Τι είναι το ουράνιο τόξο;

• Το ουράνιο τόξο είναι ένα πολύχρωμο οπτικό και

μετεωρολογικό φαινόμενο, κατά το οποίο εμφανίζεται το φάσμα των
χρωμάτων που συνθέτουν το ορατό φως στον ουρανό. Το
φαινόμενο εμφανίζεται όταν οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν πάνω σε
σταγονίδια βροχής στην ατμόσφαιρα της Γης και αποτελεί ένα
παράδειγμα διάθλασης, μετά από ανάκλαση. Το κάθε χρώμα
(δηλαδή κάθε μήκος κύματος) διαθλάται υπό διαφορετική γωνία
μέσα στα σταγονίδια (που δρουν σαν μικρά πρίσματα), παθαίνει
διαφορετική εκτροπή κι έτσι το ορατό λευκό φως αναλύεται στα
διάφορα χρώματα που το συνθέτουν, δηλαδή στο φάσμα του. Έτσι
εμφανίζεται το φάσμα του ηλιακού φωτός ως ένα πολύχρωμο τόξο,
με το κόκκινο χρώμα να κυριαρχεί στην εξωτερική του πλευρά, και
το βιολετί στην εσωτερική. Η διαφορετικότητα της γωνίας του κάθε
μήκους κύματος (χρώματος) και του σχήματος των σταγονιδίων
εξηγεί και το τοξοειδές σχήμα του φαινομένου και όχι κάποιο άλλο.
 Μύθοι για το ουράνιο τόξο

• Η λέξη ίρις σημαίνει "μάτι του ουρανού".

Ήταν το όνομα πού δόθηκε στη θεά , στο
λουλούδι και στην κόρη των ματιών μας.
Αυτό σημαίνει ότι καθένας από μας
κουβαλάει μαζί του ένα κομμάτι ουρανού. Το
λαμπερό μετέωρο που απλώνεται από τον
ουρανό στο γήινο ορίζοντα φαινόταν να
κάνει να επικοινωνεί η κατοικία των
ανθρώπων με την κατοικία των θεών.
 Πόσο μεγαλώνει το ουράνιο τόξο
• Το ουράνιο τόξο δημιουργείται όταν το φως, δηλαδή οι ακτίνες
του Ήλιου, διαθλάται και αντανακλάται από τα σταγονίδια της
βροχής που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα.
Δεν μπορούμε να το μετρήσουμε, γιατί οι διαστάσεις του εξαρτώνται
από τη θέση του παρατηρητή. Καθένας βλέπει το δικό του ουράνιο
τόξο από το σημείο όπου βρίσκεται: αν ο παρατηρητής μπορούσε
να μετακινείται και ταυτόχρονα να βλέπει το ουράνιο τόξο, τότε θα
αντιλαμβανόταν ότι οι διαστάσεις του μεταβάλλονται. Θεωρητικά, αν
επιχειρούσαμε να το φτάσουμε και περπατούσαμε προς την
κατεύθυνσή του, θα το βλέπαμε να απομακρύνεται συνεχώς μέχρι
που θα εξαφανιζόταν. Καθώς οι φωτεινές ακτίνες του ουράνιου
τόξου γίνονται ορατές μόνο όταν φτάνουν στο μάτι μας, ο Ήλιος
πρέπει να βρίσκεται σε λιγότερο από 42° ύψος και οπωσδήποτε
από πίσω μας. Συνήθως καταφέρνουμε να δούμε μόνο ένα μέρος
του ουράνιου τόξου, το οποίο όσο χαμηλότερα βρίσκεται ο Ήλιος
τόσο μεγαλύτερο φαίνεται. Μόνο όταν ο Ήλιος είναι ακριβώς στον
ορίζοντα μπορούμε να το δούμε ολόκληρο, με τη χαρακτηριστική
ημικύκλια καμπύλη του.  
 πόσα είναι τα χρώματα του
ουράνιου τόξου;
• Αν και τo ουράνιo τόξo εμφανίζει μια
ευρεία γκάμα χρωμάτων, τα πιο
ευδιάκριτα είναι το κόκκινο, το κίτρινο, το
μπλε, δηλαδή τα βασικά χρώματα και το
λουλακί το βιολετί και το πορτοκαλί. Ας
σημειωθεί όμως ότι το ουράνιο τόξο στην
πραγματικότητα είναι συνεχές φάσμα και
εμφανίζονται και όλες οι ενδιάμεσες
αποχρώσεις των παραπάνω χρωμάτων.
 Πώς το ουράνιο τόξο παίρνει
σχήμα καμπυλωτό;
• Σε ένα ουράνιο τόξο οι ηλιακές ακτίνες συναντούν τα
σταγονίδια της βροχής, που διαθλούν το φως και το
αναπέμπουν σε γωνία περίπου 40º σε σχέση με το φως
που προσπίπτει σε αυτά. Για να είναι ορατό το
ανακλώμενο φως, πρέπει η γωνία ανάμεσα στις ακτίνες
του ήλιου και μιας νοητής ευθείας που σχηματίζεται από
τα σταγονίδια της βροχής προς τη μεριά του παρατηρητή
να είναι 40º. Αυτό ισχύει μόνο για σταγονίδια που για τον
παρατηρητή βρίσκονται σε τόξο, όταν στέκεται με την
πλάτη στον ήλιο. Η θέση επομένως ενός ουράνιου τόξου
εξαρτάται από το σημείο που βρισκόμαστε. Δύο άτομα
που βρίσκονται δίπλα δίπλα δεν βλέπουν το ουράνιο
τόξο στην ίδια ακριβώς θέση.
Μετά τη βροχή βγαίνει πάντα το
ουράνιο τόξο…
 Τελος

Φανή Παραβάλου Γ2