INTEGRALNI TRANSPORT

TERMINOLOGIJA

MULTIMODALNI TRANSPORT INTERMODALNI TRANSPORT KOMBINOVANI TRANSPORT BIMODALNI TRANSPORT INTEGRALNI TRANSPORT

TEHNOLOGIJE
Route Roulante

Huckepack Piggy back Ferroutage Road Rail transport Kengourou Traffic Combine Rail Route Semi Rail Road Railer Mark IV

Kombitrailer CodaE Transtrailer CarroBimodale Treiler Train Ro Ro (Roll on Roll off) Lo Lo (Lift on Lift off) LASH sistem SEABEE sistem BACAT sistem FIDER sistem

Ro La - Rollende Landstra e Ro Mo Rolling Motorway Rolling Road Rolling Highway

Multimodalni transport podrazumeva transport robe uz pomo dva ili vie vidova transporta. Intermodalni transport podrazumeva transport robe uz primenu dva ili vie vidova transporta i tovarne jedinice, celog ili dela drumskog vozila bez istovara ili pretovara robe. Kombinovani transport je intermodalni transport kod koga se najvei deo transportnog puta prevaljuje eleznikim ili vodnim prevozom, a poetno-zavrne, sabirno distributivne operacije se obavljaju primenom drumskih transportnih sredstava. Bimodalni transport posebno konstruisane sedlaste poluprikolice koje se uz pomo specijalnih postolja mogu prevoziti putem i inama. Integralni transport je pojam koji je prihvaen i u upotrebi je u Jugoslaviji poslednjih nekoliko decenija. Pored transporta kontejnera, delova vozila ili kompletnih vozila jednog vida transporta (drumskog, eleznikog, vodnog) drugim vidom transporta, obuhvata i primenu razliitih oblika paletnih jedinica.

Intermodalni transport je sistem koji podrazumeva transport robe od vrata do vrata uz primenu najmanje dva vida transporta i bez promene tovarno manipulativne jedinice, kao to su kontejneri, izmenjivi transportni sudovi, delovi ili kompletna vozila. Intermodalni transport podrazumeva specijalizovane tovarno manipulativne jedinice i njima prilagoena transportna sredstva, terminale, mreu terminala, saobraajnu infrastrukturu, organizaciju transporta i operatere, strategije logistikih lanaca i telematske sisteme. Svaka od ovih komponenti sistema intermodalnog transporta je u izuzetno jakoj meuzavisnosti, tako da bilo koja promena na jednom podruju moe izazvati promene u ostalim podsistemima.

ISTORIJAT
Kako je poelo?

Poetak intermodalnog transporta istorija nije zabeleila Ideja o primeni kontejnera u transportu, prema nekim podacima datira iz prve polovine 19. veka, kada je jedna firma iz Engleske ponudila prevoz odreene robe u izmenjivim sanducima U Rusiji je krajem 19. veka obavljen prvi prevoz sa "smenjivim vagonom" U Americi je 1911. godine propagiran prevoz robe u kontejnerima, putem oglasa u novinama, a 1917. godine otpoeo je redovni prevoz kontejnera na eleznici Dvadesetih godina u Americi drumski prevoznici su vozila koristili za prevoz robe i putnika vikendom su skidali tovarni sanduk i postavljali klupe za prevoz putnika Ro Ro tehnologija u Severnoj Americi - priobalni transport drumskih vozila brodom, u odreenom momentu je ograniena pa su drumski prevoznici poeli da skidaju tovarni sanduk sa vozila i da ga transportuju brodom 1965. godine poinje da se razvija sistem trans-kontejnera velike nosivosti, razvija se sistem transporta "od vrata do vrata" kroz sve vidove transporta Ukljuivanje pomorskog prevoza u sistem transporta "od vrata do vrata" poelo je 1966. godine, kada je roba u kontejnerima, brodom kompanije Sea Land, stigla iz SAD u luku Roterdam.

UZROCI NASTANKA I RAZVOJA INTERMODALNOG TRANSPORTA

Transport "od vrata do vrata" (Door to Door ili Full Service Packet)

nemogunosti pojedinih vidova transporta da se saobraajno infrastrukturno poveu sa mnotvom poiljalaca i primalaca robe; velikih trokova transporta po jedinici robe na relacijama pojedinih vidova transporta (drumski, vazduni); zatite robe od oteenja, rastura pri promeni vida transporta i manipulisanju u transportnim vorovima; zatite ivotne sredine od negativnog uticaja robe; zatite ivotne sredine od negativnog uticaja drumskog transporta; racionalizacije potronje i zatite energetskih resursa; smanjenja robnih manipulacija i ubrzanja protoka robe; poveanja pouzdanosti isporuke; boljeg iskorienja transportnih sredstava kroz skraenje zadravanja na utovarno istovarnim, pretovarnim manipulacijama; lakeg obeleavanja, identifikovanja i praenja robe.

TOVARNO MANIPULATIVNA JEDINICA LOGISTIKE STRATEGIJE TRANSPORTNA SREDSTVA

TELEMATIKA

SISTEM INTERMODALNOG TRANSPORTA

SAOBRAAJNA INFRASTRUKTURA

OPERATERI, UDRUENJA

TERMINALI LOGISTIKI CENTRI

ORGANIZACIJA TRANSPORTA

MREA TERMINALA

TOVARNO MANIPULATIVNA JEDINICA

esto se u literaturi zove LOGISTIKA JEDINICA moe biti paleta, kontejner, deo vozila, kompletno vozilo sve tovarno manipulativne jedinice podleu odreenim STANDARDIMA, ali mogu biti i nestandardne po obliku, dimenzijama, teini, materijalu, itd.
UNIFIKACIJA i KODIFIKACIJA tovarno manipulativnih

jedinica TRANSPORTNA SREDSTVA Svaki vid prevoza ima specijalizovana transportna sredstva za pojedine tehnologije. Karakteristike sa aspekta kapaciteta:

kamion 1-4 TEU, eleznika kompozicija oko 60 TEU, brod 6000 15000 TEU,
5

SAOBRAAJNA INFRASTRUKTURA

multimodalni koridori, svetlosni profili

TERMINALI LOGISTIKI CENTRI

Vazduni transport Drumski transport elezniki transport

Vodni transport

INTERMODALNI, KOMBINOVANI, MULTIMODALNI, BIMODALNI SISTEMI TRANSPORTA SU NEZAMISLIVI BEZ SPECIJALIZOVANIH TERMINALA
d ljink a si t a s ot r np r

d tib t n isr uiv i ta s ot r np r

T
sb n a ir i t a s ot r np r

ta z n r n it i t a s ot r np r

NAJEE SU SPECIJALIZOVANI TO ZAVISI OD:

vida transporta, funkcije u logistikim lancima (sabirni, distributivni, TRANSHIPMENT, FIDER, HUB and SPOKE,....) tehnologije, transportnog sredstva i tovarno manipulativne jedinice kontejnerski, hucke pack, ro ro, .... makro i mikro lokacije, itd. UTIE NA STRUKTURU, VELIINU, TEHNOLOGIJU U SAMOM TERMINALU

HUB and SPOKE koncept

HUB

S POKE

Kontejnerski terminali: - kopneni drumsko-elezniki, - reni, - pomorski Veliina transportnog sredstva i organizacija prevoza utiu na
KONCEPT TERMINALA

Brodovi sa preko 6000 TEU (Twenty Equivalent Units) utiu na planiranje terminala budunosti kao to je projekat SPEEDPORT terminala MREA TERMINALA Terminali se specijalizuju i povezuju u mreu na mikro, meta i makro prostorno tehnolokom planu, i to:

Beograd kao intermodalna logistika platforma, ili Luka Marselj, Singapur koje imaju vie kontejnerskih, Ro Ro terminala Nacionalne mree: Jugoslavija, Nemaka, Italija, Francuska,.... Evropska mrea: INTEGRISANI TRANSPORT EVROPE
-

EUROPLATFORMS 1991. godine osnovan kao udruenje

nacionalnih unija centara Francuske, Italije, panije, itd.

7

preko 40 logistikih centara RTC-a Evrope definisali su USLOVE i KRITERIJUME za ulazak u mreu

ORGANIZACIJA TRANSPORTA

UESNICI, LINIJSKE VEZE, GRUPNE POILJKE, ... DOKUMENTACIJA

POILJALAC ugovara transporta REALIZATOR TRANSPORTA prevoznik PRIMALAC

LINIJSKE VEZE primer Kombiverkehr u Nemakoj ova

kompanija ima 250 linija koje povezuju 50 terminala. u multimodalnom transportu postoji samo jedan dokument koji pokriva sve vidove transporta Multimodal Transport Documents (MTD)
DOKUMENTACIJA
8

OPERATERI UDRUENJA U realizaciji transporta treba povezati vie uesnika, a time se bave razliita udruenja i organizacije:

Nacionalna eleznika i transportna udruenja, Specijalne firme u okviru udruenja: TRANSFRACHT,

INTERCONTAINER, INTERFRIGO

Multimodalni transportni operateri, MTO Multimodal Transport Operators, koji obuhvataju sledee grupe: o pediteri, o vozari, o specijalizovana preduzea davaoci usluge i o luke firme Na meunarodnom nivou rad nacionalnih drutava koordinira Meunarodna unija za eksploataciju drumsko eleznikog transporta (Union International Rail Route UIRR).

lanice UIRR-a su sledea nacionalna drutva:

Adria Kombi - Slovenija

Bohemiakombi - eka republika BTZ Nemaka Cemat - Italija Combiberia panija Crokombi - Hrvatska CTL Combined Transport Ltd. Velika Britanija Hungarokombi Maarska Hupac vajcarska Kombiverkehr Nemaka

Novatrans - Francuska kombi - Austraija Polkombi - Poljska Portif - Portugalija Rocombi Rumunija Swe-Kombi vedska Kombi-Dan - Danska KombiNor Norveka Trailstar - Holandija T.R.W. Transport RouteWagon - Belgija

TELEMATIKA (TELEKOMUNIKACIJE + INFORMATIKA) Mnoga reenja su prisutna, imaju razliite nazive i razliite funkcije (na primer: CIRR Computer Integrated Railroading, MDS Transmodal, ALI BABA, itd.). Sva reenja idu u pravcu potpune integracije: informacionih, upravljakih, realizatorskih i kontrolnih funkcija u globalnim logistikim mreama. Cilj je kompletni pregled toka transporta od vrata do vrata. Sistem mora da omogui:

pojednostavljenje svih operacija, poboljanje proizvodnosti sistema, optimizaciju procesa u terminalima, upravljanje i kontrolu transportnih sistema (kontejnerski park, vozni park, itd.)

STRATEGIJE LOGISTIKE
JIT - JUST IN TIME, MOB MAKE OR BUY, OUTSOURCING, INSOURCING, 3PL THIRD PARTY LOGISTICS 4PL FOURTH PARTY LOGISTICS

10