Professional Documents
Culture Documents
Gita Govinda
Gita Govinda
prathamaù sargaù
sämoda-dämodaraù
väg-devatä-carita-citrita-citta-sadmä
padmävaté-caraëa-cäraëa-cakravarté |
çré-väsudeva-rati-keli-kathä-sametaà
etaà karoti jayadeva-kaviù prabandhaà ||2||
|| prathama-prabandhaù ||
*****
|| prabandhaù 2 ||
gurjaré-räga-niùsära-tä1äbhyäà géyate |
çrita-kamalä-kuca-maëòala dhåta-kuëòala e
kalita-lalita-vana-mäla
jaya jaya deva hare ||17||[dhruva-padam]
dina-maëi-maëòala-maëòana
bhava-khaëòana e
muni-jana-mänasa-haàsa j
aya jaya deva hare ||18||
käliya-viña-dhara-gaïjana
jana-raïjana e
yadukula-nalina-dineça
jaya jaya deva hare ||19||
madhu-mura-naraka-vinäçana
garuòäsana e |
sura-kula-keli-nidäna
jaya jaya deva hare ||20||
amala-kamala-dala-locana
bhava-mocana e
tribhuvana-bhuvana-nidhäna
jaya jaya deva hare ||21||
janaka-sutä-kåta-bhüñaëa
jita-düñaëa e
samara-çamita-daça-kaëöha
jaya jaya deva hare ||22||
abhinava-jala-dhara-sundara
dhåta-mandara e
çré-mukha-candra-cakora
jaya jaya deva hare ||23||
çré-jayadeva-kaver idaà
kurute mudam e
maìgalam ujjvala-gétaà
jaya jaya deva hare ||25||
*****
padmä-payodhara-taöé-parirambha-lagna
kaçméra-mudritam uro madhusüdanasya |
vyaktänurägam iva khelad-anaìga-kheda-
svedämbu-püram anupürayatu priyaà vaù ||26||
|| prabandhaù 3 ||
vasanta-räga-yati-täläbhyäà géyate |
lalita-lavaìga-latä-pariçélana-komala-malaya-samére |
madhukara-nikara-karambita-kokila-küjita-kuïja-kuöére ||28||
unmada-madana-manoratha-pathika-vadhü-jana-janita-viläpe |
ali-kula-saìkula-kusuma-samüha-niräkula-bakula-kaläpe ||29||
måga-mada-saurabha-rabhasa-vaçaàvada-nava-dala-mäla-tamäle |
yuva-jana-hådaya-vidäraëa manasija-nakha-ruci-kiàçuka-jäle ||30||
madana-mahépati-kanaka-daëòa-ruci-keçara-kusuma-vikäçe |
milita-çili-mukha-päöala-paöala-kåta-smara-tüëa-viläse ||31||
vigalita-lajjita-jagad-avalokana-taruëa-karuëa-kåta-häse |
virahi-nikåntana-kunta-mukhäkåti-ketaka-danturitäçe ||32||
mädhavika-parimala-lalite nava-mälati-jäti-sugandhau |
muni-manasäm api mohana-käréëi taruëa||-karaëa-bandhau ||33||
sphurad-atimukta-latä-parirambhana-muku1ita-pulakita-cüte |
våndävana-vépine parésara-parigata-yamunä-jala-püte ||34||
*****
dara-vidalita-mallé-valli-caïcat-paräga-
prakaöita-paöa-väsair väsayan känanäni |
iha hi dahati cetaù ketaké-gandha-bandhuù
prasarad-asama-bäëa-präëavad-gandhavähaù ||36||
unmélan-madhu-gandha-lubdha-madhupa-vyädhüta-cütäìkura-
kréòat-kokila-käkalé-kalakalair udgérëa-karëa-jvaraù |
néyante pathikaiù kathaà katham api dhyänävadhäna-kñaëa
präpta-präëa-samägama-rasolläsair amé väsaräù ||37||
aneka-näré-parirambha-sambhrama-
sphuraë-manohäri-viläsa-lälasam |
murärim äräd upadarçayanty asau
sakhé samakñaà punar äha rädhikäm ||38||
|| prabandhaù 4 ||
rämakaré-räga-yati-täläbhyäà géyate |
candana-carcita-néla-kalevara-péta-vasana-vana-mälé |
keli-calan-maëi-kuëòala-maëòita-gaëòa-yuga-smita-çälé ||39||
käpi viläsa-vilola-vilocana-khelana-janita-manojam |
dhyäyati mugdha-vadhür adhikaà madhusüdana-vadana-sarojam ||41||
kara-tala-täla-tarala-valayävali-kalita-kalasvana-vaàçe |
räsa-rase saha-nåtya-parä hariëa-yuvaté-praçaçaàse ||44||
çliñyati käm api cumbati käm api käm api ramayati rämäm |
paçyati sa-smita-cäru-taräm aparäm anugacchati vämäm ||45||
*****
nijotsaìga-vasad-bhujaìga-kavala-kleçäd iveçäcalaà
präleya-plavanecchayänusarati çré-khaëòa-çailänilaù |
kià ca snigdha-rasäla-mauli-mukuläny älokya harñodayäd
unmélanti kuhüù kuhür iti kalottäläù pikänäà giraù ||48||
dvitéyaù sargaù
akleça-keçavaù
|| prabandhaù 5 ||
saïcarad-adhara-sudhä-madhura-dhvani-mukharita-mohana-vaàçam |
calita-dhåg-aïcala-caïcala-mauli-kapola-vilola-vataàsam |
räse harim iha vihita-viläsà
smarati mano mama kåta-parihäsam ||dhruva-padam ||2||
candraka-cäru-mayüra-çikhaëòaka-maëòala-valayita-keçam |
pracura-purandara-dhanur-anuraïjita-medura-mudira-suveçam ||3||
gopa-kadamba-nitambavaté-mukha-cumbana-lambhita-lobham |
bandhujéva-madhurädhara-pallavam ullasita-smita-çobham ||4||
vipula-pulaka-bhuja-pallava-valayita-ballava-yuvati-sahasram |
kara-caraëorasi maëi-gaëa-bhüñaëa-kiraëa-vibhinna-tamisram ||5||
jalada-paöala-calad-indu-vinindaka-candana-tilaka-laläöam |
péna-payodhara-parisara-mardana-nirdaya-hådaya-kapäöam ||6||
maëi-maya-makara-manohara-kuëòala-maëòita-gaëòam udäram |
péta-vasanam anugata-muni-manuja-suräsura-vara-pariväram ||7||
çré-jayadeva-bhaëitam atisundara-mohana-madhu-ripu-rüpam |
hari-caraëa-smaraëaà prati samprati puëyavatäm anurüpam ||9||
*****
|| prabandhaù 6 ||
alasa-nimélita-locanayä pulakävali-lalita-kapolam |
çrama-jala-sakala-kalevarayä vara-madana-madäd atilolam ||14||
kokila-kala-rava-küjitayä jita-manasija-tantra-vicäram |
çlatha-kusumäkula-kuntalayä nakaha-likhita-ghana-stana-bhäram ||15||
caraëa-raëita-maëi-nüpurayä paripürita-surata-vitänam |
mukhara-viçåìkhala-mekhalayä sakaca-graha-cumbana-dänam ||16||
rati-sukha-samaya-rasälasayä dara-mukulita-nayana-sarojam |
niùsaha-nipatita-tanu-latayä madhusüdanam udita-manojam ||17||
*****
hasta-srasta-viläsa-vaàçam anåju-bhrü-vallimad-ballavé-
våndotsäri-dåganta-vékñitam atisvedärdra-gaëòa-sthalam |
mäm udvékñya vilajjitaà småta-sudhä-mugdhänana-känane
govindaà vraja-sundaré-gaëa-våtaà paçyämi håñyämi ca ||19||
duräloka-stoka-stavaka-navakaçoka-latikä-
vikäsaù käsäropavana-pavano'pi vyathayati |
api bhrämyad-bhåìgé-raëita-ramanéyä na mukula-
prasütiç cütänäà sakhi çikhariëéyaà sukhayati ||20||
saküta-smitam akuläkula-galad-dhammillam ulläsita-
bhrü-vallékam aléka-darçita-bhujä-mülordhva-hasta-stanam |
gopénäà nibhåtaà nirékñya gamitäkäìkñaç ciraà cintayann
antar mugdha-manoharaà haratu vaù kleçaà navaù keçavaù ||21||
tåtéyaù sargaù
mugdha-madhusüdanaù
prabandhaù 7 ||
gurjaré-räga-yati-täläbhyäà géyate |
tiryak-kaëöha-vilola-mauli-taralottaàsasya vamçoccarad-
géta-sthäna-kåtävadhäna-lalanä-lakñair na samlakñitäù |
sammugdhe madhusüdanasya madhure rädhä-mukhendau sudhä-
säre kandalitäç ciraà dadatu vaù kñemaà kaöäkñormayaù ||16||
caturthaù sargaù
snigdha-madhusüdanaù
|| prabandhaù 8 ||
karëäöa-rägaika-tälé-täläbhyäà géyate |
kusuma-viçikha-çara-talpam analpa-viläsa-kalä-kamaëéyam |
vratam iva tava parirambha-sukhäya karoti kusuma-çayanéyam ||4||
*****
|| prabandhaù 9 ||
deçäkha-rägaika-tälé-täläbhyäà géyate |
çvasita-pavanam anupama-pariëäham |
madana-dahanam iva vahati sadäham ||13||
*****
smaräturaà daivata-vaidya-hådya
tvad-aìga-saìgämåta-mätra-sädhyam |
nivåtta-bädhäà kuruñe na rädhäm
upendra vajräd api däruëo'si ||20||
païcamaù sargaù
säkäìkña-puëòarékäkñaù
*****
|| prabandhaù 11 ||
*****
rädhä-mugdha-mukhäravinda-madhupas trailokya-mauli-sthalé
nepathyocita-néla-ratnam avané-bhärävatäräntakaù |
svacchandaà vraja-sundaré-jana-manas-toña-pradoñodayaù
kaàsa-dhvaàsana-dhüma-ketur avatu tväà devaké-nandanaù ||20||
ñañöhaù sargaù
sotkaëöha-vaikuëöhaù
|| prabandhaù 12 ||
tvad-abhisaraëa-rabhasena valanté |
patati padäni kiyanté calanté ||3||
vihita-viçada-bisa-kisalaya-valayä |
jévati param iha tava rati-kalayä ||4||
muhur avalokita-maëòana-lélä |
madhu-ripur aham iti bhävana-çélä ||5||
*****
saptamaù sargaù
nägara-näräyaëaù
aträntare ca kulaöä-kula-vartma-ghäöa
saïjäta-pätaka iva sphuöa-läïchana-çréù |
våndävanäntaram adépayad aàçu-jälair
dik-sundaré-vadana-candana-bindur induù ||1||
|| prabandhaù 13 ||
mälava-räga-yati-täläbhyäà géyate |
kusuma-sukumära-tanum atanu-çara-lélayä |
srag api hådi hanti mäm ativiñama-çilayä ||8||
hari-caraëa-çaraëa-jayadeva-kavi-bhäraté |
vasatu hådi yuvatir iva komala-kalävaté ||10||
*****
|| prabandhaù 14 ||
vasanta-räga-yati-täläbhyäà géyate |
smara-samarocita-viracita-veçä |
galita-kusuma-dara-vilulita-keçä ||13||
hari-parirambhana-calita-vikärä |
kuca-kalaçopari taralita-härä ||14||
vicalad-alaka-lalitänana-candrä |
tad-adhara-päna-rabhasa-kåta-tandrä ||15||
caïcala-kuëòala-dalita-kapolä |
mukharita-raçana-jaghana-gati-lolä ||16||
dayita-vilokita-lajjita-hasitä |
bahu-vidha-küjita-rati-rasa-rasitä ||17||
vipula-pulaka-påthu-vepathu-bhaìgä |
çvasita-nimélita-vakasad-anaìgä ||18||
çrama-jala-kaëa-bhara-subhaga-çarérä |
paripatitorasi rati-raëa-dhérä ||19||
çré-jayadeva-bhaëita-hari-ramitam |
kali-kaluñaà janayatu pariçamitam ||20||
*****
viraha-päëòu-muräri-mukhämbuja-
dyutir ayaà tirayann api vedanäm |
vidhur atéva tanoti mano-bhuvaù
suhåd aye hådaye madana-vyathäm ||21||
|| prabandhaù 15 ||
gurjaré-rägaika-täli-tälena géyate |
*****
|| prabandhaù 16 ||
anila-tarala-kuvalaya-nayanena |
tapati na sä kisalaya-çayanena ||31||
sakhi yä ramitä vana-mälinä ||dhruva-padam ||
vikasita-sarasija-lalita-mukhena |
sphuöati na sa manasija-viçikhena ||32||
amåta-madhura-mådu-tara-vacanena |
jvalati na sa malayaja-pavanena ||33||
sthala-jala-ruha-ruci-kara-caraëena |
luöhati na sä hima-kara-kiraëena ||34||
sajalajalada-samudaya-rucireëa |
dalati na sä hådi cira-viraheëa ||35||
kanaka-nikaña-ruci-çuci-vasanena |
çvasiti na sä parijana-hasanena ||36||
sakala-bhuvana-jana-vara-taruëena |
vahati na sä rujam atikaruëena ||37||
çré-jayadeva-bhaëita-vacanena |
praviçatu harir api hådayam anena ||38||
*****
mano-bhavänandana-candanänila
praséda re dakñiëa muïca vämatäm |
kñaëaà jagat-präëa nidäya mädhavaà
puro mama präëa-haro bhaviñyasi ||39||
añöamaù sargaù
vilakñya-lakñmépatiù
|| prabandhaù 17 ||
bhairavi-räga-yati-täläbhyäà géyate |
rajani-janita-guru-jägara-räga-kañäyitam alasa-niveçaà |
vahati nayanam anurägam iva sphüm udita-rasa-bhiniveçam ||2||
kajjala-malina-vilocana-cumbana-viracita-nélima-rüpam |
daçana-vasanam aruë aà tava krsëa tanoti tanor anurüpaà ||3||
vapur anuharati tava smara-saìgara-khara-nakhara-kñata-rekham |
marakata-çakala-kalita-kala-dhauta-liper iva rati-jaya-lekham ||4||
çré-jayadeva-bhaëita-rati-vaïcita-khaëòita-yuvati-viläpam |
çåëuta sudhä-madhuraà vibudhä vibudhälayato'pi duräpam ||9||
*****
antar-mohana-mauli-ghürëana-calan-mandära-vibhraàçana-
stambhäkarñaëa-dåpti-harñaëa-mahä-mantraù kuraìgé-dåçäm |
dåpyad-dänava-düyamäna-diviñad-durvära-duùkha-padäà
bhraàçaù kaàsa-ripor vyapohayatu vaù çreyäàsi vaàçé-ravaù ||11||
navamaù sargaù
mugdha-mukundaù
|| prabandhaù 18 ||
gurjaré-räga-yati-täläbhyäà géyate |
sajala-naliné-dala-çétala-çayane |
harim avalokaya saphalaya nayane ||6||
çré-jayadeva-bhaëitam atilalitaà |
sukhayatu rasika-janaà hari-caritaà ||9||
*****
sändränanda-puraà-darädi-diviñad-våndair amandädaräd
änamrair mukuöendra-néla-maëibhiù sandarçitendivaram |
svacchandaà makaranda-sundara-galan-mandäkiné-meduraà
çré-govinda-padäravindam açubha-skandäya vandämahe ||11||
daçamaù sargaù
catura-catur-bhujaù
aträntare'masåëa-roña-vaçäm apära-
niùçväsa-niùsaha-mukhéà sumukhém upetya |
savréòam ékñita-sakhé-vadanäà dinänte
sänanda-gadgada-padaà harir ity uvaca ||1||
|| prabandhaù 19 ||
deçavaräòi-rägäñöätälé-täläbhyäà géyate |
*****
ekädaçaù sargaù
sänanda-dämodaraù
|| prabandhaù 20 ||
vasanta-räga-yati-täläbhyäà géyate |
*****
käçméra-gaura-vapuñam abhisärikänäà
äbaddha-rekham abhito ruci maïjarébhiù |
etat tamäla-dala-nélatamaà tamisraà
tat-prema-hema-nikañopalatäà tanoti ||12||
härävalé-tarala-käïcana-käïci-däma
keyüra-kaìkaëa-maëi-dyuti-dépitasya |
dväre nikuïja-nilayasya harià nirékñya
bréòävatim atha sakhéà éyam ity uvaca ||13||
|| prabandhaù 21||
varäòi-räga-rüpaka-täläbhyäà géyate |
maïjutara-kuïja-tala-keli-sadane |
vilasa rati-rabhasa-hasita-vadane ||14||
nava-lasad-açoka-dala-çayana-säre |
vilasa kuca-kalaça-tarala-häre ||15||
kusuma-caya-racita-çuci-väsa-gehe |
vilasa kusuma-sukumära-dehe ||16||
mådu-cala-malaya-pavana-surabhi-çéte |
vilasa madana-çara-nikara-bhéte ||17||
vitata-bahu-valli-nava-pallava-ghane |
vilasa ciram alasa-péna-jaghane ||18||
madhu-mudita-madhupa-kula-kalita-räve |
vilasa madana-rasa-sarasa-bhäve ||19||
madhuratara-péka-nikara-ninada-mukhare |
vilasa daçana-ruci-rucira-çikhare ||20||
vihita-padmävati-sukha-samäje |
kuru muräre maìgala-çatäni |
bhaëati jayadeva-kavi-räja-räje ||21||
*****
|| prabandhaù 22 ||
varäòi-räga-yati-täläbhyäà géyate |
rädhä-vadana-vilokana-vikasita-vividha-vikära-vibhaìgam |
jala-nidhim iva vidhu-maëòala-darçana-taralita-tuìga-taraìgam ||24||
çyämala-mådula-kalevara-maëòalam adhigata-gaura-dukülam |
néla-nalinam iva pita-paräga-paöala-bhara-valayita-mülam ||26||
tarala-dåg-aïcala-calana-manohara-vadana-janita-rati-rägam |
sphuöa-kamalodara-khelita-khaïjana-yugam iva çaradi taòägam ||27||
vadana-kamala-pariçélana-milita-mihira-sama-kuëòala-çobham |
smita-ruci-rucira-samullasitädhara-pallava-kåta-rati-lobham ||28||
çaçi-kiraëa-cchuritodara-jaladhara-sundara-sakusuma-keçam |
timirodita-vidhu-maëòala-nirmala-malayaja-tilaka-niveçam ||29||
çré-jayadeva-bhaëita-vibhava-dviguëékåta-bhüñaëa-bhäram |
praëamata hådi vinidhäya harià suciraà sukåtodaya-säram ||31||
*****
atikramyäpäìgaà çravaëa-patha-paryanta-gamana-
prayäseneväkñëos taralatara-täraà gamitayoù |
idänéà rädhäyäù priyatama-samäloka-samaye
papäta svedämbu-prasara iva harñäçru-nikaraù ||32||
saundaryaika-nidher anaìga-lalanä-lävaëya-lélä-juño
rädhäyä hådi palvale manasija-kréòaika-raìga-sthale |
ramyoroja-saroja-khelana-rasitväd ätmanaù khyäpayan
dhyätur mänasa-räja-haàsa-nibhatäà deyän mukundo mudam ||36||
dvädaçaù sargaù
supréta-pétämbaraù
gatavati sakhé-vånde'manda-trapä-bhara-nirbhara-
smara-paravaçäküta-sphéta-smita-snapitädharam |
sarasa-mänasaà dåñövä rädhäà muhur nava-pallava-
prasava-çayane nikñiptäkñém uväca hariù priyäm ||1||
|| prabandhaù 23 ||
vibhäsa-rägaikatäli-tä1äbhyäà géyate |
*****
pratyüha-pulakäìkureëa niviòa-leça-nimeñeëa ca
kréòäküta-vilokite'dhara-sudhä-päne kathä-kelibhiù |
änandädhigamena manmatha-kalä-yuddhe'pi yasminn abhud
udbhütaù sa tayor babhüva suratärambhaù priyambhävukaù ||10||
éñan-mélita-dåñöi mugdha-vilasat-çétkära-dhärä-vaçäd
avyaktäkula-keli-käku-vikasad-dantäàçu-dhautädharam |
çänta-stabdha-payodharaà bhåça-pariñvaìgät kuraìgé-dåço
harñotkarña-vimukta-niùsaha-tanor dhanyo dhayaty änanaà ||15||
|| prabandhaù 24 ||
rämakari-räga-yati-täläbhyäà géyate |
nayana-kuraìga-taraìga-vikasa-niräsa-kare çruti-maëòale |
manasija-päça-viläsa-dhare çubha-veça niveçaya kuëòale ||19||
*****
paryaìké-kåta-näga-näyaka-phaëä-çreëé-maëénäà gaëe
saìkränta-pratibimba-samvalanayä bibhrad-vibhu-prakriyäm |
pädämbho-ruha-dhäri-väridhi-sutäm akñëäà didåkñuù çataiù
käya-vyüham iva-carann apacitau bhüyo hariù pätu vaù ||26||
çré-bhojadeva-prabhavasya rämädevé-suta-çré-jayadevakasya |
paräçarädi-pnya-varga-kaëöhe çré-géta-govinda-kavitvam astu ||30||