Dossier

You might also like

Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 68

Koninklijke School voor Onderofficieren

Kwartier Kolonel Vlieger Renson


Departement Academische Vorming
Luikersteenweg 371
3800 SINT-TRUIDEN
2008-2009

Naam buitenlandse missie


GIP 2009-2010

Geïntegreerde proef
Begeleider: Dhr Schevenels

Marco Donati
63ste promotie
Militaire en Sociale Wetenschappen
Met dank aan:
- Kapitein Jacqueline Herck voor het interview en de goede samenwerking.
- GIP begeleider Stefan Schevenels voor het verbeteren en nalezen van de
hoofdstukken.
- Iedereen van peloton 6N die mij mentaal gesteund heeft.
- Alle anderen die op een of andere manier geholpen hebben aan het
vervolledigen van mijn GIP.
WOORD VOORAF

Leerlingen van het laatste jaar secundair technisch en kunst onderwijs moeten een
GIP maken, onze opdracht was als kandidaat onderofficier een geïntegreerde proef te
maken over een buitenlandse opdracht van de Belgen na 1990. Mijn opdracht handelt
over het conflict Kosovo.
INHOUDSOPGAVE

Woord vooraf.................................................................................................................3
Inhoudsopgave..............................................................................................................5
Inleiding.........................................................................................................................7

1 Militair met buitenlandse opdracht...............................................................9

2 Omschrijving conflict en land.....................................................................13


2.1 Het conflict in de regio van de betrokken militair.......................................13
2.2 Omschrijving van het conflict.....................................................................14

3 De internationale interventie en de Belgische inbreng..............................17


3.1 De internationale tussenkomst...................................................................17
3.2 De Belgische inbreng.................................................................................19

4 De eenheid.................................................................................................21
4.1 De moedereenheid.....................................................................................21
4.2 Het wapen..................................................................................................23

5 Het terrein...................................................................................................25

6 Het monument............................................................................................27

7 Het Besluit..................................................................................................29

Lijst van bijlagen..........................................................................................................31


Literatuurlijst................................................................................................................73
Inleiding
De geïntegreerde proef (GIP) is een eindwerk dat elke student van het 6de jaar
secundair onderwijs moet afgeven. In de loop van de maand september 2009 hebben
wij onze opdracht ontvangen en het werk moest klaar zijn tegen mei 2010. Het geheel
wordt afgesloten met een uiteenzetting (een presentatie voor een jury).
Ik ben blij dat ik een contactpersoon gekregen heb die bij de luchtcomponent zit.
Enerzijds kan ik op die manier een werk maken over een eenheid waar mijn vader bij
was, toen hijzelf nog in het leger zat. Anderzijds is dit ook weer anders dan de anderen
van de klas die meestal met mensen uit de landcomponent te maken hebben.
Mijn GIP gaat dus voornamelijk over mijn contactpersoon, kapitein Jacqueline Herck,
meer bepaald een interview lang. Daarna zijn er nog verschillende hoofdstukken die
wel iets met haar te maken hebben, maar toch ook weer uiteenlopende kanten
hebben. Zo gaat hoofdstuk twee over het conflict in Kosovo dat er was voor de
humanitaire missie van de NATO. Hoofdstuk drie handelt over de humanitaire ingreep
van de Verenigde Naties met een onderdeel over de inbreng van de Belgen.
Hoofdstuk vier gaat over haar eenheid, de 10 de Tactische Wing, waar ze bij hoorde
tijdens haar missie en ook over het voornaamste wapen dat er gebruikt werd in haar
eenheid, namelijk de F-16. Voor hoofdstuk vijf heb ik gekozen om het terrein in
Mitrovica (N-Kosovo) te bespreken. In deze stad waren namelijk de Belgische
eenheden 10 jaar lang gestationeerd. Als monument voor hoofdstuk zes bespreek ik
het heidekruisje in Genk. Dit heeft te maken met gesneuvelde R.A.F.-soldaten zoals u
nog zal merken. Deze troepen hebben veel te maken met mijn contactpersoon omdat
ze van dezelfde component afkomstig zijn, alleen zijn de landen van herkomst van de
mensen anders. R.A.F.-soldaten zijn namelijk Britten, terwijl kapitein Herck een
Belgische is. Uiteindelijk wordt er afgesloten met een besluit en een aantal bijlagen.
Wat het moeilijkst voor mij was om de GIP te maken is dat ik werk met Open Office,
een gratis programma dat Microsoft Office vervangt. Uiteindelijk heb ik dit probleem
wel kunnen verhelpen en is alles toch nog wel vlot gegaan.
Dit was zeker en vast een leerrijke ervaring en wat ik geleerd heb, zal u in de volgende
pagina’s lezen.
Militair met buitenlandse opdracht 6

1 MILITAIR MET BUITENLANDSE OPDRACHT

Jacqueline Herck, kapitein van het vliegwezen, was zestien jaar toen ze in 1979 in het
leger begon. Ze kwam binnen met de bedoeling onderofficier te worden met als
specialiteit vliegtuigmechanica, A2. Kapitein Herck was net zoals ik begonnen op de
campus Saffraanberg, met dat verschil dat zij hier was voor een loopbaan bij de
luchtmacht. Ze slaagde voor de basisopleiding en koos voor haar wapenschool de
opleiding operateur.
Na twee jaar vertrok ze naar CRC in Glon en amper één jaar later ging ze naar de
eenheid “Wing Tell” in Brussel. Zeven jaar later vertrok ze naar de vlieghaven van
Brustem voor een stationering van twee jaar. Vervolgens muteerde ze naar
Gutsenhoven als chef Ctr (Chef van het transmissiecentrum) . Haar broer was officier
en vertelde Jacqueline dat officier zijn ook voor haar haalbaar zou zijn. Haar broer was
altijd wel een voorbeeld voor haar geweest. Ze vertelde: “Ik heb altijd mijn broer willen
evenaren, alles wat hij kan, kan ik ook”. Waarna ze zelf uitgebreid lachte. Nadat ze
goed had nagedacht is ze begonnen met haar sociale promotie in 1993. Na de derde
herneming werd ze eindelijk officier. “Derde keer, goede keer”, voegde ze er
goedgezind aan toe. Ze slaagde en met de graad van onderluitenant werd ze logistiek
officier in 1995 in “21 Log Wing”, wat een codificatiedienst (inventariseren van
logistieke middelen) is in Brussel.
Ze heeft ook meegewerkt aan de uitwerking van “ILIAS”, een logistiek programma
voor het beheer van alle logistieke middelen binnen Defensie. Als fulltime quality
manager is ze vervolgens naar de “10de Wing” gegaan in 1999. In 2000 wist ze één
jaar op voorhand dat ze op buitenlandse missie zou gaan. Haar collega's officieren en
zijzelf vertrokken in november op bezoek naar de stad Amendola in Italië waar hun
missie zou plaatsvinden. Tijdens de missie zelf ging de kapitein echter niet mee als
logistiek officier, maar als ADetCo (Assistent Detachement Commandant). Na haar
buitenlandse opdracht in Italië zat ze terug gestationeerd in Glon. Hier moest ze alles
doen wat verband hield met de logistiek, waaronder MT (militair transport) en
bewapening. Ook moest ze later nog buitenlandse opdrachten gaan controleren, maar
zelf niet meer op missie gaan.
Vanaf mei 2007 is ze overgeplaatst naar de “1ste Wing” waar ze baas werd van de
MT. Sinds 2008 zit ze weer dichter bij huis in de “Wing Heli”, waar ze de analyse van
tools (materialen) moet doen. Haar carrière heeft volgens haar eigen zeggen altijd
rond tool control gedraaid: het beheer van allerhande materialen binnen defensie.

Buitenlandse opdracht
De opdracht in Amendola was voor haar een rare tijd, omdat ze maar met een
verkleind detachement werden gestuurd naar Italië. De plannen waren immers
gemaakt om definitief te stoppen met Amendola. België wou om die reden dus ook
meer controle op wat er allemaal aan de hand was op die basis. Nederland had echter
alle controle zonder enige vorm van inventaris op te hebben gemaakt, met als gevolg
dat bij de sluiting niemand zou weten welke materialen van wie waren en het grootste
deel dan ook naar de Nederlanders zou gaan. Toen riepen de Belgen kapitein (toen
nog luitenant) Jacqueline Herck in als redder in nood. Zij moest ervoor zorgen dat dit
allemaal onder controle geraakte. Ze had haar taak als ADetCo, zogezegd als
belangrijkste taak, maar ze was dus ook het paard van Troje. Dit wil zeggen dat haar
primaire taak van Brussel uit was grip krijgen op de logistiek. Omdat velen haar
Militair met buitenlandse opdracht 7
achtergrond niet kenden als logistiek officier was zij eigenlijk een soort infiltrant. Een
voorbeeld dat ze aanhaalde was dat ze in de mess opeens terugvielen op plastieken
borden, omdat de Nederlanders ter ondersteuning van een andere eenheid weggingen
met de veldkeuken. Toen de Nederlandse majoor naar haar toe ging om te vragen met
hem mee te gaan om nieuw bestek te gaan kopen, had zij het lef om nee te zeggen.
Dit was af en toe nodig! Zo had zij eens alles geregeld voor personen die in het
weekend even weg wilden. Op het laatste moment kwam de majoor meedelen dat hij
burgervoertuigen wilde.
Facturen moesten gelijk verdeeld worden tussen de Nederlanders en de Belgen. De
Nederlanders wilden dit echter niet voor de rotatie C-130. Alleen wist Defensie niet dat
het vaak meebetaalde voor Nederlandse goederen. Haar taak was dan alweer nee te
zeggen, terwijl velen dit niet verwachtten van een ADetCo. Bovendien had ze ook nog
veel voordelen met haar IATA-license van Sabena (toestemming voor het vervoeren
en transporteren van gevaarlijke goederen), waar ze af en toe mee kon dreigen. Er
was ook veel weerstand van de Nederlanders bij het inventariseren van de tv of de
satellieten. Als ADetCo is het normaal de taak om te zorgen voor de administratie,
maar ze kreeg nu nog een heleboel andere dingen bij. Soms moest ze ook wat
rustigere zaken doen zoals gaan eten met vips.
Problemen met de Nederlanders hun karakter waren er zeker niet. Afgezien van de
inventarisering werkten ze zeer goed mee. Er is ook altijd al een zeer goede
samenwerking geweest tussen de Nederlandse basis Volkol en de Belgische basis
van Kleine Brogel. Daarom was het ook makkelijker om tijdens de opdracht samen te
werken. In totaal waren er maar acht Nederlanders. De logistiek officier was een
Nederlandse majoor en die werd in het volgende detachement DetCo. De majoor wist
wel alles van Nederlandse voertuigen. De meeste voertuigen die aanwezig waren,
waren Belgisch met als gevolg dat de logistiek van de Belgische voertuigen nog een
taak werd voor Jacqueline. Er was een Nederlandse kok, buschauffeur, logistiek
officier, luchttransporteur en nog een paar anderen. De vliegtuigen waren Belgisch
alsook de mecaniciens . Transmissie was ook nog een taak voor de Nederlanders.
Iedereen, Belg of Nederlander, sprong elkaar overal bij. De band onder elkaar was
zeer sterk.
Problemen in haar opdracht heeft ze eigenlijk niet gehad. Alles was vanaf het begin
zeer goed gepland. De voorbereiding had de kapitein vanaf het begin meegemaakt en
ze had eraan meegewerkt. Alles wist ze op voorhand, tot aan het slapen toe: wie
snurkte, wie slecht sliep, waar hun kamerindeling op was gebaseerd. Zo werd er voor
gezorgd dat iedereen een goede nachtrust zou hebben. Dit was niet alleen zo bij het
slapen, maar ook voor een heleboel andere dingen.
Het bezoek dat er voor de missie gemaakt werd, was ook zeer belangrijk. Zo konden
ze zien wat er daar gedaan werd en al nadenken over wat ze zouden kunnen
veranderen. Dit zorgde er voor dat veel werk al van te voren gedaan kon worden.
Deze opdracht duurde in totaal vijf dagen en werd door het commando georganiseerd.
's Avonds na de werkdagen hadden de militairen altijd wel vrije tijd omdat ze
terugkeerden naar hun bungalow. Als er geen belangrijke vips kwamen, die
opgevangen moesten worden in het weekend, hadden ze het weekend ook vrij. Dan
konden en mochten ze uitstappen maken. Zo hebben ze de verwoeste stad Pompei
gezien die onder de lava van de Vesuvius is terechtgekomen na een verschrikkelijke
uitbarsting in 79. In januari waren ze aangekomen en wilden ze naar de
voetbalwedstrijd Lazio Roma-Anderlecht gaan kijken. Eerst gingen ze de kaarten op
een normale manier bestellen, maar dat kwam echter te duur uit. Via via hebben ze
uiteindelijk iets kunnen regelen met de schoonzoon van de eigenaar van Lazio Roma
Militair met buitenlandse opdracht 8
en op die manier konden ze de wedstrijd gaan kijken voor amper 500 BEF (12,50
euro). Bovendien kregen ze toegang met militaire bussen en een rondleiding in Rome.
De communicatie met de Italianen werd vergemakkelijkt door een tolk.
Hun bungalow, gelegen aan het strand, lag in een bungalowpark dat volledig door
Defensie van België en van Nederland werd afgehuurd. Er was een bar, een speciaal
ingerichte fitnesszaal voor de komst van de militairen en talrijke mogelijkheden voor
amusement en sport. Omdat het bungalowpark niet aan de kazerne lag, moesten de
militairen ook elke dag met militaire voertuigen naar de basis en terug rijden. Door de
komst van de militairen heeft de eigenaar van het park een mooie cent verdiend. Op
de werkplaats was alles opgebouwd uit tenten, buiten het commandogebouw, dat uit
steen bestond en als enigste airco had. Zelfs de hangars waren zeer grote tenten.
Voertuigen van beide landen werden door beide partijen gebruikt. Als de Nederlanders
een gekrast voertuig hadden, lieten ze dat in de burgerij herstellen, terwijl de Belgen
wel de helft meebetaalden. De Belgen daarentegen zorgden er altijd voor dat de
kosten zoveel mogelijk beperkt werden. ILIAS werd verkocht aan de landmacht in
Amendola.
Het meeste eten dat ze kregen in de mess was Italiaans, maar kapitein Herck zorgde
er wel voor dat er één keer per week echt Belgisch kon gegeten worden. Ze liet het
eten dan ook uit België aanvoeren. Een van de eerste dingen die ze ook heeft laten
doen, toen ze aankwamen, was zorgen dat iedereen iets voor Valentijn kon bestellen.
Zo konden ze kiezen tussen bloemen, pralines of allebei en dat werd dan geleverd op
14 februari aan de echtgenoot of vriendin. Wat ze nog vertelde uit eigen ervaring is dat
de hele operatie onderschat wordt in verband met de sociale impact: “Je komt terug in
België en hebt vier maanden anders geleefd dan je partner. Dit kan soms leiden tot
een echtscheiding.”
Soms waren er periodes in Amendola dat de Belgen en Nederlanders niet met militaire
voertuigen mochten rondrijden, omdat er incidenten waren waarbij er brandblussers
door de ruiten van voertuigen werden gegooid. Als het zo was dat ze niet mochten
rondrijden met militaire voertuigen, dan moest het wel op bevel van Brussel zijn. In de
periode dat er verkiezingen in Kosovo waren, waren ze ook verplicht om met
burgervoertuigen rond te rijden. De weerslag van Kosovo werd zeker en vast ook
gevoeld in Italië. Zodra de vliegtuigen in de lucht waren, zaten ze ook in
oorlogsgebied.
Het vreemdste dat er gebeurde in Italië was dat ze op een dag een vliegtuig binnen
gingen krijgen waar 32 mensen op zouden zitten. Zij kregen echter geen namenlijst
van wie er op het vliegtuig zou zitten, terwijl dit normaal wel het geval was. Toen het
vliegtuig aankwam, zaten er inderdaad 32 mensen op. Via via waren ze te weten
gekomen dat het allemaal advocaten waren die zich bezig moesten houden met de
verdediging van opgepakte mensen uit Libië. Die gevangenen moesten vanuit België
naar Libië worden getransporteerd en waren met de heenvlucht meegegaan. De
advocaten die terug kwamen van Libië, werden in Amendola voor een nacht
opgevangen. Omdat niemand er eigenlijk iets over mocht weten, werd er heel
geheimzinnig over gedaan.
Het spannendste wat Jacqueline Herck heeft meegemaakt was een C-130 die niet
meer wou starten. De C-130 was ingevlogen en zou de volgende dag weer moeten
vertrekken, maar er startten slechts drie van de vier motoren. Een nieuwe motor werd
geleverd en kon niet gebruikt worden omdat er geen papieren bijgeleverd waren. De
motor kon niet gemonteerd worden en er moest voor een nieuwe oplossing gezorgd
worden. Er werd beslist om een “buddy buddy” uit te voeren. Om 9 uur 's morgens
werd een andere, goed functionerende C-130 voor de kapotte geplaatst. Beide
Militair met buitenlandse opdracht 9
voertuigen werden gestart en door de uitlaat die het voorste vliegtuig achterliet, kon de
vierde motor van achterste C-130 gestart worden. Dit was de eerste keer dat kapitein
Herck dit kon meemaken. Ze vond dit zeer indrukwekkend. Het vliegtuig is dan ook
zonder risico in één keer terug naar België gevlogen.
De internationale interventie en de Belgische inbreng 10

2 OMSCHRIJVING CONFLICT EN LAND


2.1 HET CONFLICT IN DE REGIO VAN DE BETROKKEN MILITAIR (HEEL KOSOVO)

Rond Kosovo kan er veel gezegd worden, voor mij begint het echte conflict bij de
communistische president Tito. Deze kwam in 1945 aan de macht in voormalig
Joegoslavië. Tito wou van Joegoslavië een verbond maken waar alle
bevolkingsgroepen verenigd zouden zijn. Kosovo werd zelfs een autonome provincie
onder zijn bewind, met dezelfde bevoegdheden als de andere provincies.
Tito was dan wel communistisch, maar versloeg wel de Russische opmars. Aan zijn
dood echter, kwamen in 1980 de etnische spanningen terug boven en waren de
gewelddadige confrontaties onvermijdelijk. Overal waar Tito voor gewerkt had begon in
1989 met zijn uiteenvallen.
Ter informatie telde Joegoslavië verschillende nationaliteiten binnen een etniciteit(een
sociaal-culturele identiteit, deze verbinden in dit geval de Joegoslavische
bevolkingsgroep): Moslims, Serviërs, Kroaten, Macedoniërs, Albanezen,
Montenegrijnen, Slovenen, Hongaren, Turken, Slowaken, en Roethenen. In Kosovo
was er vooral een meerderheid van Albanezen en Serviërs. Turken, Bosniakken,
Egyptenaren en Goranci zijn er voor minder als vier procent vertegenwoordigd.
Na het afsplitsen van Kroatië, Slovenië, enz. bleef er eigenlijk nog maar één provincie
over binnen Joegoslavië ( dat sinds toen Servië noemde) dat een andere cultuur had
en dat was Kosovo. Sinds het aantreden van Milosevic als president van Servië werd
Kosovo gediscrimineerd door zijn groot aantal Albanezen. Milosevic kwam aan de
macht door zijn vriend Stambolic af te zetten. Milosevic is radicaal en racistisch, ook al
vind hij zelf van niet.
In 1998 begon het in Kosovo met geweld van de Serviërs. Vele Albanezen vluchtten
om te ontkomen aan het vreselijke geweld die de Serviërs meebrachten. De VN eiste
dat Servië zijn troepen moest terugtrekken en de NAVO dreigde met verscheidene
aanvallen. Uiteindelijk werd er een akkoord bereikt en zou Milosevic zijn leger
terugtrekken. Theoretisch gezien was er een wapenstilstand, maar de troepen hadden
zich nooit echt teruggetrokken.
De druppel die de figuurlijke emmer van de NAVO liet overlopen was de weigering van
Servië om het vredesplan van Rambouillet te tekenen. Dit plan zou van Kosovo een
vrijwel volledig zelfbestuur maken voor een periode van drie jaar, maar Kosovo zou
wel nog tot Servië horen. Kosovo zou wel zelf een eigen president, regering en
parlement hebben, maar enkele kleine dingen zoals defensie zouden bij Servië blijven
horen. Waarschijnlijk weigerde Servië dit voorstel om het feit dat het Kosovo niet meer
zou kunnen besturen, maar ook omdat in Kosovo de OVSE (de Organisatie voor
Veiligheid en Samenwerking in Europa) aanwezig zou zijn. Dit is een organisatie die
deel uitmaakt van de internationale gemeenschap en kan zorgen dat er Servische
installaties worden gesloten en ambtenaren ontslagen kunnen worden als er gezien
wordt dat deze niet goed functioneren binnen Kosovo.
Uiteindelijk gaf Solana, de secretaris-generaal van de NAVO, op 23 maart het teken
om te beginnen met de bombardementen in Kosovo, die het Servisch leger moest
verdrijven uit Kosovo en de vrede moest brengen.
Omschrijving conflict en land 11
2.2 OMSCHRIJVING VAN HET CONFLICT

Begin 1998 begon er een guerrilla door het bevrijdingsleger van Kosovo(het UCK) om
Kosovo onafhankelijk te maken. Ze wilden onafhankelijkheid omdat ze negen jaar
geleefd hebben onder Servische repressie. Deze guerrilla leidde niet tot het gewenste
resultaat, maar tot een Servische contra-guerrilla. Kosovaren werden afgeslacht,
samen met de UCK-strijders. Dorpen werden verwoest en er kwam een massale
vluchtelingenstroom op gang.
Op 23 september 1998 werd door de Veiligheidsraad resolutie 1199 in kracht gesteld.
Hierin wordt vermeld dat Servië al zijn vijandelijkheden tegen de Albanese Kosovaren
zou stoppen, maar dit zonder enige vorm van dreigementen.
Een week later werd Servië veroordeeld door de Veiligheidsraad voor de
oorlogsvoering en de misdaden in Kosovo. Een verklaring waarmee de Verenigde
Staten van Amerika nog waarschuwden voor een aanval. Er werd langs verschillende
kanten gehoopt op luchtaanvallen door de NAVO om Milosevic terug in zijn schelp te
laten kruipen. Op deze bombardementen zou er nog echter lang gewacht worden.
Op 13 oktober was er een overeenkomst tussen een Amerikaans gezant en Milosevic
om de terugtrekking van de Servische troepen en vredesonderhandelingen met de
Albanese Kosovaren te verzekeren. Ook mochten er 2000 waarnemers naar Kosovo
gaan, samen met waarnemingsvluchten van de NAVO.
Na drie maanden rust te hebben gehad, werd er op 15 januari 1999 een bloedbad
aangericht in Racak. Hier werden 45 Albanese Kosovaren afgemaakt door een aantal
Servische Militairen. Twee dagen later wees de NAVO Milosevic met de vinger en
eiste om de bekendmaking van de schuldigen en de namen van de opdrachtgevers.
Ze eisten ook de toelating van Arbour, één van de aanklagers van het Joegoslavië-
tribunaal waar ook Milosevic voor moet verschijnen, om naar de plaats delict te mogen
gaan. De volgende dag kwam Arbour aan bij de grens van Kosovo met Macedonië,
maar werd meteen teruggestuurd en Servië eiste dat Walker (het hoofd van de OVSE-
waarnemingsmissie) binnen de 24 uur uit Kosovo vertrok.
Eind januari kreeg Solana de volmacht van de VN voor de NAVO-acties in Kosovo en
al meteen een week erna werd, op een aantal kilometers van Parijs in het kasteel van
Rambouillet, met een vredesconferentie begonnen. Het overleg tussen alle partijen
werd uiteindelijk met meer als een maand uitgesteld, na tot twee keer toe geen
resultaat te hebben gevonden. Op 15 maart begon een tweede onderhandelingsronde
waarbij er een akkoord was gevonden met de Kosovo-Albanese delegatie, maar
Servië weigerde om ook een handtekening onder het akkoord te plaatsen. Op 22
maart besloot Holbrooke een laatste poging om Milosevic te overhalen te gaan doen in
Belgrado, maar die poging leek tevergeefs.
23 maart 1999, de dag dat Solana het mandaat kreeg voor een NAVO-aanval op
Servië. Hij beval meteen om een luchtoorlog te beginnen.
Een dag later werd de eerste bom gedropt en de Serviërs begonnen met het
systematisch uitroeien van de Albanese Kosovaren, een ware etnische zuivering. De
oorlog om Kosovo was een feit. De Russische president besloot om vijf dagen na de
eerste bombardementen zijn premier Primakov samen met zijn minister van
Buitenlandse Zaken en zijn minister van Defensie naar Belgrado te sturen om te
bemiddelen. Maar ook deze bemiddeling was tevergeefs.
Op 9 april van dat jaar gingen er berichten over heel de wereld de ronde dat Kosovo
volledig verwoest zou zijn. Dat door alle bombardementen, die er enkel ruïnes
De internationale interventie en de Belgische inbreng 12
achterlieten in deze provincie van Servië. Pristina zou zelfs een spookstad zijn
geworden. Bij de grens met Albanië raakte de NAVO een trein op een spoorbrug, met
zeker tien doden was dit de eerste schuld naar de burgers toe van de vredesmacht.
Nog geen twee dagen na dit ongeval was er een bombardement geweest op
Kosovaarse vluchtelingen waarbij er 75 doden vielen. Alweer een aanslag waarvan de
NAVO beschuldigd werd door Joegoslavië.
Tijdens deze oorlog bestond de NAVO 50 jaar op 4 april. In Washington was er op 23
april, ter ere van deze verjaardag, een NAVO-top. Hier werd er ook besproken hoe ze
verder het conflict in Kosovo zouden aanpakken, maar de meningen over het sturen
van grondtroepen waren sterk verdeeld.
Op 26 april was er een eerste toegeving sinds het begin van het conflict. De
voormalige vice-premier van Joegoslavië(Servië) Draskovic deelde mee op CNN(één
van de grootste nieuwszenders ter wereld) dat de NAVO de overmacht had en dat
Joegoslavië de vredesmacht niet zou kunnen verslaan. Twee dagen later werd hij uit
de regering gezet, omdat hij al deze uitspraken deed tegen CNN en andere
journalisten.
Om de gemoederen met de NAVO te bedaren droeg Milosevic op 1 en 2 mei drie
Amerikaanse krijgsgevangen over aan Amerika, dit hielp echter niet fel, want reeds de
volgende dag werd er een bom gegooid op een bus, nogmaals waren er twintig doden.
Op 6 mei werd er een akkoord gesloten onder de G8(de groep van de zeven rijkste
industrielanden en Rusland) om een internationale troepenmacht toe te laten in
Kosovo. Ook al was het maar een principeakkoord, de Wall Street Journal(een krant in
de VS) melde echter al dat de NAVO eind juli met 60 000 man Kosovo zou willen
binnenvallen.
Een bombardement van raakt op 8 mei de NAVO de Chinese ambassade in Kosovo.
China kon dit niet hebben, één omdat ze niet deel uitmaakten van de vredesmacht en
twee, omdat het net als Joegoslavië communistisch is. In Peking waren er anti-
Amerikaanse rellen.
Zes dagen later werden er nogmaals bommen gegooid op Kosovo, ditmaal op het dorp
Korisha. In totaal zouden er volgens de Servische media 79 doden zijn gevallen.
Op 19 mei waren er voor het eerst berichten van desertie bij de Servische militairen in
Kosovo. In andere Zuid-Servische(niet Kosovaarse) steden werden er meldingen
gemaakt van protesten tegen de oorlog om Kosovo. Dagen lang kwamen er in het
Zuiden en het centrum van Servië duizenden mensen op straat om te protesteren
tegen deze wrede oorlog.
Om de landen rondom Kosovo veilig te houden werd er besloten om op 26 mei de
sterkte van de troepenmacht in Albanië en Macedonië te verdubbelen. Arbour, een van
de aanklagers van het Joegoslavië-tribunaal, diende de dag erna een klacht in tegen
Milosevic op verdenking van oorlogsmisdaden.
Samen met de Finse president Ahtisaari overlegde de Russische gezant
Tsjernomyrdin op 2 juni met Milosevic over het vredesplan dat de G8 had opgesteld,
dit keer leek Milosevic al een beetje toe te geven.
Een dag later accepteerde het Servische parlement al het vredesplan van de G8. In de
week daarop werd er in Macedonië over de terugtrekking van de Servische troepen
onderhandeld, maar deze liepen echter stroef. Op 8 juni werden de onderhandelingen
hervat en de volgende dag raakten de militairen van de NAVO het eens met
Joegoslavië en het besluit stond vast. Servië moest al zijn troepen weg hebben uit
Omschrijving conflict en land 13
Kosovo binnen de volgende elf dagen. Toen werd er ook beslist dat KFOR
gestationeerd mocht worden in Kosovo en zou opereren onder de VN-vlag.
10 juni 1999 is het einde van bombardementen op Joegoslavië. Er werd een mandaat
opgesteld voor de internationale troepenmacht door de Veiligheidsraad. De luchtoorlog
die ruim tweeënhalve maand geduurd heeft werd met succes afgerond. Milosevic kon
niet houden onder de druk die de NAVO op hem uitoefende en moest buigen en
uiteindelijk bezwijken onder het metaforische gewicht. Milosevic was zelfs
aangeklaagd wegens verdenkingen van misdaden tegen menselijkheid, waarvan het
proces nu, tien jaar later, nog steeds op gang is.
800 000 gevluchte Kosovaren konden met een gerust hart terugkeren onder de arm
van een internationale vredesmacht onder NAVO-bevel.
De gewapende vrede begon op 12 juni. De eerste troepen van de vredesmacht zijn er
van de russen. Zij bezetten meteen het vliegveld van Pristina in Kosovo. De
aanwezige Duitse en Britse militairen vonden twee dagen later de eerste
massagraven.
Albanese Kosovaren waren terug aan het komen, maar meer en meer Servische
Kosovaren trokken toen op de vlucht. Het bevrijdingsleger UCK drong meer de steden
binnen en stelde zich op als interim-bestuur. In Belgrado probeerden ze de na vier
dagen reeds 37 000 Servische vluchtelingen te weren.
De internationale interventie en de Belgische inbreng 14

3 DE INTERNATIONALE INTERVENTIE EN DE BELGISCHE INBRENG


3.1 DE INTERNATIONALE TUSSENKOMST

Na de vele mensenrechtenschendingen in Kosovo in 1997, 1998 en 1999, greep de


Noord Atlantische Verdrags Organisatie (NAVO) in voor een humanitaire interventie,
sinds de zomer van 1999 en na de Servische terugtrekking uit Kosovo, een gewapend
ingrijpen zonder dat Kosovo daar toestemming voor gaf.

Sinds de overeenkomst van Kumanova, waarmee de terugtrekking van het Servisch


leger en Politie uit Kosovo een feit werd, staat Kosovo onder internationaal bestuur
van de Verenigde Naties. De VN richtte de UNMIK(United Nation Interim
Administration Mission in Kosovo) op. De missie werd geleid door een speciaal gezant
van de secretaris-generaal van de VN. De Italiaan Lamberto Zannier was één van de
speciaal gezanten van de Verenigde Naties die Kosovo bestuurde volgens de resolutie
1244. Resolutie 1244 werd op 10 juni 1999 aanvaard door de VN-veiligheidsraad. De
voornaamste artikels zeggen dat Kosovo onder voorlopig bestuur van de VN komt,
spreken over de goedkeuring van een NAVO-Vredesmacht (momenteel KFOR),
vertellen dat UNMIK werd opgericht om het zelfbestuur van Kosovo op gang te trekken
en hebben het over de demilitarisering van verschillende Kosovaars-Albanische
groeperingen, in de eerste plaats het UCK (Kosovaars bevrijdingsleger).

Op zondag 17 februari 2008 werd in een spoedzitting om vier uur 's namiddags de
onafhankelijkheidsverklaring op voorstel van premier Hashim Thaçi unaniem
goedgekeurd. In deze spoedzitting waren tien afwezigen inclusief de Servische
afgevaardigden, die tegen de afscheuting van Kosovo waren en nog steeds zijn. In de
verklaring staat dat Kosovo opgericht is volgens het plan-Martti Ahtisaari, een Finse
ex-president en diplomaat die gezegd heeft waaraan Kosovo zich moest houden. Er
staat ook in dat Kosovo een multi-etnische staat is, dat het zich zal wijden aan vrede
en stabiliteit in de regio en dat het instemt met een vredesmacht in Kosovo.

KFOR staat voor Kosovo Forces en is een vredesmacht van de NAVO. KFOR wordt
echter niet alleen geleid door landen binnen de NAVO, ook andere landen nemen
hieraan deel. De opvallendste hierbinnen is de grootmacht Rusland. Het doel van
KFOR is de vrede en veiligheid bewaren binnen Kosovo. KFOR begon zijn missie op
12 juni 1999, slechts twee dagen na de oorlog van Kosovo. Tegen 20 juni was de
terugtrekking van de Serviërs een feit nadat KFOR het gezag van de Serviërs in fase
overnam. KFOR is begonnen met een troepenaantal van 50000 mannen en vrouwen.
Momenteel ligt dat aantal lager en ligt rond de 12500 manschappen. KFOR bestaat uit
een samenwerking tussen 24 NAVO landen en acht partner landen. Rusland werkt nu
niet meer mee aan KFOR. De landen die de meeste troepen sturen zijn Duitsland
(2486), Italië (1819), VSA (1475), en Frankrijk (1294). Opvallend is dat Canada (zes
man), het Verenigd Koninkrijk (acht) en onze noorderbuur Nederland (zes) elk minder
als tien manschappen sturen.

KFOR heeft Kosovo ingedeeld in vijf regio’s of sectoren, elke regio wordt bewaakt door
een brigade. Er is de Franse sector, de Turkse regio, de Italiaanse regio, de Ierse
regio en de regio van de VS.

Het hoofdkwartier was eerst in Skopje, een stad in Macedonië. Skopje lag niet ver van
Kosovo en heeft een goede verbinding met de meeste Europese steden. Later werd
De internationale interventie en de Belgische inbreng 15
het verplaatst naar de Kosovaarse hoofdstad Pristina. Elke regio heeft bovendien ook
nog zijn hoofdkwartier.

Handhaven van het staakt-het-vuren, ontwapenen van de Kosovaarse


bevrijdingsbeweging UCK, het bewaken van de grenzen en de ondersteuning van het
UNMIK zijn de belangrijkste taken van de Kosovo Forces.
De internationale interventie en de Belgische inbreng 16

3.2 DE BELGISCHE INBRENG

België zat al enkele jaren in de Franse regio in het Noorden van Kosovo (tegen Z-
Servië aan) waar het hoofdkwartier gevestigd is in Mitrovica. België heeft momenteel
geen troepen meer zitten in Kosovo, vroeger waren ze er wel met veel meer. Zo zien
we dat de terugtrekking uit Kosovo een feit is. Zij zaten in de Franse sector samen met
de Fransen, de Grieken, de Nederlanders, de Marokkanen, de Denen en de
Estlanders. Dit bracht het totale troepenaantal in het Franse deel in 2008 rond de 3000
man. België beschermde onder andere de brug over de Ibar die ook de grens is tussen
de Serviërs en de Albanezen is in het landje. Plaatsen waar nog wel eens conflicten
kunnen voorkomen. Ook in het hoofdkwartier in Pristina waren er Belgische militairen
tewerkgesteld op staffuncties zodat Defensie zich kon verzekeren in het Kader waarin
de Belgische troepen werkten.

België had de groep BELKOS (België Kosovo) in Mitrovica zitten. Dit was een
detachement die vooral uit Landmacht troepen bestond en ter grootte van één
compagnie was. De Belgen waren gelegerd in het kamp Belvedère en staan onder
direct commando van het Franse Bataljon BATFRA. Het Belgisch detachement werkte
in het MNTF (Multinational Task Force of een kracht die tussen meerdere landen
bestaat).

Buiten het aantal troepen dat er waren, moesten er ook voertuigen en uitrusting zijn,
hiervoor had BELKOS voor de infanterie troepen AIFV (gepantserde
infanterievoertuigen), voor het commando en de transmissie LMV (Light Military
Vehicle) en voor de medische steun gepantserde ambulances ter beschikking.

Naast BELKOS had België ook twee LMT (Liaison and Monitoring teams) in Kosovo.
Deze twee teams van acht man bevorderden de onderlinge communicatie met de
plaatselijke politieke autoriteiten, de internationale organisaties en de niet-
gouvernementele Organisaties(NGO’s). De LMT waren ook nuttig voor een
situationeel overzicht van de operationele zone. Zij kregen vaak als eerste informatie
over bepaalde problemen binnen de bevolking door hun constante aanwezigheid
tussen hen. Ook de LMT waren deel van het MNTF.

DATF (Deployed Air Task Force) was ook een eenheid die in Amendola (Italië) zat ter
ondersteuning van de troepenmacht in Kosovo. De mensen in Amendola hadden elke
dag hun handen vol, want bijna dagelijks voerden de verscheidene vliegtuigen
verschillende opdrachten uit. Bewaking, luchtverdediging en grondsteun waren van die
opdrachten.

Dit detachement was Belgisch-Nederlands, wat tot een goede samenwerking was
dankzij dezelfde taal, toch als er Vlaamse troepen aanwezig waren. Bij elke F-16
waren er wel lucht-missiles aan boord voor het geval dat er zich een conflict moest
voordoen in Kosovo. Zo kon er snel gehandeld worden om een eenheid paraat te
maken. Door de vermindering van het gevaar in Kosovo is DATF niet meer actief.

Algemeen was de aanwezigheid van de Belgische troepen onder de Kosovaarse


bevolking zeer belangrijk. Sociale patrouilles die dienden om een vertrouwelijke band
te scheppen met de bevolking en te laten merken dat de Belgen er waren om goed te
doen was een zeer belangrijke taak. In Kosovo werd ook iets meer toegelaten als het
om vrijheid van de troepen ging, dan in bijvoorbeeld Afghanistan. Buiten het kamp
De internationale interventie en de Belgische inbreng 17
gaan was bijvoorbeeld een dagelijkse bezigheid voor de troepen in Kosovo, terwijl in
Afghanistan alles zeer voorzichtig moet gaan.
De eenheid 18

4 DE EENHEID
4.1 DE MOEDEREENHEID

Toen Jacqueline Herck bezig was met haar buitenlandse opdracht zat ze in de 10W
Tac of ook gezegd als 10de Wing. 10W Tac is een eenheid van de Belgische
luchtcomponent die vooral F-16's ter beschikking hebben.

In de laatste maanden van de tweede wereldoorlog werd er in Kleine Brogel, een dorp
in de Limburgse stad Peer, door de geallieerden een vliegbasis ingericht. Deze had als
doel de Rijnoperaties te ondersteunen (de Rijn was het laatste obstakel om tot het hart
van de het Duitse Rijk te komen). Vanaf 1951 werd de basis verder uitgebouwd door
de Belgische luchtmacht en werd het in 1953 officieel ingehuldigd. In maart 1996 werd
Kleine Brogel de grootste Belgische vliegbasis nadat er twee smaldelen van Bevekom
naar Kleine Brogel zijn gekomen. Sinds 30 mei 2002 is de officiële naam van de
vliegbasis “Generaal-majoor vlieger Graaf Ivan du Monceau de Bergendael basis”.

Op 10 december 1951 werd er in Chièvres de 10de Wing opgericht met drie


smaldelen: het 23ste smaldeel, het 27ste en het 31ste. De vliegtuigen die ze toen ter
beschikking hadden waren spitfires en enkele verbindingsvliegtuigen.

Sinds midden 1952 is de 10de Wing zich gaan specialiseren in de jager-


bommenwerper en schaften het zich de Thunderjet of F-84G aan. Toen in 1953 Kleine
Brogel officieel werd ingehuldigd vestigde er zich de 10de Wing. In 1956 werden ze
nog versterkt met de F-84F Thunderstreak (één van de eerste vliegtuigen met
stabilisatoren die de bestuurbaarheid verbeterden). Deze liet toe de taken als “fighter-
bomber” beter te vervullen. In 1960 werd de “Operational Training Unit” opgericht.
Deze kwam voort uit de vervanging van het 27ste Squadron voor de training van
nieuwe piloten voor de F-84F, maar werd echter reeds twee jaar later ontbonden.
Omdat de NAVO-opdrachten meer veranderden en gespecialiseerd werden nam een
steuneenheid van de United States Air Forces in Europe vanaf 1962 haar intrek op de
vliegbasis.

In 1964 haalde de 10de Wing opnieuw een andere vliegtuig binnen, namelijk de F-
104G Starfighter. Vanwege de polyvalentie van dit vliegtuig werden alle middelen
aangepast aan dit toestel. De revolutionaire F-16 werd vanaf 1981 geleidelijk de
vervanger van de Starfighter. Voor deze Fighting Falcon werd de basis opnieuw
volledig vernieuwd.
De 1ste Jachtwing in bevekom werd in 1996 ontbonden en zorgde voor nieuwe
eenheden en opdrachten binnen de 10de Wing. 10W Tac kreeg als nieuwe eenheid
het 349ste smaldeel. Die zorgde ervoor dat er ook Air Defence zendingen werden
gevlogen, waaronder de QRA/I (Quick Reaction Alert/Interception, een beurtrol van 24
uur met Florennes om een mogelijke luchtaanval te alarmeren en tegen te houden).
Het 349ste smaldeel werd bovendien ook deel van de NATO Reaction Forces, waarbij
na een korte waarschuwingstijd 12 F-16's ontplooid kunnen worden in het buitenland.

In Bevekom werd er in 1987 ook het OCU (Operational Conversion Unit) na de


oprichting in 1987 verhuist naar Kleine Brogel. Deze kleine eenheid zorgde voor een
verdere vliegopleiding voor de geslaagden van de “initial operational training” van de
Alpha-Jet in de 1ste Wing. Dit is de opleiding die men nodig heeft om een operatie te
mogen doen met een Alpha-Jet. Verder organiseerde deze smaldeel ook de
De eenheid 19
omvorming van militairen met brevetten van de oudere vliegtuigen naar brevetten van
de nieuwere F-16.

De herstructurering in 2002 zorgde opnieuw voor veranderingen binnen de 10de Wing.


Dit maal voorzag het herstructureringsplan Falcon 2000 een vermindering van het
aantal operationele F-16 smaldelen van 6 naar 4. dit betekent het einde van het 23ste
“Devil” sqaudron. Het 23ste werd eigenlijk geïntegreerd bij het 31ste “Tiger” squadron
dat door de fusie met het Devil squadron 18 toestellen kreeg in de plaats van 12. Door
de herstructurering ging de Tiger squadron zich specialiseren in lucht-grond operaties,
terwijl het 349ste smaldeel zich ging richten op luchtverdediging.

Er vond zich ook nog een modernisering van de boordelectronica plaats. Samen met
de aankopen van nieuwe wapensystemen zouden en zullen de F-16A/B nog vele jaren
kunnen meegaan om zware opdrachten uit te kunnen voeren. Dit kan in alle
weersomstandigheden, bij dag en bij nacht, zonder het verlies van een zeer grote
nauwkeurigheid. Het 31ste smaldeel, het 349ste smaldeel en de OCU zijn sinds 2002
volledig operationeel met deze Mid-Life Update of korter gezegd de F-16MLU.

Na 2015 zal er opnieuw uitgekeken worden voor een nieuw toestel ter vervanging van
de F-16, deze zal ook polyvalent moeten zijn, minstens even goed en zeker moderner.
Momenteel bestaat de 10W Tac uit 1700 mannen en vrouwen, waaronder 150 mensen
van het Americaanse Munitions Support Squadron. Deze dragen 24uur op 24 bij tot de
juiste uitvoering van de opdrachten van de 10de Wing.
De eenheid 20

4.2 HET WAPEN

Het voornaamste wapen van de 10de Wing is het vliegtuig F-16. Dit vliegtuig dat reeds
in gebruik is sinds 1981 in gebruik bij deze eenheid. Zeven jaar nadat de eerste F-16
ter wereld zijn eerste vlucht maakte. De F-16 of Fighting Falcon is een eenmotorige
straaljager ter vervanging van de starfighter. Dit vliegtuig is ontworpen door General
Dynamics die bekend staat om zijn belangrijke positie in de oorlogsvoering. De F-16 is
het eerst toestel dat gebruik maakt van het fly-by-wire systeem. Door dit systeem
wordt de besturing niet meer geregeld door buizen of pompen maar door elektronische
signalen.

Van de F-16 zijn er meer als 4000 toestellen gebouwd die in 26 verschillende landen
worden gebruikt. Onder deze landen zitten Noorwegen, Denemarken, Nederland en
België. België is zelfs het eerste Europees land dat dit toestel aanschafte. De Fighting
Falcon is vijftien meter lang, vijf meter hoog en heeft een spanwijdte van tien meter. Dit
gevechtsvliegtuig weegt bij een geladen toestand maar liefst zestien ton. De F-16 haalt
ongeveer een mach twee snelheid en geraakt tot op een hoogte van zeventien
kilometer. Met een volgeladen tank kan het tot 2700 kilometer ver vliegen.

De F-16 was een zeer vernieuwend vliegtuig. Het was het eerste toestel dat gebruik
maakte van het fly-by-wire systeem. Dit was vooral goed van toepassing omdat de
Fighting Falcon ook het eerste vliegtuig was dat een negatieve statische stabiliteit had.
Dit wil zeggen dat het soms de neiging had om van een rechte baan af te wijken. Het
fly-by-wire systeem werd dan geïnstalleerd om het toestel bij krachten van 9g(g-kracht)
met volle tank nog te laten manoeuvreren. De F-16 is voor 80% gemaakt uit aluminium
om de kosten laag te houden. Door onder anderen deze lage kosten is de F-16 een
van de meest geproduceerde Westerse toestellen sinds de Tweede Wereldoorlog.

Het boordkanon van de F-16 is een 20mm M61A1 snelvuurkanon. Hierbij zitten 511
patronen. Dit wapen kan 6000 schoten per minuut afvuren. De F-16 is zo
multifunctioneel dat vrijwel alle moderne wapens gemonteerd kunnen worden op dit
toestel. Op het Belgisch model is er het wapenplatform gemonteerd om de B61-
waterstofbom te kunnen dragen. Dit is een atoombom die het grootste deel van zijn
kracht haalt uit de kernfusie(de samensmelting van kernen van atomen waarbij een
zwaarder element gevormd wordt) om atomen tot helium te verkrijgen. Men kan echter
enkel energie halen uit de samensmelting van waterstofatomen, het samensmelten
van zwaardere atomen kost energie. Verder kan ook de F-16 uitgerust worden met
zowel (ongeleide) raketten als (geleide) missiles. Alom is de F-16 een geschikt toestel
die nog even mee kan.
Het terrein 21

5 HET TERREIN
Het terrein 22
Omdat mijn contactpersoon op missie was in Italië (Amendola) mocht ik zelf kiezen
welk gedeelte van Kosovo ik nam om te bespreken. Ik heb gekozen om Mitrovica in
het noorden van Kosovo te bespreken, omdat dit de plek is waar onze Belgische
strijdkrachten gevestigd zijn. Mitrovica is ook een belangrijk punt voor Kosovo omdat
hier het land wordt opgedeeld in de twee kampen, namelijk de Serviërs in het noorden
en de Albanezen in het zuiden.

Mitrovica is een provincie die sterk heuvelachtig is. Dit is te merken aan het Belgische
checkpoint “Gate One” dat in een vallei ligt die Kosovo met Servië verbindt. Op
“Nothing Hill”, een vestiging enkele kilometers buiten de stad Central City, is het zeer
modderig, maar nog steeds hellend. Dus een moeilijk terrein om door de militairen te
gebruiken bij patrouilles of verplaatsingen te voet.

Mitrovica wordt opgedeeld in twee delen door de Ibar, een rivier die ontspringt in het
oosten van Montenegro en 276 km verder uitmondt in het stadje Kraljevo in Servië en
de rivier mondt uit in de zapadna Morava. De Ibar verdeeld Mitrovica in het noordelijke
Servische gedeelte en het zuidelijke Albanese gedeelte. De Ibar loopt de provincie
Mitrovica in het westen binnen, loopt tot aan de provincie hoofdplaats Mitrovica en
buigt dan om naar het noorden. “Bij een match van Kosovo die gehouden werd in het
stadium in het Albanese gedeelte verloor Kosovo. Toen vierden de Serviërs hun
verlies en zag je over de Ibar, in het noorden, vuurwerk afgestoken worden door de
Servische Kosovaren”, aldus Hilde Eynikel*, nog een feit dat de Serviërs en de
Albanezen nog steeds niet de beste vriendjes zijn.

Door Mitrovica loopt ook nog een 2de rivier, de Sitnica. De Sitnica ontspringt ten
oosten van de Ibar en is 90km lang.

In de zomer is Kosovo een heerlijk land met warm weer. Jammer is het dat er in
Mitrovica geen strand is waar je aan kunt liggen. Maar een mooie tocht langs de rivier
is ook de moeite bij warm weer, waar je zeker van kunt gaan genieten. In de winter
wordt de stad omgetoverd tot een winterparadijs. Er valt veel sneeuw en het zou ideaal
zijn om op de bergen te skiën, maar door het conflict en de achterstelling waarbij nog
niet alles van de oorlog “gerenoveerd” is blijft de toerisme hier nog uit.

De provincie Mitrovica telt veel bossen, vooral op de bergen. De valleien zijn het meest
verstedelijkt.

Mitrovica is ook fel beïnvloed door oude en nog gevaarlijke industrie, zoals
batterijfabrieken, deze industrie vormt een bedreiging voor onze militairen. De
fabrieken zijn door bombardementen vaak zwaar beschadigd geraakt waardoor er
giftige gassen vrijkomen.

*Hilde Eynikel: na haar speech over de heilige pater Damiaan op 1 februari 2010
Het monument 23

6 HET MONUMENT

Op 31 augustus 1941 is in het Limburgse stadje Genk een Engelse Wellington


bommenwerper neergehaald door het Duitse afweergeschut. In 1970 werd het
monument geplaatst om de drie gesneuvelde bemanningsleden te herdenken. Het
monument was opgestart als een simpel hout kruisje en reeds in 1943 vervangen door
een volwaardig betonnen kruis. Vervolgens is het in 1970 uitgegroeid tot het eerste
R.A.F. monument Limburg.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog lieten minstens 193 bekende R.A.F.-airmen hun


leven alleen al in Limburg, waaronder één Belg. De meeste doden werden door de
Duitsers zelf afgevoerd om te onderzoeken en daarna te begraven op het vliegveld
van Brustem. Na de oorlog werden ze door de Britse Herkenningsdienst opgegraven
en stapsgewijs teruggebracht naar de oorspronkelijke crashsite. Door een goede
samenwerking tussen de school van Boxbergheide en een klein groepje vrienden is
een jaarlijkse huldeherdenking aan het monument een traditie geworden.

Na de slag voor het behoud van Engeland (Battle of Britain, 1940 -1941), was
Engeland meer en meer bereid om steden te bevrijden van de Duitsers om zo de druk
van een invasie op Engeland te verminderen. Een van die Britse tegenaanvallen was
een raid met 108 toestellen van de 3rd Bomber Group die op de nacht van 31 augustus
en 1 september 1941 Keulen zou moeten platgooien. Vele eenheden leverden voor die
slag een aantal vliegtuigen. In totaal werden die nacht vijf Britse toestellen, namelijk
drie Harapdens, één Manchester en één Wellington neergehaald in het gehucht
Boxbergheide.

Drie taken werden verdeeld, zoals gebruikelijk in de grote oorlog. Het oorspronkelijke
doel en het uitwijkdoel waren twee taken. Omdat het weer zo slecht was konden
slechts 68 toestellen bij nacht hun hoofddoel bombarderen. Voor de oorlog was het
Genk van nu met zijn 65000 inwoners een grote open heide met maar enkele huizen.
De Duitsers lachten een beetje met de Engelse aanval op Keulen en meldden: “Enkele
bommen en één dode.”

Daarna kregen negen Wellingtons alweer informatie aangaande doel, weer, taken,
hindernissen en “good luck”. Zeven waren er effectief met twee als reserve. De
Vickers-Wellington die neergestort is in Genk kreeg een lading brandbommen mee,
drie zware bommen van elk 226 kg en één van 113 kg. 1ste piloot Ashton, 2de piloot
Sgt Wood en verder de Sgts Hutton, Lane, Redden en Walburton waren de 6
bemanningsleden van het toestel, niet alleen Britten want Redden en Walburton waren
Canadezen.

Toen ze terugkeerden vanuit Duitsland waren de Duitse jagers hen achtervolgd om de


Engelse toestellen neer te halen. Vooral boven Maastricht en Genk hadden ze het
hard te verduren. Uiteindelijk was er aan de hemel in Genk een vlammend toestel te
zien. Het vlechtwerk (de manier waarop het staal van de carrosserie aan elkaar is
gelast) van de Wellington kan veel hebben en daarom was de koers nog steeds
richting het westen. Toch kon het niet lang genoeg in de lucht blijven en het toestel
stortte neer, ontplofte bij het raken van de grond en bleef nog uren nabranden. Er zou
een breuk zijn geweest in de lucht waarbij één van de vleugels en één van de motoren
is losgeraakt en een eind verder bereikte, de motor belande zelfs voor de voeten van
een inwoner.
A3

Het toestel is ruim twee uur na opstijgen uiteindelijk neergehaald door een Duitse jager
om kwart na tien 's avonds op 31 augustus. Door de ervaring van de eerste piloot
konden drie bemanningsleden toch ontsnappen met een valscherm. Niemand weet of
de drie overledenen al dood of gewond waren vooraleer ze de grond raakten.

Kort na het ongeluk werd het wrak bewaakt door de Duitse Wehrmacht en 's morgens
al stonden er drie lijkkisten om de lijken naast het neergestorte wrak te begraven( dit
vind ik persoonlijk een teken van respect van de Duitsers om de gevallenen te
begraven en niet zomaar laten liggen). Van het wrak bleef weinig over omdat het bijna
volledig opbrandde. Het graf werd eerst met stenen omringd en werd vaak vernield
door de leden van de Hitlerjugend van Winterslag-Cité, maar andersdenkenden
herstelden de graven en op een dag stond er een houten kruisje bij het graf. Niemand
weet precies wie de moed had gehad om deze edele daad te stellen, maar veel sporen
wijzen na ondervraging in de buurt naar twee oudgedienden van het Poolse leger. De
dwarsbalk van het kruis zou in de vorm zijn geweest van een vliegtuigschroef en ze
zouden het hout gevlamd hebben met brandende petroleum om aan te tonen dat het
vliegtuig zelf gebrand heeft. Geregeld lagen er ook bloemen op het graf die gestolen
werden bij een bloemenwinkel. In de oorlog waren bloemen namelijk zeer duur, omdat
de beschikbaarheid door de Duitsers gecontroleerd werden of omdat de bloemen en
velden waren platgegooid door bombardementen of platgereden door voertuigen.

Op een dag werd het houten kruis vervangen door een betonnen kruis omdat het
houten kruis vaak in de heide lag. Het werd stiekem gegoten door regiewerkers, het
model is hetzelfde als dat van op het graf van Russische krijgsgevangenen, een
betonnen muurtje, met onderaan een kruis, er boven stond de graad en naam met
helemaal bovenaan het teken van het R.AF. Het was nog steeds in de herfst van 1943,
dus ons land was nog steeds bezet, toch slaagden deze mannen erin om het kruis te
plaatsen op een dag tussen 22 uur en 23 uur.

Juffrouw Daisy Gielen nam contact op met het Rode Kruis om de namen van de
overledenen te verkrijgen en bemachtigde dit. Na de oorlog ontving ze zelfs de
familieleden van de gesneuvelden. De moeder van één van de gesneuvelden nam een
heidetakje mee terug naar Engeland met de opmerking: "HEIDETAKJES GEVOED
MET HET BLOED VAN MIJN JONGEN".

De drie overlevende bemanningsleden tenslotte landden veilig op de grond, ook


al is niet precies zeker waar. Sergeant Wood was gewond en gevangen
genomen door de Duitsers tot het einde van de oorlog. Vervolgens is hij
verhuisd naar Texas in 1970. Sergeant Hutton kwam ook veilig neer en ging
terug naar Engeland via Spanje. Toch sneuvelde hij 6 dagen na D-day in Calais.
Sergeant Walburton kwam veilig terug in Engeland. In 1946 kwam hij terug naar
Genk om de crashsite te bezoeken.
Het Besluit 25

7 HET BESLUIT

Om het geschreven gedeelte van mijn GIP af te kunnen afronden, is het laatste dat mij
rest: een besluit schrijven. Hierin vertel ik wat ik geleerd heb, wat mij het meest
geïntrigeerd heeft, wat mijn opgedane ervaringen zijn en wat goed en niet goed
verlopen is.

Ik zal eerste met de slechte punten beginnen. Toen ik mijn eerste contactpersoon
kreeg, kwam ik pas na enkele keren contactopnames te weten dat hij al lange tijd
afwezig was wegens ziekte. Enerzijds was dit misschien ook mijn redding omdat ik in
de plaats van een Franstalige militair, waar het wat moeilijker is om mee te kunnen
communiceren, een Vlaamse kapitein kreeg die ook nog eens “praatgraag” was. Het
nadeel anderzijds, was dat kapitein Herck gestationeerd is in Bierset. Mijn
enthousiasme uit het begin van het schooljaar nam ook wat af, maar naarmate het jaar
verderging, kreeg ik meer en meer vertrouwen in mijn GIP. Ik was onzeker omdat ik
voor het onbekende stond en van de tweedejaars van de 62 ste promotie de indruk
kreeg dat de geïntegreerde proef onhaalbaar is. Uiteindelijk kan ik zeggen dat alles
toch nog wel meevalt.

De moeilijkheid om contact op te nemen met de kapitein was al snel opgelost door een
welbekend communicatiemiddel, namelijk e-mail. Via e-mail heb ik toch al veel
informatie verkregen. Doordat de contactpersonen ook een namiddag naar hier
mochten komen en die van mij zeer enthousiast was, heb ik mijn hele interview toen
afgekregen.

Ik heb veel geleerd bij het samenstellen van mijn GIP. Ten eerste heb ik veel
interessante en informatieve dingen geleerd in verband met de oorlog in Kosovo, de
grote geschiedenis van de 10de Tactische Wing, ook al behoor ik zelf tot de
landcomponent. Aan het hoofdstuk van de F-16 heb ik ook met veel plezier aan
gewerkt, maar anderzijds heb ik ook veel morele dingen geleerd(over oorlogsvoering).
Ik weet nu ook dat er opdrachten zijn die zich niet beperken tot het land zelf, maar die
ook in een ander land kunnen plaatsvinden als steun van bijvoorbeeld Kosovo, het
land in kwestie.

Het conflict in Kosovo heeft mij zelf het meest geïntrigeerd. Dit komt misschien omdat
ik de situaties niet helemaal begrijp of gewoon niet wil begrijpen, maar dat mensen
elkaar afslachten voor een stuk grond, is naar mijn mening bizar. Dan vind ik het ook
nodig dat de internationale gemeenschap ingrijpt.

Ik weet dat ik in het vervolg meer open moet staan voor dingen die nog onbekend zijn
voor mij. Ik zie nu deze GIP ook meer als een uitdaging dan in het begin. Ik hoop dat ik
voor de rest van mijn leven nieuwe situaties zal gaan zien als een uitdaging. Ook al
was het soms even met tegenzin, toen ik eenmaal aan het schrijven was, kon ik
moeilijk stoppen. Ik heb dan ook (meestal) met plezier aan mijn GIP gewerkt.
A3

Lijst van bijlagen


Bijlage A: militair met buitenlandse opdracht
- A1: Het DATF embleem
- A2: Kapitein Herck op haar opdracht (nog als luitenant)
- A3: C-130

Bijlage B: omschrijving van het conflict


- B1: president Tito
- B2: Kaart Joegoslavië
- B3: Foto na de bombardementen in Kosovo
- B4: Voorkaft van het boek dat ik gebruikt heb

Bijlage C: de internationale interventie en de Belgische inbreng


- C1: UNMIK teken
- C2: KFOR pantservoertuig

Bijlage D: de eenheid
- D1: Embleem van de 10de Wing
- D2: F-16
- D3: F-84 Thunderstreak
- D4: Wapensysteem F-16

Bijlage E: het monument


- E1: houten kruis
- E2: betonnen kruis
- E3: zoals het monument nu is
- E4: situering monument (coördinaten: 7220 4940)
- E5: brief met schepen van cultuur van Genk (e-mail)

Bijlage F: Jaarplanning
Bijlage G: Opdracht
Bijlage H: samenstelling jury
Bijlage I: mails
- I1: mail met eerste contactpersoon (Jean Joiris)
- I2: mails met huidige contactpersoon (Kapitein Herck)
Bijlage J: vorderingstabel
Bijlage K: Logboek
Bijlage L: powerpoint
A3
A1, A2
B3, B4
B1, B2
D1, D2
D4
D1, D2, D3
E3, E4
E1, E2

Monument aangeduid door rode bol.


E5
Beste,

In antwoord op uw vraag naar meer informatie over het RAF-monument in Genk (in
Genk vooral gekend als het 'Heidekruisje'): er zijn twee artikels verschenen die de
volledige geschiedenis van het monument vertellen. Het ene verscheen in 1989 in het
tijdschrift Heidebloemke, uitgegeven door Heemkring Heidebloemke. Het andere verscheen
in een tweetalige brochure (Nederlands-Engels). Beide artikels vindt u terug op de
website http://heidekruisje.webnode.com/artikels/.

Dhr. Guy Claes, voorzitter a.i. van het comité dat de jaarlijkse herdenkingsviering aan het
Heidekruisje organiseert, kan u bereiken via heidekruisje@gmail.com of 089 24 38 07.
Ik heb hem vanavond op de hoogte gesteld van uw vraag dus mocht u verdere vragen
hebben of bijvoorbeeld beeldmateriaal zoeken, kan u met hem contact opnemen. Hij helpt
u graag verder.

Veel succes met uw eindwerk.

vriendelijke groeten, Kristof.

Kristof Reulens
Dienst Cultuur
erfgoedcoördinator

Kristof

Kan jij betrokkene aub onze beschikbare info doorsturen of hem in contactbrengen met
Dhr. Claes van de heemkring, één van de trekkers rond de jaarlijkse viering.

Van harte dank

Vera

Van: Marco Donati [mailto:juniordonati@hotmail.com]


Verzonden: woensdag 6 januari 2010 9:36
Aan: Withofs Vera
Onderwerp: RAF monument Genk

Marco Donati 06/01/2010


Bloemenlaan 34
3630 MAASMECHELEN
0485 905 832

Stadsbestuur Genk
Mevrouw Vera Withofs
Stadsplein 1
3600 GENK

Geachte mevrouw
E5
In een bijlage die ik gekregen heb, uit de voorstelling van mijn eindwerk, stond er het RAF
monument van Genk in.

Als laatstejaars student in de Koninklijke School voor onderofficieren(KSOO) in Sint-Truiden


moet ik een GIP(eindwerk) maken. Hierin moet ik een monument bespreken in mijn
omgeving. Ik had mijn oog al snel laten vallen op het Royal Air Force monument in Genk.

Graag zou ik wat meer informatie over dit monument bemachtigen. Dank bij voorbaat.

Met vriendelijke groet

Marco Donati
Kandidaat beroeps onderofficier
E5

Marco Donati Jaarplanning GIP 2009-2010

september - hele maand: logboek


- 19 september: hele jaarplanning afgewerkt
- 28 september: vragen opgesteld voor interview
- week 21-27 september: gegevens militair +BM

- 12 oktober: interview afleggen met militair


oktober

- hele maand: logboek

- 29 november: interview uitgeschreven


november

- 11 november: eenheid opgezocht


- hele maand: logboek

- hele maand: logboek


december

- 21 december: verbeteren uitgeschreven tekst


- 31 december: eenheid uitgeschreven

- hele maand: logboek


januari

- 3 januari: opzoeken H3 en uitgeschrevn


- 31 januari: opzoeken H2

- hele maand: logboek


februari

- 15-21 februari: afgewerkt H5

- hele maand: logboek


- nakijken alles wat reeds gedaan is
maart

- H2 en besluit afgewerkt
- beginnen aan powerpoint presentatie

- hele maand: logboek


april

- powerpoint presentatie afwerken


- dossier maken
- bijlages bijeenvoegen

- hele maand: logboek + laatste loodjes leggen


mei
G

1 HET DOSSIER
Het dossier bevat een bondig woord vooraf, een inhoudsopgave, een inleiding (één
pagina), zeven hoofdstukken, een lijst van bijlagen, de bijlagen zelf en een bibliografie.
De BIN-normen moeten gerespecteerd worden.
Alle onderdelen van het dossier worden in één WORD-bestand (versie 2003)
opgenomen. Ook dit zal een onderdeel zijn van de evaluatie van je GIP.
1.1 KENNISMAKING MET MILITAIR MET BUITENLANDSE OPDRACHT
Maak kennis met een Belgische militair die op buitenlandse missie (BM) is geweest
(buitenlandse missies vanaf 1990). Via loting zal een bereidwillige militair aan je
voorgesteld worden om je opdracht in te vullen.
Zorg dat je voldoende informatie hebt om minstens vier bladzijden te vullen, zonder
afbeeldingen. Eén volledige pagina (A4, puntgrootte 12, enkel tekst) moet minstens
450 woorden bevatten. Deze regel is geldig voor alle hoofdstukken.
Neem een interview af van een Belgische militair die op buitenlandse missie is
geweest. Maak eerst een lijst met relevante onderzoeksvragen i.v.m. de betrokken
militair en de buitenlandse missie (voorbereiding interview). Geef ook een overzicht
van de loopbaan van de betrokken militair. Een eerste interview zal plaatsvinden begin
oktober (week 05-09/10). Bijkomende informatie verzamelen kan begin november
(week 09-13/11).
Verwerk dit interview in een doorlopende tekst. Het interview zelf komt in de bijlagen
van het dossier.
1.2 OMSCHRIJVING CONFLICT EN LAND

In totaal minstens vier bladzijden tekst, zonder afbeeldingen.


1.2.1 Het conflict in regio van de betrokken militair
Bespreek het conflict in het betreffende land, voornamelijk in de regio waar de
betrokken militair zijn opdracht heeft uitgevoerd.
1.2.2 Omschrijving van het conflict
Geef een omschrijving van het conflict: hoofdoorzaken: welke etnische, religieuze,
culturele, politieke breuklijnen en tegenstrijdige belangen zijn de oorzaken? Welke zijn
de strijdende partijen? Geef een evolutie van het conflict.
1.3 DE INTERNATIONALE INTERVENTIE EN DE BELGISCHE INBRENG
Minstens drie bladzijden zonder afbeeldingen.
1.3.1 De internationale tussenkomst
Geef een overzicht van de internationale tussenkomst: het waarom, VN/NAVO/EU, het
mandaat (opdrachten), welke landen nemen deel en hoe?
1.3.2 De Belgische inbreng
Bespreek specifiek de Belgische inbreng: hoeveel manschappen, de regio en de
taken.
1.4 DE EENHEID

In totaal minstens drie bladzijden tekst, zonder afbeeldingen.


G
Bespreek de geschiedenis van de eenheid van je contactpersoon, vanaf WO II:
hiermee bedoelen we de moedereenheid van de BM.
Bespreek een wapen of een voertuig van die eenheid uit de periode van de BM.
1.5 DE MILITAIRE ACTIE
Minstens vier (2+2) bladzijden zonder afbeeldingen.
1.5.1 De actie
Bespreek een militaire, politionele (ordehandhaving) of humanitaire actie waaraan je
contactpersoon heeft deelgenomen (belangrijke, spannende actie tijdens zijn BM).
Maak gebruik van minstens één kaart. Deze kaart(en) moet je ofwel in de tekst
invoegen, ofwel in de bijlagen van je dossier steken.
1.5.2 Het terrein
Bespreek de terreineigenschappen, klimatologische omstandigheden, enz. in de regio
waar je contactpersoon zijn BM heeft uitgevoerd. Maak gebruik van minstens één
kaart.
1.6 HET MONUMENT OF DE OORLOGSSITE
Minstens twee bladzijden zonder afbeeldingen.
1.6.1 Monument
Bespreek bij voorkeur (indien mogelijk) een monument van de betrokken militaire
eenheid.
1.6.2 Oorlogssite of monument
Indien dat niet mogelijk is, bespreek dan een oorlogssite of monument uit de lijst in
bijlage en gesitueerd in de provincie van je woonplaats. Er hoeft dus in dit geval geen
verband te zijn met de BM. Elke oorlogssite of elk monument mag enkel door één
KBOO besproken worden.
1.6.3 Richtlijnen voor oorlogssite of monument
Verzamel alle informatie van je monument of site (brief of mail aan de gemeente of
korpsadjudant indien het monument in een militair domein (kazerne) gelegen is) en
bespreek de belangrijkste gegevens. De brief of mail, het antwoord erop, en alle
andere informatie voeg je bij het dossier. Lokaliseer (coördinaten in acht cijfers) het
monument en voeg, samen met een kopie van de stafkaart waarop je monument is
aangegeven, minstens twee foto’s toe aan je dossier.
1.7 BESLUIT VAN HET OPZOEKINGSWERK

Slotwoord: één blz.


Bespreek beknopt je opgedane ervaring.
1.8 LAY-OUT, SAMENSTELLING EN AFWERKING VAN HET DOSSIER
Deze GIP-opdracht is samengesteld volgens de werkwijze (BIN-normen) die ook jij
moet volgen voor de samenstelling van je dossier. Gebruik dit als leidraad. In bijlage
kan je ook het omslagblad en de inhoudsopgave voor je dossier vinden.
Controleer je spelling constant en verbeter onmiddellijk je fouten aangegeven door de
spellingchecker.
Vermeld je bronnen zoals het hoort.
G
De kern van je GIP moet minimum uit 20 en maximum uit 23 bladzijden bestaan
zonder het woord vooraf, de inhoudsopgave, de inleiding, het besluit en de bijlagen.
Een bladzijde bevat 450 woorden. Dat zijn ongeveer 45 lijnen. Indien je een foto of
meerdere foto’s in je tekst bijvoegt blijft de regel van 450 woorden per bladzijde geldig.
Het is dus mogelijk dat je werk enkele bladzijden meer telt dan de 20-23 die zijn
voorgeschreven. De foto moet wel relevant zijn voor de bijbehorende tekst! Foto’s kan
je ook invoegen in de bijlagen. Het totaal aantal woorden van de kern van je GIP-
dossier moet dus liggen tussen 20 x 450 woorden en 23 x 450 woorden.
Het bijvoegsel bevat naast de reeds vermelde documenten:
 de samenstelling van jouw jury;
 de formulering van de opdracht;
 de planning en tijdsbesteding;
 het logboek (zonder bibliografie);
 de hand-outs van de PowerPoint-presentatie;
 de verzamelde informatie (brieven, verslagen, documenten , …).
Geef aan je GIP - begeleider de gelegenheid om het afgewerkte dossier te lezen
vooraleer je het werk laat kopiëren. Laat je dossier kopiëren in vijf exemplaren (plaats
vier kopieën in een mapje met doorzichtig schutblad). Eén kopie moet je laten inbinden
(doorzichtig schutblad voor- en achteraan met daaronder een stevig blad) en geef ten
laatste op maandag 3 mei 2010 drie kopieën en het ingebonden exemplaar af aan de
afdelingscommandant (secretariaat). Eén kopie is voor jou. Meer informatie hierover
krijg je in de loop van het schooljaar. Bezorg de leraar informatica een digitale versie
van je dossier en PowerPoint-presentatie, eveneens ten laatste op maandag 3 mei
2010. Wie te laat afgeeft, zonder geldige reden, krijgt onmiddellijk een onvoldoende
voor de GIP.
De mogelijkheid bestaat om je dossier te laten afdrukken en inbinden in KSOO zelf. In
dat geval moet je de digitale versie van je dossier, op CD, reeds indienen bij de
betrokken dienst op maandag 26 april 2010. Meer gegevens hierover volgen later.
G

2 POWERPOINT-PRESENTATIE EN MONDELINGE UITEENZETTING


Maak een PowerPoint-presentatie waarin alle hoofdstukken van je dossier beknopt
worden behandeld (twaalf - vijftien dia’s ). Je moet illustraties (foto’s, kaarten)
opnemen in je presentatie (zie betreffende hoofdstukken). In je presentatie moet je ook
een titeldia, een dia met de beknopte inhoud en een afsluitende dia opnemen.
7.1 AANDACHTSPUNTEN VOOR JE PRESENTATIE
Hierna volgen enkele aandachtspunten voor je presentatie.
In verband met tekst:
 tracht de tekst zo beknopt mogelijk te houden, gebruik korte woorden en zinnen;
 gebruik voor elk punt niet meer dan 6 tot 8 woorden;
 gebruik maximum 50 woorden op een tekstdia;
 gebruik krachtige werkwoorden en gebruik dezelfde tijdsvorm;
 voorzetsels, bijwoorden, bijvoeglijke naamwoorden tot een minimum beperken;
 gebruik krachtige titels die de aandacht trekken;
 gebruik maximaal drie niveaus in een opsomminglijst;
 gebruik in de hele presentatie dezelfde nummering en/of opsommingtekens per
niveau.
In verband met het lettertype:
 schreefloze lettertypen (HELVETICA, SWISS, UNIVERS) zijn het meest geschikt;
 schreefletters (TIMES) zijn minder geschikt;
 sierletters (GOTHIC, SCRIPT, LETTER) kan je beter vermijden;
 gebruik nooit uitsluitend hoofdletters in doorlopende tekst, deze zijn moeilijk te
lezen;
 gebruik hetzelfde lettertype voor de hele presentatie,
 gebruik dezelfde puntgrootte voor dezelfde tekstonderdelen.
In verband met kleuren:
 hou het simpel, gebruik niet te veel kleuren;
 gebruik een sjabloon van PowerPoint, dat je eventueel kan aanpassen;
 wees consequent: gebruik dezelfde kleuren of hetzelfde sjabloon in de hele
presentatie;
 hou het leesbaar: tekst en achtergrond dienen contrasterende kleuren te hebben;
 werk met lichte tekst op een meer donkere achtergrond.
In verband met illustraties:
 illustraties moeten relevant zijn voor je presentatie en niet alleen dienen als
decoratie;
 illustraties (foto, kaart) zijn zeer belangrijk om de leesbaarheid van je presentatie te
verbeteren;
G
In verband met diaovergang, geluid, video en effecten:
 diaovergang en animaties kunnen de presentatie aangenamer maken om te
volgen, je mag echter niet overdrijven en ze mogen niet te lang duren;
 gebruik altijd dezelfde diaovergang voor de hele presentatie;
 gebruik enkel een geluidsfragment en een videofragment als het echt relevant is
voor je presentatie;
 gebruik altijd dezelfde animatie voor het laten verschijnen van tekst en illustraties.
7.2 PRESENTATIE EN PROEFUITEENZETTING
Gebruik deze presentatie tijdens je mondelinge voorstelling en verdediging . De
mondelinge uiteenzetting en verdediging zal eind mei plaatsvinden en zal beoordeeld
worden door een jury. Je dient minimum 15 en maximum 20 minuten te spreken en
daarna volgen 10 tot 15 minuten om vragen van de jury te beantwoorden. Voeg de
hand-outs (drie dia’s per pagina) toe aan je dossier.
Een proefuiteenzetting zal georganiseerd worden in de maand mei. De GIP-begeleider
en een taalleerkracht zullen daarbij aanwezig zijn om je te wijzen op mogelijke fouten
in je uiteenzetting, waarna je nog verbeteringen kan aanbrengen voor de mondelinge
voorstelling van je GIP.
8 DE JAARPLANNING EN HET LOGBOEK
8.1 DE JAARPLANNING
Ontwerp een overzichtelijke jaarplanning op maandbasis en in tabelvorm
(WORD-bestand) om je werkzaamheden voor de GIP in op te nemen. Hou
rekening met examens, kampperiodes en de schoolkalender.(vormingskalender
D1) Je planning kan in de loop van het schooljaar aangepast worden. Je
planning zal beoordeeld worden voor het dagelijkse werk B1 en B2 voor het vak
informatica.
8.2 HET LOGBOEK
Het logboek is een ‘werkboek’ voor de leerling en een ‘procesbegeleiding’ voor
de GIP-begeleiders en de leerkrachten/onderrichters. Dit houdt in dat je je
logboek steeds bij je moet hebben als je met je GIP-begeleider afspreekt!
Het logboek zal bestaan uit één WORD-bestand waarin je alle gegevens zal
opnemen.
Elk moment (briefing GIP-opdracht, opzoekingswerk, brieven, mails, afspraken,
enz.) dat je zal besteden aan je GIP zal in tabelvorm in het logboek worden
opgenomen, met datum, tijdsduur en omschrijving.
Ook een bibliografie (literaire werken, internetsites, enz…) moet je opnemen in
een tweede tabel in het logboek. Gebruik de bibliografie ook voor je dossier.
Plaats beide tabellen in een andere sectie (nieuwe pagina). Je logboek zal
beoordeeld worden voor het dagelijkse werk B2, B3 en B4 voor het vak
informatica.
Bij alle GIP-controles moet je je logboek en planning kunnen tonen aan je GIP-
begeleider.
8.3 LAY-OUT
De lay-out voor de jaarplanning en het logboek kan je vinden in de bijlagen van
deze GIP-opdracht.
Jaarplanning en logboek (de bibliografie gebruik je voor de literatuurlijst van het
dossier) zullen als bijlage toegevoegd worden aan je dossier.
G

SAMENSTELLING VAN DE JURY


GIP schooljaar 2009-2010

Jury klas N610 en N611


D1 CN Comd Cie Leerlingen
Voorzitter CDT HINDRYCKX
N
MEVR MINNOYE Leerkracht Nederlands/Engels
MEVR SCREURS Leerkracht Nederlands/Engels
Interne juryleden Leerkracht Geschiedenis
DHR SCHEVENELS
GIP-begeleider
Leerkracht Sociale Vorming
DHR VAN THORRE
GIP-begeleider
ADJT DOOMEN Militair onderricht
1MC SMETS Militair onderricht
Extern jurylid AJM DE RIDDER Dept HOO
ADJT ROSSEELS Dept Tech Air
H

Meester-chef,

Ik ben Korporaal KBOO Donati en zit in mijn laatste jaar militaire en


sociale wetenschappen.
Wij als laatste jaars hebben de opdracht gekregen om een GIP te maken
rond een militair die na 1990 op buitenlandse opdracht is geweest.
Hierbij hebben we namen gekregen van onze comandant en ik moet wel
zeggen dat ik zeer enthousiast ben om u te kunnen interviewen. Dus vraag
ik u als u geïnteresseerd bent om mee te werken aan mijn GIP.

Vriendelijke groeten,

Korporaal KBOO Donati

Your message did not reach some or all of the intended recipients.

Subject: GIP
Sent: 15/09/2009 11:41

The following recipient(s) could not be reached:

Joiris Jean on 15/09/2009 11:41


The message could not be delivered because the recipient's mailbox is full.
<idcnmail031a.idcn.mil.intra #5.2.2>

Your message did not reach some or all of the intended recipients.

Subject: GIP
Sent: 13/09/2009 11:23

The following recipient(s) could not be reached:

Joiris Jean on 13/09/2009 11:23


Het bericht kan niet worden bezorgd, omdat het postvak van de geadresseerde vol is.
<idcnmail031a.idcn.mil.intra #5.2.2>

Your message did not reach some or all of the intended recipients.

Subject: GIP
Sent: 13/09/2009 11:20

The following recipient(s) could not be reached:

Joiris Jean on 13/09/2009 11:20


Het bericht kan niet worden bezorgd, omdat het postvak van de geadresseerde vol is.
<idcnmail031a.idcn.mil.intra #5.2.2>
I2

Hallo Marco,

Mijn stamnummer is 9590163 en de juiste datum staat ook op de doos van


de CD die ik je gegeven heb om er foto's af te nemen 3of 3 jan tot 11
april 2001 (check het toch maar eens op de CD

Groeten,

Jacqueline

-----Original Message-----
From: Donati Marco
Sent: 28 October 2009 09:00
To: Herck Jacqueline
Subject: RE: GIP

Dag Jaqueline,

Ik wil u ten eerste nog bedanken voor de tijd die u hebt kunnen
vrijmaken voor het interview. Het komt een beetje laat, maar dat is
omdat ikzelf het een beetje druk heb gehad en mijn leptop gecrasht was,
gelukkig heb ik alles alsnog kunnen recupereren.
Dan zou ik u graag nog willen vragen als u uw stamnummer en de precieze
periode van u buitenlandse missie zou willen doorsturen.

Groeten,

Marco

-----Original Message-----
From: Herck Jacqueline
Sent: 07 October 2009 14:40
To: Donati Marco
Subject: RE: GIP

Hallo,

Nog een klein vraagje betreffende de foto's/bijlagen.


Wat had je het liefst gehad (werkomstandigheden?sociaal?) en mag het op
een stick staan?

Tot maandag,

-----Original Message-----
From: Donati Marco
Sent: 30 September 2009 08:48
To: Herck Jacqueline
Subject: RE: GIP

Goedemorgen,

In verband met 12 oktober zou u welkom zijn om eerst het middagmaal mee
te eten om daarna aan de GIP te beginnen. Hier zou onze Cie Comd nog
contact met u op nemen.
I2

Nog een prettige dag,

Marco

-----Original Message-----
From: Herck Jacqueline
Sent: 24 September 2009 11:44
To: Donati Marco
Subject: RE: GIP

Bare bones is het absolute aanvaardbare minimum. De TO is de tabel


organique, de lijst die een persoon aan een specifieke functie linkt.
Voor iedere eenheid, operatie enz, wordt er een lijst opgemaakt met de
benodigde functies (is belangrijk voor het bepalen van de behoeften aan
uitrusting,de budgettering van de operatie, eenheid enz.)

Groeten,

Jacqueline

-----Original Message-----
From: Donati Marco
Sent: 24 September 2009 11:36
To: Herck Jacqueline
Subject: RE: GIP

Wow, bedankt al, dit doet me al een groot plezier. Ik denk dat ik al
veel met dit kan doen. Mijn enthousiasme stijgt al zeer fel voor het
interview. Mag ik nog vragen wat u met "bare bones TO" bedoelt?

Groeten,

Marco

-----Oorspronkelijk bericht-----
Van: Herck Jacqueline
Verzonden: do 24-9-2009 9:17
Aan: Donati Marco
Onderwerp: RE: GIP

Toen ik de zending deed, zat ik in de 10W Tac en de zending was in


Amendola (Italië) met F16's ter ondersteuning van de troepen in Kosovo.
Het was een "Joined Falcon" opdracht en het bevoegde organisme was DATF
(samenwerking tussen Nederland en België).
We waren er van januari 2OO1 tot april 2001 met 4 Belgische F16's en een
klein detachement. Het waren toen rare tijden. Ik herinner me nog
levendig hoe we, terwijl we daar op recce waren voor de zending,
dagenlang in een vergadering geroepen werden. Het origineel geplande
detachement bestond immers uit meer dan 12O personen, gelijkmatig
verdeeld tussen België en Nederland maar opeens wou Den Haag het
troepenaantal verminderen (Nederland begon toen ook juist aan zendingen
Eritrea)en werd aangedrongen op een vermindering van de effectieven naar
50....tenminste, dat was het streefdoel van Nederland. We hebben een
aantal dagen bijeen gezeten en een "bare bones" TO in elkaar
gestoken....een TO waar iedereen mee kon leven en die later zowat de
basis geworden is voor ettelijke zendingen (minimum personeel voor het
I2

uitvoeren van een zending met F-16 werd toen vastgelegd rekening houdend
met de mogelijkheden en beperkingen van de Host Nation Support.
Nederland wou de medische steun en de brandweer volledig laten uitvoeren
door de Italianen maar die hadden bvb geen ervaring noch echte kennis
van H70 en de problematiek op dat gebied en de Italiaanse dokters
spreken nu eenmaal de taal van de militairen niet. Wij hebben er dan op
aangedrongen om medische steun, meteo, ATC, brandweer in eigen handen te
houden en een bare bones TO van 58 man werd opgesteld waarbij mijn
eigenlijke functie als Logistiek Officier eigenlijk ook wegviel. Het
nieuwe detachement bestond hoofdzakelijk uit militairen van KB en 8
personen van de Nederlandse eenheid Volkel.
Maar Brussel had andere plannen...sinds jaren probeerden we grip te
krijgen op de financiële situatie en er was zoveel materieel (o.a.
computers) waarvan verwacht werd dat het, indien het tot een scheiding
kwam, naar Nederland zou verdwijnen omdat er geen echte inventaris was
en er ook geen afspraken waren betreffende verdeling bij
opheffing/beëindigen van Joined Falcon.
Bovendien betekende een kleiner detachement ook het verminderen van
middelen.(afvoer rollend mat,GSE, Bewapening enz.)...dus ging ik mee in
de functie van A Detco (wat eigenlijk een administratieve en geen
logistieke functie was) en de Logistiek werd ten velde gedaan door een
Nederlandse Majoor (en dat terwijl de enige F16's ter plekke Belgische
waren maar het ging om verdeling van belangrijke taken tussen beide
landen). Dat ik logistiek officier ben, was dus mooi meegenomen omdat de
Belgische zaken dan toch niet in het gedrang kwamen. Bovendien paste
alles mooi in de opdracht die ik van Brussel meekreeg: die van het paard
van Troje

Enfin, ik ben aan het uitweiden en denk niet dat dit de bedoeling is
maar zo heb je toch al een zicht op de situatie zoals ze toen was en ik
moet nog dingen overhouden voor het interview he

Groeten,

Jacqueline

Btw: ik zit nu in de W Heli

-----Original Message-----
From: Donati Marco
Sent: 23 September 2009 15:17
To: Herck Jacqueline
Subject: RE: GIP

Qua uren hebben wij nog geen informatie gekregen wanneer we vrij krijgen
dus zal ik u dat nog zeker laten weten in de loop van de volgende dagen.
Die foto's zouden wel heel interessant zijn jah, ook om het feit dat we
ongeveer 30 bijlagen moeten toevoegen aan onze GIP.
Mag ik u ook nog vragen welke buitenlandse opdracht u precies gedaan
heeft en in welke eenheid u zit, zodat ik al een beetje opzoekingswerk
kan doen.

Groeten,

Marco Donati
Korporaal KBOO
I2

-----Oorspronkelijk bericht-----
Van: Herck Jacqueline
Verzonden: wo 23-9-2009 9:15
Aan: Donati Marco
Onderwerp: RE: GIP

Ik heb op 12 oktober nog niets in mijn agenda staan dus zeg maar om hoe
laat en waar je me verwacht in Saffraanberg.
Is er iets speciaals dat je wilt dat ik meebreng? (Foto's van de
operaties daar;leefomstandigheden, werkomstandigheden enz...)

Vriendelijke groeten,

Jacqueline Herck
Kapt v/h Vlw

-----Original Message-----
From: Donati Marco
Sent: 23 September 2009 09:05
To: Herck Jacqueline
Subject: RE: GIP

Goedemorgen,

Ik ben zeer blij om te horen dat u hier aan mee wilt werken.
Wij hebben de datum van maandag 12 oktober gekregen om ons interview te
kunnen afleggen met "onze" militair. Het zou zeer fijn zijn als u dan
naar hier zou kunnen komen, wanneer ik mijn GIP dan denk af te hebben
wil ik u die nog wel doorsturen.

Vriendelijke groeten;

Marco Donati,
Korporaal KBOO

-----Original Message-----
From: Herck Jacqueline
Sent: 23 September 2009 08:52
To: Donati Marco
Subject: RE: GIP

Hallo,

Geen probleem hoor. Enig idee hoe je dit gaat aanpakken?


Ik heb er geen probleem mee om me naar Saffraanberg te verplaatsen voor
het of meerdere gesprekken. Of gaat alles schriftelijk (via mail)
gebeuren?

Vriendelijke groeten,

Jacqueline Herck
Kapt v/h Vlw

-----Original Message-----
From: Donati Marco
Sent: 22 September 2009 19:28
I2

To: Herck Jacqueline


Subject: FW: GIP

Kapitein,

Ik ben Korporaal KBOO Donati en zit in mijn laatste jaar militaire en


sociale wetenschappen.
Wij als laatste jaars hebben de opdracht gekregen om een GIP te maken
rond een militair die na 1990 op buitenlandse opdracht is geweest.
Hierbij hebben we namen gekregen van onze commandant en ik moet wel
zeggen dat ik zeer enthousiast ben om u te kunnen interviewen. Dus vraag
ik u als u geïnteresseerd bent om mee te werken aan mijn GIP.

Vriendelijke groeten,

Korporaal KBOO Donati


J

VORDERINGSTABEL UITVOERING OPDRACHT GIP


Van KBOO: Korporaal KBOO Donati Marco
Klas: 611N
GIP-controle 1
Militair met buitenlandse missie (BM)
ACHTERNAAM en VOORNAAM:
Herck Jacqueline
Actiepunten Notities
 Stamnummer 9590163

 Huidige Bierset, W Heli


werkomgeving
 Mail, telefoon, Herck.j@mil.be
GSM
 Omschrijving BM Adjunct Detachement Commandant ter ondersteuning van Kosovo in Italië
 Periode BM 4/01 – 11/04 2001
Jaarplan GIP? In orde
Interview? In orde
Omschrijving Conflict, Kosovo, via militair
conflict en land?
De internationale -bron: http://www.archivesolidaire.org/scripts/article.phtml?
interventie en de section=A2AAABBM&obid=36222
Belgische inbreng?
Eenheid? -Buitenlandse missie 10W Tac
-Nu W Heli
Militaire actie? Spannende actie
Monument? Provinciaal RAF monument
Logboek in orde? /
ja
Bibliografie in orde?
Opmerkingen? Zij zat in Italië zelf waar er geen oorlog was
GIP-controle 2
Actiepunten Notities
Aanpassing gegevens Ja, de tekst is verbeterd en aanpassingen zijn gebeurd.
i.v.m. BM?
J

VORDERINGSTABEL UITVOERING OPDRACHT GIP


Van KBOO: Korporaal KBOO Donati Marco
Klas: 611N
Jaarplan GIP Ja, alles is naar achter verschoven en dingen zijn geruild.
aangepast?
Interview? In orde
Omschrijving Boek van gelezen en film over gezien.
conflict en land?
De internationale Is klaar en uitgeschreven.
interventie en de
Belgische inbreng?
Eenheid? Is klaar en uitgeschreven
Militaire actie? Nog niet
Monument of Monument is gevonden er er is contact opgenomen met de schepen van cultuur
oorlogssite? van Genk.
Logboek in orde? ja
Bibliografie in orde?
Opmerkingen? Ook het voorblad is in orde.
GIP-controle 3
Actiepunten Notities
Aanpassing gegevens Er moest niets meer aangepast worden
i.v.m. BM?
Jaarplan GIP Gebeurd
aangepast?
Interview? Afgewerkt
Omschrijving Alle informatie gevonden
conflict en land?
De internationale Afgewerkt
interventie en de
Belgische inbreng?
Eenheid? Afgewerkt
Militaire actie? Afgewerkt
Monument of Afgewerkt
oorlogssite?
J

VORDERINGSTABEL UITVOERING OPDRACHT GIP


Van KBOO: Korporaal KBOO Donati Marco
Klas: 611N
Logboek in orde? Alles is in orde
Bibliografie in orde?
Inleiding? Nog niet aan begonnen
Opgedane ervaring? Ik weet al wat te schrijven
PowerPointpresentat Nog niet mee begonnen
ie?
Dossier? We weten nog niet hoe we hieraan moeten beginnen
Opmerkingen?
GIP-controle 4
Actiepunten Notities
Jaarplan GIP ja
aangepast?
Interview? In orde
Omschrijving Volledig af
conflict en land?
De internationale Volledig af
interventie en de
Belgische inbreng?
Eenheid? Volledig af
Militaire actie? Niet nodig
Monument of Volledig af
oorlogssite?
Logboek in orde? ja
Bibliografie in orde?
Inleiding? In orde
Opgedane ervaring? In orde
PowerPointpresentat Mee begonnen
ie?
Dossier? Enkel powerpoint nog
Samenstelling ja
dossier via
WORD-sjabloon?
J

VORDERINGSTABEL UITVOERING OPDRACHT GIP


Van KBOO: Korporaal KBOO Donati Marco
Klas: 611N
Opmerkingen? nee
K

Logboek GIP schooljaar 2009-2010

Donati Marco
Klas 611N
Militaire en Sociale Wetenschappen

1 01 1000 sep 09 Briefing opdracht GIP.


2 01 1130 sep 09 Contact gezocht met MTC Joiris Jean, maar is op verlof.
3 01 1930 sep 09 Begonnnen met het schrijven van het Logboek voor de GIP.
4 09 1050 – 1055 sep E-mail opgesteld voor MTC Joiris te contacteren.
09
5 13 1120 – 1125 sep 09 E-mail verzonden aan MTC Joiris, maar de e-mail komt niet
aan omdat zijn inbox reeds vol is.
6 15 1140 sep 09 Nogmaals e-mail verzonden zonder resultaat.
7 17 1445 sep 09 Contact gezocht met MTC Jean Joiris, zijn lokaal was
gesloten.
8 17 1840 – 2040 sep Jaarplanning tabel opgesteld
09
9 18 1000 sep 09 Contact gezocht met militair, is reeds lange tijd ziek en
normaal gezien dinsdag terug.
10 20 1930 – 1950 sep Jaarplanning afgewerkt
09
11 22 1000 sep 09 Naar het lokaal van MTC Joiris geweest, komt echter niet
meer terug.
12 22 1010 sep 09 Naar de Cie Comd geweest om een nieuwe contactpersoon
te krijgen en Kapt Jacqueline Herck gekregen.
13 22 1930 sep 09 E-mail gestuurd naar Kapt Jacqueline Herck voor contact op
te nemen in verband met de GIP.
14 23 0900 sep 09 Bevestiging gekregen van Kapt Herck en meteen vastgelegd
om 12 oktober een interview af te leggen op de KSOO.
15 24 1140 sep 09 Met Kapt Herck gepraat over haar buitenlandse opdracht in
Italie via e-mail.
16 03 1455 – 1530 Okt Vragen opgesteld voor interview 12 oktober.
09
17 09 1800 Okt 09 E-mail gestuurd naar de Kapitein om haar foto's die ze mee
zou nemen te bevestigen.
18 10 0900 Okt 09 Vragen afgeprint voor het interview van 12 oktober.
19 12 1200 - 1300 Okt 09 Interview afgelegd met Kapt Jacqueline Herck van Wing Heli.
K

en 12 1400 – 1445
Okt 09
20 12 1535 Okt 09 Logboek en jaarplanning doorgestuurd naar Mnr Janssens.
21 14 0850 – 0940 Okt Invullen van de vragenlijst op de PC.
09
22 17 1500 – 1630 Okt Vragenlijst volledig aangevuld
09
23 18 1655 - 1700 Okt 09 Verbeteren en afdrukken van de vragenlijst
24 28 0850 – 0855 Okt Bedankbrief verzonden naar Capt Jaqueline Herck
09
25 28 0900 – 0910 Okt Vorderingstabel gedeeltelijk ingevoerd
09
26 02 1535 – 1605 Nov Verbetering interview
09
27 03 0935 – 0950 Nov Vorderingstabel bijgewerkt
09
28 12 1030 – 1050 Nov Eerste GIP controle
09
29 22 1500 – 1515 Nov Brief opgesteld voor RAF monument
09
30 27 0810 – 0900 Nov Beginnen met uitschrijven van het interview
09
31 28 1500 – 1515 Nov Bibliografie bijvoegen bij het logboek + aanpassen
09 jaarplanning
32 28 1530 – 1800 Nov Interview verder uitschrijven
09
33 28 1818 Nov 09 Logboek+Jaarplanning verzenden naar de heer Janssens
34 29 0845 – 1045 Nov Afwerking uitgeschreven interview + uitprinten
09
35 16 1305 – 1410 Dec Verbeteren van uitgeschreven tekst
09
36 16 1425 – 1435 Dec Contact opgenomen met 10W Tac + informatie gezocht
09
37 16 1440 – 1510 Dec Kaarten opgezocht Amandola
09
38 29 1100 – 1200 Dec Uitschrijven eenheid
09
39 29 1230 – 1300 Dec Uitschrijven eenheid
K

09
40 31 1410 – 1435 Dec Afwerking eenheid
09
41 02 1610 – 1700 Jan Wapen uitgeschreven
10
42 02 1710 – 1747 Jan Internationale tussenkomst en bijdrage van de Belgen
10
43 03 0910 – 1100 Jan Internationale tussenkomst en bijdrage van de Belgen
10
44 03 1120 Jan 10 Brief voor schepen van cultuur van Genk bij de post geleverd
45 03 1130 Jan 10 Voorblad gemaakt GIP
46 03 1200 Jan 10 Vorderingstabel aangevuld
47 03 1205 Jan 10 Doorgestuurd bestanden voor GIP controle 2
48 03 2030 – 2055 Jan Verbetering H3 en H4
10
49 05 1716 Jan 10 Bronnen toegevoegd bij eenheid
50 06 0950 - 1020 Jan 10 Info gezocht monument
51 06 1020 – 1025 Jan Info gezocht Kosovo
10
52 07 1600 Jan 10 GIP-controle 2
53 03 1445 – 1500 Feb Begonnen met uitschrijven monument
10
54 03 1505 – 1530 Feb Bestanden opgezocht mbt spannende actie
10
55 03 1535 – 1605 Feb Verbetering van afgewerkte teksten
10
56 10 1000 Feb 10 Wegvallen van spannende actie
57 11 2100 Feb 10 Informatie gevraagd aan Hilde Eynikel
58 12 1030 – 1200 Feb Monument verder uitgeschreven.
10
59 14 1300 – 1330 Feb Opgezocht informatie conflict
10
60 18 1400 – 1450 Feb Verder geschreven over R.A.F. monument
10
61 19 1500 – 1540 Feb Verder werken aan monument
10
62 28 1130 – 1200 Feb Monument bijna afgewerkt
K

10
63 28 1745 – 1800 Feb Einde Monument
10
64 28 1800 – 1810 Feb Informatie gevonden conflict Kosovo
10
65 28 1810 – 1825 Feb Kaarten en informatie gezocht terrein
10
66 28 2100 – 2150 Feb Afgewerkt terreingedeelte
10
67 28 2150 Feb 10 Aanpassing jaarplanning
68 28 2155 Feb 10 Vorderingstabel ingevuld
69 28 2200 Feb 10 E-mails verzonden naar de heer Janssens en de heer
Schevenels
70 1 1800 Mar 10 GIP controle verzet
71 2 1650 – 1730 Mar 10 Besluit geschreven
72 3 0805 – 0900 Mar 10 Les over dossier
73 3 0920 – 0940 Mar 10 Begonnen met inleiding
74 3 1000 – 1030 Mar 10 Afgewerkt inleiding.
75 4 1500 – 1545 Mar 10 Begonnen conflict
76 11 1700 Mar 10 GIP controle
77 12 0900 Mar 10 Uitprinten voor meneer Schevenels
78 13 1700 – 1710 Mar Enkele aanpassingen besluit
10
79 13 1925 – 1932 Mar Enkele aanpassingen inleiding
10
80 13 1933 Mar 10 Uitprinten Besluit + Inleiding
81 23 1700 Mar 10 Installeren microsoft office
82 23 1715 – 1724 Mar Verbeteren Inleiding
10
83 23 1725 – 1736 Mar Verbeteren besluit
10
84 24 1030 Mar 10 Afdrukken besluit
85 24 1035 Mar 10 Afdrukken Inleiding
86 24 1130 Mar 10 Begonnen aan dossier
87 24 1140 Mar 10 Voetnoot toegevoegd bij het terreingedeelte
K

88 24 1150 – 1156 Mar Verbeteren internationale tussenkomst en bijdrage van de


10 Belgen
89 08 1000 Apr 10 Bibliotheek van Dilsen-Stokkem om een boek te gaan lenen
90 08 1100 – 1150 Apr 10 Lezen van het boek.
91 09 1300 – 1355 Apr Lezen van boek
10
92 16 1330 – 1505 Apr Conflict uitschrijven
10
93 18 1600 – 1730 Apr Dossier begonnen
10
94 18 2240 – 2245 Apr Vorderingstabel aangevuld
10
95 18 2245 Apr 10 Doorsturen GIP naar coördinator en begeleider
96 19 1800 Apr 10 Powerpoint
97 20 1930 – 2145 Apr10 Powerpoint
98 21 1800 – 2100 Apr10 Powerpoint verder
99 24 1000 Apr10 Afwerken Powerpoint en dossier
100 24 1300 Apr 10 Afprinten en inbinden dossier
L
L
L
L
L
Literatuurlijst

Literatuurlijst
Bibliografie
Boeken
De volkskrant, 'Bel de NAVO maar' de oorlog om Kosovo, Den Haag, de volkskrant
boekenfonds, 1999
Artikels uit tijdschriften

Bijdragen uit verzamelwerken

Informatie via het internet


Http://www.archivesolidaire.org/scripts/article.phtml?section=A2AAABBM&obid=36222
informatie Kosovo
Http://www.mil.be
algemene informatie
Http://www.nato.int/KFOR/
specifieke informatie over KFOR (Engels)
http://www.nrc.nl/W2/Lab/Kosovo/260599-D.html
Conflict Kosovo
http://www.nrc.nl/W2/Lab/Kosovo/achtergrond.html
conflict Kosovo
http://files.heidekruisje.webnode.com/200000003-1ad4f1bcf8/Heidekruisje%20van
%20Boxbergheide.pdf
Monument
Cd-rom, dvd
Foto's van Jaqueline Herck (DAT-F)
Film: Warriors (1999)

You might also like