Καμπύλη βακτηριακής αύξησης.

Μια υποθετική καμπύλη βακτηριακής ανάπτυξης μικροβίων έχει την εξής

μορφή:
Standard Bacterial Growth Curve (1/2)

3
Standard Bacterial Growth Curve (1/2)

3
Πληθυσμός μικροβίων
μικροβίων

2
2 4
Πληθυσμός(cfu/ml)

4
(cfu/ml)

1
1

Χρόνος
Χρόνος

Σε μια καμπύλη ανάπτυξης των μικροβίων (microbial growth curve)

διακρίνουμε τις παρακάτω τέσσερις φάσεις πολλαπλασιασμού και θανάτου
των μικροβίων: (1) φάση αρχικής στασιμότητας (lag phase), (2) φάση
λογαριθμικής αύξησης (log/exponential phase), (3) φάση στασιμότητας
(stationary phase) και (4) φάση κάμψης ή τελική φάση (death phase). Στον
κάθετο άξονα απεικονίζεται ο λογάριθμος του αριθμού των μικροβίων και στον
οριζόντιο άξονα ο χρόνος.

Η φάση αρχικής στασιμότητας είναι η φάση κατά την οποία τα μικρόβια

προσλαμβάνουν από το περιβάλλον ανάπτυξης τα θρεπτικά υλικά που
χρειάζονται για να αναπτυχθούν και προσαρμόζονται με διάφορους
μηχανισμούς που αναπτύσσουν στα εκάστοτε θρεπτικά υλικά που τους
παρέχονται ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Παράλληλα
προετοιμάζονται, συνθέτοντας RNA, τα κατάλληλα ένζυμα, πρωτεΐνες άλλα
μόρια, που είναι αναγκαία για την ανάπτυξή τους και την προσαρμογή στο
περιβάλλον που βρίσκονται. Επομένως, πρόκειται ουσιαστικά για ένα στάδιο
ωρίμανσης των μικροβίων κατά το οποία είναι μεταβολικά ενεργά, αυξάνουν
σε μέγεθος και όγκο αλλά δεν μπαίνουν ακόμα σε διαδικασία
πολλαπλασιασμού με το μηχανισμό της διχοτόμησης (binary fission). Ο
αριθμός των μικροβίων κατά τη φάση αυτή παραμένει σταθερός. Ο χρόνος
που διαρκεί η φάση αυτή είναι ανάλογος του χρόνου που χρειάζεται το
μικροβιακό κύτταρο για να επιτελέσει όλες τις προαναφερθείσες διεργασίες,
ώστε να καταστεί πλέον ώριμο για πολλαπλασιασμό.

Η φάση λογαριθμικής αύξησης είναι η φάση κατά την οποία παρατηρείται

ενεργός ανάπτυξη των μικροβίων. Η αύξηση του αριθμού των μικροβίων είναι
εκθετική (διπλασιασμός των μικροβίων ανά μονάδα χρόνου), λόγω του
ταχύτατου ρυθμού κυτταρικών διαιρέσεων (διχοτόμηση). Η αύξηση γίνεται
κατά γεωμετρική πρόοδο. Τα μικρόβια έχουν έντονη μεταβολική
δραστηριότητα, αλλά είναι πιο ευαίσθητα στην επίδραση των φαρμάκων και
της ακτινοβολίας κατά τη διάρκεια της φάσης αυτής. Η διάρκεια της φάσης
αυτής είναι συνάρτηση των περιβαλλοντικών συνθηκών (περίπου 6-7 ώρες).

Η φάση στασιμότητας είναι η φάση εξίσωσης του ρυθμού θανάτου με το

ρυθμό ανάπτυξης. Οι μεταβολικές δραστηριότητες των μικροβίων και η
βιοσυνθετικές διεργασίες συνεχίζονται. Όσον αφορά το περιβάλλον
ανάπτυξης, τα θρεπτικά υλικά που απαιτούνται για την ανάπτυξη των
μικροβίων αρχίζουν να ελαττώνονται και τα τοξικά απόβλητα των μικροβίων
να αυξάνουν, επιδρώντας αρνητικά στον ίδιο το μικροβιακό πολλαπλασιασμό.
Επιπλέον, ο χώρος του περιβάλλοντος ανάπτυξης είναι πλέον κορεσμένος για
την περαιτέρω ανάπτυξη μικροβίων. Ο αριθμός των βιώσιμων μικροβίων
παραμένει σταθερός. Αυτή είναι η φάση, όπου λόγω των δυσμενών
συνθηκών, αρχίζουν από κάποια βακτήρια να σχηματίζονται ενδοσπόρια.

Η φάση κάμψης είναι η φάση κατά την οποία τα θρεπτικά στοιχεία έχουν
πλέον καταναλωθεί και το pH έχει ελαττωθεί. Ο ρυθμός θανάτωσης των
μικροβίων πλέον υπερτερεί του ρυθμού πολλαπλασιασμού τους και ο αριθμός
των βιώσιμων μικροβίων ελαττώνεται εκθετικά μέχρι να μηδενιστεί. Η διάρκεια
της φάσης αυτής εξαρτάται από τις περιβαλλοντικές συνθήκες και το είδος του
μικροοργανισμού (από 2-3 ημέρες μέχρι εβδομάδες και μήνες).