Παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η εμφάνιση

συμπτωματικής νόσου από σαλμονέλλα στον άνθρωπο.

Η πιθανότητα πρόκλησης συμπτωματικής σαλμονέλωσης στον άνθρωπο

εξαρτάται από μια ποικιλία παραγόντων, από τους οποίους οι πιο σημαντικοί
είναι η λοιμογόνος δόση του μικροοργανισμού, η παθογένεια του
μικροοργανισμού για τον άνθρωπο και το επίπεδο άμυνας του ξενιστή. Η
ελάχιστη λοιμογόνος δόση (ο ελάχιστος αριθμός βακτηρίων που πρέπει να
εισέλθει στον οργανισμό για να προκαλέσει λοίμωξη), σύμφωνα με έρευνες
που έχουν γίνει με τη συμμετοχή πολλών εθελοντών, είναι της τάξεως του 10 6
και άνω, δηλαδή ο αριθμός των βακτηρίων που πρέπει να εισαχθεί στον
οργανισμό είναι αρκετά μεγάλος ώστε να προκληθεί λοίμωξη. Επιπλέον, ο
ορότυπος της Salmonella έχει σημασία για την ικανότητα πρόκλησης
συμπτωματικής νόσου. Για παράδειγμα, η S. pullorum, που προσβάλει
κυρίως τα πουλερικά, έχει ελάχιστη λοιμογόνο δράση όταν ξενιστής είναι ο
άνθρωπος και η λοιμογόνος δόση είναι της τάξης του ενός δισεκατομμυρίου
κυττάρων (για την πρόκληση λοίμωξης). Αντίθετα, η S. typhimurium και η S.
enteritidis προκαλούν λοίμωξη με την κατάποση μικρού αριθμού
μικροοργανισμών.

Η ευαισθησία του ατόμου και η γενικότερη κατάσταση των αμυντικών

μηχανισμών του είναι καθοριστικής σημασίας για την εκδήλωση
συμπτωματικής λοίμωξης. Τρεις καλά μελετημένοι μη ειδικοί παράγοντες
άμυνας του ξενιστή είναι η οξύτητα του στομάχου, η κινητικότητα του
γαστρεντερικού σωλήνα και η παρουσία της φυσιολογικής μικροβιακής
χλωρίδας. Στον στόμαχο, ένα επίπεδο pH μικρότερο ή ίσο του 2 οδηγεί σε
αυτόματη εκρίζωση της Salmonella, ενώ ένα εύρος pH μεταξύ 2 και 3 σε
σταδιακή εκρίζωση του βακτηρίου. Διαταραχές που σχετίζονται με ελαττωμένη
έκκριση γαστρικού οξέος, όπως η αχλωρυδρία, η χειρουργική εκτομή του
στομάχου, η βαγοτομή, η λήψη αντιόξινων φαρμάκων, ανταγωνιστών των
υποδοχέων Η2 της ισταμίνης και αναστολέων της αντλίας πρωτονίων,
οδηγούν στην εξάλειψη της βακτηριοκτόνου δράσης του γαστρικού
περιβάλλοντος. Η ηλικία είναι ένας σημαντικός παράγοντας που επιδρά στην
ευαισθησία των ατόμων στη λοίμωξη από Salmonella. Η ελαττωμένη
παραγωγή υδροχλωρικού οξέος από τα νεογνά και η αχλωρυδρία που είναι
συνηθισμένο φαινόμενο σε άτομα άνω των 60 ετών, καθιστούν τις ηλικιακές
αυτές ομάδες πιο ευπροσβλητες από το βακτήριο αυτό. Το γρήγορο άδειασμα
του γαστρικού περιεχομένου στο λεπτό έντερο οδηγεί σε μικρότερο χρόνο
παραμονής του μικροβίου στο στομάχι και μεγαλύτερη πιθανότητα επιβίωσης
παθογόνων μικροοργανισμών που ξεφεύγουν από τη βακτηριοκτόνο δράση
του γαστρικού περιβάλλοντος. Η ελάττωση της οξύτητας στο στομάχι και η
ελάττωση της κινητικότητας του γαστρεντερικού σε άτομα που λαμβάνουν
αγωγή για σακχαρώδη διαβήτη είναι ένας επιπλέον επιβαρυντικός
παράγοντας γι αυτή την ευπαθή πληθυσμιακή ομάδα. Η χρήση αντιβιοτικών
ευρέους φάσματος και οι χειρουργικές επεμβάσεις στην κοιλιακή χώρα,
οδηγούν σε ανακατατάξεις στον πληθυσμό της φυσιολογικής χλωρίδας του
γαστρεντερικού, με αποτέλεσμα την μετατροπή ασυμπτωματικής φορείας σε
συμπτωματική νόσο από Salmonella, λόγω ανακατάταξης της ανταγωνιστικής
σχέσης μεταξύ των μικροοργανισμών.

Όσον αφορά την ειδική ανοσιακή απάντηση, σύμφωνα με έρευνες,

καθοριστικός είναι ο ρόλος των μακροφάγων στην εξουδετέρωση της
Salmonella. Έτσι, ασθενείς με ανεπάρκεια όσον αφορά τη δράση των
μακροφάγων, όπως είναι ασθενείς με AIDS και κοκκιωματώδεις νόσους, είναι
περισσότερο επιρρεπείς σε ανάπτυξη συμπτωματικής σαλμονέλωσης.
Επιπλέον, ασθενείς με σημαντική διαταραχή της δραστικότητας των
μακροφάγων, όπως σε περιπτώσεις δρεπανοκυτταρικής αναιμίας, άλλων
αιμοσφαιρινοπαθειών, ελονοσίας, μπαρτονέλλωσης, ιστοπλάσμωσης και σε
περιπτώσεις κακοηθειών, είναι επίσης επιρρεπείς σε συμπτωματική μορφή
της νόσου από Salmonella. Ο ρόλος των Τ λεμφοκυττάρων στους
μηχανισμούς παθογένειας της σαλμονέλωσης είναι λιγότερο διευκρινισμένος.