e

'Gree'J;J:J\ge S:y"~positU''''1 M'i~1UJt,)jn,Qn Fine ,I\,rl:s Unf~ ersi:ty~ .Fac~dry of Art:hitecn~fU ,(j .. 8 De(;etnbel~ 210 l'O~, /S$a, ~'bul, TiJrkiye

'F I ""A hi

.- . ..'..., ".," .:.... . .... ,I : ... , • '1- .' .-

. a1cu, ty 0 .. : .-f'C atectnre

Mimar Sinan Fine Arts University

2

." ~"'e'e'nAg,e S)'"'P(JIsiu,~, M'imar Sinan. F'i,ne .A ns Un i1!lersi~~1 Fa. ulty ,of}j.·c,nitecture tj-8 December 21010, lS/,Clnb.rd, TU'rkiy ,

y~: <;AG I G,EAGE

P'Inte na iona Symposium Committees

,S'c!enfific Committee

Guzin 'KONU'K {MSGSU' Mlmarl~k ~akulte,si Dekasu}

S . 0"NUL'" ""_'GSU"'~ .. , lu ., ... ,,- ,. " , ems ER,O",-, J.' . . (MS _:. ,.' .... Mimar ,,~,k Faku,lte,st Dekan ,y,.d~)

Deniz lNCEDA VI (,MSGSIU Min arhk Bol.lirn. Baskans]

A k 'U .~ n A·MAN (M' SQ"" 'S~'U''''' I~ ~ .. B" ~'l' Pi' I B "~l-"~ B .Ir"...,.,,._) Y ut ~ :. ('. -" . "~'. '. Y€.t'ur Vile' ,.,01 g'le = .' an a'rna __c. 0" un! ' .. aIKUJ7',,~.

0... AY"RA' Kr'[ (M' S' 'G' SU·"· d-'" ~ U~~.' "'~ 1- .' T B--:' ""/ iHi B' I,~ )

gu.': .'. ~"., '-~". :"y . .:~ I. 'CC I.. . ndustr: I .. ' run,. er,l J: ,as.arlmt .. (J um "uIKafll .. 1

Onur ALTAN' (MSGSO .'~~ Mimarl.lk Bljliim Baskam]

'. ~k' ,G" ··S····IO:··N·: (·S·· ," -'h'IB'·· :'r U' I" ····,···,'":... ... -,1,":- "".""",'-,,)'

.. _e .'. .' ' I I,,:: out ,',a,nlt umversuy . ngtuere,

Raymond James ' ... RE,EN (University 10/ Melbourne, Avustraly!a) Abram d .IOR,·De~ftUni've'r$,i'ty ,of Technology, Hollanda)

D - AS' OL (tl' E diistri k '")

ogan I '.' .. ,. I .. lap,l ~n:_ust.r!- 'erketi

Duygu ER' 1 :·N· (f;EDBiKJ

Guzin K10NU:' (MSIGS(} Mimarllk Iuk-alttsi' 'Itlkan~.J

Serna -RIOONOL (MS'G,SO,M,inlarl~.k ,Ftlkiiltesl Dekan Yrd~)

Murat Cemal y':. ,~INTAN (MSIG'S() Mi'marllk Fakidtesi Dekan Yrd . .} . .... rdem ·I·RB···.~ {MS'GSO $e,hir ve Bolge Planlama Bolumlu'j

Sill KA'RAOS- AN' (M ·-SU~' .. M" ,,-. '-.~'-- ....

e.da '::/_ .. :.:, 'M,: . . .. ' SIG ~'lc:', . imarhk Blo,u'mu)

~' O··~I,'7DIEK'· '-RE'I ., .. ' ('M" G" 'SIU:'f Mi, ,l k B'I ~i'~' 'Ill ~.'. dnr II.LD " E'· .:., , : S,~,. '1:' .' .. ,llfliar,J. ,:,O"UlftUJ

S I· 0" .... 'lD' ~. 'M' '''GI('I'i'tM' ,.~lkB'i'''",., ''') e 111· ~ N .' '.y (_~S.cU!U " tmarux sotamu

Merve 0': ··YURT (At' :IGSO' Endus tri Urunleri Tasanmi Boli.i'lllU)

l~ . I .'. (~.. '.. i;,. ' . , " _"'~.' ;,i

Ay In A Y . ,A . MS,·- U Ml'nar.l~k Bo',/urnu)

'f' 0'"-' ZO" O' G · . . 1~4SG" -SU·~ i M' "''1 k- B' "~I ~. i"')

. 1 .... ,1,: .' , " ·.'L ~'U"J'i "I' > " I .. ',' l'f', ~,mar:t~l_, _ tjl,~lt'n,U

I§,l :PO 'KAN (MSGSIU},f Mimarhk Bolumu:)

Symposi'uln Secretariat

4

Gn~,enAge S'ylnpasi'uI11j M,rm'or S.iJl'tll! ,Frin e AJ~ts UHi~ersllJ~~ F,Q£lJilty ,oJ A rchi tecture 6~j8' ,!Jece,nbe'r' 2'0 1 O~ IstQF~'btu,l! TiJrfdy€

-0-' T'ff'UM Y' ERE' "L '~, ,- -,I, -"'0" ',' ',' ,,'," 'C' ",' ", "'C' c., "',,, ",'" ,',

7~' 'Tu,K , .... ' : "," ,::,~~: -L"IK, I SBSSl:~N 7~~ VERNA:ULAR AR"e ,HITECTUR'E

"Kentsel Arkeolojik Alanlar-Yenifikci Planlama Yaklasrmlan: Yenikepi Arkeolojik Alan Yonetim 'Ve YOlllend~.rme Rehberi I Urban Archeological Areas-Innovative Approaches to Urban Planning: Yeni .,',apl Archeological Site Management Guide", ,Ay"e :V,bCI, D,lle'li ,Briley

~~Dosa-M'immril Mekan ]li~,~d,8'~ni Bir Adadan Dinlemek; ya da ,Doga'ya, Miidahalenin Anlam ve Simrlan tl':Zlerine l Listening tOI the Nature .. Architectural Space Relationship from an Island; or atbout the Mearring and Restrictions of I ntervent " on. to the Nature", El,'a'.rl~ ,Gij.:kFe' Er.IC.e,., Gevher Goiq;'e' A,c,ar

~~A 'If -" - n .' 'y" - 'I neleri '. - 'Y':· - '-'~ V',J: - - '"k- A'" - - d - D·· -... -11 - - d' '" '·1 - - ,.,' 'E ' 1 ." ·f~' l'b. 'L.11 Id' , - tit- ,~- ,,,'111... .. -: :r~:vrn ,=1 .'. enesme enmn : i, erei rum l_,; :.:·,(t,Isnl~ an _'. egenencrrumest I. va nation er me ,OCIJJ .. '~' en ity in me

R" ] s~· - 11 - - - - f' A' .' -"" Z- -:1., -v - ~ - 'io!" - - 'M!"l- U'- - - ~'.- _,' O~iJi: -sura _' ,~e'ttjJ,em,en't 0, _ ,,',' rtvm ," ·~·,e,,,,,;.ra nmln,a.pf)~_ ft, n:am"yet .. ' ··zen

J!;1'A,hl1g,' Yerle '~ .. m' esi icin 'E·~ko:'II0i,Hk" K'· .. e nt O:·jti.III'i'i1~n·i~~; .I··~ Ecologic C~~lty',-,: P "r:lo~no··.'~a,ll for A,·" "'g .... va Settlement" :I~,:r""'l IfTn~~'

',i6'11i' - ' Li,,,,~, 'i"''''-oJ!,1II. ,11'1:'.11_- ,.l~I,_,. __ ._ ,Il, _,iD"III.'I!".._,,",.II, _ ~ .. ,-,~ __ .II,< ' ",lr-iY!-Jl I' 'Jl. ',ViU _ .IU,.W, " " ,,1!L.-1R nUJu.

,Alttt:l" Me;htap Ley,fa ,Tumnnlp

8,0' ··T·U,'R",UM,,' ,,_,~, Y':'E'I~~,I'IIL, T",A···:····S-~,A'"RIM·:·. '~., ' I,',' S,,"Jj,' S" '-S,:'-,=:"O/'I: .. r ·8:,:'-ilj, ,G·····~RE·'::,'I?l\l'D·lvS· :'-G"'.' 'N"',":'

I ._. '., I." ." ',' ,til,' .. ~ ",," "'_' ", t, i. ". ',_ _. , '..,:.1 .. :_", 1¥ I I., ". ' .• ' ~l...,. . "~l ," "," ..

~]C21tl imct Yaranci Modellerde Ekolojik Tasanm Yaklasmu l Ecological Approach in Collaborative ml1JJoviati,on Models", Ser-kall. G'uae',

,j'A"'" ".' ""'1." .' '1If",,':' A"'" 'I ': -'" ,,-'h ~'-"'-- S':"" st ,'.' .,' b '~_, Pr", .. , I iduct C' "d' 'P"l id ','II'_,'S'-",'- , -""'~"-'_':: is'',:,,, ",,·,t,,~, ,-, n.·-· _'11 -, ~ nent '''':V·" <' D'," ,--, 1':'""'-"

. ~n nnOv,a.~l on ~ ,pproac "l'or . illS 1 ~una Ie O,UCII, au~. ,ro· ,D,C II; e e:rv I ce :cys te"m·6veJJopmen _ " ,Aura ·a',r&"

Hoar Ode'e';! ,(Jingqing 'fang

~I~ ... e- I' ,.._,] I' '1 k S .... ,'L,,· b ~ T' './, ,-- . , B:l .. ,,:,"'~ -: ,-' "~ ·d' ," N: '" '~," "-0' " d' :', kl·· '1-1, e-

!>loruuu n, U' '(1).ul 1 3is,arl m a.g~,am1 , L _.a lesne=, I ,at .', ~Jli "

D '" "' __ . -T" ,----" I~ 'T-'h--' 'p-:-'--- "b'~" -,. f O'''-''b'~ ct 0" __ " '-'1 d'''-

., I" I ' I'" '. '. I' . ....'..., . - .... 1 , .. ' I .' . '

eneyim .. 3LS,aI'lmJ, '.' ie . roe em 0, .-'I,:~lec,- .men e ness

111:',,,,-,' "D ,. A .. A h '!I" v' rl

~'per~ ence ..: esign as an. ~'''' temanve Approac ~, '" .&~ay' ~',a'l,tr

Sorunu ve Altematif Bir 'y aklasim Olarak in the Context of Responsible Design and

9- 0';-: T'UR'U' "M' ,', 'Y"E'~iL AS'''' A" "R'''"M' .' ,-' S· 'v'S'S''''IO'''' 'N'" 0·' R~lvBi~l' D"ES"I' G"'" N' ,

I ~I ..... ,_._I_:~,_ .. :y~" . . ', r, ,~,:, ....••... ~,D:".,_ .... /_.: •... :__,~','i', ... _,', ~.-'" I, .. :.:':~~".'~.:

"Green Approach to Hydrocellulose Fiber Production", Alitiks:a.ndr ,Ha;N;t:,har, Mary'na Ivaness, Dzmitry' IGrinshptm,

jWll\~~ rk :8'-:: ," -, I"" 'M" .. d - y," '," ,,- ,'. 'U~,,·· -~,~, :c' T- _. " "',' ,,' S~'" "'I" ,,.:-' 1- ,'0···:-' ']"'; i ,', -" i, C', ",' B- ),'~, -, K-· "," __ . ..·,"11 0'.' '-j'" , '·T' . ", -',,- .. - ,-:,," is',,,,,_·· i'" -'I "-

Jl If ... ' _ ,an a,ym. SU]I:_ ,f!, . le.nl=-. ,run ,as,at,un .~ .. orUfl U, .' ,-.e ],'~ roll 'Ie .. If ·llreseJJ . ,iUD . aSafl m .-. ur-ec.~,n],n

Dah"s'r-'lIe,u- dirilmesi ".:' N'" ew Prod 'U"PI,t' De sizn Problem '['II-,e- D·· evelo pment and 'E.I'u3"]' Ui'S·· tion I'O'&' ·3" '0··· loba ,1- Product

I!;.;S",-,I.ll .• ",IlW" ,l"" .. ~'.II, .' .:_..... '_0 _'11;.;._ ,':_~I.w,S ",i1.'\)IJi,1 '" ILO' .. !L,.o.I .. Ji'_, ,,,,,,.,, Ill., 0.11,1, , .y -. , ,··U,."Jl, ; .• , -.,11.' ','" . ,llu!,. , .. ,

Design Process in. Turkish Industry", Hacer KoclamaH

"Ayakkabi Tasanmmda Moda Sisteminin Otesine Gecmek I Going Beyond the Fashion System in Shoe Design", Bsm Bit,;' Nasi»

,A

/'. bbes Mizane, 5109 Achour Lo, ~hi, .5,09

Ali Javadi, 5,0:2 Aliaksandr .H,anc-har" 3810 Amin Mokhlesi, 2.2j' ,89 Arina , 'in-Tai,96

Armagan Secil Melikoglu .. 386 Ar .. ·· .... u 1Ifoc···a·····b·C"'8··IQ 4··8······

- . . ..If.'\..; .• _ 't" .

A~ ,.,]~ 'K/~I J~ 6_:'~7 :·'

= . I. _0.1". .

"'S,ll ()gllt EIib,~l" .331

. ·.,y·~e; Yiktci, 2701

Ayse N"~ Albayrak, .5.23

Ay.~,enur· lmaz, 2'1.2'

Aziz Cumhur Kocalar, 25,8

c

Cih,an. 'Turh,an. 181

o

I

Dam a Altuncu, 515 D .. ·.~ia Mirea, 68

Deniz Ayse Yazn Ilolglu., 13'IO~ 149 Derya Adtguzel, 4'25

Dilek Etbe.y·" 2701

Dilvin Hazal Akkaya, 174' Dzmi ry Grinshpan, 38'01

Efe E:m]~e Usman, 1"74'

: '.lif Ozlem Ora Aydin, 444 , Iv·an·~,o,k'~e Erkmen, 28'2 Emre . ~'.rgii]" 190

Eray C;a,y:l1, ,369

E,:·r,B Arslan 1167

E.ra Hiei Nasl-" 40'6

'",1, At ~i, L ... 2-931

I t1. •. ; cyuz .e·VI" /:' .,~:

FI

arzaneh Far,aiha-ni, 502

531

GreenAge S):J!nJJosium, MilRal' Sinan Fine Arts Universit». r at:ult), ,oj,' ,~:- hitectunt 6.,8 Dec'e'}nhel' 20 1 O~ " st'M~bi:t~', rarkiy,{!

orum uluk Sabibi Tasar m I>.ag_,anu-; ,- a Nes l.e-Odakl-I k

. - ----. -··It·-I,-,,- ,·t-·'f'f-:-'B·!j, y···· .. 'aklasnn 0"'-'1-'-:-1'-'" k Denevhr T- -'--'-1'''1'' . '1

oronu ve···-,_:ernal_. 1 --Ir . la,-~-lla.'llm-.· ara·· .. Ien .. ylm as,arllDl

h P-:-"- " . 'bl' . '.' . fi. 10- . i l~_." . . ,t . I' ,."" . t ~. -··d-,,·· .. _... - '-,-.- -' :h· c: IC" =, ' ,'- -c'," ,'-j _.. "". t '. 'f:

e . I,ro_~ .. Iem o~ ' .. -~ec_.-~,. rlen .Ie' ness _.n ... e -.··0 .<··x, - 0

t, • •• - ••• - r- "'hi -1'-' 'D""-' 1"·'.. - - " - d" E'-:- .-.' - . iii .-: - .... -,- ...... _.(_.".:I"g'_" A-" I'" ..•. A······I:-t·- e'-' rl-'" ··'C'-t'·v- e- .

espOlnsl. ,e .-.esg;n, ,'_,011_, ,:-p'er),lenlce. - eSI,:.:;c I._"S an2·.~'.- ,a.I-- .. ,

A ll\l- 'Io'ac._,

. 'ray (;ay'll

Konstfack: tlnive rsitesi, e'ra) c',ayl'i @ gma'i[COIMt

DiinyaMun g.'f~ek:o_-unlari ka'_§:J.' 1:- - Ida sahip olu mal. gere.'ktigi savunu.lan·nl·sllki

ofumhdugun ':0,8 YJ.·U,afl- a tasanm ~evJiel'e'rinde :~, nan bir stkhkla tart!~ll.dl!,~'~l,a tanik olunmakta.

B· 1L!...:~d'· 'id .,,~"i k' -.' r- '~',-'11' .. - .)- --- .. - - .. "-' .~--' '. J:' -'11 d·' ... ·' b ''''1' '-d . iii, s.r - ,-- 1-' 11 kl hibi

'U onomc e·, SOZ conusu rarnsma arm ~er'~'eVeSln]. :_e If eaigr u ,g am. an rsorum ,UIU; '::·8 ,:1

tasanm- f S ) olarak bahsedilmektedir, Bildirinin temel amacr, tasar mcrlarm bu baglamda

k dileri d dO. di 'I" 11 ...... '~I 11... d i, 1Id'~ , . -'

em. J. enne oerr e am l . terr soru .J;ara eg,1.l[:m.eate n oranc Ja easan ,- orou aanm iDC', erne -r'~-~

0.. '( j - '~I k 'b 11 d - Co ~ ·l .. ,~ "." 1, '''II.~: .s:: 11 .•• :~ S· S~· T'

IDee ~ re I~O·. eenzer ~,arharrn.[og,ur': ugu ~ .. .l SOl Ul1U ~olzmeyl :ama'~.I.a:yan 'IN rarsu ,':'

11 gulamasi lk- r§l~.a~I't.----lm.~ kra ve birinin d:,gerlne 01 an. fi.stun~ijgu.'Ru.n nedenleri incelenm ktedir ~ D,u ~nce}eme kapsammda ,gun"U_,muzde arnk S,SIT uygulamalarmm basanstzhk nedenleri arasmda taslnmcmnrn I orunlar hakkmda b.ilgi,:ahibi olmamasi ya da sanip 'oJd.ugu bu ·bil.gi,yi mesleki

anlamda Y;fl$:ayab'jli'C' uygulamalara d:on\i~t'iiire·me,mec.'· ,gibi olg,ularln:'aY·I~I. ,. mayaca,~

11 k d B"~ 11 .. b'i b ~ "'"' ,.. ". ;" _.JI lip.: -, '1, d '..' '11 ...

avunUru.ma .:'l8J~ tr, ~:"ioy.~.e',l,·r.lr oasa ]···:IZ11.:gUl gunu.mufu,e.M teme,~ nee e'11I'Oln,- tasanmcmm Lat~

" .- od , k·1l .. "ljllii, • .'1"II;!iI.,-- '-", '., '-k- edem emesi O·ii -U'I''''iU 0'·····-·1- . ''',.-~i''m.-- ... ·. '-k- to, '"r" B· C"1,1I Y···· oarken ,ft,-, --- -1",. me ne"'o a·1 I, y,ul\JJ.,a_,I.m. 1 "er· ,I._e ,",,_, _< ,I -.:11 ~ _g, J ~e suru II mi. , .'. _IV ~ ..... Ully ,_ ap_ , .... n !laarlmm.a

.. k~I" 1/..,.,; 'b-" "11' 'k'" i", d 11 11 bill" ~k- s· - "'b~ ~ 1 d ..... 'L'·~.. d

. are u 'VIe y:aMD I 'If '1 ~l~=::~- '19-'[1: rn te oian toptumo IJ_-. ~II' '1=: .tt· at ve sanat ,gll-:l alanlar c anmnae

I" 1 P 1.. ... 111 IT '1, ,- D- .' 1..... •. ,. ,. 'E- ..... ~,'!i ibi k 'f d

tartl·,~ ,age len .' c' f!· 't.o'.((OJ1L O~llru.mUl,- -en'eYln'l -'Aonomi-·~·'I '_'J~stem "'-'--1. 'tl,:gl' gl '1' av --:-~~mlar" .an

faydalan lmaktadir, S, _:8 olarak bu kavramh nn ve de ba$,ta bahsedilen ba,'Bl].'ll uygulama orl1egt~""nin ce -r- .. .vesini cizd iii yaklasnntn tasanm ,duny.· a· 'IndE{ .. ~ 'Van: .. as! 'deney ·~m 't' •. ranrm

. . '-, ~, y .~. , ':sr' -' D .,.... ~ = " '" ".._. I_. _-. ", • .' -' J-' - ' '- - - - ,_, , ., .......l. ._. _. .....! 2

ohrrak adland1i' ]t,- akta; :.0', konu u ·yak1.,a:~r .. , S,SIT -: aglaml1rn,d:a'ki. sorun ara egl.Jm. 'kt daha etkifi e al'te'rna-ti' biro yakla~I'lm olarak 0':' .- rilmektedir ~

A~Mhtar Ke""mele,.,,~, ,Soru'11Jul.uk Sahibi Tasanm; Di. 'iplt'nJ;e,.ote:ill~k~ Sistem Estet,igi, Deneyim Ek()'nolcni':I,i~ Protokol Toplumu:

._· .. L,·,.,t:,· Ole'·' 't-

. o,U·,.I .. _. Q,., ...:.

The de::ign w,orld conunues to witnes: at an accelerating ,paloe the discu 'i.on'· 'whi,cb unde',line a

t, a. '1, • b ~ 11' , h d- " h h - C 1 - b--

proressronat responsibshty mat dessgners oug t '(0 nave before the worJ,d, - '[leal probiems, n

this paper, tbe coatex which is outlined by the aoove discUSL:OID '1., called responsible design

(RD/) ... er,e the essential aim I 1 , •. = to investieate the extent to which d·:-IC!i··l .. gners succeed 1In-'

,. ._ -, _. '_ '. ' - ._. __ . " .I~. _ - . ,'tr.J._. . _" ',_ IL.:..._· _' '-'~" ~' . "_ .... ", .; . .!I1..._l"

a dressing problems ,that eme ,-ge from this context, This ,~·-,v,e.tiga'tmon. first com'par1e·. ,and contrast, tWlo RD' proJ Ict- that ;a~' ~_ t.o. ,ad.dre,·:'-, tWIQ d~ffieren'" 'prrob e.m-, emer:ging .fJom very imUar loontext· .. Atler.: ~'fds I th.'e rea on why fe lone plrojlec'( outpe:rfrorm.-: t-re ot_he are ana,' yzed~ Sucb. an;a~y- ::i.: ,uggle·'.: 'rthJat n. ither a ~lack 'Oi . knowl edge nor an im.p,os',jbIJity '~D tum

h· k .~ - '" '" 11 • - -

t .l ... ~.n.row·J.edge In~·: I 'V'lab.~·· p,--act-irCallm,.pl'lic;a.tion:~·, can be n:a.~ned, :1, :re:B'·on, 'W =y po·.j ~-I'l,e ,a,ilure'·;

occur 'tod:a.y~ Thf papie ~gu.'e lh': t tb,e fieal rea"on h:er ~o ,do 'with an 10:~ ct~orie'Dted apprro'ach, which .. he Ie fail.in,g de,-:igneJr: ,cb,oose t'o ~ 'tay !oya'l to~ A.·laft iOrf thi·· argument;, t_h'i-- .pap ,r be'n.efit, fllonl "'he notion'~- lofThe PrlotJoco'J. Socile'rty,' ,-he - x.perllenoe . 'clo'O.om.y' .. ' o,d ';'Sly ·te'. ~;:, ,E-thetjc<~ 'th,at ,oonle fro'm the re .. -pective fie.~d·- ,of :,ociolog_.'.-: '. co,nomJ.c·-" and. art Thi;: paper

GreenA.g'€ Svmposium, Mimar Sinun Fine I\J,·tS University. F 'aculty of Architecture e-s De iember 2010. lstanbu], nlr~/dye

co- elude by d. fining as Experience Design th a .. pproacl 'rna' the rna ~ . successful p~_ ,j>~t urn-the above iotions outlin , , indo suggest this "S a more effectiv '_' altern _tiv· for add .essing ,I-u th . t c- ~]C-' rn t - iG!; """-'1 te xt of RD--'-

tWI-: .: .... ~".'!_ L '. ~ ~_._l: ~li'- '" '.": _ il!

Keywords: So,- iall» Responsible Design Transdisciplinarit Syst~n1',~ Esthetic. The Exp'erience conomv, '- .. he Pi otocol Sa -ietv.

~ m

Ad', na ir ster surdurtllebilir/yesil/eko tasanm is,ti- r insani/pjra idin di ru, h;Jn/u:,uncli - ij-n~:I i~i[1, tasa run, de n.: in, t31-ar_111CUnn dilny nl}w .. zm L orunlan karsismda sahip olma m, gerektigi savunuisn

sosyal serum uluk ve 'farkmdr "l~nf arnk meslegir - ana ,pund- -un bashklanndan bOld. ~lline' ge'ldiginloyle' e.k mtirnkltn. Bu bolu'l.a.p,._,an1,wnd,il ,QZ konusu gtmdem b,1§Jlgt '1U11dm t " plan. : b'~ J,:_ eek -, '_ gulama 0 nekl sri ni n ~er~evl" jn~ ~-izd~gi ba.gla~n, ~.,- orum u.~ uk / hi,' 1 Ita c' nm' I:, I, 'SIT) olarak lad] and racagnn. S,,·: nin bugunktl duruma gel ~ nceys kadar g .:'(_f ir i,gi 't, rih i'l surecin kis a bi r ozeti i "',f ard ktan sonra yakm gecmiste hayata geciri hnii' iild SS r uygularnasim karsilasnrac ,gl:m.,

'-,los.yaJkOm.O'"lm.,. v'f<:,,'orutnlulu'-· v tasanrn an si - da ' i L· ki her nl, kadar alnn "agnu gunUnluzd, yasiyo: gi] /_:orbn-e d _', a ilmda 'wn'- - ~ -leMlJln'·-I·~,ku Sanayi Devrimi'ne kadar u anm 'Ik',ta..,-!·n:at--hc;ntt~ donernin -'i- _I ul~' tnm '_ agoz ,H'nii'. d.e bulu .-.d.u'f!ara k k· no ur - k O'~u zaman .: an,aa.t-'_ rvrelerin .. ien sm ~ tamrnayan sanayilesmeye ~ar~,~ sesl :' ~'n ilk o~ . arak ]9. yU,-)fd ;;'ogiIDter-' -f'n.d_c, Augustus .-,: elby :_:., orthmore Pugin «e John Ruskin tarafmdan yilk .': ~~iId1gJl

soyle -.', bilir Coh ins, ~ 999~' Whitle]ey~ 19!99)m Sa r1t' yw, 'D evrin .' ni -II aya ~l' ra d g1 ,·.o:lojik t ,pj, nns aJ vie ikti: adi 'i. :'£U, tlara ~~ arauci disiplinlerdei verilen ilk tepkilerin otii,-lumUzd -. ~ '-- -T uygulamalanna evrilm -,. i ara ·,m nda geee " yak, a~lk '~50 'YlH - -. siu .. cte birkac donllm nokt ,'ndtUll -l h d '1 '~)...' r

'_ltJ __ : ,"'- f ,lell!Jlh,tr-"

Dnnyannzn _gler~e.k·olrlwn!aJnna, egilecek orumh .luk sahibi tasarnn yaklasrmlan run, ~~k. do;nU.nl. nokt - sirun soz ':., onusu s or ml arm ta anm IDe ,-1- 'g~ nin prot e syonel i~: '- ~ alaruna Q'j fJuedi i , " bu unu n yt'_,] lmasms I i liskin oldugun u soylemel m '."] ~ klwn,'-, 'ictor Pap: nek ( .. ' 'an, ek, 1'8,' ve

':U 'l. mins ,er Fuller (Fuller, ~ '98 l) gibi tas anmci- -ti~UnUrler y'-, zdiklanyle bir yandilll -w bag a nda teor k ~ .. rcevenin ~izi . sine hizmet ed I' I 11.., Ure" tikleriyle d- tasanm ~ tJ'U1.0,konu ,U. ,L ,01. ,n'~ ann 0' taya C;lkma.Slnda' ahip oldu .lan :,1 -y ka lar bu .. 'runm,ar~n ~,." th,1ur de oynayacaklan rol till. I de altnu If.' zdil (, Ozellikle Papanek i.I ~D(- ~-jgn ,_-'Ol the Real Wodd! (Papanek ~. 98-.) ,-. itabmda verdigi u. gul • rna ornekleri ve bu IOI:n::kII",,' uzennden ,1,,- ,n-hrd~gi metodclojl, topl _ unsal aynmcihk ekolojik Telaketl 'f ve w.k'i ,. ·ar" i esitsizlik ,gfbi me sele erin , :.1 sannun birebir ilgi raj In'Ula gir j,g~ v~· asanmcslarm meslr ki y lUI rinin bu sonmlarla ilgilenmek icm tk., ndilerine yeterli ehliyeti verdigin: kamtle mak.'~a.yl, l~;':Y~. Cit; t: sanuun ,Ol ko 1_,' ·_,u mes elelerin i inc] derec den. muhatabi oldugi bir iakirm '- '[, scillenmis oluyordu.

_,tl111 ~,~,g'-'-- al~]cm Ol tHgj,ne ragmen o-'O-la'nn, so' mda baslayarak 810" '.w. yillann s nURI de,h1 devam eden yukand ,.j .~r-.rle,,:_ in. Ita sannun geleneksel tarnisi sanayi ve i dunyasimn '. a.ghlChgJ olanaklarla (O~·. :1 rofesyon '1 'I o~ I liar, ikti .adi gecirn sartla t) .ekabet ed bilecek bir h_,r-,:k t ala - rm tasanr crlara 31, U W,:,6yl. 'iii .. 'ime, ~ "ap'ane. ve ben.zerlerin'i" · '~'ilnU etd gi u.Y,guhmnil ,~'nn It; , I. arjun, ,~tdrna'lomu', Ie ya~.a.ya.bi ir : onul~l;a:r' verd'ig1 ]1erlr: - kadar dk 19rU o'J La· a,-, i$ . ,or' kQnUl U uY,t:;ulama.l,,-- Ul 'w - ti'~ad'!' 1,amiHg"n'w ',.aJ-ac','k ' .. '1011, - g.'1inc' : aha ~ok k,ar ~I,m'i, C~, gli!m~_', en kur'Ulu~.la_r~ legititlJ1~ '. iv~'I 'o·plu.-tn gii a._klo·:l~rin .·In-rlaruu C'iz 'il:~ b'~r ' la.n a-ThiEn g. __ ' iyordu. Bu s:_Turl,an1a da dO,g,al oWarak :,o,,:,ya'L ~kl,_!Jlojmk. \l !;oi·tun'~ulu. ha.-a'.-iyet'lri r1lden telnelIene.n-'Dl

G'r,e,enAge'SYl71posi'um" Milfj,ar Sinan .Fi:,1,8' .Art:s' University, ,Facul:l:y ~f A1'C'hitec,t.ur;e 6~ ': Dtce,nb'er 2'0'1'0, lstQnbul~ Tiirkiye

konusu tasa ' :,', pra:Jk)" rinin geni" tnl~lekJ!lerdJe hayatagecirilece ., i" modellerini destek t, _l'e ',e'-,~ne ve bu anlamda dtmya ~ of us'. 'nun ~,ogunlugu.nun hayanna tesi -- edece -, uygulamalan ortaya koyacak bir vizyonun yaranlmasma her zaman yet - dyordu, KlS' icasi arnk tasanmcilar sorunlann farkmdaydi ve onlarla '·.i,gi eniyordu, sneak bir yandan karmlanm doyurmak zo.rund,alardl ve bu nedenl . 'hayn isleriyle u,gra~,ac',ak vakitleri yoktu,'

21,. yUz,Y.lhn geride blrakbglml: ilk on ylh zarfinda ise SS, I adma ikinci ve belki de len onem .~ e~i: de ,a.Ill,)d:· Genis kitle er (rasanmciya gore kullamcilar, ticari anlamda m"~,tle;' '~Je:=) bi' in~]e.ndj(r]l.j)," SIQ,Z gler i arnk tOI ,.,aktaki adam'n dertleri arasinda ',ku]iesel ismma' da yer

II S ,.,. d- .,~ ." 1 bi 11"11"kr~ I kl '~I .. ·'k .- ~r '... I' d ,. 11 k 11·'

~h~yor., ',>'O[!. U.rUJJ:el··,lJ[].r,l .'. ve -e,·OIlIO-l_·· caygr uzenne '1- evam etme cte <11> __ 0 cureser tarusma

degm~mez ana gtlndem maddele '~:nd!en biri haline geldi 'Q.e" kitlesel 'farkmdahk yarsrma' hede :~ yl,e yola '~lkan bit' ~o;k. inis ·y',a:titt: Ide tanak 0' unuyor, Oy'l:e, ki, art k jye"i - belirli gUnl" r .·Ie

haftalar'dan '>,(~Z i" tmek dahi " ijm](~·n: Ornegi:n" 2009 yilmda dun:yra:nln Qe~,.it~'i yerlerinde 21

. ,Ey li 'Araeasrz GUn' olarak kutlamrken Bruksel se ur mer tezinde )601 kiiometrekarelik bir alan 9-19· aatleri arasi motorlu t&§llt tr,Migi' e kanat Jd] ve oas entliler dOY_:_S1Y:~_ 'bi siklete binmenin tadlD. [~lltardll,arib "Ar,fI1':'fJ1> iz Gll- "tL (Wro.r~,d Carfree Day) yam sira IAb.~,.',e--m,~ Yaprnama " 'Un,til (Buy Nothing Day) VI~' 'Dunya Saa ir~ (Earth Hour) soz tonusu ~y'er~il belirli gun ve haftalar'dan sadece birka~!,., B_, ko,rullara bakarak, ,gu.nUmilzde SSIT iyin gerekli hed _f dtlenin ve dolayisiyla

- -

,tiz konus 1 tasan r Iarn itici gUC"~~nn 01 ~l~'uralc'algl iI' modelleri i~in de ,kar.h ve ,geni~ '.:'ir pazann

,371

IG'reen.Ag,e S)n1:PQsi'u,n, M,i'~$ar ,inan Fine . rts Universa», .Faculty ~f'A.~i>ch,~t,e,c.tu'ri· 6",8 December 2'OIO~, .Isttll'!'bul~, Ti;"rki),

o!~.llli'tU,g.·, soyler ebi ir .. , Bu surecte 'i;~ du yasi b . pazara nasil s sle necegini de olgrendi: in,giitlellie~ld'n orne. vermek gerekirse Reklr m Standartlan Kuru] ,llnun (A,S~-.) 2001 rapom a 8!o.[1 firmalann, Ur'",~. tlerinin veya hizme erinin '~levre~d"o·,-'(u"~IId ',g,una 1_.3 "'" ~d 'ialara yer verd"gi reklamlanmn s aymSI 2·~.061 a. :S3fken~ yalmzca bir sene soma; 410"a ylikseldi he Indep nden 2-.~)8. ~ .'. .rtik lir'~~n'lerln:.~olloj."'.k bassasiyr tlerle tasariannus 011.' -Ja duru r .. '0 en iis't dtizeydeki bir karma deger I, ,::,1-'3, •. dahi ,',0. ulabilmekte, Benzeri yaklasnnlar ekolojik mesele erin 'Vanity Fair' gi ~',.' iist ekonomik SID]fa hitap eden y aymh ra da I~i, kapak olmasr - <~ yo acabiliyor, Bu nedenle le, bngun bir cok 'Irma 'yesi I ve 'ekoloj ~ .. _1 kavramla iyla e mlan ·~evre dostu' ijrtin

serilerini piya saya :: u-rmekte adeta bi rbirleriyle yan ~lyO':r." Benze 'i tirtm ierin itici ,giicunii olustu -d, gu, ,i ~ moe ellerinin ole kada car 1 Ol),d,' gu I' ugun en azmdan Barb' da-s-artrk iyi bilinen bir gerce .. ' '.'

21. ~ yuzY'llln geride biraktrgmuz 0," yihnda dtmyada I." toplumsal, ekolojik vie iktisadi sorunl yane·1i. I,:' sorumlulukla rasarlanai urtmlerin giderek genisleyen bir pazara da 'Yone~meye

- -

"a~'iam,a.I" SS,T uZle'fine son ytllarda bircok sergi, etkinli 'vie yaym hazirlanmasma yol a~tl

Bunlardan biri de 'Diger '%90 i~:in tasanm' l Des . .i,gn for 'he Other 90%" sergisf ve ardmdan ~J' an ki t .:p (Smith 2:'. 07)~ O'I~ii ',eu Idil,nya, 'a ,klarulln ihtiyacla 'nu, onlann erisebi ecegi fiyat arahgmdaki -ij,r"·',n'ler -e kar~,~lam!a,: hedefinde elan tasanrnc Iarm isle '~ne yer veren kitap, milyor larea 'i isan .'0 hayanm elumlu yOln"e d.legi.~,'f' ecek bir dizi SST uygularna o:rnegm .·undugu iddiasmda (Blcei ink 2007; Smith, 2'007,). Soz kon ','U asan hikayeEerinin ~o,gunugu A rika'daki sorun - an 1~lozme ~,aba', nd 011,81'0. SST projeleri, A~a,glda 'bu ,P' 'ojrellrden bin elan QDrum' ile g .:'··e·. ku.lturel gerekse cografi vie iktisadi actdan .:·,o·k ber zer bir baglanun dogurdugu farkh bir sonmu ,~o'.z·meye 10 akl : nan -:~)i.r diger proje 01)8.11'~ lle ~Iha- t, epper' projelerini ayn ayn inee eyecegir .. ,i Bu incelemenin sonucundaysa iki projen "'" egj') -- ~ yi amacladiklar orunlan

.~"~-, ·k·f'.· ,-.' .C' nda b'l- 'I .' 11 "1Id" kJ1.1" ,'''., .... ,. ad ". b~'" k' ," ,. -. ,It-···· -:-. --." " ... -" "..,

c;ozme.lJ,le ne oranoa l.a~aIr II Ol~ ... uxran uzennc .. en. lr,ar~1 asurr ,a yapnn ya l~a~l,acaglm,

l.i021N i' !!Q-Dr~ m

Q-D.fum~ Afrika'da temiz .' ·;uyu' kaynagmdan evlere t",~l . nasr problemini c;rLlzmeym amaclaym bir SS, - - uygulamas 1., S,U. bidonlarn '). baslar 01, uzerinde tas yan :.' frikah kadm ann yiikunti hafifletme V!e:le~e(,: klerini at nrma motivasyonuyla )'101 a, ~lkan" Hans ve Pieter Hendrikse

. r' 'I' ,'.' idat 'i' - '1",' :.. 'Q" "'-D'" ',-,' iii". ,: .. , _. .'" -'."'~ G· li ',' A···· £.,_'"'11 .... ,-: "d' ' ... , " -.,' - . -, V'·ii·, "'"" "~" .. ,. '_, 'd

tara 1 n, ,an . a·, ar lan.an, ' .. " - '. ru.m. ure Im1. '.' uney ~Jl,nA.a ._ -'_ yapl.1 yor" ,runun ta ·,af( mln a

k 11'1 11 ·"11["' di ~k '1 ... " ~ "1,... "J b '. "'d 11 d" · ~ '" I de

JJb annan I·tl! ndtri r vll.~'m sayesm .. Ie 1\.'" amcr ann IU yem .. iooru an ,t~z yuzeyler uzenn

~ ,

.,- k~" ,;,mk!1 bil 1" I ~'" 111"""'''' ~ Q ".,., ... 1 m

yuvar avarak suru c eye .:] rneiert arr 3'i1 amvor. oze Jl=gtnln ..• '~. : I rm tum agir If,iru

ullarncts mm 'vUlciidun.a, ileten diger bidonlar kars . 'In .. a. ciddi bir altematif haline getirtim,gine dikkat ~eki liyor, Pro lenin ilk baki sta one 'Cil ka n a vantaj liar ar 3': mda, msanlann ger~ek ihtiyaclanr tr ,dfi.~lik rna livetli bir Ut~'_n'J.e .,~ar~ill, nmasi yere 'uref cilerin tasar nun itici gtictinden fayda anma ~,I VI:' bloyllece Y'Ie.fleI le'k.on,o'm,~,yle ca·nlj.'11k g,'tir""lms'i '·a,Yl ,8 'irr'~ UrU,nUn 'I"asar rncl~an

A· &'," Id II .... ! ~ " 11'" 11 ""~: ,'fIL,.,., d 11 liT] 11 11 ~ • 'I!.. ,. 'II k"·

_ lri JR _ ,31!Li _,emiz •. u, sIO'r~. ,': .un,a l.d".MD arLIn ~"altll\Jl;annln y,anl ;, 'r,a" leVJlI ~ 'lrine'lu getlrre~hme· l~ln

uzun')u,gu 'kimi .za,ma.·~ ,on Iarc a, killm.·;ueyle Vi c~a'D yo]latrl kali etrn[~'k zcr'und,a.l. alan kadlnlann giindelik ya"am'larlnld;a.ki lJ'--r),ukls(l ' e t odin· -Iele -lytle de takdiri hak e( jYOrf'~

372

"

,Gl0eenAge' S)!N'$pcJ'siun't;. M:i~ff,a.r Sil;lQ'.'$ Fine A rts U~'!i"vt:'rsit)'J~, ,F ac,dtY' ,q{,A rchaecuee

,(j.,8 December 20.1 O~, ,n tan bfl,l, TiiJ.rldYfJ'

S- k '''1- 2- Q ..... D'" '.'. '.,' ~., .... f"

,. , .:'.. .\.. :,.' , " 'I - ,-.; ,.-.<: 1I:"a -

e J , .', .rum Ufun 0 og". ~_ 1

=8'h ., k ~. d' ~ .... " iki '" .' "EI h p' ..' k k "~1 """ 11 'k """' fi

::3.'. setme .. ', iste agim 1,:'-J1Cl proje '1_1 ep . 'ant repper ise, gere .... kulture] gere ,,' se cogra t ve

iktisadi aeidan Q-Drum~'inkine '90k benzer bir baglamm d,o,gurdugu farkh bir sorunu ~Iozmeye

d kl bi di ...,; S-: S~ T ~"' .... ,i P .. 1 d 'h" f' ~... ~ C" ",""," I ;,

o a <' 8nan ~ - r I, - ge.r '_, '_' . o:rne,gl,., _,roj ,eYu,e a,yn], a"e a, sa Ip v',a' l:R m,erfi.eZI, -1 s'u.ru. en ve

insanlann dip dibe y!8t$,rtd~,gt bir 00 grafy a, elan Zambiya'nm ikinei en, bUyuk sehri Livingstone da yer ahyor, Livingstone" insan ve fillerin hep ihtilaf ieinde olduklan 'vie kendi yasam kavgalan

d·,,· 'kI'· k du """ klll ,i b ... f D" h '1 .... ,fI ... , b I~ - k

srrasm a sures l ~ll:'ar fia.tI~maSln,a_ u,~tu ::cJ1erl:'rr cogra ya, 1.3. :,,3 somut 0, ,M,i:IJ( oe 1'[ me ..

gerekirse, yo:rede'kj fi] stirtilerinin sik s:~ k :toyl,erin uzeri nden gecerek ciddi can, ve mal

k - "'~ 11... B '11 '~'11 k ,.,~ f' k]1 disi .,. 11 d 111

ayip anna yo acmasi SO''z •. on,U8'U"" .:',u temet sorunu ele aimas uzere ,ar' II- IS P mieroen ge~,en

Uyeleri:n olusturdugu takim SOIZ konusu cografyaya yerleserek aylar boyunca gozlemlerde

bulunuvoi Gozlemleri snasmd fill .. ~.-. b ,'1'11" bir .< ,.c·"'t'-'I'·~II· zibiberden nefret ··,t,·,,:~,~,-·,

l!1h,uuuyo,r" '. J IO,ZJJ,e."" . ,e,r,]' ~~nFas.],n,1 a, J,!.l ,e,n.n -e ,Jj,1 II.lr 'ife~, ~ IrmlZ~,!!J'l er en .De .re _ e _ !l.~gftnJ,

kesfediyorlar, Bunun fi,w'-tne,; ko:y~eri ~evre,l,ey,en tarlalarm etrafma bu biberden ekiyorlar.

A- k ' '.'k) i bib 11 ", I '... ",~ 11 d d-I.... '~ d'l~ ~ ~ '.,A ~., d 11 .. ~ k m', I";;' ~ .' ynca, e .: n uen I ~l oenen ' .tanmsa urun amammo a oegenenoirumesr aotna yorecesr xoy uien

tesvik ediyorlar, Olusturduklan marka ile, ektikleri biberlerden 8aI19'8" ureten yerli cifteilerin bu ur-etim~,e.r.il11i dtmya '1J8,p'lnd,a" online olarak pazarlemalarma onayak o uyorlar, Ozetle, '" ark a, kiraiii~, grafik, ,31m'b\al~ aj ~ web ve ,ara.yu z tasanrmm n y,an~~ sira gastronomi, ziraat vie kimya gi bi

.. --

b·' k di '" 'I"' d f-' d 11 11 b i, - h .. '. 11 '11

~r~'o .... ;: I Sip,' mden "aY-c_,8118FUJla:'- ,-1[' uygu amayt nayata gecirrms omyonar.

'GI~en.Age $YJtlPOSiU.1111 Mt:nu.l' Sinan Fine A.rts Untversity Faculty- of Arcif.l.,t,fctUff' 6-8 Dec'e'fn,be r 20'10, Jsttulbul, T.ii tkiye'

JO N tHE HfRD

G R I NOElS· &.

SAUC,!S

~ .

••• IU -I,IJ ........ Mrlifj

.-~-

... ~--- ..

_"""i~l! .......

~ ·-~~ .. I

• I.

I b! ......

Q-,.Dru.m bir grup Avrupah tasanmer taraf ndan, 'gelismekte olan iUkeiermn sorun ~lrn1Jt ~olmek amac yis tasarlanm § bir U-'il.n~ Burada tasanmm k 'ndis.ine dert . dind.llgi sorunu te . ba~~na bir nesne yardirmyla l~!ol.zmeyi ;amac;landl,gl ,gorC·luyo'r .. tC;ozUmti.n bu anlamda konvan iyonei b'r

... ,., ld ... ,'.. .. 11 d ... ' d '.... "'}-I ....

tasanm g·ureClII'R·.,OnUiCU O~.' UJ!U ve ~lozmey- a, 2\fl!..8lJ:, T,gi sorunu eoguran a.g amUl ozgun

sartlanna Ideta.'yl~. bir bi~'imd,e ,e·gi!.m!ed·mgi. gorulm k~e~ Elep-' ant Pepper projesinde ise-a. anran 'k d" , ..' .. ~ 11 d ... d 0- b .... ' '.. ,., -1'1 ··l'lh d' ·

en .1 yeti enm cezmeyr ~,'ma'-rJJal l,g~ sorun '. oguran oegian nn lozgun sarttanmn La vel I

bn sistemin bilesenlerinin ortaya I~lkarl~ma"l adma hizmete sunmast soz konusu, Bu l1'edenle ikinci projenin holistik blr ~·o·,·um lo'~dugunu iddia etrnek mumk.un.

!Q~Dru.m'a yoneltUen bircok c ikkate deg .. -r elestiri ... Ie bulanmakta. Bldonun 5 mm kabnhglndaki

].. ,,~ d 11\ l .. ,~""'~ a- d- k .... 11\ llr~'l "'b" '''' "·k d ... ,... ,,,. II, II

ponetnen r __ uvanan A,agJ( uzermoe onu I~OI ,. sagram ,1\1 iyor gror gozukse I ie, urunun AU aim

.. , .. k 1 lid.... . ... ''''k'm b "m ·b'·" ~ 1 1\....1\ i '... 'h

enaryosunnn uzenne xuruiu or _ .. ugu suru nenennme prensiomm l~ .Iey. v nnesi m~'mn. er .zaman

uze.rinde gidilebilecek di:'z bir araziye muhtac clunmasr ~,ok bilyti.k bir sorun olarak karsnmza ~.~ .. ' yor, Johns Hopkins ~'nivlers:ite· .. ·jlnde .. u guvenligi '_"ze'rine arasnn aer gorevinde bulunan Basil Safi, her zaman d"'z olmasi beklenemeyecek zemindeki olas ta~ ve benzeri par~a~ann mmlik bir et kalm . glnI b,'"}!e dellebilece.gini belirtiyor (Adee v .•. s, 21007)~ Q'03·Drnm. tamamen: uyla do'l,du,I\1l.·~,dugu.nda bro.t ,a,g,lrll,g'~n.ll1 73 kg' oIdu,gun;a dikkat I~e~e.n Safi, 'bu. durUmUm1!1 eg'mli yu, eylerde yaratacagi te:hli.lIGeYI., isarer ediyor (a,.g·~e)s Tum . :.u. sorunlann y' '01 srra temtz U kaynaklanmn yogu k. z etraflarm aki ccgrafyaya gorece du~·"k rak mh araziierde bufundugu ger~ebi ise y,a:ptllanul ~olk temel bir hata olldug, nu gosteriyor.

'.I,ep,hant Pepper projesi kapsammda tasanm eyl. .minin urunu. ota _ grafik, GrUn ambal.aj lezzet gibi olge:i,ermn hepsi kendi .~ r utevazi rOI lerini oynayan ve hep .. raber ~·o··· 'iyi i§:~eY"n .ir biittinu 0111 sturan bi er bilese .'.,.' asartrn ley emi burada ne fil eri ortadan k,ald.lrI·~mas;- gereken bir sorun '~ay.na,gl 10' arak ne de kuilamcryi hizmetin kendisine sunulacagi pasif bir aktor olarak gorUyor, B,u ned .. nle tepeden inmeci ve indirgemeei bir yaklasnm tei . ennis oluyor, G:U$'UrH,eni tem sayesinde filler ktlyiti. ve I~.i.ft~i!e·- ve hatta dunya Uzerindeki .A' rika .mutfagl. merakhlan dahi prlo'~e'- in akti - birer parca ~,: haline geliyor.

Ashnda nesne odakh cozumlerm yarar l,g'm ek soruniara ]li~'kin en isabetli te pit de yine '!ephant Pepper projesinin min arlanndan geliyor, Projeni ! yuru(ticU,h:rj, I~OZ, eyi .··,ma~'hmdl'-~Jarl ·orona onceler! indirgemeci ve insac-merkezf bir anlayisla ya'kla~~l,dig m; atesii silahlar ve dienh tel

'b' .. r: 11 d' ' ,,. ... ' 11 11 lid..... b ,})..,. ). A··~ d 'b ...... ;1 m'''l

gl,ll \!:e§lt1l1 nesnerer yare .. " rmy a I~ozul,mleyie ~.a,d~lll~,t,gmnl~e,Jr;~yolr .,at, .. :'·.dO a ou ne··ne-008t\'

~ozUmleri dOi,gu[,a.n ya'klaj,~lm-a Q=D'fu m 'mki arasmda lirl~lok ortak no; sta buhmuyor .. Yalrnzea Q .. Drum' n tamnrn fotograflarma b,akJ~.d,lgmnda dahi bu ortak nOlk' alar goze I~arplyo,. Afl.ika'daki

~u. so ~.nu'nu ,~,o',znl,eyi amaclayan bir tasarn un kimi gorsel erde ye-, yesil ~'imle.·' Uzerinde ya da

374

Gr,e~nA8e ,~mpos,iu~n, M~nM"~ Sinan Fr.fj,(!" Arts IUnivef:sitjj ~aculty Qj' rchitecture '0-8 fJecenJ'ber 20J'.O~ ,lstt:m'b.ui, Turkiye

bir "fowgraf ~,-u.dyo, -. unda .goru.'O't·ii'l,end.igine tamk olmek 'mii~, \Un" .P[~jen."· resmi 'Internet.

, ind · Q' D' k '11 1 1 b'"' ...", 'b-" d" ,. d ] S d 11. ...

'SItes.I'D< ~.Ie .:~Je I •.. ' ,~ "fum :~U.j an ~.ll'l O.ll.a)1 ecegI·lr~I7.1 .. ~ urum Slf,fl .anmll§:: r.O: ,ava~ Z2'manlD - ~a" .Lampi

yapark"n do,g·:: 'J. ale' Ier sirasmda, tar .. :-: ar ·;ac]yJ.a" vs. Pro·' enin bagla.m ... odakh biro perspektifi o~madlgm ve nesne-odakh b:i.- yaklasnna ~_'l'k_j sdaya b:agl o:ldu.gu ',Q,Z konus ~., tamncr metin vie gorsen1ere bakt'~dl,llnd,a Ida a'~l'k'~a gorUlm •. kte,

I['m,nr(n - ·a~.d (h,a,1do([ rfi!

The lH1Jtn C.3n b: used {~f ·lllIns.pi}lfI.ingJ

Th - Mi~i~ary

Ou rir.g I!lirhe;;r eonflid situations or in pIS' alar or f~odlsUftTS in ho<shie and IFemot

Ag ."~cunUlre

Ttr num esn bra ruB d for he h,e.nSp€UI:

lUning

~ ti._!al f, IJI!~. hy,dr~u1ic fluids and Qihel' Ii

tlarbl[i!u . ;& .. , ri.n s

Tha' Q Drum ~ n 'S8'ItY~ ;3$ 11'oM,ng de\

f'hi·bu.r, lOis: s1igms,

Tn. Q !tum I{; !1 ba' used to S$SiS.1 in c ~ e& e til or is. :s dm~i illl ~ "ich M U~nt

Aid!

When 'Inod aid is n.iI e.cfed in con ret - re heal) ~'i) c . ~l. M if-ward'9-. fl tan b~ ut

2T SAo. RI:---: O-"A-' N' E" N'" O"DA'KL' I·L·· 'K-:-' SO- "'R"U- N'''-'

!II ~.' ", .,""., . '" .) ~.' _.', .' ..~ I '~"'r ", ~. :_ .. ..Jii!I· •. __: .• · ",: '; "._ .,.~. I .'~ I___: .". I:',; ',', '" '... . '. '. :.

Ill .. ·b'''·jjJ'·· d . d~·· "dd~ k '11 ifk "'k" di' .' 11 ) 11 - "1 'k l"".:, ",olU'm e tasanmm ounyammn C[~] eO.110Jl·· ~ I .11,·:3. I ve toptumsat sorumanna egnrne .~teJu

ba~arllZh.g-nln nedenlerini gund,e'm'B SIC irmey.i amaeladnn .. B,u anlamda oncejik.le 810Z konusu

orun:~ar]n ·tar anmm profe syonel jJg.i alamna girmedjgi. _ya da 'n.gi a amna girse de ·10,

1 .... ' ~ ,il·~. ~., I . ,..:II,..... k "'11' '. d lnl·' '"11 .... ·'·1 d ~

tasar m arm ltl,CI gucnnu o.u.~t _ rougu 'Y.a~ayavlh.lr 1$--' .. 0'1 euem ie evruemeyecegi YO'lunI_a,-

iddialann ,ge~eE·Ii..-.·'ginden .gUn.umil'ule:-i sartlarda neden bahsedilemeyecegini kn a bir tarihsel o.zetle a.~ddL maya ~a].I"tlm~ .Bo,.IUmUn sonunda ise "k! SST projesini 'kaI§.:I· a~,tl'r.arak tasanrmr

.,;, .. .. d R ~ 'ill d ,fi, 1 k d 1]'.·,: b 1- .... d i, ~ .,.. 11""

gunumu . ~ e ~'u-~~~eYl amacla J.~l sorun er I. ·ar-§I1S'fn..3lJU: .,s,;ariS Z. Igr m 'DIe. erumn ancax nes ne-

od kl b.. ......~ ... 'II beni !' 'II bi 11 w .. ~ d Dl ... ,:....... ~., 1- ~.. d '. b ,.,' .. L ' •

. I·"'~ nr .y~~a§IDll oemrnsemesr o,JiIJ.ecegl'n.'l sa ~u:n,: urn •. l\.inCl 00. umoe ise Ij-OY. esi mr

Y:lkla,lnnn ned .. -- n terk edi lmer I'i. gerekti gini tasarmun tarihse] olarak d irsek temasmda olageldigi

1- 'b~'l~ >Ok " - ibi I 11 d 11· '. ~11 k ml d d 11 k1

top urn. num, l·tl at Vie sanat gl -:.1 a a .. J.3J.r~; a gensnnten ravran ann ea yar-']m·-.Y·I.:a. ;lii·1' .amaya

~al1"ac,(li1m~

2~lj.Tasarlml:., Ya'kJ ~li,kid.e Ol.a,~·-,e' ,mil' ,,.,il-'m Dal);ano,dan Nesne-Od;aldl Ya.kIa" mlara GrJen - , ··le,ti'rile'r'

Ashnda ne: ne-odakh y,a ::-,8',·I.m1.:arl'8 yar~ tICI meslekler b1aglamtlnd;a. ,g,e~ ..... · IlHgini y·li-rdi,g-'·~'-.e. jli~kin ilk iddia .. t 96:8, kadar eski bir tarihte dillendirilmeye baslannnsn, Jack Burnham adjl~. san.at~I~d.u~unu.r bu taribte Y82Jdlg- "Systems E·-· the ics' b,a~'JI'kJjl makalede :~~. . i' ";adeyi kIJUanlyord,u:

Gerek anaua gerek yasamda olsun, ''lulin~' Ier gj.ttik~e g - ~ers'iz h . .a118 geliyor ve . -_lir dizi. far.· h jbtj'ya~ ortaya ~., .yet. Bu. ihtiy·au~l.ar. dtlnyamn ·biyo'lojik. ya,.anllabfli.rl-i.ginin korunmas t;

'37'~

_ 'j : • ..JI

G,~ee',zA' :, e S)"m:posiun~, Mimar Sinan '~'ne' ,A 1"U !U~d" e rs:i"ty, ,F acuIty ~f'A "c1tit,ect,~re 6 .. 8 Decemher .2().l'O~, ,lill:.onbul;1 T.U,ki)if

'IDO'~~I~u.m,·'a etki esim icm daha 'g .. ecerli modellerin urletilm, si: insan-mak ' r, e Ilis .• ' si baglammda

~ ~ ." ~. Y I'.

g[ Jise _ orta '·.ya~aDll,n a" lamlandmlabilmcsi; I.'·-!o,g,a~ kaynaklarm knllamrm ve korunmas na

yonelik onceliklerin belirlenmesi: ve egiti .. ' I" U.redcenlik, ve serbest za ianm deg",rl,endirilme ine

.~ l~k- 1l .... ~ ,i '"d- mJ 1 .... ,l .. · 111 1)"11'" G" '" k lI~' d

yone 1 " 81 ~ene1'Ue: 1:0, yemcen tar I ' I' anmasi 0 arax $'1 asana nnr. '. I e~: ~jJ~,te te ',noloJ~ yar lIDIya

, .... 11 '. diU 1 d'" ... " bi ~ 'I I, ,.. k ..I B' ~. .J Il..l b'

yarattigumz _ I., sneienn uuzemecngi yasam '1. nmten 810,7. ,:__O'D', suyau, :: ugun rse nesne ... eoasu , If

ktil'tUrdn sistem-odakh bir ···· .. UIUiEie ,ge~~,§ yapma ctayiz, Burada degi~imi getirecek olen ',ey Ie degil ' ~,ey lerin nasrl yapild Ig] '- 0] acak,

OUn'limiizde is net ne-odakh yaklasimlana ge~erlili,gi,~ i yitirdigi onermesi yaranci disiplinler kada ekoi omi ve i~ dtmyasi alanlarmda da yanki b lmakta, Mei:{ lenin [bill alanlardad tern Ile 'inin somut olarak B,~ '. 0 seph Pine I ve J ames H. Gilmore tarafmdan yazila _ "Deneyi Ekonomish e Hosgeldin iz" (Welcome ',0 tile . xperience Economy) ma 'ale: :,jyle (Pine D '" J 998) anldignu ·,oyll~yiebiliriz~u. makalede yazarlar, e conomide son Uti yuzyrlda y,aJ"anan bir "~,e,gi,,~.mi, dogumgtmu pastasi ,orlnegi uzerinden, do,rt adimd _, basitee SD~lkI,ama, yolnna ,gidiyorlar

( 97 9'8"') B" '. '. -It 11 ak b" , ,m', 1'1·" '". t k ,." .. , ' "'" '~I

I a.g.e: I"-")I"/I~ ,':-'Z= 1_ O.IJ.ar;:,~ l'lr.·~ yuzy" oncesmm anm lel'O!nOI~ - sine goturen yazanar p

iyin gereken malzemeleri (un, seker, yag VB yurnurta) ~iftli,gindle ke ,Jdi ijretimjyJe elde . denin, onlan kansnr ( ,ak pa tayi yapamn ve d1ogl_ m ,gtln,ij j''iin servise hazar hale ,ge(' rerek so raYl k.U.f,RnID bUyU I 01.1: : ih .: a. aym 'kj~"i (or, levin hanum) oldugunu hatirla iyorlar. Hal boyleyken bir pastayi ba~.t:, '0, sonra yapmak yalmzca 1b,ilrka~ kurusa ,. al oluyor, Mal ekonomi ~ ine ,ge~ild' ginde

'. . k .' , k" '. k h I.... ml 'I .,...,1 .... ·' i.. ii, bili k t'

lse" '-, as;[a yaplma· isteyer ,l§l arn ;, ",a,""' kansn I ar .. - enn ararax 1~,!nl gore -rl rr __ en, rm lyet

- .

birkae liraya ~11ay'ior~ Hi -II et ekonomisiyle beraber bii stipen arket ya da pastaneye gide

kisinin bireok pasta ~e§jdi. arasmdan i ~ tedigini secmesi mD ... kiin 01: naya I· ~~lyor" ancak bu kez

- ~

de maliyet birkae on lira)!'] buluyor, ~~:~ ,Ie ,0 ve Gilmore tar]hte'," bu kisa gezintiden so ira 'OZD

,gu(umuze getiriyor ve zarnamn daha da faz a deger kazand]g~ sartlard i~,ocuk anm

· .. lo,gu:mgiinUnii ku ),ay' , c,ak.·beve,Y ilerin artik ',e pasta almakla , ne de parti hazrr amak1a

... it l I ,,~ 'I"" G'-' [.',. ... , ... d . '"'i ",".11 ... '·"" ., hi d' ~ I 11....,] " d'" ·

ugrasn " anru soymyor .. : mnumuz e tum aknvr emn L·"F·.· eger 01 arax a nup san ,<Jgln" ve ~ n

,j lginci, bu duru da pastanm aynca ticretlendirilmeye de,ger bile gornlmed"glnin de alnm

~ ~ 1 Iki'" ~'I' 1,,· " ~ iki 'Hi lid k 'J... '. d "~ d' 111 d"-

~lZlyo.r. a('.,~,ll ekonomunn son l,', yUZY1JJI,c aki uU seynnae llC;ln':e -:uJ.:_n .ugumuz bu "on e

,do,rdUncu adnna, "Deneyim Ekonomisi" sdmi vie' '~ylori' Bu sartlarda, hizmetler .~,~in 'sahne I mallar icin 'dekor benzetme :IDl yapiyorla ,~' vie tum bur . I aCID bir deneyimin yani hafiza ara kazmacak bir aktivitenin yaraulmasi yolunda yalmzca birer detay oldugunu savu niyorlar Klasik tarnmlanyla hammaddelerin ,d,e,gi~-,to.ku~ edilebilir, mal ann maddi, hi metlerii de gayrimaddi Ide,gerl1er old,ugu ka~-"ul edilirse bu durumda leneyi lerin i se h frzalara kazmnabilir! hattr'lan,abi li~ , degerh:~rr olarak nitelenebi Ieee Ai,n~ 'belirti,y[or ,ar"

Ne' Dle-od,a ,: I yakJa,' mlM]n ,g, ~ef'mili,gini yif rd,ig-i,ne ili~ ~ ,,~.:n ,onerme)ler., ,guniimUe yak a~hk~a gideret altan 'bir :ik1lJkta far~Jl ',Janlar" ,an gelen d.ii:io.nurll(' taraf-ndan ,dr [en.dirfiyor. Bu 10(- .. rrJ\,ele - ~ n s,on olarak,a.vL ~ Brook ,- u.n "p 'otOI ,.,t)'[ T,opl,u': ,-u" ka,vr,am]nda k,endini go· t:erdigini

,,~,ijyle,yeb,i]iriz (B,""ooks" 200;9')~ Brooks bu ~.avr ml a'~'1k11arkle:n '. olze 19,. ve 20., yizy:dlarda genel an~anu.ylat ~:~, san.]D '''reti:m . aaliyetJ,e ·~niin. yarat.tl,gl de,gerinle~ya~at' oldu.gunu hatlr' ,atarak

b - 'y' ~,. "',' ~"zd ~ ~ "~k d c_ '. ~ , k']) b'· '. "'" d ... · l~ ~.'

_,~ yorIO I, ,azar, gunumu.~'· Je IS ~!o'Z OiD ·.JU '_.legerI'D :proit,ol [0 ,er ............ ~·lf': l,ger ,eg1~1 e tal mat

dizileri-===o ~dugu.nu lon:e s.urUyo!r., A~JIn.da Pine IT vie Gilmor .,', :nkine ~o.k benzer bir ~ekj de B,rooks da b'1llg'ij,nkU ~,artlard,a, tOip']umJar~ll, yeteo,ek vie le'De~~~illeri,ni 'k,e:ndisinin -prototol' olarak ta.nlmJadl,gl gayr"", . addi ,d,e,gerlerin '.~·'re;jmi·e yo,oeltme's,in,in onemini vurgu1u.,yo,r,.

G~'tigimiz : .ylii,) ayu1da. ,San franci,s,c'o met ·,e,ili 'asarlm stlJ' y'oiSIU Frog De': i,g:n "dan .Jon ~- olk.o Amerika EndUtriY'el I,as,ar' ,~-cl]ar T10p 'Olu"gu ID,SA'nln, "on kon.gre':.:ine ili§kin iilemmle ini ,U i 'adeyle 'bi ldi ]y,ord.u ::' ,', IDSA i, ~Iev';· 'Oi yi.tirmi~'dr ~ ';. ,o~ko', idd]_a'~"ln . ~,e' telde ek i~·· Ball

du.nya~·'llndalci, "birka~ ge)i.~meden dem VTu.ruy.or .'.0 ::' .l·ki" 'bu,gti~e, kadar ,g:eli~mj'~1 iUkleh::~r-deki ta:anm.cmlar]n en.dUs,triy '·:una,g'fJdigi, tirUn lod,akh tasar1.m -lizmet erinin ,gunu:muzde ~ok. daba

d~ ,,,. "~k '1- i 111- 1b.. A~' " d..,,·11 ... .:: 1 II ak"~ ~ .. 1l... 11 ,.~ 11... J d 'ki' 'l

U:$Uc_' ma:1 Y1e'tJler e ua~ta· .'. ,,,ya~_ ,ti,uJl.er· Ofm·,' . 'zelie ,ge, ~ ,~me.t(te IQJJan u. Ke ,er-'~ " .. I· ~ tasan I Cl ara

veri ~yol ,o~'·' a ~l. ~ ncisi i, g'elene ·el oIarak 'a'~,ar]mcI1arJn uerinde biJ,gi ~:lahibi o~d.ugu

G,.,'en-Age SJ,~,"p\or.i.u.'n; Min'tQf'S:inan Fine Arts Ur,1iv-ersity, .. ' :a'culty t~f.Archite'cture 6..,8 D't:cvnn.b,er 2QJO~ ISlanb,u/~ T~irk~)'e

varsayilage len matzeme vie Ureti.m 8ijr-e~, erine iU§,.kin son" lelcno:IQjiik gelismelerin, tasanmcilann sahip oJd:ugu:nun ~ok ,otes.io· e karmas ik bir uzman.hk gerektirmeye ba,ladlgl~ TOm bun ann uzer"ne bir de d~jlital. bilesenlerin ve hizmet a,g .armm llrijnleri. kapsayacak vie onlardan ~ok: daha fazla onem arz edecek bi~itl1dle getismesini go[z 6i-~ unde bulundun m, B,~·~,tun. bu 'tes·~~'i'tle.ri ozetleyece 8,O,[U su: Bugun Bau'da Ister urtin, ister grafik veya tek,:tij tasanmctsi 01- iun pra,tik'-erini end.u striye bagl.mli olarak tamm ayan bir bireyin kendi -,i ne i~ gorebi .~, - ki, u.Yles·i oldugu meslek toplu·lu.gu i$~[ev<-:e.J olsun? Ko,lk[o ·bU,Qi-.UY'i8 cevap verirken, gel ene '·.·.>el olarak

11 .~ ., kezi d 1 d 1\ .... 1 ... , ... , 11\ "11 ,. '~'.," .' '~I ,. r"

asanm rnesregimn mer] rezn 1.'1 e yer ,8,JJan nesne-oc 8ru-, ~OZU'_ mere .hl~,J&Jn nzmenenn ~ln vie

H" dl" '"bi' ~i, ~[11",··1 d 11 111 . 1\'" d-.... dd" d''''''' ". d

n-_r:·,tan, gl.t urxeierr en, anmr ormasi vie tasan n eytemmm 0 [- agmm ma ': r oegeroen zlya:- e

gayrimaddi Ide,ger Iiretimine kaymasr gj;bi nedenlerden dolayr 'liru:n tasanrm,' 'grafik tasanrm' benze .. 1 bir brar ~.Ia~,.ma anlay ~fnJn ,ge~erl,ili,gin'i Y'itiriJi,gin-i I "o[y' uyo.rd,u~

K 1", ' -, ll ... : izl ",.,. 'I • ~ 'k- '11 'lid-I "'" n'l d .... ,"IJr d '. .' f" B

OI\JO nun yu :-arr-:,aru . ,Z [-·.n~n.ue.rmnf'·all.eme a~'~I_lgl gunierc e ,!:1lL8,·.Lerm,"y·en ~I . nruce ve

Stephanie .~:;'~'~ ,arp Ida, (".B, !dUrtr~.y!e.1 " asanmm Dort , ", 1a-1 (H,aYIr ~I Mobilya, arae, beyaz esya 1&

. '-Ir., '~k . """"11)'" b - _~I.,",: - ,,'. - -1 ~. - . -d' tTl h" -' - - 'Cod: 2"'0"0' "-9' ') v Tk· 'I ·t ,. ''',t-- _, ",. 'd'-·· -''_ . k da f' :'- -I .• .r,

oyu C,B. [., ~ ',g]) I I \a~, .Jfi.., Y2Z .. JJan n,. I a. \ . ~arp V .. ,~ ~. ""-'" hO~ 0 no,n wes,pJ _ er~n Jen 90 :..,-,8], arl\Jll

- - -

ol.mayan nedenlerden dJo).a:Yl 'ticari tasanm' " 'soruml uJuk sahibi ta sanrn' ,deneyse.1 ta -, anm' ve

tart sm acr ta an m '; 1 mes ]em" ve -- ~ br nsl an olarak oneriycr '1-1 (lird' )1 B' urada ~,l]t·-· - '11 'Ii rar 11a

· I ~" -~Ul\,..' 1 '~" I ] ~. . .... [. '~,... n i nJl.1 ' ,~ ! . 'y'J! w '[:1: '_1.,~ ,.' : . . ";J/' .': ,', - ,uj:_, ,I' . '. !Y!J. ,~_"_ '{,II. ~.J; Ji .. \1. !l,._

~izdnde-i, g~:inU.muz tasanmcilanm . .881'1 ilgilendirmesi gereken meselenin pratikleri som cunda orta:y; eikacak ',~ey:'in ne [Ol9C'~ g-1 (Olf .. Urun,t gra ik, tekstil) degil, ne i"f'in ,- u]laollaca.gl (or~ f.!c,a- ~

d ... k k k ,i" b i, k 111 d 1... k-I .. 1" k '11'" ... eg[er yaratmas vie para ,1-azanma >: l~I~:C" 1-t,3Zl tm·· an.l,ar -'-,8!,n YO[J\.,-· un . ane e .. ' J yasam kantesm

- k"" 1 ,. II .' 'I ..... :' d" 11' . ~.. 10 • b .' II " ) "1 ... ,: .

a.rtrm·_ .. ···· I'~,1n, ma zemeye ,lIJ"Aln \i,eneYlle yapma .'. I~~'., siyasi I-ll mesereye ll~~.n, 'tart sma

ba~'ra'tmak il~'in) o~d:u.~. ,'yd~_". Tasanm legiimi vere -, kurumlann da. programlanm boytesi bir anlay,a gO('e yeniden dU,zen·I.leme.l[erinin g,unUmuz ~arUar~nd,a arn :'. kaermlmaz hale geldigmden bah.ed~jyofrdu Tharplar,

t)!k bolul'mde once it' e SS', ravramn I. hai gj ba.glamda '.;uJl~lndlglrru a~ . dadim ... Sonrasi da ik.i ,'ST uygulamasun kar$.llla~'t]rarak tasan -- :110 bu ba.g,~amda,oru'n .an. ~ozm.lekteki basansizhgmm nesne ... odakh Y,_! I·)a§: mnn terk I nnemesi o.l,dugu:nu j'le.ri ~,U~dU.m~ Wnlci bo 'ii.mde .~, •. e nesne-odakh ya'k.la,lmlarlD gUnUrnUzde neden gecerliligini y~ti'r!digine ili~ki'D. tasanm d:iinY,8.:lod,an vie tasanmm ta" ihel akrabahk i-i$,kis.~ icerisinde oldugu sanat iktisa:' ve toplumbilim gjb"~

I ~ d ') ..... , .. 11 ,i d- . 11 dO' dl~ A'" d 1r': b '·1 .. •· _.~ d '. "]I'k b~·· ,i" dl 1"",:

a an~ar an ,ge en g:oru.,'le,n,,_Jegerlllen_l.r:I.lm,. ·~agl[·' 3AJl. sonuc I iommun ': e se, III . I~O, umc eM

kar'lla~,u.rma. ,8. [one ~l,kan ,S-_:·T' 'Olrne,ginin ve ikinci ·.~olumdeki kavramlann 'i$·JAtnda,-orunlar ~ozm,ekte yete' -siz k~did.~nl one s.tirdU;g'Um nes'-~e-oda :1:] yatl~'lma ,_J te 'natil o)abilecek b,if

d'··'·iIi ....' " ,i 'd-\ ". ,; 1 llr dl1 d" ';00

taar, 'mel _Jl.ll§Un'C,e '1~lmln:-11 eneYlm ta':an"mJ. O.JJaraA a:.J',"n~_lraca.g m, ..

,Deneyim t,a·-·.ar.lml' ,oJ.,arak adla.-.~[dlrd,.I~.m 'yakl~ll.~lm kap, ... amlnda kullandi,g .-.~- '[den1ey.i·,m, ka,-'ranuOJ .Pine [' vie G.ilm.o[le~!dan (Pi-, B vd.,. 199,8) od·~n~ aJd .Wm d!-,gru !ol.,a da, SIQZ k~)nu.su

- .. _.. ad~ bO< d[·' b" k ,'''' k d (B'-

·a·vralN ,ole " t Itl'l~~' :.! 1:'[11' :meta ne :. ,e yen.! :-.ir '~-ecr'a o~ara, ,onlerme,= ,_ mac),n- aYlm ' .. ','-,

dl d' h·~ 'D' - "T" in. d- f" N" b S' "hedr-' f-::r- f

an ,a'm. "~' [ a a o:n." \e - ·.,eney.t~-. I ,as,atlffil' 3V.ramlDl g" n~_eme g,er .-ren· a.t .an ',~,~~~! "!O 'I~an

!(S:hedr~ ~~f 2001) ayr]'lmakt81yJm)~:a'V,rann ,u.ll.anlrken hrede'i .. m, 'dieneyim'i [daha. ,uy,ade g,ayri maddi. ve s[oyut ,anlamd81 'ta.s:ar]mJD yar,at1.c) silrie~ '·,onucu ortaY8 '~:I'kar-dliJ, m!]lh::··,uf" o,jar,ak [one ·ilirmet., Bu. nedenle ka.vra:m_]D il'k ·btUUm,de.kj incelemedIe d,aba b'a;far 1), S,ST uy.,gulam.'i s:~ lol~{-a. one ~lkan orne.g~'·· v[e ~kincl be) ~" ... 'die yer 'ver:digim ,go.rij.,1.e,r;dekj kavr,amJarln ~eJ[~·ev,·_-~~,.lni [~izdi,g-i ilke'le:r uze -io[den t.anlm.lanmasln ,'.0. Idah,! d!o,gru [ola.c,a,g1na i' ·,anly,orum~

[0 hal de deney~,m~as:;! -[mlnl.n biu biJdiri bia.gl,amlnd_8 'kul andlg.,m a ·-lam_jyla ·.neyi ,ifooe et-i~inde,n ban':~etmek ,ge.rekirse:

377

G'f'Ie,enAge S~··"t.pO$,iu.'1nl Minw,r SinJQ11 ·ine' A'~ts. University, Faculty .o!lt,rchirecture ,6~,8 De·cem'/)e,r 20 J O~ lar(J'Wf,b',ut,Tii J*~)~e

(1) Deneyim ta:' aru .. · holis Ik bi . bakJ~ ,a~r 'U18 sa riptir, TS,S,afJ.1Dl hep bir bUtUnlirn. pa~asl olarek dUJ'$.unUr, sistem yakla§,]. mndan (systems-thleking)" faydalarnr ve 'bii'yu:~" resmi ,gorbr. Bu ilk . '~in. ipu~),arln'l. Blephant Pepper proje sinde tasanmm iiirettfkl.e·rini.n genis bir·j temi mutevazi 'b'i es ... nleri olara rol o·yn,a,. Igt ,ger~e,gine 'baklld:-,gID" a: -ine, 'n ve Gilmore'un 'Deneyim ·k,on.o.m"'si'-ne Hosgeldiniz (P·D.,e '0, vld~, 19'98) makelesinde kul'Jan:dlAJ. 'sahne ve "de'k,or" metaforlarmda ve Burnham'm (Burnham, :l968'.''Ole:ne--!odaldJ! bit' 'ltuJtb :den ,item· odakh -jr ktilU.ir,e gle~i~." yapJgumz~.e-:·,pj.'ti ide go!rmek 'm.il' ·~kiin+

(3) Deneyirn t, ' .• amm yaklasmu 'zaman' kavramma onem verir; bu baglamda yaranci stireein mahsuilerinin degisime a~l'k, oldugu ve zaman i,~ind,re degisebilecekleri bilineine sahipur, Gerek Elepf ant Pepper projesi, g.e' 'e cse Dav d .1 •• ' ook '.1" on "Pro,' okol Tophnm ,'- kavramlannda izleri gorUlebiJloc·.k bu :ilke, tasanmn sunaca"gl. ~iO ii.m~ erin ,dura:gan birer 'meta. 0 mamn ote.J gecebilmesiyle ilgi ,c( " :'~ SOIZ konu :,U. 190zUrnler daha ziyade bir parametreler/ku allar dizi inin sart ar~ 'OJ. belirledigi ve zaman l~"ndie '(l,I~le'k d.egi.~ti:re ·il.ece·k mudahalelerdir. Elephanr Peppe prIQ~"· .• " inin fille in ,k.oyJ,e[ie gi,r~~in.~ engelleme ,gi.bi basit bir i.~, tarurmyla yola 1~lklp" zaman i~hl(ie

,""~~ '11 ~:'] ... '.... ke - di" ... s , .. t' tikle . ~ - , ' dt .. ·,· .. .., - -,' . d ' "I - -. ." 'Il ... ··d -., .. " " .. .)-. b

.. oytu erm ce ".I.. ure·,'ll: en sosun .' U .. :.y,a ~ap .01',8. pazar ... an:" asma ~a·· ar varmasr 0 gusu

·'I-kB- .•. • .,~ k" '.

,".. ... I""~ . ' ... ' . .' ,-

, ,. leye len ~.'yl om!c cnr,

(4) Deneyim tasannn d,.'yusat· anlamda da kapsayic dir, Yaklas m, olaibj.,digi.nee fazla saytda du.y ,y:a. seslenilebilmesini amaclar. Burada tasanr .,' 'R korr ran siyonel mecralan allan 'o.rfin., gn fit, 'vb~ ile snurh . calmmaz, 'Deneyim kavrammm ·I .. endlsinin tasanmm bir mahsulf olarak one su .tilm,e;s·' ~ E ephant Pepper p;- ojesinde de gijr"il~.d.ii.g,ii. ,gi •. "' gerek '.,gi dnrumlarda tat ,alma d.uy-_ SIUn.U I.' a, tasannun bir mecras olarak ,glo,r.meyi. gere ttirir,

(6) Deneyim tasanrnr akademik olarak 1.'3 kapsayicrdrr ve geleneksel disi '.' iner smulann oteine gle~meyi amaclar, Bu anlamda, Elephans Pepp r projesinde Ide groriil,dil,gu gib···~"Qtgru 90zum en ysratma 1 adma ziraat ve gastronomi ,gibi bilimlerle orta .• ·· cahsabilir, .

. Adee, S'.',I . I'~ Bhattscheryya and S" Sreedhar (2007J~, Review: "Design for the 'Other 190%" http':lls:pectrll,lmjeee .. org/geek-'J.·'fel, 00 - s~' ~,oys/re'vi,ew ... des · ,gn ... for ~;', ie-othe '~90 ~ acce 2 sed on ,],S;" ·j.O~210'10

It; 'Systems-min .. ~'ng' tavrarnnu kuUa"](:ken O'Connor 'In (0 Connor, . 9'97: IJ) l"'.·ap a DJO (Ca.pf;1 , '996: 30~ ta.Dum arJ. OJ. saz ahyorum ..

.378

Gre',11Ag" SJin'$:posiu~nl Mimor Si,ool'l Fine FI.S Untversity; Faculty of A"rchiu!cture 6 -,8' Decelnbe:r 201 (J: ,Is,t:cu~b.tt/~ Tirld)re

Blo mi ~k:;, B,. (2007) Po .eword, in Smith, C,. E,. (' d) Desien jo'r the Other 90%", New "'Ior ',:

Edi ions Assouline, p'p ,5,-8,

Bro ;ks" D., (2,1009", The Protocol Society. in The New :YQ1rk'

hltp:llw'ww ~nytiml'sm,ooml21009.112122/0pinionl22'brook1L,htm],~, access ed on 22,,:I 2~20091,.,

.

tme

lsi. :1.> "', til

B.nrnha'm, J, (9618) Systems Esthetics reprinted 'from Ariforuln (September, t968)~ http://ww'w',.,art,,,,,.ucsb ~ edu/facul ty/ji evbratt/readings /bum : iamse, html., accesse -, Din 1,,g .1013.2009 ~

Capra, _' ~ (] 99l6) The WI€'b of' l,ife'~· a new scientific undleliistan~di,ng of living systems [lst An zho«

B- ook - d-) .r "W '· .... ork 4 A" rchor Books

"'1,', s,(! ,;,'~: '. '11,1,·· ,.:- "O_'.'I '~ -"I' ,',' "

C 1_, ,~,- L (. 1Ig"iC'III9")' U,,~ 11 it p' -'fl"" .. d .. R·'r. . 1l ,~·- , - d 'S",·, G' - " I M' .: '''111 ". A-" ri tf "~dl J (, .. d) ,if' T,' '"1"\ ,

0. emg.. ~ I, 1 7' 'JI ". ,Jhl_ Y , 're J gnre.. -:,'u,s. J,:n at =I_.t~ . eor,g,e '~, _' JJ" In "I, .1 Ie JJ, ~ 'C ~ :, e :c: ,I 'U' tl I~'ty

Reassessed: The Role of' Ethics in the' Practice of Design, Manchest a" d New York:

Manchester University Press , pi,. ]2 .... ..30,

uller, R., B" (1'9181) Critical ,Path",lew' York: St. Martin's Pr-e ss,

O'Connor, J~ 1&' I. c~I"rmott (l 99'7) The' A,rt of Systems Thinking: Essential Skills for Creativi ty landPr.-ob,ienl" So lvin, ";'" San Francisco: Thorson' Publishing

Papane '. v .. (119184) De'. tgn or the Real World'.: Human Ecology land' Social Change, (Reprinted in '2004) London: Thames '& Hud .. son,

Pine Il, j" j',',. ve J~ H .. '" ':lmo'fle,. (1.9918) Wle,}lcom,e ',,10 the Experience Economy in Harvard Business ,R,e'view, .. J u ly-August 1998~

Shedroff N~ (2001) Experience Design 1" Indiana; rsew Riders

Smit C., E,. (2',:" 7) Worl -, Designs tOI i -'01. - Poverty Smith C .. I "i' (ed) Designfor the' Other 909"0.

N,,:, Y .. ork " Editi ,'. ",' A, ,,','," Iine '-I -. ] 1 1'7

' le,w '. or,." ~ .c..lldOnS " S '<ou ].nc" P.P~ ~ ,.." '.'

Thar '" :~ M .. and S,. M". harp. (2IOOr9') The ,4 Fields of Indu tria De ign (No, not furniture trans, co -: umer electronics, & toys) , , in co. re7?., httpcl::llw'w·w.,loor1e77"co' ,~~~::, oe/feamred items/t e 4 fields ofjndu,tt],al design nOJ1lot._fumitn

~. _ ~~ _ r '~._J_

re trans consumer electronics toys by br ice m tharp and stephanie m tharp ]2232.,a,·,p(~

_I~' _ _ _' _ _ ,~,~ r' !_ _I ~ _I , _ I

acce ssed 14.,0.5 .,2:1[)09 ~

The Independent 1(200\8)1 Inside Storv: Advertisir 'Of environmentelisrn ' .. ' s it jus greenwa sh?"

• . , . - - , '_ - . _!-- '. _". .. J'il ." - t-J._____J lIb" .. '._ . - ~:' ._ "_ - _. = I!!

h 11.1 ., d d- kJ· i . a/i ~ d ;:J' • ~ 11 ., ~ ~ ,

ttp; twww .. in .. ependent.co.uk/news/media/m .. i.:~! ... -story-adverti sing-environrnentalism-cs-it-

ju ,t .. greenwas h-802672.,.htm].,~, ac ces sed, Ion 3l .,03,20018

." hiteley N'+. (1999) Uti Ity Deign Principles and . he Ethical Tradition, in Attfield, J. (ed ,I IUtility Reassessed: The Role of Ethics tn the Practice ,of Design, Manchester and . ,,:-'ew York Manchester University Pre! ,I", ,PpI" 190-202