Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 47

~t···

,If'- 0-

fL.~ ~l

THUNG TAM KHOA HOC Xl HOI VA IHAN VAN QUOC GIA

,,?

TONG TAP



"

w

VAN HOC



"

VIETN



Tron b9 42 tQ,p

Co chinh lj va b6" sung

"-

TAPI6



Chti bien:

.

.... , .... ~ ....

PHAN VAN CAe - DANG Due SIEU

'"

NHA XUAT BAN KHOA HOC xA HOI

• •

HANOI - 2000

sit TRiNH TItN LiM KHUC

~ ;;;:

TIEU DAN

I. N(H DUNG TAc PHAM

S..:r trinh tieri lam khuc (SITLK. knuc ngarn thuat lai ClJ~C hii.nh trinh di ~U do uen xenJj iii lac pham rhrr ban~ chu f\;om do Ly van Phuc sang ~c tr()n~ thc'li ~il!n i)llg lam Chanh ~L1. ~<ln~ nltil. Thanh bdo vi~C" hi6u eLla n~c. n 3. m Ta 11 S"" I, Th [~11 'lTi nguyen rl iii n ( 1 K4 lJ.

'r~c ph5m gnffi 620 Call. tho ba.n,E: e.hLi' Ntm theo the thtl ~5(mg Uui"t 1'rIC bat~. STILK tui:1ng thuat ti rni co¢c hanh trinh diii tron 0000 dam cia. tac gia:

I. Ngay liwh nhiern vu dl :o.L1 (lhj n~ :.:! narn Thieu Trr nguy~n ni@!n). tnanh phun !!.;i' IH) YI\ nnUnI!" l'~)nl<" Vl~C chuAn hi cho chlly~·n di.

2. Quanll ca nh trt!ll ~h~n!!, clui'rn~ di tit Ha N(~l Mn Yf,rJ Kinh:

- ranh dep thien nhl.en: ('~u Sur\i ~n, han~ r:ifll) Thkn, Quy M~n Quan.

V?ng phu son, chua Nhi Than. c-ar'lh Ktm K~_ ~tmg Than nllf1c ngultc, thanh DlflJ Il~ Sc.c. d(m,g C Uu ~ £I, nun lh l.l Kt,. nm\ 'J'_II? ng T!, n on Phd.n Thuy, nu i TAm I\'~. !l;ill"l~ Oi('h 1'nuy_ v.v .

- Cac di tich lich ~U': nf.n dinh I.~e M.1., f!fii Binh m~ Holing &0, I~u La Tien, rnieu tM Dich Thanh d4(p 10;;' fl. mieu Phuc Ba vdi tirh khai than. mitu thc·, t~~() Kh1_Il. rhanh ('(lu Ti~I'I, I!~ i Kh";ng !l.firlh_ chua TtJr,:rnK &In, !'u PM T'ion. lAu lh;nj.:" Hac, dinh Thu v TLi-' 11 , r~~,rn" \"'~~n TWiUli{_ cl\nh Vall An, cA do YUIi Tru, tl1l;lng Ttl. n Co I. q usn Hb rt~ La 1 1.. i~ n ~ n h E:V i la 1 I.ruy¢n W Sinh vdi gilLL· m(!t'lg h(J~.'H1K lWIlg ....... a cuo i ~L.mg fa ~<;inh Ynn Kinll. eo y{!-u dai hlU eanh, ('() V\!c)n Tnkrnj..': X,mi n , ,"lMn n{,nJol: l ..... r, ~ .. v cilll~ hii'tt ball dia dnnh, tl!n ~ng len nui.

- Nghi le don tE@,·p dean c'r dja phisrng: tu- ,,·i~c -'100-' nghenh den vi~oC the·t i:h!h an Ut:Yng ngh( l"Ill"IJi, vui l'hai thwng ngoan.

:c :-.IJ.,:"iiLy r<t \Ie ('2r.. tluHt!;:: ,1H- Coim llMng nia tat· gi~ ".(. r.ltl.ljlton di ~Sij(.; rnmh llfor'l rnnn cn chi. \·i(lt nClI\, ['11 W'Iil r1i~i i'lLl\' u~,. chin la,,· \,'f! !,it.m vui th!ing Idj "Tung ht! ba ti~·n~ trinrc them, Uai xuan vui 'if!: au kim binh ~·.ang"_

Vcrl kha nilng ~lr dung rhAoh thao ticng \·l~L ... 6"i llIi rhu di~1"J luy~n, vrti

QC quan :o;at sj[(' 8~O. each mo ta khf!l) leo tAi tinh, Ly VAn Phlk dfl th';; hU:'1l thanh cong y d:6 ~Thu~l lai CLJi}c Mnh trtnh di sU" de tj~n xem" CIJ<;i rnlnh.

Li)1 th« STI'LK gl~n d] m~(: mar, it dien eo. van rtl~U nhip nh<ln~. e(i ".dr..' Ittlp dhn ](~I qJI'lrl ngutrl d[,)~. Go th6 Jii')j ~TILK dA phac hlHl ch" tu m,.!l !,l1l' rranh tuy~l. vi1i vi} canh d~p,~n nhien, .... 13 de danh lam thti.nj,( r.inh Y{j "./' cnn ngUiJi tren suO't M.~:~-:~\

~ "'7"1r=: , t ' .... r4$; ~

, - '.~

II. TJNH TR4NO 9M BAN STTLK

ThL! "'Ii:-rl Vli'I") Nghif\n n'(u Han ~'·)m hj~n hiu 1..1-([ :l van hun ihu p la v b.in~ t:"nCJ Nom ~'T1'LK.

1. Ban A: Ky hisu V~V Z];, 55 td gi,fy do, KM 'on em x 14 em Chu Vif"·l l~rl thnn. :-.ltUHl d{\ Hoi kinh ~"Hjr lrin]: k.~'. ,~ dl C(·I nhan de {!6 vl n~'-'iij ~I'LK (20 ti1l. ('~I~ (;:n .'H) td tJl.(' pharn IMi k;llh nhfjr rri~,h k.~~ h~ng [~h(f rf1'in va eM Nom.

STTLK: ttl tlau Ia boll ura cua.,chinh t.:ic- ~ia. Tif!·p theo la chinh van gAm 6:'(0 cau th1l .·'Irc-~m H-onR" LMit lue bat. Tho' cht'p thanh Mng doc, mbi hilng '2 cau. FI~n (,",'F1h mM, J;fl. cAu va tren dau lU'nj{ tt'anli ('"n chua mot 86- ~ha HAn !.It: ~uii Lhich hoi;ic ghi chl.i,

~- lliin B: Ky h.ie\J AB 274. 19 Ur giR s d6. KIl6 ~&m J[ 2Scm. ChI) viet chan phLJdll'-l. de dQC. !la.~ nhJ~u_ Kh6ng eo tl,!M, G) ghl ten ll1!:" gHt :.lhan de Su trtnl» (i~fl liim kInk G&m 616 cau tho. ch.(!.p hanK ~[l-C rnoi Mng 2 eau CI~nll m{ll Sf; cau ('0 c-hua bang ChLl Han M chu Kial, Ilii chup phim s6 1115 ngay 2 thn ng 1 narn 1962 .

.'J n,in C: Ky IUf:1,.I AB 40(], 18 W ~uiy do) Qu, Kh6 :.!Hcm I( Hkl'!"l, Khong ('0 ~va. Com 61:,i: cau rho. Chep hilng doc, moi Mng 2 Q(;[I .'1 ~uu Cl,lnh rrll"t ~(; cau tho {O chua bltng ch!l Han de chu giai. ChCCl:;au, filii sol nhieu. Co t!'1~' J.1.

l)uIl ~.fIu to- ban B mOt t.:.Il.th thltlLJ Call lh~n_ .

m. QUA TRiNH xU'"L't '(AN sAN, PHItN AM. KHAo DJ vA cao THiCH STTLK._

l. xu 1.5' van ban: Sau khi d6i chie'u. chung Wi thii·y han A cO nhjeu ,'r{o!·u to· d~ng tin c~y non ea; Co tl,itl. Co nien dal sang We tThi~u Tri nh~ ruen). C4 ghi tC!n 1..Bi{.:" gi-ti ~ l.y VAn Ph\k: LAn Chi ~~n) ChO 1,I1~'l dep. H6 r-Au nhieu I'!Iha"t. Ch~ thich ro, d~y duo Do v~y ban A dO\l"(' cOL l~ kIn n~n d(mg M phren '-1m Cfi~ ban B vA C dung rho \li~c khao di vAn ban.

2 __ Phi~n ""' m_ He dl! thoo do), chung Wi danh '30 I..M tll' 5 elw m9l ba.ng chU' FlO A nilp nKmtl I~. Am phi~fl c6 gt1i n~ tnmg th(l n.h .... Iti m~t ~hU', kh(hl~ 44

lh(o.m Mt :'Ilrn. chUa. khlin~ chuy~n llI~ng each phl1t am hi{'n tai Nhl1lllo: l'hl) rAn chu tbich dAnh sr; tel 1 d~t thw tUng nang, Nhilng eM chu thid. (,"LJ;t fl~Y~n Lli,· (hllJ":: djch ta them dal.l sao lten c~tlh,

Vi du·!1J U·~

:1. Khiw di: FI$t d.,nri ph~Il phi~n am t~ ,trang. Nllcrn~ dH'1 l,.t11"1 U. {: k!)J~ 1o:rj"i ban 1\ deu dlfQ'1? dtJa vito phan kltio'di- Ck cau chcr Hoil) eli duqe

lrinh bay nhtr suu, L~~,~~ -i

TtLML· t ie n Khi _"'ii) thu- tl,1 cALJ thiJ. Ti.A~~.&t.:·s6 thu W chu trong cau,

Ti-p (Ji:n kiTl tn{[n {'nl1 kh~(l di. Cu6"i ~nK Iii Yin bin kh~(l di.

V 1 cl L.L 2"n.';~ ;;:" {'("I ~ RC •

·'~-.1,r in c-a1l lhll' 243 trong SITLK. ";j H Iii chtr th 11 ba tro ng cllu_

"C,:."' la chfr khac viJi ban chinh.

·'H.C" la cac Vtl.t> ban cO chcr khac v(1i ban chinh. TnJ)ng hrrp thii!u cAu hoM d~l( :-:f' ~\j'1"j(' ~hl hI! ng dg'LJ Am • -)

V1 du 47.'1 - 47R .. - j('). Co nghia Ie Cil du H~ Mn d,1,.! 478 khl)nil ro d han C,

4_ Chu thich: H~t d1.iO.i ph8n khau di.

a. ChLi thrch cuu nguyen !..:i.e: dtA!c dich W cat chu thich bang ella Han Cr NIofIJ_vo."n b,ir'l ~.(,. oifl·u ~IL(~ rto) nhir da nl)j~, t~n_

h Chlj th irh cua ngtlf1i phie n r. m kh(j,ng c(i. cI,(fu Nft(l (~) b~n canh.

Theo ('hurl,.:': thi hic·t. SITLK lii vAn ban Nom dO'qt' {!orJR: b6 lAn dAHl. {:-hic Kh6ng trn nh khoi sai sot.

sit TRiNH T1¢N LAM KuUC

1

NA In ThH!u Tri. rOllK hn",' Ta n Suu 1 V~-H\~ th'nh-tri~u, Kil~ (1.10 Ki~1O lan~ U If} n pb.oog ban XU" fig c hie 1,.1 van, Ha nh ttl)' J mlii)l bAy st1 than ba VIPIl.

I )/~ tbtMng ttl L du tn·' n nlllU_lH loha In. l.nnh qu{)e tlHf v~t pham ehmh tt ThanK hal llnh monh dan tri ~ nil) xuan dllo'l bL1ac \'6 k,';' nhe lh~nh.

Thang ba tai ] hI. du .... uh dung tru, Chit"u vlOe quan tlwu b(l vAn truy.t\ n, Tu nght> 1\9 I dla dua tin.

Hoang cung bal vung hivu tian r1~t unh" L~ til dao, thAn huh tn! thuan,

Nglly m6ng ill, thnll,ll rd",.I~n Lu'rk r'a.

• .. 7

NgVIl ~(r h{'tll{ trr.ng XH xa

Chf'on lan dlfl:l mai Nh~ hit nhu t.e n, San R' B' c N grill R'h ~ t hu:v~ n l~ n l>(l. QUfm nAC' Ninh lj~·p h¢ san sang.

Him lin tram Mv ~~'nl!o: TtHfLII'~ [Inn ~~~U\ ph~'1 L~nlo{ 1\ wi 1;\11~ (,fill llini1'j

LO

Cb,i thie h ~

1. R!mR. b(J.\ Trin .'>lil' nilm Till1 Slh.l 1'l"lI Thl(o~1 I'r , 1n.v nh,/i1 . 1l-l·1: I. '1. iJ.J" SI'fU 1'1 tl ll;.w I( L,I~! h u.u Hli l.-UlM 11 LL'!l1( ,d I I!.I<! v u.'t· f~ Il·1I '

:t Htiflll rrl' lti 1n.f'oI"J Ifll~p ~'I""

·1. TJuwIP8 Ill: ~<ln lhwujo!.

: •. ",ll'" d'lll //"1 m('1\1l \ u.L

f\ Bir·11 ri~lj· fn f'L;'U

7. ChI n·r • r"tlg fal" QuaLI hUll1 lb ::-":9i l1J LWIl 11E' IL l~ilL Ninh !,'L trlJ \.~.'. ~ I'br( I~rl~· ,li.-'l dlmlL . :-";.LY LilU,t, lJj,h Ij~, ~ :J'"....::.

'.:l. C.itl Din!«: d~" rlanh. ('o.;a.... thlioC hll.~·fon L~I1~ \.~.aI1I<. tUltl B~(" t~i<lnli!

46

:w

Cung vao mtt5u B6ng Linh dao l~_ Qua BAc C~n, Ti~n l.~ 1 BAe Giang.

Kia (Au s ... u,.~ Ran ben dwng

flo n rA ng d lliJ: i SuO} co hang Gl8.0 ThA n 2 Sl! linh huyi-n kban phan hu tb\1c, Khach qua dttbllg cAn m$t l~ han.

BL(O'(' hoa tlIL Qu~ M6n Quan3• 'l'n1i Xlta th4p k.hU- nbat holm ltJ. day.

Khi rnu Iluong, ban ngit.y mu6'n t61 Hoi nunc i e u, ngc;l n khoi dlltrn '" bay Chi U,nM. UUJ nhat bAu nl\yLiuh hi dum tam iimA: npy dao kjr ~ Kia Hil lao run,: nl{tll hnh m16u. Qua L~ n g SUn td'i kh Ii 0 mt con, Nh~n xern len nho hlnh non,

LJ.11 qua (~i~·ng Ong ~ tdi d6n L,ng Chi '~uHn tinh lH;lnK don mbi vao Unh. Vil(lc au trtnh 10 Unh "fO YRflg.

Bi~n lid Ih mhfu thAnh hoBnR.

Nhdn r6. duo bl,J't'C ng.a.m tLlll'ng canh thunh.

Tum t.hnrih dOnA' thl~n thanh nhu ll.u'. VIi'lilK phu Hun RI mac fo cho nt"o!n

lilly con df"l~ ('U thanh hl~n~'

:--':(\u dinh L{).e ~,\. canh ch.~"n Nh, Thanh.

Khiu d~:

:.,wtl = {lJ '.IU'~. ;UiI'l'I = mlu

Chu thh::h:

l. Bdt' C<\lr, n~p~ Le . dJLI III rI!1oI LIHllh - nAY ~hYOI;" U!lh Bile Giit!lf!. 2. GUlJ'"l tMw ThAn tlin.

,~~. T,fII Q!.Jj M~l1 Qu~n (011 tho M "~ MOD Quail. (..luy Mon QUllfI- Th4p Dbtm kin]

nhAt ~hiH\ IH:.li.n~. IfJU.";- ,YtJ!l "'rum. (juy Mcm Quail 11111':11 ltRliiJi dl. el.I Jtj(iJ 1IJj'!Jlo1 v~ f .1. fld '7 f.ry: ~.~ II ~11l []

5_ Gii!·flR ()nR: [l~iI dunh. l; M,.u· ..... ~.

r 0 (h'''' r(>n tho (,liil :--la-a Nlil:o Phnng.

47

45

R6i chinh bai quan binh thuong 1(>1 Qua Ky Cung 2 vdi pho' Ky Lira 3 Dong' Dang 4 Itch su tieng xira, Dung xe tarn ye't dua to thong danh.

R6i thay thiep Thai Binh Tri phu, Dinh m61lg muni gio ngo khai quan'' Tinh quan cung hau menh quan 6 Cung nhau yang gia mot doan tci noi.

Sua ao mao ben dai Ngirong Dt1c7* Sap quan gia nam bac hai duong.

De'n gio sung ph at ram vang''

Mat giao tan chu l~ thirong tang nghenh.

Dai Chieu D&9 l~ thanh tham ye't, Cira Nam Quan bai biet phan chiao Tang Mng la chi nam nhi,

N on song nganh lai budc di lai dung

Qua Tien Ai 10 trong chirng M(> phu 11 Kh6i Tan Thien 12 tdi Thu Hang thanh 13

50

55

60

Khao di:

54/2 = binh (B,C). 58/6 = lam (D,C)

Chli thich:

1. Ca cau co nghia: chinh t~ bai ta cac quan de' len duong.

2. Ky Cung: ten song.

3. Ky Lila: ten pho, Nay thuoc tinh Lang San.

4. Dong Dd11g: nay thuoc tinh Lang San.

5. KIwi quan: rna ciia.

6. Htiu. menlt quan: quan cho l~nh sai phai. 7*. Dai Nguiing Due: a phia nam cira khau.

8. ~ don. su tluin: ciia khau mo, quan ngu hai ben phai chinh ~, ban phao chao mitng.

9. Dai Cliieu Due: a phia bac cua khau,

10. tu« Ai: ten dt1<'Jng.

11. M¢ phd: ten cong quan.

12. Ttin Thien: ten duong.

13. Thu Hang: tim cong quail.

48

65

De'n dau dLiong, ta'n 1* quy nghenh.

Thirong ngay cung t1ng nang tinh dia phuong 2* Ninh Minh 3* giang true thuyen di thuy,

V~t thuong hanh chinh bi chu tuyen 4'

Hieu CO cho de'n hieu den

Khap trong muoi bay chiec thuyen 5' sam tan.

Lai bien l~ giang than dao cat"

Roi treo CO phat hieu khai hanh, Dong song khuc thang khuc quanh, Song em ho lai gio thanh dua budn.

Nui ai nhuom do 10m s~'c da.

Du trong, co, nhan, ma, binh dao.

Siren non ai ve ducc nao.

Truyen ding binh rna Hoang Sao phai khong? 7 Kia Sa mao, no chong But gia 8

Kheo khen ai sap da nen xinh,

Ben song ba mat quanh thanh,

Nhin xem phu tri Thai Binh 9* rat dong.

Dua met la thiep hong 10' van hao, V~t th6 ngoi lay thao dem thanh, MQt niem bai ta ninh ninh,

Tang de thuc vat 11 ventinh chu nhan 12.

Ke sai dich lieu phan da phat 13

70

75

80

85

Kh;io di:

68/2 = song (8). 75/4 = nhuorn (B.C). 85/1 = pham m,C).

Chu thich:

1". Duong bQ, Trung Qufic co l~ cu 15 hoac 20 dam goi Iii mQt dt1<'Jng hoac mQt tin. 2". Cac cong quan noi doan su di qua theo l~ phai tiep diJ 3 bira trong ngay,

3*. Ninli Minh: ten chau. Tit Nam Quan den Ninh Minh 150 dam,

4". Cac dia phuong co doan su di qua d~u phai don tiep chu to~n.

5*. Sdm moi 17 thuyen: 7 thuyen su, 8 thuyen trU<'lng va 2 thuy~n thong su.

6. Le than song de cau may. U v~t do dia phuong 10. .

7. Binli mti Hoang Sao: ten mii,

8. Sa mao, But gici: mii giong sa mao, gia but.

9*. Tluii Binh: ten phu, Tit Ninh Minh den Thai Binh 275 dam.

10*. Ttuep hong: Thiep bang' giity hong. Tren thiep ghi ho ten' bbi than Viet Nam. 11. Thuc tuit: thuc pham, Do An uong.

12.Y noi phai tiep don that chu dao cho tron tinh ngu'oi chu. 13. Sai dich cung ducc phan gom cac do thuc v~t ti~n nong.

'49

90

eli }~ thu~n dl!m bac, ngAy khcti1 [hi dau xAy s;lin n~1 dA i,

PJ:Hli chang It,lc hi~u th~nh nRViri Ho;l\ng SAD 1 Qua Hl1irnR Thuy 60 ao tiiio'nK Bu6'i.

Kip vai ngay td'j coi Tan N inh J"

Ghe thuy4n tal M'n Chau Thanh,

chL) tan chiell l(!- nhan hnh lai di.

Ki:t .'U.1n dQong kim ki' tip-'Il canh, UAu La tien du vinh ht xoa Thanh dau chat ngat ben bn,

Hllyl)n lA Thuyen H6a phu 1<\ Nam Ninh ~.

Xpm phO' 3d th~ thanh do hQi, Tieu Nam Kinh tie-nR goi XLlB nay, Ung Chau co hi~u :. lit day,

D~("h Thanh chuy~n cU ghi ngAy non Con ~ Lai l,dn lO's ting non LO'p 8u61.

Qua Vlnh Thuin 7' ll'I~i Wi Hoanh ChAu~ Khai than tfch cO 9 bao lAu

Nghe con thuyen !!llt chlm .tAu ch6n nay.

Than ngU hi~1il dA. sir 86ng loan 10 Khach harih chu H tde n;:In m..it hoa

95

lOu

105

Kh.io eli:

91fJ", l_'11 cDI_ 10:1/5- '" dil w,e f. Hl1ii..'i ~ tn ,C). lUli-,'i,tj. = tHIn t.A n:'l!

Ch'li thieh:

L ~c: la dUng tJwy4.n_ ~I11 ~hi ngtI:v di,

2_ H(l;'\ng Silo D~i LblIi DlA'iJll', u.ng hQ VlJCIng Tiol!H (,hi .. oi loarr, S:;tu b~ _gliot .

• 'J. ... Tan Ninh.· tfon chi u. Tt11'h.ai Hinh dil'n TAn Nlnh sno d4lm 4·. Nam N~rah: ~tL ~hu_ 'ffi1'81l Nmh Mn ~am Ninh 225 d~rn. s. C6 IlItu.: tl' n ,i[)l ~1lII-

6. Dich Ttumh 11JW'j th~j T6T1.1 Treml!' !%lot Mm .rI1'r> dIM, Nin\j:! Tn {'41O dli,;'m lai

dl1CU: eua Cbn l.O n,

7~. Vjfj,/, Th.ujil: ~n bu)'~n. Til NI!..dI Nmh liI.!!'n V1~h Th~"'n 23~ dam, ~,Hoonh eMu,' Yo dI .... _ TLr \il1h Th~n eJ,i.·n Ho1Irlh eMu 170 dOm. S1. Tsct, .Il; ueh PhI,M: Sa khiJi ~rti t>~ chun lhuytlon !;,~t.

to. lki s ~ ~6~ [0'IjI": 9iI ~i. "Hlli: :Il[)il.y.

11. Himh elw: !!i UI~

50

110

Chuc vAn dao mieu l Phuc Ba~ Che n Mnb an rot ffi(lt vA thanb th.;i, A_y Hi c16 qua n<1J than thac.

Co dia phUC1nR trirc tnit':For. than phu'

Qua quy Huyen 4 wi Tam Chau ~ Ulang SOU bat canh Ii hue etc. ~ thien nluun Non Bach Thach, £I~ng Thien song v.po qllF' Kmh Srrn, tht'i Ran !it!}} !~,

Huye n Nnm Hiub s each chan~ xa, Tuong quan Elao Khan ~ que nha (J day. llCli Nam IUn nho thay LLNng trang Th.ui mieu OIf(1llg vt. dtMng til than.

LOr tri~ll tha thue phlid'ng rhino Mie'u t 110' mtit quar: cam an ~'<n rav.

Qua lla.ng Huvan LI)' huyen nav tjC'll olp. Plui Ng6 Chau 11 tAp n~p nhu tUOIl.

VI~i thnv pho han th.~y~n huon, Thu (M brit c.'i n h hnp nw,lon tam :li!'iang. ~'hct F)on~ Han S1 Vwng u: su cu,

0," ham Nam giao Thai tbu QU;.1,ll ngoai,

11-:0;

t20

K h;'" fli:

I :.!·l- J :2':, = ,Rr) 1 :~~ 1·.Oj = (j Ie, 1 ;W.'fjti = nao HIli ~ H I. L1fi; .. :'j = tA'{, I n,r:: 111'·'1 - L' I." ~ I B, I 1 '.1.', ~ 11M !! ,( ..

('h~i thirh:

1. t.lsu: ~'d" dd" mil-II \·;'1.t1 (UlI~ ~! mi~·u.

'2. I'JJ Ii'- fj~L t" t, ,·I,llIJI L_ Lu B<,(, J ),t('. f t~ll' V~. f)., vtwn!l li' Plun; B ... wClnoiol qua~l.

Tltn~ <:,1n~ Ibnh \'l(ol :-"'am

:L Tliml i"IIIL _'\.i'!LJitL ~huy.(>tl bm ~·Ii·( k hcri don,ll:

·1 (irr.~' UII.\"'J .1I IT('<L!lh ['hJilJ '!"I' (~I'\' Hll\"'h ~Ll.r, .hlm :.. Trtr« ('{uh,: [i>1l phu

h. fAll CJJlh: l:I canh dl1'JJ InbHn r!ilLl biil cat, boom xa ve tlen, dlQ rhau nut. llI~"·t rni ~r"'11 "'inK, tr.~n~ thu Ii DOllie hlnJ,. nmn .!i·m t reu ~~m!l: TI~U TLOCFnl!, r-huimg r-nj"'~' Yrt'l '~'Ir y;i cnnh lanK rn;'ll hunl h'>.ilIL~ ho n i.

7. I~a(' dG.: bU'I' trauh

S· '\'m.t m,,1.· .... n hll~'';lt '1'''1 r.h, ('hi'~1 r1i··n Nam nmh 115 dam.

~. nolo I{luJn: n'g1RJ' thoi Ti,.'Il. ur IR :oli lhnh, .:iltn" n~OI "\r(1ng tht:ll dl\nh lfla nhtI

1\ 1.~'!~1o! M "ll,

In- F.MnJj" Hi/vf'rr' li·n hU\'';n T_t _....:.1.lll If'I\h, ,!.\" n;lllll: 1I~IVE"no Li'i7 ,Mrn ~ 1. .\'{?iJ Chr.ill: t~n phu. Tit U<'!Il_.:!: Hu}'.(>f'I dfn Nf!., t 'hau L W dam.

L ~ ,-;, \ -P("IJ~' WIl Un.!,· Iii :oil Nld"p. Hr ~j.!~ tl • I.' \..',' •• j hill I'h" "lin.,: lAm Th,1 i ttlll "1'1;'111 (~r;t," Chi

130

Van minh mCl mot phuong troi,

MQt phen cong due muon dci khoi huong.

Dau vua Thuan chac phirong con lai, Loi N am twin theo loi Thirong N go.

Ciru Nghi non quanh strong mu, Ngan xanh sac nga, bong 0 yang yang.

N ghe hang thu c6 Luang Twin phil 1 * Xin hdi am bam ro thiep danh,

Sap phong 2 mot tap h1 tinh,

Nghin trung non nude tac thanh toi can 3 Song Than thuy thea nguon mroc nguoc 4* Di mot ngay may thunc ducng' xa,

Dau xua dg lai bao gio,

Tien ong co cuoc, Duong gia phao dai.

Chieu Binh huyen 5* kia noi c6 mieu, Nha ho Luu trinh, hieu nhat mon 6* MQt hau, mot va, mot can.

Toa bia tam liet, bieri son tram dci.

TV Chieu Binh den noi Binh Lac 7' Duong hiern nguy het thac lai ghenh, Kia la Duong Soc huyen thanh 8' Duong cong non slit dung dirng chan non.

DQng Ciru Ma chin can in dang, Dau danh nhan .inh thmrng d~ luu, Nham Tien doi Tong ho Luu,

135

140

145

150

Khao di:

142/4 '" trung (E,C). 150/3 '" gia (B).

Chli thich:

1 *. Luang Tiuin. phil: Tuc Chuong CtJ, Tuan phu tinh Quang T'ay.

2. Sap phong: Dung sap dinh hai v~t lam tin r6i b9C kin niern phong bang' giay

hong.

3. Ttic tluinli t6i can: tac long thanh cua phan b~ toi. 4*. Dong nude chay nguoc bat ddu til day.

5*. Chieu Binli: ten huyen. Tit Ngo Chau den Chieu Binh 308 dam.

6*. Thai Minh co ong Thong phan ten la Luu Nhan, di thuye n cung the thiep va con gai. Khong may ong bi chet, thuyen gap bon circp, the thiep va con gai ong kho ng chiu nhuc nhay ca xu6ng song chet. Nguai dci men phuc dung bia ky niern.

7* Binli Lac: ten huyen, Tit Chieu Binh den Binh Lac 215 darn.

8*. Duong Soc: ten huyen. Tit Binh Lac den DU<1ng Soc 215 darn.

52

Tu hinh luyen anh thanh u vAn con.

Kia Dau Ke voi non Tunng Ti,

Lai That Tinh 1 Bat Que 2 cau quanh.

Do thuyen ben tram An mnh, Quang 'I'ay tinh li phil thanh Que Lam 3' Phuc Ba Nham vdi thanh Cau Ti~n 4 Dai Khdng Minh cung vien Dien Chi 5 'I'oa non dQc tu thanh ky

Quan nay Tram nguyet 6, chua kia The Ha 7 Gap Luong phil cung 18. V~ tinh,

Bam thiep len xin dinh yet ky 8

Phien nha xe ngua pham nghi 9

Triroc len thu vien th6 nghi d~ tuy,

L~ quoc su mot quy ba khau 10

Tinh dia phuong cung thil dong than 11 Moi ngeSi tra khoan ba tuan,

Th6 quan bai ta, b6i than tir lui.

DeS thucng cap dem noi thuyen SCI, Suet su than den ca hanh tuy

Sa triru 12 but mire thieu chi, Phan thi deS mac, phan thi v~t an.

Ay thg nude an c~n hau dai,

Nhan lanh reSi phat thinrng' bien sai,

155

160

165

170

Khao di:

153/1.2.3.4 '" Hinh tu Iuye n canh (E). 162/2 '" thuyen (H). 167/4 '" diern (C).

Chli thich:

1. Tluit Tinh: ten mii.

2. Bat Qui: ten nui,

3". Que Lam: Ten quan. Tit DU<1ng Soc den Que Lam 160 darn.

4. Cau Ti~n: vua mrdc Vi~t thai Xuan Thu.

5. Vi~n Dien Chi: noi Nhan Dien Chi d9C sach

6. Tram nguyet: trang ditng

7. The Ha: rang db (ten quan, ten chua).

8. ¥it ky: ky yet kien.

9. Pliien nha xe ngua pluim nglri: xe ngua, vat ph am va nghi thuc quan.

10. L~ don tiep st1 than la "mot quy ba khau". Rieng Quang Tay la Mt Viet xua nen thudng cho doan that hau.

11. Cung tlui dong than: Khoanh tay dirng len cui xu6ng.

12. Sa truu : the lua.

I

53

175

180

185

190

195

Lai dem tong hao cac noi, Deu cung bai ta mot 100i nhu y.

V6n hdi bam chon vi tai de , R6i tU hanh cu l~ khai thuyen,

Vai hom tdi huyen Linh Xuyen F Dai Dung giang khau nguoc len Linh Cu.

Song can hep tU tir tung khuc. Tieng thuy xa sung sue theo dong 2* Doan duong g~p tiet thien trung, Chen b6 r6t lam ben song mot vai.

Ben C6 Do vang nguoi canh hi 3

Ngon huan phong 4 giuc ke dang trinh 5 Kip sam muci mot ngay lanh,

Chuc tuan van tho, ngu tinh tac son.

Den treo khap tren buom truce mui, Sudt ngan song b6ng giai sang loa.

Ma Dau san lai 10 ra

Ba muci sau doc dau la Cao Nguu.

Qua tung doc ngay thau dang may, Quanh tung loan 6 du bay muoi hai, Lan Ian trang toi suong mai, Kh6i Hung Yen 7' moi het nai doc co C6 mieu tho thay Chu M~u Thuc. Bien ngach de "Ly h9C khai tong" 8 Ben song mot toa Xuan Phong 9*

Khao di:

177/3,4,5,6,7 = tinh tien vi tai tao (B). 191/4 = da mi. 193/6 = dllqc (B,C). 195/1,2 = dern m.C).

Chu thich:

1*. Linli Xuyen: ten huyan. Tu Que Lam den Linh Xuyen 70~m.

2*. Sung S~IC: Tieng keu cua xe nuoc dung tuai ruong cua dia phuong.

3. Canh. hi: dua chai.

4. Htuin pltong: gi6 Am.

5. Dang trinh: len duO-ng.

6. Quanh tiLng loan: uon tung khiic.

7*. HUJlg Yell: ten phu, Tu Linh Xuyen den Hung Yen 115 darn. Tli day dong bat dau chay xuoi.

8. Bang de chu "Ly hoc khai tong" (mo dau dong Iy hoc).

9*. TOG sua» Phong: Chi ngoi mieu the thay Chu Mij.u Thuc.

54

200

205

210

215

220

Mot yang thu nguyet soi long nghln xua, Kia phien da bay ttl dong Vi~t,

C6 chu de "D~ nguyet dam huy" 1 Trai bao tuyet sam strong khuya.

Mot minh dung mai cho che den gio.

Non Phan thuy linh ttl 2* yet l~, Song Tam Tuong thuan thuy tli day.

Nguyenxua chua c6 doc nay,

Ly, Tuong hai nga .khon thay thong dong Tu Sti Loc 3 ra cong khai tac 4

Khien Ly, Ttrong ngon nude hop nhau.

Chu tuyen tir ay thong nhau Cong xua tuy kh6, ke sau dang' nho.

Chon hoa kieu c6 Ha gia no,

Dong giap khoa von ho thu huang, Linh quang qua mieu My Hoang,

N gan tung ru b6ng rep duO'ng Toan Chau 5 'Iuong san W, ay chua Tho Phat,

La Sa nam "d~ nhat Thien lam" 6

Da Phi lai 7 may tram nam

Su than thud truce de ngam hay con.

Cay tram huang tren non hay giu, Nui Binh Thu de chu "Kh6ng Minh"

Khao dj:

204/4 = do (B). 208/1 ::: than (B.C). 210/2 = than (B.C). 214/4 = dAu (B.C). 217/6 = phung (B.C). 22116 = ai (B.C). 222/4 = khac (B.C).

Chu thich:

1. Da nglly¢t dam Iiuy: ddm sang dern trang. 2*. Linli til: tac den Long Vuong.

3. sa L9c: nguni thai TAn.

4. KIwi tac: khci dao.

5. Toan Cluiu: ten chau, tli Hung Yen den Toa n Chau 110 darn.

6. "D¢ nluit Thi~11 lam": La 4 chu de tren bang trudc chua, nghla la bac nhAt rung Thien.

7. Dei Phi lai: da tli dau bay tdi (Phi lai thach),

55

225

Tieu TU<1Ilg hai nga hop duenh, Trong len da th:iy phu thanh Vinh Chau 1 Thuyen tuan sat giang c~u Lo True, 2 Thu ban buon dong due thuyen xe,

'I'ir day da tai Truong Sa,

K~ trong "bat canh" hieu la Tieu 'Iuong.

Than Linh thuy vdi dliong TllC phu, Nui Tam Ngd 3* r:it thu canh thanh.

Co dai, co suoi, co dinh,

Van nguyen ket cht1 chan khanh deu truyen.

Chuy girom mieu 4* dau tien ao hoa. Dirdi chan non, phisn da ai mai, Trong nhu thuy sang nhu dai, Lam guong kim c6 soi ngLfoi yang lai.

Kia Ky Duong huyen 5* dai giang lQ Di ba ngay t6'i phu Hang Chau6* Nao non Hoi Nhan 7* la dau

Bay miroi hai dinh, :iy d~u Hanh S<1n 8" Nui Thach c6 tren ngan giang khau, Ngoa Long xua con dau co Cli,

Doi Dliong m6'i cai vien thu 9 Lich trieu nhan d6 d~ tho tien nho10*

230

235

240

Khao Ill:

235/3,6 == nude, ngay (B.C).243/3 == c6 (B.C)

Ch1i thfch:

1. Yinh. Cluiu: tit Toan CMu Mn Vinh CMu 208 dam.

2. L6 true: ten cau.

3*. Tam Ng6: ten nui (Ngo dai, Ngo suoi va Ngf dinh). d day c6 bien de "Tam Ngo thAng him" (canh de p Tam Ngo),

4*. Clucy guam rnieu: chuy la qua chuy: mieu Chuy guom tho Lil 'I'ien h6a phep. d

day con dau 16m tron hinh tron chen tren phien da.

5*. Ky Duong: ten huye n, Ttt Vinh Chau Mn Ky DUong 120 darn. 6*. Hang Cluiu: ten phil. Tit Ky Duong Mn Hang Chau 360 darn

7*. H6i Nlian: ten mi i. Ha nh San c6 72 ngo n nui. H6i nha n la dAu. Nha c I~

la chan.

8*. Tit Hang Chau Mn Hanh San 175 darn. 9. Ctii viiin thu: d6i lam nha chua sach.

10*. Tien nho: chi cac V! Chu Til', Chau Til', Ham Til' va Hoang Ttl.

56

245

Ba Phieu mau' nh6' xua doi Han,

Con mieu tho "nhat phan thien kim" 2 Giang dinh tien dong trai xem.

'I'rii Hanh S<1n huyen lai tim tich xua.

Chon Ly Bi doc thu thuo truce 3 Dinh Yen Ha nhu gac nhu am.

Lai di knol huyen Tuong Dam4

Den Truong Sa phu 5 H6 Nam tinh thanh.

Mieu Gia Nghi ben kenh Tuong thuy, Duong DQc Tinh6x6t ke hoai sa,

Dong Tirong chay xuong' Mich La, Nuoc xanh lai lang b6ng ta diu hiu.

Dinh Nhac L~ 7 ngach 8 treo thu vien Dau phong tang 9dai, bi~n, dao, huong 10 Trinh tram da, khac bon chirong, Ngam toa S<1n d&u, soi guong thanh hien.

Ben truoc sanh tva thuyen dung tru, Dua thiep len vien phu b&m minh 11" Vang lai Cll l~ cir tinh.

it nhieu thircng cap, long thanh chu nhan.

250

255

260

Ch1i thich:

1. Ba Pliieu rruiu: nguai giup Han Tin hie han vi.

2. Nluit phan thien kim: mot bat C<1m tra nghin vang. Tich xira, Han Tin nguai thai dAu Han, ngheo d6i. Ba Phieu rnau cho bat C<1m an. Sau nay Han Tin tra thanh mot trong tam kiet thai Han, ong da ve ta an ba nghin vang.

3. Viiin thu:ttl'c thu vien Hanh San.

4. Tuong Dam: ten huye n. Tit Hanh San Mn Tuong Dam 270 darn.

5. Truong Sa: ten phu, Tit Tucng Dam Mn Truong Sa 90 darn.

6. Doc Tinh: ten nha tho. Noi nay tho Khuat Nguyen, danh nhii.n nude So thai

Chien Quoc va Gia Nghi bac c6 Uti thai Han.

7. Nhac Le: ten mii. La mot trong 72 ngon cua Hanh san.

8. Ngach: tarn bien.

9. Dtiu phong tdng: ~a"u tich So Hao thai Tong hoi sir,

10. Dai, bie'n, dao, huang: dau tich dai, bien treo, duong di va then lang.

11 ", Bam vdi quan trieu phil la Ngo Ky Tuan luc bay gii'1 (bam minh: bam ro),

57

265 R6i tu ta liin Mn chuyen tien,

Tcri ben Ha fiy huyen TU<1ng Am 1< Dao van khfin nguyen lai lam,

H6 than dua ngon dong nam lui thuyen, Tam tram dam h6 thien quanh que.

270 NO'i Dong Dinh hay b~ Dong Minh.

Chan troi bat ngat co xanh,

Qm'in son may dinh mat duenh bao sau.

Thuyen Pharn Lai cheo dau vang lai 2 True Tirong Am l~ hay con ban.

275 La thay manh giay binh an 3'

An mon may chu bia tan van linh ..

Khoi Dong' Dinh toi thanh Phu Nhac 4' Lau Nhac Duong 5 cao gac ba tang Phao tung trien gi6 riem trang

280 Trang h6 may ron ba lang s6ng trao.

Ba ph en tuy long phieu sa hac 6 MQt canh roi dau tac dinh mai 7' Lam tuyen lang mieu chia vui.

D9C thien cuu ky 8 nho nguoi tien uu9

285 Qua Thach Diiu, N am Binh mai hiru, Dai Ky Phong con cho earn cd.

Hoa cong Xich Bich loi xua,

Truong Giang la thuoc Gia Ngu " huye n nay.

Khao dj:

266/2 = can (B.C). 27617 = con (B.C). 282/3 = mai (B.C) 272/8 = hlp 16 (B.C).

Chu thich:

1*. Tuong Am: ten huyen. Tit Trunng' Sa de'n TU'<1ng Am 175 dam.

2. Pham Vii: ngU'oi nude So thai Xuan Thu, lam quan vci mrdc Viet, cung Vi~t

wang Cau Ti~n diet Ng6 vuong Phu Sai.

3*. Thuyen mu6n qua h6 phai co giay quan cap dan vao dfiu va cu6i thuyen. 4*. Plui Nluic: tit Tuong Am den Phu Nhac 280 dam,

5. Ldu Nluu: Duong: noi tho La tien,

6. La tren ba !an say, cttcri hac di choi.

7*. Dinli Mai: dinh a ca nh lau Nha c Duong co khac 3 chi1 "Huu mai chi" (co ca nh mai).

8. Thien cuu "y: Wc bai ky khac tren lau Nhac Duong ella Pharn Van Chinh.

9. Tie" uu: 10 tnroc. Rut gon cau "T'ien thien ha chi 00 nhi 00" noi tieng trong Nhac Duong lau ki cua Pharn Van Chinh, tuc Pham Tn.JI1g Yern.

10. Gia Ngu: ten huyen. Tit Nhac Chau den Gia Ngu 230 darn.

, ...

58

290

Ttrcng vang St,t tro bay Ilia giai

Ngam khong gian song dQi dong tuon.

Vu Xirong 1* ngu tieng' la ngon, Biet rang phong vi c6 con nhu xira.

Chu "tiet che" 2 ay co H6 Bac, Lau Phi Tien hoang hac Ia day.

Nghin nam trang toa ngon may.

Nho ai gac but nhirng ngay dang lau.

Goc tien tao 3 mai sau con .16. Dinh Thuy 'I'ien 4 ai ngu nen ngon Veri may trong sudt can khan,

Kia chau Anh Vii, no non Phuong Hoang Mlioi bon tinh thuysn thuong buc tfiu 5 Tieng phon hoa Han Khau dau hen

,

Ghe thuyen chieu l~ kien quan, Vang lai tong t~ng chu toan chu tan" Von hbi quoc bam van phat d~.

Soan tuong dai chinh tri hanh trang.

Tru noi cong quan Han DU<1ng,

Dia phuong khoan don ngay thuong chang sai.

Kieu slim sAn moi nguoi mQt bQ. Ba mac 7* thea len nho phan minh, Tu day khdi luc 8 tien hanh

. ,

Kieu dai phu dich nhat trinh Juan luu.

Ngay tien bQ toi van cong quan, Tli phan tra giirong phan chinh te,

295

300

305

310

Khao dj:

289/4 = khoi (H). 28917 = ngut (H). 291/5 = rang (H). 295/ 1,5 = tram, quang (BC). 306/2 = bien (B.C). 308/5 = nhat (B.c>'

Chu thich:

1 *. va Xuang: ten huyen, Tit Gia Ngu den Vii Xuong 415 dam,

2. Tiet che: hai chir d~ tren co H6 BAc.

3. Tien tao: tao tien, Ciing la ten dinh. d day con r~ tan cua cay tao.

4. Dinh. Tliuy Tien : dinh tha Lil tien nam ngu.

5. r:hUyetl thuong buc tau: thuyen buon ban tu ~p dong vui.

6. Y noi chu va khach qua lai t~ng qua thi Ie day du, chu dao, ven tinh,

7*. Ba muc: Kieu Ian cho b6i quan; Ki~u trung cho ngttoi di cung; Kieu thircng dung eho quan hau can,

8. Kluii luc: bAt dau di dttong bi).

59

315

320

325

330

335

Phan minh ai d~ trong chi, Trong ben quoc th~ la vi quan an, Chuc bon tdu sai nguci xet dat, Khi bircc ra cap phat lay tinh, Cho rieng ha phai an minh,

Gift chung th~ dien tri~u dinh dllc nghi Qua hai huyen Hoang Pha, Hiru Cam, VO Thllng quan da hiern ai chong, Mot song chi a nude hai dong 1" Mot con duong biet may trung non xay.

Ha N am tinh noi day tiep gioi,

Khoi Ung San 2 kip toi Tin Duong 3 Dau xua Than QuO'c 4 nhan tirong, Mieu thay Doan Moc 5 ben duang con bia.

Huyen Hung San true xe thay ganh, Kieu tuy nhan thay banh xe bong, C6 thanh con dau trung phung"

NEm vang Tam Nghia 7* soi cung trci xanh.

Huyen 'I'oai Binh c6 Phong Tli quoc, Huyen Tay Binh 8* la mroc c6 'I'ran, Dau xua dire Kh6ng thanh nhan, Tu qui 9 bia-tac xa g§.n kinh trong.

Khao dj: .

327/5 = khon (B.C). 339/3 = biet (B.C) . 340/7 = cao (B.C).

Chu thich:

1 *. Hai dong: dong i1 phi a nam do nguon nuoc phia nam cira khau: dong i1 phi a

bac do nguon nude phia bac cua khau, Noi nay goi la gidi ha.

2. Ung San: thuoc tinh H6 BAc.

3. Tin Duong: thuoc tinh Ha Nam.

4. Thein Qudc: tire Than Ba Quae.

5. Doan M(ic: ho cua T~ Cong, hoc tro cua Khong' Tu, .

6. Dau trung phung: dau tich ba vi Liru Bi, Quan Van Trimng va Truong PhI

gap nhau.

7*. Tam Nghia: ten mieu (ba anh em nghta liet)

8*. Ttiy Binh: ten huyen. Tir Toai Binh den Tay Binh 60 darn.

9. Tu qui: nho ve que. Tam bia ky niern luc Khong Til nho ve que.

60

340

345

350

365

360

Y~n Thanh 1* dau hoan cdng minh hQi 2 La Trieu Lang dat Thai 3 dai xira,

Nen xira trai may gi6 mua,

Darn xanh -duong li~u b6ng ta O'c luang.

Tuc th6 O'c th6 tuang hoc da4 D~ nhan di m~ gia rat cao" Dinh Xuyen tac cO thud nao,

Nay la Lam Dlnh 6* thuoc vao Hira Chau 7* Chau thanh, von cO' do Tao Thao,

Tucng y quan mieu mao Van Truong, Nghin ihu ngon dude cuong thuong, Van an dinh von hai nang phu nhan.

Dao trung nghia cam n~n thien dia, Mllt c6 kim lac via gian hung,

Tro tro dung' vci non song,

Cat bdi D6ng Tuac, suong phong Phuong Kieu Thanh Tan Trinh 8* uO'n theo tran Vi,

"Di ai qudn mieu" d~ thien thu,

Danh thorn Duang t~ TO'ng nho,

Kia ben Vinh Thuc no m6 Tan Congo

Ngoai Trinh Chau 9* va trong Vinh Tr~chl0* Qua Hoang Ha huang bach dao than 11

Tri tri~u troi rna thanh nhan,

Xua nay trong da may Ian nho khong.

Rorig muoi dam, di trong ba khac, Ay Ia nho phong life 12 dira qua,

Chli thich:

1 *. Yin Thanh: tlt Tay Binh den Yen Thanh 60 darn. 2. Minh h61: hoi the.

3.Ddt Thai: ten rurdc thai Chu.

4.Th6~ dc, th6 tuong, b(ic dii: nha xay tltang bAng dat gian di moe mac, 5. Y n6i de chiu dung' dUQc gia gao rat cao.

6*. Lam Dinli: tlt Yen Thanh den Lam Dinh 65 dam, 7*. Hua CMu: tlt Lam Dlnh den Hira Chau 65 dam,

8*. Tan Trinh: ten thanh. Tu Hua CMu den Tan Trinh 90 darn. 9". Trinh CIzCLU: tlt Tan Trinh den Trinh Chau 90 darn.

10*. vi-« Trqch: tir Oi Ai den Vinh Trach 35 darn.

11. Huang bach. ddo tluin: thap huang cung than linh.

12. Phong life: sire gi6.

...

61

:riO

,lRO

Trao d.e qua. huy~n Hoach Gia }.

Co Dung dA. d€n huy~n 1ft TAn HU'O'ng ·l· Nghf' clng quiin c6 nliing Dat Ky ;;:

Mot doi khi vAug ve hien htnh.

Vong thliang cMng :.:et t(ji minh

Con k})[)F. nghieng mM'c nghi@:ng thanh voi ai V~ Buy phu ~. trong nrri xung y~u,

VO"n Tru do .~ co hi~u 'fri~u Ca.

Hay con nen ci'l may tea, V~.)Ug Tinh co vien Khan HOB c6 UI.U Sau clc)i Chu phan lam V~ dia

Kich khnnh mnh con d~ muOn narn.

Bie'n de ~NA9(" chAn di :lim".

Long ngu'di goi tinb h6n nAm ehiem bao.

Kia Ky Huyen 6" An trieu do trtnrc.

H.l!'i hillin quAn thAt uic da in,

Tam nhan di mieu con truven,

Q.l;l ."()fig K,~ 7 Wi tien hien co ht1On~ ~. lJlfO'ng A.m huy~n g.. ben d:u'Ong -c6 rnieu, La Tan lrl~u K~ Thi~u Th~ trung,

G i fla t ril i K"lQ t ma 1I c6 tn.mg,

!\'Pt !'iOn dAm da, 'ling b6ng c:h.tiy gurmg Cay c(-) bach Nh~C' vuong elf 1y LV

TQa sung til trang J~ huy hoang.

63

-1{)5

Bl~'t bao bia k~ thi chtlCh'lg_

"Tinh trung" ~ hal chu h.ru phinrng 2 muon dCtL Gam thay t~ng I1Am nglfoi TAn C'ili

Mil. t tre tn1 tJt.v tr6i c-h.1[) quy

.Ki€p xua gam Iai ra gl,

Tho nao kheo tac gian phi mot nha.

Thanh etta HAc 00 tba tn,l thaeh, "Chu VA n VlIO'ng di~n dich" chtr dr., D~'u thanh Nghla I.y gAn k~ 'f{l.(': m!_v hau de thay che m~t trG:l.

Co TWng Chau kia noi Chl.l(Jog F>lle Han N!{l,Iy Cong huan thac ai dLMng, Danh hi r~ng rCl' yang gucrng,

Ay la chon Hoa dim dudng nlfl\.v Xtif:l

Qua Chwmg phu Dan Til phu Quang B6n be trong quang mac binh nguyen.

Ngrin ngang go d:6ng kt!o l~n.

flay mum hai chun.'[ a ron t1i..ly~n ,hAng nghi Da-u nhi trinh co bia ghing dich.

eel Trieu thanh lA ttch Ham Ban ~.

H6i Sa .~. c6 k@. Im:mg khoan

('b n ugual "hoc b~" the· gian chi! (,lwi (;' Kia co qua n "B6ng Lai tipn eanl"l"·:

G6i du tien lay tinh tran t~l'rl,

110

Kh..8o dj[

::172.11 - luven 'rA I

Cbu thii':h~

1· U'''w'/ (;i'l ~.r \"ijr.h Tn.Ldl dfon Hr...,,,h GU1 so o:!l m. 2·. T.an Hl[Q1tfl· hi Uo.ad .. Gill! den 'fan f.!oon~ 5() dam, :l l)fi I }(~. a i IJh I ~·l"_ ... 'u ... Tn,l t he J An

. ~. v~ 1fu.~ H·n phu 1'i~ TAn H1l'm1~ 1Wo·n V~ HlIY ',.(J ,Iijm. 5. Tru rf.6· ~,.,. db VU~ Tru.

!i· ";y f{1I_\"'l: !ltc U.u do inf.u An. 'I'll V~ Hu)' M·n Ky Htlyoi-tl roll (Uln 7 _':;;'-I/,P_ /0,-.\ We ~')nl!: i(~' t'i ..

is -. NOI llil\ c.r} ~'I~ dll -Til C6n.g r.:i Iy- I q~ hUt1n~ Tu COil!!':·.

~ I' U'iofll .... r • I III ~ ,. n hllyt· u. Til Ky HlI~" L. t!(I n il11l1!lg Am tln dMu 1 i· .~' frrw \ - ,rim li "6· r »: limiC Ql Iii N ha C' VU("Trtl(.

62

Kbj.Q di:

3~~Y5 = rLiL 1!:iJ. 3!:Il.:l . ~!il~nh (l:l.D. ;~9af4.:;'_ti.7.1oi :. tro ,IUl dl .w.t t.8 (n.C)- 397n . Ii.u· h I ru' I .1( I \i:~. j = biA dii t. Ull ·IOfi./1 = n i'L,j I H 1

('hti lhich:

l. "Tint: rrlmg'· tlf rher "tmh trung bach" .• Nhue VtI Ml,lc bi ha], xac bUll: tM·t k.h6

k~·t lJ"l i r~ n nhu ,,'- [lit rt~ .

2_ I.u« phltnng,: !It.. Illi tip·1"l1l" thom :~ Cfjl"l§: nam ruo.

,1". Ihrni f:A.l'r: • .(.11 l'Iu:"'fon

!'i'. H~. Sn: lr<m~ Lha nh CCI hLl'l. "Lan 'TI/(l'lljl t\,'hl,/ hCIi !l;1I hang" • ,.' 11 •. ,,· h(;. li'll L.II, JLtIlI-: <! cA.oJ dJl. [~It,., t t--iIo uh.

7. -fM'IJ/ J,(I' W·o, critJJJ" 1:'1 <l ~h~"l khi'lr trl"n tlh" r1R -quFin HAm Olin.

415

Cong danh trong bon muoi nam, Tinh r&i sao hay con nam chi lau 1

Su tien tran biet dau chan huyen

Giac "hoang luong" chuyen de' den gio.

MQt bau canh thu qua 1.1.

H& sen phang phang gio dua huong tra.

Chen gioi ha {{y noi phan phoi, Lam lac quan kip toi Vinh Nien 2' Khong man dau cu tien hien,

Ba Nguu than dao 3 bia truyen tinh danh.

Sa Ha v6'i Co Hinh 4 hai sO'.

To At do 5 cung Du Nhuong 6 kieu, Phung Dl.1ang co' ly con neu 7' Am vuon vang ve mot chieu u thanh.

Vi~n vdi gac nhieu vanh tung 16'p, True voi hoa 16'p d6 tung cham

C6 tung mot g6c xanh om,

Cay ke thach tinh 8 ngon chum sac Ian

NQi khau bien "Hung Phan Ky Phu" 9* Bach HI.1<1ng dinh, Quang Vii thien thu 10' Than minh da ung xich phu 11

Luoi gI.1<1m tru het nhung d& thach tinh 12

420

425

430

Khao di:

414/4.5 = chuyen, de' (8). 424/2.3.4.5 = d6, tan, ke, nit (8,C). 426/5 = xep (B), Chu thich:

1. Chi urong Lu sinh. Lir sinh ngtro i thoi Duong, gap La Ong eho gai narn ngu ta i quan Ham Dan va rna thay minh thi db, lam quan, con chau dong due, tho tdi 80 tuoi, Khi thllJ. day n6i ke chua. chin, ong moi biet tilt ca chi If! giile rna. Tu d6 n6i "hoang luang" la de nhac tdi giile rna cua Lu sinh.

2*. Yinl: Nien: tu Ham Dan de'n Vinh Nien 45 dam.

3. Ba nguu tluin dao: dao than cua Ba Nguu.

4. Sa Ha, Cd ffinh: ten hai huyen.

5. To At dO: kinh do cua To At, vi vua thai An.

6. Du Nhuang ki~u: cau DIJ Nhirong. DIJ Nhuong ng1loi nude Tiln thai Chien Quae. 7*. Que cua Phung Duong con bia.

8. Thacli tinh: gieng da.

9*. "Hung Phan Ky Phu" la 4 chir de tre n thanh NQi Khau, lO*. Noi Quach Nam len ngoi.

11. Xich. phil: bua do.

12. Chi viec Quang Vii chem nguoi da.

64

435

Qua Trieu Chau, Loan Thanh, Hoach LQC 1 Song Lo , Da mnrc due dong troi.

Thud nao gia d6ng nhu choi.

Song' thua moi to mat trci chang xa.

Kia Chinh Djnh xua la c« LQc, D{{t Binh Sa dan tuc kiern can.

C6 bia co'1y 'I'rieu Van,

C6 Long Hung tlf tram phan nguy .nga.

Tuong dai Phat b~y muoi ba thucc 2 Veri doi Tuy tu trirdc chu thanh 3 Trung tu thud Tong' trieu Tharih, Lam cung xanh biec bi dinh yang tirong.

Kia Tam L~c 4' "Hy Hoang thanh ly" 5 N<;> Dinh Chau "Nghieu de co' do" 6 Vong Do 7 suo'i ngot canh u,

Lang ba Nghieu mau mieu vua Dao Dl.1ang.

Glin Man thanh c6 lang Quang Vii, Quach Ng6i xua que cu cung day, Lai qua Baa Dinh 8* phu nay.

Tinh thanh Chan L~ dinh ngay kien quan.

Tinh to'ng tang yang hoan nhu le,

440

445

450

Khao dj:

436/4 = biet m.c). 477/1 = nhat (B.Cl.

Chli thich:

1. Loan Thanh, Hoacli Loc: If! ten huye n,

2. Tirong bang d6ng cao My ba xich.

3. Clui thanh: due thanh,

4*. Tam Lac: ten huyen, Ttr Chinh Dinh Mn Sa Ha Tan Lac 90 dam.

5. "Hy Hoang thanh W' If! 4 chu de tre n bia d Tan Lac (lang thanhPhuc Hy,

Hoang de).

6. "Nghieu de co do" la 4 chir ghi tren bia d Dinh CM.u (Kinh do cu cua vua Nghieu),

7. Yong Do: ten dat, Que ngoai vua Nghieu. C6 bia ghi: "D~ nhat tuyen", 8*. Baa Dinli: ten phu. Tit Man Thanh den Bao Dinh 83 dam.

65

R6i ti:r hanh chieu l(! hoan 1e •.

455 Kinh dLiang An The ~. huy~n kra,

Ti~'ng truyen Y~n quan n~n Khi Kim D~i Song Dich Thuy nho ngu'i11 trang 8i NgQn thu phong cam ke lam dna,

N I'm, th ua, chuy~ n cc. ba n chi.

'400 frinh Hung 3· da. den aong kia rna dau

KiM Tan thanh Trac Chau 4,' giao gici S Mieu Hang cong tree choi bang Yang.

Hay con c6 chuog ..; trong lang.

Hay con oS tinh ~ bell dlll1ng nhu y.

. 16.'i LRU Tang than lill que. Chieu L'~t.

Tmh nghla :(lia khen ke't nl?n than.

Hai b6 ca de , quan thAn.

VIiC1H dao muon ki~p darn phAn mot que,

Yen Dan vo-i 6 Klo' thUG trunc. .

<170 qhen dCing c\su 8 dal,l rae Has DtJo'nli!" 9

Cau diu tram trucng be trUOng, Da xanh V1nh Te. dinh vang ngu thi.

Phong San huyen Luu Ly (;A u tliy. DB. xfty dAl trtJ'"QnK bay mlil1i du

475 SAt buorn ai cam bao gio,

Chi€'(, sao trung nuoc 10m t.ro hAng vang, Truylwl ding ella N gan Truong co "'~ t s" tau Mun lne·t t.h1!{' hay hu,

Khio dj:

'17·:'.6.471:1 = rC~

Chu. tMcl1~

1·. H~"i ~ X ~: ,M i )i" T h",,) l(' tfll.Jfmj<" b.ii t {!lh ,1t· r' tll ~ rllo (·Il'" 1J r.f. ph Ii.. ['t)! XI',

khf.lng du'qc Il~~i kij).u.

:l". An 'I'll,. !i!o hu>,tn. Tu Hal> ihrlll (I('tl Au 'J\.~ 60 d!;lm .

. 'l". f)lPI)~ HIJI~fl: """,1 hLly~n: Til An T'ur np·n f}~nh I hm..: 6(lll~lII. !of'f "(l~~.' t...p:n !<~flr 4". l"ro~ eMu: Uj-n chau. Ttr ~nh HL!n!! den TT.;I{: Cllfiu ~."i dam.

5. GI.:w i/Wl. hPn ~(ol

fi C<}· rJ~ljll": mv {~ti.

']. Co unh. gl.f!·ng r;(".

H iMrlS cr/r.. dinK m(ll mo. thu. 9. iloa Duong: ~Il dili.

66

490

LI1O'ng HU'Ong .' v6n dft Ybn :r.ua, Mi6u th~ Nhac Nghi thap thO' Owng cang 2 L~ mien kham, tanh hong don b{l,

L¢ C~U Ki!!u niong 3iS diem qua,

Tang Can dfty v6"n eli HA,

D('ri Kim ~t'l.y dA gOi til 1.6 Cau 3·

Trong tam canh canh cQu lit mqt,

Bia trieu Thanh ngV b~t (:6 theft

("lmmh thanh cung chang bao xa,

(~llri ng An vao cira d.a:y 1A Yen K.i.nh4•

qua hQ~ng thanh, Dai Thanh mon nguai, Thang tai nha V1.l<1Jlg hoi hQ dli¢'ng .

Y q uan quy tien bie u ch L.IC1ng, U!,1Qng quan ti~p thu lA thllb'ng th~ xong.

Tmh khau ki~·n, chu cung khach dap, Lui T'A nh~ "'h6i d~ch~ ngh] ngcri,

San .q.ang vi~n dich bi~n sai.

Co ngtfb'i canh cliat cO ngt1!'Ji h!il,l trong.

Du b!p bu6ng, trA pheng cae sAc, Sai bia chi .m(lt muc tbng hAnh, Biet thAn ttlCng m-enh til. vinh, Biet ding thanh giilil tri~u dinh lA ron.

Tung nhan xet can khon rt~i dia, C6 tht€u chi SO'n thuy cao thanh, Ph6n hoa ily ch6n d.~ kinh,

Y8n dai bat canh, kinh thanh eU"u m6n.

Dong hi cU, dau con Tuyen Dlle ~ DUng tnJae san nay gRC Va.n Xuong,

495

500

505

Khil(J d~:

~%/5 - hal,) .:B.("~. 51Ql4 .::. coi (B).

Cb\i thieh;

1". Lriaftll H iIaItf!: t-f. n th ~ 11 h. T({ PM n,g Scm de n Loong HIJ'(J]')g 70 d~ m. 1. DUmJ,! t'.11Lg: hi'<: p~Ajng VAn Qu!i,ng

:t' f.,(, ('rj ... 1..<"'1> ~·An. lil mOt 'wnji!: hat earth C.iLl ta i huy~n U)"~1l ml~h clili 660 '.bL1._r(~ M~ qua sOl'Jg Viflh lI!l~h.

·1 'r·~11. ~UlJl tilt Krnh su, KJI)' iii V1J1\~ W",· 1)0:) lil,h 1 1.1 B~<·. 'l'u Nam Quan 11;'·11 '{,;on Kinh ~.11:"i clam. f)niln <ioU' qp'n YPllo Krnh nil-'-)· ~ ~·7. Mm Ttw'iJ T'n Qj"U.v~n nL~n

5. Tuyen /)u,: nl~D lueu !lOR \1mh

67

:'"f 10

'')20

525

Co hee m¢t g6~ thanh thlld'ng

t hJ'a Hanh rung .8..0 tn.tac dttCmg di )u~n Fh((Jng L(/~ rna tharih con bi6t mAy, Hlnh lac da trOn~ thR"y l~ i{he-

Ph6 phu'trnl{ ROt n6i vai ke,

Rift d6ng thili pho LtIU Ly he'ng truyt\IL Ktl S!::ll) xl~t ,,~t phon nhan tu '

L(' vi(\c quan C'l'f chu khrk hi,

Hong 10 1. n~hE' xu'Ong t~p nF!'hi,1 Khi lo dau kh!u chi Ii g6i quy

'fie-ng "y Ii" ~ a.y la "I~p khcri"

Ti(ng "phu ti"S tha nh 15- phan ban.

RAi thi XP. T!K1.in m(lt !to~rl

IUln~ kit:11 chiern ngtfang len vwn Vien Minh lJay 18 ch6n ~ thanh bi~t thu C

each thanh TAy I; so ba rmroi r

Nao nao khe mw(' oanh hM 1'1

(;0 hoa rxrp b6ng lau d.i\i ng6't mAy.

VtfO'n TnJdng XlI[in b~n nay E>dng Lac. V lian Th an h Y be n truCi c Sinrn g Xuan, BA t Ky s due v~ thAn qt.1~n

Than du cf~ nh~t mtwi phAn th\J- vui.

Kh.lo Ii,:

5W·-l = cui IHI. !'ilfli2,5 = nghi. ~p.rn dtC).!'iL l/l =. t);1y (KC!_

nul tMch:

1 \'al p"lfj II'di/, rl.l . nl~ r'lhi~'J nglmi rl"rll'!' ~ H,jng 16_' quan chuc.

1 ,~'j.:/j,' "( jMfll{ Mp /, ~}J J . n"lw 11'-f Ii> tl l.A I' l U~'~"1l r ho IlfJ]l nK 1-1 i It,

,I }! {i vol pt~l. tt : )Jbji'n ttu'{j r.;:idl phat am I tir-rl!l: nOll ClI<1 ni!UOI TI'lIn;l'; (J\;oO(, ('r, lJ.f:hia Iii ,j~ng l{!-n, cui ~uall~_

'i. }' fi ~'iI phjj JI' r~j~n lho"[l .... 1~,h 1)hnt f\m 11 Li>1'I1I: mill ['lilt njl:_WI 1'nln;p; Qnil(,. ("6

nghia lil, rMTlg lim. cui :l:.u6n..g.

o J)! Ilt~jfl'j ~.?I tlr« rhu vui rlt\ll~ 0 dlUII KIIIIL \~"lLh. 7 I,." ~,.;' ba muru ba m L(Ii I fl.~ m

8_ Oanh htk quanh co.

~j ftril Ji ... , I"ito'h l'lfoli r-h{" t,,~ 1<1'l:{" th",) 1[llim 1.1, h I; \Tll fl (~hil1.l d(1 I1l'1a Tb'lIIh ~!~I .. ~. ("'<'I Han qua n bat h. M()I1~ (:fJ b~t k~'

68

i

I

Floan 1"6J l~i vfl nUl quan tru,

Do pharn ngni nQ1 VIJ nap xong, B~ troy-en phe chu thiep hong

Jkn ngay van '1.119 I· tn.ly~n tong tuy banLa i len v U'O'n Vien Mlnh Ju!'m bai, Trude !jan iti(m chmh dai Quang minn.

Ngai ngung ben M ben tlnh, Bam van truoc da xin dung mai yen. ell Lri:1I lH;> chllyfio truyen ea.t: !y. S\1 t';i.u iU l Y~n li;l tau mi-

lia thj, thinh hi 3 d~u thci.

y~'n dien nghenh w'ng xu bOi f cuog tha.

Va dai khann ~,. "tin (fa dU'ng men.

Chi l:'bi~'u LhlJOng ngu di.1I\l.n quang minh. nO] lhan kip v¢j lai kinh,

Khan thni xern b8.1 le tinh la yen_

Yang Ie dean nhung hoan quau so, Tlu!O'ng xom ngay bi~n ~I,t chis [o,

IJmh rAi gia thwng cae dli,

(;.:~1) ngay iflaj thip't trung thu tAng tinh.

Roi i~n chon Vieo Minh ki.¢u tnIClC, Tmh thinh an hoi quoc on ton,

Trd lui ve. trlJO'C NgQo men,

1..1 nh d~ \'~t tlUJO'IlR ven trcn Ie nghi.

Va ng l8 nh cap thu y pharn thuc 8 L~ lanh rot chinh silt quy ky, ~ Nghi cong thira bien t:\om khuya,

lihno d~;

.;ZCiil - "'Iio,' ~ R c: I ":~7.' 1 - vai I H (') .. " ... 1 .... ,L'1 = ~I~ l~ I B~. 54f1/7 = nR'U l fl.C~. ,).5.:";/6 ~ qua (B.CL

·Cbli lhidl~

1· NFt'l~' '-'11'1 tb»: uJ{' ~i\,_v ll) Ihllollj. S. 1. ;Su: (,lIo(] ,'11: 5U gia MO cao "'H~r. liIng.

:!. I/{f thi_ thi"JI hr: t1'l(l' chuc n~ung, nlIH· ,h,~n. lr('l. 4. XII nni: l:'i't ('il phue 1.'U

.J ". I),jj k Ir<llt I, I, g;!l~' l(-. LSn. Tw' 1110:1'1.)' rmillJ; L 11 u vua 'HldlLll 'L\.I)'e n T (Ill!!: 50 t U~·ll. 'lLJ ilK d I ~~ It(,;\ tl ,Lj 1." [!nn" ci 'Il".

fi V,~ n~ menh lanh cac thu (Ii) m(J~ rhu, thU'(: .:ill thtlc I.Klnf:, ';' l:hlflh sue qu» h_\,: chmh <ton h<:l tin. tr.ll.ll,I hPL uga), 'o't'.

69

560

565

570

575

580

Yang phu dai l~ mao nghiem trang, DI,I van cao sAc ba chirong,

Long dinh tan cai ra rang tiep nghenh.

R6i trap kien M tinh ven du, Kham sli quan dinh to hanh ky, MQt phong giai het su nghi, Long v~ theo voi budm v~ dang mau.

Thoi tham thoat sang dliu nam h6 1 Thuyen nhcn nho rieng thu non voi.

Xung quanh thay nhirng xuan ai, Xuan nha hay hen trong vai thang day.

B~ dang tu6i trci may trong vci.

Cheo nghenh xuan gi6 nui th6i mau.

Lam day mung Mn tu6i nhau,

Tiet Tliu, r6t chen nrou Tliu mung chung.

Theo dip mai, dan xuan phach su6i, Lan ra tay, suong sam sao khuya.

Thai Binh phu tri nay kia,

Cong van trudc hay phat v~ Lang S<1n, Nghe coi BAc du'ang tan khi lanh, Ngam non Nam nhu nganh mat cuni, G~p ngay mu'ai mot thang hai Ninh Minh day da den noi Chau Thanh, RI1 mui tuyet cu6n thenh rem vong, Phat hoi suong thang' chong ngon ea, Den dai Chieu Dlic chon xua.

Khilu quy Ia I~, ti~n dira la tinh.

Tra biet thoai 2 r6t dung xa rna.

610 Sung hi am 3 rna kh6a quan son"

Cach xuan hop mat y quan,

Duong xuan phoi phrri met doan thenh thenh,

Ngan ti~n th6 v~t phat chia tung phan.

Tir bQ quan nhan vien cac n61 Xuilt sai phong den 111 binh dinh, K~ tu ngay moi den kinh,

Phi trong tang t6ng nhan tinh biet bao.

Cong van eli bQ sao lanh het.

Hai miroi ~ham bat nguyet xua't kinh" Ngua xe ch6c dB. dang trinh,

Hoa vang dua bircc non xanh d6n mung.

N<1i 1ft dich theo chirng 16i ell

.Den Han Duong cai bQ chu hanh, Bam len H6 BAc tinh thanh,

Phat chuong hdi qu6c 3 dat tinh xa xoi, Khach vi~n dao mQt trci strong tuyet, Ban cO' tri manh nguyet quan san, Quy tam 4 quen 'he't gian nan,

H6 song dua chtr "binh an" dliy thuyen.

Ngay tam cU'u dong thien trong nguyet 5 Thanh tho tudn g~p tie't chuc li,

VI,I tinh 6 vfing v~c dao tri 7

Bong den treo chay, ngon cO' hdi sai 8

N gay ban s6c 9 can dai nao mrc.

Net mung chung xuan sAc tai lai.

Phan xa rieng chut thiet thai, Xuan v~ r6i cung theo doi voi xuan, Tai Tay Viet 10 thiep van b§:m dao!'

585

590

595

600

605

Chu thich:

1. Cae n6: cac khoan, cac phan,

2. Ra khoi Kinh thanh ngay 25 thang 8.

3. Pluit chuang h6i quoc: phat an clurong (con dau) de v~ nude.

4. Quy ttim: long nho nha muon v~.

5. Tuc ngay vui yen tiec cua cac cong khanh vao thang gitra dong.

6. V~ tinh: ten sao.

7. Dao tri: sao tien tren mii Con Luan theo truyen thuyet, noi day muon chi m(>t

cai h6 trong Tii.y Vuong Milu <1 trong thanh, .

8. H6i sai: di viec cong v~.

9. Ngay ban soc: ngay m6ng mot d:iu thang (am lich).

10. Ttiy Vi~t: tuc Quang Tay.

11. Thiip van bli'm dao: dang tC1 thiep trinh ba'm.

70

Khao <Ii:

586/4 = ven (B). 588/5 = von (B.C). 603/3 = mong (B). 604/5.6.7.8 = ki!, xli, minh (B).

Chri thich:

1. Ntim. h6': nam D6.n.

2. Tra biet thoai: tra tam biet.

3. Sung hi tim: tieng sung bao tin vui

4. Quan san : cira ai.

71

· 72

Yang dai gia ngu thanh HA tinh, 'I'ham quy yen phung menh dan trt.

615 Sire minh hen mon co chi,

Viec nen, muon dQi dire uy chin hln Gi9t vii 19 nay nhuan mai tharn, Thu ban du trong am ngoai em, Tung h6 ba tieng truce them.

620 Dai xuan vui ve, am kim binh yang.

, ,

253

SU-TRINHTIEN-JJAl\'I KHUC

•.

c.\p~i, hay khong, tuy a minh ea, kh6ng lOY a at, kheng phai y-l:;\i vito ai ...

"6y tM bao nhleu cai ac-canh cu.a pgtriri dim bit kh6ng tai -Iuat-phap, khang tai thai xau clla dan eng, kh6ng ~i e8l1h-ngQ. ma chinh IS. chi 18 t:;ti cai ~ tbi~n-chuc' nguil'i dan ha, cai thien~huc phiii yeu-m~n nguoi, phai pLlI;1Ctbug ug1rai.

Uy luat-phap doi dia-v] ngu:o'i dim bA khong gay dUQ'c hanh-pbuc cho dim ba, pb::i.i sU'a Iai each giao-duc dim ling, d~ bi~t gia nguo·j dan ha vii giup

41& cho dim bil, .

Ie lam cha bi~t con gai rna lo cho htu-Iai con, khlmg phai 11.\ 10" rling luatpbilp khOng benh-virc.ikhong phai lil 10 ~! bon tu-mi an hi~p. 10 Iii. 10 cai acdnb khang sao tranh diroc cua nir-Itru, "ng btl rna Iii. ngui1i Iich-duyet, am-

hi~u tlnh-tmb bon ·thien-nien thi cai 10 do lai boi-phan.Io rang COIl gai minh lam, 10 d.ng. bon con trai kheng hi~u' con gai minh thtrc - tha nr-ttn ho eho hi hQ'ID In kieu. vOi - vimg u6ng-ni1y ho cho HI. icli-kj, bay mongtuang vU-VO' ho eho lit gin. ttnh-ttr, thieu If h(i), cho lit ngOc. Chao Of f nell 018 con cling biet ke khac nluz chat n~u I,,:; khac ciingbiet nhir cha, thi COil 10 gi nfra I

Bia-vi xa-hQi ciing nlnr dia-vi ngO'b-i chao Xli-hOi nen theo j-kieo ngtroi eha ma si'ra lai dia-v] ngU'ai dim ba, mQt dAng chi bao oho ngU'iYi dan bit hi~u nguul dim eng, O1<}t dimgchi bao eho nguM dan Dng hillu· ngU'iri dim bA. CW vi- hj~u Him nhau ma cai ac-canh nguai dim ba c6 day thai I

NGUYEN TSIlJ;U-Lu';'T dick

BM ea di su- Tau eua C\l Ly Van .. Phu-e

e,!- Ly Yiin-Plurc * !t tii hi~u lU Klzac-trai 1£ ~, tf! lO. l.tin-chi .~, nqiroi

limg R3-khliu JlUy~n Vinh-tllU~n Bti-nf}i. e,!- dO crr-nhtin niitn Minh-m~nh.ltim quan . din L~-bO Hiiu-tbum-tri. Nom Tbieu-tri ihir hoi. cu sunq [am Khdm-sai chan/I·sir lang su- Tuu. KM di sil" ve q.z c6 liJ.~ Fa btii ca Su-trinh, M diJ. ca car tinh-cQllh luc di s(r,non-si'mg phong-clllll1, dllcwg-sa xa khoi; led van rat la luu-Ioat, ding liJ. m9t dng van-c1w:o'ng d'3 ve dO'i lI1inh-m¢nh Thi~l1-tr~, nay ltJc-dang ttlur sau nily ;

Nam Thieu-tri r(')ng bay tan-suo. Vtmg thanh-trieu gill dao giao-Ian.

Bien Phung ban xuting chien-van, lIAn~ttiy mmri bay, su-thsn ba vien, Bl) thuang-ill- an lr~n nhujin-tham, Linh quoc-tbuv~t·pham cbinh-te.

Thimg hai bai-menh dan-tri, .NgQD XU8n dtra biroc vo ky nhe thanh. '1 hang ba lui Ha-thanh dmh-tru, Chi~n vi¢c quan thea bi) van-h'uyen.

Tu- nghe J1(;)i~d~a dira tin, Hoang-cung hili v(;mg bi~u .. tien d~t tioh.

L~ tt-d~o than-Jinh tro-thuan, Ng8y mong ba thang nhuan btrec ra, Ngon CO' ti~ng trting xa xa, .

Cheo Ian dtra mai Nhi-ha nhtr ten, Sang bac-ng~n ghe tbuy~n len hO, Quan B~c-ninh ti~p-hQ s<in-sang.

Dan-da di~m MY song XU'O'ng.

Dao qua phil L~ng Uri lilllg Caa-dinh.

254

h) Ch<lD Illy Dhl~11 ehu6-ng' o!oe lAm, ogny xll'a eo J1guai sir Tilu 41 doa 40. eo cau Doi rlllg: «Qu!-lllh qtlllO, Qul-II'OD qUID, muiTi ogulri cti chl con m';'l ngtti'ri ,,~ I )l

(2) X1l'a cing NZ9-phoag Ng6 Thlr:-Si: lam 96~-lr"IJ'" liqb L{lag-sO'o.

(3) Td~ll D.ha Thanh eo' 10 dij.m ho~c 15 dij.m. Ibal 4l;1 m91 dlriralJ bay 11 m9t lim, 6,7 0811b'1 liuhciP phOnt( 3- .to; d~ Ira hoi nhuog qU9.R gin,,-li! va 119"1';01 Mah-khacb.

(4) T,o b.! qua oul, v; 1;\ lily hluh gii'lng ma "~I ten.

(5) TAo 11191 pbO thDge vI! dilt T~u.

Cling vao mi~u B6ng-linh y~t l~, Qila Bile-clin Ti~n-l~ B~c-giang.

. Kia diu sutii ran ben dU'i1Dg.

Truyen dng duoi sutii c.6 hang Giaotban.

S'1linh-huy~n khan phan hu-thuc, Khaeh di dtrCIDg c~o-rnM lit hon, ~c-hoa Uti Qui-mon quan,

Uri xua.((rh~p klnr ulliil hoiul»la day(I).

Kbi mit xu(Sng ban ngAy muon t<Si. HO'i ntro'c len ngou kh6i hoang bay.

Chi-lang thtr nhat ban nay, Linh-tfr dem lam long ngay daopky.

Qua Hb-lao ciing vi linh-mteu. Khoi Lang-nhan Uri khao me con.

Nhin xern nh(rrn nho hinh non, Tr.ii2 qua gi~ng Dng tiYi Jon Lang-mal .

Qna tinh Lang d6n mO'i vao tinh , Viec sir-trlnh 10 Huh ve vang.

Stra do y~t mii'~u thanh-hoang, lien dll'O'ng dao btroc xem luang canh thanh.

Tam-thanh-d<)ng thien-thanh nhir (\lC, Vong-phu-son ai mac cho nen ?

Hay cen dau ell Ti~n-hi~n '(2), Ben doanh L¢c-ma canh chien Nhj[thanh.

R.oi blt chinh quan binh tmrong-lo, Qua Ky-cung t(rj ph5 Ky-lira.

Bong-dang Ilch-sir tH~ng xira, Dung xe tam tru dua ta thong-danh.

R(ji thay thH~p Thai-bmh tri-phir, Blnh M<>ng mum gia ngo khai-quan.

Tinh-quan cung hau-menh quan, CUDg nhau vong da mot doan Uri mH. Sua mu ao hen dili Ngl.1'&ng-dirc, Sap quAn-gia nam hac hai dU'O-ng.

B~n gio- SUllg phat sam vang,

NAM-PBONG

'Mijt giao tan-cho 1~ !huO'ngt5ng-ngMoh; Bili Chieu-dtrc Ie thanh b{ti-~t, Cua Nam-quan biI.i-bi~t phan-k,.

Tang-bong Iil chi nam-nhl, Non song nganh lel btnrc di lai dlin,i Qua Ti~n·ai lrong chlrng m~c-phu. Khoi Tan-thiem t6'i Thl,1-bang-tMnh.

B~n dau duong tan qut ngMnhIS).

Thuong ngay cung-img n~ng tloh dia.

. [ph trO'~g.

Ninh-nrinh giang chtrc thyu~n (fila tbUy, Vl),t thll'lYng~anh chlnh-bi chu~toan.

Hieu ca eho chi hieu den,

Bli trong rmroi hay chi~c thuyen sam· [sanh.

L~i bi~D l~ giaBg-tblin y~t.cao,

Roi keo ccr phat sung khai-hanb.

Dong song khucthingkhticquanh, Song em bi) lai gio thanh dna buam, Nui ai nhuom do 10m s!c da.

Bli trong. ca. nhan, rna, blnh-dae, Siren non ai ve diroc nao, Truyen rAng binh-mf Hoang Sao phai kh6Dg~ Kia Sa-mao, no chong Btit-ghi (4). Rheo khen ai x~p dil nen xinh, Ben son~ ba mi},t quanh thanh,

Nhin xem phti-tri Thiti-binh(5)dtd6ng, Btra mot lit thi~p-hong vlfn-bao. V:),t thC',ooghi l~y thao dem thsnh.

Mot Diem bich-ta ninh-ninh, Btra dCi - thuc-phkm Vi'~D tinh chu-nhAn.

Ke nha-dieh lieu phan da-phat. eli: l~ truyen dem bat ngay kboi Ba dau xa.y silo non dai,

Phai chang tuc-hieu thanh nguoi Hoil.!I~ SAo?

Qua HU'bng-thny 8.0-aO ti~ng su~i,

255

Vila hai ngay too coi Tan-ninh (1).

Ghe thuyen ttra b~n chau-thanh, Chu-tAn chi~u I~ nhan-tlnh ll,li di

[Ha sun-di)Dg Kim-ke ti~U-caDh,

Dau 1il-tien du-vinh ttr xtra.

ThAnh dau chal-ngat ben bo, Huy~n III Tuyen-hoa, phu HI Nam-ninh.

Xem pho sa thi-thanh d6-h(li. Ti~n Nam-kinh tieng gQi xtra nay.

Ung-chau cB hieu Iii day.

Bich Thanh truyen ell nui Day chon-von, L~ llin-Ifra t,irng Don lap sutii, Q1!a,Vtnh~thuan m6'j tiJi Hoanh-chau.

Khai than ttch ell da hiu,

Nghe con thuyen sat chim dan loi nay?

Than Ngii-hi~m da xay s6ng 101;l.n, Khach hanh-thuysn toe don mat hoa!

Chuc-van dao mi~u Phuc-ba, Chen binh-an 1'6t ban tit thanh-th'ai.

"

Ay tir d6 qua noi than-thac,

C6 d!lI-phllO'ng cbl!c trtroc than-phu, Qua Qui-huy~n t6'i Tam-'chu, Giang-sen bat canh ~n-do thieu-nhien.

NORB:wh-th~ch d(lng-thMo tham-vien, Qui! Kinh-son th5-san gQi lao

Huyen Nam-binh each cb~ng xa, TU'iYng-quaD £lao-Khan que nba a dAy.

Hoi Nam-Hanuho tha:y Luong-Trang, T~ mi~u-du'(rng ve dU'&ng ur-than, LQC tri~u dO- thu~ phtrong-dan, Mj~u tho' ruQt quan nho an den rEly • Qua B1D.g~huy¢n huy~ .nay tjiu-a.p, Phti Ngo-chau tap-n~p nhu tuon.

, Vui thay f phD ban thuy~n buon , Thu do bat-canh.bop nguon tam-giang.

Nh6' Bc!mg-Hlm Sf-vuong que ell, TQa Nam-giao Thai-thu quan ngoai.

Van-Minh mo' mi;tt phuong lrai, MOt toa trCr-d~u, muon dlTi khol huang.

Dau vua Thuan tra.c-phuO'ug con lai, Loi nam-Iujln kia nOi XuO'ug-;ngo.

Ciru-nghi non mit sU'O'I1i nnr,

0) Tea pJlii.

(2) 3) IIl1i I~u blly~n,

{.j) Cbo ong Nhll.n thy en"-C hi tlf)e snoh ngtiy 1> ..... ' $-

Ngan dau d§ ng!, b6ng 0 vimg-vang.

Nghehanh-thtr c6 Lirong Tuan-phD, Btta hoi-am blm fO lhi~p-danb.

Sap-phoug met b;\p Itr-tinh,

Nghin trung non mroc, tac thanh toi C01\, Song Ly-thiiy theo nguon ntroc ngtlQ'c, MOt ngay di may thirec duong XR.

Dau xua d~ Iaibao gilT,

Tien-ong ky-cue, Duong-gia phao-dai.

Gf;lieu-binh huyen .Q<7i nay cb-mH!u. Nha ho Liru trinh-hi~u nhat-mon, Mot hau mot vo mOt con,

Toa kia tam-Iter, bi~n son muon da'i.

Tit- Chieu-binh (2) too noi Bin h-lac (3). Ihl'lrng hi~m-hoi hi!t thac thai gh~nh.

Kia IS. Dirong-soc huyen-thanh, Duong-cong non sat ranh-ranh chan non.

B6ng Cun-machin con in dang,

Dan danu-nhanvinh thalmg con h.ril.

Nham-tien dai Tong ho Luu, Hinh tu-Iuyen canh thanh-u vAn eon, Kia Bau-k~ veri non Ttrong-t],

Lai Thitt-tin'h Bat-qu~ keo quanh a6 thuyen 'b~n tram An-dinh.

Quang-tlly tinb-Iy' pbu-thAnh Qu~-IA111 Phuc-ba-nham vai thanh Clu-Tiall, Khbng-minh-dAi cung vi~n DuyenChi (4). loa non B¢c-tu thanh-ky,

Quan nay Tram-nguyet.chua kia The-ha. ,Vira Luong-phir cling dB. v~ tlnh, Blim thi~p len xin dinh y~t-ky.

Phien-nha trtrec nghi~m phlm. nghi, Sau len Phil - vi~n th~-ngpi de toy.

L~ qu5c-su- m¢t qui ba khilu, Tlnh dja-quan dmg-thu dOni-thin.

MlTi ng<H trA khoan an-can, Th~-nghi bich-ta b()j·than tir lui.

B~ thulrng-cap dem D.O'i thuyeR-sa.

rll • .M-PflON"

'258

SulO s1i'-thln d~n ca hanh-tey,

Sa, truu, but ml}'c thi~u chi, Ph~D ibM do mljc, phaD thai v,-t ~n.

Xy th! n1l0C an-can h$.u-vang.

, Nh,n linh roi phat thiro-ng bien sai, I.:.q.i dem t6og-hao cae nei,

R!u cung htch-ta mOll&i 'nhtr y.

Bin hOi-qutic chuAn vi tili-d~.

R~i tir-hAnh chi~u 1~ khai thuyen.

VAi hom t6'i huyen Long-xuyen.

S,i-dunggiang khAu ngU'gc len Linh-cir.

Dong can hep tir-til tirng khuc, Ti~ng thuy-xa loc-ecc quanh dong.

Boan-duong g~p tl~t. thien-Irung, RU'qu bo chu5c chen ben song m¢t viti.

BEn cll-dl) v'ng ngrrCri canh-hl,

NgOD huan-phong gb} c lu~ dang-trmh.

Vila hom mtrot mQt ngay lanh, G{lp tuan van-tho ngu tmh tAc son.

Ben treo khlp tr~n thuy~n tru:bc mlii, Sutit ngao sOng b6Jlg dai sang Ioe.

MS.-daD-San di 11) rat

8a m llui sau dl.u ( 1) dau lit C(Sc-ngllu.

Qua tirng dln ngay thau d~Dg mily. Qnanh lirng loan du bay muai hai Lila Hin trang t6i strang m~,i. !thai Hung-an m6'i h~t noi dliu-cl.'r, Kia mi~u thO' thay Chu M$u-Thuc, 8i~() ngach d~ ly-hoc khat-tong.

Ben sOng mOt toa xuan-phong, MOt ving Ihu-nguyet soi long nghin X1l8.

NQ phien dil bay lu.. BOng Viet. C6 cbu d~ da-nguyet dam-buy.

Trai bao song gio di vt;,

M.Ot msuh dllDg vt'1i cho. ehe dlD gicr.

Non Phln-lbuy Iinh-tir ylt l~. SOng Tam-tuoug thuau lllliy hi dAy.

Nglly~n xU's ebtra ce dau nay, Ly,TuanghaingakhOu hay thOng dong.

Til SO- Lf)c gia c6ng khal-tae (2), Khi~n Ly, TU'O'ng ngon QUae ho Chu thuy~n tir d6 thong-lun, [nh~1 COng XIlB tuy kho, ke sau (flng nbc Ch5n hoa-ktsu c6 Hit..gia do.

Dong giap-khoa ay hQ thll'-bllang. Linh-quang qua mien Anh~ho8.ng(3

Ngan tungru b6ng fgpdtrangTo8l1.chau Tuong-son til (y chua ThQ·ph.t (4' Lit Slr-nam de nhal thuy~n-hlm. ' Bll bay' lai may tram nam (5),

SU--lhiin thli a trtrec d~ ngam hay c6n CAy tram· huang tren non ai giil, Bil binh-thtr khac chii' Khbng·minh Tleu-nrong ba ngQn hgp doanh,

Tr6ng len da: thay phi'l thAnh Vrllh~chau Thuysn tulin-sat giang diu Ltr-true (6) I'hu ban huon dOng due chu xa.

Tir, day n,hin Uri Tra g-sa, K~ trong bat canh hieu Iii. Ti~u·hl'l1ng Than Linh-thuy val dtrang Ttie-phl) Nul Tam-ng6 rat thu canb thanh Co dili co su5i co dinh,

Van Nguyen·K~t chit CbAn-Kbanb deu hru)~n, Dui guam mi~u dau ti!n hO$n-h6a D\l6'i chao Don manh da ai mail') Trang nhir tbuy silng nhu ngoi.

Lam girong kim 01) sci ngU'c'1i vanglai Kla Kla duong huyen-da] gillog-IQ 9i ba ngay lui phu Hanh-chall' Nao non Hoi-nb;;ln hi dA.u ?

Bay miro'i hai dfnh riy dan Hanh-SO'D Nui Thl;lch-cb tren ngan giang·khlu. NgQa-long xira can d(u Cli·Cll.

Blri i:h.lung mai cai vi~n' thtr Lich-tril!u nhan do. d~ thi1 tlen - nho. . Sa Phi~u min thua xira do; Han, Con mi~u lha nhiit·phv.n tbi~D·kiDl

! '"

(1) LI\ cal cu:a aglin Quae II glil-p .6"8 nsbi. {2) Tu- Ifl'ri abA Ti'>n,

(3) Ba N,a-boln,. bil. NU---.Db 16 Con Sal VUD BWIIg-l"l;biel.l. .

(4) Pb •• bQ CIIIJ til,. 14 To.in-~hID nglrlYi .. hi!. DIl'Q-og Ih'l1611'1U~1I ~;"lli1:y tlJuQ:1 boa. (6) l'rlJ"~O rAnB lI:ll'a cO bRI hOI\ 41i bay 1,,1. mQI b,}n iIr.uy m(tl lIbn b Hlrllll·,.tn, (6) Liy thQY~D iliA", qua .608 lim eliu. (lQi Ii. C~\l Lb--tr1,l c ,

('1) lIl' ,Ukh'e ta.i elli' III all Ih~"1a 1ft ;p .

(t) 1::6 bin 4ii kill" biSu CIIlI'C7DII : Thj,. Thinb. Ngoo, BGog 1.1.. biB chfun cua ong Trinh"tU-.

(2) Li-tieo cgoal htl" ll,\i "hai U~OI! ru9'U d6 bn di) say. ,

(3) (r ~y co biB khl" ehu- riku.: II TIElB I!lai rai Sol mQl caub 11 Den thanh tell Iii : Gbict"ma.i diob .

(4) TII!n-uu llgbia 1. 10 (nrO-c. Cbi ong Ph~m Trqog"Yem \D \nJCt~ cbo \\\i60-1\\.\. c6 Huu bili }I;), d\fog )lip. 0- ao

Giang dinh Tien-dong trai xem, B!n Hanh-sdllhuy¢n l:;ti tim tleh xrra, Cb6n Ly By doc thu ngay truoc, Sinh yen - hoi nlnr gac hinh am.

Lai qua khai huyen Tuong-dam, B~n Trtreng-sa phil H a-nam tinh thanh.

MH~u Giap-h6 ben ghE;nh Tirong-thuy, Bll"(Yng Boc-tiuh x6t ke hoai-sa, Dong Tuong ch~y xuong Cot-la,

NIl6'c xanh lai-Iang bong ta diu hiu I Binh Nhac-loc ng~.ch' treo thtr-vien, B~n Phong .. tang dai bj~[l dao-huong, Trinh cham dA khac btin chuong (I),

Ngam toa san dlin soi guong thanh-hisn.

B~n trmrc tinh tira thuysn dinh-tru, Bua thi~p len Phu-l,Ti~n bam-Minh.

Yang lai crr l~ ctr rinh,

it nhieu dua t~ng long thanh chu-nhan.

Roi tir-t~ lan-Ian chny~n ti'n.

Toi Loan hA liy huyen Ttrong-am, Chuc-van kMin nguy~n lai-lam, H()th3.n thM ngoudong nam dira thuyen, Tam tram di,im hi) thien met coi, Nay 96ng-dioh hay b~ dong-minh ?

Chan trei bat-ngat co xanh, Quan-so-n may dlrih m~l g~enh nhap nh6· Thuyen Pham Lai cheo dan vang Uti 'I True Tuong-quan Ie hay con ban.

L~ thav manh giay bmh-an, In moo may chu bia tim hay linh.

Kboi B6ng-dinh Uri thanh ph" Nhac, Uiu Nhac-drrong cao gac ba tang, Phao tung trien giD rem trang, 'flung hi) may gon ba trang song dao .

Say ba dO long xieu xe hac (2),

Rol mot canh dllu tac dinh Mai (3), Lam-tuy!;o Iaug-mieu chia vui, BQc thien c1.)'u-k~· nha ngU"O'i tien-uu (4).

Qua Thach-dsu Nam-bmh mai hiru. Bai k}-phong con 16 dim ca.

257

Bal-cong Xieh-blch 16i xua, Trtrong-giang Ia thuoc Gia-ngu huyen.

, Day.

Tucmg vang-sl.}." tro bay la-a nguoi, NgaDl khong-giang song rQi d60g tuon, Vu-xlrcrog c6 ti~ng cit ngou,

Bi~t ding phong-v] co con nhu xua ?

Chil ti~t-ch~ ay ca Ho-bac.

Lau Phi-tien H )ilng.h~c lA day.

, Nghin thu trang toa vallg may, Nh6' ai gac but nhung ngay dang lau, , GiSc Tien-Ho mai sau con do.

Blob Thuy-tien ai ngil giilc ngon.

Ven may trong su6t can khon, Kia chau Anh-vu,nQ nooPhu·Q'og-hoang.

Muai boo linh thuyen buon hue Hfu .. Ti~ng phon-hoa Ha~-khAu dan han?

Ghe thuyen chi~n-le ki~n quan, Vang-lai t6og-t~ng han - hoan chu tan, Ban hoi-quiSc trinh van phat de. Soan xirong dai chlnh-tri banh-trang, Tru QO'i cong-quan HAn-duang.

Bia-phuong khoan diU agay thuang

h$ •

e aug sal.

1{i~11 sap s~n'm6i ngU'lJ'i m~i bQ.

Ba birc thea Ion obo phan-minh, Til day kho.i-l~c ti~n hanh, Kieu-dAi phu-djch nhat-trlnh luan-hru, Ngay tiEn-bQ t6i vao cong-quan,

Til pban trA sang ban chinb-te.

Phan minh ai d~ trong chi, Trong ben qu6c'lb~ lit vi quan-an.

Clnrc bon-titu sai-nhau sat-dat,

Khi bl1'O'c ra dtp-phat lily tlnh,

Cho rieng hit phai an mmh, GiiHl'ong the-di ~n Trieu-dinh I ac-ngbi~ Qua hai huyen Hoang-bi Hii!u-ciim, ViHhang-quan da hi~m ai chong" MQt song chia llU'O-C hai dong,

MQt con du'cyug bi~t maytnlug non xay,

·~58

HO-Darn tinh nay day tiep-gio],

Khoi Ung-son v\ra Uri Tin-duong (1).

Dan xira Than-qutic nhan tu<'Yng, lIi~u tho Boan-MQc ben dtrang con bia.

Hayen Xac-son chuc xe d& ganh, Ki~u tuy-nhan thay b:inh xe bong, C~-thilflh con dan trung-phung, Net vAug tam-nghia (2) dlii cung trerj [xanh.

HQy~n To~i-birrbc() Phong-tu:-qu(5c, Buyen Tay-hinh thuoc nuoc ell-tran.

Dall xua dtrc Khang thanh-nhan, Tu-qui bia tae xa glin kinh trong.

Y~n-thanh dau Hoan-cong minh-hoi, LA Thi¢l1-Iang dill Sid doi xua.

N~D xua -tnH may gi6 mt.ra.· .

DiJrn xanh d uO'ng-li~ll bong til. cao-Iuong Tuc th~-(5c th6- lU'o ng phac-da,

BAy nhAn di m~ gift rat cao 1 Binh-chau hieu cli thua nao,

Nay 10 Lam-dfnh thuoe vao Hira-chau.

Chau thanh ban c5-do Tao Thao, TU'Q'Dgy-quan mi~u mao V an Tru-ong, Nghin thu ngon dutic cU'o'ng-fhU'(yng,

Yin-an dmh Phung hai nang phu-nhan, Bao trung-nghia dim san thien-dia, liltt c()-kim mat via gian-ht'mg.

Sil su du-ng veri nui song,

cat vlii Bong - ttroc strong phong Phuong-kien.

Thanh 1 an-trinh uon theo Chan Vi. Di-lti con mi~u d~ nghm-thu .

Danh tho'm BtrCrng T~ Tting-nho, Kia bia Vinh-thuc no mo lan-congo Ngoili Tr~Hh.chan vao trong Huynhtrach, Qua Hoang ha huang bach dao than.

Tri-trieu hoi miY thanh- nhan

- ,

XU'a nay trong dB. may Uhl 11h& khong?

RQllg rmnri d~m di trong va khac, Ay It\ nho phong-Iue dira qua.

NAM-PHONG

Treo de qua huyen HOl,\ch-gia, CB-du~g dli d~n huyen 1a Tan-huO'og Nghe cong-quan eo nang Bat-Ky, MQt doi khi yang ve hien- htnh.

Vong Thuong ching xet t(li mlnh Con khoe nghieng DUO'C nghieng thAnh vai ai '.

Ve-huy-phu giu.'a nol. xung-y~u. Ban Tru do ch-hi~u Trieu-ca.

Hay eon nen en may toa, Trich-tinh co vien, Khan-hoa c6l~u.

Sau diYi Chau phan lam V~-diat Kich-khanh dlnh COil d~ muon nam Hi~l1 de Ng9c-c]zan .di-dm, Long nguoi goi tinb.hon nam chi!m. bao.

Kia Ky-huyen A.n-trieu d¢ tr\rae Bia hien-quan that-tao da in.

Tam-nhan di-mieu con truyen Qua song K5' t6-i Tien-hien(3) co huang Thanh-am huyen ben d1l'angc6 mi~11 La Tan-trieu Ke·Thi~u Th! trung, Gifioa traj giQt IDElU co-trung, Net son tham da yang hong. chay gll{1Dg San C~-bach Nhac-vtrong c(S-ly, Toa snng-tu trang-Ie huy-hoang, 8ilft bao bi kiet thi c111.1'O'ng.

Tinh-trung hai chIT Iiru-phuong muon

. dai

Gerill thay tuong Hi uguoi Tan C6i ' l\1~t tro tro lay lr6i chan qui.

Kiep xua nganh lai ra gi.

ThO' nao kheo riia cho di net ta.

NgoAi efta bile co tea tru-thach, . Chau Vlln-vuong di@n Dich chU~ df Dau thanh DU'u-Iy gan ke,

Tac may hau d~ hay che m~t trai.

C~ Tuo'ng-chau kia noi Chuong·dUe Han Ngl)Y ooug huan-thac ai dllang \ Danh tir sang quae vang ttrang, Ay)a chon Tnl-elm duong ngay lila·

0) Huy~n&ng-sO"n IhUQC flah ar,'bi\~. ehfiu Tin-dIlO·Jlglhu(ic 1701L IU·lIn",. (2) T .. m-ngh'll lil L\ru Quan Trll"O"ng g{lp n hau 6- CIi-thiinh.

-(.3) Ung oog Tit- Cth, IB b€tc cao-bj~'1 hQC Iro au-c f{bO'lug-rtr Q- do.

Slr-1'RiNH TIjJ;l-i-LAM KBUC

259

Qua Chttang-thuy chau'Iu phuQuang, HiSo be trong khoang-diing bmhnguyen, Nglin ngaog go dong ked len,

Diy mU'ai hai chung con truysn dau nghi .

Chi~u nh] Trinh co hia giang lJ;ch, C~ Trieu-thanh nao tlch Ham-dan.

Hoi xa khen ke luong khoan (1),

COn ngtr<7i hoc hI} th~-gi8n che ctre i I Kia C~-quan bocg-Iai tien-canh,

GLSi du-tien lay tlnh tran-tam, Clmg-daub trong bon miroi narn,

'Iinb roj sao hay con nitm chi day? (2)- 8., tlen tran bi~t dau chan hlly~n ? Giac hoang-Iueng d~ trlly~n d~n g.i6'.

MQt ban canh-thli qna tra,

Hll sen phang phAng gi6 dua hirong Ira.

ChiSn Gi6'i-ha iy noi phan-giei, Lam-tri-quan Vlra toi Vinh-Di~n.

Kh~ng mo n dan eli tien-hien, Bil-Ngtm than-d~o bin truyen tlnh-danh, Sa-hit vbi Co-hinh hai sa,

Tb-Xt do cung Dl!-NIlltQ'ng kien.

Phung BU'fu'ng co-Iy con nell, Y~m-vi~n VU'(111 ci1dit nhieu u-thanh, Vj~n "oi cite keo quanb tung lap, True cling hoa lop-nhop tung churn.

C~tung mot g<Sc xanh-um,

CAy ke thach-kj, ngon trum gi~ng Ian, !

NOi-fn bi~u hung-phien Ky-ph",-, Oau thanh-nhan tij.ng lfi 6ng Trinh.

Ch6n con cam ke hi~u-tinh (3), Hoimg-kim met phAu vien danh Hieu~u.'.

NhA Bj~n-th! tieh xu-a Kinh-thu, Bloh Bach-hirong Quang-Vii. thien-

. thu,

-----.-~.

Than-minh da irng xich-phu, Lu(H guom trir bel nbu.'og do thach+ tinb (4).

Qua Trieu-chau Ioan-thanh Hoach-

10c, Song D-da mroc due dong troi. 1111.ia nao giil dong nhrr choi (5), Qua roi m6-i bi~t m't troi ch&na xa.

b

Kia Chtnh-dinh xua la Cg-I¢c.

Bat bmh-sa dan-tuc kiem-can. ' C6 bia co-lyTri~n Van,

C6 Loug-h u'ng tt..r muoi philn nguy-nga I TUQ'ng B~i-ph~t bay mtro'i ba thtroc, Ban doi Tuy tir truoc due nen.

Trimg-tu thiia Tong'lrieu Thanh.

Lam -cung xanh bj~c. bia dlnh vang[tuong.

Kia Tan-lac Hi Hoang thanh-Iy, NQ Binh-cbau Ngbieu.d~ ct'S-do.

V eng-do suoi ngot canh u,

Lang bit Nghieu-miu. mi~u vua Baa[Strang.

G~n ~Hin-lhanh co lilng Quang VLi. Quach Ng6i xira que cii ciing day.

Lai qua Hao-dinh phii nay,

Tinh thanh Truc-Ie dinh ngay l{i~n qua n, 1)0 t5ng-tijng vang hoan nhtr 19,

Roi tir-hanh chien l~ hoan xa, Ktnh-dtrong (0) An-tuc huyen kia,.

Chieu-bien quan ell con ghi Kim-dai.

S6ng Djch-thiiy nhrr ngm'yi trang-sr, Ngon thu-phong sau ke bach-y,

Nen thua lruyen eu k~ chi, Binh-lnmg d!i den song Ida Ma-d~u.

Kla Tan-thanh T rile-chan giao giuj, Mi~u Hosn-hau(7)treo choi bi~n vsog.

Hay con co-chung trong lang, Hay con ct-ttnh ben dU'o'ng nhu y.

('> 14n Tiro'l1g-NhU' ifi ~" .t6 treY xe v~. (2) Trong ml~u eo II1'9'DI{ LU"sluh n~m ng!'t. (3) 811 licb Qwich C\!'.

(4) CO bia Quaog Vii trim th{lch-nban.

(5) XQ'a Yaa Qaaog-va nba BRa (l1'mh tr.).n b] Ibull <.:b~y. qua sllug n:l.y Ich6ng. co tbuy~o bo) h,r Dhi~1l ~ dong 101. cbo.y Ihoat all'(I'c; Khi cb{lY thout rot Ihl,(uruc IIli (aims rn , vi 1116 gi,~o kbdllg 4uoi kip.

(I) Lb, Kiub-kha a :khi :m'o.

(7) "I'u Trl1'O'o, Phi

260

Lau-tang-thon kill, que Chieu-Iiet, Tiuh-nghfa xira kheo k~t nen than, Hai be kha-de quan-than,

yuan dao muou-kiep, dl;im phan mf,lt

. [que.

Yen· Ban v&j O-Ky thiia truoc, Chen dOIl{;-Clrll dau tac Hoa-duong.

. Cau dau tram t r U'Q"ug be trtrong,

Bit xanh tien-tich; dinh vilOg Dg~ hi.

Phone-sen huyen Luu-Iy cUu fly, Ba xay did trirong hay nuroi dir.

Sat vuong al cam hao gio ?

Chi~c silo giU-a ouoc tro-tro vifng, yang.

Tru)'E!n ding cih Ngan-Chuoug c5-v!l.t, 1 St;r Iau nam bi~t thuc hay hir ?

Lu ong-h ll'D'ng ban dat Yen xtra, Mien tho Nhac Ngh], thap thO' Duong- I [c6ng.

L~ mi~n-kham Hnh hong dang b6, I

La Cau-Ideu dem s() di~m qua; I

Tang-ktsu day ball Co-lui, . 1

Biti Kim ~ay da gQi lit Lu-can. 1

Trong tam canh, canh ciiu lit IDQt, ! Bia trieu 'J hanh ngu-hut co tho . I Quanh thanh CUllg-CI,tIC ch~ng xa, Quang-an vao CU-fi day Ia Yen-kinh,

Qua Hoang.vthanh B~i - fhanh man ngoai, Th!ng :&i nha VllO"og-hOi b¢-duang;

Y quan qui litn bj~u-chtrcyng. f)U'ang quan tiep-thQ 18 thuong ven xong.

Tinhkhau-ki~n chu eung dap khach, Lui ra nha ttr-dich nghl-ngoi.

San sang vien-dich hien.sai,

Co ngtro i canh elra co ogm:ri M:u trong.

BlI tru-phong tra-phong cac s£c, Sai bao gi mol mire tong- hanh.

Bi~1 than tuong- 11 enh la vinh, Biet di.ng thanh-gia trieu-dlnh Iii ton.

Tung nhan xet kien khan dai dia, Co thieu gl son-ihuy cao !inh.

Phdn-hoa thay chon d~-kjnh,

(1) (21 (3) (4) XlI'aog l~ Inco tihg Itgll'17i llan.

NAM-PHONG

Yen di.ti Ilat c inh kinh thnnh cllo m6

u" 1· - dJ • II

Dong- 0 cu au con, uyen-dti'c,

B~ . truce SaD nay cac Vao-xU'Ong. ce hoe mot goc Xanh-I(llO'ng,

Hita Hanh trong d~ tnrec d~n OJ.luAu, BU'oug lira ngl,l'a tM.nh-quito bi~1 Hinh Iae da trong thay l~ gM ! may?

Phti-plnrong got noi vai k~, Rat dong thai ph6 LU'u·Jy ti~ng truy~n.

K~ sao x.iiH v!l.l-phien nhan-tu, L~ viec qu~n Cll- chi] Jchach-ty.

Hong-Ic nghe xuong di~n.nghi,

ox Kbi-lu » (1) d~u khll u (( khO-ly l) (2) goi Tieng « y Ly J) (3) fly Iid~p khO-i.[qui, Ti~ng « b8 ii »,(41 thanh Ie philo ban.

Rai thai xe ngga mot doan, H<>ng-kieu chiem-nguang leu vllftn Vitn Bay IA chtin d~-kinh hiet tM, [minh, -Cach thanh-tay ly-s5 ba muol, Nao-nao khe uU'6'c oanh-hsl, Li~u hoa ro'p dit lau-dili ng~t may.

VrrO'n Trireng-xuan ben nityBong.ll!.c, V Llan Thanh-y ben truce XllO:ng.xuAn.

Bat ky duc-ve than-quan, Than-du de nhat muai ph an thU vui.

L~ ri5i lai ve noi quan-lru,

Bj) rho nghi, llQi-vL,t m)p XOD~.

Ije) b·uyen phe cbfr thi~p.hi5ng, G~p ngay van-tho thl-tung tuy-bau, Lai len VllO'll Vien-minh chiem-bili.

Tn~6'c san den chinh-dai quang-miubNgai nzuna ben Ie ben Hob I

.0 0

B ~Dl-van trtro'c d5 xin dinh mai y~n,

ell' Iol bt) ehuy ~Il trinb cac Ie,

Su cao-ai (5) vi~n l~ tau roi.

Ha thl khan hi dell (hoi,

Y~n d uyen nghenh~lf5ng xll-boi cfioqtbs, L8 dai-uhanh hB.D dit dinh·mi~n,

Chi chieu tbuonz noll' diAn Quang-

1:1 ". Of

. [minb,

Hoi-than g~p dQ lai-kinh,

Nhan ngay~chiem-bai Ie: linh Iii an.

Yang l@ dO~Q tai-hoan qnim-sa,

(5) VI o1vc Qlllic'mi'ILl Iluae l\lIm miU. lien vua sal uga; SIlIl II: SU TilLl 11:; CaD-a!.

261

ThU'CJng dem ngay bi~n-sll chia 10_ Linh roi gia - thuang cac do.

G,p ngay glai- ti~t trung-thu tong-tlnh, Lel len viron Vien-minh diu truce,

'flnb thlnh-an hoi-qu5c On-ton. i

T~Cr lui ve triroc NgQ-mon. 'I'

Linh dt'> 1~-thu&ng ven tron 18-nghi.

YAng chia cap thu-y thuc-trac,

Lay linh roi chlnh-strc qui-kyo I

Nghi cong tht'ra-bi~n sam khuya, I NgAn-ti~n thb-v~t phat ehia titng phan, i Til be) quan vien-nhan Me n6 0), ! Suot sai-phong d~n Hi binh-dinh. .

K~ tir ngAy moi Uri kinh,

Phi trong t~ng·t<Sng n han-tinh bit€t bao 'I COng-van Ctl b¢ trao linb h~t"

~gAy ham-nham bat-nguyet xu~t-kjnh.

Ngl!a xe rt).p-ra dang-trinh, Boa vang dua buoc non xanh don mirng.

NAy quan-dich trong chirng l<Si cfl, , B~n Han-duong cfii-bQ chu-hanh, Blim 180 Ho-bac tinh-thauh,

Phit cbuong h~i.qu5c dat Huh xa-xoi .

Khaeh vi~n-d~o mot 'lO'i sirong-tuyet, B~n c6-tri rnanh nguy~t quan-san.

Vui ve qnen h~t gian-nan,

Ha sOng cho- chu. binh-an day thuyen.

Ngily tam - cuu - dOng - thien trongnguyet, Thanh tho-tuan g~p li~t chuc-ly.

VI;l-tinh vang-v~c dao-trl, B60g den treo choi, 13. CCI hili-sai.

Ngily ban soc ean-dai nao-mrc,

Net mung ehung xuan~sac tai-lai ; Phan xa rieng ehnt thlet-thoi, Xuln ve r(l)i cling tbeo doi voi xuan, Too Tay-vi~t thi~p-van bAm-dAo, Vang Phu-dai l~-m~o nghiem-trang.

Du-van clio-sac ba chiroug, Loog-dlnh l{m-cili ro-rAng ti~p~ngh~nh.

en ClI.uiobu u6i chutlg no.

(:&) Nim DbAm-dao t3) L'l(Lli TUQ'tlIH!·

R<>i chl-kien Ie-Hoh veu dil, Kham-str-quan dinh ro hanh-ky, M¢t phong bay h!t sir-nghi,

Long v~ gui vcri ban vt! dang mall.

Thoi thft:m-thoAt qua dan Dam hl:, (2), Thuysn nhCrIl - nho rieng thu non Voi (3).

Ngon-ngang lhay nh&og xuan nguol, Xuan nha hay dQ'i trong vAi thang day.

B~ dang tu?>i Lreri may trong veri. Cheo nroc xuan gi6 nui lh~i mau.

Trorn day mung IAn tu~i nhau, Xuan tau rot chen fU'(}'U lim mol chung.

Theo nhip Iai dan thung phach su(Si, Lilo dot tay trang Loi sao khuya.

Thai-binh phji-tri noi kia, COng-vaD truce hay phat v~ Lang-son.

Nghe c5i bac nhrr{lllg tan kbi lanh, Ngam non nam nhtr nganh ru~t cuoi.

Vim ngay rmroi mot thang hai, Niuh-rninh day da ke noi xU- minh.

Rli mui tuy!t quan thenh rem vdng, Phat hoi dirong thilng gi6ng ugon ca.

Ben dili Chien-du-e chtin xira, Khan qui lA l~ ti~n dira lil tmh.

Tra biet-thoai rot dinh xa-md,

Sling hi-am mlY khoa quan-san. each xuan hop m~t y-quan, Bm:mg xuan phni-phoi mOt doim lhanh thanh.

Yang d~i-gia ngl,l' thanh Ha-tlnh, Quly qui-yen phuc menh dan-tri.

Sue minh him men c6 gi,

Viec nell muon d¢i dirc-uy chin Hin.

Gic;>t vii-It) nay nhuan mai thft:m, Thu ph~n-dn trong am ngoai em, Tung-he. ba ti~ng rnroc them, Bai xuan vui-ve Au kim vung-vilng.

NG[JY~N TnUNG:"KHUVEN sao-luc

You might also like