Professional Documents
Culture Documents
Kalagayang Pangkalusugan NG Mga Obese (Pananaliksik)
Kalagayang Pangkalusugan NG Mga Obese (Pananaliksik)
_____________________
Gng. Brenilda Medina
(Punong-Guro)
_____________________________
Bb. Jessilyn Ranges
(Guro sa Filipino)
PASASALAMAT
PASASALAMAT
PAGHAHANDOG
ABSTRAK NG PANANALIKSIK
B. KAHALAGAHAN NG PAG-AARAL
C. KATUTURAN NG MGA TALAKAY
BIBLIOGRAPIYA
KABANATA I
ANG SULIRANIN O SALIGAN NITO
A. PAGLALAHAD NG SULIRANIN
B. KAHALAGAHAN NG PAG-AARAL
Magulang:
• …ang saklaw ng pagiging obese at ang mga kalakip na sakit nito.
• …ang mga masamang epekto ng pagiging obese para magabayan
nila ng tama ang kanilang mga anak.
• …ang mga tamang pagkain, at gawain na dapat isagawa ng tao
upang maiwasan ang pagiging obese.
Fg. 1.1
Kung ating
makikita, ang grap sa
kaliwa (Fg. 1.1) ay
nagpapakita ng
relasyon ng pagiging
obese at pang-araw-
araw na biyahe na
kinakailangan ng
malaking enerhiya ng
katawan. Makikita na sa
bansang Amerika,
maraming tao ang
obese dahil kaunti
lamang ang mga tao
doon na naglalakad,
nagbibisikleta at bumabiyahe sa sariling pagod. Kabaliktaran naman iyon sa
Latvia dahil kaunti lamang ang obese sa bansang iyon dahil marami sa kanila ang
naglalakad, nagbibisikleta at bumabiyahe na hindi kinakailangan ng gasolina.
Bilang konklusyon, nakatutulong ang active transport sa pagbaba ng obesidad sa
isang bansa.
Sa Japan, sinusukat nila ang baywang ng mga taong higit sa 40 ang edad
at kung ang kanilang sukat ay masyadong mataba, kailangan nilang sumailalim sa
isang diet counseling. Sa New Zealand, pinagbabawal nilang maglakbay sa ibang
bansa ang mga taong sobrang taba. Sa Great Britain, kung saan 50% sa kanila
ang overweight, ang ibang residente sa piling mga lungsod ay pinagsusuot ng
isang electronice tracking device na kumakalkula sa galaw nila sa isang araw, pati
na rin kung gaano kadaming calories ang nabawas sa kanilang katawan. Ang mga
taong mahilig magehersisyo ay nagagantipalaan ng store coupons at ilang araw
na pahinga sa trabaho. Sa Germany, handa silang maglaan ng $47 milyon sa mga
sports program at mga programang mag-eendorso ng pagkain ng malusog.
Hinihikayat din ng kanilang gobyerno na huwag gawing target ng mga
kompanyang gumagawa ng mga matatamis ang mga bata at para sa mga
software company, na gumawa ng mga larong aktibong magpapagalaw sa mga
maglalaro nito.
Ang IOTF ay may mga pangunahing layunin upang maiwasan at bigyang solusyon
ang pagiging obese at iyon ang mga sumusunod:
B. METODOLOHIYA
B. PANGUNAHING NILALAMAN
Maaaring alam na ninyo na ang mga obese ay mga taong may malalaking
katawan dahil sa sobrang katabaan. Ngunit, ang kaalamang iyan ay hindi pa
sapat. Sa pananaliksik na ito, ilalahad ang mas malawig pang saklaw ng pagiging
obese, obesidad o sobrang katabaan.
May paraan upang malaman kung obese ang isang tao. Iyon ay ang
pagkuha ng BMI (Body Mass Index). Nakukuha ang BMI sa pamamagitan ng
formula (sa ibaba) na angkop sa mga datos ng tangkad at bigat na mayroon ka.
Fg. 2.1
Kung ang lumabas na resulta ay mas mababa sa 18.5, iyon ay tumutumbas
sa pagiging underweight o kulang sa timbang. Kung ang resultang nakuha naman
ay nasa 18.5 hanggang 24.9, nangangahulugang ang timbang ng taong iyon ay
normal lang. Overweight naman ang mga taong may nakuhang BMI na nasa 25.0
hanggang 29.9. Kung ang nakuhang BMI ay lumagpas na sa 29.9,
nanganahulugang ang taong iyon ay obese. (Tingnan ang Fg. 1.2)
Fg. 2.2
Obesity VS Overweight
Walang eksaktong depinisyon ang salitang obesity pagkat maaaring gamitin
ang salitang ito sa paglalarawan sa isang napakataba, napakalaki o napakabigat
na tao (overweight), pero sa katunayan, ang tao ay pwedeng maging napakataba
o napakalaki subalit hindi siya obese. Bagamat sila’y palaging nagbibigay
kalituhan sa mga tao, may malinaw na pagkakaiba ang dalawa.
Fg. 3.1
Uri ng Obesidad
Ang isa pa sa mga uri ng obesidad ay ang Gynoid Obesity. Kung ang taba
sa Android Obesity ay sa itaas na bahagi ng katawan, sa Gynoid Obesity, ang taba
ay matatagpuan sa bandang ibaba ng katawan (tiyan, hita, puwit, binti). Dahil sa
kaanyuan ng katawan ng taong mayroong ganitong uri ng obesity, ang kanilang
hugis ay wari’y peras. Sa paglaki ng taong nakararanas ng ganitong uri ng
obesity, maaaring hindi na maging tuwid ang kanyang buto sa likuran dahil sa
pagbigat ng tiyan ay baywang ng taong iyon. Ang mga mahahalagang bahagi ng
katawan na maaaring maapektuhan nito ay ang mga kidney, uterus, intestine, at
bladder. Ngunit ang tungkulin ng mga organ na iyon ay minsang konektado sa
puso. Sa uri ng obesidad na ito, hindi iminumungkahi na mag-ehersisyo at mag-
diyeta upang mawala ang taba dahil hindi rin ito makakatulong ng labis.
Sanhi ng Obesidad
Ang kasarian ay isa ring dahilan. Mas mataas ang metabolic rate ng mga
lalaki kaysa sa mga babae. Samantala ang mga kababaihan, lalo na ang mga
nasa menopausal stage ay mas tumataba dahil sa bumababa ang metabolic rate
nila.
Nagiging sanhi rin ang hindi balanseng pagkain dahil sa nauuso ngayon ang
fast foods. Hindi lahat ng calories na nakukuha natin dito mula sa mga fast food
ay nagagamit ng ating katawan. Minsan ay naiipon ito sa ating katawan na siyang
nagpapataba sa atin.
May mga kaso naman na namamana natin sa ating mga magulang ang
pagiging malusog nila dahil sa pagkakaroon ng parehong ugali lalo na sa pagkain.
Maaari rin namang makapagpataba ang stress o problema. Mas ninanais kasi ng
isang taong problemado na kumain ng kumain upang makalimot sa kanyang
problema. Maari ring maging sanhi ng pagiging obese ay ang mga genetics factor,
socioeconomic factor, metabolic factor, lifestyle choice, at iba pa. Ang
pagkakaroon ng sakit, pag inom ng gamot ay isa ring sanhi ng pagiging obese.
Ito ang iba’t ibang sanhi kaya nagiging obese ang isang tao:
Ang susunod naman ay ang sikolohikal na epekto nito sa taong obese. Ang
mga taong obese ay madalas nakakaranas ng emosyonal na paghihirap dahil sila
ay nasasabihang mataba at pangit, dahil dito, naaapektuhan ang sikolohikal ng
pag-iisip ng mga obese. Natatatak sa kanilang isipan na sila ay pangit at mataba
at minsa’y napupunta rin sa isip nila na wala silang kwenta sa mundong ito.
• Isipin ang ninanais na timbang at idikit ito kahit saan basta dapat ay
makikita ito araw-araw.
• I-enjoy ang pagkain ng masustansyang gulay at iwasan ang mga
mamantika.
• Iwasan ang mga pagkain na alam mong makapagpapataba.
• Subukang bawasan ang pagkain ng madami.
• Importante ang pag-inom ng tubig. Siguraduhing uminom ng walong baso
ng tubig araw-araw.
• Maging masaya at huwag isipin na mamamatay ka kapag hindi ka
nakakain.
• Isipin na hindi ka makakapagsaya kung hindi mo kasama ang iyong
pamilya ng may malakas na pangangatawan.
• Kumain ng mga pagkain na steamed, nilaga, broiled o inihaw.
• Panatilihin ang pagdi-diyeta hanggang sa ikaw ay pumayat.
May mga pormula para sa ganitong uri ng diyeta, kung saan pinapalitan ang
lahat ng nakasanayang pagkain ng liquid shakes and bars. Maaring tumagal ng
ilang linggo ang pagdidiyeta, depende sa laki ng katawan, regularidad ng
diyeta, tamang obserbasiyon ng eksperto at pag-ehersiyo. Ngunit hindi pa rin
dapat kalimutan ang ibang pangangailangan ng katawan tulad ng protina na
matatagpuan sa karne, isda, itlog at iba pa.
Ehersisyo: Ang palagiang pag-eehersisyo ay maraming benipisyo na
maidudulot sa ating katawan gaya ng mga sumusunod:
• Mainam na pampababa ng timbang, pang-aayos ng blood circulation o
pagdaloy ng dugo sa mga ugat, pampabuti ng muscle tone at efficiency
ng puso at baga;
• Nakatutulong sa maayos na pagtulog; at
• Pang-alis ng stress. (Dr. Capanzana, FNRI-DOST, 2010)
Ang unang sarbey na aking ginawa ay may piling respondent lamang kung
saan sinagot nila ang mga katanungang aking inilatag. Binubuo ng dalawampu’t
isa (21) ang mga respondent ng sarbey na ito at sila’y may natatanging katangian
– pagiging overweight o obese.
Walang kaalaman
tungkol s a
O bes idad
T ama ang
kaalaman tungkol
s a O bes idad
tungkol s a
O bes idad
May m a gula ng na
m a y k ata ba an
Hindi m a tataba
a ng m ga
m a gula ng
Fg. 5.3 Bilang ng mga respondent na (di-) naaabala dahilan ng kanilang pagiging mataba
16
14
12
10
8 C o lum n 1
6
4
2
0
Naaabala ng Hindi naaabala
pagiging mataba ng pagiging
mataba
Ang bar grap sa itaas ay nagpapakita na 6/21 ≈ 29% sa mga respondent ay naa-
abala ng kanilang pagiging mataba. Ang pagiging mataba nila na ito ay hindi nila
nakikita sa positibong larawan dahil para sa kanila, ang katabaan ay nagiging
sagabal o abala ka kanilang pamumuhay sa pang-araw-araw. Samantala, ang
natitira namang 15/21 ≈ 71% ay hindi iniisip na ang katabaan ng kanilang
katawan ay nagiging abala sa araw-araw nilang mga gawain.
Sosyalidad /
Social Life
Sariling
Kakayanan at
Emosyon
Hindi nakaka-
apekto ang
Obesidad
Slice 5
Sa Fg. 5.3, ipinapakita ang mga aspeto na naaapektuhan ng katabaan. Ang may
pinakamalaking bahagdan ay ang Pagkilos (7/21 ≈ 33%). Ang dalawang sumunod
na aspeto ay parehong nakakuha ng 5/21 ≈ 24% na boto ng mga respondent.
Ang katabaan ay nakakaaapekto ng malaki sa iba’t ibang aspeto ng buhay kaya’t
napakamatalinong maging alarma patungkol dito. Ang natirang bahagdan (4/21 ≈
19%) naman ay naniniwala na hindi naman nakaka-apekto ang katabaan sa
kanilang uri ng pamumuhay.
Fg. 5.5 Pie Grap na nagpapakita ng mga ginagawa ng mga respondent upang magbawas ng timbang
Pag-eehersisyo
Regular na
Pagdidiyeta
Pag-inom ng
gamot na
pampapayat
Iba pang paraan
Wala akong
ginagawa
Ang bilang ng respondent para sa sarbey na ito ay dapat isang daan at apatnapu’t
dalawa (142) ngunit hindi nakapirma ang iba kaya ang kabuuang bilang na
lamang ng sarbey na ito ay isang daan at dalawampu’t anim (126)
“Sang-ayon ka ba na mayroong
magandang dulot ang pagiging
obese?”
Nahati sa dalawang hanay ang sarbey, sa mga sang-ayon at sa mga ‘di sang
ayon. Ang mga sumang-ayon ay may bilang na labing-siyam (19) at ang mga
hindi sang-ayon ay isang daan at pito (107).
Ang sarbey na ito ay tumulong sa akin upang malaman ang mga saloobin ng mga
bata’t iba pang mga respondent (sa pamamagitan ng kanilang mga reaksyon),
kung sila’y may sapat na kaalaman tungkol sa mga sakit at iba pang epekto ng
pagiging obese. Naging malaking tulong din ang sarbey na ito dahil sumasaklaw
ito sa mas malaking bilang ng tao. Sa paghingi ng opinyon ng mas malaking
grupo ng tao, tumitibay ang sarbey.
KABANATA V
KONKLUSYON AT REKOMENDASYON
A. KONKLUSYON
• WHO - OBESITY
http://www.who.int/topics/obesity/en/
• SOLUTION TO OBESITY
http://ezinearticles.com/?Solution-to-Obesity&id=33126
• PAGKALKULA NG BMI
http://www.sunsweet.com.my/bmi.html
• OBESIDAD.NET
http://www.obesidad.net/english2002/default.htm
• DOST - EHERSISYO
http://ro7.dost.gov.ph/index.php/component/content/article/1-
latest/141-ehersisyo-mainam-sa-kalusugan.html
• WIKIPEDIA - OBESITY
http://en.wikipedia.org/wiki/Obesity
• IUNS.ORG - OBESITY
http://www.iuns.org/features/obesity/obesity.htm
• URI NG OBESITY
http://doctoradvice.org/types_of_obesity.html
PATUNGKOL SA AWTOR
I. Contact Information
Pangalan: Funny Jovis P. Malasan
Tirahan: #213 Rosal St. Pingkian Village 3 Pasong Tamo Q.C.
Telepono/Cellphone: 4278307/09179167580
E-mail address: jovis_malasan@yahoo.com
Edad: 15
Kapanganakan: Ika-15 ng Hunyo, 1995
Lugar ng Kapanganakan: Quezon City, Metro Manila
Lahi: Filipino
Kasarian: Babae
Pangalan ng Ama: Wilfredo D. Malasan
Pangalan ng Ina: Estrellita P. Malasan
Ang mga nais na iyan ay nabuo noong ako’y bata pa lamang. Ang mga nais
na aking inisip na magpapasaya sa akin noon. Ngunit sa aking pagtanda’t paglaki,
nagkaroon ako ng mas malinaw na pagkakakita sa mundo at kung ano talaga ang
gusto ko.