‫هسازی مردم نسبت به زلزله تهران خوب عمل نكرده است‬

‫دولت در باره آگا ‌‬

‫بيش از يک ميليون كشته‪ 40 ،‬سال زمان بازسازی تهران؛ تنها پس از ‪ 20‬ثانيه لرزش‬
‫زمين‬

‫هاند‬
‫مهای هشداردهنده برای تهران طراحی نشد ‌‬
‫سيست ‌‬

‫‪ 14‬شهريور ‪ 1389‬ساعت ‪18:05‬‬

‫در طی ‪ 20‬ثانیه بروز زلزله در تهران‪ ،‬بیش از یک میلیون و ‪ 300‬هزار نفر جان را خود‬
‫یاش به طول خواهد انجامید و بدتر‬ ‫را از دست خواهند داد‪ ،‬تهران تا ‪ 40‬سال بازساز ‌‬
‫آن که امکان فعال شدن آتشفشان قله دماوند نیز با شکستن پوسته شرق تهران فعال‬
‫یتواند به طور کلی‬ ‫هاند و م ‌‬
‫هها تاکنون به آن توجهی نکرد ‌‬
‫خواهد شد موضوعی که رسان ‌‬
‫زلزله تهران را به زلزله پرتلفات قرن تبدیل کند‪.‬‬

‫آفتاب ‪ -‬سرویس اجتماعی‪ :‬در طی ‪ 20‬ثانیه بروز زلزله در تهران‪ ،‬بیش از یک میلیون‬
‫یاش به‬‫و ‪ 300‬هزار نفر جان را خود را از دست خواهند داد‪ ،‬تهران تا ‪ 40‬سال بازساز ‌‬
‫طول خواهد انجامید و بدتر آن که امکان فعال شدن آتشفشان قله دماوند نیز با‬
‫هها تاکنون به آن‬ ‫شکستن پوسته شرق تهران فعال خواهد شد موضوعی که رسان ‌‬
‫یتواند به طور کلی زلزله تهران را به زلزله پرتلفات قرن تبدیل‬
‫هاند و م ‌‬
‫توجهی نکرد ‌‬
‫کند‪.‬‬

‫ماهنامه حفاظت و ایمنی در شماره دوم خود که در شهریور ‪ 89‬منتشر شده در‬
‫توگو با دکتر امین عباسی کارشناس دفتر فنی وزارت کشور که دارای مدرک‬ ‫گف ‌‬
‫هشناسی و مهندسی زلزله بوده و دکترای‬‫هشناسی( از پژوهشگاه زلزل ‌‬‫ژئوفیزیک )زلزل ‌‬
‫بپذیری شهر تهران در برابر‬
‫خود را در این حوزه دریافت کرده است‪ ،‬به بررسی آسی ‌‬
‫زلزله‪ ،‬شدت و ابعاد زلزله آتی تهران و خسارات و تلفات ناشی از آن پرداخته است‪.‬‬

‫نلرزه شدید را به خود دیده‬ ‫هشناسی خود نزدیک به ‪ 7‬زمی ‌‬ ‫تهران در طول تاریخ زلزل ‌‬
‫هطول ‪ 70‬کیلومتر وجود دارد که‬ ‫است‪ .‬در شمال تهران و منطقه کن گسلی ب ‌‬
‫لهای جنوب تهران واقع در نقاطی‬ ‫یدهد؛ گس ‌‬ ‫لحاضر فعالیتی از خود نشان نم ‌‬‫درحا ‌‬
‫مانند کهریزک و ری نیز همچون همتای شمالی خود فعال است و با وارد کردن‬
‫لهای شرق تهران نظیر پارچین‪ ،‬مشاء‪ ،‬سرخه و ایوانکی به این جمع کافی است که‬ ‫گس ‌‬
‫ههای شدید بدانیم‪.‬‬ ‫نلرز ‌‬
‫تهران را منطقه مستعد جهت بروز زمی ‌‬
‫یتوجهی به خطر زلزله تهران و در نهایت در صورت وقوع‪ ،‬نسبت دادن آن به‬ ‫یتردید ب ‌‬
‫ب ‌‬
‫قهر خداوند از مواردی است که با تدبیر بشر برای ساماندهی به امور خود تناقض دارد‪.‬‬
‫از یک سو ژاپن قادر بوده با مستحکم سازی علمی جلوی تلفات زلزله را بگیرد و از‬
‫طرف دیگر درایران حداقل ‪ 25‬سال است که از وقوع زلزله در تهران سخن به میان‬
‫آمده بدون آن که کار جدی در باره آن صورت بگیرد‪.‬‬

‫اما صراحت لهجه دکتر امین عباسی در آن است که عدم کارآمدی دولت در باره زلزله‬
‫نباره چیست و حساسیت‬ ‫نکه وظیفه دولت در ای ‌‬
‫یکند "ای ‌‬
‫یگیرد و تاکید م ‌‬‫را نادیده نم ‌‬
‫یرسد خوب‬ ‫هنظر م ‌‬
‫هها را وادار به کنش اجتماعی بکند‪ ،‬ب ‌‬‫هها را بال برده تا رسان ‌‬
‫رسان ‌‬
‫عمل نشده باشد‪".‬‬

‫تو گو با اشاره به اطلعاتی که از پیرامون دارد و باتوجه به‬‫امین عباسی در این گف ‌‬

‫ه‪ ،‬براساس‬ ‫تجربیاتی که درستاد حوادث و سوانح غیرمترقبه کشور داشت ‌‬
‫ضهایش زلزله تهران را بالی ‪ 5/6‬ریشتر بزرگا یا قدرت قابل وقوع دانسته و‬ ‫شفر ‌‬‫پی ‌‬
‫های کمتر از ‪60‬‬‫یگوید‪ :‬امکان وقوع این زلزله را بر روی گسل مشاء )در فاصل ‌‬ ‫م ‌‬
‫یگیرم )براساس مطالعات صورت گرفته در رساله‬ ‫کیلومتری شرق تهران( در نظر م ‌‬
‫یکند‬
‫ههای دیگر اساتید و دانشمندان هم تأیید م ‌‬‫دکترا(‪ .‬شایان ذکر است مطالعات و یافت ‌‬
‫که پوسته تهران در شرق در حال شکستن است‪.‬‬

‫هطور مثال شدت تخریبی حدود ‪9‬‬ ‫های مانند برج میلد ب ‌‬‫نلرزه سناریو روی نقط ‌‬‫این زمی ‌‬
‫هدلیل خصوصیات زمین در آنجا وارد خواهد کرد‪.‬‬ ‫ههای اطراف ب ‌‬‫تا ‪ 10‬مرکالی بر ساز ‌‬

‫های مثل برج میلد و اطراف‪ ،‬شتابی بیش از‬ ‫محاسبات اولیه ما نشان داده که بر نقط ‌‬
‫‪ 45‬درصد شتاب ثقل زمین وارد خواهد کرد‪ .‬از نظر عمق‪ ،‬کانون این زلزله ‪ 10‬تا ‪15‬‬
‫کیلومتر زیرزمین خواهد بود‪.‬‬

‫وی با تاکید براین که در ‪ 72‬ساعت اولیه پس از وقوع زلزله )‪ (Golden Time‬باید‬

‫بیشترین آمادگی را داشته باشیم و بیشترین امداد و نجات را به مردم ارائه دهیم‪ ،‬گفت‪:‬‬
‫هریزی و تمرینات لزم و کافی‬ ‫نباره هم از برنام ‌‬‫تجربیات ما نشان داده است که درای ‌‬
‫نها‬
‫نها و سازما ‌‬
‫هریزی مدونی که همه ارگا ‌‬ ‫همند نیستیم‪ .‬درمجموع باید گفت برنام ‌‬
‫بهر ‌‬
‫فشان چیست تا برای آن تلش کنند‪ ،‬نداریم‪ .‬خیلی خوب است که با‬ ‫بدانند وظای ‌‬
‫افزایش آگاهی‪ ،‬مردم را دربرابر حوادث واکسینه کنید‪.‬‬

‫وی افزود‪ :‬در کشور ما حداقل پس از زلزله طارم و زنجان که زلزله مهیبی بود و‬
‫هشناسی و‬ ‫نالمللی زلزل ‌‬
‫حدود ‪‌ 50‬هزار نفر را به کام مرگ فرستاد‪ ،‬پژوهشگاه بی ‌‬
 ‫هنگاری کشوری و مؤسسه‬ ‫ن راستا تأسیس شد‪ ،‬مرکز لرز ‌‬ ‫مهندسی زلزله در همی ‌‬
‫ژئوفیزیک دانشگاه تهران تقویت شدند‪ .‬اقدامات اساسی خوبی درخصوص شناخت‬
‫یدانید که‬
‫زلزله صورت گرفت‪ ،‬تلش شد که آگاهی هم به جامعه منتقل شود‪ ،‬اما م ‌‬
‫ههای‬
‫نها می توانند یکی از حلق ‌‬
‫های ندارند‪ ،‬بلکه آ ‌‬
‫مراکز علمی و دانشگاهی وظیفه رسان ‌‬
‫ارتباط با رسانه باشند‪.‬‬

‫ههای بخش خصوصی چه میزان به‬ ‫ههای محلی یا سایر رسان ‌‬ ‫اینکه رسانه ملی یا رسان ‌‬
‫نباره چیست و‬ ‫نکه وظیفه دولت در ای ‌‬ ‫هاند‪ ،‬من اطلعی ندارم اما ای ‌‬ ‫این امر توجه کرد ‌‬
‫هها را وادار به کنش اجتماعی بکند‪ ،‬به نظر‬ ‫هها را بال برده تا رسان ‌‬‫حساسیت رسان ‌‬
‫هام را با‬
‫نراستا من کارشناس باید آنچنان رابط ‌‬ ‫یرسد خوب عمل نشده باشد‪ .‬درای ‌‬ ‫م ‌‬
‫هها آن را در جامعه‬ ‫های تقویت کنم که رسان ‌‬ ‫هگون ‌‬
‫رسانه قوی کنم و حساسیت رسانه را ب ‌‬
‫نطریق تعامل میان رسانه – دانشگاه‪ -‬دستگاه اجرایی‪ -‬مردم قوی‬ ‫بازگو کنند و بدی ‌‬
‫شود‪.‬‬

‫وی در ادامه در باره میزان تلفات براساس محاسباتش در ارائه طرح سامانه هشدار‬
‫نلرزه تهران )بر مبنای مقایسه با زلزله بم‪ ،‬زلزله لرستان و زلزله کوبه ژاپن(‬
‫خطر زمی ‌‬
‫یگوید‪ :‬در بهترین برآورد حداقل بالی ‪500‬هزار نفر خواهد بود‪ .‬در یک سناریوی میانه‬ ‫م ‌‬
‫نو ‪300‬هزار نفر تلفات خواهیم داشت‪.‬‬ ‫ما بالغ بر یک میلیو ‌‬

‫یکند که‬‫وی در همین چارچوب وجود آتشفشان دماوند در کنار گسل مشاء را یادآوری م ‌‬
‫یگوید‪ :‬متأسفانه باید بگویم گسل‬
‫های نشده است و م ‌‬ ‫این مبحثی است که تاکنون رسان ‌‬
‫مشاء به سمت شمال و آشیانه ماگمایی آتشفشان دماوند شیب دارد‪ .‬درحقیقت باید‬
‫بگویم آشیانه درست همان جایی واقع است که امتداد شکستگی گسل مشاء در عمق‬
‫قرار دارد‪.‬‬

‫یافزاید‪ :‬اگر زلزله روی گسل مشاء فعال شود‪ ،‬آتشفشان دماوند هم‬ ‫وی در ادامه م ‌‬
‫یتواند فعال شود و بالعکس‪ .‬این اندرکنشی است که بین آتشفشان و زلزله وجود‬ ‫م ‌‬
‫یآورد و هم زلزله به آتشفشان منجر‬ ‫هوجود م ‌‬‫دارد‪ .‬یعنی هم آتشفشان زلزله را ب ‌‬
‫یشود‪ .‬بنابراین دردسر بعدی ما آتشفشانی است که به شعاع ‪ 100‬کیلومتر تهران را‬ ‫م ‌‬
‫یسازد‪.‬‬‫یدهد و استان های تهران و مازندران را متأثر م ‌‬‫تحت تاثیر قرار م ‌‬

‫دکتر عباسی در یک مقایسه کلی )بر مبنای سناریوهای بم و لرستان و کوبه( در بحث‬
‫یتوانیم خسارات‬
‫یگوید‪ :‬تا ‪40‬سال نم ‌‬
‫جبران خسارات ناشی از زلزله آینده تهران م ‌‬
‫هصورت خلصه تمام طول مدت جنبش‬ ‫پس از زلزله را جبران و یا بازسازی کنیم‪ .‬ب ‌‬
‫نیرومند زلزله تهران می تواند کمتر از بیست ثانیه ارزیابی شود؛ به عبارتی ظرف‬
‫یشود و بزرگای آن بالی ‪ 6/5‬ریشتر در عمق ‪ 10‬تا‬ ‫بیست ثانیه انرژی زمین تخلیه م ‌‬
 ‫‪ 15‬کیلومتر پوسته زمین خواهد بود‪.‬‬

‫درادامه این مصاحبه امین عباسی با اشاره به این که دانش خوبی داریم‪ ،‬اما متاسفانه‬
‫نچنان که باید‪ ،‬بدست‬‫ههای اجرایی ارتباط میان علم و کاربرد علم را آ ‌‬
‫در دستگا ‌‬
‫هایم می گوید‪ :‬امید داریم این فضا کمی بازتر شود تا حلقه مفقوده تجلی دانش‬ ‫نیاورد ‌‬
‫طهای کاری جامعه در جای خود قرار گیرد‪ .‬آرزوی آن را دارم که سامانه‬ ‫در محی ‌‬
‫هوشمند هشدار خطر زلزله را اجرا و از آن استفاده کنیم‪ .‬از پیامدهای استفاده از این‬
‫سامانه‪ ،‬پویا شدن محیط علمی)حلقه اتصال علم و عمل(است‪.‬‬

‫نشهرهای دیگری‬ ‫هبر تهران‪ ،‬کل ‌‬‫یکند که علو ‌‬ ‫این کارشناس وزارت کشور تاکید م ‌‬
‫همچون تبریز‪ ،‬مشهد و بیشتر شهرهای بزرگ ایران درمعرض خطر زلزله هستند‪ .‬از‬
‫های عمل کند‪ ،‬آگاهی است‪.‬‬ ‫همثابه نسخ ‌‬ ‫یتواند ب ‌‬‫نچه که امروزه برای تهران م ‌‬ ‫نرو آ ‌‬‫ای ‌‬
‫نمنظور تاسیس یک کانال تلویزیونی که‬ ‫ههمی ‌‬ ‫نباره بسیار مهم است‪ .‬ب ‌‬‫نقش رسانه درای ‌‬
‫یشود‪ .‬زلزله روزی اتفاق‬ ‫بنظران استفاده کند پیشنهاد م ‌‬ ‫از حضور کارشناسان و صاح ‌‬
‫یافتد؛ پس بهتر است آگاهی و آمادگی خود را برای کاهش و کنترل خسارات جانی و‬ ‫م ‌‬
‫مالی آن و یا مقابله با پیامدهای آن افزایش دهیم‪.‬‬

‫نچه مسلم است انتظار ما از زلزله تهران‪ ،‬زیر‬ ‫عباسی در ادامه با اشاره به این که آ ‌‬
‫یکند‪:‬‬‫های که شاید به فاجعه قرن تبدیل شود تاکید م ‌‬ ‫‪ 5/6‬ریشتر نخواهد بود‪ .‬زلزل ‌‬
‫توسا‌زهای ما ایمن نیستند‪ .‬این مسأله را حداقل از ‪ 25‬سال پیش‬ ‫متاسفانه ساخ ‌‬
‫تو سازهای مقاوم در مقابل زلزله طراحی و‬ ‫ههایی هم برای ساخ ‌‬ ‫ننام ‌‬
‫یدانستیم؛ آیی ‌‬ ‫م ‌‬
‫هایم‪ .‬اما در میدان‬ ‫های و مطالعاتی زیادی کرد ‌‬
‫هایم‪ .‬کار کتابخان ‌‬‫چند بار هم ویرایش کرد ‌‬
‫هایم‪ .‬واقعیت امر آن است که ما هیچ آمار مستندی‬ ‫عمل به نتایج خیلی بارزی نرسید ‌‬
‫توسازهای ما ن‌اایمن‬ ‫یتوان گفت که بالی ‪ 80‬درصد ساخ ‌‬ ‫هطور شهودی م ‌‬ ‫نداریم‪ ،‬اما ب ‌‬
‫هستند‪.‬‬

‫ههایی با‬
‫نلرز ‌‬‫هخیزی مثل ما که هراز چندگاهی زمی ‌‬ ‫عباسی با ذکر این که در کشور لرز ‌‬
‫هایم‪،‬‬
‫چوقت تجربیات گذشته را مرور و یا باور نکرد ‌‬ ‫یافتد‪ ،‬هی ‌‬
‫قدرت بال اتفاق م ‌‬
‫فگذاری )و یا فهم واحد از مبانی و جزئیات‬ ‫ههای ما در هد ‌‬ ‫یافزاید‪ :‬مشکل دستگا ‌‬ ‫م ‌‬
‫یدانیم چه‬
‫مافزایی در حرکت به سمت هدف است‪ ،‬ما نم ‌‬ ‫اجرا( است‪ .‬در تعامل و ه ‌‬
‫هعنوان کسی که در کوران حوادث کشور قرار‬ ‫نهمه اینجانب ب ‌‬‫یخواهیم‪ ..‬باای ‌‬ ‫م ‌‬
‫لگیری‬‫شهایی درحال شک ‌‬ ‫هام‪ ،‬باید ازنظر روانی این امید را به مردم بدهم که تل ‌‬ ‫داشت ‌‬
‫ههایی درحال توانمندکردن خود هستند‪.‬‬ ‫است یا دستگا ‌‬

‫عباسی درخصوص زلزله تهران و این که مسئولیت این کار محول شده به سازمان‬
‫همحوری بنا‬
‫شمحوری و جامع ‌‬
‫پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران که برمبنای دان ‌‬
‫نهای تهران‪ ،‬گفت‪ :‬طبق‬ ‫شده است درباره سرویس دهی در زمان وقوع زلزله در خیابا ‌‬
‫هاندازه کافی سرویس دهند؛ چون ازنظر عرض‪ ،‬برخی‬ ‫یتوانند ب ‌‬
‫برآوردها معابر تهران نم ‌‬
‫جها که در زمان وقوع‬ ‫نهای بلند و بر ‌‬
‫معابر باریک هستند و مسأله ارتفاع ساختما ‌‬
‫یشویم‪.‬‬‫هرو م ‌‬
‫یکنند‪ ،‬معضلی است که با آن روب ‌‬ ‫نلرزه ریزش و معابر را سد م ‌‬ ‫زمی ‌‬

‫وی درباره سامانه هشدار خطر شهر تهران راجع به خطرهای احتمالی برق و گاز و آب‬
‫یشود‪ .‬در دنیای‬‫نجا مسئله ضرورت وجود سامانه هشدار خطر مطرح م ‌‬ ‫گفت‪ :‬در ای ‌‬
‫نلرزه سامانه هشدار خطر طراحی شده است‪ .‬عملکرد‬ ‫هیافته درباره موضوع زمی ‌‬
‫توسع ‌‬
‫این سامانه قبل از رسیدن موج تخریبی زلزله است‪ .‬یعنی زلزله اتفاق افتاده‪ ،‬اما موج‬
‫با سرعتی که درحال حرکت است هنوز به شهر نرسیده است‪.‬‬

‫هصورت خودکار شیرهای آب‪ ،‬گاز و برق را‬ ‫پیش از رسیدن این موج‪ ،‬سامانه هوشمند ب ‌‬
‫یدهد‪ .‬درمورد‬‫نها را کاهش م ‌‬ ‫یکند و یا سرعت آ ‌‬‫قطع و متروها و قطارها را متوقف م ‌‬
‫نکه سیستم ترافیک شهر تهران الکترونیکی و هوشمند است‪،‬‬ ‫ترافیک هم باتوجه به ای ‌‬
‫هخوبی درباره کنترل ترافیک عمل کند تا حداقل در زمان زلزله‬ ‫یتواند ب ‌‬‫سامانه هشدار م ‌‬
‫سدهنده را که البته از قبل‬
‫نهای حیاتی سروی ‌‬ ‫هها و شریا ‌‬ ‫و پس از آن بزرگرا ‌‬
‫نها شده است‪ ،‬پوشش دهد‪.‬‬ ‫هریزی درباره آ ‌‬ ‫برنام ‌‬

‫یشوند شناسایی کنیم و با‬ ‫ههایی را که به مناطق حساس منتهی م ‌‬ ‫در این ‌راستا باید را ‌‬
‫سدهی خوبی‬ ‫رها را در زمان زلزله حفظ کنیم که بتوانند سروی ‌‬
‫سامانه هشدار این مسی ‌‬
‫داشته باشند‪ .‬لزم به ذکر است که ما سامانه هشدار نداریم‪ .‬اما سامانه ترافیک داریم‬
‫که قطعا ً تلش مثبتی است‪.‬‬

‫وی در ادامه با اشاره به این که درباره شریان حیاتی گاز در خطوط لوله فشار قوی‬
‫نشهری اقداماتی صورت گرفته است‬ ‫ههای گاز درو ‌‬ ‫بیرون از شهر ولی نه در ایستگا ‌‬
‫نخصوص خطوط لوله فشار قوی ‪ 42‬اینچ یا ‪ 56‬اینچ از سامانه‬ ‫گفت‪ :‬ممکن است درای ‌‬
‫عکننده‬
‫ناساس شیرهای قط ‌‬ ‫همند باشند‪ .‬برای ‌‬ ‫هوشمند مقاوم دربرابر خطر زلزله بهر ‌‬
‫هاند‪ .‬گفتنی است زلزله وقتی اتفاق‬ ‫های بر روی این خطوط لوله نصب شد ‌‬ ‫اتوماتیک لرز ‌‬
‫هاند که وقتی این شتاب‬ ‫های تنظیم شد ‌‬ ‫هگون ‌‬‫یدهد‪ ،‬این شیرها ب ‌‬ ‫یافتد شتابی به زمین م ‌‬ ‫م ‌‬
‫هطور خودکار جریان گاز‬ ‫یشود‪ ،‬این شیرها ب ‌‬ ‫کدهم شتاب ثقل زمین)‪(g‬بیشتر م ‌‬ ‫مثل از ی ‌‬
‫در لوله را قطع می کنند‪ .‬مشکل ما فقط قطع کردن گاز فشارقوی دورن لوله نیست‪،‬‬
‫هها باقی مانده است‪.‬‬ ‫بلکه حجم گازی است که در درون لول ‌‬

‫تتر است‪ ،‬چون فرمان دادن به‬ ‫وی افزود‪:‬درمورد شریان حیاتی برق‪ ،‬کار ما کمی راح ‌‬
‫سیستم الکترونیک مثل قطع و وصل کردن چراغ برق است‪ .‬اما مهم این است که‬
‫تهایی را در این‬
‫بدانیم برق کجا را کی قطع کنیم و برق کجا را کی وصل کنیم‪ .‬حرک ‌‬
 ‫هایم‪ ،‬اما در مورد خروجی این حرکت هنوز ارزیابی نداریم‪ .‬درمورد‬ ‫مسیر شروع کرد ‌‬
‫یتوانند با سامانه هشدار ارتباط‬
‫لکننده آب شیرهایی هستند که نم ‌‬
‫آب‪ ،‬شیرهای کنتر ‌‬
‫برقرار کنند‪.‬‬

‫هصورت الکترونیکی انجام‬ ‫چون سامانه هشدار در آن واحد باید دستور دهد و عملیات ب ‌‬
‫شود‪ .‬ما فاقد شیرهای الکترونیک آب هستیم‪ .‬چون درزمان زلزله ممکن است نیروی‬
‫انسانی در محل حضور نداشته باشد‪ .‬ما این سیستم کنترل را نداریم‪.‬‬

‫کد مطلب‪107274 :‬‬

‫آدرس مطلب‪http://aftabnews.ir/vdciyyaz5t1aur2.cbct.html :‬‬

‫آفتاب‬
‫‪http://aftabnews.ir‬‬