Por qué son ateo

RICKY GERVAIS [19-DEC-2010]

«Por que non cres en deus?», fanme esa pregunta todo o tempo. Sempre trato de dar unha
resposta sensible e razoada, o cal adoita ser embarazoso, inútil e unha perda de tempo. A xente que
cre en deus non precisa de probas da súa existencia e, desde logo, non quere probas evidentes que
digan o contrario. Está contentos coa súa crenza. Mesmo din cousas como «para min si é certo» ou
«éche a fe». Aínda así eu ofrezo a miña resposta lóxica porque sinto que se non son sincero, sería
condescendente e maleducado.

A arrogancia é outra das acusacións, o que vén sendo precisamente inxusto. A ciencia
procura a verdade. E non discrimina. Para ben ou para mal, vai descubrindo as cousas. A ciencia é
humilde: sabe o que sabe e sabe o que ignora. Basea as súas conclusións e crenzas en probas
evidentes, probas que se actualizan e melloran constantemente. A ciencia non se ofende cando
aparecen novos feitos. Valora o coñecemento. Non se queda coas prácticas medievais porque son
tradición. De ser así, vostede non recibiría penicilina, senón que metería unha samesuga pola
perneira dos pantalóns e poríase a rezar. Sexa o que for o que vostede «cre», isto non é tan efectivo
como a medicina. Claro que vostede poderá dicir: «a min funcióname», pero tamén o fan os
placebos. O que veño a dicir é que deus non existe. Non digo que a fe non exista, sei que si. Véxoo
todo o tempo. Mais crer en algo non fai que sexa certo. Esperar que algo sexa certo non fai que sexa
certo. A existencia de deus non é subxectiva: ou existe, ou non. Non é unha cuestión de opinión.
Vostede pode ter a súa propia opinión. Pero vostede non pode ter os seus propios feitos.

Por que non creo en deus? Non, non, non... Por que cre VOSTEDE en deus? A obriga de
demostralo recae no crente. Vostede foi quen empezou. Se eu me achegase onda vostede e lle
dixese: «Por que non cre que eu poida voar?», vostede diría: «E logo por que ía crelo?». E eu
responderíalle: «Porque é cuestión de fe». Se daquela eu lle dixese: «Demóstreme que eu non poida
voar. Veña, demóstremo, a ver. Ve? Ve como non pode demostrarmo? A que non?». Vostede
probablemente liscaría e chamaría a seguridade ou ben botaríame pola fiestra e berraría: «Veña,
póñase a voar agora, toleirán.»

Isto é obviamente un asunto de espiritualidade, a relixión é unha cuestión diferente. Como

ateo, non vexo nada «malo» en crer nun deus. Eu non creo que haxa un deus, pero a crenza nel non
fai dano. Se a vostede lle axuda dalgún xeito, entón por min está ben. O que me preocupa é cando a
crenza comeza a inflixirse nos dereitos doutras persoas. Eu nunca lle negaría o seu dereito a crer

1
nun deus; preferiría que non matase a xente que, por exemplo, cre nun deus distinto. Ou que
lapidase a alguén porque a vostede o seu libro de normas dille que a sexualidade da persoa lapidada
é inmoral. É estraño que calquera que crea nun poder omnipotente, omnisciente e responsable de
todo o que acontece, tamén querería xulgar e castigar á xente polo que é. Polo que parece, o peor
tipo de persoa que un pode ser é ateo. Os primeiros catro mandamentos machacan este punto. Hai
un deus, eu son ese deus e non os outros, ti non es tan bo e non o esquezas (non fai mención a non
matar até o quinto mandamento na versión católica, o sexto na protestante).

Cando me atopo con alguén que ve a miña falta de fe relixiosa con desprezo, dígolle: «élle
así como deus me fixo».

Pero de que se nos acusa aos ateos?

A definición de deus no dicionario é «un creador sobrenatural e supervisor do universo».

Incluídas nesta definición están todas as deidades, deusas e seres sobrenaturais. Desde o comezo da
historia rexistrada, o cal corresponde á invención da escrita polos sumerios haberá uns 6.000 anos,
os historiadores teñen catalogado máis de 3.700 seres sobrenaturais, dos cales 2.870 son
considerados deidades.

Así que para a próxima que alguén me diga que cre en deus, eu heille de dicir: «Ah, si, en
cal? Zeus? Hades? Xúpiter? Marte? Odín? Thor? Krishna? Vishnu? Ra?...» Se me di: «Tan só deus.
Eu só creo no único deus.» Entón eu farei ver que é alguén case tan ateo coma min. Eu non creo en
2.870 deuses, e el non cre en 2.869.

Eu adoitaba crer en deus. Concretamente no cristián.

Quería a Xesús, era o meu heroe, aínda máis que os ídolos musicais e os xogadores de
fútbol. Máis que deus. Deus era por definición omnipotente e perfecto. Xesús era un home e tiña
que traballalo. Tivo tentacións pero venceu ao pecado. Tiña integridade e valentía. Pero El era o
meu heroe porque El era bo. E era bo con todo o mundo. Non se dobregaba ante a adversidade, a
tiranía ou a crueldade. Non lle importaba quen foses, El queríate. Todo un tipo. Eu quería ser coma
El.

Un día, cando eu tiña 8 anos, estaba debuxando a crucifixión como parte dos meus deberes
de catequese. Tamén me encantaba a arte. E a natureza. Encantábame como deus creara todos os
animais. Eles tamén eran perfectos, completamente fermosos. Era un mundo emocionante.

Eu vivía nun barrio moi pobre, de clase traballadora, nunha rexión urbana chamada Reading,
a uns 65 Km ao oeste de Londres. Meu pai era albanel e miña nai, ama de casa. Nunca tiven

2
vergoña da pobreza, case que era algo digno. Ademais, todos os que coñecía estaban na mesma
situación e eu tiña todo o que precisaba. A escola era gratuíta, a miña roupa era barata e sempre
estaba limpa e preparada. E mamá sempre andaba a cociñar. Cociñaba o día que eu debuxaba sobre
a cruz.

Eu estaba sentado á mesa da cociña cando o meu irmán chegou á casa. Era 11 anos máis
vello que eu, así que debía ter 19. Era dos máis finos que eu coñecía, pero tamén era demasiado
pillabán. Era dos que contestaba e se metía en problemas. Eu portábame ben. Eu ía á misa e cría en
deus, todo un acougo para unha nai da clase traballadora. Vostede entenderá, ó medrar onde eu o
fixen, as nais non tiñan esperanzas tan altas como as de que os seus fillos chegasen a ser doutores;
elas tan só esperaban que os fillos non acabasen indo ao cárcere. Así que será mellor crialos para
que crean en deus e eles portaranse ben e serán cidadáns de ben. É un sistema perfecto. Ben, case. O
75% dos estadounidenses son cristiáns temorosos de deus; o 75% dos presos son cristiáns
temorosos de deus. O 10 % dos estadounidenses son ateos; o 0,2 % dos presos son ateos.

Pero, de todos os xeitos, alí estaba eu contento debuxando ao meu heroe cando Bob, o meu
irmán máis vello, preguntou: «Por que cres en deus?» Tan só unha simple pregunta. Pero a miña nai
entrou en pánico. «Bob», dixo ela cun ton que eu sabía que quería dicir: «Cala a boca». Por que era
aquela pregunta unha cousa mala? Se había un deus e a miña fe era forte non importaría o que a
xente dixese.

Mais... agarda un pouco. Non hai deus ningún. El sábeo, e ela, no fondo, tamén. Era así de
sinxelo. Comecei a pensar niso e a facer máis preguntas e nunha hora eu era ateo.

Vaia. Sen deus. Se mamá me mentira sobre deus, tamén me mintira sobre Papá Noel? Si,
abofé, pero a quen lle importa. Os regalos seguirían vindo. E tamén os regalos do meu estreado
ateísmo. Os regalos, os dons da verdade, a ciencia, a natureza. A verdadeira beleza deste mundo.
Aprendín a evolución (unha teoría tan sinxela que tan só o maior xenio de Inglaterra podería ter
dado con ela: a evolución das plantas, dos animais e de nós mesmos) con imaxinación, libre
arbitrio, amor, humor. Xa non precisaba dunha razón para a miña existencia, tan só unha razón para
vivir. E a imaxinación, o libre arbitrio, o amor, o humor, o divertimento, a música, os deportes, a
cervexa e a pizza son razóns máis que de abondo para vivir.

Pero para vivir unha vida honrada precisas da verdade. Esa é a outra cousa que aprendín
aquel día: que a verdade, aínda que sexa chocante ou incómoda, ao final lévate cara á liberación e a
dignidade.

Daquela, que significa realmente a pregunta «por que non cres en deus»? Creo que cando

3
alguén o pregunta o que de verdade cuestiona é a súa propia crenza. Dalgún xeito está preguntando:
«Que fai que ti sexas tan especial?» «Como é que a ti non che lavaron o cerebro como ao resto de
nós?» «Como te atreves a dicir que eu son un parvo e que non vou ir ao ceo? Que che dean!»
Sexamos sinceros: se só unha persoa crese en deus, tomaríaselle por alguén moi estraño. Pero como
é un punto de vista moi popular, acéptase. E por que é un punto de vista tan popular? É obvio, é
unha posición moi atraínte. Cre en min e vive para sempre. Insisto en que se fose tan só un caso de
espiritualidade estaría ben.

«Trata ao próximo...» é unha boa regra de ouro. Vivo con ela. O perdón é probablemente a
maior virtude que hai. Pero trátase exactamente diso, dunha virtude. Non só unha virtude cristiá.
Ninguén ten o monopolio de ser bo. Eu son bo. O que pasa é que non creo que me recompensen por
iso no ceo. A miña recompensa está aquí e agora. É saber que trato de facer o correcto. Que vivín
unha boa vida. E aí é onde a espiritualidade se botou a perder, cando empezou a darlle a vara á
xente co «fai isto ou arderás no inferno».

Vostede non arderá no inferno. Pero de todos xeitos pórtese ben.