RİKETSİYA

 0.3-0.6 μm eninde, 0,8-2.0 μm boyunda,

gram (-) kokobasiller,
 Zorunlu hücre içi parazitleridirler.
 Kirpik ve kapsülleri yoktur.
 Boyama için;

 Gramla boyama yararsızdır;

 Giemsa mavi
 Castanede mavi
 Macchiavella kırmızı
 Üremeleri
 Embriyolu tavuk yumurtası sarı kesesinde,
bazı doku kültürlerinde (fibroblast, KB ve
Hela doku kültürleri) üretilebilir. Binary
fission ile çoğalırlar ve generasyon süresi
34oC’de 8-10 saattir. Konak hücre
metabolizmasının düşük olduğu şartlarda
(32-34 oC) daha iyi ürerler.
 TEDAVİ

 Tedavisi için tercih edilen antibiyotikler;

tetrasiklin ve kloromfenikol
 Bulaş Yolu
 Riketsiyal enfeksiyonlar –Q ateşi hariç-
artropod vektörlerle (kene, bit, pire,vb)
bulaşırlar. Bu enfeksiyonlar özellikle
sosyoekonomik krizler, savaş, açlık gibi
durumlarda –kemirici ve artropod
popülasyonunun artışına bağlı olarak-
büyük salgınlar yaparlar.
 Direnç

 Genellikle dirençsiz olup birçok fiziksel (ısı,

UV ışınları gibi) ve kimyasal (formaldehit,
fenol, alkol...) maddelere karşı
dayanıksızdırlar. Saklanmaları için yağsız
süt yada serum içinde bulunmaları ve
-70oC’de olmaları gereklidir.
 SINIFLANDIRMA
 Tifüs grubu; R.prowazekii, R.typhi
(Lekeli Humma etkeni)
 Kene benekli ateş grubu; R.rickettsii,
R.sibirica, R.conorii, R.acari, R.australis
(Ekzantem etkeni)

EKZANTEM
 R.PROWAZEKİİ
 Tek tek yada kısa zincirler yapar
 Gram(-) çomaktır
 Dayanıksızdırlar
 Kuluçka süresi 10-14 gündür.
 Epidemik Tifüs ve Bill-Zinsser etkenidir.
 Tedavisi için diğer riketsiyalardan ayrı
olarak erythromycin de etkilidir.
 Epidemik Tifüs
Lekeli humma, Benekli ateş diye isimler
de almıştır. Hastalık insanlara, insan
bitlerinin daha çok vücut biti, bazen de baş
biti yer değiştirmeleri ile geçer. Riketsiyalı
kan emen bitlerin 3-5 hafta içinde
enfeksiyonu bulaştıracak hale gelirler. 8-
14 günlük enfeksiyon belirtileri olan
üşüme, ürpermelerle yükselen ateş,
şiddetli baş ağrısı ve halsizlikle başlar.
 Brill-Zinsser Hastalığı
Depreşen tifüs, depreşen benekli ateş
olarak da bilinir. Kuluçka dönemi yoktur.
Birden bire yükselen ateş, kırıklık, şiddetli
baş ağrısı ile belirir. Önemli olan nokta;
Brill-Zinserr hastalığı geçirmekte olan
kimselerin kanlarında R.prowazekii’nin
bulunduğu ve ortamda bitlerin bulunması
halinde buradan epidemik tifüs salgılarının
kaynak bulabileceğinin bilinmesidir.
 Korunma-Denetim

1. Bulaşma zincirinin kırılması

2. Temzilik
3. Aşılama ve kemoprofilaksi
 TANI

 İnceleme maddesi olarak özellikle

hastalığın ilk haftalarında ve mümkünse
antibiyotik kullanmadan önce hastadan
alınan kan kullanılır. Bir kısmı serolojik
incelemeler için pıhtılaşmaya bırakılır.
 COXİELLA
 Gram(-) basillerdir.Zoonotik bir bakteridir.
 C.Burnetti Q-Humması etkenidir.
 Kuluçka süresi 2-3 haftadır.
 Sporları vardır ve hareteksizdirler
 Aşısı yoktur
 TOKSİNLERİ

 Ekzotoksini yoktur.

 Endotoksini; lipopolisakkarit
(LPS)
 KLİNİK İNFEKSİYONLARI

1. Q humması : Akut febril hastalık

Semptomlar:Ateş, titreme, başağrısı, fotofobi ve

göğüs ağrısı vardır. Grip gibi semptomlar
görülür.
İnfeksiyondan 3 hafta sonra başlar.
Semptomlar kendi kendini sınırlar ve 2 haftada
kaybolur.
İnfektif doz çok azdır. 10'dan daha az bakteri
hastalığa neden olabilir.
2. Q humması: Pnömoni : Atipik pnömoni

Semptomlar : Öksürük, ateş, titreme,

başağrısı, ve göğüs ağrısı ile seyreden
interstisyel pnömoni.
Semptomlar infeksiyondan 3 hafta sonra
başlar.
Yaklaşık bir ayda semptomlar kaybolur.
 Kaynak ve bulaşma yolları
 Keçi, koyun, kenelerle kontakt sonucu
bulaşır.
 Çiğ süt ve süt ürünleri ile de bulaşabilir.
 veterinerler ve çiftçiler risk altındadır
 TANI
 Weil-Felix reaksiyonu;
Riketsiyalarla infekte serum, Proteus vulgaris
ile aglütinasyon vermesi prensibine dayanır.
 TEDAVİ-KORUNMA
 Pnömoni için Tetracycline’dir
 Endokardit için; cerrahi kapak
replasmanı + Doxycycline +
Rifampin’dir
 Korunma : Sütlerin pastörizasyonu,
hayvan plasentasının uygun şekilde yok
edilmesi.