Professional Documents
Culture Documents
Autokratyzm W Wychowaniu
Autokratyzm W Wychowaniu
Autokratyzm W Wychowaniu
• Władza,
• Brak kontroli,
• Siła autorytetu,
• Powinności jak i wymagania,
• System restrykcji;
• W wychowaniu posłuszeństwo,
• Podporządkowanie się
autorytetowi, który z natury
pochodzi od dorosłych.
Autorytaryzm w wychowaniu powstaje i
rozwija się w sytuacji gdy:
gdy
1. Gdy brakuje niekwestionowanych autorytetów etycznych, wówczas
pojawiają się autorytety tzw. siłowe
2. Gdy brakuje lub jest zbyt słaby autorytet rodziców, co powoduje
poddawanie się urabianiu zewnętrznemu
3. Gdy człowiek przeżywa tragizm egzystencji, czyli brak szans na
spełnienie oczekiwań wolnościowych, pokojowych
4. Gdy zakłócona zostaje jedność świata powodująca poszukiwania
ostoi bezpieczeństwa, możliwości odwołania się w razie zagrożenia
do kogoś mocnego, sprawnego i sprawczego
5. Gdy pojawia się zachwianie wiary, zbyt dalece posunięta
dowolność jej uprawiania powodująca zagubienie się młodego
człowieka w świecie wartości
Autorytaryzm w wychowaniu
• Despotyzm • Podporządkowanie
• Dogmatyzm • Jasność norm i reguł
• Doktrynerstwo • Stabilizacja
• Manipulacja • Zniewolenie
• Konformizm • Arbitralność
• Urabianie • Posłuszeństwo
• Rygoryzm • Niedialogiczność
• Poczucie bezpieczeństwa • Dyktatura
• Indoktrynacja
Autorytaryzm w ogóle, a więc i wychowania, nie
uwzględnia dialogu i dialektyki. Nie ma w nim struktury
dialogicznej umożliwiającej „zaszczepienie” myśli innej niż
uznana, innej niż autorytetu. Nie dopuszcza sporu, oporu,
myśli kolektywnej.
Koralewicz w 1990r. Wyróżnił następujące pozycje
skali autorytaryzmu:
• Najważniejszą rzeczą, której trzeba uczyć dzieci, jest całkowite posłuszeństwo
wobec rodziców
• Zawsze powinno się okazywać szacunek tym, którzy sprawują władzę
• W tym skomplikowanym świecie jedynym sposobem na to, żeby wiedzieć co
zrobić, jest zdać się na specjalistów i doradców
• Każdy dobry kierownik, aby uzyskać uznanie i posłuch, powinien być surowy
i wymagający wobec ludzi, którzy mu podlegają
• Każdy powinien być posłuszny wobec swoich zwierzchników, niezależnie od
tego, czy jest przekonany o ich racji
• Żaden przyzwoity mężczyzna nie może szanować kobiety, która przed
małżeństwem nawiązała stosunki seksualne
• Niedobrze jest robić cokolwiek w inny sposób, niż robiły to poprzednie
pokolenia
Korelaty autorytaryzmu
Według Korzeniowskiego Według Skarżyńskiej i Gientka
z 1991 roku z 1999 roku
niższe wykształcenie konformizm
niższe wykształcenie ojca samokierowanie (korelacja ujemna)
wiek nietolerancja dla osób odmiennych
niższe dochody (homoseksualizm, narkomania, AIDS)
płeć męska wyższa punitywność względem
niepracujący dewiantów
wiara i praktyki religijne silniejsza ocena zagrożeń dla
spójności grupy (lęk przed
przestępczością, narkomanią, AIDS,
upadkiem autorytetów, zagrożeniem
spójności rodziny)
kolektywistyczne podejście do
podejmowania ważnych decyzji
życiowych (wpływ rodziny,
znajomych)
Autorytaryzm niszczy dyskurs, ogranicza innowacyjności w
konsekwencji odpowiedzialność za skutki działania, zawsze
bowiem za ich brak można wskazać winnego poza sobą.
Autokratyzm w wychowaniu spowalnia (bądź uniemożliwia)
konstruktywne, niepoddańcze spojrzenie na siebie od
wewnątrz, ogranicza poznanie samego siebie i prowadzenie
za sobą swoistej gry wewnętrznej w kierunku budowania
własnego poglądu na świat i miejsce w nim. Nakazuje
posługiwanie się poglądami autorytetów.
Skutkiem tego wychowania jest:
1. Brak wrażliwości na
manipulację i bycie
manipulowanym
2. Akceptacje ograniczonej
wolności i autonomii
3. Strach i lęk przed
niespełnieniem oczekiwań
4. Bezkrytyczne
podporządkowanie się,
uległość, posłuszeństwo
5. Konformizm
6. Brak innowacyjności
7. Bierność
Dziękujemy za uwagę!