Πρέπει να ξέρω :

• Θυμάμαι ότι :

1 μέτρο = 10 δέκατα = 100 εκατοστά = 1.000 χιλιοστά

1 ευρώ = 100 λεπτά

1 κιλό = 1.000 γραμμάρια

• Όταν θέλω να μετατρέψω τις παραπάνω μονάδες μέτρησης, πρέπει να θυμάμαι

μέτρα

: 100 : 10 x 10 x 100
δέκατα

: 1.000 x 1.000
: 10 x 10
: 100 εκατοστά x 100

: 10 x 10
χιλιοστά

κιλά ευρώ

: 1.000 x 1.000 : 100 x

100
γραμμάρια λεπτά

«ΕΙΔΗ ΓΩΝΙΩΝ»

 Γωνία είναι το γεωμετρικό σχήμα που αποτελείται από δύο ημιευθείες (ΟΑ και
ΟΒ πλευρές της γωνίας ) που αρχίζουν από το ίδιο σημείο (Ο, κορυφή της γωνίας ).
Α
 Ο Β

 Η γωνία ονοματίζεται ή με τρία γράμματα (το γράμμα της κορυφής μπαίνει στη
μέση, ΑΟΒ) ή με το γράμμα της κορυφής (Ο) ή με ένα μικρό γράμμα, που σημειώνεται
στο εσωτερικό της γωνίας (α ).

 Τα είδη των γωνιών είναι η ορθή (90ο), η οξεία (< 90ο) και η αμβλεία (> 90ο).

η ορθή γωνία η οξεία γωνία είναι η αμβλεία γωνία

είναι 90ο μικρότερη από την είναι μεγαλύτερη
ορθή από την ορθή

 Μονάδα μέτρησης των γωνιών είναι η γωνία μιας μοίρας (1ο), δηλ. η μία από
τις 90 ίσες γωνίες στις οποίες χωρίζεται η ορθή γωνία:
1 ορθή = 90ο και 1ο = ---- ορθής

 Κατασκευάζουμε, μετρούμε και συγκρίνουμε με ακρίβεια γωνίες με το

μοιρογνωμόνιο.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Να ονοματίσεις με τρία γράμματα τις γωνίες των παρακάτω γραμμάτων και να τις
ταξινομήσεις:

Δ Ν Υ
Π οξεία γωνία ορθή γωνία αμβλεία γωνία

2. Χρησιμοποιώντας το μοιρογνωμόνιο και με πλευρά την ημιευθεία Αχ να κατασκευάσεις

γωνίες:
α.) 45ο β.) 90ο γ.) 110ο
Α χ Α χ Α χ
«ΕΙΔΗ ΤΡΙΓΩΝΩΝ»

 Τρίγωνο είναι το τμήμα της επίπεδης επιφάνειας που περικλείεται από τρία
διαδοχικά ευθύγραμμα τμήματα. Α

Β Γ
 Κύρια στοιχεία ενός τριγώνου:
α.) οι τρεις πλευρές του: ΑΒ, ΒΓ και ΓΑ
β.) οι τρεις γωνίες του: ΑΒΓ, ΒΓΑ και ΓΑΒ

 Ένα τρίγωνο ως προς τις γωνίες του μπορεί να είναι:

- Οξυγώνιο, όταν έχει και τις τρεις γωνίες του οξείες.
- Αμβλυγώνιο, όταν έχει μια αμβλεία γωνία.
- Ορθογώνιο, όταν έχει μια ορθή γωνία.

οξυγώνιο αμβλυγώνιο ορθογώνιο

 Το άθροισμα των γωνιών κάθε τριγώνου είναι 180ο (ή δυο ορθές γωνίες).

 Ένα τρίγωνο ως προς τις πλευρές του μπορεί να είναι:

- Ισόπλευρο, όταν έχει και τις τρεις πλευρές του ίσες.
- Ισοσκελές, όταν έχει τις δυο από τις πλευρές του ίσες.
- Σκαληνό, όταν έχει άνισες και τις τρεις πλευρές του.

ισόπλευρο ισοσκελές σκαληνό

 Το ισόπλευρο τρίγωνο είναι και ισογώνιο, δηλ. έχει και τις τρεις γωνίες
ο
του ίσες, 60 την καθεμία.
 Το ισοσκελές τρίγωνο έχει δύο γωνίες ίσες, γιατί απέναντι από ίσες
πλευρές βρίσκονται ίσες γωνίες.
 Το ορθογώνιο τρίγωνο, όταν είναι και ισοσκελές, έχει τις ίσες γωνίες του
45ο την καθεμία.
 Περίμετρος τριγώνου είναι το άθροισμα των μηκών των πλευρών του.

 Μπορούμε να κατασκευάσουμε ένα τρίγωνο, αν ξέρουμε:

- δυο πλευρές και την περιεχόμενη σ΄ αυτές γωνίες
 - μια πλευρά και τις προσκείμενες σ΄ αυτή γωνία

ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Να γράψεις τα βασικά στοιχεία του τριγώνου ΚΛΜ.
Κ

Λ Μ
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
__

2. Να κατασκευάσεις τα τρίγωνα που έχουν τα παρακάτω στοιχεία:

Τρίγωνο ΑΒΓ: πλευρές ΑΒ=4εκ, ΑΓ=3εκ Ορθογώνιο και ισοσκελές τρίγωνο ΚΛΜ
γωνία Α = 70ο κάθετες πλευρές ΚΛ=ΛΜ=2εκ

Αμβλυγώνιο τρίγωνο ΠΡΣ Ισόπλευρο τρίγωνο ΔΕΖ, με περίμετρο 9 εκ.

πλευρές ΠΡ=4εκ., ΡΣ=3εκ.,
αμβλεία γωνία Ρ=120ο

Σκαληνό τρίγωνο ΗΘΙ: ΗΘ=3εκ., ΘΙ=2εκ. και Ισοσκελές τρίγωνο ΞΟΠ: βάση ΞΟ=4εκ.
Β=70ο. γωνίες Α=Β=50ο
 «ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΟ ΤΜΗΜΑ – ΕΥΘΕΙΑ – ΗΜΙΕΥΘΕΙΑ»

 Ευθύγραμμο τμήμα ονομάζουμε μια γραμμή η οποία έχει δύο άκρα, έχει
δηλαδή αρχή και τέλος. Α Β

 Ευθεία γραμμή λέγεται η γραμμή που έχει το σχήμα μιας καλής τεντωμένης
κλωστής. Η ευθεία γραμμή δεν έχει άκρα και μπορεί να προεκταθεί απεριόριστα και από
τα δυο μέρη.
_ _ _ _Α Β _____
ε
 Ημιευθεία ονομάζουμε μια γραμμή η οποία έχει μόνο ένα άκρο, την αρχή της,
και προς το άλλο μπορεί να προεκταθεί απεριόριστα.
---------- χ
Α Β

 Από δύο σημεία περνάει μόνο μια ευθεία.

 Από ένα σημείο περνούν άπειρες ευθείες.

«ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ – ΤΕΜΝΟΜΕΝΕΣ ΕΥΘΕΙΕΣ»

 Δυο ευθείες που βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο:

- όταν δεν έχουν κανένα κοινό σημείο, όσο και αν τις προεκτείνουμε, ονομάζονται
παράλληλες ευθείες (\\)

- όταν έχουν ένα κοινό σημείο ονομάζονται τεμνόμενες ευθείες

- αν δυο τεμνόμενες ευθείες σχηματίζουν μία γωνία ορθή, τότε όλες τους οι γωνίες
είναι
ορθές και οι ευθείες ονομάζονται κάθετες ( )

- σε ένα τρίγωνο, το κάθετο ευθύγραμμο τμήμα που ενώνει μια κορυφή με την
απέναντι πλευρά ονομάζεται ύψος τριγώνου. Κάθε τρίγωνο έχει τρία ύψη.

Α
 Β Γ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Να γράψεις τα ζεύγη των παράλληλων και των τεμνόμενων ευθειών:

β
γ δ

παράλληλες ευθείες: ……………………………………………………………………………..

τεμνόμενες ευθείες: ……………………………………………………………………………..

2. Να χαράξεις τέσσερις ευθείες. Η α και η β να είναι παράλληλες. Η γ να τέμνει κάθετα

τις α και β. Η δ να τέμνει πλάγια τις γ, β και α.

3. Χαράζω με κόκκινο χρώμα τα τρία ύψη του κάθε τριγώνου

Α Δ Η

Β Γ Ε Ζ Θ Ι

4. Να χαράξεις κάθετες ευθείες στη μέση των παρακάτω ευθύγραμμων τμημάτων:

Γ Ε
Α Β Η

Δ Ζ Θ

5. Ποιες ευθείες είναι τεμνόμενες και ποιες παράλληλες;

……………………… …………………….. …………………….. …………………….

ακμή
κορυφή

έδρα

ύψος

πλάτος

μήκος

διαγώνιος

ύψος

βάση

ακτίνα

διάμετρος
χορδή
 τόξο

«Ο ΚΥΚΛΟΣ»

 Κύκλος λέγεται μια κλειστή καμπύλη γραμμή, όλα τα σημεία της οποίας απέχουν
εξίσου από ένα σημείο (Ο) που βρίσκεται στο εσωτερικό της (κέντρο του κύκλου).

διάμετρος (δ)
Ο
ακτίνα (α)

 Ακτίνα του κύκλου λέγεται το ευθύγραμμο τμήμα που ενώνει το κέντρο με ένα
σημείο του κύκλου.
 Διάμετρος του κύκλου λέγεται το ευθύγραμμο τμήμα, που ενώνει δύο σημεία του
κύκλου και περνά απ΄ το κέντρο του (Ο).
 Ένας κύκλος έχει άπειρες ακτίνες και διαμέτρους.
 Στον ίδιο κύκλο όλες οι διάμετροι είναι ίσες μεταξύ τους.
 Στον ίδιο κύκλο όλες οι ακτίνες είναι ίσες μεταξύ τους.
 Σε κάθε κύκλο η διάμετρος είναι διπλάσια της ακτίνας, ενώ, αντίστροφα, η
ακτίνα είναι το μισό της διαμέτρου. Δηλαδή:

α=δ:2
δ=2*α

 Σε κάθε κύκλο, αν διαιρέσουμε το μήκος του κύκλου (κ) με το μήκος της

διαμέτρου του (δ), βρίσκουμε πάντα πηλίκο 3,14. Αυτό σημαίνει ότι το μήκος του κύκλου
είναι 3,14 φορές μεγαλύτερο από τη διάμετρό του, ενώ, αντίστροφα, η διάμετρος του
είναι 3,14 φορές μικρότερη από το μήκος του κύκλου.
 Άρα, για να βρούμε το μήκος ενός κύκλου (κ) πολλαπλασιάζουμε τη διάμετρο
του (δ) επί 3,14. Δηλαδή:
κ = δ * 3,14

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
 Πόσο είναι το μήκος του κύκλου με διάμετρο 3 εκ.;

δ = 3 εκ.

κ = δ * 3,14 = 3 εκ. * 3,14 = 9,42 εκ.

  Ποια είναι η διάμετρος ενός κύκλου με μήκος 6,28 εκ.;

Λύση: δ = κ : 3,14 = 6,28 εκ. : 3,14 = 2 εκ.

 Αν γνωρίζουμε την ακτίνα ενός κύκλου και ζητάμε να βρούμε το μήκος

του:
α.) διπλασιάζουμε την ακτίνα του, για να βρούμε τη διάμετρό του, και
β.) πολλαπλασιάζουμε επί 3,14 τη διάμετρό του, για να βρούμε το μήκος του.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
 Πόσο είναι το μήκος ενός κύκλου με ακτίνα 4 εκ.;
Λύση: δ = 2 * α = 2 * 4 εκ. = 8 εκ.
κ = δ * 3,14 = 8 εκ. * 3,14 = 25,12 εκ.

 Αν γνωρίζουμε το μήκος ενός κύκλου και ζητάμε να βρούμε την ακτίνα του
α.) διαιρούμε με το 3,14 το μήκος του κύκλου, για να βρούμε τη διάμετρό του και
β.) διαιρούμε με το 2 τη διάμετρο, για να βρούμε την ακτίνα του.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
 Ποια είναι η ακτίνα ενός κύκλου με μήκος 12,56 εκ.;
Λύση: δ = κ : 3,14 = 12,56 : 3,14 = 4 εκ.
α = δ : 2 = 4 εκ. : 2 = 2 εκ.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.) Σχεδιάζω τους κύκλους που έχουν:

α.) ακτίνα 2 εκ. β.) διάμετρο 6 εκ.

 2.) Υπολογίζω το μήκος των παραπάνω κύκλων:
α.) ………………………………………………………………………………………………..
β.) ………………………………………………………………………………………………...

Βασικά Σχήματα- Χαρακτηριστικά- Τύποι Εμβαδού (Ε)

ΣΧΗΜΑ ΠΛΕΥΡΕΣ ΓΩΝΙΕΣ ΕΜΒΑΔΟΝ

τετράγωνο

4 πλευρές ΙΣΕΣ
4 γωνίες ΟΡΘΕΣ E = aga
(90ο)

ορθογώνιο
παραλληλόγραμμο
2 απέναντι
πλευρές ΙΣΕΣ
4 γωνίες ΟΡΘΕΣ
(90ο)
E = β gυ

ορθογώνιο τρίγωνο
1 γωνία β gυ
- ΟΡΘΗ Ε=
(90ο) 2

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ (Εμβαδόν-Περίμετρος )

Η βάση ενός οικοπέδου σχήματος ορθογωνίου είναι 42 μέτρα και το ύψος ίσο με
τα 2/3 της βάσης του. Πόσο είναι το εμβαδόν και η περίμετρος του οικοπέδου;
Λύση
Τριγωνικό οικόπεδο με βάση 50 μέτρα και ύψος 42 μέτρα έχει ίσο εμβαδόν με
ορθογώνιο οικόπεδο που η βάση του είναι 38 μέτρα. Πόσα μέτρα είναι το ύψος
του;
Λύση

Χωράφι, σχήματος ορθογωνίου, με μήκος 104 μέτρα και πλάτος 97 μέτρα

πρόκειται να φυτευτεί με δέντρα περιμετρικά. Πόσα δέντρα θα χρειαστούν, αν
απέχουν μεταξύ τους 3 μέτρα;
Λύση

Ένα τρίγωνο έχει βάση 30 μέτρα και εμβαδόν 630 μέτρα. Πόσα μέτρα είναι το
ύψος του;
Λύση

Μπορείς να μαντέψεις το εμβαδόν των παρακάτω σχημάτων;

Εμβαδόν = ..............τ.εκ. Εμβαδόν= ..............τ.εκ.

Να κατασκευάσεις ένα τετράγωνο με πλευρά 4 εκατοστά και ύστερα να βρεις την περίμετρο και το
εμβαδόν του.
Να κατασκευάσεις ένα ορθογώνιο με μήκος 5 εκ. και πλάτος 3εκ. Ύστερα να βρεις την περίμετρο και
το εμβαδόν του.

Να βρεις την περίμετρο και το εμβαδόν στα παρακάτω σχήματα.

Εμβαδόν: ………τετ. εκ. Εμβαδόν:………..τετ.εκ.

Περίμετρος:……… εκ. Περίμετρος: ……….εκ.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ – ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
 Οι τιμές του επόμενου πίνακα είναι οι πλευρές ενός πεντάπλευρου, φυτεμένου με λουλούδια,
παρτεριού ΑΒΓΔΕ, εκφρασμένες σε διαφορετική μονάδα μέτρησης. Μπορείς να συμπληρώσεις τα
κενά σημεία του πίνακα;
Πλευρά Μονάδα μέτρησης
παρτεριού μ. (m) δεκ. (dm) εκ. (cm) χιλ.(mm)
ΑΒ 1 ……… ……… ………
ΒΓ ……… 50 ……… ………
ΓΔ ……… ……… 150 ………
ΔΕ ……… ……… ……… 500
ΕΑ 0,7 ……… ……… ………
Περίμετρος
…………… …………… …………… ……………
παρτεριού

 Οι τιμές του επόμενου πίνακα είναι το εμβαδόν διάφορων χώρων ενός διαμερίσματος
(γκαρσονιέρας), εκφρασμένες σε διαφορετική μονάδα μέτρησης. Μπορείς να συμπληρώσεις τα κενά
σημεία του πίνακα;

Μονάδα μέτρησης
Εμβαδόν χώρων 2
τ.μ.(m ) τ. δεκ.(dm2) τ. εκ.(cm2)
Σαλόνι 45 ……… ………  Γράψε
Κουζίνα ……… 2.100 ……… στο τετράδιό
Υπνοδωμάτιο ……… ……… 35.000 σου και
Διάδρομος ……… ……… 14.800 προσπάθησε
Συνολικό εμβαδόν να λύσεις τα
……………….. ……………….. ……………….. επόμενα
σπιτιού
προβλήματα:
• Το άθροισμα δύο πλευρών ενός τετραγωνικού οικοπέδου είναι 99 m. Πόση είναι η περίμετρος
και πόσο το εμβαδό αυτού του οικοπέδου;
 • Ένα χωράφι έχει σχήμα ορθογωνίου παραλληλογράμμου. Πόση είναι η περίμετρος και πόσο το
1
εμβαδόν του, αν το μήκος του είναι ίσο με το του km και το πλάτος του είναι το 80% του μήκους
10
του;
Για το κάθε πρόβλημα
Πιστεύω πως δε λησμόνησες τον τρόπο Και μη
θα πρέπει να κάνεις κι
γραφής και λύσης των προβλημάτων… ξεχνάς:
ένα σχήμα….
Περίμετρος:
m
2
Εμβαδόν: m