Professional Documents
Culture Documents
Kavya Godavari
Kavya Godavari
mebmke=Àle-keÀefJelee-me¹ueveced
mebmke=Àle-meeefnl³e-SkeÀe[sceer-keÀefJemeccesueve-
Òee³eesefpeleced
efveosMekeÀ:
ÒeHesÀmej ÒeHegÀuuekegÀceej efceÞe:
mecHeeokeÀ:
[keÌìj ceveesceesnve Dee®ee³e&:
m e b m k e = À l e m e e e f n l ³ e
S k e À e [ s c e e r k e À ì k e À c e d
KAVYA-GODAVARI
Anthology of Sanskrit Poems
Editorial Advisor
Prof. Prafulla Kumar Mishra
Edited by
Dr. Manomohan Acharya
Managing Editors
Pdt. Surendranath Acharya, Sri Pradipta Kumar Rath
Dr. Bipin Bihari Satapathy, Dr. Kaliprasanna Satapathy
Dr. Sumanta Kumar Das
SANSKRUTA SAHITYA ACADEMY,
D-72, Sector-7, C.D.A., Cuttack.
ÒekeÀeMekeÀ:
mebmke=Àle meeefnl³e SkeÀe[sceer, keÀìkeÀced
mebmke=Àle-meeefnl³e-SkeÀe[sceerÜeje mJeÊJeeefOekeÀej: mebjef#ele:
efueefHemeb³eespevee
Þeerceeved ÒeMeevlekegÀceej ceneHee$e:
meesHeeveced
ÒeLececemceeefYe: keÀeJ³eceneveoer veecveer keÀefJeleeJeuuejer
ÒekeÀeefMelee ~ keÀeJ³eceneveoer leoe meËo³eeveeb Ëo³es meeuneob
DeevevokeÀvob ÒeJeeefnleJeleer~ leovevlejced DeelceÒekeÀeMeced DeueYele
keÀeJ³eJewlejCeer ~ 2006 ¸eeräeyos mebmke=Àle meeefnl³e SkeÀe[sceerHe#ele: ³e:
efveefKeueeslkeÀue-mebmke=Àle-keÀefJe-meceJee³e: mecevegefÿle:, le$e Slee:
keÀefJelee: mecegHemLeeefHelee: ~ ÒeJeerCee: veJeervee½e keÀJe³e:
keÀefJemeceJee³esçeqmceved GHeefmLelee: mJeer³ee: keÀefJelee: ÞeeefJeleJevle: ~
leemeeced GHemLeeefHeleeveeb mejmeeveeb keÀefJeleeveeb me¹ueveced DeÐe
keÀeJ³eieesoeJejer ªHesCe efJekeÀemeb Yepeles ~ me¹uevesçeqmceved Deeceeqv$elee:
keÀe½eve keÀefJelee: ÒekeÀeM³evles ~ HegvejefHe Yee<eevlejw: efJejef®elee:
keÀe½eve keÀefJelee: De$e mebmke=ÀleYee<e³ee Devetefolee megjJee*dce³eb
ÒeefJeMeefvle ~
keÀeJ³eieesoeJejer mebmke=ÀleJee*dce³es vetleveb mLeeveb ueYeleeced ~ S<ee
meËo³eeveeb Ëo³es n<e&jeielej²b efJeoOeeleg Fefle ÒeeLe&³eecens ~
1. pe²ceotjYeeef<eCeer megvojjepe: 01
2. J³eeied YegJeveséejkeÀj: 05
3. meb³eesie: jeOeeJeuueYeef$eHeeþer 09
4. Hee©<³eced #eerjeso®evêoeMe: 13
5. J³eefLelee veefn efkebÀ
leJe keÀefJelee? ceveesceesnve Dee®ee³e&: 15
6. efvece&ceefvecee&lee njske=À<Cecesnsj: 23
7.keÀefue²keÀeue: Je´pemegvojefceÞe: 29
8. keÀeefie&ueuenjer veeje³eCeoeMe: 35
9. oHe&Cenmlee ÒeHegÀuuekegÀceejefceÞe: 39
10.Deue¹ej: kesÀMeJe®evêoeMe: 41
11.OetcekesÀleg: ÒeceesokegÀceejvee³ekeÀ: 43
12.De¢M³ee keÀLee pe³evleceneHee$e: 45
13. mJeHve®eejer keÀeueerÒemeVeMeleHeLeer 49
14.ieesHeeuekeÀ: mel³eJe´lejLe: 53
15. Ieeme-HegÀuueced
mesveeHeefle:ÒeÐegcvekesÀMejer 57
16. nmeefle mee Je<evlekegÀceejefceÞe: 63
17. veÐeäkeÀced ce¡egÞeer ef$eHeeþer 67
18. efleueesÊecee Deefce³ej¡eveceneHee$e:71
19. ef$eMeeKee efJeefHeveefJenejer MeleHeLeer 77
20. veejer megcevlekegÀceej oeme: 79
Steps
Poems Poets: Page
1. Jamgama-durabhasini S.Sundarrajan 02
2. Bag Bhubaneswar Kar 06
3. Samyogah Radhavallabh Tripathy 10
4. Parusyam Kshirod Chandra Dash 14
5. Vyathita nahi kim
tava kavita? Manomohan Acharya 16
6. Nirmama Nirmata Harekrushna Meher 24
7. Kalinga-kalah Braja Sundar Mishra 30
8. Kargila-lahari Narayana Dash 36
9. Darpana-hasta Prafulla Kumar Mishra 40
10.Alamkarah Keshav Chandra Dash 42
11.Dhumaketuh Pramod Kumar Nayak 44
12.Adrsya katha Jayant Mohapatra 46
13.Svapnacari Kaliprasanna Satapathy 50
14.Gopalakah Satyavrata Ratha 54
15.Ghasa-phullam Senapati Pradyumnakeshari 58
16.Hasati sa Basanta Kumar Mishra 64
17.Nadyastakam Manjushree Tripathy 68
18.Tilottama Amiya Ranjan Mohapatra 72
19. Trisakha Bipinabihari Satapathy 78
20. Nari Sumanta Kumar Das 80
pe²ceotjYeeef<eCeer
[: megvojjepe:æ
keÀoeef®eoûes keÀefuelee²-®esefäleb
keÀjb efJeOet³e Òe®euevleceOJeefve ~
keÀceH³eJes#³e mJecevem³eef®evle³eb
efkeÀcegvceoesç³eb efkeÀceglewkeÀve=ÊeefJeled ~1~
me ve=ÊeefJeVesefle efJe®ee³³e& efveCe&³es
keÀjesefle ueem³eb ve ³elees ve leeC[Jeced ~
mJejsCe veeueeHeveceeleveesefle Jee
ueHeved efkeÀceH³esefle Je®emHegÀìslejced ~2~
³eoe meceerHeb me Hegvece&ceeieceled
leoe Me=Ceesc³em³e Je®emHegÀìemHegÀìced ~
Hejb leceskeÀeefkeÀveceelcevee men
ke=ÀleÒeueeHeb efvejCew<ecegvceoced ~3~
keÀoeef®eoe¬eÀesMeefle me ¬egÀOeeeqvJele:
keÀoeçefHe cevob jnefme ÒeYee<eles ~
keÀoe®evees®®ewn&meefle Òelee[³eved
keÀjsCe Je#emHegÀìceÊe®esefäle: ~4~
Denes leceeje®®eueefle mce Jelce&efve
mJe³eáejb Jesiele SkeÀJeenveced ~
leLeeçefHe veeHeemejovOeJeÐele:
ÒeYelm³e& leb Jeenve®eeuekeÀesçH³eieeled ~5~
Jamgama-durabhasini
Dr. S.Sundararajan
kadacidagre kalitamgacestitam
karam vidhuya pracalantamadhvani,
kamapyavekshya svamanasyacintayam
kimunmadoyam kimutaikanrttavit. [1]
sa nrttavinneti vicarya nirnaye
karoti lasyam na yato na tamdavam,
svarena nalapanamatanoti va
lapan kimapyeti vacasphutetaram. [2]
yada samipam sa punarmamagamat
tada srnomyasya vacasphutasphutam,
param tamekakinamatmana saha
krtapralapam niranaisamunmadam. [3]
kadacidakrosati sa krudhanvitah
kadapi mandam rahasi prabhasate,
kadacanoccairhasati pratadayan
karena vakshasphutamattacestitah. [4]
aho tamaraccalati sma vartmani
svayamcaram vegata ekavaahanam,
tathaapi napasaradandhavadyatah,
prabhartsya tam vahana-calakopyagat. [5]
J³eeied
YegJeveséejkeÀj:
DeLe ÒeLeceessçO³ee³e:-
Dejs J³eeied! YeÊee& les Yejefle leJe keÀes<eb Òeefleefoveb,
megHee®³eecewJee&efle²Ce-keÀoue-keÀkeÀe&©-meefnlew: ~
HeìesueeuetJee&©Heef®elemeg<eJeerueeJegkeÀ-HeÀuew:,
meoe lJeb lelmeJe¥ Jenefme ieg©leeb vees ieCe³eefme ~1~
Bag
Bhubanesvara Kar
atha prathamoadhyayah-
are vyag ! bharta te bharati tava kosam pratidinam,
supacyamrairvatimgana-kadala-karkaru-sahitaih,
patolalurvarupacita-susavilavuka-phalaih,
sada tvam tatsarvam vahasi gurutam no ganayasi.[1]
DeLe efÜleer³eesçO³ee³e:-
Dejs J³eeied ! ªHeb lesçefmelelejefceoeveerceefYeveJeb
efMeMetveeb mJeb efJeÐeeue³eve³eve³eesi³eb HeefjCeleb ~
ef$ekeÀes<es les keÀe³es Jenefme peueHee$esCe meefnleb,
mecemleb lelHeeþîeesHekeÀjCecenes Yeesp³eceefHe ®e ~5~
meb³eesie:
jeOeeJeuueYe ef$eHeeþer
Samyogah
RadhavallabhTripathy
Hee©<³eced
#eerjeso®evêoeMe:
Parusyam
Kshiroda chandra Dash
pevemev$eeme-keÀjeue-keÀLee-
J³eefLelee veefn eEkeÀb leJe keÀefJelee ?
ÒeeCe-menñe-efJecevLeve-Yeerlee OejCeer jceCeer efkeÀceg YeefCelee ?
janasamtrasa-karala-katha-
vyathita nahi kim tava kavita ?
prana-sahasra-vimanthana-bhita dharani ramani kimu bhanita ? [0]
Deðeeue³epejmìsvemeHeeêer efieefjpeve-Oece&-efveOeeve-jle:,
efve©×³eeve-pelegie=nonve: memeglees ceeefjle DeekegÀefuele: ~~
®eeHeueyeeueefJeoejCe-ieeLee leJe keÀeJ³es eEkeÀ Hegjmke=Àlee ?
pevemev$eeme-keÀjeue-keÀLee-
J³eefLelee veefn eEkeÀb leJe keÀefJelee ?
ÒeeCe-menñe-efJecevLeve-Yeerlee OejCeer jceCeer efkeÀceg YeefCelee ?~5~
astralayaja-stenasa-padri girijana-dharma-nidhana-ratah,
niruddha-yana-jatugrha-dahanah sasuto marita akulitah,
capala-bala-vidarana-gatha tava kavye kim puraskrta ?
janasamtrasa-karala-katha-
vyathita nahi kim tava kavita ?
prana-sahasra-vimanthana-bhita dharani ramani kimu bhanita ?[5]
megKeefveue³eesvcegKe-mejuee-pevelee meJee<He³eeve-efvejðenlee:~
Yemceemegj-efJemHeÀesì-efJeoefuelee cegcyeeHegj-OejCeer uegefuelee ~~
pee³ee-pevekeÀ-meglee-megle-peveveer-ueeslekeÀ-uesKee efkeÀceg
keÀefuelee ~~
pevemev$eeme-keÀjeue-keÀLee-
J³eefLelee veefn eEkeÀb leJe keÀefJelee ?
ÒeeCe-menñe-efJecevLeve-Yeerlee OejCeer jceCeer efkeÀceg YeefCelee ?~6~
efJeefnle-yeefn$es Jeeref®e-efJeef®e$es
ogmlej-YeJe-peueefveOeew efvekeÀececed,
YeJelees ueeruee efJeueesueMeeruee
Òeyeueb ®eueefle efve³eleceefJejeieced ~
DeÒeefleyevOees peieodYe´cemles ~
mece³e ! vecemles, mece³e ! vecemles ~1~
Nirmamanirmata
Harekrshna meher
vihita-bahitre vici-vicitre
dustara-bhava-jalanidhau nikamam,
bhavato lila vilola-sila
prabalam calati niyatamaviragam.
apratibandho jagadbhramaste,
samaya ! namaste, samaya ! namaste .[1]
keÌJeef®eoglkeÀ<e¥ keÌJeef®eoHekeÀ<e¥
ef®e$eb j®e³eefle YeJele½e¬eÀced,
Deyeueb meyeueb Meg<kebÀ mepeueb
mJewjb kegÀ©les mejueb Je¬eÀced ~
Deue«veer³ees ve³e¬eÀcemles ~
mece³e ! vecemles, mece³e ! vecemles ~5~
kvacidutkarsam kvacidapakarsam
citram racayati bhavatascakram,
abalam sabalam suskam sajalam
svairam kurute saralam vakram,
alamghaniyo nayakramaste.
samaya ! namaste, samaya ! namaste .[5]
keÀefue²keÀeue:
ye´pemegvojefceÞe:
³es³eb peieVeeLe-HeefJe$eYetefce:
Meevlesefle keÀevlesefle YegefJe Òeefme×e ~
MegYeeslkeÀuee mebÒeefle mee Hejvleg
jes©Îceevee vejjkeÌleefmekeÌlee ~~ 1 ~~
efJeosefMe-ueesYeesvceo-efMeuHeieesÿer-
Òee®eerj-Heeéex vejcegC[ceeuee: ~
¬eÀer[e²Ces keÀvogkeÀJeuuegþefvle
keÀefue²keÀeuem³e keÀjeue¢äîee ~~ 3 ~~
YetYeeieOetueew JeveJeeefmevemles
uegþefvle Jeeleenle-Je=#elegu³ee: ~
ieesueeÒenejwve&jje#emeeveeb
les<eeb MejerjeefCe efJeKeefC[leeefve ~~ 4 ~~
Kalingakalah
Brajasundar Mishra
yeyam jagannatha-pavitra-bhumih
santeti kanteti bhuvi prasiddha,
subhotkala samprati sa paramtu,
rorudyamana nara-rakta-sikta.[1]
videsi-lobhonmada-silpagosthi-
pracira-parsve naramunda-malah,
kridamgane kandukavalluthanti,
kalimga-kalasya karala-drstya.[3]
bhubhaga-dhulau vanavasinaste,
luthanti vatahata-vrksa-tulyah,
gola-praharairnara-raksasanam,
tesam sarirani vikhanditani.[4]
Òee®eervekeÀeueeod yeng-IeelekeÀeuee
¢äe: keÀefue²w: mece³e¬eÀcesCe ~
HejeqvlJeoeveeR me veJeerve-keÀeue:
J³el³esefle meJee&ved vejcesOe³e%es ~~ 8 ~~
pracina-kalad bahughatakalah,
drstah kalimgaih samaya-kramena,
parantvidanim sa navina-kalah,
vyatyeti sarvan naramedha-yajne.[8]
keÀefue²keÀeuem³e Ëovleefj#es
meod%eevemet³e&: mecegosleg Meevle: ~
nl³ee efpeIeebmee efJeue³eb Òe³eeleeb
meJe&$e Meeefvle½e megKeb efJeYeeleeced ~~ 10 ~~
kalimga-kalasya hrdantarikshe,
sadjnana-suryah samudetu santah,
hatya-jighamsa vilayam prayatam,
sarvatra santisca sukham vibhatam.[10]
keÀeefie&ueuenjer
veeje³eCeoeMe:
megvojb meeiejb megvojb ceefvojb,
megvojb leVeYe: megvojb keÀvojced ~
Yeejles Yeeefle ³eled lelmeoe megvojb,
megvojs Yeejles keÀeefie&ue: megvoj: ~1~
Kargila-lahari
Narayana Dash
sundaram sagaram sundaram mandiram,
sundaram tannabhah sundaram kandaram,
bharate bhati yat tatsada sundaram,
sundare bharate kargilah sundarah.[1]
Darpanahasta
Prafulla kumar Mishra
navayauvane !
hasta-sthita-darpane
kim na pasyasi ?
priyatamasya nividalimgane
cumbanam ?
pranayasyarunaragah
uddama-yauvana-milana-janitam
priya-milana-rekham ?
mukhe tava
sahasra-kamala-korakanam prasannata,
dehe asamkhya-kadamba-kusumanam
romancah.
priyatame !
svamukha-cchayayam
priyatamasya mukhanukrtim
anusarasi kim ?
parsve sakhi
prasadhana-petikam prasarya
amga-sajjam racayitum prerayati.
Deue¹ej:
kesÀMeJe®evêoeMe:
JewefokeÀ-cev$eeCeeb
keÌueerJeeJe=efÊeb meceY³em³eved
yeeueefYe#egj$e
ceg$eerkeÀjesefle Jemeveced ~
GHe®eej-He³ee&ketÀuee Hetpee
DeelceIeeleb efJeoOeeefle
F&éejer³e-veéej-le©<eg ~
Òee®eerve-Me±m³e
efíVe-OJeefve-kesÀvês
®eeìg mHeÀesìe³eles ~
Denb leg pJeefuelegefce®íeefce
peerJevem³e Deue¹ejs
veeJeerv³eceeOeelegced
mJeCe&keÀejm³e oenHee$es
megJeCe&&efceJe
DeelcemebmkeÀeje³e ~
Alamkarah
Kesav chandra Dash
vaidika-mantranam
klivavrttim samabhyasyan
bala-bhikshuratra
mutrikaroti vasanam.
upacara-paryakula puja
atmaghatam vidadhati
isvariya-nasvara-tarusu.
pracina-samkhasya
chinna-dhvanikendre
catu sphotayate.
aham tu jvalitumicchami
jivanasya alamkare
navinyam adhatum
svarnakarasya dahapatre
suvarnamiva
atma-samskaraya.
OetcekesÀleg:
ÒeceesokegÀceejvee³ekeÀ:
DeveHesef#eleb cece pevce
ve keÀm³eeefHe MegYeMe±sve cegKeefjleb
veeefHe ce²uekeÀeceve³ee
mJeeieleerke=Àleced ~
Denb OetcekesÀleg: ~
DeMegYem³e me¹sle: efJeHueJem³e met$eOej:
Òeue³em³e JeeÊee&Jen: ~
cece HeoYeej: ceef³e efveHeeflele: ~
cece Gojb cece ceebmesve Hetefjced ~
DeelceeOeervee efpepeerefJe<ee
efJeJeeqOOe&lee ÒeeflemHe×e&
Denb OetcekesÀleg: ~
efoefMe efoefMe cece efvevoveb
veeefmekeÀekegÀáeveced ~
leLeeefHe peerefJele:
oefueleeveeced Deelceer³e:
ÞecepeerefJeveeb cegKeHee$e:
Denb OetcekesÀleg: ~
uegCþkeÀeveeb Heje²Hegäeveeb ke=Àles
cece S<e: mebûeece:
Sleod ’³eg×b osefn Dee»eveced
ûeeceHeLe³ee$ee efoievle®egcyeer ef®elkeÀej:
Denb OetcekesÀleg: ~
Dhumaketuh
Pramoda Kumara Nayak
anapeksitam mama janma
na kasyapi subhasamkhena mukharitam
napi mamgalakamanaya
svagatikrtam.
aham dhumaketuh
asubhasya samketah viplavasya sutradharah
pralayasya varttavahah.
mama padabharah mayi nipatitah.
mama udaram mama mamsena puritam.
atmadhina jijivisa
vivarddhita pratisparddha
aham dhumaketuh.
disi disi mama nindanam,
nasika-kuncanam.
tathapi jivitah
dalitanam atmiyah
sramajivinam mukhapatrah
aham dhumaketuh.
lunthakanam paramgapustanam krte
mama esah samgramah
etad ‘yuddham dehi’ ahvanam
gramapatha-yatra diganta-cumbi citkarah
aham dhumaketuh.
De¢M³ee keÀLee
pe³evleceneHee$e:
Adrsya Katha
Jayanta Mohapatra
kadacid va na parayami
tava sparsam karttum.
iha janmani na sambhavati yat,
kiyanti janmani avasyakani tadartham ?
mJeHve®eejer
keÀeueerÒemeVeMeleHeLeer
³eoelceve: mJeeLe&-efJeueeme-HetÊe&³es
mecetn-keÀu³eeCe-yeefuece&³eeefHe&le: ~
Ëleb HejeVeb peþje³e Yeef#eleb,
ve=Êeb ®e ¢äb yeng-He=ä-leeef[leced ~4~
Svapnacari
Kaliprasanna Satapathy
yadatmanah svartha-vilasa-purtaye
samuha-kalyana-balirmayarpitah,
hrtam parannam jatharaya bhakshitam
nrttam ca drstam bahu-pusta-taditam.[4]
ve YeeefJeleb ³egkeÌlece³egkeÌlemeeefOeleb,
ve Meesef®eleb mJeer³e-megKem³e HetÊe&³es ~
megKeb Hejs<eeb ®e efveJeeefjleb ce³ee,
mecevlekeÀeuesçefHe meceeielesçOegvee ~5~
®ecelke=Àleb ®eáeue-ve=l³e-®esefäleb,
veJeerve-³etvee HeefjOeeefJeleb ce³ee ~
ieues ®e ces mJeHve-mecetn-JeCe&keÀe
leef[lÒeYee ÒemHegÀefjlee ®e ves$e³ees: ~6~
megjeue³es mJeHve-efJenej-keÀewlegkeÀer,
ve Jesef¨e mecYeesie-efJeueeme-ceeqppele: ~
Òeiee{jeqkeÌle-J³emevew½e keÀ½eve
megYeesie-jeieeeqvJele-meJe&meeOeve: ~7~
na bhavitam yuktamayuktasadhitam
na socitam sviya-sukhasya purttaye,
sukham paresam ca nivaritam maya
samanta-kaleapi samagate-adhuna.[5]
camatkrtam cancala-nrttya-cestitam,
navina-yuna paridhavitam maya,
gale ca me svapna-samuha-varnaka
taditprabha prasphurita ca netrayoh.[6]
suralaye svapna-vihara-kautuki
na vedmi sambhoga-vilasa-majjitah,
pragadha-rakti-vyasanaisca kascana
subhoga-raganvita-sarva-sadhanah.[7]
ieesHeeuekeÀ:
mel³eJe´lejLe:
ûeeceHeLe-ieesieesÿ-leefìveer-JeìJe=#ee:
®elegOee&ce ®elJeeefjbMeÊeerLee&efve,
Sles<eg cev³es,
Melee³egcex efHeleecen: ®eueÎsJeefJeûen:
ÒeCeceeefce lem³e ®ejCeew DeäMeleJeejced ~
Gopalakah
Satyavrata Rath
gramad bahih sobhante vatavrkshah,
pravahati nadyeka purva-bhage
kujanti vihamgaschandomadhuraih
govindoaham gopalakah
nivasamyatra janma-lagnat.
haste mama vamsa gogostha-yastih
pada-cyutam kastha-padukadvayam
pratah nityam yami mukham prakhyalya
gogosthena sardham aranya-prantaram.
na janati koapi kutra mama kutiram
na ca kimapi nagaram drstam maya
grameasmin mama vahavah parijanah
pitr-bhatr-mitrani sarvani
paramatmiyaniva pratibhanti mam.
grama-patha-gogosthatatini-vatavrksah
caturdhama-catvarimsattirthani,
etesu manye,
satayurme pitamahah caladdeva-vigrahah
pranamami tasya caranau asta-satavaram.
Ieeme-HegÀuueced
mesveeHeefle: ÒeÐegcvekesÀMejer
me YeJeleg keÀefJe:,
YeJeleg YeeJegkeÀ:
keÀueekeÀejesçLeJee YeJeleg ÒesefcekeÀ:
leoLe&cesJe meJex efoJeeefveMeb peeie=lee: ~
Ghasaphullam
Senapati Pradyumna Kesari
‘Baloon’ iva yah vardhate,
vardhatam.
pradarsana-dolikayam yah dolayate, dolayatam.
ayi ghasaphulla !
tatra ka te cinta?
hrdaye tava lukkayitam
tat patavam, rturyena rajayate.
sa bhavatu kavih,
bhavatu bhavukah,
kalakaroathava bhavatu premikah
tadarthameva sarve divanisam jagrtah.
OeveceefCemlJeb JemegOee³ee:,
lJeceefHe memvesn-ueeefuelees nerjkeÀm³e Keefve:,
lJecesJe yeerpeb, veJeerve: Je=#e:,
vetleve: megJeeme:, vetlevee ®e mecYeeJevee
lJeef³e efJeÐevles ~
Hejced
DeveskeÀe½e keÀLee:
uegkeÌkeÀeef³elee: leJe ke=Àles ~
³elemlJeb ieefpe&<³eefme, pJeefue<³eefme
lelemlJeb mLeeefHelee Òee®eerjeod yeefnjmebueivee ~
dhanamanistvam vasudhayah,
tvamapi sasneha-lalito hirakasya khanih,
tvameva bijam, navinah vrksah,
nutanah suvasah, nutana ca sambhavana
tvayi vidyante.
param
anekasca kathah
lukkayitah tava krte.
yatastvam garjisyasi, jvalisyasi
tatastvam sthapita pracirad bahirasamlagna.
³elemlJeb %eelegb Heejef³e<³eefme,
keÀes celm³e: efkeÀ³eodieYeerjs peues Kesueleerefle-
keÀefmleefce:, keÀes Jee cekeÀj Fefle-
lelemleJe JebMe:, keÀesceueIeeme Fl³eeK³eeef³ele: ~
nmeefle mee
Je<evlekegÀceejefceÞe:
GHejlee DeHejeÔCeyesuee
GHeJeves Deìefvle kesÀ®eve ÒekeÀeC[HeefC[lee:
³es<eeb Jeso-Jesoevle-ceerceebmee-v³ee³e-
J³eekeÀjCe-keÀeJ³e-efJe<e³es<eg Òe®eueefle ®e®ee& ~
De$eevlejs.....
nþeod ¢efämle$e efveHeeflelee
³e$e Metv³eleeced DevegYeJeefle keÀeef®eled
mJeeOeerve-³eewJevee, iee{lee©C³ee,
leeced DeJeueeske̳e
Geq®íKe: JesoefJeÊeg
leÊJeeJeOeejCe-efveceive: ~
Hasati sa
Basanta Kumar Mishra
uparata aparahnabela
upavane atanti kecana prakandapanditah
yesam veda-vedanta-mimamsa-nyaya-
vyakarana-kavya-visayesu pracalati carca.
atrantare.....
hathat drstistatra nipatita
yatra sunyatam anubhavati kacit
svadhina-yauvana, gadhatarunya,
tam avalokya
ucchikhah vedavittu
tattvavadharana-nimagnah.
jalapradanena jivani-saktistvam,
krsibalaih sarvaih samrddha prahrstah.
jala-plavanena kada ugra-rupa
sarva-grasini ! tvam
pralaya-svarupa.[4]
sruyate asmabhih
kuputro jayate,
naiva kvacidapi kumata bhavati.
prasida matastvam
karunardra-drstya
prapannarttinam vai
saranam rakshanam.[5]
srstirupe ! matah !
sada tvam pujita,
samharini-rupe ! samesam niyantri !
srsti-samharayoh
apurvam ca citramidam
manasas sthitau aho vicitrata.[6]
nadi ! tvam saranam, nadi ! tvam jivanam,
sanjivana-sudha, pranada, rasada,
pralayamkari tvam anantamokshada,
matr-krode yatha nirlipta, prasupta.[7]
efleueesÊecee : Hee<eeCeer Denu³ee³eles
DeLeJee Denu³ee Hee<eeCeer³eles !
Deefce³ej¡eveceneHee$e:
efMeuee³eeced ; GHeuesve
KeC[efJeKeefC[leb les Mewue-cet×e&³ee:
peleg-keÀ¹Ceced ~
meefueueée®íb MegYeeMebefme
Me±keÀ¹Ceced.....
Mes<elece-ieesOetu³ee:
Deefvlece-jeqkeÌlecesJe
meercevlele: efmevotjb
Heeo³ees: DeueeqkeÌlekeÀe ~
Oeeefjle:
¬eÀvolkeÀeMeleefC[-Heg<Hem³e
éesleecyej-JesMe: ~
efJemepe&veeled HetJe¥
osJ³ee: osneod DeHeeJe=leced
Deue¹ej-meceûeced ~
MeeefìkeÀe-Fl³egkeÌlJee
keÀef½eod DeeJe=Ceesefle
MegYe´-keÀie&pem³e GvcegkeÌle-He=ÿceskeÀced ~
efveef<e×b leJeke=Àles
Heg<HeeCeeb pe¡eeue:,
efveef<e×b ®e JemevleesHeJeveced ~
satika-ityuktva
kascid avrnoti
subhra-kargajasya unmukta-prsthamekam.
nisiddham tavakrte
puspanam janjalah,
nisiddham ca vasantopavanam.
tava dehe varnadhya-bhugolasya
sadya-niravata.
tvam nirmatu-kamau
samavayaskaya upadesah
punarapi
vayaskaya adesah.
aratrikam jvalisyasi tvam
asrula akasa-dipa iva
avalokayanti akasagamgam.
komala-kharayah
muktamgane
naiva vistarayisyasi suvarnam smitam...
athava pavane sugandhamiva
svarnabha-dehasya suvasam aghraya
kokila-kakali-madhye
atmanam vismaranti
haridabha-patamgasya hase
na nidrasyasi.
sarvam kapatam
pidhaya talakaih
varisyasi niravatayah
niravam karavasam.
unmulayya niksipayisyasi
alambamanam pulaka-latikam.
efJemceefj<³eefme
Deeuneob ®eeqvêkeÀe³ee:
veerueeslHeue-jpev³ee: ~
mecceesnveced ~
mvee³eg-ñeesleme:
nefjleeYe-mJeHveeveeb mHevoveced ~
Hejced,
HeÀeuiegvem³e Heuueer-keÀuueesues
³eefo keÀoeef®eled
mHe=Meefle lJeeb
Heg<HeeCeeb j²evegjeie:
DeLeJee
ceOegHem³e efve:Meyo-mebueeHe:;
³eefo keÀoeef®eled
DeOeerj³eefle M³eeceueced FHmee-HeuueJeced
JesCegce³eb ceOegmJeveced
Jee HetJe&jeiem³e DeHetJee& jeefieCeer...
Hee<eeCeeled lJeced Denu³ee³emes?
DeLeJee Denu³eele: Hee<eeCeer³emes ??
mebmke=ÀleevegJeeo: - ceveesceesnve Dee®ee³e&:
vismarisyasi
alhadam candrikayah
nilotpala-rajanyah
sammohanam.
snayu-srotasah
haritabha-svapnanam spandanam.
param,
phalgunasya palli-kallole
yadi kadacit
sprsati tvam
puspanam ramganuragah
athava madhupasya nihsabda-samlapah,
yadi kadacit
adhirayati syamalam ipsa-pallavam
venumayam madhusvanam
va purvaragasya apurva ragini.....
pasanat tvam ahalyayase?
athava ahalyatah pasaniyase??
Translation by Manomohan Acharya
ef$eMeeKee
efJeefHeveefJenejer MeleHeLeer
ef$eMeeKes !
ieeflemlesçefJe®euee,
efvel³eb efJeYe´cemes ueeskeÀefnlee³e ~
vejm³e Fef²lesve Ye´ceefme,
Deelceeveb Heer[ef³elJee
keÌueeefvleced DeHenjefme Hejs<eeced ~
³eoe Òe®eC[-ceeÊe&C[mleeHe³eefle meJee&ved
MetkeÀjmleoe KeeleceeqvJe<eefle,
Heg<keÀefjCeerced DeJeieenvles ieeJe:,
Hejvleg leoe ceveg<³e:
efJeÞeec³eefle leJe®íe³eeleues ~
³ee efJeÐegled cesIeeod GlHeÐeles
mee leJe MeeqkeÌleYetlee ~
ns efJeMeeKes !
©×Üejs efveye×e lJeb,
®ío-ûeeqvLe-ueivee ~
keÀoe JeeçJeefleÿefme
GlHeerefþkeÀe³eeced ~
Jee³egceC[ueeÊej²ceeoe³e
HeefjJeÊe&³emes
efJelejefme ueeskeÀe³e
megMeerleueb HeJeveced,
meowJe leJe ieefleueexkeÀ-efnlewef<eCeer ~