Leksioni 7

Politika monetare dhe fiskale ne BE

Zakonisht merret si I dhene fakti qe cdo vend ka monedhen e vet, sepse monedha si
flamuri konsiderohet si nje symbol I shtetit. Heronjte kobetare, themeluesit e shtetit
apo figura te tjera kombetare paraqiten krenarisht ne monedha e kartmonedha ashtu
si perandoret, mbreterit apo feudalet ne mesjet e lashtesi.
Dhe sot eshte me vlere te pyesim veten a ka sense ekonomik qe cdo vend te kete
monedhen e vete? N.q.s do te linim menjane kombet dhe do te perqendroheshim ne
marrdheniet ekonomike, si do te ridizenjohej harta e botes? Kjo eshte pyetja qe do te
trajtohet ne pjesen e pare te leksionit.
Fillimisht duhet te kuptojme benefitet e krijimit te nje zone monetare, qe mundesisht
eshte me gjere se kufijte kombetare. Me para ju mund te bleni cdo gje pa qene
nevoja qe te shisni dicka per te blere. Parat jane te rendesishme sepse e bejne te
lehte cdo transaksion tregetare apo financiar pa qene nevoja per shkembime dhe
sepse jane gjeresisht te pranuara.
Duke u nisur nga kjo pikpamje, njerzimi do te kishte benefite nqs do te kishim nje
monedhe te vetme ne rang boteror e cila do te ishte e pranuar kudo. Nuk do te kishte
me nevoje per te kembyer parate sa here qe udhetojme jashte, gje qe kushton pasi
kambistet mbajne gjithmone mbi 10%, dhe ka rreziqet e veta pasi kursi I kembimit
luhatet dhe ne disa raste mund te humbasim shuma te konsiderueshme (rasti I
shume kursimtareve shqiptare te cilet kishin kursimet e tyre ne dollare pak vite me
pare dhe sot ato kursime si pasoje e zhvlersimit te dollarit jane zhvlersuar si perball
lekut ashtu dhe Euros). Kjo eshte dhe arsyeja pse zonat e vogla monetare nuk jane
te leverdisshme.
Figure 1 Teorise e zones monetare optimale

Kostot dhe benefitet margjinale

Benefitet margjinale

Kostot margjinale

Madhesia optimale Madhesia e zones

Sipas figures1 meqe rendesia dhe perdorshmeria e monedhes rritet me madhesine e

zones ku perdoret dhe benefitet margjinale te monedhes jane positive. Gjithsesi ky
benefit eshte ne ulje pasi eshte me I vogel per shtetet te cilat I bashkohen nje zone
tashme te madhe.
Sa me e madhe te jete zona e monetare aq me diverse behet, ne terma standarti
jetese. N.q.s me shume diversitet do te thote me shume kosto kur kemi nje monedhe
te vetme, kostot margjinale jane positive dhe ne rritje me madhesine e zones. Kjo
1
eshte e paraqitur dhe ne figuren 1 me inklinacionin perpara te kurbes se kostove
margjinale. Diversiteti kushton pasi nje monedhe e vetme kerkon nje bank qendrore
te vetme, dhe nje autoritet te vetem monetar qe e ka te pamundur te reagoje ndaj
cdo vecanije apo problemi lokal. Zona monetare optimale korrespondon me nje
situate ku kostot dhe benefitet margjinale nga perdorimi I nje monedhe unike
balancojne njera tjetren. Zona monetare optimale I konsideron benefitet si te dhena
dhe synon te identifikoj kostot margjinale.

Bashkimi monetar europian

Bashkimi monetar europian nuk erdhi si surprise por ishte planifikuar me kujdes ne
Traktatin e Maastricht-it, I cili specifikoi se si dhe kur monedha e vetme do te
lancohej dhe kishte parashikuar ne menyre precise nje set rregullimesh institucionale
te cilat jane prezente ne Seksionin 17.1. Seksioni 17.2 pershkruan se si Banka
Qendrore Europiane ndervepron me bankat qendrore te vendeve anetare. Traktati
pershkruan gjithashtu elementet esenciale te doctrines se politikes monetare,
seksioni 17.3 shpjegon se si keto principe implementohen per te garantuar nje
stabilitet te cmimeve. Seksioni 17.4 shpjegon pse stabiliteti I cmimeve mund te
mbahet vetem nese banka qendrore ka nje shkalle te larte pavaresie dhe pershkruan
se si realizohet kjo. Gjithashtu ekzaminon ceshtjet e lidhura me garancite
demokratike. Seksioni I fundit pershkruan vitet e par ate monedhes se vetme dhe
diskuton zgjerimin e ardhshem te eurozones.
Traktati I Maastricht-it
Komponentet kryesore.
Traktati I Maastricht-it shenon fundin e nje rruge te gjate, fondin e perpjekjeve gjate
tre dekadave te pershkruara ne tabelen 1.
Table 1 Historia e Bashkimit Monetar Europian
Drejt Maastricht-it Midis Maastricht dhe Monedha e vetme
monedhes unike
1970 Plani Werner 1994 Instituti Monetar 1999 Starton
Europian bashkimi
monetar
1979 Sistemi Monetar 1997 Pakti I Stabilitetit dhe 2001 Greqia I
Europian Rritjes bashkohet
zones
1989 Komiteti Delors 1998 Vendimi mbi 2002 Futja ne
anetarsimin perdorim e
monedhave
1991 Nenshkrimi I Traktatit 1998 Percaktimi I kurseve te
Maastricht kembimit
1993 Ratifikimi I Traktatit 1998 Krijimi I Bankes
Maastricht Qendrore Europiane

Adoptimi I euros e ka ndryshuar natyren e procesit te integrimit ne shume menyra.

Sic e kemi permendur dhe ne leksionin e Kushtetutes ekonomike dy shtylla te reja ju
shtuan shtylles ekonomike. Ato ishin politika mbrojtjes dhe e jashtme dhe politika e
sigurise se brendshme dhe drejtesise. Fuqite e Parlamentit Europian u zgjeruan dhe
gjithashtu u ra dakort per zevendesimin e parimit te “mazhorances se kualifikuar” me
ate te “unanimitetit” per sa I perket vendimeve te Keshillit ne lidhje me ceshtje te
caktuara. Shume nga keto hapa nuk ishin komplete ndaj lindi nevoja per traktatet e
Amsterdamit dhe te Nice-s.

2
Gjithsesi pjesa e bashkimit monetar eshte e plote dhe tregon nje vendosmeri per
adoptimin e monedhes se vetme ne 1 janar 1999. Traktati pershkroi ne detaje se si
do te funksiononte sistemi, perfshi ketu dhe statutin e Bankes Qendrore Europiane
dhe kushtet nen te cilat bashkimi monetar do te startonte.

Kriteret e konvergjences
Gjate kohes qe Traktati pergatitej, situate makroekonomike ndryshonte shume
ndermjet vendeve anetare. Gjermania, thellesisht e lidhur me stabilitetin e cmimeve,
ishte e shqetesuar sepse disa vende nuk ishin pothuajse gati per te adoptuar
disiplinen monetare te kerkuar. Insistoi qe pranimi ne bashkimin monetary nuk duhet
te ishte automatic. Nje porces selektimi u percaktua per te certifikuar se cilat vende
kishin adoptuar nje “kulture te stabilitetit te cmimeve”. Cdo shtet per tu bere pjese e
bashkimit monetar duhet te plotesoje 5 kritere konvergjence.
1. Inflacioni
Kriteri I pare ka te beje me inflacionin. Ne menyre qe nje shtet te bej pjese ne
Bashkimin Monetar, inflacioni nuk duhet te jete me I larte se mesatarja e inflacionit te
tre shteteve me inflacion me te ulet plus 1.5%.
2. Norma e interesit nominal afat-gjat.
Ne menyre qe te evitohen manovrat e perkoshme per uljen e inflacionit nje kriter I
dyte eshte vendosur qe kerkon qe normat e interesit afat-gjata te mos jene me te
larta se 2% nga mesatarja e normave te interesit ne tre vendet me inflacion me te
ulet. Normat e interesit afat-gjata reflektojne vlersimin e tregjeve per inflacionin afat-
gjate.
3. Anetar te ERM (Exchange Rate Mechanism, Mekanizmi I Kurseve te
Kembimit ne Europe)
Ketu ideja eshte qe nje vend duhet te kete treguar aftesine e tij per te mbajtur kursin
e tij te kembimit te lidhur me monedhat e partnereve te ardhshem ne Bashkimin
Monetar Europian. Keshtu qe kriteri eshte qe cdo vend duhet te ket qene anetare I
ERM per te pakten dy vjet pa patur nevoje te zhvleresoje monedhen etij.
4. Deficiti Buxhetor
Tre kriteret e meparshme kerkojne prova per norme inflacioni te ulet, por eshte e
llogjikshme qe duhen crrenjosur tendencat per te toleruar inflacion te larte. Ne fakt,
inflacioni I larte tipikisht vjen si rezulat I nje deficiti buxhetor te larte.
Kur qeveria merr borxh per te financuar deficitin buxhetor, borxhi public rritet. N.q.s
procesi zhvillohet I pakontrolluar, tregjet financiare arsyetojne nese borxhet do te
paguhen ndonjehere. Reaksioni normal I tyre do te ishte ndalimi I financimit ndaj
shteteve me borxhe te larta. Alternative e vetme per keto shtete per te financuar
deficitin buxhetor mbetet qe ajo ti drejtohet Bankave Qendrore dhe te filloj emetimin e
monedhave. Kjo eshte menyra sesi deficite buxhetore te vazhdueshme perkthehen
ne rritje te shpejt te monedhes ne qarkullim, e cila se fundmi sjell inflacion te larte.

Sa me siper eshte dhe arsyej qe kriteri I katert ve nje limit ne deficitin buxhetor te
pranueshem per shtetet anetare. Po sa eshte ky limit? Ketu ne fakt kemi nje
influencim te gjermanise e cila ka perdorur per nje kohe te gjate nje “rregull te arte” I
cili specifikon qe deficitet buxhetore jane te pranueshme vetem nese korrespondojne
me shpenzimet ne investimet publike (infrastructure dhe vepra te tjera publike). Ideja
eshte se investimet publike jane nje burim rritjeje qe eventualisht gjeneron burimet e
nevojshme per te paguar fillimisht borxhin. “Rregulli I arte” Gjerman konsideron qe
investimet publike perfaqesojne rreth 3% e PBB. Bazuar mbi kete rregull Traktati I
Maastricht ka vendosur qe deficiti buxhetor nuk duhet te kaloj 3% te PBB.
5. Borxhi publik
3
Sic mund te ulet inflacioni perkohesisht, deficitet mund te rregullohen te pakten ne
aparence ne cdo vit (per shembull, duke levizur shpenzimet publike dhe taksat nga
njeri vit ne tjetrin). Si rrjedhoje, u vendos qe nje instrument tjeter I disiplines fiskale
duhej shtuar. Kriteri I peste dhe I fundit detyron vendosjen e nje niveli maksimal per
borxhin publik. Ky nivel eshte 60% e PBB. Ky nivel mund te jete vendosur pas kaq
ishte dhe mesatarja e ketij raporti ne vendet anetare ne momentin e negocimit te
traktatit.
Mesatare do te thote qe disa shtete kishin nje nivel me te larte borxhi publik sic ishte
rast I Belgjikes ku borxhi public perfaqesonte 120% te PBB. Keto vende u angazhuan
per nje politike buxhetore strikte. Gjithsesi do te duhej nje kohe te gjate per te arritur
ne nivelin e 60% dhe duke konsideruar faktin qe p.sh Belgjika eshte nje nga
nismetaret e Tregut te Perbashket ne 1957 dhe avokate e monedhes se perbashket,
kriteri u shkrua ne terma me prudente duke kerkuar nje nivel borxhi public me pak
ose 60%, ne rast te kundert te pakten te ecet ne kete drejtim.

Eurosistemi
N shtete dhe N+1 banka qendrore
Me nje monedhe te vetme ka nje norme interesi, nje kurs kembimi perballe gjithe
botes, dhe rrjedhimisht nje politike monetare te vetme. Kjo implikon nje Banke
Qendrore te vetme, por ky nuk ishte drejtimi fillestar I Bashkimit Monetar Europianne
momentin e krijimit te tij. Cdo shtet anetare akoma ka banken e vet qendrore e cila
eshte elementi I fundit I sovranitetit monetar te humbur nga shtetet ne fjale. Nje nga
arsyet qe themeluesit ndalen perpara shkrirjes se bankave qendrore te shteteve
anetare ne nje bank qendrore europiane ishte ajo e sigurimit te vendeve te punes per
mijra punonjes.
Zgjidhja e ketij problemi u inspirua nga modeli I shteteve federale si Gjermania dhe
ShBA ku bankat qendrore rajonale bashkjetojne me banken qendrore federale.
Bashkimi Europian nuk eshte nje federate, dhe si pasoje struktura e perzgjedhur
eshte e komplikuar.
Banka Qendrore Europiane e sapo krijuar bashkjeton me Bankat Qendrore te
vendeve anetare.
Sistemi
Sistemi Europian I Bankave Qendrore (ESCB) I krijuar rishtas, eshte I perbere nga
Banka Qendrore Europiane (ECB) dhe Bankat Qendrore Kombetare (NCBs) te te
gjitha vendeve anetare te BE-se. duke u nisur nga fakti qe jo te gjitha vendet anetare
kane aderuar ne bashkimin monetary, nje term I ndryshem, Eurosistem, eshte
perdorur per t’ju referuar Bankes Qendrore Europiane dhe Bankave Qendrore
Kombetare qe aderojne. EuroSistemi implementon Politiken Monetare ne zonen
Euro. Nese eshte e nevojshme, ai gjithashtu drejton operacionet e kembimeve
valutore, ne marreveshje me Ministrite e Financave te vendeve Antare. Ai mban dhe
menaxhon rezervat zyrtare te valutavee te EMU te vendeve antare. Ai monitoron
sistemet paguese dhe perfshihet ne supervisione te insitucioneve te kredise dhe
sistemit financiar.

4
 Keshilli Qeveritar
Keshilli I pergjithshem

Drejtuesit e NCB Bordi Egzekutiv Drejtuesit e NCB

Bankat Qendrore te Antareve te Bashkimit Monetar ECB Bankat Qendrore te Jo-Antareve te Bashkimit Monetar

EuroSistemi

Sistemi Europian I Bankave Qendrore (ESCB)

Sic shihet ne figuren e mesiperme, ECB drejtohet nga nje Bord Egzekutiv prej 6
antaresh, perkatesisht Kryetaret e Shteteve/Qeverive te vendeve qe jane antaresuar
ne Bashkimin Monetar, gjithashtu me ndihmen e konsulencave te Parlamentit
Europian dhe te Keshillit Drejtues te ESCB. Ai perfshin 6 antaret e Bordit Egzekutiv
dhe drejtuesit e NCB te Shteteve Antare ne Bashkimin Monetar. Keshilli drejtues
eshte autoriteti kryesor per vendimmarrje per politiken monetare. Vendimet ne
princim, merren me shumice votash, ku secili antar ka nje vote, gjithashtu operohet
ne raste te caktuara, me consensus. Keshilli I pergjithshem perfshin antaret e
Keshillit Drejtues dhe drejtuesit e eNCB te vendeve te cilat nuk jane antare te
Bashkimit Monetar. Keshilli I Pergjithshem luan nje rol lidhes midis institucioneve dhe
nuk ka autoritet vendimmarres.
Nderkohe qe vendimet merren nga Keshilli drejtues, ECB luan nje rol te
rendesishem. Drejtuesi I pergjithshem I ECB drejton mbledhjet e Keshillit drejtues
dhe raporton vendimet e tij ne Konferenca shtypi. ECB pergatit mbledhjet e Keshillit
Drejtues dhe implementon vendimet e tij. Ai gjithashtu jep instruksione NCB se si te
performoje Politiken e Perbashket Monetare. Nje karakteristike e rendesishme e
ECB, eshte se antaret e Bordit Egzekutiv nuk perfaqesojne ndonje vend; ata
veprojne si individe, megjithese vendet e medhaja ( Franca, Gjermania, Italia dhe
Spanja) kane perfaqesuesit e tyre ne Bord. Drejtuesi I pare I Pergjithshem ishte
Hollandez, Wim Duisenberg, dhe pasardhesi I itj ishte Francez, Jean-Claude Trichet,
te dy ish drejtues te NCB te shteteve perkatese. ECB ka natyre federale nderkohe
qe EuroSistemi eshte hybrid, pjeserisht federal (ECB) dhe pjeserisht perfshin
institucione kombetare (NCB)
Madhesia e Keshillit Drejtues shikohet nga vezhgues te jashtem, si nje burim
veshtiresishe. Me 6+N antare, ku N eshte numri I shteteve qe jane antaresuar ne
Bashkimin Europian, , Keshilli eshte I madh. Ai do te zgjerohet, me rritjen e numerit
te antareve te rinj, rreth 10 ose me shume ,qe do antaresohen ne Bashkimin Monetar
ne fund te 10-vjecarit, megjithate do te behen ndryshime qe te mos humbet eficenca
e vendimmarrjes nga rritja e numerit te antareve te Keshillit.

Objektivat, Instrumentat dhe Strategjia

Objektivat
Traktati I Maastricht specifikon se ceshtja kryesore e EuroSistemit, eshte te percjell
stabilitetin te cmimet, por formulimi eshte I vaket dhe jo I plote.
Objektiva kryesore I ESCB eshte te kontrolloje qendrueshmerine e cmimeve, te
mbeshtese politikat kryesore ekonomike ne Komunitet me nje analize per
kontribuimit te arritjeve te objektivave te Komunitetit sic paraqiten ne Artikullin 2.
(Artikulli 105)

5
Traktati nuk jep nje percaktim te qarte te stabilitetit te cmimeve. EuroSistemi ka
vendosur ta interpretoje si vijon: “ Stabiliteti I cmimeve eshte percaktuar si nje rritje e
pervitshme ne Indeksin e Harmonizuar te Cmimeve te Konsumit (HICP) per zonen e
Euros me pak se 2%. Stabiliteti I Cmimeve duhet te mbahet mbi termin mesatar”. Ne
2003, nga frika se rritjes se deflacionit,”Keshilli drejtues ra dakort se ne ndekjen e
stabilitetit te cmimeve, duhet te kete si qellim te mbaj normen e inflacionit prane 2%
sipas termit mesatar. Nderkohe qe shume banka qendrore deklarojne nje rang te
pranueshem inflacioni, EuroSistemi indikon nje target jo te percaktuar qarte.
Gjithashtu nuk percakton dhe kuptimin e Termit mesatar”.
Traktati e konsideron Stabilitetin e Cmimeve nje objektiv primar. Objektiva sekondare
jane pershkruar ne termat Delphic, duke iu referuar Artikullit 2 I cili parashtron
objektivat e BE, te cilat perfshijne: progresin ekonomiko-social, dhe nje norme te larte
punesimi”. Stabiliteti I Cmimeve shihet qarte qe qendron lart ketyre objektivave
sekondare, por le EuroSistemin me pak hapsira per te percaktuar strategjine e tij.
Instrumentat
Si shumica e Bankave Qendrore, EuroSistemi perdor norma interesi afat-shkurter per
te drejtuar politiken monetare. Arsyeja eshte se Asetet afat-shkurter (24 oresh ose
me pak) jane shume pran parase CASH. Meqe bankat qendrore kane monopolin e
ofertes se parase ,ata mund te kontrollojne norma shume afat-shkurtra. Nga ana
tjeter, intrumentat financiare afat-gjata mund te ofrohen nga sektori publik dhe privat,
duke e bere pothuajse te pamundur per bankat qendrore qe te dominojne trregun
dhe te kontrollojne normen. Ne fakt, normat afat-gjata perfshijne pritjet e tregut per
inflacionin e ardhshem dhe veprimet e ardhshme te politikes. Keto pritje jane pertej
kontrollit te bankes qendrore, dhe se interesat afat-gjate nuk mund te drejtoje me
ndonje shkalle te larte precizioni. Bankat qendrore mund te arrijne saktesi te larte
duke perqendruar normat afat-shkurtra.
Problemi qendron eshte se Bankat Qendrore kontrollojen maturitetin e shkurter por
jane normat e interesave afat-gjate qe ndikojne ekonomine, sepse familjaret dhe
firmat marrin borxh per periudha relativisht te gjata, nga 1-20 vjet ose me teper. Vlera
e aksioneve dhe normat e valutave, te cilat jane kanale te tjera me ane te cilat
politika monetare ndikon ne ekonomi, gjithashtu perfshin pritje afat-gjata, te
ngjashme me ato qe levizin normat e interesave afat-gjata. Bankat qendrore veprojne
ne menyre indirekte ne ekonomi. Ato ndikojne ne normat e interesave afat-gjate me
ane te influences se tyre ne normat e ardhshme afat-shkurtra dhe inflacion. Te qenit i
qarte reth qellimeve afatgjata eshte pjese e artit te bankingut qendror.
EuroSistemi fokusohet ne normen e nates EONIA (Europian overnight index
Average), nje mesatare e matshme te transaksioneve te dhena gjate nates ne tregun
e brendshem bankar te eurozones. Kontrolli mbi EONIA, behet ne dy menyra:
- EuroSistemi krijon nje tavan dhe nje dysheme per EONIA duke mbajtur te hapura
mundesite e dhenies dhe depozitimeve me norma interesi te deklaruara me pare.
Mundesia e marxhinale e borxhit nenkupton qe bankat mund te japin borxh
gjithmone ne menyre direkte nga ECB sipas normave korresponduese; ata nuk
do te paguajne asnjehere me shume ne tregun e nates, keshtu qe norma
marxhinale e borxhit eshte ne fakt nje tavan. Ne menyre te ngjashme, qe kur
bankat mund te depozitojne CASH sipas normave te depozitimit te ECB, ato nuk
mund te bien dakort per te dhene borxh ne nje norme me te ulet, dhe kjo norme
eshte dyshemeja.
- EuroSistemi drejton, pergjithesisht cdo jave, shitjet me nje norme te zgjedhur.
Keto shitje, te quajtura operacione kryesore rifinancimi, jane mjetet me ane te te
cilave ECB merr likujditete nga sistemi bankar dhe norma e interesit e zgjedhur
jepet si nje guide precize per EONIA.
Strategjia
Si i perdor EuroSistemi, instrumentat e tij per te arritur objektivat?

6
Ai deklaroi strategjine e tij ne Tetor 1998, pak muaj perpara se te vihej ne zbatim. Ne
pranveren e 2003, drejtoi nje strategji vleresim per te pasur nje stok te
eksperiencave te grumbulluara. Strategjia mbeshtetet ne 3 elemente kryesore:
perkufizimi i stabilitetit te cmimeve, dhe 2 qendrime te perdoruara per te identifikuar
risqet e stabilitetit te cmimeve.
Qendrimi i pare eshte se ajo cka EuroSistemi e quan analiza ekonomike. Ajo ka te
beje me vlersim te gjere te zhvillimeve te fundit dhe pikpamje te ngjashme te
kushteve ekonomike ( duke perfshire rritjen ekonomike, punesimin, cmimet, kurset e
kembimit dhe kushtet e jashtme). Qendrimi i dyte, analiza monetare studion zhvillimin
e agragateve monetare (ne vecanti M3) dhe kredite ne afatgjate e afatmesem, qe
ndikojne ne inflacion. Keto dy perspektiva paraqesin strukture analitike
komplementare per te mbeshtetur vleresimin e pergjithshem te Keshillit Drejtues per
risqet e Stabilitetit te cmimeve.
Keshilli drejtues eshte i perfaqesuar nga Kreu i tij i Ekonomise me nje analize te
gjere, duke perfshire dhe parashikime te inflacionit dhe rritjes ekonomike. Kushtet
monetare perdoren me pas per te qartesuar parashikimet dhe ti lejoje Keshillit te
formoje nje opinion se ku po drejtohet inflacioni. Me pas debati i vertet fillon: Cfar do
ti ndodhi normave te interesit? Duhet te rriten vetem se inflacioni pritet te rritet? Sa
rendese do duhet ti shtohet konsideracioneve te tjera, si psh: rritja ekonomike dhe
punesimi, ose kurset e kembimit dhe bursa?
Zyrtarisht EuroSistemi eshte i vetmi qe merret me inflacionin , por ka rregulluar
dukshem veprimet e tij kur ka lindur nevoja qe te zbutej kufiri i asaj cfar konsiderohet
ceshtje sekondare. EuroSistemi nuk mban pergjegjesi per Kurset e Kembimit.
A eshte speciale strategjia e EuroSistemit? Ne dekaden e shkuar, shume banka
qendrore adaptuan strategjine e targetimit te inflacionit. Ne Europe, ky rast eshte per
bankat qendrore te vendeve jo antare te Bashkimit Monetar (duke perfshire
Republiken Ceke, Hungarine, Norvegjine, Polonine, Suedine dhe Mbreterine e
Bashkuar). Targetimi i inflacionit ka te beje me deklarimin e nje target-i, publikimin e
parashikimit te inflacionit, dhe rregullimin e normave te interesit sipas diferences ne
lidhje me parashikimin dhe target-in. Psh, nese parashikimi e tejkalon target-in,
supozimi eshte se politika monetare eshte shtrenguese psh: se norma e interesit
eshte rritur.
EuroSistemi ka refuzuar kete peraferim, sebashku me Rezerven federale Amerikane
dhe Banken e Japonise. Nje arsye eshte se EuroSistemi do te arrije trashigimine e
Bundesbank dhe Budensbank nuk e ka targetuar asnjehere inflacionin, ajo targetonte
rritjen ekonomike, e cila shpjegon qendrimin e dyte. Nga ana tjeter, strategjia e
EuroSistemit i ngjan targetimit te inflacionit: ka nje target implicit dhe nje parashikim
inflacioni te publikuar dy here ne vit. Ajo cka refuzon te paraqese Eurosistemi, eshte
fakti se vepron ne menyre mekanike.
EuroSistemi ka vendosur shume shpejt reputacionin e tij, perpara shokeve te shumta
qe kane ndodhur gjate viteve te para te egzistences se tij, fatmiresisht me asimetri te
limituar. Ai ka menaxhuar mbajtjen e inflacionit ne normen e 2% , edhe pse qellimi i
tij ishte mbajtja nen kete nivel, e cila e drejton Eurosistemin ne ndryshimin e
perkufizimit te tij per Stabilitet Cmimesh. EuroSistemi eshte akuzuar shpesh per rritje
te paket ekonomike, por performanca zhgenjyese e Europes shqetesonte antaret e
Eurozones per arsye te pastra publike. Qendrojne 2 faktore te komplikuar. Se pari:
kurset e kembimit te Euros me Dollarin kane shume fluktacione, shumica duke
perkeqesuar impaktin e shokeve boterore (shoku i naftes). Kjo eshte nje ceshtje si
per Euron ashtu dhe per Dollarin, dhe EuroSistemi gjendet gjithmone i kritikuar edhe
pse ka adaptuar nje regjim te hapur. Faktori i dyte eshte fakti se norma e interesit
real eshte e ulet kur kemi rritje te inflacionit dhe e larte kur kemi renie te inflacionit.
Nje politike e vetme monetare nuk mund ta shmangi ate cfare duket si nje efekt
destabilizues.