Professional Documents
Culture Documents
GEB 2008 Resumo Konciza
GEB 2008 Resumo Konciza
GEB 2008 Resumo Konciza
La Germana
Esperanto-Biblioteko
Hieraŭ, hodiaŭ – kaj kio morgaŭ?
— 19 jarojn en la nova hejmo Aalen —
Historio, aktuala stato, perspektivoj
Aalen ▪ 2008
UTHO MAIER
KARL HEINZ SCHAEFFER
La Germana Esperanto-Biblioteko
[4-a eldono 2008, iom modifita de Utho Maier kiel resuma prelego
„La stato de la 100-jara Germana Esperanto-Biblioteko Aalen - 2008”
por la Viena kolokvo „Esperantaj bibliotekoj kaj arkivoj”]
Tio estis kaŭzo motiviga, kial ni publikigas tiun ĉi broŝureton ne nur en tradicia
formo:
Tiu ĉi publikaĵo unuafoje aperis je 15.12.2003, do okaze de la Zamenhof-Tago
2003, kiun la Esperantistaro laŭ tradicio festas kiel tago de libro. Samatempe
ĝi estos havebla presitaforme kiel broŝuro (por librokolektantoj kaj bibliotekoj)
per la libroservoj aŭ rekte ĉe la Germana Esperanto-Biblioteko Aalen kaj krome
tra la tuttera reto kiel elektronike transportebla dokumento (pdf), ekz. sur la
retejo de la Germana Esperanto-Biblioteko Aalen:
http://esperanto-bibliothek.gmxhome.de aŭ esperanto.de.nr
Enhavo
Enhavo ___________________________________ 1
2
Enkonduko al la temo
1
Laŭ A. BURKHARDT (1977, p. 33).
2
La situacion ĝis 1980 priskribas M. GJIVOJE (1978).
3
Kp. ”http://www.biblbut.org” kaj
”http://www.biblbut.org/html/mcb.html”.
4
Kp. ”http://www.onb.ac.at/sammlungen/plansprachen/index.htm”,
”http://www.onb.at/about/sammrl/sammrl3_9.htm” kaj presitajn
katalogojn de H. STEINER (1957, 1958) kaj W. HUBE (1975).
5
Kp. ”http://ttt.uea.org/esperanto_p/servoj/biblioteko.html”.
6
Kp. la katalogon de R. HAUPENTHAL (1977).
7
Pri la historio de la biblioteko kp. A. BURKHARDT (1977, 1994).
8
Pri Schramm kp. R. Haupenthal (1983, 1985, 1987).
9
Pri Steche kp. J. DIETTERLE (1921).
4
(1866-1942)10 pli kaj pli kreskis la havaĵo de tiu biblioteko,
sed ankaŭ la amplekso de la institutaj taskoj. Ĉefaj institutaj
okupoj, pri kiuj respondece laboris ankaŭ Elisabeth Wunder-
lich (1899- ), estis la informado pri Esperanto-organizaĵoj,
laŭ propra material-kolekto, pri instrumaterialoj, pri lingvaj
demandoj kaj pri la mondvasta disvastigado de la lingvo.11
Certe apartenis al tiuj taskoj ankaŭ la fontokolektoj pri scienc-
aj laboroj kaj ties registrado en kaj pri Esperanto.
10
Pri J. Dietterle kp. H.-B. DIETTERLE (2000, 2001).
11
Pri tiu periodo kp. E. WUNDERLICH (1921, 1933).
12
Precize je 15.07.1936.
13
U. LINS (2000).
14
Taksebla laŭ Verzeichnis der Königlich Sächsischen Esperanto-Büche-
rei (1918).
15
A. SZIMKAT [t.e. R. HAUPENTHAL] (2004).
16
9-a de Januaro 1948.
17
Siegfried Ziegler (1902-1984, Munkeno), Leo Blaas (1891-1951, Inns-
bruck), Felix Epstein (1882-1982, Hamburgo) kaj Hans Rausch
( -1988, Kolonjo).
18
M. C. BUTLER (1950).
6
Pro praktikaj kialoj, la Germana Esperanto-Biblioteko de-
cidis uzi ankaŭ diversajn krom-signojn (siglojn) por klare
distingi inter libroj, gazetoj ktp., en maniero, kiu similas al tiu
de Montagu Christie Butler.
19
Komisie, la estro de la urba biblioteko Aalen, Jürgen Betzmann, Karl
Heinz Schaeffer kaj Utho Maier surloke esploris la staton de tiu
biblioteko en Bissingen/Teck. Betzmann kiel profesia bibliotekisto
tuj rimarkis, ke la biblioteko estis sufiĉe atrakcia kolekto kaj fakte
bone transprenebla, ĉar ĝi estis en modela ordo kaj facile uzebla
(ne iu arkivo). Pro tio la urba konsilantaro de Aalen laŭ propono
de la supera urbestro – eĉ unuvoĉe – decidis, ke la Germana Es-
peranto-Biblioteko venu al Aalen.
8
ki la Germanan Esperanto-Asocion, ke ankaŭ ĝi aldonu el
propra buĝeto pliajn 3 mil markojn jare por la Germana
Esperanto-Biblioteko en Aalen. Nun, de 1990, la biblioteko,
kiel verŝajne la ununura Esperanto-biblioteko en la mondo,
havis propran buĝeton por aĉeti librojn kaj gazetojn. Alvenis
alia donaco: la FAME-Fondaĵo por stimulado de internaciaj
kompreniloj donis kelkajn mil markojn por aĉeti taŭgan kom-
putoran ekipaĵon, kiu tre helpis plu evoluigi la elektronikan
katalogon de la biblioteko.
20
Ok anoj de la Esperanto-Grupo Aalen kaj pliaj amikoj el la regiono.
10
Aktuala stato
21
Ĝi baldaŭ atingos la kvanton de 41 mil bibliotekaj unuoj.
12
Sekvu nun kelkaj aktualaj informoj pri la katalogoj: Sur-
papera kartoteka katalogo kompleta (je iu pli-malpli freŝa
dato) ne plu ekzistas. Por la ĉe-bretara laboro, ni en februaro
2007 presis liston de AAGAZ, kiu ampleksis ĉirkaŭ 500
paĝojn; por AALIB ni rezignis produkti tian liston.22
Tamen:
22
Estus verŝajne pli ol la dekobla amplekso; ĉar presante liston de
mallongigitaj titoloj (por interna uzado, en decembro 2006) ni
jam atingis la amplekson de 1.595 paĝoj.
23
T.e. “http://esperanto-bibliothek.gmxhome.de/2003/einstieg.htm”
24
En la retejo klaku je „Zeitschriftenbestand (27.04.2007)”, priskribo en
la lingvo internacia: “http://esperanto-bibliothek.gmxhome.de/
2003/kurz-inf.htm#kataagaz”
25
En la retejo klaku je „Buchbestand (01.05.2007)” , priskribo en la lin-
gvo internacia: “http://esperanto-bibliothek. gmxhome. de/2003/
kurz-inf.htm#kataalib”
26
Superrigardon pri la tuta Esperanto-gazetaro, omaĝe al la antaŭ ses
jaroj mortinta Luis Hernández Yzal (1917-2002) [al kiu Maier per-
sone bone memoras pri vizito antaŭ la UK de Valencio].
27
Por legado oni povas uzi la normalan Notepad de Windows_XP aŭ la
Unired de s-ano Jurij FINKEL. Laŭ peto, ni ankaŭ povus sendi la
tekston en formato „rtf“ por uzado kun Word aŭ iu simila
programo. Same oni povus peti alian densigitan formon (*.zip aŭ
*.exe) aŭ eĉ la tekston sen iu ajn densigo.
28
Sed en tiu kazo ni devas serioze averti, ke la rezultanta dosiero estiĝis
vere ege ampleksa! Oni do pripensu dufoje, ĉu oni vere volos
labori kun ĝi.
29
Kvankam tio eblus aŭ per la normala Notepad de Windows_XP aŭ ekz.
Word2002 aŭ la Unired de s-ano Jurij Finkel.
14
Perspektivoj
30
Ili tute ne dependas de grandeco de loko aŭ institucio, kiel montras la
muzeo en Sant Pau d’Ordal. Ke Aalen ne estas granda urbo kun
certe ne ege granda urbo-biblioteko, tion ni tute konscias. Ankaŭ
neniu kontestas, ke ni en Aalen estas amatoroj, se temas pri
biblioteka scienco aŭ eĉ interlingvistiko.
31
D. BLANKE (2007).
16
Pruntservo Prunteblaj estas la bibliotekaj unuoj post
1939 kaj la duoblaĵoj; prefere oni uzu la
(inter-)nacian pruntoservon; la resto estas
uzebla surloke ―» persona aliro
Aktualeco Kolekto daŭre aktualigata
Teknika ekipaĵo Bretaro en konvena ejo kun fajro-alarmiloj,
komputoroj, kopiilo, laborĉambretoj (sen
bindiloj aŭ mikrofotiloj)
Tipo de ejo Facile trovebla, konvena, seka ―» teknika
ekipaĵo
Memstareco Memstara kolekto de Germana Esperanto-
Intituto
Stabileco jam 100-jara ―» memstareco, financoj
Financoj Regula buĝeto
Programfunkcio Sen eldonejo aŭ klerigejo, kvankam kelkfoje
eldoniĝas informbroŝuroj k.s. kaj okazas
seminarioj kunlabore kun la surloka popol-
klerigejo
Prestiĝo En la (inter-)nacia biblioteka pejzaĝo bone
konata kaj registrita (kp. Handbuch der
historischen Buchbestände in Deutschland,
vol. 7)
Kunlaboro Kontaktoj, kunlaboro kun aliaj bibliotekoj,
interŝanĝo de duoblaĵoj, reciproka helpo
ktp.
Uzateco Regule uzata (rekte per retleteraj kontaktoj
kaj ―» pruntservo)
Geografia situo Relative facile atingebla (trafike)
18
Bibliografio kaj fontoj
20
Germana Esperanto-Biblioteko (1989): Katalogo de la Biblio-
teko de Germana Esperanto-Instituto en Bissingen, Teck.
Laŭ la datumoj, entajpitaj … 1985, surpaperigita … 1989
per programo <de> Martin Weichert. München. 299+81
+108+15+18 p. [017.1 KAT]
Germana Esperanto-Biblioteko Aalen (2002): Gazetoj. Listo
de nia havaĵo ”gazet”. 1. eld. pres., ordigita laŭ klasifo,
stato: n-roj 1-2185 de 2002 aprilo 02. <por la klasifa la-
boro aranĝita de Utho Maier.> Aalen. 406 p. <presita en 5
partoj per programo Komfort-Text 5.23 sur HP Laserjet
4+ kaj por estonta uzado nove aranĝita en programo Lars
5.62 kiel ”NOVGAZ”>. [017.1 AAL]
Germana Esperanto-Biblioteko Aalen (2006): Liste der Kurz-
titel unseres Buchbestands AALIB. Dezember 2006. [ ]
Germana Esperanto-Biblioteko Aalen (2007): Gazetoj. Listo
de nia havaĵo AAGAZ. 2a eldono presita, ordigita laŭ kla-
sifo. Stato: n-roj 1 ĝis 2319 de 19 februaro 2007. <…
preparita de Utho Maier.> Aalen. 468 p. [017.1 AAL]
GJIVOJE, Marinko (1989): Konsultlibro pri Esperantaj bibliotek-
oj kaj muzeoj. Kun resumoj en ses lingvoj. Zagreb: Gjivo-
je. 56 p. [026 :E GJI]
GJIVOJE, Marinko (1978): Manlibro pri Esperanto en bibliotek-
oj. Zagreb: Gjivoje. 33 p. [026 :E GJI]
HAUPENTHAL, Reinhard (1977): Katalogo de la planlingva litera-
turo de la Universitata Biblioteko Saarbrücken = Katalog
der Plansprachenliteratur der Universitätsbibliothek Saar-
brücken. Saarbrücken: SEB. V, 50 p. [018.1 HAU]
HAUPENTHAL, Reinhard (1983): Albert Schramm (1880-1937).
Ein vergessener Esperanto-Pionier.
En: Sindelfinger Jahrbuch 25, p. 234-242. [92 SCH]
HAUPENTHAL, Reinhard (1985): Albert Schramm (1880-1937)
kaj lia korespondo kun Lazaro L. Zamenhof (1859-1917).
Saarbrücken: Iltis. 58 p. [92 SCH]
HAUPENTHAL, Reinhard (1987): Albert Schramm (1880-1937)[,]
ein vergessener Esperanto-Pionier.
En: Serta Gratulatoria in honorem Juan Régulo. II. Es-
perantismo. La Laguna: Universidad de La Laguna, p.
259-273. [4 (08) SER]
22
SCHAEFFER, Karl Heinz (2003): La Germana Esperanto-Bibliote-
ko. 15 jarojn en la nova hejmo Aalen. Historio, aktuala
stato, perspektivoj. Aalen. 28 p. [026 KHS]
SCHRAMM, Albert (1909-1912): Sächsisches Esperanto-Institut
zu Dresden. Bericht über das Jahr… Dresden [k. a.] –
1908/09. 26 p. 1909. 16 p.; 1909/10. 1910. 16 p.; 1910
/11. 1912. 8 p.; 1911/12 k. 1912/13. 1913. 12 p.
[E 071.6 (43) BER]
STEINER, Hugo (1957): Katalogo pri la kolektoj de Internacia
Esperanto-Muzeo en Wien. Parto I, sistema katalogo pri la
Esperanto-presaĵoj laŭ la Internacia Dekuma Klasifiko.
Wien: Internacia Esperanto-Muzeo. 554 p. [017.1 STE]
STEINER, Hugo (1958): Katalogo pri la kolektoj de Internacia
Esperanto-Muzeo en Wien. Parto II, sistema katalogo pri
la presaĵoj de la ne-Esperantaj artefaritaj lingvoj. Wien:
IEMW. 93 p. [017.1 STE]
STEINER, Hugo (1969): Alfabeta katalogo pri la kolektoj de In-
ternacia Esperanto-Muzeo en Wien. Parto I, literoj A-L.
Wien: IEMW. 462 p. [018.1 STE]
SZIMKAT, Annakris [pseŭd. de HAUPENTHAL, Reinhard] (2004),
Dokumentoj ĉirkaŭ la morto de unu biblioteko.
En: Esperante kaj ekumene. Festlibro por la 75-a naskiĝ-
tago de Adolf Burkhardt. Schliengen: Iltis, p. 201-210.
[063.8 ESP]
TAKÁCS, Jozefo (1934): Katalogo de la Esperanto-gazetaro.
Jablonné: Prazáth. 168 p. [017 (95) TAK]
Verzeichnis der Königl. Sächs. Esperanto-Bücherei (1918).
(Dresden: Mimosa). 48 p. [017.1 KÖN]
WUNDERLICH, Elisabeth (1921): La ŝtata saksa Esperanto-bibli-
oteko. En: La Vendreda Klubo. 11 diversaj originalaj arti-
koloj. Red. Johannes Dietterle. Leipzig: Hirt, parto 10,
p. 100-102. [812-8 DIE]
WUNDERLICH, Elisabeth (1933): 25 Jahre Esperanto-Institut.
En: Germana Esperantisto 30, p. 188-190. [G3 GE]
ZILVAR, Peter (2003): Bibliotekoj kaj muzeoj rilate al Espe-
ranto. En: Scienca Revuo 54, nr. 193 kajero 2, p. 75-82.
[F 5 SR]