ĆWICZENIE NR 2

TEMAT: OBLICZANIE ANOMALII BOUGUERA DLA WYNIKÓW

POMIARÓW GRAWIMETRYCZNYCH ZDJĘCIA
WYPEŁNIAJĄCEGO.

Kamil Kasprzak
Dawid Gleń
GR. III/ n=1
1.WPROWADZENIE TEORETYCZNE.

a)Redukcje przyspieszenia siły ciężkości.

Redukcja Bouguera - Jeśli teren wokół stanowiska pomiarowego był płaski albo
jeśli wprowadziliśmy poprawkę terenową i pomierzone, a następnie poprawione
przyspieszenie siły ciężkości mamy takie, jak gdyby teren wokół stanowiska był
płaski, to przyciąganie warstwy zawartej pomiędzy geoidą a powierzchnią
ekwipotencjalną punktu pomiarowego nazywamy przyciąganiem płyty Bougera.
Płytę tę możemy traktować jako walec o wysokości H równej grubości płyty i
promieniu podstawy . Przyciąganie takiego walca w punkcie znajdującym się na
jego górnej podstawie wyrazi się jako:
Efekt usunięcia płyty Bouguera, oznaczający zmniejszenie przyspieszenia siły
ciężkości o wartość równą przyciąganiu walca, nazywamy redukcją Bouguera
albo redukcją ze względu na płytę.

b)Anomalie siły ciężkości.

Anomalia siły ciężkości to w geofizyce różnica między zmierzoną (i

zredukowaną do poziomu elipsoidy) w danym punkcie siłą ciężkości a normalną
siłą ciężkości na danej szerokości geograficznej. Zwyczajowo mierzona jest w
miligalach (mGal), rzadko stosuje się milimetry na sekundę do kwadratu
(mm/s2).
Na podstawie anomalii siły ciężkości można określić położenie i kształt
niektórych struktur geologicznych. Obiekty o gęstości wyższej, niż otoczenie
(np. rudy) oddziałują dodatnio na siłę ciężkości, natomiast te o gęstości
mniejszej (kawerny, wysady solne) – ujemnie

c)Poprawki uwzględnione w anomalii Bouguera.

1.POPRAWKA TOPOGRAFICZNA

Nie jest to typowa redukcja grawimetryczna, gdyż nie redukuje wartości

przyspieszenia na geoidę. Ta poprawka ma na celu zredukowanie pomierzonej
w terenie wartości przyspieszenia ze względu na wpływ mas topograficznych.
Po wprowadzeniu tej poprawki otrzymuje się taką wartość przyspieszenia która
zostałaby pomierzona, gdyby teren wokół stanowiska był płaski. Usuwany jest
nadmiar mas znad stanowiska i niedobór mas spod stanowiska, to wszystko
powoduje, że poprawka topograficzna ma znak dodatni.

2. REDUKCJA WOLNO POWIETRZNA

Wyraża ona jedynie wpływ wysokości stanowiska grawimetrycznego nad

geoidą. Nie uwzględnia zatem wpływu mas znajdujących się między
stanowiskiem i geoidą. Z teorii sferoidy wynika że normalny gradient
przyspieszenia wynosi 0,30855 mGal/m. O tyle zmienia się przyspieszenie na
jeden metr wysokości.

gw=0,3086*h

3. POPRAWKA NA WARSTWĘ POŚREDNIĄ.

Uwzględnia wpływ grawitacyjny kompleksów skalnych o miąższości skalnej h i

gęstości właściwej d zalegający między stanowiskiem pomiarowym i poziomem
odniesienia.

gp=-0,0419*d*h

d)Pole normalne siły ciężkości.

Pole wytwarzane przez elipsoidę poziomową. Elipsoida poziomowa jest to

elipsoida obrotowa o stałej gęstości, masie obracająca się ze stałą prędkością
kątową w której powierzchnia jest powierzchnią ekwipotencjalną. Taka
elipsoida wytwarza tzw. normalne pole grawitacyjne o potencjale u.
 Nr d [g/c Δ gz
punktu Ø [°] m 3
] H [m] g [mGal] [mGal] gz [mGal]
γ0 [mGal] Δ gb [mGal]
1 1,330086 2,423 328,25 980931,57 67,973 980999,54 983817,97 - 1 923,42

2 1,329946 2,423 328,21 980931,24 67,965 980999,2 983817,63 - 1 923,42

3 1,32966 2,423 332,27 980930,84 68,805 980999,65 983816,94 - 1 922,29

4 1,329548 2,423 337,25 980929,24 69,836 980999,08 983816,68 - 1 922,59

5 1,329267 2,423 331,37 980933,03 68,619 981001,65 983816 - 1 919,33

6 1,328782 2,403 338,76 980932,24 70,433 981002,67 983814,83 - 1 917,14

7 1,329252 2,423 339,38 980926,24 70,278 980996,52 983815,96 - 1 924,43

8 1,328874 2,403 331,24 980932,48 68,87 981001,35 983815,05 - 1 918,68

9 1,329199 2,423 317,28 980935,24 65,701 981000,94 983815,84 - 1 919,88

10 1,328879 2,403 326,17 980932,48 67,815 981000,3 983815,07 - 1 919,75

2.TABELA WYNIKÓW OBLICZEŃ.

Tab. Wyników obliczeń.

3.WYKRES PROFILU ANOMALII.

 WYKRES ZALEŻNOŚCI ANOMALII SIŁY CIĘŻKOŚCI OD NUMERU PUNKTU
POMIAROWEGO.

-702.00
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
-704.00

-706.00

-708.00

-710.00
∆Gb
[mGal] -712.00

-714.00

-716.00

-718.00

-720.00

nr pomiaru

4.OMÓWIENIE OTRZYMANYCH WYNIKÓW.

W ćwiczeniu, którego celem było obliczenie anomalii Bouguera wzięto pod

uwagę 10 punktów pomiarowych. Wykres przedstawiający zależność anomalii
siły ciężkości od numeru punktu pomiarowego pokazuje jedno spore
odchylenie. Odchylenie to mam miejsce pomiędzy 6 a 8 punktem pomiarowym.
Od 1do 4 punktu wartość anomalii maleje. Od 4 do 5 wzrasta. Pomiędzy 5 a 6
niewiele maleje, aż w punkcie nr 6 następuje spory spadek. Od punktu 7 do 8
ponownie wzrasta, ten wzrost jest spory, wynosi bowiem 6[mGali]. W
porównaniu do pozostałych jest duży gdyż pozostałe różnice oscylują w
granicach 1-2[mGal].
Wykres odzwierciedlający gęstościowe zróżnicowanie utworów skalnych
budujących badany obszar geologiczny pozwala określić jak zbudowany jest
teren. Dzięki dość wyraźnie zaznaczonej krzywej na wykresie oraz wartości
anomalii siły ciężkości, można wysunąć proste wnioski dotyczące budowy
geologicznej.

5. WNIOSKI.
Na podstawie anomalii siły ciężkości można określić położenie i kształt
niektórych struktur geologicznych. W naszym ćwiczeniu wyszło, że badany
obiektposiada gęstość mniejszą niż otoczenie(np. wysady solne,kawerny),
oddziałuje ujemnie na siłę ciężkości. Badany obiekt wykazuje ujemną anomalię
siły ciężkości.
Ujemne anomalie siły ciężkości występują nad łańcuchami górskimi,
spowodowane jest to zjawiskiem izostazji. Jako przykład można podać Alpy,
gdzie typowa wartość anomalii wynosi -150[mGal]. W naszym ćwiczeniu
wyszło, że wartość anomalii nie przekracza wartości -140[mGal] a więc stąd
wniosek, że badany obiekt jest górą, która nie jest wyższa od centralnych Alp.
Anomalie oblicza się stosując redukcję Bougera, która polega na zredukowaniu
wpływu wysokości punktu pomiarowego w stosunku do powierzchni geoidy
oraz zredukowaniu wpływu mas skalnych, znajdujących się na między punktem
pomiarowym a powierzchnią geoidy. Jeżeli punkt znajduje się na na terenie o
zróżnicowanej morfologii(pagórki, góry) to do obliczeń anomalii
grawimetrycznej wprowadza się poprawkę topograficzną uwzględnia ona
wpływ mas bocznych wynikających z rzeźby terenu, a wpływających na wartość
przyspieszenia ziemskiego g w punkcie pomiarowym.
W przeprowadzonym ćwiczeniu nie uwzględniliśmy poprawki topograficznej a
więc ciężko jest określić dokładnie kształt obiektu w naszym przypadku góry.
Jedynie na podstawie wykresu można wysunąć hipotetyczne wnioski na temat
kształtu ,ilości wzniesień.
Z wykresu można odczytać, że mamy do czynienia z dwoma wzniesieniami,
wnioskuję to z faktu, że krzywa ulega załamaniu dwukrotnie.
Obniża się gęstość objętościowa materiału skalnego budującego wzniesienie.
Amplitudy zmian siły ciężkości w tych obrębach są niewielkie.
Materiałami , które budują dany obiekt geologiczny mogą być gnejsy, łupki
mikowe, łupki krystaliczne.

LITERATURA
1. Notatki z wykładów z przedmiotu ,, Geofizyka poszukiwawcza”
2. Materiały ze strony internetowej :
http://www.ift.uni.wroc.pl/~ciechano/Geofizyka/W-GeoZ_III_05.pdf
http://pl.wikipedia.org/wiki/Redukcja_Bouguera
3. Kozera Aleksander,, Geofizyka poszukiwawcza”