‫
 د

 – ام ا‬
‫   و   ا‪  ،‬و ا ا!؟‬
‫____________________________________________‬

‫* ا‪ #‬ن »'& د «‬

‫)! دوم‬

‫ر*  )‬
‫‪.‬و‪,-‬ر 
‪!# -‬‬

‫د ‪ 0‬و ا ن د  ‪2 -‬ب و »ن د «‬

‫ا‪ 3» #‬وا‪5‬ﮥ« ن »'& د « ‪ 
6
3‬ا‬

‫ا ‪2 0‬ب ‪ 78‬ا‪ 3» #‬وا‪5‬ﮥ« ن »'& د « ا‪.‬‬
‫»ا‪
5 
3 «#‬و در ا ‪ 0‬رد ;ص‪5 
3 ،‬ﮥ‬

‫‪1‬‬
‫‪!3‬ون ‪!=&.‬اور< ا‪» .‬ن '& د « ‪  0 !3‬ا ‪
2‬ن از‬
‫دو د
*ت در ه‪»  ،?! 7&=@
-3 A‬د « و د ‪<D‬‬
‫»'& د «  »د&<«‪ .‬ا ‪2 0‬ب ‪ 3‬ن ا @ اس ‪ !2‬و ‪2‬و‬
‫;د را ‪* 3‬ت »'& د  و د&<« ن ‪.!2 F2‬‬
‫از ن  ‪
2‬ا‪G‬ت ‪ 78‬از ا‪ #‬ن »ر و ‪ 3‬وا‪،«
5‬‬
‫در رد ‪ <H‬ن‪ ،‬د ;رد?‪!L ،‬وش‪!I ،?! J H@ ،‬ار‬
‫و از ن رو‪ 73 &' ،‬ا‪M‬د? ا‪3 ،1‬ا< ا‪N‬م ا ‪ ،
5 0‬ا‪#‬‬
‫»‪ A&O,‬و ‪ 3‬وا‪ «
5‬را @ را? ر&!ن ‪Q
3‬ر @=‪ P&L‬داد?‬
‫ا‪ .‬در ا ‪ 0‬را‪ ،‬در  ن ‪ RH3‬در رد  و ‪M‬م ن‪ ،‬از‬
‫ا
‪
3‬ا‪G‬ت د  »ر و ‪ 3‬وا‪ «
5‬و اد ‪
3‬ا ‪  ،0‬ن‬
‫»  ز«‪; 2‬ددار< ‪2‬د? و ن را ‪!3‬ون ه ‪&.‬ا ﮥ ‪<=3‬‬
‫)‪ ،R ! 7T‬روا ‪- ،&,M@ ،‬ا و ! ا ‪ 0‬ه( رد ‪3‬ر ار‬
‫داد? ا‪.‬‬
‫‪ 3‬ا ‪ 0‬ود‪3 ،‬ا< )‪ <&W‬از ه‪
W‬ء @‪@ ،&I‬ﮥ  ت را از‬
‫ن ه< @
و ‪6‬پ !? در ا ان ا ‪2 7O‬د? ا‪.‬‬

‫‪ 1‬ر‪ RH3
3 .Y .‬ه< ‪3‬ط در )! ه< اول و م ا ‪2 0‬ب‪.‬‬

‫‪ 2‬در ا ‪2 0‬ب‪@ ،‬م   زان ‪ 
3‬ز!‪W‬ن   ا ‪2
3‬ر  رود و هﮥ‬
‫‪,2‬ن؛ از ‪ A) ،,M‬و ‪!H‬ث ‪ "A" ،* ،
&O- @ ،
-W‬و ره‪ I‬د  و ا را ‪
2‬در‬
‫‪2‬ر ;‪ 0‬و ‪.‬دا;‪   0‬و _ ‪2‬دن ن ‪
3‬ا‪-‬ر  دم د; دا
و دار!‪ ،‬در‬
‫‪&W  3‬د‪.‬‬

‫‪2‬‬
‫از ن  ‪*
2‬ع @‪ `&OH‬ا ‪2 0‬ب‪
 ،‬د ‪ 0‬و »ن د «‪73 ،‬‬
‫»‪2‬ر‪2‬د د&< د ‪ «0‬در »ﮥ اوز<« ا‪ ،‬در ا ‪  0‬از‬
‫@‪
FN‬و @‪ DD6 7&)H‬ه< ‪» <H‬د « ن‪ @ ،‬ز ‪bO-
2‬‬
‫»د «‪ 3‬ا!‪; ،‬ددار<  د‪ .‬ا ‪; 0‬ددار< ا‪, 
3 ،‬ر‬
‫»ا! =ﮥ د « &‪ ,‬و ‪* d&*@ e‬ت ذ ‪ b3‬د  و ‪G‬ح‬
‫‪g‬ال در ار د   د‪ 3 .‬ا ‪ 0‬ود‪* ،‬ت و ‪g‬ا‪h‬ت‬
‫د  ‪G‬ح !?‪3 ،‬ا< »ا‪Ij‬ت  رّد د « ‪2
3‬ر   ! و رد‬
‫@‪
FN‬و @‪ 7&)H‬ار  ‪.!&W‬‬
‫‪ 3‬ا ‪ ،I 0‬ا ‪2 0‬ب ‪3‬ا< ن 
=!? ‪

2‬و ا ن د  را‬
‫در ‪ ,2‬ا ‪N‬د‪  ،‬از ‪ ،!2 _) ,2‬ا ‪ 3‬ن ا ‪F2@ 0*
2‬‬
‫در ل *ع ا »‪2‬ر‪2‬د د&< د ‪ 0‬ام«‪;
3 ،‬ا!‪kW‬‬
‫‪3‬ا< ‪D‬ش ه ‪;»
6‬د‪W‬ا 
@‪ @ ) ،‬و ‪
3 «@ O5‬‬
‫*ت و ‪ 7 ,‬د  ر< ر!‪ ،‬و ‪
3‬ان ‪
&) I‬‬
‫;ا‪-‬ت و ا‪!3‬ات »د  !?«‪ ،‬و 
‪F‬وً )&
‪ lM‬د ‪  0‬ا ن‬
‫‪-‬د<‪2
3 ،‬ر رود‪.‬‬

‫ا ‪ 4;
 ،`&OH@ 0‬ا و 
د ‪5; 0‬؛  در ‪3‬‬

‫‪!&W‬ۀ ‪
I‬ه‪ #‬از ن ا ‪
3
2‬و&)ﮥ »  زان« و‬

‫‪ 3‬ر‪3 RH3
3 .Y .‬ط در ه&‪2 0‬ب‪.‬‬

‫‪4‬‬
‫‪Sociological‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Theological‬‬

‫‪3‬‬
‫‪&3‬د‪W‬ا ن ا از زۀ د  و ا  ‪
3‬زۀ د&< و ا‬
‫‪ ?! ?!=2‬ا! و ‪ 3‬اس ن ه‪ ،‬ع ا ;
‪ » ،‬د ‬
‫و ا« ‪2 .3‬د? و ‪ A‬د  و ا ‪8‬در  ‪ .!2‬از ا ‪0‬‬
‫را?‪& ،‬ۀ ز!‪ W‬و ‪I 7‬ت ا‪ ،‬ا‪o‬د< و ‪-‬ه‪ D‬دم‬
‫را ر‪  A‬ز! و ‪3‬ا< ا‪-‬ر ‪&3‬د‪W‬ا ﮥ ;د‪= ،‬و&‪ 6‬و ا‪F‬ام‬
‫د  ‪
3‬ود  ور!‪.‬‬
‫ا ‪
3 ،`&OH@ 0‬ا ‪ 0‬ا‪I‬ر‪p. ،‬وه= در ‪3‬ب در‪  ،‬در‬
‫اده< ا ‪3‬دن » و  « م ‪"
3‬د  و ا"‬
‫‪ 3‬اس !ه< 
; ا‪.‬‬

‫‪ <H‬و ‪q‬ن ا‪ #‬د  در ا ‪!) 0‬‬

‫ا ‪ !) 0‬از ‪2‬ب‪!O d&*@
3 ،‬ت »د ‪ «0‬و »‪2‬ب د «‪ ،‬و از ن‬
‫‪» d&*@
3 ،` G‬د ‪ 0‬ام« و »‪2‬ب ن«  ‪.‬دازد‪ 3 .‬اس‬
‫‪- k&.‬ض ا ‪2 0‬ب‪ ،‬ا ‪H&*@ 0‬ت ا‪ bO- ،‬ار د   را در ‪3‬‬

‫‪ 6‬در ا ‪  0‬و ا ‪2 0‬ب‪)2 ،‬ﮥ »=و&« دل ‪ legitimacy‬ا‪
3 <!# legimitet  ،,&)D‬‬
‫ ‪ t. ،&O ،H8 ،` !o@ ،&IO‬ش و @‪2
3 !& s‬ر ر‪
-‬ا‪= .‬و& ‪
3‬‬
‫ ‪3‬دن ‪2
3‬ر ‪  ،
-‬در هن  @*&‪ d‬داد? !? ا‪.‬‬

‫‪4‬‬
‫ ‪3
2 !&W‬ا< @*&‪ d‬و @‪
FN‬و @‪* 7&)H‬ت ‪3‬ط ‪
3‬‬
‫»ن '& د «‪* ،‬ع )! م ا ‪2 0‬ب‪h ،‬زم ا!‪  ،‬در‪ Y‬و‬
‫‪ A-‬و ‪I=&.‬د ‪ RH3‬ه< @ را @‪G
3 .!2  7&,‬ر ‪T‬ل‪ ،‬در )!‬
‫م ا ‪2 0‬ب @*&‪ d‬داد? ;اه! ! ‪2»
2‬ب د  ن« ‪
3‬دو‬
‫&ﮥ »د « و »'& د « @‪  A&,O‬د‪3 .‬ا< ا‪N‬م ا ‪h ،A 0‬زم‬
‫ )م د ‪:
2‬‬
‫ا ‪ً I‬‬
‫‪ -‬د ‪ 
6
3 0‬ا و اد ن د? و ‪  ،?!&v&.‬او&
و اوز< از‬
‫‪M  ،
D Q
6‬و@!‪،‬‬
‫‪ -‬از ‪ Q‬ن ‪
6‬ار< »د « و ‪
6‬ار و  @ '& د  ا!‪،‬‬
‫‪ -‬در ‪
6‬ارد<‪q» ،‬ن د  ام« از ا‪O‬دات د  اد ن‬
‫د ‪
- t. &js@ D‬و از ا ‪
6 ،` G 0‬ا‪ `3‬د  و @ر ‪ L‬را ‪3‬‬
‫;د ‪)L‬ط ‪2‬د? و ‪
3‬ها? ورد? ا‪.‬‬
‫‬
‫در *‪3 ،0‬ا< ‪3 k&.‬دن ‪ RH3 0&6‬ه‪G
3 ،#‬ر ‪ً I ! 3 O5‬‬
‫‪g‬ال ‪2‬د ‪
2‬اً‪:‬‬
‫‪ -1‬و ‪ Wp‬ه< =‪ Y‬اد ن ‪!2‬ا! و د ‪ 0‬از ‪' N2‬ز !? و ‪3‬‬
‫اس ‪!2‬ام !< ه< ا ر! ‪2‬د?‪
- &&x@ ،‬و ‪
3‬ام‬
‫ر&!? ا‪ ،‬و ه‪،0&v‬‬
‫‪2 -2‬ب د  ‪ 
MW 32
6
3‬د‪ @oL=
6 ،‬دارد و در‬
‫ا ‪ 0‬را‪ ،
53‬ن از ‪' N2‬ز ‪2‬د? و ‪ ?! A; N2
3‬ا‪ .‬و @ ‪
6‬‬
‫! و !ود<‪ 3 z ،‬و ‪ b&H e‬و ا@‪M‬ت زن ‪D‬رش ;د ا‪.‬‬

‫‪5‬‬
‫‪
3 {. G;
3‬ا ‪* 0‬ورت ه ‪
2‬در ا ‪DD6 -1 ،!) 0‬‬
‫'ز و @ ‪ 0‬د ‪ 0‬و ا ن د  در اد ن ‪ 0&=&.‬و ام و ه‪-2 0&v‬‬
‫‪ <H DD6‬و ‪q‬ن ‪2‬ب ه< د  و از ن &ن ن‪ ،‬رد‬
‫‪ RH3‬ار ‪
-W‬ا!‪.‬‬
‫در ا ‪ 0‬را‪ ،
53‬ه  ‪h‬زم ‪3‬د?‪g ،‬ا‪ @h‬د  ‪5‬ح !? ا!‪ ،‬و‬
‫ن ‪- k&.
2
W‬ض ‪2‬ب ‪h‬زم د?‪ ،‬ا ‪g 0‬ا‪h‬ت و @*&‪H‬ت‬
‫د ‪3 ،‬ا< ا‪Ij‬ت  رّد د  رد ا‪M‬د? ار ‪
-D‬ا!‪.‬‬

‫‪' 7o-‬ز ‪0‬‬

‫ا‪ ?F&D‬ه< @‪ `&OH‬و *ورت ‪5‬ﮥ د ‬

‫‪6‬ا @‪ `&OH‬و ‪5‬ﮥ د  *ورت دارد‬

‫‪3‬ا<  د ‪ 3 <
2‬د ‪ 0‬و ‪j‬ر و ده< ا‪& ،‬‬
‫و ‪-‬ه‪ D‬ن در‪3 &W‬د? ا ‪!3 -A‬ان ‪ 
&.‬از ن دور< ‪
,‬ا ‪-A‬‬
‫‪
6‬دا= ‪ @ A‬از ن ‪3
2‬ا< ا ‪ 0‬در‪ 0&.  ،<&W‬و ‪0,,W‬‬
‫;د‪ ،‬د&) ‪&3‬ور ‪ A‬و ‪A&3&3 O5‬؟‬
‫‪g‬ا‪h‬ت ‪-‬اوا!‪:‬‬

‫‪6‬‬
‫‪   -‬د ‪ 0‬ن ا ‪!;
2‬ا< ‪ 3‬را ‪ ،#N3‬د ‪،3 ),@ ،2‬‬
‫‪q‬ر و را‪ k‬ا‪,‬س ‪ ،2‬ا&! ‪|3‬ور<‪3 `= ،‬رز< و ن را‬
‫در ;ﮥ ‪ }62‬د ا ده؟   د ‪ 0‬در ن را ‪
2‬ز!‪ W‬را‬
‫دو ‪!3‬ار<‪ ،‬د& را ‪ 7O 3‬و ‪; `5‬د ‪ ،2 J=2‬ارزش ه را ‪3‬‬
‫دا‪ k‬و ;د ‪ <=3‬ات ارز ‪~, ،2 3‬ل ‪ 3‬و ا ‪ 0‬ه
را ‪3‬‬
‫@‪  !O‬و ‪ 3 }62‬د ‪D‬ان ‪ 2 ,‬و از ا ‪ 0‬ه
& و‬
‫ز ‪
3
2  #I‬د ;د ‪-‬اه‪ A‬ورد? ا<‪; ،‬د را در ‪ =3‬از‬
‫د< و دت ‪3&3‬؟  
‪،‬‬
‫‪ -‬د ‪h 0‬م ‪
3‬زدن ‪! 3‬ر ‪ 0@ ،W!3‬دادن ‪ 3 A&),@
3‬ه& ‪g‬ال‬
‫و اب ا؟ د ‪ 0‬را? ا‪   ،‬ا‪ A ،‬ا و ‪h‬م ‪
3‬‬
‫زدن ‪ » 3‬د « ا؟ د ‪ 0‬ن ا ‪
2‬زن د  دارد‪،‬‬
‫ و ف دارد‪ A ،‬و ا‪I‬ر دارد‪ ،‬ع ا‪ & ،‬ا‪3 ،‬‬
‫!رت و @‪ b),‬ار‪33‬ن د  ‪  3‬د؟‪ ،‬و را? ورودش »‪ ،«&3‬را?‬
‫دوا‪ ،«A&),@» k‬را? ه!ا ‪ «! !@» k‬و را? ;و‪» k‬گ و‬
‫‪N‬ﮥ ا‪ «<!3‬ا؟‪ ،‬و را? د !ار< ‪ A2 A 3 F‬ع‪2 ،‬ل‬
‫رو&ن و ‪-‬ن ره‪I‬ان د  ‪I 73‬ر &‪,‬؟ و ‪g‬ال ‪
2‬در ن‬
‫‪8‬رت‪:‬‬
‫‪
3 `= -‬ز!‪ 
6 W‬د؟‬
‫‪; -‬د ‪2
6
3 <=3‬ر   ! و ‪6‬ا ;)` !? ا؟‬

‫‪7‬‬
‫‪ -‬ه!ا  ‪
3‬را? را ‪ 
6
3‬ا و ا‪L‬ب &‪  ،‬دور< از‬
‫‪  N2
3 <!3‬ا‪!N‬؟‬
‫‪. -‬داش و ‪ =3‬ارزا ‪ ,&2‬و ‪3‬ا< ‪2
6‬ر<؟ ‪@&|2 T
2 -‬‬
‫‪!&v&.‬ۀ ‪Fx‬ت را ‪ 3‬ا‪M‬د? ره ‪2‬د? ا< و ا‪-‬د? ا< ‪ ?6
3‬و ‪6‬ﮥ‬
‫"@‪ 7"!&)O‬از ا ‪  ،0‬ن؟‪ً T  ،‬‬
‫ ‪6‬ن از ;د و ‪ <=3 7O‬ات ه&‬
‫‪
,I -G‬ا< و ‪ <
3‬ن‪ A&),@ ،‬و @‪ &I‬را ‪ ?! FW3‬ا<؟‪ ،‬‬
‫‪!; =3‬ا< ;`  ‪
3‬ا ‪ T ،Q 0‬ارزا ‪ ,2‬ا ‪
2‬‬
‫ @ا! =` ‪3‬رزد‪ ،‬و  ورزد‪@  ،‬ا! ‪ ،!M3‬و  ‪!-‬‬
‫و &ز< ‪!&-
3‬ن و ‪ 7O 3‬و ‪ <=3 `5‬ز ‪ 0,‬ا‪,‬س  ‪!2‬؟‬

‫ ‪
2 A&&3‬در ‪ DD6‬ه& د ‪ 0‬و ام‪ k. ،‬ه ‪-‬اوا! و‬

‫‪3‬ا< ‪
3 {.‬ن ه‪5 ،‬ﮥ د  *ور< ا‪.‬‬

‫‪» -‬ع ا‪,‬ن« و د‪&3 W‬ژ ‬

‫*ورت ‪5‬ﮥ د  م ا و هﮥ د را ‪
3 I,
2‬د ‬
‫‪
3 I,   ،!!O‬د  ض و ‪ 3‬د ‪ 0‬ا!‪ ،‬را در ‪3‬‬
‫ ‪&W‬د‪.‬‬
‫‪5‬ﮥ د  ‪h‬زم ا‪6 ،‬ا ‪
2‬ا‪,‬ن ه ‪ &&x@ 73‬و ا‪8‬ح ا!‪ ،‬و‬
‫در ه
‪  ،‬در ا‪-‬ا‪&G‬ن »د !ار« و  »*! د ‪«0‬؛ ‪
2 ,2‬‬
‫‪2 !&)O@ 7‬ر &ن ا‪.‬‬

‫‪8‬‬
‫ز!ا ;=} ا! = ه< @‪ F& _o‬ا ‪  ،0‬ن < م ه<‬
‫ل ا ا!‪ ،‬د‪ W‬د‪ &&x@ ،<&W‬و @‪H‬ل ‪ <-‬و ا ‬
‫ود دارد‪.‬‬
‫ا ‪ 0‬د ‪ &&x@ W‬و @‪H‬ل‪  ،‬از ن ا ‪:
2‬‬
‫‪ -1‬د‪ Fx ?D‬ا‪,‬ن در ‪O‬م ‪& 3
, O‬ات د ‪ ،D‬از ‪&-z‬ه<‬
‫و ‪;3 ?p‬ردار ا و ه‪ A‬از ا ‪ 0‬رو‪:‬‬
‫‪ -2‬ر‪-‬ره< ا  ا‪,‬ن ‪ 3‬ر‪-‬ره< @‪ <!&)O‬و ' ‪& <F‬ات ‪-‬ق‬
‫ ‪.!2‬‬
‫ا‪,‬ن  @ا! د ‪&D3‬د‪@  .‬ا! ا‪G‬ت د در د‪!&v&. ?D‬ۀ‬
‫‪; Fx‬د را ‪
3‬د ‪&3‬ورد‪ .‬و &ا! ‪ 3‬ا
‪
3‬دا‪ k‬و‬
‫دا‪
-  #‬اش‪ ،‬از  ‪
FN@
3‬و @‪ 7&)H‬ا@‪M‬ت د ‪ .!F3‬از ا ‪0‬‬
‫‪ ،` G‬در‪3‬رۀ ‪ H8‬و ‪ AO‬ا! =
ه و ‪3‬وره< ;د داور<  ‪!2‬‬
‫و ‪ ;3 &&x@
3‬از ن ه د  ز!‪.‬‬
‫&ات ‪! &-z 0&6‬ار! و ‪ l.‬از د‪ <&W‬او&
و ; ‪
3 0-W‬‬
‫ار<‪
3 ،‬دار<  @ا! ‪3
3‬ز‪ &3‬و @‪!N &&x‬د‬
‫ر‪-‬ره<  ا‪-‬د? ن د ‪ .!F3‬ا‪,‬ن در ‪O‬م ‪& 3
, O‬ات‪،‬‬
‫‪ -1‬ه‪ @ e  A‬د  ‪&W‬د و دت  ‪ !2‬و‪،‬‬
‫‪ -2‬ه‪ @ e  A‬دت ه و د‪ <&W‬ه< ;د را @‪  &&x‬ده!‪.‬‬
‫‪ <@3‬ا‪,‬ن در ن ا آ
 @ا! ‪3‬وره< د‪-W‬ﮥ ;د را ‪3‬ره‬
‫و ‪3‬ره ور ‪ 3 ،!2‬اس ا‪G‬ت ! ! ;د ‪ != !&3‬و @‪A&o‬‬

‫‪9‬‬
‫‪&D3‬د‪; A&o@  ،‬د را @‪ &&x‬ده!‪ .‬ا‪,‬ن ه  @ا! ‪ 0&3‬ا‪-‬ر و‬
‫ا! =
ه< *
!?‪  ،‬را ‪  ،! FW3‬ه دو را رد ‪2‬د? و‬
‫ا! =
ا< ! ! ‪ .!2 3‬ا‪,‬ن ه  @ا! ‪ _I
3‬ه< رو و‬
‫روا‪& ،‬ز د  ‪!&.‬ا ‪ !2‬و ‪3‬ا< ‪
3 {.‬ا ‪& 0‬ز‪:‬‬
‫‪ -‬د ‪ 0‬و د ‪ 0‬ه‪،!2 `); #‬‬
‫‪
3 -‬د  از اد ن ا ن ‪&3‬ور!‪،  ،‬‬
‫‪ -‬اً از ا! =ﮥ د  رو ‪.!3@ 3‬‬
‫»رو ‪!&3@ 3‬ن«‪; ،‬د ا‪ 3L‬د ‪ D‬ا و ‪3 
3‬ور ‪» 7)
3‬رّد‬
‫د «‪  ،‬از ن ‪3 ،=&3‬ور ‪ &@
3‬و ‪ {.‬د ‪g
3 D‬ا‪h‬ت د ‬
‫ا‪.‬‬

‫‪ & -‬و ‪ Wp‬ه< »ع ا‪,‬ن«‬

‫‪ <@3‬د‪ <&W‬ا‪,‬ن ‪&
3 I,‬ان‪ ،‬از ‪ &-z» <@3‬ه<‬
‫‪ «<Fx‬و »@ا‪ k‬ه< ژ&« »ع ا‪,‬ن«   د‪ .‬از ا ‪0‬‬
‫‪ ،Q‬د‪ W‬ه< و ‪p‬ۀ ا‪,‬ن ‪3‬ا< د‪ <&W‬و @‪
3 ،&&x‬هﮥ ا‪<q‬‬
‫ا ‪» 0‬ع« @)` دارد‪&3
3 .‬ن د ‪:D‬‬
‫‪ &-z -‬و ان @‪ &&x‬و ا‪8‬ح ا! =
و ر‪-‬ر‪oL ،‬ص »ع‬
‫ا‪,‬ن«‪  ،‬هﮥ ا‪,‬ن ه ا‪ .‬هﮥ ا‪,‬ن ه دارا< د‪ <Fx W‬و‬
‫ژ& ‪3‬ا< @‪ &&&x‬و @‪H‬ل ا!‪  ،‬ا‪" W‬ه
"  @ا! ‪}
3‬‬
‫ا!از? از ا ‪ 0‬د‪ <Fx W‬و ژ& ;د ‪.! ! ?3‬‬

‫‪10‬‬
 ‫‪ k&. -‬ط ه< ‪h‬زم‬
‫در ا ‪
2‬د‪ <Fx W‬و ژ&  ّم ا و هﮥ ا‪-‬اد »ع‬
‫ا‪,‬ن« را در ‪&W  3‬د‪ ،‬ا ‪3‬ا< ‪2
3‬ر ا!ا;‪ 0‬ا ‪ 0‬د‪ W‬ه‪،‬‬
‫‪ k&.‬ط ه‪h #‬زم ا ‪ 
2‬از ‪ 0 @ A‬ه< ن‪ ،‬د ‪
3‬‬
‫»ا‪G‬ت« ا‪.‬‬
‫ا‪G‬ت‪ ،‬دۀ ا @‪ &&x‬و @‪H‬ل ا‪ ،‬و ‪!3‬ون ا‪G‬ت‪
 ،‬‬
‫@ ‪3‬ا< @‪ &&x‬و @‪H‬ل ‪ 3‬ا‪ 
L&D‬د و 
} ‪@ 0&6‬‬
‫را? ‪3  #
3‬د‪3 .‬ا< دم ه‪
2 #‬ا‪G‬ت ! !< در ‪-‬‬
‫ ‪ !2‬و در ‪3‬ا‪ &@ 0 !6 3‬و ا‪L‬ب ار  ‪ ،!&W‬ان‬
‫@‪ &&x‬ود !ارد‪&,3  ،‬ر ‪!H‬ود ا‪.8‬‬

‫ »ا‪G‬ت در د «‪
3 ،‬د‪ W‬ه< ‪ <Fx‬و ‪&3‬ژ ‬

‫‪ً 3O‬‬
‫ ر<  ر!‪ ،‬ر! ‪ <-‬را @= `  ‪ !2‬و را? را‪3
6 ،‬ا<‬
‫@‪ &&x‬و @‪H‬ل ا‪-‬ر و ا! =ﮥ ‪-‬د<‪  ،‬ا‪L‬ب د  )‪3
6‬ا< ا ن‬
‫وردن‪  ،‬رد ا ن د ( هار  ‪:l. .!2‬‬
‫‪ -‬ا‪G‬ت ! ! د ‪ ،‬ه! ‪ !&)2‬ار@ ‪3‬ا< ارز ‪ 3‬دو‪3‬رۀ‬
‫‪3‬وره و ارزش ه< د ‪ ،‬و @‪ &&x‬و ا‪8‬ح ن ه ‪ .!2  7‬ه‪A‬‬

‫‪ 8‬ا ‪ 0‬ا ‪,
2‬ر 
‪ bO-‬ا‪G‬ت را ‪!H‬ود  ‪ R3
)3 ،!2‬زا‪ #‬ا! =
&‪  F‬د‬
‫و * 
ا< ‪I‬ان ‪  t.‬از @ا‪ <- #‬و @&!< ‪3‬ا< ‪ 7,
3 7,‬دم ﮥ ‪,‬رزد?‬
‫ا ‪N‬د  ‪.!2‬‬

‫‪11‬‬
‫از ا ‪ ،F& Q 0‬در ا ‪
2 5‬ا‪G‬ت د  ‪=2‬ر  ن ه‬
‫‪
2‬در ا‪oH‬ر د ‪ 0‬زان و ار‪33‬ن د  ا‪:‬‬
‫‪ !&@ ،
5 -‬و *ﮥ ا‪G‬ت د  »'& ا‪oH‬ر< و‬
‫'& ر« ‪*
3‬ورت دم و ﮥ  @‪ 7 !I‬د‪.‬‬

‫‪9‬‬
‫‪ -‬اس ا د &‪- A,‬د<‬
‫د ! ‪
2 A‬هﮥ ا‪,‬ن ه  @ا! و ‪ <Fx &-z‬و ‪&3‬ژ  ن را‬
‫دار! ‪
2‬در ‪ #‬از ز!‪; W‬د‪ ،‬در رد ;د و ا‪O‬دات ن‬
‫»‪3‬ز ‪.!2 10«<D‬‬
‫‪
3‬ا ‪ 0‬ا‪I‬ر‪- ،‬د ا‪ ,‬ه ‪
6‬ه‪ 11e &j@ H@ A‬و ره‪I‬ان‬
‫ )‪
6‬د ‪ &'  ،‬د ( ار دا
‪3 ،!3‬ز ‪
3‬ا!ازۀ‬
‫&ات‪F ' e3@ ،‬ۀ‪ 12‬ا &‪ ,‬و ه! ن ه ;د را ‪IN‬ر‬
‫‪@
3‬ار ر‪-‬ره< »‪.!&3  13«?! G‬‬

‫‪9‬‬
‫‪Individual dynammics‬‬
‫‪10‬‬
‫‪Self inspection‬‬
‫‪11‬‬
‫)‪W 7‬و? ; =و!<‪- ،
)&I ،‬ﮥ د  و '&?( ‪Collective‬‬
‫‪ 12‬از ;‪&8o‬ت ' ‪) ?F‬و ن ‪
6‬ه‪5-"
3
2 A‬ت ‪  &I@ "<=3‬د(‪!O- ،‬ان )‪ F&- 7‬‬
‫و &&‪&3  ،#‬ژ  و @‪ &3‬ا‪ .‬ر‪-‬ر< را ' ‪
2 ! W  <F‬د&‪ ?!
; 7‬ا<‬
‫!ارد‪ .‬از ا ‪ 0‬رو‪O# ،‬ﮥ ‪t' DW ،,‬ا‪ #‬و   ا‪ ?F&D‬ه و ر‪-‬ره‪  F&- 7)
2 #‬و‬
‫&&‪ #‬دار!‪ 3 .!  ?!& ?F ' ،‬ا ‪ 0‬اس‪ ،‬ود ' ‪ ?F‬و »‪5-‬ت« در ا‪,‬ن ه ز ‬
‫‪g‬ال ا و دود د?  د‪.‬‬
‫‪ 13‬ر‪
3 .Y .‬ز ‪. k‬وف در رد ‪! G‬ن ‪ … DW‬ه ‪!8
3‬ا< ز…‪
3
2 D .‬‬
‫و در ‪t' -‬ا< ;د‪!8 ،‬ا< ز‪ D‬را  د‪ l. ،‬از !@‪ ،‬از &!ن ا ‪!8 0‬ا )‪!3‬ون ن ‪
2‬‬
‫'‪t‬ا‪ #‬در ‪2‬ر ‪
3 (!3‬ا!ازۀ در ‪t' -‬ا‪  } H@ ،‬د‪H@ kN .‬ت د‪W ?D‬ار ا ‪0‬‬
‫@‪ H‬ت را =ن  ده!‪.‬‬

‫‪12‬‬
‫ا ‪ 0‬ا ‪ &I@
2‬د  »ا‪,‬ن د !ار و ‪ «0g‬از ;!ا ‪&I@ 3‬‬
‫»…‪
3W ،‬و ا_« از ‪ _8‬و و  ن ‪-‬ق  ‪.!2‬‬
‫ا‪
2 ,‬در ‪3‬ا‪!; 3‬ا‪&!  ،‬ن  !‪ W‬ز& و<  @‪ A&),‬و‬
‫@‪- A&Q‬ود ورد‪
2 D 3 ،‬در ‪3‬ا‪ kI8 3‬دم @ن  ده!‪،‬‬
‫@‪M‬وت ه‪ M&2 #‬دارد‪ 3 .‬ن ‪
2‬ه دو ا ن ‪3‬ا< ‪tW‬ران ز!‪ W‬و‬
‫‪ _,2‬روز< و ‪.‬داش‪
3 ،‬ال رد ﮥ "‪I8‬ن ن" د‬
‫ ز!‪ ،‬ا @‪ &I‬ا‪,‬ن »د !ار« از "‪ *- "_8‬اش‪G
3 ،‬ر‬
‫‪ I,‬ه‪=» ،?!
2 A‬وط و «‪ ،‬و از ن &ات‪ `)5» ،‬و‬
‫دا‪ «#‬ا‪.‬‬
‫ا ‪@   0‬ا! ‪3 ،!= !&3‬ر ‪ 7O ،!2‬و ;د ژ&‪ <=3 ،‬و‬
‫@‪; &3‬د را * ‪ k FW‬و ارز ‪ 3‬ال ;د ار ده! و از ن‬
‫‪ A&),@ ،` G‬و @‪ &I‬و »د  و ‪; «`)5‬د را @‪ &&x‬ده!‪ .‬و ن‬
‫ ‪ !- ،‬ان ‪ <Fx‬و ژ& ‪3 -2‬ا< ‪2 0&6‬ر< ا و‬
‫ @ا! ‪
3‬ارز ‪!N 3‬د روا‪; b3‬د د ‪ !F3‬و ر‪-‬ره<‬
‫"‪; "W!3‬د را @‪ &&x‬ده!‪.‬‬

‫ا ‪ 0‬ز ‪= k‬ن  ده! ‪ ،…
2‬و  &ان @‪
3 <@
- 7‬م ا‪,‬ن &‪ ،F‬در ا در‬
‫‪3‬ا‪
= 3‬ه‪ #‬وا‪= k2‬ن  ده! ‪ !-
2‬ه ‪ <H
W‬و  ا!‪ .‬ا ‪ 0‬ع وا‪ k2‬ه در‬
‫&ات ‪8
3 =&3‬رت ‪W‬ه
و ‪z <I‬ه  !‪ ،‬در  ‪
2‬ا‪,‬ن  @ا! ‪W 3‬ه‬
‫از =
ه< ‪ <H !-‬و ‪ ،‬از ‪W‬ل ;ردن و د‪
I‬رو< ‪ A#‬درو'&‪ 0‬ن‪ ،‬دور< ‪.! FW‬‬

‫‪13‬‬
‫@‪ A&),‬و @‪ &I‬ا‪,‬ن و ا& »د‪ AW‬ه< د  !? ا<« ‪ W!3
3
2‬و‬
‫‪3‬د‪;
3 )&H@ W‬د ف ا‪=» ،‬وط و « ا‪ .‬ا ‪0‬‬
‫ا ‪:
2‬‬
‫‪ -‬هﮥ ا‪,‬ن ه دارا< ‪h &-z‬زم ‪3‬ا< @‪ &&x‬ا! و هﮥ ا‪,‬ن ه &‪F‬‬
‫در  ن ‪ 7‬ا‪ ،‬در ا! ‪»
2‬رد و ‪ «62‬را در‬
‫‪I‬ت د  ;د ز  ‪g‬ال ‪ !I3‬و @‪ &&x‬ده!‪.‬‬
‫ا ‪&&x@» 0‬ات ‪ «}62‬را هﮥ ا‪,‬ن ه در ‪G‬ل ز!‪ W‬ن ‪G
3‬ر‬
‫‪.!2 
3N@ ,‬‬
‫داد? ه< )م ا ‪
2 ! 3‬ا ‪&&x@ 0‬ات و ‪- }62‬د<‪ ،‬در‬
‫ا ‪ 0& b‬ا و @ر ‪ . ،L‬ب @  !‪ ،‬و و در‬
‫ا‪3‬د و د ‪@
 &)& !6‬ار !!‪» ًN ،‬د &‪«,‬‬
‫ا ‪3‬ا< @‪ &&x‬و @‪H‬ل »ده<«  و ا ‪
3‬ود‬
‫ ور!‪ .‬در ‪ G;
3‬ا|‪3  t‬دن ا ‪ 0‬ع @‪ &&x‬و @‪H‬ل‬
‫ا  از »د &‪- 73O A,‬د<‪ -‬ا« ه‪ A‬ه‪:
2 ,‬‬
‫‪

 -‬ا< ‪،?!  ،!  3j‬‬
‫‪
 -‬د ‪ 0‬و ‪ <H‬د   ه&=‪3 D‬د? و‪،‬‬
‫‪I
 -‬ت @‪W 3 ?! 7&H‬و? ه< ا و د ‪3 ،‬ا< ا‪3 !3‬‬
‫!? ا!‪.‬‬

‫‪14‬‬
‫‪ 3‬ا ‪ 0‬اس‪
* ،
5 ،‬و @‪» &T‬ا‪G‬ت در د « در‬
‫‪&O‬س @د? ه‪
3 ،‬را? ا!از< و ا ‪2‬دن »@‪hH‬ت ‪-‬د< و‬
‫« ر< ر! و »د; ‪W‬ه
@ ‪-‬ده و ‪W‬و? ه« در‬
‫@‪ &&x‬ده<‪ 14‬ا‪ ،‬از ن )
در @‪» &&x‬د د « را †‪0‬‬
‫ ‪.!2‬‬

‫‪14‬‬
‫‪Institution‬‬

‫____________________________________________‬

‫
ردن وژۀ ا

ر »دا ا«‬

‫‪% -1‬ان ‪ "#$‬و وژۀ دا ا‬

‫‪( -‬ه ا‪ & $‬و ‪ )*$‬ه ا&ا‪% +‬و‪,‬‬

‫اوز? ‪H‬ون ‪),‬ن در ا ان‪ ،‬ا‪,x-‬ن‪,2. ،‬ن‪D3 ،‬دش‪،‬‬
‫‪ ، ،0&5,)-‬ا‪FN‬ا ‪ o ،‬و   ‪=2‬ره< ‪6‬ر ‪W‬ﮥ‬
‫ن‪G
3 ،‬ر ‪ I,‬و ‪!H‬ود ه‪
3 I, ،?!
2 A‬ا ‪ b‬و و*‪e‬‬
‫درد!اﮥ ;د‪W ،‬ه ‪
-‬ا!‪ .‬ا ‪;» 0‬د ‪W‬ه«  در ‪0&3‬‬
‫‪H‬و&‪=2 0&=
& 0‬ره< ‪ 8‬ارو‪ F& #.‬د !?  د‪.‬‬
‫دم ‪H‬وم ‪
2 @&3N@ _I
3‬ز!‪ W‬در &ﮥ ه< ‪F3‬رگ و‬
‫و‪ 7.‬ه< &)& ‪
3‬ود ورد?‪3 . ،‬د? ا! ‪
2‬از اه_‬
‫اوز< ز!‪ W‬و د ورده< ن ‪H‬وم !? ا!‪ .‬ن ‪3 .‬د? ا!‬
‫‪
2‬از ‪2‬روان ز!‪ W‬و ر‪ ?-‬ا ‪ _O‬ا‪-‬د? ا! و ‪3 ! 3‬ا< ‪N‬ت‬

‫‪15‬‬
‫;د از ا ‪ 0‬ا ‪2 ،b‬ر< ا‪N‬م ده!‪ .‬ن ه‪ 0&v‬د ‪
-W‬ا! ‪
2‬‬
‫‪,2‬ن‪W ،‬و? ه و ‪ @OIG‬در دا;‪ 7‬و ;رج ا‪ e‬و ‪=2‬ره< ن‪،‬‬
‫از ا ‪ 0‬و*‪ e‬درد!ا
د  ‪ !3‬و ‪ W! _O &~,‬و‬
‫‪H‬و& ه< ن را ‪ ?!
3‬دار!‪ .‬ن ‪3‬ا< ره‪; #‬د از ا ‪0‬‬
‫ا ‪ b‬درد‪ ،Y‬ه‪& A‬ز! ‪I‬رز? و ‪!-‬ا‪2‬ر< ا! و ه‪H A‬ج ا@‪H‬د‬
‫زن ‪ ,2 3
-‬ا! ‪H
2‬و& ه< ن را ‪  ،,‬در‪Y‬‬
‫ ‪.!2‬‬
‫ا ‪W 0‬ه ه‪!  _I
3 ،‬ن ر
ه< ‪W‬وه‪ ،‬ه ‪=&3
6‬‬
‫&  ‪ !3‬و @د? ه< و&‪H @e‬ون &
ه< < و‬
‫ا‪ e‬رو ‪
3‬ر! را ‪;
3‬د )_  ‪ .!2‬در &‪ ،
N‬ز&
را ‪3‬ا<‬
‫'ز ‪&o‬ن و @ﮥ ‪ kI‬ه< اا* ‪H‬و&‪ 0‬و‬
‫&
=&ن ‪-‬ام  ور!‪.‬‬

‫‪ -‬ا‪-‬ه ر‬
‫ا ‪!&3 0‬ار<‪ ،‬و ‪@  ،I,‬ا! ز&
را ‪3‬ا< @‪&&x‬ات ا و‬
‫& ‪-‬اه‪ A‬ورد‪@  .‬ا! ‪,W
3‬ش و @&` ‪ kI‬ه<‬
‫اا* ‪H‬و&‪ N 0‬د‪@  .‬ا! ‪W d5‬ه ا‬
‫‪H‬و&‪ 0‬را ه ‪ =&3
6‬ار@‪O‬ء ده!‪ ،‬د; ‪W‬هﮥ @د? ه<‬
‫‪H‬وم در د‪ WW‬ه< !? ا را در ‪ .‬ورد و  =‪s‬‬
‫@‪hH‬ت ا و ا‪o‬د<  د‪.‬‬
‫»‪ kI‬ه< ‪H‬ون«‪ ،‬ا‪W W‬ه
و ;د!ا
ز!ه و‬
‫‪14‬‬
‫ره‪@  ،! <I‬ا! )&
‪ =2 ?3‬و »‪ A‬ه< ‪«@OIG‬‬
‫ ‪ !2 <&W‬و ‪ 3
3‬ار< ‪Q‬م ه< ا و ا‪o‬د<‬
‫د‪@  .! N <@
h‬ا! در ‪3‬ا‪ b),@ 3‬ار<‪،14‬‬
‫ار<‪ 14‬و ا| &‪ 14,‬د‪,3 <! ،‬ز! و ‪G 3‬د‬
‫ !‪W‬ن و ‪.‬دوه< &‪ ،‬ا‪o‬د< و ‪-‬ه‪ D‬ن از ‪
H8‬ه<‬
‫ا و ره‪ ،<I‬روز
ا< ‪I <
3‬ت د‪،)H @
h‬‬

‫‪16‬‬
‫) و   ‪@  .! =D3‬ا!  @ﮥ ر‪ ) l,‬و‬
‫‪ 8‬ا‪ e‬و ن ‪H‬و&‪ 0‬را ‪.!2 0‬‬
‫ا ‪ kI 0‬ه‪ ،‬ا‪ 3 W‬اس راه‪I‬د< در ز!ه و ره‪<I‬‬
‫!‪@  ،‬ا! ‪ !M&3  Q‬و @ر { ‪-‬دا< ‪-‬ز!ان ‪H‬و&‪0‬‬
‫اوز< در ا‪ e‬و ‪=2‬ره< ‪H‬وم و @‪ A H‬را‪ ،‬د‪
WW‬‬
‫‪D3‬ر!‪.‬‬

‫‪% -‬ان ا‪0-‬ژ‪ /‬و ام دا‬

‫‪ 0&6‬راه&‪ 3‬ه< ‪ <F& &O-‬ا‪
-& `OH@ ،‬و  ‪6 ،!3‬ا‬
‫‪:
2‬‬
‫‪ -1‬ه‪H A‬ون &
=&‪ 0‬ا ‪=2 0‬ره از @‪&3N‬ت @ر ‪ L‬و‬
‫‪ &-z‬ه< ا ‪h‬زم ‪H‬و! و‪،‬‬
‫‪ -2‬ه‪ A‬ن ‪3‬ا< ‪tW‬ار ‪
3‬دورۀ @ر ‪& ،! ! L‬ز! ا !‪#‬ژ< و‬
‫ا! =ﮥ راه‪I‬د< ! !< ا ‪
2‬هز ‪,  . 3‬د? و ‪
-D 7‬‬
‫ا‪ .‬ن و ‪ kI‬ه< ‪H‬و&‪ 0‬د&‪ ،‬در ‪QH‬ﮥ @ر ‪ * L‬در‬
‫‪H3‬ان ا !‪#‬ژ  و در دورۀ ‪tW‬ار ‪M@
3‬ات و راه‪I‬د ه< ! !<‬
‫‪
3 ! 3
2‬ا ‪ b‬و ‪I‬ت ! ! ‪ {.‬ده!‪.!3  
3 ،‬‬

‫ ‪
3‬ان "را?‬ ‫‪3‬ز‪»
3 =W‬ام & و ا ‪&3‬د‪W‬ا«‪ً T ،‬‬

‫ره‪@ #‬د? ه< ‪H‬وم و را* از راه‪I‬ده< ‪=2 ?3‬ﮥ‬
‫د"‪ ،‬در ا ‪QH 0‬ﮥ @ر ‪ L‬و ا ‪H3 b‬ان و ‪tW‬ر ا !‪#‬ژ ‬
‫ا@‪M‬ق  ا‪@ .!-‬ﮥ راه‪I‬د< »ام ‪&3‬د‪W‬ا« ‪ 3‬ا ‪ 0‬ا ‪b‬‬
‫‪H3‬ا و &زه< د ‪H‬ون ‪  3‬د‪ .‬ام ‪&3‬د‪W‬ا ‪ 3‬ن‬
‫ا @ ‪ 3‬ا‪M‬د? از ‪H3‬ان ا !‪#‬ژ  د‪ 3 ،‬اد< @‪@x&)I‬‬
‫‪I=&.‬د @‪hH‬ت ره‪3 ،kL3 #‬ا‪ _)G 3‬و !ا ;اه
؛  ن‬

‫‪17‬‬
‫رزوه< ‪H
2  #G‬ون را ‪ 2
3‬در  ور!‪3 ،‬‬
‫ااج ‪ kI‬ه< اا* @د? ه ‪3‬ا!‪ .‬ا ‪ 0‬ا ‪
2‬اوز?‪:‬‬
‫‪&3 -‬د‪W‬ا‪ #‬ا‪8
3 ،‬رت راه‪I‬د اا* @د? ه< ‪H‬وم‬
‫‪),‬ن‪ 14,&&)2,. b),@
&)
6 ،‬و ا| &‪; ,‬ر‪ ،‬‬
‫‪ =2 ?3‬و ‪ @OIG A‬دا;)‪
2 ,& _I 3 .«!2  ˆ&)I@» ،‬‬
‫ر ‪F3‬رگ و ‪.‬ذ‪3‬ﮥ »‪2
Q-H‬ر@ ‪W «0‬و? ه< ‪&3‬د‪W‬ا<‬
‫ا‪3» ،‬ادر< و ‪3‬ا‪ «<3‬ا‪.‬‬

‫‪
 -2‬ران و ‪3 2‬اران وژۀ دا ا‬

‫_ ا ‪; 3
2  0‬ف ‪3‬ور و ا‪Q‬ر @د? ه< ‪),‬ن‪ ،‬در‬

‫ر< و *ﮥ »ام ‪&3‬د‪W‬ا«‪ ،‬دو &و< ا ‪ kO‬ه<‬
‫ا ا ‪:!2  M‬‬
‫‪ -1‬ا| &‪  A,‬و &وه<  ار< ‪! 7
2‬ۀ ره‬
‫‪2‬دن د  ‪&3‬د‪W‬ا‪ #‬ا از &=ﮥ ‪,‬ﮥ @ر { ا!‪ 14‬و‪،‬‬
‫‪
 -2‬دار<  دا;) ‪- 3
2‬ه… د  ‪Q‬م ه<‬
‫‪
 =&.‬دار< د در ا ‪=2 0‬ر ه و ا‪= ; ،e‬و!< و‬
‫ه‪@ , F‬ر ‪ L‬دارد‪W!  .14‬ن 
دار< ‪ ،‬ه‪A‬‬
‫»‪&3‬د‪W‬ا‪ #‬ا« را »‪ !-G‬ا‪!3‬ا ‪3 «~5‬ا< @!اوم‬
‫‪ =2 ?3‬از @د? ه< ‪), &O-‬ن  دا! و ه‪ A‬در ا ‪ 0‬ز&
‬
‫@‪
3N‬ه< ‪-‬اوا ‪2 _,2‬د? ا‪.‬‬
‫ا ‪ 0‬ا‪!3‬اع ا‪N‬ز ا‪H ،F&D‬ون در ل ‪&xG‬ن ا‪), e‬ن =&‪0‬‬
‫را از  ‪
3‬ا‪&O‬د در  ورد و در ا ‪ 0‬ا ‪!&3
&» b‬ار< و‬
‫اا*« @د? ه< &)&‪H ،‬ون &
ه< < را ‪!N‬داً‪،‬‬
‫»ا ‪3 0‬ر ‪
3‬م د ‪ 0‬و ام ‪&3‬د‪W‬ا«‪ A&),@
3 ،‬و ‪ t.‬ش و*‪ e‬د‬
‫ ‪.!=2‬‬
‫"‪ <
3‬ن‪I- ،‬دار< و @‪ A&),‬د  ‪."!2  ,‬‬

‫‪18‬‬
 ‫‪ -‬ا‪ 6‬ران ‪5‬ر‪ 4‬در "‪$" )7‬ن ‪%‬ون‬
‫ ‪
2 A&&3‬ه‪
 A‬داران  دا;) و ه‪ A‬ا| &‪ ,‬ه<‬
‫‪ ،‬ران اا@‪ <p‬و ‪D=&.‬ن ‪.‬وژۀ @ر ‪ L‬و =ل‬
‫»ام ‪&3‬د‪W‬ا< اوز<«‪ 14‬ه‪ !,‬و ‪3‬د? ا!‪ .‬ا @
دار ‪
2 A‬ه‬
‫دو ا ‪& 0‬وه‪ ،‬هن ا) ا! ‪
2‬در ‪G‬ل ن ه و ده
ه<‬
‫‪
3 ،
tW‬ان ‪3‬زوان ‪H =2 ?3‬و&‪), 0‬ن در ا ‪=2 0‬ره‬
‫و ا‪2 7 e‬د? ا!‪ 3 .‬ا ‪ 0‬اس‪:‬‬
‫‪» -‬ام ‪&3‬د‪W‬ا«‪; 3» ،‬ف @م ره< ا‪
I M‬اش«‪3 ،‬‬
‫ن ا ‪@
2‬د? ه< ‪),‬ن را‪ ،‬از ‪ ` G‬ه!ا  ‪ 
3‬و <‬
‫‪& e-‬وه< ;ر و دا;)  ‪ &~,
2‬او*ع ا‪3 J‬ر‬
‫د را ‪W
3‬دن دار!‪N» ،‬ت ده!«!‪&3
3  ،‬ن د ‪:D‬‬
‫‪& -‬و< )‪; W
5‬ر‪ ،‬ها? ‪& 3‬و< )‪ W
5‬دا;)‪@ ! 3 ،‬‬
‫‪ 3‬ا‪M‬د? از ان ام‪ ،‬دم ‪=2‬ره و ا‪), e‬ن =&‪ 0‬را از‬
‫د @‪ b),‬و ‪;» =2 ?3‬دن« زاد ‪& !!2‬ت!‬

‫‪#$ -‬د ا زز "‪#‬د ‪% :; 8#‬و‪ <= ,‬ن‬
‫ ‪s
2 A&&3‬ر  ‪.
2‬وژۀ »ام ‪&3‬د‪W‬ا« ‪3  k&.‬د‪<F&6 ،‬‬
‫‪ 14<W
5x F‬و ‪3‬ز< ‪)2 3‬ت &‪
2 ,& _I 3 .,‬ام‬
‫‪&3‬د‪W‬ا در @ ن‪!2
&@ F <F&6 ،‬ۀ »ا !‪#‬ژ< @‪b),‬‬
‫=‪; Y‬ر و دا;) در ا ‪! b‬ر&‪ A,‬و ‪! ,.‬ر&‪«* A,‬‬
‫از ‪2‬ر در &!? ا‪ .‬ام ‪&3‬د‪W‬ا‪ ،‬ه! ه ‪ AQ‬ا‪T‬ر‪ W‬و‬
‫‪ D‬د ‪I &&x@ ،D‬ت ‪=2 ?3‬ﮥ ‪@ 3 A2‬د? ه< ‪H‬وم را‬
‫‪  e‬د و‪،‬‬
‫‪I &&x@» <
3 -‬ت«‪ &&x@» ،‬م ه« را در ‪
3‬دارد‪.‬‬
‫ام ‪&3‬د‪W‬ا‪ ،‬ا‪ 78‬و اس ‪ =2 ?3‬را »ا و «‬
‫ ;ا! و 
‪
 =2 ?3 3 bO-‬دار< و  ‪~-‬دا ‬
‫»ا و د «  ز!‪ 
)3 ،‬ال ‪ =2 ?3‬ه< ‪&,3‬ر‬

‫‪19‬‬
‫ا‪!3‬ا‪ #‬و '& ا‪3 ! ،,‬د? دار< را  از »‪-‬ن ;!ا و ‪A‬‬
‫د « ‪ .14!2  -‬از ‪3 ،#‬ا< ار !ن ‪ 3‬ج ه<‬
‫اا* ‪H‬و&‪F =2 ?3 ،0‬د‪
 <3‬دار< !رن را رد‬
‫‪ !O‬ار  ده! و '& ا‪ ,‬و د‪; 
h‬ا!‪ ،‬و از <‬
‫د ‪:D‬‬
‫‪ -‬ا)ب ه< ‪&,3 =2 ?3‬ر '& ا‪ ?!&3 «» @ ,‬از‬
‫دور? ه< ‪3‬د? دار< و ‪ I‬را »ا‪ ،‬ا و « م‬
‫ ‪tW‬ارد و ‪ 3‬ا ‪ l !O@ 0‬د ‪3 ،‬ا< @‪ 7&H‬ا ‪I»
W 0‬ت‬
‫‪=2 ?3‬ﮥ ا‪!3‬ا‪@
3 «#‬د? ه< ا‪,-‬ن !ۀ د   ‪.14!2‬‬
‫ام ‪&3‬د‪W‬ا‪ 3 ،‬ا ‪ !-G 0‬ه‪ ` bO-
 ،‬و ‪O‬ق ! !< ‪3‬ا<‬
‫‪F‬د‪3‬ان و ‪H‬ون ا ‪N‬د  ‪ 3 
)3 ،!2‬ا ;ا!ن د‬
‫‪ < =2 ?3‬از *&‪I e ،J‬رزۀ ! ‪ #‬ن در _ ه<‬
‫ و ‪ O‬د  د‪ ` bO-
 .‬و ‪O‬ق د‬
‫‪H‬و&‪ 0‬را ار  ‪ 
)3 ،!2‬ان ه< ‪!H‬ود د ‪3‬ا<‬
‫‪I=&.‬د ‪I‬رزۀ ! ‪ #‬و ‪3 @OIG‬ا< د ‪ 0&q@»
3 3‬ه<‬
‫&‪ -‬ا‪o‬د<« را از د ‪H‬ون در  ورد‪.‬‬
‫ام ‪&3‬د‪W‬ا‪@ ،‬د? ه< ‪H‬وم و ‪ <&O-‬را‪- 3 bO-  W
2 ،‬وش‬
‫ارزان &و< ‪2‬ر ;د‪!; =3
3 ،‬ا را?  ‪3» ،!3‬ادر« و‬
‫»;اه« ار‪33‬ن د  و د&<  ;ا!‪ 3 .‬ا ‪ 0‬م و ان‬
‫ام ‪3 ،
I -‬ا< زدودن @‪3 A&,O@ <*O‬ا‪» 3‬ن«‪ 14‬از ;‪G‬ۀ‬
‫‪H‬ون &
ه< <  ‪ !2‬و ‪I‬ت ا‪o‬د< و‬
‫ا  ‪
3‬ا&‪" 0‬د‪h‬ﮥ ‪3‬زار زاد ا" را از @! !‬
‫ ره!‪.‬‬

‫‪ =2 ?3‬و @‪ b),‬د  ا‪ 0 @ 0&D
2
I‬ا‪6 ،‬ا ‪=2 ?3
2‬ن‬
‫و ‪s‬ران ن‪O ،‬م  !‪!; W‬ا< ;` ن را &‪ F‬از ن ;د‬
‫ دا! و ‪
3‬م ;!ا و د ‪@ 3 0‬د? ه< ‪H‬وم ‪  0L‬را!‪.‬‬

‫‪20‬‬
‫‪FN‬ۀ! ‪Q‬م ه< ‪&3‬د‪W‬ا< ا ا‪ 7I ،‬از ه
در ن ا ‪
2‬‬
‫دم ‪H‬وم @‪I3 H‬ران ا !‪#‬ژ  »‪
3 _O) =2 ?3‬ا«‬
‫را ‪ =L3
2 !2  e‬از ;ا ه< =وع ;د را ‪,
3‬ب‬
‫;!ا ‪ !, 3‬و ‪ 3‬ل در ‪ -‬ن در د&< د ‪ 7H@
3 ،D‬و*‪e‬‬
‫درد!ا
و د‪h‬ﮥ د @‪ 0‬در ده!‪3 .‬ا< ‪ 0-W l.‬ا ‪0‬‬
‫‪ _)G‬ه< »‪
&,
3 !O‬ره !?« در ن د&‪@ ،‬د? ه< ‪H‬وم ا'ا‬
‫!ۀ ‪&3‬د‪W‬ا ن‪IN ،‬ر ‪!-
3‬ا ‪2‬دن ن و ل در را? ‪3‬ار< و‬
‫‪3 AQ» ŠM‬ا‪ 3‬ا« در ا ‪ 0‬د&‪ .!  ،‬ن ‪
3 ! 3‬ان‬
‫‪3‬زان د  ار‪33‬ن ‪&3‬د‪W‬ا‪ !=3 ،‬و ‪ ،!
=2‬و از ‪ l.‬ا ‪ 0‬ه
‬
‫‪ ?3‬ده داو‪ ،
I)G‬از ‪F‬د ‪ F&6‬د‹ ;د‪ ،l; ،‬ذ‪2‬ت‪ ،‬ل‬
‫ام و ‪!3  }2‬ه!‪ .‬و ‪ 3‬ا ‪2 0‬ر‪ ،‬در ‪ ` -‬و ‪O‬ق ‪
3‬‬
‫ ‪ x‬ر‪-‬ﮥ ;د در ا ‪ 0‬ن را‪ ،‬در  د ‪ !2 0&q@ D‬و  و‬
‫ن اه!ا‪ #‬ار‪33‬ن د  ;د در ‪!; =3‬ا را ‪.!2 ! ; k&.‬‬
‫ا ‪:
2  0‬‬
‫‪ -‬ام ‪&3‬د‪W‬ا ‪.
3‬وژۀ اول اا@‪. ،=2 ?3 <p‬وژۀ راه‪I‬د<‬
‫‪2‬ل اژ< اا* @د? ه< ‪H‬وم ‪),‬ن‪  7 !I@ ،‬د و‬
‫‪H‬ون ن ‪ 0&),‬را در ‪I6‬ۀ ‪ W! _O‬و ‪=2 ?3‬‬
‫‪
3‬ر ‪ ?! <F‬و از ‪ k&.‬ا! =&!? ا< ‪.!2  J‬‬
‫ا !‪#‬ژ< و ه‪
3 _O) p‬ا‪ ،‬از ه&‪ 0‬رو‪:‬‬
‫‪H -‬و&‪ 0&=
& 0‬ا‪ e‬اوز< را از ‪ =2 ?3‬و ‪N O-‬ت‬
‫ ده!‪ ،‬ا‪،‬‬
‫‪ 3 -‬ا‪M‬د? از »@‪ !-‬ه< د «‪H 
3 ،‬و& ه< ‪ <=&3‬را‬
‫‪
3‬ن @‪.!2  7&H‬‬
‫ا ان‪ ،‬ا‪,x-‬ن‪,3 ،‬ن‪,2. ،I& ، ،‬ن‪D3 ،‬دش و '&?‬
‫و '&?‪ ،‬ال ‪  J)L‬ه‪ ،‬ا !‪#‬ژ< ه و ‪Q‬م ه< ا‬
‫از ا ‪ 0‬د را ‪tW k 
3‬ا
‪tW   ،‬ار!‪.‬‬
‫***‬

‫‪21‬‬
‫‪ G;
3‬ا ‪ &O- 0‬ه ‪.»
2‬وژۀ ام ‪&3‬د‪W‬ا« ‪ 3‬ود ا ‪0‬‬
‫ه
=ت و ‪
2 ) ,‬در ‪  d5‬ا ‪N‬د ‪2‬د? و  ‪:!2‬‬
‫‪
3 -‬ان راه‪I‬د ا ‪H‬و&‪ 0‬ا‪), e‬ن =&‪ 0‬رد‬
‫  =‪& Y‬وه< ‪ =2 ?3‬دا;) و اا@‪ <p‬زان ‪Q‬م‬
‫ار< و ا| &‪  ,‬ا‪.‬‬
‫ز!‪W‬ن و ‪&3‬ن ‪.‬وژ?‪3 ،‬ا< ‪ -=&.‬اا@‪&3  <p‬د‪W‬ا‪#‬‬
‫ا‪.  -2 <3 ،‬داز! و  ;‪,‬رات ‪ ?W
3 ?W‬ن در‬
‫ال @ور ‪W ,‬و? ه< ‪&3‬د‪W‬ا< @!رو را ‪
3‬ن  ;!‪ .‬ا ‪0‬‬
‫ال @!روا
‪ ،‬ه! ر درو'&‪" 0‬گ ‪&3 "<  3‬د‪W‬ا ن‬
‫‪ 3 A2‬ا ان‪ 3 ،‬ا ن ‪H‬ون د? ‪ H8
3 D‬اد<‬
‫‪&3‬د‪W‬ا‪ #‬ا  ا‪F-‬ا ! و @د !ه<  از @‪&3N‬ت & از‬
‫‪;3‬رد ‪&3 3‬د‪W‬ا ن را از ;‪G‬ن  زدا !‪.‬‬

‫‪ -‬درد ا>ود‪" 2 8‬م درن‬

‫ا ‪. 0‬رادو‪ l2‬و @رض ‪ 0&3‬اد‪
3 #‬م »‪N‬ت ‪H‬و&‪ 0‬از @‪b),‬‬
‫‪Q‬م ه<  ‪ «=2 ?3 3‬از ‪ #‬و وا& ‪
3‬م »‪.‬وژۀ‬
‫‪ =2 ?3‬ام ‪&3‬د‪W‬ا« از < د ‪ R3 ،D‬از ‪ 0&3‬ر‪A# 0-‬‬
‫; »د و *! د« و ‪)L‬ط !ن »درد و درن« در‬
‫ا ‪=2 0‬ره و ا‪ ?! e‬ا‪ .‬در &‪:
N‬‬
‫از ‪ 7, #‬ه< ! ! @د? ه< ا‪), e‬ن‪W 3 ،‬ه ‪ I,‬از‬
‫و*‪ e‬ا‪IM‬ر ;د ر!  ‪ !2‬و در ‪3‬ا‪ 3‬ا ‪W 0‬ه ‪
3 ،I,‬‬
‫وا‪ k2‬ه< اا* د  ز!‪ .‬ا ‪ k2 0‬و وا‪ ،k2‬اژ<‬
‫‪ &Q‬را ‪3‬ا< ‪&o‬ن در ‪3‬ا‪~, A2 AQ 3‬ل ا ‪ 0‬ا ‪ ،b‬زاد‬
‫ ‪ .!2‬ا از < د ‪ ،D‬ا ‪H 0‬و&‪!&3
&» 0‬ار«‪3 ،‬ا< ‪I=&.‬د‬
‫‪I‬رزۀ ره  ‪; kL3‬د از ا !‪#‬ژ< و راه‪I‬د< @‪
2 !2  &I‬‬
‫‪
3‬و&)ﮥ &وه< ‪; A2‬ر و دا;) ه!ا ‪ ،‬ره‪ <I‬و ‪2‬ل‬
‫ د‪.‬‬

‫‪22‬‬
‫‪ G;
3‬ادا< ا ‪ 0‬و‪
M&z‬ه‪ A‬ه‪
2 ,‬ا !‪#‬ژ< ‪&3‬د‪W‬ا< ا‪،‬‬
‫‪
2‬ه&ً &‪3» 3 F‬ا‪ <3‬ه< ا‪o‬د< و ا ا« ;
‬
‫ د‪ 3 ،14‬ا‪O‬ار ‪; &2‬د‪ ،‬ره< ره  ‪; )I kL3‬د‬
‫را ‪-
3‬ا  |رد‪ .‬و ‪3‬ا< @!اوم ‪!&=L3‬ن ‪ =2 ?3
3‬د‬
‫;ر و دا;)‪ ،‬ده< ‪
tW =2 ?3‬و رد ااض @د? ه‬
‫را از  ‪3‬زز< ‪2‬د? و ا‪ ،‬ا و '& ‪ &&x@ 73‬ام‬
‫ ‪.!2‬‬
‫***‬

‫ا ‪ 0‬ه
‪  R3‬د ‪) H@
2‬د ا ‪ 0‬راه‪I‬د‪H ،‬و&‪0‬‬

‫‪),‬ن از ‪I L
3 #‬رز? ‪2‬د? و ن  ‪3‬ز! و  ‪3‬ا<‬
‫ر&!ن ‪
3‬ا !? ل ره‪ #‬از ‪! 3‬ا‪ ،‬از ‪ 0=2‬و ا‪NM‬ر ;د &‪F‬‬
‫ا‪! #3‬ار!‪ ،‬ا از < د ‪ ،D‬ا ‪ 0‬ه
‪!&)' F‬ن ‪
3‬هن ‪W‬دال‬
‫‪Q‬م ‪ W! _O‬و ‪@3‬ق ‪ =2 ?3‬ع ‪3‬د? دار< ا ‪#
3‬‬
‫;‪  A‬د‪:‬‬
‫‪ !
6 -‬در ا ان‪ l. ،‬از ‪ tW‬ا ‪ 0‬ه
ل از ر دادن‪2 ،‬ب‬
‫و ;ن ر ‪<F‬؟ و ‪ . 3 Q
6‬ا ‪,‬د ‪3 F‬ز‪
  -‬دار<‬
‫وا‪,3‬ﮥ »‪3‬زار« و ر ‪2‬دن »ا| &‪oH }@
3  A,‬ل‬
‫‪ 8
2 «M‬ژ‪@ ،‬ﮥ ‪3‬زار اد ‪ -o‬و ‪I=&.‬د‬
‫اا@‪ … <p‬را ‪
3‬ها?  ورد؟ ‪ !
6‬در ا ان ا ‪F‬‬
‫‪3‬زز< و اا< هﮥ ن ‪
3‬ه‪
2 #‬از ‪ 7I‬در »@‪ A&,O‬‬
‫‪2‬ر« ‪3‬زار  ار< 
!? ‪3‬د؟ ‪!2‬ام ` و ‪O‬ق‬
‫‪H‬ون ‪
3‬ن اد? !؟ ‪
6‬ع !ا و ‪3‬ادر< ‪ . 3‬ا ‪,‬د و‬
‫‪!2‬ام ‪)8-‬ﮥ ‪ @OIG‬و ‪3‬ا‪ <3‬از &ن ر‪   ،-‬ا‪! @ ,‬؟‬
‫‪2‬ر ‪
3‬ن  ‪@
2 ?!&=2‬د? ه< &)& رزو< ‪3‬ز‪
3 =W‬ن ‪AQ‬‬
‫د‪
h‬ا< دار! ‪;
2‬د ‪3‬ا< ‪3‬ا!ا;‪ k‬ن و ل ‪!-‬ا داد!‪.‬‬
‫‪
6 -‬ا@‪  M‬ا‪ !-‬ا‪h 03 W‬د ‪ 0‬و ا ‪ 0‬ه
ه‪), A‬ن را? @ور ‪,‬‬
‫ا‪ ! `- ?!O‬و ‪&.  
3‬وز< و !ا‪ T2‬ا !? ل ه< &‪-‬‬

‫‪23‬‬
 ‫ا ن در ا ‪  ،0‬ن ‪=2‬ر د ‪!&.‬ا ‪!2‬؟   ا ن ا !? ‬
‫‪3 F‬زز< ‪ AQ‬واژ‪W‬ﮥ ا‪,x-‬ن دورۀ ‪IG‬ن ه در  دار!؟‬
‫‪;
6 -‬اه! ! و ‪
6‬ا&!< ‪3‬ا< ره‪ #‬از ا ‪» 0‬دو &و< ‪A2‬‬
‫;ر و دا;)« ران ام & ‪&3‬د‪W‬ا ود دارد‪ ،‬ا‪W‬‬
‫ا ‪
2‬اوز? در دورۀ ‪tW‬ر @ر ‪ L‬ار ‪
3 ،
-W‬د‬
‫=&‪O   ،
& 0‬ط ‪ !2‬و ‪
3 Q‬م "ا" ‪3‬ار‬
‫د؟   ‪ @ 3‬ا&ن ‪
3‬ن دم '&‪ Q‬در  ن‬
‫‪tW _3‬ار< ه< ‪3‬زار روزه و ‪o@ } ،, `G‬دف و‬
‫‪-‬ا ‪
QH‬ا< ا؟  
‪ ،‬ا;ق ‪&2‬و&‪ ،,‬ن ه‪ A‬ع @ً‬
‫'& ‪ <=3‬ره‪I‬ان و ‪&3‬د‪W‬ا ن ا را ‪tW  k 
3‬ارد؟‬
‫  ا ن ‪ F‬ن & ه و ‪
3‬ه‪ #‬را ‪&.‬د? ;اه! ‪2‬د ‪
2‬در‬
‫‪2‬ب ه و ر
ه< د  ن ‪@
3‬ار 
و ا )!اد‬
‫‪2‬د? ا!؟ و در ن ‪8‬رت‪   ،‬ا ‪ 0‬ه
‪3
3 F ،‬ز< ‪0-W‬‬
‫‪ kI‬ه< !ا ;اهﮥ دم ‪H‬وم اق ‪L‬اه! ‪3‬د؟‬
‫‪ <N, -‬ه  از < ‪-‬ز!ان ‪H‬وم ‪
2 ),‬در &ﮥ‬
‫ه< ‪=2‬ره< ‪ 8‬در ارو‪ .‬و   ز!‪ ،!2  W‬ا<‬
‫‪ &IG‬ا‪3 .‬ز‪
3 =W‬ر =
ه< ‪-‬ه‪ ،D‬از ن )
‪ 
3‬ه<‬
‫د ‪ 2 ،‬اا* @د? ه‪ #‬ا ‪
2‬در »&ﮥ« ‪! AQ‬رن‬
‫ن ‪ ،8‬از ‪p A‬اد‪ .‬و @‪O e&&q‬ق و!ا ‪
2‬‬
‫»‪ ،!  ?!& «
D&3‬ر‹  ‪ .!3‬ا ا ‪ 0‬ه

‪tW‬ار<‬
‫‪3‬ا< ‪3‬ز‪
3 =W‬ه  ‪-‬ه‪ D‬و د  ا؛ ا‪ 0N‬ه و !ارس‬
‫ا و دور? ه< ن و  ‪3 ،‬ا< ا ‪&=
& 0‬ن ‪),‬ن‬
‫‪3
3 N 
6‬ز ورد?‪،‬‬
‫‪ A&H@ F -‬ه&‪! AQ» 0‬ا‪ «#‬و ‪O‬ط ه ‪W
3 =&3
6‬دال‬
‫و!< درﮥ دوم ارو‪#.‬؟‪،‬‬
‫‪),
3 ?! 7&H@ &=
& A&H@ F -‬ن  و @ار‬
‫‪@ W! _O‬ر ‪  ،L‬ا ‪3 0‬ر در ‪x‬ا‪ 8 #&-‬و ‪
-=&.‬؟‬

‫‪24‬‬
‫‪- O- `&@ F -‬ه‪), 0  D‬ن &
=&‪ 0‬و @‪&IT‬‬
‫@ا از ر‪ 3‬در ‪3‬زار ‪2‬ر و &؟ و در &‪،
N‬‬
‫‪
3 F -‬زدن داو‪ &=
& 3
I)G‬ع ار< و دور‬
‫ا ‪,‬دن »داو‪ «
I)G‬از اه_ »ﮥ ر‪=2 «?-‬ره< ارو‪
3 ،#.‬‬
‫< ‪I‬رز? ‪3‬ا< ‪ _,2‬ن ه؟ ‪ F‬ن ‪
2‬ا ‪ 0‬دم ‪
3‬م د ‪ ،0‬از‬
‫‪q‬ر و ر‪ A 3‬ا در ا ‪ 0‬ا‪ 8 e‬و !رن‬
‫‪3‬ز !? ا! و ‪
3‬ر ‪; ?F‬ار< ادارات ا وا‪ ?!
,3‬ا!؟ ‪F‬‬
‫ن ‪3
2‬ا< ‪;3‬رد ‪ 3‬و* ‪oH ً
2‬ل ا ‪
W 0‬ال‬
‫د ‪W 0‬ا 
ا‪@
3 ،‬ور 
و دم »و « ;د وادار‬
‫ ! @ ‪
3‬ل ;د »‪3‬ادر< و !ا واروﮥ ا« را در ا ‪0‬‬
‫ا‪,W F& e‬ش ده!؟‬

‫
ه ‪-‬اوا! و ه
‪@
3‬ار =ن  ده! ‪.
2‬وژۀ اا@‪} p‬‬
‫‪&3‬د‪W‬ا‪ #‬ا در ه < د&‪3 ،‬ا< ن ;
و ‪.‬دا;
!? @‪:‬‬
‫‪ -1‬اژ< ‪ &Q‬را ‪ kI
2‬ه< اا* ‪H‬و&‪ !&@ ،0‬و‬
‫ا ‪N‬د  ‪2
3 !2‬ل در ورد و‪،‬‬
‫‪; =2 ?3 AQ -2‬ر و دا;) را ‪
3‬دم ‪H‬وم ‪),‬ن @‪7&H‬‬
‫‪.!2‬‬
‫ا ‪. 0‬وژ? ‪ 3‬ن ا @ دم را ‪N" H 3‬ت د " ا'ا ‪ !2‬و از‬
‫‪ ` G‬ا ‪N‬د @‪ &I‬د ‪ ،‬از ‪H‬و&‪ 0‬ا‪), e‬ن =&‪3 0‬ا<‬
‫اا@‪=2 ?3 <p‬ﮥ د @‪&D3
!& s‬د‪.‬‬

‫‪14‬‬
‫‪ -3‬اان (ز‪ 8B:‬اول اا‪ @5‬دا ا‬

‫ا ان ز =‪ ?D‬اول ‪.‬وژۀ ‪&3‬د‪W‬ا‪ #‬ا‪ 7I @ .‬از ا‪. <q‬وژۀ‬
‫‪&3‬د‪W‬ا‪ #‬از < اا@‪ <p‬زان ‪3‬زار  ‪3‬ا< ‪ #.3‬رژ ‪A‬‬
‫ ن در ا ان‪3 ،‬ز‪ 
3 =W‬و ;)&‪ <W
M‬ا در ن‬

‫‪25‬‬
‫‪=2‬ره< ‪),‬ن =&‪
2 0‬رو ‪
@ <
3‬و !ر&‪  A,‬ر‪،-‬‬
‫ا@‪I k&3 #&.‬د‪ 7I .‬از ن‪I ،‬رزۀ ‪W‬و? ه و & ه< ا‬
‫‪3‬ا< ‪2  3‬ر وردن هن و  ه< ! ‪q&3 ŠM
3‬ﮥ‬
‫ام ;‪ ! 
8‬و ‪; ,2‬اب  ا ‪
3‬ره‪<I‬‬
‫ ن و ‪&3‬د‪W‬ا ن ا را  د !‪ .‬ا ن ن ‪
2
W‬در ‪،o‬‬
‫ا ان‪,2. ،‬ن و '&? @‪8
3 F ،! 
3N‬رت &و< ‪=-‬ر و‬
‫‪ <2‬رژ ‪ A‬ه< ‪2  7 A2‬د!‪I .‬رزات & ا&ن‬
‫!@ً ‪8‬ف ا‪F-‬ا ‪; A k‬د از !رت و  ‪3‬د‪.‬‬
‫از ‪ l.‬ا ‪3N@ 0‬ﮥ @ر ‪ L‬در ا ان‪ ،‬را? ‪3‬ا< ‪
3 = <D‬‬
‫ا‪58‬ح "رو&ن ا" هار ! و ه < ا ;اب‬
‫& ‪
&@ 0‬زدن ‪@ 3‬ج و @‪ L‬را د !‪ .‬ا ‪ 0‬ا@‪M‬ق ‪ W‬را? ه و‬
‫روش ه را @‪ &&x‬داد و ‪&
3‬ع ه&‪ <,‬ر&!ن ‪!
3‬رت  ن و‬
‫ره‪I‬ان د  و ‪
-‬ا< ‪.! N‬‬
‫‪,W 3‬ش ه&‪  ،<D <,‬ن و ‪&3‬د‪W‬ا ن ا ‪3‬ا<‬
‫=‪ L@ 3 0,‬ه<  و ره‪
3 <I‬ه راه  زد! و ه‬
‫&? ا< را ‪3‬ا< ‪! _,2‬رت و ‪" ،‬ل " ام‬
‫‪2‬د!‪ .‬اوز? ش ‪!
3‬ر< ر !? ‪ 
2‬ن ‪-W‬ر !? ‪
3‬‬
‫ه&‪! <,‬رت و ;‪  ،-‬از ‪W 0=2‬و? ‪W‬و? زن و‪2‬د‪Y‬‬
‫‪ ?W 3‬ر‪; <I‬د ;ددار<  ‪ !2‬و 
‪   bO-‬اŒ ه و ره‪I‬ان‬
‫&
)&
‪),‬ن  و ره‪I‬ان  )&
‪),‬ن &
‪-‬ا<‬
‫‪ 7‬و 'رت ‪W‬وه ‪8‬در  ‪ 
)3 ،!2‬ن و   اŒ ه< &
‬
‫)&
&&ن "‪ "!)O‬و هادار ر‪; <I‬د ه‪" A‬د" ام  ‪.!2‬‬
‫@‪3N‬ﮥ ا ان 
‪@  bO-‬ر { ا ان را ده
ه ‪ !&=2 _O
3‬و‬
‫ﮥ ا ان را از د‪
I‬رو< از ‪)-‬ﮥ @!ن و @ﮥ  ‪H‬وم‬
‫‪2‬د‪
)3 ،‬در @ "ن ام" و ‪=2‬ره و ا‪e‬‬
‫‪),‬ن =&‪@ W! _O `&@
3 0‬ر ‪ L‬دا‪ 0‬زد‪ <F ; .‬را ‪
3‬‬
‫و‪M&z‬ﮥ د  ‪),‬ن @‪2 7 !I‬د‪- .‬ه… ;= و ‪3‬ادر‪ =2‬را‬
‫ا
داد‪ .‬ا;ق ‪&2‬و&‪"  ،,‬ل و  وا_ "‬

‫‪26‬‬
‫‪3‬دن ه ‪ 7‬و '& ا‪3 ,‬ا< ر&!ن ‪
3‬اه!اف ;د را ‬
‫‪2‬د‪ ! ; .‬و وارد ‪2‬دن ا)‪ ،
H‬ن ه‪3 A‬ا< ‪ 0=2‬ه‪
,‬و‬
‫ه=< ه< ‪; JL‬د را &‪ 0‬د ‪ 0‬دا‪ ,‬و را? را ‪3‬ا<‬
‫‪ =2 ?3‬ه ‪D
6‬اﮥ ار< و ‪,.‬ار< ;ر هار‬
‫‪2‬د‪.‬‬
‫‪
2 ,& _I 3‬اوز? ‪=2‬ره و ا‪), e‬ن =&‪،0‬‬
‫‪ 0 @ &O- ،0 @ ?! _O‬و ‪H‬وم @ ‪x 0‬ا‪ <&-‬د& را @=&‪7‬‬
‫ ده!‪.‬‬
‫***‬

‫اوز? @‪ b),‬ام ‪
-‬ا< در ا ان ‪ 3‬ه وا
ا<  @ر ‪L‬‬
‫;د را  ز!‪2 .‬ن ‪&3‬د‪W‬ا< د  ‪2
3‬د‪  W‬ن‪
2 ،‬از‬
‫&ﮥ ن زده‪ «2»
3 A‬ا ‪ 3‬ا&زات و ‪p‬ۀ ‪-‬ادو‬
‫@‪ 3 ،14?! 7 !I‬ن ا @ ‪2 3‬ب @م &ر ا و &‪ ،‬و‬
‫ه‪ 0&v‬از را? ‪!&. e5‬ه< ‪-‬ه‪ 3 D‬ن‪ ،‬ﮥ ا ان را ه ‪
3‬‬
‫@ از @‪hH‬ت د& !ا زد‪ ،‬و  و < ن را ‪<
3‬‬
‫‪I‬ت ‪! _O‬ۀ ااب ‪3‬د
=& ‪
2‬د ‪@
3 D‬ر { ‪
&.‬ا!‪،‬‬
‫‪W3‬دا!‪.‬‬
‫ا ‪ 0‬ار ا‪:
I‬‬
‫‪ -1‬ر‪
3 53‬د ‪! 0‬ار! و‪،‬‬
‫‪ t. -2‬ش  رد ن ه &‪
 ،F‬ا‪L‬ب د ‪ 7I
)3 ،‬از ه
‪= FW ،‬‬
‫& ‪!  &I@ 0&3‬م @‪ &I‬از ‪ &2‬د  و ا ا ‪2 0‬‬
‫د ‪
--‬ا< ا‪.‬‬
‫‪ &2‬د  و ا ‪ 3‬اس @‪3N‬ﮥ @ر ‪ L‬د‪G
3 ،‬ر‬
‫ه<‪ ،‬در ز&
ه< ‪WW‬ن ا‪&3 ،‬د ‪W‬ا‪ ،‬ار@‪،N‬‬
‫‪W `)5‬ا‪ ،‬ا‪oH‬ر‪ W‬و ‪2‬ب‪ W‬ا‪ .‬ا ‪ 0‬ه& و ‪:?p‬‬
‫‪oH -‬ل @‪H‬ل @ر ‪ L‬د ‪ 0‬و ‪-‬ﮥ &
‪ <W‬در ا ان ا و‬
‫ از ا‪L‬ب ا ‪  ،0‬ن ‪ &oL‬و ره‪ I‬د  و ‪
-‬ا< &‪.,‬‬

‫‪27‬‬
‫در &‪tW ،
N‬ر ‪ &2‬ا ‪- 0‬ﮥ ا و & ‪; @
3‬اه‪،‬‬
‫د‪2‬ا‪ <W 8 ،‬و ‪I‬ت ‪-=&.‬ﮥ اوز<‪ 0 ،‬ا‬
‫و ه ا&!< در ا ‪ 0‬رد‪I 3 ،‬ه ‪!&32
3‬ن ب در هون &‪.,‬‬

‫رژ ‪&3 A‬د‪W‬ا< ‪= ،A2‬و& ا ‪ 0‬و ‪ Wp‬ه< @ر ‪; L‬د را از‬
‫د ‪&W  0‬د و در ا‪-‬ر  @دۀ ‪H‬وم و »‪
D _O‬دا
‬
‫!?«‪ ،‬د  ;د ‪
3‬ان ‪ 2‬راه‪
 I‬را ‪
3‬و&)ﮥ د ‪ 0‬و‬
‫ن ‪»
6‬ام و   د «  !‪.!2 
&@ ،‬‬

‫‪5 -‬د‪ 8‬ا ;دن دا") د‬

‫در ا ‪ 0‬ا ‪@ &5; b‬ر ‪. ،L‬دا;‪*
3 0‬ت "د ‪ 0‬د&<‬
‫!?"‪@ ،‬د? ا< ‪2‬دن دا‪ k‬د  »‪!3‬ون وا‪ «
5‬و ‪2 ?W‬دن دم از‬
‫&ت »د&< « ‪
3
2‬م »د ‪;
3 «0‬رد @د? ه< ‪H‬وم داد?‬
‫ د‪&
3 ،‬ز  @د? ه< @‪ b),@ H‬ره‪I‬ان ‪&3‬د‪W‬ا @‪7 !I‬‬
‫ د‪ {. .‬در ‪g
3‬ا‪h‬ت ‪3‬ط ‪
3‬ن ‪ kL3‬از *ت‬
‫د   ‪
3
2‬ان ا‪F3‬ار )‪5‬ﮥ &‪ ،‬ا و ا‪o‬د<‬
‫ره‪I‬ان ‪  2‬ن رد ا‪M‬د? ار  ‪ ،!&W‬را? ره‪ #‬دم‬
‫‪-W‬ر »ار‪ &33‬د  ‪ -‬د&<« ‪ A2 2‬را هار  ‪ .!2‬و ‪
3‬‬
‫هن ‪
2 I,‬ا‪G‬ت د  ‪!L‬وش ‪I‬ه و !ارس د ‪ ،‬و‬
‫@)&ت اه‪2 7‬م ا ‪
3‬راه ‪
3 F‬زدن ‪ 14 3‬ع‬
‫و =&‪ 0‬ا  رود‪،‬‬
‫‪ !&@ -‬و *ﮥ ا‪G‬ت در از ار »د&< د  !?« &‪F‬‬
‫در< ‪3‬ا< ره&!ن از د ‪h 0‬ر<  ‪3 ! 3  ،! =W‬ا! ‪.! =D3‬‬
‫از ا ‪ 0‬رو‪3 ،‬ا< @‪ e ,‬ره‪@ #‬د? ه< ‪H‬وم از @‪ b),‬‬
‫د  و ار‪33‬ن د ‪h 0‬ر‪5 ،‬ﮥ د ‪ 0‬و )د ا ن ‪
3‬‬
‫*ورت @‪  7&I‬د‪.‬‬

‫‪28‬‬
‫@د? ا< !ن دا‪ k‬د  »‪ 3‬وا‪
5‬و ‪&. 3‬ا
«‪ ،‬ه‪ A=6 0&v‬ه‬
‫را ‪
3‬رو< وا& ‪.‬وژ? ه< درو'& ‪
3
2‬م " د " و‬
‫"‪3‬ادر< ا" ‪H 3‬و&‪ 0‬ن  @‪ ! =W  ?! 7&H‬و‪،‬‬
‫‪ -‬را? را ‪3‬ا< ره‪H #‬ون ‪),‬ن از راه‪I‬د و »‪.‬وژۀ‬
‫ا| &‪&3 ,‬د‪W‬ا‪ «#‬هار  ‪.!2‬‬
‫‪5‬ﮥ د  و *ﮥ ا ن‪ ،‬از ا ‪*
3 Q 0‬ور@ @ر ‪L‬‬
‫‪ {.‬ده!‪ 14‬و را? ره‪
3 <! ! #‬رو< @د? ه< ‪H‬وم و‬
‫‪),‬ن  ‪. .! =W‬دا;‪5
3 0‬ﮥ د  و *ﮥ ا ن‪ ،‬از‬
‫ا ‪ 0‬زاو
‪
)3 ،
&@ 73 bO-
 ،‬ا;ً و‪M&z‬ﮥ ه ا‪,‬ن‬
‫‪ =3‬دو ا‪.‬‬
‫‪ 3‬ر!ن ا ‪2 0‬ب ‪
3‬د ‪D‬ان‪o;
3 ،‬ص ‪
2 ,2
3‬در دام‬
‫‪.‬وژۀ ‪&3‬د‪W‬ا‪ #‬ا ا‪-‬د? ا!‪» ،‬ه ;ا!ۀ ا ‪2 0‬ب«  @ا!‬
‫در ا ‪ 2 0‬رهز< @د? ه ‪ =O‬در ;ر ‪&D3 ?!
3‬د‪.‬‬

‫____________________________________________‬

‫‪E04‬ن ‪ 2
0D‬و د‪ C‬ن (ه د‬

‫‪
5‬و ‪W‬ه ر د  ا‪ ،‬از < ه
‪
- t. 
3‬‬
‫ !‪ &IG .‬ا ‪
2‬او&‪ML 0‬ن ‪5‬ت د  را ‪,2‬‬
‫@=&‪  7‬ده! ‪
2‬د ‪ 0‬را در »ا‪oH‬ر« ;د دار!‪ .‬ن ‪! ;
3
2‬‬
‫و ‪-‬وش د ‪x= 0‬ل ا! ‪  ،‬از ن را?‪ ،‬ار‪; 33‬د و د ‪D‬ان را‬
‫@‪ 0 ،7&,‬و @&
 ‪ JL bO-
 ،!2‬ه ‪5
W‬ﮥ د ‬
‫»'& ;د< ه !«‪ 0 @ t. 
)3 ،‬دن » ن زاد«‬
‫ا! =
و ‪ ?W‬ز< د  ا!‪» .‬ا&ن د ‪h 0‬ر و   ز«‬

‫‪29‬‬
‫‪-‬ﮥ ‪ 3 A2‬ا ان &‪ 3 F‬ا ‪ 0‬ا وا‪ J‬ا! ‪
2‬دوام ار‪ 33‬د  ن‬
‫ط ‪» ŠM
3‬ا‪oH‬ر د « و ‪2 J‬دن »‪ @O&OH@ e3‬و‬
‫ا‪; @G‬رج از زۀ ا‪oH‬ر< و '&وا‪;
3
,3‬د« ا‪ .‬ا ‪0‬‬
‫ا ‪  2
2‬ن ‪ 3 A2‬ا ان‪, ،‬ر ‪j‬ر‪o;
3 ،‬ص ‪j‬ر‬
‫‪3‬ط ‪5
3‬ت د  را‪ ،‬ه‪v‬ن ه!ف اا@‪; } p‬د ‪
3‬د و‬
‫!ت ‪ !   .‬و  ‪3‬ا< ‪tW )&-‬ا‪
3 0‬ر
ه<‬
‫او& از ه& 
‪tW‬ار< ;ددار<  ‪.!2‬‬

‫‪ Q-8‬از ا ‪ ML 0‬و د ا‪oH‬ر‪W‬ا ن د ‪h 0‬ر‪ ،‬‬

‫&‪ F‬از ن رو ‪
5 JL‬و ‪W‬ه ر د  ا! ‪
2‬ن را ‪» 3‬رَد‬
‫  @‪ !& s‬د «‪ .!&W   ،‬از ا ن‪ ،‬دو د
‪Io‬ن »د « و‬
‫»*! د «؛ او ‪
2‬ه‪ RH3
W‬د  را ‪» 3‬ر ّد ;!ا« ‪3‬ا‪3‬ز<‬
‫ ‪ !2‬و دو ‪
2‬ه »‪ t.‬ش د « را »‪ t.‬ش د ‪h 0‬ر<‬
‫ا« ‪-‬ض  ‪ ،!2‬از ه
=‪ .!@ PL‬ا ‪ 0‬ه دو ‪3‬‬
‫ارز ‪ 3‬ه< =‪
3‬و د‪ ،J)L 7 h‬در را ‪
3‬رو< ه‪ RH3
W‬و‬
‫‪ !O‬در رد ‪ <H‬و ‪q‬ن د   ‪.!!3‬‬

‫‪ -1‬دﮥ اول و ام ر ‬

‫دﮥ اول ‪@
2‬د? ه< ‪F3‬رگ "د !ار" و "‪),‬ن ‪ "I‬را ه‪ A‬در‬
‫‪&W  3‬د‪ &js@ H@ ،‬د‪ AW‬د  و ‪t‬ه‪» I‬ام ر و‬
‫‪ 3‬وا‪ ،«
5‬اً از ورود ‪
3‬زۀ ‪
5‬و ‪ !O‬د ‪  ،‬ها!‪.‬‬
‫ا ‪F3 & 0‬رگ از ه‪
W‬ا! =
در ‪ <H‬و ‪q‬ن د ‬
‫ ‪.‬ه&‪F‬د و راه ‪ F‬د‪
I‬رو< »  زان« و اد< و‬
‫‪O‬ل و ‪!L‬وش د  ن  !‪3 .‬ا< ا ‪ ،e 0‬ه
‪F&6‬‬
‫ه&‪G 0‬ر ‪
2‬ه‪ PO 3 ،,‬ا‪ ،‬ره‪I‬ان د  و ‪t‬ه‪ 3 ،I‬ه&‬

‫‪30‬‬
‫‪!O ،G‬س ا! و ه ‪2‬م و ‪&3‬ن  د&< و ‪I2‬راﮥ ا ‪0‬‬
‫ د ‪- 0‬وش‪  O)@ ?FN ،‬د‪.‬‬
‫‪3‬ا<  از ا ن‪@ ،‬س از ‪N‬زات د ‪! e ،‬ۀ ‪ 0&.‬ن‬
‫‪ RH3
3‬د  ا‪ .‬ا ن از @س ‪N‬زات ه< د ‪  d&@ ،‬ده!‬
‫‪ A=6
2‬و ‪W‬ش ‪
3‬رو< وا& ه ‪ `5 ،7O ،!!I3‬و ‪&~,‬‬
‫‪; <=3‬د را ‪2
3‬ر ! و »‪I2‬را
« ‪
2 !2 -‬ا! =
و‬
‫‪ O RH3‬در رد ‪ <H‬و @‪ &I‬د ‪ 0» ،‬ا!« ‪.‬داش‬
‫"‪ "=3‬را از دس ن ;رج‪t
3  ،‬اب "‪ "A‬د‪6‬رن ‪.!2‬‬
‫ا ن‪ ،‬ا‪O‬د ‪*
3‬ت  ‪!L‬وش و هﮥ د  را ‪2‬‬
‫ز ‪I=&. @ ،!&3  kLI‬د ‪ RH3‬د  ‪3‬ا< ا< ‪ <H‬ا! =ﮥ‬
‫د  ن‪ .‬ا ن ه&=
‪ 3‬ا ‪D 0‬ا د در ‪I W‬ن ا! ‪!
2‬‬
‫‪3 k&.‬د ‪5‬ﮥ د  ‪
3‬ه< ‪3‬ر  ‪ !=3‬و  ا‪_) _ W‬‬
‫ر ا ه‪= A‬د‪ _) ،‬ر ‪2‬ن و ار‪33‬ن د  را ‪
3‬د‪I‬ل‬
‫‪&3‬ورد‪.‬‬

‫‪ G<& -‬د‪-‬ار » ر"‪«2‬‬

‫&ع ا ‪
W 0‬د !ار< ‪2
Q-H‬راﮥ »‪&3‬ر‪ ) ،«
W‬ه<‬
‫‪ M)L‬دارد ‪ 
2‬از ‪ 0 @ A‬ن ه‪2 ،‬ب @ر ‪» L‬دم‬
‫‪),‬ن« ‪
3‬م د ‪ 0‬و ‪
3‬و&)ﮥ ‪2‬ن د  و ‪
-‬ا< ا‪.‬‬
‫وا& ا ‪ 0‬ا ‪
2‬در ‪G‬ل @ر { ‪ 1400‬ﮥ ام‪» ،‬و!ان‬
‫‪),‬ن« ‪=2‬ره< ا‪ 2 ،‬از ‪W‬و? ه< د  د ‪ ،D‬رد‬
‫زار و ‪ 32‬د  ره‪I‬ان و ‪2‬ن ا ار ‪
-D‬ا!‪ .‬ا ‪0‬‬
‫وا& را  @ان ! !? ‪ 3
2 -W‬ود @‪O&&q‬ت‪2 ،‬ب و‬
‫… و ‪=2‬ر ‪), &'»
&)
2 Mq‬ن« ا‪ e‬ا ‪
3‬‬
‫اا در !?‪» ،‬و!ان ‪),‬ن« ا ‪ 0‬ا‪&3 0 @ ?! ،e‬ن‬
‫»ام ‪.‬ه« م و =&‪ 0‬ا ‪3‬د? ا!‪ .14‬در ‪G‬ل ا ‪0‬‬
‫ن ه‪:‬‬

‫‪31‬‬
‫‪&,3 -‬ر< از ‪),‬ن ا ‪ 0‬ا‪ ،e‬در را? !رت ‪ I)G‬ه< ار‪33‬ن و‬
‫‪2‬ن د  ن ‪
;3‬ا! و ‪W‬و? ‪W‬و? ‪!-‬ا< … !رت ره‪I‬ان‬
‫د  و ت ‪O‬م‪ .‬و ‪=2‬ر‪ #=W‬ن !? ا!‪.‬‬
‫‪&,3 -‬ر< ‪3‬ا< ار*ء ت زن ‪3‬ر‪ W‬و اد‪3‬ز< در‪3‬ره و‬
‫ا ه< ;!او!‪W‬ران ر ‪ F‬و در ا‪
3 ،‬ه& )
‬
‫!? ا!‪.‬‬
‫‪&,3 -‬ر< ه‪v‬ن "… ز  ‪& 0‬ب" ‪j‬وت ا!وز< و‬
‫;‪F‬ا
ز< ار‪33‬ن‪ ،‬ان‪ ،‬ره‪I‬ان و ")<" ا‪ ،‬ن‬
‫‪ ?!2‬و از ن و ل ا‪-‬د? ا!‪.‬‬
‫‪&,3 -‬ر< ‪
3‬م ;وج از ام‪ ،‬ار@!اد  ن ‪
6‬ر‪-‬ر ‪
O-‬‬
‫;ا!?  د‪2 L
3 ،‬ب !? ا!‪.‬‬
‫و  ً‪ ،‬ه
&‪ ،F‬از ‪),‬ن ‪=2‬ره< ‪), @ 3‬ن ا ان‪،‬‬
‫رۀ ‪
I ،O -‬رۀ ه! و '&?‪@ ،‬وان ‪ &2‬د  و ا را ‪
3‬‬
‫‪8‬رت ‪@ W! _O‬ر ‪ L‬از ‪)-‬ﮥ @!ن  ‪.‬دا; ‪2‬د? ا!‪.‬‬
‫‪
3‬را ‪:
2‬‬
‫‪@ -‬د? ه< ‪),‬ن‪
6 ،‬ب‪ &'  ،‬ب‪&3 ،‬ن ا‪b),@ )8‬‬
‫  ا و دوام ‪ &2‬ه< د  ا! و ‪`)@ 0&D <3‬‬
‫د ‪- -‬ه‪ D‬و & ‪
3‬ام را ‪ ،7,
3 7,‬و  اوز? &‪F‬‬
‫‪.‬دا; ‪2‬د? و  ‪.!2‬‬

‫&‪N‬ﮥ ‪ O5‬ا ‪ hG 32 0‬و @ر ‪- –L‬ه‪@» D‬د? ه<‬
‫‪),‬ن« از < »ان‪ ،‬ره‪I‬ان و "ن" ا«‪@» ،‬س‬
‫‪&3‬ر‪W‬ﮥ« @دۀ دم ‪),‬ن از ا! =
‪ RH3 ،‬و ‪ !O‬د  ا‪ .‬ا ن‬
‫ از @د ! ذه ‪
3 I,‬ه& »ا‪ G‬د  و ‪t‬ه‪«I‬‬
‫ ها!‪&,3 .‬ر< ه ‪g‬ال د  را ‪W 3‬ز ‪ _ 0-W‬و د‪،‬‬
‫‪!&=2‬ن ‪W‬ش‪2 J@ ،‬دن ‪;
3‬د و  ‪!&32‬ن ‪ 
3‬و ‪8‬رت و‬
‫@‪; !3
&I‬دن ‪  {.‬ده!‪&,3 .‬ر< در ;اب و رؤ  &‪ F‬در‬
‫‪
3‬ره‪; #‬د از ا ‪@ 0‬س  از ‪ 32‬د ‪@ -‬ر ‪ !,& L‬و‬

‫‪32‬‬
 ‫ رؤ ه< =‪ 3 O‬ا;&ر و ‪o‬ﮥ ;د را ‪2‬ر< &‪5‬‬
‫@)‪ !2  O‬و ‪3‬ا< ‪I‬ان ‪W‬هر< و د‪ e-‬ا
و &‪ 0&G‬از  ‪A‬‬
‫ذه ;د‪t ،‬ر و &ز  ده!‪ .‬ه
‪; 
3‬د را ‪W‬هر‪،‬‬
‫‪!3‬هر و ‪ !2  l oO‬و ‪3‬ا< ا‪ ?!= _@
2 #‬ا!‪
3 ،‬‬
‫ال ‪I‬ان ‪!2‬ۀ ‪ WW‬د  ز!‪@ .‬ش ‪3 ,‬ا< )_‬
‫ر*  ره‪I‬ان ز!? و دۀ د  از ن )
ا!‪ .‬دادن ‪t‬ر و&ز‬
‫‪3‬ا< ‪
3‬ر‪ A‬وردن ره‪I‬ان و ‪!O‬ن د  و ‪t‬ه‪ً  W
2 ،I‬‬
‫زار‪ W‬و ا‪O‬م ‪ &W‬ا! @ ‪ ?!=L3‬و ر< رن‪ ،‬راه ‪3‬ا< ‪I‬ان‬
‫;‪5‬ه< @_ =!?‪  ،‬ا‪,‬ت ‪&3‬ر‪W‬ﮥ ‪W‬هر< ا!‪ .‬و @‪7‬‬
‫‪ ?&
3‬ه< ‪
3@ L‬و ا‪Mx‬ر و ااع ;دزار< ه< ‪t‬ه‪ I‬و‬
‫‪
-‬ا<‪ ،‬را? د ‪3 <D‬ا< ره !ن از ا‪,‬س ‪ ?W‬و @س ‪&3‬ر‪W‬ﮥ‬
‫د  و ‪t‬ه‪ I‬ا!‪.‬‬
‫‪ &IG‬ا ‪
2‬ا ‪ 0‬دم ‪ !3‬ا‪I‬ل و ‪2‬ب !ۀ د  و ‪t‬ه‪3 ،I‬‬
‫ه‪
5
W‬و ا! =ﮥ د  ‪ !3 JL‬و در ‪ 0 3‬ا ‪ ،b‬از‬
‫ه‪ M@
W‬و ‪2‬ش ‪ O5 O‬دور<  !‪.‬‬
‫***‬

‫ه‪  0&v‬از ا ‪ _I
3  0‬درات د ‪
5 ،‬و ‪_,2‬‬
‫‪W‬ه د  را ‪N‬ز و ‪h‬زم  ‪&,3 Q
3 .!&3‬ر<‪
 D ،‬ا ‪0‬‬
‫ا ‪
2‬ه!ا  و ر‪D‬ر< در د ;!ا و ;!او! ه ‪
2‬را‬
‫‪L3‬اه! ‪
3‬را? را ه!ا   ‪ !2‬و ه ‪
2‬را ‪L‬اه!‪ ،‬در @ر  و‬
‫‪W‬اه ‪ 
D‬دارد و  ‪ A=6‬و ‪W‬ش "‪ "?!3‬اش را ‪
3‬رو<‬
‫&!ن و د !ن وا&ت د   ‪!3‬د؟‪..." :‬ﻭ ﺍﮔﺮ ﲞﺸﺎﻳﺶ ﺭﲪﺖ ﺍﳍﯽ ﺩﺭ‬
‫ﺣﻖ ﴰﺎ ﻧﺒﻮﺩ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻳﮏ ﺍﺯ ﴰﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﭘﺎﮐﺪﻝ ﳕﯽ ﺷﺪ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ‬
‫ﮐﺲ ﺭﺍ ﲞﻮﺍﻫﺪ ﭘﺎﮐﺪﻝ ﻣﯽ ﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺷﻨﻮﺍﯼ ﺩﺍﻧﺎﺳﺖ"‪) 14‬رۀ ر‪  ،‬ﮥ‬
‫‪14‬‬
‫‪ ..." .(21‬ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻫﺮ ﮐﺴﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﲞﻮﺍﻫﺪ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺭﺍﺳﺖ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ"‬
‫)رۀ ر‪  ،‬ﮥ ‪ ..." .(46‬ﻭ ﻫﺮ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺑﲑﺍﻫﯽ ﮔﺬﺍﺭﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬

‫‪33‬‬
‫ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻭ ﺑﲑﻭﻥ ﺷﺪﯼ ﳔﻮﺍﻫﯽ ﻳﺎﻓﺖ" )رۀ ا‪,‬ء‪  ،‬ﮥ ‪" .(143‬ﺑﺮﺍﯼ‬
‫ﮐﺎﻓﺮﺍﻥ ﻳﮑﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﭼﻪ ﻫﺸﺪﺍﺭﺷﺎﻥ ﺑﺪﻫﯽ ﭼﻪ ﻫﺸﺪﺍﺭﺷﺎﻥ ﻧﺪﻫﯽ‪ ،‬ﺍﳝﺎﻥ‬
‫ﳕﯽ ﺁﻭﺭﻧﺪ‪ .‬ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮ ﺩﳍﺎ ﻭ ﮔﻮﺵ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﻣﻬﺮ ‪‬ﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻭ ﺑﺮ ﺩﻳﺪﮔﺎﻥ ﺷﺎﻥ‬
‫ﭘﺮﺩﻩ ﺍﯼ ﺍﺳﺖ ‪) 14"...‬رۀ ا‪  ،?OI‬ت ‪ ..." .(6-7‬ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻫﺮ ﮐﺲ ﺭﺍ‬
‫ﲞﻮﺍﻫﺪ ﺑﲑﺍﻫﺶ ﻣﯽ ﮔﺬﺍﺭﺩ‪ ،‬ﻫﺮ ﮐﺲ ﺭﺍ ﲞﻮﺍﻫﺪ ﺑﺮ ﺭﺍﻩ ﺭﺍﺳﺖ ﻣﯽ ﺩﺍﺭﺩ"‪) 14‬رۀ‬
‫ا‪h‬م‪  ،‬ﮥ ‪" .(39‬ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎﻥ ﻫﺮ ﮐﺲ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻫﺪﺍﻳﺘﺶ ﺭﺍ ﲞﻮﺍﻫﺪ ﺩﻟﺶ ﺭﺍ‬
‫ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﯽ ﮔﺸﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻭ ﻫﺮ ﮐﺲ ﺭﺍ ﮐﻪ ﲞﻮﺍﻫﺪ ﺑﲑﺍﻩ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﺩ‪ ،‬ﺩﻟﺶ ﺭﺍ‬
‫ﺗﻨﮓ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﮏ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ‪) "14...‬رۀ ام‪  ،‬ﮥ ‪.(125‬‬
‫‪&,3‬ر< ‪ 3‬ا‪ <!3‬د !ن ا ‪  0‬ت ‪ 5O‬و رد< در ا‪W 78‬ه د ‬
‫@د ! ‪W :!2‬ه د  ‪
6
3‬درد<  ;رد و ‪&
6‬ز< ‪RH3
3‬‬
‫د  و ‪ ,‬و < را? را د  ا و ‪!;
2‬ا ه& ‪
3 #3‬‬
‫‪ k FW‬و ;ا ا‪-‬اد  ده!؟ "ا‪!; W‬ا ه!ا  ‪ ,2‬را ‪L‬اه!‪،‬‬
‫‪
5‬و ‪W‬ه د  و<‪
3 ،‬ه& را? را و ا‪L‬ب در ‪N‬‬
‫ د‪ ،‬و ‪ ،l 3‬ا‪!; W‬ا ه!ا  ‪ ,2‬را ‪L3‬اه!‪ 3 ،‬ه& &ز‬
‫‪W
3‬ه و ‪W k FW‬ه
‪
3‬را? را  رود و ‪.‬داش  ‪&W‬د‪.‬‬
‫ا‪!; W‬ا ‪L3‬اه! ‪ ?!3"
2‬ا<" ‪
3‬را? را ه!ا  د‪&
 ،‬ز< ‪
3‬‬
‫‪W‬ه د  ا و 
ا‪M‬د? از ‪ 7O‬و ارادۀ ‪
3 <=3‬درد  ;رد‬
‫و ‪ ،l 3‬ا‪!; W‬ا ‪L‬اه!‪W ،‬ه و ‪ k FW‬د  "‪
3 "?!3‬ه&‬
‫درد<  ;رد و ‪ k FW
3‬ه& را? را و ‪.‬داش ا ‪N‬‬
‫ د"‪.‬‬
‫ !‪W‬ن ا ‪ 0‬ا! =ﮥ ‪
&3!3‬و »‪ «<I‬و ه‪ 0&v‬د ‪- 0‬ون و‬
‫  زان ‪!-G‬ار »= @ ن«‪ 3 ،‬ا‪M‬د? از ا ‪0‬‬
‫ ت   ‪ k FW @ !2‬د  را ‪» <
3‬ا‪L‬ب«‪5-»
3 ،‬ت«‬
‫و ' ‪ ?F‬وا‪ .!2
,3‬ا ‪  ،
Q 0‬و @‪ &I‬د  ‪2‬ر ‪2‬راﮥ‬
‫@دۀ دم ‪),‬ن را ا< ا ‪ !2  -‬و دم را ه‪v‬ن‬

‫‪34‬‬
‫ر‪
6‬ه‪  #‬دا! ‪ 3
2‬ا‪F&D‬ۀ ' ‪ <F‬و ‪3 <5-‬ا< ;! ‪
3‬‬
‫»)
«ه< د ‪h 0‬ر ا‪ e‬ا ه!ا   !‪.‬‬
‫ا ‪ 0‬ا ‪W! 
2‬ن ا ‪3
W 0‬وره< د  ‪oO ،
I)G 8-‬د‬
‫از »ا‪ #‬ن« را 
در @‪ `&OH‬و ا! =!< زاد و ‪ 3‬وا‪5‬ﮥ د ‬
‫دم ‪),‬ن‪
)3 ،‬در ‪G‬ز @)‪ ŠM‬در ز‪3‬ن ‪ 3‬ا ‪  ،0‬ن ‪
)2‬و‬
‫ف ن ;‪3 <
3 .!2 
8‬ز ‪tW‬ا‪ 0‬را? در‪ Y‬و ‪2 A-‬ب‬
‫د  ن ‪ 3‬اس ‪ 7O‬و ‪ ،<=3 `5‬از @‪&,M‬ات ;د‪&)@» ،‬ت‬
‫د  « ;)`  ‪  W
2 !2‬از < ;!ا !? و ‪ `)5‬و '&‪73‬‬
‫@‪ &&x‬ا‪.‬‬
‫‪ &IG‬ا ‪5 3 ,2 0&6
2‬ﮥ د  ‪
5» 
3‬و‬
‫ارز ‪ O5 3‬و ‪!3‬ون وا‪5‬ﮥ ‪ e3‬د « ‪3 ML‬رز! و ن را‬
‫@! !< )&
ار‪ 33‬د  ;د دا‪" 3 ،
,‬ام"‪" ،?W ،‬ار@!اد"‪،‬‬
‫"‪ "M2‬و @م ه< د‪ -& }&@W‬د  د ‪3 D‬ا‪ 3‬ز< ‪2‬د? و‬
‫=ل @! !ات و @‪&I‬ت د  و ا ام ‪.!3‬‬
‫‪,‬ر و ‪ 32‬د ‪N& ،‬ﮥ ‪ O5‬ا ‪D
W 0‬ش ا‪oH‬ر‪I)G‬ﮥ‬
‫‪5
3‬ﮥ و ارز ‪ 3‬د  ا‪.‬‬

‫‪ -2‬دﮥ دوم و ‪ %‬و‪ H="=5‬ا‬

‫دﮥ دوم‪ ،l
3 ،‬د‪6‬ر »د‪!* AW‬د « ا! و ه ‪D‬ش و‬

‫‪ O5‬و ;د‪W‬ا 
‪ <H
3‬و ‪q‬ن د  را ‪3‬ز‪
3 =W‬‬
‫ ه< د !ار<  ‪!.‬ار! و ه ‪@
W‬ش ‪3‬ا< ا ‪N‬د رو‪<D‬‬
‫د  را ‪H‬م  ‪ .!2‬ا ن‪ ،‬ه‪ 0&v‬ه »ا‪8‬ح د « را‬
‫‪W‬ل ز!? ارز ‪ !2  3‬و در‪ 2‬از »ا‪8‬ح د « ‪M
3‬م‬
‫»‪.‬و@‪ A,&,‬د ‪ -‬ا« !ار!‪.‬‬

‫‪35‬‬
‫  از =ت ا د ‪ 0‬ام در اوز? روز  از ن ا‬
‫‪
2‬ام ‪
3‬ان د ‪ ،0‬ه& @‪ H‬در @‪ 3 `&I5‬ﮥ !رن و‬
‫ارزش ه< ‪ 3 z‬ن &‪
-‬و  ت و ا را در ن !رن‬
‫اوز< *
 ‪I 3 z
2 !2‬ت دورۀ ‪3‬د? دار< و‬
‫‪14‬‬
‫‪
)&I‬ا< ا!‪O&OH@ .‬ت 
‪ ،‬از ن )
‪5‬ت ‪ l2‬و‪3‬‬
‫=ن  ده! ‪:
2‬‬
‫‪ -‬در ارو‪! 8 ،.‬ن و ‪tW‬ر ‪
3‬ﮥ 
دار<‪tW ،‬ر د ‪0‬‬
‫‪.
3 H&,‬و@‪ A,&,‬را ا‪F‬ا ‪2‬د و در هن ل‪،‬‬
‫‪ -‬اا< ‪.‬و@‪ A,&,‬د ‪; A
3 ،‬د ا ‪ b‬را ‪3‬ا< @ﮥ‬
‫‪- 8‬اه‪ A‬ورد‪ `IG .‬ا ‪5 0‬ت‪ ،‬ر! و @ﮥ ‪ 8‬و‬
‫‪.‬و@‪,‬ن ارو‪
3 ،#.‬ا@_‬ ‫
دار< در ‪=2‬ره<‬
‫‪ @ F& `-‬از @
در ‪=2‬ره< ‪ }&@2‬و ار@دو‪ l2‬ا ‪ 0‬ر?‬
‫‪3‬د? ا‪ .‬ز‪W‬ر< ارو‪&#.‬ن ‪.‬و@‪,‬ن ‪hH@ 3‬ت @ژ ‪،‬‬
‫ر! 
دار< و !ر&‪! ?F‬ن ﮥ ارو‪
3 ،F& #.‬ا@_ ‪3‬‬
‫از ارو‪&#.‬ن ‪. &'" H&,‬و@‪,‬ن" ‪3‬د? ا‪.‬‬
‫درد ‪F3‬رگ ن ام‪ ،‬از ن )
ام ‪
-‬ا< ‪ 3 A2‬ا ان‪ ،‬ن‬
‫ا ‪
2‬ا‪), e‬ن =&‪ ،0‬از } ‪G‬ف در ل ‪.‬ر? ‪2‬دن‬
‫‪
.‬ه<  ‪
3‬د @ﮥ ‪ 8‬و &
‪ 8‬واردا@ ا!‪،‬‬
‫و از ‪G‬ف د ‪  ،D‬ت و ا ‪
2‬از < د ‪h 0‬ران ‪
3‬دم‬
‫و 
@‪
tW
3 z ،!  7&H‬ه< دور و ا‪e‬‬
‫دور? ه< ‪3‬د? دار<‪ I ،‬و ز&!ار< ا!‪.‬‬
‫در ارو‪ ،.‬دورۀ ‪tW‬ر ‪hH@
3‬ت ‪.‬ب ا و ‪3 8 o‬‬
‫
… ‪ <3‬ا ‪ 3‬د? !‪ 7O» -1 :‬و ‪W `5‬ا‪-2 ،«#‬‬
‫»‪
3‬ر& ;
!ن ` ا‪O‬د و ‪
3‬ا‪58‬ح ` "‪"#W M2‬‬
‫& و د « و ‪» -3‬اام ‪O
3‬ق و زاد< ه< ‪-‬د<«‪ .‬ه 
‬
‫ا ‪ 8 0‬ا و رد ‪F‬وم ‪3‬ا< @‪H‬ل ا و ‪ 8‬در‬
‫‪  `5‬ت و ام ‪ z‬ا ‪ 0‬دور? ه< ر‪2‬د< ‪
&)I‬ا<‪ I ،‬و‬
‫‪~-‬دا‪ ?W ،‬و @‪,
3 3‬ب   !‪ .‬از ا ‪ 0‬رو‪3 ،‬ا< ‪I=&.‬د @ﮥ‬

‫‪36‬‬
‫‪ 8‬ا ‪=2 0‬ره‪ ،‬اا< »ا‪8‬ت &` د « و @‪ `&I5‬ام‬
‫و  ت ‪& 3‬زه< زن *‪  ،‬ن ‪.» ! 3
6‬و@‪ A,&,‬ا«‬
‫&!? د‪h ،‬زم و &@ ا‪.‬‬
‫‪!3‬ون @د !‪ @ ،‬ز ‪
2‬ا ‪
@ ،
-& `OH@ A 0‬و ‪I3‬د< ا ‪0‬‬
‫ا‪ ،e‬در هﮥ ‪
8‬ه< ‪-‬ه‪ ،D‬ا‪ ،‬ا‪o‬د< و &‪،‬‬
‫‪ 3‬ام و  ه< ‪
2‬و ار@‪ N‬د  و ‪
-‬ا< ‪; J‬اه!‬
‫!‪ .‬ر! و @ﮥ 
ه از ‪W‬ه از ‪ 7‬و د; @‪ 0&N‬د ‬
‫و ‪
-‬ا< ‪
3‬از ه‪ W!&. A‬د‪6‬ر ;اه! ! و را? @ﮥ ا و‬
‫‪tW‬ر ‪
3‬ﮥ ‪!, ،8‬ود ;اه! !‪.‬‬

‫‪- ! I‬اش ‪2‬د ‪;
2‬ا »!ا‪ `)5 #‬د ‪ 0‬از &« &‪@ F‬‬
‫ز ‪ 0&6
2‬ا‪8‬ت &` د  ا‪N‬م &‪ 7= 3 ،
-‬اا‪#‬‬
‫رو ‪
3‬رو ;اه! ‪3‬د‪ .‬و @‪! `OH‬ا‪ #‬د  از د&<‪!3 ،‬ون ا ‪hH@ 0‬ت‬
‫‪
.‬ا< و ود ا ‪ 0‬ات د< ‪h‬زم‪
3 ،‬دار< از ف و ر‬
‫‪
tW‬و ‪; &&
3‬اه! ‪&3
3 .&.‬ن د ‪:D‬‬
‫‪!» `OH@ -1‬ا‪ #‬د ‪ 0‬از &«‪& ،‬ز! ا‪8‬ت ا ‪
3‬‬
‫‪.‬و@‪ A,&,‬د  ا و ‪ً 3O‬‬
‫‪،‬‬
‫‪ -2‬ا‪8‬ت ا و ‪.‬و@‪ A,&,‬د ‪ ،‬را? را ‪3‬ا<‪:‬‬
‫‪! `&@ -‬ا‪» #‬د  از د&<«‪،‬‬
‫‪- -‬و‪Q .‬م ره‪ <I‬د ‪
- -‬ا< ‪ A2‬و ه‪ A‬از ن رو‪،‬‬
‫‪tW -‬ر ‪
3‬د‪2‬ا ‪ }&#h‬و ‪ <=3‬هار ;اه! ‪2‬د‪.‬‬
‫‪5‬ت د  و *ﮥ  ‹ ‪
3
)8‬ا‪-‬ر  دم‪ ،‬از ه&‪0‬‬
‫رو‪ &; ،‬ﮥ »ا‪8‬ت &`‪.  ،‬و@‪ A,&,‬د « را ‪-‬اه‪A‬‬
‫ ورد‪ ،‬و ‪3‬ا< ‪3 k&.‬د ‪I‬رزۀ ره‪ #‬از )‪5‬ﮥ ا د ‪ 0‬و‬
‫د ‪h 0‬ران *ور< و &@ ا‪.‬‬
‫***‬

‫‪37‬‬
‫‪ 3‬ا ‪ 0‬ود‪&,3 ،‬ر< از ا ‪ML e 0‬ن ‪5‬ت د ‪ ،‬در‪ Y‬و ‪A-‬‬
‫رو ‪*
3 I,‬ورت } ‪» 0&6‬ا‪8‬ت &` د « =ن‬
‫ ده!‪ ،‬و »‪.‬و@‪ A,&,‬د « را ‪» 3‬ا‪8‬ت د  « ‪
2‬‬
‫د ‪h 0‬ران ‪3‬ا< را ‪ ! ! k‬ار‪ 33‬ه< ;د ‪5‬ح ‪2‬د? و را?‬
‫ ا!از!‪.!&W   ،‬‬
‫ا ن @‪M‬و@ ‪ 0&3‬د ‪ 3 0‬د ‪h 0‬ر< و د ‪h 0‬ران  ‪ !&3‬و ;اهن‬
‫رد د ‪ 3 0‬ه ‪ <H‬و ‪q‬ن »د « و »'& د «‪
6 ،‬‬
‫»‪!L‬وش«‪!L &'»  ،‬وش« ا!‪.‬‬

‫‪ -‬د‪5 GI‬ر‪ 4‬ا ‪+‬ورت ‪3K‬ف د‪I ,‬ر‬

‫‪- ! I‬اش ‪2‬د ‪
2‬در ا ‪& 0‬ن‪ ،‬د‪ ) h‬دال ‪ 3‬ا ‪ 0‬وا& @ر ‪L‬‬
‫در د ا ‪
2‬زاد< و ر‪t 3 ً-8 =3 ?-‬ف »د ‪h 0‬ر<‬
‫ا«‪Io@ 7&)O@ ،‬ت د  و را!? !ن د ‪); <,.
3 0‬ت‬
‫‪-‬د< و ا‪ ,‬ا‪,‬ن ه ‪ 0‬و &‪3 ,‬د? و !? ا‪.‬‬
‫‪&,3‬ر< ه‪ 0&v‬واه
دار! ‪ !O»
2‬د « ‪ 0‬ا ‪
3‬‬
‫»ا‪8‬ت د « ‪ !N&3‬و ن &‪
3 ،F‬هن ‪8‬رت ‪
2‬در ده
ه<‬
‫‪ 7I‬از ‪2  3‬ر !ن  ن ‪
3‬و&)ﮥ ‪&3‬د‪W‬ا  ه‪v‬ن ‪3‬زر‪W‬ن‪،‬‬
‫  و '&? ‪5‬ح !‪ ،‬را? را ‪& ! !N@
3‬ت و ‪3‬ز‪ =W‬دو‪3‬رۀ‬
‫@‪ & b),‬و ا د ‪ 0‬و د ‪h,‬ران هار زد‪.‬‬
‫"‪6‬ا ‪ ! 3‬در رد * ‪ RH3‬و ‪ DMW‬را? ا!ا; ‪
2‬از ‪Q‬‬
‫@ر ‪ L‬د?‪H ،‬م ‪
3 ! 3  ،-
3‬ا ‪ 0‬را? ‪3‬ود؟" ‪g‬ال‬
‫@ار< ‪&,3‬ر< از ا ‪ e 0‬ا‪.‬‬

‫‪@ `5‬ر ‪ L‬در رد ‪F‬وم از ‪ 0&3‬ر‪» 0-‬د ‪h 0‬ر< ا«‬
‫‬
‫در اس د ورد< @ر ‪ L‬ا‪ ،‬و &‪ <&W
N‬از ن ‪ً T»
2‬‬
‫‪I=&. 3‬د @‪hH‬ت ا‪ ،‬د ‪G
3 F& 0‬ر ا@@&} ‪H8‬ﮥ‬
‫ا و & را @‪; Y‬اه! ‪2‬د و از ا ‪ 0‬رو‪
3 ! I ،‬د ‪0‬‬
‫‪.‬دا;«‪ )2
3 ،‬ز  ‪g‬ال ا‪tW .‬ر @ر ‪ L‬ارو‪h
3 .‬ر ‪A,‬‬

‫‪38‬‬
‫و ‪3‬ار< ‪O‬رات ‪ }&#h‬و ‪ <
3 <=3‬اوراد ‪= F& #,&)2‬ن‬
‫ ده! ‪
2‬را? ره‪ #‬از @‪ b),‬ام و ار‪33‬ن د ‪!3 ،‬ون ‪I‬رزۀ‬
‫رو‪D‬ا
هار  د و ‪.,& G 73‬‬

‫ه‪ 0&v‬ا‪@ `3‬ر ‪= L‬ن  ده! ‪
2‬را? ره‪ #‬از @‪ b),‬ام و‬
‫ار‪33‬ن د  از &‪t  ،‬ف ‪3‬ور د   ‪tW‬رد‪! .‬م @‪}&M‬‬
‫د !ار< ‪-‬ده ‪ 3‬د ‪h 0‬ر< ره‪I‬ان د ‪ ،‬ه! ‪I‬ل ‪ 2‬در‬
‫»… د  « ا ‪
2‬د ‪h 0‬ران ‪3‬ا< ‪I=&.‬د ‪2‬ر ;د را?‬
‫ ا!از!‪ .‬ورود در ‪ <!3 J8‬د !ار و ‪ 3‬د ‪ ،0‬را? ‪tW‬ر ‪AQ
3‬‬
‫ا  و ‪ }&#h‬را ‪!,‬ود  ‪ !2‬و ‪
3‬د ‪- 0‬ون و‬
‫ار‪33‬ن د  ‪  8-‬ده! @ در ا‪-‬ر  دم ا& اوهم‬
‫د ‪; ،‬د را  !ۀ د ‪ 0‬و @ @‪!2 0&q‬ۀ زاد< د  ‪.!2 -‬‬
‫ا ‪ 0‬ا‪ t. 
3
I‬ش د ‪h 0‬ر< و د ‪h 0‬ران‪.,& ،‬‬
‫دم ‪3 ! 3‬ا! ‪ 0&3‬د ‪
3 0‬ان ‪3‬ور ‪-‬د< و ;‪ 8o‬و‬
‫د ‪h 0‬ر< ‪
3‬ان ا< &‪M@ ،‬وت ‪!3 ! 3 .! 7#‬ا! ‪:
2‬‬
‫‪ -‬د ‪h 0‬ران و ‪D‬ان د  ‪ 7‬ا‪OM; )8‬ن د  ا! و‪،‬‬
‫‪» -‬زاد< د  و ‪ 3‬د « ‪ bO-‬در 
ا< زاد و د‪2‬ا@&} و از‬
‫‪ ` G‬ده<  و ا&‪ 0&q@ 73 }&#h 0‬ا‪.‬‬
‫‪!3 ! 3‬ا! ‪
2‬دا ‪  3‬د !ار< و ‪ 3‬د  &‪3
)3 ،,‬ا< ره‪#‬‬
‫از ‪ 32‬ار‪33‬ن د   ا ‪
2‬د ‪ 0‬را ‪
3‬ان ا‪F3‬ار ‪،‬‬
‫!رت و ‪; =2 ?3‬د رد ا‪M‬د? و ء ا‪M‬د? ار  ده!‪.‬‬
‫ن »;!ا< د ‪ «0‬و »;< « را ‪3
3  }
3‬زار‬
‫ ور! و ;!ا< د  را ‪
3‬ان و&)ﮥ ‪
3‬د وردن ;<‬
‫د&< رد ء ا‪M‬د? ار  ده!‪.14‬‬
‫ا ‪3
2  0‬ا< ‪;3‬رد ‪ 3‬ا ‪)& 0‬ﮥ @ر ‪ L‬و ره‪ #‬از )‪
5‬‬
‫@ر ‪ L‬د ‪h 0‬ران و د ‪- 0‬ون‪:‬‬
‫‪ -‬ه‪
5 A‬و *ﮥ ا‪G‬ت د  *ورت دارد و‪،‬‬

‫‪39‬‬
‫‪ -‬ه‪.» A‬و@‪ A,&,‬د « ‪M
3‬م ا‪8‬ت &` در ده<‬
‫ا د ‪ ،0‬از ن )
!ا ‪2‬دن  ت د  و '& د  در ‪0 @ A‬‬
‫!ر‪ Y‬د  و ا‪ ،‬ن‪&
3 ،‬ز ا @‪  7 !I‬د‪.‬‬
‫!ا ‪2‬دن ۀ د  از ۀ '& د  در ن‪! ،‬م ا‪I‬ر  ت و‬
‫ام '& د  را ‪ 3‬ه‪D‬ن ر  زد‪ ،‬و ن &‪. F‬د? از رو<‬
‫اده< ;‪ 3 z D‬د  و ا ‪3‬دن "  و ‬
‫)‪
3 _O‬ا" ‪  3‬دارد‪.‬‬

‫;ب اول‬

‫د‪ ،,‬ور د و ام‬

‫‪1 GO‬‬
‫) د‬

‫»د‪ Q=P «,‬و ‪ 5RO 2P‬دارد‬

‫‪40‬‬
 ‫‪ S: -1‬د‪,‬‬

‫‪OOH Q
3‬ن دم ‪ ،14‬اد ن از دو‪ <W‬زاد? !?‪  ،‬ها?‬

‫‪ 3‬دو‪ <W‬ر! ‪
-‬ا!‪  d&*@
G3 0&OOH .14‬ده! ‪
2‬ه‬
‫دو ‪! !.‬ۀ »دو‪ «<W‬و »د ‪:«0‬‬
‫‪ _I
3 -1‬ه< =‪
3
3‬ود !? ا!‪،‬‬
‫‪2 -2‬ر‪2‬ده<‪- 14‬د< و ا =‪ 2‬دار! و‪،‬‬
‫‪& -3‬زه< ‪ ,‬را ‪  {.‬ده!‪.‬‬
‫‪ 3‬ا ‪ 0‬ود‪
3  ،‬ارد و ;‪&8o‬ت =‪ Y‬ا ‪ 0‬دو ‪! !.‬ۀ‬
‫ا و ‪ e‬د ‪M@
3 <D‬وت ه و ا;‪-‬ت ن ه @
=ن‬
‫ ده!‪.‬‬
‫ دو‪ <W‬را اول و اد ن )او&
( را ‪ <j‬ن ‪,
3‬ب‬
‫ ور!‪ 3 .‬ا ‪ ،Q 0‬د ‪ 0‬از دو‪ <W‬زاد? !? و ا ‪ 0‬ه دو اداﮥ‬
‫ } ‪.‬وﮥ =‪ Y‬ا!‪.‬‬
‫ د ‪ ،D‬ه& د&‪ ?!2 e 7‬ا< ‪3‬ا< ا ‪!O@ 0‬م و @‪ !3  ;s‬و‬
‫ن دو را دو رو< } 
 دا!‪ 3 .‬اس ا ‪5 F @ ،Q 0‬‬
‫ ‪ 0‬ا‪،‬‬ ‫‪ 0&3‬ا ‪ 0‬دو ‪! !.‬ۀ ا‪  ،‬دو‪ <W‬و د ‪ً  ،0‬‬
‫‪6‬ا ‪&8o;
2‬ت ا ‪ 0‬دو ‪&,3 ،?! !.‬ر =‪
3‬و در ارد< ‬
‫&‪ 0‬ه‪ A‬ا!‪ .‬از ا ‪! ،Q 0‬ا ‪2‬دن و ‪ Wp‬دو و د ‪ ،0‬در ‪&,3‬ر<‬
‫ارد‪ .14,& 0 ،‬داد? ه< ) &‪= F‬ن  ده! ‪
2‬دو ‪! !.‬ۀ‬
‫ا دو و د ‪ ،0‬در ا‪ T2‬ارد‪ ،‬در ه‪ A‬اد'م !? ا! و ‪!&=2‬ن‬
‫;‪)8- b‬ﮥ =‪& PL‬ن ن ه ‪.,& 0‬‬
‫‪5‬ت ا‪,‬ن ‪ 14‬و دم  &‪ 2 F‬از ! ‪
2‬‬
‫دو‪
) <W‬و ‪ =L3‬از د ‪ 0‬ا و در ‪; P; 7‬د‪) ،‬‬
‫از »اد ن او&
« ‪,
3‬ب   !‪.‬‬

‫‪41‬‬
‫‪! @ ?!&v&. 3‬ن ا‪ e‬و اد ن‪j ،‬ر ‪3‬وره< د  او&
‪ ،‬از ن )
‬
‫‪j‬ر دو‪ <W‬و اد ن او&
‪ ،‬در اد ن اوز< ‪ ?! 3‬ا!‪ ،‬و‬
‫ه‪v‬ن ‪ =L3‬از ار‪&j‬ﮥ د ‪ ،‬دوام ورد? و ‪ )
3‬از ال‪&3 ،‬ن‬
‫ !‪.‬‬

‫‪ -2‬را‪D‬ﮥ د‪ 14//0‬ن ادن و ‪$‬ا‪T‬‬

‫را‪53‬ﮥ ‪F& 0&3 73O‬ان ر! ا‪ e‬و ‪&3 7‬ن دو‪ <W‬و د ‪ ،0‬از‬
‫*ت @‪O&OH‬ت ا ا‪ .‬هن ‪G‬ر ‪
2‬ا‪ e‬از‬
‫»ا‪!3‬ا‪
3 ،«
-
@»
3 «#‬ا) ‪ ،!  A&,O@ !6‬د ‪F& 0‬‬
‫‪ &I@
3‬از »ﮥ در« ;د‪ ،‬از دو‪ <W‬و اد ن ا‪!3‬ا‪
3 @ #‬‬
‫اد ن »‪ 14«@ ?!&v&.‬اوز<‪ «G5;» 3 ،‬از »@‪H‬ل @ر ‪«L‬‬
‫ار دار!‪.14‬‬
‫د ‪» 0‬د<«‪ 14‬ا ا و ه! ده< د ‪ D‬ا‪&&x@ ،‬‬
‫و @‪H‬ل ﮥ ;د را ‪ .!2  l‬اد ن ‪oH ،J)L‬ل ا ‪b‬‬
‫ا‪ ،‬ا‪o‬د< و ‪-‬ه‪ J)L D‬ا! و ‪  3‬ه و ف و‬
‫دات ع د  ;د‪ ،‬ا ‪ b‬و @‪hH‬ت ﮥ ;د را ‪&3‬ن  ‪.!2‬‬
‫» ‪ <H‬د « ا ‪@ bO-‬ر { @‪hH‬ت »ﮥ زاد‪; «?W‬د را‬
‫ !‪
)3 ،!2  W‬در هن ل‪ ،‬از )‪ 7‬و ا‪ 7‬د در‬
‫»
و ا‪3F& e‬ن« ;د &‪ t.  &js@ F‬د‪&3
3 .‬ن د ‪ ،D‬ه‬
‫د ‪:‬‬
‫‪ -‬از ‪oH #‬ل ا ‪ b‬د در ﮥ در و ;‪; ?D‬د‬
‫ا و‪،‬‬
‫‪ -‬از < د ‪ ،D‬در ه ﮥ &‪3F‬ن‪ 7
3 ،‬و ر… و رو<‬
‫ا ‪ b‬ا ن 
در !? و ‪ d5‬ر! و ه‪DD6 0&v‬‬
‫)د ده< ا ن 
را اس  ده!‪.‬‬

‫‪42‬‬
‫در ا ‪ <H ، 0‬د   اد ن )‪ ،«»
3 _O‬در اس‬
‫‪» 3‬ز&‪ «0‬دم و ‪-‬ه… 
)  ا‪ e‬زاد‪ ?W‬و &‪3F‬ن ;د(‬
‫‪ ?! 3‬ا! و ‪» 3‬ده<« د ‪ D‬ا‪ ،‬را‪
53‬و @‪ 73O &js‬و‬
‫دا‪&3
3  ،#‬ن ‪ ،3‬را‪53‬ﮥ د & دار!‪&3
3 .‬ن د ‪» ،D‬د«‬
‫د ‪ ،‬ه! ده< د ‪ D‬ا‪:‬‬
‫‪ -‬ه‪ A‬از @‪&&x‬ات ا ﮥ ;د @‪ t.  &js‬د و ‪
3‬د‪I‬ل @‪hH‬ت‬
‫م ن ‪  ?!&=2‬د و‪،‬‬
‫‪ -‬ه‪; A
3 A‬د‪ ،‬در ر!‪-  ،‬و‪ .‬ﮥ ;د @‪tW  &js‬ارد‪.‬‬
‫‪t‬اه_ و ‪
-‬ه< ‪WW‬ن ا در ا‪ e‬و ا ‪ ،J)L b‬ا ‪0‬‬
‫را‪53‬ﮥ د & در ‪t» 0&3‬اه_ و ‪
-‬ه< د « از ‪ #‬و‬
‫ا ‪ b‬ا ا‪ e‬زاد‪ ?W‬و &‪3F‬ن از < د ‪ D‬را ‪&3‬ن‬
‫ ‪.!2‬‬

‫=‪ 7‬د ‪ 0‬ن ا ‪ l.
2‬از ا ‪ 3 73O `&I5@ 0‬ا ‪ b‬ﮥ زاد‪?W‬‬
‫و &‪3F‬ن ;د‪ ،‬در ‪
3‬هاه ‪&&x@ 3‬ات 
&‪ .,‬از ا ‪ 0‬رو‪،‬‬
‫د ‪2
Q-H ،

3 I, 0‬ر @ و از ا‪&&x@ e‬ات ا‬
‫ا‪.14‬‬

‫‪V( -‬ر روا‪ U‬د‪//0‬‬

‫‪ G;
3‬ا ‪ 0‬را‪53‬ﮥ د & در ‪ 0&3‬د د  از ‪ #‬و ا‪e‬‬
‫"در" و "&‪3F‬ن" از < د ‪ D‬ه‪ A‬ه‪ <H
2 ,‬و ‪q‬ن‬
‫‪3‬وره< د ‪  ،‬در اد ن =ل اوز<‪ ،‬ر… و رو‪#‬‬
‫»‪ )H‬و ‪
O5‬ا<« دار!‪ .‬ه‪ ،0&v‬اد ن ‪ J)L‬و ‪M‬وت د‬
‫در } »زۀ & و د « ‪ 3 `&I5@ _I
3‬ا ‪ b‬ا‬
‫ ‪,‬ن‪ <H ،‬و ‪q‬ن ه< =‪ 3‬را ر!  ده!‪ .‬از ا ‪0‬‬
‫رو ‪;3
2‬ف م ه و و ‪M 0‬وت ;د‪:‬‬
‫ د< و ام در } و هن 
‪،‬‬‫‪ <H -‬و ‪q‬ن اد ن ‪ً T‬‬
‫ ‪ <H‬و ‪q‬ن د  ام در ‪`G‬‬ ‫‪&,3‬ر =‪
3‬ه‪ A‬ا!‪ً T @ ،‬‬

‫‪43‬‬
‫< و رو‪  ،#‬در دو 
ا< ‪ d5
2‬ر! و @ر { @‪7‬‬
‫‪M‬وت دار!‪ .‬ام در ﮥ ‪! _O‬ۀ ا‪,x-‬ن‪ ،‬ه  را ‪
3‬‬
‫ ‪tW  k‬ارد ‪ 3
2‬ام د در ه< ‪F3‬رگ ا ان ‪M‬وت‬
‫ا‪ ،‬و ‪ <H‬ا ‪ 0‬ه دو‪ 3 ،‬ام د در ‪2‬دا و ‪ ،<F‬‬
‫ و ا‪FN‬ا  ‪-‬ق  ‪ .!2‬ه&‪M@ 0‬وت را  @ان در ‪0&3‬‬
‫‪ <H‬و ‪q‬ن ه< ‪ J)L‬ام ‪
-‬ا< ‪ ،A2‬در ‪J)L `G‬‬
‫<‪ ،‬رو‪ #‬و = < ا ان د !‪.‬‬
‫ا ‪ 0‬ه
‪I‬ر د ‪= D‬ن  ده! ‪:
2‬‬
‫‪3 <H  -‬وره< اد ن ""‪ ،‬از ن )
ام‪ ،‬در‬
‫»ز&‪I «0‬ت @ر ‪ L‬و ا ‪
-W 7‬و  ‪&3
3 .!&W‬ن‬
‫د ‪:D‬‬
‫‪ <H -‬و ‪q‬ن د ‪oH ،‬ل ا ‪ b‬د ز& و &زه<‬
‫‪oH =3‬ر در ن ا ‪ b‬ا @ ‪oH‬ل ‪F‬ول از  ‪
2‬ه&‬
‫ ‪ ,‬و ‪I‬ه ‪ 3‬ز&‪ 0‬و ا ‪ b‬و &زه< ‪ 02 =3‬ن !ارد‪.‬‬
‫ ت  ‪M‬وت و ر* ‪
2‬در دو 
و ا ‪J)L b‬‬
‫
و ! 
‪D‬رش ‪
-‬ا!‪ ،14‬ه‪ A‬ود را‪
53‬ا< ‪ 73O‬و‬
‫د & ‪  0&3‬ت ‪,‬ب ‪
3‬ن و ا ‪ O, b‬در ز&‪ 0‬را‬
‫=ن  ده! و ه‪ A‬از ا ‪ d&*@ 73 ` G 0‬ا!‪.‬‬
‫ا ‪ DD6 0‬را در ا ‪2 0‬ب و )! ‪ <!3‬ن‪ ،‬از زوا < ‪ J)L‬رد‬
‫‪ RH3‬ار ;اه&‪ A‬داد‪.‬‬

‫‪ G/5» -‬و ‪ D -P «W5‬و ‪2 -P‬‬

‫اوز? ‪&,3‬ر< از 
ن و ‪) 0&OOH‬م ا در رد‬
‫@~ر< ه< »@‪@ 147‬ر ‪ «5; } L‬و »‪ I‬د & }‬
‫
« ه‪ 3 .!,& Q A‬ا ‪ 0‬ود‪&,3 ،‬ر< ‪ H8 3‬و ود‬
‫"»@‪ ،, «&&x‬دا‪ #‬و @ر ‪ L‬ا‪tW 
H8 "<=3 e‬ار!‪.‬‬
‫‪ ،14?!,  Q
3‬در  ن رو! @‪&&x‬ات ا‪ ،‬ه 
‪3‬‬
‫اس وا& ه< @ر ‪x ،L‬ا‪ #&-‬و & ;د‪،‬‬

‫‪44‬‬
 ‫‪  -1‬در را? @‪H‬ل و @‪  k&. 7‬رود‪،‬‬
‫‪O
3  -2‬ا ر‪ ،
-‬د‪6‬ر ‪-‬و‪  .‬د‪،‬‬
‫‪  -3‬در )
ا< از دورۀ ر‪2‬د<‪»
3 ،‬ا ‪H@  ،I, ,‬ل ‪F&6‬‬
‫و زل« د‪6‬ر   !‪ً!3 @ ،‬ا در دور? ا< د ‪ 3 ،D‬ب ‪
3‬را?‬
‫@‪3 7‬ود‪-  ،‬و ‪.!|3‬‬

‫از ا ‪ Q <
3 ، 0‬ﮥ رد ا‪O‬د »"@‪ <I "7‬رو ‪،)
3‬‬
‫ } ;‪ 5‬و } 
«‪ Q ،‬ﮥ »"@‪ ،7@) "&&x‬ا ‪ ،I, ,‬‬
‫‪-‬و‪ 5; !6 (.‬و ‪5 «
 !6‬ح  د‪ Q .‬ﮥ »"@‪"&&x‬‬
‫‪ 5; !6‬و ‪ «
 !6‬را  @ان ‪
3‬درون @_ ‪3 ) J)L‬د‬
‫و ‪ I
3 I,‬ه _ )م ا‪ ،‬و ‪ Wp‬ه‪ #‬را ‪3‬ا<‬
‫@‪ &&x‬ه دور? و 
@ ‪2 J‬د‪.‬‬

‫‪%5 -‬ل و ‪5 *$‬ر‪4‬‬

‫‪- ! I‬اش ‪2‬د ‪&&x@»
2‬ات اع«‪ k&.
3
6 ،‬و ‪<
3‬‬
‫@
و @‪ l.
3  ،7‬و ‪- <
3‬و‪ ،.‬از ه دو ‪،‬‬
‫@ر ‪ L‬ا!‪: ،‬‬
‫‪ -1‬ه‪@ A‬ر ‪ L‬در ‪  =.‬دار! و از ن @‪
- t. &js‬و =‪s‬ت‬
‫ ‪ !&W‬و‪،‬‬
‫‪ -2‬ه‪ A‬اا را ‪3‬ا<  !? و  !‪W‬ن  ‪!-‬؛ در @‪hH‬ت @‬
‫
@‪tW  js‬ار! و ‪j 3‬ر ;د در @ر { @‪hH‬ت @ ‪3‬‬
‫ !‪.‬‬
‫در &‪ ،
N‬ه »@‪ &&x‬ا«‪ ،‬در ه ‪QH‬ﮥ @ر ‪:L‬‬
‫‪j -‬ر< از ‪
tW‬را ‪ !2  7‬و در هن ل‪ 3 ،‬د ;د‪،‬‬
‫… ‪3 F& #3‬ا< @‪hH‬ت  !?  زد‪.‬‬
‫ا ‪ 0‬رد ا;&‪ ،‬هن د‪  W‬را ‪&3‬ن  ‪
3
2 !2‬و&)ﮥ ‪0 M‬‬
‫‪ Q‬ﮥ @‪ 7‬د &‪@ 14I» ،‬ر ‪  ?!& «L‬د‪.‬‬

‫‪45‬‬
‫ا ‪). 2 0‬؛ ‪
2‬در ن ه ‪! !.‬ۀ ا ‪). 3‬ﮥ د ورده<‬
‫‪  3 )I‬د و در هن ل‪; ،‬د &‪
). F‬ا< )‪(0&#.
3  ،h3
3‬‬
‫‪3‬ا< ‪ ?! !. <&W 7‬ه< ا @  د‪ ،‬ه‪v‬ن }‬
‫!< م‪ ،‬در ا‪
3N@ 73  ،?!
3N@ <=3 J)L e‬‬
‫ا‪.‬‬

‫‪-5 -3‬وام (‪V‬ر ادن او‪ 20‬در ادن اوز‬

‫در ‪ 3‬از !< »@‪ &&x‬و @‪H‬ل ا‪
3 «e‬ح ‪-‬ق‪ ،‬ه‬
‫»د د « &‪ ،F‬در ه ‪QH‬ﮥ @ر ‪j ،L‬ر< از ‪)
tW‬اد ن از ‪0&3‬‬
‫ر‪ 7I  ،
-‬از ;د( را ‪ )
3‬و ‪ !2  7 I,‬و اس‬
‫ ده!‪ .‬و در هن ل‪ 3 ،‬د ;د‪j ،‬ر< را ‪3‬ا< ‪<&W 7‬‬
‫‪3‬وره< د  @ ‪
3‬ود  ورد‪: 0 !3 .‬‬
‫‪ -1‬از ‪ ،#‬اد ن از ا‪!3‬ا‪
3 @ #‬اوز ‪&8o; 3 ،0‬ت و‬
‫‪3‬ور ه< =‪ Y‬و =‪ .!  3 <!6
3‬ا ‪3 0‬وره‬
‫و;‪&8o‬ت د ‪8
3 ،‬رت »ار‪&j‬ﮥ @ر ‪ «L‬اد ن او&
‪ A2 ،‬و‬
‫‪ k&3‬در هﮥ اد ن اوز< ود دار! و دوام  ور!‪ ،‬و ‪)
3‬‬
‫از ال &‪ F‬در ‪I‬ت‪  ،‬ه و ا‪ A‬د  ن ‪ 73‬رؤ  و‬
‫@=‪ P&L‬ا!‪.‬‬
‫‪ -2‬از < د ‪ 7 ،D‬و ‪3 I,‬وز ا ‪3 0‬وره و ;‪&8o‬ت‬
‫@ر ‪ ) L‬ه‪ ،‬ا‪ ،A‬ف و دت ه< د ( در ‪ 0&3‬اد ن‬
‫‪M‬وت ا!‪ ،‬و در ه د ‪ 0‬و »»;اد? د «‪ 
3 14‬و ) ‪&3‬ن‬
‫ !‪.‬‬

‫ دا&‪
2 A‬ا ‪ 0‬ال و ‪ DD6‬ه‪ ،‬از )‪- 7‬اوان ‪x‬ا‪،#&-‬‬
‫@ر ‪ ،& ،L‬ز ‪ ,‬و @&!<   !‪ ،14‬ا ‪-‬اش‬
‫ ‪
2 A&2‬در @م ا ‪ k2 0‬و وا‪ k2‬ه‪ kO» ،‬ا‪,‬ن و ‪W‬و? ه و‬

‫‪46‬‬
‫ا&! ‪
2‬ا‪G‬ت *
!? در ا ‪2 0‬ب &‪ 3 ،F‬د; ‪W‬هﮥ‬
‫;ا!‪W‬ن‪@ ،‬د? ‪ ! &W‬و از ن ‪ d5 3 ،` G‬و @ان @‪hH‬ت‬
‫ره  ‪@ I)G‬د? ه از )‪5‬ﮥ د‪ AW‬ه< د ‪h 0‬را
و ه‪ 0&v‬از‬
‫دت ه و  ه< ‪ ،& b),@ 3 z‬ا و ‪-‬ه‪D‬‬
‫د ‪ 0‬زان و ‪&3‬د‪W‬ا ن ا و ‪
-‬ا< ‪FM&3‬ا !‪.‬‬

‫‪2 7o-‬‬
‫د ‪ 0‬و ;‪&8o‬ت =‪ Y‬اد ن از ا‪!3‬ا‪
3 @ #‬اوز ‪0‬‬

‫د ‪ 
6
3 0‬ا و ‪!2‬ام ‪3‬وره‪ ،‬ا‪ A‬و  ه‪ ،‬د  ا! و‬

‫‪
D6‬ن ‪»
6‬د « ا‪; ،‬د را از »'& د « !ا  ‪!2‬؟‬
‫ا ‪ 0‬ه ‪g‬ا‪ @h‬ا! ‪!
2‬ت ه ‪) 0&OOH -‬م ا‪ ،‬از ن )
‬
‫ا‪=,‬ن‪ ،‬د=ن و 
 را ‪* 3
2‬ت‬

‫‪OIG‬ت ا‪ ?!2 0&&@ <o ،«,‬ا و ‪8
3‬رت ‪ k2 7ّ)H‬و‬
‫وا‪hH@ k2‬ت ‪.14!2  7‬‬

‫‪47‬‬
‫‪3‬ط ‪
3‬د ‪  0‬و ‪2‬ر دار!‪;
3 ،‬د =‪x‬ل ‪2‬د? ا!‪ .‬از ا ن‪،‬‬
‫‪3 ,2‬ا< دادن @ ‪ PL= M‬از »د ‪ ?!&2 «0‬ا! و ‪F& ,2‬‬
‫=‪ @oL‬را ‪ 
3
2‬و ‪ I,‬در هﮥ اد ن‪ ،‬از او&
و‬
‫دو‪ @ <W‬اوز<‪ Y= ،‬ا!‪ e ،‬ور< ‪2‬د? و رد ‪3‬ر‬
‫و @‪ `&OH‬ار داد? ا!‪.‬‬
‫‪
2 «@&8o;» # 3‬د‪ 3 h‬د  ‪3‬دن ‪3‬وره‪ ،‬‬
‫ ه‪ ،‬ا‪ A‬و ف و دات  ‪@  ،!2‬ان ‪
6
2 !&-‬‬
‫‪ &- ،7‬و ر‪-‬ر ‪» ،<=3‬د « ا و ‪!2‬ام } د  &‪ ,‬و‬
‫‪
3‬ز? ه< د ‪ D‬ز!‪ `)@ W‬دار!‪.‬‬

‫‪ 3‬اس داد? ه< )‪3 ،‬وره و ف و دات »د « ‪3‬‬

‫و ‪ Wp‬ه‪; ،!6 #‬د را از ‪3‬وره و ف و دات ز? ه<‬
‫ا '& د  !ا  ‪G
3 .!2‬ر ‪T‬ل‪3 ،‬وره و ف و‬
‫دات د ‪:‬‬
‫‪ -‬ه‪- «eI» A‬ق ‪ <=3‬دار! و‪،‬‬
‫‪ -‬ه‪» A‬زه< ارز« ن ‪.» 3‬داش و ‪N‬زات ع د « @‪A&Q‬‬
‫و ‪.!  Q-H‬‬

‫‪48‬‬
‫"‪ I‬ارز د ‪  F& 0‬از ‪3‬ور ‪2‬دن ‪&
3‬وه< ‪-‬ق ا‪,‬‬
‫و ‪
3‬ا‪58‬ح "از  ‪3‬ان" ا"‪ .15‬ا ‪ 0‬در  ا ‪
2‬ه‪eI A‬‬
‫!رت و ه‪ I A‬ارز ز? ه< »'& د « )از ن )
‪،‬‬
‫ا;ق‪ ! ،‬و ن( »‪ <=3‬و د&<« ا! و  از &ز ه< ز!‪W‬‬
‫ا »‪-‬ض  !«‪.‬‬
‫ود‪!  ،‬م ود ا ‪ 0‬ز‪ <!3‬ه و و ‪ Wp‬ه @&&‪
2 !2  0‬‬
‫‪!2‬ام ف و دت   و ا‪ ،A‬د  ا‪  ،‬در زۀ د ‪ 0‬ار‬
‫دارد‪ ،‬و ‪!2‬ام ه د  &‪ !,‬و ‪
3‬ز? ه< ا د ‪D‬‬
‫@)` دار!‪
6  ،‬ا‪O‬د و  و ر‪-‬ر< د  ا و ‪!2‬ام د ‬
‫&‪ !,‬و ‪
6
3‬ا‪I‬ر<؟ ‪&3
3‬ن د ‪» ،D‬د ‪ 0‬و '& د ‪ «0‬و »د  و‬
‫'& د « ‪ @oL=
6 3‬از ه! ‪! D‬ا  !‪.‬‬
‫;‪&8o‬ت‪ ،‬ارزش ه و و ‪ Wp‬ه< =‪ 0&3 Y‬اد ن‪
6 ،‬او&
‪ ،‬‬
‫اوز< را  @ان ‪ 3‬اد ‪H&*@
3‬ت ن ‪ .3‬س‪ 16‬و ‪0&OOH‬‬
‫د ‪
3 D‬ا ‪ 0‬ح ;‪2
8‬د و م ‪3‬د‪:‬‬

‫‪ -1‬ا‪O‬د ‪
3‬د‪  ،‬دات ذا@ً »‪!O‬س«‬

‫‪15‬‬
‫‪Emile Durkheim (1982), London.‬‬
‫‪16‬‬
‫ر‪ .Y.‬ن‪.3.‬س‪@ ،‬ر { ‪ e‬اد ن‪ ،0&=&. ،‬ص‪.12-27‬‬

‫‪49‬‬
‫ه د ‪ ،‬ه‪ A‬ا‪!3‬ا‪ ،#‬دو‪ <W‬و ه‪ A‬اوز<‪ 3 ،‬اس ا ن ‪
3‬‬
‫د و دا@‪ ،‬ا‪,‬م و ن ه‪!O» #‬س« ‪&W  7‬د‪ .‬ه‬
‫د  ‪3‬ا< ;د ‪ e3‬ا‪O‬د< و دا@ ‪!O‬س دارد‪ .‬اد ن ا ‪3 0‬ور‬
‫‪&3‬د< را ‪ 3‬ال و ا‪ A‬د  ‪&3‬ن  ‪.!2‬‬

‫دات‪ ،‬ا‪,‬م و ن ه< رد ا‪O‬د د ‪G
3 ،‬ر »ذا@ و‬

‫ه<« ‪!O‬س ‪-‬ض  !‪- .‬ق »@‪!O‬س د « )‪ ،PL‬ن‪،‬‬
‫  ‪!O A,‬س( ‪!O@» 3‬س '& د « در »ذا@ و ه<« ‪-‬ض !ن‬
‫»@‪!O‬س د « ا‪3
3 .‬ور د !اران‪:‬‬
‫‪!O@» -‬س د «  از ;د ‪!O‬ت د  ا و از ‪ -‬و ارادۀ‬
‫‪   0&g‬د‪ ،3 .‬ا
‪ ،‬روح‪!; ،‬ا‪ I&. ،
- ،‬و ‬
‫ره‪I‬ان د  و ‪
-‬ا< ‪G
3‬ر ه< و ;رج از داور< د !اران‪،‬‬
‫‪!O‬س ‪-‬ض  !‪.‬‬
‫ا ‪ 0‬در  ا ‪!O@
2‬س '& د ‪» ،‬ر*« ‪-‬ض  د‪ .‬در‬
‫ »ر*«‪@  ،‬ان »@‪!O‬س« را ‪
3‬ه ء‪  ،PL ،‬ن‬
‫رد ‪ I, Q‬داد‪  ،‬از ن ه ‪ً T .-W l.‬‬
‫ ‪&,3‬ر< ‪A6.‬‬
‫‪=2‬ر‪  ،‬در ;د را ‪!O‬س  ! و  ‪!O@
3‬س ن ه ا ن‬
‫دار!‪ .‬ا ن ا‪ ،‬در هن ل‪ ،‬در‪ Y‬و ‪ A-‬ا ‪ 0‬را ه‪ A‬دار! ‪،A6.
2‬‬
‫  درن ‪ 0‬ا ‪3‬ا< د ‪D‬ان ‪!O‬س ‪ .!I‬د ‪D‬ان &‪3 F‬ا<‬
‫;د ‪ A6.‬و در< دار! ‪  ،A6. 3
2‬در ن ه ‪-‬ق  ‪.!2‬‬

‫‪50‬‬
‫ا ‪ 0‬ا ‪!O@
2‬س در  ‪»
 ،A6.‬ه<«؛  
 از ذات‬
‫;د ن ه‪»
)3 ،‬ر* و ;‪ «D‬و  از ;ا و ارادۀ‬
‫‪ ,2‬ا ‪
2‬ن ه را ‪!O‬س  !‪&3
3 .‬ن د ‪ ،D‬ا ‪- 0‬د  ‪e‬‬
‫‪ <=3‬ا ‪
2‬در رد @‪!O‬س ‪  A6.‬در ;د @‪&W  A&o‬د و‬
‫‪ A6.‬و در ;د را ‪!O‬س ‪-‬ض  ‪!& 7T .!2   ،!2‬ن‬
‫دم ه ‪
3‬روح اŒ و &‪ 0‬اŒ ا‪ ،‬در  ‪
2‬ه
 دا! ‪
2‬ا ‪0‬‬
‫ا‪O‬ب ‪ bO-‬ر* ا! و ا ن ‪
3‬وا‪ e‬روح و &‪ 0‬اŒ &‪.!,‬‬
‫‪; 3‬ف ا ‪
3 0&g ،0‬اد ن و ‪!O@
3 0 !O‬س ا ‪  0‬ن ;!ا‪،‬‬
‫‪ ،Ix&.‬ام‪  ،‬ز ر@‪ ?D‬د  و ‪
-‬ا<‪
2 !2  - ،‬ا ‪!O@ 0‬س‬
‫را ;د ن ‪
3‬ن ه داد? ا!‪3
3 .‬ور ن ه‪:‬‬
‫‪ -1‬ا ‪ 0‬دات‪ ،‬ا&ء‪  ،‬ن ه‪G
3 ،‬ر »ذا@«‪  ،‬از‬
‫;دن‪!O ،‬س ا! و‪،‬‬
‫‪!O@ -2‬س ن ر‪ t.
3 53‬ش  !م ‪ t.‬ش ‪ 0&g‬و '& ‪0&g‬‬
‫ ‪!&O
3‬ۀ د !اران‪!O@» ،‬س ذا@ و ه<« ;!ا‪،‬‬
‫د  ه‪! A‬ارد‪ً T .‬‬
‫‪  ،I&.‬ام و ا‪F‬اد?‪ ،‬از ‪ t.‬ش‪!  ،‬م ‪ t.‬ش ‪g‬ن و‬
‫'& ‪g‬ن @‪ t.  &js‬د و ‪ A2 73‬و ز د !ن ه‪.,& A‬‬
‫‪ l.‬و
=‪oL‬ﮥ د ‪ ،0‬ود ‪!O‬ت د  ا‪ .‬ا ‪!O» 0‬ت‬
‫د «‪ _I
3 ،‬ه  ه< و ذا@ ;د‪ ،‬از ه ء‪* ،‬ع‪ ،‬‬

‫‪51‬‬
‫‪-‬د »'& د « ‪!O» _O
2‬س« ‪;
3‬د ‪
-W‬و  ‪&W‬د‪F  ،‬‬
‫ !"‪.17‬‬

‫‪ l‬ا ‪ <&W
N& 0‬ه‪ d&H8 A‬ا‪ ، 0 !3 .‬ه ‪!O‬س د‬
‫‪
2‬ذا@ و ه< ‪-‬ض د‪3 ،‬ور و ) »د « ا‪  ،‬د ‬
‫‪3‬دن ‪!&O‬ۀ ‪;  =.‬د را =ن  ده! و ‪ .l 3‬ه ‪!O‬س‬
‫د ‪
2‬ر* ‪-‬ض د‪3 ،‬ور و ) »'& د « ا‪.‬‬
‫‪3‬ور ‪!O@»
3‬س ذا@ و ه<« ‪& ،PL‬ء‪
3   ،‬‬
‫»@‪!O‬س و ‪ k.‬د « ن ‪& ،PL‬ء‪  ،‬ن ا‪: 0 !3 .‬‬
‫‪3 -1‬ور ‪!O@
2 ,2‬س در‪; A6.  ،‬د را '& ذا@ و ;‪D‬‬
‫ دا!‪3 ،‬ور< »'& د « ا و ‪،l 3‬‬
‫‪3 -2‬ور ‪!O@
2 ,2‬س ن ه را ذا@ و ه< ‪-‬ض  ‪3 ،!2‬ور<‬
‫»د « ا‪
2 ,2 .‬ا ن دا
‪
2 !3‬ه& ‪  ،A6.‬در د ‪،D‬‬
‫دارا< و ‪ Wp‬ه< ;ص ‪ A6.‬و در او &‪» ،,‬د !ار« ا و‬
‫‪3‬ور د  دارد‪ .‬در ن ‪8‬رت‪ A6. ،‬و در ‪8‬ف &‪O F‬م و‬
‫@‪!O‬س د  ‪;
3‬د  ‪ !&W‬و در رد ‪ J‬دات ‪!; 7T !&.‬ا‬
‫ار  ‪.!&W‬‬

‫‪17‬‬
‫‪Otto Rudolf (1924): The heliga jämte spridda uppsatser om det numinösa, ö. Ernst‬‬
‫‪Logren, Stockholm.‬‬

‫‪52‬‬
‫‪ ،l.‬د  ‪3‬دن‪I  ،‬دن ه ‪3‬ور و ) ‪ 3 ً-8‬د  &!? !ن‪،‬‬
‫  =!ن ن ‪
3‬ا‪Ij‬ت  ر!‪ .‬ا‪ ?!2 0&&@ 78‬در ا ‪ 0‬رد‪G» ،‬ز‬
‫@)‪ O‬از ع @‪!O‬س« ‪ 3 z‬ن ‪3‬ور ا‪.‬‬
‫ ‪3‬ور دا‪!O@
3 0‬س ذا@ ا ‪  ،0‬ن ‪-‬د و ‪&' &oL‬د ‪
3 ،‬‬
‫ ‪» k.‬د « ن ‪-‬د و ‪ &oL‬ا‪ .‬و ‪3‬ور ‪
3‬ذا@ ‪3‬دن‬
‫‪O‬م < ?‪   ،‬اŒ‪  ،‬ر‪ l&#‬ر  ‪ 7T ،‬ذا@ دا‪0,‬‬
‫درا  ا ‪  ،0‬ن ره‪ & I‬و ‪ k.» 
3 ،3F‬د « ?‪،‬‬
‫  اŒ‪ ،‬ر‪ l&#‬ر ا ‪  ،‬ره‪ & I‬و ‪ 3F‬رد ‪Q‬‬
‫ا‪ 
3 .‬در رد ‪ J‬ار دادن ا ن ‪ 3‬دات ‪ !&.‬د ‬
‫‪!; 7T‬ا ا‪.‬‬

‫‪ -‬ا‪O‬د ‪&
3‬و< ‪ @3‬و ‪-‬ا ‪<=3‬‬

‫ا‪O‬د ‪&
3‬و< ‪ @3‬و ‪-‬ا‪ <=3‬در را‪!O@ 3
53‬س ذا@ و ه<‬
‫‪ ،PL‬ن‪&  ،‬ء د ‪&W  7 ،‬د‪&  ،PL .‬و< ‪!O‬س‬
‫د ‪F ،‬وً &و‪- #‬ق ‪ <=3‬ا‪! eI 0&6
3  ،‬ر@ د‬
‫دارد‪.‬‬

‫از او&‪ 
 0‬ا ‪
2‬ا‪O‬د ‪&
3‬و<‬ ‫‪18‬‬

‫ا&‪ 7‬دور‪A&2‬‬
‫»‪-‬ق ‪ «&IG‬را ‪
3‬ان =‪oL‬ﮥ »اد ن«‪ ،‬رد @
ار داد?‬
‫‪18‬‬
‫‪Emile Durkheim (1982), ibid.‬‬

‫‪53‬‬
‫ا‪
 .‬س  ‪ #‬رو! رو‪,@3‬ن‪ 19‬ا ‪* 0‬ع را ‪
3‬‬
‫در ‪3‬ا‪ «3N@» 3‬و‬ ‫‪20‬‬
‫‪8‬رت ا‪O‬د ‪&
3‬و< »‪-‬ق @‪«3N‬‬
‫دم س د ‪M) #  D‬رد ا|&و‪ 21‬ن را ‪8
3‬رت »‪-‬ق‬
‫‪ 22«<=3‬در ‪3‬ا‪  d&*@ «<=3» 3‬ده!‪ .‬از ا ‪@  ،Q 0‬ان‬
‫&‪:
2 -W
N‬‬
‫‪ -‬از =‪oL‬ت د ‪ ،0‬ود ا‪O‬د ‪&
3‬و< ‪ @3‬و ‪-‬ق ‪ <=3‬ا‪.‬‬
‫ا ‪& 0‬و  @ا! ‪
3 A#‬ذات ‪  ،!3‬در ‪ ،PL‬ن‪&  ،‬ء‬
‫د ‪z ،‬ه د‪ .‬ا ‪& 0‬و ه‪& 0&v‬ا! در درون‪&3  ،‬ون ا‪,‬ن‬
‫‪-‬ض د‪
3  ،‬ه دو ‪8‬رت ‪ &IG‬و ‪-‬ق ‪3 &IG‬وز ‪.!2‬‬

‫‪23‬‬
‫‪ -‬ا‪O‬د ‪«»
3‬‬
‫ا ‪&» 0‬و< ‪  ?!& «» «@3‬د‪  ، 0 !3 .‬ن &و<‬
‫&@ د &}‪&  ،‬و< رو '&‪- I‬ق ‪  &IG‬ا ‪
2‬در‬
‫ود ا‪L‬ص‪  ،‬ا&ء ‪z‬ه  د و ‪
3‬ن @‪!O‬س  ‪ .!=L3‬‬
‫از ا ‪!O@ ،` G 0‬س و ‪ ،PL <@3‬ء‪  ،‬ن د  را @*&‪d‬‬
‫ ده!‪& .‬و<   @ا! ‪ 2‬و ‪&  ،02‬ل و ‪ 73‬ا‪O‬ل و‬
‫‪z‬ر ‪-‬ض د‪.‬‬
‫‪19‬‬
‫‪Ronald Robertson (1988), Oxford, Backwel.‬‬
‫‪20‬‬
‫‪Overempirical‬‬
‫‪21‬‬
‫‪Melford Spiro (1966) , red. Michael Banton, London, Tavistock.‬‬
‫‪22‬‬
‫‪Superman‬‬
‫‪ 23‬ا‪58‬ح ا‪,‬ن  ‪
-W3‬از ‪ eN ،# F ŠM‬ا‪FN‬ا < در ل  اا&‪.‬‬

‫‪54‬‬
‫‪ 73 ،‬ا‪O‬ل از ‪ PL
3 PL‬ا‪!O@ .‬س ار‪ 0&!O j‬د ‬
‫و‪t‬ه‪
2 I‬ا ‪& 0‬و< رو '&‪ I‬را از ‪!.‬ر‪!. ،‬ران‪= ; ،‬ن و‬
‫ ‪)&I‬ﮥ ;د ‪
3‬ارث  ‪ ،!3‬ا‪O‬د ‪
3‬ود  در ‪
-‬ه<‬
‫ا را =ن  ده!‪.‬‬
‫  از ‪&
3 PL‬ات و ا&ء ‪  7O‬د‪ .‬وف ا‬
‫‪;
2‬ه< ‪!O F& 0&!O‬س ‪-‬ض  !‪.‬‬

‫‪ -2‬ا‪O‬د ‪ H
3‬و دو‬

‫ود ‪ H‬و دو از =‪oL‬ت د  ا‪&3
3 .‬ن د ‪ ،D‬ه د  ‪3‬‬

‫ا ن ‪ 
3‬از ‪ H‬و دو ها? ا و ه د !ار<‪ A2 ،‬و ‪k&3‬‬
‫‪ H 3‬و دو  و ‪2‬ر دارد‪ .‬از ‪ H ` G‬و دو‪ ،‬د ‪
3‬‬
‫و&)ﮥ د&!ن‪@ ،‬ار ‪)2 q3‬ت‪  ،‬ا‪N‬م ‪ q3‬ال & = و‬
‫ا‪& ،A‬و ه و ا< ‪ @3‬را ‪; eM
3‬د ‪  ،!2 
qI‬ن را‬
‫‪;  &&x@
3‬د وا  دارد‪.‬‬
‫‪ H‬و دو‪
3 ،‬ا‪,‬ن  و دو‪@ ،W‬ا‪2 #‬ل ‪ &IG‬را‬
‫ا‪O‬ء  ‪.!2‬‬
‫رت در ‪2
3‬ر ‪ H <&W‬و دو ‪
2‬در @ژ< اد ن  ‪
3‬‬
‫»‪  &I@ F& «?FN‬د‪ ،‬از د‪ 7 h‬ا‪!O@» @Ij‬س ذا@ و ه<«‬

‫‪55‬‬
‫ره‪I‬ان د  ا‪ .‬ه ره‪ I‬د  و ‪
-‬ا<‪ ،‬در ‪
3‬ا‪N‬م ‪ ?FN‬ا<‬
‫‪-‬ض  د‪
o .‬ه< د  و ‪
-‬ا< ‪ .‬از ال دو‪W‬اﮥ‬
‫ره‪I‬ان د  و ‪
-‬ا< ا!‪.‬‬
‫@ا‪2
3 #‬ر‪ H <&W‬و دو‪- <@3» ،‬ا‪ <=3‬ره‪I‬ان« د  و‬
‫‪t‬ه‪ I‬را ‪
3‬ا‪Ij‬ت  ر! و =‪!» A s‬رت و &و< رو‬
‫'&‪ «I‬ره‪I‬ان و ‪!O‬ت د  و ‪
-‬ا< ‪,
3‬ب   !‪.‬‬

‫‪ ;3‬از ‪ 7 , 0&OOH‬د ‪ ،‬ال ‪ H‬و دو را ‪_I
3‬‬

‫‪2‬ر‪2‬ده< ‪ ،J)L‬از ال د  !ا  ‪ Q
3 .!2‬ا ن‪H" ،‬‬
‫و دو ‪3‬ا< ‪
3‬د وردن } ;ا =‪ PL‬و ‪ -‬ا‪!I‬اه
ا‪N‬م‬
‫ ‪&W‬د‪ ،‬در  ‪
2‬د ‪; ،0‬ا =‪ PL‬و »‪ -‬ا‪!I‬اه
« !ارد و‬
‫ ‪.‬داش ه< ا ‪  ،0‬ن  ن‪; ،‬ا دور و دراز@ از ‬
‫ا ‪
2‬دو‪ W‬و  در ‪ Q‬دارد‪.24‬‬
‫‪ 3‬ا ‪ 0‬ود‪ ،‬در 'ز ا ‪ RH3 0‬د ! ‪O&OH@
2 A‬ت ا‪,‬ن ن‪= 25‬ن‬
‫ ده! ‪ H ً"
2‬و دو ‪ 3‬ال د ‪ ،‬و ال د  &‪3 F‬‬
‫‪2H‬ر< و دو‪)L <W‬ط ا!" و در ‪&,3‬ر< ارد‪}&M@ 73 ،‬‬
‫از ه! ‪&,3 .!,& D‬ر<  ‪ 3‬ا ‪3 0‬ور! ‪@ 
2‬ان ‪
3‬‬
‫‪8‬ا‪ ،‬ا ‪  0‬ن ‪ 7‬را ‪
3‬ان و
=‪oL‬ﮥ »د ‪  ،«0‬و ‪Wp‬‬

‫‪24‬‬
‫‪Inger Furseth & Pål Repstad (2005), Liber, Stockhol, s. 30.‬‬
‫‪25‬‬
‫‪Bronislav Malinowski, ibid.‬‬

‫‪56‬‬
‫»‪ H‬و دو« =‪2 PL‬د‪  ،‬ال ;‪ P‬د  را از ال‬
‫;‪ H P‬و دو ‪-‬ق ‪tW‬ا‪&3
3 .‬ن د ‪:D‬‬
‫‪ -‬د !ار< و دو‪ <W‬در ه‪ A‬اد'م !? ا! و دو‪ <W‬و <‬
‫)
ا< و ‪ ,‬از د ‪ 0‬ا‪ .‬از ه&‪ 0‬رو ه‪ A‬ه‪
2 ,‬در اد ن‬
‫‪ @ ?!&v&.‬اوز<‪@ ،‬ا‪2
3 #‬ر ‪ H 0,3‬و دو ‪2 3‬م "‪"?FN‬‬
‫@*&‪ d‬داد?  د‪.‬‬
‫از ‪ Q‬د !اران ا‪ ،‬ا‪ 0&!O» T2‬د « ‪
3‬ح ‪?FN‬‬
‫‪ d),‬ا! و  @ا! ‪ 3‬ا‪M‬د? از &و< ‪; @3‬د )( ‪
3‬ا‬
‫‪ 0‬و ‪-‬ق ‪ &IG‬د ‪  ،!F3‬ا! و ا&‪ &IG 0‬را در‬
‫ار< ‪2
3‬ل در ورد? و @‪ &&x‬ده!‪ .‬از ا ن‪< <o ،‬‬
‫ در ‪ 0&3‬اد ن  وف ا‪ .‬دو ‪2
O‬دن ب رود;ﮥ‬
‫&‪
3 7‬و&)ﮥ ‪I3 ،‬د< ‪!&=L3‬ن ‪&3‬ران و  ز!? ‪2‬دن‬
‫د‪W‬ن ‪
3‬و&)ﮥ &‪ ,‬و ه‪ 0&v‬دو ‪2
O‬دن ? @‪،!H b‬‬
‫
ه‪ !6 #‬از @‪3 )N‬ور‪3‬ط ‪ H"
3‬و دو"‪"?FN"  ،‬‬
‫در اد ن زۀ  را =ن  ده!‪.‬‬
‫ا&ن و ‪o;
3‬ص &&ن‪ <!)3 - ،‬از ه‪F‬اران ‪FN‬ۀ‬
‫‪ ،I&.‬ان و  ام زاد? ه< ;د ارا‪ 
#‬ده!‪@ .‬م ا ‪0‬‬
‫‪FN‬ات ‪ &&x@ 3‬ا! ‪ &IG‬و ‪2‬ل ‪ &IG 3‬از را? ;ا!ن‬
‫ورد‪@ ،‬ار ‪)2 q3‬ت‪  ،‬ا‪N‬م ‪ q3‬ال & = و ا‪،A‬‬
‫ها? ا‪ .‬در هﮥ ا ‪ 0‬ارد &‪» 0&!O ،F‬ه&ً« ‪!O‬س ‪ 3‬ا‪M‬د?‬

‫‪57‬‬
‫از &و< »<« ;د‪ ،‬ا< ‪ @3‬را ‪; eM
3‬د ‪ ،!2 
qI‬‬
‫ن را ‪ &&x@
3‬ا! ‪ &IG‬وا  دار!‪ .‬د ! ‪
2 A‬ا ‪ 0‬هن ‪2‬ر<‬
‫ا ‪ H
2‬و دو  ‪.!2‬‬

‫‪@ 7&)O@ -‬ان و ‪ F‬ا‪,‬ن از دو‪ ?!3»
3 @ W‬و ‪3‬دۀ ;!ا«‬
‫‪ -J1‬دورۀ او&
‬
‫در دورۀ دو‪ <W‬و اد ن او&
‪ H ،‬و دو ‪
3‬ا‪,‬ن ان‬
‫ ده! ‪ 3
2‬ا‪N‬م ا‪ &IG 3 ،‬و &وه< ‪ &IG‬و‬
‫‪-‬ق ‪ !  `#- &IG‬و ن را ‪;  &&x@
3‬د وادار ‪ .!2‬ا ‪0‬‬
‫دورۀ د  او&
‪ ،‬اوج دورۀ !رت و @ان ا‪,‬ن در ‪& 3
)3O‬وه<‬
‫‪ &IG @3‬و ‪-‬ا ‪ &IG‬ا‪6 .‬ا ‪
2‬ا‪,‬ن ا ‪ 0‬دور?‪; ،‬د را در‬
‫‪
3‬ا  ‪&
2 !&3‬وه< '_ ‪ &IG‬و ‪-‬ا‪ &IG‬را ‪2
3‬ل‬
‫در  ورد‪ .‬ا‪,‬ن دورۀ ‪ H‬و دو‪; ،‬د را ‪IN‬ر ‪ A&),@
3‬در‬
‫‪3‬ا‪ 3‬ا ‪& 0‬وه‪ ،‬ا
ه و ;!ا ن  ‪.!&3‬‬
‫ب‪ -‬دورۀ ا
ه و ;!ا ن‬
‫ا ‪ 0‬را‪53‬ﮥ ‪ <@3 3 z‬ا‪,‬ن در ‪3‬ا‪& 3‬وه< ‪ &IG‬و‬
‫‪-‬ا‪ &IG‬ا‪ ،‬دوام  ورد‪ .‬در  ن د‪ WW‬از دو‪ <W‬و‬
‫اد ن او&
‪
3‬اد ن ‪ ،?!&v&.‬از ن )
‪
3‬اد ن ا )‪!; !6‬ا‪ #‬و‬
‫@} ;!ا‪ ،(#‬ا ‪@» 0‬ا‪ #‬ا‪,‬ن ‪3‬ا< @‪;  &&x‬د« ‪
3‬د‬
‫;!ا ن و از ن &‪
3 ،F‬د »;!ا< وا!« @‪ .!3  7&)O‬در ‪ &,‬ا ‪0‬‬

‫‪58‬‬
‫ ن و @‪H‬ل د ‪! ،‬رت ‪2‬ل ادث‪ ،‬ر‪
-‬ر‪
-‬از د ا‪,‬ن‬
‫;رج  د و ‪!;
3‬ا ن و ‪o;
3‬ص ‪!;"
3‬ا< وا!" ‪7O‬‬
‫ د‪D .‬ه ‪W
3‬دش ا;&رات ا‪,‬ن در اد ن ‪&&x@  ،J)L‬‬
‫@ا‪ #‬ا‪,‬ن د !ار در ‪3‬ا‪& 3‬وه< '_ د  =ن  ده! ‪:
2‬‬
‫‪ -1‬در اد ن او&
‪ ،‬ا ‪ 0‬ا‪,‬ن ا ‪ 3
2‬ا‪M‬د? از ‪ H‬و دو‪،‬‬
‫ا;&ر @‪ &&x‬ادث ز!‪ W‬را در ا;&ر دارد و در ‪8‬رت ‪F‬وم &‪،F‬‬
‫‪& 3‬وه< '_ د  در  ا‪ !-‬و ا')_ &‪; F‬ا ;د را ‪
3‬ن‬
‫د 
 ‪.!2‬‬
‫‪ -2‬در اد ن او&ﮥ ‪ ،<!3‬ا‪,‬ن ها? و هزم ;!ا ن و ا
ه و‬
‫‪ 3‬ن ‪ ?!3‬و ‪,3‬ن دارد‪ .‬در ا ‪ ، 0‬ا‪,‬ن ‪
3‬ر‪!; 3 3‬ا ن و‬
‫ا
ه ‪F&;  3‬د و ا')_ از ر‪ 0&3 3‬ا
ه< ‪;3
2 ،J)L‬‬
‫ ‪ 3‬ا‪,‬ن ه ; =و! ا!‪ ،‬د  ‪3‬د‪ .‬او  ‪  3
&@ 3‬‬
‫;!ا< ;!ا ن و ا ‪  ،0‬ن ا
و ;!ا< ‪!-G‬ار ;د‪&o@
&) ،‬ت‬
‫‪ ;3‬ا
ه و ;!ا ن د ‪F&;  .
3 D‬د و ‪W‬دش ادث و‬
‫ را ‪
2‬ن 
ا!‪  &&x@ ،‬ده!‪.‬‬
‫‪ -3‬در اد ن @} ;!ا‪ #‬ا‪)8- ،‬ﮥ @ا‪ #‬ه< ا‪,‬ن و ;!ا در !‬
‫'& ‪
, O 73‬ا<‪*
3 ،‬ر ا‪,‬ن @‪ .!3  &&x‬در ا ‪ ، 0‬د !ار‬
‫;!ا‪
3 .‬دار< در ‪ &&x@
3‬ادث و  ;د از ‪` G‬‬
‫‪ H‬و دو‪  ،‬د&!ن و @ار و ا ‪ 0‬ف ه‪.‬‬
‫ج‪ -‬در اد ن @} ;!ا‪  #‬و ام‬

‫‪59‬‬
‫‪, O‬ﮥ اد ن او&
‪ 3‬اد ن ‪ <!3 @ ?!&v&.‬و  ‪, O‬ﮥ @ا‪#‬‬
‫‪ *-‬ا‪,‬ن در ‪2‬ب ه< ! &`‪ ! ! ! ،‬و ن =ن‬
‫ ده! ‪
D6
2‬ه ‪
6‬زن ‪ ،
tW‬ا‪,‬ن ‪ k&3‬از ‪ k&.‬در ‪3‬ا‪3‬‬
‫!رت ;!ا‪ @&O ،‬و ‪6 3‬ر? @ ‪-‬ض !? ا‪!; .‬ا‪ 3
2 #‬‬
‫وارد ﮥ رو در رو  د و در د ‪ ,& 0‬در ‪O‬م ‪!.‬ر ‪!O‬س‪،‬‬
‫‪-‬ز!< ‪3 <=3‬ا< ;د ‪ ،! FW  3‬در ام‪ `  ،‬ا‪L‬ب‬
‫را? را »‪ W!3‬و ‪3‬د‪ «W‬را از ا‪,‬ن ‪  `IG .!2 
O q‬ت‬
‫ن‪!; ،‬ا< ام 
‪ bO-‬ه ` د; "ا‪,‬ن" در  ;د‬
‫را از او )_ ‪2‬د?‪ `
)3 ،‬ا‪L‬ب را? ر‪D‬ر< را ه‪ A‬از ن‬
‫‪ .!2 
O q‬او ‪ ,2
3 bO-‬ان ر‪D‬ر<  ده! ‪;
2‬د‬
‫ ‪
3‬ر‪D‬ر< ن رأ< داد? ا‪!; ..." :‬او! ه ‪ ,2‬را ‪
2‬‬
‫‪ً I‬‬
‫‪L3‬اه! ‪
3‬را? را ه!ا   ‪) 26"!2‬رۀ ر‪  ،‬ﮥ ‪(46‬؛ "‪ ...‬و‬
‫ه ‪!;
2 ,2‬او! در ‪&3‬اه ‪tW‬ارد? ‪ ،!3‬ه‪3 FW‬ا< او ‪&3‬ون‬
‫!< ‪L‬اه ‪) "-‬رۀ ا‪,‬ء‪  ،‬ﮥ ‪.(143‬‬

‫در ا ‪@ =3» ، 0‬ان @ !?«‪ ،‬د ‪ H 3 D‬و دو در ‪&&x@
3‬‬
‫ادث &‪ ,‬و  ه! ‪ ،‬در ‪3‬ا‪3 H 3‬زان د ‪ D‬از‬
‫ا‪N‬م ‪ 73O H‬و اژده ‪2‬دن ‪ F k o‬ا‪ .‬او راه !ارد‬

‫‪ 26‬ن @ﮥ ‪3‬ا! ‪=; 0‬ه‬

‫‪60‬‬
‫‪ F‬ن ‪3
2‬ا< ره‪ #‬از ّ &وه< ‪ .‬و ‪H H‬زان‪
3 ،‬‬
‫;!ا‪
2 #‬ا ‪& 0‬وه را ;)` ‪2‬د? و ‪2
3‬ر ‪W‬رد?‪I3 ?. ،‬د‪:‬‬
‫"‪.
3 D3‬ورد‪W‬ر ‪3  ?. `)-‬م‪ .‬از  ه ن ‪ ?! -
6‬ا‪ .‬و‬
‫از  _ ‪6‬ن در  !‪ .‬واز  زن ا‪ D,-‬د!? در ‪ ?W‬ه‪ .‬و از‬
‫ ر‪
2 <I‬ر} ‪3‬د" )رۀ ‪ ،`)-‬ا ت ‪
3 D3" .27(1-5‬‬
‫‪.‬ورد‪W‬ر دم ‪3  ?.‬م‪- .‬وا< دم‪!; .‬ا< دم‪ .‬از ‬
‫و
‪. W‬ر‪
2 ,2 .‬در دل ه< دم و
 ‪ .!2‬ا‪A‬‬
‫از‪ 0‬و ا‪,‬ن"‪) 28‬رۀ اس‪
 ،‬ه< ‪.(1-6‬‬
‫ا  ` ‪3 ?.‬دن ‪!;
3‬ا و ‪. 0,‬ه‪ ?D‬در ا;&ر ا‪,‬ن &‪.,‬‬
‫ا‪,‬ن   @ا! ‪!;
3‬ا< ;د ‪I3 ?.‬د‪ D ،‬ن ‪;
2‬د ;!ا‬
‫‪L3 0&6‬اه!‪ @ ..." :‬ه ‪;  l2‬اه! ‪ A&O,‬د‪ .‬و از  ‪,2‬‬
‫ ;اه! ‪ D‬و ;!ا< @ ‪
2‬رب &ن ا ;ا
‬
‫)رۀ @ ‪  ،‬ت ‪ (27-29‬و "ا ‪!. 0‬ز< ا‪l. ،‬‬ ‫‪29‬‬
‫‪"!3‬‬
‫ه‪;
2 l2‬اه! راه ‪. <
3‬ورد‪W‬رش در ‪&W k&.‬د‪ .‬و )‪0&6‬‬
‫‪L (<F&6‬اه&! ‪ D‬ن ‪!;
2‬ا ;اه! ‪) 30"...‬رۀ ا‪,‬ن‪  ،‬ت ‪-30‬‬
‫‪.(29‬‬

‫‪ 27‬ن @ﮥ ‪3‬ا! ‪=; 0‬ه‬

‫‪ 28‬ن @ﮥ ‪3‬ا! ‪=; 0‬ه‬
‫‪ 29‬ن @ﮥ ‪ #IGIG‬در @‪ &,M‬ا&‪F‬ان‬
‫‪ 30‬ن @ﮥ ‪3‬ا! ‪=; 0‬ه‬

‫‪61‬‬
‫ا‪,‬ن در ا ‪2 @
3  0‬ر< ‪@ 
2‬ا! د ‪ —H A&),@ ،!F3‬در‬
‫‪3‬ا‪!; 3‬ا و دادن ا;&ر ;د ‪
3‬د او‪ .‬در ا ‪ ، 0‬ا‪,‬ن ‪bO-‬‬
‫‪)L‬ق ;!ا &‪ ?!3»
)3 ،,‬و ‪3‬د? ا<« ا ‪
2‬و‪
M&z‬ا< ‪A&),@ F‬‬
‫‪! `)5‬ارد )رۀ ‪  ،J2‬ت ‪.(23-24‬‬
‫ا ‪ 0‬وا‪ D,3‬و @‪3» `)5 &I‬د? وارا
« @ ‪ #
3‬ا ‪
2‬‬
‫;!او!‪;
3 ،‬ف 
ا< ‪
2‬ا‪,‬ن را ;)&‪M‬ﮥ رو< ز&‪) !  0‬رۀ‬
‫‪  ،?O3‬ﮥ ‪ ،(30‬ا‪,‬ن ه‪ #‬را ‪!3
2‬ون ذ‪ 2‬م و< ‪ <-
3‬و ‪2‬ر<‬
‫د  ز!‪8
3 ،‬ف ‪I‬دن ‪ ،k‬رد @‪
&I‬ار  ده!‪ .‬و در‬
‫‪3  ،#‬غ ‪ I'3‬را ‪6 ،!=2  k@
3‬ا ‪
2‬ن ‪2
3‬ر و‬
‫ز ;د  ‪3‬د!‪ .‬و ‪
3‬و ‪ &3 k&.‬و ‪
3‬ر ‪2 <F‬ر‬
‫‪-‬دا ن‪ ،‬م و< را &ورد? و @‪ A&o‬و ‪
3‬ر ‪; <F‬د را ‪3‬‬
‫ازۀ و< =وط د? ‪3‬د!‪" :‬ر<  ا =ن را  ز‪ A&#‬ه‪v‬ن‬
‫‪I8
2‬ن ن ‪3‬غ را زد ‪; A,
2 A‬رد! و ‪
3‬ه‪ A‬ل داد! ‪-‬دا‬
‫&ۀ ‪3‬غ را ‪!3 .!&v3‬ون ن ‪
2‬ا=ء اŒ ‪ .! D3‬در &‪#3
N‬‬
‫‪-‬ا‪ &W‬از &
‪.‬ورد‪W‬رت ‪3‬غ را دور زد در  ‪
2‬ا =ن در‬
‫;اب ‪3‬د!‪ .‬و در &‪3
N‬غ ; و ‪6‬ن _ &? !‪ dI8 .‬زود‬
‫ه! ‪ D‬را ‪!8‬ا زد!‪
2 .‬ا‪
3 W‬و!? د =_ @ن ‪ ! F&;3 ! !I .‬و ‪
3‬‬
‫< زرا ;د ‪3‬و !‪3
3 @ ... .‬غ ر&!!‪ ،‬ه&‪
2 0‬و*‪3 e‬غ را‬
‫د !!‪ ًOOH :!MW ،‬را? را * !? ا ‪ ... A‬ن ‪
&
2‬رو @ از‬

‫‪62‬‬
‫‪31‬‬
‫ه
‪3‬د ‪6 AMD 
3 D MW‬ا @‪) d&I,‬و ا=ء اŒ(  ‪"!&#W‬‬
‫)رۀ )‪  ،A‬ت ‪.(17-28‬‬

‫‪ -‬ا)ب ه< ‪ H‬و دو‬

‫‪ H‬و دو ‪ 3‬ا)ب ه< ‪ J)L‬و & ‪&3‬ن  د ‪
2‬از ن‬
‫)
ا!‪:‬‬
‫ا‪  ،32«k&-»
3 ?!&O -J‬ا‪M‬د? و ا!اد از ۀ ‪ ML‬و‬
‫‪,‬ر در ا&ء ‪ 3‬ن‪& ! ،‬و< ‪ ML‬در … ه< ‪-‬ود !?‬
‫از ن‪I ،‬ر ‪!O‬س‪ ،‬خ &ات‪ 7 ،‬ا_ و '&?‪.‬‬
‫  ‪2‬ل !رت ه< ‪ &IG‬از ‪‹&&@ ` G‬‬ ‫‪33‬‬
‫ب‪ -‬ا‪N‬م »&‪F‬م«‬
‫&!ا‪ #‬د ‪.‬‬
‫ان‪&W 0 ،‬ان و دو ‪F.‬ن ‪ 3
2‬ا‪N‬م ا‪; ، A‬د را‬
‫در ‪
3‬ا‪N‬م ار< ;رق اد?  ‪ ،!&3‬در ا ‪ 0‬ز&
‪.!&W A=6‬‬
‫از ن )
ا!‪W ،‬و? ه< ‪ ،O G‬دراو ‪ k‬و د
ه< ‪F‬ادار< ‪
2‬‬
‫در ‪2 l.‬ت ;‪ 8‬و @‪ DM&» } H‬د  و ع د «‪ ،‬د‬
‫‪
3‬ااع ;د زار< ه  ز!‪ )& 3 .‬و = و  ‪ 3‬ا‪M‬د? از‬
‫
‪ 7M ،‬و ز‪  ،&N‬و &
و ﮥ ;د را ز;  ‪ !2‬و ;ن‬
‫ ور!‪ ،‬و ‪ 3‬ا ‪ 0‬ال د   از ا)ب ه< =‪
3‬‬

‫‪ 31‬ن @ﮥ @‪ &,M‬ا&‪F‬ان و ن @ﮥ ‪3‬ا! ‪=; 0‬ه‬

‫‪32‬‬
‫‪Fetishism‬‬
‫‪33‬‬
‫‪Shamanism‬‬

‫‪63‬‬
‫‪2H‬ر< ه< ‪3 ،‬ا< )_ @
&وه< "از  ‪ "3‬و‬
‫@‪ Q &&x‬و رأ< ن‪ ،‬ل و ن ‪!-‬ا  ‪.!2‬‬
‫ج‪« H» -‬‬
‫‪ 7  H‬ال و ‪2‬ت د
  ا ‪3
2‬ا<‬
‫‪2‬ل و ‪2
3‬ر ‪& <&W‬و< ‪-‬ق ‪ <=3‬در  ;ا ‬
‫‪ 0&g‬ا‪N‬م  ‪&W‬د‪ .‬از ن )
ا!‪ :‬د< ‪3‬ران ‪3‬ا< وادار ‪2‬دن‬
‫ا‪3‬ه ‪3
3‬ر !ن‪2 3 ،‬دن &ات ‪3‬ا< )_ ر*  "از ‬
‫‪3‬ان"‪ ،‬ا‪N‬م ا‪ k & A‬و ‪F‬ادار< ‪3‬ا< ‪ 23‬دادن ‪N@
3‬رت‪،‬‬
‫‪,D‬ر ‪2‬دن ‪5& 7I‬ن ‪W k=L3 G;
3‬هن و در ‪. -‬داش‬
‫از ;!ا و ‪2‬ره< د ‪ <D‬از ا ‪ 0‬د‪.‬‬

‫‪ -3‬ا‪O‬د ‪H  ،«3@»
3‬ت و & ه< د ‬

‫ه د ‪
6 ،‬او&
 اوز<‪ 3 ،‬ار< از ‪ّH‬ت و‬

‫& ه< ‪W `)5‬ا
‪=-  .‬رد و ‪ 3‬ا ‪ & 0‬ه و‬
‫‪H‬ت‪; ،‬د را ه  ‪ .!2  3‬ار@ب ‪
2 )
3‬ا ‪0‬‬
‫‪ّH‬ت را ز  ‪tW  .‬ار!‪  ?!& "?W" ،‬د‪W .‬هن د ‬
‫@‪N e3‬زات ا ‪ ،0‬ن‪  ،‬ه دو  ا!‪.‬‬

‫‪64‬‬
‫زه< ارز د ‪ ?W» 3 ،0‬و ‪j‬اب« =‪ ،!  PL‬در ‬
‫‪
2‬زه< ارز »ا;ق« ‪ <!3» 3‬و ;‪ ،«3‬و از ن »ن« ‪3‬‬
‫»م و ‪3‬ا‪.!  ?!&N «#‬‬

‫‪N‬زات و ‪.‬داش د  &‪- ،F‬ا‪ <=3‬ا!‪N .‬زات و ‪.‬داش د  ‪
3‬‬

‫و&)ﮥ &وه‪ @3 #‬و ‪
3‬ا‪58‬ح "از  ‪3‬ا" ‪@ 
2‬ا!‬
‫&}  ‪ ،!3 !3‬ادار?  !‪ .‬ا ‪& 0‬وه< ‪ @3‬از ‪ #‬از ارواح‬
‫&} )‪D-‬ن(‪& ،‬وه< ‪ ML‬در ‪ 7I‬ه و ‪ 3‬ه< د ‪!; ،‬ا ن‬
‫و ;!ا< وا!‪ ،‬و از < د ‪ D‬از ارواح زارده!ۀ ‪!&.‬ا و ‪!&.‬ا‬
‫)&‪ 0&G‬و ا
( @=&‪.!  7‬‬
‫در  ‪
2‬اد ن ‪
3‬و&)ﮥ ‪.‬داش‪N  ،‬زات &وه< »ور«‬
‫»‪-‬ق ‪ ،«<=3‬زه< ‪ @I‬هاداران ;د را @‪،!2  A&Q‬‬
‫ده< "'& د " 
‪. 3 ،‬داش و ‪N‬زات »‪ «<=3‬و »ا ‪0‬‬
‫«‪; ،‬د را ‪ 3‬ا‪; <q‬د @‪» .!2  7&H‬د ا;ق« از‬
‫ا‪F3‬ار ‪2‬ه‪  k‬ا‪F-‬ا ‪ F» k‬و @‪ !& s‬ا« )@ ‪ J‬و @‪ ،!&N‬‬
‫ا‪F‬اء و ‪L,‬ۀ ( ا‪M‬د?  ‪ !2‬و »د ن«‪ ،‬از ا‪F3‬ار‬
‫‪N‬زات و ‪.‬داش ‪ O‬و ‪F‬ا‪ #‬د   !‪.‬‬

‫ار@ب ‪
3‬ا ‪
2‬از ‪ Q‬د  ع ا!‪ ،‬در ارد< ‪ 3‬ا‪N‬م‬

‫داب @‪ &5@ ،
&Mo‬و ا‪Mx‬ر‪
3  ،‬و&)ﮥ ‪ 
3‬وردن ا‬

‫‪65‬‬
‫ه‪v‬ن ‪2 3‬دن‪M2 ،‬ر? دادن‪3 ،‬ز ‪2‬دن ‪M‬ۀ ‪t‬ر<‪ ،‬ز رت ‪I‬ر‬
‫و ‪D‬ار? ه< د  ‪I 73‬ان ‪,
3‬ب   !‪ .‬ه‪ 0&v‬ااع‬
‫‪H‬و& ‪!&=2‬ن ه؛ ‪ 7T‬روز? دار<‪ Y@ ،‬د<‪F ،‬ادار< و ااع‬
‫;د زار< ه‪ 3 ،‬دادن ه و ;د‪ =2‬ه‪W k=L3 R3 ،‬هن‬
‫ !‪ .‬ه د  ا ‪ DD6 0‬ه را ‪- 3 _
2 )
3‬ه…‬
‫و  ه< ﮥ ;د ا ‪  
3‬ورد‪.‬‬

‫‪ -4‬ا‪O‬د ‪F&&»
3‬م«‪ k. l  34‬ارواح‬

‫ا‪O‬د ‪
3‬ارواح و ‪ k.‬ارواح &} و ‪F3‬رگ از =‪oL‬ت و‬

‫و ‪ Wp‬ه< ‪ A‬اد ن ا‪ .‬ه د !ار< ‪
3 
3‬ود ه‪ ,‬‬
‫‪
3‬م و ‪M‬م »روح« ا ن دارد و اروا را   ! و ‪F3‬رگ‬
‫ دارد‪ `IG .‬ا ‪o@ 0‬ر و ‪3‬ور د  
‪
2‬ر =
در اد ن او&
دارد‪،‬‬
‫هﮥ دات و ‪o;
3‬ص ا‪,‬ن ه‪ ،‬ه } رو ;ص ;د‬
‫دار! ‪ 7O,
2‬از ا!ام ‪  F&-‬و &&‪ #‬ن ا و ‪
3‬ه‪D‬م‬
‫;اب و رؤ ‪
3  ،‬و گ‪!3 !I2 ،‬ن را ره  ‪.!2‬‬
‫‪ Q
3‬د !اران‪ ،‬ارواح دارا< ‪8 ،7‬رت‪ ،‬ا‪,‬ت و‬
‫ا‪ JG‬ا! و ‪ _8‬ۀ اراد? و ‪,
3 !o‬ب   !‪ 3 .‬اس‬
‫‪34‬‬
‫‪Animism‬‬

‫‪66‬‬
‫ا ‪ 0‬ا‪O‬د @ر ‪ ،L‬اروا ‪ A 3‬ا‪
G‬و )‪
5‬دار! و &وه<‬
‫'&‪,
3 I‬ب   !‪.‬‬
‫ارواح   @ا! در ;
و ‪; 0G‬د ‪ 3‬ار ز!‪W‬‬
‫‪3‬ز!‪W‬ن ;د ‪Q‬رت ‪2‬د? و ن را ‪ )
3‬از ال‪ ،‬در ;اب‬
‫  ‪!&3‬ار<‪ ،‬از ا@‪M‬ت @ ‪ .!2I; 3‬از ن )
ا ‪3‬ور ‪
3‬ا ‪
2 0‬‬
‫‪ 3‬ا‪N‬م ا  @ان ‪ 3‬اوراد< ‪ 3‬ارواح د‪W‬ن @س ‪3‬ار‬
‫‪2‬د‪  ،‬ارواح ‪ !3‬را از ‪ #‬و  را!‪.‬‬
‫در ام‪  W ،‬ارواح ‪
3‬ه‪D‬م ‪! ?!&32‬ن ‪I 3‬رن‪@  ،‬ا!‬
‫ت ‪ ?!2‬و ‪;
H@-‬ان را ‪ !2 #‬و  ‪2‬ر< ‪3‬ا< و<‬
‫ا‪N‬م ده! و در ار< ‪
3‬ر< اش ‪ .!3=3‬در ;اب د !ن د‪W‬ن‬
‫&‪ 3 F‬ر‪ F‬و راز ع د  @‪ &,M‬و @&
 د‪.‬‬
‫اام ‪
3‬ارواح '&‪@ ،I‬س از اات‪ k. ،‬ارواح ا!اد ‪
)&I‬ا<‪،‬‬
‫  !د ‪ #‬از د‪W‬ن و ارواح !ار د  و ‪
-‬ا<‪ ،‬ه‪ 0&v‬ا‪N‬م‬
‫ا‪ A‬و ‪ 
3‬وردن  ه‪3 #‬ا< ر< ‪ 0,‬از اروا ‪3
2‬‬
‫‪2‬ر< و ‪ #‬ا‪
G‬دار!‪ ،‬ال ‪3 J)L‬وز ا ‪ 0‬ا‪O‬د را ‪&3‬ن‬
‫ ‪.!2‬‬
‫@‪ A !O‬ه!ا  و @‪ 3O
3 JH‬و ه‪ 0&v‬ز رت را ‹ ‪I‬ر ره‪I‬ان و‬
‫‪ 0&!O‬د  و ‪
-‬ا< &‪ F‬از ه&‪3 0‬ور   د‪.‬‬

‫‪ -‬روح ‪ .‬ه‪v‬ن =‪ s‬ا ن د ‬

‫‪67‬‬
‫‪ ;3 Q
3‬از ‪ ،350&OOH‬ا‪O‬د ‪
3‬روح‪ s= ،‬و 'ز ا‪O‬د د ‬
‫ا‪" .‬ا‪,‬ن او&
در ‪O‬م ‪& 3
, O‬ات و ه‪ 0&v‬از را? ‪, O‬ﮥ‬
‫;د ‪ 3‬د ‪ D‬ا‪,‬ن ه‪&
3 ،‬و< ز!‪; <=3 W‬د ‪3  .‬د و‬
‫  ‪ !2‬ن را ‪L3 
3‬ا!‪ .‬ود ن ‪"
2 <F&6‬روح" &!?‬
‫ د‪ ،‬از ا ‪ J=2 ` G 0‬و ل  د‪.‬‬
‫در دور ‪ ،<!3‬ا ‪- 0‬ض ‪5‬ح  د ‪"
2‬ن ‪!
2‬رت ‪=&3 !3‬‬
‫دارد‪ ،‬روح < @< دارد"‪ .‬از ن ‪ ،‬ره‪I‬ان‪ 0&!O ،‬و !ر@!ان‬
‫ز!? و د?‪ _8 ،‬ارواح ‪F3‬رگ @ و @ا @ ‪,
3‬ب   !‪.‬‬
‫‪ ،_&@@ 0 !3‬در  ن @‪H‬ل ا! =
ه< د ‪ ،‬روح ه< ‪F3‬رگ و‬
‫&}‪ ?! @
,3 ،‬و رد  ‪ k‬ار  ‪ .!&W‬در هن ل‪،‬‬
‫روح ه< ‪ ?! @
,3 F& !3‬و @س و و= ا ‪N‬د  ‪.!2‬‬
‫‪ tW 3‬زن‪ ،‬ا‪O‬د ‪ «»
3‬و )ل ارواح ‪
,3‬در ا&ء و‬
‫دات‪ 3 ،‬ا‪O‬د ‪
3‬ود و @‪!O‬س ارواح ‪;  !&.‬رد‪ .‬ا ‪0‬‬
‫در ‪ ،! ! -‬ا‪O‬د ‪
3‬ود »ارواح ‪-‬ق ‪ «<=3‬و ‪-‬ق ‪&IG‬‬
‫ز& و  را ‪
3‬د‪I‬ل  ورد‪.‬‬
‫ا ‪3 0‬ور در ‪G‬ل زن‪
- 0 @ ،‬و ا‪O‬د ‪!O@»
3‬س ه<«‬
‫ارواح ‪-‬ق ‪<=3‬؛ ا
ه‪ ،‬رب اع ه‪!;
& ،‬ا ن و ;!ا ن را در‬

‫‪35‬‬
‫‪1- Edward Tylor, (1903): Primitive Culture.ibid. 2- Erol Sever, Đslamın Kaynakları,‬‬
‫‪C. 2, s. 34.‬‬

‫‪68‬‬
‫‪  .‬ورد‪ .‬از ا ‪!;» ، 0‬ا< ;!ا ن« !?  د و ا‪O‬د ‪
3‬‬
‫وا‪ #h‬ن @ ا‪O‬د ‪!;"
3‬ا< وا!" ادا
 ‪.36!3‬‬
‫‪
3‬ا ‪:_&@@ 0‬‬
‫‪3 -‬ور او&
‪
3‬ود »روح و روح ‪ @3‬و ‪!O‬س"‪ ،‬را? ‪3‬ور ‪&
3‬و‬
‫و &وه< ‪-‬ق ‪  ،&IG‬و ا را هار ‪2‬د? و @ ‪3
3‬ور ‪
3‬‬
‫";!ا< وا!" ر!  ‪ .!2‬در &‪ 3 ،
N‬اس ‪ 0&6‬رو! @)‪:‬‬
‫‪3 -‬ور او&
‪
3‬ود روح و "روح ‪ s= ،"@3‬و ‪3 eI‬ور ‪
3‬‬
‫";!ا< وا!" را  زد‪@   ،‬ا! ‪,3‬زد‪.37‬‬

‫‪ &IG k. -5‬و روح در _ ا‪,‬م و ‪ 7I‬ه‬

‫‪8
3 &IG k.‬رت ‪ k.‬دات‪ ،‬ر ه و ران و‬

‫ه‪- ! &IG 8 k. ،0&v‬ب‪ ،? ،‬ر‪W‬ن‪،Y;  ،‬‬
‫‪3‬د‪ ،‬ب و @‪ k‬را در ‪&W  3‬د‪@
3 D .‬ر { @‪hH‬ت د ‬
‫=ن  ده! ‪
2‬ه ‪!2‬ام از ا ‪ 0‬ه‪ ,‬ه و ‪ ?! !.‬ه< ‪ ،&IG‬در‬

‫‪36‬‬
‫‪Ibid‬‬
‫‪ 37‬ه ‪3‬ور د   @ا! ‪
3 I,‬ن و زن ;د از )‪- 7‬اوا  د‪G
3 ،‬ر< ‪
2‬‬
‫; و ‪5‬ح !ن }‪
2 )) !6  ،‬ود } ‪3‬ور د  را @*&‪  d‬ده!‪ 
3 ،‬رد‬
‫‪3‬د و ‪I‬د )‪ 7‬د ‪.,& D‬‬

‫‪69‬‬
‫زن و  @ر ‪ ،L‬ا‪I‬ل  ‪
-‬و ‪
3 I,‬رد‪
3 ،‬‬
‫‪ 7I‬ه< !ۀ د  @‪ ?! 7 !I‬ا!‪.‬‬
‫‪ ?! !.‬ه و ه‪ ,‬ه< ‪ _I
3 ،&IG‬ه< ‪ ،J)L‬رد ‪k.‬‬
‫ار ‪
-W‬ا!‪ … k. 7) .‬ه و ‪ 3‬ه از ا ‪
 Q 0‬ه<‬
‫‪ @ 73‬را *
 ‪:!2‬‬
‫‪ -1‬د … ه و ‪ 3‬ه< ‪ D‬را ‪8
3‬رت ه‪ ,‬ه<‬
‫»‪!O‬س« و ه‪v‬ن دا@ ز!? و ‪-‬ل  ‪.!2  k‬‬
‫‪ -2‬د د ‪»
3 D‬روح« ‪
M‬در دا;‪ 3 7‬ه< ‪!O‬س ا‪O‬د دار!‬
‫و ن ه را ‪ G;
3‬ن ‪ *- <H‬رد  ‪ k‬ار  ده!‪.‬‬
‫‪ -3‬د ه‪ … ،A‬ه‪ ،‬ا‪,‬م و ‪I‬ر را ‪ Q‬ر‪ F‬و ‪ O&O‬‬
‫و ‪ 
M‬دا! و ! ا! ‪ … k. 3
2‬ه< ‪ 3 ،‬ه‬
‫و ‪I‬ر ‪ ،0&!O‬ن ‪  O&O‬را  ‪.38!2  k‬‬
‫‪ً!3‬ا ;اه&‪ A‬د ! ‪ 3
2‬اس  ت ن‪-2 ،‬ان 
در دورۀ رل‪،‬‬
‫‪F‬و ا ‪ 0‬دﮥ ;< ‪3‬د! و … را 
;!ا‪
)3 ،‬وا‪5‬ﮥ ;!ا و‬
‫و&)ﮥ زش  دا‪ .39!,‬ا ‪  0‬ه ‪ً!3‬ا در ‪
-‬ه< ا ‪
3‬‬
‫ال ‪ J)L‬دوام ورد? ا‪ .‬در ا ‪ 0‬رد‪ … k. ،‬ه<‬

‫‪38‬‬
‫‪Turan Dursun, Kuran Ansıklopedisı, ibid, cilt 2, s. 104-105‬‬
‫‪ 39‬ر‪
G3 RH3
3 .Y .‬در ه&‪ !) 0‬از ‪2‬ب‪.‬‬

‫‪70‬‬
‫‪40‬‬
‫‪-‬ود !? از ن < و ‪ ?p‬دار!‪&3
3 .‬ن @ران دورن‬
‫‪ N k.‬ا‪h‬د از ن )
ا‪.‬‬

‫‪ -6‬ا‪O‬د ‪&
3‬ژ< )ا‪5‬ر?( و "‪ "0&!O‬د  و ‪
-‬ا<‬

‫ا ن ‪
3‬ا‪5‬ر? ه‪ 0&3 Y= &8o; ،‬دو‪ ،<W‬اد ن او&
و‬
‫اد ن اوز< ا‪ k. .‬د!? ه‪ 7I ،‬ه و ‪3‬ز!? ه<‬
‫ا‪5‬ر? ه< د  &‪ F‬در هﮥ ا ‪ 0‬دور? ه ‪ .!   k&.‬ز رت ‪I‬ر‬
‫ره‪I‬ان د  و ‪
-‬ا<  ‪
2‬ا ‪ 0‬ا‪5‬ر? ه را  !‪!2  W‬‬
‫&‪ ،F‬در ‪ 0&3‬دور? ه< دو‪ ،<W‬اد ن او&
و اد ن اوز<‬
‫=‪ Y‬ا‪.‬‬
‫ه ‪W‬و? د  و ‪-‬ﮥ ‪t‬ه‪ 3 ،I‬ا‪5‬ر? ه‪&W  7 !6 #‬د و‬
‫‪
3‬ن و&)
‪ ) ،‬ود< ;د و ه‪!O@ 0&v‬س ره‪I‬ان د  و‬
‫‪t‬ه‪; I‬د را @&
 ‪.!2‬‬
‫‪  !3‬ا ‪&,3
2‬ر< از ا‪5‬ر? ه‪
o ،‬ه‪ #‬ا‪!3‬ا ‪k&3‬‬
‫و در وا&‪ ،‬ه‪
-& `OH@ FW‬ا!‪ 73  ،‬ا‪Ij‬ت &‪.!,‬‬ ‫‪41‬‬
‫&‪!,‬‬
‫‪&,3‬ر< &‪
; F‬و ‪.‬دا;ﮥ دم زن ه< ‪ <!3‬ا!‪.‬‬

‫‪40‬‬
‫‪Turan Dursun, ibid.‬‬

‫‪71‬‬
‫@ر { س د ‪&& ،‬ن ارت‪» ،42‬ا‪5‬ر?« را ها? ‪3‬‬
‫»د‪ «A,&@W‬و »ا;ق«‪
oL=»
 ،‬و ‪ 43!ُ3‬د «  !‪ .‬و<‬
‫ا‪5‬ر? ا< را از و ‪ Wp‬ه< ‪A‬‬ ‫‪44‬‬
‫‪ &oL k.‬ه< ‪!O‬س‬
‫د   دا! و ‪ !O‬ا ‪
2‬ا ‪3 0‬ور‪ ،‬در هﮥ ال د ‪ ،‬از‬
‫دو‪ <W‬و اد ن او&
@ اد ن د اوز<‪ ،‬ود دارد و در ه‬
‫) از اد ن‪z 
3 ،‬ه  د‪.‬‬

‫‪«A@@» k. -7‬‬

‫@@‪ A‬ا‪O‬د ‪ 7I
3‬ه< &ا و ‪ <@3‬و ‪p‬ۀ &ات & ‪7T‬‬
‫‪O ،& ،… ،‬ب‪W ،‬و و ! ا ‪ 0‬ه‪ ،‬را در ‪&W  3‬د‪ .‬ام‬
‫‪ 0-W‬از ;‪&8o‬ت ا ‪& 0‬ات‪ ،‬ع ‪2‬دن ‪2‬ر‪3‬د و ر‪ ،‬‬
‫ام ‪2‬دن ‪ W‬ن ه‪ ،‬و  @=‪O
&I‬ت و ‪ 0&!O‬د  و‬
‫‪
-‬ا< ‪
3‬ا ‪& 0‬ات‪ ،‬از )
از  ه< ‪ ?!&3‬از دورۀ‬
‫‪ 7#I A@@ k.‬او&
‪,
3‬ب   !‪.‬‬

‫‪ 41‬از ‪! H8 Q‬ا‪
o 0‬ه< ن ر‪
3 .Y .‬ااف =& ه‪v‬ن ‪!I‬ا‪ A 2‬وش‬
‫و &! ‪H‬د ‪! OG‬رج در ‪3 RH3‬ط ‪ &'"
3‬وا ‪3‬دن ‪
o‬ه< ن" در )! اول‬
‫ا ‪2 0‬ب‪.‬‬
‫‪42‬‬
‫‪Ninian Smart (1983): Red: P. H. Merkl & N. Smart, New York University Press.‬‬
‫‪43‬‬
‫‪Dimension‬‬
‫‪3 44‬ا< @‪ 0&!O }&M‬د  از ‪!O‬ن '& د  ر‪ 0&=&. RH3
3 .Y .‬ا ‪2 0‬ب @‪ H‬ان‬
‫"ا‪O‬د ‪
3‬د‪  ،‬دات ذا@ً »‪!O‬س«"‪.‬‬

‫‪72‬‬
P; ،
‫ از ه‬7I ‫ را‬A@@ ،A&2‫ دور‬7&‫
س وف ا‬
A@@ .!‫
ه  دا‬- ‫&)
ه و‬I ،‫و? ه< ا‬W   ‫ه‬

3 ‫! و‬2  W!  ‫ ;د را‬Q ‫و? رد‬W <‫ادر‬3 ‫ و‬2‫=ر‬
.45!=L3  «‫وه‬W ‫ن »ه   و‬

‫ ادا
دارد‬...
http://www.mahnaaz.com/

 ‫ و   و‬.‫ در ارو‬I <‫وه‬M32
3 ‫ب‬2
&@ <‫ا‬3 :
@

:0M)@ ‫وغ‬- ‫و‬M32 ،‫ ن در ن‬e ‫ @ز‬F2

‫ ا‬00492212019878 l2- ‫ و‬004922192355707
.!&#-

   ‫وش‬- ‫ر‬Q
3 ‫ب‬2 ‫ @&
ارزا‬،?! ! ; <‫ا‬3

.!&#- 78 ‫ درس ز  @س‬3 &O, ‫
ا ان‬3 ‫ارل‬
:Q ‫ر‬z‫ا< ; ! !? و ا‬3 ‫درس‬
ggheyredini@yahoo.com

45
Sverre Moe (1995), Översättare Björn Nilsson, Studentlitteratur, s.52.

73
___________________________________________

«‫** ا 
ن »  د‬

‫ دوم‬
«
 ‫  ب و »ن د‬-
 ‫د  و ا  ن د‬

  ‫ر‬
$" -
" #   ‫!و ر‬

:  ‫ ت !')' در ('& ز‬+,-

http://www.mahnaaz.com/mz/gh.pdf

75
 ‫ ‪3‬‬
‫‪$‬اوم "! ت و وره ادن اا در ادن‬
‫ا&وز‬

‫‪1 -‬اوم ‪ '-/0‬ت د 

‬
‫& ‪ *+ -‬د‪ ,‬از ه راه ‪( *+‬وع (' و  ه "! ‪*+ $‬‬
‫
ز ‪+‬د'‪ ،‬در ‪ 3‬از ‪1!2$‬ت ‪$‬ر‪ 0‬ار ‪ */‬ا‪ -4‬در ا‪,‬‬
‫‪ 3‬ز& و & ّد ر( *‪ ،‬دور' ه از ‪!2$‬ل‪ 8$ ،‬و ‪،*74!$‬‬
‫ ;‪ :‬ر را ‪+ *<$‬د' و در &‪ 3‬ا‪$ += ,‬ر‪ * ،0‬را' ه‬
‫&‪ >?0‬ر* ا‪.4‬‬
‫در راه‪ ،‬ا‪3B‬ن ‪4‬ا‪!" *+ ،*A4‬د را در ا ‪ 7DE‬و ‪ C‬‬
‫‪ & & F$ 7DE‬د‪ ،‬از ه‪H‬اران ‪4‬ل ;‪ ،G‬ا &‪F‬ر ‪B‬وه‬
‫‪ $‬و ‪ 7DE IJ‬و !ق ‪ 24 * ،7DE‬و ‪L‬دو رو
ورد' ا‪.4‬‬
‫او از ا‪ ,‬را'‪" * ،‬ل "!د‪+ ،‬ل ‪!AB‬ده ‪ 7DE‬را * د‪4‬‬
‫& ‪+  ،*/‬ر
&ن 
ن ه را ‪+ & ,A$‬د' ا‪.4‬‬
‫در راه د‪L M" ،N‬دو‪ M"  /‬ادن او‪!?0& *J‬ط (' و &‪3‬‬
‫ا ; ادن ‪!/B!/‬ن ‪ * 7‬و‪!L‬د
ورد' ا‪.4‬‬
‫در &‪ 3‬د‪ ،N‬ور * ‪B‬و »&‪" ،«B‬روح" و "روح ‪* "$‬‬
‫!رت ;‪ DA4 G4‬ه ‪ 7DE‬و  ه ‪R‬ه (' ا‪ .B‬از ا‪،L ,‬‬
‫ ;‪ * 4‬ور د ‪ IJ‬دور' ه ‪ B1!E‬از ‪$‬ر‪ S‬ادن ‪D$‬‬
‫(' ا‪.4‬‬
‫در ا‪ G4; ،3& ,‬اروا= ‪ !/ *+‬در درون ‪!AB‬ده ‪،7DE‬‬
‫ا‪3L‬م و  ه ‪ *B1‬دا(‪ G4; * ،‬رب ا‪!J‬ع ه ا‪ '&<B‬ا‪.4‬‬

‫‪76‬‬
‫در ‪ M" ،HB L‬ا‪A‬ن * ‪ U‬رب ا‪!J‬ع و ا‪ * *FJ‬ا‪A‬ن * ا‪FJ‬ﮥ اول‬
‫ا‪ '&<B‬و از ‪
&W$‬ن‪ ،‬ا‪A‬ن * ""ا "ان" (‪ */ W‬ا‪.4‬‬
‫در ه‪A‬ﮥ ا‪3& ,‬ه‪ W ،‬از "‪!X‬ط ‪!2$‬ل * د‪ ,‬ه ا&وز‪ ،‬در‬
‫‪ L‬ه‪ * -‬ادن ‪ &4‬و ور * ""ا وا=" ر‪ ،'4‬و ‪ W‬از‬
‫"‪!X‬ط ادن ‪ &4‬ه‪ * -‬ا‪Y4‬م "‪ '( -‬ا‪.884‬‬
‫در ‪ ،*<B‬ه د در ‪$‬اوم ‪ 8$‬و ‪!2$‬ل ادن و وره ‪W( ?D‬‬
‫‪ */‬و ‪ A3‬از وره و ‪C‬ف و ‪C‬دات دﮥ
ن ه را  "!د *‬
‫ه‪A‬ا'
ورد' ا‪.4‬‬

‫در [‪ DB ،,A‬ا&!ش ‪+‬د ‪ *+‬دوران ‪]/‬ر از ا‪; ,‬و‪4‬ﮥ ‪$‬ر‪،0‬‬
‫‪4‬د' و _‪!DB FL ^ M‬د' ا‪ .4‬در ا‪]/ ,‬ر ‪$‬ر‪ ،0‬ا!ام و‬
‫* ه در ‪ L‬از ‪ ،4;  ،4; -$!$‬ا‪  ،4; *FJ‬روح‬
‫;‪ 4‬و '  &‪.BB‬‬
‫از
ن &ن‪ ،‬ا!ام و * ه ه‪ *+ -‬از ا‪& ,‬ا= او‪!DC *J‬ر ‪+‬د' و‬
‫" = * "ا ;‪ 4‬و ‪ 4;W‬ر‪ * ،B4‬ه‪A‬ا' "!د‪A3 ،‬‬
‫از ا‪ !" ,‬ت و ‪ 4‬ه د ‪ *(]/‬را * !رت ار`ﮥ د‬
‫‪N(]/‬ن "!د =‪+ ab‬د‪ .B‬از ا‪:cE ,‬‬
‫‪88‬‬
‫ا‪ *DJ‬ا‪e2J ,‬ﮥ ‪$‬ر‪X_B ،0‬ﮥ ;ن ‪ 8$‬و ‪1!2$‬ت ا‪  ،,‬ه "‪ M‬د‪ N‬د ‪ .3B‬ه‪A‬ن‬
‫‪e& *+ *B!/‬ۀ &!‪!L‬د ‪FL‬ن و ‪!L‬ا&‪ 'BAB ` f g‬و ‪ B& AB‬و از ه زاو* ‪،N *+‬‬
‫‪ * 8$‬و & ‪e& ،‬ۀ ‪ &!AC‬ا‪Y4‬م و ‪ 4‬د‪ ,‬ه ه‪ -‬در ‪!E‬ل ز&ن ` ‪ 'BAB‬و ‪!0B‬اه‬
‫&‪ .B‬ا‪ ,‬و ‪ 4‬ادن ‪ 7D$ * HB‬از ‪ *+ BFL‬در
ن &!‪ '(J‬و ‪ !fB‬و ‪ ،* AB‬د‪U‬ر ‪ 8$‬و‬
‫‪!2$‬ل "!اه (‪.‬‬

‫ ‪ * *L!$‬ا‪ AB!B ,‬ا‪ CAL‬و ‪$‬ر‪  G;  ،0‬ا‪ *+ 4‬د‪ ,‬ا‪Y4‬م و ﮥ (‪/ *7‬‬
‫اان * ا‪ B4
,‬از در‪ /‬د‪/‬ا ‪!L!& 44‬د ‪L‬ن ‪ * -J4‬در ‪!0B‬اه د‪
.‬ن ‪ *U‬ه‪-‬‬
‫ا‪!+‬ن * ‪B‬م ا‪Y4‬م ‪ 44‬و ا‪X& CAL‬ح ا‪ 4‬و ‪!$‬د' ه &‪2‬و&ن ا‪ CAL‬را * د‪DB‬ل‬
‫& ‪ ،f+‬ا‪ /‬ز ه‪ 8$ AB!B :bB * -‬و ‪!2$‬ل  ‪b$‬وت ‪ ،BA‬از ;]ش ا ‪=Y‬ت ا‪44‬‬
‫در ‪FB‬ده و ا=‪W‬م د‪!" 44 -‬د "!ددار ‪ +‬و ا ‪ 44 f+ 'F‬و اد از‬
‫‪ 4‬ه و ا=‪W‬م ‪F+‬ﮥ "!د ا ار ورزد‪L1 ،‬م ‪ *+ f+ AB J!E‬ا‪DC‬ر د "!د را در ‪,‬‬
‫&دم از د‪!" 4‬اه داد‪ .‬و ‪ M_ *B‬از ‪!4‬ار  ا&!اج ا‪C‬ا[ &‪2‬و&‪2& ,‬وم "!اه (‪،‬‬
‫?‪ *W‬ه‪3 BA‬ر از ادن ا&!ش (ۀ ‪$‬ر‪!D<& ،S‬ر =(* ‪ fB‬و و;( "!اه ( و *‬
‫را' &‪A‬ت و ا&!( "!اه ر‪.‬‬

‫‪77‬‬
‫‪ -‬ه ‪+‬ام از ادن ا&وز‪ D3B * ،‬و ا‪B‬از' ا‪ f0 ،‬از‬
‫"! ت دور' ه &‪ >?0‬د او‪ ،*J‬از ‪L‬دو‪$ /‬‬
‫‪ ،4; j4‬روح ;‪ ،4; -$!$ ،4‬ا‪ 4; *FJ‬و '‪ ،‬را ‬
‫"!د =‪+ ab‬د' ا‪ B‬و
ن ه را * !رت ‪C‬ف و ‪C‬دات‪ ،‬و ‪ 4‬ه و‬
‫وره د ‪!B‬ع ا&وز‪ ،‬ن & ‪.+‬‬
‫ا‪Y4‬م و * ه ا‪ HB &Y4‬از ا‪C ,‬ۀ ‪.3B k3& ?+‬‬

‫‪» NB!NU -2‬وز و ن« وره و"! ت د در ادن ‪-‬‬

‫و ‪ ،L‬از ‪4‬د' * ;‪ . & 8$ 'm‬ادن او‪ !" ،*J‬ت د‬
‫و‪!+ !J‬د‪ *B+‬و و را * ‪4‬د‪ /‬و ‪ BC‬ن & ‪+‬د‪ .B‬و وره‬
‫و
داب د و‪!" BY_C  !J‬د را‪!E * ،‬ر ‪ ،n‬ون ‪,H$‬‬
‫‪R‬ه و  ‪4 DA4 ,A+‬ز و ;د' ;!(‪ ،‬وز & داد‪.B‬‬
‫در &_‪ ،‬ادن ‪!L‬ا&‪ *f; g‬و ;‪3 ،$ 'm‬ر از ا‪
,‬داب و‬
‫‪ 4‬ه ‪ *F+‬و ‪ *(]/‬ا را ‪ *+‬از ‪ * *(]/‬ارث د' ا‪ ،B‬ا'
‪J‬‬
‫‪4DJ 1‬‬‫‪+‬د' و * !رت ‪
& L * ^?DA4‬ور‪ .B‬ا‪ ,‬ادن‪ً !A7& ،‬‬
‫از ارزش ه ه‪ N‬و ا‪ CAL‬ز&‪B‬ﮥ "!د را * ‪ ,$‬ا‪ 4 ,‬ه‬
‫‪ + & *F+‬و
ن ه را * ر‪ jB‬و رو &‪= I4‬ل و روز ‪7&L‬ﮥ‬
‫داران ز&ن "!د در &
ور‪.B‬‬
‫
‪B‬ن ه‪ ,mA‬ا وره‪& ،‬ا‪ -4‬و ‪ 4‬ه ‪ 'BA‬از ‪!L‬ا&‪ g‬و‬
‫ادن او‪ *+  & $2[!$ ،*J‬ه‪ *_4 q‬ا در ز&ن "!د‬
‫‪B‬ا(‪ .‬ا ‪3 ،*B!AB‬ر از ادن ‪ &4‬و * ه ‪!/B!/‬ن‬
‫
ن ه‪ 4 ،‬ه و &ا‪ A4‬دار‪ 24  ًA_3& *+ B‬و ‪L‬دو در‬
‫ار‪D$‬ط ا‪ ،B‬و‪  J‬ا‪ ,‬و‪!L‬د‪ ،‬ه‪A‬ﮥ ا‪ ,‬ادن‪ ،‬از
ن ‪ *?AL‬ا‪Y4‬م و 
ن‪،‬‬
‫‪ 24‬و ‪L‬دو را ‪+‬ر (‪X‬ن & ‪ .&B‬د‪ *+ -‬ان‪ 24 ،‬و ‪L‬دو‬
‫‪!B‬ع د "!د را‪ ،‬از را' ‪ & n[!$ "'H<7&" &Y+‬ده‪.‬‬
‫در ‪B!AB‬ﮥ د‪ ،N‬ا‪_C‬د او‪ * *J‬ارواح و ‪B‬و &‪ :; ،B‬از ‪* B‬‬
‫دورۀ ا‪A‬ن * "ا وا= ‪ HB‬دوام &
ورد‪3 .‬ر از * ه‬
‫ا‪!E * ،&Y4‬ر ‪ eB‬ه‪ 4;W ،'( *+ -‬را ا  & ‪،B/‬‬
‫و‪ J‬ارواح &_‪ * ,4‬ا
‪B‬ن‪"  ،‬ا وا= ار‪D$‬ط ار & ‪+‬‬

‫‪78‬‬
‫و = و ه‪& -‬د' ا‪ ،B‬ا
&زش داران ه!ادار "!د‪ ،‬در ;‪G‬‬
‫"ا (‪  ،+ & Cb‬در ‪D‬ل در ‪]B‬ر و د‪ 3& ،C‬و &‪YWf‬ت‬
‫&‪!" ,&r‬د را = و  & ‪.+‬‬
‫ا‪ ,‬ه‪A‬ن ور و ‪ 4‬ا‪ * *+ 4‬ن 
ن‪4;  ،‬ن &‪ *W‬از
ن‬
‫‪+ & 7D$‬د‪ B‬و  ه را ‪!C * *B‬ان &_‪&» ,4‬ه!«‪*W? ،‬‬
‫ا (‪ Cb‬در ;‪" G‬ا &!رد ‪ G4‬ار & داد‪.B‬‬

‫‪ - -3‬ز در !ل ‪ *(]/‬ا‪ *+ '(  = *<B ,‬ه‪ *+ *B!NBA‬ه‬

‫‪ *;  *7&L‬ه ‪$‬ر‪8L ،0‬ا و ه‪!" N‬د ر( & ‪،+‬‬
‫ه د ه‪  -‬ا‪4‬س ر‪ *f‬ه ه‪ N‬و ‪B‬زه ا‪ CAL‬و‬
‫اد »‪ «*7&L‬و »=!زۀ د« "!د ‪ * . & 8$‬ا‪،ID4 ,‬‬
‫ه د "! ت ‪!L‬ا&‪ g‬و ادن اا =!زۀ د "!د را‪*» ،‬‬
‫(‪7& *+ ?W‬ف ‪7&L‬ﮥ "‪ 'N4‬و &‪ 2‬ر( "!د ا‪ «4‬ن & ‪.+‬‬
‫ا &‪k‬ل‪
،‬داب و &ا‪ -4‬د‪!F ,‬د‪ ،‬و‪ /t‬ه !م ‪!F‬د و ‪$‬ر‪S‬‬
‫ا‪ ،CAL‬اد و ه‪
N‬ن را ن & ‪ ،+‬و از
ن ا‪Y4‬م‪،‬‬
‫‪$‬ر‪1!2$ S‬ت »=!زۀ د« ‪3C‬ن و ا!ام ‪ C‬را &‪ 7‬و‬
‫‪!$ .+ & /AB‬رات ; ا‪ 4‬از ا‪ *B3‬ه‪ (]/4 ،‬ه و‬
‫وره دور' ه &‪! >?0‬م ‪!F‬د و ا‪b$‬ت ا!ام =!زۀ د و‬
‫‪!L‬ا&‪&» g‬در‪!" «'N4"  ،‬د‪
 .‬ن ‪،HB‬‬
‫‪ -‬در
ن ‪ *+ L‬در را‪  *X‬ا‪!=» ,‬زۀ د« ار & ‪/‬د‪،‬‬
‫د&‪ 'B‬ه د‪!F ,‬د را * !رت * و ‪N(]/ (]/4‬ن *‬
‫‪C‬ر* & ‪/‬د و‪،‬‬
‫‪ -‬در
ن ‪» * *+ L‬ه! ‪!" «C‬د  & ‪/‬دد‪$ ،‬ر‪1!2$ S‬ت‪،‬‬
‫ا‪!X4‬ر' ه و ‪ 4‬ه ا!ام ‪ C‬را ‪.+ & _B‬‬
‫ ا‪4‬س ا‪ / *<B ,‬ه‪،‬‬
‫‪ -‬ه د‪ ,‬ا&وز‪ ،‬ار`* ه &‪ >?0‬دور' ه د ‪ *(]/‬را  "!د‬
‫=‪ .+ & A‬و‪!L‬د ا‪ ,‬ار`* ه &‪ *+ '( uC >?0‬ادن‬
‫‪ ،4;W‬از
ن ‪ *?AL‬ا‪Y4‬م‪ ،‬در &!رد &‪
،4;W !2‬ت و‬
‫ا‪ *fB‬ه &‪ >?0‬و &‪7‬ر[ را ;‪ fW G‬و &‪X‬ح ‪.+‬‬

‫‪79‬‬
 ‫‪ 2 -‬ز‪ 2 3)4‬ر ) ه ‪ 5‬د 
و ‪ 1‬ر ‪
7‬‬
‫;‪ :‬ار`ﮥ ه ‪$‬ر‪ 0‬ز&‪ 'B‬از ادن او‪ ،*J‬در ر‪ *f‬و ‪ 3‬ادن‬
‫ا&وز * =ت "!د ادا&* & ده‪ $ .‬ز&‪( *+ B‬ا‪C M‬د ا‪،4‬‬
‫ا‪ ,‬وره او‪ ،*J‬در ;‪&» f‬ا‪ -4‬و ‪ 4‬ه ‪ «^?DA4‬ادن‬
‫&‪ B& & b0‬و * ‪!E‬ر ‪;B‬ا ن & (!‪ .B‬ا& در ز&‪*+ B‬‬
‫»‪2‬ان د« رخ & ده و وره ا‪ 44‬د‪ ،-+= ,‬رو *‬
‫[‪]/ >7‬ا(* و رت ‪!" cDX$‬د  (ا‪ L M‬را ‪،+ & -/‬‬
‫ز‪ * f/‬ر‪ *f‬ه او‪J‬ﮥ د ‪ '( $ g4‬و د‪ 1 4‬را‬
‫& ‪ .B/‬در
ن !رت‪:‬‬
‫‪& -‬دم ‪B‬ا& از د‪ ,‬و دار ا&وز‪ ،‬وره و "! ت ادن‬
‫او‪ *J‬را &<دًا از ‪ B/ & 4‬و &ا‪ -4‬و ‪ 4‬ه را ‪ * *+‬ادن‬
‫او‪ *J‬و ;‪ G‬از "!د ‪ c?7$‬دار‪W(
!2B * ،B‬ر ا‪C‬د' ‪+‬د' و * ا‪L‬ا‬
‫& ‪]/‬ار‪.89B‬‬

‫ا‪ NB!NU ,‬از د ;‪t‬وه‪Nf‬ا‪ 90B‬ه‪1!2$» BA‬ت ادوار ‪_C‬‬

‫د« * ‪ & eB‬ر‪ 7 .4‬ا‪NB‬ر ‪ *+‬داران روز از ;‪4‬‬
‫* "ا;‪ 4‬رو &
ور‪ B‬و روز د‪!E * 1» ،N‬ر ‪ H‬و‬
‫‪ ،«X‬ر د‪4 * N‬اغ  ;‪& 4‬رو‪ B‬و
`ر ا‪_C‬دات د‬
‫‪!L‬ا&‪ g‬و را از ‪.B/& 4‬‬
‫‪eB‬ﮥ ادوار !دن ‪1!2$‬ت د‪ = ،‬ا‪ /‬از ‪R n[!$ FL‬ه‬
‫‪8$‬ات ‪/‬ا‪f‬ت د‪ ،‬وا‪ 7‬را ن ‪ ،W‬از ‪ ?C n[!$ eB‬و‬
‫‪ NB!NU‬ا‪1!2$ ,‬ت‪ ،'3!B eB * .+ AB b+ ،‬ا‪ ,‬ز‪f/‬‬
‫* ادن او‪ ،*J‬در وا‪:g‬‬

‫‪!( *3_& 89‬د  ل ‪L ،/‬دو‪ ،/‬د‪]B ،3!BC‬ر "!ا‪ f/ 'b4 ،B‬ه‪ ،‬زرت ‪!D‬ر و‬
‫ا&‪ ،*W‬و ه‪& ,mA‬ا‪ -4‬ا‪H‬ود' و ‪$‬روا‪ * $ *B‬ا (& ‪ *A‬ز‪ ،B‬ز‪ <B‬ز‪ *4 ،B‬ز‪ B‬و *‬
‫‪
L‬وردن ا‪!B‬اع و ا‪3‬م &ا‪» -4‬د (ۀ« د‪ :; *+ N‬از ‪B‬ا& ‪ &!AC‬از =‪ &!W‬د و‬
‫ا‪ [= &Y4‬و =‪ -+‬در اان ‪ * &!AC‬ا‪.B‬‬
‫‪90‬‬
‫‪D. Hume (1976), Axford; Quoted by Shafa, After 1400 Year, ibid, s.320.‬‬

‫‪80‬‬
‫‪ HL HU -‬ز( * »ر‪ *f‬ه &!‪!L‬د د و ‪$‬ر‪ «0‬در (ا‪M‬‬
‫‪2‬ان ‪.3B‬‬
‫‪W$‬ار ‪ *+ -+‬ا‪ ,‬ز‪!" 2$ f/‬رد د‪ WWJ‬دو ‪L‬ن ا‪b$‬ق‬
‫& ا‪:‬‬
‫‪ -1‬از ‪ ،!4‬در ‪L‬ن ‪]/‬ر از ادن اا * ادن ;‪$ 'm‬‬
‫ا&وز‪ A3 ،‬از وره و "! ت او‪J‬ﮥ د )ه‪!mA‬ن ار`ﮥ‬
‫د و ه‪!E * (N‬ر
(‪W‬ر و »;‪F‬ن« در ادن ا&وز ادا&ﮥ‬
‫=ت & ده و‪،‬‬
‫‪ -2‬از ‪ !4‬د‪ ،N‬در (ا‪2 M‬ان د‪ ،‬ار`ﮥ د و ا‪ BA‬‬
‫‪ 'BA‬از دوران ‪ *(]/‬و ‪!L‬ا&‪ g‬او‪
$ *+ ،*J‬ن ز&ن * ‪!E‬ر‬
‫»;‪ «BF‬ادا&ﮥ =ت & داد‪!& ،B‬رد &ا‪ *7L‬و ‪ 3L‬و ‪<& !L‬د‬
‫‪! * Y‬رت ور‪ 4 ،‬و &ا‪-4‬‬ ‫ار & ‪/‬د‪ .‬در ‪
،*<B‬ن ‪ً D *U‬‬
‫‪ 'BA‬از ‪!E * ،*(]/‬ر »‪;B‬ا و ;‪ «BF‬و =  ‪$FL!$‬‬
‫‪!& ،3; *&C‬رد &ا‪ *7L‬ار & ‪( 2$ ،*/‬ا‪  ،L M‬‬
‫‪[C‬ﮥ »
(‪W‬ر« ;ا & ‪.+‬‬

‫‪ Y‬در ادن ‪" ^$‬ا‪ ،‬ه‪ BA‬ز‪ f/‬از »‪^$‬‬ ‫ا‪[C ,‬ﮥ
(‪W‬ر &‪ً k‬‬
‫"ا«‪ * ،‬ادن »‪" U‬ا«‪L» ،«4; » ،‬دو‪ «/‬و '‪،‬‬
‫* ‪ & eB‬ر‪ .4‬در =‪ *+ J‬وا‪
7‬ن ا‪ *+ 4‬ا‪ ,‬وره [ و‬
‫‪ ،{_B‬ز&‪ 'B‬ه د از ‪ *(]/‬ه ‪$‬ر‪ 0‬را ‪+ & /AB‬‬
‫و ‪ D‬از ا‪!E * HB ,‬ر ‪;B‬ا و ;‪F‬ن در ا‪ ,‬ادن و * ه و‪!L‬د‬
‫دا(* ا‪
.B‬ن ‪ًL *U‬ا ا‪b$‬ق اد'‪
،‬ن ا‪2 *+ 4‬ا‪ B‬در ‪ cDX$‬د‬
‫اه‪ '&
-‬و ا‪2 ,‬ان‪ ،‬و‪!L‬د »ز&‪ 'B‬ه ادن ‪ A‬و او‪J‬ﮥ‬
‫;‪F‬ن و ‪;B‬ا ‪ (B‬از ‪$ &W$‬ر‪ 0‬و د« را &‪+ Y‬د' ا‪* .4‬‬
‫ن د‪:N‬‬
‫‪2 -‬ان د &!‪!L‬د‪ * ،‬ن »
(‪W‬ر« ا‪_C‬دات‪ 4 ،‬ه و‬
‫‪ Y‬ه‪! * -‬رت ار`ﮥ د و‬ ‫"! ت د  دا&‪ ,‬زد'‪ً D *+ ،‬‬
‫‪$‬ر‪ 0‬از ‪ *(]/‬ه دور در ا‪ ,‬د‪!  ,‬د'‪ ،‬و‪!L‬د دا(* و‬

‫‪81‬‬
‫&‪!?0‬ط  د‪ ,‬و ا‪_C‬دات د و * ا ا&وز‪!E * ،,‬ر »;‪BF‬‬
‫و ‪;B‬ا« &!رد &ا‪ *7L‬ار & ‪ */‬ا‪.B‬‬

‫از ا‪!E * ،L ,‬ر &‪k‬ل & ‪!$‬ان ا‪H‬ا‪ G‬ور ‪،/ ,L * &!AC‬‬
‫د‪b4 ،3!BC‬ۀ ‪]B‬ر و ‪L‬دو و ‪ DL‬ا ز ‪+‬دن ‪ 0‬و د‪g‬‬
‫ارواح (ور در اان د‪ ,‬زدۀ ا&وز را ‪+ *L!$‬د و ‪ n[!$‬داد‪.‬‬
‫‪ DB‬ا&!ش ‪+‬د ‪ *+‬ا‪Y4‬م و ﮥ ا‪  -+= &Y4‬اان‪ D ،‬از ا‪,‬‬
‫‪X?4‬ﮥ ‪ 44‬د‪ ,‬و(ن ‪!E * ،HB‬ر ;ا و ‪;B‬ا‪ f0 ،‬از ا‪ ,‬و‬
‫‪ 4‬ا‪_C‬دات ‪ 'BA‬از دور' ه ‪ 24‬و ‪L‬دو و  ;‪ 4‬را در‬
‫"!د دا(* و
ن ه را ‪! * HB‬رت ‪ f0‬از د‪ ,‬و &]ه‪!" I‬د‬
‫&!رد &ا‪ *7L‬ار & داد' ا‪!E * .B‬ر &‪k‬ل‪ ،‬د‪4 3!BC‬ه در‬
‫ه‪ L *A‬اان دورۀ ‪ D‬از ‪ M?3$‬ا‪&Y4‬ن ا&وز ا& ;]*‬
‫(' !د و = ز‪B‬ن اوا‪<$ ID4 * B‬وزات د‪ *+ B3!BC‬در ز‬
‫(‪( -W‬ن د‪ B( & *?&= ،(!B & C‬و ا‪ ,‬ه‪ *A‬را ‪3= * *B‬ب‬
‫د‪3!BC‬ن و ارن زر‪ 'N$‬ه‪3= * *W? ،‬ب د‪ C‬و ‪ 24‬و ‪L‬دو‬
‫& ‪]/‬ا( و ز‪B‬ان "!د را "اداد &‪+ & 7‬د‪3 .B‬ر ‬
‫&ا‪ 24 * *7L‬و ‪L‬دو‪ ،‬زن د(‪A‬ن "!د را & ‪ 3‬و ‪3‬ر ‪HB‬‬
‫&اد دل "!د را از را' "!ا‪B‬ن ورده &‪W‬ر ‪L‬دو‪ A= ،/‬د‪ C‬و‬
‫ا‪b4‬د' از ا‪!B‬اع ‪24‬ز ه & ‪.3L‬‬

‫;‪ :‬از ار رژ‪ -‬ا‪ &Y4‬و ‪B‬ا& (ن &‪BA?3‬ن از ا‪Y4‬م و‬
‫"ا‪ / &Y4‬و (‪2 ،"/ *7‬ان د در ‪& ,‬دم ‪7&L‬ﮥ »د‪,‬‬
‫زد'« رو * ر( ‪FB‬د' و ‪3‬ر ا ره از د‪* / -4 -+= ,‬‬
‫‪ 3L‬و ‪ !L‬د‪ ,‬ه و را' = ه د و  د د‪N‬‬
‫;دا"* ا‪4 , .B‬ن‪B ،‬ا& از د‪ ,‬و د‪14 ,‬ر ا‪ &Y4‬و‬
‫(‪L * ،7‬ن ز‪& f/‬دم &‪A?3‬ن * ر‪ *f‬ه ‪ 'BA‬از ادن‬
‫او‪ *J‬و و ا‪
*  ،'&<B‬ن ر ر‪ 'B4‬ا‪.4‬‬
‫در ‪& ،*<B‬ا‪ -4‬و ‪ 4‬ه را} دور' ه ‪24‬ز و ‪L‬دو‪،/‬‬
‫ه ‪ * &!AC f *U‬و &ا‪ -4‬و ‪ 4‬ه ‪F+‬ﮥ د و‬

‫‪82‬‬
‫* ا‪ *+ ،‬ار`* ه دور' ه &‪ >?0‬ادن او‪ *J‬را ‪/AB‬‬
‫& ‪DL ،+‬ﮥ د و ا‪!" * &Y4‬د ‪ */‬و ا‪ ,‬ر »* ‪!E‬ر‬
‫
(‪W‬ر«‪!C * ،‬ان ر‪ -4‬و ر‪!4‬م ا‪ * &Y4‬ا‪L‬ا در
&' ا‪.B‬‬
‫ا&وز' ‪+‬ر * ‪ L‬ر‪ *+ '4‬از ‪ !4‬در &‪ _E‬از ;‪ 0‬و (‪F‬‬
‫&و; اان‪!DA+ ،‬د ا‪!04‬ان &‪!0‬ص ‪L‬دو‪ * /‬و‪!L‬د
&'‪ ،‬و‬
‫&دم  ه‪+ *H‬دن ه‪ 3‬و ‪!" 3B‬د‪ ،‬ا زرت ا‪
 ،,‬ن ‪ D‬و‬
‫‪4D‬ن در > ه ? ا‪eB‬ر ا‪3‬د' ا‪ ،B‬و ه‪H‬اران ‪ bB‬ا‬
‫‪ ,f+‬و ‪( *f+‬ن‪ ،‬داو‪!" I?E‬د‪!B f+‬ع ادن و (' ا‪ B‬و‬
‫ه‪!mA‬ن ‪B‬ن "ان ده د ‪ *(]/‬ه دور ‪$‬ر‪* ،0‬‬
‫ا‪eB‬ر ‪!" !B‬ن دادن و "!ن ر‪ *3 > ,0‬ا‪.B‬‬

‫
`ر ‪2‬ان د و ز‪& f/‬دم ‪!"4‬رد' از =‪ &!W‬د و‬
‫ا‪ !4 * &Y4‬ار`* ه ادن او‪ *J‬و ا&!ش (' را & ‪!$‬ان در‬
‫ز&* ه اوان د‪7&L N‬ﮥ د‪ ,‬زدۀ اان * ‪f& *C‬ه' ‪+‬د‪.‬‬

‫‪ -‬ار‪ 91‬ع د 
ه<ن ار;'ﮥ ‪ 1‬ر ‪
7‬‬
‫
`ر و _ دور' ه او‪J‬ﮥ د‪ *(]/ * ،‬ه ‪ :‬دور و دراز‬
‫‪$‬ر‪ c?7$ 0‬دار‪ B‬و &هً ‪ *F+ 3‬و (ًا ‪/ *(]/‬ا‪ .‬دوام و‬
‫_ ا‪`
,‬ر و »ار`* ه ه‪ N‬و د« در ادن ا&وز‪ ،‬د‪J‬‬
‫د‪ N‬ا‪  4‬ا‪ *+ ,‬ارزش ه و ا=‪W‬م د از
ن ‪ *U‬ه د *‬
‫‪!E‬ر ر‪ A4‬ن & ‪/ *(]/ ،+‬ا ‪ $ *F+ ،$‬و ار‪* .B$ C<$‬‬
‫‪!E‬ر &‪k‬ل‪ ،‬ه‪A‬ﮥ ا=‪W‬م ا‪ &Y4‬ز&‪B‬ۀ دوران ‪4 1400‬ل ‪ D‬و ‪7‬‬
‫از
ن ‪ 3B‬و " = * دور' ه ‪ D‬از ‪4 1400‬ل ‪ c?7$‬دار‪B‬‬
‫و * ‪!C‬ان ار`ﮥ د دوام
ورد' و وارد 
ن‪ u= ،‬و ا‪Y4‬م ('ا‪.B‬‬
‫ا"‪Y‬ط ادن  ا‪`
,‬ر ‪ *(]/‬ه ‪ 3‬دور ه‪?C  H& -‬‬
‫"ار‪<$‬ع د" ا‪ 4‬و ‪ & n[!$‬ده ‪U *+‬ا ادن ا&وز در *‬
‫‪4‬زش  ز&ن ‪$‬ر‪ 0‬ا&وز و ‪B‬زه
ن ‪ 3B‬و در ا ‪8$‬‬
‫و ‪1!2$‬ت ‪1‬زم ا‪; 04 * CAL‬ار & ‪ .+‬ادن‪ ،‬از
ن ‪*?AL‬‬

‫‪83‬‬
‫ا‪Y4‬م‪ * ،‬ا‪/ HB ID4 ,‬ا‪ ! f‬ا ‪ -2$‬و ‪1!2$ >!$‬ت‬
‫‪L‬ر دار‪ .B‬از ا‪:HB eB ,‬‬
‫‪ -‬ه ‪» *7&L *U‬دار‪ ،«$‬ار`* ه زدار‪B‬ۀ
ن ‪ f‬و از ا‪,‬‬
‫رو‪8$ ،‬ات ا‪ CAL‬و ر( و ‪74!$‬ﮥ
ن ‪ «$ +» HB‬ا‪.4‬‬
‫‪7&L‬ﮥ دار ا‪ ID4 * ،&Y4‬ز&ن و &‪W‬ن زا‪ G‬و ر( "!د‪f ،‬‬
‫رو * ده ‪ *?D‬ا و ذهت ‪L‬دو‪ /‬دارد ‪!2$ * $‬ل‪،‬‬
‫ا ‪=Y‬ت‪ 7 f;  ،‬و ‪ '; *+ A?C‬و د‪
4‬ورده‬
‫‪ L‬ا‪ B‬و ه‪ q‬ه‪!0A‬ا‪  B‬ز&ن و &‪W‬ن زا‪ G‬و ر( د‪ ,‬ا‪Y4‬م و‬
‫‪L1‬م = دوران ;‪ G‬از
ن ‪B‬ارد‪.‬‬

‫
`ر ‪1!2$‬ت ‪$‬ر‪ 0‬ادن او‪ *J‬در ور ادن ‪&4‬‬

‫* ‪!C‬ان ‪ / *<B‬از ‪ u2‬ه !ق‪!$ & ،‬ان ‪ *+ b/‬هو‪،-3‬‬
‫!د‪ ،-34!3b+ ،-3‬زر‪!F ،/ f$‬د‪ ،23& ،‬ا‪Y4‬م و د' ه‬
‫د‪A(; ,‬ر و  ه و ه‪H‬اره د‪A( -+ ,‬ر د‪ !" ،N‬ت‬
‫دوران »‪L‬دو‪ /‬و ادن اا« را * (‪ W‬و ‪ D3B‬در &‪BD‬‬
‫ا‪_C‬د د "!د وارد ‪+‬د' و در &ا‪ -4‬و ‪ 4‬ه "!د ن‬
‫& ‪.+‬‬
‫ه د  ا‪4‬س &‪7‬ره »=!زۀ د« "!د‪ * ،‬ا‪ ,‬وره و‬
‫"! ت او‪DJ ،*J‬س ‪ ^?DA4‬و ا'
‪!" J‬د را & ;!(‪ .B‬ه‬
‫د ‪  HB‬ا‪4‬س ا‪!&» ,‬زا^ اه‪ «'&
-‬از وره و‬
‫"! ت ‪ *(]/‬ه دور و ‪HB‬د^‪ 7DE  ،‬و ‪B‬وه ‪ C‬و‬
‫ذه &!‪!L‬د را‪ *X‬ار & ‪.+‬‬

‫&‪ !2‬د ا‪Y4‬م ‪ HB‬رغ از ا‪`

,‬ر و ار`ﮥ ‪$‬ر‪ 0‬ادن ‪ D‬از‬
‫"!د ‪ E" * .3B‬و‪!L‬د ا‪`
,‬ر‪ ،‬ا‪Y4‬م  ادن ‪!L!& &4‬د در‬

‫‪84‬‬
‫=!زۀ د &‪ 2‬زاد‪!" '/‬د‪ ،‬ه! ه &‪ Ff‬را ‪ + & A3‬و‬
‫وره و ‪ 4‬ه &‪ +f‬را در "!د ر( داد' ا‪.4‬‬
‫و‪ /t‬ه ا‪!= ,‬زۀ د‪ ،‬در ‪!E‬ل ‪$‬ر‪ B1!E S‬ا‪ *_X& ,‬از‬
‫‪FL‬ن‪ ،‬از ‪ ?3B * ?3B‬و از د * د‪ ,‬د‪ N‬ا‪_B‬ل * و * ‪!C‬ان‬
‫»ار`* ه ه‪ N‬و د«‪ ،‬در ه د * (‪ ?W‬ن (' ا‪.B‬‬
‫در‪ 4‬ا‪ *+ 4‬ا‪ ,‬و‪ /t‬ه &‪ , ‚f‬ادن ‪!F &4‬د‪،‬‬
‫&‪ 23‬و ا‪Y4‬م ‪ * $‬ر ا‪
*+ 4‬ن ه را * ادن ه‪ -‬ر‪ *f‬و‬
‫ه‪!B" -‬اد' ‪+ D$‬د' ا‪ ،4‬ا& ا‪ ,‬ا(ا‪+‬ت _‪ * M‬ا‪ ,‬ادن &‪2‬ود‬
‫‪!( AB‬د‪ !" .‬ت د ا‪Y4‬م ‪ !" *f& M_ *B‬ت ادن‬
‫ه‪&HA‬ن و &!‪!L‬د در ‪7&L‬ﮥ زاد‪!" '/‬د ا‪ *W? ،B‬ر‪ *f‬در ادن و‬
‫وره د و ‪!B‬ع د  ه‪ -‬دار‪ *+ B‬ه و ه‪H‬اران ‪4‬ل ‪D‬‬
‫از ا‪Y4‬م‪ ،‬در ا‪!= ,‬زۀ د و‪!L‬د دا(* ا‪.B‬‬
‫ا ‪H7& ‚$ c_2& ،*B!AB‬ز ‪ +  91*A?C‬و ‪+‬و
`ر ‪&!4‬ه ‪،‬‬
‫‪92‬‬

‫‪= *+‬ود ه‪H‬ارۀ ‪!4‬م ‪ D‬از ا‪Y4‬م‪ ،‬در &‪_X‬ﮥ ‪!L‬ب  ‪8‬اد‪A$ ،‬ن‬
‫‪H‬ر‪ /‬را ;* ‪FB‬د' !د‪fB ،B‬ن & ده ‪+ *+‬ب ه د ادن‬
‫‪ &4‬ا‪!$) *_X& ,‬رات‪ ،‬ا‪ <B‬و از
ن ‪
 ،cE‬ن( در = ور‬
‫‪WB‬د‪ B‬از وره‪ ،‬ا‪!X4‬ر' ه و ا‪ *B3‬ه د ‪&!4‬ه ‪`$‬‬
‫;]* ا‪.B‬‬
‫‪R‬هًا ا‪ ,‬ا‪_B‬ل ‪Y‬وا‪!DB *X4‬د'‪ *W? ،‬ار`ﮥ ه‪ N‬و د ‪'BA‬‬
‫از ‪&!4‬ه‪ ،‬در ادن ‪ 7‬ا‪!= ,‬زۀ د دوام
ورد'‪ ،‬و از
ن ‪ ،L‬از‬
‫‪D4& cE‬ت !& و &‪ *_X‬ا * ادن !م ‪!F‬د‪ cC FC ،‬و‬
‫‪ 23& * :ƒ4‬و ا‪Y4‬م ‪!bB‬ذ ‪+‬د' و * 
ن را' * ا‪.4‬‬

‫‪91‬‬
‫‪Muazzez Đlmiye Çığ, Kuran, Đncil ve Tevrat,ın Sumer,deki Kökeni, ibid.‬‬
‫‪ &!4 92‬ه ا‪4‬د ‪$‬ر‪ 0‬و ‪4‬وده د "!د را رو ‪ j4‬ه =^ & ‪+‬د‪ ،B‬در =‪*+ J‬‬
‫‪C‬ب ه ‪ 2-3‬ه‪H‬ار ‪4‬ل ‪ 7‬از
ن ه‪+ ,(!B HL ،‬ب د (ن 
ن  رو ‪ j4‬و ‪!U‬ب و‬
‫= گ و ;!‪ 4‬در"ن‪+ ،‬ر ? ‪!DB‬د‪ .B‬زن ‪ &!4‬در ‪!E‬ل ده* ه ‪ *(]/‬در ‪ *+$‬و‬
‫ا&‪ >f+ W‬و "!ا‪ '( 'B‬و &‪ AF& gD‬ا (" ا‪A$ ,‬ن ;‪ *f‬ه‪H‬ارۀ دوم ;‪ G‬از &‪Y‬د‬
‫* و‪!L‬د
ورد' ا‪ { ،,__2& eB * .4‬و ‪4‬وده ‪3 gD& &!4‬ر از ا‪_C‬دات و‬
‫دا‪4‬ن ه د ‪!$‬رات و از
ن ‪
 cE‬ن ا‪) 4‬ر‪ Muazzez Đlmiye Çığ, ibid. :* .‚ .‬و‬
‫ه‪+ * ,mA‬ب &‪ c_2‬اا‪ B‬ون
د&‪$ ،‬ر‪A$ S‬ن‪.(,f; ،‬‬

‫‪85‬‬
‫ا‪Y4‬م ه‪!$ & ,mA‬ا‪ A3 *3B‬از ا‪ ,‬ار`ﮥ ‪$‬ر‪ 0‬را * وا‪X4‬ﮥ‬
‫ادن د‪!= N‬زۀ د‪ 7 ،‬ادن او‪J‬ﮥ ‪ ،C‬در ‪+‬د' (‪.‬‬
‫* ه ‪! *+ _E‬د'‪ !" ،‬ت و ار`* ه د ‪&!4‬ه * ه‬
‫‪ *4‬ا‪ ,‬ادن &_ ('‪ ،‬در ‪+‬ب ه د ه ‪+‬ام * (‪'( _B ?W‬‬
‫و ا‪ FJ‬و &_س "!ا‪ '( 'B‬ا‪.93B‬‬

‫ادن ‪ ،&4‬ا‪ ,‬و‪ /t‬ا‪!= BA‬زۀ د "!د را‪ ،‬از ‪* !4‬‬
‫!رت ""ا وا=" و از ‪ !4‬د‪! * ،N‬رت »‪" U‬ا« و‬
‫= » ;‪ «4‬ن & ‪ .+‬از ا‪ ,‬را'‪ ،‬از ‪ !4‬ا‪_C‬د *‬
‫‪ 4;W‬در =!زۀ د ‪ &4‬ر( *‪ ،‬و‪ J‬از ‪ !4‬د‪ ،N‬ا‪,‬‬
‫‪ -+ ،4;W‬و ‪ ،G‬و
(‪W‬ر و ‪FB‬ن‪  ،‬وره و "! ت‬
‫ا‪_C‬د ادن او‪ ،'(  *J‬و 
`ر  ;‪L ،4‬دو‪،/‬‬
‫ا‪" U ،4; *FJ‬ا و ا&‪k‬ل
ن ه در ه‪ *0&
-‬ا‪ .4‬ا‪,‬‬
‫&!زا^ ا‪ ،BA‬در ه ‪+‬ام از ا‪ ,‬ادن‪ ?W( * ،‬ن (' و *‬
‫!ر‪ n[!$ ،$‬داد' & (!د‪.‬‬
‫* ‪!E‬ر &‪k‬ل‪
 ،‬ن ‪" *+‬در ‪A$‬م دوران ‪]& 4‬ه‪! D‬م ‪!F‬د‪![!& ،‬ع‬
‫ا‪ ،44‬ا‪_C‬د * "ا وا= ‪C‬دل در ‪eB‬م ‪ 7DE‬و د‪ 'N4‬ا‪CAL‬‬
‫‪! -JC‬د'‪ ،‬ا&
ن !م * ا‪!E * ،FB C ,‬ر ‪،'4B BF/B‬‬
‫?‪  *W‬دوران ‪$ 4‬ر‪[ ،0‬ور‪ ً$‬ا‪ ,‬ا‪ *fB‬در ا‪W‬ر ا‪f‬ن ;‬
‫
&' ا‪ .94"4‬ا‪$ 4 ,‬ر‪:0‬‬
‫‪ -‬ه‪`
-‬ر "!د را در ‪+‬ب ‪ *(]/ L * cC FC‬و‪،‬‬
‫‪ -‬ه‪ -‬از
ن ;‪ :‬در (‪ 7( / W‬د‪!F ,‬د و ادن ادر ‪7‬‬
‫)&‪ 23‬و ا‪Y4‬م( دوام
ورد' ا‪.4‬‬

‫‪]/‬ر از ا‪$ 4 ,‬ر‪ *+ '( uC 0‬در ‪+‬ب ‪!$‬رات‪!" ،‬ا‪ 'B‬‬
‫"ا
( & (!د ‪ *+‬از ‪W& !4‬ن‪ ،‬ز&ن و ا‪3B‬ن را "?‪،+ & c‬‬

‫‪93‬‬
‫‪Muazzez Đlmiye Çığ, ibid.‬‬
‫‪L 94‬ن‪B..‬س‪ ،,f; ،‬ص ‪.484‬‬

‫‪86‬‬
‫و‪ J‬از ‪ !4‬د‪ ،N‬ه از ‪/‬ه * = ‪bE4‬ﮥ !م ‪!F‬د ‪H$‬ل‬
‫&  و ‪B‬زه
‪B‬ن را از "!د وز & ده‪.‬‬
‫در ‪+‬ب ‪" ،cC FC‬ا ‪FL cJ" *+‬ن ا‪ = ،4‬در * ‪+‬ل‬
‫ه‪A‬ﮥ &‪!?0‬ت "!د ‪ " .3B‬از
‪B‬ن‪ ،‬ه‪X( BA‬ن‪ ،‬از
ز&‪'Nf‬‬
‫ا‪ 4 FJ‬ون & ز‪B
.B‬ن ون ‪ *W$‬و ‪B‬ز * "‪!" cJ‬د‪ ،‬ا‬
‫"!د & ز و =  "‪!" cJ‬د‪ ،‬ر و ‪ A3& H4‬را ;‪G‬‬
‫& ‪ .B‬در ا‪ L ,‬در &_‪ 7X‬ر (‪X‬ن  "ا ‪ = $‬ر‬
‫"ان و ا‪ *FJ‬ه ه‪!$ -‬ان ادن او‪ & G; *J‬رود و در ‪ L‬د‪،N‬‬
‫
`ر ا‪ *fB‬ه د &!ط * `!‪  ،‬دو "ا &‪f‬ق ز& را‬
‫از "!د وز & ده‪.‬‬
‫‪95‬‬
‫"ا "‪FL cJ‬ن‪  ،‬ا‪4‬س  ‪!$ G
b4‬رات ‪ ،‬در * د‪g‬‬
‫‪B‬وه اه‪ = A‬از ‪FU‬رد!ار غ ‪!" fF‬د ‪ 3B‬و =‬
‫از ‪
,‬دم و =!ا ‪!/‬ل "!رد'؛ ‪!" *+‬د را در ;‪ f‬در"ن ‪fF‬‬
‫‪+ -‬د' ا‪ HLC ،B‬ا‪ 4‬و از
‪B‬ن & "!اه ‪!" L *+‬د را * و‬
‫‪fB‬ن ده‪.96‬‬
‫"ا ‪!F‬د از ‪ !4‬از "?‪!L!& c‬د ه!ش‪" ،‬د& و  ‪G4‬‬
‫و ‪B * '<4‬م ‪= f‬ف & ز‪ ،97B‬ا& از ‪ !4‬د‪ * ،N‬ا‪B‬ازۀ‬
‫‪L‬دو‪/‬ان ‪ D‬او‪U ،*J‬ن ا‪_B‬م ‪ &! *+ 4!L‬از ا‪( ,‬ه‪W‬ران‬
‫"?_ "!د را * "‪ ( ,f+ E‬از ‪2b‬ﮥ روز‪/‬ر & زدا‪.‬‬
‫از ‪" ،!4‬ا "‪FL cJ‬ن‪B  ،‬ز ا‪ 4‬و ه‪ q‬ا=‪ * L‬ه‪q‬‬
‫"& ‪B‬ارد‪ ،‬از ‪ !4‬د‪ N‬ا&‪ * ،‬ا‪B‬از' ا ‪B‬ز& ‪!?0& G4‬ت‬
‫"!د ا‪B
*+ 4‬ن را * ‪C ID4‬م ‪ G4‬و ‪!" * '<4‬د‪+ ،‬ور ‪+‬ور‬
‫ ‪!E ،4‬ن‪A ،‬ر و ز‪!B *JHJ‬د & ‪ +‬و ‪( 3B‬ن را از ز&‪,‬‬
‫ & دارد‪"" ،B * .‬ا ‪ *+‬در ‪R cC FC‬ه & (!د‬
‫&!‪!L‬د ا‪F 4‬ر‪ g4 ،‬ا‪  ،I‰8J‬ا ‪A‬ض و ‪f$‬ﮥ ‪ G4‬و‬
‫‪95‬‬
‫* ‪3!B eB‬ۀ اا‪ B‬ه!(‪ ,7& j‬زاد'‪; b4 ،‬ا‪ ،G‬ه‪H‬ار ‪4‬ل ;‪ :‬از &!‪
،4‬ن ه‪* -‬‬
‫‪ 7D$‬از ‪ 4;W‬زر‪ f$‬و
‪ ,‬ه اا‪ ،F& *U ،B‬زر‪ f$‬و زر‪ B‬و ‪ !B& *U‬و‬
‫&‪H‬د‪ *(!B  +‬ه ;‪!$ ,f‬رات ا[* (' ا‪" A+) 4‬ان‪ ،‬ص ‪.(264‬‬
‫‪ 96‬ر‪; b4 ،,f; ،cC FC * .‚.‬ا‪ ،G‬ب اول ‪!4 $‬م‪.‬‬
‫‪ 97‬ا‪ G4 ,‬از ا‪3B‬ن در 
ن ‪ً7‬ا و‪.+ & G+‬‬

‫‪87‬‬
‫‪DC‬دت "‪ . 98‬او از ‪" !4‬ا "‪FL» cJ‬ن« ا‪ ،4‬و‪ J‬از ‪!4‬‬
‫د‪ ،N‬ه‪FL») * FL!$" q‬ن« و( ‪+‬ت ان ‪B AeC‬ارد‪A$ .‬م‬
‫‪ *L!$‬اش * &‪ 3A( *&!e‬و از &‪&!e‬ﮥ (‪» * 3A‬ز&‪ ,‬ه‪!A‬ار!«‬
‫و از
ن ‪4 * L‬ز&‪!X7& ,X3? ,‬ف ا‪.99"4‬‬

‫‪ 4; W G‬و =

`ر د !م ‪!F‬د‪ ،(]/ *+ =( * ،‬در‬
‫ادن ‪ 23& ،&4 7‬و ا‪Y4‬م‪ ،‬ادا&* &  و
`ر ‪A‬د' از‬
‫ادن و دور' ه &‪ >?0‬د در ا‪ ,‬ادن را‪ * ،‬ود‪]/ & *7‬ارد‪.‬‬

‫"ا &‪ 23‬ا‪ ,‬ار`ﮥ ‪$‬ر‪ 0‬را * !رت

&‪H‬ش ‪ 4;W‬‬
‫‪" U‬ا ‪fB‬ن & ده‪ .‬در ا‪]& k+‬اه‪ I‬و * ه &‪ ،23‬از‬
‫‪ !4‬ا‪_C‬د * "ا وا= ‪!F‬دن  ;!‪B‬ه ‪;" $ bEC‬ر ا‪3B‬ن‬
‫و ‪;!U‬ن ‪!( & *eC!& "*?/‬د‪ ،‬و‪ J‬از ‪ !4‬د‪ ،N‬ز‪B‬‬
‫‪ ^J!DA4‬و &‪B * !?0‬م ‪ = * $ 3C‬ا و (ا‪"  +‬ا‬
‫"‪FL cJ‬ن ‪!( & 'AC‬د‪ .‬و * ‪"" L‬ا وا=" &!رد ‪;" ،u2‬ر‪،‬‬
‫ز‪ B‬و روح ا‪_J‬س"‪" ،‬او‪/B‬ر ‪FL‬ن را  ه‪A3 NA‬‬
‫& ‪ .+‬ا‪FL -3_$ ,‬ن ‪" ,‬ان و "ا "ان‪ ،‬دور' ه‬
‫ا‪ 4; *FJ‬و ‪" U‬ا را * د &
ورد‪.‬‬

‫‪ ?C 98‬د(‪ ،,f; ،‬ص ‪.292-293‬‬

‫‪ ?C 99‬د(‪ ،,f; ،‬ص ‪.293‬‬

‫‪88‬‬
 ‫___________________________________________‬

‫ ‪4‬‬
‫
`ر ‪1!2$‬ت ‪$‬ر‪ 0‬ادن در ور د ا‪Y4‬م‬

‫&‪ !2‬د ا‪Y4‬م ‪ ،HB‬از ا‪`

,‬ر و ار`ﮥ ‪$‬ر‪ 0‬ادن‪IB  ،‬‬
‫‪ 'BAB‬ا‪ً7 .4‬ا * ‪!" b$‬اه‪ -‬د‪ *+ 100‬در 
ن‪" ،‬ا و د‪,‬‬
‫ا‪Y4‬م در ‪X_B‬ﮥ ‪L ,U Y$‬ن د ‪!( & >7$‬د‪:‬‬
‫‪ -1‬ادن ‪!F‬د و &‪،23‬‬
‫‪101‬‬
‫‪ -2‬د‪ ">=" 4;W ,‬و‪،‬‬
‫‪ -3‬ادن »اŽ ;‪!L!& C «4‬د در ‪& ,‬دم * ا ‪YX‬ح "‪"+‬‬
‫دورۀ د‪!C‬ت * ا‪Y4‬م‪.‬‬
‫‪103‬‬ ‫‪102‬‬
‫‪ -1‬از ‪" ،!4‬ا &!رد &‪ 7‬در ‪ cC FC‬و ‪L FC‬‬
‫)‪!$‬رات و ا‪" ،(<B‬ا ا‪Y4‬م &‪!( & 7‬د و ه‪&HA‬ن ‪ ،HB‬ا‪,‬‬
‫ادن و * "!ص ‪!F‬د‪!C * ،‬ان &‪ gD‬و ا‪ -F& !NJ‬د‪،‬‬
‫=_! و ‪FB 44‬د ه د و  د ا‪Y4‬م‪!& ،‬رد ا‪b4‬د' ار‬
‫& ‪/‬د‪" :‬ﻭ ﺑﺎ ﺍﻫﻞ ﮐﺘﺎﺏ ﺟﺰ ﺑﻪ ﺷﻴﻮﻩ ﺍﯼ ﮐﻪ ﻧﻴﮑﻮﺗﺮ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﳎﺎﺩﻟﻪ ﻧﮑﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ‬

‫‪ 100‬ر‪;" u2 * .‚ .‬و‪4‬ﮥ ‪ ,!W$‬ور د ا‪Y4‬م در ‪X_B‬ﮥ "!رد ‪/‬ا‪f‬ت د =!زۀ د‬
‫‪3C‬ن" در ه‪ ?L ,A‬از ‪+‬ب‪.‬‬
‫‪ 101‬ر‪ *E!& u2 * .‚ .‬در ‪ ?L‬اول ا‪+ ,‬ب ‪!C 2$‬ان »ا‪AL‬ع ‪ A?C‬و ‪ 4‬و ‪+ *$‬س‬
‫‪!3B4‬ر ‪Y+‬م اŽ« و ه‪» u2 * ,mA‬ور د و "ا (‪ 4‬در ا‪Y4‬م« در  »&‪ !2‬د‬
‫و &‪.[= ?L «f cX‬‬
‫‪C!A<& * "cC FC" 102‬ﮥ ‪+‬ب ه &!‪ 4‬و ‪ D‬از &!‪ 4‬ا‪YE‬ق & (!د‪+ .‬ب &!‪ 4‬‬
‫‪!$‬رات (& ;} ‪+‬ب ‪ cC FC‬ا‪.4‬‬
‫‪B "L FC" 103‬م &<‪C!A‬ﮥ ‪FU‬ر ‪+‬ب ا‪ ?<B‬ا‪ *+ 4‬از ‪FU !4‬ر ‪ bB‬از ه‪A‬اهن ‪* 3C‬‬
‫‪B‬م ه &‪& ،‬ر‪!+‬س‪ +!J ،‬و != ‪ '( *(!B‬ا‪.B‬‬

‫‪89‬‬
‫ﺑﺎ ﺳﺘﻤﮕﺮﺍﻥ ﺁﻧﺎﻥ‪ ،‬ﻭ ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮ ﻣﺎ ﻭ )ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ( ﺑﺮ ﴰﺎ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﳝﺎﻥ‬
‫ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﱘ‪ ،‬ﻭ ﺧﺪﺍﯼ )ﺍﻻﻩ( ﻣﺎ ﻭ ﺧﺪﺍﯼ )ﺍﻻﻩ( ﴰﺎ ﻳﮑﯽ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺎ ﳘﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﱪﺩﺍﺭ‬
‫ﺍﻭﻳﻴﻢ"‪!4) 104‬رۀ ‪!DWC‬ت‪
،‬ﮥ ‪.(46‬‬
‫;]ش "ا و ‪ 4‬ه د &!رد &‪!$ 7‬رات و ا‪ <B‬در ا‪Y4‬م‪،‬‬
‫ار`* ه د ا‪ ,‬ادن‪ ،‬از
ن ‪ ،*?AL‬ا‪!X4‬ر' ه و * ه &!ط‬
‫*
‪ G‬و ا‪ *B3‬ه &!ط * ;&‪D‬ان !م ‪!F‬د را وارد 
ن‬
‫‪+‬د' ا‪ .4‬د‪ *+ -‬ا‪ ,‬دا‪4‬ن ه از ‪  W& !4‬ا‪_C‬د * "ا‬
‫وا= و "‪A4
cJ‬ن ه و ز&‪ ,‬ا‪ ،B‬و‪ J‬از ‪ !4‬د‪`
 ،N‬ر ;‪G4‬‬
‫ادن دور' ه ‪(]/‬ﮥ !م ‪!F‬د و ‪ _C‬او‪!& *J‬ط * ;‪G4‬‬
‫ارواح‪!AB ،‬ده ‪  ،7DE‬ه و ا‪ *FJ‬ه &‪!?0‬ط ا‪.B‬‬

‫‪ -2‬در ‪ 105,f; Fk2‬د‪ !2& *+ -‬د ا‪Y4‬م ‪ HL‬دور' "!ا‪B‬‬

‫&‪ !2‬د‪ A2&" .3B >= C ,‬در
ز ر‪3& ?D& GJ4‬‬
‫د و ارزش ه ا"‪! Y‬د‪ .‬در ا‪ ,‬دور'‪" G4;» ،‬ا ‪،«W‬‬
‫»ا‪_C‬د * &‪7‬د«‪» ،‬هاس از &<زات« و »ا(ق ‪; I3+‬داش‬
‫ا"و« در &!‪ *eC‬ه او او‪ !J‬دا("‪H/ * .106‬ارش &‪__2‬ن‬
‫د‪ ،‬ا‪!& ,‬ارد در ‪7&L‬ﮥ ‪C‬ب
ن روز ‪ *_4‬دار و ("* ('‬
‫!د‪ B‬و ‪ D‬از
ن در ا‪!& ,‬ارد
`ر اوا‪ -eB * B‬و ‪ * kB‬و‪!L‬د‬
‫
&' !د‪ B‬و و‪!L‬د دا(‪/AB .107‬ن ‪ ،">=" 4;W‬در ا‪,‬‬
‫&!رد‪ 'AC G_B ،‬ا * ‪ 'FC‬دا( و ز ‪+‬د‪.B‬‬

‫‪
 104‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬
‫‪ 105‬ر‪!C 2$ *E!& u2 * .‚ .‬ان »ا‪AL‬ع ‪ A?C‬و ‪ 4‬و ‪+ *$‬س ‪!3B4‬ر ‪Y+‬م اŽ« در‬
‫‪ ?L‬اول و »ور د ا‪Y4‬م در ‪X_B‬ﮥ ‪/ Y$‬ا‪f‬ت ‪3C 4;W‬ن« در ه‪ ?L ,A‬از ‪+‬ب‪.‬‬
‫‪ ( 106‬و‪ *b3?  _B ،B‬و ‪$‬ر‪ S‬دو‪ J‬ا‪ &Y4‬و د‪& 3W( 1‬دم ‪14‬ر د در‬
‫اان‪ ،‬ا‪ ،2005 ،34‬ص ‪.13‬‬
‫‪ 107‬ر‪!& u2 * .‚.‬ط * ";و‪4‬ﮥ ‪ ,!W$‬ور د ا‪Y4‬م در ‪X_B‬ﮥ "!رد ‪/‬ا‪f‬ت د‬
‫=!زۀ د ‪3C‬ن" در ‪.[= ?L‬‬

‫‪90‬‬
‫ ا‪ ,‬و‪!L‬د‪" ،‬د‪4 >= ,‬د' و اا !د و ا‪ * ,‬زه‪ ،‬ا‪HB‬وا و‬
‫‪FL‬ن ‪ H/‬ه!اداران ا‪ & Dk& S4; ,
,‬داد‪ . 108‬ا‪Y4‬م ‪HB‬‬
‫‪A?7$‬ت د "!د را از ا‪
L ,‬ز ‪+‬د‪ ،‬و‪ J‬در ‪L‬ن ‪$‬اوم و‬
‫‪!" &W$‬د‪ ،‬ا‪ ,‬درون ‪/‬ا ‪ *?D‬ا را ‪8$‬داد و ‪FB‬د د ‪ *?D‬ا‬
‫را * ‪FB‬د &‪ H+A‬و ون ‪/‬ا د – ‪ 44‬ا‪ *?D‬ا ‪+ D$‬د‪.‬‬
‫ ا‪ ,‬و‪!L‬د‪`
،‬ر &‪ !2‬د =>‪! * *U ،‬رت ا‪fB‬ﮥ د‪ ،‬‬
‫‪ ,4‬و
داب ‪ ،C‬در ا‪Y4‬م و 
ن  &‪.B‬‬

‫‪ !2& -3_$ -3‬و &‰‪!A‬ن ا‪_C‬د  "‪b+‬ر" ‪ *+‬از ‪" !4‬اŽ" را‬
‫& ;‪ B4‬و از ‪ !4‬د‪ ،N‬ا‪ ,‬ا‪_C‬د را  ;‪  G4‬ه در‬
‫
&‪! *0‬د‪`
،HB B‬ر "!د را در ا‪Y4‬م  ‪]/‬ا(* ا‪ .4‬ان  *‬
‫
ت 
ن‪ ،109‬از ‪" !4‬اŽ ا‪ "AJ‬و "‪A4
cJ‬ن ه و ز&‪ ,‬ه را‬
‫& ;‪ ،B4‬و‪ J‬از ‪ !4‬د‪  ،N‬ه را * ‪!C‬ان و‪?4‬ﮥ (‪Cb‬‬
‫در ;‪" G‬ا‪+ & G4; ،‬د‪ .B‬ان‪`
،‬ر ادن ‪ A‬را} در‬
‫(‪HL *D‬ۀ ‪3C‬ن را * (‪ ?W‬از ا(‪W‬ل در د‪!" ,‬د وارد‬
‫‪+‬د' !د‪ j4 .B‬ه
‪ BA4‬را ‪H‬رگ & دا(‪ 24 * .‬و ‪L‬دو‬
‫&!‪ .B( & 4‬و  ا‪<B‬م ا‪AC‬ل د و ‪!B‬ع د ‪ 'BA‬از‬
‫‪ *(]/‬ه ‪$‬ر‪ ،0‬ه‪!mA‬ن ‪]B‬ر‪ ،‬زرت و ‪+ B‬دن‪ ،‬از "او‪ B‬و‬
‫ا‪E‬ان و‪ ،Cb( ،‬ر‪ ّ( g‬و ر‪N4‬ر & "‪.B‬‬
‫
ن ا‪ ,‬ا"‪Y‬ط »"ا و  "ا« را ‪ b+‬و  د & "!ا‪ ،B‬ا& ‬
‫‪!D‬ل &‪ !2‬د‪"  ،‬اŽ ;‪+ 4‬ان &‪ "*W‬و ه‪ ,mA‬از را'‬
‫&ا‪C * *7L‬ف و ‪C‬دات و ‪ 4‬ه ‪`
،C‬ر ‪ 'BA‬از ادن‬
‫او‪J‬ﮥ ‪3C‬ن را در &‪!" ,‬د وارد ‪+‬د' و "!د & ‪ .+‬ا‬
‫‪:*B!AB‬‬
‫‪?+" -‬ﮥ &‪ }= ^4‬از ‪!E D‬اف و !‪4‬ن =<ا‪!41‬د )‪'4 j4‬‬
‫"‪B‬ﮥ ‪ '$!+ >!$ ،(*D7+‬در ‪C‬ت‪ b , 74 ،‬و &و'‪ ،‬ر&‬

‫‪ ( 108‬و‪ *b3?  _B ،B‬و ‪$‬ر‪ S‬دو‪ J‬ا‪ &Y4‬و د‪& 3W( 1‬دم ‪14‬ر د در‬
‫اان‪ ،,f; ،‬ص ‪.8‬‬
‫‪ 109‬ر‪» u2 * . ‚ .‬ور د و "ا (‪ 4‬در ا‪Y4‬م« در ه‪ ?L ,A‬از ‪+‬ب‪.‬‬

‫‪91‬‬
‫‪ 'AL‬و '‪ ،‬ه‪ *A‬در دورۀ ‪L‬ه? در ‪ ,‬ا‪C‬اب &‪!4‬م !د‪F$ .‬‬
‫‪ A2& *+ 8$‬در ا‪L‬ا &ا‪!+]& -4‬ر ا<د ‪+‬د‪ ،‬ا‪! ,‬د ‪*+‬‬
‫ا‪C‬اب در دورۀ ‪ D‬از ا‪Y4‬م‪ ،‬در ه‪N‬م ‪!E‬اف ا‪E‬اف ‪  ،*D7+‬ه‬
‫&!‪!L‬د در "‪B‬ﮥ ‪ *D7+‬را ا & ‪+‬د‪ B‬و & ‪:b/‬‬
‫‪&  ^DJ ،HC  ^DJ" -‬ت‪1  ^DJ ،‬ت"‪.‬‬
‫و‪ L * A2& J‬ا ‪+‬دن  ه &]‪!+‬ر‪_& ،‬ر ‪+‬د &دم‬
‫‪:!N‬‬
‫‪ ^DJ» -‬ا‪."^DJ -F?J‬‬
‫‪ 7 = I$$ ,‬از ‪!FR‬ر ا‪Y4‬م‪& ‰7 ،‬ا‪ *F+ -4‬ا ‪ *+‬از‬
‫ ;‪! '( (B 4‬د‪ ،B‬از ‪4! D‬ن =<ا‪!41‬د 
 ‪$‬ز'‪،‬‬
‫* ‪!C‬ان ‰ﮥ د &‪BA?3‬ن  &‪.110"B‬‬

‫‪ ،I$$ ,‬ا&!ر از ا‪ ,‬د‪ ،4‬ه‪!mA‬ن &‪ gD‬و &‪ _C D‬د و‬
‫ا=‪W‬م ا‪ ،CAL‬اد و ه‪ N‬ادن =!زۀ د &!‪ ،*E‬در‬
‫ا‪Y4‬م ‪W$ HB‬ار (‪B‬؛ * !رت ا=‪W‬م 
‪ B‬و روا و =‪ u‬در‬
‫‪FB‬د د‪ ،‬ز ‪ ،B( J!$‬و ‪!C 2$‬ان "ا‪ "&Y4‬در درون ‪ 4‬ه‬
‫و ا=‪W‬م ا‪ CAL‬و اد ا‪Y4‬م  &‪.BB‬‬

‫‪?? -1‬ﮥ ‪ 3@0‬ا? ن از ‪>4‬‬

‫‪__2$‬ت ‪ * ،'&

AC * A?C‬ا‪_C‬دات و وره د  ا(ر'‬
‫& ‪ *_4 *+ +‬ا ‪ B1!E‬در ه‪ j‬ه و &!‪!J‬ژ ه ‪(]/‬ﮥ‬
‫ا‪!= ,‬زۀ د دار‪ B‬و از
ن ‪ L FC ،cC FC * cE‬و 
ن‬
‫را' * ا‪.B‬‬

‫‪ 110‬د‪ +‬رو(‪ ،,f; ،N‬ص ‪ 146-147‬و‪،‬‬

‫‪Erol Sever, Đslam Kaynakları, cilt 1, s. 53-55.‬‬

‫‪92‬‬
 ‫&‪!$ ،‚$ c_2‬ران دور‪!4‬ن‪ “f& * ،111‬دا‪4‬ن "?_ ا‪3B‬ن از ‪/‬‬
‫)&![!ع
ت ‪!4 12-16‬رۀ ا‪!&rAJ‬ن‪
،‬ﮥ ‪!4 14‬رۀ ا‪ ,A=J‬و
ت‬
‫‪!4 71-76‬رۀ ت 
ن( ا(ر' & ‪!$ .+‬ران دور‪!4‬ن ا‪_C‬د *‬
‫»
‪ G‬ا‪3B‬ن از ‪ «ِ/‬را اا در &!‪!J‬ژ ه ‪ &!4‬ه ‪= *+‬ودًا‬
‫‪ *4‬ه‪H‬ار ‪4‬ل ‪ D‬از ا‪Y4‬م‪ ،‬در ارا[ = ?‪ , H0‬د‪ *?L‬و ات‪،‬‬
‫در ‪C‬اق ‪!L) B!+‬ب ( ‪8‬اد( & ز‪ . & ،3‬در‬
‫&!‪!J‬ژ ه ‪ 'BA‬از ا‪ ,‬دور'‪& ،‬دو‚ "ا ‪&!4‬ه‪ ،‬دا‪4‬ن‬
‫"?_ ا‪3B‬ن را ‪:+ & >7$ ,U‬‬
‫‪"" -‬ان ;‪ ,f‬ا ‪ B&
,& G; * Wf$‬و "!ا‪ $ 4‬ا‬
‫"& *
‪B‬ن‪ $!?0& ،‬را ‪ *+‬در = "ا ‪ ,& .-+ c?" ،(DB‬ه‪-‬‬
‫"‚ را  "!ن
&‪ -0‬و از "‪ "/‬اه‪ ،'&
-‬او‪ ,J‬ا‪3B‬ن را * و‪!L‬د‬
‫
وردم"‪.112‬‬
‫" ا‪4‬س ز&‪ 'B‬ه ‪$‬ر‪ ،0‬در ا‪ *B3‬ه ‪&!4‬ه‪ ،‬ا‪3B‬ن‪،‬‬
‫ه‪
BA‬ن ‪ً7 *U‬ا در ‪!$‬رات و 
ن ه‪ ،'&
-‬از ‪!( & *"4 ِ/‬د و‬
‫ د&ن "ا‪L ،‬ن & ‪/‬د‪  .‬ا‪ ,‬و‪!L‬د‪ ،‬ه!ز &‪!?7‬م ‪ *+ 3B‬ا‪,‬‬
‫ا‪ E4‬در
ن ز&ن ه * و‪!L‬د
&' و ‪ *"4‬و ;دا"ﮥ‬
‫‪ &!4‬ه !د‪ =  ،B‬از
ن ه‪! $ A -‬د' و * ا!ام و ز&ن ه‬
‫د* ‪ c?7$ $‬دا(‪ ،‬و از ‪ * _E‬ادت د ‪&!4‬ه را' *‬
‫و د‪ * 4‬د‪ * 4‬ا‪ ,‬ادن ر‪ '4‬ا‪.113"B‬‬

‫در ا‪ *B3‬ه !‪B‬ن ‪; ،HB‬و&!س  ا(^ ‪ -fU‬از "‚‪A" ،‬‬
‫& ‪4‬زد‪ .‬از "‪ A‬ر
&'‪
،‬د&‪4 & "?/" W‬زد و ‪ :ƒ4‬در
ن‬
‫"روح" & د&‪.‬‬
‫ز!س "ا "ان !‪B‬ن ‪ HB‬د‪!4‬ر & ده ‪ ‚" $‬را 
ب ‪E‬‬
‫‪ +‬و از
ن
دم ‪3‬ز‪ * :ƒ4 .B‬ا‪ ,‬ه‪ "?/" W‬اه‪ ،'&
-‬ا و‬

‫‪111‬‬
‫‪Turan Dursun, Din Bu, cilt 4, 8 baskı, s. 55-60.‬‬
‫‪112‬‬
‫‪Turan Dursun, ibid, s. 55.‬‬
‫‪113‬‬
‫‪Arif Tekin, Muhammed va Kurmaylarının Hanımları, ibid, s.17.‬‬

‫‪93‬‬
‫‪!$‬ان ا‪3B‬ن‪ ،‬و‪! J‬ر‪" * *D( $‬ان & ‪ ،I$$ , .f0‬او‪,J‬‬
‫ا‪3B‬ن و از "‪!( & c?" "/‬د‪.114‬‬
‫ا‪B3‬ﮥ "?_ ا‪3B‬ن از "‚ و "‪ "/‬در ‪ 4‬ه‪ j‬ه و از
ن ‪*?AL‬‬
‫در ا‪ *B3‬ه & و ‪4 ,U‬ن ‪W$ HB‬ار (' ا‪،"GA/ /" .B‬‬
‫"ا ا‪ *B3‬ا ‪A$‬ن ‪+‬ر' ه رود"‪B‬ﮥ ‪ ،HB B‬ا‪3B‬ن را از "‪"ِ/‬‬
‫&
‪.‬‬
‫در ‪" ،,U‬ا ا‪ *B3‬ا‪ :; ،! ,; ،‬از ‪L‬ا ‪+‬دن ز&‪ ,‬و
‪A4‬ن‪،‬‬
‫& &د و از ه ‪ A3‬از ن ‪ 'BA‬اش‪ '; ،‬ا ‪ * 7DE‬و‪!L‬د‬
‫&
‪ .‬ا& ‪ -eB‬اه‪ '&
-‬دوام ‪
AB‬ورد و ‪"4‬ر "?_ و ‬
‫و ر‪A4
,0‬ن * در ‪!B‬د & (!د‪  . 115‬ا‪ ,‬ا‪b$‬ق‪!NB ،‬ه!‪،‬‬
‫ه‪" 3A‬ا ا‪ *B3‬ا‪ ،‬ا ‪ ,"4‬دورۀ ‪FL‬ن‪ ،‬م ;‪]/ & G‬ارد‪.‬‬
‫و ‪A4
>_4‬ن را دور' * ‪ BfB & GL‬و از "‪* ،'BA "ِ/‬‬
‫"?‪ c‬ا‪3B‬ن د‪ & 4‬ز‪.116B‬‬
‫***‬

‫ ا‪!$ & ،*_4 ,‬ان ‪" *+ / *<B‬ا‪ E4‬و ا‪ *B3‬ه &!ط‬
‫* "?_ ا‪3B‬ن از "‪ *+ "ِ/‬در ‪+‬ب ه ‪ cC FC‬و ‪!$‬رات
&'‪،‬‬
‫ر‪ *f‬در ه‪H‬اران ‪4‬ل ;‪ G‬از ا‪ ,‬دور' ه دار‪ .B‬ا‪ ,‬ا‪ *B3‬ه در‬
‫دورۀ ادن او‪ * *J‬و‪!L‬د
&' و از
ن ‪!$ * L‬رات را' * و از ‪ !B‬و‬
‫ا‪ ,‬ر * زن د ‪ ،cC FC‬ز‪ '( !/‬ا‪ .B‬از
ن ;‪،:‬‬
‫&!‪!J‬ژ ه ‪W$‬ار »"?_ ا‪3B‬ن از "‪ «"ِ/‬و ه‪D(» ,mA‬ه‬
‫ا‪3B‬ن * "ا«‪ ،‬ه‪ G0 BA‬ه د‪ N‬دا‪4‬ن
‪ ،G‬از ‪cE‬‬
‫‪!$‬رات * 
ن را' * ا‪.117"B‬‬

‫‪ -‬ا‪#‬ا‪# C‬ا ‪ B‬ز 

‪ E ،‬د(ﮥ ه‪
D‬‬
‫‪114‬‬
‫‪Turan Dursun, ibid, s. 55-60.‬‬
‫‪ 115‬در &!رد ا‪_B‬ل ور &!ط * ا&‪W‬ن ور‪A4
,0‬ن * رو ز&‪
 * ,‬ن‪ ،‬ر‪*
* .‚ .‬‬
‫ه ‪!4 65‬رۀ =} و ‪!4 10‬رۀ ‪A_J‬ن و * ‪!?C" u2‬م ‪ '( _B‬در 
ن"‪ ،‬در ‪!4 ?L‬م ا‪+ ,‬ب‪.‬‬
‫‪116‬‬
‫‪Turan Dursun, ibid.‬‬
‫‪117‬‬
‫‪Turan Dursun, ibid.‬‬

‫‪94‬‬
‫‪eB‬ﮥ ا‪_B‬ل &‪ -_3‬ا‪ ,‬ا‪B3‬ﮥ "?_ از ‪
 * cC FC‬ن‪!(  ،‬اه‬
‫‪$‬ر‪!L!& 0‬د‪fB  ،‬ن دادن ا‪ ،4‬ا&  و‪!L‬د ا‪ M" ,‬را‪،*X‬‬
‫ه!ز ‪ NB!NU‬ا‪_B‬ل ا‪ ,‬ا‪ *B3‬و ‪ 4‬ا‪ *B3‬ه &‪ *f‬در ا‪ ,‬ه‪*A‬‬
‫&‪ cE‬و ه‪ j‬ه دور و ‪HB‬د^‪!?7& &A$ * ،‬م و ‪'( >f+‬‬
‫‪ .3B‬ا‪ ,‬ا‪ *+ 4‬ا‪r4 ,‬ال ‪+A+‬ن &‪X‬ح ا‪:
*+ 4‬‬
‫‪ -‬ا‪ _C ,‬و ا‪ E4‬در ‪ L‬از ا‪FL ,‬ن د* * و‪!L‬د
&' و از‬
‫
ن ‪L * L‬ه و ه‪ j‬ه د‪ N‬ا‪fB‬ر *‪،*B  ،‬‬
‫‪ -‬ه ‪+‬ام از ا‪ * ،cE& ,‬ا‪HNB‬ۀ ‪B‬زه "!د‪!E * ،‬ر &‪،_3‬‬
‫ا‪ *B3‬ه را * ا‪( ,‬ح ‪ *"4‬و ;دا"* ا‪ * .B‬ن د‪ ،N‬ا‪,‬‬
‫‪r4‬ال ‪+A+‬ن &‪X‬ح ا‪:*+ 4‬‬
‫‪ 
-‬در ;‪ 4 f‬ا‪ ,‬ا‪ *B3‬ه &‪ *f‬و ‪3W‬ن‪( ،‬ا‪ M‬ز‪،3‬‬
‫‪8L‬ا و ه‪  " N‬ار دا( و (ا‪3W X‬ن‪ ،‬در‬
‫&‪FL >?0& cE‬ن
ن روز‪ *"4 ،‬و ;دا"* (ن ا‪ *B3‬ه‬
‫&‪ Ff‬را ‪ '( ID4‬ا‪،*B *+  ،B‬‬
‫‪ -‬ا‪ ,‬ا‪ *B3‬ه در ‪ L‬و &‪ * BW‬و‪!L‬د
&' و از
ن ‪4 * L‬‬
‫ه‪ j‬ه و ادن را' * ا‪.B‬‬

‫&‪!$ ،‚$ c_2‬ران دور‪!4‬ن‪ ،‬ا‪ NBN ,‬و (‪D‬ه ا‪B3‬ﮥ "?_ را‬
‫‪ (B‬از »ا(ا‚ (ا‪ M‬ز‪ «3‬ا‪ & cE& ,‬دا‪eB * .118B‬‬
‫و‪:‬‬
‫‪ -‬در ه‪A‬ﮥ ا‪ f+ ،cE& ,‬و زرع در "‚ ه رور ‪+‬رۀ‬
‫رود"‪ *B‬ه‪ gD& ,$ -F& ،‬رزق و روز ‪ f‬را ‪ & Wf$‬داد‪.B‬‬
‫در ه‪A‬ﮥ ا‪ ,‬ه ‪ ،HB‬ا‪3B‬ن ه ا‪ ,‬دور' ه در* !د‪ *+ B‬ون ا‪,‬‬
‫"‚ و ‪ ِ/‬رور‪ ،‬ز‪( /B‬ن  دوام ‪ 3B‬و ا‪4‬س ز‪ /B‬و‬
‫=ت و &‪A‬ت (ن * »
ب و "‚«‪+ "ِ/"  ،‬رۀ ا‪ ,‬رود"‪ *B‬ه‬
‫‪ *3‬ا‪ .4‬ا‪+» ?C ,‬ر‪+‬د«‪ (B *+ ?C 7 ،‬از ‪ AC‬و ‪`“$‬‬
‫"‪ "ِ/‬در ز‪
f /B‬ن روز ا‪ c?" uC ،4‬ا‪B3‬ﮥ "?_ ا‪3B‬ن‬

‫‪118‬‬
‫‪Turan Dursun, Din Bu, cilt 4, 8 baskı, s. 61.‬‬

‫‪95‬‬
‫از »
ب و "‚«‪ ،'( "ِ/"  ،‬و ‪ ِ/‬را * !رت &‪ gD‬ز‪ /B‬و‬
‫ه‪ 3‬ا‪3B‬ن و "?_‪ * ،‬ا‪!X4‬رۀ د و ه‪+ D$ N‬د' ا‪.4‬‬

‫ا‪ ,‬ا‪ *DJ‬در‪ 4‬ا‪3 *+ 4‬ر از ا‪ E4‬و ا‪ *B3‬ه ‪3W‬ن در‬
‫&‪ ،>?0& cE‬از »‪+ ?C‬ر‪+‬د‪ ‚f& «119‬در ا‪ = cE& ,‬‬
‫(' ا‪ B‬و »‪( B3W‬ا‪ M‬ز‪ AF& &C ،«3‬ا ‪ *"4‬و‬
‫;دا"* (ن »ا‪ E4‬د و ه‪3W «N‬ن ا‪  .B‬ا‪ ,‬و‪!L‬د‪DB ،‬‬
‫ا&!ش ‪+‬د ‪ cDE *+‬داد' ه ‪!?C‬م ا‪ CAL‬در ا<د ;' ه و‬
‫وره ا‪!C ،CAL‬ا& ز‪ 3‬و ا‪ CAL‬اوا‪ B‬د"‪ J‬دار‪.B‬‬
‫ا ?‪7$  ،^ ،I‬اد از ا‪!C ,‬ا&‪ $ -F& ،‬و ‪  ،B$ '+ ,7$‬در‬
‫ز&‪ B‬و (ا‪ $ 'AC ،*_ * D3B ،X‬و ‪ B!( & $ '+ ,7$‬و‬
‫‪ ?C  ،?C‬ه ا‪ * 44‬و‪!L‬د
&ن ;'‪  ،‬ا‪ E4‬را ‪Wf$‬‬
‫& ده‪.‬‬
‫ ا‪ ,‬ا‪4‬س‪ ،‬در ا‪ ,‬ز&* ‪+» ،HB‬ر‪+‬د« =‪ "ِ/" $‬در ز‪/B‬‬
‫&دم‪ * &C F$ ،‬و‪!L‬د
&ن ا‪
 ،,‬ن ا‪!X4‬ر' و ا‪ِB3‬ﮥ ‪3W‬ن و‬
‫&‪!DB *f‬د'‪!$ AB  ،‬ا‪ .( *3B‬در ا‪!& ,‬رد‪!C ،‬ا& د‪HB N‬‬
‫&‪X‬ح ا‪ W *+ B‬از
ن ه‪D&» ،‬د‪J‬ﮥ ه‪ , «N‬ا!ام و ‪/‬و' ه‬
‫دور و ‪HB‬د^ ا‪ B3B‬در ‪!E‬ل ‪$‬ر‪ S‬ا‪.4‬‬
‫* ‪!E‬ر &‪k‬ل‪ jL ،‬ه و ‪!  &! M?3$‬م د‪LF& ،N‬ت ه‬
‫‪ 7AL‬از &‪ *_X‬ا * &‪_X‬ﮥ د‪ ،N‬و ه‪D& ,mA‬د‪1‬ت زر‪B/‬‬
‫;; و '‪ ،‬رو ه‪ -‬ر*‪D& uC ،‬د‪1‬ت د‪
4‬ورده ه‪N‬‬
‫و د & (!‪ B‬و ا‪_B‬ل وره‪ 4 ،‬ه و ‪C‬ف و ‪C‬دت از !&‬
‫* !& د‪ N‬و از ه‪ * N‬ه‪ j‬د‪ N‬را * د‪DB‬ل &
ور‪.B‬‬
‫ا‪L ,‬ن &‪D‬د‪J‬ﮥ ‪$‬ر‪ ،0‬در دراز&ت‪ ; * ،‬وره ه‪N‬‬
‫و د  ‪3W‬ن و (‪ * *D‬ه‪.B!( & <& ،-‬‬

‫‪119‬‬
‫‪Funktional‬‬ ‫‪!& -‬ط * ‪ ?C‬و [ورت 
&' از ‪:B!3W ،AC‬‬

‫‪96‬‬
‫ ا‪ ,‬ا‪4‬س‪ *+ / *<B  ،‬و‪!L‬د ا‪ ,‬ا‪B3‬ﮥ "?_ ‪3W‬ن در‬
‫&‪!L ،cE‬ا&‪ g‬و ه‪ j‬ه &‪:>?0‬‬
‫‪ -‬ه‪!$ & -‬ا‪ 3B‬از »(ا‪B ،M‬زه و ‪+‬ر‪+‬د ه« &‪ *f‬و ‪3W‬ن‬
‫در ا‪! $= -F& gD& ِ/ *+ _E& ,‬د‪!f (B ،‬د و‪،‬‬
‫‪ -‬ه‪ ،-‬ه‪&HA‬ن‪ ،‬از »&‪D‬د‪1‬ت ه‪/ , «N‬و' ه ا‪ B3B‬در ‪!E‬ل‬
‫‪$‬ر‪“fB ،S‬ت ‪.( */‬‬

‫ه ‪ *U‬ه‪ ،3‬و‪!L‬د ا‪ ,‬ور ‪ A‬در ‪+‬ب ه د ‪ ،&4‬از‬
‫‪ *?AL‬در 
ن‪ ،‬ا‪ / *<B ,‬را ‪:*+ + & “$‬‬
‫‪3 -‬ر از وره &!‪!L‬د در ادن ا&وز‪ ،‬از ‪ *?AL‬در ا‪Y4‬م و‬
‫
ن‪ ،‬ر‪ *f‬در ادن و ‪!L‬ا&‪ g‬او‪ *J‬دار‪ B‬و از
ن ‪ * cE‬ا‪ ,‬د‪ ,‬و‬
‫‪+‬ب وارد (' ا‪.B‬‬

‫‪?? -2‬ﮥ ا‪IJ-‬ح (‪" 5G‬ا‪"L‬‬

‫در ‪B!AB‬ﮥ د‪A?+ ،N‬ت ""‪" ،‬ا‪ "'1‬و "اŽ" ‪ *+‬در 
ن و ا‪Y4‬م ‪HB‬‬
‫* ‪+‬ات &!رد ا‪b4‬د' ار ‪ */‬و از ‪A?+‬ت ‪ ?+‬ا‪ *_4 ،B‬ا‬
‫‪ B1!E‬در ه‪ j‬ه و زن ه د‪!= N‬زۀ د ادن ‪&4‬‬
‫دار‪A?+" .B‬ﮥ »« در دور' ه ‪ D‬از ا‪Y4‬م‪+ * ،‬ات * ‪+‬ر‬
‫& ر* ا‪ .4‬ا‪ &4‬ا‪4‬اف‪) -‬ا‪4‬ا(‪،(DL) -DL ،‬‬
‫‪HC) -HHC‬از‪HC  ،‬را(‪ ،‬و &‪
B‬ن ه از ‪A?+‬ﮥ "" *‬
‫‪Y‬‬
‫&‪» 7‬اŽ« &‪ '( cf‬و * ه‪A‬ن &‪+ * 7‬ر & ر* ‪ً k& *+‬‬
‫ا‪-DC &4‬اŽ )‪DC‬اŽ(‪!B  ،‬ر‪-‬اŽ )‪!B‬راŽ(‪.‬‬
‫ا‪C‬اب (‪3C JA‬ن‪!& * ،‬ازات ا‪A‬ن * "ان و ا‪ *L‬ه‪ ،‬ا‪fB‬ﮥ‬
‫"ا ا‪" *+ ?C‬اŽ" و "اŽ ‪ B( & '&B "J7$‬را ‪ HB‬در &‪*?0‬‬
‫دا(‪ .‬ا‪!$ ,‬ر‪3 ،‬ر اا !د'‪U ،‬ا ‪ *+‬ا‪C‬اب دارا ا‪E4‬‬
‫)&!‪!J‬ژ( ‪
B& –* &W$‬ن ‪BB! *U‬ن ‪ -‬دا(– ‪!DB‬د‪.120B‬‬

‫‪ 120‬ا‪X; .‬و(‪ ،W3b‬ا‪Y4‬م در اان‪ ،,f; ،‬ص ‪.19‬‬

‫‪97‬‬
‫
‪B‬ن "ا‪"  ،‬ان "!د را ِا‪) '1‬ا‪) C *  ،(*J‬ال‪-‬ا‪ ،'1‬ال‪-‬ا‪ ،*J‬‬
‫اŽ( & ‪.121"B&B‬‬
‫"&‪DC g‬ا‪ B‬و ‪!F‬د ‪" ،HB‬ان "!د را &‪7‬دل  ا‪ ,‬ا ‪=YX‬ت‪،‬‬
‫"‪!F‬وا )‪ "('!F‬و "ا‪!J‬ه‪!" & "-‬ا‪ .BB‬در ‪!$‬رات ره از "‪!F‬وا"‬
‫و "ا‪!J‬ه" ‪B‬م د' & (!د‪ .‬در زن
را& ‪A?+ ،HB‬ﮥ "" و "اِ‪"'1‬‬
‫در ه‪+ * 7& ,A‬ر & ر* ا‪ .4‬ا‪A?+ ,‬ت‪ ،‬در ا‪! * <B‬رت‬
‫"ا‪ '&
"!J‬ا‪.4‬‬
‫‪A?+‬ﮥ "اŽ" از ر‪f‬ﮥ ‪ * 23& -B4‬زن ‪ C‬را' * ا‪* .4‬‬
‫ا‪ ,‬ا‪DC‬ر !د' ‪ *+‬ا‪C‬اب دورۀ ‪ D‬از ا‪Y4‬م ‪" ،HB‬ا "!د را‬
‫"ا‪"  ،"!J‬ا‪!" & "'1‬ا‪ BB‬و
ن را  ا‪H‬ودن ا‪ >J‬و ‪1‬م ‪* C‬‬
‫اول ا‪A?+ ,‬ت‪" ،‬ال‪-‬ا‪) "'1‬اŽ( ‪+ & ab?$‬د‪ * .B‬ن ه!(‪j‬‬
‫&‪ ,7‬زاد'‪ ،‬در دورۀ  ;‪" ،*W& 4‬اŽ" ‪ W‬از ‪!  360‬د' ‪*+‬‬
‫در ‪B0‬ﮥ "‪ "*D7+‬ار دا( و &!رد ;‪ G4‬ا‪C‬اب  ;‪! 4‬د‪.‬‬
‫در ه‪A‬ن ام  ;‪7( HB 4‬ر "اŽ ا‪ "D+‬را} !د ‪c_2$ * *+‬‬
‫&‪!e‬ر از ا‪7( ,‬ر‪H ،‬رگ ‪ '!?L $‬دادن  "اŽ" از ‪  4‬ه و‬
‫* "!ص از ‪1  *4‬ت‪HC ،‬ا و &ت !د‪ .‬ان * د"ان "اŽ"‬
‫&‪!Ff‬ر !د‪.122B‬‬
‫ا‪ *A?+ ,‬از
ن ;‪
 * ،:‬ن را' * و در 
ن ‪! * HB‬رت "ا‪،'1‬‬
‫ا‪  ،*J‬اŽ" و ه‪! * ,mA‬رت ا‪-DL ،"" B!3;   &4‬‬
‫)‪ ،(DL‬ا‪4‬اف‪) -‬ا‪4‬ا(‪HC ،‬را و '‪ ،‬ره * ‪+‬ر ر*‬
‫و * ‪A?+‬ﮥ ‪
 ?+‬ن و ا‪Y4‬م ‪ '( D$‬ا‪.123"4‬‬

‫& ‪ *+ -‬در ا‪ G ،L ,‬از

ن ‪(» *+‬ا‪ M‬ز‪ 3‬و ‪+‬ر‪+‬ده‬
‫‪3W‬ن« ‪ G_B‬ا‪D& ،+ b‬د‪J‬ﮥ ه‪ N‬ا!ام و ‪/‬و' ه ا‪G_B B3B‬‬
‫ا‪+ b‬د' ا‪ .4‬در ‪ ،*<B‬ا‪A?+ ,‬ﮥ د و &‪
 -F‬ن‪ M_ *B ،‬از‬
‫ه‪ j‬و زن "!د‪   ، *W? ،‬وا‪ ،*X4‬از زن و ه‪ j‬ه‬

‫‪121‬‬
‫‪Refer to Turan Dursun, Kuran, ibid, s. 83-82.‬‬
‫‪ 122‬ه!(‪ ,7& j‬زاد'‪" ،‬م و
ن وغ د‪1‬و‪ ،H‬ص‪.257‬‬
‫‪123‬‬
‫‪Turan Dursun, Din Bu, cilt 4, 8 baskı, s. 63‬‬

‫‪98‬‬
‫د‪C * N‬ر ‪ '( */‬و در ‪+‬ب د ا‪Y4‬م ‪ * *+‬ن
‪ G$‬‬
‫‪ * ً&A$‬زن ‪A?+ * ،(3B *+) ( C‬ﮥ ‪ '( D$ ?+‬ا‪.4‬‬
‫در ا‪!& ,‬رد "ص‪!$ ،‚$ c_2& eB   ،‬ران دور‪!4‬ن‪،‬‬
‫ه‪! '_C -‬د ‪ *+‬ا‪D( ,‬ه ه ‪ D‬از ه‪7& *A‬ف ‪!2$‬ل "ر‪ *f‬ه‬
‫ز‪ (B 124"‚f& B‬از &‪D‬د‪J‬ﮥ ه‪ N‬در ‪ ,‬ا!ام "ور&‪*B‬‬
‫ا‪  .1254‬ا‪ ,‬و‪!L‬د‪ DB ،‬ا&!ش ‪+‬د ‪ *+‬ا‪G_B ،/ *<B ,‬‬
‫»(ا‪ M‬ز‪ 3‬و ‪+‬ر‪+‬ده ‪3W‬ن« در ا‪!L ,‬ا&‪ g‬و ه‪ j‬ه‬
‫&‪ >?0‬را * ه‪/ AB q‬د‪!$ AB  ،‬ا‪ * B‬ه‪N q‬د‪.‬‬
‫در ‪ n[!$ ,f; u2‬داد' ( ‪ *+‬ا‪ *B!AB ,‬و ‪7& * / *<B‬‬
‫ ‪! `“$‬دن »(ا‪ M‬ز‪ 3‬و ‪+ ?C‬ر‪+‬د« در ‪L‬ن ا‪_B‬ل‬
‫د‪
4‬ورده ه‪ N‬و د ;‪U .3B ,f‬ا ‪ *+‬ا‪( /‬ا‪M‬‬
‫&!‪!L‬د ا‪B ،CAL‬ز * ا‪!C ,‬ان د را * و‪!L‬د ‪B‬ورد' !د‪،B‬‬
‫=  و‪!L‬د &‪D‬د‪J‬ﮥ ه‪ ،N‬ا‪ *A?+ ,‬از زن‪ ،‬ه‪ j‬و د‪,‬‬
‫‪ * 23& -B4‬زن ه‪ ،‬ه‪ j‬ه و ادن د‪4 *_X& N‬ا‬
‫‪+ AB‬د‪ B‬و در 
ن ه‪+ * -‬ر ‪ AB‬ر‪.‬‬

‫‪ ; -3‬ر  رض د 
در ن‬

‫ و‪!L‬د ا‪ ' ,‬و ‪3‬ن ه ه‪ , N‬ادن »ه‪!B" -‬اد'« در‬
‫"ور&‪ DB ،*B‬ا&!ش ‪+‬د ‪ *+‬ه‪+‬ام از ا‪ ,‬ادن و ‪L‬ن ه‬
‫‪!L!& 4;W‬د در ‪3C‬ن ز&ن د‪!C‬ت * ا‪Y4‬م‪ ،‬را' ‪$‬ر‪0‬‬
‫"ص "!د را در ;‪ 4 f‬دا( و  ار`ﮥ ‪$‬ر‪ 0‬ر‪ *f‬ه و‪t‬ۀ‬
‫"!د  (' !د‪ * .B‬ن د‪ ،N‬ا‪ ,‬ادن و ‪BL‬ت د‪`
*+ ،‬ر‬
‫&‪!" -_3‬د را در 
ن * ‪FB L‬د' ا‪،B‬‬
‫‪ *B -‬را' ‪$‬ر‪ B3W 0‬را ر* و ار`ﮥ ‪$‬ر‪ B3W 0‬دا( و‪،‬‬

‫‪124‬‬
‫‪Ethymological‬‬
‫‪125‬‬
‫‪Ibid.‬‬

‫‪99‬‬
‫‪ *B -‬در‚ و ‪( -F‬ن از ;‪ G4‬د )اŽ ;‪ 4‬و ‪(4;W‬‬
‫‪3W‬ن و ‪! *BN‬د‪.‬‬
‫ا‪! ,‬د ‪ *+‬ا‪Y4‬م از ‪ B!; cE‬ه د و ه‪  N‬ا‪ ,‬ادن و‬
‫‪BL‬ت د‪» ،‬ار`* ه د« ‪ B!/B!/‬را در "!د ر( داد‪.126‬‬
‫* ه‪3 ،HB ID4 ,A‬ر از
ت ‪B‬زل (ۀ 
ن‪ ،‬در ‪!E‬ل ا‪ ,‬دور'‬
‫از ‪A$‬س‪ ،‬ار‪ED$‬ت و ‪ ،7) ]; `“$‬دور' ه &‪* ,4!; >?0‬‬
‫ا‪ ,33/  ،,‬از
ن د‪ ,‬و ‪L‬ن د(‪  B7& ،‬را &‪X‬ح & ‪+‬‬
‫‪7& ،>?0& *+‬رض و ‪/‬ه = &‰د ‪ NW‬ا‪ * . 127 B‬ن‬
‫د‪:N‬‬
‫
ت ‪!/B!/‬ن 
ن‪!& ،‬زا^ د و ا‪ (B &Y4‬از ر‪NB‬ر‪NB‬‬
‫&‪ J!$ M2‬و ر( ا‪Y4‬م را ‪ /AB‬و ن & ‪ .+‬و ه‪ -‬از ا‪،eB ,‬‬
‫&‪b‬وت و &‪7‬رض ا‪b$  ،B‬وت و ‪( •$‬ن از ا‪ ،cE ,‬‬
‫‪ n[!$‬و ‪ *L!$‬ا‪.B‬‬

‫___________________________________________‬

‫‪ 126‬در &!رد ‪! C‬دن 

ن و ا‪Y4‬م و &‪H‬ان ‪
]; `“$‬ن ه از ‪ ،Wb$‬ه‪ ،j‬دا‪,4 ،GB‬‬
‫و
داب و ‪C‬ف و ‪C‬دات ‪ C‬ر‪"  * .‚ .‬هف ‪HB‬ول 
ن" در ه‪ ?L ,A‬از ‪+‬ب‪.‬‬
‫‪ 127‬ر‪» u2 * .‚ .‬ور د و "ا (‪ 4‬در ا‪Y4‬م« در ه‪ ?L ,A‬از ‪+‬ب‪.‬‬

‫‪100‬‬
 ‫ ‪5‬‬
‫ور د و &‪f cX‬‬

‫را‪ O‬ه ‪ 5‬د 

و ‪
"! P‬‬

‫‪ Q -1‬ز را‪ O‬د 

‬

‫‪J@? -‬ﮥ ا‪

$‬‬
‫‪ AB 3+‬دا‪ + B‬و در ‪ <+‬او‪!$ ,J‬رات د در ‪/‬و' ه او‪*J‬‬
‫* و‪!L‬د
&‪ 3+ .‬ه‪ AB -‬دا‪!$ *+ B‬ر د و  د ‪ <+ $‬‬
‫ه‪ NA‬ه‪A‬ا' !د‪ B‬و ‪X_B‬ﮥ ‪L‬ا (ن  ‪{0f& $0f& *U‬‬
‫& (!د‪ .‬ا&وز' ور ‪ IJ‬در ‪AJC ,‬ن ا‪
 CAL‬ن ا‪:*+ 4‬‬
‫‪ -‬او‪!$ ,J‬رات‪& ،‬ا‪ -4‬و ‪ GB‬د‪ ،‬در ه‪FL L *A‬ن
ن روز‪،‬‬
‫در ^ ز&ن و * ^ (‪ W‬و &‪R !2‬ه ‪!$ AB  ،'fB‬ا‪*3B‬‬
‫‪R‬ه (!‪!( .B‬اه &!‪!L‬د =‪ *+ B
 +‬دار‪ ،‬در &‪cE‬‬
‫&‪ >?0‬و در ‪ D ,‬و ‪/‬و' ه ا‪ B3B‬روز‪/‬ران ;‪،,f‬‬
‫‪$ I4$ * -1‬ر‪ S‬و ‪8L‬ا ه =!زۀ ا‪ B3B‬و ه‪ ،N‬در ز&ن‬
‫"ص "!د ‪R‬ه (' و‪،‬‬
‫‪ -2‬در ه ‪ W( * HB L‬و و‪ /t‬ه "ص "!د (‪ */ W‬و‬
‫ر( * ا‪.4‬‬

‫‪ -‬دور‪ O‬ه ‪ S'! 5‬از ‪ 1‬ر ‪R‬‬

‫‪101‬‬
‫* ‪& eB‬دم (‪4‬ن‪ ،‬از
ز‪/ ،‬و' ه او‪J‬ﮥ ‪ * f‬ا‪HNB‬ۀ ‪$‬س‪،‬‬
‫‪  ،F$‬ا‪ N4/ ،A‬و ‪!$B‬ا‪B» * ،B‬وه ‪ 7DE $‬و‬
‫!ق ‪; *L!$ «7DE‬ا ‪+‬د' ا‪B
.B‬ن از ا‪ ,‬رو‪ ،‬ا ‪HB‬د‪ * W‬ا‪,‬‬
‫‪B‬وه‪F&  ،‬ر
ن ه‪ G(!+ * ،‬ه د‪ 4‬زد' و را' ه ا‬
‫‪!" cDX$‬د * ا‪ * *+ B‬و‪?4‬ﮥ ه‪ j‬ه ‪!/B!/‬ن ن & (!‪.B‬‬
‫" ‪ '(!+ HB‬ا‪ B‬از را' ‪ -?3$‬در ا رت ه =‪ -+‬‬
‫‪ ,3L '; ،7DE‬در ;‪B
G‬ن و ا‪L‬ا &ا‪!" ،GB -4‬د را در‬
‫د‪ B‬و=‪
G‬ن ز&ن در ا& =‪+ :‬د' و از ر ‪B‬وه ‪$‬‬
‫‪ ،7DE‬ا ;وز در ‪$‬زع _ ‪
f * '( A2$‬ن روز‪،‬‬
‫‪.!L 'F‬‬
‫‪128‬‬
‫‪R‬هًا ا‪3B‬ن ه!ش ه!&! ‪ , ;4‬از
ز‪!$ ،‬ان ‪ W‬ا‪ ,‬را‬
‫دا(* ‪! *+‬ا‪!" 7!& * B‬د در ا‪ ,‬د‪=; B‬د`* ; ‪D‬د و
ن را‬
‫ا "!د ‪ n[!$‬ده‪ .‬در
ن ز&ن‪ ،‬د‪ B‬و=‪ G‬او‪$  ،*J‬زع _‬
‫=!ا‪B‬ت  (' !د‪  .‬ا‪ ,‬ا‪4‬س‪
،‬ن ‪! ! *+‬د‪; ،‬وز & ( و‬
‫ & &‪ B‬و
ن ‪! >7[ *+‬د‪!" & 3W( ،‬رد و ‪A7E‬ﮥ د‪N‬ان‬
‫& (‪ .‬از
ن &ن‪ ،‬ا‪3B‬ن او‪  *+ ،*J‬ه‪ *B!/‬ا‪H‬ار د‪! C‬د‪* ،‬‬
‫
‪ B B4‬ا‪$ ,‬زع ‪ DL‬ار & ‪./‬‬
‫ا رو در رو  &‪ 3‬و &‪YWf‬ت ا‪ ,‬دور' از ز‪$ /B‬ر‪،0‬‬
‫ا‪3B‬ن و ‪/‬و' ه ا‪Y"  ،B3B‬ف =!ا‪B‬ت د‪ ،N‬را' ه‬
‫ه‪ -N‬ا‪ b?0& CAL‬را
ز&!د' و ا رو در رو  &‪ 3‬و‬
‫&‪YWf‬ت (ن‪ 3L * ،‬و ‪ !L‬و (‪ 4‬رو
ورد' ا‪ (_B .B‬ه‬
‫&!‪!L‬د  رو د!ار' ه ره &‪ B!W3‬ا‪ ,‬دور'‪ ،‬از
ن ‪*?AL‬‬
‫در ره ارو; و ا‪fB ،*3B‬ن & ده ‪<$  *_DE *+‬ت‪،‬‬
‫ه‪!mA‬ن (!' ا ‪ f‬ا ‪  F cDX$‬ا‪( ,‬ا‪+ * 04 M‬ر‬
‫& ر‪!= .‬ا‪B‬ت‪ '; ،‬ه ‪ ،7DE‬ا‪L‬ام
‪ BA4‬و ه‪ ,mA‬د‪'N4‬‬
‫‪ ?4$‬زن و زا‪ G ،*m G‬از ‪ '; 4‬ه و ا‪b$‬ت‪ *L!$ ،‬ا‪3B‬ن‬
‫ا‪ ,‬دور' را * "!د ‪]L‬ب & ‪+‬د' ا‪.1294‬‬

‫‪128‬‬
‫‪Homo Sapiens‬‬
‫‪129‬‬
‫‪Svensk Uppslagsbok, band 10, s. 279, 1949, Malmö.‬‬

‫‪102‬‬
‫‪ AB 3+‬دا‪_& *U *+ B‬ار از ا‪ * ,‬د&‪ 'B‬ه‪ ،‬د‪ ،‬‬
‫  د ا‪U ،B‬ا ‪ *+‬ه!ز ‪L‬ا و ‪+ -3_$‬ر ا‪FB , CAL‬ده‬
‫د و  د * و‪!L‬د ‪! '&B‬د‪.‬‬

‫‪ -‬او(' ?‪ T‬ده ‪ 5‬د 

‬
‫‪130‬‬
‫
`ر &ر‪ :+‬و ا‪ :?NB‬و ‪ ,__2& 4‬د‪$ ^WJ‬ر‪&
; ، 0‬ن‬
‫او‪FB ,J‬ده د را &!ط * دور' ه ‪ &W$ 7‬ا‪،CAL‬‬
‫‪!& 7‬ط * ز&ن ه & دا‪ *+ B‬ا‪3B‬ن
ن روز‪* c!& ،‬‬
‫‪ ,"4‬و‪ J!$ 4‬و ا‪H‬ار د‪ C‬او‪ ( *J‬و * ‪!2&" J!$‬ل‬
‫&زاد  &ف" د‪ . 4‬از ‪ }B‬ا‪$ -F& _!& ,‬ر‪،0‬‬
‫‪<B‬ت ‪/‬و' ه ا‪ B3B‬از ‪ ,&H& N4/‬و &گ و & ‪$‬ر‪! 0‬د‪.‬‬
‫ا‪ ,‬ا‪b$‬ق ‪3‬ر &‪ -F‬و ‪$‬ر‪!D<& ،0‬ر ‪!DB‬دن ه‪A‬ﮥ ا‪/ ‰C‬و' ه‬
‫او‪J‬ﮥ "!‪f‬و‪Y+) B‬ن‪ *bE ،*?D ،‬و ‪ +( * ('$‬در ‪+‬ر و ‪J!$‬‬
‫را * د‪DB‬ل
ورد‪.‬‬
‫د‪ N‬ه‪!D<& *A‬ر ‪!DB‬د‪!E * B‬ر &‪ -_3‬در ‪
gAL‬ور دا‪ *B‬و &!'‪،‬‬
‫‪!= ,‬ا‪B‬ت ز"‪ A‬و &دۀ  &ف‪& ،‬ه ‪W( ،/‬ر‪ ،‬‬
‫ا=‪ f+ ًB‬و دا( دا‪ .+ +( *B‬ا‪! ,‬د ‪ 2$ *+‬ا‪( ,‬ا‪M‬‬
‫‪$ L‬ر‪ 'C ،0‬ا    * &‪ ? f‬رو
ور‪ًA_3& *+ B‬‬
‫در ار‪D$‬ط  ‪!DB J!$‬د‪.B‬‬
‫از ا‪ ،L ,‬او‪ f ,J‬ا‪ * CAL‬و‪!L‬د
&‪ J!$ .‬د ه و‬
‫‪/‬و' ه ‪ G‬از &ف (ن ( و ‪+‬ر ا‪3B‬ن ارزش ;ا ‪+‬د‪ .‬در‬
‫‪ ،*<B‬ا‪ ,/ 4‬و د' دار‪!4 ،‬د
ور و ر* ر* را} (‪.131‬‬
‫
ز ا‪H‬ا‪ 7AL g4 G‬و ار ‪4‬ز&ن & و دو‪ J‬او‪*J‬‬
‫ه‪!2& -‬ل ا‪ ,‬دور' از ‪!2$‬ل ‪$‬ر‪! 0‬د‪ .‬در ا‪ ,‬دور' ه‪,mA‬‬
‫‪+ * B3+‬ره د‪+ ،‬ره ه‪!mA‬ن ‪L‬دو‪ ،/‬ا‪L‬ا &ا‪ -4‬و‬
‫‪L‬دو ;‪ W(H‬رو
ورد‪ B‬و او‪FB ,J‬د ه د را  ; دا(‪.‬‬

‫‪130‬‬
‫‪Refer to Per Månson (1987): Från Marx till marxism, s. 357-365.‬‬
‫‪ G; 131‬از
ن‪ ،‬ا!ام و ‪/‬و' ه "!‪f‬و‪ ،IJ B‬راه ‪ ,f+ HL‬ا‪4‬ان &‪!?8‬ب "!د‬
‫‪B‬ا(‪.‬‬

‫‪103‬‬
‫
ن ‪ *+ *B!/‬در ‪B!AB‬ﮥ ‪ ?2$‬ا‪ :?NB‬از ‪7JX& }B‬ت &دم (‪ 4‬در‬
‫&‪  " cE‬از رۀ ا&‪ HB 132W‬د' & (!د‪ / *<B ،‬ه‬
‫از ا‪ ,‬د‪ * ،4‬و‪?4‬ﮥ ‪__2$‬ت &‪7‬د &دم (‪!& 4‬رد ‪ “$‬ار‬
‫‪ */‬ا‪.4‬‬

‫ا‪ / *<B ,‬ه ا&‪ ،‬ه‪!&» *A‬رد« !د‪ B‬و در &‪W‬ن و ز&ن ‪?D‬ﮥ‬
‫&!رد ‪ 2 c_2$‬دا(‪ ،‬و‪ AB!B 2$ J‬ه &‪7JX‬ت‬
‫;!ز!‪ 3‬ز&ن "!د‪ * ،‬ه‪A‬ﮥ ‪FL‬ن ‪ cA7$‬داد' (‪ ,__2& .B‬ا‪,‬‬
‫دور'‪ ،‬ه ‪<B‬ﮥ ‪!&» = $__2$‬رد« "!د را‪ *+ ،‬در ‪ D ,‬و‬
‫‪/‬و' ه ا‪ WU!+ L B3B‬از ‪ * BFL‬ا‪H ,‬ر‪ /‬و &!ع ا‪<B‬م‬
‫داد' !د‪ * ،B‬ه‪A‬ﮥ ‪/‬و' ه و ‪!L‬ا&‪ & &!AC BFL g‬داد‪ B‬و‬
‫»‪!AfBFL‬ل« ض & ‪+‬د‪ .B‬ا‪! ,‬د ‪ *+‬از &<‪C!A‬ﮥ ا‪*B!/ ,‬‬
‫&‪7JX‬ت و دا( ه »&!رد« در ا‪ L ,‬و
ن ‪FL L‬ن‪}B ،‬‬
‫و ‪ AB!B‬ه ‪!AfBFL‬ل و ‪$‬ر‪ *"4 0‬و ;دا"* (‪.B‬‬
‫‪ *+ ( u2 Y‬ا&وز' ا‪!( ,‬ۀ ا‪04‬اج !ا‪ ,B‬ا‪ CAL‬و ‪$‬ر‪0‬‬ ‫‪ً D‬‬
‫»‪!AfBFL‬ل« از ‪__2$‬ت »&!رد«‪ ،‬از ‪3 !4‬ر از &‪,__2‬‬
‫‪!?C‬م ا‪!& CAL‬رد ‪$‬د ار ‪ */‬ا‪ & 3+ *U .4‬دا‪ *+ B‬را'‬
‫‪Y+ Y‬ن ه او‪J‬ﮥ &!رد ‪ c_2$‬در رۀ‬ ‫‪!2$‬ل و ‪  ?&W$‬را ‪ً k& *+‬‬
‫ا&‪+ E W‬د‪ ،B‬در‪  cDX& 4‬را' ‪ WJ& ?&W$‬و "‪!B‬اد' در‬
‫‪ =  ،& ،,U‬در &‪ cE‬د‪ N‬ه‪ ,A‬رۀ ا&‪! W‬د؟ و ‪*U‬‬
‫‪!$ & 3+‬ا‪ B‬رد ‪ *+ +‬ه ‪+‬ام از را' ه ‪ &W$‬و د‪ ،B!//‬در‬
‫ا‪4‬س‪ ،‬از ;‪ q‬و "‪ -‬ه ‪! * Wf$‬د‪0f&  *+ B‬ت ه را'‬
‫‪!2$‬ل و ‪ &W$‬د‪b& N‬وت !د؟ وا‪ 7‬ا‪ ,‬ا‪:*+ 4‬‬
‫‪ M_ *B -‬و‪!L‬د ‪( 7B * 7B‬ا‪__2$ M‬ت »&!رد« &]‪!+‬ر در ‪4‬‬
‫‪_B‬ط ‪FL‬ن‪  ،‬ا`‪D‬ت و ‪،*W? ،3B “$‬‬
‫‪7& ,__2& -‬د از ‪!L‬ا&‪k& 7‬ل &
ور‪ *B *+ B‬در دورۀ ‪L‬دو‪/‬‬
‫* ‪ 4‬د' ا‪ B‬و ‪4 *B‬ا  از دار دا(‪ .‬ا‪!L ,‬ا&‪ L * g‬ا‪,‬‬

‫‪ 132‬ر‪ * .‚ .‬ر^ ا‪!B" “f& ، :?NB‬اد'‪  !" WJ& ،‬و دو‪ ،J‬در ;‪ !$‬ر‪ 4‬ه‬
‫‪!& :!J‬ر‪/‬ن‪AL$ ،‬ﮥ &‪!73‬د ا=‪A‬زاد'‪ ،‬ا‪fB‬رات ‪4‬ز&ن ‪ ^U‬ه ا "?‪.!4 ،c‬‬

‫‪104‬‬
‫را' ه د‪ ،‬ا ‪!" cDX$‬د  ‪ 7DE‬و ;وز در ‪$‬زع _‬
‫&!‪!L‬د‪ ،‬را' ه را در ;‪! */ G‬د‪!( & *+ B‬د * ‪!C‬ان را'‬
‫»  د«‪ » ،‬د« و »‪+  *_DE «^1‬د‪.‬‬

‫‪5'4 9'? -‬‬

‫ ا‪4‬س ا‪ ,‬داد' ه ‪!$ & A?C‬ان ‪:*+ / *<B‬‬
‫‪!L -‬ا&‪ g‬او‪J‬ﮥ &‪ ،>?0‬در &ا= ‪!/B!/‬ن دورۀ ‪!2$‬ل و ‪&W$‬‬
‫‪$‬ر‪!" 0‬د‪ ،‬را' ه »د« و »  د« ‪ B!/B!/‬را در ;‪G‬‬
‫‪ */‬ا‪ .B‬ا‪ B!/B!/ ,‬را' ه‪ ،‬از ‪8L B!/B!/‬ا‪( ،‬ا‪ M‬ز‪-3‬‬
‫‪8L‬ا و د‪
4‬ورده ‪$‬ر‪ 0‬ه &‪ *_X‬و ‪/‬و' ا‪ = B3B‬‬
‫& (‪.‬‬
‫ا‪( ,‬ا‪!/B!/ M‬ن‪:‬‬
‫‪ -‬ه‪ B!/B!/ -‬را' ه ‪ b?0& ?&W$‬را ‪ B( ID4‬و‪،‬‬
‫‪ -‬ه‪ -‬وره د و ‪ 4‬ه ه‪ b?0& N‬را ر( داد‪.B‬‬
‫در ‪ ،*<B‬را' ه ‪!2$‬ل‪ ،‬از ‪ L * L‬د‪ ،N‬ق ‪+‬د‪ B‬و‬
‫ه‪ -‬ز&ن 
ن‪FB / W( ،‬ده ا‪ ،CAL‬ه‪ ،N‬اد و‬
‫د &‪ b?0‬را ‪ .B( ID4‬و‪!L‬د ‪FB‬د ه و وره د &‪ >?0‬و‬
‫&‪b‬وت‪ ،‬و‪!L‬د (ا‪ M‬و ‪B‬زه &‪ >?0‬و &‪b‬وت در ‪!L‬ا&‪>?0& g‬‬
‫‪ f‬را ‪fB‬ن & ده‪.‬‬

‫از
ن ;‪ ،:‬ا‪ ,‬د‪
4‬ورده ‪!/B!/‬ن د و  د‪ *U ،‬در‬
‫‪L‬ن »&‪D‬د‪1‬ت ه‪ ID4 *  ،«N‬ه »‪+‬ر‪+‬د« ‪ (B‬از‬
‫‪B‬زه &!‪!L‬د‪! * ،‬رت ار`ﮥ ه‪ N‬از !& * !م د‪ N‬و از‬
‫‪ 3B * ?3B‬د‪ * N‬ارث ‪FB‬د' (‪!L .B‬ا&‪ * 7‬را' د ر و‬
‫‪!L‬ا&‪ 7‬را'  د "!د را ادا&* داد‪.B‬‬

‫‪ -2‬دورۀ ‪U4‬ر د 
‬

‫‪105‬‬
‫از ان‪
،‬ن ‪/‬و' ه !& ‪ * *+‬را' د ر‪!& * ،‬ازات ‪74!$‬ﮥ‬
‫ا‪ CAL‬و ا‪H‬ا‪!$ G‬ان ‪ ?_C‬و د&  ا‪3B‬ن‪& ،GB ،‬ا‪ -4‬و‬
‫‪ 4‬ه د "ص "!د را * و‪!L‬د
ورد‪ B‬و ر( داد‪, .B‬‬
‫‪ ،I$$‬را' ه ‪!/B!/‬ن د از ‪L‬دو‪ * $ /‬ادن ‪!/B!/‬ن او‪*J‬‬
‫و ا&وز (‪./ W‬‬
‫‪ &W$‬ه‪ N‬و ;‪ /m‬ا‪W‬ر و ا‪ *fB‬ه د ‪ ،HB‬در ه ‪L‬‬
‫* (‪ G; ?W‬ر و در ه =!زۀ ا‪ ،B3B‬ه‪ N‬و د‪ ،‬را'‬
‫"ص د "!د را ‪+ E‬د و ‪ * D3B‬و‪ /t‬ه ه =!زۀ‬
‫‪ ،7AL‬ا‪ CAL‬و د‪b& !2& ،‬وت ‪:‬‬
‫‪ -‬راه *  ;‪ 4‬ر‪.‬‬
‫‪ -‬راه ا‪3B‬ن را در &‪!= H+‬ادث و ا‪b$‬ت ار داد' و ‪!L‬ا&‪g‬‬
‫ا‪3B‬ن &ار ‪."4‬‬
‫‪ -‬راه * ‪L‬دو‪ /‬و &‪F‬ر ‪FL‬ن * و‪?4‬ﮥ ‪ 24‬و ‪L‬دو ا‪ &<B‬و‪،‬‬
‫‪ -‬راه ‪!$ HB‬ر ‪" U‬ا ;ا و ‪;B‬ا و ور ‪+‬دن * ا‪ *FJ‬ه و‬
‫"ان =‪ ';  -+‬ه ز& و
‪ BA4‬را در ;‪./ G‬‬

‫از ا‪ X" ،L ,‬از "‪!X‬ط ه‪ $ 'm; >7$ * -‬از "ا و "ان‬
‫‪;B‬ا ا‪ *B!AB .&<B‬ا از ا‪ ,‬دورۀ ‪]/‬ر * ‪ 4;W‬را در ‪!4‬رۀ‬
‫ا‪7B‬م و در "!رد ااه‪  G4;  DA8; -‬ه & ‪" :-‬ﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺷﺐ ﺑﺮ ﺍﻭ ﭘﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ‪ ،‬ﺳﺘﺎﺭﻩ ﺍﯼ ﺩﻳﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ }ﺭ‪‬ﺏ{ ﻣﻦ ﺍﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﭼﻮﻥ ﺍﻓﻮﻝ ﮐﺮﺩ ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺍﻓﻮﻝ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﻧﺪﺍﺭﻡ " )‪!4‬رۀ ا‪7B‬م‪،‬‬
‫
ﮥ ‪" .(76‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﭼﻮﻥ ﻣﺎﻩ ﺭﺍ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺩﻳﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﻣﻦ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﭼﻮﻥ‬
‫ﺍﻓﻮﻝ ﮐﺮﺩ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺍﻓﻮﻝ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﻧﺪﺍﺭﻡ" )
ﮥ ‪" .(77‬ﺁﻧﮑﺎﻩ ﭼﻮﻥ‬
‫ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺭﺍ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺩﻳﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﻣﻦ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺍﻳﻦ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻭ ﭼﻮﻥ‬

‫‪106‬‬
‫‪133‬‬
‫ﺍﻓﻮﻝ ﮐﺮﺩ ﮔﻔﺖ ﺍﯼ ﻗﻮﻡ ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﻦ ﺍﺯ ﺷﺮﮐﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﻭﺭﺯﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮﯼ ﻭ ﺑﺮﮐﻨﺎﺭﻡ"‬
‫)‪!4‬رۀ ا‪7B‬م‪
،‬ﮥ ‪.(78‬‬
‫‪ b/‬و ‪ !/‬ااه‪ -‬در ا‪ّ7& L ,‬ف دور' ا از ‪!2$‬ل و ‪]/‬ر‬
‫‪$‬ر‪ 0‬از "‪" U‬ا" و  ;‪" ^$» * 4‬ا« در »‪ *?D‬ا‬
‫&‪ «,7‬ا‪ .4‬د‪ *+ -‬ا‪ ,‬ا‪b$‬ق‪!2& ،‬ل ‪!2$‬ل (ا‪ J!$ M‬و از‬
‫;' ه ‪]/‬ر ا‪ * CAL‬ا(‪W‬ل ‪+ -3_$ L‬ر ا‪ ،CAL‬اد‬
‫و ه‪ N‬ا‪.4‬‬

‫‪ S W4 -‬ا"‪
$ Y‬ا‪2‬اه'‪ X‬و ‪
?4 ?4‬را‪ O‬ه ‬
‫‪ IJL‬ا‪ *+ 4‬ااه‪  -‬رو ‪/‬دا‪B‬ن از »"ا‪ :; *+ B‬از &‪$‬‬
‫‪  Y‬رؤ ‪!DB‬د«‪ ،‬‬ ‫ا!ل & ‪+‬د‪" * ،«B‬ا ا‪A‬ن
ورد ‪» *+‬ا ً‬
‫* ن د‪ ً&A$» ،N‬در =‪ J‬ا!ل * ‪ & 4‬د«‪ .‬او ‪4 G4‬ر'‪،‬‬
‫&' و "!ر( را رد ‪+‬د‪U ،‬ا ‪" *+‬ا!ل ‪/+‬ن را دو‪B 4‬ا(" و‬
‫و ا‪ DA4 ,‬ه "ا‪ :; ،‬از &‪ $‬از د' ه ‪  .B( & -/‬ا‪,‬‬
‫و‪!L‬د‪ :; ،‬از ا‪ GH/ ,‬و رد "ا‪ *+ B‬از د' ه ;‪F‬ن & (‪،B‬‬
‫* "ا ا‪A‬ن
ورد ‪ ً&A$ *+‬و ه‪ *fA‬از د' ه ;‪F‬ن !د‪.‬‬
‫ا‪ 7 ،/ *<B ,‬رو ‪/‬دان از "ا‪( ;B ID4 * B‬ن‬
‫»‪ «'/ * '/‬از د' ه و رو
وردن * "ا ‪ «ً&A$» *+‬از د' ه‬
‫;‪F‬ن ا‪" *3bB  ،4‬رق ا‪7J‬د' ا‪ 4‬و راه ا‪ *+ 4‬د‪N‬ان ‬
‫;‪+ f‬دن * "ا‪ *+ B‬ا!ل & ‪+‬د‪
* ،B‬ن ‪.B‬‬
‫از
‪B‬ن ‪  B3+‬رّد "ان در =ل ا!ل‪L * ،‬دو‪ *+ /‬ا&‪W‬ن‬
‫ار‪D$‬ط دا‪  -‬رت ه ‪ 7DE $‬را اه‪
& -‬ورد‪ ،‬رو
ورد‪،B‬‬
‫‪ Y‬ا!ل‬‫و ‪  G4; 7AL‬ه را‪Y"  *+ ،‬ف &' و "!ر(‪ ،‬ا ً‬
‫‪+ AB‬د‪ ،B‬در ;‪ = 7AL ./ G‬از رّد  * ‪!D‬ل  د‪N‬‬
‫ر‪ ،B4‬و " ‪!" 4;  HB‬د را * ‪" DA4‬ا;‪ 4‬ا‪YC‬‬

‫‪133‬‬
‫
ن ‪AL$‬ﮥ ‪F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬

‫‪107‬‬
‫داد‪ .B‬در ا‪!& ,‬رد‪  ،‬ه از ‪!  E‬د‪ B‬و از ‪E‬ف د‪،N‬‬
‫‪" DA4‬ا و وا‪X4‬ﮥ (‪ Cb‬در ;‪" G‬ا * =‪3‬ب &
&‪.134B‬‬
‫در ‪L‬ن ا‪]/ ,‬ر ‪$‬ر‪ gAL ،0‬و ‪  HB ?D‬رو ‪/‬دا‪B‬ن از
ن‬
‫‪ *U‬ا!ل & ‪+‬د‪" ،‬ا  ا!ل را در ه‪ 3‬ه &د و‬
‫د‪  !B‬رؤ و »   ا!ل«  و * را' ه »  د«‬
‫ر‪ 7AL .‬و ‪B  HB ?D‬ا& از "ا‪ *+ B‬ا!ل & ‪+‬د‪،B‬‬
‫ا‪ ‚$ * ً44‬د‪ ,‬ر‪.B4‬‬

‫ا‪fB NB!NU ,‬ن & ده ‪ / *<B *+‬ااه‪ -‬از ‪  _B‬ه‪،‬‬

‫»‪!AfBFL‬ل ‪!DB‬د'«‪!$ AB  ،‬ا‪ *W? ،( *3B‬ا‪! b$‬د ‪M_ *+‬‬
‫& ‪!$‬ا‪!$  ،3B‬ا‪ 3B‬در ‪  G; 7& D  ،*?D‬و ا‪b$‬ق ‪.b‬‬
‫* ن &‪ ‚$ c_2‬ارد ن
‪" ،,‬راه ‪ *+‬ااه‪ -‬در "!رد  ‬
‫‪H‬رگ &‪!" D7‬د  ‪ H/‬و از
ن ‪ 4;W * cE‬ر‪ ،4‬را'‬
‫‪!2$‬ل ‪ IJ‬و ‪ &!AC‬ه‪A‬ﮥ ‪/‬و' ه ا‪!DB B3B‬د‪U ،‬ا ‪3 *+‬ر از‬
‫ه‪A‬ن را'‪ / *<B * ،‬ه د‪ N‬ر‪ / *<B  *+ B4‬و‬
‫‪b& Y‬وت !د‪.135"B‬‬
‫‪ً &+‬‬
‫‪3‬ر ‪  HB‬رد ا‪A‬ن *  ه‪ ?+ * ،‬از ادا&ﮥ را' د &‪ W‬‬
‫ا‪A‬ن * »‪B‬و ‪! «$‬ق ‪ f‬و !ق ‪B 7DE‬ا& (' و رو‬
‫ ‪3 .$‬ر * ‪ 3L L‬و ‪B !L‬و ‪ $‬در "رج از‬
‫"!د‪!" * ،‬د ز‪ f/‬و را' ا‪A‬ن * ا‪ $‬از "!د را‪  ،‬ا‪A‬ن *‬
‫»‪B‬و درو‪ B‬ا‪3B‬ن« ‪  ،"4 ,fBL‬ا‪ *FJ‬ه د‪ !B‬و "ان‬
‫ا‪3B‬ن ‪ AB‬را &‪ gD‬ز‪ /B‬و ‪ (!B4‬ض ‪+‬د‪/ .B‬و' ه =‬
‫"&گ را &ادف  &گ ‪ &+‬دا‪ 3B‬و هف ز‪ /B‬را ‪<$ HL‬ﮥ‬
‫»ز‪.136"BB «!WB /B‬‬

‫‪ 134‬ر‪
* .‚ .‬ت 
ن در &!رد  ;‪4‬ن &‪ *+ *W‬از ‪ * !4‬اŽ وا= ا‪A‬ن دا( و از‬
‫‪ !4‬د‪  N‬ه را & ;‪.B4‬‬
‫‪135‬‬
‫‪Erdoğan Aydın, Đslamiyet gerçeği 1, s.35 .‬‬
‫‪ 136‬ون
د&‪$ ،‬ر‪ ،,f; ،Wb$ S‬ص ‪ 36-39‬و ه‪:,mA‬‬
‫‪Muazzez Đlmiye Çığ, Kuran, Đncil ve Tevrat,ın Sumer,deki Kökeni, Đbid.‬‬

‫‪108‬‬
‫‪/‬و' ه ه‪ * *+ -‬را' د ر‪ 3& ،‬ه د ‪ B!/B!/‬را‬
‫‪+ *<$‬د‪ B‬و ادن ‪ B!/B!/‬را (‪ W‬داد‪ .B‬از
ن &ن‪:‬‬
‫‪! -‬دا از را' ‪ _B‬و[‪!L!& g‬د‪!" ،‬د و ‪B‬وا‪ B‬را ‪.‬‬
‫‪ Wb$ -‬هو * را' ‪$ &W$‬ر< ا‪3B‬ن‪" -‬ا ر و ‪ 'FU‬ه‬
‫‪ ^J!DA4‬ه‪!mA‬ن (!ا و ‪ f+‬را در را' ‪]/‬ر * ‪ &W$‬ا‪3B‬ن‪-‬‬
‫"ا‪ ،‬ه‪ b3A‬ا‪3B‬ن ‪+‬د‪.‬‬
‫‪!3b+ -‬س د‪ ,‬و دو‪ J‬را &‪= D‬ت ا‪."( BFL ,‬‬
‫‪ -‬زر‪ * f$‬دو
‪ _?" -3J‬و ‪7$‬دل در ‪DB‬د  ;ن ‪ ,‬اه‪ ,A‬و‬
‫اه!را&‪H‬دا د‪. 4‬‬
‫‪A$ -‬ن ه ا&‪ ،W‬از
ن ‪
*?AL‬ز‪ ^$‬ه و
‪WB‬ه‪ ?<$ ،‬ارواح‬
‫ا‪L‬اد ‪!A+‬ن و ‪?D‬ﮥ او‪ *J‬را ‪FB‬د ا‪ {0f$ _?" 44‬داد‪.B‬‬
‫‪( -‬ن ه ارواح "‪ *4‬از ‪ *?D -$!$‬ا را &‪FL D‬ن ز‪/B‬ن‬
‫(" و‪،‬‬
‫‪ -‬ااه‪  -‬رد ا!ل &! &' و ‪4‬ر' و "!ر( * "ا ‬
‫رؤ ا‪A‬ن
ورد‪.‬‬

‫‪ -‬را‪ O‬ه ‪ 5‬د 

و ار;' ه ‪O? ' 2 5‬‬
‫و‪!L‬د ا‪ ,‬را' ه ‪!/B!/‬ن »د« و »  د«‪fB ،‬ن دهۀ را'‬
‫; ;‪ q‬و "‪ -‬و ‪  B1!E‬ا‪ f *+ 4‬ا ‪ ,!W$‬ا‪ *fB‬ه د‬
‫"!د ‪+ E‬د' ا‪ .4‬ا‪ ,‬ه‪ ،*A‬در [‪ ،,A‬ن ‪+‬ۀ
ن ا‪f *+ 4‬‬
‫در ز&ن ه و &‪W‬ن ه &‪ >?0‬و ‪( 2$‬ا‪ M‬ز‪!/B!/ 3‬ن‪*» ،‬‬
‫‪FL!$‬ت و ‪ «$2[!$‬از ه‪ 3‬و "?_ د‪ 4‬زد' ‪ I4& *+‬و‬
‫&‪7‬ف
ن (ا‪ ،M‬ز&ن و &‪W‬ن !د' ا‪ .B‬از ا‪ ,‬ه‪FL!$» ،‬ت و‬
‫‪B *+ «$2[!$‬م »د‪!" * «,‬د ‪ */‬ا‪! * ،B‬رت وره‪،‬‬
‫‪ 4‬ه و &ا‪ -4‬د از ورا ‪$‬ر‪!DC S‬ر ‪+‬د' و ‪ * $‬ا&وز‬
‫ر‪ '4‬ا‪ * .4‬ن د‪ ،N‬ه‪ G; *+ *B!NBA‬از ا‪ ،,‬از را' د‪N‬‬
‫‪:( / *<B‬‬

‫‪109‬‬
‫‪ -‬ادن ا&وز‪= ،‬و ا‪W‬ر و ا‪ *fB‬ه ا‪ *+ B‬ر‪ *f‬در‬
‫ز&ن ه ‪ *(]/‬دار‪ B‬و * ‪( D3B‬ا‪
M‬ن ز&ن ه ‪ *"4‬و‬
‫;دا"* (' و * ا&وز ر‪ '4‬ا‪.B‬‬
‫ادن از ا‪ ،eB ,‬وره ه‪H‬ار' ه ;‪!L ,f‬ا&‪ 7‬و (ا‪ X‬را‬
‫‪ = *+‬د‪ N‬و‪!L‬د "ر‪B L‬ار‪ A= ،B‬و ‪ .+ & /AB‬ا‪,‬‬
‫وا‪$ 7‬ر‪ & n[!$ 0‬ده ‪:*+‬‬
‫‪U -‬ا ادن ا&وز‪  ،‬وره و ا‪ *fB‬ه ا&وز ا‪ ,‬ه‪*A‬‬
‫‪ 'B& *BN‬ا‪ B‬و‪،‬‬
‫‪U -‬ا ه‪A‬ﮥ ادن‪+ *e2& ،‬ر و ‪ BNB *(]/‬و در * ‪+‬ر
&ن ‬
‫?‪ Wb$ ،*b3‬و ا‪ *fB‬ه &‪(  I4‬ا‪ M‬ا&وز ‪.3B‬‬
‫ادن از ا‪ ,‬رو ‪1!2$ gB& M_ *B‬ت ا‪ CAL‬و ه‪ N‬ا‪*W? ،B‬‬
‫ه‪ 7B& ,mA‬در را' ‪ *"4‬و ;دا"* (ن ا‪W‬ر و ‪» _C‬د و‬
‫  د ‪ L‬و &‪  cDX‬در‚ و ‪ -F‬و ‪B‬زه ا&وز‪ «,‬ا‪.B‬‬

‫‪ -3‬زه ‪ 5‬ز ?

‪
"! P‬‬

‫* ن &‪ ،‚$ c_2‬ارد ن

ن‪" G4; ،‬ا وا= ‪4 * D3B‬‬
‫ا(‪W‬ل د‪$ ،‬ر‪3 S‬ر ‪$!+‬ه دارد و ‪& $‬ت ه ;' ا &‪2‬‬
‫* ‪ *?D  *?D‬ه &‪ DC ,7‬زن =!زۀ د "ور&‪! *B‬د‪.137‬‬
‫&‪ cE‬و ‪ * *+ ?D‬ن ‪!$‬رات و 
ن * و‪?4‬ﮥ ;&‪D‬ان ‪4;W‬‬
‫* ‪ 4;W‬د‪!C‬ت (' !د‪ WU!+ G0 HB ،B‬از &‪ cE‬و ‪D‬‬
‫&‪_X‬ﮥ &‪ 7‬از ‪8L‬ا دور و  ا‪!= ,‬زۀ د را ‪Wf$‬‬
‫& داد‪ * .138B‬ن
‪$ ،,‬ر‪ 4;W S‬در ا‪G ،HB cE& ,‬‬

‫‪137‬‬
‫‪Erdoğan Aydın, Đslamiyet gerçeği 1, ibid, s. 35-36.‬‬
‫‪ 138‬ر‪<( .‚ .‬ع ا‪ :; ،b( ,J‬از ه‪H‬ار و ‪FU‬ر  ‪4‬ل‪ ،1 ?L ،‬ص ‪" .221‬و ه‪A‬ﮥ ا‪ ,‬ه‪ ،‬و‬
‫‪3‬ر ‪3‬ر ;‪ G‬از ا‪ ,‬ه در ‪4‬ز& &ن »‪ $ B‬د‪! «*?L‬رت & ‪/‬د ‪...‬؛  و‪!L‬د ا‪،,‬‬
‫در ه‪ ^ q‬از ‪+ *4‬ب &_س
‪ ,‬ه ‪!$) =!$‬رات‪ ،‬ا‪ <B‬و 
ن( ‪ *+‬د‪ -+ 4‬ا دو‪$‬‬
‫
ن ه )&‪ 23‬و ا‪Y4‬م( اد‪! BFL C‬دن (' ا‪) &B *B ً_?X& ،4‬و "‪ (D‬از ‪!$ & ,U‬ان‬

‫‪110‬‬
‫از ‪4  U‬ل ;‪ G‬از ‪!FR‬ر ‪!F‬د ‪!" *+ ،/‬د & ‪ G‬از‬
‫‪4 2800‬ل ‪B‬ارد‪/ AB  *(]/ * ،‬دد‪+ .139‬ب ‪{ ،cC FC‬‬
‫&!ط * ا!ام ‪ DC‬و ه‪3b$ ,mA‬ات و &‪D42‬ت &‪!F g‬د ‪HB‬‬
‫ ا‪ ,‬وا‪:*+ + & +“$ 7‬‬
‫‪$ -‬ر‪ 4;W S‬در ا  ‪$‬ر‪ f S‬و ه‪ ,mA‬در &_‪ *3‬‬
‫‪$‬ر‪ S‬ادن &_م  ‪3 ،4;W‬ر ‪! '$!+‬د' و ;' ا ‬
‫‪ ,$ -+‬ر‪ *f‬ه ‪$‬ر‪ 0‬ا‪3_& .4‬ﮥ ا‪$ ,‬ر‪ S‬ه د  ‪$‬ر‪S‬‬
‫‪ B1!E‬ز‪ /B‬ا‪3B‬ن ه!(‪ ،A‬ه!&! ‪`
*+ ،140,;4‬ر ‪ '( “$‬ا‬
‫از =ود ‪ 40-50‬ه‪H‬ار ‪4‬ل ;‪ 'B& L  G‬ا‪ HB ،4‬ا‪,‬‬
‫‪ / *<B‬را ‪:*+ + & “$‬‬
‫‪!= M_ *B -1‬زۀ ‪ *W? ،4;W‬دورۀ ‪ HB 4;W‬در &_م &_‪*3‬‬
‫ ‪$‬ر‪ f S‬ا&وز‪3 ،,‬ر &‪2‬ود و ‪! '$!+‬د' و ‪ $ f‬ر‪4‬ن *‬
‫‪$ ،4;W‬ر‪ S‬دراز از ز&ن ;ا‪!" G‬د در رو ز&‪ ,‬را‬
‫ف ا(‪W‬ل د‪ G4; N‬ه د ‪+‬د'‪  ،‬در  د * ‪4‬‬
‫د' ا‪.4‬‬
‫‪!= -2‬زۀ &‪ B!W3‬و ‪ $ 4;W 7AL‬ز&ن &‪= $  ،23‬ود‬
‫‪4 2000‬ل ;‪3 ،G‬ر &‪2‬ود !د' و از &‪2‬ودۀ ‪3‬ر ‪ ^U!+‬ا!ام‬
‫‪ DC‬زن دور ‪ AB $‬ر و‪،‬‬
‫‪!FR  M_ 4;W -3‬ر د‪DL ،23& ,‬ﮥ ا !& * "!د‬
‫‪ */‬و از د!ار' ه ‪3‬ﮥ ‪!F D‬د * ون و * د‪ N‬ا!ام‬
‫&‪ *_X‬را' * ا‪.1414‬‬
‫ا‪$ ,‬ر‪ S‬را 
ن ‪ + & “$ HB‬و ‪fB‬ن & ده ‪ D !/ *+‬از‬
‫ا‪Y4‬م‪ ،‬درس ‪ * M_ 4;W‬دو »‪bE‬ﮥ ‪!F‬د و ‪B‬ر« داد' ('‬
‫و &‪! {0‬د'‪ ،‬و ‪$‬ز' ‪ 7‬از
ن !د' ‪ *+‬ا‪Y4‬م
ن را * !رت 
ن‪،‬‬
‫ا !م ‪C‬ب ‪
HB‬ورد' ا‪:4‬‬

‫‪ *B ،‬از ه و ا‪B‬و‪ HB‬و _ﮥ رۀ

‪ *B ،4‬از ارو; و ا_ ‪ '4‬و ‪ *B ً7DE‬از
ن ‪ *AB‬ا از‬
‫د‪ً7  & *+ B‬ا ‪!( >f+‬د‪ ،,f;) "...‬ص ‪.(221-222‬‬
‫‪139‬‬
‫‪Erdoğan Aydın, Đslamiyet gerçeği 1, ibid, s. 35-36.‬‬
‫‪140‬‬
‫‪Homo Sapiens‬‬
‫‪141‬‬
‫‪Erdoğan Aydın, Đslamiyet gerçeği 1, ibid, s. 36.‬‬

‫‪111‬‬
‫"ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺍﯼ ﴰﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﱘ ﺗﺎ ﻧﮕﻮﺋﻴﺪ ﮐﻪ ﮐﺘﺎﺏ ﺗﻮﺭﺍﺕ ﻭ ﺍﳒﻴﻞ ﭘﺲ ﺑﺮ‬
‫ﺩﻭ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﻳﻬﻮﺩ ﻭ ﻧﺼﺎﺭﯼ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺷﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺩﺭﺱ ﺁﻥ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﳍﯽ ﻏﺎﻓﻞ ﻭ‬
‫ﺑﯽ ‪‬ﺮﻩ ﻣﺎﻧﺪﱘ"‪!4) 142‬رۀ ا‪7B‬م‪
،‬ﮥ ‪.(156‬‬

‫___________________________________________‬

‫‪
 142‬ن ‪AL$‬ﮥ ا‪ *fA FJ‬ا‪.‬‬

‫‪112‬‬
 ‫ ‪6‬‬
‫&‪ !2‬و &‰‪!A‬ن ور د در ادن ‪" ^$‬ا‬

‫‪ [ 1 -1‬و ‪ 2» ZJ‬ور د 

«‬

‫د‪ *+ -‬ا‪A‬ن و ور * »‪B‬و ‪! ،$‬ق ‪!  ،f‬ق ‪«7DE‬‬
‫از و‪0f& '!L‬ﮥ ادن ا‪ ،4‬ا&‪:‬‬
‫‪ -‬ا‪_C‬د * »‪B‬و ‪ «$‬و = ;‪
G4‬ن‪HJ ،‬و&ً * &‪ 7‬ا‪_C‬د‬
‫* "ا ‪.3B‬‬
‫" از ادن ا&وز
ن ‪B‬و ‪ $‬را در ا‪3B‬ن و " در‬
‫‪ !L & 7DE‬و _‪B * " M‬و (‪!7‬ر& ‪ $‬از "!د‪*  ،‬‬
‫" ا "‪ cJ‬ا‪3B‬ن و ‪ 7DE‬ا‪_C‬د دار‪ * .B‬ن د‪ ،N‬در ‪3‬ر از‬
‫ادن ‪!AfBFL‬ل ا&وز‪:‬‬
‫‪ -‬ا‪_C‬د * "ا و "ا ‪FL cJ" W‬ن‪( ،‬ط ‪1‬زم د‪ ,‬و دار‬
‫‪.3B‬‬

‫»د‪ «,‬در ا‪ >7$ ,‬و‪ * ،g4‬ا=‪3‬س ‪YC‬ﮥ ?‪ D‬و ور ذه ا‪3B‬ن‬
‫* »‪B‬و ‪!( & *b/ «$‬د‪ 143‬و  "ور درو‪ "B‬دار * ا‪,‬‬
‫‪B‬و‪ *L!$  . & C ،‬ا‪ *+ 4‬ا‪ ,‬ور &‪ ,WA‬ا‪:4‬‬
‫‪ * -‬د‪   ،( W& ?1‬ه‪ q‬د‪ cX& ،J‬و ‪!0B A?C‬ا‪ B‬و ‬
‫‪ .(DB *L!$‬در وا‪!E * ،g‬ر ‪C‬م و &‪!A7‬ل‪ ،‬ا‪ ،BY_C ،_X&» ,‬‬
‫‪! «A?C‬دن د‪ *+ 3B ,‬دار را * ‪
!4‬ن ‪:*W? ،+ & I?L‬‬
‫‪ -‬ا‪» ,‬ور ا=‪B  ،43‬ز روا‪ B‬و ‪ «bEC‬ه د ا‪ *+ 4‬و‪!L‬د‬
‫د را ‪1‬زم & (‪A‬رد‪[  ،‬ورت
ن را »ا<د« & ‪ .+‬د را‬

‫‪143‬‬
‫‪Norstedts Uppslagsbok, 2000, Sweden‬‬

‫‪113‬‬
‫ا د‪  ،‬ااد ;] و ا د و ااد   ;]ش‬
‫‪ & '!?L‬ده‪.‬‬

‫»ا‪_C‬د د«‪ ،‬ه‪» BA‬ا‪A‬ن * د &‪ cX&  HB «{0f‬و‬

‫ا‪14‬ل ‪ ?_C‬و‪
A?C‬ز ‪!( AB‬د و * ‪ _X& ID4‬و ‪! BY_C‬دن‬
‫ه‪ -‬دوام ‪
AB‬ورد‪ .‬از ا‪ ,‬رو‪ ،‬در ا‪W‬ر ‪ ،&!AC‬ا‪A‬ن و ا‪_C‬د د‬
‫را * "?‪ "144I‬و ا=‪3‬س ?‪!& ،D‬ط & دا‪ _C * $ B‬و »ادرا‚‬
‫‪ BY_C‬و &‪  .«H8‬ا‪ ,‬و‪!L‬د‪ DB ،‬ا&!ش ‪+‬د ‪ b+ *+‬ور‬
‫د‪ C!B * ،‬از &‪H‬ان دا‪ ،GB‬ه‪" ،j‬د و &‪ cX‬ه ‪،*7&L‬‬
‫‪/‬و' د و (‪ {0‬دار ‪]; & `“$‬د‪ .‬ه‪ -‬از ا‪ ,‬رو‪» ،‬ا=‪3‬س‬
‫?‪ «D‬و »ادرا‚ ‪ «BY_C‬را ‪!$ AB‬ان ‪L‬ا از ه‪ -‬در ‪.145/ eB‬‬

‫‪ -2‬ع و \ن ‪0 &1‬ا‪

$‬و ‪ P" '1‬ن ا"‪"
I‬‬

‫‪  144‬ا‪4‬س ‪!?C‬م ز&ن ‪HB‬ول در &‪7& «I?» ،*W‬دل »&‪ «H8‬ض & (‪
.‬ت 
ن ‪ HB‬‬
‫ا‪ ,‬ا‪4‬س‪ I? ،‬را ا‪B‬ا&  ‪+‬ر‪+‬ده &‪ + & 7& H8& >?0‬و
ن را &‪ gD‬ا‪ -F ،*fB‬و‬
‫ادرا‚‪ ،‬و ه‪ 2& ,mA‬در ا‪FJ‬م و ا‪H‬ار ور و ا‪A‬ن * =‪3‬ب &
ور‪) B‬ا ‪ *B!AB‬ر‪.‚ .‬‬
‫* ‪!4‬رۀ _'‪
،‬ﮥ ‪ 97‬و ‪!4‬رۀ (!را‪
،‬ﮥ ‪.(194‬‬
‫ا‪ً7 eB ,‬ا ون ‪ *+ + & ` *+ &!?C * *L!$‬ا‪H‬ار و ه‪ 2& ,mA‬د‪ ،/‬د
ور و‬
‫‪ H8& ،Wb$‬ا‪ 4‬و ‪! * ،I? *B‬رت ^ ‪ 4‬ا‪ &Y4‬در
&' و در ‪<(!B‬ت ا‪ &Y4‬ادا&* *‬
‫و & ‪ .‬از
ن ‪0 ،*?AL‬ا‪ ,J‬راز &‪  &B 3b‬ا‪ ,‬ا‪4‬س ا رد ‪ H8& *+ B3+ eB‬را‬
‫&‪ 2‬و ا‪H‬ار ‪ Wb$‬د‪ ،/‬د
ور‪ Wb$ ،‬و دا‪ & B‬دا‪ ،B‬ه‪
 -‬ن‪ ،‬ه‪ u= -‬و ه‪ _C -‬را‬
‫&‪ ‚Y‬ار & ده و در ‪ _C 2& ،*<B‬را »?‪ «I‬ا‪3B‬ن &‪+ & 7‬‬
‫‪(Et- Tafsirul-kebir, c. 24, s. 166-168; Quated by Turan Dursin, Kuran, s. 43).‬‬
‫)ه‪ ,mA‬ر‪!&  * .‚ .‬ط * ‪!?C‬م &رج در 
ن در ‪ ?L‬ه اول و ‪!4‬م ا‪+ ,‬ب(‪.‬‬
‫‪ 145‬ا‪
B& ,‬ن ا‪ H8& *+ 4‬و ?‪ I‬و ‪ 4‬ا‪B‬ام ه ن در ا&!ر &‪b‬وت &‪!8f‬ل * ‪+‬ر‪ B‬و‬
‫‪+‬ره &‪ >?0‬ا‪<B‬م & ده‪ ،‬ا& ‪ I? ،H8& ,‬و ا‪B‬ام ه د‪ N‬ه &!‪!L‬د‪ ،‬را‪ *X‬و ‪D4$‬‬
‫&_ و &‪ -_3‬و‪!L‬د دارد‪ .‬ا‪ ,‬ه ه ‪+‬ام دو ‪!B‬ع ‪+‬ر‪+‬د دار‪:B‬‬
‫‪+ -1‬ر‪+‬د ا"  * ‪!C‬ان ^ ار‪/‬ن ‪ _3& ًD3B‬و‪،‬‬
‫‪+ -2‬ر‪+‬د ا(ا‪!C * +‬ان ‪ f0‬از ^ ار‪ -3B/‬و &!‪!L‬د ز‪[ E" * .'B‬ورت ا‪,‬‬
‫‪+‬ر‪+‬د ‪ 7AL‬ه‪ -‬ه‪ I? *+ 3‬ون &‪ H8&  ،H8‬ون ?‪ I‬و = ا‪ ,‬دو ون ا‪B‬ام ه =‪$‬‬
‫د‪ ،N‬در ^ ن‪  ،$= -34  ،‬ض ‪.3B‬‬
‫‪ ,C‬ه‪ J= ,A‬و را‪ *X‬ا ‪+‬ر‪+‬د ا&!ر ا=‪ 43‬د )ا&!ر ا‪ BA‬و ?‪ (D‬و ا&!ر ادرا‪+‬‬
‫)ا&!ر &!ط * &‪ cX‬و ‪ (BY_C‬د دار و‪!L‬د دارد‪!$ & *B .‬ان ا‪ ,‬دو را از ه‪L -‬ا ‪+‬د و‬
‫‪!$ & *B‬ان ‪+‬ر‪+‬د &_ و ‪(`“$‬ن  ه‪ NA‬را ‪./ 'B‬‬

‫‪114‬‬
‫&![!ع و &‰‪!A‬ن ا‪ 44‬د‪ ,‬در "ادن ‪" ^$‬ا"‪ ،‬ا‪A‬ن * "ا‬
‫وا= ا‪ .4‬ا‪!Fb& ,‬م در ز&ن ه * !رت »^ "ا و ‪7$‬اد‬
‫&_‪" *AB  ،,4‬ان«‪ ،‬در‚ و ‪!( & -F‬د‪.‬‬
‫
ن ‪ *U‬در ا‪!& ,‬رد‪ ،‬د‪ ,‬را از =!ز' ه د‪ ^H& N‬و ?‪L *b3‬ا‬
‫& ‪
،+‬ن ا‪ *+ 4‬د‪ ,‬در &!رد !د و ‪!DB‬د "ا‪"  ،‬ان ‪u2‬‬
‫‪ + AB‬و در وا‪ ،g‬از ه‪; & "b3?" u2 *B!/‬ه‪H‬د و * ‪L‬‬
‫
ن‪A( F  ،‬دن و‪!L‬د "ا و "ان‪ n[!$ * ،‬را‪X‬ﮥ ا‪3B‬ن‬
‫دار  "ا و "ان & ;دازد‪.146‬‬
‫ا ‪ ،*B!AB‬ان ا و‪!L‬د "ا د‪
AB ?J‬ورد‪F  *W? ،‬‬
‫(‪A‬دن و‪!L‬د "ا‪ ،‬در &!رد ا‪A‬ن * و
* &
ورد‪4$4 .‬‬
‫»‪+‬ب د‪
 147‬ن« ; ا‪ 4‬از ‪A( F }B‬د' (ن "ا‪" .‬ا‬
‫‪L‬ن & ده و ‪L‬ن & ‪" .B4‬ا ;داش & ده و &<زات & ‪.+‬‬
‫"ا "‪FL cJ‬ن و دا‪F; B‬ن ا‪ 4‬و از ا‪C‬اف ‪! * f‬د و ‪!DB‬دش‬
‫‪]; AB `“$‬د‪" :‬ﻭ ﺍﻭﺳﺖ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﴰﺎ ﺭﺍ ﺯﻧﺪﻩ ﮐﺮﺩ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﴰﺎ ﺭﺍ‬
‫ﻣﯽ ﻣﲑﺍﻧﺪ‪ ،‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺯﻧﺪﻩ ﺗﺎﻥ ﻣﯽ ﺩﺍﺭﺩ ‪!4) 148"...‬رۀ ا‪
،}2J‬ﮥ ‪" .(66‬ﻭ‬
‫ﺍﻭﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﲰﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺯﻣﲔ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﻖ ﺁﻓﺮﻳﺪ ﻭ ﺭﻭﺯﯼ ﮐﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺷﻮ‪،‬‬
‫ﺑﻴﺪﺭﻧﮓ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﺳﺨﻦ ﺍﻭ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻭ ﺭﻭﺯﯼ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭ ﺩﻣﻴﺪﻩ ﺷﻮﺩ‪،‬‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﺋﯽ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻭﺳﺖ؛ ﺍﻭﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺍﻧﺎﯼ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻭ ﭘﻴﺪﺍﺳﺖ؛ ﻭ ﺍﻭ ﻓﺮﺯﺍﻧﻪ ﺁﮔﺎﻩ‬
‫ﺍﺳﺖ"‪!4) 149‬رۀ ا‪7B‬م‪
،‬ﮥ ‪ ..." .(73‬ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﮔﻔﺖ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﻣﻦ ﮐﺴﯽ ﺍﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﲞﺸﺪ ﻭ ﻣﯽ ﻣﲑﺍﻧﺪ‪ ،‬ﺍﻭ )ﳕﺮﻭﺩ( ﮔﻔﺖ ﻣﻦ )ﻧﻴﺰ( ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﲞﺸﻢ ﻭ‬
‫ﻣﯽ ﻣﲑﺍﱎ؛ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﮔﻔﺖ ﺍﻣﺎ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻕ ﺑﺮ ﻣﯽ ﺁﻭﺭﺩ‪ ،‬ﺗﻮ ﺍﺯ‬

‫‪146‬‬
‫‪Svensk Uppslagsbok, Band 3, Förlagshuset Norden, 1952, Malmö, Sweden.‬‬
‫‪ 147‬ر‪!& u2 * .‚.‬ط * »
ن د و 
ن د« در ه‪ ?L ,A‬از ا‪+ ,‬ب‪.‬‬
‫‪
 148‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪ F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬
‫‪
 149‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪ F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬

‫‪115‬‬
‫ﻣﻐﺮﺑﺶ ﺑﺮﺁﻭﺭ‪ ،‬ﺁﻥ ﮐﻔﺮﭘﻴﺸﻪ ﺳﺮﮔﺸﺘﻪ )ﻭ ﺧﺎﻣﻮﺵ( ﻣﺎﻧﺪ ‪!4) 150"...‬رۀ _'‪،‬‬
‫
ﮥ ‪.(258‬‬
‫& ‪ *+ -‬در ه‪+ q‬ام از ا‪
,‬ت‪ ?C ،‬و &‪! cX‬د و ‪!DB‬د "ا‬
‫&!رد ‪ u2‬ار ‪/ AB‬د‪U ،‬ا ‪
 *+‬ن ‪» ،HB‬ه‪ BA‬ه ‪+‬ب د‬
‫د‪A( F  ،«N‬دن &‪ gL‬و &‪ gD‬د "!د‪`
_B * ،‬ر
ن‬
‫& ;دازد‪  ،‬در &!رد
`ر
ن ‪.+ & u2‬‬

‫‪/AB‬ن ‪FB‬ده د ‪ 7D$ * ،HB‬از ا‪!( ,‬ۀ و ‪ ،4‬از ه‪*B!/‬‬

‫‪ A?C u2‬و &‪ _X‬در &!رد &‪ gL‬د "!د "!ددار & ‪ +‬و‬
‫* ‪
L‬ن‪A( F  ،‬دن &‪ gL‬د "!د‪ ،‬در &!رد ‪
}B‬ن *‬
‫‪; & u2‬داز‪ .B‬ا‪!( ,‬ۀ ‪ }B n[!$‬د را‪Y+ -?C" ،‬م"‬
‫& ‪" .&B‬روح »‪Y+‬م« دع از د‪ ,‬و &‪ BD‬د و &]ه‪  D‬ر‬
‫‪ ,/‬از ?‪ *b3‬و ‪ -?C‬ز&ن ا‪ "  ،151"4‬ض از ‪ -?C‬آ‪Y‬م‪ ،‬دع‬
‫از =‪ 7( -‬ا‪.152"4‬‬
‫"‪Y+‬م ا‪/ *+ "&Y4‬ه * ?‪b3?" M‬ﮥ ا‪!" "&Y4‬ا‪!( & 'B‬د‪ ،‬ا‪,‬‬
‫‪ NB!NU‬را * !رت ""ا وا‪ IL‬ا‪!L!J‬د" در &_ ا‪3B‬ن‬
‫"&‪ ,WA‬ا‪!L!J‬د" ‪ & n[!$‬ده‪ .‬ا‪$ ,‬م "‪
* "&Y+‬ن &‪ 7‬ا‪4‬‬
‫‪ *+‬در &!رد و‪!L‬د "ا و
ن ‪ * *U‬و &‪!3‬ب ا‪!$ & *B ،4‬ان ‪u2‬‬
‫‪+‬د و ‪r4 *B‬ا‪X& J‬ح ‪" ."4‬ا را  »ون ه‪!U *B!/‬ن و‬
‫‪U‬ا« وا‪ IL‬د‪ ]; ،‬و ;‪ .4‬ه‪ u2 *B!/‬در &!رد !د و ‪!DB‬د‬
‫"ا‪!A& ،‬ع و "‪ "b+‬ا‪ 4‬و و‪bR‬ﮥ ه دار‪ ،‬ا‪A‬ن ون ‪ u2‬و‬
‫ا‪ *fB‬در &!رد &‪D‬أ د‪»  ،‬ا‪A‬ن ‪!+‬ر‪!+‬را‪ L * «*B‬ه‪*B!/‬‬
‫»‪W+‬ش ‪ «?_C‬ا‪ .4‬داران در ه‪+ q‬ام از ا‪ ,‬ا&!ر‪r4 c= ،‬ال و‬
‫‪!L‬اب ‪B‬ار‪ ،B‬و‪
L * J‬ن‪!$ & ،‬ا‪ u2  B‬در =!ل و =!ش‬
‫»‪ }B‬ا‪A‬ن« "!د ‪ + !Nb/‬و ا ا`‪D‬ت ور د "!د‪ ،‬د‪J‬‬
‫ا(‪.‬‬

‫‪
 150‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪ F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬
‫‪ 151‬ر‪ ،A2& <& .‚ .‬د‪.,f; ، 7& 4( ,‬‬
‫‪4 152‬وش‪ •D ،‬و ‪!›$ M3‬رš (‪ ،,f; ،7‬ص ‪.84‬‬

‫‪116‬‬
‫ا‪ L ,‬در‪X_B 4‬ﮥ ‪L‬ا د‪ ,‬و "‪Y+‬م"  »ا‪fB‬ﮥ ?‪ «b3‬ا‪.4‬‬
‫&‪A?W‬ن د‪ ،‬و‪ *bR‬دار‪ $ B‬ا ‪ L‬ا‪B‬ا"‪ ,‬ا‪ W ,‬و (!ۀ ‪Wb$‬‬
‫‪ (!W‬و ا ‪
*L!$‬ن‪ ،‬را' ه ‪U‬ر' ‪.‬‬

‫‪ -‬ا? )ﮥ د 
و ? ‪
,‬‬
‫ا‪
 *DJ‬ن‪ ،‬ا‪3B‬ن ه را * ا‪fB‬ن و ‰وت ‪ HB‬ا & "!ا‪:B‬‬
‫‪153‬‬
‫"ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎﻥ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺁﻳﺎﺗﺶ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﴰﺎ ﺭﻭﺷﻦ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﮐﻨﻴﺪ"‬
‫)‪!4‬رۀ _'‪
،‬ﮥ ‪.(242‬‬
‫ا&  ‪+ *L!$‬د ‪ *+‬در ا‪» L ,‬ا‪fB‬ن« ‪» g$‬ا‪A‬ن« و از
ن‬
‫‪» 7& * ،eB‬ا‪fB‬ن &‪f‬وط«‪  ،‬ون =‪ c‬ا‪b4‬د' از »‪ _C‬و‬
‫&‪ «f cX‬ا‪ .4‬ا 
ن ‪ *+ 3B‬اا‪ _C ،‬و &‪!" cX‬د را *‬
‫‪+‬ر ‪ ،D‬در &!رد "ا و و‪!L‬د و ‪ ?C‬و‪!L‬د و ‪ ،W u2‬و‬
‫‪7‬اً‪ ،‬ا‪ f cX& /‬ات ا<ب ‪+‬د‪ * ،‬د‪" ،,‬ا‪  ،‬ا‪Y4‬م ا‪A‬ن‬
‫ور‪!*B .‬‬
‫ا 
ن ا‪ *+ 4‬اول ون ه ‪ u2‬و ‪ ،{2‬و = * "‪$ E‬س‬
‫از &<زات ا‪
 ،,‬ن ‪ BFL‬و * زور (‪ fA‬و ‪ ،F$‬ا‪A‬ن ور‪،‬‬
‫‪U‬ا ‪ *+‬د‪/‬ا‪ fB‬در ا‪Y4‬م ‪3= * b+ 44‬ب &
 و ‪>?W$‬‬
‫‪ HB +‬رو(‪ ,‬ا‪ .4‬و ‪ً7‬ا ‪ _C‬و &‪!" cX‬د را )‪ *B‬ا ‪c_2$‬‬
‫‪ !2& 2‬وره "!د‪ (*W? ،‬ا ‪ *L!$‬و ‪
n[!$‬ن ‪*U‬‬
‫»‪ *3 -fU‬و ‪!/‬ش ‪ *]; «*3‬ا‪+ * ،‬ر ‪ N‬و ‪ n[!$‬و‬
‫‪ .154!< *L!$‬از ا‪ ,‬رو‪ ،‬در ا‪fB‬ﮥ د‪ ،‬از ‪ *?AL‬در ا‪fB‬ﮥ د‬
‫‪ &4‬و ا‪Y4‬م‪:‬‬
‫‪ _C» -‬و &‪ :; «cX‬از »ا‪A‬ن« &
 و ‪
g$‬ن ا‪ ،4‬و ‪*B‬‬
‫‪.:WC‬‬

‫‪
 153‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪ F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬
‫‪ 154‬ر‪!& u2 * .‚ .‬ط * "ه‪A4
b‬ن ‪!A?X‬س و »‪4 -F‬ل ا‪ "«&Y4‬در ‪ ?L‬اول ا‪,‬‬
‫‪+‬ب‪.‬‬

‫‪117‬‬
‫* "‪Y‬ف د‪ *b3? ،,‬و ا‪fB‬ﮥ ?‪ _C ،b3‬و &‪ cX‬را &_م  ه‬
‫‰وت و ارز & دا‪!E * .B‬ر &‪k‬ل‪ ،‬در ا&!ر د‪ *b3? ،‬‬
‫;‪ G4‬ه ا‪ 44‬در &!رد ‪ NB!NU‬و ‪ -+‬و ‪
_?" >+‬ز & ‪+‬‬
‫و و ه‪![!& -‬ع "‪ cJ‬و "?_ &‪X‬ح & (!د‪ ،‬از ;‪ G4‬و ‪ +‬و‬
‫‪+‬و ‪ BY_C‬د‪ AB  4‬دارد و "!د را &!‪ 7D$ * >R‬از ور‬
‫د و ‪FL!$‬ت ‪
DL‬ن ‪ _C» . AB‬و &‪Y"  ،«b3? cX‬ف‬
‫»‪ _C‬د«‪:‬‬
‫‪ _3&» -1‬از ا‪A‬ن« و‪،‬‬
‫‪_&» -2‬م  ا‪A‬ن« ا‪ ،4‬و  ا‪ !" ,‬ت‪!" ،‬د را از »‪ _C‬و‬
‫&‪ cX‬د« ‪L‬ا & ‪.+‬‬
‫* ‪!E‬ر &‪k‬ل‪ ،‬ا‪ S4; /‬د ‪r4‬ا‪
J‬ن ا‪" *+ 4‬ه‪ HU *A‬را "ا "?‪c‬‬
‫‪+‬د' و و "وا‪ IL‬ا‪!L!J‬د" ا‪ "4‬و ا‪ ,‬از
ن رو‪ *+ 4‬ه‬
‫&!‪!L‬د "‪ _J‬دارد‪ _C» ،‬و &‪  «b3? cX‬و‪ *b‬ا‪r4 ,‬ال‬
‫
ز‪ ,‬و ‪4‬د' را &‪X‬ح & ‪" :*+ +‬ا‪ /‬ه &!‪!L‬د "‪ _J‬دارد‬
‫;‪"» ::‬ا را ‪+ c?" +‬د' ا‪4‬؟«" و &‪ B‬ا‪ ,‬ه‪.‬‬
‫?‪Y"  ،*b3‬ف د‪!FR ،,‬ر ه‪ 3‬و »&‪!?7‬ل ‪ «?C Y‬را &‪2‬ل‬
‫& دا‪ B‬و ه‪ -‬از ا‪ ,‬رو‪ ،‬از ‪ ،*b3? eB‬و‪!L‬د »وا‪ IL‬ا‪!L!J‬د« ون‬
‫»‪ ?C‬و‪!L‬د« &‪2‬ل ا‪.4‬‬
‫?‪ *b3‬و ‪Wb$‬ات ?‪ HL b3‬در ‪ ,U‬ا"
زاد و ون  و (ط‬
‫ا ا‪fB‬ن ‪ AB‬زا‪ .‬ا‪ *b3? ،NB!NU ,‬را * &در ‪!?C‬م‪*+ ،‬‬
‫"!د  رد دا‪ * -‬ه و د‪
4‬ورده ;‪!( &  ,f‬د‪D$ ،‬‬
‫‪+‬د' ا‪ .4‬از ‪ + ,U ^ cE‬و ‪+‬و ‪ BY_C‬و &‪ _X‬ا‪*+ 4‬‬
‫?‪ *b3‬و ا‪ *fB‬ه ?‪!?C * FB b3‬م و ‪!?C‬م &‪ '( <& *Dk‬و‬
‫& (!‪.B‬‬

‫ا‪Y+ -?C" *+ 4L ,‬م" ا‪! c?X&  *+ &Y4‬دن د‪ ,‬و »‪_$‬م ا‪A‬ن‬
‫ ‪ _C‬و"د«  ('‪ ،‬را' "!د را از ?‪L *b3‬ا & ‪ +‬و ‪ M_ *B‬از‬
‫وارد (ن * =!زۀ ‪r4‬ال و ‪!L‬اب &!ط * !د و ‪!DB‬د "ا "!ددار‬
‫& ‪A( c?X&  = *W? ،+‬دن و‪!L‬د "ا و &‪ g‬د ‪ (B‬از‬

‫‪118‬‬
‫
ن‪ B& ،‬ا=‪W‬م 
ن‪ *L!$ * ،‬را‪""  *X‬ا   ‪'3 "u2‬‬
‫& ‪ .+‬و از ‪[ n[!$‬ورت ‪ «c?X&» 7D$‬از ا=‪W‬م و ا&‪,‬‬
‫»   ‪+ «m;4‬ب )و ‪ g& 4‬د( ا‪ AB $‬رود‪.‬‬
‫"‪Y+ -?C‬م"  &‪ b+ F‬زدن * ا‪W‬ر و ‪eB *+ /!<3L _C‬ت‬
‫را ‪ HL‬در !‪$‬ﮥ ‪ +‬و ‪+‬و ‪ A?C‬و ‪ u2‬و ‪" _B‬د‪/‬ا‪،B]; AB *B‬‬
‫از ر( و ‪ + & 7BA& «*b3?» !AB‬و از ا‪ ،cE ,‬را' زا‪G‬‬
‫‪!?C‬م را ه‪ & -‬د‪.‬‬

‫‪ ZJ -3‬د 
‪ ،‬و(
? ‪
,‬و ? ]
ا‪2‬اه'‪X‬‬

‫د‪ *+ -‬در ^ »‪ u2‬د«‪ cX& ،‬ااه‪( * D&; -‬ح

ﮥ !ق‬
‫)‪!4‬رۀ _'‪
،‬ﮥ ‪ (258‬در &!رد ا‪ ..." :*+ ,‬ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺭﺍ ﺍﺯ‬
‫ﻣﺸﺮﻕ ﺑﺮ ﻣﯽ ﺁﻭﺭﺩ‪ ،‬ﺗﻮ ﺍﺯ ﻣﻐﺮﺑﺶ ﺑﺮﺁﻭﺭ ‪ AB  04; "...‬ا‪HNB‬د‪ ،‬ا& در‬
‫»‪ ،«b3? u2‬ا  و ا‪4‬س ا‪ ,‬اد‪!& C‬رد ‪ b/‬و ‪ !/‬ار & ‪/‬د‬
‫و اا ا 
وردن
ب از&‪f‬ق از ‪" !4‬ا د‪!" J‬ا‪*4‬‬
‫& (!د‪:‬‬
‫‪" -‬اول ` ‪" *+ ,+‬ا ‪
!$‬ب را از &‪f‬ق در
ورد' ا‪ًَ7 $ 4‬ا‬
‫د‪N‬ان را ا در
وردن
ن از &‪8‬ب &!رد ;‪ G4‬ار ده"‪.‬‬

‫در =‪ *b3? *+ J‬ا ا`‪D‬ت ا&‪W‬ن ا‪ * '; ,‬د‪DB‬ل ‪ ?C‬و &‪cX‬‬
‫& ‪/‬دد و در &!رد &‪2&  ،gA& ،,WA‬ل !دن
ن ‪،+ & u2‬‬
‫»‪!?C‬م« * د‪ *JDB‬رو از ?‪ ،*b3‬ا‪ ً44‬در
&ن
ب از &‪f‬ق را‬
‫ز ‪r4‬ال & د‪:‬‬
‫‪DC -‬رت "در
وردن
ب از &‪f‬ق" * ا‪ 7& ,‬ا‪ *+ 4‬ا‪NB‬ر‬
‫"!ر( * دور ز&‪!( & 'B"U  ،"U & ,‬د‪" .‬ا‪cX& ,‬‬
‫‪ *+ A‬در ه‪A‬ﮥ ادن ‪ &4‬را' *‪ ،‬ا‪ 8& ً44‬وا‪!L!& 7‬د و‬
‫‪ -?C‬و دا‪ GB‬ا&وز ا‪U .4‬ا ‪ *+‬در وا‪ ،g‬ا‪!" ,‬ر( ‪ *+ 3B‬‬
‫‪!" G"U‬د از »&‪f‬ق ز&‪ «,‬در &
‪ *W? ،‬ا‪ ,‬ز&‪ ,‬ا‪ *+ 4‬‬

‫‪119‬‬
‫!رت‬ ‫‪!" G"U‬د از »&‪8‬ب "!ر(« در &
!"‪ 155‬در
ن‬
‫ا‪14‬ل ‪ * A?C‬ا‪r4 ,‬ال &< & (!د ‪:*+‬‬
‫‪ 3 AB 
-‬در ا‪ L * *
,‬در
وردن
ب از &‪f‬ق ز&‪،,‬‬
‫* در
وردن ز&‪ ,‬از &‪8‬ب "!ر( ا(ر' & (؟‬

‫‪155‬‬
‫‪Erdoğan Aydın, Đslamiyet gerçeği 1, ibid, s. 66-67.‬‬

‫‪120‬‬
 ‫ ‪7‬‬
‫&‪ !2‬و &‪
cX‬ز‪ ,‬ا‪A‬ن * "ا‬

‫‪ -1‬ا  ن و ? ا;‪ E‬ت‬

‫;‪"" G4‬ا" ه‪ -‬ه‪]; BA‬ش »د‪  ،«,‬ا‪A‬ن ?‪ D‬و ا=‪ ،43‬و‬
‫‪B‬ز رو= و روا‪ B‬ا‪3B‬ن  & (!د‪"" * .‬ا" & ‪!$‬ان ا‪A‬ن
ورد‪،‬‬
‫ ‪B‬ورد‪ ،‬و‪!$ AB J‬ان "ا را  ا‪14‬ل ف ‪ ?_C‬و ‪* A?C‬‬
‫ا`‪D‬ت ر‪  ،B4‬رد ‪+‬د‪.156‬‬
‫‪ -?C‬و ‪!›$‬ر ه ‪& A?C‬هً ‪ ^1‬ا‪ B‬و ‪ L‬ا و‪!L‬د "ا‪ ،‬‬
‫‪B» AC‬وه ‪! $‬ق ‪ «f‬ز ‪]/ AB‬ار‪ -?C .B‬ا "?_‬
‫&د'‪FL ،‬ن و ا‪3B‬ن‪!›$ ،‬ر ه دارد ‪  *+‬اد‪C‬ه و ا‪FR‬رات ادن‬
‫‪!" AB‬ا‪ .B‬د‪
4‬ورده ‪& ً&A$ HB A?C‬دّ و ‪ AB!B‬ا‪$ .B‬‬
‫‪!+‬ن و‪!L‬د ه‪!& q‬رد‪ ،‬ا‪b$‬ق‪ ';  ،‬ا ‪ *+‬در "رج ‪ AB!B‬ه‬
‫‪  RB A?C‬ا(‪W‬ل &‪& >?0‬دّ' (‪ * ،‬ا`‪D‬ت ‪ '4B‬ا‪.1574‬‬
‫‪ ?C 156‬د(‪4 23 ،‬ل‪ ،,f; ،‬ص ‪.56‬‬
‫‪ -?C 157‬در
ن ز&* ه و ا&!ر ‪!$ *+‬ان ‪ c_2$‬و ر‪ 4‬دارد‪  ،‬ا‪4‬س !ا‪ ,B‬و !ا‪*Dk& C‬‬
‫ا‪FR‬ر ‪ ،+ & eB‬و‪ J‬در ا&!ر و &![!‪ *+ $C‬ه!ز ‪!$‬ان ر‪( 4‬ن را ‪ $ ،*B‬ز&ن‬
‫‪ * ,‬ه ‪!W4 ،A?C‬ت & ‪ +‬و از ه‪ *B!/‬اد‪=  D& C‬س‪ ،‬ون ;* و ا‪4‬س‪ ،‬‬
‫   ا`‪D‬ت & ;ه‪H‬د‪ .‬در &!ارد و ز&* ه ه‪ * *+ -‬ه ‪ A?C‬دار‪  -?C ،B‬ا‪4‬س‬
‫* ه &!‪!L‬د "!د‪ G; ،‬داور ه را &‪X‬ح & ‪!›$  ،*eB *+ +‬ر "!ا‪.B!( & 'B‬‬
‫ ا‪ ,‬ا‪4‬س‪ ^1 -?C M_ *B ،‬ا‪ 4‬و  &!اد &‪!( & *"4 *Dk‬د‪ *eB ،‬ه و ‪!›$‬ر ه‬
‫‪ A?C‬ه‪ = ،-‬ا
ن ‪ G0‬از ‪FL‬ن ‪ *+‬ه!ز * ‪$‬ف ‪ f‬در ‪ ^1 ،'&B‬ا‪ B‬و ‪ (B‬از‬
‫‪ AB!B‬ه ‪  C‬و &!اد &‪ *Dk‬ا‪!E * .B‬ر &‪k‬ل‪ -?C ،‬ا&وز و‪!L‬د =‪ 'b‬ه ‪ '4‬ر‪jB‬‬
‫ه‪!mA‬ن &‪ -eC g‬ا‪B‬ژ در ‰ را ‪+ >f+‬د' ا‪ .4‬ا‪ 'b= ,‬ه = ‪4‬ر‪/‬ن و ‪fWF+‬ن ه‬
‫را در ‪!$‬ر  س "!د و & ‪ B‬و & ?‪ -?C .7‬ا& ه!ز در
ز (" ا‪ 'b= ,‬ه‬

‫‪121‬‬
‫ ا‪ ,‬و‪!L‬د‪
L * ،‬ن ‪ *+‬از ‪! ^1‬دن ‪ -?C‬ا‪!(  = *<B ,‬د‬
‫‪ -?CًYk&» *+‬و‪!L‬د "ا را رد & ‪ (  ،F ،«+‬در‪
$ 4‬ن‬
‫ا‪!( *b/ *+ 4‬د ‪ ،-?C» *+‬ا`‪D‬ت  رد "ا را در ‪&B‬ﮥ ‪+‬ر "!د‬
‫‪B‬ارد«‪ u2  ،‬در &!رد !د و ‪!DB‬د "ا‪![!& ،‬ع و و‪bR‬ﮥ ‪-?C‬‬
‫‪ * .1583B‬ن د‪ ،N‬ا`‪D‬ت و رد و‪!L‬د "ا در =!زۀ ‪ -?C‬ار‬
‫‪B‬ارد و در وا‪،g‬‬
‫‪ -‬ا‪A‬ن و ‪ -?C‬دو =!زۀ ;!‪ ،*4‬و‪ f >?0& J‬ا‪.B‬‬
‫ا‪ ,‬از
ن رو‪  RB -?C *+ 4‬ا&!ر &‪  ،*Dk‬ا‪B‬از' ‪ /‬و‬
‫د‪ 44‬ا‪ ،4‬در =‪ *+ J‬ا‪A‬ن ا& رو= و روا‪ B‬ا‪ 4‬و ‬
‫ا=‪3‬س ‪ bEC‬و ?‪ eB D‬دارد‪.‬‬

‫از ا‪ ,‬رو ه‪ -‬ه‪ *+ 3‬ا‪ BY_C  ،_X& ,‬و ‪! A?C‬دن و‪!L‬د "ا‬
‫‪ *+ 3B‬دار را * ‪" G4; !4‬ا ‪ *W? ،+ & I?L‬ا‪ ,‬ور‪،‬‬
‫‪B‬ز روا‪ ,_  ،B‬ا=‪ 43‬و ‪ bEC‬ا‪ *+ 4‬و‪!L‬د "ا را [ور‬
‫& ‪4‬زد‪!$  ،‬ر &‪ ,7‬از "ا را ا دار ;] و‬
‫&‪ & '!?L _X‬ده‪ * .‬ن د‪ ،N‬ا‪_C‬د * "ا‪:‬‬
‫‪ cX&  -‬و ا‪14‬ل ‪
A?C  ،?_C‬ز ‪!( AB‬د‪  ،‬از را' &‪ cX‬و‬
‫ا‪14‬ل ‪ * ?_C‬و‪!L‬د ‪ 
AB‬و‪،‬‬

‫‰  س ا‪W?AC >f+ .4‬د و ‪ AB!B‬ا‪ 'b= ,‬ه = »&‪ ,WA‬ا‪!›$ «4‬ر ه‬
‫&!‪!L‬د در &!رد ;
&ن ‪fWF+‬ن ه و از
ن ‪&!e& ،cE‬ﮥ (‪ 3A‬و ا‪+ ,‬ۀ "‪ +‬را ‪8$‬‬
‫ده‪ .‬ا&
ن ‪ *U‬از ‪!L!& u2 eB‬د &‪ -F‬ا‪
4‬ن ا‪ -?C *+ 4‬در ا‪!& ,‬رد ‪:HB‬‬
‫‪ -1‬در ا‪eB‬ر ه‪; q‬ۀ   ‪ *L!$‬و &‪ 'H<7‬وار ‪،3B‬‬
‫‪ ,›AX& -2‬ا‪ *+ 4‬ا‪ ,‬ه‪ 3‬ه و ;' ه ‪ *!B‬را ‪ HB‬از ‪!& A?C AB!B cE‬ط *‬
‫»ا(‪W‬ل &‪& >?0‬دّ'« ‪!" n[!$‬اه داد و‪،‬‬
‫‪ -3‬در را' ‪ AB!B >f+‬ه ا‪ * ,‬ه ‪ ،L‬رو &![!ع !د و ‪!DB‬د "‪.+ AB u2 cJ‬‬
‫‪ *L!$  158‬ا‪ *+ 4‬در ه‪A‬ن =ل ‪ -?C *+‬ا رد‪  ،‬ا`‪D‬ت !د و ‪!DB‬د "ا ‪،(!+ AB‬‬
‫د‪
4‬ورده ‪ ،A?C‬م * م ‪ A3 2‬از &ر‪L‬ت ‪+‬ب ه د "ا;‪4‬ن را &دود‬
‫ا‪YC‬م & ‪!E * .+‬ر &‪k‬ل‪eB ،‬ت دارو‪ ،,‬ا  ‪  ?&W$‬را ;‪ ًA_3& *+ f+ & G‬اوراد‬
‫و
ت &!ط * دا‪4‬ن
‪+ G‬ب ‪ L FC ،cC FC‬و 
ن را ز ‪r4‬ال & د‪ .‬ا ‬
‫‪ ?&W$‬دارو‪  *+ ,‬ا‪f+‬ت ‪ ،7‬ه ‪ * cA7$ f *U‬و * `‪!D‬ت ر‪ ،'4‬ا رد و‪!L‬د‬
‫"ا * و‪!L‬د ‪ ،'&B‬و‪ J‬در ه‪A‬ن =ل‪
 ،‬ن ‪!" *+‬د ‪!0‬اه‪ *?C ،‬اد‪C‬ه ‪+‬ب ه د‬
‫‪!( & ? &4‬د‪ .‬از ا‪!B ,‬ع د‪
4‬ورده ‪ A?C‬اوا‪.B‬‬

‫‪122‬‬
‫‪ _X& ID4 * -‬و ‪! BY_C‬دن ه‪ -‬دوام ‪
AB‬ورد‪  ،‬ا دوام‬
‫
وردن‪B ،‬ز& &ا‪ cX& * *7L‬و ا‪14‬ل ‪ ?_C‬و ‪.3B A?C‬‬
‫ ا‪ ,‬و‪!L‬د‪ ?D u2 ،‬در &!رد ;!‪[ B‬ور »?‪ «I‬و »&‪ «H8‬و‬
‫‪L‬ا ‪ ];B‬ا&!ر »ا=‪ «43‬و »ادرا‪ «+‬در ا‪!& ,‬رد ‪ HB‬دق‬
‫ا‪ DB .4‬ا&!ش ‪+‬د ‪ «b+» *+‬ور * "ا‪
*  ،‬ن ‪B‬و‬
‫‪B  *+ $‬ز روا‪ B‬و ا=‪3‬س ?‪ D‬ااد  & (!د‪ ،‬در ‪ L‬و‬
‫* ‪ C!B‬از &‪H‬ان دا‪" ،GB‬د‪ A?C cX& ،‬و ‪ nX4‬ر( ه‪ N‬ه‬
‫‪ :+‬و ه &‪ M2‬ا‪]; & `“$ CAL‬د‪ .‬ه‪ -‬از ا‪ ,‬رو‪:*+ 4‬‬
‫‪" -‬ا ه دار‪ ،‬ه‪ -‬وزن ‪!$‬ان ‪ W‬و ه‪ N‬او و ‪7&L‬ﮥ او‪.4‬‬
‫از ا‪ ,‬رو‪:*+ 4‬‬
‫‪!" & W -‬اه "‪U‬ر‪ G‬وزد‪4 *B( + ،‬ش"‪،‬‬
‫‪ -‬د‪" N‬ا &‪DL ،M?3‬ر )زور‪ 159DW& ،(!/‬و ا‪_B‬م ‪ ، /‬‬
‫‪160‬‬

‫‪ b+ 04‬ده'‪ 161‬و &‪W‬ر‪ (/ *?=) 162‬را ‪،+ & G4‬‬

‫‪C  *+ BX?4 * W -‬ش )‪!4) *3fB 163(X?4 ? 0$‬رۀ‬
‫_'‪
،‬ﮥ ‪ 29‬و ‪ (255‬و  دوش ‪!( & A= BN(  ،B3+‬د‬
‫)‪!4‬رۀ ا‪
،*2J‬ﮥ ‪ (17‬ور دارد‪.‬‬
‫‪
-‬ن ‪" * W‬ا ر=‪A‬ن و ر=‪ -‬و ‪ A7B‬ده' )‪!4‬رۀ ا‪(,A=J‬‬
‫ا‪A‬ن &
ورد و‪،‬‬
‫‪164‬‬
‫‪ -‬د‪; * N‬ر !م‪;!U ،‬ن ‪?/‬ﮥ ا‪ cfC cJ"  ، B3B‬و ز‪ D‬ه‪،‬‬
‫‪ & cfC‬ورزد‪.‬‬
‫در وا‪ ،g‬رغ از ه‪A‬ﮥ ر‪f0 A4‬ن ه د‪ ,‬ه ر‪ ،A4‬ه‬
‫»د دار«‪DJ ،‬س ه‪ ،N‬روا‪ ،B‬ا=‪ 43‬و = ‪ A?C‬و ‪W‬‬
‫"!د را * ‪"" ,$‬ا" "!د و = * ‪" » ,$‬ا« "!د & ‪* .+‬‬

‫‪ ..." 159‬ﺍﳌﻬﻴﻤﻦ ﺍﻟﻌﺰﻳﺰ ﺍﳉﺒ‪‬ﺎﺭ ﺍﳌﺘﮑﱪ ‪!4) "...‬رۀ =‪

،f‬ﮥ ‪.(23‬‬
‫‪" 160‬ﺍﷲ ﻋﺰﻳﺰ ﺫﻭﺍﻻﻧﺘﻘﺎﻡ" )‪!4‬رۀ
ل ‪AC‬ان‪
،‬ﮥ (‪.4‬‬
‫‪!4 161‬رۀ =‪
،f‬ﮥ ‪.4‬‬
‫‪
162‬ﮥ ‪!4 30‬رۀ ا‪bB‬ل‪
،‬ﮥ ‪!4 183‬رۀ ا‪C‬اف‪
،‬ﮥ ‪!4 45‬رۀ ?‪
،-‬ﮥ ‪!4 54‬رۀ
ل ‪AC‬ان‪
،‬ﮥ‬
‫‪!4 42‬رۀ ‪3B‬ء‪
،‬ﮥ ‪!4 34‬رۀ ت‪.‬‬
‫‪ ،26 ?L ،*B!AB 3b$ 163‬ص ‪.348‬‬
‫‪ 164‬ر‪+ * .‚ .‬ب ه ‪ cC FC‬و ‪.L FC‬‬

‫‪123‬‬
‫ن د‪ ،N‬رغ از ‪! u2‬د و ‪!DB‬د "ا ‪" * *U 7 -‬ا ا‪A‬ن‬
‫دا(* (‪$ *U ) - *B  ،‬م ""ا"‪!Fb& ،‬م را} در ادن ‪ &4‬را‬
‫‪:(*B  ،B4‬‬
‫‪ -‬ه دار‪  ،‬ا‪4‬س ‪B‬زه‪!$ ،‬ا‪ B‬ه و دا(* ه ذه‪،?_C ،‬‬
‫‪ A?C‬و ه‪!" N‬د‪"" ،‬ا" &!رد ‪B‬ز "!د را »"?‪ ،+ & «c‬‬
‫*
ن ه! و &‪0f‬ت & ‪.f0‬‬

‫‪T^ -2‬ۀ ‪0 5)2‬ا ن‬

‫د‪ *+ -‬د‪ ,‬از ;و‪ *4‬ا ‪$‬ر‪!DC 0‬ر ‪+‬د' ا‪  .4‬ا[* ‪+‬د‬
‫‪ *+‬ه‪A‬ا' 
ن‪!$ ،‬ر ا‪3B‬ن از »‪B‬و ‪ $‬د«‪ ،‬از
ن ‪ *?AL‬از‬
‫"ان و ‪" :ƒ4‬ا "ان )و اŽ ا‪ ،(D+‬از ;و‪ *4‬ا ‪$‬ر‪0‬‬
‫‪ *(]/‬و د‪U‬ر ‪!  ،'( 8$‬رت ه ‪!/B!/‬ن * "!د ‪*/‬‬
‫ا‪.4‬‬
‫ا‪3B‬ن (‪4‬ن و &دم (‪4‬ن ‪fB‬ن & ده ‪!$ *+‬ر ا‪3B‬ن از‬
‫رب ا‪!J‬ع ه و "ان‪ ،‬در
ز و در ‪!E‬ل دورۀ ادن او‪3 ،*J‬ر‬
‫‪ C‬و ا‪! B3B‬د' ا‪» .4‬روح  ا‪_B‬ل ‪HL *+ ،«-$!$‬و ا‪H‬ار ‪+‬ر‬
‫‪L‬دو‪ /‬ه‪! -‬د'‪!E * ،‬ر ذه * درون ا(ء و ا‪3L‬م &_‬
‫& ('‪ ،‬و در ‪ L‬و (ا‪  ،X‬ه را & ‪ ،*"4‬و * و و‬
‫(ا‪ DA4 * HB X‬ه ‪4 ،'& k& 7DE‬ر'‪
 ،‬ب &_‬
‫& ('‪  ،‬ا‪ *FJ‬ه و "ان د و ران و ' را &
' ا‪.4‬‬

‫ ;‪  G‬ا‪
 *+ 4‬ن ‪ *+‬در دورۀ ادن اا‪!$ ،‬ر ا‪3B‬ن‬
‫از  ه و ا‪ *FJ‬ه‪ ،‬در ه ‪ L‬و ه (ا‪ C!B * ،X‬و "ص
ن‬
‫(ا‪! M‬د'‪ ،‬و‪  J‬ا‪ ,‬و‪!L‬د‪!& ،‬ارد و &‪ HB $0f‬در ‪
,‬ن ه‬
‫‪ &!AC‬دا(* ا‪!E * .B‬ر &‪k‬ل‪ ،‬ا‪  k+‬ه‪ ،‬ا‪ *FJ‬ه و "ان او‪:*J‬‬
‫‪ -‬از ‪ *D( !4‬ا‪3B‬ن‪
،‬ن ه‪ -‬ا‪3B‬ن ‪! *?D4‬د‪ B‬و‪،‬‬

‫‪124‬‬
‫‪ -‬از ‪ !4‬د‪ W( ،N‬و م ‪ -$!$‬ه ‪ *?D‬ا و * ا را *‬
‫‪]/ & GAB‬ا(‪.‬‬
‫در &ا= ‪!$ ،7‬ر از »‪B‬و ‪! * ،«$‬رت ا‪3B‬ن‪-$!$ -‬‬
‫در
& و ا‪ ،G4;  W( ,‬در ‪ ,"4‬و ;دا"‪  ,‬ه‬
‫‪]/ `“$‬ا(‪  .‬ه  ا‪4‬س (‪D‬ه ا‪ *FJ‬و "ا * ا‪3B‬ن ‪B( *"4‬‬
‫و ه  ا‪D( ,‬ه را * (‪ 3L ،?W‬و ‪ C!B‬ن ‪+‬د‪.‬‬
‫ا‪D( ,‬ه  ‪]/‬ر ز&ن و * &!ازات ‪1!2$‬ت د‪ ،‬ا' ا‪ B( J‬و‬
‫"ا و "ا "ان دورۀ ‪" U‬ا‪ ،‬ه ‪! * f *U‬رت‬
‫ا‪3B‬ن ه ‪ $‬و !ق ‪.B( Dk$ f‬‬

‫‪ Y‬ا‪ *+ (  = *<B ,‬در ‪L‬ن ‪]/‬ر از ادن او‪ * *J‬ادن‬ ‫‪ً D‬‬
‫‪ =!$‬و ‪" ^$‬ا‪ , *?  ،‬ا‪3B‬ن و "ا‪ ،‬ه ‪ f *U‬ا‪H‬ا‪G‬‬
‫‪ .‬در ا‪L ,‬ن‪!$ ،‬ر از "ا ه‪ -‬ر* ر* ا'
‪<& ،J‬ز و‬
‫ذه ‪ ( $‬و ‪1!2$ 2$‬ت ‪ 7‬ا‪CAL‬ت ‪" ،f‬ا و "ان‪،‬‬
‫ر* ر* ‪DJ‬س ز& "!د را ره ‪+‬د‪ B‬و ه‪،f *U‬‬
‫»!ق ‪ «f‬و د‪?   .B( B 4‬ﮥ ا‪3B‬ن از "ا و "ان‬
‫ا‪H‬ود و &‪W‬ن "ا و "ان‪ ،‬از ز&‪A4
* ,‬ن &_ (‪.‬‬
‫ و‪!L‬د ا‪8$ ,‬ات‪" ،‬ا ‪ &A$ * HB W‬از ا‪3B‬ن ‪L‬ا ‪ fB‬و ‪W‬‬
‫(‪D‬ه ‪ ,‬ا‪3B‬ن و "ا وا= دوام
ورد‪" .‬او‪H B‬رگ ادن‬
‫‪" ^$‬ا‪+A+ ،‬ن در &‪W‬ن و ز&ن "!د‪D( ،‬ه * ‪ *?D4‬ه و‬
‫ا‪ *FJ‬ه ادن او‪ *J‬را =‪+ ab‬د‪ B‬و  ا‪+ * ،'FU ,‬ب ه د‬
‫ادن ‪ &4‬را' ‪!$ .‬رات در
ت &‪7‬د ا‪D( ,‬ه را &‪X‬ح‬
‫& ‪" .+‬ا ‪!F‬د در ا‪!& k+‬ارد
ن ا‪ 4‬و
ن & ‪ *+ +‬از‬
‫&‪B‬وان !م ‪!F‬د ا‪eB‬ر & ر‪.‬‬
‫ا‪L ,‬ن ا& در ا‪ = ,‬ه‪  *W? ،BAB  -‬ا‪H‬ا‪!$ G‬ان "ا در‬
‫ا ا‪3B‬ن‪ ،‬ر* ر* (‪D‬ه "ا * ا‪3B‬ن * (‪D‬ه ا‪3B‬ن * "ا‪،‬‬
‫‪ W( 8$‬داد‪ .‬در ا‪
L * ،7& ,‬ن ‪" *+‬ا * ا‪3B‬ن (‪،( *D‬‬
‫از (‪D‬ه ا‪3B‬ن * "ا ‪ .( u2‬در ‪!$‬رات و 
ن‪!E * ،‬ر &‪k‬ل‪،‬‬
‫ا‪3B‬ن از د&' (ن روح "ا در ‪ IJ‬اه‪L '&
-‬ن & ‪/‬د )‪!4‬رۀ‬

‫‪125‬‬
‫‪
،'<4‬ﮥ ‪ (9‬و از
ن ‪" *D( HB eB‬ا "?‪ '( c‬و * در‪L‬ﮥ ا=ام و‬
‫‪<4‬ۀ (‪N‬ن ‪ ..." :
& B‬ﻣﻦ ﺁﻓﺮﻳﻨﻨﺪﻩ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﺍﺯ ﮔﻞ ﺧﺸﮏ ﺑﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻩ‬
‫ﺍﺯ ﳉﻨﯽ ﺑﻮﻳﻨﺎﮎ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﭘﺲ ﭼﻮﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻴﻢ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺭﻭﺡ ﺧﻮﺩ‬
‫ﺩﻣﻴﺪﻡ‪ ،‬ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺳﺠﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻓﺘﻴﺪ"‪!4) 165‬رۀ ا‪
،<2J‬ت ‪.(29-30‬‬
‫***‬

‫(‪D‬ه "ۀ" ا‪" * &Y4‬ا در ا‪ = ,‬ه‪ .B& AB  -‬در 
ن ‪*B‬‬
‫_‪ M‬از (‪D‬ه !رت ا‪3B‬ن * "ا ‪& * ,04‬ن &
‪= *W? ،‬‬
‫* ‪ *DL‬ه د‪ N‬رر ا‪AB3B‬ارا‪B‬ﮥ "او‪; 3$ B‬ا & ‪.166+‬‬
‫
ن ‪3‬ر از "! ت "ا را * (‪ *+ ?W‬در ‪!$‬رات
&'‪،‬‬
‫‪W$‬ار & ‪:+‬‬
‫‪" -‬ا ‪ ،"GB/" *k& * HB‬د‪!" B‬د را در ‪+ & c?" *_DE U‬‬
‫)‪!4‬رۀ ا‪
،'_DJ‬ﮥ ‪ (29‬و ‪
,$1‬ن؛ ‪C 7‬ش "!د را  ‪
1‬‬
‫ار & ده )‪!4‬رۀ ه!د‪
،‬ﮥ ‪.(7‬‬
‫‪" -‬ا ا =‪ ab‬ا‪4‬ار ‪!" 'NL‬د‪ ،‬ج و رو اه‪
& -‬ورد و‬
‫‪167‬‬
‫&<وز‪!" -= * ,‬د را  ‪$‬ه (‪F‬ب
‪!B BA4‬د & ‪+‬‬
‫)‪!4‬رۀ ا‪
،<2J‬ت ‪ .(16-18‬و‪،‬‬
‫‪" -‬ا ‪ ،HB‬ه‪!mA‬ن "‪ "GB/‬در &_م ‪C‬ش و ‪_DE‬ﮥ "!د‪0$  ،‬‬
‫‪!?L‬س & ‪!4) +‬رۀ _'‪
،‬ﮥ ‪ (255‬و از ‪ *+ L‬ه روزش *‬
‫ا‪B‬ازۀ ه‪H‬ار ‪4‬ل ز&‪ ,‬ا‪!4) 4‬رۀ =}‪
،‬ﮥ ‪+ (47‬ر ز&‪ ,‬را ‪$‬‬
‫& ‪!4) +‬رۀ ‪
،'<4‬ﮥ ‪ .(5‬ا‪!& ,‬ارد اوا‪ B‬و _‪ M‬در ا‪= ,‬‬
‫&‪2‬ود ‪.B!( AB‬‬

‫‪
 165‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬
‫‪ 166‬ا ا‪CYE‬ت ‪ f‬ر‪"» u2 * .‚ .‬ا &!رد &‪
 7‬ن« در ه‪ ?L ,A‬از ‪+‬ب‪.‬‬
‫‪ 167‬ا ا‪CYE‬ت ‪ f‬ر‪
 gD&» u2 * .‚ .‬ن * ن 
ن« در ه‪ ?L ,A‬از ‪+‬ب‪.‬‬

‫‪126‬‬
 ‫‪0 -‬ا‪0 ،«» 5‬ا‪« » 5‬‬
‫در
ز‪!$ ،‬ر از ا‪ *FJ‬و "ا‪ ‚f& ،‬ا‪ * ،*?D ‰C‬و ‪/‬و'‬
‫د ا‪ 4‬و "ا‪"  ،‬ان او‪ ،*J‬ا ه‪A‬ﮥ ا‪/ ‰C‬و'‪،*bE ،‬‬
‫‪ *?D‬و *‪ &!Fb& ،‬و ‪!$‬ر ‪3W‬ن دار‪ .B‬ا&  ‪1!2$‬ت ‪7‬‬
‫ا‪CAL‬ت ‪" ،168f‬ا ‪ HB‬ه ‪DJ * f *U‬س »د ه« و‬
‫‪B‬زه د داران در &
‪ .‬در ‪L‬ن ا‪1!2$ ,‬ت‪'"1 ،‬‬
‫»"ا وا= ‪/‬وه«‪" 7 ،‬ا ‪!$ *+‬ر ‪ B3W‬در ‪gAL‬‬
‫ور&ا‪ GB‬دا(‪7$ * ،‬اد داران ‪!( & kW$‬د‪!$ .‬ر ا‪3B‬ن ه‬
‫از "ا ذه &‪( ‚f‬ن‪DL ،‬ﮥ د * "!د & ‪/‬د و ه د‬
‫دار‪!$ ،‬ر "  را در &!رد "ا "!د ر( & ده‪.‬‬
‫ه‪ -‬از ا‪ ,‬رو‪ ،‬ا&وز'  ‪]/‬ر * ‪7&L‬ﮥ &رن (‪:F‬‬
‫‪" -‬ا ه ا‪3B‬ن ‪7&L‬ﮥ &رن و &‪b$  D‬وت ه د‪I4& ،‬‬
‫ دارا ه و ‪!$‬ا‪ B‬ه ذه و ‪
BY_C‬ن د ا‪ 4‬و  ‪NB!NU‬‬
‫و &‪0f‬ت "ان ه‪ ,A‬ه د‪b$ N‬وت دارد‪.‬‬
‫ا‪ ,‬در =‪ J‬ا‪ *+ 4‬د‪ ,‬ه ر‪ ،B!?& A4‬اد‪ C‬در‚ و ‪-F‬‬
‫د &‪ ‚f‬دار‪ B‬و از در‚ ""ا وا= &‪= "‚f‬ف & ز‪.B‬‬
‫ره‪D‬ان د‪ ،‬د‪4 ,‬زان و د‪ ,‬و(ن * ه د و &]ه‪ ،D‬‬
‫
‪  $ B‬ا‪; ,‬ا‪ 
IJ /+‬و ‪ -F M_ *B‬و در‚ د ‪3W‬ن‪،‬‬
‫ ‪"» = *+‬ا وا= ه‪ «?W( -‬را ‪B
.+ /AB‬ن = ا‬
‫‪ A2$‬در‚ (‪!" 0‬د و ز‪! AC‬م و * (ن * ;وان و ا&‬
‫"!د & ‪ (!+‬و  ه‪ *B!/‬د‪/‬ا‪ = ،fB‬در &!رد ‪!$‬رات‬
‫داران از "ا (‪ 0‬و د "!د‪.+ & *?_& ،‬‬
‫‪ F‬ا‪ *+ 4‬ا‪ HL ،AC ,‬از را' ; ‪4‬ز&ن ه د‪!B ،‬د‬
‫‪+‬دن »ه! د« &‪ ،,&r‬ا<د ا‪DL‬ر د ا ‪ 7D$‬از ه!‬
‫د ‪ ،7AL‬و ‪ HL '"1‬از را' »‪  M?3$‬ذه‪ ,‬و ا‪fB‬ﮥ &‪ ،,&r‬‬
‫‪!$‬د' ه &‪" * _7‬ا«‪ ،‬در ‪ * C‬ه &‪ >?0‬ا‪ ،CAL‬اد‬

‫‪ 168‬ر( ا‪CAL‬ت و (‪ ،fBF‬ار !ر‪ *&4 D$‬دار‪ ،7 -‬ا‪H‬ا‪C!$ G‬ت‬
‫ا‪74!$ ،CAL‬ﮥ ه‪ j‬و ر( د‪/‬ا‪ ،‬و در ‪]/ ،*<B‬ر * دورۀ ‪b$‬وت ه د‪.‬‬

‫‪127‬‬
‫و ه‪ .3B 3& ،N‬از ا‪ ,‬رو‪ = ،‬ا‪» /‬ا‪A‬ن * "ا«‪ ،‬در‬
‫ا‪4‬س »د و ذه« ا‪ 4‬و  ?‪ I‬و ا=‪3‬س د د ا‪3B‬ن ه ‪4‬‬
‫و ‪+‬ر دارد‪ ،‬ا‪_C‬دات د ‪!$‬د' ه &‪ A_3‬در را' ‪YA$‬ت ‪،44‬‬
‫اد و ا‪4 CAL‬ز&ن ه‪ ،‬ره‪D‬ان و ‪FB‬ده د &!رد‬
‫ا‪b4‬د' ار & ‪ .B/‬ا ا‪<B‬م ا‪/AB ،-F& ,‬ن ‪FB‬ده د‬
‫‪ + & 74‬در‚ و ‪ -F‬ره‪D‬ان د از "ا را * »‪ F$‬در‚ و ‪-F‬‬
‫د« ‪ W D$‬و *
ن »ر‪ .f0D «A4‬در ا‪:3 ,‬‬
‫‪ -‬ور * »"ا وا= ه‪!C * ،«W( -‬ان &‪ !‰C D‬در‬
‫‪4‬ز&ن د و * ا &!رد ا‪b4‬د' ار & ‪/‬د و
ن ‪،HB‬‬
‫‪ 7D$ -‬از &‪D4‬ت &‪ ,7‬اد و "‪ 44 ,7& M‬ره‪D‬ان د‬
‫را * د‪DB‬ل &
ورد‪.‬‬
‫ا‪ ,‬ا‪ *+ 4‬از ز&‪» *+ B‬ور د« از =!زۀ ا=‪ 43‬و ‪bEC‬‬
‫ده "رج & (!د و  ور ‪&r& gAL‬ن ;!‪!" & B‬رد‪ ،‬از =!زۀ‬
‫»د« دور & ا و در =!زۀ »د‪ «!B‬ار ‪ */‬و * !رت‬
‫ا‪H‬ار رت ‪ ،44‬ه‪ N‬و اد در &
‪.‬‬

‫ور د در 
ن‪ ،‬د و "!  ا‪ . 1694‬ا‪ ,‬ا‪ *+ 4‬‬
‫»ا‪( CAL‬ن« ورد‪ ،‬را‪X‬ﮥ ا=‪ 43‬و روا‪ , B‬ا‪3B‬ن و‬
‫"ا (‪ 0‬و "!  اش * ه‪!" & -‬رد‪ .‬د‪ ,‬از ا"ر و‬
‫=!زۀ د "رج & (!د و در ا"ر و ‪+‬ل ‪FB‬ده و ‪/AB‬ن د‬
‫ار & ‪/‬د‪  .‬ا‪» ،•!7$ ,‬را‪X‬ﮥ ا‪3B‬ن  "ا‪»  «G‬را‪X‬ﮥ‬
‫ا‪3B‬ن  ‪/AB‬ن "ا« ;!‪!" & B‬رد‪ .‬دار‪ *B ،‬ا‪A‬ن * "ا‬
‫‪ *W? ،W‬ا‪A‬ن * ‪/AB‬ن ز& "ا &‪ & 7‬ده‪  .‬ا‪،•!7$ ,‬‬
‫د‪ ,‬از &‪ !2‬و &‰‪!A‬ن د "‪!( & J‬د‪B!; ،‬ه د ‪L‬‬
‫"!د را * ;!‪B‬ه و &?‪ 2‬ه د‪ & !B‬ده و ‪* 44 7D$‬‬
‫‪ L‬ا‪A‬ن د & ‪.fB‬‬
‫ا‪ ,‬ا‪b$‬ق‪; ،‬ن د‪ ,‬و دار * &‪!Fb‬م »ا‪A‬ن * "ا وا=« را *‬
‫`‪ & D‬ر‪.B4‬‬

‫‪ 169‬ر‪ *E!& u2 * .‚ .‬در  »ور د و "ا (‪ 4‬در ا‪Y4‬م« در ا‪ ?L ,‬از ‪+‬ب‪.‬‬

‫‪128‬‬
 ‫_______________________________________‬

‫ ‪8‬‬
‫د‪ ،,‬ور د و "ا (‪ 4‬در ا‪Y4‬م‬

‫د  ‪ '2 2‬ن ن‬

‫‪ -1‬د  ‪
 2‬ا  ن ‪
E‬‬

‫در 
ن ‪A?+‬ﮥ »د‪ '&
*D$& 92 «,‬ا‪ ،4‬ا& ه‪A‬ﮥ ا‪ ,‬ه‪» ،‬د‪ ,‬و‬
‫دار« &‪ AB 7‬ده‪H4 .‬د' &!رد از
ن ه * &‪"
7‬ت و‬
‫روز ‪HL‬ا
&'‪ 170‬و در ‪FU‬ر ‪ * L‬ه‪A‬ا' ‪A?+‬ﮥ »ا‪) «-_J‬ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﻟﻘﻴﻢ( *‬
‫&‪ 7‬در‪ 4‬و ا‪!4‬ار * ‪+‬ر ر* ا‪ .1714‬ا‪ ،*A?+ ,‬در " ‪L‬ه‬
‫‪» ،HB‬ر‪ ,
،-4‬و ‪!B‬ن =‪) «-+‬ﻓﯽ ﺩﻳﻦ ﺍﳌﻠﮏ( )
ﮥ ‪!4 76‬رۀ !‪(>4‬‬

‫‪!4 4 *
170‬ر ۀ ا‪*2$bJ‬؛
* ‪!4 35‬رۀ ا‪<2J‬؛
* ‪!4 82‬رۀ (!را؛
* ‪!4 20‬رۀ ا‪J‬ت؛
*‬
‫‪!4 78‬رۀ ص؛
* ‪!4 12‬رۀ ا‪]J‬ارت ؛
* ‪!4 56‬رۀ ا‪!J‬ا‪*7‬؛
* ‪!4 26‬رۀ ا‪7AJ‬رج ؛
* ‪46‬‬
‫‪!4‬رۀ ا‪`AJ‬؛
ت ‪!4 15، 17 ،18‬رۀ ا‪XbB1‬ر ؛
* ‪!4 11‬رۀ ا‪.,bbXAJ‬‬
‫‪
171‬ﮥ ‪!4 36‬رۀ ‪*!$‬؛
ﮥ ‪!4 40‬رۀ !‪>4‬؛
ت ‪ 30‬و ‪!4 43‬رۀ ا‪J‬وم‪.‬‬

‫‪129‬‬
‫&‪ & 7‬ده‪ .‬د‪ ,‬ا& در &‪!Fb‬م »د‪& ،«,‬ادف  »"&‪،‬‬
‫وا‪ -?3$ ،N3‬و ‪+ * «7D$‬ر ر* ا‪ .1724‬ا ‪ ،*B!AB‬در
ﮥ‬
‫‪!4 52‬رۀ ا‪ ،2J‬د‪ 7& * ,‬وا‪ N3‬و ا‪ CE‬دا‪ A‬و ه‪NfA‬‬
‫* "اŽ" ا‪:4‬‬
‫"ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺁﲰﺎﻥ ﻭ ﺯﻣﲔ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻭﺳﺖ ﻭ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﳘﻴﺸﻪ ﳐﺼﻮﺹ‬
‫ﺍﻭﺳﺖ ‪.173"...‬‬
‫از ا‪ eB ,‬و  ا‪4‬س ا‪ ,‬و ‪
4‬ت &!‪:*E‬‬
‫‪ -‬دار در ا‪Y4‬م  ;]ش "ا و ‪ -?3$‬در ا و ‪. & c_2$‬‬

‫ ا‪4‬س
ت د‪
 N‬ن‪ ،‬ا‪]; ,‬ش و ‪ D ،-?3$‬از ه‪«D?» *A‬‬
‫ا‪" :4‬ﻭ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺭﻭﺯ ﻭﺍﭘﺴﲔ ﺍﳝﺎﻥ‬
‫‪174‬‬
‫ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﱘ‪ ،‬ﻭﻟﯽ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺆﻣﻦ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ؛ )ﭼﺮﺍ ﮐﻪ( ﺩﺭ ﺩﳍﺎﻳﺸﺎﻥ ﺑﻴﻤﺎﺭﯼ ﻫﺴﺖ‪"...‬‬
‫)‪!4‬رۀ _'‪ 8 *
،‬و ‪ .(10‬و ا‪_& = ,‬م  ;]ش »ا‪Y4‬م« ا‪:4‬‬
‫"ﺍﻋﺮﺍﺑﻴﺎﻥ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺍﳝﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﱘ‪ .‬ﺑﮕﻮ ﻫﻨﻮﺯ ﺍﳝﺎﻥ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻩ ﺍﻳﺪ‪ ،‬ﻭﻟﯽ )‪‬ﺘﺮ ﺍﺳﺖ(‬
‫‪175‬‬
‫ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﱘ ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺍﳝﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻟﺘﺎﻥ ﺭﺍﻩ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ‪"...‬‬
‫)‪!4‬رۀ =<ات‪
،‬ﮥ ‪.(14‬‬
‫ ا‪ ,‬ا‪4‬س‪ ،‬دار در ا‪Y4‬م‪:‬‬
‫‪176‬‬
‫‪
L *  «ً » -‬وردن (ط »ا‪A‬ن ?‪" * D‬ا « ‪c_2$‬‬
‫& ‪ * .‬ن د‪ ،N‬ا  و ا‪4‬س د‪ ,‬در ا‪Y4‬م‪» «ً » ،‬ا‪A‬ن‬
‫و ا‪_C‬د ?‪" * D‬ا‪.«4‬‬

‫‪172‬‬
‫‪Turan Dursun, Koran Ansıklopedisi,Cilt 4, ibid, s. 212 -213.‬‬
‫‪
 173‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪F‬ا‪f&" ,J‬ه و 
ن ‪AL$‬ﮥ &‪ 2‬ا‪ ,J‬ا‪*fA FJ‬ء‪.‬‬
‫‪
 174‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬
‫‪
 175‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬
‫‪3b& eB * 176‬ان و (‪4 C‬زان &‪7‬وف 
ن‪ ،‬ا‪A‬ن ا& »?‪ D?»  ،«D‬و ز‪ «B‬ا‪.4‬‬
‫ا& از ان ‪ *+ L‬ون ا‪A‬ن ?‪ ،D‬ا‪C‬اف ز‪  B‬ارزش ا‪ :; ،4‬ا‪A‬ن در 
ن و ا‪Y4‬م‬
‫ا& ?‪ D‬ا‪" .4‬ا‪A‬ن _‪+ M‬ر ?‪ I‬و در‚ &‪ D? 7‬ا‪4 7( ."4‬زان ا‪ ،&Y4‬از
ن‬
‫‪b *?AL‬ن ا‪0 ،-FL ,‬ا‪ ,J‬راز‪ ،‬ا&م ‪H‬ا‪ ،J‬ا! &!ر ا‪!$AJ‬رد و ‪
3b$  ,4‬ت‬
‫
ن‪ ،‬از
ن ‪
*?AL‬ت و ‪!4‬ر' ه ‪<& 22 ،2B 106‬د‪ 14 ،'& 41 ،*J‬و ‪!&r& 17‬ن‪36 ،5 ،‬‬

‫‪130‬‬
‫ » ف« ;]ش‪  ،‬رد »ا‪A‬ن ?‪"» * «D‬ا وا=«‪3+ ،‬‬
‫&‪A?3‬ن و دار‪!( & 177‬د‪  ،‬از &‪ BA?3‬و دار در &
‪.‬‬
‫
ت 
ن ه‪HB ?C ,mA‬ول 
ن و »و‪bR‬ﮥ ;&‪ «D‬ر‪!4‬ل را‬
‫د‪!C‬ت * ا‪A‬ن * "ا وا= ا‪Y4‬م & دا‪ cDE .B‬ا‪
,‬ت ‪HB‬‬
‫»د‪ «,‬در ا‪Y4‬م‪& ً ،‬ادف  »ا‪A‬ن * "ا‪ «4‬و‪،‬‬
‫‪ -‬ه‪ &C q‬و (ط د‪!$ AB N‬ا‪(  B‬ط »ا‪A‬ن * "ا« ا‬
‫‪!( •!7$  ،+‬د‪.‬‬

‫ا‪
 *DJ‬ن ا »* ‪A/‬اه ‪bB‬دن« &‪ ،,&r‬ا‪A‬ن * ا&!ر ا‪44‬‬
‫د‪ N‬را ه‪( -‬ط ار & ده‪" :‬ﺍﯼ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺍﳝﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﱪ ﺍﻭ ﻭ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﭘﻴﺎﻣﱪﺵ ﻓﺮﻭ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ‬
‫ﭘﻴﺶ ﻧﺎﺯﻝ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺍﳝﺎﻥ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ ﻭ ﻫﺮ ﮐﺲ ﺑﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻧﺶ ﻭ‬
‫ﮐﺘﺎﺏ ﻫﺎﻳﺶ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﱪﺍﻧﺶ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺑﺎﺯﭘﺴﲔ ﮐﻔﺮ ﺑﻪ ﻭﺭﺯﺩ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻤﺮﺍﻫﯽ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺩﺭﺍﺯﯼ‬
‫ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ"‪!4) 178‬رۀ ‪3B‬ء‪
،‬ﮥ ‪.(136‬‬
‫ا‪A‬ن * ا‪ ,‬ا&!ر ا&‪HL ،‬و &‪ !2‬و &‰‪!A‬ن د * &‪» 7‬ا‪A‬ن‬
‫* "ا« ‪ *W? ،3B‬از ‪
}B‬ن ا‪!" cX& cDE .4‬د ا‪،HB *
,‬‬
‫ا‪A‬ن * ا‪ ,‬ا&!ر‪ ،‬ه‪!mA‬ن ا‪_C‬د * ;&‪ D‬و ;&‪D‬ان‪  ،‬ور ‪+‬دن‬
‫* روز ر‪ H"4‬و ‪HL‬ا‪![!& * D3B ،‬ع ا‪A‬ن * "ا‪«!B`» ،‬‬
‫ا‪ .4‬از ‪
 eB‬ن‪:‬‬
‫‪  -1‬ف و‪!L‬د ا‪A‬ن * ا‪ ,‬ا&!ر‪ ،‬و‪ J‬ون ‪ c_2$‬ا‪A‬ن * "ا‪،‬‬
‫‪ 3+‬دار ‪!( AB‬د و  ‪،:WC‬‬
‫‪_ -2‬ان ا‪A‬ن * ا‪ ,‬ا&!ر )* (ط و‪!L‬د ا‪A‬ن * "ا(‪ » * ،‬د‬
‫و "وج از د‪ AB «,‬ا‪C .&<B‬م ا‪A‬ن * ا‪ ,‬ا&!ر‪ ,WA& ،‬ا‪4‬‬
‫و‪ 38 ،*!$ 38‬ا‪bB‬ل‪ 68 ،‬ن و
ت &‪7‬د _' و ‪3B‬ء ا‪ / *<B ,‬را ‪) + & “$‬ر‪.‚ .‬‬
‫* ‪(Turan Dursun, Koran Ansıklopedisi,Cilt 7, ibid, s. 99-105‬‬

‫‪  177‬ا‪4‬س
ﮥ ‪!4 14‬رۀ =<ات‪ ،‬ه‪A?3&» *fA‬ن (ن«  ا‪A‬ن
وردن * "ا &!رد &‪7‬‬
‫ا‪Y4‬م‪) .3B W ،‬ر‪!& u2 * .‚ .‬ط * "ا‪A‬ن د‪ "44 7D$ ،‬در ‪!4 ?L‬م ا‪+ ,‬ب‪(.‬‬
‫‪
 178‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬

‫‪131‬‬
‫"‪A/‬اه" و ‪3= * '/‬ب
 و &<زا‪ $‬ه‪ -‬در ; دا(* (‪ ،‬و‪J‬‬
‫"‪A/‬اه و ‪ ،"'/‬در ه !رت‪ »  ،‬د و "وج از د‪ ،«,‬‬
‫ »ر ّد و ‪ b+‬د« دو‪ 4$‬و ق & ‪.+‬‬

‫‪W$‬ار & ‪  *+ +‬ا‪4‬س

ت 
ن‪:‬‬
‫‪_ -1‬ان »&‪ !2‬د«‪ *+ ،‬در 
ن * &‪» 7‬ا‪A‬ن ?‪" * D‬ا‬
‫وا=« ا‪& ،4‬ادف  » د و "وج از د‪ «,‬ا‪ ،4‬ا&‪:‬‬
‫‪_  ‚$ -2‬ان ه ور و »ا& `‪ !B‬د« )&‪L * ‚$ k‬‬
‫
وردن ‪DC‬دات(‪ ،‬ا‪ '/ /‬ه‪3= * -‬ب ‪ » ،‬د و "وج از‬
‫د‪.3B «,‬‬
‫* ن د‪:N‬‬
‫‪ -‬ه ‪  :+‬ور ?‪ !2& * D‬و &‰‪!A‬ن د ) ا‪A‬ن * "ا‬
‫وا=(‪ ،‬دار و &‪A?3‬ن & (!د و  ‪
‚$‬ن )‪ ‚$‬ا‪A‬ن * "ا‬
‫وا=( ‪ ،HB‬از د‪ ,‬و ا‪Y4‬م "رج & (!د‪،:WC  .‬‬
‫‪
L *  -‬وردن ا‪AC‬ل و = ‪DC‬دات د ‪ * D3B *+‬ا‪A‬ن * "ا‬
‫»`‪ «!B‬ا‪ $) B‬ز&‪ *+ B‬ا‪A‬ن * "ا وا= =  ‪ ،('fB‬دار‬
‫=  ‪!( AB‬د‪ ‚$  .‬ا‪ ,‬ا&!ر ‪ $ ،HB‬ز&‪ *+ B‬ا‪A‬ن د ‬
‫ا‪  ،4‬د‪!( AB ,‬د‪ .‬از ا‪ ,‬رو‪:‬‬
‫‪1 -‬ز&ﮥ ‪ c_2$‬دار‪» M_ ،‬ا‪A‬ن * "ا وا=« ا‪ ،4‬و‪ J‬ا‪<B‬م‪،‬‬
‫ ‪» ‚$‬ا&!ر `‪ «!B‬د‪1 *B ،‬ز&ﮥ ‪ c_2$‬دار ا‪ 4‬و ‪3+ *B‬‬
‫را  د‪!`  ،'/ .+ & ,‬اب !دن * ‪
L‬وردن‪B  ،‬وردن ا‪,‬‬
‫ا&!ر ‪ ،HB‬ا  و ا‪4‬س دار و  د‪ 179 BA?3&  ،‬و‬
‫  &‪ BA?3‬را ‪ AB 8$‬ده‪ ،‬و ‪ 3+‬را ‪   ،‬د‪.+ AB ,‬‬

‫‪ -2‬د  ‪»
 2‬ا  ن د‪«5‬‬
‫‪  179‬ا‪4‬س
ﮥ ‪!4 14‬رۀ =<ات‪A?3&» ،‬ن (ن« ه‪  *fA‬ا‪A‬ن
وردن * "ا &!رد &‪7‬‬
‫ا‪Y4‬م‪) .3B W ،‬ر‪!& u2 * .‚ .‬ط * "ا‪A‬ن د‪ "44 7D$ ،‬در ‪!4 ?L‬م ا‪+ ,‬ب(‪.‬‬
‫از ا‪ ,‬رو‪ ،‬ا‪ *U /‬در ا‪ ،L ,‬ا‪A‬ن د &!رد ‪» 7& * u2‬ا‪A‬ن د ا‪ «&Y4‬ا‪= $ ،4‬‬
‫&‪ ,WA‬از * ‪+‬ر دن ‪A?+‬ﮥ "ا‪Y4‬م" ‪ *+‬ه‪& *fA‬ادف  &‪ ,&r‬د ‪!" ،3B‬ددار & (!د‪.‬‬

‫‪132‬‬
‫‪ Y‬ا‪» *+ '(  = *<B ,‬ا‪A‬ن د« رو=‪ ،‬روا‪ B‬و ا=‪43‬‬ ‫‪ً D‬‬
‫)"! ( ه د ا‪ .4‬در ‪ ،*<B‬ا‪A‬ن د در ا‪Y4‬م‪ ،‬ه‪-‬‬
‫»"! « و ه‪» -‬د« ا‪
cDE .4‬ت 
ن ‪ ،HB‬ا‪ ,‬د ا‪4‬‬
‫‪ *+‬ا ا‪A‬ن * "ا وا=‪ ،‬د‪!C‬ت & (!د‪ .‬و ‪ HB‬ا‪ ,‬د ا‪*+ 4‬‬
‫ا‪A‬ن &
ورد و ;داش & ‪/‬د‪
AB  ،‬ورد و &<زات & (!د‪.‬‬
‫در ‪7&L‬ﮥ ‪ *?D‬ا ز&ن د‪!C‬ت‪ ،‬ه!ز د ا‪‰C‬ء ‪ ،D‬ر(‬
‫‪WB‬د' و (‪! *NB W‬د و ه ‪ *?D !‰C‬و ‪  g$ HB 'fC‬ارادۀ‬
‫‪AA$‬ت ره‪D‬ان "!د * =‪3‬ب &
&‪  .‬ا‪ ,‬و‪!L‬د‪ = ،‬در
ن‬
‫(ا‪ ،M‬ا ا‪A‬ن
وردن * "ا‪ gAL M_ *B ،‬و ‪ *W? ،*?D‬د ه و‬
‫ا‪!& D ‰C‬رد "‪X‬ب ار & ‪ /‬و د‪!C‬ت & (‪.B‬‬
‫
‪B‬ن ه‪ ,mA‬ا ا‪A‬ن
وردن‪B ،‬ز& ا‪L‬ز'‪ “$  ،‬ره‪D‬ان "!د‬
‫‪!DB‬د‪ .B‬ه د & ‪!$‬ا‪L  3B‬ا (ن از ‪/‬و' "!‪f‬و‪ B‬و ‪?D‬ﮥ‬
‫"!د‪ ،‬را' ا‪!" BA‬د را را‪ .W E ً4‬از
ن ;‪ ،HB :‬ز‪ /B‬در ^‬
‫‪ !‰C  ،*7&L‬در ^ ‪/‬و' "!‪f‬و‪  ،B‬د‪ ،‬ا  &‪J!›3‬‬
‫د ه را از ‪ AB ,‬د'‪ ،‬و د !دن »ا‪A‬ن و  ا‪ «BA‬ااد‬
‫را ‪+ AB bB‬د' ا‪ .4‬ا‪ ,‬ا ‪ ،‬در ‪ 4‬ه ا‪! * &Y4‬رت‬
‫[ب ا‪ » kAJ‬ه ‪ :+‬را در ‪!" D‬د ار & ده« ‪!( & _B‬د‪.‬‬
‫در ا‪  ،7& ,‬ا‪4‬س د‪!C‬ت 
ن‪:‬‬
‫‪ -‬ه ‪!E * 3+‬ر د ا‪A‬ن &
ورد‪
AB  ،‬ورد‪،‬‬
‫‪ -‬ه ‪!›3& 3+‬ل ا‪0B‬ب را' "!د ا‪ 4‬و‪،‬‬
‫‪ -‬ه ‪!E * 3+‬ر د‪!L ،‬ا‪ !N‬را' د &!رد ‪!" GH/‬د ا‪4‬‬
‫و * ‪!C‬ان (‪ {0‬و د‪; ،‬داش و &<زات در & ‪.+‬‬

‫‪ E] -‬دات ه<ن ‪/+‬ل ا  ن د 

‬
‫‪
L * B3+‬وردن ‪DC‬دت را &‪7‬دل و ‪HL‬و د‪ & ,‬دا‪ ،B‬و‪J‬‬
‫ه‪A‬ن ‪ *+ *B!/‬در ‪ = ،(  = *<B ,f; u2‬ا‪DC ‚$ /‬دات‬
‫در ‪$‬م د »‪3= * «'/‬ب ‪ 3+ ،‬را  د‪ ,‬و ‪A?3&B‬ن‬
‫‪ .+ AB‬ا‪ & F$ * ,‬ر‪ *+ B4‬در ا‪Y4‬م‪DC ،‬دات ‪:HB‬‬

‫‪133‬‬
 ‫‪ -1‬د‪ ,‬و (ط د ‪:*W? ،3B‬‬
‫‪ -2‬از
`ر د و از ‪ }B‬ا‪A‬ن * "ا وا= * =‪3‬ب &
‪.‬‬
‫ا‪ ,‬ا‪C *+ 4‬م * ‪
L‬وردن ‪DC‬دات‪ BA?3& ،‬را ‪A?3&B‬ن و‬
‫دار را  د‪ .+ AB +  ،,‬ا‪ ,‬و‪!0& M_ /t‬ص‬
‫»ا‪A‬ن * "ا‪ ( .«4‬از ه‪ ,A‬رو ه‪ -‬ه‪:*+ 3‬‬
‫‪
1‬ت &!ط * ‪DC‬دات‪ :; ،‬از
ت &!ط * د‪!C‬ت * ا‪A‬ن‬ ‫‪ -1‬او ً‬
‫* "ا وا=‪NB ،‬رش * ا‪ B‬و‪،‬‬
‫‪
ًB` -2‬ت &!ط * ‪DC‬دات ‪ HB‬از ‪ $
*?AL‬ا‪ً7 *+ B‬ا  ا`‬
‫&‪D4‬ت ‪ 44‬دورۀ ر‪!4‬ل‪ ،‬د‪U‬ر ‪!3& -'( 8$‬خ ('‪  ،‬از ‪!B‬‬
‫* ‪NB‬رش در
&' ا‪.B‬‬

‫‪ -‬د‪2 5‬دن ‪ E] >P#‬دات‬

‫
 ا‪ /‬ا‪A‬ن * "ا ا& د و "!  ا‪ 4‬و در را‪X‬ﮥ ه‬
‫‪"  :+‬ا "!د (‪/ & W‬د‪ ،‬در
ن !رت‪ GB W(» ،‬و‬
‫‪DC‬دت« ‪!$ AB‬ا‪ B‬ا& د و "!  ه ‪3= * :+‬ب ‪ .B‬‬
‫ا‪ ,‬و‪!L‬د‪ ،‬د‪!$ AB N‬ان ه‪ *A‬را &<‪!D‬ر * ا‪<B‬م (‪ 7& W‬از‬
‫‪ GB‬و ‪DC‬دت ‪+‬د‪ .‬در ‪‰ ،*<B‬وت در &!رد * ‪
L‬وردن‪ ،‬‬
‫‪B‬وردن و = ‪
L * *B!NU‬وردن ‪DC‬دات‪J3& * ،‬ﮥ ه »د«‬
‫‪!$ & 3+ *U Y‬ا‪_7& D? GB * *+ W * B‬‬
‫‪!( & D$‬د‪ً k& .‬‬
‫ا‪ 4‬و از ا‪ ,‬را' * ‪AB‬ز و د‪" C‬ا "!د  & "‪H‬د‪ ،‬ااد‬
‫‪N‬د و ‪ fB‬را ‪AB  *+‬ز ‪= 4‬و ر‪!+‬ع‪!<4 ،‬د و ذ‪ +‬اوراد‬
‫‪W$‬ار و ' دو‪!W2& ،4$‬م و   ‪!D‬ل "او‪ B‬ا‪YC‬م ‪+‬؟‬

‫‪!B‬ع و ‪
L * NB!NU‬وردن ‪DC‬دات ‪!L!& 4‬د‪C![!& *B ،‬‬
‫د‪ *W? ،‬وا‪ *7‬ا ‪$‬ر‪ 0‬ا‪ 180B‬و ‪( * *3‬ا‪ >?0& M‬ا‪CAL‬‬
‫و د‪ ،‬در ‪!E‬ل ز&ن ‪74!$‬ﮥ ا‪Y4‬م‪ */ W( ،‬ا‪ .4‬ا ‪،*B!AB‬‬
‫ ا‪4‬س ‪__2$‬ت * ‪" ،'&
AC‬ه‪& q‬ر‪ +‬و‪!L‬د ‪B‬ارد ‪A2& *+‬‬

‫‪J!/ 180‬ز‪ F‬و ‪!A4‬ن دوران‪ ،‬ر ‪ * . ‚ .‬د‪ +‬رو(‪ ،,f; ،N‬ص ‪.132‬‬

‫‪134‬‬
‫"!د ‪AB‬زه ;<‪ *BN‬را ا ;وا‪_& GB‬ر ‪+‬د' ("‪ .181‬ه‪&N‬‬
‫‪ A2& *+‬در &‪ *W‬ا& دا(‪ ،‬روزا‪ *B‬دو &‪ *D$‬و ز&‪*& * *+ B‬‬
‫&‪LF‬ت ‪+‬د‪ ?_$ * ،‬از ‪!F‬د ه‪ ،‬روزا‪AB ،*D$& *4 *B‬ز‬
‫& ‪]/‬ارد‪ً7 .‬ا ه‪ *+ &N‬ا‪Y4‬م * اان وارد (‪ ،‬اا‪ B‬ه ‪AB‬ز را‬
‫* ;} &‪ *D$‬در (‪ *BD‬روز ا‪H‬ا‪ G‬داد‪ .182"B‬از ا‪ ,‬زاو*‪3_& ،‬ﮥ‬
‫‪b$‬وت ه &!‪!L‬د در ‪
,‬ت &!ط * ‪DC‬دات‪ ،‬از
ن ‪ *?AL‬در ‪,‬‬
‫
ت ‪ 114‬ه!د و ‪!& *E 130‬ط * ‪
L * I$$‬وردن ‪AB‬ز‪ ،‬‬
‫‪ *L!$‬ا‪" :4‬ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﺭﻭﺯ ﻭ ﭘﺎﺳﯽ ﺍﺯ ﺷﺐ ﳕﺎﺯ ﺑﭙﺎ ﺩﺍﺭ ﮐﻪ ﻧﻴﮑﯽ ﻫﺎ ﺑﺪﯼ ﻫﺎ ﺭﺍ‬
‫ﻧﺎﺑﻮﺩ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ"‪!4) 183‬رۀ ه!د‪
،‬ﮥ ‪ ..." .(114‬ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻃﻠﻮﻉ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﻭ‬
‫ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻏﺮﻭﺏ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﺭﺍ ﺗﺴﺒﻴﺢ ﮔﻮﯼ ﻭ ﮐﻨﺎﺭﻩ ﻫﺎﯼ ﺷﺐ ﻭ‬
‫ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺭﻭﺯ ﻧﻴﺰ ﺗﺴﺒﻴﺢ ﺑﮕﻮﯼ ﺷﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺧﻮﺷﻨﻮﺩ ﺷﻮﯼ"‪!4) 184‬رۀ ‪
،*E‬ﮥ‬
‫ه‪ ^ ،*A‬ر د‪fB N‬ن & ده ‪:*+‬‬
‫‪.(130‬‬
‫ا‪,‬‬
‫‪!B -1‬ع و (‪
L * W‬وردن ‪DC‬دات ‪» HB‬ا& د و "! «‬
‫و ‪!" * *3‬ا‪ 4‬و ا‪0B‬ب ه د‪ 8$  ،‬ا‪ 4‬و‪،‬‬
‫‪DC -2‬دات‪ *B ،‬د‪ ,‬و ا‪A‬ن د * "ا‪!2& *W? ،‬ل و‪<B‬ﮥ ا‪A‬ن‬
‫د‪ ،‬و ‪
* D3B‬ن »`‪ «!B‬ا‪.4‬‬

‫‪ X'1» -‬و ‪ W'? «

42‬ا  ?
و ‪
E‬ا"‪3‬‬
‫&‪ 7D$ ،-?3$» !2‬و ‪ /‬در ا "ا«‪ *+ ،‬در ‪
 1 * 1‬ن‬
‫&‪X‬ح (' ‪!& HB‬رد ‪ b/‬و ‪ !/‬ا‪ ,Cf& .4‬و ‪/AB‬ن‬
‫=‪AW‬ا‪ B‬ه د و ا‪ -?3$» ،&Y4‬و ‪ /‬در ا "ا« را *‬
‫&‪ -?3$» 7‬و ‪ 7D$‬از ا=‪W‬م »د« و » د« 
ن‪ ،‬و‬
‫ه‪ ,mA‬از د‪!4‬رات ر‪!4‬ل و از
ن ;‪ ،HB :‬از و ره‪D‬ان د‪،‬‬

‫‪181‬‬
‫‪Charles C. Torry (1967): The Jewish Foundatio of Islam, P. 40, Refer to‬‬
‫‪Roshangar, ibid, s. 132.‬‬
‫‪182‬‬
‫‪Carl Brockelmenn (1950): History of the Islamic Peoples, referd to Roshangar,‬‬
‫‪ibid, s. 132-131.‬‬
‫‪
 183‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪ 3b$‬ا‪HAJ‬ان‪.‬‬
‫‪
 184‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪ 3b$‬ا‪HAJ‬ان‪.‬‬

‫‪135‬‬
‫‪ 44‬و * ا«‪ 3b$ ،‬و ‪ .+ & D7$‬ا‪ eB ,‬ا&‪ ،‬‬
‫‪A( W‬دن »"ا« و ";&‪ ،"D‬و ه‪ W  ,mA‬دن »;&‪ «D‬و‬
‫»ره‪D‬ان د« &‪ W‬ا‪ 4‬و رد "او‪" B‬ا * =‪3‬ب &
‪.‬‬

‫در [‪ ،,A‬در ‪!4 ?L‬م ا‪+ ,‬ب * ‪!" b$‬اه‪ -‬د ‪ *+‬در 
ن‪،‬‬
‫ه‪ -W= q‬د در &!رد »ا !دن« ا=‪W‬م ‪ &!W=  RB‬ا‪&Y4‬‬
‫ر‪!4‬ل و » 
ن د‪ «!B‬و‪!L‬د ‪B‬ارد‪!" .‬اه‪ -‬د ‪ *+‬در ‪
 4$4‬ن‬
‫‪ ،*
6200  J‬ه‪ *
q‬و =‪ AW‬در &!رد ادا&ﮥ =‪ &!W‬د و‬
‫ا‪ &Y4‬در دورۀ ‪ 7‬از ر‪!4‬ل ‪ 3B‬و ا‪C *+ *DJ‬م و‪!L‬د = ^‬
‫
* در ا‪!& ,‬رد‪ ،‬در ‪" * I3& *+ +‬ا‪$ *B ،4‬د‪* *W? ،‬‬
‫&‪ g& 7‬ا‪L‬ا ا‪ ,‬ا=‪W‬م در
' و ;‪ :‬از ر‪!4‬ل ا‪.1854‬‬
‫"!اه‪ -‬د ‪( *+‬ط ‪$‬اوم ‪ 44 7D$‬از ر‪!4‬ل و ا=‪W‬م ز&ن‬
‫=‪ &!W‬ا‪ &Y4‬و‪ ،‬ااع =‪AW‬ا‪B‬ن د دورۀ ;‪ :‬از ر‪!4‬ل ا‪4‬‬
‫و ‪7‬اً‪ 7 ،‬در دورۀ =‪ &!W‬ه ا‪ :; &Y4‬از !ت ر‪!4‬ل‪،‬‬
‫‪ *"4‬و ;دا"* (' ا‪ .4‬در ا‪ ,‬دور'‪ ،‬ه‪ /» ,mA‬و ‪ -?3$‬در‬
‫ا "ا« * »‪ /‬و ‪ -?3$‬در ا ره‪D‬ان و ا‪A‬ﮥ د و‬
‫‪ D7$ "44‬و ‪ '( 3b$‬ا‪ .4‬از ا‪ ,‬رو‪ ،‬ا‪» >7$ /‬ا‪A‬ن‬
‫د« را * (= ‪» 7& * ،(]/ *+‬ا‪A‬ن ?‪" * «D‬ا ا‪،-B‬‬
‫در
ن !رت‪:‬‬
‫‪ / ،-?3$ -‬و ‪» 7D$‬د« ‪ 7D$ * ،HB‬از
ن‪ ،‬ا& رو= و‬
‫?‪ D‬ا‪ 4‬و * ;!‪ B‬درو‪ B‬و ور ا‪ BA‬د &‪A?3‬ن ا‪YE‬ق & (!د‪.‬‬
‫* ن د‪:N‬‬
‫‪» -‬ا‪A‬ن ?‪" * D‬او‪ W( «F$» ،«B‬ن &‪ 7D$ ،-?3$ » ,WA‬و‬
‫‪ «/‬در ا "ا‪ 4‬و * ‪!E‬ر &‪ ،-_3‬ه‪ AC q‬د‪ !B‬را در ‬
‫‪/ AB‬د‪ .‬در ‪:*<B‬‬
‫ا‪ * *+ 3+ ->J‬ا‪( ,‬ط »‪ -?3$‬و ‪!( B «D? 7D$‬د‪،‚$  ،‬‬
‫ ر ّد ه =‪ B
 -W‬و  
‪DC &() B‬دات‪ ،‬ا=‪W‬م ر‪!4‬ل و‬
‫و ‪/" 4‬ن"(‪  ،‬د‪!( AB ,‬د و  ‪.:WC‬‬

‫‪ 185‬ر‪ *E!& u2 * .‚ .‬در ‪!4 ?L‬م ا‪+ ,‬ب‪.‬‬

‫‪136‬‬
‫ب‪ * *+ 3+ -‬ا‪  ،4B L ,‬ه ‪DC‬دت و »‪ AC‬د« ‪ ،HB‬وارد‬
‫و وا‪ L‬د‪!( AB ,‬د‪.‬‬

‫‪ -3‬ا‪ >-‬د 
و ‪\ ''G1‬ن »‪ «
42‬ا"‪
I‬‬

‫در ‪!4 ?L‬م ا‪+ ,‬ب * ‪ n[!$ b$‬داد' (' ‪!A‰& *+‬ن ‪?AC‬‬
‫»‪ /‬و ‪ ،«-?3$‬ه‪A‬ا'  »‪!2$‬ل و ‪ BD& ,!W$‬د‪ 44 -‬ا‪Y4‬م‬
‫در دورۀ ر‪!4‬ل« د‪U‬ر ‪ .( 8$‬د ‪ *+‬در
ز _‪ M‬ا‪A‬ن و‬
‫ا‪C‬اف ?‪ D‬و د * و‪!L‬د "ا "‪ cJ‬و دور از  ;‪ 4‬را‬
‫‪+ & ?D$‬د و (ط & ‪]/‬ا(‪ً7 ،‬ا  ‪HJ‬وم ‪ 7D$‬از ا=‪W‬م »د–‬
‫‪DC‬د« و »د‪ -‬د‪) «!B‬ا‪ 44 ،CAL‬و =_!( در ه‪-‬‬
‫
&‪ .0‬و ‪ *+  B!A‰& '"1‬ه‪ /» -‬و ‪ -?3$‬در ا‬
‫"ا« و ه‪ -?3$» -‬در ا ‪AA$‬ت ر‪!4‬ل« را در  & ‪./‬‬
‫ا‪ ,‬دور'  ‪HB‬ول
ت »د‪ «!B‬و »  د« &‪!( & {0f‬د‪.‬‬
‫ ا‪ ,‬و‪!L‬د‪  ،‬ا‪4‬س ‪ ,f; / *<B‬ا‪C ،u2 ,‬م ‪ 7D$‬از‬
‫
ت ‪  RB‬ا&!ر »  د«‪  ،‬ا=‪W‬م ‪ 44‬و =‪ &!W‬ر‪!4‬ل‪،‬‬
‫= ا‪ /‬ا &‪BA?3‬ن
ن دور'‪ ،‬ا‪DL‬ر !د و ‪C‬م ا‪L‬ا (ن ‪'/‬‬
‫* =‪3‬ب &
&‪ ،‬ه‪ BA?3& q‬را »  &‪A?3‬ن« و دار را‬
‫» د‪+ AB «,‬د‪ .‬ه‪ 7D$ ،,mA‬از
ت ‪  RB‬ا&!ر `‪ ،!B‬‬
‫ا&!ر ‪ &( ًA_3& *+‬ا‪A‬ن * "ا وا= ا‪F$ * ،3B &Y4‬‬
‫‪ uC‬دار (ن ‪!$ AB  ،( AB 3+‬ا‪ .( 3B‬ه‪ -‬از ا‪ ,‬رو‪،‬‬
‫= در ا‪ ,‬دور'‪
،‬ت ‪  RB‬ا&!ر »  د« 
ن‪HL ،‬و د‪,‬‬
‫)* &‪!Fb‬م ا‪A‬ن ?‪" * D‬ا( * =‪3‬ب ‪.B&
AB‬‬
‫ا‪!DB ,‬د ‪
HL‬ن ‪
cDE *+‬ت 
ن‪:‬‬
‫‪ -1‬ر‪ J4‬ر‪!4‬ل * ‪!C‬ان ;&‪ &( ً ،D‬ا&!ر »د« !د و‬
‫ً د‪!C‬ت * ا‪A‬ن * "ا وا= را در  & ‪ /‬و‪،‬‬
‫‪7&L  &!W= -2‬ﮥ &‪BA?3‬ن در &*‪ *B ،‬و‪bR‬ﮥ ر‪ J4‬د‬
‫;&‪ (B *W? ،D‬از و‪bR‬ﮥ =‪ &!W‬د‪ !B‬ا‪f‬ن  ‪7&L‬ﮥ &‪BA?3‬ن‬

‫‪137‬‬
‫
ن روز !د‪ * .‬ا‪! E" ,‬د ‪ *+‬در ز&ن ر‪!4‬ل ‪]; ،HB‬ش‪C  ،‬م‬
‫;]ش ا=‪W‬م  د و ه‪ ,mA‬ا‪L‬ا‪C  ،‬م ا‪L‬ا
ن ا=‪W‬م‪،‬‬
‫‪ 3+‬را ‪   ،‬د‪+ AB ,‬د و ‪ HL‬در = [ورت ‪7D$‬‬
‫(‪F‬و‪B‬ان از &_رات ‪7&L‬ﮥ ا‪!DB ،&Y4‬د‪ * .‬ن د‪:N‬‬
‫‪ = -‬ا‪C /‬م ‪ 7D$‬از ا=‪W‬م »  د« 
ن‪<& ،‬زات ‪C‬م‬
‫‪ 7D$‬از ا=‪W‬م =‪ &!W‬و ‪ 44‬ر‪!4‬ل را در ; &
ورد‪ ،‬و‪J‬‬
‫‪+‬ر  » د و ‪" * ,&r& «b+‬ا وا= ‪B‬ا(‪،7& , .‬‬
‫در‪ 4‬ا‪ *+ 4‬ا‪ ,‬ا=‪W‬م ا ‪ *+ B3+‬در ا‪7&L ,‬ﮥ ا‪&Y4‬‬
‫ز‪+ & /B‬د‪ ،B‬ا‪DL‬ر !د'‪ ،‬ا& = &‪L * *+ BBA?3‬م ‪C‬م‬
‫ر‪ C‬ا=‪W‬م ‪  RB‬ا&!ر »  د« &<زات & (‪ +" ،B‬و‬
‫ د‪3= * ",‬ب ‪!C * *W? ،B&
AB‬ان »&‪BA?3‬ن &<م«‪ ،‬‬
‫"&‪A?3&») "c‬ن« دو رو و &<م( و '‪!& ،‬رد &<زات‬
‫ار & ‪./‬‬
‫= د‪!4‬رات روزا‪B‬ﮥ ر‪!4‬ل در ا&!ر  د‪" ،‬وا‪ IL‬د" *‬
‫=‪3‬ب ‪!$ AB  ،B&
AB‬ا‪3= * 3B‬ب ‪!E * .‬ر &‪k‬ل‪،‬‬
‫ا=‪W‬م &!ط * (‪ +‬در ‪FL‬د‪ =  ،‬در ‪AB‬ز ‪ ،CAL‬ا‬
‫&‪ *+ BBA?3‬در
ن ‪ & *7&L‬ز‪ bB k& ،3‬و رد "ا وا= ‪!DB‬د‬
‫و ‪ 3+‬را  د‪+ AB ,‬د‪ *+ BBA?3& .‬در ون
ن ‪ *7&L‬ز‪/B‬‬
‫& ‪+‬د‪!D<& B‬ر * (‪ +‬در ا‪ ,‬ا&!ر ‪!DB‬د‪B
.B‬ن * ‪B ID4‬ا(‪,‬‬
‫‪F( F7$‬و‪ 7D$» * >R!& M_ ،B‬د‪  ،‬ا‪A‬ن ?‪" * D‬ا‬
‫وا=« !د‪ .B‬در ‪ ،*<B‬ا‪DL‬ر د‪ 7& * ،‬ا‪DL‬ر  د و ‪7D$‬‬
‫از ‪AA$‬ت ‪7&L 44‬ﮥ ا‪ &Y4‬ر‪!4‬ل را ‪!DB‬د‪.‬‬
‫از &_‪3‬ﮥ ا‪ ,‬ا(‪W‬ل "!رد  ا=‪W‬م د و  د 
ن در ز&ن‬
‫ر‪!4‬ل ‪ HB‬ا‪  *+ 
&  = *<B ,‬و‪!L‬د »‪ 8$‬و ‪!2$‬ل &‪BD‬‬
‫د‪ 44 -‬ا‪Y4‬م در دورۀ ر‪!4‬ل«‪،‬‬
‫‪( *B -‬ط »ا‪A‬ن * "ا وا=« از ‪ ,‬ر و‪،‬‬
‫‪ 7D$ ،-?3$ » *B -‬و ‪ /‬در ا "ا«‪ !2& ،‬و &‰‪!A‬ن د‬
‫"!د‪!Fb& * ،‬م »ا‪ BA‬و ?‪ «D‬را از د‪ 4‬داد‪.186‬‬

‫‪ 186‬ر‪!C 2$ ،*E!& u2 * .‚ .‬ان ";و‪4‬ﮥ ‪ ,!W$‬د ا‪Y4‬م" در ه‪ ?L ,A‬از ‪+‬ب‪.‬‬

‫‪138‬‬
‫ ا‪4‬س ا‪ / *<B ,‬و ا  ‪b$‬وت د و  د‪ ،‬ه‪ q‬ا‪DL‬ر‬
‫د ا ا‪L‬ا
ت »
ن د‪ 4  ،«!B‬ه ر‪!4‬ل در ا&!ر‬
‫»د‪ «!B‬و‪!L‬د ‪B‬ارد‪
.‬ت و ا=‪W‬م »  د«‪  ،‬ا‪ ,‬ا‪DC‬ر‪ ،‬از‬
‫
ت »د« و ‪ -?3$»  RB‬و ‪ D? 7D$‬از "ا« ‪L‬ا & (!‪.B‬‬
‫ا‪ / *<B ,‬در ‪!4 ?L‬م ‪+‬ب &!رد ‪<& u2‬د ار "!اه‬
‫‪./‬‬

‫‪ -4‬زه ‪ 2 5‬ور د 

ا"‪I‬م و )'‪ 3‬ا(‪
T‬‬

‫د‪» *+ -‬ا‪A‬ن * "ا« * &‪ /» 7‬و وا‪ N3‬د * "ا و‬

‫ا‪C‬اف * و‪!L‬د و ‪ D? -?3$‬در ا "ا«‪ !2& ،‬و &‰‪!A‬ن د‬
‫ا‪Y4‬م را ‪ & Wf$‬ده‪ .‬ا& ا‪A‬ن * و‪!L‬د "ا ور * ‪ *U‬ا&!ر‬
‫د‪ N‬را ه‪ * -‬ه‪A‬ا' &
ورد‪r4 ،‬ا‪ $1‬ا‪( S4;  *+ B‬ن را در‬
‫
ن ‪
.3L‬ت 
ن‪ ،‬از
ن ‪
*?AL‬ت و ‪!4‬ر' ه ‪ 22-23‬ز&‪،‬‬
‫‪ 107 ،'& 41‬ا‪7B‬م‪،‬؛ ‪ 31‬ر‪ 118-119 ،'<4 13 ،C‬ه!د‪،2B 93 ،‬‬
‫‪ `& 31‬و '‪" ،‬ا ا‪Y4‬م را  "! ت و و‪ /t‬ه ‪U‬‬
‫&‪.+ & 7‬‬
‫"ا 
ن‪ '" f "^J&" *W? ،f cJ" M_ *B ،‬و د'" ه‪-‬‬
‫ه‪  .3‬ا‪4‬س ‪ 4‬ه &!‪!L‬د در ‪7&L‬ﮥ د' دار‪ ،‬د' _‪M‬‬
‫& ‪!$‬ا‪ 7D$  B‬و "!ش "& "!د‪ ،‬دل =‪ GD‬را * د‪
4‬ورد‪،‬‬
‫ا& او در * ‪ ^J& -A$ 8$‬و =‪  ، I‬ز‪(!B4 3!B‬‬
‫"!د ‪ ^J& .3B‬و =‪ '" I‬و د'" & ‪!$‬ا‪ E" * B‬ا‪ ،,‬‬
‫ه ‪ ID4‬د‪!0DJ‬اه‪" * ،‬دۀ" "!د ‪ A7B‬و
زاد ‪.f0DB  ،f0D‬‬
‫در 
ن ‪" ،HB‬او‪ (!B4 B‬ه "د' و '" اش را "!د ‪,7$‬‬
‫& ‪" .+‬ا ه ‪ *+‬را ‪!"» *+‬د« ‪!0‬اه ها & ‪ +‬و ه ‪ *+‬را‬
‫ه‪!0B *+ -‬اه‪ & JY[ * ،‬ا‪B‬ازد‪ -fU .‬و ‪!/‬ش ‪ W‬را ا‬
‫ها & ‪ f/‬و از ار‪W$‬ب * ‪ '/‬زش & دارد‪ ،‬و ‪ -fU‬و ‪!/‬ش‬
‫‪ W‬د‪ N‬را & د و &‪ gB‬ها‪!( & G‬د‪" .‬در 
ن ‪ G‬از ;<'‬

‫‪139‬‬
‫
* و‪!L‬د دارد ‪ *+‬ها و [‪ JY‬را از
ن "ا & دا‪" :187"B‬ﻭ ﺁﻧﭽﻪ‬
‫ﺩﺭ ﺁﲰﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﲔ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮﮐﻪ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﺒﺨﺸﺪ‬
‫ﻭ ﻫﺮ ﮐﻪ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻋﺬﺍﺏ ﮐﻨﺪ ‪!4) 188"..‬رۀ
ل ‪AC‬ان‪
،‬ﮥ ‪..." .(129‬‬
‫ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺲ ﺭﺍ ﲞﻮﺍﻫﺪ ﭘﺎﮐﺪﻝ ﻣﯽ ﺳﺎﺯﺩ ‪!4) 189"...‬رۀ ‪!B‬ر‪
،‬ﮥ‬
‫‪190‬‬
‫‪ ..." .(21‬ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻫﺮ ﮐﺴﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﲞﻮﺍﻫﺪ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺭﺍﺳﺖ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ"‬
‫)‪!4‬رۀ ‪!B‬ر‪
،‬ﮥ ‪ ..." .(46‬ﻭ ﻫﺮ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺑﲑﺍﻫﯽ ﮔﺬﺍﺭﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻭ ﺑﲑﻭﻥ ﺷﺪﯼ ﳔﻮﺍﻫﯽ ﻳﺎﻓﺖ"‪!4) 191‬رۀ ا‪3J‬ء‪
،‬ﮥ ‪ .(143‬ﻫﺮ‬
‫ﮐﻪ ﺭﺍ ﺧﺪﺍ ﲞﻮﺍﻫﺪ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﮐﻨﺪ ﺳﻴﻨﻪ ﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﯽ ﮔﺸﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻭ ﻫﺮ‬
‫ﮐﻪ ﺭﺍ ﲞﻮﺍﻫﺪ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﮐﻨﺪ ﺳﻴﻨﻪ ﺍﺵ ﺭﺍ ﺗﻨﮓ ﻭ ﺳﺨﺖ ﻣﯽ ﳕﺎﻳﺪ ‪!4) 192"...‬رۀ‬
‫ا‪7B‬م‪
،‬ﮥ ‪.(125‬‬
‫در 
ن "* =‪74 ،«_$» -W‬دت و (_وت ه د  =‪f& I3‬‬
‫ا‪ FJ‬از ازل &‪!2‬م ا‪ ."4‬ا‪ DD4 *B ،(!B4 ,‬و ‪U *B‬ا دارد‪.‬‬

‫ه‪" ,mA‬ا `وت و دارا را ه‪!" -‬د ‪ W 7 ،+ & A3‬را‬
‫_‪B ،‬ار و ‪ *4/‬و د‪ N‬را `و‪!$ A$‬ا‪ B‬و =‪_&  -+‬ورات‬
‫"!د و &دم "?‪" :+ & c‬ﺁﻳﺎ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﲪﺖ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﺭﺍ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬
‫)ﻧﻪ ﺑﻠﮑﻪ( ﻣﺎ ﺯﻳﺴﺘﻤﺎﻳﻪ ﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺩﻧﻴﺎ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ؛ ﻭ‬
‫ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺑﻌﻀﯽ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻫﺎﺋﯽ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺮﺗﺮ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ‬

‫‪ 187‬ر‪ ?C * .‚ .‬د(‪4 23 ،‬ل‪ ،,f; ،‬ص ‪314-315‬؛ (<ع ا‪ :; ،b( ,J‬از ‪4 1400‬ل‪،‬‬
‫‪ ?L‬دوم‪ ،,f; ،‬ص ‪.124-126‬‬
‫‪
 188‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪ 3b$‬ا‪HAJ‬ان‪.‬‬
‫‪
 189‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬
‫‪
 190‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬
‫‪
 191‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬
‫‪
 192‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪ 3b$‬ا‪HAJ‬ان‪.‬‬

‫‪140‬‬
‫ﺑﻌﻀﯽ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﮕﲑﻧﺪ ‪!4) "...‬رۀ ز"ف‪
،‬ﮥ ‪..." (32‬ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ‬
‫ﻫﺮﮐﻪ ﺭﺍ ﲞﻮﺍﻫﺪ ﺑﯽ ﺣﺴﺎﺏ ﺭﻭﺯﯼ ﻣﯽ ﲞﺸﺪ"‪!4) 193‬رۀ ‪!B‬ر‪
،‬ﮥ ‪.(38‬‬

‫ور *
' (ن " و ( از ‪" !4‬ا و ا‪A‬ن * &‪!2& f‬م‬
‫"ا‪ !2& ?AW$ G0 ،‬و &‰‪!A‬ن د ا‪Y4‬م * =‪3‬ب &
‪ .‬در‬
‫ا‪Y4‬م ه‪+ q‬ر "رج از ارادۀ "ا ا‪<B‬م ‪]; AB‬د و = ه‪q‬‬
‫ز(‪  ،‬ز‪ D‬ون "!ا‪ 4‬و ‪ . AB c_2$‬ا‪ ,‬ه دو &‪!2‬ل‬
‫"?_ او‪X(" .‬ن" ا‪& /‬دم را از را' را‪ 4‬ز & دارد و ز(‬
‫&
‪  HL ،‬ا‪L‬ز' و &!ا_ "او‪ B‬در * ‪ .3B AC‬و‪!L‬د ه‪-‬‬
‫"! و "‪ ،‬و ه‪  -‬و (‪ ،‬ه‪ (B *A‬از "!ا‪ ،4‬و ارادۀ‬
‫"ا‪ .4‬و‪!L‬د ‪ jL‬و ‪f+‬ر ‪ HB‬از
ن ‪ *?AL‬ا‪..." :4‬ﺍﮔﺮ ﺧﺪﺍ‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺁﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﯼ ﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ‬
‫ﺁﻣﺪ‪ ،‬ﮐﺸﻤﮑﺶ ﻭ ﮐﺎﺭ ﻭ ﺯﺍﺭ ﳕﯽ ﮐﺮﺩﻧﺪ؛ ‪ ..‬ﻭ ﺍﮔﺮ ﺧﺪﺍ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﮐﺸﻤﮑﺶ ﻭ‬
‫ﮐﺎﺭﺯﺍﺭ ﳕﯽ ﮐﺮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﻭﻟﯽ ﻫﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﮐﻨﺪ ﺍﳒﺎﻡ ﻣﯽ ﮔﲑﺩ"‪!4) 194‬رۀ ا‪،'_DJ‬‬
‫
ﮥ ‪(253‬‬
‫در [‪ _$ ،,A‬و &‪ f‬ا‪
 FJ‬ن =‪ *+ + & -W‬ه‪ * *A‬را'‬
‫را‪B 4‬و‪ B‬و ها ‪ .B!fB‬ا‪ ,‬از
ن رو‪" *+ 4‬او‪ 7AL B‬را‬
‫_‪ M‬ا ‪]C‬اب و (‪ *<W‬دادن در ‪+ c?" -FL‬د' ا‪" :4‬ﺍﮔﺮ‬
‫ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﲤﺎﻣﯽ ﺍﻫﻞ ﺯﻣﲔ ﺍﳝﺎﻥ ﻣﯽ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ؛ ﺗﻮ ﳕﯽ ﺗﻮﺍﻧﯽ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ‬
‫ﺩﺭ ﻓﺸﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﯽ ﺗﺎ ﺍﳝﺎﻥ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ"‪!4) 195‬رۀ !‪
،:B‬ت ‪" .(99 -100‬ﻭ‬
‫‪196‬‬
‫ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﯽ ﺑﺴﻴﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺟﻦ ﻭ ﺍﻧﺲ }ﺍﻧﺴﺎﻥ{ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﻭﺯﺥ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺍﱘ ‪"...‬‬
‫)‪!4‬رۀ ا‪C‬اف‪
،‬ﮥ ‪.(179‬‬

‫‪
 193‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬
‫‪
 194‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬
‫‪
 195‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪ 3b$‬ا‪HAJ‬ان و ‪AL$‬ﮥ ‪F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬
‫‪
 196‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬

‫‪141‬‬
‫‪! -FL * Y‬ل داد' ‪*+‬‬
‫ا‪ f& ,‬و ‪ L * $ _$‬ا‪" *+ 4‬او‪ً D B‬‬
‫‪ & Y‬دا‪B‬‬
‫
ن را از &‪!?0‬ت "!د ; "!اه ‪+‬د‪ F .‬ا‪ *+ 4‬او ‪ً D‬‬
‫‪ *+‬ان ‪ B3+ *U‬ا‪ .B‬ا(‪U -FL F‬ن ‪ ];B 4‬ا‪ *+ 4‬ه‬
‫‪7$‬اد را ه‪ *+ -‬از ‪ ,L‬و ا‪3B‬ن در ‪ ،+‬ز ه‪ -‬در ا ‪!4‬أل‬
‫"ا‪7$ ،‬اد ‪ f‬را ‪!" I?E‬اه ‪+‬د‪" :‬ﺍﮔﺮ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﺳﺘﻴﻢ ﳘﻪ ﮐﺲ ﺭﺍ‬
‫ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻋﻄﺎ ﻣﯽ ﮐﺮﺩﱘ‪ ،‬ﻭﻟﯽ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺍﺯ ﻣﻦ ﻣﻘﺮﺭ ﺷﺪﻩ }ﻗﻮﻝ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻡ{ ﮐﻪ ﺟﻬﻨﻢ‬
‫ﺭﺍ ﺍﺯ ﺟﻦ ﻫﺎ ﻭ ﺁﺩﻣﻴﺎﻥ ﲨﻠﮑﯽ ﭘﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ"‪!4) 197‬رۀ ‪
،'<4‬ﮥ ‪..." .(13‬‬
‫ﻭﻋﺪۀ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ )ﭼﻨﲔ( ﺳﺮﺍﳒﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺟﻦ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ‬
‫ﲨﻠﮕﯽ ﭘﺮ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﮐﺮﺩ"‪!4) 198‬رۀ ه!د‪
،‬ﮥ ‪" .(119‬ﺭﻭﺯﯼ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﮔﻮﺋﻴﻢ‬
‫ﺁﻳﺎ ﭘﺮ ﺷﺪﯼ؟ ﻭ ﮔﻮﻳﺪ ﺁﻳﺎ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻫﺴﺖ؟‪!4) 199"...‬رۀ ق‪
،‬ﮥ ‪.(30‬‬
‫* ا‪" ،I$$ ,‬او‪ B‬از ‪ !4‬ا‪3B‬ن را ا ‪ ,"!4‬در ‪c?" -FL‬‬
‫‪+‬د' و از ‪ !4‬د‪ ،N‬ا ها و ;&‪D‬ا‪+ ,7$ B‬د' و او را‬
‫ا ‪/‬ه‪_& *+ B‬ر و ‪ DL‬ا‪!›3& ،B‬ل & (‪ 4‬و * ا&‪2‬ن‬
‫& ‪ .f+‬ا‪A‬ن * "ا ا‪Y4‬م‪ ،‬ا‪A‬ن * ا‪!2& (!B4 ,‬م »دو‪B/‬ﮥ‬
‫   ‪ *L!$‬و ‪ «n[!$‬را ه‪ -‬در  & ‪/‬د‪.‬‬

‫ا‪C![!& ,‬ت &‪7‬رض و   ‪ ،?_C *L!$‬ه‪!U q‬ن و ‪U‬ا‬

‫‪ B]; AB‬و و‪bR‬ﮥ &‪" * ,&r‬ا &!رد &‪ 7‬ا‪Y4‬م‪ HL ،‬ا‪A‬ن *‬
‫‪ &A$‬ا‪ ,‬ا&!ر د ‪ _C .3B‬د‪ ،‬ه‪ bJ0& cX& q‬را‬
‫‪]; AB‬د و ه ;‪ Nf4‬را  ‪ b+‬ا‪4‬ز & ‪ .+‬ا‪A‬ن *‬
‫"ا ‪ W‬ا‪Y4‬م و 
ن  ^ ‪ ,U‬و‪ /t‬ه‪!" ،‬د را از ا‪A‬ن‬
‫* "ا‪" ،‬ان و &‰&‪ 4;W ,‬ادن د‪.200+ & HA& N‬‬

‫‪
 197‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪ 3b$‬ا‪HAJ‬ان‪.‬‬
‫‪
 198‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬
‫‪
 199‬ن ‪AL$‬ﮥ ‪F‬ا‪f&" ,J‬ه‪.‬‬
‫‪2[!$ FL 200‬ت ‪ f‬ر‪!C 2$ *E!& u2 * .‚ .‬ان ";و‪4‬ﮥ ‪ Wf$‬ور د ا‪Y4‬م‬
‫در ‪X_B‬ﮥ ‪/ Y$‬ا‪f‬ت د ‪3C‬ن" در ه‪ ?L ,A‬از ‪+‬ب‪.‬‬
‫درس ‪2‬ا‪ O]  0 5‬و ا‪ Tc‬ر ?‪ggheyredini@yahoo.com :b‬‬

‫‪142‬‬
____________________________________________

« ‫*** ا  ن » د‬

  ‫ر‬
 -  ‫ور‬

: ‫"! ه    در دو  ز‬#

http://www.mahnaaz.com/mz/gh.pdf

http://www.mahnaaz.com/mz/ghh.pdf

9 
‫زۀ‬- ‫ "ات‬#$ ‫ﮥ‬%&' ‫م در‬$‫وﮥ  *ور د ا‬
‫ن‬/*0 ‫د‬

143
 ‫ه‪ '1‬و 'ه‪ '1‬أم د‬

‫&‪ %‬ه  ا ‪ +,-‬از *)ب 'ن ‪ .‬ده‪ )/)0 * +‬در‬

‫ا‪6/‬م در '‪34‬ﮥ ‪81‬رد ‪ / +7‬د در ‪);:‬ن ز‪.‬ن د‪8:‬ت ‬
‫و‪8-‬د ‪ !? .+.‬و ه>=‪.‬ن  د‪8:‬ت ‪ ?>A‬ا‪6/‬م‪ « )/)0» ،‬در‬
‫‪ 0.‬و ‪ +.‬و ‪=- ?B‬ۀ ‪);:‬ن را‪8 C‬د‪8E F4# ' .‬دن و‬
‫‪&;.‬ن از ا>ن  ‪+1‬ا وا‪H +H‬ف ‪ .‬زد'‪ +‬و ا‪/‬س د و‬
‫*)ب ه د ‪81‬د را  ‪E' )/)0‬د‪8 J‬د'‪ )/)0 0, ،+‬در‬
‫‪1‬رج از ا ادن '=‪. ،‬ن ا‪:‬اب و ‪ )H‬در  ‪8‬م ‪ L‬و‬
‫‪81‬و'‪+‬ان ‪ ،?.‬را‪8 C‬د‪' .‬م ‪+‬ر ‪+?:،?.‬ا‪+) M‬ۀ ‪+1‬ا(‪ ،‬و‪8-‬د‬
‫ا‪4):‬د  "ا‪ "M‬وا‪ )H ،+H‬در ?‪,‬ﮥ ‪ L‬و  ‪81‬ن ر‪8/‬ل را‬
‫'ن ‪ .‬ده‪.+‬‬
‫‪201‬‬
‫‪ * R)#S T)' 6‬ت »اوﮥ«  ن‪ )/)0 ،‬را   ‬ ‫? ً‬
‫ا ‪'-‬ت د را‪ C‬در ‪);:‬ن ن روز ;> ‪ +* .‬و >م‪ ،‬‬
‫;>) از ور د   ن ه در ‪8.‬رد ‪ L)/‬ا‪ M‬و "ا‪ M‬وا‪"+H‬‬
‫را ‪8.‬رد ‪ +V‬ار ‪ .‬ده‪ ?. .+‬ا‪6/‬م‪  ،‬د‪8:‬ت ‪.‬دم ‪ 0.‬و ‪WX/‬‬
‫ا‪ :‬اب  ا>ن  "ا‪ "M‬و "ا‪ M‬ا*?"‪ Y ،‬ن ا‪ M‬وا‪ +H‬و =ر‪* S‬‬
‫در  ‪S‬و‪ J‬ه ‪:‬ب و  ‪:‬ب ‪8H‬زۀ د ‪);:‬ن را‪ C‬و‬
‫‪8>Y.‬ل ‪8‬د‪ ،J‬ز *د‪ .‬و ‪  )H‬وردن  ‪81 ،‬د را وا;) و‬
‫‪+1  +EY).‬ا ادن ‪8S'8S‬ن ‪8-8.‬د در ‪);:‬ن )‪ 7‬ادن ‬
‫‪8E :‬د و ‪Y. &;.‬وف  "اه! *)ب"‪  ،‬ادن ا‪:‬اب‬
‫‪ ZH‬و "ا‪)/ M‬ن *‪' ("#‬ن داد‪.‬‬

‫ا‪ .‬ا ز‪»  * ،‬ه>;' « ا>ن د  ادن ‪8-8.‬د و‬

‫د'? رو از ور د 'ن ‪   ،+B . [\.‬ن '‪ .+X‬‬
‫‪8.‬ازات ‪+‬اوم و ر‪ +B‬ا‪6/‬م‪ ،‬ت ‪  +Y‬ن‪ ،‬ر‪ )#‬ر‪ R* ،)#‬و ‪ L‬از‬
‫‪ 201‬ر‪" %&  .] .‬و‪/‬ﮥ ‪ !0‬ور د ا‪6/‬م در '‪34‬ﮥ ‪S 6‬ات د ‪);:‬ن" در‬
‫ه> ‪ +,-‬از *)ب‪.‬‬

‫‪144‬‬
‫  ا ‪'-‬ت د ‪ L .+)#S ,^#‬ه د ادن د_‪،‬‬
‫"ا'&ا‪8 ، #‬د‪ J‬و '‪81 "=. `* ً)E‬ا'‪ .+'+B J+‬ت ‪#‬اوا' ‪L‬‬
‫‪ )/)0‬ا‪6/‬م و  ن را ‪ aH  '-‬و ‪'- E» ،WX/‬‬
‫‪ «aH‬د‪+‬ار و ‪ )/)0‬ا'‪+‬ﮥ د در ‪);:‬ن ن روز ا‪6:‬م‬
‫*د'‪.+‬‬
‫ه ‪ 7‬ز‪.‬ن ‪ ';0 ،BbS‬و ه>;' ا>' اوﮥ ا‪6/‬م  ادن‬
‫‪8H‬زۀ د ‪);:‬ن‪ R* ،‬ر'‪ +'+B  c‬و ‪81 -‬د را  'ه>;' و‬
‫ا‪6)1‬ف داد'‪Y/8 .+‬ﮥ ا‪6/‬م و ?‪ !+‬ن  ‪+‬رت ‪ .e' - //‬‬
‫‪ ،43.‬ه ‪  ) 7‬ا ا‪#6)1‬ت ا>' ا‪=#‬ود‪8'  ); .‬ع و‬
‫&‪g8‬ت ‪?/.‬ت ر‪8/‬ل  '>‪S+‬ن ا ‪'-‬ت د ‪ ،‬ت د ‬
‫‪ ++-‬ا  '‪E‬دن د و ور د ‪' ,4);.‬زل ‪.+'+B‬‬
‫ ن ‪ a4&.‬روس ا‪3 .‬و‪" 202 0;`B‬ا‪6/‬م * در ‪ )hE' +.‬‬
‫‪81 +H8‬ا‪ J‬و '‪ :8‬از ‪8 `H‬د‪ ،‬در ‪+?. +.‬ل  د ‪ .+B !4);.‬در‬
‫‪'>,;. Y3 0` ،+.‬ن از »اه! *)ب« ^‪8‬رت ‪ #S‬و‬
‫'\; از ‪8E‬دن و ‪ WX/‬از ‪&;.‬ن '= ‪."+'+B `.‬‬
‫ه>ﮥ ا ‪A‬ات  و‪,/‬ﮥ ت  ' '‪B  i‬ا‪ F‬و  ‪?j‬‬
‫ر‪8.  ، Y. + .+'+/‬ازات ا رو'‪A +‬ات‪:‬‬
‫‪'  -‬زل ‪ * +'+B‬در ‪Y‬رض و ‪h‬د   ‪8‬د'‪ * +‬در‬
‫دور‪ J‬ه ه>=;)  'زل ‪ J+B‬و در  ن ‪8 )#S -‬د'‪ .+‬ه‬
‫دو ا دو د‪ )/‬ت ‪Y).‬رض در  ن ‪8-8.‬د  ‪ J+'.‬ا'‪.+‬‬

‫از ا رو‪ * /‬در ‪  g  g‬ن‪ ،‬ت ‪+Y).‬د و‪8-‬د دار'‪* +‬‬
‫;>  '=د‪ 0‬و ا‪)B‬ا] ‪ 8)&.‬و ‪8>h.‬ن د  ا‪  ،‬ن‬
‫‪-‬ن ‪8H‬زۀ د ‪);:‬ن ن روز و ;> د_‪+-  ،‬ا و ‪,^#‬ﮥ‬
‫د از ا ادن ا‪B‬ر‪* J‬د‪ J‬و ‪ >; .+* . +*V‬ا‪  ،‬ن د و‬
‫‪S‬ا‪ L‬د را  ا'‪+‬ازۀ ‪ +4:‬د ا‪6/‬م‪ aH  ،‬و در را‪ J‬را‪/‬‬
‫د ارز ‪ +* .‬و ;> د_‪ ،‬ه>ن ادن و ‪ +4:‬د را‬
‫‪80&.‬م *د‪ J‬و ‪ )H‬را‪>S J‬اهن ‪81 .‬ا'‪.+‬‬

‫‪ 202‬ا‪3 .‬و‪ ، 0;`B‬ا‪6/‬م در اان‪ ،‬ص ‪.32‬‬

‫‪145‬‬
 ‫ن‬/*0 ‫اب‬0‫ ا‬// -1

،‫) ز *د‬/)0  ‫د را‬81 ‫ت‬8:‫م د‬6/‫>? ا‬A * /‫ ا‬/‫در‬

:‫ و‬.‫ا‬
L)/  ‫د را‬81 ‫ن‬.‫ ز‬L ‫ب و‬: ‫م‬8 * ‫د‬8 `' ‫ ' او‬-
،‫ت *د و‬8:‫ د‬+H‫ا وا‬+1
.‫د‬8 4/ ‫ون‬+ ‫ب‬31 ‫رد‬8. ‫اب‬:‫ در  ا‬،L8:‫ع د‬8o8. ' -
‫ و‬,"‫  ا ا‬p.‫ ا‬،203 :‫ا ر‬+?" ،‫ت ان‬8:‫?! از د‬
204

،+);‫ ز‬. ‫ل‬8/‫ت ر‬8:‫ن  د‬.=>‫ * ه‬،‫ب‬: ‫وف‬Y. ‫ان‬:B /

 ‫ه در‬YB ‫ ا‬.+'‫د‬8 J‫ود‬/ ‫ه‬YB +H‫ا وا‬+1  ‫رد ا>ن‬8. ‫در‬
‫ل‬/ 7 Y ،‫د‬6. 604 ‫ل‬/ ‫ در‬.205"B‫اوان دا‬# q ،‫اب‬:‫ا‬
‫رد‬8. ‫ در‬،206 '=‫ ا‬pA' ‫ب‬: :B ،+>&. ?>A ‫م‬6:‫?! از ا‬
:/‫ح ز ا‬B  ‫ از ن ه‬0 * J‫ود‬/ ‫ه‬YB "M‫ا>ن  "ا‬
‫ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ ﺗﺮﺩﻳﺪﯼ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﻏﲑ ﺍﺯ "ﺍﷲ" ﻫﻴﭻ ﻣﺮﺟﻌﯽ ﺑﺮﺍﯼ‬،‫"ﻗﺴﻢ ﺧﻮﺭﺩﻡ‬
.207‫ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ )ﭘﻨﺎﻩ ﺑﺮﺩﻥ( ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ‬
،‫ب‬: :B )E ‫ان‬8:  ‫ًا‬+Y «‫ب‬: / M‫ ا‬:B» ‫ا‬
.208#S ‫> ار‬: `,1 +4 ‫رد‬8.
‫م‬6:‫? ه دورۀ ?! از ا‬31 ‫ع‬8o8. w>‫ ه‬،M‫ت  ا>ن  ا‬8:‫د‬
‫ۀ‬+;8' ‫ن‬8/‫ران دور‬8 .209‫ داد‬. !0 ‫ را‬0. ‫>? در‬A ‫ت‬8?'

203
Lebid Đbn-Rebi.
204
Ummeyyu,bni Ebis-Salt.
205
Đlhan Arsel, Şarıattan Kissalar, Đbid, s.96.
206
Nabiğa ez-Zubayanı.
207
Turan Dursun, Kuran Ansıklopedisi, ibid, cilt 2, s. 101.
208
Turan Dursun, Kuran Ansıklopedisı, ibid, cilt 2, s. 101, refer to Hesenu,s-Sendubı,
Şerhu Divanı Đmriul-Kys, Akhbaru,l-Merakıse va Akhbaru,n-Nevabiği ve Asaruhu,
Mısır, s. 386.
209
Turan Dursun, Allah, ibid, cilt 2, s.106-107.

146
‫»داة ا>‪Y‬رف  ن‪>,* ،«210‬ت ‪  ]).‬ا‪YB‬ر و ‪ ?31‬ه‬
‫ا دور‪  J‬ت  ن را ‪8.‬رد &‪ a4‬ار داد‪ J‬و »*‪>,‬ت *‪. +,‬ن‬
‫»ا‪ !? : )/ M‬از د‪8:‬ت ر‪8/‬ل« و »‪ )/)0‬ا‪ « .6/‬را‬
‫در *)ب ‪81‬د ورد‪ J‬ا‪ ./‬ا ت  ' ‪?B‬ه >م  ا‪YB‬ر دورۀ‬
‫ا‪ !? )/ M‬از ا‪6/‬م دار'‪ +‬و ‪ 1‬ه>'‪ +‬ز'‪ ;8‬ا‪YB‬ر‬
‫‪_)BbS‬ن‪  F4# ،‬ه ‪ ++- YB‬دار'‪ . 211" +‬از ن ‪،,>-‬‬
‫‪\/‬ان ‪Y.‬وف ‪:‬ب‪8* ،‬س  ‪/) 212J+Y/‬ل ‪.‬گ ‪6. 600‬د‪،‬‬
‫ ‪+H‬ود ‪/ 13‬ل ‪ L‬از ‪ ~Y‬ر‪8/‬ل(‪ ،‬در ‪?31‬ﮥ ‪81‬د ‪:+8S . 7‬‬
‫‪" -‬ﺍﯼ ﺧﻠﻖ ﮔﻮﺵ ﻓﺮﺍ ﺩﻫﻴﺪ‪ ،‬ﺩﻗﺖ ﮐﻨﻴﺪ‪ .‬ﺯﻧﺪﻩ ﻫﺎ ﻣﯽ ﻣﲑﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻫﺎ ﲢﻘﻖ‬
‫ﻣﯽ ﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺷﺐ‪ ،‬ﺗﺎﺭﻳﮑﯽ؛ ﺭﻭﺯ‪ ،‬ﺳﮑﻮﻥ؛ ﺁﲰﺎﻥ ﺑﺎ ﺑﺮﺝ ﻫﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺳﺘﺎﺭﮔﺎﻥ‬
‫ﻣﯽ ﺩﺭﺧﺸﻨﺪ‪ ،‬ﺩﺭﻳﺎﻫﺎ ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻮﻩ ﻫﺎ ﳘﺎﻧﻨﺪ ﻣﻴﺦ ﻫﺎﺋﯽ ﺑﺮ ﺯﻣﲔ‪ ،‬ﺯﻣﲔ ‪‬ﻦ ﻭ‬
‫ﻣﻔﺮﻭﺵ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺭﻭﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﺟﺎﯼ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺩﺭ ﺁﲰﺎﻥ ﺧﱪﻫﺎﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺯﻣﲔ‬
‫ﻋﱪﺕ‪ .‬ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺭﻭﻧﺪ )ﻣﯽ ﻣﲑﻧﺪ( ﻭ ﺑﺮ ﳕﯽ ﮔﺮﺩﻧﺪ‪ .‬ﺁﻳﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﻮﻥ‬
‫ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﭼﻨﲔ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻳﺎ ﭼﺎﺭﻩ ﺍﯼ ﺟﺰ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ؟ ﺍﯼ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻮﺍﳕﻨﺪ!‬
‫ﮐﺠﺎﺳﺖ ﻗﻮﻡ )ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ( ﲦﻮﺩ؟ ﮐﺠﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻗﻮﻡ ﻋﺎﺩ؟ ﮐﺠﺎﺳﺖ ﭘﺪﺭﺍﻥ ﻭ ﭘﺪﺭ‬
‫ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ؟ ﮐﺠﺎﺳﺖ ﻧﻴﮑﯽ ﻫﺎﯼ ﺑﺪﻭﻥ ﭘﺎﺳﺦ؟ ﭼﻪ ﺷﺪﻧﺪ؟ ﻇﻠﻢ ﻫﺎﯼ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﺸﺪﻧﯽ‬
‫ﮐﺠﺎﻳﻨﺪ؟ ﭼﻪ ﺷﺪﻧﺪ؟ "ﮐﻮﺱ" ﺑﺎ ﻋﺒﺎﺭﺍﺗﯽ ﻭﺍﻗﻌﯽ ﻭ ﻣﻌﺼﻮﻡ ﻗﺴﻢ ﻣﯽ ﺧﻮﺭﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ‬
‫»ﻃﺒﻘﻪ ﺍﷲ« ﺩﻳﻨﯽ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻨﯽ ﺗﺮ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺗﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ"‪.213‬‬
‫*‪>,‬ت *‪ +,‬ا ‪ ،).‬در ‪ g  g‬ت  ن  ‪0‬ار ‪ J+.‬ا'‪ +‬و‬
‫ ت ‪#‬اوا'  ه>ن ‪8>h.‬ن و ‪ 8)&.‬ا‪B‬ر‪.214+* . J‬‬

‫‪210‬‬
‫‪Kuran Ansıklopedisi.‬‬
‫‪211‬‬
‫‪Turan Dursun, Kuran Ansıklopedisı, ibid, cilt 2, s. 104-105.‬‬
‫‪212‬‬
‫‪Kus Đbn Saide.‬‬
‫‪213‬‬
‫‪Turan Dursun, Kuran Ansıklopedisı, ibid, cilt 2, s. 105-106; Refer to Ali‬‬
‫‪Muhammad Hasan, et-Tarihul-Ebedi, 1964, s. 115.‬‬
‫‪214‬‬
‫‪Turan Dursun, Kuran Ansıklopedisı, ibid, cilt 2, s. 105-107.‬‬

‫‪147‬‬
‫و‪8-‬د ‪4/ 7‬ﮥ ‪ )/)0‬در  ا‪:‬اب ‪);:‬ن در ?! از‬
‫ا‪6/‬م‪  ،‬ا وا‪ Y‬ر\ ا‪B‬ر‪ * +* . J‬ا‪:‬اب ‪Y.‬وف ‬
‫"*‪ "#‬دورۀ ر‪8/‬ل‪ ،‬در وا€ »*‪ #‬ا‪ M‬و ‪ )H‬ا‪ M‬ا">‪8?' «+‬د'‪ +‬و از‬
‫'‪ e‬ور د  ‪S‬و‪ J‬ه ‪ .+'+B . R;4 +7‬از ن ‪.‬ن‪:‬‬
‫‪ ';* -‬از ‪ /‬ه  ‪ )/‬دور ‪ +);- .‬و »ا‪ « )/ M‬را‬
‫ ‪  L)/‬ه ‪ . -‬داد'‪ +‬و *;' ‪8,\. )H‬ط *دن‬
‫»ا‪ )/   « )/ M‬را ‪8.‬رد ا')‪4‬د ار ‪ .‬داد'‪ +‬و ‪.‬دم ‪8.‬رد‬
‫‪31‬ب  ن )‪. Y‬دم ‪ 215(0.‬را ا دور ‪+=S‬ن از  ‪ )/‬‬
‫د‪8:‬ت ‪* .‬د'‪ .+‬ان  ا ‪ L4' ،!>:‬ه‪+‬ا ‪.‬دم و ‪?.‬‬
‫‪ )/)0‬ز‪.‬ن ‪81‬د را ا` ‪* .‬د'‪.216+‬‬

‫‪7" -‬ان" ا‪ 9 8‬و ‪#‬ن‬

‫ ن و ت ن '= ‪8S‬ا‪  ?)Y. J‬و‪8-‬د ا‪4):‬د  ا‪ M‬و ‪ )/)0‬‬
‫در ?! از ا‪6/‬م و ه>=‪.‬ن  د‪8:‬ت ‪ ?>A‬در  ‪.‬دم ‪ 0.‬و‬
‫ا‪:‬اب ‪ "#*"  4,.‬ا'‪:+‬‬
‫‪" -‬ﻭ ﺍﯼ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺸﺮﮐﺎﻥ ﺑﭙﺮﺳﯽ ﮐﻪ ﺯﻣﲔ ﻭ ﺁﲰﺎﻥ ﻫﺎ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ‬
‫ﺍﺳﺖ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺟﻮﺍﺏ ﺩﻫﻨﺪ ﺧﺪﺍ )ﺍﷲ"( ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ‪8/) 217"...‬رۀ ا=‪ ،.‬ﮥ ‪ 38‬و‬
‫‪8/‬رۀ ‪>4‬ن‪ ،‬ﮥ ‪" .(25‬ﻭ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﻓﺮﺍﻥ ﺑﭙﺮﺳﯽ ﮐﻪ ﺁﲰﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺯﻣﲔ ﺭﺍ‬
‫ﮐﻪ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺟﻮﺍﺏ ﺩﻫﻨﺪ ﺧﺪﺍﯼ ﻣﻘﺘﺪﺭ ﻭ ﺩﺍﻧﺎ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ"‪8/) 218‬رۀ‬
‫ا=‪1‬ف‪" .(9  ،‬ﻭ ﺍﮔﺮ )ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﻓﺮﺍﻥ( ﺳﺆﺍﻝ ﮐﻨﯽ ﮐﻪ ﺁﲰﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺯﻣﲔ ﺭﺍ‬
‫ﮐﻪ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﻭ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﻭ ﻣﺎﻩ ﻣﺴﺨﺮ ﮐﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﻳﻘﲔ ﺟﻮﺍﺏ ﺩﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺪﺍ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ‪،‬‬
‫‪8/) 219"...‬رۀ ‪8?0:‬ت‪" .(61 … ،‬ﻭ ﺍﮔﺮ )ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺸﺮﮐﺎﻥ ﮐﺎﻓﺮ( ﺳﺆﺍﻝ ﮐﻨﯽ‬

‫‪ 215‬ر‪8/ +,-  .] .‬م ا *)ب‪.‬‬

‫‪ 216‬ر‪8. %&  .] .‬ط  "‪?.‬ان ‪ " )/)0‬در ه> ‪ +,-‬از *)ب‪.‬‬
‫‪  217‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ &.‬ا‪ +‬ا‪> E‬ء‪.‬‬
‫‪  218‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ &.‬ا‪ +‬ا‪> E‬ء‪.‬‬
‫‪  219‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ &.‬ا‪ +‬ا‪> E‬ء‪.‬‬

‫‪148‬‬
‫ﮐﻪ ﺁﻥ ﮐﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﲰﺎﻥ ﺑﺎﺭﺍﻥ ﻧﺎﺯﻝ ﺳﺎﺯﺩ ﺗﺎ ﺯﻣﲔ ﺭﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺼﻞ ﺧﺰﺍﻥ ﻭ‬
‫‪220‬‬
‫ﻣﺮﮒ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺑﺎﺯ ﺯﻧﺪﻩ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﻘﲔ ﺟﻮﺍﺏ ﺩﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺧﺪﺍﺳﺖ‪"...‬‬
‫)‪8/‬رۀ ‪8?0:‬ت‪ ،‬ﮥ ‪" .(63‬ﻭ ﻫﺮ ﮔﺎﻩ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻮﻩ ﻫﺎ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﻭ‬
‫ﮔﲑﺩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﺎﻝ‪ ،‬ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻋﻘﻴﺪۀ ﭘﺎﮎ ﻭ ﺍﺧﻼﺹ ﮐﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺑﺎﺯ‬
‫ﺑﻪ ﺳﺎﺣﻞ ﳒﺎﺗﺸﺎﻥ ﺭﺳﺎﻧﻴﺪ ﺑﻌﻀﯽ ﺑﺮ ﻗﺼﺪ )ﻃﺎﻋﺖ ﻭ ﺷﮑﺮ ﺧﺪﺍ( ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻭ ﺁﻳﺎﺕ‬
‫ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﻧﮑﺎﺭ ﳕﯽ ﮐﻨﺪ ﺟﺰ ﺁﻥ ﮐﺲ ﮐﻪ ﻏﺪﺍﺭ‪ ،‬ﻭ ﮐﺎﻓﺮ ﻭ ﻧﺎﺳﭙﺎﺱ ﺍﺳﺖ‪8/) "221‬رۀ‬
‫‪>4‬ن‪ ،‬ﮥ ‪.(32‬‬
‫‪  * R .‬ا‪/‬س ت  ن '=‪#*" ،‬ان" ‪8.‬رد '‪ e‬ا‪6/‬م‪ ،‬‬
‫‪61‬ف "‪8‬ر ‪8-8.‬د‪ »  ،‬ا‪ M‬و ا‪ M‬وا‪8 +4)Y. «+H‬د'‪ +‬و  '‪R; L.‬‬
‫‪81 .‬ر'‪' .+‬ن ‪ ..." )H‬ﳏﮑﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻗﺴﻢ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺧﺪﺍ ﻳﺎﺩ ﻣﯽ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ‬
‫ﭘﻴﻐﻤﱪﯼ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻳﮏ ﺍﺯ ﺍﻣﻢ ﻳﻬﻮﺩ ﻭ ﻧﺼﺎﺭﯼ‬
‫‪‬ﺘﺮ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ ‪8/) "222...‬رۀ ‪ ،q#‬ﮥ ‪  .(42‬ا ت‪  ،‬ن‪+1 ،‬ا‬
‫)ا‪8. (M‬رد ‪.‬ا‪Y-‬ﮥ "*‪#‬ان ا‪);: "/ M‬ن را ‪).‬ادف ‬
‫»‪+1‬ا )ا‪ (M‬ا‪6/‬م«  ‪;H‬ب ‪ .‬ورد و ا^! و ا‪/‬س ا‪ )/ M‬‬
‫ 'ن را‪ ،‬در ا  ‪ )/)0‬ا‪6/‬م‪8. ،‬رد ‪ +V‬ار ‪ .‬داد‪ .‬‬
‫ن ‪ a4&.‬ا‪6/‬م ‪B‬س د*) ا=;‪:2238‬‬
‫‪8o8. -‬ع »‪+1‬ا ا‪:‬اب ?! از ا‪6/‬م« از '‪. e‬ه  '&‪8‬‬
‫‪ TY‬ور  ‪+1» ZY‬ا ا‪6/‬م« '=د ا‪ ./‬ا '=د‪  0‬‬
‫‪ +H‬ا‪  * /‬ن‪7 ،224‬ا ‪+:‬م ‪  ';* 7 ?~. ‡/‬د‪8:‬ت‬
‫ا‪6/‬م ا ا>ن  ‪+1‬ا ا‪6/‬م را  ‪8. TY‬رد ‪ L/‬ار‬
‫‪ .‬ده‪.225"+‬‬

‫‪  220‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ &.‬ا‪ +‬ا‪> E‬ء‪.‬‬

‫‪  221‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ &.‬ا‪ +‬ا‪> E‬ء‪.‬‬
‫‪  222‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ &.‬ا‪ +‬ا‪> E‬ء‪.‬‬
‫‪223‬‬
‫‪Dr. Toshihiko Izutsu.‬‬
‫‪ 224‬ر‪  .] .‬ت ‪ 61‬و ‪8/ 63‬رۀ ‪8?0:‬ت و ‪ /‬ت  ‪B‬ح ‪8#‬ق‪.‬‬
‫‪225‬‬
‫‪Turan Dursun, Allah, ibid, s. 49.‬‬

‫‪149‬‬
‫ ا ا‪/‬س‪ ،‬ا‪)/ M‬ن ‪ 0.‬و ‪);:‬ن از '‪ e‬ور د "*‪"#‬‬
‫'?‪8‬د'‪ F4# 0, ،+‬ا>ن  ا‪ M‬وا‪ +H‬را  ‪ /‬ه و ‪.‬ا‪ R/‬دورۀ‬
‫ ‪8,\. )/‬ط ‪* .‬د'‪ .+‬د ا‪6/‬م  د‪8:‬ت 'ن  ‪ )/)0‬‬
‫‪ [1‬ره از  ‪ )/‬؛ *ر * در ز‪.‬ن ‪81‬د ز‪8?' J‬د‪ ،‬ز‬
‫*د و را‪ J‬د ‪81‬د را از ا ‪ L -‬د‪:‬‬
‫‪" -‬ﺍﯼ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺁﮔﺎﻩ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﮐﻪ »ﺩﻳﻦ ﺧﺎﻟﺺ« ﺑﺮﺍﯼ ﺧﺪﺍﺳﺖ )ﺍﻻﺍﷲ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺍﳋﺎﻟﺺ(‬
‫ﺍﻣﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻪ ﻏﲑ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭﺳﺘﯽ ﻭ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﺎ ﺁﻥ ﺑﺘﺎﻥ ﺭﺍ‬
‫ﳕﯽ ﭘﺮﺳﺘﻴﻢ ﻣﮕﺮ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﻥ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺭﮔﺎﻩ ﺧﺪﺍ ﻧﻴﮏ ﻣﻘﺮﺏ ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ )ﻟﻴﻘﺮﺑﻮﻧﺎ‬
‫ﺍﻟﯽ ﺍﷲ( ﻭ ﺧﺪﺍ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺎ ﺣﻖ ﺧﻼﻑ ﮐﻨﻨﺪ ﺣﮑﻢ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﺮﺩ ﻭ‬
‫ﺑﻪ ﮐﻴﻔﺮﺷﺎﻥ ﻣﯽ ﺭﺳﺎﻧﺪ ‪8/) 226"...‬رۀ ز‪ ،.‬ﮥ ‪.(3‬‬
‫‪  * R .‬ن  ن‪)/ M ،‬ن ‪ #*  4,.‬ا‪+.‬وار ‪8‬د'‪ * +‬از‬
‫‪ aq‬زرت  ه‪ c/ ،‬ه و ‪8_/‬ار‪ J‬ه‪8. ،‬رد ‪ Z3‬و داش‬
‫"ا‪ "M‬ار ‪81‬اه‪ #S +‬و از "‪ ":`B‬ا  ه و‪8_/‬ار‪ J‬ه در‬
‫_‪" J‬ا‪81 JE "M‬اه‪ +‬د‪ .‬ور ‪ c/  :`B‬و ?‪8‬ر  ‪8:‬ان‬
‫ار‪j‬ﮥ د  ‪)/‬ن‪ ،‬ا‪.‬وز‪ J‬روز ه‪ R‬در ‪.‬ن ا‪.6/‬ن و ‪ #‬ه‬
‫ا‪  .6/‬ا‪./‬‬

‫‪.‬وط *دن ‪+1‬ا ‪/+4.  )0‬ت د_‪ ،‬از و‪+>: J8-‬ۀ  ‪)/‬ن‬
‫ا‪ ./‬از '‪ e‬ا'‪8‬اع  ‪)/‬ن‪ * .'  -8  ،‬دار'‪ +‬و  ‪81‬د‬
‫‪ ،+E' .‬د‪+1 .80H J_)/‬او'‪ a1 +‬ز‪ .‬و ‪>/‬ن‪7 ،‬ن ?‪ ,‬ا‪،‬‬
‫'‪:‬د‪ 'g‬و ‪8‬د‪  J‬ر ز ا‪ q1  * /‬د‪ 1‬ا‪  ،‬ن‬
‫وا‪3/‬ﮥ ز‪ a&);. * ';*  ، .‬ه‹ داش  ه‪،+);' R‬‬
‫داش ‪ )E‬و ا‪ E‬ا‪:227+* . 3:‬‬

‫‪  226‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ &.‬ا‪ +‬ا‪> E‬ء‪.‬‬

‫‪ ] a4&. 227‬ا‪E‬ن ر‪ !/‬ا را  ‪+1 L)/ a3.‬ا  وا‪3/‬ﮥ ‪TH‬ا‪8/g‬د و ه>‪ w‬زرت‬
‫?‪8‬ر ‪ *?).‬ا‪ .+* . ;4. .6/‬ر‪: .] .‬‬
‫‪Đlhan Arsel, Korannın Eleştirisi 1, ibibd, s. 168-165.‬‬

‫‪150‬‬
‫‪" -‬ﻭ )ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﺎﺩﺍﻥ( ﺑﺖ ﻫﺎﺋﯽ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻏﲑ ﺧﺪﺍ )ﺩﻭﻥ ﺍﷲ( ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺁﻥ ﺑﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﺿﺮﺭ ﻭ ﻧﻔﻌﯽ ﳕﯽ ﺭﺳﺎﻧﻨﺪ ﻭ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺘﺎﻥ ﺷﻔﻴﻊ ﻣﺎ‬
‫ﻧﺰﺩ ﺧﺪﺍ )ﺷﻔﻌﻮﻧﺎ ﻋﻨﺪﺍﷲ( ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﮕﻮ ﴰﺎ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺧﺪﺍ )ﺍﷲ( ﺭﺍ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﺳﺎﺯﻳﺪ‬
‫ﺑﻪ ﭼﻴﺰﯼ ﮐﻪ ﺧﺪﺍ ﺩﺭ ﳘﻪ ﺁﲰﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺯﻣﲔ ﻋﻠﻢ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻳﺎﺩ ﺩﻫﻴﺪ؟ ﺧﺪﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺷﺮﻳﮏ )ﻭ ﺷﻔﻴﻊ( ﺍﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽ ﺩﻫﻴﺪ ﻣﱰﻩ ﻭ ﺑﺮﺗﺮ ﺍﺳﺖ"‬
‫)‪8/‬رۀ ‪ ،W'8‬ﮥ ‪.(18‬‬
‫ا>ن ‪ #‬ه ا‪ o# ":`B"  .6/‬ا‪  ،‬ن ‪8_/‬ار‪،? ،J‬‬
‫"ا‪=..‬اد‪ "J‬و ‪/+4.‬ت ز‪ .‬د_‪ ،‬ن *‪+‬ۀ  ‪ 7‬ور‬
‫ ‪ ')/‬و ‪ )/)0 +o‬ا‪./‬‬

‫‪ -2‬د; ‪<=- 9/‬‬

‫‪>= -‬ان ‪//‬‬

‫‪6‬‬
‫‪4/‬ﮥ د د_ ا‪6/‬م  د "‪S .  "ZH‬دد‪ .‬در ا ‪8.‬رد ? ً‬
‫در ‪ +,-‬اول ا *)ب‪8: & ،‬ان »‪8;'/‬ر *‪6‬م ‪+1  ;).‬ا‬
‫ ن« ‪ &o8‬داد‪ J+B J‬ا‪ ./‬در ن ‪. * J+B + -‬د‪ 4,. .‬‬
‫‪ `H‬در ‪);:‬ن ‪ L‬از ‪8Ei‬ر ا‪6/‬م‪ ،‬د ‪ /)0‬دا‪ +)B‬و ا‬
‫ا>ن  ‪" L)/‬ا‪ M‬وا‪* . ,? "+H‬د'‪ +1» .+‬ا ‪/‬ن« از‬
‫‪:‬ۀ ا‪ p,eH» ،W‬ا ^`‪8‬ان« و »‪ «>,;.‬از ‪:‬ۀ ‪ ،`H‬‬
‫» ‪=- «`H‬و ‪8 )/)0 A,?.‬د'‪» . 228" +‬ور‪ p‬ا '‪!#8‬‬
‫ ا‪+/‬ا‪» ،« 4‬ز‪ +‬ا ‪>:‬و«‪+?:» ،‬ا‪ M‬ا ‪ «L&-‬و »‪>~:‬ن‬
‫ا ‪8H‬ث« '= ‪=-‬و ا‪\B‬ص ‪B/‬س ‪#‬ﮥ ‪8 `H‬د'‪» 229.+‬ور‪p‬‬
‫ا '‪  !#8‬ا‪+/‬ا‪ « 4‬از ‪81‬و'‪+‬ان ‪ );\' ،T+1‬زو‪-‬ﮥ‬
‫‪8 ?.‬د و ار?ط '=د‪  0‬ه>; ‪8-‬ان و دا‪.B‬‬

‫‪+# +B# 228‬و' ‪ ، ،.... `;,#  +4' ،‬ا‪ ،!;)/‬ص ‪.8‬‬

‫‪+# +B# 229‬و' ‪. ،‬‬

‫‪151‬‬
‫در ا ز‪.‬ن‪» ،‬ا‪  p.‬ا ا"‪ :B «,‬ه‪ R‬ز‪.‬ن ‪:‬ب‪ ،‬در و^‪Z‬‬
‫‪ `H )/)0‬در ‪" :+;8' . YB‬ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ‪ ،‬ﺩﺭ ﻃﺒﻘﻪ ﺍﷲ‪ ،‬ﻫﺮ‬
‫ﺩﻳﻨﯽ ﻏﲑ ﺍﺯ ﺩﻳﻦ ﺣﻨﻴﻒ ﺩﺭﻭﻍ ﺍﺳﺖ"‪ .230‬و در ‪ YB‬د_ '= ‪7‬‬
‫‪/ .‬ا‪" :+‬ﺍﳊﻤﺪﺍﷲ‪ ،‬ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺪ ﮐﺎﻓﯽ ﺳﻨﮕﲔ ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻭﻗﺘﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺳﺮﺑﺎﻻﺋﯽ ﻣﯽ ﺁﻳﺪ"‪.231‬‬

‫در ا را‪" ،)/‬ا‪#‬اد ‪+Y).‬د‪ 7 ،‬در ‪ W  ،+>&. ":‬از ن‪،‬‬

‫اد‪* ?>A :‬د'‪'  RE. * +‬ن ‪?:‬رت ‪8‬د'‪ +‬از‪:‬‬
‫‪» -1‬ا‪8/‬د ‪/ )H * ،« ;:‬ز‪T' .‬ان و ^‪ Y‬و ‪`q‬ﮥ ‪ -b.‬را‬
‫‪81 €3.‬د *د‪.‬‬
‫‪ * ،«&,q» -2‬د‪8:‬ت ‪ ?.‬اش از ‪`q 8/‬ﮥ  ا‪)#b +/‬‬
‫‪،+B‬‬
‫‪ * >,;. -3‬اد‪* . :‬د ‪+1‬ا  او و‪ +)/# . H‬و‪،‬‬
‫‪T/» -4‬ح«‪ * ،‬اد‪ ?. :‬و ار?ط  ‪+1‬ا ‪* .‬د‪`q .‬ﮥ ه=!‬
‫د‪8:‬ت او را ‪ #b‬و  *‪ L‬او در ‪.232"+.‬‬
‫‪ 0 ،>,;.‬از ا ‪?.‬ان ‪8 :+. ، )/)0‬د * ‪ q\.‬ا‪M‬‬
‫)‪  4,.‬ر‪>H‬ن( ار ‪ )#S‬و ‪8.V.‬ر ‪  J+B‬ا ‪ L)/‬او ?‪,‬‬
‫*‪ .+‬او  '‪  )B8‬د‪ )/‬از ت * ‪?-‬ﮥ ا‪ 6‬و ا‪ 61‬دا‪،+)B‬‬
‫ ‪81 ?.‬د ?‪* . ,‬د"‪ W .233‬از ا‪6:‬م ‪8Ei‬ر ‪>,;. ،+>&.‬‬
‫* ?! از و ‪8 J+B ~Y :+.‬د‪  ،‬او >س ‪ #S‬و ‪E‬د‬
‫ه>‪0‬ر داد‪E +>&. 0 .‬د او را رد *د‪ ،‬زا ‪81 F4#‬د را‬
‫ درس وا‪ Y‬و‪ H‬ا‪ . E‬دا';"‪81 * =' >,;. .234‬د را ‪?.‬‬
‫‪+4).‬م "ا‪ . " )/ M‬دا';‪ Y?  oH ،‬از ‪ +Y * ?.‬از‬

‫‪230‬‬
‫‪Turan Dursun, Kuran Ansıklopedisı, ibid, cilt 2, s. 102.‬‬
‫‪231‬‬
‫‪Turan Dursun, Kuran Ansıklopedisı, ibid, cilt 2, s. 103.‬‬
‫‪ 232‬د*) رو‪ ،_B‬ز‪  /B‬ن‪ ،‬ص ‪.116-117‬‬
‫‪+# +B# 233‬و' ‪ ، ،.... `;,#  +4' ،‬ا‪ ،!;)/‬ص ‪.8‬‬
‫‪+# +B# 234‬و' ‪ ، ،‬ص ‪.12‬‬

‫‪152‬‬
‫و ‪B‬وع  ه>ن د‪8:‬ت *د‪8 J‬د‪ ;`. 1 e'  .+' ،‬و از‬
‫ ن ‪h ،,>-‬و و ا ا‪&/‬ق‪ ،‬ﮥ ‪8/ 16‬رۀ ا`) ‪ W‬از ا د‪+‬ار‬
‫در ‪8.‬رد ‪8‬م ‪'  >,;.‬م » ‪' «`H‬زل ‪.235+B‬‬
‫در ‪/‬ل ‪ 12‬ه‪ ،T‬در ز‪.‬ن ا‪'>,;. ،08‬ن ‪ ,:‬ا ?‪c-  ,‬‬
‫دا‪ .+)1‬در ا وا‪ +B )* >,;. ،Y‬و ‪o  L.8‬ب ‪>B‬‬
‫‪8?T.‬ر  ‪b‬ش ا‪6/‬م ‪.236+B‬‬

‫‪ -‬د; ا‪$‬م ه‪1‬ن د; ‪ <=-‬ا‪9‬‬

‫ '‪ 44&. 1 e‬ا‪6/‬م ‪B‬س‪" ،‬د ‪ ZH‬در ر‡ ‪);:‬ن‬
‫‪ J++‬ا '‪8 8‬د و ‪ +'.‬ا‪4):‬د  و‪8-‬د "ا‪ " Y M‬در '=د‬
‫ ‪)/‬ن ‪);:‬ن ‪ ?. ، >B‬و‪8-‬د ‪S‬ا‪8/  ++- L‬‬
‫‪8 )/)0‬د"‪ .237‬ا ‪S‬ا‪# !^H ،L‬و‪e' B‬م ا‪ )?. :>)-‬‬
‫ ‪/‬ز‪.‬ن ‪+‬ر‪B‬ه و ‪ ):>-‬در ا ‪8 43.‬د‪# .‬و‪ B‬ا '‪e‬م‬
‫ا‪ ، :>)-‬ه>‪84/" w‬ط ‪+4)Y.‬ات د د و  ا‪:‬اب‪ Y ،‬‬
‫‪+4)Y.‬ات  ‪ )/‬را  ا'_\) ‪8‬د "‪ 238‬و ‪B‬ا‪ F‬را ا ر‪+B‬‬
‫ادن  ‪+1‬ا ‪#‬اه‪ R‬ورد‪8 J‬د‪.‬‬
‫در  ن ا‪ ،.‬د ‪8:  ZH /)0‬ان ‪ 4‬د ااه‪)1B R‬‬
‫‪ J+B‬ا‪+1 ./‬ا ‪8.‬رد ‪ #Y.‬ا‪6/‬م ه>ن ‪+1‬ا ‪8.‬رد ‪ #Y.‬ااه‪R‬‬
‫‪ ?>A‬ا‪ ./‬از ااه‪ R‬در ت ‪+Y).‬د  ‪8:‬ان ‪ /)0 ،R,;.‬و‬
‫‪+‬ر د ا‪6/‬م 'م د‪8B . J‬د و رو وردن  د >'‪ J+‬از و‬
‫را ا ر‪8/‬ل و ‪'>,;.‬ن ‪g‬زم ‪>B .‬رد )  ‪8/ 125‬رۀ ا;ء؛ ‬
‫‪8/ 135‬رۀ ا?‪J4‬؛  ه ‪ 67‬و ‪8/ 95‬رۀ ل ‪>:‬ان؛  ‪8/ 161‬رۀ‬
‫ا'‪Y‬م؛  ه ‪ 120‬و ‪8/ 123‬رۀ ا&!(‪ .‬در ا ت‪ ،‬د ‪ ZH‬‬
‫‪8:‬ان د ‪ aH‬و ‪ J+B #Y. )/)0‬و ‪ )H‬از ‪ ?.‬ا‪6/‬م‬
‫‪81‬ا‪  * J+B )/‬ا د رو ورد‪" :‬ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﺣﻨﻴﻒ ﺭﻭﯼ ﺁﻭﺭ ﻭ ﻫﺮﮔﺰ ﺍﺯ‬

‫‪235‬‬
‫‪Sahih, c. Vııı. s. 189 refer to: Elmalılı H. Yazır, c. vı, s. 4418.‬‬
‫‪236‬‬
‫‪Đlhan Arsel, Koranın Eliştirisi 3, ibid, s. 317-318.‬‬
‫‪ 237‬ا‪3 .‬و‪ ، ، 0;`B‬ص ‪.22‬‬
‫‪ 238‬ا‪3 .‬و‪ ، ، 0;`B‬ص ‪.19‬‬

‫‪153‬‬
‫ﻣﺸﺮﮐﲔ ﻧﺒﺎﺵ"‪8/) 239‬رۀ ‪ ،W'8‬ﮥ ‪ (105‬و "ﺭﻭﯼ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺩﻳﻦ ﺣﻨﻴﻒ ﮐﻦ‬
‫ﮐﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻓﻄﺮﺕ ﺧﺪﺍ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻄﺮﺗﯽ ﮐﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬
‫‪240‬‬
‫ﺧﺪﺍ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﻳﻦ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻭﻟﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﳕﯽ ﺩﺍﻧﻨﺪ"‬
‫)‪8/‬رۀ اوم‪ ،‬اﮥ ‪.(30‬‬

‫‪ &^  +*V‬د ‪ ZH‬در  ن   ‪ +H‬ا‪ Y>- e'  * /‬‬

‫از ا‪6/‬م ‪/B‬ن و از ن ‪ ،,>-‬ا‪ Z, . .‬و ا‪ ,‬و‹‬
‫‪3‬و‪: 0;`B‬‬
‫‪241‬‬
‫‪" -‬ا‪6/‬م را ا‪> `H  !.0 S‬ر‪  R‬ا‪/‬س '\‪8‬اه‪8 +‬د" ‪.‬‬

‫ ا‪/‬س ت  ن‪ F4# ' ،242‬د ‪ ZH‬د  ‪ )/)0 aH‬‬

‫ا‪ 0, ،/‬ا‪ ً//‬د ا‪6/‬م ا ‪S‬و‪+‬ن ‪.‬دم  ه>ن ‪+1‬ا ‪8.‬رد‬
‫'‪ e‬د ‪" :+* . ,? ZH‬ﻭ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻭ ﻳﻌﻘﻮﺏ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﻪ‬
‫ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺳﻔﺎﺭﺵ ﮐﺮﺩﻩ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺍﯼ ﭘﺴﺮﺍﻥ ﻣﻦ ﺧﺪﺍ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﻦ ﺭﺍ ﺑﺮ ﴰﺎ ﺑﺮ ﮔﺰﻳﺪ‬
‫ﺯ‪‬ﺎﺭ ﻣﺒﺎﺩﺍ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯽ ﲟﲑﻳﺪ ﮐﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ"‪8/) 243‬رۀ ‪ ،J4‬ﮥ ‪.(132‬‬
‫ا د  '‪8. T‬رد ‪  +V‬ن ا‪+1 )H * /‬ا  ‪ ?>A‬ا‪6/‬م‬
‫‪+: * +* . ^8‬م ‪  )/8‬ادن ‪8E‬د و '"ا' را از ‪aq‬‬
‫_'_ و ‪ +'8‬ا>'  د ‪ o8 ZH‬ده‪  )H  ،+‬د ‪ZH‬‬
‫در ‪" :+‬ﻳﻬﻮﺩﻳﺎﻥ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻳﻬﻮﺩﯼ ﺷﻮﻳﺪ ﺗﺎ ﺭﺍﻩ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻭ ﻧﺼﺎﺭﯼ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻧﺼﺎﺭﯼ‬

‫‪  239‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪  240‬ن ‪>-‬ﮥ `; ا>=ان‪.‬‬
‫‪ 241‬ا‪3 .‬و‪ ، 0;`B‬ا‪6/‬م در اان‪ ،‬ص ‪.22‬‬
‫‪8/ 105  242‬رۀ ‪8/ 125  ،W'8‬رۀ ا;ء‪8/ 135  ،‬رۀ ا?‪  ،J4‬ه ‪ 67‬و ‪8/ 95‬رۀ‬
‫ ل ‪>:‬ان‪  ،‬ه ‪ 79‬و ‪8/ 161‬رۀ ا'‪Y‬م‪  ،‬ه ‪ 120‬و ‪8/ 123‬رۀ ا&!‪8/ 30  ،‬رۀ‬
‫اوم‪8/ 31  ،‬رۀ ا&‪ C‬و  ‪8/ 5‬رۀ ا? و ‪./‬‬
‫‪  243‬ن ‪>-‬ﮥ `; ا>=ان‪.‬‬

‫‪154‬‬
‫ﺷﻮﻳﺪ ﺗﺎ ﺭﻩ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺷﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﮕﻮ ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺣﻨﻔﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻣﯽ ﺁﻳﻴﻢ ﻭ ﺍﻭ ﺍﺯ‬
‫ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩ"‪8/) 244‬رۀ ا?‪ ،J4‬ﮥ ‪.(135‬‬
‫ا  از '‪ Y.  e‬ا'&‪6‬ل د زۀ ا‪6/‬م در د ?‪ZH ,‬‬
‫ا‪ ./‬از '‪ e‬د_‪=' ،‬ول ا   ‪ ?>A‬ا‪6/‬م ا‪0.‬ن ‪ .‬ده‪  +‬از‬
‫د‪8:‬ت ‪8E‬دن و ‪&;.‬ن  ‪'  )/8‬ن ‪b:‬ر \‪8‬اه‪ +‬و  ‪-‬‬
‫ ن‪  )/8 ،‬د ااه‪ R‬را ‪ -‬ده‪ .+‬دا‪)/‬ن از ا ار ا‪* /‬‬
‫در ز ‪ ،~Y‬ت ‪#‬اوا' در  ن ‪8 :+.‬د'‪ * +‬د ا‪6/‬م ‪=-‬‬
‫ا د‪8:‬ت اه ‪ 0.‬و ا‪:‬اب  م د ادن ?‪8E) ,‬د و‬
‫‪ ;' ( &;.‬و  ن '= از ه>ن ‪ V.‬و ام ا‪' )0‬زل ‪* J+B‬‬
‫*)ب ه ‪ a): +E:‬و ‪8E ++-‬دن و ‪ &;.‬ه‪ .‬در ?ل ا ت‪،‬‬
‫ا ‪/‬ال ‪3.‬ح ‪ ،>B * gH" :* +B .‬ه‪+1 R‬ا ‪ .‬را ‪ )/ .‬‬
‫و ه‪)* R‬ب د ‪ *).‬را 'زل ‪7 ، * .‬ا  د ‪.‬‬
‫'> ‪+'8‬؟" ‪ 8S‬ا   ‪/ 7‬ا ‪ . ‡/‬ده‪.+‬‬
‫***‬

‫‪ +‬ا‪* #o‬د * در ن ‪ ،€8.‬د ‪8:  ZH‬ان  '‪E ،hE‬‬

‫‪-‬ن ‪E' +# )/)0‬د '>‪ S+‬ر‪8 >/‬د و ‪ !~.‬ادن اه!‬
‫*)ب‪8E ،‬د و '"ر‪ ،‬ره? و ‪/‬ز‪.‬ن د '‪+‬ا‪ .B‬در ')‪+V ،T‬‬
‫ا '‪ hE‬از ‪  8/‬ن‪ ?. E ' ،‬ا‪6/‬م را  ‪8?T.‬ر  ?‪Y‬‬
‫از د و ‪/‬ز‪.‬ن د ‪ H‬و ‪* >' oH‬د‪ 0, ،‬ا ا‪0.‬ن‬
‫‪ //‬را ه‪# R‬اه‪ . R‬ورد  ‪+‬ون ‪81‬رد  ه ر و ر‪،‬‬
‫'>‪ S+‬ن '‪ hE‬را ه‪_ J+E:  R‬د و ‪ WX/‬د ‪81‬د را ‪=_-‬‬
‫ ن *‪.+‬‬
‫ه ‪8 7‬د‪ +V ،‬د ‪ ZH‬از ‪  8/‬ن و ا‪6/‬م‪T)' 7 ،‬ﮥ‬
‫‪8/‬د‪ +.‬را  د'?ل ورد‪.‬‬
‫***‬

‫‪  244‬ن ‪>-‬ﮥ `; ا>=ان و  ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪155‬‬
 ‫ ه ‪H‬ل‪ ،‬در ا را‪ RE. 3‬ن ا‪+ * /‬ا'‪:R‬‬
‫‪ -1‬د و  ‪ !? ،ZH‬از ‪8Ei‬ر ا‪6/‬م‪. ،‬دم ‪:‬ب را ‬
‫‪ )/)0‬د‪8:‬ت ‪* .‬د‪ J‬و‪،‬‬
‫‪  -2‬ن '= را‪ J‬ا د را‪ ،‬را‪ J‬را‪' )/)0 /‬م ‪E' .‬د‪ ،‬‬
‫‪ +4:‬د ن ‪ ;- . /V‬و  ‪  )/8‬ن ا‪* . .‬د‪.‬‬

‫‪ -3‬ادن "اه ‪/7‬ب" ‪/*0‬ن‬

‫‪-‬ن د_ ‪ )/)0‬در ‪);:‬ن ?! و ‪ +Y‬از د‪8:‬ت  ا‪6/‬م‪ ،‬‬

‫ادن ‪8E ، ./‬دن و ‪&;.‬ن‪S .  ،‬دد‪ !? .‬از ‪،~Y‬‬
‫"‪ +>&.‬دو‪ /‬دا‪8E  B‬دن و ‪&;.‬ن در ‪ !;.‬د ^&?‬
‫*‪ .+‬ن ‪ 7‬در ا دو *‪ e'  L‬و ‪ . e'  RE.‬ر‪ 0 ،+/‬‬
‫‪8 +H8‬د و د_ ا * وان ن ادن  و‪,/‬ﮥ ‪?.‬ان از و‪ H‬‬
‫‪+1‬ا  ‪ .245"+'+B . ?1‬ه دو ا ‪`.‬ه‪ +H8 Y ،R‬و و‪ً+Y ، H‬ا‬
‫ ‪`.‬ه‪ +,* R‬د ا‪6/‬م ?‪.+'+B !+‬‬

‫در ت اوﮥ  ن‪+1 ،‬ا ‪8.‬رد ‪ #Y.‬در ‪ a): +E:‬و ‪++- +E:‬‬
‫)‪8‬رات و ا'‪+1 ،(!T‬ا ا‪6/‬م ‪8B . #Y.‬د‪" :‬ﻭ ﺑﺎ ﺍﻫﻞ ﮐﺘﺎﺏ ﺟﺰ ﺑﻪ‬
‫ﺷﻴﻮﻩ ﺍﯼ ﮐﻪ ﻧﻴﮑﻮﺗﺮ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﳎﺎﺩﻟﻪ ﻧﮑﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺑﺎ ﺳﺘﻤﮕﺮﺍﻥ ﺁﻧﺎﻥ‪ ،‬ﻭ ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮ ﻣﺎ ﻭ )ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ( ﺑﺮ ﴰﺎ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﳝﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﱘ‪ ،‬ﻭ ﺧﺪﺍﯼ )ﺍﻻﻩ( ﻣﺎ ﻭ‬
‫ﺧﺪﺍﯼ )ﺍﻻﻩ( ﴰﺎ ﻳﮑﯽ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺎ ﳘﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﱪﺩﺍﺭ ﺍﻭﻳﻴﻢ"‪8/) 246‬رۀ ‪8?0:‬ت‪ ،‬ﮥ‬
‫‪" .(46‬ﳘﺎﻧﺎ ﺧﺪﺍﯼ ﴰﺎ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﺋﯽ ﺟﺰ ﺍﻭ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﳘﻪ ﭼﻴﺰ‬
‫ﺍﺣﺎﻃﻪ ﻋﻠﻤﯽ ﺩﺍﺭﺩ"‪8/) 247‬رۀ ‪ ،q‬اﮥ ‪.(98‬‬

‫‪ 245‬ا‪3 .‬و‪ ، 0;`B‬ا‪6/‬م در اان‪ ،‬ص ‪.24‬‬

‫‪  246‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪  247‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪156‬‬
‫ ا ‪+1 F4# ' ،?.‬ا ‪8.‬رد ‪ L)/‬ا‪6/‬م ه>ن ‪+1‬ا ‪ a): +E:‬و‬
‫‪ ++-‬ا‪)* 0, ،/‬ب ا‪6/‬م '= از ه>ن ‪) €-.‬ام ا‪* J+. ( )0‬‬
‫‪8‬رات و ا'‪ !T‬ه‪ R‬از ن  دا‪ J+B B‬ا‪" :/‬ﻣﺎ ﺗﻮﺭﺍﺕ ﺭﺍ ﻧﺎﺯﻝ ﮐﺮﺩﱘ ﺩﺭ‬
‫ﺁﻥ ﺭﻫﻨﻤﻮﺩ ﻭ ﻧﻮﺭﯼ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﭘﻴﺎﻣﱪﺍﻥ ﺍﻫﻞ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻭ ﻋﺎﳌﺎﻥ ﺭﺑﺎﻧﯽ ﻭ ﺍﺣﺒﺎﺭ ﺑﺮ ﻭﻓﻖ‬
‫ﺁﻥ ﭼﻪ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﳍﯽ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺳﻔﺎﺭﺵ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺁﻥ ﮔﻮﺍﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺍﯼ ﻳﻬﻮﺩﻳﺎﻥ‬
‫ﺩﺍﻭﺭﯼ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪8/) 248"... .‬رۀ ‪ ،J+.‬ﮥ ‪.(44‬‬
‫ ﮥ ‪8/ 84‬رۀ ل ‪>:‬ان ‪ ?. :+. +>&. * +* . +*V‬د‬
‫‪ ++-‬ا‪6/‬م  *)ب ه ‪?.‬ان ‪8E‬د و '"را ا>ن دارد‪" :‬ﺑﮕﻮ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺑﺮ ﻣﺎ ﻭ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺑﺮ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻭ ﺍﲰﺎﻋﻴﻞ ﻭ ﺍﺳﺤﺎﻕ ﻭ ﻳﻌﻘﻮﺏ ﻭ‬
‫ﺍﺳﺒﺎﻁ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﻭ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺑﺮ ﻣﻮﺳﯽ ﻭ ﻋﻴﺴﯽ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﱪﺍﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺷﺎﻥ‬
‫ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺍﳝﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﱘ ‪8/) 249"...‬رۀ ‪>:‬ان‪ ،‬ﮥ ‪.(84‬‬
‫ ن  ن‪)* ،‬ب ‪ ..." * /8.‬ﭘﻴﺸﻮﺍ ﻭ ﺭﲪﺖ ﺑﻮﺩ‪ ) 250 "... ،‬ﮥ ‪17‬‬
‫‪8/‬رۀ ه‪8‬د(‪ ،‬از ‪+1 8/‬ا 'زل ‪ J+B‬و  ا'‪+‬ازۀ *)ب 'زل ‪ J+B‬‬
‫‪ ?.‬ا‪6/‬م‪ )E ،‬و ار‪B‬د *‪ J+‬ا‪" :/‬ﺍﯼ ﺭﺳﻮﻝ ﻣﺎ )ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﯽ‬
‫ﺍﳝﺎﻥ ﺩﻳﺎﺭ ﻣﮑﻪ( ﺑﮕﻮ ﭘﺲ ﴰﺎ ﺍﮔﺮ ﺭﺍﺳﺖ ﻣﯽ ﮔﻮﺋﻴﺪ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﮐﺘﺎﺏ‬
‫ﺁﲰﺎﻧﯽ )ﺗﻮﺭﺍﺕ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ( ﺧﻠﻖ ﺭﺍ ‪‬ﺘﺮ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﮐﻨﺪ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪﺍ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ ﺗﺎ ﻣﻦ ﺍﺯ‬
‫ﺁﻥ ﭘﲑﻭﯼ ﮐﻨﻢ" )‪8/‬رۀ ا‪ ،["4‬ﮥ ‪.251(48-50‬‬
‫ ن  ن‪ )H ،‬ا‪8 E‬دن  ن  ا‪?):‬ر ‪b‬ش *) د ?! از‬
‫‪81‬د و ا‪)B‬ا] ‪8o8.‬ع  ن ه  ا‪?j‬ت ‪ .‬ر‪" :+/‬ﻭﺿﻊ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺁﻥ‬
‫ﻭﺿﻌﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻏﲑ ﺧﺪﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺩﺍﺩ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ؛ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺁﻥ‬

‫‪  248‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪  249‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪  250‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ ;`) B‬ا‪ ;H‬ا&‪ (%+‬و  ن ‪>-‬ﮥ ‪ &.‬ا‪ +‬ا‪ > E‬ا‪.‬‬
‫‪  251‬ن ‪>-‬ﮥ >ء‪.‬‬

‫‪157‬‬
‫ﻣﺼﺪﻕ ﮐﺘﺐ ﺁﲰﺎﻧﯽ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺟﺪﺍ ﮐﻨﻨﺪۀ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﺸﺮﺩۀ ﮐﺘﺐ ﺁﲰﺎﻧﯽ ﺍﺳﺖ‬
‫‪8/) 252 "...‬رۀ ‪ ،W'8‬ﮥ‪.(37‬‬

‫'‪  e‬ن در ‪8.‬رد ‪&;.‬ن '= از ‪?/.‬ت ‪8-8.‬د  ‪ #‬ه د ‬
‫‪ )#b jV ;.‬ا‪ RY ;H " ./‬ا‪6/‬م‪ ،;. ;: ،‬دم و‬
‫ د‪=.‬اد ‪8‬د‪ J‬و ‪ 0‬از ‪?.‬ان =رگ ‪>B‬د‪8B . J‬د‪ .‬ا ن )‬
‫ ‪>,Y‬ت ‪8E‬د‪ &;.-‬ا‪=' '8‬د ا‪ 0 * /‬از ‪ >+‬‬
‫و ‪# 4#‬ق ‪8 &;.‬د‪ .‬ا‪ '8‬ه‪61  ،‬ف د_ ‪#‬ق ‪، &;.‬‬
‫را‪3‬ﮥ اوﮥ ‪81‬د را  ‪8E‬د ‪0' €3‬د'‪ +‬و ‪.‬ا‪:‬ت '‪8‬ن ‪ Y ، /8.‬‬
‫`ت د ‪8E‬د را‪# L81  ،‬ض دا';)‪ .+‬ان ‪ ;:‬را‬
‫» د‪ * +)1B . «?. - .‬از ‪q‬ف ‪+1‬ا ا '‪T‬ت ‪a,1‬‬
‫‪)/#‬د‪ J+B J‬ا‪ ./‬ان ه>‪ 0. w‬ا‪8‬ه و ا^! ‪ _'S /‬‬
‫‪+1‬او'‪8 %,~  +‬د'‪.253"+‬‬
‫‪>S‬ن ‪ .‬رود ‪ * '&;.‬در ‪ 0.‬و ‪ +B‬در د_ ‪-‬ه ه‪+>&.  R‬‬
‫‪81‬رد *د‪ J‬و ‪ `S‬و ‪ 8S‬دا‪ +)B‬از ه> ‪8E‬د‪&;. -‬ن ‪8‬د'‪ .+‬‬
‫'‪ . e‬ر‪ * +/‬ا‪) :‬ا‪8>. " 8‬ن  ‪ #8). ،W‬در ‪+H‬ود‬
‫‪/‬ل ‪6. 629‬د(‪= :B ،‬رگ و ‪: /)0‬ب * ا'‪ L *+‬از‬
‫‪.‬گ ‪81‬د‪+" ،‬ۀ ‪ &+.‬ا در و^‪ )`S +>&. Z‬و او را  ‪?.‬‬
‫‪ ،)1B‬از ه> ‪8E‬د‪ &;. -‬ه ‪8‬د‪.254"+B J‬‬
‫ ا‪/‬س ا _'_ ه د‪ ،‬ت اوﮥ  ن‪  ،‬ا '‪* +'e‬‬
‫‪S‬و'_ن  ا ه دو د *  ‪+1‬ا وا‪ +H‬و روز ‪1‬ت ه‪R‬‬
‫‪+ ،+'+4)Y.‬ون 'ز  ‪b‬ش ا‪6/‬م‪ ،‬در را‪ J‬را‪ /‬و در‪ /‬د ا'‪ +‬و‬
‫ه‪ R‬از ا رو‪ ،‬از داش ه ‪+1‬ا ‪81 +. JE‬اه‪" :+B +‬ﺍﺯ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ ﻭ‬

‫‪  252‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ ?q?q‬در `; ا>=ان‪.‬‬

‫‪ 253‬ا‪3 .‬و‪ ، 0;`B‬ا‪6/‬م در اان‪ ،‬ص ‪.20-21‬‬
‫‪3 254‬و‪ ، 0;`B‬ا‪6/‬م در اان‪. ،‬‬

‫‪158‬‬
‫ﻳﻬﻮﺩﻳﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﻭ ﺻﺎﺑﺌﲔ‪ ،255‬ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺑﺎﺯﭘﺴﲔ ﺍﳝﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ‬
‫ﻭ ﻧﻴﮑﻮﮐﺎﺭﯼ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺩﺍﺵ ﺷﺎﻥ ﻧﺰﺩ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺷﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻪ ﺑﻴﻤﯽ ﺑﺮ‬
‫ﺁﻥ ﻫﺎﺳﺖ ﻭ ﻧﻪ ﺍﻧﺪﻭﻫﮕﲔ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ"‪8/) 256‬رۀ ‪ ،J4‬ﮥ ‪.(62‬‬
‫ه>‪   w‬ت اوﮥ  ن‪ ،‬د ا‪6/‬م ا‪+ ً//‬اوم ادن ‪ )/)0‬‬
‫‪8E ، ./‬د و ‪ ، &;.‬در  ‪8‬م ‪:‬ب ا‪" :/‬ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺍﯼ‬
‫ﴰﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﱘ ﺗﺎ ﻧﮕﻮﺋﻴﺪ ﮐﻪ ﮐﺘﺎﺏ ﺗﻮﺭﺍﺕ ﻭ ﺍﳒﻴﻞ ﭘﺲ ﺑﺮ ﺩﻭ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﻳﻬﻮﺩ ﻭ ﻧﺼﺎﺭﯼ‬
‫‪257‬‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺷﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺩﺭﺱ ﺁﻥ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﳍﯽ ﻏﺎﻓﻞ ﻭ ﺑﯽ ‪‬ﺮﻩ ﻣﺎﻧﺪﱘ"‬
‫)‪8/‬رۀ ا'‪Y‬م‪ ،‬ﮥ ‪.(156‬‬
‫ ن  ‪ 7‬داور دو‪ ،')/‬ا)‪+‬ا ‪81‬د را ادا‪.‬ﮥ ‪ :‬ادن "اه!‬
‫*)ب" ‪ +* . #Y.‬و ‪ ،WX/‬ر‪ )#‬ر‪81 ،)#‬د را  ‪8:‬ان د '‪ E‬‬
‫‪-‬ن د ‪* #Y. ./‬د‪ *  ?B81  ،J‬ه‪،)#' a4& =S‬‬
‫‪S * +* .  L‬و'‪S+‬ن  ادن ‪) a/‬اه! *)ب( ه‪  R‬زود‬
‫ ا‪6/‬م ‪81‬اه‪" :/8 +‬ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﮐﺘﺎﺏ ﺁﲰﺎﻧﯽ ﺩﺍﺩﻩ‬
‫ﺑﻮﺩﱘ‪ ،‬ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﳝﺎﻥ ﻣﯽ ﺁﻭﺭﻧﺪ"‪8/) 258‬رۀ ا‪ ،["4‬ﮥ ‪.(52‬‬
‫***‬

‫در ‪ ،>o‬ااه‪ ?>A R‬در ‪+ -‬ر ادن و از ‪ ,>-‬ادن ‪8E‬د و‬

‫‪8/) &;.‬رۀ ا'?‪ ،‬ﮥ ‪72‬؛ ‪8/‬رۀ ا'‪Y‬م‪ ،‬ﮥ ‪83-84‬؛ ‪8/‬رۀ ‪ ،R.‬ﮥ‬
‫‪ 47-49‬و ‪ (/‬و در ‪ -‬ه‪+ ،R‬ر ا>' و ا‪ >/‬ا‪6/‬م ا‪8/) /‬رۀ‬
‫ا'‪Y‬م‪161  ،‬؛ ‪8/‬رۀ '&!‪123  ،‬؛ ‪8/‬رۀ ‪ .(78  ،CH‬از ا ‪،-‬‬
‫ا ‪?/.‬ت دو ‪  8/‬ا ‪E7‬ۀ ا‪+-‬اد‪ ،‬ا‪6/‬م و ادن ‪ ./‬د_‬
‫را  ه>‪ _+‬و^! ‪.+* .‬‬

‫‪ ?/  255‬ا‪")1‬ر‪ j ،‬ا ‪S‬و‪ J‬د ‪ !? /)0‬از ا‪6/‬م ‪);:‬ن در ا‪6/‬م و  ن‬
‫‪8.‬رد &‪ %‬ار '_‪ )#‬ا‪./‬‬
‫‪  256‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪257‬‬
‫ ن ‪>-‬ﮥ ‪ &.‬ا‪ +‬ا‪ > E‬ا‪.‬‬
‫‪  258‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪159‬‬
‫ااه‪ ،R‬در ‪ -‬د_‪ ZH ،‬و ‪>,;.‬ن ا‪8/) /‬رۀ ‪  ،J4‬ه‬
‫‪ 132 ،131‬و ‪ (136‬و از ا '‪8:  ،e‬ان ‪ ،€-. "\B‬ادن‬
‫‪ ZH :‬و ا‪6/‬م را  ه>‪ ،_+‬و ن ه را '=  ادن ‪ ./‬‬
‫‪8E‬د و ‪ . +'8 &;.‬ده‪.+‬‬
‫و‪"\. -‬ﮥ د_ ااه‪ R‬از *‪#‬ان '?‪8‬دن‪  ،‬ا>ن دا‪+1  )B‬ا‬
‫وا‪ +H‬ا‪ .259"/‬ا ه>ن و‘‪ S‬ا‪?. * /‬ان ‪8E‬دن و ‪&;.‬ن‬
‫'= در  دارا ه;)‪ 7  .260+‬ز‪  ،‬روا  ن‪ ،‬ا‪6/‬م‬
‫‪81‬د را ا)‪+‬ا  ‪8:‬ان ‪+‬اوم ‪ :‬ا ادن در  ?‪,‬ﮥ ‪ 0. ،L‬و‬
‫‪ .8H‬اش ز ‪ ،+* .‬و ‪ً+Y‬ا‪81 * HB  ،‬اه‪8:  ،BbS +‬ان‬
‫‪+‬اوم ‪)# !.0‬ﮥ ا ‪'-‬ت د در ‪);:‬ن ن ز‪.‬ن‪ ،‬را‪ J‬د ‬
‫‪81 :‬د را ‪* [\.‬د‪ J‬و ادا‪ . .‬ده‪.+‬‬

‫‪8/ 259‬رۀ ل ‪>:‬ان‪ ،‬ت ‪ 67‬و ‪68‬؛ ‪8/‬رۀ ‪135  ،J4‬؛ ‪8/‬رۀ '&!‪  ،‬ه ‪120-122‬؛‬
‫‪8/‬رۀ ‪&)>.‬؛  ه ‪.4-7‬‬
‫‪260‬‬
‫‪Turan Dursun, Koran Ansıklopedisi,Cilt 6, ibid, s. 51.‬‬

‫‪160‬‬
 ‫وﮥ ; د ا‪$‬م‬

‫‪ &' -1‬د‪ 9‬ورده@ ادن ‪-‬زۀ د ‪/*0‬ن در ‪#‬ن‬

‫ ? * ‪ o8‬داد‪ ،+B J‬رو'‪ 80 +‬د ا‪6/‬م‪:‬‬

‫‪ -1‬از را‪. J‬ر* در ‪ 8)&.‬و ‪8>h.‬ن د و ا>'  ادن‬
‫‪8E‬د و ‪ &;.‬از ‪ ، 8/‬و  ا‪)/ M‬ن ‪:‬ب )‪ `H‬ه‪#*" ،‬ان"‬
‫و ‪ (/‬از ‪ 8/‬د_‪ ،‬ز ‪،+B‬‬
‫‪ -2‬در '‪34‬ﮥ ‪ 6‬ا ادن و  ه ‪ ,&.‬ر‪* +B‬د و ‪،WX/‬‬
‫‪ S ,^#  -3‬از ا ادن‪ >/  ،‬و ‪ 8/‬د ‪ : !4);.‬‬
‫‪ L‬ر‪.#‬‬
‫در ‪8q‬ل ا ‪-‬ن‪ 8)&.» ،‬و ‪8>h.‬ن د « ا ادن‪ +B +,4 ،‬و‬
‫;ر از وره‪ / ،‬ه و ‪:‬ف و ‪:‬دات د و ا‪ :>)-‬ا‬
‫ادن ‪8H‬زۀ د ‪);:‬ن‪» E. ،‬ا‪81 « .6/‬رد و  *)ب  ن را‪J‬‬
‫‪ .#‬ت ‪ Z,)\.‬و ‪Y).‬رض  ن‪ ،‬ا ‪-‬ن ه>=;)  ادن‬
‫‪:‬ب و ‪:‬ب ‪8H‬زۀ د ‪81‬د را  ^ا‪ H‬ن ‪  .+* .‬ن‪،‬‬
‫‪ -‬از ‪8q  ، 8/‬ر ‪.‬ه‪ : 8‬ا‪ /‬و  ‪ /‬ه و وره د ‬
‫ا‪:‬اب‪)/)0 7 ،‬ن‪#*"  ،‬ان ا‪ "/ M‬دورۀ  ا^‪63‬ح‬
‫"‪-‬ه‪ J+B  ،",‬و‪،‬‬
‫‪ -‬از ‪ 8/‬د_‪; ،‬ر از "[‪ / ،‬و `‪0‬ات د *)ب ه‬
‫‪ a): +E:‬و ‪ ++-‬را‪8q  ،‬ر ‪ R4);.‬و ا‪A  ,‬ا ا'‪ ،]+‬ز‪8S‬‬
‫‪; .+* .‬ر از م ه د  ن و ا‪6/‬م '=‪ ،‬از ادن د_‬
‫ز‪.‬ن ‪81‬د ا‪ b1‬و ز‪ J+B 8S‬ا'‪.+‬‬

‫‪161‬‬
 ‫  ر‪ /‬و ')‪ ] a4&. S T‬ارول ‪/‬ور‪ " ،261‬ن‪:‬‬
‫‪ -1‬در ز‪8^  ،‬رت *)  ادت و ‪8>h.‬ن د را‪ C‬در‬
‫‪_' ،!&.‬رش ‪.#‬‬
‫‪ -2‬در دور دوم  "" از ‪8‬رات و ا'‪ !T‬در ‪ ،\.‬و ‪،J1g‬‬
‫‪ -3‬در دور ‪8/‬م‪  ،‬ت ‪8.‬ط  ا‪61‬ق‪T ،‬رت‪ c- ،‬و ‪j‬ر ن‪،‬‬
‫‪:8o8.‬ت ‪8.‬ط  ‪?/.‬ت و ‪84H‬ق ‪8'1‬اد‪ ،J‬و ه>‪   w‬در‬
‫‪8.‬رد ^`ت ا‪ ."+B !>0 E‬در ه>ﮥ ا ‪8.‬ارد '= ادن د_‪ ،‬‬
‫‪8"1‬ص ادن "^‪)* H‬ب" و از ن ‪ ,>-‬د ‪8E‬د‪ J+>: jV ،‬ا‬
‫‪bS‬ا‪ +)B‬و ه>‪8w‬ن ‪ RE. €?.‬و ‪ J+* Y‬ا ‪8.‬رد ا‪`)/‬د‪ J‬ار‬
‫‪" .+)#S‬در  ن *>) ^`& ا و‪8-‬د داد * در ن ذ* از و€‬
‫ر‡ ‪8E‬د‪ ،‬ا‪ ';#‬ه ‪8E‬د و  ‪=-‬ت د ‪8E‬د '‪.262"+B )#‬‬
‫‪8.‬ارد * از ادن ه>=‪.‬ن ‪8H‬زۀ د ‪);:‬ن   ن را‪J‬‬
‫‪ )#‬ا'‪  ،+‬ا'‪+‬از‪ J‬ا ا'‪bH  * +‬ف ا ا‪8.‬ر ا‪>' =- ،J+B b1‬ﮥ‬
‫*‪ 078‬از  ن  '> ‪ +'.‬و ‪ 8)&.‬و ه‪ 8‬د  ن از ا‪/‬س‬
‫‪8B . -  -‬د‪.‬‬
‫…‪j‬ات ا ادن در ا‪6/‬م و  ن   ‪ +H‬ا‪ ً?4 * /‬ه>ﮥ‬
‫دا'>‪+‬ا' * از زاو ه ‪ ،Z,)\.‬در  ن &‪* a4‬د‪ J‬ا'‪j ،+‬ر‬
‫ا ادن در "  ه د و د'‪ 8‬و ه>‪ `* w‬ا‪-‬ا ا‪0H‬م‬
‫ا‪6/‬م" را ‪* +V‬د‪ J‬ا'‪ .+‬ه *‪+‬ام از ان '=‪ ،‬از زاوﮥ د‪ +‬و '_ش‬
‫‪81‬د‪ ،‬ا ‪=. o8‬ان و ‪ _'8_7‬ا ‪jV‬ات *‪ J+B8‬ا'‪.263+‬‬

‫‪ -2‬زن ا‪$/A‬ت و ا‪$&/‬ل ‪ >C‬د ا‪$‬م‬

‫ ‪-E.‬ت ‪ +.  ?.‬و ز **‪ L‬ر?'  ‪8E‬دن‪ +'8 ،‬و‬
‫‪ J+‬و ;)ن د  ادن ‪8H‬زۀ د ‪);:‬ن رو  ‪ B8.1‬ر‪.#‬‬

‫‪261‬‬
‫‪Erol Server, Đslamın Kaynakları, cilt 1, s. 231.‬‬
‫‪ 262‬ر‪  .] .‬د*) رو‪ ،_B‬ز‪  /B‬ن‪ ،‬ص ‪.125‬‬
‫‪ 263‬ر‪  .] .‬د*) رو‪ ،_B‬ز‪  /B‬ن‪ ،‬ص ‪.124-125‬‬

‫‪162‬‬
‫ ت ‪  +Y‬ن‪+Y ،‬ه را‪ J‬ا‪64)/‬ل ‪ '?,q‬ا را در ‪ +)#S L‬و ‬
‫ ‪bS‬ار د ‪ !4);.‬و  وا;)  ا‪  ،‬ن د و '‪hE‬‬
‫د ‪ ،‬ه> ‪>S‬رد'‪  .+‬ا و‪8-‬د‪=' ،‬ول ت ‪ ++-‬و ادا‪.‬ﮥ را‪ J‬د ‬
‫ا‪64)/‬ل ‪'?,q‬ﮥ ‪81 * ، :‬د  ‪81‬د دور ‪+=S‬ن از ادن د_ را‬
‫‪o‬ور ‪* .‬د‪jVj ،‬ات و '‪8 !4‬ل ه  ن از ا ادن و‬
‫‪?/.‬ت د را از  '?د‪.‬‬
‫*‪>,‬ت ‪ RE.‬و *‪ * +,‬از ادن د_   ن را‪8 )# J‬د'‪ ،+‬در ‪+‬اوم‬
‫را‪ ++- J‬ا‪64)/‬ل ‪'?,q‬ﮥ ‪*  =' :‬ر ‪ +'+B )#S‬و  ' *  ‬
‫ ت او اش‪»  ً.> ; . 264‬زن ‪_' « :‬رش ‪)#‬‬
‫‪  ،+B‬ا^‪ * H63‬ر در زن ه د_ دا‪ R,Y  ،+)B‬د‬
‫" ‪8"\.‬ص ا‪:‬اب" دا‪ .1‬از ن ‪.‬ن‪" ،‬م ه ‪" RE.‬ا‪،"M‬‬
‫"ر‪>H‬ن"‪ " ،‬ن"‪#" ،‬ن"‪)*" ،‬ب"‪" ،",َ.َ " ،‬ا';ن"‪ " ،‬دم"‪،‬‬
‫"'? "‪8^" ،‬م" )روز‪6^" ،(J‬ت" )'>ز و د‪ "R:" ،(:‬و ‪،J‬‬
‫ر در زن ‪ '/‬دار'‪ a?q . 265" +‬ز '‪ " %& W8‬ن‬
‫‪+Y ،" :‬اد *‪>,‬ت  ‪  :‬ن  ا ‪+Y‬اد ‪8B >' ^61‬د‪.‬‬
‫"‪B‬ن ‪ -8‬ا‪' )H * /‬م "ا‪ "M‬و‘ۀ ‪'>,;.‬ن '?‪8‬د"‪ 0, ،266‬ن‬
‫‪ * '8S‬در &‪ %‬ه  ‪ ،J+B +‬ا‪:‬اب ‪);: >B‬ن ز‪.‬ن‬
‫'=ول *  ‪8.‬ازات ا>ن  ‪+1‬ان ‪+Y).‬د و "ا‪ ،"-‬ا'‪+‬ﮥ ‪+1‬ا ‬
‫ا‪ ,:‬را در ‪ ,\.‬دا‪>,* ،+)B‬ﮥ »ا‪  ،Jg‬ا«‪ 267‬را  ‪ +,4‬از ‪8E‬دن‬
‫‪:‬ب زن و ‪&;.‬ن ‪) ، '/‬ال‪-‬ا‪"  ،Jg‬ا‪ 268( "M‬و "ا‪M‬‬
‫‪.269"+'+.' " Y‬‬
‫***‬

‫‪ 264‬ر‪  .] .‬ت ‪ q8.‬در ‪ " !"#‬ن ا * و * ه 'زل ‪ "J+B‬در ه> ‪ +,-‬از *)ب‪.‬‬
‫‪265‬‬
‫‪Erol Server, Đslamın Kaynakları, cilt 1, s. 230.‬‬
‫‪ 266‬ا‪3 .‬و‪. ، 0;`B‬‬
‫‪ 267‬ر‪8: & q8. %&  .] .‬ان »ا‪)B‬ا] ‪B‬ا‪ F‬ز;) ‪?.  ،‬دﮥ ‪#‬ه_ « در ا‬
‫*)ب‪.‬‬
‫‪ ! 268‬رﮥ ‪>,* ./‬ﮥ ا‪) M‬ال‪-‬ا‪ (Jg‬ا‪) /‬ر ‪8: & q8. %&  .] .‬ان »'>‪'8‬ﮥ‬
‫ا^‪63‬ح ‪» 8A‬ا‪ ««M‬در ا ‪ +,-‬از *)ب(‪.‬‬
‫‪ 269‬ا‪3 .‬و‪ ، 0;`B‬ا‪6/‬م در اان‪ ،‬ص ‪.22‬‬

‫‪163‬‬
‫را‪3‬ﮥ ‪S‬م و _‪ c‬د ا‪6/‬م و  ن 'زل ‪ J+B‬در ‪  0.‬ادن‬
‫‪ : ,&.‬در ‪/‬ل ه ‪34'  +Y‬ﮥ ' ‪81‬د '=د ‪ .+B‬د‬
‫‪ hE' * ZH‬د  ‪8?' L‬د‪ =- ،‬در ‪-‬ن ‪ 80‬ور د ‬
‫*ر '‪ +.‬و ور د "ا‪)/ M‬ن *‪  "#‬زود ‪81 "`*" E.‬رد‬
‫و  ‪ :8>.‬ه ‪ ./8‬در ')‪ ،T‬ا ادن‪ ،‬رو ه‪ R‬ر‪  ،)#‬ا')‪4‬ل‬
‫وره و ‪:‬ف و ‪:‬دات ر\ ‪8H‬زۀ د ‪  :‬ا‪6/‬م و  ن ‬
‫‪#‬ا‪ B8.‬د‪7‬ر ‪.+'+.‬‬

‫‪h‬وت اوﮥ  ن در ‪8.‬رد "اه! *)ب "‪8:  270‬ان '>‪S+‬ن‬

‫‪ ./ )/)0‬و ادا‪ .‬ده‪S+‬ن را‪?. J‬ان  ‪8/) aH‬رۀ ‪ ،J4‬ﮥ‬
‫‪B  62‬ح ‪8#‬ق( '= ‪  F4#‬ز‪ '.‬دوام ورد * ‪'>,;.‬ن در‬
‫‪8 0.‬د'‪ ،+‬ا‪8 J+.' L #6)1‬د و 'ز‪S+>' >o >H +.‬ن‬
‫و ره?ان ا ادن ‪8‬د'‪.+‬‬
‫ ‪ .80H !0‬ا‪ .6/‬در ‪ +.‬و  ‪8"1‬ص از ‪/‬ل دوم ه‪T‬‬
‫*  * راه=' *روان ه‪8 ،‬ان ‪'>,;.‬ن رو  ا‪=#‬ا‪E' L‬د‪،‬‬
‫ا '‪ e‬او ‪B‬وع  ‪bS A‬ا‪ .B‬از ن ‪8.  ،W‬ازات ز‬
‫رو'‪ +‬رو  ا‪=#‬ا‪8E !?  L0>* L‬د‪ ،‬ت  ن '= از '‪e‬‬
‫داور در ‪8.‬رد اه! *)ب‪ E- A ،‬داد'‪ .+‬و ‪  J1g‬ز ‪c-‬‬
‫و *)ر  ‪'>,;.‬ن و ‪8E‬دن‪ ،‬ت دو‪ )/‬و ه‪ a/ 0,;. R‬‬
‫‪#‬ا‪X/ B8.‬د‪ J+B J‬و در ‪8.‬رد ا'&اف ا>' اه! *)ب‪  ،‬‬
‫  'زل ‪" :+B‬ﻭ ﺍﻫﻞ ﮐﺘﺎﺏ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﭘﻴﺸﻪ ﻧﮑﺮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ‬
‫ﺣﺠﺘﯽ ﻫﻮﻳﺪﺍ ﺁﻣﺪ‪ .‬ﻭ ﺟﺰ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺭﺍ ﺑﭙﺮﺳﺘﻨﺪ ﻭ ﭘﺎﮐﺪﻻﻧﻪ‬
‫ﺩﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﻭ ﺧﺎﻟﺺ ﺩﺍﺭﻧﺪ ‪8/) 271"...‬رۀ ا?‪ ،‬ﮥ ‪ 4‬و "‪.(5‬‬
‫ وز ‪8E  c-‬دن در ‪'>,;. Y3 0` ،+.‬ن از "اه!‬
‫*)ب" ^‪8‬رت ‪ .272#S‬ا ‪81‬رد‪ ،‬ا)‪+‬ا  ‪8E‬دن ز ‪ ،+B‬در‬

‫‪ 270‬ر‪8: & q8. %&  .] .‬ان » ت و‪ /‬ا« در ‪+,-‬ه اول و ‪8/‬م ا *)ب‪.‬‬
‫‪  271‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬اا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪ 272‬ا‪3 .‬و‪ ، 0;`B‬ا‪6/‬م در اان‪ ، ،‬ص ‪.22‬‬

‫‪164‬‬
‫‪&;. * H‬ن ‪8.‬رد ‪ +V‬و ‪ +4‬ار ‪ .+)#S .‬ت  ن‪،‬‬
‫‪ 8)&.‬و ^& *)ب د و د‪+‬ار ‪8E‬دن را  '‪ J+* +4‬و ز‬
‫‪/‬ال د'‪ ،+‬در ‪ &^ * H‬د و دو‪&;. )/‬ن را ‪+V‬‬
‫‪* .‬د'‪.+‬‬
‫دو‪81 _'S‬رد  ‪8E‬دن و ‪&;.‬ن در ا ‪ B' ،J8* €34.‬از‬
‫ ن ‪8‬د * ‪8E‬دن ره? ‪ =*>).‬دا‪ +)B‬و  ‪8:‬ان ه>;_ن‬
‫^‪j H‬وت ‪'>,;.‬ن ‪ ،+.‬ه‪ :). R‬ا راج و "‪ H‬در‬
‫ا‪)1‬ر دا‪ +)B‬و ه‪ R‬او ‪Y/8 €'.‬ﮥ ‪ //‬و '‪'>,;. .e‬ن ‬
‫‪;H‬ب ‪ .+'+. .‬ا در ‪8 H‬د * ‪&;.‬ن ره? ‪ - //‬د ‬
‫‪ j‬و ‪ =*>).‬در ‪);:‬ن '‪+‬ا‪ +)B‬و "ا*~ًا  و‪,/‬ﮥ زاه‪+‬ان و‬
‫راه?ن '>‪ .+'+B . S+‬راه?ن ‪ ً+>: &;.‬در ن ز'‪ S+‬‬
‫‪* .‬د'‪ +‬و دل از ‪E-‬ن ‪8 );B‬د'‪ .273"+‬ان از ا رو‪Y/8 ،‬ﮥ د‬
‫‪ ++-‬ا‪6/‬م در ا ‪ €34.‬را ‪8?' €'.‬د'‪ +‬و ‪ €#.‬ن را ‪* >' ++E‬د'‪.+‬‬
‫ا ‪8‬د *  ز‪> * '.‬س ه ‪1‬ر‪S+>'  -‬ن ‪V;. &;.‬‬
‫‪/‬ز '‪8 J+‬د'‪ ،+‬در *ر ا')‪4‬د از ‪8E‬دن‪&;. ،‬ن و‬
‫'>‪S+‬ن د ‪B‬ن در ‪);:‬ن ‪8 Z3 !.B‬د'‪ +‬و  ت  ' ‬
‫‪8.‬رد ‪ +4‬ار ‪" :+)#S .‬ﻳﻬﻮﺩﻳﺎﻥ ﻭ ﻣﺸﺮﮐﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﴰﻦ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ )ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ( ﻣﯽ ﻳﺎﺑﯽ؛ ﳘﭽﻨﲔ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ‬
‫)ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ( ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﻳﺎﺑﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻣﺎ ﻣﺴﻴﺤﯽ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺍﻳﻦ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫‪274‬‬
‫ﺍﻳﻨﺎﻥ ﮐﺸﻴﺸﺎﻥ ﻭ ﺭﺍﻫﺒﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﱪ ﳕﯽ ﻭﺭﺯﻧﺪ"‬
‫)‪8/‬رۀ ‪ ،J+.‬ﮥ ‪.(82‬‬
‫ا‪ .‬روزه دو‪&;.  )/‬ن '=‪+7 ،‬ان ‪8q‬ل '‪ +0‬و ‪ W‬از‬
‫‪81‬ره ‪ ،+Y‬ت 'ز‪&;. ،‬ن را '=  ه>ن را‪ J‬ا'&ا‪ #‬‬
‫‪8E‬دن ‪ RE).‬و ‪80&.‬م *د'‪" :+‬ﻫﺮ ﺁﻳﻨﻪ ﮐﺎﻓﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﳏﻘﻘﹰﺎ‬
‫ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﳘﺎﻥ ﻣﺴﻴﺢ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﻣﺮﱘ ﺍﺳﺖ ‪ " "...‬ﻫﺮ ﺁﻳﻨﻪ ﮐﺎﻓﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‬

‫‪ 273‬ا‪3 .‬و‪ ، ، 0;`B‬ص ‪.21‬‬

‫‪  274‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬اا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪165‬‬
‫ﳏﻘﻘﹰﺎ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺳﻮﻣﯽ ﺍﻗﺎﻧﺒﻢ ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻭ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﮑﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﻌﺒﻮﺩﯼ ﺧﺪﺍﯼ ﻭﺍﺣﺪ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻭ ﺍﮔﺮ ﺩﺳﺖ ﺍﺯﺁﻥ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺑﺮﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺣﺘﻢ ﻋﺬﺍﺑﯽ ﺩﺭﺩﻧﺎﮎ ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎﻥ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺍﻓﺘﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎ ﭘﺎﻓﺸﺎﺭﯼ ﳕﻮﺩﻩ ﻭ ﳘﭽﻨﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ‬
‫ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ" " ‪ ...‬ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻦ ﺑﺒﲔ ﭼﻄﻮﺭ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺁﻳﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﯽ ﳕﺎﺋﻴﻢ ﺁﻧﮕﺎﻩ‬
‫ﺑﺒﲔ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺯ ﺷﻨﻴﺪﻥ ﺁﻥ ﺁﻳﺎﺕ ﺭﻭﺷﻦ ﺭﻭﯼ ﺑﺮ ﻣﯽ ﺗﺎﺑﻨﺪ"‪8/) 275‬رۀ ا>‪،J+‬‬
‫ ت ‪ 72-73‬و ‪.(75‬‬
‫از ن ‪ ،W‬ه دو ‪8‬م  ا^‪63‬ح »اه! *)ب«‪;0  ،‬ن ‪8.‬رد ا')‪4‬د‬
‫ار ‪" :+)#S‬ﻭ ﻳﻬﻮﺩﻳﺎﻥ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻋﺰﻳﺰ ﭘﺴﺮ ﺧﺪﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ‬
‫ﻣﺴﻴﺢ ﭘﺴﺮ ﺧﺪﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﯽ ﺍﺳﺖ )ﺑﺎﻃﻞ( ﮐﻪ ﺑﺮ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﯽ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ‬
‫ﮐﺎﻓﺮﺍﻥ ﭘﻴﺸﲔ ﺗﺸﺒﻪ ﻣﯽ ﺟﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﮑﺸﺪﺷﺎﻥ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﲑﺍﻫﻪ ﻣﯽ ﺭﻭﻧﺪ"‬
‫‪276‬‬

‫)‪8/‬رۀ ‪ ،8‬ﮥ ‪.(30‬‬

‫د_ ‪ E‬د ااه‪ ،R‬د  ‪8B . #Y. aH‬د )‪8/‬رۀ ‪ ،J4‬ﮥ‬
‫‪ .(130‬در ‪8.‬رد ‪#‬ز'‪ +‬د_ ااه‪ ،R‬ا‪ +- 8S * ،!:>/‬د ‬
‫ا‪:‬اب ‪8‬د‪ + .  ،277J‬و و‪`i‬ﮥ ‪ ?.‬ا‪6/‬م  ‪#‬ا ‪81‬ا'‪+‬ن ‪.‬دم‬
‫ د ‪ ]).‬ااه‪ R‬و ا‪6/‬م ‪+&.‬ود ‪8B .‬د )‪8/‬رۀ ل ‪>:‬ان‪ ،‬ﮥ‬
‫‪.(95‬‬
‫***‬

‫‪ +,4‬د از "اه! *)ب" و  ‪8"1‬ص ‪8E‬دن '=‪ W ،‬از ‪-E.‬ت‬

‫ ‪~) +.‬ب( و  ز ا‪6)1‬ف  ?! ‪8E‬د ا ‪ ،EB‬رو ‬
‫‪bS !,4‬ا‪ .B‬ت ‪  +Y‬ن‪ >o ،‬ادا‪.‬ﮥ ‪8. )/)0 +V‬رد '‪e‬‬
‫ا ادن‪ +4'  ،‬روز ا‪=#‬ون از وره و ‪ :+‬ه ‪8E‬دن و ‪WX/‬‬
‫‪&;.‬ن ‪ L‬ر‪,? .#‬ﮥ ‪8E‬دن و ‪ !0B‬روز‪ J‬دار و ‪?: /‬دا ‬
‫‪  275‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪  276‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪ 277‬ر‪» !"#  .] .‬و‪/‬ﮥ ‪ 80‬د ا‪6/‬م« در ه> ‪ +,-‬از *)ب‪.‬‬

‫‪166‬‬
‫* ‪8.‬رد ‪'>,;. +,4‬ن ار ‪8 )#S‬د'‪" .+'+B ] ،+‬روزۀ ‪8B:‬را‬
‫ د‪ J‬روز اول ‪&. J.‬م )‪Y.‬دل ‪8E  J.‬دن( ‪81 -‬د را ‬
‫روزۀ  ‪.‬هﮥ ر‪h.‬ن‪ ،‬و »‪8E « )B +:‬دن‪81 - ،‬د را ‬
‫"‪ +:‬ر‪h.‬ن" داد و ‪'1 - )H‬ﮥ ‪+1‬ا از  ا>‪+4‬س  ‪A 0.‬‬
‫‪0.‬ن داد"‪.278‬‬
‫ه>=‪.‬ن  ا ‪A‬ات‪8E ،‬دن و ‪&;. WX/‬ن و *)ب ه ‪B‬ن از‬
‫'‪ B e‬ار دادن  ‪+1‬او'‪8. ،)0 +‬رد ا')‪4‬د ار ‪8/) +)#S‬رۀ‬
‫‪ ،8‬ﮥ ‪ .(30‬از ن ‪ ،W‬دو‪ )/‬و ‪.‬اود‪"  J‬اه! *)ب" ‪8>.‬ع و‬
‫‪-‬م ا‪6:‬م ‪" :+B‬ﺍﯼ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ ﻳﻬﻮﺩﻳﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﻭ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭ‬
‫ﻳﮑﺪﻳﮕﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺩﻭﺳﺘﯽ ﻧﮕﲑﻳﺪ‪ ،‬ﻭ ﻫﺮ ﮐﺲ ﺍﺯ ﴰﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﮔﲑﺩ‪ ،‬ﺟﺰﻭ ﺁﻧﺎﻥ‬
‫ﺍﺳﺖ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺳﺘﻤﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﳕﯽ ﮐﻨﺪ" )‪8/‬رۀ ‪ ،J+.‬ﮥ ‪.(51‬‬

‫در ا دور‪" )H ،J‬ر‡ ادن * ‪ a?q‬ت  '  از ز'‪T‬ۀ‬
‫‪81‬و'‪" +‬ااه‪ ،R‬ا‪&/‬ق و ‪84Y‬ب" )‪8/‬رۀ ا'?‪ ،‬ﮥ ‪72‬؛ ‪8/‬رۀ‬
‫ا'‪Y‬م‪ ،‬ﮥ ‪83-84‬؛ ‪8/‬رۀ ‪ ،R.‬ﮥ ‪ ،+B . B' (...47-49‬در ت‬
‫‪  ++-‬ن‪  ،‬ز'‪T‬ۀ ‪81‬و'‪" +‬ااه‪» ،R‬ا‪ ،«!:>/‬ا‪&/‬ق و‬
‫‪84Y‬ب" )‪8/‬ر‪ ،J4 J‬ت ‪ 136‬و ‪140‬؛ ‪8/‬رۀ ل ‪>:‬ان‪ ،‬ﮥ ‪84‬؛‬
‫‪8/‬رۀ ';ء‪ ،‬ﮥ ‪ 163‬و ‪" E  ،(/‬ااه‪ - R‬ا‪8/) "!:>/‬رۀ‬
‫‪ ،J4‬ﮥ ‪ 125‬و ‪127‬؛ ‪8/‬رۀ ااه‪ ،R‬ﮥ ‪.279"# A (39‬‬
‫ ت اوﮥ  ن از '‪. e‬ا‪+?.  Y-‬أ ااه‪ -R‬ا‪&/‬ق‪V.  ،‬‬
‫‪ '/- &;.‬ا "ﮥ د ‪8 0‬د'‪ ،+‬در ‪ * H‬ت ‪+Y‬‬
‫ ن‪ -  ،‬ا‪&/‬ق‪ +- 8S * ،‬د "اه! *)ب"  ‪;H‬ب ‪،+. .‬‬
‫از ; دوم ااه‪ ،R‬ا‪Y. ) ،!:>/‬وف  ‪ +-‬ا‪:‬اب( 'م د'‪.+‬‬
‫‪3. ،28044&.‬ح ‪+B‬ن ا‪ !:>/‬در ‪ +.‬را  ‪8:‬ان ‪ !?>/‬دور از‬
‫‪ V.‬د "اه! *)ب" و ‪ 8T);-‬ه‪ 8‬د ‪ :‬ارز ‬

‫‪278‬‬
‫‪Erol Server, Đslamın Kaynakları, cilt 2, s. 101.‬‬
‫‪279‬‬
‫‪Erol Server, ibid, s. 204, 207.‬‬
‫‪280‬‬
‫‪Erol Server, ibid, s. 212.213.‬‬

‫‪167‬‬
‫‪ .+* .‬از ا رو‪ ،‬ا ‪ A‬در ‪ 8)&.‬و ‪8>h.‬ن ت‪ ،‬در ‪:‬‬
‫‪H‬ل‪6 ?. ،‬ش ا ز‪  S‬د ‪+‬ران د ‪8.‬رد اد‪:‬‬
‫ا‪:‬اب‪ Y ،‬ااه‪ R‬و ا‪;H  !:>/‬ب ‪.+ .‬‬
‫در  ا ‪ L17‬و ‪+-‬ا د از ادن  ‪:‬ب و ‪ ) +*V‬‬
‫ه‪: :  8‬‬
‫‪ -‬ا‪6/‬م  ‪8:‬ان »‪ «E‬د ‪+1‬ا ‪3.‬ح ‪8B .‬د و ‪+1‬ا ا‪6/‬م * در‬
‫ ز‪"  ،‬ا‪ "M‬ه>ﮥ ‪)/)0‬ن و ا‪)/ M‬ن ‪ 0 ،J=- ?B‬و‬
‫ه>'‪# +‬ض ‪?  ،+B .‬س و‘‪ S‬ه ا‪ : - .6/‬در ‪.+ .‬‬

‫‪ -3‬ا‪E/ F‬وت و ت ‪/‬رض‬

‫'?‪# +‬ا‪8.‬ش *د *  ‪ q1‬ا ‪bS‬ر ر\ و ‪?/. A‬ت ا‪6/‬م‬

‫و ‪  +>&.‬ادن ‪8H‬زۀ د ‪);:‬ن‪ ،‬از ‪81‬و'‪ +‬و ه>=;) ‬
‫‪+-‬ا و د‪ ، >B‬ت ‪+Y).‬د * ه *‪+‬ام '‪  i‬ز‪.‬ن و ‪B‬ا‪F‬‬
‫‪8 ^1‬د'‪ ،+‬در  ن  ‪ ?j‬ر‪8.  .+'+/‬ازات ا ‪ A‬و &‪g8‬ت‬
‫در را‪3‬ﮥ ا‪6/‬م  ادن د_‪j ،‬ر دورۀ ه>=;) و دو‪ )/‬‬
‫^‪8‬رت ^‪+‬ه ‪ ،‬در *ر ت ‪ '+. ++-‬در ‪8.‬رد ا‪6)1‬ف و‬
‫د‪»  >B‬اه! *)ب« در  ن  ‪.281+'+'.‬‬
‫‪ 1‬از ا ت‪ ،‬دور‪ J‬ه »ادر د و ا>' «  ادن‬
‫‪ /)0‬د_ را '>‪ +* . S+‬و ‪ 1‬د_‪'» ،‬ادر و‬
‫د‪ >B‬د و ا>' « را‪ .‬از ن رو‪:‬‬
‫‪ -‬ت  ن * '‪  i‬ا ‪?/.‬ت ‪ A).‬ا'‪  ،+‬ه>‪ Z\. ،_+‬و‬
‫‪ •).‬ا'‪   ،+‬ن د_‪،‬‬
‫‪ • -‬و ‪Y‬ر‪o‬ت \‪ >E. L‬از ت  ن  ه>‪  ،_+‬ا‬
‫د! * ن ه ‪B‬ا‪ F‬و ‪?/.‬ت ‪ Z,)\.‬و ‪`).‬و را '>‪ S+‬‬
‫‪* .‬د'‪ -8 ! ،+‬و ‪ o8‬ا'‪.+‬‬

‫‪ 281‬ر‪" %&  .] .‬و‪/‬ﮥ ‪ 80‬د ا‪6/‬م" در ه> ‪.!"#‬‬

‫‪168‬‬
‫در ‪ +,-‬اول ا *)ب ')‪ * +B !^H T‬ا ت ‪Y).‬رض ‬
‫ه>اه ه>‪ :8>T. ،_+‬ه و‪ /‬ا  ‪  282‬و‪8-‬د ورد‪ J‬ا'‪+‬‬
‫* در ن‪ ،‬ه  ا  ﮥ ‪81 ?-‬د در ا‪6)1‬ف و ‪Y‬رض ار‬
‫دارد‪ * R . .‬ا ‪ B' _'8_7‬از ن ‪8‬د‪ * J‬ه  ا '‪ i‬‬
‫ز‪.‬ن و ‪B‬ا‪8 3‬د *  ز‪.‬ن‪B ،‬ا‪ F‬و 'زه ت د_ ‪#‬ق‬
‫‪* .‬د‪.‬‬
‫ا ')‪ S T‬ه ا ‪/  ‡/‬ا‪g‬ت ا‪ //‬ا *)ب‪; ،‬ر‬
‫‪ =H‬اه> ا'‪ +‬و از ن '‪ ،e‬در ‪8/ +,-‬م ا *)ب ‪8.‬رد ‪ =T‬و‬
‫&‪ !,‬ار ‪81‬اه‪.#S +‬‬

‫‪ /B Y.-‬د – ا‪6/‬م‪ /B‬ا‪ :>)-‬‬

‫  ‪ .80H‬و ‪ YB‬ا‪ '  ، .6/‬و ا‪ E‬ا'‪+‬؟‬
‫____________________________________________‬

‫‪ 282‬ر‪ q8. %& .] .‬در ‪ +,-‬اول و ‪8/‬م ا *)ب‪.‬‬

‫‪169‬‬
 ‫ ‪10‬‬
‫ت '‪GH * I‬ت د‪ = -‬ا‪$‬م‬

‫‪ -1‬د; و =‪9‬‬

‫د‪ * R+‬د ا‪6/‬م  د‪8:‬ت  »ا>ن  ‪+1‬ا وا‪ «+H‬ز *د‪ .‬ا‬
‫‪B‬ط ا‪+Y .‬ه *` '‪0‬د‪);S  .283‬ش ا‪6/‬م و ‪.80H !0‬‬
‫ا‪ .6/‬در ‪^ ،+.‬ف »ا>ن  ‪+1‬ا وا‪ «+H‬ا ‪>,;.‬ن ‪+B‬ن‬
‫ ‪B‬ط »?‪ « // Y‬از ر‪8/‬ل در ه‪ ،284\. R‬و ‪ )H‬در‬
‫‪8.‬ارد‪^ ،‬ف ?‪ // Y‬ا ‪+B )#b‬ن در ا‪6/‬م‪ #* ،‬‬
‫\[ داد‪  .+B J‬ن د_‪:‬‬
‫‪ -1‬در ‪ 0.‬و ز د‪8:‬ت‪^ ،‬ف ‪ )/)0‬ا »‪>,;.‬ن ‪+B‬ن«‪،‬‬
‫»ه‪g R‬زم و ه‪8 « #* R‬د‪ .‬ه>ﮥ ت و م ه د  ن او '=‬
‫در ا ز‪ .‬ا'‪ .+‬ا‪ BbS  .‬ز‪.‬ن‪،‬‬
‫‪^ -2‬ف ‪ )/)0‬ا »‪>,;.‬ن ‪+B‬ن و ‪>,;.‬ن  ‪+'.‬ن«‬
‫*` '‪0‬د و  ‪8"1‬ص‪B ،‬ط ‪b‬ش »‪8. )/)0‬رد ‪ #Y.‬‬
‫‪ // Y? * ،«+>&.‬از ان را '= در  ‪ ،#S .‬ه ‪7‬‬
‫) ‪ ،+B  J+>:‬و  و‪"\. -‬ﮥ رهوان را‪ )/)0» J‬‬
‫‪ «+>&.‬و "د ‪ [1‬ا‪6/‬م" از ‪4‬ﮥ ادن ‪ .+B !+? /)0‬‬
‫ن  ن‪ ،‬در ا دور‪  +"  ';* J‬د‪ /‬وردن > از‬
‫راه=' ه  ‪'>,;.‬ن ‪ +)/8 .‬و  ‪^ q1‬ف ?‪ // Y‬و‬
‫‪* *B‬دن در اردو ر‪8/‬ل  ‪ .+'+B . )#b '>,;.‬ان در‬

‫‪ 283‬ر‪ q8. %&  .] .‬در ‪» !"#‬و‪/‬ﮥ ‪ 80‬د ا‪6/‬م« در ه> ‪ +,-‬از *)ب‪.‬‬
‫‪ 284‬ر‪3  .] .‬و‪ ، 0;`B‬ا‪6/‬م در اان‪ ، ،‬ص ‪.32‬‬

‫‪170‬‬
‫‪ Y? :‬از ر‪8/‬ل‪ ،‬ه‪8‬ز ا>ن د '‪8 )#‬د'‪ +‬و  ا>ن  ‪+1‬ا‬
‫وا‪ +H‬ا‪ .6/‬ا‪):‬اف '‪0‬د‪8 J‬د'‪ .285+‬ﮥ ‪8/ 14‬رۀ ا&‪T‬ات  ن‬
‫ا ‪8.‬رد را ‪ . o8‬ده‪.+‬‬
‫ا ‪ A‬و &‪g8‬ت د و ‪='  =' //‬ول  * از‬
‫'‪8 // ) 8)&.e‬د'‪ +‬و  ت ?ً د ‪`). a/‬وت‬
‫‪8‬د'‪.+'+B T. ،+‬‬

‫‪ 9JK ==L -2‬رل‬

‫در ‪-‬ن ا »&‪8‬ل و ‪ 80‬د « و ‪+B J+>:‬ن ‪ // ":‬و‬

‫‪ =. ،.80H‬و را‪3‬ﮥ ‪ ?.‬ا‪6/‬م '=‪ ،‬ه‪ a,1  R‬و ه‪+1  R‬ا‪ ،‬رو‬
‫ ‪E' A‬د‪ .‬در  و ‪ ً+>:‬در ز دورۀ '=ول  ن‪+1 ،‬او'‪+‬‬
‫‪  ;4. ! ،)0‬ه‹ ‪8-8.‬د '; و و^‪8‬ل  د‪  F4# ،‬ا>ن‬
‫ او &‪ .+ . a4‬در ا دور‪+1 ?>A )H J‬ا ‪ J+" =-‬ا '‪T‬ت‬
‫‪ ")#‬از ‪+1 8/‬ا ';‪" :‬ﻭ ﺗﻮ ﺭﺍﺩﺭ ﺑﻴﺎﺑﺎﻥ ﻣﮑﻪ ﺭﻩ ﮔﻢ ﮐﺮﺩﻩ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ‬
‫ﺭﻩ ﳕﺎﺋﯽ ﮐﺮﺩ"‪8/) 286‬رۀ ‪ ، &o‬ﮥ ‪ ..." .(7‬ﻭ ﺗﻮ ﭘﻴﺸﺘﺮ ﳕﯽ ﺩﺍﻧﺴﺘﯽ ﮐﺘﺎﺏ‬
‫ﭼﻴﺴﺖ ﻭ ﺍﳝﺎﻥ ﭼﻴﺴﺖ ‪8/) 287"...‬رۀ ‪8B‬را‪ ،‬ﮥ‪ .(52‬و ‪  )H‬و‪8-‬د‬
‫‪1 >H‬ص ‪+1‬ا‪ ،‬ه‪8‬ز ه‪ R‬در ا دوراه ا')\ب  ‪ 31‬ا'&اف‬
‫رو  رو ا‪" :/‬ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﮐﺘﺎﺏ ﺣﮑﻤﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﻋﺮﺑﯽ ﻧﺎﺯﻝ‬
‫ﮐﺮﺩﻩ ﺍﱘ؛ ﻭ ﺍﮔﺮ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪،‬ﺍﺯ ﻫﻮﯼ ﻭ ﻫﻮﺱ ﺁﻧﺎﻥ‬
‫ﭘﲑﻭﯼ ﮐﻨﯽ‪ ،‬ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺎﻭﺭ ﻭ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻧﺪﻩ ﺍﯼ ﻧﺪﺍﺭﯼ"‪8/) 288‬رۀ ا‪،+:‬‬
‫  ً ‪.(37‬‬

‫‪ 285‬ر‪ q8. %&  .] .‬در ‪8/ +,-‬م ا *)ب‪.‬‬

‫‪  286‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ &. ;H‬ا‪ +‬ا‪> E‬ء‪.‬‬
‫‪  287‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪+‬ن ‪.1‬ه ‪.‬‬
‫‪  288‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪171‬‬
‫در ت او‪ ?. ،‬ا‪6/‬م ه‹ '‪ ،L4‬و‪ `i‬و ‪ =- )=.‬ر‪ /‬و‬
‫ا‪6‬غ ‪+1 R0H‬ا '‪+‬ارد‪.‬‬
‫‪ 47‬ﮥ  ن  ا ‪ +*V‬دار'‪ =- ?>A * +‬ا‪6‬غ ر‪81 /‬د‬
‫و‪ `i‬ا '‪+‬ارد و ‪ 27‬ﮥ  ن در ا ‪8.‬رد 'زل ‪ J+B‬ا'‪?>A * +‬‬
‫‪8˜;.‬ل راه * *;ن از '‪ e‬د ا ‪81‬د ا')\ب ‪+* .‬‬
‫';‪ .289‬و در  ‪ )H‬از د‪ 1‬در ا‪8.‬ر "‪S+‬ن ‪+1‬ا" '‪ E‬‬
‫‪8B .‬د‪:‬‬
‫")ﺍﯼ ﭘﻴﻐﻤﱪ( ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮ ﻋﻬﺪۀ ﺗﻮ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻫﺮ ﮐﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ‬
‫ﲞﻮﺍﻫﺪ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ؛ ‪8/) 290"...‬رۀ ‪ ،J4‬ﮥ ‪)" .(272‬ﺍﯼ ﭘﻴﻐﻤﱪ( ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ‬
‫ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺑﺎ ﺗﻮ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻪ )ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ( ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﮔﺬﺭﺩ‪ ،‬ﭼﻪ ﻋﺬﺍﺏ ﺷﺎﻥ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮﺍ‬
‫ﮐﻪ ﺳﺘﻤﮑﺎﺭﻧﺪ"‪8/) 291‬رۀ ‪ ،J4‬ﮥ ‪" .(128‬ﭘﺲ ﺍﮔﺮ ﺭﻭﻳﮕﺮﺩﺍﻥ ﺷﺪﻧﺪ )ﺑﺪﺍﻥ‬
‫ﮐﻪ( ﺗﺮﺍ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻧﻔﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺍﱘ؛ ﺑﺮ ﺗﻮ ﺟﺰ ﭘﻴﺎﻣﺮﺳﺎﻧﯽ ﻧﻴﺴﺖ ‪8/) 292"...‬رۀ‬
‫‪8B‬ر‪ ،‬ﮥ ‪" .(48‬ﭘﺲ ﺗﻮ ﺍﯼ ﭘﻴﻐﻤﱪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺬﮐﺮ ﺑﺪﻩ ﮐﻪ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺗﻮ ﺗﻨﻬﺎ ﳘﺎﻥ‬
‫ﺗﺬﮐﺮ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻭ ﮔﺮﻧﻪ ﺗﻮ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺗﺴﻠﻄﯽ ﻧﺪﺍﺭﯼ‪ ،‬ﺗﺬﮐﺮ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﺪﻩ‬
‫ﮐﻪ ﺗﺬﮐﺮ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﺁﻥ ﻫﺎ ﮐﻪ ﺍﻋﺮﺍﺽ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﮐﻔﺮ ﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﮐﻪ ﺧﺪﺍ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺭﺍ‬
‫ﺑﻪ ﻋﺬﺍﺏ ﺍﮐﱪ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﺮﺩ‪ .‬ﺁﺭﯼ ﳏﻘﻘﹰﺎ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺁﻳﻨﺪ ﻭ‬
‫ﺣﺴﺎﺏ ﺷﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻬﺪۀ ﻣﺎﺳﺖ"‪8/) 293‬رۀ ‪ ،B‬ﮥ ‪.(21-26‬‬
‫و ه>‪ w‬ا‪-‬زۀ د‪ 1‬در را‪3‬ﮥ "‪S+‬ن"  ‪+1‬ا را '‪+‬ارد و از ه‬
‫*ر د_ ‪* =-‬ر ?‪ ,‬و د‪8:‬ت ‪8B . €.‬د‪" :‬ﭘﺲ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﳘﻪ‬
‫ﻧﻌﻤﺖ ﺍﳍﯽ ﺍﮔﺮ ﺑﺎﺯ ﺭﻭﯼ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺑﮕﺮﺩﺍﻧﻨﺪ ﺍﯼ ﺭﺳﻮﻝ ﻣﺎ ﺑﺮ ﺗﻮ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﻭ ﺍﲤﺎﻡ‬

‫‪TB 289‬ع ا‪ W ،`B +‬از ‪/ 1400‬ل‪ +,- ،‬اول‪ ، ،‬ص ‪.317‬‬
‫‪  290‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪  291‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪  292‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪  293‬ن‪>- ،‬ﮥ `; ا>=ان‪.‬‬

‫‪172‬‬
‫ﺣﺠﺖ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ"‪8/) 294‬رۀ ا&!‪ ،‬ﮥ ‪" .(82‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺍﻧﺎﺗﺮﱘ ﻭ‬
‫ﺗﻮ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺟﺒﺎﺭ ﻭ ﻣﺴﻠﻂ ﻧﻴﺴﺘﯽ‪ .‬ﭘﺲ ﻫﺮ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻭﻋﺪۀ ﻋﺬﺍﺏ ﻗﻴﺎﻣﺖ‬
‫ﺗﺮﺳﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺁﻳﺎﺕ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺳﺎﺯ"‪8/) 295‬رۀ ف‪ ،‬ﮥ ‪ (45‬و "ﺍﮔﺮ ﺧﺪﺍ‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺷﺮﮎ ﳕﯽ ﮐﺮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺗﺮﺍ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﻧﮑﺮﺩﻩ ﺍﱘ ﻭ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻳﺸﺎﻥ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﯽ"‪8/) 296‬رۀ ا'‪Y‬م‪ ،‬ﮥ ‪.(107‬‬
‫***‬

‫ا ‪31 !0B‬ب  ن و ‪+1‬ا  ر‪8/‬ل‪ ،‬ا‪ً+Y .‬ا  ا‪=#‬ا‪+ L‬رت‬

‫‪ //‬ر‪8/‬ل و  ‪8"1‬ص  ‪ .80H !0‬ا‪ .6/‬در ‪،+.‬‬
‫‪ + . A‬و ‪ )H‬در  ‪ ،‬ا>ن  ر‪8/‬ل و ر‪g8/‬ن '= ‪=-‬و‬
‫‪B‬ط و ‪B‬وط ‪ '>,;.‬ا‪6:‬م ‪8B .‬د‪ .‬در ا ‪-‬ن‪aH F4# ' ،‬‬
‫رأ و ‪+‬رت ‪'>,;. L=S‬ن در ا ‪.#‬ن ‪+1‬ا‪ 0, ،‬در ا‬
‫">>ت ‪ . `^  =' ?.‬ر‪ ،?.  `\. )H .+/‬در‬
‫رد‪+1  `\. Z‬ا ار ‪S .‬د و ‪  ?0.‬ن  ‪RE- L‬‬
‫‪8B . ++E‬د‪" :‬ﻫﺮ ﮐﻪ ﺭﺳﻮﻝ ﺭﺍ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﮐﻨﺪ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﻫﺮ ﮐﻪ‬
‫ﳐﺎﻟﻔﺖ ﮐﻨﺪ )ﮐﻴﻔﺮ ﳐﺎﻟﻔﺘﺶ ﺑﺎ ﺧﺪﺍﺳﺖ( ‪8/) 297"...‬رۀ ا;ء‪ ،‬ﮥ ‪" .(80‬ﻭ‬
‫ﻫﻴﭻ ﻣﺮﺩ ﻭ ﺯﻥ ﻣﺆﻣﻨﯽ ﺭﺍ ﻧﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﭼﻮﻥ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﱪﺵ ﺍﻣﺮﯼ ﺭﺍ ﻣﻘﺮﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮐﺎﺭﺷﺎﻥ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ )ﻭ ﭼﻮﻥ ﻭ ﭼﺮﺍﻳﯽ( ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻭ ﻫﺮ ﮐﺲ ﺍﺯ ﺍﻣﺮ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭ‬
‫ﭘﻴﻐﻤﱪ ﺍﻭ ﺳﺮﭘﻴﭽﯽ ﮐﻨﺪ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﺍﻫﯽ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ"‪8/).298‬رۀ ا‪=H‬اب‪،‬‬
‫ ﮥ ‪" .(36‬ﺁﻳﺎ ﻧﺪﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﯽ ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﻭ ﭘﺒﺎﻣﱪ ﺍﻭ ﳐﺎﻟﻔﺖ ﻭﺭﺯﺩ‪ ،‬ﺁﺗﺶ‬

‫‪  294‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ &. ;H‬ا‪ +‬ا‪> E‬ء‪.‬‬

‫‪  295‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ &. ;H‬ا‪ +‬ا‪> E‬ء و  ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪  296‬ن ‪>-‬ﮥ `; ا>=ان‪.‬‬
‫‪  297‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ &. ;H‬ا‪ +‬ا‪> E‬ء‪.‬‬
‫‪  298‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪173‬‬
‫ﺟﻬﻨﻢ ﻧﺼﻴﺐ ﺍﻭﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺍﻳﻦ ﺧﻔﺖ ﻭ ﺧﻮﺍﺭﯼ ﺑﺰﺭﮔﯽ‬
‫ﺍﺳﺖ"‪8/) 299‬رۀ ‪ ،8‬ﮥ ‪.(63‬‬

‫از ن ‪ ،W‬ه ‪ 7‬ز‪.‬ن ‪bS .‬رد و ‪ .80H‬ا‪ ) .6/‬رو ‬

‫وز و ‪ . Y/8‬رود‪ ،‬ت )‪ ،‬رو'‪ +‬رو  ر‪4. +B‬م و‬
‫‪ 7 ،?. =.‬در را‪4.  3‬م ‪+1‬ا ‪+1‬ا‪  ،‬در ا  ‪aH‬‬
‫"‪S+‬ن" را ‪ . o8‬ده‪.300+‬‬
‫ا &‪8‬ل د ‪ً+Y ،‬ا   ن ‪ . -‬ر‪  Y * +/‬ر‪8/‬ل  ‪ Y.‬‬
‫‪+1  Y‬ا  ‪;H‬ب ‪" :+ .‬ﺑﻴﮕﻤﺎﻥ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮ ﺑﻴﻌﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺩﺭ‬
‫ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﺑﻴﻌﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪8/) 301"...‬رۀ ا`)‪ ،‬ﮥ ‪ .(10‬ا>ن  ‪+1‬ا‬
‫‪+‬ون ا>ن  ر‪8/‬ل '‪8B . 0>.‬د )‪8/‬رۀ ';ء‪ ،‬ﮥ ‪.(136‬‬
‫در اوج ا &‪8‬ل‪+1 ،‬او'‪= +‬رگ ه>ا‪>  J‬م ‪  L'_)B#‬ا "‪+‬ۀ‬
‫‪ 6‬از ‪>S‬اه '‪T‬ت ‪)#‬ﮥ ‪81‬د" ) ﮥ ‪8/ 52‬رۀ ‪8B‬ر( ادا ا‪)H‬ام‬ ‫? ً‬
‫‪ +* .‬و ‪6/‬م و ^‪8,‬ات ‪ .+)/# .‬در ا ‪ ،‬از "‪S+‬ن ‪"..‬‬
‫'= ‪81‬ا‪8B . )/‬د   ‪+1‬ا ‪ +8- /V‬و  ‪ ReY‬و ا‪6-‬ل ‬
‫‪6/ ?.‬م *‪ +‬و ;‪ R,‬و ‪" :+'8B‬ﺧﺪﺍ ﻭ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻧﺶ ﺑﺮ ﭘﻴﻐﻤﱪ ﺻﻼﺕ ﻭ‬
‫ﺩﺭﻭﺩ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪ؛ ﴰﺎ ﻫﻢ ﺍﯼ ﺍﻫﻞ ﺍﳝﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﻭ ﺻﻠﻮﺍﺕ ﻭ ﺩﺭﻭﺩ ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻌﻈﻴﻢ‬
‫ﻭ ﺍﺟﻼﻝ ﺑﺮﻭ ﺳﻼﻡ ﮔﻮﺋﻴﺪ ﻭ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮﻳﺪ"‪8/) 302‬رۀ ا‪=H‬اب‪ ،‬ﮥ ‪.(56‬‬
‫***‬
‫ا د‪+ '8SS‬رت و ‪8‬ان ر‪8/‬ل‪ ،‬و را از *; * ^‪ ً#‬ا‬
‫*ر ر‪ /‬و ا‪6‬غ ‪+1‬ا ‪+1‬ا ‪8.V.‬ر ‪8 J+B‬د‪ /+4 * /+4.  ،‬‬
‫»ذا «‪  R ،‬ذات ‪81‬د و » ! ‪ «,/‬دارد‪ .+* . !+? ،‬از‬

‫‪  299‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪8/ 52  300‬ر‪8' J‬ر؛  ‪8/ 71‬ر‪ J‬ا‪=H‬اب؛ ت ‪ 10‬و ‪8/ 17‬ر‪ J‬ا`)‪ ،‬ت ‪ 13‬و ‪8/ 14‬ر‪J‬‬
‫ا;ء و ‪/‬‬
‫‪  301‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪  302‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ &.‬ا‪ +‬ا‪> E‬ء و  ن ‪ِ>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪174‬‬
‫ا رو‪ ،‬ا د‪= A E  '8SS‬ر‪ S‬در ‪ )/)0 L‬‬
‫ا‪6/‬م  ‪;H‬ب ‪7 ،+ .‬ا * ا‪6/‬م ز  ‪YB‬ر "‪ g‬ا ا ا‪"M‬‬
‫ه ‪ E. '8S‬و ‪+1  E.‬ا را '` ‪ +* .‬و *` ‪81 .‬ا'‪.+‬‬
‫ا‪6/‬م ز‪ ،‬ا‪:‬اب ا‪ / M‬را  ^ف ن *  ه را ‬
‫‪8:‬ان ه;) ه * ‪8 .‬ا'‪ +‬در ‪+1 L‬ا ‪= ،+* :`B‬رگ‬
‫‪ .‬دار'‪81 . #* ،+‬ا'‪ .+‬ور * ‪_)B#‬ن را د‪)1‬ان ‪+1‬ا ‪#‬ض‬
‫‪+1  `*  ،+* .‬ا ا‪/‬ز ‪ .+* .‬اه! *)ب را  ‪B ?/‬‬
‫در ا‪+1 +H‬ا و ‪ B‬ار دادن ‪8-8.‬دات ز‪+1  .‬ا‪>S ،‬ا‪ J‬و‬
‫! ‪T.‬زات ‪ .‬دا'‪  .+‬ا ‪. ،4/‬وط ار دادن »ا>ن  ‪+1‬ا«‬
‫ ا>ن  ‪ ) ?.‬ﮥ ‪8/ 10‬رۀ ا`) و ﮥ ‪8/ 63‬رۀ ‪8& ،(8‬ل‬
‫د ‪ >E.‬را در ‪ )/)0 L‬ا‪6/‬م و  ن  ‪ . ?j‬ر‪.+'/‬‬
‫در ا ‪8 . ، Y.‬ان ')‪  * #S T‬ن در  ‪ ،‬د ‪/)0‬‬
‫‪+‬ون ه ‪B‬ط و ‪B‬و‪ q‬ا‪ ،/‬و در  د_‪ ،‬د ‪/)0‬‬
‫‪.‬وط  ‪B‬ط ?‪ Y‬از ر‪8/‬ل و !  ‪+4» R;4‬س ذا ‪+1‬ا« ‬
‫‪8,\.‬ت ز‪ .‬ا‪ # ./‬ه ا‪ .6/‬در ا ‪8.‬رد '‪e‬ت‬
‫‪ g‬ا^! ‪+4‬س ذا ر‪8/‬ل را رد '> *‪.+‬‬ ‫‪ `,)\.‬دار'‪ ،+‬و ‪ً 8>Y.‬‬

‫ ا و‪8-‬د‪+. L  )H ،‬ن ا د‪ '8SS‬ه در ت '‪ i‬‬

‫را‪3‬ﮥ ر‪8/‬ل  ‪+1‬ا و "‪+1 a,1‬ا"‪ ،‬ا ‪A‬ات ه‪ =S‬و را   ‪+H‬‬
‫‪4.  ?>A ;:‬م ‪B‬ا*  ‪+1‬ا ‪ >' g )0‬د و ا^! ‪+H8‬‬
‫و ه>‪# w‬ق  "*‪6‬م ‪+1‬ا" ) ن( و "*‪6‬م ‪) "J+‬و‪ J+ 8‬ا ‬
‫ر‪ /‬د‪8:‬ت  ا>ن د (  ‪8:‬ان ا‪/‬س د ا‪6/‬م  ‪.+'. .‬‬
‫;ر از ‪b.‬اه و ‪ #‬ه ا‪ ، .6/‬ا^! ‪ +H8‬و ا‪ M‬وا‪ +H‬را‬
‫‪ ،+* . +V‬و ا^! ‪ +H8‬ن ه‪8>h. ،‬ن ه ‪ `,)\.‬را ن‬
‫‪.+* .‬‬

‫‪175‬‬
 ‫‪NE -‬م ‪ =- 10‬ا‪$‬‬
‫ ت '‪.  i‬وط ‪8‬دن ا>ن  ‪+1‬ا  ?‪ Y‬از ر‪8/‬ل‪ 1  ،‬‬
‫از ‪ #‬ه ا‪ ^# .6/‬داد‪   J‬ا‪`)/‬د‪ J‬از `; و ‪?Y‬‬
‫‪ #‬ا ‪81‬د‪4. ،‬م ‪ ?.‬و ‪81‬ن‪=' ،‬د‪0‬ن‪#  ،‬ز'‪+‬ان و ‪L.8‬‬
‫)‪8‬م ‪ (L‬را  ‪+1 +H/‬ا ‪ 1 .+'? g‬ه‪  ، ,: ،?. ،R‬ا‬
‫و ن ره? د و ‪b.‬ه? را ‪ B‬و ‪ !?>/‬ز‪+1 .‬ا ‪#‬ض‬
‫‪.+* .‬‬
‫‪ #‬ه ‪ )H‬از "‪8 "R+‬دن )?! از ‪8 4,1‬دن( ا‪  ،‬ن‬
‫‪ "\B‬ا‪ /+4. /  ، ,: ،+>&.) .6/‬د و ‪b.‬ه? (‪،‬‬
‫" ه ‪/ .‬ز'‪ .303+‬ان ا^! و ا‪/‬س ‪ 4,1‬را‪ .' ،‬ا ‪+8‬‬
‫ا »'> ه ز‪+1 .‬ا« و وژ‪ J‬ا ا &‪ B8'/" a4‬از "‬
‫ا ‪8q  8S * ،/+4.‬ر »‪.‬ه‪+4. «8‬س و ‪8"Y.‬م ا'‪ #Y. ،+‬‬
‫‪ # .+* .‬ه ا‪ * .6/‬از ‪.4.‬ت د ‪81‬د‪+1 ،‬ان ز‪ .‬‬
‫‪/ .‬ز'‪ +‬و ‪+1‬ا را ‪ =-‬در ‪+1» +H‬ا ‪+1‬ان« 'ن '> ‪R* ،+‬‬
‫';)‪ =' 1 .304+‬ا  ن‪ '_)B#  ،‬ه‪ ! )8‬ا'‪F4# * +‬‬
‫‪8"\.‬ص ‪8-8.‬دا از و ‪  R‬ذات ا‪./‬‬
‫ ‪ '8S'8S q1‬وره ‪b.‬اه و ‪ #‬ه ا‪ .6/‬در ا‬
‫ز‪8 . ،.‬ان ‪» * `S‬ا>ن د ا‪6/‬م« از ‪8.‬زا ر'_ر'_ ‪،‬‬
‫از ‪  )/)0‬ا‪4):‬د  "ا‪+1 +7" ،" )/ " ،" )/ E‬ا "‬
‫و ‪ Zq ،J‬و‪ Y/‬را ‪ . !0‬ده‪.+‬‬

‫‪ 303‬ا‪.‬م ‪ ,: `Y-  /8.‬ا;‪6‬م از ر‪8/‬ل ‪+1‬ا روا *د * ن ‪hH‬ت ';) ‪8‬د *‬
‫‪ )B#‬ا ‪  JE7 24‬او وارد ‪8.# ?>A .+B‬د ا ‪ . ،!?- . ?H‬ا ه‹ و  ا‬
‫^‪8‬رت '‪8 J++‬دم‪ ،.R);' !?- . :`S )B# .‬ا ‪. ،+>&.‬ا ‪+1‬ا ‪ =:‬و ‪)/# !-‬د‪ J‬‬
‫‪ >q#‬را ‪S ,: `-‬دا'‪ .R‬و ‪87‬ن ‪S  )B#‬دا'‪. ،+‬ن دو ‪ 'B‬اش '‪8 J+B )B8‬د‪+>&.» :‬‬
‫ر‪8/‬ل ا‪ M‬ا‪ /‬و ‪ ,:‬و^ او‪ ,^ ?>A .«/‬ا‪ ,: M‬و  ‪ :+/‬از ‪ 7‬و ا ‪,>-‬‬
‫‪.‬ن ‪J+B )B8' 8 'B‬؟ ‪:‬ض *د‪ :‬از ‪/ 22000‬ل ‪ L‬از ‪hH 4,1‬ت دم" )ا^‪8‬ل *‪، #‬‬
‫*)ب ا&‪ ،pT‬ب ‪+8.‬ا? ‪ !4'  ،‬از ‪TB‬ع ا‪ W ،`B +‬از ‪/ 1400‬ل‪ ،2 +,- ،‬ص ‪.(349‬‬
‫‪ 304‬د ور ‪8B .‬د * از '‪ e‬ر‡ &‪g8‬ت د ‪ # ،‬ه  ‪ 7‬وره د ‪ ،‬ا*~ًا ‪4‬‬
‫و ‪j‬ر >'‪+‬ۀ از ادن ‪ )BbS‬و او را  '>‪bS . L‬ار'‪ .+‬ا وره‪ J_)/1 ،‬ه ر\ ‬
‫‪`).‬و دار'‪8 .  ،+‬ا'‪ +‬دا‪.+B )B‬‬

‫‪176‬‬
‫ا?)‪ # * q6. ،‬ه ‪8S'8S‬ن ا‪ .6/‬را‪ ،‬ه>‪8w‬ن ‪ 0‬ه‬
‫‪ Z,)\.‬ا ‪8.‬زا ا‪  ، .6/‬ه>‪ _+‬و^! ‪» ،+* .‬ور ‬
‫‪+1‬ا ‪ )0‬ا‪ « .6/‬ا‪ ./‬ا‪» .‬ور  ‪+1‬ا ‪ )0‬ا‪  ،« .6/‬ن‬
‫‪ )/)0» 7‬ا‪' « .6/‬م دارد‪ ،‬در ‪ !>:‬و وا‪ ،Y‬از `;ات و‬
‫‪?Y‬ات ‪ #‬ه در ‪8.‬رد ‪+4‬س ره?ان ‪b.‬ه? و ‪ #‬ا ‪jV‬‬
‫‪b .‬د و »ا‪4):‬د  ‪+4‬س ! ;> ‪+1‬ا ‪ . Y. «)0‬ده‪.+‬‬
‫‪ ، Y. +‬در‪ /‬ا‪YB * /‬ر »ور  ‪+1‬ا وا‪ +H‬ا‪،« .6/‬‬
‫‪ #‬ه ‪8S'8S‬ن را در ز ‪ )7‬ا‪6/‬م ‪S‬د ه‪ R‬ورد‪ J‬و ‪ .‬ورد‪،‬‬
‫ا‪ .‬ا »ور ‪+1  ]).‬ا ‪ )0‬ا‪ F4# ،« .6/‬ا‪4):‬د  »‪+1‬ا‬
‫‪ )0‬و ‪+‬ون ‪ «B‬را در  '> ‪S‬د و  ‪8"1‬ص در ‪.‬ن‬
‫‪ #‬ه ‪ ،‬از ‪+&.‬ودۀ ‪8E`.  )/)0‬م "‪ g‬ا ا ا‪; "M‬ر‬
‫‪#‬ا ‪ .‬رود‪.‬‬
‫در] و ‪+1» RE#‬ا ‪ )0‬و ‪+‬ون ‪ «B‬در ا*~ ‪8.‬ارد و ;ر‬
‫‪ #‬ه ا‪ 7 .6/‬ا‪ * /‬ا'_ر‪:‬‬
‫‪+1» -‬ا ‪ « )0‬و‪8-‬د دارد *  ‪8q‬ر »ذا و ‪.‬ه‪+4. «8‬س‬
‫ا‪ ،/‬و در ه>ن ‪H‬ل‪  78* /+4. ،‬ه‪ R‬و‪8-‬د دار'‪ * ،+‬‬
‫‪8q‬ر »ذا و ‪.‬ه‪+4. «8‬س و "‪8"Y.‬م" ا'‪ +‬و ‪+4‬س و‬
‫‪B .8"Y.‬ن ‪.‬وط و ! ‪.;' )#S W‬‬
‫ ا ور‪ /+4. ،‬ا‪ .6/‬در وا€ ‪+4‬س »ذا « ‪8"\.‬ص ‪+1‬ا را‬
‫ و ;> ‪ +* .‬و ه‪ R‬از ن رو‪ ،‬ه *‪+‬ام ه>‪8w‬ن ا‪ E‬ه‬
‫دور‪ J‬ه ‪+1 +7‬ا ‪# ،‬رغ و  'ز از ه ‪.‬و‪ q‬ا'‪ ،+‬و از ا‬
‫'‪ ،e‬ه‪ R‬رد‪+1 Z‬ا  ‪;H‬ب ‪.+ .‬‬

‫»‪ )/)0‬ا‪  « .6/‬ا ‪"\.‬ت و‘ۀ ‪81‬د‪+1» Y ،‬ا وا‪+H‬‬

‫ ‪  R /+4.‬ذات ‪81‬د«‪ ،‬از ‪ "~* €>-" 8/‬از ‪'>,;.‬ن و‬
‫‪ #‬ه ا‪8B . )#b .6/‬د‪+H  ،‬ا!‪81 ،‬د ‪ J+B‬و ‪8.‬رد‬
‫ا'‪0‬ر و رد ار '> ‪S‬د‪.‬‬

‫‪177‬‬
 ‫ ‪11‬‬
‫‪A‬ا@ رد  ‪#‬ن‬

‫‪A -1‬ا@ وا‪ -‬و ‪ OJA‬ا*@‬

‫ ا‪/‬س ا ‪ '?.‬و ه>‪8& w‬ل و ‪ 80‬د ‪8.‬رد &‪+1 ،%‬ا‬
‫‪8.‬رد ‪  #Y.‬ن و ا‪6/‬م‪ ،‬از ‪+1 8/‬ا ‪ )0‬و ‪+‬ون ه ‪ B‬و‬
‫ه>'‪ +‬ا‪" :/‬ﺑﮕﻮ ﺍﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﻬﺘﺮ )ﺑﯽ ﻧﻴﺎﺯ(‪ .‬ﻧﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪ‬
‫ﺁﺭﺩ ﻭ ﻧﻪ ﺍﺯ ﮐﺴﯽ ﺯﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻫﻴﭻ ﮐﺲ ﳘﺘﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪8/) 305".‬رۀ‬
‫ا‪61‬ص‪ ،‬ت ‪.(1-4‬‬
‫‪+1‬ا ه>‪0. € w‬ن‪ ،‬ز‪.‬ن و ‪B‬ا‪+1 .;' F‬ا اول و ‪i ،1‬ه‬
‫و ‪ q‬و ‪ JS‬و دا'‪ ./‬ه ه;) از او‪ /‬و ‪1‬رج از ان‪ ،‬ه‹‬
‫';‪" :‬ﻫﻮﺍﻻﻭﻝ ﻭ ﺍﻵﺧﺮ ﻭ ﺍﻟﻈﻬﺮ ﻭ ﺍﻟﺒﺎﻃﻦ ﻭ ﻫﻮ ﺑﮑﻞ ﺷﯽ ﻋﻠﻴﻢ‪" :‬ﺍﻭﻝ ﻭ ﺁﺧﺮ ﻭ‬
‫ﭘﻴﺪﺍ ﻭ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﳘﻪ ﺍﻭﺳﺖ ﻭ ﺍﻭ ﺑﻪ ﳘﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﻋﺎﱂ ﺍﺳﺖ" )‪8/‬رۀ ا&‪ ،++‬ﮥ ‪.(3‬‬
‫‪+1‬ا ا‪6/‬م از ا د‪+1 JS+‬ا در  ‪ S+w 7  )4,1‬ا‪./‬‬
‫"ﻭ ﺍﻭﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﲰﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺯﻣﲔ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﻖ ﺁﻓﺮﻳﺪ ﻭ ﺭﻭﺯﯼ ﮐﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺷﻮ‪،‬‬
‫ﺑﻴﺪﺭﻧﮓ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﺳﺨﻦ ﺍﻭ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻭ ﺭﻭﺯﯼ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭ ﺩﻣﻴﺪﻩ ﺷﻮﺩ‪،‬‬

‫‪  305‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪178‬‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﺋﯽ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻭﺳﺖ؛ ﺍﻭﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺍﻧﺎﯼ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﻭ ﭘﻴﺪﺍﺳﺖ؛ ﻭ ﺍﻭ ﻓﺮﺯﺍﻧﻪ ﺁﮔﺎﻩ‬
‫ﺍﺳﺖ"‪8/) 306‬رۀ ا'‪Y‬م‪ ،‬ﮥ ‪.(73‬‬
‫در ‪+1 ،>o‬ا ‪8-8.‬د در  ن  ^`ت و ‪[\. "\.‬‬
‫‪8B .‬د * از ن ‪ ,>-‬ا'‪:+‬‬
‫‪+1 -‬ا ‪" ) a1‬ﺗﱰﻳﻞ ﻣﻦ ﺭﺏ ﺍﻟﻌﺎﳌﲔ"‪8/ 80  -‬رۀ ا‪8‬ا‪ Y‬و  ‪43‬‬
‫‪8/‬رۀ ا&(‪،‬‬
‫‪+1 -‬ا دا' )ﺗﱰﻳﻞ ﺍﻟﮑﺘﺎﺏ ﻣﻦ ﺍﷲ ﺍﻟﻌﺰﻳﺰ ﺍﳊﮑﻴﻢ" ‪8/ 1  -‬رۀ ا=‪.‬؛ ‬
‫‪8/ 2‬رۀ ا‪jT‬؛  ‪8/ 2‬رۀ ا‪4Hg‬ف؛  ‪8/ 40‬رۀ ا‪=H‬اب(‪،‬‬
‫‪+1 -‬ا ‪8‬ا' )‪ ...‬ﺍﻥ ﺍﷲ ﻋﻠﯽ ﮐﻞ ﺷﯽ ﺍﻟﻘﺪﻳﺮ ‪8/‬رۀ '‪8‬ر‪ (45  ،‬و‪،‬‬
‫‪+1 -‬ا ‪ JS‬و ‪  R:‬ا‪/‬ار ‪" :4,1‬ﻭ ﺗﻮ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭘﻴﺸﮕﺎﻩ ﻓﺮﺯﺍﻧﻪ ﺍﯼ‬
‫ﺩﺍﻧﺎ }ﺣﮑﻴﻢ ﻋﻠﻴﻢ{ ﻣﯽ ﮔﲑﯼ")‪8/‬رۀ ا>!‪ ،‬ﮥ ‪ (6‬و "ﺑﮕﻮ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﺁﻥ‬
‫ﺧﺪﺍﺋﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﻢ ﺍﺯﻟﯽ ﺍﺯ ﺍﺳﺮﺍﺭ ﺁﲰﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺯﻣﲔ ﺁﮔﺎﻫﺴﺖ" )‪8/‬رۀ‬
‫‪#‬ن‪ ،‬ﮥ ‪} .307(6‬ﻭ ﮐﺎﻥ ﺍﷲ ﺑﮑﻞ ﺷﯽﺀ ﻋﻠﻴﻤﺎ{ ‪ 308‬و و و‪.‬‬
‫ ت ‪#‬اوان د_ '=  ا ‪ 'Y.‬د‪ g‬دار'‪ * +‬از ن ‪ ,>-‬ا'‪:+‬‬
‫ ت ‪8/ 77-80‬رۀ ا&‪8/ 174  ،++‬رۀ ا;ء‪8/ 80  ،‬رۀ‬
‫ا‪8‬ا‪8/ 43  ،Y‬رۀ ا&‪ ،‬ت ‪8/ 1-2‬رۀ ‪,"#‬؛  ‪8/ 2‬رۀ‬
‫ا‪4H‬ف‪8/ 155  ،‬رۀ ا‪Y'g‬م ‪8/ 13-16  ،‬رۀ ‪ W?:‬و ;ر‬
‫د_‪.‬‬

‫‪EQ -‬ت ‪/‬رض‬

‫د ور ‪8B .‬د * ‪b‬ش ‪^8"1‬ت و ^`ت ا ‪+1‬ا‪ ،‬از‬
‫‪ ?-‬ه ‪ Z,)\.‬د ‪/‬ال ا'_= ا‪ ./‬ا ‪ ^8"1‬و ^`ت‪ ،‬‬
‫»‪:‬ر‪ « o‬ا'‪»  ،+‬ذا و ‪.‬ه‪^8"1 .«8‬ت ذا  ‪ Y.‬‬

‫‪  306‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪  307‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ &. ;H‬ا‪ +‬ا‪> E‬ء‪.‬‬
‫‪  308‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪179‬‬
‫‪b‬ش € ‪8‬دن ‪+1‬ا ';?  ‪^8"1‬ت و ^` ا‪ ./‬ا ‬
‫‪ Y.‬ن ا‪+1 * /‬ا »‪+&.‬ود«  ‪B‬ط و ‪B‬و‪ q‬ا‪ ،/‬و ا ‬
‫‪8‬ا' »‪+1 «a,3.‬ا‪ ،‬در ‪h‬د و ‪Y‬رض ار ‪S .‬د‪.‬‬
‫‪ 1‬ا ر‪ €#‬ا ‪`^" * +* . -8 ،!0.‬ت و ‪^8"1‬ت‬
‫‪+1‬ا ‪:‬ر‪ o‬ا'‪ ،+‬و ا را ‪81‬د ‪+1‬ا  ‪ J+=S‬و ‪* a,1‬د‪  ،J‬‬
‫‪ +=S .‬و ‪ .+* . a,1‬از ا رو‪8q  ،‬ر ‪~.‬ل‪:» ،‬دل ‪8‬دن« ‪+1‬ا‬
‫ ‪ Y.‬ن ا‪+1 * /‬ا ‪81‬د  ‪ J+=S‬و ‪81‬ا‪:" * )/‬دل" ‪W .+B‬‬
‫‪b‬ش ^`ت ‪+1‬ا‪b Y.  ،‬ش ‪+&.‬ود ‪8‬دن و ';"‪.‬‬
‫ا ‪i ،-8‬هًا  اادات وارد‪ J‬در ا ‪8.‬رد ‪ . ‡/‬ده‪ ،+‬و ‬
‫‪ a3.‬را‪ !H J‬ه د_ »'>‪S+‬ن ا ر‪ ،" >/‬ا را‪=' !H J‬‬
‫ا‪i )H S‬هًا  ‪ V;.‬ا ‪ ‡/‬ده‪ ،+‬در ه>ن ‪H‬ل‪ RE. !;. ،‬‬
‫د_ ا‪T‬د ‪b .309+* .‬ش ا ا‪g+)/‬ل‪81 ،‬د  ‪81‬د‪:» ،‬دل‬
‫‪8‬دن« ‪8.‬رد ‪~.‬ل ‪+1‬ا را ز ‪/‬ال ‪ .‬د‪7 ،‬ا * ‪+:‬ا ‪8.‬رد‬
‫&~ * ‪ J+B >h‬و دا> '?‪ ،+B‬ا‪ `^ ً//‬و ‪.;' ^8"1‬‬
‫ا‪+1 S‬ا ‪81‬د را در ه ز‪  W ،+0 ZY `^  '.‬ه‹‬
‫^`) ‪  ZY !  ،;' +EY).‬ه‹ ^`) ';‪ .‬ا ‪ !~.‬ن‬
‫ا‪+1 * /‬ا ه‹ ^` و ‪+' `Y ! ^8"1‬ارد‪.‬‬

‫ ن *;' * ‪^8"1‬ت و ^`ت ‪+1‬ا را »ذا و ‪.‬ه‪# «8‬ض‬

‫‪:» 6‬دل ‪8‬دن« ‪+1‬ا را ‪ e& L=S ' ،‬ا ‪81‬د ‪+1‬ا‪،‬‬ ‫‪ +* .‬و ‪ً ~.‬‬
‫‪ ،J+B +EY ),"1 0,‬دا> و  ! ‪# A‬ض ‪ .+* .‬ا‬
‫ا‪g+)/‬ل '= از ‪ . ‡/ ,;.  )E-‬ده‪ ،+‬و از ‪ E-‬د_‪،‬‬
‫‪/ V;.‬ز ا‪./‬‬
‫ا‪+1 S‬ا  ‪+&. "\.‬ود ‪8B .‬د و ا ‪"\.‬ت‪ ،‬ذا و دا> ‬
‫و از ن '‪ A !  ،e‬ا'‪+1 W ،+‬ا  ‪^8"1‬ت و ^` ‬
‫‪:» 6‬دل‬ ‫‪+&.‬ود ‪8B .‬د و ‪8‬ا' و ‪+‬ر‪ً ~. .;' «a,3.» L‬‬
‫‪8‬دن« ‪+1‬ا‪8'» Y.  ،‬ا' و« از » ‪:‬دل ‪8‬دن« ا‪،/‬‬
‫‪+1 Y‬ا »'> ‪8‬ا'‪.+B Ri «+‬‬

‫‪ 309‬ر‪ %&  .] .‬ه ‪ q8.‬در ‪ +,-‬اول ا *)ب‪.‬‬

‫‪180‬‬
‫‪:» 6‬دل ‪8‬دن ‪+1‬ا«‬ ‫‪  =)Y.‬ذا و ‪.‬ه‪8 8‬دن ‪^8"1‬ت و ‪ً ~.‬‬
‫‪8 +4)Y.‬د'‪ +‬و از ا '‪ ،e‬ا‪Ei‬ر ‪* .‬د'‪+1» * +‬ا '> ‪8‬ا'‪«+‬‬
‫ ‪:‬دل ‪  ،+B‬ا^!  ‪+:‬ا) را ‪+1» .+=S‬ا '> ‪8‬ا'‪+‬‬
‫">> ‪+‬ون ‪ ،-8‬د! و ‪_ a3.‬د‪   ،‬ا‪-‬ا در ورد«‪.310‬‬

‫در ‪ ،!4.‬د‪)/‬ﮥ اول‪`^ * ';* Y ،‬ت ‪+1‬ا را »‪:‬ر‪« o‬‬

‫‪ .‬دا'‪ +‬و از ن رو‪8?' +EY).  ،‬دن ‪+1‬ا  ‪^8"1‬ت و ^`ت‬
‫‪81‬د ‪ +4)Y.‬ا'‪ ،+‬ا‪?-‬رًا و‪8-‬د ه‪ '8S‬د!‪ a3. ،‬و '‪ +>'8‬در‬
‫">>ت ‪+1‬ا را رد ‪' .+* .‬ن ‪ ),:‬ا ‪8 43.‬دن ">>ت‬
‫‪+1‬ا '> ‪ +‬و در '‪8?T.  ،+'b . E‬ر ‪* +'b  +'8B .‬‬
‫در ">>ت ‪+1‬ا‪ ،‬ه‹ ‪ a3.‬و د! ‪ '64:‬و‪8-‬د '‪+‬ارد‪  .‬ن 'ن‪،‬‬
‫"‪+1‬او'‪ #* +‬را  *` ‪81‬د ‪8.# a,1‬د‪ ،‬و او را در ‪H :‬ل‬
‫‪8˜;.‬ل و ‪81 !>: Y.‬د ار داد‪Y 7 ) .‬ر‪RE# ! o‬‬
‫';‪ =- ،‬ن * ‪ ,: (* RbX‬و ‪ /‬ن ‪  =-‬ذات ا‪ +H‬‬
‫‪311‬‬
‫د_ ‪8,Y.‬م ';"‬
‫ ن '= در  ه ‪+Y).‬د  ">>ت ا‪ * E‬ه‹ د! و ‪ 43.‬‬
‫'‪+‬ار'‪ ،+‬ا‪B‬ر‪8q  .+* . J‬ر ‪~.‬ل‪  a?q ،‬ه  ن‪+1 ،‬او'‪ +‬از ه‬
‫ ‪ J+‬ا ‪ ?1‬ا‪ ،/‬و  ا و‪8-‬د‪`;,# ،‬ﮥ ‪  L)4,1‬ز‪ L.‬و‬
‫‪T‬ﮥ ‪8B .  J+‬د‪+1  .‬ا ه ' و ‪ +‬را ‪81‬د ‪ +# .‬و در‬
‫‪8.‬رد ه‪+‬ا و ‪>S‬اه ه *‪81 ،=' W‬د ">‪S . R‬د‪  ،‬ا‬
‫و‪8-‬د‪. ،‬دم را ا ا‪&).‬ن ن ‪81 7‬د ‪ J+#‬و ‪4.‬ر *د‪ ،J‬‬
‫ ز‪8?T. L.‬ر ‪ +* .‬و ا ن ‪81 7‬د ‪4.‬ر *د‪T. ،J‬زات ‪Y‬‬
‫‪ .+* .‬ت ‪/‬ال ا'_= د_ از ا د‪# /‬اوا'‪.+‬‬

‫‪ 310‬ر‪-  .] .‬ن  ‪' .‬س‪ ،‬ر‡ ‪ €.-‬ادن‪ ،‬ص ‪ 750-751‬و ا‪3 .‬و‪ ، 0;`B‬ا‪6/‬م در‬
‫اان‪ ،‬ص ‪.221-222‬‬
‫‪ 311‬ا‪8‬ا&; ‪ ,:‬ا‪Y. ;`. ،YB‬وف ا‪ .6/‬و ‪+‬ر ‪E7 0. 0#‬ر‪'S‬ﮥ ‪ !4'  ، /‬از‬
‫‪-‬ن  ‪'.‬س‪ ،‬ر‡ ‪ €.-‬ادن‪ ، ،‬ص ‪.754‬‬

‫‪181‬‬
 ‫‪312‬‬
‫‪A -2‬ا@ وا‪ -‬و ‪ OJA‬ا'ن وار‪R‬‬

‫‪ -1‬در *ر ت  ' * ‪+1‬ا ‪ )0‬را  ^‪8‬رت ‪ a1‬ه;) ‬

‫‪  ،+* . #Y.‬ه‪ R‬و‪8-‬د دار'‪+1 * +‬ا را در ‪ +H‬رب ا‪8‬ع‬
‫ا';ن وار‪ .+* . #Y. J‬د‪ * R+‬ا ت‪8 . ،‬ا'‪ +‬د‪ J+'.‬ه‬
‫‪ .h.‬و ‪8)&.‬ت وره د دور‪ J‬ه ‪)BbS‬ﮥ ر\ ‪ .+B‬‬
‫‪8q‬ر ‪~.‬ل‪  ،‬ا »‪+1‬ا ‪>/‬ن و ز‪ «.‬را در ‪" +H‬رب ‪EB‬‬
‫‪" :+* . #Y. "0.‬ﳘﺎﻧﺎ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﻡ ﮐﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺁﻥ‬
‫ﺭﺍ ﺣﺮﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﭙﺮﺳﺘﻢ ‪8/) 313"...‬رۀ ا>!‪ ،‬ﮥ ‪.(91‬‬
‫  از "و‪ -‬ا‪8^  "M‬رت ‪+1‬ا ‪H‬ف  ‪.‬ن ‪ .‬ور'‪8/) +‬رۀ‬
‫‪ ،J4‬ﮥ ‪115‬؛ ‪8/‬رۀ ر‪>H‬ن‪ ،‬ﮥ ‪ :"   .(27‬و ‪R7  ،":‬‬
‫و ‪>7‬ن ‪+1‬ا )‪8/‬رۀ ‪ ،q‬ﮥ ‪39‬؛ ‪8/‬رۀ ‪ ،..‬ﮥ ‪27‬؛ ‪8/‬رۀ ‪8q‬ر‪،‬‬
‫ ﮥ ‪48‬؛ ‪8/‬رۀ ا‪ ،>4‬ﮥ ‪ (14‬و  ه‪  R‬د‪ /‬و د‪)/‬ن ‪+1‬ا ا‪B‬ر‪J‬‬
‫‪8/) +* .‬رۀ ‪ ،J+.‬ﮥ ‪64‬؛ ‪8/‬رۀ ص‪ ،‬ﮥ ‪    .(31475‬ا‪،‬‬
‫‪+1‬او'‪ +‬ا';ن را  »دو د‪* a,1 «L)/‬د‪ J‬ا‪" :/‬ﻓﺮﻣﻮﺩ ﺍﯼ ﺍﺑﻠﻴﺲ ﭼﻪ‬
‫‪315‬‬
‫ﭼﻴﺰﯼ ﺗﺮﺍ ﺍﺯ ﺳﺠﺪﻩ ﺑﻪ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﺎﻥ ﺧﻮﻳﺶ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺍﻡ‪ ،‬ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ؟ ‪"...‬‬
‫)‪8/‬رۀ ص‪ ،‬ﮥ ‪.(75‬‬

‫‪  -2‬ن * د‪ ,4: ,‬و ‪ 43.‬ا ‪;4.‬ﮥ ا';ن و ‪+1‬ا و‪8-‬د‬

‫'‪+‬ارد‪+1  ،‬ا را  ^`ت‪^8"1 ،‬ت و ‪+&.‬ود ه ‬
‫‪ .+* . ;4.‬از ن ‪.‬ن‪:‬‬

‫‪312‬‬
‫‪Anthropomorphic‬‬
‫‪  313‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪" 314‬ﻓﺮﻣﻮﺩ ﺍﯼ ﺍﺑﻠﻴﺲ! ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﻮ ﺍﺯ ﺳﺠﺪﻩ ﮐﺮﺩﻥ ﺑﺮ ﳐﻠﻮﻗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺩﻭ ﺩﺳﺖ ﺧﻮﺩ ﺁﻓﺮﻳﺪﻡ ﮔﺮﺩﻳﺪ" ) ﮥ ‪75‬‬
‫‪8/‬رۀ ص  ن‪>- ،‬ﮥ `; '>‪ ،19 +,- ،'8‬ص‪.(338‬‬
‫‪  315‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪182‬‬
‫‪  -‬از "‪+:‬م ر'‪ C‬و ‪+1 _);1‬ا" ‪.  \/‬ن ‪ .‬ور'‪" :+‬ﻭ ﻣﺎ‬
‫ﺯﻣﲔ ﻭ ﺁﲰﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺑﲔ ﺁﻥ ﻫﺎﺳﺖ ﳘﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﺶ ﺭﻭﺯ ﺁﻓﺮﻳﺪﱘ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺭﻧﺞ‬
‫ﻭ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺮﺳﻴﺪ"‪8/) 316‬رۀ ف‪ ،‬ﮥ ‪.(38‬‬
‫‪  -‬از "‪7‬ت '=دن و  ‪81‬اب '‪+1 )#‬ا" ‪ . ?1‬ده‪..." :+‬‬
‫ﭼﺮﺕ ﳕﯽ ﺯﻧﺪ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺭﺳﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺏ ‪8/) 317"...‬رۀ ا?‪ ،J4‬ﮥ ‪.(255‬‬
‫‪  -‬در ‪8.‬رد "‪+:‬م '‪8‬ا' ‪+1‬ا" ا '_‪+E‬ار ‪ 4?q‬و *‪ /‬اش‬
‫'زل ‪ J+B‬ا'‪" :+‬ﮐﺮﺳﯽ ﺍﻭ ﺁﲰﺎﻥ ﻭ ﺯﻣﲔ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﻧﮕﻬﺪﺍﺷﱳ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺑﺮ‬
‫ﺍﻭ ﺳﻨﮕﻴﻨﯽ ﳕﯽ ﮐﻨﺪ"‪8/) 318‬رۀ ا?‪ ،J4‬ﮥ ‪ (255‬و‬
‫‪ :/ o8   -‬و *‪+1 +‬ا ‪ .‬داز'‪ +‬و از »زود ‪>B‬ر‬
‫‪8‬دن ‪+1‬ا« ‪H‬ف ‪ .‬ز'‪ ..." :+‬ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺣﮑﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺣﮑﻢ ﺍﻭ ﺭﺩ‬
‫ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺍﯼ ﻧﺪﺍﺭﺩ‪ ،‬ﻭ ﺍﻭ ﺯﻭﺩ ﴰﺎﺭ ﺍﺳﺖ"‪8/) 319‬رۀ ر‪ ،+:‬ﮥ ‪.(41‬‬
‫‪+1‬ا * "ﺍﻭﻝ ﻭ ﺁﺧﺮ ﻭ ﭘﻴﺪﺍ ﻭ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﳘﻪ ﺍﻭﺳﺖ ﻭ ﺍﻭ ﺑﻪ ﳘﻪ ﺍﻣﻮﺭ ﻋﺎﱂ ﺍﺳﺖ"‬
‫)‪8/‬رۀ ا&‪ ،++‬ﮥ ‪ (3‬و ه‪ R‬از ا رو‪ - ،‬ا »‪+  ،‬ون‬
‫وا‪8 «3/‬د'‪  a?q ،;' L‬ا  ?س ‪.‬د در ‪ + .‬و »‪+‬ون‬
‫وا‪ "J+"  «3/‬اش د‪+‬ار ‪" :+* .‬ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﯽ )ﺑﺪﻭﻥ ﻣﻴﺎﳒﯽ(‬
‫ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ"‪8/) 320‬رۀ ا;ء‪ ،‬ﮥ ‪.(164‬‬
‫‪  * R .‬از ا د‪ =- ،/‬ا‪T‬د ‪E?B‬ﮥ ا‪/;H‬ت  در‬
‫‪+1‬ا و در ')‪+&. =- ،T‬ود *دن و  ‪ ,"1‬ه‪^8"1 ،‬ت و‬
‫‪+&.‬ود ه  *ر '> *‪.+‬‬

‫‪  316‬ن ‪ ً >-‬ا‪> E‬ء‪.‬‬

‫‪  317‬ن ‪>-‬ﮥ `; ا>=ان‪.‬‬
‫‪  318‬ن ‪>-‬ﮥ `; ا>=ان و  ن ‪>-‬ﮥ ‪ E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪  319‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪  320‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪183‬‬
‫‪ -3‬در ‪ -‬د_‪+1 ،‬او'‪ ..." +‬ﮐﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺷﻮ‪ ،‬ﺑﻴﺪﺭﻧﮓ ﻣﻮﺟﻮﺩ‬
‫ﺷﻮﺩ‪8/) "...‬رۀ ا'‪Y‬م‪ ،‬ﮥ ‪ ،(73‬ا ‪ a,1‬ز‪ .‬و ‪>/‬ن روزه‬
‫^ف ‪" :+* .‬ﻭ ﻣﺎ ﺯﻣﲔ ﻭ ﺁﲰﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺑﲔ ﺁﻥ ﻫﺎﺳﺖ ﳘﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﺶ‬
‫ﺭﻭﺯ ﺁﻓﺮﻳﺪﱘ ‪8/) 321"...‬رۀ ف‪ ،‬ﮥ ‪" .(38‬ﳘﺎﻧﺎ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﴰﺎ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺳﺖ‬
‫‪322‬‬
‫ﮐﻪ ﺁﲰﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺯﻣﲔ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﺶ ﺭﻭﺯ ﺁﻓﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺮ ﻋﺮﺵ ﺍﺳﺘﻴﻼ ﻳﺎﻓﺖ ‪"...‬‬
‫)‪8/‬رۀ ا‪:‬اف‪ ،‬ﮥ ‪54‬؛ ‪8/‬رۀ ‪ ،W'8‬ﮥ ‪3‬؛ ‪8/‬رۀ ا&‪ ،++‬ﮥ‪.(43‬‬
‫در  ‪+ ،‬رت و *)ل ‪+1‬او'‪ a1 +‬ز‪.‬ن و ‪0.‬ن‪A).» € ،‬‬
‫ز‪ « '.‬ا‪ ./‬از ن ‪+1 ،  a?q ،,>-‬ا  ‪>/‬ن ا‪ qH‬و ا‪6)/‬‬
‫‪ .+ .‬ا '‪' e‬ن ‪ .‬ده‪bS * +‬ر ز‪.‬ن در *ر ‪+1‬ا د‪ 1‬دارد‬
‫و ه>‪8 w‬ان ‪+1‬ا ا *)ل ز‪ .‬و ‪>/‬ن € و‪ /‬ا از‬
‫‪ A‬و &‪8‬ل ‪8‬د‪ J‬ا‪" :/‬ﳘﺎﻥ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﳘﻪ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﲔ ﺍﺳﺖ‬
‫ﺑﺮﺍﯼ ﴰﺎ ﺁﻓﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺁﲰﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺍﺣﺎﻃﻪ ﻭ ﺍﺳﺘﻴﻼ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﺁﻥ‬
‫ﺭﺍ ﻫﻔﺖ ﺁﲰﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻭ ﻳﮑﺴﺎﻥ ﺑﺮ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﳘﺎﻥ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰﯼ ﺑﺲ ﺩﺍﻧﺎ‬
‫ﺍﺳﺖ"‪8/)323‬رۀ ا?‪ ،J4‬ﮥ ‪.324(29‬‬
‫ا   ن ‪ * ;' Y.‬ا'_ر ‪>/‬ن ?! از *)ل ‪+1‬ا و‪8-‬د‬
‫دا‪ )B‬و در ز‪ '.‬در ‪1‬رج از *)ل و ‪8‬د‪ J‬ا‪/‬؟‪  ،‬ا ‪ Y.‬را‬
‫'> ر‪ * +'/‬ز‪.‬ن و ‪0.‬ن '= ه>'‪ +‬ذات ‪+1‬ا "‪ "R+‬ا'‪+‬؟‬
‫‪+1‬ا در ‪81 -‬د را € »ز‪.‬ن« و ‪/‬ل و ‪..." :+* . #Y. J.‬‬
‫ﳘﺎﻧﺎ ﻳﮏ ﺭﻭﺯ ﻧﺰﺩ ﺧﺪﺍ ﭼﻮﻥ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﴰﺎﺳﺖ"‪8/) 325‬رۀ ‪ ،CH‬ﮥ‬
‫‪` ?/  8S .(47‬وت ز‪4?q '.‬ﮥ ز‪ .‬و ‪4?q‬ﮥ ‪+1‬ا‪* ،‬ر'‪ .‬و‬

‫‪  321‬ن ‪ &. ;H ً >-‬ا‪ +‬ا‪> E‬ء‪.‬‬

‫‪  322‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪  323‬ن ‪>-‬ﮥ ‪8>&.‬د ‪ '4q‬در ‪ 8‬از  ن‪.‬‬
‫‪ 324‬ه>‪ w‬ر‪8/  .] .‬رۀ ‪#‬ن‪59  ،‬؛ ‪8/‬رۀ ‪4  ،J+T/‬؛ ‪8/‬رۀ ‪5  ،q‬؛ ‪8/‬رۀ ‪،W'8‬‬
‫  ‪.3‬‬
‫‪  325‬ن ‪ &. ;H ً >-‬ا‪ +‬ا‪> E‬ء‪.‬‬

‫‪184‬‬
‫‪=S‬ارش ا‪>:‬ل ‪.‬دم‪ ،‬ا ر‪+/‬ن  د‪+1 /‬ا‪  ،‬ا'‪+‬ازۀ ه=ار ‪/‬ل‬
‫ز‪8q .‬ل ‪" :+* .‬ﺍﺯ ﺁﲰﺎﻥ ﮐﺎﺭ ﺯﻣﲔ ﺭﺍ ﺗﺪﺑﲑ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ )ﺍﻋﻤﺎﻝ‬
‫ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ( ﺩﺭ ﺭﻭﺯﯼ ﮐﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺍﺵ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭼﻪ ﴰﺎ ﻣﯽ ﴰﺎﺭﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺳﻮﯼ ﺍﻭ ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺭﻭﺩ"‪8/) 326‬رۀ ‪ ،J+T/‬ﮥ ‪.(5‬‬

‫در ‪+1 =' -‬او'‪0.» € +‬ن« ا‪+1 :/‬ا \ و "  ب‬
‫دارد‪" :‬ﺍﻭ ﮐﺴﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﲰﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺯﻣﲔ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﺶ ﺭﻭﺯ ﺁﻓﺮﻳﺪ ﻭ ﻋﺮﺵ ﺍﻭ ﺑﺮ‬
‫ﺁﺏ ﺑﻮﺩ ‪8/)327"...‬رۀ ه‪8‬د‪ ،‬ﮥ ‪+1 .(7‬ا‪ ،‬از " و ر‪81 JS‬د‪ ،‬ز‪.‬‬
‫و ‪>/‬ن را ادار‪ ..." :+* . J‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﺮ ﻋﺮﺵ ﻣﺴﻠﻂ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺪﺑﲑ ﺍﻣﻮﺭ‬
‫ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ‪8/) 328"...‬رۀ ‪ ،W'8‬ﮥ ‪..." .(3‬ﮐﺮﺳﯽ ﺍﻭ ﺁﲰﺎﻥ ﻭ ﺯﻣﲔ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ‪8/) 329"...‬رۀ ا?‪ ،J4‬ﮥ ‪ ،(255‬و *ر و ر ز‪ .‬را ‪+‬‬
‫‪" :+* .‬ﺍﺯ ﺁﲰﺎﻥ ﮐﺎﺭ ﺯﻣﲔ ﺭﺍ ﺗﺪﺑﲑ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪8/) 330"...،‬رۀ ‪ ،J+T/‬ﮥ ‪.(5‬‬
‫‪+1‬او'‪ * +‬در  ‪> ،‬م ه;) از او‪ a?q ،/‬ت د_‪ ،‬در‬
‫»‪0.‬ن« ‪8B . -  -‬د و  ز‪ J+. .‬و ‪ B8S‬ه ز‪) .‬؟( را‬
‫*‪" :+* . J8‬ﺁﻳﺎ ﳕﯽ ﺑﻴﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺯﻣﲔ ﺁﻣﺪﻩ )ﺍﻭﱂ ﻳﺮﺭﻭﺍ ﺍﻧﺎﻧﺎﺗﯽ ﺍﻻﺭﺽ( ﻭ‬
‫ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺯﻣﲔ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻃﺮﺍﻓﺶ ﻧﻘﺼﺎﻥ ﻣﯽ ﺩﻫﻴﻢ )ﻣﯽ ﮐﺎﻫﻴﻢ( ‪8/) 331"...‬رۀ ر‪،+:‬‬
‫ ﮥ ‪.(41‬‬

‫  '= ‪+1‬ا  ه>)  ! س  ه ه;) را "'‪8‬ر"‬

‫‪81 .‬ا'‪" :+‬ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻧﻮﺭ ﺁﲰﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺯﻣﲔ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻧﻮﺭﺵ ﳘﭽﻨﺎﻥ‬

‫‪  326‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪  327‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪  328‬ن ‪>-‬ﮥ ‪ ?q?q‬در `; ا>=ان‪.‬‬
‫‪  329‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪  330‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪  331‬ن ‪>-‬ﮥ `; ا>=ان و  ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪185‬‬
‫ﭼﺮﺍﻏﺪﺍﻧﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﭼﺮﺍﻏﯽ ﺍﺳﺖ؛ ﭼﺮﺍﻍ ﺍﺯ ﺩﺭﺧﺖ ﻣﺒﺎﺭﮎ ﺯﻳﺘﻮﻥ‪ -‬ﮐﻪ ﻧﻪ‬
‫ﻏﺮﺑﯽ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻪ ﺷﺮﻗﯽ‪ -‬ﺍﻓﺮﻭﺧﺘﻪ ﺷﻮﺩ ‪8/) 332"...‬رۀ '‪8‬ر‪ ،‬ﮥ ‪.(35‬‬
‫'‪8‬ر ا‪ ،.‬ه;)  ‪.‬د ا‪ /‬و ‪ )H‬در ﮥ د_‪  ،‬ا'ژ ‪81‬د‪،‬‬
‫*‪8‬ه را '‪8‬د ‪  .+* .‬ا و‪8-‬د‪ ،‬ا ه>   ‪. Y.‬د ‪8‬دن‬
‫ه;) ‪+1‬ا '; و در ')‪ T‬در ‪Y‬رض  ت  ' د_ * ‪+1‬ا‬
‫را ‪#‬ا از ه ه;) د_ ‪ ،+* . #Y.‬ار '> ‪S‬د؟‬

‫‪+1 ،  a?q‬او'‪6. ! +‬ت در ‪E-‬ن د_ ا‪ /‬و ‪8‬ل ‪6.‬ت‬
‫‪81‬د را  اه! ‪ . E‬ده‪" :+‬ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﺻﻮﺭﺕ ﻫﺎﺋﯽ ﺷﺎﺩﺍﺏ ﻭ ﻣﺴﺮﻭﺭ‬
‫ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺵ ﻣﯽ ﻧﮕﺮﺩ ‪8/) 333"...‬رۀ ‪ ،.‬ت ‪ (22-23‬و‬
‫"ﳏﻘﻘﹰﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺍﻣﻴﺪ ﻭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﯼ ﺑﻪ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺭﻭﺯ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻣﺎ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ )ﺑﻪ ﻟﻘﺎﯼ ﻣﺎ ﺍﻣﻴﺪ‬
‫ﻭ »ﺑﺎﻭﺭ« ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ( ‪8/) 334"...‬رۀ ‪ ،W'8‬ﮥ ‪ .(7‬در ا ‪>/ ،€8.‬وات‬
‫) ‪>/‬ن ه( در د‪ /‬را‪+1 /‬ا ار دار'‪ ..." :+‬ﻭﺍﻟﺴﻤﻮﺕ ﻣﻄﻮﻳﺖ ﺑﻴﻤﻴﻨﻪ‬
‫‪8/) "...‬رۀ ز‪ ،.‬ﮥ ‪ (67‬و ‪:‬ش ‪+1‬ا  دوش ه  ‪!>H‬‬
‫‪8B .‬د "‪ ...‬ﻭ ﻋﺮﺵ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﻫﺸﺖ ﺗﻦ ﺑﺮ ﻓﺮﺍﺯﺷﺎﻥ ﲪﻞ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ"‪8/) 335‬رۀ ‪ ،H‬ﮥ ‪.(17‬‬
‫ا  ه '=  ه>  ‪+&. Y.‬ود ‪ '0.‬و ز‪+1 '.‬ا‪ ،‬و‬
‫ه>‪. R;T w‬د ‪+1‬ا ‪E- a1‬ن ';)‪+‬؟‬

‫در  ا‪+1 ،‬ا در ه> ‪ -‬ه; و ه‹  در  ‪)`S \/‬‬

‫ وا‪  3/‬و ';‪" :‬ﻭ ﻫﻴﭻ ﺑﺸﺮﯼ ﺭﺍ ﻧﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺳﺨﻦ ﮔﻮﻳﺪ‬
‫ﻣﮕﺮ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﻭﺣﯽ‪ ،‬ﻳﺎ ﺍﺯ ﭘﺸﺖ ﭘﺮﺩﻩ ﺍﯼ‪ ،‬ﻳﺎ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺍﯼ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ﻭ ﺁﻥ ﭼﻪ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻫﺪ‬

‫‪  332‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪  333‬ن ‪>-‬ﮥ `; '>‪.'8‬‬
‫‪  334‬ن ‪>-‬ﮥ `; ا>=ان و  ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬
‫‪  335‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪186‬‬
‫ﺑﻪ ﺍﺫﻥ ﺧﻮﻳﺶ ﻭﺣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻓﺮﺯﺍﻧﻪ ﺍﺳﺖ"‪8/) 336‬رۀ ‪8B‬را‪ ،‬ﮥ‬
‫‪ .(51‬در ﮥ د_ ا‪ ،.‬و ‪+‬ون وا‪H /8.  3/‬ف ‪ .‬ز'‪..." :+‬‬
‫ﻭ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ ﺧﺪﺍ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﯽ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻨﯽ ﺑﯽ ﻭﺍﺳﻄﻪ"‪8/) 337‬رۀ ا;ء‪ ،‬ﮥ‬
‫‪.(164‬‬

‫‪S -‬ا »ر ت د« در ‪#‬ن‬

‫ا ه> 'ن ‪ .‬ده‪ * +‬ت د  ن در ‪8.‬رد ‪+1‬ا‪  ،‬دو \‪L‬‬
‫‪ .+'8B . R;4 J+>:‬در \ ‪+1 ،‬ا‪+ a1 ،‬ون ه ‪.‬ز ‪.‬د و‬
‫ ا‪ ،/‬و در \ د_‪+1 ،‬ا ‪+&.‬ود در ‪0.‬ن و ز‪.‬ن ا‪/‬‬
‫و ا ا‪?j‬ت  اش‪^8"1  ،‬ت و ‪+&.‬ود ه ا';ن‪ ،‬‬
‫‪8B . J+* ;4.‬د‪.‬‬

‫‪ o8 6‬داد‪ * J+B J‬در ‪8.‬رد ‪^8"1 V.‬ت ‪ Z,)\.‬د ادن‬ ‫? ً‬
‫ا‪.‬وز‪ e' ،‬ه ‪ `,)\.‬و‪8-‬د دار'‪ .+‬ا '‪e‬ت در ‪8.‬رد ت‬
‫‪ Z,)\.‬و ‪h).‬د  ن '= ! ‪q‬ح ا'‪:+‬‬
‫‪?/. ،e'  -1‬ت و ‪ J+‬و ;)ن ه د و ‪#‬ه_  ادن‬
‫‪8-8. Z,)\.‬د در ‪);:‬ن ن روز‪ L4' ،‬ه ا‪ //‬ا` *د‪ J‬ا'‪.+‬‬
‫د‪ * R+‬ه *‪+‬ام از ا ادن‪ 7 ،‬ادن '‪:  /)0 ً:8‬ب‪ ،‬‬
‫ادن ا‪ ، : / M‬ر\ ‪+-‬ا‪ 'S‬در  ‪ /‬دا‪ +)B‬و ‪ /‬ه‬
‫و ‪:‬ف و ‪:‬دت ه ‪+-‬ا‪ 'S‬ا را  ارث د‪8 J‬د'‪ .+‬ه *‪+‬ام '=‬
‫در ز‪.‬ن ه از دورۀ '=ول  ن‪8. ،‬رد ‪ -8‬ار ‪ )#S‬و وا‪3/‬ﮥ‬
‫ا')‪4‬ل ا ار‪ j‬ه و ز‪ J+'.‬ه د ‪81‬د   ن و ا‪6/‬م ‪.+'+B‬‬
‫ ا ا‪/‬س‪ ،‬ت ‪  Z,)\.‬ن در ‪8.‬رد ‪+1‬ا‪ ،‬و‘‪ S‬ه ا>' و‬
‫ار‪ j‬ه ‪8S'8S‬ن د ا ادن و ادن ?! از ن ه را '>‪ S+‬‬
‫‪.+* .‬‬

‫‪  336‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪  337‬ن ‪>-‬ﮥ `; ‪8/‬ر د‪.‬‬

‫‪187‬‬
‫‪ e'  -2‬د_‪e' !.0 ،‬ﮥ ‪+1‬ا‪ /B‬در ا‪6/‬م‪8.  ،‬ازات ر‪+B‬‬
‫و ‪);S‬ش ‪+‬رت و ‪8H‬زۀ ‪ //‬ا‪6/‬م ‪ L‬ر‪ .#‬ا‪4):‬دات د ا‪6/‬م‬
‫در ز  د ‪8 J+B  ZH‬د و از ادن ‪ ./‬و  ‪8"1‬ص د‬
‫‪8E‬د ‪ .#b . jV S‬ا ا‪4):‬دات در دورۀ ‪ +. .80H‬و‬
‫ ‪8.‬ازات ‪ .80H 80‬ا‪ ،?. .6/‬رو  ا‪64)/‬ل '‪E‬د'‪ +‬و ‬
‫‪8:‬ان '‪e‬ﮥ د »ا‪6/‬م ‪1‬ص ا‪:‬اب«‪ .+'+B [\. ،‬ا‬
‫دور‪ J‬ه ‪8S'8S‬ن از وا;)_  ادن ‪   ,&.‬ا‪64)/‬ل د ‪ ،‬در‬
‫ ت ‪  Z,)\.‬ن ‪ J+B W0Y.‬ا'‪ +‬و ت ‪ 'S+7‬و ‪Y).‬رض د را‬
‫‪  ?/‬و‪8-‬د ورد‪ J‬ا'‪.+‬‬

‫د ور ‪ +>'8' * +* .‬ه ‪8,:‬م ا‪ ، :>)-‬وز و ‪8Ei‬ر‬

‫‪ J++‬ه ‪ Z,)\.‬ا‪ ، :>)-‬از ن ‪++ ,>-‬ۀ د را ‪8"&.‬ل ‪0,>:‬د‬
‫‪ !,:‬و ‪8:‬ا‪+Y). !.‬د و ‪#‬اوا' ‪ .‬دا'‪ * +‬در ز‪.‬ن زا‪ ،L‬ر‪ +B‬و‬
‫‪ 80‬ن ‪ ،J++‬و‪8-‬د دا‪ )B‬و '‪ L4‬ا` *د‪ J‬ا'‪ .+‬ا ‪ -8‬ت‬
‫د  * ‪ 8)&.‬و ‪8>h.‬ن ه ‪ Z,)\. 7‬و ‪`).‬و را ‪3.‬ح‬
‫‪ !,:  + ،+* .‬و ‪8:‬ا‪8-8. !.‬د در ز‪.‬ن زا‪ L‬و ر‪ +B‬ا'‪+‬ﮥ‬
‫د ا‪6/‬م ‪* -8‬د و ت ‪Y).‬رض  ن را در ز‪ )# * .‬و‬
‫دا‪)1‬ﮥ ‪:8>T.‬ﮥ ا ‪ !,:‬و ‪8:‬ا‪ Z,)\. !.‬ا'‪ ،+‬د‪ +‬و ‪ o8‬داد‪.‬‬
‫ا '‪ +>'8‬ه 'ن ‪ .‬ده‪ * +‬ه دو ا ‪&o8‬ت در ‪8.‬رد ‪,:‬‬
‫‪8>h.‬ن ه ‪ Z,)\.‬د در  ن‪ ،‬در ‪ +H‬و ‪+H‬ود ‪81‬د ‪3.‬ح ‪8‬د'‪،+‬‬
‫ ‪8 .‬ا';)‪3. +‬ح ‪ ،+B‬و  ‪8q‬ر ‪ ،]).‬و‪8-8. €o‬د و ‪7‬ا ‬
‫ ت د ‪Y).‬رض  ن را ‪ . o8‬ده‪ .+‬از ا '‪:e‬‬
‫‪ -1‬ه‪ R‬ا را‪j * &o8 J‬ر ادن او‪ R* ،‬و ‪ ،L‬ه>‪8w‬ن‬
‫ار‪ j‬ا ‪#‬ه_ – د در ادن ‪ ./‬و ا‪6/‬م ‪+‬اوم ‪ )#‬ا'‪&^ ،+‬‬
‫ا‪8 .  ،/‬ا'‪ +B &^ +‬و‪،‬‬
‫‪ -2‬ه‪ R‬ا ')‪ * S T‬ت د ‪  Z,)\.‬ن‪?/.  i' ،‬ت‬
‫‪  A).‬ادن و ‪ /‬ه د د_ ا'‪ &^ ،+‬دارد‪8 .  ،‬ا'‪+‬‬
‫^& دا‪.+B )B‬‬
‫ا ه دو‪ . o8 ً*). ،‬ده‪8 .  ،+‬ا'‪ o8 +‬ده‪:* +‬‬

‫‪188‬‬
‫‪7 -1‬ا ت د  ن در ‪8.‬رد ذات ا‪  E‬را‪ J‬ه ‪8S'8S‬ن‬
‫‪ .‬رو'‪ +‬و‪،‬‬
‫‪ ,,: 7  -2‬ن ‪8: & 7‬ان »‪ )/)0‬ا‪[\. « .6/‬‬
‫‪8B .‬د‪ ،‬از ‪ :8>T.‬ه ‪S *  Z,)\.‬ه »‪+1‬ا را ‪+1‬ا« و‬
‫‪S‬ه ه‪+1 ،R‬ا را ه>‪8w‬ن »ا';ن و رب ا‪8‬ع« ‪،+* . #Y.‬‬
‫‪ J+B !0‬ا‪./‬‬

‫‪ -‬ا'ر و ا‪$Q‬ح '‪"1‬ن ‪#‬ا‪ 9‬ر‪1‬‬

‫‪Y‬ر‪o‬ت د  ن‪ W ،‬از ‪8#‬ت ر‪8/‬ل و از ن ‪  ،W‬ورود ‪`;,#‬ﮥ‬
‫‪'8‬ن  ‪Y.-‬ﮥ ‪'>,;.‬ن‪ L/  ،‬ه  ‪ +'+B !+? \/‬و  ‪+H‬‬
‫*‪ S+w  #‬ا‪#6)1‬ت ‪ #‬ه ا‪ .6/‬ا‪=#‬ود'‪.+‬‬
‫‪ L/‬ه  ‪E-8 J1g ،‡/‬ت ‪8S'8S‬ن ‪ >,0).‬و ‪;`.‬‬
‫‪ #‬ه ‪8S'8S‬ن ا‪ .6/‬را در  ورد'‪ +‬و ‪8˜ ?.‬ر ا‬
‫ ‪ #‬ه د و ‪b.‬ه? ‪.+)1/‬‬
‫ا ‪E-8‬ت ا‪/  .‬ا‪g‬ت ‪8-8.‬د ‪ >' ‡/‬ده‪ +‬و ا‪.‬وز‪ J‬روز ه‪R‬‬
‫‪V;.‬ﮥ روز ‪/ YB‬زان ا'‪ +‬و از ‪:8o8.‬ت ‪8.‬رد &‪ %‬و ا‪6)1‬ف‬
‫‪>B‬د‪ .+'8B . J‬در ا را‪ ،)/‬ه ‪ #‬ا  را ا^! ‪S .‬د و‬
‫ا‪.  ,‬ا‪ :+  Y-‬ه ا‪.6/‬ن ه>‪8w‬ن "‪E).‬ت و‬
‫‪>0&.‬ت«"‪ ‡/'" ،338‬و ‪8;.‬خ"‪ 339‬و ‪ +'.‬ا ه‪  ،‬ا')\ب‪  ،‬رد‬
‫ا‪  ،‬ن  و ^`ت ‪8;.‬ب  ‪+1‬ا‪ ،‬ا ر‪ €#‬ا ‪h‬ده و‬
‫‪Y‬ر‪o‬ت ‪ .+B8* .‬از ن ‪.‬ن‪:‬‬
‫‪ ';* -1‬در "‪i‬ه" ت ‪h‬وت *د‪ J‬و ‪+1‬ا را ! ‪6.‬ت و‬
‫';)  \ ‪'.#‬وا و € '‪8‬ع ز'‪ #Y.  S+‬‬
‫‪ .340+* .‬از ا د‪+1 ،+‬او'‪ 8&'  +‬ور '‪0‬د' ‪ ?B‬ا';ن ا‪/‬‬

‫‪ 338‬ر‪ %&  .] .‬ه ‪ q8.‬در ‪ +,-‬اول ا *)ب‪.‬‬

‫‪ 339‬ر‪. .] .‬‬
‫‪ 1" 340‬از ‪b.‬اه ‪81 .‬اه‪i Y. * +‬ه ا ‪-‬ه  ن )*  ! ?‪8‬ل و‬
‫ ‪ . e'  43.‬ر‪ /   ،+/‬ت و ده د  ن ‪A.‬ت دار'‪ (+‬در '‪)#S e‬‬
‫‪,?H) +'8B‬ن و ‪i‬هن( و ‪ 1‬د_ ‪'>,;. + * +8S .‬ن *‪8‬ر*‪8‬را' ا ‪-‬ه  ن‬

‫‪189‬‬
‫و ن ‪ q6/ * +* .‬و رؤ‪ !? /‬ا'‪T‬م ‪ .‬داد'‪8 .  ،+‬ا';)‪+‬‬
‫ا'‪T‬م ده‪.+‬‬
‫‪341‬‬
‫‪ ، ';* -2‬از ن ‪YB ,>-‬ن اا'  "‪ " q‬د‪+‬ن ‪  'Y.‬‬
‫*  ‪^8"1‬ت  ‪+1‬او'‪ ! +‬ا'‪6. ،+‬ت  ‪+1‬ا‪ );'  ،‬و‬
‫ر‪ )#‬و ‪+.‬ن و را '‪>B . 0>.‬ر'‪.+‬‬
‫‪ ';* -3‬از ان '= ا ‪+'. J+B8‬ن ا ‪Y‬ر‪o‬ت‪ ،‬ن ه‪ R‬در‬
‫‪:8o8.‬ت ‪ RE.‬و ا^‪8. ,‬ط  ‪+1‬ا‪ ?Y  ،‬و `; ‪8).‬ع و‬
‫&‪ e‬ا د‪ . /‬ز'‪ +‬و ;)  ‪B‬ا‪8-8. F‬د‪ ،‬از ا ‪  1B‬ن‬
‫‪ .+' .‬ه>ن ‪ * '8S‬در ‪ +,-‬اول ا *)ب ‪ o8‬داد‪،J+B J‬‬
‫*)ب ه `; ا‪.6/‬ن ‪#‬ﮥ ‪ =' YB‬از ‪ ?Y‬و `; ‪'S+7‬ﮥ‬
‫ ت  ا'‪B  ?;' .+‬ا‪ F‬و ‪o‬ورت‪/ YB ،‬زان ‪8S'8S‬ن ‪ 0‬‬
‫از ‪ €>-‬ا‪+o‬اد ‪#‬اه‪ J+. R‬را  ‪8:‬ان *‪6‬م ‪+1‬ا و ‪ Y.‬ﮥ ‪8.‬رد '‪e‬‬
‫‪ +* . #Y.‬و ‪ 4‬را ا ‪B‬ا‪ F‬د_ در ‪ .+* . ž`H )/‬از‬
‫ا را‪ ،J‬ه  ا ‪+Y‬اد ‪#‬اوا' ‪ Y.‬و ‪8E`.‬م ‪+‬ا ‪ .+* .‬و‬
‫‪/ YB‬زان '= ا‪0.‬ن ن را ‪B  ?;'  + .‬ا‪،Z,)\. F‬‬
‫‪ `,)\. 'Y.‬را از ‪ )/‬در ور'‪ +‬و ‪ +‬و‪81  ,/‬ا‪ )/‬ه‬
‫‪ Z,)\.‬و &‪ e‬ا ‪ - //‬د ‪B‬ن ‪?-‬ﮥ ا‪.+\? E‬‬
‫?‪ ٌ6‬در ‪ +,-‬اول ا *)ب‪S+>' * J+B %& ،‬ن ‪8S'8S‬ن ا‬
‫ر‪. ، >/‬دۀ ‪b‬ش  ن  ه>ن ‪ * ,0B‬ه;؛ و '  ن ‪ ,0B‬‬
‫* ‪ .+);' ،+B +‬از ا روف 'ن ا ‪ _' `\.‬دا‪h )B‬ت‬
‫و را‪ /‬و ر‪* W‬دن ‪Y‬ر‪o‬ت ‪8-8.‬د در  ت  ن‪ ،‬‬
‫را‪ J‬ه ‪ . Z,)\.‬رو'‪ +‬و  ا^‪H6‬ت &‪ e‬ا ‪ 'Y.‬ت د‪/‬‬
‫‪ .‬ز'‪ .+‬ز  ‪  'Y.‬ا^‪63‬ح "‪ 342" q‬و "‪i‬ه" ت‬
‫را ور *‪ +‬و در ^‪+‬د ‪ -8‬ن ه  '‪0.) +‬ن(‪ .‬ا‪ =)Y. .‬ا *‪>,‬ت را ا‪Y)/‬ر‪ J‬ا ‪L‬‬
‫'> دا';)‪) +‬ا‪3 .‬و‪ ، 0;`B‬ا‪6/‬م در اان‪ ،‬ص ‪.(220‬‬
‫‪ 341‬ر‪ %&  .] .‬ه ‪ q8.‬در ‪ +,-‬اول ا *)ب‪.‬‬
‫‪342‬‬
‫در &‪ q8. %‬در ‪ +,-‬اول ا *)ب ‪81 .‬ا'‪+. * R‬ا‪Y#‬ن »‪8 q‬دن ‪ 'Y.‬ت  ن‪،‬‬
‫در  ‪ o8‬و ‪ ?/  ،?/ -8‬ه ‪8 q‬دن ‪ 'Y.‬ت  ن ';)‪ .+‬ه>‪T)' w‬ﮥ‬
‫ا‪g+)/‬ل 'ن  ا ‪8B . R)1 -‬د * ا'_ر ‪+1‬او'‪61  ،+‬ف ا‪Ei‬ر ‪0.‬ر ‪81‬د در ‪8.‬رد "‪?.‬‬
‫‪8‬دن" ت  ن‪ ،‬از ‪+E:‬ۀ ن ‪/‬ن و رو‪8"4. B‬د ‪81‬د  '‪ ،J+.‬و ه‪ R‬از ن رو‪  ،‬ار‪/‬ل‬
‫ر‪ =.‬و راز و  *ر دن ا‪B‬ر‪ J‬و * ‪ J+B !/8).‬ا‪./‬‬

‫‪190‬‬
‫ ن ا ا'‪0‬ر ‪Y‬ر‪o‬ت ‪8-8.‬د در ‪8.‬رد ^`ت ‪+1‬ا '= از ‪,>-‬ﮥ‬
‫ا را‪ J‬ه د‪ B8 J‬و ا^‪H6‬ت &‪ e‬ا ا‪./‬‬

‫ 'ن ه>‪ w‬در  ‪  ‡/‬ا ‪ L/‬ه ';)‪ * +‬ان از *‪ T‬و  ا‪/‬س ‪ 7‬دا'‪ L‬و ‪S‬ه در‬
‫‪ )#‬ا'‪:* +‬‬
‫‪ -1‬ا‪  ،‬ه ﮥ د_  ن‪ q Y. ،‬دار'‪، ،+‬‬
‫‪ -2‬ا‪  ،‬ن م د در ‪*  q Y.‬ر ر‪ )#‬ا‪./‬‬
‫ه>‪ w‬ا ‪/‬ال ‪q RE.‬ح ‪8B .‬د *‪:‬‬
‫‪ -3‬ا‪  S‬ا دارا ‪ q Y.‬ا‪ ،/‬از *‪8,Y. T‬م * ت د_ ‪ .+);' 7‬در ا ^‪8‬رت‪،‬‬
‫ا‪4):‬د  ‪8 q‬دن  و  ‪ ،‬ا‪4):‬د  »‪8 q‬دن *)ب  ن« را  د'?ل ‪ .‬ورد‪ .‬ا '=‬
‫ا^! و ا‪/‬س د‪8:‬ت د و ا‪>):‬د  ‪ Y.‬و ‪8E`.‬م *‪,‬ت  ن  ‪8:‬ان *)ب د را ز ‪/‬ال‬
‫‪ .‬د‪8 . '8_7" .‬ان  *) ا>ن ورد * ‪8,Y.' L.‬م و ‪ q‬ا‪ /‬و ‪ LY.‬ن ';‪،‬‬
‫ ‪ 0>.‬ا‪ /‬ن '?‪_' * +B‬رش ‪ )#‬و ‪ RE#‬و در] ‪8B .‬د؟«‬

‫‪191‬‬
 ‫آ‪/‬ب دوم‬

‫آ‪/‬ب و ‪#‬ن د‬

‫‪192‬‬
 ‫ ‪1‬‬
‫‪/7‬ب د‬

‫‪ N‬ط ‪G‬زم‬

‫&‪ ,? %‬در ‪8.‬رد ا * »د«‪+1»  ،‬ا‪»  « )/‬ا>ن ‪ ?,‬و‬

‫'ز ا‪ « /;H‬ا';ن ه  ‪8B .‬د‪ ،‬در ‪8.‬رد »*)ب د « ه‪R‬‬
‫^دق ا‪)*  ./‬ب از ز‪ * '.‬از ‪ 8/‬د‪+‬ار  د‪+‬ارا' ‬
‫‪8:‬ان ‪ €?.‬د ‪8.‬رد ا‪`)/‬د‪ J‬ار ‪S .‬د‪)*" ،‬ب د " ا‪ ./‬‬
‫ن د_‪ ،‬ا "*)ب د " ‪8‬دن و ‪+B‬ن  *)ب و '‪ ،)B8‬ه‹‬
‫‪8. =- qB‬رد ا‪`)/‬د‪ J‬ار‪8^  )#S‬رت "*)ب د " و‪8-‬د‬
‫'‪+‬ارد‪ .‬در ا را‪،3‬‬
‫‪ ' -‬در‪8 F,  ،/‬دن ‪ 8)&.‬و ‪ Y.‬و ‪8E`.‬م *)ب د ا‬
‫‪81 +4)Y.‬د ‪ J+* Y‬ا‪ /‬و ' ‪ '64: ، 43.‬و ‪8 >,:‬دن‬
‫"*)ب د "  ور ور‪+.‬ان  ن ‪ .‬ا‪=#‬ا‪8q  .343+‬ر ‪8>Y.‬ل‪،‬‬
‫د‪+‬اران ا)‪+‬ا ا>ن ‪ .‬ور'‪ +‬و ‪ W‬از ن ا »ا‪?j‬ت ^& ا‪4):‬د‬
‫‪ 6‬د‪ * R+‬از ه>‬‫‪81‬د«‪  ،‬ارز ‪ ,4:‬و ‪ >,:‬د‪ . /‬ز'‪ً ? .+‬‬
‫رو‪ !4: ،‬د ‪61  ،‬ف ‪ € ، `;,# !4:‬ا>ن ا‪./‬‬

‫‪ 343‬ا اه! ‪1‬د و دا'‪ 43.  ،L‬و  ‪8 >,:‬دن ‪8)&.‬ت *)ب د ';?  ا‪ E‬‬
‫‪ 6‬در &‪ o8 q8. %‬داد‪)* * J+B J‬ب‬ ‫‪8‬دن ن ‪ B‬و د‪ +‬ه ‪ +-‬ا‪T‬د ‪ً ? .+* .‬‬
‫د ‪)*  ،‬ب ‪# >,:‬ق ‪   ،+* .‬ن د_‪)* ،‬ب د ‪  Zi8.‬اراﮥ ‪8,:‬م ';‪)* .‬ب‬
‫د ‪8 .‬ا'‪ +‬از &‪ %‬در ا‪8.‬ر ‪81 >,:‬ددار *‪ ،+‬ا‪8 >' .‬ا'‪ :8o8. +‬را *‬
‫ ‪ >,:‬ا'‪ +‬و  وا‪ Y‬ه ‪8-8.‬د ‪+' a?3‬ار'‪8:  ،+‬ان ‪ 4,1 44H‬در ‪81‬د ‪ -‬ده‪.+‬‬
‫*)ب د '> ‪8‬ا'‪ +‬از ‪+1  +'8 :+. #q‬ا ‪ ،+B‬و از ‪q‬ف د_‪ :8o8. ،‬را * از‬
‫'‪' >,: e‬در‪ /‬و ‪ F,‬ا'‪8:  ،+‬ان در‪ /‬و ^& ‪.+* o:‬‬

‫‪193‬‬
‫در ا '‪b_.‬ار‪+Y ،‬اد ور‪+.‬ان '= '‪ 4‬ا` '> *‪ .+‬ور  د ‬
‫‪8‬دن  *)ب از ‪ 8/‬د‪  ،`' +^  ،J‬ه>ن ا'‪+‬از‪' )*  J‬م و‬
‫ه‪ 8‬د ‪ .‬ده‪ * +‬از ‪8,. 8/‬ن ه و ^‪+‬ه ‪8,.‬ن '`‪` .‬وت‬
‫‪ F4#‬در ‪+Y‬اد ا>ن ور'‪S+‬ن و ور‪+.‬ان  د ‪8‬دن *)ب ‪8^8.‬ف‬
‫ا‪./‬‬

‫»‪#‬ن د« و » ‪#‬ن ‪=Y‬د«‬

‫ ن »*)ب د « ‪'>,;.‬ن ا‪ ،/‬ه>ن ‪8 * '8S‬رات  ‪+E:‬‬

‫‪)* ،a):‬ب د ‪8E‬دن و ا'‪)* !T‬ب د ‪ &;.‬ه‪  ./‬ن '=‬
‫‪ !~.‬ه *)ب د د_‪ !? ،‬از ن * ‪8.‬رد &‪ %‬ار ‪S‬د‪  ،‬‬
‫‪ ]6.‬ه ‪87‬ن »^& دا‪+'  )B‬ا‪ '64: ، >,:» ،«)B‬و‬
‫‪8 43.‬دن‪8?'  ،‬دن« ارز ‪8B‬د‪  F4# ،‬ا ‪ * q1‬از ‪8/‬‬
‫*;'  ‪8:‬ان *)ب د ‪8.‬رد ا‪`)/‬د‪ J‬ار ‪S .‬د‪)*» ،‬ب د «‬
‫ا‪ !~. ،/‬ه *)ب د د_ ا د‪+‬ارا'‪.L‬‬
‫»*)ب د « '=‪» !~. ،‬د«‪:8o8.»  ،‬ت د و ا>' ‪8.‬ط‬
‫ 'و « ‪ .‬دازد‪ .‬د‪ * 344R+‬در ادن ‪ ، ./‬از ‪,>-‬‬
‫ا‪6/‬م‪ ،‬ا 'و ‪+1 ،‬ا‪ /‬و از ن رو‪8o8.» ،‬ع *)ب د ‬
‫ا ادن '=‪8o8. !~. ،‬ع د‪ ،‬ا>ن  ‪+1‬ا‪ /‬و را‪3‬ﮥ ذه و‬
‫‪# ?,‬ده  ‪+1‬ا را در  ‪S .‬د‪.‬‬
‫در ‪ ،>o‬در ادن ‪ ، ./‬از ن ‪ ,>-‬در ا‪6/‬م‪ ،‬ا>ن  *)ب د ‬
‫'=‪ !~. ،‬ا>ن  ‪+1‬ا‪  ،‬ا‪;H‬س‪' ،‬ز‪ 6: ،‬و ور ‪ ?,‬‬
‫ور‪+.‬ا'‪8B .  L‬د‪ .‬ا ا‪;H‬س ‪ ?,‬و ‪#‬د‪+&. ،‬ود  را‪ 3‬‬
‫"‪+1‬ا" و "‪+1‬ا وا‪ "+H‬ا‪.345/‬‬

‫‪ 344‬ر‪ q8. %&  .] .‬در ا *)ب‪.‬‬

‫‪ 345‬ر‪ q8. %&  .] .‬در ا *)ب‪.‬‬

‫‪194‬‬
‫‪ 6‬ا ')‪" * 346J+B !^H T‬د" در  ن‪). ،‬ادف‬ ‫در ‪ً ? ،>o‬‬
‫ "‪ ، S+‬وا;)_ و ;‪ ?, R,‬در ا ‪+1‬ا" ا‪ ./‬ا '>‪ '8‬در‬
‫ ﮥ ‪8/ 52‬رۀ ا&!‪. ،‬اد از د‪ a,Y» ،‬ه>_  ‪+1‬ا و 'ن دادن‬
‫‪ S+‬و وا;)_  ‪+1‬ا‪ .«/‬در ')‪:T‬‬
‫‪ -‬ه ن ‪8. 7‬ط  را‪3‬ﮥ ‪+1‬ا و ا>ن  او‪ ،/‬د و د ا‪،/‬‬
‫و  ‪،W0:‬‬
‫‪ -2‬ه ن ‪1 7‬رج از »‪8o8.‬ع ‪+1‬ا و ا>ن  ‪+1‬ا‪،«/‬‬
‫» د « ا‪ /‬و در ‪8H‬زۀ ‪+1‬ا‪S >' - /B‬د‪7 .‬‬
‫‪ :8o8.‬در ‪8H‬ز‪ J‬ا ار دارد *  »ا>ن ‪+1  ?,‬ا« دو‪/‬‬
‫و ‪#‬ق ‪.+* .‬‬

‫ ?‪ Y‬از »د«‪،‬‬

‫‪ -1‬ه ن ‪ 7‬در »*)ب د  ن«‪8. ،‬ط  را‪3‬ﮥ ‪+1‬ا و ا>ن ‬
‫‪+1‬ا‪ ،/‬د و د ا‪ ،/‬و  ‪،W0:‬‬
‫‪ -2‬ه ن ‪ 7‬در *)ب د  ن در ‪1‬رج از »‪8o8.‬ع ‪+1‬ا و ا>ن‬
‫ ‪+1‬ا ار دارد«‪ » ،‬د « ا‪ /‬و در ‪8H‬زۀ ا>' ‪-‬‬
‫'> ‪S‬د‪:8o8. 7 .‬ت‪ )H ،‬ا‪ S‬در "*)ب د "  ن '_رش‬
‫‪ ،+B )#‬در ‪8H‬ز‪ J‬ا ار دار'‪»  * +‬ا>ن ‪+1  ?,‬ا«‬
‫‪`).‬و‪.+‬‬
‫‪  W‬ن از دو »'>ﮥ د « و »'>ﮥ  د « ‪ ،J+B !0‬و ‪F4#‬‬
‫»'>ﮥ د « ن »*)ب د « ‪81‬ا'‪8B . J+‬د و ا ‪'>,;.‬ن و‬
‫د‪+‬ار ‪+'.‬ن‪g ،‬زم ا‪-g‬ا‪./‬‬
‫»د«  ‪8E`.‬م ا>ن ‪+1  ?,‬ا‪ ،‬م و ‪8.‬رد ا‪  * /‬ن ‬
‫‪q1‬ش 'زل ‪ J+B‬و از ن '‪ ،e‬ا '!  د‪+‬ار‪  ،‬ن د ‬
‫‪g‬زم ا‪-g‬ا ا‪6:‬م ‪ J+B‬ا‪ ./‬در ‪» ،!4.‬ا‪0H‬م د  ن«‬
‫‪:8o8.‬ت ‪ 8'j‬د ا'‪ +‬و ‪g‬ز‪.‬ﮥ د‪+‬ار ه‪;H  R‬ب '> ‪.+‬‬

‫‪ 346‬ر‪" !"#  .] .‬د و ور د در ا‪6/‬م" در ا *)ب‪.‬‬

‫‪195‬‬
‫ه‹  ا در ‪8.‬رد ‪g‬زم ا‪-g‬ا ‪8‬دن »ا‪0H‬م د  ن« در‬
‫دور‪ J‬ه ‪ +Y‬از ر‪8/‬ل 'زل '‪ J+‬ا‪./‬‬

‫ ا ‪Y.‬ر‪ ،‬ت  ن  دو '>ﮥ دره‪ ،)# R‬و ‪ Z,)\.‬و ‪`).‬وت‬
‫‪:+'8B . R;4‬‬
‫‪ -1‬ت  ' *  ‪8o8.‬ع ‪+1‬ا و ا>ن د ‪ .‬داز'‪ ،+‬د ا'‪،+‬‬
‫در ‪،!4.‬‬
‫‪ -2‬ت  ' *  ‪:8o8.‬ت » ا>' « ‪ .‬داز'‪ » ،+‬ت‬
‫ د « ا'‪ » .+‬ت  د « در‪1‬رج از ‪8H‬زۀ د و ا>ن د ‬
‫‪ -‬دار'‪ +‬و ا‪0H‬م‪ !;. ،‬و ‪:8o8.‬ت ا‪ ، 84H ، :>)-‬ا)"د‬
‫و ‪ +'.‬ا ه را در  ‪.+'S .‬‬
‫‪ » -1‬ت د « »ا*~ًا« در ‪' 0.‬زل ‪ J+B‬و  » ت ‪« 0.‬‬
‫‪Y.‬و‪ +#‬و‪،‬‬
‫‪ » -2‬ت د'‪» * «8‬ا*~اٌ« در ‪ ،+.‬در دورۀ ‪ .80H‬ر‪8/‬ل و‬
‫& ‪ &,". jV‬ه ‪ ، //‬ا‪ :>)-‬و ا)"د ‪.80H‬‬
‫ا‪ .6/‬ان 'زل ‪ J+B‬ا'‪ »  ،+‬ت ‪Y. « '+.‬و‪.+#‬‬
‫***‬

‫‪ 44&.‬ه>‪8/ w‬ر‪ J‬ه و  ه ‪ 0.‬و ‪ '+.‬را از '‪ 8)&. e‬و‬

‫ا'ء  ‪ +7‬د‪ e'  .+* . R;4 )/‬ا‪6/‬م ‪B‬س رو‪ /‬‬
‫‪3‬و‪ 347 0;`B‬و &‪44‬ت ‪ >,:‬ا‪6/‬م ‪B‬س ‪Y.‬وف >' ‪S‬ﮥ‬
‫'‪:+,‬‬
‫‪8/ -1‬ر‪ J‬ه دورۀ اول ‪ ،0.‬ه>ن ه ه;)‪» * +‬ز‪ +‬ا‬
‫‪ ) 348«j‬در ن *)ب ‪ +T.‬ار داد‪ J‬ا‪8/ ./‬ر‪ J‬ه ‪8=.‬ر‬
‫از '‪8 J8* e‬دن و دا‪ )B‬وزن و *>ل ‪)>. ،?/‬ز و در ‪>B‬ر‬
‫‪:B‬ا'  ‪8/‬ر‪ J‬ه ه;)‪ .+‬ان‪ ،‬ه>‪B/ w‬ر از ا‪/;H‬ت‬
‫‪ 347‬ا‪3 .‬و‪ ، 0;`B‬ا‪6/‬م در اان‪ ، ،‬ص ‪.121-122‬‬
‫‪ 348‬و ‪8˜;.‬ل ‪ €>-‬ور  ن در ز‪.‬ن ‪`,1‬ﮥ اول ا‪ 08‬و ه>‪8˜;. w‬ل ‪ €>-‬ور و‬
‫ا')\ب ت و ه‪ 7 R‬و‪ `i‬دار ز'‪  .> ;8‬ن  ‪TE‬ﮥ  در دورۀ ‪`,1‬ﮥ ‪8/‬م‬
‫‪>~:‬ن ‪8‬د‪.‬‬

‫‪196‬‬
‫‪8/‬زان و ^‪+‬ا و ا>ن ا'‪8o8. .+‬ع را‪ C‬در ‪8/‬ر‪ J‬ه ا دور‪،J‬‬
‫‪?:‬رت ا‪ /‬از ‪+ ،?* .‬ۀ ‪.‬د‪S‬ن و داور ‪ E.‬و‬
‫‪ B8'/‬و‪ * *)H‬در ا')‪e‬ر  ‪)/‬ن و '‪+4)Y.‬ان  ‪+1‬ا‬
‫وا‪ +H‬ا‪  ./‬د_ ‪8>h. ،\/‬ن  ا ‪8/‬ر‪ J‬ه‪ ،‬ه>'‬
‫‪  /B .‬ا‪880/‬ژ ا‪./‬‬
‫‪8/» -‬ر‪ J‬ه دوم ‪8B «0.‬ر و ‪H‬ارت *>) و رام  دار'‪ .+‬در‬
‫ا ‪8/‬ر‪ J‬ه  ‪' -‬م ‪+1‬ا‪ ,: ،‬ا‪" `^ ،J+:4‬ر‪>H‬ن"  *ر‬
‫ر‪ )#‬و ‪8/ ،?/ +‬ر‪ J‬ه ‪8=.‬ر‪" ،‬ر‪.+'8B . J+.' =' " '>H‬‬
‫در ا ‪8/‬ر‪ J‬ه‪ q\. ٌ? +>&. ،‬ا‪ .‬ار ‪ )#S‬و *‪>,‬ﮥ "!"‬
‫)_‪*  (8‬ر ر‪ )#‬ا‪8o8. ./‬ع *‪ ,‬ا ‪8/‬ر‪ J‬ه ‪ +H8‬ا‪./‬‬
‫‪ -‬در »‪8/‬ر‪ J‬ه دور ‪8/‬م ‪0. «0.‬رات ‪#‬اوان د‪8B . J+‬د و‬
‫‪ ?/‬ا' ن ‪  1‬و ) ^€ ‪ Y+‬و ‪ ' 'Y.‬در ن‬
‫ *ر ر‪  )#‬ا'‪ +‬ه ‪:B‬ا'‪ .‬در ا ‪8/‬ر‪ J‬ه‪# - ،‬اوا' ‬
‫) ‪+H   1500‬ود  ‪E7‬رم ‪8>T.‬ع  ه  ن( را دا‪)/‬ن‬
‫‪?.‬ان ‪ L‬از ‪ *) +>&.‬ا*~ًا  ^‪8‬رت ‪ J+ J+‬از *)ب ه‬
‫?‪ ,‬و ‪8‬رات '‪ J+B !4‬ا'‪ (+‬ا‪AB‬ل *د‪ J‬ا‪./‬‬

‫‪8/» -2‬ر‪ J‬ه دورۀ ‪E7‬رم« را ‪8/‬ر‪ J‬ه ‪!0 ('+.) '+.‬‬
‫‪ .‬ده‪ .+‬ا ‪8/‬ر‪ J‬ه از &ظ ‪8/  ،?/‬ر‪ J‬ه دورۀ ‪8/‬م ‪ 0.‬‬
‫'=د '‪ .+‬در ا دور‪8o8. ،J‬ع ا‪/;H‬ت د و ?‪ J+4: ,‬‬
‫‪+1‬ا ‪ )0‬در در‪-‬ﮥ اول اه> ار '‪+‬ارد‪ -  .‬ن‪4. ،‬رات‬
‫‪`).‬ق ‪#‬اوان * ‪?-‬ﮥ '‪b_'8‬ار دار'‪) +‬دررۀ ‪8'1‬اد‪0' ،J‬ح و‬
‫‪6q‬ق‪T. ،‬زات ‪- 1‬ا‪ &- ،R‬ه و ‪-‬ت و ه>‪81 * w‬ن‪،‬‬
‫‪E-‬د‪ R ،‬و ‪8/ (J‬ر‪ J‬ه و ت ا دور‪ J‬را ‪."+* . [\.‬‬
‫ ن د_‪ ) ،‬ا ‪8/‬ر‪ J‬ه و  ه‪» ،‬د'‪ «8‬ا'‪+‬‬

‫‪  * R .‬ن‪:‬‬

‫‪197‬‬
‫‪  -1‬ز‪ * '.‬در ‪' 0.‬زل ‪8B .‬د‪ ،‬ا*~ًا  ‪ !;.‬د و ا‪4):‬د‬
‫‪ .‬دازد‪ 349‬و ‪)*» ً+>:‬ب د « ا‪ ،/‬و ‪:‬‬
‫‪  -2‬و) * در ‪/‬ل ه ‪ +.‬و دورۀ ‪ .80H‬ا‪ .6/‬ر‪8/‬ل‪،‬‬
‫'_رش ‪ !;.  ً+>: ،+ .‬د'‪ 8‬و  د ‪ .‬دازد و از‬
‫ ن رو‪)*» «ً+>:» ،‬ب  د « ا‪./‬‬
‫‪:8o8.‬ت »د'‪ «8‬در ‪ ^:‬ه ‪ Z,)\.‬ز'‪ S+‬ا‪ ، :>)-‬‬
‫‪8H‬ز‪ J‬ه ‪#‬ه_ ‪ ،‬ا‪ 84H ، // ، :>)-‬و ا)"د ‪R;4‬‬
‫‪ .+'8B .‬ه *‪+‬ام از ا ‪ ^:‬ه و ‪8H‬ز‪ J‬ه ز'‪ J8B ، S+‬ه‬
‫‪ ،Y#‬روش ‪ 1B‬و ‪Y.‬ر ارز ‪1‬ص ‪81‬د را دارد‪ ،‬و ه‹‬
‫*‪+‬ام '= از '‪8o8. e‬ع »ور و ا>ن ‪+1  ?,‬ا وا‪8)&.) «+H‬‬
‫د (‪ 4' ،‬ا` '> *‪ .+‬از ا '‪8 . ،e‬ان ا‪)#‬اق   ن د ‬
‫و  ن  د را از '‪  8‬ا ^‪8‬رت ‪* + €>-‬د‪:‬‬
‫‪ 8)&. -1‬و ‪8>h.‬ن » ن د «‪» ،‬ا>ن  ‪+1‬ا ‪8.‬رد ‪ #Y.‬‬
‫ا‪6/‬م« ا‪ ،/‬ا‪،.‬‬
‫‪ 8)&. -2‬و ‪8>h.‬ن » ن د « را‪ !;. ،‬و ‪60.‬ت ز'‪ S+‬‬
‫روزا' در ‪Y.-‬ﮥ دورۀ ر‪8/‬ل ‪ . !0‬ده‪ .+‬ه‪ R‬ازا رو‪:‬‬
‫‪ -1‬ا‪ » S‬ن د « دارا »ا=ام و ا‪?-‬ر د « ا‪ /‬و » ?‪8‬ل‬
‫ ن‪ ،‬د‪+‬ار ‪ !^H‬و  رد ن د‪+‬ار ‪8B . ,/‬د«‪،‬‬
‫‪ » -2‬ن  د « ‪ +#‬ه‪» '8S‬ا=ام و ا‪?-‬ر د « ا‪ /‬و‬
‫»ا'‪T‬م‪+:  ،‬م ا'‪ ;* L.T‬را د‪+‬ار‪   ،‬د '> *‪.«+‬‬
‫***‬

‫‪ً+Y‬ا ‪ o8‬داد‪81 J‬اه‪ * +B +‬ا^! »‪:‬دل ‪8‬دن ‪+1‬ا« و ‪B‬ط‬

‫»‪8 '64:‬دن ‪E-‬ن و ‪ =- =' «4,1‬ا ‪ + R;4‬را ا‪T‬ب‬
‫'> *‪.+‬‬
‫در ‪ ،>o‬ا ‪ +V‬ا ')‪ + S T‬د ور *د * در ز‪.‬ن‬
‫‪ .80H‬ر‪8/‬ل '= ‪ ''>,;.‬از ر‪ :‬ا‪0H‬م » د « ‪.80H‬‬

‫‪ 349‬در &‪ %‬ه  ')‪» * +B S T‬د در ا‪6/‬م ‪).‬ادف  ا>ن ‪+1  ?,‬ا وا‪+H‬‬
‫ا‪ «/‬و ه ‪1 7‬رج از ن ا‪ ،/‬و‪ 8‬در  ن‪ » ،‬د « ا‪./‬‬

‫‪198‬‬
‫ر‪8/‬ل ‪ . J`q‬ر‪ +)#‬و ا‪ ،‬ا>ن د 'ن  ‪+1‬ا را ز ‪/‬ال‬
‫'> د و  د ‪B‬ن '> *د‪ .‬در ه>ن ‪H‬ل‪; ،‬ر  ‪>,;.‬ن‬
‫و ‪Y‬ن ادن د_  ‪8:‬ان ‪EB‬و'‪+‬ان ‪Y.-‬ﮥ ا‪4. ، .6/‬رات و‬
‫ا‪0H‬م » د « ا‪6/‬م و  ن را ر‪* . :‬د'‪8:   ،+‬ان‬
‫و‪`i‬ﮥ ‪EB‬و'‪8?T. ،+‬ر  ر‪8 L):‬د'‪ .+‬ا ?‪ // Y‬و‬
‫ا‪ :>)-‬ا‪;H  ،.‬ب ?‪ Y‬و ?‪8‬ل د 'ن ‪bS‬ا‪ +B >' )B‬و 'ن‬
‫‪8E 6‬د ‪1 ،S‬رج '> *د‪.‬‬ ‫را از د ‪81‬د‪ً ~. ،‬‬
‫ا وا‪ » * Y‬ن از دو '> ‪ J+B !0‬و ‪>' F4#‬ﮥ د ن دارا‬
‫ا‪?):‬ر د ا‪   ،«/‬رﮥ ‪ YB‬و ‪/ YB‬زان ا‪ .6/‬‬
‫‪ .‬ز'‪ +‬و ا^! و ا‪/‬س »‪ .80H‬ا‪ « .6/‬را ز ‪/‬ال ‪ .‬د‪ .‬از‬
‫ا رو‪ ،‬ا ')‪ S T‬از '‪/  ‡/ e‬ا‪g‬ت ا *)ب از اه>‬
‫‪1‬ص ‪81‬ردار ا‪ ./‬ا &‪ %‬را در ‪8/ +,-‬م ا *)ب ‪+T.‬دًا &‬
‫‪8:‬ان »'>ﮥ د و '>ﮥ  د « ادا‪81 .‬اه‪ R‬داد‪.‬‬

‫‪ -‬ا‪1‬ن د‪ ،‬ا*‪K‬اره@ ‪ =Y‬د‬

‫در ا را‪ + )/‬ا‪* #o‬د * ‪Y.‬ره ‪ 1B‬و ارز ا دو‬
‫'> از ت  ن‪ ،‬ت د و ت  د ‪  =' ،‬ه>‪# _+‬ق‬
‫‪ » .+* .‬ت د «  ‪Y.‬ره د ‪ +'8B . J+T/‬و از ا‬
‫رو‪ 43. ،‬و ‪' >,:‬ن دادن »‪ 8)&.‬د  ن«‪* j !~. ،‬دن‬
‫و‪8-‬د ‪+1‬ا  ‪ S JE‬از ز ه را‪S R,: C‬ان ا‪ ، .6/‬را‪ J‬‬
‫‪ >' -‬د‪ .‬در ‪:* H‬‬
‫‪>'» -2‬ﮥ  د  ن«‪ ً>4);. ،‬از ‪*  aq‬ر ‪8,: S‬م‬
‫‪ 350)?~.‬و ‪ !^H a3.‬از ن‪ LT/ ! ،‬و ارز ا'‪ +‬و '> ‪8‬ان‬
‫ ن ه را ^‪8;.  ً#‬ب *دن ‪B‬ن  »ا‪8.‬ر د و ا>' «‪ ،‬از‬
‫‪8H‬زۀ ‪ R,:‬و ‪  a3.‬دور '_ دا‪ .B‬ا ا‪ * /‬از ز‪* '.‬‬
‫‪#‬د د‪+‬ار  ‪ ,>:‬د‪ . /‬ز'‪ \  * +‬از »ز'‪ S+‬د'‪ «8‬و‬
‫‪8H‬ز‪ J‬ا از ‪8H‬ز‪ J‬ه ا‪ ، :>)-‬ا)"د و ‪#‬ه_ ز'‪ S+‬و‪ ،‬‬
‫د_ان در ار?ط ار ‪S .‬د‪8H ،‬زۀ ا‪4):‬د و ا>' را ]‬
‫‪350‬‬
‫‪positivism‬‬

‫‪199‬‬
‫‪ +* .‬و وارد ‪8H‬ز‪ J‬ا ‪8B .‬د * " د و د'‪ "8‬ا‪ ./‬در‬
‫‪8H‬ز‪ J‬و ‪>)`S‬ن ه » د «‪ ،‬ا‪g+)/‬ل ‪ >,:‬و ‪?/&.‬ﮥ ‪ 43.‬‬
‫‪ 2x2=4‬د‪ g /‬را دار'‪ +‬و ‪ -8‬د ‪ ،‬ا>' و ا‪`* /;H‬‬
‫'> *‪.+‬‬
‫ ‪8q‬ر ‪~.‬ل‪:‬‬
‫‪ -‬روز‪ J‬دار  ‪ ?/‬ه ا>ن د ‪?:  ،‬دت د ا‪ /‬و د‪R+‬‬
‫* ‪?: / !~.‬دات ‪#‬د * ')‪T‬ﮥ »ور د ا'‪' ،«+‬ز  ‪ 43.‬‬
‫‪8‬دن‪8?'  ،‬دن '‪+‬ارد‪ R>"  ); .‬ا>' ه ‪>,;.‬ن ا‪ * /‬روز‪J‬‬
‫را در‪+ 43. /‬ا'‪ +‬و روز‪_ J‬د‪_'  ،‬د‪ .‬ا‪ .‬و) *‪ W‬‬
‫*;' در ‪4.‬م ‪ >,: -8‬و ا‪ :>)-‬ن ار ‪ ،+'S .‬ا ‪?:‬دت‬
‫‪#‬د را از ‪8H‬زۀ د ‪81‬د ‪1‬رج *د‪ J‬و  ‪8H‬زۀ  د وارد‬
‫‪ .+* .‬در ا ^‪8‬رت‪ ،‬ا ‪:+.‬ن ^& ‪ >,:‬و ‪ 43.‬‬
‫روز‪ J‬دار د_ '> ‪8‬ا'‪^  +‬ف ‪.‬ا‪E-8  Y-‬ت د ‪،‬‬
‫اد‪81 :‬د را ‪ o8‬داد‪ J‬و ‪ .+* -8‬ان ‪+ +‬ا'‪ * +‬در ‪8H‬زۀ‬
‫د'‪ ،8‬د‪ >,: !g‬و‪ 43.‬د‪ g /‬را دار'‪ +‬و ‪:+.‬ن ا ‪'8S‬‬
‫‪YB‬ره‪8) + ،‬ا'‪ +‬از اد‪:‬ه د'‪81 8‬د در ‪8H‬زۀ  د و ‬
‫‪Y.‬ره ‪8H‬زۀ  د د‪#‬ع *‪.+‬‬
‫‪ 6‬ا‪ * +'8B . :+. ';* S‬روز‪  +'S . J‬درد ‪_/S‬ن‬ ‫‪ً ~.‬‬
‫را `‪8- ،+>E‬اب ‪ * )`S *" :* +'S .‬ا ‪+>E#‬ن درد د_ان‬
‫‪ +‬ا درد را در ‪81‬د ا‪T‬د *د؟  ‪ o‬ا در] درد د‪* .‬‬
‫‪8.‬رد ‪T‬وز ‪ ;-‬ار ‪T  ،)#S‬وز  ‪81‬د را ‪ .‬ده‪+‬؟ ‬
‫  '‪b_'8‬ار ا در] درد ‪ ،8)4.‬د‪81  /‬د* ‪ .‬ز'‪+‬؟"‪.‬‬
‫ا اد‪ 43.  :‬و ‪.‬دود ا‪./‬‬

‫ 'ن و) ا‪g+)/‬ل ‪ * +* .‬روز‪  6~.  +'S . J‬دادن ‪b‬ا‬

‫‪ W‬ا'‪+‬از ‪+B‬ۀ ‪81‬د  ‪4#‬ان‪' ،‬ن را از ‪T' _/S‬ت ده‪  ،+‬روز‪J‬‬
‫‪+   +'S .‬ن ‪81‬د ‪ ^#‬ا‪)/‬ا‪ H‬و ز‪/‬ز ‪+‬ه‪ +‬و از‬
‫‪ aq‬روزۀ د ‪ ،‬رژ‪8?T. ،+'_ ).6/ R‬ر ‪/  +'8B .‬ا‪ g‬‬

‫‪200‬‬
‫* ‪81‬د ا‪T‬د *د‪ J‬ا'‪ ‡/ ،+‬ده‪8q  .+‬ر ‪~.‬ل‪ ،‬در ‪8.‬رد اد‪:‬‬
‫روز‪ J‬دار ا ا‪T‬د ‪: ).6/‬‬
‫‪ +7 -‬در ^‪ +‬روز‪_ J‬ان ‪8 .‬ا'‪ +‬اد‪=. * +* :‬ان‬
‫‪".‬ف ‪b‬ا ‪B‬ن در ‪ J.‬ر‪h.‬ن  ‪+ .‬؟‪ ' _. .‬ا *‬
‫‪+* _/S ً.8>:‬ن روزا'  ‪81‬ر ا‪#‬ا‪": q‬ا'‪ '?B ،‬و‬
‫‪ +7  ،&/‬ا ‪8>Y.‬ل‪?- ،‬ان ‪8B .‬د؟ و * ‪ _/S * )`S‬‬
‫*‪+‬ن روزا' و ‪81‬ر ا‪#‬ا‪8B . ).6/ %: ،'?B q‬د؟ و‬
‫ز‪:J‬‬
‫‪ 7  -‬ا‪g+)/‬ل و د! ‪ ,4:‬و ‪\;' ، >,:‬ﮥ ‪ ).6/‬در ه> ‪ -‬د'‬
‫و ‪8"#‬ل ‪;0  ،Z,)\.‬ن ا‪-‬ا ‪8B .‬د؟ ‪ ' _.‬ا * در ‪ -‬و‬
‫ و) ‪8q ،‬ل روز روز‪ J‬دار ‪ +7‬د‪ 4‬ه‪ ;' R‬و در ‪ -‬و و‬
‫د_‪ :/ 24  ،‬ه‪=' R‬د ا‪ ./‬در ‪ -‬و  و) ‪ )H ،‬در‬
‫‪8q‬ل ‪ +7‬روز >‪ ً.>  ،B ً.‬روز ا‪ ./‬از ا رو‪ ،‬روز‪S J‬‬
‫ا‪ ، .6/‬در ‪ -‬از *ۀ ز‪  ،.‬ا'‪+‬ازۀ &‪e‬ﮥ 'ّ روز‪ J‬دار ه‪R‬‬
‫‪8q‬ل '> *‪ ،+‬و در ‪ -‬د_‪ J+* ،):/ 24 ،‬و '‪ 0>.‬ا‪./‬‬
‫‪ W‬ا ';\ﮥ ‪ ;' ).6/‬و اد‪. :‬دود ا‪./‬‬
‫ا‪  #o‬ن‪  ،‬ا‪/‬س *‪+‬ام ‪  R,/ !4:‬ه>ﮥ ‪.‬دم  'زه ‪b‬ا ‬
‫‪\;'  Z,)\.‬ﮥ رژ‪b R‬ا داد‪8B . J‬د؟‬
‫در ‪8.‬رد اد‪ :‬روز‪ J‬دار ا *>  ‪4#‬ان و ا‪T‬د ‪+:‬ا‬
‫ا‪ ‡/ + ، :>)-‬ده‪:* +‬‬
‫‪ -‬در *‪+‬ام ‪Y.-‬ﮥ ‪>,;.‬ن '‪  ،‬ا‪ ، .6/‬روز‪!,4  )#S J‬‬
‫'ا و ‪8?E‬د ‪bS‬ران ز'‪4# S+‬ان *> *د‪ J‬ا‪/‬؟‪+*  ،‬ام‬
‫‪Y.-‬ﮥ ‪  ،>,;.‬ا‪8 . .6/‬ا'‪ +‬اد‪+: * +* :‬ا ا‪ :>)-‬اش ‬
‫ا ‪ ?/‬از ‪8-‬ا‪>,;.  €.‬ن ‪ ) ،)E‬و ا';'  ا‪/‬؟‬
‫ا‪ ‡/ S‬ا ‪/‬ا‪g‬ت ‪ `.‬ا‪ W ،/‬اد‪ :‬روز‪ J‬دار ا ا‪T‬د‬
‫‪+:‬ا ا‪4#  >*  ، :>)-‬ان '= از ا‪/‬س  ‪ Y.‬ا‪./‬‬

‫ ‪ =-‬ا‪81 . * ':+. ،‬اه‪ +‬از وره د ‪81‬د در ز‪.‬‬
‫‪ a3.‬و ا‪g+)/‬ل ‪8H‬زۀ  د د‪#‬ع *‪8) + ،+‬ا'‪ ‡/ +‬ده‪:* +‬‬

‫‪201‬‬
‫‪ -‬ا‪7 ً//‬ا و  ا‪/‬س ‪ 7‬ا‪g+)/‬ل و ‪ + 43.‬روز‪ ،)#S J‬در‬
‫‪8.‬ارد *  ه‹ ')‪T‬ﮥ ‪8/‬د\‪ L‬ا ‪81‬د و ‪T. Y.-‬‬
‫'> ‪8B‬د‪ ! ،‬داش د ‪+B‬؟‪7  ،‬ا ‪ );0B‬روز‪ J‬ا *  ه‹‬
‫')‪T‬ﮥ ‪8B >' T. ?~.‬د‪ `* + ،‬و ‪T.‬زات "‪+1‬ا ‪:‬دل" را در‬
‫ ورد‪ .‬در ')‪:T‬‬
‫‪ '8_7 -‬ا د‪8)/‬ر  ')‪ T‬و زن \‪ ،L‬از ‪* 'E- a1 8/‬‬
‫ ‪8‬ا‪ 43. +:‬و ‪ ! ،J+B  '64:‬ا')‪e‬ر و ‪ -8‬ا‪/‬؟‬

‫در ‪ ،>o‬ا‪#  S‬ض ‪&.‬ل‪ ،‬ه *‪+‬ام از ا د! ا‪ B‬ه ه‪R‬‬
‫در‪ +B /‬و ‪ )H‬ا‪ S‬روز و روز‪S‬ر‪ ،‬روز‪ J‬دار ا‪ .6/‬ا‬
‫در] درد ‪_/S‬ن‪4#  >* ،‬ان‪ ).6/ .V  ،‬‬
‫روز‪ J‬داران ‪ +`.‬و ‪ j8.‬ه‪ ،+B R‬در ن ^‪8‬رت‪ ،‬ز ا ‪/‬ال‬
‫‪3.‬ح ‪8B .‬د *‪:‬‬
‫‪ 7 -‬ا^ار ا‪  * /‬ا *ره ) ‪#‬ض ‪&.‬ل( ‪8/‬د‪ +.‬و‬
‫')‪?- ،L\ T‬ﮥ ‪ ?-‬و ‪ Z,0‬د داد‪8B J‬د؟‬
‫‪7 -‬ا ‪ !>: +‬روز‪ J‬دار ا ه> *‪ W‬و ه> ‪;0  -‬ن‬
‫ا‪?-‬ر ‪ +B‬و `وت ه ‪#‬د‪ '0. ،‬و ز‪  '.‬ه‹ ‪+'8B )#S‬؟‬
‫و‪،‬‬
‫‪7 -‬ا ‪ +‬روز‪ J‬دار‪8. ،‬اد ‪ '+.B‬و ‪81‬را* ه را در ‬
‫_د * ‪ a?q‬داد‪ J‬ه ‪ ، >,:‬ا ‪  ).6/‬و ‪-‬ن ‪g‬ز‪ ،+.‬‬
‫‪81‬ددار از ‪".‬ف ‪B‬ن ز'?\‪ L‬ا‪/‬؟‬

‫‪ * R .‬ن ‪ 7‬د ا‪  ،/‬در ‪8H‬زۀ د ار دارد‪ F4# ،‬در‬

‫ه>ن ‪8H‬زۀ د و  ا‪/‬س ‪Y.‬ره ‪ ?,‬و ا‪ /;H‬د‪+‬اران‪،‬‬
‫ا‪?):‬ر دار'‪  * ';* .+‬ا ا‪0H‬م و ‪ 84.‬ه »د «‪? ،‬س‬
‫»د'‪ +'B8 . «8‬و از را‪ J‬ه ‪ >,:‬و ‪ 43.‬ا ا‪?j‬ت‬
‫^& ‪B‬ن ‪8?T. ،+B8* .‬ر  ‪b‬ش ')‪ C‬د'‪* 8‬دن‬
‫‪ 84.‬ه د ا'‪' .+‬ن‪:‬‬

‫‪202‬‬
‫‪ +  -‬از ‪ >,: aq‬و ‪ ، 43.‬اد‪:‬ه ‪81‬د در ‪8.‬رد ^& ا‬
‫ا‪8.‬ر د را  ا‪?j‬ت ‪،+'/‬‬
‫‪ * +'bX +  -‬ا ا‪0H‬م و ‪ /‬ه  ! د‪#‬ع‪ ،‬در‪/‬‬
‫';)‪ +‬و ت '‪  i‬ن ه '= ‪ +#‬ا‪?):‬ر د و ا‪ E‬ا'‪.+‬‬
‫ا ه>ن دوراه ا‪; * /‬ر از ‪ ;`.‬و ‪>,0).‬ن ا‪ .6/‬‬
‫درس ‪81‬ا'‪+‬ۀ ا‪.‬وز * اد‪8 >,: :‬دن ا‪0H‬م ا‪ .6/‬و  ' را‬
‫‪ ،+* . L‬در ن ‪)#S‬ر ‪ J+.‬ا'‪.+‬‬

‫‪ 6‬ا ')‪  T‬د‪; * 351J+. /‬ر از ‪/ YB‬زان  ‪!/8‬‬ ‫? ً‬

‫ ‪ R,:‬ا‪.‬وز‪  ،‬ور ‪81‬د ‪ ,0.‬از ‪60.‬ت د را ‪ !H‬و‬
‫‪;H  J+B !"#‬ب ‪ .‬ور'‪ ،+‬و  ا ‪ '8S‬د‪ 1‬ه 'روا و‬
‫»د'‪* 8‬دن« ا‪8.‬ر و ‪ 84.‬ه * »د « ا'‪ !;. ،+‬و ‪60.‬ت‬
‫‪ ,&g‬ا‪T‬د ‪ +* .‬و ‪/‬ا‪g‬ت  ‪ \/‬را ‪ * +'8B . ?/‬از‬
‫ا^! و ا‪/‬س ور د را ز ‪/‬ال ‪ >,: .+' .‬و ‪ 43.‬‬
‫'ن دادن ا‪0H‬م ‪8.‬ط  ‪?:‬دت ه ا‪ =' .6/‬از ن ‪ ,>-‬ا'‪.+‬‬

‫‪/‬ا‪ * g‬در را‪  3‬ا ‪?:‬دت ا‪ .6/‬ا‪T‬د ‪ J+B‬ا'‪S T)' ،+‬‬

‫?‪ ,‬در ‪8.‬رد ‪#‬د ‪8‬دن ‪?:‬دات را ‪ .352+* . +V‬از ن ‪* -‬‬
‫‪#‬ده و 'زه رو‪ H‬و روا' ا‪#‬اد ‪`).‬و‪ W ،+‬ه ‪#‬د ‪aH‬‬
‫دارد را‪ J‬و ‪ L' !0B‬و ‪?:‬دت ‪+1‬ا ‪81‬د را  ا‪/‬س 'زه‪،‬‬
‫‪8‬ا' ه و ‪B‬ا‪81 F‬د ا')\ب *‪ ، Y. + .+‬ه‹ *; '> ‪8‬ا'‪+‬‬
‫)و ا ‪8T.‬ز د را ه‪+' R‬ارد * )‪8‬ا'‪ (+‬در را‪3‬ﮥ ‪ ?,‬و ا‪ /;H‬‬
‫"‪ "J+‬و ‪+1‬ا وارد ‪ J+B‬و د_ان را ‪8?T.‬ر  ‪b‬ش ا‪  ،‬ن ‪!0B‬‬
‫‪?:‬د ‪81 * +0‬د دو‪ /‬دارد‪/ YB  ،‬زان ا‪ .6/‬ا‪+‬اع *د‪J‬‬
‫و ا ‪ .8>: // * JE‬داد‪ J‬ا'‪.+‬‬

‫‪ 351‬ر‪ %&  .] .‬ه ‪ q8.‬در ‪ +,-‬اول ا *)ب‪.‬‬

‫‪ 352‬ر‪8: & q8. %&  .] .‬ان "‪#‬د ‪8‬دن ‪?: !0B‬دت" در ه> *)ب‪.‬‬

‫‪203‬‬
 ‫ ‪2‬‬
‫‪# 9*/7‬ن‬

‫‪0 -1‬م ‪# 9*/7‬ن در زن رل‬

‫ ت ان ‪ L‬از ن *  & در ‪+'+B . ž`H /  / ،+‬‬

‫و ا^& * ن ت را از ‪ ž`H‬دا‪81 ž#H ،+)B‬ا'‪.353+'+B . J+‬‬
‫‪e#H‬ن ا‪#‬اد ‪8 8>Y.‬د'‪ +‬و ‪ !~.‬ه>ﮥ ا';ن ه د_‪31  ،‬‬
‫‪#‬ا‪ )>; B8.‬از ‪8).‬ن و ا‪0H‬م ‪ ،J+B ž`H‬رو در رو ‪8‬د'‪.+‬‬
‫‪+Y‬اد ا ا‪#‬اد در ز '_رش  ن‪ ،‬زد '?‪8‬د و ‪+Y )H‬ه ه‪ R‬‬
‫‪+Y‬اد ا'_)ن دو د‪ /‬ه‪ >' R‬ر‪61 .+/‬ف ا‪.‬وز * ‪e#H‬ن  ن‬
‫>م  ن را ‪ ،+* . ž`H‬ان )از ‪ q1  ,>-‬در د‪)/‬س '?‪8‬دن‬
‫ه>ﮥ ‪8).‬ن(‪ ،‬ه*‪+‬ام ‪ F4#‬ت و ‪8/‬ر‪ J‬ه ‪ Y.‬را از ‪ ž`H‬دا‪.+)B‬‬
‫در ')‪ ،T‬ا‪ )>; ;* S‬از ‪8).‬ن و ا‪0H‬م را ‪#‬ا‪8.‬ش ‪* .‬د‪،‬‬
‫ا‪0.‬ن ‪ L/‬از د_ان و *>  د ور ‪8).‬ن ‪#‬ا‪8.‬ش ‪ J+B‬و‪8-‬د‬
‫'‪+‬ا‪ .B‬ا ا‪0.‬ن ه‪8?' `). R‬د *  ‪.‬گ ‪e#H‬ن ا'‪  ]+‬ن در‬
‫‪ ، Y?q !,:   ،c-‬ن ا‪0H‬م  *‪#  ,‬ا‪X/ B8.‬د‪.+'8B J‬‬
‫ ه> ‪ ?/‬و ه>‪87" w‬ن ‪>B‬رۀ ت ا‪=#‬ون ‪_' ،S‬رش‬
‫ ن ه ‪g‬زم ‪ +.‬و  ‪ +7‬از ران ‪ *  * ?.‬و‪8/8. H‬م‬
‫‪ ،+'+B‬ن ه را  اورا از ‪  .1 Z‬ا‪8‬ا‪ H‬از ا‪8\)/‬ان *)‪Z‬‬
‫‪ )B‬و ا‪~.‬ل ن ‪=S  . 354+ )B_' .‬ارش ‪8 ] a4&.‬ران‬

‫‪- 353‬ن  'س‪ ،‬ر‡ ‪ €.-‬ادن‪ ، ،‬ص ‪.728‬‬

‫‪- 354‬ن  'س‪ ،‬ر‡ ‪ €.-‬ادن‪ ، ،‬ص‪.72‬‬

‫‪204‬‬
‫دور‪8/‬ن‪ ،‬ا‪H‬د‪ %‬ا‪ ،355 .6/‬ا‪B‬ء و ‪ H8‬ه ‪8.‬رد ا‪`)/‬د‪ J‬ا‬
‫'_رش  ن را ‪B +‬ح ‪:+* . +‬‬
‫‪&" -1‬ف"‪ c/ Y.  ،‬ه *‪،78‬‬
‫‪" -2‬ر‪ b* ،/8 Y.  "0‬و گ در‪،1‬‬
‫‪" -3‬ا*)ب"‪ 0 Y.  ،‬ه ‪ * 87‬در  ‪ )B‬ار ‪ .‬داد'‪،+‬‬
‫‪" -4‬ا*‪6‬ف"‪ Y.  ،‬ا‪8\)/‬ان ‪ )B‬و ‪ +`/8S‬و‪،‬‬
‫‪" -5‬او‪8/‬ب" *  ‪ 1B Y.‬ه در‪./.1 1‬‬

‫‪g‬زم  د ور ا‪ * /‬ا‪`)/‬د‪ J‬از ا ‪ )8. ،/.'» ".‬و‬

‫ا*~ًا ‪ « '+B +/#‬ا '_رش *)ب د  ن‪ ،‬از دو ‪ ,:‬ا‪ //‬‬
‫'‪:+B . B‬‬
‫‪ -1‬اول ن * ‪: 0 3/‬ب ه در ‪ !,.  ;4.‬د_ ;ر‬
‫ ‪8‬د‪ .‬ا ‪.‬دم  ‪ J+.‬از دورۀ  ا^‪63‬ح "‪-‬ه‪Y.- ",‬ﮥ‬
‫?‪ ,‬ا ‪);:‬ن‪ !,. !~. ' ،‬د_ ن ز‪.‬ن‪ 0 ،‬ه '‪)B8‬ر‬
‫را  ^‪8‬رت ار‪j‬ﮥ ‪#‬ه_ از ';! ه  ‪81‬د  ارث د‪J‬‬
‫‪8‬د'‪ ،+‬و ' ‪ً+Y‬ا در دورۀ '=ول و ‪ ?j‬ت‪ 0#  ،‬د‪ S‬ا‬
‫‪ 0‬ه ‪ ?j‬و ‪ F?o‬ا‪)#‬د'‪  ،+‬در  ا‪`)/‬د‪ J‬از ‪ 0‬ه !‬
‫د‪ /)/‬ن روز ‪.+'+B‬‬
‫ا '>‪.8/ '8‬ه در ‪ L‬از ‪ 2-3‬ه=ار ‪/‬ل ?! از ا‪6/‬م‪ ،‬ا‪YB‬ر و‬
‫‪/‬وده ‪81‬د را رو \) ‪ c/‬ه ‪S+'.‬ر *‪* J+‬ر ‪* .‬د'‪.+‬‬
‫ا ‪j‬ر *‪ J+B Z‬ا'‪ +‬و ا‪ً1‬ا در ‪8q‬ل دو دهﮥ ‪44&. ،)BbS‬‬
‫ا‪ 0.‬و * ‪81  a#8.‬ا'‪+‬ن ‪ F1‬و '‪ )B8‬ه 'ن در ‪ J+B‬ا'‪.+‬‬
‫‪355‬‬
‫"‪:8>T.‬ﮥ ا‪H‬د‪?: %‬رت ا‪ /‬از '‪ !4‬ا‪>:‬ل و ا‪8‬ال ‪  * +>&.‬ا‪)/‬د ‪,;,/‬ﮥ روات  '`‪W‬‬
‫'`‪ W‬او‪ 0   ،‬از ^&ﮥ او ‪8B E).‬د و از ا ‪ '8S‬روات ;ر ا‪ 0 ،/‬ه>ﮥ ن ه‬
‫^& و ‪; .;' aj8.‬ر از ن ه ‪ 0H‬از ا‪>:‬ل و ا‪8.‬ر ‪ * +* .‬در ‪ +.‬در ز‪.‬ن‬
‫‪H‬ت ‪8>Y. +>&.‬ل ‪8‬د‪81 hY  ،J‬د ‪+‬ان ر‪)#‬ر ‪* .‬د‪  ،J‬ن * ';?  ‪ hY‬د_ ‪*/‬‬
‫‪8‬د‪ ،J‬و  ‪ +Y‬از و‪#‬ت او‪ `,1 ،‬را‪&^  ،+B‬ﮥ را‪YB) )/‬ن‪ :‬و ا‪..‬ن(  ‪ / a?q‬او‬
‫‪* !>:‬د‪ J‬ا'‪ ^61 .+‬ن * ا روات و ا‪H‬د‪ ،%‬ه> و^‪ Z‬ر‪8/‬م و داب و ‪8/‬ا‪ 4‬ا‪* /‬‬
‫در ^‪+‬ر ا‪6/‬م ار ‪ J+B‬ا‪:8>T. ./‬ﮥ ا‪H‬د‪ %‬را * روات‪  ،‬راو ه‪* €>- ،‬د‪ J‬ا'‪/ ،+‬‬
‫‪-) +8S .‬ن  'س‪ ،‬ر‡ ‪ €.-‬اان‪ ، ،‬ص‪ .(747 .‬در ‪8.‬رد ‪+\.‬وش و درو ‪8‬دن‬
‫ه=اران و ^‪+‬ه ه=ار ‪8-8. %+H‬د ر‪8/ +,-  .] .‬م ا *)ب‪.‬‬

‫‪205‬‬
‫‪:‬ب ه و ‪'>,;.‬ن ‪ 0.‬و ‪ W ،+.‬از ‪ +7‬ه=ار ‪/‬ل ‪ ?j =-‬ت‬
‫د ‪81‬د  رو ‪ c/‬ر=‪ J‬و گ و ‪ /8‬در‪)1‬ن‪* ،‬ر ‪+,‬‬
‫'?‪8‬د'‪ +‬و راه '> ‪.+)1B‬‬
‫‪ -2‬دوم‪+: ،‬م ‪6:‬ﮥ ر‪8/‬ل  ‪+ ?j‬ار ت  ن ‪ )H‬در ز‪.‬ن ه‬
‫‪ * +Y‬ا‪0.‬ن ‪ ?j‬و ‪ F?o‬و *) ت و‪8-‬د دا‪J+* Y =' B‬‬
‫‪8‬د‪ .‬ا ‪+:‬م ‪*  6:‬ر ‪ ?j * +B %: ،RE. 7‬و ‪  F?o‬ن‬
‫ در‪ )/‬ا'‪T‬م '_د و ه>ا‪ L0>*  J‬ه و ا‪#6)1‬ت ‪++:‬ۀ د_‬
‫در ‪8.‬رد ا و در] و ‪  RE#‬ن  ‪S+‬ن و ‪8H‬ادث '‪8,Y.‬م ‪J+‬‬
‫ ارث ‪bS‬ارد‪8B J‬د‪.‬‬
‫‪ ?.‬ا‪6/‬م ا‪ >'  S‬ا از دورۀ ر‪ /‬و ره? ‪81‬د‪ ،‬ا‪0.‬ن‬
‫‪g‬زم و *‪ #‬ا ‪* 7‬ر '‪+‬ا‪+H ،B‬ا! در ‪/‬ل ه ‪ +Y‬دورۀ‬
‫‪ .80H‬ا‪ ، .6/‬ا ا‪0.‬ن را  د‪ /‬ورد  ا '_رش ت‬
‫ ن  رو ‪ '+' +/# ".‬و ‪* Z&". )H‬دن ن ه ‬
‫^‪8‬رت *)ب د ا‪+‬ام *‪.+‬‬
‫ا‪ .‬و از ا ا‪'0.‬ت ‪8\'  ،#_' JE‬ا‪_ JE /‬د و ا‬
‫ا'‪T‬م ا ‪* ،RE.‬ر '‪0‬د و ا‪+‬ا‪' !>:  .‬ورد‪7 .‬ا؟‬
‫‪  -‬ا »ا‪).‬ع« از ‪ ?j‬و ‪ F?o‬و ‪ €>-‬ور ت  ^‪8‬رت‬
‫‪S+'. `&".‬ر را ‪;H  +‬ب ‪#‬ا‪ B8.‬و  ‪?. 1‬‬
‫‪bS‬ا‪  ،B‬ا‪# S‬ا‪ 1  ، B8.‬از *; * در ‪4.‬م '?‪8‬ت ار‬
‫دا‪ +Y B‬ا‪* 7  * #b + ،/‬ر د‪ ,‬دا‪ B‬و ‪+>:‬‬
‫و ‪S‬ه' ‪8‬د؟ در ن ^‪8‬رت‪ ،‬ا *ر ‪8 7‬د‪8 . 7  ،‬ا';‬
‫‪ ،+B‬و ‪7‬ا ‪ ?.‬از ‪ €>-‬ور و ‪* Z&".‬دن *)ب د و‬
‫‪81 //‬د ‪81‬ددار *د؟‬

‫‪S -2‬ا ‪0‬م ‪9*/7‬‬

‫ا ‪7 * L/‬ا ‪ ?.‬ا‪6/‬م از ‪81‬د  ' ‪+.‬ون  ‪b_' -‬ا‪ B‬و‬
‫ا‪7 ً//‬ا ا ا'‪T‬م ا ‪ RE.‬ه‹ ا‪+‬ا‪' !>:  .‬ورد‪ W ،‬از‬

‫‪206‬‬
‫‪/ 1400‬ل ‪+‬ون ‪ J+'. ‡/‬ا‪ ./‬ا در ‪ H‬ا‪ * /‬ا‪6‬غ م‬
‫د ‪ ،‬او و ‪ E‬و‪`i‬ﮥ ‪ ?.‬ر‪8/‬ل ‪8‬د‪ J‬و ه *ر و ا‪A)B‬ل‬
‫د_ € ا و‪`i‬ﮥ ا^‪ ,‬و ا‪;H  //‬ب ‪.+. .‬‬
‫‪+#q‬اران ‪  \/ YB‬ا ‪/‬ال و ‪81 ,:‬ددار ‪ ?.‬از‬
‫‪ €>-‬ور و ‪* Z&".‬دن  ن '‪ )#‬ا'‪' .+‬ن ه>‪8 >' w‬ا'‪+‬‬
‫‪ 'E‬ور'‪ ?. * +‬ا ا'‪T‬م ا ‪* Z&". Y ،RE.‬دن  ن‪،‬‬
‫و '‪7 ،)#‬ا * ا ‪ '8S‬د! ا‪ B‬ه ‪4.  A.‬م و و‪`i‬ﮥ‬
‫‪ ?.‬ا‪ ،/‬و ا^! ‪+4‬م  ‪ -‬وردن و‪ Zi‬ر‪  ?;' /‬ه‬
‫*ر د_ را 'د‪S . J+‬د‪8 . '8_7 .‬ان ‪* 0#‬د *‪:‬‬
‫‪ ?. -‬ا'‪T‬م ‪  RE.‬و‪`i‬ﮥ د ‪81‬د را  ‪8*8. +Y‬ل *‪+‬؟ و‪،‬‬
‫‪* -‬ر ‪ €>- RE.‬ور و ‪* Z&".‬دن *)ب د ‪81‬د را  ‪/‬د‪ S‬‬
‫‪#‬ا‪X; B8.‬رد‪  ،‬ا و‪`i‬ﮥ ‪ RE.‬ر‪ /‬را  ‪ q1‬ا‪8.‬ر د'‪ 8‬از‬
‫د ?د و  ا‪8.‬ر د_ ‪+4‬م ! ‪8B‬د؟‬
‫‪ 6‬ر‪8/‬ل ‪)#S‬ر *ره‬ ‫اد‪/ YB :‬زان از ا د‪ً ~. * /‬‬
‫‪ //‬و ادار ‪8‬د‪  ،‬و) ا را‪ J‬ا'‪+‬ا‪ )1‬ا ‪ =- ،#' RE.‬‬
‫')‪ R' T‬ا'‪ * +.T‬ا'_ر و *ر و و‪ `i‬ا ‪  RE.‬از *ر ر‪/‬‬
‫دا‪ B‬و »و‪`i‬ﮥ ا‪6‬غ د را ‪+#‬ا ا‪8.‬ر *د‪ * J‬از '‪ e‬د'‪8‬‬
‫‪8  RE.‬د‪ J‬ا'‪* ،+‬د‪8 J‬د«‪.‬‬
‫ا '= ‪ RE.‬ا‪   * /‬ور را‪ C‬ا‪ .6/‬و ت  ' )‪8/‬رۀ‬
‫ا‪=H‬اب‪ ،‬ﮥ ‪ ،(40‬و ‪ R1) ' ?.‬ا‪?'g‬ء( ‪8‬د‪ 356J‬و  ه>‬
‫‪» ،?/‬وارث د « '‪+‬ا‪8 >'  ،)B‬ا';) دا‪?.»  .+B )B‬‬
‫' « »=و‪ +# ً.‬ه‪ '8S‬وارث د ا‪« ' ?.» .«!/‬‬
‫'> ‪8‬ا'‪* !>0 +‬ر و و‪`i‬ﮥ ر‪81 /‬د را  ‪ ،+Y ?.‬‬
‫‪'-‬ن و وار‪j‬ن د ‪81‬د  ارث _‪b‬ارد‪7 ،‬ا * ا *ر ‬
‫»‪ « ' ?.‬و در ‪h‬د ار ‪S .‬د‪ * ' ?. .‬و‪`i‬ﮥ‬
‫د ‪81‬د را  >م و *>ل  ن '‪ +B J+'/‬و \ از و‪`i‬ﮥ‬
‫‪81 ?.‬د را  ‪S+‬ن ‪81‬د وا‪bS‬ار *‪ ;' « ' ?.» ،+‬و‬
‫'> ‪8‬ا'‪.+B +‬‬

‫‪ 356‬ر‪ q8. %&  .] .‬در ‪ +,-‬اول ا *)ب‪.‬‬

‫‪207‬‬
‫ا ه> 'ن ‪ .‬ده‪ * +‬ه‪ '8S‬اد‪ :‬و ‪b:‬ر‪)#S e' ،‬ر ‬
‫ا‪8.‬ر ‪# ، ).80H‬ا‪ B8.‬و ‪ +'.‬ا ه‪ ،‬از '‪ e‬د ز ‪/‬ال ا'‪ +‬و‬
‫‪  =-‬را‪ J‬ره *دن *ر و و‪`i‬ﮥ ر‪ /‬از ‪ 8/‬ر‪8/‬ل‪ >' ،‬رود‪.‬‬
‫ا ا‪ * /‬ا ‪ S8,-‬از وز ‪E?B‬ﮥ ‪ E-8   ،31‬ر‪8/‬ل‬
‫ و‪`i‬ﮥ ا^‪ ,‬و ا‪ //‬ر‪ ،L)/‬راه '> ‪ =- +'.‬ا * ‪RbX‬‬
‫* ا ‪81‬ددار از ‪ ?j‬و ‪ F?o‬و ‪* Z&".‬دن ت‪8q  ،‬ر‬
‫»‪ +>:‬و ‪S‬ه'« ا'‪T‬م ‪ )#‬و در ا *ر‪ ' ،‬و ‪8 +>:‬د‪ J‬ا‪./‬‬
‫ا ' و ‪8 . 7 +>:‬ا'; ‪ =- ،+B‬ن * ‪ -1‬و  ‪8:‬ان‬
‫‪81 ،?.‬د را ‪ ?j  Zi8.‬و ‪ F?o‬و "&‪ Z‬ت '> د‪ J+‬و‪،‬‬
‫‪ -2‬و‪ `i‬دا‪  )B‬از  ‪bS -‬ا‪ *  )B‬در ز‪.‬ن و ‪0.‬ن ‪ Y.‬‬
‫ا ‪.‬د‪_' Y. .‬رش ‪8 )#‬د‪81 ،J‬ددار *‪  .+‬ن د_‪:‬‬
‫‪ -‬ر‪+'/‬ن ت  ن  ‪S+‬ن را '> ‪81‬ا‪ )/‬و  ارث ‪bS‬ا‪)B‬‬
‫‪ `&".‬از ت ز‪.‬ن ‪81‬د را ‪=-‬و و‪81 ?. Zi‬د '> د‪J+‬‬
‫ا‪./‬‬
‫در ا ^‪8‬رت‪ ،‬ا ا‪?)/‬ط ‪8B . !^H‬د * ‪ 8S‬ان  ‪81‬ا'‪+‬ن‬
‫ ت ‪81‬د  ‪.‬د‪ * .‬در ز‪.‬ن '=ول  ن ‪  ً>4);.‬او در >س‬
‫‪8‬د'‪* ،+‬ر ر‪81 /‬د را ن ‪ . )#‬دا'; ) ﮥ ‪8/ 3‬رۀ ‪ J+.‬و‬
‫ ﮥ ‪8/ 115‬رۀ ا'‪Y‬م(‪ .‬از ا رو‪o ،‬ور ا  ‪bS‬ا‪ )B‬ا‬
‫ ت ا ‪S+‬ن '> د‪ .+‬درا ^‪8‬رت‪7' ،‬ر ‪:* #b +‬‬
‫‪81 ?. -‬ا‪)/‬ر ?‪S+ Y‬ن از ا‪0H‬م  ن '?‪8‬د‪ J‬و ا را و‪ `i‬و‬
‫ه‪+‬ف د ا‪6/‬م '> دا';) ا‪./‬‬

‫ ‪8:‬ان ‪ +‬ا ')‪ + S T‬د ور *د * در &‪ %‬ه‬
‫‪ q8.‬در ‪ +,-‬اول ا *)ب '=‪ ،‬ا ')‪ » * J+B !^H T‬ت‬
‫ د «  ن * '‪  i‬ا`ت ‪ Y.‬و "‪VB‬ن '=ول" ا'‪ ،+‬در‬
‫ز‪.‬ن ‪81‬د‪ ،‬ا ‪8.‬ارد ‪1‬ص 'زل ‪8 J+B‬د'‪ .+‬ا ت  ه>‬
‫ا‪?):‬ر‪ W ،‬از ‪ BbS‬ن ز‪.‬ن و ‪+B X/‬ن ن ‪8.‬رد ‪1‬ص‪ ،‬ه‹‬
‫‪ .‬را ا د_ان ‪ +* >' !>H‬و ‪ +#‬ه ا‪?):‬ر د ا'‪.+‬‬

‫‪208‬‬
‫ ا ا‪?):‬ر‪ ،‬ان از ن رو از ‪ €>-‬ور‪ F?o ،?j ،‬و ^&‪ #‬‬
‫ا ت ‪81‬ددار ‪* .‬د * ا ت و ا‪0H‬م » د « را !‬
‫دوام و ‪+‬اوم در ز‪.‬ن ه ‪ >' J+‬د‪ .J+‬و ‪-g‬م ‪* . 0#‬د‪* J‬‬
‫ ‪+B )#b‬ن ‪» '?.‬د و ا‪4):‬د ا‪6/‬م «‪ 357‬در ‪ 0.‬و ‬
‫ا‪:‬اب‪ ،‬و‪`i‬ﮥ ‪ ?.‬اش &‪ )# a4‬و  ن ر‪ J+/‬ا‪ ./‬در ا‬
‫^‪8‬رت‪4 ،‬ﮥ ا‪8.‬ر ‪8.‬ط  ز'‪ S+‬د'‪'>,;. R>"  ); ،8‬ن‬
‫ه دور‪ J‬و ز‪ '.‬ا‪   /‬ا‪/‬س 'زه ز‪.‬ن ‪81‬د‪ ،‬را‪ J‬ز'‪ S+‬‬
‫‪81‬د را ‪81‬د ‪.+=S‬‬

‫‪ -3‬ت *‪R'1=#‬‬

‫ا*~ ‪ €.‬ا‪ .6/‬در ا ا‪ a`). .‬ا‪84‬ل ا'‪>'  * +‬ﮥ ‪.80H‬‬
‫ا‪ `&". ،08‬از ت 'ز و‪8-‬د '‪+‬ا‪ )B‬و  '>ﮥ دورۀ ‪>~:‬ن‬
‫'=‪+Y ،‬اد از ت 'ز‪ً+Y * ،‬ا  ‪A‬ا وارد  ن ‪ J+B‬و‬
‫ر‪ )# >/‬ا'‪ F4# ،+‬در ‪q1‬ۀ ‪ 1‬از ‪'>,;.‬ن  ‪8‬د‪ J‬و ‪ ?j‬و‬
‫‪8 J+' F?o‬د'‪ " .358+‬ن در ز‪.‬ن ‪8#‬ت ‪:8>T. +>&.‬ﮥ  '‪ >e‬از‬
‫‪Y3‬ت "و‪ H‬ه " ‪8‬د‪ J+: * J‬ا از ^&ﮥ ‪  ،?.‬رو‬
‫‪ '+B+/# ".‬و '‪B  /.‬ح ‪8#‬ق ‪* F?o‬د‪ hY  ،J‬از‬
‫ا^&ب از *د‪8 J‬د'‪.359+‬‬
‫ ‪61‬ف &‪ Z‬ه ر\ ‪/ YB‬زان‪ * ،‬درس ه‬
‫'*‪ T‬د را در ‪8.‬رد  ن ه ‪ Z&".‬ز‪.‬ن ر‪8/‬ل ارا‬
‫‪ .‬ده‪ +‬و ‪ )H‬از  '  'م » ن ‪' « ,:‬م ‪>'  ،360+' .‬ﮥ‬
‫‪ #61‬ا‪ ،08‬ه‹ ‪8 J+' E `&".‬د و و‪8-‬د ‪1‬ر‪+' -‬ا‪.B‬‬
‫ه‹ *‪+‬ام از ا ‪:+.‬ن '> ‪8‬ا'‪  '' +‬ن ‪ Z&".‬ز‪.‬ن ‪?.‬‬

‫‪  357‬ن ت  ن  ‪" Y.‬ا>ن ‪ ?,‬ا‪:‬اب  ‪+1‬ا ‪ ")0‬ا‪./‬‬

‫‪358‬‬
‫‪Refer to: Turan Dursun, Koran, ibid; Turan Dursun, Koran Ansiklopedisi, cilt 7,‬‬
‫‪ibid; Đlhan Arsel, Koran,ın Eleştirisi, cilt 1, ibid.‬‬
‫‪3 359‬و‪ ، 0;`B‬ا‪6/‬م در اان‪ ، ،‬ص ‪.113‬‬
‫‪ 360‬ر‪   .] .‬ن ‪>-‬ﮥ ‪E‬ا‪.1 +‬ه ‪.‬‬

‫‪209‬‬
‫را ‪+‬ه‪ o8  ،+‬ده‪ * +‬ا‪  S‬ن ‪ `&".‬از ر‪8/‬ل و ا‪q‬ا‪L'#‬‬
‫ ‪8 J+'. -‬د‪:W ،J‬‬
‫‪ W ??/ 7  -‬از ‪8#‬ت و‪ ?)* €. ،‬و ‪`B‬ه ‪ 0‬و ر‪ ،J‬از‬
‫ا ‪ -‬و ن ‪ €>- -‬ور ‪ J+B‬و ا‪:6q‬ت ‪`B‬ه ه دو و ‪S‬ه ‪ )H‬‬
‫ ‪>,;.‬ن‪8^  ،‬رت ‪ €-.‬ت ‪8.‬رد ا‪`)/‬د‪ J‬ار ‪)#S‬‬
‫ا‪361/‬؟ و در ا ^‪8‬رت‪ ،‬ا‪H )* S‬و ت ‪ €>-‬ور ‪ J+B‬از‬
‫‪8 J+'.  )BbS‬د‪،J‬‬
‫‪7 -‬ا از ا ه> ران ر‪8/‬ل و ‪ +4)Y.‬ر= و در‪ * )B‬در ز‪.‬ن‬
‫‪ €>-‬ور ت در ز‪.‬ن ا‪ 08‬و ‪>~:‬ن ز'‪8 J+‬د'‪ ،+‬در ا ا‬
‫‪ €>-‬ور و ز‪/‬ز ‪ ++- `&".‬از ت‪ ،‬ا‪):‬ا‪0' o‬د'‪+‬؟ و‬
‫‪7‬ا ن را ' ‪T E‬وز ‪0B‬ر  ‪ RH‬د *)ب اد‪J+'> :‬‬
‫از ز‪.‬ن ر‪8/‬ل ارز '> *د'‪ )H 0, ،+‬از '‪ €>- e‬ور‬
‫‪ €.‬ا*‪+‬ۀ ‪8)0.‬ب و ‪`B‬ه ‪ ،‬ه>  ه‪ R‬رأ ‪8‬د'‪+‬؟‬
‫ا '?‪8‬د‪ =- J‬ن * ‪ `&".‬در ز‪.‬ن ر‪8/‬ل و‪8-‬د '‪+‬ا‪ )B‬و از ن‬
‫ز‪.‬ن  '>'‪8 J+‬د‪.‬‬

‫‪ <H -4‬ا**‬

‫ ا‪/‬س &‪44&. a4‬ن ]‪ ،‬و‪8;#‬ر ا‪E‬ن ر‪ !/‬و ‪8‬ران‬

‫دور‪8/‬ن‪ 362‬و ه>‪  w‬ا‪)/‬د '‪ a4&. e‬اا' ‪ ,:‬د‪ )B‬در *)ب‬
‫‪/ 23‬ل‪+ ' ،363‬و  ن در دورۀ ‪ +Y‬از ر‪8/‬ل‪8 >: ،‬د‪>: .‬‬
‫ ا *ر ‪ . #* E‬داد و ‪81‬ا‪)/‬ران *) *دن ت را‬
‫'>‪* . S+‬د‪ .‬و و د_ان‪+. ،‬ت ه  ‪8q‬ر ‪0.‬ر  ‪`,1‬‬
‫ا‪. 08‬ا‪* . Y-‬د'‪ +‬و ا ‪ €>-‬ور و ‪+‬و  ن‪ * ،‬ه‪8‬ز‬
‫'م و ‪8:‬ا'  ‪81‬د '_‪8 )#‬د‪ ،‬ا^ار ‪ .‬ورز‪.+'+‬‬
‫‪361‬‬
‫‪Turan Dursun, Koran, ibid.‬‬
‫‪362‬‬
‫‪Đlhan Arsel, Kuranin eleştirisi, cilt 1, s. 65; Turan Dursun, Dın bu 1, s 78-89 (See:‬‬
‫‪Buharı; Celalettın Suyutı; Muslim Es-Sahıh etcç).‬‬
‫‪ ، 363‬ص ‪.247-248‬‬

‫‪210‬‬
‫ا ‪.‬ا‪Y-‬ت  ‪8"1‬ص از ن ‪ * J+B . B' -‬ه‪ R‬ا‪6)1‬ف در‬
‫‪ ).‬و ا  ن زد ‪8 J+B‬د و ه‪ J+: R‬ا از ا^&ب ‪ ?.‬در‬
‫‪ c-‬ه‪ ،‬از ‪ ,>-‬در ‪ H') .> c-‬ا در ‪);:‬ن( *) ‪J+B‬‬
‫‪8‬د'‪ +‬و ا ‪ 31‬و‪8-‬د دا‪ * B‬ت ‪8-8.‬د در ‪e#H‬ﮥ ا ا‪\B‬ص‬
‫ *‪# ,‬ا‪8.‬ش ‪ .+'8B‬ه>‪  w‬ه *  ‪ '+B +/# ".‬‬
‫'‪8 J+B )B8‬د'‪8' 31  +‬د رو  رو ‪8‬د'‪ +‬و ‪ 1 )H‬از‬
‫  ه *  گ در‪)1‬ن '‪8 J+B )B8‬د'‪  +‬و‪,/‬ﮥ ‪8H‬ا'ت‬
‫‪81‬رد‪8 J+B J‬د'‪.364"+‬‬
‫ ا و‪8-‬د‪ `,1 ،‬ا‪+. 08‬ت ه از ا'‪T‬م ا ‪o4‬ه ‪J`q‬‬
‫‪ .‬ر‪7 ،#‬ا * و '= ‪ -8‬دا‪ ?. * B‬ا‪6/‬م ا ا'‪T‬م‬
‫ا‪  .‬ا ‪ >E.‬ه‹ *ر '‪0‬د‪8 J‬د و او '= ‪* . 0#‬د *‬
‫‪ +B‬در ا *ر ‪8 )&,".‬د‪ J‬ا‪" ./‬ا‪ €>- S‬ور و *) ت‬
‫‪g‬زم ‪8‬د‪ ?. ً>)H ،J‬در ز‪.‬ن ‪+ LH‬ان ‪?.‬درت ‪ .‬ورز‪.365"+‬‬
‫و د‪ +‬دا‪ * B‬ا‪ ً//‬ا *ر ‪8.‬رد ‪6:‬ﮥ ‪8 ?.‬د‪.'  J‬‬

‫ ا و‪8-‬د‪ J1g ،‬ا^اره و ‪#‬ره وارد‪`,1 e' ،J‬ﮥ اول را‬
‫‪ A‬داد و و را  ‪o‬ورت ‪* Z&".‬دن *)ب د '€ *د‪ .‬از‬
‫ ن ‪ 0 ،W‬از *?ن ر‪8/‬ل  'م »ز‪ +‬ا ‪8.V. «j‬ر ‪ #‬‬
‫ ا'‪T‬م ا ‪ RE.‬ه> ‪>S‬رد‪ .‬ز‪ +‬از  ‪q‬ف '‪ )B8‬ه  ‪J+'.‬‬
‫را ‪ €>-‬ور *د و از ‪q‬ف د_‪  ،‬ا ‪e#H‬ن  ن‪8S * ،‬‬
‫در ن ‪ L €8.‬از ه` '` '?‪8‬د'‪. ،+‬ا‪* Y-‬د و ت ‪' e`H‬ن‬
‫را  '_رش ورد‪.‬‬
‫در ‪ ،`,1 R0H  ،>o‬ا‪:6q‬ﮥ ‪^ .8>:‬در ‪ +B‬و از ه>ﮥ‬
‫‪ ?. * >,;.‬را ‪6.‬ت *د‪8 J‬د'‪81 ،+‬ا‪  +B )/‬ا‪  S‬ا از‬
‫‪ ž`H‬دار'‪  ،+‬از ر‪8/‬ل ‪ J+B‬ا'‪ ،+‬در ا‪)1‬ر ز‪ +‬ار ده‪.366+‬‬

‫‪ 364‬ر‪ ,:  .] .‬د‪ ، ، )B‬ص ‪.72‬‬

‫‪ ,: 365‬د‪ ، ، )B‬ص‪.72‬‬
‫‪366‬‬
‫‪Turan Dursun, Koran, ibid.‬‬

‫‪211‬‬
‫‪ 8S‬ار  ا ‪8‬د‪ * J‬ه ﮥ ‪`B‬ه را  ‪+H‬ا! دو ‪B‬ه‪ +‬‬
‫ر‪ ،+/ >/‬و در ‪8.‬ارد  ^‪B   #‬ه‪ +‬ه‪)#b R‬‬
‫‪ )#b .+'+B‬دو ﮥ ' ‪8/‬رۀ ‪ 8‬از ا‪ >=H 8‬از ن‬
‫‪8 ,>-‬د'‪ .367+‬ا ت در ‪8?' ?j -‬د'‪ +‬و ن ه را ‪ =-‬ا‪،>=H8‬‬
‫' *; ‪ 1B .‬و ' ‪8 J+B‬د‪  .‬ا و‪8-‬د‪  ،‬و ا‪>):‬د *د'‪+‬‬
‫و ت و را در ‪# Z&".‬اه‪* ?j J+. R‬د'‪ .+‬از ا ‪W ،aq‬‬
‫از    ‪/‬ل‪ )* ،‬در دو ‪ +B Re +,-‬و "  ‪E‬د ا‬
‫‪8Y;.‬د‪ +B J+.' «Z&".» ،‬و '  ن"‪.368‬‬
‫‪ W‬از ‪ )B8'" ،«Z&".» Re‬ه >'‪ J+‬از دورۀ ر‪8/‬ل‪،‬‬
‫‪8/‬زا'‪ .369"+'+B J+‬ا ‪ Z&".‬دو ‪ W ،+,-‬از ‪8#‬ت ا‪ 08‬در‬
‫ا‪)1‬ر ‪ >:‬ار ‪ #S‬و  ‪.‬گ و '=‪8  ،‬ۀ ر‪8/‬ل‪،"`H ،‬‬
‫‪X/‬د‪.+B J‬‬

‫‪# -5‬ن ‪1]0‬ن‬

‫‪ -‬ا'@ دو*ر‪R‬‬
‫ا ر دوم‪ €>- ،‬ور و *) ‪ ،Z&".‬ا ر  ‪?/‬‬
‫ا ه ‪`).‬وت و ‪ ،Z,)\.‬در ز‪.‬ن ‪`,1‬ﮥ ‪8/‬م ‪>~:‬ن در '‪.‬‬
‫ار ‪>~: .#S‬ن در  ‪/‬ل ه ‪ 35  23‬ه‪* #61 T‬د و‬
‫*)ب ‪H‬و ت '= در ‪8q‬ل ا ‪/‬ل ه‪ ،‬ا ر دوم »ا^‪6‬ح«‪،‬‬
‫»‪ «!>0‬و از '‪.+B «Z&".» 8‬‬
‫ا ا'‪T‬م ا ‪+T. ،RE.‬دًا ز‪ +‬ا ‪ ،j‬ا ر ه>ا‪  J‬دو '`‬
‫د_‪8.V. ،‬ر ‪' .#‬ن ' ‪ €>-  ; . E‬ور ت‬
‫>'‪ J+‬در ‪ Jq1‬ه و ‪ e#H‬ه د‪ 0, ،+'= /‬در ه>ن ‪H‬ل‪،‬‬
‫>م  ن را  ‪S  L8S‬دا'‪ +‬و ‪.+* /+0‬‬

‫‪367‬‬
‫‪Turan Dursun, Koran, ibid, s. 117.‬‬
‫‪368‬‬
‫‪Sğyğt, Đtkan, 1/69 Quated by Turan Dursun, Koran, ibid, s. 25.‬‬
‫‪369‬‬
‫‪Erol Sever, Đslamın Kaynakları, C 1, s. 231; Turan Dursun, Din Bu, cilt 4, s. 9.‬‬

‫‪212‬‬
‫ ا‪/‬س ‪ ~+H‬از \ر‪>~: ،‬ن ';\ﮥ دو ‪ +,-‬را * در ز‪.‬ن‬
‫ا‪8 J+B E 08‬د‪8  ،‬ل ‪)/# W‬د'‪ ،L‬از ‪  "`H‬ا‪#S '.‬‬
‫  ا‪/‬س ن‪\;' ،‬ﮥ ‪# ++-‬اه‪ R‬ور'‪ .+‬ا ';\  ‪A‬ا ‪،+7‬‬
‫رو'‪ ;8‬و ز'‪ ،+B ;8‬و ‪=.‬ان و ‪ +H‬و ‪+H‬ود ا ‪A‬ات‪،‬‬
‫‪8,Y.‬م ';‪.‬‬
‫ز‪ً+Y +‬ا ا‪Ei‬ر *د * در ‪ ;-‬و ‪ 8-‬ﮥ ' ) ﮥ ‪8/ (23‬رۀ‬
‫‪ 6‬از ‪8 J+B ?.‬د‪ j  ،‬ا ‪ >=H‬ا‪"'g‬ر‬ ‫ا‪=H‬اب‪ً ? * ،‬‬
‫‪81‬رد'‪ .+‬ﮥ ‪8*b.‬ر را در ‪ L‬او ‪ +)#‬و  ‪ ,? Z&".‬ا‪#o‬‬
‫*د'‪i .370+‬هًا ‪* /‬ره ‪  =' ,>0‬ا ‪8.‬ال ‪ L‬ر‪.#‬‬
‫ا ‪81 4/‬د ‪ .‬ر‪ * +'/‬ه‪8‬ز ‪ W‬از ‪+H‬ود ‪/ 30‬ل از ز‪.‬ن ‪8#‬ت‬
‫ر‪8/‬ل‪  ،‬در ‪ e#H‬ه و ‪ Jq1‬ه  ‪8‬د‪ J‬و ‪ €>-‬ور و ‪?j‬‬
‫و ‪8 J+' F?o‬د'‪.+‬‬
‫ا »‪' J1g * ،«++- Z&".‬م » ن«  ‪81‬د ‪ ،#S‬‬
‫‪8 +,-‬د و ‪ W‬از ن‪ ،‬در ‪ ~0 \;' +7‬و  ‪6‬د ‪Z,)\.‬‬
‫ا‪ .6/‬ار‪/‬ل ‪ .+B‬از ن ‪>" ،W‬م ';‡ د_  ن‪ ،‬از ‪,>-‬‬
‫»‪ «Z&".‬دو ‪ +,-‬ز‪.‬ن ‪`,1‬ﮥ اول‪ * ،‬از ‪  "`H‬ا‪)#S '.‬‬
‫‪8 J+B‬د‪8/ ،‬زا'‪.371"+'+B J+‬‬
‫‪ »  +‬ن ‪>~:‬ن« * ‪ 8S‬ا‪.‬وز‪ J‬روز '= ‪8.‬رد ا‪`)/‬دۀ‬
‫‪ .8>:‬ا‪  ،/‬و‪8-‬د ‪.+.‬‬

‫‪# -‬ن ‪1]0‬ن در ‪7‬ران ا‪/0‬ا ت‬

‫‪>~:‬ن ?‪8‬ل  ن ‪81‬د را ا ه>ﮥ ‪ >,;.‬ا‪?-‬ر ‪ .1/‬ا ‪R0H‬‬
‫ه>ا‪+^  J‬ور ‪8/ R0H‬زا'‪+‬ن ';\ ه و ت '‪)B8‬ر ?‪ ، ,‬‬
‫وز ا‪ #6)1‬در  ‪ >,;.‬و ‪ #‬ه ا‪ .6/‬دا‪ .‬زد‪`\. .‬ن‬
‫‪>~:‬ن و را ‪  RE).‬د‪ /‬دن در ت  ن ‪* .‬د'‪ 0" .+‬از‬
‫^& ;ر '=د ‪'  +>&.‬م ‪+?:‬ا‪8Y;.  M‬د * از ‪>:‬ن و‬

‫‪ 370‬د*) ^?& ا"‪8,: # %H?. ،‬م ا‪ 4‬ن‪ !4'  ،‬از ا ا‪ 8‬داوود‪)* ،‬ب ا>"&‪،Z‬‬
‫ص ‪.24‬‬
‫‪371‬‬
‫‪Erol Sever, Đslamın Kaynakları, C 1, s. 231.‬‬

‫‪213‬‬
‫‪81 6‬د روا) از ‪€.- ).‬‬ ‫‪e#H‬ن ‪  ).‬ن ‪>B‬د‪ ،+B . J‬و ? ً‬
‫ ن ‪+.‬ون ‪8 )1/‬د‪=- ،J‬و ‪8 o)Y.‬د‪.‬‬
‫‪YB‬ن '= ‪  ).‬ن ‪>~:‬ن را‪ً++B‬ا ‪8.‬رد ا')‪4‬د ار ‪ .‬داد'‪ +‬و ز‪+‬‬
‫را ‪* . RE).‬د'‪ q1  * +‬ر‪>~: o‬ن و ا‪8.‬ن‪ ،‬ه>ﮥ  را‬
‫* از ‪ ,:‬و از ‪ '-‬و ‪ . \/‬را'‪ ،J+‬از ‪  ).‬ن ‪bH‬ف *د‪J‬‬
‫ا‪' ./‬ن ‪>~:‬ن را  ‪ !Y-‬و &‪  ). Z‬ن ‪* . RE).‬د'‪ +‬و ‪.‬‬
‫ب د!‪'q1 ،‬ن ‪ * +)1/ .‬در ا روا ر‪- ، >/‬ه‬
‫;ر ار?‪+' _+0  q‬ار'‪ +‬و رو‪" .+);' B‬ا‪B‬رات ‪ >E?.‬‬
‫‪8H 1‬ادث دا‪Y.- ,1‬ﮥ ‪'>,;.‬ن ‪ J+B‬و ‪++E‬ه * ‪ ,:‬د‪>B‬ن‬
‫ا‪6/‬م ‪ J+B +‬ا'‪ +# ،+‬ه‪' '8S‬م ا'‪' ."+‬ن ')‪ * +)#S . T‬در‬
‫ا ‪8.‬ارد‪  ). ،‬ن &‪ J+B Z‬و ا‪ ./‬ت ‪bH‬ف ‪ J+B‬ا'‪YB .+‬ن‬
‫و ‪+?:‬ا‪8Y;.  M‬د‪ ،‬ا^ ‪8/‬ر‪ J‬ه ‪ 113‬و ‪  114‬ن را ا'‪0‬ر‬
‫‪* .‬د'‪ +‬و ‪81‬ارج ‪8/‬رۀ ‪ 12‬را  ا^! ‪ .‬دا';)‪.372"+‬‬

‫"ا‪>~: ). 7 S‬ن‪8-8. ). ،‬د  ن‪/ ،‬ا'‪T‬م  د_ روات و‬

‫‪8).‬ن ر وز ‪bEY. ،+B‬ا ;ر از ‪'>,;.‬ن – ' ‪YB E‬ن و‬
‫‪81‬ارج‪/ )H 0, ،‬ن '=‪8=. ). ،‬ر را *‪ 1 6.‬از ‪31‬‬
‫'> ‪>B‬د'‪ +‬و ه_م ا  ن‪81  ،‬د ‪ . aH‬داد'‪ +‬از ‪8=. ).‬ر‬
‫‪+:‬ول *‪8/ ،: e'   .373"+‬رۀ ا‪=H‬اب در ?! از ‪Z&".‬‬
‫‪>~:‬ن از ‪ ،+B . !0  200‬و ‪ W‬از ن ‪   73 F4#‬‬
‫‪8 J+'.‬د‪ .374‬در ا ‪8.‬رد از ا ‪8B . !4' =' >:‬د *‪:‬‬
‫"ه‹ *‪> . * +8_ +?' W‬م *)ب را در د‪ /‬دارم‪ ;* .‬‬
‫'> دا'‪)* RE. L\ * +‬ب *‪ J+B R‬ا‪ )E . /‬ا‪ /‬ه *‪+8_ W‬‬
‫* ‪ )* .‬را  ه>ن ‪+4.‬ار *  ا‪ ،/‬در د‪ /‬دارم"‪.375‬‬

‫‪3 372‬و‪ ، ، 0;`B‬ص ‪.115-116‬‬

‫‪ 373‬ا‪3 .‬و‪. ، 0;`B‬‬
‫‪374‬‬
‫‪Süyüti, el Đtkan, 2/32 Quated by Turan Dursun, Din Bu, c 4, ibid, s. 9, 23.‬‬
‫‪375‬‬
‫‪Đbn Ömer, Süyoti, El Đtkan, 2/32, Qouted by Erol Sever, Đslamın Kaynaklaı, ibid, s.‬‬
‫‪237.‬‬

‫‪214‬‬
‫‪; ، +‬ر ‪>~:‬ن را  د‪ /‬دن در ‪RE). ,? Z&".‬‬
‫‪* .‬د'‪ ،+‬ا‪ R0H : ،`,1 R0H .‬ر‪8/‬ل ‪8‬د و ?‪ Y‬از ن‪ ،‬وا‪-‬‬
‫و ‪g‬زم ‪;H  :B‬ب ‪ .+. .‬ا‪):‬ا‪o‬ت ‪'>,;.‬ن‪  ،‬زور ‪>B‬‬
‫ا‪ ‡/ .6/‬داد‪ +'+B J‬و ه ‪ Z&".‬د_ را  ‪.+'+* L‬‬

‫" ا و‪8-‬د‪  ،‬ن ‪E7‬رم ه‪ T‬ه‪8‬ز ';\ از  ن *  ا'‬

‫ا  *‪ Y‬و ‪+?:‬ا‪8Y;.  M‬د ‪8‬د‪ ،J‬ا ‪ -‬و ن ‪ -‬و‪8-‬د دا‪)B‬‬
‫ا‪ ،/‬و از ن ‪8*b. ‡;' * -‬ر ‪  ً?.‬ا‪ `,1 .‬و ‪0H‬م ‪ ,&.‬‬
‫ان از ا‪\B‬ص ‪ J+B )#S‬و '‪8‬د ‪* Bb_' ' +7 ،+'+B .‬‬
‫‪8).‬ن د_  ن 'ب ‪ +'+B‬و ‪ ). F4#‬ر‪>~: >/‬ن  ‪.376"+'.‬‬
‫"‪YB )H‬ن و ‪81‬ارج * ;ر از ‪-‬ه روا ‪8=.‬ر را‬
‫&‪>B . J+B Z‬د'‪7' ،+‬ر از ‪>~: ). )#b‬ن ‪."+'+B‬‬
‫‪  J1g‬ن ر‪>~: >/‬ن  ا‪):‬ا‪o‬ت ‪ +B J7‬و ‪ 0.‬و‬
‫‪ #‬ه ‪8S'8S‬ن ا‪ .6/‬راه  ‪b =-‬ش ا ‪.+)#' ).‬‬
‫>‪  .‬ن ‪>~:‬ن از '‪i e‬ه و »'‪ Re‬و '~« ‪ # .8>:‬و‬
‫د_ ه‹ ‪ +/‬د_ از '‪'>,;. .8>: 8?4. e‬ن   ن‬
‫'‪.+/‬‬

‫‪ ^' -‬ه@ *‪R'1=#‬‬

‫‪i‬هًا  ن ‪8-8.‬د  ‪8q‬ر ‪.‬ه‪  8‬ن ا^‪6‬ح ‪ J+B‬و  ‪ J+'.‬از‬
‫دورۀ ‪>~: `,1‬ن ا‪ ./‬ا‪ .‬ا‪.‬وز‪ J‬ه‹ *‪+‬ام از ';\ ه ن دور‪J‬‬
‫ '; و ‪\;' a,Y )H‬ﮥ ‪8-8.‬د در *‪ ". ،‬و ‪);0-‬ن *‬
‫ ز‪8:  '.‬ان ';\ ه >'‪ J+‬از دورۀ ‪>~:‬ن ‪)#b‬‬
‫‪ ،+'+B .‬رد ‪ J+B‬ا‪./‬‬
‫ه‪8‬ز ه‪ R‬ا ';\ ه  ‪j‬ر ‪81‬ن ‪>~: `,1‬ن  '>‪ L‬در ‪.+ .‬‬
‫ ا اد‪>~: 8S ،:‬ن  و *) ‪+B‬ن‪8A. ،‬ل ا  ن ‪8‬د‪J‬‬
‫و ا ';\ ه‪ ،‬ه *‪+‬ام ';\ ا ‪8‬د‪ * J‬و  و *) ‪+B‬ن در‬

‫‪ 376‬ا‪3 .‬و‪. ، 0;`B‬‬

‫‪215‬‬
‫د‪ /‬دا‪ 377 44&. .B‬ه>ﮥ ا اد‪:‬ه را رد ‪ +* .‬و د!‬
‫‪ .‬ور'‪  * +‬ن ز‪.‬ن ‪>~:‬ن‪ 34' +# ،‬و ‪8 *H R6:‬د‪ ،J‬در‬
‫‪ * H‬ه>ﮥ ا ';\ ه اد‪ 7 ، :‬در *)\'ﮥ ه‪  ،J‬در‬
‫‪8.‬ز‪ J‬ه ‪ +0B‬و ا‪8?')/‬ل‪ 34'  ،‬و ‪_' *H R6:‬رش‬
‫‪ )#‬ا'‪ .378+‬ز‪>~: _. J‬ن ‪  +7‬ن را  و *) ‪+B‬ن در د‪/‬‬
‫دا‪B‬؟ ا ه> ‪ .‬ر‪: * +'/‬‬
‫‪ -‬ه>ﮥ ا ';\ ه  دور‪ J‬ه ‪ a,Y +Y‬دار'‪ +‬و  ‪61‬ف اد‪:‬ه‪،‬‬
‫ه‹ ';\ ا از  ن ه او‪ Z&". 7 ،‬ا‪   ،08‬ن ‪>~:‬ن‪،‬‬
‫ '>'‪ J+‬ا‪./‬‬
‫در ')‪ F4# ' ،T‬ه‹ *‪+‬ام از *)ب ه ‪8-8.‬د ا‪.‬وز‪\;' ،‬ﮥ دورۀ‬
‫‪>~:‬ن ';‪ ;* 0, ،‬ه‪ >' R‬دا'‪7 * +‬ا  و‪8-‬د ادا‪.‬ﮥ‬
‫‪ .80H‬ه ا‪ ، .6/‬ه‹ *‪+‬ام از ن ';‡ *  و‪ g‬ار‪/‬ل ‪J+B‬‬
‫‪8‬د'‪ +‬و ا‪ ً'0.‬در ن ‪ -‬ه ه‪ R‬رو'‪8 J+B ;8‬د'‪ J+'>'  ،+‬ا'‪ +‬و‬
‫ ‪ ??/ 7‬ه>ﮥ ا ';‡ ‪ J+B ~0‬در ز‪.‬ن ‪>~:‬ن از ‬
‫ر‪ )#‬ا'‪.379+‬‬

‫‪ -6‬د‪ 9‬زن ه@ *@‬

‫‪ 0 +B‬از ‪+B RS !,:‬ن  ن ه او در ا ‪ -‬و ن ‪ B' ،-‬از‬

‫ ن ‪8‬د‪ * J‬در ز‪.‬ن ه ‪ 1 ،+Y‬از ‪ `,1‬ا‪ .6/‬د‪ /‬در ‪).‬‬
‫ ن د‪ J‬ا'‪ +‬و  *‪ R‬و زد *دن  و  ا ‪81‬د و‬
‫‪81‬ا‪ )/‬ه ‪B‬ن د! د و ا‪ )1/ E‬و دا‪ )1‬ا'‪8q  .+‬ر‬
‫‪~.‬ل‪ِ ' A a?q  ،‬م ده\‪+‬ا‪ ،‬در ‪8.‬رد "‪TH‬ج  ‪/) Z/8‬ل‬
‫‪.‬گ ‪ 95‬ه‪81 [\  ،(T‬د در ‪ 1‬از ت دوازد‪8/ J‬ر‪J‬‬
‫‪  Z,)\.‬ن )* ا‪ ./‬ن ه و ‪>B‬رۀ  ه ‪8.‬رد '‪ e‬در ا‬
‫‪377‬‬
‫‪Turan Dursun, Din Bu, cilt 4, s. 17.‬‬
‫‪378‬‬
‫‪Dr. Subhi es-Salih. Mesahis Fi Ulumil-Kuran, s. 87, Qouted by Turan Dursun,‬‬
‫‪Kuran, ibid, s. 122.‬‬
‫‪379‬‬
‫‪Turan Dursun, Kuran, ibid, s. 122.‬‬

‫‪216‬‬
‫‪ J+. .' A‬ا‪A (/‬ا داد * از ن ‪ W‬در  ن ‪>~:‬ن ) ن‬
‫‪8-8.‬د ‪  ( ,Y#‬ه>ن  ‪8e.‬ر ‪ J+B‬ا‪.380"/‬‬
‫ ا و‪8-‬د‪ ،‬ه‪8‬ز *; ه‪  R‬در‪ >' )/‬دا'‪ * +‬ا‪:ً//‬‬
‫‪ " -1‬ن ‪>~:‬ن"  "‪ Z&".‬ا‪# "08‬ق دا‪ B‬و در ‪8. 7‬ارد و‬
‫‪ :8o8.‬؟‬
‫‪A -2‬ات  ن ‪8-8.‬د‪ ،‬در ز‪.‬ن ه ‪ +Y‬و دورۀ ‪ `,1‬ا‪ .6/‬‬
‫ ‪ +H 7‬و ‪+H‬ود ‪8‬د‪ J‬و‪،‬‬
‫‪\;' -3‬ﮥ ‪8-8.‬د * ‪S‬ه " ن ‪>~:‬ن" و ‪S‬ه ه‪ " R‬ن‬
‫‪81 "381 '>~:‬ا'‪8B . J+‬د‪\;'  ،‬ﮥ ا^‪  ,‬ن ا‪+4. 7  08‬ار‬
‫‪ 0‬و در ‪8. 7‬ارد و  ‪`).‬وت ا‪ ،/‬و  ا `وت ه ‪ Y.‬و‬
‫‪8E`.‬م *‪  ,‬ن را ‪ A‬داد‪ J‬ا'‪ ،'  ،+‬و  ‪ +H 7‬و ‪+H‬ود‪.‬‬

‫‪ ab' -7‬و ']‪@/H  ،‬‬

‫‪0 -‬م ا‪>c‬ت ‪ ab' 9HQ‬و '] ‪#‬ن‬

‫‪ ?"Y).‬و ‪:+.‬ن ^& ^‪ +‬در ^‪  +‬ن در  رد ا‬
‫د‪+‬ه ر\ ';)‪ +‬و '> ‪8‬ا'‪  * +* j +‬ن ‪8-8.‬د‪!Y' ،‬‬
‫ '‪ !Y‬رو'‪ ;8‬ت >'‪+‬ۀ دورۀ ر‪8/‬ل‪ Z&".  ،‬ا‪ 08‬و  ن‬
‫‪>~: `,1‬ن ا‪ ./‬ه>‪ w‬اد‪ ';* :‬ه‪ :+. * R‬ا'‪  8)&. +‬ن‬
‫‪8-8.‬د از ا‪/‬س  ‪  8)&.‬ن ز‪.‬ن ر‪8/‬ل ‪#‬ق دارد‪ ،‬ه‹ ‪?.‬‬
‫‪ 43.‬و ر\ '‪+‬ار'‪; .+‬ر * ‪  8)&.‬ن را در ‪+H‬‬
‫ا')‪e‬رات ‪B‬ن از *) 'زل ‪ B‬از ‪+1 8/‬ا '> ‪+ ،+‬ون ه‬
‫‪+.‬ر] ر\ و ‪ +B‬ه‪ F4# R‬ا '€ *دن ‪81‬د‪ ،‬اد‪* +* . :‬‬
‫‪)*" 8S‬ب" د_ از ز‪.‬ن ر‪8/‬ل  ‪   ،J+'.‬ا‪ * /‬ا^!‬
‫ا‪ /‬و ا‪g0B‬ت و ‪:8o8.‬ت ز ‪/‬ال *)ب  ن ‪8-8.‬د را '‪+‬ارد‪.‬‬

‫‪.' A !4' 380‬ﮥ ده\‪+‬ا از »ا>"‪ «ZH‬ا‪ 4# ')T/ 08‬و ‪+&.‬ث ن ‪8/‬م ه‪) T‬ر‪.] .‬‬
‫ ‪TB‬ع ا‪ W ،`B +‬از ‪/ 1400‬ل‪ +,- ، ،‬اول‪ ،‬ص ‪.(422‬‬
‫‪,;,/ 381‬ﮥ ‪ '>~:‬در * و ‪>,;. aq.‬ن ' د_‪.‬‬

‫‪217‬‬
‫در ‪8.‬رد ^& و ‪+:‬م ^&  ن ‪8-8.‬د در ا  ت ز‪.‬ن‬
‫ر‪8/‬ل ه‹ '‪8 >' Y3 e‬ان داد‪7 ،‬ا * در ن ز‪.‬ن‪ `&". ،‬‬
‫‪ €>-‬ور ‪ J+B‬و‪8-‬د '‪+‬ا‪ ;* .B‬ه‪ >' R‬دا'‪+4. 7 +‬ار از ت‬
‫دورۀ ?!‪ +Y  ،‬از ‪ €>-‬ور ‪ `,1‬از  ر‪ )#'  ،)#‬ا‪./‬‬
‫اد‪:‬ه ر\ در ا ‪8.‬ارد‪ a4& ! ،‬و ا‪?j‬ت  '‪ >' e‬ر‪.+/‬‬
‫ا‪:6q‬ت ‪ );-‬و ‪)\S‬ﮥ ‪8-8.‬د 'ن ‪ .‬ده‪ * +‬ه‹ ‪ >h‬در‬
‫‪8.‬رد ‪ €>-‬ور و ‪ +^ ?j‬در ^‪ *  +‬در ز‪.‬ن ر‪8/‬ل 'زل‬
‫‪ ،J+B‬در دور‪ J‬ه ا‪ 08‬و ‪>~:‬ن و‪8-‬د '‪+‬ارد‪ .‬ه>‪' w‬ن ‪ .‬ده‪+‬‬
‫* ‪:8>T.‬ﮥ ‪ €>-‬ور ‪+B‬ۀ ا *)ب د ‪ً+Y‬ا در دورۀ ‪>~:‬ن و‬
‫‪+Y‬اد ‪+Y.‬ود از ‪ +Y `,1‬د‪7‬ر د‪ /‬ز‪+‬ن ه ‪ J+B‬ا‪ ./‬ا‬
‫د‪ /‬دن ه ‪ 0>.‬ا‪ /‬ت و ‪8/‬ر‪ J‬ه از " ن او" )ز‪.‬ن‬
‫ا‪ (08‬را ‪bH‬ف *د‪ Y.  ،J‬و ‪ .8E`.‬را ‪ )1/ -  -‬و از ‬
‫د‪  .+B J‬ا و‪8-‬د‪:* +>' . 7 ،‬‬
‫‪:8>T. -‬ﮥ ‪A‬ات و ‪ -  -‬ه ‪  ،0>.‬ن ‪  * -‬و‪,/‬ﮥ‬
‫‪`\.‬ن ‪3.‬ح ‪ ،J+B‬در ‪ +H‬و ا'‪+‬از‪ J‬ا '?‪8‬د‪8 >'  ،J‬ا';) ‪* +B‬‬
‫)‪8‬ان ‪)*» `S‬ب اوﮥ ز‪.‬ن ا‪ 08‬را  *)ب د_  ‪ Y.‬و‬
‫‪`). 6‬وت و ‪* !+? Z,)\.‬د‪  ،J‬ا^! و ا‪/‬س ت‬ ‫‪ً .* .8E`.‬‬
‫>'‪ J+‬از دورۀ ر‪8/‬ل‪ €>-  ،‬ور ‪ J+B‬در دورۀ ‪ `,1‬او را ‬
‫*‪* -  - ,‬د‪ J‬ا‪ .«/‬در ')‪ )H T‬در ^‪8‬رت ^& ه>ﮥ‬
‫د‪ /‬ز‪+‬ن ه ‪8:‬ان ‪) J+B‬و ‪  )H‬و‪8-‬د *‪ R‬و زد ‪+B‬ن ت و‬
‫‪8/‬ر‪ J‬ه (‪8?' 0 ،‬دن »*‪ Re' «,‬و '~  ن ‪8-8.‬د  '‪ Re‬و '~‬
‫دورۀ ‪ €>-‬ور او ! ا‪?j‬ت ';‪.‬‬
‫‪8 . )H‬ان ‪ €>- * `S‬اد‪:‬ه ر\ در ‪8.‬رد ‪8/ +7 A‬ر‪J‬‬
‫و ‪ +7‬د‪ ، +^  ،J‬ا ‪ Y. A‬و ‪8E`.‬م »*‪!.B )* « ,‬‬
‫‪+H‬ود ‪8/ 114‬ر‪ J‬و ‪ L‬از ‪e'  #*  ،+* >' `*  6200‬‬
‫'> ر‪.+/‬‬
‫ا ')‪ S T‬ا?)  ‪ qB‬ا‪ * /‬اد‪8 0 :‬دن  ن ‪8-8.‬د‬
‫  ن دورۀ ‪>~:‬ن ^& دا‪.+B )B‬‬

‫‪218‬‬
 ‫‪ ab' -‬و '] ‪  ،9*c‬و ‪NE‬م ‪=L/‬‬
‫! ‪ -8‬ا‪+B )#b  * /‬ن و ‪ -‬ا‪)#‬دن »'‪ Re‬و '~ ر‪« >/‬‬
‫دوران ‪ ،`,1‬ر‪ )#‬ر‪ )#‬ا‪0.‬ن ‪ Re'» A‬و '~«  ن ه ‪) 7‬‬
‫‪ !0.‬و ‪ .+B 0>.' )H‬در ')‪ # ،T‬ه د ‪ Z\.‬و‬
‫'را‪81 * ، o‬اهن ز'‪ ;8‬و ا^‪6‬ح ‪ 1‬از ت  ن ‪8‬د'‪،+‬‬
‫در ا ‪#‬ر ‪ - //‬د ‪8-8.‬د‪  ،‬را‪ J‬ه ون ر‪ #‬د_‬
‫‪ /‬زد'‪ T)' .+‬ن ‪' * +B‬ن‪:‬‬
‫‪ -1‬از ‪81 8/‬اه و '\‪8‬اه  ^& »'‪ Re‬و '~« ‪8-8.‬د ‪S‬دن‬
‫'‪E‬د'‪ ،+‬و ‪،‬‬
‫‪ -2‬از ‪ 8/‬د_‪+'?;7»  ،‬ن« »‪ Y.‬و ‪8E`.‬م« ‪8.‬رد '‪81 e‬د ‬
‫»'‪ Re‬و '~  ن ر‪ ،« >/‬در ‪ 8)&.‬و ‪ Y.‬ت د‪ /‬د'‪.+‬‬
‫ا ا'‪T‬م ا ‪8 #* RE.‬د * ا‪H‬د~ ‪ >*   ،+* !Y-‬روات‬
‫و ا‪H‬د‪8-8. 382 ,Y- ً+>: %‬د‪VB" ،‬ن '=و " ا ﮥ ‪8.‬رد '‪e‬‬
‫;ز'‪ +‬و ‪  WX/‬ا‪`)/‬د‪ J‬از ‪ J8B‬ه را‪ ;` C‬و ‪V‬و!‪ Y. ،‬‬
‫‪8.‬ا‪ !. a#‬و ‪8.‬رد '‪81 e‬د را از ﮥ ‪8.‬رد '‪ e‬ا‪\)/‬اج *‪+ .+‬‬
‫‪:‬‬
‫‪  -1‬ن  ‪8:‬ان »'‪ Re‬و '~« ر‪ # >/‬و  ‪A‬ا ا'‪  ]+‬‬
‫‪ ،+'.‬و در ‪8:‬ض‪،‬‬
‫‪383‬‬
‫‪  -2‬ن  ‪8:‬ان »‪ Y.‬و ‪8E`.‬م«‪  ،‬ن ‪6*" 7‬م ا‪81 "M‬ا'‪J+‬‬
‫‪8B .‬د‪8. ،‬رد ا'‪8‬اع &`ت ار ‪ #S‬و و‪ ,/‬ا ا ‪ c-‬‬
‫ا^‪63‬ح "‪>,;. ",. 72‬ن و ‪ )1/‬و دا‪ YB )1‬و ‪.80H‬‬
‫ ا^‪63‬ح ا‪.+B .6/‬‬
‫د‪ 1‬و د‪ /‬ز‪+‬ن ه از ا د‪ /‬در ‪ Y.‬و ‪8E`.‬م ت  ن‪،‬‬
‫ ‪=' ~.‬ول ت  ' ‪'  ،++-‬م ‪+1‬ا و  د‪ "J+" /‬ا'‪.+‬‬
‫'_رش ت ‪ ++-‬از ا د‪ Re' ) ،/‬و '~ ‪;0‬ن‪ ،‬و  ‪ Y.‬‬
‫و ‪8E`.‬م ‪`).‬وت( *>*ن ادا‪ .‬دارد‪.384‬‬

‫‪ 382‬ر‪ %&  .] .‬ه ‪ q8.‬در ‪8/ +,-‬م ا *)ب‪.‬‬

‫‪ 383‬ر‪ q8. %&  .] .‬در ‪ +,-‬اول ا *)ب‪.‬‬
‫‪ 384‬ر‪ %&  .] .‬ه ‪ q8.‬در '>ﮥ اول ‪ +,-‬اول ا *)ب‪.‬‬

‫‪219‬‬
 ‫ادا دارد ‪...‬‬

‫ ‪* :‬ا@ ‪/7 =N‬ب * ‪E*/7‬وه@ ‪ >/‬در ارو و  و  ‪K7‬‬
‫ز‪ f‬ن در ‪1J‬ن‪E*/7 ،‬و وغ ‪ 004922192355707 :;E‬و ‪h7‬‬
‫‪ 00492212019878‬ا  =‪.‬‬

‫*ا@ ‪ =N ،R10 A‬ارزا'‪/7 /‬ب * ‪b‬ر وش ‪  /1-‬ارل * اان‬

‫‪ * 1=&/‬درس ز ‪1‬س ‪.= Q-‬‬

‫درس *ا@ ‪ R10 A‬و ا‪NI‬ر '‪ggheyredini@yahoo.com :b‬‬

‫‪220‬‬
 ‫
 د  – ام ا‬
‫   و   ا‪  ،‬و ا ا!؟‬
‫____________________________________________‬

‫****ا‪ #‬ن »'& د «‬

‫)! دوم‬
‫د * و ا ن د  ‪- -‬ب و »ن د «‬

‫‪. /01‬‬

‫ر‪)  2‬‬
‫‪6‬و‪45‬ر 
‪!# -‬‬

‫;‪9:‬ت ‪ *&7&6‬را در ‪> " /01‬رش " ‪. !&- ?4‬‬

‫‪/http://www.mahnaaz.com‬‬

‫‪221‬‬
 ‫ ‪3‬‬
‫
 و   ول ب د  ن‬

‫
 ن  روا ن‬

‫‪ 1‬اس  ت ‪ 21-22‬رۀ ا‪G‬وج‪  ،‬ﮥ ‪ 4‬رۀ ا‪.K‬ف‪  ،‬ﮥ ‪59‬‬

‫رۀ ا‪N‬م‪  ،‬ت ‪ 78-80‬رۀ اا
و  ‪ ،‬ن از رو‪ R‬‬
‫‪:9‬ظ‪  ،‬ام ا‪-) 1‬ب در‪
- (R‬در ‪K‬د ‪!.‬ا‪> ،‬رش ‪
5‬‬
‫ا‪" :‬ﺑﻞ ﻫﻮ ﻗﺮﺁﻥ ﳎﻴﺪ‪ ،‬ﻓﯽ ﻟﻮﺡ ﺍﶈﻔﻮﻅ = "ﺑﻠﮑﻪ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﻗﺮﺁﻥ ﳎﻴﺪ ﺍﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺩﺭ ﻟﻮﺡ ﳏﻔﻮﻅ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ"‪) 385‬رۀ ا‪G‬وج‪  ،‬ﮥ ‪(21-22‬؛ "ﻭ ﳘﺎﻧﺎ‬
‫ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﻧﺰﺩ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻟﻮﺡ ﳏﻔﻮﻅ }ﺍﻡ ﺍﻟﮑﺘﺐ= ﻣﺎﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﻫﺎ{ ﮐﻪ ﺍﺻﻞ ﳐﺰﻥ‬
‫ﮐﺘﺐ ﺁﲰﺎﻧﯽ ﺍﺳﺖ ﺑﺴﯽ ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﻳﻪ ﻭ ﳏﮑﻢ ﺍﺳﺖ"‪) 386‬رۀ ا‪.K‬ف‪  ،‬ﮥ ‪.(4‬‬
‫"ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺁﻥ ﮐﺮﱘ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﻣﮑﻨﻮﻥ )ﻟﻮﺡ ﳏﻔﻮﻅ( ﮐﻪ ﺟﺰ ﺩﺳﺖ ﭘﺎﮐﺎﻥ‬
‫ﺑﺪﺍﻥ ﻧﺮﺳﺪ‪ .‬ﺗﱰﻳﻠﯽ ﺍﺯ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﻋﺎﳌﻴﺎﻥ ﺍﺳﺖ")رۀ اا
‪  ،‬ﮥ ‪-80‬‬
‫‪.387(77‬‬
‫‪ X
1‬ن‪ ،‬ح ‪:9‬ظ  "ام ا‪ ،"Z‬در ‪-‬ب ه‪ R‬د  \‬
‫&]‪ ! ! \ ،‬و ن ا و ا * ه ه
از ا * ‪4 ^G‬ن‬
‫‪1‬دا !_ ا!‪" :‬ﺧﺪﺍ ﺷﺮﻉ ﻭ ﺁﺋﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﴰﺎ ﻣﺴﻠﻤﲔ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻭ‬

‫‪ 385‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء و ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 386‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬
‫‪ 387‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء و ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪222‬‬
‫ﺍﻣﮑﺎﻧﺎﺗﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮﺡ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺳﻔﺎﺭﺵ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻧﻴﺰ ﳘﺎﻥ ﻭﺣﯽ ﺭﺍ ﮐﺮﺩﱘ‬
‫ﻭ ﺑﻪ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻭ ﻣﻮﺳﯽ ﻭ ﻋﻴﺴﯽ ﻫﻢ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺳﻔﺎﺭﺵ ﮐﺮﺩﱘ ﮐﻪ ﺩﻳﻦ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﺮ ﭘﺎ‬
‫ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻭ ﻫﺮﮔﺰ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺩﺭ ﺩﻳﻦ ﻧﮑﻨﻴﺪ ") رۀ را‪  ،‬ﮥ ‪(12‬‬
‫ا * ح‪-  ،‬ب در‪a ،‬م راز ‪ / 5‬را ‪. 1‬د دارد‪" :‬ﻭ ﮐﻠﻴﺪﻫﺎﯼ‬
‫ﻏﻴﺐ ﻧﺰﺩ ﺍﻭﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻴﭻ ﮐﺲ ﺟﺰ ﺍﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﳕﯽ ﺩﺍﻧﺪ؛ ﻭ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺧﺸﮑﯽ ﻭ‬
‫ﺩﺭﻳﺎﺳﺖ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺩﺍﻧﻪ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺗﺎﺭﻳﮑﯽ ﻫﺎﯼ ﺯﻣﲔ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺗﺮ ﻭ ﺧﺸﮑﯽ ﺩﺭ‬
‫ﺟﻬﺎﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﺟﺰ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﻣﺒﲔ ﻣﺴﻄﻮﺭ ﺍﺳﺖ")رۀ ام‪  ،‬ﮥ‬
‫‪ ..." .388(59‬ﻫﻴﭻ ﺑﺮﮔﯽ )ﺍﺯ ﺩﺭﺧﺖ( ﳕﯽ ﺍﻓﺘﺪ ﻣﮕﺮ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺪ؛ ﻭ‬
‫ﻫﻴﭻ ﺩﺍﻧﻪ ﺍﯼ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﮑﯽ ﻫﺎﯼ ﺯﻣﲔ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺗﺮ ﻭ ﺧﺸﮑﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ‬
‫ﮐﺘﺎﺑﯽ ﻣﺒﲔ ﺍﺳﺖ"‪) 389‬رۀ ام‪  ،‬ﮥ ‪.(59‬‬
‫‪  c‬و ‪-" cd‬ب در" ‪-
1‬ب ه‪ R‬رو ‪ ،_! 4‬از ن )
‪
1‬‬
‫ن &‪  ef K‬د‪ 1 .‬ا * اس‪ ،‬ن &‪ K‬و‪» R‬هﮥ رازه‪R‬‬
‫‪4
1 «/ 5‬ب   !‪.‬‬

‫ ﮥ ‪ 39‬از رۀ ا!‪ *2 ،‬ا
‪
1‬ا * و ‪7 ،cd‬ن  ده! ‪
-‬‬
‫ا * ‪-‬ب ‪!
1‬ر‪ ^ R‬ا ‪ h. 
-‬اﮥ ‪!.‬ا ه‪ i‬ار‬
‫ ‪&c‬د‪!.  ،‬او! ‪ ZG
1‬دا* ام اب ا ‪a 
-‬ا! ه ‪
j‬‬
‫را ‪01
-‬اه! ‪>1‬رد‪" :‬ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺭﺍ ﲞﻮﺍﻫﺪ ﻣﯽ ﺯﺩﺍﻳﺪ ﻳﺎ ﻣﯽ ﻧﮕﺎﺭﺩ‪،‬‬
‫ﺍﻡ ﺍﻟﮑﺘﺎﺏ ﻧﺰﺩ ﺍﻭﺳﺖ")رۀ ا!‪  ،‬ﮥ ‪.390(39‬‬
‫‪ 1‬اس ا * ‪ 
c‬ت ‪   ،k91 e1‬زان ‪
5‬ه‪l)0 R‬‬
‫ا‪
1 ،‬ح «»‪ «/6‬ذ ‪ ،e‬در رد ا * ‪
-‬ن !  ا‪،‬‬

‫‪ 388‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬

‫‪ 389‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 390‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪223‬‬
‫  ! ‪!.‬ا از ازل ‪1‬د_‪)0  ،‬ق ا و ‪ً!1‬ا ‪ X ،_! ]).‬ت‬
‫‪:‬و‪ a‬ا‪1‬از  دار!‪.‬‬

‫"ام اب"‪-»  ،‬ب در« ن در ش ‪!.‬ا >!ار‪  R‬د‪.‬‬

‫ش ‪!.‬ا ‪ RN1 1‬ه‪ *&:‬و ‪fGq * aN1‬ﮥ ن ار دارد و ‪1 1‬‬
‫‪ _! 1‬ا‪" :‬ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺁﲰﺎ‪‬ﺎﯼ ﻫﻔﺖ ﮔﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺭﻭﺯ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ‬
‫ﮐﺮﺩ ‪) "...‬رۀ ‪  ،)\5‬ﮥ ‪ .(12‬و"ﺍﻭ ﮐﺴﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﲰﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺯﻣﲔ ﺭﺍ‬
‫ﺩﺭ ﺷﺶ ﺭﻭﺯ ﺁﻓﺮﻳﺪ ﻭ ﻋﺮﺵ ﺍﻭ ﺑﺮ ﺁﺏ ﺑﻮﺩ ‪)"...‬رۀ هد‪  ،‬ﮥ ‪.(7‬‬
‫"&‪ *&q‬و * ه"   ‪!> e9
1 !-‬ار‪ R‬و ‪ X59‬ح‬
‫‪:9‬ظ ‪:‬ذ ‪-‬د_ و  ااق ^ ‪*  .!-‬ه‪. #‬د در‬
‫ن ااف آ! آ
‪1‬ا‪ R‬ااق ^ در ن ‪?4
1‬‬
‫‪6‬دا‪
.‬ا!‪ ،‬و ‪ ZG
1‬ود >‪G‬ن ه و ‪ &a‬ه‪ R‬ب ‪!.‬او! از‬
‫!ۀ ا * آر ‪_!& 1‬ا!‪" :‬ﻭ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺁﲰﺎﻥ ﺟﺴﺘﻴﻢ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺳﺮﺷﺎﺭ ﺍﺯ‬
‫ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎﻥ ﻧﲑﻭﻣﻨﺪ ﻭ ﺷﻬﺎﺏﻫﺎ ﻳﺎﻓﺘﻴﻢ" )رۀ *‪  ،‬ﮥ ‪.391(8‬‬
‫ )‪!-
1 G4‬ام زن؟( دزد‪-‬‬ ‫* ه‪  #‬ااف  آ! آ
‪ً G‬‬
‫‪c
1‬ش ا ‪4‬د_ و ااق ^ آد_ا!‪ ،‬و ‪ X
1‬ن‪ ،‬ا‪-‬ن د >‬
‫)‪!-
1 G4‬ام ‪]1‬؟( و‪ ^2‬ض !_ و ه آ‪
1 s‬دزد‪ R‬ا‪q‬ت‬
‫‪!.‬ا ‪K&.1‬د‪ 1 ،‬ب ه‪1  R‬د  د‪" :‬ﻭ ﻣﺎ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ‬
‫ﻧﺸﺴﺘﮕﺎﻩﻫﺎﺋﯽ ﺑﺮﺍﯼ )ﺩﺯﺩﻳﺪﻩ( ﺷﻨﻴﺪﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﯽ ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ؛ ﺍﻣﺎ ﺍﻛﻨﻮﻥ }؟{ ﻫﺮ ﻛﺲ‬
‫ﮔﻮﺵ ﺑﺴﭙﺎﺭﺩ‪ ،‬ﺷﻬﺎﺑﯽ ﺩﺭ ﻛﻤﲔ ﺧﻮﺩ ﻳﺎﺑﺪ")رۀ *‪  ،‬ﮥ ‪.392(9‬‬
‫‪!.‬او! در  ت د >‪ 9; R‬ا * ا‪u‬رات را ‪a
1‬ار ‪ !& va‬آ!‬
‫و ‪ i4& ex‬ا& ن ‪1‬ا‪ w: R‬اار ‪!.‬ا )و ‪K‬وً‬
‫"ام ا‪x‬ب"( را ‪ y&2a‬ده!‪1 .‬ا‪ R‬ا ?د ا  )ش ‪!.‬ا(‪i  ،‬‬
‫ا& ‪\0‬ص و ‪1‬ج و ‪1‬رو‪ #‬در ن ا ?د !_ ا‪ .‬در‬

‫‪ 391‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪ 392‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪224‬‬
‫ن  &‪ ،K‬دات ‪:‬ذ‪)  R‬ا
ه‪
1 ]5
- (#‬ااق ^‬
‫ ! و ‪
1‬رازه‪5 R‬ش ‪ !7‬د  ‪ {&) 1 ،!1‬ب‬
‫ ‪1‬د  !‪" :‬ﻭ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﯽ ﺩﺭ ﺁﲰﺎﻥ ﺑﺮﺝ ﻫﺎﺋﯽ ﺁﻓﺮﻳﺪﱘ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ‬
‫ﭼﺸﻢ ﲤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺁﺭﺍﺳﺘﻴﻢ‪ .‬ﻭ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ )ﺩﺳﺘﱪﺩ( ﻫﺮ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﻣﻄﺮﻭﺩﯼ ﳏﻔﻮﻅ‬
‫ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺩﺯﺩﮐﯽ ﺭﺍﺯﯼ ﺑﺸﻨﻮﺩ‪ ،‬ﮐﻪ ﺷﻬﺎﺑﯽ ﺭﻭﺷﻦ ﺩﺭ ﭘﯽ ﺍﻭ ﺧﻮﺍﻫﺪ‬
‫ﺍﻓﺘﺎﺩ )رۀ ا‪  ،?9‬ﮥ ‪.(16-18‬‬

‫‪"#$ -‬‬ ‫‪393‬‬

‫‪   -1‬زان ‪
5‬ه‪ l)0 R‬ا در رد ا * ‪
-‬ن‬

‫"! " ا‪!. !  ،‬ا از ازل ‪1‬د_‪)0"  ،‬ق" ا و ‪ً!1‬ا‬
‫‪ X ،_! ]).‬ت ‪ :)0‬ا‪1‬از  دار!‪.‬‬
‫ ت ‪1‬ط ‪
1‬ح ‪:9‬ظ‪"  ،‬ام اب" از  ‪1 i !
1‬دن ا *‬
‫‪-‬ب ار_  ‪ .!-‬در ا * ‪  c ،‬ام اب )و ‪-‬ب ه‪R‬‬
‫رو ‪ _! 4‬از ن‪ ،‬از ن )
ن(‪ eG ،‬از ‪K‬ول ا * ‪-‬ب ه‪R‬‬
‫د  ود دا
ا!‪ .‬ا *  ت ا‪ ،‬رو*  ‪
- !-‬ا * "‪-‬ب‬
‫در"‪!fj ،‬ر ‪G4‬ق ‪1
f1
1‬د_ و   از اول ‪ eG   ،f).‬از‬
‫ن )ا‪ c‬ز در »‪ eG‬از ‪\a e1 «f).‬ر ‪ (!1‬ود دا
‪ 394‬و‬
‫! ذات ‪!.‬او! ‪G4‬ق ‪!
1‬م &‪ً!1  ،4‬ا >رش ‪
5‬و در ن‬
‫;رت‪
1 ،‬و&)ﮥ ‪.4-
j  ،-‬‬
‫ا * در  ا ‪&41
-‬ر‪ R‬از  ت ن دارا‪v R‬ن ‪K‬ول ا! و‬
‫‪1‬ا‪~
1 6 R‬ا‪N‬ت رد‪ R‬و &* زن ‪K‬ول >رش ‪
5‬ا!‪.‬‬

‫‪ 393‬دور‪  R‬د ‪ 1
-‬اس ‪5 /&6‬ض او&
‪ ،‬در ا * ‪-‬ب ‪ €f5‬ار »'&د « ن‬
‫رد ‪
K?a‬و ‪ e&)9a‬ار  ‪ !&c‬و از ‪ >>j e&)9a‬ه‪» R9 R‬د «‪ a ،‬ز ‪€f5
-‬‬
‫»د « ا!‪. ،‬ددار‪  R‬د‪ 1 .‬ا * ود‪ ]Gq ،‬هن ‪5 /&6‬ض‪ ،‬ا * ‪.‬ددار‪
1 R‬‬
‫‪4‬ر ا! ‪7‬ﮥ د  و ^ ‪q‬ح ~ال در ار د  ان &‪ RG 1 .4‬ا * ‪~ ،/ Kc‬ا‪N‬ت‬
‫د  ح  !‪ ،‬و ~ا‪N‬ت ح !_ ‪1‬ا‪ R‬ا‚‪G‬ت‪  ،‬رد د  رد ‪
K?a‬و ‪ e&)9a‬ار‬
‫ ‪.!&c‬‬
‫‪! e# 394‬ن »زن« ‪. ،f).
1‬د ‪.
1‬د‪ ،‬زن ‪ eG‬از ‪ f).‬و ن ه‪!fa i‬م »زن« ‪
1 G4‬‬
‫‪ f).‬و  ‪
1 G4‬ود ‪!.‬ا را ح  ‪.!-‬‬

‫‪225‬‬
‫ود "‪v‬ن ‪K‬ول" و اً رد‪1 R‬دن ‪  /01‬از ن ‪a  1‬‬
‫‪1 «i !»
1
-‬دن ‪-‬ب ^ و ‪G4‬ق ‪1
f1
1‬دن ن ار_‬
‫ ‪ ،!-‬در ‪a‬رض ار  ‪.!&c‬‬

‫‪ k91‬در رد ƒ ت ا *  ت دا
دار ا و  ً ‪ k91‬در رد‬

‫ه& ن و ه„&* در ‪2‬ت »ا‪&.‬ر« و »« را ‪
1‬‬
‫د‪G‬ل  ورد‪ 395.‬ا * از ن رو ‪N
-‬زﮥ 
!ن ه
‪ K&j‬و‬
‫ ‪  ]Gq‬ت ‪-h‬ر‪N ،‬زﮥ 
!ن ‪#K a2‬؛ ه„ن‬
‫ا‪5‬دن { ‪1‬گ در ام اب‪) 
1 ،‬م و ‪f‬ر ‪1‬دن ا‪:a‬ت‬
‫‪ )-‬و ‪ ،a #K‬در ‪ eG‬از ‪ f).‬ا‪4‬ن‪!  ،‬ا‪ e‬در ‪ eG‬از >رش‬
‫ا * ‪-‬ب ه‪  R‬ا‪ .‬ا * ‪ 
1‬ن ا ‪  c
-‬ه
ا‪:a‬ت‬
‫دوران ‪G&6‬ان‪ ،‬از ‪ /&6 )&.‬از ا * ا‪:a‬ت و  ‪ /&6‬از ‪u‬ر‬
‫ن‪) ،‬م و ‪f‬ر ‪1‬د_ ا‪.‬‬
‫ ‪f‬ر  ‪1‬د_ ‪
-‬د‚
ه‪ R‬ر ‪ K‬و در‬ ‫در ا * ;رت‪ً G  c ،‬‬
‫ ود‬ ‫زن ‪K‬ول ن ا‪:a‬ق  ا‪5‬د و "‪v‬ن ‪K‬ول"  ‪ a‬را ‪ً G
-‬‬
‫دا
‪1‬د! را ‪
1‬ود  ورد!‪ h6 1 .‬ش ا * ‪ ، /&1‬ا *‬
‫~ال ح  د ‪:
-‬‬
‫ ‪f‬ر ‪1‬د_ و را_ و ‪ _j‬ه
‪ K&j‬و ‬ ‫‪ -‬و ه
‪ً G K&j‬‬
‫ ‪1 _! *&&a‬د_‪ ،‬د > ‪1 #
j‬ا‪! _! Kc1 R‬ن‬ ‫ه‪ً G s-‬‬
‫‪G&6‬ان‪ ،‬دت ‪
1‬ا ن د  و ‪ 71 ]).‬و ‪ i‬ن  ود‬
‫دا
ا؟ و ‪1 a  GG
j
1‬ا‪ R‬ه!ا  د ‪
-‬را_ ز!‪ c‬و‬
‫ )م ‪1‬د_‪ ،‬زل !_ ا!؟‬
‫  ‪
X9‬ه‪ R‬ز!‪ c‬ن ‪ً G‬‬
‫‪ 1‬ا * اس‪
- a  ،‬ا‪u‬ر  دار! ‪
-‬هﮥ ا‪:a‬ت ر ‪ K‬و در‬
‫ در ح ا‪:9‬ظ  ام اب 
!_ ا!‪،‬‬ ‫و  ا‪5‬دن ‪ً G c1‬‬
‫در ‪†a‬د ‪  1‬ت د >‪ R‬ار  ‪
- !&c‬از ‪ f).‬ا‪4‬ن ‪1‬ا‪R‬‬
‫ا‪9‬ن ‪  *0‬را!‪j :‬ا و ‪!. ! 1 f
j
1‬او! ‪ 4-‬را ‪
-‬‬
‫ ‪a‬م !_ و‬ ‫ ن ‪) G‬م ‪1‬د_‪ ،‬در ‪1‬ز‪K1 R‬ر‪ً 
- c‬‬

‫‪ 395‬ر‪1 k91
1 .‡.‬ط ‪†a»
1‬د در ن« در )! اول ا * ‪-‬ب‪.‬‬

‫‪226‬‬
‫‪
?&
1‬ر&!_ ا‪ ،‬وارد ‪ ،!-‬و ار‪ R‬را رد ز ‪ /‬و ?‪/‬‬
‫ )م و ‪G‬ه* ‪1‬د_ ا؟‬
‫ار ده! ‪ً G
-‬‬
‫‪ 1‬ا * ‪4‬ب‪  e-   ،‬ن ‪ f).‬و ا‪9‬ن‪1 ،‬ز‪
?& 1  R‬و‬
‫ ‪G /&1 ZG 1 7‬د_ ا؟‬
‫***‬

‫ƒ ت د > ن در ا * رد‪c  1 ،‬دد ‪
1‬را‪1‬ﮥ  ت ‪1‬ط‬

‫‪
1‬ام اب ‪ 1‬ا;‪!
5 h6 e‬ۀ "" و "‪4‬خ" در ن‪~ .‬ال‬
‫ا * ا ‪
-‬ا‪ c‬ن و از ن )
ه دو  ت  و ‪4‬خ از‬
‫رو‪ R‬ح ‪:9‬ظ ا ‪1‬دا !_ ا!‪ ،‬در ن ;رت ‪
>j‬از {‬
‫‪-‬ب ‪
1‬ن  ‪ 
-‬ا‪5‬دن ‪1‬گ در‪ .‬را ‚‪- G‬د_‪ ،‬دو ‪i‬‬
‫†د ‪
-‬ه! > را ‪1 ،!-  4‬دا !_ ا!؟   ود ه دو‬
‫‪  i‬و ‪4‬خ در { ‪ ^G‬و ‪ ،h.v‬از ‪ ^ )f X‬و‬
‫‪396‬‬
‫'& ‪4& f‬؟‬

‫ا * و   ‪a‬ر‪2‬ت و ‪†a‬ده‪~ R‬ال ا>&‪ K‬در ن‪ ،‬در ‪ k91‬ه‪R‬‬

‫‪ R!1 !) a‬ا * ‪-‬ب‪!? ،‬دًا رد ا
ار ‪.‬اه! ‪ 5c‬و ‪
1‬‬
‫ا * و&)
‪7 ،‬ن داد_ ‪.‬اه! ! ‪"
-‬در ز ‪ 
-‬ت ‪ l)0‬ن‪،‬‬
‫‪&6‬م ه‪ :)0 R‬را در رد‪ *& R‬ح  ‪ ،!-‬ه&‰ ‪!-‬ام از ا *‬
‫‪&6‬م ه ‪ X #a
1‬و ‪ i‬ن و ‪!.‬ا ‪4
1‬ب   !‪ .‬در &?
‪،‬‬
‫هﮥ ام رض‪ !5 ،‬ه ‪
c‬ا‪G‬ر و ا‪K‬ام د  ا!"‪.‬‬
‫"‪&6‬م ه‪ l)0 R‬ن در رد ‪ ،*& 2‬ه„&* ‪7‬ن‬
‫ ده! ‪
-‬ام  ‪X9 1 u‬ﮥ زن ‪K‬ول و ‪ ^1a‬ن و‬
‫زن ا!‪ .‬در &?
‪  ،‬ت ‪ 1 u‬ا * ‪&6‬م ه و ام‪ hc 1 ،‬زن‬
‫و ن ‪K‬ول ‪.‬د‪ ،‬ا‪G‬ر د  ‪.‬د را از د داد_ ا!‪ .‬در ن‬
‫;رت‪ ،‬ا * و‪
1
:&u‬دم ه زن و ن ‪9‬ل  د ‪ a‬‬
‫‪ : 1‬هﮥ ام رض ز ‪ ،
hc
-‬ام و ا&* د >‪R‬‬

‫‪ 396‬ر‪1 k91
1 .‡ .‬ط ‪†a»
1‬د در ن« در )! اول ا * ‪-‬ب‪.‬‬

‫‪227‬‬
‫را ‪ Z
-‬ل و روز زن و ن ‪ 2‬ا‪ *&7 ،‬ن ه‬
‫‪.!1‬‬
‫‪ 1‬ا * اس‪ ،‬ود  ت ‪
c !j‬در رد ‪4 2‬ن‪1 ،‬‬
‫‪2‬ورت  >‪ iX  K‬ا ‪N‬ر و ‪ iX R
1 R71‬د ‬
‫را ‪ !& va‬و ‪ .!-  !&-va‬ا * &?
‪1 R&c‬ا‪ 6 R‬دادن ‪~
1‬ا‪N‬ت‬
‫ا ا * ‪-‬ب‪ ،‬در )! م رد ‪ k91‬ار ‪.‬اه! ‪.5c‬‬

‫ ول ‪   ،‬وا‪&#‬‬

‫‪)* -1‬ا‪  ،( ،‬ر‪#‬ل‬

‫در ن‪  ،‬ت ‪5‬اوا‪
- ! 1 397‬ن و  ‪ /a‬از ن ‪!.‬ا و‬

‫"و" ا ا‪  .‬ﮥ ‪ 3‬رۀ ر‪ R‬از ن )
ا‪" :‬ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎﻥ‬
‫ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﭘﲑﻭﺯﻣﻨﺪ ﻓﺮﺯﺍﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺗﻮ ﻭ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺗﻮ ﺑﻮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﻭﺣﯽ‬
‫ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺪ"‪" .398‬ﻭ ﻣﺎ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺁﻳﺘﯽ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻧﺴﺦ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺁﻥ‬
‫ﺁﻳﺘﯽ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻭﺭﱘ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﯽ ﮐﻪ ﺧﺪﺍ ‪‬ﺘﺮ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﻧﺎﺯﻝ ﮐﻨﺪ )رۀ‬
‫ا‪  ،e9‬ﮥ ‪399 (101‬؛ "ﺍﯼ ﺭﺳﻮﻝ ﻣﺎ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺗﻮ ﭼﻨﺎﻥ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﻓﺮﻭ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﱘ"‪) 400‬رۀ ا‪4N‬ن‪  ،‬ﮥ‪.(23‬‬

‫‪  397‬ﮥ ‪ 6‬رۀ ‪5‬ن‪ 1
 ،‬رۀ ا‪!f‬ر‪ 6
 ،‬رۀ ا‪ 3
 ،e‬رۀ ا‪7‬ر‪ 23
 ،R‬رۀ‬
‫ا‪4N‬ن‪  ،‬ت ‪ 77-80‬رۀ ا‪ 174
 ،! !9‬رۀ ا‪4‬ء‪ 80
 ،‬رۀ اا
‪ 43
 ،‬رۀ‬
‫ا‪ 1
 ،
9‬ر_ ا‪ 2
 ،K‬ر_ ا?‚&ﮥ‪  ،‬ت ‪ 1-2‬رۀ ‪)&\5‬؛ 
‪ 2‬رۀ ا‪f‬ف‪
 ،‬‬
‫‪ 155‬رۀ ا‪N‬م ‪ 13-16
 ،‬رۀ ‪ sG‬و ‪&41‬ر‪ R‬د >‪.‬‬
‫‪ 398‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 399‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬
‫‪ 400‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪228‬‬
 ‫ا *  ت ‪7‬ن  ده! ‪:
-‬‬
‫‪ -1‬ن را‪  ،‬ه دو »‪ iX‬و Š« و »‪ R9‬و « ن را‪،‬‬
‫‪!.‬ا زل ‪-‬د_‪،‬‬
‫‪ -2‬ه‪ R9» i‬و « و ه‪ iX» i‬و Š«  ت از ‪.‬د ‪!.‬ا و‪،‬‬
‫‪ -3‬در ‪ iX» Z&-a‬و Š« 
ه ه‪ i‬ه&‰ ‪  ،
5
j ،4-‬ا‪4‬ن‪،‬‬
‫د ‪G‬د_ ا‪.‬‬
‫از ا * رو ‪ ،a 
-‬ن و  ‪ /a‬را "‪-‬م ا‹"  ‪.‬ا!‪" :‬ﻭ ﺍﮔﺮ‬
‫ﮐﺴﯽ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﮐﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﻮ ﭘﻨﺎﻩ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﻭ ﭘﻨﺎﻩ ﺑﺪﻩ‪ ،‬ﺗﺎ ﺁﻥ ﮐﻪ ﮐﻼﻡ ﺍﳍﯽ ﺭﺍ ﺑﺸﻨﻮﺩ‬
‫}ﺣﺘﯽ ﻳﺴﻤﻊ ﮐﻠﻢ ﺍﷲ{‪) 401"...‬رۀ ‪  ،
1a‬ﮥ ‪.(6‬‬

‫‪ 1‬ا * ود‪ ،‬هﮥ  ت ن در رد ‪K‬ول ا ن و در &?
‪،‬‬

‫‪ iX» ]).‬و Š« ن از ‪!. R‬ا ه‪ .!4& X i‬در رد ا * ‪
-‬‬
‫"‪K‬ول" و در &?
‪ iX» ،‬و Š« ن از ن ‪ ،4&-‬ارات ‪:‬وت‬
‫د >‪ R‬ه‪ i‬در ن ود دار!‪:‬‬
‫‪ .1 -1‬د > از 
ه ‪K"
- ! 1‬ول" و در &?
‪ iX» ]). ،‬و‬
‫Š« ن‪ ،‬از ن ‪
5‬ا‪) R‬رۀ ا‪  ،e9‬ﮥ ‪102‬؛ رۀ ا‪7‬اء‪،‬‬
‫ ت ‪193-194‬؛ رۀ ا‪  ،_fG‬ﮥ ‪ (97‬ا و‪،‬‬
‫‪7 K& .1 -2‬ن  ده! ا * ‪ /01‬از ‪-‬ر‪!
1 ،‬ۀ "رل ‪"i -‬‬
‫‪1‬د_ ا )رۀ ا ‪  ،‬ﮥ ‪.(20-21‬‬
‫ا * ‪ >c!j‬در ‪2‬ع &* "‪K‬ول" ‪
&a e1
>j‬ا‪،‬‬
‫)م &‪.4‬‬
‫***‬

‫  زان‪ ]Gq ،‬ل ‪1‬ا‪ R‬ر‪ ^5‬و رع ا * ‪
v4‬ه‪
1 i‬‬

‫را_ ه‪ R‬ام ‪ 
G 5‬زد_ و از ن )
! !_ ا! ‪
-‬ا>ر‬
‫ ‪;
1 a‬رت » و ‪:‬م" ‪
1‬وا
و ر داد_ !_ و ا *‬
‫وا
و رل ‪ 1‬ا * ‪G ،‬س ‪-‬م ‪ _!6‬و ‪ !\f
1‬ر!_‬

‫‪ 401‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪229‬‬
‫ا‪  .‬ت ز
در ن از ا * وا
و رل درس ه‪: R‬و‪a‬‬
‫ارا‪ 
#‬ده!‪:‬‬
‫‪  -1‬ت ‪ 20-21‬از رۀ ا  ‪ iX"
- ! 1‬و Š" ن از‬
‫"رل ‪ "
5‬ا‪" :‬ﻗﺴﻢ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﺎﺕ ﮐﻪ ﳘﺎﻧﺎ ﻗﺮﺁﻥ ﮐﻼﻡ ﺭﺳﻮﻝ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ‬
‫}= ﺍﻧﻪ ﻟﻘﻮﻝ ﺭﺳﻮﻝ ﮐﺮﱘ{ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺑﺎ ﻗﻮﺕ ﻭ ﻗﺪﺭﺗﺴﺖ ﻭ ﻧﺰﺩ‬
‫ﺧﺪﺍﯼ ﻣﻘﺘﺪﺭ ﻋﺮﺵ ﺑﺎ ﺟﺎﻩ ﻭ ﺟﻼﻝ ﺍﺳﺖ ‪)" ...‬رۀ ا ‪  ،‬ﮥ ‪-21‬‬
‫‪.402(20‬‬
‫‪u‬هًا ‪\f‬د از "ﺭﺳﻮﻝ ﮐﺮﱘ" در ا *  ت‪ ،‬هن ‪5‬ﮥ ‪" 1‬ت و‬
‫!رت" و ‪ _" 1‬و ل"  ت ! !ۀ د > ا‪ .‬ا * ‪
5‬در  ﮥ‬
‫‪ 102‬رۀ ا‪ ،e9‬روح ا‪!f‬س م دارد‪" :‬ﺗﻮ ﺍﯼ ﺭﺳﻮﻝ ﺑﮕﻮ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﺎﺕ ﺭﺍ‬
‫ﺭﻭﺡ ﺍﻟﻘﺪﺱ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭ ﺭﺍﺳﺘﯽ ﻧﺎﺯﻝ ﮐﺮﺩﻩ ‪) "...‬رۀ‬
‫ا‪  ،e9‬ﮥ ‪ .403 (102‬در  ت ‪ 193-194‬رۀ ا‪7‬اء‪ ،‬روح ا‪*&N‬‬
‫&!_  د‪" :‬ﮐﻪ ﺭﻭﺡ ﺍﻻﻣﲔ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺩﻝ ﺗﻮ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺍﺯ‬
‫ﻫﺸﺪﺍﺭﺩﻫﻨﮕﺎﻥ ﺑﺎﺷﯽ" )رۀ ا‪7‬اء‪  ،‬ت ‪ .404(193-194‬و در  ت‬
‫‪ 97-98‬از رۀ ا‪. e&#G ،_fG‬ا!_  د‪" :‬ﺑﮕﻮ ﻫﺮﮐﺲ ﺩﴰﻦ‬
‫ﺟﱪﺋﻴﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﺟﱪﺋﻴﻞ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺍﳍﯽ ﺑﺮ ﺩﻝ ﺗﻮ ﻧﺎﺯﻝ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪"...‬‬
‫)رۀ ا‪  ،_fG‬ﮥ ‪.405(97‬‬

‫‪ -2‬ا * در  ا ‪"
-‬رل ‪ "i -‬د در  ﮥ ‪? 40‬ﮥ‬

‫ ت ‪ 38-46‬رۀ ا‪ G&6 0
1 ًG ،
9‬ار_  ‪:!-‬‬
‫"ﭘﺲ ﺑﻪ ﺁﻥ ﭼﻪ ﻣﯽ ﺑﻴﻨﻴﺪ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻣﯽ ﺧﻮﺭﻡ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻥ ﭼﻪ ﳕﯽ ﺑﻴﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ )ﻗﺮﺁﻥ(‬
‫ﺳﺨﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﮔﺮﺍﻣﯽ ﺍﺳﺖ }= ﺍﻧﻪ ﻟﻘﻮﻝ ﺭﺳﻮﻝ ﮐﺮﱘ{" ﻭ ﺳﺨﻦ ﻫﻴﭻ ﺷﺎﻋﺮﯼ‬

‫‪ 402‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬

‫‪ 403‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬
‫‪ 404‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 405‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪230‬‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﺍﻧﺪﮎ ﺍﳝﺎﻥ ﻣﯽ ﺁﻭﺭﻳﺪ‪ .‬ﻭ ﺳﺨﻦ ﻫﻴﭻ ﮐﺎﻫﻨﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﺍﻧﺪﮎ ﭘﻨﺪ‬
‫ﻣﯽ ﮔﲑﻳﺪ‪ .‬ﻭ ﺍﮔﺮ )ﳏﻤﺪ( ﺑﺮ ﻣﺎ )ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻍ ﺑﻪ ﻣﺎ(‪ 406‬ﺳﺨﻨﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺴﺖ‪ ،‬ﺩﺳﺖ‬
‫ﺭﺍﺳﺘﺶ ﺭﺍ ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺷﺎﻫﺮﮔﺶ ﺭﺍ ﻗﻄﻊ ﻣﯽ ﮐﺮﺩﱘ" )رۀ ا‪  ،
9‬ﮥ‬
‫‪.407(38-46‬‬
‫ ‪
- i&&1‬در ا * 
‪) ،‬ﮥ "ﮐﻪ ﺍﻳﻦ )ﻗﺮﺁﻥ( ﺳﺨﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﮔﺮﺍﻣﯽ ﺍﺳﺖ‬
‫}= ﺍﻧﻪ ﻟﻘﻮﻝ ﺭﺳﻮﻝ ﮐﺮﱘ{" ‪
1 G&6 e y&2a 1‬ح "ﻭ ﺍﮔﺮ )ﳏﻤﺪ(‬
‫ﺑﺮ ﻣﺎ )ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻍ ﺑﻪ ﻣﺎ(‪ 408‬ﺳﺨﻨﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺴﺖ ‪.  !&6 "...‬رد و دوام‬
‫ ورد‪ .‬ا *  ت‪ ،‬از ا * رو‪X ،‬ر از "رل ‪ "i -‬زل ‪!-‬ۀ‬
‫ن را‪ !9 0
1 ،‬ا
 ده!‪.‬‬

‫‪." -‬م ا‪  /
  ",‬ا‪#‬‬
‫‪409‬‬

‫ ‪
- i&&1‬در رد ا * ‪
-‬ن ‪ 1  ،1‬وا
زل !_ و "‪ iX‬و‬

‫Š" ن از ‪!. R‬ا‪
5  ،‬و رل ا‪  ،‬ت ‪ l)0‬و ƒ ‪R‬‬
‫>رش ‪
5‬ا!‪ .‬ا در رد ا * ‪
-‬ن‪  ،R9» ،‬و ‪X‬ر‬
‫رد ‪!. «X‬ا‪1 #
 ،‬ا‪a R‬د ! ا و 
 ‪a‬ا! ‪.!1‬‬
‫‪j‬ا ‪
-‬ا‪X‬ر ‪ f‬از ‪-‬ب د   ‪4
-‬ب ‪!.
1‬ا‪ ،‬ا ?ب‬
‫ ‪ »
- !-‬و ‪:‬م ن« از ن ‪!.‬ا ‪ !1‬و ‪.‬ا و & او را‬
‫ !‪  X .!- c‬ن &‪ K‬ا * &?
‪ R&c‬را ‪.!-  !& va‬‬
‫ا‪f‬د ‪
1‬ا ‪1‬دن » و ‪:‬م ن« ‪ i R!
1 a‬ا ‪
-‬‬
‫‪ ‡a‬ا * ‪1‬ور‪. ،‬د ‪.
1‬د ‪ 
1‬رد ا ‪1‬دن ن ا‪.‬‬
‫از ا * ‪ ،X‬ا ‪1‬دن ن ا ?ب  ‪ 
- !-‬ا‪a c‬م  ‪701‬‬
‫از ‪ iX‬و Š ن ‪
1‬و&)ﮥ ‪  ،
5‬رل ‪،!1 _!
&a i -‬‬

‫‪ 406‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬

‫‪ 407‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 408‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬
‫‪ 409‬در ا * رد ه„&* ر‪- R9»
1 .‡ .‬م ا‹ ‪ iX -‬و Š   و ‪:‬م« در )! اول‬
‫ا * ‪-‬ب‪.‬‬

‫‪231‬‬
‫» و ‪:‬م«  ت ;‪ ً5‬از ‪!. R‬ا د 
د‪&1
1 .‬ن د >‪،‬‬
‫» و ‪:‬م« ن‪ e1 ،‬وا‪hc‬ار‪
1 R‬د >‪G R‬د_ و &‪ .4‬در ا *‬
‫رد  ‪  ]Gq‬ت ‪ 38-46‬رۀ ا‪
1
9‬ح ‪5‬ق‪ G&6 ،‬از‬
‫ه‪
c‬د‪ .‬در » و ‪:‬م«  ت ^ !_‪  ،‬ان د‪.‬‬
‫و‪ R‬در ‪ R9‬و   ت‪5 : ،‬ض !_ ا‪ ..." :‬ﻭ ﺍﮔﺮ )ﳏﻤﺪ(‬
‫ﺑﺮ ﻣﺎ )ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻍ ﺑﻪ ﻣﺎ(‪ 410‬ﺳﺨﻨﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺴﺖ‪ ،‬ﺩﺳﺖ ﺭﺍﺳﺘﺶ ﺭﺍ ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪،‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺷﺎﻫﺮﮔﺶ ﺭﺍ ﻗﻄﻊ ﻣﯽ ﮐﺮﺩﱘ"‪.411‬‬

‫از ا * ه
‪ ،‬ا * &?
;‪  e‬د ‪:
-‬‬

‫‪ -‬د ز !ن در "‪ iX‬و Š" ن؛ ‪-‬ر‪
- R‬اوز_ ‪ 1‬ر&‬
‫ ‪ *5‬ن Šن‪ Š  ،‬د‪ 
1 ،‬ا‘‪ ،4124&  h‬از‬
‫‪ X‬د  ‪ -‬ع‪ 5 h6 7&1  ،‬ا ‪:a‬‬
‫‪ -‬د ز !ن در " و ‪:‬م  ت"؛ ‪-‬ر‪
- R‬ا‪&41 ً:a‬ر را ’‬
‫ا و از ا‪K1‬ار ل ‪ *&7‬و   زان ‪ l)0‬از ‪ 4:‬و‬
‫)‪
&f5 ،2 a، i‬و ‪ i‬د  ا‪  &&ƒa .‬و ‪:‬م ن‬
‫د‪ i&f4 .‬در ‪-‬ر و ‪!. X‬ا‪.‬‬

‫‪ 1‬ا * اس‪ ،‬د ‪1‬دن در ن و  ت ‪"
- ،‬و" و‬

‫ ادف ‪:1‬‬
‫"‪-‬م ا‹" ‪.‬ا!_  !‪ً  ،‬‬
‫‪ -‬د ‪1‬دن در " و ‪:‬م" ن ا‪ «€f5» a ،‬در "‪ iX‬و‬
‫Š" ن‪&1
1 .‬ن د >‪:‬‬
‫‪ -‬ا;‪ e‬ا ‪1‬دن‪-"  ،‬م ا‹ ‪1‬دن" ن‪ 
1 ،‬ا ‪1‬دن‬
‫" و ‪:‬م ن" ا‪ » ،s 1  ،‬و ‪:‬م ن«‪،‬‬
‫دل ‪-" 1‬م ا‹" ا‪.‬‬

‫‪ 410‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬

‫‪ 411‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ ،*&ff9 X
1 412‬ن ‪j‬پ &‪ G‬دورۀ  ‪h‬ا‪ 5‬از )
از 
ه‪ R‬د ز !ن‬
‫زن ه‪ R‬ا‪ &.‬در »‪ iX‬و Š« ن را ‪
1‬د  ده!‪.‬‬

‫‪232‬‬
‫در &?
‪ ،‬از ‪ X‬د ‪ ،‬ن ‪ » ،4& &&ƒa e1 «ًf)»
j‬و‬
‫‪:‬م ن« ا و‪،‬‬
‫‪ -‬ه‪
c‬د ز !ن در » و ‪:‬م ن«‪
1 ،‬‬
‫د ز !ن و ‪-" l 9a‬م ا‹" ا‪.‬‬
‫‪ 1‬اس ا * ا;‪ e‬د  ه‪ i‬ه‪  
- 4‬زا‪. ،‬ا!ن ن و‬
‫ز ‪
1‬ز‪1‬ن ه‪ l)0 R‬را ?ز و ا ‪ &07a‬داد_ ا!‪ .413‬ا *‬
‫ا‪ q
1 €f5 f5‬ا ‪ iX 1
- a 
-‬و Š ز‪1‬ن ه‪R‬‬
‫د >‪ R‬ا‪ » e
1 e ! 1 ،!  #‬و ‪:‬م 
و  ت«‬
‫را ا‪f‬ل ده!‪? .‬ز ‪1‬دن اذان و ز ‪ -a‬دورۀ ‪aa‬ر‡ ‪K&
&-a‬‬
‫‪ 1‬ا * ا;‪ e‬د  و ‪h‬ه‪1  G‬د‪.‬‬

‫از ا * ه
‪!? ،‬دًا‪ 414‬ا * &?
;‪  e‬د ‪:
-‬‬

‫‪ -‬ه ) ‪ &&ƒa»
1
-‬دادن "* ‪ R‬و ‪:‬م" ن« ‪
1 ،!?&1‬‬
‫ »‪1‬ز ‪ 4‬و ‪ l 9a‬ن«‪> ،‬رش ‪" R71‬و ا" و‬
‫"‪-‬م ا‹" ا‪ .‬در &?
‪ ،‬ه ‪
c‬د‪ &&ƒa ،.‬و  ‪ #
1‬در‬
‫» و ‪:‬م« ن و  ‪ !5 ،/a‬ه ‪?
c‬ز د  ا‪*&j .‬‬
‫ د‪ .‬در ‪-‬ر ‪!.‬ا   ده! و از ا * رو‪q
1 ،‬ر‬ ‫‪-‬ر‪ً  R‬‬
‫ه‪ !2 ،R‬د  و )‪ ًf‬ع ا‪.‬‬
‫***‬

‫در ‪ k91‬ه‪ y&2a ،*&7&6 R‬داد_ !_ ‪
-‬ااع   زان‬

‫ا‪ ،‬ا‪ i‬از ‪ ،2  ،i) ،4:‬ره‪ G‬د  و ‪
&f5‬ا‪،‬‬
‫در » و ‪:‬م« ن‪  ،‬ن ‪-"
j‬م ا‹" &!_  د‪ ،‬د‬
‫ ‪ !1‬و ‪: 9a‬ت ‪ cc‬را در ا *  ‪&&ƒa .!  ZG‬‬
‫" و ‪:‬م" ن‪ ،‬را_ ه و &_ ه‪ :)0 R‬دارد ‪ &4:a
-‬و‬
‫‪va‬و ‪ e‬از ‪ * a i‬ن ه‪ &4:a»
j .‬و ‪va‬و ‪  ،«e‬ن ‪»
j‬ا
‬

‫‪ 413‬از ن &ن‪ ،‬ا‪h ^ ،
:& 1‬ه‪.
1 : Z‬ا!ن ز ‪
1‬ز‪1‬ن ‪5‬ر ‪5‬ا  ده!‪:‬‬
‫‪(Numan Đbn Sabit, Quated by Turan Dursun, Kuran, ibid, s. 22).‬‬
‫‪ 414‬ر‪ k91
1 .‡ .‬و &?
‪
q1 R&c‬در )! اول ا * ‪-‬ب‪.‬‬

‫‪233‬‬
‫‪
1‬ن و ا‪0‬اج ام« م ‪K ،
5c‬وً ‪9&2a 1‬ت د ‬
‫ا‪ 52‬و در &?
‪ " &&ƒa 1 ،‬و ‪:‬م"  ت  و ‪-‬ر دار!‪.415‬‬
‫از ا * رو‪:‬‬
‫‪ &4:a»
j -‬و ‪va‬و ‪»  ،«e‬ا‪0‬اج ام از ن«‪ ،‬از ‪ X‬د ‬
‫‪1 
1‬ز ‪ 4‬و ‪ l 9a‬ن ا و ه! ا‪-
52‬دن  ‪a‬‬
‫‪
1 R71‬ن و ‪
1‬م ‪!.‬ا‪ .416‬در &?
‪،‬‬
‫‪ -‬ه‪ &4:a ،&Ga
c‬و ‪va‬و ‪ ،e‬د ‪1‬دن در ‪-‬م ‪4‬ب ‪!.
1‬ا و‬
‫ه‪ i‬از ا * رو‪ &' ،‬د  و ‪ !2‬د  ا‪.‬‬
‫‪
1‬ا * ا‪G‬ر‪ ،‬هﮥ ‪ &4:a» 1 
1
- 4-‬و ‪va‬و ‪ ،«e‬‬
‫»ا‪0‬اج ام از ن«  و ‪-‬ر دار!‪
1 ،‬راه از را_ ه‪R‬‬
‫‪ !2‬د  ‪1‬ز ‪ » 4‬و ‪:‬م  ت«  رو!‪.‬‬
‫\! و & ‪
1 {-‬د * و د !ار‪  ،R‬د‪5‬ع از »‪†&1‬ﮥ ام«‪ ،‬ا;‪e‬‬
‫»‪ !2‬د  ‪1‬دن« ا * ‪-‬ره را ‪  &&ƒa‬ده!‪.‬‬
‫ا * &?
‪1 R&c‬ا‪~
1 6 R‬ا‪N‬ت ا ا * ‪-‬ب‪ ،‬در )! م‬
‫ن رد ‪ e&)9a‬ار ‪.‬اه! ‪.5c‬‬

‫***‬
‫‪ &Gq‬ا ‪ 1
-‬ا * &?
‪ ،R&c‬ه‪ &Ga
c‬و د‪
G‬رو‪ R‬د ‬
‫از ا * و   ‪-
- 4-‬رن ‪ &4:a ،y&2a‬و ‪  &Ga‬و‬
‫‪:‬م ن )  "‪-‬م ا‹"( ا!‪ ،‬از ‪ X‬د ‪?&' ،‬ز ا و ‪
1‬‬
‫ا!ازۀ ‪! e‬ن ‪ 1"
1‬ه"‪c» ،‬اه د « ‪4
1‬ب   !‪.‬‬
‫"‪)4 41
j‬ن د_ د ‪ &Ga ZG
1
-‬از ااع   زان‬
‫د * ‪5‬وش‪ # ! . R
1 ،‬در ‪ 71‬د  رد ا‪f‬د ‪.‬د‪
1 ،‬‬
‫راه  رو! ‪
1 K
-‬دوزخ ‪c‬اهن  ا?!"‪.‬‬

‫‪ 415‬در 'ز )! اول ا * ‪-‬ب ‪

1‬ه‪ #‬از ا * ع د ز !ن ه در ‪-‬م ‪4‬ب ‪!.
1‬ا‬
‫ار_ !_ ا‪.‬‬
‫‪ 416‬ر‪ * a» e\5
1 .‡ .‬و ‪ R9‬د   و   ا« در ه&* )! از ‪-‬ب‪.‬‬

‫‪234‬‬
 ‫‪ -‬اد‪0‬م *)ا‪ ،‬ر‪#‬ل و » )‪ «2‬در ن‬
‫‪ 1‬اس ‪ iX» ])a‬و Š« ن ‪!.
1‬ا‪
5
1  ،‬و رل‪* ،‬‬
‫ن و 
ه ‪ ،K& /‬در ارد‪» 1 R‬اول ‪!. 0‬ا« >رش ‪،
5‬‬
‫در ‪
-‬در ارد‪ R‬د >‪!. ،‬ا ‪;
1‬رت »م ‪ «0‬و ‪c‬ه‬
‫&‪;
1 K‬رت »دوم ‪ «0‬رد ‪.‬ب ار ‪
5c‬ا‪ .‬ا *  ت‬
‫‪!a #c
- !j‬اد‪ R‬از  ت ‪
1 ً&f4‬ز‪1‬ن ‪!.‬ا ر‪،_! R‬‬
‫‪!a‬اد‪
1 R‬ز‪1‬ن وا
و رل !_ و ‪!a‬اد‪
1 K& R‬ز‪1‬ن "‪"_!1‬‬
‫>رش ‪
5‬ا!‪.‬‬
‫‪  -1‬ت ﮥ اول ً از ‪!. R‬ا و ‪.‬ب ‪
1‬رل  ~&* و‬
‫‪)4‬ن >رش ‪
5‬ا!‪ .‬از ن )
ا!‪" :‬ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﻣﯽ ﺧﻮﺭﻡ‪.‬‬
‫ﻭ ﺗﻮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺩﺳﺖ ﮔﺸﺎﺩﻩ ﺍﯼ‪ .‬ﻭ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﯼ ﮐﻪ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻭﺭﺩﻩ‬
‫ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﯽ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻧﺞ ﻭ ﳏﻨﺖ ﮐﺸﻴﺪﻥ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺍﱘ" )رۀ ا‪  ،!)G‬ﮥ‬
‫‪. (1-4‬‬
‫در ا *  ت‪. ،‬د ‪!.‬ا ‪ ! c  *0‬و ‪
) e5‬ا‪!. .‬او!‪،‬‬
‫!_ و ‪.‬ا!ۀ  ت را ‪ ً&f4‬رد ‪.‬ب ار  ده!‪.‬‬

‫‪  -2‬ت ‪ 28 a 20‬رۀ ا?‪ i‬و ‪ 23-24‬رۀ ا‪KN‬اب‪ ،‬ﮥ  ت‬

‫ع دوم ا!‪ .‬در ا *  ت‪!. ،‬او! از ‪! c  ،_!4  R‬ۀ  ت ‪
1‬‬
‫;رت »م ‪: 0‬د« رد ‪.‬ب ار  ‪&c‬د‪" :‬ﺁﻳﺎ ﺑﺮﺍﯼ ﴰﺎ‬
‫ﭘﺴﺮ ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻭ }ار_ ‪
1‬م ‪!. 0‬ا{ ﺩﺧﺘﺮ ﺍﺳﺖ؟ ﺩﺭ م ‪0‬‬
‫ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻳﻦ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪﯼ ﻧﺎﻋﺎﺩﻻﻧﻪ ﺍﯼ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺁﻥ ﻫﺎ ﭼﻴﺰﯼ ﺟﺰ ﻧﺎﻡ ﻫﺎﻳﯽ ﮐﻪ‬
‫ﴰﺎ ﻭ ﭘﺪﺭﺍﻥ ﺗﺎﻥ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺍﻳﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪) .‬ﻭ( ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ }ار_ ‪
1‬م ‪!. 0‬ا{‬
‫ﺑﺪﺍﻥ ﺣﺠﺘﯽ ﻧﻔﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺟﺰ ﺍﺯ ﭘﻨﺪﺍﺭ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺩﻝ ﻫﺎ ﭘﲑﻭﯼ ﳕﯽ ﮐﻨﻨﺪ؛ ﺣﺎﻝ‬
‫ﺁﻥ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺷﺎﻥ }ار_ ‪
1‬م ‪0‬‬
‫‪!.‬ا{ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻳﺎ ﻣﮕﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍﺳﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺁﺭﺯﻭ ﮐﻨﺪ؟ ﺁﺭﯼ ﺍﳒﺎﻡ ﻭ‬

‫‪235‬‬
‫ﺁﻏﺎﺯ‪ ،‬ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ }ار_ ‪
1‬م ‪!. 0‬ا{ ﺭﺍﺳﺖ‪)".‬رۀ ا?‪  ،i‬ﮥ‬
‫‪" .417(20-26‬ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻮﻣﻨﺎﻥ ﻣﺮﺩﻣﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﺪﺍ }ار_‬
‫‪
1‬م ‪!. 0‬ا{ ﺑﺴﺘﻪ ﺍﻧﺪ‪ ،‬ﺭﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭﺳﺖ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ؛ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ‬
‫ﮐﺴﯽ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﻋﻬﺪ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻭ ﮐﺴﯽ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ‬
‫ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‪ ،‬ﻭ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﲑ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻠﯽ ﺩﺭ ﮐﺎﺭ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻩ ﺍﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ }ارۀ ‪
1‬‬
‫م ‪!. 0‬ا{ ﺩﺭﺳﺘﮑﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻭﻓﻖ ﺩﺭﺳﺘﯽ ﺷﺎﻥ ﭘﺎﺩﺍﺵ ﺩﻫﺪ‪ ،‬ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻘﺎﻥ‬
‫ﺭﺍ ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻋﺬﺍﺏ ﮐﻨﺪ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﮔﺬﺭﺩ‪ ،‬ﺑﯽ ﮔﻤﺎﻥ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ }ارۀ ‪
1‬‬
‫م ‪!. 0‬ا{ ﺁﻣﺮﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ ﺍﺳﺖ"‪) 418‬رۀ ا‪K‬اب‪  ،‬ت ‪-24‬‬
‫‪.(23‬‬
‫ ‪
- i&&1‬ا *  ت‪
1 ،‬ز‪1‬ن ‪!.‬ا >رش &‪
5‬ا! و ‪\07 e5‬‬
‫ه‪! i‬ار!‪ ،
5)  0 #c .‬رل‪  ،‬ه ‪5‬د د >(‪،‬‬
‫‪.‬ا!_‪!  ،‬ۀ ن را رد ‪.‬ب ار  ده! و از ‪!.‬ا‪R‬‬
‫' ‪
1 ،Z‬ان م ‪
) 0‬د  ‪.!-‬‬

‫‪  -3‬ت رۀ ا‪
9a:‬ﮥ  ت ع م ‪ 1‬اول ‪ "_!1» 0‬ا!‪.‬‬

‫‪&1
1‬ن د >‪ ،‬در ا *  ت‪!. ،‬او! 
‪
1‬ان زل ‪!-‬ۀ 
‪
1
)1 ،‬‬
‫ان !_ و ‪ ،Zq0‬رد ‪.‬ب ار  ‪&c‬د‪ ..." :‬ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﺍ‬
‫}‪!.
1‬ا‪ {Zq0 R‬ﻓﻘﻂ ﺗﻮ }‪!.
1‬ا‪ {Zq0 R‬ﺭﺍ ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺘﻴﻢ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﺗﻮ‬
‫}‪!.‬ا‪ {Zq0 R‬ﻳﺎﺭﯼ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ‪!1"} .‬ۀ" ‪ {_! c‬ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺭﺍﺳﺖ‬
‫ﻫﺪﺍﻳﺖ ﮐﻦ }‪!.
1‬ا‪ R‬رد ‪.‬ب{"‪) .419...‬رۀ ا‪  ،
9a:‬ت ‪.(1-2‬‬

‫‪ 417‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪ 418‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 419‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪236‬‬
‫‪ -4‬رۀ ا‪' *&j
9a:‬ز  د‪" :‬ﺳﭙﺎﺱ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ }م ‪0‬‬
‫‪!.‬ا{ ﺭﺍ ﮐﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺁﻥ }م ‪!. 0‬ا{ ﲞﺸﻨﺪۀ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ‪.‬‬
‫ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ }م ‪!. 0‬ا{ ﺭﻭﺯ ﺟﺰﺍ‪) 420"...‬رۀ ا‪  ،
9a:‬ت ‪.(2-6‬‬
‫ ‪
- i&&1‬در ا * رۀ ‪
1‬ح ‪5‬ق‪!. ،‬او! ‪ ].‬ن‪ ،‬ه‪
1 i‬‬
‫;رت دوم ‪ _! 0‬رد ‪.‬ب ار  ‪&c‬د و ه‪
1 i‬ان‬
‫م ‪ Z ' 0‬د  د‪.‬‬
‫ا * ‪!.
- ،>>j‬او! در  ‪;
1 a‬رت اول ‪ ،e5 0‬در‬
‫ ‪ a‬د > ‪;
1‬رت دوم ‪  ،Zq0 0‬م ‪Z ' 0‬‬
‫‪u‬ه  د‪ ،‬در ر_ ه‪5 R‬اوا د !_  د‪ .‬در ا * ر_ ه‪،‬‬
‫در 
ه‪!. #‬او! ‪ ].‬ن ‪ ،! c  *0‬در  ‪
-‬در  ت‬
‫د >‪
5 ،R‬و رل‪ ،‬و در  ‪ a‬ه‪ e5 /f ،"_!1" i‬و ‪ _! c‬را‬
‫ا ‪ .!-  :‬از ن )
ا‪" :‬ﳘﺎﻧﺎ ﮔﺸﺎﻳﺸﯽ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﺩﺭ ﮐﺎﺭ ﺗﻮ ﭘﺪﻳﺪ‬
‫ﺁﻭﺭﺩﱘ }‪!.‬ا ه„ن اول ‪ "_!1"
1 0‬اش{‪ .‬ﺗﺎ ﺳﺮﺍﳒﺎﻡ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ‬
‫}‪!.‬ا‪ R‬م ‪ {0‬ﮔﻨﺎﻩ ﳔﺴﺘﲔ ﻭ ﺁﻳﻨﺪۀ ﺗﺮﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻮ ﺑﻴﺎﺯﻣﺎﻳﺪ ﻭ ﻧﻌﻤﺘﺶ ﺭﺍ ﺑﺮ‬
‫ﺗﻮ ﺑﻪ ﮐﻤﺎﻝ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﺗﺮﺍ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺭﺍﺳﺖ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ }‪.‬ب  ‪ _!4‬در‬
‫رد ‪!.‬ا‪ R‬م ‪.421"...{0‬‬

‫‪"#$ -‬‬
‫‪j‬ا  ت ن ‪
7‬ه‪c! c R‬ن ‪ ،:)0‬از ‪!.‬ا ‪
1 a‬رل و‬
‫"‪ ،"_!1‬را  ده!؟   ا * از ن رو ‪ 4
-‬از  ت ‪ً&f4‬‬
‫"و" ‪!.‬ا زل !_‪
1 4 ،‬و&)ﮥ ‪ _!
5‬و ‪ K& 4‬از‬
‫‪. R‬د ‪ iX
1 G&6‬و Š !_ ا؟  
‪ ،‬ن ‪]f9
-
c‬‬
‫ا ا ?ع ا! * ‪ K& :‬دور‪- R‬د_‪:‬‬
‫‪ G&6 -‬ن ‪
j‬را ‪"
-‬و" ا و ‪K‬ول  &!_‪
1 ،‬ال‬
‫‪ ،l)0‬در‡ و ‪-  i5‬د_ ا‪ .‬در ز‪!; ،‬ا‪ R‬درون ‪.‬د را‬

‫‪ 420‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪ 421‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪237‬‬
‫از ‪!.‬ا  &!_‪ ،‬ز ‪
5‬ا‪ R‬را در ‪ / .‬ا‪4‬س  ‪-‬د_‪ ،‬و‬
‫ز ه‪ i‬ا * ;!ا را از ز‪1‬ن ‪.‬دش ر‪-  R‬د_ ا؟‬
‫‪ " &ff9 X
1‬ت ا ‪.
1 1‬اﮥ ‪G&6‬ان زل  د‪.‬‬
‫  ا * ‪G&6‬ان ا! ‪ 
-‬ت را در ‪ 5‬و ا! ‪7‬ﮥ ‪.‬د ‪!-  ]).‬‬
‫و )دا‪
4‬و !ا‪!; (
4‬ور و ‪K‬ول ن ه را ‪!.
1‬ا ‪G4‬‬
‫ ده!"‪.422‬‬
‫‪ K& &ff9‬ا *  "و" را ‪
-  1‬ان و ‪:-‬ن در‬
‫^ ودن و ‪N? l7-‬ت‪ ،‬ا‪4‬س  ‪1 ،!-‬ا‪ 1‬دا‪
4‬ا!‪ .‬از‬
‫ن )
‪ ]f9‬ا ا ‪! 5 !&5‬و از  را ? ‪
-‬در ن زن‬
‫در ‪ *&1‬ان و ‪-‬هن ‪41‬ن م ‪1‬د_ ‪&
1 *0‬ن‬
‫ ورد‪" .‬ا ن ه ‪!-‬ام ‪1‬ا‪. R‬د ‪
5‬ا‪ R‬دا!‪ *&j  ،‬اد‬
‫ ‪-‬د! ‪
5 1
-‬ا‪ R‬در ار‪Ga‬ط دا‪ i#‬ا! و ار‪)-  ،‬ت ز ‪RG‬‬
‫‪.‬د را از ز‪1‬ن و‪ R‬در ‪  5‬دار!"‪.423‬‬
‫ا * و   ‪&Ga‬ات د >‪ ،‬ا * ‪ k91‬و ~ال را ح  ‪
- !-‬‬
‫اً "و" و "‪K‬ول" ‪1 
j
1‬د_ و ‪ &Ga
>j‬و ‪
&a‬و‬
‫در‡  !_ ا‪ .‬ا * ‪ k91‬دا
ا‪ Nq R‬دارد‪ ،‬و از ن  ‪
-‬‬
‫;‪ ً5‬د  ا‪ 1 ،‬اس ا‪0‬ب او&ﮥ ا * ‪-‬ب‪ ،‬از ادا ِﮥ ن‬
‫‪.‬ددار‪- R‬د_ و ‪
1‬ا * &?
‪ R&c‬د  ا‪:
- !-  :-‬‬
‫‪ -‬ه ‪
j‬ه‪ 4‬و ‪
1‬ه ‪1?a
-
c‬ﮥ "‪K‬ول" ‪،
5  ]f9a‬‬
‫‪&1 >>j‬ن  ت ن &‪1 { K‬ر د > ‪7‬ن  ده! ‪ 
-‬ا‪c‬‬
‫»‪ iX‬و Š« ‪!a‬اد‪ R‬از ا *  ت‪
1 ،‬ه ‪!. 0
1 GG‬ا ‪])a‬‬
‫!ا
‪ ،!1‬ن ‪
1
j‬هﮥ ا * ‪G&-a‬ت ‪cc -‬ن‪ ،‬ان‬
‫"‪-‬م ا‹"  ده!‪ ،‬ا ‪1‬دن » و ‪:‬م« ن ه‪&1
1 .‬ن‬
‫د >‪ 1 ،‬اس ارات و ‪ .‬ن‪:‬‬
‫‪ iX -‬و Š ن  ‪a‬ا! ‪ ً&f4‬از ن ‪!.‬ا ‪) !G  ،!1‬و ا *‬
‫ا;‪-" e‬م ا‹" ‪1‬دن ن را از ‪1  *&1‬د(‪ ،‬ا‪:‬‬
‫‪ *& 422‬زاد_‪&. ،‬م و ن ‪5‬وغ د‪N‬و ‪ ،*&7&6 ،K‬ص‪.207‬‬
‫‪ 423‬ر‪! 5 !&5 .‡ .‬و‪
:4)5 1 R!f ،‬و ‪a‬ر  دو ا و د‪ 4 e N‬دم ‪N‬ر‪R‬‬
‫د  در ا ان‪ ،‬ا‪.e&4‬‬

‫‪238‬‬
‫‪  -‬و ‪:‬م  ت  ‪a‬ا! ‪ ً&f4‬از ن ‪!.‬ا ‪j ،!G‬ا ‪1
-‬‬
‫‪ h6‬ش ا * ان‪ ،‬ا;‪-" e‬م ا‹" ‪1‬دن ن ‪  : )-
1‬د‪.‬‬
‫ا * &?
‪\.
1 R&c‬ص از ‪ k91 X‬ه‪1 R‬ط ‪»
1‬ن‬
‫'& د « ‪ K#‬اه& ا و در )! م ا * ‪-‬ب ?!دًا رد‬
‫‪ k91‬ار ‪.‬اه! ‪.5c‬‬

‫  ول‬

‫‪ ،( 5 -1‬ا
 ‪)7‬ر‪6‬‬

‫‪ .1
1 1‬از  ت‪ ،‬ن از "ام اب" ‪
-‬د ! ‪ i‬در ‪fGq‬ﮥ ‪!.‬ا ار‬
‫دارد‪ ،‬ا‪!1‬ا در روز‪ R‬از _ ر†ن‪fGq
1 ،‬ﮥ ‪fGq‬ﮥ ز&* زل !_‪:‬‬
‫"ﻣﺎﻩ ﺭﻣﻀﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﯼ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ ‪"...‬‬
‫)رۀ ‪  ،_f1‬ﮥ ‪ (185‬و "ﻣﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﺐ ﻗﺪﺭ ﻧﺎﺯﻝ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﱘ" )رۀ‬
‫ا‪!f‬ر‪  ،‬ﮥ ‪&1
1 .424(1‬ن  ﮥ ‪ 97‬رۀ ا‪ _fG‬و  ت ‪ 193-194‬رۀ‬
‫ا‪7‬اء‪ ،‬ا * ‪-‬ب ا‪!1‬ا در )‪ Gƒ&6 425Z‬ار ‪
5c‬ا‪" :‬ﺑﮕﻮ ﻫﺮ‬
‫ﮐﺲ ﺩﴰﻦ ﺟﱪﺋﻴﻞ ﺑﺎﺷﺪ )ﺑﺪﺍﻧﺪ ﮐﻪ( ﺟﱪﺋﻴﻞ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺍﳍﯽ ﺑﺮ ﺩﻝ ﺗﻮ ﻧﺎﺯﻝ‬
‫ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ‪) "...‬رۀ ‪  ،_f1‬ﮥ ‪ 426(97‬و "ﮐﻪ ﺭﻭﺡ ﺍﻻﻣﲔ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺩﻝ ﺗﻮ‬

‫‪ 424‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪ 1 425‬اس )م زن ‪K‬ول در 
‪ Z) ،‬دل ƒ‪5 K‬ض  ! )ر‪
1 .‡.‬ز   ‪s‬‬
‫»‪ l a‬و ] ‪1‬ور د « در ه&* )! از ا * ‪-‬ب و ه„&* ‪1 e\5
1‬ط ‪)
1‬م !رج‬
‫در ن‪ ،‬در )! م ا * ‪-‬ب(‪.‬‬
‫‪ 426‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪239‬‬
‫ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺍﺯ ﻫﺸﺪﺍﺭﺩﻫﻨﮕﺎﻥ ﺑﺎﺷﯽ" )رۀ ا‪7‬اء‪  ،‬ت ‪-194‬‬
‫‪.427(193‬‬
‫ ت د > ا‪
- ! 1 ،‬ن ‪!a‬ر ? زل !_ و  ‪ G&6‬ام‬
‫از ا * ‪ X‬و در ‪f‬م ‪9 1
4 f‬ۀ ‪K‬ول ‪-‬ب ه‪ ،*&7&6 R‬از ن‬
‫)
‪a‬رات‪ ،‬رد ~ال ار ‪
5c‬و در ‪f‬م د‪5‬ع ‪ _! 1‬ا‪" :‬ﻭ‬
‫ﺑﺎﺯ ﮐﺎﻓﺮﺍﻥ ﺟﺎﻫﻞ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺁﻥ ﻳﮑﺠﺎ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﺳﻮﻝ ﻧﺎﺯﻝ‬
‫ﻧﺸﺪ؟ )ﺣﮑﻤﺘﺶ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ( ﺗﺎ )ﺗﺪﺭﳚﺎ( ﻣﺎ ﺗﺮﺍ ﺑﻪ ﺁﻳﺎﺕ ﺁﻥ ﺩﻝ ﺁﺭﺍﻡ ﮐﻨﻴﻢ )ﻭ‬
‫ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻗﻠﺐ ﺑﺪﻫﻴﻢ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺒﺐ( ﺁﻳﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻣﺮﺗﺐ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺒﯽ ﺭﻭﺷﻦ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﱘ" )رۀ ‪5‬ن‪  ،‬ﮥ ‪.428(32‬‬

‫‪/7 -‬رض ت

 ط  ول‬
‫‪. 1 -1‬ف  ت دﮥ اول در رد "‪K‬ول" ‪G‬رۀ ن ‪Z)
1‬‬
‫‪  ، 429G&6‬ت د > ن ‪
- ! 1‬ن ‪ 4
1 4‬زل‬
‫!_ ا!‪ .‬ه„&* ‪7‬ن  ده! ‪
-‬و‪ eG R‬از ‪K‬ول  ت‪ ،‬از ‪ i-‬و ‪l&-‬‬
‫‪ R9‬و †ن ن ه ‪1 G. 1‬د_ و در ^ "و"  ت‪ ،‬از‬
‫‪!.‬ا ا‪&q‬ن در ‪-  5‬د_ ‪&"
-‬ز‪
1 R‬ب &‪ 4‬و د دادن و‬
‫ح و ‪&1‬ن  ت را ‪!.‬ا ‪ _!
1‬دارد"‪)" :‬ﺍﯼ ﺭﺳﻮﻝ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻭﺣﯽ( ﺯﺑﺎﻧﺖ‬
‫ﺭﺍ ﺑﻪ )ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﯽ ﻭﺣﯽ( ﳎﻨﺒﺎﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﺎﺭ ﺁﻥ ﺷﺘﺎﺏ ﮐﻨﯽ‪ .‬ﮔﺮﺩﺁﻭﺭﯼ ﻭ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﯽ‬

‫‪ 427‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪ 428‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬
‫‪ 1 429‬اس ‪!f‬ﮥ )ص ‪ &4:a (1 !) ،18-20‬ا‪ *4‬ا‪ ،k !9‬ه ً
روا ت و ‪  &:a‬و &
‬
‫دال ‪K 1‬ول {‪  ،‬دو‪1‬ر ً_ ن و در ه ل‪1 ،‬ر اول ‪ Gƒ&6 Z)
1‬ا‪  &:a
1 1 .‬و‬
‫&
‪K ،‬ول اول ‪ &1
1‬ار  ‪ &1‬ا‪K‬ة ا?م !_ ‪ l)0 &:a
1 1
-‬و ?)
‪
ً !f‬‬
‫‪a i‬و ‪ e‬و ‪  c ،5; &4:a‬اد ‪K‬ول ‪1 Gƒ&6 Z)
1‬د_ ا‪ X
1 .‬د >ان از )
&‬
‫ا‪!G1‬ا
ز? در ص ‪- 31‬ب ‪a‬ر  ا‪f‬ن و ذ ‪  e‬ﮥ " ر†ن‪ "...‬در ‪ &4:a‬ا&‪K‬ان‪ ،‬دو‬
‫‪1‬ر ‪K‬ول ا?م !_ و او ‪1 Gƒ&6 Z)
1‬د_ ا‪.‬‬
‫‪ 1‬ود ا * ‪ 
c‬ت و اده‪   R!1 R‬زان‪ ،‬ا * ] ‪ R71‬را ‪5 ! G‬اش ‪-‬د ‪
-‬‬
‫ا‪K c‬ول ‪ Z)
1 )G‬رل !_ ‪1‬د_‪ ،‬در ن ;رت‪ ،‬او  ‪K ^ 4 1‬ول ‪  R!1‬ت از‬
‫‪ R9‬ن ه )^ ‪1‬د_ ‪.!1‬‬

‫‪240‬‬
‫ﺁﻥ ﺑﺮ ﻋﻬﺪۀ ﻣﺎﺳﺖ‪ .‬ﻭ ﭼﻮﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﻴﻢ‪ ،‬ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﻧﯽ ﺍﺵ ﭘﲑﻭﯼ ﮐﻦ‪ .‬ﺳﭙﺲ‬
‫ﺷﺮﺡ ﻭ ﺑﻴﺎﻥ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻋﻬﺪۀ ﻣﺎﺳﺖ" )رۀ &‪  ،‬ت ‪.430(16-19‬‬
‫‪
 1  G&6 ،a  ]Gq‬ه‪.1 #‬رد  ‪-‬د_ ‪1
-‬ا ‪a /‬ز_‬
‫‪1‬د! و ‪
1‬راه راه‪ #‬اش  ‪-‬د! ‪
-‬و‪
.  G R‬‬
‫ا‪
1 K& a  .‬ال و ‪ a&\a‬ا اد  ‪
- !&c‬او ‪ZG
1‬‬
‫‪ 1‬ا‪1 _! Za ،)G q‬د‪.‬‬
‫ا * ‪ >>j‬ه ه
‪7‬ن  ده! ‪. 1
-‬ف  ت دﮥ اول‪ ،‬ن‬
‫‪ Z)
1 a
1‬رل زل ‪1 _!7‬د_‪a   ،‬ا‪
4‬زل !‪.‬‬
‫ از ت‬ ‫در  ﮥ ‪ 20‬رۀ ‪;
1 s‬ا &! !_ ‪ً G G&6
-‬‬
‫'&‪ G‬و ارادۀ ] ‪ a‬ا‪! q‬ا
و  ‪ ZG 1‬در ا‪X‬ر‬
‫‪ _K? ]f9a‬ا‪1 R‬د_ ‪
-‬ه‪ Kc‬ا‪:a‬ق &‪5‬د و ار ه‪G i‬د ‪
-‬ا‪:a‬ق‬
‫‪ !:&1‬ا‪" :‬ﻭ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﭼﺮﺍ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺵ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺍﯼ ﺑﺮ ﺍﻭ ﻧﺎﺯﻝ‬
‫ﳕﯽ ﮔﺮﺩﺩ؟ ﺑﮕﻮ ﻏﻴﺐ ﺧﺎﺹ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺳﺖ؛ ﭘﺲ ﺍﺗﻨﻈﺎﺭ ﺑﮑﺸﻴﺪ ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﳘﺮﺍﻩ ﴰﺎ ﺍﺯ‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮﺍﻥ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﺑﻮﺩ" )ر_ ‪.431(20
 ،s‬‬
‫ا * 
&‪ 9; K‬ا * اد را ‪
-‬ن ا‪!1‬ا ‪ Z)
1‬رل زل !_ و‬
‫در &?
‪ ،‬و‪ eG R‬از ‪K‬ول  ت‪ ،‬از ‪ R9‬و †ن ن ه ا‪q‬ع‬
‫دا
را ‪.!-  :‬‬

‫ ت ن ه„&* ‪7‬ن  ده! ‪c G&6
-‬ه در رد ‪R9‬‬

‫ ت ‪a
1‬د !  ا‪5‬د_ ا‪  !1 . 432‬ا ‪
- 4-‬از ‪R9‬‬
‫)‪!& 1 ،!1 _c G‬ن ن د‪j‬ر ‪a‬د !  د‪ " :‬ﻭ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺑﺮ‬
‫ﺗﻮ ﻧﺎﺯﻝ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﱘ‪ ،‬ﺩﺭ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻫﺴﺘﯽ‪ ،‬ﺍﺯ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺗﻮ ﮐﺘﺎﺏ ﺁﲰﺎﻧﯽ‬

‫‪ 430‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪ 431‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 432‬از ن  ‪-
-‬ب ‪ k91
1 2‬ا  ‪6‬دازد و 
‪ k91‬د ‪ ،‬وارد ا * "‪ k91‬د "‬
‫ د ‪  
-‬ا * ‪ 
c‬ت از ‪!. R‬ا‪  ،‬از ‪&1
1  ،!9 R‬ن ) د )‪ 23‬ل‪،‬‬
‫‪ ،*&7&6‬ص ‪1" (110-112‬ا‪ R‬اع دم ‪ l&2‬و ‡ ‪5‬و ‪.‬ا!_ !_"‪ ،‬و ‪&1
1‬ن‬
‫?ع ا! * ‪!;" ،:‬ا‪ R‬و!ان &] و ‪. &2‬د‪ v !9 _c‬س از ?‪ _K‬را   !"‪.‬‬

‫‪241‬‬
‫ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﭘﺮﺱ ﻭ ﺟﻮ ﮐﻦ؛ ﺑﯽ ﺷﺒﻬﻪ ﺣﻖ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪﻩ‬
‫ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﻫﺮﮔﺰ ﺍﺯ ﺩﻭﺩﻻﻥ ﻧﺒﺎﺵ‪ .‬ﻭ ﺍﺯ ﺯﻣﺮﻩ ﻣﻨﮑﺮﺍﻥ ﺁﻳﺎﺕ ﺍﳍﯽ ﻣﺒﺎﺵ ﮐﻪ ﺯﻳﺎﻧﮑﺎﺭ‬
‫ﺧﻮﺍﻫﯽ ﺷﺪ"‪) 433‬ر_ ‪.(94-95
 ،s‬‬
‫ ت ‪ 52‬رۀ ا‪7‬ر‪ 35 ،R‬و ‪ 50‬رۀ ا‪N‬م‪ 188 ،‬رۀ‬
‫ا‪N‬اف‪ 14 ،‬رۀ هد‪ 50 ،‬رۀ ا‪G‬ت و ‪ 2-12‬رۀ ا‪sG‬‬
‫&‪  K‬و ‪:‬م ‪ 17‬را  ر! و ه‪!-‬ام ‪ #a
1‬د&)‬
‫ از  ت و ‪ R9‬ن ‪! G.‬ا
ا‪.‬‬‫‪ً G G&6
- ! 1‬‬
‫‪  -2‬ت ز
در رد »†&ﮥ 'ا&]« &‪ !& va K‬د >‪ 1 R‬ا *‬
‫)‪ Z‬ا‪ .‬ا‪:a‬ق 'ا&] 
ا‪ R‬از ) ا ‪!1
-‬ون ‪!f‬ﮥ ‪)G‬‬
‫ از ا * ا‪:a‬ق ا‪q‬ع‬ ‫رو‪ R‬داد_ و )م ا ‪
-‬ا‪ c‬رل ‪ً G‬‬
‫ دا‪- *&j
1
 ،‬ر‪ R‬د  زد_ و 
‪ً!1‬ا ‪ q.
1‬ار‪a‬ب‬
‫‪- *&j
1‬ر‪ R‬و رد ‪1‬ز‪.‬ا و د?‪ #‬ار ‪ *5c‬از ‪!. R‬ا‪،‬‬
‫ن ه
!ا ا‪4‬س  ‪-‬د_ ا‪.‬‬
‫‪&1
1‬ن ) د‪ ،434‬دان از ا * ار ‪1‬د_ ‪ Gƒ&6  c
-‬ام‬
‫روز‪ R‬در‪K‬د  ‪ ،
G-‬رۀ ا?‪ i‬را ‪1‬ا‪  R‬از  ‪/‬‬
‫ ‪.‬ا!_‪" :‬ﺁﻳﺎ ﴰﺎ ﻻﺕ ﻭ ﻋﺰﯼ ﺭﺍ ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻪ ﺍﻳﺪ‪ .‬ﻭ ﺁﻥ ﺩﻳﮕﺮﯼ ﻣﻨﺎﺕ ﺭﺍ ﮐﻪ‬
‫ﺳﻮﻣﲔ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﺧﱪ ﺩﻫﻴﺪ ﺍﺯ ﻻﺕ ﻭ ﻋﺰﯼ ﻭ ﻣﻨﺎﺕ ﮐﻪ ﺳﻴﻤﯽ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺳﺖ"‬
‫)رۀ ا?‪  ،i‬ت ‪.(19-20‬‬
‫در ا * ^‪ ،‬دو 
ا‪ R‬ه‪ i‬در ‪K1‬ر‪!c‬ا ‪ 1‬ه‪ 1
G- R‬ز‪1‬ن و‪R‬‬
‫ر‪  R‬د‪" :‬ﺁﻥ ﻫﺎ )ﺳﻪ ﺑﺘﯽ ﮐﻪ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩﻩ ﺷﺪﻩ( ﻣﺮﻏﺎﻥ ﺑﻠﻨﺪﭘﺮﻭﺍﺯﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ‬
‫ﺍﻣﻴﺪﯼ ﺑﻪ ﺷﻔﺎﻋﺖ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ"‪ .‬در ‪ s6‬ا * ا‪:a‬ق ‪
1 G&6" ،_X‬‬
‫?!_  ا‪&7  .!5‬ن ‪j 2‬ن  ‪ RG&6 ! !9 !&1‬د *‬
‫! !‪!.

1 G4 ،‬ا‪ R‬ن ادا‪ R‬اام ‪-‬د_ و ن ه را ه‪e1 i‬‬

‫‪ 433‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪ ) 434‬د‪ 23 ،‬ل‪ ،*&7&6 ،‬ص ‪.78-81‬‬

‫‪242‬‬
‫و‪ q‬و ‪ 435:‬دا‪ ،
4‬ها_ او ‪  _!?
1‬ا‪ .436!5‬ا * ‪G.‬‬
‫در 
 ‪
1 K& !9
- !„&6‬د * ن ‪c‬و !_ ا‪ .‬از ن ‪،s6‬‬
‫‪ G&6‬از ا * ‪:c‬ر و ‪. e‬د ‪!
1‬ا ! ! د‪j‬ر   !"‪.437‬‬
‫"‪
- *& &4:a‬دو  ‪ _!4‬ن ! ن و ‪7‬ن ‪
G# 1‬ا!‪،‬‬
‫ن ‪K‬ول  ﮥ ‪ 52‬رۀ ’ را ه&* ا دا‪
4‬ا! و ن را { ع‬
‫‪ &)4a‬از ‪!. Z‬او! ‪
:c‬ا! ‪1
-‬ا‪ R‬ر‪! ^5‬ا ! !‪
- R‬از ‪*:c‬‬
‫ا * دو )
‪ Gƒ&6
1‬رو‪ R‬داد_ و ‪X
1‬ر را‪ q. /‬و‪ R‬زل‬
‫!_ ا‪" :438‬ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺗﻮ ﻫﻴﭻ ﺭﺳﻮﻝ ﻳﺎ ﻧﺒﯽ ﻧﻔﺮﺳﺘﺎﺩﱘ ﻣﮕﺮ ﺁﻥ ﮐﻪ ﭼﻮﻥ ﻗﺮﺍﺋﺖ‬
‫)ﻭﺣﯽ( ﺁﻏﺎﺯ ﮐﺮﺩ‪ ،‬ﺷﻴﻄﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺍﻭ ﺍﺧﻼﻝ ﻣﯽ ﮐﺮﺩ‪ ،‬ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺛﺮ‬
‫ﺍﻟﻘﺎﯼ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﯽ ﺯﺩﻭﺩ‪ ،‬ﻭ ﺳﭙﺲ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺁﻳﺎﺕ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﻣﯽ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ‬
‫ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺍﻧﺎﯼ ﻓﺮﺯﺍﻧﻪ ﺍﺳﺖ"؟ )رۀ ’‪  ،‬ﮥ ‪.(52‬‬
‫ا * ‪ y&2a‬و ‪7 K& &4:a‬ن  ده! ‪  
-‬زان ا ه‪،i‬‬
‫وع ا * ا‪:a‬ق '&‪ _X‬را ‚‪ G‬و ‪- €G2‬د_ و  ‪ .! h6‬و ‬
‫ن را ‪
1‬ان ) ود‪ R‬و "‪v‬ن ‪K‬ول"  ‪.!-  5 a‬‬
‫‪  c‬از ن ‪
 ،s6‬ه‪ 73-75 R‬ر_ ا‪N‬ا ‪ 6‬در ‪ 6‬زل !_ و‬
‫‪ *2‬دور‪ R‬ر‪!. R‬ا‪2 ،‬ورت !م ‪a‬ار ا * ع ا‪:a‬ت و‬
‫ا‪ Z‬ن را ‪c‬ش زد ‪-‬د_ ا!‪" :‬ﻭ ﺑﺴﺎ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭼﻪ ﺑﺮ‬
‫ﺗﻮ ﻭﺣﯽ ﮐﺮﺩﱘ ﻏﺎﻓﻞ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺗﺎ ﭼﻴﺰﯼ ﻏﲑ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﺎ ﺑﺮﺑﻨﺪﯼ؛ ﻭ ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﺗﻮ ﺭﺍ‬
‫ﺩﻭﺳﺖ ﮔﲑﻧﺪ‪ .‬ﻭ ﺍﮔﺮ ﮔﺎﻣﺖ ﺭﺍ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩﱘ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ‬
‫ﺍﻧﺪﮎ ﮔﺮﺍﻳﺸﯽ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻴﺎﺑﯽ‪ .‬ﺩﺭ ﺁﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﻭ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻭ ﺩﻭ ﭼﻨﺪﺍﻥ‬
‫ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﯽ ﭼﺸﺎﻧﺪﱘ ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﺑﺮﺍﯼ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻣﺎ ﻳﺎﻭﺭﯼ ﳕﯽ ﻳﺎﻓﺘﯽ"‬
‫)رۀ ا‪N‬ا‪  ،‬ﮥ ‪.(73-75‬‬

‫ ‪ y&2a‬داد_ !_ ‪5-"
-‬ان 
و ‪41‬ن" د ا‹ ‪1 6‬د! و ‪ 1‬ه را ‪
1‬ا *‬ ‫‪ً G 435‬‬
‫ا&! ‪
-‬در ‪ /&6‬ا‹ ‪1‬ا‪ R‬ن ‪. :‬اه! ‪-‬د  ‪.!!&6‬‬
‫‪ 436‬ر‪ )
1 .‡ .‬د‪ 23 ،‬ل‪ ،‬ص ‪.80‬‬
‫‪ ) 437‬د‪ .*&7&6 ،‬ر‪?
1 .‡ .‬ع ا! * ‪ s6 ،:‬از ‪ 1400‬ل‪.1 !) ،‬‬
‫‪ 438‬ر‪?
1 .‡ .‬ع ا! * ‪ s6 ،:‬از ‪ 1400‬ل‪.1 !) ،‬‬

‫‪243‬‬
‫‪  !1‬ا ‪ *&j
-‬ا‪:a‬ق ‪ _X‬و ‪ 5‬ا‪!G‬اه
‪a  €f5 ،‬ا‪ 4‬از‬
‫ از وع ن ‪1 G. 1‬د_ ا‪!1 .‬ون ‪a‬د ! ا‪c‬‬ ‫‪ً G
- !K1  4-‬‬
‫ از ‪ R9‬و †ن  ت ‪1‬ط ‪
1‬ا * †&
)^‬ ‫‪ً G G&6‬‬
‫ ‪1‬د‪
- ) *&j
1 ،‬ن ‪
1‬د‪& .‬ن ‪- &Ga‬د_‪ ،‬د‬
‫ زد و ‪ &76‬اش را ه‪.!&7-  i‬‬

‫‪  -3‬ت ‪1‬ط ‪
1‬ار دادن ن در )‪ ،G&6 Z‬ه„&* ‪ 1‬ا;‪e‬‬
‫ا " و ‪4‬خ" در ‪†a‬د ار  ‪&c‬د‪ .‬ا‪ ]Gqc‬ﮥ‬
‫ن‪  ،‬ت ن ‪ G‬در دل ‪  G&6‬داد_ !_ ‪1‬د_‪ً!1
- a  s6 ،‬ا‬
‫"‪4‬خ" !! &‪ K‬در )‪ Z‬و‪1 R‬د_ و ‪K‬و * او&
‪1‬د_ ا‪ .‬در‬
‫ن ;رت‪ ،‬ا * ~ال ح  د ‪ 1
-‬ا * ود‪:‬‬
‫‪  -‬ت ‪ ""  R!1‬از ‪ _! ?-‬و‪،‬‬
‫‪   -‬ه دو د
 ت " و ‪4‬خ"‪ ،‬ه‪K‬ن در )‪ Gƒ&6 Z‬‬
‫داد_ !_ ‪1‬د_‪!.  ،‬ا ‪!1‬اٌ ‪1?a 1‬ﮥ )د  ﮥ اول‪  ،‬ﮥ ! !‪،
. R‬‬
‫  از ح ‪:9‬ظ ‪ _! Kc1‬و ‪
1‬ز&* و ‪ Z)
1‬رل ‪5‬د_ ا؟‬
‫ا‪ c‬ا *  ت ه دو در )‪1 G&6 Z‬د_‪j s6 ،‬ا  ‪  ،a‬ت  را‬
‫» ت ‪ 1‬و ! ! ‪!.‬ا« ‪ .!-  5‬و ا‪ً!1
- a  €f5 c‬ا‬
‫‪4‬خ !! در )‪ Z‬ا ‪7‬ن ‪1‬د_‪!.   s6 ،‬او! زل ‪!-‬ۀ ن‪
1 ،‬‬
‫و ار دادن ا * د
از  ت در )‪ Z‬رل‪ ،‬از ا * ‪
-‬ا *  ت‬
‫‪
1‬زود‪4 R‬خ ‪.‬اه! ! ‪! G.‬ا؟‬
‫‪ i&&1‬آ
‪
1 :  ،GŠ 6‬ه‪!-‬ام از ا * ~ا‪N‬ت‪~ ،‬ا‪N‬ت‬
‫د  ! !‪ R‬را در را‪ 1
1‬ا * اد ا ?د  ‪ !-‬و ƒ ت ه‪
1 #‬‬
‫ود  ورد ‪
-‬ا ‪1‬دن ن را ز  ~ال  ‪.!1‬‬

‫وا& ا * ا ‪
-‬ن در رد ‪K‬ول ? و !ا !ا‪،/a  R‬‬

‫‪ X‬ت ‪ :)0‬ا‪1‬از ‪-‬د_ و و‪  R‬ت † در ا * رد‬
‫ ‪ y&2a‬داد_ !_ ‪
-‬ه&‰ ‪!-‬ام از  ت ™ دارا‪R‬‬‫‪.‬ص ا‪ً G .‬‬
‫‪ i‬و ا‪G‬ر د  &‪j ،!4‬ا ‪G
-‬ل ه‪!-‬ام از ا *  ت ‪
1‬‬
‫رد  ﮥ د >‪
1  ،‬ا;ح "‪-‬م د > ا‹" ا‪.‬‬

‫‪244‬‬
‫ا * &?
‪1 R&c‬ا‪ /6
1 6 R‬ه‪ R‬ا ا * ‪-‬ب در رد‬
‫ن ‪  "
j‬و  ا" م ‪ ،
5c‬در )! م ن رد‬
‫‪ e&)9a‬ار ‪.‬اه! ‪.5c‬‬

‫____________________________________________‬

‫ ‪4‬‬
‫ن ا<  و  ه زل ()‪2‬‬

‫‪ -1‬ن ا< ار(د ‪ #‬ن

@ و ?
 زل ()‪2‬‬

‫‪ 1‬اس 
‪ 92‬رۀ ام و  ﮥ ‪ 7‬رۀ ر‪ ،R‬ن ‪1‬ا‪ R‬ه‪!7‬ار‬

‫دادن "دم 
و ﮥ ن" ‪5‬د_ !_ ا‪ .‬ا * دو 
‪ *&j‬ا!‪:‬‬
‫"ﻭ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺍﺳﺖ ﻣﺒﺎﺭﮎ ﮐﻪ ﻓﺮﻭ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﱘ‪ ،‬ﻭ ﳘﺨﻮﺍﻥ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ‬
‫‪440‬‬
‫ﺁﻥ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﮑﻪ )ﺍﻡ ﺍﻟﻘﺮﯼ‪ (439‬ﻭ ﭘﲑﺍﻣﻮﻧﻴﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﺩﻫﯽ؛‪"...‬‬
‫)رۀ ام‪  ،‬ﮥ ‪" .(92‬ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎﻥ ﻗﺮﺁﻥ ﻋﺮﺑﯽ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻭﺣﯽ ﮐﺮﺩﱘ‪ ،‬ﺗﺎ ﺍﻫﻞ‬
‫ﻣﮑﻪ ﻭ ﭘﲑﺍﻣﻮﻧﻴﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ )ﺍﻡ ﺍﻟﻘﺮﯼ ﻭ ﻣﻦ ﺣﻮﳍﺎ( ﻫﺸﺪﺍﺭ ﺩﻫﯽ‪) 441 "...‬رۀ‬
‫ر‪  ،R‬ﮥ ‪.(7‬‬
‫ا *  ت ‪ 5- !
1‬رو* و ; ‪ y‬ا! ‪q
1 .‬ر‪:
- R‬‬
‫‪&4:a 439‬ا‪ *4‬ا‪ ،k !9‬ن ‪a‬ﮥ ‪7.‬ه ون ‪a‬ﮥ ‪
7‬ا‪"
)- R‬ام ا‪f‬اء" را‬
‫"
"‪ ،‬و ‪ &4:a‬ر‪1‬د‪  ، * a e25" R‬م  ‪-
a "/‬د_ ا!‪.‬‬
‫‪ 440‬ن‪1
a ،‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 441‬ن‪ 1
a ،‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪245‬‬
 ‫‪1
 -‬ا‪ R‬ا‚‪G‬ت ‪:‬ه&‪ i‬ن &ز ‪ &4:a
1‬و ‪ &Ga‬ا‪ 52‬دار! و‪،‬‬
‫‪1
 -‬ا‪  ،&&ƒa R‬ار  و ‪:‬م ن‪1 # ،‬ا‪ &4:a R‬و‬
‫‪hc  1 y&2a‬ار!‪.‬‬
‫ه دو ا *  ت &‪;
1 ،K‬ا ‪
- !-  !&-va‬ن ‪1‬ا‪ R‬ه‪!7‬ار‬
‫دادن و ه!ا  »دم 
« زل !_ و >رش ‪
5‬ا‪&1
1 .‬ن‬
‫د >‪K ) ،‬ول ن‪ ،‬ه‪!7‬ار دادن دم 
‪1‬د_ ا‪
1 .‬ا‪G‬ر‬
‫ا *  ت ‪4‬ب ‪!.
1‬ا )"‪-‬م ا‹"(‪ ،‬ا * &?
;‪  e‬د ‪:
-‬‬
‫‪ -‬ا‪ c‬دم 
‪G‬د!‪
 ،‬ا زل  ! و 
‪ RGG6‬از &ن‬
‫ا * م ‪1‬ا‪ R‬ر&!ن ‪&6‬م ام ‪v‬ر   ‪.5‬‬

‫ ت د >‪ ،R‬از ن )
 ﮥ ‪ 49‬رۀ ا‪  ،\f‬ﮥ ‪ 65‬رۀ‬

‫‪G‬ت‪  ،‬ﮥ ‪ 91‬رۀ ا‪  ،e‬ﮥ ‪ 3‬رۀ ا‪ _!?4‬و 
ه‪ 43 R‬و‬
‫‪ 44‬رۀ ا‪.K‬ف &‪ K‬ا *  را ‪»
- !-  !& va‬ن ‪q.
1‬‬
‫ه!ا  و ه‪!7‬ار دم 
و م  ‪ /‬زل !_« و ‪!.‬ا‪ R‬ام‬
‫ادف ‪!. 1‬ا‪
 R‬ا‪" :‬ﳘﺎﻧﺎ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﻡ ﮐﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ‬
‫)ﻫﺬﺍ ﺍﻟﺒﻠﺪ( )ﻣﮑﻪ( ﺭﺍ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﻣﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﭙﺮﺳﺘﻢ‪) 442"...‬رۀ‬
‫ا‪  ،e‬ﮥ ‪(91‬؛ "ﭘﺲ ‪) ...‬ﺑﺪﺍﻥ ﮐﻪ( ﻗﺮﺁﻥ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻮ ﻭ ﻗﻮﻣﺖ ﺷﺮﻑ ﻭ ﻧﺎﻡ‬
‫ﺑﻠﻨﺪﻳﺴﺖ ‪)" ...‬رۀ ا‪.K‬ف‪  ،‬ﮥ ‪" .443(43‬ﮐﺎﻓﺮﺍﻥ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﻭ‬
‫ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺧﻮﺩ ﻓﺮﺍ ﻳﺎﻓﺘﻪ‪) ،‬ﭼﻨﲔ ﻧﻴﺴﺖ( ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﺣﻖ ﻭ ﺭﺍﺳﺘﯽ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪﺍ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ‬
‫ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﺗﻮ ﺑﺮ ﻗﻮﻣﯽ ﮐﻪ ﺭﺳﻮﻟﯽ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺗﻮ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﮐﻨﯽ ﻭ ﺍﺯ‬
‫ﻣﻌﺼﻴﺖ ﺧﺪﺍ ﺑﺘﺮﺳﺎﻧﯽ ‪ ) 444"...‬رۀ ا‪  ،_!?4‬ﮥ ‪.(3‬‬

‫‪ -‬د‪A‬ت از »دان« 

‪  /‬ول  »‪A B0‬ب« ‪CB‬‬

‫‪ 442‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪ 443‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬
‫‪ 444‬ان ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬

‫‪246‬‬
‫‪ 
- i&&1‬ت ن ‪;
1‬ا   از ن دار! ‪
-‬ن ‪1‬ا‪R‬‬
‫ه!ا  دم 
و 
‪  ،‬م  ‪ /‬زل !_ ا‪G  a  .‬‬
‫را ‪ & 1‬و ز‪1‬ن دم 
ار  ده! و ه!ف ‪K‬ول را‬
‫ب ه و ب ز‪1‬ن ه‪
 R‬و 
‪.!-  5‬‬
‫در هن ل‪
1 ،‬ازات ‪4c‬ش ام‪ ،‬ر‪
5‬ر‪ h6»
5‬ش ن«‬
‫از ‪ R‬و!ان '& ب‪ ،‬از ن )
د ن و ‪&9&4‬ن‪K& ،‬‬
‫‪.‬ا
 د‪  .‬ﮥ ‪ 19‬از رۀ ‪ *&j _!#‬ا‪" :‬ﺍﯼ ﺍﻫﻞ ﮐﺘﺎﺏ )ﻳﺎ‬
‫ﺍﻫﻞ ﺍﻟﮑﺘﺎﺏ( ﺑﺎﺯ ﻫﻢ ﺍﺧﻄﺎﺭ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩۀ ﻣﺎ ﳏﻤﺪ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﴰﺎ ﺁﻣﺪ ﺗﺎ ﺑﻌﺪ‬
‫ﺍﺯ ﮔﺬﺷﱳ ﺩﻭﺭۀ ﻓﺘﺮﺕ )ﮐﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻥ ﺭﺳﻮﻻﻥ ﺭﺍ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﮐﺮﺩﱘ( ﻧﮕﻮﺋﻴﺪ ﻣﺎ ﮔﻨﺎﻫﯽ‬
‫ﻧﺪﺍﺭﱘ ﭼﻮﻥ ﻫﻴﭻ ﭘﻴﺎﻣﱪﯼ ﻧﻮﻳﺪ ﺭﺳﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﻢ ﺭﺳﺎﻥ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺎ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ ،‬ﺍﻳﻨﮏ ﻧﻮﻳﺪ ﺭﺳﺎﻥ‬
‫ﻭ ﺑﻴﻢ ﺭﺳﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﺗﺎﻥ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﺷﺪﻥ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ‪‬ﺎﻧﻪ ﺍﯼ ﻧﺪﺍﺭﻳﺪ ﻭ‬
‫ﺧﺪﺍ ﺑﺮ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺗﻮﺍﻧﺎﺳﺖ"‪) 445‬رۀ ‪  ،_!#‬ﮥ ‪.(19‬‬
‫ا * و    ‪ h6
- a‬ش ن از ‪ R‬دم '& ب را ط‬
‫ ‪hc‬ار! ا‪ ،‬ا;‪ 1 e‬و  ‪1‬دن »ه!ف ‪K‬ول ن« را از‬
‫‪ .!1  *&1‬ه&‰ ‪!-‬ام از ا * 
ه &‪ K‬ا *  را  ر! ‪
-‬‬
‫ن ‪1‬ا‪ R‬ه!ا  دت !‪c‬ن ‪ &' ،R!1‬ب ه‪ #‬ه„ن‬
‫ د ن و ‪&9&4‬ن‪ ،‬زل !_ ا‪.‬‬
‫‪ 1 ،s6‬اس ا * ‪ / Kc‬ن‪ K ،‬ا * &?
;‪  e‬د ‪:
-‬‬
‫‪ -‬ن‪  ]Gq ،‬ت ; ‪ y‬و رو* ‪.‬د‪1 ،‬ا‪ R‬ه!ا  »ب ه‪R‬‬
‫
و 
« زل !_‪ ،‬و ر‪
5‬ر‪
5‬و ‪ &&ƒa 1‬ا € و ‪4c‬ش‬
‫ام‪ h6» ،‬ش ن« از ‪ R‬د >ا ‪
-‬در را‪ G&6 1
1‬ار‬
‫دا!‪ ،‬در ! و !ود‪N R‬زم د_ !_ ا‪ .‬ا ا * دت از اام‬
‫'& ب‪ €f5 ،‬در ! »دت ‪ h6
1‬ش ‪ «1-‬ا ‪1
-‬ا‪ R‬ارد‬
‫»ب ه‪ «
 5- R‬زل !_ ا‪.‬‬
‫ه&‰ 
ا‪ )
- R‬و ه!ف ‪K‬ول ن را ‪c‬و_ د >‪ &' R‬از دم‬
‫
و 
‪!1‬ا!‪ ،‬زل ‪ _!7‬ا‪.‬‬

‫‪ 445‬ن ‪a‬ﮥ ‪ &4:a) #GqGq‬ا&‪K‬ان‪ ،‬ج ‪.(5‬‬

‫‪247‬‬
 ‫‪ -2‬ن ‪ A‬‬

‫در ‪ l)0 R 11‬ن‪ ،‬رو‪1 1 R‬دن ن ‪ _! !&-va‬ا‪ .‬از‬
‫ن )
ا!‪  ،‬ﮥ ‪ 7‬رۀ را‪  ،‬ﮥ ‪ 3‬رۀ ‪  ،)\5‬ﮥ ‪ 37‬رۀ‬
‫ا! و  ﮥ ‪ 113‬رۀ ‪" :
q‬ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎﻥ ﻗﺮﺁﻧﯽ ﻋﺮﺑﯽ‪ 446‬ﺑﺮ ﺗﻮ ﻭﺣﯽ ﮐﺮﺩﱘ‬
‫ﺗﺎ ‪) 447"...‬رۀ را‪  ،‬ﮥ ‪" .(7‬ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻳﺎﺕ ﺟﺎﻣﻌﺶ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﺼﻴﺢ‬
‫ﻋﺮﺑﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻫﻞ ﻣﻌﺮﻓﺖ"‪) 448‬رۀ ‪  ،)\5‬ﮥ‪" .( 3‬ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮﺭﺕ ﮐﺘﺎﺏ ﺣﮑﻤﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﻋﺮﺑﯽ ﻧﺎﺯﻝ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﱘ؛ ‪) 449 "...‬رۀ ا!‪
ً  ،‬‬
‫‪" .(37‬ﻭ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻋﻈﻴﻢ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻓﺼﺎﺣﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﻋﺮﺑﯽ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﱘ ﻭ ﺩﺭ‬

‫‪!1 446‬ا در ‪-‬ب د >‪. R‬اه&‪ i‬د ! ‪. 1
-‬ف ا *  ت‪f&f9a ،‬ت ا?م !_ ‪7‬ن  ده! ‪
-‬‬
‫‪)-‬ت ‪5‬اوا از ز‪1‬ن ه‪ R‬د > و »'& ‪ «1‬در ن ‪-
1‬ر ر‪
5‬ا‪a ‡a ]f9 .‬ران‬
‫دورن ‪ 1‬اد ‪f&f9a
1‬ت ز‪ 71‬و ه„&* ‪ a& ،RGq !  4: ef 1‬و '&_‪،‬‬
‫‪!a‬اد ‪)-‬ت »'& ‪ «1‬ن را ‪1
)- 213 a 181 1 š1‬ورد  ‪&41 .!-‬ر‪ R‬از ا *‬
‫‪)-‬ت‪ ،‬از ‪)-‬ت ‪ R!&)-‬ن و ام ا!‪.‬‬
‫‪ X
1‬دورن‪ ،‬ود ‪)- 23‬ﮥ ‪)- 15 ،7G‬ﮥ ‪5‬ر‪)- 15 ،‬ﮥ ‪)- 15 ،aG‬ﮥ ‪G‬ا‪4 ،‬‬
‫‪)-‬ﮥ ر ‪)- 4 ،‬ﮥ ‪)- 4 ،‬ﮥ ‪ ،G‬دو ‪)-‬ﮥ ‪ R11‬و { ‪)-‬ﮥ ‪ -a‬در ن ‪
1‬ا‚‪G‬ت‬
‫ر&!_ ا‪ .‬ا * در  ا ‪&f1 ])a
-‬ﮥ ‪)- 118-213‬ﮥ »'& ‪ 
1 «1‬از ا * ز‪1‬ن ه‪،‬‬
‫  ز‪1‬ن ه‪ R‬ه!‪ ( 4) R‬و ‪ #6-‬رد ‪ k91‬ا‪.‬‬
‫‪ .1‬از ‪)-‬ت »'& ‪ «1‬وف و ‪a‬ار !_ در ن ‪G‬ر‪ !a‬از‪:‬‬
‫‪)- -1‬ﮥ ‪. *&
-) s‬ا!_  د( و ا'ت ‪
1‬ز‪1‬ن »‪«7G‬؛‬
‫‪)- -2‬ﮥ )ت ‪
1‬ز‪1‬ن »‪«aG‬؛‬
‫‪)- -3‬ﮥ ا* )‪ 57‬رد( و ;)ات ‪
1‬ز‪1‬ن »‪G‬ا«؛‬
‫‪)- -4‬ﮥ ت‪5- ،K- ،{7 ،‬ر‪ ،e&? ،‬ز?‪ ،e&G‬ار و د ر ‪
1‬ز‪1‬ن »‪5‬ر«؛‬
‫‪)- -5‬ﮥ دم )‪- ،(
Ga 24‬ب )‪5 ،(
Ga 260‬ن )‪ ،(
Ga 7‬رن )‪); ،(
Ga 57‬ات )‪78‬‬
‫‪ ،(
Ga‬اب )‪ (
Ga 117‬و ! )‪
1 (
Ga 120‬ز‪1‬ن » « و‪،‬‬
‫‪)- -6‬ﮥ ;اط )‪ (
Ga 15) €4 ،(
Ga 45‬و ا‪4f‬س ‪
1‬ز‪1‬ن » « ا! )ر‪
1 .‡.‬‬
‫‪Turan Dursun, Kur’an, Kaynak Yayinlar, 7 baski, 1997, Istanbul.).‬‬
‫‪ 447‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 448‬ان ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء و ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 449‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪248‬‬
‫ﺁﻥ ﻭﻋﺪﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺣﻮﺍﻝ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺭﺍ ﺗﺬﮐﺮ ﺩﺍﺩﱘ ‪ ) 450 "...‬رۀ ‪ 
q‬ﮥ ‪.(113‬‬
‫"ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﳍﯽ ﻗﺮﺁﻥ ﻋﺮﺑﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻫﻴﭻ ﻧﺎﺩﺭﺳﺘﯽ ﻭ ﺣﮑﻢ ﻧﺎﺻﻮﺍﺏ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪) 451"...‬رۀ ا‪  ،K‬ﮥ ‪.(28‬‬
‫ ت د >‪ ،R‬از ن )
 ت ‪ 2-3‬رۀ ا‪.K‬ف‪  ،‬ﮥ ‪ 97‬رۀ ‪،
q‬‬
‫ ﮥ ‪ 2‬رۀ ‪ l‬و  ﮥ ‪ 28‬رۀ ا‪ K& K‬ه&*  را‬
‫ ر!‪.‬‬

‫‪ -‬ن
‪ A EB‬‬
‫ن ‪
1‬ز‪1‬ن د_‪ ،‬ن و 
‪ 1 i5‬زل !_ ا‪" :‬ﳘﺎﻧﺎ ﺁﻥ‬
‫)ﻗﺮﺁﻥ( ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺗﻮ ﺁﺳﺎﻥ ﺑﻴﺎﻥ ﮐﺮﺩﱘ ﺗﺎ ‪) "...‬رۀ  ‪  ،i‬ﮥ ‪" .452(97‬ﺩﺭ‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﺬﮐﺮ ﺑﺲ ﺁﺳﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﱘ ﭘﺲ ﺁﻳﺎ ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﻮﻧﺪﻩ ﺍﯼ ﻫﺴﺖ؟"‬
‫)رۀ ‪  ،‬ﮥ ‪ 17‬و  ت ر ‪ 40 ،32 ،22‬و د >(‪" .453‬ﺍﻟﺮ‬
‫)ﺍﻟﻒ‪ .‬ﻻﻡ‪ .‬ﺭﺍﺀ( ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﻓﺮﺯﺍﻧﻪ ﺍﯼ ﺁﮔﺎﻩ ﮐﻪ ﺁﻳﺎﺕ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ‪ ،‬ﺭﻭﺷﻦ‬
‫ﻭ ﺷﻴﻮﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ" )رۀ هد‪  ،‬ت ‪.454(1-2‬‬

‫‪"  Z&-a‬اب ا‪-» 
1 455"*&G‬ب ر ‪_!-‬؛ ر‪،‬‬

‫رو*‪ ،‬وا‪ y2‬و ه !ا‪ ،‬و ه„&* ‪!1‬ون ا&ج ‪ y&2a
1‬و‬
‫)‪ 456«i‬ا‪ .‬ا * ‪ ،Z&-a‬دوازد_ ‪1‬ر در زد_ 
و رۀ ن‬

‫‪ 450‬ان ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬

‫‪ 451‬ان ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬
‫‪ 452‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪9 !& 453‬د ‪ Ra6 ،fq‬از ن‪ ،‬ج ‪ 1‬و ‪ ،*&7&6 ،2‬ص ‪.15‬‬
‫‪ 454‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 455‬ر‪
q1 k91
1 .‡ .‬در )! اول ا * ‪-‬ب‪.‬‬
‫‪5 456‬ه› ‪5‬ر د‪ *&G  *& !9 -‬را ‪  y&2a *&j‬ده!‪ *&G
)?1" :‬ن ا‬
‫‪ 1 ]1a
-‬اد ر ‪!1 ،!1‬ون ‪&1‬ن )‪!1  ) i‬ون ا&ج ‪ &4:a
1‬و ‪،3 !)) "(&Ga‬‬
‫‪ ،*&7&6‬ص ‪.(3778‬‬

‫‪249‬‬
‫‪a‬ار !_ ا‪ .457‬از ن )
ا!‪ 61
 :‬رۀ ‪s‬؛ 
‪ 15‬رۀ‬
‫‪_!#‬؛ 
‪ 6‬رۀ هد؛ 
‪ 2‬رۀ \؛ 
‪ 3‬رۀ ‪G‬؛ 
‪2‬‬
‫رۀ ز‪.‬ف؛ 
‪ 2‬رۀ د‪.‬ن و ه„&* در  ‪
1 a‬ح ز ‪:‬‬
‫‪ ..." -‬ﺁﺭﯼ ﻧﻮﺭ ﻭ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﻣﺒﲔ )ﺭﻭﺷﻨﮕﺮ( ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﴰﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪" :‬ﺍﻳﻦ ﻫﺎ ﺁﻳﺎﺕ‬
‫ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮ )ﻣﺒﲔ( ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻗﺮﺁﻧﯽ ﻋﺮﺑﯽ ﻧﺎﺯﻝ ﮐﺮﺩﱘ؛ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﮐﻨﻴﺪ"‪) 458‬رۀ ‪  ،l‬ﮥ ‪"".(1‬ﻭ ﻫﻴﭻ ‪‬ﻔﺘﻪ ﺍﯼ ﺩﺭ ﺁﲰﺎﻥ ﻭ‬
‫ﺯﻣﲔ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮ )ﻣﺒﲔ( ﺍﺳﺖ"‪) 459‬رۀ ا‪  ،e‬ﮥ‬
‫‪ ..." .(75‬ﻫﻴﭻ ﺑﺮﮔﯽ )ﺍﺯ ﺩﺭﺧﺖ( ﳕﯽ ﺍﻓﺘﺪ ﻣﮕﺮ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺪ؛ ﻭ ﻫﻴﭻ‬
‫ﺩﺍﻧﻪ ﺍﯼ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﮑﯽ ﻫﺎﯼ ﺯﻣﲔ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺗﺮ ﻭ ﺧﺸﮑﯽ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺑﯽ‬
‫ﻣﺒﲔ ﺍﺳﺖ"‪) 460‬رۀ ام‪  ،‬ﮥ ‪.(59‬‬
‫‪!a‬اد‪ R‬از ا *  ت ‪1 "*&G"
1 ً&f4‬دن ‪-‬ب ن ار_  ‪!-‬‬
‫و ‪!a‬اد‪- K& R‬ب ^ ن‪  ،‬ام ا‪
- 1‬ن از ن ‪1‬دا !_‬
‫ا‪ ،‬را "‪.  "*&G‬ا!‪.‬‬
‫'& از ا *‪ ،‬در دو  ﮥ د > ن ه‪ i‬ان "ﻗﺮﺁﻥ ﻣﺒﲔ" و در { 
‬
‫&‪
- ،K‬در 
رۀ !ا‪a
c‬ار !_‪ ،‬از ان "ﮐﺘﺎﺏ ﻣﺒﲔ"‬
‫ا‪:‬د_ !_ ا‪ :‬رۀ ا‪  ،?9‬ﮥ ‪
1 1‬ح‪ ..." :‬ﺍﻳﻦ ﺁﻳﺎﺕ ﮐﺘﺎﺏ‬
‫ﺁﲰﺎﻧﯽ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﺒﲔ ﺍﺳﺖ‪ ،461‬رۀ &*‪  ،‬ﮥ ‪
1 69‬ح‪" :‬ﻭ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﻭ‬
‫ﺷﻌﺮ ﻧﻴﺎﻣﻮﺧﺘﻪ ﺍﱘ‪ ،‬ﻭ ﺳﺰﺍﻭﺍﺭ ﺍﻭ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺍﻳﻦ ﺟﺰ ﺍﻧﺪﺭﺯ ﻭ »ﻗﺮﺁﻥ ﻣﺒﲔ«‬

‫‪457‬‬
‫‪Kuran’ın ansıklopedisi, cilt 2, ibid, s. 302-299.‬‬
‫‪ 458‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 459‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 460‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 461‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪250‬‬
‫ﻧﻴﺴﺖ"‪ 462‬و رۀ ا‪  ،e‬ﮥ ‪
1 1‬ح‪" :‬ﻁ ﺳﲔ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﺎﺕ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﮐﺘﺎﺏ‬
‫ﻣﺒﲔ ﺍﺳﺖ"‪.‬‬
‫ ﮥ ‪ 174‬رۀ ‪4‬ء و  ﮥ ‪ 15‬رۀ ‪ K& _!#‬از "ﻧﻮﺭ ﻣﺒﲔ" م ‪1‬د_ ‪
-‬‬
‫ د > ‪-
1‬ب و ن ا‪ .‬در هن ل‪ ،‬دو  ﮥ د > &‪،K‬‬
‫ن را "ﻋﺮﺑﯽ ﻣﺒﲔ"  ‪.‬ا!‪ ..." :‬ﻭ ﺍﻳﻦ ﺯﺑﺎﻥ )ﺯﺑﺎﻥ ﻗﺮﺁﻥ( ﻋﺮﺑﯽ ﻣﺒﲔ‬
‫)ﻭﺍﺿﺢ‪ ،‬ﺭﻭﺷﻦ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﻴﺸﺘﺮ( ﺍﺳﺖ"‪) 463‬رۀ ‪  ،e9‬ﮥ‬
‫‪.(103‬‬
‫***‬

‫‪
1‬ا * ‪!a‬اد  ‪
- a‬ن را‪
j ،‬در ‪&)-‬ت  ‪K‬ء ‪K
1‬ء‪"*&G" ،‬‬
‫ ‪.‬ا!‪ ! 1 ،‬ه‪  :‬ﮥ د > در ‪ /‬رۀ ن را ا‪K5‬ود‪ .‬ا *  ت‪،‬‬
‫و‪:&u‬ﮥ رل را "ﺍﻟﺒﻼﻍ ﺍﳌﺒﲔ"  »‪ RG&6‬و ‪c‬ه ر »رو* و‬
‫; ‪ y‬و ‪!1‬ون ا&ج ‪ y&2a
1‬و ‪ .!-  5 «&4:a‬ا * 
ه‬
‫‪ *&j‬ا!‪ :‬رۀ ‪  ،_!#‬ﮥ ‪92‬؛ رۀ ‪
 ،e9‬ه‪ 35 R‬و ‪82‬؛ رۀ‬
‫ر‪  ،‬ﮥ ‪54‬؛ رۀ ‪G‬ت‪  ،‬ﮥ ‪18‬؛ رۀ &*‪  ،‬ﮥ ‪ 17‬و رۀ‬
‫‪  ،*1ƒa‬ﮥ ‪.12‬‬

‫ها_ ‪ 1‬ا *‪ ،‬ن در ارد ! !_ ا‪. R‬د را "ﻫﺪﯼ ﻟﻠﻨﺎﺱ" )ه!ا ‬
‫‪!-‬ۀ دم(‪» ،‬ﺑﻴﻨﺎﺕ ﻣﻦ ﺍﳍﺪﯼ« و ﺍﻟﻔﺮﻗﺎﻥ )!از!_(  !‪N .464‬زﮥ‬
‫ا * ه
&‪ ،y ;  ،"*&G" ،K‬رو*‪ ،‬د_‪1
 i5 e1 ،‬دن‬
‫ ت ن و !م &ز ن ه ‪ y&2a ،&Ga
1‬و ‪ &4:a‬ا‪.‬‬

‫‪ 462‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪ 463‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪464‬‬
‫‪Kuran’ın ansıklopedisi, cilt 2, ibid.‬‬

‫‪251‬‬
‫‪ 1‬ا * ه

و ‪ 1 !&-ًa‬ا * ‪"
-‬ن ‪ 1-‬رو*‪i5
 ،y ; ،‬‬
‫و ‪!1‬ون ا&ج ‪
1‬ه ‪ y&2a‬و ‪ &4:a‬ا"‪ l&)a ،‬ا * ه
‬
‫  ز ا‪ i‬از ‪ i) ،4:‬و ‪
&f5‬رو* ا‪ .‬و ‪7‬ن  ده!‬
‫‪&4:a
-‬ات‪9&2a ،‬ت و &ت ن ه&‰ ارزش و ‪ !& va‬د  در‬
‫!ارد‪ ،‬و 
ا و 
د  ا‪.‬‬
‫ا * رد در )! م ا * ‪-‬ب ‪ k91 e&\:a
1‬ار ‪.‬اه! ‪ 5c‬و‬
‫‪ 1‬ا * ‪ /6
1 G‬ا ‪-‬ب ‪    "
-‬و  د ‬
‫?ز د  دار!" ‪ 6‬داد_ ‪.‬اه! !‪.‬‬

‫‪  A -‬دن ن  ‪CB F#‬‬

‫ا ‪!& 1‬ن ن ‪\a { €f5‬دف &‪ 4‬و ‪
1‬ن ه‪! >41 i‬ارد‬
‫ ح ‪ ^
- u:9‬ن ا ‪
1‬ز‪1‬ن ‪> 1‬رش‬ ‫‪ً Š
-‬‬
‫ ‪!.‬او! ‪ ].‬ن‪
5  ،‬اش ‪a  €f5‬ا! ‪
1‬ا *‬ ‫ ‪ً Š  ،
5‬‬
‫ز‪1‬ن 
‪ !
 .!-‬ن از ن ‪
1 X‬ز‪1‬ن ‪ 1‬زل !_ ‪:
-‬‬
‫‪ -‬دم رد ‪.‬ب ن‪" ،‬ب ه‪
 R‬و 
" ا!‪.‬‬
‫"ا ن ‪-‬ب د  ‪
1‬ز‪1‬ن ‪.‬د را ‪a  .!5  1‬ا! ‪ 1‬ا *‬
‫ز‪1‬ن‪  ،‬و ا!رزه‪ R‬ن را در ‪ /a&)a ،!1‬را ‪ ef
1‬و‬
‫هش ‪.‬د ‪ !?41‬و ‪ 1‬درس ‪ *5c‬از ن‪
1 ،‬را_ را د  ه!ا ‬
‫!"‪  .‬ت ‪ 194-195‬رۀ ا‪7‬اء‪  ،‬ﮥ ‪ 3‬رۀ ا‪.K‬ف و  ﮥ ‪2‬‬
‫رۀ ‪ l‬ا * &?
‪ R&c‬را ‪
1‬ح ز  ‪ y&2a‬داد_ و ‪a‬ار‬
‫ ‪:!-‬‬
‫"ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻗﻠﺐ ﺗﻮ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﮑﻤﺖ ﻭ ﺍﻧﺪﺭﺯﻫﺎﯼ ﺁﻥ ﺧﻠﻖ ﺭﺍ ﻣﺘﺬﮐﺮ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﻋﻘﺎﺏ ﺧﺪﺍ ﺑﺘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺑﯽ ﻓﺼﻴﺢ )ﻫﺪﺍﻳﺖ ﮐﻨﯽ("‪) 465‬رۀ‬
‫ا‪7‬اء‪  ،‬ت ‪" .(194-195‬ﮐﻪ ﻣﺎ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻟﺴﺎﻥ ﻓﺼﻴﺢ ﻋﺮﺑﯽ ﻣﻘﺮﺭ‬
‫ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ﺗﺎ ﴰﺎ ﺩﺭ ﻓﻬﻢ ﺁﻥ ﻣﮕﺮ ﻋﻘﻞ ﻭ ﻓﻄﺮﺕ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﺑﻨﺪﻳﺪ "‪) 466‬رۀ‬

‫‪ 465‬ان ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬

‫‪ 466‬ان ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬

‫‪252‬‬
‫ا‪.K‬ف‪  ،‬ﮥ ‪" .(3‬ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺁﻥ ﳎﻴﺪ ﺭﺍ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﱘ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﴰﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ‬
‫ﺁﻥ ﻋﻘﻞ ﻭ ﻫﻮﺵ ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ"‪) 467‬رۀ ‪  ،l‬ﮥ ‪.(2‬‬

‫ا در ا * ‪
-‬ن در ‪&)-‬ت ‪.‬د ‪
1‬ز‪1‬ن ‪> 1‬رش ‪Š91 ،
5‬‬
‫&‪ 4‬و ا;‪ N‬ه دم ‪ i-‬اد‪ R‬ه‪> 1 i‬ه د_ ‪
1‬ن  ‪a‬ا!‬
‫‪
- !:1‬ا * ‪-‬ب ‪
1‬ز‪1‬ن ‪ 1‬ا‪ 1 .‬ا * ‪4‬ب‪،‬‬
‫‪j -‬ا ‪ ! 1‬ن و ‪!.‬او! ‪ ].‬ن‪1 ،‬ره و ‪ G
1‬ه‪l)0 R‬‬
‫‪a‬ار ‪"
- !-‬ن ‪
1‬ز‪1‬ن ‪ "1‬ا؟ و ‪j‬ا ‪ !9 ! 1‬در‬
‫ﮥ ‪41‬ن و ‪ *&1‬د ‪
-‬ب و ب ز‪1‬ن ‪1‬د!‪ ،‬ا&ج‬
‫‪!&6‬ا  ‪-‬د ‪ a‬از ‪1 1‬دن  ف ‪1
- !K1‬ا‪ R‬ه !_ و‬
‫‪.‬ا!_‪) ،‬م و ‪1  !1‬د؟‬
‫ا * ‪G‬د_ ‪ K‬ن ‪
-‬و‪.  R‬ا
‪
1‬ا * و&)
‪:
- !- !&-va‬‬
‫‪ -‬ن از ن ‪
1 X‬ز‪1‬ن ‪ 1‬زل !_ ‪
-‬د ‪
-‬ا * ‪-‬ب‬
‫‪1‬ا‪ R‬ه!ا  ن زل !_‪  ،‬دم ب ز‪1‬ن 
و 
‪
1 ،‬‬
‫ز‪1‬ن ‪ 1‬ف  ز!؟ ‪&1
1‬ن د >‪1 1 ،‬دن ن و ‪!&-va‬ات‬
‫ن و رل در ا * رد‪. ،‬د از ا * د&‪    e‬د ‪:
-‬‬
‫‪ -‬ا * ‪-‬ب ‪1‬ا‪ R‬ه!ا  و ه‪!7‬ار ب ه‪ R‬رد ‪
 X‬و 
‬
‫زل !_ ا و ‪.s1‬‬

‫ا ‪G‬ب ز
ن د‪A‬ت ه م  *)ا‪#‬‬

‫ا دان ه!ا  ااب 
‪\a
1‬دف و ‪!1‬ون ‪4‬ب و ‪-‬ب ‪/&6‬‬
‫&!_ ا‪ 
1 1 .‬ت ن‪!.  c ،‬او!‪2 ،‬ع ه!ا  "‪"/c!1‬‬

‫‪ 467‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬

‫‪253‬‬
‫از ‪K ] q‬ول ‪-‬ب را ‪ )&.‬د  وع ‪-‬د_ و از اول ‪
1 a f).‬‬
‫روز دت ‪!a
1 €f5 !9‬اد‪. R‬ص و !ود از ‪G&6‬ا‪1- ،/‬‬
‫‪1‬ا‪ R‬راه‪ #‬داد_ ا‪.‬‬
‫‪ 1‬ا * ‪&1‬ن‪!.  c ،‬او!‪. ،‬د  را ‪)
- !fa Z&aa
1‬م‬
‫&‪ 4‬از ‪
j‬و ‪ ،_!   ?-‬ا‪0‬ب  ‪-‬د_ و ‪1‬ا‪ R‬ه!ا  ن‪،‬‬
‫‪ 1-‬از "ام اب" ‪.‬د ‪5‬اه‪  i‬ورد_ و ‪
1‬و&)ﮥ ‪ RG&6‬از‬
‫هن م ارل  ‪-‬د_ ا‪
1 1 .‬ا *  ت‪ a ،‬ن ^ ‪!9
-‬‬
‫‪
1‬ا * ‪v‬ر  ‪ _! Kc1 i‬و ‪v‬ر !‪ €f5 ،‬دو م د‪ R‬و‬
‫\ر‪
1 ]5 R‬در ‪- 5‬ب د  !_ ‪1‬د!‪.‬‬
‫از  ت ‪ ،
q1‬از ن )
 ت ‪ 155-157‬رۀ ام‪  ،‬ﮥ ‪ 3‬رۀ‬
‫?!_ و  ت ‪ 5-6‬رۀ ‪!.
- !   1 *&j (*& ) *4‬او! در‬
‫ا * ‪1
);5‬ا‪ R‬ه!ا  د ن و \را ‪5 1-‬د_ و از ا *‬
‫‪1 ] q‬ا‪ R‬ه!ا  ن ‪
1‬را_ را د  ا!ام ‪-‬د_ ا‪ .‬ا ‪
1‬ه‬
‫‪)
- GG‬م &‪!. ،4‬او! در ن زن و !ت ه ‪ s6‬از ن‪1- ،‬‬
‫‪1‬ا‪ R‬ارد ب ه‪:
 R‬د_ و ‪hc‬ا
‪ a‬ن ه ‪!1‬ون ‪-‬ب و‬
‫رل‪ e4
1 e4 ،‬در ‪ RG. 1‬و ‪c‬اه ‪.!1‬‬
‫‪ _.N1‬در و د از ا *  ن و رو! ‪a‬ر ‪!. ،0‬او! \‪i‬‬
‫‪
1‬ارد ااب 
و 
ه‪ ،_! i‬د * ام را ‪1‬ا‪ R‬ه!ا ‬
‫ااب رد ‪- 6 1 X‬د_ و ‪-‬ب د   ‪1‬ا‪ R‬ارد ن ارل‬
‫‪-‬د_ ا‪" :‬ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺍﯼ ﴰﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﱘ ﺗﺎ ﻧﮕﻮﺋﻴﺪ ﮐﻪ ﮐﺘﺎﺏ ﺗﻮﺭﺍﺕ ﻭ‬
‫ﺍﳒﻴﻞ ﭘﺲ ﺑﺮ ﺩﻭ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﻳﻬﻮﺩ ﻭ ﻧﺼﺎﺭﯼ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺷﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺩﺭﺱ ﺁﻥ ﮐﺘﺎﺏ‬
‫ﺍﳍﯽ ﻏﺎﻓﻞ ﻭ ﺑﯽ ‪‬ﺮﻩ ﻣﺎﻧﺪﱘ"‪) 468‬رۀ ام‪  ،‬ﮥ ‪.(156‬‬
‫‪ 1‬ا * اس‪
1 ،‬و ‪ 1
-‬ااب  ر&!_‪!. ،‬او! ‪ !9‬را‬
‫‪G‬ث ‪-‬د_ ‪- a‬ب و‪ R‬ه‪!7‬ار و دت ااب 
و 
اش‬
‫)‪2‬ع  ت ‪ ()G k91‬را ‪
1‬ن ‪!6"
-‬ران ن ه‪!7‬ار &‪
5‬و‬
‫‪.‬د '‪1 e5‬د!" ا‪1‬غ ‪  .!-‬ت ‪ 5‬و ‪ 6‬رۀ ‪ (*& ) *4‬و  ﮥ ‪3‬‬

‫‪ 468‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬

‫‪254‬‬
‫رۀ ?!_ ا * ‪ >>j‬را ‪
1‬ا * ح ‪&1‬ن  ‪]" :!-‬ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ[‬
‫ﻓﺮﻭﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ )ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ( ﭘﲑﻭﺯﻣﻨﺪ ﻭ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ ﺍﺳﺖ" ﺗﺎ ﻗﻮﻣﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﭘﺪﺭﺍﻥ ﺷﺎﻥ‬
‫ﻫﺸﺪﺍﺭ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﻭ ﺧﻮﺩ ﻏﺎﻓﻠﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺸﺪﺍﺭ ﺩﻫﯽ"‪) 469‬رۀ &*‪  ،‬ﮥ ‪-6‬‬
‫‪" .(5‬ﻳﺎ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﻥ )ﻗﺮﺁﻥ( ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻠﮑﻪ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ‬
‫ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺗﻮﺳﺖ ﺗﺎ ﻗﻮﻣﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ) ﭘﻴﺎﻣﱪ( ﻫﺸﺪﺍﺭﺩﻫﻨﺪﻩ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺗﻮ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻍ ﺷﺎﻥ‬
‫ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ‪ ،‬ﺑﻴﻢ ﺩﻫﯽ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺁﻳﻨﺪ‪)"470‬رۀ ?!_‪  ،‬ﮥ ‪.(3‬‬

‫‪J7   -‬م ا‪HI‬‬

‫ و ه‪K‬ن ‪ 1‬ن د >‪ R‬ه ‪1‬ا‪ R‬ه!ا ‬‫ا * ~ال ‪j
-‬ا ‪!.‬او! ‪ً G‬‬
‫ب ه‪
 R‬ا!ام د_‪ 6 1 ،‬ا‪ ،‬ا ‪7‬ن  ده! ‪
-‬در‬
‫ز ‪ 1
-‬ن ه ‪5‬ا ر&!_‪1 ،‬ا‪ R‬ارد ن &‪ K‬هن را_ و‬
‫روش ‪-
1 )G‬ر ر‪
5‬ا‪ RG&6 :‬از &ن ا * م ! !ًا‬
‫»‪G «_! Kc1‬ث !_ و ‪
1 1-‬ز‪1‬ن ‪.‬دن ‪1‬ا‪ R‬ن زل ‪-‬د_‬
‫ا‪.‬‬

‫‪ 1‬اس ا * ] '& ‪
&a e1‬ن‪ s6 ،‬از ب ه  ‪4 1‬‬
‫‪ 1‬اام د > ‪K
- ،
f‬و ا * 
م  ‪G‬د!‪  ،‬ر&!_‪.‬‬
‫‪ 1‬ن &‪
1 RG&6 K‬ز‪1‬ن ‪.‬دن ‪G‬ث  !_ و ‪
1 1-‬ز‪1‬ن‬
‫‪.‬دن ‪K‬ول  ‪-‬د_ ا‪ .‬در &?
‪ ،‬ن &‪ K‬از ا * "دت ‪1‬‬
‫ا" ‪
-‬در رد »م ب 
و 
« ‪&1‬ن !_‪.1 ،‬ردار‬
‫ !!‪ .‬اام د >‪ ،‬از ن )
‪6‬ر ه و ‪ ‡a‬ه &‪4 1  K‬‬
‫د   زود ‪1‬ا‪. R‬د ‪ RG&6‬از &ن ‪.‬د  دا! و ‪
1 1-‬‬
‫ز‪1‬ن ن در ‪-  5‬د!‪.‬‬

‫‪ 469‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‬

‫‪ 470‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‬

‫‪255‬‬
‫ا * ‪ iX‬ا ا‪ s6 ،‬از ‪u‬ر ‪
1 !9‬ه‪. i‬رد‪ .‬ن ا‪0‬ب‬
‫‪ 1‬اام‪ 1
- ،‬ارل »‪-‬ب ‪
1‬ز‪1‬ن هن م« و ‪» / Kc‬رل‬
‫‪.‬د‪ «R‬ادا
 ‪ ،5‬در رد اام ‪ 1‬ه‪5
1 R!1 R‬ا‬
‫‘د_ ! و از  ن اا در !‪ .‬در در ز ‪4 1 
-‬‬
‫‪ 1‬ا ن ‪5‬ا  ر&!_‪
 ،‬ا‪ G&6 R‬ام را ‪G&6 * .‬ان‬
‫ام ‪-‬د و ‪ * !1‬ن‪ ،‬اام ‪ 1‬ه‪ R!1 R‬د‪j‬ر ‪ _! :&)a1‬و‬
‫‪
1‬ا‪X‬ر‪5 1 R‬م ‪9‬م !!‪" :‬ﳏﻤﺪ ‪ ...‬ﭘﻴﺎﻣﱪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺧﺎﰎ ﭘﻴﺎﻣﱪﺍﻥ‬
‫}ﺧﺎﰎ ﺍﻟﻨﺒﲔ{ ﺍﺳﺖ‪) 471"...‬رۀ ا‪K‬اب‪  ،‬ﮥ ‪.(40‬‬

‫‪j‬ا ‪ iX‬و ‪ G&aa‬را ‪!.
-‬او! از زن ‪
1 a f).‬و دت ‪!9‬‬

‫‪
1‬ام ا‪0‬ب ‪-‬د_ و اا  ‪-‬د_‪ 5 &&ƒa ،‬و   ا * ‪&&ƒa‬‬
‫‪!1‬ون ‪
&a‬در &‪ i4‬ا ‪ y&2a e1 f
j 1‬ا‪،‬‬
‫~ا‪ aN‬ا! ‪ 
-‬ت ن ه&‰ ‪  06‬ده!‪.‬‬
‫ا *    از ‪a‬رض در !‪ R‬و !ا ‪.‬اه ‪!.‬ا و ‪*ّ&G‬‬
‫‪ R&&ƒa‬در &‪   ! i4‬او ‪4
1‬ب   !‪  ،‬از ا‪1‬م و ‪a‬رض‬
‫ ت ن   د‪1 ،‬ز ~ا‪ 6 1 aN‬ا!‪.‬‬

‫‪ KBL@7 -‬د  از اام »  ب« ‪ M#‬ا‪#‬‬

‫ ﮥ ‪ 44‬رۀ ‪ )\5‬و  ت ‪ 156-157‬رۀ ام‪ 1 €f5
 ،‬ا * ‪iX‬‬
‫‪ 1‬ارد اام ‪ f e e1 ،!-  !&-va _! Kc1‬ا! ‪:
-‬‬
‫‪ -‬ه‪ i‬ا‪\.‬ص ن ‪
1‬م ب را ‪ !- 
&a‬و‪،‬‬
‫‪ -‬ه‪1 i‬ا‪! R‬م ‪ ])a‬ن ‪
1‬اام و دم '& ب‪ ،‬د&‪ e‬و ]‬
‫ارا‪ 
#‬ده!‪" :‬ﻭ ﺍﮔﺮ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺠﻢ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﱘ ﮐﺎﻓﺮﺍﻥ‬
‫ﻣﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﭼﺮﺍ ﺁﻳﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﻣﻔﺼﻞ ﻭ ﺭﻭﺷﻦ )ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻋﺮﺏ( ﻧﻴﺎﻣﺪ ) ﺗﺎ ﻣﺎ ﻗﻮﻡ‬
‫ﻋﺮﺏ ﺍﳝﺎﻥ ﺁﻭﺭﱘ( ﺍﯼ ﻋﺠﺐ ﺁﻳﺎ ﮐﺘﺎﺏ ﻋﺠﻤﯽ ﺑﺮ ﺭﺳﻮﻝ ﻭ ﻭ ﺍﻣﺖ ﻋﺮﺑﯽ ﻧﺎﺯﻝ‬

‫‪ 471‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪256‬‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮﺩ؟‪) 472 "...‬رۀ ‪  ،)\5‬ﮥ ‪" .(44‬ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺍﯼ ﴰﺎ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﱘ ﺗﺎ ﻧﮕﻮﺋﻴﺪ ﮐﻪ ﮐﺘﺎﺏ ﺗﻮﺭﺍﺕ ﻭ ﺍﳒﻴﻞ ﭘﺲ ﺑﺮ ﺩﻭ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﻳﻬﻮﺩ ﻭ ﻧﺼﺎﺭﯼ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺷﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺩﺭﺱ ﺁﻥ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﳍﯽ ﻏﺎﻓﻞ ﻭ ﺑﯽ ‪‬ﺮﻩ ﻣﺎﻧﺪﱘ‪ ،‬ﻳﺎ ﮔﻮﺋﻴﺪ‬
‫ﺍﮔﺮ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﺮ ﻣﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ ﻣﺎ ‪‬ﺘﺮ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﯽ ﺷﺘﺎﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻪ‬
‫ﴰﺎ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺗﺎﻥ ﺣﺠﺖ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﺭﲪﺖ ﺩﺭ ﺭﺳﻴﺪ‪ .‬ﺍﮐﻨﻮﻥ‬
‫ﮐﻴﺴﺖ ﺳﺘﻤﮑﺎﺭ ﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺁﻳﺎﺕ ﺍﳍﯽ ﺭﺍ ﺗﮑﺬﻳﺐ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺣﻖ ﺭﻭﯼ‬
‫ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺯﻭﺩﯼ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻳﺎﺕ ﻣﺎ ﺭﻭﯼ ﮔﺮﺩﺍﻧﻴﺪﻩ ﻭ ﳐﺎﻟﻒ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻋﺬﺍﺏ ﺳﺨﺖ ﳎﺎﺯﺍﺕ ﮐﻨﻴﻢ ﺑﻪ ﮐﻴﻔﺮ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﻨﺎﺩ ﻭ ﳉﺎﺝ ﺍﺯ ﺁﻳﺎﺕ ﻣﺎ ﺍﻋﺮﺍﺽ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ"‪) 473‬رۀ ام‪  ،‬ت ‪.(156-157‬‬

‫ ‪
- i&&1‬در ا *  ت‪!. ،‬او! ‪;
1‬ا و رو‪K» ،‬ول ‪-‬ب‬

‫»?« ‪ 1‬رل و ا ‪ 1‬را * و '& ‪  f‬دا!«‪.‬‬
‫ا * ] ه&* ‪q‬ر »‪K‬ول ‪-‬ب ‪ 1 1‬ا ?‪ i‬را *‬
‫ ‪ !-‬و ‪7‬ن  ده! ‪K
-‬ول ‪-‬ب ‪1 1‬ا‪ R‬ارد دم‬
‫'& ب‪!. ] 1 ،‬ا و ‪! Kc1 iX‬ۀ او  ‪.‬ا! و ƒ  ا‪.‬‬

‫در ‪ *2‬ا *  ت ‪7‬ن  ده! ‪
-‬ا‪!. c‬او! ن را ‪
1‬ز‪1‬ن‬

‫‪5  1‬د‪ ،‬دم ب ز‪1‬ن ] دا! ‪
-‬ا * د * را ‘‪! h‬‬
‫و ‪
1‬ا * ‪-‬ب ‪c‬دن !‪ .‬در ن ;رت‪!. ،‬او! ‪ 1‬اس ]‬
‫د در ا *  ت‪ a
 ،‬ن را ?‪G‬ر ‪ h6
1‬ش د * و ام‬
‫ د !‪
- 5 h6   ،‬ب ه و ب ز‪1‬ن ه د&‪&1 e‬ورد!‬
‫‪:
-‬‬
‫‪  -‬ا * د * را ‪
1‬ن ‪، ،i  h6  ،4& 1
1 /1-
- q.‬‬

‫‪ 472‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‬

‫‪ 473‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬

‫‪257‬‬
‫‪
1
- 1-
1  -‬ز‪1‬ن ‪c 4& 1‬دن  &‪j ،i‬ا ‪
-‬ا‪c‬‬
‫‪!.‬او!  ‪.‬ا  را ‪
1‬را_ د * ه!ا  ‪
1 ،!1‬ز‪1‬ن  ‪-‬ب‬
‫زل  ‪-‬د‪.‬‬
‫‪ 1‬ا * ا!‪N‬ل‪ ،‬از ‪!. X‬او! ا * ط &‪
5 h6 K‬ا ‪:
-‬‬
‫‪» -‬دم '& ب« از ‪ h6‬ش د  ‪
1 /1-
-‬ز‪1‬ن د >‪R‬‬
‫>رش ‪. ،
5‬ددار‪ ،!- R‬و ‪ 1‬ا * ‪- ،G‬ب و د * ام را &‪K‬‬
‫‘‪  ،! h‬دود ‪71‬ر!‪ .‬از ن )
‪ ،‬ا ا&ن '& ب ز‪1‬ن‬
‫)‪5‬رس ه‪ ،‬ذر‪ R‬ه‪- ،‬ده‪)1 ،‬چ ه و '&_( &‪ ] K‬دار! ‪a
-‬‬
‫ز ‪
1 1-
-‬ز‪1‬ن ‪.‬دن در ‪ 5‬د_ ا!‪ ،‬از ‪G‬ل د *‬
‫ام و ‪-‬ب ن ‪.‬ددار‪ !- R‬و ن را ‪
1‬در ‪- 5‬ب ‪
1‬ز‪1‬ن‬
‫‪.‬د ‪-‬ل ‪.!-‬‬
‫از ن  ‪ 1
-‬اس ا * 
ه‪ ،‬از ‪!. X‬ا ا * د&‪ *"
- e‬ا ن‬
‫ ورم ‪j‬ن ‪
1 1-
-‬ز‪1‬ن * &!_" ‪ f‬و ‪ 5 h6‬ا‪،‬‬
‫‪ s6‬ا * دم ‪ s6 €f5‬از در ‪
1 1- 5‬ز‪1‬ن ‪.‬د‪ 4 ،‬ل‬
‫ال ن ‪.
.‬اه! ! و در ‪! e1f‬م ا ن ن ‪4‬ب ‪s6‬‬
‫‪.‬اه! داد‪.‬‬

‫‪ 
B$‬و ‪  A‬دن   ‪) J‬‬

‫ ﮥ ‪ 4‬از رۀ ا‪1‬اه&‪7 i‬ن  ده! ‪
-‬ا‪0‬ب ‪ 1 G&6‬ز‪1‬ن &‪K‬‬

‫‪\a
1‬دف ‪G‬د_ ا‪!.
)1 ،‬او! »ه&‰ ‪ RG&6‬را از &ن دم‬
‫ز‪1‬ن ه و اام د > ‪ .«! Kc  1‬ه ‪1 RG&6‬ا‪ R‬ه!ا  و‬
‫دت م ‪.‬د ‪v‬ر  د‪&1
1 .‬ن د >‪:‬‬
‫‪ -‬ه&‰ ‪1 RG&6‬ا‪ RG&6 R‬د ‪
1
-‬م و ز‪1‬ن د >‪])a R‬‬
‫دار!‪G ،‬ث  د‪" :‬ﻭ ﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﺭﺳﻮﻟﯽ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻗﻮﻣﯽ ﻧﻔﺮﺳﺘﺎﺩﱘ ﻣﮕﺮ ﺑﻪ‬

‫‪258‬‬
‫ﺯﺑﺎﻥ ﺁﻥ ﻗﻮﻡ ﺗﺎ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻫﺎ )ﻣﻌﺎﺭﻑ ﻭ ﺍﺣﮑﺎﻡ ﺍﳍﯽ( ﺑﻴﺎﻥ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺍﻣﺖ ﺍﲤﺎﻡ ﺣﺠﺖ‬
‫ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﺧﺪﺍ ﻫﺮ ﮐﻪ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻀﻼﻟﺖ ﻣﯽ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﺮ ﮐﻪ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﯽ ﺭﺳﺎﻧﺪ ‪) 474"....‬رۀ ا‪1‬اه&‪  ،i‬ﮥ ‪  .(4‬ﮥ ‪ 151‬از‬
‫رۀ ا‪ 1 K& _fG‬ا * !‪ y \a R‬دارد‪" :‬ﳘﭽﻨﺎﻥ ﮐﻪ ﭘﻴﺎﻣﱪﯼ ﺍﺯ‬
‫‪475‬‬
‫ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﴰﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻡ ﮐﻪ ﺁﻳﺎﺕ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺮ ﴰﺎ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ‪"...‬‬
‫ ت د > از ن )
 ﮥ ‪ 4‬رۀ ص &‪ K‬در ا *  زل !_ ا!‪.‬‬

‫»ا‪0‬ب ‪ G&6‬از &ن هن  ‪1
-‬ا‪ R‬ه!ا  ‪ _! _! Kc1‬ا!«‪،‬‬

‫از ‪ X‬ن ‪!
1‬ر‪ ! R‬ا آ
 ‪
x#‬و ا
را &‪ K‬در‬
‫‪&c  1‬د‪ .‬در  ﮥ ‪ 95‬رۀ ااء‪!. ،‬او! ‪.‬ب ‪!9
1‬‬
‫ ‪" :! c‬ﺑﮕﻮ ﺍﮔﺮ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﻭﯼ ﺯﻣﲔ ﻣﺴﻜﻦ ﻭ ﻗﺮﺍﺭﮔﺎﻫﯽ ﺑﻮﺩ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺍﺯ‬
‫ﺁﲰﺎﻥ ﻓﺮﺷﺘﻪﺍﯼ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﱪﯼ ﻣﯽﻓﺮﺳﺘﺎﺩﱘ"‪ ،476‬و در  ﮥ ‪ 130‬رۀ ام‬
‫‪!.‬او! از "ا
" ~ال  ‪» :!-‬ﺍﯼ ﮔﺮﻭﻩ ﺟﻦ ﻭ ﺍﻧﺲ ﺁﻳﺎ ﭘﻴﺎﻣﱪﺍﻧﯽ ﺍﺯ‬
‫ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﻮﯼ ﴰﺎ ﻧﻴﺎﻣﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺁﻳﺎﺕ ﻣﺮﺍ ﺑﺮ ﴰﺎ ﻓﺮﻭ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ ﻭ ﴰﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ‬
‫ﺩﻳﺪﺍﺭ ﭼﻨﲔ ﺭﻭﺯﯼ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﻣﯽﺩﺍﺩﻧﺪ؟"‪) 477‬رۀ ام‪  ،‬ﮥ ‪.(130‬‬

‫‪ KBL@7 -‬د  از اام » )ون ر‪#‬ل« ‪ M#‬ا‪#‬‬

‫ا *  ت ه
‪7 ًf:‬ن  ده! ‪1 
-‬ا‪ R‬م ‪.‬د ‪
-‬ز‪1‬ن او‬
‫را دار!‪1 4& ،‬ا‪ R‬م ‪.‬د ‪
1
-‬ز‪1‬ن و‪ R‬ف  ز! و ‪!9‬‬
‫‪1‬ا‪ R‬م ب ز‪1‬ن 
‪v‬ر  ‪
5c‬ا‪&1
1 .‬ن د >‪:‬‬
‫‪ -‬هز ‪1‬ا‪ R‬ه!ا  اام د > )'& د‪ R4& &' ،R‬و‬
‫'& ب(‪ ،‬از ن )
اام ا ا د )Š‪5 e‬رس ه‪،‬‬

‫‪ 474‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬

‫‪ 475‬ن ‪a‬ﮥ ‪7. * !1‬ه‪.‬‬
‫‪ 476‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء و ن ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 477‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪259‬‬
‫‪ ‡a‬ذر‪ R‬ه‪)1 ،‬چ ه و '&_( ‪ _!7 *&&a RG&6‬ا‪ .‬در &?
‪،‬‬
‫‪ 1‬اس ] ن و  ‪:/a‬‬
‫‪ -‬ا * دم و اام ا ا ‪ h6
1 lu‬ش ارد و ه!ا  اد ن و‬
‫‪G&6‬ان '& ‪.‬د‪ 4& ، eŠ) R‬و ‪.!4& (!9‬‬

‫‪ 1 ، * !1‬اس  ت ن‪ ،‬از )
 ﮥ ‪ 156‬رۀ ام‪€f5
 ،‬‬

‫‪1‬ا‪ R‬ه!ا  ه م‪ RG&6 ،‬از هن م ‪  _! Kc1‬د‪
)1 ،‬‬
‫ ا‪
1 RG&6 c‬ه!ا  و دت د '& از ز‪1‬ن ‪.‬د ا!ام‬
‫‪!. ،!-‬او! ا * م را ‪ q.
1‬ار ‪ G&6‬م د >‪? ،‬زات‬
‫ ‪ 1 .!-‬ا * ا!‪N‬ل‪ ،‬از ‪!. X‬او! ا * ط ‪
5 h6‬ا ‪:
-‬‬
‫‪» -‬دم '& ب« از ‪ h6‬ش د  ‪ G&6
-‬ب ز‪1‬ن ‪»
-‬از‬
‫&ن ن ‪
01‬و ‪. ،«_!7 _! Kc 1‬ددار‪ ،!- R‬و ‪ 1‬ا * ‪،G‬‬
‫دم ا ان &‪ ،K‬د * و ‪ !9 RG&6‬را ‘‪ ! h‬و دود ‪71‬ر!‪.‬‬

‫] و &?
‪5 R&c‬ق در ه‪ R‬د > ن &‪a K‬ار  د‪.‬‬
‫‪ 1‬ا * اس‪ 1 ،‬ط ‪ )G‬در رد ‪2‬ورت ود »‪-‬ب ا ‪
1‬‬
‫ز‪1‬ن ه م رد ‪.‬ب«‪ ،‬ط »‪ RG&6‬از هن م« ه‪i‬‬
‫ ا‪K5‬ا !‪.‬‬

‫اداﮥ  ﮥ ‪ 4‬رۀ ا‪1‬اه&‪ i‬از ‪ X‬د > &‪ K# K‬اه& ا‪ .‬ا * 
‬
‫‪q
1‬ر ; ‪&1 y‬ن  ‪ s6
- !-‬از ا‪0‬ب و ‪5‬دن ر ‪
1‬‬
‫ز‪1‬ن هن م‪ ..." ،‬ﺧﺪﺍ ﻫﺮ ﮐﻪ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻀﻼﻟﺖ ﻣﯽ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﺮ ﮐﻪ ﺭﺍ‬
‫ﮐﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﯽ ﺭﺳﺎﻧﺪ ‪) 478"....‬رۀ ا‪1‬اه&‪  ،i‬ﮥ ‪ .(4‬ا * ‪
1‬‬
‫ ن ا ‪ eG
-‬از ‪5‬دن رل ه‪ i‬ز‪1‬ن ‪ ،
1‬ن دم‬
‫‪1‬ا‪ R‬ال ‪.‬د رد ‪1‬ز‪.‬ا ار  ‪ !&c‬و ‪c‬ه ‪ 1‬ن‬
‫
 د‪ 1 .‬ا * اس‪:‬‬

‫‪ 478‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬

‫‪260‬‬
‫‪ _c -‬ا ا&ن '& ب ز‪1‬ن &‪ a K‬ز ‪ RG&6
-‬از &ن‬
‫‪.‬د ن ‪v‬ر ‪ 
 ،_!7‬د‪j .‬ا ‪ 1
-‬اس ا * 
ه‪،‬‬
‫از ‪!. X‬ا‪ ،‬ا * د&‪j"
- e‬ن ‪ RG&6‬از &ن م و ‪
1‬ز‪1‬ن *‬
‫&!_‪ * ،‬ا ن &ورد_ ام" ‪ f‬و ‪ 5 h6‬ا‪ s6 €f5 .‬از ‪Š1‬‬
‫‪ RG&6‬از &ن ‪.‬د‪ ،‬دم ا * اام ‪ 4‬ل ال ن ‪
.‬‬
‫‪.‬اه! !‪.‬‬

‫‪ <) JN‬و ‪<BO 6B‬‬

‫ ‪ "
- i&&1‬ت ن ه
د‪ 1 N‬ن دار! ‪!.
-‬او! ‪G&6‬‬
‫ام را از &ن »م ب« 
‪
1 ،_! Kc1‬او ‪»
1 1-‬ز‪1‬ن‬
‫‪ «1‬زل ‪-‬د_ و ‪ 1‬ا * ‪!f‬ت‪
1 ،‬او ر  داد_ ‪1 a‬ا‪R‬‬
‫ارد »م ب 
و 
اش« ‪
1‬ا ?د د * ام ا!ام ‪.479"!-‬‬
‫‪&1
1‬ن د >‪:‬‬
‫‪j -1‬ن ن ‪1‬ا‪ R‬ارد "دم 
و 
" ارل !_‪ ،‬در &?
‪،‬‬
‫‪ -2‬ن ‪
1‬ز‪1‬ن »‪ «1‬زل !_ و ه&ً ‪ 1‬ا‪» .‬ارل‬
‫‪-‬ب ‪
1‬ز‪1‬ن هن م از !‪ R‬ه‪!. R‬ا‪«.‬‬
‫در ‪! 1-‬ا‪.
c‬اه&‪ i‬د ! ‪
-‬ن‪ €f5
 ،‬از ‪ X‬ز‪1‬ن‪
)1 ،‬از‬
‫‪5 ،R9 X‬ه›‪9 ،‬ۀ >ش ‪ ،e 4
1‬و  Šل ه و‬
‫ا‪ 1 ،/‬ا؛ و ‪ R9‬و ه& ‪ 1‬دارد‪.‬‬
‫‪ q.
1 -3‬ا * دو ‪ G&6 ،ZG‬ن از هن م  ‪
 /‬‬
‫‪ _! Kc1‬و ‪G‬ث !_ ا‪.‬‬

‫‪479‬‬
‫‪Kuran’ın Eleştirisi, Cilt 1, ibid, S. 48.‬‬

‫‪261‬‬
‫از ا * رو‪ ،‬ن ‪1‬ا‪ h6 R‬ش د * ام‪;
1 ،‬ا و رو ‪
 1‬‬
‫\ و ط ‪a 1‬آ&!  ‪G
- !-‬ر‪ !a‬از‪:‬‬
‫‪ -1‬ه!ا    و ‪،1‬‬
‫‪ -2‬آب  ‪ 1‬و‪،‬‬
‫‪  G&6 -3‬و ‪.1‬‬

‫'& از  ﮥ ‪ 44‬رۀ ‪  ،)\5‬ﮥ ‪ 4‬رۀ ا‪1‬اه&‪ i‬و  ت ‪156-157‬‬

‫رۀ ام ‪
1‬ح ‪  ،*&7&6‬ت ‪ 198-199‬رۀ ا‪7‬اء‪ ،‬ا * ‪])a‬‬
‫ را ‪
1‬ح ز  ‪ y&2a‬داد_ و !م ‪G‬ل د  دم »?‪«i‬‬
‫'& ب را ‪-
&a‬د_ و ن را ]  رد‪" :‬ﻭ ﺍﮔﺮ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ‬
‫ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﻌﻀﯽ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺠﻢ ﻧﺎﺯﻝ ﻣﯽ ﮐﺮﺩﱘ‪ ،‬ﻭ ﺭﺳﻮﻝ ﺑﺮ ﻋﺠﻢ ﻫﺎ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﻣﯽ ﮐﺮﺩ‪،‬‬
‫ﺁﻧﺎﻥ ﺍﳝﺎﻥ ﳕﯽ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ"‪) 480‬رۀ ا‪7‬اء‪  ،‬ت ‪.(198-199‬‬
‫ا * 
‪
-‬در ‪ 6‬ن  ‪ G&6‬زل !_‪!? ،‬دًا ‪
- !-  !&-va‬‬
‫ن ‪1 €f5‬ا‪ R‬ب ه زل !_ و 
?‪ i‬ه‪ .‬ن ‪
1‬ا * ‪q.‬‬
‫‪ ،*   e‬از )
?‪ i‬ه  د‪j .‬ا ‪
-‬ا‪ &' c‬از ا * ‪1‬د‬
‫‬
‫و ن ‪ &' i? e‬ب ه‪ ،!  i‬در ن ;رت ا; ً‬
‫‪1 2‬ا‪q R‬ح "‪1‬ا‪ - R‬زل !ن ن" ‪.!  1‬‬
‫‪ !&-va ، * !1‬ن ‪
1‬ح ‪5‬ق‪ ،‬ن ه‪ i‬در ز ‪
-‬ام از‬
‫‪ K
G‬ۀ ‪41‬ن رو ‪4c
1‬ش دا‪
1 ،‬ا *  ا ‪:
-‬‬
‫‪ -‬ا * ‪-‬ب د  در ‪ 6‬ن دورۀ دت رل &‪-- K‬ن ‪\0‬ص‬
‫ب ه ‪1 _! 1‬د_ و »?‪ i‬ه« را رد ‪.‬ب ار  داد‪.‬‬

‫ا * ‪1 #
1 a !&-a‬د_ ‪
-‬ب ه‪c
1
 R‬دن ‪ G&6‬ام از‬
‫‪)4 11‬ن !ن ‪.‬د   ‪hc‬ا! و ‪   c‬ا! ‪
- !!&7‬ا‪c‬‬
‫ن ‪
1‬ام رو &ورد_ ‪1‬د!‪1 e- ،‬ﮥ ‪ #61‬د * ام و ‪G‬ث‬
‫!ن ‪
  c .!  * G&6‬ه‪ 17 R‬و ‪ 18‬رۀ ?ات‪،‬‬
‫‪1‬ا‪ 6 R‬دادن ‪
1‬ا *  دن ب ه >رش ‪
5‬ا! ‪
1 a‬ل‬

‫‪ 480‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه و ن ‪a‬ﮥ ‪ 9 *&4‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬

‫‪262‬‬
‫وف‪ ،‬رو‪ R‬ن را ‪" :481!- i-‬ﺑﺮ ﺗﻮ ﻣﻨﺖ ﻣﯽ ‪‬ﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﮕﻮ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺗﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻣﻨﺖ ﻧﻨﻬﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ‬
‫‪482‬‬
‫ﺭﺍﺳﺖ ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ ﺑﺮ ﴰﺎ ﻣﻨﺖ ﻣﯽ ‪‬ﺪ ﮐﻪ ﴰﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ )ﺭﺍﻩ( ﺍﳝﺎﻥ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ"‬

‫‪» -‬ا‪N‬ر ‪Q$‬ش د «

‪R‬وط  »ب« و »ر‪#‬ل« ا‪#‬‬
‫‪ ^ 1‬ا * دو د
از  ت ‪1‬ط ‪-
1‬ب و رل ‪
?& ،‬ن‬
‫ د ‪
-‬ا‪G‬ر ‪ h6‬ش د  ‪ 1‬دو ا;‪  1 e‬د‪:‬‬
‫‪- -1‬ب د  ‪
1 ! 1‬ز‪1‬ن دم رد ‪.‬ب !_ ‪ !1‬و‪،‬‬
‫‪ G&6 -2‬از &ن هن دم ‪.!1 _! _! Kc1‬‬
‫‪ 1‬ا * اس‪ ،‬از ‪!. X‬او! ا * ط ‪
5 h6‬ا ‪:
-‬‬
‫‪» -‬دم '& ب« از ‪ h6‬ش د  ‪
1 /1-»
-‬ز‪1‬ن د >‪R‬‬
‫>رش ‪G&6  ،
5‬ش از &ن ن ‪. ،«
01‬ددار‪ ،!- R‬و‬
‫‪ 1‬ا * ‪- ،G&6 ،K& G‬ب و د * ام را &‪ ! h‘ K‬و رد ‪.!-‬‬
‫***‬

‫‪
a‬دار ‪
- i‬در ا *  ط ا‪G‬ر‪1 R‬دن ‪ h6‬ش د * و ‪-‬ب رد‬

‫‪ :c‬و ‪ c‬و 
ط ^ ا‪0‬ب و ا ن د ‪ .‬ا * ‪
1‬ن ‬
‫ا ‪ 1
-‬ود ‪ ]f9a‬ا * دو ط‪ ،‬د > ‪1‬ا‪ R‬ااب ‪
1‬ا‪1 R‬ا‪R‬‬
‫رد د * ام ‪ ،!  1‬و ا * ~ال ‪!1  »
-‬ون ‪ ]f9a‬ا * دو‬
‫ط‪a  ،‬ان داو‪
1
G)q‬ام ا ن ورد  
«‪ 2 ،‬ا‬
‫‪
-‬ا&ج ‪ k91
1‬دارد‪.‬‬
‫‪ -1‬ا‪ c‬ا;‪ 1 e‬ا * ا ‪G
-‬ل د * و رو‪ R‬وردن ‪
1‬ام »ه!ف‬
‫ا و ‪.‬ا م ا« ا‪ ،‬در ن ;رت ‪q
1‬ر ‪f‬‬
‫‪1  ! G‬ا‪ &'» 0 R‬ب« ود دا
‪
- !1‬ن و‬
‫‪ 1 G&6‬را ‪ h‘1‬د و ‪
1‬ام ن ‪c‬دن !‪.‬‬

‫‪481‬‬
‫‪Elmalili tefsiri, c.6, s.448, Qouted by Đlhan Arsel, Kuranın eleştirisi, cilt 1, s. 53.‬‬
‫‪ 482‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪263‬‬
‫‪ 1‬اس  ت ن‪ €f5
 ،‬ا‪4‬ن ه‪"
)1 ،‬ا
" ه ه‪
1 i‬ام‬
‫ا ن ورد_ ا!‪  i'&)  c
-  * !1 .‬ه‪ :)0 R‬آ
‬
‫‪ f).‬ا‪4‬ن و *‪ x ،‬از ‪) /a‬رۀ ا*‪  ،‬ﮥ ‪ (15‬و د >‪ R‬از‬
‫‪) : ec‬رۀ ا*‪  ،‬ﮥ ‪
1 ،(14‬ود ورد_‪c  ،‬وه از‬
‫*ه ‪
1‬ن ‪\0‬ص م ب ‪c‬ش ‪5‬ا داد_ و ‪!1‬ان ا ن‬
‫ورد_ ا!‪ .‬ا * ا‪. i'&)
G‬ا و ;! ! ا  ا آ
ه‬
‫ از ‪)0‬ت ‪ G&6 ! 1‬و آب ‪. 0‬د را دا
‪" :!1‬ﻭ ﻣﺎ‬
‫ﭼﻮﻥ )ﭘﻴﺎﻡ( ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺭﺍ ﺷﻨﻴﺪﱘ‪ ،‬ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﳝﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﱘ‪ ،‬ﭘﺲ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺵ‬
‫ﺍﳝﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩ‪ ،‬ﻧﻪ ﺍﺯ ﻧﻘﺼﺎﻧﯽ ﺑﻴﻢ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺍﺯ ﺳﺘﻤﯽ" )رۀ *‪  ،‬ﮥ‬
‫‪" .483(13‬ﻭ ﲨﻌﯽ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻭ ﲨﻌﯽ ﻛﮋﺭﺍﻩ‪ ،‬ﭘﺲ ﻛﺴﺎﻧﯽ ﺍﳝﺎﻥ‬
‫ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ‪ ،‬ﺁﻧﺎﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺟﺴﺘﻪﺍﻧﺪ" )رۀ *‪  ،‬ﮥ ‪.484(14‬‬
‫در ‪ *
- #‬ه ه‪a  i‬ا! ‪-
1‬ب‪ ،‬رل و د * م ب 
‬
‫ا ن ‪&1‬ور!‪ ،‬دم '& ب ه‪a  i‬ا! ‪
1‬ام ا ن ‪&1‬ور!‪.‬‬
‫ا * ا ‪> R { €f5‬ش ن ‪2
1‬ع ا ن د  ا‪.‬‬

‫‪ -2‬رو ﮥ د > >ش ن ‪» 1‬ا;‪ e‬ا‪0‬ب ‪!.‬ا« ‪  1‬د‪1 .‬‬

‫اس  ت ن ‪
1‬ح ‪!. ،*&7&6‬او! ‪!-
- !-  *&&a‬ام م در‬
‫‪
j‬ز ‪ ! 1‬رد ‪.‬ب و ارد ‪ G-‬ار ‪&c‬د و ‪!-‬ام ه ‪! 1‬‬
‫ در د&‪a R‬ر { ‪ .!1 1 *&7&6‬ا * ‪.‬ا ا ‪K 1‬ول‬ ‫‪ً 5‬‬
‫‪-‬ب ‪
1‬ز‪1‬ن ن دم و ‪5‬دن ‪ RG&6‬از هن م و ز‪1‬ن ‪&1‬ن‬
‫ د‪.‬‬
‫‪  ]Gq‬ت ‪!. ،‬او! ا‪!1‬ا د ن و \را را رد ‪.‬ب ار‬
‫داد_ و ‪ !1‬از ن &‪ K‬ب ه را ‪1‬ا‪ R‬ه!ا  و راه‪_! Kc1 #‬‬
‫ا‪a  s6 .‬ان &?
‪!.
- 5c‬او!‪
1 ،‬ه ‪ ZG‬و ; ‪
-‬‬

‫‪ 483‬ن ‪4.
a‬وه‪.‬‬

‫‪ 484‬ن ‪4.
a‬وه‪.‬‬

‫‪264‬‬
‫)م &‪ ،4‬اام د >‪5 eŠ ،‬رس ه و ‪ ‡a‬ه را هز در ‪1‬ﮥ‬
‫ارد ‪. G-‬د ار !اد_ ا‪&1
1 .‬ن د >‪:‬‬
‫‪ 1 -‬اس ا *  ت‪!& ،‬ن ‪
1 1-‬ز‪1‬ن ا * اام و ‪!7 _! Kc1‬ن‬
‫‪ RG&6‬از ^ ا ن‪7 ،‬ن ده!ۀ ن ا ‪!.
-‬او!‪
1 ،‬ه ‪
- GG‬‬
‫)م &‪. ،4‬اهن ا ن وردن ن ‪- 1‬ب و ر از ‪.‬دن‬
‫&‪ .4‬در ا * ;رت‪ h6 ،‬ش ا * ‪-‬ب و رل‪ ،‬از ‪ R‬ا *‬
‫'& ب ه ‪. 1‬ا و ‪ _! 5 «1»  !fa‬در ن‬
‫ ‪.‬ا! و ‪ 1‬ا * ‪  !fa‬و  ا ƒ ت ‪!&6‬ا  ‪ ،!-‬و ه‪i‬‬
‫از ا * ‪ ^ ،X‬د  دارد‪&1
1 .‬ن د >‪ ،‬از زاو ﮥ  ت "‪-‬م ا‹"‪،‬‬
‫ام وردن ?‪ i‬ه و   '& ب ه ƒ  ‪.‬ا ‪!.‬ا و ‪1‬‬
‫‪!. «1» / Kc‬ا  ‪.‬ا!‪.‬‬

‫ ‪5‬‬
‫ ول و ‪T‬ر ول ن از ‪)* <#‬ا‬

‫ن »‪.‬م ا‪«,‬‬

‫د ! ‪ 1
- i‬اس  ت ن‪،‬‬
‫‪485‬‬
‫‪ -‬ا * ‪-‬ب از ‪!. R‬ا ‪5‬د_ !_ و "‪-‬م ا‹" ا و‪،‬‬
‫‪!. -‬ا‪ R‬ن‪ ]. ،‬ه‪ 4‬و 
ا * ‪ c!&„&6‬ا و ‪
1‬هن‬
‫‪ G4‬دا‪a ،‬ا‪ ،‬و ‪
1 i‬اار ‪ f).‬ا‪.486‬‬

‫‪ 485‬ر‪ ^G»
1 ‡ .‬ن ‪
1‬روا  ن« در ا * )! از ‪-‬ب‪.‬‬

‫‪ 486‬ر ‪1 k91
1 ‡.‬ط ‪!.»
1‬ا‪ R‬رد ‪ 5‬ن« در ا * )! از ‪-‬ب‪.‬‬

‫‪265‬‬
‫ا * ‪-‬ب ا * ارد را ‪
1‬ان ‪ /&6‬ط ‪.‬د ‪
5 h6‬و ‪ 1‬اس ن‬
‫ا!‪N‬ل  ‪.!-‬‬

‫‪T‬ر ن "‪.‬م ا‪",‬‬

‫در 'ز ‪-‬ب ح ! ‪ h6
-‬ش ‪5‬ض ارل ن از ‪!. R‬ا‪R‬‬

‫‪ ].‬ن‪ ?  ،‬را ‪
1‬د‪G‬ل  ورد ‪
-‬از ن )
ا!‪:‬‬
‫ا‪
 {a {a -l‬ه‪ R‬ن ‪ _! ]). GG
1‬ا! و ه&‰ 
ا‪R‬‬
‫»ا‪!1» ،«52‬ون « و »‪!1‬ون ‪ «ZG‬در ن ود !ارد‪ ،‬‬
‫ ‪a‬ا! ود دا
‪.!1‬‬
‫در ‪ !& va‬ا * !‪ a  (1) R‬ه‪ i‬زل !_ ا! ‪
-‬از ن )
ا!‪:‬‬
‫"ﺳﭙﺎﺱ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺑﻨﺪۀ ﺧﻮﻳﺶ ﮐﺘﺎﺏ ﺁﲰﺎﻧﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﮐﮋﯼ ﻭ‬
‫ﮐﺎﺳﺘﯽ ﻧﮕﺬﺍﺭﺩﻩ‪ ،‬ﻧﺎﺯﻝ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ"‪ ... .487‬ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﻳﻦ ﴰﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﮐﻤﺎﻝ‬
‫ﺭﺳﺎﻧﺪﻡ ﻭ ﻧﻌﻤﺘﻢ ﺭﺍ ﺑﺮ ﴰﺎ ﲤﺎﻡ ﮐﺮﺩﻡ‪) 488"...‬رۀ ا‪  ،_!#‬ﮥ ‪" .(3‬ﮐﻼﻡ‬
‫ﺧﺪﺍﯼ ﺗﻮ ﺍﺯ ﺭﻭﯼ ﺭﺍﺳﺘﯽ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺑﻪ ﺣﺪ ﮐﻤﺎﻝ ﺭﺳﻴﺪ‪) 489"...‬رۀ ام‪  ،‬ﮥ‬
‫‪.(115‬‬

‫ از ‪ e;v4 *&7‬و ‪!1‬ون ا!اد اوز‪ R‬از ‪ * !f‬ن‬
‫‪:‬‬
‫ا‪f‬د  ‪ً Š
- !-‬‬
‫‪" -‬ا ن ‪!a
1‬اد‪ R‬از 
ه‪ l&2 R‬و رد ا اد ن ‪ _!&G4j‬ا!‪،‬‬
‫در  ‪
-‬ا *  ت ‪ j- /01 €f5‬از ‪ * !j‬ه‪K‬ار  ﮥ ! و‬
‫  ‪a‬ا! رد ‪ 6 i7j‬ار ‪  ."!&c‬ه‪ i‬اد  ‪!-‬‬
‫‪ "
-‬ت ‪ l&2‬ن ‪ k ! RG 1 ! 1‬و روا ت  ! و‬

‫‪ 487‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪ 488‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 489‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء ون ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪266‬‬
‫‪!  #a
1
c‬ار!"‪ "  ،‬و ‪:‬م  ت ‪ l&2‬و ‪
17‬‬
‫ن ‪ ! 1‬در را‪  1
1‬ت ‪ i9‬و ‪&1‬د‪ R‬ن ‪ &Ga‬و ‪."! &4:a‬‬
‫‪.
1‬ف ا * و ه‪ X
c‬ﮥ د_ 
و ا‪G :‬ﮥ د >‪
- R‬‬
‫ه&ً )&
&ره‪ R‬د  و ƒ  ا;‪ 6 e‬ا!‪ ،‬ط ا‬
‫‪1‬دن ن ا ?ب  ‪:
- !-‬‬
‫ب‪ -‬ه&‰  ﮥ ا اد دار‪  !5 ،‬و ‪:‬م‪
1  ،‬ا;ح‪«l&2» ،‬‬
‫در ‪- *&1‬م ‪!.
1 Z4‬ا ود !ا
‪.!1‬‬
‫در رد ا‪4‬ن ‪ K " 
1
-‬ا‪a  "0‬ان ا * ا‪X‬ر را‬
‫دا ‪
:c .1
-‬ه و 
ه‪ .1
1 G4 ،‬د > ‪a l&2‬‬
‫و ‪ Z 2‬د‪ c‬ن ‪
1 .!1 7&1 .
1‬ه&* ) ه‪
1 a i‬‬
‫!‪ ،R‬ود ا‪ _G‬و ‪ .‬در ﮥ ا‪4‬ن ه رد ‪ h6‬ش و ‪e1‬‬
‫‪ &1 /&6‬و ‪ i5‬ا‪ .‬ا در رد ‪!.‬ا‪ ،‬ا * ا!‪N‬ل ")‪# "ًf‬‬
‫!ارد و  ‪a‬ا! دا
‪j ،!1‬ا ‪!.
-‬ا‪!. #‬او!‪c‬ر رد ‪5‬‬
‫ن )‪!.‬او! )‪ ،i ًf‬در‪a ،_c ،‬ا و ‪ (...‬ا ?ب  ‪
- !-‬ه&‰‬
‫‪ #.‬در ال و ‪ )?a‬اراد_ اش ‪ .! & /&6‬در &?
‪:‬‬
‫‪ h6 -‬ش ه ‪ l2 ،.‬و ا‪ ،_G‬و در { 
‪ ،‬ه&ً Š‪ h6 e‬ش‬
‫‪ R.‬هﮥ ن‪ ،‬و ‪ h6 
1‬ش ‪1 . e1‬دن ‪!.‬ا‪! .‬م‬
‫ر  ا * !‪ 
1 ،#a
1 (2) R‬رد »‪!.‬او!‪!. R‬ا‪R‬‬
‫رد ‪ 5‬ن« و »ا ‪1‬دن ن« ا‪.‬‬

‫‪ 1‬ا * ا!‪N‬ل  ‪a‬ان &?
‪:
- 5c‬‬

‫‪ -‬ه 
ا‪
1 R‬ا!ازۀ ‪a‬م ن دارا‪ R‬ارزش و ا‪G‬ر د  ا‬
‫)!‪ (3 R‬و در ن ;رت‪:‬‬
‫‪a 
 -‬ان 
ا‪ R‬از ن را ‪ 1‬اس 
‪
  ،‬ه‪ R‬د > ن‬
‫‪ &&ƒa‬داد‪   ،‬و ‪:‬م ن ه را ‪
1‬اد  ت د >‪ _!
- R‬و‬
‫ا ‪5‬ض  !‪va  ،&4:a ،&Ga ،‬و ‪- e‬د‪- *&j .‬ره‪،#‬‬
‫‪ eG‬از ه
‪ 5-
1‬و '& ‪1 i5 e1‬دن و ه„&* ‪
!. ،‬دار‬
‫و ‪1 .‬دن  ﮥ و  ت ‪!.
1 Z4‬ا‪  ،‬ن ‪"
j‬و" و "‪-‬م ا‹"‬

‫‪267‬‬
‫‪4
1‬ب   !‪ ،‬د‪ .!-  N‬ا * ا‪.
G‬ف »ا;‪!
5 h6 e‬ۀ‬
‫ا ‪1‬دن ن« ا‪ .‬و‪،‬‬
‫‪a 
 -‬ان 
 
ه‪ #‬از ن را ‪ 1‬اس ‪
1
- Rh.v‬و&)ﮥ‬
‫‪
. 71‬و ‪6‬دا‪ _!
.‬ا!‪ ،k ! ! ،‬روا ‪  ،‬اع و »‪ef‬‬
‫ ‪ h6 
1‬ش‬‫د «‪ &Ga ،490‬و ‪- &4:a‬د‪ .‬ا * ‪-‬ر &‪ً  ،K‬‬
‫!م ‪  :-‬ن ‪1‬ا‪ R‬ر!ن ‪&6‬م ا ‪
1‬دم رد ‪.‬ب‪ ،‬و ن‬
‫&‪ 
1 K‬رد »ا ‪1‬دن ن« ا‪.491‬‬
‫***‬

‫ج‪\07 -‬ﮥ د > ا ‪1‬دن ن‪2 ،‬ورت »!م ‪†a‬د و ‪a‬رض«‬
‫در ‪  *&1‬ت ن ا )!‪ >> .(4 R‬و ه‪0‬ا  ت ‪1‬‬
‫ه! >‪!
1 ،‬ر‪ i R‬و ‪ _!- *&&a‬ا! ‪
-‬از د ! ن‪ ،‬د&) ‪1‬ا‪R‬‬
‫ا ‪1‬دن ن ‪4
1‬ب   ! و ا ‪1‬دن‪G  ،‬دن  را ‪7‬ن‬
‫ ده!‪" :‬ﺁﻳﺎ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﺍﺯ ﺭﻭﯼ ﻓﮑﺮ ﻭ ﺗﺎﻣﻞ ﳕﯽ ﻧﮕﺮﻧﺪ )ﺗﺎ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ‬
‫ﻭﺣﯽ ﺧﺪﺍﺳﺖ( ﻭ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﻏﲑ ﺧﺪﺍ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺁﻥ )ﺍﺯ ﺟﻬﺖ ﻫﻢ ﻟﻔﻆ ﻭ ﻫﻢ‬
‫ﻣﻌﻨﯽ( ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻣﯽ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ")رۀ ا‪4‬ء‪  ،‬ﮥ ‪.492(82‬‬
‫‪ 1 1‬ا * 
‪:‬‬
‫‪! -‬م ا‪.‬ف‪a ،‬رض و ‪†a‬د در ‪  *&1‬ت ‪7‬ن ده! آ
ن از‬
‫‪!. R‬او! زل !_ )!‪ (5 R‬و ‪: .sx 1‬‬
‫‪ -‬ود ا‪.‬ف‪a ،‬رض و ‪†a‬د در ‪  *&1‬ت ‪ 
1‬ن ا آ
ن‬
‫ ت و آب از ‪!. R‬او! ن &‪ (6 R!) 4‬و ‪N‬م‬
‫‪
.‬و ‪6‬دا‪.‬ﮥ ‪ 71‬ا‪ RG 1 .‬ا * ‪:X‬‬
‫‪ -‬ه‪0‬ا و !م ‪a‬رض و ‪†a‬د در ‪ R9 *&1‬و †ن  ت‬
‫ن‪ ،‬ا * ‪-‬ب را از ه ﮥ ‪! R71‬ا  ‪&1
1 .!-‬ن د >‪:‬‬

‫‪ 490‬ر‪9&2a
1 .‡ .‬ت ‪
q1‬در رد ‪:a‬وت »‪ ef‬د « ‪ :4)5 ef» 1‬و )« در ا * و‬
‫)!ه‪ R‬د > ا * ‪-‬ب‪.‬‬
‫‪ 491‬ر‪ R&c
?&
1 .‡ .‬ه‪ k91 R‬ه و ‪ e\5‬ه‪ *&7&6 R‬در رد '& و ‪ !2‬د  ‪1‬دن‬
‫ه‪va ،y&2a ،&4:a
c‬و ‪ e‬و ه„&* ‪  / Kc‬ت ن‪.‬‬
‫‪5 492‬ن ‪a‬ﮥ ‪ 9‬ا! * ا ‪
7‬ء‪.‬‬

‫‪268‬‬
‫‪ -‬ا ‪1‬دن ن ‪.» 
1‬ف‪  ƒ ،‬و ‪ !2‬و ‪G ™&f‬دن‬
‫ ت« ن ا‪.‬‬
‫وا& ن ا ‪
-‬اوز_ ا * ‪
\07‬در 
ه‪K& R71 R‬‬
‫‪K‬و »‪! 1‬ه« ا و از ا‪4‬ن ه‪ R‬اه‪ e‬دا‪ /‬و ] اوز‪R‬‬
‫ا‪X‬ر  رود ‪ Š
-‬در { ‪-  ،
f‬ب ) ‪ ^»
1‬ا‪!2‬اد«‬
‫‪ !1
a 1‬و ا! از &ن ااع ‪ a‬ر‪ R‬ه و د ورده‪!2 R‬‬
‫و ‪ €. ،™&f‬ا!‪N‬ل { د را ‪ _! Kc 1‬و ‪ a‬ا‪/&6 ،
?& h.‬‬
‫‪  !1 .!G1‬ا در ‪ {
- #‬ر‪1 #‬ا‪c!1" R‬ن" ‪!.‬ا &‪Z‬‬
‫و ا اد ا و از ‪a‬ا و ‪ R5 7 6‬و ذه  ‪ _!4‬ن ‪G.‬‬
‫ ده!‪a  ،‬ان ن را در رد ﮥ ‪4‬ب ‪!."
1‬او! ‪].‬‬
‫ن" ‪.5 h6‬‬
‫***‬
‫د‪ -‬ه„&* ‪
1 _!&f‬ا ‪1‬دن ن‪ ،‬و‪ R‬ا *  ا ‪:
-‬‬
‫‪ -‬ن ‪ e-‬ا )!‪ (7 R‬و ‪ a‬ن ‪f G  c
-‬ر ‪1‬د_‬
‫و هﮥ  ‪1
- a‬ا‪ R‬ا‪4‬ن رد ‪.‬ب ن ‪N‬زم ‪1‬د_‪ ،‬زل !_‬
‫ا )!‪ 1 .(8 R‬اس ا * !‪ R‬ه‪ ،‬ه&‰ 
ا‪،4& i- R‬‬
‫  ه&‰ ‪ ،7&1 y&2a‬ا‪ 1
52‬ن ‪>
j‬رش ‪N ،
5‬زم ‪G‬د_ و‬
‫&‪.4‬‬
‫‪  !1‬ا ا‪ c‬ن از ‪!. R‬ا‪ ]. R‬ن ا‪a  ،‬ان ‪5‬‬
‫‪-‬د ‪ G&6
-‬ن ا‪ ،
4‬و ‪!&6‬ا د_‪
1  ،‬ه ‪5) GG‬ت‬
‫‪>1‬م و '&_( ‪
& a
5& ;5‬ا‪ R‬از ن ‪
j‬را ‪f
-‬ر ‪1‬د_‪،‬‬
‫ا‪1‬غ د_ ‪h>1 1‬ارد‪  .‬ﮥ ‪ 3‬رۀ ‪ _!#‬و  ﮥ ‪ 28‬رۀ ‪K& l-‬‬
‫ا * &?
‪ R&c‬ه را ‪ !-  !& va‬و در ‪ *2‬از ا?م و ‪ 6‬ن‬
‫‪v‬ر  ‪ Gƒ&6‬ام ‪ G.‬ده!‪ ..." :‬ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﻳﻦ ﴰﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻛﻤﺎﻝ‬
‫ﺭﺳﺎﻧﺪﻡ )ﻛﺎﻣﻞ ﻛﺮﺩﻡ‪ (493‬ﻭ ﻧﻌﻤﺘﻢ ﺭﺍ ﺑﺮ ﴰﺎ ﲤﺎﻡ ﻛﺮﺩﻡ ‪) "...‬رۀ ا‪  ،_!#‬ﮥ‬

‫‪ 493‬ن ‪a‬ﮥ ‪ &4:a‬ا&‪K‬ان‪.‬‬

‫‪269‬‬
‫‪" .494(3‬ﺳﭙﺎﺱ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺑﻨﺪﻩ ﺧﻮﻳﺶ ﮐﺘﺎﺏ ﺁﲰﺎﻧﯽ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ‬
‫ﮐﮋﯼ ﻭ ﮐﺎﺳﺘﯽ ﻧﮕﺬﺍﺭﺩﻩ‪ ،‬ﻧﺎﺯﻝ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ" )رۀ ‪  ،l-‬ﮥ ‪.495(28‬‬
‫‪  ً2‬ﮥ ‪ 40‬رۀ ا‪K‬اب ‪  G.‬ده! ‪RGƒ&6 * . !9
-‬‬
‫ا ‪
-‬از ‪!. R‬ا ‪v‬ر  ‪
5‬ا و ‪N‬م ‪ s6‬از او ه&‰ ‪4-‬‬
‫‪1‬ا‪ e&a» R‬و ‪ «y&2a‬ف و ‪-‬ب و‪ !   R‬و ‪v‬ر و‬
‫‪  lu‬د‪" :‬ﳏﻤﺪ‪ ...‬ﭘﻴﺎﻣﱪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺧﺎﰎ ﭘﻴﺎﻣﱪﺍﻥ )ﺧﺎﰎ ﺍﻟﻨﺒﻴﲔ( ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻭ‬
‫ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺩﺍﻧﺎﺳﺖ"‪) 496‬رۀ ا‪K‬اب‪  ،‬ﮥ ‪.(40‬‬
‫‪ ia.‬ا‪1 *&&G‬دن ‪  * !1 Gƒ&6‬ا آ
ه&‰ ‪:4-‬‬
‫‪
 -‬و‪:&u‬ﮥ ‪ RG&6‬و‪ R‬را ادا
‪.‬اه! داد‪a   ،‬ا! ادا
داد_ و‬
‫‪
1‬ارث ‪G1‬د و‪،‬‬
‫‪a 
 -‬ا! )‪ Z‬ا‪K5‬ود_ ا‪  1 R‬و ‪:‬م ‪-‬ب و  ‪/a‬‬
‫‪K:&1‬ا !‪  ،‬از ن ‪.!- i-‬‬
‫‪&1
1‬ن د >‪:‬‬
‫‪ -‬ه&‰ ‪ 2‬از ن ‪1‬ا‪ y&2a R‬ا‪1 R!1 e&xa  ،52‬ز‬
‫&‪ 4‬و  و ‪:‬م د ن‪ «* a#» ،‬آم ‪!.‬ا‪ .‬در‬
‫&?
‪:‬‬
‫‪ -‬ه‪va  ،&4:a ،y&2a
c‬و ‪ e‬ن‪ 
1 ،‬رد ا *  ت و‬
‫!‪ R‬ه در رد ‪1 e-‬دن ن و ‪ ia.‬ا‪1 *&&G‬دن ‪G&6‬‬
‫ام ا و از ن رو‪» ،‬از ‪ X‬د «‪ ،‬در ه ‪. e‬د دود ‪
1‬‬
‫ر   !‪.‬‬
‫ &‪-
1 K‬ات ;‪ _! e‬ا‪.‬‬ ‫ا * &?
‪ً G‬‬
‫***‬

‫_‪1 -‬ور دا* ‪
1‬ا ‪1‬دن ن‪ ،‬ه„&* و‪ R‬ا * ا‪f‬د ا ‪:
-‬‬

‫‪ 494‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪ 495‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬
‫‪ 496‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪270‬‬
‫‪  -‬ت ن دارا‪ ،y ;  R‬رو*‪ ،‬ن‪ ،‬ر و ه
‪ i5‬ا!‬
‫)!‪ .(9 R‬ن ‪1‬ا‪ R‬ه!ا  و ه‪!7‬ار دم ا‪ًŠ-‬ا ‪ 1‬اد‪،‬‬
‫‪ i-‬اد و "ه‪ "e‬دورۀ "" ﮥ ‪ 1400‬ل ‪ /&6‬زل !_ و‬
‫‪K‬وً ‪
1‬ز‪ 1‬ا ‪!. X
1
-‬او! ‪
1‬و&)ﮥ ‪ *&j‬د در‡ و‬
‫‪ _!  i5‬ا‪ .‬ه‪ i‬از ا * رو‪:‬‬
‫‪ -‬ه ‪
j‬در ن 
!_‪
1 ،‬هن  ا ‪
-‬از »‪u‬ه« ن‬
‫ا‪G‬ط و در‡ و ‪  i5‬د‪.‬‬
‫در ‪ k91‬ه‪ *&7&6 R‬ا * ‪-‬ب‪  RG
1 ،‬ا * !‪ R‬ار_‬
‫‪-‬د ‪ i‬و د ! ‪
- i‬ن‪. ،‬د ا * ‪
\07‬و !‪ R‬را در  ت‬
‫! !_ ا‪ !-  _! R‬و 
{‪1 !j  ،‬ر‪-
1
)1 ،‬ات و از‬
‫را_ ه‪ ،l)0 R‬از "‪1 "*&G‬دن ‪-‬ب و  ت ن ف ‪&
1‬ن‬
‫ ورد‪ .497‬د ! ‪ ،y ; 
1 «*&G»
- i‬رو* و »!م &ز ‪
1‬‬
‫‪ y&2a‬و ‪ 498«&4:a‬ا‪ 1 .‬ا * اس‪ !&-va ،‬ن در ا * رد‬
‫‪ 1 u‬ا * !‪ R‬ا ‪:
-‬‬
‫‪  -‬ت ن ‪
1‬ه&‰ ‪ &Ga‬و ‪& R&4:a‬ز !ار! و ‪!1‬ون ا&ج ‪
1‬‬
‫ه‪a  ،&4:a ،&Ga
c‬و ‪ e‬و ‪ ،R71 y&2a‬دارا‪  R‬ا!‪ ،‬‬
‫‪.(10 R!) !1 ! 1‬‬

‫در ‪ k91‬ه‪ *&7&6 R‬ا * ‪2‬ع‪  ،‬ت ‪5‬اوا ‪ _! ef‬و رد‬

‫اد ار ‪
5c‬ا! ‪
-‬از ن )
ا!‪  :‬ﮥ ‪ 17‬و  ت ر د >‬
‫رۀ ا‪  ،f‬ت ‪ 193‬و ‪ 195‬رۀ ا‪7‬اء‪  ،‬ﮥ ‪ 3‬رۀ ا‪.K‬ف‪،‬‬
‫ ت ‪ 1-2‬رۀ هد‪ 61
 ،‬رۀ ‪ 15
 ،s‬رۀ ا‪6
 ،_!#‬‬
‫رۀ هد‪ 2
 ،‬رۀ \‪ 3
 ،‬رۀ ‪ 2
 ،vG‬رۀ‬
‫ا‪.K‬ف‪ 2
 ،‬رۀ د‪.‬ن‪  ،‬ﮥ‪ 1‬رۀ ‪  ،l‬ﮥ ‪ 75‬رۀ ا‪،e‬‬
‫ ﮥ ‪ 59‬رۀ ام و   *‪.‬‬

‫‪ 497‬ر‪
q1 k91
1 .‡ .‬در )! اول و ه„&* ‪ 9a‬ان "ن ‪ "1 *&G‬در ا * ‪-‬ب‪.‬‬
‫‪ 498‬د‪ *& !9 -‬در ‪5‬ه› ‪5‬ر )‪5‬ه› &*(‪ ،‬ن را ‪  y&2a *&j‬ده!‪
)?1" :‬‬
‫‪ *&G‬ن ا ‪ 1 ]1a
-‬اد ر ‪!1 ،!1‬ون ‪&1‬ن )‪ ،*&7&6 ،3 !)) "i‬ص ‪(3778‬‬

‫‪271‬‬
‫‪ 1‬ا * ود‪ ! 1 ،‬دور‪- R‬د ‪
-‬ز د‪ R‬و ‪!a -‬اد 
ه‪ R‬ن‬
‫در ا *‪2    ،‬ت و ارد‪ ،‬ه&‰ ‪ R&‚va‬در »;‪،7&1 9‬‬
‫ &?
‪R&c‬‬ ‫  ‪ «-‬ن ‪2‬ت و ارد  ‪hc‬ار!‪j ،‬ا ‪ً G
-‬‬
‫!_ ‪»
-‬ا ‪1‬دن ن ا ?ب  ‪
- !-‬ه  ﮥ ن ‪
1 ! 1‬ا!ازۀ‬
‫‪a‬م ن دارا‪ R‬ا‪G‬ر ‪ .«!1‬در &?
‪:‬‬
‫‪1 -‬ا‪ R‬ا‚‪G‬ت ه رد و ‪ ،RX‬ود {  ﮥ ن ‪
1‬ا!ازۀ ود‬
‫ { ;! 
در هن رد و ‪2‬ع دارا‪ R‬ا‪G‬ر ا‪ .‬ه„&*‬
‫اد ‪
 { €f5
1‬از ن‪
1 ،‬ا!ازۀ اد ‪
 !\
1‬در هن‬
‫رد و ‪2‬ع ‪ !-   :-‬و &ز‪
1 R‬ذ‪  99 -‬ﮥ د > &‪.4‬‬
‫در ا *  &‪ K‬ذ‪  €f5 -‬از ا *  ت ‪1‬ا‪ !& va R‬ا * &?
‪
- R&c‬‬
‫‪-‬ب ن ‪q
1‬ر »; ‪ ،y‬د_‪ ،‬رو* و ‪!1‬ون ا&ج ‪
1‬ه‪
c‬‬
‫‪ y&2a‬و ‪> «&4:a‬رش ‪ 1 1 .!-   :- ،
5‬ا *‪  €f5 ،‬از‬
‫ ت ‪5‬ق ‪1‬ا‪ R‬ا‪0‬اج ا * &?
‪:
- !-   :- R&c‬‬
‫‪  -‬ت ن ‪
1‬ه&‰ ‪ &Ga‬و ‪& R&4:a‬ز !ار!‪ ! G  ،‬دا
‪ ،!1‬و‬
‫‪!1‬ون ا&ج ‪
1‬ه‪ &Ga
c‬و ‪a  ،&4:a‬و ‪ e‬و ‪R71 y&2a‬‬
‫دارا‪  R‬ا!‪.!1 ! 1  ،‬‬
‫ه„&* از ن  ‪
-‬ه‪ y&2a
c‬و ‪ &4:a‬ن ‪ 
1‬رد 
و‬
‫ ت ‪1 "*&G"1 u‬دن ن ا‪!? ،‬دًا &?
 ‪&c‬د ‪:
-‬‬
‫‪ -‬ه‪va  ،&4:a ،y&2a
c‬و ‪ e‬و ‪ y&2a‬ن‪ ،‬در ه ‪. e‬د‪،‬‬
‫دود و »‪ !2‬د « ا‪.‬‬
‫ا * &?
در ‪ k91‬ه‪!? a R‬دًا رد ‪ k91‬ار ‪.‬اه! ‪.5c‬‬
‫ در ‪1 k91‬ط ‪»
1‬ا‪ #‬ر و‬ ‫‪N‬زم ‪
1‬دور‪ R‬ا ‪ً G
-‬‬
‫‪ 1‬وا
« در )! اول ا * ‪-‬ب‪ ،‬ا * &?
‪
1‬د !_ ‪
-‬ااع‬
‫  زان ‪.
1‬د ]  ده! ‪1
-‬ا‪ R‬ر‪ ^5‬و رع ن ‪
j‬در‬
‫ن رض و ‪ 5-‬ا‪ ،‬در  ‪
- a‬از ن ‪!.‬ا ‪  /‬دا!‪،‬‬
‫د ‪&1‬ز!‪ .‬ا * در  ا ‪ &4:a
-‬و ‪X
1
- a  y&2a‬‬
‫‪.‬د ن‪ "*&G" ،‬ا! و ‪ ،!1 *&j ! 1 K& ًf‬اً ‪
1 
1‬‬
‫ه&‰ دن ا * ‪-‬م ‪!.
1 Z4‬ا‪ ،‬و از ن رو‪ ،‬از اس »‪!2‬‬
‫د « ا‪.‬‬

‫‪272‬‬
‫‪ 1‬اس ا * ] و ه„&* ا‪u‬ر ‪.‬د ن در رد "‪1 "*&G‬دن‬
‫ ‪  ! 1 ،/a‬ت ن را هن ‪
-
c‬ه‪  1  ،1) !4‬و ‪
1‬ه‬
‫ و ‪:‬م(‪ ،‬ا‪- #‬د و در‡ و ‪. i5‬د از ن را ‪ 1‬وا&‬
‫د ن ار داد‪.‬‬
‫***‬

‫و‪ 1 -‬اس &?
‪5 R&c‬ق‪ ،‬ا *  ‪"
-‬ﺁﻳﺎﺕ ﻗﺮﺁﻥ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ‪،‬‬
‫ﺭﻭﺷﻦ ﻭ ﺷﻴﻮﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ"‪) 499‬رۀ هد‪  ،‬ت ‪K (1-2‬وً ه‪i‬‬
‫"‪ "q1‬ا و ه‪u" i‬ه‪&1
1 ."R‬ن د >‪ ،‬در ‪&1‬ن و ر ‪1-‬‬
‫‪!.
-‬او! ‪1‬ا‪ R‬ه!ا  "‪5 "/c!1‬د_‪u ،‬ه و ‪  *q1‬ا!‪.‬‬
‫ود ه ‪
c‬راز و ر‪ K‬در ن‪  1 ،‬ت ‪1‬ط ‪1 "*&G"
1‬دن‬
‫ن‪  ƒ ،‬ا و ‪†a
1‬د درو  ‪ ZG
1
-‬ا ‪1‬د‪/‬‬
‫‪!1 ! 1‬ون ‪a‬رض و ‪†a‬د ‪  ? ،!1‬د‪
1  ،‬ن دا*  ز!‪.‬‬
‫ا * ه
{ ‪1‬ر د > ه‪  i‬ر! ‪:
-‬‬
‫‪u " -‬ه‪ "R‬ن و  ‪K /a‬وً هن " ‪ "q1‬ن ه‬
‫و ‪ (11 R!) 500s1‬و‪،‬‬
‫‪ -‬ه&‰ ر‪ K‬و راز ‪ _!&6‬و ‪ #4&j‬در  ‪ "*&G"
-‬ا )  ‪! 1‬‬
‫‪ (!1‬ود !ارد‪a  ،‬ا! ود دا
‪.!1‬‬
‫ن ‪.‬د ا * ‪
\07‬را !_  ‪1
- !-‬ا‪ R‬ه!ا ‪ ،!6 ،‬ه‪!7‬ار‪،‬‬
‫  ‪ ! !a‬و ‪!a‬ن دم "زل" !_ و ) ود‪K R‬و‪،/‬‬
‫"ر!ن ‪ *& &6‬و ه!ا " ا‪  !1 .‬ا‪!. ،‬ا‪
- #‬اراد_‬
‫‪-‬د_ ‪  ]1 a‬ت ‪5‬ق‪&6 ،‬م ; ‪ y‬و رو ‪1‬ا‪ R‬ه!ا  دم‬
‫ ‪q
1 ،!:1‬ر ‪a  f‬ا! در هن زن‪  ،‬و‬
‫‪X‬ر‪ R‬را در )‪. Z‬د ‪1
- !?>1‬ا‪!&c R‬ۀ ‪&6‬م س ا‪.‬‬
‫در ‪ ،f&f‬ا * دو ‪.‬ا و ‪ 1 e‬ه! > در ‪a‬رض و ‪†a‬د‬
‫ار ‪ .!&c‬از ا * رو‪:‬‬

‫‪ 499‬ن ‪a‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪.‬‬

‫‪ 500‬ر‪ k91
1 .‡ .‬ه‪
q1 R‬در )! اول و دوم ا * ‪-‬ب‪.‬‬

‫‪273‬‬
‫‪ -‬ه ‪1
- &4:a
c‬ا‪
1 R‬ا;ح ") ‪-‬دن  ‪"q1‬‬
‫ا?م ‪&c‬د‪ q1 ZG
1 ً5; ،‬دن ‪-‬م ‪!.‬ا ااف ‪a
1‬ا‬
‫و ‪ l2‬ن و ‪!.‬ا و ‪\07 1‬ت و ‪a‬ر ‪" l‬ذات ‪!.‬ا‪]. R‬‬
‫ن" در ‪†a‬د ار  ‪&c‬د‪.‬‬
‫ود ه‪
c‬راز و ر‪ K‬در  ت ن‪ )  ƒ ،‬و ه!ف ‪K‬ول‬
‫ا و ‪a 1‬ان ‪!.‬او! ‪ ].‬ن ‪1‬ا‪K" R‬ول"  ‪4 1 
- a‬‬
‫; ‪ ،y‬رو* و ر ‪ ،!1‬در ƒ ت ار  ‪&c‬د‪ .‬از ه&*‬
‫رو &‪:K‬‬
‫‪ -‬ا‪f‬د ‪ "q1" 
1‬در ن از ‪ X‬د  ‪ !5‬ه‪
c‬ا‪G‬ر و‬
‫از ‪ &1‬و ‪ *1‬دود ا‪.‬‬

‫‪&41‬ر‪ R‬از   زان ‪
5‬ه‪ l)0 R‬ا‪ ،‬د‬

‫ ز !ن ه‪. R‬د در  و ‪:‬م  ت ن را ‪ 1‬اد‪q1" R‬‬
‫‪1‬دن"  و ‪:‬م  ت ن ‪ !-  1‬و از ا * ‪1 ،] q‬ا‪R‬‬
‫‪
&a‬د‪ .‬ه‪ R‬روا‪. R‬د در ن ‪-"
j‬م ا‹" &!_  د‪،‬‬
‫را_ ‪ 1 .!  
&a‬ا * اد‪!.  c ،‬او! ‪\f ،a  ]). 1‬د و‬
‫‪X‬ر‪ R‬را ‪&1‬ن ‪-‬د_‪ ،‬و ا *  "‪u‬ه‪X ،"R‬ر وا و‪R‬‬
‫را ‪&1‬ن  ‪ .!-‬و ‪X‬ر و ‪\f‬د "وا" ‪!.‬ا را ‪ ! 1‬در‬
‫‪  76‬ا * ‪u‬ه ر ‪- ?4‬د و ‪ *q1 
1‬و ‪6‬ن در‬
‫
ه د ‪ &4:a .5‬و ‪va‬و ‪  e‬ت ;‪1 *&j { e‬ور ‪ !2‬د ‬
‫ا‪.501‬‬

‫‪501‬‬
‫ ‪ y&2a‬داد_ !_ )‪ k91
1‬ه‪ )G R‬در )! ‪ 1‬و ‪ 2‬ا * ‪-‬ب ا
د( ‪&4:a
-‬ات‬ ‫‪ً G‬‬
‫‪
X9‬ا‪ R‬و ‪
5‬ا‪1 "q1" 1 G R‬دن   ت‪ €f5
 ،‬ه&‰ ?ز د  ا ?د  ‪،!-‬‬
‫‪
)1‬از ‪
G‬ه‪ R‬د > &‪ !2 K‬د  ا!‪:‬‬
‫‪ N‬ا‪
 c‬ا‪ R‬دارا‪ q1  R‬ا و  و ‪:‬م ن از ‪G&6‬ش &‪ K‬ن ‪1‬د_‪،‬‬ ‫‪ -‬او ً‬
‫ ‪a‬ا! ‪1‬ا‪ s- R‬د >‪ ،R!1 RG&6 K ،R‬ر د‪ .‬ه ‪
c‬اد‪ #‬از ا * د ‪  1‬ت‬
‫ن و ا;ل ا ام در ‪†a‬د و ‪a‬رض ار  ‪&c‬د‪.‬‬
‫‪ ،ً&‚ -‬ا‪)
- a  c‬م &‪!- 4‬ا!‪ ،‬دارا‪ q1  R‬ا!‪ s6 ،‬د&) !ارد ‪&f1
-‬ﮥ  ت ن‬
‫&‪ 1 .!G *&j K‬ا * ‪4‬ب‪ ،‬ا‪ c‬ن دارا‪ q1  R‬و '& از  ا ‪ ً&f4
-‬و‬
‫‪u‬هًا در‡ و ‪  i5‬د‪ s6 ،‬ا;‪ e‬دت و ‪&6‬م ن ز  ~ال  رود‪.‬‬
‫و اً ا ن ‪
1‬د * و ‪) /&6
- 1-‬م و ن ا‪ ^ ،‬و * ا‪.‬‬

‫‪274‬‬
‫ا * &?
‪ R&c‬ه از ‪ /6
1 6 X‬ه‪ R‬ا ا * ‪-‬ب‬
‫‪&41‬ر ‪ K#‬اه& ا!‪ .‬از ا * رو در )! م ا * ‪-‬ب‪ !) ،‬ن‬
‫'& د ‪ ،‬رد ا
‪ k91 ،‬و &?
‪ R&c‬ار ‪.‬اه! ‪.5c‬‬

‫‪ :N7‬ا< ‪ BH7‬ب   ‪W‬و(ه<

‪ /‬در ارو‪ $‬و 
@ و 
‬
‫‪7‬ز ن در ‪JI‬ن‪W  ،‬و( وغ ‪ 004922192355707 :EWL7‬و \‬
‫‪
00492212019878‬ا‪.)B^
 /N‬‬

‫ا< *) ‪ BH7 ،2)JA‬ارزا  ب 

`ر وش ?‪  J‬ار‪#‬ل  اان‬
‫
‪  JBbC‬درس ز ‪J7‬س ?‪.)B^
 c‬‬

‫درس ا< *) ‪ 2)JA‬و ا‪Hd‬ر `‪ggheyredini@yahoo.com :‬‬

‫‪http://www.mahnaaz.com‬‬

‫‪275‬‬
 ‫ ‪6‬‬
‫
‪ Q*f‬و
 ‬

‫
‪ Q*f‬و
  ر‪#‬‬

‫‪! 5 -‬ون د&‪ ،‬از  ‪ a‬ن و رم‪j ،‬پ دوم‪ ،1376 ،‬ا‪7‬رات رو>ان‬
‫و ت زن‪a ،‬ان‪.‬‬
‫‪ -‬ر‪a ،)  2‬ﮥ !ر&‪ i4‬و ام ‪c‬ا‪ #‬در ا ان و ‪
a ،
&-a‬از‬
‫‪5
1 R!#‬ر ‪ » €a‬از !ان ‪
1‬دا‪ /‬ا«‪،1382 ،‬‬
‫ا‪7‬را‪ a‬ا ا!‪& -‬ا‪a‬ر‪.!# ،‬‬
‫‪ -‬ر‪ ،)  2‬زن و ام  ‪ !- ،‬و ‪-‬و‪ R‬در ‪-‬ب »‪
q5
q5‬ا«‪،‬‬
‫‪:1- 7 ،1375‬و ‪&.‬م‪.!# ،‬‬
‫‪ -‬ر‪ ،)  2‬زن در ‪c‬داب  ‪ ،1380 ،‬ا‪7‬را‪ a‬ا ا!‪& -‬ا‪a‬ر‪.!# ،‬‬
‫‪ -‬ر‪ ،)  2‬اا‪ Rda‬ار ‪ ،‬د‪ cc‬ه و ‪91‬ان ه‪4~ ،1366 ،‬ﮥ‬
‫ا‪7‬رات ا& ‪a ،&G-‬ان‪.‬‬
‫‪j R! !?a -‬پ ‪1‬ون ز‪j :‬پ و ا‪7‬را‪ a‬رش‪.!# ،1987 ،‬‬
‫‪ -‬ر‪ ! ،)  2‬ﮥ ‪)25‬ﮥ ا ا از ام زن ‪ a‬ام زن‪ ،1379 ،‬ا‪7‬را‪a‬‬
‫ا ا!‪& -‬ا‪a‬ر‪.!# ،‬‬
‫‪! 5 -‬ر { ا>)‪. v7 ،s‬اد_‪ ;\. & ،‬و دو‪ ،‬در ‪a6‬‬
‫‪1‬ر ه‪ s  R‬ر‪c‬ن‪a ،‬ﮥ ‪4‬د ا!زاد_‪ ،‬ا‪7‬رات زن‬
‫‪ { j‬ه‪!5 R‬ا‪.!# ،›&6 *& ،1354 ،]). #‬‬
‫‪ -‬ار‪1 & ،#1 & *&1‬ا! * ‪a ،) !9‬ﮥ ‪j ،7 701 f&f‬پ‬
‫م‪a !5 ،‬ر  ا‪7‬ر‪ ،‬د‪ !  7 5‬ام‪.i ،‬‬
‫‪ & -‬ا!‪ ،R‬د‪.!# ،1998 ، 5‬‬
‫‪ -‬ا;ل ‪
a ،5-‬و ح &! اد \‪a !5 ،R:‬ر  ا‪7‬ر‪:1- ،‬و‬
‫)&ﮥ ا&
‪a ،‬ان‪.‬‬
‫‪. -‬ا
‪!G‬ا‹ ا\ر‪ &4:a ،R‬اد‪ 1‬و ‪ 5‬ن ?&!‪ l&va ،‬ام ‪!9‬‬
‫‪j ،R!&G‬پ ‪j ،1383 ،17‬پ و ا‪7‬رات ا‪G‬ل‪a ،‬ان‪.‬‬
‫‪4 -‬د ا\ر‪) R‬رو>(‪1 ،‬ز ن‪j ،‬پ ‪ ،& 7 ،1378 ،6‬ن‪.‬‬
‫‪1 R! -‬زر‪c‬ن‪j ،‬ر ‪  - ،
f‬ا‪7‬ر‪a ،‬ان‪.‬‬

‫‪276‬‬
 ‫‪1 R! -‬زر‪c‬ن‪ ،‬ات در ام‪ ،‬ا‪7‬رات ن راء‪a ،‬ان‪.‬‬
‫‪1 R! -‬زر‪c‬ن‪ ،‬ا‪4‬ن ‪ &1‬ن‪ ،‬ا‪7‬رات‪a i) ،‬ان‪.‬‬
‫‪1 R! -‬زر‪c‬ن‪1 ،‬ز‪
1 7c‬ن‪ ،‬ا‪7‬رات‪a i) ،‬ان‪.‬‬
‫‪ &4:a -‬ا‪ *4‬ا‪ ) !& ،k !9‬ا‪j ،7  G-‬پ دوم‪K- ،1374 ،!) 11 ،‬‬
‫‪j‬پ و ‪&1 7‬د ‪a ،Š1‬ان‪.‬‬
‫‪ &4:a -‬اد‪ 1‬و ‪ 5‬ن ?&!‪. ،‬ا
‪!G‬ا‹ ا\ر‪ l&va ،R‬ام ‪!9‬‬
‫‪j ،R!&G‬پ ‪j ،1383 ،17‬پ و ا‪7‬رات ا‪G‬ل‪a ،‬ان‪.‬‬
‫‪ &4:a -‬ا&‪K‬ان‪ ،#GqGq *&4 !9 !& ،‬د‪ 5‬ا‪7‬رات ا‪a ،‬ﮥ &!‬
‫‪ R 1 !9‬ه!ا‪j ،!) 20 ،‬پ ‪.i ،1382 ،17‬‬
‫‪ &4:a -‬ر‪1‬د‪ ،R‬ا‪17& ]& 11‬ر‪ ) y&9\a
1 ،R‬ا‪R!& G-‬‬
‫&‪5 ،130 ،‬ه› ‪a ، 7‬ان‪.‬‬
‫‪ ; ،
 &4:a -‬رم &از‪ 7 ،R‬دارا‪ Z‬ا‪j ،
&N‬پ ‪،24‬‬
‫‪a ،1368‬ان‪.‬‬
‫‪ y&2a -‬ا‪5 -79 e#4‬و‪1 #GqGq *&4 R‬ود‪ 1 R‬ا ا^‬
‫‪K1‬رگ‪c ،‬د ور‪ *&49' R‬ر& ا;‪ ،:‬زن ا‪7‬رات و !ان و‬
‫~‪4‬ﮥ ا‪7‬رات ‪5‬اه‪.i ،‬‬
‫‪ y&2a -‬ا‪ e#4‬ا^‪
&a ،‬و ‪ 1 *4 !9 !& i&Xa‬ه ‪j ،&.‬پ‬
‫م‪ ،1378 ،‬د‪ 5‬ا‪7‬رات ا‪.i ،‬‬
‫‪ Ra6 -‬از ن‪9 !& ،‬د ‪j ،!) 3 ،fq‬پ ‪ - ،1381 ،5‬‬
‫ا‪7‬ر‪a ،‬ان‪.‬‬
‫‪ -‬ا )&‪6‬و ‰ ‪6‬و‪ ،4:‬ام در ا ان‪7- i -
a ،‬ورز‪j ،‬پ ‪،4‬‬
‫‪ ،1354‬ا‪7‬رات ‪&6‬م‪a ،‬ان‪.‬‬
‫‪;. -‬ﮥ ‪ &4:a‬ا&‪K‬ان‪a ،‬ﮥ ‪q5‬ﮥ ‪- i)
1 ، 7‬ل \‪،!) 4 ،- :‬‬
‫‪ ،1379‬ا‪7‬رات ام‪a ،‬ان‪.‬‬
‫‪ ) -‬د‪ 23 ،‬ل‪ /-
1 ،‬و و ا ‪1 /‬ام ‪ ،1373 ،
&1j‬ن‪.‬‬
‫‪ -‬راه‪ R‬ا‪ -&4‬اد ‪ k‬و ‪
a‬از ‪-‬ب ’ ا‪c ،
\:‬د ور!_ ‪†a‬‬
‫‪ ،1374 ،1a ! 5‬د‪5 7 5‬ه› ا‪a ،‬ان‪.‬‬
‫‪!G -‬ا‪ i x‬وش‪ ™G ،‬و ‪ a €41‬ر ‪j ،  ¢‬پ ‪4~ ،1379 ،7‬ﮥ‬
‫‪5‬ه> ;اط‪a ،‬ان‪.‬‬
‫‪!G -‬ا‪ i x‬وش‪  *&# ،‬ر‪ R‬و د !ار‪4~ ،1379 ،R‬ﮥ ‪5‬ه> ;اط‪،‬‬
‫‪a‬ان‪.‬‬
‫‪? -‬ع ا! * ‪ s6 ،:‬از ه‪K‬ار و ‪j‬ر;! ل‪a !5 ،‬ر ‪5 7 ،‬زاد‪ ،‬ا‘&‪.‬‬
‫‪ ; -‬رم &از‪ R‬و  ‪j ،!) 27 ،
 &4:a ،‬پ ‪7 ،1368 ،24‬‬
‫دارا‪ Z‬ا‪a ،
&N‬ان‪.‬‬

‫‪277‬‬
‫‪! 5 !&5 -‬و‪
:4)5 1 R!f ،‬و ‪a‬ر  دو ا و د‪4 e N‬‬
‫دم ‪N‬ر‪ R‬د  در ا ان‪ ،‬ا‪ ،2005 K&#6 ،e&4‬ن‪.‬‬
‫‪ -‬ن‪a ،‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪ ،1375 ،‬ا‪7a‬رات &)‪ 5‬و ‪a ،‬ان‪.‬‬
‫‪ -‬ن‪a ،‬ﮥ ‪ 9 *&4‬ا! * ا ‪
7‬ء‪ ،1361 ،‬زن ا‪7‬رات ;‪9‬‬
‫و ‪&1‬د ‪ 7‬و ‪a‬و ’ ن‪a ،‬ان‪.‬‬
‫‪ ) !& -‬ا‪ &4:a ،7  G-‬ا‪ *4‬ا‪j ،!) 11 ،k !9‬پ دوم‪K- ،1374 ،‬‬
‫‪j‬پ و ‪&1 7‬د ‪a ،Š1‬ان‪.‬‬
‫‪ \ -‬ن‪!; l&va ،‬ر ا! * ‪j ،'1‬پ ‪06j ،1370 ،15‬ﮥ ‘‪،‬‬
‫‪a‬ان‪.‬‬
‫‪- -‬ب ‪!f‬س ‪ ]& ! Z- -‬و ! ! ! )‪
1‬ز‪1‬ن ‪5‬ر(‪ ،1987 ،‬ا?*‬
‫‪j ،
!f Z- /06‬پ ‪.1 _-‬‬
‫‪9 !& -‬د ‪ Ra6 ،fq‬از ن‪j ،‬پ ‪  - ،1381 ،5‬ا‪7‬ر‪،‬‬
‫‪a‬ان‪.‬‬
‫‪ &4:a ،#GqGq *&4 !9 !& -‬ا&‪K‬ان‪ ،‬د‪ 5‬ا‪7‬رات ا‪a ،‬ﮥ &!‬
‫‪ R 1 !9‬ه!ا‪j ،!) 20 ،‬پ ‪.i ،1382 ،17‬‬
‫‪ -‬ا‪17& ]& 11‬ر‪ &4:a ،R‬ر‪1‬د‪ ) y&9\a
1 ،R‬ا‪R!& G-‬‬
‫&‪5 ،!) 4 ،‬ه› ‪a ، 7‬ان‪.‬‬
‫‪ ،  !& -‬ا! ‪7‬ﮥ & در ام ;‪a ،‬ﮥ ‪1‬ا! * ‪7.‬ه‪j ،‬پ‬
‫‪  - ،1372 ،3‬ا‪7‬رات ‪.‬ارز‪a ،‬ان‪.‬‬
‫‪! 5 -‬ون ‪1 ،(i) &c‬ز‪& R‬ن‪ ،‬ا‚ را‪1‬ت در ‪:‬س‪ 7 ،‬در ا ‪،‬‬
‫‪ .1386-1385‬ا * ‪c1‬دان ‪5‬ر در دو )! در د ا‪7‬ر ا‪.‬‬
‫‪1 & -‬ا! * ‪ ،) !9‬ار‪a ،#1 & *&1‬ﮥ ‪j ،7 701 f&f‬پ‬
‫م‪a !5 ،‬ر  ا‪7‬ر‪ ،‬د‪ !  7 5‬ام‪.i ،‬‬
‫‪ ،R!9 !&? -‬د *  ;‪a ،_ 7 ،1374 ،‬ان‪.‬‬
‫‪ -‬ه› &* زاد_‪&. ،‬م و ن ‪5‬وغ د‪N‬و ‪ ،1380 ،K‬ا‪7‬رات ذر‪5 ،/.‬ا‪.
4‬‬
‫‪ -‬ه› &* زاد_‪!. R!- ،‬ا ن‪ ،1379 ،‬ا‪7‬رات ذر‪5 ،/.‬ا‪.
4‬‬
‫‪ ; -‬رم &از‪j ،!) 27 ،
 &4:a ،R‬پ ‪7 ،1368 ،24‬‬
‫دارا‪ Z‬ا‪a ،
&N‬ان‪.‬‬
‫‪ -‬ن ‪ .1‬س‪a ،‬ر  ^ اد ن‪a ،‬ﮥ ) ا;ƒ ‪j ،‬پ ‪،1370 ،4‬‬
‫ا‪7‬رات و زش ا‪f‬ب ا‪a ،‬ان‪.‬‬
‫‪ ’ -‬ا‪a ،
'G‬ﮥ ا! ‘ ‪.‬ا‪j ،‬پ م‪4~ ،1375 ،‬ﮥ ‪7‬‬
‫ا‪a ،5‬ان‪.‬‬

‫‪278‬‬
 ‫ و
  ز ن ه< د‬Q*f

- Michael Banton (red) (1986): Study of Religion, London, Tavistock.

- Erdoğan Aydın (1993): Đslamiyet Gerçeği, cilt 1, Kaynak yayınları,
Đstanbul.
- Đlhan Arsel (2000): Koran,ın Eleştirisi, cilt 2, Kaynak yayınları,
Đstanbul.
- Đlhan Arsel (1999): Koran,ın Eleştirisi, cilt 1, Kaynak yayınları,
Đstanbul.
- Đlhan Arsel (2001): Koran,ın Eleştirisi, cilt 3, Kaykna yayınları,
Đstanbul.
- Đlhan Arsel (1997): Şariat,tan Kıssalar, cilt 2, Kaykna yayınları,
Đstanbul.
- Đlhan Arsel (2005): Şariat, Đnsan ve Akıl, Kaykna yayınları, Đstanbul.
- Bibeln, Bokförlaget Libris, 1997, Glasgow, London.
- Carl Brockelmenn (1950): History of the Islamic Peoples, London.
- Charles C. Torry (1967): The Jewish Foundatio of Islam, NY,
USA.
- Emile Durkheim (1982): The Elementary Forms of the Religious
Life, George Allen & Unwin, London.
- Turan Dursun (1992): Allah, 4 baskı, Kaynak yayınları, Đstanbul.
- Turan Dursun (1990): Din Bu, cilt 1, Basım 20., Kaynak
yayınları, Đstanbul.
- Turan Dursun (1990): Din Bu, cilt 2, Basım 3., Kaynak yayınları,
Đstanbul.
- Turan Dursun (2000): Din Bu, cilt 4, Basım 8., Kaynak yayınları,
Đstanbul.
- Turan Dursun (1997): Koran, 7. Basım, Kaynak yayınları, Đstanbul.
- Turan Dursun (1994): Koran Ansiklopedisi, 8 cilt, Kayna yayınları,
Đstanbul.
- Turan Dursun (1994): Koran Ansiklopedisi, Kaynak yayınları,
Đstanbul.
- First Encyclipedia of Islam 1913-1936, 1993, E.J. Brill, New York.
- Reza Eyrumlu (1998):”Iranska familjer i Sverige- ett nordeuropeskt
samhälle”, Invand -Litteratur, Sverige.
- Inger Furseth & Pål Repstad (2005): Religionssocioogi, Liber AB,
Sverige.

279
- Abdülbaki Gölpınarlı (1969): Tasavvuf 100 Soruda, Gerçek
Yayınevi, Đstanbul.
-D. Hume (1976): The Natural History of Religion, Axford.
- Muazzez Đlmiye Çığ (2000): Kuran Đncil ve Tevrat,ın Sumer,deki
Kökeni, 5. Basım, Kaynak yayınları, Đstanbul.
- Bronislav Malinowski (1974): Magic, Science and Religion and
Other Essays, Souvenier Press, London.
- Sverre Moe (1995): Sociologiska teori, Översättare Björn Nilsson
Studentlitteratur, Lund, Sverige.
- Per Månson (1987): Från Marx till marxism, Röda Bokförlaget AB,
Göteborg, Sverige.
- Per Månson (2003): Moderna samhälletsteorier, Prisma, Stockholm.
- Norstedts Uppslagsbok, 2000, Sverige.
- Rudolf Otto (1967): The heliga jämte spridda uppsatser om det
numinösa, översättning: Ernst Logren, Stockholm, Sverige.
- Karl Popper (1983): A Pocket Popper, Fontana Paperbacks,
Oxford, UK.
- Ronald Robertson (1970): The Sociological Interpretation of
Religion, Oxford, Backwel.
- Erol Sever (1995): Đslamın Kaynakları, cilt 1, Basım 2., Kaynak
yayınları, Đstanbul.
- Erol Sever (1997): Đslamın Kaynakları- Muhammed, cilt 2, Kaynak
yayınları, Đstanbul.
- Ninian Smart (1983): “Reigion, Myth and Nationalism, i Religion
and Politics in the Modern World, red: P. H. Merkl & N. Smart, New
York University Press.
- Melford Spiro (1966): ”Religio: Problems of Definition and
explanation” I: Antropological Approaches to the Study of Religion,
red. Michael Banton, London: Tavistock.
- Arif Tekin (2000): Kuran,ın Kökeni, Kaynak yayınları, Đstanbul.
- Torsten Thurén (1991): Vetenskapsteori, Liber, Sverige.
- Edward Tylor, (1903): Primitive Culture. London, John Murphy.
- Svensk Uppslagsbok, Förlagshuset Norden, 1942-1955, Malmö,
Sverige.

280