Cao dao Việt Nam

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 482

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 1

À
1. Àa tònh thò vûúáng núå tònh
Traách ngûúâi àaä vêåy, traách mònh sao àêy!
VNP7 233
2. Àaä buöìn laåi giuåc thïm buöìn
Mûa döng chûa taånh nûúác nguöìn laåi thïm.
CVPD 26
3. Àaä cam chõu baåc vúái tònh,
Chuáa xuên àïí töåi möåt mònh cho ûng.
CHG 15
4. Àaä cam quêën quñt maá àaâo
Nhûäng mong chim nhaån mai trao chó höìng.
HPV 120
5. Àaä chïët maâ nïët khöng chûâa
Àïën mai ài chúå, chöå1 dûâa laåi ùn. a
TNPD I 111
BK a - Àïën mai ài chúå soå dûâa laåi ùn NNPD 52
6. Àaä chñch2 phuång loan, chia maân uyïn thuáy3

1
Chöå: gùåp.
2
Chñch: leã loi.
3
Uyïn thuáy: Uyïn laâ chim uyïn. Uyïn ûúng laâ chim tröëng vaâ maái bao giúâ cuäng söëng
thaânh àöi nïn thûúâng laâ biïíu tûúång cuãa cùåp vúå chöìng haånh phuác. Thuáy laâ chim traâ. Chia maân
uyïn thuáy laâ chia reä lûáa àöi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 2

Àaâo àaâ caách lñ, cuác noå xa lan


Kiïëng kia àaä vúä khoá haân
Khuyïn anh chúá tiïëc, haäy lo àaâng thêët gia. dïî
DCNTB II 96
7. Àaä chúi, chúi chöën mô miïìu
Trùm gûúm kïì cöí cuäng liïìu maâ chúi.
TCBD IV 100
8. Àaä coá con mùæt thò xem àaâng a
Coá phaãi cêån thõ maâ ngoá quaâng ngoá quú.
TCBD I 606 TNPD I 120
BK a - Àaä coá con mùæt xem àaâng NNPD 52
9. Àaä coá möåt lûúåt thò thöi.
Lûúåt naây, lûúåt khaác thò àúâi khinh chï.
NNPD 52 TCBD II 250 TNPD I 111
10. Àaä àaânh canh caãi nêëu gûâng
Chùèng ùn thò chúá xin àûâng móa mai. a
NGCK 130a
BK a - Khöng ùn thò chúá xin àûâng móa mai HPV 157
11. Àaä àaânh cùæt toác ài tu,
Möåt ngaây cûãa Phêåt mûúâi thu coäi trêìn.
CHG 31
12. Àaä àaânh möåt phêån àoâ àûa bïën khaác
Thaãm thûúng thên em chïëch maác leã àöi
Sao khöng kiïëm núi mö maâ tûúng tûåa,
phêën laåt hoa tröi hïët tïì
- Em haäy àang coân trang àiïím toác mêy
Àaåo phu quên chûa xûáng, em úã vúái meå thêìy coân hún.
DCBTT 188
13. Àaä àaânh möåt phêån thûúng öi!
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 3

Ba1 taân cuäng àúåi, phêën tröi cuäng chúâ.


DCBTT 254
14. Àaä àaânh nïn thiïëp nïn3 thï
Nïn chùn nïn chiïëu ta vï cho troân
Non moân nhûng ngaäi khöng moân
Trùm nùm tñnh cuöåc vuöng troân àêëy àêy.
CDTH 107
15. Àaä ài àïën quaán thò nùçm
Con ve kïu khöng súå, con huâm gêìm khöng lo.
CDTCM 256
16. Àaä giaâu thò laåi giaâu thïm a
Àaä khoá thò khoá caã àïm lêîn ngaây b
ANPT 19a ÀNQT 84a HT 252 LHCD 15a NNPD 52
BK a - Ngûúâi giaâu thúâi laåi giaâu thïm NASL III 20a
b - Ngûúâi khoá thúâi khoá caã àïm lêîn ngaây NASL III
- Àaä khoá laåi khoá caã àïm lêîn ngaây
TCBD I 606 TCBD II 455
TCBD I 111 VNP 1 II 30
17. Àaä lêu khöng gùåp baån vaâng
Nay gùåp baån vaâng loâng caâng thïm tuãi
Nghô àïën ên tònh gioá thoaãng, mêy bay
Kïí tûâ ngaây xa caách àïën nay
Loâng ta ngú ngêín àùæng cay muön phêìn
Coân gò maâ thúã maâ than
Coân anh qua laåi ên cêìn anh úi!
Anh àaä coá vúå röìi
Nhû àuäa coá àöi
Boã mònh em lú lûãng möì cöi möåt mònh.

1
Ba: Hoa (tiïëng àõa phûúng).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 4

TCBD I 251
18. Àaä lêu múái gùåp baån quen
Cuäng bùçng nêëu chaáo àöî àen xanh loâng.
DCNTB I 193
19. Àaä liïìu muöëi mùån dûa xanh
Göëi rúm nùçm àêët theo anh bêån naây.
DCBTT 126
20. Àaä loâng àuâm boåc yïu vò a
Thúâi anh àùæp àiïëm trùm bïì daåi khön b
TCBD II 329 TNPD I 111
BK a - Àaä loâng àuâm boåc vò yïu TCBD II 233
b - Thúâi anh àùæm àiïëm trùm àiïìu daåi khön TCBD II
- Thò anh àùæm àiïëm moåi bïì daåi khön NGCK 144a
21. Àaä mang lêëy caái thên tùçm
Khöng vûúng tú nûäa, cuäng nùçm trong tú. a
HHÀN 168 HT 184
BK a - Khöng tú vûúng nûäa cuäng nùçm trong tú VNP 7 230
22. Àaä mang lêëy caái thên tùçm
Khöng vûúng tú nûäa, cuäng nùçm trong tú
Àïm nùçm tú tûúãng tûúãng tú
Chiïm bao thêëy bêåu,1 dêåy súâ chiïëu khöng.
DCNTB I 112
23. Àaä mang nhên ngaäi vaâo mònh
Boã ài thò tiïëc cöng trònh xûa nay.
CHG 13 DCBTT 266
24. Àaä mong kïët nghôa tûúng giao
Loâng coân mú tûúãng cêy cao laá daâi
Bêy giúâ buön baán theo ai

1
Bêåu: Àaåi tûâ ngöi thûá hai, nghôa laâ: cö, chõ, baån,... (thûúâng chó con gaái).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 5

Nùång àêìu chûä hiïëu, nheå vai chûä tònh


Hiïëu tònh buöìn bûåc trong mònh
Súå thêìy haäi meå laâm thinh vui cûúâi.
CDTH 123 - 124
25. Àaä múâi khöng leä khöng vaâo
Söng sêu cha biïët, coá saâo cùæm chûa?
- Biïët laâ anh úã mö àêy
Cúá chi laåi hoãi söng naây sêu nöng?
Phêån em laâ gaái chûa chöìng
Laâm chi àaä biïët sêu nöng thïë naâo?
DCTH 158
26. Àaä mûâng qua haån cûá mön,
Ai hay thaái tuïë1 haäi coân úã sau.
NQPN 38
27. Àaä nguyïìn hai chûä àöìng têm,
Caâng dêìy nghôa trûúác caâng thêm ên tònh.
CHG 5
28. Àaä rùçng laâ nghôa vúå chöìng
Dêìu cho nghiïng nuái, caån söng chùèng àúâi.
DCNTB II 151
29. Àaä sa lúâi heån khi chiïìu
Töëi trúâi nhû mûåc cuäng liïìu ra ài.
DCBTT 130
30. Àaä sanh laâm phêån nûä nhên
Nûä sanh ngoaåi töåc boã phêìn meå cha.
HHÀN 227 TCBD I 206
31. Àaä sinh ra kiïëp àaân öng

1
Thaái tuïë: Tïn möåt vò sao. Theo quan niïåm cuãa nhiïìu ngûúâi, möîi vò sao ûáng vúái möåt
nùm tuöíi cuãa möîi ngûúâi. ÛÁng vúái sao thaái tuïë laâ nùm coá vêån haån.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 6

Àeâo cao nuái thùèm, söng cuâng quaãn chi.


CDTCM 256 HHÀN 257 NNPD 52 TCBD I 467
TNPD I 111 VNP 1 II 96 VNP 7 97
32. Àaä sinh ra kiïëp àaân öng
Àeâo cao nuái thùèm söng cuâng quaãn chi
Yïu nhau coá ngaåi àiïìu gò
Non cao bïí röång ta thò cuäng cam.
PDCD 13
33. Àaä sinh ra kiïëp úã àúâi
Trai thúâi trung hiïëu àöi vai cho troân
Gaái thúâi trinh tõnh loâng son
Súám höm gòn giûä keão coân chuát sai a
Trai laânh gaái töët ra ngûúâi
Khuyïn con trong bêëy nhiïu lúâi cho chuyïn.
TCBD III 146, 474 TNPD II 64 VNP 1 I 151 VNP 7 308
BK a - Súám höm gòn giûä keão coân soát sai THQP 34b
34. Àaä sinh ra söë hay chúi a
Sao trúâi laåi dùæt vaâo núi khöng tiïìn. b
ÀNQT 98a LHCD 26a
BK a - Àaä sinh ra kiïëp hay chúi
ANPT 7b NNPD 52 TCBD II 480 TNPD I 111
- Trúâi sinh ra kiïëp hay chúi bk NNPD 64 NQPN 49
TCBD I 525 TNPD I 311
b - Sao Trúâi laåi bùæt vaâo núi khöng tiïìn ANPT
- Sao Trúâi laåi kheáp vaâo núi khöng tiïìn bk NNPD
TCBD I T NPD I 311
- Sao maâ laåi gêåp vaâo núi khöng tiïìn NQPN
- Thò Trúâi laåi àoåa vaâo núi khong tiïìn TCBD II TNPD I 111
- Thò Trúâi laåi àoåa vaâo núi phaãi laâm bk TNPD I 111
35. Àaä thaânh gia thêët hay chûa
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 7

Maâ anh ûúác nhûäng mêy mûa cuâng ngûúâi?


- Tuöíi anh àang àöå thú àaâo
Öng Tú chûa àõnh núi naâo xe duyïn.
DCTH 161
36. Àaä thaânh gia thêët thò thöi a
Àeâo boâng chi lùæm, töåi Trúâi ai mang? b
HT 208 NNPD 52 TCBD I 250 TCBD III 474 TNPD I 111
BK a - Àaä nïn gia thêët thò thöi LHCD 37a
b - Àeâo boâng chi nûäa, töåi Trúâi ai mang ÀNQT 86b
- Àeâo boâng cho lùæm, töåi Trúâi ai mang
VNP 1 I 163 VNP 7 299
37. Àaä thïì phaãi giûä lúâi thïì
Àûâng nhû con khaách tûá bïì hoát vang.
DCTH 181
38. Àaä thûúng cùæt toác trao tay
Tha höì eán liïång nhaân bay maái ngoaâi.
HVP 120
39. Àaä thûúng thò chúá coá naâi
Nuái cao ta dúâi nuái, söng daâi ta lêëp söng.
DCNTB II 108
40. Àaä thûúng thò thûúng cho chùæc
Àaä truåc trùåc thò truåc trùåc cho luön
Àûâng nhû con thoã àûáng àêìu truöng
Khi vui thò giúän boáng khi buöìn thò boã di.
HVP 119
41. Àaä traãi phong trêìn
Chúi trùng, chúi gioá, roä mùåt àöi ta
Bêy giúâ bûúám àaä gêìn hoa
Chõ Hai noái thïë nhû cúâ mêët xe
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 8

Maãnh trùng giaâ, khen ai kheáo cheã laâm ba.


QHBN 325
42. Àaä trong nhû àôa dêìu vûâng
Dêìu hay dêìu dúã xin àûâng quïn nhau.
HVP 119
43. Àaä troát nhuáng tay thuâng chaâm
Chùèng xanh thò cuäng phaãi laâm cho xanh.
ÀNQT 96a LHCD 55a
44. Àaä troát nhuáng tay vaâo thuâng
Chûa thanh thò cuäng vêîy vuâng cho thanh.
DCTH 144
45. Àaä troát nhuáng tay vö chaâm
Khöng xanh cuäng nhuöåm cho cam sûå àúâi.
CDTCM 256
46. Àaä tûâng ùn baát cúm àêìy
Àaä tûâng nhõn àoái baãy ngaây khöng ùn. a
TCBD I 293 NNPD 52 TNPD I 111 VNP 1 II 85
VNP 7 88
BK a - Àaä tûâng nhõn àoái caã ngaây chùèng ùn HHÀN 54
- Àaä tûâng nhõn àoái baãy ngaây khöng cúm NGCK 195a
47. Àaä tûâng lïn döëc xuöëng nûúng
Anh sao ùn úã gaåt lûúâng rûáa anh?
DCBTT 249
48. Àaä tûâng xem queã boái ruâa
Coân toan boái haåc xem cho múái àaânh.
TCBD I 505
49. Àaá cheo leo muöën treâo súå trûúåt
Muöën noái möåt hai lúâi súå nhöåt yá em.
CHG 13
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 9

50 Àaá cheo leo, trêu treâo trêu trûúåt


Ngûåa treâo ngûåa àöí
Tiïëc cöng anh lao khöí
Tûå cöí chñ kim
Mêët em ài anh khoá kiïëm khoá tòm
Cuäng giaã tó nhû cêy kim maâ loân súåi chó
Sao em khöng biïët nghô biïët suy
Em ham núi quyïìn quñ, em khöng coá nghô gò àïën anh
Hoa kia gioá thöíi lòa caânh
Meå cha eáp gaã, em àaânh chõu sao?
HMN 6
51. Àaá dêìu naát, vaâng dêìu phai
Trùm nùm duyïn núå chùèng sai chuát naâo.
CHG 17
52. Àaá Àöng Triïìu1 àem àöí loâ vöi
Hoãi thùm quan hoå nhaâ töi ngûúâi naâo?
Bùæc thang lïn thêëu Thiïn Taâo2
Trúâi sinh töi xuöëng gaán vaâo vúái ai?
Coá àïm ngöìi suöët àïm daâi
Tiïëng ai vùng vùèng bïn tai mú maâng
Nhaâ töi thò úã Luäng Giang
Ngoä úã giûäa laâng, vïì meá bïn têy
Nhaâ töi laåi coá buái mêy
Àêìu ngoä cêy höìng, cuöëi ngoä cêy na
Bao giúâ ngûúâi coá ài qua
Hoãi núi cöíng gaåch cûá núi maâ vaâo.

1
Triïìu Àöng: möåt trong chñn huyïån cuãa tónh Quaãng Ninh ngaây nay. Laâ möåt trung têm
di tñch lõch sûã cuãa àêët nûúác. Huyïån lyå Àöng Triïìu caách Haâ Nöåi 85 km.
2
Thiïn Taâo: Núi ngûå cuãa Ngoåc Hoaâng vaâ caác võ thiïn thêìn trong àoá coá thêìn tröng coi
viïåc söëng chïët úã coäi trêìn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 10

QHBN 313
53. Àaá vaâng àêy giûä möåt maâu
Loâng son xin àoá laâu laâu chúá phai
Àûâng nhû cö gaái Chûúng Àaâi1
Trúá trïu beã liïîu tùång ai vöåi vaâng.
DCTH 180 HT 380
54. Àaá vaâng taåc cûãa Àöng Mön
Àïm qua nùçm nghô ngûúâi khön maâ theâm.
NGCK I 57b
55. Àaäi böi kia húäi àaäi böi
Coá möåt àêëu têëm àaäi mûúâi khuác söng.
TCPD I 505 TNPD I 111
56. Àaåi giaã vûúng, tiïíu giaã hêìu,
Hai núi cuäng muöën bùæc cêìu hoâa hai.
CHG 17
57. Àaåi Hoaâng phong caãnh hûäu tònh
Cuãa nhiïìu àêët röång gaái xinh trai taâi.
HT 136
58. Àaåi möåc lûu giang, bêët àùæc höìi cöë2
Baån chöå3 ta ngheâo, duyïn söë giaã lú
Tiïëng àöìn em troån keán lûåa tú
Nûúác giûäa doâng chï àuåc, nûúác bïn kia khen trong.
DCBTT 99
59. Àaåi möåc lûu giang bêët àùæc höìi cöë

1
Chûúng Àaâi: Àúâi Àûúâng, Haân Hoaânh lêëy cö gaái úã phöë Chûúng Àaâi trong thaânh
Trûúâng An laâ Liïîu Thõ. Do tao loaån, Liïîu thõ bõ tûúáng giùåc cûúáp mêët. Khi giùåc àaä bõ deåp, hoå
Haân cho ngûúâi àem vaâng baåc ài doâ Liïîu thõ, keâm baâi thú: Cêy liïîu Chûúng Àaâi, cêy liïîu
Chûúng Àaâi, ngaây trûúác xanh xanh nay coân khöng? Cho duâ caânh daâi coân buöng ruã thò coá leä
cuäng àaä vin beã vaâo tay ngûúâi khaác röìi. Sau hai ngûúâi àûúåc àoaân tuå. Noái Chûúng Àaâi laâ noái hai
ngûúâi yïu xa caách.
2
Àaåi möåc lûu giang, bêët àùæc höìi cöë: khuác göî lúán tröi söng khöng thïí quay vïì chöî cuä.
3
Chöå: Gùåp, thêëy (tiïëng àõa phûúng)
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 11

Cêy caã tröi söng khöng mong trúã laåi,


Möåt mai anh coá xa naâng thiïn söë sûã nhiïn.
CHG 6
60. Àaåi phuá do thiïn, tiïíu phuá do cêìn1
Thûác khuya dêåy súám taão têìn cho quen. a
HHÀN 268 TCBD II 329
BK a - Thûác khuya dêåy súám, taão têìn vúái anh. HHÀN 227
61. Àaåi vi àaâi vi caác
Tiïíu vi àöëng vi lûúng2
Anh chùèng tham röång ruöång lúán vûúân
Tham vò nhún ngaäi, cuäng thûúâng3 maâ thöi.
CHG 4
62. Àaân ai kheáo gêíy tñnh tinh
Möåt àaân con caá lùån ghïình noá nghe
Con caá noá löåi so le
Möåt àaân con caá lúán noá àeâ con caá con.
VNP 1 II 116 VNP 7 522
63. Àaân ai kheáo gaãy tñnh tinh
Möåt àaân con caá nûúác lùån ghïình noá nghe
Con caá noá löåi so le
Möåt àaân con caá lúán noá àeâ con caá con
Con caá noá vûúåt Vuä Mön4
Con chim noá ngêåm möìi vïì töí
Noá múám con trïn ngaânh
Ai vïì tin tûác thùm oanh.

1
Àaåi phuá do thiïn, tiïíu phuá do cêìn: Giaâu lúán do trúâi, giaâu nhoã do chùm chó.
2
Àaåi vi àaâi vi caác, tiïíu vi àöëng vi lûúng: lúán thò laâm àaâi, laâm gaác; nhoã thò laâm cöåt laâm
xaâ.
3
Cûúng thûúâng: xem chuá thñch B 570
4
Vuä Mön: xem chuá thñch úã B 534
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 12

TNPD II 65
64. Àaân baâ cuäng laâ àaân baâ
Chöìng baão mua gaâ ài mua cuöëc con.
NASL II 5a
BK + NNPD 33 TNPD I 112:
Àaân baâ nùm baãy àaân baâ
Chöìng dùån mua gaâ ài mua cuöëc con.
+ HHÀN 232 TCBD I 559:
Àaân baâ nùm baãy àaân baâ
Chöìng dùån mua gaâ laåi mua cuöëc con
65. Àaân baâ lanh laãnh tiïëng àöìng
Möåt laâ saát chöìng, hai laâ haåi con.
TCBD I 607 TCBD III 474 TNPD I 112
66. Àaân baâ nhû caánh hoa tûúi
Núã ra chó àûúåc möåt thúâi maâ thöi.
TCBD I 607
67. Àaân baâ nhû chó tòm kim
Trùm nùm röìi cuäng ài tòm àaân öng.
CDTH 95
68. Àaân baâ nhû haåt mûa sa a
Haåt vaâo gaác tña, haåt ra luöëng caây. b
NASL II 22b
BK a - Liïìn baâ nhû haåt mûa sa ÀNQT 104a LHCD 38b
b - Haåt rúi xuöëng giïëng, haåt ra ngoaâi àöìng
TCBDI 206 TNPD I 112
- Haåt vaâo gaác tña, haåt ra ruöång caây.
QHBN LHCD bk TNPD I
69. Àaân baâ thò phaãi nuöi heo
Thúâi vêån àûúng ngheâo nuöi chùèng àùång trêu.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 13

HHÀN 71
70. Àaân baâ töët toác thúâi sang
Àaân öng töët toác nhûäng mang nùång àêìu. a
NASL II 20a
BK a- Àaân öng töët toác thò mang nùång àêìu TNPD I 112
71. Àaân Baá Nha1 lïn dêy sùén àúåi
Àúåi baån Tûã Kò, tri êm húäi coá hay?
CDTCM 27
72. Àaân bêìu kheáo gaãy thúâi nghe
Laâm thên con gaái chúá nghe àaân bêìu.
NASL III 40b NASL IV 2b
73. Àaân cêìm chûãa beán duyïn tú
Nùm canh luöëng nhûäng ngêín ngú tiïëng àaân.
HVP 119
74. Àaân Chêu Tuêën2 ñt ai biïët gaãy
Saáo Tam Kò3 ñt keã biïët nghe
Ai cho truác noå löån tre
Ai àem chó gêëm maâ xe tim àeân
Ai cho vaâng àaá àua chen
Ai cho beâo noå löån sen möåt böìn.
VNP1 I 98 VNP 230
BK DCNTB I 251:
Àaân Chêu Tuêën naâo ai biïët khaãy
Saáo Tam Kò ai thöíi maâ nghe
Ai tröìng truác löån vúái tre
Ai àem chó gêëm maâ xe tim àeân
Ai àem vaâng àaá àua chen

1
Baá Nha, Tûã Kò: xem chuá thñch úã A 482.
2 3
Chêu Tuêën tam kò: chûa roä
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 14

Àïí cho beâo noå löån sen mùåt àêìm.


75. Àaân àêu maâ gaãy tai trêu
Àaån àêu bùæn seã, gûúm àêu cheám ruöìi.
HT 229 NGCK 195a TCBD I 559 TCBD I 112
76. Àaân em khùèng khi duâng
Àaân em gaãy khuác nùm cung roä raâng.
HVP 119
77. Àaân kia long phñm chuâng dêy
Àem ra anh sûãa cho ngay cung àaân.
CDTH 127
78. Àaân öng cao ngöíng cao ngöìng
Laâm ùn chùèng àûúåc àûáng tröng àaân baâ.
NASL II 17b
79. Àaân öng chúá kïí Phan Trêìn
Àaân baâ chúá kïí Thuáy Vên, Thuáy Kiïìu.
TCBD II 250 TCBD III 146 TNPD I 112
80. Àaân öng àoáng khöë àuöi lûún
Àaân baâ mùåc yïëm húã lûúân múái xinh.
NNPD 53 TCBD I 372 TNPD I 112
81. Àaân öng hoåc saãy hoåc saâng
Àïën khi vúå àeã tay laâm maâ ùn. a
NGCK 150b
BK a - Àïën khi vúå àeã phaãi laâm maâ ùn
TCBD I 294 TCBD II 250
- Àïën cún vúå àeã phaãi laâm maâ ùn TCBD I 112
82. Àaân öng khöng rêu bêët nghò
Àaân baâ khöng vuá lêëy gò nuöi con
NASL II 43b NNPD 53 NQPN 48 TCBD I 607 TNPD I 112
83. Àaân öng möåt trùm laá gan
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 15

Laá úã cuâng vúå, laá toan cuâng ngûúâi.


HT 235 TCBD II 191 TNPD I 112
84. Àaân öng nùm, baãy àaân öng
Àem boã vaâo löìng cho kiïën noá tha
Àaân baâ nùm baãy àaân baâ
Àem boã ra chúå kiïën tha noá vïì. a
TNPD II 64
BK a - Àem ra boã chúå kiïën tha noá vïì NQPN 70
85. Àaân öng nùm baãy àaân öng
Laâng baão mua cöìng ài mua thanh la.
NASL IV 1b
86. Àaân öng nùm baãy àaân öng
Vúå dùån mua höìng, ài mua cêåy con. a
TCBD II 191 TNPDI 112
BK a - Vúå dùån mua höìng laåi mua quyát non
HHÀN 232 NNPD 53 TCBD I 559
Sûãa laåi: HHÀN TCBDI chùæp thïm À 55, Nhbs àaä taách ra.
87. Àaân öng nùçm vúái àaân öng
Nhû göëc nhû gaác nhû chöng nhû chaâ
Àaân öng nùçm vúái àaân baâ
Nhû luåa nhû lônh, nhû hoa trïn caânh. a
CÀTH 84 VNP 7 209
BK a - Nhû voác nhû nhiïîu, nhû hoa trïn caânh NASL II 19b
88. Àaân öng nöng nöíi giïëng khúi
Àaân baâ sêu sùæc nhû cúi àûång trêìu.
HT 228 NASL II 19b NNPD 53 TCBD I 505, 607
TCBD II 153 TNPD I 112 VNP1 II 88 VNP 7 90
BK ÀNQT 100 a. LHCD 38a:
Liïìn öng nöng nöíi giïëng thúi
Liïìn baâ sêu sùæc nhû cúi àûång trêìu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 16

89. Àaân öng quan tùæt thò chêìy


Àaân baâ quan tùæt nûãa ngaây nïn quan. a
HT 248 TCBDI 607 TNDBI 112 VNB7 345
BK a - Àaân baâ quan tùæt nûãa ngaây lïn quan VNP1 II 38
90. Àaân öng röång miïång thò sang a
Àaân baâ röång miïång tan hoang cûãa nhaâ b
CVPD 16 HHÀN 268 NASL II 44b NGCK 145b
TCBD I 607 TNPD I 111 VNP1 II 100 VNP 7 101
BK a - Liïìn öng röång miïång thò sang ÀNQT 100a LHCD 38a
- Àaân öng miïång röång thò sang TCBD II 153
b - Liïìn baâ röång miïång toang hoang cûãa nhaâ ÀNQT LHCD
- Àaân baâ miïång röång toang hoang cûãa nhaâ TCBD II
- Àaân baâ röång miïång phaá hoang cûãa nhaâ NASL III 37b
- Àaân baâ röång miïång toang hoang cûãa nhaâ NNPD 53
91. Àaân öng röång miïång thò taâi
Àaân baâ röång miïång àiïëc tai laáng giïìng.
NNPD 53 TCBD I 607 TNPD I 111 VNP1 II 100 VNP 7 101
92. Àaân öng sêu sùæc nûúác àúâi
Àaân baâ caån súát nhû cúi ùn trêìu.
TCBD I 559
93. Àaân öng tñch huyïët1 thò sang
Àaân baâ tñnh huyïët thò tan hoang cûãa nhaâ.
NQPN 46
94. Àaân öng tñnh khñ loang toaâng
Àaân baâ con gaái giûä giaâng nïët na
Phoâng khi noá boã tay ra
Nñn ài thò daåi, noái ra mang àiïìu.
TCBD II 191 TNPD II 65

1
Huyïët: maáu ûá laåi möåt núi naâo (trong cêu naây chûa roä maáu ûá chöî naâo)*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 17

95. Àaân öng tñnh nïët hoang toaâng


Àaân baâ con gaái giûä giaâng nïët na.
NASL II 29b
96. Àaân öng töët toác laâ Tiïn
Àaân baâ töët toác nùçm liïìn vúái ma.
NASL II 20a, 48a NASL III 37b NASL IV 17b
97. Àaân öng tuöíi tñ thò taâi
Àaân baâ tuöíi tñ thò hai àúâi chöìng.
TCBD II 153
98. Àaân öng xe chó dùng tú
Trùm nùm röìi cuäng thua cú àaân baâ.
CDTH 95
99. Àaân tranh saánh vúái àaân cêìm
Möåt àêy möåt àêëy àaáng trùm lûúång vaâng
Coân àang taåc àaá ghi vaâng
Ngö àöìng núä boã phûúång hoaâng ngêín ngú
Mêëy nùm em cuäng xin chúâ
Cêìm bùçng toác baåc nhû tú cuäng àaânh.
CDTCM 112
100. Àaån àêu maâ bùæn chim trúâi
Lûúái àêu maâ thaã nhûäng núi caá thêìn
Möåt mai thiïn haå xoay vêìn
Con chim trúâi anh cuäng bùæt, con caá thêìn anh cuäng cêu.
CDTCM 73
101. Àang cún lûãa tùæt cúm söi
Lúån kïu con khoác chöìng àoâi toâm tem a
Bêy giúâ lûãa àaä chaáy lïn
Lúån no con nñn, toâm tem thúâi toâm. b
NASL II 1b
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 18

BK a - Con thúâi àoâi buá chöìng àoâi toâm tem


NPGT 26a NPNN 7b
b - Con àaä buá àoaån, toâm tem thúâi toâm NPGT
- Con thúâi àaä nguã, toâm tem thò toâm NPNN
+ NGCK 120a:
Àûúng khi lûãa tùæt cúm söi
Con thò àoâi buá chöìng àoâi toâm tem
Bêy giúâ lûãa àaä chaáy lïn
Con thò àaä nguã toâm tem thò toâm.
+ TCBD II 214 TNPD II 77:
Àûúng khi bïëp tùæt cúm söi
Con ngöìi khoác àoái, chöìng àoâi toâm tem
Bêy giúâ bïëp àaä chaáy lïn
Cúm àaâ sùæp chñn toâm tem thò toâm.
102. Àang khi búå ngúå giûäa àaâng
Ngaäi nhên cuäng tiïëc baåc vaâng cuäng thûúng
CHG 8
103. Àang khi chöìng giêån, mònh ài a
Hïët khi noáng giêån, àïën khi vui vêìy
Ngaäi nhên nhû baát nûúác àêìy
Bûng ài maâ àöí höët raây àùång àêu. b
HHÀN 323
BK a - Khi chöìng hïët giêån laåi thò vui khuêy CDTCM 270
- Hïët cún noáng giêån àïën khi vui vêìy TCBD II 330 - 331
b - Bûng ài maâ àöí húát raây àùång àêu CDTCM
104. Àang khi cuöåc rûúåu say nöìng
Àaân kia àang gaãy, sao chuâng mêët dêy?
Hïët àiïåu thò em cho vay
Can gò phaãi nghô nûãa ngaây, anh úi!
CDTCM 73
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 19

105. Àang thûúng, àang nhúá, àang sêìu


Boã àûúâng ngao ngaán cho nhau maâ vïì
Leä àêu àêìu göëi tay kïì
Anh boã cho àûát maâ vïì cho àang
Möëi tònh coân haäy dúã dang
Thêìy meå eáp gaã trong laâng chûa xong.
DCTH 185
106. Àang chûa boáng nùæng chang chang
Xa cêy, xa xoám, xa laâng, xa dên
Mûúån naâng caái noán laâm ên
Xa xöi caách chúã coá gêìn àêìu ai
Trúâi laâm gioá truác mûa mai
Mûúån naâng chaã àûúåc, mûúån ai bêy giúâ?
Coá phaãi nhên ngaäi tònh cúâ
Thò cho anh mûúån caái noán tûâ giúâ àïën mai.
CDTCM 129
107. Àaâng xa biïët mêëy dùåm trûúâng
Hoãi em àaä kïët cang thûúâng àêu chûa.
CHG 26
108. Àaâng xa mûúån ngûåa maâ ài
Xin cho töët tuöíi, luêån chi xa doâng.
CHG 26
109. Àaâng xa nhún ngaäi naâo xa
Ài àêu anh cung gheá nhaâ
Trûúác thùm phuå mêîu sau laâ viïëng em.
CHG 7
110. Àaáng ùn àêu àêëy maâ múâi
Thûúng sao cho àûúåc chöìng ngûúâi maâ thûúng.
NASL II 25a
Xem thïm Ù 39
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 20

111. Àaânh nheä nhû chõ baán beâo


Reã thúâi chùèng baán àöí veâo xuöëng söng. a
BK a - Baán thúâi chùèng àùæt àöí veâo xuöëng söng
NASL IV 29a
112. Àaânh têm röëi súåi chó maânh
Ba lêìn töi noái chùèng thaânh phuång loan.
DCNTB II 131
113. Àaánh cúâ nûúác bñ khöng toan
Duâ anh kheáo liïåu, trùm baân cuäng thua.
NNPD 59 TCBD I 294 TCBD II 481 TNPD I 113
BK CHG 32:
Àaánh cúâ nûúác bñ khön toan
Dêîu anh kheáo lûúång trùm baân cuäng thua.
114. Àaánh àô laåi mêët cûãa àïìn
Lêëy chöìng laåi phaãi àem em ài buâ.
NASL II 27b
115. Àaánh àûa kôu caâ kôu kõt!
Lêëy chöìng haâng thõt cho meå gùåm xûúng.
TrCH 18
116. Àaánh giùåc maâ àaánh tay khöng a
Thaâ vïì xoá bïëp giûúng cung bùæn meâo.
ANPT 17b ÀNQT 81b HHÀN 97 HLCD 5b NQPN 10
TCBD I 608 TNPD I 113 VNP1 II 88 VNP 7 90
BK a - Àaánh giùåc maâ bùæn tay khöng NNPD 59
117. Àaánh giùåc thúâi àaánh dûúái söng
Àûâng àaánh trïn caån phaãi chöng maâ queâ.
NASL III 44a
BK HHDN 109 HT 120 TCBD II 540:
Àaánh giùåc thò àaánh giûäa söng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 21

Chúá àaánh trong caån phaãi chöng maâ chòm.


118. Àaánh möåt tiïëng chuöng, caác ngoä nguöìn nghe thêëu
Àaánh möåt tiïëng chêìu, nhêåp khêíu vö tang
Àoá baån buöìn coân coá chöën thúã than
Àêy em buöìn nhû ngoån nhang taân àïm khuya.
DCNTB I 90
119. Àaánh töi thò töi àau àoân
Tñnh töi hoa nguyïåt chùèng chûâa àûúåc àêu
Tñnh quen chûâa chùèng àûúåc àêu
Lïå laâng laâng bùæt mêëy trêu mùåc laâng.
TCBD II 481 TNPD II 65
120. Àaánh tröëng rao nhu sô tûåu trûúâng
Ai maâ thi àêåu töi nhûúâng ngöi cao.
TCBD II 467
121. Àaánh vúå thúâi àaánh saáng mai
Chúá àaánh chiïìu töëi khöng ai nùçm cuâng.
NASL II 13b
Xem thïm C 89
122. Àaâo ao maâ thaã àam kïình1
O kia nho nhoã bûa mònh2 gêm gang3
DCBTT 124
123. Àaâo hoa àua núã trong rûâng
Ûúác gò àûúåc keã troã àûúâng cho hay.
NASL IV 31a
124. Àaâo hoa y cûåu tiïëu àöng phong4

1
Àam kïình: cua to .
2
Bûa mònh: vûâa vúái mònh.
3
Gêm gang: töët, cên xûáng.
4
Àaâo hoa y cûåu tiïëu àöng phong: thú cuãa Thöi Höå àúâi Àûúâng: “Nhên diïån bêët tri haâ xûá
khûá, Àaâo hoa y cûåu tiïëu àöng phong”, nghôa laâ: mùåt ngûúâi (ngûúâi àeåp) khöng biïët àaä ài àêu,
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 22

Tûúáng taâi quaã nhõ thiïëp trong ra múâi.


HPV 104
125. Àaâo khoe tûúi, liïîu khoe mïìm
Cêy khö naãy nhõ, caânh thïm êëm chöìi
Chûä rùçng: Thiïn hûäu tûá thúâi1
Ngaây thúâi hoa núã, töëi thúâi hoa thúm.
TCBD I 325 TCBD III 224, 474 TNPD II 65
126. Àaâo lñ möåt caânh, tú truác phiïëm loan
Ban töëi höm qua, nguyïåt lùån, boáng öng sao taân
Àïm khuya thanh vùæng khaách höìng nhan lûäng lúâ
Cêy xanh thò laá cuäng xanh
Àaä troát vin ngaânh thò haái lêëy hoa
Cung àaân tyâ baâ ai kheáo gaãy tang tònh, tñnh tang
Long ngêm höí àöëi, caái cöëng xang höì, caái höì xang
Anh thûúng cö naâng nhû laá àaâi bi
Ngaây thò daäi nùæng, àïm thò dêìu sûúng. a
TNPD II 65 - 66
BK a - Ngaây thò daäi nùæng, àïm thò dêìm sûúng TCBD I 136-137
127. Àaâo liïîu em úi möåt mònh
Àöi vai gaánh chûä chung tònh àûúâng xa
Têëm aáo nêu söìng xïëp nïëp em àïí trong nhaâ
Ba vuöng khùn tñm phêët phú em àöåi àêìu
Têëm yïëm àaâo sao em kheáo giûä maâu
Rùng àen rûng rûác, maái toác àêìu em haäy coân xanh
Sao em úã vêåy cho àaânh
Sao em chùèng kiïëm möåt chuát chöìng laânh,
keão thïë móa mai

chó thêëy hoa àaâo vêîn cûúâi vúái gioá àöng nhû cuä. Truyïån Kiïìu coá cêu: “Trûúác sau naâo thêëy boáng
ngûúâi, Hoa àaâo nùm ngoaái coân cûúâi gioá àöng”.
1
Thiïn hûäu tûá thúâi: Trúâi coá böën muâa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 23

Saách coá chûä rùçng: Xuên bêët taái lai1


HT 304 TCBD I 607 - 608 TCBD III 147
TNPD II 6 VNP1 I 169 - 170 VNP 7 301
Sûãa laåi: Têëm aáo nêu söìng xïëp nïëp em àöåi àêìu
VNP1 I vaâ VNP7 =
Têëm aáo nêu söìng xeáp nïëp em àïí trong nhaâ
Ba vuöng khùn tñm phêët phú em àöåi àêìu.

128. Àaâo non xêëp xúái non tiïn


Àaâo khoe tûúi, liïîu laåi khoe mïìm
Hoa thúm ngaâo ngaåt
Chñn phûúng trúâi laác àaác vûúân xuên
Àûúâng ài töi ngaã Têën Têìn2
Laåi thïm con chim nhaån vêån chên ài vïì. a
bk a - Laåi thïm con chim nhaån quêín chên vïì
QHBN 331 - 332
129. Àaâo thùæm thò àaâo laåi phai
Böì nêu daäi nùæng thò maâi chùèng ài. a
ANPT 10a ÀNQT 89a LHCD 21a
BK a - Àöì nêu daäi nùæng thò maâi chùèng ài TNPD I 113
130. Àaâo tú sen ngoá xanh xanh
Ngoåc laânh phai giaá, gia laânh àeåp duyïn a
Cho nïn Tiïn kïët baån Tiïn b
Phûúång hoaâng chùèng chõu àûáng chen vúái gaâ. c
THQP 24a
BK a - Ngoåc laânh phaãi giaá, gaái laânh phaãi duyïn NASL II 29b
b - Cho hay Tiïn laåi gùåp Tiïn NASL II

1
Xuên bêët taái lai: muâa xuên (tuöíi xuên) khöng trúã laåi.
2
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 24

- Cho nïn Tiïn laåi kïët baån tiïn ÀNQT 110b


- Cho nïn Tiïn gùåp baån Tiïn LHCD 43b
c - Phûúång hoaâng haá nheä àûáng chen vúái gaâ NASLII
131. Àaåo cang thûúâng khoá lùæm baån úi
Chùèng dïî nhû ong bûúám àêåu röìi laåi bay a
Àaåo cang thûúâng khaá dïî àöíi thay
Dêìu laâm nïn voäng giaá, ruäi ùn maây cuäng theo nhau.
HHÀN 227 TCBD II 329
BK a - Chùèng nhû ong bûúám àêåu röìi laåi bay CDTCM 72
132. Àaåo cang thûúâng khöng phaãi nhû caá töm
Àûúng mua múá noå, chaåy chöìm múá kia
Àaåo cang thûúâng àoaån àoaån phên li
Chaâng maâ xa thiïëp phen ni búãi Trúâi.
HHÀN 227
133. Àaåo cang thûúâng quñ luác ban sú
Coá thûúng nhau raáng thùæt möëi tú
Chúá àûâng raây àêy mai àoá, em àúåi chúâ uöíng cöng.
DCNTB II 13
134. Àaåo hùçng1 tònh ngúäi chñ thêm
Laâm sao cho àùång ngoåc cêìm liïìn tay
CHG 32
135. Àaåo laâm trai anh khöng lo tñch cöëc phoâng cú
Mûa döng möåt tröå, bêëy giúâ múái nó nùn.
DCNTB 145
136. Àaåo laâm trai nhû ngûúâi ta
Thò àöng xung, têy àöåt chûa àùång laâm quan
Huöëng chi nhû anh úã nhaâ dûng dûng vö sûå,
ai gaánh baãng vaâng àïën cho.

1
Àaåo hùçng: àûác àöå, tû caách thûúâng trûåc cuãa con ngûúâi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 25

CDTCM 266
137. Àaåo naâo thûúng bùçng àaåo cang thûúâng
Chöìng maâ xa vúå àoaån trûúâng trúâi úi!
Bêëy lêu nay mònh möåt ngaã, tui möåt núi
Ngaây nay gùåp mùåt, giaãi vúi cún sêìu
Tröëng tam canh vöåi àöí trïn lêìu
Mònh coá chöìng röìi, tui coân noái cú cêìu laâm chi
Miïång thïë gian ngön dûåc trûúâng phi1
Àöi ta thûúng lúä boã ài sao àaânh
Àöi ta thêåt beán duyïn laânh
Coân lo phuå mêîu sao bêët thaânh khöng ai
Bûäa nay mûúâi möåt, mai laåi mûúâi hai
Mònh tui úã laåi vúái ai bêy giúâ?
TCBD IV 31
138. Àaåo trúâi baáo phuåc chùèng lêu
Hïî laâ thiïån aác daáo àêìu chùèng sai.
HHÀN 97
139. Àaåo vúå chöìng duyïn kim núå caãi
Thiïëp thûa chi thûa maäi thûa hoaâi
Giaá thuá bêët khaã luêån taâi2
Chúá coá so ào tiïìn baåc àoâi hoaâi cho to.
DCBTT 191
140. Àaåo vúå chöìng höm êëp mai öm
Phaãi àêu cua caá vúái töm
Khi àoâi múá noå khi chöìm múá kia.
DCBTT 194
141. Àaåo vúå chöìng khöng möët thò mai
Khöng trong thaáng chaåp thò ngoaâi thaáng giïng

1
Ngön dûåc trûúâng phi: lúâi noái tûåa nhû coá caánh. Coá thïí bay xa.
2
Giaá thuá bêët khaã luêån taâi: khöng tñnh toaán tiïìn cuãa trong viïåc hön nhên.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 26

Em muöën xï vö gaá nghôa trao duyïn


Súå anh höm thay mai àöíi, xoám giïìng cûúâi chï.
DCBTT 158
142. Àaåo vúå chöìng nùång nghôa phu thï
Àoâi tiïìn ngaân ùn cuäng hïët, sau thiïëp vïì ùn chi?
DCBTT 197
143. Àaåp xe nûúác chaãy lïn àöìng
Bao nhiïu nûúác chaãy, thûúng chöìng bêëy nhiïu.
CNTB II 30
144. Àau ba nùm khöng öëm
Àoái saáu thaáng khöng moân
Tûâ ta thûúng baån, da coân boåc xûúng.
DCNTB II 20
145. Àau buång lêëy buång maâ chûúâm
Nhûúåc bùçng chùèng khoãi, hoùæc hûúng vúái gûâng. a
NASL III 26b
BK a - Vñ bùçng khöng khoãi, hoùæc hûúng vúái gûâng 233 93
- Nhûúåc bùçng khöng khoãi, hoùæc hûúng vúái gûâng
NNPD 53 TCBD I 406 TNPD I 113
Sûãa laåi: ... hùæc hûúng TCBD I, TNPD I vaâ VNP 7 =... hoùæc hûúng
146. Àau buång thò uöëng nûúác söng
Àau mùæt lêëy nhûåa xûúng röìng maâ böi.
NGCK 170b TCBD I 505 TNPD I 113
147. Àau buång thúâi uöëng nûúác söng
Àau mùæt lêëy nhûåa xûúng röìng maâ tra
Nhûác àêìu lêëy buáa maâ pha
Nhûúåc bùçng chùèng khoãi thanh la vúái cöìng.
NASL III 26b
148. Àau àeã cuäng phaãi xuác than
Àeã rúi cuäng mùåc, kïu van cuäng lúâ.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 27

CDTCM 232 HT 264


149. Àau àúán thay cho cêy quïë giûäa rûâng
Àïí aác àen noá àêåu àau loâng quïë thay
Ûúác gò con aác noá bay
Phûúång hoaâng noá àêåu quïë nay bùçng loâng.
HPV 157
150. Àau tûúng tû uöëng nûúác baåc trùm
Khöng thêëy ngûúâi nghôa túái thùm chuát naâo.
TCBDI 454
151. Àùæc thúâi àùæc thïë thò khön
Sa cú röìng cuäng nhû giun khaác naâo
Sa cú múái phaãi luåy Taâo
Nhûäng so taâi sûác thò tao keám gò a
Ngûåa maånh ài chùèng quaãn àûúâng daâi
Nûúác kiïåu múái biïët taâi trai anh huâng.
TCBD II 467 TNPD II 66
BK a - Nhûäng so taâi àûác thò tao keám gò VNP1 II 98 233 100
VNP1 II vaâ VNP 7 chó ghi àïën hïët doâng naây.
152. Àùçng àöng hûãng saáng mêët röìi
Xin chaâo cö baác, giaä ngûúâi töi thûúng.
DCNTB I 109
153. Àùæng cay cuäng chõ em ta
Duâ ngoåt nhû mña cuäng laâ ngûúâi dûng.
DCBTT 289
154. Àùæng cay cuäng phaãi nuöët ài
Ùn thò ùn vêåy, ngon gò maâ ngon.
DCNTB I 195 TCBD II 214
155. Àùæng cay cuäng thïí ruöåt raâ
Ngoåt ngaâo cho lùæm cuäng laâ ngûúâi dûng.
NNPD 57 TCBD II 309 TNPD I 113
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 28

156. Àùæng cay ta phaãi chung phêìn


Coá chên giaây deáp, em cêìn laâm chi.
HHÀN 228 TCBD II 392
157. Àùæng khöí qua1 chua laâ chanh giêëy
Ngoåt thûá mêëy cuäng tiïëng cam saânh
Àöi ta duyïn núå khöng thaânh
Cuäng do Nguyïåt Laäo chó maânh xe lúi.
TCBD I 206 - 207
158. Àùæp búâ thò phaãi khai mûúng
Àuöëi soi hang töëi khöng trûúâng neão quanh.
CHG 17
159. Àùæp àêåp thò coá be búâ
Soáng gioá chaã coá, sao lúâ töi tröi?
Con caá noá úã trong lúâ
Nûúác thò mùåc nûúác, àúåi chúâ lêëy nhau.
QHBN 190
160. Àùæp loâ maâ sùæm nöìi rang
Àöi quang àoân gaánh vùæt ngang mô miïìu.
CDHN 104
161. Àùæp nêëm tröìng chanh
Chaã àûúåc ùn quaã, chiïët caânh cho cam
Ngúä ngûúâi ra daå Bùæc, Nam a
Nhêët nhêåt bêët kiïën nhû tam thu hïì2
Ûúác gò quïë saánh vúái höìi
Ûúác gò thuåc nûä saánh ngûúâi trûúång phu
Ûúác gò dûúái voäng trïn duâ
Vúå chöìng giai laäo úã àúâi vúái nhau

1
Khöí qua: mûúáp àùæng. Tiïëng miïìn Nam Böå.
2
Nhêët nhêåt bêët kiïën nhû tam thu hïì: möåt ngaây khöng gùåp nhau daâi bùçng ba thu.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 29

Ngûúâi àûâng tûúãng gioá tröng mêy


Möåt àêy vúái àêëy yïu thò chúá ghen
Laâm quen chaã àûúåc nïn quen.
bk a- Ngúä ngûúâi úã daå Bùæc, Nam
QHBN 183
162. Àùæt haâng, gùåp aã cuâng anh
ÏË haâng gùåp nhûäng thong manh quaáng gaâ.
TCBD I 560 TNPD I 113
163. Àêm tiïu nhúá toãi nguâi nguâi
Ngöìi tröng àaám heå, tûúãng muâi rau rùm
ÚÁ ngûúâi baån cûåu trùm nùm!
Quay túá coá nhúá nghôa tùçm hay khöng?
DCNTB II 118
164. Àêìm Àaåi Tûâ1 hoa sen thúm ngaát
Giïëng Àaåi Tûâ nûúác maát trong xanh
Doâng Tö2 uöën khuác lûúån quanh
Àêët nuöi treã nhoã lûâng danh trong ngoaâi.
CDHN 111
165. Àêëm möåt àêëm hai tay öm quaâng
Thuyïìn cheâo lïn nuái, thiïëp hoãi chaâng chûä chi
- Laåi àêy anh noái nhoã em nò
ÊËy laâ chûä mêåt, möåt khi roä raâng.
HPV 92
166. Àêëng trûúång phu àûâng thuâ múái àaáng
Àêëng anh huâng, àûâng oaán múái hay. a
HHÀN 81 TCBD I 505 VNP1 II 97 VNP 7 99

1
Àaåi Tûâ: Àaåi Tûâ laâ tïn thön thuöåc xaä Àaåi Kim huyïån Thanh Trò. Caånh laâng naây coá daãi
àêìm röång, coá tïn laâ àêìm Laáng, laâ möåt phêìn cuãa àêìm Linh Àûúâng, tröìng nhiïìu sen, úã phña têy
laåi coá doâng söng Tö Lõch chaãy qua. Àaåi Tûâ xûa coá tiïëng nuöi treã nhoã maát tay, nhiïìu núi àûa treã
vïì nhúâ nuöi vaâ cho laâm con nuöi
2
Doâng Tö tûác Tö Lõch
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 30

167. Àêët bùçng nöíi tiïëng sêëm ran


Múâi chaâng úã laåi thiïëp than àöi lúâi.
HPV 174
168. Àêët búâ lúã xuöëng dûúái söng
Anh haân rùng àûúåc, tiïëc cöng haâng cûâ.
DCBTT 229
169. Àêët búâ söìng laåi lúã xuöëng söng
Con gaái chaâo hoãi àaân öng thiïåt gò.
NASL II 26a
170. Àêët Buåt maâ neám chim trúâi a
Chim thò bay mêët àêët rúi xuöëng àêìu. b
ÀNQT 10b CLHD 35a TCBD I 505 TCBD III 184
BK a - Àêët Buåt àem neám chim trúâi NASL I 1b NASL IV 18a
- Àêët Buåt laåi neám chim trúâi NNPD 57 TNPD I 113
b - Chim thúâi bay mêët àêët rúi vaâo chuâa NASL I
- Chim bay ài mêët àêët rúi vaâo chuâa NASL IV
- Chim trúâi bay mêët àêët rúi vaâo chuâa NASL IV
Sûãa laåi... maâ nùån LHCD =... maâ neám...
171. Àêët coá böìi coá lúã
Ngûúâi coá dúã coá hay
Em nguyïìn möåt têëm loâng ngay
Àinh ninh möåt daå, àïën ngaây trùm nùm.
DCNTB II 17
172. Àêët coá chöî böìi chöî lúã
Ngûåa coá con dúã con hay
Coi theo thò maâ úã
Choån theo cúä maâ xaâi
Dêìu ai yã thïë cêåy taâi
Em giûä loâng thuåc nûä, duâi maâi gûúng trong.
DCNTB II 17
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 31

173. Àêët Chêu Thaânh nam thanh, nûä tuá


Trong vûúân thuá àuã caác thûá chim
Em chaách ai moån daå kiïëm tòm
Àem lúâi huyïîn hoùåc löîi nïìm toác tú.
TCBD IV 31
174. Àêët àêåp nhoã, luöëng àaánh to
Xung quanh rùæc àêåu, tröìng ngö xen vaâo
Phên tro chùm boán cho nhiïìu
Àêåu ngö hai gaánh möåt saâo khöng sai
TCBD II 387
175. Àêët àêu, àêët laå, àêët luâng
Ài laâm laåi coá thöí cöng ngöìi búâ
Ngöìi búâ laåi chaã ngöìi khöng
Hai tay chöëng göëi, mùæt tröng ngûúâi laâm.
CDTCM 218
176. Àêët àêu àêët laå àêët luâng
Ài laâm laåi coá thöí cöng ngöìi búâ
- Thöí cöng khöng coá ngûúâi thúâ
Cho nïn múái phaãi vêín vú ngoaâi àöìng.
HT 249
177. Àêët khö ài böå múái taâi
Khöng chöìng maâ coá con trai múái tònh.
DCNTB I 195
178. Àêët Lam Kiïìu1 ngúä ngaâng khoá bûúác
Àöång Àaâo Nguyïn2 laåch nûúác quanh co

1
Lam Kiïìu, cêìu Lam: Lam Kiïìu, tïn möåt chiïëc cêìu thuöåc huyïån Lam Diïîn, tónh
Thiïím Têy, Trung Quöëc. Theo Truyïìn Kyâ, dêîn trong Thaái bònh quan kñ. Buâi Haâng, ngûúâi àúâi
Àûúâng, gùåp naâng Vên Tiïn vaâ àûúåc naâng tùång möåt baâi thú trong àoá coá yá: Lam Kiïìu chñnh laâ
núi àöång tiïn. Buâi Haâng ài àïën Lam Kiïìu gùåp ngûúâi àeåp vaâ Vên Anh (em Vên Tiïn), hai ngûúâi
kïët duyïn vaâ sau àoá lïn coäi tiïn. Do àiïín naây, Lam Kiïìu cêìu Lam àûúåc duâng àïí chó núi ngûúâi
àeåp úã hoùåc àïí noái viïåc nhên duyïn, viïåc trai gaái gùåp gúä nhau maâ sau nïn vúå nïn chöìng.
2
Àöång Àaâo Nguyïn: tïn ngoån nuái úã phña Têy Nam huyïån Àaâo Nguyïn tónh Höì Nam.
Trung Quöëc. Dûúái nuái coá àöång Àaâo Nguyïn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 32

Traách mònh khöng àùæn noã ào a


Raä rúâi duyïn núå, oan chûa, húäi trúâi! b
BK a - Túái àêy trùm sûå ngaân sûå muön lo
b - Thuyïìn tûâ bi àûa ngûúâi qua biïín khöí, khoá doâ laåch söng
DCBTT 61
179. Àêët laáng quyïn tûå nhiïn coã moåc
Búâi mang chûä ngheâo baån ngoåc coá àöi. a
TCBD I 454
BK a - Anh maãng lo ngheâo baån ngoåc coá àöi CHG 6
180. Àêët liïn sún tröìng cêy àónh Ngûå
Soáng döåi con thuyïìn taåi xûá söng Hûúng
Anh xa em ra, thiïëu chi núi baâi ca tiïëng haát,
àúân nguyïåt caãi lûúng
Nhûng àïí cho em àêy nùm canh, giêëc mú höì àiïåp,
chaånh laá can trûúâng àúán àau.
DCBTT 106
181. Àêët Lûu Dûúng anh vïì tang chuá
Möëi tònh chung lùn löån lao àao
Dùån Kiïìu, duâ soáng gioá ba àaâo
Cuäng giûä lúâi thïì non heån biïín, chúá luác naâo laäng quïn.
DCBTT 164
182. Àêët maâu tröìng àêåu, tröìng ngö
Àêët lêìy cêëy luáa, àêët khö laâm vûúân a
Ngaây röìi em laåi ài buön

Vïì àöång naây, trong baâi Àaâo hoa nguyïn kñ, Àaâo Tiïìm coá kïí rùçng: “Möåt ngûúâi àaánh caá úã
Vuä Lùng búi thuyïìn ngûúåc doâng suöëi. Hai bïn àêìy hoa àaâo. Ài maäi, ngûúâi àêëy àïën möåt núi coá
dên cû ùn mùåc theo y phuåc àúâi Têìn. Hoãi thùm múái biïët hoå traánh chïë àöå haâ khùæc cuãa Têìn Thuãy
Hoaâng àïën àoá úã àaä nhiïìu àúâi röìi vaâ söëng úã àoá rêët sung sûúáng haånh phuác. Ngûúâi àaánh caá vïì
thuêåt chuyïån laåi vúái moåi ngûúâi, vïì sau mêëy lêìn muöën vaâo laåi Àaâo Nguyïn nhûng khöng tòm
àûúåc löëi vaâo cûãa àöång”.
Vùn hoåc cöí duâng Àaâo Nguyïn àïí chó núi coá caãnh àeåp, ngûúâi àeåp, cuöåc söëng haånh phuác,
hoùåc hoùåc chó coäi tiïn
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 33

Quanh nùm no êëm, em buöìn nöîi chi?


CDTCM 250
BK a - Àêët lêìy cêëy luáa, àêët khö tröìng vûúân
TCBD II 387
- HT 108 chó ghi àïën hïët doâng naây
183. Àêët naây àêët töí àêët tiïn
Àêët naây chöìng vúå boã tiïìn ra mua
Bêy giúâ Nhêåt, Phaáp keáo huâa
Chiïëm tröìng àay laåc, ûác chûa, húäi Trúâi!

HT 268 VNP 1 II 74 VNP 7 365


184. Àêët Ngoåc Haâ1 töët tûúi phong caãnh
Gaái Ngoåc Haâ vûâa àaãm vûâa xinh
Úi ngûúâi gaánh nûúác giïëng àònh.
Coân chùng hay àaä chao tònh cho ai?
CDHN 156
185. Àêët Quaãng Nam chûa mûa àaä thêëm
Rûúåu höìng àaâo chûa nhêëm àaä say
Baån vïì nùçm nghó gaác tay
Thû xem ai ún trûúång, nghôa daây bùçng ta.
DCNTB I 225
186. Àêët rùæn nùån chùèng nïn nöìi
Anh ài lêëy vúå cho töi lêëy chöìng.
ÀNQT 113b LHCD 52a
Xem thïm K 314
187. Àêët ta Chu Hoáa coá gò

1
Ngoåc Haâ: xûa laâ möåt traåi thuöåc töíng Nöåi, huyïån vônh Thuêån, kinh thaânh Thùng Long
cuä, nay thuöåc quêån Ba Àònh tûâ xûa àaä nöíi tiïëng vïì nghïì tröìng hoa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 34

Nhúâ nûúng laá coå chùèng thò àoái meo


Ngaây ngaây baán laá chúå chiïìu
Keã ài ngûúâi laåi dêåp dòu cuäng vui.
CDTCM 279
188. Àêët Thûâa Thiïn trai hiïìn gaái lõch a
Non xanh nûúác biïëc, àiïån ngoåc, àïìn röìng
Thaáp baãy têìng. Thaánh miïëu, chuâa Öng
Chuöng khua Diïåu Àïë1, tröëng rung Tam Toâa
Cêìu Trûúâng Tiïìn3 mûúâi hai nhõp bùæc qua b
Taã Thanh Long, hûäu Baåch Höí àúåi khaách êu ca thaái bònh.
DCBTT 55 HT 414
BK a - Àêët Thêìn Kinh trai thanh gaái lõch bk DCBTT
- Àêët Thûâa Thiïn dên hiïìn caãnh lõch bk DCBTT
b - Cêìu Traâng Tiïìn saáu nhõp bùæc qua TCDG 49
189. Àêët töët tröìng cêy rúâm rûúâm raâ
Nhûäng ngûúâi thanh lõch noái ra quñ quyïìn. a
ÀNQT 88a LHCD 20b TCBD III 474
TNPD I 113
BK a - Nhûäng ngûúâi lõch sûå noái ra quñ quyïìn
NASL III 3b
190. Àêët traã cho vua, chuâa traã cho saäi
Bao nhiïu nhên ngaäi thiïëp traã cho chaâng
Thiïëp lui vïì chöën cuä àïí múã haâng baán buön.
CDTCM 56
191. Àêët trúâi sinh àûúåc àöi ta
Àöë em trúâi àêët traãi ra roä raâng?
- Dûúái àêët coá àöng, coá têy

1
Thaánh miïëu, chuâa Öng, Àiïåu Àïë, Tam Toâa, Cêìu Trûúâng Tiïìn: caác àõa àiïím úã thaânh
phöë Huïë.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 35

Coá nam coá bùæc coá cêy ngö àöìng


Dûúái àaát coá nuái coá söng
Coá thuyïìn chúã khaách, coá öng laái àoâ
Dûúái àêët coá vûúân tröìng hoa
Àoá laâ hoa cuác àêy laâ hoa lan
Dûúái àêët coá chuâa trùm gian
Coá àöång Tûâ Thûác1 coá hang lïn trúâi
Dûúái àêët laåi coá Lam Kinh2
Coá cêìu coá quaán coá dinh baán haâng
Dûúái àêët coá moã baåc vaâng
Moã àöìng, moã keäm, moã ngang, moã chò
Moã thiïëc moã sùæt thiïëu chi!
Baâi àêët em hoåa vên vi àaä röìi
Bêy giúâ coân àïën baâi trúâi
Nhûúâng anh hoåa laåi mêëy lúâi cuâng nghe.
DCTH 196
192. Àêët xêëu nùån chùèng nïn nöìi
Dêìu anh coá vúå thò töi coá chöìng.
CHG 21
193. Àêët xêëu tröìng cêy khùèng khiu a
Nhûäng ngûúâi thö tuåc noái àiïìu phaâm phu. b
ÀNQT 88a LHCD 20b NASL III 3b
BK a - Àêët cûáng tröìng cêu khùèng khiu ANPT 12b QPHT 42a
- Àêët soãi tröìng cêy khùèng kheo NPNN 17b

1
Àöång Tûâ Thûác: cuäng goåi laâ hang Tûâ Thûác. Truyïìn thuyïìn kïí rùçng: coá möåt naâng tiïn
tïn laâ Giaáng Hûúng ài chúi höåi úã Tiïn Du, nay thuöåc àêët Bùæc Ninh, vö yá laâm gaäy caânh hoa
mêîu àún. Nhaâ sû bùæt naâng àïìn. Tûâ Thûác lêëy chiïëc aáo böng cûâu àang mùåc, àïìn höå naâng.
Sau àoá ñt lêu, Tûâ Thûác ài chúi úã Thanh Hoáa, gùåp caãnh tiïn vaâ Giaáng Hûúng úã àöång Tûâ
Thûác. Hai ngûúâi ùn úã vúái nhau möåt nùm. Tûâ Thûác nhúá nhaâ xin vïì. Àïën nhaâ thò àaä 60 nùm qua,
moåi viïåc àöíi thay. Tûâ Thûác buöìn rêìu ra ài tòm gùåp laåi caãnh cuä ngûúâi xûa. Tûâ àêëy ngûúâi àúâi
khöng thêëy öng nûäa.
Àöång Tûâ Thûác úã xaä Nga Thiïåu, huyïån Nga Sún, tónh Thanh Hoáa.
2
Lam Kinh: àõa danh úã huyïån Thoå Xuên, tónh Thanh Hoáa, trïn búâ söng Chu, caách thõ
xaä Thanh Hoáa 56km. Àêy laâ cùn cûá chöëng Minh cuãa Lï Lúåi, nùm 1428 Lam Kinh àûúåc xêy
dûång úã àêy.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 36

- Àêët rùæn tröìng cêy khùèng khiu


NASL I 4b NASL IV 33b.
- Àêët rùæn tröìng cêy khùèng kheo PTK 15b
- Àêët xêëu tröìng cêy ngùèng nghiu TCBD III 474
TNPD I 113
b - Nhûäng ngûúâi trêìn tuåc noái àiïìu phaâm phu PT7K
Xem thïm T 1058
194. Àêët xoám Àöìng tröìng cêy ngö àöìng
Àöìng nhên àöìng laåc taåc chûä àöìng laâm ghi
- Vui xuên, xuên laåi gùåp xuên
Tûá thúâi phong caãnh gùåp tuêìn xuên lai.
HVP 98
195. Àêu àêu cuäng coá anh huâng
Xin em giûä troån tam tuâng thò hún. a
HHÀN 130
BK a -Xin em giûä veån chûä tuâng thò thöi.
196. Àêìu cha lêëy laâm chên con a
Mûúâi böën nùm troân, hïët söë thò thöi.1
TCBD I 542 TCBD III 91 TNPD I 113
VNPS 85b
BK a - Àêìu cha lêëy laâm àuöi con CVPD 11
Xem thïm N 520
197. Àêìu chúå coá traái bñ rúå
Cuöëi chúå coá traái bñ àao
Giûäa chúå coá àôa mön xaâo
Anh Hai töi, chõ Saáu töi gùåp nhau nhû liïîu gùåp àaâo
Àùång maâ liïåu tñnh ngaây naâo hiïåp hön.

1
Coá thuyïët cho rùçng lúâi trïn vûáng vaâo vêån mïånh nhaâ Têy Sún. Nguyïîn Huïå hiïåu
Quang Trung , con laâ Quang Toaãn lêëy niïn hiïåu Canh Thõnh Chûä Caãnh coá chûä tiïíu úã dûúái vaâ
chûä Quang coá chûä tiïíu úã trïn. Hai cha con truyïìn ngöi cho nhau àûúåc 14 nùm thò sûå nghiïåp
nhaâ Têy Sún chêëm dûát.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 37

DCNTB II 13
198. Àêìu àöåi chuáa, vai mang cöët meå
(a) Tay dòu dùæt cha giaâ
Gùåp mùåt àêy nûúác mùæt nhoã sa
Thoâ tay trong tuái baâ ba
Lêëy caái khùn mu soa anh chùåm
Àaåo vúå chöìng ngaân dùåm khöng quïn.
HHÀN 228 TCBD II 329
(b) Àêìu thò cöng chuáa
Vai mang cöët meå
Tay daác cha giaâ
Gùåp mùåt em nûúác mùæt nhoã ra
Anh lêëy vaåt aáo daâ1 anh chùåm
Àiïu cang thûúâng ngaân dùåm chùèng quïn.
CHG 27
199. (a) Àêìu àûúâng coá möåt cêy duöëi
Cuöëi àûúâng coá möåt cêy àa
Laâm chi töåi nghiïåp boã qua sao àaânh?
HHDN 228 TCBD I 454
(b) Àêìu àûúâng coá möåt cêy duöëi
Cuöëi àûúâng coá möåt cêy àa
Nghôa nhên ngaây möîi möåt xa
Laâm chi töåi nghiïåp boã ta sao àaânh.
DCBTT 162
200. Àêìu àûúâng coá möåt cêy duöëi
Cuöëi àûúâng coá möåt cêy àa
Laâm chi töåi nghiïåp boã qua sao àaânh
- Cuåc àaá lùn nghiïng lùn ngûãa
Em cuäng sûãa cho cuåc àaá lùn troân

1
AÁo daâ: aáo nhuöåm voã caáy daâ, coá maâu vaâng*.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 38

Giêån anh noái vêåy, chúá daå em coân thûúng anh.


DCNTB I 139
Xem thïm C 1011
201. Àêìu àûúâng kia coá möåt cêy chuöëi
Cuöëi àûúâng noå coá möåt cêy àa
Caái goác ngaä ba coá möåt súåi dêy tú höìng
Con gaái chûa chöìng nhû böng hoa lñ
Trai chûa vúå nhû bûác tûúång veä tranh àöì
Ngoá lïn mêy baåc trúâi höìng
Gêîm töi vúái bêåu vúå chöìng xûáng àöi
HHÀN 168 TCBD I 137

202. Àêìu em àöåi caái khùn vuöng


Tröìng xuöëng dûúái ngûåc nhû buöìng cau non
Cöí tay vûâa trùæng vûâa troân
Mùæt muäi em thïë chöìng con thïë naâo.
NASL II 7a
203. Àêìu gaâ maá lúån thò chï
Lêëy anh cêu ïëch ruã rï ao beâo. a
NGCK 127a
BK a - Lêëy thùçng cêu ïëch di rï ao beâo. NASL II 18b
204. Àêìu gaânh coá con ba ba
Keã kïu con traåch, ngûúâi la con ruâa.
HHÀN 49 TCBD I 560
205. Àêìu giöìng coá cêy duöëi, cuöëi giöìng coá cêy àa
Ngaä ba àûúâng coá cêy tú höìng
Con gaái chûa chöìng caái loâng hûåc húä
Con trai chûa vúå ruöåt thùæt nhû tranh
Ngoá lïn mêy trùæng trúâi xanh
Ai ai cuäng vêåy, ûng anh cho röìi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 39

TCBD I 137
206. Àêìu laâng cêy duöëi
Cuöëi laâng cêy àa
Cêy duöëi anh àïí laâm nhaâ
Cêy àa boáng maát naâng ra anh chaâo
Àöi tay nêng caái khùn àaâo
Bùçng khi höåi haát anh trao cho naâng
Tuái anh nhûäng baåc cuâng vaâng
Àïí anh keáo nhêîn cho naâng àeo tay
Duâ ai bêëm chñ naâng bay
Thò naâng phaãi giûä nhêîn naây cho anh
Duâ ai beã laá vin caânh
Thò naâng phaãi nhúá lúâi anh dùån doâ.
CDHN 166
207. Àêìu laâng cêy duöëi, cuöëi laâng cêy àa
Ngoä em cêy nhaän, ngoä ta cêy àaâo
Coá thûúng múái bûúác chên vaâo
Khöng thûúng coá àoán coá chaâo cuäng khöng.
DCBTT 125
208. Àêìu laâng coá buåi chuöëi khö
Tröng vïì xoám Bùæc àöi cö chûãa chöìng
Cêy cao gioá àêåp àuâng àuâng
Ai vïì àùçng êëy nhùæn cuâng àöi cö. a
TNPD II 67
BK a - Ai vïì àùçng êëy nhùæn giuâm àöi cö TCBD I 137
209. Àêìu laâng coá caái giïëng thúi
Ngûúâi ngoan rûãa mùåt, ngûúâi hiïìn soi gûúng
Treâo lïn traái nuái Tam Sún
Thêëy àöi con chim loan phûúång tûåa nûúng möåt mònh
Àöë ai àuác gaåch xêy thaânh
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 40

Tñch tang taâng tñch


Trïn trúâi ruåc rõch
Nay nùæng, mai mûa
Húäi ngûúâi àaä coá ai chûa?
Àïí cho ngûúâi ngoan ngöìi àêëy, töi liïìn ngöìi àêy
Ûúác gò àöi ngûúâi êëy lêëy àöi töi naây.
QHBN 296 HT 346 - 347
210. Àêìu laâng coá con chim xanh
Ùn no tùæm maát àêåu caânh giêu gia
Anh thûúng cö mònh tha thiïët thiïët tha
Caânh cao cao vöíng, caânh la la àaâ. a
NGCK 186b
BK a - Caânh cao cao böíng, caânh la la àaâ HT 149
211. Àêìu laâng coá möåt cêy àa
Cuöëi laâng cêy bûúãi, ngaä ba cêy höìng
Coá möåt cö gaái chûa chöìng
Àïí anh mua buán mua loâng sang thùm
Ai ngúâ cö àaä coá chöìng
Àïí buán anh möëc àïí loâng anh thiu
- Loâng anh thiu mang vïì luöåc laåi
Buán anh thúâi mang àaäi nûúác chua
Thïë gian thêëy baán thò mua
Naâo ai coá biïët mêy mûa mêëy lêìn.
CDTH 140
212. Àêìu laâng coá möåt cêy àa
Cuöëi laâng cêy thõ ngaä ba cêy dûâa
Dêìu anh ài súám vïì trûa
Anh cuäng nghó maát cêy dûâa nhaâ töi
Anh vaâo anh chùèng àûáng chùèng ngöìi
Hay laâ anh phaãi duyïn töi anh buöìn
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 41

Anh buöìn anh chùèng muöën ài buön


Möåt vöën böën laäi anh buöìn laâm chi
Töi laâ con gaái nhúä thò
Chùèng thaách tiïìn cûúái laâm chi beä baâng
Rûúåu hoa chó lêëy muön qua
Trêu boâ chñn chuåc hoå haâng ùn chúi
Voâng vaâng chó lêëy mûúâi àöi
Nhiïîu taâu trùm têëm tiïìn rúâi möåt muön
Naâo laâ cuãa hoãi cuãa han
ÊËy tiïìn dêîn cûúái anh toan thïë naâo?
KSK 5a
213. Àêìu laâng coá möåt cêy thöng
Àêëy thûúng àêy nhúá, tú höìng àûúng xe
Loâng àêy nhúá àêëy ài tòm
Vùæng naâng möåt chuát nhû chim laåc àaân
Bêëy nhiïu lêu anh nhûäng nhúá naâng
Vaâng cêìm mûúâi laång chûa bùçng nhúá nhau
Bêëy nhiïu lêu anh nhûäng chõu sêìu
Cúm ùn chúâ bûäa, nhúá nhau chúâ ngaây
Laåi àêy anh baão em naây
Coá thêåt laâ thïë àïí tay võn caânh
Hay coân nghô quêín lo quanh
Naâng vïì maâ gúä möëi manh cho röìi.
CDTCM 153
214. Àêìu laâng coá möåt cêy tröi
Mûúån thúå àaánh xuöëng àoáng àöi chiïëc àoâ
Naây àöi chiïëc àoâ
Rûúác o nhên ngaäi
Àûáng laåi maâ xem
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 42

Àoâ doåc, àoâ ngang


Àöi àoâ àöi chûä
ÚÁ o lõch sûå!
Anh khöng lêëy tiïìn
Röìi sau nhên ngaäi kïët duyïn.
DCTH 85 HT 362
215. Àêìu laâng coá möåt cún (cêy) àa
ÚŒ giûäa cún cêåy, ngaä ba cún dûâa
Duâ anh ài súám vïì trûa
Thò anh nghó maát boáng dûâa nhaâ em.
HPV 120
216. Àêìu nùm ùn quaã tranh yïn
Cuöëi nùm ùn bûúãi laåi thïm àeâo boâng
Ùn bûúãi thúâi nhúá àïën boâng
Ùn cam nhúá quñt, ùn höìng nhúá hûúng
Ùn mñt lêëy haåt maâ ûúng
Möåt chiïëu àöi giûúâng biïët traãi núi nao.
NASL IV 25b
217. Àêìu nùm ùn quaã thanh yïn
Cuöëi nùm ùn bûúãi cho nïn àeâo boâng
Vò cam cho quñt àeâo boâng
Vò em nhan sùæc cho loâng nhúá thûúng. a
TCBD I 137 TNPD II 67 VNP1 I 63 VNP7 186
BK a - Vò em nhan sùæc cho loâng anh thûúng HT 157
218. Àêìu röìng, àuöi phuång le te
Muâa xuên êëp trûáng, muâa heâ núã con.
CVPD 2
219. Àêìu thò àöåi noán moäm boâ
Chên àaåp mùåt àêët, tay goâ caâng xe.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 43

CDHN 132
220. Àêìu troåc löng löëc bònh àaâo
Nhaâ ai coá cöî, thò vaâo gùåm xûúng.
TCBD III 184 TNPD I 114
221. Àêìu xoám noå coá cêy nuác naác
Àûúâng xoám kia lùæm caát dïî ài
Cö kia oáng aã laâm chi
Àïí cho anh noå tin ài möëi vïì.
NGCK 186b
222. Àêy laâ chônh gaåo taám xoan a
Mêëy phen giaá sùæc gian nan múái thaânh
Bêy giúâ ta giaä cho tinh
Phoâng khi yïën êím dêng lïn chúá chêìy
Àaä no röìi laåi àaä say
Mûâng rùçng nay àaä hêy hêy thaái bònh.
THQP 16b
BK a - Naây naây chônh gaåo taám xoan TCBD II 122
223. Àêy ta nhû cêy giûäa rûâng a
Ai lay chùèng chuyïín, ai rung chùèng dúâi. b
TNPD I 113
BK a- Àêy ta nhû cêy trong rûâng ÀNQT 112b LHCD 51b
b - Ai lay chùèng chyïín, ai rung chùèng rúâi
HT 221 LHCD TCBD II 467 VNP 1 II 95 VNP7 96
224. Àêy tay khöng, àoá cuäng chên röìi
Lêëy nhau, ta seä lêìn höìi nuöi nhau.
CDTCM 27
225. Àêy vúái àoá nhû gioá noå àûa buöìm
Mong anh xeát kô thûúng duâm àaâo thú
- Anh cuäng chùèng khaác chi caánh buöìm treo trûúác gioá
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 44

Raây àêy mai àoá, thêåt khoá àõnh chûâng


Àûúåc gùåp em trong daå anh mûâng xiïët bao!
DCNTB II 38
226. Àêëy coân khöng àêy cuäng coân khöng
Àêëy keán vúå àeåp, àêy tröng chöìng maâu
Chuöång chuöëi, chuöëi laåi cao taâu
Thûúng anh, anh laåi ra maâu laâm cao
Xin àûâng bùæc bêåc laâm cao
Pheân chua em àaánh nûúác naâo cuäng trong.
CDTH 93 VNP7 250 - 251
227. Àêëy dûát tònh thûúng, àoaån trûúâng thên thiïëp
Nhúá tröng tha thiïët, töåi nghiïåp cho em!
Öm sêìu chêët thaãm ngaây àïm
Nùm canh lùn löåi, ngûãa nghiïng möåt mònh.
DCNTB II 118
228. Àêëy àöng thò bïn àêy têy a
Àêy chûa coá vúå, àêëy nay chûa chöìng
Con trai chûa vúå àaä xong
Con gaái chûa chöìng, buöìn lùæm em úi!
TNPD II 66
BK a- Àêëy àöng thò àêy bïn têy VNP7 262
229. Àêëy laå thò àêy cuäng laå
Em kïu anh daå, thiïn haå àïìu khen
Tûúãng laâ àoá nhuám àêy nhen
Hai tim hiïåp laåi nhû àeân múái xinh
Ai ngúâ anh baån phónh mònh
Qua cêìu ruát nhõp àïí mònh bú vú.
DCNTB II 131
230. Àêëy phuång loan àêy cuäng phuång hoaâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 45

Àêëy chaáu Vûúng Mêîu, àêy cuäng con


Ngoåc Hoaâng keám chi?
DCNTB II 86
231. Àêëy song àêy cuäng mêy giaâ
Àêëy con Àö Àöëc1 àêy cuäng chaáu baâ Quêån Cöng2.
ANPT 19a NNPD 58 TCBD II 555 TNPD I 120
BK + NASL I 25b:
Àêëy quò àêy cuäng mêy giaâ
Àêëy con öng Töíng Àöëc, àêy cuäng chaáu baâ Quêån Cöng.
+ TCBD I 207:
Àêëy mêy àêy cuäng song giaâ
Àêëy quan Töíng Àöëc àêy baâ Quêån Cöng.
232. Àêëy song àêy cuäng mêy liïìn
Àêëy coá möåt tiïìn, àêy cuäng saáu mûúi. a
ÀNQT 97b LHCD 24b NNPD 57 TCBD I 560 TNPD I 113
BK a - Àêëy coá quan quñ, àêy chñn tiïìn saáu mûúi NASL IV 11a
- Àêëy quan, àêy cuäng chñn tiïìn saáu mûúi
ANPT 19a NGCK 120a
233. Àêëy vaâng àêy cuäng àöìng àen
Àêëy hoa thiïn lñ, àêy sen Têy Höì. a
ANPT 19a CDHN 95 NGCK 121a TNPD I 113
BK a - Àêëy hoa soái trùæng, àêy sen Têy Höì
ÀNQT 97b LHCD 24b PDCD 10 bk TNPD I
- Àêëy hoa thiïn lñ, àêy sen nhõ höì NASL IV 9a
- Àêëy hoa thiïn lñ, àêy sen Nguä höì NNPD 57 TNCD 103
234. Àêëy vaâng, àêy cuäng àöìng àen
Àêëy hoa thiïn lñ, àêy sen nhõ höì a

1
Àö àöëc: chûác quan voä cêìm àêìu möåt àaåo quên thúâi phong kiïën.
2
Quêån cöng: tûúác võ nhaâ vua phong cho caác thên thêìn vaâ cöng thêìn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 46

Àêëy em nhû tûúång múái tö


Àêy anh nhû ngûúâi ngoåc hoåa àöì trong tranh.
TCBD I 560 TCBD III 474 TNPD II 66
BK a - Àêëy hoa soái trùæng, àêy sen Têy höì TCBD I373
235. Àêëy vúái àêy chùèng duyïn thò núå
Àêy vúái àêëy chùèng vúå thò chöìng
Dêy tú höìng chûa xe àaä mùæc
Rûúåu quyânh tûúng chûa nhùæp àaä say
Chùèng cheâ, chùèng cheán sao say
Chùèng thûúng chùèng nhúá sao hay ài tòm?
Tòm em nhû thïí tòm chim
Chim ùn bïí Bùæc, ài tòm bïí Àöng.
TCBD I 137 - 138 TNPD II 66- 67
Xem thïm M 220 T 174, 1137
236. Àeã con khöng daåy chùèng rùn
Thaâ rùçng nuöi lúån cho ùn lêëy tiïìn.
ÀNQT 83a
BK a - Àeã con chùèng daåy chùèng rùn
ANPT 18a HT 212 LHCD 8a NNPD 53 TNPD I 114
VNP1 145 VNP7 307
- Sinh con chùèng daåy chùèng rùn CVPD 19
b - Thaâ rùçng nuöi lúån cho ùn lêëy loâng
CVPD NNPD 53 HT TNPD I VNP1 I VNP7
- Thaâ rùçng chùn lúån cho ùn lêëy tiïìn LHCD
237. Àeã àûáa con trai
Chùèng biïët noá giöëng ai?
Caái mùåt thò giöëng öng cai a
Caái àêìu öng xaä, caái tai öng truâm.
VNP1 II 40 VNP7 347
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 47

BK a- Caái mùåt noá giöëng öng cai HT 236


238. Àem chuöng ài àaánh nûúác ngûúâi
Chùèng kïu cuäng nïån vaâi höìi lêëy danh
Àem chuöng ài àaánh nûúác ngûúâi
Chùèng kïu töi vaác chuöng töi töi vïì.
NGCK 123b
Xem thïm M 25
239. Àem chuöng ài àêëm nûúác ngûúâi
Chùèng kïu cuäng àêëm ba höìi cho kïu.
NNPD 53
240. Àem chuöng ài àêëm nûúác ngûúâi
Chùèng kïu, töi vaác chuöng töi, töi vïì.
NNPD 53 TNPD I 114
Xem thïm M25
241. Àem chuöng ài àêëm nûúác ngûúâi
Àêëm cho noá buåc maâ löi noá vïì.
CDTCM 256
Xem thïm M25
242. Àem chuöng ài àêëm nûúác ngûúâi
Àem gaâ ài choåi nhûäng núi anh huâng
Nhûäng núi chaã àaáng chaã thöng
Cho nïn vaâng chaã àöí àöìng vúái thau.
VNP7 283
Xem thïm M 25
243. Àem àúân ra khaãy vûúân chay
Khaãy àöi ba tiïëng hoåa may gùåp chaâng.
DCNTB II 118
244. Àem em anh boã dûúái gaânh (ghïình)
Keáo neo maâ chaåy sao àaânh chuá laái úi!
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 48

Dao vaâng cùæt ruöåt maáu rúi


Ruöåt em chûa mêëy bùçng lúâi em than.
DCNTB I 226
245. Àem em ra boã xuöëng gaânh
Keáo neo maâ chaåy sao àaânh, anh úi!
HHÀN 228 TCBD I 454 VNP7 206
BK:
Àem em maâ boã dûúái gaânh
Keáo neo maâ chaåy sao àaânh, chuá laái úi!
CHG 3
246. Àem loâng ngú ngaáo sao àaânh,
Chùèng duyïn tú toác cuäng tònh ngaäi nhên.
CHG 17
247. Àem mònh vaâo chöën sêåp vaâng
Caã ùn caã mùåc laåi caâng caã lo
Àem mònh vaâo chöën than tro
Àuã ùn àuã mùåc àuã lo àuã laâm.
HT 202
248. Àem thên töi xuöëng coäi trêìn
Hoãi rùçng duyïn coá núå nêìn chi khöng
Ngöìi trong cûãa söí chaåm röìng
Chùn loan göëi phûúång khöng chöìng cuäng hû
PDCD 1
Xem thïm M 533 N 496
249. Àem thên töi xuöëng coäi trêìn a
Hoãi rùçng duyïn coá núå nêìn chi khöng
Bao nhiïu laâ möåt öng chöìng b
PDCD 3
BK a - Àem thên úã dûúái coäi trêìn CDTCM 73
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 49

b - Bao nhiïu giaá möåt öng chöìng CDTCM


250. Àem thên vaâo chöën caát lêìm
Cho thên lêëm laáp nhû mêìm ngoá sen
Àïm àïm ngöìi tûåa boáng àeân
Than thên vúái boáng, giaäi phiïìn vúái hoa.
CDTCM 270 TNPD II 67
251. Àeân ai leo leát bïn búâ
Tûúãng rùçng ngûúâi nghôa, ai ngúâ àeân ma.
TCBD I 560
252. Àeân ai leo leát bïn söng
Giöëng àeân meå chöìng ài rûúác naâng dêu.
CHG 16
253. (a) Àeân ai leo leát trïn lêìu
Hay laâ deân baâ Quùæc muå tuång kinh cêìu cho maä Àùng Luöng
CHG 31
(b) Àeân ai leo leát trïn lêìu
Àeân baâ quöëc mêîu tuång kinh cêìu àùång
maâ àùång phong1.
HHDN 73
254. Àeân ai leo leát trïn lêìu
Giöëng àeân Lûu Bõ ài cêìu Khöíng Minh2
CDTCM 27
255. Àeân ai lu lñt bêët nhên
Khöng khïu cho raång Têën, Têìn gùåp nhau.
DCBTT 273
256. Àeân chong giûäa gioá, khi toã khi múâ
Baån thûúng àûáng àoá, biïët cú vaån sêìu
Búãi anh thêët ûúác bûúác àêìu

1
Maã àùång phong: chûa hiïíu.
2
Lûu Bõ, Khöíng Minh: hai nhên vêåt trong tiïíu thuyïët Tam quöëc diïîn nghôa (Trung
Quöëc). Xem thïm chuá thñch A 522
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 50

Phaãi nhû anh boã miïëng trêìu àaä xong


Vò ai thiïëp phaãi long àong
Möåt thên thiïëp àaä tñnh xong möåt bïì
Laâm trai thêëy gaái àûâng mï
Cêy cao boáng caã dûåa kïì àûâng xiïu
Anh yïu cha meå chùèng yïu
Luåa kia em muöën nhuáng, chó àiïìu khöng ùn
Tiïëc thay aáo chùèng àùång khùn
Em àaä coá chöìng xa xûá, anh àûâng àoán ngùn laâm gò.
DCNTB I 267 - 268
257. Àeân chong phoâng laånh biïëng xem
Phaãi chi Trúâi àõnh anh vúái em vúå chöìng,
TCBD I 207
258. Àeân hïët dêìu àeân tùæt
Hoa rûäa nhõ hïët thúm
Em biïíu anh àûâng coá lïn xuöëng àïm höm
Thïë gian àaâm tiïëu, tiïëng àöìn töåi em.
DCNTB II 14
BK DCNTB II 132
Àeân hïët dêìu àeân tùæt
Nhang àïí ngoaâi nùæng hïët võ hïët thúm
Anh àûâng lïn xuöëng àïm höm
Tiïëng thïë gian àaâm tiïëu nam nöìm cûåc em.
259. Àeân hïët dêìu lêëy àêu maâ saáng caã
Rûúåu khöng múã khùçng, múã khùçng1 thò àaä bay húi
Tiïëc cöng em chõu tiïëng mang lúâi
Khöng àùång cêu cöët nhuåc, khöng àùång lúâi thuãy chung.
DCBTT 93

1
Khùçng: möåt thûá chêët kïët dñnh duâng àïí gùæn nuát chai, nuát huä.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 51

260. Àeân löìng khi xaách khi treo


Vúå chöìng khi thaãm, khi ngheâo coá nhau.
DCNTB II 20
261. Àeân löìng theo cöåt phûúán
Gioá chûúáng thöíi hao dêìu
Em coá thûúng anh thò àïí daå, chúá em rêìu noá hû thên.
DCNTB II 20
262. Àeân lu li nûãa nûúác nûãa dêìu
Nûãa thûúng cha meå, nûãa sêìu núå duyïn.
TCBD II 294 VNP1 I 111
BK VNP7 250:
Àeân lûu li nûãa nûúác nûãa dêìu
Nûãa thûúng cha meå, nûãa sêìu nhên duyïn.
263. Àeân naâo cao bùçng àeân Chêu Àöëc 1 a
Àêët naâo döëc bùçng àêët Nam Vang2 b
Möåt tiïëng anh than hai haâng luåy nho c
Coá chuát meå giaâ biïët boã cho ai? d
HHDN 229
BK a - Àeâo naâo cao bùçng àeâo Chêu Àöëc HT 148
- Àeâo naâo cao bùçng àeâo Sún Cöëc DCNTB II 156
- Àeân àêu cao bùçng àeân Chêu Àöëc
b - Döëc naâo cao bùçng döëc Nam Vang HT
- Döëc naâo cao bùçng döëc Nha Trang CDTCM 72
- Döëc naâo cao cho bùçng döëc Mô Trang DCNTB II
c - Möåt tiïëng anh than hai haâng lïå nhoã CDTCM
- Möåt tiïëng anh than àöi hang luyå nhoã CHG
d - Coân chuát meå giaâ biïët boã ai nuöi CDTCM

1
Chêu Àöëc: thõ xaä, tónh lyå tónh Chêu Àöëc (cuä), nùçm trïn söng Hêåu Giang vaâ söng Vônh
Tïë, saát biïn giúái Campuchia, caách Saâi Goân 239km, Haâ Nöåi 1983km.
2
Nam Vang: tûác Phnöm Pïnh, thuã àö nûúác Campuchia.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 52

- Nùm thaáng àúåi chúâ caách trúã bao nhiïu HT


- Coân chuát meå giaâ biïët boã cho ai? DCNTB II
- Em coá chuát meå giaâ biïët boã cho ai?
264. Àeân naâo cao bùçng àeân Chêu àöëc
Àêët naâo döëc bùçng àêët Nam Vang
Möåt tiïëng anh than
Hai haâng luåy nhoã
Anh coá möåt meå giaâ biïët boã ai nuöi?
Nûúác chaãy xuöi, caá buöi löåi ngûúåc
Anh muöën thûúng naâng
Biïët àûúåc hay chùng?
HMN 5
265. Àeân naâo cao bùçng àeân Chêu Àöëc a
Thöíi ngoån gioá naâo àöåc bùçng ngoån gioá goâ Cöng1 b
Thöíi gioá àöng laåc vúå xa chöìng c
Nùçm àïm nghô laåi, nûúác mùæt höìng tuön rúi d
HHÀN 109
BK a - Àeâo naâo cao bùçng àeâo Chêu Àöëc HT 148
b - Ngoån gioá naâo àöåc bùçng ngoån gioá Goâ Cöng
VNP1 II 73 VNP7 363
c- Thöíi ngoån àöng phong laåc vúå xa chöìng TCBD II 519
d - Nùçm àïm nghô laåi, nûúác mùæt roâng tuön rúi HT
266. Àeân naâo cao bùçng àeân Chêu Àöëc
Ngoån gioá naâo àöåc bùçng ngoån gioá Goâ Cöng
Thöíi gioá àöng laåc vúå xa chöìng
Nùçm àïm nghô laåi nûúác mùæt höìng tuön rúi
Tûúãng giïëng sêu nöëi súåi dêy daâi

1
Goâ Cöng: huyïån lyå huyïån Goâ Cöng Àöng, thuöåc tónh Tiïìn Giang, caách Haâ Nöåi
1784km, Myä Tho 37km.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 53

Hay àêu giïëng caån tiïëc hoaâi súåi dêy


Mùåt trúâi àaä ngaã vïì têy
Tröng anh saáu khùæc canh chêìy coân tröng
Ra vaâo luöëng nhûäng phoâng khöng
Ngêín ngú ngú ngêín phêåp phöìng khoá toan
Cuäng vò möåt tiïëng mònh than
Nïn nùm canh thöín thûác phoâng loan khoác thêìm
Noái ra nûúác mùæt chaãy dêìm
Nûäa mai xa caách biïët têìm àùång khöng
Traách ai laâm chöìng bùæc vúå àöng
Àïm nùm canh thöín thûác phoâng khöng möåt mònh.
HMN 26 - 27
Xem thïm T 2129
267. Àeân naâo cao bùçng àeân Chêu Àöëc
Xûá naâo döëc bùçng xûá Nam Vang
Möåt tiïëng anh than ba böën àöi vaâng em khöng tiïëc
Anh lêëy àùång cuãa röìi tröën biïåt laánh thên.
TCBD IV 31
268. Àeân naâo cao bùçng àeân öng Chaánh
Baánh naâo trùæng bùçng baánh boâ böng
Anh thûúng em tûâ thuúã maá böìng
Bêy giúâ em lúán lêëy chöìng boã anh.
HT 457 TCBD I 454
269. Àeân nhaâ ai raång nhaâ êëy
Khaách ài qua àûúâng biïët àêëy laâ àêu.
TCBD I 560 TNPD I 114
270. Àeân saách vùn chûúng
Dêìu hao töi roát, àeân múâ töi khïu
Cêìu tre töi bùæc gêåp gïình
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 54

Chõ Hai ài coá ngaä lêëm mònh töi nêng


Töi nêng àûúåc chõ Hai lïn
Vïì nhaâ anh Hai mùæng, anh Hai
nhiïëc laåi phiïìn chõ Hai.
QHBN 326
271. Àeân Saâi Goân ngoån xanh ngoån àoã
Àeân Mô Tho1 ngoån toã ngoån lu
Anh vïì hoåc lêëy chûä nhu
Chñn trùng em àúåi, mûúâi thu em chúâ.
TCBD I 138 TCBD IV 19
272. Àeân taân nhòn boáng thúã than
Ai xui duyïn reä, khiïën mang núå tònh.
DCNTB II 131
273. Àeân treo cöåt àaáy
Nûúác chaãy cöåt àeân rung
Anh thûúng em thaãm thiïët vö cuâng!
Biïët cha vúái meå coá bùçng loâng hay khöng?
HHÀN 229 HMN 20 HT 431 TCBD II 272
274. Àeân treo trong quaán toã raång búâ kinh
Em coá thûúng anh thò em noái thiïåt tònh a
Àïí anh lïn xuöëng möåt mònh bú vú. b
HHÀN 229 TCBD I 560
BK a - Em coá thûúng anh
- Em noái thiïåt tònh HMN 20
b - Keão anh lïn xuöëng möåt mònh bú vú HMN
275. Àeân treo trûúác gioá àeân tùæt
Àeân treo nam, bùæc àeân múâ

1
Myä Tho: thaânh phöë, Bùæc vaâ Àöng giaáp phöë huyïån Chúå Gaåo, Nam giaáp söng Myä Tho,
Têy giaáp huyïån Chêu Thaânh, caách Haâ Nöåi 1797km, caách thaânh phöë Höì Chñ Minh 71 km.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 55

Em thûúng anh phaãi àúåi phaãi chúâ


Dêìu nùm ba núi ài nûäa, coá trao thú cuäng àûâng.
DCBTT 82
276. Àeân trúâi thò saáng böën phûúng a
Àeân töi thò saáng àêìu giûúâng nhaâ töi. b
ANPT 16b ÀNQT 80b
BK a- Àeân trúâi trúâi saáng böën phûúng
TCBD I 560 TNPD I 114
- Àeân trúâi àeân saáng böën phûúng
HT 198 VNP 1 II 94 VNP7 288
- CHG 54
Àeân trúâi soi saáng böën phûúng
Àeân töi saáng toã àêìu giûúâng nhaâ töi
- Àeân trúâi trúâi raång böën phûúng NGCK 169b
- Àeân trúâi thò raång tûá phûúng LHCD 18b
b - Àeân töi saáng toã àêìu giûúâng nhaâ töi
- HT TCBD I TNPD I VNP 1 II VNP7
- Àeân ta ta raång àêìu giûúâng nhaâ ta NGCK
- Àeân töi thò toã àêìu giûúng nhaâ töi LHCD
277. Àeo bêìu mang tiïëng thõ phi a
Bêìu khöng coá rûúåu lêëy gò laâm say. b
ANPT 9a ÀNQT 102b LHCD 27b
NGCK 132b NQPN 74 TNPD I 114
BK a - Mang bêìu chõu tiïëng thõ phi
HHÀN 54 VNP 1 II 91
- Mang bêìu nïn em chõu tiïëng thõ phi
DCNTB I 218
- Mang bêìu nïn em chõu tiïëng thõ phi VNP7 93
- Öm bêìu mang tiïëng thõ phi VNP7 93
b - Bêìu khöng coá rûúåu lêëy gò maâ say
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 56

NASL III 9b HHNÀ TCBD I 406, 505


- Bêìu khöng coá rûúåu uöëng gò maâ say VNP1 II VNP7
- Bêìu khöng coá rûúåu li bò nhûäng say DCNTB I
- Dêîu khöng coá rûúåu li bò cuäng say bk NGCK
Xem thïm R 316
278. Àeâo naâo cao cho bùçng àeâo Eo Gioá
Böå naâo röång cho bùçng böå An Ba.
TCBD II 519
279. Àeâo ngang san thuãy hûäu tònh
Con chim kia loát öí, con caá noå mang kònh,
xinh àaä nïn xinh
CHG2
280. Àeåp chi caái aáo vaãi söìng
Àeåp chi con gaái löån chöìng maâ thûúng.
CDTCM 27
281. Àeåp nhêët con gaái laâng Tranh1
Chua ngoa keã Nhoát2, ba vaânh keã Om3
CDHN 134
BK CDTCM 278;
Àeåp nhêët con gaái laâng Chanh
Chua ngoa laâng Nhoát, ba vaânh keã Om.
282. Àeåp nhû caái teáp kho tûúng a
Kho ài kho laåi noá chûúng phïình phïình.
NGCK 179a NNPD 54 TNPD I 114
BK a- Àeåp nhû caái teáp rang tûúng NASL II 59a
283. Àï kia ai àùæp nïn cao?
Caái daãi söng àaâo, ai xeã laâm khúi?

1
Laâng Tranh: cuäng goåi laâ laâng Chanh, tïn chûä laâ Tranh Khuác nay thuöåc xaä Duyïn Haâ
huyïån Thanh Trò -. Haâ Nöåi.
2
Keã Nhoát: tïn nöm laâng Àöng Phuâ nay thuöåc xaä Àöng Traåch, huyïån Thanh Trò, Haâ
Nöåi.
3
Keã Om: tïn nöm laâng Thoå Am (Om trïn) Nöåi Am (Om dûúái) xûa thuöåc huyïån Thanh
Trò sau thuöåc xaä Liïn Minh, huyïån Thûúâng Tñn, Haâ Têy.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 57

Gaåo, ngö, hoa quaã moåi muâi


Naâo ai caây cêëy, naâo ai vun tröìng?
Bêy giúâ no êëm ung dung
Biïët ai nhúá keã coá cöng chùng laâ?
HT 116 VNP7 176
284. Àïì Gi1 coá nuái Lam Sún
Coá àêìm Àaåm Thuãy2 nûúác dúân dúân xanh.
DCNTB I 196
285. Àïí húi maâ taát nûúác beâ
Hoaâi húi maâ noái vúái beâ treã ranh.
TCBD I 608
286. Àïm anh nùçm khö heáo laá gan
Thaåp dêìu àêìy anh thùæp chaáy taân baây li
Kïí tûâ ngaây em chõu chûä tuâng qui3
Nay anh Höì4 em Haán taâi chi khöng buöìn.
DCBTT 161

287. Àïm daâi gaâ gaáy canh ba


Thêëy ngûúâi quên tûã loâng àaâ vêën vûúng
Lûãa tònh toan tûúái nhaânh dûúng5
Thöi àûâng àem sùæc maá hûúâng trïu ngûúi.
DCNTB II 39
288. Àïm àïm chúáp bïí mûa nguöìn a
Hoãi ngûúâi quên tûã coá buöìn hay khöng? b

1
Àïì Gi: cûãa söng Phuâ Li (coân goåi laâ söng Thaåch Baân) úã huyïån Phuâ Li xûa nay goåi laâ
söng Phuâ Caát, tónh Bònh Àõnh.
2
Àaåm Thuãy: àõa àiïím úã Bònh Àõnh
3
Tuâng quy: Tuâng (cuäng àoåc laâ toâng) nghôa laâ theo; quy laâ vïì. Tuâng quy laâ con gaái theo
chöìng.
4
Höì Haá: Höì laâ möåt dên töåc thiïíu söë úã phña bùæc Trung Hoa. Haán laâ möåt triïìu àaåi úã
Trung Hoa (sau thûúâng duâng chó ngûúâi Trung Hoa). Höì Haán laâ chó sûå xa caách.
5
Nhaânh dûúng: Phêåt quan êm lêëy caânh (nhaânh) dûúng nhuáng vaâo nûúác cam löì rêíy lïn
chuáng sinh àïí têíy rûãa phiïìn muöån hoùåc dêåp tùæt lûãa tònh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 58

NGCK 105a NPGT 20b NPNN 6a


BK a - Àïm qua chúáp bïí mûa nguöìn ANPT 11b HHÀN 257
HT 172 NNPD 54 TCBD I 561 TCBD III 147, 474 TNPD I 115
- Töëi höm qua chúáp bïí mûa nguöìn NASL I 10a
b - Hoãi ngûúâi tri kó coá buöìn hay chùng? ANPT
- Hoãi ngûúâi tri kó coá buöìn hay khöng? Ht
- Hoãi ngûúâi trñ thûác coá buöìn chùng ai? HHDN TCBDI
- Hoãi ngûúâi trñ thûác coá buöìn hay chùng? TNPD I
- Hoãi ngûúâi trñ thûác coá buöìn cuâng chùng? NASL I
- Hoãi ngûúâi quên tûã coá buöìn hay chùng? bk TNPD I
- Hoãi ngûúâi trñ thûác coá buöìn hay khöng? NNPD
289. Àïm àïm khïu ngoån àeân loan
Nhúá chaâng quên tûã thúã than mêëy lúâi
Mong chaâng chùèng mêëy chaâng öi!
Thiïëp töi trùçn troåc vöåi dúâi chên ra
Nhaác tröng lïn trùng àaä xïë taâ
Àïm höm khuya khoùæt, con gaâ àaä gaáy sang canh
Mong anh maâ chùèng thêëy anh
Thiïëp töi buöìn baä khïu quanh ngoån àeân.
HT 170 TNPD II 70 - 71 VNP1 I 88 - 89 VNP7 218
BK NGCK 186a:
Àïm àïm khïu ngoån àeân loan
Chúâ chaâng quên tûã hoãi han mêëy lúâi
Thiïëp töi mong chaâng chùèng thêëy chaâng öi
Thiïëp töi chùçn troåc vöåi dúâi chên ra
Liïëc tröng lïn öng trùng àaä xïë taâ
Àïm höm khuya khoùæt con gaâ noá gaáy sang canh
Thiïëp töi mong anh maâ chùèng thêëy anh
Thiïëp töi buöìn baä chaåy quanh chaåy daâi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 59

290. Àïm àïm ngöìi tûåa boáng àeân


Than thên vúái boáng, giaãi phiïìn vúái hoa.
TCBD II 272
291. Àïm àïm thûác giêëc mú maâng
Chúå hoaâng lûúng1 chiïm möång thiïëp sêìu
chaâng ngêín ngú
HPV 147
292. Àïm àïm vuöët buång thúã daâi
Thúã ngùæn bùçng chaåch, thúã daâi bùçng lûún.
NNPD 54 TCBD I 506 TNPD I 115
293. Àïm àöng giaá ngùæt nhû àöìng
Húäi ngûúâi thuåc nûä phoâng khöng laånh luâng
Hoãi cö nay àaä coá chöìng
Hay coân àúåi khaách anh huâng sûát möi.
PDCD 8
294. Àïm àöng laånh ngùæt nhû àöìng
Mûúån ai cho mûúån, mûúån chöìng thò khöng.
TCBD I 251
295. Àïm àöng nguyïåt xïë sao taâ
Àiïíu lòa mûúåc àiïíu, bêåu vúái qua àûâng lòa.
DCNTB II 108
296. Àïm àöng trûúâng, em nghe con vûúån cêìm canh
Nghe chim mïën töí, nghe anh khuyïn naâng.
NASL II 20b

1
Hoaâng lûúng: (giêëc möång) kï vaâng. Theo Chêím trung kñ, ngaây xûa Lû Sinh àïën truá
nguå úã thaânh Haâm Àan, gùåp àaåo sô laâ Lûä Öng. Lû Sinh than vaän vïì caãnh khöën cuâng cuãa mònh.
Lûä Öng beân lêëy trong tuái ra möåt caái gò vaâ baão: “Göëi àêìu lïn àêy, con seä àûúåc vinh hiïín nhû yá
con muöën”. Khi àoá ngûúâi chuã troå àûúng nêëu möåt nöìi kï. Lû Sinh göëi àêìu lïn göëi maâ nguã, möång
thêëy mònh lêëy àûúåc vúå àeåp, thi àöî tiïën sô, laâm quan to, àaánh giùåc phaá àûúåc quên giùåc, laâm tïí
tûúáng mûúâi nùm, sinh àöng con chaáu vaâ söëng trïn taám mûúi tuöíi. Chúåt tónh möång, thêëy nöìi kï
nêëu vêîn chûa chñn. Lû Sinh ngaåc nhiïn noái: “Coá leä mònh nùçm möång chùng?” Lûä Öng móm cûúâi
noái:"Viïåc àúâi thò cuäng nhû möång maâ thöi".
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 60

297. Àïm àöng trûúâng em nghe con vûúån cêìm canh a


Nghe chim khuyïn töí, nghe anh khuyïn naâng
Giaâu giûäa laâng traái duyïn khön eáp
Khoá nûúác ngûúâi phaãi kiïëp tòm ài
Tiïìn trùm baåc chuåc kïí chi!
TCBD I 207 TNPD II 69
BK a - Àïm àöng trûúâng, nghe con vûúån cêìm canh
VNP1 I 135 VNP7 277
298. Àïm heâ gioá maát trùng thanh
Em ngöìi canh cûãi coân anh vaá chaâi
Nhêët thûúng laâ caái hoa laâi
Nhò thûúng ai àoá, aáo daâi êëm thên
Gùåp ngûúâi sao coá möåt lêìn
Àïí em thûúng nhúá têìn ngêìn suöët nùm.
DCNTB I 252
299. Àïm heâ gioá maát trùng thanh
Em ngöìi cheã laåt cho anh chùæp thûâng
Laåt chùng mong, sao thûâng àûúåc töët?
Duyïn àöi ta àaä choát cuâng nhau
Trùm nùm thïì nhûäng baåc àêìu
Chúá tham phuá quñ, ài cêìu trùng hoa.
TNPD II 70 VNP1 I 70 VNP7 194
300. Àïm höm gioá reát mûa phuân
Thuyïìn khöng àöång àêåy, ai buöìn chùng ai?
DCTH 121 HT 372
301. Àïm höm ngûúâi chùèng biïët chi
Ngûúâi nhû biïët àïën thiïëp thò höí thay.
HHDN 130
302. Àïm höm qua nùçm chöën nhaâ ngang
Reâm thûa gioá loåt daå caâng xoát xa
Em thûúng nhaâ anh khöng coá àaân baâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 61

Phoâng khi coá khaách ai hoâa àúä anh


Anh cho em gheá lûng vaâo
Phoâng khi coá khaách em chaâo àúä anh
Khaách vaâo àaánh caá nêëu canh
Chanh kia muöëi noå àïí daânh chaâng xúi
Em bûng ra caái miïång em cûúâi
Trûúác àûúåc loâng khaách, sau vui loâng chaâng.
NASL II 7b
303. Àïm höm rùçm ngûúâi goåi töi chi?
Töi coá viïåc gò, ngûúâi goåi töi ra?
Trùng coân giêëu Cuöåi trong nhaâ
Trùng laâ àaân baâ, Cuöåi laâ àaân öng
Muöën cho àêëy vúå àêy chöìng
Ngûúâi bïë con gaái, töi böìng con trai a
BK a - Àêëy bïë con gaái, àêy böìng con trai
QHBN 251
304. Àïm khuya anh khêíy caái tam huyïìn,
Huyïìn kïu mêëy bûåc daå phiïìn bêëy nhiïu.
CHG 2
305. Àïm khuya anh nghe con nhaån kïu sûúng
Anh buöìn anh thûúng, anh tröng anh giêån
Anh vú vú vêín vêín dûúái ngoån àeân taân
Tûâ àêy têm daå hoang mang
Biïët cuâng ai kïët nghôa àaá vaâng trùm nùm?
HT 416
306. Àïm khuya anh ngöìi dûåa khoang boâng a
Sûúng sa gioá laånh, chaånh loâng nhúá em.
CHG 24
BK TCBDI 138:
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 62

a - Àïm khuya ngöìi dûåa khoang böìng HHÀN 228


- Àïm khuya ngöìi dûåa göëc böìng
- Sûúng sa gioá laånh, chaånh loâng nhúá anh
307. Àïm khuya bêëc hïët dêìu khö
Ai coá tònh coá nghôa thò roát vö cho àêìy.
CDTCM 27
308. Àïm khuya chùèng nguã dêåy ngöìi
Giêån ngûúâi úã baåc nhû vöi thïë naây.
CHG 17 DCNTB II 132
309. Àïm khuya chong ngoån àeân ngöìi
Bêng khuêng nhúá baån, böìi höìi laá gan.
CHG 25 HT 172
310. Àïm khuya cûúãi laånh canh trûúâng
Tai nghe cêu vñ vùn chûúng taâi tònh.
HPV 65
311. Àïm khuya cûúái xuöëng dêìn dêìn
Sao Höm xñch laåi cho gêìn sao Mai.
HPV 120 VNP7 437
312. Àïm khuya dûúái àêët trïn trúâi
Möåt mònh cö àûáng, cö ngöìi, cö nghe
Cö nghe hïët gioång con ve
Àïën lúâi con cuöëc goåi heâ tiïëc xuên.
HHÀN 228 TCBD I 506 VNP7 195
313. Àïm khuya, àeân tùæt nhang taân
Dïë kïu ruã ró, daå caâng sêìu riïng.
DCNTB II 118
314. Àïm khuya àeân tùæt, nhang taân
Dïë kïu ruã ró, daå caâng sêìu riïng.
DCNTB II 118
315. Àïm khuya giêëc nguã mú maâng
Chim mú àïën àêåu caânh vaâng gaáy chúi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 63

DCTH 156
316. Àïm khuya gioá loåt qua song
Boáng sao vùçng vùåc, boáng trùng, múâ múâ
Böën bïì sûúng tuyïët, mõt múâ
Trùng nghiïng chïnh chïëch, gaâ àaâ gaáy ran
Haãi àûúâng laã ngoån àöng lên
Sûúng sa ngoån coã, trùng lêìn chên mêy
Taâ taâ trùng ngaã vïì têy
Thiïëp vïì chaâng úã laåi àêy laâm gò?
Chaâng khöng phaãi ngûúâi diïån thõ àöëi phi1
Mai vïì tiïëng noå tiïëng ni thiïëp ngûâa
Vñ dêìu súám cuäng nhû trûa
Leä mö gioá loåt maâ àûa àeân muâ
Ngûúâi vïì caách boáng trùng lu
Keã ài non nûúác mõt muâ dùåm khúi
Àûâng cho bûúám raä ong rúâi
Coân non coân nûúác coân trúâi coân trùng
Nghôa nhên möåt gaánh nùång oùçn
Thiïëp töi thong thaã nó nùn àöi lúâi
Rûúåu nöìng möåt cheán lûng vúi
Chên lêìn doâ bûúác àûa ngûúâi biïåt li
Àau loâng keã úã ngûúâi ài
Chên ài mêëy bûúác, lïå li bò bêëy nhiïu
Trùm nùm cuäng quyïët cuäng liïìu
Gûúng höìng quyïët àïí mai chiïìu cuâng soi.
DCNTB II 147 - 148
317. Àïm khuya gioá loåt thêëu xûúng
Chaâng vïì àïí thiïëp nhûäng thûúng cuâng sêìu.

1
Diïån thõ böëi phi: trûúác mùåt noái phaãi, sau lûng noái traái.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 64

DCNTB I 194 HHÀN 228


318. Àïm khuya gioá quaåt, trùng taân
Traách con gaâ tröëng gaáy tan tònh cúâ.
HPV 174 HT 395
319. Àïm khuya giuåc boáng trùng taâ
Sao Mai àaä moåc, tiïëng gaâ goåi con
Vùçng vùåc giaäi têëm loâng son
Laåi thïm con vûúån veáo von bïn ghïình
Cheám cha caái sùæc khuynh thaânh
Laâm cho mùæc tiïëng phao danh àïí àúâi
Traách ai sao kheáo veä vúâi
Traách ai kheáo àùåt nhûäng lúâi bûúám ong
Söng sêu nûúác chaãy àöi doâng
Biïët àêu maâ àoå têëm loâng cho àang.
CDTCM 140 - 141
320. Àïm khuya hoaâi voång àúåi chúâ
Baån loan dûát nghôa bao giúâ khöng ha.
CHG 28
BK TCBD I 454:
Àïm khuya hoaâi voång chúâ ai
Baån lan dûát möëi bao giúâ khöng hay.
321. Àïm khuya keã tröåm vaâo nhaâ
Laâm thinh nhùæm mùæt àïí maâ mêët trêu.
LHCD 26b
Xem thïm À 456
322. Àïm khuya laác àaác sao thûa
Sêm, Thûúng1 ngaán nöîi coân chûa chûä toâng

1
Sêm Thûúng: Sêm laâ choâm sao úã phña Têy; Thûúng laâ choâm sao úã phña àöng. Vñ Sêm
vaâ Thûúng úã hai võ trñ àöëi nha, khöng bao giúâ xuêët hiïån cuâng luác trïn bêìu trúâi nïn thûúâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 65

- Tûâ ngaây thûúác bùæc cêìu Ngên


Chûác, Ngûu coân àöå túái gêìn lo chi.
HPV 121 HT 390
323. Àïm khuya lùång gioá thanh trúâi
Khuyïn chaâng búát nguã nghe lúâi em than.
DCBTT 228 VNP7 286
324. Àïm khuya lùång gioá thanh trúâi
Ruöåt dûúâng dao cùæt vò lúâi mònh than.
TCBD II 272
325. Àïm khuya loâng khöng daå àoái
Nghe lúâi baån noái àoái cuäng ra no
Thöi thöi àïí daå thùm doâ
Ai bùæc cêìu cho biïët, ai àûa àoâ cho hay.
DCBTT 70
326. Àïm khuya löëm àöëm sao taân
Daång ngûúâi bay bûúám, tiïëng àaân vo ve
- Àïm khuya maát meã gioá àûa
Tiïëng xa lùæc rùæc lúâi thûa raåch roâi.
HPV 102
327. Àïm khuya nghe tiïëng dïë kïu
Phoâng loan em nhûäng chñn chiïìu quùån àau.
DCNTB II 118
328. Àïm khuya nghe tiïëng võt kïu(?)
Xoát trong gan daå chñn chiïìu thêëm bêu
Noái ra luåy ûáa doâng chêu
Vò chûng phuå mêîu cöåt sêìu àöi ta.
DCNTB II 62

duâng àïí chó sûå xa caách. Thú Àöî Phuã (Trung Quöëc): Nhên sinh bêët sûúng kiïën, àöång nhû Sêm
dûä Thûúng (Àúâi ngûúâi ta khöng àûúåc gùåp nhau, chuyïín dúâi nhû Sêm, Thûúng).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 66

Sûãa laåi:... võt kïu chiïìu(?) =... võt kïu


329. Àïm khuya nghe tröëng keã Sen
Nghe chuöng keã Haåc, nghe keân Thiïån Yïn.
DCBTT 291
330. Àïm khuya ngöìi dûåa phoâng loan
Thuác tònh1 nhúá baån hai haâng luåy rúi.
CHG 16
331. Àïm khuya ngöìi dûåa thaão lû
Gúãi thên phêån thiïëp nïn hû taåi chaâng.
CHG 26
332. Àïm khuya nguyïåt khuêët maái nhaâ
Nhòn trùng luöëng nhûäng thiïët tha loâng naây
Nhúá mùåt anh têëc daå chùèng khuêy
Ài àêu xa caách bêëy chêìy bùåt tin
Hay laâ àem daåï phuå tònh
Nïëu chaâng dûát nghôa thiïëp liïìu mònh cho an.
TCBD IV 31- 32
333. Àïm khuya nguyïåt lùån sao dúâi
Chên trong guöëc cûãi thûúng ngûúâi daây sûúng.
HPV 120 TCDG 57
334. Àïm khuya nguyïåt lùån sao thanh
Mònh vúái töi kïët ngaäi coá thaânh hay khöng?
TCBD IV 31
335. Àïm khuya nûúác mùæt roâng roâng
Vò töi nhúá chûä lan phoâng coân xa
Laâm sao hiïåp mùåt àöi ta
Àùång töi baáo hiïëu meå vúái cha bïn mònh?
TCBD II 272

1
Thuác Tònh: Thuác laâ chúåt. Thuác tònh laâ böîng nhiïn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 67

336. Àïm khuya öm lêëy cêy coåc cheâo


Sûúng sa gioá laånh vêån ngheâo anh phaãi ài
Àïí em ba nhaãy cho kõp thò
Àêy anh khaác thïí böng quyâ hûáng sûúng.
CHG 25
337. Àïm khuya úi húäi àïm khuya
Ngoån trêìu hai caånh, biïët chia mêëy phêìn!
DCBTT 280
338. Àïm khuya úi húäi àïm khuya
Phên lúâi vúái thiïëp nûúác mùæt roâng roâng a
bk a - Hai haâng chêu luåy phên chia roâng roâng
DCBTT 224
339. Àïm khuya ra àûáng giûäa trúâi
Cêìm túâ giêëy baát nghe lúâi anh phên.
DCBTT. 257
340. Àïm khuya ra àûáng giûäa trúâi
Dang tay ngoùæt nguyïåt, nguyïåt dúâi phûúng nao? a
DCBTT 308
BK a - Giúâ tay ngoùæt nguyïåt nguyïåt àúâi phûúng nao CHG 26
341. Àïm khuya ra àûáng giûäa trúâi
Giú tay ngoùæt nguyïåt, nguyïåt dúâi phûúng nao?
Àïm khuya thûác dêåy xem trúâi
Thêëy sao bïn bùæc àaä dúâi bïn nam.
HHÀN 262 TCBD I 325
Xem thïm N 1130
342. Àïm khuya sao têån
Trùng ngaâ cuäng lùån
Caãnh chung tònh ai chùèng xoát àau
Thêëy non cao àêët röång thaãm sêìu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 68

Loâng anh àêy khö heáo ruöåt xoát gan baâo, búá em!
DCBTT 87
343. Àïm khuya sûúng xuöëng àêët im
Naâng Kiïìu ài nghó, chaâng Kim xin vïì.
HPV 174
344. Àïm khuya ta chöëng möåt cêy saâo
Sêu núi mö cho biïët, caån núi naâo cho quen.
HPV 121
345. Àïm khuya töi nùçm töi nguã
Nghe ngûúâi baån cuä than thên
Tay lau nûúác mùæt, chên lêìn ra ài.
DCBTT 60
346. Àïm khuya thanh vùæng möåt mònh
Coá öng ngû phuã biïët tònh maâ thöi
Thuyïìn xuöi laái cuäng tröi xuöi
Thûúng nhau ta kïí nhûäng lúâi aái ên.
DCTH 107 HT 367
Xem thïm B 440
347. Àïm khuya thùæp chuát dêìu dû
Tim lan chaáy luån, sêìu tû möåt mònh.
HT 169 TCBD II 272 VNP1 I 84 VNP7 212
348. Àïm khuya thùæp àôa dêìu àêìy
Dêìu àaâ khö hïët, nûúác mùæt naây khöng khö. a
DCNTB I 195
BK a - Àôa dêìu àêìy khö caån, nûúác mùæt naây chûa khö
DCBTT 241
349. Àïm khuya thùæp àôa dêìu àêìy
Hoåc haânh thò ñt sêìu têy thò nhiïìu.
CVPD 22
350. Àïm khuya thùæp àôa dêìu àêìy
Tim non chùèng chaáy, töåi naây vïì ai?
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 69

DCNTB I 194
351. Àïm khuya thùæp àôa dêìu vûâng
Biïët lêëy ai than thúã cho lûng àôa dêìu.
HPV 147
352. Àïm khuya thùæp ngoån àeân chai
Quen o nöëc1 àaáy ùn hoaâi caá tûúi.
CDTCM 244
353. Àïm khuya thiïëp hoãi loâng nhau
Lûúåc kia muöën tûåa gûúng taâu àûúåc chùng?
HPV 120
354. Àïm khuya thiïëp múái hoãi chaâng
Cau khö ùn vúái trêìu vaâng xûáng khöng? a
CVPD 21 HPV 120 NASL II 29a NASL III 13a
NNPD 54 TCBD I 139, 561 TNPD I 114 VNPS 11a
BK a - Cau tûúi ùn vúái trêìu vaâng xûáng khöng? HHÀN 109
355. Àïm khuya thiïëp múái hoãi chaâng
Cau xanh ùn vúái trêìu vaâng xûáng chùng?
- Cau xanh nhaá lêîn trêìu vaâng a
Duyïn em saánh vúái tònh anh tuyïåt vúâi.
HHÀN 228 TCBD II 329 THDQ 2
BK a - Trêìu vaâng nhaá lêîn cau xanh VNP7 290
356. Àïm khuya thiïëp múái hoãi chaâng
Chaåc rúm gaánh àaá vûäng vaâng chi khöng?
- Chaåc caây gaánh àaá àûát ài
Chaåc rúm gaánh àaá coá khi vûäng bïìn.
CDTCM 74
357. Àïm khuya thiïëp múái hoãi chaâng
Öng töí naâo troaán1 múái chuöång cuä vang.

1
Nöëc: Thuyïìn coá mui (tiïëng àõa phûúng Trung Böå).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 70

CHG 22
358. Àïm khuya trùng àaä nùçm nghiïng
Vùèng nghe choá suãa tröëng liïìn àiïím tû.
CHG 30
359. Àïm khuya trùng gioåi lêìu son
Vaâo ra thûúng baån heáo don ruöåt vaâng
Bïín qua àêy àaâng àaä xa àaâng
Dêìu tui coá lêm nguy thêët thïë,
hoãi con baån vaâng cûáu khöng?
Chiïìu röìi keã bùæc ngûúâi àöng
Traách loâng ngûúâi nghôa, noái khöng thiïåt lúâi.
TCBD IV 32
360. Àïm khuya trùng gioåi thïìm àònh
Hoãi ngûúâi baån cuä thûúng mònh hay khöng?
DCBTT 229
361. Àïm khuya trùng lïåch trúâi trong
Muöën trao duyïn vúái baån súå loâng meå cha.
DCBTT 227
362. Àïm khuya trùng tùæt, sao taân
Anh chúi höìi nûäa baån loan àûa vïì
- Anh vïì àïí mai ài caây
Ruöång thúâi lùæm laác caây àay khoá bûâa.
HPV 174
363. Àïm khuya trùng thanh gioá maát
Thêëy chaâng vïì hoãi khuác mùæc chuyïån chi
Thuêån buöìm xuöi gioá ra ài
Chaâo rùçng quên tûã viïåc gò thúã than?
DCBTT 167

1
Troaán: truyïìn (tiïëng àõa phûúng miïìn Nam. Theo NRX NTP...)
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 71

364. Àïm khuya tröng boáng vêìng trùng


Vui thay chuá Cuöåi chõ Hùçng saánh duyïn
- Àïm khuya tröng boáng thiïìm thûâ1
Khiïën cho aã Chûác chaâng Ngûu phaãi loâng.
HPV 101
Sûãa laåi:... tröng boáng thiïìm thu =... tröng boáng thiïìm thûâ
365. Àïm khuya trúâi laånh sûúng im
Tai nghe tiïëng nhaåc, chaâng Kim túái gêìn.
HPV 68 VNP7 433
366. Àïm muâa haå àêy ngöìi thong thaã
Lêëy buát nghiïn taåm taã àöi cêu
Gúãi sang thùm àoá keão sêìu
Göëi may luön chùèng àùång chung àêìu thò thöi.
DCBTT 107
367. Àïm nay anh göëi tay naâng
Àïm mai ra ngoaâi biïn, anh göëi àaâng dêy neo.
DCNTB II 150
368. Àïm nay hoa núã nhuåy vaâng
Saáng ngaây thiïëp thêëy boáng chaâng aáo xanh.
TCBD I 139
369. Àïm nay nùçm day mùåt trúã ra
Ngaây nay múái biïët cö ba thûúng mònh
Mònh gûãi chûä trung chûä hiïëu, coân thiïëu chûä ên tònh
Àaåo chöìng nghôa vúå sao mònh vöåi mong
Laâm thú giêëy trùæng cêín phong
Tònh thûúng ngaäi nhúá úã trong thú naây
Àöi ta chùèng àùång sum vêìy

1
Thiïìm thûâ: Con coác. Tûúng truyïìn trïn cung trùng coá con coác. Do àoá thiïìm thûâ chó
mùåt trùng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 72

Cuäng nhû chim nhaån laåc bêìy kïu sûúng


Töi xa mònh cö baác àïìu thûúng
Trïn trúâi vên vuä, böën ngoån dûúng xêy vêìn
Dêìu cho laåc Têën qua Têìn
Thûúng ai cuäng àïí daânh phêìn thûúng em
Phuång hoaâng àêåu nhaánh vöng nem
Phaãi reâ nùm ngoaái cûúái
Ngaä tû choå gaåo nûúác höìi
Töi chöìng mònh vúå coân ngöìi thûúng ai
Phuång hoaâng àêåu nhaánh cêím lai
Dùån loâng ngûúâi ngaäi chúá sai lúâi thïì
Ghe lïn ghe xuöëng dêìm dïì
Sao em khöng gûãi thû vïì thùm anh.
HMN 11
370. Àïm nay trùng baåc gioá ngaân
Mûúån tay thuåc nûä àaánh àaân ta nghe.
HPV 65
371. Àïm nùm canh anh dûåa bûác reâm
Coá àeân coá saách khöng em cuäng buöìn.
HPV 120
372. Àïm nùm canh, anh nguã coá ba
Coân hai canh nûäa, anh ra tröng trúâi
Tröng trúâi mau raång àöng ra
Àïí cho bûúám chöå mùåt hoa bûúám chaâo.
HPV 147 HT 393
373. Àïm nùm canh anh nhùæc
Ngaây saáu khùæc em tröng
Tröng cho gùåp mùåt
Anh trao chòa khoáa baåc
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 73

Múã traáp trùæc lêëy cêy gûúng vaâng


Thiïëp vúái chaâng soi chung
Hai àûáa ta troâ chuyïån.
CDTCM 125
374. Àïm nùm canh con dïë kïu sêìu
Àûúâng gia trung nöåi trúå anh khêín cêìu àïën em.
HPV 121
375. Àïm nùm canh em nguã coá ba
Coân hai canh nûäa, em nghô xa, nghô gêìn.
CDTCM 28
376. Àïm nùm canh gaâ kia gaáy thuác
Gioá nam phong thöíi giuåc cêy sêìu
Cûãa àöng phoâng àoáng xong laåi múã
Cún chiïm bao khi tónh khi mï
Nghôa nhún em úã tïå chûa tïì
Anh laâm möåt bûác thú niïm gúãi khöng biïët
àaä vïì túái em chûa
DCBTT 152 - 153
377. Àïm nùm canh giêëc nguã tû lûúng1
Nghô ài nghô laåi, nùm canh trûúâng khoác than
Kïí tûâ canh möåt kïí qua
Tay bûng cheán cúm, nûúác mùæt nhoã sa roâng roâng
Canh hai ùn uöëng bó baâng
Em ngöìi nhòn ngoån àeân taân hiu hiu
Canh ba ai nêëy nguã àïìu
Tai nghe con dïë noá kïu thaãm sêìu
Canh tû tröëng àïí trïn lêìu
Giêåt mònh thûác dêåy, giuåc cún sêìu ra ài

1
Tri lûúng: Coá leä do tû lûúång (àoåc chïåch): Suy nghô, tñnh toaán.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 74

Àïm nùm canh, em nguã chùèng àùång chi


Cuäng vò nhúá baån ra ài chûâng naây.
DCNTB I 268
378. Àïm nùm canh khöng nguã, dêåy ngöìi
Cúá sao trong daå böìi höìi chuyïån chi?
Àau loâng ta lùæm, húäi nûä nhi
Thïëp dêìu àêìy anh thùæp hïët, baây li anh than hoaâi
Quïn ài thò chúá, nhúá laåi khoá nöîi nguöi ngoai
Tûâ xûa cho túái raây caách trúã àúåi tröng
E cho naâng coá chöën ba àöng
Coá núi kïët toác, khöng tröng àïën phêån chaâng
Àïm nùçm khö heáo laá gan
Thïëp dêìu àêìy anh thùæp hïët, chaáy taân baây li
Kïí tûâ ngaây em chõu chûä tuâng qui 1
Chaâng Höì thiïëp Haán, taâi chi khöng buöìn rêìu
Chiïìu chiïìu ra àûáng soi dêu
Nghe con chim noá kïu dòu dùæc, daå anh sêìu bêëy nhiïu.
VNP1 I 97 VNP7 227 - 228
379. Àïm nùm canh loâng sêìu lai laáng
Ngaây saáu khaác chûa caån cheán thïì
Rûúåu quyânh tûúng ai kheáo phuåc nïn baån vöåi say mï
Quïn cêu tònh chöìng nghôa vúå,
hay ai kheáo boã buâa mï cho röìi.
DCBTT 95
380. Àïm nùm canh luåy sa cuác duåc2
Thiïëp chúâ chaâng möåt àöi luác àaä trêìn ai3

1
Tuâng quy: (tuâng: theo; quy: vïì): con gaái theo chöìng.*
2
Cuác duåc: Nuöi nêëng; Luåy sa cuác duåc: nhoã nûúác mùæt (vò nghô) cöng nuöi nêëng cuãa cha
meå.
3
Trêìn ai: Caát buåi; (vêët vaã khöí súã) úã coäi trêìn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 75

Chûâ thiïëp chúâ khöng vaäng noã lai1


Thiïëp phaãi trao duyïn gûãi phêån,
khöng leä úã hoaâi rûáa rùng.
DCBTT 72
381. Àïm nùm canh luåy sa khöng raáo
Ngaây saáu khùæc aão naäo dêìm dïì
Àïm nùçm quaånh vùæng maân the
Nhúá cêu thiïët yïëu nhû nhúá lúâi thïì ngaây xûa.
DCBTT 89
382. Àïm nùm canh mú maâng boáng nhaån
Ngaây saáu khùæc nhúá baån muöën têìm
Naâo ai nhùæc túái tri êm
Àïí cho laá gan khö tûâng chùång,
àïí cho ruöåt àau ngêìm tûâng khi.
DCBTT 104
BK CDTCM 74:
Àïm nùm canh mú maâng boáng baån
Ngaây saáu khùæc nhúá daång tri êm
Cêåy ai nhùæn baån àöìng têm,
Laá gan khö tûâng chùång, ruöåt heáo bêìm tûâng khi.
383. Àïm nùm canh mú maâng mûúâng tûúång
Ngaây saáu khùæc hoáa tûúng hoáa thûúng
Nöîi sêìu naây ai biïët cho chùng
Xem boáng sao nhúá daång, xem boáng trùng nhúá hònh.
DCBTT 160 - 161
384. Àïm nùm canh nùm vúå ngöìi hêìu
Vúå caã pha nûúác tïm trêìu chaâng xúi
Vúå hai traãi chiïëu chia baâi

1
Khöng vaäng noã lai: Khöng qua khöng laåi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 76

Vúå ba coi soác nhaâ ngoaâi nhaâ trong


Vúå tû traãi chiïëu, quaåt muâng
Vúå nùm thûác dêåy trong loâng xoát xa
Cheâ thang, chaáo àêåu bûng ra a
Chaâng xúi möåt baát keão maâ cöng lïnh.
HHÀN 130 TCBD I 207 THÀQ 16
BK a - Cheâ sen, chaáo àêåu bûng ra TNPD II 70
Xem thïm L 82
385. Àïm nùm canh nùçm quanh göëc lûåu
Nhúá àïën ngûúâi tònh cûåu aái ên.
DCNTB II 119
386. Àïm nùm canh, ngaây cuäng nùm canh
Thûúng ngûúâi tuöíi treã toác xanh lúä chûâng.
HPV 120
387. Àïm nùm canh, ngaây khùæc saáu, chaâng úi
Chaâng cûúâi nûãa miïång thiïëp töi vui nöîi gò.
CDTCM 180
388. Àïm nùm canh nghe con dïë thöët
Ngaây saáu khùæc lêìn àöët ngoán tay
Húäi ai, duyïn cúá ai baây?
Duyïn trùm nùm laåi boã, nghôa möåt ngaây laåi theo.
VNP1 I 60 - 61 VNP7 183
389. Àïm nùm canh nghe con vaåc taác canh
Con thùçn lùçn khùæc moä, em thûúng anh nhiïìu bïì.
HPV 120
390. Àïm nùm canh nghe con ve kïu ghïình àaá
Ngaây saáu khùæc nghe con vûúån hoát caânh cêy
Àoaái nhòn nam bùæc àöng têy
Ai xui ngûúâi baån cuä àïën chöën naây gùåp nhau.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 77

DCBTT 151
391. Àïm nùm canh ruöåt thùæt gan baâo
Bûäa cúm rúát àuäa, luác naâo khöng hay
Búãi chûng thûúng nhúá baån raây
Cha meå em gaâi, em biïët noái sao
Söng kia coá caån coân ao
Cuäng nguyïìn veát giïëng maâ trao ên tònh.
DCNTB I 252
392. Àïm nùm canh than vùæn thúã daâi
Tröng trùng röìi laåi nhúá ngûúâi nûúác non.
HPV 147
393. Àïm nùm canh thùæp àôa dêìu àêìy
Bêëc non khöng chaáy, àôa dêìu naây chùèng vúi.
HPV 146
394. Àïm nùm canh thùæp àôa dêìu vúi
Mùåt tú tûúãng mùåt, loâng túi taã loâng.
HPV 120
395. Àïm nùm canh thùæp àôa dêìu vûâng
Coá ngûúâi chaåm chûä sau lûng em röìi.
HPV 120
396. Àïm nùm canh thöín thûác
Ngaây saáu khùæc ra vaâo
Búá ai úi!
Töi buöìn riïng vïì phêån phoâng àaâo leã loi.
TCBD IV 31
397. Àïm nùm canh tröng nam nhúá bùæc
Ngaây saáu khùæc tröng quïë nhúá trêìm
Naâo ai nhùæc túái tri êm
Ruöåt em àau tûâng chùång, gan em bêìm tûâng khi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 78

DCBTT 81
398. Àïm nùm canh tröng nam tûúãng bùæc
Ngaây saáu khùæc ruåc ruä khöng àùång möåt tiïëng cûúâi
Búãi vò sa lúâi ùn tiïëng noái vúái ngûúâi khi xûa.
DCBTT 120
399. Àïm nùm canh trúâi thanh bïí lùång
Böîng àêu raây gùåp àùång phûúång loan
Tröng sao thiïëp laåi gùåp chaâng
Àoán àûa lúâi noái, keão lúä laâng duyïn em.
DCBTT 151
400. Àïm nùm canh anh boã tay qua
Giûúâng khöng chiïëu laånh, thûúng àaâ quaá thûúng.
CHG 10 DCNTB I 194
401. Àïm nùçm boã toác qua mònh
Thïì cho baán maång keão tònh anh nghi.
HHDN 130
402. Àïm nùçm chêu luåy nhoã sa
Ûúát àêìm maái toác chaâng àaâ hay chûa?
DCBTT 253
403. Àïm nùçm chïëch göëi phoâng loan
Ruöåt tùçm àoâi àoaån, têm can nhû baâo
Lêu nay chöìng vúå chung vui
Nay mònh vïì dûúái bûäa naâo mònh lïn
Ngaây may nhún nghôa khöng nïn
Giaä anh vïì dûúái coân lïn nöîi gò
Hai haâng chêu ngoåc lêm li
Em àaânh phuå nghôa coân gò búá em!
TCBD IV 24
404. Àïm nùçm àùæp chiïëu bõt buâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 79

Tai nghe tiïëng haát dêåy vuâng ra ài


Con röìng nùçm baäi caát baây vi
Vò chûng thûúng baån, nïn ra ài laâm vêìy
Ra ài, cha àaánh, meå ngêìy
Khöng ài, baån úã ngoaâi naây baån tröng!
VNP1 I 96 VNP7 227
405. Àïm nùçm àùåt lûng xuöëng chiïëu
Nghe mêëy lúâi thiïët yïëu em than
Mau mau röìi dêåy ruöåt gan àau tûâ höìi.
HHÀN 229
406. Àïm nùçm àùåt lûng xuöëng chiïëu
Nghe mêëy lúâi thiïët yïëu em than
Mau mau tröîi dêåy ruöåt gan àau tûâ höìi
Canh khuya anh thúã vùæn than daâi
Vaái xin Nguyïåt Laäo truác mai möåt nhaâ
Chûä cêån laâ gêìn
Chûä viïîn laâ xa
Anh vúái em caách trúã taåi meå cha khöng àaânh
Ngaäi nhên nay àaä gêìn thaânh
Mònh vïì thûa laåi phuå mêîu àaânh töi ûng.
HMN 30 - 31
407. Àïm nùçm göëi chïëch nïåm giûúâng
Nïåm nghiïng, göëi lïåch khöng yïn nöîi nùçm
Vùæng naâng anh laåi hoãi thùm
Naâo ai coá biïët ruöåt tùçm vêën vûúng
Vùæng em möåt bûäa khöng biïët mêët hay coân
Ruöåt àau nöîi ruöåt, gan moân nöîi gan
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 80

Anh ài nhû vêìy, thùæc thïí1 ngûúâi Töëng quöëc


tòm keã àún bang
Àûúâng xa àoâi àoaån, anh thúã than khön cuâng
Coá thûúng anh, em xñch laåi cho anh mûâng.
DCNTB I 269
408. Àïm nùçm göëi gêëm khöng ïm
Göëi luåa khöng mïìm bùçng göëi tay em
Coá thûúng coá nhúá khöng em
Sao em chùèng laåi, àïí anh mong àïm nhúá ngaây.
DCNTB I 181
Xem thïm C 1751 G 380
409. Àïm nùçm giêëc nguã chûa an
Töi nghe con dïë thúã than thïm buöìn.
DCBTT 281
410. Àïm nùçm giêëc nguã khöng an
Traách con dïë nhuãi kïu vang ngoaâi thaânh.
HHÀN 229
411. Àïm nùçm giêëc nguã khöng yïn
Nghe ai than vaän mêëy lúâi nguyïìn thaãm thûúng.
DCBTT 272
412. Àïm nùçm heáo ruöåt khö gan
Tröng cho gùåp mùåt baån vaâng keão thûúng.
DCNTB II 119
413. Àïm nùçm lùæng cùåp tai nghe
Nghe con dïë kïu laã chaã
Ngaây saáu khùæc cêìu söng Ngên
nûúác chaãy phaã hai búâ gioá rung
Em khoaác caái aáo maâu höìng ra em ngoá tûá tung

1
Thùæc thïí: khùæc thïí, cuäng nhû (tiïëng àõa phûúng).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 81

Tûúãng laâ tin thú nhaån gûãi nïn khoaác


caái aáo maâu höìng ra ài.
DCNTB II 118 - 119
414. Àïm nùçm lêëy aáo kï àêìu
AÁo bao nhiïu nïëp, daå sêìu bêëy nhiïu.
DCNTB II 119
415. Àïm nùçm luöëng nhûäng sêìu bi
Sûu cao thuïë nùång lêëy chi thanh nhaân.
DCBTT 296
Xem thïm À 971
416. Àïm nùçm luöëng nhûäng thöín thûác trùm àûúâng
Traách ai laâm phên reä hai phûúng thïë naây.
TCBD IV 38
417. Àïm nùçm luåy àöí chûáa chan
Nhúá ai em phaãi bùng ngaân tòm ài.
DCBTT 259
418. Àïm nùçm lûng chùèng beán giûúâng
Cuäng vò möåt nöîi ngûúâi thûúng trao lúâi
Trao lúâi sao chùèng trao duyïn
Àïí thûúng àïí thaãm àïí phiïìn cho nhau.
DCNTB II 132
419. Àïm nùçm lûng chùèng beán giûúâng
Cuäng vò möåt nöîi ngûúâi thûúng traáo lúâi.
DCNTB II 119
420. Àïm nùçm lûng chùèng túái giûúâng
Tröng cho mau saáng ra àûúâng gùåp em. a
HHÀN 168 TCBD 138 VNP7 221
BK a - Mong cho mau saáng ra àûúâng gùåp em DCNTB I 194
421. Àïm nùçm maâ boã tay sang
Giûúâng khöng chiïëu laånh, hoãi chaâng ài mö?
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 82

DCBTT 145
422. Àïm nùçm nghe dïë kïu rêm
Dang tay thöí dïë1 sêìu thêìm núå duyïn.
DCBTT 272
423. Àïm nùçm nghe gioång anh than
Nhû ai bûng cheán nûúác àöí vaâo gan laånh luâng.
DCBTT 274
424. Àïm nùçm nghe vaåc trúã canh
Nghe sû goä moä, nghe anh döî naâng.
HHÀN 229 TCBD II 329
BK CHG 12
Nùçm àïm nghe vaåc trúã canh
Nghe chuöng gioáng saáu nghe anh döî naâng.
425. Àïm nùçm nghô laåi maâ coi
Lêëy chöìng àaánh baåc nhû voi phaá nhaâ.
CVPD 30 DCBTT 294 HT 233 TCBD I 207
TCBD II 191, 214 TNPD I 115 VNP7 273
426. Àïm nùçm nghô laåi maâ coi
Lêëy chöìng hay chûä nhû soi gûúng vaâng.
HHÀN 168 TNPD I 115
427. Àïm nùçm nghô laåi maâ coi
Thùçng naâi2 nho nhoã cúäi voi toång tònh3
Vò tònh nïn phaãi theo anh
Rau khoai chêëm muöëi ngon laânh chi àêu?
Àïm nùçm nghô laåi maâ coi
Lêëy chöìng hay chûä hún soi gûúng vaâng.
DCBTT 310

1
Thöí dïë: vöî cho dïë àûâng kïu.
2
Naâi: quaãn tûúång.
3
Toång tònh: coá saách ghi laâ to lúán.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 83

428. Àïm nùçm nûúác mùæt laáng lai


Meå thûúng con rïí hún con trai trong nhaâ.
CDTCM 180
429. Àïm nùçm úã dûúái boáng trùng
Thûúng cha nhúá meå, khöng bùçng nhúá em.
CDTCM 27
430. Àïm nùçm taâu chuöëi coá àöi
Hún trùm chiïëu miïën leã loi möåt mònh.
TNPD I 114
431. Àïm nùçm tay göëi chên co
Loâng thûúng thuåc nûä öëm o gêìy moân.
DCNTB I 194
432. Àïm nùçm thöín thûác ngöìi khïu àeân phuång
Canh sang nùm gêìn luån khuác röìng
Traách ai úã chùèng hïët loâng
Phuå tònh gêìn guäi coá chöìng xa xöi.
HHÀN 170 HMN 25 TCBD I 449
433. Àïm nùçm thöín thûác vaâo ra
Chúâ cha meå nguã, leán qua thùm mònh
Töi than hïët sûác, töi dûát hïët tònh
Thiïëu àiïìu cùæt àûát ruöåt trao cho mònh, mònh öi!
TCBD II 272
434. Àïm nùçm töi nghô töi sêìu
Laâm dêu thêåt khöí tûâ àêìu chñ àuöi
Ra thên töëi mùåt vuâi àêìu
Caác chõ sung sûúáng, riïng dêu meå haânh
Chï töi khúâ daåi khöng lanh
Meå àaâo meå chûúãi, meå haânh xoát xa
Cöng trònh cha meå töi, sanh àeã töi ra
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 84

Gaã cho con meå coân buâ cuãa thïm


Phaãi thúâi chöìng vúå troån niïìm
Sui gia ài laåi êëm ïm úã àúâi
Khöng nïn möîi àûáa möåt núi
Töi ra khoãi cûãa àïí meå kiïëm núi sang giêìu
ÚŒ chi àêy meå mùæng trûúác, chûúãi sau
Ngaây naâo meå cuäng cûá ngheâo giaâu meå àay.
DCNTB II 78 HT 444 - 445
435. Àïm nùçm tú tûúãng tûúãng tú
Chiïm bao thêëy bêåu, dêåy rúâ chiïëu khöng.
HHÀN 168 TCBD I 138 VNP7 476
436. Àïm nùçm trùn trúã khöng yïn
Tai nghe con dïë reo duyïn ngoaâi thïìm.
HHÀN 257
437. Àïm nùçm voäng raách cuâng queo
Öng baá höå túái noái, chï ngheâo khöng ûng.
DCNTB II 78
438. Àïm ngùæn, tònh daâi
Tûúng tû bao nhaåt, bao phai húäi tònh!
Böîng àêu mùæc möëi xñch thùçng
Khùng khùng ngûúâi buöåc, ai giùçng cho ra
Lïn têån trùng giaâ
Hoãi öng Nguyïåt Laäo coá nhaâ hay khöng.
QHBN 258
439. Àïm úi húäi àïm, tröng cho mau saáng!
Ngaây úi húäi ngaây, tùæt quaáng cho mau!
Àïí em ra khoãi cûãa nhaâ giaâu
Keão nay cúm thûâa mai canh cùån, töëi nùçm sau xoá lïìu.
DCBTT 109
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 85

440. Àïm qua anh múái hoãi naâng


Tre non àuã laá àan saâng nïn chùng?
NGCK 173a
Xem thïm À 495 G 59
441. Àïm qua anh nùçm nhaâ ngoaâi a
Àïí em thúã ngùæm than daâi nhaâ trong b
Ûúác gò anh àûúåc vö phoâng c
Loan öm lêëy phûúång, phûúång böìng lêëy loan. d
HHÀN 130 TCBD II 272 THÀQ 7 TNPD II 68
BK a - Höm qua anh túái nhaâ ngoaâi DCBTT 190
- Àïm àïm anh nùçm nhaâ ngoaâi TCBD I 138
b - Nghe em thúã ngùæn than daâi nhaâ trong DCBTT
- Thêëy em thúã vùæn than daâi nhaâ trong
VNP1 I 71 VNP7 195
c - Ûúác chi anh àûúåc nhêåp phoâng DCBTT
d - Àïí loan öm lêëy phûúång, phûúång böìng lêëy loan DCBTT
442. Àïm qua baâ chuã nguã àêu
Noá khïnh noá boã vûúân dêu bao giúâ.
NASL I 30b
443. Àïm qua boác uöën1 möåt mònh
Nghe húi sûúng xuöëng nhúá tònh nhên xûa
Tònh nhên xûa bêy giúâ xa vùæng
Nöîi mong chúâ cay àùæng riïng em
Than öi tùm caá boáng chim
Biïët àêu àûúâng löëi maâ tòm húäi ai!
CDHN 159
444. Àïm qua bûúác chên lïn trúâi
Laåc àûúâng, laå ngoä gùåp ngûúâi cung Tiïn

1
Boác uöën: tûâ cuãa nghïì laâm giêëy.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 86

Ûúác chi duyïn seä beán duyïn


Cho duyïn coäi thoå, thaânh duyïn coäi trêìn
Daå buöìn chên bûúác phên vên
Trúâi xui anh thùèng túái sên tú höìng
- Öng Tú, öng coá nhaâ khöng
Öng ra xua choá cho töi cuâng vúái nao!
Tú duyïn öng cêët núi nao
Cêët trong chum quaã, hay vaâo ao sen?
Ngûúâi naâo traái kiïëp lúä duyïn
Thò öng xe laåi cho liïìn möåt àöi
Coân nhû öng êëy vúái töi
Thò öng xe thùèng laâm àöi vúå chöìng.
CDTH 95
445. Àïm qua chung boáng chung húi
Bêy giúâ keã ngûúåc, ngûúâi xuöi mùåc loâng.
NGCK 140b NNPD 54 TCBD I 251 TNPD I 114
446. Àïm qua coá nguã xin thïì
Möåt giêëc àïën saáng, chúá hïì vêîy tai. a
NNPD 54 TNPD I 114
BK a - Möåt giêëc àïën saáng, chùèng hïì vêîy tai HT 119
447. Àïm qua coá nguã xin thïì
Phêìn thò muöîi cùæn, phêìn mï sûå naâng. a
NGCK 143a
BK a - Möåt rùçng muöîi cùæn, hai mï sûå naâng bk NGCK
- Phêìn thò muöîi àöët, phêìn mï sûå tònh NNPD 54
TNPD I 114
448. Àïm qua döìn dêåp mûa mau
Gioá rung caânh ngoåc cho àau laá vaâng
Traách chaâng phuå ngaäi tham vaâng
Ngö àöìng núã àïí phûúång hoaâng ngêín ngú
Biïët nhau tûâ bêëy àïën giúâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 87

Àaä cho bûúám àêåu, thò chûâa sêu ra.


CDTCM 112
449. Àïm qua àöët àónh hûúng trêìm
Khoái lïn nghi nguát, êm thêìm loâng ai.
NNPD 54 TNPD I 115
450. Àïm qua em coá nguã àêu
Em ngöìi nghe dïë kïu sêìu bïn tai
Àïm qua hïët nhúá laåi buöìn
Nhúá buöìn nghe dïë kïu luön bïn thaânh.
HHÀN 229, TCBD II 329
451. Àïm qua gaánh nûúác bïn àaâng
Boã quïn caái noán laång vaâng, chaâng öi!
Nghe tin chaâng bùæt àûúåc röìi
Chaâng maâ cho chuöåc, em thúâi chõu ún.
CDTH 106
452. Àïm qua gioá laånh thêëu xûúng
Chaâng vïì àïí thiïëp nhûäng thûúng cuâng sêìu.
TCBD II 330
453. Àïm qua gioá loåt song àaâo
Tiïëng àaân vùng vùèng núi naâo xinh xinh
Àaân Baá Nha kheáo gaãy khuác Lûu thuãy, Cao sún
Tû Maä Tûúng Nhû kheáo gaãy khuác Phuång cêìu hoaâng1

1
Phuång cêìu hoaâng, Tû Maä Tûúng Nhû: khuác àaân Phûúång cêìu hoaâng cuãa Tû Maä Tûúng
Nhû àúâi Haán. Theo saách Sûã kñ, Tû Maä Tûúng Nhû khi úã chúi àêët Lam Cuâng, möåt höm àïën nhaâ
Traác Vûúng Tön dûå tiïåc. Hoå Traác coá ngûúâi con gaái treã àeåp, gioãi thú vùn, vûâa múái goáa chöìng, vöën
àaä biïët tiïëng Tûúng Nhû. Naâng Traác Vùn Quên daåo möåt khuác sêìu. Tûúng Nhû liïìn soaån hai
khuác, röìi mûúån cêy yã cêìm àïí daåo, cöët toã yá tònh vúái Vùn Quên.
Khuác Phûúång cêìu hoaâng coá nhûäng cêu: “Phûúång hïì, phûúång hïì qui cöë hûúng, ngao du
tûá haãi cêìu kò hoaâng, hûäu nhêët diïîm nûä taåi thûã àûúâng, haâ do giao tïë vi uyïn ûúng” (Chim
phûúång, chim phûúång vïì laâng cuä ài thöi, ài ngao du böën bïí tòm chim hoaâng, coá möåt ngûúâi con
gaái àeåp úã ngay nhaâ naây..., laâm sao maâ gùåp gúä nhau, àïí coá thïí laâm àöi chim uyïn ûúng)
Do àiïín naây, phûúång cêìu hoaâng, phuång cêìu hoaâng, cêìu hoaâng, khuác hoaâng, Tû maä
phûúång cêìu... àûúåc duâng àïí chó tiïëng àaân giao duyïn, viïåc ngûúâi con trai toã tònh, viïåc ài tòm
haånh phuác lûáa àöi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 88

Tai nghe vùng vùèng tiïëng àaân.


QHBN 248
454. Àïm qua gioá maát trùng thanh
Böîng àêu thêëy khaách biïn àònh sang chúi a
Ai vïì nhùæn liïîu Chûúng Àaâi
Caânh xuên àaä beã cho ngûúâi chuyïìn tay b
Troát say nhau mùåt voä mònh gêìy
Hònh dung nhan sùæc chùèng taây ngûúâi ta
Nhaác tröng lïn trùng àaä xïë taâ!
bk a - Böîng àêu thêëy khaách bïn thaânh sang chúi
b - Caânh xuên múái beã cho ngûúâi chuyïìn tay
QHBN 176
455. Àïm qua hïët àûáng laåi nùçm
Nùm thên aáo vaãi ûúát dêìm nhû mûa.
TCBD II 272
456. Àïm qua keã tröåm vaâo nhaâ
Laâm thinh chúåp mùæt àïí maâ mêët trêu
Nùçm àêy, chúá chùèng nguã àêu a
Thûác maâ giûä lêëy con trêu con boâ
Nùçm àêy, naâo àaä nguã cho
Thûác maâ giûä lêëy con boâ con trêu.
TNPD II 69
BK a - TCBD I 327 chó ghi tûâ doâng naây àïën hïët.
Xem thïm À 321
457. (a) Àïm qua khi laånh khi luâng a
Khi àùæp aáo ngùæn, khi chung aáo daâi b
Bêy giúâ mònh àaä nghe ai c
AÁo ngùæn chùèng àaáp, aáo daâi chùèng chung d
NGCK 146a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 89

BK a - Khi laånh laåi coá khi nöìng ÀNQT 90a LHCD 18a
- Àïm qua khi laånh khi nöìng HHDN 229 THÀQ 5
b - Khi àùæp chiïëu ngùæn khi chung chiïëu daâi THÀQ
c - Bêy giúâ chaâng àaä nghe ai ÀNQT HHÀN THÀQ
d - Chiïëu ngùæn khöng àùæp, chiïëu daâi khöng chung THÀQ
- AÁo ngùæn khöng àùæp, aáo daâi khöng chung HHÀN
(b) Àïm qua, àïm laånh, àïm luâng
Àïm àùæp aáo ngùæn àïm chung aáo daâi
Bêy giúâ chaâng àaä nghe ai
AÁo ngùæn chaâng àùæp aáo daâi khöng chung
Bêy giúâ sûå àaä nhaåt nhuâng
Giêëm thanh àöí biïín mêëy thuâng cho chua a
Caá lïn mùåt nûúác caá khö
Vò anh, em phaãi giang höì tiïëng tùm.
TNPD II 70
BK a - HT 178 chó ghi àïën hïët doâng naây
(c) Noái thûúng maâ úã chùèng thûúng
Ài àêu maâ boã buöìng hûúng laånh luâng?
Àïm qua khi laånh khi nöìng
Khi àùæp aáo ngùæn khi chung aáo daâi
Bêy giúã chaâng àaä nghe ai
AÁo ngùæn chaâng àùæp aáo daâi chùèng chung?
TNPD II 125
(d) Chaâng vïì cho choáng maâ ra
Keão em chúâ àúåi, sûúng sa laånh luâng!
Cún laånh coân coá cún nöìng
Cún àùæp aáo ngùæn, cún chung aáo daâi
Hay laâ chaâng àaä nghe ai
AÁo ngùæn khöng àùæp, aáo daâi khöng chung? a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 90

HHÀN 217 TCBD 327 TNPD II 52


VNP1 I 90 VNP7 219
BK + AÁo ngùæn chùèng àùæp, aáo daâi khöng chung TCBD I 252
+ Tûâ sau doâng naây TCBD I ghi thïm:
Bêy giúâ sûå àaä nhaåt nhuâng
Giêëm thanh maâ àöí mêëy thuâng cho chua.
458. Àïm qua laâ caái àïm gò
Chiïm bao thêëy àoá nùm kïì thúã than
Cuâng nhau troâ chuyïån, phaân naân
Tònh trong giêëc möång muön vaân aái ên
Húäi ngûúâi tònh nhên!
Xa xöi chi mêëy thïm phiïìn ûúác ao
Àöng liïîu têy àaâo
Loâng àêy nhúá àêëy biïët bao vò ngûúâi!
Ngûúâi vïì àõnh liïåu ngûúâi úi!
bk Àïm qua laâ caái àïm gò?
Chiïm bao thêëy àoá, nùçm kïì thúã than
Cuâng nhau troâ chuyïån, baâng hoaâng
Tónh ra múái biïët muön vaân aái ên
ÚÁi húäi ngûúâi tònh nhên!
Xa xöi biïët coá muöån phêìn chuát nao
Muöën cho àöng liïîu têy àaâo
Loâng àêy nhúá àêëy biïët bao nhiïu tònh!
Nhúá lúâi heån ûúác ba sinh!
QHBN 273 - 274
459. Àïm qua löëp àöëp mûa raâo
Haåt rúi xuöëng giïëng, haåt vaâo vûúân hoa
Àöi bïn baác meå thò giaâ
Lêëy anh hay chûä àïí maâ cêåy tröng
Muâa heâ cho chñ muâa àöng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 91

Muâa naâo aáo nêëy cho chöìng ài thi


Hïët gaåo em laåi gaánh ài
Hoãi thùm chaâng hoåc, troå thò núi nao?
Hoãi thùm phaãi ngoä maâ vaâo
Vai àùåt gaánh gaåo miïång chaâo: Kòa anh!
Chaâng giêån thò thiïëp laâm laânh
Miïång cûúâi húán húã rùçng: Anh giêån gò?
Thöi thöi àûâng giêån em chi
Muöën lêëy vúå leä, em thò lêëy cho
Hay laâ lêëy vúå nhaâ troâ
Hïët bao tiïìn cuãa em lo cho chaâng
Laâm trai cho àaáng thên trai
Thu xïëp nhaâ ngoaâi cho lêîn nhaâ trong
AÁo ûúát em laåi mang hong
Möì höi em giùåt, quêìn höìng em mang
Röìi mai anh ra chúi laâng
Trong xoám ngoaâi laâng, keã ngùæm ngûúâi tröng
Kòa kòa vúå sùæm cho chöìng
Caânh loan caânh phûúång caâng höìng caânh hoa.
CDTCM 213 - 214
Xem thïm C1038, 1039 À 760, 762
460. (a) Àïm qua mêån múái hoãi àaâo a
Vûúân xuên àaä coá ai vaâo haái hoa? b
Böng àaâo chïnh chïëch núã ra c
Dang tay muöën haái súå nhaâ coá cêy d
Laå luâng anh múái túái àêy
Thêëy hoa liïìn haái, biïët cêy ai tröìng? à
CDTCM 113 TCBD I 138 TNPD II 69
BK a - Töëi höm qua mêån àïën hoãi àaâo THQP 4b
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 92

- Àïm qua mêån àïën hoãi àaâo ÀNQT 107b LHCD 44b
b - Vûúân xuên àaä coá ai vaâo beã hoa LHCD
c - Böng hoa àaâo chúám chúám núã ra THQP
- Böng hoa chïnh chïëch núã ra
ÀNQT LHCD TCBD I 560
d - Ra tay khiïën bûát súå nhaâ coá cêy THQP
- Giú tay khiïën haái súå nhaâ coá cêy ÀNQT
- Giú tay khïìu bûát súå nhaâ coá cêy LHCD I
- Dang tay khiïën haái súå nhaâ coá cêy TCBD I
TCBD I chó ghi àïën hïët doâng naây
à - Thêëy hoa liïìn beã biïët cêy ai tröìng LHCD
(b) Böng hoa àiïìu chúm chúám núã ra
Thoâ tay muöën beã súå nhaâ coá cêy
Laå luâng anh múái thêëy àêy
Xin hoa cho biïët laâ cêy ai tröìng?
DCTH 162
BK DCBTT 216
Böng àaâo choi choái núã ra
Giú tay muöën haái súå nhaâ coá cêy
Laå luâng anh múái túái àêy
Thêëy hoa thò haái biïët cêy ai tröìng.
Xem thïm L 28, S 26
461. Àïm qua mêët möåt caânh soâi
Saáng ngaây laåi gùåp möåt ngûúâi quêìn thêm
Xï ra keão chuáng anh nhêìm
Vúå anh aáo trùæng quêìn thêm nhû ngûúâi.
DCTH 130
462. Àïm qua mêy keáo àen rêìm
Thêëy hai ngûúâi êëy thò thêìm vúái nhau
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 93

Tûúãng rùçng tñnh toaán tiïìn cau


Ai ngúâ nhên tònh vuån vúái nhau bao giúâ.
TCBD I 139 TNPD II 68
463. Àïm qua múái goåi laâ àïm a
Rûúåu xoát nhû muöëi, daå mïìm nhû dûa.
NASL II 50b NGCK 100a TCBD II 272 TNPD I 115
Sûãa laåi: NGCK chùæp thïm D 458. Nhbs àaä taách ra.
BK a - Àïm qua múái thûåc laâ àïm NNPD 54
464. Àïm qua múái goåi laâ àïm
Ruöåt xoát nhû muöëi, daå mïìm nhû dûa
Mêy mûa àaánh àöí àaá vaâng a
Yïu ai nïn mïåt, coá maâng gò àïën xuên
Trúâi sinh vaâo söë phong trêìn
Súám trûa chó coá möåt lêìn maâ thöi.
bk a - Mêy mûa khi àöí laá vaâng
QHBN 216
465. Àïm qua múái kheáo laâ àïm
Ruöåt xoát nhû muöëi, daå mïìm nhû dûa
Hoãi chaâng chaã thêëy chaâng thûa
Hoãi trùng trùng laåi cùæm cúâ laâm cao.
NASL II 21a
466. Àïm qua múái thêåt laâ àïm
Ruöåt xoát nhû muöëi, daå mïìm nhû dûa
Mong chaâng nhû caá mong mûa
Nhúá chaâng nhû bûäa cúm trûa àoái loâng.
CDTCM 73
467. (a) Àïm qua mûa buåi gioá bay a
Gioá xung caânh baåc, gioá lay caânh vaâng
Em vúái anh cuâng töíng khaác laâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 94

Naâo em coá biïët ngoä chaâng úã àêu?! b


Möåt thûúng hai nhúá, ba sêìu
Cúm trûa chùèng àûúåc, ùn trêìu cêìm húi
Thûúng chaâng lùæm lùæm chaâng úi!
Biïët àêu thanh vùæng maâ ngöìi thúã than
Nhúá chaâng nhû nhúá laång vaâng
Khaát khao vïì nïët, mú maâng vïì duyïn c
Nhúá chaâng nhû buát nhúá nghiïn
Nhû mûåc nhúá giêëy, nhû thuyïìn nhúá söng
Nhúá chaâng nhû vúå nhúá chöìng
Nhû chim nhúá töí, nhû röìng nhúá mêy.
VNP 1 I 93 - 94 VNP7 224 - 225
BK a - Àïm qua mûa buåi gioá may HT 170
b - Naâo em coá biïët ngoä ngaâng úã àêu HT
c - Khaát khao vò nïët, mú maâng vò duyïn HT
Sûãa laåi: + Gioá rung caânh bùæc... VNP1, VNP7,
HT = Gioá rung caânh baåc
+ Sau doâng C, HT taách phêìn coân laåi thaânh möåt lúâi khaác
Nhbs àaä göåp laåi
(b). Àïm qua mûa buåi gioá may a
Gioá rung caânh baåc, gioá lay caânh vaâng b
Em vúái anh cuâng töíng khaác laâng
Naâo em coá biïët ngoä chaâng laâ àêu
Möåt thûúng, hai nhúá, ba sêìu!
Cúm ùn chùèng àûúåc, ùn trêìu ngêåm húi
Thûúng chaâng lùæm lùæm chaâng úi!
Biïët àêu thanh vùæng thiïëp ngöìi thúã than? c
Muöën than maâ chùèng gùåp chaâng d
Kòa nhû àaá àöí bïn ngaân Höì Têy
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 95

Àaá àöí coân coá khi àêìy


Thûúng chaâng biïët thuúã naâo khuêy húäi chaâng!
Xem thïm C 1321, 1322
CDTH 131
BK a- Àïm qua mûa buåi gioá bay CDHN 164
b - Gioá rung caânh truác gioá lay caânh baâng CDHN
c - Biïët àêu thanh vùæng maâ ngöìi thúã than CDHN
d - Muöën than maâ chùèng àûúåc than bk CDTH
468. Àïm qua nùçm möång mú maâng
Tûúãng têm, tûúãng tñnh, tûúãng naâng nùçm trong.
CDTH 113
469. Àïm qua nùçm nguã nhaâ ngoaâi
Em tïm chuåc möët, chuåc hai miïëng trêìu
Chúâ chaâng chùèng thêëy chaâng àêu
Àïí cau long haåt, àïí trêìu long vöi
Trêìu long vöi, ùæt laâ trêìu nhaåt
Cau long haåt, ùæt hùèn cau giaâ
Mònh chùèng lêëy ta ùæt laâ mònh thiïåt
Ta chùèng lêëy mònh ta biïët lêëy ai!
CDTCM 164
470. Àïm qua nùçm nguã sêåp vaâng
Tröng xuöëng sêåp baåc thêëy chaâng nùçm khöng
Vöåi vaâng cúãi aáo àùæp chung
Tónh ra em vêîn nùçm khöng möåt mònh.
CDTCM 73
471. Àïm qua nùçm troå nhaâ haâng
Reâm thûa gioá loåt loâng caâng nhúá thûúng
CDTH 126
472. Àïm qua nghe haåc cêìm canh
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 96

Nghe chim phûúång hoát, nghe anh khyïn naâng


Anh khuyïn naâng, naâng àaä höì nghe
Traách con gaâ tröëng le te gaáy roân.
NGCK 95b
BK + VNP1 I 99
Àïm nùçm nghe vaåc kïu canh
Nghe chuöng gioáng saáu, nghe anh döî naâng
Döî naâng, naâng chùèng hay nghe
Traách con gaâ tröëng cûá le te gaáy hoaâi...
+ VNP7 231:
Àïm khuya nghe vaåc cêìm canh a
Nghe chuöng gioáng saáu, nghe anh khuyïn naâng b
Anh khuyïn naâng àaä höì nghe
Traách con gaâ tröëng le te gaáy döìn...
bk a - Àïm khuya nghe vaåc trúã canh
b - Nghe chuöng veán saáo nghe anh khuyïn naâng
473. Àïm qua ngoã cûãa cuâng ai a
Àïm nay cûãa àoáng then caâi khùng khùng.
NGCK 184b NNPD 54 TCBD I 251, 560 TNPDI 115
BK a - Àïm qua múã cûãa chúâ ai CDTCM 28
474. Àïm qua ngoã cûãa chúâ ai
Àïm nay cûãa àoáng then gaâi khùng khùng
Àïm qua múã cûãa xem trùng
Àïm nay thú thêín xem trùng, trùng múâ.
PDCD 13
475. Àïm qua ngoã cûãa chúâ ai
Àïm nay cûãa àoáng then gaâi khùng khùng?
- Troát yïu anh, em múã cûãa ra
Haát nùm ba cêu cho caác chuá, caác baác,
caác chõ em nhaâ cuâng nghe.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 97

DCTH 157
476. Àïm qua ngoã cûãa chúâ chöìng
Àïm nay cûãa ngoã, gioá àöng loåt vaâo.
CDTH 126 HT 197 NGCK 185a NNPD 54 TCBD I 506
DCTH I 115 VNP7 283
477. Àïm qua nguyïåt àöíi sao dúâi
Coân ai hún nûäa maâ ngûúâi phuå töi
Chaâng maâ phuå thiïëp thò thöi
Duâ chaâng lïn ngûåa xuöëng voi mùåc chaâng
Duâ chaâng cêìm loãng dêy cûúng
Duâ con ngûåa baåch túái àûúâng thanh vên a
Duâ chaâng lêëy phêën böi chên
Naâo töi coá úã bêët nhên àiïìu gò
Àêëy bêët nhên, àêy cuäng bêët nghò
Àêëy maâ baåc trûúác, àêy thò baåc sau
Phoâng khi trai gaái, luác laåi nhaâ troâ
Möåt mònh thên thiïëp tú voâ mêëy phen
Bêy giúâ chaâng úã ra gioång baåc àen
Boáng trùng tònh phuå, boáng àeân xin thöi.
bk a - Duâ con ngûåa baåch túái àûúâng lûúng vên
QHBN 280 - 281
478. Àïm qua nguyïåt àöíi sao dúâi
Nhúá cêu gùæn boá, nhúá lúâi giao àoan
Ngaây xûa àaá taåc nïn vaâng
Maãnh gûúng coân àoá, phñm àaân coân àêy
Gioá àûa trùng phùèng lùång nûúác àêìy
Möåt àaân chim eán dêåp dòu lïn non
Àïm àöng sûúng, töi nghe con vûúån noá ru con!
QHBN 280
479. Àïm qua nguyïåt àöíi sao dúâi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 98

Tiïëc cöng gùæn boá, tiïëc lúâi giao àoan


Lúâi thïì xûa àaä löîi muön vaân
Maãnh gûúng coân àoá, phñm àaân coân àêy
Öng Tú Höìng baâ Nguyïåt Laäo sao kheáo xe dêy
Xe cho caác cö mònh àêëy lêëy chuáng anh àêy cuäng vûâa.
NGCK 163a
480. (a) Àïm qua nguyïåt lùån vïì têy a
Sûå tònh keã àêëy, ngûúâi àêy coân daâi b
Truác vúái mai, mai vïì truác nhúá
Truác trúã vïì mai nhúá truác khöng? c
Bêy giúâ keã bùæc, ngûúâi àöng
Kïí sao cho xiïët têëm loâng tûúng tû d
HT 174 TCBD II 272 TCBD III 744 TNPD II 69
VNP 1 I 69-70VNP 7 194
BK a - Àïm nay nguyïåt lêín vïì têy THÀQ 21
b - Sûå tònh kïí àïën tûâ àêy coân daâi NGCK 152a
- Sûå tònh keã êëy, ngûúâi àêy coân daâi TCBD I 139
c - Truác trúã vïì truác nhúá mai khöng? THÀQ
- Truác trúã vïì mai nhúá hay khöng? NGCK
d - Kïí sao cho hïët têëm loâng nhúá thûúng THÀQ
(b) Àïm taân nguyïåt lêín vïì têy
Sûå tònh keã àêëy ngûúâi àêy coân daâi
Truác vúái mai, mai vïì truác nhúá
Truác ra vïì, truác nhúá mai chùng?
TCBD IV 87
481. (a) Àïm qua ra àûáng búâ ao
Tröng caá, caá lùån, tröng sao, sao múâ
Buöìn tröng con nhïån giùng tú
Nhïån úi nhïån húäi nhïån chúâ möëi ai?
Buöìn tröng chïnh chïëch sao Mai
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 99

Sao úi sao húäi, nhúá ai sao múâ


Àïm àïm hûúáng daãi Ngên Haâ
Chuöi sao Tinh Àêíu àaä ba nùm troân
Àaá moân nhûng daå chùèng moân
Taâo Khï nûúác chaãy vêîn coân trú trú.
TCBD I 325
BK a - HT 166 chó ghi àïën doâng naây
(b) Àïm qua ra àûáng búâ ao
Tröng caá caá lùån, tröng sao sao múâ
Buöìn tröng chïnh chïëch sao Mai
Sao ú sao húäi, nhúá ai, sao múâ
Buöìn tröng con nhïån giùng tú
Nhïån úi nhïån húäi, nhïån chúâ möëi ai?
Àïm àïm tûúãng daãi Ngên Haâ
Chuöi sao Tinh Àêíu1 àaä ba nùm troân
Àaá moân nhûng daå chùèng moân
Taâo Khï2 nûúác chaãy haäy coân trú trú.
HHÀN 168 - 169
(c) Buöìn tröng chïnh chïëch sao Mai
Sao úi sao húäi, nhúá ai sao múâ?
Buöìn tröng con nhïån vûúng tú
Nhïån úi nhïån húäi, maây chúâ àúåi ai? a
TNPD II 25 a
BK a - Nhïån kia chêëp chïính maây chúâ àúåi ai? bk TNPD II
- Nhïån úi nhïån húäi maây chúâ möëi ai TCBD I 552
- Nhïån kia chêëp chaãnh mi chúâ àúåi ai? LHCD 53b
- Nhïån kia chùæp chaãnh maây chúâ àúåi ai? ÀNQT 115b
(d) Àïm àïm tûúãng daång Ngên Haâ a

1
Tinh àêíu: Sao Bùæc àêíu.
2
Taâo khï: Khe Taâo, nay coân dêëu vïët úã Tiïn Sún, Bùæc Ninh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 100

Boáng sao Tinh Àêíu àaä ba nùm troân b


Àaá moân nhûng daå chùèng moân c
Taâo Khï nûúác chaãy loâng coân trú trú. d
TCBD III 224
BK a - Àïm àïm tûúãng daáng Ngên Haâ NGCK 104b
- Àïm qua tûúãng daång Ngên Haâ TNPD II 69
b - Tröng sao Bùæc Àêíu àaä ba nùm röìi NGCK
c - Àaá moân nhûng nghôa chùèng moân NPGT 22a
d - Taâo Khï nûúác chaãy vêîn coân nhû xûa NGCK
- Taâo Khï nûúác chaãy loâng coân nhû xûa NPGT
- Taâo Khï nûúác chaãy vêîn coân trú trú HT 166 VNP1 II 98
- Söng Taâo nûúác chaãy loâng coân nhû xûa NPNN 5b
482. (a) Àïm qua roát àôa dêìu àêìy
Bêëc non chùèng chaáy sûå naây taåi ai?
Àïm qua roát àôa dêìu vúi
Bêëc non chùèng chaáy oan töi roát dêìu.
NGCK 143b
(b) Àïm höm qua roát àôa dêìu hao
Bêëc non khöng chaáy oan tao roát dêìu.
Àïm höm qua roát àôa dêìu àêìy
Bêëc non khöng chaáy oan maây dêìu úi. a
KSK 14a
(c) Àïm qua, vêåt àöíi sao dúâi
Tiïëc cöng gùæn boá, tiïëc lúâi giao àoan
Àïm qua, roát àoåi dêìu àêìy
Bêëc non chùèng chaáy, oan maây dêìu úi! a
Àïm qua roát àoåi dêìu vúi
Bêëc non chùèng chaáy, dêìu úi, oan maây!
TCBD I 454 TNPD II 69 - 70 VNP1 I 71 VNP7 195
BK a - Bêëc non chùèng chaáy, nöîi oan töi roát dêìu bk TNPD II
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 101

483. Àïm qua ruã ró ruâ rò


Tiïëng nùång bùçng bêëc tiïëng chò bùçng böng
Chò khoe chò nùång hún àöìng
Sao chò chùèng àuác nïn cöìng nïn chiïng? a
bk a- Sao chò chùèng àuác nïn cöìng nïìn chuöng?
TCBD I 506
Xem thïm C 684
484. Àïm qua suác miïång êëm àöìng
Töi vaâo töi thêëy buöìng khöng, töi ngöìi
Nhaâ trong ngûúâi àïí chùn tùçm
Nhaâ ngoaâi chêåt khaách biïët ngûúâi núi mö?
Chó rùçng chó röëi voâ tú
Biïët ngûúâi coá àúåi, coá chúâ hay khöng?
Tay mang khùn goái qua söng
Coá sang töi àúåi, töi chúâ cuâng sang.
QHBN 195
485. Àïm qua thùæp àónh hûúng trêìm
Khoái tuön nghi nguát, êm thêìm loâng ai!
HT 172 NGCK 100a
BK TNPD I 115
Àïm qua àöët àónh hûúng trêìm
Khoái lïn nghi nguát êm thêìm loâng ai.
486. Àïm qua trùng gaác àêìu non
Vaåc kïu sûúng laånh em buöìn taái tï.
CDTH 126
487. Àïm qua, trúâi saáng trùng rùçm
Anh ài qua cûãa em nùçm khöng yïn
Mï anh chùèng phaãi mï tiïìn a
Thêëy anh lõch sûå coá duyïn dõu daâng b
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 102

Thêëy anh, em nhûäng mú maâng c


Tûúãng rùçng àêy àêëy phûúång hoaâng kïët àöi
Thêëy anh chûa kõp ngoä lúâi
Ai ngúâ anh àaä vöåi rúâi bûúác loan
Thiïëp töi mï mêín canh taân
Chiïm bao nhû thêëy anh chaâng ngöìi bïn
Tónh ra lùèng lùång yïn nhiïn
Tûúng tû bïånh em noá phaát liïn miïn caã ngaây... d
Ngúä rùçng duyïn núå àoá àêy à
Xin chaâng haäy laåi chúi àêy chuát naâo
Cho thiïëp toã thiïåt múái nao e
TNPD II 71
BK a- Mï anh khöng phaãi mï tiïìn HHÀN 169
b - TCBD I 162 chó ghi tûâ doâng naây,
c - Thêëy anh em cuäng mú maâng TCBD I
d - Tûúng tû bïånh phaãi liïn miïn caã ngaây HHÀN
- Tûúng tû phaát bïånh liïn miïn caã ngaây HT 156
- Tûúng tû bïånh phaát liïn miïn caã ngaây THÀQ 25
- Tûúng tû bïånh noá phaát liïn miïn caã ngaây
VNP1 I 79 VNP 7 202
à - Roä raâng duyïn núå àoá àêy HT
e - Cho thiïëp toã thiïåt vúái nao HT
- Cho thiïëp toã thiïåt mêëy nao THÀQ
488. Àïm qua tûåa göëi loan phoâng
Dêìu hao thiïëp roát, àeân chong canh daâi
Chúâ chaâng canh möåt, canh hai
Canh ba canh böën... àïm daâi nhû söng.
DCTH 155 HT 375
489. Àïm qua vùæng khaách tri êm
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 103

Vùæng hoa thiïn lñ êm thêìm cöåi cêy


Àïm qua roát àoåi dêìu àêìy
Than thên vúái boáng, boáng raây chùèng thûúng
Suöët nùm canh bïë boáng lïn giûúâng
Ngoån àeân thêëp thoaáng, nûãa thûúng nûãa sêìu.
HT 170
490. Àïm saáng trùng anh giaä gaåo ngoaâi trúâi
Caám bay phaãng phêët, nhúá lúâi em than.
HHÀN 169
491. Àïm thanh gioá maát
Nghe àoá haát töi thûúng têëm loâng
Gùåp mùåt em laâ baán löå trònh
Hoãi thùm thuåc nûä gia àònh úã àêu? a
HHÀN 169
BK a - Nïëu chùèng gêìn nhau möåt phuát, lûãa tònh tiïu gan HMN 26
492. Àïm thanh nguyïåt raång maái àònh,
Cheán son chûa caån sao tònh àaä quïn.
NNPD 54
493. Àïm thu àöng khaách vùn nhên
Haå tònh tûúãng àïën gaái xuên liïåu lúâi.
HVP 1052
494. Àïm thu nguyïåt chiïëu haâ giang
Chaâo chaâng voång nguyïåt quaá sang vûúân àaâo.
HVP 73
495. Àïm trùng thanh anh múái hoãi naâng: a
“Tre non àuã laá àan saâng nïn chùng?”
- Àan saâng thiïëp cuäng xin vêng b
Tre vûâa àuã laá, non chùng húäi chaâng? c
TCBD I 138, 561 TNPD II 68 VNP1 I 65 VNP7 189
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 104

BK a - Àïm trùng trong anh múái hoãi naâng


ÀNQT 109A LHCD 45b
- Àïm qua thiïëp múái hoãi chaâng THQP 26b
b - Àan saâng thiïëp haäy xin vêng LHCD
c - Tre non àuã laá chûa àan nïn saâng ÀNQT LHCD
- Tre non àuã laá chûa àan àûúåc saâng THQP
Xem thïm À 440 G 59
496. Àïm trùng thùæp ngoån àeân löìng
Mònh vïì coá nhúá ta khöng, húäi mònh?
Chiïëc thuyïìn nan anh giêåm thònh thònh a
Anh thò cêìm laái, cö mònh phaách ba
Coá thûúng anh, em beã maái cheâo ra
Súå meå bùçng biïín, súå cha bùçng trúâi.
DCTH 110
BK a - Chiïëc thuyïìn anh giêåm thònh thònh HT 369
497. Àïm tröng àïm trúâi àaâ mau raång
Truác gêìy moân coá nhúá daång ngaânh mai
Ai xui trong daå ai hoaâi
Anh múái dúâi chên nhúám goát túái chöën non àoaâi nó nùn.
DCBTT 63
498. Àïm trúâi laånh, trùng sao khöng toã a
Àoá laâ àiïìm mûa gioá túái núi b
Àïm naâo sao saáng xanh trúâi
ÊËy laâ nùæng raáo, yïn vui suöët ngaây
Nhûäng ai chùm viïåc cêëy caây
Àiïìm trúâi tröng àoá, liïåu xoay viïåc mònh. c
CDTCM 251 HT 105
BK a - Àïm trúâi tang, trùng sao khöng toã TCBD III 298
b - ÊËy laâ àiïìm mûa gioá túái núi TCBD III
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 105

c - Chiïìu trúâi tröng gioá liïåu xoay viïåc mònh TCBD III
499. Àïën àêy anh haát vúái naâng
Haát lïn, nùm huyïån mûúâi laâng àïìu nghe.
DCTH 88
500. Àïën àêy cêån thuãy xa ngû
Hoãi rùçng caá àaä vaâo lûâ ai chûa?
- Con caá àúåi gioá chúâ mûa
Trúâi chûa phong vuä, caá chûa vaâo lûâ.
HPV 82
Xem thïm Ú 77
501. Àïën àêy chùèng leä ngöìi khöng
Nhúâ chaâng giaä gaåo cho àöng tiïëng hoâ.
VNP7 185
502. Àïën àêy chiïëu traãi trêìu múâi a
Can chi maâ àûáng giûäa trúâi sûúng sa.
HHÀN 230
BK a - Túái àêy chiïëu traãi trêìu múâi TCBD I 161
503. Àïën àêy àêët nûúác nhaâ ngûúâi
Nhõn ùn laâ möåt, nhõn cûúâi laâ hai.
CDTCM 256
504. Àïën àêy àêìu laå sau quen
Àêìu àûáng ngoaâi ngoä, sau len vö nhaâ.
HPV 73
505. Àïën àêy àöng thêåt laâ àöng
Chaâo bïn nam mêët loâng bïn nûä
Chaâo loâng quên tûã súå daå thuyïìn quyïn
Em chaâo chung möåt tiïëng keão chaâo riïng baån cûúâi.
HPV 73
506. Àïën àêy àûúâng treä san àöi
Coá vïì àûúâng treä vúái töi thò vïì.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 106

DCTH 94
507. Àïën àêy em hoãi thiïåt loâng
Cao bay xa chaåy àaä troân voâng gûúng chûa?
HPV 80
508. Àïën àêy hoãi baån möåt lúâi
Ai àaâo söng cho caá löåi, ai tröí trúâi cho chim bay?
HPV 89
BK DCTH 174
Àïën àêy hoãi khaách àöi lúâi
Ai àaâo söng cho caá löåi, ai chöëng trúâi cho chim bay?
509. Àïën àêy hoãi baån möåt lúâi
Cêy chi trùm trûúång, tûá muâa coá hoa?
- Nhang thúâi anh thùæp trïn chuâa
Àeân thúâi anh thùæp tûá muâa coá hoa.
HPV 86
510. Àïën àêy hoãi baån möåt lúâi
Cha vua ai àeã maå trúâi ai sinh?
HPV 89
511. Àïën àêy hoãi baån möåt lúâi
Àûúâng dêy, möëi chó coá ngûúâi naâo chûa?
- Anh hoãi thò em xin thûa
Xa gêìn àaä coá maâ chûa vûâa loâng.
CDTCM 75
512. Àïën àêy hoãi baån tûúng tri
Àaá leân ùn vúái löåc chi úi chaâng?
- Anh àêy giaãng saách àaä thöng a
Àaá leân ùn vúái trêìu khöng úi nûúâng. b
bk a - Àaá leân ùn goãi trêìu khöng
b - Cau khö chúå Thûúång thuöëc ngoaâi Àöng àûa vïì.
HPV 86
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 107

513. Àïën àêy hoãi khaách tûúng phuâng


Chim chi böën caánh daåo cuâng nûúác non?
- Chim böën caánh laâ chim chuöìn chuöìn
Khi vui noá àêåu, khi buöìn noá bay.
HPV 86
514. Àïën àêy hoãi khaách tûúng phuâng a
Chim chi möåt caánh daåo cuâng nûúác non? b
- Tûúng phuâng nhùæn vúái tûúng tri
Laá buöìm möåt caánh bay ài khùæp trúâi.
HPV 86
BK a - Àïën àêy hoãi baån tûúng phuâng HT 385
b - Chim chi möåt caánh bay cuâng nûúác non?
TCDG 56 VNP7 435
Xem thïm T 446

515. Àïën àêy hoãi thêåt chuã nhaâ


Vûúân höìng nghiïm cêëm hay laâ cho chúi?
- Vûúân xuên nghiïm cêëm chñn tûâng
Quan ngang khaách taåm xin àûâng coá vö.
HPV 65
516. Àïën àêy hoãi thêåt quï chaâng
Hoãi danh, hoãi hoå, hoãi laâng laâng chi?
- Giùçng àêìu nhêët khêíu chûä àiïìn
Thaão àêìu vûúng ngaä laâ miïìn quï anh1
HPV 79
517. Àïën àêy laåi bïën, laå raâo
Hoãi con chim höìng nhaån úã phûúng naâo laåi àêy?

1
Giùçng àêìu nhêët khêíu chûä àiïìn, Thaão àêìu vûúng ngaä laâ miïìn quï anh: Àêy laâ möåt
chûä Phuá Nghôa tïn möåt laâng úã huyïån Quyânh Lûu, Nghïå An.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 108

Keão mai nhúá nuái chim vïì


Ai nhúá chim muöën hoãi, biïët thû àïì ra sao?
- Em àêy laâ con chim phûúång
Chõ em àoá laâ con chim nga
Tûâ Bùçng Sún bay laåi, bûúám gùåp hoa laâ tònh
Hoãi anh quñ tñnh phûúng danh
Mai ài àûúâng gùåp baån, khoãi mang tiïëng vö tònh laâm ngú.
VNP7 440
518. Àïën àêy laåt miïång thïm chanh
Khi vïì àaä coá cam saânh chñn cêy.
NNPD 54 TNPD I 115
BK HHDN 202.
Túái àêy laåt miïång theâm chanh
ÚÃ nhaâ cuäng coá cam saânh chñn cêy.

519. Àïën àêy múái gùåp ngûúâi quen


Cho mûúån caái àiïëu caái àeân ra àêy
Nùm xûa cuäng caái àiïëu naây
Tuy rùçng khöng àöí maâ say miïåt maâ
Nùm nay àiïëu laåi mang ra
Loâng ngûúâi vêîn cûá, hay àaâ khaác xûa?
DCTH 157 - 158
520. Àïën àêy muöën haát muöën àaân
Súå rùçng con cêåu chaáu quan khoá chiïìu.
HPV 65
521. Àïën àêy mûâng caãnh mûâng hoa a
Trûúác mûâng lên lñ, sau ra mûâng nûúâng. b
bk a - Àïën àêy mûâng caãnh hûäu tònh
b - Trûúác mûâng lên lñ, sau mûâng mònh em àêy.
HPV 75
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 109

522. Àïën àêy mûúån nöëng1 quay tú


Mûúån duyïn chõ xaä quay nhúâ vaâi höm.
HPV 121
523. Àïën àêy ngaã nûúác chia ba
Muöën vïì bïn Haå laåy meå cha cuâng chaâng.
HPV 121
524. Àïën àêy nhûäng nuái cuâng non
Nhûäng söng cuâng saá2, nhûäng nguöìn cuâng khe a
Coá àöi chim nhaån bay vïì
Ai úi, sao laåi cam bïì leã loi?
DCTH 154 HT 375
BK a - Ngûúâi thûúng chùèng thêëy, thêëy nguöìn cuâng khe.
bk DCTH
525. Àïën àêy nûúác thùèm non cao
Chim àöi caá lûáa, leä naâo chùèng vui.
DCNTB II 96
526. Àïën àêy quen ñt laå nhiïìu
Ai tû àiïìn, tû thöí, xin tiïu lïn keão lêìm
Tri êm chûa toã tri êm
Muöën cho bïn quaåt, bïn trêm saánh baây
- Ngoåc laânh ngöìi àúåi giaá cao
Vaâng mûúâi ngöìi àúåi tûúác luåc taâo ban ra
Mûúån ngûúâi laâm möëi hai ta
Mai thaânh cöng chi mô, ta àïën nhaâ traã ên
- Àaä chùæc chi chùng, àaä hùèn rûáa chùng?
Àïí anh vïì àong nïëp caái, gaåo ba trùng àúåi chúâ
- Em xin anh möåt thuáng nïëp àûâ

1
Nöëng: caái nang.
2
Saá: àûúâng saá.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 110

Möåt con lúån cuäi, gaánh àoân tû cho chûäng chaâng


Cha meå em àoâi rùng nêëy, anh cuäng ài
Sau vïì àöìng cöng, trûå1 núå, chúá vên vi àïën chaâng
- Lïî vêën danh, anh coi lêëy àoá maâ ài
Keão sau vïì àöìng cöng, trûå núå, töåi thò nhoåc ta.
VNP7 440 - 441
527. Àïën àêy rûúåu thõt baánh boâ
Ai ca ca vúái, ai hoâ hoâ chúi.
HHÀN 84
BK DCNTB I 101:
Ai àïën àêy thò rûúåu thõt baánh boâ
Ai ca töi ca vúái ai hoâ töi hoâ chúi.
528. Àïën àêy sum hoåp vui cûúâi
Trûúác laâ lïî töí, viïëng núi möå phêìn
Sau laâ taâi tûã giai nhên
Haân huyïn kïí nöîi keã gêìn ngûúâi xa
Gêìn xa ta cuäng möåt nhaâ
Cuâng doâng Höìng Laåc cuâng laâ viïm bang2
Chuác rùçng phuá quñ thoå khang3
Töí cho phuác traåch bònh an muön nhaâ.
CDTCM 280
529. Àïën àêy thêëy caãnh thêëy trúâi
Tuy vui àaåo Phêåt, chûa khuêy loâng ngûúâi.
HHÀN 262 TCBD III 184
530. Àïën àêy thò úã laåi àêy
Bao giúâ truác moåc thaânh cêy haäy vïì.
HPV 174

1
Trûå: chûä.
2
Viïm bang: Xûá noáng.
3
Phuá quyá thoå khang: giaâu sang, söëng lêu, maånh khoãe.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 111

BK CDTCM 28:
Àïën àêy thò phaãi úã àêy
Khi naâo àaá moåc thaânh cêy haäy vïì.
Xem thïm T 1296
532. Àïën àêy thiïëp múái hoãi chaâng
Cêy chi hai cöåi1 nûãa vaâng nûãa xanh?
- Naâng hoãi anh kïí roä raâng
Tröí voâng2 hai cöåt nûãa vaâng nûãa xanh.
HPV 85
532. Àïën àêy thuã lïî nghiïng mònh
Dêìu khöng àùång vúå cuäng tònh meå cha.
TCBD I 207
BK TCBD II 280:
Túái àêy thuã lïî nghiïng mònh
Dêìu khöng àùång vúå cuäng tònh àïå huynh.
533. Àïën àêy tñnh thêåm danh thuyâ3
Vö pheáp hoãi hoå tïn chi rûáa chaâng?
- Ta àêy cûã Khaái Trung Cêìn4
Con öng quan lúán úã gêìn baâu Sen
Em tùæm ao vuäng àaä quen
Vïì àêy tùæm nûúác höì Sen maát loâng.
HPV 80
534. Àïën àêy töi hoãi thêåt meå doâng
Coá àeo hoa chùng nûäa, hay ngöìi thúâ chöìng nuöi con?
CDTCM 27
535. Àïën àêy trûúác giïëng sau chuâa

1
Cöåi: göëc.
2
Tröí vöìng: cêìu vöìng.
3
Tñnh thêåm danh thuây: coá thïí hiïíu: tïn hoå laâ gò.
4
Cûã Khaái Trung Cêìn: Cûã nhên tïn laâ Khaái úã Trung Cêìn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 112

Khöng yïu ta cuäng boã buâa cho yïu.


HPV 121
536. Àïën àêy vaâng cuäng nhû son
Ai ai thúâi cuäng nhû con möåt nhaâ.
VNP7 434
537. Àïën àêy xin haäy múâi ngöìi
Nam ca nûä xûúáng àöi lúâi cho vui
- Caãm ún àaâo liïîu coá loâng
Sùén saâng yïn kó1 anh huâng ngöìi chúi.
HPV 104
538. Àïën àêy xûá súã laå luâng a
Chim kïu phaãi súå, caá vuâng phaãi lo. b
HHÀN 268
BK a - Túái àêy àêët nûúác laå luâng CVPD 14
HHÀN 202 TCBD I 521
- Túái àêy xûá súã laå luâng bk HHÀN
b - Chim kïu phaãi súå, caá vuâng phaãi kiïng HHÀN TCBDI
- Chim kïu cuäng súå, caá vuâng cuäng run CVPD
Xem thïm A 474
539. Àïën ngaây möìng saáu thaáng ba a
Ùn cúm vúái caâ, ài höåi chuâa Têy.
TCBD II 519
BK a - ÊËy ngaây möìng saáu thaáng ba
HHÀN 106 HT 128 VNP1 I 156 HPV 7 119
540. Àïën núi múâi baån vö nhaâ
Trêìu tïm thuöëc huát, traãi chiïëu hoa baån ngöìi
Xong xuöi em múái ngoã àöi lúâi.
DCNTB I 225

1
Yïn kó: möåt loaåi ghïë daâi kiïíu cöí.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 113

541. Àïën ta múái biïët cuãa ta


Nghòn trùm nùm trûúác biïët laâ cuãa ai.
ANPT 7b ÀNQT 83a NASL IV 12b NQPN 34, 35 TCBD I 294, 608
TNPD I 115
542. Ài böå thò khiïëp Haãi Vên a
Ài thuyïìn thò khiïëp soáng thêìn hang Dúi1 b
HHÀN 109 VNP1 165 VNP7 129
BK a - Ài böå thò khiïëp AÃi Vên
DCNTB 93 LHCD 13a TCBD II 520 TNPD I 116
b - Ài thuyïìn thò súå soáng thêìn hang Dúi C 792
543. Ài caây maâ muöën àûúåc muâa
Thò con phaãi lêëy sao Tua laâm chûâng.
HT 105
544. Ài cho biïët àoá biïët àêy
ÚÃ nhaâ vúái meå biïët ngaây naâo khön a
ANPT 20 a ÀNQT 81a HT 225 LHCD5a
NASL I 34b NASL II 37a NGCK 148b TCBD I 608
TCBD II 250, 468 TNPDI 115
BK a - ÚÃ nhaâ vúái meå biïët ngaây naâo nïn CVPD 15
- ÚÃ nhaâ vúái meå nhû mêy aám rûâng NASL I 35a
545. Ài cho lang taå laâm chi
ÚÃ nhaâ thò cuäng nhû ài lêëy chöìng.
TNPDI 116
546. Ài chúå gùåp phaãi àaân baâ
Ài cêëy gùåp phaãi Lñ Caâ2 laâng Son.
DCTH 65
547. Ài chúå hay ùn quaâ
Chöìng àaánh chùèng chûâa vêîn xöi cheâ vúái baánh àa.

1
Hang Dúi: Hang úã saát búâ biïín Haãi vên phña trûúác Thûâa Thiïn. Núi àêy coá tiïëng nguy
hiïím cho thuyïìn beâ.
2
Lyá Caâ: ngûúâi laâng Son, huyïån Nöng Cöëng, tónh Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 114

NQPN 41
548. Ài àêu ba böën nùm nay
Khaách kïu cûãa ngoä möîi ngaây möåt kïu:
DBCTT 216
549. Ài àêu boã nhïån giùng muâng a
Boã àöi chiïëu laånh, boã phoâng quaånh hûu!
HHÀN 230 HT 180 VNP7 216
BK a - Anh ài àêu boã nhïån giùng muâng TCBD I 446
550. (a) Ài àêu boã quaåt loan chêu
Boã thûúng boã nhúá boã sêìu cho qua. a
DCNTB I 195
BK a - Boã thûúng boã nhúá boã sêìu cho em CHG 4
(b) Anh ài mö boã quaåt lang chêu
Boã khùn vuöng tñm boã sêìu cho em!
DCBTT 279
551. Ài àêu chùèng lêëy hoåc troâ
Thêëy ngûúâi ta àöî nhêëp nhö nom doâm. a
NASL I 47a NPGT 18a PTK 19b
BK a - Àïën khi ngûúâi ta àöî nhêëp nhö maâ doâm ÀNQT 106b
- Khi ngûúâi ta àöî nhêëp nho maâ nhòn LHCD 41b
- Khi ngûúâi ta àöî lêåp loâ maâ nom THQP 12a
- Thêëy ngûúâi ta àöî thêåp thoâ tröng nom NPNN 3a
- Thêëy ngûúâi ta àöî thêåp thoâ maâ nom
NNPD 55 TCBD III 147 TNPD I 116
- Thêëy ngûúâi ta àöî lêåp loâ maâ nom NGCK 97b
552. Ài àêu cho àöî möì höi
Chiïëu traãi khöng ngöìi, trêìu àïí khöng ùn. a
HHÀN 170 VNP7 207
BK a - Chiïëu traãi chùèng ngöìi, trêìu boã chùèng ùn CHG 11
553. Ài àêu cho lao khöí thên chaâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 115

ÚÃ àêy vúái rong höì caån bùçng boân vaâng non cao.
DCBTT 250
554. Ài àêu cho thiïëp ài cuâng a
Àoái no thiïëp chõu, laånh luâng thiïëp cam. b
HT 198 NNPD 54 TNPDI 115 VNP1I 140 VNP7 286
BK a - Ài àêu cho thiïëp theo cuâng TCBD II 330
- Chaâng ài cho thiïëp ài cuâng QHBN 336
b - Àoái no thiïëp chõu laånh luâng thiïëp theo
NGCK 96a QHBN
- Àoái no thiïëp chõu laånh nöìng thiïëp cam NASL II 20b
555. Ài àêu coá anh coá töi
Ngûúâi ta múái biïët rùçng àöi vúå chöìng. a
NASL I 4a NGCK 123a
BK a - Ngûúâi ta múái biïët laâ àöi vúå chöìng
TCBD II 330 TNPD I 115
556. Ài àêu coá anh coá töi
Ngûúâi ta múái biïët coá àöi vúå chöìng
Ài àêu cho thiïëp ài cuâng
Àoái no thiïëp chõu, laånh luâng thiïëp cam.
HHÀN 230 THÀQ 5
557. Ài àêu àaä mêëy höm nay
Höm qua laâ chñn höm nay laâ mûúâi
Xin àûâng hoåc thoái tên thúâi
Tûå do tri kó, thiïåt àúâi xuên xanh
Xûúáng ca laâ baån chung tònh
Trùm nùm ên aái hiïín vinh thoå trûúâng
Cuâng nhau kïët ngaäi cûúng thûúâng.
QHBN 273
558. Ài àêu àïí nhïån dùng muâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 116

Nùm canh thiïëp chõu laånh luâng caã nùm. a


HPV 158
BK a - Nùm canh em chõu laånh luâng caã nùm DCNTB I 195
559. Ài àêu ài àoá bêìn thêìn
Ài vïì nhaâ vúå, mêëy lêìn cuäng ài.
DCNTB II 151
560. - Ài àêu ài àoá möåt mònh
Àûáng àêy, ta hoãi nûä trinh thïë naâo?
Thûúng ta, ta múái bûúác vaâo
Phuång loan kïët caánh hoâa giao ên tònh
- Nghe lúâi chuá noái thêët kinh
Böng sen taân, ai cùæm luåc bònh baát xûa!
Con coác maâ mang guöëc ai ûa!
Àóa àeo chên haåc sao cho vûâa chuá mong
Chuá àûâng mong, àûâng tûúãng, àûâng hoâng
Àêy ta coá xêëu cuäng con doâng lûúng gia
Thaâ vö duyïn ta úã vêåy àïën giaâ
Töåi tònh gò ûng chuá, chuáng baån àaâ cûúâi chï.
Döët sao döët naát trùm bïì
Möåt nùm chñ töëi, cûá giûä nghïì úã trai?
- Em àûâng khoe sùæc khoe taâi
Töët xinh chi àoá, daám chï bai trai caây
Sûã kinh ta nùæm trong tay
Tó nhû öng vua Thuêën lïn caây Lõch San...
VNP7 468 - 469
561. Ài àêu húát haãi húát hú
Hay laâ mêët vúå, ngêín ngú ài tòm.
CDTCM 28
562. Ài àêu laã caã laâ caâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 117

Nhû chim, laåc töí nhû ma laåc möì


Ài àêu laã caã laâ caâ
Öng têìm phêët laåi gùåp baâ têìm phú.
TCBD I 325 TCBD IV 340 TNPD II 71
563. Ài àêu lûúát thûúát, la tha
Coá àöi daãi yïëm bay ra bay vaâo.
CDTCM 28
564. Ài àêu lûu laåc giang höì
Möåt nùm mûúâi hai thaáng thaáng mö khöng rùçm.
DCBTT 226
565. Ài àêu maâ boã meå giaâ a
Göëi nghiïng ai sûãa, cheán traâ ai nêng? b
HT 211 NNPD 55 TNPD I 116 VNP7 305
BK a - Ài mö maâ boã meå giaâ DCBTT 285
- Ra ài boã meå úã nhaâ TCBD II 296
b - Göëi nghiïng ai sûãa, cheán traâ ai dûng? TCBD II
566. Ài àêu maâ chaã cêìm que
Àïí choá cùæn queâ laåi coân kïu ai.
NASL IV 53a
567. Ài àêu maâ chùèng ùn de
Àïën khi hïët cuãa, ùn deâ chùèng ra.
TNPDI 116
BK + HHÀN 257:
Ài àêu maâ chùèng ùn re
Àïën khi ùn hïët thò reâ chùèng ra.
+ NNPD 55 TCBD I 506
Ài àêu maâ chùèng ùn re
Àïën khi hïët cuãa, thò reâ chùèng ra.
+ HT 224:
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 118

Ài àêu maâ chùèng ùn de


Àïën khi hïët cuãa thò deâ chùèng ra.
568. Ài àêu maâ chùèng biïët ta
Ta úã keã Laáng1 vöën nhaâ tröìng rau
Rau thúm rau huáng rau muâi
Thò laâ, caãi cuác àuã muâi haânh hoa
Möìng túi, mûúáp àùæng, úát, caâ.
Bñ àao, àêåu vaán vöën nhaâ tröìng nïn
Anh giuáp em quang song taám gieã cho bïìn a
Mûúån ngûúâi lõch sûå gaánh lïn Kinh kò2
Gaánh lïn chúå múái möåt khi
Mong cho àïën chúå em thò nghó ngúi
Cêåu cai phaát veá vûâa röìi
Möåt luác laåi thêëy cêåu böìi ra mua
Cuã haânh em baán möåt xu
Cuã caãi hai rûúäi tñnh xu lêëy tiïìn
Ngûúâi hiïìn ra baán cuãa hiïìn
Naâo em coá daám cûãa quyïìn cêåu àêu
Baán haâng mùæt trûúác mùæt sau
Kòa thùçng àöåi xïëp àûáng àêìu Haâng Ngang.
bk a - Àöi quang taám gieã cho bïìn
CDHN 105
569. Ài àêu maâ chùèng biïët ta
Ta úã keã Laáng vöën nhaâ tröìng rau
Rau thúm, rau huáng, rau muâi
Thòa laâ, caãi cuác, àuã muâi haânh hoa
Möìng túi, mûúáp àùæng, úát caâ
Bñ àao, àêåu vaán, vöën nhaâ tröìng nïn

1
Keã Laáng: tïn nöm cuãa laâng Yïn Laäng, nay thuöåc quêån Àöëng Àa, thaânh phöë Haâ Nöåi.
Àêët Laáng coá tiïëng vïì nghïì tröìng rau.
2
Kinh kò: Tïn goåi thaânh Haâ Nöåi trûúác àêy trong dên gian.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 119

Anh giuáp em àöi quang gaánh taám gieã cho bïìn


Mûúån ngûúâi lõch sûå gaánh lïn Kinh kò... a
VNP1 II 157
BK a - Sau doâng naây HT 133 vaâ VNP7 121 ghi thïm:
Gaánh lïn chúå múái möåt khi
Mong cho àïën chúå em thò nghó ngúi...
570. Ài àêu maâ chùèng biïët ta
Túá úã keã Laáng vöën nhaâ tröìng rau
Rau thúm rau huáng rau muâi
Thò laâ caãi cuác laåi cuâng haânh hoa
Duâ em coá luác ài qua
Ài qua ngoä gaåch hoãi nhaâ ta maâ vaâo.
NGCK 171 b
571. Ài àêu maâ chùèng lêëy chöìng
Chõ em lêëy hïët, chöíng möng maâ gaâo. a
ANPT 9a NPGT 17b NPNN 3a PTK 19b
BK a- Ngûúâi ta lêëy hïët chöíng möng maâ gaâo.
KSK 10a NGCK 97b Tr CH11
572. Ài àêu maâ chùèng lêëy chöìng
Ngûúâi ta lêëy hïët chöíng möng maâ gaâo a
Gaâo rùçng: Àêët húäi Trúâi úi! b
Sao khöng thñ boã cho töi chuát chöìng! c
Öng trúâi ngoaãnh laåi maâ tröng:
- Maây hay keán troån öng khöng cho maây!
TNPD II 71 - 72 VNP1 I 119 - 120
BK a - Ngûúâi ta lêëy hïët chöíng möng kïu Trúâi
HHÀN 170 THÀQ 8
b - Gaâo rùçng àêët thêëp trúâi cao BK ht
- Húäi húäi öng trúâi kia úi NASL II 1a
- Kïu rùçng àêët húäi Trúâi úi HHÀN THÀQ
c - Sao khöng thñ boã cho tao chuát chöìng bk HT
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 120

- Sao öng chùèng roã cho töi tñ chöìng NASL II


d - Öng trúâi ngoaãnh mùåt laåi tröng HT 186
- Öng trúâi ngoaãnh laåi liïìn tröng VNP7 262
- Öng trúâi ngoaái cöí xuöëng tröng HHÀN
- Trúâi rùçng maây khoãe keán chöìng NASL II
573. Ài àêu maâ chùèng thêëy vïì
Hay laâ ùn cêån ngöìi kïì vúái ai?
HHÀN 230
574. Ài àêu maâ chùèng thêëy vïì
Hay laâ mùæc phaãi buâa mï àêu röìi.
CVPD 11
575. Ài àêu maâ chùèng thêëy vïì
Hay laâ quêìn tña dûåa kïì aáo nêu.
CHG 14 HHÀN 170
576. Ài àêu maâ chùèng vaâo àêy
Hay laâ giêån gioá húân mêy khöng vaâo.
CDTH 94
577. Ài àêu maâ chùèng xe dêy a
Àïën khi caã nûúác mûúån chaâi ai cho. b
ÀNQT 97a LHCD 24a
BK a - Ngöìi röìi sao chùèng xe gai TCBD I 297
TCBD II 252 TNPDI 227
- Luác röîi sao chùèng xe gai NGCK 127b
- Ngöìi khöng thò chùèng xe gai CDTCM 246
- Ngöìi khöng sao chùèng chùæp gai DCNTB I 205
b - Àïën khi coá caá mûúån chaâi ai cho
CDTCM DCNTB I TCBD I TCBD II TNPDI
- Àïën khi nûúác luä mûúån chaâi ai cho
Sûãa laåi: Ngöìi röìi sau chùèng xeá gai TCBD I =
Ngöìi röìi sao chùèng xeá gai
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 121

578. Ài àêu maâ vöåi lùæm thay


Tònh kia coân nhúá nghôa naây hay khöng?
NASL II 9b
579. Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng
Maâ boã tuái baåc maâ mang tuái chò.
NNPD 55 TCBD I 506 TNPD 116
580. Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng a
Maâ vêëp phaãi àaá, maâ quaâng phaãi dêy. b
NASLII 42a
BK a - Ài àêu vöåi vöåi vaâng vaâng NASL IV 36b
b - Cho vêëp phaãi àaá, cho quaâng phaãi dêy HHÀN 257
581. (a) Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng
Maâ vêëp phaãi àaá maâ quaâng phaãi dêy
Thuãng thónh nhû chuáng anh àêy a
Chùèng àaá naâo vêëp, chùèng dêy naâo quaâng. b
TCBD I 608 TNPD II 71
BK a - Thuãng thùèng nhû chuáng anh àêy HT 229
- Vñ duâ maâ àúåi ta àêy CDTCM 75
b - Thò àaá chùèng vêëp thò dêy chùèng quaâng CDTCM
(b) Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng
Maâ vêëp phaãi àaá maâ quaâng phaãi dêy
Thong thaã nhû chuáng em àêy
Thò àaá chùèng vêëp maâ dêy chùèng quaâng
Ài àêu maâ vöåi cöng danh
Khoa naây chùèng àûúåc, àïí daânh khoa sau
Ài àêu maâ vöåi phong trêìn
Súám khuya cuäng coá möåt lêìn maâ thöi.
THÀQ 16
(c) Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 122

Maâ vêëp phaãi àaá maâ quaâng phaãi dêy


Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng
Ngaä nùm baãy caái laåi caâng thïm lêu.
TCBD I 609 TNPDII 71
582. Ài àêu mang saách ài hoaâi
Cûã nhên khöng àöî tuá taâi cuäng khöng. a
DCNTB I 177
BK a - Cûã nhún chùèng thêëy tuá taâi cuäng khöng VNP7 470
583. Ài àêu tûâ súám àïën giúâ
Àïí cho tin àúåi, tin chúâ, tin mong
Tin ài, tin laåi vïì khöng
Ai ngúâ chöìng bùæc vúå àöng thïë naây!
CDTCM 191
584. Ài àêu tûâ töëi àïën giúâ
Àïí cho tin àúåi, tin chúâ, tin mong
Nùm cêy chiïët caã nùm caânh
Cöng ngûúâi ài laåi, cöng töi chõu sêìu
...
Ngûúâi maâ yïu àïën leä naâo daám quïn
Laâm trai chñ úã cho bïìn
Chúá lo muöån vúå, chúá phiïìn muöån con
Àöë ai biïët àaá mêëy hoân
Biïët söng mêëy bïën, trùng troân khi nao?
Caã trúâi coá möåt vò sao
Chöî quang chaã moåc, moåc vaâo àaám mêy
Öng trùng thanh u aám vò mêy
Naâng Cuác Hoa1 chïët mïåt vò chaâng Töëng Trên2
Yïu nhau dõch laåi cho gêìn

1 2
Cuác Hoa, Töëng Trên: Hai nhên vêåt chñnh trong truyïån nöm Töëng Trên Cuác Hoa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 123

Laâm thên con nhïån mêëy lêìn chùng tú a


Laâm thinh keão thïë gian ngúâ
Chuöång hoa thiïn lñ, chuöång àaâo nhõ tiïn
Tiïn laåi tòm Tiïn
Phuá ài tòm quñ, baån hiïìn tòm nhau
Ai laâm truác voä, mai sêìu
Àaâo tú liïîu yïëu, tú maâu xoát xa.
bk a - Laâm thên con nhïån mêëy lêìn vûúng tú
QHBN 285 - 286
585. Ài àêu tûâ töëi àïën giúâ
Àïí cho tin gùæn, tin boá, tin chúâ, tin mong.
NGCK 195 b
586. Ài àêu tûâ töëi àïën giúâ
Àïí cho thiïëp àúåi, thiïëp chúâ, thiïëp tröng.
DCTH 121
587. Ài àïm thò súå àûúâng lêìy
Ài giûäa ban ngaây súå meå cuâng cha
Em coá thûúng anh thò múã quaách cûãa ra
Àïí anh bûúác túái vûúân hoa anh ngöìi
Chúâ cho lûãa tùæt bïëp vuâi
Röìi anh múái noái vaâi lúâi vên vi.
CDTH 142
588. Ài àoâ taát nûúác cho chuyïn
Lêëy chöìng thò phaãi giûä duyïn cho chöìng.
CDTCM 181
589. Ài khùæp böën bïí chñn chu a
Trúã vïì xoá bïëp chuöåt chuâ gùåm chên b
ÀNQT 81b LHCD 5b
BK a - Ài khùæp ba baãy chñn chu NASL II 42a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 124

- Ài àaä ba baãy chñn chu ANPT 17b


TCBD I 506 TNPDI 116
- Ài cuâng böën biïín chñn chu VNPS 89a
- Ài khùæp ba bïí chñn chêu ANPT 17a
b - Vïì àïën àêìu ngoä chuöåt chuâ gùåm chên NASL II
- Trúã vïì àïën ngoä chuöåt chuâ gùåm chên
TCBD I TNPDI
- Vïì àïën àêìu ngoä chuöåt chuâ cùæn chên NASL IV 44a
- Vïì ngöìi trong bïëp chuöåt chuâ cùæn chên VNPS
590. Ài khöng laåi trúã vïì röìi
Lêëy gò maâ àöí vaâo nöìi àïí ùn?
CDTCM 257
591. Ài lêu múái biïët àûúâng daâi
ÚÃ lêu múái biïët con ngûúâi phaãi chùng.
CVPD 27 NNPD 55 TCBD I 608 TNPDI 116
Xem thïm T 814
592. Ài lñnh Têy bang, loâng cay àùæng nhû gûâng
Àûúâng xa vaån dùåm xin àûâng nhúá thûúng.
DCNTB I 196
593. Ài mö khoãi quaán muå OÂ1
Khoãi chuöng Lïå Àïî, khoãi àoâ Tam Giang.
DCBTT 291
594. Ài mö maâ boã em àêy
Nhû chim chïëch caánh, biïët bay hûúáng naâo!
DCBTT 241
595. Ài mö maâ chùèng thêëy vïì
Con thú vúå daåi khöng hïì viïëng thùm.

1
Quaán muå OÂ, truöng Lïå Àïî, àoâ Tam Giang: coá saách ghi caác àõa danh trïn thuöåc laâng
Cao Laäo, huyïån Böë Traåch, tónh Quaãng Bònh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 125

DCBTT 276
596. Ài mö maâ noã thêëy vïì
Thùæp àeân em àúåi, dûåa kïì nùm canh.
DCBTT 287
597. Ài mö1 noã biïët ài mö
Thùæp àeân maâ àúåi, tim2 khö hao dêìu.
DCBTT 235
598. Ài ngang cêët miïång muöën chaâo
Súå ngûúâi laâm biïëng laâm cao khöng ûâ.
HPV 74
599. Ài ngang giûäa baäi caát vaâng
Con röìng àau buång hoãi chaâng uöëng thuöëc chi?
- Löng lûún, àuöi ïëch, rïî cöåt nhaâ
Xûúng truân3 múä muöîi, nûúác àaái gaâ laâm thang.
HPV 86
600. Ài ngang lïn muäi Xa kò
Ngoá ra lao Reá xiïët chi nöîi sêìu
Kïí sao cho xiïët thûúng êu
Öng baâ ta trûúác bêy giúâ úã àêy
Cuäng vò mûa taåt gioá naây
Cho nïn xiïu baåt chöî naây, chöî kia
Thên ta nhû caá trong àòa
Viïåc quan chûa thêëu súám khuya cuäng buöìn.
TCBD II 519 - 520
601. Ài ngang loâ mña thúm àûúâng
Muöën vö kïët nghôa cang thûúâng vúái em.
HHÀN 170

1
Mö, noã laâ tiïëng àõa phûúng bùæc Trung Böå.
2
Tim: bêëc (àeân).
3
Truân: con giun.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 126

BK DCNTB I 193:
Ài qua loâ mña thúm lûâng
Muöën vaâo kïët ngaäi cang thûúâng vúái ai.
602. Ài ngang nghe khoái hûúng bay
Nghe thêìy tuång niïåm úã àêy coá chuâa.
HPV 64
603. Ài ngang nghe tiïëng em than
Phïn thûa gioá loåt trong gan naäo nuâng!
HPV 64 HT 384
604. Ài ngang nghiïng noán khöng chaâo a
Laâm thinh rûáa maäi biïët ngaây naâo cho quen.
HPV 157
BK a - Ài qua nghiïng noán khöng chaâo CDTCM 28
605. Ài ngang nhaâ maá tay töi xaá, chên töi quò
Loâng thûúng con maá saá gò thên töi.
CHG 24 HHÀN 170 TCBD II 273
606. Ài ngang nhaâ nhoã
Thêëy cêy àeân àoã, töi thïm buöìn
Muöën daåm coi cho dïî ngùåt àûúâng xa xöi.
HHÀN 170
607. Ài ngang qua àònh, löåt noán chaâo thêìn
Haåc chêìu thêìn àuã cùåp, sao mònh leã àöi? a
HHÀN 170 TCBD II 272
BK a - Haåc chêìu thêìn àuã cùåp, sao cö mònh leã àöi? HT 456
Xem thïm N 334, 381.
608. Ài ngang qua ngoä ba lêìn
Thêëy em khuya súám taão têìn anh thûúng.
HPV 121
609. Ài ngang thêëy buáp hoa àaâo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 127

Muöën vaâo maâ beã súå búâ raâo lùæm gai.


HPV 64 VNP7 434
610. Ài ngang thêëy buáp hoa sen
Muöën vaâo maâ beã súå khöng quen chuáa nhaâ.
HPV 64
611. Ài ngang thêëy ngoån àeân chong
Thêëy em nho nhoã, muöën böìng maâ ru.
CDTCM 28
612. Ài ngang trûúác cûãa naâng Kiïìu
Dûâng chên àûáng laåi, dùåt dòu àöi cêu.
VNP7 434
613. Ài ngaây súå baác, meå, thêìy
Ài àïm súå keã gian taâ
Noái vaâo thò ñt, noái ra thò nhiïìu
Àêët neám ao beâo, dao raåch xuöëng àêët
Em hoãi thêåt, nùm saáu ngûúâi àaä coá ai chûa?
QHBN 207
614. Ài ö chaã biïët ài ö
Thaâ rùçng vûát quaách xuöëng höì cho xong.
NASL IV 4b
Xem thïm Ú 20
615. Ài ö chùèng biïët cêìm ö
Thaâ rùçng àöåi vaáy baâ àöì cho xong
CDTCM 256
616. Ài qua nghe tiïëng em àaân
Caá mûúâi khe àûáng laåi, chim trïn ngaân àêåu im.
HPV 64
617. Ài qua nghe tiïëng em àaân
Dûâng chên àûáng laåi thúã than mêëy lúâi.
HPV 64
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 128

618. Ài qua nghe tiïëng em àaân


Laá vaâng xanh laåi, sen taân tröí hoa.
HPV 64 TCDG 55
619. Ài qua nghe tiïëng em reo
Nghe xa em keáo, muöën àeo em vïì.
HPV 64 VNP7 433
620. Ài qua nghiïng noán cuái lûng
Anh khöng chaâo, em khöng hoãi, vò chûng àöng ngûúâi.
CDTCM 28
621. Ài qua thêëy caãnh tûng bûâng
Tay goâ cûúng ngûåa, chên dûâng baánh xe.
HPV 64
622. Ài qua thêëy ngoån àeân chong
Thêëy àöi chim phûúång hoát trong vûúân àaâo
Vûúân àaâo vûâa töët vûâa tûúi
Múâi chaâng nho sô vaâo chúi vûúân àaâo.
CDTCM 75
623. Ài qua trûúác cûãa nhaâ thúâ
Thêëy bûác saáo veä maâ ngú ngêín sêìu.
HPV 121
624. Ài qua trûúác cûãa vûúân àaâo
Thêëy hoa thiïn lñ muöën vaâo haái chúi.
HPV 64
625. Ài ra, chúi nûúác nghiïng trúâi a
Vïì nhaâ khöng coá möåt núi cuái àêìu.
TCBD II 481 TNPD I 116
BK a - Ài ra nghiïng nûúác nghiïng trúâi NNPD 55
626. Ài ra àöìng àêët nûúác ngûúâi
Nhûäng àûáa lïn mûúâi cuäng goåi bùçng anh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 129

NASL I 4b
BK KSK 19a:
Àem thên ài àûúâng àêët nûúác ngûúâi
Àûáa beá lïn mûúâi cuäng phaãi goåi laâ anh.
627. Ài ra àûúâng soi gûúng àaánh saáp
Vïì àïën nhaâ liïëm laáp nöìi niïu.
TNPDI 116
628. Ài ra gùåp baån giûäa àûúâng
Cuâng bùçng tiïën sô trong trûúâng múái ra. a
TCBD III 147 TNPDI 116
BK + DCBTT 265:
Ra ài maâ gùåp baån vaâng
Cuäng bùçng tiïën sô àêåu traâng múái ra.
+ HPV 78:
Vûâa ra gùåp baån giûäa àûúâng
Cuäng bùçng tiïën sô trong trûúâng bûúác ra. a
a - Cuäng bùçng tiïën sô trong trûúâng ài ra NNPD 55
Xem thïm R 25
629. Ài thò moãi göëi tröëi lïì
Khöng ài thò nhúá chaáo cheâ Àònh Hûúng1.
DCTH 38
630. Ài thúâi nhúá vúå nhúá con a
Vïì thúâi nhúá cuã khoai mön trïn rûâng.
LHCD 13a NASL I 15b
BK a - Ài thúâi nhúá vúå cuâng con NASL Iv 29b
631. Ài tu cho troån ài tu
Ùn chay nùçm möång úã chuâa Höì Sen
Thêëy cö maá àoã rùng àen

1
Àònh Hûúng: thuöåc huyïån Àöng Sún, tónh Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 130

Nam mö di Phêåt laåi quïn úã chuâa.


Xem thïm B34 P 57
632. Ài tu cho troát ài tu
Ùn chay nùçm möång úã chuâa Höì Sen a
BK a - Ài tu cho troån ài tu LHCD 13b
633. Ài tu noã thêëy úã chuâa
Nûúng theo boáng Phêåt, baán mua phaâm trêìn.
DCNTB II 160
634. Ài tu Phêåt bùæt ùn chay
Thõ choá ùn àûúåc, thõt cêìy thò khöng. a
VNP 1 II 43 VNP 7 109
BK a - Thõt choá ùn àûúåc thõt cêìy phaãi kiïng TCBD III 184
635. Ài vïì quyïët liïåu laâm sao
Em nay quyïët vaâo, lêåp chöën cho xong
Chaâng nhû con nhaån trong cung
Em nhû con eán lûúån voâng bao lún
Anh rùçng anh chûãa vúå con
Em coân thûåc gaái coân son àûáng ngoaâi.
CDTCM 147
636. Ài ra tûúãng voác àaåi höìng
Túái gêìn múái biïët vaãi söìng nhuöåm nêu.
CDTCM 256
637. Àô daåi laâm haåi thùçng tuâ
Noá cho miïëng baánh noá cuâ caã àïm. a
NGCK 154a
BK a - Noá cho miïëng böåt noá cuâ caã àïm bk NGCK
- Noá cho ùn keåo, noá cuâ caã àïm TNPDI 116
638. Àôa àeân sêìu ai àôa àeân tùæt
Nûúác mùæt thûúng ai nûúác mùæt sêìu bi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 131

Khùn tay àiïìu àêy, húäi baån lau ài keão buöìn.


DCBTT 91
639. Àiïíu àêåu vûúân thõ, thoã luåy vûúân trêm
Thûúng em tiïëng noái trùm nùm cuäng coân. a
HHÀN 171
BK a - Thûúng em tiïëng noái trùm nùm vêîn coân. DCNTB I 193
640. Àiïëu naây laâ àiïëu cuãa ai?
Anh töng caái àiïëu coá baâi thú Tiïn
Àiïëu naây thuåc nûä thuyïìn quyïn
Àiïëu naây anh àïí kïët duyïn vúái naâng
Àiïëu naây àaáng giaá laång vaâng
Àiïëu naây anh chó cho naâng ùn chung
Bêy giúâ kò ngöå tûúng phuâng
Thò em dõch laåi huát cuâng vúái anh.
THÀQ 13
641. Àiïëu naây laâ àiïëu xuên tònh
Êm dûúng thuãy hoãa höåi thaânh àaám mêy
Khi söi nûúác khi cöìn mêy
Hoãa quang kiïën diïån1 em say möëi tònh.
HPV 121 - 122
642. Àiïëu say àiïëu böí àiïëu lùn
Anh thûúng em maäi maäi nhû ùn phaãi buâa.
HPV 121
643. Àiïëu cang thûúâng ai dûát möëi lòa tú
Cheám nhau àaâng söëng, lûúäi giú lïn trúâi.
DCBTT 232
644. Àòu hiu lùång leä húi thu
Böng lau phúi trùæng, laá ngö raång vaâng

1
Hoãa quang kiïën diïån: lûãa saáng thêëy roä mùåt.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 132

Àïm khuya tûúãng nhúá baån vaâng


Nûãa tònh nûãa caãnh daå caâng ngêín ngú.
CDTCM 74
645. Àoâ cöng möåt chuyïën nùm tiïìn
Laâm thên con gaái chúá nïn ài àoâ.
DCTH 42
646. Àoâ cheâo söng Hûúng tiïëng hoâ vùng vùèng
Dûúng tröìng nuái Ngûå, gioá thoaãng vo vo
Anh nghe ai ngùn chúå àoán àoâ
Boã mêëy lúâi nguyïån ûúác heån hoâ trûúác sau.
DCBTT 94 HT 420
647. Àoâ doåc roâi laåi àoâ ngang
Coá ài anh àúåi, coá sang anh chúâ.
CDTCM 28
648. Àoâ àêìy àöng khaách, khoan sang
Lûng vúi thiïëp cuäng àûa chaâng vaâi phen.
CDTCM 29
649. Àoâ àêìy khöng röång khoan sang
Àïí lûng vúi ài àaä, thiïëp seä àûa chaâng qua sau.
DCBTT 278
650. Àoâ àêìy khöng xuöëng súå trûa
Quaán àöng khöng gheá e mûa ûúát mònh.
DCBTT 220
651. Àoâ àûa cö Têën cö Têìn
Cö Têën xuöëng huyïån, cö Têìn sang söng. a
NGCK 138b TNPD I 117
BK a - Cö Têën xuöëng bïí, cö Têìn sang ai bk NGCK
Xem thïm À 651
652. Àoâ àûa àoâ àêåu mùåc àoâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 133

Ai tûâng àûúåc chöën êëm no laåi vïì.


HHÀN 230, 257
653. Àoâ àûa àoâ àêåu mùåc àoâ
Ta àaâ coá chöën êëm no ta röìi.
DCBTT 134
654. Àoâ àûa laâ chöën gian nguy
Trai ài àûúåc vúå gaái ài àûúåc chöìng.
NASL II 3a, 11a
655. Àoâ àûa möåt chuyïën nùm tiïìn
Chõ em ai nêëy xuöëng thuyïìn maâ ài. a
CVPD 15
BK a - ÚÃ cö baán luåa xuöëng thuyïìn töi àûa CHG 24
656. Àoâ naây thiïëp chùèng daám sang
Àêìy vúi thiïëp cuäng chúâ chaâng, chaâng úi.
DCTH 112
657. Àoâ úi coá nhúá bïën khöng?
Bïën thò chûåc tiïët thu àöng àúåi àoâ.
DCNTB II 15
Xem thïm T 719
658. Àoâ ra giûäa phaá giûäa vúâi
Khöën than khöën thúã, khöën lúâi anh úi!
DCBTT 282
659. Àoâ ra nûúác mùån coá ngúâi
Chaâng maâ xa thiïëp hoåa öng Trúâi reä duyïn.
DCBTT 270
660. Àoâ sao àoâ coá khöng àûa
Taåi ngûúâi ài súám vïì chûa khöng chûâng.
TCBD I 561 TNPDI 117
661. Àoâ sao àoâ goåi khöng thûa
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 134

- Taåi ngûúâi ài súám vïì chûa khöng chûâng!


Àoâ àûa keã Têën ngûúâi Têìn
Cö Têën xuöëng huyïån, cö Têìn sang söng.
DCTH 108
Xem thïm À 661
662. Àoâ töi úã bïën söng Dêu
Buön cheâ maån haão thaáng sau múái vïì
Lïnh àïnh ba böën chiïëc thuyïìn kïì
Chiïëc vïì Haâ Nöåi, chiïëc vïì Vaån Vên1
Vaån Vên coá bïën Thöí Haâ2
Vaån Vên nêëu rûúåu, Thöí Haâ nung vöi
Nghô rùçng àaá naát thò thöi
Ai ngúâ àaá naát nung vöi laåi nöìng
Chùn àún göëi chiïëc laånh luâng
Nûãa thò mònh àùæp, nûãa phoâng tònh nhên.
CDHN 150
Xem thïm R152 V 32
663. Àoâ tûâ Àöng Ba3, àoâ qua Àêåp Àaá(3)
Àoâ vïì Vô Daå(3), thùèng ngaä ba Sònh(3)
Lúâ àúâ boáng ngaã trùng chïnh
Tiïëng hoâ xa voång, nùång tònh nûúác non.
DCBTT 56 HT 414 TCDG 49
BK VNP1 459:
Thuyïìn tûâ Àöng Ba thuyïìn qua Àêåp Àaá
Thuyïìn vïì Vô Daå, thùèng ngaä ba Sònh

1
Vaån Vên: tïn laâng Àaåi Lêm, huyïån Yïn Phong, tónh Haâ Bùæc, nöíi tiïëng laâ núi buön
baán sêìm uêët trïn búâ söng Cêìu (coân coá Vaån Vên laâ tïn möåt haäng nûúác mùæm úã Caát Haãi, Quaãng
Ninh).
2
Thöí Haâ: thuöåc huyïån Viïåt Yïn, tónh Haâ Bùæc, coá nghïì nung vöi vaâ laâm àöì göëm àûúåc
nhiïìu ngûúâi biïët. Thöí Haâ cuäng úã bïn söng Cêìu àöëi diïån vúái Vaån Vên.
3
Àöng Ba, Àêåp Àaá, Vô Daå, Sònh: caác àõa danh thuöåc Thûâa Thiïn - Huïë.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 135

Lúâ àúâ boáng ngaã trùng chïnh


Gioång hoâ xa voång, nhùæn tònh nûúác non.
664. Àoá buöìn àêy noã vui chi
Àoá sa nûúác mùæt àêy coá khi tuãi thêìm.
DCBTT 135
665. Àoá chï àêy, àêy caâng lõch sûå
Àoá ùn mêm vaâng, àêy ngûå toâa sen.
DCNTB I 193
666. Àoá coá àuã àöi ùn röìi laåi nguã
Àêy coá möåt mònh thûác àuã nùm canh.
TCBD II 330
667. Àoá àaâ àûúåc chöën giêìu sang
Àêy lúâ ài cuäng phaãi, noã chaâo maâng laâm chi.
DCBTT 263
668. Àoá àêy coá vúå coá chöìng
Em nhû con saáo trong löìng kïu mai.
DCNTB I 193
669. Àoá àêy trûúác laå sau quen
Chùèng gêìn qua laåi àöi phen cuäng gêìn.
TCBD I 139 TCBD II 351 TNPD I 117
670. Àoá àêy xa laå chi nhau
Möåt söng caá löåi möåt baâu chim ùn
DCBTT 236
671. Àoá gùåp àêy nhû röìng gùåp höåi a
Em khaá nghô chuát tònh keão töåi búá em.
HHÀN 171 TCBD I 139
BK a - Àoá vúái àêy nhû röìng mêy gùåp höåi DCNTB II 96
TCBD IV 60
672. Àoá gùåp nûúác xuöi nïn vöåi lui thuyïìn
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 136

Sao khöng nhúá khi cuâng nhau dûúái cöåi,


thïì nguyïìn tûã sanh.
DCNTB II 24
673. Àoá ngheâo thò àêy cuäng ngheâo
Hai ta nhû boåt vúái beâo dûúäng nhau.
DCBTT 283 TCDG 60
674. Àoá ngoåc thò àêy cuäng ngaâ
Àoá hoa thiïn lñ, àêy laâ mêîu àún.
HPV 124
675. Àoá thöët lúâi àïën àêu daå em sêìu túái àêëy
Cuöåc chung tònh àöi àûáa mònh chûa àùång bao lêu
Tai nghe söng Ngên, Ö Thûúác bùæc cêìu
Xong chûa húäi baån, baån toã àuöi àêìu em hay?
DCBTT 154
676. Àoá trai àêy cuäng laâ trai
Mùåc tònh ngûúâi nghôa àaânh ai thò àaânh.
TCBD I 207
677. Àoá tûúãng loâng mònh
Mònh tûúãng nghôa ta
Chûä thêët chûä gia noá laâ möåt chûä
Chûä têm chûä chñ noá laâ möåt loâng
Chûä duåc laâ muöën, chûä toâng laâ theo
Anh yïu em bêët luêån giaâu ngheâo
Coá ai gaánh cuãa lïn àeâo maâ cên?
Dêìu maâ thua suát àöi phên
Trong saách coá chûä phuá bêìn tûúng lên1.
DCNTB II 96
678. Àoá vaâng àêy cuäng kim ngên

1
Phuá bêìn tûúng lên: ngûúâi giaâu ngûúâi ngheâo gêìn guäi nhau.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 137

Àoá àùång mûúâi phêìn àêy chñn coá dû


CHG 2
679. Àoá1 vúái àùng1 anh kïu rùçng möåt hoå
Trùng vúái àeân ai toã hún ai? a
HHÀN 171
BK a - Trùng vúái àeân, xem ai toã hún ai? DCNTB I 194
680. Àoá vúái àêy nhû cêy taåo hoáa,
Àoá ra vïì àêy khaá loâng thûúng.
CHG 24
681. Àoáa phuâ dung núã chung vûúân ngûå
Then khoáa bõt buâng gòn giûä bûúám ong vö.
DCNTB I 194
682. Àoaån sêìu mònh dïî thúã, dïî than
Sêìu töi khaác thïí nhang taân àïm khuya
Buöìn rêìu muöën boã ra ài
Súå e thêët hiïëu löîi khi sinh thaânh
Dûát ài thò daå khöng àaânh
Maâ xa nhên ngaäi nhû chó maânh thùæt gan.
HMN 22 - 23
683. Àoái cúm hún keã no rau
Khoá maâ quên tûã hún giaâu tiïíu nhún. a
HHÀN 257
BK a - Ngheâo maâ quên tûã hún giaâu tiïíu nhên CVPD 23
684. Àoái cúm raách aáo maâ gêìy
No cúm êëm aáo cuäng taây vúå anh
Keám ùn, keám mùåc maâ xanh
No cúm êëm mùåc vúå anh naâo taây.
TCBD II 214 TNPD II 72

1
Àoá, àùång: nhûäng duång cuå àaánh bùæt caá.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 138

685. Àoái loâng ùn àoåt chuöëi ri


Àoái nùm, àoái thaáng phaãi àoái chi möåt ngaây.
HT 252
686. Àoái loâng ùn haåt chaâ laâ
Àïí cúm nuöi meå, meå giaâ yïëu rùng. a
HHÀN 89 HT 211 VNP1 I 153 VNP7 306
BK a - Àïí cúm nuöi meå, súå meå giaâ yïëu rùng DCNTB I 194
687. Àoái loâng ùn khïë xoát xa
Khïë chua muöëi mùån loâng ta böìi höìi.
DCBTT 229
688. Àoái loâng ùn laá rau lu
Coân hún laâm mûúán lñ Xu1 möåt ngaây
DCTH 65
689. Àoái loâng ùn möåt quaã sung
Quaã xanh thò chaát, quaã höìng thò chua.
DCBTT 227
690. Àoái loâng ùn nùæm laá sung a
Chöìng möåt thúâi lêëy, chöìng chung thúâi àûâng. b
ÀNQT 113a LHCD 50b NPGT 17b
NPNN 3a TNPDI 117
BK a - Àoái thò ùn nùæm laá sung HHÀN 230
NGCK 97b PTK 19b THÀQ 5
b - Chöìng riïng thúâi lêëy chöng chung thúâi àûâng
NASL II 30b
- Chöìng möåt vúå möåt, chöìng chung thò àûâng NGCK
- Chöng möåt thò lêëy, vúå chung thò àûâng PTK
691. Àoái loâng ùn nùæm laá sung
Chöìng möåt thò lêëy, chöìng chung thò àûâng

1
Lñ Xu: úã xaä Thaåch Bònh, huyïån Thaåch Thaânh, tónh Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 139

Möåt thuyïìn möåt laái chùèng xong


Möåt chônh àöëi gaáo coân nong tay vaâo.
HT 208 TCDG 73 VNP1 I 162 VNP7 299
Xem thïm M 585, 586
692. Àoái loâng ùn nûãa quaã sim a
Uöëng lûng baát nûúác ài tòm ngûúâi thûúng
Ngûúâi thûúng úi húäi ngûúâi thûúng!
Ài àêu maâ àïí buöìng hûúng laånh luâng?
HPV 147 HT 172
BK a - Àoái loâng ùn nûãa traái sim VNP1 I 65 VNP7 189
693. Àoái loâng ùn nûãa traái sim a
Uöëng lûng baát nûúác ài tòm ngûúâi thûúng.
CVPD 10 DCBTT 218 TCBD IV 32 TNPDI 117
BK a - Àoái loâng ruöåt thùæt têån tim bk DCBTT
- Àoái loâng ùn nhûäng traái xiïm HHÀN 230
694. Àoái loâng ùn traái khöí qua1
Nuöët vö thò àùæng nhaã ra baån cûúâi a
CHG 30 HHÀN 49 TCBD I 506, 609
BK a - Nuöët ài thò àùæng nhaã ra baån cûúâi CVPD 12
695. Àoái loâng ùn traái khöí qua
Nuöët vö thò àùæng, nhaã ra baån cûúâi
- Baån cûúâi thò mùåc baån cûúâi
Thaáng nùm ài cûúái, thaáng mûúâi coá con
- Coá con nïn phaãi thua ngûúâi
Mùæc cöng cho buá, mùæc cûúâi vúái con.
DCNTB I 252
696. Àoái loâng ùn traái öíi non
Nhõn cúm nuöi meå, cho troân nghôa xûa.
DCNTB II 155

1
Khöí qua: Mûúáp àùæng (tiïëng Nam Böå).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 140

697. Àoái loâng ùn traái thanh yïn


Töåi chi laâm beá, nùçm riïng möåt mònh.
DCNTB II 161
698. Àoái loâng lïn àööång(àöìi) ùn sim.
Xuöëng khe gaánh nûúác, àöåöåâc (huä) chòm gioáng tröi. a
bk a - Xuöëng khe uöëng nûúác ài tòm ngûúâi thûúng
DCBTT 226
699. Àoái loâng miïång vêîn coân tûúi
Naâo ai àem neát noái cûúâi ài àêu.
HPV 124
700. Àoái no möåt vúå möåt chöìng
Möåt niïu cúm têëm, dêìu loâng ùn chúi.
ÀNQT 113a HHÀN 230 HT 196 LHCD 50b NNPD 55
THÀQ 5 TNPDI 117
Sûãa laåi: HHÀN vaâ THÀQ chùæp thïm À 659. Nhbs àaä taách ra
701. Àoái thò ùn cúm laåi no
Tûâ ngaây coá vúå chùèng doâ ài àêu.
NNPD 56 TCBD I 269 TNPDI 117
BK NGCK 174a:
Àoái ùn cúm thò laåi no
Tûâ ngaây coá vúå khöng doâ ài àïm.
702. Àoái thò ùn khïë ùn sung a
Tröng thêëy meå chöìng thò nuöët chùèng tröi. b
HHDN 218 TCBD II 214 NASL I 43b
TNPDI 117 VNP1 I 147 VNP7 315
BK a - Àoái loâng ùn khïë vúái sung ÀNQT 93b NGCK 104a
- Àoái loâng ùn khïë ùn sung HT 216 NPNN 5a
- Àoái thúâi ùn khïë vúái sung NPGT 20b
b - Tröng thêëy meå chöìng thò nuöët chùèng ài
ÀNQT NPGT NPNN
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 141

703. Àoái thò ùn nùæm caám rang


Laâm thuï cai Ngêîu1 ùn vaâng chùèng ài.
DCTH 65
704. Àoái thò ùn ngö ùn khoai
Àûâng úã vúái dûúång àiïëc tai laáng giïìng.
VNP1 I 165 VNP7 312
705. Àoái thò ùn raáy ùn khoai a
Chúá thêëy luáa tröî thaáng hai maâ mûâng. b
ÀNQT 90b HHÀN 69 - 70 HT 106 LHCD 9a
NASL I 12b NASL III 31b TCBD I 609 VNP1 I 42
BK a - Àoái thò ùn àêåu ùn khoai
ANPT 14b NGCK 106b PQHT 15b
- Àoái thò ùn ngö ùn khoai bk ÀNQT
- Àoái thò ùn khïë ùn khoai TCBD II 387, 540
TCBD III 298 TCBD II 72
b - Àûâng thêëy luáa tröí thaáng hai maâ mûâng
ANPT NGCK
- Chúá thêëy luáa giöî thaáng hai maâ mûâng VNP7 174
- Chúá thêëy luáa röî thaáng hai maâ mûâng
NASL III 3a, 23a TCBD III TNPD II
Sûãa laåi: + HT chùæp thïm B188. Nhbs àaä taách ra.
+ TCBD II TCBD III TNPD II chùæp thïm K 36
Nhbs àaä taách ra.
706. Àoái thò àêìu göëi phaãi boâ
Caái chên hay chaåy, caái gioâ hay ài. a
TNPD I 117 I VNP 1 II 16 VNP7 330
BK a - Caái chên phaãi chaåy, caái gioâ phaãi ài TCBDI 117
707. Àoái thò nùång mùåt sa maây
No thúâi tûác buång, Trúâi hay chùng Trúâi.
HT 119 NASL III 93a NNPD 55 TCBDI 506 TCBDI 117

1
Cai Ngêîu: tïn àõa chuã úã xaä Thaåch Bònh, huyïån Thaåch Thaânh, Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 142

708. Àoái thò theâm thõt, theâm xöi


Hïî no cúm teã, thò thöi moåi àûúâng. a
NASL III 11a TCBD II 418 TNPDI 117
BK a - Àaä no cúm teã thò thöi moåi àûúâng
ÀNQT 89a LHCD 16a
709. Àoân gaánh cho cong
Àöi quang cho nuöët ài rong chúå àöìn
Ba nùm trêën thuã lûu àöìn
Tai nghe tiïëng haát, tiïëng meân àûúâng trong
Àöi daãi yïëm em, em boã thong dong
Cöí tay lûúån voâng nhû noän chuöëi non
Em chó khoe em àeåp em gioân
Lúâi ùn nïët noái em coân keám xa
Coá khön ngoan cuäng thïí àaân baâ.
QHBN 276
710. Àoán ngùn àûúâng sùæt
Töi hoãi gùæt chung tònh
Àiïíu xa mai, mai xa àiïíu
Töi xa mònh taåi ai?
Caá sêìu ai caá laåi quaåt àuöi
Nhû lan sêìu huïå, nhû töi sêìu mònh
Ngaây sêìu duyïn, töëi laåi sêìu tònh
Nûúác mùæt ra lai laáng nhû bònh nûúác nghiïng
Traách ai laâm duyïn phêån àaão àiïn
Mònh úi!
Trai anh huâng chõu thaãm, gaái thuyïìn quyïn chõu sêìu.
HMN 28 - 29
711. Àoâng àong vui àaåo àoâng àong a
Treã chúi àaåo treã, giaâ giong àaåo giaâ. b
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 143

ÀNQT 101a LHCD 33b


BK a - Àoâng àong ài àaåo àoâng àong
TCBD I 609 TNPDI 117
- Loâng àong chúi àaåo loâng àong NASL II 35b
- Àoâng àong chúi àaåo àoâng àong NGCK 172a
b - Treã vui àaåo treã, giaâ giong àaåo giaâ
NASL IV 46b NGCK TNPD I TNPD I
- Treã giong àaåo treã, giaâ giong àaåo giaâ bk NGCK
- Treã chúi àaåo treã, giaâ chúi àaåo giaâ bk LHCD
712. Àöí lûãa than nïn vaâng löån trêëu
Anh maãng thûúng thêìm chûa thêëu daå em. a
HHÀN 171 TCBD I 140
BK a - Anh maãng thûúng thêìm khöng thêëu daå em DCNTB I 97
713. Àöë ai bùæt chaåch àaâng àuöi
Bùæt chim àêìu caánh, bùæt ngûúâi trong trùng. a
NNPD 56 TCBD I 609 TNPDI 117 VNP7 78
BK a - Bùæt chim trong trûáng, bùæt ngûúâi trong gûúng HPV 90
714. Àöë ai beã naång chöëng trúâi
Àan gaâu taát biïín goåi ngûúâi khön ngoan.
CVPD 29
715. Àöë ai bïën Seát mêëy ngûúâi?
Nuái Mêìu1 bao àaá, chúå Trúâi bao phiïn?
Àöë ai öng Baânh Töí söëng bao niïn?
Con àoâ anh àaä bao phen vûúåt ghïình?
DCTH 104
716. Àöë ai biïët àaá mêëy hoân
Tua rua mêëy chiïëc, trùng troân mêëy àïm?

1
Nuái Mêìu: thuöåc xaä Cêím Vên, huyïån Cêím Thuãy, tónh Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 144

ÀNQT 117a LHCD 54b HT 99 NNPD 56 TCBD II 491


TCBD III 225 TNPDI 118 VNP7 77
BK HHÀN 97: Àöë ai biïët nuái mêëy hoân
- Sao Vua mêëy caái, trùng troân mêëy núi?
717. Àöë ai biïët luáa mêëy cêy a
Biïët söng mêëy khuác, biïët mêy mêëy têìng. b
CVPD2 HHÀN 262 HT 99
TCBD II 491 TNPDI 118 VNP7 78
BK a- Àöë ai biïët nuái mêëy cêy ÀNQT 117a THQP 19a
b - Biïët söng mêëy laåch, biïët mêy mêëy tûâng ÀNQT THQP
718. Àöë ai biïët luáa mêëy cêy
Biïët söng mêëy khuác, biïët mêy mêëy têìng?
Àöë ai queát saåch laá rûâng
Àïí ta khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy?
CDNÀ 73 TCBD I 507 VNP1 II 118
719. Àöë ai biïët nuái mêëy hoân
Sao rua mêëy caái trùng troân mêëy àïm?
- Sao rua chñn caái coân nùçm,
Trùng troân coá möåt bûäa rùçm maâ thöi.
CHG 19
720. Àöë ai biïët nuái mêëy hoân
Sao Rua mêëy caái, trùng troân mêëy àïm?
- Söng bao nhiïu nhaánh, nuái bêëy nhiïu hoân
Sao Rua baãy caái, trùng troân chó möåt bûäa rùçm maâ thöi.
DCNTB I 132
721. Àöë ai biïët rïët mêëy chên
Cêìu Ö mêëy nhõp, chúå Àöìng Xuên mêëy ngûúâi?
Em úi rïët ba mûúi saáu chên
Cêìu Ö ba mûúi saáu nhõp, chúå Àöìng Xuên
ba mûúi saáu ngûúâi.
HPV 87
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 145

722. Àöë ai bûng kñn miïång bònh


Àöë ai àan thuáng cho mònh uáp voi
Hoãi thùm cö Bûúãi Haâng Gai
Quêìn söìi yïëm nhiïîu cho ai mêët röìi
Biïët chùng hoåa coá öng Trúâi
Chuyïån naây àïën Buåt cuäng cûúâi nhùn rùng
Tre giaâ tuãi theån vò mùng
Chua ngoa maâ cuäng gioá trùng nûäa laâ.
CDHN 128
723. Àöë ai chûâa àûúåc rûúåu tùm
Chûâa ùn thuöëc chñn chûâa nùçm nguã chung. a
ÀNQT 102b LHCD 27b
BK a - Chûâa àûúåc thuöëc chñn, chûâa nùçm chung àöi
TCBD I 269
Xem thïm À 733, 734
724. (a) Àöë ai ngöìi voäng khöng àûa
Ru con khöng haát anh chûâa rûúåu tùm
Àöë ai chûâa àûúåc rûúåu tùm
Chûâa ùn thuöëc chñn chûâa nùçm chung húi
- Coá töi chûâa àûúåc maâ thöi
Chûâa ùn thuöëc chñn, chung húi chùèng chûâa.
TCBD I 139 TNPDII 72
(b) Àöë anh chûâa àûúåc rûúåu tùm
Chûâa ùn thuöëc chñn chûâa nùçm chung húi
Rûúåu tùm anh àaä chûâa röìi
Thuöëc chñn chûâa àoaån chung húi khöng chûâa.
HT 202
Xem thïm À 733, 734
725. Àöë ai àïëm àûúåc àaá ngêìm
Àïí ta beã laái, laái cêìm quen tay?
DCTH 103
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 146

726. Àöë ai àöët chaáy ao beâo


Àïí ta gaánh laá Àöng Triïìu vïì ngêm
Bao giúâ cho àaá moåc mêìm a
Thúâi ta kïët nghôa tri êm vúái mònh. b
ÀNQT 117a THQP 19a TNPDII 72
BK a - Bao giúâ cho àaá sinh mêìm LHCD 55a
b - Thò ta kïët nghôa tri êm vúái naâng
TCBD I 455 TCBD III 474 bk TNPD II
727. Àöë ai kheáo nùån, kheáo reân
Quaã cau kheáo tiïån, cöåt àeân kheáo xêy
Nhên tònh ai kheáo ào mêy
Gaái Kñnh Têm1 lêëy chöìng Thiïån Sô1
Tóa rêu chöìng mang tiïëng böåi phu2
Trúã ra vïì thñ phaát3 ài tu
Tay chuöng tay moä ruâ rò
Miïång thñ phaát vaái, tay thò ru con.
QHBN 317-328
728. Àöë ai lùån xuöëng vûåc sêu a
Maâ ào miïng caá uöën cêu cho vûâa.
HHÀN 97 HT 99 NASL IV 46b NNPD 57 TCBD I 609
THQP 26b TNPDI 118 VNP1 II 91 VNP7 77
BK a - Mêëy ai lùån xuöëng vûåc sêu HHÀN 99
- Àöë ai nhaãy xuöëng ao sêu CHG 30
729. Àöë ai lïn coäi öng trùng
Àïí töi mûúån gioá caác Àùçng4 àûa duyïn

1
Kñnh Têm vaâ Thiïån Sô: hai nhên vêåt trong truyïån Quan Êm Thõ Kñnh.
2
Böåi phu: phaãn böåi chöìng.
3
Thñ phaát: cùæt toác (àïí ài tu).
4
Caác Àùçng hay gaác Àùçng: tûác Àùng Vûúng Caác, gaác Àùçng Vûúng, möåt cöng trònh kiïën
truác nöíi tiïëng do Àùçng Vûúng, con vua Àûúâng cho xêy dûång trïn cûãa söng Chûúng Giang, tónh
Giang Têy, Trung Quöëc. Theo Truyïån Vûúng Böåt, thò möåt nùm nhên tiïët Truâng cûãu (möìng 9
thaáng 9 êm lõch), àö àöëc Diïm Baá Dûä (coá saách cheáp laâ Phuâ) thïët tiïåc úã gaác Àùçng Vûúng. Vûúng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 147

Chuáng töi nhû chiïëc thuyïìn nan a


Cheâo ra baäi bïí àoán khaách thiïëu niïn böìi höìi
Àûúâng lïn trêën aãi xa xöi
Rùçng ngûúâi coá biïët rùçng töi nhúá ngûúâi.
bk a - Chuáng töi nhû chiïëc thuyïìn quyïn
QHBN 270
730. Àöë ai lïn àïën söng Ngên
Bùæt con võt nûúác maâ ùn con caá Trúâi.
NGCK 163b
731. Àöë ai lûúåm àaá quùng trúâi a
Àan gaâu taát biïín, gheåo ngûúâi trong trùng. b
ÀNQT 117b VNP7 77
BK a - Àöë ai lûúåm àaá quùèng trúâi TCBD II 491 TNPDI 118
- Àöë ai lûúåm àaá vaá trúâi TCBD I 325
- Àöë ai lûúåm àaá neám trúâi HHÀN 257
b - Àan gaâu taát biïín gheåo ngûúâi cung trùng
HHÀN HT 99 LHCD 55a TCBD I
732. Àöë ai may tuái àûång trúâi a
Àan gaâu taát bïí giïët voi xem gioâ.
TNCD 97
BK a - Àöë ai àan tuái àûång trúâi NNPD 57
733. Àöë ai nùçm voäng khöng àûa
Ru con khöng haát anh chûâa rûúåu tùm. a
ÀNQT 102b LHCD 27b NQPN 13 TCBD I 406
BK a- Ru con khöng haát anh chûâa nguyïåt hoa

Böåt luác naây múái 16 tuöíi, trïn àûúâng ài thùm cha, àûúåc tin liïìn vöåi vaä tòm àïën. Àûúâng xa, àaáng
leä phaãi ài mêëy ngaây, nhûng nhúâ thuêån gioá nïn chó trong möåt àïm thuyïìn cuãa Vûúng Böåt àaä
àïën núi. Vûúng Böåt àaä kõp thúâi dûå tiïåc, vaâ trong bûäa tiïåc, öng àaä laâm baâi Àùçng Vûúng caác tûå
nöíi tiïëng. Tö Àöng Pha coá cêu thú: “Thúâi lai phong töëng Àùçng Vûúng Caác” (Gùåp thúâi gioá àûa
àïën gaác Àùçng Vûúng), yá noái laâ gùåp dõp may mùæn.
Trong vùn hoåc cöí, gaác Àùçng, Àùçng caác, gioá Àùçng v.v... àïìu chó dõp may hiïëm coá, cú höåi
thuêån lúåi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 148

NNPD 56 TCBD I 270 TCBD III 474 TNPDI 117 VNP7 273
Xem thïm À 723, 724
734. Àöë ai nùçm voäng khöng àûa a
Ru con khöng haát anh chûâa rûúåu tùm
Àöë ai chûâa àûúåc rûúåu tùm
Chûâa ùn thuöëc chñn chûâa nùçm nguã chung. b
ANPT 6a
BK a - Àöë ai ngöìi voäng khöng àûa KSK 8a
b - Chûâa ùn thuöëc chñn chûâa nùçm nguã trûa KSK
Xem thïm À 723, 724
735. Àöë ai nùæm caát lïn hoân
Àïí ta veä nguyïåt, nguyïåt troân nhû gûúng?
DCTH 103
736. Àöë ai quùng àaá qua söng
Quùng àaá, àaá nöíi, quùng böng, böng chòm?
HPV 90
737. Àöë ai queát saåch laá rûâng a
Àïí ta khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy. b
HHÀN 49, 110 262 NASL I 16a NNPD 56 TCBD I 326
TCBD II 491 TNPD I 118
BK a - Àïí anh khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy VNPS 99b
b - Giùng tay àoán gioá, gioá àûâng rung cêy CVPD1
738. (a) Àöë ai queát saåch laá rûâng
Àïí ta baão gioá, gioá àûâng rung cêy a
Rung cêy rung cöåi rung caânh b
Rung sao cho chuyïín chuáng mònh thò rung. c
ÀNQT 117b
BK a - Àïí ta khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy
HT 161 LHCD 55a TCBD I 139
- Àïí anh khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 149

VNP1I 63 VNP7 186


b - Rung cêy, rung cöîi, rung caânh TCBD I VNP1 I VNP7
c - Rung sao cho chuyïín loâng anh vúái naâng.
HT TCBD I VNP1 I VNP7
(b) Àöë ai queát saåch laá rûâng
Àïí ta baão gioá, gioá àûâng rung cêy a
Rung caânh, rung cöåi, rung cêy
Rung sao cho chuyïín cêy naây thúâi rung. b
THQP 19a
BK a - Àïí ta khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy PDCD4
b - Rung sao cho chuyïín caânh naây thò rung PDCD
Xem thïm: Ú 81 R270
739. (a) Àöë ai queát saåch laá rûâng
Àïí ta khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy
Àöë ai biïët luáa mêëy cêy
Biïët söng mêëy khuác, biïët mêy mêëy têìng.
NGCK 141 a
(b) Em àöë anh biïët luáa mêëy cêy
Biïët söng mêëy khuác biïët mêy mêëy tûâng
- Àöë em queát saåch laá rûâng
Àïí anh khuyïn gioá cho àûâng rung cêy. a
bk a- Àïí anh khuyïn gioá gioá àûâng rung cêy.
KSK 4a
740. Àöë ai taát bïí cêëy quyâ1
Thò töi vúä nuái Tam Quy2 tröìng cheâ.
DCTH 45
741. Àöë ai taát bïí tröìng kï a
Taát söng Böì Àïì nhöí maå cêëy chúi. b

1
Cêëy quò: cêëy cêy hoa quò, coân goåi laâ hoa hûúáng dung.
2
Nuái Tam Qui: úã huyïån Haâ Trung úã Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 150

ÀNQT 117b TNPD 97


BK a - Àöë ai taát söng tröìng kï LHCD 55a
- Àöë ai lêëp bïí Àöng Khï HT 135
- Àöë ai taát bïí Àöng Khï TCBD I 506 TCBD II 520
- Àöë ai taát bïí Àöng kia NNPD 57 TNPDI 118 VNP7 77
b - Taát söng Böì Àïì nhöí maå cêëy chiïm
HT TCBD I TCBD II TNPDI VNP7
742. Àöë ai taát giïëng tòm kim?
Àöë ai töët àeåp hún Tiïn trïn trúâi?
Àöë ai àem nûúác lïn trúâi?
Àöë ai àem gioá trïn trúâi xuöëng àêy?
Àöë ai lêëy lûãa trong cêy?
Àöë ai xe chó tûâ àêy sang Taâu?
Àöë ai biïët lõch bïn Taâu
Àöë ai coá cuãa àûáng àêìu tónh Thanh?
Àöë ai lïn thaác xuöëng ghïình
Àöë ai laåi taåc cho thaânh taán bia?
Àöë ai ài súám vïì khuya?
Àöë ai gaánh nuái maâ chia àùæp trúâi?
- Baâ Nûä Oa taát giïëng tòm kim
Phûúång hoaâng töët àeåp hún Tiïn trïn trúâi
Röìng thúâi àem nûúác lïn trúâi
Vên vuä àem gioá trïn trúâi xuöëng àêëy
Öng Toaåi Nhên1 lêëy lûãa trïn cêy
Chó nguä sùæc xe nhûäng tûâ àêy sang Taâu
Dên ta biïët lõch bïn Taâu
Öng Àùng2 lùæm cuãa àûáng àêìu xûá Thanh

1
Toaåi Nhên: Saách Trung Quöëc noái rùçng Toaåi Nhên laâ ngûúâi chïë ra lûãa.
2
Öng Àùng: Àùng quêån cöng Nguyïîn Khaãi àúâi Lï Trung Hûng. Thúâi gian laâm quan úã
Thanh Hoáa, Khaãi nöíi tiïëng vïì viïåc vú veát cuãa caãi cuãa nhên dên.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 151

Mùåt trúâi lïn thaác xuöëng ghïình


Öng Vöìm1 maâ taåc cho thaânh taán bia
Öng Trùng ài súám vïì khuya
Öng Nûa2 gaánh nuái maâ chia àùæp trúâi.
DCTH 174 - 175
743. Àöë ai tòm vaãy con caá trï vaâng
Tòm gan co teáp baåc, thúâi naâng theo khöng
- Chûâng naâo àaá nöíi vöng chòm
Muöëi chua chanh mùån, thò tòm lêëy anh.
HHÀN 171
Xem thïm: C 1241
744. Àöë anh chi àûáng, chi quò
Chi ài, chi chaåy, chi thò úã hang?
HPV 87
745. - Àöë anh chi sùæc hún dao
Chi sêu hún bïí, chi cao hún trúâi?
- Em úi mùæt sùæc hún dao
Buång sêu hún bïí, traán cao hún trúâi.
HPV 87 HT 385
746. Àöë anh con rïët mêëy chên
Nuái Àêìu Mêu mêëy thûúác, chúå Höm mêëy ngûúâi?
HHÀN 110 VNP1 II 165 VNP7 129
747. Àöë anh dûúái êm phuã coá mêëy vua
Trïn trêìn gian coá chúå, baán mua mêëy ngûúâi?

1
Öng Vöìm: tûúng truyïìn öng quï úã Àaåi Khaánh, Thiïåu Khaánh, Thanh Hoáa, laâ möåt tay
àöì vêåt nöíi tiïëng khùæp vuâng. Nghe tin Lï Phuång Hiïíu (àaåi thêìn triïìu Lñ àûúåc Lñ Thaái Töng
phong Àö thöëng nùm 1044) thñch vêåt, öng cûúäi ngûåa àïën laâng cuãa Lï Phuång Hiïíu àïí thûã taâi.
Öng thêëy Lï, súå quaá, boã chaåy bõ Lï saách quêåt vaâo vaách àaá chïët ngay. Vaách àaá êëy nay bõ loäm
xuöëng goåi laâ nuái Vöìm.
2
Öng Nûa: theo truyïìn thuyïët öng Nûa quï úã nuái Nûa, huyïån Nöng Cöëng, Thanh Hoáa.
Chñnh öng àaä gaánh nuái àem raãi caác tónh. Truyïìn thuyïët naây núi khaác vúái cöí tñch vïì öng Nûa
(Na sún tiïìu êín, tïn thêåt laâ Trêìn Tu).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 152

- Dûúái êm phuã coá möåt öng vua


Trïn trêìn coá chúå, baán mua hai ngûúâi.
DCTH 164
748. Àöë anh ài hoåc khöng thêìy
Cêìm biïn (viïët chûä) khöng buát, em àêy vïì cuâng.
DCTH 212
749. Àöë anh ài hoåc khöng thêìy
Laâm baâi khöng buát, gaái naây theo khöng
- Em vïì dïåt cûãi khöng go
Àûa thoi khöng suöët, anh cho laång vaâng.
HPV 89
750. Àöë anh àöë caã ngûúâi baây
Sao sa xuöëng àêët, mêëy ngaây sao lïn?
- Khi naâo àaá nöíi böng chòm
Naâng Tiïn xuöëng àêët sao tòm sao lïn.
HPV 90
751. Àöë bay biïët biïín bao sêu
Biïët söng mêëy ngaã, biïët cêìu mêëy núi.
CHG 22
752. Àöë bay biïët miïëng chi ngon
Gaâ löån traái vaãi, cu con ra raâng.
CHG 22
BK a - Àöë ai biïët moán chi ngon
HHÀN 49 TCBD I 69
753. Àöë bay con rïët mêëy chên a
Cêìu Ö mêëy nhõp chúå Dinh mêëy ngûúâi?
Chúå Dinh baán aáo con trai b
Chúå trong baán chó, chúå ngoaâi baán kim.
HHÀN 49
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 153

BK a - Àöë anh con rïët mêëy chên


TCBD II 520
b - Mêëy ngûúâi baán aáo con trai
TCBD II
754. Àöë bêy lïn voäng àûâng àûa a
Lïn àu àûâng nhuán thò chûâa lang vên1
CHG 16
BK a - Àöë ai lïn voäng àûâng àûa
HHÀN 97
755. Àöë em ài àïën söng Ngên
Bùæt con võt nûúác àang ùn giûäa doâng?
- Àöë anh ài àïën chên trúâi
Beã hoa quïë àoã, gheåo ngûúâi cung trùng?
DCTH 173
756. Àöåc bònh chûng trûúác tam sún
Àöi ta quò xuöëng àïìn ún mêîu tûâ.
DCNTB II 155
757. Àöi anh ài àöi bïn àûúâng
Thêëy em ài giûäa hoãi nûúâng ài àêu?
Thûa rùçng: Em ài haái dêu
Hai anh laåi giúã khùn trêìu múâi ùn
- Em laâ con gaái thanh tên
Àûúâng naây vùæng veã khöng ùn trêìu ngûúâi
Hai anh móm miïång liïìn cûúâi
Con nhaâ coá yá nghe lúâi meå cha
Trêìu ta laåi boã tuái ta
Khöng ùn àuâm laåi, keão maâ heáo ài.
DCTH 89

1
Lang vên: gaái löån chöìng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 154

Xem thïm S30 M 280


758. Àöi ba, àöi ba
Tuöíi cö mònh coân chûâng àöå àöi ba
Em vêån caái quêìn trûáng saáo, caái aáo the hoa
phêët phú nhuöåm maâu
Em àaä xinh, em laåi coá nhiïîu àöåi àêìu
Em àöåi caái noán xûá Nghïå ra maâu àiïím trang
Em àaä xinh, em laåi nhuöåm caái böå rùng vaâng
Maãnh gûúng tû maä thiïëp vúái chaâng ta cuâng soi chung.
TCBD I 372 TNPDII 73 - 74
759. Àöi ba núi coá àoá anh núâ
Loâng em khöng möå, möå chúâ núi anh.
DCBTT 131
760. (a) Àöi bïn baác meå cuâng giaâ
Lêëy anh hay chûä àïí maâ cêåy tröng
Muâa heâ cho chñ muâa àöng
Muâa naâo thûác êëy cho chöìng ra ài
Hïët gaåo thiïëp laåi gaánh ài
Hoãi thùm chaâng hoåc úã thò núi nao?
Hoãi thùm àïën ngoä thò vaâo
Tay àùåt gaánh xuöëng, miïång chaâo: thûa anh! a
HHÀN 230-231 HT 200 TCBD II 330, 509 TNPD II 74
BK + a - Vöåi àùåt gaánh xuöëng, miïång chaâo: khoan khoan
bk TNPD II
+ QHBN 281:
Cêy cao gioá àûúåm la àaâ a
Thêëy anh hay chûä em àaâ cêåy tröng
Muâa heâ cho chñ muâa àöng
Muâa naâo aáo nêëy cho chöìng ài thi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 155

Hïët gaåo em laåi gaánh ài


Hoãi thùm trûúâng hoåc úã thò núi nao
Hoãi thùm chöî àïën liïìn vaâo
Vai thò àùåt gaánh, miïång chaâo: thûa anh!
bk a - Cêy kiïu gioá àûúåm la àaâ
(b) Treâo lïn cêy khïë nûãa ngaây
Ai laâm chua xoát loâng naây khïë úi! a
Khïë chïët ài, khïë laåi moåc chöìi
Cêy sung coá nhõ, cêy haânh coá hoa b
Àöi bïn baác meå thò giaâ
Lêëy anh hay chûä àïí maâ cêåy tröng
Muâa heâ cho chñ muâa àöng
Muâa naâo aáo êëy cho chöìng ài thi
Hïët gaåo em gaánh gaåo ài
Hoãi thùm trûúâng hoåc vêåy thò núi nao?
Hoãi thùm àïën ngoä maâ vaâo
Tay cêët gaánh gaåo miïång chaâo: Thûa anh.
TrCH 16
BK a - Ai laâm chua xoát loâng maây khïë úi THÀQ 23
b - Cêy sung coá nhõ cêy höìi coá hoa THÀQ
Xem thïm À 459, T 1659, 1660, 1661
761. Àöi bïn baác meå thò giaâ
Lêëy ai coi soác cûãa nhaâ cho anh?
DCTH 104
762. Àöi bïn baác meå thò giaâ
Lêëy anh hay chûä àïí maâ cêåy tröng. a
NGCK 146a
BK a - Hai bïn baác meå thúâi giaâ NASL II 13a
Xem thïm À 459
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 156

763. Àöi bïn baác meå tû tïì


Anh ài laâm rïí em vïì laâm dêu
Chùèng tham nhaâ göî xoan àêu
Tham vò möåt nöîi em mau miïång cûúâi
Trùm quan mua lêëy miïång cûúâi
Trùm quan khöng tiïëc, tiïëc ngûúâi höìng nhan.
DCTH 104
764. Àöi bïn baác meå tûúng tïì
Ngûúâi ài laâm rïí, töi vïì laâm dêu
Ngûúâi nhû con möåt nhaâ giaâu
Töi nhû caânh quïë bïn Taâu àûa sang
Ngûúâi nhû laá ngoåc caânh vaâng
Nùm anh em chuáng töi choån möåt, bùçng loâng ai chûa?
QHBN 256
765. Àöi bïn cûãa maáng song kïì
Tiïëng tùm anh chõu, em vïì tay ai?
DCTH 116 HT 370
766. Àöi bïn haâng xûá giaän ra
Àïí töi àöëi àõch vúái ba cö naây
Àûúåc thúâi ùn àôa trêìu àêìy
Thua thúâi cúãi aáo trao tay ra vïì.
TCBD II 481 TNPDII 73
767. Àöi bïn thung cöîi huyïn giaâ1
Xin ngûúâi àõnh liïåu töi àaâ àûúåc tröng
Ngûúâi nhû huï núã sên röìng
Töi nhû ngoåc bñch caânh quyânh giao lên

1
Thung huyïn: cuäng goåi laâ xuên huyïn. Thung laâ möåt thûá cêy lúán tûúng tûå nhû ngûúâi
cha trong gia àònh. Huyïn laâ möåt giöëng cêy coã, cuäng goåi laâ “vong ûu thaão”, ngûúâi ta cho laâ ùn
noá giaãi àûúåc phiïìn. Theo tuåc Trung Quöëc xûa: huyïn tûúång trûng cho ngûúâi meå, ngûúâi ta tröìng
noá úã chöî meå úã. Thung huyïn laâ cha meå.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 157

Xin ngûúâi xñch laåi cho gêìn


Àïí töi kïët ngaäi Chêu, Trêìn chõ Hai
Xin chõ Ba àûâng coá nghe ai
Thaã chöng àûúâng nghôa, rêëp gai löëi àònh.
QHBN 327 - 328
768. Àöi cö vaác gêåy choâi àaâo
Cö lúán, cö beá, cö naâo vúái ai?
Cö lúán vuöët buång thúã daâi
Trúâi úi àêët húäi lêëy ai àúä buöìn?
Cö beá mùåc yïëm húã lûúân
Àïm nùçm ngoã cûãa, con lûún boâ vaâo
Gioá nam àaánh töëc yïëm àaâo
Anh nghô oaãn trùæng anh vaâo thùæp nhang
Hai cö böën oaãn roä raâng
Anh xin möåt chiïëc, cö naâng khöng cho.
TCBD II 273 TNPDII 74
769. Àöi chim se seã ùn reä àûúâng caây
Àöi àûáa ta thûúng vöåi ñt ngaây röìi thöi.
TCBD I 455
770. Àöi chuáng ta duyïn phêån phaãi chiïìu
Dêy tú höìng àang xe vêën vñt
Caái súåi chó àiïìu baâ Nguyïåt kheáo xe
Àöi chuáng ta duyïn phêån phaãi chiïìu.
HGVP 33
771. Àöi duyïn ta nhû loan vúái phûúång
Núä loâng naâo àïí phûúång lòa cêy
Muöën cho coá àoá, coá àêy
Ai laâm nïn nöîi nûúác naây chaâng öi!
Thaâ rùçng chùèng biïët thò thöi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 158

Biïët chi göëi chiïëc leã loi thïm phiïìn.


TCBD I 140, 215 TNPD II 73
772. Àöi àûáa ta nhû Nguyïåt Nga ngaây trûúác
Àaä trao lúâi heån ûúác vúái Vên Tiïn1
Liïìu mònh qua cöëng Têy Phiïn
Vai mang bûác tûúång, giûä lúâi nguyïìn khöng phai.
DCBTT 89
773. Àöi höìi dan dñu vò duyïn
Ra tay keâo keã hùèn hiïn con nhaâ.
HPV 102
774. Àöi ta ùn möåt quaã cau
Giêëu thêìy giêëu meå àûa sau boáng àeân
Chûa quen ài laåi cho quen
Chûa gêìn ài laåi vaâi phen cho gêìn.
DCTH 104
775. Àöi ta ùn möåt traái cau
Giêëu cha giêëu meå ùn sau boáng àeân.
CHG 22
776. Àöi ta bùæt beán nhau röìi
Ai vo chùèng saåch, ai nhöìi chùèng ài.
HPV 123 VNP7 437
777. Àöi ta bùæt beán nhau röìi
Coá xa nhau nûäa taåi Trúâi maâ xa.
CDTCM 29
778. Àöi ta bïn baân aán giao lên
Mùåt thò thêëy mùåt nùçm gêìn thò khöng
Cuäng vò ai keã àúåi ngûúâi tröng

1
Nguyïåt Nga, Vên Tiïn: hai nhên vêåt chñnh trong truyïån Luåc Vên Tiïn cuãa Nguyïîn
Àònh Chiïíu.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 159

Thaãm sêìu naây muöën nhaãy xuöëng söng liïìu mònh


Anh àûâng àem daå bêët bònh
Àaânh boã em laåi möåt mònh bú vú.
TCBD IV 38
779. Àöi ta caách möåt con söng
Muöën sang anh ngaã caânh höìng cho sang.
DCNTB I 194
780. Àöi ta caách trúã Húán Ngö1
Cuäng nhû rau nhuát thaã höì khöng tûúi.
CHG 18
781. Àöi ta cên sùæc cên taâi
Saánh to Haåc Haãi2, saánh daâi Hoaânh Sún3
DCBTT 135
782. Àöi ta muöën cêëy mûúán caây thuï
Àoâ lïn lïn doåi, àoâ vïì vïì theo.
DCBTT 242
783. Àöi ta chùèng àùång sum vêìy
Khaác naâo chiïëc nhaån laåc bêìy kïu sûúng. a
HT 180 VNP7 188
BK a - Cuäng nhû chim nhaån laåc bêìy kïu sûúng TCBDI 140
- Khaác naâo chñch nhaån laåc bêìy kïu sûúng CHG 19
784. Àöi ta chùèng möët thò mai
Chùèng trong thaáng chaåp thò ngoaâi thaáng giïng.
CHG 8
785. Àöi ta chó quyïët àöi ta
Àaá vaâng cuäng quyïët, phong ba cuäng liïìu.

1
Húán Ngö: tûác Húán Ngö laâ caác nûúác thúâi Xuên Thu Chiïën Quöëc (Trung Hoa). ÚÃ àêy
chó sûå xa caách.
2
Haåc Haãi: phaá Haåc Haãi úã Lïå Thuãy, Quaãng Bònh.
3
Hoaânh Sún: tûác laâ àeâo Ngang, daäy nuái laâm phên giúái Haâ Tônh vaâ Quaãng Bònh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 160

CDTCM 29
786. Àöi ta chñch huyïët ùn thïì
Keã úã Nöng Cöëng ngûúâi vïì Quaãng Xûúng
Nuái Nûa1 coá lúã thaânh àûúâng
Söng Àú2 coá lêëp nïn rûâng cêy xanh
Trúâi cao coá àöí tan taânh
Àöi ta vêîn giûä troån tònh àöi ta.
DCTH181 HT 381
787. Àöi ta cuâng baån chùn trêu
Cuâng mùåc aáo vaá nhuöåm nêu möåt haâng
Bao giúâ cho gaåo beán saâng
Cho trùng beán gioá, cho naâng beán anh.
CDTCM 75 TCDG 58
788. Àöi ta àaä kïët lúâi nguyïìn
Lïn non em cuäng lïn doåi, xuöëng thuyïìn
em cuäng xuöëng theo
Lïn non em cuäng lïn theo
Xuöëng thuyïìn em cuäng ngöìi leo maån thuyïìn.
DCBTT 77
789. Àöi ta àaä quyïët möåt bïì
Anh chúi hoa coá phuå xin thïì vúái em
- Thöi thöi àûâng chöëi àûâng thïì
Vúå anh laâ baån anh ài vïì vúái em.
HPV 124
790. Àöi ta àaä quyïët thò liïìu
Gêîm nhû con treã chúi diïìu àûát dêy.

1
Nuái Nûa: Tûác laâ Na Sún, möåt daäy nuái cao daâi, chaåy doåc theo àõa giúái phña têy huyïån
Nöng Cöëng, tónh Thanh Hoáa.
2
Söng Àú: möåt àoaån söng Maä chaåy qua xaä Quaãng Chêu, huyïån Quaãng Xûúng, tónh
Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 161

HPV 124
Xem thïm À 838
791. Àöi ta àaä thöët lúâi thïì a
Con dao laá truác àaä kïì toác mai
Dùån doâ ai chúá quïn ai b
NPGT 10b
BK a - Àöi ta àaä troát lúâi thïì NGCK 98b NNPD 56 PTK 18b
TNPDI 121
b - Dùån rùçng ai chúá quïn ai NGCK NNPD TNPDI
- Nhuã rùçng ai chaã quen ai PTK
Xem thïm R 150
792. Àöi ta àaä troát lúâi thïì
ÚÃ àêy thò nhúá ra vïì thò thûúng
Anh ra vïì gûãi bûác thû thûúng
AÁi ên ngaân nöîi, tú vûúng trùm túâ.
DCTH 185
793. Àöi ta àaä troát lúâi thïì
ÚÃ àêy thò nhúá ra vïì thò thûúng
Ra vïì loâng nhûäng vêîn vûúng
AÁi ên ngaân nöîi, neão àûúâng chia àöi.
HT 382
794. Àöi ta àûáng laåi song song
Nhû àöi àuäa baåc àïí trong mêm vaâng.
HPV 122
795. Àöi ta gùåp gúä giûäa àûúâng
Baác meå thúâi vùæng hoå haâng thúâi xa
Cêìm tay doâ hoãi lên la
Tay naây chöìng àaä hay laâ thanh tên.
NASL I 9b
796. Àöi ta gùåp nhau giûäa àaâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 162

Tiïìn thúâi chùèng coá baåc vaâng cuäng khöng


Lêëy chi traã nghôa àïìn cöng
Lêëy cho cho thoãa têëm loâng àöi ta.
DCTH 86 - 87
797. Àöi ta gùåp nhau giûäa àöìng
Ngûúâi dûng ai biïët vúå chöìng ai hay
Bêy giúâ ta gùåp nhau àêy
Thuãy chung ta ngoã, lúâi nay trao lúâi
Kòa kòa caá cuäng töët àöi
Luáa kia con gaái, cuäng àïën thúâi àêm böng.
DCTH 88
798. Àöi ta giêëy trùæng möåt túâ
Àûng nghi maâ töåi, àûâng ngúâ maâ oan.
HPV 122
BK DCNTB I 96
Àöi ta nhû giêëy möåt túâ
Chúá nghi maâ töåi, chúá ngúâ maâ oan.
799. Àöi ta kïët nghôa phaãi thò
Dêìu cho sang caã, haân vi cuäng bïìn.
DCNTB II 96
800. Àöi ta kïët nghôa vúå chöìng
Cuâng nhau êu yïëm àïm àöng phó tònh
Thêëy em sùæc saão àeåp xinh
Muöën sao cho àùång gêìn mònh múái ûng.
TCBD IV 25
801. Àöi ta laâ nghôa tao khang
Xuöëng khe bùæt öëc, lïn ngaân haái rau. a
HHÀN 231 HT 198 NNPD 56 TCBDII 330
NP1I 141 VNP7 287
BK a - Xuöëng khe bùæt öëc lïn àaâng haái rau
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 163

NGCK 96a TCBDIII 475 TNPDI 118


802. Àöi ta laâ núå laâ tònh
Laâ duyïn, laâ kiïëp àöi mònh kïët giao
Em nhû hoa mêån, hoa àaâo
Caái gò laâ ngaäi tûúng giao húäi naâng.
TCBD I 208 TCBD III 475 TNPD II 72
803. Àöi ta laâ phêån àöi ta
Quaåt, trêm loan quïë meå cha coân cêìm
Höì mong kïët ngaäi tri êm
Lêëy quaåt che miïång noái thêìm cuâng nhau
Àaä àaânh anh trûúác em sau
Nhûng ta phaãi quyïët vúái nhau möåt loâng.
DCTH 142
804. Àöi ta laâm baån thong dong a
Nhû àöi àuäa ngoåc nùçm trong mêm vaâng b
Búãi chûng thêìy meå noái ngang
Àïí cho àuäa ngoåc mêm vaâng caách xa.
HHÀN 231 TCBD I 561 THQP13b TNPD II 73
BK a - Hai ta laâ baån thong dong HT 183
- Àöi ta laâ baån thong dong
VNP 1I 114 - 115 VNP7 257 - 258
b - Cho nïn àuäa ngoåc mêm vaâng xa nhau HT VNP1I VNP7
Sûãa laåi: HHÀN 231 chùæp thïm hai doâng àêìu À 817 Nhbs àaä taách ra
805. Àöi ta lêëm têëm hoa nhaâi
Chöìng àêy vúå àêëy keám ai trïn àúâi
Muöën cho gêìn chúå ta chúi
Gêìn söng tùæm maát, gêìn núi ài vïì.
HT 197 TCBDI 207 TNPD II 73
VNP1 I 139 VNP7 285
806. Àöi ta mùåt nguyïåt höm rùçm
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 164

Búãi chûng mûa dêìm nhòn chùèng thêëy sao


Búãi chûng cha meå eáp vaâo
Laâm cho khöën khöí àúâi naâo cho ra
Thaác ài súå tiïëng gieâm pha
Thiïåt thên maâ miïång ngûúâi ta chï cûúâi
Chúi trùng khöng theån vúái trúâi
Chúi gûúng khöng theån vúái ngûúâi trong gûúng
Húäi ngûúâi em nhúá em thûúng
Söëng coân em nguyïån cuâng chaâng trùm nùm.
CDTCM 140
807. Àöi ta múái ngöå höm nay
Möåt àïm laâ ngaäi, möåt ngaây laâ duyïn.
DCNTB II 54b
808. Àöi ta mûa ûúát aáo röìi
Kiïëm àöi àoã lûãa vö ngöìi ta hú.
DCNTB II 106
809. Àöi ta nùång möåt chûä tònh
Luöëng cöng ta lùæm, cöng mònh bao nhiïu?
Luöëng cöng ta, ta khöng coá quaãn
Luöëng cöng mònh chuáng baån cûúâi chï
Àöi ta chó coá möåt bïì
Traã cuãa chöën cuä, ta vïì lêëy nhau.
CDTCM 195
810. Àöi ta nhû bêëc nhû dêìu
Khïu ra cho raång keão sêìu tûúng tû.
HPV123
811. Àöi ta nhû böå con baâi
Àaä bùæt thò àaánh àûâng naâi thêëp cao.
HPV 123
812. Àöi ta nhû böå con cúâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 165

Trûúác ún cha meå, sau nhúâ phêån duyïn.


HPV123
813. Àöi ta nhû böå cheán chung
Giêëu kñn nhû muâng coân lêåu tiïëng ra.
TCBD I 507
814. Àöi ta nhû caá lúân mún
ÚÃ trïn mùåt nûúác chúâ cún mûa raâo.
DCNTB II 97
815. Àöi ta nhû caái dêy lûng
Dûúái luåa trïn haâng, ai dûát àûâng cho.
DCNTB II 97
816. Àöi ta nhû caái àoâng àoâng a
Àeåp duyïn nhûng chùèng àeåp loâng meå cha. b
HT 215 NGCK102b VNP1I 147 VNP7 314
BK a - Àöi ta nhû àuäa noâng noâng
HHÀN 213 TNPDI 118
- Àöi ta nhû àuäa àong àong TCBD II 273
b - Àeåp duyïn maâ chùèng àeåp loâng meå cha HHÀN
Xem thïm À 842
817. Àöi ta nhû caánh hoa àaâo
Vúå àêy chöìng àêy ai naâo keám ai?
Àöi ta nhû böng hoa nhaâi
Vúå àêy chöìng àêëy keám ai trïn àúâi?
NGCK 155a
818. Àöi ta nhû chó, chó xe
Xoã kim, kim xoã, may heâ, heâ may.
HPV123
819. Àöi ta nhû chó múái xe
Nhû mùng múái moåc nhû tre múái tröìng
Tre múái tröìng ba nùm nïn luäy
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 166

Ta quyïët lêëy mònh, mònh nghô laâm sao.


NASL II 25a
820. Àöi ta nhû chó múái xe
Nhû trùng múái moåc, nhû tre múái tröìng.
NGCK 148a
821. Àöi ta nhû chó xe ba
Thêìy meå xe ñt thò ta xe nhiïìu
Àöi ta nhû chó xe nùm
Thêìy meå xe ñt ta cêìm ta xe
Àöi ta nhû chó xe mûúâi
Thêìy meå xe ñt, mûúån ngûúâi ta xe.
DCTH 144
Xem thïm À 842
822. Àöi ta nhû chó xe mûúâi a
Khi sùn sùn rûáa, khi lúi lúi cuâng.
HPV 122
BK a - Àöi ta nhû chó xe àöi CDTCM 29
823. Àöi ta nhû chó xe tû
Xe rùng cho àûúåc y nhû lúâi nguyïìn.
CDTCM 29
824. Àöi ta nhû chó xe tû
Xe rùng thò rûáa y nhû möåt lúâi.
HPV 122
825. Àöi ta nhû chó xe trùm
Xe rùng cho àûúåc trong rùçm thaáng tû.
CDTCM 29
826. Àöi ta nhû chim tûâ qui1
Ngaây thò noã chöå1 mùåt, àïm ài kïu sêìu

1
Chim tûâ qui: chim cuöëc (tûác àöî quyïn).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 167

Thónh thoaãng bïn nhau möîi con möîi nuái


Kïu tûâ chêåp tuái (töëi) cho túái canh khuya
Sêìu naây biïët àïí ai chia?
HPV124 HT 390
827. Àöi ta nhû coác me tûúâng a
Àaä choát dan dñu thúâi thûúng nhau cuâng.
NASL II 9a
BK a - Àöi ta nhû coác leo tûúâng CDTCM29
828. Àöi ta nhû con möåt nhaâ
Nhû aáo möåt mùæc, nhû hoa möåt chuâm
Àöi ta nhû nûúác möåt chum
Nûúác caån mùåc nûúác, ta àuâm lêëy nhau.
CDTCM74
829. Àöi ta nhû con möåt nhaâ
Nhû cau möåt beå nhû caâ möåt cêy. a
HPV 122
BK a - Nhû cau möåt nuå, nhû caâ möåt lêng QHBN 271
830. Àöi ta nhû cuác vúái khuy
Nhû kim vúái chó, may ài cho röìi. a
HPV 122 VNP7 437
BK a - Nhû kim vúái chó mang ài cho liïìn QHBN 271
831. Àöi ta nhû àaá vúái dao
Nùng liïëc thúâi sùæc, nùng chaâo thúâi quen.
HPV 122 THQP 8b
832. Àöi ta nhû àiïíu àêåu trïn nhaânh
Töi vúái mònh chöìng vúå, sao boã àaânh ài ra?
TCBD II 273
833. Àöi ta nhû àuäa tre non a

1
Noã chöå: (noã: khöng; chöå: thêëy, gùåp). Noã chöå laâ khöng thêëy.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 168

Khen ai kheáo voát nhû con möåt nhaâ b


Àöi ta nhû àuäa tre giaâ
Khen ai kheáo voát àuäa àaâ nïn àöi.
bk a - Àöi ta nhû àöi àuäa son
b - Khen ai kheáo tiïån nïn troân nïn xinh
DCTH 128
834. Àöi ta nhû àuäa àoâng àoâng
Nhû àöi àuäa ngoåc nùçm trong mêm vaâng
Búãi vò caác chõ baân ngang
Cho nïn àuäa ngoåc mêm vaâng xa nhau
Bêy giúâ ta múái xa nhau
Trûúác kia ta vêîn tïm trêìu möåt cúi.
NASLII 16a
835. Àöi ta nhû àuäa noâng noâng,
Àeåp duyïn nhûng chùèng àeåp loâng meå cha.
NNPD 56
836. Àöi ta nhû àuäa trong kho
Khöng tïì, khöng tiïån, khöng so cuäng bùçng.
HHÀN231 HT 152 VNP7 250
837. Àöi ta nhû àuäa trong so1
Khöng bùæt maâ beán, khöng so maâ bùçng
Àöi àuäa sún son, gùæp hoân tro àoã
Boã vö cúi vaâng
Àïën àêy xa xaä ngaái2 laâng
Ûúác rùng cho àûúåc con phûúång bùæc ngang con röìng.
HPV 123
838. Àöi ta nhû àuäa trong so

1
So: gioã, öëng duâng àïí cùæm àuäa.
2
Ngaái: vùæng, xa (tiïëng àõa phûúng).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 169

Khöng bùæt maâ beán, khöng so maâ àïìu


Àöi ta àaä quyïët thò liïìu
Tó nhû con treã thaã diïìu àûát dêy.
DCNTB II 84
Xem thïm À 790
839. Àöi ta nhû gêåy chöëng reâm
Vûâa àöi thò lêëy ai gieâm mùåc ai.
HPV 123
840. Àöi ta nhû khoáa vúái chòa
Troån niïìm chung thuãy, àûâng lòa múái hay.
DCNTB II 109
841. Àöi ta nhû ngoån nhang trêìn
Khöng cha khöng meå muön phêìn cêåy ai?
TCBDII 273
Xem thïm T 381
842. Àöi ta nhû luáa àoâng àoâng
Àeåp duyïn nhûng chùèng àeåp loâng meå cha
Àöi ta nhû chó xe ba
Thêìy meå xe ñt àöi ta xe nhiïìu.
CDTCM 74 HT 152
Xem thïm À 817, 822
843. Àöi ta nhû luáa phúi maâu
Àeåp duyïn thò lêëy tham giêìu laâm chi.
ÀNQT 105b HT 162 LHCD 40b NASLII 14a NNPD 56
THQP 22a TNPDI 118
844. Àöi ta nhû lûãa múái nhen
Nhû trùng múái moåc, nhû àeân múái khïu.
CHG 1 HT 148 VNP1I 60 VNP7 182
845. Àöi ta nhû luåa gùåp àaâo
Nhû kiïíng sêìu gùåp nûúác, daå naâo chùèng thûúng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 170

DCNTB II 97
846. Àöi ta nhû miïëng trêìu cau
Giêëu thêìy giêëu meå àûa sau boáng àeân.
HPV 123
847. Àöi ta nhû ngaäi Phan Trêìn
Khi xa ngaân dùåm khi gêìn nïn àöi. a
HT 162 TCBDIII 475 TNPDI 118
BK + a - Khi xa ngaân dùåm, khi gêìn àöi bïn TCBDII 330
- Khi xa ngaân dùåm, khi gêìn bïn àöi VNP7 189
+ DCBTT 231:
Hai ta kïët nghôa Chêu Trêìn
Khi xa ngaân dùåm, khi gêìn têëc gang.
848. Àöi ta nhû nghïå vúái gûâng
Dêìu sao ài nûäa cuäng àûâng tiïëng chi.
DCNTB II 97
849. Àöi ta nhû nûúác möåt chum
Nhû hoa möåt chuâm, nhû àuäa möåt mêm.
NGCK 102a
850. Àöi ta nhû quïë trong ngùn
Múã ra thúm ngaát, bùn khoùn daå sêìu
Thûúng maäi nhúá lêu
Laâ muâi quïë êëy
Àöi tay nêng lêëy
Bêìy ra roä raâng
Loâng em thûúng anh
Chên tay yïíu àiïåu
Coân chuát meå giaâ
Baáo hiïëu nghôa thú
Em tiïëc cöng anh trùm àúåi ngaân chúâ
Vò ai beã khoáa lòa tú cho àaânh!
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 171

DCTH 127
851. Àöi ta nhû rùæn liu àiu
Nûúác chaãy mùåc nûúác ta dòu lêëy nhau.
CHG 20
BK NNPD 56
Àöi ta nhû rùæn thòu àiu
Nûúác chaãy mùåc nûúác ta cheâo lêëy ta.
852. Àöi ta nhû rùæn vúái röìng
Rùæn thûa moáng vuát nhûng àöìng vaãy vi.
HPV 122
853. Àöi ta nhû ruöång nùm saâo
Caách búâ úã giûäa laâm sao cho liïìn? a
Àöi ta nhû thïí àöìng tiïìn
Àöìng sêëp àöìng ngûãa, àöìng nghiïng, àöìng nùçm.
VNP1 I 64 - 65 VNP7 188
BK a - TNPD II 273 chó ghi àïën hïët doâng naây
Xem thïm B 531
854. Àöi ta nhû thïí con baâi
Àaä quyïët thúâi àaánh àûâng naâi thêëp cao.
THQP8b
855. Àöi ta nhû thïí con baâi
Àaä quyïët thò àaánh àûâng naâi thêëp cao.
Àöi ta nhû àaá vúái dao
Nùng liïëc, nùng sùæc, nùng chaâo nùng quen.
HT 152 TCBDI 208 TNPDII 72 - 73
VNP1I 65 VNP7 189
856. Àöi ta nhû thïí con ong
Con quêën con quñt, con trong con ngoaâi.
HT 162
857. Àöi ta nhû thïí con tùçm
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 172

Cuâng ùn möåt laá, cuâng nùçm möåt nong


HT 162 NPGT 20a NPNN 4b
858. (a) Àöi ta nhû thïí con tùçm
Cuâng ùn möåt laá cuâng nùçm möåt nong a
Àöi ta nhû thïí con ong
Con lúán con beá con trong con ngoaâi. b
THQP13b
BK a - Cuâng ùn möåt keán cuâng nùçm möåt nong VNP1I 65
b - Con quêën con quñt con trong con ngoaâi
VNP1I VNP7 188
(b) Àöi ta nhû thïí àöìng tiïìn
Àöìng sêëp àöìng ngûãa àöìng nghiïng àöìng nùçm
Àöi ta nhû thïí con tùçm
Con quêën con quñt con trong con ngoaâi
Àöi ta nhû thïí con baâi
Chöìng àaánh vúå kïët chùèng sai con naâo.
NGCK 102a
(c) Àöi ta nhû thïí àöìng tiïìn
Àöìng sêëp àöìng ngûãa, àöìng bïn àöìng nùçm
Àöi ta nhû thïí con tùçm
Cuâng ùn, cuâng nguã cuâng nùçm möåt nong
Àöi ta nhû thïí con ong
Cuâng úã möåt töí voâng trong voâng ngoaâi.
NASL II 18b
(d) Àöi ta nhû thïí con tùçm
Cuâng ùn möåt laá, cuâng nùçm möåt nong
Àöi ta nhû thïí con ong
Con quêën con quñt, con trong con ngoaâi
Àöi ta thû thïí con baâi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 173

Chöìng àaánh, vúå kïët, chùèng sai quên naâo. a


BK a - Chöìng àaánh vúå kïët chùèng sai vaán naâo PDCD1 I
- Chöìng àaánh vúå kïët chùèng sai con naâo TCBDI 140
Sau doâng nay PDCD ghi thïm:
Àöi ta nhû thïí con dao
Nùng liïëc thò sùæc nùng chaâo thò quen.
Xem thïm B 531
859. Àöi ta nhû thïí Àaâo Nguyïn
Khi vui nûúác Nhûúåc1, khi nhòn non bùng
Thêu àïm vui veã boáng Hùçng
Troån ngaây vui veã sñnh àaâng xûúáng ca
Àaâo hoa lûu thuãy khaác xa
Coäi trêìn gian mêëy ngûúâi laâ chaã chúi
Giai nhên taâi tûã úã àúâi
Trai taâi, gaái sùæc vui chúi höåi naây
Röìng mêy mong nhûäng möåt ngaây.
QHBN 234 - 235
860. Àöi ta nhû thïí àöi chim
Ngaây ùn tûá taãn, töëi tòm cöåi cêy.
DCNTB II 97
861. Àöi ta nhû thïí quên baâi
Vûâa àaánh vûâa kïët chùèng sai quên naâo.
NASL II 29a
862. Àöi ta nhû thuãy vúái ngû
Chaâng nhû Dûúng Lïî, thiïëp nhû Lûu Bònh
HPV 123

1
Nûúác Nhûúåc: theo Sún haãi kinh, Nhûúåc thuãy laâ möåt doâng söng úã coäi cûåc Têy. Nûúác úã
àoá rêët yïëu, duâ nheå nhû möåt haåt caãi cuäng khöng thïí nöíi trïn mùåt àûúåc. Vaâ theo truyïìn thuyïët
núi àoá coá tiïn úã.
Nûúác Nhûúåc - Non Böìng chó caãnh tiïn, xûá súã cuãa tiïn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 174

863. Àöi ta nhû tûúång múái tö


Nhû chuöng múái àuác nhû chuâa múái xêy.
VNP7 189
864. Àöi ta nhû vúå vúái chöìng
Chó hiïìm möåt nöîi öng Tú Höìng chûa xe.
CDTH 119 VNP7 232
865. Àöi ta phaãi loâng nhau röìi
Nhû tùçm phaãi thuöëc, nhû xöi phaãi voâ
Caâng ùn, caâng chùèng thêëy no
Caâng nùæm caâng deão, caâng vo caâng troân
Chöìng àeåp vúå gioân
Con cuäng xinh xinh
Ta phaãi loâng mònh
Mònh phaãi loâng ta
Laâm thú maâ taåc cêy àa giûäa àöìng.
CDTH 114
866. Àöi ta quêën quñt tú vûúng
Ai cêìm dao cùæt àöi àûúâng xa nhau
Àöi ta chung möåt miïëng trêìu
Keã vïì ngûúâi úã daå sêìu tûúng tû. a
bk a - Anh vïì àïí nhúá àïí sêìu cho ai?
CDTH 184
867. Àöi ta thïì chùæc möåt lúâi
Thaác thò thöi, chúá söëng quyïët khöng rúâi nhau àêu.
DCNTB II 109
868. Àöi ta thúâi cûá àöi ta
Nhûäng ngûúâi trùng gioá ngöìi ra bïn ngoaâi.
NASL II 11a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 175

869. Àöi ta thûúng chùæc1, chuá baác truåc trùåc,


cha meå khöng yâ
Giöëng nhû trêu khöng chaåc muäi,
biïët tùæc rò àûúâng mö.
HT 393
870. Àöi ta thûúng leán thûúng thêìm
Cha meå hay àùång
Mùæng la ngoåc naát vaâng trêìm
Anh lo cho àoá, chúá anh cam phêån àaânh.
DCNTB II 14
871. Àöi ta thûúng maäi nhúá lêu
Nhû söng nhúá nûúác, nhû ngaânh dêu nhúá tùçm.
CDTCM 29
872. Àöi ta töët khoám giûäa àöìng
Àöi bïn thúâi nuái, giûäa söng Ngên Haâ
Söë em phaãi lêëy chöìng xa
Söë anh phaãi lêëy vúå nhaâ múái yïn
Caác Àùçng mûúån gioá àûa duyïn
Àöi ta khöng heån maâ nïn Têën Têìn .
NASL II 11b
873. Àöi ta töët tuöíi vûâa àöi
Khi àûáng, khi ngöìi troâ chuyïån lên la
Yïu nhau mêëy khoá cuäng qua
Mêëy gai cuäng vûúåt, mêëy xa cuäng gêìn.
CDTH 100
874. Àöi ta tûâ luác gùåp nhau
Tònh yïu gùæn boá nhû cau vúái trêìu
Nhûäng àïm trùng saáng nhû thêu

1
Chùæc: nhau. Thûúng chùæc: thûúng nhau.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 176

Chó mong àûúåc bùæc nhõp cêìu Ngên Giang


Cuâng nhau chung göëi chung maân
Àïí àöi ta àûúåc phó quyïìn ûúác ao.
CDTH 177
875. Àöi ta vúå cêëy chöìng caây
Chöìng nay sûúng súám vúå nay sûúng chiïìu
Ta ngheâo vui phêån ta ngheâo
Quaãn chi sûúng súám sûúng chiïìu, húäi anh!
DCTH 150
876. Àöi tay cêìm con dao vaâng
Thaác thò chõu thaác, quïn chaâng khöng quïn.
CDTCM 29
877. Àöi tay cêìm àöi dao cau
Chó trúâi vaåch àêët lêëy nhau phen naây.
NNPD 56 TCBDI 140 TNPDI 118
878. Àöi tay cêìm àöi öëng tú a
Ruä nhau ba möëi cuäng chúâ möëi anh. b
THQP 22a
BK a - Quay tú phaãi giûä möëi tú CVBD 6 TCBDI 157
b - Duâ nùm ba möëi cuäng chúâ möëi anh
NNPD 56 TCBDI 140 TNPDI 118
- Dêìu nùm baãy möëi phaãi chúâ möëi em CVPD
- Dêìu nùm baãy möëi phaãi chúâ möëi anh TCBDI 157
879. Àöi tay cêìm àöi quaã boâng
Nêng lïn àùåt xuöëng giûäa doâng nûúác tröi
Chaã nïn àùåt sûå taái höìi
Àïí cho boâng laåi àûúåc tröi tay ngûúâi.
CDTCM 76
880. Àöi tay nêng lêëy cúi trêìu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 177

Miïëng trêìu khöng laâ vúå, miïëng cau laâ chöìng.


QHBN 323
881. Àöi tay nêng lêëy cúi trêìu
Nêng lïn àùåt xuöëng, àem múâi àöi bïn
Töi laâ con gaái Bùæc Ninh
Töi ra Haâ Nöåi töi liïìn buön chanh
Tiïëng àöìn ngoaâi phöë, trong thaânh
Chúå Niïìm, chúå Nhúán chung quanh phöë nhiïìu
Trai thanh tên, saánh gaái mô miïìu
Trai taâi, gaái sùæc, dêåp dòu xûúáng ca
Möìng baãy thaáng ba
Ruã nhau ài höåi chuâa Thêìy
Vui thò vui vêåy, chaã taây kïët duyïn
Anh Hai úi! giûä lêëy nhúâi nguyïìn.
QHBN 252
882. Àöi tay nêng lêëy àöìng tiïìn
Beã ba, beã böën thïì nguyïìn lêëy nhau.
HT 337 QHBN 175
883. Àöi tay nêng lêëy quaã boáng
Tung lïn neám xuöëng giûäa doâng nûúác trong.
HT 337 QHBN 175
884. Àöi tay nêng lêëy quaã boâng
Tung lïn neám xuöëng giûäa doâng nûúác trong.
THQP24a
Xem thïm E 96
885. Àöi ta nhû maå múái gieo
Nhû luáa múái cêëy coân non àoâng àoâng
Àïm qua gioá laånh sûúng luâng
Hoãi ngûúâi coá aáo àùæp cuâng lêëy húi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 178

Thêëy aáo sao chaã thêëy ngûúâi


Nhû àûáng nhaâ döåt, nhû ngöìi chuöìng chim
Thûúng ai nïn phaãi ài tòm
Àöi ngûúâi coá nhúá àûa tin têån nhaâ.
QHBN 193 - 194
886. Àöi töi nhû maå múái gieo
Nhû luáa múái cêëy coân non àoâng àoâng
Àöi töi nhû àuäa thong dong
Àeåp duyïn sao chaã àeåp loâng meå cha
Duâ töi vaâo cûãa vaâo nhaâ
Thêìy meå coá hoãi thò àaâ laâm sao?
QHBN 193
887. Àöi töi quyïët lêëy àöi ngûúâi naây
Àïí laâm nhaâ gaåch, liïåu tay xêy tûúâng
Nhaâ ngûúâi lùæm aãnh phö trûúng
Treo tranh thuãy maåc, bïn tûúâng niïm cung
Ngûúâi ài boã nhïån chùng muâng
Nùm canh boã vùæng laånh luâng caã nùm.
QHBN 325
888. Àöi triïëc1 con àûúái2 con cöi3
Hai con cuâng möåt kïët àöi vúå chöìng.
DCBTT 237
889. Àöìi mö cao bùçng àöìi danh voång
Nghôa mö troång bùçng nghôa meå cha.
TCBDII 294
890. Àöíi àúâi khùn aáo loâng thoâng
Àöíi rùng trùæng laåi, àöíi loâng àen ài.

1
Triïëc: con diïåc. Àöi triïëc: àöi chim diïåc tiïëng àõa phûúng Bùæc Trung Böå.
2
Àûúái: coá leä laâ dûúái (dûúái àöëi vúái trïn) tiïëng àõa phûúng Bùæc Trung Böå.
3
cöi: trïn tiïëng àõa phûúng Bùæc Trung Böå.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 179

DCNTB II 132
891. Àöíi quêìn àöíi aáo thúâi hay
Àöíi chöìng àöíi vúå xûa nay chùèng laânh.
NASL II 31a
892. Àöëi àõch thò dõch laåi àêy
Bïn thûâng bïn chaäo xem dêy naâo bïìn
- Nhêët bïìn laâ dêy böì nêu
Chõ coân giêåt àûát nûäa àêìu chuáng em.
TCBDI 251 TNPDII 74
893. Àöëi àõch thò dõch laåi àêy
Trêìu ùn thuöëc huát, chiïëu mêy ta ngöìi
Chiïëu mêy ta chùèng theâm ngöìi
Ta bùæc ghïë àêíu ta ngöìi cho cao
Ghïë àêíu ta neám xuöëng ao
Trúã vïì ta lêëy voäng àaâo ta àûa.
NGCK 165a
894. Àöåi ún chñn chûä cuâ lao
Sinh thaânh kïí mêëy non cao cho bùçng
Trúâi úi coá thêëu tònh chùng!
Bûúác sang mûúâi saáu öng trùng gêìn giaâ.
TCBD III 475 TNPDII 74
895. Àön Thû ùn noái coá duyïn
Àúâi naâo cuäng coá haâo quyïìn nöíi danh
An Thû ùn noái phong thuêìn
Nhûäng viïåc tûúáng tïë àúä àêìn cuâng nhau.
CDTCM 279
896. Àöìn anh ài chúå àaä tinh
Nhûäng chiïìu àuã nûúác chaãy quanh àûúâng naâo?
CDTCM 245
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 180

897. Àöìn anh ài nghïì àaä tinh


Caá chi dûúái nûúác möåt mònh böën tïn?
CDTCM 245
898. Àöìn anh vùn cuäng gioãi, voä cuäng taâi
Cúá sao cûãa Thuêån An1 Têy cûúáp,
trêën Bònh Àaâi2 cúâ Têy treo?
DCBTT 58
899. Àöìn chaâng laâ bêåc vùn nhên
Ba nùm sinh möåt thaáng nhuêìn laâ sao?
- Thöng thúâi àõa lyá cuäng vûâa
Vò chûng àoá thiïëu àêy thûâa nêíy ra.
HPV 86 - 87
900. Àöìn àêy coá àöi chim höìng
Thûúâng thûúâng gaáy maäi naäo nuâng xoát xa.
HPV 65
901. Àöìn àêy coá àöi chim qui
Thûúâng gaáy maäi ai àoâi ài mêët röìi.
HPV 65
902. Àöìn àêy coá gaái haát taâi
Àïí töi àöëi àõch möåt vaâi tröëng canh
Dêîu thua dêîu àûúåc cuäng àaânh
Boä cöng àeân saách hoåc haânh bêëy lêu.
HPV 65
903. Àöìn àêy coá gaái keán chöìng
Treâo non lùån suöëi cöë cöng tòm vaâo
Gûãi lúâi hoãi khaách àöång Àaâo
Caânh xuên àem àïí chöën naâo cho ai?

1
Thuêån An: möåt cûãa bïí caách Huïë 12km.
2
Trêën Bònh Àaâi: tûác laâ àöìn Mang Caá úã àöng bùæc thaânh Huïë laâ möåt thaânh nhoã chu vi
984m àïí giûä àûúâng hiïím yïëu.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 181

PDCD 5
904 Àöìn àêy coá gaái maá àaâo
Caác Àùçng àûa laåi, anh haâo túái àêy
Trûúác nhúâ Nguyïåt Laäo xe dêy
Sùæt cêìm àûa laåi àoá àêy möåt nhaâ.
HPV 65
905. Àöìn àêy coá gaái maá höìng
Cho nïn vûúåt biïín, vûúåt söng saá gò
Àöìn àêy coá àöi chim qui
Ngaây ngaây hay hoát, ai àuöíi ài mêët röìi!
CDTCM 75
906. Àöìn àêy coá nhaánh hoa mai
Cho xin möåt chuát hoåa may nïn gêìn.
CDTCM 30
907. Àöìn àêy àaäi caát ra vaâng
Nghe ai duå döî maâ chaâng ra àêy?
Lêìm than cûåc khöí thïë naây!
Xuác than, cuöëc àêët suöët ngaây loå lem.
CDTCM 234 HT 263
908. Àöìn àêy laâ chöën Àaâo Nguyïn
Trùng thanh gioá maát cêìm thuyïìn daåo chúi.
HPV 65 HT 384 VNP7 434
909. Àöìn em hay truyïån Thuáy Kiïìu
Laåi àêy maâ giaãng mêëy àiïìu cho minh
Vò àêu Kiïìu gùåp Kim Sinh?
Vò àêu Kiïìu phaãi baán mònh chuöåc cha?
Vò àêu Kiïìu phaãi ài xa?
Vò àêu Kiïìu phaãi vaâo nhaâ lêìu xanh?
Hoa tröi beâo daåt àaä àaânh
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 182

Vò àêu mùæc phaãi Súã Khanh noái lûâa?


Vò àêu kïët toác xe tú?
Vò àêu Kiïìu phaãi lïn chuâa laâm sû?
Vò àêu Kiïìu gùåp hoå Tûâ?
Baáo ên baáo oaán traã thuâ saåch khöng?
Vò àêu Kiïìu bõ mêët chöìng?
Vò àêu Kiïìu phaãi xuöëng söng Tiïìn Àûúâng?
Bao nhiïu nghôa thaãm, tònh thûúng
Em úi giaãng hïët moåi àûúâng anh nghe!
- Em àêy thöng truyïån Thuáy Kiïìu
Em xin giaãng hïët moåi àiïìu moåi tinh
Chúi xuên Kiïìu gùåp Kim Sinh
Vò thùçng haâng têëm, Kiïìu phaãi baán mònh chuöåc cha
Vò ba trùm laång Kiïìu phaãi ài xa
Vò muå Tuá Baâ, Kiïìu mùæc lêìu xanh
Hoa tröi beâo daåt àaä àaânh
Sú mûu mùæc phaãi Súã Khanh noái lûâa
Vò chaâng Thuác kïët toác xe tú
Vò Hoaån Thû Kiïìu phaãi lïn chuâa laâm sû
Ba nùm Kiïìu gùåp hoå Tûâ
Baáo ên baáo oaán, traã thuâ àaä xong
Vò lúâi noái, Kiïìu phaãi mêët chöìng
Vò Höì Tön Hiïën, Kiïìu phaãi xuöëng söng Tiïìn Àûúâng
Bao nhiïu nghôa thaãm, tònh thûúng
Em àaä giaãng hïët moåi àûúâng anh nghe.
DCTH 164 - 165
910. Àöìn rùçng AÁn Àöí1 lùæm cheâ
Töëng Sún1 lùæm mña, chúå Ngheâ2 lùæm khoai.

1
AÁn Àöí: thuöåc vïì huyïån Thaåch Thaânh, Thanh Hoáa, coá cheâ tûúi nöíi tiïëng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 183

DCTH 49
911. Àöìn rùçng caá uöën thên cêy a
Àöìn em hay haát, haát hay anh tòm.
HPV 65
BK a - Àöìn rùçng caá uöën thên vêy VNP7 433
912. Àöìn rùçng cêëy luä thò vui
Ta ruã àûúåc ngûúâi ta baán lúån ài
Quan nùm, quan taám baán ài
Duâ àùæt, duâ reã quaãn chi àöìng tiïìn
Nöìi àöìng àem gûãi laáng giïìng
Nöìi àêët àïí àoá, ai chuyïn àûúåc naâo
Cöíng thò rêëp chöng, rêëp raâo
Àïm khuya thanh vùæng ai vaâo chi àêy
Coân möåt con khuyïín nhaâ naây
Hïî àem ài gúãi noá nay laåi vïì
Hay laâ laâm thõt quaách ài
Goái mo, boã bõ àem ài ùn àûúâng.
TCBD II 387 - 388 TNPD II 75 - 76
913. Àöìn rùçng: Cöí Àõnh múã höåi chúå Nûa3
Öng Cöëng, öng Cûã ra lo viïåc laâng
Chúå Nûa laâ chúå giûäa àaâng
Quan sang khaách troång cuäng thûúâng vaäng lai.
DCTH41
914. Àöìn rùçng chúå Huyïån vui thay
Bïn àöng coá miïëu bïn têy coá chuâa.
NASLIII 54a

1
Töëng Sún: tïn cuä cuãa huyïån Haâ Trung, coá loaåi mña tiïën vua goåi laâ mña Àûúâng Treâo.
2
Chúå Ngheâ: thuöåc huyïån Hêåu Löåc, Thanh Hoáa, coá caái laâng rêët lúán (Tröëng chúå Quùng,
lùng chúå Ngheâ).
3
Chúå Nûa: xem chuá thñch nuái Nûa úã À 786
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 184

915. Àöìn rùçng chuâa Soãi1 lùæm Tiïn


Baåch Cêu2 lùæm caá, Thaåch Tuyïìn3 lùæm quan.
DCTH 44
916. Àöìn rùçng keã Laång vui thay a
Ài ba böën ngaây kïí àaä lùæm cöng b
Bïn dûúái coá söng, bïn trïn coá chúå
Anh lêëy em vïì laâm vúå nïn chùng?
Tre giaâ àïí göëc moåc mùng. c
TNPD II 520 TNPD II 75
BK a - Àöìn rùçng keã Giaám vui thay NGCK 118a QPHT 36b
b - Ài ba böën ngaây kïí àaä luöëng cöng NGCK
- Ài ba böën ngaây cúm àaä luöëng cöng QPHT
c - Tre giaâ àïí göëc cho mùng CDTCM 106 QPHT
917. Àöìn rùçng keã Troång4 lùæm cau a
Keã Caát5 lùæm luáa, keã Mau6 lùæm tiïìn. b
TCBDII 521 TNPD I 118
BK a - Àöìn rùçng keã Troång nhiïìu cau THQP 6b
b - Keã Caát lùæm nûáa, keã Mau lùæm tiïìn CDTH 30
918. Àöìn rùçng ngoaâi tónh Hûng Yïn
Coá cö con gaái traái nhên duyïn cö lúä chöìng
Tröëng cúm ai kheáo vöî nïn vöng
Möåt àaân con võt lùån söng ài tòm
Raång ngaây mai con mùæt lim dim
Chên ài thêët thïíu nhû chim tha möìi.

1
Chuâa Soãi: úã àöång Vên Hoaâng, tónh Thanh Hoáa. Tûúng truyïìn chuâa Soãi lùæm tiïn, vò
gêìn àöång Tûâ Thûác, cûãa Thêìn Phuâ.
2
Baåch Cêu: tïn laâng úã huyïån Nga Sún, tónh Thanh Hoáa.
3
Thaåch Tuyïìn: coân goåi laâ Thaåch Giaãn, tïn laâng úã huyïån Nga Sún, tónh Thanh Hoáa.
4
Keã Troång: laâng Phuác Tiïìn thuöåc xaä Hoaâng Quò, Hoùçng Hoáa, Thanh Hoáa.
5
Keã Caát: laâng Caát Xuyïn úã xaä Hoùçng Caát, Hoùçng Hoáa, Thanh Hoáa.
6
Keã Mau: laâng Caát Mao úã xaä Hoùçng Caát, Hoùçng Hoáa, Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 185

TCBD I 507 TCBD II 521 TNPD II 75


919. Àöìn rùçng: nuái Traån1 lùæm cöng
Ao Quan lùæm caá, àònh Trung lùæm röìng.
DCTH 25
920. Àöìn rùçng quan tûúáng coá danh
Cûúäi ngûåa möåt mònh chùèng phaãi võn ai
Ban khen rùçng: ÊËy múái taâi a
Ban cho caái aáo vúái hai àöìng tiïìn
Àaánh giùåc thò chaåy vaâo tiïn
Xöng vaâo trêån tiïìn cúãi khöë giùåc ra b
Giùåc súå, giùåc chaåy vïì nhaâ
Trúã vïì goåi meå möí gaâ khao quên.
TNPD II 75
BK a - Vua khen quan tûúáng coá taâi HT 247 - 248
b - Xöng ra trêån tiïìn cúãi khöë giùåc ra HT
921. Àöìn rùçng söng caái bùæc cêìu
Anh ài xem höåi chuâa Dêu múái vïì.
NASLIV 24a
922. (a) Àöìn rùçng thúå möåc Thanh Hoa.
Laâm cûãa, laâm nhaâ, cêìu quaán kheáo thay
Cùæt keâo laåi lûåa àoân tay
Baâo trún, àoáng beán, kheáo thay moåi nghïì
Böën cûãa anh traåm böën dï
Böën con dï àûåc chêìu vïì töí töng
Böën cûãa anh chaåm böën röìng
Trïn thò röìng êëp, dûúái thò röìng leo
Böën cûãa anh chaåm böën meâo
Con thò bùæt chuöåt, con leo xaâ nhaâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 186

Böën cûãa anh chaåm böën hoa


Trïn thò hoa soái, dûúái thò hoa sen
Böën cûãa anh chaåm böën àeân
Trïn thò àeân àöët, dûúái thò àeân chong
Böën cûãa anh chaåm böën cong
Hai cong kñn nûúác, hai cong àïí daânh.
TCBD II 520 TNPDII 76
(b) Àöìn rùçng thúå möåc Thanh Hoa
Laâm cêìu laâm quaán laâm nhaâ kheáo thay
Àùåt caâi laåi àùåt àoân tay
Baâo trún àoáng beán laåi hay moåi nghïì a
Böën cûãa anh chaåm böën nghï
Anh rûúác naâng vïì thúâ phuång töí töng
Böën cûãa anh chaåm böën röìng
Àïm thò röìng êëp ngaây röìng boâ leo
Böën cûãa anh chaåm böën meâo
Àïm thò bùæt chuöåt ngaây leo xaâ nhaâ
Böën cûãa chaåm böën con gaâ
Àïm thò gaâ gaáy ngaây ra ùn vûúân
Böën cûãa laåi chaåm böën lûún
Töëi lïn ùn vûúân ngaây laåi xuöëng ao
Böën cûãa chaåm böën con dao
Dao vaâng dao baåc dao naâo àöìng àen
Böën cûãa laåi chaåm böën àeân
Bêëc húâi bêëc húäi bêëc quen vúái dêìu.
TNPD 110
BK a - Baâo trún àoáng beán àïìu hay moåi bïì THÀQ 27 - 28
(c) Anh ài laâm thúå núi naâo
Àïí em gaánh àuåc gaánh baâo ài theo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 187

Cöåt queo anh àeäo cho ngay


Anh baâo cho thùèng, anh xoay moåi bïì
Böën cûãa chaåm böën con nghï
Böën con nghï àûåc chêìu vïì xûá Àöng
Böën cûãa chaåm böën con röìng
Ngaây thúâi röìng êëp, töëi thúâi röìng leo
Böën cûãa chaåm böën con meâo
Àïm thúâi bùæt chuöåt ngaây leo xaâ nhaâ
Böën cûãa chaåm böën con gaâ
Àïm thò gaâ gaáy, ngaây ra búái vûúân
Böën cûãa chaåm böën con lûún
Ngaây thò chui öëng, töëi trûúân xuöëng ao
Böën cûãa chaåm böën con dao
Chùm liïëc thúâi sùæc, chùm chaâo thúâi quen
Böën cûãa chaåm böën cêy àeân
Ngaây thúâi àeân tùæt, töëi thúâi àeân chong
Böën cûãa chaåm böën caái cong
Àïí em gaánh nûúác tûúái höìng tûúái hoa
Ngaây mai khi anh vïì nhaâ
Trùm nùm em goåi anh laâ chöìng em.
CDTCM 173 - 174
(d) Anh laâm thúå möåc Thanh Hoa1
Laâm cêìu laâm quaán, laâm nhaâ kheáo thay
Lûåa cöåt anh dûång àoân tay
Baâo trún, àoáng beán noá ngay möåt bïì
Böën cûãa anh chaåm böën dï
Böën con dï àûåc chêìu vïì töí töng

1
Thanh Hoa: möåt vuâng àêët coá trung têm laâ tónh Thanh Hoáa bêy giúâ, nhûng biïn giúái
thay àöíi nhiïìu luác röång luác heåp, khi laâ phuã, khi laâ trêën, laâ tónh. Tïn Thanh Hoa chñnh thûác
àûúåc àùåt bùæt àêìu tûâ thúâi thuöåc Minh vaâ chêëm dûát nùm 1840.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 188

Böën cûãa anh chaåm böën röìng


Trïn thò röìng êëp, dûúái thò röìng leo
Böën cûãa anh chaåm böën meâo
Con thò bùæt chuöåt, con leo xaâ nhaâ
Böën cûãa anh chaåm böën gaâ
Àïm thò noá gaáy, ngaây ra ùn vûúân
Böën cûãa anh chaåm böën lûún
Con thò thùæt khuác, con thò lûúân ra
Böën cûãa anh chaåm böën hoa
Trïn laâ hoa soái, dûúái laâ hoa sen
Böën cûãa anh chaåm böën àeân
Möåt àeân dïåt cûãi, möåt àeân quay tú
Möåt àeân àoåc saách ngêm thú
Möåt àeân anh àïí àúåi chúâ naâng àêy.
bk a - Tûâ doâng naây, coá núi ghi:
Böën cûãa chaåm böën cêy àeân.
Ngaây thúâi àeân tùæt, töëi thúâi àeân chong
Böën cûãa chaåm böën caái cong
Àïí em gaánh nûúác tûúái höìng, tûúái hoa
Ngaây mai khi anh vïì nhaâ
Trùm nùm em goåi anh laâ chöìng em.
TCDG 45 - 46
923. Àöìn rùçng trong Huïë vui thay
Vui thò vui vêåy, chùèng taây Trûúâng An
Quên àöng coá baãy trùm ngaân
Thùng lïn mûúâi böën
Giùåc thúâi àaä khöën
Öng ruát binh vïì
Tröëng àaánh àò àoâm
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 189

Àaån bùæn àò àoâm


Cêåu vïì trong Huïë cêåu úi
Boã quï Nam Àõnh biïët àúâi naâo ra.
QHBN 311
924. Àöìn rùçng Vùn Àiïín vui thay
Ngoaâi phöë chúå hoåp nùm ngaây möåt phiïn
Taâu qua phöë dûúái phöë trïn
Àònh thò úã giûäa hai bïn rùång baâng.
CDHN 33
925. Àöìn vui sai thuá ài thùm
Thuá ài, thuá úã mûúâi nùm chaã vïì
Möåt laâ vui thuá chaã vïì
Hai laâ àaä troát lúâi thïì cuâng ai.
NASL III 41a TNPD II 75
926. Àöën cêy ai núä dûát chöìi
Àaåo chöìng nghôa vúå, giêån röìi laåi thûúng.
HHÀN 231 HT 199 TCBD II 330
927. Àöng Ba, Gia Höåi1, hai cêìu
Coá chuâa Diïåu Àïë2 böën lêìu hai chuöng. a
HHÀN 110 TCBD II 521 VNP1 II 165 VNP7 129
BK a - Ngoá lïn Diïåu Àïë böën lêìu hai chuöng
DCBTT 293 HT 145
928. Àöng Ba ñt àêët nhiïìu nhaâ
Böì Àïì sinh nguåy àaân baâ moåc rêu.
CVPD 25
929. Àöng bùæc thò dûåa vuäng Chuâa3

1
Gia Höåi: cêìu trïn söng Höå Thaânh (söng Gia Höåi) úã goác Àöng Nam thaânh phöë Huïë,
trûúác nùm 1837 goåi laâ cêìu An Höåi.
2
Diïåu Àïë: chuâa úã êëp Xuên Löåc, trong thaânh Phuá Xuên (Huïë cuä), xêy nùm 1844 àúâi
Thiïu Trõ.
3
Vuäng Chuâa: úã ngay Àeâo Ngang.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 190

Nöìm nam dûåa Chuåt1, böën muâa nhû ao.


DCBTT 292
930. Àöng ken cho reát quùn da
Thûúng anh vaác caån thuyïìn ta nhoåc nhùçn.
DCTH 121 HT 372
931. Àöng Thaânh2 laâ meå laâ cha
Àoái cúm raách ao thò ra Àöng Thaânh.
HT 143
932. Àöìng ùn àöìng gûãi cho chöìng
Àöìng thò lñnh traáng möîi àöìng möîi ghï!
Tröng anh chùèng thêëy anh vïì
Quan daâi, quan ngùæn gûãi ài dêìn dêìn.
DCTH 55
933. Àöìng Cöëng àan roå, àan saâng
Àang Laåi dïåt vaãi, chúå Haâm nhuöåm thêm
Trung Laäng thò traáng baánh àa
Ngên Cêìu baánh boãng, Hûng La baánh beâo.
CDTCM 279
934. (a) Àöìng Àùng3 coá phöë Kyâ Lûâa4
Coá naâng Tö Thõ5 coá chuâa Tam Thanh6
Em lïn xûá Laång cuâng anh a
Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em

1
Chuåt: hoân àaão gêìn Àeâo Ngang, beâ thûúâng àïën êín nêëp khi bõ giöng baäo.
2
Àöng Thaânh: huyïån thuöåc phuã Diïîn Chêu, trêën Nghïå An, sau laâ tónh Nghïå An, nùm
1837 àûúåc taách ra laâm hai: Àöng Thaânh vaâ Yïn Thaânh.
3
Àöìng Àùng: thõ trêën, huyïån lyå huyïån Vùn Laäng, tónh Laång Sún; coá söng Àöìng Àùng,
caách Haâ Nöåi 158km, caách Nam Quan 4 km.
4
Kyâ lûâa: phöë, chúå do Thên Nhên Trung lêåp thúâi Lï, thuöåc huyïån Vùn Laäng, tónh Laång
Sún.
5
Tö thõ: àaá tröng chöìng (hoùåc laâ Voång Phu). Naâng Tö Thõ lêëy nhêìm em mònh laâm
chöìng. Khi ngûúâi em biïët àûúåc àiïìu nay, boã nhaâ ra ài, ngûúâi vúå khöng biïët nguyïn nhên cuãa
viïåc chöìng boã ài, böìng con lïn nuái ngoáng tröng chöìng lêu ngaây hoaá àaá.
6
Chuâa Tam Thanh: chuâa xêy trong àöång Tam Thanh, phña Têy Kyâ Lûâa, caách 2km.
Tûúng truyïìn chuâa coá ba gian, möîi gian coá tiïëng döåi nghe khaác nhau.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 191

Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem


Maãng vui quïn hïët lúâi em dùån doâ. b
NPGT 15a
BK a - Ai lïn xûá Laång cuâng anh THQP 11a
b - Khi vui quïn hïët lúâi anh dùån doâ THQP
(b) Àöìng Àùng coá phöë Kyâ Lûâa
Coá naâng Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh
Ai lïn xûá Laång cuâng anh a
Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em
Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem
Maãi vui quïn hïët lúâi em dùån doâ b
Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö
Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Tûúng. c
PDCD 12- 13
BK a - Ai lïn thuá Laång cuâng anh VNP1 II 164 VNP7 128
b - Maãng vui quïn hïët lúâi em dùån doâ HT 125
VNP1 II VNP7
c - Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng1
VNP1 II VNP7
- Àïm nùçm mú tûúãng ài moâ söng Thûúng HT
(c) Àöìng Àùng coá phöë Kyâ Lûâa
Coá naâng Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh a
Ai lïn xûá Laång cuâng anh b
Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em
Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem
Khi vui quïn hïët lúâi em dùån doâ c
Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö d

1
Söng Thûúng: phaát nguyïn tûâ Laång Sún qua Haâ Bùæc cuâng söng Luåc Nam àöí vaâo söng
Luåc Àêìu. Söng Thûúng coá hai nguöìn tûâ hai vuâng àêët khaác nhau nïn nûúác möåt bïn trong, möåt
bïn àuåc.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 192

Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng à


Vaâo chuâa thùæp möåt tuêìn hûúng e
Miïång khêën tay vaái böën phûúng chuâa naây. g
KSK 3a
BK a - Coá naâng Tö Huïå, coá chuâa Tam Thanh NPNN 23 a
b - Ai lïn thuá Laång cuâng anh NNPD 58
c - Maãng vui quïn caã lúâi em dùån doâ ANPT 13a
- Cún vui quïn caã lúâi em dùån doâ ÀNQT 99a
- Cún vui quïn hïët lúâi em dùån doâ TrCH 10
d - Gaánh vaâng àem àöí söng Ngö ÀNQT
à - Àïm àïm mú tûúãng ài tòm söng Thûúng(1) NPNN
e - Lïn chuâa thùæp möåt neán hûúng NPNN
- Vaâo chuâa thùæp möåt nùæm hûúng ÀNQT
- Vaâo chuâa thùæp möåt neán hûúng TrCH
g - Chùæp tay vaái laåy böën phûúng chuâa naây NPNN
- Miïång khêën tay vaái chñn phûúng chuâa naây TrCH
(d) Àöìng Àùng coá phöë Kyâ Lûâa
Coá nuái Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh
Ai lïn xûá Laång cuâng anh
Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em
Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem
Maãng vui quïn hïët lúâi em dùån doâ
Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö
Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng
Vaâo chuâa thùæp möåt nùæm hûúng
Miïång khêën tay vaái böën phûúng chuâa naây
Em ài tòm baån anh àêy
Baån thêëy em khoá baån nay chùèng chaâo.
LHCD 30b - 31a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 193

(à) Thûá nhêët thúâi bêìu Chi Lùng


Thûá hai cêy khïë Àöìng Àùng Kyâ Lûâa
Àöìng Àùng coá phöë Kò Lûâa
Coá naâng Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh
Em lïân xûá Laång cuâng anh a
Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em
Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem
Cún vui quïn mêët lúâi em dùån doâ b
Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö
Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng c
Lïn chuâa thùæp möåt tuêìn hûúng d
Khêën cuâng Trúâi Buåt, böën phûúng chuâa naây à
Töi ài tòm baån töi àêy e
Baån raây thêëy khöí baån nay khöng chaâo g
Chùæp tay vaái laåy con saâo
Nöng sêu àaä biïët, thêëp cao àaä tûâng. h
QPHT 1a - 12a
BK + a - Ai lïn xûá laång cuâng anh
TCBD II 528 TCBD III 189
- Ai lïn phöë Laång cuâng anh PTK 16b - 17a
- Ai lïn thuá Laång cuâng anh TNPDII 169
b - Maãi vui quïn hïët lúâi em dùån doâ
TCBDII TCBD III TNPDII
c - Àïm nùçm mú tûúãng ài moâ söng Thûúng TCBD III
- Àïm àïm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng PTK
d - Vaâo chuâa thùæp möåt neán hûúng TCBD II
TCBD III TNPD II
à - Miïång khêën tay vaái böën phûúng chuâa naây
TCBD II TCBD III TNPD II
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 194

- Khêën cuâng Trúâi Phêåt böën phûúng chuâa naây PTK


e - Töi ài tòm baån àïën àêy PTK
g - Baån thêëy töi khoá baån nay chùèng chaâo
PTK TCBD II TCBDIII TNPD II
h - Söng sêu chùèng biïët, thêëp cao chùèng tûâng
TNPD II TCBD III TNPD II
- Sau doâng naây, PTK ghi thïm:
Chên ài ba bûúác laåi dûâng
Thûúng em coân beá chûa tûâng ài buön.
(e) Àöìng Àùng coá phöë Kyâ Lûâa
Coá naâng Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh
Em lïn xûá Laång cuâng anh
Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em
Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem
Maãng vui quïn hïët lúâi em dùån doâ
Gaánh vaâng ài traã nûúác Ngö
Àïm nùçm tú tûúãng ài àoâ söng Thûúng
Vaâo chuâa thùæp möåt neán hûúng
Miïång khêën tay vaái böën phûúng chuâa naây
Töi ài tòm baån töi àêy
Baån rêìy thêëy khoá baån nay chùèng chaâo
Chùæp tay vaái laåy con saâo
Nöng sêu àaä biïët thêëp cao àaä tûâng
Chên ài ba bûúác laåi dûâng
Thûúng em coân beá chûa tûâng ài buön
Ài buöën coá daáng ài buön
Ài buön cau heáo cuäng buöìn cuâng chùng.
NGCK 101a - 102a
(g) Thûá nhêët thò bêìu Chi Lùng,
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 195

Thûá nhò cêy khïë Àöìng Àùng Kyâ Lûâa


Àöìng Àùng coá phöë Kò Lûâa
Coá naâng Tö Thõ, coá chuâa Tam Thanh
Chên ài ba bûúác laåi dûâng
Thûúng em coân beá chûa tûâng ài buön
Ài buön coá daáng ài buön
Ài buön cau heáo coá buöìn cuâng chùng?
ANPT 17a
(h) Caái coâ bay böíng bay cao a
Bay qua cûãa phuã bay vaâo Àöìng Àùng b
Àöìng Àùng coá phöë Kyâ Lûâa
Coá naâng Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh
Ai lïn xûá Laång cuâng anh
Tiïëc cöng baác mïå sinh thaânh ra em
Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem
Maãng vui quïn hïët lúâi em dùån doâ c
Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö
Nùçm àïm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng.
VNP1I 69 VNP7 193
BK a - Con coâ bay laã bay la TCBDI 555 TCBDII 517
b - Bay ra cûãa bïí bay vïì Àöìng Àùng TCBDI TCBDII
c - TCBDI vaâ TCBD II chó cheáp àïën hïët doâng naây
935. Àöìng höì coân coá khi sai
Chung tònh vúái bêåu trûúác hoaâi nhû sau.
CHG 14
936. Àöng höì sai vò búãi súåi dêy thiïìu
Xa anh vò búãi súåi chó àiïìu xe lúi.
HHÀN 231
937. Àöìng höì vöåi trúã sang canh
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 196

Saá chi möåt chuát duyïn laânh


Anh than hïët tiïëng, con baån àaânh chùèng trao.
CHG 29
938. Àöìng Lêìm1 coá vaãi nêu non
Coá höì caá röång, coá con söng böìi.
CDHN 95
939. Àöìng naâo àöìng chùèng coá chim
Sao anh vaác suáng ài tòm non cao
- Tay anh cêìm khêíu suáng àaån vaâng
Lùm le muöën bùæn phûúång hoaâng trïn cêy.
HPV 66
940. Àöìng naâo àöìng noã coá chim
Bùæt em vaác naá ài tòm phûúng xa.
CVPD 8
941. Àöìng naát thò vïì cêìu Nöm
Con gaái röång möìm vïì úã vúái cha.
NGCK 197b
942. Àöìng têm son sùæt vúái nhau
Thiïëp chûa phuå baåc chaâng sao vöåi vaâng?
- Loâng son sùæt àaá vûäng vaâng
Trùm nùm taåc möåt chûä àöìng àïën xûúng.
HPV 99
943. Àöìng tiïìn chiïëc àuäa phên li
Thiïëp ài theo thiïëp, chaâng ài àûúâng chaâng.
HHÀN 231
944. Àöìng tiïìn khöng phêën, khöng höì
Àöìng tiïìn kheáo àiïím, kheáo tö mùåt ngûúâi. a

1
Àöìng Lêìm: laâ tïn nöm laâng Kim Liïn thuöåc quêån Àöëng Àa, trûúác àêy coá nghïì nhuöåm
vaãi nêu nöíi tiïëng (aáo vaãi Àöìng Lêìm), coá nhiïìu höì caá lúán vaâ coá möåt vaâi laåch àöí vaâo söng Tö Lõch
(nay àaä caån).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 197

TCBD I 507, 609 TNPDI 119 VNP1 II 103


BK a - Sao maâ kheáo àiïím kheáo tö mùåt ngûúâi HT 231 VNP7 103
945. Àöìng tiïìn chinh mua vöåi mua vaâng
Mua phaãi caá thöëi mua naâng ngêín ngú.
NQPN 33
946. Àöìng tiïìn Vaån Lõch1 anh thñch böën chûä vaâng
Cöng anh dan dñu vúái naâng bêëy lêu.
NGCK 173a
947. (a) Àöìng tiïìn Vaån Lõch anh thñch böën chûä vaâng
Cöng anh dan dñu vúái naâng bêëy lêu a
Bêy giúâ naâng lêëy chöìng àêu b
Àïí anh giuáp dúä trùm cau nghòn vaâng
Nùm trùm anh àöët cho naâng c
Coân nùm trùm nûäa giaãi oan nhúâi thïì d
Xûa kia noái noái thïì thïì à
Bêy giúâ beã khoáa trao thòa cho ai.
NNPD 58
(b) Àöìng tiïìn Vaån Lõch thñch böën chûä vaâng
Anh tiïëc cöng anh gùæn boá vúái cö naâng bêëy lêu a
Bêy giúâ cö lêëy chöìng àêu? b
Àïí anh giuáp àúä trùm cau nghòn vaâng
Nùm trùm anh àöët cho naâng c
Coân trùm nùm nûäa giaãi oan lúâi thïì d
Xûa kia noái noái thïì thïì à
Bêy giúâ beã khoáa trao chòa cho ai?
Bêy giúâ naâng àaä nghe ai
Gùåp anh gheá noán, chaåm vai chùèng chaâo!
TCBDI 455 TNPDII 76 - 77 VNP1 I 124 - 125 VNP7 267

1
Àöìng tiïìn Vaån Lõch: úã Trung Quöëc, coá tiïìn àuác theo niïn hiïåu vua Vaån Lõch thuöåc
triïìu Minh. (Theo GS Àinh Gia Khaánh).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 198

BK a - Anh tiïëc cöng anh gùæn boá vúái naâng bêëy lêu HT 183
b - Bêy giúâ naâng lêëy chöìng àêu HT
c - Trùm cau anh àïí cuáng naâng HT
d - Nghòn vaâng anh àöët giaãi oan lúâi thïì HT
à - TCBD I 253 - 254 chó cheáp àïën hïët doâng naây.
Xem thïm X 130
948. Àöìng tiïìn xanh, böën chó vaâng vaâng
Höìi naâo thiïëp noái vúái chaâng laâm sao
Bêy giúâ nay löån mai nhaâo
Laâm cho thiïn haå àûáng raâo cûúâi chï
Em nguyïìn vúái anh dêìu khöng àùång chaánh thï
Cuäng cuâng anh chûä kïët, dûåa kïì bïn anh.
DCNTB II 18
949. Àöìng Trò1 ùn öëc ùn trai a
Yïn Mô2 nûúác ngêåp mûúâi hai nùm roâng. b
CDHN 134
BK a - Àöìng Chò ùn öëc ùn trai CDTCM 278
b - Yïn Mô thaáo daå mûúâi hai nùm roâng bk CDHN CDTCM
950. Àöìng vung úi húäi àöìng vung
Coá thûúng coá nhúá thò vuâng maâ lïn
Lïn thúâi chúi àêëm chúi àu
Chúi loång chúi duâ chúá boã chúi lung
Nghe ba höìi tröëng lung tung
Ba höìn chñn vña nûúâng vung thò vïì
Dêìu maâ ngaái3 chúå xa quï
Cuäng àem nûúâng vïì maâ nhêåp vö vung
Vung àêët chñ nhûäng vung àöìng

1
Àöìng Trò: tïn laâng thuöåc xaä Tûá Hiïåp huyïån Thanh Trò, Haâ Nöåi, xûa úã giûäa caánh àöìng
truäng phaãi söëng bùçng nghïì moâ cua bùæt öëc.
2
Yïn Mô: tïn laâng, nay laâ xaä Yïn Mô huyïån Thanh Trò, Haâ Nöåi, úã ngoaâi àï luön luön bõ
ngêåp luåt vò nhûäng vuå nûúác lúán.
3
Ngaái: xa, vùæng (tiïëng àõa phûúng).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 199

Cúm cha aáo meå xêy vung cho troân


Möåt meå sinh àûúåc ba con
Lûng eo vuá xïëch mùåt coân nhû xûa
Nhúâ ún baâ quaán cêy dûâa
Ùn no tùæm maát àúåi chúâ nûúâng vung
Nhúâ ún baâ quaán cêy sung
Ùn no tùæm maát àúåi cuâng vúái anh
Nhúâ ún baâ quaán cêy sanh
Ùn no tùæm maát àúåi anh hoåc troâ
Nûúâng vung thò úã bïën àoâ
Xin múâi nûúâng laåi dùån doâ àöi cêu
Nûúâng vung ùn noái cú cêìu
Xin múâi nûúâng laåi dùån cêu ên tònh
Haåt gaåo anh giaä trùæng tinh
Àöí vö nöìi àêët daå anh böìi höìi
Noái ra möåt tiïëng coá àöi
Nöìi úã àùçng nöìi, vung úã àùçng vung.
DCBTT 303 - 304
951. Àöíng Kim Lên1 höìi coân nhoã
Ài baán gioã nuöi meå giaâ
Anh gùåp em àêy khöng cûãa khöng nhaâ
Muöën vö gaá nghôa biïët laâ àûúåc khöng?
- Anh vñ vêåy coân sai
Em thêëy hoaâi thêåt quaã:
Hïî khi huát àaä
Nhû Haânh Giaã2 loaån thiïn

1
Àöíng Kim Lên: nhên vêåt trong vúã tuöìng Sún Hêåu (tûúng truyïìn taác giaã laâ Àaâo Duy
Tûâ) àaä cuâng Khûúng Linh Taá vaâ Phaân Diïåm chöëng nghõch thêìn Taå Thiïn Lùng giuáp Thûá hêåu
vaâ hoaâng tûã khöi phuåc cú nghiïåp nûúác Tïì.
2
Haânh Giaã: Tön Haânh Giaã tûác Tïì Thiïn Àaåi Thaánh, nhên vêåt trong Têy du kyá cuãa
Ngö Thûâa Ên (1500-1581) (Trung Quöëc), phoâ Àûúâng Tùng ài Têy Truác lêëy kinh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 200

Gùåp buöíi hïët tiïìn


Nhû Lûu Huyïìn1 chaåy giùåc
Em coá noái möåt hai lúâi laâm mùåt Trûúng Phi2
Hûúi “hoãa tim thûúng”
Dûúâng Na Tra3 xuêët trêån
Nùçm chònh choâng nhû Tön Têîn4 xem thú
Mùæt lim dim nhû öng Khöíng5 nghiïåm binh cú
Phaâ húi khoái nhû Kinh Kha6 oaán khñ
Vui thuá yïn haâ toaåi chñ phong lûu.
HHÀN 61 - 61 HMN 43 - 44

952. Àöëng Àa7 ghi àïí laåi àêy


Bïn kia Thanh Miïëu8, bïn naây Böåc Am9.

1
Lûu Huyïìn: Lûu Huyïìn Àûác tûác Lû Bõ, nhên vêåt trong Tam Quöëc chñ cuãa La Quaán
Trung (1330-1400) (Trung Quöëc), vua nhaâ Thuåc Haán. Xem thïm chuá thñch A522.
2
Trûúng Phi: nhên vêåt trong Tam Quöëc chñ, anh em kïët nghôa àöìng thúâi laâ danh tûúáng
cuãa Lûu Bõ. Xem thïm chuá thñch A522.
3
Na Tra: nhên vêåt trong Têy Du Kyá (Trung Hoa).
4
Tön Têîn: nhên vêåt trong Àöng Chu Liïåt Quöëc (Trung Hoa). Tön Têîn cuâng Baâng
Quyïn hoåc Quyã Cöëc tiïn sinh. Têìn Dõ quyïn phaãi chùåt hai chên. Sau Têìn giuáp Tïì, giïët Baâng
Quyïn àïí traã thuâ.
5
Khöíng: Khöíng Minh tûác Gia Caát Lûúång, nhên vêåt trong Tam Quöëc Chñ, quên sû cuãa
Lûu Huyïìn Àûác. Xem thïm chuá thñch A522.
6
Kinh Kha: nhên vêåt trong Àöng Chu Liïåt Quöëc, möåt traáng sô nöíi tiïëng, laâm thñch
khaách giïët Têìn Thuãy Hoaâng. Viïåc khöng thaânh, Kinh Kha bõ Têìn Thuãy Hoaâng giïët. Buöíi Thaái
tûã nûúác Yïn tiïîn Kinh Kha trïn söng Dõch, Kha phaã húi thaânh khoái. Àêy laâ caãnh chia tay nöíi
tiïëng trong vùn hoåc.
7
Àöëng Àa: tïn khu vûåc phña bùæc Khûúng Thûúång núi nghôa quên Têy Sún phaá hai
mûúi vaån quên Thanh, ngaây 5 thaáng Giïng nùm Kyã Dêåu (30 - 1 - 1789), nay thuöåc vïì khu phöë
Àöëng Àa, Haâ Nöåi.
8
Thanh Miïëu: ngöi miïëu “thúâ” vong höìn quên thanh vaâ Sêìm Nghi Àöëng, tïn tûúáng
Maän Thanh bõ chïët trêån, àïí tranh thuã vïì ngoaåi giao vúái nhaâ Thanh, nhûng vïì sau tñnh chêët
thúâ phuång khöng coân nûäa. Ngaây nay, haâng nùm vaâo ngaây 5 tïët Êm lõch, nhên dên Thuã àö nö
nûác keáo vïì khu vûåc Àöëng Àa long troång laâm lïî kyã niïåm ngaây chiïën thùæng Àöëng Àa lõch sûã,
hoùåc goåi laâ ngaây giöî trêån Sún Têy.
9
Böåc Am: tûác chuâa Böåc, úã gêìn Thanh Miïëu thuöåc àõa phêån laâng Khûúng Thûúång quêån
Àöëng Àa. Àoá laâ ngöi chuâa cöí àûúåc laâm laåi sau nùm 1789. Trong chuâa coá ngöi tûúång Àûác Öng,
phña sau coá khùæc mêëy chûä Haán “Bñnh Ngoå taåo Quang Trung tûúång” (nùm Bñnh Ngoå laâm tûúång
Quang Trung) coá thïí coi nhû laâ möåt bùçng chûáng cuãa loâng nhên dên kñnh möå võ anh huâng dên
töåc khöng daám biïíu löå cöng khai dûúái triïìu Nguyïîn. (Theo taâi liïåu àiïìu tra taåi chöî) nùm Bñnh
Ngoå tûác laâ nùm 1846 dûúng lõch.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 201

CDHN 43
953. Àöång Bñch Àaâo1 vûâa cao vûâa laå
Hang Baåch AÁ2 nhû maá naâng Tiïn
Mùån nöìng möåt veã thiïn nhiïn
Àêët ta caãnh àeåp caâng ngaây caâng say.
HT 139 - 140
954. Àöång trúâi biïín múái dêåy theo
Biïín àêu daám àöång, biïín leo trûúác trúâi.
DCBTT 250
955. Àöët àeân thò phaãi khïu tim
Laâm thên con gaái mua kim àïí àúâi.
Ngûãa tay àïí têëm vaâng mûúâi
Quêìn bö aáo vaãi ai cûúâi mùåc ai.
HHÀN 76
956. Àöët löìng àeân a
Xêy löìng kiïåm
Ài kiïån caác núi
Ài chúi caác baâ b
Cêy sanh cêy àa
Cêy caâ cêy muöëng
Cêy chuöång cêy lang
Ngùèng cúm ngùèng caá
Chêåp chaå àöi phûúng c
Böën phûúng nhaâ trúâi
Xin múâi muå boáng
Muå mùåc aáo trùæng

1
Àöång bñch Àaâo: coân goåi laâ àöång Tûâ Thûác, thuöåc xaä Nga Thiïåu, huyïån Nga Sún tónh
Thanh Hoáa.
2
Hang Baåch AÁ: gêìn àöång Bñch Àaâo, thuöåc xaä Nga Thiïåu, huyïån Nga Sún tónh Thanh
Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 202

Muå mùåc aáo àen


Muå xêy löìng àeân
Muå cêìm tay thuåt!
Thuåt!
bk a - tûâ doâng naây àïën doâng b, coá núi haát:
Thuåt öëng tay röång tay daâi
Tay thiïn tay thai
Mûúâi hai muå baâ...
c - Tûâ doâng naây àïën hïët, coá núi haát:
Chêåp chaå àöi mûúi
Trïn trúâi sa xuöëng
Coá hai muå boáng
Muå troång, muå Treåo
Muå cêìm tay beåo
Muå cêìm tay thuåt!
Thuåt!
DCBTT 297 - 298
957. Àöët than nûúáng caá cho vaâng
Àem tiïìn mua rûúåu cho chaâng uöëng chúi
Phoâng khi coá khaách àïën chúi a
Cúm ùn, rûúåu uöëng cho vui loâng chaâng.
HHÀN 231 TNPD II 77
BK a - Phoâng khi coá khaách àïën núi TCBD II 509
958. Àöët than nûúáng caá cho vaâng
Lêëy tiïìn mua rûúåu cho chaâng uöëng chúi.
NGCK 117b NNPD 57 TCBD II 330 TNPD I 119 VNP7 285
959. Àúâi bêy giúâ vuä nghïå huyïn thuyïn
Khöng ai gioáng àûúåc ngoån quyïìn cho thöng.
DCNTB I 178
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 203

960. Àúâi cha cho chñ àúâi con


Coá muöën so troân, thúâi phaãi so vuöng.
NASL I 35b
BK TCBD I 610 TNPD I 119 NNPD 57
Àúâi cha cho àïën àúâi con
Coá muöën nùån troân thúâi phaãi nùån vuöng.
961. Àúâi cha ài haái hoa ngûúâi
Àúâi con phaãi traã núå àúâi cho cha.
NASL I 32a NASL V III 45a
962. Àúâi maåt kiïëp, sao anh khöng thêëy
Phónh phúâ anh, noá noái giêìu sang
Xui anh vaâo lñnh Têy bang
Àïí cho chuáng noá nguã an trïn lêìu
Anh úi phuá quñ vïì àêu?
Thên mònh khöí cûåc, buâ àêìu toác xú
Anh mau vïì luác bêy giúâ
ÚÃ nhaâ cha àúåi, meå chúâ, em tröng.
DCNTB I 281
963. Àúâi mö cú khöí nhû ri
Àöìng Khaánh1 úã giûäa, Haâm Nghi2 hai àêìu.
HT 258
964. Àúâi naâo baánh àuác coá xûúng
Dêy tú höìng coá laá, nghôa àaá vaâng vúä tû
Cûãa Tam Quan nûúác caån baây cûâ
Sa Huyânh3 khö tùæc em múái tûâ nghôa anh.
DCNTB II 108 - 109

1
“Àöìng Khaánh úã giûäa”: tûác úã kinh àö Huïë núi giùåc Phaáp àaä chiïëm àûúåc.
2
“Haâm Nghi hai àêìu”: chó nhûäng vuâng coá phong traâo Cêìn Vûúng: tûâ Quaãng Trõ, Quaãng
Bònh ra Bùæc, vaâ tûâ Quaãng Nam vaâo Bònh Thuêån.
3
Sa Huyânh: Cûãa söng Traâ Böìng thuöåc xaä Phöí Traåch, huyïån Phöí Àûác, tónh Quaäng
Ngaäi, caách Àaâ Nùéng 190km vïì phña Àöng Nam.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 204

965. Àúâi naây lùæm keã noái khoe


Möåt chuyïën xe lûãa bao nhiïu ghe cuäng khöng bò.
DCNTB I 179
966. Àúâi nay nhiïìu keã troång tiïìn
Ñt ngûúâi súã duång sô hiïìn nhû xûa.
HHÀN 73
967. Àúâi ngûúâi coá möåt gang tay a
Ai hay nguã ngaây chó àûúåc nûãa gang. b
TCBD II 481 TNPD I 119
BK a - Àúâi ngûúâi bùçng möåt gang tay ÀNQT 92b LHCD22a
b - Ai hay nguã ngaây chó coá nûãa gang ÀNQT LHCD
- Ai hay nguã ngaây coân àûúåc nûãa gang HT 224
- Ai hay nguã ngaây coân coá nûãa gang VNP7 78
Xem thïm B 70
968. Àúâi ngûúâi àûúåc mêëy gang tay
Sao cö coân àúåi ai taây lûáa àöi
Nùm canh chiïëc boáng leã loi
Sao chùèng liïåu kiïëm ngûúâi laâm vui.
PDCD 5
969. Àúâi ngûúâi söëng mêëy gang tay a
Húi àêu cùåm cuåi caã ngaây lêîn àïm. b
HHÀN 257 NGCK 152b
BK a - Àúâi ngûúâi àûúåc mêëy gang tay NNPD 57
b - Húi àêu kò cuåc caã ngaây lêîn àïm CDTCM 257
- Húi àêu cêìm cuåi caã ngaây caã àïm TNPD I 119
- Húi àêu cùåm cuåi caã ngaây caã àïm NNPD.
970. Àúâi öng cho chñ àúâi cha
Àúâi naâo cûåc khöí cho qua àúâi naây
Tûâ ngaây mêët nûúác cho Têy
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 205

Tiïu hao thò coá sum vêìy thò khöng


Thuïë thên phaãi chõu ba àöìng
Cöng sûu cöng ñch maâ khöng ra gò
Àïm nùçm luöëng nhûäng sêìu bi
Sûu cao thuïë nùång, lêëy chi thanh nhaân
Keã thúâi boã xûá ài hoang
Xa chöìng, caách vúå, li tan gia àònh
Ngûúâi naâo xuêët nguä haânh binh
Chïët thay cho chuáng dên mònh ñch chi!
Ngûúâi naâo phaãn höå höìi qui
Chõu ba àöìng hai cùæc cuäng y nhû thûúâng
Öi thöi! chua xoát àoaån trûúâng
Thuïë tranh thuïë cuãi, thaãm thûúng cho àûáa ngheâo
Ngûúâi sao sung sûúáng cûúâi reo
Keã sao cûåc khöí lïn àeâo xuöëng hang
Muöën cho sung sûúáng thanh nhaân
Chuáng ta àoaân kïët lïn àaâng àêëu tranh!
VNP1 II 71 VNP7 360 - 361
Xem thïm À 415
971. Àúâi vua Thaái Töí Thaái Töng 1
Con bïë, con dùæt, con böìng, con mang.
ANPT 15b ÀNQT 78a LHCD NASL I 24a
972. (a) Àúâi vua Thaái Töí Thaái Töng
Con bïë, con böìng, con dùæt, con mang a
Boâ àen huác löån boâ vaâng b
Hai con huác chùæc àêm quaâng xuöëng söng c
Thùçng beá ài vïì baão öng d
Boâ àen ta àaä xuöëng söng mêët röìi. à

1
Thaái Töí, Thaái Töng: chó vua Lï Thaái Töí
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 206

THQP 10b TNPD II 77


BK a - Con bïë, con dùæt, con böìng, con mang HT 121
- Con dùæt, con bïë, con böìng con mang VNPS 65b
b - Boâ àen huác lêîn boâ vaâng HT VNPS
c - Boâ vaâng hïët vña àêm quaâng xuöëng söng bk TNPDII
d - Thùçng beá chaåy vïì baão öng HT
- Thùçng beá chaåy vïì bêím öng VNPS
à - Boâ àen ta ngaä xuöëng söng mêët röìi HT
- Trêu àen noá àaä xuöëng söng mêët röìi VNPS
(b) Trúâi mûa Thaái Töí Thaái Töng a
Con bïë con dùæt con böìng con mang
Boâ àen huác lêîn boâ vaâng
Huác quêëy huác quaá huác quaâng xuöëng söng. b
NGCK 134b
BK a - Àúâi vua Thaái Töí Thaái Töng ÀNQT 78a
b - Huác quêëy huác quaá àêm quaâng xuöëng söng ÀNQT
Xem thïm B 498
973. Àúâi vua Vônh Töå1 lïn ngöi a
Cúm nguöåi àêìy nöìi treã chùèng ùn cho. b
ÀNQT 77b LHCD3a TNPD I 119
BK a - Nhaâ vuaVônh Töå lïn ngöi NPGT 29b
b - Cúm nguöåi àêìy nöìi con treã chùèng ùn NPNN 9a
- Cúm trùæng àêìy nöìi treã chùèng ùn cho HT 121
- Cúm thöíi àêìy nöìi treã chùèng ùn cho NGCK 120a
- Cúm nguöåi àêìy nöìi treã chùèng ùn no TCBD II 540
- Cúm gaåo àêìy nöìi treã chùèng ùn cho VNPS 75b
974. Àúâi xûa keán nhûäng con doâng
Àúâi nay êëm cêåt no loâng thò thöi.

1
Vônh Töå: niïn hiïåu vua Lï Thaánh Töng tûâ nùm 1619 àïën 1629.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 207

ÀNQT 105b LHCD 42b NASL II 19b NNPD 57


CBD I 208 TNPD I 119
975. Àúâi xûa traã baáo coân chêìy
Àúâi nay traã baáo möåt giêy nhaän tiïìn.
HHÀN 98 TCBD III 184
BK VNP1 II 89 vaâ VNP 91:
Àúâi xûa quaã baáo coân chêìy
Àúâi nay quaã baáo thêëy ngay nhaän tiïìn.
976. Àúâi xûa traã baáo coân lêu
Àúâi nay traã baáo bêët cêu giúâ naâo.
HHÀN 98 TCBD III 184
977. Àúåi ai ra ngêín vaâo ngú
Tröng ai luöëng nhûäng loâng tú röëi nuöìi.
DCNTB II 119
978. Àúåi chaâng chùèng thêëy chaâng àêu
Boáng trùng àuãng àónh ra maâu khúi trïu. a
HHÀN 232 VNP7 222
BK a - Sau doâng naây, DCNTB II 85 thïm:
ÚÁ öng Tú! Öng àïí vûúng àêu súåi chó àiïìu
979. Àúåi chúâ ba böën nùm ni
Mêët buön boã baán lúä thò chöìng con.
DCBTT 230
980. Àúåi chúâ truác úã vúái mai
Àúåi chúâ anh úã vúái ai chûa chöìng.
CDTCM 30
981. Àúåi chúâ truác úã vúái mai
Àúåi chúâ ta vúái, húäi ai àúåi chúâ
Vûâa ài, vûâa àúåi, vûâa chúâ
Àûâng àûáng maâ àúåi, keã ngúâ ngûúâi nghi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 208

CDTCM 76
982. Àúåi lêu caá chùèng ùn möìi
Anh moác vaâo con töm baåc, con caá lêìn höìi cuäng nùæc cêu.
DCBTT 207
983. Àúåi lïånh song thên, em phaãi hïët loâng hïët da
Söëng quyïët möåt lúâi, anh seä cêåy mai dong.
HHÀN 171
984. Àúåi ngaây hùm ba thaáng ba1
Dên traåi ta vûúåt Nhõ Haâ thùm quï
Kinh quaán cûåu quaán àïì huïì
Höì Têy caá nhêíy ài vïì trong mêy.
CDHN 38
985. Àúân cêìm ai núä àûát dêy
Gêîm mònh vö töåi, ai gêy oaán thuâ.
HHÀN 275
985. Àúân cêìm ai núä àûát dêy
Gêîm mònh vö töåi, ai gêy oaán thuâ.
HHÀN 275
986. Àúân coâ lïn truåc kïu vang
Anh coân thûúng baån, baån khoan coá chöìng
Muöën cho nhên ngaäi àaåo àöìng
Töi àêy thûúng baån, nhû chöìng baån thûúng
Chiïìu nay anh phaãn baån höìi hûúng
Xin em úã laåi, àûâng vêìy dûún núi naâo

1
Tûúng truyïìn thúâi nhaâ Lyá coá möåt duäng sô hoå Hoaâng ngûúâi thön Lïå Mêåt (nay laâ xaä Lïå
Mêåt huyïån Gia Lêm). Chaâng àaä coá cöng vúát xaác cöng chuáa con vua Lyá chïët àuöëi trïn söng
Thiïn Àûác tûác laâ söng Àuöëng vaâ àaä tûâ chöëi moåi sûå ban thûúãng rêët hêåu cuãa vua, chó xin pheáp
àûúåc àûa nhûäng dên ngûúâi laâng mònh àïën khai khêín vuâng àêët coân boã hoang úã phña Têy thaânh
Thùng Long lêåp thaânh 13 laâng, (bêëy giúâ goåi laâ traåi) nay úã phña Nam àûúâng Hoaâng Hoa Thaám.
Dên 13 traåi tûå cho laâ coá hai quï hûúng: kinh quaán (quï úã kinh thaânh) cûåu quaán, (quï cuä úã Lïå
Mêåt). Haâng nùm ngaây 23 thaáng 3 Êm lõch laâ ngaây kyå võ thêìn hoå Hoaâng dên kinh quaán laåi vïì
cûåu quaán laâm giöî vúái dên laâng Lïå Mêåt. Tûúng truyïìn vaâo ngaây naây, caá úã Höì Têy bay vïì giïëng
nûúác trûúác àònh laâng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 209

Ghe tui túái chúå cùæm saâo


Nghe em coá chöën, muöën nhaâo xuöëng söng.
TCBD IV 32
987. Àúân kïu tñch tõch tònh tang
Ai àem cöng chuáa lïn thang maâ ngöìi.
HHÀN 110 VNPS 42a
BK a - Ai mang cöng chuáa lïn hang maâ vïì CHG 26
988. Àúân lûu thuãy gaãy chúi vaâi daåo
Rûúåu höìng àaâo múái nhêåu àöi ba chung
Caâng cay caâng àùæng gan trung
Cêy àúân liïìu boã, cheán chung quïn cêìm
Trûåc nhòn nhúá baån tri êm
Deåp àúân cêët cheán ài têìm ngûúâi thûúng
Mõt muâ khoái toãa nhû sûúng
Bú vú caãnh cuä biïët àûúâng neão àêu
Gioá àûa caâng giuåc cún sêìu
Chim kïu ngao ngaán haâ chêu möåt mònh.
DCNTB I 268
989. Àu àuã tña, giïìng giïìng cuäng tña a
Khoai lang giêm, ngoån mña cuäng giêm b
Cuãi kia chen löån vúái trêìm c
Em giûä sao cho khoãi, keão lêìm, búá em! d
HHÀN 171 VNP1 I 85 VNP7 213
BK a - Àu àuã tña, dêìu dêìu cuäng tña
DCNTB I 97 HT 433
b - Ngoån lang giêm, ngoån mña cuäng giêm DCBTT 64
c - Cuãi khö chen lêîn vúái cuãi trêìm DCNTB I
- Cuãi khö chen lêîn vúái trêìm HT
- Cuãi khö chen löån vúái trêìm DCBTT
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 210

d - Giûä sao cho kheáo keão lêìm búá em!


DCBTT DCNTB I HT
990. Àu Tiïn múái dûång nùm nay
Cö naâo hay haát kò naây haát lïn
Thaáng ba nö nûác höåi àïìn
Nhúá ngaây giöî töí böën nghòn nùm nay
Daåo xem phong caãnh trúâi mêy
Lö, Àaâ, Tam Àaão cuäng quay àêìu vïì
Khùæp núi con chaáu ba kò
Keã ài cêìu phuác, ngûúâi ài cêìu taâi
Súã cêìu nhû yá ai ai
Xin rùçng nhúá lêëy möìng mûúâi thaáng ba.
CDTCM 281 HT 126
991. Àuâ cha àûáa baão ta giaâ
Nùm nay taám möët vêîn laâ treã thú
Tuöíi ta coân vêîn àûúng tú
Sao maâ daám baão ta giúâ giaâ nua.
PDCD 8
992. Àua chen thu cuác xuên àaâo
Lûåu phun lûãa haå, mai chaâo gioá àöng.
CHG 32
993. Àua nhau chùm viïåc cêëy caây
Muâa maâng phong vêån ta raây hûúãng chung.
HPV 124
994. Àuäa mun bõt baåc anh chï
Àuäa tre lau caånh anh mï nöîi gò.
HHÀN 232
995. Àuäa ngoåc saánh vúái baát vaâng a
Anh hay ùn thuöëc anh sang chúi nhaâ b
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 211

Anh sang em nêng àiïëu ra


Àiïëu thúâi bùçng baåc xe laâ àöìng àen
Àiïëu naây coân laå chûa quen
Àiïëu naây saáng toã nhû àeân ba dêy
Àiïëu naây huát khoái lïn mêy
Anh xúi möåt àiïëu anh say lûâ àûâ
Ngûúâi ta say rûúåu lûâ àûâ
Sao anh say thuöëc cuäng nhû say tònh?
- Say huïå, say ngaäi, say tònh
Naâo ai say àùæm maâ mònh phaãi lo.
bk a - Àuäa ngoåc àùåt giûäa mêm vaâng
b - Mêëy khi anh laåi qua sang bïn nhaâ
CDTH 91
996. Àuäa tre möåt chiïëc khoá cêìm
Nùçm àïm nghô laåi, thûúng thêìm baån xûa.
CHG 17 DCNTB II 97
997. Àuäa tre möåt chiïëc khoá cêìm
Thûúng nhau phaãi tñnh, thûúng thêìm khoá thûúng. a
DCNTB II 97
BK a - Thûúng nhau phaãi tñnh êm thêìm sao nïn TCBDI 141
998. Àuäa trong so öëng lêu ngaây cheåt chùæc
Tònh àaä khöng thûúng, tònh caâng thùæc mùæc bao núi
Súå möåt mai loâng daå àöíi dúâi
Chaâng khoanh tay súå vúå, thiïëp àûáng giûäa trúâi kïu ai?
DCBTT 70
999. Àuäa vaâng döång xuöëng mêm sún
Àöi ta thûúng nhúá vïì cún höåi naây.
DCNTB II 119
1000. Àuäa vaâng döång xuöëng mêm sún
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 212

Thêëy ai coá ngaäi, anh thûúng mùån nöìng.


DCNTB I 194
1001. Àuäa vaâng àêìu bõt àêìu sún
Mêëy lúâi baån noái caãm ún quaá chûâng
Àoá xa nhên ngaäi àoá mûâng
Àêy xa nhên ngaäi nhû gûâng xaát gan
Ngöìi buöìn nhúá baån thúã than
Kiïíng xanh sao heáo hoãi naâng taåi ai?
Caá nùçm trong chêåu seâ àuöi
Mònh vïì úã bïín cho töi theo cuâng.
HMN 14
1002. (a) Àuåc cuân àang giûä lêëy töng
Cuöëc àaâ long caán coân mong nöîi gò?1
VNPS 83a
BK NASL IV 6b
Àuåc moân thúâi giûä lêëy töng
Cuöëc long caán gaäy coân mong nöîi gò.
(b) Àuåc cuân phaãi giûä lêëy töng a
Àuåc long, caán gêîy coân mong nöîi gò?
CDHN 41
BK a - Àuåc cuân thò giûä lêëy töng HT 246
1003. Àuåc àïën chaåm, thò chaåm àïën khùng a
Àoân àaánh lñ trûúãng thò vùng caã laâng. b
NNPD 57 TCBD II 555 TNPD I 120 VNP1 II 39 VNP7 346
BK a - Àuåc àïën chaåm, chaåm àïën sùng ÀNQT 78b LHCD3b
- Duâi àaánh àuåc thò duâi àaánh sùng HT 249
b - Àoân àaánh lñ trûúãng thò vang caã laâng LHCD ÀNQT

1
Nhiïìu ngûúâi cho rùçng cêu naây ngêìm chï Trõnh Sêm boã trûúãng laâ Trõnh Töng lêåp
Trõnh Caán (con Àùång Thõ Huïå) laâm thïë tûã khiïën cú àöì nhaâ Trõnh suåp àöí (coân mong nöîi gò).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 213

- Àaánh àoân lñ trûúãng thò vùng caã laâng HT


1004. Àuåc nûúác thúâi múái beáo coâ
Trong nhû giaá loåc coâ moâ vaâo àêu.
NASL IV 54a
1005. Àuåc thò cuäng nûúác giûäa doâng
Duâ trong leo leão cuäng nûúác trong àöìng chaãy ra.
DCTH 105
1006. Àuâng àuâng ngûâa chaåy qua truöng
Maãng mï con àô luöng tuöìng boã con. a
HHÀN 130 - 131
BK a - Maãng mï con àô buöng tuöìng boã cúm.
DCNTB I 195
1007. Àûa anh hai chûä ra vúâi
Lêëy gioá trùng laâm baån, lêëy nûúác trúâi laâm khuêy.
DCBTT 178
1008. Àûa anh ra túái laâng Höì
Em mua traái mñt, em vöì traái thúm
Anh vïì em noã daám àûa
Hai haâng chêu lïå nhû mûa thaáng mûúâi a
Biïët bao chûâ cho àùång thaãnh thúi
Tay tiïm thuöëc cöëng, miïång múâi lang quên.
TCBD III 475 TNPD II 77
BK a - TCBD I 507 vaâ TCBD II 428 chó ghi àïën hïët doâng naây.
1009. Àûa chaâng möåt baát ngö rang
Àuác núi mö maâ moåc thiïëp àöët nhang múâi vïì?
- Àêët naâo mùæng maäi khöng khö
Maâ mûa khöng ûúát, àuác vö moåc liïìn.
HPV 81
1010. Àûa em cho túái bïën àoâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 214

Em coân nhoã daåi hoåc troâ döî em.


HHÀN 171
1011. Àûa em cho túái Àöng Höì
Anh mua traái mñt, em böì traái thúm. a
HHÀN 110 VNP1II 165
BK a - Anh mua traái mñt, anh böì traái thúm VNP7 129
1012. Àûa em cho túái raåch Chanh
Muöîi moâng cùæn lùæm cêåy anh àûa vïì.
HHÀN 131
1013. Àûa em vïì cho túái ngoaâi sên a
Phuå mêîu coá hoãi noái trong thên àûa vïì
Tûâ khi àûa baån ra vïì
Möåt nùm mûúâi hai thaáng khöng hïì vaäng lai.
TCBD II 273
BK a - Àûa em vïì túái ngoaâi sên TCBD IV 25
1014. Àûa lïn ta vñ cho àöìng
Röìi ra ai vúå, ai chöìng mùåc ai.
HPV 71
1015. Àûa lïn ta vñ dùm ba
Cho loan biïët phûúång, cho ta biïët mònh.
HPV 71
1016. Àûa ta lïn vñ àöi lúâi
Keão röìi eán bùæc xa rúâi nhaån àöng.
HPV 71
1017. Àûa ta lïn vñ àöi lúâi
Saáo àöi vúái nhõ, nhõ àöi vúái àaân.
HPV 71
1018. Àûa nhau gioåt lïå khöng ngûâng
Ngoá söng, söng röång, ngoá rûâng, rûâng cao.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 215

TCBD II 330
1019. Àûa tay vuöët ngûåc tònh nhún
Khoan khoan tûå vêîn àïí töi khuyïn àöi lúâi.
HHÀN 131
1020. Àûa thû khöng thêëy àûa sang
Hay laâ àaä coá phûúång hoaâng thò thöi
Bêy giúâ ba chöën böën núi
Chaâng úã trïn êëy, boã töi dûúái naây.
CDTCM 76
1021. Àûáa naâo coá töåi thúâi lo
Coá túâ öng cöëng gûãi cho thêìy àöì.
NASLI 46b
1022. Àûác Thoå1 gaåo trùæng nûúác trong
Ai vïì Àûác Thoå thong dong con ngûúâi.
HT 144
1023. Àûác vua Thaânh Thaái2 lïn ngöi
Cûãu chêu tûá haãi3 laâm töi möåt nhaâ
Àûác vua coá sùæc ban ra
Êm phuâ dûåc baão4 àïí maâ trung hûng
Phûúng dên àêu àoá nûác mûâng
Ai ai thò cuäng kñnh dêng möåt loâng.
THQP 14a
1024. Àûâng chï em xêëu em àen
Vöën em úã àêët àöìng quen ba muâa
Thaáng tû cêëy tröåm tua rua

1
Àûác Thoå: möåt huyïån thuöåc tónh Haâ Tônh.
2
Thaânh Thaái: tûác Nguyïîn Phuác Bûãu Lêm (1879 - 1954), thöng minh, coá oác duy tên, coá
tinh thêìn yïu nûúác; bõ Phaáp bùæt thoaái võ, an trñ úã Vuäng Taâu, sau àoá bõ àaây úã Reáunion (chêu
Phi). Sau Caách maång Thaáng Taám, vua àûúåc vïì nûúác vaâ söëng úã Saâi Goân cho àïën luác qua àúâi.
3
Cûãu chêu tûá haãi: chñn chêu böën bïí.
4
Êm phuâ dûåc baão: thêìn linh baão höå.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 216

Thaáng saáu cêëy muâa, thaáng chaåp cêëy chiïm


Möåt nùm ba vuå cêëy liïìn
Coân gò maâ phêën, rùng àen húäi chaâng!
CDTCM 112
1025. Àûâng chï töi xêëu, töi giaâ
Töi ài baán thõ moåi baâ moåi hön.
NNPD 58 TCBD I 507 TNPD I 119
1026. Àûâng coá chùæc lùæm ai úi
Biïët àêu thûúng haãi laâ núi tang àiïìn1
HPV 124
1027. Àûâng coá chïët mêët thò thöi,
Kòa nhû caái coái böi vöi laåi vïì.
NNPD 58
1028. Àûâng coá chïët mêët thò thöi
Söëng thò coá luác no xöi chaán cheâ.
LHCD 17a TNPD I 119 VNP1 II 17 VNP7 330
1029. Àûâng coân yã sùæc khoe hûúng
Dêy chòu2 trïn àöång cuäng coá khi vûúng quïët trêìu.
DCBTT 117
1030. Àûâng àïí cho phên reä baá toâng
Anh nam em bùæc, noái ra xiïët nöîi àau loâng
Trúâi xanh aác nghiïåt, maá höìng àaánh ghen.
DCNTB II 24
1031. Àûâng ài àûúâng êëy maâ xa
Coá vïì Don Thûúång3 vúái ta thò vïì?
Don Thûúång coá sêåp nùçm kïì

1
Thûúng haãi tang àiïìn: vöën laâ cêu: “thûúng haãi biïën vi tang àiïìn” nghôa laâ biïín xanh
biïën thaânh ruöång dêu, noái vïì nhûäng sûå àöíi thay lúán trong xaä höåi vaâ tûå nhiïn.
2
Dêy chòu: dêy hoang daåi leo trïn buåi cêy.
3
Don Thûúång: tûác laâng Yïn Tön Thûúång, xaä Vônh Yïn, Vônh Löåc, tónh Thanh Hoáa...
ÚŒ àêy coá baäi phuâ sa mêìu múä, tûúi töët.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 217

Coá söng tùæm maát laåi kïì goâ dêu


Cuâng vïì Don Thûúång vúái nhau
Vui nghïì canh cûãi, haái dêu chùn tùçm.
CDTH 41 HT142
1032. Àûâng ham sao toã boã trùng
Möåt trùm sao toã khöng bùçng trùng lïn.
DCBTT 229
1033. Àûâng khön ngoan chúá vuång vïì
Àûâng cho ai lêån, chúá hïì lêån ai!
HT 229 TNPD I 119
1034. Àûâng lo caái aáo cuåt tay
Miïîn Trúâi ngoá laåi vaá may mêëy höìi.
CVPD 10
1035. Àûâng naâi lûúng giaáo khaác doâng
Vöën àïìu con chaáu Laåc Höìng khi xûa.
HPV 125
1036. Àûâng tham noán töët, döåt mûa
Tham con ngûúâi àeåp maâ thûa viïåc laâm.
HPV 124
BK HHÀN 171:
Àûâng ham noán töët döåt mûa
Àûâng ham ngûúâi töët maâ thûa viïåc laâm.
1037. Àûâng tham nhaâ ngoái bûác baân
Nhaâ tranh queát saåch thanh nhaân thò hún.
HPV 124
1038. Àûâng tham quêìn höì aáo caánh laâm chi
Quêìn höì aáo caánh coá khi ùn maây
Lú thú nhû chuáng anh àêy
Tuy rùçng raách rûúái, coá ngaây ùn chúi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 218

NASL III 16a


BK CDTCM 272:
Quêìn höì aáo caánh laâm chi
Quêìn höì aáo caánh coá khi ùn maây
Xuïình xoaâng nhû chuáng em àêy
Böì nêu aáo vaá coá ngaây laâm nïn.
Xem thïm Q 67
1039. Àûâng thêëy em beá maâ choâng
Ngaây sau em lúán phaãi loâng em ngay
Anh àûáng àêìu ngoä, anh cùæn moáng tay
Lêëy àûúåc gaái naây àêët lúã trúâi long
Tiïìn thúâi lêëy thuáng maâ àong
Baåc thúâi xïëp nuái chûa mong gaái naây.
CDTH 99
1040. Àûâng tin caái buång àúân baâ
Chó treo gûúm tuïå noá saáng loâa túå chêu.
CHG 29
1041. Àûâng vïì àûúâng êëy cho xa
Ài vïì Cöí Àiïín1 vúái ta cho gêìn a
Cöí Àiïín sùèn cêìu rûãa chên
Coá ao tùæm maát laåi gêìn giïëng khúi
Muöën ùn cúm trùæng caá tröi
Thò vïì Cöí Àiïín buön nöìi cuâng anh
Muöën ùn cúm trùæng canh cêìn
Thò vïì Cöí Àiïín sùæm cên buön nöìi.
CDTCM 281 HT 132
BK a - Haäy vïì Cöí Àiïín vúái ta cho gêìn CDHN 166

1
Cöí Àiïín: tïn laâng úã huyïån Thanh Trò, Haâ Nöåi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 219

1042. (a) Àûáng bïn ni àöìng, ngoá bïn tï àöìng,


mïnh möng baát ngaát
Àûáng bïn tï àöìng, ngoá bïn ni àöìng,
cuäng baát ngaát mïnh möng a
Thên em nhû cheån luáa àoâng àoâng b
Phêët phú dûúái ngoån nùæng höìng buöíi mai. c
VNP1 I 78
BK a - Àûáng bïn tï àöìng, ngoá sang bïn ni
àöìng baát ngaát mïnh möng DCBTT 73
- Àûáng bïn tï àöìng, ngoá bïn ni àöìng,
baát ngaát mïnh möng HT 416
b - Thên em nhû cêy luáa trôu böng DCBTT HT
c - Ngaã nghiïng dûúái ngoån nùæng höìng buöíi mai DCBTT HT
- Phêët phú dûúái ngoån nùæng höìng ban mai VNP 7 202
(b) Em àûáng bïn ni àöìng
Em ngoá bïn tï àöìng
Em thêëy luáa vaâng mïnh möng baát ngaát
Em àûáng bïn tï àöìng
Em ngoá bïn ni àöìng
Em thêëy luáa vaâng baát ngaát mïnh möng
Thên em nhû luáa trôu böng
Ngaã nghiïng dûúái ngoån nùæng höìng buöíi mai.
DCNTB I 269
1043. Àûáng bïn ni söng caách ba tay saáo
Nghe gioång em hoâ vùæt aáo ra ài
Tai nghe thêìy meå úã nhaâ baán gaã em ài
Bùçng ai giú dao cùæt ruöåt anh ài cho röìi.
DCBTT 88

1044. Àûáng bïn ni söng, loâng tröng vúâi vúåi


Qua khoãi söng röìi gùåp höåi àúân ca
Tûã Kò laåi gùåp Baá Nha
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 220

Àúân úi lïn dêy cho àuáng bûåc, àïí saáo hoâa àöi cêu. a
bk a - Àúân anh lïn dêy àuáng bûåc, sao saáo em chûa hoâa rûáa em?
DCBTT 149
1045. Àûáng bïn ni söng, ngoá bïn tï söng,
ngûúâi àöng nhû höåi
Bûåc mònh thiïëp cuäng muöën löåi sang söng
Nhûng súå söng daâi húi ngùæn, e khöng gùåp chaâng.
DCBTT 71
1046. Àûáng bïn ni söng, ngoá bïn tï söng,
thêëy àöng nhû höåi
Buöìn sûå tònh töi muöën löåi sang söng
Àúân ai lïn dêy cho àuáng bûåc, àïí saáo töi xûúáng
cuâng àùång khöng?
DCBTT 149
1047. Àûáng bïn ni, thêëy chiïëc thuyïìn nùm vaán
Ngoáng sang bïn kia, thêëy chiïëc quaán nùm gian
Thuyïìn nùm vaán àang àúåi ngûúâi thûúng nhúá
Quaán nùm gian àang àúåi ngûúâi nhúá thûúng
Möåt em noái rùçng thûúng
Hai em noái rùçng nhúá
Traách öng Trúâi laâm lúä duyïn anh
Anh ngöìi göëc cêy chanh
Anh àûáng cöåi cêy dûâa
Nûúác mùæt anh nhoã nhû mûa
Ûúát möåt caái quêìn caái aáo
Caái quêìn anh vùæt chûa raáo
Caái aáo anh vùæt chûa khö
Thêìy meå anh gaã baán núi mö
Tiïëc cöng anh lùån suöëi giang höì
Trúâi cao anh kïu khöng thêëu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 221

Àêët röång anh kïu noã thöng


Nhûäng ngûúâi boân cuãa boân cöng
Na mö a di àaâ Phêåt, anh phuãi tay khöng anh vïì.
CDTCM 170 - 171
1048. Àûáng bïn Vônh An1 ngoá sang Thuãy Ban
Söng daâi caát trùæng, vïì thùèng cûãa Tuâng
Chaâng úi thûúng lêëy thiïëp cuâng
Gaái thuyïìn quyïn lúä lûáa, trai anh huâng lúä àöi.
HT 416
1049. Àûáng àêy quyïët àúåi möåt thò
Àúåi chaâng têët phaãi coá khi gùåp chaâng.
HHÀN 232 TCBD I 141
1050. Àûáng gêìn bïn anh àöi chuöîi lïn maâu
Traách loâng ngûúâi nghôa ham giaâu boã em.
TCBD I 455
1051. Àûáng gêìn bïn em gan noå phêåp phöìng
Nghiïng tai hoãi nhoã, nûúác mùæt höìng vöåi tuön
Gùåp mònh giûäa àaám ruöång vuöng
Lúâi phên chûa hïët, nûúác mùæt tuön theo liïìn.
TCBD IV 25
1052. Àûáng hoân Chöìng2 tröng sang hoân Yïën
Lïn Thaáp Baâ, vïì viïëng Sinh Trung
Giang sún cêím tuá trêåp truâng
Vò ai söng Nhõ3 nuái Nuâng4 phên li.

1
Vônh An; Thuãy Ban; Cûãa Tuâng: caác àõa àiïím thuöåc tónh Quaãng Trõ.
2
Hoân Chöìng, Hoân Yïën, Thaáp Baâ: àêy laâ nhûäng àõa àiïím thuöåc Nha Trang. Hoân Chöìng
(coân goåi laâ àaá Chöìng) úã phña Bùæc thaânh phöë, ngoaâi khúi coá Hoân Yïën úã phña Àöng thaânh phöë vaâ
caånh cêìu xoám Boáng coá Thaáp Baâ, thúâ nûä thêìn ngûúâi Chùm, Pö Ynû Nûgar (coân àûúåc goåi laâ
Thiïn Y Thaánh Mêîu).
3
Söng Nhõ: coân goåi laâ Nhõ Haâ (hay Nhô Haâ): xem chuá thñch úã B 638
4
Nuái Nuâng: khu vûåc Baách Thaão cuä, thuöåc thaânh phöë Haâ Nöåi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 222

TCBD II 521
1053. Àûáng xa coi thïí laâ tiïn
Laåi gêìn nûát niïíng nhû niïìn1 cöëi xay
CHG 18
1054. Àûáng xa hoãi vúái öng trùng
Duyïn chaâng núå thiïëp beán chùng hay lòa?
DCBTT 229
1055. Àûáng xa nghe tiïëng em hoâ
Caách söng cuäng löåi, caách àoâ cuäng qua.
DCBTT 134
1056. Àûáng xa ngúä hoa thiïn lñ têy
Vûúåt höì sang haái, phaãi cêy muöåi nöìi.
VNP7 237
1057. Àûáng xa thêëy daång em cûúâi,
Cuäng bùçng vaâng chñn vaâng mûúâi trao tay.
CHG 7
1058. Àûáng xa nghe maái cheâo giuåc thuác
Gheá mùæt laåi thêëy gioá giuåc buöìm lay
Chaånh loâng nhúá túái niïìm têy
Hoãi ngûúâi ên cûåu coá nhúá nghôa naây cho khöng?
DCBTT 60
1059. Àûúåc baån thò laåi boã beâ
Àûúåc con trêu chêåm, laåi chï me khöng caây.
TCBDI 561 TNPDI 120
1060. Àûúåc boáng öng trùng chúá phuå boáng àeân
Phoâng naây, phoâng noå chúá quïn phoâng naâo
Múái yïu maâ cuä cuäng yïu
Múái coá mô miïìu cuä coá cöng lïnh

1
Niïìn: caái vaânh (tiïëng àõa phûúng).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 223

Traách anh chaâng ùn úã ra daå laâm thinh


Chúi hoa khöng theån vúái caânh hoa ru.
CDTH 155
1061. Àûúåc buöìng naây anh khuêy buöìng noå
Àûúåc ngaäi àoá anh boã ngaäi àêy
Giaã nhû laång vaâng sa xuöëng Höì Têy1
Laång vaâng khöng tiïëc mêëy,
tiïëc duyïn àoá núå àêy chûa thaânh.
CDNH 165 DCBTT93
Sûãa laåi:... anh khuêëy buöìng noå DCBTT =... anh khuêy buöìng noå
Laång vaâng khöng tiïëc, mêëy tiïëc duyïn... CDHN =
Laång vaâng khöng tiïëc mêëy, tiïëc duyïn...
1062. Àûúåc chûä tònh maâ quïn chûä hiïëu
Àûúåc chûä hiïëu maâ quïn liïåu chûä tònh
Ngoån ngaânh hai buöíi coân xanh
Anh muöën theo con àûúâng tuâng baá
nhûng súå coân ngaânh mêîu àún.
DCBTT 199
1063. Àûúåc chûä trung mêët duâng chûä hiïëu
Àûúåc chûä tam tuâng löîi àaåo meå cha.
HHÀN 89 - 90
1064. Àûúåc muâa cúm nhûäng taám xoan a
Àïën khi cú haân, gieá cuäng nhû chiïm.
NNPD 57 TCBD II 338 TNPD I 119
BK a - Àûúåc muâa keán nhûäng taám xoan HT 115 NASL III 11a
1065. Àûúåc muâa chúá phuå mön khoai
Àïën nùm Thên, Dêåu khöng ai baån cuâng. a

1
Höì Têy: möåt höì lúán, röång trïn 500 heác ta úã phña têy bùæc nöåi thaânh Haâ Nöåi. Taåi khu
vûåc naây xûa kia àûúåc têåp trung khaá nhiïìu chûäng nghïì thuã cöng cöí truyïìn vaâ coá nhiïìu cung
àiïån àïìn miïëu nöíi tiïëng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 224

TCBD 507 TNPD I 119


BK a - Àïí nùm Thên, Dêåu lêëy ai baån cuâng CVPD 22
1066. Àûúåc nhû lúâi noái anh mûâng
Àûúåc nhû lúâi noái xin àûâng nghe ai
Àûúåc nhû lúâi noái khöng sai
Thaáng giïng àöën göî, thaáng hai laâm nhaâ
Thaáng ba ùn cûúái àöi ta
Àeåp duyïn àeåp söë, meå cha vui loâng.
DCTH 182 HT 381
Xem thïm E 289
1067. Àûúåc nhû lúâi noái anh thoãa têëm loâng
Kim thoa vúái laåi khùn höìng trao tay
Àûúåc nhû lúâi noái höm nay
Kim thoa vúái laåi túâ mêy trao liïìn.
DCTH 182
1068. Àûúåc nhû lúâi noái em úi
Anh vïì giïët lúån, àöì xöi, möí gaâ
Rûúåu voâ trùm baãy mûúi ba
Cau non àïëm quaã, trêìu giaâ àïëm trùm
Cûúái em àöi hoaän, àöi trùçm
Mûúâi chñn thûúác luåa, mûúâi lùm quan tiïìn
Baåc thúâi chñn neán cho nguyïn
Vaâng thúâi vaâng khöëi kïët nguyïìn cho cao. a
bk a - Vaâng thúâi mûúâi laá nhên duyïn múái thaânh
CDTH 146 - 147
1069. Àûúåc nhû lúâi noái khöng sai
Thaáng giïng anh mua göî àïí thaáng hai àoáng giûúâng
Noái rùçng nûúâng úã nhaâ nûúâng
Höìn bay thêëp thoaáng trong buöìng nhaâ anh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 225

CDTCM 76
1070. Àûúâng baån kim duyïn úi!
Mêëy töi hoãi laâ àûúâng baån coá mêëy kia úi!
Coân khöng hay àaä àuã àöi caã röìi?
Ngûúâi nhû hoa núã muâa xuên
Ûúác gò em àûúåc túái gêìn giaân hoa
Giaân hoa coá boáng daäi kïì
Ngûúâi àaä yïu àïën chúá nïì thêëp cao
Ngûúâi nhû nûúác àûång chêåu àaâo
Töi nhû nhiïîu trùæng nhêën vaâo nïn chùng!
Nay töi tûúãng àïën ngûúâi, mai töi nhúá
àöi ba ngûúâi tònh duyïn
Àûúâng baån kim duyïn úi!
Mêëy töi hoãi laâ àûúâng baån coá mêëy kia úi!
Coân khöng hay àaä àuã àöi hûäu tònh?
QHBN 167 - 168
1071. Àûúâng cuä anh chúá rêëp gai
Àïí em qua laåi laâm hai cûãa nhaâ.
CHG 12
1072. Àûúâng daâi múái biïët ngûåa hay
Bêy giúâ múái roä con baån daây trñ khön.
CHG 27
1073. Àûúâng daâi ngûåa chaåy biïåt tùm
Ngûúâi thûúng coá nghôa trùm nùm cuäng vïì. a
NNPD 59 TNPD I 120 VNP1 I 78 VNP7 201
BK a - Ngûúâi thûúng coá nghôa trùm nùm cuäng chúâ TCBD II 331
1074. Àûúâng daâi ngûåa chaåy caát bay
Chaâng vïì chöën cuä mêëy ngaây àïën núi
- Àûúâng daâi ngûåa chaåy caát böìi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 226

Anh vïì trïn xaä möåt höìi àïën núi.


HPV 174
1075. Àûúâng daâi ngûåa chaåy caát bay
Ngaäi nhên thùm thùèm möåt ngaây möåt xa.
CHG16 DCNTB I 195 HHÀN 232 HT 180 VNP7 215
1076. Àûúâng daâi ngûåa chaåy kiïìu sa
Dêy cûúng àûát àoaån àöi ta thaãm sêìu.
DCBTT 241
1077. Àûúâng ài caã laách vúái lau
Caã traâm vúái chöíi, boã nhau rùng àaânh.
DCBTT 276
1078. Àûúâng ài caát nhoã coã moân
Mêëy lúâi hûu cûåu1 bêåu coân nhúá quïn.
CHG 25
1079. Àûúâng ài chñn xaä söng con
Hoãi thùm öng Hûúâng Hiïåu haäy coân hay khöng.
HT 124
1080. - Àûúâng ài àêët thõt noá trún nhû múä
Ngöìi laåi göëc da gioá thöíi thêëu xûúng
Anh maâ àöëi àùång, em kïët ngaäi canh thûúâng2 vúái anh?
- Chûä thiïn tröìi àêìu ngûúåc3
Anh noái àûúåc, em phaãi nhêån vúái anh caái chûä naây
Ngùåt vò chùèng biïët, em kheáo àùåt baây thò thöi
- Tiïëng anh ùn hoåc, biïët àoåc kinh thú (thi)
Bùæt chúåt em hoãi húã cú
Vêåy maâ àöìn àaåi thuúã giúâ
Tûúãng laâ trñ tuïå, naâo ngúâ döët chên

1
Hûåu cûåu: töët, xêëu, laânh, dûä.
2
Chûä thiïn tröìi àêìu ngûúåc: laâ chûä phu, nghôa laâ chöìng
3
Töëi àöåc phuå nhên têm: loâng daå àaân baâ laâ àöåc aác nhêët.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 227

- Heân chi ngûúâi noái: “Töëi àöåc phuå nhên têm” (3)
Dêìu cho anh àêy coá döët mûúâi phêìn
Cuäng laâ nhên nghôa sao em phêån caån lúâi?
- Noái ra mñch buång, nhõn laåi tûác húi
Búãi thêëy anh hay nhaåo hay cûúâi
Baâi khön em dêåy àoá, cuäng thúâi nhû khuyïn chöìng
- Thuyïìn quyïn hay chûä
Dêìu em coá chûúãi, anh cuäng maát loâng
Huöëng chi em noái em khuyïn chöìng
Dêìu em coá mùæng giûäa àaám àöng
Anh vêîn àaânh daå, chúá khöng traách phiïìn.
DCNTB II 33 - 34
1081. Àûúâng ài khöng túái nûãa ngaây
Noái vïì thùm meå, heån raây heån mai.
DCNTB I 195
1082. Àûúâng ài lïn lêån àêån lõu àõu
Àûúâng ài xuöëng liïëu diïëu ngaânh dêu
Àöi ta ùn noái àaä lêu
Vò ai nïn chaâng xa thiïëp caách mêëy cêu ên tònh.
DCBTT 105
1083. Àûúâng ài lïn, thêm thêm dòu dõu
Àûúâng ài xuöëng, riu rñu höåt chêu
Nhòn em khöng daám nhòn lêu a
Nhòn röìi thïm thaãm thïm sêìu búá em. b
DCNTB I 225
BK a - Àöi àûáa mònh yïu mïën àaä lêu DCNTB I 226
b - Nhûng maâ phuå mêîu dûát cêìu aái ên DCNTB I
1084. Àûúâng ài loanh quanh leáo queáo
Àûúâng ài ngoùæt ngoeáo chên trêu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 228

Em coá chöìng röìi anh chùèng daám nhòn lêu


Anh nhòn qua möåt tñ àïí baán sêìu mua vui.
HPV 124 HT 390
BK DCNTB I 225:
Àûúâng ài quanh ài queåo
Àûúâng ài ngoùæt ngoeáo vuäng trêu
Em coá chöìng nïn anh chùèng daám nhòn lêu
Nhòn qua möåt laát cho àúä cún sêìu maâ thöi.
1085. Àûúâng ài möåt ngaây coá xe tay voäng caáng
Àûúâng ài àöi ba thaáng coá xe àiïån taâu bay
Cúá chi em biïët chöën anh raây
Àûúâng thiïn sún vaån thuãy, mêëy nghòn ngaây cuäng tòm ài.
DCBTT 85
1086. Àûúâng ài nhûäng laách cuâng lau
Cha meå tham giaâu, eáp uöíng duyïn con. a
HHÀN 232 TNPDI 119 VNP7 272
BK a - Cha meå tham giaâu eáp gaã duyïn con DCNTB I 195
1087. Àûúâng ài nhûäng laách cuâng lau
Cha meå tham giaâu eáp uöíng duyïn con a
Duyïn sao cùæc cúá húäi duyïn!
Cêìm gûúng gûúng töëi, cêìm vaâng vaâng phai.
HT 192 TNPDII 77 VNP7 316
BK a - Cha meå ham giaâu eáp uöíng duyïn con TCBDII 273
1088. Àûúâng ài nhûäng suöëi cuâng khe
Sao ngûúâi chaã bùæc cêy tre laâm cêìu?
Cêìu naâo àûa rïí àoán dêu?
Àïí ta ài laåi cuâng nhau möåt nhaâ.
QHBN 322
1089. Àûúâng ài quanh quêët ruöåt dï
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 229

Chim kïu, vûúån huá dûåa kïì bïn non. a


CVPD 3
BK a - Chim kïu, vûúån hoát dûåa kïì bïn non VNP7 122
1090. Àûúâng ài trïn chúå dûúái àoâ
Trong àöìn ngoaâi àiïëm chùèng cho thöng haânh
Chùèng cho em beán duyïn anh.
HT 315
1091. Àûúâng ài trïn suöëi dûúái àêìm
Sao anh chaã bùæc cêy trêm laâm cêìu
Kïí ta ài laåi àaä lêu.
HX 11
1092. Àûúâng di xa traåm ngaái cung
Quyïët dòu cho àùång anh huâng vïì quï.
DCBTT 178
1993. Àûúâng àúâi caách trúã non söng
Meå giaâ àêìu baåc, em coân thú ngêy
Giang sún gaánh lêëy möåt mònh
Coá hay chùng taá têëm tònh em àêy.
TCBD II 468
1094. Àûúâng keã Khoai1 vûâa thanh vûâa maát
Söng keã Khoai san saát thuyïìn beâ
Lêëy chöìng Vêån2. Laäng3 laâm chi?
Dùåm trûúâng thên gaái súám ài töëi vïì.
CDTH 36 HT140
1095. Àûúâng khöng ài sao biïët
Chuöng khöng àaánh sao kïu
Nghe lúâi anh noái bao nhiïu

1
Keã Khoai: laâng Laåc Àö thuöåc xaä Thiïåu Àö, huyïån Thiïåu Hoáa, tónh Thanh Hoáa.
2
Vêån: laâng Vêån Qui, thuöåc huyïån Thiïåu Hoáa, tónh Thanh Hoáa.
3
Laäng: laâng Nguyïåt Laäng, thuöåc huyïån Thiïåu Hoáa, tónh Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 230

Khiïën loâng thùæc theão trùm chiïìu xoát àau.


DCNTB II 119
1096. Àûúâng lïn Mûúâng Lïî1 bao xa
Trùm baãy mûúi thaác, trùm ba mûúi ghïình.
VNP 1II 159 VNP7 122
1097. Àûúâng lïn xûá Laång bao xa a
Caách möåt caái nuái vúái ba quaäng àöìng b
Ai úi àûáng laåi maâ tröng:
Kòa nuái Thaânh Laång, kòa söng Tam Cúâ c
Anh chúá em lùæm baån maâ ngúâ d
Buång em vêîn trùæng nhû túâ giêëy phong. à
TCBDI 254 TCBDII 521 TNPD II 78
BK a - Àûúâng lïn tónh Laång bao xa NGCK 100a
b - Caách möåt traái nuái vúái ba quaäng àöìng
NGCK VNP1I VNP7 195
c - Kòa nuái Tam Àaão, noå söng Tam Kò NGCK
d - Em àûâng thêëy anh lùæm baån maâ ngúâ NGCK
à - Loâng anh vêîn phùèng nhû túâ giêëy phong NGCK
- Buång em vêîn thùèng nhû túâ giêëy phong VNP1I VNP7
1098. Àûúâng mö vui bùçng àûúâng Thûúång Tûá2
Caãnh mö àeåp bùçng caãnh nuái Ngûå, söng Hûúng?
Vñ dêìu loâng thêìy meå khöng thûúng
Têëm thên anh àêy nhû cêy khö chïët àûáng
giûäa chùång àûúâng àúåi em. a
DCBTT 86
BK a - Têëm thên anh àêy nhû cêy khö chïët àûáng
giûäa chùång àûúâng àúâi em. HT 419

1
Mûúâng Lïî: Lai Chêu.
2
Àûúâng Thûúång Tûá: thuöåc thaânh phöë Huïë.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 231

1099. Àûúâng naây anh vêîn ài qua


Àöi bïn àûúâng caái laâ hoa em tröìng
Hoa thúm ngaát, hoa laåi thúm lûâng
Anh àaä coá vúå, anh àûâng haái hoa
Nûäa maâ tan cûãa naát nhaâ
Àaánh con àaánh vúå vò hoa em tröìng.
NASL II 27b
1100. Àûúâng naây em vêîn ài qua
Sao anh bûát nhõ haái hoa cho àaânh.
HPV 158
1101. Àûúâng quan àaá àöí àaá laát
Cêìu xêy trong caát ngoaâi vöi
Naâo khi anh àûáng em ngöìi
Àêët moân coã deä, möì höi àang coân.
DCBTT 64
1102. Àûúâng quan vaâ röång vaâ daâi
Mùåc loâng öng Kñ, öng cai ài vïì.
CVPD 3
1103. Àûúâng röìng kheáo àùæp vûäng vaâng
Àïí anh ài laåi vúái naâng cho quen.
CDTH 29
1104. Àûúâng Saâi Goân cêy cao boáng maát
Àûúâng Chúå Lúán höåt caát nhoã dïî ài.
TCBD II 522
1105. Àûúâng taâu nûúác chaãy hai mûúng
Cha gheã meå ruöåt khöí trùm àûúâng em úi!
DCBTT 250
1106. Àûúâng trûúâng caách trúã nûúác non
Meå giaâ àêìu baåc thiïëp coân xuên xanh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 232

NASL III 52a


1107. Àûúâng trûúâng caách trúã nûúác non
Meå giaâ àêìu baåc thiïëp coân xuên xanh
Giang sún thiïëp gaánh möåt mònh
Coá hay chaâng toã têm tònh thiïëp chùng?
Trúâi úi, coá thêëu tònh chùng?
Möåt ngaây àùçng àùéng xem bùçng ba thu!
Ruöåt tùçm böëi röëi voâ tú
Gan vaâng sao kheáo thúâ ú daå vaâng.
TNPD II 78 VNP1 II 50 VNP7 350
1108. Àûúâng trûúâng caát noáng truöng xa
Ngaäi chûa thaânh ngaäi, cöng àaâ trûúång cöng.
DCBTT 281
1109. Àûúâng trûúâng nûúác chaãy nhû reo
Thûúng em chùèng ngaåi maái cheâo ngûúåc xuöi.
CHG 27 VNP7 476
1110. Àûúâng vïì Àöng Viïåt1 loanh quanh
Àöìng xanh laâng àeåp nhû tranh hoåa àöì
Chiïìu vïì chim hoát lñu lo
Tûâng àoaân treã nhoã haát nö trong laâng.
CDTH 39 HT 140
Sûãa laåi: Àöìng xanh laáng àeåp... HT = Àöìng xanh laâng àeåp...
1111. Àûúâng vïì Kiïëp Baåc2 bao xa?
Àûúâng vïì Kiïëp Baåc coá cêy àa böì àïì
Coá yïu anh cùæp noán ra vïì

1
Àöìng Viïåt: úã xaä Quaãng Àöng, Quaãng Xûúng, Thanh Hoáa.
2
Kiïëp Baåc: möåt àõa danh thuöåc tónh Haãi Hûng. Kiïëp Baåc úã caách Phaã Laåi 5km phña
ngûúåc söng Thûúng. ÚŒ àoá coá àöìn Vaån Kiïëp, laâng Baåc hay coân goåi Kiïëp Baåc. Àêy xûa kia laâ
àöìn traåi lúán cuãa nhaâ Trêìn, khi àaánh quên Nguyïn. Hûng Àaåo Vûúng - Trêìn Quöëc Tuêën, luác
giaâ, vïì tröìng thuöëc röìi mêët úã àêy, nùm 1300. Àïìn Kiïëp Baåc úã bïn söng, dûång nùm 1300. Höåi
àïìn ngaây 20 thaáng taám êm lõch laâ ngaây giöî cuãa hûng Àaåo Vûúng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 233

Giaâu ùn khoá chõu, chúá hïì húã hang.


TCBDI 610 TNPD II 77 - 78 VNP1 II 159 VNP7 123
1112. Àûúâng vïì xûá Bùæc coân xa
Coá vïì Keã Soãi vúái ta thò vïì
Keã Soãi laâ àêët thuá quï
Chung quanh thò luyä, tûá vi thò àöìng.
CDTCM 279
1113. Àûúâng vïì xûá Laång muâ xa
Ai vïì Haâ Nöåi vúái ta cho gêìn a
Vñ duâ mïåt moãi àau chên
Thò ta mua deáp chñn lêìn cho ài b
CDTCM 76
BK a - Coá vïì Haâ Nöåi vúái ta cho gêìn CDHN 12
b - Thò ta mua deáp cho lêìn cho ài CDHN
1114. Àûúâng vïì xûá Laång muâ xa
Coá vïì Haâ Nöåi vúái ta thò vïì
Àûúâng thuãy thò tiïån thuyïìn beâ
Àûúâng böå cûá bïën Böì Àïì1 maâ sang.
CDHN 11 HT 129 VNP7 131
Sûãa laåi: VNP7 chùæp A 180 vúái À 1115 thaânh möåt lúâi. Nhbs àaä taách ra.
1115. (a) Àûúâng vö xûá Nghïå quanh quanh a
Non xanh nûúác biïëc nhû tranh hoåa àöì
Ai vö xûá Nghïå thò vö...
ÀNQT 79b LHCD 12b NGCK 98a NPGT 14a PTK 19a
VNP1 II 159 VNP7 122
BK a - Àûúâng vö xûá Nghïå raânh raânh HHÀN 110 VNPS 56a
(b) Àûúâng vö xûá Nghïå quanh quanh
Àûúâng ra Haâ Nöåi nhû tranh veä röìng

1
Böì Àïì: tïn nöm laâng Phuá Viïn nay thuöåc xaä Böì Àïì huyïån Gia Lêm, Haâ Nöåi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 234

Àûúâng vö xûá Nghïå quanh quanh


Non xanh nûúác biïëc nhû tranh hoåa àöì
Ai vö xûá Nghïå thò vö.
TCBD II 521 TNPD II 78
(c) Àûúâng vö xûá Nghïå quanh quanh a
Non xanh nûúác biïëc nhû tranh hoåa àöì.
TCDG 49
BK a - Àûúâng vö xûá Nghïå raânh raânh CVPD27
(d) Àûúâng vö xûá Huïë quanh quanh
Non xanh nûúác biïëc nhû tranh hoåa àöì.
HT 144
1116. Àûúâng xa ài coá möåt mònh
Naâo ai coá thêëu àïën tònh töi chùng?
AÁo xïëp nguyïn, xïëp àïí trong nhaâ
Khùn höìng ngûúâi àöåi phêët phú trïn àêìu
Yïu nhau thò giûä lêëy maâu
Rùng àen rûng rûác, toác àêìu xanh xanh
Tai nghe lúâi noái hûäu tònh
Chim löìng khön thïí cêët mònh bay cao
Ngöìi röìi traách phêån maá àaâo
QHBN 333
1117. Àûúâng xa ài gêëp laåi gêìn a
Meå ài lêëy vúå Thaânh Thêìn cho töi. b
TCBD I 208 TNPD I 120
BK a - Àûúâng xa kheáo ruát laåi gêìn NASL II 3a
- Àûúâng xa ài tùæt laåi gêìn NGCK 141b
b - Meå úi lêëy vúå Thanh Thêìn cho töi NASL II
- Meå úi lêëy vúå Thanh Thêìn cho con NGCK
Sûãa laåi... lêëy vúå Thaánh Thêìn NASL II =... lêëy vúå Thanh Thêìn...
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 235

1118. Àûúâng xa höåp baåc khay vaâng


Nïn hû thiïëp úã trong laâng mêìn thuï.
DCBTT 222
1119. Àûúâng xa mûúån ngûåa maâ ài
Coá tònh coá nghôa luêån chi xa àaâng.
DCBTT 268
Xem thïm X9, 10.
1120. Àûúâng xa nhên ngaäi naâo xa
Ài àêu anh cuäng gheá nhaâ
Trûúác thùm phuå mêîu, sau laâ thùm em.
DCNTB I 193
1121. Àûúâng xa úi húäi àûúâng xa
Àem sêìu túái boã cho ta maâ vïì.
DCBTT 250 HT 427 VNP7 223
1122. Àûúâng xa thò thêåt laâ xa a
Mûúån mònh laâm möëi cho ta möåt ngûúâi
Möåt ngûúâi mûúâi taám àöi mûúi b
Möåt ngûúâi vûâa àeåp vûâa tûúi nhû mònh. c
TCBD I 141 THÀQ 1 TNPD II 78
BK a - Àûúâng xa xa thêåt laâ xa HT 154 NGCK 141b
- Àûúâng xa thò thêåt àûúâng xa VNP1 I 66
b - Möåt ngûúâi mûúâi chñn àöi mûúi VNP1 I VNP7 190
c - Möåt ngûúâi nhan sùæc töët tûúi nhû mònh NGCK
1123. Àûúâng xa töi múái túái àêy
Xem chùng chûa toã, nhòn mêy chûa tûúâng
Coá cêu: kiïën hûäu tùæc nhûúâng1
Túái àêy phaãi kñnh, phaãi nhûúâng caác huynh
Dúâi chên ra chöën lï àònh

1
Kiïën hûäu tùæc nhûúâng: gùåp baån thò nhûúâng baån.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 236

Àïí xem ngûúâi baån cûåu coá nhúá mònh hay khöng?
DCNTB I 110
1124. Àûúâng xa xa lùæm ai úi
Nûúác non nghòn dùåm, bïí trúâi mïnh möng
Ài qua muön chúå vaån rûâng
Thuyïìn con möåt chiïëc vêîy vuâng bïí khúi...
TCBD IV 42
1125. Àûát dêy nïn göî múái chòm
Búãi anh úã baåc, em tòm núi xa.
HHÀN 232 TNPD I 455
1126. Àûát gioáng anh phaãi taåm choaâng,
Lúâ duyïn anh phaãi taåm naâng coá con.
CHG 21
1127. Àûát tay möåt chuát coân àau
Huöëng chi nhên nghôa lòa sao cho àaânh.
TCBD IV 32
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 1

1. - E khi thùæm laåt vaâng phai


Sùæc taân nhõ mêët anh laåi boã hoaâi khöng thûúng
Anh thïì coá boáng trùng àêy
Nuái kia coá lúä têëm loâng naây vêîn nguyïn.
DCTH 180 HT 380

2. E mai em noái khöng thûúng


Tùæt trùng röìi laåi tòm phûúng àöíi dúâi.
DCBTT 282

3. Em mai khöng thiïåt nhû lúâi


Lùng xùng nhû bûúám àêåu röìi laåi bay.
DCBTT 232

4. Em baán chi dûúái búå trïn traân


Dêìm sûúng phaãn maåi, caãm thûúng haân ai nuöi?
HHÀN 232

5. Em buön chi coá bõ, coá cên


Em xuöëng àoâ doåc möåt thên möåt mònh?
DCTH 82

6. Em buön chi coá soåt coá giaânh


Coá phaãi buön haânh, xuöëng chúå Cêìu Quan.
DCTH 40

7. Em buön chi röìi laåi baán chi


Mûúâi phiïn chúå Phöë em ài caã mûúâi
- Em buön baåc röìi laåi buön vaâng a
Mûúâi phiïn chúå Phöë gùåp chaâng chñn phiïn
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 2

Quñ höì gùåp baån cho liïìn


Mûúâi quan baán àûúåc chñn tiïìn cuäng ài.
CDHN 153

BK a - Em buön bêëc röìi laåi buön vaâng CDTCM 113

8. Em buön trêìu kïí múá baán trùm


Gùåp cún gioá bêëc em nùçm em lo.
NASL I 6b - 7a NASL I 11a NASL III 32b

9. Em buöìn vò àaä lúä duyïn


Anh buöìn vò chùèng àûúåc yïn gia àònh.
TCBD II 273

10. Em cêìm caái àêëu ài àong


Anh nay vuöët ngoån saâo song keám gò.
DCTH 108

11. Em cêët maái cheâo lan, nhòn chaâng rúi luyå


1
Thöín thûác gan vaâng, thöëi dõ têën nan
Chaâng àaânh nhûng phuå mêîu khöng àaânh
Laá cêy tre khuêët ngoån ngaânh, Trúâi úi!
DCNTB I 244
Xem thïm C 255

12. Em chaã tham nhaâ ngoái taây àònh


Tham vïì ngoån nuái rêåp rònh trïn tay
Chaã tham nhaâ ngoái anh àêu
Tham vïì con mùæt böì cêu liïëc ngûúâi.
CDTCM 78

13. Em chùèng lo cöët ruåi xûúng taân,


Tiïìn nhûåt em xaânh xeå, hêåu àoaân em raä thêy.
CHG 29

14. Em chï thuyïìn thuáng chùèng ài

1
Thöëi dõ têën nan: luâi dïî tiïën khoá.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 3

Em ài thuyïìn vaán coá khi gêåp nghïình!


Ba chòm baãy nöíi lïnh àïnh
Coá khi àïí ngaã àïí nghïnh thiïåt thoâi!
DCTH 91

BK a - Coá khi àöí ngaã àöí nghiïng thiïåt thoâi HT 364

Xem thïm A 246, 247 vaâ N 539

15. Em chöìng úã vúái chõ dêu


Coi chûâng keão noá giïët nhau coá ngaây.
HHÀN 219 HT 218 TCBD II 214

NP 1I 155 VNP7 312

16. Em chúá coá nïn xuác xiïím öng thúå nïì


Tui maâ cêët bay cêët buáa, thò àïën mêët nghïì giaä vöi.
DCBTT 134

17. Em chúá thêëy anh beá maâ sêìu


Kòa con ong noá bao nhiïu tuöíi, noá chêm bêìu, bêìu thui.
TCBD I 561 TNPD I 123 VNP 1I 130 VNP7 274

BK HHÀN 141:

Em chúá thêëy anh beá maâ sêìu


Con ong kia noá bao lúán, noá chñch nuå traái bêìu, traái bêìu eo.

18. Em chûa coá chöìng, em múái àïën àêy


Chöìng röìi, chiïëu traãi maân vêy úã nhaâ.
VNP7 434

Xem thïm E 26

19. Em coá ba quan tiïìn, em nghô laâ giaâu


Thaåch Suâng, Vûúng Khaãi coân àêu àïën giúâ
Troát sa cú, múái phaãi luåy cú
Thuyïìn buön lúä chuyïën lûãng lú àêìu ghïình
Anh àaä tûâng lïn thaác xuöëng ghïình
Thuyïìn nan àaä traãi, thuyïìn maânh thûã chúi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 4

Anh chúi khùæp böën phûúng trúâi


Cho trêìn biïët mùåt, cho àúâi biïët tïn.
DCBTTII 481 TNPD II 82

20. Em coá chöìng coân nhoã, nhû ngoån coã coân non
Loan phoâng kia chûa nhêåp, daå coân nhû xûa
- Àûúâng ài khöng lúã cuäng moân
Leä àêu coá leä hoa coân duyïn tûúi
Em noái ra súå chuáng baån cûúâi
Caá àöi ba buöíi chúå, coân khoe tûúi nöîi gò.
DCNTB I 139

21. Em coá chöìng, em tûúãng nghôa chöìng


Nghôa qua em tûúãng mùån nöìng vaâo àêu?
DCNTB II 151

22. Em coá chöìng khöng boã nghôa anh


Giaâu thúâi miïîu ngoái, khoá miïîu tranh em cuäng thúâ.
DCNTB II 151

23. Em coá chöìng röìi anh laåi úã vúái ai?


Röìi àêy töi traách öng mai ñt lúâi
Töi ra söng tûå têån cho röìi àúâi
Àïí cho em úã laåi nghe lúâi phõ thi.
TCBD IV 32

24. Em coá chöìng röìi cuäng nhû ruöång baán maäi lêu nùm
Anh coá tûúãng tònh nhún trûúác, àïën thùm röìi vïì.
DCNTB II 151

25. Em coá chöìng röìi, em noái rùçng chûa


Töåi riïng em àoá, noã lûâa àûúåc anh
- Khöng khöng, chûa coá núi àêu
Con tùçm soan àang àúåi nûúng dêu nhaâ ngûúâi.
HPV 82
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 5

26. Em coá chöìng röìi, em noái rùçng chûa


Töåi riïng em àoá noã lûâa àûúåc anh
- Em chûa coá chöìng em múái àïën àêy
Chöìng röìi chiïëu traãi maân vêy úã nhaâ.
VNP7 434

Sûãa laåi: VNP7 taách laâm hai àún võ, Nhbs göåp laåi.

Xem thïm E 35 18

27. Em coá chöìng röìi nhû luáa àöí vaâo kho


Quên canh lñnh gaác, anh àûâng coá lêìn doâ túái chi
Anh vïì boã thoái êëy ài
Chöìng em biïët àùång, anh ài úã tuâ
- Qua cuäng biïët em nhû luáa àöí vaâo kho
Nhûng anh giaã àoâ ùn chöåm lêìn moâ xuác chúi
Hoåa may coá àûúåc àöi gioåt (höåt?) cuäng sûúáng caái àúâi
Chöìng em coá bùæt àûúåc, anh úã chúi nùm tuâ
1
Cho túâ caãi giaá tha phu
Miïång thïë gian àaâm tiïëu,
hoå cuäng noái vúå thùçng tuâ thuúã xûa.
DCNTB I 252 - 253

28. Em coá chöìng röìi nhû ngûåa coá cûúng


Ngoä em em àûáng, àûúâng trûúâng anh ài.
HT 181 VNP7 258

29. Em coá chöìng röìi nhû ngûåa àuã yïn


Anh àêy chûa vúå nhû chiïëc thuyïìn nghiïng giûäa vúâi. a
HHÀN 172, 232 TCBD I 208

BK a - Anh àêy chûa vúå nhû chiïëc thuyïìn nghiïng giûäa doâng

DCNTB I 196

30. Em coá chöìng röìi tu phêån, tu duyïn

1
Caãi giaá tha phu: ài lêëy chöìng khaác.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 6

Duâ ai trao baåc kïët duyïn àûâng cêìm.


CDTCM 181

31. Em coá chöìng sao em chùèng cho hay


Àïí anh lêìm tûúãng àïm ngaây àúåi mong.
TCBD IV 32

32. Em coá thûúng anh, anh múái daám àoán ngùn


Em coá thûúng anh, anh múái daám múã khùn ùn trêìu
Thûúng nhau vò búãi miïëng trêìu
Em trao anh bùæt, têån àêìu ngoán tay
Anh thûúng em, thûúng àùæng thûúng cay
Thûúng da thûúng diïët, thûúng ngaây raây em coá biïët khöng
Taâi gò uöëng rûúåu khöng nöìng
Ngêåm böì hoân khöng biïët àùæng, daå luöëng tröng ûu phiïìn?
DCNTB I 269

33. Em coá yïu anh tam tûá nuái chuáng anh cuäng treâo
Thêåp baát söng chuáng anh cuäng löåi
Tûá cûãu tam thêåp luåc àeâo chuáng anh cuäng treâo qua
Cheán son nguyïån vúái öng trùng giaâ
Caân khön àûa laåi möåt nhaâ vui chung
Con àaâng xa xöi, xin em chúá ngaåi nguâng
Xa ngûúâi xa tiïëng, nhûng loâng khöng xa
Noái vñ duâ súám biïët nhau ra
Àaá vaâng cuäng quyïët, phong ba anh cuäng liïìu
Àûúâng tònh duyïn nhúá ñt, tûúãng nhiïìu a
Xùm xùm àeâ neão Lam Kiïìu(1) lêìn sang
Con dao vaâng anh liïëc àaá vaâng
Mùæt anh, anh liïëc, mùæt naâng naâng àûa
Ta mêìn thinh ài keão thïë gian ngúâ
Loâng àêy thûúng àoá biïët cú höåi naâo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 7

Quyïët xùæn tay anh beã khoáa àöång Àaâo. b


TNPD II 82 - 83

BK a - Àûúâng tònh duyïn nhúá ñt tûúãng nhiïìu TCBD I 141 - 142

b - Loâng àêy thûúng àêëy biïët cú höåi naâo TCBDI

Xem thïm Y 58
34. Em coân beá daåi thú ngêy
Thêìy meå eáp uöíng nhûäng ngaây coân thú
Bêy giúâ duyïn söë chaã vûâa
Coá thûúng thò gúä cho nhau ra cuâng
Em coân mùæc mñu trong troâng
Mûúån dao laá truác cùæt troâng em ra
Bao giúâ em ra khoãi troâng
Giaä ún dao truác, giaä loâng ngûúâi thûúng
Bao giúâ em ra khoãi chiïëu, khoãi giûúâng
Àïí thiïëp vúái chaâng löìng aáo àùæp chung.
CDTCM 140

35. Em coân beá daåi thú ngêy


Thêìy meå eáp uöíng tûâ ngaây thiïëu niïn
Cho nïn duyïn chùèng vûâa duyïn
Coá thûúng thò vúát em lïn, húäi chaâng!
CDTCM 77

36. Em coân buön baán coäi naây


Anh àûúng xuöi ngûúåc cuäng coá ngaây gùåp nhau.
HPV 174

37. Em dêìu coá thaác xuöëng suöëi vaâng


Höìn em cuäng bêån bõu theo chaâng saánh àöi.
TCBD I 143

38. Em àaâ thuêån lêëy anh chûa


Àïí anh àöën göî rûâng Nûa àoáng thuyïìn?
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 8

Con thuyïìn mang àöi chûä nhên duyïn


Chöìng cheâo vúå chöëng, thuyïìn quyïn chùèng vúâi. a
bk a - Chöìng cheâo vúå chöëng, thuyïìn quyïn noå maâng.

DCTH 109

39. Em àaâ thuêån lêëy anh chûa?


Àïí anh àöën göî rûâng Nûa laâm nhaâ
- Coá loâng xin giaä ún loâng
Xa xöi caách lïë àeâo böìng mêìn rùng?
DCTH 178

BK a - Xa xöi caách lïë àeâo böìng ra rùng HT 379

40. Em àaä thêåt lêëy anh chûa?


Àïí anh nhöí caãi muöëi dûa àïí daânh.
CDTH 98

41. Em àaä thûúng anh thò bêím laåi, thûa ài


Cho anh rûúåu nöìng möåt lñt àöi li
Àïí múâi song thên ngöìi laåi, cuâng uöëng li bò
Àaâo sêu lêëp nhoåc cuäng chung qui hai àûáa mònh.
DCBTT 194

42. Em àaä toã hïët lúâi nùn nó


Nhûng anh naâo coá nghô gò àêu?
Lñnh Têy bang khöí maåt àúâi
Àïm nùçm khöng nguã, ngaây ngöìi khöng yïn
Anh úi nghe lêëy lúâi khuyïn!
ÚÃë nhaâ coá thiïëp súám chuyïn àúä àêìn.
DCNTB I 281

43. (a) Em àang dïåt chiïëu höìi vùn


Nghe anh coá vúå, em quùng con chuöìi(1)
Em àang bùæc nûúác xöi xöi
Nghe anh coá vúå, quùng nöìi àaá vung
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 9

Em àang vuát nïëp xöi xöi


Nghe anh coá vúå, thuáng tröi nïëp chòm.
HHÀN 172 VNP 1I 85 VNP7 214

(b) Em àûúng dïåt chiïëu höìi vùn


1
Nghe anh coá vúå, em quùng con chuöìi
Em àûúng vuát nïëp thöíi xöi
Nghe anh coá vúå, thuáng tröi nïëp chòm.
DCNTB I 119

44. Em àang dïåt vaãi quay tú


Böîng àêu coá khaách àûa thú àïën nhaâ
Heån giúâ ra göëc cêy àa
Phûúång hoaâng chaã thêëy, thêëy gaâ buöìn sao!
DCTH 155
45. Em àang giaä gaåo giong àeân
Nghe tiïëng anh haát nhû keân thau ba
Vöåi vaâng em böëc gaåo ra
Ài ra than thúã giao hoâa cuâng anh.
DCTH 155
46. Em àang keáo vaãi dûåa thïìm
Chaâng vïì chùn êëm göëi ïm sao àaânh
- Húäi ngûúâi ngöìi tûåa canh thïìm
Coá vïì chùn êm göëi ïm thò vïì.
HPV 175
47. Em àang tûåa cûãa hiïn mai
Chaâng vïì chùn êëm göëi ai maâ vïì.
HPV 175
48. Em àêy beá nhoã chûa tûâng
Àûa lïn cêu vñ nûãa mûâng nûãa lo.
HPV 68

1
Con chuöìi: duång cuå àïí dan chiïëu, gêìn giöëng con thoi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 10

49. Em àêy beá nhoã treã mùng


Tiïëng cao tiïëng thêëp chûa bùçng tiïëng ai.
HPV 68
50. Em àêy chó mïën ngûúâi taâi
Àaánh àöng àöng thùæng, deåp àoaâi àoaâi tan.
TCBD I 209
51. Em àêy khöng ham chi anh böì luáa quan tiïìn
Ham anh möåt chuát cha hiïìn meå ngoan.
HPV 125
52. Em àêy khöng thiïëu chi núi maân loan chiïëu saåch
Noã thiïëu chi núi keåp saách vaâo ra
Trúâi kia àaä àõnh àöi ta
Khoá thúâi chõu khoá, khiïën xa sao àaânh.
DCBTT 85
53. Em àêy laâ gaái maá àaâo
Hoãi anh coá chöën naâo hay chûa?
Àïí em ngaây nhúá àïm chúâ
Vûâa àöi ta àõnh, öng Tú saá gò!
DCTH 98
54. Em àêy laâ gaái nùm con
Chöìng em röång lûúång em coân chúi xuên.
TCBD I 407
55. Em àêy nhû chiïëc chuöng vaâng
Treo àónh Haâ Nöåi ba ngaân quên canh
Anh àêy laâ lñnh xûá Thanh
Ra tónh Haâ Nöåi, lïn thaânh thûã chuöng.
DCTH 163
56. Em àeåp nhû thïí öng sao
Àïí anh ài laåi ra vaâo moãi chên!
DCTH 178
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 11

57. Em àïën àêy xûá laå quï ngûúâi


Ruã hoâ vui miïång, chúá cûúâi lúâi thú.
DCNTB I 105

58. Em ài anh baão em rùçng:


1
Sún Àöng , Ba Traåi em àûâng coá qua.
CDTH 45

59. Em ài àêu àaâo liïîu möåt mònh


Àïí ai nùån khöëi chung tònh trong têm
Àïm qua vùæng khaách tri êm
Vùæng hoa luöëng nhûäng êm thêìm cöîi cêy
Àïm àïm ngöìi tûåa caânh cêy
Than thên vúái boáng, boáng raây boáng chùèng coá thûúng a
Àïm àïm rûúác boáng lïn giûúâng
Ngoån àeân thêëp thoaáng nûãa thûúng nûãa sêìu.
TCBD I 142

BK a - TCBD I 456 chó cheáp àïën hïët doâng naây.

60. Em ài khùæp böën phûúng trúâi


Chùèng àêu lõch sû bùçng ngûúâi úã àêy
Gùåp ngûúâi maá àoã hêy hêy
Rùng àen rûng rûác, toác mêy rûúâm raâ
Höm qua em bêån viïåc nhaâ
Loâng em böëi röëi tûúãng laâ quan hoå mong
Àûúng trûa nghe voäng chuöng àöìng
Thêëy con nhaån trùæng lûúån voâng àûa thû
Thûúng ai hïët àûáng laåi chúâ.
QHBN 180 VNP7 424 - 425

61. Em ài khùæp böën phûúng trúâi

1
Sún Àöng, Ba Traåi: úã Hêåu löåc, Thanh Hoáa. Hai laâng xûa con trai coá tiïëng laâ nghõch
ngúåm.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 12

Khöng àêu lõch sûå bùçng ngûúâi úã àêy


Anh Hai úi! caái aáo xïëp nguyïn
Nhiïîu àiïìu anh ba àöåi nhû xinh trïn àêìu
Anh Tû úi! coá yïu nhau xin giûä lêëy maâu
Rùng àen rûng rûác, maái àêìu xanh xanh
Anh Nùm úi! lùæng nghe lúâi noái hûäu tònh
Chim löìng khön leä laánh mònh bay cao
Anh Saáu úi! búãi vò àêu cheã nûáa àan löìng
Löìng thûa chim nhaån loåt, bay vïì vúái nhau
Anh Saáu úi! em tiïëc thên em gùæn boá maâ khöng nïn gò.
QHBN 234

62. Em ài khùæp trïn chúå dûúái söng


Àöë em biïët àûúåc ngaä ba Böng(1) mêëy àoâ.
DCTH 104

63. Em ài vïì ài, keão thêìy em dûác, keão meå em la


Trêån àoân oan em chõu, anh úã xa biïët gò!
VNP1 II 140

64. Em àöë anh chim chi khöng löng khöng caánh


Coân nhû cêy chi khöng nhaánh khöng ngaânh
Trai nam nhún àöëi àùång, gaái nûä d anh kïët nguyïìn
- Chim (chiïm) bao khöng löng khöng caánh
Cêy viïët khöng nhaánh khöng ngaânh
Trai nam thò àöëi àùång, gaái laânh liïåu sao?
DCNTB II 34

65. - Em àöë anh tûâ nam chñ bùæc


Söng naâo laâ söng sêu nhêët?
Nuái naâo laâ nuái cao nhêët úã nûúác ta?
Anh maâ giaãng àûúåc cho ra
Thò em kïët nghôa giao hoâa cuâng anh
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 13

- Sêu nhêët laâ söng Baåch Àùçng


Ba lêìn giùåc àïën ba lêìn giùåc tan
Cao nhêët laâ nuái Lam Sún
Coá öng Lï Lúåi trong ngaân bûúác ra.
DCTH 164 HT 377 TCDG 52
1
66. Em àûa anh lïn ga Thuêån Lñ
2
Ba giúâ chiïìu vö nghó Àöng Haâ
Phêìn thúâi anh thûúng meå nhúá cha
Phêìn thúâi thûúng con nhúá vúå xoát xa trong loâng.
DCBTT 174

67. - Em àûa cho anh möåt àôa rau muöëng chiïn


Anh tröìng söëng laåi, em xin giao duyïn ngaân àúâi
- Anh àûa em möåt miïëng thõt múä xaâo a
Em xùæt thaânh laát, thò muöëng dûúái ao moåc liïìn. b
bk a - Anh cuäng trao cho em möåt àöët tre khö

b - Em vïì tröìng rùng cho lïn mùng, lïn tre giaâ cheã laåt
àïí qua höì boá rau

DCBTT 209

68. Em àûâng bùæc bêåc laâm cao


Beâo söng khoá kiïëm beâo ao khoá gò.
HPV 158

69. Em àûâng boã tiïëng bêëc tiïëng chò


Anh dúã chên vui baån cuäng nhúá khi em nheå loâng.
TNPD I 123

70. Em àûâng cêåy sùæc, khoe hay


Kheáo thay nöìi thuãng vïì tay thúå haân.
NNPD 59 TCBD I 407 TNPD I 122

1
Thuêån Lñ: Möåt àõa àiïím úã Quaãng Bònh
2
Àöng Haâ: Möåt àõa àiïím úã Quaãng Trõ, caách Àöìng Húái 92km vïì phña Nam, úã trïn söng
Cam Löå, àêìu àûúâng söë 9 ài Lao Baão sang Laâo.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 14

71. Em àûâng noái töët nhû böåt huyânh tinh


Hay àêu em bêåu baåc tònh lùæm thay.
DCNTB I 196

72. Em àûâng thùm vaán baán thuyïìn


Thuãy chung nhû nhêët, àöi ta thïì nguyïìn
Dêìu cho lao khöí truên chuyïn chùèng nïì.
DCNTB II 55

73. Em àûâng thêëy lñnh maâ khinh a


Laänh binh thöëng chïë ba dinh möåt doâng. b
VNPS 73b

BK a - Khuyïn àûâng thêëy lñnh maâ khinh CVPD 3

b - Laänh binh thöëng chïë ba àinh möåt doâng CVPD

- Laänh binh thöëng chïë tam dinh möåt doâng

VNP1 II 40 VNP7 347

- Lñnh lïn thöëng chïë ba dinh coá ngaây NASL I 26b

Xem thïm L 275

74. Em àûâng yã em coá nhan sùæc khuynh thaânh


Maâ toan reã ruáng loâng thaânh cuãa qua
Xa em cuäng taåi meå cha
Thöi àaânh thaác xuöëng diïm la cho gêìn.
TCBD IV 38

75. Em àûáng bïn tï söng, loâng tröng húán húã


Qua àûúåc söng röìi nhû ba (hoa) núã trïn böìn
Nghiïng tai hoãi nhoã trai khön
Meå nhaâ sûãa chêåu xêy böìn mö chûa?
DCBTT 181

76. Em àûúng dïåt gêëm thoi vaâng


Suöët kïu lùæc cùæc, nhúá chaâng quïn giùng
Lúâi nguyïìn bïn gioá dûúái trùng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 15

Trùm nùm coá nhúá àiïåu hùçng hay quïn?


DCNTB I 226

77. Em àûúng nñt nïëp xöi xöi,


Nghe anh coá vúå böìi höìi ruöåt gan.
CHG 23

78. Em gùåp anh àêy, ngûúâi àaä nïn ngûúâi


Miïång noái möi cûúâi, duyïn thùæm tònh thêm
Muöën vö gaá nghôa sùæt cêìm
Súå e chônh möåt laåi lêìm gaáo àöi.
DCNTB II 97
1
79. - Em gùåp ngûúâi nhu, em hoãi ngûúâi nhu:
2
Sao tiïìn sanh mi , mi àoaãn
3
Hêåu sanh tu , tu trûúâng?
- Tûúãng laâ kinh sûã thûá gò!
Chúá hoãi qua nhûäng chuyïån tu mi cuäng thûúâng
Nhên sinh mao phaát àoaãn trûúâng
Àöëi cuâng trúâi àêët têët àûúng kò taâi
Löng nheo laåi vúái löng maây
Àïí cho buåi bùåm úã ngoaâi khoãi vö
Chöî naâo löng nhoã löng to
Chöî naâo daâi vùæn, chöî mö coá chûâng...
Toác rêu laåi vúái löng chên
ÊËy laâ àuã huyïët nhên thên cuãa ngûúâi
Viïåc tu mi anh àaä noái röìi
Anh hoãi em möåt chuát: àêët trúâi caách bao xa?

1
Ngûúâi nhu: nho sô.
2
Mi: löng maây.
3
Tu: rêu*.
Caã cêu: Tiïìn sanh mi, mi àoaãn; hêåu sinh tu tu trûúâng: löng maây moåc trûúác laåi ngùæn;
rêu moåc sau laåi daâi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 16

Caái sao kia moåc lêu, xem sao cuäng nhoã


Coân mùåt trùng kia múái loá, mùåt trùng kïình?
Cêy àuâng àònh kia sao non dûúái giaâ trïn?
Em maâ àöëi àùång cuäng nïn laâm hêìu... a
VNP1 II 132 - 133

BK a - Em maâ àöëi àùång cuäng nïn baån bêìu VNP7 468

Sûãa laåi: Cêy àöång àònh... VNP1 II, VNP7 = Cêy àuâng àònh

80. - Em hoãi anh trïn trúâi coá mêëy võ?


Dûúái thêåp àiïån coá mêëy vua?
Nûúác Viïåt Nam coá mêëy miïëu mêëy chuâa
Chúå baán mêëy trùm võ, chúå mua mûúâi hai ngûúâi.
1
- Trïn trúâi coá hai mûúi taám võ
2
Dûúái thêåp àiïån coá mûúâi vua
3
Nûúác Viïåt Nam ta coá böën miïëu böën chuâa
4 5
Chúå baán nùm võ , chúå mua mêëy mûúi ngûúâi ?
DCBTT 209

81. Em khoe em àeåp, em gioân


- Em khön ngoan cho lùæm, cuäng chõu loân dûúái anh.
CDTCM 30

82. Em khön em úã trong böì


Chõ daåi chõ úã kinh àö chõ vïì. a
ANPT 5b ÀNQT 87a LHCD 19b NASL I 39b

BK a - Chõ daåi chõ úã kinh àö múái vïì NQPN 55

Xem thïm C 715

1
Hai mûúi taám võ: nhõ thêåp baát tuá.
2
Mûúâi vua: phaãi chùng laâ “Thêåp àiïån Diïm Vûúng”.
3
Böën miïëu böën chuâa: yá noái khùæp àöng, têy, nam bùæc àïìu thêëy coá nhiïìu miïëu coá chuâa.
4
Nùm võ: kim, möåc, thuãy, hoãa, thöí.
5
Mûúâi hai ngûúâi: Tyá, sûãu, dêìn, maäo, thòn, tyå, ngoå, muâi, thên, dêåu, tuêët, húåi.
(1)...(5) Chuá thñch theo Dên ca Bònh Trõ Thiïn nhûng trong DCBTT khöng coá chuá
ngûúâi vua
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 17

83. Em khöng chaâo thò ra cêu tònh tïå


Em múã lúâi chaâo thò tuåc lïå bêët minh
Anh úã xa chûa roä sûå tònh
Anh coá àöi röìi chùèng biïët, em úã möåt mònh noã hay.
DCBTT 147

84. Em khöng lêëy chöìng thò thua chuáng keám baån


Em ra lêëy chöìng thò khöng àaânh àoaån vúái anh
Em cuäng muöën lêëy chöìng kõp luác xuên xanh
Vò meå giaâ em daåi, nïn em àaânh úã ri.
DCBTT 199

85. Em khöng sinh sûå, em cuäng chùèng baåc tònh


Anh muöën bûát cêy mai ra tröìng àêët taáo,
àïí röìi chêåu saânh bú vú.
DCBTT 122
86. Em khöng tham duâ ngö khùn nhiïîu caác thêìy
Chó tham ngûúâi noán laá quai mêy thiïåt loâng.
DCBTT 122
87. Em khöng tham giaâu phuå khoá cuäng noã tham sang
Cú chi tham sang phuå khoá, thò em àaä kïët àöi núi
khaác noã àúåi chaâng laâm chi.
DCBTT 130
88. Em khöng tham núi mêm thau bõt baåc,
cheán kiïíu bõt vaâng
Em chó tham núi baát àaá, mêm àan
Möåt mai thêët cú lúä vêån thïë gian khoãi cûúâi.
DCBTT 76
89. Em khöng tham nhaâ ngoái huï taâ(?)
Tham vò möåt nöîi meå cha röång möìm
Àïm ngaây gioáng giaã om soâm
Tröëng phaách khöng coá, lêëy möìm cêìm canh.
CDTCM 191
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 18

90. Em khöng thûúng chi taâi sùæc cuãa ngûúâi


Öng trúâi kia àaä àõnh, em thûúng ngûúâi em phaãi thûúng.
CDTCM 181

91. Em laâ con gaái Baát Qua


Ài laâm thò ñt trùng hoa thò nhiïìu.
NGCK 165b

92. Em laâ con gaái coá chöìng


Möì cha nhûäng àûáa àem loâng noå kia.
DCNTB I 197 HHÀN 131, 233 TCBD I 562

93. Em laâ con gaái chúå Cú a


Haái rau luá buá ngêín ngú bïn àûúâng
Vñ duâ anh coá loâng thûúng
Múâi anh vïì àêët baäi, em muöëi dûa caâng anh xúi. b
TCBD I 143 TNPD II 79

BK a - Em laâ con gaái chúå Àú CDTCM 77

b - Múâi anh vïì àêët baäi, em muöëi dûa vaâng anh xúi CDTCM

94. Em laâ con gaái àïën thò


Nhû con caá rö thia ùn vûåc, coá khi hoáa röìng.
CDTCM 245

95. Em laâ con gaái àöìng trong


Em ài thuyïìn dûúái, mêët loâng thuyïìn trïn.
DCTH 108

96. (a) Em laâ con gaái Àûúâng Trong


Em ài thuyïìn dûúái, mêët loâng thuyïìn trïn
Ba nùm ùn úã thuyïìn trïn
Búãi anh haâng muöëi cho nïn mùån maâ
Xuöëng thuyïìn dõp baãy, dõp ba
Traách anh haâng trûáng úã ra àöi loâng
Con söng Thûúng nûúác chaãy àöi doâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 19

Àeân khïu àöi ngoån, anh tröng ngoån naâo?


Muöën tùæm maát thò lïn ngoån con söng Àaâo
Muöën ùn sim chñn thò vaâo rûâng xanh
Àöi tay vñt caã àöi caânh
Quaã chñn thò haái, quaã xanh thò àûâng
Ba böën nùm nay ùn úã trïn rûâng
Chim kïu, vûúån huá, nûãa mûâng, nûãa lo
Troát sa chên lúä bûúác xuöëng àoâ
Gieo mònh xuöëng sêåp nhûäng lo cuâng phiïìn a
Chúå tónh Àöng möåt thaáng saáu phiïn b
Gùåp cö haâng xeán kïët nhên duyïn vûâa röìi
Caái gaánh haâng àêy, nhûäng quïë cuâng höìi
Coá meåt böì kïët, coá nöìi pheân chua
Boá hûúng thúm xïëp àïí bïn böì
Trêìn bò, cam thaão, saâi höì, hoaâng liïn
Haâng em àaáng giaá bao nhiïu tiïìn?
Àïí ta xïëp vöën, ta liïìn buön chung
Buön chung, ta laåi baán chung
Àûúåc bao nhiïu laäi ta cuâng chia nhau.
TCBD I 455 - 456 TNPD II 84

BK a - Gieo mònh xuöëng sêåp nûãa lo nûãa buöìn bk TNPD II

- Gieo mònh xuöëng sêåp nûãa lo sûå àúâi bk TNPD II

b - Chúå haâng Dêìu möåt thaáng saáu phiïn bk TNPD II

Sûãa laåi:... saâi höì, baâng liïn =... saâi höì, hoaâng liïn

(b) Con söng kia nûúác chaãy àöi doâng a


Àeân chong àöi ngoån, anh tröng ngoån naâo? b
Muöën tùæm maát, lïn ngoån caái con söng Àaâo c
Muöën ùn sim chñn thò vaâo rûâng xanh
Àöi tay vñt caã àöi caânh d
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 20

Quaã chñn thò haái quaã xanh thò àûâng


Ba böën nùm nay, ùn úã trïn rûâng à
Chim kïu, vûúån hoát, nûãa mûâng nûãa lo e
Sa chên lúä bûúác xuöëng àoâ g
Gieo mònh xuöëng saåp, nhûäng lo cuâng phiïìn h
Chúå tónh Àöng möåt thaáng saáu phiïn i
Coá cö haâng xeán kïët duyïn vûâa röìi
Haâng cö nhûäng quïë cuâng höìi
Coá meåt böì kïët, coá nöìi pheân chua
Boá nhang thúm, cö xïëp àïí trong böì...
VNP1 II 120
BK a - Con söng Thûúng nûúác chaãy àöi doâng HT 301
b - Àeân khïu àöi ngoån anh tröng ngoån naâo HT VNP7 411
c - Muöën tùæm maát lïn ngoån söng Àaâo HT VNP7
d - Àöi tay võn caã àöi caânh VNP7
à - Ba böën nùm nay anh ùn úã trïn rûâng VNP7
e - Chim kïu vûúån hoát, anh nûãa mûâng, nûãa lo VNP7
- Chim kïu vûúån huá nûãa mûâng anh laåi nûãa lo HT
g - Troát sa chên lúä bûúác xuöëng àoâ HT
h - Gieo mònh xuöëng saåp coân lo nöîi gò VNP7
- Gieo mònh xuöëng sêåp nhûäng lo cuâng phiïìn HT
HT chó ghi àïën hïët doâng naây
i - Gùåp nhau thiïn taãi nhêët thò VNP7
VNP7 ghi àïën àêy laâ hïët vaâ chuá thñch nhû sau:
Tûâ cêu naây ngûúâi ta coân haát tiïëp:
Gieo mònh xuöëng saåp, nhûäng lo cuâng phiïìn
Chúå tónh Àöng möåt thaáng saáu phiïn
Coá cö haâng xeán kïët duyïn vûâa röìi
Haâng cö nhûäng quïë cuâng höìi

Coá meåt böì kïët, coá nöìi pheân chua

Boá nhang thúm, cö xïëp àïí trong böì.


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 21

(c) ai muöën tùæm maát lïn ngoån söng Àaâo


Muöën ùn sim chñn thò vaâo rûâng xanh
Hai tay em vñt hai caânh
Quaã chñn thò lêëy quaã xanh thò àûâng
Ba böën nùm nay ùn úã trong rûâng
Chim kïu vûúån hoát nûãa mûâng nûãa lo
Em troát sa chên lúä bûúác xuöëng àoâ
Gieo mònh xuöëng saåp nhûäng lo cuâng phiïìn
Chúå Dêìu möåt thaáng saáu phiïn
Gùåp cö haâng xeán kïët nhên duyïn vûâa röìi
Gaánh haâng cuãa cö nhûäng quïë cuâng höìi
Nhûäng hûúng cuâng phêën coá nöìi pheân chua a
Boá hûúng thúm xïëp úã trong böì
Coá meåt böì kïët coá böì hoaâng liïn
Gaánh haâng cuãa cö àaáng giaá bao nhiïu tiïìn
Àïí anh cêët vöën ta liïìn buön chung
Buön chung ta laåi baán chung
Àûúåc bao nhiïu vöën laäi ta cuâng chia àöi.
bk a - Nhûäng hûúng cuâng lûúåc coá nöìi pheân chua.

NGCK 151b

Xem thïm A422 C107 C1114, 1112 À 884, 764, 761, 762, X 107

97. Em laâ con gaái, em coá hai bïën söng


Bïën àuåc em chõu, bïën trong em chúâ.
DCNTB I 196

98. Em laâ con gaái keã Àùçng a


1
Bïn Tïì, bïn Súã, biïët rùçng theo ai? b
CDTH 47 ÀNQT 106a TCBD I 308 TNPD I 122

1
Nûúác Àùçng laâ nûúác rêët nhoã thúâi Xuên Thu Chiïën Quöëc; nûúác Tïì nûúác Súã laâ nhûäng
nûúác lúán úã hai bïn nûúác Àùçng.
Coá thïí lúâi naây noái boáng gioá ngûúâi hai vúå hoùåc ngûúâi con gaái bõ hai ngûúâi eáp hoãi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 22

BK a - Em laâ con gaái nûúác Àùçng NASLII 22a

b - Bïn Tï, bïn Súã biïët rùçng chúâ ai? THQP 6a

99. (a) Em laâ con gaái keã Mú(1) a


Em ài baán rûúåu tònh cúâ gùåp anh
Rûúåu ngon chùèng quaãn be saânh b
AÁo raách kheáo vaá hún laânh vuång may
Rûúåu laåt uöëng lùæm cuäng say c
AÁo raách coá muån vaá may laåi laânh. d
CDHN 110 TNPD II 80 - 81

BK a - Em laâ con gaái treã thú THQP 29a bk TNPD II

- Em laâ con gaái àûúng tú LCD 46b

b - Rûúåu ngon chùèng loå be saânh ANPT 1a

- Rûúåu ngon bêët luêån be saânh bk TNPDII

c - Rûúåu chùèng ngon uöëng nhiïìu cuäng say LHCD

- Rûúåu ngon uöëng lùæm thò say THQP

d - Ngûúâi khön noái lùæm hïët hay hoáa nhaâm bk CDHN

- Ngûúâi khön noái lùæm cuäng hay ra nhaâm bk CDHN

- AÁo raách coá chó vaá ngay laåi laânh ANPT

- AÁo raách coá chó vaá may laåi laânh LHCD THQP

- AÁo raách coá muån vaá ngay laåi laânh VNP1 I 72 VNP7 196
1
(b) Töi laâ con gaái keã Mú a
Töi ài baán rûúåu tònh cúâ gùåp anh
Rûúåu ngon bêët luêån be saânh b
AÁo raách kheáo vaá hún laânh vuång may.
Rûúåu laåt uöëng lùæm cuäng say c
AÁo raách coá muån vaá may laåi laânh d
NGCK 119a

1
Keã Mú, laâng Mú: tïn nöm laâng Tûúng Mai vaâ Hoaâng Mai (nay thuöåc xaä Hoaâng Vùn
thuå). Àêy chó laâ Hoaâng Mai xûa kia nöíi tiïëng vïì nghïì nêëu rûúåu nïn cuäng goåi Mú rûúåu (àïí
phên biïåt vúái Mú cúm chó laâng Tûúng Mai chuyïn baán cúm).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 23

BK ÀNQT 109b:

Em laâ con gaái treã thú


Em ài baán rûúåu tònh cúâ gùåp anh
Rûúåu ngon chùèng quaãn chai saânh
AÁo raách kheáo vaá hún laânh vuång may.
Xem thïm R 310

100. Em laâ con gaái keã Ngêu


Em ài buön chó daäi dêìu súám höm
Caái khùn vuöng thêm, nûãa àöåi nûãa cêìm
Khùn àöåi rúi mêët, khùn thêm lêåp lúâ
Anh úi, nhùåt giuáp em nhúâ
Cöng anh nhùåt giuáp bao giúâ cho quïn
Anh quïn em chùèng cho quïn
Anh nhúá em nhúá, múái nïn vúå chöìng.
CDHN 166 CDTCM 130

101. Em laâ con gaái khuï phoâng


Em ài baán chó phaãi loâng àoâ thao
Em àûa anh àïën chúå Kïnh Àaâo
Trúã ra Tuêìn Quaán, trúã vaâo Tuêìn Danh
Yïu em maäi maäi ru anh
Àûa em ài boã Tuêìn Tranh maâ vïì!
CDTCM 113

102. Em laâ con gaái lúä thò


Thêìy meå noã gaã àïí laâm chi trong nhaâ?
CDTCM 30

103. Em laâ con gaái lúä thò


Thêìy meå thaách cûúái laâm chi veä vúâi
1
Giaâu thò ba quaã phuâ trang

1
Quaã phuâ trang: quaã àûång àöì trang àiïím cuãa cö dêu.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 24

Khoá thò huä rûúåu cho laâng uöëng chúi


Coân nhû cuãa vuån cuãa rúâi
Àaân baâ con treã ùn chúi trong nhaâ
1
Rûúåu thò chñn caãnh khiïng ra
Trêu thò chñn chuåc, lúån hoâa möåt trùm
Cûúái em möåt vaån àöi trùçm
Mûúâi chñn têëm lônh, ba trùm quan tiïìn
Vaâng mûúâi chñn neán tinh nguyïn
Cuâng laâ baåc baãy sùæp liïìn cho cao
Cûúái em vaãi voác luåa àaâo a
Quêìn the aáo lônh xïëp vaâo nùm rûúng b
bk a - Cûúái em daãi voác daãi àaâo

b - Vaãi the vaãi lônh chöìng cao lêëy maâu.

CDTH 147

104. Em laâ con gaái naå doâng


Cúm cha, aáo meå döëc loâng ài chúi
Chúi cho sêëm àöång mûa rúi
Chúi cho gûúng vúä laâm àöi laåi liïìn
Chúi cho nguyïåt naáo trung thiïn
Chúi cho laá ruång vïì àïìn vua Ngö
Chúi cho nûúác Têën sang Höì
Chúi cho nûúác Têìn sang Súã nûúác Ngö sang Laâo
Chúi cho bïí loåt vaâo ao
Chúi cho traái nuái loåt vaâo trön kim
Chúi cho bong boáng thò chòm
Àaá hoa thò nöíi, göî lim mêåp múâ (lêåp lúâ).
QHBN 174

105. Em laâ con gaái nûä nhi

1
Caãnh: möåt loaâi chum nhoã, coá núi goåi laâ chônh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 25

Súåi gai, mùæt lûúái, chùèng bò cuâng ai


Àöi bïn baác meå thò giaâ
Kiïëm tñ ruâng raách àïí maâ keáo töm
Giïng, hai, ti tñ giöng nöìm
1
Ruâng ài ra bïí, laåi öìn lêím doan
Thaáng ba anh xuöëng lûúái quaâng
Caá xuã, caá xaác, caá han, caá thiïìu.
Thaáng tû anh múái xuöëng theo
Em rung lùång gioá, ruöëc kheo vaâo búâ
Àöi ta kïët chó xe tú
Ruöëc raâm ngûúâi àaánh àöí búâ chan chan
Thaáng nùm te chaåy hïët ngaân
2
Caá traâ cuäng lùæm khúi àaâng vaâo ra
Thaáng saáu goä àaánh caá hoa
Caá beå, caá trùæng cuâng laâ thu lanh
Thaáng baãy laâ thaáng hiïìn laânh
3
Lûúái khoai àaánh nhûäng laânh canh, caá theâ
Thaáng taám nuâng nuåc, töm he
ã4 5
Lûúái dú ra xuöëng Maã Ngheâ cuäng àöng
Thaáng chñn laâ thaáng giaä sung
6
Bùçng chùång, laáo mùæt cuâng laâ laáo têy
Höìng hoa, caá ruöëi thiïëu gò
Kïí giöëng caá quñ, kïí chi caá chuöìn
Thaáng mûúâi anh múái kïí luön
Cêu beâ ngûúâi àaánh nhûäng tuöìng caá dûa

1 6
Tïn caác loaâi caá.
2
Caá Traâ: coân goåi laâ chim.
3
Lûúái khoai: lûúái mùæt nhoã.
4
Lûúái dúã: lûúái mùæt vûâa.
5
Maã Ngheâ: úã gêìn baãi biïín Sêìm Sún, Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 26

Quñ höì phêån àeåp duyïn ûa


Kòa nhû töm sùæt gùåp dûa thaáng mûúâi
Thaáng möåt laâ thaáng khöng vûâa
Ruã nhau mua caá cêu dûa àïí daânh
Thaáng chaåp vùng keáo luâng quanh
Caá cöìi, caá nuå àïí daânh thaáng giïng.
VNP7 499 - 450

Sûãa laåi: caá thiïìn = caá thiïìu, caá luå = caá nuå

106. Em laâ con gaái nhaâ ai


Lúâi ùn nïët noái khoan thai nheå nhaâng?
- Nhaâ em úã caånh vûúân àònh
Xung quanh coá gaåch xêy thaânh tûá vi
Nhaâ em ùn chúi chùèng thiïëu àöì chi
Tuã cheâ, sêåp guå, hoaânh phi trong ngoaâi
1
Àùçng trûúác coá nuái Yïn Lai
Àùçng sau coá caã vûúân truác, vûúân mai, vûúân höìng
Cha em mùåc aáo thïu röìng
Meå em hoaâng hêåu chñnh cung nhaâ vaâng
2
Chuá em laâ àûác Thaánh Quan
3
Baác em laâ öng Haân Tñn , àaánh tan giùåc loaân.
DCTH 161

107. Em laâ con gaái nhaâ ai


Thùæt lûng nhiïîu baåch, hai tai àeo trùçm
Laåi àêy anh seä hoãi thêìm
Nhung kia maâ saánh vúái trùçm nïn chùng?
CDTCM 78

108. Em laâ con gaái nhaâ Diïm

1
Yïn Lai: thuöåc xaä Trûúâng Vùn, Tônh Gia tónh Thanh Hoáa.
2
Thaánh Quan: Quan Vùn Trûúâng, möåt tûúáng gioãi thúâi Tam Quöëc úã Trung Quöëc.
3
Haân Tñn: xem chuá thñch úã B 505.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 27

Àïën thaáng lônh tiïìn àûúåc böën haâo hai


Möåt haâo thò àïí cho trai
Hai haâo biïëu meå, haâo hai ùn quaâ.
NGCK 165b

109. Em laâ con gaái nhaâ giaâu


1
Coá dêy xaâ tñch dùæt àêìu thùæt lûng
Anh laâ con trai nhaâ ngheâo
Anh ài àaánh giêåm àûúåc vaâi gioã cua
Trúâi laâm thiïn haå mêët muâa
Xaâ xñch em mêët, gioã cua anh coân.
CDTCM 275

110. Em laâ con gaái nhaâ giaâu


Em ài buön chó ngöìi àêìu haâng kim
Lïnh àïnh chó nöíi kim chòm
Chó thúâi tröi mêët àïí kim lêåp lúâ
Húäi chuá laái úi xñch thuyïìn cêu laåi cho chuáng em nhúâ
Cöng lao chuá biïët bao giúâ cho quïn
Bao giúâ àöí nuái Taãn Viïn
Caån söng Tö Lõch thiïëp múái quïn cöng chaâng
CDHN 154 CDTCM 138

111. Em laâ con gaái nhaâ giaâu


Meå cha thaách cûúái ra maâu xinh sao
Cûúái em trùm têëm gêëm àaâo a
Möåt trùm hoân ngoåc, hai mûúi taám öng sao trïn trúâi
Traáp troân dêîn àuã trùm àöi
ÖËng thuöëc bùçng baåc, öëng vöi bùçng vaâng
Sùæm xe tûá maä àem sang

1
Xaâ tñch: Àöì trang sûác cuãa phuå nûä trûúác àêy, bùçng baåc, kïët laåi nhû dêy xñch nhoã, àeåp
thûúâng àeo quanh thùæt lûng, buöng xuöëng phña dûúái.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 28

Àïí quan viïn hoå nhaâ naâng àûa dêu


Ba trùm noán nghïå àöåi àêìu
Möîi ngûúâi möåt caái quaåt taâu cêìm xinh b
Anh vïì sùæm nhiïîu nghi àònh
May chùn cho röång, töi mònh àùæp chung c
Cûúái em chñn chônh mêåt ong
Mûúâi coát xöi trùæng, mûúâi nong xöi voâ
Cûúái em taám vaån trêu boâ
Baãy vaån dï lúån, chñn voâ rûúåu tùm
Laá àa mùåt nguyïåt höm rùçm
1
Rùng nanh thùçng Cuöåi, rêu cùçm Thiïn Löi
Gan ruöìi, múä muöîi cho tûúi
Xin chaâng chñn chuåc con dúi goáa chöìng
Thaách thïë múái thoãa trong loâng d
Chaâng maâ lo àûúåc, thiïëp cuâng theo chên. à
TNPD II 83

BK a - Cûúái em trùm têëm luåa àaâo VNP1 I 127 VNP7 269 - 170

b - Möîi ngûúâi möåt caái quaåt taâu thêåt xinh VNP1 I VNP7
c - May chùn cho röång ta mònh àùæp chung VNP1 I VNP7

d - Thaách thïë múái thoãa têëm loâng VNP1 I VNP7

à - Chaâng maâ lo àûúåc thiïëp thúâi theo chên VNP1 I VNP7

112. Em laâ con gaái nhaâ ngheâo


Cúm khoai rau chaáo bûäa chiïìu laåi thiïëu bûäa mai
Liïîu böì khöng quaãn trêìn ai
Em ài laâm mûúán sinh nhai qua thò
Caái thùçng chuã em noá chùèng ra gò
Noá coá dùm ba xu nhoã, tiïëng bêëc tiïëng chò
caái têëm thên em a

1
Thiïn Löi: Thêìn Sêëm Seát. Trong quan niïåm cuãa nhên dên ta trûúác àêy, Thiïn Löi laâ
võ thêìn úã Thiïn Àònh chuyïn trûâng phaåt keã coá töåi theo lïånh Ngoåc Hoaâng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 29

Em ài laâm mûúán tûâ böën giúâ saáng àïën baãy giúâ àïm
Caái mùåt em xaám, caái da em àen vò nùæng daäi mûa dêìu
Caã ngaây chaã thêëy caái boáng rêm àêu b
Ài khuya vïì súám trïn àêìu coá boáng trùng sao
Baát möì höi em àem àöíi lêëy haâo rûúäi, hai haâo c
Ai laâm gaåo keám thoác cao thïë naây?
AÁo em, aáo chiïëu, mo cau
AÁo phûúâng giùåc nûúác nhûäng maâu tú len
Cûåc thên em àêíy xe boâ
Cho phûúâng giùåc nûúác ö tö nhaâ lêìu.
CDTCM 229

BK a - Noá cêåy coá nùm ba xu nhoã, tiïëng bêëc tiïëng chò


caái têëm thên em HT 305

- Caã ngaây chaã thêëy boáng rêm àêu HT

c - HT chó ghi àïën hïët doâng naây.

113. Em laâ con gaái nhaâ ngheâo


Cha meå thaách cûúái ra àiïìu xïnh xang
Xin chaâng chñn têëm gêëm àaâo
Möåt trùm haåt ngoåc chñn mûúi chñn öng sao trïn trúâi
Nïí lúâi maâ chùèng noái ra
Quêìn lônh aáo voác chêët nhaâ nùm gian
AÁo voác àúm nhûäng khuy vaâng
Coân con lúån gaåo mùåc chaâng àûa sang
Chaâng vïì sùæm sûãa àûúâng ngang
Ruöåt non nêëu vúái ruöåt giaâ ö long
Laá àa mùåt nguyïåt höm rùçm
Vaãy lûún nêëu vúái dêu cùçm Thiïn Löi
Gan röìng, trûáng muöîi cho tûúi
Löng naách con ïëch nêëu vúái löng àuöi baåch xaâ
Xin chaâng trùm trûáng ba ba
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 30

Chñn chuåc sûâng gaâ choån lêëy cho tinh


Xin chaâng trùm rïî cöåt àònh
Kiïën trùæng chñn gaánh gan caá kònh nghòn ba.
TNPD 112

112. (a) Em laâ con gaái nhaâ quï


Ham bïn taâi sùæc nhiïìu bïì aái ên
Chùèng ham tham phuá phuå bêìn
Duyïn rùçng duyïn phaãi núå nêìn nhau àêy
Chaâng coá sang chaâng phaãi choån ngaây
Möëi manh cho roä xe dêy xñch thùçng
Cêìm cên chaâng nhêëc cho bùçng
Möåt bïn cöëi àaá möåt àùçng tiïìn cheo
Hoãi rùçng chaâng coá hay ngheâo
Lïå laâng phaãi sûãa bêëy nhiïu múái tûâng
Chñn con gaâ luöåc cho tûúm
Chñn mêm xöi soái chaâng àúm cho daây
Cau non chñn thuáng roä àêìy
Rûúåu chñn trùm huä chaâng raây àûa sang
Trûúác laâ theo tuåc lïå laâng
Nhaâ em chêåt heåp xin chaâng chúá lo
Xin chaâng lêëy chñn con boâ
Chñn gaánh gaåo nïëp chñn voâ rûúåu tùm
Gaåo teã chaâng sûãa chñn trùm
Chaâng tröng cho roä keão lêìm chaâng úi
Xin chaâng lêëy chñn mêm xöi
Chñn con gaâ luöåc lïî núi öng baâ
Trûúác laâ lïî töí tiïn nhaâ
Sau laâ baån hûäu ngûúâi ta tröng vaâo
Xin chaâng chñn têëm gêëm àaâo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 31

Àïí may chùn aáo, coân bao may muâng


Xin chaâng chñn neán vaâng höìng
Àïí thiïëp keáo nhêîn keáo voâng àeo tai
Coân thûâa thiïëp chùèng cho ai
Àïí laâm vöën liïëng möåt mai àûa vïì
Xin chaâng lêëy chñn caânh huï
Caânh baåc laá baåc núã ra huï vaâng
Rïî noá ùn xuöëng doåc ngang
Nuå noá bùçng vaâng quaã noá àöìng àen
Chñn cêy chñn aã naâng Tiïn
Àaánh àu caânh baåc giûä gòn caânh hoa
Trûúác laâ phong caãnh nhaâ ta
Sau àïí trong nhaâ cho dïî laâm ùn
Nhaâ thiïëp thûåc laâ khoá khùn
Tiïìn nong chaã coá nhêët vùn möåt àöìng
Xin chaâng chñn chiïëc thuyïìn röìng
Chiïëc thò àoán rïí chiïëc hoâng àûa dêu
Xin chaâng lêëy chñn con trêu
Chñn mûúi mêîu ruöång thò dêu múái vïì.
TNCD 114

(b) Em laâ con gaái nhaâ quï


Tham bïn taâi sùæc, thiïëu bïì aái ên
Duyïn rùçng duyïn chaã núå nêìn
Sao duyïn laåi buöåc chó höìng cho ai?
Coá xong thò phaãi liïåu ngaây
Möëi manh àaä toã têån cêy caát àùçng
Cêìm cên maâ nhùæc cho bùçng
Möåt bïn cöëi àaá möåt àùçng tiïìn treo
Hoãi thùm chaâng coá hay ngheâo?
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 32

Lïå laâng phaãi sûãa bao nhiïu cho tûúâng


Chñn con gaâ naåc(thiïën) roä raâng
Xöi thò sûãa chñn mêm vuöng cho àêìy
Hay laâ chaâng quaãn loâng chay
Cau khö chñn thuáng, àûúåc ngaây chaâng sang
Hay laâ chaâng quaãn lïå laâng
Nhaâ em coá heåp xin chaâng chúá lo
Cûúái em phaãi chñn trêu to
Rûúåu ngon chñn huä ba voâ rûúåu tùm
Gaåo nïëp chaâng sûãa chñn trùm
Chaâng nghe cho roä keão lêìm möåt khi
Thiïëp xin chaâng chñn têëm luåa hoa quò
Laåi xin chñn têëm nhiïîu hoa bïn taâu
Thiïëp xin cho àuã trêìu cau
Àïí àoán baån gaái trûúác sau troån nghòn
Thiïëp xin chaâng chñn mêm xöi
Àïí nhùæc àêìu hoå caác núi öng baâ
Thiïëp xin chaâng chñn cêy hoa
Caânh baåc, nuå baåc, núã ra hoa vaâng
Rïî noá tröí xuöëng nghïnh ngang
Quaã noá thò vaâng, laá noá àöìng àen
Chñn cêy, chñn chõ naâng Tiïn
Gioá àûa caânh baåc, giûä gòn vûúân hoa
Trûúác laâm phong caãnh nhaâ ta
Sau àûa vïì nhaâ cho rïî laâm ùn
Nhaâ thiïëp thêåt laâ khoá khùn
Nhûng tiïìn chùèng lêëy nhêët vùn möåt àöìng
Thiïëp xin chaâng chñn chiïëc thuyïìn röìng
Trûúác thò àoán rïí sau cuâng àûa dêu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 33

Chaâng sang nhaâ thiïëp ùn trêìu


Chaâng vïì chaâng möí mêëy trêu mùåc chaâng.
CDTCM 214 - 125
1
115. Em laâ con gaái Phuã Tûâ
Löån chöìng traã cuãa, theo sû chuâa Viïìng a
Àoái ùn thõt choá nêëu riïìng b
Baán rau maãnh baát lêëy tiïìn nöåp cheo c
Duâ coân thiïëu thöën bao nhiïu d
Xin chaâng àûâng coá cùæm nïu ruöång chuâa. à
HT 241 TNPD II 80 VNP1 II 46 VNP7 112

BK a - Löån chöìng traã cuãa lêëy öng sû chuâa Viïìng NGCK 165b

b - Àoái no thõt choá vúái riïìng NGCK

c - Haái rau maãnh baát lêëy tiïìn nöåp cheo

- Baán rao maãnh baát lêëy tiïìn nöåp cheo

TCBD II 522 TCBD III 185

- TCBD II vaâ TCBD III chó ghi hïët doâng naây

d - Dêìu coân thiïëu thöën ñt nhiïìu NGCK

à - Xin anh àûâng coá cùæm tiïu ruöång chuâa NGCK


2
116. Em laâ con gaái Phuá Khï
3
Lêëy chöìng keã Xaá laânh nghïì ài buön
Àêìu söng cho chñ ngoån nguöìn
Cuâng nùm chñ töëi ài buön caã àúâi
Thaáng taám quêíy gaánh buön rûúi
Thaáng chñn buön mñt thaáng mûúâi buön cau
Thaáng möåt quêíy gaánh buön trêìu
Thaáng chaåp buön bêëc buön dêìu buön hûúng
Thaáng giïng vaâo nghïå buön àûúâng

1
Phuã Tûâ: Phuã Tûâ Sún, nay thuöåc huyïån Tiïn Sún, tónh Haâ Bùæc.
2
Phuá Khï: úã xaä Hoùçng Hoáa, tónh Thanh Hoáa.
3
Keã Xaá: laâng Khï Xaá, xaä Hoùçng Lûu, Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 34

Thaáng hai tiïån mña, thaáng ba sang naåo dûâa


Thaáng tû quêíy gaánh buön dûa
Thaáng nùm cêëy haái caây bûâa lêëy cöng
Thaáng saáu quêíy bõ buön böng
Thaáng baãy buön mñt, buön cuâng caã nùm.
CDTH 33
1
117. Em laâ con gaái Phuång Àònh
Ngaây ngaây daåo khùæp tónh thaânh: “Ai phi”.
CDTH 30
2
118. Em laâ con gaái Phuång Thiïn a
Baán rau mua buát mua nghiïn cho chöìng b
Nûäa mai chöìng chiïëm baãng röìng
Boä cöng tùæm tûúái vun tröìng cho rau. c
ANPT 1a HHÀN 233 TCBD III 147

BK a - Thiïëp laâ con gaái Phuång Thiïn TCBD II 471

b - Baán rau mua buát sùæm nghiïn cho chöìng TCBD II 471

c - Boä cöng súám töëi vun tröìng cho rau CDHN 119

- Boä cöng tùæm tûúái vun tröìng cho rau


TCBD II 331 TNPD II 79

119. (a) Em laâ con gaái tónh Nam


3
Chaåy taâu vûúåt biïín ra laâm Cûãa Öng
Tûâ ngaây noá múã Cûãa Öng
Ài laâm thò ñt, ài röng thò nhiïìu
Chõ em cûåc khöí trùm chiïìu
Trûúác têìm möåt lûúåt àaä treâo cêìu thang.

1
Phuång Àònh: úã xaä Hoùçng Anh, Hoùçng Hoáa, tónh Thanh Hoáa. Laâng naây ngaây xûa
chuyïn mön caâo phi (möåt loaåi nhuyïîn thïí) dûúái söng mang vaâo thõ xaä Thanh Hoáa baán, cûá rao
hïët phöë noå àïën phöë kia: “Ai phi”.
2
Phuång Thiïn: thuöåc àõa phêån cuãa ba mûúi saáu phöë phûúâng Haâ Nöåi cuä, trûúác laâ phuã
Trung Àö, nùm 1469 àúâi Lï Thaánh Tong àûúåc àöíi laâ phuã Phuång Thiïn.
3
Cûãa Öng: möåt trong nhûäng trung têm than cuãa Quaãng Ninh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 35

CDTCM 237

(b) Em laâ con gaái tónh Nam


Chaåy taâu vûúåt biïín ra laâm Cûãa Öng
Tûâ khi múái múã Cûãa Öng
Ài laâm thò ñt ài röng thò nhiïìu
Chõ em cûåc nhuåc trùm chiïìu
Trûúác têìm möåt lûúåt àaä treâo cêìu thang
Sinh ra caái nhaâ maáy saâng
Saáng trûng àeân diïån thùæp traân nùm canh
Öng chuã nghô cuäng àaä ranh
Möåt toaán con gaái úã quanh vuâng naây.
HT 265

120. Em laâ con gaái töíng trïn


Em ài bùæt caáy, xuöëng lïn ngoä naây
Tònh cúå gùåp àûúåc em àêy
Coá cho chung meå chung thêìy hay khöng?
VNP7 261

121. Em laâ con gaái xûá Nam


Chùm nghïì ài cêëy, sang laâm xûá Àöng
Àöìn rùçng xûá Bùæc cao cöng
Tröën cha tröën meå tröën chöìng maâ ài.
TCBD II 388 TNPD II 79 VNP1 II 159 VNP7 123

122. Em laâ con uát nhêët nhaâ


Lúâi ùn tiïëng noái thêåt laâ khoan thai
Miïång em cûúâi nhû caánh hoa nhaâi
Nhû nuå hoa quïë nhû tai hoa höìng
Ûúác gò anh àûúåc laâm chöìng
Àïí em laâm vúå, tú höìng Trúâi xe.
CDTCM 113
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 36

Xem thïm C 438

123. Em laâ chuát phêån thuyïìn quyïn


Maâ trúâi chùèng biïët thûúng em chuát naâo.
HHÀN 172

124. Em laâ gaái uát öng Trúâi


Khi mûa döng gioá, taåt rúi àêìu chaâng.
DCNTB I 196

125. Em laâ thên phêån nûä nhi


Thêìy meå thaách cûúái laâm chi beä baâng
Tiïìn thúâi chñn huä löìng quang
Cau non trùm thuáng hoå haâng ùn chúi
Voâng vaâng keáo àuã mûúâi àöi
Nhêîn ba trùm chiïëc, tiïìn thúâi muön quan
Coân bao cuãa hoãi, cuãa han
Cuãa mêët tiïìn cûúái, cuãa mang ta vïì
Cûúái ta trùm ngöîng, nghòn dï
Trùm ngan, nghòn phûúång, ta vïì laâm dêu
Cûúái ta chñn chuåc con trêu
Ba trùm con lúån, àûa dêu têån nhaâ
Chaâng vïì nhùæn nhuã meå cha
Mua tre tiïån àöët, laâm nhaâ úã riïng
Chaâng vïì nhùæn nhuã laáng giïìng
Queát cöíng, queát ngoä, ra giïng ta vïì
Ta vïì ta chùèng vïì khöng
Voi thò ài trûúác, ngûåa höìng theo sau
Ba baâ cêìm quaåt che àêìu
Mûúâi taám, mûúâi chñn ngûúâi hêìu ài àuã thò thöi.
CDTCM 209 - 210

126. Em laâ giaân cho mûúáp noá leo


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 37

Noá núã trùm hoa nghòn nuå noá theo anh vïì
Anh vïì thùm quaán thùm quï
Thùm cha thùm meå chúá vïì thùm “ai”!
HGVP 15

127. Em lêåp caãnh tröìng ba


Anh ra tay vun cêy queán cöåi
Nay chûâ tröng cho cêy töët laá xanh
Chaâng chúi cho thoãa chñ, uáa laá loåi caânh thò thöi.
DCBTT 181

128. Em lêëy chöìng anh khöng coá giêån


Súå khi töëi trúâi lûãa cêån maái tranh.
CHG 12

129. Em lêëy chöìng khöng cên àöëi chi caã


Noã vûâa àöi chi caã
Traách loâng thêìy meå gaã baán em ra ri
Em vïì lêëy con dao vaâng tûå vêîn
söëng laâm chi cho baån cûúâi.
VNP 158

130. Em maâ khöng lêëy àûúåc anh


Thò em tûå vêîn göëc chanh nhaâ chaâng
- Anh maâ khöng lêëy àûúåc naâng
Thò anh tûå vêîn giûäa gia àûúâng nhaâ em.
VNP 126

131. Em may göëi tai beâo möåt cùåp


Sùæm göëi êëp hai àöi
Röí ö àaä mua röìi
Quaã may àaâ coá sùén
Búãi nghe tin nhuãng nhùèng
E duyïn núå raä rúâi!
Nùçm àïm em luön vaái Trúâi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 38

Chúâ cha meå thuêån lúâi


Hïî baâ mai túái, thò em cuöën goái theo chaâng
Ai deâ lúä dúã trùm àaâng
Taåi ai àoá, chúá em naâo coá phuä phaâng chi anh!
DCNTB II 132

132. Em mêët chöìng em chaã coá lo


Súå anh mêët vúå, nùçm co möåt mònh.
TCBD I 467

133. Em möåt khuyïn anh búát thaãm


Hai khuyïn àoá giaãm sêìu
Ba khuyïn anh búát buöìn rêìu
Haäy kiïëm núi cêìm sùæt nöëi cú cêìu vïì sau.
HHÀN 172 TCBD I 457

BK DCNTB I 100

Möåt khuyïn anh búát thaãm

Hai khuyïn anh búát sêìu

Ba khuyïn anh búát buöìn rêìu

Haäy kiïëm núi cêìm sùæt àïí nöëi nhõp cêìu vïì sau.

134. Em múã lúâi ra chaâo khaách ngoaâi àûúâng


Àïën viïëng chúi phong caãnh hay àïí toã tûúâng viïåc chi?
DCBTT 148

135. Em muöën hoãi baån möåt lúâi


Mùåt trúâi úã àoá, tröëc trúâi úã mö?
Em vïì van àêët àêët úi!
Ra àêy anh chó tröëc trúâi cho em.
HPV 90

136. Em muöën sao cho nïn nghôa taâo khang


Àïìn ún cuác duåc daå caâng thsïm vui
Nhû mònh maâ muöën gêìn tui
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 39

Coá hai bïn phuå mêîu laâm sui múái thaânh


Nghô thên qua quêìn aáo chùèng coá laânh
Lïî nghi àêu coá cam àaânh caách xa.
TCBD IV 38

137. Em muöën troån thuãy chung, loâng ai chùèng muöën


Thêëy ghe anh cheâo xuöëng, ghe thiïëp trúã lïn
Hai àaâng tuy kïë möåt bïn
Sao anh ngoaãnh mùåt, giaã àoâ quïn em?
- Phaãi chi anh khöng coá vúå
Àêy vúái àoá coân núå coân duyïn
Nay em àaä coá chöìng, anh àêy coá vúå
Nïn kïí tûâ raây àaânh àûát núå kïët duyïn.
DCNTB II 39
138. Em muöån chöìng taåi söë àaâo hoa
Anh maâ muöån vúå taåi meå cha khöng tiïìn.
CDTCM 181
139. Em nay chñnh thêåt ngai thúâ
Anh nhû maái ngoái chú vú möåt mònh.
Maái ngoái anh lúåp lêëy ngai thúâ
Coá ngai khöng lúåp, àïí chú vú sao àaânh.
CDTCM 78
140. Em nay ài cêëy àöìng sêu
Dûúái chên àóa cùæn, trïn àêìu nùæng chang
Chaâng úi! Coá thêëu chùng chaâng
Möåt baát cúm vaâng, biïët mêëy cöng lïnh.
HT 113
141. Em nay khùn khùæn möåt loâng
1
Muöën cho phu xûúáng phuå toâng cuâng nhau.
NNPD 59

1
Phu xûúáng phuå toâng: chöìng noái, vúå theo.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 40

142. Em nay khùn khùæn möåt loâng


Muöën cho phu xûúáng phuå toâng cuâng nhau
Loâng em nhû yá súã cêìu.
THQP 8b TNPD I 123

143. Em nay laâ gaái chûa chöìng


Ún cha, ún meå, döëc loâng ùn chúi
Ùn chúi cho hïët nùm nay
Sang nùm kiïëm chöën cho taây ngûúâi ta.
CDTCM 79

144. Em nùçm em nghô maâ coi a


Àïí anh nûúác ngûúåc thuyïìn xuöi sao àaânh? b
Em nùçm em nghô maâ coi
Cöí kim, kim cöí mêëy ngûúâi nhû em!
Em úi nghô laåi maâ xem
Hoa núã coá luác trùng lïn coá giúâ c
DCTH 109

BK + HT 367 khöng ghi hai doâng a vaâ

+ Sau doâng c, HT thïm:


Yïu em anh phaãi xuöëng àoâ

Vûúåt nghïình qua thaác “khoan hoâ” laåi vui

Hai doâng naây àûúåc DCTH 109 xïëp thaânh möåt lúâi riïng.

145. Em ngaä thò chõ phaãi nêng


Àïën khi chõ ngaä em bûng miïång cûúâi
NNPD 59

146. Em nghe anh toã lúâi naây


Em àoâi àïí boã nhû vêìy sao nïn
Taâo khang nghôa úã cho bïìn
Liïîu mai hoâa húåp, àöi bïn thuêån hoâa.
DCNTB I 180
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 41

147. Em nghe tin anh coá vúå röìi


Duâ gan vaâng daå sùæt, daám àûáng ngöìi vúái anh.
CDTCM 30

148. Em nghe tin anh gioáng giaã ra vïì


Cuäng bùçng lûãa àöët böën bïì lûng em.
HPV 174 HT 395

149. Em nghe tin anh gioáng giaã ra vïì


Tay em khïu cêy àeân haånh, tay em àïì cêu thú.
HPV 174

150. Em nghó cho chuáng anh xuöi


Àoâ lïn khoaãng àöå àöi mûúi thaáng naây
Em vïì xin meå xin thêìy
Cho anh kiïëm àôa trêìu àêìy lïn chúi.
DCTH 113 HT369

151. Em nghiïng tai dûúái gioá a


Qua kïí nhoã em nghe raânh b
Àöi ta coân vûúáng tú maânh
Àoá chùèng àaânh, àêy anh cuäng gùæng c
Soáng ba àaâo mûa nùæng chùèng nao. d
HHÀN 172 TCBD I 143, 507

BK a - Em nghiïng tai trûúác gioá DCNTB I 99 - 100 HT431

b - Anh kïí nhoã cho em raânh DCNTB I HT

c - Àöi ta vûúáng súåi tú maânh HMN9

d - Soáng ba àaâo, mûa nùæng anh chùèng nao DCNTB I HT

152. Em ngoan lêëy phaãi chöìng àêìn


Cho gioãi mûúâi phêìn, ai biïët rùçng ngoan.
NNPD 59 TCBD I 508 TNPD I 122

153. Em ngöìi dïåt cûãi trïn khung


Anh àïën ngöìi hoåc cuâng chung möåt àeân
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 42

Lêëy chöìng nhû tröëng cùåp keân


Nhû dao cùåp thúát, nhû àeân cùåp khêu
Lêëy chöìng chùèng àûúåc ài àêu
Nhû tröëng cùåp chêìu, nhû ngûåa cùåp quên.
HT 200

154. Em ngöìi dûåa boáng doâm song


Böîng cún gioá thöíi caânh höìng àûa sang.
HPV 69

155. Em ngöìi dûåa chöën lêìu höìng


Vûúân xuên rûåc rúä, cam boâng töët tûúi
Laâm giaân cho bñ leo chúi
Haát dùm ba chuyïån thûã lúâi nam nhi.
HPV 69

156. Em ngöìi àêu, anh cuäng ngöìi chêìu


Yïu em, anh muöën quïåt trêìu cho em.
CDTCM 30

157. Em ngöìi laåi àêy cho anh phên cêu minh baåch
Duyïn núå taåi Trúâi khaá dïî traách nhau
Noái chûâng mö ruöåt laåi quùån àau
Ba thu ùn úã vúái nhau àaä troån niïìm.
DCBTT 86

158. Em ngöìi maáy moác tûúng liïn


Nhïån sa trûúác mùæt, ngûúâi Tiïn dêåp dòu.
HPV 69

159. Em ngöìi möåt mònh, em nghô möåt mònh


Nghô thên maâ chaã baåc tònh vúái ai
Nïn chùng búãi khaách Chûúng Àaâi
Thaânh sêìu bïí thaãm, coá ai vúái mònh!
VNP 7 238
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 43

160. Em ngöìi dïåt gêëm thïu hoa


Em thïu con long, con li, con qui, con phûúång
Long, li, qui, phûúång löån xinh àaâ nïn xinh.
HGVP 27

161. Em ngöìi thïìm giïëng giùåt tú


Ba nùm giûä troån, möåt giúâ thêët danh.
DCBTT 266

162. Em ngöìi voâi voåi tröng chaâng


Chaâng coân úã chöën Traâng An vui cûúâi.
DCBTT 235

163. Em nguã dêåy súám mai


Em xuác hai cheán cúm
So hai àöi àuäa
Àöi àûáng àöi nùçm
Dêìu thêìy meå coá àaánh chñn chuåc, möåt trùm
Àaánh röìi em dêåy, em cuäng chñ lùm thûúng chaâng.
DCNTB I 89 - 90

164. Em nhòn chi nûúác, em ngùæm chi mêy


Chöìng em naâo phaãi chi àêy maâ tòm?
DCTH 91

165. Em nhúá ngaây naâo bïn ao caá löåi


Anh chó, anh thïì khöng löîi nghôa keo sún
Maâ giúâ àêy anh àaä sang giaâu
Anh quïn ài lúâi hûa buöíi ban àêìu cuâng em.
TCBD I 456

166. Em nhúá vïì nhùæc meå nhùæc cha a


Chúå trûa dûa heáo, keão maâ buöìn thay.
DCNTB I 196

BK a - Em vïì giuåc meå cuâng cha HHÀN 173


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 44

167. - Em nhû baánh laá boác trêìn


Coá chi anh phaãi doâ gêìn, hoãi xa
Nhên duyïn búãi taåi trùng giaâ
Coá nïn thúâi noái “ngûúâi ta” yïn loâng a
- Àûúåc nhû lúâi êëy thò thöi
Anh vïì giïët lúån àöì xöi cûúái liïìn.
DCTH 179 HT 390

BK a - Coá nïn thúâi noái cho ta yïn loâng bk DCTH

168. Em nhû bûác tûúång àang tö


Anh nhû ngoâi buát hoå àöì trong tranh.
CDTH 105

169. Em nhû caá leåp suát xûúng


Gùåp ngûúâi quên tûã giûäa àûúâng hoãi mua.
HHÀN 233

170. Em nhû caá lûúån àêìu cêìu


Anh vïì lêëy lûúái, ngûúâi cêu mêët röìi
Nûúác trong caá chùèng cùæn möìi
Caâng cêu caâng mêët, caâng ngöìi caâng khuya.
CDTCM 78

171. Em nhû caái buáp hoa höìng


Anh giú tay muöën beã vïì böìng nêng niu.
HPV 125 HT 390

Sûãa laåi... giú tay uöën beã... HT = giú tay muöën beã

172. Em nhû cêy quïë giûäa àöìng


Àïí cho cuá àêåu cûåc loâng quïë thay
Bao giúâ cho cuá noá bay
Tiïn ngöìi göëc quïë, quïë nay bùçng loâng.
CDTH 108

173. Em nhû cêy quïë giûäa rûâng


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 45

Thúm göëc, thúm ngoån, giûäa chûâng coá thúm?


- Em nhû cêy quïë nhaâ quan
Keã thò ngùæt ngoån, ngûúâi toan beã caânh.
DCTH 161

174. Em nhû cêy quïë trong nhaâ


Anh nhû ngûúâi khaách ài qua ngoaâi àûúâng.
NASL I 54b

175. Em nhû cêy quïë trong nhaâ


Anh nhû ngûúâi khaách ài qua ngoaâi àûúâng
Phoâng khi anh coá nhúä nhaâng
Anh vaâo thùm quïë, quïë caâng töët tûúi.
NASL II 29b

176. Em nhû cêy quïë trong rûâng


Thúm cay ai biïët ngaát lûâng ai hay
Anh nhû cêy phûúán nhaâ chay
Em nhû chiïëc àuäa saách baây sao nïn.
TCBD III 185 THQP 8a TNPD II 80

Xem thïm T 1061, 1062

177. Em nhû con caá giûäa vúâi


Ai lanh tay thò àûúåc, ai chêåm lúâi thò thöi.
CDTCM 30

178. Em nhû con caá rö kia loác vuäng trêu àùçm


Ngûúâi mong thaã lûúái, ngûúâi nhùçm buöng cêu
Em nhû con caá rö kia loác vuäng chên trêu a
Ba baãy hùm möët caái cêìn cêu chêu vaâo. b
bk a - Con caá rö nùçm vuäng chên trêu

b - Laâm cho nùm baãy cêìn cêu chêu vaâo

CDTH 108

179. Em nhû con haåc àêìu àònh


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 46

Muöën bay khöng nhêëc nöíi mònh maâ bay.


HT 190 VNP7 187

Xem thïm C 147

180. Em nhû con haåc trong chuâa


Muöën bay nhûng mùæc con ruâa quêën chên.
DCBTT 260

181. Em nhû chim noå àang bay


Anh nhû con caá mùæc raây lûúái giùng.
DCBTT 273

182. Em nhû hoân cûát tröi söng


Anh nhû con choá àûáng tröng trïn búâ.
NGCK 174b

BK TNPD I 122:

Em nhû cuåc cûát tröi söng

Anh nhû con choá àûáng tröng trïn búâ.

183. Em nhû quaã bñ trïn cêy


Àang tay meå ngùæt, nhûäng ngaây coân non
HPV 158 HT 193

184. Em nhû têëm voác àaåi höìng


Anh nhû chó kim tuyïën thïu röìng nïn chùng.
NGCK 133a

185. Em nhû töë nûä trong tranh


Anh nhû ngoâi buát cùæm caânh hoa mai
Tiïëc thay mùæt phûúång maây ngaâi
Höìng nhan thïë vêåy núä hoaâi têëm thên.
DCTH 128

186. Em nhû töë nûä trong tranh


Anh nhû thuyïìn vaán, lïn ngïình àûúåc chùng?
DCTH 91
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 47

187. Em noã tham chi bïå göî giûúâng leâo


Tham anh coá àöi ba chûä, dêîu àoái ngheâo cuäng êëm ïm.
DCBTT 260
188. Em noã tham chi núi quyïìn cao chûác caã
Möåt mai khöng chõu khoá ùn laâm thò vaâng àaá cuäng tan
Em quyïët theo anh noã kïí chi àoái khoá cú haân
Sau naây Trúâi cöi ngoá laåi, têët seä coá baåc ngaân trong tay.
DCBTT 81
189. Em noái vúái anh em thúâ meå kñnh cha
Cúá sao em ài tûâ canh möåt àïën canh ba chûa vïì?
DCBTT 118
190. Em noái vúái anh
Nhû rûåa chùåt xuöëng àêët
Nhû Phêåt chêët vaâo loâng
1
Hoaån naån tûúng cûáu
2
Sanh tûã bêët li
Bêy chûâa àùång chûä vu quy
Em àùång núi quyïìn quyá, em nghô gò túái anh.
CHG 30
191. Em noái vúái anh nhû rûåu cheám xuöëng àêët,
nhû mêåt gioát vaâo tai
Tiïìn hêåu anh laâm rûáa, nhêåt lai nhû thïë naâo?
DCNTB II 31
Xem thïm A 440
192. Em öm boá maå xuöëng àöìng
Miïång ca tay cêëy maâ loâng nhúá ai. a
HHÀN 233 HT 172 TCBD I 143

TCBD II 331 VNP7 209

BK a - Miïång hoâ tay cêëy maâ loâng nhúá ai DCNTB I 196

1
Hoaån naån tûúng cûáu: gùåp hoaån naån cuâng cûáu giuáp nhau.
2
Sinh tûã bêët li: söëng chïët khöng lòa nhau.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 48

193. Em úã nhaâ vúái meå vúái cha


Caái noán tiïìn rûúäi quan ba mûúi àöìng
Àïën khi bûúác vïì cuâng chöìng
Caái noán mûúâi àöìng quai laåi bùçng mo,
NASL II 18b

BK + TNPD II 159:

Tûâ ngaây töi úã cuâng cha

Caái noán chñn rûúäi, thao ba mûúi àöìng

Àïën khi töi vïì cuâng chöìng

Caái noán saáu àöìng maâ buöåc quai mo.

+ HHÀN 251:

Tûâ ngaây töi úã vúái cha

Caái noán chñn rûúäi thao ba mûúi àöìng

Àïën khi töi vïì cuâng chöìng

Caái noán saáu àöìng maâ buöåc quai mo.

194. Em úã söng dûúái múái lïn


Coá lúâi chaâo baån söng trïn múái vïì
Thuyïìn anh buön baán nhûäng gò
Lúä buöìm laåc gioá bêy giúâ múái xuöi?
DCTH 88

195. Em úã trong núá caâng thûúng caâng nhúá


Anh úã ngoaâi naây caâng thaãm caâng sêìu
Bao giúâ ngoåc laåi hoâa chêu
Cho chaâng gùåp thiïëp giaãi mêëy cêu thêm tònh.
DCBTT 106

196. Em úi, anh baão em naây a


Söng sêu chúá löåi, àoâ àêìy chúá ài. b
NNPD

TNPDI 122
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 49

BK a - Em úi, anh baão àêy naây TCBDII 331

- Naâo lúâi anh dùån cö bay NGCK 143a

b - Söng sêu chúá löåi, àoâ àêìy chúá qua ÀNQT 95a

Söng sêu chúá löåi àoâ àêìy chúá sang LHCD 12a

197. Em úi! anh baão em naây a


Trûáng choåi vúái àaá coá ngaây vúä tan. b
NNPD 59 NASL I 22b TCBDI 508

BK a - Em úi! chõ baão em naây VNP1II 85 VNP7 87

- Em úi! anh baão àêy naây NGCK 152b

b - Trûáng choåi vúái àaá coá ngaây trûáng tan

ÀNQT I 96b LHCD24b NGCK

198. Em úi chõ baão em naây


Nhêët mùån laâ muöëi nhêët cay laâ gûâng.
NASL III 13a

199. Em úi, chõ baão em naây


Nhêët mùån laâ muöëi, nhêët cay laâ gûâng
Nhêët cao laâ nuái Tam Tûâng
Chõ coân àaåp àöí nûäa rûâng coã may
Nhêët àeåp laâ nuái Sún Têy
Chõ coân chaã tiïëc nûäa dêy bòm bòm!
TCBDI 254 TCBDII 522 TNPDII 81 VNP1II 164
VNP7 127 - 128

200. Em úi chúá khaá bön haânh


Duyïn àêu núå àoá ai daânh em lo.
HHÀN 172, 233 TCBDI 209
1
201. Em úi chúá lêëy chöìng nguöìn
Chim kïu vûúån huá, sêìu tuön möåt mònh.
DCNTB II 98

1
Chöìng nguöìn: chöìng úã trïn nguöìn, thûúång du.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 50

202. Em úi chúá thaãm àûâng phiïìn


Toác xe trùm loån, anh nguyïìn gúä xong.
DCNTB II 97

203. Em úi! Duâ ngaái, duâ gêìn


Duâ cho caách giêåu, ngùn sên mùåc loâng
Àöi ta nhû nûúác möåt doâng
Nhû cêy möåt cöåi, nhû söng möåt nguöìn.
HPV 125 HT 390
1
204. Em úi! Àöi ta àaä lúä dô ra röìi
Lo cùæn böng tha traái àïí lêìn höìi nuöi con.
DCBTT 105

205. Em úi àûâng khoác chõ yïu


Nñn ài chõ kïí Truyïån Kiïìu cho nghe.
HHÀN 90

206. Em úi àûâng lêëy quên buön!


Höìi vui noá úã, höìi buöìn noá ài.
DCNTB II 161

207. Em úi! Em úã cho ngoan


Möåt hai nùm nûäa lo toan cûãa nhaâ
Em úi àûâng phuå meå giaâ!
Möåt vaâi nùm nûäa lo nhaâ cho anh
Em thúâi buön baán cho lanh
Àïí anh chùm chó hoåc haânh cho thöng
Mai sau anh àêåu quêån cöng
Em laâm chñnh thêët xem tröng cûãa nhaâ
Trûúác thúâi nïn thêët nïn gia
Sau thúâi traã nghôa meå cha sinh thaânh.
CDTH 152

1
Lúä dô: troát lúä.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 51

208. Em úi khöng lêëy chöìng ài


Em cêìm duyïn laåi coá khi beä baâng.
HPV 125

209. Em úi, laåi àêy chõ dêåy caái caách chï chöìng
Cúm ùn chùèng thöíi maá höìng uã ï
- Cúm thúâi bûäa söëng bûäa khï
Möåt ngaây ba bûäa ngöìi lï laáng giïìng
Töëi thúâi cùæp chiïëu nguã riïng
Hïî chöìng coá goåi thúâi àûâng coá thûa
Em coân thoái êëy thúâi chûâa.
NASL II 16b

210. Em úi ngoaãnh mùåt laåi àêy!


Anh nhòn thêëy mùåt cho khuêy têëm loâng.
DCTH 176

BK CDTCM 31:

Em vïì ngoaãnh mùåt laåi àêy

Àïí anh ngoá chuát cho khuêy cún buöìn.

211. Em úi ta nguyïån nhau cuâng


Rùng long toác baåc ta àûâng quïn nhau. a
bk a - Rùng long toác baåc ta coân yïu nhau

HPV 125

212. Em úi thên thïí anh àêy


Lúâ àúâ mùæt lúán, töëi ngaây saáng àïm.
NASL II 48b

213. Em phaãi gùåp öng Tú hoãi sú cho biïët


Gùåp baâ Nguyïåt gaån thiïåt cho raânh
Vò àêu hoa noå lòa caânh
Núå duyïn sao súám dûát tònh cho àang.
HT 434
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 52

214. Em quyïët tònh nûúng dûåa boáng toâng


ÊËp iu nhûäng luác àïm àöng laånh luâng
Têm höìn mú tûúãng naäo nuâng
Mònh úi! Àïm laånh quaåt muâng chúâ ai.
TCBDIV 25

215. Em quyïët theo anh, àêìu xanh cho chñ toác baåc,
àaá taåc thaânh bia
Khöng hay nghôa nhún súám kïët vöåi lòa
Boã mònh em chõu súám khuya möåt mònh.
DCBTT 106

216. Em quyïët theo anh àêìu xanh toác baåc


Söëng thúâi gúãi naåc, thaác thúâi gúãi xûúng
Khöng hay àaáp lêëy búåm lûúâng
ÚÃ trung mùæc caån, thïë thûúâng cûúâi chï.
DCBTT 96

217. Em ra lêëy chöìng caách möåt caái phaá


Nïn chi phaãi chõu hai chûä li hûúng
Nay àaä caách trúã àöi phûúng
Thêìy meå úã nhaâ àùæng cúm ngheån nûúác,
khöí trùm àûúâng húäi anh.
DCBTT 108 - 109

218. Em ra vïì cho anh mûúån caái khùn tay


Goái cêu tònh nghôa keão lêu ngaây quïn ài.
CDTCM 31

219. Em ra vïì röìi, àûâng nhùæc em liïìn


Keão em sêìu naäo, em quïn viïåc mêìn.
VNP1 II 140 VNP7 439

220. Em rùçng em chùèng lêëy anh


Àïí anh baán cûãa baán nhaâ anh theo
Coân möåt caái cöëi àêm beâo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 53

Anh àêy baán nöët anh theo em vïì.


TCBDI 142

221. Em rùçng em muöën ài buön a


Anh vïì kiïëm chöën nha mön ngöìi tuêìn b
Duâ em buön baán xa gêìn c
Laâm sao cho khoãi cûãa tuêìn anh àêy. d
ANPT 16b NGCK116b QPHT 32a

BK a - Em rùçng em coá ài buön ÀNQT 108b LHCD45a

b - Anh vïì kiïëm chuát nha mön ngöìi tuêìn CDTCM 77

c - Duâ em buön xa baán gêìn TCBDIII 475

d - Laâm sao traánh khoãi cûãa tuêìn àêy anh

CDTCM TCBDIII TNPD II 79

- Laâm sao traánh khoãi cûãa tuêìn cuãa anh.

HHÀN 233 TCBD 556

222. Em sùæm cho anh möåt böå caánh, anh ài chúi döng daâ
AÁo the hoa têìm cuác dïåt
Duâ caánh dúi, anh àöåi trïn àêìu
Khùn nhiïîu Tam Giang anh xïëp àöåi àêìu
Lûúåc àöìi möìi giùæt trïn buái toác
Caái gûúng taâu anh àïí soi chúi
Haâi hoa nhiïîu anh sùæm möåt àöi
Cho anh ài laåi rong chúi phöë phûúâng.
NGCK 171a
223. Em thaác bao nùm xûúng taân cöët ruåi
Em àêìu thai con nhaån baåch vïì àêåu buåi chanh
Cêët tiïëng kïu anh ài hoãi vúå, àûâng chúâ àúåi em
nhû höìi buöíi xuên xanh khöng coân.
HHÀN 172 - 173
224. Em tham àöìng baåc hoa xoeâ
Tröën cha tröën meå ài kïì ngûúâi Têy.
NASLI 2a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 54

225. (a) Em tham giaâu lêëy thùçng beá tñ tõ tò ti


Laâng trïn xaä dûúái thiïëu gò con trai to
Em àem thên ài cho thùçng beá noá giaây voâ
Muâa àöng thaáng reát noá nùçm co trong loâng
Tûúãng àïën cún em böìng àûác öng chöìng lïn
Noá coân niïn thiïëu chùèng nïn cúm chaáo gò
Noá cûá nguã, àïm noá ngaáy khò khò
Àïí noá lïn buång, noá thò rùçng: thöi!
NGCK 161a - 161b

(b) Em tham giaâu em lêëy thùçng beá tñ ti


Laâng trïn xaä dûúái thiïëu gò trai to
Em àem thên cho thùçng beá noá giaây voâ
Muâa àöng thaáng reát noá nùçm co trong loâng
Cuäng mang laâ gaái coá chöìng
Chñn àïm chûåc tiïët nùçm khöng caã mûúâi
Noái ra súå chõ em cûúâi
Maá höìng boã quaá thiïåt àúâi xuên xanh
Em cuäng liïìu thên vïì thùçng beá treã ranh
Àïm nùçm súâ moá lêìn quanh cho noá àúä buöìn
Buöìn mònh em bïë noá lïn
Noá coân beá daåi àaä nïn cúm chaáo gò?
Noá nguã noá ngaáy khò khò
Möåt giêëc àïën saáng coân gò laâ xuên
Chõ em úi! Hoa núã mêëy lêìn.
NASL II 14b

BK + TNPD II 161:

Tham giaâu em lêëy thùçng beá tñ tò ti

Laâng trïn, traåi dûúái thiïëu gò trai tú

Em àem thên cho thùçng beá noá giaây voâ


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 55

Muâa àöng thaáng giaá noá nùçm co trong loâng

Cuäng àa mang laâ gaái coá chöìng

Chñn àïm chûåc tiïët nùçm khöng caã mûúâi

Noái ra súå chõ em cûúâi

Maá höìng boã quaá, thiïåt àúâi xuên xanh

Em cuäng liïìu mònh vïì thùçng beá treã ranh

Àïm nùçm súâ moá quêín quanh cho àúä buöìn

Buöìn mònh em laåi bïë thùçng beá noá lïn

Noá coân beá moån àaä nïn cúm chaáo gò

Noá nguã noá ngaáy tò tò

Möåt giêëc àïën saáng coân gò laâ xuên

Chõ em úi! hoa núã mêëy lêìn!

+ HHÀN 141:

Tham giaâu em lêëy thùçng beá tñ tò ti

Laâng trïn xaä dûúái thiïëu gò trai tú

Em àem thên cho thùçng beá noá giaây voâ

Muâa àöng thaáng giaá noá nùçm co trong loâng

Cuäng àa mang laâ gaái coá chöìng

Chñn àïm chûåc tiïët nùçm khöng caã mûúâi

Noái ra súå chõ em cûúâi

Maá höìng boã quaá möåt àúâi xuên xanh

Em cuäng liïìu mònh vò thùçng beá treã ranh

Nùçm àïm súâ noá quêín quanh cho àúä buöìn.

Buöìn mònh em laåi bïë thùçng beá noá lïn:

Noá coân beá moån, àaä nïn cúm chaáo gò?

Noá nguã noá ngaáy khò khò

Möåt giêëc àïën saáng coân gò laâ xuên?

Chõ em úi hoa núã mêëy lêìn?

Sûãa laåi: HHÀN chùæp thïm Ch 633 vaâ E34. Nbs àaä taách ra.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 56

226. Em tham núi quêìn röång aáo daâi


Nïn em phaãi vaác hai vai hai caây
Em vïì em lêëy anh àêy
Hai vai hai cêy anh laåi vaác cho.
HPV 125

227. Em thêëy anh beá chúá sêìu


Öng bao nhiïu tuöíi chêm bêìu bêìu thui.
NNPD 59

228. Em thêëy anh em, cuäng mong chaâo a


Súå loâng baác meå cêy cao laá daâi.
THQP 26b

BK a - Thêëy em anh cuäng muöën chaâo HT 152

229. Em thêëy anh em cuäng muöën chaâo a


Súå anh chöìng cuä noá àûáng búâ raâo noá tröng.
NNPD 60 TNPD I 122

Xem thïm T 462

230. - Em thêëy anh em cuäng muöën chaâo


Súå anh chöìng cuä, hùæn àûáng búâ raâo hùæn tröng a
- Hùæn tröng thò mùåc hùæn tröng
Àaä quyïët möåt loâng, ta quyïët lêëy nhau.
TCBDI 254 TNPD II 80

BK a - Súå anh chöìng cuä àûáng búâ raâo, hùæn tröng VNP1 I 114 VNP7 257

Xem thïm T 462

231. Em thêëy anh em cuäng muöën chaâo


Súå loâng baác meå cêy cao laá daâi
Em thêëy anh, em cuäng muöën thûúng
Súå loâng baác meå soi gûúng khöng tûâng.
VNP1 I 113 VNP7 257

232. Em thêëy anh em cuäng muöën chaâo a


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 57

Súå rùçng chõ caã giùæt dao trong mònh!


Àêëy giùæt dao, àêy gûúm kïì naách b
Thuêån nhên tònh cùæt vaách sang chúi. c
HHÀN 131 TNPD II 80

BK a - Thêëy anh em cuäng muöën chaâo THÀQ 4 TNPD II 164

b - Àêëy giùæt dao, àêy gûúm keä naách VNP1 I 163 VNP7 299

- Dao trong mònh, gûúm anh cùæp naách bk TNPD II

c - Àaä thuêån tònh ta khoeát vaách ta chúi TNPD II

Xem thïm T 462

233. Em thêëy anh em, cuäng muöën thûúng


Chó súå mùæc möëi tú vûúng úã nhaâ
Anh vïì gúä möëi vûúng ra
Röìi mai em seä giao hoâa vúái anh.
NASL II 8a

234. Em thò canh cûãi viïåc nhaâ


Chaâng thò ài hoåc, àöî ba khoa liïìn
Khoa trûúác thò àöî giaãi nguyïn
Khoa sau tiïën sô, àöî liïìn ba khoa
Vinh qui baái töí vïì nhaâ
Àïí thiïëp tröng thêëy thiïëp hoâa mûâng thay
Cöng thiïëp lo liïåu bêëy chêìy
Chaâng ài ngûåa thùæm, thiïëp nay voäng àaâo
Thiïëp sùæm cho chaâng möåt chiïëc nhaâ cao
Bùçng chñn mêîu àêët, bùçng ba quaäng àöìng
Cöåt caái thùm thùèm veä röìng
Mûúån ba vaån thúå traã cöng àïì huïì
Thiïëp àaánh hoân àaá xêy heâ
1
Thiïëp cho xeã nuái Ba Vò vïì xêy

1
Ba Vò: (tûác laâ nuái Taãn Viïn) xem chuá thñch úã A 137
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 58

Trïn thïìm ngûåa chaåy baãy ngaây


Chung quanh laát vaán cöåt taây göî thöng
Göî mun àoáng chiïëc thuyïìn röìng
Cûãa ngoä bùçng àöìng saáng löån nhû gûúng.
CDTCM 208 - 209

235. Em thò ài cêëy lêëy cöng


1
Àïí anh nhöí maå tiïìn chung möåt loâi
Àem vïì cho baác meå coi a
Laâm con phaãi thïë em úi.
TCBD II 294 THQP 22b TNPD II 79

BK a - Àem vïì cho baác meå xúi HHÀN 71

Sûãa laåi: ... tiïìn chung möåt lúâi TCBD, TNPD =


... tiïìn chung möåt loâi
... tiïîn chung möåt lúâi HHÀN = ... tiïìn chung möåt loâi

236. Em thò ài cêëy ruöång böng


Anh ài cùæt luáa àïí chung möåt nhaâ a
Àem vïì phuång dûúäng meå cha
Muön àúâi tiïëng hiïëu ngûúâi ta coân truyïìn
CDNÀ 24 HHÀN 71 HT 214 TNPD II 79
VNP1 I 150 VNP7 309

BK a - Àïí anh ài gùåt luáa chung möåt nhaâ THQP 18b

237. Em thò trûúáng gêëm maân laâ a


Chõ thúâi tan taác nhû hoa giûäa àûúâng.
HT 218 VNP7 311

BK a - Em thúâi trûúáng gêëm quêìn laâ NNPD 59 NQPN 14

TNPD I 122

238. Em thò vaác cuöëc thùm àöìng


Anh thò giaã caách mang löìng choåi chim
Vò em anh phaãi ài tòm

1
Loâi: dêy xêu àöìng tiïìn cöí.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 59

Xûa nay anh biïët choåi chim laâ gò!


CDTCM 77

239. Em thúâi canh cûãi trong nhaâ


Nuöi anh ài hoåc àùng khoa baãng vaâng
Trûúác laâ vinh hiïín töí àûúâng a
Boä cöng àeân saách, lûu phûúng àúâi àúâi.
TCBD III 147 THQP 18b TNPD II 79

BK a - Trûúác laâ vinh hiïín töng àûúâng


HHÀN 233 TCBD II 331
Sûãa laåi:... ài hoåc àûáng khoa baãng vaâng HHÀN
TCBD II =... ài hoåc àùng khoa baãng vaâng
240. Em thûa vúái anh:
Àöi nûúác anh em ta
AÁo vaãi daãi gai, cöí kim chi nghôa
Anh àûa chên ra tön thêìn àaä àoaån
Chõ em nhaâ em coá cúi trêìu àûa tay nêng laåi hêìu anh
- Em thûa vúái chõ:
Cúi trêìu àïí àôa bûng ra
Trêìu chùén cau leã thêåt laâ trêìu cau.
HT 319
241. Em thûúng ai nêëp buåi nêëp búâ
Súám tröng àoâ ngûúåc, töëi chúâ àoâ xuöi
Thuyïìn anh àêåu bïën lêu röìi
Sao em chûa xuöëng maâ ngöìi thuyïìn anh?
DCTH 83 HT 361
242. Em thûúng anh, cha meå cuäng phaãi theo
Chiïëc taâu buöìm kia àang chaåy, quùng neo cuäng ngûâng.
DCNTB II 79 HT 445
243. Em thûúng anh, cha meå khöng cho
Tòm núi khuêët tõch khoác no röìi vïì.
DCNTB II 63
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 60

244. Em thûúng anh chùèng daám noái ra


Möîi chiïìu möîi daåo ài qua khoác thêìm.
DCNTB II 57

245. Em thûúng anh dêìu cha meå coá quêën toác keâo nhaâ
Àaánh bùçng roi sùæt, xa maâ khöng xa
Chûâng naâo roi sùæt tröí hoa
Cêy khö núã nhuåy, àöi àûáa ta múái lòa.
DCNTB II 18
1
246. Em thûúng anh khöng daám thõ thiïìng
2
Nuáp cêy iïëng boáng , chúâ quyïìn meå cha.
DCBTT 261

247. Em thûúng anh möåt chuát meå giaâ


Thûúng anh möåt chuát anh laâ àaân öng
Lêëy ai lo lùæng viïåc àöìng
Lêëy ai lo liïåu viïåc trong cûãa nhaâ
Hay laâ anh lêëy quaách ta
Àïí ta nuöi àúä meå giaâ cho anh
Meå giaâ laâ meå giaâ anh
Em nay dêu múái cúm canh chûa tûúâng
Vñ bùçng anh coá loâng thûúng
Thúâi anh che chúã moåi àûúâng cho em.
NASL II 27a

248. Em thûúng anh nhû chó buöåc troån voâng


Anh àûâng baåc daå àem loâng quïn em.
DCNTB II 20

249. Em thûúng anh nhû nûúác àêìy ùm ùæp


Vùæng anh möåt bûäa, loâng em àaä ruöåt naát gan bêìm

1
Thõ thiïìng: thõ thûúâng, coi thûúâng, xem nheå
2
Iïëng boáng: êín nêëp, nuáp boáng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 61

Vò ai thûúng tröåm nhúá thêìm


Cuäng vò anh nïn em múái tuön dêìm höåt chêu.
DCNTB I 136

250. Em thûúng anh, nhûng thêìy meå thoaái thaác


Chuá baác àoán can
Bêån naây huïå heáo theo lan bêån naây.
- Anh coá muöën gêìn, em veä chûúác cho
Cêìm möåt buöìng cau, chai rûúåu anh giaã àoâ àïën chúi
- Tay anh cêìm chai rûúåu buöìng cau
Ài ngaã àaâng sau thêy meå chï khoá
Ài àaâng cûãa ngoä, chuá baác chï ngheâo
Nhùæn chûâng duyïn núå cheo leo
Soáng to thuyïìn nùång, khöng biïët chöëng cheâo coá qua khöng?
- Thêìy meå khöng thûúng thò miïång bêím chên quò
Thêìy meå thûúng em chûâng naâo, thûúng anh
chûâng êëy chúá coá can gò maâ anh lo
- Thêìy meå sinh em ra khöng suy nghô cho xa
Baây ra lïî lïå khöng thûúng con thûúng rïí
Súå vuöng troân trûúác sau sau trûúác
Anh dúâi chên nhúám bûúác ra vïì
Nhên sinh baách nghïå anh laâm nghïì àïí cûúái em
- Cú chi coá miïëu giûäa àöìng
Àïí em vö thïì hùèn daå keão loâng anh nghi
- Coá thiïåt nhû lúâi em noái khöng?
Hay loan àang ùn vúái phuång, chöå röìng laåi muöën bay?
- Em khöng thûúng anh
Chûá thûúng anh thò thïì thöët taåi àêy
Loan maâ khöng ùn vúái phuång
Chûá àaä ùn vúái phuång, röìng bay mùåc röìng.
DCBTT 192 - 193
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 62

251. Em thûúng anh ruöåt thùæt gan baâo


Biïët anh coá thûúng em laåi chuát naâo hay khöng?
- Trùng lïn lêëp loá àêìu caânh
Àïën nay töi múái biïët buång mònh thûúng töi.
DCTH 179

252. Em thûúng anh thêìy meå ngùm nghe


Cêåu, cö, chuá, baác, àoâi àêåu beâ thaã tröi
Thaã tröi rùng àùång maâ thaã tröi
Anh Höì em Haán cuäng löi nhau vïì.
DCBTT 159

253. Em thûúng coân buång meå thêìy


Àeân treo trûúác gioá biïët xêy ngaã naâo.
DCBTT 234
254. Em thûúng, em nhûäng khoác thêìm
Nhúá núi chaâng nguã, chaâng nùçm sao yïn
Chaâng cöë trúã lïn
Cho em hoãi thùm
Àöi lúâi gûãi túái:
Thùm baån cuâng phûúâng
Gûãi lúâi nhûäng nhúá cuâng thûúng
Ai laâm ta phaãi àöi àûúâng caách xa?
CDTH 132
255. Em thûúng, khöng thûúng, noã biïët
Em thöët nhiïìu lúâi thaãm thiïët hún thûúng
Thiïëu chi ba phuã Thûâa Thiïn
Thêëy anh coá ngaäi, nïn em öm duyïn ngöìi chúâ
Chúâ anh xuên maän, heâ qua
Böng lau àoaái núã, sao maâ vùæng tin!
Chúâ anh thaáng taám àaä qua
Thaáng mûúâi àaä luån, thaáng ba maän röìi.
VNP7 228
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 63

256. Em tiïëc con dao beá maâ laåi sùæc thay


Chuöi sûâng bõt baåc vïì tay ai cêìm
Em traái nhên duyïn, em chùèng àûúåc cêìm
Àïí cho ngûúâi khaác àûúåc cêìm dao loan
Àûúåc nhû hoa huïå hoa lan
Thò em cuäng chùèng phaân naân laâm chi
Àûúåc nhû hoa cuác, hoa quò
Thò em cuäng boä möåt thò chúi hoa.
CDTCM 129

257. Em toan taát bïí cêëy cêìn


Em toan àaánh truác tröìng sên nhaâ chaâng
Vò àêu duyïn phêån lúä laâng
Àïí cho caânh baåc, laá vaâng xa nhau.
CDTCM 78

258. Em töi buöìn nguã nghï


Con tùçm àaä chñn con dï àaä muâi.
HHÀN 49

259. Em töi buöìn nguã buöìn nghï


Con tùçm àaä chñn, con dï àaä muâi
Con tùçm àaä chñn, àïí laåi maâ nuöi
Con dï àaä muâi, laâm thõt em ùn.
VNP1II 134 VNP7 506

260. Em trao àöi àuäa nhoã


Anh gùæp than lûãa àoã, boã vö lû vaâng
Than lûãa taân, lû vaâng laånh ngùæt
Traách ai laâm anh bùæc em nam.
DCNTB II 24 HT 434

261. Em treâo àeâo


Em lùån suöëi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 64

Em qua löëi noå


Anh thò coá thûúng
Huyïån Töëng Sún coá chaâng Tûâ Thûác
Rùæp mon men lïn coäi tiïn àûúâng
Ruã nhau len nuái lïn nûúng
Tòm thúâi chùèng thêëy nhûäng thûúng cuâng sêìu
Yïu nhau chùèng lêëy àûúåc nhau
Laâm cho töën bêëc hao dêìu luöëng cöng
Thuyïìn nan cheâo thùèng giûäa doâng
Em muäi anh laái lïn thaác xuöëng ghïình àûúåc khöng?
HGVP 36
262. Em tröng anh nhû caá tröng sao
Nhû lï tröng lûåu, nhû àaâo tröng mûa.
DCNTB II 119
263. Em tröng möåt àïm thaânh hai
Hai àïm thaânh böën, cho daâi nùm canh.
CDTCM 31
264. Em tröng thêëy anh daå sêìu nhû muöëi
Coân súå bïn ngoaâi, chaã daám thúã than
Súå khaách muön vaân, tay àûa buát ngoåc
Tûúãng nhúá àïën chaâng, böîng chöëc nhúá ai?
Bïí kia ai taát nïn vúi?
Ngêîm àïën sûå àúâi muöën kïët nhên duyïn
Muöën kïët nhên duyïn vúái ngûúâi Têìn Têën
Ngûúâi Têìn Têën se sêín nhû sún
Lùm le caânh truác rêåp rúân caânh mai...
VNP7 237
265. Em tröng thêëy anh, em cuäng muöën theo
Súå meå anh ngheâo, baán vaáy em ài.
NNPD 60 TCBD I 508 TNPD I 122
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 65

266. Em tröìng tre anh chúá beã mêìm


Yïu em anh chúá êm thêìm cuâng ai
- Em tröìng khoai anh chúá chiïët àaâi
Yïu em, chúá lêëy ngûúâi ngoaâi hún em
- Em tröìng dêu anh chúá beã chöìi
Yïu em anh chúá àûáng ngöìi cuâng ai.
HGPT 10

267. Em trúã vïì thò nùçm sêëp möåt bïì, khöng trùn khöng trúã
Chïët ài thò lúä, söëng laåi thò phiïìn
Em nhû con diïìu bay giûäa choán thanh thiïn
Àïí coi ngûúâi baån cuä àaão àiïn thïë naâo.
DCBTT 97

268. Em vïì anh coá nhúá khöng


Daå em noáng naãy nhû xöng lûãa loâ.
DCBTT 179

269. Em vïì beã laá giêëu àêy


Àïí mai em nhúá chöën naây em lïn.
CDTCM 31

270. Em vïì cùæt raå àaánh tranh


Chùåt tre cheã laåt cho anh lúåp nhaâ
Súám khuya hoâa thuêån àöi ta
Hún ai gaác tña lêìu hoa möåt mònh.
HT 151 VNP7 198

271. Em vïì cho töët dêy tú


Mûúâi phêìn anh cuäng cho möåt phêìn.
CDTCM 31

272. Em vïì chong choáng maâ ra


Keão anh chúâ àúåi sûúng sa laånh luâng
Sûúng sa thò mùåc sûúng sa
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 66

Em coân thu xïëp cûãa nhaâ chûa xong.


CDTCM 77

273. Em vïì chöën êëy laâm chi


Àöìng chua nûúác mùån chên ài choái saânh
Em vïì quï cuä vúái anh
Chùn tùçm dïåt vaãi cho thanh con ngûúâi.
CDTH 97 - 98

274. Em vïì àuåc nuái loân qua


Vùæt cöí chaây ra nûúác, thò ta laâm chöìng.
VNP7 435

Xem thïm A 558

275. Em vïì em hoãi meå cha a


Coá cho em lêëy chöìng xa hay àûâng.
ÀNQT 107a LHCD 42a THQP 27a

BK a - Em vïì hoãi meå cuâng cha NNPD 59 TCBD I 562 TNPD I 121

276. Em vïì em hoãi meå cha a


Coá cho em lêëy chöìng xa hay gêìn?
Coá con maâ gaã chöìng xa
Möåt laâ mêët giöî, hai laâ mêët con
Coá con maâ gaã chöìng gêìn
Coá baát canh cêìn noá cuäng àem cho.
KSK 11a

Xem thïm C 1036 H 170 T 11

277. Em vïì em laåi ra ngay


Chaâng àûâng tûúãng gioá tröng mêy maâ phiïìn.
NASL II 27b

278. Em vïì giaä gaåo ba giùng,


Àïí anh gaánh nûúác Cao Bùçng vïì ngêm
Cao Bùçng xa lùæm anh úi,
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 67

Anh vïì gaánh nûúác giïëng thúi cho gêìn.


NNPD 60

279. Em vïì giaä gaåo ba trùng


Àïí anh gaánh nûúác Cao Bùçng vïì ngêm
Nûúác Cao Bùçng ngêm thò trùæng gaåo
Anh biïët em coá liïåu àûúåc vêìy
Trêìn trêìn nhû Cuöåi trong trùng
Biïët rùçng cha meå coá bùçng loâng khöng
Àïí anh chúâ àúåi luöëng cöng?
NGCK 99b

280. Em vïì giaä gaåo ba trùng


Àïí anh muác nûúác Cao Bùçng vïì vo.
HPV 125

281. Em vïì giuåc meå cuâng thêìy


Cùæm saâo àúåi nûúác biïët ngaây naâo trong?
HHÀN 173

282. Em vïì hoãi meå cuâng thêìy


Coá cho anh cûúái thaáng naây thò cho.
TNPD I 122

283. Em vïì keã bïí vúái anh


Chùæp gai àan lûúái cho thanh con ngûúâi
Àêët àïí beã laâ àêët ùn chúi
Khöng giaâu cuäng khaá, úã trïn àúâi boáng àaá chên chim
Chûa vúå anh múái ài tòm
Ra àûúâng laåi gùåp àûúåc em chûa chöìng
Em chûa chöìng àaä àaânh möåt leä
Anh chûa vúå tûâ beá àïën nay
Tònh cúâ ta gùåp nhau àêy
Bïn àöng thò bïí, bïn têy thò cöìn
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 68

Bïn trïn thò coá nuái Trûúâng


Bïn ngoaâi hoân Neå, cö nûúâng nghô sao?
VNP7 449

284. Em vïì Keã Chúå em coi


Kòa dinh quan lúán, kòa choâi bùæn cung
Con ngûåa höìng bao tiïìn, bao hêåu
Caác quan traâo aáo bêåu lûng àai
Suáng anh vaác vai, hoãa mai anh toång naåp
Anh bùæn mai naây àuâng àuâng daå daå
Anh bùæn mai naây traã núå nhaâ Vûúng
Thûúng anh göëi àêët nùçm sûúng.
HT 315
285. Em vïì khöng leä anh àûa
Vaái trúâi àûâng nùæng àûâng mûa em vïì.
HHÀN 131
286. Em vïì laâm dêu ba vúái maá, giaã nhû noå laâm dûa
Ba böën nùm trúâi, ba vúái maá coân boá buöåc ài thûa vïì trònh.
TCBD II 214
287. Em vïì mua túâ giêëy thanh thiïn
Lêëy da trúâi boåc laåi, àïí ta kïët nguyïìn vúái nhau.
CDTCM 30
288. Em vïì mua thuöëc nhuöåm rùng
Mua khùn chñt laåi cho bùçng duyïn anh.
HPV 167
289. Em vïì nhúá phöë, nhúá phûúâng
Nhúá núi troâ chuyïån, nhúá àûúâng em ài.
CDTCM 31
290. Em vïì sao àûúåc maâ vïì
Maái cheâo chûa raáo, trùng thïì chûa soi.
DCTH 113 HT369
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 69

291. Em vïì sùæm soåt buön cheâ


Àïí anh buön êëm ngöìi kïì möåt bïn
Cheâ ngon saánh vúái êëm bïìn
Cheâ thò möåt tiïìn, êëm laåi saáu mûúi.
HT 151

292. Em vïì taát bïí tröìng hoa


Taát söng Nhõ Haâ nhöí maå cêëy chiïm.
Em vïì taát bïí tröìng tre
Taát söng Böì Àïì nhöí maå cêëy chiïm.
CDHN 118

293. Em vïì thùm kiïíng viïëng quï


Anh gúãi lúâi vïì thùm meå viïëng cha.
CHG 21
1
294. Em vïì Thu Vñch laâm chi
Àöìng chua nûúác mùån gaåo thò ùn àong.
ÚÃ àêy gaåo trùæng nûúác trong
Àeåp ngûúâi maâ laåi thong dong caã ngaây.
CDTH 30

295. Em vïì thûa laåi meå hay,


Cho àaânh röìi seä sinh baây lïî nghi.
CHG 24

296. (a) Em vïì thûa meå cuâng cha a


Bùæt lúån ài cûúái bùæt gaâ ài cheo
Àêìu lúån lúán hún àêìu meâo
Laâng ùn khöng hïët laâng treo cöåt àònh
Öng xaä àaánh tröëng thònh thònh
Quan viïn muä aáo ra àònh ùn cheo.
TCBD I 209 TNPD II 81

1
Thu Vñch: úã xaä Hoùçng Tiïën, Hoùçng Hoáa tónh Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 70

BK a - Em vïì thûa vúái meå cha HT 191 VNP1 I 123 VNP7 265

(b) Öng Trùng maâ lêëy baâ Trúâi


Thaáng nùm ài cûúái; thaáng mûúâi nöåp cheo
Soã lúån lúán hún soã meâo
Laâng ùn chùèng hïët àem treo cöåt àònh
Öng xaä àaánh tröëng thònh thònh
Quan viïn muä aáo ra àònh xem cheo.
CDNÀ 36 - 37

(c) Trïn trúâi coá öng sao bùng


ÚÃ dûúái àöìng bùçng coá cö röî hoa
Ta vïì ta baão meå ta
Giïët lúån ài cûúái, giïët gaâ ài cheo
Àêìu lúån lúán hún àêìu meâo
Laâng ùn chùèng hïët àem treo cöåt àònh
Öng saäi àaánh tröëng thònh thònh
Quan viïn muä aáo ra àònh tïë Vua.
THÀQ 14 TrCH 15
(d) Trïn trúâi coá öng sao bùng
ÚÃ dûúái àöìng bùçng coá cö haái hoa
Ta vïì ta baão meå ta
Nuöi lúån cho beáo, nuöi gaâ nöåp cheo
Con lúån vûâa taây con meâo
Laâng ùn chaã hïët, àem treo cöåt àònh
Tuêìn phiïn àaánh tröëng thònh thònh
Mûúâi ba öng xaä ra àònh ùn cheo
Meå em töët söë laâm sao
Àeã con gaái àeåp cho tao phaãi loâng.
CDTCM 202
Sûãa laåi: Àïí con = Àeã con
Xem thïm Ö 44 T 1718
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 71

297. Em vïì thûa meå cuâng thêìy


Coá cho anh cûúái thaáng naây anh ra
- Anh vïì thûa meå cuâng cha
Bùæt lúån sang cûúái, bùæt gaâ sang cheo.
NGCK 160b

298. - Em vïì thûa meå cuâng thêìy


Coá cho anh cûúái thaáng naây anh ra
- Anh vïì thûa meå cuâng cha
Bùæt lúån sang cûúái bùæt gaâ sang sïu
- Chùæc nhû lúâi êëy khöng sai
Thaáng giïng àùén göî, thaáng hai laâm nhaâ
Thaáng ba ùn cûúái àöi ta.
TCBD I 142, 209 TNPD II 81

Xem thïm À 1066 Q 43

299. Em vïì thûa vúái meå cha


Cho anh baán tûã möåt nhaâ cho vui.
VNP 125

300. Em vïì thûa vúái meå cha


Mua göî söng Bûáa laâm nhaâ söng Thao
Nûúác söng Thao biïët bao giúâ caån
Nuái Ba Vò biïët vaån naâo cêy
Em hiïìn lêëy àûúåc anh àêy.
HT 327

Xem thïm 185

301. Em vïì thûa vúái meå cha


Mua trêìu chúå Tûá, mua cau Lam Àiïìn
Cau Lam Àiïìn möîi tiïìn möîi quaã
Trêìu chúå Tûá möîi laá möåt quan
Em hiïìn lêëy àûúåc chõ ngoan.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 72

HT326

302. Em vïì thûa vúái meå thêìy


Àïën mai coá quaã baánh gêy(gai) àïën nhaâ.
HPV 175

303. Em vïì thûa vúái meå, vúái cha


Coá thûúng anh nûäa, böí àöi ba miïëng trêìu.
CDTCM 30

304. Em vïì thûa vúái thung huyïn


Chöën naây ta àaä thaânh duyïn nhau röìi.
VNP7 441

305. Em vïì tu böí chuâa chiïìn


Em tö tûúång laåi, baån hiïìn àïën thùm.
DCTH 129

306. Em xa anh vêîn giûä loâng vaâng àaá


Coá chõ Hùçng soi toã daå sùæc son
Nguyïån coá quó thêìn, khi mö anh buöìn thò cêìm,
kò, thi, võnh giaãi chûä aái ên
Chûä trinh em nguyïån giûä troån chñn mûúâi phêìn vúái anh.
DCBTT 80

307. Em xin caái quaåt nhaâi àöìng


Cuãa baån em traã, cuãa chöìng em xin
- Àûúåc laâ caái quaåt nhaâi thau
Thò anh quyïët àïí cho nhau cêìm liïìn.
CDTCM 79

308. Em xuöi chúå tónh àoáng giûúâng taám thang


Giûúâng doåc em àùåt göëi ngang
Böën chên bõt baåc, taám thang chaåm röìng
Bêy giúâ em lo àaä xong
Xin chõ nhêån lêëy keão loâng höì nghi.
HT 326
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 73

309. Eo truöng caách trúã khoá qua


1
Tam Àa laâ möåt, Àaåi Hoaâ laâ hai.
DCBTT 292

310. EÁo le chi, chï baách khaách tònh


Quaã mai àïí maäi trïn caânh khöng chúi
Nûäa mai, gioá nöíi àêìy trúâi
Quaã mai ruång xuöëng cuäng hoaâi giaá trong!
DCTH 128

311. EÁo le khön kheáo àùåt baây


Laâm chay phaá nguåc múái hay döëi ngûúâi
Döëi ai dïî döëi àûúåc Trúâi
Hïî maâ Trúâi biïët coá ngaây chïët oan.
NASL IV 21b

1
Tam Àa, Àaåi Hoâa: thuöåc huyïån Tuyïn Hoáa, tónh Quaãng Bònh, coá tiïëng nhiïìu coåp, ai
ài qua cuäng súå.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 74

Ï
1. ÏËch kïu dûúái àaám tre xanh
Dûúång maâ lêëy chaáu, sao àaânh buång cö.
CDTCM 257

2. ÏËch kïu dûúái vuäng tre ngêm a


ÏËch kïu mùåc ïëch, tre dêìm mùåc tre. b
TCDG 63 VNP1 II 18 VNP7 331

BK a - Coác kïu dûúái vuäng tre ngêm CVPD 25

DCNTB I 191 HHÀN 108 NGCK 96a VNPS 22a

- Coác kïu dûúái luöëng tre dêìm NASL IV 33a

- Coác kïu dûúái raänh tre ngêm HT 221 NNPD 42 TNPD I 64

b - Coác kïu mùåc coác, tre dêìm mùåc tre CVPD

- DCNTB I HHÀN HT TNPD I VNPS

- Coác kïu mùåc coác tre dêìm mùåc tre NASL IV NNPD
- Coác kïu mùåc coác êm thêìm mùåc ai NGCK
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 75

G
1. Gaâ con laåc meå, gaâ con chiu chuát
Gaâ meå laåc con, miïång tuåc chên bûúi
Anh gùåp em àêy, chuám chñm miïång cûúâi
Nùm ba phêìn thaãm, chñn mûúâi phêìn thûúng.
DCNTB II 98

2. Gaâ àaä giuåc khaách anh huâng


Nûúác non àïí chûä tûúng phuâng vïì sau.
HPV 175

3. Gaâ höì nêëu vúái mùng mai


Chúi nhau möåt chuyïën xem ai àûúåc chöìng.
NASL II 30a

Xem thïm M 83, 84 N 85

4. Gaâ khön gaâ chùèng àaá lang


Gaái khön gaái chùèng boã laâng gaái ài.
TCBD I 209

5. Gaâ kia töët maä, töët löng


Àaä àem ài choåi giûä löìng laâm chi.
CDTCM 257

6. Gaâ löi àöåi löët con cöng


Tûúãng rùçng mònh ngöå ài döng ài daâi
Gùåp cöng xöëc laåi nhêåp bêìy
Cöng àaá xïí mùåt trêìy maây àuöíi ài.
TCBD I 508

7. (a) Gaâ queâ ùn quêín cöëi xay a


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 76

Haát ài haát laåi töëi ngaây möåt cêu. b


VNP1 II 85 VNP7 87

BK a - Gaâ cöì ùn quêín cöëi xay HHÀN 47

b - Haát baãy àïm ngaây cuäng coá möåt cêu HHÀN

- Haát ài haát laåi töëi nay möåt àiïìu VNPS 47b

(b) Gaâ queâ ùn quêín cöëi xay

Ùn ài ùn laåi cöëi naây möåt cêu. a

TCBD II 481 TNPD I 128

BK a - Ùn ài ùn laåi cöëi naây coân àêu NNPD 60

8. Gaâ tú xaâo vúái mûúáp giaâ


Vúå hai mûúi möët, chöìng àaâ saáu mûúi
Ra àûúâng chõ giïîu em cûúâi
Rùçng hai öng chaáu kïët àöi vúå chöìng
Àïm nùçm tûúãng caái göëi böng
Giêåt mònh göëi phaãi rêu chöìng nùçm bïn
Suåt suâi tuãi phêån húân duyïn
Oaán cha, traách meå tham tiïìn baán con.
CDTCM 198 HT 195

9. Gaâ vïì búái naát coã sên


Meâo buöìn laåi chaåy kiïëm ùn ngoä ngoaâi
Choá nùçm heâ gùåp voã khoai
Lúån ngöìi uãi àêët ngêåm húi gêìy goâ.
TCBD I 326

10. Gaá duyïn khöng àûúåc thò thöi


Thoâ tay vö tuái nuát dao àöi huãy mònh.
HHÀN 131

11. Gaác cheâo ngöìi tûåa maån thuyïìn


Trùng in mùåt nûúác, caâng nhòn caâng say.
DCTH 104 HT 366
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 77

12. Gai trong buåi ai voát maâ nhoån


Àaåo vúå chöìng ai choån maâ cên
Trïn trúâi àaä àõnh xêy vêìn
Xêy cho gêëp gêëp trong lêìn nùm nay.
DCBTT 63
1
13. Gaái Dûå Quêìn àeåp nhû hoa lñ
Trai thanh tên coá yá maâ theo.
CDTH 26

14. Gaái àêu coá gaái laå àúâi


Chó coân thiïëu möåt öng Trúâi khöng chim. a
HHÀN 131 THQP 11 TNPD I 129 VNP7 94

BK a - Chó thiïëu öng Trúâi laâ gaái khöng chim

TCBD I 407

- Chó trûâ coá möåt öng Trúâi khöng chim

HT 236 NGCK 166a

- Chó coân coá möåt öng Trúâi khöng chim NNPD 61

Sûãa laåi: Sau doâng a, THÀQ chùæp thïm:

Gaái àêu coá gaái laå luâng

Chöìng chùèng nùçm cuâng

Nöíi giêån àuâng àuâng neám choá xuöëng ao.

Nbs àaä taách ra.

15. Gaái àêu coá gaái laå àúâi


Chó trûâ coá möåt öng Trúâi khöng chim
Long Thêìn, Thöí Àõa cuäng tòm
Thöí Cöng, vua bïëp cuäng chim caã röìi.
NASL II 27a

16. Gaái àêu coá gaái laå luâng

1
Dûå Quêìn: coân goåi laâ laâng Dûâa, xaä Xuên Lêm, huyïån Tônh Gia, tónh Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 78

Chöìng chùèng nùçm cuâng, nöíi giêån àuâng àuâng


neám choá xuöëng ao
Àïën àïm chöìng laåi lêìn vaâo
Vöåi vaâng vaác soåt ài chao choá vïì.
HT 203 TCBD I 254 TNPD II 85

BK + NASL II 1b:

Gaái àêu coá gaái laå luâng

Chöìng chùèng nùçm cuâng vêët choá xuöëng ao

Nûãa àïm chöìng múái lêìn vaâo

Vöåi vaâng lêëy röí ài chao choá vïì.

Xem thïm G 29

17. Gaái àêu coá gaái laå luâng


Con vua maâ lêëy hai chöìng laâm vua.
TCBD II 541

18. Gaái àûâng hay àïën nhaâ trai


Mai sau hai vuá bùçng hai soå dûâa.
NGCK 124b

BK + TNPD I 66:

Con gaái chúi vúái con trai


Röìi sau caái vuá bùçng hai soå dûâa

+ VNP7 232:

Con gaái chúi vúái con trai

Vïì sau hai vuá bùçng hai soå dûâa

+ NNPD 34:

Con gaái chúi vúái con trai

Vïì sau caái vuá bùçng hai soå dûâa

19. Gaái àûúng xuên ài chúå haå


mua con caá thu vïì chúå haäy coân àöng
Ai noái vúái anh rùçng em àaä coá chöìng
Maâ tûác mònh àöí caá xuöëng söng anh vïì?
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 79

- Gaái nûúác Nam buön haâng thuöëc bùæc


Trai Àöng saâng caãm àöång niïìm têy
Tai anh nghe coá àöi ba chöën xe dêy
Anh tûác mònh àöí caá thûã meå thêìy ùn chi?
DCBTT 213 - 214

20. Gaái khön traánh khoãi àoâ àûa


Trai khön traánh khoãi vúå thûâa ngûúâi ta.
ÀNQT 114a LHCD 52a NASL II 10a NNPD 61
TCBD I 610 TNPD I 129

21. Gaái liïåt nûä daám àêu hai daå


Àêëng thuyïìn quyïn àêu daám hai loâng
Núå duyïn em giûä veån, khoãi voâng cûúâi chï.
TCBD I 508

22. Gaái maâ chi, trai maâ chi a


Sinh ra coá nghôa coá nghò laâ hún. b
TCBD I 610 TCBD III 475
VNP1 I 145 VNP7 307

BK a - Gaái laâm chi, trai laâm chi TNPD I 129

- Trai maâ chi, gaái maâ chi HT 210


b - Sinh ra coá ngaäi coá nghò thò hún TNPD I

- Sinh ra coá nghôa coá nghò thò hún NNPD 60

Xem thïm M 819

23. Gaái möåt con tröng moân con mùæt


Gaái hai con, con mùæt liïëc ngang
Ba con cöí ngùèng rùng vaâng
Böën con quêìn aáo ài ngang kheát muâ
Nùm con toác röëi töí cu
Saáu con yïëm truåt, vaáy duâ vùån ngang.
CDTH 80 HT VNP7 105

24. Gaái naây laâ gaái chaã vûâa


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 80

Gaái baán vaãi têëm, gaái lûâa vaãi con


Gaái naây laâ gaái chaã non
Gaái lûúâng chúå Quaán, gaái buön chúå Cêìu.
TCBD I 562 TCBD II 428, 522 TNPD II 85
VNP1 II 163 VNP7 105

25. Gaái ngoan lêëy àûúåc chöìng khön


Nhû loå vaâng cöëm àïí chön àêìu giûúâng. a
NASL II 3a

BK a - Nhû àônh vaâng cöëm àïí chön àêìu giûúâng

NASL IV 13b

26. Gaái ngoan úi húäi gaái ngoan


Laåi àêy ta àoáng song loan ta ngöìi
Song loan ta àaä àoáng röìi
Gaái ngoan trúã laåi maâ ngöìi song loan.
NASL II 23a

27. Gaái phaãi loâng trai àem cuãa vïì nhaâ


Trai phaãi loâng gaái lùn caã cöåt nhaâ àem ài.
NASL II 11a

28. Gaái quöëc sùæc, trai anh huâng haâo kiïåt


1
Lêm trêån àöì haâ uáy tûã sanh
Gaái nhû naâng thiïåt àaáng gaái laânh
Trai nhû Kim Troång xûáng danh sô hiïìn
Dêîu maâ anh coá xiïu baåt mêëy niïn
Anh cuäng tòm vïì chöën cuä kïët nguyïìn phu thï.
DCNTB II 109

29. Gaái sao chöìng chùèng nùçm cuâng a


Mùåt giêån luâng vuâng neám choá xuöëng ao. b
NPGT 6b

1
Lêm trêån àöì haâ uáy tûã sanh: vaâo chiïën trêån naâo ngaåi chuyïån söëng chïët.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 81

BK a - Gaái àêu coá gaái laå luâng

Chöìng chùèng nùçm cuâng HHÀN 131 THÀQ 1:

- Gaái sao chöìng chùèng nùçm chung NGCK 99b

b - Nöíi giêån àuâng àuâng neám choá xuöëng ao

HHÀN THÀQ

- Mùåt giêån àuâng àuâng neám choá xuöëng ao

NGCK PTK 17b

Xem thïm G 16

30. Gaái sao chöìng àaánh chùèng chûâa


Ài chúå vêîn giûä cuâi dûâa, baánh àa.
TCBD I 407

31. Gaái tú maâ lêëy chöìng giaâ


Ra àûúâng ngûúâi ngúä rùçng cha hay chöìng.
NGCK 148a

BK NASL II 12b:

Vö phuác lêëy phaãi chöìng giaâ


Ra àûúâng ngûúâi hoãi rùçng cha hay chöìng?
Xem thïm V 277

32. Gaái trai cêët gioång àïm heâ


Tònh ta trùng gioá nghiïng vïì nûúác non
Söng sêu nûúác chaãy àaá moân
Loâng ta sau trûúác sùæt son khöng rúâi.
CDTCM 79

33. Gaái trai xêìm xò troâ treâ nhû cu àöi


Chiïëu xanh traãi xuöëng maâ ngöìi
Em úi! xñch laåi cuâng töi keão buöìn
Chiïìu chiïìu bûúác xuöëng ghe buön
Soáng bao nhiïu gúån, daå em buöìn bêëy nhiïu
Caánh buöìm gioá thöíi hiu hiu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 82

Nûúác mùæt ra chêìm chêåm, muái dêy lûng àiïìu khöng khö
Thaãm vúái sêìu khöng biïët chûâng mö.
VNP7 211 - 212

34. Gan khö ruöåt thùæt chñn tûâng


Em naáu nûúng phuå mêîu cêìm chûâng àúåi anh.
DCBTT 263

BK CHG 28:

Gan teo ruöåt thùæt chñn tûâng


Em úi! Em naáu nûúng phuå mêîu cêìm chûâng àúåi anh.
35. Gan vaâng chùèng cùæt maâ àau
Caách em möåt phuát ruöåt raâu nhû dûa.
VNP7 206

36. Gaánh cûåc maâ àöí lïn non


Cong lûng maâ chaåy, cûåc coân theo sau. a
CVPD 14 TNPD I 129 VNP7 330

BK a - Coâng lûng maâ chaåy cûåc coân theo sau.

HT 252 TCBD II 455 VNP 1 II 17

37. Gaánh nùång maâ ài àûúâng voâng


Tuy rùçng khöng gaánh nhûng loâng cuäng thûúng
Gaánh nùång maâ ài àûúâng daâi
Àïí anh gaánh àúä möåt vai nïn chöìng a
- Gaánh thò chõ laåi traã cöng
Mùåt em chaã àaáng laâ chöìng chõ àêu! b
HHÀN 173 TCBD I 210

BK a - CDTCM 79 chó ghi àïën hïët doâng naây

b - Mùåt em chùèng àaáng laâm chöìng chõ àêu THÀQ 9

38. Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö


Àïm àïm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng a
NASL I 18b VNPS 64b
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 83

BK a - Àïm àïm mú tûúãng ài moâ söng Tûúng CVPD 6

- Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng QPHT 11b

Xem thïm À 934

39. Gaáo vaâng àem muác giïëng têy a


Khön ngoan cho lùæm túá thêìy ngûúâi ta. b
CVPD 8,16 HHÀN 110 HT 257 NASL I 55a
NASL IV 5b VNPS 19b

BK a - Gaáo àöìng muác nûúác giïëng nûúác têy

TCBD I 407, 508 TNPD I 129

- Gaáo vaâng muác nûúác giïëng têy bk TNPD I

- Gaáo vaâng maâ muác giïëng têy DCNTB II 165

b - Khön ngoan chùèng keão cúm thêìy cúm cö bk TNPD I

- Khön ngoan cho lùæm túá àêìy ngûúâi ta DCNTB II

40. Gaåo chúå möåt tiïìn mûúâi thûng a


Meå con nhõn àoái vò chûng khöng tiïìn. b
HT 251 NNPD 61 TCBD II 455 TNPD I 129
VNP1 II 17 VNP 7 330

BK a - Gaåo thúâi möåt tiïìn mûúâi thûng

NASL III 28a NASL IV 59a


- Möåt tiïìn laâ chñn mûúi thùng ANPT 8b

- Möåt àöìng laâ chñn mûúi thùng ÀNQT 83b

- Möåt tiïìn laâ chñn mûúâi thûng bk NNPD 76 TNPD I 202

b - Meå con chïët àoái vò chûng khöng tiïìn NASL III NASL IV

- Àïí con nhõn àoái vò chûng khöng tiïìn TNCD 98

- Meå con nhõn àoái búãi chûng khöng tiïìn ANPT

41. Gaåo chúå Nguyïîn ai àong cho xiïët


Gaái laâng Àoaâi ai biïët cho thöng.
CDTH 40

42. Gaåo àêu maâ nêëu nöìi mûúâi


Tiïìn àêu maâ cûúái àûúåc ngûúâi laâng Khoai.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 84

CDTH 36

43. Gaâu laânh ai núä treát chai


Gaái hû chöìng àïí, khoe taâi nöîi chi?
HHÀN 131

44. Gaâu vaâng maâ muác giïëng tiïn


Chïë vö bònh ngoåc, kïët duyïn tam tuâng.
DCNTB II 52
1
45. Gùæng cöng keán höå cöëm Voâng
2
Keán höìng Baåch Haåc cho loâng ai vui.
CDHN 104 VNP7 123

46. Gùåp anh àaáng leä khöng chaâo


Nhúá tònh xûa nghôa cuä, daå laâm cao khöng àaânh.
DCBTT 117

47. Gùåp anh àêy em hoãi giao hoaâ


Thûúng em anh coá tûúãng àïën meå giaâ em khöng?
DCBTT 120

48. Gùåp anh, em àöë mêëy lúâi


Gò cao hún nuái, gò daâi hún söng?
Caái gò ùn laåi no loâng?
Caái gò höìng höìng ùn laåi àoã möi?
Caái gò hay ngaáp hay ngöìi?
Caái gò cêìm quaåt àûáng chúi vöî àêìu?
Caái gò maâ nhoã nhû sêu?
Caái gò àöåi àêìu, gò laåi keáo quên?
3 4
Caái gò ngaái laåi nïn ngûn?

1
Voâng: laâ laâng Dõch Voång huyïån Tûâ Liïm, Haâ Nöåi, chuyïn laâm nghïì cöëm nöíi tiïëng goåi
laâ cöëm Voâng. Àuáng ra tïn Voâng chó toaân töíng Dõch Voång tûác laâ töíng Voâng xûa kia.
2
Baåch Haåc: tïn möåt huyïån úã tónh Phuá Thoå cuä coá giöëng höìng ùn quaã nöíi tiïëng àûúåc goåi
laâ höìng Baåch Haåc hay Höìng Haåc.
3
Ngaái: xa, vùæng.
4
Ngûn: gêìn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 85

Caái gò rêët gêìn maâ laåi nïn xa?


Caái gò coá quaã khöng hoa?
Caái gò lùæm caánh núã ra àêìy caânh
Caái gò maâ laåi coá baânh?
Caái gò möåt mònh maâ laåi coá ang?
Caái gò maâ lùæm quên quan?
Caái gò nïn àaân, gò laåi nïn say?
Caái gò ùn vúái trêìu cay?
Caái gò thêëp thoaáng àúåi ngaây xe duyïn?
- Tiïån àêy anh giaãng mêëy lúâi
Trúâi cao hún nuái, bïí daâi hún söng!
Haåt cúm ùn laåi no loâng
Miïëng trêìu höìng höìng ùn laåi àoã möi
Baâ cöët hay ngaáp hay ngöìi
Nhaâ troâ cêìm quaåt àûáng chúi vöî àêìu
Haåt tiïu maâ nhoã nhû sêu
Caái noán àöåi àêìu, àeân laåi keáo quên
Tònh kia ngaái laåi nïn ngûn
Coá luác nïn gêìn luác laåi nïn xa
Cêy sung coá quaã khöng hoa
Hoa àaâo lùæm caánh núã ra àêìy caânh
Con voi maâ laåi coá baânh
Con lúån möåt mònh laåi coá caái ang
1
Keã Chúå ài lùæm quên quan
Keân thöíi nïn àaân, rûúåu uöëng nïn say
Voã quïë ùn vúái trêìu cay
Àöi ta thêëp thoaáng àúåi ngaây xe duyïn.
DCTH 171 - 172

1
Keã Chúå: ngûúâi úã àö thõ.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 86

49. Gùåp anh em núã nuå cûúâi


Vùæng anh em laåi gioåt vúi gioåt àêìy.
CDTCM 31

50. Gùåp anh giûäa chúå, búä ngúä khoá chaâo


Muöën nghiïng tai noái nhoã, nûúác mùæt raâo nhû mûa.
DCBTT 121

51. Gùåp anh giûäa àöîi àûúâng trún


Lêëy chi maâ traã cöng ún anh chûâ.
DCBTT 230

52. Gùåp anh hoãi thiïåt àöi lúâi


Ai àaâo söng cho caá löåi, ai beã naång chöëng trúâi
cho chim bay.
DCBTT 122

53. Gùåp anh khöng ùn cuäng no


Àau àêìu cuäng nheå, hen ho cuäng laânh.
CDTCM 31

54. Gùåp anh khöng núä phên trêìn


Ruöåt àûát tûâng chùång, gan bêìm túái tim.
DCBTT 261

55. Gùåp anh sao em chùèng hoãi chùèng chaâo


Hay em àaä coá chöën sang giaâu hún anh
- Töëi tùm em biïët mñt laâ gai
Biïët quen hay laå, biïët ai maâ chaâo.
DCNTB I 139

56. Gùåp chaâng giûäa höåi àoâ àöng


Quên höìi tröëng giuåc, noái khöng hïët lúâi.
HPV 126

57. Gùåp cún trúâi àêët thanh nhaân


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 87

1
Têëm loâng höì thó bùng ngaân vui chúi.
DCNTB II 98
58. Gùåp àêy anh hoãi thûåc naâng
Coân khöng hay àaä àaá vaâng cuâng ai?
Coân khöng àïí chuáng anh chúâ
Hay laâ àaä coá núi nhúâ thò thöi.
CDTCM 80
59. Gùåp àêy, anh hoãi thûåc naâng
Tre non àuã laá àan saâng àûúåc chûa?
- Chaâng hoãi thò thiïëp xin thûa:
Tre non àuã laá àan chûa àûúåc saâng
Ngoaâi chúå coá thiïëu gò dang
Maâ chaâng laåi núä àan saâng tre non?
Àan saâng coá göëc tre giaâ
Tre non àuã laá àûúåc laâ bao nhiïu.
CDTCM 130
Xem thïm À 440, 514
60. Gùåp àêy anh nùæm cöí tay
Anh hoãi cêu naây, naâng noái laâm sao:
Caái gò laâ mêån laâ àaâo
Caái gò laâ ngaäi tûúng giao úã àúâi?
CDTCM 80
61. Gùåp àêy anh nùæm cöí tay
Buöng ra, em noái lúâi naây thúã than
Chêu Trêìn chúá vöåi bùæc ngang
Xa xöi vûúåt mêëy ngaây àaâng nïn quen
Tú höìng chó thùæm laâ duyïn
Dêîu bao giúâ gùåp thò nïn bêëy giúâ.
CDTCM 114

1
Höì thó: cung tïn. Höì thó chó chñ tung hoaânh cuãa nam nhi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 88

62. Gùåp àêy anh noái anh thûúng


Àïën khi vùæng mùåt vêën vûúng núi naâo?
DCNTB II 53

63. Gùåp àêy ùn möåt miïëng trêìu


Chùèng ùn cêìm lêëy cho nhau bùçng loâng
Trêìu naây em chó coá cöng
Tûâ vua àïën chuáa coân duâng nûäa ta!
Ngoaâi xanh trong trùæng nhû ngaâ
Vua quan cuäng troång, Phêåt Baâ cuäng yïu
Ùn trêìu coá ñt, coá nhiïìu
Röìi ra ta seä coá chiïìu thúã than
Boä cöng vûúåt bïí, bùng ngaân
Boä cöng, boä sûác tay mang khùn trêìu.
CDTCM 141

64. Gùåp àêy ùn möåt miïëng trêìu


Mai ra àûúâng caái gùåp nhau ta chaâo
Miïëng trêìu, cuãa chaã laâ bao
Chó mong àöng liïîu, têy àaâo gêìn nhau.
CDTCM 80

Xem thïm G 69

65. Gùåp àêy, em xúi miïëng trêìu


Goåi laâ túá giaäi mêëy cêu tûå tònh
Xin em àûâng coá cêåy mònh
Möåt mai quaá lûáa xuên xanh hïët thò.
CDTCM 79

66. Gùåp àêy hoãi khaách maá àaâo


Coân khöng hay àaä núi naâo xûáng cên?
Gùåp àêy hoãi khaách Chêu Trêìn
Coân khöng hay àaä Têën Têìn cuâng ai?
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 89

Gùåp àêy hoãi khaách Chûúng Àaâi


Coân khöng hay àaä coá ai vin caânh?
Gùåp àêy hoãi khaách xuên xanh
Coá nïn thò noái cho tònh àûúåc hay.
CDTCM 130

67. Gùåp àêy thiïëp giaä ún chaâng


Chaâng giaä ún thiïëp, àöi àaâng giaä nhau.
CDTCM 31

68. (a) Gùåp em anh hoãi cêu naây


Ngaây xûa em trùæng sao raây em àen?
Hay em lêëy phaãi chöìng heân
Tham cöng tiïëc viïåc nïn àen thïë naây?
DCTH 162

(b) Anh cêìm cöí tay, anh chó cöí tay


Ngaây xûa em trùæng sao raây em àen
Búãi chûng em lêëy chöìng heân
Moâ cua bùæt öëc em àen thïë naây
NASL II 9a
Xem thïm T 1641

69. Gùåp em ùn möåt miïëng trêìu


Goåi laâ nghôa cuä vïì sau maâ chaâo
Miïëng trêìu àaä àùång bùçng bao a
Muöën cho àöng liïîu têy àaâo laâ hún
Miïëng trêìu kïí hïët nguöìn cún
Muöën xem àêy àêëy thiïåt hún thïë naâo
Miïëng trêìu laâ nghôa tûúng giao
Muöën cho àêy àêëy duyïn vaâo húåp duyïn. b
HHÀN 234 TCBD I 143 TCBD II 331

BK a - Miïëng trêìu bao nùång bùçng bao NGCK 126a


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 90

- Miïëng trêìu àaä nùång laâ bao THÀQ 14

b - Muöën cho àêy àêëy duyïn vaâo möåt duyïn NGCK

Xem thïm G 64

70. Gùåp em giûäa chöën àoâ àûa


Traách trúâi vöåi töëi, phên chûa hïët lúâi.
DCNTB II 98

71. Gùåp em giûäa chöën vûúân àaâo


Keã giaâu, ngûúâi khoá laâm sao nïn tònh?
- Thïë gian chuöång cuãa, chuöång taâi
Em àêy chuöång nghôa chùèng naâi giaâu sang.
DCTH 176

72. Gùåp em giûäa ngaä ba àaâng


1
Chúå xa nhaâ ngaái lúä laâng trêìu cau.
DCBTT 230

73. Gùåp em nhû caá gùåp möìi


Àùång, khöng, anh cuäng giúän möåt höìi cuâng em.
DCNTB II 98

74. Gùåp em thò gùåp cho lêu


Àûâng gùåp möåt tñ thïm sêìu loâng em.
HPV 126

75. Gùåp luác trùng thanh gioá maát


Maái cheâo luác nhùåt luác khoan
Ai xui cho anh gùåp mùåt naâng
Thûúng ai nïn múái loâng vaâng heáo don.
DCNTB II 120

76. Gùåp luác trùng thanh gioá maát


Thuá naâo vui bùçng thuá haát huï tònh
Naây baån mònh öi!

1
Ngaái: xa, vùæng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 91

Trúâi xui höåi ngöå hai àûáa mònh kïët duyïn.


HHÀN 173

BK DCNTB I 102:

Gùåp luác trùng thanh gioá maát

Thuá vui naâo bùçng thuá haát huï tònh

Naây baån mònh úi!

Trúâi xui höåi ngöå hai àûáa mònh gùåp nhau.

77. Gùåp luác trùng thanh gioá maát


Thuá naâo vui bùçng thuá haát huï tònh?
Naây baån mònh úi!
Trúâi xui höåi ngöå hai àûáa mònh kïët duyïn
Söng sêu soáng buãa laáng coâ
Thûúng anh vò búãi cêu hoâ coá duyïn
Laâm thú chùèng biïët cêåy ai àem
Cêåy con chim nhaån noá àem cho mònh
Mònh àau tûúng tû
Töi vaái cho mònh
Vaái cho mònh maånh vö àònh cuáng heo
Mònh vaái röìi, töi laåi vaái theo
Vaái cho laânh maånh vö àònh cuáng heo
Mònh vaái röìi, töi laåi vaái theo
Vaái cho laânh maånh mêëy heo chùèng cêìn
Phaãi gêìn nùm ngoaái thò gêìn
Nùm nay vaái miïîn cuáng thêìn cuäng xa.
HMN 10

78. Gùåp mùåt anh àêy cuäng muöën kïët laâm phu phuå
Chùèng hay anh coân vúå cuä anh kia?
DCBTT 129

BK CHG 13:
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 92

Gùåp mùåt anh àêy em cuäng muöën kïët gia cû nguå

Chùèng hay anh coân vúå cuä anh xûa?

79. Gùåp mùåt anh àêy em quïn hoãi quïn chaâo


Hay laâ em coá núi naâo boã anh?
Thoã giúän trùng nhû sún bùng thuãy kiïåt
Anh coá boã naâng nhêåt nguyïåt xeát soi.
HHÀN 234 TCBD I 457
1
80. Gùåp mùåt em dûúái thuãy trïn thoaân
Hoãi thùm phuå mêîu song toaân hay khöng?
HHÀN 173 TCBD II 294

81. Gùåp mùåt em àêy anh chùèng daám chaâo


Súå cha meå hoãi thùçng naâo biïët con?
HHÀN 173

82. Gùåp mùåt em àêy, anh muöën vêìy duyïn hai hoå
Súå buång em coân so àoå thêëp cao.
CHG 11 DCNTB I 197

83. Gùåp mònh giûäa àaám ruöång vuöng


Lúâi phên chûa hïët, nûúác mùæt tuön dùåm àaâng. a
DCNTB II 98

BK a - Lúâi phên chûa hïët, nûúác mùæt tuön hai haâng

TCBD II 274

84. Gùåp mònh ta àöë chuyïån vui


Caái chi maâ chaát, caái chi maâ nöìng?
Caái chi maâ úã dûúái söng?
Caái chi trïn àöìng, chi úã rûâng xanh?
Caái chi maâ laåi tu haânh?
Caái chi maâ úã möåt mònh lùæm con?
Caái chi maâ laåi troân troân?

1
Thoaân: thuyïìn (Tiïëng àõa phûúng).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 93

Caái chi àeåp gioân, chi àïí cêìm tay?


Mònh úi! mònh giaãng ta hay
Mònh maâ giaãng àûúåc, ta nay theo vïì
- Mònh àöë ta giaãng cho nghe
Cau kia thò chaát, vöi kia thò nöìng
Thuyïìn beâ thò úã dûúái söng
Luáa maå trïn àöìng, hûúu vûúån rûâng xanh
Baâ vaäi maâ laåi tu haânh
Gaâ maái möåt mònh maâ chñn mûúâi con
Caái gûúng mùåt nguyïåt troân troân
Caái noán àeåp gioân, caái quaåt cêìm tay
Ta àaâ giaãng àûúåc mònh hay!
Mònh àaâ nghe hïët, mònh nay thïë naâo?
DCTH 170 - 171

85. Gùåp naâng anh nùæm cöí tay


Anh yïu vò nïët, anh say vò tònh
Thiïn haå lùæm keã giaâu, xinh
Nhûng duyïn chùèng thuêån, nhûng tònh chùèng ûa
Àêëy, àêy xûáng àaáng cuäng vûâa
Xin àûâng keán choån loåc lûâa núi nao
Meå giaâ möîi tuöíi möîi cao
Thêëy em lú lûãng ra vaâo anh thûúng
Möîi ngûúâi nay úã möîi phûúng
Möîi nhaâ möîi viïåc, nhiïìu àûúâng thanh vên
Xin àem chó Têën tú Têìn
Kïët duyïn loan phûúång möåt lêìn tao khang.
CDTCM 152 - 153

86. - Gùåp nhau anh muöën toã tûúâng


Xin naâng cho biïët quï hûúng núi naâo?
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 94

- Chaâng hoãi em phaãi noái ra


Bùæc Ninh laâ tónh, huyïån nhaâ khöng sai
Em nay laâ gaái nûä haâi
Gia Lêm laâ huyïån chùèng sai àoá maâ
Kim Sún tïn goåi töíng nhaâ
Tö Khï laâ xaä chaâng maâ biïët khöng?
Em nay laâ gaái maá höìng
Nhaâ em xoám leã, rùång vöng giao liïìn.
VNP7 400 - 401

87. Gùåp nhau chó coá möåt lêìn


Baån xêy lûng baån, khöng biïët phên trêìn vúái ai.
DCBTT 269

88. Gùåp nhau àêy ùn miïëng trêìu xanh


Chaã ùn cêìm lêëy cho anh bùçng loâng.
HPV 126

89. Gùåp nhau àêy àêu phaãi àiïìu trùng gioá


Xin hoãi möåt lúâi àaä coá chöìng chûa
Xin hoãi cö möåt lúâi cö cûá thêåt phên qua
- Quï em àêy chñnh núi Trang Laänh
1
Thung huyïn súám dúâi nïn muöån caãnh chöìng con
Anh cöë hoãi nùçn, em xin thêåt phên qua.
DCBTT 311

90. Gùåp nhau àêy höåi ngöå tûúng phuâng


Gaái thuyïìn quyïn àang laå, trai anh huâng chûa quen.
DCBTT 121

91. Gùåp nhau àêy khön hoãi lúä chaâo


Hai tay nghiïng noán, nûúác mùæt traâo nhû mûa a
Öi ngûúâi tònh cuä ngaây xûa

1
Thung huyïn: cha meå.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 95

Dêîu coá xa nhau ài nûäa, cuäng àúåi àoán àûa àöi lúâi.
bk a - Nhòn nhau lûng leão, nûúác mùæt traâo nhû mûa

DCBTT 101

92. Gùåp nhau àêy laâ ngaäi àaá vaâng


Miïëng trêìu kïët ngaäi àa mang sûå tònh.
HPV 106

93. Gùåp nhau àûa möåt miïëng trêìu


Chùèng ùn cêìm lêëy cho nhau bùçng loâng
Miïëng trêìu àaä nùång nhû chò
Ùn thò àaä vêåy lêëy gò traã ún.
NGCK 184b

94. Gùåp nhau giûäa baäi caát daâi


Trêìu tïm noã coá, trêìu baâi cuäng khöng.
DCBTT 271

95. Gùåp nhau giûäa caánh àöìng naây


Böën mùæt liïëc laåi, löng maây àûa ngang
Bêy giúâ àûúåc thúã àûúåc than
Bùæt con chim àêåu, boã àaân chim bay
Bêy giúâ anh nùæm àûúåc tay
Anh yïu vò nïët, anh say vò tònh.
CDTCM 114

96. Gùåp nhau giûäa caánh àöìng naây


Caái mùæt anh liïëc, löng maây àûa ngang
Ai laâm cho phûúång lòa loan
Àang tay maâ beã kim vaâng laâm àöi
Ai laâm cho nûúác chaãy xuöi
Cho chim lòa töí, cho töi lòa chaâng.
CDTCM 114

97. Gùåp nhau giûäa àûúâng vùæng thò chaâo


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 96

Gùåp nhau giûäa chúå lao xao xin àûâng.


DCBTT 121

98. Gùåp nhau giûäa quaäng àöìng naây


Böën mùæt liïëc laåi, löng maây àûa ngang
Gùåp naâng, anh múái thúã than
Chúi huï tûâ thuãa huï coân àang xuên
Àöi ta söëng maäi coäi trêìn
Möåt nùm chó coá vaâi lêìn gùåp nhau.
CDTCM 114

99. Gùåp nhau giûäa quaäng àûúâng naây


Xoám laâng thò ngaái, meå thêìy thò xa
Lêëy ai àõnh liïåu cho ta?
Mùåt laåi nhòn mùåt, tay àaâ cêìm tay.
CDTH 87

BK DCTH 93:

Gùåp em giûäa chöën àoâ naây

Anh em thò vùæng meå thêìy thò xa

Lêëy ai àõnh liïåu cho ta?


Mùåt àaâ nhòn mùåt, tay àaâ cêìm tay.

100. Gùåp nhau khoá hoãi, lúä tröng


Löîi àaânh chõu löîi, chaâo khöng daám chaâo.
DCBTT 264

101. Gùåp nhau möåt chuát nïn duyïn


Xin múâi bïn àoá cêët lïn cuâng hoâ.
DCNTB I 105

102. Gùåp nhau úã ngaä ba Sònh


Anh xuöi em ngûúåc àem tònh nhúá thûúng.
DCBTT 230

103. Gùåp nhau úã ngaä ba Soâng


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 97

Anh xuöi em ngûúåc àem loâng nhúá thûúng.


DCBTT 230

104. Gùåp nhau tûâ bïën Àaåi Àöìng a


Quïn nhau hay àaä coá chöìng maâ quïn.
ANPT 15a

BK a - Gùåp nhau tûâ phöë Àaåi Àöìng QPHT 20a

105. Gùåp nhau tûâ bïën Phuá Nhi


Chùèng ài thò nhúá ài thò luöëng cöng.
ANPT 15a QPHT 20a

106. Gùåp nhau tûâ bïën Phuá Nhi


Chùèng ài thò nhúá, ài thò uöíng cöng a
Gùåp nhau tûâ bïën Àaåi Àöìng
Quïn nhau hay àaä coá chöìng maâ quïn?
CDTCM 80 TCBD II 522 TNPD II 85
VNP1 II 163 VNP7 127

BK a - Chùèng ài thò nhúá, ài thò luöëng cöng NGCK 115b

107. Gùåp nhau trao tùång khùn tay


Mong em cêìm lêëy àúåi ngaây kïët duyïn.
HPV 126

108. Gùåp töi, khöng hoãi, khöng chaâo


Hay laâ baån coá chöën naâo phuå anh?
TCBD I 457

109. Gùåt röìi àöëng raå chú vú


Xeåo xiïn trú göëc lú thú nhû chúå chiïìu
Em vúái anh möåt mïën hai yïu
Àöìng khöng chùèng quaãn, chúå chiïìu cuäng khöng quïn.
DCBTT 82 HT 418

110. Gêîm mònh chûa mêëy xuên thu


Sêìu vûúng àaä chõu, oaán thuâ àaä mang.
DCBTT 233
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 98

111. Gêîm trong thïë sûå nûåc cûúâi, a


Möåt con caá löåi nhiïìu ngûúâi buöng cêu. b
CHG 1

BK NNPD 61:

Gêîm xem thïë sûå nûåc cûúâi,


Möåt con caá löåi mêëy ngûúâi buöng cêu.
112. Gêìn chuâa chaã àûúåc ùn xöi
Gêìn naâng chaã àûúåc saánh àöi cuâng naâng.
CDTCM 32

113. Gêìn chuâa goåi Buåt bùçng anh a


Thêëy Buåt hiïìn laânh bïë Buåt ài chúi. b
NNPD 61 TCBD III 185 TNPD I 129

BK a - Gêìn chuâa goåi Buåt laâ anh NGCK 170b

b - Thêëy Buåt hiïìn laânh, haå xuöëng àêët chúi

ÀNQT 98a LHCD 26a

- Nghe noái Buåt laânh, haå xuöëng àêët chúi bk TNPD I

- Thêëy Buåt hiïìn laânh, goåi Buåt bùçng em NASL IV 14b

- Tröng thêëy Buåt laânh coäng Buåt ài chúi NGCK

114. Gêìn chuâa phong caãnh moåi àaâng


ÚÃ gêìn thúå nhuöåm veã vang moåi mêìu. a
ANPT 10a NGCK 113b NNPD 61 PTK 14a
TCBD III 475 TNPD I 129

BK a - ÚÃ gêìn thúå nhuöåm veã vang muön mêìu NPNN 13a

- ÚÃ gêìn thúå nhuöåm veã vang moåi bïì QPHT 39b

Sûãa laåi: + Möîi àaâng, möîi mêìu PTK = moåi àaâng, moåi mêìu
+ Sau doâng a, NGCK ghi thïm:
Tay cêìm súåi chó caái kim
Tay cêìm thûúác luåa ài tòm thúå may.

115. Gêìn gûúng, gêìn lûúåc, nùng soi


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 99

ÚÃ gêìn öng lúán, nùng coi thuyïìn röìng.

CDTCM 257

116. Gêìn nhaâ maâ chùèng sang chúi


Àïí em haái ngoån möìng túi bùæc cêìu
Bùæc cêìu anh chùèng ài cêìu
Àïí töën cöng thúå, àïí sêìu loâng em.
CDTCM 80

117. Gêìn nhaâ maâ xa cûãa ngoä


Truåc trùåc nïn phaãi ài quanh
Möåt traái àaâo chñn, nùm baãy traái lûåu xanh
Nghôa nhún chi mònh xa xuöi ngaân dùåm,
biïët coá thaânh hay khöng?
DCBTT 63

118. Gêìn nhaâ, xa ngoä


Anh ài ngang, anh ngoá khöng roä
Anh ài laåi, anh ngoá cuäng noã tûúâng
Tay ai bùçng êëu tûã, ai goåi nûúâng bùçng o.
DCNTB I 89

119. Gêìn nhaâ xa ngoä nïn khoá ài thùm


Heån sang mûúâi böën, sao rùçm chûa sang?
DCBTT 270

120. Gêìn söng cöåi múái ngaä kïì


Tiïëng tùm anh chõu em vïì tay ai?
CHG 17 HHÀN 173

121. Gêìn thò chùèng beán duyïn cho a


Xa xöi caách mêëy lêìn àoâ cuäng ài. b
ÀNQT 106b NGCK 104a NPGT 19a
NPNN 4a PTK 19b

BK a - Gêìn thò chùèng húåp duyïn cho

HT 185 LHCD 40a TNPD I 129 VNP7 249


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 100

- Gêìn thò chùèng àeåp duyïn cho TNCD 98

b - Xa xöi caách mêëy lêìn àoâ cuäng theo LHCD 42b

NNPD 61 TNPD I VNP7

- Xa xöi caách mêëy chuyïën àoâ cuäng theo THQP 4b

Xem thïm B 7 vaâ Y 45

122. Gêìn thúâi chùèng húåp duyïn cho


Xa xöi caách mêëy lêìn àoâ cuäng ài
Baác meå cêëm àoaán em chi
Àïí em sùæm sûãa em ài lêëy chöìng.
NASL II 14a

123. Gêìn thò rêìy viïëng, mai thùm


Xa xöi caách trúã möåt nùm vaâi lêìn.
NNPD 61 TCBD I 611 TNPD I 129

124. Gêìn xa nao nûác tûng bûâng


1
Vaâo chuâa Quan Thûúång vui bùçng àöång tiïn
Lêìu chuöng gaác tña àöi bïn
Tröng ra chúå Múái, Traâng Tiïìn kinh àö
Khen ai kheáo hoåa àõa àöì
Sau lûng Àöìn Thuãy trûúác höì Hoaân Gûúm
Cho nïn lõch sûå trùm àûúâng
Trong xêy chñn giïëng ngoaâi tûúâng luåc lùng
Toã mûúâi cûãa àöång têìng têìng
Àiïån vaâng toâa ngoåc chêët têìng nhû nïm
Àûác trò phúi toã maâu sen
Thêåp phûúng chû Phêåt ngöìi trïn àuã mûúâi
Daåo xem caãnh trñ khùæp röìi

1
Chuâa Quan Thûúång: chuâa Liïn Trò do Nguyïîn Àùng Giai (thûúâng goåi laâ Thûúång Giai)
töíng àöëc Haâ Ninh (Haâ Nöåi, Ninh Bònh) laâm nùm 1846. Sau Phaáp phaá chuâa àïí xêy nhaâ bûu
àiïån vaâ phuã thöíng sûá. Hiïån coân laåi caái thaáp úã giûäa cûãa chuâa saát Höì Gûúm goåi laâ thaáp Liïn Trò.
Chuâa naây coân goåi laâ chuâa Cûãu Tónh (trong chuâa coá chñn caái giïëng) hay laâ chuâa Quan Thûúång
(chó töíng àöëc Giai).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 101

Haânh lang àûúâng hêåu caác núi roä raâng


Keã thanh lõch, khaách quan sang
Vaâo chuâa lïî Phêåt moåi àaâng vui xem
Xem röìi mïën caãnh vui chiïìn
Loâng trêìn ruä saåch nhún nhún ra vïì
Bûúác ra hoân àaá xanh ghï
Nhòn xem phong caãnh chùèng muöën vïì laâm chi.
NGCK 128a

BK + TNCD 115:

Gêìn xa naáo nûác tûng bûâng

Vaâo chuâa Quan Thûúång xem bùçng àöång tiïn

Lêìu chuöng gaác tröëng àöi bïn

Tröng ra chúå Múái Traâng Tiïìn Kinh Àö

Khen ai kheáo hoåa àõa àöì

Trûúác söng Nhuåy Thuyã sau höì Hoaân Gûúm

Phong quang caãnh trñ trùm àûúâng

Trong xêy chñn giïëng ngoaâi tûúâng luåc lùng

Roä mûúâi cûãa àöång tûng bûâng

Àïìn vaâng nhaâ ngoåc chêët bùçng nhû nïm

Àûác trò phúi toã maâu sen

Thêåp phûúng chû Phêåt ngöìi trïn àuã mûúâi

Qua xem Tam baão xong röìi

Haânh lang nhaâ hêåu caác núi roä raâng

Keã thanh lõch, khaách quyïìn sang

Vaâo chuâa lïî baái moåi àaâng vui xem

Ai ai möå caãnh vui thiïìn

Loâng trêìn ruä saåch nhún nhún ra vïì

Bûúác lïn hoân àaá xanh rò

Nhòn xem phong caãnh chùèng muöën vïì nûäa àêu


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 102

+ CDHN 15 - 16:

Gêìn xa naáo nûác tûng bûâng a

Vaâo chuâa Quan Thûúång xem bùçng àöång tiïn

Lêìu chuöng gaác tröëng hai bïn

Tröng ra chúå Múái, Traâng Tiïìn kinh àö

Khen ai kheáo hoåa àõa àöì

Sau lûng Nhõ Thuy, trûúác höì Hoaân Gûúm b

Phong quang caãnh trñ trùm àûúâng

Trong xêy chñn giïëng, ngoaâi tûúâng luåc lùng

Roä mûúâi cûãa àöång tûng bûâng c

Àïìn vaâng toâa ngoåc chêåt tûâng nhû nïm d

Duåc trò phúi toã maâu sen

Thêåp phûúng chû Phêåt ngöìi trïn àuã mûúâi

Daåo xem Tam baão khùæp röìi

Haânh lang, nhaâ hêåu khùæp núi roä raâng

Keã thanh lõch, khaách quyïìn sang

Vaâo chuâa lïî baái moåi àûúâng vui xem

Ai ai mïën caãnh vui thiïìn

Loâng trêìn ruä saåch nhún nhún ra vïì

Bûúác ra hoân àaá xanh rò

Nhòn xem phong caãnh chùèng muöën vïì nûäa àêu.

bk CDHN:

a - Gêìn xa nö nûác tûng bûâng

b - Sau lûng Àöìn Thuãy, trûúác höì Hoaân Gûúm

c - Roä mûúâi cûãa àöång rúä raâng

d - Àïìn vaâng gaác ngoåc chêåt tûâng nhû nïm

+ HT 131:

Gêìn xa nö nûác tûng bûâng

Vaâo chuâa Quan Thûúång xem bùçng àöång tiïn


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 103

Lêìu chuöng, gaác tröëng hai bïn

Tröng ra chúå Múái, Traâng Tiïìn kinh àö

Khen ai kheáo hoåa àõa àöì

Sau lûng Nhõ Thuãy, trûúác höì Hoaân Gûúm.

Phong quang caãnh trñ trùm àûúâng

Trong xêy chñn giïëng, ngoaâi tûúâng luåc lùng

Roä mûúâi cûãa àöång tûng bûâng

Àïìn vaâng toâa ngoåc chêët tûâng nhû nïm

Duåc trò phúi toã maâu sen

Thêåp phûúng chû Phêåt ngöìi trïn àuã mûúâi

Daåo xem Tam baão khùæp röìi

Haânh lang nhaâ hêåu, khùæp núi roä raâng

Keã thanh lõch khaách quyïìn sang

Vaâo chuâa lïî baái, moåi àûúâng vui xem

Ai ai mïën caãnh vui thiïìn

Loâng trêìn ruä saåch lêng lêng ra vïì.

125. Gêåp ghïình àûúâng heåp cheo leo


Àûâng chöå höì sen caån em coi beâo laâm hún.
HPV 126

126. Gêåp ghïình hoân àaá cheo leo


Biïët àêu quên tûã maâ gieo mònh vaâo.
NGCK 95a TCBD I 210

Xem thïm N 599

127. Gêåp ghïình nûúác chaãy qua àeâo a


Baâ giaâ têëp tïính mua heo cûúái chöìng. b
ÀNQT 85a LHCD 6b

BK a - Rung rinh nûúác chaãy qua àeâo DCNTB I 210 HT 188

- Rêåp rïình nûúác chaãy qua àeâo TCBD I 431 TNPD I 255

- Rung rinh nûúác chaãy trïnàeâo bk TCBD I


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 104

- Rêåp rònh nûúác chaãy qua àeâo VNP7 292

b - Baâ giaâ lêåt àêåt mua heo cûúái chöìng bk TCBD I

- Meå giaâ têëp tïính mua heo cûúái chöìng ANPT 19b

- Baâ giaâ chöån röån mua heo lêëy chöìng DCNTB I

Xem thïm L 324

128. Gêåp nghïình nûúác chaãy qua àeâo a


Ngûåa xö xuöëng bïën thuyïìn cheâo lïn non. b
NNPD 61

TCBD I 508 TNPD I 129

BK a - Rung rinh nûúác chaãy lïn àeâo CVPD 20

- Rung rinh nûúác chaãy qua àeâo DCNTB I 210

DCNTB II 82

- Rung rinh nûúác chaãy ngang àeâo ÀNQT84b

LHCD 6a THQP 6b

- Mïnh möng nûúác chaãy qua àeâo NASL I 18b

b - Ngûåa àua dûúái biïín thuyïìn cheâo trïn non CVPD

- Ngûåa xö xuöëng bïën, thuyïìn treâo trïn non DCTH 89

- Ngûåa xö xuöëng biïín, thuyïìn cheâo lïn non

HHÀN 49 NASL I VNP 1 II 116

- Ngûåa xö xuöëng biïín, thuyïìn treâo lïn non VNP 7 521

- Ngûåa chaåy xuöëng biïín thuyïìn cheâo lïn non DCNTB I

- Ngûåa àua xuöëng biïín thuyïìn cheâo lïn non DCNTB II

- Ngûåa àua dûúái bïën thuyïìn cheâo trïn non

ÀNQT LHCD THQP


1
129. Ghe anh lui vïì Gia Àõnh, em thoå bõnh àau liïìn
Khöng tin anh hoãi laåi xoám giïìng coá khöng.
TCBD I 145

1
Gia Àõnh: vuâng àêët coá trung têm laâ thaânh phöë Höì Chñ Minh, diïån tñch thay àöíi, coá
khi saáu tónh Nam Kyâ, coá khi laâ möåt tónh hoùåc möåt phuã. Gia Àõnh cuäng laâ tïn goåi cuãa thaânh do
Nguyïîn AÁnh xêy 1790.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 105

130. Ghe anh moãng vaán, boáng laáng ngoån cheâo


Xin anh búát ngoån, xaã leâo àúåi em.
DCNTB I 197

BK HHÀN 234:

Ghe anh moãng vaán, boáng laáng nheå cheâo


Xin anh búát ngoån xaã leâo chúâ em.
131. Ghe anh nhoã muäi traãng lûúân
ÚÃ trïn Gia Àõnh xuöëng vûúân thùm em.
HHÀN 174

132. Ghe baâu doån deåp keáo neo


Mêëy chuá baån cheâo bùæt caái hoâ hoan.
HHÀN 84 - 85

133. Ghe bêìu trúã laái vïì àöng,


Con gaái theo chöìng boã meå ai nuöi
- Meå töi àaä coá ngûúâi nuöi
Töi theo chuá laái cho xuöi möåt bïì.
CHG 19

Xem thïm T 715, 771

134. Ghe bêìu trúã laái vïì àöng


Laâm thên con gaái thúâ chöìng nuöi con.
HHÀN 234 TNPD I 129

135. Ghe lïn, ghe xuöëng dêìm dïì


Sao em khöng gûãi thú vïì thùm anh
Xem mêy coá cùåp röìng xanh
Thûúng mònh thao thûác, àïm nùm canh khoác roâng
Thoã giúän trùng thoã laåi mùæc voâng
Mònh coá lêm núi sanh tûã, vùæng loan phoâng riïng töi.
TCBD IV 33

136. Ghe lui khoãi bïën coân dêìm


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 106

Ngûúâi thûúng dêìu vùæng chöî nùçm coân àêy. a


DCNTB II 20

BK a - Ngûúâi thûúng ài vùæng sao chöî nùçm coân àêy

TCBD IV 42

137. Ghe lui thò baån nhöí saâo


Anh coân bõn rõn, nûúác naâo anh lui.
CHG 2 DCNTB I 197

138. Gheá vö thùm chuát meå giaâ


Dêìu gêìn cuäng nghôa, dêìu xa cuäng tònh.
DCNTB II 155

139. Gheát trai nêëu chaáo võt le


Nêëu canh àöî àaäi, nêëu cheâ àöî àen.
NASL II 12a

Xem thïm T 883

140. Gia bêìn trñ tuïå khöng bêìn


Gia bêìn trñ tuïå taão têìn cuãa ra.
DCBTT 223
1
141. Gia Lêm coá àêët Cöí Bi
Muön àúâi caãnh àeåp coân ghi raânh raânh
Chñn mûúi chñn nuái chung quanh
ÚŒ giûäa höì taã, bïn thaânh höì sen
Cûãa taã, cûãa hûäu, cûãa tiïìn
Nguä höì tam àaão úã trïn Trêu Quò
Cêìu Loân àûúâng caái quan ài
Hêåu miïëu, hêåu phuã coân ghi roä truyïìn
Naây àiïån Cêìn Chaánh Kñnh Thiïn
Voi àaá, sêëu àaá hai bïn sên röìng

1
Cöí Bi: tïn xaä thuöåc huyïån Gia Lêm, Haâ Nöåi. Cöí Bi tûâ trûúác vêîn nöíi tiïëng laâ coá kiïíu
àêët àïë vûúng, vò coá nhiïìu goâ àöëng raãi raác úã khu vûåc naây (nhûäng goâ àöëng naây coá möåt söë gêìn àêy
àûúåc phaát hiïån laâ möå cöí thúâi Bùæc thuöåc).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 107

Laåi thïm höí àaá ngûå phoâng


Àuã nïìn dinh thûå khùæp trong nöåi thaânh
Tûúng truyïìn àêy àêët àïë kinh
Bao nhiïu caãnh àeåp lûâng danh trong ngoaâi.
CDHN 33 - 34

142. Giaâ nhûng giaâ deão giaâ dai


Giaâ gaäy chên choäng, giaâ sai chên giûúâng.
NASL II 35b

143. Giaâ thò möîi tuöíi möîi heân a


Giang sún phoá giaã liïìn em sau naây. b
ÀNQT 85a LHCD 6b

BK a - Giaâ thò moåi sûå moåi heân NNPD 61 TCBD III 475 TNPD I 136

- Giaâ nïn moåi sûå àïìu heân DCBTT 294

b - Giang sún phoá mùåc àaân em sau naây NNPD 61

TCBD III TNPD I

- Giang sún phoá caã àaân em sau naây DCBTT

- Giang sún phoá traã àaân em sau naây bk TNPD I

- Giang sún phoá giaã lêìn em sau naây ÀNQT 85a

144. Giaâ thúâi bïë chaáu böìng con


Giaâ àêu laåi ûúác cau non traái muâa.
DCBTT 287 NASL II 33b

145. Giaâ thò bïë chaáu böìng con


Giaâ àêu laåi ûúác cau non traái muâa
- Giaâ thò lïî Phêåt ài chuâa
Cau non traái muâa, ai cuäng muöën ùn.
CDTCM 270

BK HT 188:

Giaâ thúâi bïë chaáu àúä con

Giaâ àêu laåi ûúác cau non traái muâa


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 108

- Giaâ nay ûúác nhûäng cuãa chua

Cau non traái muâa giaâ vêîn muöën ùn.

146. Giaã ài thùm luáa ngoaâi àöìng


Keão maâ ngûúâi àoán, ngûúâi tröng, ngûúâi chúâ.
DCBTT 253

147. Giaã àoâ bùæt öëc haái rau


Ài ngang qua ngoä thêëy nhau keão buöìn.
DCNTB II 120

148. Giaã àoâ bõ gêåy ài xin


Coi ngûúâi baån cûåu coá nhòn ta khöng?
DCNTB II 120

149. Giaã àoâ buön keán baán tú


Ài ngang qua ngoä rúi thú cho chaâng.
TCBD I 143

150. (a) Giaã àoâ mua khïë baán chanh


Giaã ài àoâi núå thùm anh keão buöìn. a
CHG 4 HHÀN 131 TCBD I 144

BK a - Giaã ài àoâi núå thùm anh àúä buöìn DCNTB I 197


(b) Giaã àoâ mua heå baán haânh

Ài ngang qua ngoä thùm anh keão buöìn. a

DCNTB I 197

BK a - Vö ra chúå Cöëng thùm anh keão buöìn TCBD I 143

151. Giaã àoâ neo chiïëc thuyïìn tònh


Baån beâ möëi laái tú maânh gêëp ghe.
HPV 102

152. Giaã àoâ xin möåt miïëng trêìu


Àïí sau xeã vaán bùæc cêìu maâ sang.
DCBTT 253

153. Giaã tónh say doâ loâng thuåc nûä


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 109

Giaã khaách qua àaâng thûã daå qui nûúng.


CHG 31

154. Giaä anh úã laåi, töi bûúác ra ài


Mai ngaây höåi ngöå, ûúác gò laåi àûúåc thúã than.
DCNTB I 109

155. Giaä chaâng cho thiïëp höìi hûúng


Keão cha meå thiïëp trùm àûúâng ai bi.
CHG 6

156. Giaä nay röìi laåi giaä mai


Àöi chên tï moãi “doá” úi vò maây
Seo àïm röìi laåi seo ngaây
Àöi tay nhûác buöët vò maây “giêëy” úi.
CDHN 101

157. Giaä ún ai coá cêy dûâa


Cho töi nghó maát àúåi chúâ ngûúâi thûúng.
HHÀN 174

158. Giaä ún ai coá cêy dûâa


Cho töi nghó maát àúåi chúâ ngûúâi thûúng
1
Giaä ún cêy cûãu lñ hûúng
Hai àûáa hai hoå, ta thûúng nhau àúâi.
DCNTB I 227

159. Giaä ún canh caãi nêëu gûâng


Chùèng ùn thò chúá xin àûâng móa mai.
TCBD I 562

160. Giaä ún em anh lui kõp nûúác,


2
Àaåo cang thûúâng chùèng trûúác thò sau.

1
Cûãu lñ hûúng: möåt loaâi cêy thuöëc nam.
2
Cang thûúâng (hay cûúng thûúâng): tûác tam cûúng, nguä thûúâng, àaåo lñ cuãa Nho giaáo.
Tam cûúng laâ ba möëi quan hïå: vua töi, cha con, vúå chöìng. Nguä thûúâng laâ nùm àiïìu àaåo àûác cuãa
con ngûúâi: nhên, lïî, nghôa, trñ, tñn.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 110

CHG 22

161. Giaä ún öng nuái baâ non


Öng baâ úã laåi, cho con chaáu vïì.
CDTH 66
162. Giaä quaán nem ai theâm rûúåu laåt a
Rûúåu laåt hïët röìi, ngûúâi baåc hïët thûúng.
HHÀN 234

BK a - Giûäa quaán nem ai theâm rûúåu laåt DCNTB I 198

163. Giaân hoa bïí caån nûúác àêìy


Caá vaâng hoáa baåc chaâng raây àöëi chi?
- Thuyïìn tònh sao vùæn söng sêu
Taâu àöìng neo sùæt gaái àêu daám cheâo.
HPV 98
1 2
164. Giang Cao buön gaåo chúå Keo
3
Buön khoai chúå Nhiïîm baán rao àûúâng laâng
Ngaây ngaây cùæp thuáng lïn àaâng
Kiïëm cuãi röìi moát khoai lang àem vïì.
CDHN 116

165. Giang san àûa chaâng xuöëng võnh


Àûa chaâng vïì thoå bõnh tûúng tû
Em lïn öng Tiïìn Thiïng em höët möåt thang thuöëc bùæc
Em sùæc coân laåi baãy phên
Xùæt ba laát gûâng, chöìi vö thang thuöëc
Miïång töi vaái Hoaâng thiïn Thaánh töí öng thêìy a
Cho anh töi uöëng thang thuöëc naây
laânh maånh úã àúâi vúái em. b

1
Giang Cao: tïn laâng úã phña trïn laâng Baát Traâng (nay thuöåc xaä Baát Traâng) huyïån Gia
Lêm, Haâ Nöåi, bïn búâ tay traái söng Höìng.
2
Chúå Keo: tûác laâ chúå laâng Giao Têët (tïn nöm laâ laâng Keo) nay thuöåc xaä Kim Sún,
huyïån Gia Lêm, Haâ Nöåi.
3
Chúå Nhiïîm: coá leä laâ laâng Nhiïîm Dûúng thuöåc huyïån Thuêån Thaânh, Bùæc Ninh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 111

HHÀN 268 - 269

BK a - Miïång em vaái öng Hoaâng thiïn Thaánh töí vúái öng thêìy

HMN 41 - 42

b - Cho anh töi uöëng thang thuöëc naây laânh maånh


àïí úã àúâi vúái em HMN

166. Giang san gaánh vaác möåt mònh


Xa xöi ai coá thêëu tònh chùng ai?
HHÀN 235 TCBD II 214

167. Giang sún möåt caãnh àeâo boâng


Nûúác non gúãi chûä tûúng phuâng cho nhau
Trúâi cao bïí röång söng sêu
Caâng giaâu ngaây thaáng, caâng lêu nghôa tònh.
DCNTB II 54

168. Giang sún möåt gaánh cêët ngöìi


Àêìu con, àêìu vúå, àêìu nöìi, àêìu niïu.
TCBD II 455 TCBD III 475 TNPD I 136

169. Giang sún möåt gaánh chêët àêìy


Dûúâng nhû hoa thaão àïën ngay trûúác nhaâ.
HHÀN 268

170. Giang sún möåt gaánh cheo leo


Qua söng nó nûúác, qua àeâo nó non
Giang sún möåt gaánh nùång nïì
Quaãn chi xa ngaái ài vïì mêëy phen.
HPV 126

171. Giang sún phoá mùåc haâng mêm


Sêëm chúáp yâ êìm phoá mùåc Thiïn Löi.
TCBD II 481 TCBD III 475 TNPD I 136

BK NGCK 192b:

Giang sún phoá traã haâng mêm

Sêëm chúáp êìm êìm phoá mùåc Thiïn Löi.


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 112

172. Giang sún thiïëp gaánh möåt mònh


Chaâng ài höì dïî thêëu tònh thiïëp chùng.
NASL I 20a

173. Giao ngön dêìu àaá naát vaâng phai


Dùån ai àûâng nheå daå thûúng ai bao chûâ!
DCBTT 117
1
174. Giao Tûå lùæm baäi nhiïìu doi a
Lùæm con gaái àeåp nhiïìu núi phaãi loâng
Giao Tûå gêìn giïëng gêìn söng
Nûúác trong tùæm maát, maá höìng thïm xinh. b
CDHN 34

BK a - Giao Tûå lùæm baäi nhiïìu súi VNP7 131

b - Àaân baâ thò ñt, àaân öng thò nhiïìu VNP7

175. Giaáo gûúm cúâ quaåt tûng bûâng


Nhaác tröng uy vuä tûúãng chûâng nùm xûa
Anh huâng trñ duäng coá thûâa
Sûã vaâng bia àaá bêy giúâ laâ àêy
Non xanh nûúác biïëc saánh taây
Danh thúm Phuâ Àöíng xûa nay tiïëng truyïìn.
CDHN 141

176. Giaáo gûúm cúâ xñ truâng truâng


Hùçng nùm múã höåi tûng bûâng vui thay
Nhúá xûa Thaánh Doáng tñch raây
Uy phong raång rúä, àïën nay coân truyïìn.
CDHN 141

177. Giaâu anh trong trûáng giaâu ra


Khoá em nhûäng thuúã meå cha sinh thaânh
Naây em vúái anh

1
Giao Tûå: thuöåc xaä Kim Sún, huyïån Gia Lêm, Haâ Nöåi, nùçm bïn búâ söng Àuöëng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 113

Laâ duyïn Trúâi àõnh


Trúâi àõnh àaä lêu
Nhaâ anh thò giaâu
Nhaâ em thò khoá
Khoá thò mùåc khoá
Cuäng coá con ngûúâi a
Phoâng khi ùn chúi
Chöìng thanh vúå lõch
Trong saách coá chûä:
1
Vaån lõch chñ tònh
Phoâng khi khaách laå
Baån quen àïën nhaâ
Anh kïu em ra
Möåt chiïìng, hai daå
Möåt daå, hai vêng
Trêìu àöi tay nêng
Chiïìng thêìy thïët baån
Nhûäng lúâi em noái
Kïí vaån ngûúâi thûúng
Muöën cho lûãa beán muâi hûúng
Anh àêy em àêëy àöi àûúâng gùåp nhau.
bk a - Quyá coá con ngûúâi DCTH 277 - 278
178. Giaâu ba mûúi tuöíi chúá mûâng
Khoá ba mûúi tuöíi em àûâng vöåi lo. a
NNPD 63 TCBD I 294, 610 TNPD I 137

BK a - Khoá ba mûúái tuöíi em àûâng coá lo LHCD 15a

179. Giaâu ba mûúi tuöíi chúá mûâng


Khoá ba mûúi tuöíi em àûâng coá lo

1
Vaån lõch chñ tònh: cêu naây khöng roä nghôa lùæm. Coá ngûúâi giaãi thñch àêy laâ nhên dên
mûúån cêu chuyïån dên gian: àöìng tiïìn Vaån lõch, àïí taåo ra möåt “àiïín cöë”, coá yá rùn àe nhûäng
chaâng trai baåc beäo khöng biïët vúå mònh vöën laâ con ngûúâi chung thuãy hiïìn hoâa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 114

Khoá ba mûúi tuöíi chúá lo


Giaâu ba mûúi tuöíi chûãa cho rùçng giaâu.
NASL III 23a

180. (a) Giaâu bïn cûãa ngoä khöng maâng


Khoá maâ coá nghôa, bùng ngaân tòm ài.
DCBTT 217

(b) Giaâu möåt bïn cûãa ngoä khöng tham


Khoá maâ coá ngaäi, Quaãng Nam cuäng tòm.
DCBTT 262

181. Giaâu cha giaâu meå thò mûâng


Giaâu cö giaâu baác thò àûâng coá tröng.
HHÀN 73 TCBD I 562 TCBD II 455

182. Giaâu chi anh gaåo àöí vö ve


Chuöåt ùn khöng àûúåc maâ khoe rùçng giaâu.
DCBTT 288

183. Giaâu àêu maâ àïën tay ta a


Ta ngöìi ta nghô àaä ba nùm roâng
Thaâ rùçng lêëy khoá cho xong
Khoá nom, khoá giûä bùçng cong baåc àöìng. b
CDTCM 191

BK a - Giaâu àêu maâ àïën chuáng ta CDTCM 270

b - Khoá nom, khoá giûä bùçng cong baåc àêìy CDTCM 270

184. Giaâu àêu àïën keã nguã trûa


Hay àêu nhûäng gaái àong àûa àïën giúâ.
NASL III 21a

185. Giaâu àêu nhûäng keã nguã trûa a


Sang àêu nhûäng keã say sûa töëi ngaây. b
LHCD 22a NGCK 110a NPGT 18a

BK a - Giaâu àêu àïën keã nguã trûa HT 224 NASL III 21b NNPD 63
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 115

NPNN 3b TCBD II 481 TNCD 97 TNPD I 137

- Giaâu àêu àûúåc keã nguã trûa ANPT 5b

b - Giaâu àêu nhûäng keã say sûa töëi ngaây PTK 19b

- Hay àêu àïën keã say sûa töëi ngaây TNPD I

- Sang àêu àïën keã say sûa töëi ngaây

HT NPNN NNPD TCBDII

- Sang àêu àûúåc keã say sûa töëi ngaây ANPT

- Sang àêu àïën keã say sûa rûúåu cheâ bk TNPD I

- Coá àêu nhûäng keã say sûa rûúåu cheâ ÀNQT 92b

- Hay àêu àïën keã sau sûa rûúåu cheâ NASL III

- Khön àêu àïën keã say sûa rûúåu cheâ TNCD

186. Giaâu ngheâo em chùèng luêån chi


Xin cho chaâng xûáng thiïëp vûâa
Cuãa tiïìn nhû luåt nhû mûa
Coân luåt coân nûúác, hïët mûa caån soâng
1
Nêåu maâ thêëy khoá nêåu vong
Àêy em thêëy khoá, àem loâng em thûúng.
DCNTB II 99

187. Giaâu ngûúâi ba phuã Thanh Hoa


Meå ngûúâi vïì chúå thò ta khöng mûâng
Meå ta àoái raách naäo nuâng
Meå ta vïì chúå ta mûâng meå ta.
CDTH 165

188. Giaâu ngûúâi ta ùn chaã phuång nem cöng


Khoá chi hai àûáa mònh àaä khoá, haái ngoån rau maá
bùæt con àam àöìng ùn chung.
DCBTT 116

189. Giaâu ngûúâi ta ùn mêm thau, àêìy àôa

1
Nêåu: ngûúâi ta (tiïëng àõa phûúng).*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 116

Khoá àöi àûáa mònh lûng àôa quaá lûng


1
Mùæm àam chêëm vúái rau mûng
Theo nhau cho troån, xin àûâng boã nhau.
DCBTT 90

190. Giaâu ngûúâi ta chùèng coá ham


Khoá ta ta haäy ta laâm ta ùn.
ÀNQT 84b

BK LHCD 15b:

Giaâu ngûúâi ta chùèng coá tham

Khoá thò ta haäy ta laâm ta ùn.

191. Giaâu ngûúâi ta nhaâ rûúâng, àaá taãng, cûãa vaán xêy thaânh
Hai àûáa mònh àoái khoá, baát àaá mêm àan
Duâ coá àoåa cú thêët vêån, gaác lïn chaân khoãi lo.
DCBTT 119

192. (a) Giaâu nhû ai thò töi khöng biïët


Chúá giaâu nhû töi, chûâ ñt keã muöën vö
Trong nhaâ tröëng röîng, chöî mö cuäng thêëy trúâi
Ngoaâi vûúân chùèng thiïëu chi àöì chúi
Naâng naâng, búåp búåp, moåc thúâi huyïn thuyïn
Rau giïìn, rau maá moåc riïng
Coã chó coã cuá moåc liïìn àêìy sên
Trong nhaâ coá sùæm möåt caái giaân
Àïí nùm ba têëm àïåm, vaâi ngaân laá túi
Laåi thïm nùm baãy caái noán cúâi
Vaâi guâi gieã raách àïí chúâ thúâi diïån sang
Töi kïí ra thò trêu vúái ruöång nhêët laâng
Túái muâa ài gùåt traân lan caã àöìng
Gùåt röìi hoå àûúåc traã cöng

1
Àam: cua àöìng, raåm (Tiïëng àõa phûúng).*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 117

Luáa ai gaánh vïì nhaâ êëy, töi xaách caái muãng khöng töi vïì
Cúm nêëu nöìi àêët vûâa kheát vûâa khï
Àem ra ùn vúái muöëi no nï ngon laânh
Bûäa ùn nùm baãy caái baát saânh
Caái thò sûát miïång, caái laânh nhû rùng cûa
Mêm nan àûát laåt bung thuâa
Lïn non beã nùm ba àöi àuäa sùåt khoãi mua töën tiïìn
Nhoán chên kïu, búá nûä hiïìn
Giaâu nhû qua mûác núá, em coân phiïìn nöîi chi.
DCNTB II 69 - 70

(b) Giaâu nhû ai chúá giaâu nhû töi


Ai qua ngoaâi ngoä cuäng khöng daám thúâi ngoá vö
Nhaâ thò lúåp ngoái, nhûng nhòn chöî mö cuäng thêëy trúâi
Trong nhaâ thiïëu chi vêåt àöì chúi
Naâng hai coã chó möåc chöìi huyïn thuyïn
Rau giïìn, rau maá moåc liïìn
Buâ chao, bòm bõp, tûá tung lung taâng
Trong nhaâ coá möåt caái giaân
Vúái nùm ba caái traách bïí, möåt ngaân caái aáo túi
Thïm nùm ba caái noán raách búâi xúâi
Möåt àuâm gieã raách àïí daânh thúâi maâ mang
Thaáng taám hoå gùåt luáa rïính rang
Töi cuäng vaác haái, búái lang ngoaâi àöìng
Gùåt xong röìi, hoå àûúåc traã luáa cöng
Ai vïì nhaâ nêëy, coân töi xaách caái muãng khöng töi vïì.
DCNTB II 70

193. Giaâu nhû nêåu ài xe cuâng kiïåu


Khoá nhû àöi àûáa mònh, mònh liïåu mònh ài
Anh ài cho em möåt lïî thónh kò
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 118

Heo thúâi möåt cùåp, gaâ ri möåt löìng


Phña bïn anh àûâng múâi chi àöng
1
Nöåi cha vúái meå, vúå chöìng öng mai
Phña bïn em àûâng múâi chi ai
Nöåi cha vúái meå, vúái hai àûáa mònh
Thùæp nhang lïn, laåi vaái chung tònh
Cho cha cho meå biïët phêån mònh laâ dêu.
DCNTB II 152 - 153

194. Giaâu nhû nêåu, saáng cúm chiïìu caá


Ngheâo nhû em saáng röí rau maá, chiïìu traä cua àöìng
Ún cha khöng boã, nghôa chöìng khöng quïn.
DCNTB II 29 HT 432 TCDG 61

195. Giaâu nhû ngûúâi ta ùn cúm vúái caá


Khoá nhû em ùn rau maá àam(1) àöìng
Duâ cho chúâ àúåi mêëy àöng
Àùæng cay cuäng chõu mùån nöìng cuäng cam.
DCBTT 84 HT 417 TCDG 61

196. Giaâu nhû ngûúâi ta cúm ngaây ba bûäa


Àoái nhû mònh àêy cuäng àoã lûãa ba lêìn
Xñch laåi àêy cho xa cuäng nhû gêìn
Duâ chaáo rau qua bûäa, hai chûä tûúng thên ta maå vaâng.
DCBTT 156 HT 417
2
197. Giaâu nhû ngûúâi ta lûúng àiïìn vaån khoaãnh
3
Khoá nhû hai àûáa mònh baá nghïå tuây thên
Súám haái rau, chiïìu àöën cuãi àúä àêìn nuöi nhau.
DCBTT 91 TCDG 52

1
Öng mai: öng möëi.*
2
Lûúng àiïìn: ruöång töët.*
3
Baá nghïå (Baách nghïå): trùm nghïì.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 119

1
198. Giaâu nhû ngûúâi ta nghi mön maân cuöën
Chiïëu hoa vaãi àiïìu, àuäa ngaâ bõt baåc maâ chùèng ai say
Ngheâo nhû àöi àûáa mònh, chiïëu laác voäng àay
Cuâng àoám tre, àiïëu sêåy maâ chaán keã say lûâ àûâ.
DCBTT 156
2
199. Giaâu nhû ngûúâi ta tam sûå, nguä sûå
Khoá nhû àöi àûáa mònh baán àêìu meåt àêìu saâng
Khùèm möåt ngaây àöi bûäa cho nhaân caái thên.
DCBTT 121
3
200. Giaâu nhû Thaåch Suâng anh àûâng coá chuöång
4
Khoá nhû Haân Tñn anh chúá coá vong
5
Thên em nhû chiïëc giaä giûäa doâng
Cheâo cho túái bïën, àuåc trong seä tûúâng.
DCNTB II 99

201. Giaâu sang lùæm keã àoán chaâo


Khoá khùn dêîu coá kïu gaâo ai thûúng
Coá thên trûúác phaãi liïåu àûúâng
Laâm trai chñ úã böën phûúng múái laâ.
CDTCM 270

Sûãa laåi: trñ úã böën phûúng = chñ úã böën phûúng

202. Giaâu sang nhiïìu keã túái nhaâ


Khoá khùn nïn nöîi ruöåt raâ xa nhau!
NNPD 62 TCBD I 504, 508 TNPD I 136 VNP1 II 31 VNP7 342

BK a - Giaâu sang nhiïìu keã àïën nhaâ HT 219

Sûãa laåi:... nïn nöîi ruöåt giaâ xa nhau TNPD I,


VNP1 II = nïn nöîi ruöåt raâ xa nhau

1
Nghi mön: (coá núi goåi y mön): trûúáng bùçng vaãi thïu, treo phña trïn ban thúâ.*
2
Tam sûå, nguä sûå: nhûäng böå àöì thúâ bùçng àöìng.*
3
Thaåch Suâng: xem chuá thñch úã A 514.
4
Haân Tñn: xem chuá thñch úã B 505.
5
Giaä: möåt loaåi thuyïìn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 120

203. Giaâu sang phi nghôa khöng maâng


Khoá àöìng têm nhûát trñ taåo vaâng cuäng ra.
DCBTT 116

204. Giaâu thò cúm chaáo böí lao a


Khoá thò àaánh àiïëu thuöëc laâo cêìm húi. b
ÀNQT 84a LHCD 15a

BK a - Giaâu thò cúm gaåo böí lao ANPT 9b

b - Khoá thò àaánh àiïëu thuöëc laâo ngêåm húi.

TCBD II 455 TNPD I 137 VNP1 II 31 VNP7 342

205. (a) Giaâu thò cuäng chùèng coá tham


Khoá khùn ta liïåu ta laâm ta ùn.
HT 117 VNP1 II 18 VNP7 331

(b) Giaâu thò cuäng chùèng coá theâm


Khoá khùn ta liïåu ta laâm ta ùn.
DCNTB II 29 TCBD I 610 TNPD I 137

206. Giaâu thò daäi vaãi thaáng ba


Khoá khùn mua vaãi höì La thaáng mûúâi.
NNPD 63 VNP1 II 31, 158 VNP7 121 TNPD I 137
Sûãa laåi:... höì la... TNPD I, VNP1 II 31 =... höì La

207. Giaâu thò noái möåt khön mûúâi


Khoá töi noái chaã àûúåc lúâi naâo khön
Ngheâo noái nhû gioã hoãng trön
Giaâu noái nhû baåc boã hoâm chùèng lay
Khoá sao khoá noái thïë naây
Àêìy nhaâ cöng núå laåi hay eo xeâo.
CDTCM 220

208. Giaâu thò thõt caá, cúm canh


Khoá thò lûng rau àôa muöëi, cuáng anh töi ài lêëy chöìng
Húäi anh chöìng cuä töi úi!
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 121

Anh coá khön thiïng thò anh trúã dêåy ùn xöi nghe keân a
Thöi, anh àaä vïì nghiïåp êëy xin anh àûâng ghen b
Àïí cho ngûúâi khaác cêìm quyïìn thï nhi c
Miïång em khoác, tay em bïë ùém caái öng thêìn vò d
Tay em gaåt nûúác mùæt, tay em thò thùæp neán nhang à
Búãi vò àêu, maâ nïn xoát nöîi muön vaân. e
TNPD II 87

BK a - Anh coá khön thiïng xin anh trúã dêåy ùn xöi nghe keân

TCBD I 254 - 255

- Anh coá khön thiïng thò xin anh trúã dêåy ùn xöi nghe keân

VNP1 I 169 VNP7 301

b - Thöi àaä vïì nghiïåp êëy, anh àûâng ghen TCBD I

- Thöi anh àaä vïì nghiïåp êëy, anh àûâng ghen VNP1I VNP7

c - Anh àïí ngûúâi khaác cêìm quyïìn thï nhi HT 209

- Àïí cho keã khaác cêìm quyïìn thï nhi HT 209

d - Miïång em khoác, tay bïë ùém öng thêìn vò TCBD I

- Miïång em khoác, tay em bïë ùém öng thêìn vò VNP1 I VNP7

- Miïång em khoác tay em ùém öng thêìn vò HT

à - Tay em gaåt nûúác mùæt, tay em thùæp neán nhang VNP1I VNP7

e - Búãi vò àêu maâ nïn xoát nöîi voä vaâng TCBD I

- Búãi vò àêu maâ nïn nöîi xoát muön vaân VNP1 I

- Búãi vò àêu maâ nïn nöîi xoát xa muön vaân VNP7

- Búãi vò àêu nïn xoát nöîi muön vaân HT

209. Giaâu trong laâng traái duyïn khön eáp


Khoá nûúác ngûúâi phaãi kiïëp cuäng theo.
NNPD 63 NQPN 71

210. Giaâu tûâ trong trûáng giaâu ra


Àoái em àoái thuúã meå cha sinh thaânh.
TNPD I 136
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 122

211. Giaâu tûâ trong trûáng giaâu ra


Khoá tûâ ngaä baãy ngaä ba khoá vïì.
HT 251 NASL III 21b NNPD 62 TCBD I 294 TNPD I 136
VNP1 II 30 VNP7 341

BK NQPN 63:

Giaâu thò trong trûáng giaâu ra

Khoá thò ngaä ba khoá vïì.

212. Giaây ban boáng loaáng nuöåt naâ


Khùn xïëp chûä nhêåt, quêìn laâ nïëp tû
AÁo haâng luåc töët toaân tú
Gêëm lam hoa baåc cho vûâa yá anh.
CDHT 131
1
213. Giùåc Têy àaánh àïën Cêìn Giúâ
Baão àûâng thûúng nhúá àúåi chúâ uöíng cöng.
HHÀN 235 HT 255 VNP1 II 59

214. Giùng cung maâ bùæn con chim huyânh


Seâ löng noá àúä àaån, truå mònh noá khöng bay.
CHG 19

215. Giùng tay àoán baån truöng mêy


Thûúng ai maâ boã ngaäi àêy cho àaânh.
CHG 23
2
216. Giêëc hoâe giêëc quïë ïm ïm
Chûä trung chûä hiïëu meå tòm meå ru
3
Ru con ûúác nhûäng khang cuâ
Ru con taåc tónh hûäu chu(?) àaåo thûúâng
Ru con bêët khaãi bêët mön(?)

1
Cêìn Giúâ: thõ xaä huyïån lõ Cêìn Giúâ thuöåc thaânh phöë Höì Chñ Minh, caách trungtêm Saâi
Goân 51km.
2
Giêëc hoâe, giêëc quïë àïìu coá nghôa laâ giêëc nguã.*
3
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 123

1
Ru con ûáng chiïëu, cêìu hiïìn quöëc gia
Ru con àoan chñnh thaái hoâa
2
Ru con nguä phuác tam àa tûá thúâi
Ru con con àaä nguã röìi
Meå ru con nguã meå thúâi múái yïn
Ru röìi, röìi meå laåi khuyïn
3
Luåc thao tam lûúåc chùèng quïn àêu laâ
CDTH 164 - 165

217. Giêåm chên ba tiïëng kïu Trúâi


Núå súám xa àaâng núå, duyïn súám àöíi dúâi àaâng duyïn.
DCBTT 175

218. Giêåm chên àêëm ngûåc kïu Trúâi


Vúå chöìng chûa mêëy nùm trúâi laåi xa
Chên trúâi xûá laå xoát xa
Caái àúâi lñnh möå khöí laâ biïët bao!
DCNTB II 167

219. Giêåm chên xuöëng àêët caái bon


Nay coân úã vêåy chöìng con àêu naâ!
Thöi thöi àûâng noái nûäa maâ!
Con trêu ùn àaám maå dêëu maâ coân àêy.
TCBD I 250

220. Giêån chöìng maâ chùèng bïë con


Cha maây laâm mêët caái gioân meå ài.
HT 202 NNPD 62 TCBD I 562 TCBD II 191 TNPD I 136
VNP7 289

221. Giêån chöìng xaách goái ra ài

1
ÛÁng chiïëu cêìu hiïìn: hûúãng ûáng chiïëu chó cêìu ngûúâi hiïìn taâi cuãa nhaâ vua.*
2
Nguä phuác tam àa: nguä phuác laâ nùm àiïìu haånh phuác: giaâu, sang, söëng lêu, khoãe
maånh, yïn öín; tam àa laâ ba caái nhiïìu: nhiïìu phuác, nhiïìu tuöíi, nhiïìu con trai.*
3
Luåc thao tam lûúåc: saách binh thû cuãa Thaái Cöng Voång. Àêy noái taâi duâng binh cuãa voä
tûúáng.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 124

Chöìng theo nùn nó tuâ ti trúã vïì.


TCBD I 255

222. Giêån em anh àaánh nùm baãy têëm vaán boâng


1
Nöå bêët cêåp lûúång àaánh röìi laåi thûúng.
CHG 24

223. Giêån maâ noái laåi cho hay


Thau àöìng höì dïî khoãi tay thúå haân.
TNPDI 136
224. Giêån mònh cùæp noán ra ài
Àoân xoác khöng àeäo, haái thò khöng quai
AÁo thò khöng coá khuy caâi
Àêìu khöng khùn bêån, toác mai bú xúâ
Àêm àêìu lïn àïën laâng Nûa
Chaã ai thuï gùåt, mùåt phúâ buång meo
Giêån chi maâ giêån àïën àiïìu
Quay vïì, cuäng àïën trúã chiïìu laâm khuêy.
CDTH 74

225. Giêån thò noái vêåy cho hoaâi


Khöng thûúng baån cuä, thûúng ai rùng chûâ?
DCBTT 254

226. Giêån Trúâi xeá vaáy ùn ai


Giêån Trúâi xeá vaáy àïën mai úã truöìng.
NASL III 18a

227. Giêëu àêìu laåi húã caánh tay


Thaâ rùçng thuá thûåc con naây cho xong.
NASL II 47b

228. Gieã cuâi töët maä daâi àuöi


Hay ùn cûát choá ai nuöi gieã cuâi. a

1
Nöå bêët cêåp lûúång: giêån khöng kõp xem xeát.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 125

NGCK 184a TCBD I 508 TNPD I 137

BK a - Maâ hay ùn bêín ai nuöi gieã cuâi.

229. Gieo caãi, cêëy cêìn


Xuöëng söng cêëy muöëng, lïn ghïình tröìng dûa
Gioá àûa, cêy caãi lïn trúâi
Cêy rùm àûáng laåi chõu àúâi àùæng cay a
Gieo caãi cêëy cêìn
Xuöëng söng muáa röëi, àïën gêìn quay tú.
bk a - Cêy rùm àûáng laåi chõu lúâi àùæng cay

QHBN 196

Xem thïm G 273

230. Gieo mònh vaâo chöën sêåp vaâng


Caã ùn caã mùåc laåi caâng caã lo a
Gieo mònh vaâo chöën toâ voâ
Tay vo miïång haá chaã lo chaã phiïìn.
NASL II 24b

BK a - Caã ùn caã mùåc thò caâng caã lo QHBN 193

QHBN chó ghi àïën hïët doâng naây


Xem thïm Ö 15

231. Gieåp nhû àêìu caá chai


Tham ùn tranh vúå laâ trai Kim Böìng
Nhoån nhû àêìu caá nhöìng
Tham ùn tranh chöìng laâ gaái Cêím Phö.
DCNTB I 226

232. Giïng hai laâ gioá chia vui


Àöng röìi laåi bûác, bûác thöi laâ nöìm.
CDTCM 245

233. Giïëng khúi gaâu muác lûng chûâng


Nïëu maâ vuång liïåu, xin àûâng traách dêy
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 126

Cêìm àaâi maâ boã quïn dêy


Boä cöng ao ûúác, boä ngaây ûúác ao
Söng sêu em seä cùæm saâo
Miïëu thiïng anh seä loåt vaâo cùæm nhang
Vñ duâ khöng lêëy àûúåc naâng
Mang thên ài xuöëng suöëi vaâng cho xong
Yïu nhau cho veån cho troân
Keão mai theån vúái nûúác non úã àúâi
Thaâ rùçng thaác xuöëng giïëng khúi
Coân hún söëng úã trïn àúâi xa nhau.
CDTCM 153 - 154

234. Giïëng laâng em vûâa trong vûâa maát


Àûúâng laâng em, lùæm caát dïî ài
Em úi, trang àiïím laâm chi?
Àïí cho anh phaãi súám ài töëi vïì.
CDTCM 81

235. Giïëng naây laâ giïëng cûåu traâo


Höìi töi coân nhoã töi naâo biïët àêu.
HHÀN 98
1
236. Giïëng Ngoåc Haâ vûâa trong vûâa maát
Vûúân Ngoåc Haâ thúm ngaát gêìn xa
Hoãi ngûúâi xaách nûúác tûúái hoa
Coá cho ai àûúåc vaâo ra chöën naây?
CDHN 95

237. Giïëng sêu dêy ngùæn lúä chûâng


Búãi anh baåc trûúác, sau àûâng traách em.
DCNTB II 63

1
Ngoåc Haâ: xûa laâ möåt traåi thuöåc huyïån töíng Nöåi huyïån Vônh Thuêån, kinh thaânh
Thùng Long cuä. Laâng Ngoåc Haâ nay thuöåc quêån Ba Àònh (Haâ Nöåi) nöíi tiïëng vïì nghïì tröìng hoa
cöí truyïìn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 127

238. Giïëng sêu gaâu nhoã anh úi


Muác sao cho àùång hai núi möåt lêìn.
DCNTB II 63

239. Giïëng sêu gaâu xuöëng bêëm boong


Àùång con caá trñch phuå con caá soâng.
DCNTB I 198

240. Giïëng sêu lêëp laåi sao àêìy


Dêìu thûúng cho lùæm, cú höåi naây cuäng xa.
DCNTB II 133
241. Giïëng sêu thò phaãi thûâng daâi
Coá khön thò chõu khoá ngöìi cho lêu
Em chêìn chûâ cuäng chùèng àûúåc àêu
Sùæm möìi mùæc nhúå anh cêu con caá naây.
CDTH 97
242. Giïëng Yïn Thaái vûâa trong vûâa maát
Àûúâng Yïn Thaái gaåch laát dïî ài
Em vïì bïn êëy laâm chi
Nûúác giïëng thò àuåc àûúâng ài thò lêìy.
CDHN 158
243. Gioá bay cêìu thêëp cêìu cao
Gioá bay cêìu naâo con chó meå coi.
TCBD I 563
244. Gioá bïn àöng, àöång bïn têy
Tuy rùçng noái àêëy nhûng àêy traånh loâng.
NNPD 63
245. Gioá chiïìu naâo bay theo chiïìu nêëy
Trûúác em noái em lêëy chöìng quan
Sao bêy giúâ em chùèng hûúãng giaâu sang?
Maâ ài phúi nùæng baán than àen sò.
TCBD I 407 - 408
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 128

246. Gioá chiïìu thöíi heáo ngoån dûâa


Dûát tònh taåi baån em chûa tiïëng gò.
TCBD I 458

247. Gioá àaánh caânh cau


Gioá àêåp caânh cau
Xeá buöìng lêëy quaã, hoãi nhau phen naây.
QHBN 318

248. Gioá àaánh caânh tre, gioá àêåp caânh tre a


Chiïëc thuyïìn anh vêîn le te àúåi naâng
Gioá àaánh caânh baâng, gioá àêåp caânh baâng b
Dûâng cheâo anh haát, cö naâng haäy nghe.
TCBD I 326 TNPD II 88

BK a - Gioá àêåp caânh tre, gioá àêåp caânh tre VNP1 68 VNP7 192

b - Gioá àêåp caânh baâng, gioá àêåp caânh baâng

VNP1 I VNP7

249. Gioá àaánh àoâ àûa, gioá àêåp àoâ àûa


Sao cö mònh lú lûãng maâ chûa coá chöìng?
Gioá àaánh caânh höìng, gioá àêåp caânh höìng
Hoãi cö mònh àaä muöën lêëy chöìng hay chûa? a
TCBD I 144 TNPD II 88

BK a - Húäi cö mònh àaä muöën lêëy chöìng hay chûa?

VNP1 I 120 VNP7 262 - 263

250. Gioá àêu thöíi maát sau lûng


Daå sao daå nhúá ngûúâi dûng vö cuâng.
HHÀN 174 TCBD I 144

BK VNP7 189:

Gioá sao gioá maát sau lûng

Buång sao buång nhúá ngûúâi dûng thïë naây.

Xem thïm G 340


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 129

251. Gioá àêíy àûa phú phêët ngoån cúâ


Anh àêy lúä vêån taåi chúâ duyïn em.
DCNTB II 133

252. Gioá àêíy àûa phú phêët ngoån cúâ


Anh àêy lúä vêån taåi chúâ duyïn em
Laâm thú nûúác mùæt nhoã lem
Tûúng tû sêìu muöån vò em coá chöìng.
TCBD II 274

253. Gioá àêíy àûa rau dûâa dõu dõu


Anh thûúng naâng liïåu àiïåu xuöëng lïn
Gioá àûa trùng cho muöîi moâng xao xuyïën
Anh xa naâng vò tiïëng thõ phi.
TCBD II 274

Xem thïm G 311

254. Gioá àïm àöng thöíi loân hang dïë


Húäi anh hoåc troâ mûu kïë anh àêu.
HHÀN 79 - 80

Xem thïm G 333

255. Gioá àöng nam möåt daãi àöìng àiïìn


Em chñt khùn trùæng giaãi phiïìn cho ai?
Khùn trùæng em nhuöåm nêu ài
AÁo chaâm boã bõ em thò theo anh.
DCTH 128

256. Gioá àöng nöìm chiïìu höm thöíi laåi


Caá lúä chiïìu laâm haåi àöi ta
CHG 21

257. Gioá àuâng àuâng mûa rung laá heå


Caám thûúng ngûúâi coá meå khöng cha.
CHG 12
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 130

258. Gioá àûa böng laách böng lau


Böng lï, böng lûåu àöë naâng mêëy böng?
HHÀN 49

259. Gioá àûa buåi chuöëi sau heâ a


Anh mï vúå beá boã beâ con thú. b
HHÀN 132

BK a - Gioá àuâa buåi chuöëi sau heâ VNP 1 I 163

b - Anh ham vúå beá boã beâ con thú CHG 26 DCNTB I 198

Xem thïm G 267, 324

260. Gioá àûa buåi chuöëi sau heâ


Buåi mön trûúác cûãa, ai deâ em hû.
HHÀN 132

Xem thïm G 324

261. Gioá àûa buåi chuöëi sau heâ


Chöìng lïët vúå queâ, àêìy túá queåo tay.
TCBDI 408

Xem thïm G 324

262. Gioá àûa buåi chuöëi te taâu


Chaâng nam thiïëp bùæc laâm giaâu ai ùn.
HHÀN 132
263. Gioá àûa buåi heå thúm xa
Em kiïëm núi coá meå coá cha maâ nhúâ.
DCNTB I 197
264. Gioá àûa buåi mña luâm tum
Chöìng töi vûâa ài khoãi, öng truâm túái chi?
DCNTB I 198
265. Gioá àûa buåi truác ngaä quò
Thûúng cha thò phaãi luåy dò, dò úi!
HHÀN 90 TCBD II 294 VNP1 I 156

Xem thïm G 324 V 17


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 131

266. Gioá àûa buöìm haånh raãnh rang


Tiïëng nhú thiïëp chõu, àïí chaâng danh thúm.
HHÀN 235 TCBD II 331, 510 VNP7 214

BK CHG 15:

Gioá àûa buöìng haånh raãnh rang,

Tiïëng oan thiïëp chõu àïí chaâng thúm danh.

267. Gioá àûa buöìng chuöëi sau heâ


Àaä lùm le cö chõ, laåi muöën doâ deâ cö em.
DCNTB II 161

Xem thïm G 259, 324

268. Gioá àûa caânh bûúãi caânh boâng


Gioá àûa cö êëy vaâo loâng cêåu kia.
NGCK 184b
1
269. Gioá àûa caânh liïîu quùçn hiïu
Chim kïu rñu rñt nhû khïu möëi sêìu.
DCNTB II 120

270. Gioá àûa caânh mêån, gioá lêån caânh àaâo a


Vò em anh phaãi ra vaâo töëi tùm
Töëi tùm thò mùåc töëi tùm
Chúâ cho baác meå ài nùçm seä hay
Thoaåt vaâo anh nùæm cöí tay
Xin em àûâng hö hoaán viïåc naây nïn to. b
TCBD I 144 TNPD II 88

BK a - Gioá àaánh caânh mêån, gioá lêån caânh àaâo NGCK 101b

b - Xin em àûâng coá hö hoaán sûå naây noá laåi nïn to NGCK

Xem thïm T 1641

271. Gioá àûa caânh truác la àaâ a


Tiïëng chuöng Thiïn Muå canh gaâ Thoå Xûúng. b

1
Quùçn hiïu: cong voâng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 132

DCBTT 293 HHÀN 110 TCBD I 326

BK a - Gioá àûa caânh truác la àaâ TCBDII 522

b - Tiïëng chuöng Trêën Voä1 canh gaâ Thoå Xûúng CVPD 8 TCBDII

272. Gioá àûa caânh truác la àaâ a


Tiïëng chuöng Trêën Voä canh gaâ Thoå Xûúng b
Mõt muâ khoái toãa ngaân sûúng c
Nhõp chaây Yïn Thaái, mùåt gûúng Têy Höì.
CDHN14 HT 129

BK a - Phêët phú ngoån truác trùng taâ bk CDHN

b - Tiïëng chuöng Trêën Quöëc canh gaâ Thoå Xûúng bk CDHN

- Tiïëng chuöng Thiïn Muå, canh gaâ Thoå Xûúng

bk CDHN bk HT

c - Tuyïåt muâ khoái toãa ngaân sûúng

VNP1 II 165 - 166 VNP7 130

273. Gioá àûa cêy caãi vïì trúâi

Rau rùm úã laåi chõu lúâi àùæng cay. a

CHG 8 CVPD 16 HHÀN 110 - 111, 235 HT 292


TCBD I 225 TNPD I 137 VNPS 76a

BK a - Rau rùm úã laåi chõu àúâi àùæng cay NNPD 63

NASL IV 26a:

Gioá àûa cêy caãi lïn trúâi

Rau rùm úã laåi chõu muâi àùæng cay.

Xem thïm G 229

274. Gioá àûa cêy cuác ngaä quyâ


Ba nùm chûåc tiïët coân gò laâ xuên.
NGCK 144b

Xem thïm L 314

275. Gioá àûa cêy cuác ngaä quyâ

1
Trêën Voä: (coân goåi laâ Trêën Vuä) tûác àïìn Quaán Thaánh úã cuöëi àûúâng Thanh Niïn ven Höì
Têy. Àïìn coá quaã chuöng àuác nùm 1677 cuâng möåt luác vúái tûúång àöìng Trêën Voä nöíi tiïëng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 133

1
Ài àêu maâ boã cöë tri àúåi chúâ
Töi nhúá ngûúâi nhên ngaäi cuä ngaây xûa
Chúâ ngûúâi hïët sûác àïí töi giaäi loâng
Möåt mònh möåt ngoån àeân chong
Liïåu maâ gùæn boá, coá cöng töi chúâ
Ruâ rò saáo thöíi keân àöi
Cöng ngûúâi àaä vêåy, cöng töi thïë naâo?
Àûáng nuái naây, tröng nuái noå coân cao
Àûáng con söng naây, tröng con söng noå,
sêu naâo sêu hún.
QHBN 290
276. Gioá àûa cêy cûãu lñ hûúng
Giúâ xa cha meå, thêët thûúâng bûäa ùn. a
HHÀN 90
BK a - ÚÃ xa cha meå thêët thûúâng bûäa ùn NPNN 14a
277. Gioá àûa cêy cûãu lñ hûúng
Giúâ xa cha meå thêët thûúâng bûäa ùn a
Sêìu riïng bûäa chùèng muöën ùn b
Àaä bûng lêëy baát laåi dùçn xuöëng mêm.
NGCK 111b
BK a - Tûâ xa cha meå thêët thûúâng bûäa ùn
QPHT 6a, 6b TNPD II 87
- Xa cha xa meå thêët thûúâng bûäa ùn CDTH 164
HT 214 bk TNPD II VNP1I 153 VNP7 310
b - Sêìu riïng cúm chùèng muöën ùn
HT PTK 13a QPHT TNPD II VNP1 I VNP7
- Sêìu riïng cúm chùèng buöìn ùn bk TNPD II
- Sêìu riïng con chùèng muöën ùn CDTH
Xem thïm S 91

1
Cöë tri: baån cuä.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 134

278. Gioá àûa cêy cûãu lñ hûúng


Hai ngûúâi hai hoå maâ thûúng nhau cuâng.
HHÀN 174 TCBD I 144

279. Gioá àûa cêy cûãu lñ hûúng


Tûâ ngaây anh ngûúåc, em thêët thûúâng bûäa ùn.
CDTCM 32

280. Gioá àûa cö Têën cö Têìn


Cö lùn xuöëng giïëng ai vêìn cö lïn.
NGCK 138b

281. Gioá àûa cöåt phûúán hao dêìu


Thûúng em àïí daå chúá sêìu maâ hû.
HHÀN 174 TCBD I 144

282. Gioá àûa diïìu gioá höåi mêy


Gioá àûa cö êëy laåi àêy ùn trêìu
Ùn trêìu thò nhaã baä trêìu
Khöng ùn thò vûát, noái chi nhau nùång lúâi.
DCNTB II 63

Xem thïm G 307

283. Gioá àûa duyïn túái gaác Àùçng


Sao coân tûúãng gioá, tröng trùng hûäng húâ
Thûúng naâng, naâng cûá laâm ngú
Bao giúâ kïët toác xe tú húäi naâng.
DCTH 178

Xem thïm G 294

284. Gioá àûa àoãng àaãnh laá me


Mùåt röî hoa meâ anh thêëy anh thûúng.
HHÀN 235

285. Gioá àûa, àûa lûúát choâm thöng


Gioá bay, thöng cöîi nhû löìng boáng ngên
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 135

Suöëi trong leo leão trïn ngaân


Kòa con chim phûúång soi laân suöëi trong.
CDTCM 81

286. Gioá àûa gioá àêíy böng trang


Ai àûa ai àêíy duyïn naâng túái àêy?
Túái àêy thò phaãi úã àêy a
Bao giúâ beán rïî xanh cêy haäy vïì.
HHÀN 174 HT 173

BK a - Túái àêy thò úã laåi àêy DCNTB I 227

287. Gioá àûa gioá àêíy böng trang a


Böng buáp vïì naâng böng núã vïì anh.
CHG 13 HHÀN 174, 269 HT 173

BK a - Gioá àuâa böng cuác, böng trang VNP1 I 92

- Gioá àûa böng cuác böng trang TCBD I 563 VNP7 222

288. Gioá àûa gioá àêíy mêy àuâa a


Gùåp àêu hay àoá keán lûâa maâ chi. b
DCNTB I 198 HHÀN 174

BK a - Gioá àûa gioá àêíy duyïn àûa DCNTB II 99


- Gioá àûa gioá àêíy mêy mûa TCBD I 210

b - Gùåp àêu hay àoá keán lûâa laâm chi DCNTB II

289. Gioá àûa gioá àêíy vïì rêîy ùn coâng


Vïì söng ùn caá, vïì àöìng ùn cua.
HHÀN 49

290. Gioá àûa laá chuöëi te taâu


1
Lêëy chöìng Vùn Phuá , khöng giaâu cuäng vui.
DCBTT 291

291. Gioá àûa lùæt leão caái bêìu


1
Àïí qua qua chõu, khöng cêìu lûåu lï.

1
Vùn Phuá: möåt àõa àiïím thuöåc tónh Quaãng Bònh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 136

DCNTB II 99

292. Gioá àûa lùæt leão cöåt choâi


Anh àen nhû rûáa, maâ àoâi vúå xinh.
DCNTB II 99

293. Gioá àûa liïîu yïëu mai cùçn


Liïîu yïëu mùåc liïîu, mai cùçn mùåc mai.
HHÀN 174

BK CHG 23:

Gioá àûa liïîu yïëu mai hoaâng

Liïîu yïëu mùåc liïîu, mai hoaâng mùåc mai.

294. Gioá àûa mûúâi taám laá me


Mùåt röî hoa meâ ùn noái coá duyïn.
HHÀN 174

Xem thïm G 284

295. Gioá àûa mûúâi taám laá xoaâi


Bïn vùn bïn voä coá taâi haát thi.
CHG 19 HHÀN 111

296. Gioá àûa mûúâi taám laá xoaâi


Lêëy chöìng Bònh Àõnh cho daâi àûúâng ài.
CVPD 9 TCBD II 522 VNP7 222

Xem thïm M 666

297. Gioá àûa ngoån coã phêët phú, ngoån cúâ phú phêët
Nöìi àöìng söi, nöìi àêët cuäng söi
2 3
Bêåu vúái qua duyïn núå raä rúâi
Túái lui chi nûäa àûáng ngöìi uöíng cöng.
HT 436

1
Qua: töi, tao, túá,... (àaåi tûâ ngöi thûá nhêët).*
2
Bêåu: chõ, cö, em,... (àaåi tûâ ngöi thûá hai) thûúâng chó nûä.
3
Qua: töi, tao, túái,... (àaåi tûâ ngöi thûá nhêët).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 137

1
289 Gioá àûa caânh liïîu hiïu quùçn
Söng sêu coá chöî, àêët bùçng coá núi.
DCNTB II 99

299. Gioá àûa öí döåt ton ton


2
Àöìng Trùm coá löî, Phûúác Sún coá voâi.
DCNTB I 197

300. Gioá àûa öng àöåi vaâo Kinh a


Baâ àöåi thûúng tònh cùæp noán chaåy theo. b
NNPD 63 TCBD II 331 TNPD I 37

BK a - Gioá àûa öng àöåi vïì Kinh TCBD I 408

- Gioá àûa öng àöåi vïì dinh CVPD 12

- Gioá àûa öng àöåi vö kinh VNP1 II 41 VNP7 347

b - Baâ àöåi thêët tònh xaách noán chaåy theo TCBD I

- Muå àöåi thûúng tònh xaách noán chaåy theo CVPD

301. Gioá àûa öng àöåi vïì Kinh


Baâ àöåi thûúng tònh, cùæp noán chaåy theo
Öng àöåi thò cúäi con heo
Baâ àöåi thò cúäi con meâo coân tú
Töi lêëy öng àöåi töi nhúâ
Coân seát baát gaåo bêy giúâ chia àöi
Bùæc lïn suâng suåc vûâa söi
Tröëng giuåc ba höìi laåi chùæt nûúác ài
Trúâi úi sinh giùåc laâm chi?
Cho chöìng töi phaãi ra ài chiïën trûúâng!
CDTH 52

Xem thïm T 1990, 1991, 1992

1
Hiïu quùçn: cong voâng.
2
Àöìng Trùm,Phûúác Sún: caác àõa àiïím thuöåc tónh Bònh Àõnh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 138

302. Gioá àûa öng àöåi vïì Taâu


Baâ àöåi úã laåi xuöëng baâu bùæt cua
Bùæt cua laâm mùæm cho chua
Gúãi vïì öng àöåi khoãi mua töën tiïìn.
TCBD I 407

303. Gioá àûa taâu chuöëi tan taânh


Em àem duyïn ài baán böën cûãa thaânh khöng ai mua.
HPV 167

304. Gioá àûa taâu laá tan taânh


Öm duyïn ài baán, böën phña thaânh àïìu hay.
DCBTT 264

305. Gioá àûa thuyïìn göî qua söng


Hoãi ai bïn êëy coá chöìng hay chûa.
DCNTB I 198

306. Gioá àûa thuyïìn göî qua söng


Hoãi ai trong êëy coá chöìng töi khöng?
HHÀN 132

307. Gioá àûa túâ giêëy lïn mêy


Gioá àûa cö tuá vaâo àêy ùn trêìu. a
NNPD 63

TCBD I 144 TNPD I 137

BK a - Gioá àûa cö êëy laåi àêy xúi trêìu NGCK 120b

Xem thïm G 282

308. Gioá àûa túâ giêëy lïn mêy


Gioá àûa cö êëy laåi àêy ùn trêìu
Yïu nhau thò neám baä trêìu
Chúá neám gaåch àaá vúä àêìu nhau ra.
TNPD II 88

Xem thïm Y 61
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 139

309. (a) Gioá àûa traái mñt qua raâo


1
Chiïìu mai hoå túái, khöng biïët chaâo ngûúâi mö
Chaâo thúâi chaâo meå chaâo cha
2
Chaâo öng bûng quaã, chaâo baâ mai dong
Anh chaâo cheán rûúåu cho xong
3
Tiïìn heo, baåc deä , àöi voâng trùm hai
4
Ruöång sñnh lïî ài saáu saâo daâi
Sau ra chaâo hoå, hoå cho hai chuåc àöìng.
DCNTB II 152

(b) Gioá àûa traái mûúáp qua raâo


Àïën mai hoå túái biïët chaâo laâm sao
Chaâo thúâi chaâo meå chaâo cha
5
Chaâo öng bûng höåp, chaâo baâ mai dong
Mai dong laâm möëi cho xong
Nïn vúå nïn chöìng, ài tïët àêìu heo.
DCNTB I 253

310. Gioá àûa traái mûúáp tooâng teng


Lêëy chöìng phuâ thuãy, cöåc cheng ngêìy ngaâ.
DCNTB II 161

311. Gioá àûa trùng con muöîi moâng xao xuyïën


Anh xa naâng vò tiïëng thõ phi. a
HHÀN 174

BK a - Anh xa naâng vïì tiïëng thõ phi CHG 12

Xem thïm G 253

312. Gioá àûa trùng laâ trùng àûa gioá

1
Mö: naâo. Ngûúâi mö: ngûúâi naâo.*
2
Mai dong: ngûúâi laâm möëi. Baâ mai dong. Baâ möëi.*
3
Baåc deä: tiïìn trao cho nhaâ gaái àïí may quêìn aáo cho cö dêu.*
4
Sñnh lïî: lïî cûúái.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 140

Trùng lùån röìi, gioá biïët àûa ai


Gioá àûa trùng thò trùng àûa gioá
Quaåt noå àûa àeân, àeân coá àûa ai.
DCNTB I 99

313. Gioá àûa trùng, laâ trùng khöng àûa gioá


Quaåt noå àûa àeân, àeân coá àûa ai
Lúâi thõ phi, gaác àïí ngoaâi tai
Àûâng àem vö daå maâ sai lúâi nguyïìn
Dêìn daâ boáng ngaã trùng nghiïng
Trùm vui vïì baån, ngaân phiïìn vïì ta.
DCNTB I 253

314. Gioá àûa trùng thò trùng àûa gioá


Quaåt noå àûa àeân, àeân coá àûa ai.
HHÀN 175 TCBD I 326 VNP7 222

315. Gioá àûa trùng thò trùng àûa gioá


Quaåt noå àûa àeân, àeân coá àûa ai?
Trùm nùm àaá naát vaâng phai
Àaá naát mùåc àaá, vaâng phai mùåc vaâng!
HT 417

316. Gioá àûa trùng thò trùng àûa gioá


Trùng lùån röìi gioá biïët àûa ai.
HHÀN 175 HT 165 TCBD I 326 TCBD IV 19 VNP7 222

317. Gioá àûa trùng, trùng thanh vùçng vùåc


Trùng àûa gioá, gioá maát hiu hiu
Ngaây raây anh àûúåc chöî tên yïu
Nghôa nhún höìi trûúác em kïu thêëu trúâi!
Uöíng cöng em cùån keä mêëy lúâi
Uöíng cöng trao thuöëc, trao trêìu
Uöíng cöng noáng laånh nhûác àêìu em thùm
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 141

Uöíng cöng mang tiïëng mang tùm a


Uöíng cöng luåm cuåm ba böën nùm vúái chaâng
Höìi naâo ngùn ngaã àoán àaâng
Bêy giúâ hoãi thiïåt baån vaâng thûúng ai?
TCBD I 458

BK a - Uöíng cöng em mang tiïëng chõu tùm TCBDI 255

- TCBD I chó ghi àïën hïët doâng naây.


1
318. Gioá àûa tuâng baá xiïu liïn a
Hiïìm vò hai chûä núå duyïn phaãi tuây.
bk a - Gioá àûa tuâng baá ngaã nghiïng

DCBTT 221

319. Gioá giuåc àûa duön, lan hûúâng tûâ nhuyå


Anh coá thêëy naâng chiïìu luåy meå cha.
HHÀN 235

320. Gioá giuåc nhaânh sung, nhaânh tuâng rang raãng


Anh muöën giuåc caái nhên tònh, baãng laãng taåi em.
HHÀN 175

321. Gioá hiu hiu dêy chòu àûát àoaån


Êm can trúâi nhúá baån ta xûa
Baån cuä xûa nay àaâ liïåt böå
Giaã khaách àaâng thûúång löå hoãi thùm.
CHG 11

322. Gioá hiu hiu dêy chòu àûát àoaån


Êm can trúâi, nhúá baån khi xûa
Biïín coá caån, nhûng loâng khöng caån
Non coá moân, nghôa baån chùèng vong.
DCNTB I 227

323. Gioá lïn röìi, cùng buöìm cho sûúáng

1
Xiïu liïn: ngaã theo, daåt.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 142

1
Gaác cheâo lïn, ta nûúáng khö khoai
Nhêåu cho tiïu hïët mêëy chai
Boã ghe nghiïng ngûãa khöng ai chöëng cheâo.
HT 454

324. Gioá luâa buåi chuöëi sau heâ


Anh mï vúå beá, boã beâ con thú
Gioá àûa buåi truác ngaä quò
Thûúng cha phaãi chõu luåy dò, dò úi!
VNP7 299

Xem thïm G 259, 260, 261, 265, 267, V 17

325. Gioá maát trùng thanh, yïën anh gùåp gúä


Thiïëp àûúåc gùåp chaâng than thúã àöi cêu
Thûúng nhau àïm nhúá ngaây sêìu
2
Àoá àêy xa ngaái , daå thiïëp rêìu heáo hon.
DCBTT 156

326. Gioá muâa heâ con ve kïu tiïëng dïë


Thiïëp caãm ún chaâng boáng xïë trùng nghiïng.
DCNTB I 197

327. Gioá muâa thu mêy muâ trùng töëi


3
Anh khöng nhúá lúâi thïå haãi minh sún
Nay àaâ coá vúå coá con
Phónh duyïn em tûâng chùång, lúä möëi tö son ai àïìn?
DCBTT 98

328. Gioá muâa thu meå ru con nguã


Chùn thiïån àûúâng êëp uã nùm canh.
NASL I 13a

329. Gioá muâa thu meå ru con nguã

1
Khö khoai: caá khoai phúi khö.
2
Ngaái: vùæng, xa. Xa ngaái: xa vùæng.*
3
Thïå haãi minh sún: chó biïín maâ thïì, chó nuái maâ heån.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 143

Àïm nùm canh chêìy, meå thûác àuã vûâa nùm


Gioá muâa heâ, ai deâ baåc phêån a
Chúá mêëy con trùng naây thúâi vêån àaão àiïn. b
VNP7 476

BK a - Gioá muâa heâ ai veä baåc phêån HT 459

b - Cho mêëy con trùng naây thúâi vêån àaão àiïn HT

330. Gioá muâa thu meå ru con nguã


Nùm canh chêìy, thûác àuã nùm canh.
HHÀN 90 VNP1 I 144 VNP7 306

331. Gioá mûa xaâo xaåc laá xoaâi


Ai àûa duyïn baån laåc loaâi àïën àêy.
HPV 69

332. Gioá nam hêy hêíy chiïìu höm


Xong viïåc gùåt haái öm con thaã diïìu
Àiïìn viïn laâ thuá tiïu dao
Khöng danh lúåi lùæm chùèng chiïìu luåy ai.
TCBD III 299

333. Gioá nam non thöíi loân hang dïë


Tiïëng anh hoåc troâ mûu kïë àïí àêu?
- Mûu kïë anh àïí laåi nhaâ
Ai deâ em hoãi anh maâ àem theo.
TCBD I 563

Xem thïm G 254

334. Gioá nam thöíi kiïåt àïm trûúâng


Nghôa nhên àaâ trûúång, cûåc àûúâng xa xuöi.
DCNTB II 133

335. Gioá nam thöíi laånh phoâng hûúng


Bûäa nay múái biïët tònh thûúng cuãa naâng
Daåo chúi cho biïët àuã àaâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 144

Hoåa may coá gùåp baån vaâng gaá duyïn.


TCBD IV 25

336. Gioá nam thöíi xuöëng loâ vöi


Ai àöìn vúái baån ta coá àöi àïí baån buöìn
Dûâng chên bûúác xuöëng ghe buön
Soáng bao nhiïu dúån, daå anh buöìn bêëy nhiïu
Caánh buöìm thöíi gioá hiu hiu
Buöìm xiïu cuäng mùåc, tònh yïu ta troån niïìm.
DCNTB I 253

337. Gioá nöìm laâ gioá nöìm nam


Traách chaâng quên tûã ùn tham khöng chaâo.
TCBD II 191 TCBD III 148, 476 TNPD I 137

338. Gioá nöìm laâ gioá nöìm nam


Traách ngûúâi quên tûã ùn tham khöng giaâu
Gioá nöìm laâ gioá nöìm nöm
Traách ngûúâi quên tûã coá möìm khöng ùn.
HHÀN 175 THÀQ7

339. Gioá nöìm laâ gioá nöìm nöm


Traách chaâng quên tûã coá möìm khöng ùn.
TCBD I 509 TCBD III 148, 476 TNPD I 137

340. Gioá sao gioá maát trïn àêìu


Daå sao daå nhúá, daå sêìu ngûúâi dûng?
Gioá sao gioá maát sau lûng
Daå sao daå nhúá ngûúâi dûng thïë naây?
HT 375 DCTH 155

Xem thïm G 250

341. Gioá thöíi buöìm bï, böën bïì quaånh vùæng


Thiïëp caách mùåt chaâng khöng nhùæn, noã nhe
Möåt mònh em àûáng giûäa thuyïìn beâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 145

Tûåa höì nhû con ve noå hay ve ve kïu sêìu.


DCBTT 105

342. Gioá thöíi hiu hiu, chñn chiïìu ruöåt thùæt


Nhòn sao phûúng bùæc, nûúác mùæt chaãy bïn àöng
Ai baây chi chuyïån vúå vúå chöìng chöìng
1
Khiïën em phaãi chõu nùång loâng tû lûúng
- Mêy taånh sao thûa, anh xem trúâi chûa saáng
Nghe lúâi em than oaán, anh khöng àùång laåi gêìn
Khiïën cho gan daå khöng dêìn maâ àau.
DCNTB I 140

343. Gioá thöíi liu riu, chñn chiïìu ruöåt thùæt


2
Laâm chi chöå chùæc thïm thûúng
Tûúãng laâ toác vêën tú vûúng
Khöng hay bïn baån súám àûúâng vúå con.
DCBTT 95

344. Gioá thöíi lung tung


Buöìm chaåy lang tang
Bêån mö bêån naây thiïëp nhúá tröng chaâng
Sao ngûúâi baån cuä àûáng khoác thûúng möåt mònh?
DCBTT 62

345. Gioá trïn nhaânh rung cêy nghiïng ngaã


Ve kïu sêìu, trong daå bêng khuêng
Gûãi lúâi vïì nhùæn vúái tònh nhên
Bêëm tay kïí thûã, aái ên ñt nhiïìu
Nhúá khi mö, khuya súám mô miïìu
Gioá àûa duyïn àêíy, dùåt dòu loâng thûúng
Nhúá khi mö, àaåp tuyïët giaây sûúng

1
Tû lûúng: suy nghô, tñnh toaán.*
2
Chöå chùæc: gùåp nha (Tiïëng àõa phûúng).*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 146

Boáng trùng nghiïng, mùåt trúâi ngaã,


khöí trùm àûúâng baån biïët chûa
Baån khöng nhúá khi höìi miïëng thuöëc gûãi,
miïëng trêìu àûa
Tònh khöng thûúng, sao heån súám hoâ trûa húäi mònh
Baån noái baån khöng tham giaâu, phuá quyá coi khinh
Cúá sao baån phuå nghôa mònh, baån úi!
Con caá ham möìi laå, quïn khuác söng daâi
Con chim ham caãnh laå, àûáng hoát hoaâi nhaânh cêy
Gêåt guâ chim gaáy lêìu têy
Chim cu úi! chim cu húäi! Löìng àêy, haäy trúã vïì.
DCNTB I 270

346. Gioá tûâ hang àaá gioá ra


Gioá nam gioá bùæc àöi ta phiïìn loâng.
NASL I 7b

347. Gioá tûâ höëc àaá gioá ra


Gioá nam, gioá bùæc, àöi ta phiïìn loâng
Àïm muâa àöng laånh luâng khöng göëi
Anh coá vúå röìi noái döëi rùçng khöng
Buöìn tònh hêy hêíy gioá àöng
Muâi hûúng cuäng thõnh, muâi höìng cuäng ûa
Anh hai mûúi möët àang vûâa
Em hai mûúi chùén em chûa coá chöìng
Nhaác nghe thêëy tiïëng chuöng àöìng
Phûúång hoaâng nghe tiïëng xöí löìng maâ ra.
NASL II 6b - 7a

348. Gioá vaâng hiu hùæt àïm thanh


Àûúâng xa, dùåm vùæng, xin anh àûâng vïì
Maãnh trùng àaä troát lúâi thïì
Laâm chi àïí gaánh nùång nïì riïng ai!
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 147

HT 173 TCBD I 144 TNPD II 88 VNP1 I 63


VNP 7 186 - 187

(b) Gioá nam non thöíi loân hang chuöåt


Nghe em coá chöìng anh àûát ruöåt, àûát gan
Gioá vaâng hiu hùæt àïm thanh
Àûúâng xa dùåm vùæng, xin anh àûâng vïì
Maãnh trùng àaä troát lúâi thïì
Laâm chi àïí gaánh nùång nïì riïng ai.
TCBD I 457 - 458

349. Gioá vaâng hiu hùæt àïm thanh


Àûúâng xa nhaâ ngaái sao anh vöåi vïì?
- Anh vïì vaâi bûäa anh ra
Àem em vúái meå vïì nhaâ úã chung.
CDTH 184 HT 382

350. Gioãi giang chúá vöåi khoe taâi


Söng sêu saâo vùæn, bïí trúâi mïnh möng
- Nûúác to soáng caã khön chûâng
Àaä vaâo gian hiïím khuyïn àûâng non tay. a
DCTH 91
BK a - Àaä vaâo gian khöí khuyïn àûâng non tay HT 363

351. Gioång àúân ai nghe àaâ hoâa nhaä


Tiïëng tú àöìng ró raã khoan thai
1
Khaách Chung Kò ngöìi nhûäng lùæng tai
Xui loâng êm thêìm phiïìn muöån, muöën xûúáng hoåa
àöi baâi nghe chúi.
DCBTT 149

352. Giú tay anh hûáng sûúng trúâi


Rûãa sao cho saåch nhûäng lúâi thõ phi. a

1
Chung Kò: (tûác laâ Chung Tûã Kò) xem chuá thñch Baá Nha úã A 482.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 148

DCNTB II 28

BK a - Rûãa laâm sao saåch nhûäng lúâi thõ phi CHG 27

353. Giú tay bùæt lûún, lûún trûúân vö coã


Bùæt quaå, quaå boã quaå bay
Kïí tûâ ngaây chaâng boã thiïëp àêy
Bûng baát cúm àöi haâng luåy nhoã, daå buöìn thay húäi buöìn!
CDTCM 81

354. Giú tay khoaát baån khoan cûúâi


Mua lêìm baåc giaã taåi ngûúâi baán buön.
DCBTT 231

355. Giú tay trao miïëng trêìu cau


Loâng tin trao laåi cho nhau ñt nhiïìu.
CDTCM 32

356. Giú tay vñt ngoån tre coâng


Hoãi thùm anh thûã trong loâng thûúng ai.
DCBTT 223

357. Giúã saách ra lïå sa ûúát saách a


Quïn chûä àêìu baâi vò búãi nhúá em.
HHÀN 175

BK a - Giúã saách ra xem, lïå sa ûúát saách DCNTB I 209

358. Giúã xem möåt chuyïån phong tònh


Cho loan nhúá phûúång cho mònh nhúá ta
Nhúá nhau nïn thêët nïn gia
Nïn cûãa nïn nhaâ nïn vúå nïn con
Chim thaái qui rñu rñt trïn non a
Ûúác chi ta àûúåc vúå con nhû ngûúâi. b
THQP 17a

BK a - Chim thoå mi reáo rùæt trïn non TNPD II 88

- Chim hoåa mi reáo rùæt trïn non TCBD I 144 - 145


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 149

TCBD II 274 TCBD III 476

b - Ûúác gò ta àûúåc vúå àûúåc con nhû ngûúâi TNPD II

- Ûúác gò ta àûúåc vúå con nhû ngûúâi

TCBDI TCBDII TCBDIII

359. Giuåc ngûåa buöng cûúng lïn àaâng thûúång löå


Trúâi húäi trúâi duyïn núå vïì àêu.
CHG 18

360. Giûä mònh laåi giûä cho ngûúâi


Caái thên àöåi àaá vaá trúâi laâ àêy.
HHÀN 258

361. Giûä saâo maâ àúåi nûúác lïn


Giûä duyïn àúåi baån cho nïn àïën giúâ
Chúâ em àaä uöíng cöng chúâ
Bao nhiïu cöng àúåi, coá ai ngúâ uöíng cöng
- Ngûúâi ta sang söng töi cuäng sang söng
Sang söng thaânh vúå thaânh chöìng
Em sang söng, em xaách noán vïì khöng
Trûúác theån cuâng baån, sau uöíng cöng öng cheâo àoâ
Biïín kia ai biïët maâ doâ
Biïët ngûúâi biïët mùåt, ai ào àûúåc loâng
Linh àinh chiïëc baách giûäa doâng
Bao nhiïu bïën nûúác, bêëy loâng nhúá mong
Tiïëc cöng cheã nûáa àan löìng
Chim cu khöng gaáy, cûåc loâng lùæm thay
Bêy giúâ anh àaä nghe ai?
AÁo ngùæn cöë mùåc, aáo daâi vêët ài
ÖËi öng Trúâi úi! Sao núä àem baåc àöíi chò!
DCNTB I 270 - 271

362. Giûäa caãnh trúâi mûa rúi laác àaác


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 150

Anh coá thûúng em bêån khaác seä hay


ÚÃ àêy gêìn meå gêìn thêìy
Biïët laâ haåt ngoåc vaâo tay ai cêìm?
Cho nïn gioåt lïå khön cêìm
Tuái trêìu khùn mùåt ûúát àêìm nhû mûa.
DCTH 178 - 179

363. Giûäa àûúâng àûát gaánh tûúng tû


Taåi daå em tûâ chùèng phaãi taåi anh.
CHG 10

364. Giûäa laâng coá cêy àa xanh


Gioá àaánh möåt caânh, tûúi vêîn hoaân tûúi.
TNPD I 137

365. Giûäa laâng coá möåt cêy àa


Ngûúâi ngoan nghó maát, ngûúâi hiïìn tûåa nûúng
Treâo lïn traái nuái tam thûúng
Thûúng àöi con chim loan phûúång qua nûúng ùn xoaâi
Khen ai xïëp àaá xêy thaânh
Tònh tang tang tñch, tñnh tööng töìöng tõch
Trïn trúâi ruåc rõch
Ngaây gioá àïm trùng
Chuáng töi hoãi ngûúâi coá lêëy chuáng töi chùng?
QHBN 213

366. Giûäa ngaây muâng taám thaáng tû


Caái cua caái caáy caái lû ùn thïì.
NASL I 12b
367. Giûäa trúâi cêy caã boáng cao
Nhên duyïn àaä àõnh xe vaâo cho anh
Trùm nùm kïët súåi chó maânh
AÁi ên gùæn boá chung tònh keo sún.
CDTH 97
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 151

368. Giûúng cung maâ bùæn con coâ


Con coâ noá lùån, con coâ noá bay.
NGCK 151a

BK KSK 9a:

Giûúng tïn ra bùæn con coâ


Con le noá lùån, con coâ noá bay.
369. Giûúng cung rùæp bùæn phûúång hoaâng
Chùèng may laåi gùåp möåt àaân chim ri.
VNP7 96

370. Giûúng cung sùæp bùæn phûúång hoaâng a


Chùèng may laåi phaãi möåt àaân chim ri b
Lêëy saâo maâ àuöíi noá ài c
Noá kïu rñu rñt keão thò àiïëc tai. d
TCBD I 509 TNPD II 88

BK a - Giûúng cung rùæp bùæn phûúång hoaâng NASL IV 51a

- Giûúng cung maâ bùæn phûúång hoaâng NGCK 184a

b - Khöng ngúâ laåi phaãi möåt àaân chim ri NASL IV

c - Lêëy saâo rùæp àuöíi noá ài NASL IV


d - Keão kïu rñu rñt vêåy thò àiïëc tai NASL IV

- Noá kïu reáo rùæt keão thò àiïëc tai NGCK

371. Giûúâng doåc maâ traãi chiïëu ngang


Chaâng ngöìi möåt goác
Thiïëp ngöìi möåt goác
Chaâng than, thiïëp khoác
Thiïëp khoác, chaâng than
Khung cûãi bùæc ngang, thoi naâng biïëng dïåt
Em vùæng anh möåt ngaây, moãi mïåt chên tay.
VNP1 I 97 VNP7 229

(b) Giûúâng doåc maâ traãi chiïëu ngang


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 152

Chaâng ngöìi möåt goác, thiïëp ngöìi möåt goác


Chaâng than thiïëp khoác, thiïëp khoác chaâng than
Huú chao! cêy uáa laá vaâng
Nûúác àêu maâ tûúái cho hoaân nhû xûa.
DCNTB II 24 - 25 HT 435

372. Giûúâng doåc maâ traãi chiïëu ngang


Möîi àûáa möåt goác, anh than em sêìu
Nghe chim noá hoát rêìu rêìu
Dûáa bao nhiïu traái, em sêìu bêëy nhiïu
Em xin anh àïí em traãi chiïëu phaãi chiïìu
Cho hai àûáa vaâo giûäa, cho hïët àiïìu thúã than.
DCNTB I 254

373. Giûúâng leâo maâ traãi chiïëu mêy


Laâm trai hai vúå nhû dêy buöåc mònh a
HHÀN 235

BK a - Laâm trai hai vúå nhû mêy buöåc mònh TCBD I 210

374. Giûúâng naây ai traãi chiïëu àêy?


Àïm qua khöng nguã, àïm nay khöng nùçm
Möåt chùn àùæp chaã kñn chên
Hai chùn àùæp àïí muön phêìn xoát xa
Ba chùn thûúng nhúá caã ba
Hay laâ mònh àaä nùm ba túá thêìy?
Hay laâ mònh giêån ta àêy
Mònh cho ta biïët möåt giêy keão sêìu?
Tin ài möëi laåi àaä lêu
Mònh vïì lêëy vúå àïí sêìu cho ta
Caâng nom caâng böíng caâng xa
Chaâng vïì lêëy vúå cho ta lêëy chöìng
Àöë ai khuyïn gioá boáng thöng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 153

Àöë ai xui giuåc cho röìng phun mûa


Ruöåt tùçm böëi röëi voâ tú
Tay khoan tay reä, cho thûa möëi sêìu
Naâo khi coá möåt buöìng cau
Giêëu thêìy giêëu meå cho sau boáng àeân
Laâm quen maâ chaã nïn quen
Laâm baån mêët baån ai àïìn cöng cho!
Bêy giúâ túâ êëp lêëy mo
Mo êëp lêëy beå maâ mo chaã rúâi
Bêy giúâ túâ raä mo rúi
Àöi ta chïính maãng möîi ngûúâi möåt phûúng.
VNP7 235 - 236

375. Giûúâng röång thò gheá lûng vaâo


Nghòn nùm ai coá tú haâo vúái ai. a
NNPD 64 TNPD I 138

BK a - Nghòn nùm ai coá tú haâo àïën ai VNP7 233

376. Goåi àoâ chùèng thêëy àoâ sang


Buöåc lûng con nhaái, àïën chaâng àûa tin.
DCNTB I 198

BK HHÀN 177:

Kïu àoâ chùèng thêëy àoâ sang

Buöåc lûng con nhaái mûúån chaâng àem tin.

377. Goåi laâ chuát nghôa trêìu vaâng


Xin em giûä gòn chung thuãy, chúá phuå phaâng qua chi.
DCNTB II 109

378. Göî kiïìn anh àïí àoáng caây a


Göî lim göî sïën anh nay àoáng bûâa
Rùng bûâa taám caái coân thûa
Lûúäi caây taám têëc àaä vûâa luöëng to b
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 154

Muöën cho luáa naãy böng to


Caây sêu bûâa kyä phên tro cho nhiïìu.
HT 111 TCDG 37 TNPD II 86 VNP1 I 42 VNP7 176

BK a - Göî nghiïën anh dïî àoáng caây TCBD I 611

b - TCBD I chó ghi àïën hïët doâng naây

Sûãa laåi: Göî kiïng... TNPD II = Göî kiïìn

379. Göî trùæc àem laát vaán cêìu


Yïën saâo àem nêëu vúái àêìu töm khö.
NNPD 61
TCBD I 509 TNPD I 130

380. Göëi chùn göëi chiïëu chùèng ïm a


Göëi luåa chùèng mïìm bùçng göëi àêìu tay. b
KSK 7b NGCK 139b TNPD I 130

BK a - Göëi mïìn göëi chiïëu khöng ïm

HT 160 VNP1 I 60

- Than rùçng göëi gêëm khöng ïm

HHÀN 248 TCBD II 336

b - Göëi luåa khöng mïìm bùçng göëi tay em HT VNP1I

- Göëi luåa chùèng mïìm bùçng göëi tay em TCBD I 145


- Göëi dûåa khöng mïìm bùçng göëi tay anh

HHÀN TCBD II

Xem thïm C 1751 À 408

381. Göëi luön chùèng àùång giao àêìu,


Trai thûúng baát ngaát, gaái sêìu bú ngú.
CHG 29

382. Göëi luön möåt göëi àöi àêìu,


Chung tònh chûa maän tröëng lêìu vöåi tan.
CHG 16

383. Göëi rúm theo phêån göëi rúm,


Ai cho dûúái thêëp maâ chúâm lïn cao.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 155

CHG 23

384. Gúãi lúâi thùm huïå viïëng lan


Töët tûúi cho biïët khö cùçn cho hay.
DCBTT 254

385. Gúãi thú chùæc chùæn chi thú


Hai ta töët àúåi töët chúâ thò nïn.
DCBTT 254

386. Gúãi thú em lêåu baån cûúâi


Gúãi lúâi coá thêëu cho ngûúâi àùång khöng?
DCBTT 231

387. Gúãi thú möåt bûác


Àïm nùçm thöín thûác, daå nhûäng luöëng tröng
Biïët laâm sao cho vúå gùåp chöìng
Cho eán hiïåp nhaån
Gan teo tûâng àoaån, ruöåt thùæt chñn tûâng
Anh vúái em nhû quïë vúái gûâng
Dêîu xa nhên ngaäi, xin àûâng tiïëng chi.
bk Sao húäi sao! Sao chûâng naây chûa moåc
Sao moåc bïn bùæc, nûúác mùæt bïn àöng

Laâm sao cho vúå gùåp chöìng

Cho eán gùåp nhaån, ruöåt àau tûâng àoaån, gan thùæt chñn tûâng

Àöi ta nhû quïë vúái gûâng

Dêìu xa nhên ngaäi, xin àûâng tiïëng tùm.

DCNTB II 12 - 13

388. Gúãi anh quaåt tónh, quaåt tònh


Quaåt loan quaåt phûúång, quaåt mònh quaåt ta
Quaåt naây nïn nghôa thêët gia
Möåt tay cêìm lêëy maát ra hai ngûúâi.
CDTH 105
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 156

389. Gúám thay thúâi buöíi Têy, Taâu


Boã àûúâng trung nghôa, ham cêìu lúåi danh.
CDHT 131

390. Gûãi khùn, gûãi tuái, gûãi lúâi


Gûãi àöi chaâng maång cho ngûúâi àùçng xa
Vò mêy cho nuái lïn xa
Mêy cao muâ mõt, nuái nhoâa xanh xanh.
VNP7 196

391. Gûâng giaâ, gûâng ruåi, gûâng cay


Anh huâng caâng cûåc, caâng daây nghôa nhên.
HHÀN 98 VNP1 II 97 VNP7 98

392. Gûúm linh suát caán coân traânh


Bònh hûúng dêîu bïí, miïíng saânh coân thúm. a
HHÀN 80 TCBD I 611

BK a - Bònh hûúng dêîu bïí, miïëng saânh coân thúm.

VNP1 II 97 VNP 7 99

393. Gûúm linh treo trûúác baân öng


Dêìu ai úã baåc maáu höìng tuön rúi.
CHG 17

394. Gûúm vaâng cùæt àaám coã höi


Coá tiïìn chuöåc lêëy cho töi keão giaâ.
NASL IV 26b
1
395. Gûúm vaâng rúát xuöëng Höì Têy
Cöng cha cuäng troång, nghôa thêìy cuäng sêu.
CDHN 121 NNPD 64 TCBD II 294 II 294 TNPD II 130 VNP7 306

BK CDHN 119:

Gûúm vaâng rúi xuöëng Höì Têy

Cöng cha cuäng nùång nghôa thêìy cuäng sêu.

1
Höì Têy: xem chuá thñch úã À 1062.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 157

396. Gûúng kia troác thuãy gûúng lúâ


Chaâng maâ xa thiïëp, dêåt dúâ nhû àiïn
Thaãm tònh vò núå vò duyïn a
Àïm nùm canh than thúã, chöën li phiïìn phaãi theo
Traách cho cùn söë phêån ngheâo
Hoa tröi nûúác chaãy, boåt beâo cuâng tröi b
Núå duyïn biïët tñnh sao cho röìi! c
DCNTB I 254

BK a - Thaãm tònh vò núå vúái duyïn DCNTB II 133

b - Hoa tröi nûúác chaãy boåt vúái beâo cuäng tröi DCNTB II

c - Núå vúái duyïn biïët tñnh sao cho röìi? DCNTB II

397. Gûúng khöng coá thuãy gûúng múâ


Chaâng maâ khöng thiïëp bú vú möåt mònh.
HPV 126

398. Gûúng khöng coá thuãy gûúng múâ


Thuyïìn khöng coá laái lûãng lú giûäa doâng
Mong sao nghôa thuãy tònh chung
Cho thuyïìn cùåp bïën, gûúng trong ngaân àúâi.
DCTH 111 HT 368 TCDG 60

399. Gûúng thïì núä àïí buåi nhoâa a


Söng coá Nhõ Haâ, nuái coá Taãn Viïn
Thïì kia núä àïí lúä duyïn b
Trùng coân soi maäi vuäng sen Têy Höì. c
CDHN 155 - 156

BK a - Gûúng kia núä àïí buåi nhoâa VNP7 190

b - Thïì kia sao àïí lúä duyïn HT 176 VNP7

c - Trùng coân soi maäi vuâng sen Têy Höì HT VNP7

400. Gûúng Tû Maä trùm nùm treo tûâ àoá


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 158

Nghôa àaá vaâng quyïët heån tûâ àêy


1
Àöi ta noã kñp thò chêìy
Nhên duyïn Trúâi àõnh àoá àêy kïët nguyïìn.
DCBTT 153

401. Gûúng vúä thò gûúng laåi laânh


Noái ra mang tiïëng döî daânh quan hoå ài a
Tûâ khi biïët mùåt nhau chi
Àïí loâng tûúãng nhúá, daå thò nhúá thûúng
Con nhïån vaâng mùæc buái tú vûúng
Caâng biïët nhau lùæm caâng thûúng nhau nhiïìu
Tûâ khi nûúác chaãy möåt chiïìu
Ai laâm cho nûúác thuãy chiïìu àêìy vúi?
Bêy giúâ keã ngûúåc ngûúâi xuöi
Bao giúâ laåi àûúåc giaäi lúâi nûúác non.
bk a - Noái ra mang tiïëng döî daânh nhau ài

QHBN 247

402. Gûúng vúä gûúng laåi laânh


Noái ra mang tiïëng döî daânh quan hoå ài
Troát yïu nhau chûä võ laâ vò
Chûä duåc laâ muöën, chûä tuây laâ theo a
Troát yïu nhau tam tûá nuái cuäng treâo
Thêët baát söng cuäng löåi, tam thêåp luåc àeâo cuäng qua.
bk a - Chûä duåc laâ muöën, chûä tònh laâ theo

QHBN 287 - 288

1
Noã: khöng, chùèng (Tiïëng àõa phûúng).*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 159

H
1. Haâ Nöåi ba mûúi saáu phöë phûúâng
Haâng Mûát, Haâng Àûúâng, Haâng Muöëi trùæng tinh. a
NASL III 54a

BK a - Haâng Gaåo, Haâng Àûúâng, Haâng Muöëi trùæng tinh HT 129

2. Haâ Nöåi ba mûúi saáu phöë phûúâng


Haâng Mêåt, Haâng Àûúâng, Haâng Muöëi trùæng tinh
Tûâ ngaây ta phaãi loâng mònh
Baác meå ài rònh àaä mêëy mûúi phen
Laâm quen chùèng àûúåc nïn quen a
Laâm baån mêët baån ta liïìn quïn nhau. b
NGCK 128a

BK a - Laâm quen chaã àûúåc laâm quen VNP7 240

b - Laâm baån mêët baån ai àïìn cöng cho


CDHN 48 VNP7

3. Haâ Nöåi ba saáu phöë phûúâng


Haâng Mêåt, Haâng Àûúâng, Haâng muöëi trùæng xoa
Thûá nhêët laâ höåi Haâng Hoa
Thûá nhò Haâng Maä, thûá ba Haâng Vaâng.
TCBDII 522

Xem thïm T 801

4. Haâ Nöåi ba mûúi saáu phöë phûúâng


Tòm em chùèng thêëy Haâng Àûúâng, Haâng Ngang
Tòm em chùèng thêëy Haâng Ngang
Ài sang Haâng Baåc, reä sang Haâng Àaâo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 160

Tòm em chùèng thêëy Haâng Àaâo


Anh ra phöë Thúå Tiïån, reä vaâo Haâng Gai
Tòm em chùèng thêëy Haâng Gai
Hay laâ em úã Haâng Haâi, Haâng Son
Tòm em chùèng thêëy Haâng Son
Hay laâ em úã Haâng Àoân, Haâng Khay
Tòm em chùèng thêëy Haâng Khay
Sang chuâa Quan Thûúång reä ngay Haâng Beâ
Tòm em chùèng thêëy Haâng Beâ
Kòa lïn Bïën Baåc, Haâng Tre, Cöåi Àöìng
Laåi lïn Bïën Mùæm maâ tröng
Kòa Ö Quan Chûúãng, Cêìu Àöng Haâng Àûúâng
Àöìng gioåt, sau chuâa Thaái Cam
Haâng Thúát lao maân
Haâng Ngöîng, Haâng Ngan, Haâng Gaâ
Trúã vïì Haâng Noán, Haâng Da, Haâng Giaây
Haâng Buöìm, Haâng Maä, Haâng Mêy
Höm qua laâ chñn, höm nay laâ mûúâi
Loâng anh dúã khoác dúã cûúâi
Àïm àïm tú tûúãng möåt ngûúâi tònh nhên
Tòm xa röìi laåi tòm gêìn
Tòm hïët Nhaâ Hoãa, baäi Nghïnh Xuên, Haâng Lúâ
Tòm em chùèng thêëy Haâng Lúâ
Ài ra Hêåu Giaám chú vú ngoaâi thaânh
Àöìn rùçng em úã Cêìu Canh
Anh ra Cêìu Giêëy thanh danh vui cûúâi
Ài àêu coá möåt àöi ngûúâi
Ài thò lùån suöëi qua àöìi treâo àï
Möåt thöi cho àïën bïën Phuâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 161

Hoãi thùm cêåu múå àuâng àuâng chaåy ngay.


NGCK 134b

Xem thïm R 237

5. Haâ Nöåi nùm cûãa chaâng úi


1
Söng Luåc Àêìu saáu ngoån chaãy xuöi thuêån doâng
Söng Thûúng bïn àuåc bïn trong
Nuái Taãn thùæt cöí böìng coá àûác thaánh sinh
Àïìn Soâng thiïng nhêët tónh Thanh
Àïìn Huâng Phuá Thoå nûúác biïëc non xanh hûäu tònh
2
Höåi Doáng xûá Bùæc linh àònh
Chuâa Àoåi Phuã Lñ raânh raânh coân bia.
CDHN 31

Xem thïm ÚÃ 12

6. (a) Haâ Nöåi nhû àöång tiïn xa


Saáu giúâ múái hïët àeân xa, àeân gêìn
Vui nhêët laâ chúå Àöìng Xuên
Thûá gò cuäng coá xa gêìn baán mua
Giûäa chúå coá anh haâng dûâa
Haâng cam, haâng quñt, haâng dûa, haâng höìng
Chaã tin àûáng laåi maâ tröng
Haâng voác, haâng nhiïîu thong dong rûúåp raâ
Cöíng chúå coá chõ haâng hoa
Coá ngûúâi àöíi baåc chaåy ra chaåy vaâo
Laåi thïm suác sùæc baán rao
Laåi thïm keåo àaån, miïën xaâo, buán bung
Laåi thïm baánh raán, keåo vûâng
Àaâng trûúác baán chaã, sau lûng baán gioâ

1
Söng Luåc Àêìu: thuöåc tónh Haãi Dûúng, chöî gùåp nhau cuãa saáu con söng úã khu Phaã Laåi
(söng Thûúng, söng Cêìu, söng Luåc Nam, söng Àuöëng, söng Thaái Bònh, vaâ söng Kinh Thaây).
2
Höåi Doáng: höåi laâng Doáng. Laâng Doáng thuöåc Gia Lêm, Haâ Nöåi.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 162

Ùn vaâo chuyïån nhoã, chuyïån to


Laåi thïm chuá khaách baánh boâ ài rao
Xùm xùm khi múái bûúác vaâo
Haâng töm, haâng teáp, xön xao rïì rïì
Thanh nhêët laâ chõ haâng lï
Loaåc quaåc haâng võt, toâ te haâng gaâ
Nûát núã nhû chõ haâng na
Chua chaát haâng khïë, ngoåt nga haâng àûúâng
Thúm ngaát laâ chõ haâng hûúng
Tanh ngùæt haâng caá, phö trûúng haâng vaâng
Löi thöi laâ chõ haâng dang
Vûâa àan, vûâa baán caã saâng lêîn nia
Trïì möi nhû chõ haâng thòa
Vûâa baát, vûâa àôa, nhiïìu bïì thong dong
Àoã àon nhû chõ haâng höìng
Haâng cam, haâng quñt, bûúãi, höìng, thiïëu chi
Tröëng quên haát chaã ra gò
Möîi ngûúâi möîi veã ai thò keám ai
Laåi thïm caåo mùåt ngoaáy tai
Laåi thïm ngoaâi chúå coá ngûúâi hoåa tranh
Rau thúm, rau huáng, rau haânh
Muâi, thúm, heå, bñ, xanh xanh àêìy nhaâ
Thõt boâ, thõt lúån baây ra
Caâ chua, mûúáp àùæng laá àa ngoåt thûúâng
Coá ngûúâi baán lûúåc, baán gûúng
Coá ngûúâi baán aáo phö trûúng giaäi baây
Coá ngûúâi baán deáp, baán giaây
Coá ngûúâi baán caã daäy baây àöì chúi.
CDTCM 285 - 286
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 163

(b) Haâ Nöåi nhû àöång tiïn sa a


Saáu giúâ maáy hïët àeân xa àeân gêìn b
Vui nhêët laâ chúå Àöìng Xuên
Thûác gò cuäng coá xa gêìn baán mua
Giûäa chúå coá anh haâng dûâa
Haâng cam, haâng quñt, haâng dûa, haâng höìng
Ai úi àûáng laåi maâ tröng
Haâng voác, haâng nhiïîu thong dong nûúåp naâ
Cöíng chúå coá chõ haâng hoa
Coá ngûúâi àöíi baåc chaåy ra chaåy vaâo
1
Laåi thïm “xûåc tùæc” baán rao
Keåo cau, keåo àaån, miïën xaâo, buán bung
Laåi thïm baánh raán, keåo vûâng
Trûúác mùæt buán chaã, sau lûng baánh gioâ
ÖÌn aâo chuyïån nhoã chuyïån to
Lñu lo chuá khaách baánh boâ baán rao
Xùm xùm khi múái bûúác vaâo
Haâng töm, haâng teáp xön xao moåi bïì
Lõch sûå laâ chõ haâng lï
Quaâng quaåc haâng võt, toâ te haâng gaâ
Nûát núã nhû chõ haâng na
Chua vaâo haâng sêëu, ngoåt ra haâng àûúâng
Thúm ngaát laâ chõ haâng hûúng
Tanh ngùæt haâng caá, phö trûúng haâng vaâng
Löi thöi laâ chõ haâng dang
Baán röí, baán saão, baán saâng, baán nia
Thûúäi möi laâ chõ haâng thòa

1
“Xûåc tùæc”: gaánh gaânh mò vùçn thùæn, moán ùn bùçng böåt mò viïn coá thõt hay töm giaä úã
trong, thaã vaâo nöìi nûúác duâng söi. Ngûúâi baán haâng thûúâng duâng hai maãnh göî goä vaâo nhau
thaânh tiïëng kïu nghe na naá nhû “xûåc tùæc”, àïí thay lúâi rao.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 164

San saát haâng baát nhiïìu bïì long àong


Àoã àon nhû chõ haâng höìng
Haâng cam, haâng quñt, bûúãi höìng thiïëu chi
Tröëng quên coâ laã soát gò
Möîi ngûúâi möåt veã ai thò keám ai
Laåi thïm caåo mùåt, ngoaáy tai
Laåi thïm ngoaâi chúå coá ngûúâi hoåa tranh
Ngoaâi ra caãi, diïëp, rùm, haânh c
Thò laâ, caãi cuác xanh xanh roä raâng
Coá ngûúâi baán lûúåc baán gûúng
Coá ngûúâi baán caã hoâm rûúng, tuã quêìy
Coá ngûúâi baán deáp, baán giaây
Coá ngûúâi baán caã ghïë mêy àïí ngöìi
Suöët ngaây chúå hoåp ai úi
Thûúång vaâng haå caám bao ngûúâi baán mua
Hay cùæp nhû chõ haâng cua
Nhaãy nhoát haâng ïëch ai mua àûúåc raây
Coá ngûúâi xem tûúáng xem tay
Chêìu vùn àöìng boáng öëp ngay tûác thúâi
Thöi thò àuã thûác àuã ngûúâi
ÖÌn aâo nhöån nhõp noái cûúâi chen vai
Coá anh baán thuöëc cuäng hay
Möìm rao liïën laáu, bïånh khoãi ngay tûác thúâi
Laåi coân keã cùæp nhû rûúi
Húã coá chöëc laát, tiïìn öi mêët röìi
Giêåm chên xuöëng àêët kïu trúâi
1
Phuá lñt coá àïën cuäng thöi ài àúâi
Töëi àïën àuöíi chúå mònh úi!

1
Phuá lñt: phiïn tûâ tiïëng Phaáp police (àoåc laâ pölñtxú) nghôa laâ caãnh saát.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 165

Quaá nùm giúâ rûúäi hïët ngûúâi baán mua.


bk a - Haâ Nöåi nhû àöång tiïn nga

b - Saáu giúâ tùæt hïët àeân xa àeân gêìn

c - Tûâ doâng naây coá ngûúâi àoåc möåt trong hai àoaån naây:

+ Rau thúm rau huáng, rau haânh

Muâi, thúm, heå, bñ xanh xanh àêìy nhaâ

Thõt boâ, thõt lúån baây ra

Caâ chua mûúáp àùæng, baánh àa ngoåt àûúâng

Coá ngûúâi baán lûúåc baán gûúng

Àuã muâi phúã taái chaáo lûún giaäi baây

Coá ngûúâi baán deáp baán giaây

Ngûúâi baán cêy caãnh ngûúâi baây àöì chúi

+ Ngoaâi ra caãi, diïëp, rùm, haânh

Caâ chua mûúáp àùæng, bñ xanh àêìy nhaâ

Bñ àao, bñ àoã baây ra

Su haâo, xaâ laách, thò laâ thiïëu chi

Rau muâi, rau huáng kïí gò

Haåt tiïu, úát, toãi, kïí chi laå thûúâng

Coá ngûúâi baán lûúåc baán gûúng...(àoaån tiïëp nhû trïn)

CDHN 124 - 125

7. Haâ tiïån maâ ùn chaáo hoa


Àöìng àûúâng, àöìng àêåu cuäng ra ba àöìng. a
NNPD 65 TCBD I 408 TNPD I 144

BK a - Àöìng àûúâng, àöìng muöëi cuäng ra ba àöìng NASL III 10b

- Mûúâi nùm àöìng àöí mûúâi ba àöìng àûúâng NQPN 56

8. Haåc dúâi laâ xïë non tuâng


Chim kïu biïín bùæc, tröëng thuâng àiïím ba
Biïíu em vïì tröåm lïånh meå cha
Àïm khuya chûúác lûúång cho ta ñt nhiïìu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 166

Söëng àúâi ni trai ûúác gaái yïu


Saáng súám mai nhû tónh, boáng xïë chiïìu nhû say
- Ngöìi àêu höåt luåy nhoã chung maây
Chaâng coá dúã chên, chên rúát, coá dúã tay, tay rúâi
Töåi têm tònh thiïëp lùæm chaâng úi!
Hay vêìy, thuúã xuên xanh chaâng chïët trïn tay
meå ài cho röìi
Söëng laâm chi àêy, trai anh thûúng àoaån,
gaái em laåi nhúá àaânh
Caá lui vïì biïín bùæc, chim sêìu nhaânh biïëng bay.
DCNTB I 90 - 91

9. Haåc thúâi àöëi höí, haåc àöî nhaânh mai


Heân lêu gaái múái gùåp trai
Chaâng maâ gùåp thiïëp nhû baâi tiïìn pho!
Anh thûúng em nuái chaãy thaânh tro,
biïín caån thaânh goâ
Söng sêu chñn laåch, sao àoâ coân àûa
Vaái Trúâi chöìng cuä vúå xûa
Kïët duyïn phu phuå, nùæng mûa coá Trúâi.
TCBD II 331 - 332

10. Hai bïn, bïn liïîu bïn àaâo


Mùåc tònh yá baån thûúng bïn naâo thò thûúng.
HHÀN 175 TCBD I 145

11. Hai bïn àûáng laåi hai haâng


Ngûúâi muäi, keã laái rêåp raâng cho mau
Ngoá trûúác ngoá sau, ra tay maâ àêíy!
Heâ heâ heâ!

DCBTT 137

12. Hai bïn hai chiïëc thuyïìn kïì


Em daân ra cho röång àïí anh àïì cêu thú.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 167

CDTCM 32

13. Hai bïn hai daäy haâng hûúng


ÚÃ giûäa haâng nhiïîu em thûúng haâng naâo?
HPV 127 A

14. Hai bïn hai daäy haâng trêìm


Anh xem cho thiïåt keão lêìm anh úi!
HPV 126

15. Hai bïn thêìy meå song tuyïìn


Chó vò anh buöìn caái àûúâng thï thiïëp,
caãm lêëy nöîi phiïìn ra ài.
DCBTT 202

16. Hai bïn tranh lêëy quaã cêìu


Dên an bònh thaái söëng lêu vûäng bïìn. a
ANPT 17a QPHT 40a

BK a - Dên an quöëc thaái söëng lêu vûäng bïìn NGCK 118b

- Dên yïn nûúác thõnh daâi lêu vûäng bïìn

TCBD III 476 TCBD I 144

17. Hai chên leo àaá àaä moân


Hai tay chai raån haäy coân trú trú
Coân duyïn, coân cuöëc, coân nhúâ
Hïët duyïn bõ gêåy ngöìi chúâ cöíng kho.
CDTCM 235 HT 264

18. Hai àûáa mònh dûát àiïåu tònh thûúng


1
Giaã nhû Kim Troång dûát tònh thûúng Thuáy Kiïìu
TCBD I 458

19. Hai àûáa mònh àaä xöi àûáng xûáng àöi


Khi ài cuäng àeåp, khi ngöìi cuäng cên
Traách loâng thêìy meå cêìm cên

1
Kim Troång, Thuyá Kiïìu: caác nhên vêåt trong Truyïån Kiïìu cuãa Nguyïîn Du.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 168

Khöng xï ài xñch laåi àöi phên cho con nhúâ.


DCBTT 187 - 188

20. Hai àûáa mònh xûáng gaái xûáng trai


Ngaây nay gùåp mùåt, laâm ai cuäng mûâng.
TCBD IV 25

21. Hai àûáa mònh möåt loâng möåt buång a


Khöng nhû gaâ àûa truång nûúác söi b
Dêìu cho thêìy meå, coá àan gioã thaã tröi c
Thaã thò mùåc thaã thiïëp khöng thöi nghôa chaâng. d
HPV 127 A

BK a - Hai ta möåt loâng möåt buång DCBTT 78

- Hai àûáa mònh möåt loâng möåt buång DCNTBI 227

b - Chûâ giaã nhû con gaâ àem truång nûúác söi DCBTT

c - Dêìu maâ thêìy meå coá àan roå thaã tröi DCBTT

d - Thaã tröi thò thaã thiïëp khöng thöi nghôa chaâng DCBTT

- Thaã tröi mùåc thiïëp, thiïëp cuäng khöng thöi nghôa chaâng

DCNTB I

22. Hai haâng luåy nhoã thêëm bêu


Duyïn em cûåc àaä àaânh phêån, em cuäng voång cêìu
cho anh nïn.
DCBTT 122

23. Hai haâng nûúác mùæt rûng rûng


Thûúng em anh phaãi gian truên nhiïìu bïì.
CHG 15

24. Hai haâng nûúác mùæt tuön rúi


Khoác lïn thò súå baån cûúâi àöi ta
Viïåc naây taåi meå cuâng cha
Taåi chuá cuâng baác öng baâ anh em
Mùåc ai chia reä phêån duyïn
Àöi ta cûá giûä lúâi nguyïìn sùæt son.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 169

CDTH 143

25. Hai maá naâng trùæng phau phau


Rùng àen nhûng nhûác nhû maâu haåt dûa
Hoãi naâng àaä coá chöìng chûa?
Hay naâng chûa coá thò vûâa àöi ta.
CDTCM 81

26. Hai mûúi hùm möët chùèng chêìy


Cuãa cao bùçng nuái khöng taây súám con
Cuãa cao bùçng nuái bùçng non
Khöng bùçng súám vúå, súám con luác naây.
CDTCM 191
27. Hai naách nhûäng löng xöìm xöìm
Chöìng yïu chöìng baão möëi tú höìng trúâi cho
Àïm nguã thò ngaáy o o
Chöìng yïu chöìng baão laái àoâ cêìm canh
Ùn vuång buång to taây thuâng
Chöìng yïu chöìng baão caái giaânh àûång cúm!
NGCK 194a
Xem thïm L 379
28. Hai ngang ba phïët
Em khöng biïët em hoãi laåi anh
Tûâ Haâ Nöåi cho túái kinh thaânh
Quan sêìu dên thaãm hoãi anh chûä gò?
Hai ngang ba phïët laâ chûä thêët
Thêët laâ thêët thuã kinh àö
1
Quan sêìu dên thaãm vò mûu àöì öng Quêån thêm.
DCBTT 211 - 212 TCDG 93

1
Öng Quêån: tûác laâ Nguyïîn Vùn Tûúâng. Öng vaâ Tön Thêët Thuyïët laâ hai bêåc àaåi thêìn
cuãa nhaâ Nguyïîn, dûúái triïìu vua Haâm Nghi. Hai ngûúâi coá hai chuã trûúng àöëi lêåp trong thaái àöå
vúái thûåc dên Phaáp, Nguyïîn Vùn Tûúâng chuã trûúng haâng giùåc, Tön Thêët Thuyïët chuã trûúng
chiïën àêëu.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 170

29. Hai ngang, hai phïët kïët laåi chûä chi


Chaâng maâ àöëi àûúåc thiïëp thò theo khöng a
- Hai ngang hai phïët kïët laåi chûä thêët
Thêët laâ mêët, mêët nûúác, mêët nhaâ
Dên sêìu, dên thaãm tûâ thuúã Têy qua laåi giûâ.
HPV 92
BK a - Chaâng maâ giaãng àûúåc thiïëp thò theo khöng HT 386
30. Hai ta chung thuãy veån tuyïìn
Xem lïn maái toác hûúng nguyïìn coân àêy.
DCBTT 231
31. Hai ta àaâ cên àöi vûâa lûáa
Em noái rùçng úã rûáa vúái meå thêìy
Möåt mai ö taân boáng xïë vïì têy
Hoa xaâu nhuåy laåt khöí höåi naây, em úi!
DCBTT 187
32. Hai ta àaä àeåp àöi röìi
Ai gieâm pha chúá àoaån, ai veä vúâi chúá nghe.
DCBTT 233
33. Hai ta àaä löîi lúâi thïì
Nhû con ngûåa sa nûúác bûúác khöën trúã lui vïì traåm cung.
DCBTT 263
34. Hai ta àaä troát nùång tònh
Lêëy nhau e ngaåi gia àònh thêëp cao.
DCBTT II 14
35. Hai ta àang nhúá àang thûúng
Ai àem phên quïë reä hûúng cho àaânh!
DCNTB232
36. Hai ta àûáng laåi bûa ngang
Traách loâng thêìy meå tham sang núi naâo.
HPV 158
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 171

37. (a) Hai ta gaá nghôa ngoaâi àöìng


Keã caây ngûúâi cêëy, nûúác mùæt höìng tuön rúi.
DCNTB II 54

(b) Àöi ta gaá ngaäi ngoaâi àöìng


Vïì nhaâ luöëng chõu nûúác mùæt höìng nhoã tuön.
TCBD IV 32

38. Hai ta haái cuãi möåt rûâng


Bûát dêy möåt cöåi, xin àûâng nghe ai.
DCBTT 233

39. Hai ta nhû aáo múái may


Nhû chuöng múái àuác, nhû caây múái àêu.
DCBTT 124

40. Hai ta nhû cùåp chim quyïn


Dêìu khö dêìu heáo cuäng chuyïìn trïn cêy
Khaát thúâi uöëng nûúác boáng cêy
Àoái ùn böng coã, thiïëp àêy vêîn chúâ.
DCNTB II 120

41. Hai ta nhû chó löån voâng


1 2
Phùn chûa ra muái , trong loâng ngaåi nghi.
DCBTT 123

42. Hai ta nhû Kim Troång, Thuáy Kiïìu


Àaä lùæm luác àùæng, coân nhiïìu luác cay.
DCBTT 255

43. Hai ta nhû rûúåu vúái nem a


Àang say ngêy ngêët ai gieâm chúá xa.
DCBTT 232

BK a - Àöi ta nhû rûúåu vúái nem VNP7 189

1
Phùn: tòm, gúä (Tiïëng àõa phûúng).*
2
Muái: möi (Tiïëng àõa phûúng).*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 172

44. Hai ta nhû súåi dêy daâi


Àöë ai cêìm dao sùæc, cùæt hai cho lòa!
DCBTT 232

45. Hai ta nhû traái àêåu quyïn


Dêìu khö dêìu heáo, cuäng nguyïìn trïn dêy.
HT 161

46. Hai ta sang möåt chuyïën àoâ


Tröng cho raãnh khaách trao cho miïëng trêìu.
CDTCM 32

47. Hai ta thïì thöët giûäa àaâng


Vaåch cêy khùæc chûä hoãi chaâng nhúá khöng?
DCBTT 225
1 2
48. Hai ta thûúng chùæc mêìn ri
3 4
Meå thêìy mêìn rûáa , anh thò mêìn rùng ?
DCBTT 229

49. Hai ta uöëng nûúác möåt baâu


5
Bûát tranh möåt àöång , ùn trêìu möåt khùn.
DCBTT 236

50. Hai tay buåm caát, àùæp möì


Tay böìng con daåi, nûúác mùæt höì tuön rúi.
DCNTB II 84
6
51. Hai tay buåm gaåo vaâo nûâng
7
Àöìng Cam nûúác àöåc, anh àûâng úã lêu.
DCNTB I 199

1
Chùæc: nhau; Thûúng chùæc: thûúng nhau.*
2
Mêìn ri: laâm gò.*
3
Mêìn rûáa: laâm nhû thïë.*
4
Mêìn rùng: laâm sao.*
5
Àöång: àúâi
6
Nûâng: guâi, thûúâng àeo sau lûng.*
7
Àöìng Cam: thuöåc tónh Phuá Yïn coá xêy àêåp nûúác trïn söng Ba.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 173

52. Hai tay bûng caái röí may


Keáo ài keáo laåi cuãa maây cuãa tao.
CHG 13

53. Hai tay bûng cheán rûúåu àaâo


Xin múâi quên tûã uöëng vaâo cho say.
TCBD I 145

54. Hai tay bûng àoåi cheâ taâu


Vûâa àöi thò lêëy ham giaâu laâm chi.
CDTCM 32

55. Hai tay cêìm böën tao nöi


Tao thùèng, tao duâi, tao nhúá, tao thûúng.
CVPD 13

BK TCBD I 145:

Hai tay cêìm böën tay nöi

Tay thùèng, tay duâng, tay nhúá, tay thûúng.

56. Hai tay cêìm böën traái dûa a


Traái ùn, traái àïí, traái àûa cho chaâng.
HHÀN 235
BK a - Hai tay cêìm ba traái dûa TCBD II 332

57. Hai tay cêìm hai quaã boâng a


Quaã àùæng phêìn chöìng, quaã ngoåt phêìn trai. b
LHCD 53a NGCK 98a NPGT 12b PTK 19a

BK a - Hai tay cêìm hai quaã höìng ÀNQT 118a

- Hai tay cêìm hai traái höìng HHÀN 132

- Àöi tay cêìm àöi quaã höìng NASL II 15a NNPD 56

TNPD I 118

b - Quaã chaát phêìn chöìng, quaã ngoåt phêìn trai

ÀNQT NASL II NNPD TNPD I

- Traái chaát phêìn chöìng, traái ngoåt phêìn trai HHÀN


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 174

Sûãa laåi: HHÀN chùæp thïm C 974 I 188, 193. Nbs àaä taách ra.
58. Hai tay cêìm hai quaã höìng
Quaã chaát phêìn chöìng, quaã ngoåt phêìn trai
Nùçm àïm vuöët buång thúã daâi
Thûúng chöìng thò ñt nhúá trai thò nhiïìu. a
HT 236 TCBD I 458 TNPD II 89

BK a - Thûúng chöìng thò ñt thûúng trai thò nhiïìu

HHÀN 132 TCBD II 191 THÀQ 7

Xem thïm N 466


59. Hai tay cêìm nùæm laåt beã coâ
Loâng anh thûúng da diïët, sao em giaã àoâ laâm lú
Thûúng em phaát daåi phaát khúâ
Àang ùn àuäa rúát bao giúâ khöng hay
Cêìm keáo, quïn cùæt quïn may
Cêìm ve quïn rûúåu, cêìm khay quïn trêìu
Cêìm àeân, quïn bêëc quïn dêìu
Cêìm trang saách àoåc, quïn àêìu quïn àuöi
Cêìm cên, quïn giaá quïn lui
Cêìm tiïìn maâ xóa, khöng biïët mêëy mûúi möåt tiïìn
Thûúng em nhêët daåi, nhò àiïn.
DCNTB I 271
60. Hai tay cêìm taám gûúm vaâng
Thaác ài thò thaác buöng chaâng khöng buöng.
HPV 127 A
61. Hai tay che lêëy mùåt trúâi
Keão maâ theån lùæm húäi ngûúâi tri êm.
HPV 127 A
62. Hai tay àeo böën chiïëc voâng
Cuãa cha cuãa meå chúá cuãa chöìng coá mö?
DCBTT 283
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 175

63. Hai tay öm baãn àaân kòm


Nguyïån cuâng trúâi àêët kïët nguyïìn vúái nhau.
TCBD I 145

64. Hai tay öm böën quãa boâng


Àem thaã giûäa doâng nûúác chaãy boâng tröi
Coá thûúng nûúác àûáng, boâng ngöìi
Khöng thûúng nûúác chaãy boâng tröi mùåc boâng.
DCBTT 158

65. Hai tay öm lêëy ngang lûng


Töi àau buång lùæm lêëy gûâng cho mau. a
NGCK 141 a

BK a - Töi àau buång lùæm lêëy gûâng cho töi

TNPD I 144

66. Hai tay öm traái bûúãi non


Biïët laâm sao àùång vuöng troân vúái anh.
CHG 10 DCNTB I 198
1
67. Hai traái öí qua àùåt trïn baân haånh
Em nghiïng ve ngoåc, anh chuöëc cheán rûúåu àaâo
Àïí ngûúâi quên tûã chñ cao
Àuã muâi tanh ngoåt thiïëp múái trao ên tònh.
DCBTT 68 2

68. Hai vai gaánh nùång tròu tròu


Vai mang chûä hiïëu vai àeâo chûä trung.
CVPD 22

69. Haãi Dûúng tiïët nghôa coá hai


Möåt mùæt baâ laäo vúái hai con boâ
Trïn trúâi coá öng sao Tua

1
ÖÍ qua: (tûác khöí qua) laâ mûúáp àùæng.*
2
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 176

1 2
ÚÃ laâng Minh Giaám coá vua Ba Vaânh
Phûúng àöng quêåt luä hung tinh
Laâm cho baãy viïån tan taânh ra tro.
TCBD II 541 TNPD II 89 VNP1 II 162 VNP7 126

BK HT 122 chó ghi:

Trïn trúâi coá öng sao Tua

ÚÃ laâng Nguyïåt Giaám3 coá vua Ba Vaânh

Phûúng àöng quêåt luä huâng tinh

Laâm cho baãy viïån tan taânh ra tro.

70. Haãi Phoâng laâ chöën hûäu tònh


Thuyïìn buön, thuyïìn baán rêåp rònh búâ söng.
TCBD II 522

71. Haãi Vên baát ngaát nghòn truâng


Hoân Höìng úã àêëy laâ trong võnh Haân
Xûa nay qua àêëy coân truyïìn
4
Löëi ài Lö Giaãn thùèng miïìn ra khúi.
HT 145 - 146 TCBD II 522 - 523 TNPD II 89
VNP1 II 161 VNP7 125

72. Ham chúi böîng àûát dêy àúân


Anh thêët ngön möåt chuát, con baån húân trùm nùm.
CHG 5

73. Ham chúi böîng àûát dêy àúân,


Dêîu cho chñn giêån mûúâi húân cuäng nguöi.
CHG 17

74. Ham chúi àúân thuá nùm dêy

1
Minh Giaám: thuöåc huyïån Kiïën Xûúng, tónh Thaái Bònh, quï hûúng cuãa Phan Baá Vaânh.
2
Vua Ba Vaânh: tûác laâ Phan Baá Vaânh, ngûúâi laänh àaåo cuöåc khúãi nghôa nöng dên lúán
dûúái thúâi Minh Maång triïìu Nguyïîn. Khi khúãi nghôa thò coá sao chöíi (sao tua) moåc.
3
Nguyïåt Giaám: möåt trong hai thön cuãa laâng Minh Giaám nay thuöåc xaä Minh Tên
huyïån Kiïën Xûúng, tónh Thaái Bònh.
4
Lö Giaãn: tïn möåt töíng cuä.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 177

Lúä laâng cú höåi nïn chêìy núå duyïn.


DCBTT 233

75. Ham giaâu maâ lêëy àûáa ngu


Cuãa ùn hay hïët, àûáa ngu haäy coân.
CHG 18 DCNTBII 158

76. Hang huâm ai daám moá tay


Chuöåt naâo laåi daám cùæn dêy buöåc meâo.
TCBD I 563

77. Hang mai anh cuäng muöën loân


Súå e trûáng nhaån haäy coân voã khöng.
CHG 3

78. Hang sêu nuái hiïím nhû vêìy


Ai xui anh àïën chöën naây gùåp em.
HHÀN 235 TCBD I 145

79. Haâng vaån ngûúâi chïët vò Têy


Sao àêy chó thêëy rûâng cêy mõt muâ
Thõt rúi dûúái göëc cao su
Möì höi nûúác mùæt, mêåp uâ thùçng Têy.
CDTCM 218 HT 261

80. Haâng xoám àïí chúã möåt ngaây


Chöìng cö vúå cêåu möåt ngaây cuäng khöng.
NQPN 45

81. Haát bai, hai baát khöng no


Coân möåt miïëng chaáy keáo co vúä nöìi
Haát bai, hai baát khöng no
Ta theâm baát nûäa haát cho vui nhaâ.
TCBD II 482 TNPD II 89

82. Haát cho choá cùæn boâ löìng


Haát cho con gaái boã chöìng maâ theo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 178

Haát cho choá cùæn boâ kïu


Haát cho öng laäo trong lïìu boâ ra.
TCBD I 408 TNPD II 89

83. (a) Haát cho choá cùæn boâ kïu


Haát cho öng laäo trong lïìu boâ ra.
NASL IV 47a

(b) Haát cho choá cùæn meâo kïu


Haát cho öng laäo chui raâo maâ sang.
NASL II 35b

84. Haát cho lúã àêët long trúâi


Cho àúâi biïët mùåt, cho ngûúâi biïët tïn
Haát tûâ chúå Phuã haát lïn
Haát suöët tónh Bùæc qua miïìn tónh Àöng
Haát sao cho caån doâng söng
Cho non phaãi lúã, cho loâng phaãi say.
TCBD IV 88

85. Haát dùm ba chuyïån maâ chúi


Chuyïån àöëi vúái chuyïån, ai àöëi vúái ngûúâi maâ lo.
HPV 66

86. Haát àaân cho raång àöng ra


Mai vïì quan boã nhaâ pha cuäng àaânh.
HPV 175

87. Haát àaân nam nûä àua xuên


Trai xuên höì húãi, gaái xuên liïåu lúâi.
HPV 71

88. Haát lïn ta nhúãi ta chúi


Mêëy khi àeân haång soi núi quyïín vaâng.
HPV 66

89. Haát möåt àöi cêu giaãi sêìu têm sûå


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 179

Ngûúâi mùåc ngûúâi ta giûä yá ta.


CHG 15

90. Haát thanh àêy haát vúái cuâng


Àoá maâ haát tuåc àêy duâng àöí ài.
CHG 21

91. Haåt chêu nhoã xuöëng mêm vaâng


Nhêåt nguyïåt tam quang àöìng höì mêëy khùæc
Con röìng nùçm biïín bùæc
Con haåc muáa lêìu têy
1
Dêìu maâ baån àem ta boã chöën truöng Mêy
Baån ra vïì cuäng thaãm, ta úã laåi àêy cuäng phiïìn.
DCNTB II 120

Sûãa laåi:... tam cang... = tam quang

92. Haåt luáa vaâng, haåt gaåo cuäng vaâng a


Anh yïu em baác meå hoå haâng cuäng yïu.
THQP 16b

BK a - Haåt thoác vaâng, haåt gaåo cuäng vaâng ÀNQT 110a

- Haåt luáa vaâng, haåt thoác cuäng vaâng


NNPD 65 TCBD II 332 TNPDI 147

93. Haåt tiïu lêu nùm laâ haåt tiïu soå


Chuöëi khöng tûå tònh sao chuöëi noå coá con?
Hoãi em trinh tiïët loâng son
Cúá sao mùåt moãng maá moân rûáa em?
DCBTT 181

94. Haåt tiïu noá beá noá cay


Àöìng tiïìn noá beá, noá hay cûãa quyïìn.
HT 231 NASL IV 9a NNPD 65
TNPDI 145

1
Truöng Mêy: thuöåc huyïån Hoaâi Ên, tónh Bònh Àõnh. ÚŒ àêy xûa kia coá rûâng mêy
daây àùåc.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 180

95. Hay gò saäi vaäi úã chuâa


Möåt gian cûãa cêëm böën muâa laånh tanh.
HT 242

96. Hay laâm maâ chùèng hay lo


Laâm chi laâm lùæm, laâm cho nhoåc mònh. a
ANPT 19a ÀNQT 84a LHCD 15a NNPD 65 TNCD 101

BK a - Laâm khöën laâm khöí laâm cho nhoåc mònh

HT 117 NASL II 42a

- Laâm chi laâm vêåy laâm cho nhoåc mònh TCBD I 294

- Laâm chi cho lùæm, laâm cho nhoåc mònh


TCBD II 482 TNPD I 144
97. Hay nöm gùåp baån höm nay
Thêëy chaâng coá möåt thaáng chêìy khöng ài
- Ài röng gùåp höåi àöng ri
Thi àûúâng böng vaãi thûúâng ài coäi naây.
HPV 98
98. Hay quêìn, hay aáo, hay húi
Hay daáng, hay dêëp nhûäng ngûúâi khöng hay.
ÀNQT 118a LHCD 53a
Sûãa laåi:... hay thùæp =... hay dêëp
Xem thïm T 317
99. Hay quêìn, hay aáo, hay húi
Maâ chùèng hay ngûúâi, laâ cuãa boã ài.
TCBD I 611 TCBD II 481 HT 228 TNPD I 144
100. Hay xoác àôa öng múâi vïì
Gaái naây àang muöën ngûáa nghïì vúái öng.
TCBD I 563 TNPD I 144
101. Haäy coân baán tñn baán nghi
Chûa àem vö daå, chûa ghi vö loâng.
HHÀN 235 TNPD I 563
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 181

102. Haäy coân bïìn chñ cêu cua a


Duâ ai cêu chaåch, cêu ruâa mùåc ai. b
CDTCM 235 HT 220 TNPD I 144

BK a - Haäy cho bïìn chñ cêu cua CHG 4 NNPD 65

b - Dêìu ai cêu chaåch cêu ruâa mùåc ai CHG 4

103. Haäy khoan cho thiïëp xin thûa


Cöng trònh thiïëp úã chaâng chûa nïn vïì.
HPV 175

104. Haäy xem thuúã trûúác àúâi àúâi


1
Traång nguyïn, Tïí tûúáng laâ ngûúâi àöåc thû .
HHÀN 80

105. Haäy xin búát giêån laâm laânh


Bùæt con rêån beáo nêëu canh rau giïìn. a
NNPD 65 TCBD I 563 TNPD I 145

BK a - Bùæt con rêån vaáy nêëu canh rau giïìn NGCK 180a

106. Hùn chûâ cho nïëp hoe vaâng


Cho anh cuâng naâng ài lùæt vïì rang.
DCTH 178

107. Hùçng ngaây kinh sûã duâi maâi


Anh biïët chùng ngaân vaâng dêîu coá, khoá naâi chûä trinh
- Phêån anh quên tûã bêët quñ ngaân vaâng
Chûä trinh em giûä, anh chùèng maâng vaâng cên.
DCNTB II 41

108. Hêím duyïn lêëy phaãi chöìng àêìn


Coá trùm mêîu ruöång baán dêìn maâ ùn. a
TCBD II 191 TNPD I 145

BK a - Coá dùm mêîu ruöång baán dêìn maâ ùn VNP7 272

1
Àöåc thû: àoåc saách.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 182

109. Heân maâ laâm baån vúái sang


Chöî ngöìi chöî àûáng coá ngang bao giúâ.
HT 232 NNPD 66 TCBD I 611 TNPD I 145 VNP1 II 32 VNP7 342

110. Heån vúái nûúác non


Kim xe muäi chó, cho troân vuöng tú
Nguöìn ên, bïí aái heån hoâ
Dêîu xa nghòn dùåm, höì àöì vêîn khöng
Nguöìn ên möåt maãnh trùng trong
Coá núi xïëp àïí tú höìng kñp xe
Àa àoan möåt maãnh trùng giaâ
Xe àêu, xe hùèn möåt nhaâ vui chung
Xe àêu, xe hùèn cho xong.
bk Troát lúâi heån vúái nûúác non

Tú xe nïn àïí cho troân duyïn tú

Nguöìn ên, bïí aái heån hoâ

Dêîu xa nghòn dùåm höì àöì(?) giao thöng

Laånh luâng möåt caãnh trùng trong

Böën töi khêën nguyïån öng tú höìng kñp xe


Àa àoan lùæm mêëy öng trùng giaâ

Xe àêu xe hùèn möåt nhaâ vui chung

Nïn chùng haäy quyïët cho xong.

QHBN 195 - 196

111. Hïî maâ chïët mêët thúâi thöi


Söëng thò nhû coác böi vöi laåi vïì.
NGCK 183b

BK TNPD I 119:

Àûâng coá chïët mêët thò thöi

Kòa nhû caái coác böi vöi laåi vïì.

112. Hïî maâ hoa quaã àûúåc muâa


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 183

Chùæc laâ nûúác bïí, nûúác mûa àêìy trúâi


Ai úi nïn nhúá lêëy lúâi
Tröng cú trúâi àêët, liïåu thúâi laâm ùn.
HT 105 TCBD III 299

113. Hïî muöën ra con ngûúâi tûã tïë


Phaãi dïî daâng chúá àïí ai húân
Laâm ún ùæt hùèn nïn ún
Trúâi naâo phuå keã coá nhún bao giúâ.
TCBD II 250 TCBD III 185 TNPD II 89

114. Hïët gaåo thò coá Àöìng Nai


Hïët cuãi thò coá Têìn Saâi chúã vö.
CVPD 2 HT 147

115. Hïët lúâi cùån keä chñ tònh


Naâng úi trúã laåi cho anh lïn taâu
Ta àang troâ chuyïån vúái nhau
Traách con gaâ kia àaä giuåc mau ba tuêìn.
HPV 175

116. Hiïëm hoi con gaái àêìu loâng


Laâm dêu ngûúâi khaác chùèng tröng cêåy gò
Cêìu Trúâi sinh àûúåc nam nhi
Sau naây nöëi doäi töng chi hoå haâng
Trúâi cûúâi, Trúâi mùæng: roä gaân
Nûä nhi khöng coá sinh nam thïë naâo
Sao khöng suy nghô thêëp cao
Nhaâ ngûúi xûa úã núi naâo chui ra.
TCDG 54

117. Hiïìn thêìn phaãi traåch quên nhi sûå


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 184

1
Lûúng cêìm coân traåch möåc nhi thï
Em tuy phêån gaái vuång vïì
Tú duyïn naây dêìu lúä, em chùèng hïì biïët lo.
HHÀN 175

118. Hiu hiu gioá thöíi àêìu non


Mêëy ngûúâi uöëng rûúåu laâ con Ngoåc Hoaâng
Ngoåc Hoaâng ngöìi tûåa ngai vaâng
Thêëy con uöëng rûúåu hai haâng lïå rúi
Tûúãng àêu con uöëng con chúi
Ai deâ con uöëng con rúi xuöëng sònh.
TCBD I 408
119. Hoâ chúi bïn gaái bïn trai
Xin cuâng cö baác àûâng ai nghi ngúâ.
DCNTB I 105
120. Hoâ chúi höì röång hoa rúi
Thêëy em nhoã tuöíi nhiïìu núi anh buöìn.
HHÀN 175
121. Hoâ lïn hai maái cho soâng
Phaãi cam cam ngoåt, phaãi boâng boâng chua.
DCBTT 118
122. Hoå giaâu hoå nghinh hön giaá thuá(1)
Hai àûáa mònh ngheâo duå döî nhau ài.
HHÀN 132 HT 160 VNP7 250
(1) Nghinh hön: rûúác dêu, àoán dêu. Giaá thuá: cûúái hoãi.
123. Hoa buåt moåc trûúác cûãa chuâa
Àoã thò coá àoã, tûá muâa khöng thúm
Cêy buåt moåc trûúác cûãa quyïìn mön

1
Hiïìn thêìn phaãi traåch quên nhi sûå, lûúng cêìm coân traåch möåc nhi thï: töi hiïìn phaãi
choån vua maâ thúâ, chim khön coân choån cêy àïí àêåu.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 185

Em khoe rùçng lêëy chöìng khön nheå mònh.


CDTH 76

124. Hoa cêìu gùåp höåi haát xoang a


Em úã möåt laâng, anh úã möåt núi
Bêy giúâ múái gùåp nhau àêy
Ûúác laâm phu phuå muön àúâi nïn chùng.
THQP 22a

BK a - Hoa cêìu gùåp höåi haát suöng

TCBD I 146 TNPD II 89 - 90

125. Hoa àaâo heáo nhuåy anh thûúng


Anh mong beã laá, che sûúng cho àaâo.
CDTCM 32 TCDG 88

126. Hoa höìng sùæp haái àïën tay


Àïí ngûúâi haái mêët àûáng ngêy maâ nhòn.
CDTH 122

127. Hoa höìng tröng thêåt mô miïìu


Khoe hûúng buöíi saáng, buöíi chiïìu coân àêu.
CDTH 76

128. Hoa kia coân coá nhuåy böng


Laâm ngûúâi xêëu töët laâ búãi daå vúái loâng
Ai kia úã baåc em khöng traách phiïìn
- Anh chùèng phaãi ngu ngöëc oaán than phuå nûä
Xin em xeát thûã, löîi êëy vïì ai?
Búãi em mï maãi baåc baâi
Anh àaä can hoaâi can huyã
Em khöng xeát nghô àïí cha meå la rêìy
1
Nêåu cûúâi chï mai móa, cú höåi naây múái xa.
DCNTB II 41

1
Nêåu: ngûúâi ta (Tiïëng àõa phûúng).*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 186

129. - Hoa kia tûúi töët rûúâm raâ


Tuy rùçng tûúi töët khi maâ ong chêm
- Anh úã trong êëy maâ ra?
Cúá sao anh biïët vûúân hoa chõ taân?
Hoa taân nhûng nhõ chûa taân
Muöën xem chõ veán bûác maân cho xem.
VNP7 105

130. Hoa lñ laâ chõ hoa laâi


Hoa lñ coá taâi hoa laâi coá duyïn.
HHÀN 175

131. Hoa lñ lõch laâ hoa lñ hoâe


Con gaái Àöìng Súám vûâa queâ vûâa àui.
NGCK 175a

132. Hoa lñ lõch laâ hoa lñ linh


1
Con gaái Àònh Baãng vûâa xinh vûâa gioân.
NGCK 175a

BK TCH 11:

Hoa lñ lõch, hoa lñ linh


Con gaái Haâng Giêëy vûâa xinh, vûâa troân.

133. Hoa lñ nghòn dùåm thúm xa


Hoa àeân thêëp thoaáng trong nhaâ cêåy tröng
Hoa gaåo noá núã höìng höìng
Muâi thúm chùèng coá tröng mong nöîi gò
Hoa soái noá núã nhû ri
Ai maâ qua àêëy bûúác ài chùèng rúâi
Hoa xuên thúm nhêët trïn àúâi
Vua quan cuäng chuöång, ûúác ao súã cêìu
Hoa nhaâi thoang thoaãng thúm lêu

1
Àònh Baãng: laâng thuöåc huyïån Tiïn Sún, tónh Bùæc Ninh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 187

Nhûäng caác cö hêìu beã lêëy cêìm chúi.


QHBN 314

134. Hoa sen hoa kheáo giûä maâu


Nùæng nöìng khöng nhaåt, mûa dêìu khöng phai.
HPV 127A.

135. Hoa sen lai laáng giûäa höì


Giú tay muöën beã, súå chuâa coá sû. a
DCNTB II 84

BK a - Giú tay ra beã, súå chuâa coá sû

TCBD III 185

136. Hoa sen moåc baäi caát lêìm


Tuy rùçng lêëm laáp vêîn mêìm hoa sen.
HT 223 NNPD 66 TCBD I 509 TNPD I 145

BK NASL IV 31a:

Hoa sen moåc úã àêìm àöìng


Tuy rùçng lêëm laáp nhûng doâng hoa sen
Sûãa laåi: moåc maäi caát àêìm TNPD = moåc baäi caát lêìm
137. Hoa sen moåc baäi caát lêìm
Tuy rùçng lêëm laáp vêîn mêìm hoa sen
Thaâi laâi moåc caånh búâ söng
Tuy rùçng xanh töët vêîn töng thaâi laâi.
TCBD I 611 TCBD III 225 TNPD II 90
Xem thïm T 239
138. Hoa soái maâ goái xûúng söng
Thêìy meå gaã phaãi ngûúâi chöìng bêët nhên
Traách Trúâi ùn úã khöng cên
Àïí cho hoa soái àûáng sên chõu sêìu
Traách Trúâi soi xeát núi àêu
Chaã soi caãnh thaãm, caãnh sêìu naây cho.
CDTCM 195
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 188

139. Hoa taân bûúám chùèng vaäng lai


Tònh nghôa anh àaä phuå, truác mai saá gò
- Vêåy chúá baån mònh haá chùèng xeát suy
Anh vò cha meå phaãi chia li baån vaâng.
DCNTBI 140
140. Hoa taân hoa heáo khöng tûúi
Àoaái nhòn baån cuä, höí ngûúi mûúâi phêìn.
DCBTT 129
141. Hoa taân maâ laåi gùåp sûúng
Töi rêìu gùåp àûúåc ngûúâi thûúng hïët rêìu.
DCNTBII 120
142. Hoa taân vò búãi mêët sûúng
Em àêy àau öëm búãi nhúá thûúng baån vaâng.
DCNTBII 121
143. Hoa têìm xuên núã ra trùæng boáng
Anh lêëy cö mònh cho choáng coá con.
NASL II 13b
144. Hoa tûúi trong àöå gioá àöng
Gaái xinh, xinh àïën coá chöìng thò thöi.
HHÀN 176 TCBD I 373
145. Hoa thúm ai chùèng muöën àeo
Ngûúâi khön ai chùèng nêng niu bïn mònh.
ANPT 10b ÀNQT 86b HHÀN 56 LHCD 19b
NQPN 30 TCBD I 612 TNPD I 145
Xem thïm K 352
146. (a) Hoa thúm ai chùèng nêng niu
Ngûúâi khön ai chùèng kñnh yïu moåi bïì.
TCBD I 612 TNPD I 145
(b) Hoa thúm ai chùèng nêng niu,
Ngûúâi khön ai chùèng chùæt chiu bïn mònh.
NNPN 65
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 189

147. Hoa thúm ai núä boã rúi


Ngûúâi khön ai núä nùång lúâi àïën ai. a
NNPD 65 TCBD I 611 TNPD I 145

BK a - Ngûúâi khön ai núä nùång lúâi laâm chi HHÀN 56

- Ngûúâi khön ai noái nùång lúâi laâm chi

VNP1 II 90 VNP7 92

148. Hoa thúm ai núä boã rúâi


Ngûúâi khön ai núä nùång lúâi àïën ai
Saá chi nhûäng chuyïån döng daâi
Buåi trêìn ruä saåch cho àúâi lêng lêng.
PDCD 5

149. Hoa thúm baán möåt àöìng mûúâi


Hoa taân nhõ rûäa baán àöi laång vaâng.
NNPD 67 TNPD I 145

150. Hoa thúm caâng heáo caâng thúm


Em gioân, raách aáo àoái cúm caâng gioân.
HPV 127A

BK HT 158:
Hoa thúm xuöëng àêët cuäng thúm

Em gioân, raách aáo àoái cúm cuäng gioân.

151. Hoa thúm giùæt àïí maái hiïn


Gioá nam thöíi loåt cûãa quyïìn cuäng thúm
Muâi thúm giùæt àïí nöìi vöi
Biïín kònh lùång bùåt coân muâi dêëu thúm.
HHÀN 98

152. Hoa thúm hoa úã trïn cêy


Àöi con mùæt em luáng liïëng, daå anh say lûâ àûâ. a
HPV 127A

BK a - Àöi con mùæt em luáng liïëng, daå anh say lû àûâ HT 157
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 190

153. Hoa thúm lan caã vûúân höìng


Thúm cêy thúm rïî ngûúâi tröìng cuäng thúm
Hoa thúm böng giùæt böng cêìm
Dang tay khuyïn beã súå loâng meå cha.
HGVP 9

154. Hoa thúm mêët nhõ ài röìi,


Coân thúm àêu nûäa maâ ngûúâi ûúác ao. a
ÀNQT 114a LHCD 52b NASL IV 29b NNPD 66
TCBD I 611 TNPD I 145

BK a - Coân thúm àêu nûäa maâ ngûúâi ûúác mú.

HHÀN 127, 126

155. Hoa thúm mêët nhõ ài röìi


Duâ rùçng trang àiïím cuäng ngûúâi vö duyïn.
NNPD 67 TCBD I 611 TNPD I 145

156. Hoa thúm mêët nhõ ài röìi


Em vïì tö maâu laåi baán cho ngûúâi àaâng xa.
HPV 167

157. Hoa thúm núã vùæng trïn àeâo


Keã choåc ngûúâi khoeâo, chùèng àùång möåt böng
ÚÁ ngûúâi àûáng giûäa thinh khöng
Tûå nhiïn maâ gùåp, möåt böng hoa laâi
Böng hoa em yïëm yïëm coân gaâi
Em àêy chûa beã cho ai möåt caânh
Thûúng anh em beã cho anh
Vïì nhaâ meå hoãi rùçng nhaânh hoa àêu
Daåi chi em noái hoa naâo
Hoa núã giûäa àaâng, con beã con chúi
Chúi hoa cho biïët muâi hoa
Cêìm cên cho biïët cên giaâ cên non.
DCNTB I 119
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 191

158. Hoa thúm ong bûúám àang mï


Thûúng mònh chûa phó daå, sao núä vïì boã töi? a
DCNTB II 133
BK a - Thûúng chûa phó daå mònh vïì boã àêy.
TCBD IV 33
159. Hoa thúm thúm laå thúm luâng
Thúm cêy thúm rïî ngûúâi tröìng cuäng thúm. a
CVPD 30 DCNTB I 198 HHÀN 111 VNPS 37b
BK + a - Thúm caânh thúm rïî ngûúâi tröìng cuäng thúm
NASL IV 33a
- Thúm cêy àïën rïî ngûúâi tröìng cuäng thúm
NNPD 66 TNPD I 145
+ CHG 23:
Huï sao thúm laå thúm luâng
Thúm cêy thúm rïî, ngûúâi tröìng cuäng thúm
+ HHÀN 176:
Hoa sao thúm laå thúm luâng
Thúm cêy thúm laá ngûúâi tröìng cuäng thúm.
160. Hoa thúm, thúm lûãng, thúm lûâng
Dùån con ong kia àûâng chúi nhúãi
Dùån con bûúám àûâng xön xao.
HPV 127A
161. Hoa thúm, thúm nûác caã rûâng
Ong chûa daám àêåu, bûúám àûâng xön xao. a
ÀNQT 107b LHCD 43b NASL I 15b
NASL IV 29b, 51b NNPD 66 TCBD I 563 THQP 23b
BK DCNTB II 99:
Hoa thúm núã caånh bòa rûâng
Ong ve khöng àêåu bûúám àûâng lao xao.
a - Ong chûa daám àöî bûúám àûâng xön xao NQPN 3
Xem thïm R 294
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 192

162. Hoa thúm tröìng dûåa caånh raâo


Gioá nam gioá chûúáng, hûúáng naâo cuäng thúm.
HHÀN 176

163. Hoa thúm tröìng dûåa caânh raâo


Gioá nam gioá bùæc, hûúáng naâo cuäng thúm
Muâa naây àûúng àoå gioá àöng
Em xinh, xinh àïën coá chöìng thò thöi.
DCNTB I 227

164. Hoa xaâu vò búãi mêët sûúng


Xanh xao vò búãi quaá thûúng miïång cûúâi.
DCNTB I 198

BK TCBD I 147:

Huïå xaâu vò búãi mêët sûúng

Anh xanh xao vò búãi nhúá thûúng nghôa naâng.

165. Hoa xuên coá chuã ngùn raâo


Em naâo coá tiïëc
Àöi ta khöng trûúác thò sau
Coá àêu anh laåi xeá raâo anh vö.
DCNTB II 25

166. Hoåa höí hoåa bò, nan hoåa cöët


1
Tri nhên tri diïån, bêët tri têm
May mö chuát nûäa em lêìm
Cuã khoai lang maâ em ngúä laâ cao li sêm bïn Taâu.
DCNTB I 93

167. Hoåa may thiïëp beán duyïn chaâng


Nhû chuöng coá chïë nûúác vaâng, kïu xa.
DCBTT 252

1
Hoåa höí hoåa bò, nan hoåa cöët, tri nhên, tri diïån; bêët tri têm: veä höí thò veä àûúåc da höí,
khoá veä àûúåc xûúng höí; biïët ngûúâi biïët mùåt, khoá biïët àûúåc loâng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 193

1
168. Hoåa phûúác nan lûúång
Ai ngùn àaáy biïín, ai lûúâng laåch söng?
Noái chúi vúái gaái coá chöìng
Nùçm àïm anh nghô laåi,
roä nhû caái göng trïn àêìu giûúâng
Em vïì búát nhúá thöi thûúng
Keão anh lúä àûúâng buön baán, em lúä àûúâng baán buön.
DCNTB II 148
169. Hoaâi con àem gaã chöìng xa
Trûúác laâ mêët giöî sau laâ mêët con
Coá con àem gaã chöìng gêìn
Coá baát canh cêìn noá cuäng àem cho.
NQPN 14
Xem thïm C 1306
170. Hoaâi húi maâ gaã chöìng xa
Trûúác laâ mêët giöî sau laâ mêët con.
LHCD 42a
Xem thïm C 1306 E 276 T 11
171. Hoaâi húi maâ àêëm bõ böng
Àêëm àûúåc bïn noå, noá phöìng bïn kia.
NNPD 66 TNPD I 146 VNP1 92 VNP7 94
172. Hoaâi húi maâ thöíi bõ böng
Àïí húi maâ thöíi cho chöìng noá nghe.
NASL II 16b
173. Hoaâi húi ta noái vúái maây
Àïí húi ài caây ta noái vúái trêu
Hoaâi húi ta noái vúái trêu
Àïí húi ài hêìu ta noái vúái quan.
NASL I 27b NASL III 6a NASL IV 51a

1
Hoåa phûúác nan lûúång: nghôa laâ hoåa phuá khoá àoaán khoá lûúâng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 194

174. Hoaâi lúâi maâ noái vúái trêu


Àaån àêu bùæn seã, gûúm àêu cheám ruöìi.
NQPN 67

175. Hoaâi lúâi noái keã vö tri a


Möåt trùm gaánh chò àuác chùèng nïn chuöng. b
ÀNQT 88a NNPD 66 TCBD I 563 TCBD I 146

BK a - Hoaâi lúâi noái keã vu vú NGCK 131a

b - Möåt trùm viïn chò chaã àuác nïn chuöng NASL III 6b

- Möåt trùm hoân chò chùèng àuác nïn chuöng NASL IV 1b

- Möåt trùm hoân chò àuác chùèng nïn chuöng LHCD 20b

NQPN 34

176. Hoaâi lúâi noái keã vö tri


Nûúác àöí àêìu võt noá ài àûúâng naâo.
NASL III 5a NASL IV 50a

177. Hoaâi möìm ùn quaã quñt khö


Hoaâi thên maâ lêëy nhaâ nho luác taân
Nhaâ nho chûä nghôa dúã dang
Xui nguyïn, giuåc bõ, laâm àún kiïëm tiïìn
Nhaâ nho caái chûä àaä heân
Caái sûác laåi yïëu, àua chen bùçng gò?
Nhaâ nho tñnh khñ kiïu kò
Phên tranh miïëng thõt, suy bò miïëng xöi
Chöìng nho, khöí lùæm, ai úi!
Biïët khöng ra biïët, ngu thúâi chùèng ngu.
CDTCM 223

178. Hoaâi phên maâ àöí ruöång ngûúâi


Àïí luáa ngûúâi töët cho ngûúâi vö ên.
NASL III 29b

179. Hoaâi sún maâ gùæn rùng bûâa


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 195

1
Hoaâi gûúng tû maä cho boâ noá soi.
VNP7 100

180. Hoaâi Tiïn cho cuá noá voâ


Hoaâi gûúng tû maä cho coâ noá soi.
KSK 12b

181. Hoaâi tiïìn mua mña àaánh khùng


Àïí tiïìn mua thuöëc nhuöåm rùng cho vaâng.
NNPD 66 TCBD I 373 TNPD I 146

182. Hoaâi tiïìn mua phaáo àöët chúi


Phaáo nöí lïn trúâi, tiïìn vêët xuöëng söng.
NASL IV 10b NGCK 191b

183. Hoaâi tiïìn mua phaáo àöët chúi


Phaáo nöí ra xaác, tiïìn öi laâ tiïìn! a
NNPD 66 TCBD I 612 TNPD I 146

BK a - Phaáo nöí tan xaác, tiïìn úi laâ tiïìn

TCBD I 294

184. Hoaâi tiïìn mua thuöëc nhuöåm rùng


Àïí mua baánh àuác maâ quùng vaâo möìm. a
NASL II 49b

BK a - Àïí tiïìn mua baánh àuác maâ quùng vaâo möìm

bk TNPDI 146 TCBD I 612

- Àïí tiïìn mua mña àaánh khùng vaâo möìm

NNPD 66 TCBD I 294 TNPD I

185. Hoaâi tiïìn mua thuöëc nhuöåm rùng


Àïí tiïìn mua mña àaánh khùng vaâo möìm
Hoaâi tiïìn mua mña àaánh khùng
Àïí tiïìn mua thuöëc nhuöåm rùng cho vaâng.
TCBD I 326 TNPDII 90

1
Gûúng tû maä: chûa roä.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 196

1
186. Hoaån naån tûúng cûáu
2
Sinh tûã bêët li
Bêy giúâ àùång chûä vinh quy,
Ham núi quyïìn quyá nghô gò túái em.
CHG 9

187. Hoaâng Cûúng ùn ñt àaä no a


Àöng Viïn coá luáa baán cho keã Hoaâng. b
ANPT 15a NGCK 116a

BK a - Hoaâng Cûúng ùn têëm àaä no ÀNQT 92a LHCD 9b

- Hoaâng Cûúng ùn têëm cuäng no TNPD I 146

- Hoaâng Cûúng ùn ñt chùèng no QPHT 21a

b - Àöng Viïn coá thoác baán cho keã Hoaâng

ÀNQT TNPD I
3
188. Hoaâng triïìu Baão Àaåi tûá niïn
Àaä ba caái luåt laåi liïìn caái keo
Xaä dên àêu àêëy tuáng ngheâo
Cho nïn nguä tónh phaãi theo àöìn àiïìn
Öng Têy lùæm baåc nhiïìu tiïìn
Boã ra sûác giêëy möå liïìn cu li a
Boã nhaâ boã cûãa ra ài
Ma thiïng nûúác àöåc quaãn gò têëm thên.
CDTH 57

BK a - HT 261 chó ghi àïën hïët doâng naây.

189. Hoaâng triïìu Baão Àaåi trõ ngöi


Böën nùm chûa troát, chuáng töi khöí trêìn
Nùm Maäo thò luåt baãy lêìn
Bûúác sang nùm Tõ dêìn dêìn luåt to

1
Hoaån naån tûúng cûáu: hoaån naån cuâng cûáu giuáp nhau.*
2
Sinh tûã bêët li: söëng chïët khöng lòa.*
3
Baão Àaåi: chñnh tïn laâ Nguyïîn Vônh Thuåy. Vua cuöëi cuâng triïìu Nguyïîn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 197

Hai nùm thò hoãng böën muâa


Lêëy gò cúm aáo maâ no maâ laânh.
CDTH 58 HT 260

190. Hoåc àoâi ùn úát vúái gûâng


Vûâa cay vûâa àùæng laåi trûâng mùæt lïn. a
bk a - Vûâa cay vûâa àùæng laåi sûng caã möìm

NASL IV29b

191. Hoåc haânh ba chûä lem nhem


Thêëy gaái thò theâm nhû chûãa theâm chua.
TCBD I 408

192. Hoåc haânh chûä nghôa chi mi


Ba nùm khöng biïët chûä nhi laâ maâ
Hoåc haânh chûä nghôa chi maây
Ba nùm khöng biïët öng thêìy laâ àêu.
CDTH 77

193. Hoåc haânh thò ñch vaâo thên a


Chûác cao quyïìn troång dêìn dêìn theo sau.
TCBD I 612 TCBD III 148 TNPD I 146
BK a - Hoåc haânh thò ñch cho thên NNPD 66

194. Hoåc thêìy chûä laåi traã thêìy


Buát traã haâng xeán, giêëy nay phêët diïìu.
NASL I 46b

195. Hoåc troâ ùn vuång caâng cua


Baâ thêìy bùæt àûúåc, àïí töi mua töi àïìn.
DCNTB II 75

196. Hoåc troâ àeân saách höm mai


1
Ngaây sau thi àöî nïn trai múái haâo
Laâm nïn quan thêëp quan cao

1
Haâo: ngûúâi coá taâi trñ hún ngûúâi.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 198

Laâm nïn loång tña voäng àaâo nghïnh ngang.


TCBD III 148 THQP 15b TNPD II 90

197. Hoåc troâ ài hoåc àaä vïì


Cúm canh chûa nêëu laåi trïì möi ra.
TCBD II 191 TCBD III 148 TNPD I 146

BK DCNTB II 75:
Hoåc troâ ài hoåc vûâa vïì
Cúm canh chûa chñn àaä trïì möi ra.
198. Hoåc troâ hoåc troã hoåc troâ
Ài chûa túái chúå àaä lo ùn haâng.
DCNTB II 75
199. Hoåc troâ thoâ loâ muäi xanh
Cêìm miïëng baánh àuác chaåy quanh nhaâ thêìy. a
NNPD 65 TCBD II 192 TNPD I 146
BK a - Cêìm miïëng baánh àuác chaåy quanh cöåt àònh NASL I 47a
- Ùn vuång baánh àuác chaåy quanh nhaâ thêìy bk TNPD I
- Mua ba àöìng baánh àuác chaåy quanh nhaâ thêìy
NGCK 165a
200. Hoåc troâ trong Quaãng ra thi
Thêëy cö gaái Huïë maâ ài khöng àaânh. a
DCBTT 293
BK a - Thêëy cö gaái Huïë boã ài khöng àaânh TCBD I 146
201. Hoãi anh cêy quïë mêëy chöìi
Gia àûúâng phuå mêîu mêëy ngûúâi rûáa anh?
DCBTT 126
202. Hoãi anh chòa khoáa ai cêìm
Giang sún ai giûä, viïåc taão têìn ai lo
- Chòa khoáa àaä coá meå anh cêìm
Giang sún anh giûä, viïåc taão têìn em lo.
HPV 81
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 199

203. Hoãi anh chuá baác nhûäng ai


Àïí em qua cêët noán nghiïng vai maâ chaâo.
DCBTT 126
1
204. Hoãi anh haâ tñnh haâ danh
2 3
Haâ chêu haâ quêån , niïn canh kó haâ ?
VNP1 II 139

205. Hoãi anh rùng rûáa maâ buöìn


Hay laâ nûúác bñ ngaã nguöìn khöng thöng?
DCBTT 243
4
206. Hoãi anh rùng rûáa maâ sêìu
Hay laâ thïì thöët núi àêu sa lúâi.
DCBTT 232

207. Hoãi anh tïn hoå nhûäng chi? a


Noái cho em biïët mai ài em chaâo.
HPV 80

BK a - Hoãi anh tïn hoå laâ chi? HT 385

208. Hoãi anh thïì thöët vúái ai


Maâ toác anh maái ngùæn, maái daâi khöng cên.
DCBTT 189

209. Hoãi cua cua noái coá


5
Hoãi voâ voå voâ voå noái khöng
Cú chi coá ngöi miïëu giûäa àöìng
Thïì cho hùèn daå keão loâng anh nghi.
DCBTT 185

1
Haâ tñnh haâ danh: hoå gò, tïn gò.*
2
Haâ chêu haâ quêån: chêu naâo, quêån naâo.*
3
Niïn canh kó haâ: giúâ sinh, ngaây thaáng nùm sinh.*
4
Rùng: sao (cêu hoãi); rûáa: vêåy. (Tiïëng àõa phûúng).*
5
Voâ voå: möåt loaâi cua nhoã.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 200

210. Hoãi chaâng chúi chöën vûúân hoa


Chñnh chuyïn nöng sô hay laâ cöng thûúng?
HPV 80
1
211. Hoãi chaâng àoåc saách Kinh Thi
Àaân baâ ài loång chûä chi rûáa chaâng?
- Anh àêy àoåc saách cûãu thiïn
2
Àaân baâ ài loång chûä yïn roä raâng .
HPV 92

212. Hoãi chaâng hoåc saách Kinh Thi


Hai ngang hai phêíy chûä chi rûáa chaâng?
- Hai ngang hai phêíy chûä “thiïn” a
Em cho anh chêëm chuát cho liïìn chûä phu. b
HPV 92

BK a-b CDTCM 32 chó ghi hai doâng naây:

Hai ngang hai söí chûä thiïn

Cho anh chêëm chuát cho liïìn chûä phu.

213. Hoãi chaâng hoåc saách Kinh Thi


Nghòn ngûúâi àûáng viïët chûä chi húäi chaâng?
- Anh àêy àoåc saách cûãu chûúng
3
Nghòn ngûúâi àûáng viïët chûä hûúng roä raâng.
HPV 92

214. Hoãi chaâng khaách laå boáng trùng a


4
Böîng àêu maâ biïët Kim Lùng coá chuâa
- Bêy giúâ múái túái Kim Lùng

1
Kinh thi: thú ca dên gian Trung Hoa xûa (gêìn nhû ca dao cuãa ta), sau Khöíng tûã (551-
479 trûúác cöng nguyïn) têåp húåp san àõnh laåi.
2
Àaân baâ ài loång: taác giaã duâng löëi chiïët tûå, taách chûä “yïn” ra laâm hai böå phêån, phêìn
dûúái laâ chûä “nûä” nghôa laâ àaân baâ, phêìn trïn laâ böå “miïn”, àûúåc hònh aãnh hoáa thaânh caái loång.
3
Nghòn ngûúâi àûáng viïët: Taác giaã duâng löëi chiïët tûå, taách chûä “hûúng” thaânh ba böå phêån:
thiïn, nhên, viïët, nghôa laâ nghòn ngûúâi viïët.
4
Kim Lùng: thuöåc Nam Kinh cuãa Trung Quöëc, núi coá nhiïìu ngûúâi àeåp.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 201

Cún gioá troã neão, boáng trùng àûa àûúâng. b


HPV 81

BK a - Hoãi chaâng khaách laåi dûúái trùng HT 384

b - Cún gioá chó neão, boáng trùng àûa àûúâng HT

215. Hoãi chaâng khaách laå àûúâng xa


Àïën àêy cên sùæc hay laâ kïët duyïn
- Sa chên bûúác àïën coäi tiïn
Trûúác thúâi cên sùæc, sau kïët duyïn Chêu Trêìn.
CDTCM 81

216. Hoãi chaâng quï quaán núi àêu


Maâ chaâng laåi thaã lûúái buöng cêu chöën naây?
- Quï anh úã phuã Hûng Nguyïn
Phuâ Long laâ töíng, Liïåu Xuyïn laâ laâng.
HPV 79

217. Hoãi chaâng quï quaán núi nao


Sao maâ chùèng biïët vûúân àaâo coá huï?
- Anh laâ khaách laå àaâng xa
Biïët àêy coá gaái àaâo hoa túái tòm.
HPV 79

218. Hoãi naâng àaä coá chöìng chûa


Hay laâ chûa coá anh thûa vaâi lúâi
- Cuäng chûa lûúåc giùæt trêm caâi
Cuäng chûa duyïn haán phêån haâi chi mö.
HPV 82

219. Hoãi ngûúâi chên àaåp tay àûa


Dêìu treo ngang caánh chöìng chûa húäi ngûúâi?
- Chên em àaåp, tay em àûa
Dêìu treo ngang caánh em chûa coá chöìng.
HPV 83
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 202

220. Hoãi ngûúâi mùåc aáo thay vai


Khùn thêm chñt tröëc con ai rûáa phûúâng?
- AÁo raách thò em vaá vai
Con thêìy con meå chûá con ai nûäa giûâ.
HPV 82
221. Hoãi rùçng ài chïët cho ai
Cho nhaâ, cho nûúác, cho tònh, cho em?
Hay laâ ài chïët vò tiïìn
Giûä thuï hêìm moã, àöìn àiïìn cho Têy?
VNP1 II 75 VNP7 366
222. Hoãi thùm anh úã àêu ta
Àïí em laâm quaán taåm ài xa vïì gêìn
Duâ chùèng nïn àaåo aái ên
Xin cho möåt thaáng àöi lêìn gùåp nhau.
CDTH 110
223. Hoãi thùm chuyïån vaän ai baây
Ngaäi nhún thùm thùèm möåt ngaây möåt xa.
CHG 27
224. Hoãi thùm àoá mêëy chõ em
Àêy ta roåc laá goái nem gûãi vïì.
HHÀN 176
225. Hoãi thùm quï quaán úã mö?
Tiïån àêy trêìu heáo, cau khö xin múâi
- Cau khö trêìu heáo ai úi!
Dêîu rùçng mùån nhaåt xeá àöi ùn cuâng. a
bk a - Da trùæng toác daâi löìng aáo àùæp chung
DCTH 157
226. Hoãi vúå thò cûúái liïìn tay
Chúá àïí lêu ngaây lùæm keã gieâm pha.
HT 186 NNPD 651 TCBD I 210 TNPD I 146
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 203

227. Hoân àaá cheo leo, trêu treâo trêu trêåt


Ngûåa treâo, ngûåa àöí
Cöng anh lao khöí, tûâ cöí chñ kim
Mêët em khoá kiïëm khoá tòm
Búãi anh úã baåc, nïn em phaãi tòm núi xa.
HT 456

Xem thïm À 50

228. Hoân àaá cheo leo


Trêu treâo trêu trúåt
Ngûåa treâo ngûåa trúåt
Anh úã hai loâng, trúâi búåt anh ài.
DCBTT 310 HT 425

229. Hoân àaá àoáng rong vò doâng nûúác chaãy


Hoân àaá baåc àêìu vò búãi sûúng sa
Anh vúái em cuäng muöën kïët nghôa giao hoâa
Súå meå bùçng biïín, súå cha bùçng trúâi
Anh vúái em cuäng muöën kïët toác úã àúâi
Súå rùçng mêy baåc giûäa trúâi mau tan.
CDTCM 115

230. Hoân àaá hoa àùåt cûãa tam quan


Chúâ cho coá khaách höìng nhan àaäi àuâng
Nhên ngaäi laâ nhên ngaäi chung
Ai kheáo àaäi àuâng thúâi nhên ngaäi riïng.
NASL II 27a

231. Hoân àaá hoa laát cûãa tam quan


Ngûúâi khön àûáng àoá, ngûúâi ngoan ài tòm
Tòm em nhû thïí tòm chim
Chim ùn bïí bùæc, anh tòm bïí àöng
Tòm bïí àöng thêëy löng chim nhaån
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 204

Tòm bïí caån thêëy vaån chim bay


Tröng nam röìi laåi ngoáng têy
Böën phûúng non nûúác coã cêy mõt muâ.
CDTH 111 - 112

Xem thïm A 26

232. Hoân àêët noá biïët noái nùng a


Thò thêìy àõa lñ haâm rùng chùèng coân. b
NNPD 65 TCBD I 408 TNPD I 146

BK a - Hoân àêët maâ biïët noái nùng

HT240 TCBD III 476 VNP1 II 42 VNP7 107

- Vñ bùçng àêët biïët noái nùng

NASL I 3a NASL II 49a NASL III 37a

b - Thò thêìy àõa lñ haâm rùng khöng coân

HT TCBD III VNP1 II VNP7

- Thúâi thêìy àõa lñ caái rùng chaã coân

NASL I NASL II NASL III

233. Hoân gaåch Hûúng Baâo trúâi mûa laác àaác


Anh coá thûúng em bêån khaác haäy hay
ÚÃ àêy gêìn meå gêìn thêìy
Biïët rùçng haåt ngoåc vaâo tay ai cêìm
Cho nïn trong daå êm thêìm
Tuái trêìu khùn mùåt ûúát dêìm nhû mûa
Caách nhau möåt bûác raâo thûa
Tay gaåt nûúác mùæt tay àûa miïëng trêìu.
CDTH 120

234. Höì Gûúm in boáng Thaáp Ruâa


AÁnh àeân soi toã maái chuâa Ngoåc Sún. a
bk a - Coá cêìu Thï Huác coá chuâa Ngoåc Sún

CDHN 15
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 205

235. Höì Quaãng, höì thiïìng


Sún tiïu àöåc cûúác
Caãm danh Nguä Höì
Tai nghe tiïëng maái, tiïëng àúân
Chaã ngúâ ngûúâi boã cöng ún nghôa thêìy
Giai laäo baách niïn
Àaân ai kheáo gaãy nùm cung
Chaã ngúâ baâ chuáa gaãy tranh giûäa rûâng
Xûâ xang cöëng lñu
Lñu xang xûâ höì.
QHBN 227

236. Höì sêìu laåi gûúång laâm tûúi


Nûäa mai nguyïåt móa, huï cûúâi khöng hay
Hoa rùçng thïm tiïëng nûúác mêy
Sûå tònh möåt àêëy möåt àêy khaác gò!
CDTCM 139
1
237. Höì Tônh Têm giaâu sen baách diïåp
2
Àêët Hûúng Cêìn ngoåt quñt, thúm cam
3
Ai vïì cêìu ngoái Thanh Toaân
Àúåi àêy vïì vúái möåt àoaân cho vui.
DCBTT 56 HT 414 VNP7 461

238. Höì trún ngang nhoã dïåt àan


4
Thên mònh cuäng sûúáng nhû quan phuã Hoaâi

1
Tônh Têm: höì úã Huïë.
2
Hûúng Cêìn: thuöåc tónh Thûâa Thiïn Huïë.
3
Thanh Toaân: cêìu ngoái Thanh Toaân úã Thûâa Thiïn Huïë, laâm nùm 1776, coá maái nhû
maái nhaâ.
4
Phuã Hoaâi: phuã Hoaâi Àûác, trûúác kia laâ möåt phuã quan troång bêåc nhêët vò göìm caã dûúái
quyïìn mònh nhûäng huyïån Thoå Xûúng, Vônh Thuêån nöåi thaânh vaâ huyïån Tûâ Liïm úã ven nöåi.
Nhûäng àõa phûúng dïåt lônh úã Haâ Nöåi hoùåc thuöåc huyïån Vônh Thuêån (nhû nhûäng phûúâng Baái
Ên, Trñch Saâi, Yïn Baái) hoùåc thuöåc huyïån Tûâ Liïm (nhû nhûäng laâng Nghôa Àö, An Hoâa) xûa
àïìu nùçm trong àõa haåt phuã naây.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 206

Höì to ngang sùén dïåt daây


Cêìm bùçng cha meå bùæt àaây biïín Àöng.
CDHN 100

239. Höì vïì chên laåi àûa ngang


Vïì sao cho dûát cho àang maâ vïì
Höì vïì chên laåi àûa ài
Nay mûa mai gioá, nïn quï chöën naâo? a
bk a - ÚÃ chùèng muöën úã, vïì chûa muöën vïì

NGCK 178a

240. Höå hön àiïìn thöí


1
Vaån cöí chi thuâ
2
ÚÁ bêåu úi
Vui sûúáng chi bêåu hoâng húán húã
Cú höåi naây ngaân thuúã khöng nguöi.
CHG 25

241. Höìi höm coá boái öng thêìy a


Saáng ra xuöëng àaám ruöång naây gùåp em.
HHÀN 176
BK a - Höìi höm xuöëng boái öng thêìy TCBD I 146

242. Höìi khi mö ngoä ngùæn haâng raâo daâi


Chaâng khöng bûúác túái àïí thiïn haå hoå àöën gai hoå raâo.
DCNTB II 63

243. Höìi khi mö thuöëc vêën liïìn tay


Noái chúi vúái baån maâ àïën nay baån lêëy chöìng
Rûúåu khöng men, mêëy thuúã rûúåu nöìng
Bïì mö baån cuäng troång, nghôa bïn chöìng baån hún

1
Höå hön àiïìn thöí vaån cöí chi thuâ: viïåc nhaâ úã, cûúái xin, ruöång àêët tûâ nghòn xûa thûúâng
coá oaán thuâ.*
2
Bêåu: cö, em,... (àaåi tûâ ngöi thûá hai, thûúâng duâng chó nûä).*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 207

1
Mêëy lúâi thïå haãi minh sún
Cuöëi cuâng röìi cuäng chùèng chi hún baåc tiïìn.
DCNTB I 254

244. Höìi naâo anh àûáng ngoaâi raâo anh noái


Rùçng anh khöng ham nhaâ ngoái, dêìu ngheâo àoái cuäng àaânh
Ngaây nay duyïn núå chùèng thaânh
Nghe chi nhûäng keã döî daânh, boã em.
DCNTB II 134

245. Höìi naâo ùn möåt nöìi, ngöìi möåt chiïëu


Than lúâi thiïët yïëu, xûã daå nhêët nhû:
Dêìu nïn em cuäng àúåi, dêìu hû em cuäng chúâ
Àïën ngaây nay em phuå nghôa toác tú
Ngûúâi nam keã bùæc, anh bú vú möåt mònh.
DCNTB II 20 HT 435

246. Höìi naâo baån baão ta gêìn


Cho nïn chûä baách niïn giai laäo, chûä aái ên àûâng lòa
Bêy giúâ baån laåi phên chia
Laâm cho canh súám, buöìng khuya möåt mònh.
CDTCM 82

247. Höìi naâo àöi ta taát nûúác, cuâng kïu cuâng huá a
Höìi naâo àaâo hang cuã, cuâng ruã cuâng ren
Bêy giúâ tröëng noå xa keân
Àaân kïu khaác tiïëng, baån quen àêu röìi?
DCNTB I 93

BK a - Höìi naâo ài taát nûúác cuâng kïu cuâng luác HT 436

248. Höìi naâo em noái ûng anh


Anh vïì anh tröìng àaám haânh
Anh gieo àaám caãi, anh vaäi böng kï

1
Thï haãi minh sún: thïì non heån biïín.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 208

Bêy giúâ anh trúã löån vïì


Em noái em chï àaám haânh anh raä
Àaám caãi anh rûäa
Àaám böng anh taân
Coân hai daäy bñ leo giaân
Sêy böng àùæc nuå, úá naâng naâng úi!
DCNTB II 133

249. Höìi naâo em noái vúái chaâng


Núi mö long êín, thúâi àaâng vêîn khöng
Chùèng qua Nguyïåt Laäo, Tú Höìng
Möåt mai xaách noán theo chöìng thò thöi
Baão chaâng súám àûáng chiïìu ngöìi
Núå duyïn sao àaä phui röìi, ai úi!
DCNTB I 254

250. Höìi naâo giaä gaåo hai lêìn


Lûúân heo ûúáp muöëi, baån ngöìi gêìn chï höi
Bêy giúâ bùæp teã chaâ vöi
Bêåu ùn muöëi höåt, bêåu ngöìi khen ngon.
DCNTB I 228

251. Höìi naâo lêëy em, anh noái vúái em


möåt rùçng thûúng hai rùçng thûúng
Àïën nay anh úã ra daå àiïëm àaâng
Trúâi cao coá mùæt, anh coá tröën lïn ngaân cuäng chùèng yïn.
DCNTB I 199

252. Höìi naâo möåt göëi kïì lûng


Bêy giúâ khaác thïí ngûúâi dûng sao àaânh.
TCBD I 458

253. Höìi nhoã töi úã vúái cö


Cö àaánh, cö àuöíi, cö xö xuöëng baâu
Töi vïì bùæt öëc haái rau
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 209

Mua böng keáo vaãi laâm giaâu hún cö


Nhaâ töi coá cùåp gaâ ö
Àïm khuya noá gaáy cho cö biïët chûâng
Nhaâ töi coá cùåp gaâ rûâng
Àïm khuya noá gaáy cö àûâng nguã quïn.
DCNTB II 162

254. Höìi vui, chuát chuát, thoa thoa


Höìi buöìn ngoá mùåt, chûãi cha cho thoãa loâng.
CDTCM 257

255. Höìi xûa ai biïët ai àêu


Búãi con chim Ö Thûúác bùæc cêìu söng Ngên.
DCNTB II 52
256. Höåi Doáng möìng taám thaáng tû
Ai khöng xem höåi cuäng hû àúâi ngûúâi.
NASL I 11b
Xem thïm A 126
257. Höåi naâo cho bùçng höåi naây
Nhúãn nhú caá nûúác, sum vêìy chuáa töi.
CVPD 28
258. Höåi naây anh bùæc em àöng
Cûãa saâi súám múã töëi khöng ai gaâi.
HHÀN 235
259. Höm ba mûúi laâ ngaây thaáng chaåp
Höm möìng möåt laâ ngaây thaáng giïng
Anh vúái em ngöìi vúái nhau, thïì thöët taåi bïën Trûúâng Tiïìn
Àaä sa lúâi ùn tiïëng noái, em cûá nhúá maäi lúâi nguyïìn cuãa anh.
DCNTB 77

260. Höm nay gùåp buöíi ïm trúâi


Maá àaâo laåi àûúåc saánh ngûúâi trûúång phu.
DCTH 155
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 210

261. Höm nay lan huïå saánh baây


Àaâo àöng ûúám hoãi liïîu têy möåt lúâi
Laå luâng ûúám hoãi nhau chúi
Möåt mai caá nûúác chim trúâi gùåp nhau. a
QHBN 266

BK a - Nûäa mai caá nûúác chim trúâi xa nhau

VNP7 424

262. Höm nay mûúâi böën mai rùçm a


Ai muöën ùn oaãn lïn nùçm vúái sû. b
ÀNQT 93b TCBD III 185 TNPD I 147
BK a - Nay mûúâi tû, mai mûúâi lùm NASL I 13b

- Nay mûúâi tû, mai mûúâi rùçm NASL IV 24a

b - Ai muöën ùn oaãn ra nùçm vúái sû LHCD 13b NGCK 130a

NQPN 18

- Ai muöën ùn oaãn thò nùçm vúái sû

ANPT 4a VNP1 II 43 VNP7 109

263. Höm nay mûúâi böën mai rùçm


Chñn thaáng cuäng àúåi, mûúâi nùm cuäng chúâ
Trùm nùm quyïët àúåi, quyïët chúâ
Dêîu maâ toác baåc nhû tú cuäng àaânh.
CDTCM 82

264. Höm nay úã àêët nhaâ ngûúâi


Keám ùn laâ möåt, keám cûúâi laâ hai
Mai vïì úã àêët nhaâ töi
Duâ che ngûåa cûúäi, rong chúi caã ngaây.
QHBN 308

265. Höm naây sum hoåp truác mai


Tònh chung möåt khùæc, nghôa daâi trùm nùm.
QHBN 165 VNP7 422
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 211

266. Höm nay ta ngöìi lûng àeâo


Chaâng úi coá thêëy suöëi reo quanh mònh
Xin chaâng haäy nhòn cho tinh
Bao ngûúâi nhöån nhõp sên àònh laâng kia
Vò àêu ta phaãi chia lòa
Vò àêu ta phaãi ra ài ngoaâi rûâng
Chó vò chó röëi àûát tung
Em phaãi lêëy caái thùçng chöìng, em àaä tûâng chï.
CDTCM 198

267. Höm nay tòm tröën nhên duyïn


Khaác gò cheâo ngûúåc con thuyïìn nûúác sa
Xe vö röìi laåi xe ra
Xe quêën xe quyát xe ra xe vaâo
Loâng em nghô ngúåi thïë naâo
Nûúác sa khöng leä cùæm saâo maäi àêy?
HPV 175

268. Höm nay tûá haãi giao tònh


Tuy rùçng böën bïí nhûng sinh möåt nhaâ.
QHBN 165

269. Höm nay vui veã thïë naây


Vui taây àaám höåi àöët cêy nhang trêìm.
QHBN 165

270. Höm qua anh ài chúå trúâi


Thêëy öng Nguyïåt Laäo(1) àang ngöìi úã trïn
Tay thò cêìm buát cêìm nghiïn
Tay cêìm túâ giêëy àang biïn raânh raânh
Biïn ta röìi laåi biïn mònh
Biïn àêy lêëy àêëy, biïn mònh lêëy ta
Chùèng tin lïn hoãi trùng giaâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 212

Trùng giaâ cuäng baão rùçng ta lêëy mònh


Chùèng tin lïn hoãi thiïn àònh
Thiïn àònh cuäng baão rùçng mònh lêëy ta
Quyïët liïìu möåt trêån phong ba
Àïí cho thiïn haå ngûúâi ta tröng vaâo
Quyïët liïìu möåt trêån mûa raâo
Àïí cho thiïn haå tröng vaâo àöi ta.
CDTCM 159

271. Höm qua anh nùçm nhaâ anh


Chiïëu hoa chùn gêëm, xung quanh vêy maân
Gioá laånh maâ thûúng
Àïm nùçm giúã giêëc
Chùn böng khöng àùæp
Maân chûúáng àïí rúi
Lêëy àûúåc mònh röìi
Vui vêìy nhên ngaäi
Lûúåc ngaâ laåi chaãi
Gûúng öë laåi trong
Laåi àùæp chùn böng
Chiïëu hoa laåi traãi
Àaân bêìu, saáo thöíi
Vui lùæm mònh úi!
Mong mònh lùæm lùæm mònh úi
Khaác gò maå uáa mong trúâi àöí mûa.
CDTH 112

272. Höm qua daåo phöë cêìm khùn


Cêìm àûúåc àöìng baåc àïí daânh cûúái em
Ba haâo anh àïí mua tem
Gûãi nhaâ dêy theáp múâi anh em xa gêìn
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 213

Hoå haâng ùn uöëng linh àònh


Ai ai cuäng biïët laâ mònh lêëy ta
Haâo tû anh àïí mua gaâ
Saáu xu mua rûúåu, haâo ba ài taâu
Baãy xu anh àïí mua cau
Möåt haâo mua goái cheâ taâu uöëng chúi
Möåt haâo caã àöî lêîn xöi
Möåt haâo gaåo teã vúái nöìi rau dûa
Anh ngöìi anh nghô cuäng vûâa
Cûúái em àöìng baåc chùèng thûâa xu mö.
CDTCM 159 - 160

273. Höm qua dïåt cûãi thoi vaâng


Sûåc nhúá àïën chaâng, cûãi laåi dûâng thoi
Cûãi sêìu cûãi tuãi, chaâng úi!
Ngoån àeân saáng toã boáng ngûúâi àùçng xa.
HT 170 - 171

274. Höm qua dïåt cûãi thoi vaâng


Sûåc nhúá túái chaâng, cûãi laåi dûâng thoi
Cûãi sêìu, cûãi nhuåc chaâng úi
Ngoån àeân saáng toã boáng ngûúâi àùçng xa
Ai vïì töi gûãi thû ra
Gûãi dùm cêu nhúá, gûãi vaâ cêy thûúng
Gûãi cho àïën chiïëu àïën giûúâng
Gûãi cho àïën têån quï hûúng chaâng nùçm
Chaâng vïì thiïëp nhúá àùm àùm
Giûúâng trïn chiïëu dûúái, ai nùçm àïm nay?
Chaâng vïì thiïëp nhúá lùæm thay
Giûúâng trïn chiïëu dûúái, àïm nay ai nùçm?
VNP7 224
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 214

275. Höm qua ài trûúác nhaâ nûúâng


Thêëy meå nûúâng àêåp nûúâng, nûúâng khoác, nûúâng van
Cûãa söí nhaâ nûúâng, cûãa söí song loan
Anh muöën vö gheá lûng chõu trêån àoân oan cho nûúâng.
HPV 127A - 128A

276. Höm qua em mêët caânh soâi


Höm nay em bùæt àûúåc ngûúâi khùn thêm!
HGVP 18

277. (a) Höm qua taát nûúác àêìu àònh


Boã quïn caái aáo trïn caânh hoa sen a
Em àûúåc thò cho anh xin b
Hay laâ em àïí laâm tin trong nhaâ?
AÁo anh sûát chó àûúâng taâ
Vúå anh chûa coá, meå giaâ chûa khêu
AÁo anh sûát chó àaä lêu
Mai mûúån cö êëy vïì khêu cho cuâng c
Khêu röìi anh seä traã cöng
Àïën luác coá chöìng anh laåi giuáp cho: d
Giuáp em möåt thuáng xöi voâ
Möåt con lúån beáo, möåt voâ rûúåu tùm
Giuáp em àöi chiïëu em nùçm à
Àöi chùn em àùæp, àöi trùçm em àeo
Giuáp em quan taám tiïìn cheo e
Quan nùm tiïìn cûúái laåi àeâo buöìng cau.
VNP1 I 115 - 116

BK a - Boã quïn caái aáo vúái caânh hoa sen HHÀN 176 - 177

- Boã quïn caái aáo úã caânh hoa sen THÀQ 25 - 26

b - Em àûúåc cho chuáng anh xin HHÀN THÀQ

c - Muöën mûúån cö êëy vaâo khêu cho cuâng HHÀN THÀQ


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 215

- Mai mûúån cö êëy vaâo khêu cho cuâng HT 155 - 156

d - Àïën khi lêëy chöìng anh seä giuáp cho HT

- Àïën khi lêëy chöìng anh giuáp cuãa cho THÀQ

- Ñt nûäa lêëy chöìng anh laåi giuáp cho HHÀN

à - Giuáp cho àöi chiïëu em nùçm VNP7 258 - 259

e - Giuáp cho quan taám tiïìn cheo HT

(b) Tònh cúâ bùæt gùåp naâng àêy


Mûúån cùæt caái aáo mûúån may caái quêìn
May xong anh traã tiïìn cöng
Bao giúâ lêëy chöìng, anh àúä vöën cho
Anh giuáp cho möåt thuáng xöi voâ
Möåt con lúån beáo, möåt voâ rûúåu tùm
Anh giuáp cho àöi chiïëu em nùçm
Àöi chùn em àùæp, àöi trùçm em àeo
Anh giuáp cho quan taám tiïìn cheo
Quan nùm tiïìn cûúái laåi àeâo buöìng cau.
TCBD I 160 TNPD II 157 - 158

BK + NGCK 125a:
Àïm qua trùng saáng laâu laâu

Anh ài muác nûúác àïí hêìu tûúái cêy

Tònh cúâ bùæt gùåp em àêy

Mûúån cùæt caái aáo, mûúån may caái quêìn

May röìi anh traã tiïìn cöng

Àïën khi lêëy chöìng anh giuáp cuãa cho

Giuáp cho möåt thuáng xöi voâ

Möåt con lúån beáo, möåt voâ rûúåu tùm

Giuáp cho àöi chiïëu em nùçm

Caái chùn em àùæp, cùåp trùçm em àeo

Giuáp cho quan taám tiïìn cheo


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 216

Quan nùm tiïìn cûúái laåi àeâo buöìng cau.

+ TCBD I 129:

Caái ngoån söng Àaâo vûâa trong vûâa chaãy

Anh ài keán vúå mûúâi baãy nùm nay

Tònh cúâ bùæt gùåp cö mònh úã àêy

Mûúån cùæt caái aáo mûúån may caái quêìn

Khêu xong anh tñnh tiïìn cöng

Em ài lêëy chöìng anh giuáp cuãa cho

Giuáp em möåt thuáng xöi voâ

Möåt con lúån beáo, möåt voâ rûúåu tùm

Giuáp em àöi chiïëu em nùçm

Àöi chùn em àùæp, àöi trùçm em àeo

Giuáp em quan taám tiïìn cheo

Quan nùm tiïìn cûúái laåi àeâo buöìng cau

Chuác cho anh chõ lêëy nhau

Möåt söë laâ giaâu, hai söë lùæm con.

Xem thïm C 120

278. Höm qua thú thêín vûúân àaâo


Thêëy ngûúâi thuåc nûä vñt caânh àaâo haái hoa
Loâng töi coá yá àúåi chúâ
Roä raâng àöi ngûúâi êëy trúã ra luác naâo
Àïí töi mú ûúác maäi sao?
QHBN 181

279. (a) Höm xûa anh àïën chúi nhaâ a


Thêëy meå nùçm voäng thêëy cha nùçm giûúâng
Thêëy em nùçm àêët anh thûúng b
Anh ra Keã Chúå àoáng giûúâng taám thang
Böën goác thò anh thïëp vaâng
Böën chên thïëp baåc, taám thang chaåm röìng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 217

Bêy giúâ em boã giûúâng khöng c


Hay em lêëy chöìng phñ caã cöng anh. d
NGCK 131a

BK a - Höm kia anh àïën chúi nhaâ

CDHN 149 VNP1 I 83 VNP7 206

b - Thêëy em nùçm àêët anh thûúng

CDHN HT 177 VNP1 I VNP7

c - Bêy giúâ phaãi boã giûúâng khöng CDHN

HHÀN 177 HT VNP1 I VNP7

d - Em ài lêëy chöìng phñ caã cöng anh

CDHN HHÀN HT VNP1 I VNP7

(b) Höm qua anh àïën chúi nhaâ


Thêëy meå nùçm voäng thêëy cha nùçm giûúâng
Thêëy em nùçm àêët anh thûúng
Anh ài mua göî àoáng giûúâng taám thang
Böën goác anh dùåm bùçng vaâng a
Tûá vi bñt baåc cho naâng nùçm chúi. b
KSK 5a
BK a - Böën goác thò anh bõt vaâng TNPD II 90 - 91

b - Böën chên bõt baåc, taám thang chaåm röìng TNPD II

(c) Höm kia anh àïën chúi nhaâ


Thêëy meå nùçm voäng thêëy cha nùçm giûúâng
Thêëy em nùçm àêët anh thûúng
Chaåy ra Keã Chúå àoáng giûúâng kim phong
Giûúâng anh kim phong
Böën chên bñt baåc
Anh hoãi thêåt loâng
Coá lêëy anh khöng?
Àïí anh mua noán quai thêm
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 218

Vïì cho mònh àöåi


Anh maâ noái döëi
Àaä coá quó thêìn
Àöi ta duyïn nùång ngaân nùm
Ên tònh hai chûä, sùæt cêìm àeåp duyïn
CDHN 149 - 150

(d) Höm qua anh àïën chúi nhaâ


Thêëy meå nùçm voäng, thêëy cha nùçm giûúâng
Thêëy em nùçm àêët anh thûúng
Chaåy ra Keã Chúå àoáng giûúâng kim phong
Giûúâng anh kim phong
Böën bïn bõt baåc
Anh hoãi thêåt loâng:
Coá lêëy anh khöng?
Àïí anh mua noán Thûúång quai thêm
Vïì cho maâ àöåi
Anh maâ noái döëi
Àaä coá quó thêìn
Möåt trùm viïåc mêìn
Anh chùm lo hïët
Ngoaâi àöìng ngoaâi xaá
Coã raå mùåc anh
Em coá siïng coá lanh
Cuöëc cho anh dùm ba àöìi coã
Mïåt em cûá boã
Em cûá em nùçm
Àöi ta duyïn nùång ngaân nùm
Ên tònh hai chûä sùæt cêìm àeåp duyïn.
CDTCM 174 - 175

Xem thïm S 24
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 219

280. Höìn rùçng höìn chùèng coá cûãa coá nhaâ


ÚÃ raâo úã giêåu cuâng laâ búâ tre.
NGCK 171a

281. Höìn rùçng höìn chùèng àûúåc ùn gaåo ùn cúm


Höìn ùn nhûäng chaáo cuâng bêìu quanh nùm.
NGCK 171a

282. Höìn rùçng: höìn thaác ban ngaây


Thûúng cha, nhúá meå, höìn raây thaác àïm.
TCBD I 294 TNPD I 147

283. Höìn rùçng höìn thaác ban ngaây


Thûúng cha nhúá meå höìn raây thaác àïm
Höìn rùçng höìn thaác ban àïm
Theâm cúm theâm chaáo höìn àêm thaác ngaây.
NGCK 171a

284. Höìn töi laâ höìn con cua


Taám chên hai mùæt biïët boâ ngang ngang.
NGCK 171a

285. Höìng Haâ nûúác àoã nhû son


Chïët ài thò chúá, söëng coân lêëy anh.
HPV 128A HT 161

286. Höìng nhan ai keám ai àêu a


Keã xe chó thùæm, ngûúâi xêu haåt vaâng. b
ANPT 19a ÀNQT 107b LHCD 43b NNPD 65 NPGT 27a
TNPD I 147 VNP1 II 92 VNP7 94

BK a - Höìng nhan chùèng keám ai àêu NPNN 8a

- Höìng nhan naâo keám ai àêu TCBD I 509

- So ra ai keám ai àêu VNPS 59b

- Suy ra ai keám ai àêu THQP 23b

b - Keã xe chó thùæm ngûúâi xêu höåt vaâng VNPS

- Ngûúâi xe chó thùæm, keã xêu haåt vaâng NGCK 120a


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 220

- Keã xe chó thùæm, ngûúâi xe haåt vaâng

TCBD I TCBD III 476

Xem thïm P 68

287. Höìng nhan àoá chñn àêy mûúâi


Chên ài àaáng neán nuå cûúâi àaáng trùm.
DCBTT 243

288. Höìng nhan nhû baát nûúác cheâ


Àeåp thò coá àeåp nhûng queâ möåt chên.
NGCK 195b
1
289. Höìng Sún cao ngêët mêëy truâng
Lam Giang sêu mêëy trûúång thò loâng mêëy nhiïu.
HPV 128 A

290. Höåt chêu rúi xuöëng àôa nghiïn


Vui cûúâi vúái nùm sau chuáng baån, sêìu riïng möåt mònh.
DCNTB II 83

BK CHG 30:

Höåt chêu rúát xuöëng àôa nghiïn

Vui cuâng chuáng baån sêìu riïng möåt mònh

291. Höåt gaåo trùæng tinh


Muâ sûúng sa noá tröí
Em khöng nïå gò trúâi mûa
Àïí cho anh ài keán ài lûâa
Cho àeåp yá meå, cho vûâa loâng cha
Phêån em àêy sa suát suåt sa
Mêëy cêu ên nghôa em phên ra giûäa naây.
TCBD II 274

292. Höåt thuãy tinh àêy nhòn saáng rúä a

1
Höìng Sún: coân goåi laâ Höìng Lônh, Ngaân Höìng, nuái Höìng laâ daäy nuái tiïu biïíu úã Nghïå
Tônh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 221

Àïí daânh chúâ thuúã laâm nhêîn àeo tay


Dêîu ai nùn nó hoãi naâi b
Anh àúåi ngûúâi biïët àaåo, cuãa naây anh seä trao.
HHÀN 177

BK a - Höåt thuãy tinh àêy nhòn saáng roä HT 450

b - Dêìu ai nùn nó hoãi vay HT

293. Húi àêu maâ giêån ngûúâi dûng


Bùæt sao àûúåc caái chim rûâng noá bay.
NNPD 66 TCBD I 612 TNPD I 147 VNP1 II 94 VNP7 96

294. Húäi ai coá nhúá chùng ai?


Hay laâ mûúån cheán döng daâi nïn yïu
Yïu nhau cùn dùån àuã àiïìu
Caâng say vïì nïët, caâng yïu vïì tònh
Möåt yïu thuöëc cuöån hoa chanh
Hai yïu toác vêën ra vaânh öëng tú
1
Ba yïu biïët uöëng traâ Ö
Böën yïu cheán rûúåu àêìy höì mûúâi phên
Nùm yïu con mùæt long lanh
Saáu yïu maá phêën nhû tranh múái àïì
Baãy yïu aáo lûúåt phùèng phï
Taám yïu göëi àïåm, göëi kïì mûúâi phên
Chñn yïu ngûúâi lõch sûå saánh keã thanh tên
Mûúâi yïu àûáng xa ngûúâi nhúá, àûáng gêìn vêîn tûúi
Ai chaã laâ ngûúâi...
QHBN 249 - 250

295. Húäi ai ài ngûúåc vïì xuöi


Laåi àêy töi kïí àêìu àuöi söë mònh
Söë töi quyïët chñ tu haânh

1
Traâ Ö: Traâ Ö Long, möåt trong mûúâi loaåi traâ ngon nöíi tiïëng cuãa Trung hoa trûúác àêy.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 222

Tûâ ngaây baác meå bêím sinh loåt loâng


Ùn chay, nùçm möång long àong
Chñn chuâa töi chaã boã khöng chuâa naâo
Biïët rùçng duyïn söë laâm sao?
Bao nhiïu gaái àeåp thò vaâo tay töi
Chñn chuâa tu thïë caã mûúâi
“Àuác chuöng, tö tûúång” xong röìi laåi ài
Töi nay tñnh khñ cuäng kò
Tuêìn rùçm, möìng möåt töi thò boã quïn
Àïm nùçm tûúãng gaái nùçm bïn.
HT 244

296. Húäi ai ài trûúác kia úi


Coá loâ àuác treã cho töi mûúån cuâng.
NGCK 162a

297. Húäi ai vïët chiïëu raânh raânh


Cheán son chûa caån maâ tònh àaä phai. a
NGCK 145a

BK a - Cheán son chûa caån maâ tònh àaä vúi TNPD I 147

298. Húäi anh aáo trùæng kia laâ


Sao anh khöng baão meå giaâ nhuöåm thêm?
Ûúác gò aáo êëy em cêìm
Àïí em nhuöåm àoã, nhuöåm thêm, nhuöåm vaâng.
CDTCM 83

299. Húäi anh aáo trùæng quêìn laâ


Sao anh khöng baão meå giaâ nhuöåm thêm?
Vñ duâ aáo êëy em cêìm
Thò em seä nhuöåm maâu thêm, maâu vaâng
Vaåt caái em nhuöåm maâu vaâng
Vaåt con em cuäng nhuöåm vaâng cho anh
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 223

Böën naách kïët àöi trûúâng linh


Àöi tay em kïët chim xinh roä raâng
Ngaây mai anh ra ngoaâi haâng
Cho lùæm keã ngùæm, cho laâng xoám tröng.
CDTCM 142

300. Húäi anh aáo trùæng quêìn laâ


Ûúác gò sum hoåp möåt nhaâ, anh úi!
Ûúác gò cúm chung möåt nöìi
Canh chung möåt baát, cuâng ngöìi möåt mêm
Ûúác gò chung chiïëu, chung chùn
Chung àuäa ta cêìm, chung aáo, chung da
Chung lêu, laåi àeã con ra
Duâ trai duâ gaái àïìu laâ con chung
Saáng thò ta gûãi nhaâ öng
Töëi vïì ta àoán con chung ta vïì.
CDTCM 142

301. Húäi anh aáo trùæng vên vên!


Ài vïì deåp vúå cho quên em vaâo
Vúå anh coá hoãi quên naâo
Ta laâ quên taãi tòm vaâo haái hoa
Coá nïn ta haái dêìn daâ
Chaã nïn ta haái ba hoa ta vïì.
VNP7 239

302. Húäi anh Caã úi! anh nhû ngoåc truác dêìy dêìy
Maá anh trang àiïím nhû taây hoa mai
Húäi anh Hai úi! Tuöíi anh chûâng àöå àöi hai
Em tröng caái sùæc caái taâi em yïu
Húäi anh Ba úi! anh nhû caái têëm luåa àiïìu
Yïu anh lùæm lùæm Trúâi naâo coá xe
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 224

Húäi anh Tû úi! Keã úã ngûúâi vïì


Bao giúâ laåi àûúåc túái quï chöën naây
Húäi anh Nùm úi! biïët anh ba böën ngaây raây
Khi xûa ai biïët chöën naây laâ àêu
Húäi anh Saáu úi! ngoaãnh laåi tröng sau
Bao giúâ laåi àûúåc chung nhau möåt nhaâ
Húäi anh Baãy úi! ûúác gò quïë saánh vúái hoa
Ûúác gò mònh saánh vúái ta hûã mònh?
Húäi anh Taám úi! ûúác gò quïë saánh vúái quyânh
Ûúác gò caânh bñch caânh quyânh saánh àöi
Húäi anh Chñn úi! ûúác gò quïë saánh vúái höìi
Ûúác gò thuåc nûä saánh ngûúâi trûúång phu
Húäi anh Mûúâi úi! lêëy em liïåu lêëy àûúåc ru?
Thúâi em cho mûúån dao tu cùæt voâng
Tay dao, tay keáo, tay voâng
Cùæt sao cho àûúåc cûãa phoâng em ra.
NASL II 28b

303. Húäi anh ài àûúâng caái quan


Dûâng chên àûáng laåi em than vaâi lúâi
Ài àêu vöåi mêëy anh úi!
Viïåc quan àaä coá chõ töi úã nhaâ.
VNP1 I 66 VNP7 190

304. Húäi anh ài àûúâng caái quan


Em xem khùn goái, anh mang nhûäng gò?
Hay laâ giêån vúå ra ài
Anh cûá thuá thêåt, em thò mang cho.
CDTCM 82

305. Húäi anh ài àûúâng caái quan


Laåi àêy em thúã em than vaâi lúâi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 225

Anh laâ quên tûã úã àúâi


Thò anh àûâng tûúãng nhûäng lúâi nguyïåt hoa.
PDCD 15

306. (a) Húäi anh ài àûúâng caái quan


Xin anh àûáng laåi em than vaâi lúâi:
Ài àêu vöåi mêëy, anh úi!
Caái quêìn, caái aáo nhû ngûúâi nhaâ ta
Caái ö em àïí trong nhaâ
Khen ai múã khoáa àûa ra cho chaâng.
TCBD I 147 TNPD II 91

(b) Húäi anh maâ ài ö thêm


Ö nhiïîu, ö voác, hay lêìm ö em?
Ö em, em àïí trong nhaâ
Khen ai múã khoáa àûa ra cho chaâng?
CDTCM 82

307. Húäi anh ài úã trïn búâ


Khoan khoan àûáng laåi àúåi chúâ ta chùng
Coá phaãi nhên ngaäi ta chùng
Ta hoãi thúâi noái, ta rùçng thúâi thûa
Coá phaãi nhên ngaäi ta xûa
Thúâi buöng toác xuöëng cho vûâa ngang lûng.
NASL II 11a

308. Húäi anh noán choáp quai dêìu


Tay cêìm caái quaåt ài àêu bêy giúâ?
Caái quaåt mûúâi taám caái xûúng
Trïn thò bñt giêëy dûúái buöng chûä maâu
Luác nùæng chaâng che trïn àêìu
Luác nûåc chaâng quaåt, ài àêu chaâng cêìm
Ra àûúâng gùåp baån tri êm
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 226

Lêëy quaåt che miïång cûúâi thêìm àöi ta.


VNP7 239

309. Húäi anh thùæt dêy lûng àiïìu


Vúå con khöën khöí trùm chiïìu vïì anh.
NASL II 16a

310. Húäi chaâng da trùæng toác daâi


Em àaä chúâ àúåi möåt hai nùm trúâi
Cho nïn mùåt uã chùèng tûúi
Súå chuáng baån cûúâi chùèng daám noái ra
Nhúá chaâng loâng nhûäng xoát xa
Laâm thú maâ daán cêy àa giûäa àöìng
Phoâng khi qua laåi chaâng tröng
Thúâi chaâng múái thêëu nöîi loâng nhúá thûúng
Möëi sêìu laâ möëi tú vûúng
Ai maâ gúä khoãi, thiïëp thûúng troån àúâi.
CDTCM 143

311. Húäi chaâng àoåc saách Haán Vûúng


1
Ai cêu söng Vi, ai caây Laåch Sún ?
- Anh àêy hoåc saách Haán Vûúng
Tñn cêu söng Võ, Thuêën caây Lõch Sún.
HPV 91

312. Húäi con võt nûúác kia úi


Sao maây vuâng vêîy úã núi Ngên Haâ.
ÀNQT 100b LHCD 34b TCBD II 491
TCBD III 225 TNPD I 147

313. Húäi cö cùæt coã bïn söng


Coá muöën ùn nhaän thò löìng sang àêy
Sang àêy anh nùæm cöí tay

1
Laåch Sún: cuäng laâ Lõch Sún, tûúng truyïìn vua Thuêën, möåt võ vua truyïìn thuyïët úã
Trung Quöëc thûúâng ài caây úã Lõch Sún (nghôa àen laâ nuái Soãi).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 227

Hoãi rùçng duyïn êëy tònh naây laâm sao?


Caái gò laâ mêån laâ àaâo
Caái gò laâ nghôa tûúng giao húäi naâng
Phêån gaái lêëy àûúåc chöìng khön
1
Xem bùçng caá vûúåt Vuä Mön hoáa röìng.
TCBD I 210 - 211
Xem thïm C 1717
314. Húäi cö con gaái bïn búâ
Qua cêìu anh dùæt bêy giúâ quïn anh.
HPV 158
315. Húäi cö da àoã maá höìng
Cö ài theo chöìng, cö boã xûá cha
Bêy giúâ tuöíi taác àaä giaâ a
Xûá chöìng cö boã, xûá cha cö vïì.
HHÀN 50 VNP1 I 155
BK a - Bêy giúâ cö trúã vïì giaâ VNP7 310
316. Húäi cö àang gùåt dûúái àöìng
Phen naây anh quyïët laâm chöìng cö àêy.
CDTCM 33
317. Húäi cö ài àûúâng caái quan
Laåi àêy anh thúã anh than vaâi nhúâi
Cö nay àaä úã trïn àúâi
Cö coân chúâ àúåi lêëy ngûúâi taâi hoa.
PDCD 3

1
Caá vûúåt Vuä mön hoaá röìng, Cûãa Vuä, Cûãa Voä: cuäng goåi la Long Mön, úã thûúång lûu söng
Hoaâng haâ, giûäa huyïån haâ Tên, tónh Sún Têy vaâ huyïån Haân Thaânh, tónh Thiïìm Têy (Trung
Quöëc). ÚÃ àêy coá moãm àaá nhû hònh caái cûãa. Truyïìn thuyïët kïí rùçng thúâi thûúång cöí, vua Vuä nhaâ
Haå trõ thuyãe àaä àuåc phaá moãm àaá naây cho röång thïm ra, nïn goåi laâ Vuä Mön (cûãa vua Vuä). Theo
Tam Tên kñ vaâ Thuyã kinh chuá thò Vuä Mön coá soáng dûä, haâng nùm vaâo tiïët thaáng ba, caá cheáp têåp
trung àïën àêy thi vûúåt qua Vuä Mön. Con naâo vwotj qua àûúåc thò hoaá röìng. Do àoá, cûãa Vuä
thûúâng àûúåc chó chöën trûúâng thi vaâ viïåc thi àöî àûúåc goåi laâ vûúåt qua cûãa Vuä. Theo Àaåi Nam
nhêët thöëng chñ, úã nûúác ta cuäng coá Vuä Mön úã daäy nuái Khai Trûúáng (nuái Giùng Maân) thuöåc
huyïån Hûúng Khï, tónh Haâ Tônh. Àêy laâ möåt con suöëi lúán coá ba bêåc. Thuyïìn thuyïët kïí rùçng
haâng nùm àïën thaáng tû mûa to, caá cheáp ngûúåc doâng nhaãy qua Vuä Mön àïí hoaá röìng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 228

318. Húäi cö àöåi noán quai thao


1
Ài qua Thanh Liïåt thò vaâo laâng anh
Laâng anh, Tö Lõch trong xanh
Coá nhiïìu vaãi nhaän ngon laânh em ùn
2
Vaãi ngon thò nhêët laâng Bùçng
Khùæp thaânh Haâ Nöåi hoãi rùçng àêu hún?
CDHN 113

319. Húäi cö àûáng bïn kia söng


Maá àoã höìng höìng lêëm têëm röî hoa
Cö kia maâ vïì tay ta
Tröìng àêåu àêåu töët, tröìng caâ caâ sai
Cö kia maâ vïì tay ai
Tröìng àêåu àêåu xêëu, tröìng khoai khoai voâ
Tröìng böng böng chùèng moåc cho
Gieo ba àêëu maå thò boâ ùn quanh.
NGCK 180b

Xem thïm C79, 1726 T 1734

320. Húäi cö gaánh coã àûúâng voâng


Vai anh khöng gaánh nhûng loâng anh thûúng
Húäi cö gaánh coã àûúâng voâng
Cho anh gaánh höå àïí laâm chöìng möåt vai.
CDTCM 83

321. Húäi cö gaánh nûúác quang mêy


Cho anh möåt gaáo tûúái cêy ngö àöìng a
Cêy ngö àöìng caânh cao caânh thêëp
Ngoån ngö àöìng laá doåc laá ngang b
Quaã dûa gang ngoaâi xanh trong trùæng

1
Thanh Liïåt: tûác laâng Quang, thuöåc huyïån Thanh Trò, Haâ Nöåi.
2
Laâng Bùçng: nay laâ hai thön Bùçng A, Bùçng B xaä Hoaâng Liïåt, huyïån Thanh Trò, Haâ
Nöåi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 229

Quaã mûúáp àùæng ngoaâi trùæng trong vaâng


Tûâ ngaây anh gùåp mùåt naâng c
Loâng caâng ngao ngaán, daå caâng ngêín ngú. d
TCBD III 225 TNPD II 92 VNP1 I 75 - 76 VNP7 199

BK a - Cho anh möåt gaánh tûúái cêy ngö àöìng NGCK 125a

b - Cêy ngö àöìng caânh doåc caânh ngang NGCK

c - Tûâ ngaây anh giaáp mùåt naâng NGCK

- Tûâ ngaây anh gùåp àûúåc naâng HT 156

- Tûâ ngaây múái gùåp mùåt naâng THÀQ 17

d - Loâng caâng tú tûúãng daå caâng ngêín ngú NGCK

Xem thïm C 1726

322. Húäi cö haát öëng töëi qua


Höm nay haát öëng cho ta haát cuâng.
CDTCM 32

323. Húäi cö laái úi, cö àûáng bïn haâng


Sao cö chùèng àaánh chiïëc àoâ sang bïn naây
- Thuyïìn töi chúã mña, chúã àay
Coá khöng àêu maâ chúã khaách nay qua àûúâng.
CDTCM 82

324. Húäi cö laâm àoãm laâm ve


Lêëy chöìng thúå cöëi noá àeâ caã àïm.
NASL II 2a

325. Húäi cö maâ thùæt bao xanh


1
Coá vïì Kim Luä vúái anh thò vïì
Kim Luä coá hai cêy àïì
Cêy cao boáng maát gêìn kïì àöi ta
Tònh sêu khöng quaãn àûúâng xa

1
Kim Luä: tïn thön thuöåc xaä Àaåi Kim, huyïån Thanh Trò, Haâ Nöåi, nùçm trïn búâ söng Tö
Lõch.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 230

Nhaâ anh cao röång, cuäng laâ nhaâ em


Nhaâ anh coá con söng ïm
Cho em tùæm maát giûäa àïm muâa heâ. a
CDHN 165

BK a - Cho em tùæm maát nhûäng àïm muâa heâ VNP7 132

Xem thïm H 336

326. (a) Húäi cö maâ thùæt bao xanh


Coá vïì Kinh Kïå vúái anh thò vïì
Kinh Kïå coá cêy böì àïì
Coá giïëng tùæm maát coá nghïì ùn chúi.
CDTCM 83

BK + CDHN 117:

Húäi cö thùæt lûng bao xanh

Coá vïì laâng Chúå1 vúái anh thò vïì

Laâng Chúå coá boáng cêy àïì

Coá chuâa thúâ Phêåt coá nghïì cûãi canh.

+ CDTCM 279:

Húäi cö maâ thùæt bao xanh


Coá vïì Vônh Àùång vúái anh thò vïì

Vônh Àùång coá göëc böì àïì

Coá söng uöën khuác coá nghïì quay tú.

+ HT 128:

Húäi cö thùæt lûng bao xanh

Coá vïì Vaån Phuác2 vúái anh thò vïì

Vaån Phuác coá cöåi böì àïì

Coá söng uöën khuác coá nghïì quay tú.

+ HT 137:

1
Laâng Chúå: chó laâng Naânh Chúå tûác laâng Phuâ Ninh xaä Ninh Hiïåp huyïån Gia Lêm, Haâ
Nöåi.
2
Vaån Phuác: nay thuöåc thõ xaä Haâ Àöng. Xûa kia coá nghïì dïåt luåa, dïåt gêëm voác.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 231

Cö kia thùæt daãi lûng xanh

Coá vïì laâng Vônh1 vúái anh thò vïì

Laâng Vônh coá cêy böì àïì

Coá söng tùæm maát coá nghïì laâm gai.

(b) Cö kia thùæt lûng bao xanh


Coá vïì Yïn Mô vúái anh thò vïì
Yïn Mô anh coá nhiïìu tre
Coá söng tùæm maát coá nghïì tröìng ngö.
CDTCM 64

(c) Cö kia thùæt daãi lûng xanh


Coá vïì Nam Àõnh vúái anh thò vïì
Nam Àõnh coá bïën Àoâ Cheâ
Coá taâu Ngö khaách, coá nghïì ûúm tú.
HT 138

327. Húäi cö maâ thùæt lûng xanh


2
Coá vïì Àöìng Ñch vúái anh thò vïì
Àöìng Ñch lùæm viïåc nhiïìu nghïì
Möåt nghïì caâo hïën, hai nghïì buön phi.
CDTH 31

BK HT 141:

Húäi cö maâ thùæt lûng xanh

Coá vïì Keã Caát3 vúái anh thò vïì

Keã Caát buön baán trùm nghïì

Coá hoa thiïn lñ, coá nghïì vaãi con.

328. Húäi cö maâ thùæt lûng xanh a


Coá vïì Nam Àõnh vúái anh thò vïì

1
Laâng Vônh: nay thuöåc thön Caát Tûúâng, xaä An Hoâa, huyïån Bònh Luåc, Haâ Nam.
2
Àöìng Ñch: thuöåc xaä Hoùçng Anh, huyïån Hoùçng Hoáa, Thanh Hoaá.
3
Keã Caát: tûác thön Caát Mao, xaä Hoùçng Caát, huyïån Hoùçng Hoáa, Thanh Hoáa; úã àêy coá
nghïì suöët chó, dïåt vaãi lêu àúâi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 232

Nam Àõnh coá cêy böì àïì


Coá söng tùæm maát coá vïì thò ài. b
PDCD 15

BK a - Cö kia thùæt caái lûng xanh TCBD I 132 TNPD II 46

b - Coá giïëng tùæm maát, cö vïì maâ chúi TCBD I TNPD II

329. Húäi cö maá phêën möi son


Chên ài chûä baát coân toan chï chöìng
Chöìng cö cao ngoãng cao ngoâng
Àïën àïm cö vúái cuäng khöng túái naâo.
PDCD 7

330. Húäi cö mùåc aáo yïëm höìng


Ài trong àaám höåi coá chöìng hay chûa?
TCBD I 147

331. Húäi cö mùåc yïëm cöí xêy


Laåi àêy töi gaã öng Têy beáo suâ.
NGCK 188b

332. Húäi cö mùåc yïëm hoa hiïn


Coá muöën lêëy chöìng thò xuöëng taâu têy
Coá xuöëng thò xuöëng höm nay
Keão mai taâu chaåy möåt ngaây möåt xa
Coá lêëy thò lêëy quan ba
Chúá lêëy lñnh têåp maâ ra Haãi Phoâng.
PDCD 2

333. (a) Húäi cö mùåc yïëm qua têìm a


Chöìng cö ài lñnh cö nùçm vúái ai?
Cö nùçm cö àeã thùçng beá con trai b
Chöìng vïì chöìng hoãi: con ai thïë naây? c
- Con töi ài kiïëm vïì àêy
Coá cho noá goåi bùçng thêìy thò cho.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 233

TNPD II 91

BK a - Húäi cö mùåc yïëm hoa tùçm

HHÀN 132 - 133, THÀQ 11

- Húäi cö mùåc yïëm hoa têìm TCBD I 408

b - Cö àeã thùçng beá con trai HHÀN THÀQ

c - Chöìng cö vïì hoãi: con ai thïë naây?

HHÀN TCBD I THÀQ

(b) ÚÁ cö àöåi noán bú têìm


Chöìng cö ài lñnh cö nùçm vúái ai?
Chñn thaáng cö àeã con trai
Chöìng cö vïì hoãi: Con ai thïë naây?
- Con töi ài kiïëm vïì àêy
Coá cho noá goåi bùçng thêìy thò cho
Khöng cho töi mang xuöëng àoâ
Ai xin thùçng beá töi cho àêy naây
Coá meå maâ chùèng coá thêìy
Lêëy ai may aáo cho maây, cu úi!
CDTH 76

334. Húäi cö thùæt daãi lûng xanh


Ngaây ngaây thêëp thoaáng trong maânh tröng ai? a
TNPD I 147

BK a - Ngaây ngaây thêëp thoaáng bïn nhaânh tröng ai? TCBD I 147

335. Húäi cö thùæt daãi lûng xanh


Ngaây ngaây thêëp thoaáng bïn maânh tröng ai?
Trûúác àûúâng xe ngûåa búâi búâi a
Buåi àûúâng muâ mõt ai ngûúâi mùæt xanh!
TNPD II 91 VNP1 I 66 VNP7 190

BK a - Trûúác cuâng xe ngûåa búâi búâi TCBD I 210

336. Húäi cö thùæt lûng bao xanh a


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 234

Coá vïì An Phuá vúái anh thò vïì


An Phuá coá ruöång tûá bïì b
Coá ao tùæm maát coá nghïì keåo nha.
ANPT 1b TCBD II 523 TNPD II 91
VNP1 II 162 VNP7 125

BK a - Húäi cö maâ thùæt bao xanh HT 132

b - An Phuá coá ruöång tû bïì HT

Xem thïm H323

337. Húäi cö thùæt lûng bao xanh a


Coá vïì An Phuá vúái anh thò vïì b
An Phuá coá ruöång tûá bïì
Coá ao tùæm maát coá nghïì keåo nha
Laâm nha baán leã baán buön
Baán khùæp Haâ Nöåi baán sang Haãi Phoâng
Baán cho chuá khaách cûãa Àöng
Laâm ra keåo laåc, keåo höìng keåo têy.
bk a - Cö kia àöåi noán ài àêu

b - Coá vïì An Phuá laâm dêu thò vïì

CDHN 105 - 106

338. Húäi cö thùæt lûng bao xanh


Coá vïì keã Bûúãi vúái anh thò vïì
Laâng anh coá ruöång tûá bïì
Coá höì tùæm maát, coá nghïì quay tú
Quay tú ra mùæc ra maânh
Mùæc thúâi mùæc cûãi coân maânh àan ngang
Möët son anh dïåt àêìu haâng
Möët cuåc àem baán cho naâng keã Àú.
CDHN 96

339. (a) Húäi cö yïëm àoã loâm loâm


Laåi àêy töi gaã thùçng coâm cho cö
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 235

Thùçng coâm vûâa öëm vûâa ho


Thùçng coâm chïët mêët cö lo möåt mònh.
NGCK 132a

(b) Cö kia yïëm àoã loâm loâm


Laåi àêy töi gaã thùçng coâm cho cö
Thùçng coâm àñt beá àêìu to
Cö maâ lêëy noá noá cho ba tiïìn.
PDCD 4

340. Húäi cö yïëm thùæm buâa àeo a


Chöìng cö, cö boã cö theo chöìng ngûúâi.
NGCK 140a NNPD 66 TCBD I 409 TNPD I 147

BK a - Húäi cö mùåc yïëm cöí cheâo

NASL II 22b

341. Húäi cö yïëm thùæm àeo buâa


Baác meå coá baán anh mua nûãa ngûúâi
Anh mua tûâ röën àïën àuâi
Tûâ buång àïën mùåt mùåc Trúâi vúái em.
NASL II 23b

342. Húäi cö yïëm thùæm rùng àen


Laác tröng nhû thïí khaách quen nhaâ àoâ.
DCTH 82

343. Húäi cö yïëm thùæm rùng àen


Muöën lïn maån ngûúåc, ngöìi thuyïìn cuâng anh. a
DCTH 82 HT 361

BK a - Coá lïn maån ngûúåc ngöìi thuyïìn cuâng anh

DCTH 107

344. Húäi cö yïëm trùæng kia laâ


Laåi àêy anh gûãi lûúåc ngaâ cuâng gûúng
Gûãi cho ài nhúá vïì thûúng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 236

Gûãi cho àïën chöën buöìng hûúng laånh luâng


Gûãi trùçm anh laåi gûãi huï
Gûãi khùn, gûãi aáo ài vïì túái núi
Khùn xinh khùn àûång möì höi
Tuái xinh tuái àûång coá àöi miïëng trêìu
Lûúåc xinh, lûúåc chaãi trïn àêìu
Gûúng xinh, gûúng toã laâu laâu moåi núi.
CDTCM 141 - 142

345. Húäi cö yïëm trùæng loâa loâa


Sao cö khöng baão meå giaâ nhuöåm thêm?
Ûúác gò anh àûúåc úã gêìn
Àïí anh nhuöåm höå, thêëm nhuêìn cöng anh.
TCBD I 146 TNPD II 91 VNP1 I 80 VNP7 203

346. Húäi cö yïëm trùæng loâa loâa


Yïëm nhiïîu, yïëm voác hay laâ truác bêu?
Hay laâ luåa baåch bïn Taâu
Ngûúâi cùæt cuäng kheáo ngûúâi khêu cuäng taâi.
HHÀN 177 THÀQ 1

347. Húäi cö yïëm trùæng loâa loaâ


Yïëm nhiïîu, yïëm voác hay laâ truác bêu
Hay laâ luåa baåch bïn Taâu
Ngûúâi cùæt cuäng kheáo, ngûúâi khêu cuäng taâi
Möåt àaâng anh thïu nïn nhaån
Hai àaâng anh maång nïn hoa
Yïëm em anh àïí trong nhaâ
Khen thay thêìy meå múã khoáa àem ra cho naâng.
TCBD I 146 TNPD II 92

Sûãa laåi: TCBD I chùæp thïm T 18097 Nbs àaä taách ra.

348. Húäi em úi, nay chûâ em àùång chöën cûãa quyïìn


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 237

Cûãa cao, raâo kñn, nïn em boã lúâi nguyïìn em ài


Em úi àùång chöën giaâu sang
Thêëy anh àêy haái cuãi nûúng hoang cuäng khöng chaâo
Húäi em úi, khöng chaâo noã mêët ài mö!
Chaâo röìi ruöåt heáo gan khö tûâng ngaây
Töi túái núi àêy, chaâo lï, chaâo lûåu
Töi chaâo keã cûåu ngûúâi tên
Keã xa töi chaâo trûúác, ngûúâi gêìn töi chaâo sau
Em úi àûâng phuå khoá tham giaâu
Phuå bêìn, tham phuá, mai sau coá Trúâi!
VNP 7 229

349. Húäi húâi öng Trúâi kia úi


Sao öng chùèng nhoã cho töi tñ chöìng
Trúâi rùçng maây khoãe keán chöìng
Maây hay keán choån trúâi khöng cho maây.
NASL II 1a

350. Húäi naâng mùåt àoã höìng höìng


Cöí cao, röång miïång, löån chöìng theo trai.
TCBD I 409

351. Húäi ngûúâi baån cuä quen ta


Coá ai nhû baån, giuáp ta möåt ngûúâi
Möåt ngûúâi mûúâi taám cho xinh
Lúâi ùn tiïëng noái nhû mònh mònh úi.
HPV 84

352. Húäi ngûúâi baån cuä tri êm


Àöi ta thûúng thöåm nhúá thêìm àaä lêu
- Àöi ta thûúng tröåm nhúá thêìm
Àûâng cho ngûúâi khaác biïët tri êm ngûúâi cûúâi.
HPV 128A
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 238

353. Húäi ngûúâi ài caái ö àen


Caái ö taám goång laâ tiïìn em mua
Tiïìn em baán thoác ngaây xûa
Giêëu thêìy giêëu meå, mua ö nhûäng ngaây
Tònh cúâ bùæt gùåp chaâng àêy
Thò chaâng traã laåi ö naây cho em.
CDTCM 115

354. Húäi ngûúâi ài deáp quai ngang


Tay àeo nhêîn baåc em caâng say mï
Thuyïìn ai trúã bïën Lûúng Khï
Hay laâ chõ caã giúã bïì àaánh ghen
Àaánh ghen thò mùåc àaánh ghen
Chuyïën naây em quyïët laâm quen vúái chaâng
Àöi tay cêìm àöi gûúm vaâng
Àûát tay em chõu, buöng chaâng khöng buöng.
CDTCM 131

355. Húäi ngûúâi ài àûúâng caái àï!


Dûâng chên àûáng laåi em àïì baâi thú
Xin thú em cuäng cho thú
Biïët rùçng coá àúåi, coá chúâ em chùng?
Anh vïì coá nhúá em chùng?
Em vïì em nhúá haâm rùng mònh cûúâi
Nùm quan mua lêëy miïång cûúâi
Mûúâi quan chaã tiïëc, tiïëc ngûúâi rùng àen
Rùng àen ai nhuöåm cho chaâng
Cho rùng chaâng àeåp cho tònh em say.
QHBN 329

Xem thïm L 391, M 356, 363, 364, 451

356. Húäi ngûúâi ài úã bïn búâ


KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 239

Phen naây ùæt hùèn öng Tú(1) xe vaâo.


CDTCM 33

357. Húäi ngûúâi keáo vaãi quay vaânh


Coá vïì dûúái Liïåu vúái anh thò vïì.
HPV 128A

358. Húäi ngûúâi mùåc aáo nêu bêìm


Ài àêy ta kïët chó thêm cho bïìn.
CDTCM 33

359. Húäi ngûúâi mùåc aáo vaâng vaâng


Coá vïì cûãa Höåi, cûãa Trang thò vïì.
CDTCM 33

360. Húäi ngûúâi quêìn trùæng dêy lûng thao


Cha meå thïë naâo, ùn mùåc giaâu sang
Hay laâ anh buön baán ngoaâi àaâng
Mûúån àêìu heo nêëu chaáo nöíi maâng maâng dïî coi?
VNP1 I 70 VNP7 194

361. Húäi ngûúâi toác töët xanh non a


Lûng ong thùæt àaáy nhû con toâ voâ
Miïång muöën ùn daå haäy coân no
Laåi àêy töi kïët duyïn cho bùçng loâng
Laå luâng töi múái túái àêy
Böì cêu àoáng saáo, chim bay laåc àaân
Àïën àêy töi thúã töi than
Nûäa mai vïì vùæng phaân naân cuâng ai!
Húäi ngûúâi toác àïën ngang vai!
Laåi àêy töi kïët laâm hai vúå chöìng
Ngûúâi coân khöng, töi haäy coân khöng b
Ngûúâi chûa coá vúå, töi chöìng vúái ai?
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 240

1
Xin êm dûúng, khi tiïëu, khi àaâi
Àöìng sêëp, àöìng ngûãa nhû hai àöìng tiïìn
Troát say nhau vïì phêån vïì duyïn.
bk a - Noái rùçng maái toác xanh non!

b - Àêëy coân khöng, àêy em haäy coân khöng

QHBN 308

362. Húäi ngûúâi thuåc nûä kia úi


Nùm nay cö àaä mêëy mûúi tuöíi àêìu?
Cö coân keán troån vaâng thau
Tuöíi cö taám möët lêëy àêu laâ tònh.
PDCD 8

363. Húäi ngûúâi vaác cuöëc thùm àöìng


Thùm luáa, thùm maå hay loâng thùm ai?
- Anh nay vaác cuöëc thùm khoai
Naâo anh coá daám thùm ai ngoaâi àöìng!
CDTCM 83

364. Húäi úi chuá tiïíu trïn chuâa


Chuá tu sao chuá boã buâa cho töi.
TCBD IV 88

365. (a) Húäi thùçng cu lúán húäi thùçng cu beá!


Cu tñ cu tõ cu tó cu tò úi! a
Con dêåy con ùn con úã vúái baâ
Àïí meå ài kiïëm möåt vaâ con thïm
Böë con chïët ài, trong buång meå àêy
noá haäy coân theâm b
Meå xem queã boái vêîn coân àaân em trong buång naây
Con ra goåi chuá vaâo àêy

1
Khi tiïëu, khi àaâi: khi cêìn hoãi yá kiïën cuãa caác lûåc lûúång siïu nhiïn (thêìn thaánh, töí tiïn,
vong höìn...) ngûúâi xûa coá tuåc xin êm dûúng. Tiïëu àaâi laâ chó võ trñ cuãa hai àöìng tiïìn sêëp caã hoùåc
ngûãa caã hoùåc möåt ngûãa möåt sêëp. Dûåa vaâo tiïëu hay àaâi ngûúâi ta xeát àoaán yá kiïën cuãa thêìn linh
laâ àöìng yá hay laâ khöng àöìng yá.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 241

Àïí meå giao traã caái cú nghiïåp naây meå bûúác ài. c
TCBD I 459 TNPD II 91 - 92

BK a - Cu tõ cu tñ cu tó cu tò úi VNP1 I 170

b - Cha con chïët ài trong buång meå noá haäy coân theâm

HHÀN 133

c - Àïí meå giao traã cú nghiïåp naây meå ài VNP1 I

Sûãa laåi: HHÀN 125 taách tûâ doâng b àïën doâng c thaânh möåt lúâi riïng Nbs
göåp laåi.

(b) Húäi thùçng cu beá, húäi thùçng cu lúán a


Cu tñ, cu tõ, cu tò úi!
Con dêåy con ùn con úã vúái öng
Àïí meå ài lêëy chöìng, kiïëm lêëy em con.
TCBD I 458 - 459 TNPD II 91 VNP1 I 170

BK + a - Húäi thùçng cu lúán húäi thùçng cu beá HHÀN 133

+ NASL I 37a:

Húäi thùçng cu lúán, cu beá, cu tñ kia úi

Trúã laåi maâ úã vúái öng

Meå ài lêëy chöìng kiïëm chuát em thïm.

+ NASL II 21b:
Húäi thùçng cu lúán, cu beá, cu tñ, cu tò kia úi

Con chaåy con ùn con úã vúái öng

Àïí meå lêëy chöìng kiïëm chuát em con.

(c) Con úi con úã vúái baâ


Àïí meå xuêët giaá kiïëm vaâ em thïm
Buång meå noá haäy coân theâm
Xem möåt queã boái coân lùæm àaân em trong caái buång naây.
NASL I 35a - 35b

366. Hún nhau têëm aáo manh quêìn


Thaã ra boác trêìn, ai cuäng nhû ai.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 242

HHÀN 258 HT 232 NNPD 66 TCBD I 564, 612


TNPD I 147 VNP1 II 32 VNP7 342

BK + ÀNQT 90a:

Hún nhau vïì aáo vïì quêìn

Thaã ra mònh trêìn ai cuäng nhû ai.

+ LHCD 17b:

Hún nhau vïì aáo vïì quêìn

Thaã ra ngûúâi trêìn ai cuäng nhû ai.

+ NASL III 15a:

Hún nhau caái aáo caái quêìn

Thaã ra mònh trêìn, ai cuäng nhû ai.

367. Huï kia àua núã muâa xuên


Böën phûúng phùèng lùång nùm dên thuêån hoaâ
Taân vaâng rúâ rúä bûúác ra
Tröëng chiïng cúâ quaåt thêåt laâ vui thay
Anh em sum hoåp mûâng nay
1
Traâ thang ngoåc thûåc saánh baây nguy nga
Trïn thúâi chêìu chûåc, dûúái laåi êu ca
Giaâ giaâ treã treã gêìn xa nûác loâng.
CDHN 142 - 143

368. Huï taân nhuåy rûäa coân tûúi,


Àïí trong quaã bùæc chúâ ngûúâi phûúng xa.
CHG 29

369. Huâm tha con lúån khöng sao


Meâo tha miïëng thõt giïîu vaâo giïîu ra.
NASL IV 49a

370. Huâng hoaâng bùæt rùæn cùåp nia


Con rùæn thûúác rûúäi, thuöëc kia quan daâi

1
Traâ thang ngoåc thûåc: chó nûúác cheâ, cheâ ngoåt, baánh ngoåt... duâng àïí cuáng thaánh vaâ sau
àoá chia cho nhûäng ngûúâi dûå lïî.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 243

Thöi vïì xay àöî caåo khoai


Laâm chi cho nhoåc xaác ngûúâi húäi anh!
CDTH 77
1 2
371. Huâng Sún , Höìng Lônh töët tûúi
Thaânh Thiïn vui veã sinh ngûúâi cuäng hoa.
HPV 128A
372. Huyïån Nöng cao nhêët rûâng Na
Töëi linh vaån cöí nhêët chuâa Khaánh Long
Laåi thïm khaánh àaá chuöng àöìng
Long quan taåi taã hûäu öng thöí thêìn
Phêåt àaâ baão höå cho dên
Thò xin caãi cûåu toâng tên tûâ raây
Töi xin dêîn tñch chuâa naây
Àúâi Lï Vônh Thõnh lûu truyïìn àïën nay
Coá nùm Bñnh tuêët laå thay
Bñnh àinh möåt höåi chuâa naây phong phi
Coân nhúâ lûúång caã tûâ bi
Mûúâi saáu võ tûúång laåi y nhû tiïìn
Chûä rùçng hûúng hoãa ûác niïn
Nïn taåc bia àaá àïí truyïìn hêåu lai.
THQP 32b
3 4
373. Huyïån Thanh Trò kia laâng Thõnh Liïåt
5
Àöìn caá rö àêìm Seát laâ ngon
Bêëy lêu caån nûúác trú buân
Biïët rùçng phong võ coá coân nhû xûa.

1
Huâng Sún: tïn àõa phûúng laâ nuái Àuån, úã huyïån Nam Àaân, tónh Nghïå An.
2
Höìng Lônh: tïn àõa phûúng laâ Ngaân Höëng úã huyïån Nghi Xuên, tónh Haâ Tônh.
3
Thanh Trò: tïn möåt huyïån ngoaåi thaânh úã phña nam Haâ Nöåi. Xûa coá tïn laâ Long Àaâm.
Àúâi Lï àöíi thaânh Thanh Àaâm. Àïën thïë kyã XVI vò kiïng tïn cuãa vua Lï Thïë Töng laâ Duy Àaâm
nïn àöíi thaânh Thanh Trò.
4
Thõnh Liïåt: tïn nöm laâng Seát göìm nhûäng thön Giaáp Nhêët, Giaáp Nhõ, Giaáp Luåc, Giaáp
Thêët, Giaáp Baát.
5
Àêìm Seát: úã xaä Thõnh Liïåt, laâ möåt àoaån söng Kim Ngûu cuä trûúác kia nöëi liïìn vúái Höì
Têy vaâ chaãy vïì phûúng nam, vïì sau doâng söng naây bõ caån, àoaån söng úã khu vûåc Thõnh Liïåt
thaânh möåt daãi àêìm khaá lúán. (Nhiïìu ngûúâi cho rùçng àêìm Seát xûa kia chñnh laâ àêìm Linh Àûúâng
hiïån nay vò ùn thöng Thõnh Liïåt nïn goåi laâ àêìm Seát, coân úã Thõnh Liïåt xûa chó coá söng chaãy
qua, khöng coá àêìm).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 244

CDHN 110

374. Huyânh kim vaån lûúång võ vi quyá


1
Àùæc nhên nhêët ngûä thùæng thiïn kim
Àûâng àïí cho ngoåc naát chêu chòm
Em àêy nhêët quyïët troån niïìm vúái anh.
DCNTB II 55

375. Hûâ la vui veã thïë naây


Höåi naâo bùçng höåi xe dêy trùng giaâ.
QHBN 165

376. Hûâ la vui veã thïë naây


Höåi naâo bùçng höåi trùng giaâ xe dêy
Höm nay sum hoåp truác mai
Tònh chung möåt khùæc, nghôa daâi trùm nùm
Troát lúâi gùæn boá möåt hai
Caâng sêu nghôa bïí, caâng daâi tònh söng.
HT 334

377. Hûãng àöng nhòn mùåt cho tûúâng


Àùång töi gaá nghôa, laâm àûúâng xuöëng lïn.
DCNTB II 99

378. Hûúng trêìm bay ngoån thúm xa


Kïu anh em hoãi meå giaâ coân khöng?
DCBTT 222
2
379. Hûäu bùçng tûå viïîn phûúng lai
Laåc höì quên tûã lêëy ai baån cuâng
Chûä hiïëu, chûä trung laâ trung vúái meå

1
Huyânh kim vaån lûúång võ vi quyá, àùæc nhên nhêët ngûä thùæng thiïn kim: vaån laång vaâng
chûa phaãi laâ quyá, àûúåc möåt lúâi noái cuãa chaâng coân hún nghòn vaâng.
2
Hûäu bùçng tûå viïîn phûúng lai, laåc höì quên tûã: nguyïn laâ möåt cêu trong thiïn “Hoåc
nhi” cuãa saách “Luêån ngûä”. Troån cêu laâ: “Hûäu bùçng tûå viïîn phûúng lai, bêët diïåc laåc höì”. Coá thïí
hiïíu cêu àoá möåt caách àún giaãn nhêët laâ: coá ngûúâi baån tûâ phûúng xa àïën haá laåi khöng vui mûâng
û.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 245

Chûä nhên, chûä nghôa laâ aái vúái ên


Yïu nhau bao quaãn xa gêìn.
TCBD II 274 TCBD III 148, 476 THQP 22a TNPD II 92

380. Hûäu duyïn thiïn lñ nùng tûúng ngöå


1
Vö duyïn àöëi diïån bêët tûúng phuâng
Thuyïìn quyïn núä phuå anh huâng sao nïn?.
HHÀN 177
2
381. Hûäu khaách dûúåc maä àaáo tiïìn mön
Coá ngûúâi viïîn khaách giong con ngûåa vaâo.
HPV 66

382. Hûäu khaách, hûäu khaách naâng úi


Hònh nhû hûäu khaách túái núi hûäu tònh.
HPV 66

383. Hûäu tònh maâ hoáa vö tònh


Bú vú thên thiïëp, linh àinh nöîi chaâng.
DCNTB II 57

1
Hûäu duyïn thiïn lñ nùng tûúng ngöå, vö duyïn àöëi diïån bêët tûúng phuâng: coá duyïn vúái
nhau thò dêìu caách xa nghòn dùåm cuäng coá thïí gùåp nhau. Khöng coá duyïn vúái nhau thò àöëi mùåt
nhau cuäng khöng gùåp gúä.
2
Hûäu khaách dûúåc maä àaáo tiïìn mön: coá khaách cûúäi ngûåa àïën trûúác cûãa.

You might also like