Mục tiêu chương 1

Chöông
1
- Biết được khái niệm về kế toán
- Phân loại kế toán
- Đối tượng kế toán
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KẾ TOÁN
- Nhiệm vụ, các yêu cầu và nguyên tắc
cơ bản của kế toán. {

GV: Lê Thị Bích

2 Company Logo

NỘI DUNG 1.1 Khái niệm về kế toán

1.1 Khái niệm về kế toán
1.1.1 Khái niệm về kế toán
1.2 Phân loại kế toán
1.1.2 Chức năng của kế toán
1.3 Đối tượng của kế toán
1.4 Các nguyên tắc cơ bản của kế toán 1.1.3 Vai trò của kế toán
1.5 Luật kế toán và chuẩn mực kế toán VN
1.1.4 Nhiệm vụ của kế toán
1.6 Hệ thống các phương pháp kế toán
1.1.5 Yêu cầu của kế toán
1.7 Củng cố và hướng dẫn tự lực
3 Company Logo 4 Company Logo

1.1.1 Khái niệm về kế toán

Là việc thu thập, xử lý, kiểm tra,
phân tích và cung cấp thông tin kinh tế,
tài chính dưới hình thức giá trị, hiện vật
và thời gian lao động
5 Company Logo
- Thu thập thông tin kinh tế, tài chính: tập hợp các thông tin kế
toán (việc tập hợp các chứng từ, các báo cáo liên quan).
- Xử lý thông tin kinh tế, tài chính: tính toán, phân loại các đối
tượng kế toán để ghi vào chứng từ kế toán hoặc sổ sách tế toán, …
- Kiểm tra thông tin kinh tế, tài chính: phát hiện, xử lý các sai sót,
gian lận (nếu có) các thông tin kinh tế tài chính đã thu thập được.
- Phân tích thông tin kinh tế, tài chính:
+ Kiểm tra lại mức độ phù hợp của thông tin đã thu thập, xử lý ;
+ Đánh giá lại những thông tin đã tập hợp được ð hỗ trợ cấp trên
trong việc ra quyết định
- Cung cấp thông tin kinh tế, tài chính: kết quả cuối cùng của công
tác kế toán thông qua các báo cáo kế toán (BCĐKT,
BCKQHĐSXKD, BCLCTT, TMBCTC). {
6 Company Logo

1
 1.1.2 Chức năng của kế toán

Keá toaùn coù 2 chöùc naêng: 1.1.3 Vai trò của kế toán
-- Chöùc naêng thoâng tin: Keá toaùn thu thaäp, ñaùnh
giaù, ghi cheùp, xöû lyù, toång hôïp nhöõng döõ lieäu keá
toaùn coù lieân quan ñeán tình hình hoaït ñoäng saûn 1.1.4 Nhiệm vụ của kế toán
xuaát kinh doanh, tình hình taøi chính cuûa ñôn vò
ñeå laøm cô sôû cho vieäc ra quyeát ñònh.
-- Chöùc naêng kieåm tra, giaùm saùt: Thoâng qua Nghiên cứu giáo trình
vieäc thu thaäp, xöû ly vaø cung caáp thoâng tin keá
toaùn thöïc hieän vieäc kieåm tra söï toàn taïi vaø vaän
ñoäng cuûa caùc ñoái töôïng keá toaùn. {
7 Company Logo 8 Company Logo

1.1.5. Các yêu cầu đối với thông tin kế toán

Trung thöïc
Ñuùng vôùi thöïc teá
Khaùch quan
Khaùch quan Trung thöïc,
Ñaày ñuû khaùch quan
Kòp thôøi
Coù
Roõ raøng, deã hieåu baèng
chöùng
So saùnh ñöôïc ñaày
ñuû
www.themegallery.com 9 Company Name www.themegallery.com 10 Company Name

Ñaày ñuû Kòp thôøi

Ghi cheùp Khoâng bò Ñuùng thôøi Khoâng ñöôïc

ñaày ñuû soùt haïn chaäm treã

www.themegallery.com 11 Company Name www.themegallery.com 12 Company Name

2
 Khoâng gaây hieåu nhaàm Coù theå
Ngöôøi söû duïng cho ngöôøi söû duïng so saùnh
phaûi coù hieåu bieát
veà KD vaø nghieäp Roõ raøng,
vuï keá toaùn ôû möùc deã hieåu
Tính toaùn Giaûi trình
ñoä TB.
Vaán ñeà vaø trình trong phaàn
phöùc taïp baøy nhaát thuyeát minh
phaûi ñöôïc quaùn
chöùng
minh
www.themegallery.com 13 Company Name www.themegallery.com 14 Company Name

1.2 Phaân loaïi keá toaùn

KT
a) Caên cöù vaøo ñoái töôïng söû duïng thoâng tin keá toaùn taøi chính

KT KT
KT Là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và
taøi chính quaûn trò
chi phí
cung cấp thông tin kinh tế, tài chính bằng BCTC
cho đối tượng có nhu cầu sử dụng thông tin của
đơn vị kế toán.

www.themegallery.com 15 Company Name www.themegallery.com 16 Company Name

Cung caáp thoâng tin cho caùc

ñoái töôïng coù nhu caàu KT
quaûn trò
A

Söû duïng tieàn Veà tình hình taøi saûn,

teä laøm thöôùc E B nguoàn voán, keát quaû
ño chung hoaït ñoäng Là việc thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp
KT taøi thông tin kinh tế, tài chính theo yêu cầu quản trị
chính
và quyết định kinh tế, tài chính trong nội bộ đơn
Phaûn aùnh nhöõng söï
Thoâng tin c kieän ñaõ xaûy ra trong vị kế toán
mang tính phaùp quaù khöù vaø hieän taïi
D
leänh
www.themegallery.com 17 Company Name 18 Company Name
www.themegallery.com

3
 Cung caáp thoâng tin theo Hoaïch ñònh, kieåm soaùt Theo doõi vieäc ghi
yeâu caàu cuûa nhaø quaûn trò vaø ra quyeát ñònh KT chi phí
cheùp, phaân tích
A chuyeân saâu caùc
Söû duïng thöôùc khoaûn muïc chi phí và
ño laø giaù trò, Döï toaùn taøi chính
B ngaén vaø daøi haïn, QT dự toán chi phí cho kỳ
hieän vaät, thôøi E hình thaønh DT, chi kế hoạch
gian LÑ, sô ñoà…
KT phí, lôïi nhuaän... KT KT
quaûn trò taøi chính Quaûn trò
Thoâng tin mang Phaûn aùnh nhöõng söï
tính ñònh höôùng c kieän ñang vaø saép xaûy
cho töông lai, coù D ra
tính linh hoaït.
www.themegallery.com 19 Company Name www.themegallery.com 20 Company Name

b) Caên cöù vaøo möùc ñoä phaûn aùnh thoâng tin keá toaùn c) Caên cöù vaøo caùch ghi cheùp vaø thu thaäp t.tin keá toaùn
KT
KT
chi tieát
KT KT
Tổng hợp
ñôn keùp

Chi tieát hoùa Theå

Phaûn aùnh Theå thoâng tin veà Phaûn aùnh caùc ñoái Phaûn aùnh söï vaän ñoäng
hieän
caùc ñoái hieän caùc ñoái töôïng töôïng keá toaùn moät cuûa caùc ñoá i töôïng keá
döôùi caùch ñoäc laäp khoâng toaùn trong moá i quan heä
töôïng keá döôùi keá toaùn ñaõ
hình theå hieän moá i quan heä maät thieát vôùi nhau döôùi
toaùn ôû hình ñöôïc phaûn
aùnh ôû keá thöùc giaù vôùi caùc ñoái töôïng KT aûnh höôûng cuûa caùc
daïng toång thöùc giaù khaùc. nghieäp vuï kinh teá phaùt
toaùn toång trò, hieän
quaùt trò sinh.
hôïp vaät
www.themegallery.com 21 Company Name www.themegallery.com 22 Company Name

1.3 ĐỐI TƯỢNG CỦA KẾ TOÁN 1.3.1 Đối tượng của kế toán

- Thuộc hoạt động SXKD gồm:

1.3.1 Đối tượng của kế toán + Tài sản
+ Nợ phải trả và vốn chủ sở hữu;
+ Các khoản doanh thu, chi phí kinh doanh, chi phí khác và thu
1.3.2 Phaân loaïi ñoái töôïng cuûa keá toaùn nhập khác;
- Thuộc các hoạt động ngân hàng, tín dụng, bảo hiểm, chứng
khoán, đầu tư tài chính ngoài các quy định về đối tượng kế
toán thuộc hoạt động sản xuất kinh doanh:
1.3.3 Sự vận động của tài sản
+ Các khoản đầu tư tài chính, tín dụng
+ Các khoản thanh toán trong và ngoài đơn vị kế toán
+ Các khoản cam kết, bảo lãnh, các giấy tờ có giá

23 Company Logo 24 Company Logo

4
 Kết luận

- Thuộc kế toán nhà nước gồm:

+ Tiền, vật tư và tài sản cố định;
+ Nguồn kinh phí, quỹ; Tài sản
+ Các khoản thanh toán trong và ngoài đơn vị kế toán;
+ Thu, chi và xử lý chênh lệch thu, chi hoạt động. Đối tượng Nguồn hình thành tài sản
+ Thu, chi và kết dư ngân sách nhà nước: nghiên cứu (nguồn vốn)
+ Đầu tư tài chính, tín dụng nhà nước; của kế toán
+ Nợ và xử lý nợ của nhà nước; sự vận động của tài sản
+ Tài sản quốc gia; (Doanh thu và chi phí)
+ Các tài sản khác có liên quan đến đơn vị kế toán.

25 Company Logo 26 Company Logo

1.3.2. Phaân loaïi ñoái töôïng cuûa keá toaùn Tài sản ngắn hạn

Laø tieàn vaø caùc loaïi taøi saûn khaùc coù theå chuyeån ñoåi thaønh tieàn,
baùn hoaëc tieâu thuï trong 1 naêm hoaëc 1 chu kyø kinh doanh. Bao goàm:
a. Theo kết cấu của tài sản
Vốn bằng tiền

Các khoản đầu tư ngắn hạn

Tài sản ngắn hạn Tài sản dài hạn
Các khoản phải thu

Các khoản ứng trước, trả trước

Hàng tồn kho

27 Company Logo 28 Company Logo

- Voán baèng tieàn: Boä phaä n taøi saûn theå hieän ôû traïng
thaùi tieàn: Tieàn maët taïi quyõ, tieàn göûi ngaân haøng, tieàn
ñang chuyeån.
- Caùc khoaûn ñaàu tö ngaén haïn: Laø caùc khoaûn ñaàu tö
ra beân ngoaøi maø DN coù theå thu hoài voán trong naêm taøi
chính: Ñaàu tö chöùng khoaù n ngaén haïn vaø ñaàu tö ngaén
haïn khaùc.
- Caùc khoaûn phaûi thu: Laø boä phaän taøi saûn cuûa DN
ñang bò caùc caù nhaâ n hay toå chöùc khaùc chieám duïng:
Phaûi thu khaùch haøng, trả trước cho người bán, thuế
GTGT được khấu trừ, phaûi thu khaùc,… {
29 Company Logo
- Caùc khoaû n öùng tröôùc vaø traû tröôùc: Taïm öùng
cho nhaâ n vieân, chi phí ñaõ phaùt sinh phaûi phaâ n boå daàn
(chi phí traû tröôùc), kyù quyõ, kyù cöôïc ngaén haïn…
- Haøng toàn kho: Laø boä phaän taøi saûn döï tröõ cho
nhu caàu saûn xuaát kinh doanh bình thöôøng cuûa DN:
Haøng mua ñang ñi ñöôøng, vaät lieäu, coâng cuï duïng cuï,
chi phí saûn xuaát kinh doanh dôû dang, thaønh phaåm,
haøng hoaù, haøng göûi ñi baùn. {
30 Company Logo

5
 Tài sản dài hạn

Laø taøi saûn chæ coù theå chuyeån ñoåi thaønh tieàn treân 1 naêm, - Caùc khoaû n phaûi thu daøi haïn: Phải thu khách hàng dài
bao goàm:
hạn, phải thu nội bộ dài hạn, phải thu dài hạn khác…
Các khoản phải thu dài hạn - TSCÑ: Taøi saûn coá ñònh höõu hình ( coù hình thaùi vaät
chaát cuï theå, thoaû maõn ñieàu kieän ghi nhaän), TSCÑ voâ
Tài sản cố định
hình (Khoâng coù hình thaùi vaät chaát, thoaû maõn ñieàu kieän
Các khoản đầu tư dài hạn ghi nhaän), TSCĐ thuê tài chính.
- Caùc khoaûn ñaàu tö daøi haïn: Laø caùc khoaûn ñaàu tö ra
Xây dựng CB dở dang
beân ngoaøi maø DN khoâng theå thu hoài voán trong naêm
Chi phí trả trước dài hạn
taøi chính: Ñaàu tö chöùng khoaù n daøi haïn, goùp voán lieân
doanh vaø ñaàu tö daøi haïn khaùc. {
Các tài sản dài hạn khác
31 Company Logo 32 Company Logo

b. Theo nguồn hình thành tài sản

+ Xaây döïng cô baûn dôû dang: Chi phí ñaàu tö cho

vieäc xaây döïng TSCÑ, laép ñaët maùy moùc thieát bò, söûa
chöõa lôùn TSCÑ chöa hoaøn thaønh.
+ Chi phí traû tröôùc daøi haïn: Chi phí phaùt sinh Nợ phải trả Vốn chủ sở hữu
phaûi phaân boå daøi haïn.
+ Các tài sản dài hạn khác: Taøi saûn kyù quyõ, kyù
cöôïc ñeå ñaûm baûo thöïc hieän hôïp ñoàng, thueâ nhaø, … daøi Nợ Nợ
haïn, tài tản thuế thu nhập hoãn lại, tài sản khác { ngắn dài
hạn hạn

33 Company Logo 34 Company Logo

Nợ phải trả Vốn chủ sở hữu

Laø nguoàn voán cuûa caùc chuû sôû höõu maø DN ñöôïc
Laø nguoàn voán DN ñi chieám duïng cuûa caù nhaân, ñôn vò quyeàn söû duïng moät caùch chuû ñoäng, linh hoaït maø DN khoâng
khaùc vaø DN phaûi coù traùch nhieäm hoaø n traû trong khoaûn thôøi phaûi cam keát thanh toaùn.
gian nhaát ñònh. Vốn đầu tư của chủ sở hữu
- Nôï ngaén haïn: Laø khoaûn nôï DN coù traùch nhieä m hoaøn traû Thặng dư vốn cổ phần
trong naê m taøi chính. Bao goà m: Vay ngaén haïn, nôï daøi haïn ñeán haïn,
Vốn Cổ phiếu ngân quỹ
phaûi traû cho ngöôø i baùn, người mua trả tiền trước, thueá vaø caùc khoaûn
phaûi noäp cho NN, phaûi traû CNV, chi phí phải trả, phải trả nội bộ, chủ Chênh lệch đánh giá lại tài sản
phải trả theo tiến độ KH hợp đồng XD, quỹ khen thưởng phúc lợi, các sở
hữu Chênh lệch tỷ giá hối đoái
khoản phải trả, phải nộp khác.
- Nôï daø i haïn : Laø khoaûn nôï DN chöa phaû i hoaøn traû trong Các quỹ của doanh nghiệp
naêm taøi chính. Bao goàm: Vay daøi haïn, nôï daøi haïn, nhaän kyù quyõ, kyù Lợi nhuận chưa phân phối
cöôïc daø i haïn, thuế thu nhập hoãn lại phải trả, TP phát hành, quỹ dự
phòng trợ cấp mất việc làm, quỹ PT khoa học và công nghệ. { Nguồn kinh phí và NKP hình thành TSCĐ
35 Company Logo 36 Company Logo

6
 1.3.3 Sự vận động của tài sản
* Doanh thu và thu nhập khác: Là tổng giá trị các lợi ích kinh tế
DN thu được trong kỳ kế toán (từ các hoạt động SX, KD thông
thường và các hoạt động khác của DN, làm tăng vốn chủ sở hữu, ko Bán hoặc thanh lý TSCĐ
bao gồm khoản góp vốn của cổ đông hoặc chủ sở hữu).
DT bán hàng và cung cấp dịch vụ Thu nhập khác Thu từ khách hàng vi phạm hợp đồng

Doanh Lợi ích kinh tế từ chia cổ tức

thu Thu được từ khách hàng nợ
Lãi từ tiền gửi ngân hàng
(Đã xoá sổ)
Doanh thu
hoạt động Lãi chênh lệch tỷ giá hối đoái …
tài chính
Được hưởng chiết khấu TT
….....

37 Company Logo 38 Company Logo

Moái quan heä giöõa taøi saûn vaø nguoàn hình

thaønh taøi saûn (nguoàn voán)
- Chi phí: Là tổng giá trị các khoản làm giảm lợi ích
kinh tế trong kỳ kế toán dẫn đến làm giảm vốn CSH Taøi saûn vaø nguoàn voán laø hai maët khaùc nhau cuûa
(không bao gồm khoản phân phối cho cổ đông hoặc CSH) cuøng moät ñoái töôïng laø taøi saûn cuûa ñôn vò. Neân xeùt veà
Giá vốn hàng bán löôïng, ta coù:
Chi phí Taøi saûn = Nguoàn voán
HĐ SXKD Chi phí bán hàng
Chi Chi phí quản lý doanh nghiệp
phí
Chi phí hoạt động tài chính
Moái quan heä giöõa doanh thu và chi phí

CF nhượng bán,thanh lý TSCĐ

Chi phí Lợi nhuận = doanh thu + thu nhập – chi phí
khác
Các khoản tiền bị phạt do vi phạm hợp đồng
39 Company Logo 40 Company Logo

1.4 Các nguyeân taéc keá toaùn cô baûn (3) Giá gốc

(1) Cơ sở dồn tích TS phaûi ñöôïc ghi nhaän theo giaù goác. Giaù goác laø soá tieàn
hoaëc töông ñöông tieàn ñaõ traû hoaëc phaûi traû vaøo thôøi ñieåm taøi
Moïi NVKTPS lieân quan ñeán taøi saûn, nôï phaûi traû,
saûn ñöôïc ghi nhaän. Giaù goác của tài sản không được thay đổi
nguoàn voán chuû sôû höõu, doanh thu, chi phí phaûi ñöôïc ghi soå
trừ khi có quy định khác trong chuẩn mực kế toán cụ thể.{
taïi thôøi ñieåm phaùt sinh khoâng caên cöù vaøo thôøi ñieåm thu
hoaëc chi tieàn.
(4) Phù hợp
(2) Hoạt động liên tục
Ghi nhaän doanh thu vaø chi phí phaûi phuø hôïp vôùi nhau.
Giaû thuyeát DN hoaït ñoäng lieân tuïc voâ thôøi haïn hoaëc ít Khi ghi nhaän moät khoaûn doanh thu thì phaûi ghi nhaän moät
nhaát laø trong moät töông lai coù theå döï kieán ñöôïc, DN khoâng coù
khoaûn chi phí töông öùng coù lieân quan ñeán vieäc taïo ra khoaûn
yù ñònh giaûi theå hoaëc thu heïp hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình doanh thu ñoù.
trong moät töông lai gaàn.
41 Company Logo 42 Company Logo

7
 (6) Thận trọng

(5) Nhất quán
Phaûi aùp duïng nhaát quaùn chính saùch, phöông phaùp keá
toaùn theo qui ñònh ít nhaát laø moät nieân ñoä keá toaùn. Coù nhö vaäy
baùo caùo taøi chính môùi coù theå so saùnh ñöôïc.
Nếu có sự thay đổi phải trình bày lý do và sự ảnh hưởng
của nó trong phần thuyết minh BCTC.
43 Company Logo
Laø vieäc xem xeùt, caân nhaéc, phaùn ñoaùn caàn thieát ñeå laäp caùc
öôùc tính keá toaùn trong caùc ñieàu kieän khoâng chaéc chaén:
- Laäp các khoản döï phoøng nhưng không lập quá lớn;
- Không đánh giá cao hơn giá trị của các TS và các khoản thu
nhập;
- Không đánh giá thấp hơn giá trị các khoản nợ phải trả và chi
phí
- DT và TN chỉ được ghi nhận khi có bằng chứng chắc chắn còn
chi phí phải được ghi nhận khi có bằng chứng về khả năng PS.
Vieäc naøy giuùp BCTC trung thöïc, hôïp lyù, khoâng thoåi
phoàng tình hình taøi chính vaø keát quaû kinh doanh.
44 Company Logo

1.5. Luật kế toán và chuẩn mực

kế toán Việt Nam
(7) Trọng yếu

Thoâng tin ñöôïc coi laø troïng yeáu trong tröôøng hôïp neáu
thieáu thoâng tin hoaëc thieáu chính xaùc cuûa thoâng tin ñoù coù theå Xem Giáo trình: Từ trang 21 - 24
laøm sai leäch ñaùng keå ñeán BCTC vaø laøm aûnh höôûng ñeán
quyeát ñònh kinh teá cuûa ngöôøi söû duïng thoâng tin cuûa BCTC.
BCTC trung thöïc vaø hôïp lyù khoâng caàn thieát phaûi tuyeät ñoái
chính xaùc maø chæ caàn khoâng coù sai leäch troïng yeáu, coù theå
chaáp nhaän sai leäch khoâng troïng yeáu.

45 Company Logo 46 Company Logo

1.6 HEÄ THOÁNG CAÙC PHÖÔNG PHAÙP KEÁ TOAÙN 1.7 Củng cố và hướng dẫn tự lực
Ñeå thöïc hieän ñöôïc chöù c naêng thu thaäp, xöû lyù vaø cung caáp
thoâng tin cuõng nhö kieåm tra, giaùm saùt caùc ñoá i töôïng keá toaùn, keá 1.7.1. Củng cố bài:
toaùn söû duïng moät heä thoáng goàm cá c phöông phaùp keá toaùn:
- Khái niệm về kế toán
(1) PP chứng từ kế toán (5) PP ghi sổ kế toán - Các chức năng của kế toán
- Phân loại kế toán
(2) PP tính giá (6) PP cân đối kế toán - Đối tượng kế toán và cách phân loại
- Các yêu cầu của thông tin kế toán
(3) PP tài khoản kế toán (7) PP kiểm kê - Các nguyên tắc cơ bản của kế toán. {

(4) PP ghi kép (8) PP lập báo cáo kế toán

47 Company Logo 48 Company Logo

8
1.7.2 Hướng dẫn tự lực:
- Làm bài tập và trả lời câu hỏi trắc nghiệm
của Chương 1 ( Giáo trình NLKT)
- Bài 1.1 – bài 1.10 (trang 1- 5 sách “ Bài tập
và bài giải NLKT)
- Nghiên cứu trước chương 2

49 Company Logo