Professional Documents
Culture Documents
Katarungang Pambarangay
Katarungang Pambarangay
KATARUNGANG
PAMBARANGAY
I S A N G H A N D B O O K
Katarungang Pambarangay: Isang Handbook
MGA MANUNULAT
Maricel Vigo
Atty. Marlon Manuel, SALIGAN
TAGAPAGSALIN
Raymond Oliveros
ISBN 971-92952-0-1
Inilathala ng:
Canadian International
Development Agency
IPINATUPAD NG
Agriteam Canada
Federation of Canadian
www.agriteam.ca
Municipalities (FCM)
www.fcm.ca
MGA NILALAMAN
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY vii
pangangailangan sa pagkakaroon ng hustisya,
kailangang gamitin ang mekanismong ito sa
mahusay na pamamaraan at ng may kasigasigan
bilang daan sa pagtataguyod ng kapayapaan sa
pagitan ng mga mamamayan. Ang Punong Barangay
(Barangay Heads), mga kasapi ng Lupong
Tagapamayapa (Peace Council) at ang mga
komunidad ay makikinabang nang husto mula sa
handbook na ito. Dagdag pa dito, ang mga
manggagawa para sa pagbabago, mga taga-
akademya, mga non-governmental organizations at
mga pampublikong samahan, ang handbook na ito
ay magiging kapaki-pakinabang sa kanilang gawain
sa pagpapatupad ng katarungang pambarangay.
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY ix
Myn Garcia para sa pagbibigay ng teknikal at
malikhaing direksyon, at pangkalahatang
pangangasiwa ng dibuho, kaayusan at paglilimbag
x ISANG HANDBOOK
PAMBUNGAD
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY xi
Nilalayon ng handbook na ito na palalimin pa ang
pag-unawa ng mga Punong Barangay at mga kasapi
ng Lupong Tagapamayapa sa mga pamamaraan at
patakaran ng katarungang pambarangay upang
magamit ito ng husto sa mga komunidad. Nilalayon
din nito na bigyan ng praktikal na pananaw ang mga
kasapi ng komunidad tulad ng mga paralegals, non-
governmental organizations at mga pampublikong
samahan hinggil sa papel ng katarungang
pambarangay sa kanilang mga buhay at mga
benepisyong matatamo nila mula dito.
Complainant — nagrereklamo
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY xiii
Conciliation o pagkakasunduan ay isang proseso
kung saan ay tinutulungan ng Pangkat ang mga nag-
aalitang panig na isa-isahin ang mga problema at
puwedeng mangyari upang magkaroon ng
kasunduan na katanggap-tanggap sa magkabilang
panig.
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY xv
kahatulan na nag-uutos sa isang tao gawin ang isang
bagay o tumigil sa paggawa ng isang bagay.
Respondent — inirereklamo
2 ISANG HANDBOOK
partido, at ang pagkakaroon ng karampatang parusa
sa hindi pagharap ng mga partido. Dahil din sa
pangangailangan na humarap nang personal ang
magkaaway na partido sa proseso ng
pagkakasunduan (conciliation), hindi saklaw ng
proseso ng Katarungang Pambarangay ang mga
alitan na hindi nagsasangkot ng mga indibidwal
katulad ng mga korporasyon.
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 3
isang mapanlikha, mura at mabilis na daan para sa
pag-aayos ng mga alitan kung saan malayang
makapaghahanap ang mga partido ng pamimilian
para sa mapayapang pagpapasya ng kanilang mga
alitan nang hindi lumalapit sa hukuman.
4 ISANG HANDBOOK
mga hukuman at umaasa na mapaunlad ang
kahusayan at kalidad ng pagbibigay ng mga
hukuman ng hustisya. Ang Katarungang
Pambarangay, kung ganoon, ay parehong alternatibo
at tulong sa mga hukuman.
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 5
komunidad mismo, at ipinatutupad ng mga kaanib
ng komunidad sa pamamagitan ng paggamit ng mga
tradisyunal na kaugalian sa pagpapasya ng alitan. Sa
ganitong kalagayan, ang nag-aalitang partido ay
inaasahang maging mas panatag sa pagtalakay sa
kanilang mga suliranin at sa paghahanap ng mga
solusyon sa mga alitan. Inaasahan din na ang
pangkomunidad na katayuan ng Katarungang
Pambarangay ang magtitiyak na igagalang ng mga
partido ang mapayapang pag-aayos o amicable
settlement na pinagkasunduan. Sa pagtatapos, ang
Katarungang Pambarangay ay tinitingnan na
magsisilbi ayon sa pangalan nito. Inaasahan na
titiyakin nito ang pagbibigay ng hustisya sa
taumbayan.
6 ISANG HANDBOOK
U N A N G B A H A G I
A KTUWAL
NA PROSESO
K A B A N A T A I
PAGBUBUO NG LUPON
ISANG UMAGA
MAGANDANG UMAGA RIN.
SA BARANGAY
BINABATI NGA PALA KITA
PAG-ASA…
BILANG BAGONG PUNONG
BARANGAY NG BAGONG
DIWA. ANO BA ANG
MAIPAGLI-
LINGKOD KO
SA IYO?
SA LOOB NG LABINLIMANG
TALAGA HO? KAILAN AT
(15) ARAW MULA SA PAG-
PAANO KO HO BA MAAARING
UUMPISA NG ATING PANU-
BUUIN ANG LUPON?
NUNGKULAN BILANG PUNONG
BARANGAY, KAILANGAN
NATING MAGLABAS NG PATA-
LASTAS PARA SA PAGBUBUO
NG LUPON AT MAGHANDA NG
TALAAN NG MGA PANGALAN
NG MGA IMINUMUNGKAHING
KASAPI NG LUPON.
10 ISANG HANDBOOK
SINU-SINO HO BA ANG MGA KARAPAT-DAPAT NA
MAGING KASAPI NG LUPON?
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 11
MATAPOS KO HONG MATUKOY
ANG IYONG KALIHIM NA
ANG SAMPU (10) HANGGANG
SIYA RING KASALUKUYANG
DALAWAMPUNG (20) KASAPI NG
KALIHIM NG LUPON, AY
LUPON, ANO HO ANG AKING
MAGHAHANDA NG
MGA SUSUNOD NA
PATALASTAS PARA SA
HAKBANG?
PAGBUBUO NG LUPON GAMIT
ANG KP FORM 1.
PAGKATAPOS,
SAAN HO NATIN
ILALAGAY ANG
PATALASTAS?
12 ISANG HANDBOOK
KP FORM # 1: PATALASTAS PARA SA PAGBUBUO NG LUPON
______ , 20__
In compliance with Section 1(a), Chapter 7, Title One, Book III, Local
Government Code of 1991 (Republic Act No. 7160), of the Katarungang
Pambarangay Law, notice is hereby given to constitute the Lupong
Tagapamayapa of this Barangay. The persons I am considering for
appointment are the following:
They have been chosen on the basis of their suitability for the task of
conciliation considering their integrity, impartiality, independence of mind,
sense of fairness and reputation for probity in view of their age, social
standing in the community, tact, patience, resourcefulness, flexibility, open
mindedness and other relevant factors. The law provides that only those
actually residing or working in the barangay who are not expressly
disqualified by law are qualified to be appointed as Lupon members.
All persons are hereby enjoined to immediately inform me and of their
opposition to or endorsement of any or all the proposed members or
recommend to me other persons not included in the list but not later than the
________ day of _______, 20__ (the last day for posting this notice).
_________________
Punong Barangay
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 13
IBIG N’YO HONG SABIHIN, KAHIT NA
SINONG KASAPI NG AKING BARANGAY AY
MAAARING TUMUTOL O SUMUPORTA SA
KAHIT NA SINO MULA SA BARANGAY?
______ , 20__
(Date)
APPOINTMENT
TO: ___________
Pursuant to Chapter 7, Title One, Book III, Local Government Code of 1991
(Republic Act No. 7160), you are hereby appointed MEMBER of the
Lupong Tagapamayapa of this Barangay effective upon taking your oath of
office and until a new Lupon is constituted on the third year following your
appointment.
_________________
Punong Barangay
ATTESTED:
________________
Barangay Secretary
14 A HANDBOOK
KP FORM # 5: PAHAYAG NG PANUNUMPA NG KASAPI NG LUPON
OATH OF OFFICE
Pursuant to Chapter 7, Title One, Book II, Local Government Code of 1991
(Republic Act No. 7160), I _______________, being duly qualified and
having been duly appointed MEMBER of the Lupong Tagapamayapa of this
Barangay, do hereby solemnly swear (or affirm) that I will faithfully and
conscientiously discharge to the best of my ability, my duties and functions as
such member and as member of the Pangkat ng Tagapagkasundo in which I
may be chosen to serve; that I will bear true faith and allegiance to the
Republic of the Philippines; that I will support and defend its Constitution and
obey the laws, legal orders and decrees promulgated by its duly constituted
authorities; and that I voluntarily impose upon myself this obligation without
any mental reservation or purpose of evasion.
SO HELP ME GOD. (In case of affirmation the last sentence will be omitted.)
_____________
Member
__________________
Punong Barangay
16 ISANG HANDBOOK
KP FORM # 6: PAGBAWI SA PAGHIRANG
______ , 20__
(Date)
WITHDRAWAL OF APPOINTMENT
TO: _______________
After due hearing and with the concurrence of a majority of all the Lupong
Tagapamayapa members of this Barangay, your appointment as member
thereof is hereby withdrawn effective upon receipt hereof, on the following
ground/s:
[] incapacity to discharge the duties of your office as shown by
_______________________________
____________________________
Punong Barangay/Lupon Chairman
CONFORME (Signatures):
1. __________________ 7. _________________
2. __________________ 8. _________________
3. __________________ 9. _________________
4. __________________ 10. _________________
5. __________________ 11. _________________
6. __________________
__________________
Signature
NOTE:
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 17
ANG GANDANG
MAAARI NATING KAUSAP-
PAKINGGAN.
IN ANG MUNISIPYO PARA
KAHIT HO
MAGLAAN NG PONDO NA
PAANO ANG
GAGAMITIN SA PAGKILOS
KANILANG
NG LUPON AT ISAMA ITO
PAGOD AT PAGLILINGKOD AY
SA KANILANG TAUNANG
NATUTUMBASAN. SAAN PA
PINAGLALAAN-
HO BA MAAARING
AN NG GUGU-
MANGGALING ANG PONDO
GULIN.
PARA SA MGA GAWAIN NG
LUPON MALIBAN SA PONDO
NG BARANGAY?
18 ISANG HANDBOOK
SIGE HO, NGAYON PAKISABI HO INUMIN MO MUNA ANG KAPE
NINYO SA AKIN KUNG ANO ANG MO AT NAGHAHANDA ANG
UNANG HAKBANG SA MANANG SOLING MO NG
PAGPAPASIYA NG MATAMIS NA NILAGANG
SIGALOT O ALITAN KAMOTE AT
SA AMING SABA PARA
BARANGAY? SA ATIN.
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 19
TALAGA? SALAMAT OHO, KAPITAN. ANO
SA PAPURI. ANO ULI HO ANG
ANG TAMIS HO ANG TANONG MO? GAGAWIN
NG SABANG ITO.
KO KAPAG
MAY
IDINULOG
NA KASO SA AKIN
SA BARANGAY?
PAANO HO AKO
MAKATUTULONG SA
PAGPAPASYA NITO?
K A B A N A T A I I
ANG PAMAMAGITANAN NG
PUNONG BARANGAY
OHO. NGAYON PAANO NAMAN HO KUNG WALANG
KARAPATAN O MENOR DE EDAD ANG SINUMAN SA
MGA SANGKOT NA PANIG?
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 21
MGA KASO SA ILALIM NG KATARUNGANG
PAMBARANGAY
24 ISANG HANDBOOK
KP FORM # 7: PORMULARYO NG NAGREREKLAMO
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
COMPLAINT
I/WE hereby complain against above named respondent/s for violating my/our
rights and interests in the following manner:
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________
________________
Complainant/s
____________________________
Punong Barangay/Lupon Chairman
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 25
IBIG NINYO HONG SABIHIN, OO, MALIBAN NA LANG KUNG
KINAKAILANGANG DUMAAN SA ANG MAGKABILANG PANIG AY
KATARUNGANG PAMBARANGAY NAGPASYANG HARAPIN ANG
ANG MGA PARTIDONG BAWAT ISA AT ISAAYOS ANG
SANGKOT? KANILANG HIDWAAN. PERO
KUNG HINDI, KINAKAILANGAN
NILANG DUMAAN SA PROSESO
NG PAGKAKASUNDUAN
(CONCILIATION) KUNG HINDI
AY IPAWAWALANG-SAYSAY ITO
NG HUKUMAN SA KAKULANGAN
NG DAHILAN PARA AKSYUNAN O
MASYADONG MAAGA PARA
ISAMPA SA KORTE.
26 ISANG HANDBOOK
KP FORM # 8: PATALASTAS NG PAGDINIG
NOTICE OF HEARING
(MEDIATION PROCEEDINGS)
TO: _________________
________________
Complainant/s
You are hereby required to appear before me on the ______ day of _______,
19___ at ________ o’clock in the morning/afternoon for the hearing of your
complaint.
____________________________
Punong Barangay/Lupon Chairman
complainant/s
_______________
_______________
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 27
KP FORM # 9: PAGPAPATAWAG PARA SA INIREREKLAMO
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
SUMMONS
You are hereby summoned to appear before me in person, together with your
witnesses, on the _______ day of _________, 19___ at ____________
o’clock in the morning/afternoon, then and there to answer to a complaint
made before me, copy of which is attached hereto, for mediation/conciliation
of your dispute with complainant/s.
You are hereby warned that if you refuse or willfully fail to appear in
obedience to this summons, you may be barred from filing any counterclaim
arising from said complaint.
_____________________________
Punong Barangay/Pangkat Chairman
28 ISANG HANDBOOK
TUTULUNGAN MO SILANG HANAPIN ANG SOLUSYON SA LOOB NG
LABINLIMANG (15) ARAW. KUNG HINDI HUMARAP ANG ISINASAK-
DAL, ANG KASO AY IHAHARAP SA PANGKAT TAGAPAGKASUNDO.)
OFFICER’S RETURN
_____________
Officer
___________________ __________________
Signature Date
___________________ __________________
Signature Date
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 29
PAGKATAPOS, ANO HONG GAGAWIN KO? MAYROON
HO BANG PATAKARAN NA DAPAT KONG SUNDIN?
30 ISANG HANDBOOK
KP FORM # 16: MAPAYAPANG PAG-AAYOS NG ALITAN
__________________
__________________
Respondent/s
AMICABLE SETTLEMENT
and bind ourselves to comply honestly and faithfully with the above terms of
settlement.
Entered into this ______ day of __________, 19_______.
Complainant/s Respondent/s
___________________ __________________
___________________ __________________
ATTESTATION
I hereby certify that the foregoing amicable settlement was entered into by the
parties freely and voluntarily, after I had explained to them the nature and
consequence of such settlement.
______________________________
Punong Barangay/Pangkat Chairman
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 31
PAANO HO KUNG MAYROON SA GANYANG KASO, KAHIT
SA MGA NAG-AALITAN ANG NA SINONG PANIG AY
NAPILITANG SUMANG-AYON MAAARING MAGPROTESTA
SA PAG-AAYOS DAHIL LABAN SA KASUNDUAN
SA PANDARAYA, SA LOOB NG SAMPUNG
PAGBABANTA O ARAW. DAHIL MATAPOS
PANANAKOT? ANG SAMPUNG ARAW
AY MAGKAKABISA NA
ANG KASUNDUAN.
32 A HANDBOOK
K A B A N A T A I I I
PAGKAKASUNDUAN
SA PAMAMAGITAN NG
PANGKAT TAGAPAGSUNDO
____________________
Punong Barangay
34 ISANG HANDBOOK
KP FORM # 11: PATALASTAS PARA SA MGA NAPILING KASAPI
NG PANGKAT
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
(Date)
TO: ________________
Notice is hereby given that you have been chosen member of the Pangkat ng
Tagapagkasundo amicably conciliate the dispute between the par in the above-
entitled case.
____________________________
Punong Barangay/Lupon Secretary
________________
Pangkat Member
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 35
MATAPOS HONG MAPILI ANG MGA KASAPI NG
PANGKAT, ANO HO ANG KANILANG GAGAWIN?
36 ISANG HANDBOOK
NAGIGING MALINAW NA ITO SA AKIN NGAYON. PERO
SA UNANG HONG PAGPUPULONG, ANO ANG
PANGUNAHING LAYUNIN NITO AT PAANO GAGAWIN NG
PANGKAT ANG MGA TUNGKULIN NITO?
__________________
__________________
Respondent/s
SUBPOENA
_______________________________
Punong Barangay/Pangkat Chairman
(Cross out whichever one is not applicable).
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 37
PAANO KUNG HINDI MAGTATAKDA NG PETSA ANG
NAKAHARAP ANG TAGAPANGULO NG PANGKAT PARA SA
SINUMANG PANIG SA LIBANG PARTIDO UPANG
PANGKAT? HUMARAP AT IPALIWANAG
ANG MGA DAHILAN NANG
HINDI NILA PAGHARAP SA
PAGDINIG.
38 ISANG HANDBOOK
KP FORM # 18: PATALASTAS NG PAGDINIG PARA SA
NAGREREKLAMO
__________________
__________________
Respondent/s
NOTICE OF HEARING
(RE: FAILURE TO APPEAR)
TO: ________________
_______________
Complainant/s
You are hereby required to appear before me/the Pangkat on the ______ day
of _________, 19____, at ________ o’clock in the morning/afternoon to
explain why you failed to appear for mediation/conciliation scheduled on
_____________, 19____ and why your complaint should not be dismissed, a
certificate to bar the filing of your action on court/government office should
not be issued, and contempt proceedings should not be initiated in court for
willful failure or refusal to appear before the Punong Barangay/Pangkat ng
Tagapagkasundo.
Complainant/s
__________________
__________________
Respondent/s
__________________
__________________
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 39
KP FORM # 19: PATALASTAS NG PAGDINIG PARA SA
INIREREKLAMO
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
NOTICE OF HEARING
(RE: FAILURE TO APPEAR)
TO: _______________
_______________
Respondent/s
You are hereby required to appear me/the Pangkat on the _______ day of
____________, 19____, at __________ o’clock in the morning/afternoon to
explain why you failed to appear for mediation/conciliation scheduled on
____________, 19___ and why your counterclaim (if any) arising from the
complaint should not be dismissed, a certificate to bar the filing of said
counterclaim in court/government office should not be issued, and contempt
proceedings should not be initiated in court for willful failure or refusal to
appear before the Punong Barangay/Pangkat ng Tagapagkasundo.
_____________________________
Punong Barangay/Pangkat Chairman
(Cross out whichever is not applicable)
Respondent/s: Complainant/s:
____________________ ______________________
____________________ ______________________
40 ISANG HANDBOOK
NG INIHABLA NG KONTRA-DEMANDA SA HUKUMAN O SA
ALINMANG TANGGAPAN NG GOBYERNO
3. HADLANGAN ANG PAGSASAMPA NG KONTRA-DEMANDA NG
INIHABLA SA HUKUMAN O SA ALINMANG TANGGAPAN NG
GOBYERNO
4. ISAMPA SA HUKUMAN O SA ALINMAN TANGGAPAN NG
GOBYERNO ANG REKLAMO NG NAGSASAKDAL AT PUNUAN ANG
KP FORM 20
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
___________________
Lupon Secretary
Attested:
__________________
Lupon Chairman
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 41
MAAARING HUMILING ANG TAGAPANGULO NG
PANGKAT NG KATULAD NA PAMAMARAAN PARA SA
PAGPAPARUSA SA DI-TUWIRANG PAGLAPASTANGAN
SA HUKUMAN (INDIRECT CONTEMPT OF COURT) SA
ISANG TESTIGO NA SINADYANG HINDI HUMARAP O
TUMANGGING HUMARAP SA PAGDINIG.
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
_________________
Pangkat Secretary
Attested by:
___________________
Pangkat Chairman
42 ISANG HANDBOOK
ANO HO SUSUNOD NA ANG AMICABLE SETTLEMENT AY
MANGYAYARI KUNG ISUSULAT SA ISANG WIKA O SALITA
MAGTAGUMPAY ANG NA NAUUNAWAAN NG BAWAT PANIG,
PANGKAT NA AT PATOTOTOHANAN NG
PAGKASUNDUIN ANG TAGAPANGULO NG LUPON O PANGKAT.
BAWAT PANIG? ITO AY MAY KAPANGYARIHAN AT BISA
TULAD NG ISANG PANGHULING HATOL
NG HUKUMAN PAGKALIPAS NG
SAMPUNG (10) ARAW MULA SA PETSA
NG AMICABLE SETTLEMENT, MALIBAN
NA LANG KUNG MAY TUMUTOL.
IHAHANDA NG KALIHIM NG PANGKAT
ANG PAGPAPADALA NG KASUNDUAN SA
NAANGKOP NA HUKUMAN AT ANG
PAGSUSULAT SA TRANSMITTAL FORM.
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 43
KP FORM # 28: BUWANANG PAGPAPADALA NG MGA
PANGHULING ULAT
____________________, 20____
Date
______________________
(City/Municipality)
___________________________
Lupon/Pangkat Secretary
______________________________
(Clerk of Court)
IMPORTANT: Lupon/Pangkat Secretary shall transmit not later than the first
five days of each month the final reports for preceding month.
44 ISANG HANDBOOK
PAANO IPATUTUPAD NG PANGKAT ANG AMICABLE
SETTLEMENT?
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 45
KP FORM # 21: KATIBAYAN PARA MAGSAMPA NG KAUKULANG
AKSYON (MULA SA KALIHIM)
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
_________________
Pangkat Secretary
Attested by:
____________________
Pangkat Chairman
46 ISANG HANDBOOK
KP FORM # 25: PANUKALA PARA SA PAGPAPATUPAD
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
_______________
(Date)
_______________________
Complainant/s/Respondent/s
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 47
KP FORM # 27: PATALASTAS NG PAGPAPATUPAD
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
NOTICE OF EXECUTION
___________________
Punong Barangay
Copy furnished:
____________________ ___________________
____________________ ___________________
Complainant/s Respondent/s
48 ISANG HANDBOOK
SA LOOB NG ANIM (6) NA BUWAN MULA SA PETSA NG KASUNDUAN,
IPATUTUPAD NG LUPON ANG KASUNDUAN SA PAMAMAGITAN NG
PUNONG BARANGAY.
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 49
PAANO MANGYAYARI ANG PAGBEBENTA NG PERSONAL NA MGA PAG-
AARI?
IPAPASKIL ANG ISANG PATALASTAS NG PAGBE-BENTA
SA TATLONG (3) PAMPUBLIKONG LUGAR. PARA SA
MGA NABUBULOK NA ARI-ARIAN, PAGKAKUHA PA
LANG NG MGA ITO AY DAPAT NA ITONG IPAGBILI
AGAD SA LOOB NG DALAWAM-PU’T APAT (24) NA
ORAS. PARA SA MGA IBANG ARI-ARIAN, PAGKAKUHA
SA MGA ITO AY DAPAT NA ITONG MAIPAGBILI SA LOOB NG LIMA (5)
HANGGANG SAMPUNG (10) ARAW.
50 ISANG HANDBOOK
MGA ARI-ARIAN NA HINDI SAKLAW NG
PAGPAPATUPAD NG KASUNDUAN
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 51
NGAYON, NAIPALIWANAG KO NA SA IYO ANG DALAWANG PARAAN NG
PAGPAPASYA SA MGA HIDWAAN SA IYONG BARANGAY. UNA, ANG
PAMAMAGITANAN O MEDIATION NG IYONG TANGGAPAN AT
PANGALAWA, ANG PAGKAKASUNDUAN O CONCILIATION NG
PANGKAT. SA KAHIT NA ANONG ANTAS SA DALAWANG
PROSESO AY MAAARING PUMASOK ANG PAGPAPASYA
NG MGA KASO SA ILALIM NG IYONG
KAPANGYARIHAN, ANG PROSESO NG
ARBITRASYON O ANG PAGHATOL
NG ISANG TAGAPAMAGITAN.
K A B A N A T A I V
ARBITRASYON
KAILAN HO NANGYAYARI ANG ARBITRASYON?
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 53
PAGBIBIGAY NG BAYAD SA PAGSASAMPA. PERO KUNG PAPAYAG ANG
MAGKABILANG PANIG NA IPASAILALIM ANG KANILANG
KASO SA ARBITRASYON SA ANUMANG YUGTO NG
PAMAMAGITANAN AT PAGKAKASUNDUAN,
ISASAGAWA NA AGAD ANG PAGDINIG PARA SA
ARBITRASYON.
54 ISANG HANDBOOK
KP FORM # 14: KASUNDUAN PARA SA ARBITRASYON
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
We hereby agree to submit our dispute for arbitration to the Punong Barangay/
Pangkat ng Tagapagkasundo (Please cross out whichever is not applicable)
and bind ourselves to comply with the award that may be rendered thereon.
We have made this agreement freely with a full understanding of its nature and
consequences.
Entered into this _____ day of _________, 19____.
Complainant/s Respondent/s
___________________ __________________
___________________ __________________
ATTESTATION
I hereby certify that the foregoing Agreement for Arbitration was entered into
by the parties freely and voluntarily, after I had explained to them the nature
and the consequences of such agreement.
______________________________
Punong Barangay/Pangkat Chairman
(Cross out whichever one is not applicable.)
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 55
PAWAWALANG-SAYSAY ANG REKLAMO AT HINDI NA MAAARING
ISAMPA SA HUKUMAN. SA KABILANG BANDA, KUNG MAPATUNAYAN
NA SINADYA AT DI-MAKATWIRAN ANG PAGLIBAN NG INIHAHABLA,
MAAARI KA NG MAGLABAS NG KATIBAYAN PARA MAGSAMPA NG
AKSYON AT KATIBAYAN NA NAGBABAWAL SA INIHAHABLA NA
MAGSAMPA NG KONTRA-DEMANDA SA HUKUMAN.
PROSESO NG ARBITRASYON
56 ISANG HANDBOOK
PAANO HO KUNG HUMARAP ANG MGA PARTIDO, PAANO
KO HO ISASAGAWA ANG ARBITRASYON?
MAGMUMUKHA YATA AKONG HUKOM NGAYON…
SA PAGDINIG NG ARBITRASYON,
INIHAHARAP NG NAGHAHABLA AT
INIHAHABLA ANG KANILANG MGA KASO
AT IBINIBIGAY ANG LAHAT NG
KINAKAILANGANG EBIDENSYA.
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 57
KP FORM # 15: PAGGAWAD NG ARBITRASYON
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
ARBITRATION AWARD
After hearing the testimonies given and careful examination of the evidence
presented in this case, award is hereby made as follows:
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
______________________________
Punong Barangay/Pangkat Chairman *
__________________
Member
_________________
Member
ATTESTED:
___________________________
Punong Barangay/Lupon Secretary **
58 ISANG HANDBOOK
GAANO HO BA KAHABA ANG PANAHON NA IBINIBIGAY
SA AKIN PARA MAGDESISYON?
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 59
K A B A N A T A V
KAILANGAN PAGTI-
BAYIN NG PANLA-
LAWIGANG TANG-
GAPAN NG NATIONAL
STATISTICS OFFICE (NSO) NA KARAMIHAN NG NAKATIRA SA
BARANGAY AY MGA KATUTUBO. SIYEMPRE, KAILANGAN AY HINDI
NILA MAKALIMUTANG IPAREHISTRO ANG PANGALAN NG
KANILANG KINIKILALANG DATU O NAKATATANDA SA
TANGGAPAN NG ALKALDE SA KANILANG LUNSOD O
MUNISIPALIDAD. PANGHULI, KAILANGANG
PAGTIBAYIN NG MGA NAKATATANDA O DATU ANG
KATUTUBONG PAMAMARAAN NG PAG-AAYOS NG
MGA ALITAN NG KANILANG SANGGUNIAN NG MGA
DATU, PINUNO NG TRIBO O NAKATATANDA.
PAANO HO KUNG ANG ISA KUNG GANOON, KAILANGANG
LANG SA NAG-AAWAY ANG SUMANG-AYON ANG BAWAT
KASAPI SA ISANG KATUTU- PANIG SA KATUTUBONG
BONG PAMAYANAN, PAANO PAMAMARAAN NA GAGAMI-
HO NATIN ITO AAYUSIN? TIN NILA PARA SA MAPAYA-
PANG PAGPAPASYA.
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 61
MAY KAPANGYARIHAN AT BISA RIN HO BA ANG KASUNDUANG
ITO TULAD MAPAYAPANG PAG-AAYOS O AMICABLE SETTLEMENT
NA ISINASAAD SA KATARUNGANG PAMBARANGAY?
62 ISANG HANDBOOK
SIYANGA HO PALA, NABAGO HO HINDI, LALONG KINILALA NG
BA ANG PATAKARANG ITO NANG IPRA ANG KARAPATAN NG MGA
ISABATAS ANG INDIGENOUS KATUTUBO NA GAMITIN ANG
PEOPLE’S RIGHTS ACT (IPRA) OF KANILANG MGA KARANIWANG
1998? PAMAMARAAN NG HUSTISYA,
MGA NAKAUGALIANG
PAGPAPASYA NG MGA
ALITAN, MGA
PROSESO O
PAMAMARAAN NG
PAGPAPANATILI
NG KAPAYAPAAN AT IBA PANG
NAKAUGALIANG MGA BATAS AT
GAWI SA LOOB NG KANILANG
PAMAYANAN.
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 63
PAANO HO MALALAMAN NG NCIP NA ANG ISINAMPANG
KASO SA KANILA AY DUMAAN NA SA LAHAT NG
POSIBLENG SOLUSYONG ITINATADHANA NG MGA
NAKAUGALIANG BATAS NG MGA KATUTUBO?
64 ISANG HANDBOOK
MERON HO BANG KAILANGANG PORMULARYO O FORM PARA SA
NABANGGIT NA KATIBAYAN?
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 65
2. KAPAG ANG ISA SA MGA PARTIDO AY HINDI KASAPI NG
KATUTUBONG PAMAYANAN O KAANIB SIYA NG PAREHONG
KATUTUBONG PAMAYANAN MALIBAN NA LANG KUNG
KUSANG-LOOB NIYANG IPINASAILALIM ANG SARILI SA
SANGGUNIAN NG MGA NAKATATANDA O PINUNO;
66 ISANG HANDBOOK
ANO HO ANG NAGING ANYO NG KATUTUBONG PAMAMARAAN
NG PAG-AAYOS NG ALITAN SA ARMM?
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 67
PAMBARANGAY AT KAHIT NA ANG BINUO NG LALAWIGAN NA TASK
FORCE KALILINTAD.
68 ISANG HANDBOOK
IKALAWANG BAHAGI
MGA BENEPISYO,
PABUYA AT
GANTIMPALA
K A B A N A T A I
TULONG SA PAG-AARAL
MAGANDANG
UMAGA HO, MAGANDANG UMAGA DIN, KAPITANA CELIA.
KAPITAN ANO ANG MAIPAGLILINGKOD KO SA IYO?
PEDRING.
72 ISANG HANDBOOK
MAY MGA KUNDISYON HO BA PARA SA
PAGTULONG?
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 73
MAAARI RIN HO BANG ITIGIL ANG TULONG PAG-
AARAL O SCHOLARSHIP?
BUWENO, KINAKAILANGANG
ISAMA NG MGA PAMPUBLI-
GANOON PALA. KAILANGAN
KONG KOLEHIYO AT PAMAN-
MO NANG MAGMADALI,
TASAN SA SAKLAW NG
MARIA AT ALAMIN MO KUNG
KANILANG MGA PROGRAMA ANG
ANG PINAKAMALAPIT NA
LAANG-GUGULIN NA
KOLEHIYO DITO SA LUGAR
KINAKAILANGANG PONDO PARA
AY MAY PROGRAMA PARA
TUSTUSAN ANG MGA
SCHOLARSHIP ALINSUNOD
GASTUSIN NG MGA PINAG-
SA ISINASAAD NG CHED
KALOOBAN NG SCHOLARSHIP
KAUTUSAN BILANG 62, AT
BATAY SA ISINASAAD NG CHED
DALHIN MO NA RIN ANG
KAUTUSAN BILANG 62.
ITONG LISTAHAN NG MGA
KINAKAILANGAN.
74 ISANG HANDBOOK
NARINIG MO NA BA ANG TUNGKOL SA
TAUNANG PAGPILI PARA SA OHO, PERO PAANO
TAGAPAMAYAPA? SA PROSESO NG
PAGPILI?
K A B A N A T A I I
PABUYA AT GANTIMPALA
PAGTUPAD SA MGA PATAKARAN NG PAG-AAYOS NG MGA
ALITAN NA TUMUTUKOY SA PAG-AAYOS NG MGA KASONG
NASA LUPON ALINSUNOD SA MGA NAKATALAGANG
PATAKARAN, AT KASAMA DITO ANG TAMANG PAGTATALA NG
MGA REKLAMO, PAGBIBIGAY NG MGA ABISO O SUMMONS,
PAGPAPATUPAD SA TANING NG PAG-AAYOS NG MGA ALITAN
AT IBA PANG KAUGNAY NA MGA PATAKARAN.
76 ISANG HANDBOOK
ANO HO ANG PANGALAWA NA PAMANTAYAN?
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 77
UNA AY MAGSISILBING PANGKAT NG TAGAHUKOM
ANG KOMITE NA KAKALKULA SA KAKAYAHAN NG
LUPON BATAY SA NAUNANG NABANGGIT NA MGA
BATAYAN ALINSUNOD SA ISANG ITINAKDANG
SUKATAN.
X LUPONG TAGAPAMAYAPA SA
MUNISIPALIDAD NA NABIBILANG SA
UNA HANGGANG IKATLONG ANTAS NG
KITA; AT
X LUPONG TAGAPAMAYAPA SA
MUNISIPALIDAD NA NABIBILANG SA
IKAAPAT HANGGANG IKAANIM NA ANTAS
NG KITA.
78 ISANG HANDBOOK
SASABIHAN KO HO ANG BALEWALA IYON,
KALIHIM KO SA LUPON NA KAPITANA CELIA. HUWAG
ITAGO NANG MAHUSAY PO KAYONG MAG-
ANG LAHAT NG MGA ATUBILING LUMAPIT SA
TALAAN NG LUPON AT AKIN SAKALING MERON PA
SASALI KAMI SA PAGPILI KAYONG MGA
SA SUSUNOD NA TAON. KATANUNGAN. NAWA'Y
MARAMI HONG SALAMAT, MAGTAGUMPAY KAYO,
KAPITAN PEDRING. KAPITANA!
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 79
MGA DAGDAG KP
FORMS
KP FORM # 1: PATALASTAS PARA SA PAGBUBUO NG LUPON
_________, 20__
In compliance with Section 1(a), Chapter 7, Title One, Book III, Local
Government Code of 1991 (Republic Act No. 7160), of the
Katarungang Pambarangay Law, notice is hereby given to constitute
the Lupong Tagapamayapa of this Barangay. The persons I am
considering for appointment are the following:
They have been chosen on the basis of their suitability for the task of
conciliation considering their integrity, impartiality, independence of
mind, sense of fairness and reputation for probity in view of their age,
social standing in the community, tact, patience, resourcefulness,
flexibility, open mindedness and other relevant factors. The law
provides that only those actually residing or working in the barangay
who are not expressly disqualified by law are qualified to be appointed
as Lupon members.
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 83
recommend to me other persons not included in the list but not later
than the ________ day of _______, 20__ (the last day for posting this
notice).
_________________
Punong Barangay
_________, 20 ____
(Date)
APPOINTMENT
TO: ___________
__________________
Punong Barangay
ATTESTED:
__________________
Barangay Secretary
84 ISANG HANDBOOK
KP FORM # 3: PATALASTAS NG PAGHIRANG
_________, 20 ____
(Date)
NOTICE OF APPOINTMENT
_________________
_________________
_________________
Sir/Madam:
________________
Barangay Secretary
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 85
KP FORM # 4: TALAAN NG NAHIRANG NA MGA KASAPI NG LUPON
_________, 20 ____
(Date)
_______________
Punong Barangay
ATTESTED:
______________________
Barangay/Lupon Secretary
86 ISANG HANDBOOK
KP FORM # 5: PAHAYAG NG PANUNUMPA NG KASAPI NG LUPON
OATH OF OFFICE
__________________
Punong Barangay
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 87
KP FORM # 6: PAGBAWI NG PAGHIRANG
_________, 20 ____
(Date)
WITHDRAWAL OF APPOINTMENT
TO: _______________
After due hearing and with the concurrence of a majority of all the
Lupong Tagapamayapa members of this Barangay, your appointment
as member thereof is hereby withdrawn effective upon receipt hereof,
on the following ground/s:
____________________________
Punong Barangay/Lupon Chairman
CONFORME (Signatures):
1. _________________ 7. _________________
2. _________________ 8. _________________
3. _________________ 9. _________________
4. _________________ 10. ________________
5. _________________ 11. ________________
6. _________________
__________________
Signature
88 ISANG HANDBOOK
NOTE:
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
COMPLAINT
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 89
Made this _______ day of ___________, 19____.
________________
Complainant/s
___________________________
Punong Barangay/Lupon Chairman
NOTICE OF HEARING
(MEDIATION PROCEEDINGS)
TO: ________________
________________
Complainant/s
____________________________
Punong Barangay/Lupon Chairman
Complainant/s
_______________
_______________
90 ISANG HANDBOOK
KP FORM # 9: PAGPAPATAWAG SA INIREREKLAMO
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
SUMMONS
_____________________________
Punong Barangay/Pangkat Chairman
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 91
Back page
OFFICER’S RETURN
_____________
Officer
___________________ __________________
Signature Date
___________________ __________________
Signature Date
92 ISANG HANDBOOK
KP FORM # 10: PATALASTAS PARA SA PAGBUBUO NG PANGKAT
____________________
Punong Barangay
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 93
KP FORM # 11: PATALASTAS PARA SA MGA NAPILING KASAPI NG
PANGKAT
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
(Date)
TO: ________________
Notice is hereby given that you have been chosen member of the
Pangkat ng Tagapagkasundo amicably conciliate the dispute between
the par in the above-entitled case.
____________________________
Punong Barangay/Lupon Secretary
______________
Pangkat Member
94 ISANG HANDBOOK
KP FORM # 12: PATALASTAS NG PAGDINIG (MGA HAKBANG SA
PAGKAKASUNDUAN)
NOTICE OF HEARING
(CONCILIATION PROCEEDINGS)
You are hereby required to appear before the Pangkat on the ________
day of _____________, 20____, at _________ o’clock for a hearing of
the above-entitled case.
___________________
Pangkat Chairman
Complainant/s Respondent/s
___________________ __________________
___________________ __________________
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 95
KP FORM # 13: UTOS PARA HUMARAP SA PAGDINIG
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
SUBPOENA
Witnesses
_______________________________
Punong Barangay/Pangkat Chairman
(Cross out whichever one is not applicable.)
96 ISANG HANDBOOK
KP FORM # 14: KASUNDUAN PARA SA ARBITRASYON
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
Complainant/s Respondent/s
___________________ __________________
___________________ __________________
ATTESTATION
I hereby certify that the foregoing Agreement for Arbitration was
entered into by the parties freely and voluntarily, after I had explained
to them the nature and the consequences of such agreement.
_______________________________
Punong Barangay/Pangkat Chairman
(Cross out whichever one is not applicable.)
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 97
KP FORM # 15: PAGGAWAD NG ARBITRASYON
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
ARBITRATION AWARD
______________________________
Punong Barangay/Pangkat Chairman *
__________________
Member
__________________
Member
ATTESTED:
___________________________
Punong Barangay/Lupon Secretary **
* To be signed by either, whoever made the arbitration award.
** To be signed by the Punong Barangay if the award is made by the
Pangkat Chairman, and by the Lupon Secretary if the award is made by
the Punong Barangay.
98 ISANG HANDBOOK
KP FORM # 16: MAHINAHONG PAG-AAYOS NG ALITAN
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
AMICABLE SETTLEMENT
and bind ourselves to comply honestly and faithfully with the above
terms of settlement.
Complainant/s Respondent/s
___________________ __________________
___________________ __________________
ATTESTATION
I hereby certify that the foregoing amicable settlement was entered into
by the parties freely and voluntarily, after I had explained to them the
nature and consequence of such settlement.
______________________________
Punong Barangay/Pangkat Chairman
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 99
KP FORM # 17: PAGTANGGI
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
REPUDIATION
Complainant/s Respondent/s
___________________ __________________
___________________ __________________
____________________
Punong Barangay
* Failure to repudiate the settlement or the arbitration agreement within
the time limits respectively set (ten [10] days from the date of
settlement and five[5] days from the date of arbitration agreement)
shall be deemed a waiver of the right to challenge on said grounds.
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 101
KP FORM # 18: PATALASTAS NG PAGDINIG PARA SA NAGREREKLAMO
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
NOTICE OF HEARING
(RE: FAILURE TO APPEAR)
TO: _______________
_______________
Complainant/s
_____________________________
Punong Barangay/Pangkat Chairman
(Cross out whichever is not applicable.)
Respondent/s
__________________
__________________
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 103
KP FORM # 19: PATALASTAS NG PAGDINIG PARA SA INIREREKLAMO
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
NOTICE OF HEARING
(RE: FAILURE TO APPEAR)
TO: _______________
_______________
Respondent/s
You are hereby required to appear me/the Pangkat on the _______ day
of ____________, 19____, at __________ o’clock in the morning/
afternoon to explain why you failed to appear for mediation/
conciliation scheduled on ____________, 19___ and why your
counterclaim (if any) arising from the complaint should not be
dismissed, a certificate to bar the filing of said counterclaim in court/
government office should not be issued, and contempt proceedings
should not be initiated in court for willful failure or refusal to appear
before the Punong Barangay/Pangkat ng Tagapagkasundo.
_____________________________
Punong Barangay/Pangkat Chairman
(Cross out whichever is not applicable.)
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
___________________
Lupon Secretary
Attested:
__________________
Lupon Chairman
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 105
KP FORM # 21: KATIBAYAN PARA MAGSAMPA NG KAUKULANG AKSYON
(MULA SA KALIHIM NG PANGKAT)
Republic of the Philippines
Province of __________
CITY/MUNICIPALITY OF ______________
Barangay _________________
OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
_________________
Pangkat Secretary
Attested by:
_________________
Pangkat Chairman
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
_________________
Pangkat Secretary
Attested by:
_________________
Pangkat Chairman
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 107
KP FORM # 23: KATIBAYAN PARA SA PAGBABAWAL NG PAGSASAMPA NG
KAUKULANG AKSYON
Republic of the Philippines
Province of __________
CITY/MUNICIPALITY OF ______________
Barangay _________________
OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
_____________________________
Lupon Secretary/Pangkat Secretary
Attested:
________________________________
Lupon Chairman/Pangkat Chairman
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
This is to certify that after prior notice and hearing, the respondent/s
__________________ (name) and _________________ (name) have
been found to have willfully failed or refused to appear without
justifiable reason before the Punong Barangay/Pangkat ng
Tagapagkasundo and therefore respondent/s is/are barred from filing
his/their counterclaim (if any) arising from the complaint in court/
government office.
______________________________
Lupon Secretary/Pangkat Secretary
Attested:
____________________________
Lupon Chairman/Pangkat Chairman
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 109
KP FORM # 25: PANUKALA PARA SA PAGPAPATUPAD
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
_______________
(Date)
_______________________
Complainant/s/Respondent/s
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
NOTICE OF HEARING
(RE: MOTION FOR EXECUTION)
________________
(Date)
___________________________
Punong Barangay/Lupon Chairman
_____________________ ____________________
(Signature) (Signature)
Complainant/s Respondent/s
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 111
KP FORM # 27: PATALASTAS NG PAGPAPATUPAD
— against —
__________________
__________________
Respondent/s
NOTICE OF EXECUTION
___________________
Punong Barangay
Copy furnished:
____________________ ___________________
____________________ ___________________
Complainant/s Respondent/s
K A TA R U N G A N G PA M B A R A N G AY 113
KP FORM # 28: BUWANANG PAGPAPADALA NG MGA PANGHULING ULAT
____________________, 20____
Date
____________________________
(Clerk of Court)
114 A HANDBOOK