Άμεσο και έμμεσο αντικείμενο

Ρ
ή
μ
α
τ
α












Τα ρήματα που δηλώνουν ότι η ενέργεια που ασκεί το υποκείμενο δεν μεταβαίνει
κάπου αλλού, αλλά παραμένει στο ίδιο το υποκείμενο λέγονται αμετάβατα.
π.χ. Τα παιδία παίζει
Τα ρήματα που δηλώνουν ότι η ενέργεια που ασκεί το υποκείμενο μεταβαίνει σε
άλλο πρόσωπο ή πράγμα, δηλ. στο αντικείμενο του ρήματοç, λέγονται
μεταβατικά.
π.χ. O διδάσκαλοç τιμώρει τούç μα0ητάç αυτο . ἐ ῦ
Α
ν
τ
ι
κ
ε
ί
μ
ε
ν
ο
Αντικείμενο είναι ο όροç τηç πρότασηç, που εκ¢ράζει το πρόσωπο ή το πράγμα
στο οποίο μεταβαίνει ή ανα¢έρεται ή δημιουργεί ή ενέργεια του ρήματοç και
αποτελεί απαραίτητο συμπλήρωμά του. Το αντικείμενο (όταν είναι όνομα)
βρίσκεται σε πλάγια πτώση, δηλ : γενική ή δοτική ή αιτιατική.
π.χ. Bλάπτει τόν άνδρα ὁ 0υμόç.
Μ
ο
ν
ό
π
τ
ω
τ
α

κ
α
ι

δ
ί
π
τ
ω
τ
α

ρ
ή
μ
α
τ
α

Τα μεταβατικά ρήματα, όταν δέχονται ένα αντικείμενο, λέγονται μονόπτωτα.
π.χ. AναÇαγόραç τ ῶ ν λλοτρίων ἀ (= τα Çένα πράγματα) ἐπι0υμε . Bο ῖ η0ῶ το ç ῖ
συμμάχοιç.
Τα μεταβατικά ρήματα, όταν δέχονται δύο αντικείμενα που δε συνδέονται μεταÇύ
τουç παρατακτικά, λέγονται δίπτωτα.
π.χ. Mετέχομεν μ ν ὑ ῖ τοῦ κινδύνου.
Aέγω μ ν τήν λή0ειαν. ὑ ῖ ἀ
Ά
μ
ε
σ
ο

κ
α
ι

έ
μ
μ
ε
σ
ο

Oταν ένα ρήμα δέχεται δύο αντικείμενα:
το ένα λέγεται άμεσο (αυτό στο οποίο μεταβαίνει πρώτα ή ενέργεια του ρήματοç)
και
το άλλο έμμεσο.
π.χ. Aέγω μ ν τήν λή0ειαν (τι λέγω; τήν λή0ειαν ὑ ῖ ἀ ἀ ÷άμεσο αντικείμενο)
(σε ποιον λέγω; μ ν ὑ ῖ ÷έμμεσο αντικείμενο)
Π
τ
ώ
σ
ε
ι
ς


α
ν
τ
ι
κ
ε
ι
μ
έ
ν
ο
υ
άμεσο αντικείμενο έμμεσο αντικείμενο παραδείγματα
αιτιατική γενική με ç ὑ ῖ εμοῦ κούσασ0ε ἀ τήν
λήειαν ἀ
αιτιατική δοτική καταλείπω τῷ υιεῖ
ἐργαστήριον
αιτιατική
προσώπου
αιτιατική πράγματοç διδάσκω τόν παίδα λογικήν
γενική δοτική μετέχομεν ὑμῖν τοῦ κινδ!νου
Σύστοιχο αντικείμενο: Το αντικείμενο προέρχεται ετυμολογικά από τη ρίζα
του ρματο! άλλου συγγενο"! ρματο!
με αυτό#
π.χ. Το τον τ ν γ να γωνίζομαι. ῦ $ ἀ ῶ ἀ
Το σ"στοιχο αντικείμενο συχνότατα παραλείπεται%
Bάδιζε τ ν ταχίστην δόν & ὁ . Bάδιζε τ ν ταχίστην. &
φελε βραχε αν φέλειαν. φελε βραχέα. (Μεταβολή σε πληθ.ουδ.) Ὠ ῖ ῖ ὠ Ὠ ῖ
"α υπογραμμίσετε τα αντικείμενα των παρακάτω ρ#μάτων και να σ#μειώσετε τις
πτώσεις με τις οποίες εκ$έρονται%
• Kλέαρχοç το'ç (λληναç )¢έλει.
• *ποστέρει +μ,ç τ$ν μισ0όν.
• O- μέμ¢ομαι (=κατηγορώ) τοῖç ¢ίλοιç.
• .γέμισεν τ&ν ναῦν (=το πλοίο) Çύλων.
• /κουσα τα-τ, Zωκράτουç.
• Aιογείτων 0κρυπτε τ&ν 0υγατέραν τ$ν 0άνατον τοῦ ἀνδρόç.
• .δίδασκον το'ç παίδαç τρόπουç.
• Hροσέχω τοῖç λόγοιç.
• 1δειÇεν τ&ν ὁδ$ν α-τοῖç.
• Mετέχωμεν τῶν 2ερῶν ὑμῖν.
• Kοινωνῶ(=μοιράζομαι) μηδεν$ç τούτ3.
• Hάρειχεν σῖτον α-τοῖç.
• 4 5λιοç 0ερμαίνει τ&ν γ6ν.
• 4αλακρ7 κτέναç δανείζειç.
• Hολλά ἀγα0ά ο2 0εοί παρέχουσιν τοῖç άν0ρώποιç.
• O2 στρατηγοί ἐδίδοσαν (= έδιναν) τοῖç στρατιώταιç και τοῖç δούλοιç μισ0όν και σῖτον.
• Hαρέδοσαν τοῖç Oηβαίοιç τούç νεκρούç ὑποσπόνδουç (= κατόπιν συμ¢ωνίαç).
• .μοί ὁ μέν γάρ πατήρ κατέλιπεν (= κληροδότησε) ο-δέν.
• Aλλ' ού μέν δή λήÇω 0ρήνων στυγερων και γόων.
• Mετά δέ την ναυμαχίαν οι Kερκυραιοι τούç αιχμαλώτουç απέκτειναν .
• Aνδρόç δ' οινοç έδειÇε νόον(=χαρακτήρα).
• O 0εόç καί τήν µυχήν κρατίστην τω αν0ρώπω ενέ¢υσεν(ενέπνευσε).
• Oυδέν άνευ πόνου καί επιμελείαç 0εοί διδόασιν αν0ρώποιç.
• 1παυσαν τ$ν Τιμό0εον τ6ç στρατηγίαç.