Ο ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΠΑΤΕΡΙΚΑ ΚΑΙ

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ο Μέγας Αθανάσιος στο «Περί Ενανθρωπήσεως» (46.17-19) λέει: «Δεν είχε

αποκαλυφθεί η μωρία της Ελληνικής Σοφίας, παρά μόνο όταν η αληθινή σοφία του
Θεού φανέρωσε τον εαυτό της στην γη». Και αλλού: « Τα πλήρη απάτης μαντεία
σίγησαν. Η σοφία των Εθνικών εμωράνθη».

Εφραίμ ο Σύρος: «Ας τιμήσουμε τις εορτές του Κυρίου όχι με αυλούς και κιθάρες,
αλλά σαν χριστιανοί, και όχι σαν Έλληνες με δάφνες και άνθη, ή κάτι άλλο που θα
προδίδεται ελληνικό».

Αναστάσιος ο Σιναίτης: « Να μην είμαστε με τα λόγια ευσεβείς και με τον τρόπο

‘Έλληνες. Είναι τιποτένιοι εκείνοι οι χριστιανοί που τηρούν μύθους ελληνικούς.
Πώς τολμούν και μεταλαμβάνουν τα Θεία Μυστήρια αυτοί που είναι χειρότεροι των
Ελλήνων»;

Επιφάνιος: Κηρύττει συλλήβδην τον Ελληνισμό δαιμονοποιημένη αίρεση. Γράφει:

« Εξ Ελληνισμού μεν αιρέσεις τέσσαρες, Πυθαγορείων, Πλατωνικών, Στωικών,
Επικουρείων».

Κύριλλος Ιεροσολύμων (στις «Προκατηχήσεις»): « Έχεις πολλούς εχθρούς και πρέπει

να έχεις πολλά βέλη, γιατί προς πολλούς θα ακοντίζεις και πρέπει να μάθεις πώς θα
κατακοντίζεις τους Έλληνες».

Τατιανός ο Σύρος: « Μη πάνυ φιλέχθρως διατίθεσθε προς τους βαρβάρους, ω άνδρες

Έλληνες, μηδέ φθονήσατε τοις τούτων δόγμασι. Ποιόν γαρ επιτήδευμα παρ’ υμίν την
σύστασιν ουκ από βαρβάρων εκτήσατο; Τις ουκ αν χλευάσειε τους δημοτελείς
πανηγύρεις υμών».

Ιουστίνος: «Απολογία Α’»: «Οι Θεοί των Εθνικών είναι αισχροποιοί, είναι ψεύτικοι,
δαιμόνια ή θεοποιηθέντες θνητοί. Οι Εθνικοί μυθογράφοι, όταν μιλούν για τον Θεό ή
για άλλα σπουδαία ζητήματα, εμπνέονται από τους δαίμονες».

Οι Χριστιανοί ιεράρχες επιχειρούν, με γελοία επιχειρήματα, να δυσφημίσουν την

Ελληνική πολιτιστική προσφορά. Τίποτα δεν δημιούργησαν οι Έλληνες. Όσα
παρουσιάζουν ως δικά τους επιτεύγματα στον χώρο του πνεύματος και της τέχνης,
είναι ξένα, εισαγόμενα, κλοπιμαία, ισχυρίζεται ο Ευσέβιος, επίσκοπος Καισαρείας.
Σφετερίστηκαν γνώσεις και ιδέες των Αιγυπτίων, των Ασιατών, των βαρβάρων
(‘Ευαγγελική Προπαρασκευή, Ι, τομ.25, σελ.364).

Οι Έλληνες είναι «ανόσιοι», «δυσεβείς», «δεισιδαίμονες», «οι της ασεβείας

εργάται», «οι την των ειδώλων πλάνη δεδουλωμένοι», «οι τη απάτη
προσδεδεμένοι» ωρύεται ο Θεοδώρητος Κύρου («Εκκλησιαστική ιστορία», ΙΙΙ 6.5,
ΙΙΙ 61, ΙΙΙ 7.1).
Είναι φανερό ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας ήθελαν να εξαφανίσουν τις ιστορικές
μνήμες των Ελλήνων. Γι’ αυτό και θέσπισαν να δίνονται στα ελληνόπουλα εβραϊκά
ονόματα. Μας το λέει ξεδιάντροπα ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος («Περί κενοδοξίας και
πως δει τους γονείς ανατρέφειν τα τέκνα» (690)641.65):«Μη τα ελληνικά ήθη…την
επωνυμία των θανόντων προγόνων στα παιδιά τους δίνουν προς παρηγοριά, ώστε
δια της επωνυμίας ο απελθών να ζει, νυν δε μηκέτι».

Κάποιοι το θέλησαν έτσι και το πέτυχαν! Γελοιοποίησαν όλους τους Έλληνες, αφού
μας έκαναν δούλους του Γιαχβέ και ικέτες των εχθρών μας. Τι τραγική ειρωνεία! Οι
Έλληνες –γυναίκες και άντρες, γέροι και παιδιά- να ικετεύουν τους Εβραίους
προφήτες και ήρωες, να τους τιμούν με κάθε τρόπο και να εκλιπαρούν το έλεος τους.
Και καλά όλοι οι άλλοι. Μα εκείνοι οι ταλαίπωροι ιερείς οι οποίοι είναι
αναγκασμένοι να ακολουθούν το «Τυπικό» και να δέονται στην Ωραία Πύλη «υπέρ
των προπατόρων…». Ξεχάσαμε, έτσι, τους δικούς μας προπάτορες.

Αν κάποιος Έλληνας μελετήσει προσεκτικά τούτα τα βιβλία, θα μείνει άφωνος. Δεν

θα πιστεύει στα μάτια του. Θα διερωτηθεί αν πρόκειται για την χριστιανική-
ελληνορθόδοξη λατρεία, ή για μια εβραϊκή λατρεία.
Το μόνο ελληνικό στοιχείο τους είναι η γλώσσα. Οι σελίδες τους είναι
πλημμυρισμένες από ατόφια ιουδαϊκά στοιχεία, όπως ψαλμοί, προφητείες, και
χρονικά. Τα τροπάρια που ψάλλονται όλο τον χρόνο υπερτονίζουν και υμνολογούν
την ιουδαϊκή μυθολογία και δεν είναι λίγες οι φορές που εκφράζονται υβριστικά
για τους Έλληνες.
Το εκπληκτικότερο, όμως, είναι ότι το εορτολόγιο της Ορθοδοξίας περιλαμβάνει
περίπου εκατό εβραϊκά ονόματα. Πρώτοι και καλύτεροι: Ιησούς του Ναυή, οι
Μακκαβαίοι, η Δεββώρα, η Ιουδήθ, ο Ιεζεκιήλ και ο τρομερός Σοφονίας, που ακόμη
βουίζουν τα αυτιά μας από τα λόγια του:«Αλίμονον εις τους κατοικούντας εις τα
παράλια της θαλάσσης, εις το έθνος των Κρητών. Ιδού ο λόγος του Κυρίου
εναντίον σας: Θα σε ταπεινώσω χώρα των Φιλισταίων, θα σε ερημώσω, ώστε
ουδείς κάτοικος να υπάρχει. Και θα γίνει λιβάδιον, βοσκότοπος δια τους
ποιμένας και μάνδρα δια τα πρόβατα. Αυτή θα μοιρασθή δια κλήρου εις το
υπόλοιπον του οίκου του Ιούδα».
Πρόσωπα των οποίων η δράση ήταν κατ’εξοχήν μισελληνική, και ιερωμένοι
μεγαλόσχημοι πατριάρχες είναι εξέχοντες άγιοι, παρόλο που βαρύνονται με φρικτά
εγκλήματα και κτηνώδη ένστικτα, Αρκεί νομίζω να μνημονεύσουμε τον Νίκωνα, ο
οποίος με τα ίδια του τα χέρια έπνιξε τον έφορο των εθνικών γαιών Σπάρτης
Αντίοχο, διότι έδειχνε ανοχή στην αρχαία Ελληνική Θρησκεία, τον πατριάρχη
Αλεξανδρείας Κύριλλο, ο οποίος έγδαρε, διαμέλισε, και έψησε ζωντανή την
φιλόσοφο Υπατία, μόνο και μόνο γιατί ήταν Ελληνίδα, και τον Ιωάννη τον Σύρο,
ο οποίος έκαιγε ακόμη και τα οστά των Ελλήνων.

Ιεζεκιήλ (23 Ιουλίου):«Ιδού εγώ εκτείνω την χείρα μου επί τους αλλοφύλους και
εξολοθρεύσω Κρήτας και απολώ τους καταλοίπους τους κατοικούντας την
παραλίαν» (‘Ιεζεκιήλ’ κε’, 16-17).

Σοφονίας (3 Δεκεμβρίου):«…Και απολώ υμάς εκ κατοικίας, και έσται Κρήτη νομή

ποιμνίων και μάνδρα προβάτων» (‘Σοφονίας’ β’, 4-6).

Του Αγίου θεόπτου Μωυσέως του προφήτου και Ααρών του πρώτου αρχιερέως (4
Σεπτεμβρίου): Τα αδέλφια Μωυσής και Ααρών βαρύνονται με πάμπολλα εγκλήματα.
Όλους τους Ισραηλίτες που δεν πειθάρχησαν, τους πέρασαν «εν στόματι
μαχαίρας».Χιλιάδες τα θύματα. Ας σταθούμε, όμως σε ένα φρικτό έγκλημα που
αναφέρεται στην Βίβλο (Αριθμοί, λα’,17-19): Οι Εβραίοι αιχμαλώτισαν τα
γυναικόπαιδα των Μαδιανιτών. Ο θεόπτης Μωυσής δίνει διαταγή να θανατώσουν
όλα τα αγόρια και τις γυναίκες που είχαν κάνει έρωτα, και να κρατήσουν όσες
ήταν παρθένες, για να τις χρησιμοποιήσουν αυτοί οι ίδιοι.

Ζαχαρίας (5 Σεπτεμβρίου, 27 Σεπτεμβρίου):«Και εξεγερώ τα τέκνα σου, Σιών, επί

τα τέκνα των Ελλήνων και ψηλαφήσω σε ως ρομφαίαν μαχητού, και Κύριος
έσται επ’ αυτούς και εξελεύσεται ως αστραπή βολίς» (‘Ζαχαρίας’ θ’,13).

Αμώς (15 Ιουνίου):«Και εξαποστελώ πυρ επί τα τείχη Γάζης και καταφάγεται
θεμέλια αυτής. Και εξολοθρεύσω κατοικούντας εξ Αζώτου και εξαρθήσεται φυλή
εξ’ Ασκαλώνος και επάξω την χείρα μου επί Ακκάρων και απολούνται οι
κατάλοιποι των αλλοφύλων, λέγει Κύριος» (Αμώς α’, 7-8). Πρόκειται για
ακμάζουσες ελληνικές αποικίες της Εγγύς Ανατολής.

Προφήτης Ελισσαίος (14 Ιουνίου):Είναι ένας φαλακρός προφήτης, ο οποίος

καταράστηκε κάποια παιδιά, όταν αυτά κορόιδεψαν την γυαλιστερή του φαλάκρα,
και μόνο γι’αυτό, 42 απ’αυτά πέθαναν. Συγκεκριμένα, ο προφήτης ανέβαινε στην
πόλη Βαιθήλ, όταν συνάντησε κάποια παιδιά, τα οποία άρχισαν να τον κοροϊδεύουν
για την φαλάκρα του. Η πράξη των παιδιών έκανε τον προφήτη να αγανακτήσει και
αμέσως ο Γιαχβέ έστειλε δύο αρκούδες, που βγήκαν από το δάσος και κατασπάραξαν
42 παιδιά.
Ο Χρυσόστομος στο « Περί Παρθενίας» (κβ’,1) και στο «Προς τους πολεμούντας τον
μοναχικό βίο» (Η’, 107C) σχολιάζει το γεγονός και βρίσκει πως ήταν απόλυτα δίκαιο
να τιμωρηθούν τα παιδιά τόσο σκληρά για έναν αστεϊσμό.

Ιωάννης ο Χρυσόστομος
Στην Α’ ομιλία του «Εις την προς Κορινθίους» κατηγορεί απερίφραστα τους
Έλληνες:« Κάποιοι απ’ αυτούς δεν πίστευαν πολύ ότι υπάρχει ανάσταση
σωμάτων, γιατί έπασχαν ακόμη από την ελληνική τρέλλα. Και όλα αυτά
προέρχονται από την φιλοσοφία των Εθνικών και αυτή είναι μητέρα των
κακών».

Ερμηνεύοντας την «Προς Ρωμαίους» Επιστολή του Αποστόλου Παύλου, λέει:«Που

είναι τώρα οι σοφοί των Ελλήνων με τα πυκνά τους γένεια, με τους έξωμους χιτώνες
τους και με τα παραφουσκωμένα λόγια; Όλην την βάρβαρον Ελλάδα ο σκηνοποιός
(εννοεί τον Παύλο) επέστρεψε (δηλαδή εκχριστιάνισε).

Για τον Χρυσόστομο, οι Έλληνες σοφοί ήταν φουσκωμένοι από αλαζονεία και
φιλοδοξία (παρ.546,D7,σελ.69,τομ.3) και αισχροί, ενώ οι αισχρότεροι απ’ όλους ο
Ζήνων ο Κιτιέας, ο Πλάτων και ο Σωκράτης (παρ.550,σελ.74,τομ.3).Στον λόγο του
«Εις τον μακάριον Βαβύλαν και κατά Ιουλιανού και προς Έλληνας» (λόγος β’,
παρ.β’) γράφει ότι οι Έλληνες φιλόσοφοι και οι ρήτορες τους είναι «καταγελαστοί
και δεν διαφέρουν από τα παιδιά που λένε ανοησίες. Γιατί δεν μπόρεσαν να πάρουν
με το μέρος τους ούτε έναν σοφό ή άσοφο, ούτε άνδρα ή γυναίκα, ούτε ένα μικρό
παιδί από τόσα έθνη και από τόσους λαούς, αλλά προκαλούσαν τόσα γέλια τα βιβλία
που είχαν γράψει, ώστε μόλις τα παρουσίαζαν, να εξαφανίζονται, γι’αυτό και
χάθηκαν τα περισσότερα».

Η ομιλία του «Κατά Ελλήνων και σύγκρισις του Πλάτωνος προς τον Πέτρον»
(παρ.γ’) αποτελεί σε μεγάλη έκταση ένα ανθελληνικό παραλήρημα:«Που νυν της
Ελλάδος ο τύφος; Που των Αθηνών το όνομα; Που των φιλοσόφων ο λήρος…
Ούτος (εννοείται ο Πλάτων) μεν ουν πάντα τον χρόνον ανάλωσε περί τα δόγματα
στρεφόμενος ανόητα και περιττά…Ειρωνείας μεστός ην ο ανήρ και ζηλότυπος
προς άπαντας διακείμενος».

Αλλού πάλι («Εις το κατά Ιωάννη, Ομιλία Θ’,τομ.71,σελ.150-151) κατηγορεί

συλλήβδην όλους τους Έλληνες:«Οι δε Εθνικόι…διαρκώς τρεφόμενοι με τους
μύθους των πλανωμένων –γιατί αυτό ακριβώς είναι η εθνική φιλοσοφία- και
αναμασώντας τις ανόητες φλυαρίες των ποιητών και προσηλωμένοι σε ξύλα και
πέτρες (εννοεί τα είδωλα)…και γιατί και η ζωή τους ήταν πιο ακάθαρτη και
βδελυρή από τις πεποιθήσεις τους. Πως μπορούσε άλλωστε να γίνει διαφορετικά;
Επρόκειτο να βλέπουν τους Θεούς τους να ευχαριστιούνται με κάθε κακία και να
λατρεύονται με αισχρά λόγια και ακόμη πιο αισχρές εκδηλώσεις…Ακόμη δε να
τιμώνται με ανόσιους φόνους και παιδοκτονίες…».

«Πού είναι τα παιδιά των Ελλήνων; Ας μάθουν την δύναμη του Χριστού, καθώς
βλέπουν την αλήθεια των πραγμάτων» («Εις το κατά Ματθαίον, Ομιλία, Μετ.
(κεφ.13) 483Ε).

Στην ομιλία του «Εις τον Θεόδωρον εκπεσόντα» (Α’,12C,τομ.4,σελ.28):«Πού είναι

τώρα εκείνοι που με πολλή έπαρση και πολλούς ακολούθους περπατούσαν σκαιώς
στην αγορά; Οι ενδεδυμένοι τα μεταξωτά και ευωδιάζοντες από αρώματα και έχοντες
πολλούς συμπαρακαθημένους εις την τράπεζάν των και προσήλωσιν συνεχή εις τας
θεατρικάς σκηνάς; Πού είναι τώρα η φαντασία όλων εκείνων; Εξηφανίσθη η
πολυτέλεια των δείπνων, το πλήθος των μουσικών, η ακολουθία των κολάκων, ο
πολύς γέλως, η άνεσις της ψυχής, η διάχυσις του νού, ο θυληπρεπής βίος, ο
χαυνωμένος και υπερβολικός; Πού επέταξαν τώρα όλα εκείνα; Τι απέγινε το σώμα
που απελάμβανε τόσην περιποίησιν και καθαρότητα;».

Στην ομιλία του «Εις Γότθους» (371Δ, τομ.20,σελ.67), ωρύεται ο Χρυσόστομος:

«Ήθελα να είναι εδώ σήμερα οι Εθνικοί, για να ακούσουν αυτά που έχουν
αναγνωσθεί και να μάθουν πόσο μεγάλη είναι η δύναμη του Σταυρωθέντος, πόσο
μεγάλη είναι η δύναμη του Σταυρού…Πόση η αισχύνη της πλάνης, πόση η
γελοιοποίηση των δαιμόνων…Πού είναι οι διδασκαλίες του Πλάτωνα, του
Πυθαγόρα και των άλλων σοφών των Αθηνών; Έχουν σβηστεί». Αντίθετα ο
Χριστιανισμός διαδόθηκε σε όλη την οικουμένη, «πράγμα που ούτε στον ύπνο
τους, οι σοφοί των Ελλήνων, που έφεραν πώγωνα και φοβέριζαν με το ραβδί τους
όσους συναντούσαν στην Αγορά και κουνούσαν τις μπούκλες των μαλλιών τους
και επεδείκνυαν λεόντων παρά ανθρώπων όψη». Και λίγο πιο κάτω (373Α):«Ας
σκεπάσουν τα πρόσωπά τους οι Εθνικοί, οι οποίοι λατρεύουν τους λίθους και
κυνηγούν το σκότος, βλέποντας λάμπουσα την αλήθεια φωτεινότερα από την ακτίνα
του ήλιου».

Στην ομιλία του «Εις τους ανδριάντας ΙΘ’» (189b,τομ.19,σελ.37):«…Οι φιλόσοφοι

των Εθνικών, από τους ηθοποιούς και γελωτοποιούς δεν είναι καλύτεροι, επειδή
αυτό, εκτός από τον τρίβωνα (ειδικό πανωφόρι), την γενειάδα και την στολή,
τίποτε άλλο δεν έχουν να επιδείξουν…οι Εθνικοί φιλόσοφοι δεν μπόρεσαν τίποτα
το σωστό να πουν…». Και λίγο πιο κάτω (191Α):«Ας ντρέπονται, λοιπόν, οι
Εθνικοί, ας σκεπάζουν το πρόσωπό τους από ντροπή και ας κρύβονται για τους
φιλοσόφους τους και για την σοφία τους, που είναι αθλιότερη από κάθε μωρία».

Ο Χρυσόστομος στην ομιλία του «Εις τον Η’ Ψαλμόν» (τομ.54,σελ.9),

γράφει:«Βλέπετε εις το θέατρον, οπού οι χοροί απαγγέλουν σατανικά άσματα,
πόσον μεγάλη ησυχία γίνεται, για να απολαύσουν οι θεατές τα καταστρεπτικά
εκείνα τραγούδια. Εκεί, εις το θέατρον, ο χορός αποτελείται από μίμους και
χορευτές. Εκεί προΐσταται του χορού κάποιος που βέβηλος που παίζει κιθάρα.
Εκεί το τραγούδι είναι σατανικό και ολέθριο και υμνολογείται ο πονηρός και
βρωμερός δαίμων».

Στον λόγο του «Περί κενοδοξίας και πως δει τους γονείς ανατρέφειν τα τέκνα» (690)
61.4.65 λέει:«Κανείς δεν πρέπει να σπέυδη των προγόνων να καλή τα ονόματα
στα παιδιά του όπως του πατέρα, της μητέρας, του παππού και του προπάππου,
αλλά αυτά των δικαίων (δηλαδή των ηρώων της Παλαιάς Διαθήκης) των
μαρτύρων, των επισκόπων, των αποστόλων. Προς αυτούς ας είναι ο ζήλος σας…
Και μη μου τα έθη τα ελληνικά. Δεν είναι μικρή η ντροπή και ο κατάγελως όταν
σε οικεία χριστιανών έθη τινά ελληνικά επιτελούνται».

Για τον Χρυσόστομο είναι καλύτερα να μη ζούμε: «Ο θάνατος είναι προτιμώτερος

από την ζωή. Γιατί ο θάνατος μας ελευθερώνει από τις ταραχές και τις δυσκολίες,
ενώ η παραμονή μας στη ζωή προσθέτει κινδύνους και μας εκθέτει σε ανυπολόγιστες
δυσκολίες και ανάγκες, ένεκα των οποίων θεωρείς αδύνατο να ζήσης».

Η γυναίκα, λέει ο Χρυσόστομος, είναι «αναγκαίον κακόν, φυσικός πειρασμός,

κίνδυνος του σπιτιού, θανάσιμος γοητεία, ψιμυθιωμένη μάστιγα». Και αλλού:
«Απ’όλα τα άγρια θηρία, το πιο βλαβερό είναι η γυναίκα».

Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος

Η πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος έλυσε οριστικά το χριστολογικό πρόβλημα, ενώ
παράλληλα θέσπισε 102 κανόνες. Απ’ αυτούς:

Κανών ΚΔ’: «Τους κληρικούς μη θεωρείν ιππηλασίας ή θέατρα». Απαγορεύει

στους κληρικούς να παρακολουθούν ιπποδρομίες, να παίζουν τυχερά παίγνια και να
πηγαίνουν στο θέατρο.

Κανών ΟΑ’: «Φεύγειν τας εθνικάς δεισιδαιμονίας και έθιμα: Τους

διδασκομένους τους πολιτικούς νόμους, μη δειν τοις ελληνικοίς έθεσι κεχρήσθαι,
μήτε μην επί θεάτρων ενάγεσθαι, ή τας λεγομένας κυλίστρας επιτελείν ή παρά
την κοινήν χρήσιν στολάς εαυτοίς περιτιθέναι. Μήτε καθ’ ον καιρόν των
μαθημάτων ενάρχονται, ή προς το τέλος αυτών καταντώσιν, ή καθόλου φάναι,
δια μέσου της τοιαύτης παιδεύσεως. Ει δε τις από του νυν τούτο πράξαι
τολμήσοι, αφοριζέσθω». Απαγορεύει, λοιπόν, στους σπουδαστές της Νομικής
Σχολής να ντύνονται όπως οι αρχαίοι, ή να έχουν άλλες αρχαιοελληνικές συνήθειες.
Κανών ΣΔ’: «Τους ομνύοντας όρκους ελληνικούς, ο κανών επιτιμίοις
καθυποβάλλει, και ημείς τούτους αφορισμόν ορίζομεν».

Κανών Ρ’: «Τας ουν την όρασιν καταγοητευούσας γραφάς είτε εν πίναξιν, είτε άλλως
πως ανατεθειμένας, και τον νουν διαφθειρούσας, και κινούσας προς τα των αισχρών
ηδονών υπεκκαόματα, ουδαμώς από τον νυν οιωδήποτε τρόπω προστάσσομεν
εγχαράττεσθαι. Ει δε τις τούτο πράττειν επιχειρήσοι, αφοριζέσθω». Οι αρχαίοι
Έλληνες είχαν την συνήθεια στις κρεββατοκάμαρές τους, για λόγους ευγονίας –κάτι
που το παραδέχεται σήμερα η παραψυχολογία- να τοποθετούν ωραία αγάλματα.

Ζ’ Οικουμενική Σύνοδος
Ασχολήθηκε με την Εικονομαχία και αποκατέστησε οριστικά τις εικόνες. Η σύνοδος
αναθεματίζει και αποκόπτει του σώματος της Εκκλησίας, όσους εγκύπτουν και
ενδιατρίβουν στο νόημα της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας: «Τους τα ελληνικά
δεξιούσι μαθήματα και μη δια παίδευσιν μόνον ταύτα παιδευομένοις, αλλά και ταις
δόξαις αυτών ταις ματαίαις επομένοις και ως αληθές πιστεύουσι, και ούτως αυταίς ως
το βέβαιον εχούσαις εγκειμένοις, ώστε και ετέρους, ποτέ μεν λάθρα ποτέ δε φανερώς,
ενάγειν αυταίς και διδάσκειν ανενδοιάστως, Α Ν Α Θ Ε Μ Α».

Σύνοδος Καρθαγένης