Guía Dos Coleópteros Do Complexo Dunar de Corrubedo e Lagoas de Carregal e Vixán

gua dos colepteros
Francisco Novoa Andrs Baselga Israel Gan Xaime M. Gonzlez Eulalia Eiroa
COMPLEXO DUNAR DE CORRUBEDO E LAGOAS DE CARREGAL E VIXN
PARQUE NATURAL
XUNTA DE GALICIA
Edita:
Xunta de Galicia Consellera do Medio Rural Direccin Xeral de Conservacin da Natureza Francisco Novoa, Andrs Baselga, Israel Gan, Xaime M. Gonzlez e Eulalia Eiroa
Textos:
Revisin lingstica: Ramiro Combo Fotografas: Francisco Novoa, Andrs Baselga, Carola Gmez-Rodrguez, Xaime M. Gonzlez e Israel Gan
Impresin e xestin grfica: Alva grfica, sl Depsito legal: ISBN: C 3247-2009
desta edicin: Xunta de Galicia textos e fotografas
Gua dos colepteros
ndice
Introducin ............................................................................................ Breve introducin orde colepteros .......................................... Morfoloxa externa dun coleptero .............................................. Caractersticas xerais do parque .................................................... Localizacin .................................................................................... Climatoloxa ................................................................................... Hbitats principais e as sas especies caractersticas .... Figuras de proteccin ........................................................................ Especies .................................................................................................. Lophyra flexuosa (Fabricius, 1787) ....................................... Eurynebria complanata (Linn, 1768) .................................. Carabus melancholicus costatus Germar, 1824 ................ Dyschiriodes chalybaeus (Putzeys, 1846) ............................ Trechus cuniculorum Mquignon, 1921 ............................... Emphanes normannus (Dejean, 1831) ................................. Princidium pallidipenne (Illiger, 1801) ................................ Pogonus chalceus (Marsham, 1802) ..................................... Calathus mollis (Marsham, 1802) .......................................... Agonum marginatum (Linn, 1758) ...................................... Amara aenea (De Geer, 1774) ................................................. Zabrus pinguis Dejean, 1831 ................................................... Harpalus neglectus Serville, 1821 .......................................... Acupalpus maculatus Schaum, 1860 .................................... Syntomus foveatus (Fourcroy, 1785) ..................................... Gyrinus substriatus Stephens, 1829 ...................................... Haliplus rubidus Perris, 1857 ................................................... Noterus laevis Sturm, 1834 ...................................................... Laccophilus minutus (Linn, 1758) ....................................... Hydrobius fuscipes (Linn, 1758) ........................................... Limnoxenus niger (Zschach, 1778) ........................................ Berosus affinis Brull, 1835 ..................................................... Gyrohypnus fracticornis (Mller, 1776) ................................ Philontus punctus (Gravenhorst, 1802) ............................... Cafius xantholoma (Gravenhorst, 1806) ............................. Ocypus olens (Mller, 1764) .................................................... Quedius simplicifrons Fairmaire, 1861 ................................. Paederus fuscipes Curtis 1826 ............................................... Anoxia villosa (Fabricius, 1781) .............................................. Oxythyrea funesta (Poda, 1761) .............................................
Pxina
5 6 7 8 8 8 9 14 17 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48
3
Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn
Aegialia arenaria (Fabricius, 1787) ........................................ Erodius lusitanicus Solier, 1834 .............................................. Tentyria interrupta Latreille, 1807 ......................................... Phaleria cadaverina (Fabricius, 1792) .................................. Neoisocerus ferrugineus (Fabricius, 1798) .......................... Phylan gibbus (Fabricius, 1775) ............................................. Ergates faber (Linn, 1761) ...................................................... Cribroleptura stragulata (Germar, 1824) ............................. Arhopalus ferus (Mulsant, 1839) ........................................... Pogonocherus perroudi Mulsant, 1839 ............................... Crioceris asparagi (Linn, 1758) ............................................. Cryptocephalus lusitanicus Suffrian, 1847 .......................... Timarcha gougeleti Fairmaire, 1859 ..................................... Chrysolina bankii (Fabricius, 1775) ....................................... Chrysolina haemoptera (Linn, 1758) .................................. Chrysolina gypsophilae (Kster, 1845) ................................ Chrysolina lucida (Olivier, 1807) ............................................ Chrysolina diluta (Germar, 1824) ........................................... Gastrophysa janthina (Suffrian, 1851) ................................. Hydrothassa glabra (Herbst, 1783) ....................................... Hydrothassa fairmairei (Brisout, 1866) ................................ Prasocuris junci (Brahm, 1790) ............................................... Galerucella calmariensis (Linn, 1767) ................................. Galeruca angusta (Kster, 1849) ........................................... Aphthona nonstriata (Goeze, 1777) ..................................... Longitarsus lycopi (Foudras, 1860) ....................................... Longitarsus luridus (Scopoli, 1763) ....................................... Altica ampelophaga Gurin-Mneville, 1858 ................... Podagrica fuscipes (Fabricius, 1775) ..................................... Chaetocnema chlorophana (Duftschmid, 1825) .............. Oedionychus cinctus (Fabricius, 1781) ................................. Psylliodes marcidus (Illiger, 1807) ......................................... Cassida rubiginosa Mller, 1776 ........................................... Otiorrhynchus atroapterus (De Geer, 1775) ....................... Hypera arator (Linn, 1758) .................................................... Pissodes castaneus (De Geer, 1775) ..................................... Mononychus punctumalbum (Herbst, 1784) ..................... Sphenophorus striatopunctatus (Goeze, 1777) ................ Cionus scrophulariae (Linn, 1758) ......................................
Bibliografa ............................................................................................ Glosario ...................................................................................................
4
49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 89 93
Gua dos colepteros
Introducin
O propsito desta gua proporcionar unha primeira aproximacin ao coecemento dos colepteros do Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn. O devandito achegamento permitiralles ao visitante e ao naturalista interesado nos insectos identificar as especies mis caractersticas do parque e coecer os datos mis relevantes da sa bioloxa. Con ese obxectivo, seleccionamos unha serie de especies que, ou ben pertencen s familias con maior diversidade especfica (Carabidae, Staphylinidae, Cerambycidae, Chrysomelidae e Curculionidae), ou ben son especialmente caractersticas dos medios dunares e lacunares costeiros (Tenebrionidae, Dytiscidae, Hydrophilidae e outros colepteros acuticos). Trtase, en todos os casos, de especies cuxa presenza na zona foi verificada polos autores e que se poden recoecer utilizando unha gua de campo. Non se debe esperar, por tanto, achar aqu unha compilacin exhaustiva de todas as especies de colepteros do parque natural, que excedera amplamente as posibilidades dunha gua como esta: o nmero de especies que cumprira inclur sera excesivo (dada a enorme biodiversidade deste grupo de artrpodos) e, na maior parte dos casos, resultara imposible identificalas no medio natural e a partir de fotografas (sera precisa, mis ben, a sa diseccin e estudo no laboratorio). Esta gua incle, con todo, aquelas especies mis frecuentes ou mis caractersticas dos ecosistemas do parque. O visitante pode, deste xeito, obter unha visin xeral da fauna de colepteros, e o naturalista mis especializado pode contar cun punto de partida desde o que profundar no coecemento deste interesante grupo de insectos. Esta gua dos colepteros do parque cntrase, por tanto, en especies caractersticas dos sistemas dunares e das zonas hmidas anexas, que abundan nas costas de Galicia. Estes hbitats teen un grande interese, derivado da sa singularidade biolxica. Os sistemas dunares das costas mediterrneas e doutras zonas do sur de Europa son, ademais, ecosistemas moi frxiles que, ao mesmo tempo, reciben unha presin antrpica grande. Por isto, para evitar a desaparicin destes ecosistemas, cmpre crear reservas e parques naturais en reas de particular interese. O complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn, declarado parque natural en 1992, un claro exemplo. O parque natural ten un uso humano intenso, relacionado co turismo, vez que presenta un alto grao de conservacin. Faise necesario, polo tanto, un uso sustentable do territorio, que permita tanto as actividades humanas como o mantemento das sas especies vexetais e animais. O coecemento das ditas especies posibilitar a axeitada xestin das sas necesidades e fomentar o respecto dos visitantes sa diversidade. Achegumonos, pois, aos colepteros do Parque Natural de Corrubedo.
5
Breve introducin orde dos colepteros

Os colepteros ou escaravellos son a orde de insectos mis diversa (400.000 especies) e, por tanto, o grupo mis numeroso do reino animal. O nmero de especies anda sen catalogar podera ser enorme, particularmente nas rexins tropicais, por iso algns autores estiman que o nmero real de especies podera ser moito maior (at varios millns). Esta enorme diversidade debe atriburse capacidade de adaptaren a sa estrutura corporal a hbitats moi diferentes. As, desde a sa orixe hai uns 290 millns de anos, evolucionaron numerosas formas (variacins dunha estrutura comn) adaptadas a diferentes ecosistemas e recursos alimentarios, xerando a diversidade que coecemos. Esta orde caracterzase, principalmente, porque as sas s anteriores, denominadas litros, estn endurecidas, formando unha estrutura que protexe a parte posterior do corpo. Os colepteros sofren unha metamorfose completa. Tras a eclosin do ovo, aparece unha larva de morfoloxa variable, que pode ser terrestre ou acutica. Posteriormente, despois dunha serie de mudas, aparece a pupa, xeralmente inmbil, que precede ao imago ou insecto adulto. Os colepteros ocupan uns poucos hbitats intermareais e marios, as augas continentais e virtualmente todos os hbitats terrestres, desde o chan at as copas das rbores, inclundo todos os microhbitats vexetais, desde a follaxe externa, flores, xemas, ramas, cortiza e races, at bugallas e todo tipo de tecidos internos, as como materia vexetal morta, en diversos graos de descomposicin. Aln de numerossimas especies herbvoras e depredadoras, tamn son frecuentes a saprofaxia e o funxivorismo, as como a utilizacin de excrementos e carniza.
Non camies fra dos sendeiros e pasarelas. Se os abandonas causars un dano innecesario
6
Gua dos colepteros
Morfologa externa dun coleptero

O corpo dos colepteros, o mesmo que o do resto de insectos, est dividido en cabeza, trax e abdome. Na cabeza poden distinguirse un par de antenas, cuxa lonxitude e forma son variables, dous ollos compostos e os apndices bucais; estes ltimos constan dun par de mandbulas, das maxilas e o labio.
Palpos maxilares Cabeza Mandbulas Ollos Antenas
Pronoto
Escudete Estras elitrales Fmur litros Tibia Pata Tarso
O trax divdese en tres segmentos: protrax, mesotrax e metatrax. Dorsalmente, o protrax est constitudo por un pronoto moi visible e separado. Do mesotrax s se pode ver, dorsalmente, unha peza de forma triangular situada entre a base dos litros denominada escudete. Cada segmento do trax leva un par de patas, que posen as seguintes partes ou artellos: coxa, trocnter, fmur, tibia e tarso. Os colepteros teen dous pares de s: unhas endurecidas chamadas li7
tros, que saen do mesotrax e confiren unha considerable proteccin, e outro par, membranoso, que sae do metatrax; estas, situadas baixo os litros, permtenlles voar a moitas especies da orde. Os litros dalgns colepteros presentan estras lonxitudinais que, en ocasins, levan certo nmero de poros setferos. Outras especies mostran distintos tipos de ornamentacin. Por ltimo, o abdome consta dun nmero variable de segmentos visibles, xa que os ltimos poden sobresar por debaixo dos litros, que, na maiora de colepteros, cobren o dorso do abdome.
Caractersticas xerais do parque

Localizacin
O Parque Natural de Corrubedo, situado ao sueste da pennsula da Barbanza, pertence ao municipio de Santa Uxa de Ribeira, na provincia da Corua. Ocupa unha superficie de 996,25 ha.
Climatoloxa
O clima da zona de tipo ocenico hmido con precipitacins anuais medias de arredor de 1.200 mm, anda que existe un perodo seco de dous meses que lle imprime a esta zona certa influencia do clima mediterrneo. A temperatura media oscila entre 18,5 C no vern e 9,5 C no inverno. Os ventos dominantes son de compoente SSO no inverno, asociados a temporais, e de NNE no vern, mis moderados.
Gua dos colepteros
Hbitats principais e as sas especies caractersticas

A paisaxe, dominada por unha impresionante duna mbil, presenta unha notable variedade de hbitats ao longo das sas case 1.000 ha, que desde o mar para ao interior son: Praias: o parque incle 4 km de praias que poden dividirse en das zonas: unha setentrional prxima vila de Corrubedo, formada principalmente pola praia da Ladeira, con areas finas e correntes menos acusadas, e outra meridional, situada tras a desembocadura da lagoa de Carregal, por onde se estenden as praias de Castro, O Vilar e Angueira, de areas mis grosas e correntes laterais bastante fortes. Nas moreas de detritos de algas e madeira acumulados pola marea son frecuentes o carbido Eurynebria complanata, o estafilnido Cafius xantholoma e o tenebrinido Phaleria cadaverina. As pois, importante sinalar que as algas e detritos vexetais non son lixo que sexa necesario eliminar das praias, senn un elemento natural do ecosistema. Trtase dun microhbitat importante para o sustento da biodiversidade das praias.
Dunas mbiles: a continuacin atopamos a zona de dunas, entre as que destaca unha gran duna mbil, a mis grande de Galicia, que ten unha lonxitude aproximada de 1 km, 20 m de alto e uns 250-300 m de largo. A vexetacin desta primeira zona de dunas escasa, con especies moi caractersticas, como Cakile maritima, Euphorbia paralias, Polygonum maritimum, Ammophila arenaria. Viven aqu diversos colepteros epiedficos, como os carbidos Lophyra flexuosa, Trechus cuniculorum e Calathus mollis; os escarabeidos Aegialia arenaria e Anoxia villosa, e os tenebrinidos Erodius lusitanicus e Phylan gibbus. O crisomlido Psylliodes marcidus pode observarse alimentndose de Cakile maritima e o curculinido Otiorrhynchus atroapterus habita entre as matas de Ammophila arenaria. Arenas estabilizadas: despois da primeira lia de dunas atpanse dunas fixas e chairas areentas moi amplas, cubertas
10
Gua dos colepteros
dunha vexetacin moito mis abundante. Son plantas caractersticas desta zona Scrophularia frutescens, Crucianella maritima e Helichrysum picardi, as como Iberis procumbens e Linaria polygalifolia. A fauna de colepteros aqu moi rica e presenta especies epiedficas como os carbidos Amase aenea, Zabrus pinguis e Harpalus neglectus ou o tenebrinido Tentyria interrupta. A vexetacin, moito mis abundante nesta zona, alberga unha rica comunidade de insectos fitfagos. Entre os crisomlidos, Crioceris asparagi alimntase dos esprragos (Asparragus aphyllus) presentes nesta zona. Cryptocephalus lusitanicus frecuente sobre as flores das estevas (Cistus salvifolius), mentres que Timarcha gougeleti e Chrysolina gypsophilae se alimentan de Crucianella maritima e Linaria polygalifolia, respectivamente. Entre os curculinidos destacan Cionus scrophulariae, que vive sobre Scrophularia frutescens, e Hypera arator, frecuente sobre diversas cariofilceas.
11
Zonas hmidas: mis para o interior sitanse diversas masas de auga con diferentes graos de salinidade, desde as marismas da lagoa de Carregal, onde se mesturan as augas salgadas do mar coas doces procedentes do ro Longo ou os regueiros de Sanchans e Serves, at a lagoa de auga doce de Vixn, alimentada polo regueiro do Vilar. Nas propias masas de auga existe unha rica comunidade de colepteros acuticos, como Gyrinus substriatus, Haliplus rubidus, Noterus laevis, Laccophilus minutus, Hydrobius fuscipes, Limnoxenus niger e Berosus affinis. Algns deles toleran as augas salobres. Nas beiras aparecen diversos colepteros epiedficos, como os carbidos Dyschiriodes chalybaeus, Emphanes normannus e Princidium pallidipenne, ou o estafilnido Paederus fuscipes. Asociada s zonas hmidas, existe unha gran diversidade de plantas tpicas de ambientes encharcados, como Juncus spp, Phragmites australis, Iris pseudacorus, Lythrum salicaria e Mentha aquatica. Nestas comunidades vexetais, como xunqueiras e prados encharcados, existe unha fauna de colepteros fitfagos extremadamente rica. Nas xunqueiras aparecen, entre outras especies, o crisomlido Chaetocnema chlorophana
12
Gua dos colepteros
e o curculinido Sphenophorus striatopunctatus. Nos prados encharcados son frecuentes crisomlidos como Chrysolina lucida e Longitarsus lycopi, sobre varias especies de Mentha. Hydrothassa glabra, H. fairmairei e Longitarsus luridus alimntanse de ranunculceas e Gastrophysa janthina moi abundante sobre Rumex spp. Galerucella calmariensis e Altica ampelophaga son extremadamente frecuentes nas beiras dos regatos e charcas, sobre Lythrum salicaria. Nos lirios (Iris pseudacorus) podemos encontrar o crisomlido Aphthona nonstriata, alimentndose das sas follas, e o curculinido Mononychus punctumalbum, sobre as sas flores. Pieirais: na periferia do parque hai un bosque de Pinus pinaster e Pinus radiata acompaados por algunhas rbores autctonas. Existen numerosos colepteros cuxas larvas xilfagas se desenvolven na madeira dos pieiros. Entre elas son frecuentes os cerambcidos Arhopalus ferus e Cribroleptura stragulata, e mis escasos Ergates faber e Pogonocherus perroudi. O curculinido Pissodes castaneus tamn unha especie frecuente nas ramas finas dos pieiros.
13
Figuras de proteccin
O Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn est situado no concello de Ribeira, e ocupa unha superficie de 996,25 ha. Neste espazo natural concorren as seguintes figuras de proteccin: - Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn. Decreto 139/1992, do 5 de xuo, polo que se declara parque natural este espazo. - Humidal de importan cia in tern ac ional-Ramsar . Dentro do Convenio sobre humidais de importancia internacional, especialmente como hbitat para as aves acuticas. Este espazo incluuse neste Convenio o 26 de marzo de 1993. - Zona de especial proteccin para as aves-ZEPA. Directiva 79/409/CEE, do 2 de abril, relativa conservacin das aves silvestres. - Lugar de importancia comunitaria-LIC Complexo hmido de Corrubedo dentro da Rede Natura 2000. Directiva 92/43/CEE, do 21 de maio, relativa conservacin dos hbitats naturais e da fauna e flora silvestres. - Humidal protexido. Decreto 127/2008, do 5 de xuo, polo que se desenvolve o rxime xurdico dos humidais protexidos e se crea o Inventario de humidais de Galicia. - Zona de especial proteccin dos valores naturais. Decreto 72/2004, do 2 de abril, polo que se declaran determinados espazos naturais.
Os vehculos s poden circular polas zonas sinalizadas

14
Gua dos colepteros
Mapa do parque natural
15
Especies
Gua dos colepteros
Lophyra flexuosa (Fabricius, 1787)

Familia Carabidae
Descricin Lonxitude 11,0-13,0 mm. Cor azul escura, verde, bronce, avermellada ou castaa. Ollos santes. Antenas e patas cor de bronce. Mandbulas robustas e curvadas, provistas de dentes. Pronoto e patas con pubescencia abrancazada. litros con manchas amareladas. Bioloxa Especie halobionte e psammfila. Encntrase habitualmente prxima s dunas, charcos de praia e na beira de ros e estanques. depredadora, moi activa de da. Corre velozmente e realiza voos curtos. Distribucin Especie estendida polas costas atlnticas de Europa e frica, at Mogador. Pola costa mediterrnea alcanza Siria e Exipto. En Galicia aparece especialmente en zonas do litoral e tamn en bordos de ros.
19
Eurynebria complanata (Linn, 1768)

Familia Carabidae
Descricin Lonxitude 17,0-24,0 mm. Todo o corpo de cor amarela plida, s veces alaranxado. Os litros con manchas lonxitudinais negras. Especie ancha e pouco convexa. Pronoto cordiforme. Estras dos litros pouco marcadas. Bioloxa Especie halfila, s veces gregaria, que vive en praias, debaixo das algas, pedras, madeiras varadas, peixes mortos e diversos materiais botados polo mar. Tamn se pode achar en pieirais prximos costa. Un dos seus alimentos preferidos son os anfpodos taltridos, coecidos comunmente como pulgas de mar. Distribucin Costas do Mediterrneo occidental, estendndose polo litoral da pennsula Ibrica at Francia e o sur das illas Britnicas. En Galicia abundante.
20
Gua dos colepteros
Carabus melancholicus costatus Germar, 1824

Familia Carabidae
Descricin Lonxitude 18,0-25,0 mm. Coloracin verde cobreada, mesmo negra. Corpo oval alongado e convexo. Pronoto cos ngulos posteriores fortemente proxectados para atrs. litros con costelas moi marcadas. Bioloxa Especie fundamentalmente higrfila, vive en prados e bordos de charcos e lagoas. Tamn se pode atopar en matos e bosques. depredadora, alimentndose principalmente de insectos e moluscos. Distribucin Pennsula Ibrica. Montaas do Rif e reas adxacentes do norte de Marrocos. En Galicia mis abundante nas provincias da Corua e Pontevedra.
21
Dyschiriodes chalybaeus (Putzeys, 1846)

Familia Carabidae
Descricin Lonxitude 2,8-3,5 mm. Cor parda ou negra, xeralmente con reflexo cobreado. Aspecto xeral alongado e estreito. Pronoto globoso e convexo, separado da parte posterior do corpo por un estreitamento moi marcado. litros cos lados paralelos e as estras con filas de puntos moi marcados. Bioloxa Anda que considerada especie ligada a ambientes salinos do litoral, tamn vive entre os xuncos dos bordos de lagoas de auga doce ou salobre e debaixo dos musgos nas beiras dos ros. activa durante a noite. Distribucin Esta especie aparece en toda a rexin mediterrnea. En Galicia est citada nas provincias da Corua e Pontevedra.
22
Gua dos colepteros
Trechus cuniculorum Mquignon, 1921

Familia Carabidae
Descricin Lonxitude 3,5-4,0 mm. Cor castaa con antenas, patas e os bordos laterais do pronoto e litros mis plidos. Pronoto transversal e cordiforme. litros con ombros marcados e cinco estras visibles. Bioloxa Especie estenotpica que aparece en follaxe e outros detritos vexetais en pieirais. Tamn se pode atopar en tobos de coellos. En Galicia aparece tamn en zonas areentas, entre races de matos situadas en dunas. Esta especie debe ser protexida, xa que dun dos escasos carbidos europeos adaptados ao ameazado medio dunar. Distribucin Especie europea espallada, principalmente, polo litoral atlntico, anda que tamn se presenta en diversos puntos do interior. En Galicia aparece esporadicamente no litoral areento.
23
Emphanes normannus (Dejean, 1831)

Familia Carabidae
Descricin Lonxitude 2,5-3,0 mm. Coloracin negra brillante, s veces bronceada, con antenas, patas e o extremo posterior dos litros castao avermellado. Pronoto cordiforme e litros con estras profundas e numerosos puntos grosos. Bioloxa Especie estenotpica e halobionte. Case exclusivamente ligada a lagoas salobres da costa, en chan arxiloso ou lamacento e en lugares con vexetacin de plantas halfitas, hbitats nos que a podemos encontrar en Galicia. Tamn posible observala no bordo de masas de auga doce. Distribucin Especie que vive nas costas de Europa e do norte de frica. Tamn no Cucaso. En Galicia aparece esporadicamente no litoral.
24
Gua dos colepteros
Princidium pallidipenne (Illiger, 1801)

Familia Carabidae
Descricin Lonxitude 4,5-5,0 mm. Cabeza e pronoto verde cobreado. Antenas, patas e litros amarelados, estes ltimos con manchas transversais cobreadas. Pronoto mis estreito que os litros, cos lados moi sinuosos. litros anchos, con estras finas e punteadas. Bioloxa Especie ripcola que habita en ambientes salinos. Vive no bordo das lagoas costeiras e debaixo das plantas en praias e dunas. Con menor frecuencia pode aparecer no interior, nas beiras areentas de ros e lagoas. Esta especie activa durante a noite, permanecendo polo da en pequenos tneles que escava na area. Distribucin Costas atlnticas de Europa occidental, includas Gran Bretaa e Irlanda. Tamn en Europa setentrional. En Galicia presenta distribucin dispersa na costa e menos frecuentemente no interior.
25
Pogonus chalceus (Marsham, 1802)

Familia Carabidae
Descricin Lonxitude 5,0-7,0 mm. Aspecto xeral alongado e estreito. Coloracin bronce escura, s veces cun brillo verde metlico, as antenas e as patas cunha tonalidade avermellada. Pronoto cordiforme coa base punteada. Os litros son ovados, coas estras finas. Bioloxa Especie ripcola que habita en ambientes salinos. Vive xeralmente en lagoas costeiras, anda que tamn en zonas salinas de interior. Encntrase entre as races das plantas, debaixo das algas e nas gretas dos terreos arxilosos. Distribucin Esta especie distribese polas costas de Europa e o norte de frica, nas Canarias e en puntos illados de Europa central. En Galicia podmola atopar esporadicamente en areais costeiros.
26
Gua dos colepteros
Calathus mollis (Marsham, 1802)

Familia Carabidae
Descricin Lonxitude 7,0-9,0 mm. Aspecto xeral alongado e aplanado. Coloracin pardo-avermellada, as antenas e as patas testceas. Pronoto cuadrangular cos lados redondeados. litros finamente estriados e provistos de tres pequenos pelos. Bioloxa Especie caracterstica de zonas areentas do litoral, como dunas e praias. Aparece debaixo das pedras e entre vexetacin xerfila dispersa, formando colonias de numerosos individuos. saprfaga e de actividade nocturna. Distribucin Especie estendida por Europa meridional e central, Asia Menor e o norte de frica. Na pennsula Ibrica comn en todo o litoral areento, as como en ambas as das mesetas e na baca do Ebro. En Galicia abundante na costa, sendo un dos colepteros mis caractersticos do medio dunar.
27
Agonum marginatum (Linn, 1758)

Familia Carabidae
Descricin Lonxitude 8,5-10,5 mm. Aspecto xeral alongado e aplanado. Cor verde metlica, co bordo lateral dos litros amarelo. Fmures castaos e tibias amarelas. Pronoto pequeno, non transversal. litros con tres setas marcadas. Bioloxa Especie ligada a hbitats higrfilos que habita no bordo de lagos e encoros con chans arxilosos ou areentos e vexetacin baixa e entre a vexetacin herbcea de lagoas costeiras. Tamn a podemos encontrar no bordo dos ros, debaixo das pedras. Ten unha grande afinidade pola calor e permanece activa durante o da. Distribucin Esta especie aparece en Europa, includas Gran Bretaa e Irlanda. Cucaso, norte de frica, Canarias, Madeira e Azores. En Galicia aparece en todo o territorio.
28
Gua dos colepteros
Amara aenea (De Geer, 1774)

Familia Carabidae
Descricin Lonxitude 6,0-8,0 mm. Forma oval alongada, algo convexa. Coloracin bronceada cobreada, tamn verde, azul ou negra. Antenas, tibias e tarsos pardentos, fmures negros. Pronoto trapezoidal, con das impresins marcadas na base. litros con estras finas e regulares. Bioloxa Especie euritpica e xerfila. Vive en lugares soleados, con chans secos, areentos e xeralmente de vexetacin densa pero baixa. Tamn vive en dunas costeiras na base das plantas. Tamn se encontra en terreos cultivados, lindeiros de bosques, parques e xardns. A sa dieta consta fundamentalmente de sementes. Activa durante o da. Distribucin Difundida amplamente na rexin Palertica. Introducida en Norteamrica. Moi abundante na pennsula Ibrica e en Galicia.
29
Zabrus pinguis Dejean, 1831

Familia Carabidae
Descricin Lonxitude 14,0-16,5 mm. Forma oval ancha e moi convexa. De cor negra brillante no dorso, co ventre e as patas pardo escuros. Pronoto moi transversal e trapezoidal. litros anchos e empenados. Bioloxa Especie psammfila. Vive nas dunas do litoral, onde permanece enterrada de da, na area, ao p das gramneas. Citada en Invertebrados espaoles protegidos por convenios internacionales, de Rosas et al. (1992) como especie que cmpre protexer debido alteracin do seu hbitat. Distribucin Endemismo ibrico que vive na costa atlntica desde Noia (A Corua) at a desembocadura do Texo en Lisboa. Non se citou at o momento na costa setentrional de Galicia.
30
Gua dos colepteros
Harpalus neglectus Serville, 1821

Familia Carabidae
Descricin Lonxitude 6,5-8,0 mm. Aspecto largo e convexo. Cor negra, antenas co primeiro artello avermellado, fmures negros e tibias e tarsos pardos. Pronoto estreitado para atrs, con ngulos posteriores arredondados. litros ovais e convexos con estras ben marcadas. Bioloxa Especie euritpica e psammfila. Vive en terreos areentos do litoral, en xeral en dunas, entre as races das plantas. Mis escasa en zonas do interior. Vive tamn en pieirais litorais. Forma colonias de numerosos individuos e aparece a mido con poboacins de Calathus mollis. Distribucin Estendida por Europa, Cucaso e norte de frica. Na pennsula Ibrica aparece especialmente no litoral. En Galicia abundante en dunas.
31
Acupalpus maculatus Schaum, 1860

Familia Carabidae
Descricin Lonxitude 3,0-3,5 mm. Cabeza negra, antenas e patas testceas. Pronoto e litros castao claros, con manchas mouras de extensin variable. Pronoto trapezoidal cos ngulos posteriores arredondados. litros con estras pouco profundas. Bioloxa Especie paludcola, ligada a ambientes higrfilos, que tolera ben os medios con certo grao de salinidade. Vive debaixo das plantas, restos vexetais e musgos, en prados e no bordo de regueiros, encoros e lagoas litorais. Acostuma formar colonias de numerosos individuos. Distribucin Aparece en Europa central e meridional, norte de frica e Canarias, chegando at o Cucaso e Turquestn. En Galicia obsrvase por todo o territorio, sendo abundante en altitudes baixas e medias.
Os cans non estn permitidos na praia, nas dunas, no areal, nas lagoas e nos camios e pasarelas que os atravesan
32
Gua dos colepteros
Syntomus foveatus (Fourcroy, 1785)

Familia Carabidae
Descricin Lonxitude 3,0-3,5 mm. Forma alongada e paralela. Coloracin negra con reflexos bronceados. Antenas e fmures negros. Pronoto cordiforme cos ngulos posteriores moi obtusos. litros pouco convexos, truncados posteriormente e con das pequenas fosas cada un. Bioloxa Especie xerfila e psammfila que acostuma aparecer en lugares con vexetacin escasa de matogueiras e plantas herbceas. Non obstante, en Galicia tamn se ve en ambientes higrfilos. Adoita estar activa durante o da. Distribucin Especie estendida por Europa, Cucaso , Kazajistn e Siberia, alcanzando o Extremo Oriente. En Galicia moi abundante por todo o territorio.
33
Gyrinus substriatus Stephens, 1829

Familia Gyrinidae
Descricin Lonxitude 6,0-7,0 mm. Corpo ovado e convexo, co ventre plano. Cor negra brillante. Antenas moi curtas. Ollos divididos nunha parte dorsal e outra ventral, de modo que a primeira enfoca o medio areo e a segunda o acutico. Patas medias e posteriores aplanadas, cos artellos moi dilatados. Bioloxa Aparece en grupos moi numerosos, en augas tranquilas e sombras. Mvense a gran velocidade sobre a superficie da auga, describindo movementos circulares. Son carnvoros voraces e alimntanse de pequenos insectos que caen na superficie da auga, e s se afunden nela se son molestados. Para respiraren durante o mergullo, utilizan unha reserva de aire aloxada nunha cmara debaixo dos litros, que asoma como unha pequena burbulla no extremo do abdome. Distribucin Estendida por Europa, Asia Menor e o norte de frica. Vive en toda Galicia.
Non pises nin arrinques as plantas. A lei protxeas

34
Gua dos colepteros
Haliplus rubidus Perris, 1857

Familia Haliplidae
Descricin Lonxitude 4,0-4,5 mm. Corpo ovado e convexo, pouco hidrodinmico. Cor castaa, con antenas e patas algo mis claras ou con ton avermellado. Cabeza encaixada no pronoto at os ollos. Patas similares s dos colepteros terrestres, sen adaptacins para a natacin. litros provistos de puntos moi grosos na sa parte anterior (pdese ver con axuda dunha lupa). Bioloxa Os halplidos son torpes nadadores; vense habitualmente camiando sobre a vexetacin acutica en augas tranquilas. Alimntanse de algas filamentosas. Respiran mergullados na auga grazas reserva de aire que almacenan debaixo dos litros, cunhas expansins das sas patas posteriores. Distribucin Especie estendida pola rexin suroccidental de Europa e as illas Canarias. En Galicia, como no resto da pennsula Ibrica, cocense moi poucas citas. Posiblemente sexa unha especie en proceso de extincin.
35
Noterus laevis Sturm, 1834

Familia Noteridae
Descricin Lonxitude 4,0-4,5 mm. Corpo ovado, case elptico, moi convexo e hidrodinmico, de cor pardento, coas antenas e as patas avermelladas. As antenas son longas e filiformes, anda que estn ensanchadas no medio. As patas teen os primeiros artellos aplanados, o cal unha adaptacin natacin. Bioloxa Aparece en augas estancadas, a mido con abundante vexetacin e materia en descomposicin. A especie boa nadadora, anda que acostuma arrastrarse sobre a vexetacin, onde se alimenta de pequenos invertebrados acuticos. Distribucin Especie espallada na rexin suroccidental de Europa e o norte de frica. En toda a pennsula Ibrica. En Galicia pdese achar en todo o pas.
36
Gua dos colepteros
Laccophilus minutus (Linn, 1758)

Familia Dytiscidae
Descricin Lonxitude 4,0-4,5 mm. Corpo comprimido e ovado, moi hidrodinmico, de cor amarela ou ferruxinosa bastante uniforme. As patas, en particular as traseiras, estn moi adaptadas natacin: son moi aplanadas, a xeito de remos. Na cabeza os ollos apenas sobresaen do seu contorno xeral. Bioloxa Os seus principais hbitats son augas estancadas, como lagos e lagoas con vexetacin escasa, charcas, augas salobres e turbeiras. Como todos os ditscidos, son excelentes nadadores e moi bos voadores. Distribucin Especie espallada por Europa, Siberia meridional, Asia occidental e norte de frica. En Galicia, o mesmo que no resto da pennsula Ibrica, frecuente tanto en zonas montaosas como na costa.
37
Hydrobius fuscipes (Linn, 1758)

Familia Hydrophilidae
Descricin Lonxitude 6,0-8,0 mm. Corpo ovado, coa cabeza algo sante, de cor negra, con brillos metlicos. Os palpos maxilares son longos, mis que as antenas. Os litros estn sucados por estras lonxitudinais. As patas son pardentas, coas tibias e os tarsos avermellados. Bioloxa Habita fundamentalmente en augas estancadas, anda que tamn en regueiros, tanto en auga doce como salobre. Especie omnvora e necrfaga que non nada ben, polo cal vive sobre a vexetacin prxima beira. Respira asomando a cabeza sobre a superficie da auga e almacenando o aire debaixo dos litros. Pode voar. Distribucin En todo o hemisferio norte. En Galicia, malia existiren poucas citas, est espallada por todo o territorio.
38
Gua dos colepteros
Limnoxenus niger (Zschach, 1778)

Descricin Lonxitude 8,0-10,0 mm. Especie moi parecida anterior, da que se diferencia por caractersticas que se atopan na parte inferior do corpo, polo que a simple vista ser difcil distinguilas. Bioloxa Aparece en augas estancadas con abundante vexetacin. Anda que se pode encontrar en zonas de interior, unha especie halfila que se adapta ben s augas salobres das zonas costeiras. Distribucin Especie estendida por Europa, salvo no norte; ao leste, at Siberia. En Galicia s foi achada en augas estancadas, moitas delas litorais.
39
Berosus affinis Brull, 1835

Descricin Lonxitude 4,0-4,5 mm. Corpo co contorno menos regular que no resto dos hidroflidos, cunha inflexin entre o trax e os litros e os ollos moi santes. De cor castaa, con reflexos metlicos verdosos na cabeza e na mancha central que levan no trax. Os litros estn sucados por filas de puntos. Bioloxa Especie polfaga fundamentalmente necrfaga, que habita en augas estancadas con vexetacin palustre. A diferenza doutros xneros de hidroflidos, adoitan ser bastante activos e poden verse nadando con certa rapidez sobre o fondo. Distribucin Especie estendida pola metade sur de Europa e polo norte de frica. Distribese por toda a pennsula Ibrica, e en Galicia cocese en varias localidades.
40
Gua dos colepteros
Gyrohypnus fracticornis (Mller, 1776)

Familia Staphylinidae
Descricin Lonxitude 6,0-8,0 mm. Corpo alongado e estreito. Coloracin negra, con antenas, patas e litros castao escuros. Cabeza cuadrangular, cuberta de puntuacin forte. Pronoto oblongo, lixeiramente estreitado para atrs, brillante. Bioloxa Especie ubiquista que vive especialmente en plantas e fungos en descomposicin e sobre carniza. Alimntase de detritos vexetais e animais. Distribucin Especie que se estende pola rexin Palertica e Nertica, tamn rexistrada na India, Arxentina e Chile. Na pennsula Ibrica citouse no noroeste e nords peninsular, no Sistema Central e de Andaluca.
41
Philontus punctus (Gravenhorst, 1802)

Descricin Lonxitude 8,0-10,0 mm. Coloracin negra brillante. Cabeza cuadrangular con algns puntos marcados. Pronoto cadrado, un pouco estreitado para diante, tamn con algns puntos ben visibles. litros e abdome cubertos por unha puntuacin mis fina e densa. Bioloxa Especie estenotpica e higrfila, ben ripcola ou paludcola. Vive en zonas lamacentas ou pantanosas no bordo de ros, lagoas ou na costa. Tamn en salgados interiores. Aparece debaixo das pedras ou en detritos. Alimntase de vexetais ou de fungos en descomposicin. Distribucin Especie palertico-occidental, vive en Europa desde o sur de Noruega, no norte de frica, no Cucaso e en Siberia. Na pennsula Ibrica cocense citas dispersas desta especie. En Galicia est rexistrada do Parque Natural de Corrubedo.
42
Gua dos colepteros
Cafius xantholoma (Gravenhorst, 1806)

Descricin Lonxitude 6,0-9,0 mm. Corpo alongado e estreito. Coloracin negra ou negra parda cos patas e os bordos do pronoto, dos litros e do abdome mis claros. Pronoto e litros provistos de longos pelos. Pronoto rectangular. litros curtos que non cobren o abdome e provistos de pubescencia dourada. Bioloxa Especie halfila que vive na inmediata vecianza do mar, frecuente nos detritos acumulados no litoral (algas, restos de animais marios). Aparece s veces en gran nmero asociada a poboacins de anfpodos. Distribucin Especie estendida polo Palertico occidental e a rexin Nertica. Vive en todas as costas de Europa, includa Escandinavia; Canarias e frica setentrional. frecuente no litoral da pennsula Ibrica. Citada en Galicia nas provincias da Corua e Pontevedra.
43
Ocypus olens (Mller, 1764)

Descricin Lonxitude 20,0-30,0 mm. Corpo alongado con lados paralelos, finamente punteado e recuberto de pubescencia negra. Coloracin negra. Cabeza cuadrangular e mis ancha que o pronoto. Pronoto cuadrangular coa base lixeiramente arredondada. litros curtos que non recobren todo o abdome. Bioloxa Especie euritpica, higrfila e humcola. Vive na lama rica en humus, sobre todo en bosques hmidos e bordos destes. Tamn en prados. Moitas veces aparece en camios, debaixo das pedras, follaxe e musgo; tamn en feo cado. Distribucin Especie holomediterrnea e nertica. Est citada de toda a pennsula Ibrica, includa Galicia.
Camia en silencio, os rudos alteran a tranquilidade do parque natural

44
Gua dos colepteros
Quedius simplicifrons Fairmaire, 1861

Descricin Lonxitude 10,0-13,0 mm. Corpo alongado e estreito. Coloracin negra, anda que as antenas, patas e litros son pardo-avermellados. Cabeza oval, mis estreita que o pronoto. Pronoto cuadrangular, con lados redondeados. litros curtos que non cobren o abdome. Este ltimo, moi punteado. Bioloxa Especie estenotpica ligada a ambientes con elevado grao de salinidade, atopndose en marismas e dunas costeiras. Alimntase habitualmente de detritos vexetais. Distribucin Especie amplamente espallada por Europa occidental, sobre todo prxima s costas, sendo mis rara en zonas de interior. En Galicia cocese nas provincias da Corua e Pontevedra.
45
Paederus fuscipes Curtis, 1826

Descricin Lonxitude 6,5-7,5 mm. Corpo alongado e estreito de lados paralelos. Antenas e patas alaranxadas. Cabeza e extremo do abdome negros. Pronoto e parte anterior do abdome alaranxados. litros curtos que non recobren o abdome, rectangulares, de cor azul e provistos de puntuacin grosa. Bioloxa Especie estenotpica, higrfila ou paludcola que se alimenta de detritos vexetais. Aparece en prados e devesas hmidas, en zonas pantanosas, mesmo preto da costa. Vive no barro, debaixo das pedras ou en detritos vexetais (Carex, Phragmites). Distribucin Largamente espallada pola rexin Palertica. Cocese en Europa, comprendidas as illas Britnicas e Escandinavia. Foi sinalada tamn do norte de frica, Exipto, Oriente Medio e Asia Central. Na pennsula Ibrica comn.
Respecta as plantas e animais, son parte inseparable da natureza

46
Gua dos colepteros
Anoxia villosa (Fabricius, 1781)

Familia Scarabaeidae
Descricin Lonxitude 20,0-27,0 mm. Aspecto robusto e convexo. Coloracin castaa uniforme mis ou menos escura. Corpo cuberto de pilosidade gris abrancazada que pode ser moi densa ventralmente. A cabeza recta anteriormente, en visin dorsal. Bioloxa Polo xeral, habita en terreos areentos e secos. polfaga e alimntase de diversos tipos de plantas e rbores. Habitualmente ligada a dunas e praias. As sas larvas en ocasins constiten pragas. Distribucin Distribese pola parte meridional de Europa, desde a pennsula Ibrica at Romana e Ucrana. En Galicia relativamente frecuente no litoral. Nota. Denomnase comunmente escaravello de San Xon, pero este termo utilzase tamn para outras especies prximas.
47
Oxythyrea funesta (Poda, 1761)

Descricin Lonxitude 8,0-10,0 mm. Forma rectangular e convexa. Corpo cuberto de pelos abrancazados, longos e pouco mestos. Coloracin negra, con reflexos metlicos verdosos ou cobreados, salpicados de manchas brancas que estn aliadas no pronoto e presentan unha disposicin irregular nos litros. Interestras dos litros santes a xeito de costelas. Bioloxa Os adultos son fitfagos e alimntanse de nctar e pole. Aparecen a partir da primavera, sendo activos durante as horas de sol. As larvas alimntanse de materia vexetal en descomposicin. Distribucin Especie estendida por Europa at o Cucaso. Tamn habita no norte de frica. En Galicia comn por todo o territorio.
48
Gua dos colepteros
Aegialia arenaria (Fabricius, 1787)

Descricin Lonxitude 4,0-7,0 mm. Corpo curto, moi convexo e fortemente alargado na parte posterior. Coloracin castao-negra ou castao-avermellada. Ollos non visibles dorsalmente. Pronoto transversal. Estras dos litros ben marcadas. Bioloxa Esta especie vive enterrada ao p das plantas e debaixo de anacos de madeira nas praias e dunas. Alimntase de materia orgnica en descomposicin. Dado que est limitada a este tipo de hbitat, sensible sa degradacin e fragmentacin. Distribucin Especie espallada polo litoral atlntico, desde Portugal a Suecia. Introducida no nordeste de Norteamrica. En Galicia aparece en zonas areentas da costa.
49
Erodius lusitanicus Solier, 1834

Familia Tenebrionidae
Descricin Lonxitude 10,0-14,0 mm. Corpo ovado, convexo, negro e brillante. Pronoto trapezoidal, cos ngulos posteriores agudos. litros con das costelas pouco marcadas e fina puntuacin dispersa. Tibias anteriores provistas de dous fortes dentes. Bioloxa Especie psammfila que vive en dunas e praias do litoral. activa durante o da, mostrando un modo de vida errante. Pola noite entrrase na area. Alimntase de restos orgnicos. Distribucin A sa rea de distribucin estndese polo litoral do noroeste peninsular ao longo de Galicia e do norte de Portugal.
50
Gua dos colepteros
Tentyria interrupta Latreille, 1807

Descricin Lonxitude 12,0-16,5 mm. Corpo negro, glabro e brillante, con puntuacin fina, pouco apreciable no pronoto. Antenas robustas. Pronoto globoso, ben separado dos litros e cos ngulos posteriores nulos. litros ovais, convexos e en declive na parte posterior, con estras pouco marcadas. Bioloxa Especie psammfila do litoral, onde aparece con frecuencia correndo axilmente sobre a area, entre a vexetacin dispersa; s veces enterrada ao p das plantas. Alimntase sobre todo de detritos vexetais. Distribucin Esta especie cocese soamente no litoral atlntico: costas do norte de Portugal e de Galicia; na costa occidental de Francia, at o sur de Bretaa.
51
Phaleria cadaverina (Fabricius, 1792)

Descricin Lonxitude 5,0-7,0 mm. Corpo oval. De cor amarela testcea, os litros poden ter das manchas escuras de lmites pouco marcados. litros finamente estriados. Tibias anteriores moi alargadas nas proximidades do pice. Bioloxa Especie psammfila e halobionte que aparece sempre na inmediata vecianza do mar, en praias e dunas, nos detritos acumulados polas ondadas (algas, fanergamas marias e restos de animais), dos cales se alimenta. As larvas conviven cos adultos, compartindo o mesmo rxime de vida. Distribucin Especie espallada polo litoral atlntico, a Canle da Mancha, o Mar do Norte e o Bltico, desde a costa de Marrocos (Ifni) at Suecia. Tamn nos Azores e illas Canarias. Frecuente no litoral de Galicia.
52
Gua dos colepteros
Neoisocerus ferrugineus (Fabricius, 1798)

Descricin Lonxitude 8,5-10,0 mm. Corpo ovado, acuminado por detrs, densamente punteado na sa parte dorsal. A cor castao-avermellada brillante. Pronoto transversal con ngulos anteriores marcados. litros con estras marcadas e punteadas. Bioloxa Especie psammfila do litoral, onde vive enterrada debaixo da area, debaixo das pedras ou na base de plantas herbceas. Alimntase fundamentalmente de detritos vexetais. Distribucin Esta especie distribese polo litoral de Galicia e Portugal, alcanzando a costa de Marrocos (Tnxer, Tetun e Melilla).
53
Phylan gibbus (Fabricius, 1775)

Descricin Lonxitude 7,0-8,5 mm. Corpo oblongo, algo convexo e punteado pola sa cara dorsal. Coloracin negra. Cabeza transversal. Antenas curtas e robustas. Pronoto fortemente transverso cos seus lados arredondados. litros case paralelos na sa primeira metade, estreitados posteriormente. Estras ben marcadas, con intervalos provistos de puntos grosos. Bioloxa Habita preferentemente nas dunas salobres do litoral, onde a podemos encontrar debaixo das pedras ou ao p das plantas. Alimntase de detritos vexetais. Distribucin Especie estendida pola costa europea desde o Porto at o mar Bltico, includa a costa inglesa. Na pennsula Ibrica cocese no litoral atlntico desde Asturias at os arredores do Porto. En Galicia citouse en toda a costa.
54
Gua dos colepteros
Ergates faber (Linn, 1761)

Familia Cerambycidae
Descricin Lonxitude 25,0-50,0 mm. Coloracin vermella parda nos machos e totalmente negra brillante nas femias. Cabeza globosa, cun suco mediano. Pronoto transversal, rugoso e cunha espia na metade dos bordos laterais. litros pouco convexos, fortemente punteados e cos ombros pouco arredondados. Bioloxa Vive xeralmente sobre conferas, entre outras Pinus, especialmente en tocos cortados de mis de dous anos. As larvas son xilfagas. O seu ciclo biolxico dura dous ou tres anos. Os adultos aparecen de xuo a agosto. Distribucin Especie holomediterrnea amplamente espallada pola pennsula Ibrica e as Baleares.
55
Cribroleptura stragulata (Germar, 1824)

Descricin Lonxitude 10,0-15,0 mm. Cabeza e pronoto negros. Antenas negras con algns artellos amarelos ou testceos. litros de cor amarela testcea ou avermellada con debuxos variables de cor negra, ou s veces enteiramente negros. Os litros son longos, e estn truncados no pice, que levemente dentado no seu ngulo externo. Bioloxa Os adultos aparecen sobre toros secos ou ben sobre diversas flores, principalmente umbelferas, compostas e rosceas. As larvas son xilfagas, alimentndose de madeira de conferas en descomposicin, especialmente de Pinus. A destrucin dos pieirais representa a sa maior ameaza. Distribucin unha especie endmica da pennsula Ibrica, anda que tamn se localiza na rexin pirenaica francesa. Falta na Andaluca. Vive en toda Galicia.
56
Gua dos colepteros
Arhopalus ferus (Mulsant, 1839)

Descricin Lonxitude 8,0-28,0 mm. Coloracin pardo-escura ou negro de pez. As antenas superan largamente a metade dos litros nos machos. litros cun punteado fino, como o do chagrn e sen outro tipo de punteado, co ngulo sutural do pice arredondado. Bioloxa A larva vive sobre madeira seca de diversas conferas, entre outras Pinus. A pupacin ten lugar a comezos do vern. Os adultos aparecen de xuo a setembro. Son activos durante a noite, e son atrados pola luz. Distribucin unha especie palertica moi frecuente nos pieirais de toda a pennsula Ibrica e Baleares. En Galicia distribese por todo o territorio.
57
Pogonocherus perroudi Mulsant, 1839

Descricin Lonxitude 6,0-8,0 mm. Tegumento recuberto de pelos abrancazados, con coloracin pardenta. Parte basal dos litros cincenta, a apical mis escura. As antenas superan a lonxitude dos litros. Pronoto con tres protuberancias. litros truncados no pice, cunha espia no ngulo externo. Bioloxa Esta especie aparece sobre as ramas e toros cados de pieiros. As larvas son xilfagas e os adultos, florcolas. Mostra costumes crepusculares, aparendose e realizando a posta durante o atardecer. Distribucin Especie estendida polo sur de Europa, o norte de frica e o Cucaso. Na pennsula Ibrica cocese na metade norte e no Levante. pouco frecuente.
58
Gua dos colepteros
Crioceris asparagi (Linn, 1758)

Familia Chrysomelidae
Descricin Lonxitude 5,0-6,56 mm. Corpo alongado e brillante. Coloracin negra cun brillo azulado; o pronoto e os litros, cos bordos avermellados. Os litros presentan tres pares de manchas abrancazadas e teen estras marcadas con puntos ben visibles. Bioloxa Esta especie est relacionada estreitamente coas plantas de esprragos (xnero Asparagus) e alimntase das sas follas. Frecuente en campos e prados. Distribucin Especie espallada por Europa, o norte de Asia e o Turquestn. Foi introducida en Norteamrica. En Galicia cocese nas provincias da Corua, Ourense e Pontevedra, tanto en zonas de costa como do interior.
59
Cryptocephalus lusitanicus Suffrian, 1847

Descricin Lonxitude 4,5-6,5 mm. Corpo ovado e convexo. Cabeza, antenas e patas negras, o pronoto negro cos bordos alaranxados. litros alaranxados, con catro pares de manchas negras e coa sa superficie cuberta de puntos grosos desordenados. Bioloxa Especie de hbitos florcolas que pode observarse en estevas e roseiras. Tamn posible atopala en carballos e acieiras, polo que est moi relacionada con rbores do xnero Quercus. Distribucin Especie endmica da pennsula Ibrica que en Galicia se coece sobre todo en reas montaosas de Lugo e Ourense, anda que tamn de zonas prximas costa na provincia da Corua.
60
Gua dos colepteros
Timarcha gougeleti Fairmaire, 1859

Descricin Lonxitude 8,0-13,0 mm. Corpo ovado e moi convexo. Coloracin negra. Os fmures presentan unha franxa avermellada. O pronoto non ten rebordo lateral. Toda a superficie do corpo est cuberta de puntos, que nos litros son mis grosos. Bioloxa En dunas costeiras atopouse sobre Crucianella maritima e en zonas de interior sobre plantas do xnero Galium. Distribucin Endemismo ibrico do noroeste peninsular. En Galicia aparece fundamentalmente en zonas costeiras das provincias da Corua e Pontevedra, anda que tamn en zonas do interior.
61
Chrysolina bankii (Fabricius, 1775)

Descricin Lonxitude 7,0-1 mm. Corpo ovado e convexo. Cunha cor dourada 1,0 metlica, a cabeza, as antenas e as patas avermelladas. litros con puntos grosos na sa superficie, formando series lixeiramente desordenadas. Bioloxa Especie polfaga que se alimenta de diversas plantas de diferentes familias. En Galicia atopouse frecuentemente sobre mentas, finchos e rannculos. Distribucin Especie espallada na rexin mediterrnea occidental. En Galicia habita en todo o territorio, anda que mis abundante en zonas do litoral das provincias da Corua e Pontevedra.
62
Gua dos colepteros
Chrysolina haemoptera (Linn, 1758)

Descricin Lonxitude 5,0-9,0 mm. Corpo ovado e moi convexo. Coloracin negra; as antenas, cos dous primeiros segmentos avermellados. Pronoto liso, os litros con puntos grosos desordenados. Bioloxa Esta especie alimntase das follas de diversas especies de Plantago. Pode atoparse en diversos tipos de hbitats, desde zonas montaosas at a costa, tolerando bastante ben os ambientes con certo grao de salinidade. Distribucin Europa, Cucaso, Asia Menor e Irn. En Galicia aparece en todo o territorio.
63
Chrysolina gypsophilae (Kster, 1845)

Descricin Lonxitude 7,5-11,0 mm. Corpo ovado e moi convexo. Coloracin negra, cos bordos dos litros alaranxados ou avermellados. litros e pronoto con puntos moi grosos, no pronoto s nos laterais, sendo lisa a parte central. Bioloxa Especie de ambientes xerfilos que se alimenta das follas de diversas especies do xnero Linaria. Moi frecuente en dunas costeiras, onde asociada a Linaria polygalifolia. Distribucin Europa, Asia central e o norte de frica. A maiora de citas de Galicia correspndense con zonas costeiras da Corua e Pontevedra.
64
Gua dos colepteros
Chrysolina lucida (Olivier, 1807)

Descricin Lonxitude 8,0-10,5 mm. Aspecto xeral ovado e convexo. De cor negra salvo os litros, que son dunha cor vermella brillante. A superficie dos litros est finamente punteada. Bioloxa Esta especie vive en herbais, claros de bosques e xardns, alimentndose das follas de plantas lamiceas como mentas e calamintas. Distribucin Especie espallada pola pennsula Ibrica, sur de Francia e norte de Italia. En Galicia cocese fundamentalmente nas costas areentas da provincia da Corua.
65
Chrysolina diluta (Germar, 1824)

Descricin Lonxitude 5,0-7,0 mm. Corpo ovado e moi convexo. Cabeza, pronoto, antenas e patas negros. Os litros son avermellados e con puntos grosos desordenados. Bioloxa Especie fitfaga asociada a diversas especies de Plantago, sendo frecuente en dunas costeiras. Distribucin Especie espallada pola pennsula Ibrica e o sur de Francia. En Galicia especialmente frecuente en dunas costeiras das provincias da Corua e Pontevedra.
66
Gua dos colepteros
Gastrophysa janthina (Suffrian, 1851)

Descricin Lonxitude 4,0-6,0 mm. Corpo ovado e convexo. Coloracin azul metlica uniforme, con puntos densos no pronoto e os litros, estes sen estras visibles. Bioloxa Esta especie moi frecuente en prados, lindes de bosque e hbitats ruderais, sobre plantas poligonceas dos xneros Polygonum e Rumex. Distribucin Especie endmica da parte occidental da pennsula Ibrica. En Galicia frecuente por todo o territorio, tanto na costa como no interior.
67
Hydrothassa glabra (Herbst, 1783)

Descricin Lonxitude 3,0-4,5 mm. Corpo ovado e convexo. Coloracin negra con brillo azulado, salvo os bordos dos litros, que son alaranxados. Estras dos litros provistas de puntos grosos. Bioloxa Esta especie pode acharse en diversos tipos de hbitats, anda que prefire zonas hmidas, como bordos de lagoas e prados. Tolera os ambientes salinos. Alimntase das follas e flores de ranunculceas, fundamentalmente do xnero Ranunculus. Distribucin Especie estendida largamente por Europa, Siberia e o Atlas. En Galicia cocese en todo o territorio.
68
Gua dos colepteros
Hydrothassa fairmairei (Brisout, 1866)

Descricin Lonxitude 4,0-5,5 mm. Corpo ovado e convexo. Coloracin azul metlica uniforme. Cabeza e pronoto provistos de numerosos puntos grosos, nos litros limitados s estras. Bioloxa O mesmo que outras especies do xnero Hydrothassa, est asociada s ranunculceas en prados encharcados e outros ambientes hmidos. Distribucin Endemismo da metade setentrional da pennsula Ibrica. En Galicia aparece en todo o territorio.
69
Prasocuris junci (Brahm, 1790)

Descricin Lonxitude 4,0-5,5 mm. Aspecto xeral alongado. Coloracin negra brillante. Cabeza e pronoto provistos de numerosos puntos grosos, nos litros limitados s estras. Bioloxa Esta especie vive en diversos tipos de hbitats, desde zonas montaosas a dunas do litoral, xeralmente asociada a ambientes hmidos. En Galicia alimntase das follas de diversas especies de apiceas. Distribucin Europa e o norte de frica. En Galicia cocese en todo o territorio.
70
Gua dos colepteros
Galerucella calmariensis (Linn, 1767)

Descricin Lonxitude 3,5-5,5 mm. Aspecto xeral alongado e pouco convexo. Coloracin alaranxada con manchas pardentas na cabeza, pronoto e litros. Pronoto pequeno en relacin cos litros. Parte dorsal cuberta de numerosos puntos grosos. Bioloxa Especie propia de zonas hmidas, como lagoas e prados hmidos, que tolera bastante ben as condicins de salinidade e que se alimenta exclusivamente das follas da salgueiria (Lythrum salicaria). Distribucin Europa, Cucaso, Siberia, Kazakhstn, Turkmenistn, norte de China, Xapn e norte de frica. En Galicia cocese en todo o territorio.
71
Galeruca angusta (Kster, 1849)

Descricin Lonxitude 7,0-10,5 mm. Corpo ovado e convexo. Coloracin negra mate. Corpo cuberto por puntos moi grosos e profundos. O mis caracterstico desta especie son os bordos do pronoto e os litros, os cales son sinuosos e estn levantados. Bioloxa Nas dunas do litoral atlntico de Francia atopouse sobre as carrascas de san Xon (Helichrysum stoechas), anda que tamn se citou sobre o ravo silvestre (Raphanus raphanistrum). Distribucin Pennsula Ibrica, Francia, Sicilia e o norte de frica. En Galicia s se coece nas provincias da Corua e Pontevedra.
72
Gua dos colepteros
Aphthona nonstriata (Goeze, 1777)

Descricin Lonxitude 2,5-3,0 mm. Corpo alongado e convexo. Coloracin azul metlica, coas antenas e as patas amareladas. Os fmures das patas posteriores son mouros. Parte dorsal cuberta de numerosos puntos visibles. Bioloxa Especie higrfila que aparece en prados hmidos e bordos de lagoas. Alimntase exclusivamente das follas da espadana amarela (Iris pseudacorus). Distribucin Europa, Turqua, Irn e Kazajistn. A maiora de citas de Galicia pertencen provincia da Corua, moitas delas no litoral. Tamn se coece nas provincias de Lugo e Ourense.
73
Longitarsus lycopi (Foudras, 1860)

Descricin Lonxitude 1,5-2,0 mm. Corpo alongado, co pronoto claramente mis estreito que os litros. Coloracin parda clara, coa cabeza e o fmur das patas posteriores mis escuros. Como todas as especies de Longitarsus, caracterzase pola gran lonxitude do primeiro artello do tarso das patas posteriores. Bioloxa Especie propia de ambientes con certo grao de humidade que pode aparecer en dunas costeiras e beira de encoros e lagoas, entre outros. Alimntase fundamentalmente das follas de diversas especies de menta. Distribucin Europa, Turqua, Oriente Medio, Irn, Arabia, Turkmenistn, Kazajistn, Uzbekistn e o norte de frica. En Galicia cocese en todo o territorio.
74
Gua dos colepteros
Longitarsus luridus (Scopoli, 1763)

Descricin Lonxitude 1,5-2,3 mm. Corpo alongado, co pronoto claramente mis estreito que os litros. Coloracin parda escura, case negra, as antenas e as patas lixeiramente mis claras. litros con puntos visibles. Bioloxa Esta especie vive en diversos tipos de hbitats. Tolera os ambientes con certo grao de salinidade. Alimntase de follas de diversas familias de plantas, como ranunculceas, asterceas, plantaxinceas e escrofulariceas, anda que en Galicia se asocia fundamentalmente s ranunculceas. Distribucin Europa, Siberia, Asia central, Irn, Oriente Medio e o norte de frica. En Galicia moi comn por todo o territorio.
75
Altica ampelophaga Gurin-Mneville, 1858

Descricin Lonxitude 3,5-5,0 mm. Corpo alongado e convexo. Coloracin verde metlica. Parte dorsal cuberta de numerosos puntos visibles. O pronoto caracterzase por presentar unha profunda depresin transversal na sa base. Bioloxa Especie tpica de prados tanto en zonas do interior como no litoral. Alimntase sobre todo das follas da vide (Vitis vinifera), anda que tamn das da salgueiria (Lythrum salicaria) ou a herba de Santo Antn (Epilobium angustifolium), entre outros. Distribucin Sur de Europa e o norte de frica. En Galicia comn en todo o territorio.
76
Gua dos colepteros
Podagrica fuscipes (Fabricius, 1775)

Descricin Lonxitude 3,0-3,5 mm. Corpo alongado e convexo. Pronoto mis estreito que os litros. Antenas e patas pardo-alaranxadas. Pronoto alaranxado. litros de cor negra azulada e con fileiras de puntos grosos nas estras. Bioloxa Esta especie vive en hbitats con temperaturas altas, desde zonas montaosas a reas do litoral. Alimntase fundamentalmente das follas da malva (Malva sylvestris). Distribucin Europa occidental e central. En Galicia est repartida por todo o territorio.
77
Chaetocnema chlorophana (Duftschmid, 1825)

Descricin Lonxitude 2,5-3,5 mm. Corpo ovado e pouco convexo. Coloracin verde metlica, s veces con ton azulado. Antenas pardas, cos primeiros artellos avermellados. Patas co fmur pardo escuro e a tibia e o tarso avermellados. Estras dos litros con puntos visibles. Bioloxa Esta especie aparece habitualmente sobre gramneas ou xuncos, na beira de augas estancadas, como lagoas e pantanos, alimentndose das sas follas. Distribucin Europa meridional e central, Cucaso, Turqua, Oriente Medio e norte de frica. En Galicia est presente en todo o territorio.
78
Gua dos colepteros
Oedionychus cinctus (Fabricius, 1781)

Descricin Lonxitude 4,0-6,5 mm. Aspecto xeral pouco convexo. Coloracin verde ou azul metlica, cos bordos do pronoto e os litros avermellados. Ademais, con das pequenas manchas avermelladas na superficie de cada litro. Superficie dorsal cunha puntuacin fina pero visible. Bioloxa Esta especie est asociada a plantas da familia das plantaxinceas e das escrofulariceas. En Galicia comn achala alimentndose das follas da chantaxe maior (Plantago lanceolata). Distribucin Especie espallada pola pennsula Ibrica e o sur de Francia. En Galicia aparece por todo o territorio.
79
Psylliodes marcidus (Illiger, 1807)

Descricin Lonxitude 2,6-3,8 mm. Corpo ovado e convexo. Coloracin alaranxada uniforme. Estras dos litros provistas de puntos visibles. Son caractersticas do xnero Psylliodes as antenas con 10 artellos. Bioloxa Esta especie vive en praias e dunas do litoral. Tolera as condicins de salinidade e acostuma atoparse en ambientes xricos. Alimntase das follas de Cakile maritima e Crambe maritima. Distribucin Especie espallada polas costas atlnticas e mediterrneas de Europa, Asia Menor, Oriente Medio e norte de frica. En Galicia cocese en Pontevedra (illas Ces) e na Corua (dunas de Corrubedo e lagoas de Traba e Baldaio).
80
Gua dos colepteros
Cassida rubiginosa Mller, 1776

Descricin Lonxitude 6,5-7,5 mm. Corpo ovado e pouco convexo. Coloracin verde brillante salvo a zona do escudete, que pardenta. O pronoto ten forma semicircular e cobre a cabeza. Superficie dorsal cuberta de puntos visibles. Bioloxa Esta especie aparece en diversos tipos de hbitats, tolera bastante ben as condicins de salinidade e alimntase de diversas especies de asterceas. En Galicia frecuente vela sobre os cardos. Distribucin Europa, Siberia, China, Xapn e norte de frica. En Galicia distribese por todo o territorio.
81
Otiorrhynchus atroapterus (De Geer, 1775)

Familia Curculionidae
Descricin Lonxitude 6,8-9,0 mm. Corpo ovado e convexo. Coloracin negra con pubescencia grisalla; as antenas e as patas, algo avermelladas. Rostro curto. Pronoto con lados arredondados e punteado, o mesmo que os litros. Estes ltimos, sen estras marcadas. Bioloxa Especie psammfila de zonas costeiras. A fase adulta est asociada gramnea Ammophila arenaria, posiblemente a sa planta nutricia. Distribucin Especie estendida polo litoral areento do Bltico, do Mar do Norte e da Canle da Mancha. Citada en Ferrol hai moitos anos; posiblemente vive en toda a costa atlntica de Galicia.
82
Gua dos colepteros
Hypera arator (Linn, 1758)

Descricin Lonxitude 6,0-7,0 mm. Forma oblonga e convexa. Corpo revestido de escamas de cor amarela agrisada. Rostro case tan longo como o pronoto. Este ltimo e os litros estn ornamentados de lias claras e castaas. Bioloxa Especie psammfila que prefire ambientes secos. Larvas e adultos viven sobre diversas plantas herbceas da familia de cariofilceas, como Silene e Dianthus. Distribucin Especie amplamente estendida pola rexin Palertica: Europa, includa as illas Britnicas; Siberia; norte de frica.
O lume pode destrur a vida. Non acendas fogueiras nin tires cabichas
83
Pissodes castaneus (De Geer, 1775)

Descricin Lonxitude 4,0-7,0 mm. Corpo ovado con lados paralelos. Coloracin castaa ou gris. Corpo cuberto de escamas amarelas ou brancas. Cabeza provista de rostro longo. Pronoto ensanchado na parte posterior. litros ornados con das manchas transversais. Bioloxa Vive sobre diversas especies de Pinus, entre eles P. pinaster. Os adultos realizan a posta sobre caules e ramas delgadas. As larvas son xilfagas e poden causar danos sobre rbores novas. Distribucin Especie amplamente espallada na rexin Palertica: toda Europa, includa as illas Britnicas; Siberia; Alxeria.
84
Gua dos colepteros
Mononychus punctumalbum (Herbst, 1784)

Descricin Lonxitude 4,0-4,5 mm. Corpo curto, ovado e convexo. Coloracin negra. Pronoto provisto lateralmente de escamas amareladas. Rostro case tan longo como o pronoto. litros con estras anchas, profundas e provistas de puntos grosos. Bioloxa Especie paludcola que vive tamn nos bordos das masas de auga doce. As sas plantas nutricias son diversas iridceas, entre outras o xnero Iris. Pdese atopar tamn en lugares mis secos sobre diversos Iris silvestres. Distribucin Esta especie distribese por toda Europa, inclundo Rusia e zonas meridionais, pero falta en Escandinavia.
85
Sphenophorus striatopunctatus (Goeze, 1777)

Descricin Lonxitude 6,5-9,0 mm. Corpo ovado, alongado e visiblemente punteado. Coloracin negra. Rostro alongado, coa metade distal delgada, ensanchado na zona de insercin das antenas. Pronoto con lados arredondados, de contorno ovado. litros con estras finas. Bioloxa A larva vive na base das races de Schoenoplectus lacustris, un xunco halfilo. Os adultos emerxen na primavera e teen unha vida de longa duracin, hibernando en musgos e diversos detritos. Distribucin Esta especie distribese por toda a Europa central e meridional.
Non introduzas plantas nin animais exticos. Causan un gran dano no equilibrio da natureza
86
Gua dos colepteros
Cionus scrophulariae (Linn, 1758)

Descricin Lonxitude 4,0-5,0 mm. Corpo globoso e convexo. Coloracin parda, co pronoto cuberto dunha pubescencia amarelada. Os litros, considerados en conxunto, de forma cuadrangular, case o dobre de largos que o pronoto e provistos de das manchas circulares negras rebordadas de escamas amareladas. Bioloxa Est asociada a especies do xnero Scrofularia. As larvas atacan as follas e as flores, transformndose nunha pupa de cor parda que se fixa a diversas partes da planta. Distribucin Europa, polo norte desde Fennoscandia; Gran Bretaa; Espaa; Cucaso e Asia Menor. Introduciuse en Norteamrica.
87
Gua dos colepteros
Bibliografa
Bguena, L., 1967. Los Scarabaeoidea de la fauna bero-balear y pirenaica. Instituto Espaol de Entomologa, CSIC. Madrid, 575 pp. Balleto, E. & Casale, A., 1991. Mediterranean Insect Conservation. Pp. 121-140. En: The Conservation of Insects and their Habitats. Collins, N.M. & Thomas, J.A. (Eds.). Academic Press. London, 450 pp. Baraud, J., 2001. Coloptres Scarabaeoidea d'Europe. Faune de France, vol. 78. Fdration Franaise des Socits de Sciences Naturelles, Paris. 856 pp. Baselga, A. & Novoa, F., 1998. Nuevas citas de Cerambycidae (Coleoptera) de la Pennsula Ibrica. Nova Acta Cientfica Compostelana (Bioloxa), 8: 301-302. Baselga, A. & Novoa, F., 2000. Los Chrysomelidae (Coleoptera) de los sistemas dunares de Galicia (Noroeste de Espaa). Boletn de la Real Sociedad Espaola de Historia Natural (Seccin Biologa), 96(1-2): 113-124. Base lga, A . & N ovoa, F. , 200 6. Diversity of Chrysomelidae (Coleoptera) in Galicia, Northwest Spain: estimating the completeness of the regional inventory. Biodiversity and Conservation, 15: 205-230. Baselga, A. & Novoa, F., 2008. Coleoptera in a Relict Forest of Spain: Implications of Hyperdiverse Taxa for Conservation Strategies. Annals of the Entomological Society of America, 101(2): 402-410. Campos, A. & Novoa, F., 2006. Los Carabidae de Galicia (N.O. de Espaa). Catlogo, Distribucin y Ecologa. Nova Acta Cientfica Compostelana. Serie Bioloxa. Anexos Monogrficos 2, Santiago de Compostela. 358 pp. Chapman, T.A. & Champion, G.C., 1907. Entomology in NW Spain (Galicia and Len). Transactions of the Entomological Society of London: 147-171.
89
Coiff ait, H., 1972. Coloptres Staphylinides de la region Paleartique Occidentale. Vol. I: Gnralits, Xantholininae, Leptotyphlinae. Publications de la Nouvelle Revue dEntomologie II, Toulouse. 650 pp. Coiffait, H., 1974. Coloptres Staphylinides de la region Paleartique Occidentale. Vol. II: Philonthini, Staphilininae. Publications de la Nouvelle Revue dEntomologie III, Tolouse. 593 pp. Coiff ait, H., 1978. Coloptres Staphylinides de la region Paleartique Occidentale. Vol. III: Quediini, Pinophilini. Publications de la Nouvelle Revue dEntomologie VI, Tolouse. 365 pp. Coiff ait, H. , 198 2. Coloptres Staphylinides de la region Paleartique Occidentale. Vol. IV: Paederini 1. Publications de la Nouvelle Revue dEntomologie VII, Tolouse. 440 pp. Espaol, F., 1956. Contribucin al estudio de los tenebrinidos del noroeste de Espaa (Col. Hetermeros). Publicaciones del Instituto de Biologa Aplicada, 24: 5-71. Forel, J. & Leplat, J., 1998. Faune des Carabus de la Pninsule Ibrique. Collection Systmatique, 2. Magellanes, Andrsy. 167 pp. Gatan du Chatenet, 2000. Chrysomelidae. Coloptres phytophages dEurope, Tome 2. NAP Editions, Verrires le Buisson. 370 pp. Gamarra, P. & Outerelo, R., 2008. Catlogo iberobalear de los Staphylininae (Coleoptera: Staphylinidae). Boletn de la Sociedad Entomolgica Aragonesa, 42: 197-251. Gonzlez, J., 1992. Los Colepteros acuticos de Galicia. Tese de doutoramento. Departamento de Bioloxa Animal, Universidade de Santiago de Compostela. 302 pp. Gonzlez, J., Baselga, A. & Novoa, F., 2007. Diversity of water beetles (Coleoptera: Gyrinidae, Haliplidae, Noteridae, Hygrobiidae, Dytiscidae, and Hydrphilidae in Galicia (Northwest Spain): estimating the completeness of the regional inventory. The Coleopterists Bulletin, 61(1): 95-110. Ha nse n, M., 1987. The Hydrophiloidea (Coleoptera) of Fennoscandia and Denmark. Fauna Entomologica Scandinavica, vol. 18. E. J. Brill, Leiden. 254 pp.
90
Gua dos colepteros
Hoffmann, A., 1950. Coloptres Curculionides. Premire Partie. Faune de France. Vol. 52. Lechevalier, Paris. 1-486. Hoffmann, A., 1954. Coloptres Curculionides. Deuxime Partie. Faune de France. Vol. 59. Lechevalier, Paris. 487-1208. Hoffmann, A., 1958. Coloptres Curculionides. Troisime Partie. Faune de France. Vol. 62. Lechevalier, Paris. 1209-1839. Jeannel, R., 1941. Coloptres Carabiques. Premire partie. Faune de France. Vol. 39. Lechevalier, Paris. 571 pp. Koch, K., 1989. kologie 1. - Die Kfer Mitteleuropas. Krefeld. 440 pp. Lindroth, C.H., 1985. The Carabidae (Coleoptera) of Fennoscandia and Denmark, part 1. Fauna Entomologica Scandinavica. Vol. 15. E. J. Brill, Leiden. 1-226. Lindroth, C.H., 1986. The Carabidae (Coleoptera) of Fennoscandia and Denmark, part 2. Fauna Entomologica Scandinavica. Vol. 15. E. J. Brill, Leiden. 227-498. Lpez-Vaamonde, C., Pino, J.J. & Devesa, S., 2000. Distribucin y estatus de conservacin de la familia Cerambycidae Latreille, 1804 (Insecta, Coleoptera) de Galicia (Noroeste de la Pennsula Ibrica). Boletn de la Real Sociedad Espaola de Historia Natural (Seccin Biologa), 96(1-2): 125-137. Novoa, F. 2004. Insectos. Pp. 449-519. En: A natureza ameazada. Viitez, E. & Rey, J.M. (Eds.). Consello da Cultura Galega, Santiago de Compostela. 836 pp. Novoa, F., Baselga, A. & Campos, A., 1998. Inventario de Colepteros (Carabidae, Staphylinidae y Chrysomelidae) de los sistemas dunares y lagunares del Parque Natural de Corrubedo (Galicia, noroeste de la Pennsula Ibrica. Nova Acta Cientfica Compostelana (Bioloxa), 8: 281-295. Paulian, R. & Baraud, J., 1982. Lucanoidea et Scarabaeoidea II. Faune des Coloptres de France, vol. 43. Lechevalier, Paris. 478 pp. Petipierre, E., 1994. Estudi faunstic i ecolgic dels Colepters Crisomlids de la Vall dArn. Butllet de la Instituci Catalana d'Histria Natural, 62: 77-108.
91
Rosas, G., Ramos, M.A. & Garca, A., 1992. Invertebrados espaoles protegidos por convenios internacionales. Icona-CSIC, Madrid. 278 pp. T empre, G. & Pricat, J., 1989. Coloptres Curculionides. Quatrime Partie. Faune de France. Vol. 74. Fdration Franaise des Socits de Sciences Naturelles, Paris. 534 pp. Valcrcel, J.P., Prieto, F., Mejuto, C. & Devesa, S., 1997. Aportaciones al inventario de los Caraboidea de Galicia (NO de la Pennsula Ibrica). Familias Carabidae, Nebriidae, Notiophilidae, Omophronidae, Elaphridae y Loroceridae. Boletn de la Sociedad Entomolgica Aragonesa, 17: 15-26. Violas, A. & Cartagena, M.C., 2005. Fauna de Tenebrionidae de la Pennsula Ibrica y Baleares. Vol. 1. Lagriinae y Pimeliinae. Argania, Barcelona, 428 pp. Vives, E., 2000. Coleoptera Cerambycidae. En: Fauna Ibrica, vol. 12. Ramos, M.A. et al. (Eds.). Museo Nacional de Ciencias Naturales. CSIC, Madrid. 716 pp.
Leva o teu lixo ou depostao nos colectores de recollida selectiva

92
Gua dos colepteros
Glosario
Epiedfico: que vive sobre a superficie do chan. Estenotpico: que s habita nun determinado tipo de hbitats. Euritpico: que aparece en diversos tipos de hbitats. Fitfago: que se alimenta de vexetais. Florcola: que vive sobre as flores. Halobionte: que habita en zonas cun elevado grao de salinidade. Higrfilo: que habita en zonas hmidas. Holrtico: reino bioxeogrfico que comprende as rexins Palertica e Nertica. Nertico: rexin bioxeogrfica que abrangue Amrica do Norte. Palertico: rexin bioxeogrfica que abrangue Europa, norte de frica e a parte de Asia situada por enriba dos Himalaias (incle as mesmo Asia Menor, case toda Arabia, Mesopotamia e Irn). Psammfilo: que vive en terreos areentos. Ripcola: que habita na beira de ros ou lagoas. Ruderal: relativo a campos sen cultivar. Saprfago: que se alimenta de materia orgnica en descomposicin. Sinuado: cun entrante en forma de seo. Xerfilo: que vive en ambientes secos. Xilfago: que se alimenta de madeira.
93
Gua dos colepteros
Telfonos e enderezos de interese

Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn Centro de recepcin de visitantes Casa da Costa 15967 O Vilar - Carreira - Ribeira (A Corua) Telfono 981 878 532 - Fax 981 878 527 Servizo de Conservacin da Natureza Edificio Administrativo Monelos Praza Lus Seoane, s/n - 5 planta 15008 A Corua Telfono 981 184 585 - Fax 981 184 654 Incendios forestais (Xunta de Galicia):: 085 Seprona: 062 Emerxencias: 112
Respecta as indicacins recollidas na sinalizacin do parque natural

95

Guía Dos Coleópteros Do Complexo Dunar de Corrubedo e Lagoas de Carregal e Vixán

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Guía Dos Coleópteros Do Complexo Dunar de Corrubedo e Lagoas de Carregal e Vixán

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Guía Dos Coleópteros Do Complexo Dunar de Corrubedo e Lagoas de Carregal e Vixán

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

gua dos colepteros

COMPLEXO DUNAR DE CORRUBEDO E LAGOAS DE CARREGAL E VIXN

Impresin e xestin grfica: Alva grfica, sl Depsito legal: ISBN: C 3247-2009

desta edicin: Xunta de Galicia textos e fotografas

Gua dos colepteros

Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn

Gua dos colepteros

Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn

Breve introducin orde dos colepteros

Gua dos colepteros

Morfologa externa dun coleptero

Palpos maxilares Cabeza Mandbulas Ollos Antenas

Escudete Estras elitrales Fmur litros Tibia Pata Tarso

Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn

Caractersticas xerais do parque

Gua dos colepteros

Hbitats principais e as sas especies caractersticas

Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn

Gua dos colepteros

Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn

Gua dos colepteros

Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn

Os vehculos s poden circular polas zonas sinalizadas

Gua dos colepteros

Mapa do parque natural

Gua dos colepteros

Lophyra flexuosa (Fabricius, 1787)

Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn

Eurynebria complanata (Linn, 1768)

Gua dos colepteros

Carabus melancholicus costatus Germar, 1824

Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn

Dyschiriodes chalybaeus (Putzeys, 1846)

Gua dos colepteros

Trechus cuniculorum Mquignon, 1921

Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn

Emphanes normannus (Dejean, 1831)

Gua dos colepteros

Princidium pallidipenne (Illiger, 1801)

Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn

Pogonus chalceus (Marsham, 1802)

Gua dos colepteros

Calathus mollis (Marsham, 1802)

Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn

Agonum marginatum (Linn, 1758)

Gua dos colepteros

Amara aenea (De Geer, 1774)

Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn

Zabrus pinguis Dejean, 1831

Gua dos colepteros

Harpalus neglectus Serville, 1821

Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn

Acupalpus maculatus Schaum, 1860

Gua dos colepteros

Syntomus foveatus (Fourcroy, 1785)

Parque Natural do complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixn

Gyrinus substriatus Stephens, 1829

Non pises nin arrinques as plantas. A lei protxeas