Lapiko Txostenak Badiou

TXOSTENAK
KOADERNOAK - KAIERRAK

Alain Badiou Lapikoan

Aurkibidea
Slavoj Zizek eta Fabien Tarby:
Alain Badiouren defentsan. Erantzun bat (2010/03/03)………………..……… 3

ErantzunakEztabaida …………………………………………………………………………. 6

Ingelesez: In defense of Alain Badiou: A riposte…………………………………. 21

Eric Conanen artikula frantzesez (1 M A R S 2 0 1 0 ) …………………….……….24
“Judu” hitzaren erabilpenak ( )……………………………………………………………46

“No renuncio a la idea del comunismo” (Cuba Debate 2011‐01‐22)……55

Badiou fuera de sus límites (liburu aurkezpena)………………………………..65

2

Slavoj Zizek eta Fabien Tarby
Alain Badiouren defentsan. Erantzun bat.

2010/03/03
Eric Conan-en artikulu luzea (Badiou, la star de la philo est-il un salaud?

ʻMarianneʼ astekari frantzesean argitaraua – Otsailak 27, 2010) gure garai
goibelen sintoma politikoa da par excellence. Era berean ohargarria da oso,
klitxeak klitxe, gaur egungo ideologia nagusituen ekoizpen eredugarria
delako. Artikulua inkisiziozko epaiketa modukoa da, munduan dagoen filosofo
frantzes irakurriena eta itzulienaren kontra. Alain Badiou politika kriminalak
babesten duen guru sadistikoa zein vanpiro lizun odol-egartia balitz bezala
aurkezten du.
*
Eric Conan-en artikuluak Alain Badiouren izena desakreditatzea du helburu;
asmoa gaur egun (eta haratago) Badiouk aurkezten dituen pentsamenduen
arrakasta, batez ere intelektual gazteen artean, susmopean ezartzea da.
Ikerketaren itxurarekin maskaratua, asmoa, izan ere, Badiou kriminalizatzea
da.
Are eta gehiago, Eric Conanen artikuluak ez du fitsik ere ulertzen Badiouren
filosofiaz, politikaz eta lanaren mamiaz. Bestela esanda: artikulua hutsaltasun
absolutuan oinarritzen da. Artikukuak, bestalde, kazetaritza modu baten
estrategia ikaragarriaren funtzionamendua erakusten du: ʻad hominemʼ
erasoekin ʻIdeienʼ arazoari uko eginten dio eta oinarri gabeko salaketa
pertsonalak zabor-pentsamenduaren artetzat-edo ulertzen ditu.
Eric Doranen artikulua eredua da egungo ʻez-pentsatuʼ garaiarena.

Kazetaritza modu honek, inkontzienteki ala ez, barreiatzen duen ideologia
domestikatu eta opiodunaren eredu kintaesentziala osatzen du: liburu bat
ulertzen duena irakurri gabea, horrela sorgin ehizera kondenatuz;
Komunismoa Nazismoaren beste aldea balitz bezala ikusten duena, horrela
3
haren alde dauden, edo harekin modu ezberdinetan berriki konbentzitu diren
hiritarrak azken finenan gizaki ahul eta gaixoak (gizagaixoak) balira
aurkeztuz. Izan ere, gure garaiko ekuazio aberranteena zera da: Komunismoa
= Nazismoa. Eta kitto.
* 
Horren kontra guk zera baieztatzen dugu:

1. Alain Badiouren lana filosofo handi batena da. Adierazpen hau eztabaidatu
nahi dutenak lʼEtre et lʼEvenement eta Logiques des mondes liburuen
konplexutasunean murgildu egin beharko dira. Eta gero ikusiko da adierazpen
hau ezeztatu daitekeen, bere lanean ezer ez ulertu izanak dakarkeen
erresentimendu eta barneminaz at.
2. Alain Badiouren posizio politikoak hauek dira. Alde batera kritikak daude:
ʻkapitalaren parlamentarismoʼarena; demokrazia hitzaren konfusioarena,
forma hutsa eta ganorazko indar biziaren artean ematen dena; parlamentari
errepresentazioaren zirkoarena. Beste aldera baieztapena dago ʻkomunismo
generikoʼaren aldekoa, berdintasunaren ʻideianʼ babesten dena, hasi
Spartacus-en garaitik eta gaur eguneraino. Izan ere, egun, posizio hauek
soilik dute merezi benetako politika-ren izena.
Gainontzeko guzia ondo eratua dago eta onespen bedeinkatua jasotzen du

jada, hala instituzio nola gizakien aldetik. Ondorioz, kritika egitera ausartzen
direnak berehala daude sailkatuak gizon-otso eta deabruzko anti-demokratak
balira. Jarrera honek ondo asko laburtzen du ʻmofetaʼ ideologiaren bertsio
garaikidea, bere lurrinusainarekin justu-justu erdi-kontzientea dena. Bestela
esanda: 9 miloi gizon eta emakume gosez eta gaixotasunez urtero hiltzen
direnean, nahiago dugu eztabaidatu Henry futbolariaren ʻesku menturadunʼ
4
edo halanolako ʻesku tranpatiʼari buruz; nahiago dugu erbesteratuari, Arabeari
edo beltzari gaizkilearen status-a ematea; edo munduari sinetsi eraztea arazo
larriena Al Qaeda-ren terrorean kontra garaipena lortzea dela; edo ezin
nahasketa kirtenak baino kirtenagoetan aritzea 1.5 bilioi musulman zaku
berean sartuz – bata bestearen horren ezberdinak izanik kategoria berdinean
sartzeak fenomenu sektario baten kontu ederra ematen duelarik. Horregaitik
da, adibidez, burka bera salbuespen bilaka erazten dugula – zeina,
bidenabar, ez den higuingarriago norberak bere burua gorriz tindatzea baino,
gero, nork daki zergaitik, gizarteko eztabaida nagusiena bilaka dadin.
Gainontzeko guzia, edo politika ez-benetakoa, demokraziaren fantasma

besarkatzea da, zeinaren sustraiak instituzio zaharretan oinarritzen diren eta
haien parametro geometriko bariableetan; parlamentuko mordoiloek, horrela,
zeharo dute Europako herri(ar)en boza(k) ahula(k) bilakatzen. Gainontzeko
guzia da eguneroko hiritarrak taiugabeko kategoriez bonbardeazea:
komunista gaiztoak eta demokrata onak, Amerika ona eta Saddam gaiztoa…
Da Iraultza Frantzesa glamourizatzea eta Iraultza Sobietarra demonizatzea;
da garaitzeko zatikatzea (divide et vinces) gure pare-parean finanziar fluxuak
sineztezinik ikusten ditugularik, birtualki sortuak eta desagertuak; da azken
finean gustora egotea mundua den, eta izango den moduarekin… da sinetsi
erazen digutenean posiblea inposiblea dela.
3) Beraz, zaila da Alain Badiou ero bakartia dela esatea. Errealitatea da

nahikoa dugula halako gezurrekin, halako sistemarekiko konplazentziaz, eta
errealitatea da ez dugula inoiz ʻKomunismoaren Ideiaʼri uko egingo. Jakina,
horren problematikoa izanda eta berria bere gorpuzte moduan,ʻIdeaʼ horrek ez
digu kentzen XX. mendeko komunismoarekin nahi beste kritikoak izateko
aukera. Oso ezbedinak gara eta izan gaitezke gure proposamenetan baina
denok dakigu eta bat gatoz gauza batekin: izan komunismoa dela,
berrasmatua eta berria, humanitatearen etorkizun bakarra. Hau guzia horrela
da, komunismoa arrazoizko gogoak kontzebitu dezakeen justizia eta egi
politiko eternal bakarra dela pentsatzen dugulako .
* 
Baten gustoko izan ala ez izan, garaiak ez dira jada bizkarrezur zein
eskrupulurik gabeko ʻfilosofo berriʼ balizkoena, baizik eta berrikuntzaren
filosofoena.
Slavoj Zizek, Fabien Tarby
5
Erantzunak / Eztabaida
27 RESPONSES »
Jon Jimenez Martinez on March 5th, 2010 at 7:47 pm:
Hirugarren eta azken puntura zuzen-zuzen. Jainkoa jaitsi zen
liberalismoaren inpernu honetara, historiaren zati maltzur honetara, eta
esan zigun: sinistu ezazue, etorkizun eder bat esperoan daukazue han,
iluntasun horretan. Argitxo bat piztu dizuet-eta. Iraganetik zetorren
argia. Iraganetik ez, betidanik. Hau da, ez zetorren, hor zegoen.
Eternoa zen. Da. Baina itsu geunden, ez genuen ikusten. Eta itsu
jarraituko duzue haraino eta han zaudetenean konturatuko zarete
paradisua ere, berriro, infernua zela.
Andoni Olariaga Azkarate on March 5th, 2010 at 8:02 pm:

3. puntuarekin jarraituz: “…egi politiko eternal bakarra…”. Gizona abere
hutsa da, idatzi zuen behin pseudonimo baten azpian bere garaiko
komunismoaren dogmatismoaz kantzatua Joxe Azurmendik. 40 urte
pasa dira. Humanitatearen etorkizun bakarra omen Komunismoa.
Socialisme ou barbarie, zioen Badiouk. Errealitatea irakurtzeko
dialektikaren betaurrekoek bakarrik balio omen dute. Baina gizakia
animalia da, ez makina bat. Dena ez da superestrukturekin eta
dialektirakein esplikatzen. Dena den, ez dago ezta egongo paradisurik.
Ez komunismoak ez liberalismoak ekarriko dute ditxosozko bake
perpetuo hori, edo justizia eternal hori. Gizakia animalia delako.
Andoni Olariaga Azkarate on March 6th, 2010 at 11:03am:

Oraintxe irakurtzen ohartxo bat:  “Egin behar duguna, ez baita mundua
hobeto pentsatu, baina pixka bat hobeto jarri. Teoria haundiek eta
ideologiek, munduaren kolpe bateko soluzioek eta salbazioek, ez
sinesgarritasunik dute, ez sostengu razionalik, gaurko zientzien
fragmentazioarekin eta espezializazioarekin, eta intereseik ere
dagoeneko apenas geratzen zaien izpiritu eskeptiko samar batentzat.
6
Sistema haundiak Hegelekin suntsitu ziren. XIX. mendean suntsitu
ziren. Euskalduna, berriz, herri zaharra da, optimismo haundiegiz
ibiltzeko munduan perfekzio guztizkoaren edonolako teoria eta
idealekin. Ezta beharrik ere. Zertarako?  Guk ez baitugu eskatzen
gauza handirik. Libre izan bakarrik. Guk ez dugu mundu edo ilargi
arras berriren batera aspiratzen. Munduaren azkeneko iraultza egitera.
Errepublika unibertsalera eta betiko bakera. Gizadia salbatzera. Kia.
Oso iraultza apal bat nahi dugu. (…) Gu pixka bat libreago izanez,
mundua bera pixka bat libreago izanen da.(…) Baina guk ez ditugu
kontzeptuak askatu behar, eta bai gizonak.”  218-221. Gizaberearen
bakeak eta gerrak. Joxe Azurmendi.
imanol galfarsoro on March 6th, 2010 at 11:11 am:

Bai, 1/ Badiou berak esan zuen noiz / nonbait gizakia abere tranpati,
krudel eta obstinatua dela. Gero, 2/ komunismoa arraoizko gogoak
kontzebitu dezakeen justizia eta egi politiko eternal bakarra dela
pentsatzean ez dago ortodoxiarik, are gutxiago 3/ ohartzen bagara
ʻdialektikakʼ berak behartzen zaituela posizio bat eta aurkakoa kontutan
hartzea, hau da dialektikak bermatzen du totalizazio ortodoxoan ez
erortzea bi puntu konkretuen arteko zirrikituen artean eztabaidatzera
behartzen zaituelako. Eta ondorioz 3/ batzuetan gauzak gatz pittin
batekin hartu behar dira (with a pinch of salt, ingelesez esaten den
bezala). Orain arte, Berlineko harresia jauzi zenetik azken 20 urteetan
nagusitu den nagitasun intelektualarekin edo nagusitu diren intelektual
nagiekin: zein izan da ʻarraoizko gogoak EXPLIZITOKI kontzebitu IZAN
DUEN justizia eta egi politiko eternal bakarraʼ? (Historiaren bukaera,
komunismo = faszismoa etc). Uste dut esaldi horretan ironia puntutxo
hori dagoela, azken 20 urteetan, tolerantzia eta pluralismoa etabar
defendatuz eta guztiz, merkatu liberalismoa eta demokrazia
parlamentarioa azaldu baitzaizkigu AUKERA BAKARtzat! Uste dut
zuen txip anti-komunista iraganeko presuposizio filosofiko-politikoetan
kokatuta dagoela. Gaur egun “komunismoaren ʻideiakʼ”, edo ʻhipotesi
komunistakʼ itxura berri ASKO hartzen ari du. Asko eta zeharo interes /
aztergarriak.
Andoni Olariaga Azkarate on March 6th, 2010 at 11:31am:

Ados. Komuniskoak forma berriak hartzen ari dela. Ez dugu
komunismoa bere baitan baztertzen. Bakarrik, “humanitatearen
etorkizun bakarra” eta “egi politiko eternal bakarra” ez da. Horixe ez da
horrela. Eta noski, egia da, orain komunismoa borratu dela gizarte berri
bat eraikitzeko posibilitate teoriko bezala ere (posibilitate erreal bezala
zer esanik ez), Fukuyamak esan zuenez historia bukatu da,
liberalismoa heldu da eta goaz denok dantza egitera. Ikutu batzuk egin
eta sistema onena dugu. Dena den, horixe dugu gaur egungo
dogmatismoa, komunismoa estalinismoarekin batu eta borratzen
duena, eta kristautasuna inkizizioarekin batu eta borratu nahiko lukeen
7
ezkerrarena ere. Absolutizazioak arriskutsuak dira. Komunismo berri
honek ere sistema guztia zaku berean sartzen du. Gero hor sortzen
zaio kontraesana.  Dena den, dialektika izan daiteke baliagarri gizarte,
egoera sozial, etabarren bat aztertzeko. Ez dut nik baliagarria ikusten
beste gauza askotarako ordea. Adibidez, euskal herriaren historia
azaltzeko. Azaldu, azaldu dezakezu nahi duzuna, baita unibertsoaren
sorrera ere, baina nahi eta ez, kanpoan utzi behar duzu beti gauza
asko. Zergatik biren arteko talka, eta ez hiru? Ez, hau ez da potroak
ikutzeko bakarrik. Kriterio dialektikoan sinesten duenak nahi ta ez afera
baten aurrean bi polo aurkituko ditu, eta beste guztia bi polo horietara
erreduzitu. Esan dudanez, batzuetan baliagarria da. Beti ez.  Eta guk ez
dugu txip anti – komunistarik, Soilik, komunismoak ere zientzia berrien
ekarpenak kontuan hartu behar ditu, eta maiz ez du egiten, orain
ikusten den bezala. Adibidez, natura / kultura dualismoa baztertu behar
du. Hori Hegeletik eredatu dugun moderniako mentalitatea da.
imanol galfarsoro on March 6th, 2010 at 2:41 pm:

Zein ezker du kristautasuna inkizizioarekin batzen eta borratzen? Ni ez
nabil hemen ez gerra zibileko kontuekin ez ezker ʻdemokrataʼ chic-
arima eder baten ateismo primarioarekin. Ari naiz hitzegiten literatura
kritiko oso zabal eta garrantzitsu bati buruz, azken 10 urteetan-edo
hedatu dena eta ezin dena baztertu oso iluna eta ulergaitza dela
esanez, maiz entzuten dudan bezala. Intelektual ez-nagi baten lana
textu horiek guziak irakurri eta ulertzen saiatzea ere da. Ez da lan
makala.

1) Niri kristautasuna berdin zait, aitzakia bat zen, esateko oraindik
kriterio batzuk aukeratu (materialismoa, ateismoa, etabar.) eta horiek
dogmatikoki inposatzen duen mentalitate bat badagoela gure artean.
Ezker hori zein den? Ba oraintxe bertan, sasi ezkerra edo,
multikulturalak eta munduko hiritarrak diren horiek, eta beraien dogmak
(giza duintasuna, giza eskubideak, demokrazia, berdintasuna…)
8
kritautasunetik ez datozela ikustarazteko kristautasuna borratu nahi
dutenak. Gure artean ere, ezkerrekoak eta abertzaleak direnen artean
(edo bitxoak, Saizarbitoriarekin esateko) badago halako mentalitate
bat. Aurrekoan Edorta Jimenezekin horixe agerian jarri nahi genuen
Berriara bidali genuen Dogmatismoaren kontra artikuluan.  2) Seguraski
azken 10 urteetako komunismoaren inguruko pentsalari, ideien
garapen etabar jarraitu beharko nuke gehiago. Baina insistituko dut,
“Hau guzia horrela da, komunismoa arraoizko gogoak kontzebitu
dezakeen justizia eta egi politiko eternal bakarra dela pentsatzen
dugulako” dio Zizekek. Zuk diozu ironiarekin hartzeko. Egia da,
esalditxo bat dela. Zizekek ordea egiten al dio tarte ironiari gai
horretan? Ez du ematen. Ironia al da testu guztia? Hamaika artikulu ere
irakurri dizkiot eta berdin hitz egiten du haietan.  Dena den,
amankomunean ditugun gauzak gehiago dira ez ditugunak baino.
Hemen, onartu behar dut, komunismoaren azken hamarkadako
literaturaz askorik irakurri gabe dihardudala. Irakurtzen hasi beharko.
Beraz, gustora jasoko nuke gaur egungo komunismoaren gaineko
bibliografia apur bat. Ez baita lan makala ez. Ez da lan makala ere
gaur egun zientziak planteatzen dituen erronka berriak gizakiaren
ikuspegian eragiten duten aldaketak aztertzea.

Baina orduan, oso modu generikoan humanitateari begira,
ʻkomunismoaren hipotesiaʼ edo ʻkomunismoaren ideiaʼ azpimarratzen
duen egia politikoaren perspektiba alde batera utziz gero, zein borroka
dago, mundu honetan, norberaren bizia bere alde emateko merezi
duenik? Badakigu honez gero gure arteko liberaltxuak, oso ezkertiarrak
eta aurrerakoiak denak, mundu honetan norberaren bizia emateko (are
gutxiago bestearenak kentzeko) ezer ez dagoela merezi duenik
pentsatzen dutela. Normala da. Kolonbiarrak eta Perutarrak ez dira ba
gure partez hiltzen eta ez dute ba gure partez erahiltzen ari Iraken-eta?
Baina, dena den, Euskal Herriaren aldeko borroka partikularrak merezi
al du, ez baldin bada, historikoki, zirkuitulaburtuta agertu izan dela
azken 50 urteetan ʻkomunismoaren hipotesiakʼ edo ʻkomunismoaren
ideiakʼ eman izan eta ematen dion dimentsio unibertsalarekin?

Seguraski ideia denak, askatasunarena, lurraren defentsa, nazioaren
defentsa, berdintasunarena, bake justuarena, Komunismoaren baitan
sartzen baditugu, denak zaku berean, ba zentzu batean bai. Niri ordea,
okurritzen zait, ideia guzti hauek, komunismoarena barne,
kristautasunaren barnean sartu daitezkeela atzerago joanez gero.
Ideien sustraietara, alegia, kristautasuna dagoela (ez gara zertan
atzerago joan behar). Horrexek ez du kritika bat izan nahi. Dena den,
zuk diozu komunismoaren hipotesiak (edo ideiek) dimentsio
unibertsala ematen diola norberaren borrokari. Max Horkheimerrek
9
honelaxe dio: “…en las representaciones que los hombres se forjan de
las metas operan sus respectivas necesidades, las cuales no tienen
como fundamento una intuición, antes bien, tienen por causa la
penuria. No se las puede introducir dentro de un contexto glorificador.”
Esan nahi da: gizakiak ahal duena erabiltzen/egiten du behetik
ateratzeko. Ez du bilatzen munduaren salbazioa, edo unibertsaltasuna.
Gero bai, guk ematen diogu oinarri ideologiko hori. Eta gure borrokaren
eraginak ere, munduaren ordenean (mentalitatean) aldaketa dakar.
Zentzu hortan ikusten dut nik unibertsala dela. Alegia, gizakiak ez
duela komunismoaren ideiengatik borrokatzen; aitzitik, haiekin
borrokatzen du. Baina bere bizitza hobetzeko borrokatzen du.

Max Horkheimerrek arrazoia izango du ausnarketa enpirikozalean,
baina intelektual bezala gure lana munduari zentzua, erretrospektiboki
ematera ere bada, ez? Kristautasuna eta komunismoaz, besteak beste
San Paulo lehen antolatzaile leninista izan zela frogatzen duen liburua:
Alain Badiou, “San Paulo: Unibertsalismoaren Fundazioa”.
Jon Jimenez Martinez on March 7th, 2010 at 11:38 am:

Susmoa daukat, ez ote garen egiten komunismoaren ideia honekin
Oteizak Euskal Herriarekin egin zuena: hots, lotu. Euskal arima jator
hori, hegemoniaren aurka sortua baina bere baitan sortua, subordinatu
gintuen moduan, orain ez ote garen gizadi guztia kateatu nahian
ibiltzen ari. Liberalismoaren aurka sortu dugun tresna da komunismoa.
Bere aurka baina bere baitan. Idei eta egi eternal hori, pre-historiatik
datorkiguna, datorkiona gizadi guziari, komunismoa, ez ote den kate
post-moderno berri bat. Etorkizun guzian lotuko gaituen ideia da eta
Espartacus-etik datorkiona. San Paulo leninista lehena izan da.
10
JesuKristo lehen komunista. Euskal Noblezia Unibertsala lehen
demokrazia izan da (eta hoberen eraikia gainera). Eta euskara
paradisuan hitz egiten zen. Ondo ulertu ote ditut ondorengo pasarte
hauek?  “Oteizaren artelanek (euskal gorputz –apostulu- hustuek)
osotasun etniko berezi-petralaren betetasun subordinatu eta zanpatua
adierazten dute. Orain errealitate birtual askatzailearen hustasun lauez
bete behar dira.”  Je le sais bien: gure iragana egia etniko petralaren
inguruan antolatu zen, eta horrek eman zigun oinarrizko bereizketa
operatzeko ahalbide politikoa.  Mais quand même: orain berdinak izan
nahi dugu, libreak, herritar cívicoak… berezitasunarekin batera ezarri
zizkiguten kateak astindu nahi ditugu.” (GALFARSORO, Imanol (2008):
Subordinazioaren kontra. Iruña: Pamiela. 23-24).

Joan zen igandeko ʻPublicoʼ egunkarian zera irakurri nuen: “Para
Mayor Oreja, quien ha acudido hoy a la manifestacion antiabortista
celebrada en Madrid, el aborto, junto con la eutanasia, forma parte de
las “viejas recetas de los totalitarismos que han asolado Europa”.
Mayor Oreja se refiere al aborto como “algo de bolcheviques” y a la
eutanasia como fruto del nazismo.” Beraz, ʻBadiouren defentsanʼ
artikuluan salatzen den Komunismoa=Faszismoa ekuazioaren
erabilera bat zaigu hemen ematen, fresku-freskua.  Kontua, dena den,
ez da berez, hala abortoaren nola eutanasiaren alde egonez gero
Mayor Orejak bere burua aurrerakoitzat duen pitxitxi guztia sartzen
duela nazi-boltxebikeen zaku berean, Kontua ez da, ezta ere, bere
alderdi politikoaren tradizio historiko eta idiologikoari erreparatuz gero
Mayor Oreja hipokrita bat litzatekela-edo. Hori badakigu… eta?. Eta
kontua ez da Andonik esaten zuen bezala ekuazio horren mami
teorikoa Fukuyamak eman zigula. Aldiz, kontua zera da, EHan bertan
euskaltzalego ʻaurrerakoiʼ eta ʻpostʼ hau zein bestearen gehiengoa
eritzi ziztrin horrekin bat ere datorrela.  Andonik beste leku baten
egindako Saizarbitoriaren aipamena gogoratuko dut berriro. Bertan
Saizarbitoriak zera esaten zuen: “El bicho esta en todas partes: […]
ese veinte por ciento de gente que por una razón u otra esta dispuesta
a apoyar la violencia”. Esan gabe utzi nuena da Saizarbitoriak
ondorengo honekin jarraitzen zuela: “o ese susto que se han dado los
franceses con Le Pen…” Ergo: Basagoitiren arabera fumigatu beharko
zen EH-ko % 20 ezkertiar erradikal-autoritario-fanatikoa = %20
faszista-arrazista frantsezak. Eta orduan kontua baino arazoa da
euskaltzalegoaren gehiengo ʻpluralistaʼ eta toleranteaʼ komunismoa =
nazismoa ekuazio horrekin, hau da mistifikazio ideologiko horrekin
adoz dagoela oinarri-oinarrian. Hori da arazoa, eta noski, EHan
nazismoa = komunismoa mistikikazio ideologiko horren ondorio edo
bariazio bat demokratak vs biolentoak formulan gauzatu izan dela. 
Baina gauzak horrela paradoxa ez dator demokrata = demokrata
ekuaziotik, hau da “Saizarbitoria” = “Basagoiti / Mayor Oreja”
parekatzetik. Paradoxa etorri Major Oreja / Basagoiti moduko
11
demokratak “Saizarbitoria” moduko demokraten lekua legitimitate
guztiarekin bete, edo hobe esanda, squattatzen duten momentu
berean dator, hau da: inguruko “Saizarbitoria” demokrata tolerante eta
pluralista eta aurrerakoi hauek guziak “ese veinte por ciento de”
boltxebike / nazien lekua betetzera behartuta daudenean, izan ere,
abortoa eta eutanasia onartzen duten asesinoak direlako. Ongi etorri!
Gero eta gehiago gara! Zenbat? ese 85 por ciento de bichos nazi-
boltxebiques que por una razón u otra esta dispuesta a apoyar la
violencia., el aborto y la euthanasia?

Joni erantzun aurretik inportantea zen komunismoa = faszismoa
formula horren garrantziaz, garaikidetasunaz eta indarraz berriro ere
jabetzea. Hortik aurrera uste dut erantzun sail honetan ‘komunismo’
hitza erabiltzen denean, oraindik halako iraganeko kutsu deabru
buztan gorrikoarena-edo gordetzen duela. Baina tira. Bestela, ezta
gutxiago ere: Jesukristo ez zen lehen komunista izan. San
Paulorentzat JKren ‘bizia’ (biografia, parabolak, mirakuluak etc etc) oso
inportantzia gutxikoa izan zen. Paulorentzat fidelitate osoa merezi izan
zuen event-oa, edo gertakaria JKren ‘heriotza’ izan zen, eta
errezurrekzioa; eta gero (berdin dio zuretzat edo niretzat egiazko edo
gezurrezko den ala ez) gertakari horren inguruan antolatu zuen Paulok,
erretroaktiboki, alderdi kristaua; – izan ere JK bera pertsonalki
ezagutzen zuten apostolu juduen eskandalua nabaria izan zelarik: Zer,
parabolak eta mirakuluak ez direla inportanteak? Ez. Inportantea da JK
humanitatearen eta ideia unibertsal baten alde hil zela: “Ez da gargero
ez judeorik ez griegorik ez iopurik ez askerik ez gizarrik ez gizemerik;
zuek direnok bat bait zarete Kristo Jesusen baitan. San Paulo:
Galaziakoei 3:28”. Uste dut askapen mugimenduaren ikuspuntutik
inportantea dela tentsio horren jakinaren gainean egon eta diskutitzea,
besterik ez bada simulakro etnikoan ez erortzeko. Edonola ere, nire
asmoa ez zen halako teleologia alderanstu baten kontua ematea,
nolabaiteko komunismo eko-mistiko bat-edo beti denik esistitu dela eta
ez dakit noiztik datorrela esate aldera-ta. Nahiz eta mundu guziak duen
eskubidea historiakeriaren fantasietan murgiltzeko: Fantasiak, berez,
ez dira ez onak ez txarrak; eta ez dago ezer okerrik Spartacus-en
figura, komunismoaren ideiaren aldeko heroi gisa erretroaktiboki
erreklamatzeko. Zentzu horretan Oteizak berak ere errotraktiboki
‘euskal berezitasun’ prehistorikoaren gaia oso artezia modernista
elegantearekin manipulatu bazuen ere (manipulatu bi zentzutan:
eskuekin eskulturak egiteko eta gogoarekin euskal duintasuna
nolanaiteko kultura / etnizitiate berezi batean oinarritzeko) ba orain nire
fantasia da, Arantzazuko apostoluen euskal huts partikular hori arraio
laserren argi unibertsalarekin estaltzea / betetzea. Arte-operazio ‘post-
etniko’ horrekin helburua sinbolizatzea izango litzateke
euskalduntasuna multikulturalismoari horren gustoko zaion diferentzia
kulturalaren eremutik atera dela eta legalitate internazionalaren
babespean berdintasun politikoaren eremura sartu dela.
12
Olariaga on March 11th, 2010 at 1:00 pm:
Subordinazioaren kontra liburuan, kritikatzen da oso ongi Oteiza euskal
arima bat berreskuratu nahi izateagatik. Ideia ona da. Hau da, bere
garaian, apologistak bezala, Espainiak egin zuen irudi metafisikoari
kontrapisu egin nahia ulertzen dugu. Gero, orain ez du zentzurik. Ez
dugu behar arimarik, ez dugu behar historia loriatsurik, azken finean
gure herriko historia galtzaileena izan baita. Eta alderantziz izan balitz
ere! Dena den, zergatik diot hau? Ematen baitu berdina egiten ari
garela orain. Beste adibide bat: kondena politikoaren kontuarekin,
ezker abertzalearen erantzuna, urte askotan hauxe izan da: PPk ez du
frankismoa kondenatu, PSOEk ez du GAL kondenatu. Hau da, haien
jokoan sartzen gara, eta “ez, zuk gehiago” da daukagun erantzun txit
razionalena. Pentsatu gabe, XXI. mendean, ezein estatuk exijitu
diezagukela iritzi bat ematera, eta hortan oinarritzen dela gure postura.
Baina ez, gure argumentuak, gehienetan, “zuek gehiago!” horixe izaten
da. Bai, botereak horixe egiten du gurekin ere, gure posturak eta
pentsamenduak, denak zaku batean sartu. Nik diot orain, guk ere
berdina egin behar al dugu haiekin, Imanol?

ez dakit, baina galtzailearen narzisismo erronmatikotik at, botereari
zerekin eutsiko diogu, lorekin?
13
Zergatik lotzen duzu nire eszeptizismoa loreekin eta ez zuhitzetako
EGURRArekin? Hau da, zergatik behar dugu erresistentziaren jarrerra
izan eta ez irabazlearena? Nik irabazlearen jarrera ez dut lotzen
maiuskulaz idazten den EGIAren ideiologia batekin. Interesgarriagoa
iruditzen zait botereari dogmatismoaren terrenoan, azkenean bere
fundamentoetan, borrokatzea. Baina ez fundamentu dogmatiko
berriekin. Erlatibismo erlatibo batekin, hobe.

Ezaren ezak baia dakarren heinean ez al gaitu erlatibismo erlatiboak
egiaren fundamentu dogmatiko bat eraikitzera behartzen?
Prezisamente inolako fundaziorik ez egoteak ez gaitu behartzen egi
(etiko-politiko) baten alde tinko egitera? Richard Rorty datorkit gogora,
pragmatikoa, aurrerakoia baina moderatua eta liberalismo ironikoaren
aldeko apostu arbitrarioa egiten duena. Suerte handia du,
kontingentziak kontingentzia Estatu Batuetan jaio zelako-edo. Ni EH
jaio nintzen eta ‘independentzia’ + ‘sozialismoa’-ren arteko artikulazio
horren potentzialidadean sinesten dut. Hori da nire EGIA (eta beste
askorena noski). Eta egi horri fidelitate osoa eta itsua eskaintzen diot,
jakinda eta guzti egi absolutu horren totalizazio osoa ezinezko dela.
Dogmatikoa da posizio hori?

Hain justu Manifestu erlatibistan Rortyri egiten diogun kritika hortik
doa. Pragmatismo horrek, edo Rortyren erlatibismoak atzean
ezkutatzen duena AEBetako liberalismo eta inperialismoa da. Punto.
Berak kontingenteki defendatzen du, prezisamente egin dezakeelako,
atzean duen boterea oso segurua baita. Baina batak ez du bestea
ekartzen ezinbestean. Ez dakit hemen terminologia arazo bat dugun
(zeinarengatik ez garen ondo ulertzen ari), edo mentalitate
desberdinak. Dogmatikoa izango da, ez itsua bada, baizik beste
aukera guztiak apriori ezabatu egiten baditu. Baina itsua bada ere.
Itsua izatea zer da ba? Dena den, erlatibismo erlatiboak ez garamatza
egiaren fundamento dogmatiko bat eraikitzearen beharrera. Hor arazo
bat ikusten dut. Gure mentalitatean funtzionatzen du eskema honek:
erlatibistak gara, beraz ahul defendatzen ditugu ideiak. Gogor eta tinko
defendatzen ditugunean ideiak aldiz, dogmatikoak gara. Horixe akatsa
da. Ni erlatibismo erlatibo batetik partitzen dut, eta nire ideiak TINKO
defendatzen ditut, baina ez aldez aurretik besteenarenak borratuz.
Esan nahi da, apiori Espainiak badu bere proiektua. Nik ulertzen dut
(saiatzen naiz). Ikusten dugu nora eramaten duen, azken azkenean,
kulturaren heriotzara, basakerira, bere proiektuarekin bat ez datorrena
akatu edo torturatzera, etabar. Adibide bat jarriko dizut: nik ez dut
defendatzen independentzia “por que sí”. Ezin da defendatu, adibidez,
14
autodeterminazio eskubidea, esaten eskubide bat dela eta kitto. Baizik,
gatazka honetarako, baliagarria den formula bakarra dela. Eta
horretarako, arrazoiak eman behar. Bai, badakit Espainiari ez
dizkiogula eman behar arrazoiak, gure buruari ezta ere. Esan nahi dut,
mentalitatean horixe izan behar dugula barruan. Nik ere egiatxo horri
fidelitate osoa eskaintzen diot, baina ez ditut beste egiatxoak borratu
nahi, ulertu baizik, haiekin ere bizi beharko baikara. Beraz, dogmatikoa
den posizio hori? Nik uste dut baietz. Eta ez dut uste dogmatismoa
komeni zaigun zerbait denik.

Dogmatimoaz, ortodoxiaz eta abarren inguruan hitzegiterakoan
pentsamendu anti-dogmatiko eta heterodoxo baten aldarrikapenak
beldurtu egiten nau. Izan ere, nire beldur nagusiena, bai kultur-ikerle
bai ekintzaile politiko bezala da ʻarima (polit)-ederʼraren lekunea
betetzen akabatzearena. Zeren eta azken finean, zeinek aitortzen du
bere burua dogmatiko edo ortodoxo edo intolerante edo
biolentotzat? Hartu, adibidez, Xabier Agirreren ʻTolerantziaren gaineko
disertazioaʼ (2006). Oso interesgarria eta informagarria; Kant eta
Habermas-en giza-duintasun arrazoizko-dialogikoa goraipatuz gain, gai
honen inguruan batez ere tradizio eta sintesi liberal-multikulturalista
anglo-amerikarraren emankizun intelektualean ardazten dena (Taylor,
Rawls, Sandel, Kimlycka…). Agirreren liburuan, hala ere, behin
bakarrik agertzen da ʻantagonismoʼ hitza (Huntington-en ʻZibilizazioen
talkaʼ-z mintzatzen denean) eta behin edo aipatzen da Marxismoa, zer
esanik ez, berez edo doakion dimentsio ortodoxo-doktrinarioa
azpimarratzeko. Eta niretzat hori da liburuaren arazo nagusia, alegia,
larregitxo oinarritu eta babesten dela liberalismoa eta
multikulturalismoaren arteko artikulazio dominante berriak eskaitzen
digun ilusiozko utopian; hau da: gehigarri gaizkilerik gabeko (borroka,
antagonismo, biolentzia… muturreko totalitarismoak,
fundamentalismoak…) “mundu justu”aren fantasian (berdintasuna,
giza-eskubideak…). Baina azukrerik gabeko coca-cola edo alkoolik
gabeko garagardoa gustora edanda ere: “eskema teoriko
totalitarioetatik ihez” (107 orri.) egin nahi izatea (faszismoa eta
komunismoa berriro ere!?) ez al da propaganda liberalaren trikimailu
intelektual abusatuena?  Etsairik gabeko ikuspegi arrunt, berati eta ahul
horren kontra ari delako da Badiou inportantea; adibidez bere ʻEtikaʼ
liburutxo gomendagarrian, “giza-eskubideen katezismoak (osatzen
duen) terrorismo moralaren” (sarrera, viii-xi orri) kontra jasotzen
denean, besteak beste. Noski, EH-ko testuinguru zehatzean biolentzia
politikoak du zirkuitulaburtzen eztabaida guzia, hala giza-eskubide nola
tolerantzia eta pluralismoaren ingurukoa. Baina nik neuk behintzat,
betiere alde bateko biolentzia politikoak suposatzen omen duen
ʻaberrazio etikoaʼ ez dakit, oraindik ere, nolakoa den. Ez dakit nolakoa
den, hain zuzen ere, ehunetik ehun, aberrazioaren salaketa etiko
horiek “hitzaren terrorismoan” babesten direlako;- Ernesto Laclau-ren
15
arabera (On Populist Reason, 2005: 249-250 orri.) gertatzen dena
“salaketak azalpenaren (eta azterketaren) lekua hartzen duenean”.
Izan ere, behin azalpenetan eta azterketetan murgilduz gero, gure
arteko ʻkomentariatʼ probintzianoaren multzo ofizialena, zeina, gainera,
kosmopolitar pretentsio unibertsalistekin auto-errepresentatzen den,
ondo baitaki “ez dago(ela) zibilizazioaren dokumenturik modu
berdinean barbarismoaren dokumentua ez denik” (Walter Benjamin,
Illuminations, 1973:258 orri.). Horregaitik egiten zait zail dogmatismoa
anti-dogmatismotik bereiztea, eta ortodoxia heterodoxiatik. Espekulazio
metafisikoak atsegin zaizkit zeharo, baina testuingurua zehazteak
garrantzia du norbera non dagoen jakiteko. ʻArima ederʼ kontzeptu
hegeldarrari buruz informazio gehiago: Zizek: ʻIdeologiaren Objektu
Sublimeaʼ, ʻGozatu sintomaʼ…; Deleuze ʻDiferentzia eta errepetizioa-
sarreraʼ.
Jon on March 13th, 2010 at 1:58 pm:

Eztabaidara sartzea ez da nire asmoa. Soilik gauza bat: mila esker
azkeneko paragrafoaren erreferentziengatik.

Hemen erreferentzia gehiago ʻkomunismoaren ideiaʼri buruz; lehenak
ihaz Londresen egin zen konferentzia oso inpotante baten informazioa
ematen du: http://versouk.wordpress.com/2009/04/30/badious-
communist-hypothesis-and-idea-of-communism-conference-
resources/ eta bigarrenean, konferentzia horri buruzko liburua
frantzesez; badiou/ zizek: lʼidee du
communism http://www.eyrolles.com/Droit/Livre/l-idee-du-communisme-
9782355260438
16
IbanMiusik on March 22nd, 2010 at 8:49 pm:
: http://eibar.org/blogak/mendiguren/archive/2005/07/06/239#12645183
59 Xabier Mendiguren 2005/07/06 …..Hala ere, askoz korapilatsuagoa
da auzia. Badira munduan Zaldieroak marrazten dituen bezalako gizon
jakintsuak, multikulturalismoa zibilizazioaren berezko etsaia dela
diotenak, Egia Handien tokian nork bere errealitatetxoa jarriz gero
tribalismora goazela, klitoriaren ablazioa eta euskararen
berreskuratzea zaku berean sartuz. Erlatibismoa ukatzen badugu, egia
bat dagoela onartu behar dugu. Eta egia zer den nork definitzen du?
Boterea duenak. Erlatibismoa mundu osoko kultura balitz Jon —
2010/01/26 16:05[ IbanMiusik:Ez dakit hemen idazten duen Jon
berdinarena ote den] kaixo, ara, nik erlatibismo kulturalaren lan bat
egiten ari naiz, eta esan dezutenaren arabera idei batzuk artu ditut,
baina nere galdera hau da: mundu osoan erlatibismoa, kultura bakarra
izango balitz, nola izango litzateke, gauzak eta pentsatzeko
modua? [IbanMiusik:Erantzungo nizuke, Beste-a dela Gua baten
diskurtsoa artikulatzen ahalbideratzen diguna. Beraz esklusiorik gabe
nola eraikiko lirateke identitate kolektiboak? Beti utzi behar duzu
zerbait kanpoan...kanpoan den horrek artikulatzen dizulako diskurtsua.
Beraz nola eraiki nortasun kolektibo bat? nOn daude erlatibismo
erlatibistaren mugak? edo beste era batera esanda noiz da nahiko ta
noiz soberan? noiz naiz dogmatiko ta noiz erlatibista, zeren arabera?
Ez al da araberarik? Eiten nabil ahalegina, baina pixkat bidean galtzen
naiz. Benetan diot. Adibide txotxolo bat jartzearren. Ni San Mamesera
banoa, erlatibismo erlatibistatik, zein postura hartuko nuke?]
Jon on March 22nd, 2010 at 9:11 pm:

Azkeneko adibideari helduko diot. Adibide txotxoloekin hobe ulertzen
da, ados nago. Ea nire postura aklaratzen dizudan. San Mamesera
17
bazoaz, erlatibismo erlatibistatik, ez zen ezer gertatuko. Zuk, zure
konbentzimenduz, nahi zenukeen taldea animatuko zenuke. Hau da,
erlatibismo erlatiboak arrazoiak erlatibizatzearen aldera jotzen du.
Beraz, erlatibismo erlatibotik, ez zenuke izango azkeneko arrazoi bat
San Mamesera joan eta Athletic animatzeko (edo Osasuna animatzeko
nahi bazenu). Ez dago azken arrazoi bat eta azken bat (edo lehen bat)
erabakitzeko Athletic animatu beharko zenukeela. Ordea:
konbentzimendu osoz animatu ahal izango zenuke Athletic, balio
berdineko mila “arrazoi” erabiliz: tradizioagatik -zure aita zalea izan da-
, hedonismoagatik -ondo pasatzen duzu-, imitazioagatik -tradizioaren
antzekoa izango zena, Descartesek berak bere etikaren oinarri
daukalarik-, identitateagatik -”zu” egiten zaitu, edo “gu” egiten gaitu-,
nahi duzulako -Nietzsche etab.-…  Perspektiba komunista edo
ezkerreko dogmatiko batetik, hots, bere printzipioak arras zehaztuak
dauzkan perspektiba batetik, San Mamesera joatea bera auto-
kontraesan bat izanen litzateke. Boterearen alde egingo zenuke,
kapitalismoa goraipatu -diru eta ikuskizun orgia bat ez al da futbola?-,
alienatu… Ea honek laguntzen dizun.
Jon on March 22nd, 2010 at 9:20 pm:

Gehiago argitzeko. Nik neure burua ere martxan jarri dut orain: Printzipio
bakar bat eta absolutu bat izanda, hau da, nik baldin badakit Athletic
animatu behar dudala X-engatik -munduko talderik onena da, espainol
gehien jokatzen duten taldea da (espainolek gustuko duten argudioa),
bere politika onena duen kluba da…- beste talde guztiak animatzea ez
zen zilegizkoa izango, edo, behintzat, zilegizkotasun txikiagoa izango
lukete. Beste adibide batean. Nik komunismoa posibilitate Erreal eta
Egiazko bakartzat hartzen badut, erlatibizatu gabe, egon daitezkeen
beste jarrera posible guztiak ezabatuko nituzke. Are gehiago, arrazoi
bat historian edo gizakiaren naturan aurkituz gero, ez bakarrik
dogmatiko, baizik eta esentzialista eta metafisiko ere bihurtuko
nintzateke.
Olariaga on March 22nd, 2010 at 9:21 pm:

Zure galderari erantzunez, Iban, “nola eraiki nortasun kolektiboa?”
Ulertzen dut zure kezka. Nortasun kolektiboa eraikitzean, argi dagoena
da euskaldunok (adibidez) ez ditugu Espainolak ukatu behar, ezta
frantziarrak, eta abar. Ulises Moulines-ek duela gutxi Txalapartak atera
duen “Manifestu nazionalista”-n, (zeina material kritikoan dagoen
estekatua) zera dio: hegemonista (nazionalista koloniala, edo) beraien
identitatea beste batzuena zapaltzen oinarritzen duena da.
Nazionalista aldiz, beste identitate guztien errespetuan oinarrituz berea
eraikitzen duena. Bigarrena beraz, erlatibismo erlatiboaren jarreratik
partituko litzateke.
18
IbanMiusik on March 22nd, 2010 at 11:23 pm:
Lehenik eta behin eskerrikasko erantzutearren…;) Galderekin nator
erantzunekin baino gehiago… Uste dut pixkat hasia naizela ulertzen.
Ulertzen hasi naizen heinean, datoz orain kezka berriak. Lehenengoa
da, zein izan behar luke aukera berdintasuna/hots bata bestearen
posizio ukatzeko era erlatiboa, baina jokoa arerio bezala egiteko ta ez
etsai bezala, jakinda besteak ez nauela hilko baizik eta biok onartutako
berdintasunetik(logika agonisitikotik), joko arauekin[arbitro vendido!
vete a casa] ohiukatzeko aukera izango dudalarik? hau da horra, hel
daiteke,[ Ee(Erlatibismo erlatiboa) deituko diodan zuen alabatik?]  Zelan
heltzen da joko arauak apurtu barik, edo bestela esanda, termino
politologikoetan, zelan egiten da konstituzio bat arraultzak apurtu
barik?Ez al da joko arau apurtze lehenengoa ondorengo joko arauen
bermatzaile nagusia? simple simple esanda, apurtu ditut gaur
arraultzak berriz bihar ez apurtzeko, ta asmatuko dut tortilla egiteko
modu berria arraultzak apurtu barik. Hor arrautzak apurtzeko
eskubidea galtzen da, ta estaturi ematen zaio. Behin joko arauak
onartuta, hau da, irabazle bat izango dela, lehia horretan jokatzeko
posibilitaterik ematen al du erlatibismo erlatiboak, ene ustean baietz
nahi dut pentsatu, ze bestela, joko zelai politikora eramanda,
demokrazia habermasianoa edo deliberatiboa baino haruntzago
zoazelakoan nagolako. (oker banabil esan) Behin hona helduta ez al da
hau, Mouffe irakasleak dioen demokrazia agonistikoaren eremua?M.
Zubiaga doktoreak EH mailan, landu duen demokrazia eredutariko
bat? Berriz diot, ez ahal du potentzialidade ikaragarria hartuko zuen Ee
perspektibak, dogma barik, baita absolutu unibertsalik ez dagoela
esanez baita, bide horretan, munduko parte garen baina aldi berean
San Mamesen garen bezala izanez, jokatzeko, onarpenik ez dugun
guztioi? Ta gero irabaz dezala onenak, borroka horretan ez al dugu ba
entrenatzaile dezenteenak gurekin izatea komeni? J. Azurmendi, ta
post-fundazionalista guztiak?Azken 30 hamar urtetako eztabaida
akademikoa alegia. Asuntua da, unibertsal absolutuaren imposiblea
onartzen duen korrentea askatasunari eta proiektu guztiei zilezgitasuna
bermatzen diena, arerio bezala irabaz beza onenak adierazteko aukera
irekitzen digula gure ortzian. Ez guri bakarrik, baizik eta gu bezala
beraien proeiktua borrokatu nahi duten guztiei berdinentik berdinera.
Hor datoz Esloveniatik gero “kontuz” esanez, San Mamesen jokatzeko
aukera formula horrekin, Ultra Surrei ere ematen diegula. Baina
badugu beste biderik? [Galdetzen diot nik orain Zizeki] Hor sartzen da
zuen Ee alaba borroka horretan esanez: Zergatik ez ba?Beraz
zuentzat galdera mutilak: zuen perspektiban ultra sur izan edo
asturiaseko mineroak izan, San Mamesen direnean berdinetik
berdinera lehiatzeko aukera onartua behar lukete?Arerioak direla
onartzen badute eta ez etsaiak? San Mamesen berrian beraz, EH
deitzen den selekzio animatzeko, Espainia, Katalunia,Frantzia edo
Venezuelaren kontra jokatzeko prest gara? Ba hortarako Guardiolarik
onenak behar ditugu. Ez gaitezen batekin gelditu. Izan bitez bidean
19
apurtu diren arraultza guztiak merezi dugun tortillarik onena jateko,
bermerik onenak. Orain selekzioko jokalarik nortzuk izan behar diren
ere pentsatu behar genituzke, adibide txotxolotxoarekin jarraituz,
Zizekek selekzionadore bezala esango digu, batzuek mereziago dutela
titular postua beste batzuek baino, bueno hor ba, eztabaida dezakegu.
 Bueno ea zor diostazuen….uste dut oraingoan sutuko dela pixkat
Imanol ere…edo akaso ez…ikusiko dugu ea zer dioen ni irrikitan
irakurtzeko( behintzat edarto pasatzen dot, aspaldiko partez ta ezta
gutxi!)
Olariaga on March 23rd, 2010 at 12:31 am:

Esplikazio errazago bat, eta ia zure galderei erantzuten diedan. Dena
den, galderak orokorrean onak dira. Adibidez, zure kezka da: gure
herrian botereak gu ukatzen gaitu (dogmatikoki). Nola egin aurre horri?
Nola egin aurre posizio erlatibista erlatibo batetik zu ukatzen zaituen
dogmatismo baten aurka? Gure herrian, zorionez, gure postura
erlatibismo erlatiboarena izan da, Estatuarekiko. Adibide errazena:
orain independetzia exijitu beharrean (dogmatikoa, orain ulertzen
gauden eran, ez gaizki ulertu), marko demokratikoa exijitzen dugu,
bertan proiektu posible guztiak gauzagarriak izan daitezen. Beraz,
markoa erlatibismo erlatiboarena da, posibilitate guztien onarpenarena,
eta horretarako baldintzen eskaerarena. Erlatibismo erlatiboa jarrera
bat da ordea eta ez da ahaztu behar. Behin marko hori lortzen bada,
hortik ateratzen den edozer ere jarrera horretan funtsatu behar da.
Hortxe ja hizkuntza, kultura, herria, eta abar dira kontuan hartu behar
diren gauzak, ez jarrera absolutu batetik, baizik eta erlatibismo erlatibo
batetik. Espero honekin ondo esplikatu naizela.
20
In defense of Alain Badiou: A riposte
By Imanol Galfarsoro • Mar 3rd, 2010 • Category: Analysis &
Commentary
The lengthy article by Eric Conan: ʻIs Alain Badiou, the star philosopher, a
bastard?ʼ published in the French weekly ʻMarianneʼ (27 February 2010) is a
political symptom par excellence of our sad times. It is a remarkable one for
that too – as archetypes go – and a most representative product of todayʼs
prevailing ideologies.
The article is an inquisitorial process to present the most widely read and
translated French philosopher in the world as a sadistic guru of criminal
politics and a lewd, thirsty vampire.
Eric Conanʼs article seeks to discredit the name of Alain Badiou and the
thoughts he represents today (and beyond), particularly among young
intellectuals. It masquerades in the guise of an investigation, when what it
aims to do is criminalize the man. Indeed, Eric Conanʼs article is devoid of any
understanding of Badiouʼs philosophy, his politics and the substance of his
work. In other words, the article is an absolute vacuity. It reveals the workings
of a creepy strategy favoured by some journalism, one that is lost in the
inessential: when the ʻad hominemʼ replaces the question of ʻIdeasʼ and when
21
unfounded personal allegations become the art of trash thoughts.
Eric Doranʼs article is a model of our ʻnon-thinkingʼ times. It is the

quintessential, more or less unconscious, of the tamed and opiated ideology
propagated by this type of journalism: one that understands a book without
reading it, thus reducing it to a witch-hunt; one that sees Communism as the
reverse of Nazism and treats those citizens who lay claim to it or indeed, who
are won over by it, in whatever form, as basically sick individuals. In effect, the
aberrant equation of our times is this: Communism = Nazism. Period. * Against
this, we assert the following:
1. That the work of Alain Badiou is that of a great philosopher. Those who
wish to contest this statement must first go through the complexities of ʻ lʼEtre
et lʼEvenement and ʻLogiques des mondesʼ. It will then remain to be seen
whether this statement can still be denied, notwithstanding the resentment at
having understood nothing of his work.
2. That the political positions of Alain Badiou, namely, on the one hand, his
criticism of ʻcapital-parliamentarismʼ; the confusion between democracyʼs
empty form and its lifeblood; the circus that is parliamentary representation;
and on the other hand, his assertion for a ʻgeneric communismʼ, supported by
the ʻIdeaʼ of equality, from Spartacus to our present day. These are indeed the
only positions that now deserve the name of authentic politics.
The rest is well established and is given the blessing by both institutions and
humans. Those who dare criticize are immediately classed as werewolves
and diabolical anti-democrats; this attitude sums up the contemporary version
of a ʻskunkʼ ideology: one that is only half-conscious of its own scent. In other
words, when 9 million men and women worldwide are dying every year of
hunger and disease, we prefer debating the ʻlucky handʼ or, for that matter,
the ʻcheater handʼ of Henry the footballer. Or when we assign an asylum-
seeker, an Arab or a black to a delinquency status; or when we make the
world believe that its central problem lies in defeating Al Qaedaʼs terror; or
22
when we slide into a confusion that is so utterly stupid that we lump together
1.5 billion Muslims – who are so different from one another -in one category,
that of a purely sectarian phenomenon. We make an exception for the burka –
which, incidentally, is no more disgusting than the right to dye oneʼs hair red –
and make it societyʼs major debate…
The rest, or the non-authentic politics, is when we endorse the ghost of

democracy whose roots lie in our old institutions and their variable geometrical
parameters, thus making obsolete the vote of the people on Europe by a
hocus-pocus in the House of Deputies. It is when everyday citizens are
presented with ludicrous categories: bad communists and good democrats,
good America and bad Saddam … It is when we glamorize the French
Revolution and demonize the Russian Revolution; It is when we divide to rule
better as we watch incredulously the financial flows being virtually created and
lost; It is when we are finally satisfied with the way the world is, and continues
to be…It is when we are made to believe that the possible is impossible.
3) It is, therefore, difficult to pass Alain Badiou for a crazy loner. The reality is
that we have had enough of these lies, of complaisance to this system, and
that we will never renounce the ʻIdea of Communismʼ. This ʻIdeaʼ, as
problematic as it is and so new its embodiment does not prevent us from
being as critical as we want to be of the history of 20th centuryʼs communism.
We are and can be as different from one another in our proposals but we all
know and agree on one thing: that a communism to reinvent, of a new and
undefined kind, is the only future for humanity. This is because we think this is
the one and only eternal political truth and the only justice that the rational
mind can ever conceive. * The times no longer belong, whether one likes it or
not, to the spineless, self-styled and unscrupulous ʻnew philosophersʼ – but to
the philosophers of renewal.
Slavoj Zizek, Fabien Tarby
English Translation : Nada Cabani
23
Eric Conan-en artikula frantzesez
PORTRAIT - Badiou, la star de la philo est-il

un salaud ? - Eric Conan
A 73 ans, ce maoïste non reconverti est devenu un personnage public. Il

doit sa notoriété à un pamphlet contre Sarkozy. Encensé par l'extrême
gauche, ce philosophe ne cache pourtant pas sa haine de la
démocratie. Mais qui a enquêté sur M. Badiou ? Il a accepté de
rencontrer " Marianne ", qu'il traite de " poubelle républicaine ". Portrait.
LUNDI 1 MARS 2010
On sait bien que l'époque est favorable aux provocateurs et aux célébrités
fulgurantes, mais il y a tout de même un mystère Badiou : pourquoi cela
marche-t-il ? Qui connaissait ce professeur honoraire de Normale sup de 73
ans il y a seulement trois ans ? La plupart des gazettes le présentent
aujourd'hui comme le grand intellectuel engagé, penseur de la radicalité
radicale. Ce n'est pourtant pas un jeune premier éblouissant, mais plutôt un
vieux perdant dont l'originalité consiste à défendre tout ce qui a échoué, de
24
préférence dans le sang. Stalinisme, maoïsme, génocide cambodgien..., il
assume tout. Il exècre la démocratie et les droits de l'homme. Son créneau -
le kitch tragique - semble porteur, mais il serait injuste d'y voir de
l'opportunisme. Cet exotisme relève chez lui de la fidélité : Alain Badiou est un
fossile des années 60-70. Tous les maoïstes de l'époque ont répudié leur
jeunesse folle et beaucoup en font commerce. Lui maintient tout. Il reste le
dernier. C'est d'ailleurs l'une des constantes de sa biographie : il a toujours
été en retard, en décalage. Mais c'est la première fois qu'il en profite.
Cela ressemble à une revanche. On l'entend aujourd'hui parce que tous les
maîtres penseurs de son époque sont partis, Sartre, Foucault, Lacan,
Deleuze, Derrida, Bourdieu. Lorsque ceux-là régnaient, il restait, lui, dans
l'ombre. Pas par manque de talent ou d'intelligence. C'était un premier de la
classe : major à Normale sup, major à l'agrégation. L'Inspection générale de
l'Education nationale choisit d'ailleurs ce jeune surdoué pour présenter les
grands philosophes à la télévision scolaire. Beau début de carrière pour un "
héritier " : maman est prof de philo, et papa, normalien, prof de maths et
ancien résistant, fut maire socialiste (SFIO) de Toulouse de 1944 à 1958.
Avec un bras assez long pour pistonner son fils et lui éviter le service militaire
dans l'infanterie : Alain Badiou verra la fin de la guerre d'Algérie en jouant du
piccolo dans la fanfare d'un régiment de l'armée de l'air près de Bordeaux.
A l'époque, il suit papa, qui quitte la SFIO pour le Parti socialiste autonome
(PSA) puis unifié (PSU), mais son ambition se porte d'abord vers la littérature,
comme Sartre - son " maître absolu " - dans les années 30. Il commence par
des romans de facture classique. Des bides, l'heure est déjà au " tout-
politique ". Il ne rattrape pas son retard et rate Mai 68 à Paris : il est prof à
Reims et secrétaire fédéral de la Marne du PSU. Il refuse pourtant d'être
candidat aux législatives de juin 1968. " C'est à partir de ce moment que je
suis contre le processus électoral. C'est la dernière fois de ma vie que j'ai
voté. " Installé à Paris, en février 1969, il comprend qu'il y a mieux que le
PSU. Mais plutôt que de rejoindre ses grands frères de Normale qui se
bousculent au sein de la Gauche prolétarienne (GP), il préfère créer sa petite
25
structure à lui : l'Union des communistes de France marxiste-léniniste
(UCFML). Tout en poursuivant sa carrière là où il faut être, à Vincennes, cette
université toute neuve où Edgar Faure, le ministre de l'Education post-68 de
De Gaulle, a habilement parqué hors de Paris l'élite du gauchisme
universitaire. Alain Badiou s'y distingue en annonçant qu'il donnera leurs
examens à ceux " qui ne sont jamais venus en cours et qui ont ainsi montré
par leur absence leur détachement louable des choses de ce monde ". Le
même se lamentera trente ans plus tard devant un collègue sur la " baisse
tragique du niveau des élèves de Normale ". " Contradiction apparente ! nous
explique-t-il aujourd'hui. L'époque avait un caractère d'exception formidable et
Vincennes était alors un bastion politique pour la révolution. "
Révolution que l'UCFML de Badiou prend au sérieux. " Tout le décorum de la

clandestinité était là : les pseudos, les rendez-vous secondaires, se souvient
Eric Auzoux, alias " Bob ", aujourd'hui traducteur. On était organisé en
régions, et les chefs, le "Centre", nom qu'ils s'étaient attribué,
n'apparaissaient pas en public, en particulier pas Badiou, le centre du centre,
raisons de sécurité. Pour la région Nanterre, seule implantation étudiante en
Ile-de-France, avec une dizaine de militants, "l'action de masses" était dirigée
vers le foyer Sonacotra, pour organiser le "prolétariat international" ; ça a
rarement dépassé le stade du café ou de l'écoute passive ; la seule fois où on
manifesta de l'intérêt pour nous fut quand le gardien du foyer a lâché son
berger allemand sur l'un d'entre nous. A la fac, on prônait la surenchère
maximaliste et la grève des examens, ce qui nous valait quelques succès de
claque en AG. Là non plus nous ne recrutions pas, mais rien que de normal
puisque, comme l'assenait le centre, nous en étions à l'étape du ?noyau. " Ce
n'est que bien plus tard qu'Eric Auzoux rencontre Badiou. " Mon cadre de
région me refusait des vacances : cela devait être tranché au sommet. Le
rendez-vous était fixé dans un café de Montparnasse. "Bonjour, Bob !" m'a dit
Badiou, avec sa veste en cuir d'apparatchik géorgien, et ce qui voulait sans
doute être un sourire. J'ai le souvenir d'avoir passé une sorte d'oral muet. Lui,
très grand chef, et moi, petit militant honoré d'être reconnu. J'ai donc eu droit
26
à mes congés et ai été nommé cadre peu après, chargé des relations avec le
groupe Foudre. "
C'est par ce " groupe Foudre d'intervention marxiste-léniniste dans l'art et la

culture " que l'UCFML a laissé le plus de traces dans les mémoires. " Nous
devions pourrir les spectacles qui n'étaient pas dans la ligne juste, se souvient
l'un de ses animateurs, Bernard Sichère, aujourd'hui philosophe spécialiste
d'Aristote. On allait expliquer dans son théâtre à Ariane Mnouchkine qu'elle
n'avait pas le bon point de vue de classe. On perturbait aussi dans les salles
les projections de Portier de nuit ou des Chinois à Paris, le film de Jean
Yanne. Dans les cinémas du Quartier latin, on ne risquait pas de rencontrer
les masses, seulement j'ai fini par comprendre que ce n'était pas l'objectif.
Déjà, pour Badiou, l'important n'était pas le nombre, mais le noyau dur suivant
la ligne juste, ce qui permettait d'exclure les massistes, les spontanéistes. " Et
de préférer aux sorties d'usine le velours rouge d'un salon du Lutétia, le
luxueux palace du VIe arrondissement, pour tenir un " meeting du prolétariat
international ". " Je m'en suis quand même étonné auprès de Badiou, se
souvient Bernard Sichère. Il m'a répondu : "La révolution est partout chez elle
!" "
Avec ce prosélytisme, l'UCFML n'a guère dépassé les 500 militants à son
apogée et n'a récupéré que peu des maos dépités par la dissolution de la GP
en 1973. Le seul lien fut Kostas Mavrakis, ex-GP qui dirigeait Théorie et
politique, revue ultra-" théoriciste " où il publiait Badiou : " Malgré mon amitié
pour lui, je n'ai jamais eu l'idée d'intégrer l'UCFML, trop sectaire. Ils n'avaient
aucun lien avec le monde ouvrier. Aucun établi. Ils étaient surtout hostiles aux
syndicalistes, les taxant de révisionnisme, vendus à la bourgeoisie, alors qu'à
la GP on estimait qu'il fallait encourager la combativité ouvrière, même sur
des revendications réformistes, afin de la renforcer pour plus tard. "
L'un des rares faits d'armes de l'UCFML, l'attaque nocturne de la succursale

Mercedes, avenue de la Grande-Armée, à Paris, en riposte à la mort des
suites d'une grève de la faim d'un membre de la bande à Baader, était une
27
initiative de jeunes militants et sympathisants. " Nous avions simplement
cassé les vitrines, mais d'autres, passés derrière nous, ont mis le feu ! se
souvient l'un des responsables du commando. A suivi un théâtral mouvement
de panique de Badiou et notre mise au vert dans un appartement du XVIe
arrondissement. " Car le grand théoricien de la violence révolutionnaire la
goûte peu lui-même. " Badiou et le "Centre" apparaissaient rarement dans les
actions militantes ou les manifs non autorisées, remarque Bernard Sichère.
Pour les rares opérations auprès des ouvriers, qui se terminaient souvent par
des affrontements avec les syndicats, ils envoyaient des militants faibles ou
novices, comme lors de cette tragique virée au Mans où des malabars de la
CGT nous ont sérieusement tabassés et coursés jusque sur l'autoroute. "
Maître pervers
" Pure calomnie d'ex ! répond aujourd'hui Alain Badiou. Il y a eu simplement

erreur dans la constitution de l'équipe. On aurait dû envoyer au Mans des
camarades plus expérimentés. " Mais il n'y en avait pas tant que cela, des
camarades. " Et je crois aussi qu'ils envoyaient au carton ceux qu'ils voulaient
brimer, estime Eric Auzoux, qui est arrivé dans le groupe Foudre en pleine
28
affaire François Balmès. Un prof de philo, fragile, épuisé par le rythme que lui
imposait le "Centre". Il a craqué, on a su après qu'il avait été interné, mais, à
l'époque, quand on a demandé de ses nouvelles, on n'a eu droit qu'à cette
réponse de Badiou, typique du jargon UCFML : "Le camarade traverse une
période subjective difficile." "
" Il y avait une hiérarchie de fer entre le "Centre", les cadres et les militants,
hiérarchie qui correspondait aux diplômes universitaires, explique un ancien
cadre. Le "Centre", c'était quatre profs, Alain Badiou, Natacha Michel, Sylvain
Lazarus et Catherine Quiminal, qui rédigeaient les tracts. Badiou était le
maître qui aime donner des notes, des instructions. On passait notre temps à
faire des bilans, toujours positifs, alors qu'on changeait en permanence de
mots d'ordre. Mais on avait toujours raison, aucun événement ne nous mettait
en tort. Notre stratégie facilitait cette certitude de secte : il fallait rester
autonome et ne jamais s'allier aux autres sur une action. "
Toutefois, le génocide cambodgien et la mort de Mao accélèrent l'érosion des

militants. " Leurs comportements humains dans l'épisode Balmès avaient
commencé à m'ouvrir les yeux, se souvient Eric Auzoux, mais leur silence
après la mort de Mao et la chute de la bande des quatre fut un choc : Badiou
nous avait dit que la ligne de nos héros était soutenue par les masses, mais
personne ne s'était soulevé pour les défendre et le "Centre" fut soudain muet,
impuissant face à un événement qu'il était incapable d'analyser. " Michel
Schneider, aujourd'hui psychanalyste et écrivain, était depuis 1972 l'énarque
de l'UCFML. Il a rompu en 1976 : " J'ai ouvert les yeux à cause du
fonctionnement quotidien de l'organisation et non de ce que l'on pouvait déjà
savoir de la mascarade de sang et de mort de la Révolution culturelle. Car
rien, même pas Simon Leys, ne passait la barrière de la croyance. J'ai réalisé
qu'en fait de servir le peuple je servais un maître pervers. Badiou n'a pas de
sang sur les mains parce qu'il n'a jamais eu le pouvoir, mais le désir
d'extermination était là. "
29
Le pire justifié au nom du nouveau
L'UCFML continuera jusqu'en 1984, se réduisant à un noyau dur de plus en

plus restreint autour de Badiou, qui publie alors ses textes les plus tragi-
comiques. En 1979, quand les Vietnamiens occupent le Cambodge après le
génocide des Khmers rouges, il dénonce un " acte de barbarie militariste " et
une " violation des peuples à exister, du droit des nations à voir leurs
frontières garanties ". Il n'avait pas hésité à justifier les massacres de la
Révolution culturelle et, après ceux de Pol Pot, on ne relit pas sans
stupéfaction sa Théorie de la contradiction, publiée en 1975, qui justifie le pire
au nom du nouveau : " La résolution d'une contradiction exige que quelque
chose disparaisse ", " La dialectique matérialiste affronte la perte et la
disparition sans retour. Il y a des nouveautés radicales parce qu'il y a des
cadavres qu'aucune trompette du Jugement ne viendra jamais réveiller ". Plus
de trente ans après, Badiou - qui n'a toujours pas mis les pieds en Chine -
n'en démord pas, et ses propos fantaisistes sur la Révolution culturelle
trahissent son rapport autiste avec le réel : il continue d'affirmer que Mao s'est
battu contre la bureaucratie du Parti en lançant un " appel aux mouvements
spontanés des masses ", quand trois décennies de travaux historiques ont
établi qu'il s'agissait d'une lutte au sommet, Mao cherchant à reprendre un
pouvoir total qui lui avait échappé.
" Je suis parti après le Cambodge, quand j'ai compris que notre petit groupe
clos ne discutait jamais de la réalité. Même le débat réclamé sur Staline était
toujours différé, raconte Bernard Sichère. Mais, chaque fois que quelqu'un
partait de lui-même, Badiou gardait la maîtrise de l'événement en l'excluant ! "
Procédé invariable qu'a connu Michel Schneider : " Je suis passé en procès
30
devant le "Centre". Il y avait Badiou, Natacha Michel, Sylvain Lazarus. Badiou
m'a dit : "On ne démissionne pas d'une organisation révolutionnaire. On n'en
sort que par la mort ou l'exclusion !" C'est la littérature qui m'a sauvé : j'avais
été pris en train de lire Proust en cachette. Ecrivain décadent !?Pourriture
bourgeoise ! La Recherche du temps perdu m'a permis de quitter le Petit Livre
rouge. "
Marie-Claire Boons n'est pas partie, mais elle attend toujours le débat promis
par le " Centre " sur le rapport qu'elle lui avait envoyé à l'époque à propos du
machisme dans l'UCFML, qui était le groupe maoïste le plus mixte. " Vous
n'avez aucune idée de ce que j'ai pu souffrir d'être une des femmes du chef ",
raconte cette psychanalyste dont la déconcertante franchise témoigne de la
servitude volontaire qui régnait dans le groupuscule d'Alain Badiou. Une
microsociété au centre de laquelle se trouvait la polygamie assumée de
Badiou, hier comme aujourd'hui : " Oui, j'ai toujours fait coexister différents
rapports avec différentes femmes. Mais moi, je ne le cache pas ! " Marie-
Claire Boons était l'égérie de la grande bourgeoisie. C'est dans son bel
appartement des quais de l'île Saint-Louis qu'avaient lieu bien des réunions,
et notamment en 1972, celle qui rassembla au sommet Philippe Sollers et
Alain Badiou pour discuter de la fusion de leurs deux bandes maoïstes, le
groupe Tel Quel et l'UCFML, en une nouvelle structure, " Alliance ". Bernard
Sichère était encore aux premières loges : " J'étais l'intermédiaire de ce
projet, car j'écrivais dans Tel Quel. Ce fut une confrontation entre deux ego
monumentaux. Badiou citait le camarade Staline, Sollers, La Fontaine. C'est
Sollers qui a reculé, peut-être jaloux du phallocratisme organisé de Badiou. "
Marie-Claire Boons a une autre explication : " Sollers a senti que Badiou était
quelqu'un de plus fort que lui. "
Une autre divergence importante séparait les deux tribus : la question du désir
en politique. L'UCFML s'opposait aux " gauchistes désirants " et à leur maître,
Gilles Deleuze, Badiou raillant les " barbus deleuziens avec leur gras désir en
bandoulière ". Ligne dont il n'a pas dévié aujourd'hui : " Ils croyaient que le
désir était subversif et déboucherait sur la révolution. Mais non ! Nous avions
31
raison : on voit bien que l'individu qui s'épuise dans l'hédonisme est tout à fait
homogène au monde capitaliste. " Ce puritanisme n'était qu'idéologique et
n'empêchait pas Badiou de régner en gourou sur des militants et militantes
fascinés. " Les membres non cadres, dont j'étais, étaient interdits de sexualité
dans le parti, raconte Michel Schneider. Il fallait baiser des trotskistes ou des
spontanéistes. La sexualité était le monopole du maître pervers. Par crainte
de perdre l'amour du chef, les femmes sombraient dans le masochisme et les
hommes s'autocastraient pour se soumettre au mâle dominant de notre horde
primitive, comme disait Freud. "
Ambiance de secte dont témoigne le destin choisi de Marie-Claire Boons,

entre fidélité, asservissement et lucidité : " J'ai vécu, en France et dans une
organisation de 300 personnes, des phénomènes de terreur comparable à ce
qui s'est passé en URSS : la possibilité d'écraser quelqu'un, la mort en moins.
Moi, je souffrais doublement, à la fois d'un machisme terrible et de mes
origines bourgeoises. " Mais Marie-Claire Boons est restée. " Avec Alain,
j'avais découvert en même temps la politique et l'érotisme, tout un monde que
j'ignorais. J'ai donc partagé et accepté que le maître ait droit à tout dans une
organisation qui se disait pourtant révolutionnaire. "
Encore une contradiction qui n'effraie pas Alain Badiou : " Tous les collectifs
produisent de la souffrance, et figurez-vous que c'est là un problème essentiel
32
qui me préoccupe depuis longtemps : la question du charisme, ou de ce que
certains appellent le culte de la personnalité, qu'il faut mettre au bilan de la
séquence d'émancipation antérieure. Mais je ne suis pas sûr que l'on puisse
s'en passer : l'idée doit avoir un minimum de visibilité et, depuis le
christianisme, cela est toujours passé par un corps. Problème symétrique de
celui de la terreur puisque celui qui incarne l'idée a toujours peur qu'un autre
se lève pour mettre en cause la représentation. "
Communisme intégral, violence acceptée
Mais personne ne s'est jamais levé contre Badiou, qui a transformé en 1985
l'UCFML en une mystérieuse et plus confidentielle " Organisation politique "
(OP), qui n'a jamais dépassé les 200 membres, mais toujours dirigée par le
noyau professoral, Alain Badiou, Natacha Michel, Sylvain Lazarus. Marie-
Claire Boons, elle, a suivi, toujours fidèle, tout en doutant de certains mots
d'ordre d'une ligne qui reste la même. Communisme intégral. Acceptation de
la violence. " Cela reste problématique chez Alain ". Abolition de la propriété
privée. " Ça, je ne suis pas complètement sûre que ce soit une idée juste,
mais Alain le pense ", ajoute-t-elle, perplexe et rêveuse, devant ses grandes
fenêtres qui laissent voir la Seine couler. Lui plaisait mieux l'activité militante
quasi unique de l'Organisation politique : le soutien des sans-papiers,
rebaptisés " classe ouvrière internationale de France ". Le " nouvel opérateur
politique ", nous explique gentiment Alain Badiou. Car l'ancien, le " prolétariat
industriel français ", n'est plus, selon lui, porteur de " subjectivité politique " : "
Il est difficile de leur trouver un nouveau souffle, si vous voulez. Ces ouvriers
français ne sont plus capables que d'indignation, ils se crispent sur la défense
des acquis sociaux. Ils sont conservateurs en défendant le cadre national
existant attaché au passé. " Tandis que les sans-papiers " sont tournés vers
l'avenir " : " Ils savent qu'ils incarnent l'idée nouvelle du prolétariat mondial
parce que eux sont des acteurs homogènes au stade actuel de la
mondialisation. " Cela fait peut-être une base un peu étroite pour le Grand
Soir ? " Le juste n'est pas une question de dimension, répond Alain Badiou. Il
faut travailler avec ce nouveau prolétariat encore insaisissable, cela prendra
33
du temps et l'important ne se produira pas forcément sur le sol d'une Europe
sur le déclin. "
Concrètement, l'OP organisait des réunions parisiennes les samedis après-

midi, avec des collectifs de sans-papiers et des manifestations, souvent
contre la CGT, l'éternelle ennemie réformiste. " Nous la dénoncions parce
qu'elle réclamait la régularisation des sans-papiers qui avaient du travail, alors
que nous demandions la régularisation de tous, explique un ancien membre
de l'OP. Cela ne débouchait sur rien de précis, et régnaient toujours les
mêmes méthodes : on faisait parler quelques Maliens qui récitaient leur leçon,
mais aucun débat n'était possible. Je me souviens d'une fois où un militant a
évoqué la possibilité d'étendre nos actions aux jeunes de banlieue. Il s'est fait
rembarrer par Sylvain Lazarus, qui lui a dit qu'il ne comprenait rien, que ces
jeunes prolétaires étaient corrompus par l'argent et le désir de jouissance. "
L'OP est si confidentielle que personne ou presque ne sait que son chef l'a
abandonnée il y a trois ans, mettant fin à plus de trente ans de complicité
militante avec Sylvain Lazarus, infatigable organisateur de cette mystérieuse
organisation qui fuyait et méprisait les médias. " La séquence de l'OP est
terminée, nous confirme Alain Badiou. Sa fonction était la critique du PC et de
la gauche. " Cela date un peu ? " Oui, mais une vraie conclusion doit parfois
traverser une longue période de saturation ", répond Badiou. Sylvain Lazarus,
qui vit mal cette trahison et prépare une explication publique, ne s'autorise
qu'une courtoise condamnation de son ex-compagnon, qu'il ne voit plus : " Il
n'est plus confronté aux situations actuelles, et son discours n'est plus adossé
à une expérience militante personnelle. " Alain Badiou, qui admet que son ex-
camarade vit une " situation difficile ", reste froidement optimiste : " Il
reconnaîtra la nécessité de cette extinction qu'il n'accepte pas, car il est
encore dans la doctrine d'un maintien. " Une fois encore, Marie-Claire Boons
est plus compréhensive. " Alain m'a dit qu'il fallait passer à un nouveau stade
du militantisme, en allant dans les médias, et qu'il avait décidé de n'en refuser
aucun. " La preuve ? Il accepte de recevoir Marianne, qu'il qualifie pourtant de
" poubelle républicaine ".
34
Ce n'est pas qu'un spectacle...
Alain Badiou est passé au stade du militantisme médiatique après le succès

de De quoi Sarkozy est-il le nom ? (Lignes), petit pamphlet repris de son
cours à Normale sup. Il fait ce qu'il veut dans ce cours théoriquement
consacré à Platon, où il traitait dernièrement d'Haïti. " Oui, j'ai souvent des
interventions latérales, c'est l'honneur de Normale depuis Lacan ! Alors,
quand j'ai vu en 2007 les élèves soucieux et perplexes après l'élection de
Sarkozy, j'en ai parlé ! " De la haute philosophie... Attaque sur le physique,
mépris social : Sarkozy est décrit en " nabot ", en " comptable bourré de tics ",
" avec un look de cadre moyen d'une banque de seconde zone ", et les
sarkozystes qualifiés de " rats ". Le gouvernement relève d'un " pétainisme
transcendantal " et Badiou, compréhensif pour Pol Pot, dénonce une "
barbarie sarkozyenne " : " Les moyens techniques du contrôle des
populations sont aujourd'hui tels que Staline, avec ses fichiers manuscrits
interminables, ses fusillades de masse, ses espions à chapeau, ses
gigantesques camps pouilleux et ses tortures bestiales, apparaît comme un
amateur d'un autre âge. "
En tout cas, cela marche fort : plus de 60 000 exemplaires, alors qu'en
quarante ans les ventes de ses livres ont toujours oscillé entre 2 000 et 6 000
exemplaires. Badiou, c'est du brutal, et les médias, qui adorent ce genre de
personnage, l'installent vite entre Loana, Tariq Ramadan et Claude Allègre. Il
joue le jeu à merveille, ne se forçant guère quand il ose toutes les horreurs
qui le font remarquer dans une époque fade qui a abandonné les idéologies
hard pour communier dans les droits de l'homme. Mao ? " Un personnage
accessible, souriant. On se moquait même de son goût pour les plaisanteries
" ; son Petit Livre rouge " est le meilleur livre de cuisine politique qui existe ".
Les 70 millions de morts qu'on lui attribue ? " Cela en fait indubitablement le
plus grand serial killer de l'histoire ! " Ah, on se marre avec Badiou ! Mais ce
n'est pas qu'un spectacle. Car il y croit, et l'on ne le prend peut-être pas assez
au sérieux.
35
Cela devient pourtant rare, un intellectuel affirmant qu'" il faut avoir le courage
de ne pas être démocrate " : " La démocratie est un outil propagande du
capitalisme. Je pense que la loi du nombre est absurde. " Comme Maurras ? "
Oui, mais lui la refusait pour des raisons de droite. Les meilleures règles pour
satisfaire les besoins du collectif, tout comme les vérités scientifiques, ne
peuvent sortir du jeu démocratique. " Non, ça, c'est, selon lui, le rôle du
savant politique, de l'intellectuel : " Le mouvement ouvrier inclut en son sein
ceux qui ont des idées communistes, ceux qui savent dégager la vérité du
collectif, la vérité de ce dont il est réellement capable. "
Il ne blague pas non plus sur les crimes dudit communisme : " Les tenants de
la démocratie et du capitalisme ne peuvent être juges du négatif des
séquences de l'émancipation. Nous choisissons nos juges ! Nous
commençons par rappeler que le capitalisme est génocidaire. Ceux qui
veulent éviter a priori la terreur font de la figuration dans l'ordre établi. " Alors,
comme des lapins éblouis par son irradiante lumière radicale, journalistes et
animateurs se pâment depuis trois ans devant le phénomène. Sur France 3,
Frédéric Taddeï invite plusieurs fois ce " maître à penser ", selon lui " le
dernier penseur radical français ". Rue 89 parle d'un " mandarin réputé pour
36
sa capacité à synthétiser l'histoire des idées " qui " a bâti un univers
conceptuel cohérent, mélange néoplatonicien et marxiste pur et dur ". Même
BFM s'y met, tout comme le Parisien, qui consacre une pleine page à " l'un
des dirigeants du mouvement maoïste français ".
Adulé... et détesté
De quoi rendre inutile la petite troupe des jeunes disciples de Badiou qui
célèbrent leur maître comme on savait le faire sous Ceausescu. Slavoj Zizek,
qui vante " la force incomparable de la pensée de Badiou qui surpasse de loin
tout ce qui s'est publié en France ces dernières années ". Mehdi Belhaj
Kacem qui affirme qu'" Hegel n'est qu'une parenthèse, grandiose, mais une
parenthèse, entre Kant et Badiou ". Ou Fabien Tarby, auteur d'entretiens avec
le maître (la Philosophie et l'événement, Germina) pour qui " Badiou est le
nom, dans l'histoire de la philosophie, d'une synthèse nouvelle entre la lucidité
rigoureuse du matérialisme et l'invincible espérance de l'idéalisme ",
évidemment rehaussée par " le soufre d'un engagement qui aurait commis le
crime de ne pas condamner les crimes de Mao ". Mais Badiou sait qu'il n'est
jamais aussi bien servi que par lui-même : " Je suis sans aucun doute le
philosophe français vivant le plus traduit, lu et commenté dans le monde. "
Quand elle ne fait pas rire, cette complaisance médiatique peut agacer. Ce fut
le cas de Jean-Marie Brohm, ancien trotskiste et impeccable sociologue de
gauche. Stupéfié par cette " justification politique de l'infamie ", il rédige avec
un collègue un texte rappelant les écrits de Badiou sur le Cambodge, qu'il
envoie au Monde. " Le journal nous a fait lanterner deux mois avant que l'on
découvre que Nicolas Truong, le responsable des tribunes du Monde écrivait
un livre avec Badiou ! Cela ne nous a pas amusés de la publier finalement
dans le Figaro, mais c'est parce qu'à notre grande surprise Libération nous l'a
aussi refusé ! "
Rien de surprenant, Libération est la plus belle prise médiatique de Badiou.

Le quotidien lui a consacré plusieurs pages comme " invité spécial ", son
directeur, Laurent Joffrin, justifiant ce statut par le fait que " Nicolas Sarkozy a
37
trois adversaires en France, Martine Aubry, Bernard Thibault et Alain Badiou
". L'" invité spécial " explique aux lecteurs de Libération qu'il ne faut pas "
juger les expériences communistes selon les deux critères de l'efficacité
économique et des libertés publiques, car ce sont justement les critères de
jugement du monde occidental ". Et répète que " l'action militante ne doit pas
jouer le jeu électoral ", sa préférence étant que " Sarkozy soit chassé par la
rue ". " Avez-vous un programme concret ? " s'inquiète tout de même Laurent
Joffrin. " Tout cela sera élaboré en situation, non comme programme abstrait
", répond, dans le journal d'Edouard de Rothschild, Alain Badiou, qui s'en
moquait quelques années auparavant, expliquant qu'" un journal qui
appartient à un riche manager n'a pas à être lu par quelqu'un qui n'est ni riche
ni manager ". C'était à l'époque où il dénonçait la " puissance de déraison et
d'ignorance tout à fait spectaculaire " de la " baraque médiatique ".
A l'égal des grands
Mais, depuis, il a compris que le spectacle télévisé, c'est la réalité, et il

applique, avec trente ans de retard sur lui, les méthodes de Bernard-Henri
Lévy. Développer un réseau avec un correspondant dans tous les médias.
Fixer ses règles : Badiou refuse les débats et, à l'antenne, exige un minimum
de vingt minutes de parole. Elargir son public, ce qu'il vient de faire
habilement avec un petit livre, Eloge de l'amour (Flammarion), manière de
dire par un sophisme que le collectif est supérieur à l'individu et que " le
communisme commence à deux ".
Pour le reste, Alain Badiou, comme Bernard-Henri Lévy, profite surtout de

l'absence de contradicteurs véritables. A quelques exceptions près, les
universitaires estiment que lui répliquer relèverait du ridicule ou de la perte de
temps, et servirait plutôt ses provocations. Le démontage le plus exhaustif et
le plus ravageur de son oeuvre a été fait par Séverine Denieul dans un long
article - " Les habits neufs d'Alain Badiou " - de l'Autre Côté, une revue
d'inspiration postsituationniste qui maintient l'indéfectible vigilance de ce
courant contre les " crétins maoïstes ". Guy Debord avait mis en garde dès
38
1982 contre Badiou, qui lui semblait, parmi tous " les déchets critiques ", le "
pire de tous ".
Le philosophe Philippe Raynaud fut par ailleurs un des rares à s'être penché
sur la littérature de Badiou avant sa célébrité pour rédiger son étude l'Extrême
Gauche plurielle (Perrin) : " L'ennui, c'est que son mépris de la démocratie
prend sa source dans un mépris de l'humanité ordinaire, un mépris commun à
l'extrême gauche et à l'extrême droite pour l'aspiration "animaliste" au confort
et au bien-être que permettent les droits de l'homme. Pour lui, l'humanité doit
être transcendée par une idée - le communisme dans son cas - proposée par
le philosophe. C'est une logique symétrique au projet fasciste. "
Myriam Revault d'Allonnes, professeur de philosophie à l'Ecole pratique des

hautes études, qui vient de publier Pourquoi nous n'aimons pas la démocratie
(Seuil), est aussi l'une des rares à s'inquiéter publiquement du succès d'un "
intellectuel qui proclame sa haine de l'homme démocratique " : " On ne
pensait pas réentendre ce genre de discours. Il joue sur la crédulité des
jeunes générations qui ont de moins de moins de culture historique et
politique. " Le psychanalyste Michel Schneider partage cette analyse : " Je
suis sidéré qu'une pensée aussi folle, aussi délirante, ait un tel écho. Les
jeunes ne savent pas d'où vient ce discours et à quoi il est lié parce que les
anciens maos qui ont consenti à ces horreurs ne se sont pas assez expliqués.
" En fidèle disciple du psychanalyste Wilhelm Reich, Jean-Marie Brohm
diagnostique de son côté un " éternel désir de soumission au maître cruel,
une fascination pour le pervers autoritaire. Badiou est très symétrique de
Sarkozy. Pour eux deux, le réel ne compte pas, la vérité, c'est ce qu'ils disent
39
au-dessus du réel pour le faire disparaître. C'est pour cela que la démocratie
les gêne. "
Avec De quoi Badiou est-il le nom ? (L'Harmattan), qui vient de paraître,

Kostas Mavrakis, devenu peintre adepte d'un classicisme évoquant le
réalisme socialiste, règle aussi ses comptes avec son ancien complice
maoïste. Ils étaient pourtant restés proches, Badiou défendant même
Mavrakis, accusé il y a peu d'avoir publié un texte contre l'art moderne dans
Krisis, la revue d'Alain de Benoist. Ils se sont brouillés en 2006 comme deux
enfants pour une affaire de tableau, Badiou se déclarant " propriétaire
transcendant " de Leda et le cygne, l'oeuvre préférée de Mavrakis, qu'il
revendiquait et qu'il n'a jamais obtenue, son ami se sentant trahi par l'apologie
de l'art contemporain de Badiou dans son livre le Siècle. " C'est vrai, j'aurais
bien accroché Leda et le cygne sur mon mur, mais le problème, c'est que
Kostas a vraiment basculé dans la réaction ", précise Badiou. Les deux amis
se sont séparés en 2009 par un échange de lettres en pleine ascension
médiatique d'un Badiou triomphant auprès de son ex-ami. " L'heure du retour
des vérités universelles est venue, et mon actuel destin public n'est qu'un des
symptômes flagrants de ce que la parenthèse réactive s'achève ", lui écrivait-il
en octobre dernier. " J'ai pensé au délire d'Althusser, qui se voyait en
dirigeant unique de la révolution mondiale, Badiou n'en est plus très loin,
commente Kostas Mavrakis. Un marxiste orthodoxe verrait dans sa célébrité
médiatique une manoeuvre de récupération de la bourgeoisie : il est devenu
le bouffon du capital. On le montre parce qu'il n'est pas dangereux, il peut
même rendre des services. "
Il vient d'en rendre un beau à Bernard-Henri Lévy en lui proposant par mail de
débattre ensemble parce qu'il n'y aurait plus qu'eux deux sur la scène
intellectuelle... Bernard-Henri Lévy a accepté ce projet de reconnaissance
réciproque à la grande satisfaction du penseur de la radicalité. " Il m'a déjà
traité de "sagouin". Je lui ai répondu que cela m'allait très bien parce qu'il ne
sait pas que c'est le nom d'un petit singe d'Amérique centrale à longue queue
! Il va regretter d'accepter de m'affronter, parce qu'il va se faire démolir
40
publiquement ", s'enthousiasme déjà Alain Badiou. Enfin parvenu à l'égal des
plus grands.
Badiou dans le texte
Le Siècle, Le Seuil, 2005.
De quoi Sarkozy est-il le nom ?, Lignes, 2007.
Mao : de la pratique et de la contradiction, avec Slavoj Zizek, La Fabrique,

2008.
Eloge de l'amour, avec Nicolas Truong, Flammarion, 2009.
L'Hypothèse communiste, Lignes, 2009.
La Philosophie et l'événement. Entretien avec Fabien Tarby, Germina,

2010.
Encadré(s) :
SES POINTS DE REPÈRE
Mao
Le Grand Timonnier : " Un personnage accessible, souriant. On se moquait

même de son goût pour les plaisanteries. "
Pol Pot
En 1979, quand les Vietnamiens occupent le Cambodge après le génocide

des Khmers rouges (près de 2 millions de morts), Badiou dénonce un " acte
de barbarie militariste " et une " violation des peuples à exister ".
La fac de Vincennes
Professeur à Vincennes, il annonce qu'il donnera leur examen à ceux " qui ne
41
sont jamais venus en cours et qui ont ainsi montré par leur absence leur
détachement louable des choses de ce monde ".
Les ouvriers
" Les ouvriers français ne sont plus capables d'indignation, ils se crispent sur
la défense des acquis sociaux, ils sont conservateurs en défendant le cadre
national existant attaché au passé. "
Staline et Sarkozy
Dans De quoi Sarkozy est-il le nom ?, son premier best-seller, Badiou

dénonce la " barbarie sarkozyenne ". Comparé au " nabot " Sarkozy, " Staline,
avec ses fichiers manuscrits interminables, ses fusillades de masse, ses
espions à chapeau, ses gigantesques camps pouilleux et ses tortures
bestiales, apparaît comme un amateur d'un autre âge ".
Lui et les autres
Gilles Deleuze
Le chef de l'UCFML raillait les " barbus deleuziens avec leur gras désir en
bandoulière ". Aujourd'hui, Badiou confirme : " Ils croyaient que le désir était
subversif et déboucherait sur la révolution. Mais non ! Nous avions raison : on
voit bien que l'individu qui s'épuise dans l'hédonisme est tout à fait homogène
au monde capitaliste présent. "
Guy Debord
Guy Debord, dès 1982, s'inquiétait de Badiou, qui lui semblait, parmi les "
déchets critiques ", " le pire de tous ".
Bernard-Henri Lévy
Considérant qu'il n'y a plus qu'eux deux sur la scène, Badiou propose un
débat à Bernard-Henri Lévy : " Il va regretter d'accepter de m'affronter, parce
42
qu'il va se faire démolir publiquement ! " affirme-t-il.
Eux apprécient son talent
Slavoj Zizek * :
" Il suffit à Badiou d'articuler les vraies idées pour que la pensée antitotalitaire
apparaisse pour ce qu'elle est réellement, à savoir une pseudothéorisation
des peurs et instincts de survie les plus opportunistes. "
* Philosophe et psychanalyste.
Mehdi Belhaj Kacem* :
" Hegel n'est qu'une parenthèse, grandiose, mais une parenthèse, entre Kant
et Badiou. "
* Ecrivain et philosophe.
Lui réfute sa rhétorique
Philippe Raynaud * :
" Son mépris de la démocratie prend sa source dans un mépris de l'humanité

ordinaire, un mépris commun à l'extrême gauche et à l'extrême droite pour
l'aspiration animaliste au confort et au bien-être. "
* Philosophe, auteur de l'Extrême Gauche plurielle (Perrin).
Les médias l'adorent
Frédéric Taddéï
Frédéric Taddéï, voit dans ce " maître à penser " " le dernier penseur radical
français ".
Il a été plusieurs fois invité à " Ce soir ou jamais ! ", sur France 3. Ici, le 25
43
octobre 2007.
Laurent Joffrin
Laurent Joffrin : " Nicolas Sarkozy a trois adversaires en France : Martine

Aubry, Bernard Thibault et Alain Badiou. "
Libération est sa plus belle prise médiatique. Plusieurs pages lui ont été
consacrées comme " invité spécial ".
Rue89 : " Un mandarin réputé pour sa capacité à synthétiser l'histoire des

idées ", qui " a bâti un univers conceptuel cohérent, mélange néoplatonicien
et marxiste pur et dur ".
Rue89 met en ligne une vidéo de son " grand entretien " avec lui.
Le Parisien consacre une pleine page à " l'un des dirigeants du mouvement
maoïste français ".
Le quotidien ouvre ses colonnes à " l'intellectuel engagé " et au " penseur
radical de gauche ".
© 2010 Marianne. Tous droits réservés.
TAGS : ALAIN BADIOU, CHINE-VIETNAM, PORTRAIT
1 C O M M E N TA I R E S :
Arthur a dit…
C'est marrant, à la lecture de ce "papier", j'ai l'impression très très nette que
d'une part, l'auteur n'a pas lu une ligne des écrits philosophiques de Badiou,
et pire, est complètement ignorant de la scène philosophique francaise de ces
40 dernières années (Badiou est archi connu depuis des décénnies pour son
44
travail ontologique et sa philosophie de l'évènement, que Deleuze pourtant
peu suspect de complicités bolchévique qualifiait de cruciales pour la
philosophie contemporaine.  Réduire Badiou aux poplémiques à-la BHL, c'est
une tartufferie incommensurable.  D'autre part, Badiou est absolument lucide
sur la calamité qu'a été l'épisode totalistaire du communisme sous la forme
des partis-états, qu'il qualifie de fiasco (si on peut être plus clair). Prétendre
qu'il ait défendu un Staline par exemple, est un mensonge grossier.  Bon, mais
le plus drole c'est de prétendre que Badiou en affrontant BHL est "parvenu à
l'égal des plus grands". Est ce que vous êtes sérieux?  BHL n'enseigne ni n'est
enseigné dans aucune université du Monde. Il n'a jamais écrit le moindre livre
de philosophie. A peine de la vulgarisation. Et le philosophe francais le plus lu
a l'étranger "arriverait a sa hauteur"?  Maintenant la section citation, à charge,
sorties de leur contexte, je peux vous en faire des monstrueuses, a faire
frémir, sur absolument n'importe qui. Même Wikipedia a renoncé au procédé
quand on s'est rendu compte qu'un malade avait fait passer Churchill pour un
monstre totalitaire.  Alors bon... La caravane passe. Mais de grace, renseignez
vous, un petit peu au moins.
15 OCTOBRE 2010 11:50
45
Alain Badiou
“Judu” hitzaren erabilpenak

Azken bizpahiru hamarkadetan, pentsamenduaren saila ezberdinen zehar,
Frantziako egoera intelektuala “judu” hitzari eman behar zaion estatusari
buruz makinabat eztabaidez markatuta egon da.
Zalantzarik gabe, honek ba du zer ikusirik anti-semitismoa ʻberritzuliʼ delako
susmoarekin, zenbait datu ezbaiezinezko zein azpibidezkoetan oinarritzen
dena. Baina inoiz desagertu al zen? Edo ez al da garrantzitsuago ohartzera,
azken hogeitamar urtetan, aldaketa nabaria gauzatu dela anti-semitismoaren
naturarekiko itxuretan, irizpideetan eta diskurtso-inskripzioetan? Gogoratu
nola 1980an, Copernic karrikako sinagogaren kontrako erasoaren ostean,
lehen ministroak berak, lasaiatasun osoz bereiztu zituen errezatzera joan
ziren biktimak eta soilik bertatik pasatzen ziren “frantzes errugabeak” {sic}.
Frantzesak eta juduak halako ardura faltsu batez bereiztuz gain, bazirudien
eraso baten xede itsua izanik, judua errudun izan behar duela hor nonbait.
Jendeak esan zuen lapsus bat besterik ez zela izan. Egoerari begiratzeko
modu harrigarri honek, aldiz, subkontziente arrazialista baten iraupena
agertarazi zuen, zuzenean 1930kadatik zetorrena. Gaur egun, “judu” hitzaren
erabilera dela eta, halako konfidantza diskriminatzailea pentsaezina liteke
estatuaren mailan, eta horren pozik egoterik besterik ez dago, guztiz eta
zeharo. Probokazio anti-semitar kalkulatuak eta inozotasun diskriminatzaile
faltsua, nola gas ganbaren hala judu europearren suntsiketa naziaren
ukamenean oinarrituak , eskuin muturreko eskuetan daude, gaur egun,
onartuak bezainbat zokoratuak. Beraz, anti-semitismoa desagertu dela esatea
zuzena ez baldin bada ere, zilegi da baieztatzea anti-semitismoaren
posibilitate-baldintzak aldatu egin direla. Hau da: anti-semitismoa ez dago
inskribatua inolako diskurtso natural moduetan, Raymond Barren garaian
zegoen bezala. Zentzu honetan, Le Pen, Frantzian, zaindari nolabait
gogaitua da anti-semitismo historiko batena 1930kadako eiritzi publikoak
46
arruntasun osoz normaltzat onartzen zuena. Baina, denera, aktu eta
inskripzio anti-semitarrekiko sentsibilitate berri hau bera osagai oinarrizkoa
izan daiteke anti-semitismoa ʻberritzuliʼ delako diagnosia baiezteko. Hau da:
ʻberritzultzeʼ hau, gehien bat, uler-marraren beheratze nabari eta faboragarri
baten efektoa izan daiteke soilik, non eritzi publikoak ez duen halako
probokazio arrazialistarik gehiago onartzen.
Gero itzuliko naiz anti-semitismo mota berri honen jaioerak, -Ertekialdeko
gatazken inguruan, eta Frantzian, Afrikatik etorritako edo musulman
pertsuasioko langile-gutxiengo zabal batzuen presentzian artikulatzen dena-,
sortzen duen arazoa aztertzera. Oraingoz nahiko da esatearekin anti-
semitismo mota berri hau ezin dela zalantzan ezarri, eta batzuen kemena
egite hori ezeztatze aldera– orokorrean Palestindarrak edo Frantzian langile
gutxiengo hauek sostengatu beharraren izenean- zeharo kaltegarria da.
Gauzak horrela, ez zait iruditzen dagoen informazioak, izan ere dohain
eskuragarria, alerta gorengoa jasotzea justifikatzen duenik. Hala ere, argi eta
garbi gelditu behar da arazo hauetaz bigilantziaren inperatiboak ez duela
etenik onartzen.
47
Abiapuntua, beraz, ez da anti-semitismo zahar edo berriaren nabaritasuna,
ondorio zabalagoak dituen eztabaida bat baizik, aurretik zuritu behar dena,
eta bertan aipamen anti-semitar meheena onartezina dela baiezten dutenek
ere parte hartu behar dutn. Hau hola izanik, eztabaida intelektual publikoaren
esparruan, arazoa da jakitea “judu” hitza salbuezpenezko adierazlea den ala
ez, are gero azken adierazlearen edo, baita adierazle sakratuaren zeregina
ere betetzea zilegizko bihurtzeraino. Nabarmena da kontzientzia anti-semitar
moduak erradikatzeari lotzeko moldea desberdina dela, eta subjetibitate
desberdinarekin burutzen dela segun eta 1/ kontuan hartzen den kontzientzia
modu horiek beste diskriminazio arrazial moduekiko esentzialki desberdinak
direla (adibidez: sentimendu anti-arabiarrak edo beltzen segregazioa, ekimen
komunitarioak betetzera soilik murrizten diena); edo 2/ -hauen historizitateak
desberdinak eta laburtezinezkoak direla emantzat ulertuz, noski-, kontuan
hartzen den kontzientzia arrazista den-denen moduek eskatzen dutela
erantzun ekualitariar eta unibertsalista berdina. Are eta gehiago, anti-
semitismoarekiko nazka konpartitu hau bereiztu egin behar da halaber
nolabaiteko filo-semitismotik, zeinak juduak erasotzea berez baxukeria
kriminala dela aldarrikatzen duen eta, modu berdinean sostengatzen “judu”
hitzak, eta hitz horrek ordezkatzen duen komunitatea beraientzat
aldarrikatzen dutenek direla izan, posizio paradigmatiko batean kokatuak izan
behar direnak, balio eremuak, kultur-hierakiak eta estatuen politikak
baloratzeko orduan.
Laburtuz, anti-semitismo zahar zein berrien eta hauen erradikatze-

prozesuaren arazoari buruz, bi hurbilpen kontrajarriak daude, eta jokuan
dagoena unibertsalismo garaikidea zer izan daitekeen jakitea da, are
bateragarria oten den inolako nominal edo komunitariar transzendentziarekin.
Gaur egun nabaria da joera:intelektual indartsu batek zer sostengatzen duen,

argitarapen ondo salduen bidez eta komunikabideetan eragin
kontsideragarriarekin: “judu” hitzaren patua bere transzendentzia
komunitarioan oinarritzen da; hitzaren zoria, beraz, ezin da neurtu (ez da
konmensurablea) beste hitz batzuekin, ideologia, politika edo, baita ere,
48
filosofiaren erregistroetan hainbat balioztapen kontrajarrien iturburu direnak.
Oinarriko argudioa, noski, lotuta dago naziek eta hauen gaizkideek burututako
judu europearren sarraskiarekin. Moralismo garaikidean biktimaren
ideologiak osatzen duen artileria kanpainarekin, aurregabeko sarraski hau
paradigmatikotzat antzematen da. Sarraskiak berak, eta berez, behar
politikoa, legala eta morala azpindartuko luke judu hitza beste identitate
predikatuen erabilera ohizkoen gainetik mantentzeko, eta nolabaiteko
sakralizazio nominala irabazteko. Horrela, neurrizko xehetasunez Raul
Hilberg historigile bikainak “judu europearren suntsiketa” bezala izendatu
zuena, gero Shoah hitzaren inposaketa progresiboaz izendatua izana,
biktimen sakralizazio honen aditzezko bilakaune gisa (edo etapa verbal-tzat)
uler daiteke. Eta hemen badago ironia oharkarria, hain zuen ere “judu”
izenaren inguruan gaur egun ematen den aldarrikapena, hasiera batean
kristauek juduen kontra zuzendu zutela zehatz- mehatz; hau da: “Kristo” izena
baliogarriago zela beste izen guziak baino. Izan ere, gaur egun ez da batere
arraroa irakurtzea “judu” izenak ez duela zer ikusirik beste izen arruntekin. Eta
ematen du berez gain hartzen dela, jatorrizko pekatu alderanztu baten gisan,
behin biktima konparaezina izatearen grazia helerazi daitekeela ez soilik
ondokoei eta ondokoen ondokoei baizik eta predikatu horren pean izendatuak
diren guzieri, hala estatu-buru nola aurretik lurra konfiskatutakoen
zapalkuntza bortitzean engaiatuta dauden armadakoei.
Fikziozko transzendentzia modu hau ulertzeko beste hurbilpen bat historikoa

da. Alegatzen du ʻarazo juduakʼ Europa definitu duela Ilustrazioaren garaitik
aurrera, izan ere, jarraialdi gaizkile bat legokeen neurrian Europak bere
buruaz duen ideiaren eta sarraski naziaren artean, non arazoaren ʻazken
soluzioaʼ aurkezten den. Are eta gehiago, oinarriko jarraialdia legoke halaber,
sarraskiaren eta Israeleko Estatuarekiko europear etsaigoaren artean,
Komunitate Europearrak palestindarrei ematen dion babes iraunkorrak –nire
eritziz guztiz aldakoia, baina utz dezagun hau alde batera- zeharo nabaria
bihurtzen duena. Europa, orduan, amorratuta legoke ʻazken soluzioaʼ garaitua
izan zelako, gudaren balantze-orrian, estatu juduaren bat-bateko
49
agertualdiarekin. Eta ondorioz, arabiarra den guziaz mesfidantza zilegia da
zeren eta palestindarrak sostengantzen hasi orduko berehala heltzen baikara
Israeleko Estatua azpijotzera, eta gero azpijotze honetik anti-semitismoara,
eta anti-semitismotik sarraskira – logika zuzen hau, laburtuz, berez da
egokia.
Ahal dudan neurrian jarrera bat dokumentatu nahi nuke, arestiko

baieztapenekin adizkidegaitza dena, eta, izan ere, nirea besterik ez dela
aitortuz azaltzen dudana. Arazo hauetan eta nominazio edo izendatze
kolektibo baten indarrari buruzko lizkar bakoitzean nahitaez sortzen diren
grinak kontutan hartuz, hobe da hasiera-hasieratik baieztea batek bere kabuz,
edo zehazkiago, bere izenean hitzegiten duela.
Jakina, giltzarria hemen da biktimaren ideologia ezin dudala onartu inolaz ere.
Nire jarrera gai honetaz Etika liburutxoan, 1999an, argi eta garbi azaldu nuen.
Naziek eta bere gaizkideek judu izenaz deitzen zituzten miloika lagun
sakailatzeak ez dio inolako zilegitasun berririk ematen, nire eritziz, identitate-
predikatu horri. Noski, orokorrean erlijio arrazoiengatik, predikatu horrek
Bestearen transzendentzia arketipikoarekin aliantza komunitarioa
erregistratzen duela sostengatzen dutenentzat, naturala da pentsatzea
izugarrikeria naziek, paradoxa itzel eta harrigarri baten bitartez, predikatu
honek bateratzen duen –hala diote – “herria”-ren aukera balioztatzeko
funtzionatzen dutela nolabait. Are eta gehiago, beharrezko litzateke azaltzea
nola eta zergatik “judu” predikatu nazia, bereizkuntza eta gero deportazioa eta
heriotza antolatzeko erabili zena, batera datorren aliantza honek zigilatzen
duen predikatu subjetiboarekin. Baina erlijiozko fabula horretan sartzen ez
den edonortzat, sarraskiak dakarrena nazien epaia da, absolutua eta apelazio
eskubiderik gabekoa, biktimekiko, gupida sakonaz gain, beste inolako balio
gehigarrizkorik gabe. Bide batez, iruditzen zait benetako gupidak ez duela zer
ikusirik izugarrikeria jasan zutenen izenaren predikatuarekin. Berez, okerra da
pentsatzea izugarrikeriak predikatuari gainbalioa ematen dionik, are gutxiago
predikatuak errespeto berezia eskaini diezaiokeenik predikatu horren pean
babes bila dabilenari, aparteko statusa eskatzeko orduan. Alderantziz,
50
neurrigabeko masakre horietatik ondorioa atera beharko genuke: Ideologia,
politika edo estatuaren eremuetan edonolako predikatu komunitariarren
sarrera deklamatzaileak, hala kriminalizatzaile nola santifikatzaile, okerrenera
garamatza.
Tonu afektiboago batekin, utz nazazue beste zer edo zer eransten: Guztiz
toleraezina da anti-semitarra izatearen salakuntza jasotzea arrazoi bakarra
zera delarik, sarraskiaren gertakariatik ez ondorioztatzea, alegia, “judu”
predikatuak zein bere erlijiozko edo komunitariar dimentsioak balorazio
singularrik jaso behar duela – deikunde transzendental baten erara edo-;
halaber, eragozpen israeldarrak, zeinen natura koloniarra nabaria eta arrunta
den, ez dira bereziki toleragarriak. Halako txantaia politikorik inork inoiz
gehiago ez onartzea, publikoki edo pribatuki, proposatzen dut.
Nire posizioaren bariazio abstraktoa adieraztetik dator hasi Paulo apostolutik

eta Trotskyraino, tartean Spinoza, Marx zein Freud barne, komunitarismo
juduak unibertsalismo sortzailea azpindartu duela soilik apurketa-puntu
berriak egon diren neurrian. Garbi dago gaur egungo ordaina, bedi Pauloren
erlijiozko apurketarena Judaismo eratuarekin, edo Spinozaren apurketa
arrazoizkoarena sinagogarekin, edo Marxen apurketa politikoarena bere
jatorrizko komunitatearen zati baten integrakuntza burgesarekin, apurketa
subjetiboa dela Israelgo Estatuarekin, ez bere izaera enpirikoarekin, zeina ez
den beste edozein estatu baino puru edo inpuruago, baizik eta estatu judua
51
delako bere aldarrikapen identitario esklusiboarekin, eta aldarrikapen
honekin, horrela, ateratzen duen etengabeko pribilegioekin, bereziki
nazioarteko legetzat ulertzen duguna oinperatzeko orduan. Benetako estatu
edo herri garaikideak beti dira kosmopolitarrak, beren identitariar
konfigurazioan guztiz zehazkabeak. Gain hartzen dute beraien eraketa
historikoaren kontingentzia erabatekoa, zeina inolako predikatu arrazialista,
erlijiozko edo, orokorrean, “kultural”-etan erortzen ez den neurrian baliagarria
den bakarrik. Azken aldia, izan ere, Frantzian estatu eratu batek “estatu
frantzesa” izenarekin deitu behar zela sinetsi zuela, Pétain eta nazi
okupazioaren garaian izan zen. Zalantzarik gabe, estatu islamiarrak ez dira
aurrerakoiagoak, eredu bezala, garai bateko ʻnazio arabiarraʼ-ren hainbat
bertsio baino. Nornahi bat dator ikusbidearekin, hala dirudi behintzat,
Talibanek ez dutela Afghanistango modernitatearen bidea hezurmamitzen.
Demokrazia moderno posiblea inolako predikaturik faktoretzat antzeman gabe
nornahi eta edonor kontuan hartzen duena da. Frantzian dokumentaziorik
gabeko langileen kontrako legedi atzerakoiari buruz, Organisation Politique
taldeak esaten duen bezala: “Hemen dagoen edonor hemengoa da.” Ez dago
inolako arrazoi onargarririk Israelgo estatua arau horrekiko salbuespena
izateko. Batzuetan baieztatzen da estatu hori dela inguruko estatu
demokratiko bakarra; baina estatu horrek bere burua estatu judutzat
aurkeztea kontraesan zuzena da. Puntu honetan esan dezakegu Israel dela
herri bat bere auto-errepresentazioan oraindik arkaikoa dena.
Beste hurbilpen modu bat hartuz nire baieztapen hau jeneralizatuko dut, eta
sostengatuko politikaren erdigunea betetze aldera inolako identitate
predikaturen intrusioak hondamena dakarrela. Hau izan beharko litzateke,
jadanik esan dudan bezala, nazismotik atera behar den benetako ikasgaia.
Izan ere, batez ere naziak izan baitziren, inor baino lehenago, “judu”
adierazlea errotiko salbuespentzat antzeman zutenak, are ondorio guziak
ateraz, eta hauek burutzeko determinazio guziaz gainera – azken finean,
burutu zuten masakre industrialean hori baitzen modu bakarra “ariar”
predikazio simetrikoari, zeinaren adimengabetasunak kezkabizi obsesiboa
52
sortzen baitzien, nolabaiteko konsistentzia eman ahal izateko.
Hitzetik hortzera ondorio aipagarria da orduan “palestindar” edo “arabiar”

adierazleak ezin direla glorifikatu ʻjuduʼ adierazleari onartzen ez zaion neurri
berean. Ondorioz, Ertekialdeko gatazkaren soluzioa ez da bi estatu
alanbratuen instituzionalizazio izugarria. Soluzioa Palestina sekular eta
demokratiko baten eraketa da, predikatu guziez gabetua dagoena eta gauza
litzatekeena erakusteko – Pauloren eskola jarraituz unibertsalaren parean “ez
dago[ela] ez judu ez greziar” edo “zirkuntzizioa ez d[el]a ezer ezta ez-
zirkuntzizioa ere” esan zuenean bezala- guziz posible dela bada lurralde
horietan leku bat sortzea non, ikuspuntu politiko batetik eta ohituren jarraipen
apolitikoen despit, ez dagoen “ez arabiar ez judu”. Honek, zalantzarik gabe,
lurralde horietako Mandela bat eskatuko luke
Azkenik, ez dago zertan diatriba anti-juduak toleratzerik, erru koloniarraren

eta palestindar eskubideen izenean ahozkatzen direnak eta zirkulazioan
daudenak “arabiar”, “musulman”, “Islam”… moduko hitz identitarioen menpe
dauden zenbait erakunde eta instituzioetan. Anti-semitismo hau ezin da
truke gisa onartu bestela ere gutxiz konformatzen den aurrerakoitasun baten
izenean. Bestalde, istorioa ondo asko ezagutzen dugu dagoeneko. Frantzian
XIX. mende bukaeran, langile erankunde marxista batzuk, bereziki Jules
Guesde-ren eskoloek, ez zuten ezer okerrik ikusi garaian oso hedatuta
zegoen anti-semitismo arruntarekin. Arazo anti-semitarra, eta bereziki Dreyfus
afera, langileriaren arazoa ez zela pentsatu zuten, eta gauza horiekin
engaiatzea burgesia eta proletargoaren arteko kontradikzio printzipaletik
gogoa barreiatzeko modua zela. Baina laister asko nabaritu zen ʻkontradikzio
printzipalʼ horrekin atxekitzeko ardura zerk bultzatzen zuen: 1914an, Jules
Guesde-k, nazionalismo estu baten eta les Boches-en gorrotoaren izenean
hilkuntza militar orduraino odoltsuena antolatu zutenekin, batasun sakratuan
sartu zen. Dialektika bat bestearekin tartekatuz gogoratu beharko da, beraz,
gehienetan kontradikzio printzipalaren (edo nagusiaren) tratamendu zuzena
ʻbigarren mailakoʼ kontradikzioa (partikularra) kudeatze aldera, publikoki
erantzukizuna asumitzetik datorrela. Gaur egun, gure arteko zenbaiten
53
tentazio nabaria da, Iparraren eta Hegoeran arteko kontradikzioaren izaera
printzipalaren izenean, edo herri arabiarren eta inperialismo amerikarraren
artekoa dela eta, edozein aitxakitan murgiltzea Israelgo estatuaren ihardueren
kontra (zilegizko) oposizioa, gero anti-semitismo zabal eta zuzen baten
bilakarazteko, zeina toleraezina den, eta ez den toleratu behar; – are eta
gutxiago, paregabeko ausardiaren froga iraunkorra erakutsi duten israeldar
aurrerakoien ihardunak, funts-funtsezkoak izan diren neurrian Palestinaren
egoera konpontze aldera.
Anti-semitismo zikunstantzial hori erradikatu nahi duen edonortzat, nahikoa

egia da lagungarri litekeela Israelgo estaua ez balitz ʻestatu juduʼ-tzat
gehiago ulertzen, eta leku guzietan onartuko balitz banaketa zehatz-mehatza
mantendu behar dela, alde batetik, identitate predikatuen erabilera erlijiozko,
ohiturazko eta pribatuen artean – “arabiar”, “judu” edo berdin-berdin “frantzes”
hitzenak- eta, beste aldera, hauen erabilera politikoen artean, zeina beti
kaltegarria baita.* * *
Frantzesez: Circonstances 3: Portées du mot “juif”, Paris: Leo Schéer,

2005.
Ingelesez: http://www.lacan.com/essays/?page_id=276
Ingelesetik itzulita: Imanol Galfarsoro • Sep 24th, 2009 •
54
Alain Badiou: “No renuncio a la idea
del comunismo” (Cuba Debate 2011-
01-22)
By Imanol Galfarsoro • Feb 22nd, 2011 • Category: Albistekaria
La figura esbelta, la firmeza juvenil de la voz y el apretón de manos sólido -

poco común en Francia- introducen al personaje real de Alain Badiou. Este
filósofo original es el pensador francés más conocido fuera de las fronteras
de su país. Su obra, extensa y sin concesiones, abarca una crítica férrea a lo
que Alain Badiou llama “el materialismo democrático”, es decir, un sistema
humano donde todo tiene un valor mercantil. Badiou no ha renunciado nunca
a defender un concepto al que muchos creen quemado por la historia: el
comunismo.
En su pluma, Badiou habla más bien de “la idea comunista” o de la “hipótesis

comunista” antes que del sistema comunista en sí. Según el filósofo francés,
todo lo que estaba en la idea comunista, su visión igualitaria del ser humano y
de la sociedad, merece ser rescatado. La idea comunista “aún está,
históricamente, en sus inicios”, dice Badiou.
El horizonte de su filosofía es polifónico: sus componentes no son la

exposición de un sistema cerrado sino un sistema metafísico exigente que
incluye las teorías matemáticas modernas -Gödel- y cuatro dimensiones de la
existencia: el amor, el arte, la política y la ciencia. Pensador crítico de la
modernidad numérica, Badiou ha definido los procesos políticos actuales
como una “guerra de las democracias contra los pobres”. El filósofo francés
es un excelso teórico de los procesos de ruptura y no un mero panfletista.
Badiou convoca con método a repensar el mundo, a redefinir el papel del
Estado, traza los límites de la “perfección democrática”, reinterpreta la idea
de República, reactualiza las formas posibles y no aceptadas de oposición y
pone en el centro de la evolución social la relegitimización de las luchas
sociales. Alain Badiou propone un principio de acción sin el cual, sugiere,
55
ninguna vida tiene sentido: la idea. Sin ella toda existencia es vacío. A sus
más de 70 años, Badiou introdujo en su reflexión el tema del amor en un libro
brillante y conmovedor que acaba de salir en Francia y en el cual el autor de
El ser y el acontecimiento define al amor como una categoría de la verdad y
al sentimiento amoroso como el pacto más elevado que los individuos puedan
plasmar para vivir.
La “idea” y el “materialismo democrático”  -Usted defiende un principio

básico de nuestra inscripción en la existencia, del cual se desprenden
también nuestros compromisos políticos: una vida sin ideas no es una
vida. -
La verdadera pregunta de la filosofía consiste en saber qué es una vida

verdadera, qué es vivir, qué es el destino. Pero la filosofía debe aportar
respuestas mínimas a estas preguntas. Mi respuesta, que es a la vez una
hipótesis y una conclusión, es que la verdadera vida es una vía que acepta
estar bajo el signo de la idea. Dicho de otra manera, una vida que acepta ser
otra cosa que una vida animal. En todas las situaciones siempre persiste la
voluntad de querer algo y esa voluntad sólo tiene sentido en relación con una
voluntad de transformación.
-¿Cómo se inscribe esa idea de la idea en plena dictadura de lo que

usted llama “el materialismo democrático”? En suma, ¿cómo existir,
con qué idea, en un mundo donde todo tiene forma de producto?
-Ese es el principal problema de la vida contemporánea. Se ha establecido un
56
régimen de existencia en el cual todo debe ser transformado en producto, en
mercadería, incluidos los textos, las ideas, los pensamientos. Marx lo había
anticipado muy bien: todo es medible según su valor monetario. ¿Qué es
entonces una vida bajo el signo de la idea en un mundo como éste? Hace
falta una distancia con la circulación general. Pero esa distancia no puede ser
creada sólo con la voluntad, hace falta que algo nos ocurra, un
acontecimiento que nos lleve a tomar posición frente a lo que pasó. Puede
ser un amor, un levantamiento político, una decepción, en fin, muchas cosas.
Allí se pone en juego la voluntad para crear un mundo nuevo que no estará a
la orden del mundo tal como es, con su ley de circulación mercantil, sino por
un elemento nuevo de mi experiencia.
La “idea comunista”  -Usted es uno de los pocos pensadores que aún

defienden eso que usted llama “la idea comunista”. Usted pone al
comunismo como una ilusión actual. -Sé muy bien que algunas empresas
que se reivindicaron comunistas fracasaron porque no lograron crear el
mundo nuevo que pretendían y terminaron provocando daños considerables y
situaciones terribles. Tenemos dos opciones: o decimos que esa hipótesis
comunista de un mundo que no estaría regulado por la mercadería, el
producto, no puede ser realizada, entonces nos resignamos al mundo tal
como es; o mantenemos la hipótesis comunista. Si la mantenemos también
hay que conservar la palabra. Si de la experiencia histórica sacamos la
conclusión de que hay que abandonar la palabra, eso sería un retroceso no
necesario. Podemos hacer nuestro propio balance de lo que ocurrió en el
siglo XX a partir de la posibilidad de redefinir qué es el comunismo como
porvenir posible. Esa es mi elección. Sé que se trata de un trabajo largo, que
requiere mucha reflexión y que será más mundial que antes. La primera
batalla consiste en mantener la fuerza y el significado de esa palabra.
-¿Qué se puede recuperar, qué se puede volver a leer, de lo que fue

con todo un naufragio real en la práctica del comunismo? ¿Qué
mensaje hay aún en la idea comunista? -
57
Creo que podemos volver a lo que el comunismo quería decir no sólo para
Marx sino para muchos revolucionarios del siglo XIX. Para ellos, el
comunismo tenía un sentido común que era la idea de una sociedad extraída
del principio del interés, es decir, una sociedad que no está gobernada por el
hecho de que un hombre persigue su interés sino por la idea de la asociación
de los hombres. Es esa asociación la que define los proyectos o las metas
colectivas. En el siglo XX esa idea se convirtió en la de un Estado
todopoderoso que resuelve todos los problemas planteados a la sociedad.
Entre la definición del siglo XIX y la del XX hay una enorme distancia.
-¿Qué ocurrió entre las dos? -
La obsesión del poder. Las organizaciones obreras, militantes,

revolucionarias, que habían sido aplastadas varias veces en el siglo XIX, se
obsesionaron con la idea del poder y la pregunta “¿cómo vencer?”. Hubo dos
alternativas a esa convicción: están los que se unieron a la democracia
parlamentaria ordinaria con la idea de vencer haciéndose elegir. Pero claro,
fueron electos y no cambiaron nada, el mundo siguió siendo el mismo. Del
otro lado, están quienes se lanzaron en la organización de la sublevación
armada. Pero, lamentablemente, lo hicieron mediante la militarización violenta
de la acción política que desembocó en Estados militarizados que resolvían
los problemas con la violencia. Hemos llegado de alguna manera a un final
porque ni la hipótesis de la vía pacífica y electoral, ni la hipótesis de un
aparato estrictamente militar encargado de resolver los problemas políticos
condujeron al comunismo según el sentido original del término. Y el problema
58
de la acción política actual es totalmente oscuro. Asistimos a una
mundialización capitalista sin freno y, en ella, las fuerzas políticas dan
muestras de más debilidad que de fuerza.
La impunidad y la violencia  -Sea cual fuere la situación mundial en la

que nos encontremos, en Africa, en Medio Oriente, en Asia, en América
latina o en las democracias occidentales, nos enfrentamos a la misma
indolencia, al mismo salvajismo, a la misma impunidad, a la misma
asimetría por parte de los poderes, la misma violencia. 
-Estoy profundamente convencido de que la forma en que la sociedad está

organizada a escala planetaria alienta y crea llamados a la violencia. La
razón principal radica en que, para el sistema, la realidad humana es la
competencia. La idea de Hobbes según la cual el hombre es un lobo para el
hombre constituye la convicción profunda de nuestra sociedad. Por esa razón
genera violencia constante: la sociedad da el derecho general para que, en
su propio interés, se pisotee a los demás. La prensa más ordinaria hace el
elogio de esa violencia. Los diarios hablan de cómo tal banco aplastó al otro,
de cómo la gente fue expulsada, etc., etc. Eso, dicen, es la vida, la
competencia. Pero hay que pagar el precio. Mientras no enunciemos que las
sociedades deben construirse en base a la asociación y no a la competencia
permaneceremos en el elemento primordial de la violencia. No digo que la
violencia va a desaparecer. La sociedad alienta sistemáticamente la violencia
y luego se ve obligada a combatirla con una represión terrible. Como la
violencia está constantemente incitada, hace falta un aparato policial para
controlarla. El resultado es que terminamos agregándole a la violencia social
la violencia del Estado. Debemos cambiar los pilares de la existencia
colectiva. Pero el ser humano es capaz de otra cosa que toda esa violencia:
es capaz de entrega, de amor. Tiene una doble capacidad. Puede ser un
animal de competencia pero también un animal altruista, interesado en la
acción colectiva, capaz de encarnar ideales, puede ser un enamorado o un
científico desinteresado. Saber qué aspecto del ser humano alentamos es
una decisión fundamental.
59
-En el seno de los sistemas políticos occidentales hay algo que se
degradó profundamente en el último cuarto de siglo. Esa evolución
drástica está perfectamente retratada en dos libros suyos: El Primer
Manifiesto por la filosofía, de los años ʻ80, y el Segundo Manifiesto,
publicado el año pasado. -
El Primer Manifiesto recoge las últimas esperanzas del mundo de antes. Pero
en los últimos veinte años hubo cosas esenciales que cambiaron, entre ellas,
la hegemonía del capitalismo liberal competitivo y violento. Intervino también
otra cosa: una suerte de clara complicidad con ese sistema por parte de los
intelectuales, incluidos los franceses. Ha sido una forma de decir que no se
puede hacer ni esperar otra cosa, que el mundo natural es así. Esto se
aceleró con la desaparición de la Unión Soviética y de los Estados
Socialistas. En mi opinión éstos ya se habían muerto desde hacía mucho. Su
experiencia ya no tenía más fuerza, ya no proponía nada nuevo a la
humanidad. Lo cierto es que la desaparición completa de todo eso fue vivida
por el capitalismo liberal como una victoria que le abría el espacio del mundo
entero para desplegarse. Las formas de violencia y de complicidad intelectual
con esa violencia se desarrollaron mucho. Creo que esto se inició a finales de
los años ʻ70. La nueva figura fundamental es que la opinión, en vez de estar
drásticamente dividida, es masivamente consensual. Este resultado cambia
el horizonte, la perspectiva, de un filósofo. El filósofo es aquel que siempre
lucha contra las opiniones dominantes, es decir, las opiniones del poder. Hoy
el combate es mucho más complejo y singular que el de los años ʻ60. En
esos años los filósofos críticos y comprometidos políticamente dominaban el
escenario intelectual. Eso se dio vuelta. Hoy son los perros guardianes de
quienes mandan. Hemos estado, con los años Bush, en una combinación
extraordinaria de violencia y de mentiras. En el fondo, los occidentales, la
población incluida, fueron culpables porque aceptaron todo eso. Hay que salir
de todo esto. La humanidad no podrá continuar en este camino, si no irá
hacia su eliminación. Se trata de reconstruir una visión del mundo y de la
acción alejada de este horror.
60
La ilusión tecnológica  -La tecnología forma parte también de esta
sociedad, de esta violencia. Las nuevas tecnologías instauraron una
suerte de ilusión igualitaria, que es muy molesta, que parece decir en
filigrana: puesto que estamos conectados, todos somos iguales. Ahora
bien, no hay nada más virtual que esa igualdad. La realidad está
presente, las diferenciaciones son patentes, el pensamiento
tecnológico contaminó el pensamiento humano. -
La tecnología es la realización de una ideología que existía antes. Creo que

es la ideología la que crea la tecnología, y no al revés. Esta falsa concepción
de la igualdad es muy antigua. La desigualdad actual considera de forma
abstracta que los diferentes individuos son iguales. Se pretende creer que los
individuos tienen a su alcance el mismo sistema de posibilidades. La gente
no tiene la misma realidad, pero se argumenta que cuenta con las mismas
posibilidades. Es la mitología con la cual se decía que en Estados Unidos el
vendedor de diarios puede convertirse en millonario y, por consiguiente, es
igual a cualquier millonario. Con ese argumento, la única diferencia radica en
que uno realizó la posibilidad de ser millonario y el otro no. Hay entonces una
concepción tradicional y falaz de la igualdad propia al mundo burgués y
competitivo. ¡Todos podemos competir! Esa es la igualdad competitiva. Pero
pienso que la tecnología de Internet y la conexión universal son la realización
material y tecnológica de esa ilusión igualitaria. Esa ilusión está muy ligada al
materialismo democrático porque incluye la idea de que todas las opiniones
valen y son iguales. ¡Estamos conectados y lo que yo digo vale tanto como lo
que dice otro! Con tal de que las cosas circulen, tienen valor. Eso es falso. Lo
real sigue siendo violentamente desigual, competitivo, brutal, indolente. No
basta con tener una máquina en la que podamos decir lo que pensamos para
acceder a la igualdad. En realidad, cuanto más se expande ese tipo de
igualdad ilusoria, menos poder tiene la gente. Observe la crisis que vivimos:
estábamos todos conectados y de pronto irrumpió la realidad para decirnos:
¡Atención, de pronto todo se puede derrumbar! La crisis vino a recordar que
esta suerte de euforia igualitaria en la cual estábamos era artificial. En el
61
mundo competitivo la igualdad es siempre artificial. Y esa igualdad artificial
puede ser una igualdad tecnológica justamente porque la tecnología es un
artificio.
La reinvención del amor  -Usted es uno de los pocos filósofos

contemporáneos que ha introducido en su reflexión algo único, es
decir, el amor. Usted repite a menudo que es preciso reinventar el
amor. ¿Cómo se hace eso? -
El amor es un gesto muy fuerte porque significa que hay que aceptar que la
existencia de otra persona se convierta en nuestra preocupación. Mi idea
sobre la reinvención del amor quiere decir lo siguiente: puesto que el amor se
refiere a esa parte de la humanidad que no está entregada a la competencia,
al salvajismo; puesto que, en su intimidad más poderosa, el amor exige una
suerte de confianza absoluta en el otro; puesto que vamos a aceptar que ese
otro esté totalmente presente en nuestra propia vida, que nuestra vida esté
ligada de manera interna a ese otro, pues bien, ya que todo esto es posible
ello nos prueba que no es verdad que la competitividad, el odio, la violencia,
la rivalidad y la separación sean la ley del mundo. El amor está amenazado
por la sociedad contemporánea. Esa sociedad bien quisiera sustituir el amor
por una suerte de régimen comercial de pura satisfacción sexual, erótica, etc.
Entonces, el amor debe ser reinventado para defenderlo. El amor debe
reafirmar su valor de ruptura, su valor de casi locura, su valor revolucionario
como nunca lo hizo antes. No hay que dejar que el amor sea domesticado por
la sociedad actual -que siempre busca domesticarlo-. En otros tiempos, las
sociedades clericales y tradicionales buscaron domesticarlo por el matrimonio
y la familia. Hoy se busca domesticar al amor con una mezcla de pornografía
62
libre y de contrato financiero. Pero debemos preservar la potencia subversiva
del amor y apartarlo de esas amenazas. Y ello es extensivo a otras cosas: el
arte debe también apartarse de la potencia del mercado, la ciencia
igualmente. Allí donde hay un pensamiento humano activo y desinteresado
hay un combate para liberarlo de los intereses.
-Usted también dice que el amor es un proceso de verdad. 
-El amor saca a la luz lo que es una diferencia. En el amor aceptamos

ponernos de a dos para explorar no ya lo que creían los románticos, es decir,
la fusión, sino lo que es aceptar la diferencia del otro, aceptarla
apasionadamente. El amor es todo lo contrario del individualismo que nos
proponen. Se nos propone una soberanía del individuo, pero en realidad el
individuo sólo es soberano de sus propios intereses. En cuanto hacemos algo
interesante dejamos de ser soberanos. Si realizamos una demostración
matemática los otros matemáticos vendrán a verificar que es cierta,
dependemos de ellos. En el amor ocurre lo mismo. La soberanía es
compartida con la presencia del otro. La idea de la soberanía individual es
pobre porque excluye las actividades interesantes de la vida humana. El
individuo se vuelve creador cuando acepta dejar de ser soberano.
-¿Qué le queda a una pareja enamorada en un mundo como éste? ¿La

revuelta, la música, la poesía, el sexo, la indiferencia, la violencia, la
sabiduría? ¿Cuáles son los ejes de una emancipación positiva frente a
esta máquina infernal que es el mundo? 
-En la situación de crisis y de desorientación actual lo más importante es

guardar las manos sobre el timón de la experiencia que estamos llevando a
cabo, sea en el amor, en el arte, en la organización colectiva, en el combate
político. Hoy, lo más importante es la fidelidad: en un punto, aunque sea en
uno solo, hay que tratar de no ceder. Y para no ceder debemos ser fieles a lo
que pasó, al acontecimiento. En el amor hay que ser fiel al encuentro con el
otro porque vamos a crear un mundo a partir de ese encuentro. Claro, el
63
mundo ejerce una presión contraria y nos dice “cuidado, defiéndase, no se
deje abusar por el otro”. Con eso se nos está diciendo “vuelvan al comercio
ordinario”. Entonces, como esa presión es muy fuerte, el hecho de mantener
el timón hacia el rumbo, de mantener vivo un elemento de excepción, es ya
extraordinario. Hay que pelear por conservar lo excepcional que nos ocurre.
Después veremos. De esa forma salvaremos la idea y sabremos qué es
exactamente la felicidad. No soy un asceta. No estoy por el sacrificio. Estoy
convencido de que si logramos organizar una reunión con obreros y ponemos
en marcha una dinámica, si podemos superar una dificultad en el amor y nos
reencontramos con la persona que amamos, si hacemos un descubrimiento
científico, ahí empezamos a comprender qué es la felicidad. La felicidad es
una idea fundamental.
Por Eduardo Febbro  Página12
Cuba Debate:
http://www.cubadebate.cu/noticias/2010/11/09/alain-badiou-no-
renuncio-a-la-idea-del-comunismo/
64
Badiou fuera de sus límites (liburu
aurkezpena)
By Imanol Galfarsoro • Oct 9th, 2010 • Category: Iragarpenak
¿Por qué Badiou? Las posibles respuestas a esta pregunta se encuentran en

este libro expresadas en los diferentes enfoques y perspectivas de los
autores. El aporte de la obra de Badiou es tan vasto que permite el abordaje
desde disciplinas y actividades muy diversas. Psicoanalistas, filósofos,
historiadores, cineastas, ensayistas, militantes políticos, artistas, reunidos en
este volumen, dan cuenta de la importancia y la magnitud del pensamiento
badioussiano. Un encuentro entre catedráticos de universidades argentinas,
francesas, mexicanas, inglesas, estadounidenses; que ha sido posible por el
interés común en la filosofía de Alain Badiou en toda su expresión y por la
vigencia que tiene en el momento actual.
Alain Badiou. Nació en Rabat, Marruecos en 1937, titular de la cátedra René

Descartes en la Escuela Europea de Posgrado BSA. Fue estudiante en la
École Normale Supérieure, en la década de 1950. Enseñó en la Universidad
de París VIII (Vincennes-Saint Denis) desde 1969 hasta 1999, cuando
regresó a ENS como el Presidente del departamento de filosofía. Continúa
enseñando en un seminario en el Collège International de Philosophie, sobre
temas que van desde los “antifilósofos” (Saint-Paul, Nietzsche, Wittgenstein,
Lacan) a las innovaciones conceptuales importantes del siglo XX.
Actualmente, 2009-2010, dicta un seminario sobre Platón. Gran parte de la
65
vida de Badiou ha sido marcada por su dedicación a las consecuencias de la
revuelta de Mayo de 1968 en París. Ha sido un destacado miembro de la
Union des jeunesses communistes de France (marxistes-léninistes),
permanece con Sylvain Lazarus y Natacha Michel en el Centro de
L`Organisation Politique, una organización en gran parte interesada por la
intervención popular directa en una amplia gama de temas, incluidos la
inmigración, el trabajo y la vivienda. Es el autor de varias novelas de éxito y
obras de teatro, así como de más de una docena de obras filosóficas, entre
las que se destacan El ser y el acontecimiento y Lógicas de los mundos,
como las principales.
Editorial: Imago Mundi
Autor: Carlos Gómez Camarena y Angelina Uzín Olleros (compiladores) con

textos de Peter Hallward, Bruno Bosteels, Patrice Vermeren, Raúl Cerdeiras,
Alejandro Cerletti, Gerardo Yoel, Franco Ingrassia, Roque Farrán, Manuel
Núñez.
ISBN: 978-950-793-102-4
Edición: Octubre de 2010
Dirigido a: Público general
Páginas: 204
Formato: 23×15
Terminación: Cosido
Precio: $ 50
Distribuidor Gabriel Badaraco
Avenida Entre Ríos 1055, local 36. Ciudad de Buenos Aires. Argentina
(011) 4304-2703 | info@serviciosesenciales.com.ar
http://www.serviciosesenciales.com.ar/libro.php?id=237
66
67

Lapiko Txostenak Badiou

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Lapiko Txostenak Badiou

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Lapiko Txostenak Badiou

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Alain Badiou Lapikoan

Slavoj Zizek eta Fabien Tarby

Alain Badiouren defentsan. Erantzun bat.

Eric Conan-en artikulu luzea (Badiou, la star de la philo est-il un salaud?

Eric Doranen artikulua eredua da egungo ʻez-pentsatuʼ garaiarena.

Horren kontra guk zera baieztatzen dugu:

Gainontzeko guzia ondo eratua dago eta onespen bedeinkatua jasotzen du

Gainontzeko guzia, edo politika ez-benetakoa, demokraziaren fantasma

3) Beraz, zaila da Alain Badiou ero bakartia dela esatea. Errealitatea da

Andoni Olariaga Azkarate on March 5th, 2010 at 8:02 pm:

Andoni Olariaga Azkarate on March 6th, 2010 at 11:03am:

imanol galfarsoro on March 6th, 2010 at 11:11 am:

Andoni Olariaga Azkarate on March 6th, 2010 at 11:31am:

imanol galfarsoro on March 6th, 2010 at 2:41 pm:

Andoni Olariaga Azkarate on March 6th, 2010 at 3:18 pm:

imanol galfarsoro on March 6th, 2010 at 3:58 pm:

Andoni Olariaga Azkarate on March 6th, 2010 at 4:29 pm:

imanol galfarsoro on March 6th, 2010 at 5:47 pm:

Jon Jimenez Martinez on March 7th, 2010 at 11:38 am:

imanol galfarsoro on March 10th, 2010 at 9:40 pm:

imanol galfarsoro on March 10th, 2010 at 9:59 pm:

imanol galfarsoro on March 11th, 2010 at 1:42 pm:

imanol galfarsoro on March 11th, 2010 at 2:39 pm:

Olariaga on March 11th, 2010 at 3:24 pm:

imanol galfarsoro on March 13th, 2010 at 1:20 pm:

Jon on March 13th, 2010 at 1:58 pm:

imanol galfarsoro on March 17th, 2010 at 1:07 pm:

Jon on March 22nd, 2010 at 9:11 pm:

Jon on March 22nd, 2010 at 9:20 pm:

Olariaga on March 22nd, 2010 at 9:21 pm:

Olariaga on March 23rd, 2010 at 12:31 am:

Eric Doranʼs article is a model of our ʻnon-thinkingʼ times. It is the

The rest, or the non-authentic politics, is when we endorse the ghost of

Slavoj Zizek, Fabien Tarby

English Translation : Nada Cabani

PORTRAIT - Badiou, la star de la philo est-il

A 73 ans, ce maoïste non reconverti est devenu un personnage public. Il

LUNDI 1 MARS 2010

Révolution que l'UCFML de Badiou prend au sérieux. " Tout le décorum de la

C'est par ce " groupe Foudre d'intervention marxiste-léniniste dans l'art et la

L'un des rares faits d'armes de l'UCFML, l'attaque nocturne de la succursale

" Pure calomnie d'ex ! répond aujourd'hui Alain Badiou. Il y a eu simplement

Toutefois, le génocide cambodgien et la mort de Mao accélèrent l'érosion des

L'UCFML continuera jusqu'en 1984, se réduisant à un noyau dur de plus en

Ambiance de secte dont témoigne le destin choisi de Marie-Claire Boons,

Communisme intégral, violence acceptée

Concrètement, l'OP organisait des réunions parisiennes les samedis après-

Alain Badiou est passé au stade du militantisme médiatique après le succès

Rien de surprenant, Libération est la plus belle prise médiatique de Badiou.

A l'égal des grands

Mais, depuis, il a compris que le spectacle télévisé, c'est la réalité, et il

Pour le reste, Alain Badiou, comme Bernard-Henri Lévy, profite surtout de

Myriam Revault d'Allonnes, professeur de philosophie à l'Ecole pratique des

Avec De quoi Badiou est-il le nom ? (L'Harmattan), qui vient de paraître,

Badiou dans le texte

Le Siècle, Le Seuil, 2005.

De quoi Sarkozy est-il le nom ?, Lignes, 2007.

Mao : de la pratique et de la contradiction, avec Slavoj Zizek, La Fabrique,

La “idea” y el “materialismo democrático”  -Usted defiende un principio

La “idea comunista”  -Usted es uno de los pocos pensadores que aún

-¿Qué ocurrió entre las dos? -

La impunidad y la violencia  -Sea cual fuere la situación mundial en la

La reinvención del amor  -Usted es uno de los pocos filósofos

-Usted también dice que el amor es un proceso de verdad. 

Por Eduardo Febbro  Página12