1

PROGRAM KOMBTAR PR KRKIM DHE ZHVILLIM

AGJENCIA E KRKIMIT, TEKNOLOGJIS DHE INOVACIONIT

SISTEMET DHE TEKNOLOGJIT E INFORMACIONIT

Afati 20102012

I. T DHNA T PRGJITHSHME
1. 2.

Titulli:

SISTEMET DHE TEKNOLOGJIT E INFORMACIONIT

Institucioni Prgjegjs: AGJENCIA E KRKIMIT, TEKNOLOGJIS DHE INOVACIONIT

3.

Institucionet qndrore q bashkpunojn: Programi sht i hapur.

4.

Institucionet e Arsimit t Lart dhe Institucionet Shkencore: Programi sht i hapur.

5.

Fusha e veprimtaris a) Fushat e veprimtaris shkencore e zhvilluese ku realizohen objektivat e Programit: b)

Krkimi n fushn e TIK Zhvillimi i aplikimeve t TIK Mbshtetja me infrastruktur

Fushat e veprimtaris ekonomike, shoqrore e kulturore ku zbatohen rezultatet e Programit: edukimi shndeti qeverisja biznesi siguria energjia mbrojtja e mjedisit trashgimia kulturore 2010-2012

6. 7.

Afati:

Financimi total (lek): 60,000,000

II. PRMBAJTJA 1. Gjendja ekzistuese Prdorimi i teknologjive t informacionit dhe komunikimit (TIK) gjat viteve t fundit ka shnuar progres t dukshm. Esht rritur numri i prdoruesve t TIK, i prdoruesve t Internetit, i aplikimeve informatike. N vecanti progress t dukshm ka patur zhvillimi i infrastrukturs dhe aplikimeve n sektorin publik, me krijimin e rrejtit informatik qeveritar, krijimin e faqeve t Internetit t institucioneve publike qndrore dhe intensifikimin e prdorimit t TIK nga administrata. N vemendje t qeveris sht strategjia kombtare pr TIK, nj version i t cils, i prmirsuar n prputhje me zhvillimet dhe detyrat aktuale, sht paraqitur tashm pr diskutim. Vmendje t vecant ky dokument i kushton prdorimit t TIK n administratn publike, n veprimtarit ekonomike, n kujdesin shndetsor, n sistemin e drejtsis, n zhvillimin e prmbajtjes dixhitale, prmirsimin e kapaciteteve njerzore dhe prdorimine TIK n edukim dhe krkimin shkencor. N vecanti qeveria po punon pr shtrirjen e msimdhnies t informatikes, krijimin e laboratorve t TIK dhe lidhjen me Internetin t shkollave n mbar vendin, cka pritet t jape nje shtytje t fuqishme prorimit masiv t TIK; por dhe q shtron detyra komplekse pr tu zgjidur dhe hap horizone t gjera pune krkimore e zhvilluese. Sektori i aresimit t lart sht n kulmin e realizimit t procesit te Bolonjes pr modernizimin dhe unifikimin e proceseve educative-krkimore n shkall panevropiane. Ky proces krijon kushte t reja m t mira pr zhvillimin e krkimit shkencor n kuadrin e edukimit universitar dhe pasuniversitar. Vet strukturat e krkimit shkencor po i nnshtrohen nj reforme t thell q synon integrimin e tij me edukimin dhe q mendohet t ket ndikim pozitiv n rritjen cilsore dhe sasiore te krkimit dhe zhvillimit. Ne kuadrin e proceseve integruese euroatlantike komuniteti akademik sht perfshir n disa projekte t rndsishme rajonale t financuar nga Komisioni Evropian, projekte q prfaqsojn shtrirjen e veprimtaris krkimore zhvilluese evropiane n rajonin e Ballkanit dhe vendeve rreth tij. Shmbuj tipik jane projektet SEEREN dhe SEEREN2 per lidhjen e rrjetave kerkimore educative kombtare t vendeve ballkanike me rrjetin krkimor edukativ panevropian GEANT; si dhe SEE_GRID dhe SEE-GRID2 q synojn transferimin dhe zhvillimin n rajonin e Evropes Juglindore t rezultateve t projekteve evropiane mbi teknologjite GRID si nj prbrs i rndsishm i Zons Krkimore Evrpoiane ERA. Teknologjit GRID mundsojn shfrytzimin e burimeve t shprndara n rrjetin panevropian krkimor edukativ nprmjet pjesmarjes n organizatat virtuale evropiane t krkimit. Rndsi t veant parashikohet t ket projekti i financuar nga qeveria italiane pr krijmin e rrejtit kombtar akademik (krkimor edukativ) t vendit.

N Evrop krkimi dhe zhvillimi i TIK prbn nj objektiv t rndsishm politik, gj q shprehet n rolin e vecant q kan TIK n strukturn e Programit Kuadr 7 (FP7). Krahas zhvillimit t teknologjive dhe aplikimeve t reja, n FP7 parashikohet t vazhdoj projekti tashm shumvjecar GEANT q realizon lidhjen e rrjetave akademike kombtare t vendeve evropiane n nj super-rrjet panevropian, si dhe me rrjetat e kontinenteve t tjera. Pjesmarja e vendit n Programin Kuadr 7 t Komisionit Evropian, si nj veprimtqari e rndsishme q nxit integrimin evropian, mbshtetet nprmjet pjesmarjes n projektet SEE-ERA dhe IDEALIST. SEE-ERA synon forcimin e lidhjeve midis institucioneve rajonale pr nxitjen e veprimtarive t prbashkta, ndrsa IDEALIST synon n qarkullimin e informacioneve mbi projektpropozimet e ndryshme t FP7 dhe nxitet pjesmarja n to. Gjat PKKZH 2007-2009 u punua n drejtimet aktuale t zhvillimit botror dhe objektivat e qeveris, pr nxitjen e zhvillimeve t reja t TIK dhe prdorimin e tyre, si dhe n zhvillimin e aplikimeve specifike ne fushat e gjuhsis dhe sekretarive msimore (Universiteti i Tirans). Programi kombtar aktual pr krkimin dhe zhvillimin n fushn e TIK gjat 2010-2012 prsri synon, duke u mbshtetur n rezultatet e arritura, drejtimet aktuale t zhvillimit botror dhe objektivat e qeveris, t nxit zhvillime t reja t TIK dhe prdorimit t tyre.

2. Motivimi i ndrmarrjes s Programit Motivi final i programit sht zvogelimi i ndarjes dixhitale t Shqipris nga vendet e tjera t rajonit dhe ato evropiane, pr t shndrruar TIK n nj mjet t fuqishm t progresit t gjishanshm t vendit dhe integrimit evropian. N veanti programi motivohet nga: - Rritja e efektivitetit t TIK nprmjet prmirsimit t balances midis infrastrukturs tashm t instaluar dhe n process instalimi, dhe prmbajtjes dixhitale lokale q qarkullon n t. - Intensifikimi i veprimtaris krkuese dhe zhvilluese t institucioneve t arsimit t lart (IAL) dhe krkimore n fushn e TIK - Forcimi i bashkpunimit midis institucioneve t arsimit t lart dhe krkimore me sektort e tjer si administrata publike dhe sektori privat; si dhe me institucionet homologe rajonale dhe evropiane. - Prfshirja e institucioneve t arsimit t lart dhe krkimore n realizimin e detyrave prparsore t vendit q lidhen me prhapjen dhe prdorimin e TIK Kto motive rrjedhin nga dokumenti per strategjin kombtare pr TIK, nga nismat e qeveris pr informatizimin e shkollave dhe reformimin e krkimit shkencor n kuadrin e edukimit universitar dhe pasuniversitar.

3. Drejtimet prparsore t krkimit dhe zhvillimit teknologjik n fushn e sistemeve dhe teknologjive t informacionit. Drejtimet e krkimit dhe zhvillimit prcaktohen n prputhje me objektivat e programit dhe n shrbim te tyre. a) Njohja dhe zbatimi n mnyr krijuese i teknologjive pr zhvillimin e aplikimeve t shprndara. Krijimi i mjediseve t zhvillimit t aplikimeve dhe i gjuhve specifike. b) Njohja e teknologjive t rrjetave informatike dhe t shrbimeve n to, studimi i cilsive dhe i sjelljes s tyre duke konsideruar kushtet konkrete t vendit, projektimi dhe ndrtimi i sistemeve t shprndara. c) Njohja dhe zhvillimi i TIK pr modelimin dhe simulimin n fusha t tjera t shkencs dhe teknologjise, q lidhen me shtrytzimin e e-infrastrukturs kombtare, rajonale dhe evropiane. d) Studimi i problemeve dhe i teknologjive t mbrojtjes n rrjetat dhe sistemet e shprndara. e) Studimi i aspekteve t veanta t TIK me interes t dukshm pr krkimin dhe edukimin e specialistve t TIK. f) Njohja e gjndjes t zhvillimit t TIK n vnd; si e-infrashtuktra, aplikimet, prmbajtja dixhitale, kualifikimi, krkesat etj.. g) Intensifikimi i bashkpunimit midis njsive krkimore-zhvilluese n shkall kombtare dhe rritja e kontakteve me homologt n rajon dhe Evrop.

4. Objektivat e krkimit dhe zhvillimit. Objektivat kryesore t Programit konsistojn n zhvillimin sa m t shpejt dhe aplikimin sa m intensiv n fusha nga m t ndryshmet t sistemeve dhe teknologjive t informacionit, me qllim q t materializohen idet e paraqitura n seksionin (2) Motivimi i ndrmarrjes s Programit: 4.1.
a. b.

N fushn e edukimit. Prmirsimi i kualifikimit t njsive t specializuara n fushn e TIK n IAL n krkimin dhe zhvillimin e TIK t reja. Prmirsimi i trainimit t nxnsve, studentve dhe punonjsve n prdorimin e TIK nprmjet zhvilllimit t prmbajtjes edukative lokale dhe aplikimeve t e-edukimit. N fushn e rrjetave informatike.
c.

4.2.

Zhvillimi i rrjetave informatike ndr-institucionale n shkall kombtare, dhe integrimi i tyre n nj rrjet kombtar por t decentralizuar n shrbim t edukimit dhe krkimit. Zhvillimi i zgjidhjeve teknologjike integruese si aplikimet e shprndara dhe GRID, q synojn forcimin e bashkpunimit krkimor zhvillues midis institucioneve dhe me publikun. N fushn e aplikimeve.

d.

4.3.
e. f. g. h.

Zhvillimi i aplikimeve me fush t gjr prdorimi publik. Zhvillimi i aplikimeve q ndihmojn drejtprdrejt n integrimin e edukimit dhe krkim zhvillimit me rajonin dhe Evropen. Krijimi i bazave t t dhnave me rndsi publike e kombtare. Rritja e siguris n rrjetat dhe aplikimet e TIK N fushn e teknologjive t reja.

4.4.
i. j.

Njohja e teknologjive t reja dhe zhvillimi i zbatimeve t tyre n shrbim t edukimit dhe krkimit n TIK. Zhvillimi i veprimtarive promovuese kombtare dhe ndrkombtare mbi TIK n edukim, krkim dhe zhvillim.

Kto objektiva do t trajtohen n projekte t veanta t propozuara nga institucionet e interesuara, por duke i dhn prparsi: projekteve ndr-institucionale me prfshirjen e institucioneve t arsimit t lart dhe atyre krkimore. projekteve q mbshtetin pjesmarjen n veprimtarit krkimore zhvilluese ne fushn e TIK n shkall rajonale dhe evropiane.

Objektivat jan krejt t prgjithshme pr t mos kushtzuar dhe ngushtuar fushn e aplikimit. sht detyr dhe e drejt e t gjitha institucioneve/

organizatave t interesuara dhe e individve t shprehin krkesat, idet dhe projektet e tyre. Kriteri i ndr-institucionalitetit me prfshirjen e komunitetit krkimor synon t forcoj bashkpunimin krkimor zhvillues midis sektorve publik, t shoqris civile dhe at privat, koordinimin e prpjekjeve, unifikimin e qndrimeve dhe arritjen e rezultateve sa m optimale.

5. Ndikimi i rezultateve t pritshme n zhvillimin social-ekonomik

Ndikimi i rezultateve t Programit pritet t jete i dukshm n disa drejtime:

a. b. c. d. e.

Prmirsimi i shfrytzimit t TIK n edukim nprmjet krijimit t nj prmbajtjeje dixhitale dhe aplikimeve pr kapjen e saj. Zhvilllimin e aplikimeve t TIK n rrjeta dhe rritjen e siguris s tyre. Prmirsimin e infrastrukturs m rndsi kombtare dhe rritjen e shkalls to integrimit t saj n strukturat rajonale dhe evropiane. Forcimin e bashkpunimit ndrinstitucional midis departamenteve t TIK me njri tjetrin, si dhe midis tyre dhe institucioneve t tjera krkimore-zhvilluese. Intensifikimin e kontakteve me komunitetin krkimor n rajon dhe at evropian dhe rritjen e prezencs n projektet evropiane.

III. FINANCIMI 1. Tabela prmbledhse e financimit t programit. SISTEMET DHE TEKNOLOGJIT E INFORMACIONIT Gjithsej Ndare n vite (Mij Lek) (Mij Lek) Emrtimi 2010 2011 2012 60,000 20,000 22,000 18,000 a) Kosto Totale b) Financimi i Siguruar 60,000 20,000 22,000 18,000 c) Krkesa pr Financim
1.

Shpenzimet pr programin sipas llojit. Totali Sig Krkuar

(S) 4 (K) 5 S 6

Nr.
1

Lloji i Shpenzimit
2

Gjithsej
(Mij Lek) 3

2010
K 7

Ndar n vite 2011

S 8 K 9 S 10

2012
K 11

1.

2.

3. 4.

Shpenzime Fizibiliteti a) personeli b) t tjera Shpenzime Kapitale c) paisje t mdha d) t tjera e) ndrtime Asistence teknike e huaj Shpenzime Funksionimi a) Grupi i Puns b) Ekspertiza SHUMA

26,000 19,000 7,000 30,000

26,000 19,000 7,000 30,000

8,000 6,000 2,000 10,000

10,000 7,000 3,000 10,500

8,000 6,500 1,500 9,000

4,000 2,000 2,000 60,000

4,000 2,000 2,000 60,000

2,000 1000 1000 20,000

1,500 750 750 22,000

1,000 500 500 18,000

Shnim: Raportet baz pr zbrthimin e fondeve sipas zrave: Kostua e shpenzimeve pr administrimin e programit...... 15% Kostua e puns ndaj vlers totale t projektit.................... 40% Kostua e paisjeve mesatarisht........................................... 35% Kostua e mjeteve t konsumit........................................... 10% Shpenzimet pr asistenc teknike t huaj do t parashikohen n projektet e veanta duke i prfshir sipas rastit n zrat shpenzime personeli dhe shpenzime kapitale. Detajimi i zrit shpenzime kapitale n nnzra do t bhet sipas projekteve t veanta.

10

3. Burimet e Financimit.

Nr. Emrtimi

1 1. 2. 3.

4. 5.

2 Fonde buxhetore Fonde jobuxhetoree Fonde nga firmat a) bashk financim b) sponsorizim Fonde t huaja Fonde t tjera SHUMA

Gjithsej (Mij Lek) 3 60,000

Totali Sig Krkuar (S) (K) 4 5 60,000

2007 S K 6 7 20,000

Ndar n vite 2008 2009 S K S K 8 9 10 22,000 11 18,000

60,000

60,000

20,000

22,000

18,000

Shnim: Grshetimi i financimeve nga Programi dhe nga burime t tjera do t detajohet n projektet e veanta. Prparsi do t ken projektet me financim t kombinuar.
3.

Paisje t mdha.

Nr.

Emrtimi i paisjes Qllimi i prdorimit

Studimi pse krkohet

Vlera n (000) Lek

Shnim: Paisjet e do lloji do t paraqiten n dokumentat e projekteve t veanta.

11

IV. SKEDA INFORMATIVE E PROGRAMIT

SISTEMET DHE TEKNOLOGJIT E INFORMACIONIT

AGJENCIA E KRKIMIT,TEKNOLOGJIS DHE INOVACIONIT AFATI 2010 - 2012

MOTIVIMI I PROGRAMIT: Zvogelimi i ndarjes dixitale t Shqipris pr t shndruar TIK n nj mjet t fuqishm t progresit t gjithanshm t vendit dhe integrimit evropian: Rritja e efektivitetit t TIK nprmjet prmirsimit t prmbajtjes dixhitale lokale. Intensifikimi i veprimtaris krkuese dhe zhvilluese t institucioneve t arsimit t lart dhe krkimore n fushn e TIK Forcimi i bashkpunimit midis institucioneve t arsimit t lart dhe krkimore me sektort e tjer, si dhe me institucionet homologe rajonale dhe evropiane. Prfshirja e institucioneve t arsimit t lart dhe krkimore n realizimin e detyrave prparsore t vendit q lidhen me prhapjen dhe prdorimin e TIK

OBJEKTIVAT KRYESORE Prmirsimi i edukimit t specialistve n njohjen dhe zhvillimin e TIK. Zhvillimi i rrjetave informatike n shrbim t edukimit dhe krkimit. Zhvillimi i zgjidhjeve teknologjike integruese dhe aplikimet e shprndara. Krijimi i bazave t t dhnave dhe rritja e siguris n rrjeta. Njohja dhe zbatimi i teknologjive t reja n edukim dhe krkim n TIK. Zhvillimi i veprimtarive promovuese kombtare dhe ndrkombtare mbi TIK.

REZULTATET E PRITSHME DHE NDIKIMI I TYRE: Prmirsimi i shfrytzimit t TIK n edukim. Zhvilllimi i aplikimeve n rrjeta dhe rritjen e siguris s tyre. Prmirsimi i infrastrukturs m rndsi kombtare. Forcimi i bashkpunimit ndrinstitucional dhe i kontakteve n rajon dhe Evrop

FINANCIMI Kosto totale Financimi i siguruar Krkesa pr financim

GJITHSEJ (Mij Lek) 60,000 60,000

Ndar n vite 2010 2011 2012 20,000 20,000 18,000 20,000 22,000 18,000