Professional Documents
Culture Documents
Introduction
Introduction
Introduction
culture is the whole of the material and spiritual features that produced and transferred from
generation to generation within a historical process of society. Culture creates the identity of
society and makes difference than the other societies. Culture is the way of living and
thinking for the society.Every culture is shaped depends on the geography of society.Culture
is source of wealth for society. In this project,me and my friend Yunus Emre Şekerci compare
differences and similarities that foods, handicrafts, folk dances and weddings among our
cultures.
Gaziantep’s Culture
During the period of Caliph Omar bin Hattab, Gaziantep was conquered by Islamic
Armies at seventh century. Until the conquest Gaziantep was belong to Byzantium.
Gaziantep changed hands among Muslims and Byzantines until the end of eleventh
century,until the med-century of 12th century Gaziantep was the scene of battles
between Selçuklular and Byzantines and Crusaders. From med-century of 12th to 1516
Turks and Arabs controlled Gaziantep.Yavuz Sultan Selim conquere Gaziantep in the
name of Ottoman.The area of Gaziantep was blended Turk-Islamic synthesis.Effect of
the other cultures disappeared at seventh century. efforts to revive the Byzantine culture
that made by American College of missionariest dried without sprout. Turk-Islamic
synthesis is observed in the every area of social life at Gaziantep.Gaziantep has a very
rich culture like rich types of food, crafts, folk dances and wedding customs. That’s why
Gaziantep became the cultural attractions center.
Gaziantep foods has a priviledge place in the Turks and international cuisine. The foods are
taught like heritage from grandma to grandson.Carefully chosen materials ,for which used
making foods and desserts, ability for preparing and cooking, special spices which have
different tastes,sauces,tomato and pepper pastes and mixes... These cause to be famous
Gaziantep foods and desserts as of today.
Antep cuisine is a treasure, fine art, culture, civilization with cooks, equipments and tools.
b) Kebabs:Some of kebabs that made by meat. Kuşbaşı Kebab (Tike Kebabı),Kıyma Kebab,
Altı ezmeli kıyma ve tike kebab, Cağırtlak Kebab, Ciğer Kebab.
e) Tava’s : There is a special food as called Tava in Gaziantep. Saçma Tava, Sarımsak
tava,Domates Tava, Bakla Tava,Fasulye Tava,Kabak tava,Keme Tava,Patates Tava,Ayva
Tava, Elma tava,Erik Tava,Taze Ceviz Tavası,Kara Kavurma,Et Kavurma(Topaç),Ciğer
Kavurma,Et Kızartma... these are examples of Tava.
h) Yogurt Dishes : These are not dishes like using yogurt as sauce.Feature of these
dishes,yogurt is cooked and added into dishes.Çağala Aşı,Orman,Sahte Yuvarlama,Sarımsak
Aşı,Şiveydiz,Yoğurtlu Bakla,Yoğurtlu Bezelye,Yoğurtlu Çiğdem Aşı,Yoğurtlu Elma
Aşı,Yoğurtlu Fasulye,Yoğurtlu Kabak,Yoğurtlu Patates...etc.
ı) vegetable dishes: These dishes are cooked in summer because there so many fresh
vegetable in summer.Some of these are dried and used in winter. Acur
Oturtması,Alinazik,Ayva Tavası,Bezelyeli Köfte,Borani,Çiğdem Aşı, Doğrama, Patates
Tavası, Domatesli Alinazik,Ebegümeci Buğlaması,Ekşili Tüylü Acur,Elma Tavası,Erik
Tavası,Etli Taze Fasulye.
i) Olive oiled dishes:Both olive is beneficial for healt and olive processing developed in
Gaziantep, these dishes common in Gaziantep.Arpacık Soğanlı Kereviz, Zeytinyağlı
Bamya,Zeytinyağlı Börülce,Zeytinyağlı Dolma,Zeytinyağlı Enginar, Zeytinyağlı
Fasulye,Öcce,Zeytinyağlı Havuç,Zeytinyağlı Ispanak, Zeytinyağlı İmambayıldı.
j) Pastries : Lahmacun is the best for these.There are many kinds of pastries like lahmacun
( Gaziantep style ), Kemeli Lahmacun,Peynirli Börek,Şekerli Peynirli Börek,Topaçlı
Börek,Topaçlı Zeytin böreği,Yeşil Zeytin Böreği,Kakırdak Böreği, Pirinçli Börek,Pişi Böreği,
Çökelek ve Lor Semseği,Bazı-Bazlama.
n) Şıra: It’s a kind of syrup that made by grapes.The grapes gathered in September.After
gathering the grapes are boiled.Sucuk (almonds, walnuts, peanuts), Besni küpüklü sucuk
(almonds, walnuts) Bastık, Muska (almonds, walnuts, peanuts) , Tarhana (cooked with simit
and bastık) and Dilme.
ö) Syrups: Miyan şerbeti, Tah (grapes that rotten and soured on tree) juice, Urmu mulberry
( soured black mulberry) juice, rose juice, Limonata, grape juice, molasses juice, Koruk juice,
Karsanbaç (molasses with snow), Haytalı (made with milky pelte, rose juice and snow).
Copper: This is based on very ancient times. coppers are manufactured in one piece.It
means there is no other way to manufacture like soldering.
Mother of Pearl:. Raw materials are shells, wires, and a variety of walnut tree. Pearl used in
architecture, buildings, ornaments and weapons decoration.
Silver Working: According to silver goods that found by excavating ,silver working made
in Gaziantep from ancient times. It still goes on in workshop.
Antep Hand-made : It made from white antep fabric that wrapping and pulling colored yarns
to be processed with susma and ajur.It is called Antep işi because the first one was made in
Gaziantep.
Küpçülük: It is understood from archaeological exvcavations “Küpçülük” is done from 6000
B.C. These goods that made from soil used as ornaments , pots and souvenirs.
Antep Rug: Raw materials of Antep rug are feather of ox camel and horse.Antep Rug is
different from the other as shape and embroidery.
Kutnuculuk: Raw materials of that are artifical silk and cotton.It is weaved in hand looms.It
is only textile that made in Gaziantep.Kutnu can be used for traditional dress,
souvenir,bag,curtain fabric,slipper and national dress.
Aba Dokumacılığı: Aba that is a special kind of male wear made from feather of ox, camel
and horse.
Gaziantep is the richest city as folk dances.The famous one is “Halay”.Barak türkü and ağıt are the
most well-known folk dances.Antep has a rich folk literature.There so many famous poets.Folk dance
is played together and holding hands.These are Üç Ayak, Dokuzlu, Çepikli, Mendil, Sirani, Oğuzlu
Marmar and Şirin Nar. Especially playing folk dances local dresses wore.These dresses embroidered
with silver thread on velvet, ordered tobacco pouches with yemeni and amani. .
4)Gaziantep Düğünleri
Wedding is the beginning of a holy way in Gaziantep.There are durms and zurna on wedding
ceremony in Gaziantep. Weddings depend on beliefs and cultures in the local area.Weddings
ceremony goes on three days in Antep.Some section in weddings
a)Düğür Gezme:Gaziantep’te Düğür gezme, evlilik çağına gelmiş kızlara bakmaya gitmek
demektir. Düğür, oğlan veya erkek yeğeni olanlar tarafından gezilir. Düğür gezenler, tanıdık
dost ve akrabalarından, evlenme yaşında kızı olanların haberini alırlar. Daha sonra haberleri
yokmuş gibi belirlenen eve giderek kıza bakarlar. Düğür gezenler için en önemli olan şey,
kızın ailesinin geçmişidir. Ondan sonra kızın marifetleri ve güzelliği gelir.
b)Beklik Takma:Gaziantep’te nişan takma yerine kullanılan bir tabirdir.Kız evi tarafından
istenilen ve erkek evi tarafından alınması zorunlu olan giyecek eşyaları alınır.Bunlar arasında
bir kat elbiselik, kundura çanta, pabuç ve iç çamaşırı bulunur.Bu hazırlıklar bittikten
sonra,sıra yüzük takmaya gelir, nişan mutlaka kız evinde yapılır.Erkek evi nişan gününden
birkaç gün önce dost ve akrabalarına haber yollayarak, nişan gününü bildirir fakat nişana
erkekler katılmaz,nişan kadınlar arasında yapılır.
c)Başlık ve Kalın:Gaziantep’te kalın adeti kız tarafının ihtiyaçları için harcanan para
anlamına gelir , bu para sadece bu ihtiyaçlar için harcanır ,eğer başka şeyler için harcanırsa
büyük terbiyesizlik olarak kabul edilir.Kalın parası, günün şartlarına göre alınır ve bir usulü
vardır.Büyükler aralarında para için pazarlık yaparlar . Miktar yüksek çıkarsa bir şekilde
halledilir ve orta yol bulunur.
d)Çeyiz alma:Gaziantep’teki Çeyiz alma adeti kız evindeki kızın çeyizinin, erkek evi
tarafından alınıp, erkek evine götürülmesidir. Çeyiz alınacağı gün, erkek evinin akrabaları
erkek evinde, kız evinin akrabaları kız evinde toplanırlar. Çeyiz günü, eğlenceyi erkek evi
yapar, kız evi ise, erkek evinin gelmesini bekler. Kız evinde hiçbir eğlence yapılmaz. Çeyiz
alma adetleri günümüzde hala eksiksiz olarak devam etmekte ve yapılmaktadır.
f)Nikah Töreni: Gaziantep’te nikah töreni için kız, babasına veya amcasına vekalet verir.
Yalnız vekalet verirken, vekaleti alan kimse; üç defa ? Bana vekalet veriyormusun.? diye
sorar. Evet cevabını alınca, camiye gidilir, vekaleti alanlar hocaya nikahı kıydırırlar.
TRABZON KÜLTÜRÜ
Pide :Trabzon’da Kıymalı ve peynirlisi yapılan ünlü Trabzon Pidesi özellikle kış aylarında
hafta sonu kahvaltılarının değişmeyen yiyeceği arasındadır.
Trabzon Ekmeği :Trabzon Ekmeğiyle çok ünlüdür. Taş fırında pişirilen ekmek, en çok
Beşikdüzü, vakfıkebir, çarşıbaşı ve Akçaabat ilçelerinde üretilmektedir. Trabzon Ekmeği
Uzun süre taze kalışı ve büyüklüğü ile ünlü bir ekmek çeşitidir.
2)Trabzon el sanatları:
Trabzon geleneksel el sanatları açısında önemli bir konuma sahip olup, el yapımı hediyelik
eşyalar bulmak mümkündür. Osmanlı döneminde bakır madenlerine sahip olan Trabzon’da bu
madenden elde edilen; kazanlar, taslar, tavalar, tencereler gibi çeşitli el sanatları ürünlerini
bulmak mümkündür.Trabzon’un en eski el sanatlarından olan tekstil yün, keten vb. gibi
hammaddelerden el tezgahlarında çeşitli kumaşlar, heybeler, çantalar vb. gibi ürünler üretilir.
Yük için kullanılan sicimler(ipler), örgülü ipler de basit el tezgahlarında dokunmaktadır.
Trabzon halk oyunlarında kemençe ve horon çok önemli bir yer tutar.
Kemençe :
Ağaçtan yapılan üç telli ve yaylı bir müzik aletidir. Kemençe üzerinde nota yerlerini
belirleyen ve parmakların kapak tahtasına değmesini önleyen "Kravat" bulunur.Kemençenin
telleri çeliktir ve yayı bir demet at kuyruğundan oluşur.Oldukça ritmik bir çalış şekline
sahiptir.
Horon :
Hareketli,kıvrak,canlı bir oyun olan horonda insan vücudunun tüm organları hareket eder.
Kemençe eşliğinde oynanır ve denizin dalgasını,yağmurun yağışını,doğa ile mücadeleyi
sembolize eder. Horon canlı ve hızlı bir halk oyunudur.Erkek horonu ve kadın horonu diye 2
ye ayrılır.Kadın horunu daha yumuşak ,erkek horonu daha sert figürlerle oynanır.Trabzon’da
oynanan horon çeşitlerinden bazıları şunlardır:
a)Düz Horon : Genellikle kadınlar tarafından davul zurna, kemençe eşliğinde oynanır.
b)Akçaabat Sallaması : Genellikle davul, zurna eşliğinde Akçaabat yöresinde oynanır, erkek
oyunudur. Sıksara'ya geçiş öncesi bir oyundur. Ağır bir yapıya sahiptir, giderek hızlanır.
d)Kız Horonu : Düz horondur. Hareketleri basittir. Türkü eşliğinde de oynanır. Atma
türküleri meşhurdur. Oyun esnasında söylenen türküler bu oyunu ilginç kılar. Kemençe ile
oynanır.
e)Sürmene Sallaması : Özgün ve hareketli bir oyundur. Kemençe ile oynanır. Davul ve zurna
ile de oynanır. Özellikle Sürmene'de oynanan bu oyunun özel figürleri zevkle izlenir.
f)Bıçak Oyunu : İki kişi tarafından bıçakla oynanır. Müzik ve ritm sıksaraya çok benzer.
Karşılıklı bir savaşı, mücadeleyi andıran figürleri vardır.
4)Trabzon Düğünleri
Trabzon düğünleri çoğunlukla kemençe ile yapılır ama davul ve zurna ile de yapıldığı
olur.Trabzon’daki düğün aşamaları şu şekilde gerçekleşmektedir:
Aile büyükleri devreye giren yengeler görücü olur. Kız da, oğlan da beğenilme aşamasında
birbirini tanımaya çalışır. Ama en son söz aile büyüklerinindir. Kararı aile meclisi toplanır
verir. Evlenecek olan gençler birbirlerini ne kadar sevse de son sözü aile büyükleri söyler.Kız
istemek için ailenin büyükleri, kızın evine gider ve kız istenir.Kız tarafı razı olunca söz
kesilir. Bir küçük bahşiş sonunda kızın nüfus kağıdı ailenin o andaki en büyüğüne işlemeli
mendile veya özenle hazırlanmış bir zarfın içene koyularak verilir. Cuma günü, kızın çeyizi
oğlan evine götürülerek yerleştirilir. Komşular düğüne davet edilir. Cumartesi gününün gecesi
kız evinde yapılan ve sabaha yakın sona eren şenliğe ise “kına gecesi” denir. . Cuma günü de
“Cumalık” yapılırdı. Kına gecesi, kadınlar ve genç kızlar gelin evine toplanmaya başlarlar. Bu
gecede, kadınlar ve genç kızlar gelin evine toplanmaya başlarlar. Çeşitli çalgılar çalınarak ve
oyunlar oynanarak eğlenilir ve kız ağlatılır. Gelini ağlatmak için kızlar maniler, türküler ve
ilahiler söylerler.Düğün günü erkek tarafı kalabalık bir grup halinde tabanca atarak ve at
kullanarak gelinin evine gidilir. Hemen kızı alıp dönmek isterler. Ancak kız tarafı misafirlere
yemek ikram ederler.Daha sonra kız ata bindirilir,erkek evine yollanır,sonraki süreçte düğüne
geçilir. Düğün şenliklerinde horon tepmek vazgeçilmez bir adettir. Daha sonra köyün hocası
getirilerek dini nikahları kıyılır. Gelin evinden en son kızın çok yakını olan iki kadın ayrılınca
düğün bitmiş olur.
Gaziantep kültürü ile Trabzon kültürü birbirinden çok farklı iki kültürdür.
Gaziantep yemek kültüründe her çeşit yemeği bulmak mümkündür ve yemeklerin çoğunda et
kullanılır.Bu yemek çeşitleri arasında: Köfte ,kebap,çorba,et yemekleri,tava- kavurma-
kızartma,dolma-sarma,pilav,yoğurtlu yemekler,sebzeli yemekler,zeytinyağlı yemekler,hamur
işleri,piyaz-salata-cacık,turşu ve tatlı-pasta-reçel bulunmaktadır.Gaziantep’in en ünlü
yemekleri yuvarlama ve lahmacundur,en ünlü tatlısı ise baklavadır. Trabzon yemek
kültüründe çoğunlukla hamsi kullanılarak yapılan yemekler mevcuttur ve yemek çeşitleri
Gaziantep yemeklerine göre sınırlıdır.Trabzon’da ise hamsiyle yapılan yemekler ve Trabzon
ekmeği ünlüdür.
Conclusion
References
www.gantep.edu.tr/static2/gkultur.php
http://www.orf-adet.com/guneydogu/Gaziantep.html
http://www.karalahana.com/karadeniz/trabzon.htm
www.gaziantepkulturturizm.gov.tr/