir proje Kırsal yerleşme alanlarında kırsal toplumun ihtiyaçlarına cevap
tanıtımı (özet) verecek, kırsal yerleşmelerin getirilmesini sağlayacak planlama
kriter, usul, esas standartların belirlenerek hayata geçirilmesi.
Böylelikle göç alan ikinci konut talepli köylerde planlama niteliğinde
artış
Projenin Beklenen çıktılar Plan öncelikli bölgeleri belirlenecek, kırsal tipoloji bazında belirleme
Amacı yapılacak, uygun model üretilecek, mevzuat değişikliği
İlgili kamu Kaynak ve duyarlılık analizi ile bölgeye özgü kırsal planlama /
kurumuna ve/veya karaktere yönelik planlama
Seçilme Mevcut durum Tipoloji yok, kırsal yerleşmede mimari özellikler yok oluyor
gerekçesi
Projenin önemi Plan önemli ve öncelikli. Zira kırsal tipoloji çalışması yapılmamakta,
bu açıdan yeniliklerin yapılması
Müşteri:
Projenin tarafları: bakanlık, • Bakanlık
üniversite/kamu araştırma birimleri, Yürütücü:
özel sektör • Üniversite


Projenin Projenin adı Kırsal yerleşme planlamasında kırsal korunun araştırılması ve
Tanımı entegrasyonu
Kısa bir proje Bu proje ile kırsal yerleşimlerde fiziki, mimari, tarihi dokunun
tanıtımı (özet) araştırılarak, yerleşme planlarının gerçekçi, uygulanabilir ve yerel
nüfusun özelliklerine uygun biçimde geliştirilmesi amaçlanmaktadır
Projenin Beklenen çıktılar Proje ile kırsal dokunun tanımlanması, kırsal dokuyu oluşturan
Amacı unsurların belirlenmesi, kırsal yerleşme planlarına ve CBS tabanlı
çalışmalara entegrasyonu amaçlanmaktadır
İlgili kamu Bakanlık ve ilgili kuruluşların kırsal yerleşme planlarını yerel
kurumuna ve/veya nüfusun ihtiyaç ve beklentilerini de dikkate alarak geliştirmesi
paydaşlara katkısı sağlanacaktır
Seçilme Mevcut durum Kırsal alanlarda yerel doku özelliklerine uygun olmayan yerleşme ve
gerekçesi yapılaşma düzenleri etkisiz ve kulanım dışı kalmakta, israfa yol
açmaktadır (yerel nüfusun ihtiyaçlarına uygun üretim)
Projenin önemi Kırsal yerleşme planları, masa başı teknik çalışmaların
saha gerçekleriyle buluşturulması halinde uygulanabilir olacaktır.
Doku araştırması verilerinden yararlanılarak kırsal yerleşme ve
yapılaşma çalışmaları hedeflerine ulaşabilecektir
Açıklamalar:
özel sektörtedarikçi, fonlayıcı
100
Projenin Projenin adı Kırsal sosyal konut ihtiyaç tespiti
Tanımı
Kısa bir proje Kırsal alanda sosyal konut düşünülmediğinden kentten köye dönüş
tanıtımı (özet) evsizlik nedeniyle sorunlar yaşanmaktadır. Ayrıca köye gelen kamu
görevlileri sağlıksız koşullar nedeniyle köyü terk etmektedir
Amacı
İlgili kamu Kentten köye dönüşlerde teşvik olacaktır
kurumuna ve/veya
Seçilme Mevcut durum Şu anda köylerde sosyal konut bulunmamaktadır
gerekçesi
Projenin önemi
Rolleri: müşteri, yürütücü, • Özel sektör

Projenin Projenin adı Yeniden iskan uygulamalarına ilişkin düzenlemelerin geliştirilmesi

Tanımı
Kısa bir proje Bu proje ile ülkemizde, çeşitli nedenlerden göçmen, göçer ya da
tanıtımı (özet) göçebe nüfusun yeniden iskanı ile ilgili verilere dayalı, soysa,
ekonomik ve çevresel sonuçları da dikkate alarak etkili, sonuç alıcı
düzenlemelerin şekillendirilmesi ve uygulama esasına
dönüştürülmesi amaçlanmaktadır
Projenin Beklenen çıktılar Proje ile yeniden iskan konularının yerel / durum özelliklerini
Amacı dikkate alan, aynı zamanda önceden belirlenmiş objektif kriter ve
tedbirlerin oluşturulması ve uygulanması hedeflenmektedir
İlgili kamu Bakanlık ile ilgili kuruluşların yeniden iskan uygulamalarını
kurumuna ve/veya iyileştirici ve kolaylaştırıcı yeniden iskan edilen nüfusun ise
paydaşlara katkısı ihtiyaçlarını daha etkili karşılayıcı koşullar yaratılmış olacaktır
Seçilme Mevcut durum Göçmen, göçer ya da göçebe nüfusun yeniden iskanında tekil
gerekçesi duruma gire hareket edilmekte; sonuçlar yeterince izlenip, tecrübe
paylaşımı (aktarımı) yeterince gerçekleşememektedir
Projenin önemi Proje ile yeniden iskan uygulamalarının planlama, uygulama ve
değerlendirme aşamaları sistemli biçimde gerçekleştirilebilecek,
uygulamada sürekli iyileştirme mümkün olacaktır
Açıklamalar:
101
Projenin Projenin adı Kırsal alanlarda biyotop haritalarının oluşturulması projesi
Tanımı
Kısa bir proje
tanıtımı (özet)
Projenin Beklenen çıktılar
Amacı
İlgili kamu
kurumuna ve/veya
gerekçesi
Projenin önemi
Açıklamalar:

Projenin Projenin adı Merkez köylerin belirlenmesinde CBS tabanlı köy envanterlerinin
Tanımı kullanılması ve CBS’nin kırsal planlamaya entegrasyonu projesi
Kısa bir proje Halen merkez köylerin seçiminde köy envanterleri kullanılmaktadır.
tanıtımı (özet) Bu aşamada CBS’nin kullanımı işi basitleştirecek nesnel kriterlere
dayandırılacaktır. Bu proje ile merkez köy kavramının da yatırımları

yönlendirmede etkili olması hedeflenmektedir
Projenin Beklenen çıktılar Mevzuatta değişiklik, köylere yapılan proje ve yardımların
Amacı yönlendirilmesinde kurum ve kuruluşlara rehberlik edecektir
İlgili kamu Nesnel yaklaşım sağlanacak, azan ve emek kaybı azaltılacak
kurumuna ve/veya
Seçilme Mevcut durum Merkez köylerin seçiminde kriterler olmasına rağmen süreç hem
gerekçesi özel, hem de yavaş işliyor. Ayrıca köye yapılacak yatırım ve
yardımlar da merkez köylerin işlerliği yok.
Projenin önemi Yatırımların yönlendirilmesinde önemi var
• Bakanlık
Projenin tarafları: bakanlık, • DPT
üniversite/kamu araştırma • İçişleri Bakanlığı
• Üniversite
102
Projenin Projenin adı Köyde yaşayanların düzenli, güvenli ve sağlıklı yapılaşmasının
Tanımı önemi konusunda bilinçlendirilmesi
Kısa bir proje Köylerde yaşayanların yapılarını nasıl güvenli ve sağlıklı
tanıtımı (özet) yapabilecekleri ve bunun önemi konusunda bilinçlendirilmesi
amacıyla eğitilmeleri
Projenin Beklenen çıktılar • Köylülerin yapılarını güvenli yapmalarının sağlanması
Amacı • Birbirleri üzerinde otokontrol geliştirmeleri
• Köylerde düzenli, güvenli ve sağlıklı yapı yapılması
İlgili kamu Köylerde kaçak yapılaşmanın önlenmesi, kamu kaynaklarının etkin
kurumuna ve/veya kullanımı (yıkım v.b. için kaynak harcanmasının önlenmesi)
Seçilme Mevcut durum Köyde yaşayanların genellikle sağlıklı ve güvenli yapılaşmanın
gerekçesi önemi konusunda bilgisi yoktur ve bu amaçla yapılan işleri
bürokrasi olarak görmektedir
Projenin önemi Kırsal mirasın korunarak gelecek nesillere aktarılması ve insanların
daha yaşanabilir, güvenli ve sağlıklı mekanlarda yaşamalarının
sağlanması gereklidir
Açıklamalar: Bakanlık yerel yönetimlerle işbirliği içinde eğitim programları
Projenin tarafları: bakanlık, düzenleyebilir. El broşürleri, afişler bastırabilir. Camilerde ve
üniversite/kamu araştırma okullarda konunun önemini açıklayan eğitimler verilebilir
birimleri, özel sektörRolleri:
müşteri, yürütücü, tedarikçi,

Projenin Projenin adı Kırsal alanlarda güneş enerjili sistemlerin kullanımına yönelik
Tanımı araştırma geliştirme projesi
Kısa bir proje Kırsal alanlarda özellikle üretimli ilgili mekanlarda, örneğin organik
tanıtımı (özet) tarım üretiminde, seralarda, besin üretimindeki pişirme
aşamalarında, enerji üretiminde v.b. güneş enerjili sistemlerin
kullanımına yönelik Ar-Ge projesidir.
Projenin Beklenen çıktılar • Yeni ve basit teknolojilerin geliştirilmesi
Amacı • Yerel üretimin arttırılması (seralar) organik besin
üretiminin güneş enerjili üretimi
• Kırsal alanlardaki enerji ihtiyaçlarının karşılanması
• Özellikle kadın köylülerin ev işlerini kolaylaştırması
paydaşlara katkısı Enerji etkin kırsal yerleşim planlaması
Seçilme Mevcut durum • Güneş enerjisinin tarım sektöründe verimli
gerekçesi kullanılamaması
• Enerji ihtiyacının orman ürünlerine kömür gibi fosil
yakıtlara dayalı olarak karşılanması
Projenin önemi Fosil yakıtlar yerine yenilenebilir enerji kaynağı olarak
güneş enerjisinin kullanılması
Açıklamalar: Müşteri: BİB
Projenin tarafları: bakanlık, Yürütücü: Üniversite (ODTÜ)
üniversite/kamu araştırma Tedarikçi: Belediyeler
birimleri, özel sektör Fonlayıcı: TÜBİTAK
103
Projenin Projenin adı GÜNEŞKÖY AR-GE PROJESİ
Tanımı Kısa bir proje Kırsal alana yönelik Güneş ve doğal enerji
tanıtımı (özet) teknolojilerinin geliştirilmesi
Ekolojik üretim ar-ge projeleri
Güneş enerjili ekolojik köy planlama modelinin
geliştirilmesi
Seçilen bir köyde uygulanması
Kırsal alanda, ekolojik tarımsal üretimin artırılması
Projenin Beklenen çıktılar Kırsal alanda Köylülerin kullanabileceği güneş projeleri
Amacı Güneş seraları, güneş ocakları, güneşle kurutma sistemleri,
güneşle besin üretimi, güneşle su üretim sistemleri, Güneş
enerjili köy evleri mimarisi, modelleri
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Köylerde enerjide dışa bağımlılık, Var olan yenilenebilir
gerekçes enerjileri kullanamaması, Güneş enerjisinden hiçbir şekilde
i yararlanamaması
Yüksek düzeyde, sağlığa zararlı emisyon üretilmesi
Projenin önemi Köylerde, küresel iklim değişikliğine neden olan sera gazı
üretiminin azaltılması
Köylerde yeni ve yenilebilir enerjilerin potansiyellerinin üretilir
hale gelmesi
Enerjide dışa bağımlılığın azaltılması,
Açıklamalar: TÜBİTAK, BİB, TAU Kırsal planlama dairesi, Üniversiteler ve
Projenin tarafları: bakanlık, yerel yönetimlerin birlikte gerçekleşebileceği bir AR-GE
üniversite/kamu araştırma projesidir
birimleri, özel sektör Müşteri: Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, TAU
Rolleri: müşteri, yürütücü, Yürütücü: Üniversite araştırma birimi (ODTÜ)
tedarikçi, fonlayıcı Tedarikçi: Güneşköy Kooperatifi
Uygulama yaklaşımları Fonlayıcı: TÜBİTAK (Öneren Doç. Dr. Çetin Göksu, ODTÜ, 3.
Grubun 5. Gruba Önerisidir.)
104
Projenin Projenin adı KÜLTÜR-KÖYÜ ARAŞTIRMA –GELİŞTİRME PROJESİ
Tanımı
Kısa bir proje Yörede, Kırsal kültürlerin bütün yönleri ile
Köylerin kendi kültürlerinden hareketle kalkınma
potansiyelinin belirlenmesi
“Kültür Köyü planlama modelinin geliştirilmesi”
Modelin seçilen bir köyde uygulanması
Projenin Beklenen çıktılar Köy kültürünün bilimsel envanteri
Amacı Eko-turizm ve köy turizmi,
Eko tarım, geleneksel tarımın canlandırılması
Ekolojik besin üretimi,
Doğal tedavi sistemleri
Kültür köyü planlama modeli geliştirilmesi
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Zengin köy kültürünün
gerekçes Projenin önemi Proje, Türkiye köylerde geçmişten gelen kültürlerin
i değerlendirilmesini, korunmasını, gelecek nesillere
aktarılmasını, köylerin kalkınmasında kullanılması, kentlerin
kimlikli ve kültürlü hale gelmesini sağlayacak, dünyaya özgün

örnekler verecek çok önemli bir projedir.
tedarikçi, fonlayıcı Tedarikçi: Ürünlü köyü İbradı Belediyesi, Antalya
Uygulama yaklaşımları Öneren: Doç. Dr. Çetin Göksu, ODTU (3. Grubun 5. Gruba
önerisidir.)
105
Grup 6 (Altyapı)
1 Kentsel alanlarda artan su ihtiyacının karşılanmasını destekleyebilecek

sürdürülebilir çözümlerin araştırılması
2 Atık su arıtımında kullanılmak üzere; az alan gerektiren, işletme kolaylığı
sağlayan yeni teknolojiler (MBR, v.b.) geliştirilmesi
4 İçme-kullanma sularındaki arseniğin giderilmesi için en uygun teknolojilerin
belirlenmesi
6 İçme suyu sistemlerinde kullanılan malzemelerden (yapı malzemeleri ve
kullanılan kimyasal maddeler) kaynaklanan sorunların tespiti ve giderilmesi
7 Su arıtma sistemlerinde membran yerine moleküller elek özellikli sentetik zeolit
plaka kullanımı projesi
106
Projenin Projenin adı Kentsel alanlarda artan su ihtiyacının karşılanmasını
Tanımı destekleyebilecek sürdürülebilir çözümlerin araştırılması
Kısa bir proje Çalışmada kentsel alanlarda artan su ihtiyacını karşılamak
tanıtımı (özet) amacıyla destek olarak kullanılabilecek kaynaklar
araştırılacaktır. Bu kapsamda; Atık suların geri kullanımını
mümkün kılacak yöntemler, Yağmur sularının uygun
sistemlerle toplanarak kullanılmasını sağlayacaklar
yöntemler araştırılacaktır.
Projenin Beklenen çıktılar Kullanılabilir su miktarının arttırılması
Amacı Arıtılmış suyun kullanımına ilişkin teknolojilerin
geliştirilmesi
Yağmur suyu toplama (sarnıç) sistemlerinin
geliştirilmesi
İlgili kamu
kurumuna Mevcut su kaynaklarının daha etkin kullanılması
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Mevcut durumda yüzeysel ve yer altı su kaynakları
gerekçesi kullanılmakta ancak bazı bölgelerde ortan ihtiyacı karşılamak
konusunda yetersiz kalmaktadır. Buna karşın yağışın olduğu
dönemlerde yağmur sularından yararlanılamamakta, boşa

gitmektedir. Atık su arıtma tesislerinde belli dereceye kadar
arıtılmış sular farklı ihtiyaçlar (tarımsal veya kentsel
alanlarda) doğrultusunda kullanım imkanı varken akıcı
ortama verilmekte dolayısıyla yararlanılamamaktadır
Projenin önemi Proje kapsamında mevcut kullanılan su kaynaklarına ibre
olarak değerlendirilebilecek alternatif seçenekler uygulamaya
geçirilebilecektir
• Bayındırlı ve İskan Bakanlığı
birimleri, özel sektör • Araştırma enstitüleri
Tedarikçi:
Rolleri: müşteri, yürütücü, • Belediyeler (yerel yönetim9
tedarikçi, fonlayıcı • Özel sektör
Fonlayıcı:
• TÜBİTAK
107
Projenin Projenin adı Atık su arıtımında kullanılmak üzere; az alan gerektiren,
Tanımı işletme kolaylığı sağlayan yeni teknolojiler (MBR, v.b.)
geliştirilmesi
Kısa bir proje Evsel atık su arıtımı amacıyla yeni teknolojilerin (MBR, v.b)
tanıtımı (özet) pilot tesis kurularak geliştirilmesi
(Membran Biyo Reaktör)
Projenin Beklenen çıktılar Tesis alan ihtiyacı
Amacı Enerji tüketimi
Verim
İşletme şartları
İlgili kamu Daha iyi arıtım seviyesine ulaşılması için uygun teknoloji
kurumuna kullanılması
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Ülkemizde mevcut evsel atık su arıtma tesisleri iyi
gerekçesi işletilememektedir ve yaklaşık 2500 adet nüfus 10.000 kişi
altında olan belediyelerin atık su arıtma tesisine ihtiyaç
duyulmaktadır. Yasal mevzuatımız gereği ve AB uyum
sürecinde kısa zamanda atık su üreten bütün belediyelerin
atık sularını arıtması gerekecektir. İşletme aşamasında
mevcut tesislerde gerek enerji maliyeti gerekse işletme
şartları nedeniyle sorunlar yaşanmakta ve harcanan
kaynaklar kötü kullanılmış olmaktadır

Projenin önemi Bu projeden elde edilen çıktılar yukarıda
bahsedilen yapılacak atık su arıtma tesisleri için kullanılacak
ve kaynak kullanımı doğru yapılmış olacaktır. Ayrıca arıtılmış
suyun geri kullanımı da sağlanmış olacaktır.Bu projenin
çıktılarının kullanımı ile ülkemizde oldukça geniş bir kullanıcı
aralığında (yaklaşım 2500 belediye) doğru seçimler
yapılmasına katkı sağlamış olacaktır. Ülkenin farklı coğrafi
yörelerinde arıtma tesislerine ihtiyaç duyulan alanlar sorun
yaratmakta olduğundan bu durumun çözümüne de katkı
sağlamış olacaktır
Açıklamalar: İller Bankası
Yerel yönetimler
Projenin tarafları: bakanlık, Dokuz Eylül Üniversitesi

108
Projenin Projenin adı Yer altı suyunun yeni yöntemlerle araştırılması
Tanımı
Kısa bir proje Ülkemizde son yıllarda giderek artış gösteren kentleşme, su
tanıtımı (özet) havzalarının yetersiz planlama sonucu sanayi ve konut
alanlarına tahsisi, tarımsal faaliyetteki yoğun gübre kullanımı,
orman yangınları sonrası bitki desenindeki değişim, ülkemiz
yıllık yağın oranının dünya ortalamasından düşük oluşu, iklim
problemleri sonucu sağlıklı su temininde giderek artan
oranda sorunlar yaşanmaktadır. Öte yandan ülkemiz yoğun
bir tektonik,, jeolojik geçmişe de sahiptir. Bu nedenlerle yer
altı jeolojisinin sağlıklı bir şekilde açıklanması su içeren
birimlerin yayılım, derinlik ve kalınlıklarının tespiti büyük
önem taşımaktadır. Mevcut tekniklerle bu donelerin
araştırılmasında ve sağlıklı sonuçlar elde edilmesinde
sorunlar yaşanması nedeniyle yeni teknolojilerin araştırılması
ve uygulamada kullanılması büyük önem arz etmektedir
Projenin Beklenen çıktılar Bu proje ile ilgili olarak yapılacak araştırmalar sonucunda yer
Amacı altı jeolojisi çok daha ayrıntılı öğrenilecek, dolayısıyla su
araştırmalarında gerek açılacak kuyu adedi, derinliği ve
gerekse açılacak kuyuların olumlu sonuç verip vermeyeceği,
alınacak su miktarı gibi hususlarda son derece sağlıklı
bilgiler elde edilebilecektir. Bu ülke ekonomisine direk yönde
pozitif etki sağlayacaktır
İlgili kamu İller Bankası, belediyeler ve dolayısıyla topluma katkısı

kurumuna olacak, zaman ve kaynak israfı önlenecektir
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Halen yer altı suyu araştırmaları genel jeoloji ve hidrojeoloji
gerekçesi ilkeleri ile jeo elektriksel yöntemlerle yapılmaktadır.
Ülkemizde yaşanan su teminindeki problemler nedeniyle
sağlıklı su temininde sıkıntılar yaşanmakta olup su
araştırmalarında hidrojeolojik tekniklere ek olarak uygulanan
mevcut jeo elektriksel yöntemler suyun kalitesi dışında su
miktarı ile ilgili kesin dönüş verememektedir. Bu nedenle
dünyada bu konuda yeni araştırmalar ve gelişmeler göz
önüne alınarak yön gösterici çalışmaların yapılması
amaçlanmaktadır
Projenin önemi Bu projenin gerçekleşmesi halinde henüz belirlenmemiş yer
altı su havzaları açıklığa çıkarılacak daha ekonomik ve daha
kısa sürede sonuca ulaşılarak ülke ekonomisine direk katkı
sağlamış olacaktır
Açıklamalar: Bayındırlı ve İskan Bakanlığı
Projenin tarafları: bakanlık, İller Bankası
üniversite/kamu araştırma Beyediyeler
birimleri, özel sektör DSİ
109
Projenin Projenin adı İçme-kullanma sularındaki arseniğin giderilmesi için en uygun
Tanımı teknolojilerin belirlenmesi
Kısa bir proje Bu projede çeşitli As giderim süreçleri ve burada kullanılan
tanıtımı (özet) malzemelerin (kimyasallar) kagulant veya / veya filtre malzemesi
ve / veya adsorbant olarak kullanım olanakları, dozajın giderime
etkisi, maliyet etkin seçimi v.b. hususlar incelenecek, sonuçların
ülkemizdeki As içeren kaynaklarda uygulanabilirliği araştırılacaktır
Projenin Beklenen çıktılar Elde edilen sonuçlar ülkemiz özelinde uygun As giderme yöntemi
Amacı ile malzemesinin belirlenmesine katkıda bulunacaktır.
İlgili kamu Proje öncelikle yerel yönetimlerin, bunu takiben İller Bankası, DSİ
kurumuna ve/veya gibi kurumların önemli bir sorununa çare bulacağı için bu
paydaşlara katkısı kurumlardan gerekli mali, gerek As çalışmalarının yapılacağı
yerlerin seçimiyle ilgili destek alınacaktır
Seçilme Mevcut durum Halihazırda gerek artan ihtiyaçlar, gerekse su kaynaklarının
gerekçesi kısıtlılığı, ayrıca ilgili standartlardaki sıkılaştırmalar, bir çok su
kaynağını As yönüyle kullanılamaz hale getirmektedir. Dolayısıyla
As içeren su kaynaklarındaki hızlı artış bir mevcut durum tespiti
olarak ortaya çıkmaktadır
Projenin önemi Bu proje ile ülkemiz koşullarına uygun maliyet etkin As arıtma
süreçleri geliştirilerek “tip” çözümler önerilebilecektir
üniversite/kamu araştırma • Üniversite (Dokuz Eylül Üniversitesi)
birimleri, özel sektör Rolleri: Tedarikçi:
müşteri, yürütücü, tedarikçi, • Özel Sektör
fonlayıcıUygulama yaklaşımları Fonlayıcı:

Projenin Projenin adı Türkiye’nin içme ve kullanma suyu tüketim alışkanlıklarının tespiti
Tanımı
Kısa bir proje Ülke genelinde içme ve kullanma suyu tüketimine ilişkin done
tanıtımı (özet) temini sonucu mevcut durumda su kullanım durumunun
haritalandırılması, içme ve kullanma suyu temini ve dağıtımı,
projeleri geliştirilirken kullanılacak su tüketim miktarlarının tespiti
Projenin Beklenen çıktılar Çalışma sonucu İller Bankası yönetmeliğinin güncellenmesi
Amacı
İlgili kamu İller Bankası
kurumuna ve/veya Devlet Su İşleri ve Belediyeler tarafından planlama ve
paydaşlara katkısı projelendirme çalışmalarında kullanılacaktır
Seçilme Mevcut durum İller Bankası tarafından geliştirilen ve ……yılında yayınlanan
Kgerekçes yönetmelik kullanılmaktadır. Mevcut su tüketimi alışkanlıkları tam
i bilinmemektedir
Projenin önemi Vatandaşlarımızın su tüketim alışkanlıklarının ortaya
konması ve yeni geliştirilecek projelerde daha güncel yaklaşımların
kullanılması proje boyutlarının seçiminde hata yapılmaması
açısından gerekli bir çalışma
Açıklamalar: Müşteri: İller Bankası, Devlet su İşleri
üniversite/kamu araştırma • İl Özel İdareleri
birimleri, özel sektör Rolleri: • Yürütücü: Dokuz Eylül Üniversitesi, İller Bankası,
müşteri, yürütücü, tedarikçi, • Devlet Su İşleri
110
Projenin Projenin adı İçme suyu sistemlerinde kullanılan malzemelerden (yapı
Tanımı malzemeleri ve kullanılan kimyasal maddeler) kaynaklanan
sorunların tespiti ve giderilmesi
Kısa bir proje (Alüminyum florür kontrolü) şartlandırma kimyasalları
tanıtımı (özet) Alüminyum sülfatın yanlış kullanımından giden sağlık
problemleri su yapılarının beton kalitelerinin yükseltilerek Al
salınımının azaltılması
Projenin Beklenen çıktılar Sağlıklı içme suyu
Amacı İlgili kamu DSİ
kurumuna Belediyeler
ve/veya Bakanlık
paydaşlara TÜBİTAK
katkısı Özel Sektör
Üniversiteler
Seçilme Mevcut durum Kullanım sularında kontrol edilemeyen Al içeriği
gerekçesi Projenin önemi İnsan sağlığı
Açıklamalar:


Projenin Projenin adı Su arıtma sistemlerinde membran yerine moleküller elek
Tanımı özellikli sentetik zeolit plaka kullanımı projesi
Kısa bir proje
tanıtımı (özet)
Projenin Beklenen çıktılar Plaka membran
Amacı
İlgili kamu TÜBİTAK
kurumuna Üniversiteler
ve/veya Özel sektör
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Organik membranların dış alımı ve pahalılık
gerekçesi
Projenin önemi Yerel kaynaklar kullanarak kimya teknolojileri ile
sentetik zeolit
Açıklamalar:
111
Grup 7 (Yapı)
4 İçme suyu ile temas eden yapı malzemelerinin zararlarını azaltacak

yöntemlerin
araştırılması
19 Performansa dayalı yapı mevzuatı oluşturulabilmesi için bina performansının

ölçümüne dönük yöntemlerin geliştirilmesi
20 Yapı sektöründeki firma ve kişilerin davranış ve çalışma metotlarının

puanlanması

Grup 8 (Yapı)
112
Ar-Ge Proje Formu 1
Projenin Projenin adı (Güneş mimarisi uygulama projesi) Güneşe uygun mimari
Tanımı tasarım oluşturma ve rehber haline getirme
Kısa bir proje Güneşi iyi tanımlayarak, PV sistemleri çift saat sistemi, doğal
tanıtımı (özet) soğutma-ısıtma yöntemleri, güneş çatıları gibi uygun
sistemleri ilk planlamada ele alarak, bundan sonraki üst
yapılanmada rehber olarak kullanılması
Projenin Beklenen çıktılar Çevre duyarlı ve yenilenebilir enerji kullanımı sağlayarak
Amacı daha az enerji tüketmek
İlgili kamu Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Güneşten yeterince faydalanılmaması
gerekçesi
Projenin önemi
Enerji Bakanlığı
Projenin tarafları: bakanlık, Üniversiteler
üniversite/kamu araştırma Özel Sektör

Ar-Ge Proje Formu 2

Projenin Projenin adı Doğal enerjilerin örgütlenmesine ve yönlendirilmesine yönelik
Tanımı proje
Kısa bir proje Kullanacağımız doğal enerjiler, belirli bir kural ve kriter
tanıtımı (özet) çerçevesinde (hesapsal ve bilimsel) çalışmalar yapılarak
projelendirilmelidir
Projenin Beklenen çıktılar Doğal enerjiyi daha etkin ve verimli kullanmak
Amacı İlgili paydaşlara Enerji Bakanlığı
katkısı BİB
Seçilme Mevcut durum Ülkemizde doğal enerjiler yeterince kullanılamıyor ve
gerekçesi yönlendirilemiyor
Projenin önemi Daha yaşanabilir yerleşim alanları oluşturmak
Açıklamalar:
113
Ar-Ge Proje Formu 3
Projenin Projenin adı Yağmur suyu, gri suyu ve siyah suyun arttırılarak kullanımını
Tanımı sağlayacak sistemlerin araştırma projesi
Kısa bir proje Tüketilen suyun az enerjili proseslerden geçirerek, az maliyetlerle
tanıtımı (özet) tekrar kullanımını sağlamak
Projenin Beklenen çıktılar Çevreyi daha az kirletmek, tükenen kaynakları (su) ömrünü
Amacı uzatmak
İlgili kamu Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
kurumuna ve/veya Yerel Yönetimler
Seçilme Mevcut durum Halen bir çok alt yapı şebekeleri aynı kanalda toplanarak geri
gerekçesi dönüşümü sağlanamamaktadır
Projenin önemi
Açıklamalar: Bayındırlı ve İskan Bakanlığı
Projenin tarafları: İçişleri Bakanlığı
Uygulama yaklaşımları Üniversiteler

Projenin Projenin adı İçme suyu ile temas eden yapı malzemelerinin zararlarını azaltacak
Tanımı yöntemlerin araştırılması
Kısa bir proje İçme suyu ile temas eden bazı yapı malzemelerinin (plastikler,
tanıtımı (özet) epoksi v.s.) düşük veya yüksek seviyede içme suyuna zararlı etkisi
olduğu bilinmektedir. Bu malzemelerin neler olduğu, içme suyu ile
temas halinde açığa çıkardıkları tehlikeli maddelerin ne seviyede
olduğunun araştırılması bu projenin konusunu oluşturmaktadır

Projenin Beklenen çıktılar Adı geçen malzemelerin ve açığa çıkardıkları tehlikeli maddelerin
Amacı net olarak belirlenmesi
İlgili kamu Bu araştırmanın DSİ ve İller Bankası’na faydalı olacağı
kurumuna ve/veya düşünülmektedir. Boru, depo, tank v.s. yapımında kullanılan
paydaşlara katkısı malzemelerin içme suyuna etkilerinin belirlenmesi projenin faydalı
olarak mütalaa edilmektedir
Seçilme Mevcut durum Halihazırda içme suyuna temas eden zararlı malzemeler geneli
gerekçesi itibariyle bilinmekle birlikte, bu sektörde kullanımı planlanan yeni
malzemelerin içme suyuna tehlikeli madde salınımları ile ilgili
detaylı çalışmalar bulunmamaktadır
Projenin önemi İçme suyu sektöründe kullanılan, içme suyu ile temas
eden malzemelerin tehlikeli madde salınımlarının belirlenmesi
Projenin tarafları: bakanlık, • DSİ Genel Müdürlüğü
üniversite/kamu araştırma • Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
Rolleri: müşteri, yürütücü, • Türk Standardları Enstitüsü
tedarikçi, fonlayıcı • Üniversitelerin ilgili bölümleri
Uygulama yaklaşımları Taraflar:
• DSİ
• BİB
• Üniversiteler
• TSE
114
Ar-Ge Proje Formu 5
Projenin Projenin adı Kendiliğinden yerleşen betonlar için ulusal tasarım rehberi
Tanımı hazırlanması
Kısa bir proje Kendiliğinden yerleşen beton (KYB) hiçbir sıkıştırma enerjisine
tanıtımı (özet) ihtiyaç duymadan kesitte tam doluluğun sağlanabildiği yüksek
performanslı / dayanımlı bir beton türüdür. KYB’nun en önemli ayırt
edici özelliği çok akıcı kıvamda olmasıdır ve özel tasarım gerektirir.
Ancak KYB’nun gerek tasarımı ve gerekse reolojik ve mekanik
özellikleri ile ilgili Türkçe doküman sıkıntısı bulunmaktadır. Bu proje
ile yerel imkanlarla üretimen KYB’ların karekterizasyon yapılacak
ve ulusal bir tasarım rehberi oluşturulacaktır
Projenin Beklenen çıktılar KYB tasarımı, genel özellikleri ve sınıflandırılması hakkında ulusal
Amacı bir tasarım rehberi hazırlanması
İlgili kamu Proje sonucunda hazırlanacak tasarım rehberi ile KYB’nun kamu
kurumuna ve/veya yapıları ve tesislerinin inşasında uygulanabilirliği artacak,
paydaşlara katkısı avantajlarından yararlanılacak ve kalite kontrolü (tortu ve
sertleşmiş halde) daha etkin yapılacaktır
Seçilme Mevcut durum Dünyada örnekleri olmasına karşın KYB hakkında (tasarımı ve
gerekçesi kalite kontrolü) ulusal düzeyde standart veya tasarımcıya rehber
niteliğinde Türkçe bir doküman bulunmamaktadır
Projenin önemi Proje ile KYB konusunda ulusal bir tasarım rehberi hazırlanmasıyla
yüksek kaliteli yapı oluşturulmasına katkı sağlanacaktır
Açıklamalar: Bakanlık
Projenin tarafları: bakanlık, Üniversite
üniversite/kamu araştırma Özel sektör (kimyasal katkı firmaları, çimento
birimleri, özel sektör üreticileri ve hazır beton firmaları)

Rolleri: müşteri, yürütücü, Bu proje kapsamında değişik üniversitelerde gerçekleştirilecek
tedarikçi, fonlayıcı laboratuar çalışmalarının sonuçları bir bilgi havuzunda toplanarak
Uygulama yaklaşımları tasarım rehberi bu bilimsel veriler ışığında hazırlanacaktır

Projenin Projenin adı Kamu ve özel yapılar bilgi sistemi
Tanımı
Kısa bir proje Ülkemizdeki yapı stokunun teknik özellikleri ile birlikte sayısal
tanıtımı (özet) olarak belirlenmesi için bir yöntem geliştirilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Ülkemizdeki kamu ve özel yapıların mevcut durumunun
Amacı belirlenmesi
İlgili kamu kurumuna Karar destek mekanizmaları ile araştırmacıların ihtiyaç
ve/veya paydaşlara duyabileceği ve şu anda hiçbir yerde toplu olanak bulunmayan
katkısı bilgilere ulaşma imkanı
Seçilme Mevcut durum Bu bilgi hiçbir kurum ve kuruluşta bu anlamda mevcut değil
gerekçesi
Projenin önemi Mevcut yapılarla ilgili verilecek kararların
kapsamının (güçlendirme, yalıtım v.b.) bilinmesi mümkün
olacak. Yine üreticiler bu bilgilere göre kendi planlamalarını
yapabilecek
Projenin tarafları: bakanlık, Üniversiteler
üniversite/kamu araştırma birimleri, Özel Sektör
özel sektör Bu proje sonucu ortaya çıkacak yöntemin uygulanabilirliği, bir
Rolleri: müşteri, yürütücü, tedarikçi, pilot uygulama ile kanıtlanıp uygulayıcı tarafların eğitimi ile
fonlayıcı devam etmeli, diğer yandan yeni yapılan binaların bilgisi de bu
Uygulama yaklaşımları sisteme otomatik olarak dahil olmalıdır
115
Ar-Ge Proje Formu 7
Projenin Projenin adı Borlu Aktif Belit Çimentosunun (TS 13353 beton yapılarda
Tanımı kullanılabilirliğinin araştırılması
Kısa bir proje Milli bir çimentonun değişik yapı tiplerinde kullanılabilirliğinin
tanıtımı (özet) araştırılması, bir bor cevheri olan kolemanitin atıkları için yeni
kullanım alanı açılması, hizmet ömrü, uzun olan Co2
emisyonu düşük olan çimentonun kullanımının
yaygınlaştırılması
Projenin Beklenen çıktılar CO2 emisyonu düşük çimento kullanımının
Amacı yaygınlaştırılması
Hizmet ömrü görece uzun beton yapılar
Şartnamelerde BAB çimentosu kullanımı için
revizyon
İlgili kamu CO2 emisyonunun düşürülmesi
kurumuna Çok daha dayanıklı, uzun ömürlü beton yapılan
ve/veya Milli bir servet olan bor cevheri kolemanitin atık olan kısmının
paydaşlara ekonomiye kazandırılması
katkısı
Seçilme Mevcut durum Mevcut durumda kullanılan çimentolarda bir ton çimento
gerekçesi üretimi için yaklaşık bir ton CO2 emisyonu olmaktadır. Ayrıca
geçirimsiz ve sülfat etkisine dayanıklı beton tasarımı için
ilave tedbirler (mineral, katkı, kimyasal katkı v.b)
gerekmektedir
Projenin önemi BAB çimentolu betonların geçirimliliği oldukça düşüktür.
Ayrıca C3A oranı %5 mertebesindedir. Çok daha sıkı ve iyi

bir mikro yapılı çimento pastası söz konusudur. Bu
avantajları yanında çimento üretimi sırasında %25 daha az
CO2 emisyonu olmaktadır. BAB çimentosunun kullanımı
hizmet ömrü uzun yapılan imal edilmesini ve bu cevheri
kolemanit atıklarının değerlendirilmesini temin edecektir
Projenin tarafları: bakanlık, BOREN
üniversite/kamu araştırma Üniversiteler
birimleri, özel sektör Kamu Araştırma Birimleri (DSİ v.b)
116
Ar-Ge Proje Formu 8
Projenin Projenin adı Ülkemiz yapı denetim sisteminin belirlenmesi
Tanımı
Kısa bir proje Ülkemizdeki ve diğer ülkelerdeki yapı denetim sistemlerinin
tanıtımı (özet) araştırılarak, (mevzuat ve bitmiş yapı örnekleri incelenerek)
ülkemize uygun yapı denetim sisteminin belirlenmesi
Projenin Beklenen çıktılar Özel ve kamu yapıları için uygulanabilir bir yapı denetim sistemi
Amacı
İlgili kamu Şeffaf, takip edilebilir, formalitelerden arınmış, fen ve sanat
kurumuna ve/veya kaidelerine uygun yapı elde edilecek ve maliyete etkisi asgari
paydaşlara katkısı düzeyde olacaktır
Seçilme Mevcut durum Kamu yapıları kendilerince
gerekçesi Özel yapılar ise 19 ilde 4708’e göre diğer illerde 3194’
e göre denetleniyor
Projenin önemi Depremsellik ve enerji verimliliği yönünden ülkemiz
şartlarına uygun çağdaş ve konforlu yapılar elde etmek. Yapı
denetim sürecinin kayıt altına alınması sorumluların belli olması
v.b.
İçişleri Bakanlığı (Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü)
üniversite/kamu araştırma TMMOB
birimleri, özel sektör TOBB
Rolleri: müşteri, yürütücü, Bu proje sonucu ortaya konacak yöntemin hayata geçmesi için
tedarikçi, fonlayıcı gerekli kanuni düzenlemelerin yapılarak yürürlüğe konulması
Uygulama yaklaşımları gerekmektedir

Ar-Ge Proje Formu 9
Projenin Projenin adı Yapı ile ilgili mevzuat araştırması
Tanımı
Kısa bir proje Yapı ile ilgili mevzuat halen bir çok kurum ve kuruluşun
tanıtımı (özet) düzenlemesi içinde dağınık olarak yer almakta olup tüm bu
unsurların belirlenerek bir araya getirilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Yapı ile ilgili hangi mevzuatta hangi bilgilerin veya hükümlerin
Amacı olduğunu belirlemek
İlgili kamu Ülkemizdeki mimar ve mühendisler ile diğer ülkelerden ülkemizde
kurumuna ve/veya iş yapacak planlar mevzuatı bir bütün olarak görecek. Bunlar
paydaşlara katkısı arasında çelişki varsa giderilecek
Seçilme Mevcut durum Mevzuat eksiklikleri ve çelişkileri bilinmiyor. Mükerrer çalışmalar
gerekçesi söz konusu
Projenin önemi Uygun yapı yapılması yönündeki mevzuat ve detay eksikliklerinin
giderilmesi
• İlgili diğer bakanlıklar
üniversite/kamu araştırma Mevzuat bir araya getirilmiş olacak ve devamının takibi için gerekli
birimleri, özel sektör görevlendirme yasaları ortaya konacak

117
Projenin Projenin adı Binaların enerji verimliliğine uygun hale getirilmesi için
Tanımı kullanılan izolasyon malzemelerinin radyoaktivitelerinin
araştırılması
Kısa bir proje “Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği”ne göre enerji
tanıtımı (özet) kimlik belgesi alacak binaların yapımında kullanılan
izolasyon malzemelerinin radyoaktiviteleri araştırılacaktır
Projenin Beklenen çıktılar Radyasyon riski düşük binalarda yaşam kalitesinin artması
Amacı
İlgili kamu Radyoaktivitesi düşük izolasyon malzemesi kullanıldığında
kurumuna binada yaşayan kişilerin sağlıklı bir ortamda yaşaması
ve/veya sağlanacaktır. Bu proje ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
paydaşlara ulusal programda üzerine düşen görevlerden birini
katkısı gerçekleştirmiş olacak ve düzenleyici rolünü ortaya koyarak
toplum gözünde prestiji artacaktır
Seçilme Mevcut durum Bu konuyla ilgili bilinen herhangi bir çalışma
gerekçesi bulunmamaktadır
Projenin önemi Gelecek nesillerin daha sağlıklı yetişmesini sağlamak
• Üniversiteler
Projenin tarafları: bakanlık, • Özel Sektör


Projenin Projenin adı (Smart Building) akıllı bina
Tanımı
Kısa bir proje Tüm bina sisteminin (elektrik, su, doğalgaz, ısıtma, soğutma
tanıtımı (özet) …) tek bir odadan takip edilmesi ve kontrol edilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Maksimum verimlilik
Amacı
İlgili kamu Öncü kuruluş olma
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Konvansiyonel binalar
gerekçesi
Projenin önemi Enerji verimliliği
Açıklamalar: • Bayındırlı ve İskan Bakanlığı
Projenin tarafları: bakanlık, • Enerji Bakanlığı
üniversite/kamu araştırma • Özel Sektör – KOBİ’ler
birimleri, özel sektör • Üniversiteler
118
Projenin Projenin adı Yaşam boyu maliyet hesaplama yöntemi
Tanımı
Kısa bir proje İhalelerde en ucuz fiyata değil (ürünün yaşam boyu maliyet
tanıtımı (özet) hesabının bilinmesi ile) en ekonomik teklif verilmesini
sağlamak
Projenin Beklenen çıktılar Kaliteyi arttırmak, uzun süreçte daha ekonomik olanı bulmak
Amacı
İlgili kamu Güven, kalite, standardın yükselmesi
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Genelde düşük fiyat tercih ediliyor
gerekçesi Projenin önemi Rekabet ve kaliteyi arttırmak
Açıklamalar: • Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
• Özel Sektör


Projenin Projenin adı Halkın inşaat projesine katkısını sağlayacak yazılım
Tanımı
Kısa bir proje Yapılacak projeye halkın görüşlerini yansıtabileceği ve halkın
tanıtımı (özet) eleştirilerinin minimize edilebileceği bir (3-B) üç boyutlu
yazılım
Projenin Beklenen çıktılar Halkın desteği ile oluşan projeler
Amacı İlgili kamu Eleştirilerin asgari hale getirileceği geniş katılımlı projeler
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Karar kamu kuruluşlarında , halkın desteği yok
gerekçesi Projenin önemi Vatandaşlarımız mevcut sisteme daha çok sahip çıkarak
kendi katkısını hissedecek
119
Projenin Projenin adı Kamera yönetim sistemi (Camera management system)
Tanımı
Kısa bir proje Binanın temelinden bitimine kadar her aşamasının kamera
tanıtımı (özet) ile internet ortamında görüntülenmesi (online) maksimum
müşteri memnuniyeti minimum risk (yapı denetim standart
ve yapı güvenlik)
Projenin Beklenen çıktılar Maksimum müşteri memnuniyeti minimum risk
Amacı
İlgili kamu Prestij, maliyet, kontrol
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Kontrol eksikliği, güvenlik ve kalite denetimi
gerekçesi
Projenin önemi İnşaatlardaki kalite ve kontrol standardını yükseltecek
Projenin tarafları: bakanlık, • Çalışma Bakanlığı
birimleri, özel sektör • Özel Kuruluşlar

Projenin Projenin adı Engellilerin yaşamını kolaylaştıran binalar
Tanımı Kısa bir proje Engelli insanların her türlü ihtiyacının karşılanabileceği
tanıtımı (özet) binalar (3-D) boyutlu olarak tasarlayabilecek yazılımlar
Projenin Beklenen çıktılar Bina bitmeden sorunları proje aşamasında çözebilmek
Amacı İlgili kamu Öncü kuruluş olmak
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum -
gerekçesi Projenin önemi Engelli vatandaşlarımıza yaşanabilir ortamlar sağlamak
• Üniversiteler
Projenin tarafları: bakanlık, • Özel Sektör

120
Projenin Projenin adı Sürdürülebilir ve park sorunsuz binalar
Tanımı Kısa bir proje Robotik araba park sistemleri geliştirerek sürdürülebilir binalara
tanıtımı (özet) adapte etmek
Projenin Beklenen çıktılar Park sorununu çözmek
Amacı paydaşlara katkısı Öncü kuruluş olmak
Seçilme Mevcut durum Konvansiyonel park sistemi
gerekçesi Projenin önemi Ülkemiz için park sorunu ciddi boyuttadır
Projenin tarafları: • Özel Sektör – KOBİ’ler
Projenin Projenin adı Sıva ve harçlardan kireç yerine alternatif çevre dostu malzemeleri
Tanımı uçucu kil, cüruf gibi malzemelerin kullanılmasının araştırılması
Kısa bir proje Kireç üretimi esnasında enerji harcanarak ve malzemenin
tanıtımı (özet) bünyesindeki CO2 uçurularak kireç üretilir. Sırada kullanılan kireç
harcın işlenebileceğini arttırır. Bu malzeme yerine uçucu kil,
dolomit, cüruf kullanılınca da aynı sonuçların elde edileceği
düşünülmektedir
Projenin Beklenen çıktılar CO2 emisyonu ve sütrenin azalması, enerji tasarımları
Amacı
paydaşlara katkısı Doğal kaynakların etkin kullanımı, katı atık yönetimi ve enerji

tasarrufu ile kurum ve ülke yararınadır
Seçilme Mevcut durum Sıvalarda kireç kullanılmakta, alternatifler kullanılmamaktadır
gerekçesi
Projenin önemi Hem uçucu kil, cüruf gibi atıkların değerlenmesi hem de kireç
üretimi esnasında harcanan enerjinin tasarruf edilmesi açısından
önemlidir
Açıklamalar: Bu malzemelerin hem kamu binalarının sıvalarında hem de diğer
Projenin tarafları: yapılarda kullanılması hem çevre hem de ekonomi açısından önem
taşımaktadır; Üniversiteler, Kamu araştırma birimleri, Özel Sektör

Projenin Projenin adı Uçucu kil, cüruf gibi atık malzemelerin yapısal olmayan yapı
Tanımı elemanı üretiminde (tuğla, briket, parke taşı, bordür) kullanımının
araştırılması
Kısa bir proje Yukarıda adı geçen maddeler ve çimentonun kullanılmasıyla farklı
tanıtımı (özet) tuğla briket, parke taşı üreterek bunların özelliklerinin belirlenmesi
ve standartlara uygunluğunun araştırılması
Projenin Beklenen çıktılar Atık yönetimine katkı sağlar, CO2 emisyonunun azaltılmasına katkı
Amacı sağlar. Çimento üretiminde kullanılan enerjiden daha az çimento
kullanımı yoluyla tasarruf sağlanabilir
paydaşlara katkısı Doğal kaynakların etkin kullanılması yoluyla, kurum ve ülke yararı
vardır
Seçilme Mevcut durum Mevcut durumda bu malzemelerin kullanılması çok fazla değildir
gerekçesi Projenin önemi Atıklar değerlenmiş olur. Atık yönetimi rahatlar. Tuğla, briket
üretiminde kullanım ile doğal kaynaklara verilen zararların
azaltılması açısından önemlidir
121
Projenin Projenin Performansa dayalı yapı mevzuatı oluşturulabilmesi için bina
Tanımı adı performansının ölçümüne dönük yöntemlerin geliştirilmesi
Kısa bir Yapı mevzuatının tarifleyici ve kısıtlayıcı değil, yapının göstermesi
proje gerekli ana performans karakteristikleri belirlenerek, bu değerlere
tanıtımı nasıl ulaşılacağını belirlemeyi, serbest bırakmak daha inovativ bir
(özet) yapı üretim sürecini sağlayacaktır. Bu performans değerlerinin
bitmiş yapılar için ölçülebilmesini sağlayacak deney metotları
geliştirilmelidir
Projenin Beklenen Yapının mekanik dayanımı, yangın emniyeti, çevre-sağlık ve hijyen
Amacı çıktılar koşulları kullanım emniyeti, gürültüyü engelleyiciliği, enerji
verimliliği, sürdürülebilirliği ve uzun ömürlülüğüne dair performans
ölçütleri ve bu ölçütlerin karşılanma oranlarının ölçüm metotları
İlgili kamu Daha özgür yapı projeleri üretmelerini teşvik için müşavir firma ve
kurumuna serbest mimar mühendisler, daha inovativ yapı malzemeleri
ve/veya geliştirmelerini teşvik için üreticiler, daha tanımlı yapı kalitesi temini
paydaşlara için yapı denetçileri ve bu yöntemleri uygulanır kılacak mevzuat
katkısı geliştirecek Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
Seçilme Mevcut Tecrübe edilmiş klasik yapım yöntemlerinin ve detaylarının
gerekçesi durum mevzuat ile öngörülmesi ve buna göre yapılıp yapılmadıklarının
denetlenmesi ile halen yapılar elde edilmektedir. Bu sebepten
daha inovativ yapı çözümleri geliştirilmemekte ve durağan bir yapı
sanayisi varlığını sürdürmektedir. Yapıların ise en az 50 yıllık
tecrübe edilme sürecine göre nihai kalitesi ortaya çıkmaktadır
Projenin Daha inovativ yapı malzemelerinin üretilmesi, buna göre değişen
önemi yapı imalat tekniklerinin geliştirilmesi proje üretim ve denetim

yöntemlerinin geliştirilmesi ile daha rekabetçi bir yapı endüstrisinin
elde edilmesi mümkün olacaktır. Böylece katma değeri yüksek bir
yapı endüstrisinin yanı sıra, performansından emin olunan yapılan
elde edilerek toplumun yaşam kalitesi arttırılacaktır
Açıklamalar: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı yapı üretim sürecini yönlendirmek
görevini üstlenmiştir. Ancak bu amaca Özel İmar Kanunu ve Tip
Projenin tarafları: İmar Yönetmeliğinin yanı sıra her biri ayrı kanunlara dayanan
bakanlık, Deprem Yönetmeliği, Yangın Yönetmeliği, Enerji Verimliliği
üniversite/kamu Yönetmeliği, Günlük Kontrol Yönetmeliği gibi diğer yapı mevzuatı
araştırma birimleri, özel da bulunmaktadır. Bu mevzuatın her biri farklı yaklaşımlar ve
sektör yöntemlere sahip olarak ve birbirleri ile tutarsızlıkları
bulunmaktadır. Ülkedeki tüm yapı mevzuatının tek bir kanun ile
Rolleri: müşteri, organize edilmesi fikri yeni değildir. Ancak bu mevzuatların
yürütücü, tedarikçi, hazırlanma yöntem ve gerekçelerin ortak noktalarının bu kanun ile
fonlayıcı öngörülmesi ise yeni bir husustur. Performansa dayalı yöntemlerin
öngörülmesi ve araştırılması ise geniş bir uzmanlık araştırma ve
Uygulama yaklaşımları deney faaliyetleri gerektirecektir. İlgili üniversite, araştırma merkezi
ve özel girişimlerin bu doğrultuda yapacakları faaliyetlerin koordine
edilmesi ve çıkan sonuçların Bakanlık tarafından mevzuat ve alt
kural standartları, teklifler v.b. gibi metinler için değerlendirmesi,
bundan sonra bu amaçla ölçüm laboratuarlarının görevlendirilmesi
gerekmektedir.
122

Projenin Projenin adı Yapı sektöründeki firma ve kişilerin davranış ve çalışma
Tanımı metotlarının puanlanması ve kıyaslanması (bencmarking)
Kısa bir proje Yapı üretim sürecindeki tasarım, imalat, denetim, malzeme
tanıtımı (özet) üretimi v.s. gibi faaliyetler birbirleri ile girdi-çıktı ilişkileri olan
yapı üretiminin kalite yönetiminde kullanılabilecek alt
süreçlerdir. Kalite yönetiminin, müşteri memnuniyeti ve
süreç yaklaşımı prensipleri bu ilişkiler çerçevesinde yapı
sektörüne uygulanabilecektir
Projenin Beklenen çıktılar Müşteri memnuniyeti ve üretimdeki tarafların kendi iç kalite
Amacı sistemleri için anlamlı ölçütlerin belirlenmesi, bunlara dair
karşılıklı puanlama kriterlerinin tespiti, toplam puanların
değerlendirilme yöntemleri
İlgili kamu Tarafların nihai ürüne odaklı çalışmaları temin edilecek, yapı
kurumuna kalitesi artacak, tarafların daha uyumlu çalışmaları ile
ve/veya anlaşmazlıkların azaltılması temin edilecek, mesleki
paydaşlara sorumluluk sigortaları için risk indirimi temin edilecektir
katkısı
Seçilme Mevcut durum Sektörel tarafların birbirlerinin çıkarını etkileyen koşumlar
gerekçesi olarak birbirlerini görmeleri projelerin sürelerini uzatmakta,
anlaşmazlıkların varlığı nihai yapı ürünün kalitesini olumsuz
etkilemekte, son kullanıcıların mağdur olması halinde
çaresiz kalmalarını doğurmaktadır

Projenin önemi Kalite yönetimi prensiplerinin yapı sektöründe kullanılması
temin edilerek müşteri memnuniyetinin benimsenmesi ile
sektörel bir dönüşüm elde edilebilecektir
Açıklamalar: Yapı üretim sürecinde rol alanların ve son kullanıcıların
Projenin tarafları: bakanlık, birbirlerini puanlaması bir yasal zorunluluk olarak Bayındırlık
üniversite/kamu araştırma ve İskan Bakanlığı tarafından öngörülür ise belirli bir süre
birimleri, özel sektör sonunda her bir aktörün notu bu aktörlerin iş ilişkilerinde
Rolleri: müşteri, yürütücü, daha yapıcı, olumlu olmalarını temin edecektir. Birlikte
tedarikçi, fonlayıcı çalışacak tarafların seçimlerini etkileyecektir. Bu yeni iş
Uygulama yaklaşımları olanakları elde etmek kadar mesleki sorumluluk sigorta
primlerinin de azalmasını temin edecektir. Sektörün daha
entegre ve endüstriyel çalışması mümkün olacaktır.
Sistemi idare edecek bağımsız bir yapının görevlendirilmesi
Bakanlık tarafından yapılır ve sistemin çalışma prensipleri
bir araştırma kurumu tarafından hazırlanır. İlgili tarafların
görüşleri ile sistem olgunlaştırılır
123

Projenin Projenin adı Kırsal kesimlerde yaşayan insanların konularında yöresel
Tanımı hafif agrega ile üretilmiş yapı elemanlarının araştırılması
Kısa bir proje Kırsal alanlarda yaşayan insanlarımızın yontulmamış kaba
tanıtımı (özet) taş ve çamur bağlayıcı malzemelerle üretim yapılarının
yağmur, deprem, v.b. felaketlerle yakılması sonucu büyük
mal ve can kayıplarına neden olmaktadır. Yöresel hafif
malzemelerin özelliklerinin incelenerek tasarlanan oranlarda
yapı elemanlarının üretilmesi ve kullanılması
Projenin Beklenen çıktılar O kesimlerde yaşayanların yaşam standartlarını
Amacı iyileştirecek, ısı izolasyonu yüksek yapıların kullanılması
enerji tüketimini azaltacak emniyetli, sağlıklı yapıların
yapılmasıyla da sağlıklı yapıların yapılmasıyla da sağlıklı
nesillerin ve doğal afetlerde daha az can ve mal kayıplarının
yaşandığı bir ortan hazırlanmış olacaktır
İlgili kamu
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Isparta Belediyesi’nin bims betondan ürettiği yapı elemanları
gerekçesi yaygın bir şekilde hem Isparta hem de çevre illerde
kullanılmaktadır
Projenin önemi • Kırsal kesimlerde yaşayan insanlara daha

konforlu yapı olanakları
• Deprem gibi doğal afetlerde daha az can ve mal
kaybı
• Mevcut kaynakların kullanılarak minimum ısıtma
giderlerinin sağlanması
Açıklamalar: • Özel sektör
Projenin tarafları: bakanlık, • Yerel yönetim
üniversite/kamu araştırma • Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
• Kırsal kesimde yaşayanlar
124

Projenin Projenin adı Katı atıkların betonda kullanılmasının araştırılması
Tanımı Kısa bir proje Deprem ömürlerini doldurmuş yapıların yıkılması veya
tanıtımı (özet) herhangi bir sebeple yıkılan yapılardan ortaya çıkan
malzemelerin sınıflandırılarak teknik özelliklerinin ortaya
konması ve bu tür malzemelere ait bir standardın
oluşturulması için verilerin oluşturulması
Projenin Beklenen çıktılar İnşaat malzemelerine ek bir kaynağın oluşturulması geri
Amacı kazanılan malzemeler ile çevre kirliliğine etkisinin
azaltılması
İlgili kamu • Belediyeler
kurumuna • Çevre Bakanlığı
ve/veya • Üniversiteler
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Yıkılan yapılardan elde edilen malzemeler bir çok şehirde
gerekçesi yol kenarlarına bırakılmakta ve çevre kirliliğine neden
olunmaktadır. Ancak gelişmiş ülkelerin bu konuda ciddi
çalışmalar ve uygulamalar yaptığı, her ne kadar uluslararası
bir standart bulunmamakta ise de bu konuda yapılacak
çalışmalarla malzeme sınıflarına göre kullanılacak olanların
sınıflandırılması yapılmış olacak. Çevreye terk edilen
malzemelerin kullanılması hem çevre hem de yeni bir

kaynağın bulunmuş olmasıyla ekonomiye kazındırılmış
olacak
Projenin önemi Agregan olarak kullanılması durumunda çevreyi kazarak
uzak mesafelerden getirilen agreganların taşıma maliyeti ve
çevreyi tahrip etme oranları azaltılmış olacak
Açıklamalar: Müşteri
• Belediyeler
birimleri, özel sektör • Kamu Araştırma Birimleri
• Yürütücü:
Rolleri: müşteri, yürütücü, • Yol stabilizasyon malzemesi
tedarikçi, fonlayıcı • Dolgu malzemesi
• Saha betonların dökümünde kullanılabilir
• Tuğla kırıkları öğütülerek puzolanik
• Çimento katkı malzemesi olarak kullanılabilir
125
Projenin Projenin adı Yeni tip moleküler beton katkıları geliştirilerek çok yüksek
Tanımı dayanımlı beton üretimi
Kısa bir proje Sterik ve iyonik güçlere sahip moleküler yapıların sentezi ile beton
tanıtımı (özet) bileşenlerinin nano ölçekte etkileşiminin en az düzeyde su
kullanarak sağlama projesi
Projenin Beklenen çıktılar Kimya – beton sanayi işbirliği imkanlarının gelişmesi
Amacı
İlgili kamu
kurumuna ve/veya
Seçilme Mevcut durum Bu tür polimerler yurtdışından temin edilmekte, mevcut
gerekçesi çimentolarla uyum sorunu yaşanmaktadır
Projenin önemi Kimya sanayi teşvikleri sayesinde yapı sektörünün ihtiyaçlarının
yerel imkanlarla sağlanması
Açıklamalar:

Projenin Projenin adı Doğal çimentolar
Tanımı
Kısa bir proje Kendiliğinden bağlayıcı özelliği olan doğal malzemelerin

tanıtımı (özet) araştırılması, mekanik ve fiziksel özelliklerinin ortaya konulması
Projenin Beklenen çıktılar Doğal malzemelerin dış etkilere karşı dayanıklı olduğu
Amacı düşünülmektedir. Bilhassa tarihi yapıların onarım ve
güçlendirilmesinde kullanılabilecektir
İlgili kamu • Kültür ve Turizm Bakanlığı
kurumuna ve/veya • Çevre Bakanlığı
Seçilme Mevcut durum Lokal uygulamalar var. Yapılan uygulamalar bilimsel alt yapıdan
gerekçesi yoksun. Fransa’da villalarda yaygın olarak bilhassa doğal
görünüm ve sağlıklı olmaları nedeniyle tercih edilmektedir
Projenin önemi • Doğal bir malzemedir
• Çevre dostu bir malzemedir
• Mevcut kaynakların kullanılarak ekonomiye
kazandırılması söz konusudur
• Tarihi yapıları orijinal malzemeleriyle takviye etmiş
olacağız
• Kültür ve Turizm Bakanlığı
üniversite/kamu araştırma • Çevre Bakanlığı
• Üniversite
126
Projenin Projenin adı Ulusal ve yeşil bina değerlendirme kriterlerinin belirlenmesi
Tanımı
Kısa bir proje Daha az enerji , su ve doğal kaynak tüketimini temin eden “yeşil”
tanıtımı (özet) yapıların ne kadar “yeşil” olduklarının değerlendirilmesi için ulusal
önceliklere göre oluşturulacak kriterlerin belirlenmesi ve yapıların
bu kıstaslara göre belgelendirilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Değerlendirme kriterleri, değerlendirme yöntemleri ve ölçüm
Amacı metotlarının belirlenmesi, değerlendirme alt yapısı için kriterlerin
tespiti
İlgili kamu Daha az kaynak tüketen yapılar “sürdürülebilir” için bir mevzuat
kurumuna ve/veya oluşturulması, sektörün bu amaç doğrultusunda örgütlenmesi,
paydaşlara katkısı temin edilmesi
Seçilme Mevcut durum Yapılar enerjinin %30’unun tüketimi, karbondioksit solunumunun
gerekçesi önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Yeşil yapılar bunları azaltacak
bir yöntem olarak tüm dünyada önem kazanmış ve bu amaçla
çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Ulusal bir yöntem ise mevcut
değildir
Projenin önemi • Yapı sektörünün yeşil yapılar üretmek için
yönlendirilmesinde bir mevzuat oluşturulması için gerekli alt yapı
oluşturulmalıdır. Ayrıca sektörün dünyada rekabet edebilmek için
bu yöntemler ile çalışması gerekmektedir
Açıklamalar: Bakanlık mevzuat yayımlar ve nihai “yeşil” yapı değerlendirmesini
Projenin tarafları: bakanlık, yapacak bir kuruluşu görevlendirir. Yapı sahipleri bu kuruluştan
üniversite/kamu araştırma alacakları belgeye göre mevzuata uyumlu hale gelirler. Yapı
birimleri, özel sektör üretimde rol alanlar ise bu yöntemler ile çalışma için gerekenleri

Rolleri: müşteri, yürütücü, görüş ve katkı olarak oluştururlar

Projenin Projenin adı Beton durabilitesi ve beton bileşenlerinin hızlandırılmış yöntemle
Tanımı irdelenmesi
Kısa bir proje Betonda durabilite riskinin (ASR-ACR-DEF-KOROZYON)
tanıtımı (özet) geleneksel yöntemler dışında hızlı netice alınabilecek deneylerle
tespit edilmesi projesi
Projenin Beklenen çıktılar • Yeni deney yöntemleri
Amacı • Doğru beton bileşenlerinin hızlı bir şekilde seçimi
İlgili kamu
kurumuna ve/veya
Seçilme Mevcut durum • Deney süreleri uzun
gerekçesi • Deneysel çalışma tamamlanmadan yapılan
imalatların hasarı sonucu ekonomik kayıp
Projenin önemi Projelerin zamanında başlaması ve ekonomik yöntemlerle riskin
giderilmesi (Lityum tuzu optimizasyonu ile )
Açıklamalar:
Projenin tarafları:
127
Projenin Projenin adı İnşaat atıklarının dönüşümü
Tanımı Kısa bir proje Yıkımlar sonrası düşen inşaat atıklarının öğütülerek gerekli
tanıtımı (özet) ayrıştırma prosedüründen sonra yeniden inşaat malzemesi
olarak kullanılması
Amacı İlgili kamu
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum İnşaat atıkları doğal ortamlara dökülmek suretiyle doğal
gerekçesi çevrenin kirletilmesine neden olmaktadır
Projenin önemi Kaynak israfının önlenmesi, geri kazanım ile doğal çevrenin
korunması
Açıklamalar: • Valilikler
üniversite/kamu araştırma • İnşaat sektörü (kamu – özel)
Rolleri: müşteri, yürütücü, Atıkların ayrıştırılması ile ilgili teknolojinin araştırılması

Projenin Projenin adı Jeopolimerlerle çevreci bağlayıcılar

Tanımı Kısa bir proje Yüksek fırın cürufların ve uçucu küllerin alkali ile
tanıtımı (özet) aktifleştirilmesi yolu ile çimentosuz bağlayıcı üretimi ve
uygulamaları MgO klinkerinin kullanılması
Projenin Beklenen çıktılar Yüksek dayanımlı ve uzun hizmet ömürlü CO2 salınımı
Amacı düşüren imalatlar
İlgili kamu
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Mevcut betonlarda CO2 salınımı yüksek durabilite riski fazla
gerekçesi Projenin önemi • Atıkların değerlendirilmesi
• CO” emisyonunun azalması
Hizmet ömrünün uzaması
Projenin tarafları: bakanlık, • Enerji Bakanlığı
birimleri, özel sektör • Özel Sektör
128
Projenin Projenin adı Gerek numune yapı üzerine yarı dinamik yatak yük
Tanımı uygulaması
Kısa bir proje Küçük ve büyük ölçekli gerçek numune yapı üzerine yatak
tanıtımı (özet) yük yükleyip hasar oluşturmak deplasman ölçümleri ile
davranış tespiti, hasarlı yapıyı onarıp tekrar yük yükleyip,
yeni durumda davranış tespit etmek
Projenin Beklenen çıktılar Depreme dayanıklı yapı tasarımı için bilgi birikimi ve yapı
Amacı davranışı tespiti
İlgili kamu
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Gerçek yapılarda uygulanan deneyler şimdilik yok
gerekçesi
Projenin önemi Depremde yapı davranışı tespiti, depreme dayanıklı yapı
tasarımı için bilgi oluşturmak
Açıklamalar:

Projenin Projenin adı Kalıp yağları (doğada çözünen)
Tanımı Kısa bir proje Petrol türevleri yerine doğada çözünen bitkisel yağlar
tanıtımı (özet) kullanılarak beton kalıp problemlerinin çözülmesi
Projenin Beklenen çıktılar Çevre güvenliği sağlayan kalıp teknolojisi
Amacı
İlgili kamu
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Petrol türevleri kullanıldığı için çevre kirliliği oluşmaktadır.
gerekçesi Beton yüzeyinde kalıcı film oluşturarak sıva yapıldığında
sorun oluşturmaktadır
Projenin önemi Petrole bağımlılık yerine doğal yağların kullanılması çevre
koruma önlemlerini azaltmaktadır
Açıklamalar:

129
Projenin Projenin adı Madencilik alanlarındaki yapılaşmalara kazı faaliyetlerinin
Tanımı etkilerinin araştırılması
Kısa bir proje Madencilik faaliyetlerinin mevcut yerleşim bölgeleri altında
tanıtımı (özet) yapılması kazı faaliyetlerinin neden olduğu tasman
nedeniyle mevcut yapı stoğunun güvenliği açısından risk
oluşturmaktadır. Bunun ülkemizdeki en önemli örneği
Zonguldak bölgesidir. Proje kapsamında Zonguldak
örneğinde kazı faaliyetleri nedeniyle oluşan tasman jeodezik
ve fotogrametrik yöntemlerle izlenecek mevcut yapıların
mühendislik özellikleri belirlenecek ve tasman nedeniyle
mevcut yapılar üzerindeki hasar seviyeleri belirlenecektir
Projenin Beklenen çıktılar Bu proje ile Zonguldak bölgesi örneğinde madencilik
Amacı faaliyetleri ile oluşan tasmanlar bölgesel olarak izlenecek ve
bölgedeki mevcut yapıların değerlendirmeleri (mevcut
dayanımı ve hasar durumu) yapılacak, tasman nedeniyle
potansiyel risk belirlenecektir
İlgili kamu Madencilik kaynaklı tasman bölgelerindeki yapılaşmanın
kurumuna mevcut durumu belirlenmiş olacaktır. Bu problemden dolayı
ve/veya oluşan ya da oluşacak olan hasarların değerlendirmesi
paydaşlara yapılabilecektir
katkısı
Seçilme Mevcut durum Konu hakkında (projeyi yapanın bildiği kadarıyla) Zonguldak
gerekçesi Karaelmas Üniversitesi’nde Zonguldak bölgesindeki
tasmanlarla ilgili projeler bulunmaktadır. Ancak araştırmaya
açık bir konu üzerinde yeterli araştırma yoktur

Projenin önemi Tasman nedeniyle oluşacak muhtemel risklerin belirlenmesi
ve önlem alınarak mevcut yapılaşmanın korunması
öngörülebilecek tasman hareketlerine ve bölgelerine göre
kentsel yapılaşmanın yönlendirilmesi mümkün olacaktır
• Üniversite v.b.
130
Projenin Projenin adı Krom VI indirgeyici
Tanımı
Kısa bir proje Klinker üretiminde oluşan krom (G)’un öğütme yardımcısı
tanıtımı (özet) kimyasallar kullanılarak giderilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Kimyasal çimento katkı maddesi üretimi ile AB normlarına
Amacı uygun çimento üretimi
İlgili kamu
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Bu amaçla kullanılan katkılar ithal edilmektedir
gerekçesi
Projenin önemi Çevre Bakanlığı 2013’de bu konu ile ilgili yönetmeliğin
ülkemizde uygulanması için gerekli teminatı vermiştir.
Dolayısı ile bu kimyasalların ülkemizde üretilebilir olması için
gerekli ar-Ge çalışmalarının desteklenmesi beklenmektedir
Açıklamalar:

Projenin Projenin adı Gençleşmiş kille hafif agrega
Tanımı
Kısa bir proje Düşük kaliteli killerin kalsinasyonu ile yapılan agregalarla
tanıtımı (özet) üretilen hafif betonların uygulama projeleri
Projenin Beklenen çıktılar Yüksek mukavemetli hafif beton üretimi, yüksek katlarda
Amacı beton yükünü azaltma imkanı depreme dayanıklı yapılar,
kesitte azalma
İlgili paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Vermikülit, pomza ve perlit gibi doğal malzemelerle yapılan
gerekçesi hafif betonlarla yeterli dayanım elde edilememektedir
Projenin önemi Genleşmiş kil kalsine edildiğinde metakaoline dönüşerek
yüzey alanı çok geniş bir agrega donesi oluşturmaktadır.
Çimento ile metakaolinik reaksiyon sonucu çok kuvvetli
bağlar oluşmaktadır. Su emmelerin normal hafif agregaya
göre çok daha az olması sayesinde kendinden yerleşen
beton yapılabilmektedir
Açıklamalar:
131
Projenin Projenin adı Yenilenebilir enerji kaynak entegreli binalar
Tanımı
Kısa bir proje Enerji kaynaklarının (güneş, rüzgar, termal, hidro, biomas, dalga.
tanıtımı (özet) V.s.) binaya en uygun halinin bina inşası öncesi simülasyon ile
tespit edilmesi ve projeye entegrasyonu
Projenin Beklenen çıktılar Enerji verimliliği
Amacı katkısı Sürdürülebilir ve sıfır emisyonlu yapılar
Seçilme Mevcut durum Konvansiyonel az da olsa enerji verimli yapılar

gerekçesi
Projenin önemi Bir öncü olması, proje aşamasında en uygun çözümün bulunması
Açıklamalar: Projenin tarafları Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
Uygulama yaklaşımları Enerji Bakanlığı Çevre Bakanlığı TÜBİTAK Özel sektör

Projenin adı Yapı malzemelerindeki radyoaktivitelerin araştırılması
Kısa bir proje Yapı malzemelerinde doğal olarak var olan radyum, toryum ve
tanıtımı (özet) potasyum aktivite konsantrasyonunun bilinmesi, insan sağlığına
olan mümkün radyolojik risklerin değerlendirilmesi, radyolojik
açıdan riskli olan malzemelerin kullanılmasının sınırlandırılması ve
bu malzemeler ile ilgili standartların geliştirilmesi açısından çok
önemlidir
Projenin Beklenen çıktılar Yapı malzemelerindeki radyoaktiviteye ilişkin veri tabanı, ulusal
Amacı standart veya mevzuat
İlgili kamu Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK); akredite olmuş

kurumuna ve/veya laboratuarlarda yapı malzemelerindeki radyoaktivitenin ölçülmesi
paydaşlara katkısı ve veri tabanının oluşturulması ve bu malzemelerdeki
radyonüklitlerden kaynaklanan ilave gama dozunun
değerlendirilmesi
• Türk Standardları Enstitüsü (TSE); yapı
malzemelerindeki radyoaktivitenin sınırlandırılması ile ilgili
standart hazırlaması
• Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (BİB); yapı
malzemelerindeki radyoaktiviteyle ilgili mevzuatın
geliştirilmesi
Seçilme Mevcut durum • TAEK tarafından bazı yapı malzemelerinde
gerekçesi (Türkiye’de üretilen çimento ve katkı hammaddeleri, ponza)
radyoaktiviteyle ilişkin olarak yapılan çalışma sonucunda
elde edilen veriler
• Yapı malzeme yönetmeliğinin “Temel Gerekler”
bölümünde yüksek radyoaktivite içeren malzemelerin
kullanılmamasına yönelik ifadenin bulunması
Projenin önemi Çalışmanın sonucunda elde edilen verileri ilgili kurum ve kuruluşlar
ile paylaşarak yapı malzemeleri ile ilgili standartların
hazırlanmasında doğru ve güvenilir bilgi oluşturulması, bireylerin
yapı malzemelerinden aldığı ilave etkin radyasyon dozunun
belirlenmesi Türkiye geneline yapılacak aynı tür çalışmalar için
hem donanım hem de bilgi açısından alt yapı sağlamaktır
Açıklamalar: Yürütücü: TAEK TSE Müşteri ve Fonlayıcı: BİB, Üniversiteler
132
Projenin Projenin adı Türkiye radon haritasının çıkartılması
Tanımı Kısa bir proje Radon gaz olması nedeniyle kapalı ortamlara sızabilmekte
tanıtımı (özet) ve solunum yolu ile vücudumuza girerek iç ışınlanmaya
katkıda bulunmakta ve akciğer kanser riskini
arttırabilmektedir. Bireylerin çevresel radyoaktiviteden dolayı
aldığı etkin dozun yaklaşık %40 (1.2 m Sv) radon
oluşturmaktadır. Radonun kaynağının bina temelindeki
toprak, kaya ve binanın yapımında kullanılan yapı
malzemeleri oluşturmaktadır. Bu açıdan yerel, bölgesel ve
ülke genelinde radon haritasının çıkartılması ileriye dönük
mevzuat ve standart oluşturulmasında büyük önem arz
etmektedir
Projenin Beklenen çıktılar Kapalı ortamlardaki radon gazının aktivite
Amacı konsantrasyonuna ilişkin ulusal veri tabanının, mevzuat
veya standartların uygulanabilmesi
İlgili kamu • Türkiye Atom Enerjisi Kurum (TAEK), tarafından
kurumuna kapalı ortamlardaki radon gazının aktivite
ve/veya konsantrasyonunu aktif ve pasif (iz detektörleri)
paydaşlara teknikler kullanılarak ölçülecektir
katkısı • Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (BİB), tarafından
ilgili mevzuat ve standartta yer alan sınır değerlerinin
(yeni binalar için 200 Bq/m3, eski binalar için 400
Bq/m3) uygulanabilirliği sağlanacaktır

Seçilme Mevcut durum • TAEK tarafından bazı illerde, binalarda yapılan
gerekçesi radon ölçümleri sonucunda çıkartılan veriler
• TAEK radyasyon Güvenliği Mevzuatı
• TSE standardının olması
Projenin önemi Kamu sağlığı açısından kapalı ortamlarda radon gazının
kontrol edilmesi, sınır değerleri aşan eski binalara yönelik
radon aktivite değişimini azaltacak önlemlerin (havalandırma
sıklığı, temeli ile toprak ile binanın izolasyonu, duvarlardaki
çatlakların kapatılması, v.b.) alınması
Açıklamalar: Müşteri ve Fonlayıcı:
Projenin tarafları: bakanlık, • Üniversiteler
• TAEK
133
Ar-Ge Proje Formu 1
Projenin Projenin adı Yapı malzemeleri standartları, yangın yönetmeliği ile Bayındırlık
Tanımı Bakanlığı teknik şartname ve yönetmeliklerin uyumlaştırılması
Kısa bir proje TSE ve EN yapı malzemeleri ile Bayındırlık Bakanlığı teknik
tanıtımı (özet) şartnameleri ve yönetmelikleri arasındaki uyumsuzluklar
uygulamada ihtilaflara ve haksız rekabete neden olmaktadır
Projenin Beklenen çıktılar Teknik şartnameler ve TSE ve EN standartları arasında uyum
Amacı
İlgili kamu Haksız rekabetin ve ihtilafların önlenmesi amaca daha uygun yeni
kurumuna ve/veya malzemelerin geliştirilebilmesi
Seçilme Mevcut durum Şartnamelerin yapı malzemeleri standartları ile uyumsuzluğu
gerekçesi
Projenin önemi Gereksiz ihtilaflar önlenecektir.
Binanın özelliklerine uygun malzemeler geliştirilmesinin önünü
açacaktır
Projenin tarafları: bakanlık, • Yapı Malzemeleri
üniversite/kamu araştırma • Sivil Toplum Örgütleri (sanayi temsilcileri)
Ar-Ge Proje Formu 2

Projenin Projenin adı Yapıların deprem sonrası güç kaybının ölçümlenerek yapının
Tanımı kullanılabilirliğinin tespiti ve kalan ömrünün hesaplanması
Kısa bir proje Proje kapsamında deprem etkisine maruz kalan bir binada oluşan
tanıtımı (özet) güç kaybının belirlenecek modelleme yöntemiyle belirlenmesi
Projenin Beklenen çıktılar Ortaya konulacak modelleme ile binada deprem sonrası oluşan
Amacı hasardan yola çıkarak güç kaybının hesaplanması
İlgili kamu Deprem sonrası bina stokunun genel durumunun envanter
kurumuna ve/veya çalışmasına dönüştürülmesi kolaylaşacaktır
Seçilme Mevcut durum Mevcut durumda konu ile ilgili bir yöntem söz konusu değildir.
gerekçesi Deprem sonrası hasar tespiti yapılarak binaların durumuna karar
verilmektedir
Projenin önemi Projenin gerçekleşmesi durumunda depreme maruz kalan
binalarda güç kaybı tespit edilerek binanın kalan ömrü
hesaplanabilecektir. Bu yöntem ile tespit edilen bina ömrü dikkate
alınarak yapılacak takviye ve güçlendirme (şayet gerekli ise)
sistemine karar verilebilecektir
• Üniversiteler
Projenin tarafları: bakanlık, • İnşaat malzemeleri konusunda faaliyet gösteren
üniversite/kamu araştırma STK’lar rolleri yürütücü olacak
134
Ar-Ge Proje Formu 3
Projenin Projenin adı Bayındırlık Bakanlığı’nca envanter ve varlık yönetimi modeli
Kısa bir proje Bayındırlık Bakanlığı’nda mevcut envanteri (kamusal yapı –
tanıtımı (özet) tesislerde) nasıl takip edildiğinin araştırılması ve eksiklikleri
giderici yeni bir model önerilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Mevcut envanter takip sisteminin eksiklerinin
Amacı listelenmesi
Önerilen varlık yönetimi modeli
Önerilen modelin pilot proje uygulama sonuçları
İlgili kamu Bakım – onarım aşamasında gerekli olan
kurumuna bilgilere hızlı erişim
ve/veya Güncellenmiş bilgiye (varlık bilgisi) hızlı erişimden dolayı
paydaşlara maliyet azalımı
katkısı
Seçilme Mevcut durum İşlemlerin etkili olmayan yöntemlerle sürdürülmesi
gerekçesi Projenin önemi
Açıklamalar:
Rolleri:

Ar-Ge Proje Formu 4
Projenin Projenin adı Binalarda ısı yalıtımı
Tanımı Kısa bir proje TS.825 binalarda ısı yalıtımı standart ve yönetmeliğinin
tanıtımı (özet) uygulamaları “pilot bir uygulama” ile karşılaştırılmalıdır
Projenin Beklenen çıktılar Gerçek ve hesaplanan ısıl yüklerin karşılaştırılarak
Amacı standardın revizyon gerektiren noktalarının tespiti
İlgili kamu Ülkenin iklim bölgelerine uygun olarak standardın revizyonu
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Bölge daha sıkı izolasyon düzeyinde
gerekçesi Projenin önemi Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki (soğuk iklim
bölgelerinde) projelerde 5 yılda bir milyar ABD doları kazanç
sağlanabilir (enerji tasarrufu)
Açıklamalar: TOKİ’nin mevcut bloklarında yalıtılmış ve yalıtılmamış veya
Projenin tarafları: daha iyi yalıtılmış yıllık ısıl yüksel ölçülerek (aylık tablolar
Uygulama yaklaşımları halinde değerlendirilerek) değerlendirilecek
135
Projenin Projenin adı Optimum (ses) yalıtımlı duvar seçilmesine yönelik model
Kısa bir proje Mimarların ellerindeki yapı malzemeleriyle, gürültü kontrol
tanıtımı (özet) yönetmeliği doğrultusunda istenilen ses düzeyine ulaşmak için
yapmaları (kullanmaları) gereken detaylı simüle edecek model
geliştirilmesi
Projenin Beklenen çıktılar • Simülasyon programı
Amacı • Farklı ürünlerle ve kalınlıklarla Rw değeri elde
edebilme (program yardımıyla)
İlgili kamu Proje aşamasında iç-dış duvar malzeme seçimi ile kalınlığını
kurumuna ve/veya yönetmeliğin belirlediği ihtiyaç doğrultusunda hazırlanması ve
paydaşlara katkısı denetim birimlerinin işinin de kolaylaşması
Seçilme Mevcut durum Hali hazırda bir modelleme mevcut değil. Her bir detay için ölçüm
gerekçesi yapılarak sonuç alınması gerekiyor
Projenin önemi Mimarların karmaşık program ve / veya hesaplamalarla uğraşması
yerine basit yöntemlerle ses yalıtım değeri hesabını geliştirilen
model yardımıyla elde edebiliyor olması, konudaki bilinci ve
kullanımı arttıracaktır
• Bakanlık
birimleri, özel sektör • Özel sektör
Tedarikçi – Fonlayıcı:
tedarikçi, fonlayıcı • TÜBİTAK
Uygulama yaklaşımları • Özel sektör

(Not: Bu konu doktora tez konusudur)
Ar-Ge Proje Formu 6
Projenin Projenin adı Yapı eleman ve malzemelerinin bilgisayar destekli takip yöntemleri
Tanımı ile üretim-montaj süreçlerinde takip edilmesi
Kısa bir proje Yapı üretim sürecinde kullanılan eleman ve malzemelerin üretim-
tanıtımı (özet) montaj kullanım süreçlerinde kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu
sayede hangi malzemenin ne oranda hangi süre aralığında
kullanıldığı ve bina kulanım sürecinde ne tip arızalar verdiği
anlaşılabilecektir
Projenin Beklenen çıktılar • Yapı malzemeleri ürün takip ve işletme platformu (bilgi
Amacı sistemi)
• Sistematik bir yapı malzemeleri sınıflandırma sistemi
İlgili kamu Bu sistemin inşaat şantiyelerinde ve bina kullanım süreçlerinde
kurumuna ve/veya uygulanması projelerin daha etkili bir şekilde yönetilmesini
paydaşlara katkısı sağlayacaktır
Seçilme Mevcut durum Mevcut durumda herhangi bir proje takip sistemi yoktur
gerekçesi
Projenin önemi Proje önerisi sayesinde inşaat ve kullanım süreleri daha etkili bir
hale getirilecektir
Projenin tarafları: Yürütücü: Ortadoğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü
136
Ar-Ge Proje Formu 7
Projenin Projenin adı Bina bilgi modelleri yardımıyla proje kontrol ve onay
Tanımı mekanizması geliştirilmesi
Kısa bir proje Geleneksel olarak uygulanan proje kontrolünde iki boyutlu
tanıtımı (özet) çizimler (plan, kesit, cephe) ilgili kurumlararası (Bayındırlık
Bakanlığı, Mimarlar Odası, Meslek Odaları, belediyeler)
kişiler tarafından el ve göz ile kontrol edilmektedir. Bilgi
teknolojilerindeki son gelişmeler ise bina bilgi modellerini
ortaya çıkarmıştır. Projelerin BBM yardımıyla otomatik
olarak internet üzerinden kontrol edilmesi sektördeki bir çok
problemi ortadan kaldıracaktır
Projenin Beklenen çıktılar Projelerin otomatik kontrolünü sağlayacak bilgi
Amacı sistemi
Sektörle ilgili kural ve mevzuatlara ulaşılabilecek
internet altyapısı
Sektörün bina bilgi modelleri konusunda
eğitilmesini sağlayacak eğitim programları
İlgili kamu ABD, Singapur, Norveç, Avustralya gibi ülkelerde
kurumuna kullanılmaya başlanan bu sistem inşaat sektörünü gelecek
ve/veya yüzyıllara taşıyacak bir vizyonun parçasıdır. Problemlerin
paydaşlara inşaat sahasından önce bilgisayar ortamında çözülmesi
katkısı sektörü çok rahatlatacaktır. BB modellerine dayanan bu
vizyon da ilk adımdır
Seçilme Mevcut durum Şu anki onay mekanizması iki boyutlu çizimlerin kontrol
gerekçesi edilmesi ile olmaktadır. İnsan gücüne dayanan bu süreç

kotalara ve suistimale açıktır
Projenin önemi Proje inşaat sektörüne gelecek çağa taşıyacak bir vizyonun
parçasıdır. Yukarıda belirtilen gelişmiş bir çok ülkede
uygulanan bu proje sayesinde problemler inşaat sahası
yerine daha önce bilgisayar ortamında çözülecek bu da para
ve zaman kazancı olarak ülkeye geri dönecektir
birimleri, özel sektör • Ortadoğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü
Rolleri: müşteri, yürütücü, • İlgili Diğer Paydaşlar:
tedarikçi, fonlayıcı • Meslek Örgütleri (Mimar, Mühendis Odaları)
137
Ar-Ge Proje Formu 8
Projenin Projenin adı Çok yüksek mukavemetli betonun yapılarda kullanımına yönelik
Tanımı olarak gerekli Standart ve yönetmelik adaptasyonu yapılması
Kısa bir proje Proje kapsamında, ilgili standart olan TS 500 içerdiği maksimum,
tanıtımı (özet) beton sınıfı olan C50’nin üzerindeki beton sınıflarında (C100’e
kadar) da tasarım yapılıp uygulamanın gerçekleştirilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Daha yüksek dayanımlı betonun yapılarda kullanımı ile dayanım
Amacı ve dayanıklılığı yüksek yapıların üretilmesi söz konusu olacaktır
İlgili kamu Binalarda dayanımın yanı sıra önemli olan dayanıklılık konusunda
kurumuna ve/veya da önemli bir aşama kaydedilmiş olacaktır
Seçilme Mevcut durum Mevcut durumda ihtiyaç halinde C50 sınıfının üzerinde betonlar
gerekçesi için yabancı ülke standartlarına göre tasarım yapılmaktadır
Projenin önemi Günümüzde gelişen teknoloji ile beton sınıflarının da yüksek
kullanılması gereği oluşmaktadır. Çok yüksek mukavemetli beton
kullanımıyla daha dayanıklı binaların tasarlanması ve üretimi söz
konusu olacaktır
Üniversite
Projenin tarafları: bakanlık, Özel sektör
üniversite/kamu araştırma Kamu araştırma birimleri
birimleri, özel sektör Özel sektör
Ar-Ge Proje Formu 9

Projenin Projenin adı Prefabrike yapı elemanlarının bağlantı detaylarının irdelenmesi ve
Tanımı deprem şartnamelerine uygun detayların oluşturularak
standartlaştırılması
Kısa bir proje Proje kapsamında prefabrike binalarda uygulanan bağlantı
tanıtımı (özet) detayları irdelenecek ve yapılan deneylerle performansları tespit
edilecektir
Projenin Beklenen çıktılar Proje sonunda prefabrike yapılarda depreme dayanıklı bağlantı
Amacı detayları ve uygulama kuralları belirlenecektir
İlgili kamu Prefabrike yapılarda bağlantı detayları standartlaştırılacak. Bu
kurumuna ve/veya kapsamda binaların denetimi ve emniyet tespiti kolaylaşacaktır
Seçilme Mevcut durum Mevcut durumda uygulayıcı firmalar kendi geliştirdikleri bağlantı
gerekçesi detaylarını kullanmaktadır. Bu çalışma ile kullanılmakta olan
detayların performansı tespit edilmiş olacaktır
Projenin önemi Özellikle deprem kuşağında olan ülkemizde yapılan
prefabrike yapıların deprem güvenliğinin sağlanması açısından
proje önemlidir
üniversite/kamu araştırma Özel sektör ve bu kapsamda üretici birlikleri projenin
birimleri, özel sektör taraflarıdır
138
Projenin Projenin adı Beton ve inşaat atıklarının geri dönüşümünün sağlanarak yeniden
Tanımı beton ana girdisi olarak kullanımının sağlanması
Kısa bir proje Proje kapsamında beton ve inşaat atıklarının kırılıp yeniden
tanıtımı (özet) agrega haline getirilmesi ve üretimlerde yeniden kullanılması
irdelenecektir. Bu kapsamda alınacak sonuçlar doğrultusunda ilgili
standartlar “geri dönüşüm agrega” kullanımı konusunda
uyumlaştırılacaktır
Projenin Beklenen çıktılar Geri dönüşüm agreganın beton üretiminde yeniden kullanımı
Amacı standart ve yönetmelikler kapsamında kullanılabilecektir
İlgili kamu Atıkların yeniden değerlendirilmesi ile çevrenin korunması, enerji
kurumuna ve/veya tasarrufu ve doğanın daha az zarar görmesi gibi kazanımlar söz
paydaşlara katkısı konusudur
Seçilme Mevcut durum Mevcut durumda konunun yaygın kullanımı yoktur. Proje
gerekçesi gerçekleştirildiği takdirde yasal bazda uygulama söz konusu
olacaktır
Projenin önemi Proje ile birlikte, atıkların değerlendirilmesi ve yeniden ekonomiye
kazandırılması söz konusu olacaktır. Çevre kirliliğinin azaltılması
ve enerji tasarrufu da projenin yan çıktılarıdır
Projenin tarafları: bakanlık, • Bakanlık
birimleri, özel sektör • Özel sektör kuruluşları


Projenin Projenin adı Performansa dayalı bina sertifikasyon sistemi önerilmesi
Tanımı
Kısa bir proje Binalar için performansa dayalı bir sertifikasyon sistemi ihtiyacı
tanıtımı (özet) vardır. Bu sistem deprem, ısı, mimar, kalite v.b. gibi bir çok boyutu
kapsayan bir sistem olmalı. Şu andaki belirli alanlara ait tek
boyutlu olmamalıdır
Projenin Beklenen çıktılar Bina sertifikasyon sistemi
Amacı Kurallar ve değerlendiricilerin belirlenmesi
İlgili kamu Türkiye’deki binalara yönelik bir kalite sistemi belirlenmesi, müşteri
kurumuna ve/veya ve ilgili taraflara yönelik düzenleyici bir sistem oluşturulması
Seçilme Mevcut durum Şu an tek taraflı bir inceleme (örneğin sadece deprem veya ısı
gerekçesi transferi için yapılmaktadır)
Projenin önemi Proje taraflarına yönelik bir sistem önerisi ve bina
seçme kuralı önerir
birimleri, özel sektör • ODTÜ
139
Projenin Projenin adı Çok yüksek mukavemetli betonun yapılarda kullanımına yönelik
Tanımı olarak gerekli Standart ve yönetmelik adaptasyonu yapılması
Kısa bir proje Proje kapsamında, ilgili standart olan TS 500 içerdiği maksimum,
tanıtımı (özet) beton sınıfı olan C50’nin üzerindeki beton sınıflarında (C100’e
kadar) da tasarım yapılıp uygulamanın gerçekleştirilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Daha yüksek dayanımlı betonun yapılarda kullanımı ile dayanım
Amacı ve dayanıklılığı yüksek yapıların üretilmesi söz konusu olacaktır
İlgili kamu Binalarda dayanımın yanı sıra önemli olan dayanıklılık konusunda
kurumuna ve/veya da önemli bir aşama kaydedilmiş olacaktır
Seçilme Mevcut durum Mevcut durumda ihtiyaç halinde C50 sınıfının üzerinde betonlar
gerekçesi için yabancı ülke standartlarına göre tasarım yapılmaktadır
Projenin önemi Günümüzde gelişen teknoloji ile beton sınıflarının da yüksek
kullanılması gereği oluşmaktadır. Çok yüksek mukavemetli beton
kullanımıyla daha dayanıklı binaların tasarlanması ve üretimi söz
konusu olacaktır
üniversite/kamu araştırma • Özel sektör
birimleri, özel sektör • Kamu araştırma birimleri

Projenin Projenin adı Tüm binalardaki baca envanterinin çıkarılması
Tanımı
Kısa bir proje Tüm binalardaki baca envanterinin çıkarılarak bölgelere göre
tanıtımı (özet) “baca periyodik bakımı” yapacak bacacı eğitimlerinin
programlanması sağlanacak
Projenin Beklenen çıktılar Bacacı mesleği için yerleştirilecek ve bölgelere göre gerekli
Amacı personel ihtiyacını belirleyerek eğitim bölgeleri oluşturulacak
İlgili kamu Acil bakımı gerektirecek öncelikli yapılar tespit edilebilecek.
kurumuna ve/veya Periyodik bakım takibi tek merkezden yapılacak, bacacı mesleğine
paydaşlara katkısı sahip kişilerin yetiştirilmesi zamanlaması yapılabilecek
Seçilme Mevcut durum Hiçbir kayıtlı bilgiye ulaşılmıyor. Periyodik bakım ve takipleri genel
gerekçesi olarak yok
Projenin önemi İnsanlarımızın CO zehirlenmesinin önüne
geçebilecek enerji tasarrufu sağlanabilecek, bina – cihaz ömürleri
uzayarak çevreye salınan zararlı gazlar – emisyonlar azalacaktır
Açıklamalar: Bu tür envanter bina ile ilgili tüm birimlere de uygulanabilir. Bu
Projenin tarafları: bakanlık, toplanan bilgiler ile ileriye dönük yatırım projeleri de geliştirilebilir
üniversite/kamu araştırma Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
birimleri, özel sektör Çevre ve Orman Bakanlığı
140
Projenin Projenin adı Haksız rekabetin önlenmesi projesi
Tanımı
Kısa bir proje Sürekliliği olan kurumsal şirketlerin teşvik edilmesi
tanıtımı (özet)
Projenin Beklenen çıktılar Ürün kalitesinin arttırılması
Amacı
İlgili kamu Uzun ömürlü ürün kullanımı
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Yetersiz teknik kontroller, kalitenin düşmesi
gerekçesi
Projenin önemi
Projenin tarafları: bakanlık, • Özel sektör

Projenin Projenin adı Performansa dayalı yapı mevzuatı
Tanımı
Kısa bir proje Malzeme performansında ulusal değerlerin oluşturulması
tanıtımı (özet)
Projenin Beklenen çıktılar Tasarım girdileri amacına uygun ürün tasarımları
Amacı
İlgili kamu
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum CE işareti kalite gibi algılanmakta
gerekçesi
Projenin önemi Milli menfaat sağlaması
Projenin tarafları: bakanlık, • Özel sektör
141
Projenin Projenin adı Binalarda enerji verimliliği finansman modelleri ve teşvik
Tanımı modelleri
Kısa bir proje İlk yatırım maliyeti yüksek olan enerji verimli binalara
tanıtımı (özet) finansman gücü olmaması nedeniyle yatırım teşviki
sağlanması
Projenin Beklenen çıktılar Enerji verimli ve çevre dostu binaların arttırılması
Amacı
İlgili kamu Enerji bakımından dışa bağımlı olan Türkiye’nin enerjiyi
kurumuna daha verimli kullanarak dışa bağımlılığının ve cari açığının
ve/veya azaltılması
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Gerek mevcut yapı stoğunda gerekse yeni yapılarda enerji
gerekçesi verimliliğinin düşüklüğü ve eksikliği
Projenin önemi Tamamen dışa bağımlı olan ve artarak büyüyen enerji
giderlerinin azalması
• Bakanlıklar
Projenin tarafları: bakanlık, • İnşaat malzemesi sanayicileri
üniversite/kamu araştırma • Müteahhitler
birimleri, özel sektör • Mimar, müşavirler
• Türkiye Bankalar Birliği
Rolleri: müşteri, yürütücü, Roller:
tedarikçi, fonlayıcı Yürütücü:
• Müteahhitler
Uygulama yaklaşımları • Tedarikçi:
• İnşaat malzemesi sanayicileri
Fonlayıcı:
• Maliye Bakanlığı
• Finansman Modeli Yürütücüsü:
• Türkiye Bankalar Birliği
Koordinasyon:
• Bayındırlık Bakanlığı
• Enerji Bakanlığı
Yürütücü:
• Mimar ve Müşavirler
• Bakanlıklar:
• Başbakanlık
• Enerji Bakanlığı
• Maliye Bakanlığı
142
Projenin Projenin adı Yağış yoğunluğunun yüksek olduğu bölgelerde bahçe çatı
Tanımı tasarımının yaygınlaştırılması
Kısa bir proje Yağışlı bölgelerde yağış sonrası at yapı problemlerinin önlenmesi,
tanıtımı (özet) sel baskınlarının azaltılması için yağışın çatılarda toplanarak
kademeli olarak atık su hattına verilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Fazla su miktarının çatılarda tutulması, ısı yükünün azalması,
Amacı azalan yeşil alanların metropollerde çatılarda sağlanması
İlgili kamu Çatı bitki örtüsünün gelişmesi
kurumuna ve/veya Yeni iş sahalarının yaratılması
Seçilme Mevcut durum Fazla yağışlı bölgelerde sel baskını, çatı su yalıtım problemleri,
gerekçesi azalan yeşil alan, şehir merkezlerinde sıcaklık artışı
Projenin önemi Ekolojiye denge getirmesi
Açıklamalar: Şehir planlamacılar
Mimarlar
Projenin tarafları: bakanlık, Peyzaj mimarları
üniversite/kamu araştırma Yalıtım ürünü üretici ve satıcıları
birimleri, özel sektör Konut sahipleri


Projenin Projenin adı Pasif evlere (enerji tasarrufu yapılara) yönlenme
Tanımı
Kısa bir proje Kendi enerjisini üreten, üretemese bile enerji kullanımının
tanıtımı (özet) minimum düzeyde olduğu yapılara teşvik
Projenin Beklenen çıktılar tasarrufu (yakıt-elektrik gibi) doğal kaynakların
Amacı korunması
Çevreye / doğaya saygı / zararın azaltılması
İlgili kamu Ülke kaynaklarına katkı, dış devletlerden alınan enerji
kurumuna ve/veya kaynaklarından tasarruf
Seçilme Mevcut durum Henüz uygulamada yok, sadece terim olarak literatürde yer alıyor
gerekçesi
Projenin önemi
Açıklamalar:


143
Projenin Projenin adı Konforlu iç iklim şartlarının oluşturulması
Tanımı
Kısa bir proje Planlama aşamasından, malzeme seçimine kadar her aşamada
tanıtımı (özet) konfor (ısı-ses-nem) sağlayacak yapıların oluşturulması için
minimum şartların belirlenmesi ve bunun yönetmeliklerle zorunlu
hale getirilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Sağlıklı şartlarda yaşam kalitesi
Amacı
İlgili kamu
kurumuna ve/veya
gerekçesi
Projenin önemi
Açıklamalar:



Projenin Projenin adı Prefabrik yapı elemanlarının montaj ve nakil yöntemlerinin

Kısa bir proje Mevcut prefabrik yapı eleman montaj ve nakil aşamalarında gerekli
tanıtımı (özet) bilgi akışının nasıl sağlandığının araştırılması yeni bir bilgi akış
sisteminin önlenmesi
Projenin Beklenen çıktılar • Mevcut bilgi akış sisteminin eksiklikleri
Amacı • Önerilen yeni bilgi akış sistemi
• Bir pilot projede uygulanması
İlgili kamu Daha hızlı ve güncel bilgiye erişim
kurumuna ve/veya
Seçilme Mevcut durum Etkin olmayan bilgi ulaşım yönetim sonucu oluşan artan maliyetler
gerekçesi
Projenin önemi Proje gerçekleştiğinde prefabrike yapıların hangi aşamada olduğu
belirlenebilecek, maliyetler azaltılacaktır
Açıklamalar:


144
Projenin Projenin adı Bilgisayar ortamında bina tasarımına getirilecek standartlar ile
Tanımı disiplinler arası koordinasyon sağlanmasına yönelik bir çalışma
Kısa bir proje Bina bilgi modellerine dayalı bir koordinasyon platformu
tanıtımı (özet) geliştirilmesi ve Türkiye’de uygulanan projelerde bu yönteme
dayalı proje yönetiminin hayata geçirilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Bilgi transferini kolaylaştırıcı veri standartlarının Türk inşaat
Amacı sektöründe hizmet veren şirketler tarafından tanınarak
uygulanması
İlgili kamu Hızlı bilgiye erişim, yüklenici, idare ve taşeronlar arası bilgi
kurumuna ve/veya transferinin hızlanması, düşük maliyet, yüksel collaboration
Seçilme Mevcut durum Hızlandırılmış süreç, hızlı proje teslimi
gerekçesi
Projenin önemi
Açıklamalar:

Projenin Projenin adı Geçici veya kalıcı olarak inşa edilen yapılarak dair yapım işlerinin
Tanımı bütünlüğüne yönelik ortak bir üst mevzuatın oluşturulması
Kısa bir proje Yapı malzemeleri yönetmeliğinin kapsamında ele alınan 6 temel

tanıtımı (özet) gerek esas alınarak tüm mevzuatların üzerine bir düzenleme
hazırlanması inşaat işlerinin projelendirilmesinden uygulanmasına
kadar olan süreçleri de kapsayacak şekilde kanunun oluşturulması
yapının teknik gereksinimleri ayrı bir kanunla oluşturulması
Projenin Beklenen çıktılar • Yeni yapı kanunu
Amacı • İmar kanunu
İlgili kamu Sorumlulukların tanımlanmış ve kamu kurumlarının yetki çatışması
kurumuna ve/veya engellenmiş olacaktır
Seçilme Mevcut durum Yangın yönetmeliği, ısı yalıtım yönetmeliği çevresel gürültünün
gerekçesi denetimi ve yönetimi yönetmeliği v.b. yapı işlerini teknik
performansını etkileyen düzenlemeler farklı ve bakanlıklar
tarafından oluşturulmuştur ve birbiri ile uyumlu değildir.
Sorumluluklar karışmaktadır
Projenin önemi Yapıya dair tüm unsurların birbiri ile uyumlu olması, yaşam
alanlarının konfor ve kalitesinin artmasına katkıda bulunması,
sorumluluk karmaşasının ortadan kalkması güvenli, enerji verimli,
güvenli yapılaşmanın temini
üniversite/kamu araştırma • Meslek odaları
birimleri, özel sektör • STK
Rolleri: müşteri, yürütücü, • Sektörel dernekler
tedarikçi, fonlayıcı • Sigorta kuruluşları
Uygulama yaklaşımları • Yapı ve denetim kuruluşları
145
Projenin Projenin adı Daha hafif yapı malzemelerinin araştırılması, dolgu
Tanımı elemanları ve taşıyıcı maddeler
Kısa bir proje Bina yükünü azaltmak ve ısı yalıtımını iyileştirmek amacıyla
tanıtımı (özet) hafif yapı malzemelerinin üretilmesi
Projenin Beklenen çıktılar Ürünlerin standartlarda beklenen değerleri koruyarak daha
Amacı hafif olarak üretilmesi
İlgili kamu Depreme dayanıklı yapıların yapılması bina yükünün
kurumuna azalması ve malzemelerin cinsine göre ısı, iletkenlik
ve/veya değerinin düşürülmesi
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Ürünlerle ilgili standartlar mevcut
gerekçesi Projenin önemi Binaların yükünde azalmanın olması, ısı yalıtım değerinin
düşürülmesi ile enerji maliyetlerinin azalması
Açıklamalar:

Projenin Projenin adı Yangına dayanıklı modüler, ekonomik, ince baca şaftlarının
Kısa bir proje Bacaların etrafına örülecek ve yangın standartlarını
tanıtımı (özet) karşılayabilecek fazla yer kaplamayan ekonomik ürün
geliştirme
Projenin Beklenen çıktılar Yapıdan yer tasarrufu sağlanması, mekanik şaft içine
Amacı yerleştirilen bacalarla diğer mekanik tesisat ürünleri
arasında yalıtım sağlanması
İlgili kamu
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
gerekçesi Projenin önemi
Açıklamalar:

146
Projenin Projenin adı Yapı malzeme yönetmeliğinin uygulanabilmesi için baca
Tanımı laboratuarının kurulması, akredite edilmesi
Kısa bir proje Bacalarda CE işaretlemesinde önemli olan ısı ve yangın
tanıtımı (özet) laboratuarlarının standartların tarif ettiği şekilde akredite
olabilecek, denetimlerde bu laboratuar kullanılabilecek
Projenin Beklenen çıktılar Denetlemelerde firma ürünlerinin tarafsız akredite bir
Amacı laboratuar yokluğundan dolayı numuneler alınamıyor,
yaptırımlar uygulanamıyor
İlgili kamu
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
gerekçesi
Projenin önemi
Açıklamalar:



Projenin Projenin adı Biokütle malzeme araştırması
Tanımı Kısa bir proje Enerji politikaları çerçevesinde Türkiye’de kalorifik değeri
tanıtımı (özet) yüksek malzemelerin araştırılması
Amacı
İlgili kamu
kurumuna
ve/veya
paydaşlara
katkısı
gerekçesi
Projenin önemi
Açıklamalar:
147
Grup 9 (Afet)
2 Orta ve Doğu Karadeniz bölgesinde (pilot il için) akma tipi kütle hareketlerinin
enken uyarı sistemi ile takibi ve tahmini
4 Türkiye heyelan duyarlılık haritalarının hazırlanmasında uydu ve GIS

teknolojilerinin kullanılması
5 Çığ tehlike haritalarının hazırlanmasında uzaktan algılama tekniklerinin
kullanımının araştırılması
6 Yerleşim birimlerini tehdit eden jeomedikal afetlerin araştırılması,

sınıflandırılması ve alınabilecek önlemlerin belirlenmesi
7 Ege çöküntü bölgesinde küresel iklim değişimine bağlı olarak gelişen yüzey
yenilmelerinin ve mekanizmalarının araştırılması
8 Kuzey Anadolu fay sistemi, Doğu Anadolu fay sistemi ve Ege çöküntü bölgeleri
yüzey faylanması tehlike zonlarının (tampon bölge) belirlenmesi ve Türkiye yüzey
faylanması tehlike zonu yasası.


belirlenmesi
148
Projenin Projenin adı Türkiye’de çığ tahmini ve erken uyarı sisteminin kurulması
Tanımı
Kısa bir proje Çığ tahmini için gerekli meteorolojik verilerin toplanması, kar
tanıtımı (özet) profillerinin yapılması ve bu verilerin bir araya getirilmesi ile bir
model oluşturulmasıdır. Bu model gelen her yeni veri ile kendini
kalibre eden bir model olup aynı, zamanda coğrafik tabanlı
olacaktır. İstasyonlar yoluyla veri toplanmasının yanında kış ayları
boyunca kar örtüsünden profil alınması ve büro çalışması temel
aşamalardır. Sistemin bir pilot alanda uygulamaya konulması
planlanmaktadır.
Projenin Beklenen çıktılar Çığ tahmini bültenleri, çığ zararlarını, kayıpları azaltmak
Amacı
İlgili kamu Çığ zararlarını azaltma, çığ nedenli ekonomik kayıpları en aza
kurumuna ve/veya indirme, dağlık alanların meteorolojik karakterini ortaya koyma
Seçilme Mevcut durum Böyle bir sistem ülkemizde yoktur. Dünyada İsviçre, İtalya, ABD
gerekçesi v.b. ülkelerde olup, algoritmaları bize uymamakta olup, yeni
algoritma geliştirilecektir
Projenin önemi Dağlık alanlarda yaşayan ve çalışan insanların sayısının fazla
olması, kış turizmi potansiyelinin her yıl artması karayollarını
etkileyen ağların artması, altyapı ve zararların artması projeyi
gerekli kılmaktadır
Açıklamalar: Yürütücü: BİB – Afet İşleri Genel Müdürlüğü
Projenin tarafları: Destekleyici: Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü
Uygulama yaklaşımları Fonlayıcı: TÜBİTAK

• Üniversiteler
• Fizikçi, matematikçi içeren özel firmalar

Projenin Projenin adı Orta ve Doğu Karadeniz bölgesinde (pilot il için) akma tipi kütle
Tanımı hareketlerinin enken uyarı sistemi ile takibi ve tahmini
Kısa bir proje Bölgeden seçilen pilot alanların çığ, heyelan, su baskını, çamur-
tanıtımı (özet) moloz akması gibi kütle hareketlerinin yaşandığı alanlar tespit
edilerek, bu alanlara ait hava fotosu, uydu görüntüsü, sayısal
analiz modellerini kullanarak analiz etmek, potansiyel alanları
belirlemek ve bu hareketleri engelleyerek önlemlerin alınması
amaçlanmakta
Projenin Beklenen çıktılar Afet riskinin tespiti ve afetin önlenmesi, sonuçların planlama
Amacı aşamasında kullanılarak afet risklerinin en aza indirgenmesi
İlgili kamu Afet İşleri Genel Müdürlüğü ile;
kurumuna ve/veya . Devlet Meteoroloji İşleri
paydaşlara katkısı . Üniversiteler
. Özel sektör
Seçilme Mevcut durum Ülkemizde şiddetli yağışlar hariç bir hiçbir afet için erken uyarı
gerekçesi sistemi, deprem hariç rasat-izleme sistemi yoktur
Projenin önemi Erken uyarı ve tahmin sistemleri ile afet risklerini, can-mal
kayıplarını en aza indirgeyen sistemlerin oluşturulmasının
sağlanması
Açıklamalar: • AİGM Meteoroloji MTA Üniversiteler
149
Projenin Projenin adı Türkiye deprem erken uyarı ve acil müdahale sistemleri
Tanımı
Kısa bir proje Depremlerin yıkıcı dalgaları belirlenip gelmeden doğalgaz, elektrik,
tanıtımı (özet) hareketli cihazların durdurularak can ve mal kayıplarını en aza
indirgemek
Projenin Beklenen çıktılar Can kayıplarını, yaralı sayısını en aza indirmek, yangınları ve
Amacı kazaları önleyerek ekonomik zararları azaltmak
İlgili kamu BİB
kurumuna ve/veya Valilikler
paydaşlara katkısı Afet Yönetim Merkezleri
Belediyeler
Seçilme Mevcut durum Sadece İstanbul’da bulunan erken uyarı sisteminin tüm Türkiye
gerekçesi için yeterli olmaması
Projenin önemi Ülkenin en önemli can ve mal kayıpları depremler sonucu
olmaktadır. Bunun azaltılmasının en iyi yolu erken uyarı
sistemlerinin hayata geçirilmesidir
Açıklamalar: Projenin Tarafları: Bakanlık, Valilik, Kriz merkezleri, Afet yardım
merkezleridir
Projenin tarafları: bakanlık, Erken uyarı sistemi algoritmaları, üniversiteler tarafından
üniversite/kamu araştırma geliştirilerek hibrid sistemlerle depremlerin yeri ve büyüklükleri
birimleri, özel sektör acilen belirlenerek yıkıcı dalgalar gelmeden enerji sistemleri
kesilir. Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Kandilli Rasathanesi, ivme
Rolleri: müşteri, yürütücü, ölçer, deprem istasyonları bu projede kullanılmalı, bunlara ilave ek
tedarikçi, fonlayıcı ivme ölçer ve sismometreler kurulmalıdır. Çıkış sinyalleri ise ilgili
kuruluşlar ve sanayi tesisleri tarafından kullanılarak can ve mal
Uygulama yaklaşımları kayıpları en aza indirgenir.

Projenin Projenin adı Türkiye heyelan duyarlılık haritalarının hazırlanmasında uydu ve
Tanımı GIS teknolojilerinin kullanılması
Kısa bir proje Heyelan verilerinin toplanarak, bölgesel ve ulusal ölçekte heyelan
tanıtımı (özet) duyarlılık haritalarının üretilmesidir. Gelecekte heyelanların
meydana geleceği olası alanlar belirlenerek duyarlılık haritalarının
oluşturulması, planlamalar için yönlendirici olarak kullanılması
Projenin Beklenen çıktılar 1/100.000 ölçekli heyelan duyarlılık haritaları
Amacı oluşturulacak
Heyelan bilgi sistemi oluşturulacak, veriler yerel
yetkililerle paylaşılacak, afet risklerinin en aza indirilmesi
amaçlanmaktadır
İlgili kamu MTA
kurumuna ve/veya Üniversiteler
paydaşlara katkısı Özel sektör
Seçilme Mevcut durum Ülkemizde 1/1.800.000 ölçekli deprem bölgeleri haritası hariç,
gerekçesi diğer afet tehlike haritası yoktur
Projenin önemi Ulusal heyelan duyarlılık – tehlike risk haritasının
tamamlanması olanağını sağlayacaktır (1/25.000 – 100.000
Açıklamalar:
150
Projenin Projenin adı Çığ tehlike haritalarının hazırlanmasında uzaktan algılama
Tanımı tekniklerinin kullanımının araştırılması
Kısa bir proje Ülkemizde 38 il sınırı içinde çığ tehlikesi bulunması sebebiyle çığ
tanıtımı (özet) haritalarının en kısa zamanda yapılması amacıyla uzaktan
algılama tekniklerinin kullanılması ve yöntem ortaya konulması
Projenin Beklenen çıktılar Çığ tehlike haritaları (1/25.000 ölçekli) ortaya koyma zamanını
Amacı kısaltması
İlgili kamu Çığ tehlikesi bulunan alanların belli olması kış aylarında illerdeki
kurumuna ve/veya çığ afet gruplarının odaklanacakları alanlara yardımcı olacak, ilgili
paydaşlara katkısı kurumların tedbirli hareket etmemesine yardım edecek çığ riski
haritalarının oluşturulması yolunu açacak
Seçilme Mevcut durum Halen haritalar büroda hava foto yorumu arazi çalışması ve
gerekçesi burada her iki çalışmanın konsolide edilmesi şeklinde yavaş ve
uzun yolla yapılmakta
Projenin önemi Çığ önlemi yapılarının yapılabilmesi çığ afet sigortacılığının
geliştirilebilmesi, afet zararlarının azaltılabilmesi için yapılması
gereken telem çalışmadır
Açıklamalar: Yürütücü- Müşteri:
• BİB – Afet İşleri Genel Müdürlüğü
üniversite/kamu araştırma • Vatandaşlar
birimleri, özel sektör Tedarikçi:
tedarikçi, fonlayıcı • Üniversiteler (analizler aşamasında)
Uygulama yaklaşımları Fonlayıcı:

• TÜBİTAK

Projenin Projenin adı Yerleşim birimlerini tehdit eden jeomedikal afetlerin araştırılması,
Tanımı sınıflandırılması ve alınabilecek önlemlerin belirlenmesi
Kısa bir proje Ülkemizde bilinen afet olaylarının dışında jeomedikal afetlerin
tanıtımı (özet) insanlar üzerindeki etkilerinin (kansere neden olan volkanik
kökenli mineraller, zehirli gaz çıkışları v.b.) oluşturulması
Projenin Beklenen çıktılar Söz konusu afetlerin sınıflandırılması, etkilerinin boyutlarının
Amacı belirlenmesi
İlgili kamu Yerleşim alanlarının belirlenmesinde irdelenmesi gereken başlıklar
kurumuna ve/veya içerisinde değerlendirilmesi
Seçilme Mevcut durum Konu ile ilgili olarak sorunlara çözüm getiren yasal bir mevzuat
gerekçesi bulunmamaktadır
Projenin önemi Jeomedikal afetlerden etkilenen insanların tahliyesi
ve yeni yerleşim alanlarına yerleştirilmesi
Açıklamalar: Afet İşleri Genel Müdürlüğü
MTA
Projenin tarafları: bakanlık, Meteoroloji Genel Müdürlüğü
üniversite/kamu araştırma Sağlık Bakanlığı
151
Projenin Projenin adı Ege çöküntü bölgesinde küresel iklim değişimine bağlı olarak
Tanımı gelişen yüzey yenilmelerinin ve mekanizmalarının araştırılması
Kısa bir proje
tanıtımı (özet)
Amacı
İlgili kamu
kurumuna ve/veya
gerekçesi
Projenin önemi
Açıklamalar:

Projenin Projenin adı Kuzey Anadolu fay sistemi, Doğu Anadolu fay sistemi ve Ege
Tanımı çöküntü bölgeleri yüzey faylanması tehlike zonlarının (tampon
bölge) belirlenmesi ve Türkiye yüzey faylanması tehlike zonu
yasası.
Kısa bir proje Kafs, Dafs ve EÇB’deki diri fayları 1/25.000 ölçekli olarak
tanıtımı (özet) haritalanacak, 1/5000 ve 1/1000 ölçekte yüzey faylanması zon

genişlikleri belirlenecek eski depremlerin sıklık aralıkları
saptanarak, yüzey faylanmalarından ileri gelen riskler en aza
indirgenecek, yerleşim alanları, kentler ve büyük metropoller
içerisinden geçen deprem üreten diri fayları etrafında güvenli
çekme mesafeleri oluşturularak sağlıklı, kent planları oluşturulacak
Amacı
İlgili kamu
kurumuna ve/veya
Seçilme Mevcut durum Yüzey faylanması tehlike zonları ile ilgili politika, standart ve
gerekçesi kriterleri içeren “Türkiye Yüzey Faylanması” diri faylar konusunda
uzman olmayan kurum ve kuruluşlar tarafından bu çalışmalar
yapılmakta ve diri olmayan faylar yapılaşmaya yasaklanmakta, diri
faylar etrafında ise keyfi çökme mesafeleri (50, 100, 200, 400 m9
belirlenerek insanlar mağdur edilmektedir. Yanlış kararlar
nedeniyle bu konuda hukuksal davalar başlamaktadır
Projenin önemi Tehlike zonları yararı adı altında bir yasal sürecin
hayata geçirilmesi sağlanacak, yüzen faylanmalarından ileri gelen
risk bölgeleri yapılaşma ve ikamete yasaklanarak yerleşim ve
yapılaşma güvenliği sağlanacaktır
Açıklamalar: BİB – Afet İşleri Genel Müdürlüğü
Projenin tarafları: MTE
Uygulama yaklaşımları A.Ü
H.Ü
152
Projenin Projenin adı Ege ve Akdeniz kıyıları boyunca eski tsunami izlernin araştırılması
Tanımı
Kısa bir proje Ege ve Akdeniz kıyıları boyunca olmuş tsunami bölgelerinde
tanıtımı (özet) poleosismolojik araştıralar yaparak ve uygun tsunami
simülasyonar yaparak tsunami girişim alanlarını belirlemek ve kıyı
bölgelerindeki yerleşim ve yapılaşma güvenliğini sağlamak
Amacı
Seçilme Mevcut durum Tsunami ile ilgili araştırmalar ülkemizde henüz çok sınırlı olup,
gerekçesi eski tsunami izleri ile ilgili çalışmalar hemen hemen mevcut
değildir
Projenin önemi
Açıklamalar:

Projenin Projenin adı Tarihi yapıların güvenlik tespiti ve güçlendirilmesi projesi
Tanımı
Kısa bir proje Tarihi yapılar bakımından en zengin ülkelerden biri olan
tanıtımı (özet) yurdumuzda bu yapıların afetler karşısında güvenliklerin tespiti ve
bu yapıların güçlendirilmesi ile ilgili çalışmalar yok denecek kadar
azdır. Bu proje ile güvenlik ve güçlendirme yöntemleri oluşturarak
bilgi birikimi sağlamak
Projenin Beklenen çıktılar Tarihi yapıların güvenlik tespiti ile ilgili yöntemler geliştirmek tarihi

Amacı yapıların yapıya zarar vermeden güçlendirilmesi ve
entegrasyonunun yapılmasının sağlanması
İlgili kamu Kültür ve Turizm Bakanlığı’na, kültür varlıklarını koruma ve bizden
kurumuna ve/veya sonraki kuşaklara sağlıklı şekilde aktarılması imkanı sağlayacak
Seçilme Mevcut durum Tarihi yapılarla ilgili restorasyonlar mirasında mevcut durum ve
gerekçesi restorasyonun yapıya etkisi tartışılmadığı için yapılan
restorasyonlar tarihi yapıya zarar verecek şekilde oluyor
Projenin önemi Kültür varlıklarının çeşitliliği ve önemi ülkenin
zenginliğinin göstergesidir. Bu tip yapıların afetlerden
etkilenmesinin en aza indirilmesi ile gelecek kuşaklara sağlıklı
şekilde aktarılması sağlanacaktır
Projenin tarafları: bakanlık, Kültür ve Turizm Bakanlığı
üniversite/kamu araştırma Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
birimleri, özel sektör Üniversiteler (Mimari restorasyon malzeme, inşaat, jeoloji)
Rolleri: müşteri, yürütücü, Özel sektör (kimyasal malzeme üreticileri)
tedarikçi, fonlayıcı Üniversite Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
Uygulama yaklaşımları Müşteri: Kültür ve Turizm Bakanlığı
Fonlayıcı: Kültür ve Turizm Bakanlığı
Uygulama Yaklaşımları:
Deneysel çalışmalar ile yöntemler geliştirmek, yapıya zarar
vermeyen güçlendirme teknikleri geliştirmek
153
Projenin Projenin adı Ülkemizdeki çığ önlem yapılarının tasarımında kullanılacak
Tanımı hesap esaslarının belirlenmesi
Kısa bir proje Dünyada örnekleri ve uygulamaları bulunan çığ önlem
tanıtımı (özet) yapılarının gerçekleştirilmesi için ülkemiz koşullarına ve veri
tabanına bağlı olarak deprem etkisini de içeren (dünyada
bu husus dikkate alınmıyor) hesaplama esaslarını belirleyip,
kılavuz oluşturmak
Projenin Beklenen çıktılar Yapı türlerini ortaya koymak bunlara ait hesap esaslarını
Amacı belirlemek ve kılavuz haline getirmek
İlgili kamu Çığ önlem yapıları ülkemiz için tamamen yeni bir sektör
kurumuna olup, yapacak ve yaptıracakların izleyeceği yolu
ve/veya gösterecektir
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Ülkemizde bulunan bazı çığ önlem yapı örnekleri
gerekçesi projelendirmeden kaynaklanan sorunlara sahiptir. Bu
anlamda sorunları giderecek bir çalışma yoktur. Tamamen
yurtdışına bağımlılık vardır
Projenin önemi Ülkemize özgü çığ önlem yapıları projelendirme esaslarını
hesap detaylarını izlenecek yolu belirleme, sektöre girecek
firmalara ve kamu kuruluşlarına izleyecekleri kılavuzu
ortaya koymak yapılarda deprem etkisini azaltmak önem
arz eden hususlardır
Açıklamalar: Müşteri
Afet İşleri Genel Müdürlüğü
•
Projenin tarafları: bakanlık, Destekleyici:
üniversite/kamu araştırma • TÜBİTAK
birimleri, özel sektör • Yapı Malzemeleri Enstitüsü
Fonlayıcı:
Rolleri: müşteri, yürütücü, • İnşaat Mühendisleri Odası
tedarikçi, fonlayıcı • Üniversiteler
• TÜBİTAK
154
Grup 10 (Eğitim)

4 Yerel yönetimlerde fen ve imar işlemlerinde çalışan personelin eğitim
ihtiyacının tespiti ve buna yönelik eğitim tekniklerinin araştırılması,
geliştirilmesi projesi
155
Projenin Projenin adı “Bacacı” eğitim müfredatının yapılması
Tanımı
Kısa bir proje Bacacı, yakında Resmi Gazete’de^tanımlanacak yeni
tanıtımı (özet) meslektir. Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından
oluşturulan bu mesleğe ait henüz bir eğitim kurumu ve
eğitim müfredatı yok
Projenin Beklenen çıktılar Bacacı seviye 3 ve 4 seviye olarak iki ayrı sertifikalandırma
Amacı yapılacak. Seviye 3 montajı gerçekleştirilecek, seviye 4
periyodik bakımları yapacaktır
İlgili kamu Türkiye’deki elim CO zehirlenmelerden meydana gelen
kurumuna kazaları azaltacak enerji verimini arttıracak, yeni istihdam
ve/veya yaratacaktır
paydaşlara
katkısı
Seçilme Mevcut durum Bacacı diye bir meslek yok. Baca montajları eğitimsiz kişiler
gerekçesi tarafından yapılmakta. Periyodik bakımı yapılabilecek
eğitimli eleman yok
Projenin önemi Türkiye genelinde çalışacaklar insan ve çevre sağlığını ön
planda tutarak enerji verimliliğini de yükseltecek periyodik
bakımları yapacaklardır
Açıklamalar: Proje Tarafları:
Projenin tarafları: bakanlık, • Çevre ve Orman Bakanlığı
üniversite/kamu araştırma BACADER
•
birimleri, özel sektör • GAZBİR
• MYK
Rolleri: müşteri, yürütücü, Roller - Müşteri:
tedarikçi, fonlayıcı Bayındırlık Bakanlığı imar yönetmeliklerinde
“Bacacı” meslek sertifikalı kişiler tarafından montajı
Uygulama yaklaşımları yapılmasını isteyecek. Çevre ve Orman Bakanlığı periyodik
bakım için yetkilendirilecek kişilerin Bacacı sertifikasına
sahip olmasını isteyecek
Yürütücü:
• BACADER olabilir
156
Ar-Ge Proje Formu 2
Projenin Projenin adı Etkilenebilirlikleri yüksek bireyler (kadınlar, çocuklar,
Tanımı engelliler) için uygun afet eğitim materyallerinin hazırlanması
ve afet eğitimine yönelik tekniklerin geliştirilmesi.
Kısa bir proje Kadınlar, çocuklar ve engellilerin afetlere karşı direnç
tanıtımı (özet) kazanmaları amacıyla pratik yöntemler, öncelikler ve temel
esasların oluşturulması.
Projenin Beklenen çıktılar • Eğitim kitapçığı hazırlanması
Amacı • Eğitim materyalleri (kadınlar, çocuklar, engelliler
için) hazırlanması
• Geliştirilecek eğitim teknikleri için klavuz
oluşturulması
İlgili kamu Projenin amaçları:
kurumuna • Cinsiyete duyarlı afet eğitimi hazırlamak
ve/veya • Eğitim yoluyla kadın ve çocukların afet bilincini
paydaşlara artırmak
katkısı • Etkili ve yeterli eğitim materyalleri hazırlamak
• Farklı engelli gruplar için afet eğitim teknikleri
geliştirmek.
Seçilme Mevcut durum Afet İşleri Genel Müdürlüğü (AFEM) vasıtasıyla afet
gerekçesi eğitimlerini sürdürmektedir. Ancak bu proje ile ilk kez zarar
görebilirlikleri yüksek gruplara yönelik etkin eğitim teknikleri
geliştirilecek ve verilen eğitimlerin daha sağlıklı yapılması
sağlanacaktır. Bu projenin çıktıları tüm halka fayda

sağlayacak ve AFEM bu proje ile daha önce ulaşamadığı
kitlelere ulaşabilecek yeni modüller geliştirecektir.
Projenin önemi Afet risk yönetim politikaları, planları, karar verme süreçleri
ve eğitim materyalleri, bireylerdeki farklılıklar da göz önünde
bulundurularak yapılması son derece önemlidir. Zarar
görebilirlikleri yüksek bireyler için eğitim ve öğretim
olanaklarının bu proje ile sağlanabileceği düşünülebilir.
Açıklamalar: • Afet İşleri Genel Müdürlüğü – Avrupa Doğal
Afetler Eğitim Merkezi (AFEM) – (yürütücü-müşteri)
Projenin tarafları: bakanlık, • Kocaeli Üniversitesi (yürütücü)
üniversite/kamu araştırma • SHÇEK (müşteri)
birimleri, özel sektör • Acil Destek Vakfı (tedarikçi)
Rolleri: müşteri, yürütücü, • Kadın Hareketi derneği (tedarikçi)
157
Projenin Projenin adı Kentlilik bilincinin oluşturulmasında yetişkinlere yönelik eğitim
Tanımı yöntem ve tekniklerinin geliştirilmesi
Kısa bir proje Kentlerin sunduğu sosyal ve kültürel olanakların farkında olan ve
tanıtımı (özet) faydalanan, yaşadığı kentle ilgili yerel yönetimlerin almış olduğu
kararlara duyarlı bir kentlilik bilincinin oluşturulması amacıyla
eğitim yöntem ve teknikleri geliştirilerek hedef kitlede dönüşüm
sağlanması amaçlanmaktadır.
Projenin Beklenen çıktılar Yaşanılan kentin olumluluklarına farkındalık yaratacak broşürlerin
Amacı hazırlanması, kentteki günübirlik yaşamın kolaylaştırılmasıyla ilgili
haberlerin medyada yayımlanabilecek hale getirilmesi.
İlgili kamu Sosyal ve kültürel yapının güçlendirilmesinde ve kentlilik bilincinin
kurumuna ve/veya geliştirilmesinde önderlik yapılması
Seçilme Mevcut durum Bu alanda yetişkinlere yönelik herhangi bir eğitim ve çalışma
gerekçesi bulunmamaktadır.
Projenin önemi Proje kırdan kente yaşana yoğun göçler sonucu kente uyum
sağlamakta zorluk çeken ve kentli olma bilincinden mahrum kalan
büyük bir kesimin kent yaşamına entegre edilmesi açısından
önem taşımaktadır.
Açıklamalar: • Bayındırlık ve İskan Bakanlığı- (yürütücü-müşteri)
Projenin tarafları: • Kocaeli Üniversitesi (yürütücü)
Uygulama yaklaşımları • Belediyeler (müşteri)
• Sivil Toplum Örgütleri (tedarikçi)

Projenin Projenin adı Yerel yönetimlerde fen ve imar işlemlerinde çalışan personelin
Tanımı eğitim ihtiyacının tespiti ve buna yönelik eğitim tekniklerinin
araştırılması, geliştirilmesi projesi
Kısa bir proje Hazırlanacak test ve anketlerle belirlenecek eğitim ihtiyacının
tanıtımı (özet) karşılanmasına yönelik eğitim teknik, yöntemlerinin araştırılması
ve geliştirilmesi sağlanacaktır.
Projenin Beklenen çıktılar Belirlenecek (ihtiyaç duyulan) eğitim konuları
Amacı Geliştirilecek eğitim teknikleri sayısı
İlgili kamu Yerel yönetimlerin kurumsal kapasitelerinin arttırılması yoluyla
kurumuna ve/veya halka verilen / verilecek hizmetin niteliği ve niceliği artacaktır.
Seçilme Mevcut durum Halen yaklaşık 2500 yerel yönetimde (belediye, özel idare) görev
gerekçesi yapan teknik personelin nitelik ve niceliği bilinmemektedir.
Projenin önemi Yerel yönetimler vasıtasıyla halka doğrudan verilen hizmetin
kalitesinin artması, halkın devlete, yerel yönetime güven
duygusunun artmasına yol açacaktır.
Açıklamalar: • Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (yürütücü-müşteri)
Projenin tarafları: bakanlık, • İçişleri Bakanlığı (müşteri)
üniversite/kamu araştırma • Yerel Yönetimler (müşteri)
birimleri, özel sektör • Kamu Araştırma Birimleri (tedarikçi)
Rolleri: müşteri, yürütücü, • Üniversiteler (tedarikçi)
tedarikçi, fonlayıcı • Meslek Odaları (tedarikçi)
158
EKLER
Ortak Akıl Toplantısı
** Katılımcı listesi alfabetik sıra ile verilmiştir
Katılımcı Listesi **
Grup
No Adı Soyadı Kurum / Kuruluş - Görev
NO
1 A. Atakan YİĞİT BİB - Yapı İşleri Genel Müdürlüğü - İnşaat Mühendisi 7
2 Abdullah AKSU Yapı Denetim Kuruluşları Derneği - Proje Denetçisi 8
TAEK Sarayköy Nükleer Araştırma Merkezi - Ar-Ge Birimi Daire
3 Dr. Abdullah ZARARSIZ Başkanı - Fizik Müh.
7
4 Ahmet DEMİRCAN BİB - Strateji Geliştirme Başakanlığı - Daire Başkanı 5
5 Akif ERİKAN BİB - Makine Mühendisi 7
6 Dr. Ali Murat TANYER ODTÜ - Öğretim Üyesi 8
ODE Yalıtım San. Tic. A.Ş. - Ar-Ge Sorumlusu İş Geliştirme
7 Ayhan GÖKBAĞ Direktörü
8
8 Barış KİRTİL BİB - TAU Genel Müdürlüğü - Şehir Plancısı 10
T.C.Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizm. Genel Müd. - Ar-Ge
9 Betül Faika SÖNMEZ Birimi Daire Başkanı - Gıda Yüksek Müh.
1
Yıldız Teknik Üniversitesi - İnşaat Fakültesi Çevre Mühendisliği
10 Prof. Dr. Beyza ÜSTÜN Bölümü
2
Y. Doç. Dr. Burcu Burak
11 ODTÜ İnşaat Mühendisliği - 9
CANBOLAT
12 Bülent YALAZI BİB - Yapı İşleri Genel Müdürlüğü - Şube Müdürü 7
BİB - Afet İşleri Genel Müdürlüğü - Deprem Müh. Şube Müdürü
13 Cahit KOCAMAN İnşaat Yüksek Müh.
9

Doç. Dr. Cengiz Duran
14 Erciyes Üniversitesi - İnşat Mühendisi 7
ATİŞ
15 Doç. Dr. Çetin GÖKSU ODTÜ Mimarlık Fakültesi - Öğretim Üyesi 3
Y. Doç. Dr. Çiğdem
16 Selçuk Üniversitesi - Şehir ve Bölge Planlama Bölümü 5
ÇİFTÇİ
17 Çiğdem TETİK BİB - Afet İşleri Genel Müdürlüğü - Jeoloji Yüksek Mühendisi 9
Y. Doç. Dr. Çiğdem
18 Gazi Üniversitesi - Öğretim Üyesi 3
VAROL
19 Doç. Dr. Deniz DÖLGEN Dokuz Eylül Üniversitesi - Mühendislik Fak. Öğretim Üyesi 6
20 Derya KESİK TMMOB Şehir Plancılar Odası - Genel Sekreter 1
21 Dr. Ebru KÖSEOĞLU BİB - Strateji Geliştirme Başkanlığı – İnşaat Mühendisi 7
22 Ebru ÖLMEZ BİB - TAU Genel Müdürlüğü - AB Birim Yöneticisi 3
DSİ Genel Müdürlüğü - İçme Suları ve Kanalizasyon Dai. Başk.
23 Emre ÖZALP İnş.M.
7
Bacader Baca İmalatçıları ve Uygulamacıları Der. - Yönetim
24 Ergün GÖK Kurulu Başkanı
8
Saint-Gobain Rigips Alçı Üretim ve Tic. Ltd. Şti. - Kalite
25 Erol AKBAŞ Müdürü
8
26 Ertan GÖRAL Ankara Büyük Şehir Belediyesi - Şehir Plancısı 3
Y. Doç. Dr. Esma B. Kocaeli Üniversitesi - Eğitim Fakültesi - Ortaöğretim Fen ve
27 Matematik Alanları Böl. Öğ. Üye
10
KIRIKKAYA
28 Ferdağ ORUÇ İller Bankası Genel Müdürlüğü - Çevre Yüksek Mühendisi 6
Mavi Müh. Müş. İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. - Çevre
29 Figen ILDIR Mühendisi-Müşavir
6
30 Fikret ÖZER BİB - TAU Genel Müdürlüğü - Daire Başkanı 10
159
Grup
NO
31 Fuat YAVUZ BİB - TAU Genel Müdürlüğü - Daire Başkanı 10
32 Gamze ÖZER BİB - TAU Genel Müdürlüğü - Şube Müdürü 5
33 Gülgün TEZGİDER Acil Destek Vakfı - Yönetim Kurulu Üyesi 5
Gülsevim
34 İller Bankası Genel Müdürlüğü - Daire Başkan Yardımcısı 6
KÜÇÜKKÖŞELER
35 Gülten KUBİN Prota Mühendislik - Planlama Proje Müdürü 4
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı - Yatırım ve İşletmeler Genel
36 Gürdal BOZKURT Müdürlüğü - Kültür ve Turizm Uzmanı
1
37 H. Hami YILDIRIM BİB – Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürü 1
38 Hacı POLAT BİB - Makine Yüksek Mühendisi 4
39 Hasip MUYİR Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş. - Teknik Müdür 8
40 Dr. Hayati KOYUNCU Jeodijital Ltd. Şti. - Şirket Müürü 1
Eczacıbaşı Yapı Gereçleri Tic. ve San. A.Ş. - Vitra Karo Yapı
41 Hidayet ÖZDEMİR Grubu Ar-Ge Direktörü
8
42 Hülya ÖZKAN MEB - Teknik Öğretmen 10
BİB - Afet İşleri Genel Müdürlüğü - Afet Etüt ve Hasar Tespiti
43 İbrahim ŞEREN Şube Müdürü
9
44 İlker AKBAY BİB - TAU Genel Müdürlüğü - Şehir Plancısı 1
45 Kazım Yaşar LEVENT KÜB Katkı Üreticileri Derneği - Yönetim Kurulu Üyesi 8
46 Koray ÇAKAN BİB - TAU Genel Müdürlüğü - Şube Müdürü 2
47 Köksal AKTEPE BİB - TAU Genel Müdürlüğü - Genel Müdür Yardımcısı 2
48 M. Bülent ÜNCÜ BİB - TAU Genel Müdürlüğü - Şehir Plancısı Şube Müdürü 2
49 M. Fatih KOCABEYLER DSİ Genel Müdürlüğü - Başkan Yard. 7
İller Bankası Genel Müdürlüğü - Çevre Yüksek Mühendisi Kamu

50 M. Ferit YÜKSEL Yönetim Uzmanı
6
51 M. Onur TAYŞU İMSAD İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği - Yönetim Asistanı 8
Y. Doç. Dr. M. Yücel
52 Zonguldak Karaelmas Üniversitesi - Müh. Fak. İnşaat Müh. Böl. 7
YARDIMCI
53 Mahmut KÜÇÜK BİB - Müsteşar Yardımcısı 7
54 Mehmet Ali GENDE BİB - Yapı İşleri Genel Müdürlüğü - İnşaat Mühendisi 6
55 Mehmet İSLAMOĞLU BİB - Strateji Geliştirme Başkanı 10
56 Mehmet ÜLGER TOBB - Mühendis 2
57 Mehmet YAVUZ BİB - Yapı İşleri Genel Müdürlüğü - Şube Müdürü 7
58 Doç. Dr. Metin ŞENBİL Gazi Üniversitesi – Öğretim Üyesi 3
DPT- Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü -
59 Muhammet HARTAVİ Planlama Uzmanı
1
Doç. Dr. Murat Altuğ
60 ODTÜ - İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi 4
ERBERİK
61 Prof. Dr. Murat BALAMİR ODTÜ - Şehir ve Bölge Planlanma 4
BİB - Afet İşleri Genel Müdürlüğü - Çığ Arama Geliştirme Eğitim
62 Murat YAVAŞ Merkezi Şube Müdürü
9
63 Y. Doç. Dr. Murat YILDIZ Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü - Öğretim Üyesi 4
64 Musa ÖZALP BİB - TAU Genel Müdürlüğü - Y. Şehir Plancısı 2
65 Nazım AVCI BİB - Yapı İşleri Genel Müdür Yard. 7
Prof. Dr. Necdet Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fak. - Çevre Bölümü
66 Öğretim Üyesi
6
ALPASLAN
67 Dr. Nehir VAROL BİB - Afet İşleri Genel Müdürlüğü - AFEM Şube Müdürü 10
160
Grup
NO
68 Nevzat CAN BİB - TAU Genel Müdürlüğü - Şube Müdürü 1
Çevre ve Orman Bakanlığı - ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü
69 Nihan Şahin HAMAMCI - Çevre Uzmanı
2
BİB - Afet İşleri Genel Müdürlüğü - Jeoloji Yüksek Müh.
70 Oktay GÖKÇE Projeler Şefi
9
71 Onur YILDIZ BİB - Yapı İşleri Genel Müdürlüğü - Mimar 4
Yapı Merkezi Prefabrikasyon A.Ş. - Ar-Ge ve Kalite Güvence
72 Orhan MANZAK Müdürü
8
73 Osman İYİMAYA BİB - TAU Genel Müdürlüğü - Genel Müdür Yardımcısı 5
74 Özen ABANOZ BİB - TAU Genel Müdürlüğü - Şube Müdürü 5
75 Özlem ASLAN BİB - TAU Genel Müdürlüğü - Kırsal Alanlar Dai. Başkanlığı 5
76 Perihan KİPER Serbest - Yarı Zamanlı Öğretim Görevlisi 3
Y. Doç. Dr. Pervin Süleyman Demirel Üniversitesi -Şehir ve Bölge Planlama
77 Bölümü
1
ŞENOL
78 Ramazan DEMİRBOĞA Atatürk Üniversitesi - Öğretim Üyesi 7
79 Ramazan DEMİRTAŞ BİB - Afet İşleri Genel Müdürlüğü - Jeoloji Yüksek Mühendisi 9
80 Remzi SÖNMEZ DAMPO - Şehir Plancısı 3
Bilkent Üniversitesi - Öğretim Görevlisi Kentsel Tasarım Peyzaj
81 Dr. S. Ayşegül TOKOL Mimarisi
3
82 Sait YANMAZ BİB - TAU Genel Müdürlüğü - Şube Müdürü 2
Y. Doç. Dr. Semiha
83 ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü 8
KIZILTAŞ
84 Doç. Dr. Seriye SEZEN TODAİE - Öğretim Üyesi 3

85 Sevim ÖZSAN BİB - Afet İşleri Genel Müdürlüğü - Jeoloji Müh. - Şef 10
86 Sevtap ÇAĞLAR İller Bankası Genel Müdürlüğü - Başkan Yardımcısı 6
87 Sinan PINARBAŞI BİB - TAU Genel Müdürlüğü - Şehir Plancısı 5
88 Sonay AKTAŞ BİB - Yapı İşleri Genel Müdürlüğü - Mimar 4
89 Şahap MELEK İller Bankası Genel Müdürlüğü - Başkan Yardımcısı 6
90 Doç. Dr. Şeref TURHAN Atom Enerjisi Kurumu - Araştırıcı 7
Kocaeli Üniversitesi Mühendislik Fak. - Jeofizik Mühendisliği
91 Şerif BARIŞ Bölümü - Rektör Yard.
9
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü - Jeoloji Etüdleri
92 Dr. Tamer Yiğit DUMAN Dairesi Koordinatör 9
93 Tayfur ERCAN Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü - Şube Müdürü 6
İzoder Isı Su Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneği - Teknik İşler
94 Timur DİZ ve Eğitim Koordinatörü
8
Çukurova Üniversitesi - Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim
95 Y. Doç. Dr. Tolga ÇAN Üyesi
9
96 Y. Doç. Dr. Tolga ÜNLÜ Mersin Üniversitesi - Öğretim Üyesi 4
97 Doç. Dr. Uğurhan AKYÜZ ODTÜ İnşaat Mühendisliği - İnşaat Mühendisi 9
Y. Doç. Dr. Yusuf Gazi Üniversitesi Müh. Mimarlık Fakültesi - İnşaat Mühendisliği
98 Bölümü Öğretim Üyesi
8
DEMİREL
Şişe Cam Topkapı Araştırma Merkezi - Yeni Projeler Grubu
99 Yusuf SARAÇ Sorumlusu
8
100 Zahide Türkan SUBAŞI İZOCAM A.Ş. - Teknik Pazarlama Müh. 8
161
T.C.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü
Necatibey Caddesi No: 63 Kızılay Ankara
Tel: (0 312) 410 26 47

Bikap Duzenlenmis

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bikap Duzenlenmis

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.

Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Kamu Araştırma Programı (BİKAP)

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANLIĞI

Kamu Araştırma Programı; Türkiye’de Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nın görev alanına

Kamu Araştırma Programı; Bakanlığımızın Stratejik Plan ve Performans Programı

Program ve proje paketi, Bayındırlık ve İskan Kamu Araştırma Programı(BİKAP) olarak

Programın kabulünden itibaren belirlenen çalışma alanlarındaki projeler, Bakanlığımız

Bu vesileyle sayın TÜBİTAK Başkanı şahsında, değerli TÜBİTAK camiasına ve bu çalışmalara

Ankara - Kasım 2009

1.1. Programın Hazırlanma Nedenleri ve Dayanakları ……………9

1.2. Mekânsal Planlama Sorunları…………………………………………….10

1.3. Alt yapı, Yapılaşma ve Afete ilişkin Tespit ve Sorunlar….11

1.4. Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Stratejik

3. PROGRAMIN HEDEF VE GÖREVLERİ………………………………………………….23

6. PROGRAMIN ÇALIŞMA ALANLARI VE PROJELERİ ………..………………….24

6.1.Ortak Akıl Platformu (TÜSSİDE Gebze-12-14 Haziran

Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Kamu Araştırma Programı (BİKAP)

6.3. Çalışma Alanları bazında Ar-Ge odaklı projelerin

6.4. Gruplar Bazında Ortak Akıl Toplantısında Üretilen

Tüm Proje Adları:………………………………………………………………………36

6.5. Bakanlığımızca Ar-Ge Kapsamında Değerlendirilen

6.6. Gruplar Bazında Ortak Akıl Toplantısında Üretilen Tüm

Ortak Akıl Toplantısı Katılımcı Listesi

Bakanlığımızın misyonu; Ülke çapında sürdürülebilir yerleşme, kentleşme ve güvenli

Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Kamu Araştırma Programı (BİKAP)

Bayındırlık ve İskân Bakanlığının başlıca görevleri (180/209 sayılı KHK) şunlardır;

c. Çeşitli özellik ve ölçekteki imar planlarının, şehir altyapı tesislerinin ve sığınakların

d. Konut politikası ilkelerine göre konut yapmak, yaptırmak,

e. Ülkenin şart ve imkanlarına göre, en gerekli ve faydalı yapı malzemesinin ekonomik ve

g. İl Özel İdarelerine ait yapı ve tesisleri yapmak veya yaptırmak,

i. Yurtdışında iş yapmak isteyen müteahhitlerle ilgili olarak mevzuatın gerektirdiği işlemleri

k. Birden fazla belediyeyi ilgilendiren imar planlarının hazırlanmasında kabul ve

n. Belediyelere ve İl Özel İdarelerine genel bütçe vergi gelirlerinden pay verilmesi

o. Bakanlık ilgili kuruluşlarına ait görevlerin yapılmasını sağlamak; bu kuruluşların kanunları

Bu program; Teşkilat Kararnamesinde sayılan görevler ve Bakanlığın 1.Stratejik Planında

9.Kalkınma Planında Kentleşme ve Yerleşme Vizyonu aşağıdaki gibi belirlenmiştir;

“Bölgeler, yerleşmeler arası ve içi eşitsizlikleri azaltılmış, doğal ve kültürel mirasın

Aynı Planda Planlama vizyonu ise;

“Türkiye kentleşme ve yerleşme vizyonunu gerçekleştirmeye yönelik eşgüdüm ve

Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Kamu Araştırma Programı (BİKAP)

17 Nisan 2007 tarihinde açıklanan Türkiye’nin AB Müktesebatına Uyum Programı

Yıllık Yatırım Programında da Bölgesel Gelişme ve Bölgesel Gelişmişlik Farklarının

Programın amaç ve hedeflerini ayrıntılandırmadan önce özet olarak ülkemizdeki mekânsal

çıkması sonucunu yaratmıştır.

Planlama sisteminde, plan hiyerarşisinin sağlanmasını denetleyen bir mekanizma ne yazık

• Makro politika eksikliği,

• Veri altyapısının uyumsuz ve yetersizliği,

• Yeterli uygulama araçları tanımlanmaması, program, proje ve eylem paketleri

• İmar Yasasının planlama, yapılaşma ve afetlere yönelik teşhis, tedbir ve

• Kentleşme ile mekân politikalarının ilişkisizliği,

• Kıra yönelik kalkınma ve planlama çabalarının zayıflığı,

• Afet yönetimi ve planlamasının gerektirdiği araçların planlama sisteminde yer

Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Kamu Araştırma Programı (BİKAP)

1.3.Alt yapı, Yapılaşma ve Afete ilişkin tespit ve sorunlar

- Bütün tedarik zinciri boyunca teknolojinin kullanılması ve üretim aşamaları arasında

- Kullanıcı grupları, müşteriler, mimarlar ve mühendisler, müteahhitler ve işletmeciler

- İnşaat sürecini sanayileştirerek inşaat maliyetlerinin düşürülmesine olanak vermek ve

- Yeni kentsel alanların gelişimini sağlamak ve mevcutların yeniden yapılaşması için

- Hızlı ve ekonomik inşa edilebilen, bakım onarımı ve işletmesi kolay altyapıların

- Kültürel mirasın korunması, rehabilitasyonu ve kentsel ve kırsal çevreye entegre

- Gelişmiş teknolojileri kullanarak kentlerin kültürel mirası ile sosyoekonomik ve beşeri

- İnşaat sürecinin olumsuz çevresel etkilerini en aza indirmek

- Kentsel planlama, binalar, malzemeler, altyapı ve yenilenme projeleri geliştirerek