Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 33

SHWEKHAMAUK

pmapmif
2011ckESpf/ ZGefv(16)&uf?

trSwfpOf (141)

trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJcsKyf (vGwfajrmufe,fajr) rS xkwfa0jzefcsdonf?

a&$
c
armuf
a':atmifqef;pk-unfESifh jynfolvlxktar;tjz

June 3, 2011

ar;ol ? ?roufoufOD; (xdkif;EdkifiH)


ar;cG e f; ? ?tefwD a':atmifqef;pk=unf&Sihf?
orD;u xkdif;EdkifiHu roufoufOD; jzpfygw,f?
tckjrefrmjynftpdk;&[m 'Drdkua&pDtpdk;&t
opf jzpfaeyg+yDvdk@ a=unmxm;w,fayghaemf?
tJawmh t&iftpdk;& vufxufrSmayghaemf?
'DyJ,if;eJ@ ywfoufwJh vkyf}uHowfjzwfr_ }uD;
}uD;rm;rm;udka ygh aemf? yrlcJ hwJ hud pPa wGudk
ayghaemf? tr_rSefawGudk azmfxkwfzd@ktwGufudk
ayghaemf? bmha=umihf =uef@=umae&wmvJvdk@
urBmrS maygha emf? 'D vdk vlrsdK;pkowfjzwfwJh
twkH;tkH;owfjzwfwJh tr_tcif;awG ay:
aygufcJh+yD;wJhaemufrSm tckqdk&if tJ'DEdkifiH&J
acgif ; aqmif} uD; awG ud k olwdk @ zrf; +yD ;awmh
ta&;,laewmawGudk tck=um;ae&+yD &Sihf?
usrwdk@EdkifiH&J vuf&dStpdk;opfuusawmh bm
rS rvkyfyJeJ@ b,fvkdvkyf+yD;awmh +idrfae=uwm
vJayghaemf? 'gawG[m rjzpfoihfrjzpfxkdufbl;
vdk@ usr,lqygw,f&Sif? tar tJ'gav;udk
aus;Zl;y+yD; ajz=um;ay;yg&Sihf?
tajz? ?'DyJ,if;eJ@ ywfoufvdk@ pkHprf;ppfaq;
a&;zdk@ udpPudk tarwdk@tm%mykdifawGeJ@ ajymcJh
ygw,f? 'Dvkd pkHprf;ppfaq;a&;vkyfw,f qkdwm
u *vJhpm;acszdk@ tjypfay;zdk@u t"dur[kwf
ygbl;? wm0ef,lr_eJ@ w&m;Oya' pdk;rdk;a&;udk
OD;xdyfxm;+yD; EkdifiHol/EdkifiHom;awGudk Oya'rJh
&ef&SmwmrsKd;udpPawGudk vspfvsL_w,fqdkwm
oduQm&dSwJh EdkifiHwEdkifiHrSm jzpfcGihfray;&bl;

qdkwmudk xif&Sm;apcsifvkd@ jzpfygw,f? udk,hf


EdkifiH&J oduQmeJ@ywfoufwJh vkyfoihf vkyfxkduf
wJh udpPawGudk bmjzpfvkd@rvkyfovJ qkdwmu
awmh rvkyfwJh olawGudk ar;rSyJ tajz&r,fvdk@
xifygw,f?
ar;ol? ?rvJhvJh0if; (jr0wDrd)
ar;cG e f; ? ?tefwDpk&Sihf? vlawmfawmfrsm;rsm;
uayghaemf ukd,fukd,fwkdifu wkdif;jynftwGuf
bmrStvkyf rvkyf=uyJeJ@ olrsm; udk,fusKd;pGef@
+yD; tvkyfvkyfaewJholawGudk=uawmh bmjzpf
vkd@ tjypfwif _wfcsae=uwmvJ? tJ'DvlawG
udk tefwDpk bmajymcsifygovJ&Sif? aus;Zl;wif
ygw,f&Sif?
tajz? ?udk,frvkyfyJeJ@ wjcm;vlawG vkyf
wmukd jypfwif_wfcswJh ta=umif;awGudk t
=urf;zsif;tm;jzihf ESpfckcGJ=unhfvkd@ &r,fvkd@ xif
ygw,f? wcsdKuawmh ukd,fbmrS rvkyfwmukd
vdyfjymrvkHvdk@ vkyfwJhvlawGudk l;ovkdvdk/ rdkuf
ovkdvdk ykHazmfcsif=uwm jzpfygw,f? wcsdKus
awmh jzpfajrmufapcsifwmawGursm;ayr,hf
udk,fukd,fwkdifvnf; yg0if+yD; vkyfzdk@wm0ef&dSwm
udk em;rvnfvkd@ vkyfwJhvlawG xda&mufatmif
rvkyfEdkifbl;qkd+yD;awmh tm;r& a'goxGuf=u
wmawG jzpfygw,f? twdkcsKH;ajym&r,f qkdvdk@&dS
&ifawmh wm0efrauswJh vlawGeJ@ wm0efrod
wJh vlawGvdk@yJ ajym&rSmygyJ?

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf

ar;ol? ?udkvSEdkif(xdkif;EdkifiHa&muf jrefrmt


vkyform;)
ar;cG e f; ? ?usaemfu xkdif;EdkifiHukd a&mufaewJh
a&$ajymif;vkyfom; wOD;yg? a':atmifqef;pk
=unfukdvnf; yk*~dKvfa&;&mt&aum wu,f
&nfoefr_ t&a&m ,kH=unfav;pm;wJhvl w
a,mufy g? tck tif wmeuf tG e fvk d if ; rS m
a':atmifqef;pk=unfeJ@ (NLD)udk a'gufwm
vG%f;aqGu aqmif;yg;a&;+yD;awmh wdkufcdkufwJh
aqmif;yg;vdk@yJajym&rSmaygh? a'gufwmvG%f;
aqG a&;xm;wJhtxJrSm a':atmifqef;pk=unf
u acgif;aqmifuwdysufcJhw,fqdkwJh[mav;
wck ygygw,f? tJ'geJ@ywfoufvdk@ a':atmif
qef;pk=unfudk usaemf ar;csifygw,f 1989
ck tmZmenfae@ csDwufyGJrSm a':atmifqef;pk
=unfu tmZmenfukef;udk (NLD)tzGJ@0ifawG
wufa&mufr,f tav;yr,fqdkvdk@ 'DtzGJ@0if
awG[m a':atmifqef;pk=unf&J uwdpum;
a=umihf tm;vkH;wufa&mufcJh=uw,f? tJ'D
tcsdefrSmyJ tmZmenfae@ csDwufyGJem;eD;umrS
uyf +yD;awmh quf wkdufqufwkdu(NLD)
f
opP mcH
aemufygawG[ m 'k uQvS vSawG@uk ef=u&yg
w,f? ajy;olajy;/ tzrf;cH&olcH&/ axmif0if
&ol0if&eJ@ b0awG ysufukef=uygawmhw,f
wJh qkd+yD;awmh a'gufwmvG%f;aqGu a&;xm;
ygw,f? tJ'ga=umihf 'Dvkdacgif;aqmifr_ uwd
azmufzsufcJhwJhtwGuf 'Daemufvkduf aemuf
ygawG[m 'kuQa&muf=u&w,fqkdwJhtay:rSm
a':atmifqef;pk=unf b,fvkd tajzay;vdkyg
ovJ?

oufvdk@ tmZmenfukef;udk csDwufa&; tpDt


pOfukd usrukd,fwkdif wm0ef,l+yD;y,f zsufcJhwm
jzpfygw,f? tpDtpOfajymif;oihfvkd@ ajymif;cJh
wmyg? tusdK;qufawGudkvnf; wm0ef,lyg
w,f? tpDtpOfajymif;wmudk rodvkd@yJvm;
vufrcHvdk@yJvm; oGm;cJhwJhvlawGxJrSm b0
ysufcJh=uw,f qkdwmudkawmh r=um;cJhygbl;?
usrodoavmufawmh csDwufwJholawGxJrSm
ESpf&Snfaxmif'%f uswmawmifrS r&dScJhygbl;?
tpDtpOfajymif;vJa=umif; pm&Gufa0wJh trsKd;
orD;(3)OD;awmh oHk;ESpf tusOf;uscJhygw,f?
csDwufyGJudk rwufwJholawGvnf; tJ'DtcsdefrSm
awmfawmfrsm;rsm; tusOf;uscJhygw,f? 'gu
e0w&JtpDtpOft&yg? usrwdk@&JtmZmenf
ukef; tpDtpOfeJ@ bmrS rqdkifygbl;?

ar;ol? ?udkatmifvGifxuf (xdkif;EdkifiH)


ar;cG e f; ? ?av;pm;*k %f,l&wJh tefwDpk cifAsm?
usaemhf&ifxJrSm rwifrusjzpfaewJhta=umif;
wckudk ar;csifvdk@yg? usaemhfywf0ef;usifrSm
trsm;qHk; &SdaewJhvlawGudk vl@tcGihfta&;wdk@
'Drdkua&pDwdk@eJ@ ywfouf+yD;awmh ar;vdkufvdk@
&Sd &if trsm;qH k; jyef ajzwJ h pum;uawmh Ed kifiHa&;ud k
olwdk@pdwfr0ifpm;bl;wJh/ EdkifiHa&;u olwkd@eJ@
rqdkifbl;wJh/ 'gwif ruao;ygbl;cifAsm? [dkw
avmu owif;XmewpfckeJ@ qufoG,far;jref;
wJh tvGefw&m wwfygw,fqdkwJh pD;yGm;a&;
ynm&S if q &m}uD ; wa,muf u awmif r S
EkdifiHa&;u oleJ@rqdkifovdk ol[m pD;yGm;a&;udk
yJ avhvmaewmyg qdkwmudk ajym=um;oGm;wJh
[mawG u d k usaemf od a wG @ =um;&wJ h t cg
tajz? ?1989ckESpf tmZmenfae@eJ@ ywf usaemf raeEdkifbl;? tefwDpkudk usaemf ar;OD;
wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf

r,f qdk+ yD;awmh cHpm;csuf jzpfa y:vmvkd@ yg?


usaemfa r;csif wmuawmh Ed k if iH a &;qd k wJ h
t"dy`g,fa0g[m&[m bmygvJcifAsm? EdkifiHa&;
udk EdkifiHom;wdkif; yg0ifvkyfaqmifzkd@ vkyfaqmif
&rSmygvm;qdkwmudk usaemf odcsifygw,f? +yD;
awmh yg0ifvkyfaqmifoihfygovm;qkdwmudk
vJ odcsifygw,fcifAsm? tefwDpk +idrf;csrf;ygap?
aus;Zl;wifygw,f?

tajz? ?'Dvdkar;cGef;rsdK;[m xyfcgxyfcgajz


cJh+yD;jzpfovdk EdkifiHa&;qdkwmbmvJ b,folawG
eJ@qdkifvJqdkwJhudpPawG[m jynfolawG OD;aESmuf
xJ/ ESvHk;om;xJ pGJoGm;wJhtxd xyfcgxyfcgyJ
ajymae&r,fxifygw,f? EkdifiHa&;qdkwm qdkif
csifw,fjzpfap/ rqdkifcsifw,jfzpfap EdkifiHol/
EdkifiHom;tm;vHk;eJ@ qdkifygw,f? tvG,fqHk;
ajym&r,fqdk&if EdkifiHwpfEkdifiHudk tkyfcsKyfwJh
tpdk;&eJ@ EdkifiHa&;u eD;eD;uyfuyf qufEG,fae
w,f r[kwfbl;vm;? udufonfjzpfap/ruduf
onfjzpfap tpdk;&&JvkyfaqmifcsufawG[m
EkdifiHom;wdkif;&J b0tay:rSm oufa&mufr_ &Sd
ygw,f? pD;yGm;a&; ynm&Sif}uD;wpfa,muf jzpf
w,fqdk&ifawmh EdkifiHa&;ta=umif; rodp&m
r&Sdbl;xifygw,f? ESmap;aewmyJ jzpfygvdrhf
r,f?
ar;ol? ?udkarmifodef; (e,l;ZDvef)
ar;cG e f; ? ?r*FvmygtefwD? usaemf &efukef
wdkif;/ v_difrde,f/ (NLD)wGJbufvli,fwm
0efcHtjzpf aqmif&GufcJhzl;wJh armifodef;yg? rJ
qEN e ,f a jr(2) atmif Ed k if a &;aumf rwD &J
wGJbuftwGif;a&;r; wm0efvJ,lcJhygw,f?

(2005)ckESpfrSm rav;&Sm;(NLD -LA)tzGJ@ cGJudk


OD;aqmifzGJ@pnf;cJhygw,f? tck e,l;ZDvefEdkifiH
[efr,fvefrdu EdkifiHwumausmif;rSm ynm
oif=um;aeygw,fcifAsm? usaemhfudk jrefrmh
ta&;pdwf0ifpm;=uwJh EdkifiHjcm;om;awG t}uH
ay;ar;jref ; wJ h a r;cG e f ; ud k tef w D t aeeJ @
ajz=um;ay;apvdkygw,f? jynfwGif;jynfyrSm
aexdkif=uwJh jrefrmEdkifiHom;tm;vHk; wcsdef
wnf; w&ufwnf;rSm EdkifiHa&;tusOf;om;awG
csufcsif;v$wfay;zdk@ vlxkqENazmfxkwfyGJawG
vkyf&if raumif;bl;vm;cifAsm? bmjzpfvdk@vJ
qdkawmh tcktcsdefrSm ukvor*~tzGJ@tpnf;
ESihf EdkifiHwumu jrefrmtpdk;&opfudk teD;uyf
apmihf=unfhae+yD; pHkprf;ppfaq;a&;aumfr&Sifudk
ukvor*~vHkcHa&;aumfpDrSm twnfyqHk;jzwf
ay;zdk@ aqmif&GufaewJhtcsdefvnf; jzpfw,f
r[k wfb l ;vm;cifA sm? aus;Zl ;wify gw,f
tefwD?
tajz? ?Ed k i f i H a &;tusOf ; usawG v$ w f
ajrmufa&;twGuf qENjyyGJawG urBmwpf0Srf;
rSm pDpOfEdkifr,fqdk&if aumif;ygw,f? avm
avmq,f a wmh 'D r d k u a&pD u G e f , uf u
OD;aqmifvkyfudkifaewJh EdkifiHa&;tusOf;usawG
v$wfajrmufa&;/ jynfwGif;ypfcwf&yfpJa&;/ jynf
yxGufoGm;&wJh jrefrmEdkifiHol/ EdkifiHom;awG
jyefvmcsifu at;csrf;pGmeJ@ jyefvmEdkifa&;/
awmif;qdkcsufawGudk vufrSwfxdk;axmufcHwJh
v_yf&Sm;r_udk tifwdkuftm;wdkuf 0dkif;0ef;ulnD
ay;apcsifygw,f? udkodef;omru ywf0ef;usif
u wjcm;jrefrmawG jrefrmhta&;pdwf0ifpm;wJh
EdkifiHjcm;om;awGtm;vHk; yg0if+yD;awmh vuf

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf

rSwfxdk;zdk@ E_d;aqmfay;apcsifygw,f?

tn=wol&Jaumif;awGqdkwmuawmh 'Dvdk
owWdawGeJ@v_yf&Sm;cJhvdk@ 'kuQrsKd;pHkcH&wmudk
ar;ol? ?rav;av; (*syefEdkifiH)
vlrod olrodayr,hf rdrdwdk@,kH=unfcsufudk
ar;cG e f; ? ?tef wD usremrnf av;av;yg qufvufudkifpGJoGm;+yD; b0vrf;a=umif;udk
tefwD? *syefEdkifiHrSm a&muf&SdaewJh jrefrmEdkifiH av#muf&JwJholawGygyJ?
om;wa,muf jzpfygw,f tefwD? +yD;cJhwJh
ESpfqef; (1)&ufae@u (NLD)kH;csKyfrSm yvkyf ar;ol? ?udk&Jrif;xuf (*syefEdkifiH)
usif;ywJh ouf}uD;ylaZmfyGJ tcrf;tem;rSm ar;cG e f; ? ?usaemfu *syefEdkifiHrSm txufwef;
tn=wol&Jaumif;qk qdk+yD;awmh EdkifiHa&; ausmif;wufaewJh &Jrif;xufvdk@ ac:ygw,f?
tusOf;om;oHk;a,mufudk tefwDudk,fwdkif qk usaemfar;csifwmuawmh wdkif;jynfwckrSm
csDjrihfcJhwmudk usr awG@cJh&ygw,f tefwD? tJ'Dwdkif;jynfrSm&SdwJh jynfolvlxkeJ@ xdkufwefwJh
aemufwcg jynfwGif;rSm vli,fawGOD;aqmif+yD; tpdk;&udk &wwfavh&Sdw,fvdk@ usaemf pmtkyf
usif;yy vkyfaewJh EdkifiHa&;tusOf;om;awG wpftkyfrSm zwfzl;ygw,f? jrefrmEdkifiHrSmaum
vGwfajrmufzdk@ vufrSwfa&;xdk;+yD;awmh EdkifiH tJvdktcsdefrsKd;jzpfae+yDvm;vdk@ usaemf tarpk
awmforRw}uD;qDrSm awmif;qdkwJh qkdif;urf udk ar;csifygw,f? tarpk usef;rmygap? EdkifiH
ydef;rSmvnf; tefwDudk,fwdkif vufrSwfa&;xdk; twGuf 'DxufvJydk+yD;awmh xrf;aqmifEdkifyg
+yD;awmh axmufcHtm;ay;r_ yvkyfcJhwmudk apvdk@ usaemf qkawmif;vdkufygw,fcifAsmh?
vnf; usr awG@cJh&ygw,f? usr odcsifwmu
awmh tefwD? axmif xJr Sm&Sd wJ h Ekd ifiHa &; tajz? ?tarodwJhtqdkuawmh jyifopf
tusOf;om;awGeJ@ aemufwpfcg tn=wol&J vlr sdK;jzpfwJ h 'rd kufpf ajymwJh Ed kifiH wdkif ;[m
aumif;awGeJ@ywfouf+yD; tefwD&JtjrifeJ@ olwdk@eJ@ xkdufwefwJh tpdk;&rsKd;yJ&w,f qdkwm
oabmxm;av;udk usrodcGihf&r,fqdkvdk@ &Sd ygyJ? 'rdkuf[m &Sifbk&ifawG/ ykyf&[ef;rif;awG
&ifav odcsifygw,ftefwD?
vHk;0O\kHcsKyfudkifxm;wJh tpdk;&pepfudk vdk
vm;+yD; ody`HynmeJ@ vpfb&,ft,l0g' pwm
tajz? ?EdkifiHa&;tusOf;om;awG ta=umif; awGudk qef@usifwJh vlwpfOD;jzpfcJhygw,f? 'Dvdk
tn=wol&Jaumif;awGta=umif; ajym&r,f wif;=uyfwJhtjrifrsdK;eJ@ oHk;oyfcsufawG[mvJ
qdk &ifa wmh trsm;}uD; ygyJ ? ta&;}uD ;qHk ; usOf;ajrmif;avh&Sdygw,f? taruawmh EdkifiH
tcsufawGuawmh EdkifiHa&;tusOf;om;awG ol/ EdkifiHom;wdkif;[m udk,hfEdkifiH&JuH=urRmudk
qdkwm rdrdwdk@&JEdkifiHa&; ,Hk=unfcsufawGtay: zefwD;Edkifw,fqdkwJh ,Hk=unfcsufeJ@ ud;yrf;
cd k if cd k if r mrm&yf wnf wJ h a e&mrS m tusOf ; aqmif&GufoGm;&r,fvdk@ ,Hk=unfygw,f?
axmifudkawmifrS pdefac:&JwJh owWdydkif&SifawGyg?

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf
a':atmifqef;pk-unfESifh NLD v+yf&Sm;r+ owif;

tar&dueftrwf *|efrufudef; c&D;pOf

NLD auseyftm;&

Rfa,June 3, 2011

jrefrmEdkifiHudk a&muf&SdaewJh tar&duef wGif;a&;rSL; OD;at;omatmifu ajymygw,f?

txufv$wf awmft rwf *|efrufudef ;[m 'kwd, orRweJ@ wjcm; tpdk;&ydkif;qkdif&m


a':atmifqef;pk=unftygt0if trsdK;om; 'Drdk yk*~dKvfawGeJ@ awG@cJhwJhtcgrSmvnf; ol@taeeJ@
ua&pD tzJG@csKyfacgif;aqmifawG/ jynfol@v$wf tusOf;om; (2)axmifausmf v$wfay;zkd@/ +yD;
awmfudk,fpm;yaumfrwD (CRPP)tzJG@0ifawG/ awmh tusOf;axmifawGudk (ICRC)u csuf
a&G;aumufyGJ0if EdkifiHa&;ygwD udk,fpm;vS,f jcif;0ifa&muf=unhf&_cGihfay;zdk@ awmif;qdkcJhw,f
qdkwJhta=umif;awGudk &Sif;jyygw,f
awGeJ@ ZGefv (2)&ufae@u awG@qHkcJhygw,f?
(45)rdepf=umawG@qHkyGJrSm EdkifiHa&;tusOf;
tzGJ@csKyf acgif;aqmifawGeJ@ a&$*Hkwdkif Xme
csKyfrSmawG@qHkcJh&mrSm ol@&JESpf&ufwm c&D;pOf om; vGwfajrmufa&;/ trsdK;om;&if=um;aph
[m jrefrmEdkifiHrSm ppfrSefwJhajymif;vJr_awG &Sdr&Sd a&;eJ@ pD;yGm;a&;ydwfqdk@r_ udpPawGudk aqG;aEG;jzpf
avhvmzdk@jzpf+yD; tajctaeawG wdk;wufr_ &Sdr&Sd cJhw,fvdk@ OD;wifOD;u ajymygw,f? rpPwm *|ef
tar&duefjynfaxmifpku apmifh=unfhoGm;rSm rufudef;[m (NLD)&Hk;csKyfrSm zGifhvSpfjyoxm;
jzpfa=umif; ajymqkdcJhw,fvdk@ (NLD)'k-OuU wJh tvif;eJ@a&;wJh yef;csD "mwfyHkjycef;udk
vnf; 0ifa&muf=unfh&_ tm;ay;cJhygw,f?
OD;wifOD;u ajymygw,f?
rpPwm *|efrufudef;u wcsdefvHk; usaemf tJ'Daemuf rpPwm*|efrufudef;[m jrefrmh'Drdk
wdk@'Drkdua&pD tiftm;pkbufuae ckdifcdkifrmrm ua&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unfeJ@
&yfwnf+yD; tm;ay;axmufcH+yD; pGrf;tm;&Sdo awG@qHkcJh+yD; jrefrmhta&; aqG;aEG;cJh=ua=umif;
avmuf aqmif&Gufay;aewmawG &SdcJhw,f? trsdK;om;'Drdkua&pD tzGJ@csKyf ajymcGifh&yk*~dKvf
tckvnf;yJ 'Dwcgvmwmu tpdk;&opf jzpf OD;Om%f0if;u ajymygw,f? 'Dnae (4)em
vmw,fqkdwJhtcgusawmh tajctae wkd; &Duae (5)em&D (15)avmuftxd a':atmif
wufr_ &Sdw,fr&Sd bl; vm=unh fwJhoabm ol&Sif; qef;pk=unfeJ@ awG@ygw,f? t"duuawmh
'kwd,orRweJ@ awG@cJhwJhta=umif;awG/ ajym
jyygw,f
tpdk;&opf&J 'k-orRw ol&OD;wifatmif qkdcJhwJhta=umif;awG usaemfwdk@udk &Sif;jyyg
jrifhOD;eJ@ awG@qHkcJh&mrSm EdkifiHa&;tusOf;om;awG w,f? 'Drkdua&pDeJ@ vl@tcGihfta&; jrefrmEkdif
jyefv$wfa&;udpP tav;ay;aqG;aEG;cJhw,fvdk@ iHrSm ud;pm;aqmif&Gufae=uwm/ tcuftcJ
*|efrufudef;u ajymjycJha=umif; (CRPP)t awG 'kuQawGtm;vHk; olem;vnfygw,fwJh?

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf

'gudkvnf; t+rJwrf; axmufcHoGm;yghr,fwJh? (NLD)taeeJ@ auseyftm;&rdw,fvdk@ OD;Om%f


tpdk;&bufu 'kwd,orRwu olwdk@qEN&SdwJh 0if;u ajymygw,f?
rpPwm*|efrufudef;[m reufydkif;u 'Drdk
[mawG ajymygw,f? (Sanction)udpPawGyg
u&uf
wpfygwDOuU OD;oka0/ trsdK;om; 'Drdk
w,f? aemuf c&D;pOfudpPawG/ EdkifiHa&;tusOf;
ua&pD tiftm;pkacgif;aqmif OD;cifarmifaqG/
om; v$wfay;a&;udpPawG ygygw,f
r=umcif a':atmifqef;pk=unf e,frd wdkif;&if;om; pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD twGif;
awGudk c&D;xG ufwJhtcg owdxm;&r,fh vHkcHa&; a&;r; OD;cifarmif}uD;tygt0if a&G;aumufyJG
udpPawGudkvnf; 'DaqG;aEG;yGJrSm ajymqdkjzpf=u 0if EdkifiHa&;ygwDawGu udk,fpm;vS,fawGeJ@
w,fvkd@ od&ygw,f? rpPwm*|efrufudef;&J vnf; tar&duef ,m,DoHr;&JaetdrfrSm awG@
tckc&D;pOfeJ@ awG@qHkaqG;aEG;r_awG tay:rSm qHkcJhygw,f?

vGwfvyfwJh w&m;pD&ifydkifcGifh &Sdzdk a':pk ajym

Voa,June 7, 2011

jrefrmEkdifiHrSm vl@tcGifhta&; tajct olawGeJ@ aejynfawmfrSm aqG;aEG;jzpfcJhwJht


ae wdk;wufaumif;rGefvmzdk@qkd&if vGwfvyfwJh
w&m;pD&ifydkifcGifh&Sdzkd@ vdktyfw,fvdk@ jrefrmh
'Drdkua&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unf
u ajymqdkvdkufygw,f? jrefrmEkdifiHrSm a&muf
&SdaewJh *smrefvl@tcGifhta&; rl0g'eJ@ vlom;
csif; pmemaxmufxm;r_qkdif&m aumfr&Sifem
rif;}uD;eJ@ a':atmifqef;pk=unfwdk@ awGqHkcsdef
rSm tckvdk ajymqdkcJhwm jzpfygw,f?
*smref vl@tcGifhta&; rl0g'eJ@ vlom;csif;
pmemaxmufxm;r_qkdif&m aumfr&Sifemrif;}uD;
rmuyfpfvGef;eif;(Markus Loning)OD;aqmifwJh
udk,fpm;vS,ftzGJeJ@ jrefrmh'Drdkua&pDacgif;
aqmif a':atmif qef;pk=unf tygt0if(NLD)
A[dktvkyftr_aqmiftzGJ0if OD;^m%f0if;/
OD;[efomjrifhwdk@eJ@ a':atmifqef;pk=unf&J
aetdrfrSmyJ awGqHkcJh=uwmyg? tJ'Dvdk awG
qHkcsdefrSm jrefrmEkdifiH&J vl@tcGifhta&;tajct
aeawGeJ@ ywfoufvdk@ jrefrmtpdk;& wm0ef&Sd

a=umif; *smrefvl@tcGifhta&; aumfr&Sifem


rif;}uD; rm;uyfpfu ajymjycJhovdk a':atmif
qef;pk=unfbufuvnf; jrefrmEkdifiHrSm vuf&Sd
jzpfysufaewJh vl@tcGifhta&; tajctaeawG/
wkdif;&if;om;a'oawGrSm jzpfysufaewJh tajc
taeawGeJ@ ywfoufvdk@ aqG;aEG;cJh=uwm jzpf
ygw,f?
'D a e&mrS m a':atmif q ef ; pk= unf u
'Drdkua&pDxGef;um;wJh EkdifiHawmfopfqDudk OD;
wnfav#mufvSrf;aewJh jrefrmEkdifiHrSm 'Dvdk vl@
tcGifhta&;tajctaeawG wdk;wufaumif;
rGefvmapzdk@ qkd&if vGwfvyfwJh w&m;pD&ifydkifcGifh
&Sdzkd@ vdktyfwJhta=umif;/ 'DudpPudkvnf; orRw
OD;odef;pdefqDudk pmay;ydk@cJha=umif; &Sif;jycJhw,f
vdk@ awGqHkr_rSmyg0ifwJh (NLD)ajymcGifh&yk*~dKvf
OD;^m%f0if;u ajymqdkcJhygw,f?
a':atmifqef;pk=unf &Sif;jycJhw,f?
&Sif;jycJhwm bmvJqkdawmh vl@tcGihfta&;qdkwJh

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf

ae&mrSm ta&;t}uD;qkH;u/ tm;vkH;udk tcsKyf ywfouf+yD;awmh tzGJcsKyfuvnf; EkdifiHawmf


tukdifjzpfaewmu vGwfvyfwJh w&m;pD&ifr_yJ? orRwqDudk vkdtyfwJh ta&;}uD;wJhtcsufudk
tJ'Dvdk vGwfvyfwJh w&m;pD&ifr_awG &Ekdifzdk@eJ@ wifjycJhzl;w,f?

*smr%DEdkifiH vltcGifhta&;tzGJ OuUXeJ a':atmifqef;pk-unf awGqHk aqG;aEG;


Rfa,June 7, 2011

a':atmifqef;pk=unfu jrefrmEdkifiHt udpPawG&,f/ aejynfawmfrSm ol@tawG@tuH


ay: taemufEdkifiHawG&J wm;qD;ydwfqdk@r_ t
ay: (NLD)ygwD&Joabmxm;udk *smr%DEdkifiH
u vl@tcGifhta&;/ rl0g'eJ@ vlom;jcif;pmem
axmufxm;r_qdkif&m aumfr&Sifemudk aqG;aEG;
ajymqdkcJhw,fvdk@ od&ygw,f?
jrefrmEdkifiHudk a&muf&SdaewJh *smr%DEdkifiH
vl@tcGifht a&; aumfr&Sifem (Mr. Markus
Loning)[m reuf (10)em&Du a':atmifqef;
pk=unfudk aetdrfrSm vma&mufawG@qHkcJhwmyg?
vl@tcGifhta&; aumfr&SifemeJ@twl jrefrmEdkifiH
qdkif&m *smr%DoHtrwf}uD;eJ@ tzGJ@0if av;OD;
yg0ifygw,f? (NLD)ygwDbufu a':atmif
qef;pk=unfeJ@twl ygwDajymcGifh& OD;Om%f0if;eJ@
ygwDA[dkaumfrwD0if OD;[Homjrifhwdk@u vuf
cHawGqHkcJhw,fvdk@ od&ygw,f? awG@qHkyGJeJ@ ywf
ouf+yD; ygwD ajymcGifh& OD;Om%f0if;uoluawmh ol&Jvl@tcGifhta&;qkdif&m

awG&,f/ tJ'gawGukd ajymygw,f? a':pkbuf


uvnf; ol@ukd jyef&Sif;jywmawG &Sdwmaygh?
Oyrm (sanction)eJ@ ywfouf+yD;awmh usaemf
wkd@ xkwfjyefcJhwJh[m&,f/ (tourism)udpP 'gawG
ukd aqG;aEG;ajymjyygw,f?
*smr%DE kdifiHtaeeJ@ jrefrmEkdif iHtay:
Oa&myor*~uuxm;&SdwJh pD;yGm;a&;t& ydwf
qdk@ta&;,lxm;wmawGeJ@ ywfouf+yD; z,f&Sm;
ypfa&; pdwf0ifpm;r_ &Sdw,fqdkwJh xifjrifcsuf
awG xGufay:aecsdefrSm ckvdk *smr%D vl@tcGifh
ta&; aumfr&Sifemu a':atmifqef;pk=unf
udk vma&mufawG@qHkwm jzpfygw,f?
*smrefvl@tcGifhta&; aumfr&Sifem[m
aejynfawmfrSm jynfaxmifpkv$wfawmf em,u
OD;cifatmifjrifheJ@ wdkif;&if;om;aygif;pHkyg0ifwJh
v$wfawmfaumfrwD0ifawGeJ@ awG@qHkcJhw,fvdk@
tpdk ;& owif;pmawG rSm az: jyxm;ygw,f ?

a':atmifqef;pk-unf c&D;pOf tpdk;&udk udwiftoday;rnf

r=umrD pwifrJh a':atmifqef;pk=unf&J

Rfa,June 7, 2011

vHkcHa&;tpDtpOfwkd@ bmwkd@ukd wwfEkdif


c&D;pOfeJ@ ywfouf+yD; vHkcHa&;tpDtpOftwGuf or# ud;pm;ndE_dif;+yD;awmh oGm;r,fvkd@ usaemf
tm%mydkifawGudk udwiftoday;zdk h &nf&G,f wkd@ pdwful;xm;ygw,f? tcktcsdeftxdawmh
xm;a=umif; trsdK;om;'Drkdua&pD tzGJ hcskKyf b,fukdoGm;r,fqkdwm ajymwmqkdwm r&Sdao;
ygbl; ? a':atmif qef ;pk= unf &J c&D; pOf
'kwd,OuUX OD;wifOD;u ajymygw,f?

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf

wdwdusus rowfrSwf&ao;ayrJh b,fa'o


b,ftcsdef b,fae b,f&ufawGrSm oGm;vm
r,f q dk wm udwift a=umif; =um;rSmjzpf
a=umif; tm%mydkifawGtaeeJ@vnf; tav;
xm;aqmif&Gufvdrfhr,fvdk h ar#mfvifha=umif;
OD;wifOD;u ajymygw,f?

c&D ;pOfudk ZGefv (19)&uf aerSm usa&muf


rJh a':atmifqef;pk=unf&JarG;aet+yD; pwif
EkdifzG,f&Sdw,fvdk owif;awGxGufay:cJhovdk
c&D;pOfvHkcHa&;twGuf vli,fuGef,uf tzGJ
0ifawG / Ek difiHa&; wufuGv_yf&Sm;wJh vli,fawGu
pDpOfaqmif&Gufaea=umif ;vnf; od&ygw,f
?

a':atmifqef;pk-unf uae'g vltcGifhta&;qk &&Sdjyef

uae'gEkdifiH

(Quebec)jynfe,fu (The

City of Saint-Luc)vl

htcGifhta&;qkudk 'DESpf
twG u f jref r mh ' D r d k u a&pD a cgif ; aqmif
a':atmifqef;pk=unfudk csD;jrifhay;tyf vdkufyg
w,f?
urBmeJt0Srf;u vltcGifhta&; udpP&yf
awGrSm pGrf;pGrf;wrHaqmif&GufolawGudk a&G;
cs,fay;tyfwJh 'Dqkudk jrefrmjynfolawGta&;
twGuf ud;yrf;aqmif&GufaewJh a':atmif
qef ;pk=unfudk a&G;cs,fvdkufa=umif(Saint
; Luc)
rd awmfaumifpDrSm a=unmcJhw,fvdk h uae'g
EkdifiH jrefrmrdwfaqGrsm;tzJG (CFOB)&Jtr_
aqmif!Gef=um;a&;r_; OD;wifarmifxl;u ajym
ygw,f? 'DqktwGuf a':atmifqef;pk=unfudk
a&G;cs,fzdk h w&m;a&;0ef}uD;a[mif; vuf&Sd
vpfb&,fygwD&J vl htcGifhta&;qkdif&m jynf
e,fv$wfawmfudk,fpm;vS,f (Irwin Cotler)u
tqdky wifoGif;cJha=umif; od&ygw,f?
(Saint Luc)rdawmf0efu jrefrmEkdifiH 'Drkd
ua&pD a&;eJ@ vl tcGif h ta&;awG t wG uf
a':atmifqef;pk=unf&JESpfaygif; (20)ausmfr
u ud;pm;&kef;uefr_awG/ ppftpdk;&u a':atmif
qef;pk=unfudk (1989)ckESpfrSm aetdrftus,f

Rfa,June 7, 2011

csKyf csxm;cJhwmawG / wkdif;jynfu xGufcGmoGm;


r,fqdk&if tus,fcsKyfu v$wfay;r,fvdk h urf;
vSrf;cJhayrJh a':atmifqef;pk=unfu jiif;y,f+yD;
jrefrmjynfolawG ta&;twGuf }uHh}uhHcH&yf
wnf &ifqdkifcJhwmawGa=umifh tckvdk csD;jrifh
ay;tyfwmjzpfa=umif; ajym=um;cJhw,fvkd hod
&ygw,f? tckvdk vltcGifhta&;udpPudk ESpfaygif;
rsm;pGm tm;ay;wJhrdwrduae a':atmif
qef;pk=unfudk *k%fycsD;jrifhwJhtwGuf uae'g
EkdifiHa&muf jrefrmEkdifiHom;rsm;taeeJ tm;
wuf*k%f,l&yga=umif;vnf; OD;wifarmifxl;u
ajymygw,f? 'Dqkudk (2000)ckESpfu pwifcsD;jrifh
ay;tyfcJhwmjzpf+yD; qktwGuf *k%fyyGJudk uae
'gEkdifiH xlaxmifwJhae hjzpfwJh Zlvkdifv (1)&uf
aerSm ay;tyfcsD;jrifhrSmjzpfa=umif; od&yg
w,f?
t&ifu qkcsD;jrifhcHcJh&ol tawmfrsm;rsm;
[m trsdK;orD;a&;awGeJ h uae'gEkdifiHwGif;u
vltcGifhta&;udpPawGtwGuf ud;yrf;cJholawG
jzpf=u+yD; 'kwd,urBmppftwGif; *smr%DEkdifiH
rSm *sL;vlrsdK;awG towfcH&pOfu vl (1)odef;
cef@udk u,fxkwfcJhwJh qGD'ifoHwrefwpfOD;vnf;
'DqkcsD;jrifh cHcJh&ygw,f?

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf
ukv jrefrmhta&; ud;yrf;r+

NLD udqdk

Voa,June 9, 2011

urBmhukvor*~ twGif;a&;r;csKyf befuD vdkuf+yD; ajymwJhpum;awG ajymw,f? tck


rGef;u jrefrmEkdifiHrSm ESpfaygif;rsm;pGm jzpfvmwJh
jy\emawGa=umihf wkdif;jynf&Jtem*wfudk xd
ckdufrSmrdk@ 'gawGudk 0kdif;0ef;ajz&Sif;ay;zdk@ tav;
teuf qEN&SdwJhta=umif; ajymqkdvdkufyg
w,f? 'Dajym=um;csufukd (NLD)trsKd;om;'Drkd
ua&pD tzGJcsKyfacgif;aqmifwOD;jzpfwJh OD;0if;
wifu udqdkvd kufayrJh ukvor*~t aeeJ@
jrefrmhta&;ukd t&ifuxufykd+yD; vkyfaqmifzdk@
vdktyfw,fvdk@ ajymqkdvkdufygw,f?
rpPwm befuDrGef;u ukvor*~kH;csKyfrSm
vkyfwJh (14)EkdifiHygwJh jrefrmhrdwfaqGrsm; tzGJ
rSm tckvdk a&&Snfjy\emawGa=umifh jrefrm
EkdifiH&Jtem*wfudk pkd;&drfwmtjyif 'Djy\em
awGukd ajz&Sif;ay;zkd@ 0kdif;ulzdk@&Sdw,f qkdwmukd
ajymvkdufwm jzpfygw,f? tckvdk ajymvkduf
wm[m jrefrmtpkd;&opf wufvmt+yD;rSm
jrefrmhrdwfaqGrsm; tzGJeJ@ yxrqkH;awGwJh t
pnf;ta0;rSm ajymvkdufwm jzpfygw,f?
rpPwm befuDrGef;u jrefrmtpdk;&opf
wufvmt+yD;rSm orRwopfu tajymif;t
vJtwGuf uwdawGay;cJhayrJh vufawGrSm
qENeJ@ vkyfEkdifpGrf; wu,fwrf; &Sd/ r&Sdudkawmh
tckxufxd rawG&ao;bl;vdk@ qkdvdkufwmukd
trsKd ;om;'Drk dua&pD tzGJcsKyfacgif;aqmif
OD;0if;wifu udqdkvdkufygw,f?
usaemfuawmh 'Dvkdajymcsifw,fAs?
OD;odef;pdeftpdk;& wufvm+yD; aemufykdif;rSm
uwdawG ay;=uw,fayghAsm/ vlawGtudufukd

10

txdvnf; bmwckrS r,fr,f&&taumift


xnf ray:bl;? usaemfwdk@u 'DudpPawGeJ@ ywf
ouf+yD;awmh 'Dtpdk;&tay:rSm auseyfp&m
vkH;0r&Sdbl;? 'gayrJh ukvor*~twGif;a&;r;
csKyfu 'D[mukd twnfy+yD; ajymwJhtcg=u
awmh usaemfwkd@ trsm;}uD; 0rf;omw,f? ud
qkdw,fvdk@ ajymcsifygw,f?
bma=umifh tckvdk udqkdvJqkdwmudk
OD;0if;wifu ajymwmu jywfom;wmtjyif
vufawGtvkyfvnf; ygvmvkd@ jzpfw,fvdk@
qdkygw,f? bmvkd@vJqdkawmh ukvor*~t
wGif;a&;r;csKyf befuDrGef;u jrefrmjynfta&;
eJ@ ywfoufvdk@ pkd;&drfygw,f/ pkd;&drfygw,fqkdwJh
pum;xuf ydk+yD;awmh bmwckrS rajymcJhbl;?
tJ'Dvdk rajymcJhwJhtwGuf usaemf w}udrfwkef;
uqkd&if befuDrGef; 'Dvkdom pkd;&drfwmawG vGef
ae&ifawmh cifAsm; ESvkH;a&m*g jzpfvdrfhr,fqkd
+yD; usaemf &,fp&m ajymcJhzl;wm &Sdw,f? tck
awmh befuDrGef;ajymwJh pum;awGu jywfjywf
om;om; jzpfw,fvdk@ (1)usaemf ,lqw,f?
(2)tvkyfygvmw,f? ukvor*~uvnf; 'D
[mawG vkyfr,fqkd&if ulr,fqkdwJh tvkyfyg
ygvmwJh tcg=uawmh tvGefaumif;w,fvdk@
usaemf ,lqygw,f?
'DaqG;aEG;yGJxJrSmyJ rpPwm befuDrGef;u
a&&Snf&SdvmwJh EkdifiHa&;/ pD;yGm;a&;/ vlr_a&; jy
\emawG[m jrefrmEkdifiH a&SoGm;r,fh vrf;
a=umif;eJ@ &yfwnfcsufudk a'owGif;rSma&m

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf

urBmwckvkH;rSmyg xdckdufvmEkdifwmrkd@ tcsdef aygif; (20)ausmf usaemfwkd@ ukdifpGJcJhwJh EkdifiHa&;


rqGJbJ ajz&Sif;oihfw,fvdk@ owday;vdkufyg ajz&Sif;r_ enf;vrf;yJ? 'Denf;vrf;u tvGef&Sif;
w,f? tckvdk owday;vdkufwma=umifh jrefrm vif; vG,fulw,f? tJ'D &Sif;vif;vG,fulwJh
tpdk;&bufuvnf; xl;xl;jcm;jcm;vkdufvkyf [mawmifrS olwkd@ bmrSrvkyfcJhbl; qkdwJh[m
vmEkdifygovm; qkdwmudkawmh OD;0if;wifu bmvJqkd&if olwkd@rSm EdkifiHa&;udk ajz&Sif;csifwJh/
rxifbl;vdk@ qdkygw,f? usaemfuawmh odyf+yD; 'Djy\emudk pm;yGJ0kdif;rSm xkdif+yD; ajz&Sif;csifwJh
awmh rxifygbl;? bmjzpfvdk@vJqdkawmh ppftpdk ;& pdwfapwem r&Sdbl;vdk@ usaemf tJ'DvdkyJ ajym
taeeJ@u olwdk@rSmvnf; tusyftwnf;awG csifygw,f?
trsm;}uD; &Sdvdrhfr,fvdk@ usaemf xifw,f?
tJ'Dawmh bma=umifh tckvdk ajymif;vJzdk@
wu,fa jym&&if awmh ppf t pk d; &u rae@ qENeJ@ vkyfEkdifpGrf; r&Sd&wmvJvdk@ ar;&mrSmawmh
wae@uayghAsm/ v$wfawmfwkd@ bmwdk@ ray:cif OD;0if;wifuyJ ppfwyfacgif;aqmifykdif;udk wnf
umvav;txduawmh ppf tpkd;&qdkwm wkd if; aqmuf&mrS m aiG &Smzd k@eJ@ &mxl;wuf zdk @ukdyJ t"du
jynfudk rSefrSefwkdufpm;aewJh bDvl;vd kaygh? tJ'Dvdkxm;+yD; rSm;,Gif;pGm wnfaqmufcJhwma=umifh
taetxm;rsKd;uae+yD;awmh csufcsif; rif; jzpfw,fvdk@ qkdygw,f?
om;kyfaqmifwJh rsufESmzkH;udk wyfvkduf+yD;
OD;0if;wifuyJ ukvor*~bufuvnf;
awmh 'Dvkdpum;awG ajymvmw,fayghAsm? tckvdk jywfjywfom;om; ajymwmtjyif a&S
t&yfom; pum;awG ajymvmw,f? tJ'Dvkd rSmvnf; t+rJwrf; txl;udk,fpm;vS,fxm;+yD;
taetxm;qkdawmh olwdk@rSm vkyfEkdifwJh tae vufawGusatmif vkyfzkd@vkdr,f/ bma=umifh
txm; r&Sdbl;vkd@ usaemfu ,lqw,f? txl; vJqkdawmh vuf&Sd twGif;a&;r;csKyf&Jt}uH
ojzifhuawmh vl@tcGihfta&; csKd;azmufr_ udpP ay;t&m&Sd rpPwm ADa*s; erfbD;,m;[m ,m
rsKd;awGeJ@ 'Drkdua&pD tcGifhta&;awGeJ@ ywf ,Dukd,fpm;vS,fomjzpf+yD; jrefrmjynfrSm pkHprf;
ouf+yD;awmh kdufcsKd;xm;wJh udpPawGeJ@ ywf EkdifwJhtqifheJ@ t}uHay;EkdifwJh tqifhyJ &Sdw,f/
oufvm&if 'Dtpdk;&[m jyifEkdifwJhtaet wu,fwrf; vkyfykdifcGihf r&Sdbl;/ 'ga=umifh vkyfykdif
xm; &Sdvdrhfr,f r[kwfbl;vdk@ usaemfawmh xif cGihfyg&Sdr,fh t+rJwrf; txl;ukd,fpm;vS,f cef@+yD;
jrifygw,f?
vkyfoGm;zkd@ vkdr,fvdk@ qkdygw,f?
OD;0if;wifuyJ tckvdk vkdufrvkyfEkdifwmu
vkyfEkdifpGrf; r&SdwJhtjyif qENvnf; r&Sdao;wm
a=umifhygvkd@ qufajymygw,f? a':pkvGwfvm
wJhtcgrSm 'Dae@txdvnf; usaemfwkd@ 'Djy\
emawGudk &Sif;zkd@twGufqkd&if awGqkH+yD; pum;
ajymzkd@om jzpfygw,f? 'g wav#mufvkH; ESpf
wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

11

a&$
c
armuf
NLD ygwD. EdkifiHa&;oifwef;rsm; &ufa$qdkif;

Rfa,June 9, 2011

trsdK;om;'Drdkua&pD tzGJcsKyfrSm a'guf awGuvnf; wjcm;tvkyfawGeJ@ wtm; (occwmausmf&ifvd_if OD;aqmifwJh q&mtzGJu upy)jzpfaew,f? olwdk@vnf; rtm;rvyfEdkif
vmrJh ZGefv (20)&ufae@rSm yvkyfrJh EdkifiHa&; atmif jzpfaew,f? tJ'ga=umifhrdk@vdk@ u|ef
odyH`oifwef;udk &ufa$vdk uf&w,fvkd@ owif;& aemfwdk@ tcsdefydk&atmif qdk+yD;awmh &ufa$
vdkufwmyJ?
&Sdygw,f?
tck v d k tcuf t cJ wcsd K &S d v d k @ oif
'DudpPeJ@ ywfoufvdk@ (NLD)jyef=um;a&;
wm0efcH OD;tkef;}udKifutckvdk ajymygw,f? wef;&ufa$vdkufwm jzpfovdk/ vmrJh ZGefv
oifwef;ydk@csrJh q&mawGzufuvnf; olwdk@ (19)&ufae@rSm usa&mufrJh a':atmifqef;pk
zufu tJ'D oif=um;r_udpPawG bmawGeJ@ =unfarG;ae@twGuf (NLD)Hk;csKyfrSm tvkyf
'D&ufxJrSm tvkyfusyfaew,f? 'gu wcsuf rsm;aewJhtwGuf oifwef;a$vdkuf&wm jzpf
aygh/ aemufwcku t*Fvdyfvdk olwdk@u ydk@cswJh w,fvdk@vnf; ajymygw,f? 'ga=umifh oifwef;
tcsdefrSm u|efawmfwdk@u (translate)vkyf bm zGifhEdkifrJh&ufudk jyef+yD;a=unmay;r,fvkd@ OD;tkef;
omjyef+yD;awmh u|efawmfwdk@zufu vlawGu udifu ajymygw,f?

ajymay;&OD;rSmudk;? tJ'D bmomjyefay;rJh q&m

a':atmifqef;pk-unf BBC Reith Lectures tpDtpOfrSm a[majymrnf


Rfa,June 11, 2011

jrefrmh'Drkdua&pDacgif;aqmif a':atmif vGefxl;jcm;wJh t"dy`m,f&Sda=umif;/ 'Dtcsufu


qef;pk=unf[m +AdwdefEkdifiHu bDbDpDa&'D,dkt
rSwf (4)toHv$ihfXme&J xif&Sm;wJh &dofvuf
csm (Reith Lectures)tpDtpOfrSm tm%m
&Siftpdk;&rsm; vufatmufrSm 'Drdkua&pDa&;
v_yf&Sm;aqmif&Gufjcif;qdkwJh acgif;pOfeJ@ a[m
ajymydk@csr,fvdk@ bDbDpD toHv$ihfXmeu a=u
nmygw,f?
'Da[majymcsufawGudk &efukefrdrSm ud
wiftoHoGif;,lxm;+yD; tckv (28)&ufae@rSm
yxrqHk; a[majymcsufudk toHv$ifhr,fvdk@
od&ygw,f? bDbDpD aomw&SifawGudk a&'D,dk
uae a[majymcGifh&wm[m ol@twGuf t

12

ol[m w&m;0ifvGwfvyfwJholwOD; jyefjzpf


oGm;+yDqdkwJh t"dy`m,fa&mufa=umif;/ rvGwf
vyfcif aetdrftus,fcsKyf b0rSm a[majym
EkdifolwOD; r[kwfbJ bDbDpDudk em;qifolwOD;
om jzpfcJha=umif; a':atmifqef;pk=unfu
ajymygw,f?
a':atmifqef;pk=unf&J yxra[majym
csufrSm jrefrmEkdifiHu twdkuftcHawG&Jtajc
taeukd a[majymrSmjzpf+yD; Zlvdkifv (5)&uf
ae@rSm xkwfv$ifhr,fh 'kwd, a[majymcsufrSm
vGwfvyfr_ ta=umif;eJ@ b,fvdk &,lEkdifovJ
qdk wJ ht a=umif ;awG ud k ta&S tv,fy dk if ;

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf

a'ou 'Drkdua&pDa&; v_yf&Sm;qENjyyGJawGudk ,dktpDtpOfwckjzpf+yD; owif;/ ordkif;/ Zmwf


udk;um;+yD; a[majymr,fvdk@ od&ygw,f?
vrf;pwJh tpDtpOfawG xkwfv$ifhw,fvdk@ od
bDbDpD toHv$ihfXme&J a&'D,dktrSwf (4) &ygw,f?
[m +AdwdefEkdifiHtwGif;rSmom xkwfv$ifhwJh a&'D

a':pk*k%fy uAsmpmtkyf xkwfrnf

Mizzima,June 13, 2011

uAsmq&m (80)ausmfu a':atmif bmvtwGif; vGwfajrmufvmpOf wuUodkvf


qef;pk=unf. (66)ESpfajrmuf arG;ae@txdrf;
trSwf aEGOD;tdk;a0 uAsmpmtkyftm; arG;ae@yJG
rwdkifcif xkwfa0oGm;rnf jzpfygw,f?
uAsmyk'fa& (66)yk'fyg&Sdum pmrsufESm
(120)ausmf &Sd+yD;/ tkyfa& (1000)dkufESdyfI
trsKd;om;'Drdkua&pD tzJG@csKyf (NLD)Hk;csKyfY
yvkyfrnfhaps;a&mif;yGJY a&mif;cs&ef pDpOfxm;
jcif; jzpfygw,f? pmtkyfxJwGif uG,fvGefol
uAsmq&m}uD; =unfatmif. uAsm. t
rw w&m;uAsmyg yg0ifum/ ygwD0if uAsm
q&mrsm;jzpfonfh rHk&Gmatmif&Sif/ zsmyHkeDvHk
OD;ESifh OD;0if;wifwdk@omru r*~Zif;rsm;wGif
uAsm0ifa&;aeol trsm;pk yg0ifygw,f?
vuf&Sd r*~Zif;pmrsufESmawGay:rSm a&;
ae=uwJ h atmifj rifwJh uAsmq&mawG t
a,muf (80)avmuf ygygw,f[k uAsmpm
tkyf xkwfa0a&; pDpOfolwOD;jzpfonfh uAsm
q&m+idrf;opfu ajymygw,f? pDpOfol aemuf
wOD;jzpfol uAsmq&m}uD; zsmyHkeDvHkOD;uvnf;
r*~Zif;avmurSm a&;aewJh uAsmq&mawG
qdkawmh odyfpdppfaep&m rvdkygbl;? owfyHk
owf!$ef; jyifay;wmavmufygyJ? uAsm (66)
yk'f trSwfw&xkwfzdk@yJ[k ajymygw,f? ol.
uAsmrSm a':atmifqef;pk=unf (2010) Edk0if

&dyfomvrf; jrifuGif;av;udk ykHazmfxm;onf[k


qkdygw,f?
yHkESdyf xkwfa0&eftwGuf taESmifht,Suf
jzpfrnfpdk;I uAsmq&mtrnfrsm;ESifh pmtkyf
ta=umif; tao;pdwf rod&Sd&ao;aomfvnf;
uAsmq&mr r&Da0ESifh trsKd;orD; uavmif&Sif
rsm;yg yg0ifa&;om;xm;ygw,f? ouU&mZf
(2000)jynfhESpfOD;u OD;0if;wif axmifwGif;rSae
I a':atmifqef;pk=unftwGuf oDuHk;ydk@vdkuf
onfh pmvHk;a& (17)vHk;yg [dkuULtrsKd;tpm;
rD;vsHxJu =umuAsmwdkav;yg xnfhoGif;
xm;ygw,f? uAsmpmpkrSm &J ZGJ ^m%f pnf;
wm/ ra=umufw&m; aw;uAsm/ rD;vsHxJu
=um jzpfygw,f?
TuAsmESifh ywfoufI OD;0if;wifu
a':atmifqef;pk=unf&J ta&;}uD;wJ(Charh
acter)awGudk pmvHk;wvHk;pDeJ@ a&;xm;wm?
armifrdk;oleJ@twl axmifusaewkef;/ ol@ZeD;
uG,fvGefvdk@ olxGufawG@cGifh&wkef; usaemfu
'DuAsmav;udk tvGwfusufcdkif;+yD; a':atmif
qef;pk=unfqD ydk@cdkif;vdkufwm[k &Sif;jyyg
w,f? olu quf+yD; rD;vsHxJuudku =umyGifh
yGifhaew,fqdkwJh taetxm;? ppftpdk;&wdk@
vufxuf aeae&wJh rD;vsHawG =um;xJuudk

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

13

a&$
c
armuf

a':atmifqef;pk=unf[m =umyGifhwyGifhvdkyJ
t+rJwrf;vef;qef;+yD;awmh wnfr,fvdk@ qdkvdk
wmyg [k t"dy`m,f zGifhqdkjyygw,f? (2011)
rwfvwGif *syefEdkifiH ivsifESifh qlemrDa&vd_if;
'%foifholrsm;twGuf &nfpl;xkwfa0onfh
aEGOD;tdk;a0 uAsmpmtkyfudk tzGJ@0ifrsm;t
wGuf uef@owfa&mif;cscJh&m/ jyifyvlrsm;yg 0,f
,ltm;ay;cJhum tkyfa& (1000) a&mif;csEdkifcJh
ygw,f? pmtkyftzGifhwGif a':atmifqef;pk

=unf. urBmol/ urBmom;rsm;odk@ qkawmif;


qENrGeftm; xnfhoGif;azmfjyxm;ygw,f?
ZGefv (19)&ufae@wGif usa&mufrnfh
a':atmifqef;pk=unf. (66)ESpfajrmuf arG;
ae@/ jrefrmEdkifiH trsdK;orD;rsm;ae@ txdrf;t
rSwftjzpf (NLD)Hk;csKyfwGif *DwyGJawmfrsm;
usif;yae+yD jzpfum/ tjcm; rde,frsm;ESifh EkdifiH
wumwGifvnf; usif;y=urnf jzpfygw,f?

a':atmifqef;pk-unf ESpf&SnftusOf;us &Srf;acgif;aqmifrsm; rdom;pkawGeJ


awGqHktm;ay;
BBC,June 13, 2011

jrefrmh'Drdkua&pDacgif;aqmif a':atmif a':atmifqef;pk=unf aetdrftus,fcsKyfu


qef;pk=unf[m &Srf;wdkif;&if;om;rsm; 'Drdku
a&pD tzGJcsKyf (SNLD)ygwDacgif;aqmif OD;cGef
xGef;OD;&J &efukefjynfvrf;u aetdrfudk oGm;
a&muf+yD; ESpf&Snfaxmif'%fuscHae&wJh &Srf;
wkdif;&if;om;acgif;aqmif OD;cGef;xGef;OD;/ taxG
axGtwGif;a&;r_; OD;pdkif;!Gef@vGif/ A[kdaumfrwD
0if OD;pdkif;vSatmifwkd@&J rdom;pkawGudk awGqHk
tm;ay;pum; ajym=um;cJhygw,f?
a':atmifqef;pk=unf aetdrftus,f
csKyfu vGwfajrmufvm+yD; aemufydkif; yxrqHk;
t}udrftjzpf (2011)ckESpf ZGefv (13)&ufae@
u &Srf;wdkif;&if;om;rsm; 'Drdkua&pD tzGJcsKyf
(SNLD)ygwDacgif;aqmif OD;cGefxGef;OD;&J&efukef
jynfvrf;u aetdrfudk oGm;a&muf+yD; wdkif;&if;
om;acgif;aqmifawG&J rdom;pkawGudk awG@qHk
tm;ay;pum; ajym=um;cJhygw,f?
a':atmifqef;pk=unfeJtwl vli,ft
a,muf (20)cef hoGm;a&mufcJhwm jzpfygw,f?

14

vGwfajrmufvm+yD; aemufydkif; yxrqHk; t}udrf


tjzpf wdkif;&if;om;acgif;aqmifawG&Jrdom;pk
awGudk udk,fwdkifoGm;a&mufawGqHkwm jzpfyg
w,f?
&Srf;wkdif;&if;om;rsm;'Drdkua&pD tzGJ hcsKyf
[m a':atmifqef;pk=unfOD;aqmifwJh trsdK;
om;'Drdkua&pD tzGJcsKyf+yD;&if (1990)a&G;
aumufyGJrSm rJ ta&twG uf 'kwd,trsm;qHk;eJ
tEkdif&ygwD jzpfygw,f?
,kH= unfcsufu bmvJq kd& if jynf
olwa,mufw kdif; [m ukd,fhwkdi f; jynf& J
=urR m ud k / ud k , f a ecsif w J h wk d i f ; jynf u k d
uk d , f j zpf a pcsif w J h yk H p H r sKd ; jzpf a tmif
zefwD; ykdifcGihf &Sdw,f?
(a':atmifqef;pk=unf)

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf
jrefrmhvlr+ w&m;r#wa&; ILO ulnDzdk a':pk yef-um;

Voa,June 13, 2011

jrefrmEkdifiHrSm tvkyform;awG&JtcGifh taeeJ@ rv$Jom/ ra&Smifwm yg0ifaqmif&Guf


ta&;awG &&Sdzdk@eJ@ vlr_a&; w&m;r#wr_awG ay:
aygufvmatmif ulnDaqmif&Gufay;zdk@ (ILO)
EkdifiHwum tvkyform; tzGJcsKyf}uD;udk jrefrmh
'Dua&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unfu
wdkufwGef;vdkufygw,f?
jrefrmjynfwGif;rSm vGwfvyfwJh tvkyf
orm;or*~awG zGJpnf;wnfaxmifcGifh&zdk@ vdk
tyfovdk jrefrmtvkyform;awGtaeeJvnf;
EkdifiHwum tqifhtwef;eJ@tnD tcGifhta&;
eJ @ tvkyfvkyfudkifcGifhawG&zdk@ vdkt yfwJ ht
a=umif; (ILO)tvkyform; tzGJcsKyf}uD;&J
t}udrf (100)ajrmuf nDvmcHudk ay;ydk@wJh AGD'D,dk
rdef@cGef;rSm a':atmifqef;pk=unfu ajymqkd
oGm;ygw,f? wcgu ta&Sawmiftm&SrSm
zGHzd;wdk;wufr_ t&SdqkH; EkdifiHwcktjzpf owf
rSwfcHcJh&wJh jrefrmEkdifiH[m tckqkd&if a'o
wGif;rSm aemuftusqkH; wkdif;jynfwck jzpfaewJh
ta=umif;eJ@ jrefrmEkdifiH &ifqkdifae&wJh vlr_a&;/
EkdifiHa&;/ pD;yGm;a&; tajctaeawG tm;vkH;
wckeJ@wck qufEG,faew,f qkdwmudk (ILO)
jrefrmEkdifiHtwGif; wm0ef,laqmif&Gufay;ae
wJh vkyfief;wm0efawGu rD;armif;xdk;jyaew,f
vkd@ qkdygw,f?
jrefrmEkdifiHrSm t"rR vkyftm;ay;ckdif;apr_
awG yaysmufa&; ud;yrf;&if; uav;ppfom;
pkaqmif;wmawGtjyif Oya' pdk;rdk;a&;/ EkdifiHa&;
tusOf;om;awG ta&;eJ@ vGwfvyfpGm toif;
tyif;wnfaxmifcGifh&a&; udpPawGudk (ILO)

vm&wJh ta=umif;udkvnf; a':atmifqef;pk


=unfu xnfhoGif;ajymqkdoGm;ygw,f?
wkdif;jynfwjynf&J wdk;wufr_[m tvkyf
orm;awG&J tcGifhta&; tjynfht0&&Sdr_ t
ay:rSm rlwnfwJhta=umif;eJ@ (ILO)ar#mfrSef;
,kH=unfwJhtwdkif; EkdifiHtm;vkH; zGH@zd;wdk;wufzdk@
qkd&if b,fwkdif;jynfrqdk aemufus usefraezdk@
vdkwJhta=umif;/ 'ga=umifhvnf; jrefrmEkdifiH
urBmhtv,frSm aemufus usefraeatmif
0dkif;0ef;ulnDay;zdk@ a':atmifqef;pk=unfu
tav;teuf arwWm&yfcH oGm;ygw,f?
a&&Snfwnfwef@wJh +idrf;csrf;a&;udk &zdk@
vlr_a&;w&m;r#wr_udk tajccH+yD; wnfaqmuf
&r,fqkdwJh (ILO)&J rlva=unmcsufeJ@ &yf
wnfcsufyg tcsufawGtwdkif; taumift
xnf azmfEdkifatmif jrefrmEkdifiHtygt0if EkdifiH
awGtm;vkH;u 0dkif;0ef;aqmif&Guf&rSm jzpfwJh
ta=umif; a':atmifqef;pk=unfu ajymqkd
oGm;ygw,f?
ud k,frvk yfyJeJ @ wjcm;vlawG vkyf wuk
md
jypfwif_wfcswJhvlawGudkawmh wm0ef
rauswJh vla wGe J@ wm0efr odwJ h vl
awGvd k@ yJ ajym&rSmygyJ ?
(a':atmifq ef; pk= unf)

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

15

a&$
c
armuf
jynfwGif;ppf/ vGwf_idrf;csrf;omcGifheJ a':vmaps;
OD;0if;wifeJ ar;cGef;rsm;

vuf & S d w yf r awmf u ae+yD ; awmh


wd k i f ; &if ; om;awG u d k ppf w d k u f a ewmu
v$ w f a wmf & J oabmxm;vm;/ tajccH
Oya'&J abmift wGif; uaevm;? ppfwyf
&J e*dkr lvoabmxm;yJvm; q&m?
ppfwyfrSmu olwdk@uGefpwDusL;&Sif;xJ
rSm e,fjcm;apmifhwyf zGJ@&r,fvdk@ owfrSwfxm;
+yD;om;/ olwdk@uGefpwDusL;&Sif;u twnfjzpf
w,fqdk&if ppfwyf&JppfOD;pD;csLyfatmufrSm
abmf'g*wfawG &Sd&r,fvdk@ ajymxm;+yD;om;qdk
awmh a&Smifaevdk@ r&awmhbl;? 'geJ@ywfouf
+yD;awmhvnf; wdkif;&if;om;awGzufuvnf;
tcsif;csif; r[mrdwfawG zGJ@xm;=u+yD;om; jzpf
w,fqdkw,f? olwdk@zufu ckcHppfeJ@ jyef+yD;
wk H@ jyefr ,f vd k@ qk H; jzwf+ yD ;+yDa ygh? 'gayr,fh
wdkif;&if;om;awGu olwdkudkvmxd&if ckcHppfeJ@
jyefwdkufr,fqdkayr,fhvnf; wdkif;&if;om;awG
udk,fwdkifuvnf; ucsiftygt0if +idrf;csrf;a&;
udkawmh ac:aeqJyJ jzpfw,f? 'Dvdk +idrf;csrf;a&;
ac:aewJhtcsdefrSm ppfwyfu 0ifwdkufw,fqdk
wmuawmh aumif;wJhvuQ%mr[kwfbl;?
bmjzpfvdk@ ucsifwdk if; &if; om;tzGJ@
autdkift dkudk wdkuf& wmvJ q&m?
usaemfxifwmuawmh ucsifwdkif;&if;
om;tzGJ@u [kd;tpGeftzsm;rSmqdkawmh usefwJh
tzGJ@awGu 0kdif;ulr,fqdk&ifawmif ulzdk@rvG,f
bl;aygh? jrefrmjynfawmifzufrSmqdk&if u&ifrSm
jzpfw,fqdk&if usefwJhtzGJ@awGu 0dkif;ulEdkifr,f
xifw,fav? 'ga=umifh ucsiftzGJ@&Je,fajrxJ

16

MoeMaKa,June 9, 2011

0if+yD; wdkufw,faygh? wdkufw,fqdkwmuvnf;


ucsifwdk@u olwdk@e,fxJ0ifvmwJh ppfwyfawG
udk jyefqkwfay;ygvdk@ awmif;qdkwJh=um;xJuae
aemufr qk wf bJ ppf wyfuwd kufwmvdk @qdk
w,f?
'gu jref r mjynf r S m jynf w G i f ; ppf
jyefj zpf+yDvdk@ qdkE dk ifovm; q&m
tck 'DudpP[m omrefudpPvdkrsKd;
oabmrxm;Edkifbl;? t&ifwavmu (SSA)
awmifydkif;udk wdkufw,f? aemufqdk autif
,lwdk@/ u,m;wdk@udk wdkufvmEdkifw,f? ppfwyf
taeeJ@u jzef@+yD;awmh weHwvsm; wdkufvm
Edkifw,fvdk@ ajymEdkifw,f? ppfwyftaeeJ@u
vnf; wdkufr,fqdk&ifvnf; wdkufEdkifwJh tif
tm;&Sdygw,f? bmyJjzpfjzpf +idrf;csrf;a&;udk
vnf; vufrcHbl;? awG@qkHaqG;aEG; pum;ajym
zdk@vnf; vufrcHbl;qdk&if ppfwyf[m tJ'D wdkif;
&if;om;tzGJ@awGeJ@ ppfwdkuf+yD; ajz&Sif;r,fh o
abmyJ jzpfvmw,f? 'Dvdkqdk&if jrefrmjynf
wGif;rSm jynfwGif;ppfjzpfzdk@ tpjzpfw,fvdk@
ajymEdkifygw,f? ppftkyfpku awG@qkHaqG;aEG;
a&;udk wkdif;&if;om;awGeJ@vnf; rvkyfEdkifbl;/
vufeufudkif+yD; t=urf;zufajz&Sif;awmhrSm
vm;? 'gudk usaemfwdk@u apmifh=unfh&r,f
jynf w G i f ; ppf j zpf v mw,f q d k & if
jynf w G i f ; u Ed k i f i H a &;tif t m;pk a wG u
bmajymvm=ur,f xifovJ q&m
ucsiftzGJ@udk,fwdkifuvnf; jynfwGif;rSm
EdkifiHa&;v_yf&Sm;r_awGudk etzppftpkd;&vuf

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf

xufrSmaum/ tck =uHhzGH@tpkd;&vufxufrSmyg


vkyfudkifzdk@ ud;pm;wmawG &SdcJhw,fav? trsKd;
om;nDvmcH wufwm/ a&G;aumufyGJ0ifwm/ +yD;
awmh wdkif;&if;om;tzGJ@taeeJ@vnf; +idrf;csrf;
a&; pum;ajymzdkenf;rsKd;pkHeJ@ ud;pm;cJhwm tm;
vkH;jrifwJhtwkdif;yJav? 'Dvdk wdkif;&if;om;tzGJ@
udkawmif ppfwyfu ppfa&;eJ@ ta&;,lw,fqdk
awmh jynfwGif;u EdkifiHa&;tiftm;pkawGu
vnf; pOf;pm;&rSmaygh?
jynfytdrfeD; csif; jzpfwJh w&kwfjynf
udk,fwdkifu b,fvdkwkef@jyef@ovJ qdkwm
udk vnf; pOf ; pm;=uvd r fhr ,f xifovm;
q&m
ucsifjynfe,frSm wdkufyGJawGjzpfvdk@ ppf
ajy;wdkif;&if;om;awGudk w&kwftm%mydkif
awGu vufrcHbl;/ jyefydk@w,fqdk&if aemuf
wkdif;&if;om;awGeJ@ wdkufyGJawGjzpfvm&ifaum
usefwJh wdkif;&if;om;tzGJ@awGudk,fwdkifu b,f
vdk&ifqdkif=urSvnf; olwdk@vnf; pOf;pm;=u&
awmhr,f?
'gqd k & if vuf e uf u d k i f t zG J @ awG
tcsif; csif ; aygha v? ppf w yf e J @ wk d i f; &if ;
om;vuf e uf ud ki fa wGe J@ =um;xJu vuf
eufawGudkifxm;+yD; awmh +idr f;csrf; a&; ,l
wmwdk@/ aphp yfa qG; aEG; wmwdk@ udk b,fvdk
jrifovJ q&m
'guawmh usaemfwdk@taeeJ@ wdkif;&if;
om;awGu tck ppfwyfudk t}udrf}udrfac:ae
wJh aphpyfaqG;aEG;a&;wdk@ bmwdkqdkwmudk ppf
wyfawG&J xkH;pHawGbmawGudk rodwJhtwGuf
usaemfwdk@taeeJ@ aoaocsmcsm rajymEdkif
aomfvnf;/ wkdif;&if;om;awGu oabm&dk;eJ@

urf;vSrf;w,fvdk@ jrifygw,f? +yD;awmhvnf;


ppfwyfcsif; ,SOf=u&if wyfrawmfppftkyfpk&Jh
tiftm;u uGmwmudk;? 'ga=umifh wdkif;&if;
om;awGu aphpyfzdk urf;vSrf;=uw,fvdk@ jrifyg
w,f? bmyJajymajym aphpyfr_ urf;vSrf;wmudk
aphpyfwJhenf;eJ@yJ ajz&Sif;oifhw,f? jynfwGif;ppf
rD;yGm;r,fhenf;eJ@ rajz&Sif;oifhbl;vdk@ jrifw,f?
[kwfuJhygq&m? aemufwck ar;csif
wmuawmh (88)rsKd ; quf r d o m;pk a wG /
'Drdkua&pDta&;awmfykHrsKd;qufrdom;pkawG
,cift ywf u awG@ qkH+ yD; awmh Ed kif iHa &;
tusOf ; om;awG & J tr_ a wG u d k jyef v nf
ppfa q;ay;zdk@ awmif ; qd kr ,fvd k@ ajymqdk
jzpf= uw,f q&m? qdka wmh topfwuf
vmwJh =uHhz GH@ tpkd; &&J orRw}uD; odef; pde f
wdk@rSmu ,cifppft pkd; &&J w&m;pD&ifcsuf
awG ud k olw dk @ u jyef v Se fp pfa q;ar;cG e f ;
xkwfcGifh &Sdyghr vm;
usaemfhtjrifuawmh tckwufvmwJh
t&yfom;tpkd;&acgif;aqmif orRwOD;odef;
pdefwdk@rSm vGwf+idrf;csrf;omcGifh csay;cGifh&Sdw,f
qdkayr,fh wu,fwrf;usawmh jypf'%fuae
wESpfavmufudkyJ avsmhayghay;EdkifcGifh&Sdwm jzpf
aew,f? orRw&J=oZm/ ol@tm%mu onf
avmufyJ tuef@towf&Sdw,fvdk@yJ ajym&r
vm; rodbl;aygh? aemuf+yD; orRw}uD;&J t}uH
ay;xJu aeZifvwfwdk@bmwdk@u aemufxyf
vmp&m&Sdygao;w,fvdk@ ajymaeawmh b,f
vdkrsKd; vmr,fvJawmh rodbl;? uGefpwDusL;&Sif;
xJu tqkdt& EdkifiHawmf&JumuG,fa&;eJ@
vkkHcHa&;aumfrDwD [kwfvm;/ ppfaumifpD&J t
qkH;tjzwfrygao;vdk@vm;? orRwu pwdyJay;

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

17

a&$
c
armuf

wm jzpfaeao;w,f? ppftkyfpk&J wyfrawmf&Jh


ppfaumifpDu wu,fhvGwf+idrf;csrf;omcGifh
xkwfjyefay;Edkifwmvm;vdk@ ar;p&m/ apmifh=unfh
p&m jzpfvmw,f?
'DwcgrSm olwdk@zufu vGwf+idrf;csrf;
omcGi f h q d k w mud k ,cif w k e f ; u Ad k v f csKyf
cif! G e f @ ud k ol wd k @ ud k, f w d k if zwfc s+yD ; wJ h
aemuf/ ud kr if; ud kE d ki fwd k@ awG ud k v$w fa y;
vdkufovdkrsKd; us,fjyef@wJh twdkif;twmeJ@
rvkkyfE dk if& wmvJ q&m
usaemfajymcsifwmu vGwf+idrf;csrf;om
cGifh udpPqdkwm wrsKd;om;vkH;eJ@ qdkifaew,f?
omrefvli,fEdkifiHa&;v_yf&Sm;olawGudk ay;&kHeJ@
+yD;wmr[kwfbl;? tck ppfwyfu zrf;qD;xm;wJh
tusOf;axmifawGxJrSm wdkif;&if;om;acgif;
aqmifawG trsm;}uD;&Sdaew,f? (SNLD)u
OD;cGefxGef;OD;wdk@wawG &Sdaew,f? (88)rsKd;quf
ausmif;om;acgif;aqmifawGjzpfwJh rif;udkEdkif/
udkudk}uD;wdk@wawG &Sdaew,f? tifeft,f'DygwD
vdkrsKd;u acgif;aqmifawG &Sdaew,f? rsKd;quf
opf vli,fawG/ ausmif;om;awGvnf; trsm;
}uD; &Sdaew,f? olwdk@awGu tckvdk EdkifiHa&;
acgif;aqmifawG/ rsKd;qufa[mif;/ rsKd;qufopf
awGudk v$wfay;vdkufvdk@ wdkif;jynfrSm 'Drkdua&
pDa&;udk OD;wnfwJh v_yf&Sm;r_awG jzpfay:vmrSm
udk rvkdvm;vdk@/ rjzpfay:apcsifvdk@ rvkyfEdkifwm
vdk@ jrifw,f? tckktcsdefrSmuvnf; olwdk@udk
jynfwGif;/ jynfyuyg zdtm;awG ay;aewm
udkvnf;&Sdaeawmh orR}uD;udk,fwdkif&J oabm
xm;vm;/ ppfaumifpDawG bmawG&J oabm
xm;vm;qdkwmudk apmifh =unf h&rSm jzpfygw,f ?
[k w f u J h y gq&m? wquf w nf ; yJ

18

aygh a v? wd k i f ; jynf r S m trsKd ; om;a&;


t=uyf t wnf ; awG jzpf a ew,f ? jynf
wG if ; ppfu dk OD ; wnfa ew,f? Ed ki fiH a &;t
usOf; om;awGuvnf; wdk i f; jynft ESH@ rSm
csKyfa ES m if x m;w,f ? pD; yGm ;a&;uvnf ;
=uyf wnf ; vmw,f? tckq dk & if a':vm
aiGaps;awG ysufw,f? ukkefa ps;E_e f;awGu
wufonfxuf wufa ew,f? 'gudk jref
rmaiGa ps; cd kifr mvm+yD? pD; yG m;a&; udk if
wG,fr _ tajymif; tvJawG &Sdvm+yD ajym
vm=uw,f? tJ' g [kwfovm;q&m
usaemf j rif wmu pD ; yGm;a&; yjyif
ajymif;vJr_ r[kkwfygbl;? tckjzpfaewmu
a':vmaps;ysuf w,f? vl a wG r S m tvk y f
tudkifawG ysufukefw,f? ukefaps;E_ef;awGu
wufonfxuf wufvmw,f? pD;yGm;a&;u
t=uyfwnf;qkH;udk a&mufvmw,f? tpkd;&eJ@
taygif;tygawGudk,fwdkif&J vufxJrSm a':
vmawG tajrmuftrsm;udk wkdif;jynfo,HZm
wawG a&mif;cs+yD;/ taqmufttkHawG a&mif;
cs+yD; &xm;w,f? olwdk@u olwdk@ a':vmawGudk
aps;uGufxJrSm jznfh+yD; xyfxnfhvdkufw,f?
usyfaiGudk olwdk@u xdef;vdkufovdk jzpfoGm;
w,f? 'Dvkdjzpfwmu pD;yGm;a&;udkifwG,fr_awG
bmawGt& jzpfwmr[kwfbl;? tpkd;&u wkkdif;
jynf&JaiGa=u;pD;qif;r_awGudk rudkifwG,f/ rajz
&Sif;bJxm;vdk@ jzpfw,fvdk@ ajymcsifw,f? pD;yGm;
a&;ykHoeft& jrefrmaiGa=u; awmifhwif ;vm
wmr[k wfbl;? uk efaps;E_ ef;awG u wuf onf
xuf
wufaewmyJ? (Monetary Crisis)aygh?

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf
taxGaxG owif;

vltcGifhta&; tqdk;wumh tqdk;qHk; csdK;azmufwJh EkdifiHawGxJ jrefrmyg0if


Rfa,June 1, 2011

tar&duefjynfaxmifpk 0g&Sifwef'DpD t oGif;&wm jzpfw,fvdk@ (Freedom House)tzGJ@


ajcpdku(f Freedom House)tzGJ@}uD;u vl@tcGifh
a&; tqdk;wumhtqdk;0g;qHk; csdK;azmufwJh
Ek difiH rsm;pm&if;rSm jrefr mEkdifiH ud k (10)ES pf
ajrmuftjzpf xnfhoGif;azmfjyvdkufygw,f?
(2011)ckESpftwGuf xkwfjyefwJh urBmay:
u vl@tcGifha&;tqdk;0g;qHk; csdK;azmufwJh EkdifiH
rsm;tpD&ifcHpmrSm tckvdk xnfhoGif;azmfjy
vdkufwmjzpf+yD; EdkifiHa&;/ EkdifiHom; tcGifha&;
awGrSm tedrfhqkH;awG@&wJhtwGuf tckvdk xnfh

}uD;&Je,l;a,mufrd&Hk;cGJ avhvma&;Xme!Gef
=um;a&;rSL; (Chris Walker)u ajymygw,f?
jrefrmEkdifiHenf;wl tqdk;wumhtqdk;0g;
qHk; vl@tcGifhta&;csdK;azmufwJh EkdifiHawG pm
&if;rSm vpfAsm;/ qD;&D;,m;/ qdkrm;vD,m;/
ql'ef/ ajrmufudk&D;,m;pwJhEkdifiHawG yg0ifyg
w,f? jrefrmEkdifiH[m 'Dpm&if;rSm (2001)ckESpf
uwnf;u xnfhoGif;azmfjycHcJh&wm jzpfyg
w,f?

a':atmifqef;pk-unf "mwfyHkwcsdK pmaypdppfa&;tzGJu ydwfyif[efwm;


Rfa,June 4, 2011

tar&duef txufv$wfawmftrwf a':atmifqef;pk=unf ygvkd@&Sd&if rxnhfeJ@/ 'gyJ


*|efrufudef;eJ@ jrefrmh 'Drdkua&pDacgif;aqmif
a':atmifqef;pk=unfawG@qHkwJh "mwfyHkawGudk
pmaypdppfa&;tzGJ@u owif;*sme,fawGrSm
azmfjycGifh ray;bl;vdk@ od&ygw,f?
rpPwm *|efrufudef;eJ@ a':atmifqef;pk
=unfwJGvsuf yHkawGudk xnfhcGifhr&bl;vdk@ pm
e,fZif; todkif;t0dkif;eJ@ eD;pyfolwa,mufu
ajymygw,f? atmifqef;pk=unf&JyHkawG o
wif;awG razmfjy&bl; odvm;? *|efrufudef;eJ@
atmifqef;pk=unfyHkawG &kdufxm;wm trsm;
}uD;yJ/ vSvnf; vSw,f? tJ'g b,f*sme,frSmrS
rxnfh&bl;? *|efrufudef;udkyJ xnfhwJh? a':pk yg
&if xnfhvkd@udk r&bl;? a':pk rygbJeJ@ *|efruf
udef; wa,mufwnf;udkyJ xnfhvkd@&Sd&if xnfh/

ajymw,f olwdk@u
wcsdK owif;*sme,fawGuawmh pmay
pdppfa&;udk a':atmifqef;pk=unfeJ@ rpPwm ruf
udef; awG@qHkwJhowif;awG wifxm;+yD; azmfjy
cGifh&/ r& rod &ao;bl;vd k@ *sme,f wapmifu ajym
ygw,f? 'Dae@ xGufwJh (Favorite /The Voice)eJ@
(NewsWatch)pmapmifawGrSmawmh rygbl;vdk@
od&ygw,f? aps;uGuft& owif;*sme,fawG
tm;vHk; a':atmifqef;pk=unf"mwfyHk azmfjy
csif=uw,fvdk@vnf; pme,fZif; todkif;t0dkif;
u ajymygw,f?
ukvor*~ txl;udk,fpm;vS,f (Vijay
Nambiar) jrefrmEdkifiHudk arvrSm a&mufcJhwkef;
uvnf; a':atmifqef;pk=unfeJ@ awG@qHkcJhwm

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

19

a&$
c
armuf

udk *sme,fawGu rsufESmzHk;owif; azmfjyzdk@ pm


aypdppfa&; wifwJhtcg yHk}uD;wifcGifhray;bJ
yHktao;yJwifcGifh ay;cJhygw,f? a':atmif
qef;pk=unf aetdrftus,fcsKyfu vGwfajrmuf
vmwJhowif;udk rsufESmzHk;rSm azmfjywJhtwGuf
(The Voice)*sme,ft ygt0if pmapmif (9)
apmif xkwfa0cGifh ,m,D&yfqdkif;cHcJh&ygw,f?
tm%mydkifawGeJ@ tvGrf;oifhw,fvdk@

trsm;u ajymae=uwJh OD;jrwfcdkif t,f 'DwmcsKyf


vkyfwJh v#yfwjyuf*sme,frSm AdkvfcsKyfatmif
qef;eJ@ EdkifiHa&;orm;a[mif;awGta=umif;
azmfjywJhtwGuf a&mif;tm; aumif;w,fvdk@
od&ygw,f? 'gayr,fh AdkvfcsKyfatmifqef;arG;
zGm;wJhESpf (1915)udk (1913)qdk+yD; rSm;,Gif;azmf
jywmawG &Sdw,fvdk@ 0g&ifh pme,fZif;orm;
wOD;u axmufjyygw,f?

jrefrmtrsdK;orD;awG w&kwfjynfrSm owdkorD;tjzpf a&mif;pm;cHae&


Rfa,June 4, 2011

jrefrm-w&kwf e,fpyfjzwfausmf vlarSmif

cdkvkyfief;awGrSm a&mif;pm; cH&wJh trsdK;orD;


trsm;pk[m w&kwfjynfrSm tvkyftudkif&
r,fvdk@ vSnfhjzm;ac:aqmifcH&+yD; aemufydkif;
rSm w&kwfvlrsdK;wOD;&J owdk@orD;tjzpf a&mif;
pm;cH & wmrsd K ; jzpf w ,f v d k @ uk v or*~
vlom;csif;pmemr_Xmeu xkwfa0wJh (IRIN)
pmapmifu ZGefv (3)&ufae@rSm xkwfazmf a&;
om;vdkufygw,f?
ukvor*~Xmeaygif;pk vlukeful;r_ wdkuf
zsufa&;pDrHudef; (UNIAP)&Jtqdkt& (2010)
jynfhESpftwGif; jrefrmEkdifiHu vlarSmifcdkul;r_
(70)&mcdkifE_ef;[m w&kwfjynfudk vSnfhjzm;ac:
aqmif+yD; owdk@orD;tjzpf a&mif;pm;cH&wJh
tr_awG jzpfw,fvdk@ qkdygw,f? jrefrmtrsdK;
orD;awG[m rdkifaygif; (1200)ausmf&SdwJh w&kwf
jrefrm e,fpyfwavsmufuae w&kwfEkdifiHbuf
rSm vlyGJpm;awGuwqifh ta&mif;pm;cH&wm
[m +yD;cJhwJh (10)ESpfwm umvuwnf;u jzpf
w,fvdk@vnf; od&ygw,f?

w&kwfEkdifiHu tdrfaxmifzufr,hf trsdK;


om;awGu r*Fvmaqmifzdk@ pDpOfolyGJpm;udk
tar&duefa':vm (8)axmif 0ef;usifay;avh
&Sd+yD; jrefrmbufu qif;&JwJh rdbawGuawmh
rdom;pktqifajyzdk@ a':vm (1)axmifavmuf
eJ@ vufcHvdkufavsmwmawG &Sdw,fv(UNIAP)
dk @
u qdkygw,f?
'Dvdk w&kwfe,fpyfjzwf r*Fvmaqmifr_
pDpOfwmawG[m (2002)ckESpfavmufuwnf;
u pcJh+yD; (2006)ckESpfrSm EkdifiHwum vl@tcGihf
a&;tzGJ @ awG u owd xm;vmrd cJ h a =umif; /
(2009)ckESpfrSm 'Dvdk pDpOfwmawGudk vlarSmif
cdkul;r_tjzpf ESpfEkdifiHtpdk;&awGu todt
rSwfy+yD; wdkufzsufESdrfeif;zdk@ oabmwlcJha=umif;
(Save The Children)tzGJ@u ajymygw,f?
(2010)jynfhESpftwGif; w&kwfjrefrme,f
pyfu vlarSmifcdkul;ol (502)OD;udk zrf;qD;tjypf
ay;EkdifcJh+yD; vlarSmifcdkul;cH&ol trsdK;om; (89)
OD;eJ@ trsdK;orD; (292)OD;udk u,fwifEkdifcJhw,f
vdk@vnf; od&ygw,f?

20

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf
aejynfawmfESifh &efukefblwmrsm; AHk; ydkufpdwfwdkuf&Sm

Mizzima,June 6, 2011

aejynfawmfteD; wyfukef;rde,ftwGif; wm? [dk;buf blwmawG &Sdw,fav? [dkbufeJ@


&xm;AHk;uGJr_ jzpf+yD;aemuf &efukefESifh aejynf
awmfblwmHkrsm;wGif AHk;&Sm pufud&d,mrsm;
jzifh tqufr jywf &S mazGr _r sm; yvk yf ae&
a=umif; &J0efxrf;rsm;u ajymygw,f?
rD;&xm;ay:ESifh &xm;blwm t0if/ t
xGuf*dwf0rsm;wGif AHk;&Smpufud&d,mrsm; udkif
aqmifum c&D;onfrsm;udk azmufcGJa&;ypPnf;
rsm; &S mazGr _rsm; yvkyf& jcif ; jzpfygw,f?
t&ifwkef;uawmh owif;&rS &Smw,f? tck
awmh (2)ywfavmuf &SdoGm;+yD? (3)a,muf w
wGJpD cGJ+yD;awmh? &xm;ay:a&m blwm t0if/
txGufawGyg? tvSnfhus ae@a&m/ nyg &SmazG/
ppfaq;wmawG vkyfygw,f[k aejynfawmf
rD;&xm;&Jt&m&SdwOD;u ajymygw,f?
AHk;&Smud&d,mrsm; xyfrH wdk;csay;+yD;aemuf
aejynfawmf blwm}uD;omru blwm}uD;odk@
rqdkufa&mufrD teD;0ef;usif&Sd =unfawmifuef/
&Gmawmf/ refusD;yif ponfh rD;&xm;blwmrsm;
rSpI udwif&SmazGppfaq;r_rsm; yvkyfae=u
&a=umif; &xm;ay:wGif vdkufvH&Sm&ef wm0ef
usonfh &J0efxrf;wOD;uvnf; ajymygw,f?
usaemfwdk@u 'Dvrf;a=umif;ay:yJav?
&xm;vrf;wavsmuf ol@tydkif;vdkuf/ tydkif;
vdkufyJav? aejynfawmf wckwnf;rS r[kwf

'DbufeJ@ tJvdkyJ vrf;a=umif;=unfhwm tJvdkyJ


vkyfwm?(BE)tzGJ@uvnf; olwdk@&SmwJh tquf
awG bmawG &Sdw,f[k olu ajymygw,f?
tvm;wl &efukefrD;&xm; blwm}uD;wGif
vnf; arvukefydkif;rS pwifum AHk;&Smpufud&d
,mrsm;jzifh vlt0iftxGuf *dwfrsm;wGif trsKd;
orD;&J0efxrf;rsm;ESifh trsKd;om; &J0efxrf;rsm;
u c&D ; onf r sm;ud k &S mazG p pf a q;r_ r sm;
yvkyfaeygw,f?
ppfwmuawmh t&ifwkef;uvnf; ppfyg
w,f? tckrS txufu (Pressure)ay;vmvdk@
'gygyJ? ppfwmawmh tzGJ@vdkuf/ tzGJ@vdkuf *dwf
xGufaygufawGeJ@ &xm;wGJawGay:yg wufppfwJh
tzGJ@awG &Sdwmaygh[k &efukef blwm}uD;&Sd
&J0efxrf;wOD;u w,fvDzkef;rSwqifh ajz=um;
ygw,f?
arv (18)&ufae@u &efukef-rEav;
trSwf (3)tqef&xm;onf aejynfawmf
teD; wyfukef;rde,f/ a&$rdblwmkHrS qifao
blwmbufodk@ OD;wnfckwfarmif;pOf pufacgif;
aemufoHk;wGJajrmuf dk;kd;wef;vlpD;wGJay: Y csdef
udkufAHk;wvHk;aygufuGJ+yD; trsKd;orD;wOD;/ trsKd;
om;wOD; yGJcsif;+yD; aoqHk;um (9)OD; '%f&m
&&dSoGm;cJhygw,f?

qufoG,f&ef.......... shwe khamauk.@gmail.com

www.nldla.net
P.O Box(34) Mae Sot, Tak 63110. Thailand
Ph: 084-5789669

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

21

a&$
c
armuf
jrefrmhta&; aumfr&SifzJG pHkprf;zd@ k UPR tqifhwck jzpfEdkif

Voa,June 7, 2011

ukvor*~ vltcGifhta&; aumifpD&J wrf;xkwfrSmyg? 'gayrJhvnf; 'Dvkyfief;pOf[m


(UPR)yHkrSefoHk;oyfr_

tpnf;ta0;rSm jrefrm
EdkifiHeJ@ ywfoufvkd@ t}uHycsufawGudk tpdk;
&u b,favmuftxd vdkufemaqmif&Guf
ovJqdkwJh oHk;oyfr_udk *sDeDAmukvor*~ Xme
csKyfrSm usif;yyvkyfrSm jzpfygw,f?
vltcGifhta&; v_yf&Sm;olawG/ u|rf;usif
olawGuawmh jrefrmtpdk;&taeeJ@ vltcGifh
ta&;aumifpDtygt0if ukvor*~&J jrefrmh
ta&; t}uHycsufawGudk taumiftxnf
azmf vdkufemzdk@ ysufuGufaeqJ jzpfw,fvdk@
jrif=uygw,f? 'ga=umifhvnf; tckoHk;oyfr_u
wqifh jrefrmtm%mydkifawGudk vltcGifht
a&;udpPeJ@ ywfoufvdk@ EdkifiHwumu vufawG
ta&;,lEdkifr,fhtajctae jzpfvmzdk@ tqifh
wqifh jzpfvmEdkifw,fvdk@ oHk;oyf=uygw,f?
av;ESpfw}udrf usif;ywJh (UPR) vlt
cGifhta&; tajctae yHkrSefoHk;oyfr_[m ukv
or*~ vl tcG ifht a&;aumif pD&J acgif; pOf
atmufrSm yvkyfwmjzpf+yD; tzJG0ifEdkifiH udk,f
pm;vS,fawG/ vltcGifhta&; u|rf;usifolawG
eJ@ tpdk;&r[kwfwJh tzJGtpnf;awGudkyg yg0if
aqG;aEG;tpD&ifcHpm wifcGifhyxm;ygw,f? tck
w}udrf usif;yr,fh jrefrmEdkifiHudpPuawmh +yD;
cJhwJh (UPR)t}uHycsufawGudk jrefrmtpdk;&
bufu b,favmuf vdkufemovJqdkwmudk
tESpfcsKyf oHk;oyfrSm jzpfygw,f?
'gayrJh 'Dvkyfief;pOfuae tpdk;&udk rjzpf
raevdkufem&r,fh qHk;jzwfcsufrsKd; ay;Ekdifwm
awmh r[kwfygbl;? oHk;oyfcsuf qdkwmeJ@ rSwf

22

jrefrmEkdifiH vltcGifhta&;udk EdkifiHwum tmHk


pdkufvmzdk@ tajctaew&yf jzpfapw,fvdk@
tck tpnf;ta0;udk wufa&mufzdk@ *sDeDAmrd
udk a&muf&dSaewJh a'gufwmaomif;xGef;u ,l
qygw,f? 'Duae+yD;awmh jrefrmh vltcGifht
a&;tajctae EdkifiHwumu pHkprf;a&;aumf
r&SifzJGzdk@ ud;yrf;aer_ tay:rSm taxmuftul
jzpfapEdkifw,fvdk@ olu ,lqygw,f?
vmr,fh pufwifbm vl@tcGihfta&;
aumifpD &Sdw,f? taxGaxG nDvmcH&Sdw,f?
tpnf;ta0;awGrSm pkHprf;ppfaq;a&; aumf
r&SifzGJa&;udpP[m wjznf;jznf;eJ@awmh t&Sdef
jrihfvmw,f? 'D (UPR Process)uvnf; tJ'D
t&SdefjrihfwJh ae&mrSm tqifhwck jzpfw,fvdk@
jrifygw,f?
jrefrmEdkifiHwGif;u tajctae[m EdkifiH
wumvl tcG ifh ta&; Oya'oawG udk csKd;
azmufr_ &dS/ r&dS ppfaq;a&; ukvor*~pHkprf;a&;
aumfr&Sifw&yfzJGzdk@ tqdkudkawmh ukvor*~
&J jrefrmEdkifiHqdkif&m vltcGifhta&;udk,fpm;
vS,f awmrwfpf tdka[; uifwm;em;(Tomas
Ojea Quintana)u ukvor*~eJ@ EdkifiHwumudk
tqdkyxm;wmyg? tck (UPR) vkyfief;pOfu
awmh ol&JvkyfydkifcGifheJ@rwl oD;jcm;jrefrmht
a&;udpP udkifwG,fr_ jzpfw,fvdk@ rpPwm uif
wm;em;u ajymygw,f? 'gayrJh (UPR)vkyfief;
pOfeJ@ olvkyfief;t=um;rSm jrefrmhta&;eJ@
ywfoufvdk@ wlnDwJh t}uHycsufawG &dSw,fvdk@
ajymygw,f ? txl ; ojzif h a wmh Ed k if iH a &;

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf

tusOf;om;awGudk cGif;csufr&dS v$wfay;a&;


udpPudk axmufjyygw,f? 'gayrJhvnf; (UPR)
vkyfief;pOf[m topfjzpfavawmh taumif
txnfazmfa&;ydkif;rSm tm;enf;r_awGawmh &dS
Ekdifw,fvdk rpPwm uifwm;em;u ,lqyg
w,f?
(UPR)vkyfief;pOf qdkwm[m vltcGifh
ta&;aumifpD&J vkyfief;azmfaqmifr_topf
jzpfygw,f? vltcGifhta&; tajctaeawG
wdk;wufaumif;rGefvmzdk@ 'Dvkyfief;[m wpHkw
&mtaxmuftul jzpfr,fvdk@ ar#mfvifh&yg
w,f? (UPR)rSm vHkcHa&;aumifpD tzJG0ifawG
taeeJ@ EdkifiHtvdkuf EdkifiHwGif;jzpfaewJh vlt
cGifhta&;tajctaeawG tm;vHk;udk udkifwG,f
ppfaq;cGifh &vdk@ygyJ? 'gayrJh 'Dvkyfief;pOf awG&dS
csufawGudk taumiftxnfazmfa&; tydkif;
rSmawmh ar;cGe f; xkwf p&mawG &dS ygw,f ?
'ga=umifh (UPR)vkyfief;pOfu awG&dSt}uHy
csufawGudk jrefrmtpdk;&ydkif;u b,favmuf
taumiftxnfazmf vdkufemrvJqdkwmudk t
eD;uyf apmifh=unfh&rSm jzpfygw,f?
(UPR)tpnf;ta0;rSmawmh ukvor*~
vltcGifhta&; aumifpDeJ (UPR)&J t}uHy
csufawGudk b,favmuf taumiftxnf
azmf vdkufemovJ qdkwmudkawmh jrefrmtpdk;&
udk,fpm;vS,fu wkH@jyefoGm;zdk@ &dSygw,f? vlt
cGifhta&; v_yf&Sm;olawGuawmh jrefrmtpdk;
&[m ukvor*~&Jt}uHycsuf/ wdkufwGef;csuf
awG ud k vspf vsLycJh w,f vd k@ ajymygw,f ?
rpPwm uifwm;em;uawmh jrefrmtpdk;&t
aeeJ@ wu,fwrf;tao;pdwf vkyfaqmifp&m
awG trsm;}uD;&dSaew,fvdk@ jrifygw,f?

jrefrmEkdifiHwGif; vltcGifhta&; wdk;wuf


vmzdk@/ vltcGifhta&; cHpm;cGifhawG &vmapzdk@
jrefrmtpdk;&taeeJ@ tao;pdwftcdkiftrm
vkyfaqmifp&mawG &dSaeygw,f? 'gayrJhvnf;
vltcGifhta&;eJ@ trsKd;om;&if=um;apha&; udpP
awGudk &nf!$ef; ajymqdkoGm;wJh orRwopf&J
yxrqHk;rdefcGef;ajym+yD; aemufydkif;rSmawmh
tpdk;&tm%mydkifawG taeeJ@ 'Dtajymtwdkif;
vdkufygaqmif&Gufvmr,fvdk@awmh ar#mfvifh
xm;ygw,f?
jrefrmEdkifiHrSm tpdk;&opf zJG+yD;wJhaemuf
EdkifiHa&; tusOf;om;awG v$wfa&;tygt0if
vltcGifhta&; tajctaeawG ydk+yD;wdk;wuf
aumif;rGefvmvdrfhr,fvdk@ EdkifiHwuma&m/
u|rf;usifolawGuyg ar#mfvifhxm;=uwmyg?
'gayrJh vltcGifhta&; v_yf&Sm;olawGuawmh
jrefrmtpdk;&udk vltcGifhta&;eJ@ ywfouf
vm&if EdkifiHwumeJ@ yl;aygif;aqmif&Gufr_ t
vGeftm;enf;w,fvdk@ ajymygw,f? txl;o
jzifhawmh tck vltcGifhta&; udk,fpm;vS,f
rpPwm uifwm;em;udk jrefrmEdkifiHudk vmcGifh
ray;wJhudpPudk axmufjyygw,f?
tck (UPR)tpnf ;ta0; twG if ; ud k
rpPwm uifwm;em;taeeJ@ udk,fwdkifwuf
a&mufrSm r[kwfayrJh ukvor*~ vl@tcGihft
a&;aumifpDukd olwifjycJhwJh tpD&ifcHpmt}uH
ycsufudk (UPR)aqG;aEG;yGJrSm xnfhoGif; oHk;oyf
zdk@ &dSr,fvdk@ od&ygw,f? 'ga=umifh ukvor*~
vltcGifhta&;udk,fpm;vS,f jrefrmEdkifiHudk
oGm;a&mufppfaq;Edkifa&; udpPudkvnf; oHk;oyf
t}uHycsufrSm xnfhoGif;vdrfhr,fvdk rpPwm
uifwm;em;uawmh ar#mfvifhxm;ygw,f?

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

23

a&$
c
armuf
yJcl; OD;xkyfpufHk qENjy_yD;qHk;

Mizzima,June 8, 2011

vkyif ef;cGiftwGif; wif;usyfonfh pnf; jzpfonf[k pufkHtvkyforrsm;u ajymygw,f?


rsOf;rsm;avsmhcs&ef yJcl;rd&Sd OD;xkyfpufkHrS t
vkyform; (65)OD;u w&uftvkyfrqif;bJ
qENjy+yD;aemuf vkyfief;&Sifbufu vdkuf
avsmI ajyvnfr_ &&SdoGm;ygw,f?
[oFmukef; &yfuGuf&Sd (Cap 1)pufkHwGif
tvkyform;rsm; rudufESpfoufaom t
vkyf=uyf (2)OD;udk wm0efrS z,f&Sm;ypfum vkyf
ief;cGiftwGif; pum;ajymjcif;/ tayghtav;
oGm;jcif;ESifh tcsdefuef@owfI aiGa=u; jzwf
awmufjcif;rsm;udk tvkyf&Sifbufu jyef
vnfkyfodrf;cJhygw,f?
pufkH refae*smxH ZGefv (3)&ufae@wGif
awmif; qd kcsufr sm; wifj yawmif ;qdk cJ h& m
rvdkufavsmojzifh (6)&ufae@rSpI tvkyf
rqif;bJ qENjycJh+yD;/ aemufw&ufwGif pufkH
ydkif&SifxH rde,ftm%mydkifrsm;ESifh aejynf
awmftvkyform; 0ef}uD;Xme wm0ef&Sdolrsm;
vma&mufawG@qHk+yD;aemuf ajyvnfoGm;jcif;
jzpfy gw,f ? (worker)tvk yf orm;rsm;u
usef;rma&; apmifha&SmufcGifh &&ef/ tcsdefydkcdkif;
&mY wduspGm tcsdefowfrSwf&efESifh oef@pif
cef;oGm;csdef ydkay;&ef awmif;qdkcJh=uygw,f?
,cifu oef@pifcef;oGm;csdefrSm reuf
(8)em&DrS (9)em&Dtxd vnf;aumif; / nae
(3)em&DrS (4)em&Dtxd vnf;aumif; owf
rSwfxm;+yD; xdktcsdefrsm;wGif r[kwfbJ taygh
tav;pGef@vdkygu w}udrf usyf (500) jzwf
awmufjcif;ESifh vufiif;jzpfygu (200)usyf

24

xdk@jyif tvkyfcsdefwGif; pum;ajymonfudk awG@&Sdyg


uvnf; xkduJhodk@yif aiGjzwfonf[k qdkygw,f?
rlvwGif tvkyform; (19)OD;om vufrSwf
xdk; wdkifwef;cJh+yD; aemufxyf (40)ausmf yl;aygif;
yg0ifvma=umif; tvkyform;rsm;. qENt&
yJcl;rd tvkyform;kH;odk@ ulnDwdkif=um;ay;cJh
onfh yJcl;wdkif; trsKd;om;'Drdkua&pD tiftm;pk
ygwDrS wd kif;OuUOD;atmifrsKd;0if;u ajymygw,f?
tvkyform;rsm; qENjyr_udk &JESifh t&yf0wf
&Jowif;wyfzGJ@ (15)OD;ausmfu qdkifu,frsm;jzifh
(2)&ufqufwdkuf vdkufvHapmifh=unfhcJh+yD; qENjyr_
ydk}uD;rvm&ef rde,ftkyfcsKyfa&;r; OD;atmifaqG
jrifh tygt0if tvkyform;kH; wm0ef&Sdolrsm;ESifh
&Jt&m&Sdrsm;u pufkHwm0ef&Sdolrsm;ESifh aqG;aEG;
wdkifyifcJh=uonf[k qdkygw,f?
awmifudk&D;,m;EdkifiHom;ydkif pufkHwGif t
vkyform; (260)ausmf&Sdum yJcl;ESifh oeyifrd
e,frsm;rS jzpf=u+yD;/ trsKd;orD;trsm;pk jzpfum
trsKd;om; (20)cef@om &Sdygw,f?

vk y f o if hv k y fx d ku f w Jh u d p P u dk vky f a y;zdk
awmif;qdkw meJbJ rvkyfwmqdka wmif; qdk
wJ h o l t rS m ;vm; rvk y f w J h o l t rS m ;vm;
qd k x mpOf ; pm;=unf h, H k e J bJ tajzay:yg
w,f ?
(a':atmifq ef; pk= unf)

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf
EdkifiHa&; tusOf;om; vGwfajrmufa&; rdom;pkawG aqG;aEG;

Voa,June 12, 2011

r=umcifu vGwfajrmufvmwJh EdkifiHa&; csuft&qkd&if tpkd;&ukd,fwkdifu 0efcHxm; wm

tusOf;om;awGeJ@ tusOf;uscHae&qJ jzpfwJh


EdkifiHa&;tusOf;om;awG&J rdom;pk0ifawG
awGqkH=u+yD; w&m;Oya'a=umif;t& EkdifiHa&;
tusOf;om;awG vGwfajrmufa&;ukd enf;vrf;
&SmcJh=uygw,f? vwfwavm vGwfajrmufvm
wJh EdkifiHa&;tusOf;om;awGeJ@vnf; axmif
wGif;tajctaeudk ar;jref;+yD; axmifwGif;u
EdkifiHa&;tusOf;om;awGudk tultnDay;Ekdif
zdk@twGuf aqG;aEG;cJh=uygw,f?
EdkifiHa&;tusOf;om; rdom;pk0ifawGeJ@
vGwfa jrmuf vmwJh Ek difiH a&;tusOf; om;
(100)ausmf EdkifiHa&;tusOf;om; udkydwf
xGef;&JaetdrfrSm pkaygif;awGqHkyGJav; vkyf=u
ygw,f? 'DawGqHkyGJrSm vuf&SdtusOf;usaewJh
EdkifiHa&;tusOf;om;awG vGwfajrmufa&;t
wG uf w&m;Oya'a=umif; uae b,fvd k
aqmif&GufEdkifrvJqdkwmudk aqG;aEG;cJh=uyg
w,f? tpdk;&opftaeeJ@ EdkifiHa&; tusOf;
om;awGtygt0if rw&m;rSm;,Gif;zrf;qD;
tusOf;csxm; cH&olawGudk Oya'a=umif;t&
jyefvnfppfaq;+yD; vGwf+idrf;csrf;omcGifhay;
a&; vkyfukdifEkdifr,fh enf;vrf;awGudk quf+yD;
vkyfaqmifoGm;r,fvdk@vnf; EdkifiHa&;tusOf;
om;a[mif;wOD;jzpfwJh udk[ef0if;atmifu
ajymygw,f? w&m;a&;qkdif&mt& ravsmf
ruefr_awG &SdEkdifw,f/ EkdifiHa&;tusOf;om;
awG tay:ukd &Sdaew,fqkdwmvnf; usaemf
wkd @ ,k H=unfw,f ? bma=umifhvJ qkda wmh
(2004)ckESpf Ekd0ifbmv (18)&ufae@u t

&Sdw,f? ravsmfruefvkyfcJh&wJhtwGuf jyefv$wf


ay;cJ h & wJ h (14318)a,muf &S d cJ h z l ; w,f ?
tJ'ga=umifh tckvnf; &SdaerSmyJ? tJ'gudk jyef
vnfqef;ppfay;zkd@qdkwJh[m Oya'a=umif;t&
awmif ;zdk@qkdwJh &nf&G,fcsufawG &Sdw,f? tusOf;
us rdom;pkawGudk,fwkdif qkdif&mqkdif&m Oya'
abmifxJuae+yD;awmh Oya't& jyefvnf
qef;ppfokH;oyfay;zkd@qkdwmukd oufqkdif&m
Oya'vkyfxkH;vkyfenf;awGeJ@tnD 0kdif;0ef;+yD;
wydifwnf; vkyfaqmifzkd@? tajctae ay;w,f
qkd&ifayghav/ pD;yGm;a&;/ vlr_a&; tajctae
ay;w,fqkdwJh EkdifiHa&;tusOf;om; rdom;pk
rsm;u OD;aqmif+yD;vkyfzdk@twGuf usaemfwkd@t
aeeJ@ wkdufwGef;csifygw,f?
'ghtjyif r=umcifu vGwfajrmufvmwJh
EkdifiHa&;tusOf;om;awGqDuae axmifwGif;
tajctaeawGudkvnf; aqG;aEG;cJh=uygao;
w,fvdk@ EdkifiHa&;tusOf;om; udkydwfxGef;&J
rdcifjzpfol a':!Gef@!Gef@OD;u ajymygw,f? EkdifiH
a&; rdom;pkawGuvnf; axmifusESpf wESpf
av#mhvdkufwJhtay:rSm trsm;}uD;yJ cHpm;csuf
awG jzpfw,f? tJ'Dusawmh wa,mufeJ@ w
a,muf tm;ay;=uwmyg? usrwkd@ tcsif;csif;
u wa,mufcHpm;csufudk wa,mufu em;
vnfw,f? wa,muftcuftcJ/ wa,muf
'kuQudk wa,mufu odw,f? tJ'Dvdk awG=u
w,f? aemuf vGwfvmwJholawGudkvnf; usr
wkd@u awGcsifw,fav? bmjzpfvdk@vJqkdawmh
usrwkd@om;awG rvGwfayrJh olwkd@vGwfvm

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

25

a&$
c
armuf

wmudk usrwkd@u t&rf;0rf;omw,f?


rdom;pkeJ@a0;wJh tusOf;axmifawGudk
ydk@aqmifwmrsKd;awGudk tm%mydkifawGu vkyf
aqmifaewJhtwGuf rdom;pkeJ@ axmif0ifpm
awGzdk@ cufcJ+yD; vHkavmufwJh usef;rma&;apmifh
a&Smufr_ r&wmrsKd;awG EdkifiHa&;tusOf;om;
awG &ifqdkifae=u&ygw,f? 'ga=umifh tm%m
ydkifawGbufu 'Duefowfr_awGudk av#mhay;
r,fqdk&if EkdifiHa&; tusOf;om;awGtwGuf
ydk+yD;ulnDapmifha&Smufr_ ay;EdkifrSm jzpfw,fvdk@
vnf ; ud k [ ef 0 if ; atmif u ajymygw,f ?
usaemfwkd@bufu tck vkyfay;Ekdifw,fqkdwJh
tcsufawGu tck&SdaewJh tcuftcJ/ twm;
tqD;awGuae+yD;awmhyJ azmufxGuf+yD; vkyf
ae&wm jzpfwJhtwGuf xda&mufr_ odyfr&Sdbl;?
xda&mufr_ ykdrkd&Sdvmzkd@qkd&if tpkd;&buf tykdif;
uydwfqkd@xm;wJh tcsuftvufwcsKd/ qD
avsmfr_ r&SdawmhwJh/ tajctaet&vnf; t
usKd;jzpfxGef;r_ r&SdawmhwJh[mawG jyifqif+yD;
awmh axmif&Jpnf;rsOf;pnf;urf; wcsKdrSm {nfh
awGcGihfawG/ tpm;taomuf ay;cGihfawG/ +yD;
awmh kH;xGufawGtay:rSm tusOf;axmifwGif;
rsufuG,f w&m;pD&ifr_awG/ uef@owf w&m;pD
&ifr_awG rvkyfbJeJ@ yGifhvif;jrifomwJh w&m;kH;
pepfawG/ w&m;pD&ifa&; pepfawGuae vkyfr,f

qkd&if usaemfwkd@ydk+yD;awmh xdxda&mufa&muf


ulnDEkdifrSmyg? odk@aomfvnf; b,fvdkyif twm;
tqD;awG &Sdaeygap/ txJrSm &SdaewJh EkdifiHa&;
tusOf; om;awGt wGuf usaemfwk d@ txd
a&mufqkH; ulnDEkdifr,hfvrf;a=umif;awGudk
&SmazG+yD;awmh tck vkyfaeygw,f?
EdkifiHa&; tusOf;om;rsm; vGwfajrmufa&;
twGuf tpdk;&opftygt0if EkdifiHwumuyg
xdxda&mufa&muf vkyfaqmifay;a&;twGuf
EkdifiHa&;tusOf;om; rdom;pk0ifawGtygt0if
wufuG v_yf&Sm;olawGu vkyfaqmifae=u
wmyg?
jrefrmEkdifiHudk oGm;a&mufcJhwJh tar&duef
txufv$wfawmftrwf *|efrufudef;uawmh
jrefrmtpdk;&taeeJ@ EdkifiHwum =uufajceDt
oif; (ICRC)udk tusOf;axmifawGrSm 0if
a&mufppfaq;cGifh jyefay;aumif; ay;Edkifw,f
qdk+yD; ajym=um;cJhygw,f?
jrefrmtpdk;&u (2006)ckESpfuwnf;u
(ICRC)udk tusOf;axmifawGrSm 0ifa&mufppf
aq;cGifh ydwfyifcJhwmjzpfwJhtwGuf tusOf;om;
awG[m ykd+yD; tcGifhta&; csKd;azmufcHae&wm
jzpfw,fvdk@vnf; EkdifiHa&;tusOf;om; rdom;pk
0ifawGu ajymqkdae=uygw,f?

xdk;ppf&yf&ef KIO u tpdk;&udk &mZoHay;

xdk;ppfqifr_udk wevFmae@vnf (12)em&D

Voa,June 13, 2011

ZGefv (11-12)&ufae@rsm;wGif (KIO)ESifh


aemufqHk;xm;I &yfwef@&ef ucsifvGwfajrmuf tpdk;&wyfrsm;t=um; vufeuf}uD;rsm;jzifh
a&;tzGJ@ (KIO)u aejynfawmfokd@ &mZoH ay; tjyeftvSef ypfcwfcJht+yD;/ ucsifjynfe,f
vdkufa=umif; (KIO)A[kdaumfrwD0if OD;veef omru &Srf;jynfe,fajrmufykdif;/ r[mrdwf
u ajymygw,f?
vufeufukdiftzGJ@rsm;. e,fajrrsm;wGif wkduf

26

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf

yGJrsm;qufjzpfEkdifojzifh jynfwGif;ppf jzpfvm


rnfudk pdk;&drfojzifh =um;vlrSwqifh aejynf
awmfokd @ wevF mreuf (10)em&DwGif t
a=umif;=um;vkdufjcif; jzpfygw,f?
wEkdifiHvHk;rSm wkdufyGJawG jzpfvmEkdif
w,f? 'ga=umifh tpkd;&bufu xkd;ppfqifwm
awGukd av#mhcsay;zkd@/ &yfay;zkd@ ajymxm;wm
&Sdw,f? 'gayrJh olwkd@bufu &yfzkd@tpDtpOf
rawG@ &ao;wJ ht wG uf usaemfwkd @buf u
usaemfwdk@ wyf&if;/ wyfzGJ@toD;oD;ukd ukd,fh
ywf0ef;usif ae&muaewkdufzkd@ tm;vHk;ukd !$ef
=um;xm;vkduf+yD/ onf;cHEkdifr_awG ausmfoGm;+yD?
usaemfwdk@ aemufqHk; 'Dae@ (12)em&Dxd &mZoH
ay;xm;w,f[k OD;veefu ajymygw,f?
wdkufyJG&yfwef@um (KIO)ESifh aqG;aEG;ap
vdkaomfvnf; tpkd;&bufu ,ae@naeykdif;xd
ta=umif;rjyefbJ/ xkd;ppfqifr_rsm; quf&Sdae
ojzifh rdrd. e,fajrteD;w0dkufwGif wkdufcdkuf
=u&ef A[dku if;. wyf&if;rsm;odk@ !$ef=um;
xm;+yD;+yD[k qkdygw,f? vuf&Sd wdkufyJGrsm;t
wGuf ajrmufykdif;wkdif; ppfXmecsKyf rycu r!$ef
=um;bJ aejynfawmf&Sd uu=unf;u wkdufkduf
!$ef=um;ae+yD;/ wevFmae@ aejynfawmfwGif
,if;wkdufyGJESifh ywfoufI pnf;a0;aeonf[k
(KIO)owif;&yfuGufu qkdygw,f?
ucsifjynfe,f rkd;armufrde,f (KIO).
vufatmufcHwyf (KIA)wyfr[m (3)rS wyf
&if; (15)teD;wGif ryc vufatmufcH wyf
&if;ESifh Aef;armfrdtajcpkduf puc (21)vuf
atmuf ajcjrefESifh ajcvsifwyf&if; tenf;qHk;
(10)&if;/ ppftiftm; (500)cef@u xkd;ppfqif

aer_rSm ,ae@xd r&yfao;[k OD;veefu ajym


qkdygw,f? (KIA)taejzifh wyf&if; (15)wck
wnf;om wkdufckdufae+yD;/ tjcm;wyf&if;rsm;okd@
rul;pufvkdojzifh ppfulrsm; rv$wfbJ cHppfjzifh
wkdufckdufaeonf[k qkdygw,f?
(KIO)XmecsKyf wnf&Sd&m vkdifZmrdteD;
wGifyg pkd;&drf&ojzifh jrpf}uD;em;rday:&Sd (KIO)
qufqHa&;Hk;ESifh (KIO)ykdif bl;*g;ukr`%DHk;rS 0ef
xrf;rsm;ukd vHkcHa&;t& we*FaEGae@wGif jyef
ac:vkdufaomfvnf; ukr`%DHk;ukdrl rkyfodrf;
ao;ay? tpkd;&bufrS (82)rr/ (120) t
ajrmufrsm;jzifh (6)rkdifcef@tuGmrS ypfcwfaeo
jzifh (KIO)pcef; bGrfqefawmif (xHk;bkdpcef;)
rS wrkdifausmftuGm&Sd a&Swef;wyfzGJ@ukd jyefkyf
vkduf+yD; pcef;awmifay:rS ckcHwkdufckdufaeonf
[k tjcm; (KIO)t&m&Sd wOD;u ajymygw,f?
(KIA)rS tenf;qHk; (3)OD; usqHk;+yD; tpkd;&
bufrS tajrmuftjrm; usqHk;um/ rkd;armuf
ESifh Aef;armf&Sd aq;Hkrsm;Y tenf;qHk;vlem
(100)0ef;usif&Sdonf[k a'ocHrsm;tajymt
& od&a=umif; OD;veefu ajymygw,f? xkd
wkdufyGJteD;&Sd &Gmrsm;om;ESifh vG,f*s,frdteD;
&Sd a'ocHrsm; tenf;qHk; (2000)cef@rSm wkwf
buf us,facgif/ vm;&if;aus;&Gmbuf xGuf
ajy;wdrf;a&Smifr_rsm; &Sdaeygw,f?
wkwfawGukdvnf; 'kuQray;csifbl;?
tJ'Dvkd rjzpfatmif ppfyGJukd avsmhoavmuf
avsmhoGm;/ wwfEkdifoavmuf +idrf;oGm;ygap
qkdwJh pdwfeJ@ vkyfaeayr,fh olwkd@bufu ppf
tiftm;}uD;eJ@ xkd;ppfqifvmw,fqkdawmh?
usaemfwkd@bufu ppfyGJ rjzpfapcsifbl;[k OD;v

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

27

a&$
c
armuf

eefu ajymygw,f?
(KIA)u if;wdk@xdef;csKyf&m a'orsm;&Sd
t&yfom;rsm;udk wyfvSef@xm;um/ vkdifZm
teD;wGif ppftiftm;rsm; toifhtaetxm;
jzifh wdk;csJcsxm;vmaoma=umifh ppfjzpfyGm;

rnfukd pkd;&drfojzifh vkdifZmrS (6)rkdiftuGm&Sd


v*sm;,ef/ r'D;,ef/ atmif*sm ponfh aus;
&Gmrsm;rS a'ocHrsm; vkdifZmokd@ 0ifa&mufvm
onf[k (KIO)XmecsKyfrS t&m&SdwOD;u ajym
ygw,f?

ucsif ppfajy; 'kuQonf ydkrsm;vmae

Irrawaddy,June 15, 2011

jrefrmhwyfrawmfESifh ucsif vGwfvyfa&; yGm;r_ r&Sdao;a=umif;/ jrefrmhwyfrawmf.


wyfrawmf (KIA)wkd@. wkdufyJGrsm;a=umifh u
csifa'ocH (1000)cef@ wkwf-jrefrm e,fpyf&Sd
(KIA)A[dkXmecsKyf vdkifZmrdodk@ pwifI oGm;
a&muf ckdv_H=uygw,f?
vdkifZm&Sd bk&m;ausmif;/ pmoifausmif;
wdk@wGif ae&mxkdifcif;/ tpm;taomufrsm;
pDpOfay;xm;a=umif; od&ygw,f? vdkifZmrSm
pcef; (4)ck/ (5)ck cs+yD; tck ae&mcsxm;a&;
twGuf tvkyf&_yfae =uw,f? wkwfbuf
urf;usawmhvnf; touf}uD;oleJ@ uav;yJ
vufcHw,f[k (KIA)ppfXmecsKyfrS wm0ef&Sd
ol wOD;u ajymygw,f? wkwfEkdifiHodk@ a&muf
&dSoGm;aom 'kuQonfrsm;ukd w&kwftm%m
ykdifwkd@u ulnDjcif; r&dSa=umif; / todrdwfaqG
rsm;xH oGm;a&mufaexkdifae=ua=umif;(KIA)
t&m&dSu &Sif;jyygw,f?
wdrf;a&Smifvmolrsm;onf vdkifZm-jrpf
}uD;em; um;vrf;r}uD;wav#mufrS a'ocH
rsm;/ jrpf}uD;em;rday:&Sd (KIA). rdom;pkrsm;
jzpfonf[k qkdygw,f? jrpf}uD;em;rdwGif ,ck
&ufydkif; AHk;aygufuJGr_rsm; (3)ae&mwGif jzpfyGm;
cJha=umif; od&ygw,f? wdkufyGJ}uD;rsm; xyfrH jzpf

28

qufoG,fa&; vrf;a=umif;rsm; jywfawmuf


oGm;&ef jrpf}uD;em;-vdkifZm um;vrf;&Sd wHwm;
(3)ckudk ,ck& ufy kdif ;twG if; zsufqD ;vkd uf
a=umif; (KIA)u ajymygw,f?
jrefrmhwyfrawmfu vdkifZm - Aef;armf
- jrpf}uD;em; um;vrf;wav#mufwGif wyf
tiftm; xyfrHwdk;csJxm;a=umif;/ c&D;oGm;
vmr_ukd wif;usyfvkdufa=umif; od&ygw,f?
jrefrmhwyfrawmfESihf (KIA)onf vtwef=um
ppfa&;wif;rmcJh +yD;aemuf ZGef (9)&ufae@u p
wif+yD; wdkufyGJjzpfyGm;cJhjcif; jzpfygw,f? tpdk;&
u ucsifjynfe,f rdk;armufrde,ftwGif;&Sd
wmydefa&tm;v#yfppf pDrHudef;teD;&Sd (KIA)
wyfr sm;tm; vHk cH a&;t& pd wf rcs&aom
a=umifh[k ta=umif;jyum xGufcGm&ef ajymqdk
cJhygw,f?
(KIA)uvnf; if;wkd@ xdef;csKyf&ma'o
teD;&dS tpdk;&wyfrsm; qkwfcGma&; awmif;qdk
chJygw,f? ESpfbuf ppfa&;wif;rmr_rsm;u ppfyJG
rsm;tjzpf ajymif;vJchJjcif; jzpfygw,f? jrefrmh
wyfrawmfESihf (KIA)wkd@ +idrf;csrf;a&;,l+yD; (17)
ESpft=umwGif ESpfbufwkdufckdufr_rsm; jyefvnf

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf

ay:aygufvmjcif; jzpfygw,f? jrefrmtpkd;&u


ucsifa'owGif jzpfyGm;aeaom wkdufyJGrsm;ESihf
ywfouf+yD; owif;xkwfjyefjcif; ryao;ay?
(7)&uf=um jzpfyGm;chJaom ypfcwfr_rsm;
&yfwef@zG,f r&dSao;a=umif; (KIA)u ,lqae
ygw,f? tpdk;&bufuvnf; xdk;ppfuawmh
wu,fwrf; (KIA)udk tjrpfjywf acsr_ef;csifwJh

yHkpHrsKd; vkyfvmw,f/ olwdk@&Jxkd;ppfu &dk;&dk;xdk;


ppf r[kwfawmhbJeJ@ aejynfawmfuae wdkuf
ppfqifvmwJh yHkpHrsKd;eJ@ vkyfvmw,fqdkawmh
ppfuawmh &yfwef@zdk@cufr,fvdk@ usaemf xif
w,f[k vkdifZmrS (KIA)wm0ef&Sdolu ajym
ygw,f?

EdkifiHa&;tusOf;om; vGwfajrmufa&; v+yf&Sm;r+jzpfyGm;

Naythit,June 16, 2011

EkdifiHa&;tusOf;om; vGwfajrmufa&; a[mif;awGa&m usaemfwdk@ vkyfazmfudkifbuf


twG uf v_ y f& S m;r_ a wG ud k &efuk e fwk d if ; u
rde,fwcsKd/ {&m0wDwdkif;/ yJcl;wkdif;/ rEav;eJ@
&ckdifjynfe,fu wcsKdrde,fawGrSm yvkyfcJhyg
w,f? &efukef+rdK&J ae&mtawmf rsm;rsm;rSm
vli,fausmif;om;tzGJ@ rS EkdifiHa&;tusOf;om;
vGwfajrmufa&;twGuf pm&Gufjzef@a0jcif;/
uyfjcif;/ &yfeD;&yfa0;odk@ a=ujimcsufrsm; pm
wkdufrS ay;ydk@jcif;pwJh v_yf&Sm;r_awG yvkyfcJh+yD;/
EkdifiHa&;tusOf;om; rdom;pk0if wcsKduawmh
eD;pyf&mpkpnf;+yD; qkawmifyGJawG yvkyfcJh=uyg
w,f?
EkdifiHa&;tusOf;om; vGwfajrmufa&; qk
awmif;yGJyvkyfcJhwJh &efukefrdu EdkifiHa&;t
usOf;om;wOD;&J zcifwOD;udk ar;jref;cJh&m Ekdif
iHa&;tusOf;om;awG vGwfajrmufzkd@twGuf
qkawmif;yGJvkyfwmyg? iSufv$wfyGJwkd@ tau|;
tarG;eJ@ EkdifiHa&;tusOf;om; rdompkawGeJ@
udk,fh &Jabmf&JbufawG pk+yD;awmh tcrf;tem;
oabmrsKd; qkawmif;yGJ vkyfwmyg? vl (60)
eD;yg; vmwufygw,f? EkdifiHa&;tusOf;om;

awGa&m ygygw,f? rdom;pk0ifawGvnf; ygyg


w,f
+yD;cJhwJh ZGefv (12)&ufae@uvnf; &efukef
rdrSm jyefvnfvGwfajrmufvmwJh EdkifiHa&;
tusOf;om;awGeJ@ tusOf;uscHae&ao;wJh
EdkifiHa&; tusOf;om;rdom;pkawG awG@qHkyGJav;
wckudk tusOf;uscHae&aom (88)rsdK;quf
ausmif;om; udkydwfxGef; aetdrfwGif pka0;
+yD; qkawmif;yGJ yvkyfcJhygao;w,f?
=uHhzGH@tpdk;&wufvm+yD; taxGaxGvGwf
+idrf;csrf;omcGifhudk jrefrmhenf;/ jrefrmh[efusifh
oHk;um wESpfavsmh vGwf+idrf;csrf;omcGifhom
ay;cJhwJhtwGuf arv (17)&ufae@u jrefrm
jynfaxmifaygif;pHkrS vGwfajrmufvmolawG
xJrSm EkdifiHa&;tusOf;om; pkpkaygif; (27)OD;om
yg&S d c J h y gw,f ? Ek d i f i H a &;tusOf ; usaeol
rdom;pk0ifawG&J ar#mfvifhcsufawGudk eif;acs
vdkufwJhvkyf&yf jzpfaewma=umifh wufopfp
=uhHzGHtpdk;&udk EkdifiHwumrS ajymqdka0zefwm
awG cHae&ygw,f?

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

29

a&$
c
armuf
AD,uferf ppfa&;avhusifhr+ w&kwf uefuGuf

AD,uferfeJ w&kwfEdkifiHt=um; o,HZm avhusifhr_wcktjzpf w&kwftpdk;& owif;pm


wayguG,f0r,fvdk ,lq&wJh u|ef;wu|ef;eJ
ywfouf+yD; tjiif;yGm;wif;rmr_ jzpfyGm;aepOf
twGif;rSmyJ AD,uferfEdkifiHu awmifw&kwfyif
v,fxJrSm usnfqHtppf tokH;y+yD; a&wyfppf
a&; avhusifhr_awGyvkyfcJhygw,f? ppfa&;avh
usifhr_udk AD,uferfa&ydkifeuftwGif;rSm&SdwJh
u|ef;i,fwu|ef;rSm yvkyfcJhw,fvdk AD,uferf
a&wyft&m&Sdwa,mufu ajymygw,f? 'Dppf
a&; avhusifhr_[m w&kwfudk qefusifjyowJh

*vdkb,fwdkif;rfpfu uefuGuf &_wfcscJhygw,f?


w&kwfbufu AD,uferfoabFmawG&J a&eH
prf;oyf wl;azmfa&; ydkufvdkif;awGudk jzwf
awmufypfcJhw,fvdk AD,uferfbufu pGyfpGJ
ajymqdkcJhygw,f? AD,uferfbufuvnf; w&kwf
ig;zrf; oabFmawG ud k w&k wf y dk if euf xJ rS m
aemufuvdkufcJhw,fvdk w&kwfbufu pGyfpGJyg
w,f ? (BBC)

qD;&D;,m; 'kuQonfawG wl&uDxJ qufvufcdkvH+

qD; &D ;,m;tpdk;&wyf wG au *sDqmeJ ausmf cdkv_Ha&muf&Sdae=uw,fvdk ukvor


&_ * grd awG ud k quf v uf xd e f ; csKyf xm+yD ;
'kuQonfawG[m wl&uDe,fpyfudk qufvuf
xGuf ajy;ae=uygw,f? we*FaEGaeu p+yD;
qD;&D;,m;tpdk;&wyfzGJawGu tjyif;txefxdk;
ppfqifE$JcJh+yD; rdywfvnf awmifukef;ay:rSm&Sd
wJh tpdk;&tac: vufusefolykeftkyfpkav;udk
ESdrfeif;&Sif;vif;aew,fvdk qdkygw,f? wl&uD
EdkifiHxJrSm tcktcg 'kuQonfaygif; ig;axmif

*~u ajymygw,f ? qD ;&D; ,m;e,f pyf buf


tjcrf ; rS m aemuf xyfa pmif h q dk if ; ae=uwJ h
'kuQonfawGaxmifeJcsD&Sdae=uao;w,fvdk
qD;&D;,m;e,fpyfu bDbDpD owif;axmufu
ajymygw,f? tpdk;&bufu ppfqifa&; a&Sw
qifhwdk;vm&if xGufcGmzdk olwdk[m toifhjyif
qifxm;juwmvdk qdkygw,f?(BBC)

EsLuvD;,m; aqG;aEG;yGJ jyefvmzkd tD&efukd wkwfwkdufwGef;

tD&efEkdifiHtaeeJ@ EsLuvD;,m; pGrf;tif orRw [l*sifawmif(;Hu Jintao)u tD &ef orRw


ukd +idrf;csrf;wJhenf;eJ@ tokH;yykdifcGihf &Sdw,fqkdwJh ukd wkdufwGef;vdkufygw,f? orRw [l*sifawmif;
f
udpPtmrcHcsuf&zkd@twGuf (6)EkdifiHyg0ifwJh eJ@ tD&eforRw rmrGwf trm'DeD*suf'(MahmaqG;aEG;yGJudk tjrefqkH;jyefpzdk@ vdk+yDvkd@ wkwf oud Ahmadinejad)wkd@[m umZufpwefrd

30

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

a&$
c
armuf

awmf tufpfwm;em;udk a&muf&Sdaeygw,f?


tm&Sa'o yl;aygif;aqmif&Gufr_tzGJjzpfwJh &Sef
[kdif;yl;aygif;aqmif&Gufa&; tzGJ&J ESpfywfvnf
tpnf;ta0;ukd wufa&mufzkd@ a&muf&Sdaewm
jzpfygw,f? wkwforRwu tD&eforRwukd
aqG;aEG;ajymqkd+yD; ,kH=unfr_ &&Sdapr,fh odom
xif&Sm;wJhtqifh wufvSrf;Ekdifzkd@ ajymygw,f?

'g[m tD&efEkdifiH&JtusKd;omru ta&St


v,fykdif;a'owckvkH; wnf+idrfa&;twGufyg
tusKd;tjrwf &SdaprSm jzpfw,fvdk@ qkdygw,f?
tD&eforRwuvnf; ol@EkdifiHtaeeJ@ ukvo
r*~ vkHcHa&;aumifpD t+rJwrf;tzGJ0if (5)Ekdif
iHeJ@ *smr%DEkdifiHwkd@yg0ifwJh aqG;aEG;r_udk jyef
vnfyvkyfvdkygw,fvdk@ ajymygw,f? (VOA)

ql'efrSm vlrsdK;wkef; okwfoifr+ jzpfyGm;ae

ajrmufydkif;ql'efeJ e,fpyfem;u t=urf; pmcsKyfudk vkH;0csdK;azmufaewmjzpfw,fvdk


zufwdkufcdkufr_[m vlrsdK;pkwckvkH;udk okwfoif
&Sif;vif;ypfovdk jzpfaew,fvdk vmr,fhvrSm
vGwfvyfa&; &awmhr,fh awmifydkif;ql'efEdkifiH
&J 'kwd , orRwu ajymygw,f ? (South
Kordofan)jynfe,fu wdkufcdkufr_awG txl;o
jzifh Elbm awmifwef;awGay:rSm t=urf;zuf
wdkufcdkufr_awG[m awmifajrmuf+idrf;csrf;a&;

'kwd,orRw (Riek Machar)u ajymygw,f?


+yD;cJhwJh oDwif;ywftwGif; wdkufcdkufr_awG
a=umifh tJ'Da'ou vlaygif;ajcmufaomif;
avmuf tdk;tdrfrJh pGefhcGmajy;cJh&w,fvdk ukv
or*~u qdk ygw,f ? csufjcif; typf &yf=uzd k t ar
&d uef orRw td kbm;rm;u yef =um;xm;ygw,f?
(BBC)

t,fvfcdkif;'g; acgif;aqmiftjzpf tdkifref t,fvfZm0g&Dudk a&G;

tkdprm bifvm'ifae&mudk qufcHzdk@t ausmf0ifa&mufaewJh 'DwyfawG rxGufcGmoI

wGuf tD*spfEkdifiHzGm; tkdifreft,fvfZm0g&(AyD


man al-Zawahri)ukd a&G;cs,fvkduf+yDvkd@ t,fvf
ckdif;'g;tzGJu qkdygw,f? 'Dt=urf;zuftzGJ&J
acgif;aqmifopf a=unmcsufukd t,fvfckdif;
'g;tzGJu tpPvmrf tifwmeuf pmrsufESm
wckrSm wifvkdufwm jzpfygw,f? 'DtzGJu t
ar&duefEkdifiHeJ@ tpPa&;EkdifiHawG[m tpPvmrf
bmomudk usL;ausmf zsufqD;olawG jzpfw,f
vdk@ okH;E_ef;vkduf+yD; 'DEkdifiHawGudk csufcsif;yJ bm
oma&;ppfyGJ/ jrifhjrwfwJh ppfyGJawG qifE$JoGm;
r,fvdk@ uwdyvkduf=uygw,f? t,fvfckdif;'g;
tzGJuyJ tpPvmrfykdifeuf e,fajrxJrSm usL;

wkdufyGJquf0ifoGm;r,fvdk@ a=unmvkdufyg
w,f? aemuftywfrSm touf (60)jynfhr,fh
cGJpdwfq&m0ef Zm0g&D[m tcsdef=umjrifhpGm bif
vm'if&Jvufaxmuf vkyfvmol jzpfygw,f?
t=urf;zufr_ wkdufzsufa&;qkdif&m u|rf;usif
ESH@pyfolawGuawmh Zm0g&D[m t,fvfckdif;'g;
&Jt"du r[mAsL[musus pOf;pm;EkdifoleJ@ ppf
qifa&;pDrHol jzpfw,fvdk@ ,lq=uygw,f? t
ar&duef t=urf;zufwdkufzsufa&; t&m&Sd *|ef
b&efeefuawmh 'Dacgif;aqmifopfukdvnf;
xyf&zkd@ tar&dueftaeeJ@ vkduf&Smaew,fvdk@
'DwywfxJrSm ajymcJhygw,f? (VOA)

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

31

a&$
c
armuf

jrefrmEdkifiH trsKd;orD;rsm;aeESifh (66)ESpfajrmuf a':atmifqef;pk-unfarG;ae


txdrf;trSwf aw;oDcsif;oDqdkyGJESifh aps;a&mif;yGJawmf rSwfwrf;"gwfyHk

32

wpfv ESpf}udrfxkwfa0onf?

You might also like