Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 4

Πού απαντάται το καμπυλοβακτηρίδιο στη φύση; Πώς μολύνεται ο άνθρωπος;

Ιωάννης Παπαδάκης, Ειδικευόμενος Ιατρικής Βιοπαθολογίας ΠΑΓΝΗ

Ερώτηση 6/9. [20 Βαθμοί]


Πού απαντάται το καμπυλοβακτηρίδιο στη φύση; Πώς
μολύνεται ο άνθρωπος;
Το Campylobacter αποτελεί προεξάρχουσα αιτία διάρροιας βακτηριακής
αιτιολογίας στους ανθρώπους σε όλα τα μέρη του κόσμου. Στις Ηνωμένες
Πολιτείες το Campylobacter προκαλεί περίπου 2,5 εκατομμύρια ασθένειες
ετησίως (ή το 12,4% του συνόλου των ορίζονται τροφιμογενών νόσων) και
είναι υπεύθυνο για 124 θανάτους κάθε χρόνο. Περίπου το 80% των
ασθενειών από Campylobacter είναι τροφιμογενείς. Στις αναπτυσσόμενες
χώρες, η μόλυνση από Campylobacter είναι υπερενδημική στα μικρά παιδιά
<5 ετών. Η μόλυνση των κατοικίδιων ζώων είναι πολύ διαδεδομένη
(συμπεριλαμβανομένων των πουλερικών, χοίρων, προβάτων, βοοειδών,
σκύλων, γατών και πουλιών). Αυτό το παθογόνο μπορεί να μεταδοθεί σε
ανθρώπινους πληθυσμούς μέσω της κατανάλωσης όχι καλά μαγειρευμένων
πουλερικών, χοιρινού κρέατος, βόειου κρέατος, μη παστεριωμένου γάλακτος,
μολυσμένου πόσιμου νερού, καθώς και από τα περιττώματα των μολυσμένων
οικιακών ζώων.
Το Campylobacter jejuni και το Campylobacter coli που είναι τα πιο σημαντικά
παθογόνα του ανθρώπου του γένους, με το πρώτο συνήθως υπεύθυνο για το
80-90% και το τελευταίο υπεύθυνο για το 5-10% των εντερικών λοιμώξεων
από Campylobacter. Τα περισσότερα άλλα είδη του γένους Campylobacter.
συνδέονται επίσης με μια σειρά ασθενειών στον άνθρωπο ή / και τα ζώα,
συμπεριλαμβανομένης της διάρροιας, της παγκρεατίτιδας, της μηνιγγίτιδα, της
βακτηριαιμίας, της σηψαιμίας, των αποβολών και της περιοδοντίτιδας. Οι
μικροοργανισμοί Campylobacter μπορεί επίσης να προκαλέσουν
μεταλοιμώδεις επιπλοκές, η σημαντικότερη των οποίων είναι το σύνδρομο
Guillain-Barre.
Τα Campylobacter spp. ανευρίσκονται ευρέως στη φύση και συνήθως
εμφανίζονται ως αποικιστές (commensals) του γαστρεντερικού σωλήνα σε
άγρια ή οικόσιτα ζώα. Η επιμόλυνση των ζώων από Campylobacter είναι
συχνά πρώιμη (εμφανίζεται νωρίς στη ζωή) και μπορεί να οδηγήσει σε
αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα, αλλά συνήθως ένας δια βίου

1
Πού απαντάται το καμπυλοβακτηρίδιο στη φύση; Πώς μολύνεται ο άνθρωπος;
Ιωάννης Παπαδάκης, Ειδικευόμενος Ιατρικής Βιοπαθολογίας ΠΑΓΝΗ

αποικισμός πραγματοποιείται στα περισσότερα ζώα. Η μεγάλη δεξαμενή στα


ζώα είναι ίσως η βασική πηγή για τις περισσότερες των εντερικών λοιμώξεων
από Campylobacter σε ανθρώπους. Τα κατοικίδια ζώα, που μπορεί να
αποτελέσουν δυνητικούς φορείς Campylobacter είναι τα βοοειδή, τα πρόβατα,
τα πουλερικά, οι σκύλοι και οι γάτες. Τα οικόσιτα πουλερικά αποτελούν
σημαντική πηγή λοιμώξεων στον άνθρωπο από C. jejuni. Οι χοίροι αποτελούν
το πρωταρχικό υπόδοχο για το C. coli. Το C. fetus έχει απομονωθεί από
πρόβατα, βοοειδή, πουλερικά, ερπετά και χοίρους. Οι φυσικές υδάτινες
επιφάνειες είναι συχνά επιμολυσμένες με C. jejuni, C. coli και C. lari καθ’ όλη
τη διάρκεια του έτους. Η μόλυνση μπορεί να προκληθεί από κατανάλωση μη
χλωριωμένου, μολυσμένο νερού ή την κατανάλωση τροφίμων που έχουν
παρασκευαστεί με μολυσμένο νερό.
Τα C. jejuni και C. coli αποικίζουν οικόσιτα πουλερικά με ιδιαίτερη ευκολία.
Τουλάχιστον το 60% των κοτόπουλων που πωλούνται στα καταστήματα είναι
μολυσμένα με καμπυλοβακτηρίδια και η βιομηχανία παραγωγής και
επεξεργασίας κοτόπουλων θεωρείται ότι είναι υπεύθυνη για το 50-70% των
ανθρώπινων λοιμώξεων από Campylobacter στις ανεπτυγμένες χώρες.
Φαγητά με μαγειρεμένο κοτόπουλο φαίνεται να είναι η πιο κοινή αιτία
λοίμωξης από C. jejuni. Ωστόσο, το κόκκινο κρέας μπορεί επίσης να μολυνθεί.
Τρώγοντας χοιρινό ή λουκάνικα ψημένα στα κάρβουνα, επίσης, μπορεί να
προκληθεί λοίμωξη. Ωμά ή κακοψημένα ψάρια, οστρακοειδή και μανιτάρια
μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μόλυνση. Το Campylobacter συνήθως δεν
πολλαπλασιάζονται στα τρόφιμα που βρίσκονται σε θερμοκρασία
περιβάλλοντος, λόγω της μικροαερόφιλης φύσης τους. Ωστόσο, η χαμηλή
μολυσματική δόση τους, τους επιτρέπει να παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά
μολύνσεων.
Η κατανάλωση ακατέργαστου μη παστεριωμένου γάλακτος ήταν, κατά το
πρόσφατο παρελθόν, μια κοινή πηγή μόλυνσης από Campylobacter και
αντιπροσώπευε το 55% των τροφιμογενών επιδημικών εξάρσεων λοιμώξεων
από Campylobacter στις Ηνωμένες Πολιτείες μεταξύ του 1978 και του 1987
και το αίτιο για το 42% των κρουσμάτων λοίμωξης από Campylobacter στην
Αγγλία και την Ουαλία μεταξύ 1984 και 1990. Ένα τυπικό παράδειγμα από
αυτές τον τρόπο εκδήλωσης εστιών λοίμωξης από Campylobacter αποτελεί
μια εκδρομή σχολείου σε ένα βουστάσιο, όπου το πόσιμο νωπό γάλα ήταν

2
Πού απαντάται το καμπυλοβακτηρίδιο στη φύση; Πώς μολύνεται ο άνθρωπος;
Ιωάννης Παπαδάκης, Ειδικευόμενος Ιατρικής Βιοπαθολογίας ΠΑΓΝΗ

μέρος της γευστικής εμπειρίας για τα παιδιά. Ωστόσο, οι εστίες λόγω νωπού
γάλακτος μειώθηκαν αισθητά με την συνήθη παστερίωση του γάλακτος στις
αναπτυγμένες χώρες και την αυξημένη ευαισθητοποίηση του κοινού.
Το μη χλωριωμένο πόσιμο νερό είναι επίσης μια σημαντική πηγή μόλυνσης
από Campylobacter. Η πρώτη μεγάλη επιδημία στις Ηνωμένες Πολιτείες
συνέβη στο Burlington του Vermont, όταν μια μολυσμένη παροχή νερού σε
μια κοινότητα μόλυνε περίπου 3000 άτομα.
Η επιδημιολογική και συμπτωματικές μορφές της νόσου διαφέρουν σημαντικά
μεταξύ των ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών. Η συντριπτική
πλειοψηφία των λοιμώξεων από Campylobacter είναι σποραδικές
εξατομικευμένες λοιμώξεις. Μεγάλες επιδημίες δεν είναι συχνές αλλά
συμβαίνουν.
Οι οδοί μετάδοσης της λοίμωξης από Campylobacter στον άνθρωπο
περιλαμβάνουν την άμεση επαφή μετά από έκθεση σε μολυσμένα ζώα και ο
χειρισμός των μολυσμένων «συντροφικών» ζώων, όπως οι σκύλοι, οι γάτες,
και τα πτηνά. Έμμεσα, λοίμωξη μπορεί να προκύψει από την κατανάλωση
μολυσμένων τροφίμων και νερού. Μετάδοση από άτομο σε άτομο σπανίως
συμβαίνει. Μερικά είδη Campylobacter, επίσης, είναι σεξουαλικά
μεταδιδόμενα. Οι βακτηριακές ασθένειες είναι συνήθως το αποτέλεσμα μιας
σύνθετης σειράς αλληλεπιδράσεων μεταξύ των βακτηρίων και του
οικοδεσπότη. Κατά τη διαδικασία της εξέλιξης, οι άνθρωποι έχουν αναπτύξει
διάφορους τρόπους για να προστατεύσουν τον εαυτό τους από τους
παθογόνους οργανισμούς (π.χ., το φράγμα βλέννης του εντέρου, η
οργανωμένη μονοστιβάδα των η απορροφητική επιθηλιακών κυττάρων του
βλεννογόνου, η μη ειδική και η ειδική ανοσολογική απάντηση, οι περισταλτικές
κινήσεις του εντέρου). Ταυτόχρονα, τα βακτήρια έχουν εξελιχθεί βρίσκοντας
τρόπους να παρακάμπτουν αυτές τις άμυνες του ξενιστή (π.χ., την
κινητικότητα, ώστε να διεισδύουν και να περιηγούνται μέσα από το φράγμα
της βλέννης, την ανάπτυξη μηχανισμών επικόλλησης στο βλεννογόνο του
εντέρου και διείσδυσης στα επιθηλιακά κύτταρα). Είναι πλέον ευρέως
αποδεκτό ότι η βακτηριακή παθογένεια είναι πολυπαραγοντική.
Η παθοφυσιολογία της μόλυνσης από C. jejuni γαστρεντερικής νόσου δεν
είναι πλήρως κατανοητή. Τα προτεινόμενα στοιχεία της λοιμογόνου δύναμης
του C. jejuni περιλαμβάνουν τις τοξίνες (όπως η εντεροτοξίνη, διάφορες

3
Πού απαντάται το καμπυλοβακτηρίδιο στη φύση; Πώς μολύνεται ο άνθρωπος;
Ιωάννης Παπαδάκης, Ειδικευόμενος Ιατρικής Βιοπαθολογίας ΠΑΓΝΗ

κυτταροτοξίνες), οι μηχανισμοί προσκόλλησης, η κινητικότητα, η ικανότητα


απόκτησης σιδήρου και οι μηχανισμοί βακτηριακής εισβολής.
Μετά την κατάποση, τα καμπυλοβακτηρίδια πρέπει να περάσει το φράγμα του
γαστρικού οξέος του στομάχου. Μείωση της γαστρικής οξύτητας (π.χ., με τη
χρήση αντιόξινων) αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης από Campylobacter. Τα
καμπυλοβακτηρίδια προφανώς αποικίζουν πρώτα τη νήστιδα και τον ειλεό,
και στη συνέχεια να επηρεάζουν το παχύ έντερο και το ορθό. Βλάβη του
βλεννογόνου και φλεγμονή παρατηρείται τόσο στο λεπτό όσο και στο παχύ
έντερο. Ιστοπαθολογικά, η επιφάνεια του βλεννογόνου τραυματίζεται, με τη
δημιουργία αποστημάτων στις κρύπτες του παχέος εντέρου και διήθηση της
lamina propria με ουδετερόφιλα και μονοπύρηνα κύτταρα. Στις ανεπτυγμένες
χώρες, τα συμπτώματα της λοίμωξης υποδηλώνουν την εκδήλωση μιας
εισβάλλουσας φλεγμονώδους νόσου, η οποία είναι σύμφωνη με την
προαναφερθείσα ιστοπαθολογία. Ωστόσο, στις αναπτυσσόμενες χώρες, τα
συμπτώματα της λοίμωξης από Campylobacter μοιάζουν με αυτά μιας
τοξινογόνου, αλλά μη φλεγμονώδους ασθένειας.
Παρακάτω απεικονίζεται περιληπτικά μια σχηματική παράσταση που μας
δείχνει που υπάρχει το Campylobacter στη φύση και πως αυτό μεταδίδεται
στον άνθρωπο.

You might also like