บทที่ 10

การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์
Passband Digital Signal Transmission
http://www.kmitl.ac.th/~kchsomsa/somsak/crse_dcmm/crse_dcmm.html

วัตถุประสงค์ ของบทศึกษา
การส่ งสัญญาณในเบสแบนด์ที่ผา่ นมานั้นเป็ นการส่ งข้อมูลดิจิตอลออกไป โดยไม่ตอ้ งมีการมอดูเลตกับความถี่อื่น (แต่
จะต้องปรับรู ปร่ างของพัลส์เสี ยก่อน) การทวนสัญญาณและการขยายสัญญาณนั้นทําได้ยาก ทําให้เป็ นข้อจํากัดอย่าง
หนึ่งในเรื่ องของระยะทางการส่ ง ในอีกทางเลือกการส่ งแบบผสมความถี่น้ นั ซับซ้อนมากกว่า แต่กท็ าํ การทวนสัญญาณ
ได้ง่าย พร้อมกันนั้นยังสามารถที่จะส่ งข้อมูลครั้งละหลายบิต (เรี ยกว่าสัญญาณเวคเตอร์ ) ได้อีกด้วย
การมอดูเลตหรื อการกลํ้าสัญญาณนั้นอาศัยเทคนิคต่างๆ ดังที่เคยเสนอไปในบทก่อน ๆ เช่น การกลํ้าทางขนาด การกลํ้า
ทางเฟส และการกลํ้าทางเฟสของสัญญาณ

10.1 การส่ งสั ญญาณดิจิตอลในพาสแบนด์

การส่ งสัญญาณในเบสแบนด์ที่ผา่ นมานั้นเป็ นการส่ งข้อมูลดิจิตอลออกไป โดยไม่ตอ้ งมีการมอดูเลตกับความถี่อื่น (แต่
จะต้องปรับรู ปร่ างของพัลส์เสี ยก่อน) การทวนสัญญาณและการขยายสัญญาณนั้นทําได้ยาก ทําให้เป็ นข้อจํากัดอย่าง
หนึ่งในเรื่ องของระยะทางการส่ ง ในอีกทางเลือกการส่ งแบบผสมความถี่น้ นั ซับซ้อนมากกว่า แต่กท็ าํ การทวนสัญญาณ
ได้ง่าย พร้อมกันนั้นยังสามารถที่จะส่ งข้อมูลครั้งละหลายบิต (เรี ยกว่าสัญญาณเวคเตอร์ ) ได้อีกด้วย

Ac cos ( 2πfc t )

รู ปที่ 10.1 แสดงแนวคิดการส่ งข้อมูลดิจิตอลโดยการมอดูเลตกับสัญญาณความถี่

_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 1
 การส่ งข้อมูลครั้งละหลายบิตนั้นกระทําได้โดยการจัดให้กลุ่มของบิตอยูใ่ นรู ปเวคเตอร์เสี ยก่อน โดยที่เวคเตอร์เหล่านั้น
ประกอบขึ้นมาจากหน่วยเวคเตอร์พ้นื ฐานเป็ นอิสระต่อกัน (เรี ยกว่าเบซิ ส) จํานวนเวคเตอร์ (ก็คือจํานวนสัญญลักษณ์
หรื อ multi-dimensional signal) จะมีมากน้อยนั้น ก็จะขึ้นอยูก่ บั จํานวนเบซิ สนัน่ เอง เมื่อได้เวคเตอร์แล้วก็จะทํา
การมอดูเลตกับความถี่ที่เหมาะสมต่อช่องทางสื่ อสารเมื่อถึงปลายทาง ภาครับก็จะจํากัดความถี่ส่วนคลื่นพาห์ออกไป
ข้อมูลที่ได้จะถูกตัดสิ นใจโดยดีเทคเตอร์

10.2 สั ญญาณในหลายมิติ และปริ ภูมข

ิ องสั ญญาณ
ที่ผา่ นมาเราได้พิจารณาการส่ งสัญญาณที่มีขนาดแตกต่างกัน ซึ่ งในกระบวนการพัลส์ซ่ ึ งมอดูเลตทางขนาด PCM มี
จํานวนระดับสัญญาณ M = 2 k ระดับ เมื่อ k = log 2 M คือจํานวนบิตที่ใช้แทนสัญญาณในแต่ละระดับ ในกรณี
เช่นนี้สัญญาณขนาดต่างๆกันสามารถที่จะแทนได้ดว้ ย จุดตําแหน่งที่อยูบ่ นแกนจํานวนจริ ง ในทางกลับกันเราสามารถ
ที่จะสร้างสัญญาณได้เป็ นหลายรู ปร่ าง (คือ M รู ปร่ าง) ที่อิสระจากกัน (หรื อออร์โธโกนอลกัน) และแต่ละรู ปร่ างก็มี
พลังงานเท่ากัน แต่ละบล็อคของสัญญาณจํานวน k นี้จะเรี ยกว่า สัญลักษณ์ (symbol) โดยแต่ละบล็อคก็จะถูกส่ งไป
ในเวลา T = kTb วิธีการง่าย ๆ วิธีหนึ่ งในการสร้างเซทของสัญญาณ {s1 (t ), s2 (t ),.....sM (t )} ทําได้โดยกา ทําได้โดย
การแบ่งช่วงเวลา T ออกเป็ น M ส่ วนเท่า ๆกัน (ส่ วนละ T/M) แล้วกําหนดรู ปแบบให้แต่ละส่ วนนี้

10.2 .1 วิธีการของแกรม-ชมิดท์ 1
วิธีการของแกรม-ชมิดท์ (Gram-Schmidt) เป็ นวิธีสาํ หรับการหาเบซิ สของเวคเตอร์ ทั้งนี้เพื่อจะพิจารณาว่าสัญญาณ
เหล่านั้น มีพ้นื ฐาน หรื อประกอบมาจากสัญญาณเช่นไร ในการพิจารณาของแกรม-ชมิดท์น้ นั สัญญาณ M รู ปแบบ คือ
s1 (t ), s2 (t ), s3 (t ),.....sM (t ) ในแต่ละรู ปแบบจะประกอบมาจากเบซิ สฟั งก์ชน
ั คือ φi (t ) ที่มีพลังงานเป็ นจํานวน 1
Ts

หน่วย หรื อ ∫ φ(t ) โดยเบซี สเหล่านั้นมีจาํ นวน ฟังก์ชนั ที่ออร์โธโกนอลกัน คือ

2
dt = 1 N
0
t ⎧0 if i ≠ j
∫ φ i φ j dt = ⎨1 if i = j โดยที่ N ≤ M ดังนั้น
0 ⎩

si ( t ) = s i1φ1 ( t ) + s i 2 φ 2 ( t ) + .....SiN φ N ( t ) (10.1)

หรื อ
N
si ( t ) = ∑ sij φ j ( t ) สําหรับ 0 ≤ t ≤ T และ i = 1,2 ,....., M (10.2)
j =1

1 ตั้งชื่อตาม Jørgen Pedersen Gram และ Erhard Schmidt

_____________________________________________________________________________
2 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 โดยให้ขนาดของสัญญาณซึ่ งอยูใ่ นมิติที่สอดคล้อง (ซึ่ ง sij ก็คือขนาดของ si ที่อยูใ่ นทิศทางเดียวกับ φ j (t ) เป็ นต้น)
T

∫
sij = si (t )φ j (t )dt
0
สําหรับ j = 1,2 ,3 ,...N และ i = 1,2 ,....., M

ลําดับขั้นตอนในการหาเบซิ สโดยวิธีการแกรม-ชมิดท์
1. เบซิ สตัวแรกมีทิศทางเดียวกับทิศกับ s1 (t ) ดังนั้น2
s1 (t )
φ1 (t ) = เมื่อ E1 คือพลังงานของ s1 (t ) (10.3)
E1

T
ดังนั้น3 s11 = E1 (โดยที่ ∫
Ei (t ) = si2 (t )dt )
0

T
2. หา s21 จาก ความสัมพันธ์ sij ( t ) = ∫ si ( t )φ j ( t )dt จะได้
0

T
s 21 = ∫ s 2 ( t )φ1 ( t )dt (10.4)
0

3. เพื่อหา φ 2 (t ) จึงกําหนดฟังก์ชนั 4 f 2 ( t ) = s 2 ( t ) − s 21φ1 (t ) และอาศัยคุณสมบัติออร์โธโกนอลของ

φ1 ( t ), φ 2 ( t ) (คือหาก φ2 (t ) เป็ น เบซิ ส φ2 (t ) ก็จะต้องตั้งฉากกับ φ1 (t ) และ φ2 (t ) จะมีทิศแบบ

เดียวกับ f 2 (t ) ) จึงได้5

f 2 (t ) s2 (t ) − s21φ1 (t )
φ2 (t ) = = (10.5)
1 2
E2 − s21
∫f
2
2 (t )dt
0

2 เนื่องจากในแต่ละระบบอาจมีจาํ นสนเบซิสหลายตัว โดยแต่ละตัวก็จะ ออร์โธโกนอลกัน จึงเป็ นการสะดวกที่จะเริ่ มต้นให้เบซิสตัวแรก ( φ (t ) ) อยูใ่ นทิศทางเดียวกับ

1
สัญญาณตัวแรก ( s1 (t ) )
T T 2 T
3 แต่ละเบสซิสจะมีพลังงานเป็ น 1 เสมอ เช่น
∫ φ 1 (t )dt = ⎛⎜ 1E ⎞⎟ dt =
∫ ∫ s (t )dt = 1
2 s (t ) 1 2
E1 1
⎝ 1 ⎠
0 0 0
4 อาจพิจารณาว่า s ก็คือโปรเจคชันของ s (t ) ลงมาบนแกน φ (t ) ซึ่งเป็ นทิศทางเดียวกับ s (t ) ดังนั้น s (t ) − s φ (t ) จึงตั้งฉากกับ s (t )
21 2 1 1 2 21 1 2
T T T T T
5
∫ f 22 (t )dt ∫ {s (t ) − s ∫ ∫ ∫ φ (t )dt =
2
= 2 21 φ1 (t )} dt = s22 (t )dt − 2 s21 s2 (t )φ1 (t )dt 2
+ s21 2
1
E22 − s21
2

0 0 0 0 0
_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 3
 4. เมื่อหา φ2 (t ) ได้แล้ว ก็จะหาเบซิ สตัวต่อ ๆ ไป เช่นนี้ไปเรื่ อย ๆ (เบซิ สทุกตัวมีค่าพลังงานเป็ นหนึ่ง
หน่วยและออร์โธโกนอลกับตัวอื่น ๆ)
5. จากกระบวนการดังกล่าวนี้ สามารถที่จะเขียนเป็ นสมการทัว่ ไปคือ

i −1 T
f i ( t ) = si ( t ) − ∑ sij φ j ( t ) โดยที่ sij ( t ) = ∫ si ( t )φ j ( t )dt (10.6)
j =1 0

ดังนั้น

f i (t )
φi ( t ) = (10.7)
1

∫f
2
i (t )dt
0

ซึ่ งกระบวนการ 1-5 นั้น สามารถที่จะเขียนเป็ นโฟลว์ชาร์ต ดังรู ป

sM (t), .....,s3 (t), s2 (t), s1(t)

s (t )
φ 1 (t ) = 1
E1

i =i+1

i −1
i≤M
f i (t ) = si (t ) − ∑ sij φ j (t)
Yes j =1
END
f i (t )
T
φ i (t ) =
∫
sij = si (t )φ j (t )dt T

∫ fi
2
0 (t )dt
0
T
Yes
j<i
∫
sij = si (t )φ j (t )dt
0
No

φi (t )

รู ปที่ 10.2 โฟลว์ชาร์ตแสดงการหาฟังก์ชนั เบซิ ส โดยวิธีการแกรม-ชมิดท์

_____________________________________________________________________________
4 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 s2 s1 s2 s1

f2
s2 = f 2 + prj( s2 )

2)
j(s
φ 2 (t ) φ1 (t )

Pr
f 2 = s2 − prj( s2 )
= s 2 − k 1 s1
= s2 − s21 s1
s2 − prj( s2 )
−s21 s1

s1 (t ) T
สรุ ปย่อการหา φ2 (t ) : (1) φ1 (t ) = (2) s11 = E1 (3) s 21 = ∫ s 2 ( t )φ1 ( t )dt หรื อ s21 = proj _( s2 )
E1 0
f (t ) s2 (t ) − s21φ1 (t )
(4) f 2 ( t ) = s 2 ( t ) − s 21φ1 ( t ) (5) φ2 (t ) = |f2 (t )| =
2
E2 − s21
2

ตัวอย่ าง
(ตัวอย่างที่ 10.1 , หลักการไฟฟ้ าสื่ อสาร: ลัญฉกร วุฒิสิทธิกลู กิจ)
ให้หาฟั งก์ชนั เบซิ ส โดยวิธีการแกรม-ชมิดท์ ของสัญญาณ s1 (t ), s2 (t ), s3 (t ) และ s4 (t ) โดย

⎧1 0 ≤ t ≤ T / 3 ⎧1 T / 3 ≤ t ≤ T
s1 ( t ) = ⎨ s2 (t ) = ⎨
⎩0 elsewhere ⎩0 elsewhere

⎧0 T / 3 ≤ t ≤ 2T / 3
s3 (t ) = ⎨ s 4 ( t ) = 1; 0 ≤ t ≤ T
⎩1 elsewhere

วิธีทาํ
1. หา s11 โดย

_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 5
 T T /3

∫ s12 dt ∫ (1) dt = T /3
2
E1 = =
0 0

s11 = E1 = T
3

ดังนั้น

s1 (t ) ⎧⎪ 3
0 ≤ t ≤ T3
φ1 (t ) = =⎨ T
E1 ⎪⎩0 elsewhere

2. หา s21 , φ2 (t ) และ s22 จาก

T
s 21 = ∫ s 2 ( t )φ1 ( t )dt
0
=0

T T
2T
หา E2 โดย E2 = ∫ s22 dt = ∫ 12 dt = แล้วหาเบซิ สตัวที่สองได้จาก
3
0 T /3

⎧1 T
3 ≤t ≤T
f 2 (t ) = s2 (t ) − s21φ1 (t ) = ⎨
⎩0 elsewhere

f 2 (t ) ⎧⎪ 3 T
≤t ≤T
φ2 (t ) = =⎨ 2T 3
2
E2 − s21 ⎩⎪0 elsewhere

T t

∫
s22 = s2 (t )φ2 (t )dt =
0
∫
T /3
3
2T dt = 2T
3

3. หา s31 , s32 , f 3 ( t ) , φ 3 ( t ) และ s33

T T /3
T
∫
s31 = s3 (t )φ1 (t )dt =
0
∫
0
3
T dt =
3

T T
T
∫
s32 = s3 (t )φ2 (t )dt =
0
∫
2 T /3
3
2 T dt =
6

T
2T
∫
E3 = s32 dt =
0
3

_____________________________________________________________________________
6 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 i −1
และจะหา f 3 (t ) หาได้จาก f i ( t ) = si ( t ) − ∑ sij φ j ( t ) โดย
j =1

⎧ −21 T 2T
3 ≤t ≤ 3
⎪
f 3 (t ) = s3 (t ) − s31φ1 (t ) − s32 φ2 (t ) = ⎨ 21 2T
3 ≤t ≤T
⎪0 elsewhere
⎩

จากนั้นจึงหาค่า φ 3 (t ) และ s33 (โดยที่ 2

E3 − s31 2
− s32 = T
6 )

⎧− 3 T
≤t ≤ 2T

f 3 (t ) f 3 (t ) ⎪ 2T 3 3
⎪
φ3 ( t ) = = = ⎨ + 23T 2T
3 ≤t ≤T
T 2 2
E3 − s31 − s32 ⎪ 0 elsewhere
∫f
2
3 (t )dt ⎪⎩
0

T t

∫
s33 = s3 (t )φ3 (t )dt =
0
∫
2 T /3
3
2T dt = T
6

4. หา s41 , s42 , s43 , f 4 ( t ) และ φ 4 (t )

T T /3

∫
s41 = s4 (t )φ1 (t )dt =
0
∫
0
3
T dt = T
3

T T

∫
s42 = s4 (t )φ2 (t )dt =
0
∫
T /3
3
2T dt = 2T
3

∫
s43 = s4 (t )φ3 (t )dt = 0
0

f 4 (t ) = s4 (t ) − s41φ1 (t ) − s42 φ2 (t ) − s42 φ3 (t ) = 0

f 4 (t )
φ 4 (t ) = =0
T

∫f
2
4 (t )dt
0

5. ดังนั้นผลลัทธ์ที่ได้

⎧⎪ 3
0 ≤ t ≤ T3
φ1 (t ) = ⎨ T
⎪⎩0 elsewhere

_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 7
 ⎪⎧ 3 T
≤t ≤T
φ2 (t ) = ⎨ 2T 3
⎪⎩0 elsewhere

⎧− 3 T
≤t ≤ 2T
⎪ 2T 3 3
⎪
φ3 (t ) = ⎨ + 23T 2T
≤t ≤T
3
⎪ 0 elsewhere
⎪⎩

*จากตัวอย่างนี้ พึงสังเกตว่า s4 (t ) = s1 (t ) + s2 (t ) จึงไม่มีความจําเป็ น ที่จะนํา s4 (t ) มาคํานวณหาเบซิ ส ดังนั้น

จํานวนเบซิ สจึงมีแค่ 3 เบซิ ส เท่านั้น (ซึ่ งก็คือ N ≤ M ) และสามารถที่จะเขียนสัญญาณต่าง ๆ ได้คือ
T
s1 (t ) = s11φ1 (t ) = 3 φ1 (t )
2T
s2 (t ) = s21φ1 (t ) + s22 φ2 (t ) = 3 φ 2 (t )
T T T
s3 (t ) = s31φ1 (t ) + s32 φ2 (t ) + s33 φ3 (t ) = 3 φ1 (t ) + 6 φ2 (t ) + 6 φ3 ( t )
T 2T
s4 (t ) = s1 (t ) + s2 (t ) = 3 φ1 (t ) + 3 φ2 (t )

หรื อหากจะวาดสัญญาณในลักษณะของปริ ภมู ิสัญญาณ (ดูรายละเอียดหัวข้อถัดไป) ก็สามารถที่จะแสดงได้ดงั รู ป

T
3
s1 (t ) = T
3
φ 1 (t )

s 2 (t ) = 2T φ 2 (t )
T 3
3
s 3 (t ) = T
3
φ 1 (t ) + T
6
φ 2 (t ) + T
6
φ 3 (t )

s 4 ( t ) = s1 ( t ) + s 2 ( t ) = T φ 1 (t ) + 2T φ 2 (t )
3 3
T
3

2T
3

_____________________________________________________________________________
8 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 ตัวอย่ าง
พิจารณาสัญญาณ s1 (t ), s 2 ( t ), s 3 ( t ) และ s4 ( t ) แสดงดังรู ป จงใช้วธิ ีการแกรม-ชมิดธ์ ในการหาเบซิ ส

วิธีทาํ
จะเห็นได้วา่ s4 (t ) = s1 (t ) + s3 (t ) ดังนั้นมีเพียง s1 ( t ), s 2 ( t ), s 3 ( t ) เท่านั้นที่เป็ นอิสระกัน เราจึงใช้สัญญาณเหล่านี้
ในการหาเบซิ ส
1. หาพลังงานของ s1 ( t ) จาก
T T/3
E1 = ∫ s12 ( t )dt = ∫ (1) 2 dt = T
3
0 0

S11 = E1 = T
3

ดังนั้นจึงหาเบซิ สตัวแรกได้จาก
s (t )
φ1 ( t ) = 1
E1
⎧⎪ 3 0 ≤ t ≤T/3
=⎨ T
⎪⎩ 0 elsewhere

2. หา s 21 , E2 และ φ 2 (t ) จาก
T
s 21 = ∫ s 2 ( t )φ1 ( t )dt
0
T/3
= ⎛ 3 ⎞dt
∫ (1)⎜⎝ T ⎟⎠
0

= T
3

พลังงานของสัญญาณ s 2 (t )
T 2 T /3
E2 = ∫
0
s22 (t )dt = ∫
0
(1)2 dt = 2T
3

_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 9
 ดังนั้นจึงหาเบซิ สตัวที่สองจึงหาได้จาก
s ( t ) − s 21φ1 ( t )
φ 2 (t ) = 2
2
E2 − s 21
⎧⎪ 3 T ≤ t ≤ 2T
=⎨ T 3 3
⎪⎩ 0 elsewhere

หา s22
T
s 22 = ∫ s 2 ( t )φ 2 ( t )dt
0
2T / 3
= 3 dt
∫ T
T/3

= T
3

3. หา s 31 , s 32 , f 3 ( t ) และ φ 3 (t ) จาก
T
s 31 = ∫ s 3 ( t )φ1 ( t )dt
0
=0

T
s 32 = ∫ s 3 ( t )φ 2 ( t )dt
0
2T / 3
= ⎛ 3 ⎞dt
∫ (1)⎜⎝ T ⎟⎠
T/3

= T
3

หาค่าฟั งก์ชนั ชัว่ คราว f 3 (t )

f 3 ( t ) = s 3 ( t ) − s 31φ1 ( t ) − s 32 φ 2 ( t )
⎧⎪ 1 2T ≤ t ≤ T
=⎨ 3
⎪⎩0 elsewhere

ดังนั้นจึงหาเบซิ สตัวที่สามจึงหาได้จาก

_____________________________________________________________________________
10 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 f 3 (t )
φ 3 (t ) =
T
2
∫ f 3 ( t )dt
0
⎧⎪ T 2T ≤ t ≤ T
=⎨ 3 3
⎪⎩ 0 elsewhere

หา s33
T
s 33 = ∫ s 3 ( t )φ 3 ( t )dt
0
T
= 3 dt
∫ T
2T / 3
= T3

เบซิ สทั้งสามสามารถแสดงได้ดงั รู ป

10.3 .2 การแสดงสั ญญาณด้ วยเบซิส

จาก
N
si ( t ) = ∑ sij φ j ( t ) (10.8)
j =1

หรื อ
si ( t ) = s i1φ1 ( t ) + s i 2 φ 2 ( t ) + .....SiN φ N ( t ) (10.10)

จะสามารถเขียนได้เป็ น
_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 11
 ⎡ s i1 ⎤
⎢s ⎥
si ( t ) = ⎢
i2 ⎥
⎢ : ⎥ 1
[φ (t ) φ 2 ( t ) ... φ N (t )] (10.10)
⎢ ⎥
⎣siN ⎦

ในรู ปของเวคเตอร์ จึงเขียนได้เป็ น

⎡ s i1 ⎤
⎢s ⎥
si = ⎢
i2 ⎥
(10.11)
⎢ : ⎥
⎢ ⎥
⎣siN ⎦

ในกรณี ของตัวอย่างที่ผา่ นมา จะเห็นว่า N=3 ดังนั้น

T
s1 (t ) = s11φ1 (t ) = 3 φ1 (t )
T T
s2 (t ) = s21φ1 (t ) + s22 φ2 (t ) = 3 φ1 (t ) + 3 φ2 ( t )
T T
s3 (t ) = s31φ1 (t ) + s32 φ2 (t ) + s33 φ3 (t ) = 0 + 3 φ2 ( t ) + 3 φ 3 (t )
T T T
s4 (t ) = s1 (t ) + s3 (t ) = 3 φ1 (t ) + 3 φ 2 (t ) + 3 φ3 (t )

หรื อก็คือ

⎡ T⎤ ⎡ 0 ⎤ ⎡ 0 ⎤ ⎡ T ⎤
3
⎢ 3⎥ ⎢ ⎥ ⎢ ⎥ ⎢ ⎥
s1 = ⎢ 0 ⎥ s2 = ⎢ T3 ⎥ s3 = ⎢ T3 ⎥ s4 = ⎢ T
3
⎥
⎢ 0 ⎥ ⎢ 0 ⎥ ⎢ ⎥ ⎢ ⎥
⎣ ⎦ ⎣ ⎦ ⎢⎣ T3 ⎥⎦ ⎢ T ⎥
⎣ 3 ⎦

s 1 (t ) = T3 φ 1 (t )

s 2 (t ) = T3 φ 1 (t ) + T3 φ 2 (t )

s 3 (t ) = T3 φ 2 (t ) + T3 φ 3 (t )
s 4 (t ) = s 1 ( t ) + s 3 (t )

รู ปที่ 10.3 แสดงรู ปร่ างของสัญญาณส่ วนต่าง ๆ ในปริ ภมู ิสัญญาณ

_____________________________________________________________________________
12 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 ดังที่กล่าวมาแล้วในตอนต้นว่า วิธีการง่าย ๆ วิธีหนึ่งในการสร้างเซทของสัญญาณ {s1 (t ), s2 (t ), s3 (t ),.........., sM (t )}
ทําได้โดยการแบ่งช่วงเวลา T ออกเป็ น M ส่ วนเท่า ๆกัน (ส่ วนละ T/M) แล้วกําหนดรู ปแบบให้แต่ละส่ วนนี้
พึงสังเกตว่า หากมิติเท่ากับหรื อน้อยกว่า 3 แล้ว เราสามารถที่จะจินตนาการและวาดสัญญาณในปริ ภมู ิได้ อย่างไรก็ดี
ในทางทฤษฎีแล้วมสามารถที่จะมีเบซิ ส เท่าไรก็ได้ ในมิติสูง ๆ จึงยากที่จะจินตนาการ

ตัวอย่ าง
พิจารณาสัญญาณ s1 (t ), s 2 ( t ), s 3 ( t ) และ s4 ( t ) แสดงในรู ป จงใช้วธิ ีการแกรม-ชมิดธ์ ในการหาเบซิ ส และแสดง
สัญญาณทั้งสี่ ในปริ ภมู ิ

วิธีทาํ
จะเห็นได้วา่ s4 (t ) = s2 (t ) + s3 (t ) ดังนั้นมีเพียง s1 ( t ), s 2 ( t ), s 3 ( t ) เท่านั้นที่เป็ น อิสระกัน เราจึงใช้สัญญาณเหล่านี้
ในการหาเบซิ ส

(วิธีการหา เช่นเดียวกับตัวอย่างที่ผา่ น ๆมา)

เบซิ สทั้งสามที่หาได้สามารถแสดงดังรู ป

หรื อ แสดงสัญญาณในปริ ภมู ิได้เป็ น

_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 13
 T
s1 (t ) = s11φ1 (t ) = 3 φ1 (t )
T T
s2 (t ) = s21φ1 (t ) + s22 φ2 (t ) = 3 φ1 (t ) + 3 φ2 (t )
T
s3 (t ) = s31φ1 (t ) + s32 φ2 (t ) + s33 φ3 (t ) = 0 + 0 + 3 φ3 (t )
T T T
s4 (t ) = s2 (t ) + s3 (t ) = 3 φ1 (t ) + 3 φ 2 (t ) + 3 φ 3 (t )

ซึ่ งแสดงในปริ ภูมิสัญญาณคือ

s 1 (t ) = T
3
φ 1 (t )

s 2 (t ) = T
3
φ 1 (t ) + T
3
φ 2 (t )

s 3 (t ) = T
3
φ 3 (t )

s 4 (t ) = T
3
φ 1 (t ) + T
3
φ 2 (t ) + T
3
φ 3 (t )

วิธีการของแกรม-ชมิดท์เป็ นวิธีสาํ หรับการหาเบซิ สของเวคเตอร์ หรื อเป็ นการหาสัญญาณมูลฐานที่เป็ นอิสระจากกัน

(คือออร์โธโกนอลกัน) สัญญาณมูลฐานเหล่านี้ จะมีประโยชน์ที่เราไม่ตอ้ งส่ งสัญญาณที่ซ้ าํ ซ้อนกันไปในช่องสัญญาณ
ทําให้ช่องสัญญาณได้รับการใช้สอยอย่างเกิดประโยชน์สูงสุ ดด้วย
การรวมสัญญาณมูลฐานเข้ากับสัญญาณความถี่จึงเป็ นการส่ งที่มีประสิ ทธิภาพ เพราะช่องสัญญาณมีขอบเขตการ
ตอบสนองต่อความถี่ในช่องที่จาํ กัดเท่านั้น การมอดูเลตจึงเป็ นการทําให้สัญญาณพาห์มีการเปลี่ยนแปลงในเชิง ขนาด
หรื อความถี่ หรื อเฟส หรื อหลายอย่างประกอบกันก็ได้

10.3 การมอดูเลตแบบการเลือ
่ นเฟส
การมอดูเลตแบบเลื่อนเฟสเป็ นการที่ทาํ ให้เฟสของสัญญาณ (ความถี่เฉพาะที่กาํ หนด) มีการเปลี่ยนแปลงไปตามข้อมูล
หากมีจาํ นวนหลายเฟสที่แตกต่างกันก็แสดงว่าสามารถที่จะทําการมอดูเลตได้ครั้งละหลายบิต

10.3.1 การมอดูเลตแบบการเลือ่ นเฟส 2 สถานะ (Binary Phase-Shift Keying: BPSK)

วิธีการเลื่อนเฟสเพียง 2 สถานะ เป็ นการง่ายที่จะแทนสถานะไบนารี ดว้ ยสัญญาณความถี่เดียว แต่มีเฟสตรงกันข้าม
เช่น อาจเป็ นเฟส 0° และเฟส 180° หรื อ 90° และ 270° เป็ นต้น

_____________________________________________________________________________
14 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 + Eb

− Eb
2 Eb
Tb

รู ปที่ 10.4 รู ปร่ างสัญญาณการมอดูเลตสัญญาณดิจิตอลเฟสเลื่อน 2 สถานะ

เราสามารถที่จะให้คลื่นพาห์มีความถี่ ωc = 2 πfc หรื อก็คือ xc (t ) = φ(t ) = 2

Tb cos ωc t โดยที่ขอ้ มูลไบนารี ลอจิก
“1” และ “0” ในช่วงเวลา 0 ≤ t ≤ Tb แทนโดย s1 ( t ) และ s 2 ( t ) ตามลําดับ (สังเกตุวา่ s1 ( t ) และ s2 (t ) มีเฟส
ต่างกันอยูเ่ ป็ นมุม π )

2 Eb
s1 (t ) = + cos(2 πfc t ) (10.12)
Tb

2 Eb
s2 (t ) = − cos ωc t
Tb
(10.13)
2 Eb
= cos ( ωc t + π )
Tb

โดยที่ 2Eb
คือขนาดของสัญญาณ และ Eb ก็คือพลังงานของสัญญาณ 1 บิต6 หรื อ พลังงาน ต่อบิต นัน่ เอง และใน
Tb
ที่น้ ี s1 (t ) และ s2 (t ) อาจแทน สัญญาณไบนารี “1” และ “0” (หรื อ อาจสลับกันก็ได้)
จากวิธีการของแกรม-ชมิดท์ จะพิจารณาได้วา่ มีเบซิ สเพียงตัวเดียว (เพราะ s2 (t ) = ( −1)s1 (t ) ) คือ7

2
φ1 (t ) = cos ωc t ; 0 ≤ t ≤ Tb (10.14)
T

ดังนั้น

s1 ( t ) = s11φ1 ( t ) หรื อ s11 = Eb (10.15)

Tb
6 พลังงาน ต่อบิต หาได้จาก E =
∫ x(t )
2
b dt
0

7 จาก φ1 (t ) = s1 (t ) = +
2 Eb
cos( ωc t ) =
2
cos ωc t
E1 Tb E1 T
_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 15
 Tb

หรื ออาจหาจาก s11 = ∫ s (t )φ (t ) ก็ได้

0
1 1

Tb

s21 = ∫ s (t )φ (t ) = −
0
2 1 Eb (10.16)

จึงได้ s1 (t ) = s11φ1 (t ) = Eb φ1 (t ) และ s2 = s21φ1 (t ) = − Eb φ1 (t ) โดยที่ 0 ≤ t ≤ Tb

ดังนั้น ปริ ภมู ิสัญญาณจึงแสดงได้ดงั รู ป

s 21 = − Eb s11 = Eb

รู ปที่ 10.5 ปริ ภมู ิของสัญญาณ BPSK และสัญญาณ BPSK

ในการหาโอกาสของความน่าจะเป็ น ของความผิดพลาดเมื่อส่ งข้อมูล “0” หรื อ s2 (t ) แล้วรับได้เป็ น“1” หรื อ s1 ( t )

ลองพิจารณาต่อไปนี้
เมื่อ z1 เป็ นสเกลาในกลุ่มที่ทาํ ให้แปลความหมายว่า “1” โดยให้ z(t ) เป็ นสัญญาณที่รับได้
Tb

z1 = ∫ z(t )φ (t )dt
0
1 (10.17)

ดังนั้นฟังก์ชนั การกระจายแบบมีเงื่อนไข (เมื่อส่ งสัญญาณ s2 (t ) )

1 − 1 ( z − s )2
f ( z1 |s2 ) = e N0 1 21
πN 0
(10.18)
1 − 1 (z + Eb )2
= e N0 1
πN 0

โอกาสของความน่าจะเป็ นในกรณี น้ ีคือ

∞
pe 0 = ∫
0
f ( z1 |s2 )dz1

∞
1 − N1 ( z1 + Eb )2
=
πN 0 ∫ e 0
dz1
0 (10.19)
_____________________________________________________________________________
16 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 เมื่อให้ x= 1
N0 ( z1 + Eb )2 และเปลี่ยนออร์ เดอร์ ของการอินทิเกรตจาก z1 เป็ น x จะได้
∞
1
∫
2
pe 0 = e − x dx
π
Eb / N 0 (10.20)
= 21 erfc ( ) Eb
N0

8
เมื่อ erfc คือ Complementary Error Function (erfc: เปิ ดตาราง)

ในและทํานองเดียวกัน โอกาสที่ส่ง “1” แลัวรับได้ “0” ก็สามารถที่จะหาได้แบบเดียวกัน และค่าที่ได้กเ็ หมือนกัน

ดังนั้นค่าเฉลี่ยของโอกาสความผิดพลาดก็คือ

pe 0 = pe 1 = 21 erfc ( )Eb
N0 (10.21)

Eb − Eb
จะสังเกตุได้วา่ เงื่อนไขการตัดสิ นใจที่ดี ก็คือ λ0 = 2 =0

หากพิจารณาถึงภาครับสัญญาณ BPSK เพื่อจะตัดสิ นใจว่าสัญญาณที่ส่งมานั้นเป็ น “1” หรื อ “0” ก็ข้ ึนกับว่าจุด

สัญญาณนั้นจะใก้ลไปทาง + Eb หรื อ − Eb มากกว่ากัน หากเราให้ s1 (t ) และ s 2 ( t ) เป็ นตัวแทนของสัญญาณ
“1” และ “0” ตามลําดับ

พื้ นทีบ่ ริเวณที่ พื้ นทีบ่ ริเวณที่

ควรตัดสินในเป็น “0” ควรตัดสินในเป็น “1”
“0” “1” 1

s 21 = − Eb s11 = Eb

f ( z | s2 ) f ( z | s1 )

s21 s11
Pe 1 Pe 0

∞ z
8 erfc: Complementary Error Function; erfc( z ) =
∫e เมื่อ ∫e
2 −λ 2 −λ
π
dλ = 1 − erf ( z ) erf ( z ) = 2
z
dλ
z 0
∞
−λ 2
และสามารถเขียนในรู ปฟังก์ชนั Q คือ Q( z) = 1
2π ∫ z
e 2
dλ โดยที่ Q( z 2 ) = 21 erfc( z )

_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 17
 รู ปที่ 10.5 การกระจายของความผิดพลาด และการแบ่งพื้นที่ตดั สิ นใจของสัญญาณ BPSK

z(t ) zi ⎧"1"
⎪
⎨
λ ⎪"0"
⎩

φ 1 (t )

รู ปที่ 10.6 บล็อคไดอะแกรมส่ วนรับสัญญาณที่ผา่ นการมอดูเลตแบบเฟสเลื่อน 2 สถานะแบบโคฮีเร้นท์

ในการสร้างสัญญาณ BPSK นั้น จะสร้างจาก s1 (t ) = Eb φ1 (t ) และ s2 = − Eb φ1 (t ) เมื่อ

φ1 (t ) = 2
Tb cos(2 πfc t ) โดยที่ fc =
ωc
2π ก็คือความถี่ของสัญญาณพาห์ โดยที่ขอ้ มูลไบนารี คือ m1 (t ) = + Eb และ
m2 (t ) = − Ebแทนข้อมูลที่เป็ นลอจิก “1” และ “0” ในช่วงเวลา 0 ≤ t ≤ Tb ตามลําดับ การมอดูเลตก็กระทําได้โดย
การคูณกันระหว่าง mi (t ) และ φ1 (t ) ซึ่ งจะได้ xmc (t ) = si (t ) = mi (t )φ1 (t ) สําหรับ mi ∈ {"0","1"} ที่จะต้องถูก
2 Eb
แทนด้วย − Eb และ + Eb ตามลําดับ ดังนั้นเมื่อมอดูเลตแล้วจึงได้ s1 (t ) = + cos(2 πfc t ) และ
Tb
2 Eb
s2 (t ) = cos ( 2 πfc t + π ) (สังเกตุวา่ s1 ( t ) และ s2 (t ) มีเฟสต่างกันอยูเ่ ป็ นมุม π ) โดยจะให้เวลาในการส่ ง
Tb
ข้อมูลต่อบิตนั้นกว้างเป็ นจํานวนเท่าของคาบเวลาคลื่นพาห์ Tb = nc ( f1 ) หรื อ c
n
fc = Tc
b
สําหรับจํานวนเต็ม nc ใด ๆ

+ Eb
มอดูเลเตอร์แบบคูณ
(Product Modulator)
สัญญาณ BPSK
ข้อมูลไบนารี
− Eb

φ 1 (t ) = 2 cos( 2 πf c t )
Tb

รู ปที่ 10.6 บล็อคไดอะแกรมส่ วนสร้างสัญญาณมอดูเลตแบบเฟสเลื่อน 2 สถานะ (BPSK)

10.4.2 การมอดูเลตแบบการเลือ่ นเฟส 4 สถานะ (Quardriphase-Shift Keying: QPSK)

ในวิธีการ BPSK จะพิจารณาสัญญาณครั้งละ 1 บิต แต่การพิจารณาสัญญาณครั้งละมากกว่า 1 บิต ย่อมกระทําได้
เช่นกัน เช่นหากพิจารณา ครั้ง ละ 2 บิต จะทําให้ได้สัญญาณที่แตกด่างกัน 4 รู ปแบบ หรื อ 4 สัญญลักษณ์ (Symbol)

_____________________________________________________________________________
18 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 เพราะว่า ( 2 2 = 4 ) คือ 00, 10, 10 และ 11 ในกรณี เช่นนี้ เราสามารถให้เฟสของสัญญาณ ต่างกันได้ 4 รู ปแบบ คือ 0,
9
π /2, π และ 3π /2 ดังนั้น หากให้ Es เป็ นพลังงานที่ใช้ในการส่ งแต่ละสัญลักษณ์ในช่วงเวลา Ts

2 Es
s1 (t ) = cos(2 πfc t )
Ts

2 Es 2 Es
s2 (t ) = cos ( 2 πfc t + π2 ) = sin(2 πfc t )
Ts Ts

2 Es 2 Es
s3 (t ) = cos ( 2 πfc t + π ) = − cos(2 πfc t )
Ts Ts

2 Es 2 Es
s4 ( t ) = cos ( 2 πfc t + 32π ) = − sin(2 πfc t )
Ts Ts

ในกรณี น้ ีเห็นชัดว่าซายน์และโคซายน์ จะออร์โธโกนอลกัน และหากเราใช้วธิ ีการของแกรม-ชมิดท์ในการหาเบซี ส เรา

ก็จะได้

2 2
φ1 (t ) = cos(2 πfc t ) และ φ2 (t ) = sin(2 πfc t )
Ts Ts

ดังนั้น

s1 (t ) = Es φ1 (t ) = s11φ1 (t )
s2 (t ) = Es φ2 (t ) = s22 φ1 (t )
s3 (t ) = − Es φ1 (t ) = − s11φ1 (t )
s4 (t ) = − Es φ2 (t ) = − s22 φ1 (t )

หรื อก็คือ

s11 = Es s12 = 0
s 21 = 0 s 22 = Es

Ts Ts
s 31 = ∫ s 3 ( t )φ1 ( t ) = − Es s 32 = ∫ s 3 ( t )φ 2 ( t )0 = 0
0 0
Ts Ts
s 41 = ∫ s 4 ( t )φ1 ( t ) = 0 s 42 = ∫ s 4 ( t )φ 2 ( t ) = − Es
0 0

9 เราใช  T เป็ นเวลาของสัญญลักษณ์ และ T เป็ นเวลาของบิต (ในกรณี สญ

ั ญาณ 1 บิต เช่น ASK, BFSK, BPSK, Ts = Tb และ Es = Eb )
s b
_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 19
 ดังนั้น ปริ ภมู ิของสัญญาณจึงแสดงได้ดงั รู ป

00 01 10 11
“01” Es

− Es “00” 1

“10” Es

− Es “11”

2 Es
รู ปที่ 10.7 ปริ ภมู ิของสัญญาณ QPSK และสัญญาณ QPSK (4-PSK) เมื่อ si (t ) = cos ( 2 πfc t + ( i − 1) π2 )
Ts

อย่างไรก็ดี QPSK แม้วา่ เฟสของแต่ละสัญญลักษณ์จะเลื่อนกันไปเป็ นมุม π แต่กไ็ ม่จาํ เป็ นที่ตอ้ งมีเฟสแรกตรงกับ
ศูนย์กไ็ ด้ เช่น อาจจะเลื่อนไปอีก π /4 ซึ่ งจะทําให้ได้สมการของ si (t ) คือ

2 Es
si (t ) = cos ( 2 πfc t + (2 i − 1) π4 ) (10.24)
Ts

หรื อ
si (t ) = si 1φ1 (t ) + si 2 φ2 (t )
2 2 (10.25)
= si 1 cos(2 πfc t ) + si 2 sin(2 πfc t )
Ts Ts

แต่ละจุดของสัญญาณ QPSK จะหมายถึงคู่ของบิต (หรื อ 2 บิต) ที่จะมีโคออร์ดิเนต {si1 , si2 } และมุมห่างไปจาก

ตําแหน่งเดิม π /2 (หรื อตั้งฉาก)
สัญญาณ อินพุท เฟส โคออร์ดิเนต
(บิตคู่) (เรเดียน)
Si 1 Si 2
S1 (t ) 10 π /4 + E/2 − E/2
S2 (t ) 00 3π /4 − E/2 − E/2
S3 (t ) 01 −3π /4 − E/2 + E/2
S4 (t ) 11 −π /4 + E/2 + E/2

_____________________________________________________________________________
20 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 ในการหาโอกาสของความผิดพลาด พื้นที่หรื อบริ เวณในการตัดสิ นใจนั้นแบ่งเป็ น 4 ส่ วน (ดูรูป ประกอบ) ในระบบที่
มีสัญญาณรบกวน n(t ) (โดยที่ n(t ) สัญญาณรบกวนขาว มีค่าเฉลี่ยเป็ นศูนย์ และความหนาแน่นสเปคตรัมกําลัง
เท่ากับ N 0 /2 ) สัญญาณที่รับได้ คือ
ri (t ) = si (t ) + ni (t ) (10.26)

ในภาครับแบบโคฮีเรนท์จะมี 2 องค์ประกอบคือ y1 (t ) แล y 2 (t ) ที่อธิบายโดย

Ts

y1 (t ) = ∫ φ s (t )dt + n (t )
0
1 i 1

Ts

∫ cos ( 2 πfc t ) cos ( 2 πfc t + (2 i − 1) π4 ) + n1 (t )

2 Es
= 2
Ts Ts
0
(10.27)
Ts

∫ cos ( 2πf t ) cos ( 2πf t + (2i − 1) ) + n (t ) π

2 E
= Ts c c 4 1
0

= E cos ((2 i − 1) π4 ) + n1 (t )

และ
Ts

y 2 (t ) = ∫ φ s (t )dt + n (t )
0
2 i 2

Ts

∫ sin ( 2 πfc t ) cos ( 2 πfc t + (2 i − 1) π4 ) + n2 (t )

2 Es
= 2
Ts Ts
0
(10.28)
Ts

∫ sin ( 2πf t ) cos ( 2πf t + (2i − 1) ) + n (t ) π

2 E
= Ts c c 4 2
0

= E sin ((2 i − 1) π4 ) + n2 (t )

y1 (t )
ตัดสินใจ
สัญญาณ QPSK สัญญาณ QPSK
φ 1 (t ) ข้อมูลไบนารี
r(t ) MPX
φ 2 (t )
y 2 (t )
ตัดสินใจ
ค)

_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 21
 E/ 2 E/ 2

E E E

E/ 2 E/ 2

− E/2 − E/2
E E

− E/2 − E/2

รู ปที่ 10.8 การแบ่งพื้นที่ตดั สิ นใจของสัญญาณ QPSK

จะเห็นว่า หากเราส่ ง หากเราส่ ง s4 (t ) ทางส่ วนรับ ก็ควรจะรับสัญญาณที่ตกอยูใ่ นบริ เวณ Z4 (คือควรจะมีเฟสอยู่

ในช่วง 0 → π /2 เรเดียน เป็ นต้น หากไปตกในบริ เวณอื่นก็จะถือว่ามีความผิดพลาด ดังนั้นโอกาสของความถูกต้อง
ในแต่ละควอเตอร์ กจ็ ะเป็ นโอกาสร่ วมกันของตัวแปรสุ่ ม Y1 และ Y2 ที่มีค่าเฉลี่ยแบบมีเงื่อนไข คือ E/2 ซึ่ ง
โอกาสเช่นนี้กค็ ือ y1 และ y2 เมื่อให้ pc คือโอกาสของความถูกต้อง จะได้ (ถือว่าสัญญาณที่ส่งไป คือ s4 (t ) )
∞ ( y 1 − E /2 )2 ∞ ( y 2 − E /2 )2
− −
pc = 1
πN 0 ∫e
0
N0
dy1 × 1
πN 0 ∫e
0
N0
dy 2 (10.210)

เมื่อให้
( y 1 − E /2 )2 ( y 2 − E /2 )2
N0 = N0 =z

ก็จะได้
2
⎧ ∞ ⎫
⎪ ⎪
∫
2
pc = ⎨ 1
π
e− z dz ⎬
⎪⎩ E /2 ⎪⎭

∞
ซึ่ งก็จะเข้ารู ปของ Complement error function (erfc) ซึ่ ง 1 − 21 erfc ( 2 NE ) ∫ จึงได้
2
= 1
π
e − z dz
0
E /2

{ ( )}
2
pc = 1 − 21 erfc E
2 N0
(10.210)
=1− 1
2 erfc ( )+ E
2 N0
1
4 erfc 2
( E
2 N0 )
ดังนั้น ค่าเฉลี่ยของความคลาดเคลื่อน ก็คือ
_____________________________________________________________________________
22 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 pe = 1 − pc
(10.210)
= 21 erfc ( E
2 N0 )− 1
4 erfc 2 ( E
2 N0 )
สําหรับบริ เวณที่ E
2 N0 >> 1 เราอาจจะไม่ตอ้ งนําเทอมที่สองมาคิด และในระบบ QPSK นั้นใน 1 สัญญลักษณ์
ประกอบด้วย 2 บิต พลังงานจึงมากเป็ นสองเท่าของพลังงานต่อบิต หรื อ E = Es = 2 Eb ดังนั้น จึงได้

pe = erfc ( Eb
2 N0 ) (10.210)

ส่ วนกําเนิดสัญญาณ QPSK จะเริ่ มการแยกข้อมูลไบนารี บิตคี่และบิตคู่ออกจากกัน (บิตคี่จะเป็ น I-Channel และ บิต

คู่จะเป็ น Q-Channel) จากนั้นในแต่ละส่ วน ก็จะเข้ารหัสเป็ นมีข้ วั ไม่คืนศูนย์ หรื อ Polar NRZ (คือ “1” จะแทน
2
ด้วย + Eb และ “0” จะแทนด้วย − Eb ) เมื่อแต่ละส่ วนคูณด้วย φ1 (t ) = cos(2 πfc t ) และ
Ts
2
φ2 ( t ) = sin(2 πfc t ) ตามลําดับแล้วจะมารวมกันอีกครั้งหนึ่ง
Ts

+ Eb

A
1001 เข้ารหัส − Eb

I-CH NRZ
ข้อมูลไบนารี 2 cos( 2 πf c t )
สัญญาณ QPSK
De-MPX Ts
11000110 /2
2 sin( 2 πf c t )
Ts
Q-CH
เข้ารหัส
1010 NRZ + Eb B
− Eb
ก)

รู ปที่ 10.x การสร้างสัญญาณ QPSK

_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 23
 10.4.3 การมอดูเลตแบบการเลือ่ นเฟส M สถานะ (M-ary Phase-Shift Keying: M-ary PSK)
ในวิธีการ QPSK จะพิจารณาสัญญาณครั้งละ 2 บิต แต่การพิจารณาสัญญาณครั้งละ k บิต จึงเป็ นการขยายแนวคิด
ออกไป จํานวนสัญลักษณ์ท้ งั หมด M = 2 k (หรื อเรี ยกว่า M-Ary นัน่ เอง) เราสารถที่จะส่ งสัญญาณครั้งละ 1
สัญลักษณ์ (ขนาด k บิต) โดยให้ Es เป็ นพลังงานที่ใช้ในการส่ งแต่ละสัญลักษณ์ ในช่วงเวลา Ts แต่ละสัญลักษณ์
ยังคงมีขนาดและความถี่เท่าเดิม แต่เฟสจะแตกต่างออกไปทีละ 2 π / M เรเดียน ดังนั้น

2 Es 2 π( i − 1) ⎞
si ( t ) = cos⎛⎜ ωc t + ⎟ โดยที่ i = 1,2 ,3......M
Ts ⎝ M ⎠

เบซิ สที่เหมาะสมก็ยงั คงเหมือน QPSK คือ

2
φ1 ( t ) = cos ωc t 0 ≤ t ≤ Ts
Ts

และ

2
φ 2 (t ) = sin ωc t 0 ≤ t ≤ Ts
Ts

ทั้ง φ1 (t ) และ φ2 (t ) มีพลังงานเป็ นหนึ่ งหน่วย ดังนั้นจุดของสัญญาณจะอยูบ่ นวงกลมที่มีรัศมี E แต่ละจุดมุมจะ

แตกต่างออกไป 2 π / M เรเดียน สําหรับโอกาสของความผิดพลาด จะเขียนได้เป็ นดังนั้น

pe = erfc ( Eb
2 N0
π
sin M )
ตัวอย่างของปริ ภมู ิสัญญาณ เมื่อ k=3 และ k=4 แสดงดังรู ป

2 2
Es “010” Es
“011”
“001”

“100” “000” 1
/8 /16 Es
1
− Es − Es
Es

“101” “111”

− Es “110” − Es
8-ary 16-ary

รู ปที 10.10 ปริ ภมู ิของสัญญาณ M-ary PSK (M=8, M=16)

_____________________________________________________________________________
24 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
10.5 การมอดูเลตแบบการเลือ
่ นความถี่
การกลํ้าสัญญาณโดยการเลื่อนความถี่กเ็ ป็ นอีกวิธีหนึ่งที่ใช้กนั แพร่ หลาย

10.5.1 Binary Frequency-Shift Keying (BFSK)

วิธีการ BPSK จะแทนสถานะไบนารี ดว้ ยสัญญาณความถี่ 2 ความถี่ที่มีขนาดเท่ากันคือ

2 Eb
s1 ( t ) = cos ω1t
Tb

2 Eb
s1 ( t ) = cos ω 2 t
Tb

เมื่อ Eb ก็คือพลังงานของสัญาณใน 1 บิต หรื อ พลังงานต่อบิต นัน่ เอง และในที่น้ ี s1 (t ) และ s2 (t ) อาจแทน
สัญญาณไบนารี “1” และ “0” หรื อ อาจสลับกันก็ได้ เราสามารถที่จะกําหนดเบซิ สได้ คือ

2
φ1 ( t ) = cos ω1t ; 0 ≤ t ≤ Tb (10.x)
T

และ

2
φ 2 (t ) = cos ω 2 t ; 0 ≤ t ≤ Tb (10.x)
T

ซึ่ งจะได้

s11 = s 22 = Eb

Es

Es

รู ปที 10.x ปริ ภูมิของสัญญาณ BFSK และสัญญาณ BFSK

_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 25
 Es

Es

รู ปที่ 10.11 การแบ่งพื้นที่ตดั สิ นใจของสัญญาณ BFSK

ในการหาโอกาสของความน่าจะเป็ น ของความผิดพลาดเมื่อส่ งข้อมูล “0” หรื อ s2 (t ) แล้วรับได้เป็ น “1” เมื่อ z1

เป็ นสเกลาในกลุ่มที่ทาํ ให้แปลความหมายว่า “1” และ z2 เป็ นสเกลาในกลุ่มที่ทาํ ให้แปลความหมายว่า “0” โดยที่
z(t ) เป็ นสัญญาณที่รับได้และผ่านการดีมอดูเลตแล้ว และให้

x = z1 − z2 (10.x)

ดังนั้น เมื่อ Z1 และ Z2 เป็ นตัวแปรสุ่ มของ z1 และ z2 ตามลําดับ และหากส่ ง “1” ไป จึงได้

E [ X|1] = E [ Z1 |1] − E [ Z2 |1] = + Eb (10.x)

และทํานองเดียวกันหากส่ ง “0” ไป ก็จะได้

E [ X|0 ] = E [ Z2 |0 ] − E [ Z1 |0 ] = + Eb (10.x)

เนื่องจากความแปรปรวนของ X เป็ นอิสระต่อกันและไม่ข้ ึนอยูก่ บั รู ปแบบของสัญญาณที่ส่ง โดยแต่ละตัวก็จะมีความ

แปรปรวน เท่ากับ N 0 /2 เราจึงได้

Var [X ] = Var [ Z1 ] + Var [ Z2 ] = N 0

ในกรณี ที่เราส่ ง s2 ก็จะได้ฟังก์ชนั การกระจายแบบมีเงื่อนไข คือ

( x + E )2
1 −
f ( x|s2 ) = 2 πN 0
e 2 N0
(10.x)

เมื่อ z1 > z 2 ก็จะสอดคล้องกับ x > 0 ดังนั้นโอกาสของความน่าจะเป็ นในกรณี น้ ี คือ

_____________________________________________________________________________
26 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 ∞
pe 0 = ∫f
0
X ( x|s2 )dx

∞
(10.x)
( x + E )2
−
= 1
2 πN 0 ∫e
0
2 N0
dx

เมื่อให้ z=
(x+ E )
2 N0
และเปลี่ยนลําดับของการหาปริ พนั ธ์ จาก x1 เป็ น z จะได้

∫
2
pe 0 = 1
π
e − z dz
Eb / N 0 (10.x)
= 21 erfc ( ) Eb
2 N0

และทํานองเดียวกัน โอกาสที่ส่ง “1” แลัวรับได้ “0” ก็สามารถที่จะหาได้แบบเดียวกัน และค่าที่ได้กเ็ หมือนกัน ดังนั้น

ค่าเฉลี่ยของโอกาสความผิดพลาดก็คือ

pe 0 = pe 1 = 21 erfc ( ) Eb
2 N0 (10.x)

เมื่อ เทียบกรณี ของการส่ งแบบ BPSK จะเห็นว่า BFSK นั้นมีโอกาสความผิดพลาดมากกว่า BPSK และหากจะให้
BFSK มีโอกาสความผิดพลาดน้อยเหมือน BPSK นั้นจะต้องส่ งกําลังงานต่อบิตสู งขึ้นเป็ น 2 เท่า

การส่ งและการรับสัญญาณ BFSK จะแสดงได้ ดังรู ปที่ 10.12

+ Eb

สัญญาณ BFSK
φ 1 (t ) = T2 cos(2πf 1t )
b

ข้อมูลไบนารี
φ 2 (t ) = T2 cos( 2πf 2 t )
b

ก)

z1

φ 1 (t )
λ
ri (t ) φ 2 (t )
z2

_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 27
 T = Tb

T = Tb

รู ปที่ 10.12 บล็อคไดอะแกรม ก) ส่ วนส่ ง BFSK ข) ส่ วนรับ BFSK (แบบโคฮีเรนท์)

และ ค) ส่ วนรับ BFSK (แบบ นอน-โคฮีเรนท์)

10.5.2 M-ary Frequency-Shift Keying (M-ary FSK)

วิธีการ BFSK จะแทนสถานะไบนารี ดว้ ยสัญญาณความถี่ 2 ความถี่ที่มีขนาดเท่ากันคือ หากต้องการส่ งทีละสัญลักษณ์

ที่มี k บิต แต่ละสัญลักษณ์ จะต้องแทนด้วย ความถี่ที่แตกต่างกันออกไป จํานวน M ความถี่ เมื่อ M = 2 k จะทําให้ได้

2 Es
si (t ) = (2 πfcit ) โดยที่ i = 1,2 ,3......M (10.x)
Ts

ฟังก์ชนั เบซิ สที่จะต้องใช้กม็ ีจาํ นวน M เบซิ ส เหมือนกัน โดยที่

2
φi ( t ) = cos(2 πfcit ) ; 0 ≤ t ≤ Tb และ i = 1,2 ,3......M (10.x)
T

หรื อในรู ปของเวคเตอร์

⎡ Es ⎤ ⎡ 0 ⎤ ⎡ 0 ⎤ ⎡ 0 ⎤
⎢ ⎥ ⎢
⎢ 0 ⎥
⎢ Es ⎥ ⎢ 0 ⎥ 0 ⎥
⎢ ⎥ ⎢ ⎥ ⎢ ⎥
s1 = ⎢ 0 ⎥ s2 = ⎢ 0 ⎥ s3 = ⎢ Es ⎥ ….. และ sM = ⎢ 0 ⎥
⎢ ⎥ ⎢ ⎥ ⎢ ⎥ ⎢ ⎥
⎢ .. ⎥ ⎢ .. ⎥ ⎢ .. ⎥ ⎢ .. ⎥
⎢ 0 ⎥⎦ ⎢⎣ 0 ⎥⎦ ⎢⎣ 0 ⎥⎦ ⎢ Es ⎥⎦
⎣ ⎣

ในรู ปของสเปสของสัญญาณจะต้องมีท้ งั หมด M แกนอิสระกัน แต่ละแกนก็จะมีขนาดสัญญาณเท่ากับ Es

10.6 การมอดูเลตแบบการเปลีย
่ นขนาดและเลือ่ นเฟส
10.6.1 Binary Amplitude-Shift Keying (BASK)

_____________________________________________________________________________
28 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 ในระบบ ASK ความถี่และเฟสของสัญญาณจะมีคา่ คงที่ ขนาดของสัญญาณจะขึ้นอยูก่ บั การออกแบบซึ่ งขนาดของ
สัญญาณที่แทน “1” และแทน “0” ควรจะมีที่ขนาดแตกต่างกันมาก (เพื่อการทนต่อสัญญาณรบกวน) แบบที่นิยมมาก
ที่สุด คือ OOK-ASK หรื อ On-Off Keying ASK โดยจะให้ “1” มีความถี่ตามขนาดที่ตอ้ งการ ในขณะที่เป็ น “0”
นั้น b จะไม่ส่งอะไรเลย ซึ่ งจะเป็ นการประหยัดพลังงานอย่างไรก็ตามระบบ ASK เป็ นระบบที่มอดูเลตทางขนาด ทํา
ให้มีการรบกวนของสัญญาณได้ง่าย

รู ปที่ 10.13 ลักษณะสัญญาณ ASK

“0” “1” 1(t)

s11 = Eb

พื้ นทีบ่ ริเวณที่

ควรตัดสินในเป็น “1”

รู ปที่ 10.14 ปริ ภมู ิของสัญญาณ ASK และบริ เวณการตัดสิ นใจ

วิธีการ BASK จะแทนสถานะไบนารี ดว้ ยสัญญาณความถี่ เดียว คือ

⎧ 2 Eb
⎪ s1 (t ) = cos(2 πfc t )
si (t ) = ⎨ Tb
⎪ s (t ) = 0
⎩ 1

เมื่อ Eb ก็คือพลังงานของสัญาณใน 1 บิต หรื อ พลังงานต่อบิต นัน่ เอง และในที่น้ ี s1 ( t ) และ s2 (t ) อาจแทน
สัญญาณไบนารี “1” และ “0” หรื อ อาจสลับกันก็ได้ เราสามารถที่จะหาเบซิ สได้ คือ

2
φ1 (t ) = cos(2 πfc t ) ; 0 ≤ t ≤ Tb (10.x)
T

และโอกาสความผิดพลาดก็คือ
_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 29
 pe 0 = pe 1 = 21 erfc ( )
Eb
2 N0 (10.x)

10.6.2 M-ary Quadrature Amplitude Modulation (QAM)

ในระบบ ASK ความถี่และเฟสของสัญญาณจะมีคา่ คงที่ ขนาดของสัญญาณจะขึ้นอยูก่ บั การออกแบบซึ่ งขนาดที่ผา่ น

มาเราจะเห็นว่า ในการเลื่อนทางเฟส (PSK) นั้นจํานวนเฟสที่ตอ้ งการ คือ M = 2 m (เมื่อ m คือจํานวนบิต) เมื่อมุมมี
ค่าตํ่า ก็ยอ่ มอาจเกิดความผิดพลาดได้ง่าย ในขณะเดียวกันวิธีการ ASK นั้นวิธีการมอดูเลตทางขนาดโดยการเปลี่ยน
ขนาดของสัญญาณตามข้อมูล (ความถี่คงเดิม) ซึ่ งมีจุดอ่อนที่สาํ คัญคือ ไวต่อการรบกวน การมอดูเลตแบบ QAM จะ
เป็ นวิธีการผสมกันระหว่าง ASK และ PSK ทําให้ส่งสัญญลักษณ์ที่มีหลาย ๆ บิตมากขึ้น และมักจะใช้จาํ นวนเฟส
มากกว่าจํานวนขนาดเสมอ การแทนปริ ภมู ิของสัญญาณ QAM จะเป็ นช่วงสี่ เหลี่ม (rectangular, square lattice)
มากกว่าวงกลม หรื อก็คือสัญญาณ QAM ประกอบด้วยทั้งซายน์และโคซายน์

16-QAM 16-QAM

2 Amplitudes 8 Phases 3 Amplitudes 12 Phases

รู ปที่ 10.15 ปริ ภมู ิของสัญญาณ QAM ที่จาํ นวนบิตต่อสัญญลักษณ์ ต่าง ๆ กัน

_____________________________________________________________________________
30 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 รู ปที่ 10.16 สัญญาณ 8-QAM (2 ขนาด 4 เฟส)

สัญญาณ QAM จะประกอบด้วย 2 ส่ วน คือส่ วนเฟสเหมือน (in phase, φ1 ( t ) ) และส่ วนเฟสต่าง (Quadrature
phase, φ2 ( t ) )

2
φ1 (t ) = cos(2 πfc t ) ; 0 ≤ t ≤ Tb (10.x)
T

2
φ2 (t ) = sin (2 πfc t ) ; 0 ≤ t ≤ Tb (10.x)
T

10.4.3 การมอดูเลตแบบการเลือ่ นเฟส M สถานะ (M-ary Phase-Shift Keying: M-ary PSK)

ในวิธีการ QPSK จะพิจารณาสัญญาณครั้งละ 2 บิต แต่การพิจารณาสัญญาณครั้งละ k บิต จึงเป็ นการขยายแนวคิด
ออกไป จํานวนสัญลักษณ์ท้ งั หมด M = 2 k (หรื อเรี ยกว่า M-Ary นัน่ เอง) เราสามารถที่จะส่ งสัญญาณครั้งละ 1
สัญลักษณ์ (ขนาด k บิต) โดยให้ Es เป็ นพลังงานที่ใช้ในการส่ งแต่ละสัญลักษณ์ ในช่วงเวลา Ts แต่ละสัญลักษณ์
ยังคงมีขนาดและความถี่เท่าเดิม แต่เฟสจะแตกต่างออกไปทีละ 2π/M เรเดียน ดังนั้น

2 Es 2 Es
si (t ) = ai cos(2 πfc t ) + bi s in(2 πfc t ) ; 0 ≤ t ≤ Ts (10.x)
Ts Ts

เมื่อ E0 คือพลังงานของสัญญาณที่มีพลังงานตํ่าที่สุด ai และ bi เป็ นคูข่ องจํานวนเต็มที่อิสระจากกัน จํานวนเบซิ ส

คือ 2 ลองพิจารณาตัวอย่าง 16-QAM ซึ่ งในระบบนี้ แต่ละสัญญลักษณ์จะมี 4 บิต (หรื อก็คือ M = 16 และ
L = M = 16 = 4 ) ในแต่ละเบซิ สจะมีจาํ นวนจุดสัญญาณ เท่ากับ L/2 โดยโคออร์ ดิเนตของสัญญาณที่ ith ก็คือ
ai E และ bi E เช่นนี้ ai และ bi ก็จะเป็ นสมาชิกของแมทริ กซ์ขนาด L × L หรื อ 4 × 4 ซึ่ งแต่ละ 2 บิต ก็จะ
เข้ารหัสแบบ Gray-code (คือ “00”Æ-3, “01”Æ1, “11”Æ+1, และ “10”Æ+3)

⎡ −3, +3 −1, +3 +1, +3 +3, +3 ⎤

⎢ −3, +1 −1, +1 +1, +1 +3, +1⎥
{ai , bi } = ⎢⎢ −3, −1 −1, −1 +1, −1 +3, −1⎥
⎥ (10.x)
⎢ ⎥
⎣ −3, −3 −1, −3 +1, −3 +3, −3 ⎦

_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 31
 ในระบบ QAM ส่ งข้อมูลที่มีหลายระดับและเฟสที่แตกกต่างกัน โอกาสความผิดพลาดจะหาได้จาก

⎛ 3 Eavg ⎞
pe ≈ 2(1 − 1
M
)erfc ⎜ 2 N 0 ( M − 1) ⎟ (10.x)
⎝ ⎠

โดยที่ Eavg คือค่าความผิดพลาดเฉลี่ย ซึ่ งหาได้จาก Eavg =

2 E0 ( M − 1)
3

φ 1 (t )

φ 2 (t )
φ 2 (t )
E0

2E0

φ 1 (t )
E0

cos( 2 πf c t )

sin( 2 πf c t )

z2

cos( 2 πf c t )
sin( 2 πf c t )

รู ปที่ 10.XX สัญญาณ 8-QAM (2 ขนาด 4 เฟส)

_____________________________________________________________________________
32 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 φ1 (t )

cos( 2 πf c t ) m1 (t ) s(t )
m2 (t )

cos ( )
πt
2 Tb φ2 ( t )

y 1 (t )

φ 1 (t )
r(t )
φ 2 (t )
y 2 (t )

รู ปที่ 10.XX การดีมอดูเลต สัญญาณ 8-QAM

อัตราการส่ งโดยใช้วธิ ี การมอดูเลตแบบต่าง ๆ

วิธีการมอดูเลต หน่วยเรี ยก บิต/บอด บิตเรท
bit/symbol bit/sec
ASK, FSK, 2-PSK Bit 1 N
4-PSK, 4-QAM Dibit 2 2N
8-PSK, 8-QAM Tribit 3 3N
16-QAM Quadbit 4 4N
32-QAM Pentabit 5 5N
64-QAM Hexabit 6 6N
128-QAM Septabit 7 7N
256-QAM Octabit 8 8N

Minimum Shift Keying

ในระบบ PSK ที่เป็ น Coherent detection เฟสจะยังไม่ถูกใช้อย่างเต็มที่ (ใช้เพียงเพื่อการซิ งโครไนซ์ ระหว่างการ

ส่ งและการรับเท่านั้น) วิธีการที่จะกล่าวต่อไปนี้ จะช่วยให้การใช้เฟสของสัญญาณได้ประโยชน์มากขึ้น ทั้งยังช่วยเพิ่ม

_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 33
 ประสิ ทธิภาพในการลดสัญญาณรบกวนได้อีกมาก วิธีการดังกล่าวคือให้เฟสของสัญญาณมีการเปลี่ยนแปลงอย่าง
ต่อเนื่อง
พิจารณาระบบ CPFSK (Continuous Phase Shift Keying) ที่นิยามในช่วง 0 ≤ t ≤ Tb ดังนี้

⎧ 2 Eb
⎪ cos[2 πf 1t + θ(0)] for symbol "1"
⎪ Tb
s(t ) = ⎨ (10.x)
⎪ 2 Eb cos[2 πf t + θ(0)] for symbol "0"
⎪ T 2
⎩ b

เมื่อ Eb พลังงานการส่ งต่อบิต และ Tb คือช่วงเวลาของแต่ละบิต และเฟส θ(0) หมายถึง เฟสเมื่อ t = 0 ซึ่ งขึ้นอยูก่ บั
การมอดูเลตในช่วงที่ผา่ นมา ซึ่ ง f1 และ f2 เป็ นความถี่ที่แตกต่างกันในการส่ งข้อมูลไบนารี “1” และ “0”
ตามลําดับ บางครั้ง CPFSK จึงก็อาจเขียนได้เป็ น

2 Eb
s(t ) = cos ⎡⎣ 2 πfc t + θ(t )⎤⎦ (10.x)
Tb

จะเป็ นเฟสของ s(t ) และ θ(t ) เป็ นฟังก์ชนั ของเวลาที่ต่อเนื่อง ซึ่ งเราจะพบว่า s(t ) เป็ นฟังก์ชนั ที่ต่อเนื่อง
θ(t )
ตลอดเวลาด้วย (แม้วา่ ค่าของสัญญาณในแต่ละบิตจะเปลี่ยนไป) โดยที่ค่าเฉลี่ยของความถี่ เป็ นค่ากลางระหว่าง และ
คือ

f1 + f2
fc = (10.x)
2

โดยที่เฟส θ(t ) จะเพิ่มขึ้น หรื อลดลงอย่างเป็ นเชิงเส้นกับเวลา ในช่วงเวลา Tb แสดงโดย

πh
θ(t ) = θ(0) ± t (10.x)
Tb

เมื่อ เครื่ องหมาย + แสดงถึงว่า สัญญลักษณ์ที่ส่งมาเป็ น “1” และเครื่ องหมาย - แสดงถึงว่า สัญญลักษณ์ที่ส่งมาเป็ น
“0” โดยที่พารามิเตอร์ h หรื อ อัตราส่ วนการเปลี่ยนแปลง (derivation ratio) นิ ยามโดย

h = Tb ( f 1 − f 2 ) (10.x)

ค่า h จะวัดเปรี ยบเทียบกับอัตราการส่ ง หรื อบิตเรต (bit rate; 1/Tb ) ดังนั้น จากสมการ () จึงได้

⎧ +πh for symbol "1"

θ(Tb ) − θ(0) = ⎨ (10.x)
⎩ −πh for symbol "0"

ซึ่ งก็คือเมื่อส่ ง “1” เฟสจะเพิม่ ขึ้น πh และถ้าส่ ง “0” เฟสก็จะลดลง πh เช่นกัน

_____________________________________________________________________________
34 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 +4 πh

+3πh

θ(t ) − θ(0), radian +2 πh

+πh

0 t
2Tb 4Tb 6Tb 8Tb
−πh

−2 πh

−3πh

−4 πh

รู ปที่ 10.XX เฟสไดอะแกรม หรื อ phase tree

10.7 บทสรุ ป
การส่ งสัญญาณในเบสแบนด์ที่ผา่ นมานั้นเป็ นการส่ งข้อมูลดิจิตอลออกไป โดยไม่ตอ้ งมีการมอดูเลตกับความถี่อื่น (แต่
จะต้องปรับรู ปร่ างของพัลส์เสี ยก่อน) การทวนสัญญาณและการขยายสัญญาณนั้นทําได้ยาก ทําให้เป็ นข้อจํากัดอย่าง
หนึ่งในเรื่ องของระยะทางการส่ ง ในอีกทางเลือกการส่ งแบบผสมความถี่น้ นั ซับซ้อนมากกว่า แต่กท็ าํ การทวนสัญญาณ
ได้ง่าย พร้อมกันนั้นยังสามารถที่จะส่ งข้อมูลครั้งละหลายบิต (เรี ยกว่าสัญญาณเวคเตอร์ ) ได้อีกด้วย

วิธีการมอดูเลต บิต/บอด โอกาสความผิดพลาดของสัญญลักษณ์

bit/symbol Error Probability (pe)
BPSK 1
pe = pe 0 = pe 1 = 21 erfc ( ) Eb
N0

QPSK,MSK 2
pe = erfc ( Eb
2 N0 ) − erfc ( )
1
4
2 Eb
2 N0

BFSK 1 pe = pe 0 = pe 1 = 21 erfc ( )
Eb
2 N0

OOK 1 erfc ( )
Eb
pe = pe 0 = pe 1 = 1
2 2 N0

QAM M ⎛ 3 Eavg ⎞
pe ≈ 2(1 − 1
M
)erfc ⎜ 2 N 0 ( M − 1) ⎟
⎝ ⎠
เมื่อ Eavg = 2 E (3M −1)
0

_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 35
 0
Error Probability Distribution
10

-1
10 ← QPSK,MSK

-2
10 ← BPSK ← BFSK,OOK
Error Probability (pe)

-3
10

-4
10

-5
10

-6
10

-7 m09090220pe.m
10
0 5 10 15
Eb/N0 (dB)

_____________________________________________________________________________
36 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
แบบฝึ กหัด
1. พิจารณาสัญญาณ s1 (t ), s2 (t ), s3 (t ) และ s4 ( t ) แสดงในรู ป จงใช้วิธีการแกรม-ชมิดธ์ ในการหาเบซิ ส และแสดง
สัญญาณทั้งสี่ ในปริ ภมู ิ

2. พิจารณาสัญญาณ s1 (t ), s2 (t ), s3 (t ) และ s4 ( t ) แสดงในรู ป จงใช้วิธีการแกรม-ชมิดธ์ ในการหาเบซิ ส

3. พิจารณาสัญญาณ s1 (t ) และ s2 (t ) แสดงในรู ป จงใช้วธ

ิ ี การแกรม-ชมิดธ์ ในการหาเบซิ ส
s1(t) s2(t)

1 1

t t
0 0
T/2 T/2 T

4. พิจารณาสัญญาณ s1 (t ) และ s2 (t ) แสดงในรู ป จงใช้วธ

ิ ี การแกรม-ชมิดธ์ ในการหาเบซิ ส

s1(t) s2(t)

1 1

t t
0 0
T/2 T/2 T

5. จงใช้วธ
ิ ี การแกรม-ชมิดธ์ ในการหาเบซิ สของการมอดูเลตแบบเฟสเลื่อน 4 เฟส โดยเฟสเริ่ มต้นคือ π /4
_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 37
 2
6. วงจรโครี เลเตอร์ สาํ หรับสัญญาณมอดูเลตเฟสเลื่อน โดยที่ φ1 (t ) = cos ωc t จงแสดงรู ปร่ างของ y (t ) เมื่อ
T

ก) z(t ) = A cos ωc t และ ข) z(t ) = A cos( ωc t + π)

โครีเลเตอร์
สัญญาณ BPSK z(t ) y (t ) zi

ประเมินที่ t=Tb
φ 1 (t )

5. จงค้นคว้าและอธิ บายถึง

5.1 MSK (Minimum Shift Keying)

5.2 OFDM
3.3 Spread Spectrum Communication

_____________________________________________________________________________
38 การสือ่ สารดิจติ อล สมศักดิ ์ ชุมช่วย C3.20100209
 สารบัญ
บทที่ 10 ......................................................................................................................................................................... 1 
การส่ งสัญญาณดิจิตอลในพาสแบนด์........................................................................................................................ 1 
Passband Digital Signal Transmission ................................................................................................................ 1 
วัตถุประสงค์ของบทศึกษา .............................................................................................................................. 1 
10.1 การส่ งสัญญาณดิจิตอลในพาสแบนด์ ..................................................................................................... 1 

10.2 สัญญาณในหลายมิติ และปริ ภูมิของสัญญาณ .......................................................................................... 2 

10.2.1 วิธีการของแกรม-ชมิดท์................................................................................................................... 2 

10.3.2 การแสดงสัญญาณด้วยเบซิ ส .......................................................................................................... 11 

10.3 การมอดูเลตแบบการเลื่อนเฟส .............................................................................................................. 14 

10.3.1 การมอดูเลตแบบการเลื่อนเฟส 2 สถานะ (Binary Phase-Shift Keying: BPSK) ........................ 14 

10.4.2 การมอดูเลตแบบการเลื่อนเฟส 4 สถานะ (Quardriphase-Shift Keying: QPSK) ...................... 18 

10.4.3 การมอดูเลตแบบการเลื่อนเฟส M สถานะ (M-ary Phase-Shift Keying: M-ary PSK) .............. 24 

10.5 การมอดูเลตแบบการเลื่อนความถี่.......................................................................................................... 25 

10.5.1 Binary Frequency-Shift Keying (BFSK)................................................................................... 25 
10.5.2 M-ary Frequency-Shift Keying (M-ary FSK) ......................................................................... 28 
10.6 การมอดูเลตแบบการเปลี่ยนขนาดและเลื่อนเฟส ................................................................................... 28 
10.6.1 Binary Amplitude-Shift Keying (BASK) ................................................................................. 28 
10.6.2 M-ary Quadrature Amplitude Modulation (QAM) .............................................................. 30 
10.4.3 การมอดูเลตแบบการเลื่อนเฟส M สถานะ (M-ary Phase-Shift Keying: M-ary PSK) ............... 31 

10.7 บทสรุ ป ................................................................................................................................................. 35 

_____________________________________________________________________________
DCMM-S2 บทที่ ๑๐ การส่งสัญญาณดิจติ อลในพาสแบนด์ อิเล็กทรอนิกส์ สจล. 39