Professional Documents
Culture Documents
Pdefac:ol Rnfolenf Pdefac:ol Rnfolenf Pdefac:ol Rnfolenf Pdefac:ol Rnfolenf Pdefac:ol Rnfolenf
Pdefac:ol Rnfolenf Pdefac:ol Rnfolenf Pdefac:ol Rnfolenf Pdefac:ol Rnfolenf Pdefac:ol Rnfolenf
Pdefac:ol Rnfolenf Pdefac:ol Rnfolenf Pdefac:ol Rnfolenf Pdefac:ol Rnfolenf Pdefac:ol Rnfolenf
rsufarSmufacwfbmoma&;pdefac:rItopf (t"r®0g'ed*¾[)
¤if;rdwLå rlwiG f pmuk,
d u
f 234-rsuEf mS ? rsuaf rSmufacwfbmoma&;pdeaf c:rItopfEiS phf yfvsO;f í oHCm
xk t m; avQmuf x m;awmif ; yef v T m u 10-rsuf E S m (u-n)? pma&;ol \ y#d n mOf u 3-rsuf E S m (#-!)?
&wewå,yPmr*gxmu 3-rsufESm(P-x) yg&Sdonf/
pmrsufESm(!)wGif-
]]txl;ojzifh omoemawmftwGif; oHCmxkpnf;vkH;nDnGwfa&;?
trsdK;bmomomoemawmfBuD; rNydKuGJrysufpD;apa&;twGuf- OD;wnf&nf&G,fvsuf...
pm½Iol ax&0g' Ak'¨bmom0if &[ef;&Sifvltrsm;pkwkdYtwGuf....}}[lí a&;om;xm;onf/
¤if;pmtkyf-a&;om;ol\trnfukd t&Sifxm0&(&efukef)[k azmfjyxm;onf/ þ&Sif;vif;csufwGif
t&Sifxm0&(&efukef)udk ]]¤if;}} [laom emrfpm;jzifh owfrSwfí okH;EIef;oGm;ygrnf/
tar;ESifhtajz(1)
tar; // ¤if;u ¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(!)wGif- ]]txl;ojzifh omoemawmftwGif; oHCm
xkpnf;vkH;nDnGwfa&;....trsdK; bmom omoemawmfBuD; rNydKuGJrysufpD;apa&;twGuf-OD;wnf&nf&G,f
vsuf}}[lí a&;om;jyoxm;onf/
¤if;pmom;rsm;u ¤if;\a&;om;csuftwkdif; oHCmxkpnf;vkH;nDnGwfa&;udk rnfokdYrnfykH taumif
txnfazmfEkdifrnfenf;/ omoemawmfBuD; rNydKuGJrysufpD;apa&;ukd rnfokdYrnfykH taumiftxnfazmfEkdif
rnfenf;/
¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(w-x)wkdYü-
]]rSm;,Gif;azmufjyef tusifhwefí &efvkdppfcif; t"r®0g'Dwoif;wkdYukd ESdrfeif;qkH;raMumif;qkH;r&m
jzpfaom (0g) w&m;a[mw&m;em tjypf&Smaom tyknBud,0g'? or®m'd|dusifhpOfukd ypfy,faom
rdpäm'd|d0g'? ykxkZOfb0jzifhom ao&rnf[k ,lqaom ew¬du0g'? 'Db0aovQif jywfonf[k
,lqaom {ub0Oapä'0g'? tocFw-tewåudk twå=tESpt f om;&S[
d k ,lqaom om&wåeAd mÁ e0g'?
£`E´d, oH0&oDvudk azmufzsufaom (wenf;) ukd,fEIwfESvkH; r,Ofaus;-Murf;wrf;½kd;ysaom
t0de,0g'? oHCmpnf;vkH;nDnGwfa&;ukd zsufqD;aom (0g) oHCmoif;cGJaom ab'u&0g' ponf
rsm;jym; jrwfA'k u
¨ dk pGypf aJG om tAÇmpdue© 0g'D tvDvw
D \
Ykd t"r®a'0'wfvufopf0g'-wkuYd dk ESrd ef if;&m
t"r®0g'ed*¾[trnf&aom usrf;ukd}} [lí a&;om;jyoxm;ygonf/
tar;ESifhtajz(2)
tar;/ / ¤if;u ¤if;\pmtky-f pmrsuEf mS (!)wGi-f ]]txl;ojzifh omoemawmftwGi;f oHCm
xkpnf;vkH;nDnGwfa&;....trsdK; bmom omoemawmfBuD; rNydKuGJrysufpD;apa&;twGuf-OD;wnf&nf&G,f
vsuf}}[lí a&;om;jyoxm;onf/
¤if;pmom;rsm;u ¤if;\a&;om;csuftwkdif; oHCmxkpnf;vkH;nDnGwfa&;udk rnfokdYrnfykH taumif
txnfazmfEkdifrnfenf;/ omoemawmfBuD; rNydKuGJrysufpD;apa&;ukd rnfokdYrnfykH taumiftxnfazmfEkdif
rnfenf;/
tajz(1)/ / ¤if;\pmtky-f pmrsuEf mS (3)ü ]]y&0g'Dw\ Ydk a&SUüwifjycJah ompum;rsm;onf "r®0g'
[k w f - r[k w f rppf a MumrD ,if ; wk d Y \ yk * ¾ d K vf a &;&mcH , l c suf quf q H r I o abmxm;ES i f h omoema&;
&nf&G,fcsufwkdYukd txkduftavsmuf wifjyay;vkdygonf}}[lí a&;om;jyoxm;ygonf/
y&0g'D[lonfrSm b,folawGudk qkdvkdygoenf;..[kar;vQif rpkd;&drfpmoifom;ukd qkdvkdaMumif;
tajzxGuyf gonf/ t"dymÜ ,frmS ]]rpk;d &drpf moifom;\ yk*Kd¾ vaf &;&mcH,cl suf qufqrH o
I abmxm;ESihf omoem
a&;&nf&G,fcsufwkdYukd txkduftavsmuf wifjyay;vkdygonf}}[k qdkvkdygonf/ ¤if;onf ¤if;azmfjyxm;onfh
]]twåaem yrmPH e Zmemwd}}[lonftnD rdrd\yrmPukd rdrdudk,fwdkifu rodwwfav/
,ckaumufEkwfxkwf,ljytyfaom? pmrsufESm(3) tp&SdonfwkdYü yg&Sdaeaom ]¤if;}\
pmom;rsm;u oHCmxkpnf;vkH;nDnGwfa&;udk ysufjym;aprnfh tokH;tEIef;rsm;csnf; jzpfae
aMumif; xif&Sm;vmygvdrfhrnf/ omoemawmfBuD; NydKuGJysufpD;apa&;okdY a&S;½Ixm;aom r½kd;
rom; pdefac:pum;rsm;csnf; jzpfaeaMumif; xif&Sm;vmygvdrfhrnf/
rpkd;&drfpmoifom;\ yk*¾dKvfa&;&mcH,lcsuf qufqHrIoabmxm;ESifh omoema&;&nf&G,fcsufwkdYukd
pdwfxm;jzLpifyg&rD&SifpmtkyfwGifvnf;aumif;? jrwfyef;&*kHr*¾Zif;? omoeygv-"r®uxmtcef;- a0zefa&;
q&mwpfyg;\ oabmxm;qkdif&m tifwmAsL;tajzwkdYwGifvnf;aumif;? "r®tvif;wef;trnf&Sd t"r®0g'
azmfxkwfwm;qD;z,f&Sm;a&;EId;aqmfvTmpmtkyfwGifvnf;aumif; txift&Sm; azmfjyxm;NyD; jzpfygonf/
¤if ; taejzif h aqmif & G u f & rnf h yrmPrS m ]]rpk d ; &d r f p moif o m;onf "r® 0 g'D r[k w f a Mumif ; (0g)
rpkd;&drfpmoifom;onf t"r®0g'D jzpfaMumif;}} ppfaMumjyo&rnfom jzpfygonf/
xif&Sm;atmif ppfaMumjyoEkdifvQif ppfaMumjyo&ef ¤if;rSm wm0ef&Sdygonf/ rpkd;&drfpmoifom;onf
trSefwu,fyif t"r®0g'D jzpfaeonfqkdvQif 0dedpä,ckH½kH;okdY wifjypGJqkd&efyif ¤if;rSm wm0ef&Sdaeygonf/
pGJqdkoifhvSygonf/
tajz(2)/ / ¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(4)ü ]](y&0g'DwkdYonf)-,if;okdYcH,lxm;onfhtavsmuf
tvGev f yS aom pum;vk;H wpfv;Hk ukd vufuidk jf yKvyk x
f m;vku
d yf rHk mS ax&0g'omoem oef&Y iS ;f wnfwahH &;twGuf
t"r®0g'awGukd z,f&Sm;ypfrnf-[l\/ xkdYaMumifhvnf; omoemwGif;om; &[ef;oHCmawmfrsm; txl;ojzifh
Ak'¨bmom0if y&dowftrsm;pk vufcHukd;uG,f MunfnKdrIukd cH,laeMuaom "r®uxdu ur®|memp&d,q&m
awmfrsm;ukd tysufoabmaqmifonfhtjrifjzifh vkdufvHESdyfuGyf pGyfpGJa&;om;ygonf}}[lí a&;om;jyo
xm;ygonf/
¤if ; wG i f ]]t"r® 0 g'awG z ,f & S m ;a&;ud k rpk d ; &d r f p moif o m;u aqmif & G u f a eygaMumif ; }}onf
rSefaompum;om jzpfygonf/
okdY&mwGif ]]txl;ojzifh Ak'¨bmom0if y&dowftrsm;pk vufcHukd;uG,f MunfnKdrIukd cH,lae Muaom
"r®uxdu ur®|memp&d, q&mawmfrsm;}}wGif- ]"r®0g'Drsm;}[lí &Sdygonf? ]t"r®0g'Drsm;}[lí &Sdygonf/
þESpfrsdK;wkdYwGif ]]rpkd;&drfpmoifom;onf t"r®0g'D "r®uxdu ur®|memp&d,wdkY\ t"r®0g'wkdYukd vkdufvH
ESdyfuGyfa&;om;aeonf}}[kqkdvQifvnf; rSefaompum;om jzpfygonf/
]]rpkd;&drfpmoifom;onf "r®0g'D "r®uxdu ur®|memp&d,wdkY\ "r®0g'wkdYukd vkdufvHESdyfuGyf
pGyfpGJa&;om;aeonf}}[kqdkvQifrlum; rSm;aompum;? r[kwfrrSef vkyfBuHpGyfpGJxm;aompum;om jzpfoGm;
ygonf/
txl ; ajymjyxm;vk d o nf r S m ]]y&d o wf t rsm;pk vuf c H u k d ; uG , f Munf n Kd r I u k d cH , l a eMuaom
"r® u xd u ur® | memp&d , q&mawmf t m;vk H ; onf "r® 0 g'D y k * ¾ d K vf j rwf r sm; jzpf a wmf r l M uonf } }[l í
qkdEkdifygrnfavm/ 0dedpä,tjyKcHcJh&aom "r®uxdu? ur®|memp&d,rsm; txift&Sm;&Sdaeonfyif
r[kwfygavm/
tysufoabmaqmifonfhtjrifjzifh vkdufvHESdyfuGyf pGyfpGJa&;om;aeaMumif; 4if;u pGyfpGJajymqdkxm;
onf/ rpkd;&drfpmoifom;rSm "r®0g'D "r®uxdu ur®|memp&d,wdkY\ "r®0g'wkdYukd vkdufvHESdyfuGyf pGyfpGJa&;om;
xm;csuf[lí wpfcsufrQ r&Sdyg/ rpkd;&drfpmoifom; a&;cJhorQwkdYESifh a[mcJhorQwdkYukd zwf½I em;axmifvQif
odEdkifygonf/
tajz(3)/ / ¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(5)ü ]]okdYjzpf&m olwkdYukd,fwkdif tv*'´Lyrm pmoifenf;
jzifo
h ifí olwu
Ydk dk vltxifBu;D ap&ef? wpfzufom;wku
Yd dk apmfum;ESrd chf sa&;om;jcif;onfom olw\
Ydk ax&0g'ESihf
oufqkdifaom tjrifhrm;qkH; omoema&;&nf&G,fcsuf jzpfygonf}}[lí a&;om;jyoxm;ygonf/
¤if;u ]]rpkd;&drfpmoifom;\ omoema&;&nf&G,fcsufrSm wpfzufom;wkdYukd apmfum;ESdrfhcs a&;om;
&ef}}[k pGyfpGJykwfcwfxm;jcif;yif jzpfygonf/ ¤if;pGyfpGJcsuftwkdif; [kwfonf-r[kwfonfudk rpdk;&drfpmoifom;
a&;om;aom pmtkyfrsm;xJrS ]]pdwfxm;jzLpifyg&rD&Sif}} pmtkyfuav;wpftkyfrQukd zwfMunfhvkdufvQifyif
trSefudk odjrifEdkifygvdrfhrnf/
tajz(4)/ / ¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(5-6)wkdYü ]]omoemawmfü tjypfzGJY&ef&Smwwfaom
vlprG ;f aumif;vky&f yfrsm;onf omoemwnfwahH &;twGurf jzpfbJ omoemqkw, f w
k yf supf ;D jcif;\ taMumif;
yifjzpfaMumif;udk jrwfA'k \¨ 0denf;okweå af 'oemawmfwwYkd iG f trsm;qk;H awG&Y ay\/ .../ y#doE¬ma& t*g&0g
0d[&EÅd-------/ txufyg Ak'¨a'oemawmfudkvnf; pma&;ol txl;owdjyKrdyg\/ okdYaomf þae&m ü
wpfzufowf&efrlwwfaom y&d,wfudk tvGJokH;pm;jyKí "r®enf;vrf;rusbJ igodigwwf ighpum;EGm;&
vkyfwwfaom y&0g'DwkdYukd ]oifwkdYüvnf; trSm;awG&Sdaeonf}qkdwm udk,fcsif;pmempdwfxm;wwfap&ef
axmufjyay;vkdjcif;om jzpfyg\}} [lí a&;om;jyoxm;ygonf/
¤if;wGif ]udrdvokwåef}udk ukd;um;jyoxm;aomfvnf; ¤if;okwåefrSm ]]t"r®0g'awGudk rodcsifa,mif
aqmifí qufqHa&;ajyjypfatmif ae&pfMuavmh? t"r®0g'=trSm;w&m;awGukd vufcH&pfMuavmh}}[lí
wpfpufurQ rygjcif;aMumifh ¤if;udrv d okweå of nf t"r®0g'azmfxw
k w
f m;qD;z,f&mS ;a&;udk aqmif&u
G af eaom
rpkd;&drfpmoifom;ukd ESdyfuGyfzkdY&ef BuKd;pm;aeoltwGuf om"urajrmufay/ vufukdifwkwfrjzpfay/
rpkd;&drfpmoifom;onf "r®0g'D oHCmawmfrsm;udk *g&0jyKvsuf aexkdifusifhokH;avh&SdaMumif; awGUqkHzl;
olwkdif; odMuygonf/
rpkd;&drfpmoifom;onf tjypfzGJY&ef&Smwwfol r[kwfaMumif;? vlpGrf;aumif;vkyfaeol r[kwf
aMumif;? omoemawmf wnfwHhjyefYyGm;a&;twGuf aqmif&GufaeolomjzpfaMumif;? y&d,wfudk tvGJ
okH;pm; jyKvkyfwwfol r[kwfaMumif;? ]igodigwwf ighpum;EGm;&}vkyfwwfol r[kwfaMumif;? rpdk;&drf
pmoifom;rSm r&Sif;Ekdifavmufatmif acgif;ikHYcHvkduf&rnfhtrSm;rsm; vkH;0r&SdaMumif;wkdYukd aMunm
vkdygonf/ rpkd;&drfpmoifom;\ pmtkyfrsm;? a[mw&m;rsm;ü avhvmMunfhEdkifygonf/
¤if;wko
Yd nfum; rdrb
d mom trSev
f yk x
f w
k af 0xm;aom pmtkyrf sm;udk pmtkyx
f u
J twdik ;f rSeyf gonf[k
ajymEdkifygovm;...? ajym0Hhygovm;/ þae&mwGif ighpum;EGm;&vkyfolrSm rnfoljzpfoenf;[kar;&
ayawmhrnf/
rnforYl mS trSm;awG&&dS -dS xkt
d rSm;onf 0g'a&;&mwpfct
k aejzifh trSm;rsKd ;quf (ESyd pf ufaernfh trSm;rsKd ;)
&SdaevQif a0zefazmfxkwfwifjyay;&ef &kd;om;olwdkif;rSm wm0ef&Sdygonf/
tajz(5)/ / ¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(7)ü ]]y&0g'DwkdYonf w&m;a[mjcif;("r®a'oem)?
w&m;emjcif; ("r®ó0e) [laom yknud&d,0w¬KwkdYukd jyKvkyfjcif;rsm;jzifh w&m;r&Ekdif/ ,ckrsufarSmufacwf
w&m;yGJrsm;rSm tv[ó tykdtvkyfrsm;taejzifhom xifjrif,lqolwkdY jzpf\/ a&SUü tu©&mpOfjzifh azmfjy
tyfaom olw\ Ydk pum;&yfrsm;ukd tESpcf sKyf ppfxw
k Mf unfah omtcg atmufygtwkid ;f wpfcw
k nf;aomtajzukd
awGU&ay\/
]]w&m;a[mw&m;emjcif;jzifh w&m;r&/ w&m;rodEkdif/ bk&m;vufxufuvJ bk&m;w&m;
a[m&mü w&m;r&cJhMu/ omrefykxkZOfwkdYa[mu ykdíyif w&m;r&EkdifaMumif;/ tckacwfrSm r*fzkdvf
edAÁmef&EkdifolwkdY r&SdEkdifawmhaMumif;/ txl;ojzifh w&m;a[mw&m;jyw&m;emjcif;tvkyfukd olwkdY
rESpfNrdKUaMumif; ]aumufcsuf}wpfcktjzpf csrSwfEdkifayonf}}[lí a&;om;jyoxm;ygonf/
¤if;wGif bdu©K"r®yd,q&mawmf\ ]yxredAÁmef}-rS
(u) jrwfpmG bk&m;vufxufaemufyikd ;f rSm r*fzv
kd &f olenf;yg;aMumif; oH,w
k ?f yg? (oH?1? 422)
rSm a[mMum;xm;ygw,f/ 'gaMumifh w&m;em&kHoufouf 'ójzifh w&m;r&EdkifaMumif; tckdiftrm
ajymqkdygw,f/ (yxredAÁmefESifh0dyóemwapä? pm-41)
(c) wifyghbk&m;? 'Davmufqkd&if ykxkZOf&[ef;wpfyg;u w&m;a[m&if w&m;emyk*¾dKvfawG
av;r*fav;zkvd &f Ekid w
f ,f-r&Ekid b
f ;l qdw
k m wynfah wmf oabmaygufygNy/D (yxredAmÁ efEiS hf 0dyóem
wapä? pm-9)
(*) w&m;em&if aomwmyefwnf&r,f? Mum;&if;em&if; aomwmyefwnfw,fqw dk phJ um;[m
vkH;0rSm;aeygw,f/ w&m;em&kHoufouf 'DacwfrSmvJ aomwmyef rwnfEdkifygbl;? bk&m;vufxuf
uvJ aomwmyefrwnfcMhJ ubl;? bmvdrYk wnfovJqakd wmh qufNy;D ajymyghr,f? tckawmh 'DavmufyJ
&yfxm;OD;r,f/ (yxredAÁmefESifh0dyóemwapä? pm-10)
(i) oHudkoHzsuf oHacs;wufqdkovkd tcsnf;tESD;jzpfwJh omoemwGif;om; &[ef;awGom
ooemawmfudk zsufqD;rSmyg? odyfNyD;aMumufp&maumif;ygw,f/ (yxredAÁmefESifh0dyóemwapä? pm-
42)
[laom pmykd'fwdkYudk tu©&mpOfjzifh trSwfjyí azmfjyxm;ygonf/
0dbZÆ0g'D\ ]ax&0g'qkdif;bkwfatmufrSmtrSm;0uFyg}-rS
(C) jrwfAk'¨onf t"duusaom w&m;emoludk txl;iJhí w&m;rsm;pGmwdkYukd tjcm;vlwdkYu
rSwfrdEdkif&kHom odMuygaomfvnf; y#da0"ÓPf jzpfavmufatmif em;rvnfEkdifMuaMumif; ponfjzifh
rSw,
f Ml u&rnf jzpfygonf/ xdok abmrSm xif&mS ;ygonf/ (ax&0g'qkid ;f bkwaf tmufrmS trSm;0uFyg?
pm-124)
[lí azmfjyxm;ygonf/
rpkd;&drfpmoifom;\ pdppfcsuf tusOf;-rS
(p-1) 1372-ckESpf 0gqdkOD;wGif pma&;olwkdY&yfuGuftwGif;&Sd atmifcsrf;om"r®m&kHrSm
0dyóemw&m;tzGJYwpfcku 0gwGif;umv oifwef;rsm;zGifhvSpfydkYcsrnfudk oufqkdif&mu todtrSwf
jyKciG ahf y;cJMh uygonf/ (y)/ pma&;olu vk;H 0vufrcHbJ vlBu;D vufrw
S \
f ta&;rygykrH mS ;ESihf wkid af wm
udpö\ &kH;oabmoGm; tqifhqifhwdkYudk &Sif;vif;jyNyD; vkH;0y,fcsvdkufygonf/
(p-2) 1373-ckESpf rdk;n§if;NrdKUwGif usif;yrnfhw&m;yGJtwGuf w&m;yGJvma&mufyifholrsm;u
pma&;olxHarSmuf 0ifa&mufvmMuygonf/ (y) xkdw&m;yGJ tpDtpOf vkH;0ysufoGm;ygonf/
(p-3) ,ckvnf; "r®'gejyKvkdolwdkY\ tpDtpOf ysufvdrfhrnf[k xifjrifrdygonf/ xdkokdY
ysufaomtcgwGif bmhaMumifhysufoenf;[k tar;a&mufvmvQif pma&;ol\ rSwfcsufaMumifh[k
ajzMuygvdrfhrnf/
[lí ¤if;u xkwfjyxm;ygonf/
rl & if ; ud k t"d y Ü m ,f r S e f a yguf a tmuf tacguf a cguf zwf M unf h o if h y gonf / tb,f h
aMumif h q k d a omf ]]w&m;a[mjcif ; ("r® a 'oem)? w&m;emjcif ; ("r® ó 0e)[l a om yk n ud & d ,
0w¬KwkdYukd jyKvkyfjcif;rsm;jzifh w&m;r&Ekdif/ ,ckrsufarSmufacwf w&m;yGJrsm;rSm tv[ó
tyk d t vk y f r sm;taejzif h o m jzpf \ }}[l a ompum;rS m t&S i f x m0& trnf c H x m;ol ]¤if ; }\
ukd,fykdifpum;rQom jzpfonf/
xkdpum;onf bdu©K"r®yd,q&mawmf\ pum;r[kwfay/ 0dbZÆ0g'D\ pum;r[kwfay/ rpkd;&drf
pmoifom;\ pum;r[kwfay/ (rl&if;jzpfaom yxredAÁmefESifh0dyóemwapä- ponfhpmtkyfudk &SmazGNyD;
zwf½IMunfhvQif ykdrdkxif&Sm;pGm odjrifEdkifygvdrfhrnf/) trSefrSmrl ¤if;\pum;xJwGif ]]aumufcsuf}}[lí
yg&SdonfESifhtnD pOf;vJaumufuspfaom pdwf"mwfjzifh pGyfpGJajymqkdxm;csufrsm;om jzpfygonf/
bdu©K"r®yd,\ (u) (c) (*) (i) pum;&yfrsm;onf rSefuefaompum;rsm; jzpfygonf/ ¤if;\pmtkyf-
pmrsuf E S m (8^177)rS m ygonf h ]]oEÅ w d t rwf B uD ; onf ( y)0d o k ' ¨ d 7-yg;ud k wpf y g;NyD ; wpf y g; Bud K ;pm;
tm;xkwf&rI &SdEkdifayonf}}[laompum;ESifh twlwlyif jzpfygonf/ (8^177)yg pum;wkdYukd trSef[k,lvQif
bdu©K"r®yd,\ azmfjyyg (u) (c) (*)pum;wkdYudkvnf; trSef[kom ,l&rnf/
wpfzef ¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(8)rSmygonfh ]]w&m;[lonf emMum;½kHrQjzifh NyD;jynfhpkHrI &Sdonf[k
rqko
d myg/ (y) trSeyf ifjzpfyg\}}[laompum;ESihf ]]w&m;em½ko
H ufouf 'óejzifh w&m;r&Ekid /f bm0emtvkyf
vkyfygrS w&m;&Ekdifw,f[kqkdygvQif vufcHEkdif(y)}}[laompum;wkdYESifh twlwlyif jzpfygonf/
þae&mwGif txl;wifjyvkdonfrSm ¤if;onf ¤if;\r½kd;rom;jyKvkyfwwfonfhÓOftwkdif; r½kd;rom;
jyKvkyfxm;ygonf/ vkyfxm;ykHrSm-
yxredAÁmefa&;om;olonf bdu©K"r®yd, jzpfyg\/
0dyóemwapäa&;olonf eef;OD;(wrÜ0wD) jzpfyg\/
ax&0g'qkdif;bkwfatmufrSm trSm;0uFyga&;om;olonf 0dbZÆ0g'D jzpfyg\/
yckuLú 0dyóemtvkyaf y;w&m; tykid ;f (1) tykid ;f (2) tykid ;f (3)wku Yd dk pdppfcsut f usO;f -a&;om; olonf
rpkd;&drfpmoifom; jzpfyg\-[k 4if;u aocsmcGJjcm; odjrifxm;ygonf/ okdYygvsufu,fESifh azmfjyygyk*¾dKvf 4-
OD ; wk d Y u k d ]]y&0g'D } }emrf p m;jzif h rS w f o m;jyvsuf wpf t k y f v k H ; rS m ok H ; EI e f ; a&;om;jyoonf / xd k Y a emuf
pmrsufESm(98)ta&mufwGifrS ]]y&0g'Drnfaom rpkd;&drfpmoifom;}}[k vkH;csvkdufonf/ ]]y&0g'D[k
yg&SdorQtm;vkH;onf rpkd;&drfpmoifom;yif jzpfawmhonf}}[k odrSwfoGm;apygonf/
]bdu©K"r®yd,}rSm trSm;&SdcJhvQifvnf; pm½IolwkdYu ]rpkd;&drfpmoifom;}tay:om tjypfjrifap&ef?
]eef;OD;(wrÜ0wD)}rSm trSm;&SdcJhvQifvnf; pm½IolwkdYu ]rpkd;&drfpmoifom;}tay:om tjypfjrifap&ef?
]0dbZÆ0g'D}rSm trSm;&SdcJhvQifvnf; pm½IolwkdYu ]rpkd;&drfpmoifom;}tay:om tjypfjrifap&ef?
]rpkd;&drfpmoifom;}rSm trSm;&SdcJhvQifvnf; pm½IolwkdYu ]rpkd;&drfpmoifom;}tay:om tjypfjrifap&ef
wrif vkyfBuHrkom;qkdum r½dk;rom; vkyfxm;rI jzpfayonf/ þcsufonf rnfrQta&;BuD;ygoenf;/
toa&zsufrIt& trItcif;ajrmufEkdifonf[k ,lqtyfygonf/
trSeftm;jzifh a&;om;jyo&rnfrSm yxredAÁmefukd a0zef&mXmewdkYü y&0g'Drnfaom bdu©K"r®
yd,q&mawmf[o k m ok;H EIe;f &rnf/ 0dyóemwapäukd a0zef&mXmewküYd y&0g'Drnfaom eef;OD;(wrÜ0wD) [kom
ok;H EIe;f &rnf/ ax&0g'qkid ;f bkwaf tmufrmS trSm;0uFygukd a0zef&mXmewküYd y&0g'Drnfaom 0dbZÆ0g'D [kom
ok;H EIe;f &rnf/ pdppfcsut
f usO;f wku Yd dk a0zef&mXmewküYd y&0g'Drnfaom rpk;d &drpf moifom;[kom ok;H EIe;f &rnf/
(þü ]y&0g'D}trnfonf ¤if;u uifyGef;wyfay;xm;onfhtrnfqkd; jzpfygonf/ okdYaomfvnf;
pma&;olwkdY\ wynfhrsm;uawmh ]]t&Sifbk&m;wdkYu trsm;tusdK;udk ukd,fusdK;pGefYNyD; aqmif&GufcJhwJhtwGuf
]y&[dw}&JU t"dyÜm,fvkdyJ ]trsm;tusdK;aqmifol}vkdY t"dyÜm,fxGufvmrSmyg/ olwkdYawGuawmh olwkdYtusdK;yJ
aqmif&u G o
f al wG jzpfvrYdk Ydk ]ou0g'D}vkYd jzpfomG ;rSmyg}}[k t"dymÜ ,fopfwpfck [motaejzifh zGiv
hf pS o
f ;Hk pGaJ Mumif;
&Sif;jyvmygao;onf/)
tajz(6)/ / ¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(8)ü ]](y&0g'DwkdYonf) rQwaomtajctaewGif &yfwnf
raebJ Ak'¨bmomwdkY xkH;wrf;tpOftvmjzpfaom w&m;a[mjcif;? w&m;emjcif;tvkyfwkdYukd jypfwif
uJh&JU½Iwfcsjcif;? t"r®0g'awG-ponfjzifh yk*¾dKvfa&;qkdif&m rawmfrw&m;pGyfpGJjcif;? wpfzufom;udk tjypfr&Sd
tjypf&Sm &efpwkdufckdufae jcif;wkdYaMumifh olwkdYukd,fwkdif t"r®0g'twGif; oufqif;oGm;olrsm; jzpfoGm;
onf}}[lí a&;om;jyoxm;ygonf/
¤if;wGif rQwaomtajctaewGif &yfwnf&rnfvm;...rSefuefaomtajctaewGif &yfwnf&rnf
vm;...[k ar;cGe;f xkwv f ydk gonf/ y&0g' t
D rnfwyfrcH&aom bduK© "r®y,
D q&mawmf? y&0g'D trnfwyfrcH
&aom eef;OD;(wrÜ0wD)? y&0g'D trnfwyfrcH&aom 0dbZÆ0g'D? y&0g'DtrnfwyfcH&aom rpkd;&drfpmoifom;
yk*¾dKvf 4-OD;wkdYonf rSefuefaomtajctaewGif &yfwnfaevsuf &SdMuygonf/
]]w&m;a[mjcif;? w&m;emjcif;tvkyfwkdYukd jypfwifuJh&JU½Iwfcsjcif;}}ukd "r®0g'Dq&m 4-
OD;wkdYu vkH;0rvkyfygaMumif; xifxif&Sm;&Sm; odapvkdygonf/
t"r®0g'jzpfaom w&m;a[mjcif;? w&m;emjcif;tvkyfwkdYukdom azmfxkwf wm;qD;
z,f&Sm;jcif;wdkYukd "r®0g'Dq&m 4-OD;wkdYu "r®0g'DjzpfonfESifhnDatmif aqmif&GufaeMu ygonf/
¤if;u ]]t"r®0g'awG-ponfjzifh yk*Kd¾ vaf &;qkid &f m rawmfrw&m;pGypf jJG cif;}}udk jyKvyk af eolrsm; jzpfonf[k
pGyfpGJxm;ygonf/ o*Fg,em 6-wefwiftyfaom yd#uwfawmfESifh rnDonfrsm;ukd t"r®0g' awG[k
ajym&rnfrSm Ak'¨bmom0ifwkdif;\ jrifhjrwfaom wm0efodpdwft& usifhtyfonfh usifh0wfom jzpfygonf/
wpfzef ]]wpfzufom;ukd tjypfr&St d jypf&mS &efpwku d cf u
dk af ejcif;aMumifh olwu
Ydk ,
dk w
f idk f t"r®0g' twGi;f
ouf q if ; oG m ;ol r sm; jzpf o nf } }[k pG y f p G J x m;jyef y gonf / wpf z uf o m;[l o nf r S m ]]wpf z uf o m;u
"r®0g'Djzpfonfukd t"r®0g'D}}[k ajymqkrd v d Qiu f m; pma&;q&m 4-OD;wdo Yk nf t"r®0g'twGi;f okYd oufqif;oGm;
vdrfhrnf trSef/ okdY&mwGif ]]wpfzufom;u t"r®0g'Djzpfí t"r®0g'D}}[k ajymqkda&;om;jcif;um; t"r®0g'
twGif;okdY rouffa&mufEkdifay/
pma&;q&m 4-OD;wdkY\ a&;om;csufrsm;onf rnfonfh ygVdawmf t|uxm #Dumt& rnfokdY
rSm;,Gif;vGJacsmfjcif;aMumifh t"r®0g'twGif;okdY oufa&mufoGm;ygaMumif; tukd;tum;jyEkdifvQif tukd;tum;
jyapcsifygonf/
tajz(7)/ / ¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(8)ü ]]y&0g'DwkdY\ (u)trSwfjypum;&yfwGif ----
]r*fzkdvf&ol vkH;0 r&SdEkdif} [laom pum;rSm rSm;,Gif;ygonf}}[lí a&;om;jyoxm;ygonf/
¤if;wGif ]r*fzkdvf&ol vkH;0r&SdEkdif}[laom pum;onf t&Sifxm0&trnfcH ¤if;\pum;omvQif
jzpfygonf/ tajz(5)ü jyxm;aom (u)trSwfjypum;ESifh jyefwkdufMunfhvkdufyg/
bdu©K"r®yd,u a&;xm;onfrSm ]w&m;em½kHoufouf 'óejzifh w&m;r&EkdifaMumif;}[líom
jzpfygonf/ þpum;udk t&Sifxm0&trnfcH ¤if;u tb,fenf;jzifh em;vnfajymqdkvdkjcif;aMumifh ]r*fzkdvf
&ol vkH;0r&SdEkdif}[lí t"dyÜm,fopf pmom;topf jzpfay:vmygoenf;/ &Sif;jyyg/
tajz(8)/ / ¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(9)ü ]]y&0g'DwkdY\ (c)pum;&yfvm ----]ykxkZOf&[ef;awG
a[mwJh w&m;u vkH;0w&m;r&Ekdif}[lí tb,fpmayü vm&Sdygoenf;}}[lí a&;om;jyoxm;ygonf/
¤if;wGif ]ykxkZOf&[ef;awGa[mwJh w&m;u vkH;0 w&m;r&Ekdifawmh}[laom pum;onf t&Sif
xm0& trnfcH ¤if;\pum;omvQif jzpfygonf/ tajz(5)ü jyxm;aom (c)trSwfjypum;ESihf jyefwkduf
Munfhvkdufyg/
bdu©K"r®yd,u a&;xm;onfrSm ]'Davmufqkd&if ykxkZOf&[ef;wpfyg;u w&m;a[m&if w&m;em
yk*¾dKvfawG av;r*fav;zkdvf &Ekdifw,f-r&Edkifbl;qkdwm wynfhawmfwdkY oabmaygufygNyD} [líom
jzpfygonf/ þpum;udk t&Sifxm0&trnfcH ¤if;u tb,fenf;jzifh em;vnfajymqdkvdkjcif;aMumifh ]ykxkZOf
&[ef;awG a[mwJh w&m;u vkH;0 w&m;r&Ekdifawmh}[lí t"dyÜm,ftopf pmom;topf jzpfay:vm
ygoenf;/ &Sif;jyygOD;/
¤if;onf bdu©K"r®yd,q&mawmf okH;EIef;xm;aom ]'Davmufqkd&if}[laom yrmPjyyk'ftwGif;u
tjynfhtpkHteuft"dyÜm,fwkdYukd okH;oyfjcif;rjyKbJ rsufuef;ozG,fjyKí t"dyÜm,fazmfxm;aMumif; xif&Sm;yg
onf/
tajz(9)/ / ¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(9)ü ]]y&0g'DwkdY\ (u)pum;&yfukd vufcHEkdifp&m
&Sdaomfvnf; (c) (*) (C) pum;&yfwkdYrSm bk&m;a[m ax&0g'usef;*efwkdYESifh vGJacsmfqefYusifaeygonf}}[lí
vnf;aumif;?
¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(17)ü ]]okdYjzpfí (C) 0gusvm ]tjcm;vlwkdY rSwfrd½kH omrSwfrdNyD; y#da0"
ÓPfrjzpf} [laompum;rSm t½l;acs;yef; y&rf;ywm ajymqkdaompum;omwnf;}}[lívnf;aumif;?
¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(22^23)wkdYü ]]txufü wifjycJhNyD;aom ygVdt|uxm pum;&yfrsm;jzifhyif
]bk&m; w&m;a[monfhtcg tjcm;vlwkdY y#da0"ÓPf jzpfavmufatmif em;rvnfMuaMumif;? w&m;em&if
aomwmyefwnf&r,f/ 'Dpum;vkH;0rSm;w,f}ponfjzifh w&m;a[m w&m;emjcif;tvkyfukd tjypfzGJU &ef&Sm
wwfaom y&0g'Dw\ Ydk pum;wko
Yd nf jrwfA'k \
¨ a0om&ZÆÓPfawmfwu Ydk dk wm;jrpfaom t"r®0g'pum;&yfrsm;
om jzpfygawmhonf}}[lívnf;aumif; a&;om;jyoxm;ygonf/
¤if;wkdYwGif w&m;em&if;Mum;&if;jzifh aomwmyefwnf-rwnfudpörSm (*)0gusESihf oufqkdifygonf/
(*)0gusvm rl&if;pum;onf ¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(8) ü ]]w&m;[lonf emMum;&kHrQESifh NyD;jynfhpkHrI&Sdonf[k
rqdkomyg/ or®yÜ"mef 0D&d,jzifh udk,fwdkifvufawGU BuKd;pm;tm;xkwfygrSom &EdkifonfrSmvnf; trSefyif
jzpfygonf}} [laompum;&yf? ¤if;\pmtkyf-pmrsufESm (177)yg twnfjyKtrSefjy pum;&yfrsm;ESifh twlwl
yifjzpfí rSefygonf/ rrSm;ay/ (þokdYqdkvQif t½l;acs;yef; y&rf;ywmpum; ajymolum; rnfolenf;/)
(C)0gusvmpum;&yfyg rl&if;pum;pkonf rlvyPÖmoygVdawmfusr;f ? pmrsuEf mS (1)rSm pwifvm &Sod nfh
w&m;awmft& a&;om;jcif;omjzpfaMumif; trSm;0uFygpmtkyfrSm tjynfhtpkH yg&SdNyD; jzpfygonf/ xkdYaMumifh
rSefygonf/
tu,fí ]](C)pum;&yfukd rrSefyg}}[kqkdvQif ¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(20)wGif yg&Sdonfh
]]trSefqkd&aomf w&m;vnf;em&rnf/ emonfhtwkdif;vnf; usifh&rnf/ xkdtcg yk*¾vorÜwådjzpfaom
jznfhqnf;zl;cJhaom yg&rDtxkduftavsmufvnf; &Sdygu edAÁmefESifh vGJacsmfEkdifp&m r&Sdawmhacs}}
[laompum;udkvnf; rrSef[kom qkd&rnfrkcs/ (þokdYqdkvQif t½l;acs;yef; y&rf;ywmpum; ajymolum;
rnfolenf;/)
tb,fhaMumifhqkdaomf yk*¾vorÜwådjzpfaom jznfhqnf;zl;cJhaom yg&rDtxkduftavsmuf r&Sdygu
edAÁmefESifh vGJacsmfEkdifp&m &Sdjcif;aMumifh bk&m;u w&m;a[maomfvnf; y#da0"ÓPf rjzpfolrsm;rSm rsm;pGmyif
&Sdygayawmhonf/ ]]bk&m; w&m;a[monfhtcg tjcm;vlwkdY y#da0"ÓPf jzpfavmufatmif em;rvnfMu
aMumif;}}rSm rSefaompum;om jzpfayawmhonf/ ]tjcm;vl}[lonfrSm yg&rDrjynfhao;ol? £a`E´r&ifhao;ol?
aomwmyefwkdYtwGuf a[mtyfonfhw&m;udk em;rvnfEkdifaom ykxkZOfyk*¾dKvf ponfrsm;udk qkdvkdygonf/
tem"d*wwåm/
jrwfpmG bk&m;onf wpf&ufvQif 2-Burd f avmuBu;D udk ½Ipm;qifjcifawmfral vh&&dS m ÓPfawmfueG &f uf
twGif; xifvif;pGm 0ifvmolrsm;om y#da0"ÓPf jzpfapEkdifolrsm; jzpfí r*fzkdvf&olrsm; jzpfEkdifMuygonf/
tjcm;olrsm;rSm y#da0"ÓPf jzpf-rjzpfonf {uefenf;tm;jzifh raocsmyg/
tajz(10)/ / ¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(14)ü ]]xkdYxufykdíckdifrmaom y&0g'DwkdY\pum;rSm (C)
pum;&yfvm pum;wkdY jzpfonf/ w&m;a[mw&m;emjcif;tvkyfukd olwkdY vkH;0r½IpdrfhaMumif; ydkrkdxif&Sm;onf/
]bk&m;u w&m;emolukd txl;iJíh w&m;rsm;pGmukd a[mcJah Mumif;? ,if;w&m;wku Yd dk tjcm;vlwu
Ydk rSwrf Ed idk ½f o
Hk m
odMuNyD; y#da0"ÓPfjzpfavmufatmif em;rvnfMuaMumif; ponfjzifh rSwf,lMuyg}[lí t"r®0g'wpf&yfukd
xlaxmifcJhygonf}}a&;om;jyoxm;ygonf/
t&Sifxm0&trnfcHol ¤if;u ]]tjcm;vlwkdYu rSwfrdEkdif½kHom odMuNyD; y#da0"ÓPfjzpfavmufatmif
em;rvnfMuaMumif; ponfjzifh rSwf,lMuyg}}[laompum;ukd t"r®0g'wpf&yf[k qkdvQif ¤if;udk,fwdkif
ajymqdx
k m;aom ¤if;\pmtkyf ]pmrsuEf mS (20)}ygpum;onfvnf; t"r®0g'pum;yif jzpf&ayawmhrnf/ rSe\ f /
t"dyÜm,fcsif; twlwlyif/
tajz(11)/ / ¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(14)ü ]](u) (c) (*)wkdYrSm bm0emudk &nfnTef;aomfvnf;
(C)pum;&yft& qefYusifbuf(tqkd;?tjypf)ukd OD;wnfxm;onfrSm aocsmyg\/ ,if;(C)yg t"r®0g'ukd
wif j yNyD ; -wif j yvwå Y H jzpf a om-tuk d ; tum;wk d Y j zif h trS e f t rS m ; cG J j cm;qk H ; jzwf y gavmh "r® r d w f a qG } }
[lía&;om;jyoxm;ygonf/
¤if;onf w&m;a[m? w&m;em? w&m;yG[ J &l mwGif "r®0g'Dw&m;? t"r®0g'Dw&m;[lí ESprf sKd ;&Sad Mumif;udk
rQ rodol jzpfayonf/ "r®0g'Djzpfaom "r®'geaMumifh aumif;aomtusdK; BuD;rm;ygonf/ t"r®0g'Djzpf
aom t"r®'geaMumifh ajymif;jyefvSefí raumif;aomtusdK; BuD;rm;ygonf/ tZmwowf0w¬Kvm
a'0'wf\ t"r®'gea[mw&m;rsdK;udk qkdvkdygonf/
¤if;wGif ]wifjyNy;D -wifjyvwåYH jzpfaom tuk;d tum;rsm;} udk &SmMunfah omtcg ygVd-jrefrmjyef om"u
15-ck azmfjyxm;ygonf/
¤if;\tudk;tum; 15-ckpvkH;wGif ]]bk&m;u w&m;emoludk txl;iJhí w&m;rsm;pGmukd a[mcJh
aMumif;/ ,if;w&m;wkdYukd tjcm;vlwkdYu rSwfrdEkdif½kHom odMuNyD; y#da0"ÓPfjzpfavmufatmif em;rnf
MuaMumif ; -[l a om pum;onf t"r® 0 g'wpf & yf jzpf o nf } }[l a ompum;ud k trS e f w u,f
twnf j zpf a pEk d i f a om ygVd t |uxm[l í wpf v k H ; wpf y g'rQ ryg&S d a cs/ rqD r qk d i f a wG u d k uk d i f r d & m
ukdifvkduf&ykH ay:aeygonf/
¤if;ygVdawmft|uxmrsm;onf olYae&mESifh olYt"dyÜm,fESifh olYbmomol rSefuefaeMuygaomfvnf;
¤if;wkt
Yd m;vk;H u (C)0gusygpum;pkonf t"r®0g' jzpfonf[al om t"dymÜ ,fuu dk m; rjzpfapEkid af y/ tu,fí
¤if;wkt
Yd m;vk;H u (C)0gusygpum;pkonf t"r®0g' jzpfonf[al om t"dymÜ ,fukd jzpfapEkid jf im;tH/h Ny;D apEkid jf im;
tHh/ ¤if;\pmtkyf-]pmrsufESm(20)}wGif yg&Sdonfh pum;onfvnf; rrSefaompum;omjzpfí t"r®0g'om
jzpfonf[k rSwf,l&rnf/ (emolwkdif; r*fzkdvfukd &&rnf-qdkvkd&ma&mufonf-[lvkd/)
xkdYxufwufíqkdcsifao;vQif ¤if;onf (C)0gusygpum;pkukd wkdufckdufae&if;jzifhyif ]]jrwfpGm
bk&m;\ w&m;ukdemMum;&olwkdif; rnfolrqkd (wpfOD;wpfa,mufrQrusef) tukefvkH; tm;vkH; y#da0"
ÓPf &&Sdolcsnf;om jzpfonf}}[laom t"r®0g'opfwpf&yfukd aMunmNyD; 0efcHvkduf&ma&mufoGm;rnf
om jzpfygonf/
tajz(12)/ / ¤if;\pmtkyf-pmrsufESm(23)ü ]]y&0g'DwkdY\(i)pum;&yfü ]tcsnf;tESD;jzpfwJh
omoemwGif;om; &[ef;awGuom omoemukd zsufqD;rSmyg}[k taygif;ESifhqkdxm;jcif;aMumifh omoemwGif;
om; &[ef;rSeforQ r*fzkdvfrS tcsnf;tESD; jzpfukefawmh\/ w&m;r&Ekdifawmh-ponfjzifh t"dyÜm,f&ygonf/
omoemawmfwGif;&Sd &[ef;oHCmawmfwkdYukd ykwfcwfqJa&;xm;aom pum;wkdYom jzpfonf}}[lí a&;om;jy
oxm;ygonf/
¤if;wGif (i)rl&if;vmpum;ESihf rqkid yf g/ (i)rl&if;rSm ]]oHuo
dk zH suf oHacs;wufqo
dk vkd tcs;D tES;D jzpfwhJ
omoemwGif;om; &[ef;awGuom omoemawmfukd zsufqD;rSmyg}}[líom jzpfygonf/ ,if;pum;pkonf
omoem0iftm;vkH; Mum;zl;em;0 jynfh0aeonfhpum;yif jzpfygonf/ &[ef;aumif;wkdYukd rxdckdufap&ef
]tcsD;tESD;jzpfwJh}[laom 0daooejzifh ykdif;jzwfxm;NyD;om; jzpfygonf/ ]]tcsD;tESD;rjzpfwJh &[ef;awGu
awmh omoemawmfukd rzsufqD;yg}} [lí Aswda&uw¬ xif&Sm;onfhpum; jzpfygonf/
odkYygvsufukdyif (i)rl&if;ukd 4if;u jyefvnfajymqkd&mü ]]omoemwGif;om; &[ef;rSeforQ r*fzkdvfrS
tcsnf;tESD; jzpfukefawmh\/ w&m;r&Ekdifawmh}}[lí t"dyÜm,ftopf pmom;topfjzifh ajymEkdifonfhtwGuf
tHHhMo&ygonf/
t&Six
f m0& trnfco
H l ¤if;onf þrQavmuf<u,f0vSyaom r[kwrf rSef vkyBf ueH nf;wku
Yd dk rnfonfh
q&mwkdYxHrS oif,lwwfajrmufcJh&ayoenf;/ pdwf0ifpm;vmavNyDwum;/ pifppftm;jzifh omoemawmf
wGif;&Sd &[ef;oHCmawmfwkdYukd ykwfcwfqJa&;olrSm t&Sifxm0&trnfcH ]¤if;}omvQif jzpfayonf/
¤if;azmfjyxm;onfh t[HbaEÅ-tpcsDonfh om"urSm om"u rajrmufay/ tcsD;tESD;jzpfaom
&[ef;rsm;udkvnf; oHom&0¥awmjzifh 0ifa&mufvmolrsm;csnf;[kqkdvQif ¤if;\pum;twkdif; [kwfEkdif-
r[kwfEkdifukd omoema&;OD;pD;Xme 0dedpä,ckH½kH;0if trIwGJrsm;taMumif; avhvmMunfhapcsifygbdonf/ yxr
yg&mZdurIrsm;ESifh 'kwd,yg&mZdurIrsm; usL;vGefxm;onfh &[ef;rsm;udkvnf; omoemzsuf[k rqkdEkdifawmh
NyDavm/ ¤if;yg&mZduusL;vGefNyD;om; &[ef;rsm;vnf;yJ oHom&0¥awmjzifh 0ifa&mufvmoljzpfí tcsD;tESD;
r[kwfolrsm;wnf;-omoemzsufr[kwfolrsm;wnf;-[k ,lq&ygrnfavm/
¤if;u ¤if;0goemxkaH eonfh tqJpmwkjYd zifh ykpH cH svsuf atmufygtwkid ;f qJa&;ykwcf wfxm;ao;onf/
jrwfpGmbk&m;u...Ak'¨omoemwGif;om; &[ef;awmfrsm; r*fzkdvfrS tcsD;tESD; rjzpf/ (edAÁmef&aom
tusifhukd usifh\/)
y&0g'Du... Ak'¨omoemwGif;om; &[ef;awmfrsm; r*fzkdvfrS tcsD;tESD; jzpf\/ (edAÁmef&aom
tusifhukd rusifh/) (4if;\pmtkyf? pm-24)
txl;rSwcf su/f txufygpum;pkonf bduK© "r®y,
d q&mawmf\ ](i)0gusygpum;p}k r[kwjf cif; aMumifh
t&Sifxm0&trnfcHol ]¤if;\pum;}omvQif jzpfygawmhonf/ ¤if;onfomvQif y&0g'D jzpfyg awmhonf/
tajz(12)/ / ¤if;\pmtkyfü (p-1) (p-2) (p-3)[lí aumufEkwfazmfjyxm;aomfvnf; ¤if;wkdY
ukd oD;oefYcGJjcrf;í a0zefxm;csuf vkH;0ryg&Sdacs/ ¤if;pmwkdYwGif rpkd;&drfpmoifom;u 0dyóemw&m;tzGJU
wpfcku oifwef;rsm; zGifhvSpfydkYcsrnfukd ...&Sif;vif;jyNyD; vkH;0y,fcsvkdufaMumif; ponfwkdYukd pm½IolwkdYtm;
odapjrifapNyD;vQif rpkd;&drfpmoifom;tay: trkef;pdwf0ifapvkdjcif;aMumifh xnfhoGif;azmfjyxm;onf[k
okH;oyf&ygonf/
trSeuf rl 0dyóemw&m;oifjyrnft h zGUJ onf wu,frmS ;onfh trSm;rsm;ukd tpOftquf rjywfrvyf
usL;vGefaeonfhtzGJUom jzpfygonf/ xkdYaMumifh t"r®0g' azmfxkwfwm;qD;z,f&Sma&; vkyfief;pOft& rpkd;&drf
pmoifom;u y,fcsvkdufjcif;om jzpfygonf/ ]jrwfyef;&*kHr*¾Zif;}wGif ¤if;0dyóemtzGJU\ trSm;rsm;
taMumif;ukd vpOftcef;quf xnfhoGif;azmfjyay;vsuf &Sdygonf/ olwkdYtzGJYu rSm;onf-rrSm;onfwkdYukd
odvdkvQif jrwfyef;&*kHr*¾Zif;rsm;udk &SmazGavhvmMunfhEkdifygonf/
ajAmifvdrfxm;onfhrkom;0gpm
tk.d .pm½Io?l azmfjyygtajz 12-csuw
f u
Ydk dk aocsmzwf½NI y;D oGm;Nyq
D v
dk Qif ¤if;\OD;wnf&nf&,
G cf suEf iS hf
¤if;\ ta&;tom;rsm;onf rnfokdYrQ rnDnGwfaMumif;udk pm½Iolukd,fwkdifyif xifxifBuD; jrifEkdifygNyD/
okdYqkdvQif ¤if;\ ]]txl;ojzifh omoemawmftwGif; oHCmxkpnf;vkH;nDnGwfa&;? trsdK; bmom
omoemawmfBuD; rNydKuGJrysufpD;apa&;twGuf-OD;wnf&nf&G,fvsuf}}[lí a&;om;xm;csufonf ajAmifvdrf
xm;onfh rkom;0gpmrQom jzpfaeygawmhonfwum;/
wpfenf;tm;jzifhqkd&vQif ,ckaumufEkwfxkwf,ljytyfaom? pmrsufESm(3) tp&SdonfwkdYü
yg&Sdaeaom ¤if;\pmom;rsm;u oHCmxkpnf;vkH;nDnGwfa&;udk ysufjym;aprnfh tokH;tEIef;rsm;csnf;
jzpfaeygNyD/ omoemawmfBuD; NydKuGJysufpD;apa&;okdY a&S;½Ixm;aom r½kd;rom; pdefac:pum;rsm;csnf;
jzpfaeygNyD/
tar;ESifhtajz(3)
½kd;om;rIukdra&mif;vifh
qkH;rykHaumif;? a&S;ola[mif;wkdY
½kd;aMumif; *kPfwif? a&S;ykHjyif0,f-
csdefcGifwnfum? wpfzufrSm? aumif;pGm ½kd;om;jcif;/
wpfzufwGif;rSm? ajrurÇm? urÇmajru ayghavjcif;/
csdefcGifwnfum? wpfzufrSm? aumif;pGm ½kd;om;jcif;/
urÇmajrESifh? ausmuf-oH qifh? ajrESifhbufu ayghavjcif;/
csdefcGifwnfum? wpfzufrSm? aumif;pGm ½kd;om;jcif;/
ajr-oH tjyif? ouf&Sd wif? ajrjyifbufu ayghavjcif;/
½kd;om;jcif;u? *kPf jynfh0\
olrS jyefjim;? r½kd;om;aMumifh
BuD;rm; jypf&Sd? t-0Dpdü
usbd &SnfMum? olYacgif;rSmvQif
urÇmajr yd? ausmuf oH yd ESifh
ouf&Sd yd um? av;&&Sm-[k
a&S;cg bkd;bGm;? qkH;rxm;onf
½kd;om;rIudkra&mif;vifh/
"r®ESifht"r®
jrwfpGmbk&m;? a[mjyxm;onfh
w&m;a'oem? csdefpufumjzifh
nD&mrsm;udk? ]]"r®}}qkdaomf
bmukd ]]t"r®}}qkdrnfenf;/
(t"r®0g'0dedpä,usrf;-tusOf;csKyf rS)
ajAmifvdrfxm;onfhrkom;0gpm
tkd pm½Iol azmfjyygtajz(8)csufwkdYukd aocsmzwf½INyD;oGm;NyDqkdvQif ¤if;\OD;wnf&nf&G,fcsufESifh
¤if;\ta&;tom;rsm;onf rnfokdYrQ rnDnGwfaMumif;udk pm½Iolukd,fwkdifyif xifxifBuD; jrifEkdifygNyD/
okdYqkdvQif ¤if;\ ]]txl;ojzifh omoemawmftwGif; oHCmxkpnf;vkH;nDnGwfa&;? trsdK; bmom
omoemawmfBuD; rNydKuGJrysufpD;apa&;twGuf-OD;wnf&nf&G,fvsuf}}[lí a&;om;jyoxm;csufonf
ajAmifvdrfxm;onfh rkom;0gpmrQom? wpfenf; 'kp½kdufrIvGef;usL;xm;jcif;rQom jzpfaeygawmhonfwum;/
ed * k H ;
þae&mwGif rsufarSmufacwfbmoma&;pdefac:rItopf (t"r®0g'ed*¾[) rdwåLrljzpfay:vmpOf
orkdif; rSwfwrf; tMurf;zsif;udk xnfhoGif;azmfjyay;vkdufygOD;rnf/
]yxredAÁmef}trnf&Sdw&m;acGukd "r®uxduwpfyg;u a[majymxm;onf/ ¤if;ukd emMum;&olu
q&mawmf ]bdu©K"r®yd,}xHokdY ]]trSm;-trSef pdppfrdefYMum;a&;om;ay;yg&ef}} Mo0g'cHNyD; qufuyfvmonf/
q&mawmfu ]¤if;"r®uxdu}\ tjcm;pmtkyrf sm;udyk g avhvmMunfo h nf/ ]trSm;Bu;D awG}rsm;pGmwku
Yd dk awGUjrif&
jcif;aMumifh a&;om;wifjy&ef vdktyfonf[k qkH;jzwfí ]yxredAÁmefw&m; trSm;ESifhtrSef} trnfjzifh
aqmif;yg;&Snf a&;om;jyKpkonf/
xdkaqmif;yg;xJwGif- ¤if;"r®uxdu\ ]]vli,frsm;twGuf *rÇD&0dyóem 3+4}}trnf&Sdpmtkyf?
]]ax&0g'rSwfausmuf}} trnf&Sdpmtkyfrsm;xJu trSm;rsm;ukdyg azmfxkwfwifjyNyD; trSefjzpfatmif &Sif;vif;
csufrsm; a&;om;xm;aMumif; od&ygonf/ aqmif;yg;&Snfukd "r®r*¾Zif;t,f'DwmtzGJUxHokdY q&mawmf
bdu©K"r®yd,u ay;ydkYygonf/
xkdtcsdefrSmyif eef;OD;(wrÜ0wD)xHrS ]0dyóemwapä}aqmif;yg;&Snfukdvnf; t,f'DwmtzGJUu vufcH
&&Sdygonf/ ,if;aqmif;yg;&SnfwGif ]]*rÇD&0dyóem 1+2}}trnf&Sdpmtkyf? ]]r*fwm;zkdvfwm;tEÅ&m,f}}trnf&Sd
pmtkyf? ]]r*fzkdvf&rnfhorm"d}}trnf&Sdpmtkyf? ]]ok'¨0dyóemusifhpOf}}trnf&Sdpmtkyf? ]]*rÇD&0dyóem
3+4}}trnf&Sdpmtkyfrsm;xJu trSm;rsm;udk azmfxkwfwifjyNyD; trSefjzpfatmif &Sif;vif;csufrsm; a&;om;xm;
aMumif; od&ygonf/ ¤if;trnf&Sdpmtkyfrsm;onfvnf; ]yxredAÁmef}w&m;acG a[majymol\ pmtkyfrsm;yif
jzpfaMumif; od&jyefygonf/ wkdufqkdifrIwpfckom jzpfygonf/
¤if;wkdYudk wnf;jzwfí r*¾Zif;wGif azmfjyrnfjzpfaMumif;ESifh wnf;jzwfay;&ef pma&;ol rpkd;&drf
pmoifom;xHokdY t,f'DwmtzGJUu qufvufay;ykdYygonf/ pma&;olrpkd;&drfpmoifom;u zwf½Iwnf;jzwfNyD;
r*¾Zif;rSmvnf; xnfhoGif;oifhaMumif;ESifh t"r®0g'azmfxkwfwm;qD;z,f&Sm;a&;&HykHaiGjzifhvnf; pmtkyfi,f
xkwfa0vSL'gef;oifhaMumif; oufqkdif&mwkdYukd wkdufwGef;NyD; tBuHÓPfay;ygonf/ (q&mawmfbdu©K"r®yd,\
pmrsm;rSm wnf;jzwfp&m rvkdyg/ jynfhpkHrSefuefpGm aumif;rGefvSygonf/)
xkdYaMumifh pm½IolwkdY zwf½I&onfh ]]yxredAÁmefESifh0dyóemwapä}}pmtkyfi,f ay:xGufvm
ygonf /
r*¾Zif;wGif ]]yxredAÁmefw&m; trSm;ESifhtrSef}}aqmif;yg;udk xnfhoGif;azmfjy&m (2010? Zlvkdifv)
twGif;üyif ]]xdkaqmif;yg;ukd rpkd;&drfpmoifom;a&;onf}}[laomtrSwfrSm;jzifh arwåm&Sifa&Tjynfomtrnf&Sd
"r®uxdu ur®|memp&d, t&SifZ0eqdkolu ]]tqkd;avmu"Hukd &[EÅmjzpfatmif tokH;csenf;w&m;
awmf}}trnfwyfí rpkd;&drfpmoifom;tay: w&m;wpfyk'fvkH; tp-tqkH; ESdyfuGyfapmfum;xm;aMumif;
awGU&ygonf/
¤if;apmfum;csufudk rpkd;&drfpmoifom;u (2010? atmufwkdbmv)wGif od&SdNyD;aemuf ]]rpkd;&drfpmoif
om;tay: rqifrjcifpGyfpGJcsuf}}trnf&Sdpmwrf;udk xkwfa0jzefYcsdvSL'gef;ygonf/ ¤if;"r®uxdu\ ]]yckuúL
0dyóemoifwef;w&m;awmftykdif;(1)tykdif;(2)tykdif;(3)wkdYudk pdppfcsuftusOf;}}ukd (2010? pufwifbmv)
wGif jyKpkxm;NyD;jzpfí ¤if;udkvnf; rdwåLyGm;NyD; tus,ftjyefYjzpfatmif yl;wGJjzefYcsdvSL'gef;ygonf/ (r*¾Zif;
wpfaqmifwGifvnf; xnfhoGif;azmfjy&efpDpOfNyD;? pmrlcGifhjyKcsuf&NyD; jzpfygonf/)
þaemufwGif omoema&;Xme? pmaypdppfa&;tzGJUu xkwfa0cGifhrjyK&ef qkH;jzwfcsufcscH&aom
rsufarSmufacwfbmoma&;pdefac:rItopf(t"r®0g'ed*¾[)rdwåLrl jzpfay:vmonfygonf/ ¤if;rdwåLrlukd
(2011? azazmf0g&D) vqef;ykdif;wGif pwifjzefYa0aeaMumif; od&ygonf/
rpkd;&drfpmoifom;