ค นมีนายา

นายาอเนกประสงค์ (สูตรชีวภาพ)

จัดทำโดย
2 ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติบ้านบุญ

น้ำยาอเนกประสงค์ (สูตรชีวภาพ)
เนือ่ งจากในการดำเนินชีวติ บนวิถแี ห่งเศรษฐกิจพอเพียงนัน้ การ
ลดรายจ่ายของครอบครัวเป็นหนึง่ สิง่ ทีส่ ำคัญ โดยเฉพาะรายจ่ายสำหรับ
ซือ้ น้ำยาหรือสารทำความสะอาดทีท่ กุ ครัวเรือนต้องใช้เป็นประจำทุกวันทัง้
สบู่ น้ำยาล้างจาน น้ำยาซักผักหรือทำความสะอาดต่างๆ นัน้ เป็นรูรว่ั ทาง
การเงินทีส่ ำคัญทางหนึง่ ซึง่ ทำให้แต่ละบ้านต้องจ่ายเงินไปเป็นจำนวนไม่
น้อย การทำน้ำยาเอนกประสงค์ดว้ ยวิธกี ารทีง่ า่ ยดายเพือ่ ใช้เองและอุดรู
รัว่ ทางการเงินของครอบครัว ด้วยผลผลิตเหลือกินเหลือใช้และหาได้งา่ ย
ในท้องถิน่ จึงถือเป็นทางเลือกแห่งวิถกี ารพึง่ ตนเองอันชาญฉลาดของ
ครอบครัวยุคใหม่
 นายาอเนกประสงค์ (สูตรชีวภาพ) 3

น้ำ หมักชีวภาพ (Enzyme Ionic Plasma) เรียก

สารสกัดชีวภาพ น้ำหมักหรือจุลนิ ทรีย์ คือของเหลวสีนำ้ ตาล
ทีม่ ที ง้ั จุลนิ ทรียแ์ ละสารอินทรีย์ ทีเ่ ป็นประโยชน์ตอ่ การเพาะ
ปลูก เป็นส่วนประกอบหนึ่งของน้ำยาเอนกประสงค์สูตร
ชีวภาพ สามารถทำใช้ได้เองทุกครัวเรือน โดยนำผลไม้หรือ
พืชผัก และเศษอาหาร มาหมักกับน้ำตาลทรายแดง น้ำตาล
อ้อย หรือกากน้ำตาล หมัก 15 วัน - 3 เดือน (ยิ่งนานยิ่งดี)
ก็จะได้น้ำหมักที่มีจุลินทรีย์

ที่สามารถนำมาใช้ในชีวติ ประจำวันได้ เช่น ใช้ซกั ผ้า

ล้างห้องน้ำ ล้างรถ เช็ดกระจก ดับกลิ่น ใช้ใส่แผลฟกช้ำ ใช้
เป็นปุ๋ยบำรุงต้นไม้รักษาสภาพดิน ใช้แทนสบู่ก็ได้เพราะมี
กรดอ่อนๆ ใช้แทนยาสระผม หรือใช้แทนผงซักผ้าก็ได้ และ
ยังช่วยรักษาสิง่ แวดล้อม ไม่เกิดมลพิษต่อโลกเพราะสามารถ
ย่อยสลายได้เองตามธรรมชาติ
4 ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติบ้านบุญ

น้ำยาอเนกประสงค์
สูตรชีวภาพ
เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้
1. ถังพลาสติกสีเข้มมีฝาปิดมิดชิด ขนาดความจุ 32 แกลลอน 1 ใบ
2. เครื่องชั่งน้ำหนัก
3. ถ้วยตวงน้ำ 1 ใบ
4. ช้อน ไม้พาย สำหรับคน 1 คัน
5. ผ้าขาวบางสำหรับกรอง 1 ผืน
6. ช้อนตวง 1 ชุด

ส่วนผสม
1. เปลือกสับปะรดหรือผลไม้รสเปรี้ยว เช่น
มะกรูด มะนาว มะเฟือง เป็นต้น ปริมาณ
30 กก. (สรรพคุณเป็นกรด ขจัดคราบมัน)
2. หัวเชื้อน้ำหมักชีวภาพหรือ EM 1.5 กก.
(สรรพคุณช่วยย่อยสลายสับปะรด)
3. น้ำตาลทรายแดง 1 กก. (เป็นอาหารของ
จุลินทรีย์ )
4. น้ำสะอาดไม่มีคลอรีน (น้ำประปาพักไว้ 1
คืน ก่อนนำมาใช้)
 นายาอเนกประสงค์ (สูตรชีวภาพ) 5

วิธีทำ
1. ล้างกระป๋องและตะกร้าพลาสติก ทิ้งไว้ให้แห้ง นำตะกร้าใส่ใน
กระป๋องพลาสติก
2. ชั่งเปลือกสับปะรด 30 กก. จากนั้นนำมาล้างน้ำให้สะอาดหรือแช่
ในน้ำหมักชีวภาพหรือ EM ผสมน้ำสะอาด ในอัตรา 1:100 เพื่อล้าง
สารเคมีที่ติดมากับเปลือก โดยแช่ทิ้งไว้ประมาณ 1/2 ชั่วโมง
3. สับเป็นชิ้นเล็ก โดยวางถุงพลาสติกบนจานรองก่อน แล้วนำไปเท
ใส่ในตะกร้า
4. น้ำตาลทรายแดงผสมกับน้ำหมักชีวภาพหรือ EM คนน้ำตาลทราย
แดงจนละลายหมด
5. นำวัสดุข้อ 3 กับ 4 เทลงในตะกร้าสับปะรด คนให้เข้ากัน เติมน้ำ
6 ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติบ้านบุญ

สะอาดทีเ่ ตรียมไว้ใส่ให้ทว่ มเนือ้ วัสดุ ปิดฝาทิง้ ไว้ 15

วัน เมื่อหมักไว้ 2-3 วัน คนให้เข้ากันอีกครั้ง

ถังที่หมักควรเก็บในที่มีแสงน้อย ภายในห้องหรือใน
ที่ร่มที่อุณหภูมิปกติ เพราะเชื้อจุลินทรีย์ในน้ำหมักชีวภาพ
ชอบความมืด และต้องอยูใ่ นทีไ่ ม่รอ้ นจัดหรือเย็นจัด การหมัก
จะเกิดฝ้าขาวเหนือผิวน้ำแสดงว่าการหมักได้ผล เมือ่ กวนลง
ไปฝ้าสีขาวจะสลายตัวกลับไปอยูใ่ นน้ำเหมือนเดิม นำน้ำสกัด
ชีวภาพที่ได้กรองด้วยผ้าขาวบางโดยไม่ต้องบีบคั้นกาก จาก
นั้นนำน้ำสกัดชีวภาพใส่ถังปิดไว้ให้แน่น และปล่อยให้ตก
ตะกอนอีก 2 – 3 วัน (ใส่กากสับปะรดทีห่ มักแล้วในตะกร้า
ปล่อยให้น้ำหยดเอง หากคั้นกากน้ำสกัดที่ได้สีจะขุ่นไม่น่า
ใช้ ส่วนกากที่เหลือสามารถนำไปผสมดินปลูกต้นไม้ได้ )
 นายาอเนกประสงค์ (สูตรชีวภาพ) 7

วิธีใช้
ใช้ล้างจาน พื้นห้องน้ำ พื้นบ้าน โดยไม่ต้องผสมน้ำ
ใช้เหมือนน้ำยาตามท้องตลาด การล้างจานจำนวนมากควร
แช่จานในน้ำยาล้างจานผสมน้ำ (สัดส่วนน้ำยาล้างจาน 1
ส่วน : น้ำ 5 ส่วน) แช่ทิ้งไว้ประมาณ 20 นาทีก่อนล้าง เพื่อ
ให้สะอาดทั่วถึง แล้วล้างน้ำสะอาดจนกว่าแน่ใจว่าสะอาด
ควรตากจานให้แห้งก่อนนำไปใช้ เพือ่ ป้องกันการตกค้างของ
จุลินทรีย์ในหยดน้ำที่เกาะอยู่บนจาน
น้ำยาเอนกประสงค์สามารถนำไปใช้ล้างจาน ล้าง
พื้นห้องน้ำ พื้นบ้าน ได้อย่างสะอาด ขจัดคราบมันในครัวได้
เป็นอย่างดี โดยจากสองพลังบวก คือกรดเปรีย้ วจากน้ำผลไม้
ซึ่งช่วยทำให้ไขมันแตกตัวและเชือ้ จุลนิ ทรีย์ ซึง่ จะย่อยคราบ
ไขมันทำให้ไม่มกี ลิน่ ตกค้างเหม็นบูด อีกทั้งยังถนอมมือไม่ทำ
ให้มือแห้งแตกหรือลอกเหมือนน้ำยาเคมีตามท้องตลาด ที่
สำคัญไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม และไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ

หมายเหตุ
น้ำยาเอนกประสงค์สูตรนี้ระยะแรกๆ สีจะขุ่น
ต่อมาจะตกตะกอน กลิน่ จะฉุนคล้ายไวน์มากขึน้ เรือ่ ยๆ
และสีจะใสน่าใช้ยิ่งขึ้น น้ำยาเอนกประสงค์สามารถใช้
เป็นน้ำยาล้างมือได้อย่างปลอดภัยทำให้มือนุ่ม โดยใช้
น้ำสกัดชีวภาพ 1 ลิตร ต่อ น้ำสะอาด 2 ลิตร สับปะรด
20 กก. ผสมกับน้ำต้มจากต้นไมยราพ โดยต้มจนเดือด
8 ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติบ้านบุญ

แล้วปล่อยให้เย็น นำมาผสมให้เข้ากัน เป็นน้ำยาล้างมือทีจ่ ะ

ทำให้มือนุ่ม
วัสดุที่ใช้แทนเปลือกสับปะรด ได้แก่ มะขามเปียก
มะกรูด มะเฟือง กากกระเจี๊ยบที่ต้มน้ำแล้ว เปลือกมะนาว
เปลือกส้ม เปลือกเสาวรส เปลือกส้มโอ หรือเปลือกผลไม้ที่
มีรสเปรี้ยวๆ เพราะมีสภาพเป็นกรดเหมือนกับสับปะรด
ฤดูกาลไหน วัสดุใดมีราคาถูกก็ใช้วัสดุนั้น ตามหลักควรใช้
เปลือก หลังจากหมักทำน้ำยาก็เอากากที่หมักแล้วไปทำปุ๋ย
ไม่มีการทิ้งเปล่า การทำน้ำยาอเนกประสงค์ จำนวนมาก
น้อยให้ใช้ตามสัดส่วนดังกล่าวข้างต้น

สรุปเปรียบเทียบ
จากผลการใช้นำ้ ยาเอนกประสงค์สามารถเห็นความ
แตกต่าง จากน้ำยาเคมีตามท้องตลาดคือ
- กรณีที่ไม่ได้ตากผ้าในทันทีหลังซัก โดยทิ้ง
ไว้หลายชัว่ โมง ผ้าทีซ่ กั ด้วยน้ำยาเอนกประสงค์
จะไม่เหม็นบูด เนื่องจากน้ำชีวภาพมีจุลินทรีย์
ชนิดที่ดี สามารถควบคุม และกำจัดจุลินทรีย์
ที่ไม่ดี ซึ่งจะทำให้เสื้อผ้าหรือสิ่งของเน่าเหม็น
น้ำยาเอนกประสงค์ จึงช่วยป้องกันไม่ให้เกิด
การหมักหมม อันเกิดจากแบคทีเรียหรือ
จุลินทรีย์ตัวร้าย

 นายาอเนกประสงค์ (สูตรชีวภาพ) 9

- เสื้อผ้าหรือสิ่งของ ที่ซักล้างด้วยน้ำยาทำเองนี้จะ
เหม็นช้า แม้แต่เสือ้ ทีใ่ ส่เล่นกีฬาหรือทำงานกลางแดดทีโ่ ดน
เหงื่อออกมาทั้งวัน ก็จะมีกลิ่นเหม็นน้อยกว่าเสื้อผ้าหรือสิ่ง
ของที่ซักล้างจากสารเคมี
- เมือ่ ใช้ลา้ งจานมือจะไม่ลอกเป็นขุยเหมือนใช้นำ้ ยา
ล้างจานตามท้องตลาด เนื่องจากเราไม่ได้ใช้สารขจัดคราบ
หากในบางจุดของภาชนะยังมีความมันอยู่ ให้เทน้ำยาชีวภาพ
ลงไป แล้วล้างเฉพาะที่ ล้างทำความสะอาดอีกครั้ง จะพบ
ว่าขจัดความมันได้ดีมาก
10 ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติบ้านบุญ

สูตร

น้ำยาเอนกประสงค์
การทำแชมพูมะกรูด 100% ไร้สารพิษ

มะกรูด เป็นสมุนไพรพื้นบ้านมีสรรพคุณลด
อาการคัน รังแค ผมแห้ง ทำให้ผมดกดำเป็นเงางาม
สามารถใช้สระล้างสารพิษจากการย้อม ยืด และโกรกผม
ให้หลุดออกไป แชมพูมะกรูด 100% ตามแนวเศรษฐกิจ
พอเพียง มีวิธีการผลิตที่ง่ายและรวดเร็ว สามารถทำใช้
ได้เองในครัวเรือน

ส่วนผสม
มะกรูดแก่จัดตามจำนวนที่ต้องการ

วิธีทำ
1. นำมะกรูดไปย่างไฟให้พอเหลือง ผ่าควักเอาเมล็ดออก หั่นเป็นชิ้น
ขนาดพอเหมาะ
2. เติมน้ำพอท่วม แล้วปั่นให้ละเอียด
3. กรองเอาเฉพาะน้ำโดยใช้ผ้าขาวบาง จากนั้นนำมาตั้งไฟให้พออุ่น
เพื่อฆ่าเชื้อ แล้วกรอกใส่ขวดขณะยังอุ่นอยู่
 นายาอเนกประสงค์ (สูตรชีวภาพ) 11

วิธีใช้
1. ชโลมผมให้เปียกด้วยน้ำ แล้วนวดเพื่อเปิดรูขุมขน หรือใช้ผสมน้ำ
อาบก็ได้
2. เก็บในตู้เย็น ถ้าเก็บที่อุณหภูมิห้องปกติสามารถเก็บไว้ได้ 1 เดือน

หมายเหตุ
ไม่มีฟอง เหมาะสำหรับผู้ที่ห่วงใยในเส้นผมและผิวพรรณเป็น
พิเศษ เพราะไม่มีส่วนผสมของสารเคมี
12 ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติบ้านบุญ

การทำน้ำยาเอนกประสงค์สูตรมีฟอง

ส่วนผสมแชมพูสมุนไพร
1. หัวเชื้อแชมพู (N 70) 1,000 กรัม
2. น้ำเกลือ 400 กรัม
3. ผงฟอง 100 กรัม
4. น้ำมันมะกอก 100 กรัม
5. ลาโนลีน 100 กรัม
6. กลิ่น (ใช้หัวน้ำหอม) 1 ออนซ์
7. น้ำสมุนไพร 3,750 กรัม
8. น้ำสะอาด 2 ลิตร
สมุนไพรที่ใช้ เช่น น้ำมะกรูด น้ำดอกอัญชัญ ควรต้มให้เดือดก่อน

ส่วนผสมครีมอาบน้ำสมุนไพร
1. หัวเชื้อแชมพู (N 70) 1,000 กรัม
2. น้ำเกลือ 400 กรัม
3. ผงฟอง 100 กรัม
4. น้ำผึ้ง 100 กรัม
 นายาอเนกประสงค์ (สูตรชีวภาพ) 13

5. ลาโนลีน 100 กรัม

6. กลิ่นสบู่ 1 ออนซ์
7. น้ำสมุนไพร 3,750 กรัม
8. น้ำสะอาด 2 ลิตร
สมุนไพรที่ใช้ เช่น น้ำมะขามเปียก น้ำขมิ้น ควรต้มให้เดือดก่อน

ส่วนผสมน้ำยาซักผ้า
1. หัวเชื้อแชมพู (N 70) 1,000 กรัม
2. น้ำเกลือ 400 กรัม
3. ผงฟอง 100 กรัม
4. น้ำด่าง 5 ลิตร
5. ลาโนลีน 100 กรัม
6. กลิ่น(หัวน้ำหอม) 1 ออนซ์

ส่วนผสมน้ำยาล้างจาน
1. หัวเชื้อแชมพู (N 70) 1,000 กรัม
2. น้ำเกลือ 400 กรัม
14 ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติบ้านบุญ

3. ผงฟอง 100 กรัม

4. น้ำด่าง 5 ลิตร
5. กลิ่นมะนาว 1 ออนซ์

การเตรียมส่วนผสม (ใช้วิธีเดียวกัน)
1. ละลายลาโนลีนและผงฟองในน้ำอุ่น 1/2 ลิตร
2. วิธที ำน้ำด่าง ให้ใช้ขเ้ี ถ้าไม้ทข่ี าว สะอาด และใหม่ ใส่ในถังปริมาณ
ครึ่งถัง เติมน้ำจนเต็ม ทิ้งไว้ให้ขี้เถ้าตกตะกอนใช้เวลาประมาณ 7-10
วัน รินเอาน้ำด่างเฉพาะส่วนที่ใสมากรองให้สะอาด
3. วิธที ำน้ำเกลือ ให้ใช้เกลือทีข่ าวสะอาด 1.5 กก. ผสมกับน้ำ 4 ลิตร
ต้มให้ละลายทิ้งไว้ให้ตกตะกอน รินเอาเฉพาะน้ำส่วนที่ใสมากรองให้
สะอาด
 นายาอเนกประสงค์ (สูตรชีวภาพ) 15

วิธีการทำ (ใช้วิธีเดียวกัน)
1. กวนหัวเชื้อแชมพู และน้ำเกลือจนเป็นเนื้อเดียวกัน สังเกตได้จาก
เนื้อครีมจะมึความเนียนลื่น โดยให้กวนไปทางเดียวกันตลอดห้ามวน
กลับเพราะจะเกิดฟอง
2. จากนั้นเติมส่วนผสมในข้อ 3, 4 และ 5 กวนช้าๆ แล้วค่อยๆ เติม
น้ำสมุนไพรทีละน้อย กวนช้าๆ โดยกวนไปทางเดียวกันเช่นเดิม
3. เติมส่วนผสมที่เหลือ กวนให้เข้ากันไม่น้อยกว่า 20 นาที แล้วตั้งไว้
ให้หมดฟอง จึงบรรจุใส่ภาชนะ

ข้อควรระวัง
1. ถ้ากวนไปคนละทางจะเกิดฟอง และต้องกวนนานๆ เพื่อป้องกัน
ไม่ให้เนื้อน้ำยาตกตะกอน
2. น้ำสมุนไพรที่จะนำมาผสมต้องตั้งทิ้งไว้ให้ตกตะกอนเสียก่อน
3. ถ้าน้ำยาเอนกประสงค์เหลวเกินไปให้เติมน้ำเกลือเพิ่ม และถ้าข้น
เกินไปให้เติมน้ำสะอาด
4. หลังจากทำเสร็จควรเก็บไว้ 24 ชั่วโมง เพื่อให้ตัวยาและสมุนไพร
ได้ทำปฏิกริยากันก่อนนำไปใช้

แหล่งที่มาของข้อมูล
• http:// mantarniwas.exteen.com/20071205/entry
• http://meesub.blogspot.com/2007/12/blog-post_7930.html
• http://surat1.edinno.net/view_inno_fulltext.php?inno_id=23
• http://school.obec.go.th
• http://www.yasopho.in.th
 สนับสนุนโดย

ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติบ้านบุญ
รูปเล่มโดย : ศิริพร พรศิริธิเวช และเริงฤทธิ์ คงเมือง

71 หมู่ 8 ต.ห้วยยาง อ.กระนวน จ.ขอนแก่น 40170

ผู้ประสานงาน นายทินกร ปาโท โทรศัพท์ : 089-5758201
อีเมล์ : hinghoy-007@hotmail.com
แผนงานผักปลอดภัยจากสารพิษ จ.ขอนแก่น
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ต.ในเมือง อ.เมือง จ.ขอนแก่น 40002
โทรศัพท์/โทรสาร : 0-4334-8660
เวปไซด์ : http://www.healthinfo-ne.org