Data wykonania: Temat: Prowadzący:

05.11.2010 Pomiary twardości i wyznaczenie dr inż. Magdalena

odporności na pękanie materiałów kruchych. Rozmus - Górnikowska
IM, III rok, gr. 1A Nazwisko: Ocena:
Sławomir Dróżdż

1. Cel ćwiczenia:
Zapoznanie się z metodami pomiaru twardości oraz z wyznaczaniem pomiaru odporności na
pękanie materiałów kruchych.
2.Przebieg ćwiczenia:

Pomiar twardości:
Podczas ćwiczeń wykonano pomiar twardości na maszynie uniwersalnej (mogącej mierzyć
metodą Vickersa oraz Brinella) metodą Vickersa. Próbki obciążono siłą 49 N (5 KG). Za
pomocą metody Vickersa po wcześniejszym wyszlifowaniu oraz przygotowaniu próbek
wykonano pomiar twardości. Wszystkie próbki zostały obciążone silą HV5.
Za pomocą specjalnego mikroskopu wbudowanego w maszynę zostały odczytane dane
twardości badanego materiału.

Pomiar odporności na pękanie materiałów twardych:

Próbkę Nb10Ti15Al obciążono siłą 5 KG,10 KG, 20 KG, wgłębnikiem o kształcie piramidy
o kącie wierzchołkowym 136 stopni. Przy pomocy mikroskopu zmierzono długości odcinków
pęknięć biegnących od naroży odcisku na zewnątrz i je zsumowano(0,1mm odpowiadało
10ciu kreskom w obiektywie mikroskopu). Wartość odporności na pękanie KIc wyznaczono
metodą opracowaną przez Palmgwista i rozwiniętą przez Petersa.

3. Wyniki:
a) Pomiary twardości:
Pomiar twardości próbki miedzianej 46,1HV5
Pomiar twardości próbki aluminiowej 18,0HV5
Pomiar twardości próbki ze stali austenitycznej 173HV5

b) Pomiary odporności na pękanie materiałów twardych (Nb10Ti15Al):

Próbka Obciążenie[N] l1+ l2+ l3+ l4[mm]
1. 49N (5KG) 0,07
2. 98N (10KG) 0,10
3. 196N (20KG) 0,21

Wyznaczanie odporności na pękanie K Ic :

2 E∗G Ic
K Ic = 2
1−v

W =∗G Ic

1
W=
a
 W
GIc =


K Ic −krytyczny współczynnik intensywnościnaprężeń

E – moduł younga
v – wpółczynnik Poissona
W – odporność na pękanie Palmquista
GIc −intensywność uwalnianiaenergii sprężystej podczas pękania
−wsp.oszacowany przez Petersa dla stopów WC wynosi ok 4.9∗103

a=0.000976676 współczynnik kierunkowy prostej regresjiliniowej

N
106
m N
GIc = =204,08
4900 m

2 120∗103 MPa∗0,00020408 MPa∗m−1 24,4896 −1 −1

K Ic = 2
= MPa∗m =28,6227209 MPa∗m
1−0,38 0,8556

1
−
K Ic= K 2Ic =5,35 MPa∗m 2

Wnioski:
Ćwiczenie pozwoliło nam zapoznać się z metodami pomiaru twardości materiałów, a także
metodą wyznaczenia odporności na pękanie materiałów kruchych. Z otrzymanych wyników
można wywnioskować, że stop Nb10Ti15Al charakteryzuje się bardzo dużą twardością, lecz
jednocześnie nie ma zbyt dużej odporności na pękanie.