A K I N G

B R E
NE W S
During my stay in Cyprus this summer, I have
collected a variety of content including images,
interviews and experiences. I have gathered a
number of photographs that were taken by my
family during the last couple of years and in
combination with my photographs I will try to
create a design outome that will be fully
intergrated with the idea of a journey. This kind
of a journey has to do with memories but also
the unpleasant sensation of having to leave your
home once again.

For the term HOME i decided to use something

that would show the journey that I did in order to
get to my mother’s house. If I could, i would have
done the same for my father’s house but it was
impossible as it is located in the forbidden area in
Famagusta. The only thing I have from there,
is few photographs i took that shows the wired
fences and the abandonment.

Since we arrived around 7-8pm it was very dark

to take pictures. The only pictures I took that day
from the village are the ones with the cemetery.

So my plan is to combine some photographs that

my parents have that they took from a previous
journey and in that way I would be able to
show once again the contrasts as well as the
feeling of travelling to go to a destination and
then the way back.

Day and Night

Bright and Dark
Life and Death

The reason i am expanding my development on

books is that during the course I became more
familiar with the art of bookbinding and I believe
that it will help me discover new design tech-
niques that I could use more often in the future.
HOME
ORIGIN
HOMELAND
DISPLACEMENT
MEMORIES AND IDENTITY
A place where one lives;

a residence. The physical

structure within which one lives,
such as a house or apartment. A
dwelling place together with the
family or social unit that occu-
pies it; a household. An
environment offering security
and happiness.

A valued place regarded as a

refuge or place of origin. The
place, such as a country or
town, where one was born or
has lived for a long period. The
native habitat, as of a plant or
animal. The place where some-
thing is discovered, founded,
developed, or promoted; a
source.

A headquarters; a home base.

Baseball. Home plate.Games.
Home base.

An institution where people are

cared for: a home for the el-
derly.

Computer Science. The starting

position of the cursor on a
text-based computer display,
usually in the upper left corner
of the screen. A starting position
within a computer application,
such as the beginning of a line,
file, or screen or the top of a
chart or list.

My exploration of home started

few months ago when i was
asked “what is the common
thing that both communities
want?” and all i could think of
was ‘everybody wants just to go
HOME’.
 Travelling back in time
by Despo Andreou

Ή
ταν Τετάρτη απόγευμα στο γραφείο όταν κάποιος συνάδελφος με ρώτησε αν θα πάω στα κατεχόμενα. Ήταν μεγάλη
η έκπληξη μου όταν μου εξήγησε ότι άκουσε στις ειδήσεις ότι το κατοχικό καθεστώς είχε επιτρέψει την είσοδο σε
ελληνοκύπριους μετά από 29 χρόνια να επισκεφθούν τις κατεχόμενες από την Τουρκία περιοχές της πατρίδας μας.

Το βράδυ με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον ακούσαμε ξανά στις ειδήσεις ότι κάποιοι συμπατριώτες μας είχαν περάσει το οδόφραγμα
και επισκέφθηκαν τα χωριά τους, κάτι που μας αναστάτωσε ιδιαίτερα αφού ο πόθος μας για επιστροφή ήταν και είναι μεγάλος.

Απόγευμα της 14ης Αυγούστου το 1974 η μητέρα μου με δύο παιδιά (εμένα και την αδελφή μου 6 και 4 χρονών αντίστοιχα)
έβλεπε τους συγχωριανούς μας να εγκαταλείπουν το χωριό μας αφού οι πληροφορίες ότι τα Τουρκικά στρατεύματα πολύ
σύντομα θα εισέβαλλαν. Ο πατέρας μου ήταν στον πόλεμο, σε ένα πόλεμο άνισο με τον εχθρό αφού δυστυχώς μετά την
προδοσία της 15ης Ιουλίου και του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου η δεύτερη πράξη της τραγωδίας ήταν σε εξέλιξη. Μετά
από αρκετές ώρες κάποιος θείος μου μας πήρε με το αυτοκίνητο του αφού πολύ λίγος κόσμος είχε απομείνει στο χωριό. Πίσω
μας όπως είχαμε αφήσει τον παππού και τη γιαγιά αφού ο παππούς ήταν άρρωστος και κλινήρης. Η ψυχή μας ήταν πίσω στα
αγαπημένα μας πρόσωπα που κανείς δεν ήξερε τι θα απογίνουν με την είσοδο του στρατού στο χωριό. Στο διάβα του ο στρατός
είχε αφήσει ερείπια, λεηλασίες και κυρίως σκορπούσε το θάνατο σε άοπλους πολίτες καθώς και βιασμούς.

Μετά από αρκετές μέρες ο πατέρας μου μας εντόπισε σε κάποιο καταυλισμό προσφύγων και τα έκτα μου γενέθλια με βρήκαν
μαζί με την οικογένεια μου σε κάποιο αντίσκινο μακριά από το χωριό μας και τους αγαπημένους μου παππούδες που πλέον
επικοινωνούσαμε μαζί τους με μηνύματα μέσω του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Τον Ιανουάριο του 1975 φθάνει το μήνυμα ότι ο παππούς δυστυχώς είχε φύγει από τη ζωή με δάκρυα στα μάτια να μας ζητά
να πάμε κοντά του. Μάταια όμως, αυτό ήταν αδύνατο να γίνει αφού ήδη η Τουρκία είχε καταλάβει το 37% της Κυπριακή
Δημοκρατίας συμπεριλαμβανομένου και του χωριού μας, τον Άγιο Σέργιο στην Αμμόχωστο.

Και να σήμερα, 29 χρόνια μετά που έστω και με αυτό τον τρόπο μπορώ να επιστρέψω στο σπίτι μου, να ανάψω ένα καντήλι στον
τάφο του παππού μου. Την Πέμπτη γίνεται οικογενιακό συμβούλιο και λαμβάνεται η απόφαση την Παρασκευή (Αγία Παρασκευή)
όλη η οικογένεια να πάμε πίσω, ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ. Στο μεταξύ οι ειδήσεις αναφέρουν ότι χιλιάδες κόσμος αναμένει ώρες
ολόκληρες να τους επιτρέψει το κατοχικό καθεστώς την μετάβαση τους στα πάτρια εδάφη, κάτι που με τεράστιες δυσκολίες και
ταλαιπωρίες.

Η μητέρα μου με αρκετά προβλήματα υγείας δυστάζει. Δεν την πιέζουμε αφού δεν μπορούμε να ξέρουμε τι θα
αντιμετωπίσουμε. Στο αυτοκίνητο επιβιβαστήκαμε ο πατέρα μου, εγώ, ο σύζυγος μου και τα δύο μου παιδιά, γιατί ΕΠΡΕΠΕ να
είναι μαζί μας, να ζήσουν την εμπειρία της επιστροφής που ήταν τόσο μα τόσο σημαντική για μας, η αδελφή μου με το σύζυγό
της και τα δύο της παιδιά.
Φθάνουμε στο οδόφραγμα της Λευκωσίας στις 5 το
πρωί και πολύς κόσμος ήταν ήδη εκεί και ανέμενε το
άνοιγμα του οδοφράγματος. Εκεί ο Χάρης και ο Διογένης
πήραν τα διαβατήρια μας (αφού μόνο με την συπλήρωση
κάποιου εντύπου και την παρουσιάση της ταυτότητας ή
του διαβατηρίου μπορούσε κάποιος να εισέλθει) για τις
διατυπώσεις. Στο μεταξύ εμείς ανάμεσα σε χιλιάδες κόσμου
να αναμένουμε κάτω από τη βροχή να ανοίξει το οδόφραγμα,
χωρίς αποτέλεσμα.
Γύρω στις 12 το μεσημέρι, και μετά από τεράστια ταλαιπωρεία
ο Χάρης και ο Διογένης καταφέρνουν να εισέλθουν στα
κατεχόμενα ενώ εμείς είχαμε μείνει πίσω χωρίς να μπορούμε
να περάσουμε.
Με απογοήτευση επιστρέφουμε στο αυτοκίνητο και
αποφασίζουμε να μεταβούμε σε άλλο οδόφραγμα με την
ελπίδα ότι αυτή τη φορά θα τα καταφέρουμε.
Γύρω στις 4 το απόγευμα ο Χάρης μου τηλεφώνησε στο
κινητό ότι βρίσκεται έξω από το σπίτι μου στον Άγιο Σέργιο
και μας περιμένουν. Το σπίτι μας ήταν στο κέντρο του χωριού
και από τις περιγραφές των γονιών μου ήταν πολύ εύκολο
να το εντοπίσει. Από εκείνη τη στιγμή τα δάκρυα μου δεν
σταμάτησαν. Η ψυχή μου πλημύρισε με παράπονο αφού για 29
χρόνια ποτέ δεν ανέφερα αν θυμόμουν κάτι από το χωριό ή
από το σπίτι μου. Ήταν μια αμυντική στάση που κρατούσα όλα
αυτά τα χρόνια γιατί η θύμηση πονούσε πολύ.
Μετά τις αναγκαίες “διατυπώσεις” περάσαμε το οδόφραγμα
και το ταξίδι προς τη λύτρωση μόλις είχε αρχίσει. Οι
Τουρκοκύριοι που μας αναγνώριζαν από τις πινακίδες του
αυτοκινήτου μας χαιρετούσαν και μας καλωσόριζαν με μια
απροσδόκητη χαρά.
Πριν τη μετάβαση μας στο χωριό η πρώτη μας στάση ήταν
το μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα έξω από το χωριό.
Ο ιερός χώρος του μοναστηριού του πολυούχου Αγίου της
περιοχής μας και σημαντικό κεφάλαιο στη Χριστιανοσύνη
είχε μετατραπεί σε μουσείο. Βλέποντας με οι φύλακες να
κλαίω ασταμάτητα δεν τόλμησαν να ζητήσουν το αντίτιμο
του εισητηρίου. Μπήκαμε στο ναό με δέος, προσκυνήσαμε
τις αρχαίες Βυζαντινές εικόνες (όσες απέμειναν και δεν
πωλήθηκαν στο εξωτερικό) και προσευχηθήκαμε. Δεύτερη
στάση του ταξιδιού - προσκυνήματος μας ήταν το κοιμητήριο.
Εκεί που θάφτηκε ο παππούς μου, με τους λιγοστούς
συγχωριανούς και την οικογένεια του μακριά. Ο τάφος του
(οικογενειακός τάφος τον οποίο γνώριζε ο πατέρα μου)
αλλά και οι υπόλοιποι τάφοι εγκατελειμένοι γεμάτοι χόρτα
και ακαθαρσίες. Η εκκλησία εκτός του ότι το μεγαλύτερο
μέρος της είχε καταστραφεί αφού ήταν αρχαίο κτίσμα είχε
μετατραπεί και σε σταύλο ζώων αφού στο πάτωμα είχε
δημιουργηθεί δεύτερο στρώμα με ακαθαρσίες.
Μετά από αρκετή ώρα μεταξύ χαράς και λύπης, μεταξύ γέλιου
και κλάματος έπρεπε να φύγουμε. Δώσαμε την υπόσχεση ότι
πολύ σύντομα θα έρθουμε πίσω, να φέρουμε φυσικά και τη
μητέρα μου.
Επισκεφθήκαμε την εκκλησία του χωριού μας, τον αρχαίο ναό
του Αγίου Σεργίου τον οποίο έχουν μετατρέψει σε κέντρο
νεότητος. Έχουν τοποθετήσει τραπέζια και καρέκλες και το
ιερό του ναού έχει μετατραπεί σε σκηνή αφού ετοιμάζουν
και παρουσιάζουν παραστάσεις. Αν σκεφθεί κανείς ότι άλλες
εκκλησίες έχουν μετατραπεί σε στάνες, εστιατόρια με πισίνες
και εργοστάσια, τότε ίσως καλύτερα το κέντρο νεότητας......
Φεύγοντας από το χωριό δεν μπορούσαμε να μην
επισκεφθούμε την αρχαία Σαλαμίνα. Ακόμα ένας ιερός χώρος
όχι από θρησκευτικής πλευράς αλλά από πλευράς πολιτισμού.
Αιώνες πριν η Σαλαμίνα έδινε μαθήματα πολιτισμού στην
περιοχή όχι μόνο της Κύπρου αλλά της Μεσογείου. Η
αποβάθρα στη θάλασσα δίπλα από τον αρχαίο χώρο, εκεί
που πηγαίναμε βόλτα με τον πατέρα μου ήταν και είναι μέχρι
σήμερα βάλσαμο για τη ψυχή μου. Περπατώντας στα παλιά
ξύλα της αποβάθρας και εισπέοντας τον δροσερό αέρα της
θάλασσα, της δική μας θάλασσας νιώθω να ξεφορτώνω όλο
το άγχος και την κούραση και φεύγω ανανεωμένη γεμάτη
αισιοδοξία.
Πίσω στην αρχαία Σαλαμίνα αντικρύσαμε την εγκατάλειψη
ενός πολιτισμού που δυστυχώς η κατοχική Τουρκία ποτέ δεν
εκτίμησε....
36 χρόνια μετά επιστρέφουμε πολύ τακτικά στην κατεχόμενη
γη μας με την ελπίδα ότι μια μέρα θα μπορέσουμε
να εγκατασταθούμε και πάλι μόνιμα. Κάθε φορά που
επιστρέφουμε όλο και περισσότερα κτίσματα βλέπουμε να
“φυτρώνουν” μετατρέποντας το Κυπριακό πρόβλημα σε πολύ
δύσκολη υπόθεση.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Διεθνής κοινότητα θα πρέπει
επιτέλους να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να βάλουν
την Τουρκία σε τάξη. Να σεβαστεί τα αμέτρητα ψηφίσματα
των Ηνωμένων Εθνών για μια λύση βιώσιμη και λειτουργική
μετατρέποντας και πάλι την Κύπρο σε παράδεισο. Σε μια χώρα
που οι κάτοικοι της να μπορούν να γευτούν τα χαρίσματα της
πατρίδας τους χωρίς συρματομπλέγματα και κατοχικό στρατό.  

Και τώρα η επιστροφή στο ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ. Αποφασίσαμε με την

αδελφή μου να πάμε με τα πόδια αφού δεν ήταν μακριά. Έξω
από το σπίτι μας ο Χάρης, ο Διογένης και αρκετά άγνωστα
πρόσωπα να μας περιμένουν. Ήταν οι Τουρκοκύπριοι που
έμεναν στη γειτονιά που μόλις άκουσαν ότι θα πάμε είχαν
μαζευτεί και μας περίμεναν.

Ο κ. Φουάτ και η κα Αϊσιέ με συγκίνηση αλλά και με αμηχανία

μας κάλεσαν να μπούμε στο σπίτι. Με τα δάκρυα να κυλούν
ασταμάτητα, να που μπορούσα να μπω στο δωμάτιο μου όπου
έζησα τα πρώτα 6 χρόνια της ζωής μου, να περπατήσω στην
αυλή του σπιτιού μου που με τόσο βάναυσο τρόπο μας είχαν
διώξει.

Ο κ. Φουάτ με αγκαλιάζει και με παρηγορεί λέγοντας μου ότι

κι αυτοί νιώθουν πρόσφυγες και ξένοι σ’ αυτό τον τόπο αφού
το χωριό τους βρίσκεται στις ελεύθερες περιοχές και δεν
μπορούν να πάνε.
Famagusta: the Ghost City
August 2010
Λίγο πριν βραδιάσει φθάσαμε στην Αμμόχωστο. Την πόλη με
τη μεγαλύτερη ανάπτυξη του νησιού το 1974. Την πόλη που
όλοι ήθελαν να επισκεφθούν και να ζήσουν έστω και για λίγο
την ομορφιά και τη ζωντάνια της. Τα καταγάλανα νερά της και
η ξανθή της άμμος την έκαναν ξεχωριστή. Οι πορτοκαλαιώνες
με τα πλούσια σπίτια της έδιδαν μια αριστοκρατική μορφή. Κι
όμως ο χρόνος σταμάτησε τότε. 29 χρόνια μετά όλα έμειναν
στάσιμα. Η μισή πόλη έχει μετατραπεί σε πόλη “φάντασμα”
αφού μετά την πολιορκία της από τον Τουρκικό στρατό δεν
επετράπηκε η εγκατάσταση με αποτέλεσμα η ολοκληρωτική
καταστροφή. Τα σπίτια να μετατρέπονται σε ερείπια, σε
άθλια κατάσταση (όσα δεν έχουν καταρρεύσει), οι δρόμοι
να μην ξεχωρίζουν αφού είναι γεμάτοι χόρτα και φυσικά οι
πορτοκαλαιώνες έχουν μετατραπεί σε ένα μακρινό όνειρο.
Φεύγοντας και από αυτό το χώρο, με χιλιάδες σκέψεις
και πικρία πηγαίνουμε να επισκεφθούμε τον κ. Νεχάτ,
Τουρκοκύπριος φίλος του πατέρα μου από τα παιδικά τους
χρόνια που όχι μόνο δεν ξεχάστηκαν αλλά τα δύσκολα χρόνια
υποστήριξε ο ένας τον άλλο με κίνδυνο ακόμα και τη ζωή τους
μετατρέποντας τη φιλία τους σε δυνατή αδελφική αγάπη.
Ο κ. Νεχάτ τον οποίο ο πατέρας μου ειδοποίησε μέσω
τηλεφώνου ότι θα μεταβαίναμε στο χωριό, μας περίμενε
στην παλιά πόλη της Αμμοχώστου μαζί με την οικογένεια του,
τους υπαλλήλους και τους γείτονες του. Η υποδοχή που μας
επεφύλαξαν ήταν κάτι που ποτέ δεν πίστευα ότι θα ζούσα.
Όλοι οι παρευρισκόμενοι γνώριζαν μέσα από τις ιστορίες του
κ. Νεχάτ τον πατέρα μου.

Γύρω από την πόλη υπάρχουν συρματομπλέγματα με φυλάκια Μεσάνυκτα και το ταξίδι - προσκύνημα έφθανε στο τέλος του
του στρατού να παραμονεύουν μην τυχόν και κάποιος περάσει αφού θα έκλειναν τα οδοφράγματα και έπρεπε να περάσουμε
ή τραβήξει κάποιες φωτογραφίες που να δείχνουν το αίσχος. στις ελεύθερες περιοχές. Τόσες ώρες ταξιδιού, με τρομερή
Ο σύζυγος μου ατενίζει από μακριά το σπίτι του στην κλειστή ταλαιπωρία χωρίς φαγητό και ξεκούραση και κανένας
πόλη χωρίς να μπορεί να δει ούτε από μακριά. ακόμα και τα παιδιά δεν παραπονέθηκε. Τα παιδιά έβλεπαν
έκπληκτα τα όσα γίνονταν γύρω μας κι εμείς να ζούμε τη
Η ξανθή αμμουδιά της Αμμοχώστου και τα καταγάλανα νερά χαρά της επιστροφής αλλά και την πίκρα της αναγκαστικής
της πάντα όμορφα με τα καταστρεμένα από τους τουρκικούς εγκατάλειψης και πάλι.
βομβαρδισμούς ξενοδοχεία να αποτελούν τα ανεξήτηλα
σημάδια της προδοσίας και της κατοχής. Κι όμως κάποιοι
Ευρωπαίοι πολίτες, οι οποίοι “υπερασπίζονται” τα ανθρώπινα
δικαιώματα και τις ελευθερίες, αμέριμνοι έκαναν το μπάνιο
τους στη θάλασσα χωρίς να νιώθουν την ανάγκη να μάθουν
τι συμβαίνει και δεν μπορούν να επισκεφθούν τα ξενοδοχεία
αυτά (που φυσικά είναι καταστρεμένα) και γιατί υπάρχει
παντού πάνοπλος στρατός. Στην Ευρώπη οι “ευαίσθητοι
Ευρωπαίοι” ανησυχούν και διαμαρτήρονται έντονα για την
κακοποίηση ενός ζώου και στην περίπτωση μας όχι μόνο δεν
διαμαρτύρονται αλλά και επιβραβεύουν με κάποιο τρόπο
(αφού βρίσκονται εκεί μέσω των παράνομων αεροδρομίων
ή λιμανιών) τη δική μου αλλά και άλλων 200,000 χιλιάδων
ανθρώπων κακοποίηση της ψυχής μου για 29 χρόνια.
Homeland: things to make you remember

Karen Hanmer in her work, ex-

plores the combination of memo-
ries and archives and she inter-
grates the contents in books. Her
books are beautifully structured
in unique ways but she tries to
keep the concept and content
as the main theme. I have se-
lected this book, Letter Home,
as it is created by old memo-
ries of a woman (photograph on
the back) who sent the letter to
her family (photograph on the
front). The contrasts she used
here are the present and the
past, black and white and colour.

Peter Lyssiotis’s Homeland,

which I mentioned several times
in the previous modules and
dissertation, helped me to get
a better understanding how to
use the relationship between
politics and family relation-
ships with home because he
intergated the green line which
signifies the division of a coun-
try as well as photomontage
from old photographs. It is a
simple binded book but the con-
cept as well as the design in each
page makes it powerful as it is.
The future
In 1964, a team of 17 art-
ists from all Cyprus, found-
ed the Chamber of Fine Arts,
generating the foundation of
a qualitative evolution of Cyp-
riot Art by promoting and at
the same time, emerging their
common professional interests.
European-Mediterranean Arts
Association (EMAA) was legal-
ly founded in December 2002.
With a consistently growing body
of members EMAA has been a
voice for arts in Northern Cy-
prus by undersigning numer-
ous events and organisations in
line with its foundational prin-
ciples. EMAA has attained wide
recognition in Turkish Cypriot
society with its dynamic team
formed majorly by young mem-
bers, its modern and democrat-
ic structure, and transparency.
PRIO Cyprus Centre
This centre is committed to re-
search and dialogue. Aims for
the contribution to an informed
public debate on key issues rel-
evant to an eventual settlement
of the Cyprus problem. The
team’s aspiration is the estab-
lishment and disperse of infor-
mation by offering new analysis,
and through facilitating dialogue.
The researchers are both Greek
Cypriots and Turkish Cypriots.
www.prio.no/Cyprus
Cyprus2015
The organisation’s purpose of
the initiative is to contribute to-
wards a sustainable settlement
of the Cyprus Problem through
objective research and respect-
ful dialogue between all relevant
societal and political stakehold-
ers, in a way that complements
the peace efforts on the island.
Their objectives are : better in-
formed public debate that re-
lies on more objective and de-
politicized information, more
fluid channels of communica-
tion between the leadership
and the general public, a bet-
ter informed policy-making pro-
cess and an improved aware-
ness, understanding and trust
between the two communities
www.cyprus2015.com
Cover:
Photographs by Maria Antorka, taken in Nicosia* in August 2010
Sculpture located in the Green Line about democracy and graffiti on the wall that satirise
the Republic of Cyprus emblem, in Greek
*Both taken on the South part of Cyprus

Travelling back in time:

The text is written in Greek just like my mother wrote it.
The translation can be found in http://mablog09.wordpress.com/
 Maria Antorka

for

MA Design: Communication Design

2009-2011
for more information please visit: http://mablog09.wordpress.com/