Depoziti i depozitne usluge

komercijalnih banaka
4
 DEPOZITNI POTENCIJAL
• Transakcioni depoziti
• Štedni i oročeni depoziti
• Faktori povećanja depozitnog potencijala
 Transakcioni depoziti
• Banke su nosioci platnog prometa
• Kamatosni i nekamatosni tretman depozita
• Jačanje kamatne svijesti subjekata
• Kratkoročni vrijednosni papiri
• MMMF – Mony market mutual funds –
Zajednički fondovi novčanog tržišta
 Štedni i oročeni depoziti
• Jačanje štednih i oročen depozita u
odnosu na transakcione depozite
• Štedni depoziti nemaju rokove dospjeća
• Oročeni depoziti imaju precizno određene
rokove dospjeća
• Veća kamata na oročene nego na štedne
depozite
• Depozitni certifikati
 Faktori povećanja depozitnog
potencijla
1. Povećanje dohotka
2. Izbor adekvatne kamatne stope
3. Izbor fiksnih i fleksibilnih kamatnih stopa
4. Valutna supstitucija - valutna klauzula
5. Strategija davanja prednosti kod
odobravanja kredita
6. Porast transakcionih depozita putem
odgovarajućih kamata
 MOBILIZACIJA DEPOZITA

1. OSNOVNI KONCEPTI DEPOZITA

2. TRANSAKCIONI DEPOZITI
3. ŠTEDNI I OROČENI DEPOZITI
 1. OSNOVNI KONCEPTI DEPOZITA
• POJAM
• ASPEKT ULAGAČA – SREDSTVA NA RAČUNU
• ASPEKT BANKE – OBAVEZA ISPLATE ILI TRANSFRA
• ZNAČAJ
– ISTORIJSKI PRIMARNI IZVORI
– DEPOZIT PREDMETA, PA DEPOZIT VRIJEDNOSTI
– DOMINANTNI IZVORI (SAD:70-67%; JAPAN: 64-70%; NJEMAČKA: 35-38%)
• VRSTE
• TRANSAKCIONI
• NETRANSAKCIONI: ŠTEDNI I OROČENI
• MOTIVI
– LIKVIDNOST
– PRIHODNOST
– SIGURNOST
• OBIM
» MAKROFAKTORI
» MIKROFAKTORI
•
 2.TRANSAKCIONI DEPOZITI
• POJAM
• NEOGRANIČENA TRANSFERIBILNOST
• PROMPTNA I NEOKRNJENA LIKVIDNOST
• ZNAČAJ
– ISTORIJSKI PRIMARNI DEPOZITI
– DOMINIRANI IZVORI (SAD: 27-12%; JAPAN: 20-52%; NJEMAČKA: 31-48%)
– ANTIINFLACIONA MONETARNA POLITIKA; UBRZAVANJE NOVČANOG
OPTICAJA; KONKURENCIJA HIBRIDNIH INSTRUMENATA
• VRSTE
• ČEKOVNI DEPOZITI
• ŽIRO DEPOZITI
• ELEKTRONSKI DEPOZITI
• MOTIVI
– LIKVIDNOST
– VEĆI OPORTUNITETNI TROŠAK KREDITA ZA LIKVIDNOST
• OBIM

» MAKROFAKTORI
» MIKROFAKTORI
MAKROFAKTORI TRANSAKCIONIH DEPOZITA

• MAKRODEPOZITNI MULTIPLIKATOR
1
dm 
rgl

• STOPA OBAVEZNIH REZERVI

• STOPA GOTOVINSKIH PREFERENCIJA PUBLIKE
• STOPA DOBROVOLJNIH REZERVI LIKVIDNOSTI
• MIKRODEPOZITNI MULTIPLIKATOR
1
dm 
1 - (1 - r)h
• KOEFICIJENT ZADRŽAVANJA DEPOZITA (h)
• VELIČINA BANKE
• PLATNOPROMETNA POVEZANOST KOMITENATA BANKE
 MIKROFAKTORI TRANSAKCIONIH
DEPOZITA

• KREDIBILNOST BANKE
• VELIČINA BANKE
• TRADICIJA BANKE
• PERFORMANSNOST BANKE
• POSLOVNA POLITIKA BANKE
POLITIKA CIJENA TRANSAKCIONIH DEPOZITA
• KAMATNA STOPA NA TRANSAKCIONE DEPOZITE
• PROVIZIJE NA PLATNE USLUGE
• KOMPENZATORNI DEPOZIT

NAMC  n Cc
AB 
k (1-r -f )-i - t

• AB: prosječni saldo;

• NAMC: neto-trošak držanja računa;
• n: broj obrađenih čekova;
• Cc: trošak obrade čeka (minus naplaćena tarifa);
• k: stopa prinosa od plasiranih fondova;
• r: stopa obaveznih rezervi;
• f: stopa vrijednosti nenaplaćenih čekova;
• i: depozitna kamatna stopa;
• t: ciljna stopa prinosa od transakcionog računa
•
ŠTEDNI I OROČENI DEPOZITI

• POJAM
ŠTEDNI
• OGRANIČENA TRANSFERIBILNOST
• IMPLICITNI OTKAZNI ROK; PRAKTIČNO,
PROMPTNA LIKVIDNOST
OROČENI
• NETRANSFERIBILNOST
• LIKVIDNOST PO ISTEKU OTKAZNOG ILI
ROKA OROČAVANJA
 ZNAČAJ

– DOMINANTNI IZVORI (SAD: 73-88%;

JAPAN: 80-48%; NJEMAČKA: 69-52%)
– FAKTORI SA STRANE TRANSAKCIONIH
DEPOZITA I FAKTORI DIREKTNO VEZANI
ZA ŠTEDNE I OROČENE DEPOZITE
 VRSTE

• TRADICIONALNI ŠTEDNI DEPOZITI

• DEPOZITNI RAČUNI NOVČANOG
TRŽIŠTA
• NETRANSFERIBILNI DEPOZITI
• DEPOZITI NA OTVORENIM
RAČUNIMA
 MOTIVI

• PRIHODNOST
• RIZIK
 MAKROFAKTORI ŠTEDNIH I
OROČENIH DEPOZITA

• TEORIJE ŠTEDNJE STANOVNIŠTVA

• TEORIJA MARGINALNE SKLONOSTI
ŠTEDNJI
• TEORIJA PERMANENTNOG DOHOTKA
• TEORIJA ŽIVOTNOG CIKLUSA
STANOVNIŠTVA
• TEORIJA RELATIVNOG DOHOTKA I
ŠTEDNJE
 RAZVIJENOST MAKROFINANSIJSKE
STRUKTURE

• PERCEPCIJE RIZIKA
• UGOVORNA VS. SPONTANA ŠTEDNJA
• (PRISILNA ŠTEDNJA)
• KAMATNA STOPA
• EFEKAT SUPSTITUCIJE
• EFEKAT DOHOTKA
• EFEKAT IMOVINE
• INFLACIJA
• MJERE EKONOMSKE POLITIKE
 MIKROFAKTORI ŠTEDNIH I OROČENIH
DEPOZITA
• KREDIBILNOST BANKE
• VELIČINA BANKE
• TRADICIJA BANKE
• PERFORMANSNOST BANKE
• POSLOVNA POLITIKA BANKE
• POLITIKA ŠTEDNIH I OROČENIH DEPOZITA
• ADAPTIBILNOST ROKOVA
• DEPOZITNO-KREDITNE SHEME
• OLAKŠICE ZA VANBILANSNE USLUGE
 MOBILIZACIJA NEDEPOZITNIH
KREDITNIH IZVORA
1. OSNOVNI KONCEPTI NEDEPOZITNIH
KREDITNIH IZVORA
2. DEPOZITNI CERTIFIKATI
3. MEĐUBANKARSKI KREDITI
4. OSTALI KRATKOROČNI
NEDEPOZITNI KREDITNI IZVORI
5. DUGOROČNE OBVEZNICE
 OSNOVNI KONCEPTI NEDEPOZITNIH
KREDITNIH IZVORA

• POJAM
• REZIDUALNOST
• KATALIZATORSKI UČINAK U
FINANSIJSKOJ INTERMEDIJACIJI
• PROSJEČNA CIJENA VIŠA OD
DEPOZITNE
• MARGINALNA CIJENA NIŽA OD
DEPOZITNE
 ZNAČAJ I VRSTE

ZNAČAJ
– GENERALNI PORAST NAKON II
SVJETSKOG RATA
– ISTAKNUT KOD BANAKA VELIKIH
TRANSAKCIJA
– VRSTE
• BANKARSKO-KREDITNI
• TRŽIŠNO-KREDITNI
 MOTIVI

–PRIHODNOST
–RIZIK
–MONETARNO-POLITIČKI I
REGULACIONI RAZLOZI
 OBIM

»TRAŽNJA ZA KREDITIMA-
OBIM DEPOZITA
»MARGINALNI PRINOS I
TROŠAK NEDEPOZITNIH
KREDITNIH IZVORA
»PERCEPCIJE RIZIKA
 DEPOZITNI CERTIFIKATI (CDs)

• POJAM
• PRENOSIVA POTVRDA O DEPOZITU
• ASPEKT HOLDERA: VRIJEDNOSNI
PAPIR
• ASPEKT BANKE: OBIČAN OROČENI
DEPOZIT
 ZNAČAJ

– REAKCIJA NA REGULACIJU KAMATNIH

STOPA NA DEPOZITE U SAD
– BLAŽA KAMATNA OGRANIČENJA NA CDs
DUŽIH ROKOVA
 VRSTE

• TRADICIONALNI
• CDs SA VARIJABILNOM
KAMATNOM STOPOM
• CDs REVOLVING
 OBILJEŽJA

• ROK OD 7 DANA DO 12 MJESECI (U

PROSJEKU 3 MJESECA)
• DENOMINACIJA
• EKSPLICITNA KAMATNA STOPA
• PRIMARNA EMISIJA: SOPSTVENA -
DILERSKA
• SEKUNDARNO TRŽIŠTE: DILERSKO
• PRINOSI VEĆI OD ONIH KOD BLAGAJNIČKIH
ZAPISA ISTOG ROKA DOSPJEĆA
 MEĐUBANKARSKI KREDITI

POJAM
• NETRANSFERIBILNOST
• BANKE KAO KREDITOR vs. CDs GDJE
SU TO KRUPNE NEFINANSIJSKE
KORPORACIJE
 ZNAČAJ

– KORESPONDENTSKO BANKARSTVO U
EVROPI U 18. I 19. VIJEKU
– U SAD KONTINUIRAN ZNAČAJ, ISTAKNUT
OD 60-TIH GODINA 20. VIJEKA IZ ISTIH
RAZLOGA KOJI SU USLOVILI NASTANAK
CDs
 UČESNICI I TEHNOLOGIJA

UČESNICI
• DIREKTNI
• INDIREKTNI
TEHNOLOGIJA
– TRADICIONALNA – RAZMJENA ČEKOVA
– SOFISTICIRANA – ELEKTRONSKA,
BROKERSKI POSREDOVANA
•
 OSTALI KRATKOROČNI NEDEPOZITNI
KREDITNI IZVORI
1. EURODOLARSKI ZAJMOVI
• NEKOLATERALIZOVANI
• BEZ EMISIONE PROCEDURE SVOJSTVENE CDs
• FLEKSIBILNOST ROKOVA DOSPJEĆA
• KAMATNE KONSIDERACIJE

2. REPO ARANŽMANI
– KOLATERALIZOVANI
– BEZ EMISIONE PROCEDURE SVOJSTVENE CDs
– FLEKSIBILNOST ROKOVA DOSPJEĆA
– KAMATNE KONSIDERACIJE
– POSEBAN ZNAČAJ ZA MANJE BANKE

3.KREDITI CENTRALNE BANKE- KREDITI U KRAJNJOJ INSTANCI

4.KOMERCIJALNI PAPIRI IZDANJA NEFINANSIJKIH ČLANICA
BANKARSKIH HOLDING KOMPANIJA
 FAKTORI ODLUČIVANJA U
MOBILIZACIJI KRATKOROČNIH
NEDEPOZITNIH IZVORA

• KAMATNE STOPE
• SPECIJALNI ZAHTJEVI IZVORA (npr.
KOLATERAL)
• BRZINA MOBILIZACIJE RESURSA
• FLEKSIBILNOST ROKOVA DOSPJEĆA
 DUGOROČNE BANKARSKE
OBVEZNICE

POJAM
• VRIJEDNOSNI PAPIRI TIPA EFEKATA
• "KAPITALNE" OBVEZNICE
• SUBORDINIRANI DUG
 ZNAČAJ

– "TRAUMATSKI" PAPIRI
– POSEBAN ZNAČAJ U USLOVIMA
EKONOMSKE EKSPANZIJE I
NEDOVOLJNOSTI PRIMARNOG KAPITALA
– REGULATORNA I TRŽIŠNA
OGRANIČENJA
 VRSTE

• NEKONVERTIBILNE I
KONVERTIBILNE
• FIKSNA I FLEKSIBILNA KAMATNA
STOPA