Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 64

keÀeJ³e-ieesoeJejer

mebmke=Àle-keÀefJelee-me¹ueveced
mebmke=Àle-meeefnl³e-SkeÀe[sceer-keÀefJemeccesueve-
Òee³eesefpeleced

efveosMekeÀ:
ÒeHesÀmej ÒeHegÀuuekegÀceej efceÞe:

mecHeeokeÀ:
[keÌìj ceveesceesnve Dee®ee³e&:

m e b m k e = À l e m e e e f n l ³ e
S k e À e [ s c e e r k e À ì k e À c e d
KAVYA-GODAVARI
Anthology of Sanskrit Poems
Editorial Advisor
Prof. Prafulla Kumar Mishra
Edited by
Dr. Manomohan Acharya

Managing Editors
Pdt. Surendranath Acharya, Sri Pradipta Kumar Rath
Dr. Bipin Bihari Satapathy, Dr. Kaliprasanna Satapathy
Dr. Sumanta Kumar Das
SANSKRUTA SAHITYA ACADEMY,
D-72, Sector-7, C.D.A., Cuttack.

Published & Copy right reserved by


Sanskrit Sahitya Academy, Cuttack

ÒeLece ÒekeÀeMe : 31 peevegDeejer 2011

ÒekeÀeMekeÀ:
mebmke=Àle meeefnl³e SkeÀe[sceer, keÀìkeÀced
mebmke=Àle-meeefnl³e-SkeÀe[sceerÜeje mJeÊJeeefOekeÀej: mebjef#ele:

efueefHemeb³eespevee
Þeerceeved ÒeMeevlekegÀceej ceneHee$e:

cetu³eced : SkeÀMele ªH³ekeÀeefCe


Price : Rs.100/ only
DeeOegefvekeÀ-mebmke=Àlemeeefnl³es ³esve veJeerve ieerefleOeeje keÀefuHelee,
megj-mejmJeleer ³em³e keÀeJ³emecYeejwefJe&Yetef<elee,
³em³e meg³eesi³e-efMe<³ewjefHe megjJeeCeer meceejeefOelee,
lemcew HejceiegjJes
cenekeÀJe³es
efoJe²lee³e
Þeerceod JewkegÀCþefJeneefjvevoMece&Ces
keÀeJ³e-ieesoeJejer meceH³e&les ~

meesHeeveced
ÒeLececemceeefYe: keÀeJ³eceneveoer veecveer keÀefJeleeJeuuejer
ÒekeÀeefMelee  ~ keÀeJ³eceneveoer leoe meËo³eeveeb Ëo³es meeuneob
DeevevokeÀvob ÒeJeeefnleJeleer~ leovevlejced DeelceÒekeÀeMeced DeueYele
keÀeJ³eJewlejCeer ~ 2006 ¸eeräeyos mebmke=Àle meeefnl³e SkeÀe[sceerHe#ele: ³e:
efveefKeueeslkeÀue-mebmke=Àle-keÀefJe-meceJee³e: mecevegefÿle:, le$e Slee:
keÀefJelee: mecegHemLeeefHelee: ~ ÒeJeerCee: veJeervee½e keÀJe³e:
keÀefJemeceJee³esçeqmceved GHeefmLelee: mJeer³ee: keÀefJelee: ÞeeefJeleJevle: ~
leemeeced GHemLeeefHeleeveeb mejmeeveeb keÀefJeleeveeb me¹ueveced DeÐe
keÀeJ³eieesoeJejer ªHesCe efJekeÀemeb Yepeles ~ me¹uevesçeqmceved Deeceeqv$elee:
keÀe½eve keÀefJelee: ÒekeÀeM³evles ~ HegvejefHe Yee<eevlejw: efJejef®elee:
keÀe½eve keÀefJelee: De$e mebmke=ÀleYee<e³ee Devetefolee megjJee*dce³eb
ÒeefJeMeefvle ~
keÀeJ³eieesoeJejer mebmke=ÀleJee*dce³es vetleveb mLeeveb ueYeleeced ~ S<ee
meËo³eeveeb Ëo³es n<e&jeielej²b efJeoOeeleg Fefle ÒeeLe&³eecens ~

ceeIekeÀ=<Ce $e³eesoMeer, 2011 [e@. ceveesceesnve Dee®ee³e&:


mecHeeokeÀ:
DeJeieenveced
keÀefJelee: keÀefJe: He=ÿe¹:

1. pe²ceotjYeeef<eCeer megvojjepe: 01
2. J³eeied YegJeveséejkeÀj: 05
3. meb³eesie: jeOeeJeuueYeef$eHeeþer 09
4. Hee©<³eced #eerjeso®evêoeMe: 13
5. J³eefLelee veefn efkebÀ
leJe keÀefJelee? ceveesceesnve Dee®ee³e&: 15
6. efvece&ceefvecee&lee njske=À<Cecesnsj: 23
7.keÀefue²keÀeue: Je´pemegvojefceÞe: 29
8. keÀeefie&ueuenjer veeje³eCeoeMe: 35
9. oHe&Cenmlee ÒeHegÀuuekegÀceejefceÞe: 39
10.Deue¹ej: kesÀMeJe®evêoeMe: 41
11.OetcekesÀleg: ÒeceesokegÀceejvee³ekeÀ: 43
12.De¢M³ee keÀLee pe³evleceneHee$e: 45
13. mJeHve®eejer keÀeueerÒemeVeMeleHeLeer 49
14.ieesHeeuekeÀ: mel³eJe´lejLe: 53
15. Ieeme-HegÀuueced
mesveeHeefle:ÒeÐegcvekesÀMejer 57
16. nmeefle mee Je<evlekegÀceejefceÞe: 63
17. veÐeäkeÀced ce¡egÞeer ef$eHeeþer 67
18. efleueesÊecee Deefce³ej¡eveceneHee$e:71
19. ef$eMeeKee efJeefHeveefJenejer MeleHeLeer 77
20. veejer megcevlekegÀceej oeme: 79
Steps
Poems Poets: Page

1. Jamgama-durabhasini S.Sundarrajan 02
2. Bag Bhubaneswar Kar 06
3. Samyogah Radhavallabh Tripathy 10
4. Parusyam Kshirod Chandra Dash 14
5. Vyathita nahi kim
tava kavita? Manomohan Acharya 16
6. Nirmama Nirmata Harekrushna Meher 24
7. Kalinga-kalah Braja Sundar Mishra 30
8. Kargila-lahari Narayana Dash 36
9. Darpana-hasta Prafulla Kumar Mishra 40
10.Alamkarah Keshav Chandra Dash 42
11.Dhumaketuh Pramod Kumar Nayak 44
12.Adrsya katha Jayant Mohapatra 46
13.Svapnacari Kaliprasanna Satapathy 50
14.Gopalakah Satyavrata Ratha 54
15.Ghasa-phullam Senapati Pradyumnakeshari 58
16.Hasati sa Basanta Kumar Mishra 64
17.Nadyastakam Manjushree Tripathy 68
18.Tilottama Amiya Ranjan Mohapatra 72
19. Trisakha Bipinabihari Satapathy 78
20. Nari Sumanta Kumar Das 80

pe²ceotjYeeef<eCeer
[: megvojjepe:æ
keÀoeef®eoûes keÀefuelee²-®esefäleb
keÀjb efJeOet³e Òe®euevleceOJeefve ~
keÀceH³eJes#³e mJecevem³eef®evle³eb
efkeÀcegvceoesç³eb efkeÀceglewkeÀve=ÊeefJeled ~1~
me ve=ÊeefJeVesefle efJe®ee³³e& efveCe&³es
keÀjesefle ueem³eb ve ³elees ve leeC[Jeced ~
mJejsCe veeueeHeveceeleveesefle Jee
ueHeved efkeÀceH³esefle Je®emHegÀìslejced ~2~
³eoe meceerHeb me Hegvece&ceeieceled
leoe Me=Ceesc³em³e Je®emHegÀìemHegÀìced ~
Hejb leceskeÀeefkeÀveceelcevee men
ke=ÀleÒeueeHeb efvejCew<ecegvceoced ~3~
keÀoeef®eoe¬eÀesMeefle me ¬egÀOeeeqvJele:
keÀoeçefHe cevob jnefme ÒeYee<eles ~
keÀoe®evees®®ewn&meefle Òelee[³eved
keÀjsCe Je#emHegÀìceÊe®esefäle: ~4~
Denes leceeje®®eueefle mce Jelce&efve
mJe³eáejb Jesiele SkeÀJeenveced ~
leLeeçefHe veeHeemejovOeJeÐele:
ÒeYelm³e& leb Jeenve®eeuekeÀesçH³eieeled ~5~

Jamgama-durabhasini
Dr. S.Sundararajan
kadacidagre kalitamgacestitam
karam vidhuya pracalantamadhvani,
kamapyavekshya svamanasyacintayam
kimunmadoyam kimutaikanrttavit. [1]
sa nrttavinneti vicarya nirnaye
karoti lasyam na yato na tamdavam,
svarena nalapanamatanoti va
lapan kimapyeti vacasphutetaram. [2]
yada samipam sa punarmamagamat
tada srnomyasya vacasphutasphutam,
param tamekakinamatmana saha
krtapralapam niranaisamunmadam. [3]
kadacidakrosati sa krudhanvitah
kadapi mandam rahasi prabhasate,
kadacanoccairhasati pratadayan
karena vakshasphutamattacestitah. [4]
aho tamaraccalati sma vartmani
svayamcaram vegata ekavaahanam,
tathaapi napasaradandhavadyatah,
prabhartsya tam vahana-calakopyagat. [5]

YeJeso³eb #eerJe Fefle mJeefveCe&³eb


ce³ee ke=Àleb êekedÀ HeefjJeÊe&³eec³enced ~
ve ®eslkeÀLeb JeenveceefvlekeÀeieleb
efJeueeske̳e Yeerl³eeçefHe ve me J³eHeemejled ~6~
efveHeeleleesçvevlejcem³e ®esefäleb
ve JeÊe&les efkeÀvleg leLee ³eLee Þegleced ~
DemebmLeguee lem³e ieefleo&={e efmLeje
ve ceÐeHeesç³eb YeefJelegb leleesçn&efle ~7~
efJeYeeefle Jeeme: HeefjOee³e efvece&ueb
cenen&ceskeÀmme ³eLee megKeer Oeveer ~
ve ner¢MeesçÚe ceefojeb efve<esefJelee
Mevewefjefle mHeäceYetefoob cece ~8~
DeleerJe vesefoäcegHeeieleb ³eoe
megmet#cecew#es lecenb leoeçmHegÀjled ~
keÀjs Oe=lewkeÀe ÞeJeCes ke=Àleeçm³e mee
ueIegve&Jee pe²ceotjYeeef<eCeer ~9~
efveleevle-ueIJeerceefleMeeqkeÌle-MeeefueveeR
peveesçOegvee pe²ceotjYeeef<eCeerced ~
Jenved efn JeerL³eeb Je´peleerl³eJeCe&³eled
megkeÀeJ³eke=Àled megvojjepe-veeceYe=led ~10~

bhavedayam kshiva iti svanirnayam


maya krtam drak parivarttayamyaham,
na cet katham vahanamantikagatam
vilokya bhityapi na sa vyapasarat.[6]
nipatatonantaramasya cestitam
na vartate kintu tatha yatha srutam,
asamsthula tasya gatirdrdha sthira
na madyapoyam bhavitum tatorhati.[7]
vibhati vasah paridhaya nirmalam
maharhamekassa yatha sukhi dhani,
na hidrsohna madiram nisevita
sanairiti spastamabhudidam mama.[8]
ativa nedistamupagatam yada
susukshmamaikshe tamaham tada-asphurat,
kare dhrtaika sravane krta-asya sa
laghurnava jamgama-dura-bhasini.[9]
nitanta-laghvimatisakti-salinim
jano-adhuna jamgama-durabhasinim,
vahan hi vithyam vrajatityavarnayat
sukavyakrt sundara-raja-namabhrt[10]

J³eeied
YegJeveséejkeÀj:

DeLe ÒeLeceessçO³ee³e:-
Dejs J³eeied! YeÊee& les Yejefle leJe keÀes<eb Òeefleefoveb,
megHee®³eecewJee&efle²Ce-keÀoue-keÀkeÀe&©-meefnlew: ~
HeìesueeuetJee&©Heef®elemeg<eJeerueeJegkeÀ-HeÀuew:,
meoe lJeb lelmeJe¥ Jenefme ieg©leeb vees ieCe³eefme ~1~

OejVeeceb Mem³eb Òeefleefovecemeew vee#ecele ³eled,


efkeÀceH³eÊegb HekeÌJee²§j-keÀoue-pecyJeeeefo Oe=leJeeved ~
leLeeH³eeHeVewkebÀ mekeÀuecenjÊeodYejCeke=Àled,
vej: mJeeLee&vOemlelHejce³ecegHee³eb jef®eleJeeved ~2~
³eoe YeÊee&v³eeqmceVenefve yengHekeÌJeece´-keÀoueer-
HeÀuew½eev³ew: eqmveiOewefjceceeflelejeb HetCe&cekeÀjesled ~
®eueved ceO³es ceeie¥ yengmegHeÀuecemHeÀesì³eo³eb
jmeb Hee³eb Hee³eb ef®ejOe=le-efpeIelmeeceMece³eled ~3~

ie=nsçÒee#eerled Helveer keÀLeefceoceYet®®etle-keÀoueb,


efJeveäb vewkebÀ leod efJeoefueleceLeeH³e²§jceefHe ~
leJewleeqlkebÀ keÀe³e¥ keÀLeefcen veg ue#ceerJe´lecenb,
keÀefj<³es Òee³emles ceeflejmeo=Meer ³eeefn efJeHeefCeced ~4~

Bag
Bhubanesvara Kar
atha prathamoadhyayah-
are vyag ! bharta te bharati tava kosam pratidinam,
supacyamrairvatimgana-kadala-karkaru-sahitaih,
patolalurvarupacita-susavilavuka-phalaih,
sada tvam tatsarvam vahasi gurutam no ganayasi.[1]

dharannamam sasyam pratidinamasau naksamata yat,


kimpyattum pakvaamgura-kadala-jambvadi dhrtavan,
tathaapyapannaikam sakalamaharattadbharanakrt,
narah svarthandhastatparamayamupayam racitavan.[2]

yada bhartanyasminnahani bahupakvamra-kadali-,


phalaiscanyaih snigdhairimamatitaram purnamakarot,
calan madhyemargam bahu-suphalamasphotayadayam,
rasam payam payam ciradhrta-jighatsamasamayat.[3]

grheapraksit patni kathamidamabhuccuta-kadalam,


vinastam naikam tad vidalitamathapyamguramapi,
tavaitat kimkaryam kathamiha nu laksmi-vratamaham,
karisye prayaste matirasadrsi yahi vipanim.[4]

DeLe efÜleer³eesçO³ee³e:-
Dejs J³eeied ! ªHeb lesçefmelelejefceoeveerceefYeveJeb
efMeMetveeb mJeb efJeÐeeue³eve³eve³eesi³eb HeefjCeleb ~
ef$ekeÀes<es les keÀe³es Jenefme peueHee$esCe meefnleb,
mecemleb lelHeeþîeesHekeÀjCecenes Yeesp³eceefHe ®e ~5~

³eLee ÞesC³ee: ÞesCeeR leogHeefjieleeb ³eeefle me efMeMeg:,


leLee lJeb js keÀesef<eb½eueefme keÀjle: He=ÿcegHeefj ~
FoeveeR ³ees veer®ewye´peefme me Hejs¿eg®®eHeoJeeR,
Hegvemlet®®ewveea®eeb YeJeefle peieleeqmlJe¢Meieefle: ~6~

Oevesvee{îees cetueeod J³e³eyengue-Heeþb efn ef®evegles,


m³ekeÀv³ee-Heg$eeLe¥ HejceHejleef½evle³eefle vees ~
me efJeÐeeLeea Yeejb keÀefle Jenefle yeeu³esçuHeJe³eefme,
efJe®ee³e¥ leod efJe%ewefjn leogef®eleb Jee vJevegef®eleced ~7~
atha dvitiyoadhyayah-
are vyag ! rupam teasitataramidanimabhinavam,
sisunam svam vidyalayanayana-yogyam parinatam,
trikose te kaye vahasi jala-patrena sahitam,
samastam tatpathyopakaranamaho bhojyamapi ca.[5]

yatha srenyah srenim taduparigatam yati sa sisuh,


tatha tvam re kosimscalasi karatah prsthamupari,
idanim yo nicairbrajasi sa pare hyucca-padavim,
punastuccairnicam bhavati jagatastvidrsa-gatih.[6]

dhanenadhyo mulad vyaya-bahula-patham hi cinute,


svakanya-putrartham paramaparatascintayati no,
sa vidyarthi bharam kati vahati balyealpavayasi,
vicaryam tad vijnairiha taducitam va nvanucitam.[7]

meb³eesie:
jeOeeJeuueYe ef$eHeeþer

meb³eesie S<e veiejsçÐe ve keÀHe̳e&gjemeerled,


keÀef½eVejes efJeefvenlees ve ®e efJe#elees Jee ~
vees Jee efkeÀceH³eIeìveer³eceefHe Òepeeleb,
nÆb iele: mekegÀMeueb ®e Hejeieleesçnced ~1~
JeeÊee& ve ¢äe efkeÀue Je=ÊeHe$es,
®eew³e¥ JeOeb ®eeefHe efveJeso³evleer ~
³eesef<elkegÀceejer ve yeueelke=Àlee efkebÀ,
keÌJeeHeerefle ®ee½e³e&ceYetled cenvces ~2~

meb³eesie S<e ®e yeYetJe efJeue#eCees ³eled,


¢äe JemevleueeflekeÀe veJece¡ejer mee ~
Deeleece´veerue-HeefjHeeC[g-veJeervekeÀeefvle:,
keÀm³eeefHe keÀce´-menkeÀej-lejesjkeÀmceeled ~3~

GVec³e nmleceJeef®el³e ve³eeefce iesnb,


mebmLeeHe³eeefce ®e meceguueefmele: Hegvemleeced ~
keÀ#em³e keÀesCe-efveefnles efkeÀue Heg<He-Hee$es,
Yeerefleb ÒemeVe-cevemee ®e efveYeeue³eeefce ~4~

Samyogah
RadhavallabhTripathy

samyoga esa nagaredya na karphyurasit,


kascinnaro vinihato na ca viksato va,
no va kimapyaghataniyamapi prajatam,
hattam gatah sakusalam ca paragatoham.[1]

vartta na drsta kila vrtta-patre,


cauryam vadham capi nivedayanti,
yositkumari na balatkrta kim,
kvapiti cascaryamabhut mahanme.[2]

samyoga esa ca babhuva vilakshano yat,


drsta vasamta-latika nava-manjari sa,
atamra-nila-paripandu-navina-kantih,
kasyapi kamra-sahakara-taro-rakasmat.[3]
unnamya hasta-mavacitya nayami geham,
samsthapayami ca samullasitah punastam,
kakshasya kona-nihite kila puspa-patre,
bhitim prasanna-manasa ca nibhalayami.[4]

leeJeled MueLee efJeieefuelee efkeÀue Heg<HeHee$eeled,


mee Jew efveHel³e OejCeerleueceememeeo ~
efkebÀ Jee ef#eHeeefce HegvejsJe ®e Heg<HeHee$es,
mebmLeeHe³eec³egle efkeÀuesefle ve Jesef¨e meesçnced ~5~

(keÀefJeÜeoMeer-HegmlekeÀle: mebie=efnlee keÀefJelee)

jeOeeJeuueYe ef$eHeeþer : Dee®ee³e&jeOeeJeuueYe ef$eHeeþer mecÒeefle ceeefvele-


efJeéeefJeÐeeue³em³e jeeqä^³e-mebmke=Àle-mebmLeevem³e kegÀueHeefleHeoced Deue¹jesefle ~
ceO³eÒeosMemLe-nefjefmebn-ieewj-efJeéeefJeÐeeue³em³e mebmke=Àle-efJeYeeies
Dee®ee³e&ªHesCe yengJe<ee&efCe oeef³elJeb efveye&nved S<e: ceneved meeOekeÀ: y³ee¹kedÀ-
efMeuHekeÀesCe&-efJeéeefJeÐeeue³em³e HeefjoMe&keÀ-ÒeHesÀmejd ªHesCe
keÀe³e&ceguuesKeveer³eced DeefHe DekeÀjesled ~ ÒeHesÀmejd ef$eHeeþer MeleeefOekeÀeefve
HegmlekeÀeefve mee×zkeÀMeleb MeesOeefveyevOeeved ®e mebmke=Àlee*diue-efnvoer-
Yee<eeefYe: ÒeCeerleJeeved ~ Yeejleer³e-meeefnl³e-SkeÀe[sceer-keÀevee[ejeä^-
jeceke=À<Cemecceeve-ÒeYe=efleefYeye&ngefYe: HegjmkeÀejw: mecceeefvele: ÒeHesÀmejd
ef$eHeeþer yengefve keÀeJ³eeefve efJej®e³³e mecekeÀeefuekeÀ-Yeejleer³e-meeefnl³es mLeeveb
mJelev$eb mLeeefHeleJeeved ~
tavat slatha vigalita kila puspa-patrat,
sa vai nipatya dharani-talamasasada,
kim va ksipami punareva ca puspa-patre,
samsthapayamyuta kileti na vedmi soaham.[5]

(This poem is collected from Kavi-dvadasi, an anthology of Sanskrit poems.)

Hee©<³eced
#eerjeso®evêoeMe:

Hee©<³ewjHeYeeef<elew: HejJeMee mee ceeOegjer veer³eles


ceevewcee&©leieeefceefYe: megËo³es mebefoiOeceelev³eles ~
IeesjwIe&Ie&jleeef[lewjHeIeveb keÀäw: meoe Meer³e&les ~
mHeäb veäielees efJeJeefOe&lejmees cueeveevevewceea³eles ~~ 1 ~~

efceäeVeb ³eefo veeefmle efceäkeÀLevewefjäeveveb Oee³e&les


iesnb ®esled HeefjveM³eleeräkeÀMelewiexnevlejb me=p³eles ~
keÀemeej: HeefjMeesef<ele: HeefjceuewOee&jecyegefYe: Het³e&les 
oerCe¥ vees megkegÀceejmeejËo³eb meb³eespekewÀ³eexp³eles ~~ 2 ~~

efceefä: ieesueke=Àlee jmesvejefnlee mJeeosve mebeqm¬eÀ³eles


#eerCee oerHeefMeKee megKeeef®e&jefnlee lewuesve meboerH³eles ~
ûeer<ces Meg<keÀpeuee veoer jme³eglee Je<ee&cyegefYeYe&t³eles
cueevee yevOgeleefleefJe&ceevemejCeew mevceevemeb veer³eles ~~ 3 ~~

Parusyam
Kshiroda chandra Dash

parusyairapabhasitaih paravasa sa madhuri niyate,


manairmaruta-gamibhih suhrdaye samdigdhamatanyate,
ghorairgharghara-taditai-rapaghanam kastaih sada siryate,
spastam nasta-gato vivardhita-raso mlananairmiyate.[1]

mistannam yadi nasti mista-kathanai-ristananam dharyate,


geham cet parinasyatistakasatair-gehantaram srjyate,
kasarah parisositah parimalair-dharambubhih puryate,
dirnam no sukumarasara-hrdayam samyojakairyojyate.[2]

mistih golakrta rasena sahita svadena samskriyate,


ksina dipasikha sukharci-rahita tailena samdipyate,
grisme suskajala nadi rasayuta varsambubhirbhuyate,
mlana bandhutatirvimanasaranau sanmanasam niyate.[3]
J³eefLelee veefn efkebÀ leJe keÀefJelee?
ceveesceesnve Dee®ee³e&:

pevemev$eeme-keÀjeue-keÀLee-
J³eefLelee veefn eEkeÀb leJe keÀefJelee ?
ÒeeCe-menñe-efJecevLeve-Yeerlee OejCeer jceCeer efkeÀceg YeefCelee ?

efJeef®e$eJeCee& JeeCeer efvejleb peerJeveef®e$ewjue*dke=Àlee ~


efÜjsHeÀyevOese ! meceer#eleecYees ceeveJepeeeflemeceeefÊe&keÀLee ~
mJejeä^Jeeo-efveveeo-efJe®eefuelee HetJe¥ oeveJelee mKeefuelee ~
pevemev$eeme-keÀjeue-keÀLee-
J³eefLelee veefn eEkeÀb leJe keÀefJelee ?
ÒeeCe-menñe-efJecevLeve-Yeerlee OejCeer jceCeer efkeÀceg YeefCelee ? ~1~

keÀeMceerjs ef®ejceMejCepevelee ¿eeives³eeðe-efveHeele-nlee ~


ieCenl³ee-Kej-©efOejmveelee OejCeer MeþjCe-ogie&ielee ~
veefn efkeÀb YeeJegkeÀ-ceeveme¬eÀewáeer mecegûeJeeo-efve<eeo-nlee ?
pevemev$eeme-keÀjeue-keÀLee-
J³eefLelee veefn eEkeÀb leJe keÀefJelee ?
ÒeeCe-menñe-efJecevLeve-Yeerlee OejCeer jceCeer efkeÀceg YeefCelee ?~2~
Vyathita nahi kim tava kavita?
Manomohana Acharya

janasamtrasa-karala-katha-
vyathita nahi kim tava kavita ?
prana-sahasra-vimanthana-bhita dharani ramani kimu bhanita ? [0]

vicitra-varna vani niratam jivana-citrairalamkrta,


dvirepha-bandho ! samiksatam bho manava-jati-samartikatha,
svarastra-vada-ninada-vicalita purvam danavata skhalita.
janasamtrasa-karala-katha-
vyathita nahi kim tava kavita ?
prana-sahasra-vimanthana-bhita dharani ramani kimu bhanita ? [1]

kasmire ciramasarana-janata hyagneyastra-nipata-hata,


ganahatya-khara-rudhira-snata dharani satha-rana-durga-gata,
nahi kim bhavuka-manasa-kraunchi samugra-vada-nisada-hata?
janasamtrasa-karala-katha-
vyathita nahi kim tava kavita ?
prana-sahasra-vimanthana-bhita dharani ramani kimu bhanita ? [2]
efJeéeJeefCeiJej-meceg®®e-meewOeb YetleueMeeef³e efJe®ege|Celeced ~
DeieCeve-peveieCe-peerJevecemleb #eCeefcen efJeéeb pe[erke=Àleced ~
ceneIe&-ceeveJe-peerJeve-ueeruee veefn eEkeÀ oeveJelee-efvenlee ?
pevemev$eeme-keÀjeue-keÀLee-
J³eefLelee veefn eEkeÀb leJe keÀefJelee ?
ÒeeCe-menñe-efJecevLeve-Yeerlee OejCeer jceCeer efkeÀceg YeefCelee ?~3~

nvegceledHeg®í-ngleeMeveoiOee Hegje oMeeveve-efveÿgjlee ~


le$e mecÒeefle jecemevleefle: leeefceuejeä^efJeOeevejlee ~~
pevelee peveMeeo&tueefJeoefuelee, ue¹emJeCe&ce³eer Je´efCelee ~~
pevemev$eeme-keÀjeue-keÀLee-
J³eefLelee veefn eEkeÀb leJe keÀefJelee ?
ÒeeCe-menñe-efJecevLeve-Yeerlee OejCeer jceCeer efkeÀceg YeefCelee ?~4~

Deðeeue³epejmìsvemeHeeêer efieefjpeve-Oece&-efveOeeve-jle:,
efve©×³eeve-pelegie=nonve: memeglees ceeefjle DeekegÀefuele: ~~
®eeHeueyeeueefJeoejCe-ieeLee leJe keÀeJ³es eEkeÀ Hegjmke=Àlee ?
pevemev$eeme-keÀjeue-keÀLee-
J³eefLelee veefn eEkeÀb leJe keÀefJelee ?
ÒeeCe-menñe-efJecevLeve-Yeerlee OejCeer jceCeer efkeÀceg YeefCelee ?~5~

visva-vanigvara-samuccasaudham bhutala-sayi vicurnitam,


aganana-janagana-jivanamastam kshanamiha visvam jadikrtam,
mahargha-manava-jivana-lila nahi kim danavata-nihataa ?
janasamtrasa-karala-katha-
vyathita nahi kim tava kavita ?
prana-sahasra-vimanthana-bhita dharani ramani kimu bhanita ?[3]

hanumat-puccha-hutasana-dagdha pura dasanana-nisthurata,


tatra samprati rama-santatih tamila-rastra-vidhana-rata,
janata jana-sardula-vidalita lamka svarnamayi vranita.
janasamtrasa-karala-katha-
vyathita nahi kim tava kavita ?
prana-sahasra-vimanthana-bhita dharani ramani kimu bhanita ?[4]

astralayaja-stenasa-padri girijana-dharma-nidhana-ratah,
niruddha-yana-jatugrha-dahanah sasuto marita akulitah,
capala-bala-vidarana-gatha tava kavye kim puraskrta ?
janasamtrasa-karala-katha-
vyathita nahi kim tava kavita ?
prana-sahasra-vimanthana-bhita dharani ramani kimu bhanita ?[5]

megKeefveue³eesvcegKe-mejuee-pevelee meJee<He³eeve-efvejðenlee:~
Yemceemegj-efJemHeÀesì-efJeoefuelee cegcyeeHegj-OejCeer uegefuelee ~~
pee³ee-pevekeÀ-meglee-megle-peveveer-ueeslekeÀ-uesKee efkeÀceg
keÀefuelee ~~
pevemev$eeme-keÀjeue-keÀLee-
J³eefLelee veefn eEkeÀb leJe keÀefJelee ?
ÒeeCe-menñe-efJecevLeve-Yeerlee OejCeer jceCeer efkeÀceg YeefCelee ?~6~

veJeefleleces oMekesÀ veveg ueivee mecetn-vej-mebnejIeìe ~


¬eÀce-efJemHeÀesì-oJeemegj-®etCee& efve³egleb keÀ¹Ce-JevOegjlee ~~
Deve²oej-efJeueeHe-efJeueHevee Yee<ee Yeerlee efkeÀceg efHeefnlee ?
pevemev$eeme-keÀjeue-keÀLee-
J³eefLelee veefn eEkeÀb leJe keÀefJelee ?
ÒeeCe-menñe-efJecevLeve-Yeerlee OejCeer jceCeer efkeÀceg YeefCelee ?~7~

meceevecev$es meceleeJeeo:, meceepeJeeos meceûelee ~


meece-meceepe-efJeceo&ve-veeo:, ³eeefle "Jeeo' leecenes J³eLee ~~
jeJeCe-kebÀme-efJeoejCe-®eejCe ! meceer#eleecegvceÊekeÀLee ~~
pevemev$eeme-keÀjeue-keÀLee-
J³eefLelee veefn eEkeÀb leJe keÀefJelee ?
ÒeeCe-menñe-efJecevLeve-Yeerlee OejCeer jceCeer efkeÀceg YeefCelee ?~8~

sukha-nilayonmukha-sarala janata savaspa-yana-nirastra-hata,


bhasmasura-visphota-vidalita mumbapura-dharani lulita,
jaya-janaka-suta-suta-janani-lotaka-lekha kimu kalita ?
janasamtrasa-karala-katha-
vyathita nahi kim tava kavita ?
prana-sahasra-vimanthana-bhita dharani ramani kimu bhanita ?[[6]

navatitame dasake nanu lagna samuha-nara-samhara-ghata,


krama-visphota-davasura-curna niyutam kamkana-vandhurata,
anamga-dara-vilapa-vilapana bhasa bhita kimu pihita ?
janasamtrasa-karala-katha-
vyathita nahi kim tava kavita ?
prana-sahasra-vimanthana-bhita dharani ramani kimu bhanita ?[[7]

samana-mantre samata-vadah samaja-vade samagrata,


sama-samaja-vimardana-nadah yati vadatamaho vyatha,
ravana-kamsa-vidarana-carana ! samiksayatamunmatta-katha.
janasamtrasa-karala-katha-
vyathita nahi kim tava kavita ?
prana-sahasra-vimanthana-bhita dharani ramani kimu bhanita ?[[8]
og:men-ieCe-mev$eeme-efJemeVee J³eeqkeÌle: mecÒeefle Ye³e²lee ~
eEnñe-efMeueercegKe-efye×-efJeJeCee& JemegOee efvelejeb ÒeHeeref[lee ~
cemeerÒemet-keÀjyeeue-efJejef®elee keÀefJelee pevekeÀu³eeCejlee ~~
pevemev$eeme-keÀjeue-keÀLee-
J³eefLelee veefn eEkeÀb leJe keÀefJelee ?
ÒeeCe-menñe-efJecevLeve-Yeerlee OejCeer jceCeer efkeÀceg YeefCelee ?~9~

duhsaha-gana-samtrasa-visanna vyaktih samprati bhayamgata,


himsra-silimukha-biddha-vivarna vasudha nitaram prapidita,
masiprasu-karabala-viracita kavita jana-kalyana-rata.
janasamtrasa-karala-katha-
vyathita nahi kim tava kavita ?
prana-sahasra-vimanthana-bhita dharani ramani kimu bhanita ?[[9]
efvece&ceefvecee&lee
njske=À<Cecesnsj:
mece³e ! vecemles, mece³e ! vecemles,
Deelce-JeMes les
mekeÀueb Mesles
efJeHegueb efJeéeb vece³eefme nmles ~
mece³e ! vecemles, mece³e ! vecemles ~~(Oe´gJeced)

efJeefnle-yeefn$es Jeeref®e-efJeef®e$es
ogmlej-YeJe-peueefveOeew efvekeÀececed,
YeJelees ueeruee efJeueesueMeeruee
Òeyeueb ®eueefle efve³eleceefJejeieced ~
DeÒeefleyevOees peieodYe´cemles ~
mece³e ! vecemles, mece³e ! vecemles ~1~

leJe jceCeer³ee ieefle-jceCeer ³ee


efJenjefle mejue-lejue-megefJekeÀeje,
ueem³e-efJeueemee nem³e-megjemee
JejCe-njCe-keÀejCe-megKekeÀeje ~
efJe<ece: meg<ece: megefJeYe´cemles ~
mece³e ! vecemles, mece³e ! vecemles ~2~

Nirmamanirmata
Harekrshna meher

samaya ! namaste, samaya ! namaste,


atmavase te
sakalam sete,
vipulam visvam namayasi haste .
samaya ! namaste, samaya ! namaste .[dhrubam]

vihita-bahitre vici-vicitre
dustara-bhava-jalanidhau nikamam,
bhavato lila vilola-sila
prabalam calati niyatamaviragam.
apratibandho jagadbhramaste,
samaya ! namaste, samaya ! namaste .[1]

tava ramaniya gati-ramani ya


viharati sarala-tarala-suvikara,
lasya-vilasa hasya-surasa
varana-harana-karana-suvikara,
visamah susamah suvibhramaste,
samaya ! namaste, samaya ! namaste .[2]
$eÝ×b efve:mJeb efveefKeue-Keefve: mJeb
efvelejeb efJelejefme efkeÀceefHe jmeeueced,
keÌJeef®eoefHe oerHeb lece:ÒeleerHeb
ªHeb meewc³e-keÀjeue-efJeMeeueced ~
ÜvÜce³eesç³eb efkeÀue efve³ecemles !
mece³e ! vecemles, mece³e ! vecemles ~3~

YegefJe YeJeoer³ee Jenefle veoer ³ee


ÒeKejeçOeerje #eCe-ce³eOeeje,
efJejnb efJeOegjb efceueveb ceOegjb
levegles Jeemej-jpeveer-Heeje ~
ve keÀesçefHe jes×gb j³eb #ecemles ~
mece³e ! vecemles, mece³e ! vecemles ~4~

keÌJeef®eoglkeÀ<e¥ keÌJeef®eoHekeÀ<e¥
ef®e$eb j®e³eefle YeJele½e¬eÀced,
Deyeueb meyeueb Meg<kebÀ mepeueb
mJewjb kegÀ©les mejueb Je¬eÀced ~
Deue«veer³ees ve³e¬eÀcemles ~
mece³e ! vecemles, mece³e ! vecemles ~5~

rddham nihsvam nikhila-khanih svam


nitaram vitarasi kimapi rasalam,
kvacidapi dipam tamahpratipam
rupam saumya-karala-visalam.
dvandvamayoayam kila niyamaste,
samaya ! namaste, samaya ! namaste .[3]

bhuvi bhavadiya vahati nadi ya


prakhara dhira kshanamayadhara,
viraham vidhuram milanam madhuram
tanute vasara-rajani-para,
na koapi roddhum rayam ksamaste.
samaya ! namaste, samaya ! namaste .[4]

kvacidutkarsam kvacidapakarsam
citram racayati bhavatascakram,
abalam sabalam suskam sajalam
svairam kurute saralam vakram,
alamghaniyo nayakramaste.
samaya ! namaste, samaya ! namaste .[5]

Yetle-YeefJe<³eled meecÒeeflekebÀ ³eled


Òeme=leb leJe efn efJeleeve-mecemleced,
mce=efle-HeLece³eles peve: mece³e ! les
megef®ejb ®eje®ejb ielecemleced ~
Deiec³e-ceefncee ieieve-mecemles ~
mece³e ! vecemles, mece³e ! vecemles ~6~

efJeée-efve³evlee lJeefcen efvenvlee


yengefJeOe-keÀcee&keÀce&-efJeOeelee,
lJeef³e ef®ejoem³eb vetvecegHeem³eb
ceewveer lJeb efvece&ce-efvecee&lee ~
Òemejleg meglejeb MegYeOece&mles ~
mece³e ! vecemles, mece³e ! vecemles ~7~

(keÀefJelee¡eefue: Fefle keÀeJ³em³e Devleie&les³eb ieereflekeÀefJelee ~)


bhuta-bhavisyat sampratikam yat
prasrtam tava hi vitana-samastam,
smrti-pathamayate janah samaya ! te
suciram caracaram gatamastam,
agamya-mahima gagana-samaste.
samaya ! namaste, samaya ! namaste .[6]

visva-niyanta tvamiha nihanta


bahuvidha-karmakarma-vidhata
tvayi ciradasyam nunamupasyam
mauni tvam nirmama-nirmata.
prasaratu sutaram subhadharmaste,
samaya ! namaste, samaya ! namaste .[7]

(This poem is collected from kavitanjali)

keÀefue²keÀeue:
ye´pemegvojefceÞe:

³es³eb peieVeeLe-HeefJe$eYetefce:
Meevlesefle keÀevlesefle YegefJe Òeefme×e ~
MegYeeslkeÀuee mebÒeefle mee Hejvleg
jes©Îceevee vejjkeÌleefmekeÌlee ~~ 1 ~~

keÀefue²HetJex veiejs efvejVee


efveueg&eqCþlee vesle=efYejsJe efvel³eced ~
efvepeeefOekeÀeje³e efJe³egO³e Mes<es
³eceeue³eb peicegjnes efvejerne: ~~ 2 ~~

efJeosefMe-ueesYeesvceo-efMeuHeieesÿer-
Òee®eerj-Heeéex vejcegC[ceeuee: ~
¬eÀer[e²Ces keÀvogkeÀJeuuegþefvle
keÀefue²keÀeuem³e keÀjeue¢äîee ~~ 3 ~~

YetYeeieOetueew JeveJeeefmevemles
uegþefvle Jeeleenle-Je=#elegu³ee: ~
ieesueeÒenejwve&jje#emeeveeb
les<eeb MejerjeefCe efJeKeefC[leeefve ~~ 4 ~~

Kalingakalah
Brajasundar Mishra

yeyam jagannatha-pavitra-bhumih
santeti kanteti bhuvi prasiddha,
subhotkala samprati sa paramtu,
rorudyamana nara-rakta-sikta.[1]

kalimga-purve nagare niranna


nirlumthita netrbhireva nityam,
nijadhikaraya viyudhya sese,
yamalayam jagmuraho nirihah.[2]

videsi-lobhonmada-silpagosthi-
pracira-parsve naramunda-malah,
kridamgane kandukavalluthanti,
kalimga-kalasya karala-drstya.[3]

bhubhaga-dhulau vanavasinaste,
luthanti vatahata-vrksa-tulyah,
gola-praharairnara-raksasanam,
tesam sarirani vikhanditani.[4]

Je#ees efJeoerCe¥ JeveJeeefmeveeb ®e


efíVee efn nmlee: HeMegefYe: MeJeeveeced ~
mlevee JeOetveeceefHe keÀefÊe&leemlew:
Hegbmeeb½e efue²eefve efJekeÀefÊe&leeefve ~~ 5 ~~

Deejef#eCe: keÀeHeg©<ee: Hegve³exç-


ve=l³eved efHeMee®ee GHeefj MeJeeveeced ~
He=ÿeled Òe³e¬egÀ: iegefuekeÀe-Òenejb
les yeJe&je: meY³ekegÀues keÀue¹e: ~~ 6 ~~

³emceeod Jeveevleeled Òeke=Àles: ÒemeVeb


ieeveb meoe Þet³ele SJe Meevleced ~
lemceeod Jeveeled mebÒeefle ³eg×veeo:
mebÞet³eles MeemekeÀ SJe ue#³e: ~~ 7 ~~

Òee®eervekeÀeueeod yeng-IeelekeÀeuee
¢äe: keÀefue²w: mece³e¬eÀcesCe ~
HejeqvlJeoeveeR me veJeerve-keÀeue:
J³el³esefle meJee&ved vejcesOe³e%es ~~ 8 ~~

efJeées ye=neved ³ees ieCelev$eosMe:


efJenv³eles le$e me DeeefoJeemeer ~
mebpee³elesçmceod-ieCelev$e-keÀe³es
Òeefle#eCeb Jee ieCeOe<e&Ceb js ~~ 9 ~~
vakso vidirnam vanavasinam ca
chinna hi hastah pasubhih savanam,
stana vadhunamapi kartitastaih,
pumsamsca limgani vikartitani.[5]

araksinah kapurusah punaryea-


nrtyan pisaca upari savanam,
prsthat prayakru gulika-praharam
te varvarah sabhyakule kalamkah.[6]

yasmat vanantat prakrteh prasannam


ganam sada sruyata eva samtam,
tasmad vanat samprati yuddha-nadah,
samsruyate sasaka eva lakhsyah.[7]

pracina-kalad bahughatakalah,
drstah kalimgaih samaya-kramena,
parantvidanim sa navina-kalah,
vyatyeti sarvan naramedha-yajne.[8]

visve brhan yo ganatantra-desah,


vihanyate tatra sa adivasi,
samjayateasmad ganatamtra-desah,
pratiksanam va gana-dharsanam re.[9]

keÀefue²keÀeuem³e Ëovleefj#es
meod%eevemet³e&: mecegosleg Meevle: ~
nl³ee efpeIeebmee efJeue³eb Òe³eeleeb
meJe&$e Meeefvle½e megKeb efJeYeeleeced ~~ 10 ~~
kalimga-kalasya hrdantarikshe,
sadjnana-suryah samudetu santah,
hatya-jighamsa vilayam prayatam,
sarvatra santisca sukham vibhatam.[10]
keÀeefie&ueuenjer
veeje³eCeoeMe:
megvojb meeiejb megvojb ceefvojb,
megvojb leVeYe: megvojb keÀvojced ~
Yeejles Yeeefle ³eled lelmeoe megvojb,
megvojs Yeejles keÀeefie&ue: megvoj: ~1~

GûeJeeoeOJejs efveÎ&³eb ceeefjlew:,


peeccegkeÀeMceerjkewÀ: HeefC[lew: Jee meoe ~
ce=l³eg-keÀeuesçefHe ³e: melJejb Ieesef<ele:,
ieefJe&le: keÀeefie&ue: jepeleeb meccegoe ~2~

peerJevem³eeHe&Cew: mewefvekewÀ: j#eeflee,


keÀeefie&ues ces ef$ej²e HeleekeÀe cegoe ~
osMeceeveb Hegve: jef#eleb Ieesef<eleb,
mHeef×&leb Yeejleb keÀeefie&ues meJe&oe ~3~

Oev³e js mewefvekeÀ! peerJeves les meoe,


Ke[dieOeeje-Je´leb nsue³ee Heeefueleced ~
ceele=Yetefce®íefJeb efHele=cee$eesce&gKeb,
ef®evle³eesodIees<e³eved ces efÒe³eb Yeejleced ~4~

ce²ues Jee efJeJeensç©Ces uees®eves,


ceeOeJeer-Jeemejs ves$e³eesJeea#eCes ~
osMe-mebj#eCeb ³em³e vees efJemce=leb,
lem³e Jew iee³eveb Òesce-efmekeÌle-mJejw: ~5~

Kargila-lahari
Narayana Dash
sundaram sagaram sundaram mandiram,
sundaram tannabhah sundaram kandaram,
bharate bhati yat tatsada sundaram,
sundare bharate kargilah sundarah.[1]

ugravadadhvare nirdayam maritaih


jammu-kasmirakaih panditaih va sada,
mrtyu-kaleapi yah satvaram ghositah,
garvitah kargilah rajatam sammuda.[2]

jivanasyarpanaih sainikaih rakshita,


kargile me triramga pataka muda,
desamanam punah raksitam ghositam,
sparddhitam bharatam kargile sarvada.[3]

dhanya re sainika ! jivane te sada,


khadga-dhara-vratam helaya palitam,
matrbhumi-cchavim pitr-matrormukham,
cintayodghosayan me priyam bharata.[4]

mamgale va vivahearune locane,


madhavi-vasare netrayorviksane,
desa-samraksanam yasya no vismrtam,
tasya vai gayanam prema-sikta-svaraih.[5]

yeevOeJeeveeb Hegjs ceefvojs ®elJejs,


Heg$e-pevceeslmeJes Þee×keÀeues efHeleg: ~
ceele=Yetj#eCeb ieewjJeejeOeveb,
peerJeves efn Je´leb ³em³e me mlet³eles ~6~

ceecekeÀeR keÀeceveeb YeeJeveeb Hees<e³eved,


keÀelejs Me$egYeeuesç³eMe: uesHe³eved ~
lJeb efnces HeJe&les leg²-Mewueecyejs,
keÀ®íketÀues cegoe peeie=le: meJe&oe ~7~

ceejCeb Mees<eCeb uegCþveb Oe<e&Ceb,


³em³e JebMee¹§jw: Yeejles j®³eles ~
keÀeefie&ues ieereflekeÀe ³ee lJe³ees®®eeefjlee,
lem³e Jew meefl¬eÀ³ee efkebÀ lJe³ee ve ke=Àlee?8?

Yeejleer³eb yeueb ieewjJeb ÒeeefHeleb,


HeekeÀmesvee leoe jewjJeb ³ee ielee ~
Deðe-Meðe-OJeefve: ceevemeesuueemekeÀ:,
mce³³e&les ³eesçOegvee mHeef×&les keÀeefie&ues ~9~

keÀeefie&uees ceecekeÀ: #ee$e-lespeesce³e:,


mebmke=Àle: mewefvekeÀ: mJeeefYeceevesve Jew ~
ns ÒeYees ! Heeefn Yees ! pevceYetmesJekeÀeved,
GVele: mLeem³eefle ces ³eLee keÀeefie&ue: ~10~

bandhavanam pure mandire catvare,


putra-janmotsave sraddha-kale pituh,
matrbhuraksanam gauravaradhanam,
jivane hi vratam yasya sa stuyate.[6]

mamakim kamanam bhavanam posayan,


katare satru-bhaleayasah lepayan,
tvamhime parvate tumga-sailambare,
kacchakule muda jagrtah sarvada.[7]

maranam sosanam lunthanam dharsanam,


yasya vamsamkuraih bharate racyate,
kargile gitika ya tvayoccarita,
tasya vai satkriya kim tvaya na krta.[8]

bharatiyam balam gauravam prapitam,


pakasena tada rauravam ya gata,
astra-sastra-dhvanih manasollasakah,
smaryate yoadhuna sparddhite kargile.[9]

kargilo mamakah kshatra-tejomayah,


samskrtah sainikah svabhimanena vai,
he prabho ! pahi bho ! janmabhu-sevakan,
unnatah sthasyati me yatha kargilah.[10]
oHe&Cenmlee
ÒeHegÀuuekegÀceejefceÞe:
veJe³eewJeves !
nmleefmLele-oHe&Ces
efkebÀ ve HeM³eefme ?
efÒe³elecem³e efveefJe[eefue²ves
®egcyeveced?
ÒeCe³em³ee©Ce-jeie:
GÎece³eewJevee-efceueve-peefveleeb
efÒe³e-efceueve-jsKeeced ?
cegKes leJe
menñe-keÀceue-keÀesjkeÀeCeeb ÒemeVelee,
osns DemebK³e-keÀocye-kegÀmegceeveeb
jesceeáe: ~~
efÒe³eleces !
mJecegKe-®íe³ee³eeb
efÒe³elecem³e cegKeevegke=Àefleced
Devegmejefme efkeÀced ?
Heeéex meKeer
ÒemeeOeve-HesefìkeÀeb Òemee³³e&
De²meppeeb j®eef³elegb Òesj³eefle ~~

Darpanahasta
Prafulla kumar Mishra
navayauvane !
hasta-sthita-darpane
kim na pasyasi ?
priyatamasya nividalimgane
cumbanam ?
pranayasyarunaragah
uddama-yauvana-milana-janitam
priya-milana-rekham ?
mukhe tava
sahasra-kamala-korakanam prasannata,
dehe asamkhya-kadamba-kusumanam
romancah.
priyatame !
svamukha-cchayayam
priyatamasya mukhanukrtim
anusarasi kim ?
parsve sakhi
prasadhana-petikam prasarya
amga-sajjam racayitum prerayati.

Deue¹ej:
kesÀMeJe®evêoeMe:
JewefokeÀ-cev$eeCeeb
keÌueerJeeJe=efÊeb meceY³em³eved
yeeueefYe#egj$e
ceg$eerkeÀjesefle Jemeveced ~
GHe®eej-He³ee&ketÀuee Hetpee
DeelceIeeleb efJeoOeeefle
F&éejer³e-veéej-le©<eg ~
Òee®eerve-Me±m³e
efíVe-OJeefve-kesÀvês
®eeìg mHeÀesìe³eles ~
Denb leg pJeefuelegefce®íeefce
peerJevem³e Deue¹ejs
veeJeerv³eceeOeelegced
mJeCe&keÀejm³e oenHee$es
megJeCe&&efceJe
DeelcemebmkeÀeje³e ~

Alamkarah
Kesav chandra Dash
vaidika-mantranam
klivavrttim samabhyasyan
bala-bhikshuratra
mutrikaroti vasanam.
upacara-paryakula puja
atmaghatam vidadhati
isvariya-nasvara-tarusu.
pracina-samkhasya
chinna-dhvanikendre
catu sphotayate.
aham tu jvalitumicchami
jivanasya alamkare
navinyam adhatum
svarnakarasya dahapatre
suvarnamiva
atma-samskaraya.
OetcekesÀleg:
ÒeceesokegÀceejvee³ekeÀ:
DeveHesef#eleb cece pevce
ve keÀm³eeefHe MegYeMe±sve cegKeefjleb
veeefHe ce²uekeÀeceve³ee
mJeeieleerke=Àleced ~
Denb OetcekesÀleg: ~
DeMegYem³e me¹sle: efJeHueJem³e met$eOej:
Òeue³em³e JeeÊee&Jen: ~
cece HeoYeej: ceef³e efveHeeflele: ~
cece Gojb cece ceebmesve Hetefjced ~
DeelceeOeervee efpepeerefJe<ee
efJeJeeqOOe&lee ÒeeflemHe×e&
Denb OetcekesÀleg: ~
efoefMe efoefMe cece efvevoveb
veeefmekeÀekegÀáeveced ~
leLeeefHe peerefJele:
oefueleeveeced Deelceer³e:
ÞecepeerefJeveeb cegKeHee$e:
Denb OetcekesÀleg: ~
uegCþkeÀeveeb Heje²Hegäeveeb ke=Àles
cece S<e: mebûeece:
Sleod ’³eg×b osefn Dee»eveced
ûeeceHeLe³ee$ee efoievle®egcyeer ef®elkeÀej:
Denb OetcekesÀleg: ~

Dhumaketuh
Pramoda Kumara Nayak
anapeksitam mama janma
na kasyapi subhasamkhena mukharitam
napi mamgalakamanaya
svagatikrtam.
aham dhumaketuh
asubhasya samketah viplavasya sutradharah
pralayasya varttavahah.
mama padabharah mayi nipatitah.
mama udaram mama mamsena puritam.
atmadhina jijivisa
vivarddhita pratisparddha
aham dhumaketuh.
disi disi mama nindanam,
nasika-kuncanam.
tathapi jivitah
dalitanam atmiyah
sramajivinam mukhapatrah
aham dhumaketuh.
lunthakanam paramgapustanam krte
mama esah samgramah
etad ‘yuddham dehi’ ahvanam
gramapatha-yatra diganta-cumbi citkarah
aham dhumaketuh.

De¢M³ee keÀLee
pe³evleceneHee$e:

meJe&oe efn FlLecesJe keÀLee,


HegvejefHe SleeJeleer keÀLee?
efoveb efoveb
meb¬eÀceles ~
DeJeueeskeÀ³eeefce
DeveskeÀe½e keÀLee: meJe&owJe,
HegvejefHe ve ¢M³evles
keÀe½eve keÀLee: ~
æækeÀoeef®eod Jee
Jenefle ceeb
Jenl³eefHe leJe meefVekeÀìb ~
cece efoveeefve J³eleerleeefve
DeHes#ee³eeb Üejs DeLeJee Jeelee³eves~ 
keÀoeef®eod DeefHe HeM³eeefce lJeeb
ÜejyevOse oC[e³eceeveb veerjJeced  ~
nmleced Deeuecye³emes,
Hejvleg veeçnb mHeMe&ves #ece: ~
keÀoe cegKes les HeefJe$eñeesle: ie²e³ee:
keÀoe JewlejC³ee: MeernjCeced ,
yeng®esä³eeçefHe

Adrsya Katha
Jayanta Mohapatra

sarvada hi itthameva katha


punarapi etavati katha
dinam dinam
samkramate.
avalokayami anekasca kathah sarvadaiva,
punarapi na drsyante
kascana kathah.

kadacid va vahati mam


vahatyapi tava sannikatam.
mama dinani vyatitani
apeksayam dvare athava vatayane.
kadacid api pasyami tvam
dvarabandhe dandayamanam niravam.
hastam alambayase,
parantu naham sparsane kshamah.

kada mukhe te pavitra-srotah gamgayah


kada vaitaranyah siharanam,
bahucestayapi
keÀoeef®eod Jee ve Heej³eeefce
leJemHeMe¥ keÀÊeg&ced ~
Fn pevceefve ve mecYeJeefle ³eled,
efkeÀ³eefvle pevceeefve DeeJeM³ekeÀeefve leoLe&ced ?

Peefìefle peueeod Gîíefle


De%eelee kegÀnsefuekeÀe,
DeeJe³eesJ³e&JeOeeveb efvecee&efle ~
efkeÀefáeVe ¢M³eles,
veoer, Mem³e#es$eceLeJee HeJe&le:,
Demceoer³ee: meeOeJees Heg$ee:,
OeJeueeéeeveeb efveIeex<e:
®eC[eMeeskeÀm³e mebnej:
Hegveée
DeeJe³eesefJe&jepeceevee De¢M³ee keÀLee ~

mebmke=ÀleevegJeeo: - ceveesceesnve Dee®ee³e&:

kadacid va na parayami
tava sparsam karttum.
iha janmani na sambhavati yat,
kiyanti janmani avasyakani tadartham ?

jhatiti jalad udgacchati


ajnata kuhelika (Fog),
avayor vyavadhanam nirmati.
kimcinnadrsyate,
nadi-sasyaksetramathava parvatah,
asmadiyah sadhavo putrah,
dhavala-asvanam nirghosah,
candasokasya samharah
punasca avayor virajamana adrsya katha.

Translation by Manomohan Acharya

mJeHve®eejer
keÀeueerÒemeVeMeleHeLeer

efveceeqppeleesçnb lejCee³e ogJe&uees


³eovOeveÐeeb Ye´cejwefJe&[eqcyele: ~
Deueb ®e JekeÌlegb Òeyeuew½e HeelekewÀ:
cevees veleb J³eekegÀefueleb ®e iee$ekeÀced ~1~

efJeueeefmekeÀ: mJeHveMelesve efJe»ue:


efmLeleesçefmce cegiOees J³emeveevOeefJeYe´ce: ~
efJene³e HegC³eelcekeÀ-keÀce&meeOeveb
ceveesYeJeesÊeeHe-meceelegj: keÀoe ~2~

Jeoec³enb vees efJekeÀueelcevee keÀoe,


ve ceefvojb ³eeefce ®e Heg<Heceeue³ee ~
Meleb ÒeHeáee³e ®e peerefJeleb YegefJe,
megKeáe og:Keb veefn YeeJevee Hegve: ~3~

³eoelceve: mJeeLe&-efJeueeme-HetÊe&³es
mecetn-keÀu³eeCe-yeefuece&³eeefHe&le: ~
Ëleb HejeVeb peþje³e Yeef#eleb,
ve=Êeb ®e ¢äb yeng-He=ä-leeef[leced ~4~

Svapnacari
Kaliprasanna Satapathy

nimajjitoham taranaya durbalo


yadandha-nadyam bhramarairvidambitah,
alam ca vaktum prabalaisca patakaih
mano natam vyakulitam ca gatrakam.[1]

vilasikah svapna-satena vihvalah


sthitoasmi mugdho vyasanandha-vibhramah,
vihaya punyatmaka-karmasadhanam
manobhavottapa-samaturah kada.[2]

vadamyaham no vikalatmana kada


na mandiram yami ca puspamalaya,
satam prapancaya ca jivitam bhuvi
sukham ca duhkham nahi bhavana punah.[3]

yadatmanah svartha-vilasa-purtaye
samuha-kalyana-balirmayarpitah,
hrtam parannam jatharaya bhakshitam
nrttam ca drstam bahu-pusta-taditam.[4]

ve YeeefJeleb ³egkeÌlece³egkeÌlemeeefOeleb,
ve Meesef®eleb mJeer³e-megKem³e HetÊe&³es ~
megKeb Hejs<eeb ®e efveJeeefjleb ce³ee,
mecevlekeÀeuesçefHe meceeielesçOegvee ~5~
®ecelke=Àleb ®eáeue-ve=l³e-®esefäleb,
veJeerve-³etvee HeefjOeeefJeleb ce³ee ~
ieues ®e ces mJeHve-mecetn-JeCe&keÀe
leef[lÒeYee ÒemHegÀefjlee ®e ves$e³ees: ~6~

megjeue³es mJeHve-efJenej-keÀewlegkeÀer,
ve Jesef¨e mecYeesie-efJeueeme-ceeqppele: ~
Òeiee{jeqkeÌle-J³emevew½e keÀ½eve
megYeesie-jeieeeqvJele-meJe&meeOeve: ~7~

na bhavitam yuktamayuktasadhitam
na socitam sviya-sukhasya purttaye,
sukham paresam ca nivaritam maya
samanta-kaleapi samagate-adhuna.[5]

camatkrtam cancala-nrttya-cestitam,
navina-yuna paridhavitam maya,
gale ca me svapna-samuha-varnaka
taditprabha prasphurita ca netrayoh.[6]

suralaye svapna-vihara-kautuki
na vedmi sambhoga-vilasa-majjitah,
pragadha-rakti-vyasanaisca kascana
subhoga-raganvita-sarva-sadhanah.[7]
ieesHeeuekeÀ:
mel³eJe´lejLe:

ûeeceeod yeefn: MeesYevles JeìJe=#ee:,


ÒeJenefle veÐeskeÀe HetJe&Yeeies
ketÀpeefvle efJen²eMívoesceOegjw:
ieesefJevoesçnb ieesHeeuekeÀ:
efveJemeec³e$e pevceueiveeled ~

nmles cece JebMe-ieesieesÿ-³eefä:


Heeo®³egleb keÀeÿHeeogkeÀeܳeb
Òeele: efvel³eb ³eeefce cegKeb Òe#eeu³e
ieesieesÿsve meeOe&cejC³e-Òeevlejced ~

ve peeveeefle keÀesçefHe kegÀ$e cece kegÀìerjb


ve ®e efkeÀceefHe veiejb ¢äb ce³ee
ûeecesçeqmceved cece yenJe: Heefjpevee:
efHele=-Ye´ele=-efce$eeefCe meJee&efCe
Hejceelceer³eeveerJe ÒeefleYeeefvle ceeced ~

ûeeceHeLe-ieesieesÿ-leefìveer-JeìJe=#ee:
®elegOee&ce ®elJeeefjbMeÊeerLee&efve,
Sles<eg cev³es,
Melee³egcex efHeleecen: ®eueÎsJeefJeûen:
ÒeCeceeefce lem³e ®ejCeew DeäMeleJeejced  ~
Gopalakah
Satyavrata Rath
gramad bahih sobhante vatavrkshah,
pravahati nadyeka purva-bhage
kujanti vihamgaschandomadhuraih
govindoaham gopalakah
nivasamyatra janma-lagnat.
haste mama vamsa gogostha-yastih
pada-cyutam kastha-padukadvayam
pratah nityam yami mukham prakhyalya
gogosthena sardham aranya-prantaram.
na janati koapi kutra mama kutiram
na ca kimapi nagaram drstam maya
grameasmin mama vahavah parijanah
pitr-bhatr-mitrani sarvani
paramatmiyaniva pratibhanti mam.
grama-patha-gogosthatatini-vatavrksah
caturdhama-catvarimsattirthani,
etesu manye,
satayurme pitamahah caladdeva-vigrahah
pranamami tasya caranau asta-satavaram.

ie®íleg keÀesçefHe ve=Hemegle: DeéeHe=ÿs


ie®íleg keÀesçefHe OeveerkeÀ: cenoe[cyejw:
efHeJeleg keÀesçefHe êe#eejmeb jewH³eHee$es
veeefmle ¢efä: keÀm³e Yet<eCeeefYemeejs
ieesieesÿb cece meJe¥ efJeYeJemeewK³eced ~

nmeleg ceodûeeces megM³eeceue-#es$eb


Ye´celeg vekegÀue: Òee²Ces JeeefìkeÀe³eeb
efJe®ejvleg ieeJe: Ëäcevemee
leVeece mce=lJee ³eogHeles !
megKesve Jee og:Kesve Jee
meceeH³eleeb peerJeveced ~

gacchatu koapi nrpa-sutah asva-prsthe


gacchatu koapi dhanikah mahadadambaraih
pivatu koapi draksa-rasam raupya-patre
nasti drstih kasya bhusanabhisare
gogostham mama sarvam vibhava-saukhyam.

hasatu madgrame susyamala-ksetram


bhramatu nakulah pramgane vatikayam
vicarantu gavah hrsta-manasa
tannama smrtva yadupate !
sukhena va duhkhena va
samapyatam jivanam.
 

Ieeme-HegÀuueced
mesveeHeefle: ÒeÐegcvekesÀMejer

Jesuegved FJe ³e: Je×&les,


Je×&leeced ~
ÒeoMe&ve-oesefuekeÀe³eeb ³e: oesuee³eles, oesuee³eleeced ~
Deef³e Ieeme-HegÀuue !
le$e keÀe les ef®evlee?
Ëo³es leJe uegkeÌkeÀeef³eleb
leled HeeìJeb, $eÝleg³exve jepee³eles ~

me YeJeleg keÀefJe:,
YeJeleg YeeJegkeÀ:
keÀueekeÀejesçLeJee YeJeleg ÒesefcekeÀ:
leoLe&cesJe meJex efoJeeefveMeb peeie=lee: ~

mel³eb keÀLe³e, Ieeme-HegÀuue !


lJeb efkebÀ keÀoeef®eVe ve=l³eefme, nemeb nemeb jpev³ee: HeJeves?
DeLeJee,
DeveeLeefMeMegefjJe meJe&oe cegKeb ieesHe³eved
¬eÀvoefme lecemeeçáeuem³e He½eeled?

Ghasaphullam
Senapati Pradyumna Kesari
‘Baloon’ iva yah vardhate,
vardhatam.
pradarsana-dolikayam yah dolayate, dolayatam.
ayi ghasaphulla !
tatra ka te cinta?
hrdaye tava lukkayitam
tat patavam, rturyena rajayate.

sa bhavatu kavih,
bhavatu bhavukah,
kalakaroathava bhavatu premikah
tadarthameva sarve divanisam jagrtah.

satyam kathaya ghasaphulla !


tvam kim kadacinna nrtyasi hasam hasam rajanyah pavane?
athava,
anatha-sisuriva sarvada mukham gopayan
krandasi tamasancalasya pascat?

keÌJeef®eod ³eoe vee³eeefle efveêe,


Peefìl³eglLee³e ®eueeefce Üeje²Ceb efveMee×s&,
Oeerjb Heeoew Heele³eved
mJes®í³ee Ye´efcelegced DevOekeÀejs,
Òes#es,
lJeceefHe Jeerleefveê Flemlele:,
lJeef³e De%eele: DemJeefmle: ~

leHleb les oerIe&éeemeced


DevegYeJeeefce MeerleeÊe&HeJeves ~
efkeÀceLe&ced SleeJeÊes og:Keced-
yeng-®esä³eeçefHe
yees×gb ve Heej³eeefce les ceve: ~

OeveceefCemlJeb JemegOee³ee:,
lJeceefHe memvesn-ueeefuelees nerjkeÀm³e Keefve:,
lJecesJe yeerpeb, veJeerve: Je=#e:,
vetleve: megJeeme:, vetlevee ®e mecYeeJevee
lJeef³e efJeÐevles ~

Hejced
DeveskeÀe½e keÀLee:
uegkeÌkeÀeef³elee: leJe ke=Àles ~
³elemlJeb ieefpe&<³eefme, pJeefue<³eefme
lelemlJeb mLeeefHelee Òee®eerjeod yeefnjmebueivee ~

kvacidyada nayati nidra;


jhatityutthaya calami dvaramganam nisarddhe,
dhiram padau patayan
svecchaya bhramitum andhakare,
prekse,
tvamapi vitanidra itastatah.
tvayi ajnatah asvastih.
taptam te dirghasvasam
anubhavami sitarta-pavane.
kimartham etavat te duhkham
bahu-cestayapi
boddhum na parayami te manah.

dhanamanistvam vasudhayah,
tvamapi sasneha-lalito hirakasya khanih,
tvameva bijam, navinah vrksah,
nutanah suvasah, nutana ca sambhavana
tvayi vidyante.

param
anekasca kathah
lukkayitah tava krte.
yatastvam garjisyasi, jvalisyasi
tatastvam sthapita pracirad bahirasamlagna.
³elemlJeb %eelegb Heejef³e<³eefme,
keÀes celm³e: efkeÀ³eodieYeerjs peues Kesueleerefle-
keÀefmleefce:, keÀes Jee cekeÀj Fefle-
lelemleJe JebMe:, keÀesceueIeeme Fl³eeK³eeef³ele: ~

Hejb lJeb peeveerefn js IeemeHegÀuue !


Yetceew leJe ceneVesJeeefOekeÀej:,
³elemlJeb efJekeÀemeeod Devevlejb
ÒeLeceb Hetpe³eefme ce=efÊekeÀeb,
ce=efÊekeÀe³ee: veerjepeveeb Heefjne³e
ve keÀece³emes megJeCe&-osJeleeced ~

mebmke=ÀleevegJeeo: - ceveesceesnve Dee®ee³e&:

yatastvam jnatum parayisyasi,


ko matsyah kiyadgabhire jale khelatiti-
kastimih, ko va makara iti-
tatastava vamsah, komala-ghasa ityakhyayitah.

param tvam janihi re ghasaphulla!


bhumau tava mahannevadhikarah,
yatastvam vikasad anantaram
prathamam pujayasi mrttikam,
mrttikayah nirajanam parihaya
na kamayase suvarna-devatam.

Translation by Manomohan Acharya

nmeefle mee
Je<evlekegÀceejefceÞe:
GHejlee DeHejeÔCeyesuee
GHeJeves Deìefvle kesÀ®eve ÒekeÀeC[HeefC[lee:
³es<eeb Jeso-Jesoevle-ceerceebmee-v³ee³e-
J³eekeÀjCe-keÀeJ³e-efJe<e³es<eg Òe®eueefle ®e®ee& ~
De$eevlejs.....
nþeod ¢efämle$e efveHeeflelee
³e$e Metv³eleeced DevegYeJeefle keÀeef®eled
mJeeOeerve-³eewJevee, iee{lee©C³ee,
leeced DeJeueeske̳e
Geq®íKe: JesoefJeÊeg
leÊJeeJeOeejCe-efveceive: ~

keÀesç³eb ? efJejeìd Heg©<ees Jee ? leobMees Jee ?


Devegef®evle³eefle Jesoevleer
peerJees ye´ïewJe veeHej: ?
ceerceebmekeÀmleg ³e%e-keÀce&-efJe®eejs leuueerve:
êJ³es iegCes meeceev³es Jee ?
keÌJeeçmeew DevleYe&Jeefle ?
ÒeceeCes ÒeceekeÀjCes ®elegjes ve³eeef³ekeÀ:
Òel³e#eceefHe Sveced Devegceevesve meeOeef³elegb J³eûe: ~
Jew³eekeÀjCe: Meyoye´ïepeeues Heleefle
cevees: peeles³eb ceeveJeer

Hasati sa
Basanta Kumar Mishra

uparata aparahnabela
upavane atanti kecana prakandapanditah
yesam veda-vedanta-mimamsa-nyaya-
vyakarana-kavya-visayesu pracalati carca.
atrantare.....
hathat drstistatra nipatita
yatra sunyatam anubhavati kacit
svadhina-yauvana, gadhatarunya,
tam avalokya
ucchikhah vedavittu
tattvavadharana-nimagnah.

koayam? virat puruso va? tadamso va?


anucintayati vedanti
jivo brahmaiva naparah?
mimasakastu yajna-karma-vicare tallinah
dravye gune samanye va?
kvasau antarbhavati?
pramane pramakarane caturah nayayikah
pratyaksamapi enam anumanena sadhayitum vyagrah.
vaiyakaranah sabda-brahma-jale patati
manoh jateyam manavi

FlLeb J³eglHeefÊe-ceeie&ced DeeÞe³eefle ~


HejceemeeroskeÀ: keÀeJ³ejefmekeÀ:
me leg keÀeJ³eveeef³ekeÀeb mcejved
lem³ee: ÒeMebmee-ieeveesvcegKe: ~
Deef³e ! keÀe lJeced ?
eflejmkeÀjesef<e ªHeueeJeC³esve mecemle-megvojer: ~
efJekeÀej³eefme ces ®esle:?
mee efve©Êeje......,
kesÀJeueb ®evêcegKeb leb keÀec³eceevee
nmeefle......efJenmeefle.........Guuemeefle............ ~

ittham vyutpattimargam asrayati.


paramasidekah kavya-rasikah
sa tu kavya-nayikam smaran
tasyah prasamsa-ganonmukhah.
ayi ! ka tvam?
tiraskarosi rupa-lavanyena samasta-sundarih.
vikarayasi me cetah?
sa niruttara............,
kevalam candramukham tam kamyamana
hasati........vihasati...............ullasati...................
veÐeäkeÀced
ce¡egÞeeref$eHeeþer
veefo ! lJeb osefJe !
lJeb meoe ceele=jtHee,
efieefj-keÀvojle:
Òeme=lee efve:me=lee ~
keÀoe lJeb efmLeje
®eáeuee Jee keÀoe lJeb,
meoe efJeéeªHee
meJe&mLee meJe&iee ~1~
yeng-HeLeÞeevlee
keÌueevlee cegiOeeefHe Jee,
mejuee lejuee keÀoe Jee GûeªHee ~
ÒeJenceevee lJeb mJe®ívoesiel³ee,
veefo !
lJeb meoe Jew vecem³ee megªHee ~2~
ûeeces ûeeces DejC³e-veiejs<eg Jee
ceefvojs DeeHeCes
ie=ns ie=ns Jee
Deme¿eªHee lJeb Òeueervee ÒeieuYee,
keÀeueªefHeCeer lJeb
meoe MeeqkeÌleªHee ~3~
Nadyastakam
Manjushree Tripathy
nadi !tvam devi !
tvam sada matr-rupa,
giri-kandaratah
prasrta nihsrta.
kada tvam sthira
cancala va kada tvam,
sada visvarupa
sarvatha sarvaga.[1]
vahu-patha-sranta
klanta mugdhapi va,
sarala tarala kada va ugrarupa.
pravahamana tvam svacchando-gatya,
nadi !
tvam sada vai namasya surupa.[2]
grame grame aranye nagaresu va
mandire apane
grhe grhe va
asahya-rupa tvam pralina pragalbha,
kala-rupini tvam
sada saktirupa.[3]

peueÒeoevesve peerJeveer MeeqkeÌlemlJeb,


ke=À<eeryeuew:
meJez: mece=×e ÒeËäe ~
peueHueeJevesve keÀoe GûeªHee
meJe&ûeeefmeefve ! lJeb
Òeue³emJeªHee ~4~
Þet³eles DemceeefYe:
kegÀHeg$ees pee³eles,
vewJe keÌJeef®eoefHe kegÀceelee YeJeefle ~
Òemeero ceelemlJeb
keÀ©Ceeê&-¢<ìd³ee
ÒeHeVeeefÊe&Ceeb Jew
MejCeb j#eCeced ~5~
me=efäªHes ! ceele: !
meoe lJeb Hetefpelee,
mebneefjCeerªHes ! meces<eeb efve³eeqv$e !
me=efä-mebnej³ees:
DeHetJe¥ ®e ef®e$eefceob
cevemeefmmLeleew Denes efJeef®e$elee ~6~
veefo ! lJeb MejCeb, veefo ! lJeb peerJeveb,
me¡eerJeve-megOee, ÒeeCeoe jmeoe,
Òeue³e¹jer lJeced Devevlecees#eoe,
ceele=¬eÀes[s ³eLee efveefue&Hlee, ÒemegHlee ~7~

jalapradanena jivani-saktistvam,
krsibalaih sarvaih samrddha prahrstah.
jala-plavanena kada ugra-rupa
sarva-grasini ! tvam
pralaya-svarupa.[4]
sruyate asmabhih
kuputro jayate,
naiva kvacidapi kumata bhavati.
prasida matastvam
karunardra-drstya
prapannarttinam vai
saranam rakshanam.[5]
srstirupe ! matah !
sada tvam pujita,
samharini-rupe ! samesam niyantri !
srsti-samharayoh
apurvam ca citramidam
manasas sthitau aho vicitrata.[6]
nadi ! tvam saranam, nadi ! tvam jivanam,
sanjivana-sudha, pranada, rasada,
pralayamkari tvam anantamokshada,
matr-krode yatha nirlipta, prasupta.[7]
efleueesÊecee : Hee<eeCeer Denu³ee³eles
DeLeJee Denu³ee Hee<eeCeer³eles !
Deefce³ej¡eveceneHee$e:
efMeuee³eeced ; GHeuesve
KeC[efJeKeefC[leb les Mewue-cet×e&³ee:
peleg-keÀ¹Ceced ~
meefueueée®íb MegYeeMebefme
Me±keÀ¹Ceced.....
Mes<elece-ieesOetu³ee:
Deefvlece-jeqkeÌlecesJe
meercevlele: efmevotjb
Heeo³ees: DeueeqkeÌlekeÀe ~
Oeeefjle:
¬eÀvolkeÀeMeleefC[-Heg<Hem³e
éesleecyej-JesMe: ~
efJemepe&veeled HetJe¥
osJ³ee: osneod DeHeeJe=leced
Deue¹ej-meceûeced ~
MeeefìkeÀe-Fl³egkeÌlJee
keÀef½eod DeeJe=Ceesefle
MegYe´-keÀie&pem³e GvcegkeÌle-He=ÿceskeÀced ~
efveef<e×b leJeke=Àles
Heg<HeeCeeb pe¡eeue:,
efveef<e×b ®e JemevleesHeJeveced ~

Tilottama ; pasani ahalyayate


athava ahalya pasaniyate
Amiyaranjana Mohapatra
silayam; upalena
khandavikhanditam te sailamurdhayah
jatu-kamkanam.
salila-svaccham subhasamsi
samkha-kamkanam......
sesatama-godhulyah
antima-raktimeva
simantatah sinduram
padayoh alaktika.
dharitah
krandatkasatandi-puspasya
svetambara-vesah.
visarjanat purvam
devyah dehad apavrtam
alamkara-samagram.
satika-ityuktva
kascid avrnoti
subhra-kargajasya unmukta-prsthamekam.
nisiddham tavakrte
puspanam janjalah,
nisiddham ca vasantopavanam.

leJe osns JeCee&{îeYetieesuem³e


meÐe: veerjJelee ~
lJeeb efvecee&legkeÀeceew
meceJe³emkeÀe³ee GHeosMe:,
HegvejefHe
Je³emkeÀe³ee DeeosMe: ~
Deejeef$ekebÀ pJeefue<³eefme lJeced
DeÞegue DeekeÀeMeoerHe FJe
DeJeueeskeÀ³evleer DeekeÀeMeie²eced  ~
keÀesceue-Keje³ee:
cegkeÌlee²Ces
vewJe efJemleejef³e<³eefme megJeCe¥ eqmceleced... ~
DeLeJee HeJeves megievOeefceJe
mJeCee&Ye-osnm³e megJeemeced DeeIe´e³e
keÀesefkeÀue-keÀekeÀefue-ceO³es
Deelceeveb efJemcejvleer
nefjoeYe-Hele²m³e nmes
ve efveêem³eefme ~
meJe¥ keÀHeeìb
efHeOee³e leeuekewÀ:
Jeefj<³eefme veerjJelee³ee:
veerjJeb keÀejeJeemeced ~
Gvcetue³³e efveef#eHeef³e<³eefme
Deeuecyeceeveeb HeguekeÀ-ueeflekeÀeced ~

satika-ityuktva
kascid avrnoti
subhra-kargajasya unmukta-prsthamekam.
nisiddham tavakrte
puspanam janjalah,
nisiddham ca vasantopavanam.
tava dehe varnadhya-bhugolasya
sadya-niravata.
tvam nirmatu-kamau
samavayaskaya upadesah
punarapi
vayaskaya adesah.
aratrikam jvalisyasi tvam
asrula akasa-dipa iva
avalokayanti akasagamgam.
komala-kharayah
muktamgane
naiva vistarayisyasi suvarnam smitam...
athava pavane sugandhamiva
svarnabha-dehasya suvasam aghraya
kokila-kakali-madhye
atmanam vismaranti
haridabha-patamgasya hase
na nidrasyasi.
sarvam kapatam
pidhaya talakaih
varisyasi niravatayah
niravam karavasam.
unmulayya niksipayisyasi
alambamanam pulaka-latikam.
efJemceefj<³eefme
Deeuneob ®eeqvêkeÀe³ee:
veerueeslHeue-jpev³ee: ~
mecceesnveced ~
mvee³eg-ñeesleme:
nefjleeYe-mJeHveeveeb mHevoveced ~
Hejced,
HeÀeuiegvem³e Heuueer-keÀuueesues
³eefo keÀoeef®eled
mHe=Meefle lJeeb
Heg<HeeCeeb j²evegjeie:
DeLeJee
ceOegHem³e efve:Meyo-mebueeHe:;
³eefo keÀoeef®eled
DeOeerj³eefle M³eeceueced FHmee-HeuueJeced
JesCegce³eb ceOegmJeveced
Jee HetJe&jeiem³e DeHetJee& jeefieCeer...
Hee<eeCeeled lJeced Denu³ee³emes?
DeLeJee Denu³eele: Hee<eeCeer³emes ??
mebmke=ÀleevegJeeo: - ceveesceesnve Dee®ee³e&:

vismarisyasi
alhadam candrikayah
nilotpala-rajanyah
sammohanam.
snayu-srotasah
haritabha-svapnanam spandanam.
param,
phalgunasya palli-kallole
yadi kadacit
sprsati tvam
puspanam ramganuragah
athava madhupasya nihsabda-samlapah,
yadi kadacit
adhirayati syamalam ipsa-pallavam
venumayam madhusvanam
va purvaragasya apurva ragini.....
pasanat tvam ahalyayase?
athava ahalyatah pasaniyase??
Translation by Manomohan Acharya

ef$eMeeKee
efJeefHeveefJenejer MeleHeLeer
ef$eMeeKes !
ieeflemlesçefJe®euee,
efvel³eb efJeYe´cemes ueeskeÀefnlee³e ~
vejm³e Fef²lesve Ye´ceefme,
Deelceeveb Heer[ef³elJee
keÌueeefvleced DeHenjefme Hejs<eeced ~
³eoe Òe®eC[-ceeÊe&C[mleeHe³eefle meJee&ved
MetkeÀjmleoe KeeleceeqvJe<eefle,
Heg<keÀefjCeerced DeJeieenvles ieeJe:,
Hejvleg leoe ceveg<³e:
efJeÞeec³eefle leJe®íe³eeleues ~
³ee efJeÐegled cesIeeod GlHeÐeles
mee leJe MeeqkeÌleYetlee ~
ns efJeMeeKes !
©×Üejs efveye×e lJeb,
®ío-ûeeqvLe-ueivee ~
keÀoe JeeçJeefleÿefme
GlHeerefþkeÀe³eeced ~
Jee³egceC[ueeÊej²ceeoe³e
HeefjJeÊe&³emes
efJelejefme ueeskeÀe³e
megMeerleueb HeJeveced,
meowJe leJe ieefleueexkeÀ-efnlewef<eCeer ~

You might also like