Professional Documents
Culture Documents
Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 65.
Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 65.
'' '"•{'
1 >;: l'.^;n- •
.V.
uU'
''.<
( l.
r,
>•
"
f
/1
^'fV
. V
• .-.y.
^^i
•. ^ ••r -.'•rj
':-, .•l»Ti"
'/.
-.,1
r.rr-x ,
Digitized by the Intemet Archive
in 2011 with funding from
University of Toronto
http://www.archive.org/details/patrologiaecur65mign
PATUOI.OGIJ^
CIJRSUS COMPLKTUS
SKll HIIM-IOTIIKCA IIMVKHSM.IS, INTKCHA. INIKOH.MIS, CO.MMOHA. ffKO.NOMICA,
OVi An A>:vn ArosTOi.icn ai> A^riATKM iNNncF.Niii iii (ANNo i2ir.) rnn i.atims
ETAl) CUNCILII II.nHENilNI TF.MroHA (ANNO VM) I'Hn (JHAlCIS FLUHLtUL.\T
1 :
KKCUSIO CIIIIOINOLOGICA
OMNIIIM QVM EXSTITKHK MOMiMKNTOlllI.M CATIIOl.IC.f: THADITIOMS l'i:il OUINDKCIM i'HIOia
KCCl.K.SLl.: S^:CULA KT AMIM.IUS,
JUXTA KDITIONKS ACCUnATIAfllM Afl, INTKH HK CUMQUR NONNULLIB C0DICIBU8 MANUiCHIFTIB COLLATAS, rEXQUAM
DII.IOKNTKII CASTKIATa; DISSKIITATIONIIIUS. COM MKNTAHII», VAMIISOUK I.KCTIONIIIUR CONTI.NENTEB ILLUHTIIATA ;
OMNIIIUS OPKHIllUS PUST AMPLISSIMAS KIIITIONKS QV M THIIIUH NOVIHHIMIP HyRC.ULIH DKIIENTUII AIIHOLUTAS
DETKOTIS AUl.TA INDICIIIIIS PAHTir.UI.AIUHUS ANALYTICIS, Sl NliLLOH SIVE TOM08 BIVE AUCTOBEH ALICUJU»
;
HOMKNTI SUIISKQUKNTIIIUS. DONATA CAPITULIS INTHA IPSUM TKX7UM HITK DISP0HITI8, NECNO.N KT
;
8GHTIM DUOnUS INDICIHUS IMMENSIS ET 0ENEHALIKU9, ALTKRO 8CILICET MKKLM, QUO C0N8ULT0,
QUIDQUIU NON SOLUM TALIS TALISVE PATEH, VERUM ETIAM UNUSQUISQUE PATHUM, NE UNO QUIDEM
OMISSO, fN QUODLIHET TIIKMA SCRIPSERIT, UNO INTUITU CONSPICIATUR ALTERO SCHIPTU H/E
;
i?ACH/E, EX QUO LECTORI COMPKRIRE SIT OHVIUM QUINAM PATRE3 ET IN QUIUUS OPERUM
SUORUM LOCIS SINC.ULOS SINGULORUM LIDRORUM S. SCRIPTUR/B VKRSUS, A PRIUO
OENESEOS USQUE AD NOVISSIMUM APOCALYPSIS. COMMENTATI SINT.
EDITIO ACCURATISSIMA, CiETERISQUE OMNIDUS FACILE ANTEPONENDA, SI PEHPENDANTUR CHARACTERUM NITIDtTAS
CHART.V QUALITAS, INTKORITAS TEXTUS, PEHFECTIO CORR JCTIONIS, OPERUM RECUSORUU TUM VARIETAS, TUM
NUMEHUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM CO.MMODA SIKIQUE IN TOTO PAIROLOGIiB DECURSU CONSTA.NTER
8IM1LIS, PRETll EXK.UITAS, PRyESERTIMQUE ISTA COLLECTIO, UNA. METHODICA ET CHHONOLOGICA
8EXCENT0UUM FRAGUENTOUU.M OPUSCULORUMQUE HACTENUS HIC ILLIC SPARSOHUM, PRIMUM AUTEM
IN NOSTRA DIBLIOTHECA, EX OPERIUUS ET MSS. AD OMNE^ .«TATES, LOCOS, LINGUAS FORUASQUE
PERTl.NE.NTIKUS COADUNATORUU.
SEKIES LATINA,
IN OUA PRODEUxNT PATRES, DOCTORES SGRIPTORESOUE ECCLESI.E LATLYi;
A TERTULLIAxXO AD LNNOGEiNTIUM III.
PARISIIS
APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORES,
IN VIA DICTA: AVENUi: LU MAL\E. 208.
Clichy. — Ex typis PAUL DUPOIST, 12, vi4 dicla Bac-d^Asnieres. 26.3.93,
I
SJECIJLVM VI. ANM Ki«-R:i3.
s. ful(.i:ntii
EPISCOn RUSPLNSIS,
FELICIS IV KT BONTFACII II
SlJMMonrM PONTIFICUM,
OPERA OilllVIA,
EX MEMORATISSIMIS EDITIONIBUS MANGEANTII, MAISSI, GALLANDU, MARGARIM DE U BIOE,
FRANCISCI DE LORENZANA DILIGENTER EXPRESSA;
SIVE
»-©^«-<=
TOMUS UNICUS
— »-0» <-i— -
PARISIIS
APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORES,
IN VIA DICTA : AYEyUE DU MAmE, 208.
SjECULUM VL ANm 525-533.
ELENCHUS
AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOC TOMO LXV CONTINENTUR
Epislolae. 29
MONTANUS.
Epistolae. 51
S. ELEUTHERIUS.
Elrutherii Vita, auctore Guiberto. 59
Sermoiies. 83
S. FULGENTIUS.
Vita Fulgentii a quodam ejus discipulo adornata. 117
Libri tres ad Monimurtt. 131
Libri tres ad Trasimundum. 223
EpistoIcT. 303
De Trinitate. 497
(^ontra sermonem Fastidiosi Ariani. 507
i)e remissione peccatorum. 527
De incarnatione Filii Dei. 573
De veritate pricdestinalionis et grati» Dei. 603
De fide. C7i
Pro fide catholica. 707
Serniones j^onuini. 7i9
Inslrumcnta fidei ratholirne. 749
Excerptuni ex libro 111 liincmari necnon ex libro lil Ratrami. 833
Scrmones duo inediti. ibid
Liber de pra'deslinatione et gratia. 843
Sermoncs LXXX, paucis exceptis, supposilitii. 853
S. HEMIGIUS HEMENSIS.
Epistola* quatiior. 963
Testamentum. 969
MAHCKLLIMS COMES.
Chronicon (in lioc tomo niemoralum, cdilum aulcm Patroloyice tom. LI, col. 913). 975
>ci<;^«H>-<
ANMS IIOMINI DXXVI-llXXX
rVOTITIA.
Ex libro puntinoali.
{(i) VcWx nnliono Sainnin<(Siimnilii),ox pnlro f.ii- \ Satiirnini.via Sularia,(|uaiii a solo rnfocil.Oui ctiarn
(1. l;i, H 24 Jiilii ttn. 5J7). Kuit aiitom toinporibiia Athularici.llic lecit urdinulioneBduns in urbeFlomu
'riieoilorioirogi3ol('/).lu8liniuni Aiigusti.aconsuliitu per inensom Fcbruarium ct Martium :prP8bylf ro»
Mttl>iirli(Mavortii)us(|ueiidconsiiiiiluni l.ampiulii ct 55, diaconos 4, opisoopos pordiversu locu 2'.), Qiii
Dri^stis.ii (lio IV i.luiiiii .iuli.iriiiii iisijuc in (iifom iv etiani sepultua estin busilicabeuti l'ctri upostoli.iv
idus ()tiobris.lliclei"illiasilicain snncloruin Gosma! idu9 t)ctol)ri8(obiil temporibuu Athalarici regis bub
ct Dttmiani inurbe Roma.inloco qui appellttlurvia dieHOctobris.quisepultusestapud beatum Petrum).
Sacra.juxta toinplum urbis Uoma>.IIuju3 tcni[)ori- Et(c) cessavit epiacopatus dies 3.
tio.vigosina (luarla Julii,an.L)omini 526 Justini im- teique tractasset,ex ipsorum sententi» sanctionem
peratoris anno impeiii nono. Theodoiici logis 34 odidit, qua adoo nefaria el inconcessa, temereque
anno rogni llaba-.Sod absqno diiatione Deiis aucto- pra^sunipta.fieri oninino prohibuit Ips-a constitutio
rom tanli sceleris Thcodorioiim ^amim .barb-irum, exstat apud Cassiod., lib. viii, cap. 24.
durumqiietyrannum repentina vindicta ccclilns im Iiionysius Exiguus.qui prinins anativilato Chritti
missa prostravit.et post acceleratum diiumexitium annoF numpraie coepit.canonesque Gra^corum male
ad inloros porpotno oIogavit.Accidit, iinquilProco- translatos eloganlioii l.atinitato rlonav.t.a srcundo
pius de Heilo Gdlhorum lib.i.cnm coonanti illi mi- nnno Felicis.qui ost Christi 527,cycli.n' paschalem
nislri apposuissont mirK mugniludinis piscis caput exorsus, eum ad 95 annorum curricula pcrdnxit
dococtum.Symmachinuper occisi caputilli visum l'"ragmentuni illius cycli recitat Marianus Scotiis in
Inorit pradixispt exstantibusinFerioreinlabro denli- chronicis sub consulatu Mavortii anno qiiarto'Errat
buset torveiniuenlibus ooulis luribnndesibi ot acer- Binius) pontificatus Felicis. qui estt.hristi .52'.». Ju-
be comminari ;(]ua visione lerritusin morlium inci- slinianusimperatorcodicemdenominesnoJustiniu-
deril.et nonlongepost morluusruorit.Rerert S Gre- noumappellatum absolutum conlirmavitei volgavit.
poriuslib.ivL)iul..cap.30,quod quid-.msolilarius vi- C Ususesl hacinreoperaimprimisTribonianihominis
dorit eum inter Joannem papam ot Symmachumpa- ethnici auriqueoupidissimi,apud quemjustitia vena-
Iricium.quus occidorat,discinrtum etdiscalceatum, lis erat.Ne mireris ergo si impios imperatoresZr-no-
etvinctis manibusdeductum in Vulcaniollaiiijactari. nemet Anastasiumspntent'apontificis.concilii Con-
Succossil illi m regno Itulice Athala! icusextilia ne- stantinopolitani et Justini e catalogo imperalorum
pos,qui ex.ictOa Romanis lidi-liialis juramento. prc- abrasos.penitusqupdamnatoj.insigni pielatis titulo
cibus episcopornm regnum suum stabiliri por litle- in codice nominatos repprias.SEv.BiMUs.
rasexpetivit.Hujtis tempore S.Ephrem Anliochense (/)) Stdii (in)iof i\ Annis^ mensilius2 etdiebuslS
Kcclesifetactusest episropus. Jnstinus moibo j^enio- sedisse. colligitur ex priucipio et lir.e ponlificatus.
quegravatus.cuir. summa eequitate et relitiiorie im- Sf.v.Binmus.
periuiii usque ad nonum annum adxinistrasst t con- (c) ( Ab cbitu Felicis
efsavit episcopattts dies ires]
sulens luturis roipublicai commodis.cum consensu usque ad electionfro Bonilaciisecundi tres diesin-
otiussenatusJustiniHnum exsororenepotom impe- tPrcesseriint.iiuod alicibi leijitur sedes vocasseuno
triisuccessorem delegit.Principio imperii Agapetus monso et quindocim dio^us intelligendum est de
;
Patrol. L.W. 1
n FELICIS PAP^ IV 12
FELIGXS P^FJE IV
EPISTOLyE ET DEGRETA.
EPISTOLA 1'RIMA (OLIM III). A Po>ilific<di liavennateusiumepi^coporumvulgato a Cl.
FRLix PAPA IV AD C.E3ARIUM ARELATENSEM. Baccliinio,ct rcruxo ac ud 1)1$. coil. reccnsito u Muru-
De luicis 'id aaicr /olium ante probationem noa pro- lorio Rer. Ital. lom. II, part. i, ad vitam S. Ecclcnoe
movcndis. Ravennatensis episcopi ('onstitutum quoddam Felicis
Dilectissimo fratri C.Tsario Pelix. pap(B siTvavit, datum occaaione dissidii cujusdam in
Legi quod inter frilernitalem vestram estconsti- Eccle/^iam.et clericos ditionis suce.En illud :
Nemo sfl itique per anli(juam consetudincm ."^peret conppic,i;quiaquorum per Dei niisericordiamlocum
eruere;quiaquaB illiciteinchoata sunt,sidamnentur g gerinius.ipsorum sequi nos decet exempIa.Exinvi-
in posterum, suos fructus generare non possunt. dia sacerdotibus Ecclesiae Ravenn.ilis talia conlige,
Nara qiiod gr idibuseruditur.si sinp perfectione do- runt,qufe(quod,MuR.)omniumcathoIicorumanimos
clrinfe ad suum pervcniat conslitulura, crrat per contri.stasse noscuntur, altercaliones, scdiliones
examinalionfm,quianon ;noc ho- rt^cipit firniit.iteni pravilKtes,qua3 omnem disciplinam ecclesiaslicam
ncrem quis per timorem potest servare.qui in ejus dierumpere nilerentur. Ista nos iterum verura
gloriam semel labore pervenit. Et laus inanis cui l)ei tiraorem ante oculos habentcs, ut nec illicitis
tribuitur laedit,ad elationem nulriens mngis qnam audaciam demus excessibus,el non abjiciamus
provosans ad ojtcram vcr.-e virtutis.Vas electionis per constilulum nostrum ordinare.quod juslumest
ad suum vernacuIumTiniotheum scribitdicens: Ne- secundum Salomonem dicentem: Non dures (dares,
tnini cito mnnus impo.%ucris.nec communicaveris pec- MuR.) traiisitumaqu.r.V.rgr.receaaenles capitulis a
catis eiliini'! {I Tim. v). Quid sibi vult : ne cilius fratre nostro (deest. Mcr.) Ecclesio. et a prcsbyte-
imponas manus Quia dignitas qua5dalur,id(;oda-
? ris,eldiaconiltus,pt clericis(clero, Mi]R.),et notariis
tur,ut duret immobiiis.Debet eiiim,antequamcon- Ecclesiic Ravennatis nobisoblatis.prffisenlibus fra-
ccdalur,longa eub deliberatione traclari.Unde ma- tre et consacerdote. nostro Ecclesio, et ejus clcricis
giglor qui el.:!montorum. ignoralinit'a?Undc guber- „ iiiferiusdesignati«,quod rationi vidimus convenire,
nalorqiii inter naulas suaservitia non monslravil ? censemus eos clericatus olficiumdebere susoipere,
Ignorat qusenHm ratio magistris debetur qui ad quorum vitnmetronversalionem parrorumcinonum
obedienliam aua corda non flexit.unde quemad.iio- non possit impugnare auctoritas. Clericos vero se-
durn in domo t)-;! conversari debeat postcris sit cundum snnct rum ratrum rogulas volonlos dun-
cxemplum.^it in omniliusclcricis.et in his rnaxime taxaleli1enuntiatoa;qiiantumad prosb\ torosol dia-
qiii punt ad sacordotia deligcndi,aposlolica' inoni- conos porlinet.slalutisjuhemus temporibussolem-
tionis eloqiiiurn.qui ait : Oporlet et lesfimoniumha- niter promnveri. DeRavennatiim vero et Classicano
bere bnnum ah his qui foris xunt (/ Tim. iii). Qua- rum Kcclesia, antiqua consuotudo servelur. Clorici
prnpler coiiiinnni consonsu.sub obscrvalione vene- vorovelmonachiadindebitumoblinpndum onlinem
rabiliumcanonuiii.ordinandum eligile sacerdotom: vol lorum,potenlinm patrocinia non requirant,per
ut ct de nostra simus salute solliciti.ol illorum uti- ([•.i.T.niit non faciendo ingratus, aut faciendo inju-
lilnlibus ronsnldnius.qui ruerint ad hunc ordincm slus vidonlur opiscopns. Qiiarla pntrimonii Rnven-
diligenler ndsrili.Dcus te incolumem ciislodiat,l'ra- natonsis Kccloeiir.hoo eet Iria millia solidurnm.so-
ter carii-simo. Data iii nonas Februarias («) post Iili3onigalionibu3clerici9omnibus,vpl<|uibiisproga-
consnlatuni Mavorlii viri ciarissimi (anno Chriati rieslsidilnm.compleatur.Siquidtamenexpensioni-
528). bus vol h.Tereditaiilius crescore, Domino nostro vo-
Agnrllus Ravcnnulcn.\is,riiini sarculi .scriptor,in suo lente ronligent, eodom Domino mediante, eliam
builitr liiliMi^ noii pONHit BiicitiKliini iiioritu, »0- Uinniu timtcncunt juHHione nt ordinalione opi»copi
ciiiKhiin loou,i]iii oninia DtniH Hncuniliiin Jiihliliain aui ooHilom JuliAiiiuH nnii oro. IdGO nnlrn linivnrit
ol iimMsnriiiii cotisliliiit ila iit iinif^iinlMiiiKi cxlra doHrnlionda Hunt nccloniaHlicA docuatonlu, nc ullo
noccHHitiiUiii) intirniiluliHUittcaiiMiin iiloncamallarlH iitodo,Mut Huecoptu poronitt, aut U:w\ntrr. t\\jin Hunt
omnia huo onicio vi^iluntor oliBPrvol. Ilcililitun
in
nocoHHuria ulililutibiiH occlotkltHticii cibiborl noa
(o.\ooptu, Muii.) voro |)riodiorufn nivo uccoBuionBS
poHnint. ijui tumon Nuoobeerfaa-
notarii in ofilcio
ut resiitui timorem A(i/»(M//<.Morenntur boni luude^n, sam.dare prfBHumat. .Maslalo vero archidiaconus
Ecclosiffi R.tvcnnatis commoda ejusdom (oidem,
(jui in oporibus Doi vigi!ant;sonlianl aircclum pro-
MuR.)loco Jiixla anti(juamcnns*uetu(lincm dcpulata
prii SHCordolii.tiui por obedienliain suum vidontur
sine imminutione percipiat, sicul eos qui anlc eum
ornare proposituni; glorientur nmorc ponti-
ilc sui
fuerunt.claruerit consecutos. Monaateriu vero viro-
ficis, nui in siiis olliciis ab oporibus Dco placitis
ruin sive ancillarum Deiabepiscopo ordinentur,ut
ouincjnsobsoiiuiis aon de?istunt;9icutdivinaloquun-
omnibus ratio, justitia, pax et disciplina Borvelur.
tur oloquia: />/(/» M$ est operarius mercede au(j. \d pa-
trimonium veroEcciesitccx corumepiscopijudicio...
A nobis hajc loci nostri exigit ralio non tacere (ta-
ceri,Mun.),fratri noslro Ecclesio ea imminet cuslo-
ex dero persou.T eleclaj cum solaliis quic pro no-
dire, quia pacem generat cum canouibus servata
tilia dcputaverit opiscopus sub idonea fidojussione
justitia.Dejuslitia caritas procedit.per quam !'eum
miltanlur.quorum lldes fueril.etindustriacompro-
videmus, et per cujus gratiam haec possumus prae-
bala,ut et alimonia pauperum fraudem nnn palia- C cepta servare. In nullo ergo esse convenit negli-
tur, et quuititas palrimonii EcclesicC latere non
genteSjSed vigilantes ad omnia, ut taleutum, quod
possit, etunusquisque ciericus sub tiniore Dei, et
nobis est creditum, cum boni operis aui:umento
proprii sacerdolis de his qnse sibi commissatuerint
(iinsumpnlo, Mun ), ipsi omnium bonorum datori
exponat (idditer raliones. Illud vero quod omnino
redlamus Recognovimus. Coclius.
acreligiosodehet exsecrari proposito, nosnecopor-
Felix episcopus Ecclesia? catholicae urbis Roraa;
tebat loqui, nec verbis cxponere. I*ervenil ad nus
hiiic constituto intcr partes subscripsi.
aliqoos de clero spectaculo interesse, quae res ila
NOMIN.\ PRESBYTER0RUM.DlAC0N0Bt'M,VKI,Ct.EniCORUM
crudelis est, ut animas catholicorum pro sui exse-
RWENNATENSIS ECCLESl^, QUI R(^MAM VENERINTCUM
cratione conturbet.ut quos in domo Dei divinuelo- EPIsr.OPO.
quia reeitantes audivit, eosdem contra mandata in Patritius presbyter. Faustinus acolytus.
spectHCulisaspiciat convenire.In his disciplinacon- Stephanus presbyter. Romanus acolytus
funditur, divina prsecepta caicuntur. Unde oportet Constantinus presbyter. Severinus acolylus.
episcopura et de hacparte sollicitudinem gerere,ut Servandus presbyter. (Andreas acolytus. Mor.)
si non faciunt, non faciant in futuro,et si faciunt, (Honorins prepbyter. Petrus lector.
juxtadisciplinam ecclesiaslicamcorrigantur.Si qui ]) Mur.) Marcus lector.
vero de clero prsedia urbana, vel rustica ad Eccle- Exuperantius presbyter Asterius lector.
siam pertinenlia detinet, eisdom libellis snb justa Clemens diaconus. Petrus aller lector.
pensionis festiinatione factis statuiraus collocanda, Ursus diaconus. Andreas lector.
hac ralioi)e(ut exinde,MuR.)quod in quo raodissuis Felicissimus diaconus. Marinus defensor.
solcnt accipere ipsi retineant.quod superest eccle- Vigilius diaconus. Majoranus notarius de-
siasticisinferantcompendiisproluturum.Circspra;- Neon diaconus. fensor.
diaurbana,vel rusticacaeteraque mobilia proaniraae Joannes diaconus. Herraolaus primicerius
suie meicedeafitlelibus no.iiinalim diversisbasilicis Stephanus diaconus. defensor.
derelicta, vetus consuetudo servetur. Notarii vero Gerontiussubdiaconus. Honorius cantor.
juxta ordinem m ttrJculae, primi^^erii, secundicerii, Honorius subdiaconus. Tranquillus cantor.
tertius.quartus, quintus, sexlus, seplimas, suo pe- Petrus subdiaconus. Antonius cantor.
riculo in conspectu presbyterorum, et diaconorum Vitalis subdiaconus. Meliius cantor.
Qocuiuenta ecclesiasiica, sub fidelium brevium de Julianus acolytus.
15 AD EPISTOLAS FELICIS PAP^ IV. 16
NOMINA PRESBVTEnORUM.DUCONOHUM QUI ROMAM VE- A ex ManichfEo ciroa hsec tempora conversi, legendis
NFHUNT CUM VICTORE PREsBYTKRO ET MASTALONE apud l.alibfjum tom. V, pag. 800 Ven. edit. Deni-
DIACONO. que Semipelagianorum dogma exagiiat concilium
Laurenliu^ pn s^byler. Florus Ipctor. Arausicanum ii anno eodcm ,^29 habitutn. IIis in
Rusticu? prosbyler. Repiiratus lectur. anteccssum auimadversis, modo epitome illa pro-
Viclor presb.vter. Luminosus lector. mpnda,quam profero ut est incodice cum numera-
Thomaa prcabyter. CaUinnius lectori libus notis singulis canonibus ascriptis; quae sane
Maptiilus (liaconus. Ysaac leclor. nota? ciim numcrorum scricm minitiie quidein con-
Magnus Hiaconus. I.aurenlius horrearius. tinualam,Keil ordineru iuterruptuni seivent, apcrto
Paulusdiaconus. Petrus decanus. satia indicio dcmonstrant e majori aliquo excerpto
Agnellus diaconus. Stephanus decanus. ea quaj ibi dantur decerpta fuisse.
Maurus subdiaconus. Vindemiu.s acolytus. KX EPISTOI.A
Stephanus acolytus. Golos acolytus. FfcLICIS AD SICILIENSE8 EPISCOPOS.
Vincemalus acolytus. Llassianus acolytus. XVII.(ajArianos incatholicafidevenienles pcrma-
Thomis lector. Laurentius acolytus. Los impositionisrecipianter[/e^.per manuiimimpo-
Laurcnlius iector. Stephanus acolytus. sitionem recipiant].
B
AD SEQUhNTEMEPISTOLAM AD.MONITiO. XVIII.(/;)Omni doniinicodiecommunicarebonum
Antiiuam illam canonum epitomen.quam in ve- est.si se abstinent a peccato.
tustissimo Lucensi codice nongentorum annorum .XXIV. (c) Sine invitatione Dci nullus ad salutem
nactus sum, evolventi, occurrit synopsis epistolaj venit.
cujusdani Fclicis ad Sicilienses episcopos, quo sub XXVIII. (rf)VIa!uin non esse a Deo factum.
titulo canones 8 colocantur. Cum vero in iis cano- XXX. {e) Bonae sunt nuptiae.
nibus qusdam agnoverim quae ad Arianorum resi- XXXl.lVlelior est continentia.
pi^centiumrec^ptionem in [''cclesiani pertitient,aliii NOT.E IN EXCEKPTA SUPEKIORH EPISTOL;*: FELICIS.
vero quae Pclagianorum vel Semipelagianorum hje- (a)/lriaHo,?,elc.ltci Siricius papa ad Heimericum
cap.
resim jugulabant,ao tandcra quffidam inManichaeo- \ .
nequ.iquam potesl diii enim post decessum {c)Sine invilatione Dei. Vide concilium Arausica-
re ;
(rt) Hoo ipsutn excertum epislohe P^elicis ad Si- quam pumdem de dogmalibus librum degignari.
cilien^es io Vnrononsi codice.")9 micti Billfriiii fra- Nomon vero Felicis ideo pr.plixnm censeiit quod
tres Hniinadverluul senlentias sub hoc tituloallatas in codice, unde h.rc breviator dcsiimpsit, Ptatim
conlulis'»*^' se ciitn libro ile Doipnulibwi
Ecclcsiiisltris posl Fclicis lllepistoUm ad Sicilii'n>pm succedprcnt
edito in a|) ifind. Inm. VIII S. Aiignslini, .•ilijiic ex \'idc Hallcrin. Oper. S. Lconis tom. II I, png. 271.
numf>ri.s a; n; us ipsi-' CDn.perisNt; nihil aliud hiece Mansi.
EPISTOLA II. [Olim I.] D Magno munero (5. Lco. rp, .54) mispricordia Dei
FF.LIX PAPA IV AD OMNES EPISC0P03. toliusEcclcsi.-B catholicin multiplicils siint gaudia,
(H.TC ft sequens ppislida voOeia; vitio iHborint.) cum Ecclpsiarum slatus covigctordine quo aposto-
I.Qii 1(1 mis\iiriim rr/i?'"^!'»" nlibi f]'i'iin in Dco liict-
lorum succe99i)re.s illum statuerunt.Et oum antirjui
li% locii iion (lclfcat firri id.m' niiiiiiin roiiifiilirit ne-
cetniai hostis astiitia euTn turbaria>(no9Cimus,non modico
II. Dp rcri siurum xacraiionis dubilatione quid lit conlristamur miprorfi.Oiiaiii ott causatn^fatreshor-
agrnffum.
lamur mnnpmus el n.igilamus,ut a tramilc aposto-
Dileclissimis Iratribus omnibiin episcopis per
instilulionis nci|ua(juam reccdati9)/./cw,<;/).H4),
lioic
diversas provinciaa constitutis Felix episcopus ia
nec a capitc di8sideatis,scd fidem et ordinem quem
DomiQO ealulem.
n API-KNDIX. 18
iipoHliili ot ii|)(iH(olici viri nlatuKniiil ul>8i|U(i ullu X Doo. porfncit, ol lompluiii cum nUari, «t rtllquvArl
haitiiliili(Ui(^ luDiiiiliH.NiKii ! (oluiiinnMilicuJuH mn- dlvluum ruUuni pnragunduiii, conHAnrBvU,ln libr«
Kiiin iloiiiUH ruoiiiit, i|iHa piiiilni iIoiiiuh iiiitiimn l\i-gutii inlor rinlora Ingitur ila : /HdiHcani (inquil
Hliiliil, Hin (<l voH, i|Ui coluiiinni KculitHiin UHtiH,Hi SuloiiKiii lioiiiino • (/// /lr(/.viiij ' i/ In hat>i-
InlKiriirtiii i ('iiip(M'iliH, Hanclii KrcloHiii, i|iini por voh « luciiluiii tiiiiin, lorli<inliiiiiiii (lii ;>ufn ; "ita
ro^ilui , lalicHCil rl liiliitiir. Ilirc. MriilrnH) i|iiin iticii oto. .IiihI. )« Holiuiii tiium iii Hnmpitfrnum. Coo*
valilo liiiinnila hiiiiI, rt Hiniiiiin iiiiiili>rniiiiiin pini- « vortit(|ur< rA.\ l'noi(;in nuarn, nt b<;nndislt urnoi ee>
Hiin(la,at(|uon(«(lanlcavuii(|((.lpHa(Miiiii purnn V(<rilUH •• cloHiif iHraol. OmniHonim «>rcln«ia Uranl Htabit,
uil : ViM rsii\ «i/ li-rr.r; i/ikk/ xt xdl ri'nnurnt,in quo '• ol nit:UciiiulicluH DuminuH \W,uk lHruol,i|ui locu-
Sdlirlur (Miilllt.y/)! Iilcn (ouriHHiiui) vuh iiiuiico, (|(iiii « tiiH (!st oru (luo ud Duvid |iutruiii m)'uiri,ol in nia-
dobitor HUin vohi^, ol viililn voh ilili^u. Kl (|uan(Jo ••nibiiH oJuH |)('rrocit,dicon»:A diu (|ua eduxi popu-
bona audio do vobiH, nimiH huiii KitviHUH: ot pron- t liim inciim iHriinl dn i1<:gyplo,non olexl clvitolcm
Ira i|iiaiiilo iiialu, ntiiiiH oontiirliatiiH. K^o voro, (dlo univorHiH tribiibuH iHraol.udn lidcnrrturdoiniia,
iluuinviH a voliiH pcr lnn|.;a torrHriiiii at.|no iiiarin (• ot PHBol noiiinn nionm ibi ; Hcd »dc^;i D.»vid, ul
intorvulla di><,iiiiiclUH eiui, huhi laiiicn oinnino vu- meum l8rutd.Volijil(|uo !>»-
•< cHaot Hupor |)npiilum
bi-^ coriii> ciiiijiiiicliiH, libiuo ilc lioatiludino vcHlra
B « vid pater iiiouh (citiduaro doiiiurn nuinini liomini
orira mc mi>ili.>( (unnilios conliilo, (]uiu ciiiii mo vi-
•• Doi I«!rael,ot ttilPoininuH ud Duvid patrcm meum:
oinBini diiiixiti.-^, u mo lon;;o non 0'«liH. llndi' ^'raliuH
« Quod cogil.iHli in cordotuo mdillcurfl ddinurn, no-
rororinuiH illi graoo Hinupi (Luc. .\iv ; Mdtlh. xiii),
« niini moo,bpno ipsum mcnto Iraclanii.
focisti.boc
ox inodioi doHpicabilis>]un sominis
(]ui Hfieoio, itn
« Vorumtnmon non rKdilirubis domum sed flliis
tu
rnmi-^ ox oadotu radico surgoiililiUH, alquo 8o dis-
tuis, qui e^tredictur do ronibua luiH,ip8o rcdilicabit
londoniibiia, u.-^inioiiuaiiuo ditVusij, nt in oia vo-
« donum nomini meo.tjjnlirinuvit Doaiinus 9(>riiio-
latiliu ccjcli (ounctu) nidilicont ^ralia^iuo sit (or-
« netTi8uum,(iueni locutua est, stelitque jiro David
;
iv). Sanclilatis vestra'scripta,quaeail scdem apostoli- « Dous Israel.conserva David famulotuo patri meo
cam misistis super quibusdam consultis, quasi ad « quee locutus es ei, dicens Non auferotur de te :
clesia totius religionissumpsit exordium,gratanter « ita tamen, si custodisrint filii tui viara suam, ut
suscepi, et breviter vobis rospondere curavi. « ambulent coram ine, sicut lu arabulasti in
« cavi. Si egressus fuerit populus tuus ad bellura n pem pacificorura quia alturo oeneuni quod
;
« contra inimicos suos, per viam qiiocunque misc- « erat coram Domino, minus cral, et capere ur^n
« ris eos,orabunt tc contra viam civitatis quam ele- « poteral holocaustum.et sacrificium.et adipem pa-
«gisti,et contra domum quanr. a^dificavi noniini tuo, « cificorum. Fecit ergo Salomon in tempore illo
« et exaudies in cndo orationem eorum et preces « fpstivitalem celebrem, et omnie Israel cum co,
« eorum, et facics juilicium eorum 0"od si pecca- " multitudo magna ali inlroitu F.math
usque ad ri-
" verint tibi (non est enim homo qui nnn peccef). « vum .Fgypli coram Horriino Deo nostro septem
• et iratus tradifleris eos inimiris suis, et captivi D • diebus et septcm dielius. id cttt quatuordecim
" diirti fuerint in terram iniraicorum longe vcl " diebus, ct in dio octava dimisit populos. » Judaii
• propc.cl egerint painitrtntiam in corde suo in lo- ergo loca in qiiibus Domino sacrilicabHnt divinis
« co ca[)tivitati9, et ronver.-ii deprccati fiierint to in habfl)Hnt3uppIicalionil)iisconsp.rrata(8upplicatiorii-
« cofitivilate sua, flicpntos :l*occaviniU9, inique pgi- bii8 consecrabant), nrc in aliis quaiii in Deodicili^
" mup, impie gessimus, et reversi fuerint ad loci» munera Dominooftcrebant.Si enim Judxi.qui
« te in universo universo suo, et tota anima sua, iimbra? leKis doserviebant, hajo faciebant, nuillo
« in tprra inimicnrnm Piioriim, nd qunm caplivi magis qnibiis veritas patpfacln est (n) templ.i Do-
« ducti fuerant, et nravcrit to contra viam tcrraj mino a'diliraro,t'.t (pruut ir.cliiis pf)HF>umus)ornaic,
« flUffi, qunrn dedisli patribua eoriiin, et civitntis eaque divinis precibua, et sanctis unctionibus auifl
« quam clegisti, ot templi quod {eriificuvi nomini cum altaribus et vasis.vc.Htibus quuque,et reliquis
« luo; f xaudies in cmlo, in firmamcnto solii lui, ad flivinum culluni pxplf;iidiim utcn.ailibus, devote
orationcrn eorum et prercs porum, et lacies pt ^olcmnitor sacrare, ctiion in aliis locisquani in
« Judicitim eorum, populo tuo, qui
et propitiabpris Dotnino sRcratie abepisropis, et non a chorepisoo-
« peccBvil tibi:et omnibus iniquitatibu8eorum,qui- pifl, qui saepo prohibiti 8unt,ni8i(ut praidictunie.st)
• hns pr.Tvaricatisiinl ir. |p;et dabis miacricoriiiam summa exigcnte ncresgitate, missa» celebrarp,nec
" curam «ia.qui eo.s f«|)tivos haliuerint^utiniserean- sacnlicia uirprre DumiDudpbeimis.Ftlioc si suiiima
• turp''. Pnpulus cnira tuua cst, ot htcredilas tun. nrrpo-aitfisagerecompulerit.nonin doraibu8,quiain
(a) U Jtuh. addit lib. iii, cap. o^. ct gralia et veritas pcr Jaum dala esl. Mansi.
21 APPFAniX', tt
Hii.rin onnonlhiiin«cpi(lciiiinfli.iiilhii(«<.lU.ril|.rolii- A " "•;nt«« ««loto •«lornn«i. V|.|«.i«n«qui« mtlum pro
l.itn Hiiiit, Hiwl in liilDM-nnciillN, iliviiiJN iiricil.iiH « mnlonlicui rcrdlnt '
*r<t
plilltllioillllH lliniliH, Xlin IIIIMItlH llillllino i*.U'll|llH,Ot » Otaiiiiiiiiiiiiivianiii,nt III
Kl ; el Capilitl. VII, M:U),uulnon uuiliro (S. llreijor. u nKtn. Abomni Hpnciiwiiala iil :;,
ep, IH, lih. iii), i|iinin In illiH looin nlti liori non opor- " nouHpici«Honrlillo«!t vonpnromnit.ul pl-
Iflt : nhi (ul Ha>|)i>ili('tiiiii •hI) |iro Miiniinn conlin^ut < rituHVflHlor, Pttnima, otrorpunHinfl iiufreln Intrl-
no{MM<«il(ito, (|ii<iniiui noccHHiliiH iion tiulict lo^itin. « vcntiil.oiinninotlriJnHiiClif
llnilo Horipluin ont : yiile tif offrrnx hitliu-nuild lua T)) " DntacnloiKlM Murlii, I.i... .,.,«
in otntii loro quem qucm rleq-nt
viileris, se<l in loro clariMsimiH conHulibun (anno CK.
Dominux DrHxtiius [Ifrut. x). Kt in Kxodn l«»Kilur :
abois qui ad cos gradus sunt sacrati quibus funpi uiagna est Chrisli gralia (magnas gratiae) nobili-
dobent oificin ngi vol sacrilicia olTerri licet. Quod tatPin moribim superesse, domina filia merito illu-
in domibus offerri non debent, in eodem concijio ^ .'^"^'"'^""q"^ s""'- spa''» aeternis di»ini.-,que olficiia
capite 58
^""Slrare contende, utqui insignem teprie8titil,red-
(/>; prohil.itum habotur, ita : Non oportet
»n domibits obliiliones celehrari ab episcopis et prcsbtj- ^^^ *^'b' 1^^'" 8«'cula clariorem.
««•ri.v. Solemnitates vero dedicationum eccipsiarum Ouapropler tuam
hortamur diiectionem, ut bo-
etsacerdotum per singulos annos solemuiter sunt num,quodcc£pisti,8emperimplerenondiirera,« ;qui.-»
cclcbrand», ipso Domino exempla danto, qiii ad fe- "°° laudatur initium, sedlioig. Sapientiam enim te
stum dedic.itiouis templi,omnibus id faciendo dana hortamur diligere et scrutari, ut rationabiliter et
furmam, cum renquis populis eamdem leslivitatem sapicnler dispouas et judicesea quae tibi commissa
ceiebraturus venit, sicut scriptum est Facta sunt ;
sunt,(1icenteDoraino per prophetam : « Erudimini,
encimia iu Hierosolijmis^et /lieinserat ; et amhulidnit «quijiidicatisterrara. Timeergo Dorainum,etmao-
Jesus in templo, in porticu Salomotiis(Joan. x): Qund « data ejus serva, et dilige eum totis visceribus, et
(< Dominura bene crlt, el in diebus consummationis A " fnim confusio adducens pocratum, ct cst cr.m-
E?t
« iliiu^benelicelur.PlenituilosapienliiKesltimereOo- « fuftio adduciiis gratiam cl gloriam. Ne accipias
«minum, et plenitudoaructibus illiu>. Omnem do- « faciera adversus faciem tuam, nec advcrsus ani-
« alhe^aurisillius. Coronasapientis!, timorDomini, « mura tuum in casu tuo, iiec retineas verbum in
« replcns paceuict galutisfruclum; ctviriit, eldinu- « temporesalutis. Non abscondoa sapientiam tuam
« bonorationem tibi, et revelet Dcus absconsa tua. ramus. Unde et optamus, ut vos bealus Petrusapo-
« Pro fide etjustitia, acpro saluteanima; cortn sem- stolorum princeps ad sua liinina feliciter perducat.
«per,etproadjutorio(ratrumviriliterage,utaDomi- ^i quatenusinomnipotenlisgratia perfrui vestra pr»?-
« norecipiasremunerationcm. »Scriptura estenim sentia mereamur. (a)Data xn calandas Noveriibris
(Ecch. iv) : Ftlii, conserva lempui, et devila a mnlo. ann. 530 exeunte Octobri sedebat Romae Boni-
Pro anima lua non conlnndari$ dicrre verum. (facius, non Felix), Larapadio et Oreste viris clariss.
coss,
Dafaxu calend. Novcmbris.
(a) ] Ilaec chronologia hoc mense Bonifacius.jam ponlifex creatus erat, ut
menstrua mendosa est (sed pI tota e[)ist.ficfa). Nam patPt siipra. Skv. Binius.
EDDKM TEMPORB.
KUiil, ol fi^liM «iiOH iiinjori |)riiiot|ii Irni-lduiinu lin- A ntnil.iiii,fit li(irior<iin i-U.vrl liici i
r(iii(MiluiiKMi't,iiii|iin llHox iliit Alliintrii) i|ii('iii blaM- «d iiiiniNloriuiii liumanuiii u liou.ino cutll ae ierrm
phoiiiant pitlriMi. Ailm «PiioruHHiU.ligiinn in illo niu- oonditiiMi,analhoma ll.
Hniiin [lartrm I)('i,i|uni li^ata liirral in niiiiiibiiH fn- XIV. Qni crclil omnoiii curiKMn imi,
iloitoniiit , aiialliiMiin Hit i]u/c iii riiiiiidu kiint, iior) o Dno voro crnalom, «(! a
lestes dicil, ad animas vel Dei substantiam transte- Olybrius enim anno Christi 526 consularum gessit,
'Qui sequuntur articuli non leguntur io e.Gerva- pendice penulliraa ad tom. X operum omnium S.
siano.exceptis 18 et 19, quemadmodum nec in ap- Augustini.
27 rFmSPERI FA' MANICII .«) CONVERSI ANaTIIRMATISMI ET FIDEl PRQFESSIO. 28
Mavortius anno sequcnli.Uig porro simillima sunt, A lum timuit. Quid tu gloriaris quia non times bo-
pauciora quaG^pud 8.Aiif(ii.«linmn lunioX
nisi 'luofi
minem, cum Deum talem tibi fingas qui tenebras
in apnendice legunlursub hoclitulo:Commo»i7o/'ium
B. Augustmiad Ecclenam {wiivcrmm Ecclesiam deUi-
(imuit,iit commisceret boniira ot malum.Noli autem
natum] sub qua caulcla Manickiti,si conversifuerint, animo
exlolli magnos faci-
sicut scripsisli.quia vos
suscii-i dehcanl. mus eo quod impedire voUimus venenaveslra,ne ad
OBSERVATIO PHILIPPI LABBE, S. J. homines pestilentia serpat.Non enim apuslolus quos
In vcteri codice.qui est in bibliotheca coliegii Ger- cane3nppollat,m;igno9 facitcum A\c\i.Cavele cnnes;
vasiani Parisiis, dicilurque fuissc libcr prioratus
aut illos mapnos faciebat.quorum sermonem dice-
S. Salvii episcopi et martyris ad Valentianas in
marchia Francias scriptus lempore Hugonis prioris, bat serpere ut ran^«r. Itaque denuntio tibi innomine
post iibrum S.Augustini de Haeresibns ad Qundvul- Christi.utsi paratus es solvere quaestionem.in qua
deum episcopum proxime sequuntur nonnuiia, quae dofecit prajcessor tuus Fortuna(us,et ita hinc ierat,
lucem concilient praecodenti opusculo. utnon redirot nisi cum suis disputatione collala in-
ITEM AUGUSTINOS EPISCOPUS ECCLESIiE CATHOLICE veniret quid contrarespnndere po3set,disputes cum
Jamanalhemavi Manichaeum,et doctrinam ejusel fratribus. Si autem ad hoc non es paratus, dis-
spiritum qui pereum tam cxsecrabiles blasphemias cede hinc et noli pervertere vias Domini et illaquea-
locutus est,quia spiritus seductor erat,non verita- D re,et venenis inficcre animas infirmas,ne adjuvante
tis, sed nefandi erroris, et nunc analhemo supra- doxtera Domini nostri quomodo non putaveris eru-
dictum Manichaeumet spiritum erroris ipsius. Ego bescas.
Felix qui Manichaeo credideram nunc anatbemo eum COMMONITORUJM SANCTI AUGUPTINI EPISCOPI ECCLESI.E
et doclrinam ipsius etspiritum seductorem qui in CATHOLIC.ir, QUOMODO SIT AGENDUM CUM MANICHiEIS
ea commiscuit non esl boniisidiciti» qnia Dciis bn- 8c,si''uf ipsc cnnfcssiis «>8 anatbomndiron'» hlnsphc-
nus isla rommiBcuit, Ergo aul malua esl, aut ma- miia ct impiissimao atquc immundissim^^hflfrosi on-
* MondoBf in editis
nppendicibu? tom. X operum gata de quodnm epi^copo ipsius .«*r/,i». Indidem quo-
3. Aii^iistini legitur polcns. qiio gravia^^ima ausluliimis mendn,ut ex collatione
" IIt>cvox,peni(u8 necessarin.abost ab cditia. colligos.
'**
M' ndo'c n«bet appcndix tom.X linctenus vul-
TJ BONIKACIUS V.\V\ II. MiTHIA. :m
••-'•-
ruiii.cx i]iio tn non ninl (IHriH tulliclioa nlvtitii ffl- \ iiinnuilflrio, vrl in
'
-•nl
nit, liuliiOiiH liiini' niiitdiliitii ikImm-miih iom i|iii tibl |i('iiiliiH i|iHii NU|)or>
toiii|)iii'iH |irn)torili nrrorfliii, i|iiiintiini iul iiitiin) ptuoiitur.iii oon fuerinl baptiuii, vel reconci >
nernriuiii portinol nnclain, (ilijirionduiii |iiiluvprint, tur, hI pionitflnlin lunum accRperint, ofl aei-rpd-
i|Uii< HCI i|itll rnt ilii* illn nl i-diiiiiiin illn. ciln littcrin loco.in qulhut rucrant couimfln'iiiti,fi<
iilocliH vcni Miiiiii'l)ii'(iMiiii (|ui »11 ciinvorti (liiMint Kcnint.
H(l OHthnlictiiii liiloii),ntiiiini»i ol ipHinflcuniliiiiinupo- ExfiUcil rommonilorium hrali Auyuiltni tpitropi
riortMii rorniniii oiiiiiiloiii iHoroHim i(niitlioii)ati7.iivO' Ae h:eret\ Munirha^orum luh exteerattone anuih' -
rint, iinn laciln ilunilio huiiI litlcno ;
mciI outn l)oi malts.
«orviH OHHO (lclicluitil, sivn ilrriciH, hIvo lniciH, in
ANNIS DXX.K-U.XXXI.
crimen adduclus est, cnm quatuor annis feliciter castet. tamen solum jiroyler ecclesiasticam ordinem,
contra eos pugiiasset. Genles maritimas, quarura post tnortem ab cadem Ecclesia Riimana analhoiiati-
subsidium contia Persas implorarat.ex i lololatri? iiitus esi.Si igilur nihil in fidem peccanies episcopi,
Christianas reddidit.Procopius de Bello Pers.libro propter solum ecclesia^icum ordinem,et propter cau-
i.Theodorico Francorum regi Theodebertus filius sam pecuniariatn analhematiet f.ost mortem subjiciuK-
Theodorici.et Clodovei nepos successit.Ex Procop. D tur, quanto tnagis Theodorum, etc. Dioscorum, in-
el Gregor. Turonensi.Baro anno .^SO.n.^Q.De Boni- justa sentenliacondemnatura.Agapetus absolvif,ut
facio scribil Ado in martyrologio, quod ecciesiam pafet apud.Voasfasiura in VitaejusciemAgapefi.SEV.
S, Michaeiis archaogeli nomine constructam in BlNIDS.
summitate circi dicaverif.SEv. Binius. (c)Hic congregavil sunodum] Cum Gothorum reges
{b)Sedil annos duos dies 2i))Verius anno(Errat hic (a)Ms.cO(i.Luc.490, Justini.
Biniusiuno etiiuobus diebus.Namcum fateatur hio (b\ldem cod.,\.xviii.
ipsuni 17 Octobris annopost consulatumLampadii, (c)Idem cod., fecit constitulum cum chirogrnphis
qui est Christi 531, defunctum esse, consletque iis sacordotum, et jusjurandum ante confessioncm apo-
qua; suprainitiohurum adnotationuradixi.etipsum stoli Petri in diaconum Vigilium consiituit. Eodem
15 Octobris.anno Domini 530,pontificem essecrea- tetnpore.
31 BONIFACII VXVM TI. 32
synodo.hoccensiierunlsacerdo
lior^-fa^riii.l.iiterum \ sacerdoturaet clerietsenatusinccndio consumpsit.
tesoDines propter reverentiam ?anct.T siedii?:ot quia (ft)Eodem tempore venit relalioabAfrisepiscopis de
contra canones hoc (ueral factum.olquia culpaeum conslitutione, et ut cum con«ilio sedis apostolicae
respicicbat, ut successorein sibi ronstitueret, ipse omnia Carthaginensis episcopus facerel.Qui lionifa-
Bonifacius papa rpum se conFessus est raajestatis, ciussepultus est in basilicabeati Pelri apostoli,sub
quodduconumVisfilium sna subscriptionechirogra- die 17 mi-nsis Octobris,(a)post consulatum Lampa-
phi unle coniossionem beati aposloii Petri consti- dii.Et(c)ce3i?avil episcopatus menses 2 dies 15.
tui39et,ac ipsum constitutum in praisenliaoninium 8ev. Binius.
EPISTOLvE ET DEGRETA
EPISTOLA PRI.MA (OLIM II). nostri apostolicaesedisantistites.itaratione proben-
BONIFACIUS PAPA II AD CiESARIUM ARELATENSEM. turdisscruissclatissimautnulli ullcriusdebcret esse
I'JHS rogatu confirmai ea quse in synodo ,4rausicana ambiguum,fidemqiioquenol)is ipsam venire degra-
lueranl dclinUa. tia,siiperscdcndum duximusresponsionemuliiplici,
Dilectissimo fratri'Ca;8ario Bonifacius. maxirre cum secundum eas quasex Apostolo dire-
Per filium nostrumArmcnium presbjterumetab- „ xisti sentcntias,quibus dicit^iJ/t.^prjcordiamcoHifrw-
batem Iillpras tuse fraternitalis accepimus^quas ad lus sum, ut fid'lis essem [l Cor. vii\- et alibi Vohis :
nosutapparel insciusadhuc sacerdotii mihi com- datum csf p^o Chrislo,non solum ul eumcredatiSyVe-
niissi sub ea qua in l)eo tenemur carit;>tedixeras rum cliam ui pro eo paliamini {Philip,^); evidenter
:
quibus credideras postuIandum,ut id quod a beatas appareat fidem, qua in Christo credimus, sicut et
recordationis decessore nostro papa Kelice pro ca- omnia bona, singulis hominibus cx dono supernae
tholica; fidei ()opo3ccras(irmilale mca cxplicaretur venire grali.Tj, non cx humanic potestTlc nalurae ;
inslantia.Scd qoia id voluntas superna disj^osuit.ut quod etiam fraternitatem tuam, babita roIl»tione
quod per nos ab illo se|)aravera3,a nobis potius im- cumquibusdam s&cerdolibusrialliarumjuxtafidem
petraresipetitioni tuae.quam laudabili licrisolli^itu- gaudemu'* si-.nsis?c cathoIicam:in his scilicct in qui-
dine concepisli,catholicuiii non distuiimus durere- bus uno,sicut indicasti.consensu dirfinierunt fidem
sponsum.lndicas enim(quod aliqui episcopiGallia- qua inChrislo crcdimus, gratia Divivitatis praeve-
rum,cura caiteraJHra bonaexUeiacquieverintgratia nicnte conrerri;abjicienlesptiam nihil esse prorsus
provenire,fidPm tantum, qua in Christo crcdimus, secunduniDcuin boni.quod sincDel quis grutia aut
naturae esse veliiil^dicant),non Krali.T;pt hominibus velle.aul incipcre.aut opcrari, aut perficere possit,
ex Adam, quod dici nefas cst.in libero arbitrio rc- dicenfe ipso Salvatore noslro:.Sf>j^ mc nihil potestis
raansisae non eliara nunclabest hsec proposiliou c. /ii('ffr«.Cprtume8tenim atquccalholicum,quiainom-
Palalino et alii»)in hingulis misericordi.Tdivintpla- nibus bonis.qunrunicapulcsl fides,nolpnte9 nosad-
^itate confprri:postuIan3 utpro ambi^uilalelollen- hiir ii.ispricoidiadivinaprajvenittt.aut vclinius^insit
ila confc.-sioneiii vestrum, qua vos c divprso lideiii nobiscum voIiiiiiii3;sc<j>ialuri'liuiii ulinfidp(lMiP,rx.
reclara in Ghristo,totiu6quebonae voiunlalis initium, c. Pal) durcmus, sicut David pror.hela dicit Dcus :
juxla c.ilholicani voritatcm, per prajvenieritem Dei mcus, i^iiscricordia ejus pnpvruiet mciP.ial.hWu) ; et
graliam 8inguU>ruin delinilis scnsibusinspirare.au- iivrvn.:}! i.^ericordia mca cum ip',o esl{rsnl .L\\:ivm);
ctoritalc sedia aposlolica; (irmaremus. .Ntquo idco, et alibi:.HJ*<'nror./in cjus .iuhscquctur mc[Psat.xxu).
cum dc hac re multi Patres.elpra" caelerisbcataBre- Simililcr etn.PauIusdicit:,-!»/ i^uis priordcdil,eietre-
' ordationis Au^uslinus C|)i8Copua, sed et majurca trilmetur illi^quonium c.t ipso,et peripsum, etin ipso
Cnnrjn6o«i/Vi<:i'M.<lTprtiumppislnlflr» hujusexem-
' va»a prant in antiqui? exemplaribus.ex quorum ve-
plum vidiinu» in rodirpT'>lianoF,iipoIi!»mcnj»i;mpn"i- stigiis h.rr priii virleljnntiir: nuns O'! uos.ul ajiparct,
iiitqup p.jiisdeni (^ypnanus diaronus in vita sancti in hujun adilu sacerdolii mihi commissi suh (a.ctc.
Cesarii.lib.i.sub IJDcm.JAr, Sirmondus. Jac. Sirmondus.
* Qunt ad not, *uh ea\ Quaedain lioc locu depra-
an KIMSIOIMi KT DKCHKTA.
niint iiniiiiii {Hoiii. x\). Diiilo tiiiniH no i|ui i-niilru \ hor i/Jium erat lapiinlim,
ttneiiM, rWi/ Heuiiletlertt,rt
Hnitiiiiil ikiliiiii'Hiiiiii',iiH(|iio (M)VolUHli crrorlHiftliuo icire cuju» titet hoc donum (Sap viM).I)flui U^ Inro-
rolii|iiiiH |irat^ritvun,iilitiir.l)riHliniii)oiicrriiuiill)iii lutiiiMii cuNtiiilial/riilar ouriiiaime. Data vtii,calflO*
hriicllcio, himI Dulurai vniiiii; «l ipHiiiH iiuliirii* lio iliiH l''cl<ru(irlun, * l.iiinpBdid ntOri-tlA virla cUrli%U
i)iiM),i|t)oii Aiiiit |iiuioiiliti)OMniliiriin|)ruvututi),uiirlo iiiiH coiiNuliliUH (niino Clir. fiiK).
riMi) iioHlr!!' Iiiii<i (liciinl iiiii^iHHHHK <|uiiin lUiriHtiiti), hTKIMlANI Al) H(»NIFA( II M I.IUKLM TllEH.
nitt^ iiilollinant»>ol)oti)ini('iorfloluiniirn ncntt^ntinjdl- LIBELLUS Pr\IMU8.
oonli:iV*i/i(» i'('Mi/ al mr.nim lin/iim lufril tlli aVntrc Dotiiino iiKMi bnticio ur pcr oiiinin : ii'i, i:t
mi'o{Joivi. vi), Sol ol II. l'uulo Hiinui oitHiMli^ro clu- ruvornlviMicrdndo (lutri pnlrutii univnrti.;.. ,
. . ..trchoj
t))ui)li uil lliil>rii)oi«: Cun'iim<is a>i firopositum »oi>it HonirucKi {Hiinifaciui cdila liabcnl nx iiimh «.Htrpha-
e.xempla respiciens ;
quos ab extremis maiis et, ut renonpolui.Cumergonieaaccusatio&dsanctissimum
dicenlum est,ab ipso fundo malorum subito Deus archiepiicopum Epipbanium pervenisset(rursu8 ac
eripuit, animabar et queedam mibi data est spes
;
saepiusveniampelo dehisquffidicturus3um,istanon
proterviffi vel audaciae^sednecessitalis essejudicetis
boni proposili.Igitur ex omnibusin me electionem
contulcriint.indocrctoparitersubscribentes.Etquia sanciissimi palres), commonitorium,sicut ipsi vo-
cant,faciens ad nomen Andreae viri religiosissimi,
ordinationem secundum priscamconsuetudinem non
diaconis et notariis sanctae suae Ecclesise.ad Thes-
alibi.sed in eadem civitate Tieri oportebat.convenit
sancta provinciaesynodus.et totiuscivitatis posscs- B s"''*^"^ direxit provinciam: praecipiens me a sacro
recedrre rainislerio.ut pole non secundumcanones
sores, omneque corpus Ecclesiae, et communi om-
ordinatum ;nulla accusalionum probatione.necca-
nium teslimonio nihil consuctudini detrahente, in
nonicaevocatione usus.aliosepiscopos ejusdem pro-
Ecclesia sumordinatusepiscopus.Tantamenim ala-
vinciffi et clerum sanctae nostrajEcclesiae ameacom-
critatem reiistiu?habebat,factumqueamplectebatur
munione susppndit,et quod est novissimum, nec
Probianus Dei amator,Demetriadae civitatis episco-
cibosaulquaesuntnecessiiriade rebusecclesiasticis
pus, ut etiam provocarel ii» Ecciesia Dei laudemin
me habere permisit ; sed quae in convictis solent
meae humilitatis exercere personam.Et ut nihil de
fieri,haec in me antequamaliquaexaminatio judicii
me ipso dicente.ex his qui mevoluerunt atqueele-
proveniret exercuissedignoscitur.Etenim in hisqui
gerunt, datur inlelligi, secundum Deum ordinatio
ifeveradelinquunt pIurimfemisericordiaesuntabEc-
i?t I provenit Quapropter deprecor.beatispimp pater,
clesiis constitulae.Haec ergo Andreas vir religiosus,
ul mansuete haeoaudire difrneris.non enim laudem
qupm suggessi superiu8,iii me jussus estexercere.
labiorum raeorum diligens, sicut scriplum est.haec
Utqucejns judicio,quime acommunionesuspendit,
auggero :qunniam qui in se gloriatur, apud Deum
responsurum meam praesentiam exhiberel, Eusta-
probatus esse non potest :sed ut vobis ista cogno-
thium Gomfiensis civitalis episcopum, atque Elpi-
scpntibus caluinnia quf« adversus me excitata nst C j-
j, i j- dium rru
• ,
u
Thebanum, j
•
o.
.
u
sed et Stpphanum Laminensem,
.
» t
evidenter appareat.
ippt
^^ Quantavero deinde dixerint et .... .. -• •, u- .
quasi magis meae illicitae ordinalionis.panler exni-
provinciales episcopi, et sanctac clerus Ecclesiae
berc jussus cst.Demetrium autein et Probianum vi-
ostendens sepro mea electione gaudere.supernuum
ros reiigiosos, qui anteamagna pars meae fuerant
judicavi vestris auribus.Quicscenteigilur bonorum
electionis alque ordinationis habens apud se isqui
omniuminimico.etDeomeanon rcspicienlepeccala, me ad causamcompellebiit.in meam perniciemom-
etnulUm perturbationomsuatinebatEcclesia,cterat nino fovebat.Me aulem pra'dictusvir rcligiosus An-
caritas omnium celansdelictum.sicut scriptumest. dreas ibidem non invenit,quiaad Thessaloniccnsem
Sed nescioundeincitati Antoniu.atimoratusprcsbytpr magnamcivitalem fucrain pauIoanteprofpctus.'clpro
atque di?pensaior, et Probianus dpfamator Deme- aiitem.et quanlosalios potuit repprire conj^regalis,
episcopus illum dico, beatis-^iine,
triadae civilatis :
commonitoriuni eis relegit, et epistolam adeosdi-
Proljianura.qui aliosfeslinanlesmeaslaudesdicere rectaui.Erant autem adclerum taleslitters factxab
reppellens, ipse in Kcclesia Deo tiliilos meae lauilis eodera sanctissimo viro:ge8taque confecit apud de-
excrcuil.paritcrDemetrium Dei an-.atoremScialcnsis fensorem exempla exiguis meia
civitalis, qiiortim
civitalis epi^<copum:Pt aliossuaB portionissuadcnles libpllir> subdc.re ncn omisi.Factus est autem brevis
esse parlicipes, nec aubscriptiones quae in dccreto D dc sacris vasis atque rebusecclesiaslicisetaliquiab
cnnlinenturerubegcentes; nec Probiiinus suam lati- ecclesiasticorum sollicitudineab Antonio viro reli-
demellotiusKcclcsi.T lostimoniuin.scd nec illaqti.-c Andrcm,
gioso.qiii eonnivpbalubiqtic viro religioso
dixcrunt vcl egerunt,(iuoniodomeam amplectentcs siint rpnioli:qui pradictus Andrcas adThcssaloni-
fieri ordinationem.quomodo et ante ordinationem cpnsem mafinam civitatem veniens,mihi,et Elpidio
gralam mearo silii fuissp pprHonam;quomodoelcp- alque SlP|>hano praedictisDciamatoribus episcopis,
lebrainrn ordma ioncm libenter liilisse ad regiam ; qtiic jiissaatque intprminatasunt.ostpndit.Ego vero
urbem subito piorccti sunt.et quamdamcomponpn- nec arcusalorum nec aliqnoriim couittus metuens,
tcsaccusalionem snnctissimoejusdem civilatisarchi- sed ad Deum solummodo.et ad \eaea sanctaeEccle^
cpiscopo EpiphanioqiiPTPlas depoflucrunt;dicente3, 8i«5, etiid principalumsanctarum Ecclesiiirumlradi-
meam nrdinationpm sancliscannnibusminimecon- ti.m vobis respiciens.mox int.Tnela dixiut si opnr-
ad voH boatiriHiino.-'. Jiiilirii iloininoB, mI hnic non dl- AhumlanliuR Uninnlrla'ln rivdaliM epiHCopui «ur-
xlHHOin?So(l noo hno Holuin dixi, hoiI aliijua rauMa' KonH n conflflHHU dixit Prtelnriniltflre noo polui tu-
:
[iroluliirn (loruipoiita optciKli.Si^nillraiit aulrrn inttt dinns noinen Prohinni Ih dr iiuo inilur Prrihinnm
KCrila (|iwo laclii Hiiul, (lua- lociH ('xlgUiH lihclliH ad- ipsi" cM (|iii ininin KcclrHiarn lnvuKit,olme v«:iili;nto
Junxi. t't ilecroluin in iiio l.i(lu;not tituloH hnidiH. ail hoiititndinnra vcBlram curn litlrriB eplNCOpi,cap-
K^o(|nidiMnarhili'al)arl)anc rKhtinlhi^ilulioniscauHaB tunnuhHontiam meuinpcr ton^nritatomlocurn nieurn
inou) O8H0 poluiHso, si vohiH, (luihiiH a Uoo (laluin ost iiHUipnvil, ol Horundum HanctoH cunone» noii dohet
Ju(licuro,nouiinatis iiicoiniioloiiH no pornona auhlri opi><co[)U» nominari: advcr.xun qucin ro({o hcatitudi-
hcrul, l^oii <:U fniin lh'us }wrtuib(i(ionis, seil puris nom voHlr«m,ulflodiHupoHlolicinmihi diacipliiiaBuh-
(/ Cor. Noo luco (|ui(loin vol uliu ud (iniotom n voniut. nonifuciuB epiflcofiufl dixil Et libcllo ohlatl
xiv,:^i<). :
moam sulliooro potuoruut Hod invilUH ad ro^rium . rncilatio.ol prosocutin rrutriH et cocpiscopi no»tri
urhoinHumdoiluoluH.Kt ui^i quiiluinliineutCHDoum, Ahuniluiitii i^oHtiH indalur etHiqmiHunt aliudcside- ;
res esse non possunt illius qui, quamvis humilis, etenim circunspersaestaquamihi usqueadanimara,
episcopalus honorem promeruit. Sed quia propter venerabilis pater.etabyssusnovissima circumdedit
iiduciiun vestri,sicul dixi,ofTendi,hffiC suntpromeis mc : ascendat ex corruptiooe vita mea, sicut scri-
parlihus prfemissa,el in quibus malis superiusno- ptum est.Si eniiu miseratione^Deinon praevenerint,
minavi,sum conslilutus ideoque supplico voliis, si
; ego quidem opus tactus sura,quale ipsi voluerunt,
qua est Dei inisericordia, si (]ua pietas.si qua dile- inimicorum meorum.Ploro autem alque Iugoo,quia
ctio transite, el hicipsum in sancto Spiritu,spciin- tum etiaraecclesiasticus ordo periclitatur.Quoniam
dum beatumapostolum.auxilium mihi ferenles, ve- D enim secundura multara miserioordiam Dei,qui ho
strietveslrorura decessorum illius beat;Bsedisrecor- minibus peccalaminime reputal,in civilateLarisas,
danles,quia nullum unquam abuliquoinjustenoceri quge est provinci» Thessaliee, eleclus sum atqueor-
passi sunt.Siquidem cito succurratis oppresso,con- dinatus episcopus ex his quidara qui me elegerunt,
;
fido mea iualis meise a celeritate salvari : si autem, etssepiusscripti.^suissuam electionem firmaverunt,
quod absit, mea peecala vestram luoraverint pieta- ut dignus sacerdotio judicare. videntes mei studii
lem,sallem?ialiquid abinsidiantibusvelociterfuerit esse.antiquam consuetudinem iu nostris sanclis Ec-
aclum,et sic sanclis canonibus adesse vos convenit, clesiis revocare, separantes me apud beatissimum
etexsequi in his qu» prictermissa sunt Hoc enim praesulemsanctceregiaeurbisEcclesiieaccu?averunt.
opusvestrum est,beatissime.die acnoctusanctorum Ille aulemaccusationemsuscipiens, nihil anteUiscu-
Patrum.etvenerabilis alque apostolics vestrtesedis tiens de his quae oportet requiri de episcopo accu-
leges atque constituta in omnibus quidem Ecclesiis, sato, conlinuo meabomni ecclesiastico ministerio
preacipueautem ia vestralUjricaaa proviacia custo- separavil :aliquemde religiosis clericis sauclaesuae
:i9 BONIFACII PAP.E II EPISTOLiE ET DECRETA 40
Ecclesise ciim litteris.quas commonitorium norai- j^ sus et in secundis eadem erunt acturi : et suspicor
nint.ad provinciiimThessaliam dirigens.Etcumista qui.inon usqne ad hoc acquiescant;sed etiam circa
nec ci'ilitati ncc mundani? legibus conveniant, nec corpus mea! miseriae suos exerant inimicitias;ut me
ordo canonum hoo fieri evidenler admittat, ut ante obeunte nullus possit accusatorexistere.Nam cum
cxaminationem judiciivindictaprocedat;olimquam relictafuisset sententia, mox in custodiam Deiama-
roaximcdivina pra?dicantoScriptura:/lu(/i7H?M i«anem toribus sacrae Ecclesia) defensoribus datus sum.Sed
ne admillax ; sedtamencum venit-setin Thessaloni- aliquiDeum limentes.etmeam miserantesmiseriaoQ,
cam virr«jligiosissimus,qui praeceptum deferebatet quod essem undiquedestitutus,in sua fide suscepe-
aliqua mecum per contentionem exercere voluissst, runt.multam pro me quantitatem pecuniae promit-
continuo ei dixi : Apo=lolicam sedem.id est vestram tente3,quia non recedcrem,sed observaturum eose
ber.titudinem. causas nostra» provinciac et audire in regia civitate hunc habentes magnopere tracta-
;
convenitet finire.Sed re^iae urbii< sanciissimus ar- tum omnes qui adversum rae ista concinnaverunt.ut
chiepi9copusnoniiuiescens,etiammecontracanones non possim ad vestigia vestrae bealitudinis convo-
exhiberi pr;ecepil. Etcum venissem conventum fa- lare,el pro Dei mandato aliquam misericordiam a
«iens episcoporum qui ibidcm commorabnnlur, boc vobis percipere.Deprecor igitur vos,miseremini ho-
denuo allegare non distuiit, sancti ac beati capitis p mini humili et extcrnato animo, adjuvate me per
vestri sedem apostolicam imploran3,et consuetudi gratiam quaj vobis a Domino est collata. Si enim et
nem qufBUsqne hactenus in noslra tenuit provincia, alia peccata dimittere potestatem a verbo Dei perce-
scd et petcnti aliqua mcae caiisaj protutura osten- dioso, Philippn, C.rescentione, Libertino, Januario,
dere,non esse permissuin.Ouapniptersupplicubam, Sebasliano, Cyriaco, Vivulo, Dulcilio, Joanne,Pul-
ut noii antc. sentfntiadictrctur quitm qu.T acli sunt lione, Androa, Monn, Laurentio, Soleuco, Ru&tico,
ad vns Ijcatissimos referatur, ut indc vestra rausa? Coclestino.Barbaro, Laiirentio.et Redempto prosby-
diacusdio servarelur.Quod diclum magis eos adver- toris.astantibus quoqiie Tribuno, Agapito, Dunato
8um mo ampliiis incitavit;putanies dc sacrarum cc- D ct Probo diaconibiis; Triluinus archidiaconus dixil
closiarum regiaMjrl)is juro aliqiiid minui,{|uod eso Thco.lo.^^iusEcbinieiisiHcivilatiseiiiscnpusprovinciae
apostoliram vcstram sodem visus sura nominassc. Thossalia^^siciit pr.rtorita scssiono oonsliluislis.ob-
Elcnim dixi, quia auctoritas Bcdia apostolican, qiia) scrvat :
(|iiiil Jubctis ? Bonifacius episcopus Eccle-
a Deo et Salvatore nostro sumino «postoloriim data si.TB cHlholifflD urbifl Ilnma3 dixif : Vcniat. Cum in-
eBl.omnibiis sanctarum Kcclpflinrnm privilegiisante- gressiis liiisset.noniraciiis opiflcopus dixit: liigros-
ccllit,i,i ciijiisconfoHsionPomnos miindirequioscunt aupquiii dcsiderat prnso{jiialur.Thco(lo.»iusEchinion-
KcclcsiflB.Sontenlinigitur lecta juslam denuovestram sis civitatis episcopus prnvincisB Thessaline por in-
andiontiam implxravi.npud qiiam niilla ciijuslihot tcrprelem dixit : Elpidius Stophanus et TimolhouB
discftptatin vcntrnm po!e<t diaturbare jiisl'li«m:8od venorabilo<>opi«copi fr.itrcsmoiThc.csali.T provincia\
timor Doi qui ineal in vobis, ipse unicuiqup sua fa- por me olTorondus »acra' benfitudini ves^lraB preces
cit pervas jiira reslitui.Arbilror autem.venerabilefl, deslinnpsenccunlur; cas quoque menfrerenle voliie
quia dcHpirlenlp» ilH qiiT olim in rae ge8scrunt,rur- recitari priEcipite. Bonifacius epibcopus dixil : Ha3C
41 Al) SCKIPTA IIONIKACII 1'AIM: II AIMMCNMIX. 4S
olitiii (liailiiluii(itai'iir(a-ltuliui)n|iuniliilur.(:itini|ue A (liritinrii Uotninutn noklruin auiiir«e( acJorAro era«
• Ui>0(^|itu liiiHHot, M(MiuN iiiitaniiH rocituvit. (liiniin ; H|icruiitnit iit inii' uinuiii priiiio*
LIBELLU8 III. nciii,i|uuiii ruiii oaiiiKi (I ' ' - '
ui
Dmuiiiii miHlni ttaiii^lu cl licatiMHiiiio, ct rt^vcru |)l(!nii |iorrcxiiiiUN,ii.iiiiii.> n-
vunoraiuli) i*alri iiutruiiict urcliiciiihUii|i(i,nuiiirHcio Kruaoiii(]n)luliunocurri|{onto(*,rcbuMieiiiiuccurrKa-
|>atriat'cli(n,KI|)iiliuH,Stc|it>uiiUB ut TiinuthuuM cxi- tc.t,ri)'iiui|iuin(iuro(|iKnAfi)ini,(|Uiu</c/^rri/«;;iri7ujno«>
ot i|iiiu voluiiluli iitiiuo iiiinis coruni (|ui aitvcrnuB ruin ut coiihucIuiId Hancluruiii lc . uin noatnB
nosialunioliunluraorvionloHunumhubonlstutliiiiii, provincia' nullutcnuH convollAlur. Qui ai non Oci
ut SlophunuHDoiumatoropiHCopnli privctur oriicio. iniHcricordia ol vcBtrajuvaniina noe prffivcnerinl,
Scd ailliiic co loiiiicuto altcrnimliu8dctori()raBi;,'ni' lcrtiiiHnut iiiinrtiiHLUiiliuMHiir.iliH dcporlanBvenici,
Hcaus vcnil.Facliitciiim prioribiiH.audiontoHaunclis- j» (juiu noii usiiucudStcphanumlici umutorcm (>orurn
simus ri\i![iio urbia Kcclobia) pr(08ul,ot (|iia}oum co conquioscitinlontio,8udctaliiH plurimisiBturaciont,
rucrttt Hancta synodus, in prislinu voluntuto porsi- ut nonanlc^iuioscenttiuum utudcfTcctuin dcsidoria
8lonloH,oriiiuoriiiilanobi»Slcplianuin Doi umatorcin sua [lorilucunl./''/ «//a mtiiiti. Klpidius cxiKUUH cpi-
paslorciuiioalroruiu((i/.noslrum)clsancl;o LuriHHa;a3 scopussuncticTlicbana-lLccIcsiajsupplicanaperJoan-
Koclosiai, quiu oel niotropolilunii civitus provinciiD ncm prcsbyterum racum, (juia pr.x' dolorc manua
Tho8SttlitB,comdoiunationi3 sontenliam componcn- mcffi8ubscribere non potui,me JubenteBubscripsit.
tos siout cis coiiiplacuit.adjcccrunl non licerc euin Timothou3cxiguu8epi?copus8ancla;Dioc.X'8arien8i8
ttdThcssaliam prolicisci provinciam.Sed prajdiclus Ecclosia) supplicuns t-ubscripei. I^ulricius cxiguus
l^oi ainulor vir saspius inler acla conlosliitua osl prosbytersunclaiDci LaminunsisKccleaia; adrcgiam
sanctissimumrcgiajurbisprffisulcm.ctsynodumquao urbem vcniens pro pcrsona Slcphani sancti epi8Co-
cuni eo convencral.quia non licot cosislam audicn- pi mci, ipso jubente supplicans subscripsi.
liain ussuinoro.ol quauunaxiiuc aluiuid dccorucre, Boniracius episcopus dixitiyu.-c lorjn gunt tran-
8od aposlolica.' sedis id convenire beaLiludini. Uli scrilianlur.bll adjcciliSi quid esl aliud,8Ugt;eralur.
aulem contemncnlcs ejua conteslationcai.et quam TheodosiusEchiniensiacivitatisepiscopusThessalias
niaxime indc amplius incitali.iiumisericordem sen- provinciae per intcrpretem dixit:Ex reloctione libel-
tonliam prolulerunt.lllum quidomsic pulavcrunt a '-'
lorum veslracognovitbcatitudoqu,i;act suntcontra i
litate gubernari vel vivere non potest, coelestium th<Tgincnsi3 cpiscopi, et Justiniani cleraentissimi
railitiarum cxempla nos instruunt (exemplar nos principisOrifiitissacraruraexcnplariacredimusdes-
instruit) : quia dum sint angeli.sint archangeli, li- tinanda,indicantcs nihilominus per Orientisparlcs
Viclnrolibropnmodppersoculiono Vandalica.Snnc-
lio Carthag. vi, verbo 6V?/ri7^Mm. Si;v. Binius.
tusEupeniufl Gnrlhaginonsis opiscopus.in publico
convontu cura ArianisHcturus.Ecclesiam Romanam, ICpiscopi CP. cl Justini, habet Ilorm., ex quo
teate eodem Victorc libro ii de Pcrsecutione Van- vel maximepatct fraus interpolatoris ridiculi.
i:\ Ai) sciiiPTv noNiiACii 1'AiM': it aim'i:ni)ix. 4«
iii Minl.furaliiH porlorrn nolilluiii,iiliil ip«i «1« «ll'«'C- luiii pualoria pro aun imllaliunn fnoiaiipnt. Il«ncdi-
(A.Tf/.i/.wiAMMi) collonis MiiiH (inMliguulo dluboli)) nu- ipao udjuvantc |)vr ouiitiu cumplcantur.Speruuduni
porliiro loiupt)! iliUM pra^dnco^Moi uin nuBiroruiii Uoni- ciiiiii eet ut id coinpBKein corpuria sui rciiqua,quai
Aiirolii KulaluisulUmuiiuo Kcr lo»iH'Comiuuiiiono8c- tiia CliriHtiunn^ mIuiIIo raritttlin horlatur,dubct quud
gro^alum.liumiliuns rccogiiovil »o(pccca9MP),pucein invilal seqiii, ot tjuod umundum auadct amplocli.
ol communioiuMii Htiiiiuiui' KoclfMi-u polonM.Miibafri- p Similf III f niiii jaiii llilci curam Korenlcs, p<ir rcli -
lioiiilo una cniii collfj^iM biiiH, iliunimvil apoHltilica ^iohniii patioiiliaiii,|)ar f tlaiii pr<Tmium do boniupe-
KXK,M1'LMI •
PHKCll.M KJUS. cojlorum urdua |)<3r proclivc tenditur, nec remunc-
KT JfSTI.VH.Nl PH.I.UIt.TI lMUNi:iPI3. rHtioiu'111 citra laboria exorcitium quia iiicretur.Un-
(rt) Priiuu suluj esl recUu liilci rogulam cuslodiro de nc lacicntos bona dcliciamus, spcciulilcradmo-
et a oonstitulid Palrum nullalcniiB doviure : elt|uia ncinur etiuin tostanle Psalmista : Benli qui custo-
non potosl Doiuini noslri Jesu Christi prajleruiitli diuul judicium, cl faciunl jusliliam in omni tempore
Bonlenlia.tliconlis : Tu es Pclrus^ctsupcr lnvir pclram [Psalm. cv); quia non initiuni laboria remunorutio-
irdificiiho Ecclesiam mca)n(]latlh. xvi). Kt iui-c quco nem pra-mii con^uevit invenirc,aed tcrminus.Krgo
dicta sunt rcrum probantur crieclibus.quia in sede studium sollicitudinis assuiiiontcs, qiiibus est una
apostolica oxtra maculam sempcr est catholicaser- in communione sucielas et credulitas, qucmadmo-
vatrt relijiio.De quaspo ct lido minime soparari cu- dum dc unitatc sodis apnstolica; et Constantinopo-
pienlos.ft Patrum scquenles conslituta,analhcmati- litanx Ecclesia! pariter ex^iultamus in Domino, ita
dem, et prajdicantes ejus omnia constitula, et per tatcmtiue nostramimmaculatam abomni contagio-
ouinia spero, ul in una communione vobiscura, ne servemus.Nosti enim.lratercarissimcac sanctis-
quam sedes aposlolica pra;dicat,esse nierear,iu qua sime.quia ecclesiaslicaservant vincula concordiam,
est inlegra et vcra Clirisliai:a3 rcligionis et pertec- quaj nos ab haereticorum tueatur insidiis.per quam
ta soliditas, promitlens scqueslratos a communio- etiam canonum cusloditnr integritas (auctoritas).
ne non conseatientessedi
KcclosiitJ catholici«,id est His in robore suo omni circumspectione servatis,
apostolicse.eorum nomina inter sacra non recilanda remedia sperantur. Habet enim ecclesiasticarum
esse mysteria. Quod si in aliquo a professionc mea ordo regularum, et ipsius forma justiliee, ut raedi-
deviare tentavero, his quos damnavi complicera cina rationabilis benigne et fideliter sperantibus
mea sentenlia me esse profiteor. Hanc autem pro- non negetur, nec quisquam est ita ab huraanitate
fessionem raeaui manu mea subscripsi, et Bonifa- discretus, quem non a rigore districtionis inclinet
cio (Ilormisdaiu habet libellus) sancto et venera- cauta simplicitas. Sed ut caute hoc, caeterasque
bili papa3 urbis RomcC direxi, damnans et ante- querelas aul errores alicujus a?vi (rei) valeas expe-
cessores et successoresmeos, et omnesquiS. Ro- D personam meam te in hoc
dire,dilectissime frater,
mance ei apostolic» Ecclesia3 privilegia cassare ni- oportet hujusmodi causis
induere, (^scicntcm in
tunlur.Hinc enim supcrnae raisericordiaB documen- (sicut proediclum est) quid cavendum sit, et ita
lura perdocetur [Uormisdce cp. SO, act. 5, concilii omnia praevidendura, ut a te non ambigas ratio-
CP. sub Mcmia), quando et mundani principes cau- nem dir^pensalionis hujus Deo esse reddendam,ita
sas lidei cura reipublicce ordinatione conjungunt, tamen ut eosquivobis fuerint comraunionesociali,
et Ecclesiarura pra-sules, quod ad dispensationem vel per vos sedi apostolicae veslra nobis scripta de-
suam pertinet,officii memores exsequuntur.Talibus clarent,quibus eliam et quam conlinenliam libello-
eniraindigebat postdiscordia^ procellasreligioChri- rura obtulerint (contineniialibellorura quosoblule-
{a)Prima salu.';] Hsec profossio fidei J ustini esse non quod dala habeatur sub consulatu Jusliniani tertio,
potest.cnm is quatuor annis ante tempus editiB ac cum jam non amplius Bonifacius, sed Joannes Ro-
datffi hujus prolessionis obient.Ju.-^tiiiiani esst^ ne- nuuice Eoclesiae prasideret. Haec prudens colleclor
auit, tum quod ex epistola Horni!sd;e ponlificis ad ppistolarii.m pontificiarum diligenterconsiderans,
ispaniaruiu episcopos,et ex Joannis Conslantiuo- suspectam de obrepuone iidei tornjulaiu explosit.
polilani episcopi,aliisve pluribus mixla sit,adeo ut Baron. anno 530, num. 5. Sev. Binius.
cent oquidam male consutus esse videalur;tum etiam *
Hae quoque a cdllido veteratore confictae.
41 MONTANUS EPISCOPUS TOLbTANUS. 48
rinl), inseralur. Sic quoquo humililalern debemiis ,\ animarum fructu perducat.Dous teincolumemcusto-
lcuerc in aienle.ul intle (laaieu)orfiiiiis iioslri digni- diai.rovcrcndissime Iruler. Amen.Dalum viiikaicn-
laleai serveuius in bonore, qualenu^ in nubis, nec das Oclobris (ba;c talsa conEuium nola) Justiniano
humiiilas limida.ncc ralio s>uperba.Omnipolens
sil lerlium el Oresle (Valenlino ii el Oresle, viris cla-
Dous.carissime, eua lc proicctione cus^lodial, alque rissimis consulibus (anno Christi 530 vel 533).
ad ea?l('stis remuneratioiicm pjilria; (cum) muiliplici
PROLEGOMENA.
MONITUM AD LECTOREM, B ab em.Aguirrio in sua Colicclionc conciliorum Ili-
spaniae : postremo a P. Florez ad quamplures rass,
Auspicamur, leclor oplime, a Monlano SS. PP. codices golhicos, ut ipse asseril, collalae, niullo
Toletanorumedilionem,quoniam elota relroanti- emendaliores quara in prioribus edilionibus exhi-
quilalc is primus esl, non qui monumentalilteraria bila; sunl in appendice ad tom. V Hispania; sacnr.
ediderit,sed cujusscripta ad nos usque pervenerint. Ejus nos edilionem seculi suraus, niillis ex noslro
Quis enim dubitet Monlano aliquos prtpcessisse in varianlibus lectionibus adnolalis, quoniHin ms. co-
sede Toielana doctos pra^sules, ac scribendi laude dicem, ad qucm epislolas exigoremus, nullum ha-
prfficIaros?DcAudencio.quem Tolclannmnntistitem buimus. Variantes igilur descriplae sunt cx ipsa
fui3;*e nemo ambigit, scitumost Gcnnadii elogium, Floiczii ediiione :adnolalione3 vero nd imum oram
cap. 14, his verbis : .-fudencius episcopux Hispauus adbibilas ex cm. card. Aguirrio desuiiipsimus,
scripsil advcrsus MiivirhxosetSnhcllianns, el Arianos, quas tamen rioslris animadversionibns ad calccm
qii iiunr vccanlur Do},osiuci,librutn qucvi prcTtilulavit aiiximus, locum obscurissimum epislolae sociindae
de Fide aducrsum omnes Uxrclicns : in quo ostrndil quoquomodo illuslraturi, qui nulli hactenus cdi-
anliqnilatem Filii Dei cooclernalem Patri fuisse, nec tori non negotium facessil. QuoJ vitam Moiilani
inilium Deilatis tunc a Deo Palre accepisse, cum de ejus epistolis praefiginius, non vanum nobis consi-
bcala Maria Virijine homo, Deo fabricanle^concrplus n liuni visum est iniisse, ut de auclore ralionem
el nafus esl. Virum eumdein in Scripluris c.icnitatum prius rcddoremus, quHin ejus reprffisenlaremus
hahenlem ingenium vocaf Trithemius. Sed hoc Au- scrip la. Ilaquo in ca:teris Palribus edendis eamdem
dcncii opus.sicut et alia aiionim, periit. Montanus observavimus melhodum. In Monlano vero, quo-
itaquo, primus occurrit, cujus epislol.-c sa^culo sexto niam oiogium illins a 8. Ildcphonso conscripUim
con9criptaB,atqiie a S.ildeplionso laudiitaB^lomporis brevius est, nos vilae pjus hisloridm paulo longio-
edacitalpm siiperantes.in variis mss.reperlaj sunt, rcm contexuimu9,coIIi{;entcsea quaj ab aliis hi&lo-
ex quibus editae primum a D. Garcia l.oaysa.deinde ricis scripta reperimus. Valo.
MONTAINI VIT\.
Montanus Ecclcsia; Toletana; post Celsum anlisles lldophonsi a.Malc omniuiu ore fcrcbatur, sanctissi-
fluruit tempore Amalarici regis(Jothorum,prn3ruil- n mum prajsulcm putida calumnia ab hominibusin-
que illi nb anno 522 usque ad .531,seoundum seriein viJis appetitum, insigni miraculo suam innoccn-
pra'siiliim Tolelanorurn D. Joanuis Riptist.T Porczii tiain vindirasso, carbonos aoconsos Inndiu in pro-
canonici Toleani, ct ('.lar. LoaysiO, ct Aguirrii, priis vostibus sustinendo quoad sacra mystoria ip-
quam auctiorem ct correcliorem dabimus ad cal- se peragerct quin lamen intcrea vesles vel levis-
;
que TJrtutibus eluxerit. Fuit cnim puinma animi rioribus s.rculis S. Anselmum aliosquc sanclissi-
virlulP prn'dilu3, in diccndo eloquenlissimus, in inos virop,Spiritu sancto inspirante,uso3 legimus.
gubernando prudentisflimus, omnibus summis ho- Kloqucntia Montani alque ejus doclrinas splendor
noribua dignu", alque vilm innoccntia commenda- satis npparel cx duahus opislolis.quirad nos usque
tiseimiis ct beatissimus. pcrvcnerunt.Prima Iratribus filii.sqiie dileclissimis
Ex quidcm ojusBanntitatisemincnlia abundccom- lcrritorii Palcntini, allora l). cximio Thuribio scri-
probatur antiquisfima fidclique tradilionc, qua S. pta ; necnon ex concilio Toletano 11, cui praifuit :
4U l'IH>I,Kfi()MKNA. 80
oiijiis niiioniM i|iii HOiltilo |)iM-loK<'rlt, aha iliit)in In \ Ariannriiin (^rcRA (urn intlKnln plRtiidf «l In or(bo<
illiM Hniiiwtilvinlol i|iiaiiiiluiii HiTiiiiininrnNtiiniiiiiiiin (loxnriili^ion*«tM<in<l'i initi'fr«ai aludii t' •-«*
niircit riii-i-tilii rriliiliMitriii, ot (iiilliiiniiii liuii|)iinLiiii tiiicrit. Kxi|iiM irHtxininrn iii hnnc nari. j/O-
liini iiiinion;()t ujiiH HnpiiMitini riiiiin uiloo pnrcrrliuit, morito •<aiii catlioticnm ilixitnl KiifnrMiina Montano
i|iiarti:H IihJiir Hcilin opiHcopiiH in »<:\ ' • ni
iit H^iioiliiH II Tdlotiiiiii linliitii itiinii 'J.'i7 Iidc iiniilo
liiHdrilmltir: .S'{/riiii/ij.< /mtiitit iiicivilnli' ioli-latiit iipud conciiii Tolclnni: nutnpn i|uin |iumIiii !ia-
iiii) in ctipitu noiiiiiiutiir, n.HMcrumlu, iiei|uonH ooncl- cutltolic/u KcclrHin- liilo vol intur ipsaa crrorurr. lene-
MONTAINI EPISTOL/E.
EPISTOLA PRIMA'. tantum.ct non dt-lestabilis dici pos sit, fjuai abinitio
nunquani prajter nunc subrepsisse
fidei catbolicae
Dominis Hilectispimis.fratribns .niiisque territorii
probatur, ut id quod per manus sumini pontificis
Palentini Montanus episcopus inDomino «eternam
Trinae Divinitatis invocatio sanclificare consuevit,
salutem.
presbyter ignarus disciplina; conficere sibichrisma
l. Cunctarum Ecclesiarum Domini polissimos (a) praesumeret. IIoc tam\lemens sacer-
si ignaviae est,
prjESules per Ezechielem prophelam {Cap. xxxiii) dos esse non debuit ;est, hunc
si pr<esumptioni3
terribilis illa commonitorii dictio suh spcculatoris schismaticum esse quis ne3ciat,quiinaudilam rem
nominc concutit, dicens: FiH hominh,f;pecululorem pt religioni conlrariam senescenle jam mundo, ta-
dedi le domui Isfael: audiemergo ex orc meo sermo- jjg temerator inducat (c).
nem, annuntiabiseis exme. Si dicenleme nd impium' III. Revolvatiirmanibus vestris, presbyteri, sa-
!tnpie,mortemorieris:non annuntiaveris ei, neque lo-
cralissimusNumeriliber (xi, 16), in quovestri ofTicii
cutns fueris, ut avertatur a via sua impia, et rivnt :
in septuagiotaseniorum personis auspicatur Cst ho-
ipsequidemininiquilatesuamorielur,mnguinemautcm
nor; et invenielis quonim negotiorum vol)is pra^ro-
cjusde nuinu tuurcquiram,et caetera, quae hujus le- gativa conce=sa sit [Adjutores vos DeusK*/) nostri la-
ctionis ordo de admonentis admonitique animis (/>)
secundo dignitatis gradu esse voluit, non
boris
exquircndum ostendit. teir.pratoressacrarumquarumd;imrerumesse(c)per-
IL Ilac crgo voce permotus,huJu9 ofTisiinccossi- misit. SicN.-idahct Abiud ipnem ofrcrentes alionum
tudinem me suscepisse non nesciens, studere curavi, {Lt'vif.\,i,2}, id estsui olficiinon debitum,divinus
necujusquamperditi animamdemanumeaChrislua ignis absumpsit. Sic Chore, Dathan atque Abiron
inquirat ;pra;3ertim cumToletanae urbi metropoli- Moysi (/), Dei gratia, et divinis eloquiis perfruenti
tani privilegium vctus consuetudo tradiderit ;et eo invidentibus, ac dicentibus: ^Non soli {g) tibi Inrulus
magis non solum parochiarum, scd ct urbium cura esl Dominus, rjuia omnis congregaliosanctu esl (.Vum.
hujusurbis sollicitet sacerdotem. Ergo.ut Apostolus XVI, 3), novis schismaticis interitus novte perditio-
dicit: Quid horum vullis'! in virga veniam ad vosfan ^ nis(/i)advenit,utjejunooreinsaliabiIitcrterraabsor
in caritate et spiritu mansuetudinis (/ Cor. iv, 21) ? beret, quos indignatio divina damnasset. Quid me-
Novanamque praisuinptioprajsidentium vobispres- morem Oziam (II Paral. xxvi, 16 et seq.), qui non
byterorum nostros pulsavit auditus, si tamen nova contenlu3regaIibusfascibu3,nefungereturel saerr-
In epistola hac Montanus Toletanm Ecclesi»' me- tibi locutus Dominus, citata fuisse ex translatione
tropolilanae antistcs graviter reprehendit.quod qui- veteri, quam
sicuti Herculor' animo, ct incredibiii
dam presbyieri territorii Palentini, inscii, aut lcme- Ial>ore cocpit restituere saeculo prajcedenli Flaminius
rarii, conficerent sacrum chrisma, cum id solisepi- Nobilius, iitinam eliam perfccissellVide qua> pnemi-
scopis competa*; praeicra, quod nd consecrHlionem simiis tom. I dissert. IV, nuiii. 20 ct sequcntibus.
basilicarua episcopiexlranei adniillerentiir: denique Hanc ipsam Mnntani cpislolam commcmorat, ct
quod intamcm, ct toticsfuUuritum 1'riscillia-
aliqui plures illiuslaudes profcrt S. Ildephonsus lib.iv de
nistarum sccfam inhonore habcrenl..Monet pr.Tler- Viriaillu.^tnbus.dicena: Montanu^postCelsumprimx
ea, utlibros Tlicoribii cpiscopi contra illam soriptos sedis prcvincise Cartfiagims Tolelanx urhisralkedram
lcgant. Sed de iis orrnibns satig diximns supra in tcnuit : liomo ct virtule xpirifus.rteloquiioiiportuni-
nolisad ronoiliumCa!sarauguptanum,Toletanumiet tatc deconis, rc^iimen honoris rclemperavit acdisno-
Ilispanicum gcnerale, atqiie in opislolam celebrom suit, condi<ino c(rlcsliquc jure, simut et or<li>ic. Srri-
sancti Lconis papae ad Thuribium episcnpum Astu- psil epistolas duas cccle.unslicie utilitatis di.sciplina
ricensem.CARD. Ar.uiRRius, cxtom. III Gollcctionis f) confcrtas; c quihus unam Pulentix hahCanlilms, in
maximfE conciliorum omnium Hispaniic. quaprcshyltTOs chrisma conficerc, episcoposquc alicnx
* Non solum tihi locutwi eal Domiuux, quiaomnis diifCcsisiiUcrius tcrritorii ccclcsins consccrarc, miiQna
congregalio sancta est. Hfcc verba allcg.it Montanus perhibetur prohihere auclorit^ite, sarrarum Srrijtlura-
cx cap. XVI Numcror. jiixta velcrcm translationcm, rwn testimonits nlfirmansid ip.<inm fieri penitus nonli-
qua Ecclc^ia una fiiit, donocpnstea lemnore S. nrc- cerc. .\mntores quoque Prisnllian.i; sccl,T, licet non
gorii Magni Vulgnta pr.-pvnlcrc c«i;pit ubiqiic fcre. opcrarcnfurcartcm.qHi'! lanicn mcmoriam cjus amore
Porro priora non babenlur apud Scpliiaginta, ubi retmcrenl, ahdiral el e.rpiobral, commrmornns quoil
solum legilur 'HiTj^itw iv i»(i.Tv, Sxi itija V) suvaYtoYT,
: in libris heatissimt Thcoribii, ipsis ad Lecncm papam
TtivTE; JTf.ot xa" Iv ajToT; Kiv.o;: Sufficidt vohis, quia missii, cadcm Prisriliianorumh.rresis dctccta, rnn-
omnis rnngrrgiitio, omnes snnclt, cl in eis nominus. vicln, atque dcccnter manrai ahdicala. Wre^, ii>i Ildo-
Nec prrrirrrn rxofnnl in H'»hrairn Irxlti jiixfn trinfla- phonsii'' dr rpistola pr.pjnrla. Staliin vrrocomme-
tionem Cagnini, nccin Paraphraste Chabiairo.Ita- mnrataliamijusdcmMontani nunc nobis cxhiben- ii
que mibi dubium non priora illa vcrba, non soli dam. Hucitsque. CAno. aouirrius.
(a)M'\ti9inn..perili.^simos,lA^n}9., Dnmini piissimi. (<•)Editio Loays. nnn habrl cs.^c.
1b) Gerundr.naifl ct Urgellenaia m.-i<>., nnima. if) Urgcllens. et Loays., Moseo.
c\ Lon)s., juriicat. }g) Urgell., Num soli.
n) Loayg., adjutores suos Dominus. (h) Loays., pr.Tdicalionis.
r:j KIMSTOL\ IMUMA. »4
ildliH (ilflclo.ciiiilru JuH ra(ii|uu |jiiliiiilallvu rluluH {a) A ln CliriBto oonnAii.lMmKn noc f>r<.v!ncla' prlvilr^tit,
ilrliliaiii iilVdi-ru |iiu'ar(il,H|o iilliuiiociuloMll loprii )ioi-- (|uiii Juiii uii i|j«uiii liuJuHCcitioiii taini pariat» {k)
, ul !
U(l oliiltiiii |ii<riiiauurol (/') 'M>/.iiiu |iariU>r,(|iiaiiliiiii (juun'Io liillH li . . u<»« 10-
U(l i|inuiuorut,(lovuluuilioiu,Juvui<ciH ualcilruiiUI>iiH, luniuiru (lcboulia, et uul |ior noa, «ut por ouui qui
tii> arca l)i<i luli(>rtUur,nuHlinuru |)aruiituta ilivinituH tiobiH ex rrulribuM ct cooj)iHCO|iia uuatri» viau» fufl-
pi<ri'UH8io illalu ('uiiHuiii|iHit (// /lij/. vt, 7) : oHlun- ril, rl cuiiHccrutiu eccloHiaruiii.Deo «uipice.poterit
duru Hclli('ct voli'iiH,(|uia iiulliH oiuiiiiio raUHlH, iion cclobrari.
Buh occuHiuiio liuiiiililatiii |iru-Huiii(^nliliUH, ilivina VII. iVattoiuu jicrditiHHiuiutn ;l'riaciliianiHt«rura
uUiuiu ut Huoruiiioula ou)leHtiii, al> oo cui non in- Hcctuiu tam noliH iiuutn numinu a vobiH prBeijiue
cuiuliil uriluiuni.cuiitliigi ulii]uul(>iius ilobiMU. novitnuH huuururi. Ito^o, (jum cst iutu dctucntit in
iV.C.uvoiiiit cri^o, cavcanl (|ui nibi puluiil ohho li- (>JuH utnoro Hiipcrnun lubi.quoiu in upurc nun veliB
cituiu (juoil aliis ui)ui^i{noraiil (r) u^ao iHioiluui;no iiuiljiri ? Nuui, ul ji.iucu do ojua HpurciliiH in ooli-
HiiiiiliH 00» ((/) l)oruiii(iuoHiiioiuoraviiuu8,ii(onapor- 'jani vostri doducani, cxcopliH iis ijuto in Div<nit«te
collut. An rur»ituin Hunctoruui Putrum regulua ot n iirofuuuij orupit, ct nre sucrilcKo blaaphemavit, om
constituti()iios'^yiu)dicasij;noratis i|uibuspr;ocipiuu iiiu'u vitioruin in ouilcni roi , voluli in «or-
lur((') paroclionsosprosbjtori luui jicrvilioroa perHO- diutn Hontiiiu couilu\it,ul Hoci npudoromim-
nus,!sod uut por 8oiuotipsos,uut jicr ruolorus sucra- pudoraclufl adulter eriporel (/) ; ei ut ad ceieria
rioruinunuuis vicibuschrisiiia a pra<9idonto 8ibio|)i- norarii ofrcctum raciiiua pervenirot.maleHcii usum
?copo pelaut ? Crodo i|uod (jui pcloro jusi^oruul, pcsla cliam ei a^sipnnnt.Ouid tandom in hoc(m)rcli-
potostalcm conscorandi poiiilus abstuioruut.Provi- giouicoiigruum liilcliscujusquamaiiiinavenoratur,
dobit (/)crgo curitas vcstru, uo posl liujus huinili- qui non solum a aanctis saccrdolibus reriitatuBest,
tHlis nostrjo iulcrdicluiu.douecetconsucluB vobisu vorum otium mundani prinoipcB justilia legem Bua-
Domino pra^puralur aulislos.iiuisiiuainvctita ilcra- rum eum pro memorati sccleris (luolitate damna-
ro privsuuiat.otincipiulgravioroin ecclcsiasticu dis- runl?
triclionis suslinero consuraiu. Ulaturquisque ho- Vlll.Ilunc tulem fuisse.^plenius discet qui bealis-
noris sui concesso privilegio,quodproprium 8cit((/) sitni ac religiosissimi viri Thoribii (n) episcopl ad
ordinis prcsbytcrii non quod summi pontilicnlus
; sanctum papam urbis Rumaa Leonem libros cditoa
est,improbus ministor assumal.Quisquis posl hanc logiljin quibus hanc sordidam haeresim explunavit,
admonilioneni iu luijusccinodi rebus uliquatenus operuit,etoccultam tenebris suis.perfidijfique nube
fueritdeprehonsus.sub anathematis insolubili vin- ^ volatam in propalulo misit. E.\ ipsis etenim libris.
culo so noverit esso damnandum.Cui in hoc ipsum qualiter cavere, quid respondere contra sacrilegos
nonparumhumanilatis concedilur.quod uunc oum possit.pius lcctor invenicl.(o) Unde,quaEso,ut perQ-
Irausire patimur impunilum. diaui cumauctoredamnanles atqueanathcmatizan-
V. 8ane si Dominus voluorit, cum tempus pas- tes.rectae tidei regulam teneati8,et de omnibus su-
chalis fostivitatis advenprit, si vobis ad petendum prascriptis cautiores exhibere vos procuretis, quo
impossibile cst,datis liltcris vestris indicare debe- lacilius nec mihi de taciturnitate possit csse dam-
tis (/»), ct nos sacri hujus liquoris ultro polerimus natio,et vobis deobedientia fruclum ma.vimum co-
Iransmittcre gratiam dummodo (i) non prajsuma- rara Salvatore Deo nostro providere possitis. Pax
tur (j) illicita. Domini cum omnibus vobis. Amen.
VI. Pari ratione rognovimus quod ad consecra-
tionem basilicarum
EPISTOLA SECUNDA «.
avobis episcopi
alienffi sortis
invitontur,el licet sinl uniuslldei copula nobiscum Domino eximio, praecipuoque Christioolas, do-
Hanc commeiuorat S. Ildephonsuslibro citat. de
•
conficere, el cpiscopos alienx sortis alterius disecesis
\'irisilUistribusagonsde MontanoToletana; Eccle- ecclesias consecrare magna rompescat inveclione. Sed
sia'pnosule.Postquam enimde pnocedenliilliusepi- D et statim in^ignem ejus laudem addit.hisce verbis:
stola locutus fuit. ut in nolis ad eam vidimus.sub Hic vir antiquissima fideUque relatione narratur, ad
jiingit: .l//(un vero epistolum (scripsil Monlanus) ad e.rprobratiojiem infamixtandiu /irunas tenuissri in ve-
Th-irihium rcligiosum, in qua collaudans eum, quod siimentis ardentes, donec coram sedis sux sacro altare
culluram dcslruxerit idolorum^commitlil sacerdotalis totius misss> celebritatcm persemefipsum e.vpleret.Pe-
auctoritatcm vigoris, per quam presbyteros clirisma ractis aidem solemnibus, nec prume igne:n,nec vesiis
tuam admonitionem collapsa esse opera non igno- ideo spero, ut pro enervanda hac ipsa superfluilate,
rant. Namdeterrenorum dominorum lidequid lo- g severissimi sacerdotisauclorilale utaris.ettanltc roi
iiwenta cst amisisse decorem.Tunc Deo relalio gralia- An hic Thuribius iile monachus fucril cujusmeniinit
rxim aclionibHS,per simplicem natnram ignisconvicla lldephonsus,de Firis iUuslribus,in Fita Montani, un
est, et fallacia deteslahilis nccitsanlis. et iunocentia alter notanus sedis apostoUcT n />. Leonepopn missus
beatissimi snccrdoti<. Gloriosus hnhilus fuil tempore in partcs Uispnnix ad Priscillinnam hspresim exsiir-
Amnlanci rcgis. An7iis novem tenuit dignitalem. pandam, ut ronslat e.r concilio Dracarcnsi i in e.vor-
AouinRius. dio [vocahnntur ct uotarii rcgionarii],an vcro epi-
li
* Quisnam hic Thuribius ad quem Montanus
sit scopus Palcnlinus el Asturicensis, non satis coiistat.
9cribit,irnplicata satisqunpstio est.Quidamenim no- Postrem.r .'^ententi/c ncqiiie.^ico, vt er prima epistoln
luntfuisse,nisi unicutnTh^^/Oribium^siveThuribium, patet elscripsisse lihros doctissimos adversus Priscil-
:
cui conveniat quidquid in hac epistola legitur,tam lianos ; et in sccunda episloln cum vocal sncerdotem,
de lihris scriptis adversus Priscillianislns tcmpore fwc csl cpiscopuin: .it severmimi {\nqu\i) sacerdolis
S. Leonis pap;e,(|uam de gestis et pr.nedicationead- auctontas utaris. Lapsus, inqiiara, fuit dnminus
versus laudatores ejus scctffi, hortatu Monlani pr?e - Loaysa ;cum exlestimotiio S.lldephonsi constotsa-
sulisToletani.Sed enim falsain es^e hancopinionem tis hunc Thcoribium tuissecujus meminil illein vita
facile evincitur e\ ipso S. Ildephonso, qui eodem Montani, utpotc scribcntis acl illum lanquam syn-
loco, de Viris illuslribus, palam distinguit inter chronon octoginta circiler anns, poslquam ille al-
utrumque Thuribium.Agens enim de cpistolis Mon- tcr Thuribius notarius,sive cliam episcopus, tem-
p
^ poreS. Leonis floruerat, et memoratoslibros scrip-
tani prapjactisait: Co7n7nemora??.^(Montanus) quodin
lihris heatissimi Tliurihii ad Leonem pnpam missis, seral.
eadem Priscillianorum hxresis detccta,convicta,atque Quinet ejusdem veritalis fidci facitMontanusipse
decenler manent abdicata. .Aliam vero epistolam ad in utra^iue epistola pr/pjacta.In priore enim ad fra-
Thurihiumre/igioxvm (scripsil) inquacollaudnnseum, tres et lilios territorii Palentini.loquensde errnrilnis
quod cullurnm drstruxerit idotorum xommitUt ei sa- et vitiis Priscilliani, ait : llunc talem fuis.^^e plcnius
cerdotalis dignilalcm vigoris, cic.,\n paulo anle scri- discet, qui bealxssimi et reliqiosissimi viri Jhurihii
psimus.Ubi palam dislinguit lldcphonsusduosThu- non Thooribii cpiscopipapam urbis liom;}'
ad S.
ribios alterum episcopum.cl synchronon S.Leoni
: Leonm quihus hanc sorlidam
lihros cditos lcgit : in
papm.ad qnem librosmiscril conlra Priscillianislas haercsim cxplnnavit, apcruit.rf occultnm tenchris .<uis
scriplos allcnim vero posloriorcm non episcopiim,
;
pcrfidi:rquenubcvela(am inpropalulo misit.l^ii loqui-
aed religiosum el pra>ilicatorem adversus idolola- tur Montanusdc iislibris t;inquam olim scriptis a
triam, ad qucm vivenlem scripseril epislolam Tburibiocpiscopo tcmporeS.Loonis papai. At vero in
hanrposlrriorcm Montantis pr.rsnl Tolelnnus. Ila- hnc poslorioricpistola epigraphon adhibct: /)<i/win(5
quo palam cst duos fiiissc Thuribios,nnn unirum. cximio pr.Tcipuoquc (]hrislirol,T,Domino et filio Thu-
Quod ipsutn aperle dfimnnslriiliir cx (ihrcmngra- rihio )lonlanus episcopus. Ubi ot cum lilium vocat,
•phia. juxla quam Thuricius cpiscopus, qui libroa non fratreiii.iiualilcr debcret si cssct episcopua: ct
ecripHit contra Priscillianislas^el niisit ad Lconem tanquam vivcntem alloquiturco tomporc.ocloginta
papam.fioruil ipsius lomporp.ar prnindc circainc- cirritcr annia poslqunm flnrucrat Thuribiusscriptor
"
dium quinli sa;riili nam Leo ab annn Christi 'i'iO
: rt opisrnpiiP Asturicrnsis.
usqiie ad 'i'il scdi aposlolicT pr/pfuil. IJlomillnm, Noc jiivnt Lonysam qiiod Montanus ibidrm ait :
pumdrm Tliiiribium jus.ou ipsiusLennis pap.Tcon- Vl .^cvcnssimi sacerdotis nnctorilnlc i(/nr/<.Indccnim
cilium in Hispanin cplrbrassc annn Chrisli 4'i7, ul futtirum coUigilur.Tlicoribiumjam tunc inlorsacer-
cuiquP nntunirsl.Thiirit)iu^ autcm.smi potinsThco- dolos spu prosbytcros numoraliim, cui pr.Tloroa
ribiuH.ad quem srriptarsl h.-rc cpislolnjnngr pnstc- Mnntnnusvoliili iiioirnpnlitanusdojogat viccssuasad
rior (uit cl floruil sub initium s.TCuliseqiiontis.Cum oa dilccla coorrcnda. Qiiin ot ubi iii hacepisiola In-
emm Mnnlanusadouin vivcMlom acribor.sintcrruoril qiiitur do opisropis. non lilios scd fratrcs appcllat.
ci siilisrripscnl concilio Tnlclnnn ii mra .^><m, id cst Frnlrcs nostri, inquit, aliemv sortis epi.<.copi. Et in
anno <'.hri.>«li rotris ."i,pt S. Ildrphon-
.'j'.'7,.^n)nlariri alia ppisfojn pr.TCodrnti opiscopns nnn appollal.^n-
mi9 nsaoral cum
qlnriosum linhitum luisse temporc cerdoles, ard summos ponliliccs, el onrum disinitatoni
Amnlnnci regis consequens plane esl ut hicTheo-
;
.<iuwmum ponfificnlum. Mitto plcraqtic nlia. ox qiii-
rihius silnclo^inlacircitcrannis poslerior,ac proin- biia id ipsiitn conlirmnri posNcl.Sed sivc hic Thco-
do aliiis oinninn a Thiiriliio ilio pr.TOcdenti. nhiusfuont opiscopus ttinc.sivonnn.dislinctioilliiia
Hincronslal Lmy«im,dnrtis<»imiim licrt.lnpsiim a Thnribio srriptnroa ol opiscnpo Asturicensi est
fuissc in nmisad hnnr ipsamcpislolam.dum dixit : manifcsla. Ihrr Aoiimnns.
(6) Dce»l nuctnrem in Loaysa. (p) Ger. ct Urg., adhuc ejus nomcn.
{c) Loaysa, atjue. {f) Ger. et Urg.
KIMSTOI.A SKCIINDA. B8
87
'>
loKinin '
nonBlnovoalrodctriincnloBcvorisBiniovlnil i:
IrihuH noHtrin Carpolaniir vol ('rllilicrlai fpiHi-npiH
voHtor roopiHiMipiiH l'oiMt, iii oxcniplarilMiH charitali laiita oli nim, trihniMito lioinino, cJub chI pialaB, ut
lom scntciiliain ila conclu.iit Monlanns tamen uec . lano ct ca'tcris comprovincialibus privilc^ium facc-
proviiwia^ privilcijiis, nci rermndoniiui noscmUuruti- rat.lpsum veroMontanussacrorumcinonumzelalor
lilnlihusconvcnire. Plncct nohia ronjectiira. OuaMcro cximiusc pedoinjusteoccupataexpulitjnxtacunon.G
post hrt'o adilit, iit ox|)licet cl. vir illius vocis priri/r- ejusdem roncilii Nicieni, quocautum erat, eumqui-
ijiuni roiiimoilain in loco signilicationem, non ila pnetersenlentiammetropolitanifaclusfueritcpisco-
proharc pos,suiiuis..\iilunial oniin Cdsiimcictorosque pus, episeopum esse non debere. Tamcn non ila
Cnrpetani.T ol Celtiheriio episcopos a Pnientino an-
tistitetcstamenlisui cxsecutores fuisseforsitancon-
-.
lionis acdignitatis rationcm habens tria illi
...
acrilerineumanimaJvertit.quinepiscopaliHordina-
munici
. . .
repulsi. Neiiuecnim apparot, inquit.qua nliaralione D.^ec cnm ita cssent, 1'alentini illius 8tudi09i (nec
episcopusinforiorelsuirraganousraelropolilanosuo enimsinemultorumsuffragiotantumfacinusaggres-
et comprovincialibna privilegium fecisse dicipossit. sus fnisset) precesMontano adhibuerunt,eum oran-
Exposilioverbis quidcin spociosa ; cujustamon viin te3,ut pnedictumcocpiscopumin Palenticamsedern
vcrha sequenlia plane infringunt Elcerte, prosequi- ; rcstituere vcUet atque eam nos pulamus esse peti-
;
tur Montanus municipia, id est Segdviam, Britatilo, tionem, quam improbam vocat in haec epistola, ut
et Caucom idcm non quidcm rationahilitcr, scd pro
r pote qn.ne sacror. canun. severitati esset adversa :
nomints diQuitale conccssimus qui modus loqnondi ;
quod ipsum absdubioin cxemplaribus.quaedicit ad
apcrle indicat prfficedentia essc ad haec referenda : eos direxisse, illis luculenler exposueral. Atque ut
non enim scriberet eidem concessimus, nisi antea de simulintelligeret,quam benignecum illoflctumes-
eodcm coepiscopo locutos fuissot. Qnibns omnibus additMonlanuSjSeillamunicipianonrationabi- set,
atlenteoonsideralis, ad h;iec explananda aliam viam aliquo suo merito permotum illi assi- liler, id est,
aggressi sunuis. gnasse.sed solaepisropalisdiiinitatis rationcadduc-
Itaque nos pri\ ilCiiiuin non vultrata significatione tum. In super, ne Palentini animum inducerent illa
sonet ac injuria danuuimvealteri irrog.^lum.Qna si- se pastorem etnon tanlura delegatum putaret, ad-
gnifiratione non semel illis lemporibus fuisse hanc jungit, id solura illi dum viveret esse concessum.
vocein usurpatamnovimusexGlossario Dufresne ad Nec movet nos.ut ab hac conjectura recedamu.",
scriptores medife et infimcc Lalinitalis, verbo Privi- quod legimusSegoviam anno589proprium jara ha-
LEGiiM, ubi h;rchal)et Prnv/ci^iMmidem quo Isupra : buisse episcopum, qui concilio iii Toletano subscri-
/)>'ai'i/('f//nmi,vi(1elicetvoxiumalampartemusurpata, pserit. Quanquara enim ea tunc fuerit Montani vo-
ut si qnulcontra legem) Vita S. Dunstani tora. luntas, ut illatria miinicipia nullatenus ab Ecclesia
IV Maii, pag. 35G Per spiritalem sacri baptismatis Palentinasejungerentur, potuittamen fieriutSego-
utcrum (Kcclesia) aprimi parentis pricileijio regene- vienses commodam nacti occasionem, illo prlmo
ravil. El ex Carpentier in Glossario novo seu sup- episcopo vita functo, pastorem proprium sibi postu-
plemenlo ad Dufresne. Privilcgium idem quod ty- laverint, qui ei succederet, idque non multo negotio
rannis S. Eulogius lib. ii IdeiTiorial. sanctor., fuerintassecuti maxime cum Palentina dio^cesis ita ;
S. ELEUTHERIUS
TORNACENSIS EPISCOPUS.
Prologus. —
l.Revp.rendopatriaciomino^a^Joanni, A. mihi scribere/durius tantsB dignitatisimperio con-
DeigratiavcneribiliTornacensippisrnpe, Guiber- traire. Nam preces vestras cur imperium non ap-
tus,ori},MneTornacensi, professioneMinor, merito
nellem ?
minimus,(^;3pirituconsiIii tamsapienterarmari, "
quam viriliter animari. Non quia nudalo supplicat ense potens,
Petistia, domine reverende, ut actus etprajconia Sed quia dudum inita farailiaritas, concivilitatis
gloriosi conressoris Christi Eleutherii vel ordinare indentitas, patria, parentela, sanguinig ct affinitatis
debeam, vcl diligentiori lima, vel meliorestylo prae- propinquilas^etca^leraidgcnus^quoGvelreverentiam
senlibuset poslerise.xplanare. Pia petitio, per quam conciliant vel conciliatam continuant, exigunt et
ajtas posthuma tanti pastoris concclebrando perpe- requirunt, ut vestrae voluntatis affectum, vestriaffe-
tuel sanclitatem,et generatio prsesens^ejus inhae- cUis appelens beneplacitum censere debcam impe-
rendove3lij.;ii9,ampliu3innammcturad Dei et proximi riumet praeceptum. Ilocauterr exsequcndumutilius
caritatem.Hisuntcil)iquo9innovnlibusPalrumesse peteretis a personis pluribus setate grandajvis, fide
Bacra pagina protestatur (Proi'. xiii, 2.3), dum san- claris, opcrc vulgalis, ore promptis, memoria tena-
ctorumexemplis posleritasinrormatur.Novi petilio- cibus, omni deniquesublimium meritorura dote po-
nis istiusoriginem exgloriaChristi.qua mirincatur
g tioribus, quos h!ibetis a J manura tam de vestrorum
in sanctis, cx gratia speciali qua vestraj civitatis canonicorura nuraero, quam de vestr.-E diocccseos
patronum sincerius inChristodiligitis,
antis^titein et divcrsis collegiismonachorum. Exsilis enim eloquii
ex providentia pastorali qua clero vestro consulitis, mei mediocritas tenuesadmodiim frugesparit.etad
ex benevolentia singulari quam talis et tantus ad me tanti confessoris gloriara cxprimendam, nullis se-
homuncionem tantilium etpene nullum oslenditis, cundiccspilisfructibusinjiravcpcit.Egoigituretfrau-
derivari. Quare raequasi conipcllilisaut garrirena;- datuslempore,etoccupatusanimo,cuiraagiseHthu-
niis, aut potius ineptire. Ego igitur dum in cnpite milila3appetilui,quam verborumurbanitas volupta-
mometipsuiTi introrsummotior, perincertosaflectus ti,volhi9toricanarratio consuetudini, facio quodju-
distrahorct deduror. Nanrintersoilicitudinesconti- scriem vita? sancli ponlificis, etoffi-
betis, ofTerens
nuas Ipctinnum et intcr labyrinthos inogressibiles ciumcumsuisappendiciiSjSicutexparlevcstraroga-
qurestionum, sermonum paradigmata, consiliorum tu9lueram,miltov(>bi?,etutaperliu9tenorpaginwvi-
nxiomata,quibu9immergoretaIterora89idue,durura deatur, sub certis, ai placet, (r) titulig distingualur.
Miiniiiii (MVitalciii, (|iiai potDiilin, iiiil)ilitati\ ^loriu, (Jiinu) l«iiiill K''ii'inl* licllniitiMii ..uit,
Hii|)iii' aliHH Hihi liiiiliiiiun Hiii^uiarciii viiHlictil (11^1)1' taiidciii dii(;nltiu triuiiipliavit,(|ul barbarna nationei
laloiii :i|uiu((i)iiiuri C()iiti>riiiiiiu,(luloiljUH a(^uiH(^iir* cl IndomiluH ftublirnavit. Narn
riKUU,rru^il)UH uo|)ioMU,(livitiiH oliloliciiiiohl roforla- (;ai>|>ii)li)r(^« f'.llli'nt»<|ur fi.roi 'l'n))ro»(pir «otirt/ll,
('.ujtisa^or (lilVuHiiH iiiHilviH.piotiiH iii prutiH,petMili(>. (.iiiuiii iliiiiiiluii ('iiKiiiivil .\rabi, ul daUilu •acnt
liicitrll Jiiilii^ii liiii.
HUS (!HI iii piiHtoi il)UD, ol ii\ puHcuiH poooroHiiH.Cu jllK
lluviuH, bcuUU (JicliiH, ipHUiii ullueriH ol oodIIuouh, l<'.t ul egroKiu« ille hi«torioKrapliUH ail : K)iia pont
(jalliuin (tividil ol (iornutiiiuiu, potcbtatorii vidulicel multuiii HHii^uiniH rusionflut paruil (ialliadilioni :
uimo (iu;idi'nj;csimo loi lio nl) Ui l<o coiitlitu civitutiH foro tcinporibus (fc) TuriiuB rox Nerviorum pnpulo
Qjusdoiiadilicutu.sunt Itindnmontu.circutoiupusillud praifuit : TornacuBnomenaccppit Quia
n quocivitae
quo aacrosanctumDomini Tompliim a Clinldnsissuc- eicul Turnus contra iEneum, sio islo contra Julium
consuni oal, cl Jortisalom civitus sunctu por Nuliu- lortilor dimicuvit.
chodonosor osl ovorsu. In diobus illi.s trtins;iiif:ravit * l'08t inortem Julii Cu.'9aris regnanteAuiJUBloCiE-
Ezcchlol, el rex Joachim lo^ilur caplivutu», cl Ro- sare.annoiiiiperii ejuH (luadregesimo 6ecurido,anno
manoruin rox Tarquinius inloromptus. Succossit aborbccondito quinquies millesimo ccnlofiimo no-
oidcm (/) Servius, (|ui minorem Uomam.^^quoB nunc nagesimo nono,et ab Urbe condita scptingontesimo
Tornacuin dicitur.supor contum vijTJnti quintiuo oi- quinquagesimosecuniio^etaprimacondilionc /)Tor-
vilutcs vcloppidu siiL)liii)avil,ul ox iis consus el Iri- naci quingei)lcsimo nonagcsimoferetertio.Dominus
butaoolligcret.quio Romanis postmodum dcslinuret. Jesus Christus in Bethleera de Virgine nascitur, et
Sod insolons lacla orie multiludine viriuin, anno 24 seeundo (t/i) Neronis anno(videIicct circa annum ab
Sci-vii regis tlesiit ab iuif endiis tributorum, et sic ^ incarnalione Domini quinquagcsimuni )a llomanis
annis40ub cjus constitulioiic diotacivilas (juievit in Tornacensis civitas (») reslauratur.
pace.Sed Uomani missis legioaibus in rebelles pn»- 4. Goncurrcrunt apostoli, tain vilae prodigi quam
anno Sorvii trigesimo quarto sub onere tributorum rum dissominant disseminatus germinal virosca-
:
prislino ropendcndo cum Uomuuis pacera sibi con- tholicoa et lideles. Et dum secundum Prophelam
ciliantetrelormant. Necamplius dicla estsecunda (Isai. xxvii, 6) implent fuciem orbis semine, pur-
Roma, sed Hostilis civitas appcilata est.Sed labente gantur zizaniavitiorum fruges exuberant rnoruraet
;
CAPUT II.
proximis humilitatis honorem sedulus exhibcbat :
S. Eleutherii orlus, educalio, exsilium, corde pius,ore sobrius, opere strenuus, vultu vcre-
episcopatui.
p cnndus, gestu maturus^affectu devotus,affatu bene-
5. Igitur post hujus venerabilis beati patris ex-
'
voIns,vestitu modestus.gratiosus in omnibus appa-
ccssum, procedente temporc, sed vitio succedentc» rebat,tuntaminse demonstransspeciem honcstatis.
gente multiplicata, sed non magnificatal lajtitia, ut in exterioris dispositione homini legi possct in-
niagna pars populi Tornaccnsis revertitur ut canis terioris habitus grati.i; et vir^utis. Sic enim in exte-
ad vomitum, rt veritatis dcficicntc doctrina, recru- rioris domusvcstibulo cnnjicitur facile bonitns inte-
descilinfidelitas ct pcccatum.Etquoniam cum senio riorJqure latet in domo. Inde est, quod Medardus,
delictanullatenuHmoriuntur,necpceleratemporibus futurus postmodum Noviomensis episcopu»,spiritu
obruuntur, nccoblivione faciniissepelitur mutatus prophetiae pneventus.eumdem forc prirdixit episco-
:
eststalus optimus, periit in Tornaco plurimornm pum Tornaccnsem.cum adhuc idcm Elentherius in
fidcs, ct sicut
pcriplum esl {Osr.r v, 11), co^pil po- scholis positus .Ttntcm apcret pucrilem.
pulus abire po? t sordes. Nam omnis arbor eradica- 8.Sed ethoc multum ejus laudibus proHcit^quod
hitur, quflB a Patre roelesti (qui solus incrpmcntum inter mnlos pnnr bon.T indolis fuit.Sicutenim grn-
voRctabilibiis inysticis tribirt) nnn plantaiur : crgo viorisciilp.T cst, inter honos honiim non cssc sic ;
ramis 8urci8is,fnliispxcua«i3.fruclibii?(iiipdi3porsis mnjoris e.^t pra^conii intcr malos oliam iionum cssc.
succisaHslarbor typicaDanieli9(/)a'Mv),inlantum ut D Indo Jnb mnfrnis olTcrlur Iniidibus {Jnb xxx,29),quia
fugercntvoliicresin ramorumcacuminibus habitan- frator fuit draconum et socius struthionum. Et dc
tes.Surcisaest, nonsimplicitoroxstirpntn, q-iinKcr- Loth dicitur (// Pcir. ii, 8), <|iioniam aspcctu et nu-
mcn radiciim ipsiuspersovcravil, ct piillulavilintcr- dilu jnstns pral, habitans apiid eoa qui dc dic in
ra.Namcumossctoivitnaidololatriaf ludihriofirostilu- dicmanimum justi iniquis operibus cruciabant. Sic
tn,vitiorum9pinipoltsila ropcrtuecstinpo^Mrsapicns, snnctus isle, in nntionis parvjc et perversae medio,
fldc consfiiciius, doctrinee Pinli spclator praecipuus, eicut luminare lucebat in mundo,sicut scriptuni est
Alinf* cap. m,
' censi.
Altas Ciii. IV.
* (r) Pronopotcm appellat cadem Vita
(a) Gnlunliir hi (iHllinruiii npostoli, Diontisius 9 {(i) ingcnuus, gencrosua, libcralis.
"li^EjOipto;,
Octob. . /.uri>inH.« S .laniiHrii, (^ninlinus 'Al ()ctob., («•jMorlui siintVnlcnlinianus anno -iGI .Marciaiius
Cri'pinu^ rl (irispiniitnit^ L'.") Oclfili. anno 'ir»7.Non siint apf osila nominainipcraloruin in
(/»)Marlyrium silont Acla hiotpniis data llliid nn- ms.niit nliia Aclis.iiti ncqiicFianci nnliqiii sclcbant.
nuitur in Vitn Eleutheril px breviario Ms. Torna- Natus est S. Eleutherius an. 456.
(ir^, S. KLKIIIMKIUI VIT\ Al-CTnUi: (il lliKkK). 66
iii amuriH Cmiliot) (Cnnt. ii, 2) ; Hioiit iillim» iiiliT \ vi.ltilmnlur roiliiMe loci»|.f)rii j)ro(j|iol«rui»i(/lf»«//
|iiiiuH, Hio niiiUMi iiiim iiiliT llliuN. H|)imi nni inlnr ciim hul) /oroljabcl rrMMlillcan-tur IriDpluin. '.
«|iimiH, iiitor iiii|(iifl()H liii|(iiiit(iH,lili(iiii inlni- liliii, liiio,)m'(imla iihh iinuh'itiutiij prolriihil 4<1 .M ''> '
inl.'riliHfi|.lim»U)i |tucillt'iirt ; hpiiiu iiit.M- liliu, Suul ruiii coiiHiiloranilu tiiiiporu, cum \rirliab.i
>
\). I''ucluiii cHt udt.iiii iii .lioliiiH iIIIh, iit IriliiiiiiiH nin oxiiiiio virtiitis coiiipcn.ii.j rcli
con^roj^uliHHonlonbuHpopuli.cuiiiolTronulaiiiullitu- Htatuiii,vi.lobi(nu<«conHimil«intiuiinlilalitnio<luluni.
(linopu^uiiiHiniiloouriiorotiucoiiiiiiuni.ulHiniHlulcc- u .|(io HuiiipHit uccloHiuTornacenBis oxoriln:
iii (iimliliiiniH uul H. xdiA imlillcrontcr oiiim-H llil.'i ^ronuir. Non do lul.iriljUH cjdh arvina prui-wii,
t",liriHliuniMcultoio>ul.urlio Tornuco cuiii i^iK.nmiiu (|uumlo niilluH propriiiiii alii|iiiil UHHorcbut. He.l nn
p(<llorontnr,oUuiHoiniiiiiopo»HO»8ioniliu8privarcn- plubH bumilia volul acepliula per liccntiiD campot
tur. Propollunlur i^ilur injuriumdhriHtiSorunu»
u.l \3\i,n, v»l horescB dyHcola periculis Bub-
(cr} lelre per
nonc.\punilunt, uisi luorintigno succensa : aicgrani primus opiscupuaTornaconsis ultione divina pcrcei-
ainapia virlus lUHiuaquamcoguoacilur, nisi Ihecuva- litur, ut secundum Sapientia olo<{uium pegtilcntc
liilo conloratur: non oontritum lovecsl, contrilu;n muictatopurvulu3sapientiorhubeatur(/'ror.xix,J5).
umplius inardcscil et Hcriiiioniam lutcntis encr{,M;e Nain cum
c>i^no conccdutur misericor.lia, potentes
vohombiilorostendit.Sicinpcrsecutionc virlusanimi polentcr supplicia patientur. Sed qui sedes superbu-
deoluratur sio quod lutebat in parentibua ot lilio,
: rum everlit, et bumiles pro eisdeni conatiluit, Eleu-
luculontius aperitur. Undo aliu lilteradicil {Pialm, thcrium in episcopum oli{.'i procuruvit, el ejus ele-
\iA, y) : In dio manduvil Dominus miscricordiam clione conlirmata pnr (f/j
suminum pontificem, ^tu-
suam,(<-)etin noctoiieclaravit.Donum cniin Dci t,M'a- luitoconsocratuscstinepiscopufnTornacensempost
tuitum, quod in tomporo soronitatis infunditur, in Theodorum (h).
oum ? dicit Dominus {Jercm. xxiii, 28). C jlorluna Eleuthcrio reuftcitnta ; cnri, clnudusje-
S.
lO.Utigilur disjungcrcatur cl locis, qui disjunge- prosus sauuti; Tornaccnces at Jidcm convent; pec-
bantur ot aotibus, mota est persecutio quasi ventus, catuin Chlodovco regi indicatum.
nati christicokB et Gdeles, non divisi sed uniti, aon clione, raansuetus in societate, stabilis in promisso,
contriti sed excili, vividius glomerantur ad Eleuthe- ad patientiam, pronus ad concordiam, rigidus
fortis
aedificant : ubi ad Serenum mulli gentilium familia- strenuus, in auxiliando sollicitus, in consiliis fidus,
ritutisantiqucegralia, necnon et pro meritoruni ejus in responsionibus circumspectus. Qui dum oratione
excellentia contluentes, reliclo gentililatis errore, sua reliceret quadam (/) vlce spiritum, ecce vesana
renati fonte baptismalis,idololalricB sordes abjiciunt, q quaedam tribuni filia Scandinensis, qure latenter eum
catholicK cultum suscipiunt, ritum mutant.
fidei dilexerat, ab antiquo vexataspiritu libidinis oppor-
^ 11. Refulgentejam soie, qui prius eratinnubilo, tunilatem nacta solitudinis, verecundiae toliens si-
serenitas aspiravit, coctu fidelium in ecclesia con- gnaculum, irruit in secretum Iocum,intcrrumpit il-
gregato. Gratulabatur Ccctus fidelium orthodoxorum lud divinum alloquium.Proh pudor! FateturafTectura,
Alias cap. v.
' actibus, motn est persecutio in Christianos. Uesunt
Alias cap. vi.
- in ms.
^ Alias cap. vii. (e) Excusum, terrse.
(a) Excusum, Scandiensis ; !i\\h\, Scandiniensis el (/)Pas?im fulmine percussum, etobsuperbiam, vo-
Scaldiniensis, ad Scaldim fluvium. lunt. Aliqui laudanl, Gatullius ait tradi etiam mar-
(6) Excusum, fragraniix non extendunt. lyrem obiise.
[c) Editio vulgata, et in nocte canticum ejus. {g\ In allis Aclis Romam profectus dicilur.
(d) Repetuntur in excuso haec verba ante posita (/il Anno 487.
Ut igilur disjungerenlur et locis qui disjungebantur et (i) Excudum, luce.
67 S. ELEUTIIEmi VITA AUOTOIIE GUIBERTO, 08
petit concnbitiim. turbat in pontifice pectoris sabba- A bus.velut de quoflnm fontfi copiosissimo ubcrtiin ef-
tismum. Sed ecce aller Joseph. qui relicto pnllio, lu- fundil. Quam dum ollert sanctus pontifex in ministe-
git, etegressusest foras, relinquens feminae vegtem, rium holocausti statim refert [d} xeniumin signiim
ne relinqueret castitalem. At illa protecta pallio, munerisimpetrati. Nam promissione mox cerlifica-
pot^tquam eampalubriterpontifoxsanctusadmonuit tur angelica quoi ejus oratio cst exaudita.
et corripuit, spirilum exhalavit. 16. Ergo quia per omne nageilum Jerusalcm eni-
13.Audiens tribunus filic-c niiserabilom obitum diiur, et per vexalioncni intellecliis acies aperilur.
obstupcscit. Sed si Christi lidcm verocordeprofitcri rnox super paganosmanus Domini pestem exagge-
voluerit, B.EIcutheriusdedivinaconfisosmisericor. rans aggravatur.Prodire non possiint in publieun-,,
dia, suscitandam ejus liliam repromittit. Annuit pa- cogunlur da3tnonia negare rcsponsum, linaliter de-
exmoremissarum solemnii6,terram
ter, ctcelebratis cernunt gentiles tribunum occidere, si non in omni-
sanctus baculopercutitpastoraii etdum patri fidem
: bus voluerit Elenlherio conseotire. Qui venientes ad
faceresuperpromisso nititur, factuscst ternp motus aanctum, lacrymisfusis, prostcrnunt sepedibussan-
horribilis. Quid plura? Patris Implelum esl illud Isai.-e vaticinium:
infidelitas cerlis indi- cti pontificis.
nomineperB. Eleutherium suscitatam. Quoc catechi- gnatorum etelectorum sanctus ascribit characlere
zatafideiruJimenti8,sexquedierum purgatajpjun'o, baplismatis et fidei sacramento. Narn volentcs de
regeneraturin Christo quamBlanda venerabilisma-
;
tenebris prodire ad lucem, et amplecti suavissimam
ter cpiscopi de sacro fonte suscepit, Blandns nomcn Christilegem,3Uteconversionisprimitias baplismali
eidem imposuit. Quae tribuni filia postmodum Blari- lavacro necesse esl consecrari, quatenus in novam
dinio nomen dedit. Ilanc pater ad infidelitatem re- anirna^innocentiametvitae infantiam renascantur in
diens, multis afTecit molestiis eo quod esset fidelis. aquis rcgenerationis deposita vctustate peccati. Ce-
Sed virgo Christum hicrifaciens, patris (n) abdica- lcbrataest ergocum gaudio dies illa solemnisquiiito
tione ereplutn sibi patrimonium parvipendens, per- calendasOctobris,cumagentilitaliserrore perEleu-
severans in fide, (h) quievit in'pace. Sepulta in villa therium conversus est ad fidem catholicam popuhis
Blandinii pridie (r)crtlenda8 Junii ante B. Petri sa« Tornacensis. H.tgc est dies, quam nulla debct deicre
crarium et altare. oblivio,sedexuberarc vox laudis et gratiarumactio ;
* 14. Volens autem Dominus gonerare sibi popu- ^ cumtam indignationecjuam miserationecunversaest
sentiebatur funerum pcena, qucBrebalurinefficax me- tui.Sanctus ergo pontifex post haec in:.:reditur cum
dicina. Nam quodam noctis crepusculo cum armis gloria civitatcm, quem populus universus excepit
BlandiniuiM pergunt, sanctiim oranlem invcniunt, cum debita reverentia sicut patrine defensorem.
catenis vinciunt, Censonno CnRsari tribuno sistunt, * 17. Latuerat diu lucerna sub modio, qu.r jam
lervirgis CiTsum incarcerant ct recludunt. Sed ea- posita super candelabrum ccepit amplius illustrare
dem Docte visitans eum
angelus, eidem assistit, domum. Nam duraexpiipastorisprajsentia populus
viam qua Blnndinium pergat,
fores carc»>ri3 aperit, gratulubatur, crescitamplius exsultationis materia,
oslendit, vincula disrumpil, vinctum educit; quia (e) caecus adductus ad pontiticemillustratur: et
15. Eductusgratiasagil, etdiom postmodurn mis- infusa sibi luce fidei (f) cjecitas interior emundatur.
sarum vacal soleruniis, factua in exstasi, positus in Cfecum etiam aliura, nomino Manlilium, in die do-
excessu mciitis, obsccrat pro tril)unn, Deum prcci- miniri Natalis illuminat (lui dcstitutus tempnrali sli-
bus sollicitat pro salute populi TornacensiH. Cons- [) |)Pndio,desolatus ductoris suffragio, petens elccmo-
titutus cst in ill.i iiicnlisafreclione, et expcrtapaucis s.vnam in ecclesia mendicaliaf. Increpatur ut taccat
orationisdulcedirie, qu.nB sensuin humanum omnino B prwtercuntibus : niisero compatiens sanctus coico,
Iranscendit, quam ncc sonu.s vocis, nnclmgiia» mo- proposilnceci illius evnngelici pnrabola {l.itr. xviii),
tus, nec enuntiatio vcrbonim ulla distinguit, sed «|uirognlusut taceret, clamabat ampliu8,signo cru-
qiiam devola rneris infusirme C(i>lestie illiistratalu- impresso, restituitei visum et die
cis oculis cjus :
mJDis, angelicis, non humanis designat elnquiis, sed quo lux vcra venit in mundum ad illuminanduin
conKlobatis in unum sensibus, et mortificalis ulTecti- omnemhomincm,8aDCtu8,quiteslimoniumpcrhibc-
iloiol oiiHiilnlciii, iil iuliwiuH )i^iniH('(u'ol vorilaloui. rtrliciii (iiii siiiliiiitiiiiii ul III'
(:iau(luuiutiaiiiuuullvilututiuiiolu0,<i)virluliiuiilituil iuu-uronliir.Udclinuii(4ui(lciii(irilln«tiont«tucarino,
liro^roHHiviiK (iruiHiilutilo |>u|)a Aiiii
IH^ INnilill!» i|lli(laill tKiHlllKi, ir|)lik |mi cn.ipn i, (ll (lyHciiliiH roiliixit ail liii
Jaooliutuiljniiuuiii uuoUuiiu, i|Uat luiic totn|ioriii iliuo- luiii (|(iuil ucctiUiuH qhI uuuroluiii, ({uarlodoclino lui
biitur Muiitiliit, |iraii4ti)luiitiulo(:tuiu Uol ('uatillouui, priHHulutun annu viilenn vipiircaiii obiilcin iiialrii
u\Hi>cotavuriil |iur tlioH circilur (louiJru^iulu. (Jiiciii uiiiKuiiili Kilii iJoi ((')li>xiuutiH liiiK iiH III,
Haiicluti uti(iiui('iit*, ut cuiti|iuti(Mti» roguuuravil uiuIa obtalrantoin, Uuiit/i- jaiii |>ra)Hi(luutuiii 8yiiitiiaclium
lia|jtiauiutiH, ulcurnicutitulitltuuulictuiii iiitc^nu hu- adiit, soniionun cuthulicoH oiilont ubtullt, «t •uscC'>
niUtlirt. Uui j^iuliu ^uiictilalia itliilj^diiti, uH. Moilunlo pltirt ab ooiloiii liunoritico, revcrtiut ad iiiilaliA con-
poHliiioiliiiii priiiiuHulibad iiiHlilulu» cstuivilulitj.Wil- luilit Iworutiuus.ot cunvortil.
tiiiulcliulur orgo iimgiH ct iiiut;id udorbuni noiiituii) li . lu (liubuH uutcin illin invaluit(r)4cephaloru(n
ojuHuilvilani ({ciiiiuiii ; lu.x olunlutis i(>8iua KccloHiui .. htBresJH : rovnrlitur iiontilex ChriHti I(i>iiiaiii,clanno
rcjilcbat lioitii»<|)li(oriutu prroHiilatuH Hui (/')viceHimu (|uinio,iiiortuo Jani H :
I'.). C',i^ii.-4 faiiia coiiipulit Ludovicuiit rcgciu, ut nutclio ropcnt (/'Iprn-sulantom lIuriiiiB.Jam oum «la >
undc viverent resignalis eisdem,tHndem ad propria Exierunt in dolo viri sanguinum et dolosi,et unani-
mittebanlur. Certimen tamen forte dcdit ei Deus, mitcrimpetum feccrunt in ministrum altaris, san-
ut vinceret, et linis {iloriosior appareret. Jam quu- clum pontificem, Christum Doraini,civem cajli.CiP-
dragintafermelaboraveratannis in officioregiminis teraquisprosequatursiccisoculis?In «nanibuseorun;
pastoralis. Novem siquidem annis Ecclesiam Blan- vasa morlis.latebrosae mcnlis hominibus post anguli
dmiensem, iriginta et uno rexerat Tornjxcensem. latebrasoccultatis.AtpaterEleutheriusChristihobtia
Resuscitavit eiDorainus adversarios perlinaces hfe- mox futurus.annorum numeros meritoruratitulojam
relicos.catholici dogm^tiset Christi nominisinimi- grandaevus pariteretprfficlarus(agebatenim septua-
cos.Sed qiioniam in animarum grassabantur perni- gesimum sextura annum) cum (a) Athanasio diacono
ciem, pastor bonus eorum non ferens inquietudi- et Atidoeno fideli discipulo.B. Mariae Virginis egre-
nem,ex decretosumini pontificis pepulit a septis ct diebalur templum. Et ecce generalio prava atque
mcenibus duntaxat qui redire nolebant
civitatis eos pcrversa, semen Chanaan
non Juda, viperarum
et
ad ecclesiastica; gremium unitatis. Sed ne pcenam progenies,scelestae factionis satellites caput illud
propriae iniquitatis ascriberent sacvitiae polestatie.ut angeiicis reverendum aspectihus non vcrentur pro-
Scripturarum auctoritas frontes obtereret impudi- fundisvulneribusarare.sulcareet(/')vorrere,etfaciem
B
"
Cds,diem addispulandum defidecatholicastatuunt, illamad coclestispulchritudinisfiguratamimagmem
synodum episcopus convocat, ut hajreticos superet notisturpibusdeformare.Quidparricidaenefarii.quid
et confundat.et confusis indicat silontium et impo- fraudulentisicarii.virumegregiumde gregecatboli-
nat.Convocatis igitur utrimque partibus.exaurgens corumcximitis,quipcr incensam deprecationem al-
in medium,et manu silentium indicens,fidem con- logans pauloante ferventer obsecrabatintemplopro
fitetur catholicam et exponit publice pastor bonus. vobis ? Sed illi minutatim ictibus ileratis et plagis
23. Exponit enim qua veneratione Deus Pater impositis cultorem in vinea.pontificem ante eccle-
dicatur, quo sacramento Jesus Christus Dominus siam,patronum in fundo,pastoremincau!is,palrem-
noster ejus Filius habealur,qua perfectione sanctus familiasiosuoprajdio relinquentesserainecemabie-
ejus Spiritus nominetur, quomodo beata Trinitas runt,el ut conformarentur Dominicae passioni,disci-
uuum in sub3lantiii,sed etipsa personaliter estdis- puli, relicto paslore, fugerunt.
tincta, quis partus Virginis, quae Verbi in carne 25. Audiens ergo quod faclum est Censorinus,in
nativitas, quod sacramentum crucis, quaj utilitas maleficos vehementiusexcandescit, eleos sublatu-
d:vini ad inferos descensus.qua; resurreclionis glo- rus dc medio truculentissimo crucis tormento pro-
ria el animarum de inferis captivitas revocata,quis ponit. Publicae namque justitiae interest ul crudeli
jtiamascensus in coelum et exspeclatio JudicisalTu- C supplicio deleantur qui ncc Deum timent,nec Ec
turi,quid Ecclesia.qua; adversus eam conventicula clcsiaj deferunt, nec sanclosdiligunt,nec censuram
vanitatis,quffl peccalorum remi3sio,quae carnis re- canonum reverentur. Sed o mira patris et inolita
surrectio.quae vita aeterna^quis interitus sempiter- pietas Dei Filium imitans pro malofactorum salute
!
nus.Haec autem omnia dilTusius prosequitur scrmo judicem deprecatur, qui tandem ejusprecibuset re-
ejus.Quid plura? Fidcm unanimiter calholici confi- vercnlia temperatur. quantus luctus fidelium !
•21. Vulpes Samsonisclsi faciesl cganlurhabere Nau) qiiis cam ni^i ujeuli^ inops in funere uati
Flere vetet 7
diversas.habent laraen caudas od invicem colligaias j)
liiiHf uuiiicxildiii liiiiiiiiMirit, «iMnilt.in lioli.luMiit.la hii boutUM ponlitux l'ilrulliiTiiiM iii uilromii 11,;' :<i •-'
27. Vi lonrt or^.) .|u.iii IrunHirot .lo ho.^ indinl) nil innnta lldoi, .|Ui» HntictuM conli-crril, n.i '
nli-
pntroDi, cdin .liloxiHHot hiiui, iii (Inuin ililoxil mx*, llct lloiiiracio ruprieMctitfl. Kl tlnrutn t ;.jit ail
vorlitt |iriiii)iM)Hii) in.irliHurlu-ul()HU|i.'r iiioi ol luvuin orntioniH duluodinem. viilit a •iniatriii Hntonnm os-
priiMluluiu. Moiiolftoii supor unitiilu HC(Uitu.lu, p.uni- «iHlontom. Vololial onim inlorrump(>ro normonflm
ttMiliit Citoiunda, otiHtitalu dili^uuila, patioiitia uc(]iii* orantiH, vul lorroru Huiit priuMuntim oontur! <
rotida, vaiiitalo sioouli conloinnou.ti), ot |ii)Ht tii.iriitn rilutti oxodiitlH ; Hud funuHlua illo lurnrur ni., il
oxtiortulidiioin Hubnuctit V(d-liit) |)rolixi(iriliUH ulilutii iti irritiitn ui duntnxal, in (|uo niliil repurturuM iTut
do Diviaitulis ot liutnanitaliH lldo Hortiionom. Mnx propriuiii vul rtinoHtum. (Juoin HanctuB olijur^fnn'*
inter doloroa curpori» ol nuuroroH niontis, volut in verbiH, conruHUin oxpollit oHtonno nnncl^u cruciM
.(uoduin tnoditdllio conHtittituH, ^utnituH iudit ct flu- Hi^nncdlo. Ilinc inonciiiur, trutrofl, ul, cutn pxtromu
Id» ; ul in Hu tididcni corporo palions, KccioHin! voro (l')liiti llniH iintninot liora, oxvrccrcnoH dcbcnt ortitio
vorbis ignitiH rooilnl, pr.) uiiiieiij ol initnioiH Douin in hoc mundn Irunnirc dlHponiinuH, modo non pruxi-
obHCCrul; Kcclcsiuin Torniiconsod), ulooM^iui spo- moruin ornlionlbuH coiniiienduinuH, inodo noB ipHO»
cialilor ol dovoto Ipnoronl outndcin in iiioinoriu Du- in ipso profoclioniH urticulu continua Inrrytnnruiii
idinorocoiiiinondut. Vidit<ti,in(|iiit,Doinine,ngonoin inundutione perlundimus^obaecrantpa Doum,ut pla-
ut turra) coinincniloH, Ooniino.corpus modm. Sicut quunlu stddiosius in lino tuliu tncerc nos dclioniuH 1
cervusdcsidorut uiiduin tonlis, viulor lincni ititieris, 30. Unde et beatus praesul inccasanter orabat ad
sorvdH romunurationcm oporia, ila sanolus porlVui Dominum, rocommendans in manus ejusHpiritum
conHpoolil)UsS:ilval()ris.Nonno nobisdixisco videlur suutn : et perceplo corporis et sanjiuinis Dorninici
hoc vcrbo cuin londorotiir prolixior cjus agonia, sacrainento, coronu laureatus immnrcescibili, cum
desidorio Ibror, corporca tnolo rotruhor? Hanc sar- immenso luniinp, cunctis qui aderunl videnlibuset
cinum temporo prolixo portavi, diusuper populum gaddentibus.trunsiilinvitatusadcpulasparadisi.Sic
niihi crediluin vigiluvi vellcni ub huc obcdientia
: preiiosa margarita quondam ab huniinibus concul-
liberari, gravi niniis indumenlo, quod geslo, c.xspo cata, i.unc thesuurizalur in coolis, honoratur ab an-
liuri, sulililiorc vestiri : in te, Doniine, contido, te ^ gelis, Iruitur proesentia Trinitatis, divrnn thesauro
viderede8idoro,tereq;iiro,tesemperin terrispositus regio, digna palatio, digaacojlo ; necumpliua erga-
coldi.cui metotitdilcctionedevovi liherame.IJomino :
stdlocluudilur, paupertate preinitur, exsiliorele^ra-
Deds ineus, qui esin s;eculordm s-pcula bencdictus. tnr, sed libere coniemplatur. HicestenimB. Eleu-
28. Et L^cce mox cerlum oxudditionis indicium, por therius, proprius apostolus Tornacensis evangelico
aspectnin soilicet anditdm. Fulgorenim magnus
et ministerio.martyrsanguineproprio.Martyremeniin
apparuit vox de C(e1o velut alarum aqdiloe sonuit
: causa lacitet poena cadsafuitineo mHrtvriilibfrtiiS
:
Eiedtlieri, tuii est exaudita deprecatio, dii:nus est tidei catholic», pojna luit acerbilas passionis illata\
enim operarius cibo suo ; Confessorem euin nihilominus reddidit rigor absti-
Trinilatem ealholice col-
laudasli. virililer etsollicite decertastinunc vero nentite, vigor poenitentiae Virginem mentis puritas,
: :
fmaliter exauditionis etficaciam reporlasli quod et carnis integritas, quibus emicuit gratiosc, nunc
;
ccepisti, pertice,serve meus, ne posl honum tlnem vero floret in patria gloriose.
ducatur in irritum. Liber bonus evacuabitur, sed 31. Hujuscorpussepulturae tradiditgloriosus pon-
restaurabitur. in ignis incendium jacietur, sed vo- tirexNoviotnensis etconfessor Christi Medardus, ei-
luntas Domini est, ut post hsec Ecclesiae revelelur. deminTornacensis populi regimen proxime succes-
His dictis, vox audila cum claritate visa disparuit. D surus,etsolemnibu3 procuratisexsequiis.quaemagis
Sanctusautcmingraiiarumactionesmirabilitermox sunt vivorum solaiia, quam subsidia mortuorum,
erupit.Ouasquivideredesiderat,sermonesejus,quos illud venerabilesanctiSpiritusorganumdecommuni
propriis locis factoscausavitandee prolixitatis omi- consilioin B Petri Blandiniensis ecclesiaest sepul-
simus, dilif,'enter legat. tum:ut,qui fidem puer interinfideles tenuit.adoles-
* non pigros semper legimus
29. Sollicitudiue cens eamdem docuit, pro quaveteranus occubuit, in
exstitisse sauctos quoniam haereticorum sermo
; et, illius tumularetur ecclesia, cujus fides perseverabit
serpit utcancer, libroset sermones multiplices con- in saaculum illibata.
strnxerunf, ne fidei vallum irruraperetur, vel perti- * 32. (a) Vere pretiosa est ia conspectu Domini
naciter, vel latenter, et ideo per dooumenta sancto- mors sanclorum, sicutin die depositionis confesso-
Patrol. LXV.
75 S. ELEUTHERll VITA AUCTORE GUIBERTO.
ris Chrisli factum est manifestum. Quaedara enim \ videnlia, quod dignitas cathcdrae Tornacensis in
mulier ca>caet inula,dumanlealtareducit»r,ducta B. Medardo perdita, per Medardi filium fuit Tor-
dimillitur, dimissa soporatur, soporatacuratur. So- nacensibus restiluta .
......
nostrcE defectus oculo respice piclalis
dio palronatus, noslros, pater, expone gemitus
° ante
:
.1
et tui pr.Tsi-
T>
**
remEleutherium,nonsuslinensamplius(c)occultari
tam vcnerabilis glebam corporis, tam preticsum
aeraruim,
. ,.,
, .
'
Alias ciip. XVI. Vilcrtn ix cileuriax Auguati imticl. 9, inrnrnatinnis
* Alia:*cap. xvii. Domitiir.r. im. H
U>, puntificalus vero itomiui papx
084. iili t) I*o.briiarii ad hiijus V'ilam probavimus. In Euiieuii anuo 2.
tituliscapitum postpr.Tl.iiKKiom positi.>»intcrponoba- ((•) CnnsulcGalliam Christianam ClaudiiRobcrti.a
Kpiarnplvpro Hitrculoii linhnnlnflin niiinlliutr()iii|io- A iMmr innrluuii Jnrflbnt in Inctulo 0|ot, et Incubuit
toutun.iidiiHi rlloiliiMiloM lliOHiiiiruin, ^itvlHl aunl vi;- Kliaoua u|ior pUflrum,poaull(|Ufl o« auum aupor oa
hoinioUnr, oum InvtMiorr Hi«|i(ilcriiiii : ol, olflvalo oJua.nloruliiH MuaH HU|irrociili)»iiJua,pl manua auaa
oiH-porn (In Hiirniplin^i), ^niiiitMliir liflilin tnm In Hupnr mnniiH nJtiH, nl incurvavit ho nupnr i>um, el
popolii i|tiniii iii clorii. onliiriiotn cMlcuro puorl. Oa aiquldnMi lilaiula* propi-
3(J. Thoclii viMd poroipioMH rovolationU huio hII- linlioniaot obHflcratinnla nd Onum ociiloa plir tniaa*
poiwlium, (irnnH ondoii. horn iloiiii^rniiH porrt*xil ml rnlloniH ot inuniin eriicaciH opRralioniH ndhihuit,dt
Doiiiiniiin pDfliiiiiiin poroopit ii pni-Hiiln Diiininicl nio niorluiiH roHiirntxit.Sitr oliam nui ducia inMl^Miln
oorporiH HikcrniniMiliiiu. iflix mulrniKi* linn^iliia, roMiiviihanliir in inililo, (lui didunrlum ihj rirddidil
non inloriluH, do (|iio jocnntltilor iiii,>rimiH Hniiclo- unicuiii miitri hiijd. Acccpit lt<i(|uo iiiulior do roaur-
riiin oxoroitus Inuron roronnUiM. A fncio tiuirloiii roclionclllium auum Rovlroacit coinmuno^niidiiim,
innliliii> jiiHln rollocln ohI oI inptn, no mnliliu forHun cninmondnturpnncli iinlro(^inium,romprid>nlurnJiia
iolollocloiii ipsiuH imiiuilnrol HnncliluM, pit!tjiH ol potoHUia pcr indicinm mulliplici-
' IV7. Duiii nic jii^iB Holoiiiiiilna londcriilur, occo tor maniroHtum.O mira honitna ot atupcnda, diim in
impotiit, cujiiii ornt Himilitndo ol Hpociod ul looniB, ot annabo. tod utrobiijuc pictae, dum Juvenis rcvo-
qui do sullu procodcn» clrugiens, impelonsel occi- cahntur ad gratiam, matrona vero nobilis ct Jam
dcii», illico fiigit, t>t iii Intchrosn nciuorn so rcccpil. (Ihriato aponso nuhilis vocabatur nd gloriam.
Cognitn inator misorn IriBtis cvcntus ticric, roHululn .}'.>. (Juid inlor hn^c, rrnlrcs, animadverlilis ? r.iai
spicaruin grana turgescunt.Isitur in illa dipsolem A dicii, sic innoccntia destruitur, ubi tyrannizans
ni, quam sunius hartcnus prosecuti, l)ominu3 ad sajvitia debacrhatur.
sancti pontilicisdeciarationem duobus csecis oculo-
* 42. Non obliviscitur misereri Deus, .=ed Justum
rumrpstituii visionenixonlinuanlurgaudiagaudiid, in tribulatione libcrat, cum probaturpcr patientiam
dum succcdunt ad invicemaignusignis.Eiideuicnim ejijfl Nec conturbat justum, quidquid eidem
virlus.
menta sensuum transitus spiritui animali, et sic Dominum in oralioneconvertit.Unde PVriolus mor-
raerabris stupidis et insensibilibus restituitur ple- tisexspectans spntentiam.dum ante Blandiniensem
oarie sensus et niotus. Claudus ctiani in virtute de- transiret Erlesiam, ubi congregitu? erat clerus et
ficiens progresbiva, consolidatis plantis et basibus, populus adsancti confessoris Eleutherii memoriam
statim exsilicns ambulabat. Mulier eliam flu.xura celebrandflra, ad orationem convertitur, et Christi
sanguinisdiu passalejritur ipso die sancli confesso- confessorem loto cordis affectu suscitans dcvolis-
ris prpribus ab ajgrituiiine pristina liberata. Haec 8imedeprecatur,etcommemoran3 raartyrii bravinm,
iuitur el hujusmodi.tam ardua, tam insolila, supra conl'esPoristitulurr,virgiiiitatispraeconiumillibatum,
sanctum, ulin nccessilatibus existenles portus sola- tatis mysterium. His diclis, desatellitum manibus
tiura invenirenl, ad cujus patrocinium fugerent.si- liber evadit, et ad ecclesiam concilo gradu pergit
cut ad auxiliuin opportunum, et dura staret ante ^epulcrum beali confessoris in
ecclesia,vincula,quibus tenebaturadstriclus.repen-
C.APUT VII.
Ope S. Elcutlicrii Ferwlus vinctu^ xolvitur,Liberlinus tino motii soluta sunt, et catona divisa.
a morle suscitatur. 4.1. Tuuc ))efiteB Erpbi. sceleris coDlaKia, monetra
merita, concurrcbal ad Hlandinium catervatim fre- Qui nec Dto gloriam, nec loco reverentiam,npc mi-
quentia pcpulorum. Odor bonus occullari non pote- seromisericordiam.necinnocentijustitiam.exhiben-
rat, Hcd de gente in gentera pertransiens, de
regno tes, et qui insordibusfuerantampliussordescentes,
ad populum alterum exhalabai. Inodorem enimun- proh nefas lcatenam iteratocollo ejus injiciunl.ma-
guenlorumSanctiTornacen.«eterritorium visilabant nus vinciunt, ut abscedata septis ecclesia?, flijgellis
Secundo igitur elevationis ip pt minis concitant et propellunt.
alienigena; peregrini.
siusanno.sacerdosquidam.ncmineFeriolut^.aVienna L Ouiil tale inimanes unqnam (je.asisse fernulur
Vel SiuoD rniiicn pinu vel rupe profundn
Tornacum venerat perpgrinus. Qui cum cs^et inun- ScyroD, vel Phalaria tauro, vel carcere Sylln ?
ctus oleo pietatis et profusus cderius ad opera cari- OmnesFanguinem siliuntinnncpntem,oranesunani-
tatis crga raiseros misericor.iiter se agebat, super miter pari voto conligere crucis patibulo sanclum
quem perituri benedictio veniebat. Erat autem in
Domini sacerdotera.
diebusiliisLiberlinusquidarLtribunuspopuliTorna- Quis furor, o cives, quse lanta licentia ferri ?
censis.llic homiucui (lucmdam, pccuaj njortisaddi- Stans auttmi ante sppulcrura bcati confessoris Ferio-
ctum.slipatus populi iiiuititudinc.pertrahebatmise- liis intcr tiraoris ct lidiici.-B terrainos constilutus,
rabiliter od tormentum. Intuens eum FerioIu.>', et snncli prtcconia replicat, rpplicana obsecrat, obse-
patienli compassus, devote tribunum olisecrat ut crans impetrat,irapetraii8 liber exsultant.etex inti-
darnnalo miHf rirordiler condcscendat. !lle vcro mo- niiH Dominosabbatizat. Positus igitur inter hosliura
nitis acrior prccibusquc insolenlior es^t fftctus. ct t cuncos timcns.ct Irc.mens.ad ca'lum elevans oculos,
offenpioncm animi loquebatur sine causa et tilulo : confessorera Domini dcprecalur.ut humililntis ejiia
vu!tu8 irrulionabililer inDamrantus 09 enim lurbi- ; oralio non spernulur. gloriosc, inquit, pontif<'x
dum, corpus Ircpidum, Irucc." ociiii, spiimu canile- Christi Eleulheri. tu niandam tribuui filiam.divino
gcen3,facic.slerveacen.^.clamorimmanis,nrcpHrrens D bcneplacito luo merilo suscilnsti palrem virgmis.et
;
populi cl ininistpr ejus.Undeet dum supfibiretim- ut tunm ilprum mununi inihi sentinra adjutricem.
pius.puuperinjuttteduris CBlcompedibusobligatus. Miruui visu :ri'penlerntpnapolvilur,80luln Irangitur,
8<'mpprvirlus eptcontr.iria vitiosis.sacrilegis exosa frartn prosdit, prosiliens tribunum in media facie
HiiNoitiitiono iiiortili (liivotiH oraliiiniliiiH ivxrilniil rl miiii Hpinium rommcnd ivil,iil rini.
invittint. %u\ huikUI niritiiH iiiiiii|iiiiiii rxriilil, i|iiiu Huro tril)unoHcnnil'ni»'nHiiii M.MarimV
jiiin l)«iooon|imnliiH,iitHl rrn^ililiitiH(ii) Hyiiiploiiinln, Hin roi|uinHcil:nl iit cahhoI iimno llMmaiilutii, flvonr*
rnritnliM vii«riMn moii ulijmMt. Nnni In i|iii>iiiiUiii ilivi- Hcul hiiiiiiniiin roinMinntiiiii, rnlnna, d
niiiii niiilnliiK ulTnr.liiiii,(|iiiil poHnnl Hnprro.ipiiil ««Inr- (li('tiiiii ViiMinum «lcluln n»t in
chI, rci ^... i
|)lnnior i'om|)roliuliir. (Uim igitiir iinn pro triliiinn Tmmlatio rorporn S. HinitUern in urftfm
iornitictiwin
ncnlnHiinplorun^nl niiHirirorilinm conrnMHoriH.liilMit
iinmnnxu ciuriluH nx siipiirniH, ot vox iiiHiipi-r owt
'
48. Knctum eat in diolius illis mlroru'um nulla
uuditn (Ifl ocdIIh. ()rntn,ini|iiit, iiroHliylnrum.ut orcl
tnmporiHnnliqiiiinto ilolnndum.(.llnreitr«>bant magit
li>M lunninom (iiiiiliMii vi(liM'iinl,V(irom lumon nihilo- liuCre itori>«.CivoHi><ilur Tornacon8o.-4,ii,incli corpo-
roli(]uiu9 confcHSoria Forioluesupprdefunrti corpua porunt, cccloHium intrnnt, rcliqiiiaH oanctaa inve-
niiint.inventnH (iccipiuni,arccptuh doferunt.iil inec-
impo.^-uit, ot post horum undocimam, (|iii morluus
ruornt, rosiirroxil. clcsiaH.Muria! Virginia oas cxponuot mngnilicontiut
etrccondnnl SiconimdedivinuJuHtitia rredimuHor-
4!^. Cotiliciicro oiihu>» inteiilii^iio ora tcucljunt.
dinntum.utquipersocutionopraasontelatiieratapud
cum cn qii;o morluu^ vidcrul uudicbant. Rcrcrcbal
Illundinium.iliidpm acriperctquasi lnientcrn Hopul-
ois occuraua dmmonum.divcrsitalom pa3narum,qu«;
tune liicum.Ktqiii poxlmodum pontilicatu.^sidlicitu-
non solum juxta vorbum prophoticum.sed otjuxta
dinem ndministraveral in propalulo.rlaresrentibus
vorsum poeliciim^iMisuinoxccdebunthumnnum.Un-
pjus meritis collocaretur clarius in Tornaco. Civeo
doMuntuunus iilo |ioctarini o^rcgiusait {.Khi'id.\i) :
Uoferobal freqiienler idem Iribunus animuj sua» 49. Intuentos aulem habitalores illius territorii
p tri-
slcm exitum,et formidabilom, et catervam dsmo- ^ Tornacenses reliquias cum violentia deferentes.
cerlamiiia puuna!
ipsi iu
num attonlius exspectantem.yui cuai in occursum Succedunt.aiiiinasque in aperla pericula mittunt.
properaspcnl pavcnlis anima\prohibiti sunttam ab luteudunl acrei» arcus amentnque torqiieiit.
archangclo Michacle,quam ab Eleiilhcrio confesso- Slernitur ecce .<oliiui telis,fnii:ii,-i a-pera snrjjit.
Ergo sagilta volal piaenuntia iiuirtis, et liostem
ra.Sic ergo da;moncs sunt frustrati.quia missa ost Impeluosa petil quam totis riribus actam,
:
nniitoruin spatiis tomporum velut oblitterata fieret Pipritat t.ffixus vagiuse mucro, nec extra
De fac.ili prodit longo torpore quiescens,
temporibus,cum mun-
et deleta;8ed in novissimis
Deuegat officium vario (lelirus in ictu.
dus ad senectam vergeret,in novam adolescentiam Mira res. Quidam insectantium vulnerati, quldam
memoria redoreret.Quod jam nostris pro parle tem- percussi,quidam aulemin viasemia-
etiani cfficilate
poribus impletum cernimus et dolemus.Quin imo, nimes sunt relicti Et quia nullus civium vulnus
sidigna voxestbeneticium capienteni obligatumad excepit, Deogratiarum actiones exsolvunt.et sic ad
anlidora se quaslibet profiteri.etsi nihil dignumcon- propria revertentes.
fessori Christi possimus retribuere, qui civitatem ^ Leetitiaque fremunt, animosque ad sidera tolluot.
Toroacensemel ejus confiai,isoiiddvitinfide,(amen 50. Et ita cum tolius gaudio civitatis in ecclesia
in co|iiosis actionibus gratiarum deberaus ejusme- Dei genitricis Mariae collocatum est corpus glorio-
moriam in cordium nostrorumpenetralibussigiila- sissimiconfessoris.Occurrebant Sancti reliquiispa-
re.(.,)uod si non leceriiiuis,vereor nevel indevotionis ralysi laboraules;vociferabantur in plutea seJentes,
staUiam.vei iniiratitudinis simulacrum adoremus. qui reliquiarum quinque numero
attactu viginti
Infausta haec prodigiorum soboles, quarum prima consecutiduntplenarie sanitatas.Porrigebactur mi-
informis,secundainfamip,ulraquesinelaude,neutra racula de die in diem Sancti meritis. Unde et illis
est sine sorde.Indevotionis eniui obscuritas, et in- diebus caeci septem consecuti sunt beneficium n-
gratitudinis obscenitas beneticia praeterita sepeliunt, sionis,praestante Domino Jesu Christo,qui cum Pa-
praesentia corrumpunt,futura repellunt.Harum fa- tre et Spiritu sanctovivitet regnat insaecula saecu-
ctum est incuria, ut non fuerit in honore debito lorum Amen.
' Alias cap. xxiv. (a) Iq excuso^ syntheomata.
SM S. KLEUTHEHll TORNACENSIS EPISCOPI 84
SERMONES S. ELEUTHERII.
Bsrxnfiio^r-j
'fSRRMO, SEU CONFESSIO DR SS. TRINITATE. A rus Deu-.cujus Trinitas in personis veneranda eal*
DileclisBimi.Dominum omnium Christum Jesum iinitas in substantin ndoranda e-^t.Trinitas perfecta
?oofitente9,8anclamqueTrinilatemunilftteveneran- ^'loria, regnum senipiternum, re^num percnne et
te9,ip9i soli subjecti estote, Deum immortnlpm ti- iiidividuum. Nunquim enim doluit Filius Patri,
mete,cui esl honor in saecuia scmpiterna. Trinilas aut filio Spiritus, S.Pater .rqualis Filio unigenito :
pientia Patria.perquem omnia crenta 9unt qii.T e.xi- tcrn.T lucis.et verus splcndor internffi.claritatis.vo-
atant, quw fiorent, qusB floruerunt:quffi nnscentiir, lena omnes homines ad agnitionem suinominisper-
qu.T peribunt.Filius verus rle Pntre vero.JEternus d«> vcnire.propter snliitem eorum et peccatoriim ablu-
aBterno,immortnli9 de immortali.incorruplibilis rfe tionem do rrrle^tibusad terrpna desrendit.Inc.irna-
inorruptibili.invit^ibilip r]e invisibili.et unus Spiri- n tus est, hnmo factus est,pa?su8 esl. deindc laclus
tu9 sanctus.in quo pennanet perfecta vita creHen- obediensHsquead morlem.De cujuHobedienlii Pau-
tium.in quo sanriitan et sanctitalin fon» et minifllrn- liis npnstolus ntlpslntnr, dicens : Cum esset Filius
tor verfle .Tilifiralionisiper qiiem Deiis in ornnrTre- Dci diiliril e.r liix qu.r paxsus rsl obedicntinm: et con-
dpnles el super omne8,el Filius, qui pcr nmncs. iummatus fnrtux cxl omnihux obtempera>itihux sibi
Quamvis vero Pater n nullo espc haboiit, Filiusque cauia salutisiTlrm(r,appella{us pontifex a Ueosecun-
ab lp»u oriri obtinent.et SpiriluseancliiA ub utroque dumorilinrm ilelchisedech.ldem etiam Christus die
procedat non lam^-n hi tres dii sunt.sed unusot ve- torlia ft raortuifl resurrexit deinde in ccbIos, unde
HS SKllMUNKS. 96
il(iH(i(Miilorul,NKiH<i)iiil,til(;ii|)tivitHloii) iioHlratiindrnl- \ Hori|)liir«it onrdA pnr' •
:- • • •
"to
ritliil) virliitoHiiiiiliixil (wi|ilivani,(>iiiiii'Mi|^itiin'utliii- 0(ir|iiirii |irii|iriiii(!4i n , ^
iluAi lldcl Horvi(5nlnii crcd iiil illiini liidiiviHiliiriiin.nl pAHNKinnin.iirntiiianlfliii L)nl )tronrnnibii»b<>mlnlbui
tiiurtuuH nl viviiH jiiiliciitiiriiiii.llliiHaiilniri i|ul(<liri- iiinrlxiii ^UMlavit, InidniiH ctintii )>r<)|iriuiii oirpuM,
'
lioiiii) raolUH,id Ant unriiein d)* Haiirln Vlr^iim Mnriu rnbili virlulo luri.nliiroHllin ibiil rni ;< i
turai(ioH800onvnrHaiii;ii('(< iii HiiliHtatitiatii carniHin- l>oi jiro otiinibiiii.ut dictiiiiiant tiioilcni f(iiHlHvit,4t
in ipsa infirmitate perdiderant,restiluta est in ipsa processeril ex ulero virginaIi,ulero impoUuto, sed
liora. Mutus quoque assistens locutus eat,dicens : ab angelis dignissime coelestibus conservato. Ideo
Ecce reliquix beali Stephani el sanclx Mnrinp. Tnnc asserunl illum catholici Patres, et nos auctoritate
omnes obstupefacti admirabantur.Illis temporibus majorum carnaliler esse nalum.Qui benignus etmi-
reliqui.T sanctorum nec in auro vel argentn pone- sericors omnes volens ad semitam dcilatis conver-
bantur.Ha;c acta sunl nonis Uctobris. Beatus siqui- tere,pxip90 virginali et incontaminato utero,ut su-
dem Eleutherius jam Tornacensem Ecclesiam trigin- pra diclum est, secum conjiinxit carnem,et genera-
la annis et uno rexerat,Blandiniensem vero nnvom. tionem suslinuit carnalem.suae carnissuam facicns
(jui audieng filio Kcrlesiee perturbatos in.ioluit.De- nativitalcm. Dcindecrrdile ipsuni crucilixum esse,
inde aiictoritate Romani papae decrevit, quatenus et lertia die a mortuis resurrexisae :non qnia Deus
omnep ab ipsacivitateejicerentur^utChris-
baeretici Verbum insu.inatura subPilatoprTside sitcolaphis
tiim Dci Patris Kilium iinani': rconfiterentiir.If^i-
'
csBsu.'». deinde patibuln cnicis aftixus, aul quia pro
tur a praisule coacti,diem competentem elegorunt, nobis transfixiones lanceae atqiie clavorum.ot tanta
inquasynodum suam antistps Christi Eleutheriua vulnera sustinuorit (Deus n.nmque incorporalis et
convocaret. Advenitdies in quo synodus convocata D extrapassionpn:est),sed qnia corpusillud,quod pro-
erat,advenerunt etiam filii catholici, h.Trelicnrnm prium factiim»"sli|isius hnc pronobissnslinuit.HoRC
sectam confundentes, adfueruntet mmnulli haere- omnia idcircndiriturproomnihusbominibusad pec-
ticorum illis contradicenles. Exsurgons autcm ralorum redpmptioiictn passus essc.In elenim ror-
sanctua vir Dei Bleutheriu8,et nranu laciens silen- pore quod paticbatur, inerat Deus. qui nnllo mndo
liudiait: Omnci Dominum Pntrtmct Filium ejus, pali potcrat. Similiier morlcm ipsiup inlelli^erc de
cum Spirilu sancto rotifitCDlr.x auililc. betis.Naliiralilrrenim inrorrupiibilccslel immorta-
SIIRMO DETIUNITATE 1p vivificans Dei verbum. Sed qnoniam gratia Dei,
Credilflin unum Deum.Patrcm omnipotentpm, et /roprium corpus ipsius, juxta senientiam doctoris
in Kilium pjup unicum Dominum no-itrura Jesiim gpntiiim Pauli, morlcm gwlnvil, ideo Hicitur Deus
r.hriHtnm.qiii ox Den Pfltre nntuBeat Filius unigo pro nobis morlem cssc papsng.non qiiii mnrlem ipse
nilii9,i'ninpnsii9 do immenBo.innraorlalis dc inunor- oxpcrtiip fuisset.qiianlum ad nnturam ippiusperlinet
t^li, invisibilis de ihviBibili.fipmpiternns de sempi- (idoneum siquidem non P9set,8ed incptum aseerer»
89 ^KIlMONKS. 00
Cfloiilit, Hoil i|iiti(l i\|iiHiloiii ri)r|)iiM Hurroxil. llai)iio, KlorioHiiiii rcttiirrnctionrin »<iAin i indr pro
(lllccliHsiiiii, ilc|iriu'(»r rriitcriiitnliMii vtiHtrmii (|iihIc-
lili(M'utioiin nniniarutn no«tr.iri)iii ..r.i .,^.
miH Iiriiiii viwuiii, (jI Filiiiiii oJiiH JoHtitii CliriHtuin onndlt; idvoiinobiant nonntilliHcntl. o
Doniintiin noHlriiin dovolo ven(^rr>niini,(ulor(ilolioni- tiiH omdilur Drun nnlurn riialrna, prr Hpiritum
incnto, coiillloniini lacrynn)- iiuiii virliilcH ct KliirioHn tiilraculu f<rnliliUN prruni-
gnooordojdudulo |>iira
hIh HUHpiriiH.non «iriit liominoiii oiiiii vcrlx» Klorill- vorHiiin orhciii di(i()i'rijiii dninonHlranH Didc diridiiit
cuntoH, 110 induciilid i|iiaii)iliiin Mpocicin iliviMioniH, DoininuH nonlnr Jchuh IIIiriHtiiH.(/U(a i/r wro arci/n,/,
Bod unuinoloiimdom honornlo: quia non oHlcorpuH et annuutinhil votii».i^et\ nflr|iia(|imin idctn Hplrltu»
uum (oum (luo oliam ipHO aHHidol 1'ulri) n Vn-ho
HnnctiiH allrriUH pnrllcipnllono potrn§ aut aapinns
alionum Nco clinmd(d)cti8conlcHtftri,t|iiHHi aHHJdcn- dicitur,(|iiin i»crlccliiHCHt pnr omninrt inotnnibu»,
tiliUH duoliiisllliiH.Sfd unooumcurno |>cr nnitatciii. ol niillo poinluH indiKrnH h.ino. Nain pntcrn» vir-
Prioloroa lldoH voHlra crodnro dohol (]Uod ChriBluH lutiH el Bapiontlas C(r|pHliH, id phI Kilii.Spirilu»
DominusnoHlor inodiulorDoiothoniinum IttcluH oBt, y nanctua crcditur. ct idcirco ipBB re ol virlulc Buh-
ol roeonciliator ad piiccm Dco Palri pro nohiH,(»lTo- Hislcnln virtiis nt Hnpiotilia comf)rohalur. Dilrrli.-
rons 8c iii oilorom siiavilaliM.ldco cnim dicchnl por Bimi fralrc9,h/Dc ost lidcH rccla,et omnibuH calho-
proplicluin Sacrifiriuni rl oblulioncm notuisli: /lo/o-
;
licis viris lenonda, quam ni»i quiHquo nrmitrr ct
eausta pro peccalo twn lihi placuerunl, corpus aulrm rectocredidorit.non potorit a conHorlio dinholilihn-
perfeciili mihi. In rtipilrsrriptum rst dr mr,ut [(ire- rnri.Unum in Miihslanlia.trinutii in pcrHonis confl-
rem rolttulalrm luam, Drus. 1'ropriuiii onim corpus tcumini,iil ud ca-lestn rcgnum pervenircet n'trrni9
non pro inodorcmsiia-
ao ipsoohlulit.scd pro nohis bonis perenniter gaudcro nicreamini; ubi gnudent
vilatis. Fralrps veslrum ullra duhilct,
mei, quis angeli.lnetantnr apostoli, exsullat martyrum lutba
apiniin voriimctimmaculalnmprnsalutehumnnigo- gloriosa.plaudit confessorum el virginum caterva,
noris iminol;itum,el ab impiis Judicis crucili.xum? qiios Kedemptor inundi pcrcnni laurca coronal,
Ipsoost.qui nos pcr admirabilcm virtutemel incfVa- qui vivit et regnat Deus, oninipotens, invisihilis,
bilcin potentiamdivinitiitissuaj redemit,rebellesque iPternus,incorruptihili8,cui cst honor,lau8,dccus et
el siiperbos Judajos ievicit,et clauslr;i gchcnna' cx- impprinm,potcstas indeficipns.inajcctap immarcei?-
spoliavil.cducens de vinculisoaplivatos.pmittens do cibilis.gloria perpcset virtus inolTabilis cnm Pntrc
lcnehrarnni lociscarcerttl.os,clamante8 et dicenles: etSpirHu sanclopcrinrinitas.-HcolasTculorum.Ameo.
Olriumphatorhonosniculi.opiedebellatordiabolicffi Si quis aulem hisdecretis coniradixeris a Patre,
fraudis.te nostra.clemcnlissimeJesu.inhis tormen- et Filio, et Spirilu sancto, anathema sit. His dictis
toruni poenis cxspcctabant lamenta, te, misericors be,iiusponlirexEleutheriussedil.C.itholiciaulemviri
Christc, flebilium in caiiginosis locis conclamabant qui ad sanctam synodom cnuvocati erant, vocem
suspiria.Eccf.advenistiqueraabantiquistemporibus cum gaudio levantes glorificabant Deura, dicentes:
exspectavimus.Libera nos quem in terra positi olim Trinitafem in uniiate veneratiuret colimus.unita-
dovotecoluimns.Ipseest qui posldestrnctionemdia- tem in substantia profitemur,et devote adoramus,
boli.et libcrationem sanctorum de tenebris claman- econtra confundantur haeretici, deindc a sacra sy-
tiuin die tertia resurrexit, etascendcns in regnuni nodo recedunt confusi. Synodo autem ad propria
coeleste sedet ad dextram Dei Patris.Ipse est Filius reverlenle, sanctus pitnililerEIeutherius ad aulam
Marioe,qu3B virgo de Spiritu sancto concepit.quEe in suam.qnae oppidano loco continebatur.cum ca-
in
virginitate illibata Deum et hominem peperit, quae tholicis viris jam septuagintaet uno existens anno
partum VirgoelMaterSalvatorisperman-
etiair. posi regressusest.Intereaper qninque annos Tornacen-
sit.Qui se, utsupra dictuni est.hostiam iramacula- sisEccIesia.quibussacerdossupcrvixitinvictissimns,
tam, hostiam Deo Patri placentem obtulit. Si quis a catholicis viris suhlimatnr.Inlerim autem hapreti-
autem dixerit.quia tam pro se ipso.quam pro nobis D corum pars confnnditur.Ouid facerent ^ Consiliutn
sacrificium se Deo obtulerit,non extremnm eflugiet inieruni,quid de illo fierit exi|uisiprunl,et dicebant:
supplicium,sed pcenas in interitu cum impiis dabit Siitapra^valueritapudnos.vitanostra eonteranetur;
8eternas.DeSpirituquoquesancto,cumdiscipulissuis si autempraBvaluerimus.victoriam laudis adepti eri-
suo.fugprunt.Quod audiens Ccnsorinus Gaesar.om- A. buit, sapientiam obtinuit, et virtulem non amisit.
nes patiliulo crucis aflixipset.nisi oralio viriDei ^nc- Verbum perhibent Patrescalholiri Dei lortitudinem,
valnissot : til per urbein tumultus populi, clamant Dei sapientium,quafn seinperfuissenonduljitamus.
juvenes, lugent malronae, et virgines cinere asper- Ut autem eertius abinitio ipsam fuisse sapientiam
guntur,senes praesulem spmivivum viderecertantes, credamu3,qu:d dical aperte. audiamu9:/igro exore
ip?p. autiMii exanitnis jacebat, ct a sancto ejusdera AldMtimi exivi. Cum enim Aliixsimus firmamenlum
capite, et ut ab utroque latere sanguis cmanabat. slabiliret, firmarel lerium, cl fons utjnxde projunJo
Tuncacivibus urbis parato.ulipse rogaveral.stralu abiisn erumperel, ego in allissimis cum Patre eram,,
cilicino,intra domutn suam delatus est:qui quinque cumifiso omnia disponenx.El iterum dicilur: Omnis
postea vivens |.er hebdomadas, in ipsa infirtnilate snpienliaa Domino Deo esl, et cum ipso fuilsemper,
Cbcum il.uminavit, el nonnullos inlirnios curavit. ei est anlc xvum. Ut etiam ipse Pater ostenderci ab
IgiturlinisdierumbeatissimiEleulheriiappropiavit, iniiio Verbum fuisse, apertius pronuntiat dicens :
fratres suos et verae religionis cultores advocavit,et Eruclavit cor meum Verbum bonum
xuv, I). {Psal.
palamcorpusetsanguinemChristipercepil.i-eeadem Crcdimus illum sicesse Deum,ut Patersemper [.er-
hebdomada e curcere corporeo transmigralurum maneat: 'luoniam Verbutn. Sapienlia et Fortitudo
praedixit.Qiiid facerent? Palrem suutn coeiestiadesi- n ejus pst Filius. Siquidem de partu Mariae Virginis
j :j.i :.„ j /••u-:..:.,
derare videbant, ipsumque jam deserere Christia
i : " prophetajsunt
u.i :-.: r> »:..:i„»- c^r^u-:»»:
i
pra^coniati.Denativitate enimChristi
nosdeflcbant.quos blaiide allocutus ipse sit; Finem Isaias propheta perhibet.dicens Ecce virgo in utero :
univcrsx carnis iugrc.ssurus,a Domino promissa niilii concii'iet, et pariet filium, et vocabitur consilinrius,
fjaudin aetermt percepturus,korlor vos,cliarissimi,odia Deus forlis ; cuju^ potesias et imperiitm permanebit in
fugite,concordia>n seminale, srhismata dissipnle,vir- sempilernum (Isai. ix, 7). Unigenitus itaque Patris
tulem ex^equumint,mala tempornnea projudicevestro ingeniti Christus secundum carnemexsemineDavid
piLiamini,qnaifinns dignum pipniii^ntix frurtiim Chri- natus ept,ractushomo visibilis.cujusPalcr Deusest
slo exkibire mereamini. Omnis etenim komo fcnum, invisibilis.Npcessarium quidemerathurr.anogeneri,
cnro aulem ejus tU stipula agri. In mtilutino vireus ut quem Pater abinitio invisibilem genuerat,virgo
f}orescU,in vesiiere nnda labiturel vilescit. Patienles conciperet.virgonobis visibilem produceret, etvirgo
csfote, casti permancte, Donunum timete, in omntbus post partiim permaneret, essetque in Deo (forte a
bonis prrseverale.Audistis enim Dnvid dicentem: Ho- Deo) Christiisante omniasapculagenitussine mulie-
tno vanit'Ui similis factus est.ltaque pulvis sumus,in bri concubitu ex ccelesti Patre.-etperfectushomoex
judicio resurgrmus ante tribunal Chrisfi, teste Scri- utero virginali nasceretur, absque carnali patre.In-
phira.omnes nslabitnus.His dictis.tanta clarilas op- grediensnamquesanctusSpiritusvirfiineam pudici-
pidanum locum, in quo iiatus erat, alfiilsit^ul om- aulam,talem Christura, hominem factutn ex ea
'-'
tiae
nesqui adexsequias tanti Patris venerantfactiquasi fecit procedere,qui peniita restauraret, et omnium
in excessumentisspiritum ejus ab angelo elevariin delictarelaxaret,quiinnncensiDnocenteras8npuinem
niibe viderent,et cumclaritate nubiscoelospenelra- suum proredemptionehumanajfragilitafis effunde-
re, et claritatem cum ipeo volantem, nullalenus ret,etperhominem visibilem Deusinvisibiiis unige-
apparere. Sic unda sacri sanguinis pprfusa verus nituiiisuum visibilem hominibu8pra?senlaret.Itaquc
rnartyr et confessor in pace abiit. Pridie kalendas Jesus Christussecundumcarnem natusetoctavadie
Julii. circumcisusest.lncujuscircumcisionecarnis,quem-
Hajc actasunt ab hirrcticis septiino calendarum admodum circumcisio finem dedit, ita per baptis-
Juniiet in ipso annt» beatusKleulherius obdorinivit mum Christi consecratio baptismatis exordiuin
in paie, regnanle Doinino nostro Jesu Christo, cui habuit. Ipsum enim aqua Jord.inis abluendo non
est honor etpotpstas per omniasaecula saeculorum. sanctificavit, sed easdem aquas Filius Dei ingre-
I -•' i,,,,
Hiiiiin M|nirii»lil('r IVciHMo, cl |)(irrncliiiM liDiiiiinMn <lii HUiil, Hcil i|iiicrit liuiiiiloin, i;
virWMin pioccKHiKHO, inin taiucn (ilijcclu ( (nlcMti I)ci- Vdl nlli|IUlIII llo IOc(!lc*ilM I I" i.lHla
tiito, iil illuiii gunorMlinMMin uiniltorct (|ii.iin linlioliul invidiiH liiKiiiociii lio |>araili»u Dui i-Jucludi iu bano
i<x ictorn*) l'alrc. iloo ulii|iiu rulin outhdlir^ii* llilcl (i)iMuriu((i ol convnllc((i lacr)((iuru(u ((iiiil.Gt liculudi
lc?*liilui'. In liiii! ri'li^,'ii)ni> Hiinclort l'nlroH, ('l jloi clo- Joli u U(io lon^ii ruccrii vuiuit, nor (joluit I m
cloH militoH vcro»(|ui"if;otilt.la;il'niHHoi!itliciiniiH.(|ui irininciil.itu ct Biiii|ilici viru iluilur ; Vtrlu >, </i
vcraoilcr inulrom Doinini nostri Jouu C.lirihti vir^i- luinhis ejui, el polcilas iii unibttieo ejut. I«itur pcr
nein i;rciliilcnint : iu>n(|iii.i |)oiluii naliirni|U(i Vurlii |iriiiii hoiiiini4 ln(il>eiliiMitia(n, ia (Dudduro idlrovil
iii i|) noxortlintn nc. i'|it!ril, Hfiliiooil.iDiiun rnliona- inorHct iiiiHorii: iior tiiilulciii vcro itcrundi hirnir)!*
l)ili c.\ oju.^iloin vir^ini.-t impollnln alvt) llliul Hacrii- iii^rchHU cHt buluH ct Imliliu. Slcliu hoIimii dciiil;Vir-
tiH>4imun)0t)r|)ii»('l)riHlianiitialiiin iiutum Hil,ciii I)ci gii Dcuiii boniiiioiu ubHquo buiiiine viigu flori;(ii ;
tinntf iiu>ileiii introilHni lialiuninin^ afud vo.t et ijuo- se, el fliis de radice ejus asceudel [liai. xi, 1). Vir^iiu
tDcdo conver.ueslii nd DiUm a .\iinulttcnx,xervire Deo (iiulcr CHt Chrinti, (>i(uplcx, bu(niliH ul iianincululu,
r/i'>> el iuro, el cxinrtare {•'iliuin rjax de cvlis, ijuein nulli)gcrininocxtrinscciiHcuha)rcnt>^, etad Dci iiiia-
susritavit, Jcxuni, qai rriituil no.t a v, ntura ira. Nos gincm fccundu nnione. Ncce»f«riuni rfivrracrul bo-
hum oarniunilum, uiuimiiao Chrislum D-uin, cum- qucm virfia Jesse protulit, scriplum ciit : fij/o floi
diMni|uo bomincm cuin proprin cnrne ntloranilum. campi ei iilium cf>»/ni//!uw. Si viri^initus virgini non
Tcstiimurvcro cordc, pcrhilioimis puramcntc.coiili- proilcHscl,pro()hctuViigiiii!in de Virgincna?cituruin
lcnuir modesto ore, Filiuin Dei crucilixuin carne, non signilicusset. Optima tainen eat contiRenlia vi-
fccta vita credcntium, i|ui ot Deui-, omnium vivi habet semen in Sion. Et Maledicta sterilis qu,v non
ficator est fidelium. parluril. El ulibi /Vo» eral in tribubus eorum infir-
p :
H«ec, dilectissimi , scribo, ut pax ot concordia Ec- mus. Iiilcge vero Domini noatri Jesu Chrisli dicitur:
clesiaruni congorvetnr.ctindissolnbileclarilalisvin Lietare slerilis : nec te lignum arbitreris aridum,
culum permaneat, donaquo divinaj largilatis non Habrbis locum pro (iliis el liliabus tuia in ieternuin.
Tirgo concepit absquevirilisemine, virgo parturivit per hominem visibilem appareret, el conditicnc hu-
absque aliqna carois infestatione.Ejusdem enim fiiii manae mortalitatis mortem suscipiens, nuUa corpo-
nalivitalehuraaniieplebisli.ietitiaaugmentatur:cuju3 conceptus de oiiginali utero
reae gv'uerationis lege
orlu inimicus noslree substantiae moeror confundi- humana sub lege prodiret, ipsaque ejusde.n Mater
tur Illeetenimadversariusnoster,quidilucuIoulLu- virgoincorruptapermaneretVItaqueChristusabsque
cifer oriebatur, qui in paradiso Dei deliciarum cibis malreantesoeciilanatus deinvisibili palre.nec sibi,
delectabatur,ceciditdec(Eloet audirepromeruit:Si- sed bumano generi recessarium, sinecarnali patre
cutaquilae.i:ultalus fucris,iiidea Domino Curpiterdetra- secundo naseiturex visibili malre. Et qui.iporiclita-
heris. llle quidem inimicushumante substanti»,qui bamurperi.rinQ8emulieri8iQobedientiam, oportebat
95 S. ELEUTHPIRII TORNACDNSIR EPISCOPI 96
ut salvftremur per feminam. GauHeat genushuma- A possit,paupere8nutrial,hospitaIitatemsectetur,nu-
num.Cirislu^^pnim nascitur, et vilibus pannis obsi- dum vel vestimonto cooperiat. Cura autem
vili
tns in pr.-Esepi animalium ponitur. Vilitas quidom Chrislus de tcrris ad ca-ios ascendere, de intcrno ad
pannnriiinma£;numetinenarrabilepslsacramenturr. superinratransire vellet, ul discipulissuislon^eantc
lUaenim vililas pannoruma magis adoratur.ipsique praB'lixerat, mortem pertulit, utmortuos peccatoli-
puero m pra>sepio jacenti, ct super angelicam crea- beraret. Praedicavit, iitviamsaiutisnobisostenderct.
turam re^manti, aunim.lhu.t ctmyvrhn ofTertnr.Au- Resurrpxit, ut vivificatos vivere liiceret. Cujus,
rumdpcet regera.thurisoblatio mafjnum sacerdolem, carissimi, nos sequentes vestigia non plac^amus
myrrba vpromortuorumsepulturam.Aurumqnidem nobismetipsis, sed Deo pt proximo.Sic enim Jesus
sifinifioat Filium Dei ex Virt;inenatuni, jam in terra cum pacpm annunliaret populo, discipulis ait: Non
regnare.Thus .ero sunimum sacerdotcmsepronobis veni faceve coluntatem meam, npd illiwi qiii mi^it
hosliam Patri coelesti ofToro. Myrra vero eiimdem m?. Cumoniiii Tilius hominis voiunlatem iJei adim-
VirginisFiliura prosalutehumani generissepeliri et pleret, Judae dicebant ilium peccare in Deum, qui
resurgero.PannierfioquibnsVirgomaterinrantcmcir- potius filiiim non recipiendo quem miserat.Patrem
cumligat, noptrascirauspssepeccamina.diceniepro- expmbraverunt, et ideoFilium Dei qui nilcommi-
pheta : Vere infirmilales nosira lulit, et /'<'<:carn
g serat, crucis patibulo sine causa afrixeruDt.Poccata
nostra ipseportavil.Ver hos viles pannos manilestum ergo peccantium ceciderunt super Chri.-lum,qui in-
pstipsum nostrasuscepissedelicta.Quod aiitenn po- nocens inventus quasi blasphemusoccisusest.Dein-
nitiirinmpdio duoriim animalium, inaestimabileest do victoT I)oininus.(esusexs|)oIiaQslocalf'nebraruni.
Dci mysterinm. Ecce impletum est qundvoco Aba- unde descenderat
tertia dic resurrexit, et in ccelos
cuc prophetae dicitur: l)omine,audivi awtilum luum, feliciterascendit.Quomodoautemhumanitas ascen-
el timui ; consideravi opera tua, et cxpavi : in medio dit, nisi quia Deitas prins descendit in inferiores
duorum nnimaliu»i. Bcnoautem Filiushoniinis inlor partes terrae, uthnmanjc unirelur n.iturae?Descendil
viliaponi'.iir animalia. Ipse est enim vita hominum, enimroelestisDpitas, ut ascenderetRedemptoris hu-
paslua angeinrum.etpabiilum juraentorum.Oporte- m.initas. Ipsc est una eade.mque persona. Semper
bat ergo nt iile quicrat panis vivus, inter duo ani- eniminPatrCjSemper apud Palrem, semperfuitcum
malia in runis va^iipns milleretur.Ipse ost enim qui Patre Postascensionem qnoquehumanitatis Spiri-
ait : Er/o .•ium panis vivus, qui de C(vlo descendit.\\)se tumsanctumin if;iiei3lingiiis apparenlemdiscipulis
estAgnus mundns,cuji;sillibatumcorpus postquam misit. Spiritus quid«ra Filii virtus est, quffi de illo
asacerdote fuerit attrectatum, et ab omni (ideli po exibat,et sanabatomnes. Dicilur tamena Palrepro-
piilocomestum^permanctillsBSiimetinconsumptum. cedere, etad ipsum referri solet de quoetipse est, :
Postquam ergo impletum est qnoddeparlu Virginis ^ et quod ipsius est. Ipse namque Christus pcrhibet.
prophelse prod iderunt, et patriarch;c pra;conati siint j dicons Mea doctrinanonesl vica, sefl ejus qui misit
:
omniajuecompleta quae per Gabrielem angelum de m<'. APatreenim habet FiliusutsiDeus.Bst enim de
Christo oportebat fieri. compptens fuit ut novus DPo,Deus. Ab illo habet ut de ipso procedat Spiritus
h.)n)o procodens dehomine iTiundiis,virgoexutusde eanctus. Igitur, fratrescarissimi, debita \i uorationc
vir^ine, iiovam sibi acquireret familiam: ut qiii in frequentemus ailventum Domini iiostri Jesu Christi.
coelo adorabaturab angelis, angelos etiam sibi insti- Fugiamussuperbiam.ne in infernum obruamur, ut
tupret in terris. Deinde baptizari voluit a Joanne, mali angeli. Supcrbia enim horao inflatiir,avaritia
rex a milite, Dominus a sorvo. Non quod aliqua quatitnr, ambitione dolectatiir. Nolite de divitiis
comniisisspt facmnra, spd ut nostra por pjus b.T- s.t^cularibus gloriari; nolite aliis praefprri.necogila-
ptismumdelereniurppccamina.lpaiimenimaquanon tio mala subrepat; et qui nunc auratas vestes cun-
mundavit, sed eam ingre>isii siio, qui iiaplizabaf in cupiscitis hacfeniis aedere in sordibus placeat,uf et
Spirituetveritafe, lionpdixit. Doinde populo annun- vos Chrisfo plaoeatis honor cum Patre
: cui est
tians vprbnm vil.Tcet veritatis quosdam fert csse di' invisiliili per omnia s.rcula smculorum. Amen.
iiH^<iiii'oulal)iliH I><uir4 tii^MiuliiH cnl coii rtuMuri I , i|in lltl 1'ir.iiiM nniiii ilii(i(,.1i"', tfiiriu, n i
i>Hi inltiriiiiiii liiiiiiMi i|iiiii| illiiiiiiiiiii tiiiinfliii hotniniMii Ixiitniii Virgini rxhiliuil. ('.:irn auUini dixit, Crtitia
vi>nliinloii) iii liiiin^ iiiiiiiiliiMi li.nnrHl dinH iolomiiiit /i/ff>ia,oHlnn<li( flXcluMninflikfl lil«rn arntflnliani, per
«liim (lort ili« litrri^ ml nii|iitrn(i lulnllil o( flnvir, iin i|iiiiiti iiriiiii |HronloH lnniftt u fiiu fucd «nnt
hU|iiM' oinliiM (iiiloriiiii liDiiorillcit Hiililiiiiitl, ul viiIiih liit iiii pujioriin' hiMioilicliotii» KrulMin.i.rr j
|iriuriiuiH siTinti iliicltiriiliil. KJooUi Hii|uiiioiii priino hflrall « nnrvliutn Intrn |)ara(ii«uiii introducti Hunt.
hoiiiinu |)or li^nuiti rtoiuntliu ii Doitiino voliliiiii ot Cuin autiMii protullt : Itftirdirla tuin mulieribui, tt
iiironnriio miHliiliiiii,riillui'iailiiMnoiHiiii liiiniiooH por heufliilui fruitui ifiitin lui, iintitiiiiluiii rruclum
illorohrus vilioruiii t'riiiiili'Hiloco|»i(, tli<ci|)ion(io cu- viMilriH 1'juH hcni-iiiclutn <;xpro0iiil,n«d oinniutn i{ua-
pliviivil.ol oiipliviindi) iii loiiohriii oxiorioreBdoinor- cutii|uo n(>(]iiont('H Muriutn VirKinom in virifinilate
Hil. Ihi nuluit ut slriiior tiiMiliuin auditur, loHlunlfl pcrtnuiiberlnt. O VirKO honodicta, o Virgoa Condi-
Doiiiitio. Cuin onlm nloriii iliuholi fxcilnHHol Hiiihi- lorornundi piToloctn! illiitn (|iii otito oiniiia »«icul«
niihornhililor dooidorut, Holaliuin ?un< mitjeriro nihj n oniin nuricul.i uxor ruit.anKelicuH auleni»«rnio iiia-
ptM- hoc inlprohul.Con.siiloran» i^ilur iMitorporditio- ritun rx!»(ilit.Vir^o cnticipio», Pl pnni pMriuin virgo
niuiihniiiuiiip:cncria[)cr8orponlisfall:(ciatn,n)iin'hiM) pcrnianchiH, cl Kilius Dci ii lc dcBcendtit, ut rjui
lihcKirc dignatiis cst por utii^oniti Kilii Hui iiicurna- a^^ccn.-uruacriil cutii HUhliiiiituliHpotentiH cl clariiii-
liononi,ut(juoniam roininu por exhnrtnlioncm d.-ptno- tis bu.o gloria ad Oricntem.convcrtat gratiarn muje-
nitiiojeclii erat do sedihus parudiai,; er aalululionein atntis suie nd (>ccidentcm.Non tcconlundulaudilui',
un^oli ^^lori.MU iticrproliir exci|ioro immortulitatis. non pcrlurhotconcoptus.Nonestonirn istfconcffitus
Ucccpit l"]v,iinc.\horlalio initiiici,conrortuvil Murium neccHsiluH.sed Dei iriasliniatiilis poieBtas.Ve^tictur
aaliilalio Gahritlis.Nuntiat ungolu.- ul lallaciu dia- carne.et in luovirginali utero se rccondet.et Filius
boliiipslruatur:obunihratur Virgo virlute Altissinii, Dei lilius hotninis esse incipiet.periiianenasemper
nunliiinlt^ un^clo, ul tcminii dmlom
roparclur jam
quodiTal Incommulaliilcmnanviuoillumcrodinius,
d'-ccplaa Salana' nunlio.Incori uptibilis Dous carne scd miscriconlitcr assumon< quud noncrat.ut in tc
voslilur ot tlesccndil.ul per hanc secundutn homi- comprohondi po9.sil,(|uctn lotusorbis bajulare non
neiu Jesumasconderelvelu8homo,qui,rrucluincon- poliiit.Per hunc conceptum non niinorabitur virgi-
gruo guslaio.ad hanc miscriuni el convallem lacry- nalis castitas.sed magisin tc ampliabitur castitalis
luariim devenit. Lcgitur natnque quod cum mulicr inlo^r.las.Maler ("ondituris t-iCla es.ciim ipse esset
decepissel virum suum.dioluin sit ei a Domino: In ^ apud Palrem:el cum nasceretur ex te Matre maDsil
rft)/i)rt! paries filios,et (vi virum conversio tuu, el ipse apud Putrem.Seniper etiim cum Palre.quia absqae
dominiil<ilur tui. Hioc tria incoiiimoda paliuntur, princiiiio, non haltet initiutn temporalc. Sr^mpcr
quacunquc M.iriae virginilaletn non imilatitur:ac si enim cuin Patrc.qui permanel absque initio etfine.
01 Dominus dicercl:Quando ad virum convcrsio tua Facla es scala coelestis.virga Aaron prae caeteris (lo-
orit.servituli illiu8subjicieris;cumautem parturies, ruisti.id est prae cscteris virginilale dignasplenduis-
doloris et Iristiliio dctrimentu patioris. Ha?c autem li. Facla os scala in qnam gluria coilestisdesccn-
tria oxcludunlur u folicitato Virginis .Maria?, et non ditad inferiora, qualPiiushiunililas ad cojli subve-
taulutn ah ipsa V'irgino,sed ab omnihus qua'cunque heretur alliora. () nova et inaudita conjunctio l
suum Christo devoverint virginitatem.Venite igitur ioelTabiliset miranda permistioIQui enini omniaex
virgines, quaj Virgini virginitalem vovelis, vovete nihilo creaverdt,creHtiir;qui capi non poterat.com-
Virginicorporis inlcgritatem.quaj Domiuoillibalam prehendiliir ;
qui oranos diviliis aifluentes facit,
exhihuil castitutom.Quanti ergo ineritieaderaVirgo pauper eltlcitur ; Christus, qui perfectus est, eva-
ruerit.audiie.Non eniin tantum meruit allucutione cuari dignatur. Dicilur enim seevacuasse a forraa
angolica visitari.sed inira claustra vir^iiialis uteri Dcitatis in tempore, ut ditaremur ejusdem coelesti
illum comprehendere qui nullo ir.odo poleratcom- D pertectione. Ergo, iratres carissimi, Virginem de-
prehciuii.MaLLr nostra Eva Iribus malis aggravatur, precemur ut homiiiihus Dcum conciiiet, et terrena
beata vero Maria ab his e.\cluditur, et tripartita fe- ccelestibus concordet.Interveni.it pro prffiteritis,ex-
licilateltetatur.Saiutaiione etcnim angelica confor- orans Filium proluluris.O Virgo.danon tantumci-
tatur, conlortala bcnedicitur, et plenitudine gralias bumcorporalem,sedan|;elorum panem inlra tniute-
fecunda esse nuntialur.Sic enim scriptum est : Mis. riciauslradc.scendentem.facutlimean usFilium l»ei.
sus esf angehis ad virginem. Har\c esse virginein con- Inilium enim sapicnliae limor Domini. Si enim quis
fitemur,do qua in Isaia legitur:£j:iV/ virgade rat/ice timet Dominum.mandata ipsius custodiet deinde :
Jesse (id est, Virgu Maria), et flos de radice ejus carnalis purgatio sequetur,ut divini luminis radios
asceiidet, id est Chrisius. Ipse enim in Canticis can- considorare valeamus.ro;^tquainenim CHrnalispur
ticorum perhibet dicens : Ego flos campi. Et ingres- galio nobis (iabitur, illuminatio cordis nostri se-
sus ad eam dixif.Ave, gratta plena, Dominus tecum. quetur. .\udi itaque, et inclina aurem ad prece;
Benedicta tu in mulieribus,el henediclus fructiis ven- nostras. Virgo,quae merito a nobis laudaris, quoe
99 S. ELEUTHEIUI TORNACEXSIS EPISCOPI ICO
post partuni virgo permaneas a nobis venerari9,ora X <!"' propler salulem humanae fragilitatis ad exinani-
testas, per oinnia sapnila Scxculorum. Amen. liam salularislui, et spirilu principali confirma me
ORATIO iJKATI ELtUTHERII {Psol.L). Pater enim principium omnium est, cum
ANIMAM AGENTI8 AD DECU PRO FIDE ET ECGLE9IA quo omnia Fiiius lecit, Rex regum, pater universi-
TORNACENSI. tatis^etrelormalor sieculi labenti?. Inter haec verba
i^
Catholica fides non tres deos, sed nnum Deum sancti viridolorvulnerumatqueaniini ipsumduriter
credit el confiletur^ndorat el veneralur.Unilas per- coarctabat.Quid tacerel?lmminere obilus sui diem
manet in Trinitale:pcrrectaTrinita8 consistitin uni- videbat,et ecclesias quas intra muros construxerat
tate.Deus verus,idem D. N. Jesua Christus, de Pa- lapsuras esse sciebal. Itaque cum fletu conversus
tre vero secundum divinitalem nalus esl;juxla hu- oravit dicens:
manitatem vero de virj^ine illibata genilus est. Ab Omnipotens, clementis^ime Deus, qui in tribns
utroque Spiritus sancius, qui corda incredulorum sanclts palriarchis tuis.Abraham videlicet, IsHac et
adaiinilionem veritaiis converti faciat,procedit Fi- Jacob,voluisti trina invocalione gloriosum noraen
liusperPatningenito.Spiritns sanclna a^qualis Filio luum inviicari.utperunigenitumFiliumluum Jesurii
ejn?demunigenito;Filiu9 8eternum lunien dcaeterno catholicae (idei cultores eximii agnoscerent, et per-
luraineprocessit^luccrnaindeficiensabilla invisibili ferte crederent.quod in TrinitaLe perfecta Deus sis
ancillae assimilalnr^cum ab illa angelo rcspondetur; unaD-iilas pprnianel in Trinitatc,par Filio, sequalis
ait enim Erce ancilla Dommi, fiat milii secundum
: Spirituisancto.Nihilenim maju9tibi,nihil rainusal-
verhum /Muw.Igiliir Filius Dei caro lactus.ut Fermo teri.Esenim idemnbique Deu9,ubique tua mnje.«ta3,
angeli adiiDpliMctur, de gloriosa Virgine nafcitur tuum imperium, tua potentia, qui omnia ex nlhilo
divina insfiiralionc: in praisepe Jacitur, deinde pa- perUnigenilumtuumlormasti:quidP9cendensin ule-
storibu;' ab angclo nunliatur.Omnia regit regnaos rum incontaminatae Virginis formamservitutisnos-
in coclo, parvulusque Dei Filius jacet in praescpio. Iraedignatuses accipere,et perfectus Deus perfectura
A malre virgincnuliitur.ct a magis cum muncribus hurainem induere, ut hominibus snbveniret factus
adoralur.Qui ut liumilitatcm potenti.T, et inugnifi- caro,et nnn credentes ad viam veritalis converteret,
cenliam divinitatis sna; nobis oslendcret, omnia,ul incarnatus homo Qui post partum Virginibpuercol-
homo absqiie crimine,dignatus est po9si'lere. Pec- looalusin cunabiiishumilitatemconditionissibimet
calum non hal'nil,morteiii portnlit, ct nobis morle pxhibuit qui pasloribus vipilantibus, magisquo
:
audita lanlijuvcnis sapientialProdieral in synago- bria cxteraque lorraenta sustinuil.ut nos a Ia;queis
gis Filius Dei, omncfqi.o scribag ct Ingis doctores visibiiiumcl invis^ibilium hnstium liberaret,nostro-
'
(loroii.laH.^ii- vurii.il.' rilnii. I»r| ...il .nvii.il. ili«: '.ri
iii.Hiiolulioiio .luMuoMiini roni.flrvoH fll ,
oLHUl)»oculiirii»4,iiHtlur iiiulliiiiHiii^^riifriilii.iiomou-
Di-n» i.orrcrlu», ul oxliibtjrcl |.crr.'cUni ««lulcm ho-
Hcittul .luiii luili» 0H,l'ulcr niiHoricordi» niiniltUM.Kl do b|tlrilu Muncto nudiaiiiu*|>r<.|thet«ui
luiiiaH :iil
Drunlnm nl .lironlom Spirtfuin *ancliim luum tif
ol |)iolKliH;(lutor »oionliujolvoriluliH.llliHuiil<Mii<|ui
:
iMoiMilif^num rumulum luiiiii iih.juo m.I morlom kIu- iiufrnna me. TiMiionlaliH i|uidcm niOKiini cnt acpii-
Ihlo c.ulholicH,|.i() rc- HtinctuH ncc Hui.erior, ncc iitciior ipao eat, «.i par
iufnliHHimo l).'us,i|mililor pro
l'utri,iR(iuoli» Kilio,prni-cdcna ab ulroque:8pirilUM
limono Uhri!<liHnH dclcctHri.clomcnlla luu non i^no- ^
ral. Omnui siiiuilem nuila etnperlaiuul oculis tuis. Bancluiu umnipotciiHDcuB miailin inunduni,ut Fi>
Kooo nunc loiiipua roHolutionia mo;i' Hp|.rc|.iniiuat. lium HUiini clHrilicurct in^'onitu8 uni^cnitiim. Quii
.Ktcrno Pous.^iuid rHciam ? Milte mo ut j»c(|nHr Du- vcruCliriHtii.i Kiliiis Ooi humanu miraruli faci.bal,
vid diconloii.: Sicul cerfus dcsideral ad fonlcs ai/ua- loproaos curubat, mortuoB HUHcitnbat, ut cctcra
rum, ita desidcrut innma mra ad te, Deus. Et iloruin mundo inaudits, ci nd do.iionstrutionem Deilalis,
Silivit anima mca ad Dcum viritm quaudo ve- virtulo (.roprii SpirituR •alcbntiir.Hl) ipso glorificari
uil ;
:
uiaiti, rl ai'}Hircl>o ante faciem /)<•«? Si potcat lieri, dicchulur.Vcrumlnmcn non calidoncum allirn.ari',
pcrmiUo ino .issimilHri M. Joh.dicenli : Comparatus ciuod D.N.Jesus Christussil a Hpiritu auncloclarill-
sum luto et assiivilatus sum favilUc el cineri. Iii tc calus, ul polcqui pereumalienu virlulPiisusruerit,
oonlido, I)eu3 inous, lo quiero, to viderc dosidcro, et pcrcumdcn S()iritum virlulpm contra immundoa
i]i)oin sempiM' in lcrri» posiluscolui:cui me totadi- spirituH assumpserit; sed polius dobpmu.s confitcri
lccLione ilcvovi,l'bcrH mc.qui csbencdiclus insfccu- pjusilcni Spirilum pcrquem tam prfcclaru miracula
SANCTUS FULGKF^THJS
HUSPENSIS EPISCOPUS.
EPISTOLA DEDIGATORIA.
rin, quos aleres de tuo maximatn partem, et ad rei sacrce ministerium per vtros idoneos cu-
rares informari nec sacraram cedium exo nntione, refectione, structura
; uec sublevata pns- :
cieri Oallicani comitia pro divinnrum rerum tuenla majestate, pro asserendis tcciesice Galli-
cana; jurihus, pro docfrinoe purioris deftnsione, qnid attinet cnmtnemornre, cum iVi oculis
omniiim vfrsentur ? Itnque dum illustrissimus Galliarum cancellnrius parens tuus in mnde-
randis per universum reynum judicits, principi ac cioibus fiietn npprobat sunm, quatn variis
maximisque puhltca; rei mini^teriis into vitoe decursu exercilam retinet etintnnum plenus animi
rohnrisque in scnectute sutnma dutn ilhistrtssitnus marchio frat<r tuus belli pacisque admi-
;
iifiriiim, et subiiti ohsrqui-ntis in regi'm animutn prcetiiisli. Fave igitur, illuslriss. archi-
prirshl, Inbori no*trn, ct htec npera snncii Fulgintii einrndnta rccens aique in Iticem denuo
prndeuntia nominis tui pnlrocinio tuere, hnc est, nssrre tiii suffrng ilione judicii, ejiLS doctri-
nam rpisrnpi, cujus npnslnhcum sludtum rehgionis augendo!, (xrmandoe, excolendoe, agendo,
sentiendoque imitari coniendis.
GUILLKLMUS DespREZ.
lo.n S. KlJl.dKNTIIIS lllISPK.NSI.s, IMIol.li.oMli.MA, 106
iMU)ij:(;(),Mi.iNA.
IMl.KIWTIO.
OinniliiiH ipiiiliun Piitnim «criplin oii iIoh inn»!, \ «ot lihcruiiutiKliUircm 'hjeclionettloefmrfipotnionei
ntnoiiHiio inriitrH voriluliH liil^uro pi<r%(rinf<nnt, i'()/i/i)('-rM..Vc iilijciUiiiiiiim (|iiii|(Mii iiilra tiiin bftrlm.
Koil HiiiHil inliiniiin i|iiinniiitin ;:ioliiliH hoiihiiiii ror- rli^H,liiiiii)l)>>ciirilui>;ronpijii!ii(iiii;n niliiloinioua Iiku-
iIiImih lo^ontiuni inHonint. lliuiilHoio t.inionon ullitiH lontm,pt tt(| Piilriim iiuporiorun) doclrinain cinci •.
proprin miigls liius illn riioriti(iinm KulKinliiyCujiin Illnc ohI qtioil illuinScriptuMiloi'uin,/>omi;iui crca-
ox Hrri|)tiH is CiiriluliH Hpinil ariior, «mi npirilii* vil iiu' itiiliutnrinnnn luiti um,nt>\\ ilc /i'tf-rna,n<'ilil4
uliorlnM oxuniliit.ut pfilus l)i>o plomiin nnn intrlli- tompurnli Cliri.iti ^oncraliono inti!iii)^'i;n(liiin docrt;
gna moilo, ncd HontiiiH. (|iioiii tnmon nunincuniiiiodapo^tcrioroHad a-tcrnuiii
AngUHtinidiHoipiilum BciiiH.nonmngis ox conBcn- Vorbi gonprutionwiii rcrcrunl,crei\n'li vcrbo non dc-
siono ilo^mnliim inmin o\ similituilino virtuliiiii, tcrrili.iMim llnbr.iM pulitiH fdincntijuod liab<<t editio
vnriiH(|uo in^onii nv mortiin (irn(imi'ntis;i[uibi>H illu Vulg.(tn,/>«mt(iiii i)otsi'(tU iiicinitiuin viaiuin *uurum.
totiim .AupuHliniim oxprcsHit. Huic libro .«-iibjungcinli uunt trcs ad Tranimun-
Knt ijuidom Au^UHtini stylus alii|unnto cuUii)r,cl dum, (]uoruin orcanioncm ipbO exponit in liininc.
n s;vctili stii vitiisinlnclior.rum Kulgonlioniin^itiam F(<'.ix (|iiiduiii rcnia ininislcr ncscio (juod Hcriptum
ctirr rtipril nl^Hlcrf^crc a.rculi stii situm ;)it idciiiin nd rulpcntiumn ri-jjcdcluloral raptim (ic rcHtinanlfr
iitrisntio mcnlis vigor.idcm nctiir.on, idciu spntcn-
p loRcndum.Hcu iiliandum iiolius, alntim^jue exlor.^c-
tinrum pondus, cadom ingcnii felicitas,cadfm in rnt huio tamcn ut quam primuin n Kulgcntiorc»-
trnctandis Srripluris diligcnlia, dc.xlorilas.nrilucn- pondcrotur rcx nibilomiiuis pcrurj,;cbat. Nunquani
tia, cailoin nioruni jrquitas, suaviUs.mansiictudo, comparatn eonccrlutio luit.Quis enim
ccrto iniquiurt
idoin carilatis ardor c.x scriplis cmicans, idcm pro unqiiam libro rcsponderc jussua eatcujus lectiono
voritalo zolu3. Neo dispnroa ulriquo hosles.Num ct prohiberctur ? Pugna; tamen conditioncm accepit
.\upustino rroquens cum Arinnis luctalio ruil.et Fult^cntius, ne, ut ipsc loquitur, aw/ /a.5/i(/io /umr-
Fulgcnlium h.Tch;crosis per totam vilam excrcuit : ilus, aut taciturnitd/is culpa cbilrictus putaretur. Et
cum Scmipclagianis orientibtis conflictus Augtisti- qii.TCunque ex 8ubit;tr;a illi lectione inmcmoriam
no fuit, cum iisdom adullis Fulgcntio,pari ulrobi- haisprant tribus iibri accrrimn repulit.
quo successu. A nentro onim hic error in totuna Ho3 quidam .\rianorum opiscopua nomine Pinta
comprcssus cst, sic tamen ab utroquc revictus et rercllcrc aggressu3,a Fulgent'oiteinegregie confu-
doprcssus cst,ul utrique tota Latinorum Ihcologo- tatus est. Cailcrum quoininus il!ud scriplum esse
gorum cohors scmper adjunxerit. credam quod hii.jtis edilionis p. 535 hunc titulum
Eum igitur cum inter Eclesias scriptores locum Pintam Aria-
prjerprt : Pro fidc calhttlica aiiversm
merito Fulgcntius obtineat, mnltis ecclesiastica- «um.multa itip dcdiicont. Primum quod ntillahio
rum liltorarum amantibus a<gre crat ejus opcra ^ Pintae,nec librorumadTra^^imunlum.ncctotiuahu-
tam incurioso ndhuc habita, ut alienorum potius jiisconcerlationis mentio. Doinde quod illa quain
scriptorum acccssio fuerint quam inproprium col- afTert oixooujicj intcrpretatio Fulgontio Graece noa
locta volumon suojuresteterint.Quod cum einenda- lcvitcr erudito non satis convcnit. Itaque longe
tuin cuperet vir clarissimus,de tota Ciallia ac de lit- probabilius tun^ Sirmundus tum alii hoc opus Ful-
tcris prajsertim bene meritu.<,novam Fulgentii edi- gentio abjudiciint, tametsi illud et in Arrica et in
tionem,proeaquapollebat auctoritale.quamprimum persecutione Vandalica scriptum constet.
adornari prsecepit.llsec illa est quoe nunc in Inccm Non multo post Arianorum invidiain Sardiniam
prodit: in quam mihi eorum qui editioni prmrerunt iiorum pulsus, libros ad Monimum aggressus est.
roj^atu aliquid prceraturo nihil potius visum est, Erat is ex prsecipuis ejus amicis, virtutia etiam ac
quam uteorum qua; supersnnt Fulgentii operum crudilionis landc prffistans. Al cum in sancti Au-
brevem quamdam seriem instituerem, eorumque gustini doctrina rudior esset, in eam venerat opi-
occasioncs ct arijumenta strictim exponerem. nionem,ut ad bonum,sic ad malumhomines a Deo
Fulgentius igitur ex regio procuratore mona- prredestinari, in eamquc sententiam quaedam Au-
chu3,tum monasterii prseposilus,deinde presbyter, gustini loca torqucbat sed Fulgentio plus quam ;
mox episcopu8,ac continuo cura aliis .\fricceepis- D sibi credens, rem lotara ejus judicio permiseral ;
copis in Sardiniam relegatus; atque inde aTra- enixe rogans sentiendum esset
ut quid de ea re
simundo, nescio quem litterarura araorem pra se prsescribere non gravaretur. Id Fulgenlius primo
ferente,ob singularem ingenii eteruditionis famam libro luculenlerexsequitur.Negat ex Augustino ho-
revocatus in Africam post primum illum e Sardi-
: mines ad malum praedestinari.cum Deus haec lan-
nia reditum,pro Ecclesise tum defensione.tum ins- tum prfedestinet qufe ipse facturus sit ex quo fit ;
titutione varia scripsit. ut sicut mala fac^^re a Deo alienum est,sic item ad
Prima ejuslucubratioeavideluresse cnjus inhac mahim prsdestinare;sed quiamalorum poenamalum
edillone hic titulus esl:SanctiFulgentii contra Aria- nonest.sed malipotius medicina. ad poenam recte
Patrol. LXY.
S. FULGENTIUS IIUSPENSIS. 108
107
\ uon terteris, ci munlum mUcmmcndo calcas, a quo
hominesdici prsdeslinatos docel.licclDcus ad
cul-
Cumililigerescalrabaris.Quamviscnim Christus xqua-
pamneminem prwdeslinet. Alque hoc primi libri
C3t,quem de Pr;edcslinalionc librum lilcr sit pro cunclis fidclihus mortuus,et pequale cunc-
argumenlum
nonnulla.toti tis bencficium redemptionis impcnderit, dicenle Apo-
Fiorus appellat. Secundo pratcr alia
nec verum esse slolo, Quicunque enim in Christo baptizali cstis,Chri-
Trinitati sacrificium ducet ofTerri,
slum induislis; non est Judxut neque Grxcus,non esl
quod Ariani pertendebant soliPalri sacrificari.Ter-
refcllit argutias. servus ncque liber, non esl masculus neque fcmina;
tio vdirias eorumdom Arianorum
a Mo- omnesenim vos unum estis in Christo Jesu : lamen
Dc Remissione peccatorum libri duo.his
I
fl,
CuJuH occuHio riiil propo^iilutii illi uli AriiitiiH org'!- i|iui'duiil cxpo^itiu lii|i'i ud rpi.^lnlni u.iidntli CHMCin*
lurtiluni (|uo Putrciii iiiujoruui.Kiliuiii tninorcin ulti- iiula.aildiliHprccibus,ut AfricaniPutro.^ quld do to-
cerulondebanl.ln hoopriniutn luuilat prohnlquc Kiil- tuliaccuntrovcrrtiuBcntircni rotcribcro diRnarentur.
Rontiua nuoil.olsi ci non/«<Ti7 rd^poudfuili /.icu//(i.< Alquo ntquu do ro ai^crrlur plcniii» noHnciil, •uani
i'tTi/(i/(.v /(iwi«'H finna crrilttlitai i»i corde i/miuj /a'/'- ipHi hciilrntium do (JiriHti tuiii pcr«oiia,tum gralit
tnanserit.MoxrKloincalholicutndounain tribuDpcr- n accurutu oxpununt, furmulam unuj Trinilale fnssui
•onianuturu.doindolncuniutioniHiluclrinuinrpjuclis esl a culuinniiB vindicant;po4trcmoPclngium,C0Dlo-
praestanlissimi opcri3,et inlorFulgentiilibroslonge A 7""^ fimilis tnilii dala est niictoritas dignitatis ?
pnecipuijacluramlandiudolebunlecclesiasticacerii- Aut vel ipsa saltr.m conversationis innocenfia talisest
ditionis amantes, quandiii tanlo et tam expetendo mihir
thcsauro temporum injuria fraudabuntur. Superiorcs Fulgcntii lucubrationes ul poluimus
Vix hoc labore defunctus erat Fulgentius, cum cerlistemporihusassignavimus.Sunt aliajinquibus
Trasimundi morte.quaeanno 523c9ntigit,episcopo- idemproestare nonlicuit.inquibus primum occurrit
rum Africanorum mutata sors est.Ensenim Hilde- Petrum. Eratautcm
cgrcgiii? traclatus de Fido ad
ricusin catholicam fidem propensiorabexsiliorevo- Petrus non diaconus.nt perperam in titulohnclenus
catos 3edibu3sui8restituit,acnovorum ipsisepisco- diclus es(,nonmonachiis,iit a Blondello(/)f /'rjwic/u
porumin demorluorumlocumsufficiendorum facul- p. 'll^^primum.post incaute a Noricio creditus est,
latem concessit. ?ed vir militaris.qui Hierosolytnam profectiirus,ct
Hicreditus aliam Fulgentio vitam.oliorum iabo- ne quid sibi hajrcticirpravitatissubreperctmctuen?,
rum occasiones attulit. fidei regulam a Fulgcntio nngilarat.Hujus ergopie-
In his primum obtinent locum tres de Veritate tati morem geslurus Fulgentius,sed lemporis cxclu-
prccdeslinalionis et gratiaelibri ad Joannem,credo, sus angustiis.post ubcriorem de Trinitale,Incarn.v
Maxcntiuin et Venerium Constantinopolim niissi, g tione,angelorumethominum creatione lapsuqne.ac
quorum tertium Chilfletius Jesuita.vir delitteris sc variis aliis capilibus disputalionem ;ad extremum
doFulgentio prseserlimbenemeritus.primuspublici fidei doginata iUiidragiataarticulisastringit,quibus
juris fecit. quisquis obloqui ausus fuerit, eum pro h;crelico
Addiderunt episcopi anle cxsulc3,tum vcroinpa- hfibondum dcnuntial.HffC illa rpt,opinior,fidci rc-
triaui reduces, egregianiepistolamadcosdem Joan- giila quam sibi a Fulgontiomitli Ferrandug postula-
nemcl Venerium,in qua prgecipuaChristiant-egratise veratjCt qnameodcm nominedcsignat Isidorus.Diu
dogmata ad Augustini n.entemelplaciladiligcnter tamcnillelractatus Augustinioperibusadmixtus est
cxponunt; hos autem libros in conciiio Parisicnsi at posimodum variisargumentis ac prjcsertimstyli
anni 82.3 et Aquisgranensi anni 836 laudatos re- colore Fulgnnlio cruditarum consensu reslitutus,
peries. imo sub cjus nomine dudum a Bertramo laudatus
Ex prolixo in Fabiauum opere duodocim libros est. In scriptum putat Norieius.propter
Sardinia
complexononnulladcnumcxccrpl^.sed longiu?cula eam quam in opcriscalcchabetpersccutionum mcn-
Chilflclius edidit.Erat aulem Fabianus non medio- tionem ;sed non satisfirmaconjcctura. Potuitcnim
cris nominis Arianus, qui cum Fulgcnlio alicub' ct prajteritarum mcminis3C,et futuras animo pra:-
congressus.sparsis super eo colloquio falsis rumo- sagire.
ribus, eorum refellendorum ipsi necessitaicm at- Inccrlitcmporis traclalibusaccenscridebent tum
tulit. Felicem notarium, tum de
lihclius dc Trinilatc ad
Ad idem tempus refcrri debet scriptus ad Viclo- Incarnatione Filii Dci ad Scarilam.
rem libor adversus Fastidiosum. Hic quondam ca- occasionem dedil Fclicis postulatio, qui
Priori
thoIicu?,imomonachu3,etin monastorio presbytcrii h.TPrnticnrum convictui ac?ermonibusexposilus,ncc
di^nitatcm adoptus.carnis illecebris turpissime vi- snlis ad iilos rcfellondosinstruclus.a Fulgentio do-
ctus.profcssionein primum,mox lidem quoquepe- ccri voliiit quo pacloillis reslsli possit. Cui tampio
nitus abjecerat.et ad Arianos defeocrat.llujus orgo desidorioobsecutu9Fulgentius,nonmodocathoIicani
sermoncm sibi a Viclore missum refcllens Fulgen-
de Trinilate fidom adversus Arianorum argumonlu
tius noutiquam consequcnsesse ducctex essenliaii
egregie dofendit.sed dealiis qnoquefidei capitihiis
Patris ot Filii et Spiritus sancti conjunctione.ut si-
pr.Tclaredisscruit.In hocoperocujusdam Patrisloca
mul cum Filio PateretSpirilas sanclushumance 30 tacito nomino laudata reperics,quorum pleraque
naturae copulnrint. saltcm Aujrustini sunt.
Postremus Fulgcnlii labor iliecst quo Rcginico-
Alterius opcris argnmontum sic narratipso Ful
milis rogatuduo cxplicare statuorat :primumquid
|v t^ontiiis.ipsitismet Soarila' vorbis .7)«^ ail mensnni,
decontrovcrsianuperiiiter Alcxandrinos Eutychia-
inqytW, ChriUiarirafliolicT Errlrsix filii Evcnli deDri
nos cxorta scntiondum esset, utrum Chrisli corpns Inrarnnlione Uicutio nasrerctur ,unus ex convivis hcr
statim ab Incarnatione corruptionis oxpors cxsli-
de hinirnationc asstruit, quoniam non Deus Palrr
lissct, an tale dcmum post rosurrcctionem faclum
rariirm itirlnil,scd solnm Dri Filin<!. El alius di.ril :
I)o iitriii|(io or|^'o capiln iiniiiiliiro Kiil^riiliuN iIih- \ Iiiuiin |i. .'iTJ.olouaula liii voriiiH eipmim,
|iiilal lioii tiarlatii (Uii liliiliiH oHt <lt} hiiartnitioiie et uii /'iiMti/iui/i,AuKUitliniini iinrn rt'il<.lct:no(ti!. ..^....-i
rilium nnimntiuni Au> lort^ iul SiiiriUtm. lllu uilnii Ful|/t'iiliii;n«a iIgiii i|ui do lalr<iiir,p r<'>7,
leu litjri,(|ii()riiiii |iriiiii> l''iil^iiiitiiiK rM»i|ion(iol |iro- lioiluohiiM ud culooni aditiltn.p '•<>'«, <i(ii<l •aiiliin-
poHitiH II l<'i>rraii>li) (|iimHtioi)lliiiH do i>orvi .T'.ihio|iiH duiii pcciiliuri nolu loclorcin tiioiiurri] i|iji huic edl-
|ia|iliHii)o.lH oiiiiiiliiis (atoiliuiiioiioruiii oIIIciih o^rc- tiuiii prfrruiTUiit.
^'io runctuH.iiiox lolhali inorho oorroptusin nxlrumo In upponiliconi conjcrli nunl varii, (|uorum noo-
[loiio halilu ati lju|iliHnii iucuiu lioiuluH cnt, ihii|un niilli AuKUitlini tinl,(|ui<luiti Chryiiulogi,alii anliqui
t>ino V(i(*o, nino inotii, iiiii)istriH i|iia.si iiro inrunlo utictoriH Arricuiii, hoij pcrpuruin oiiincs Kulgcntiu
roH|)on(lonlil)UH,ii)ct)touhuoiitiHHiiiiuHliu|iliHiiiuiiiac- trihtili.
coporut, Htutiini|uo aino ouchariHlio) parlioipatione MiruH purro pugnus i;dil ThiM)|ihiluH Ilaynaudui
oxcoHHorut vivis.Hino duptox Forrundo Hcrupulus ut lilirtim do PrindoHlinaliono ot(!rMliain iipp<;ndi-
uliortiiH nst.Priiiiuii) un uilullo suriicoro (iti Hultiloin coin pridoni conjcclutn a-^sorul l''iilKi:nl.(i, ijuaHi in
poasct ulitnu coiilossio ; licindo un (jui ucccplo au- Sardinia Hcripltiin.At potior iiiulto lk>IIarmini,l'os-
Duplicom huncquiEstionoin soparutimI'\ilp;cnliu3 nuxit:huic assignanda suntox ante diclis opera se-
Pxpondil:uc priori quidem rcspundct.sincoruui hap- quciilia ;
fisini dosi.lcrium prius habilum sulliccro.duinnio- Contra Ariano3 liher unus,ad decem objectiones
do uiihuc vivo, tutnptsi niliil scntienti, baptisnius deccni rcsponsioncs continens, p. 51.
conferatur; ultcri vcro.nemini baptizalorum fraudi Ad Trasimundum libri tres, p. 69.
osseqnod mortepraiventuseucharistiaB parliccpaes- Secundum spatium totum secundi exsilii tempua
so no(iuiverit,cum per ipsuiu baptismum.si minus complcctitur : cui ascribenda sunt opera quaj se-
sacrainentOjSaltem re sacramenli donHlus sit.t^um '-'
quuntur :
enim vim esse liaptismi.ut corpori nos cujus caput Ad Moniinum iibri tres, p. 3.
est Christus inserat,ac verum ejus membrum efli- De Reiniasione peccatorum ad Euthymium libri
iat:q(Ke incorporatio ipso eucbaristiffl sacramento duo, p. 360.
signilicctur. Ad Probam epistolaj duffi: quarum prima est de
Altero ad Ferrandum scripto, propositis ab ipso Virginitate et Humilitate, p.I63;allera de Oratione
quatuor de Trinitate quajstionibus respondet.et uni et Compunctione cordis, p. 177.
de duobus ealicibus in ciEua datis:quod propterea Ad Gallam consolaloria de mariti Morte et de
de Quinque Qiuestionibus inscribitur. Statu viduit.itis epistoia una, p. 151.
Atque hfflc de Fulgentii scriptis quae librorum Ad Theudorumde Conversione a saeculc epistola
aut epistolarum nomine censentur.Addendum ali- una, p. 186.
quid de sennonibus quos magno numero vel scrip- De Conjugali Debito et Voto continentiaB una,
tos ab eo.vel dictalos oportuit sive ab ip3omet,sive p. 14 i.
ita luxuriat.ut licet haBc figura satis fuerit Fulgen- De Veritale pra>destinationis et Gratiae ad Joan
tio rainiliaris.euin tamen alteri libentiusquam Ful- nem et Venerium libri ires, p. 434.
geatio tribuerim. Epistolaepiscoporum AtricanorumdegratiaDeiet
Sermonis de loco Michsse.quem habes hujusedi- humanoarbHrio ad JoannemetVenerium,pag. 269.
115 S. FULGENTIUS RUSPENSIS. 116
Contra Kabianum libri duodecim quorum frag- A petendisqueminuscrebrum.At lioc ipso sensus suos
menlo e.x9tant, p. 577. altius animis et clarius inligit.
Contra sernionera Fastidiosi Ariani ad Victorem Ilis nunc brcviter indicanda qua;
prasnoldtis, ea
De Fidc seu de Rcgula verae fidci ad Petrum, anteavel in variis demum voluminibus dispersare-
pag. 500. pcriri,vel in immcnsura postrem.i! Palrura Biblio-
thecae pelagus immersa latere.
Dc Trinitale ad Feliccm notarium, p. 328.
Deinde,quod m.ijoris etiam momenli est^cum in
De Incarnatione Filii Dei ad Scarilam, p. 406.
caeleris cdilionibus,dum errata priorum posteriores
Ad Ferrandum epislola ad quaesliones de salule
inconsulte sequerentur,mendarum numerus auclus
iElhiopis moribundi, j;. 216.
potius esset quam imininutus, in bac certo in iis
Ejusdem ad eum Ferrandum dequinque quaeslio-
emendandisrepurgandisque multum laboris impen-
nibus, p. 229.
sum est,multa sensu planc carentia in integrum re-
Alquc hae quidem e Fuigenlii laboribus reliquiffl
" stituta:cujus curac fidem laciunt apposilae ad pagi-
adhuc supersunt.Caeterummulto pluraabilloscrip- narum calcem notula. Alijue ulinam in hoc labore
tanor. conjecturis modo,scd certis indiciis constat.
amplius progredi Iicuisset,eaque mss.copia praeslo
Nampr£clere.\imiumilludcontra Faustumopus,quod
fuisset, quibus permulta quce obscura manscrant
alicubi fortasse in bibliolhccarumangulisdelitescit,
tamenaliquid caeterisin hac
illustrari potuissentlEst
sunt alia quorum inveniendorura vix ullaspesest.
emcndandi diligentia pracivisso,cosqucad hanc ope-
Primum nuspiam exstutvcra iila responsio adver- ram mnjoribus adju.mentia pracstandam excitasse.
sus Pintam,quam tamcn ab ipso soriplam conslat.
Capitum partiiioiies aliquolies immutalas lector
Nuspiame.xstat liber Altercationisquodefidecum
offcndet.sed mutationis causam facile deprehendet:
Trasimundo rege disputavit, a sancto Isidoro me- tanta enlm incuria sectiones illa) olim facta; fuerant,
moratus.
ut non raro eadem periodo in duas partes scissa,
Nuspiam exstat liber de Spiritu sancto ad Abragi- prior pra;cedentis capitis clausulam,allera sequen-
lam,quomuitisScripturarum!ocisSpiritumsanctum tis exordium f,icerct,ac sic tota sententia lucis pror-
unum cum Patre et Filio Deum prnbabat. sus et intellectus expcrs esset.
Nuspiamexstat praeclara epistolaadCarthaginen- Sicubi vero operum liluli nonnihil vel mutati,vel
ses,sublimi, uthabet ipsius Vitae scriptor, exhorta- aucti.tum vel ratio simul addita.ne temere factum
iione pcrspicita, ubi peue cunctos dolos ^
et failacia videri possit; quod aniraadvertcrc est in traclatu
blandimenla^quibus infelices animx seducebanlur ad de ad Pctrum,ubi cxpunctum recte diaconi no-
Fi le
morlem, gravissima conqueslione digessil. men novumque additum tiiulum in nota probutum
Nuspiam exstant duo de Jejunio et Orationclibri est ox ipso Fulgontio;vel si hocquandoquepra;ter-
quosad Probam ab co scriptos constat. missum cst,ipsa sc legenlibus ratio prodet,ct quasi
Nuspiara exstant dua) ad Stopliani.im nubiiem (e- in oculos incurrct. Sic cnira libro de Incarnatione
minam et suo et episcoporum uomine in Sardinia Filii Ueiadditum est in tituloc/ vHiutn animalium au-
acript^.Kx quibua locum Arianus quidam in euum ctore;ium quia istiusoperispars fcredimidia in hoc
sermonem transtulerat. argumcnto versabatur.lum quia rlarius hac acres-
Nuspiam exstat epistola ab ipso scripta ad qucm- sione tractatus illeab alio distinguebatur liunc titu-
dam Joannem ppiscopum;qua luculcnter probabat lum prreferente, de Incamalione cl Gratia.
criminum reum sfficulari judici non esse tradendum. Eruntforte qui mirentur ex mediocri voluminetot
Nuspiani nx.s'antlil'ri decpnr, ad Fabianum,ex qui- operain appcndicem relegata.Sed id non sincjustis
buB nonnisi fragmenla suporsunt. ovidcntibusiiuecausis factuinin oujusqueopcriBfron-
H.TJC deopcribus Fulgcntii prajfari visum.Doqui- tc d';mon8lratumcst;necid privatojudiciotentatum,
bus quia fuerit anliquorum sensus ox Isidoro sciri D sed cruditorum sulfr.igiis diligenler expensis.
pote9t,a quo 'Mcitur in Scripluris divinis copioserrn I)e dunbus sermonil.us ndditis ct quid vidi-retur
diluSfin toijuenii) dulci^, in disscren lo sublilii. Eru- e.^iijosituujjct rea totaadlectorum arbitrium rcmis-
ditia certe nuni stcculi viris non levestudium fuit sa est.
magnas rx ipso lacinias oxcerpendi; tota vero Ec- Addituaest m-s.improssorumquecodicumex qui-
clesia Lugdunensis hoc ipsum elogio dignaturi/Jea- bu9 ha:c edilio emendata est index ad hujus volu-
lus antisles el qloriosus confessor, qui ob admiranda ininis calcom
el vencranda scripta tcmj cr ab l-.rclcsia fidcliter rc- NecoiniltendumhiccBt debitumChifnclioJesuil.T!
ceplus, et intcr scriplorcs ecclcsiusticos laudnbiliter pximineeruditinnis viro.gratianimi te8timonium,ob
numcrutus cst. pingiilareejusde Fulgenlio et do hacpracscrtlm edi-
Est ccrtc .'(ingul.iris in ipso vis ingenii, non vul- tiono morituin. Quas enim ex variis nlim codicilms
rnor.nnnfl. Dtto dorlorihus cnlliolira- /Vc/ctftr rierex- I) diu vivunt adhuc qnl novorunl enm vel a cerllsiimli
l(in(i,i'i7<i ^»"(1 rt stitin licrlritin.H.fulijrutiusprir- tcstibuHQliquiil ilo pjuH virtutiliurt auiiiorunt.poteiil
cesnor h'rlirmui cpiwoiit. illiprirsrnMmcmoriu vcruin lestinioniumpnrhlbcn?.
1.0inni»NuvlTostun)ontilliloli«i«iiiiuBili8punHtttor,
Quirl agnt venturn progcnifs ? Quid in trunHmarinls
in qiio loiiuilur ('.lirislua.sniu-lo 1'aler Ffliciuno, ut p;»rlibuH lonKo cnnfltituta(ldclium turba? Cum p«r-
oxoinploBUooreili-niluin hiIh rucilo pcrrtuudoul, o[io-
venorint ad nntitinm lectioni», in qua idcm lieatiitBi-
ruin bonorum ouraiii iii:iximuiii ^orit, et quidijuid
rau9 pontifi-x ub.sons loquiliir, mortuuB vivit, «d-
uliii^ cauua
racioiiiluin dicit.ipHo priinitus iacit.Slne
mirnbuntur prolccto Bapicnliuiii undo cognosccnt :
i|uippo nililur doct're Hupiontor.nisi vixnrit innocon- innocontiam?Sicut crgo claracst cjus dc-ctrina, eic
tcr. lUioi(;ilur Kiclf8ia3 culholiciedocloribua necoB-
rlarior flat ctiam vlta. I.oquamur et narrcmu.s frtt-
suria judicuntur : vitu bona el sunu doclrinu. Vita
tribus nostrls quomodo tantu.s ponlifcx vixcrit.
cnitn bona conunendut|8apicnterdocentom,doctrina 3.Ncc timendun" cst ne minoro facundia saccrdo-
Bunn ornat bene vivontcm.Vila bonuf.icil umabilem, tem,qui per univcrsas orbis Ecclesias mBgnumno-
dootrina sana laudabili ni.Vilu bona continuo credi- mcn oblinuit.crgo fociam parvum.CujusIibct cnim
lur imitandH.doctrina sananunquain judicalurcBse sit merili oratio mca, ncc augorc potcrit tanli viri
repudionda. Vitabona tollit oceasioncs detrahcnti- morila.ncc minucrc : sed proliccre tuntummodo ad
bus,doctrinnsanarosistilconlradicontibu8. Propte-
tcstimonium caritatfs, in qua illi scmpcr inhajrcre
rou mihidiulitJsimcboati Fulponlii ponlificisituisci-
dosidcran9,salutiferisejusmonilisad suscipicndam
licet prft'oe9sori3,a tiuo simul nutrili sumus), et no-
professionem nionachorum convcrsus.inillo parvis-
nienotxr.iliamcopitunli.dum rrequentcranleoculos
simomcnastorioquodsibiapudSardiniamproChris-
cordis niei magislcr cgrejiius versaretur,dolebam
ti nomine relcgatus effecerat, ubijam lu presbytcr
tantivirisolaliocaruissepopulosArricanos.Et quam-
(fc)habitas, dicbus ac noctibus,«nte eumpositus vixi,
vis ille gaudiie ccclcstibus obleolandus ad meliora
quando mesupermcletfavum dulcioraccclestisejus
migravorit, apud nos tamen modo similom dccsse
eloquii flumina frequcntcr irrigabant.Kl nisi ste-
(c)
doclorem.sapientiicejus bene consciussuspirabam.
rilitas arontis ingcnii praipedirel, centesimuni,fruc-
2.Dabalur sano flobilirocordationiquKdamrespi-
tum glcbanostri pcctorisulluIisset.Sedindignusego
ralio,quolien9dulcipsimos libros ejus.aut epistolas,
dotanlaplenitudinevixexiguamcaperevalui portio-
aut quos dedit populo prajsente sermones, vel ego
ncm.Tuae tamen paternitatis orationibus fretu3,li-
lcj,'ebam,vel legentes alios audiebam. Verunitamen
belli praesenlis laborem suscipcre cogitavi in quo :
ut similiter nolasit omnibus vita ejus bona?Quan- 4. Bealus igitur et vere Fulgentius.nobili secua-
(a) P.Ghiinetio aliisquevidetur quod aFerrando tuerp. editione, habitas. Hinc Joannes Molanus ia
EcciesiiECarthaginensisdiacono.propterrationesab suaad earadomeditionem prfefaiione.scriptam arbi-
ipsoallatasinpneFationeadoucraFulgenliiFerrandi Iralur hanc Vitam ad Felicianum S. Fulgentii suc-
Div'one edila anno IGiO. Alios tamen haB non con- cessorem in nionasterii regimine, non vero in epi-
vincunt, cum Vilae auctor videalur a lalere Fulgentii scopatu.
non discessisse.nec id de Ferrando possit afiirmari. (t") Ms., rigabant, additque hsec,velul paradini rivus
grinae linguae teneris adliuc annis percipere notio- quorumsicin Deum tranquilla est conscientia,quo3
nem,quo facilius poseet.viclurus inlcr Afros, locu- minime terret exactorisimprobi violcnlia.qui nihil
tionem Gra?cam, servatis aspirationibus, lanquara timent nisi pcccata, nihil agunl nisi unde possunl
5. Nec fefellit matrem piam caula provisio. Sic cursibus.non damnarei lamiliaris cogunturaulflcrc
eniin qaotiens ei Graecc loqui pluccbal, posl lon- niiserabiliter.uultimerodeformiter.Operantesmani-
gam (g) desuctudinem locutionis ejus et lectionis, ^ bua suis nonadversanturutilitatibnsalicnis: vivunt
non inconditis sonis verba prolercbat^ut quasiquo- iuter sese pacifici,sobrii,mites,humiled atque con-
tidie inter Graecoshabitare pularemur.Lilterarum cordes.Nulla illis curulibidinis imomagnasollici- :
proinde Gra;carum percepla scienlia, Latinis lille- tudoet jugiscuslodiacaslilatis.Imitemur tam lauda-
ria (quas ma;;istri ludi docere consueverunl) in biles viro3,Rrripiamus hanc bene vivendi constan-
domo cdoctus, arlis etiam grammaticae tradilur tiam. Sii nobis ulile (juod
revelante gralia merui-
auditorio .•
magnitudine ingenii cuncla sibi tradila n^us nicliora coj-noscere. Abjiciamus prislinos
memoriter el veraciter retinens. Inde lumcii do- mores, el mutemus labores. Nitebamur prius in-
nieaticorum neuotiorum urgente necessitate cito t^Jr amicos nobiles upparere nobiliores, nitamur
sublatus, palerna; domus gubernationcm suscepit modo inter servos Uei paupcres elfici pauperiores.
adoiescens, ita se matcrnis imppriis subdcns, ut Si coacli sumus exigere debilores, conemur modo
ibi quoquo Chrisli exisferel imilator, dc ciuo sucra converlere peccalures. Solet eliurn do publicis
Ev!ingcliu conlestnntur, Et. eral suhdilux illis (Lur. exactoribus eflicere Christus Dominus noster ma-
II, 51), id cst parpntibus. riuudcbal vi-ni-rubilis ma- dc lelonio enim vocatu.s ost Mat-
gislros Kfclesiai :
lcr, cl pr.Tclar.i indrile s-apitnlis filii mojrorcm vi- thoius, ul u|'ostolus ticret. Ncqiie nos (i) huic ho-
ri amicsi consolubalur. Ccepprat in illa familia D nori peisonain conveiiire crcdimus noslrum sed :
es9c, qiii amicis obsoqiiium benevnlus redderet, si ille, deposiio orficio exaclionis, nccepit oKicium
inimicoH (/<) rationubiliter repclleret, servos mnn- prH'dioutionis, roihi non licebit, post depositam
8UPlu« el fteviTiis regfret el rorrigeret. palrimo- procurationem, poenilciins a-sumpro l.imontalio-
niufo diligpns colerFl, siibliminribus prjtcs^tulilius n»;m / lUlugiuni noslrum Dcus cst. Nulbi dc a!ta-
OitriesimuH lierct. Cuju» rei gralia, crescente per li-< imliecillitale nasculur excueulio putcns cst :
singulos diea laina eju9,repente procurator ordina- quippe Dcus,qui dal conlinenlium lanlis adolcsccn-
Mtiltiutnr tnimiistienin vUnm. II. AmjUitt- uiitii|uuiii (lollciaruiii luaruiii rontunlutiinfin •i<:ro'>
C.Ai-uT III
iiuin Idjfiis loiivvitiiur. |)oiili) iiiutiit)i«, iil fliimruiii viliuin iinr.^lig*>iitior aii*
7. 1'iiHl liino viM-l).i iliiitiiiH iii Hiio iioiinro riiiiiiiialu, |iuiutuM, cl vcHtiuii) Noritiiluruiii (/) tuuin aiiiiiiutii
romiiitiuro iloliuiiH,nl illiua vilo) «ociiiH llorii|uuiii iiiiiiiiH ilolicioNuit, nl tuhc rMrnitaii crixlibilfl pulabu,
l.iiiilaliiit. iMiiin luiiiun uo^ituii» lu' Htiliitu iiiut.itio ijiioil roniiiiliuro »a'culu uul vciia, out valnua. A'i
iiioiitiMii Miimilonr|)iiHi|iio |)orliirliui)H,iiitori|)Hu coii- lui)': ill)! JiivciiiH iiuigiH iic inn^iH innariiriiutua.ri-; <!
vlwhIoiiih iiiilia.ffniviHHiimiiii Hiln vi>l iiii|ioi|iiiii'.iitiiiii loiltiH IllUllltlll ttU|l|j|lCltcr UHCIllulUH.HICOCUllit ili
vol Houinlaluiii gi^iiorot, ucoullo urripuit rura rxflr- rutii (tcpuBitm prccubutur : l'utenHciit,'iotuinupat<'r,
(ornjojiiiiiu; iloliiiu- |iuiilulitiii |irof;ru(linii8,nnti(|UO' ilurovoionli racultaloiii, i{ui nolonti tribuil vuliintu-
ruiii Hiiilaliiiiii toiilali.il vilaro ('oiiHiirtia.So^rci^uluH tciii. Pcrdiillo iiic t.iiitiiiii tuin inhmroro vcHli|{iiH ;
trciiiu-ulor tt liirlii», iii poMHoHsioiu' iiropriu.iiCHcicn- ujiori iiiilii iuiuiuiii tiu>uaHterii, pra-bu KunclK a!(iill<
l.iiioroiu tristi» Bodoliut.ot ibi oraliut,lc^Mbat,Ji>Juiiu- Q etDcuH nuvit (|U()iiiur1o me libcrct nb iniquitatibui
li.(l,i>|iiil iruiii(|uo iiiiiiuKlcrutuiii cii|iiaiii niiniiclial, iiioi'«. lla.'C uudicn;* bcutibHinius uciicx gruvisHi i uiii
ail baliicus poiiilus iioii iicccilciis ; ot huIi ijisa adliiic |)utuvit Hupplic inlcin diutiuH Rppriicrc ; tundciiu|uo
prorcHsiono luica,|)loi\us Juin inonnchua coiivorsubn- tloxiis ad coiiHciilionduui, Muno, inquit, nobiHCurn.
tur. SliipobaiU omnos (]ui novorunlouin, (/))dolicati (ilii, aicut viu cxpcriatnur pauciii diebuB, utrum
:
viri uiirabilciii p.irciinoiiiaiii,caii.sniiu]tio iimtatioiiis verbis fuctu concordcnt.Utinam supcrnuus Bit tinior
luijiisintcrprctaliaiilur cx uii^uslia nalaiu pii.sillani- iiicus, ct prufcssiu tua invcniHtur slubilisl
iiiitatis..\pud illuin voro pcr sin^ulos dics aiuor san- 10. Postqiium igilur supplicanti conaensurn prae-
ctiB prorossionis et mortiliculionis imponsor cura btiitsanctus Fuubtus episcopus, sonuit illicopcr af-
crosccbat. fines et notos, Fiilgcnlium nionachuin factum. Gra-
S. Aliiinando i^:;ilur ubi omniu quo! sibi duravido- tulabuntur bonl, confundebantur mali.Quosdam fa-
I anlurexpertus, udjuloriograliiospiritulis volunluli ciebatvitaejus transacta in dcliciis depperareiquos-
suj« sensit suppotero rucuUutem,bcali Auguslinicx- dam singuiaris in;;enii noti^sima «cientia magnum
pouontis triccsiinum scxtum psalnuuu dispulalione aliquid suudcbanlde projcctu ejus vclociter sperare
commonitus ot compunctus, piiblicare suum statuit Ouidam vcro fLimiliares ejiis, quibus ab infantia ca-
votum mutare geslions hubituiu.no vcl umicabili-
: r> amicus et lidolissimus fuerut, eum itnitari
rissiin.is
tor ad so vcnionles pati cogerctur, cum quibus diu cupionles, ipsi quoque sa;culum contempserunl, et
s;ocularitor ('t') vixerat.Cogitabat autcm vir pruden- se monasloriorum gregibus mortificata voluntute
tissimus convcrsionem sui cordissibisoli ulilemru- junxerunt.
luram, si latoro poluissct ;
publicatam vcro, multis Caput V. Mater ejiis proposito excruciafur. }latri il-
aliis oxcmplum bonuin dimittendi peccata prislina lum videndi copia negatur. Conslantia Fulgentii.
pr.vslilurum. Quis enim mediocris aut pauper fieri 11. Audit hoc nialer referentibus multis, ad con-
monachus eruhesceret.dum Fulgenlium viderct ge- sortia monachoruin fugisse Fulgentium, totiusque
nuini fastus arrogantia recedente, duras abstinen- domusregendaeatquegubernandcecuram penitusdi-
tiae vias patienliaj gressibus ambulantem ? misisse, nec omnino Jam posse de tali proposito re-
Caput IV. Ad Faustuin episcopum se conferl. Fit mo- vocari. Turbatur, expavescit, et amo.-is nimii dcsi-
nachus, Imitantur... alti e.vemp!um ejus. derio concitante, quasi Jara Fulgentius moreretur
i). Fuit autern
tunc temporis episcopus quidam (quamvis benc moreretur, qui sic uioriebatur), cce-
laudabililer praedicandus, nomine Faustus, qui pro lum niraiis lamentalionibus pulsal, et sicut solent
lide catholica non longea cathedra suajussus fuerat matres in funeribus filiorum, uuid-ira nescit habere
rolegari.De mullis enim sacerdolibus hoc ((/) Hune- lacrymarum.liapitur inconsidcralis cursibusadmo-
rici tyrannipersecutoris astutamalignitasordinave- D nasterium furibunda, contumeliis et conviciis san-
rat, ut juxta patrium propriam percgnnalionis in- clum Faiistum nihil dubitans aggredilur.Itcdde, in-
commoduin sustinentes, adnegandum Deum lacile quiens, filium matri,reddedominum servis. Sacer-
flecterentur. In eodem proinde loco ubi relcgatus doles semper multa beneticia viduis praestant.quare
tenebalur, monasterium sibi conslruxerat, in qoo nunc domus vidu^tper te perit ? Cui patienter (al.
spirilalitervivens.apud omnes Ghristianos hoiiora- sapicnter)respondebal cpifccopus mihifilium : Si tu
biliter habebatur. Ad hunc ergo sanclus Fulgentius tulisses, ego te, iiiulier.deberemquanium dolor im-
(luit quippeeinolissimus) alacriter venit, eique vq. peraret arguere ;
modo tu mihijustc contumeliam
tum sui cordisrideliteriiidieavit.(^)Illeaulem sciens facis, quia ego tibi lilium luli. Quando enim tibi
sfficularem omnino juveneiu, verebatur talia cre-
displicet quiaserviturus est Ghristo, bene facis coq-
(n)Ms., in monaiterio.
[e) Ms., lllevero sciens eum sxculariler omnino vi-
(b) Itams. At reliqui, delicativiri, etc.
ei tam venlem.
(c) Ms., CAim quibus nei^uiier diu vixerat.'
(/) In ms., tui animi proposilum.
(d) Ms., Honorici.
123 S. FULGENTIUS RUSPENSIS. iU
tumplias inferensFausto.Sub hi3 etiamsermonibus A minis fulciens,velociter ei corporalem restituit sa-
«pquanimitertolerans, et (a) affaltiliterarrideng, vi- nitatem.
dendi aaltem filium nullam prorsu^ dat licentiam. Caput VII. Portionem substonfin' donatmalri.
Illn sciens quanlum diligeretur a filio, magis anle Tuncanimus viri sapicntis
14. alliori pielate com-
januam monaster!iclamoribusejulabal;etFulgentii motus,cum tota menfe mundum sibi crucifigeret, et
nomen frequentius inclamans, dcsolationem suam ipscmundo cn:c\rix\}s,itcrrcctumajuventulesua{Eccli.
miserabiliter allegabat. Li,20), sicut scriplum est, ambularel ;
portionem
Ha^cprimabeatum Fulgentium tentatio multis
12. subslantiae propriae,quamvis haberet fratrem junio-
viribus impulit,dum(6)suam genitricem.quamsem- rem nomineCIaudiura,per donationem soli contulit
per amaverat, cui maxima devotione scrvierat, au- matri, ut a matre postmodum, si bene servisset,
diretsuisauribus flero.Sursrmtamencorde positus, donarelur et fratri. Sic salnbri consilio superbiam
audichat, et non audiebat ; nec illius preccs advcr- juniorisfratris edomare desiderans, ut qui nolebat
tere dignum putabat.quia pietatem solitam religiosa esschumilis propter pietatem,di8cerethumilis esse
crudelitafe vincebat. Ibi jam futura; patientioein la- proptcrha3reditatpm;raaterquoque sanclissimapost
boribus multip excmplum fidciissimum procbpbat, dicessum dulcissimi filii, cujnsjam non poterat ob-
et similisebrio per spiritalem gratiam faotus,ulrum tj sequio {al. praesentia) lactificari, ejus meruisset be
raater essct quodammodoignorabat Hic oum bcatus neficio -^
--'-- consolari.Quantas
i
tfcdio victa proprinm rovcrtcrelur ad domuai. riri nascitur rursustalispersocutio fidci.qum sanctoe
Capct VI. Abstincntin cjus incredibilis. Proficiendi memoriaa Faustum episcopum cogeret per diversas
desidcrium. latebras commigrare, nec in ipso monasterio jujiitcr
iS.Bcatns ergo Fulgentius supra credibiiem rao sineret requicscere. Tunc beatus Fulgentius timens
dum laboribus abslincntia; se cruciabat,sine vino ct ^ autin illo loco solusremanere, ant do loco in locum
olco mandtiC'ins ct bibens, sic parcc ot tcnuiter, ut frequonlius transmigrare, consullo prius episcopo
incdiff! magnitudo siccatam corporis outem fatiscere Fausto, vicinum monasterium peliit,ubi pauci?,pcd
diversis ulceribus cogeret, ac superducta quam di- simplicibus fratribus Felii nomine abbas pracorat,
cunt impeliginc dilicati corporis pulchritudo focda- amicus ejus ab adolcsccntia cum quo scmpcr etiara
retur. Putabant plurimi tunc boatum Fulgcntium, laicus familiaritor vixerat.Tunc igilur eum Felix ab-
sub occasione ipsius infirmitatis, aut recossuruuisi" bas cuin gaudio suscipif ns.imparemque se ejusvir-
mul a propoSilosanctitatis, autreddendnmdeinceps tutibus sciens,et nomen et polestatem ei tradiditab
topidum, no vel reguKx communis parrimoniam cir batis.lllo plenusstudio humilitatis, (d)oxcusat pri-
stodiret. Illc vcro oontra spem omnium, misoriror- vilogium potestatis et post inultB cerlamina pietatis,
:
Scimus omnes ex cpulis vilam solcre scivari, non H perior, jugum bonura KubomandflD congregationis
Bnnitatem posseconlcrri. Nnmul sanetur infirmitas, cxcipiunt.
BicxpIondavidelnrgul.TCupidilas.quare infirmnntur [C\ qiinm folix sorvorum Doi numorus ruil, qiii-
(a) Ms., (illnhilitrr uridrns. [fi) Ant. reruMihaf. At Chiin. cum me. ct Anl. in
iiiiuit vimIiuiii lliii aini^ularitcr praMlionlial.ulUir liu- loiii|uo ilducinin eunNcirntia, nlhil tlmenlei, «7 bo
hpilulilutoiii (liligiMitor i)rni|)urul)at,itt hiluritor ulln Miiiiul Kradiobnnlur poum lo(|afln(«fl,
robut.Niliil iillor Hiiin (oiihiuisu ullt-riuH rHcioiiM.Hcd C.AiTT X. Siilunlur Arlnuo j>' <• Mim ' '
n
uio uiiibu ciiiliu-iu oruiil iiiipcruuloii, iil 8ul)Uiiiua no Artiiiii. 1'rfirmeni riiriln i , ahhntn or
telix.
rogulu orodoronl onnMlilutoH. Itu duni liinobul Kul-
gontiuin uirondon) Kolix, l<'oliooini]uo Kul^ontiun, Kl ccco ttubitn i]iiafli vbikntlu Hmvianiniir Kciuyti-
•'
inoilillcaliu voliiiilulibuM |irii|)i 11« iitcniiio vivcbat.ot BtatlH invndlt incuutoM, dividil Junclon, lij,'n' i,
loi|uoiido virtiitiuii ? OiioH iitiiulu |iu.x adunuverut, crrc potiioruntMatiri, pii-nns int,'prunt Arinni.Tunc
noo bollu vnliiorunt loraliu sopururo. nnlci|iiam tcncrontur, Folix abbuM pnii(.'o« Holidon,
CIacut II. Coyltur /\ty(iin cafit't.ierr cum Fnlice. 1. tindo frutrum flUHlnntabnlur Inopia, «•implicitcr ubi
17. 8od ouiu •ubitu (li) barbariciu Konlin provinc.ia niotUH 8uaHernt(a/. invasnrat) projf5cit,ct cufltodien-
Itirbarclur inciirHU, vidciitoa saluloin tciuporalciu dofl Doi sorvi"*, ipni Doo conimittil.
divini sinRU-
iiifiiv priuHidio vinilioaiidain, luboics illico |)crrcrcu- laris potontin mirnculi Ncnio valuit solidos illos
!
(1,0 poic^riiialioniB excipiuiit, linialui{uo cunbilio projoctos Mopircro, ntilluB pormi^^suacsl victum pau-
)>ro(-t)l ubscodunt, ubi nulla belli nascentia opinio perum panperihus lollcre ped illl eoli qul aic pro-
:
conslrucndi nionasterii prioborol intogruin foculla- handi fuorant tenenttir, lignnlur, nd presbylorunr.
tcin.Promovcnl igitur caatra spirilalia duccsinclyli pcrdiicunlur.Ouibtisorcterribili violcntusprpsbjtcr
cojlostis cxorcitus, et pcr iitnotas Africaj rogioiics inlonnt, f.ur cx vestris refrionibuB occulte venistis
monnchorum suorum caterva comitonte paritcr Chrislianos regcs evertcre / Bcne enim miserChri-
grudluntur, ubiipio facientps gaudium honis, invi- atinnos reges esse diccliat, in qnibus Christnm Re-
diutn nialis.ln lcrrilorio dcniiiuc Sicccnsi dum co- gcm rcgtim mieer.ibiliter exsufflavrrat, et quos Fi-
gilar.t certns scdcs stutucre, rogionis lccunditato, lium Putri aequalem negarc similis Anlichrislo do-
delcctati.vii-orum etiain lidelium (b) devotione aus- cncrat. lllis [f) ad h.TC veracissimae responsionis
ccpti,pro3b,vtcrijuidunseclJBAriancein fundoGubar- vcrba parantibus, inferri pra-cepit verbera pri-
dilla perlidium pr^odicuns, cui nomen quidem fuit mitu!'.
inler hoinincs Felix, sed volunlas adversus Deuni ^ abbas vehementi carilate cora-
19. Igilur Felix
scmper intelii ; nationc barbarus, moribus sajvus, motus, Parcite, ait, fralri Fulgenlio, qui non polest
facuUatibus potens,catliolicorum persecutor acerri- lormentn perferre. Nolite istura cxdere inter ve-
mus, (c) beuli Fulgcnlii nonien in illis regionibus stras manus forsitan moriturum. Converlatur in me
clarum lipri senliens, rcconciliandus multos quos vestra crudclitas : ego scio quid confitcar, in me est
occullo doccpcrut, suspicutur. Nec virum dignum omnis causa. Tunc dilectionis admiratione stupefa-
sacerdolio, vere adhuc esse monachum credidit,sed ctus, removeri paulisper beatum Fulgentium jubet,
eum sub hubitu inonachi, sacerdotis oflicium im- atque illum gravius cedi ministris sffivissimis impe-
plercputat.Elrevcra sacerdotis oUiciumlaudubiliter ral.Tunc hilarianimoFelixabbas verberibus subdi-
Cliam tunc iinplebat, ((/) non aliquos reconciliando, tur. Dolorem quippe cum gaudio sustinebat, quia
sed omnos quos attingere poterat, ad reconciliatio- beatum Fulgenlium nihil Ecce
adhuc pati videbat.
nem salutaribus monitis invitando. Cujus sermo qualis fuit bealus Fulgentius circa amicos, ul usque
duicis et rectus.quia dura quoquc corda moUiebat, ad mort^.rn diligi mereretur. Ista quippe caritas
neo iinmerito huiic [ircsbyicruin sic limero pru sua beatiFeIici3,vita;iIliussanctae magnuin perhibet le-
simulatquecollationuraspiritdlimeditationesuccpn-
ignoro. Recrudescit iterum vesana tor- manus (i)
sus, mcmoratas terras navigio petere statuit: dna-
toris.flagellisque innumeris beatus Fulgenliusexa-
bus videlicet ex causis, ut vel ibi deposiio nomine
ratur.
abbatis, sub regulaviveret in humilitate, vel distric-
21. Tandem prcebyter de illata caede confusus»
tiorisabstinenti.-c legibus subderetur.Et (luiadeside-
virorum laudabilium merita sentit, necapud se eo3
rium suum impediripoteratpublicatura.quaerit pri-
tenere diutius ausus est, sed deformiterdecalvatos
raitusoccasionemproticiscendiCartbaginem.Dehinc
ablatis eliam oninibus ve&limentis, ex domo sua nu
veniensadipsiusmceniacivitatis,uno tantum fratre,
dos inanesquc projccit. Sed nec illa decalvalio viri"
cui nomeneratRedemptus.socioperegrinationiselc-
8ancti8siraisturpitudinem,necnuditasattulit confu.
cto, navim conscendit.Alexandriam petilurus: nul-
eionem : quia («/).quos) tolorala (r) propter amoi em
los forte sumptus tant.x; peregrinalioni npcessurios
rcligionis injuriaprimfejamcontc^sioniedecoravcr.it
secum Deo qui dives est.apem suam
ferens, se.i in
ornamento superna gralia fulcicndos.Processeruii'
firmiter ponens.suaviter cancbat cum David.Oowi-
itaque de domopresbytcri tanquam de locoglorios
, . 1 ... uus vasril me, cl niliihntln deerit (l'sal.\\ii, l).\v,:\-
.:
eiqueper campum ,r..-
certamini8,insignis victona: luureie coronali.Hever-
ubi fuerantcapti.solidos
>• .
quosab-
,
n
U • «
tis ilaque flatu
. ^
prospero consequcnlibus.Syracusa-
,
Ms, nrquiliain.
(j) odium roligionis.tamen propterejusdem amoremto-
(b) In aliia, manu.^ srva. lcrata ost injuria.
(f) Ms. ct Bollandup. et Ant. in margine. ;»rnp/fr ((/) In (]uibusdum.V(ij(/»; in uliia, /n(iiV/j.Vide no-
i|'M.' mninHlrilimi |in>|iiiiim,iiii Hriii|ii<r iullirtTnlittl, A niiiuttn Kuiiilln (irfi-lMMjtn virlurn ol h" eoo-
i|U(ilU)i) uli (M'rli'HU(Hticin ii(Uiljiin vuculmt. Kruiiiii .Sid ijiiU lioniti iiioiitlN ' ' - '
tn
24. Ail liiiun iu'Kii luutluH Kul^iMitluitvfliiionii, lutfr vacitt cnritatiH opi rn iimii|)rr < •
.
ir.
_
iiliim poro^rlnoH lMiN|iUiililiiliii dMIcIu lilKUiloroxcipi. viHsimi hon|iUii i|Uod acrrpiral halutaculo, rcBpil
lur; iici|uo taiiioii iliii latorc pcriiiittitur. Mux oiiiiii boHpit ilitnlriii niultiHRiifiprvriiiiMitibii'- ••por-
(Hiciit Miiii iioHl in coiiviviii (ii) Hucoriliiliiiii), iliiiii iln r^riiiirt,i'l •Itf^iuH liidiKiMn niilalio r '
,.,)||.
(liviiiiH robuH orlu ont Hnriiii>,viruiii Hiii^uliuiH hcIuii- cipcic poro^rino^^. Mirutnr nnnclun I
nfi*
tlio louiiliu Huii oontinuu proiiiilit. Iiitollcxil ppiHou- lom nanrti nnimi libnrlu(pin,iiiaKn<><|ue Kiudio •tgl'
piiH ox ornitlii HcriiiimiH, ul rcHponHioniim iuuiloru- natur, diim por iiinniim bcati Kul^rnlii, cuiviclum
liono, Hiil) iiioiutcliico huliitu inii^num lutcro (luclu- (|iiolidinnumniliil babonli minintrnbat,nlirn(!nta mi»
roii; ; iliHtulil ttiiiion oiimilcui vcl (|iiiH OHSct, curvo niHlrnri non bnbcntibiiN vidcrct i:t hI faii ost dicerQ
;
advonisittol, cunvivin pra^aontilius iiitor opiiluH quir- rompnrnlinnA minoruin croHCore •ulirro majores,
roro.1'081 pninilium vcro cum inoriilianiH liori» anlo qiiiimviH oRHPt HnnctuHKulaliuHin pauprribua guber-
vcHpcram in iloiiio huailoiimliulurot, opiHCopu!< pcr nnndis omnino pcrfocluh.oporn tatncn bcati Fulgeo-
roncstrum rc^picicnu.obvcrsaiilcm Hibiuicut ca^lcroH tii roMniilcraiiM, do dic iii d.cm |,I'is iiii'rricorB cffl-
niilii cudiccm, (<i portuH. lllu sino iiiora jussih obo- .'(V l'crH( lo ilnquo pr.c.scnliH hioiniH t(;mporc,cura
diena codicom dclulil,in (1110 quid continerctur vor- voh(^mPiiH t>eatum Pulgcntium commovet, opisco-
bls propriii» JUS8U3 oxponit.Admirutur auBctusKula- pumquiii damUiifiiiian imnoti;inp,quipcr8CCutionii
lius sioicntiam juvctiis.cl lali liospile dclcctatus, cnr violcntinm futricndodeclifinns px Mjzaceno concilio
ox Alrica vcncrit, dili|^cnlor imjuiril. Illo niolucna niivigarut, ibif]uc provincim Sicilia» vicinus in qua-
in parlibus vivcro peicgrinos audivi. Vere enim pa- admonitionp Si^^cundo firmatus, quid ruccro deberct
reules suos rcquirebat, quonim suavissimos morcs ngno-roret. Hoc autom volebat, non quia ICulalio
imitaricupiebal. Inlellexil episcopusresponsum non ponlifici niiiiuscredcbat.sei iu rcbiisdubiis utilissi-
manirostum.toliusquoitincris ejus peralterum Ira- inum, scmpcr csse multorum consilium sentiebat.
trom(ft)qui simplox, invcstigat causas. Ibi tunc Pcr(n/ l'i>st)muItosil!iqup pedcstris laborcs ilineria
das rppioniseremu.n dicit, ut illic,8icut lectio mone- habilabat,modica navicula deportatus.sacerdoti ve-
bat.mundo mortuus viveret,ubimajorabstinentiuin neribili velociter prwsentiilur. A quo similiterne in
numerus assumplioni suae nuUuin gignerel impedi- .Egvplum prolicisci persevcraret admonitus, redire
mcnlum,s«il forto potius pra>beret exemplum.llocte proLinusad proj rium monaslerium, neque tamen
laci8,rrspondit episcopus, cupiens meliora scctari :
apostolorum inp.noriam prretermiltere statuit.
sed scia quoniam Deo sine fide iinpossibile est placere 27. Ocpisioie irritur naviijii feliciorisinventa^Ro-
(Hebr. XI, G).Torras ad quas pergere concupiscis, a mam vcnit,etauclorem sjccularium consonosemper
coinraunione beali Pctri perlida dissensioseparavit. orc Iaudalam,canutque mundi veracilerappellatam,
Omnesillimonachi.quorumpraedicaturmirabilisabs- festinus iugredilur civitatem. Fuit antem tunc in
tinentia, non habebunt tecum altaris sacramenta Urbe maxinuim gaudium, (e)Theoderici regis prae-
coinniunia.Quiil ergo prodcrit afnigere jejuniuscor- scnlia Romani senatus et populi Ijetificante conven-
pus, ubi solatiis spiritalibus indigebit anima, quae tiira.Undo contigit ut beatus Fulgentius.cui mundus
multomeliorest corpore? Revertere, filii, ne vitoe olim fuerat crucifixus, postquam sacra martyrum
mclioris intuitu periculum rectae iidei patiaris. (,') loca venprabiliter circuivit, omnesque servos Dei,
ficalis honons gratia proeveniret indignum.diu cogi- quio salulavit, in loco qui Palma Aureadicitur, me-
tavi sanctis?im;c hujus professionis in ipsius provin- inorato Theodericorege concisionem faciente.Roma-
ciaj monasteriis adimplere propositum : sed haec nfe curisB nobilitatcm, decus ordinemque distinctis
causa me prohibuit assumpla perficere. V/") decoratam gradibus aspectaret, etfavores liberi
25. Consentit beatus Fulgentius momentis patris populi castis auribus audiens.qualis esset hujus sae-
consiliosalutari,suaequeintentionisfervoredeposito, culi gloriosa pompa cognosceret.Neque tamen in hoo
suadeturibiapudSyracusampaucismensibusdegere» spectaculo ali^iuid libenter intuetur, (^^necnugisil-
(a) Apud Chiffl. et ms., Sacerdotis. (e) Ant., Thcodorici. Emendamus exms. etChiffl.
(/') Ms. pauloaIiter,per altcrum fratrem, fuit enim propter rationem ab eodem in notis allatam.
simfjle.v, etc. sic ms. retorendo ad nobilitalem caeteri, de- ;
(f)
(c) Sic apnd Chiffl. In Ant., Ego etinm. Ms., Ego coratttm.
enim. (g) Apud Chilfl., inluilus, nugis itlis sxculari'
(a) Chiffl., bonx iitdolis mens. bus, etc.
131 S. FUI.CrENTIUS RUSPENSIS. 132
li3S.«cularibussiipernuaillectusdplectationccnnsen- A oneri-ahjiceret,et sub aliorum regimine constitutus
sit ; sed inde polius ad illam |n) superna» civitatis ipsepotiussubregulaviveretquam vivendi regulam
Hierui^aiom fiesirlerandam fplicitatem vehemcntnr csteristraderetjSecundum praeceptumDomini magis
exarsit.salubriilisputationeprc-EJentossica Imonens: utilejudicans imperanlibusobedire ouamobedionti-
Fratres.QuAMSPEciosA potest esse Hierusalemcffile- bua imperare. Cogitanti vero isla diutius, talissu-
stis.si sic fulget Roma hoc sjpcuIo
terrestris lEt si in bilo sontentia nascitur. Est inmedio vadosi maris(/)
datur tanti honoris dignitas diligrintibus vanitatem, pinu monastcrium Vivecenei littori proximum, (g)
qualis honoret gloriaetpaxprsstabitur sanctiscon- Bcnnefensi autem maxima cx pirte contiguum, ubi
templantibus veritatem ? neqnehortos colcre parvissimi scopuli limessinit
Caplt XIV. In Africom redil. Conslruit mouasterium.
angustus, neque ligni vel polabilis aquae conBolatio
Ciam aliud petit cnnobiam, positu abbalis nomine.
Exercitia S. Pulgcntii. saltcm ministratur exigua ; sed rei utriusqiie per
2S. Miilla his similia boatus Fulgentius illo die sa. brpvissimas naviculas qnotidiesufncientiaprsepara-
lubriterdisputavil, et jam toto corde monasterium tur.In hoc monasterio rigidi propositi disciplinaan-
suum rcviscre cupiens,ad Africam volociter pcr Sar- tiqua servatur,ab infantia sua plurimis usque ad de-
diniam navigavit; vix credentibusprre nimio gaudio crepitam senectutem sanctissime ibi Tivenlibus,8an-
monachissuisbcalumKulgentiumrediisso.Npscicbal B ctanque professioni operacongrua laudobiliter exer-
plane sancta fraternitis quid primitus ngcrcf,utrum ccntibus.Ubi tunc duo prosbyteri peculiares ct me-
de absentia Patris qucreretur, an polius dc pra^scn- ritomirabiles, ctimmaculatae senectutishonorc ve-
tia laitarctur. Nullus tamen ausus est eum quia dis- nerabiles.abbatis oficio fungebantur, nunquam de
ceiscrat culpare, sed cuncti poliiis satagcbant pro connobio rccedcntes,sed ecclesiaslicae dignitali mul-
reditu cjus Dco gratias agere. Jungunlur servorura tos virosidoncos nutricntes.
Dei gaudiia etiam laici ; laetantur omnes honesti ac Ad hoc ergo monasterium clam beatus Ful*
30.
nobiles viri quodbeatus Fulgentlus Africana; Eccle_ gentius pronciscitur, ibiquo in congregatione tam
9iaedoct,or priEdestinatus,non diu
defuissettransma. maxima nomendeponit abbatis etadunatus multi- :
quens oblatio transaclionem facilliinain monachis palinarum loliis flaliellos sffipissime contexebat (cui
promittebat,ulrcgnum Dei qua^rentibus nulla cura operi, etinm cum fuissct abbas, in suo monasterio
niiii.iJuiiorinv ''
lM>|>i<lul illiir rtiilirn.ultiiiiiifll* |)ti«Hil t'HH««ii|Mjrii)r.
i
,,'! nl,
^ • . f '
ipao Juii»oril vivoro (loloro coullriiial. Miuulur ox- iibi bflulun KulKenliua nul priniui.aul oluii »loclui
ouu)uiuuiculiui\oii)Ciiutrtt'liuculil>UH;i|iHUii vurol'*ul- esl, ponlqiittiii rninimo poluil invaniri, drfiil aUii
Hci)liuui,uiBioouHouliat,iiiolioiliiMilil)U»Hiiuil(MU pru- hoiiori» i(i) numrDi lironlinin.
uunliuljuilicHuilui)).(.»uitlu)ulla V l)o|ii.i)iliir rurHU» '.\\. itopliiltt j.tni fiKjral iiruviticiH l(yzi>r«>na novit
boulu!» lulKouliUMHtl luouuHloriuiu propriuiu.Hubiro BnopnlolibuH.cl pnuo vix pMiicorum pbbium (•Ibc-
praicipilur ubbuliH olllriuiu.Kl uu iluruiu n dOHido- quoquflcommolA
dr.u rpinniiHrrunl dofitilutm llof^it
rio .spiritali luntulill'.'^ liorol, ri'|)(>ulo ouui HJiconloB B(i'vilia,cuncto>jam ilccrdvprutoxnilio manctpnmloi,
con«ocrul prosbyloruiu.ut iibbulia ot prosbyiori ilo- in ipsun) iiriinitiiflnnhnutnrom.id ost prirnalpm no-
ooMtuH olllcio,U(>u uiuuuHleriuin ruliuquoro.uio in mino Victiirem, pmccilento HPnlnntio.quijnina nnr'
uliu Kccloaia poHSct unliuuri. viHro^iH ex«>iintibun cnplun, ad Cnrtha^inom duc«>
32. Viotus i^itur ot lioiioriB coiupctlibiia viiicliif', n bitiir. Ki umnini) Burco(|i>nlemnjoro trialitia, veraa
cinpit jnm bouUis l''ul,i<i)iitiu8 icnuuniiiiilor iiiouusli'- fuitin publino.'* luotDB ordinatiDnis nHHimi * .
'
"
Ma.
riuiii HUUiu rojj;cro,rniuu(iuc croscoiilo lauilubili, su- 'Iiiuc DcrulliB i)uiiti)H«iloci>nlil)Ui IrariHi- . ,>ua
por omno3 Alricu' proviiiciHS inuotoscoro.iuipsouu- lucicnibcJDrdinatinnis, boatua Fulgentius pulans ca-
lom (a) Nuutoruiu torrilorio tan(]uam propriu.sopi- Ibeilris quam mnxime prnximiB epiecopos haberi
Bcopus honoruri, parulis ouinibu», quamlocuiuiuo proprio.<, ipse rurs)i9 monastprii sui ongrcgnlio-
facullus oriliuumli c|)i«»copum concessissot, bcuto nem guberniire revertilur, nihil dubitana noque
Kul^ontio priujum sacordotium vocibus el mon-
(6) formidans, scd omnino so ponlinculis dignilatis
tibus polere.nec alterum nisi boalum Fulgenlium evasisse sarcinnm gnudon'».
sibi cousocrnri periuittere. Dosiilerium deiiido po- CAPrr XVII. Feiir diuconus l\u<pen.<nm sedfm amhit.
pulorum Deus videbut, ipsum quoque boaluui l''ul- tulycnlius cogitur epi*cop'itum liuspenstm susci-
pcre. Feiix diaconus rejmlsus Fulyentio pmat in-
geuiiuin non lalcbat.
^iilias.
quo facilius ordiuati in suis locis vel plebibua vive- actionis ministrabat vires ambitionis.Dolor honesto
rent.aut si perseculionis violentia nascerelur,coro- rum mentes [e) vehemens exagitabat, cur-
civiura
nandosetiam fideioonfessione quos dignos invenie- soli romansissentsine patre spirita]i,qui videbantur
bantpromotione,miui9terium vero suum lacilius im- super cseteros excellere nobilitate carnali, (/) cudi
pleluros, alque inter ipsas Iribulaliones propriis D repente fama verax dolentibus nuntiat bcat'jm Ful-
plcbibus solatia praestituros ; fit repeDlecommuuis gentium, qucm tol loca primo sacerdo'io judicave-
assumplio, presbyteros,diacono3,et si quos iuveni- rant dignura, nullatenus lemporc ordinationis in-
(o) Ant. in marg,, Vinlorum. Vide notam Ghiffl. [d) Chifil., honoris sumeiidi.
(6) Ant Hcnttim Fulgenlium primum sucerdotem.
,
{e) Anl., vehemenlcr angebal.
(c) Ant., in locii. Ms. cum Cbiltl.caret hac parti- If) Sic ms. Caeteri, Tum repente.
cula in.
135 S. FULGKNTIUS HUSPKNSIS. 136
tur a Ruspensibus (fl) ut vicini8 episcopis ordinandi A accepta pontificis dignitatc, prorcssionis prflpteritae
puli conslituilur pater, ita utin illo propheticum sed una tantum vilissima tunica, sive per fpstatem,
illud compleri viderelur oraculum : Po)>ulus quem sive per hiemem patienter indulus,orario quidem,
non cognovi servivit mihi {Psal. xvii, 45). 8icutomnesepiscopi,nunquam utebatur,pellicocin-
36. Nimis autem {b) tiratissimus viri gapientis gulo tanquam rnonachu8ulebatur(/br/c)cingcbatur).
aspectuSjCt favores popuii suffragaDtisaugebat;et a Sic studiohumilitatis arabitionem vestium fugiebat,
quocunquctunc vidcbaturincognilus,humilitate ve- ut nec ipsa calceamenta suscipiens cIericorum,aut
stium blandus,modestoque incessn venerabilisjhabe- {e) ullimis caligis in leropore hiemis,aul caligulia
batur. Cum vcro loqni quidpiam cogenle inlerduni in tempore aeslalis uierelur.lntra monasleriumsane
ratione voluisset.in orcejusomnis turbapendebat, n interdumsoleasaccipiebal,frcqucnternudi3 pedibus
ex locutione lamiliari considerans qualis essetspiri- ambulabal. Casulam preliosam,vel superbi coloris,
talis magistri fulura doclrina.Propterquod ex omni- nec ipse habuil,nec monachossuoshabere permisil.
bus possessionibus ubicuntiue transibat, populus Sublus casulam nigellovel lacliniof^^) pallio circum-
conflucbat ad lavcndum^Rusponsi Ecclesiae.quanto daiusincessil.Quando lemperiesaeris invitabat,solo
serius,tanto ineliorem confitentes provenisse ponti- inlramonasteriumeslcooperlus.Scapulisvero
pallio
ficem.Diaconusporrovidenssiiaeambitionis conatus nudisnunquam anobis visusesl,nec deposilosallim
vanissimos defecisse,quod solum remanere deluso cingulo sonuurn petivit.Suavaulem (^^conlinenliac,
poterat,8aevit,(<:) et traditoribus innumfTis congre- Deo teste, fiduriam goren3,in qua tunicadormiebal,
galis,venienti fulio pacls scandalum (sicut sacer lo- in ipsa sacriiicabal ; el tempore sacrificii,mulanda
quitur psalmus [cxxxix, 0]) \rixta semilam ponil. esse corda potius quam vestimenla dicebal.
Viam igitur per quam vcniebat Dci servus electus SS.Huicbeatissimosacerdoli nullusaliquando ex-
obsedit ambitor infeslus. Sed ubique simplicibus lorsil cujuslibel gcneris carnes accipere, sed sola
subvenit Chrislus, nec impediri potcst ab homino simplicitcr olera,plisanas el ova,quandiu fuil juvc-
sacerdotis ele:tio quam non pnccedit ambitio.Nes- niSjSine oleo ;
postquam vero senuit,superfu80 oleo
cioquo sancti Spiritus admonentis imperio per al manducavil;(/i)deooleumpcrsuasusaccipere,ne ca-
teram viam populus qui pra^ccdobat ambulavit, et Ci
^ ligopraevalensoculorum lcclionisimpedireloffirium
beatumFuIgcntiuni.dnmadhuc hostissedeiretinvia, A vino outem sanus seuipcr abslinuil.Si quando vc-
super suam caihedrara collocavit. Celebrala sunt rocompcllenteinfirmatalis neccssilale vino modico
eodem die divina solemniter sacramenta,et dc ma- uliconnpulsusesl,calicibu8plenisaqua,superrnnden3
nibus beati Fiilgenlii comuiunicansomnis |)opulus (juidpiam meri,ncc saporis cjup,nec cdcris jocundi-
laetus abscessit.Quod postca iiaconus audiens, di- tale fruebalur.Anlequam vigiliaj nunliarenturafra-
vinre voluntali.licettardius.ce.osit.Hunc illico rever- tribus, ipse semper cordc el corpore vigilans, aul
lentem B. Fulgentius benignc, affabiliter clemen- orabat, aut legcbat.aut diclab.il.aul cuicunqiie spi-
terque excepit, ita ut euiu postca prcsb.vterum or- rilali inedilitioni solus vocabni, qiiia se per diem
dinarct Sed ultionem debitam divinajusliti idemons- illiorum Kcclesiaj neccssitatibus occupnri Jugilcr
Deus prfTparare in fiiluro gratiam co;lcslis indul- 30. In nnllo autem loco visusest sine monachis
genlia.. Nos istud proplerea vel commemorandura R
habilare propler quod a civibus Ituspensibus
:
putavimus, ut oslcndcremus hinc bcato Fulgrnlio ^"'^ primum bencncium ordinalus episcopus pos-
tuluvit, iil fabricandn monasl^.rio locum congruiim
majorcm crevis^c circa singulos aucloritalcm.dtim
darenl. Tunc ex pluribus civibus obedire feslinan-
cognoscerent in istis vigilnsse divinam severi'alem.
libiiB, oplimo eacerdoli qiiidam nomine Poslhu-
Camt XVIII. Fulgenlio non mutnnl mores.
llonore.i
Vrslilut ejux. (Inmihuf je<peluo nh^tinel. minniis, Christinnissimu?, et inler suos nobilissi-
37.Suscepilinteriin beatusFulifenliuscpiscopatunn miiscivis, agellum propriiim lideliler oblulii, non
aine aliqua ambitione,cum mnxima devnlionp.ma- longe ab ccclesia constituliim : ubi pinis surgenti*
ncnte in rontrMdictoribufl divinauItione.Nec iln fnc- bu3 in pxcelsum. speciosi nemoris virebat amoo-
lU9 eal cpipcopiis.ut pbso dosislcrel monnrhus; sed nilng. Exccplit beatus Fulgenliua libentissime lo-
oiiin, (MijiiH nlliim llmui nrcnBnnrlii riiliiiii ral.inMi \ mu; |ini<Humor(*tnli<|iiii| inlorf|U»iro nnlentlliii» l'oil
i..:..i ... ; 1 1 1.I...I I,'..il .I..I. .......
I !-....• I • ...iJ
i'iinH|ii<Mi'liiit ,|ii'oiiiiiMi|iin ti(iiiliiiii itlilialdiii l'Vlli'i>in (liilih<M«tioii|ii nutniii I
.
viMiint VdliiiHUM pnrHiiaMil , (MMii iiiaxiiiiu |)(M)ii lnliiiH <l«llllillO ComillUnil II .1, rliMIU^MlliT alli-KMtl-
(Miii^ro^atidiiiH iiiiilliliiiliiio, iiImi (|iioil |>aiioiHHimi)4 iliim HnnHihoN cnlororu ii, bnatj Fuignnliii diinil*-
fratrnH in illo miiiiiiHtiMi.i i|iiri<li(|iiil, (IIIiIuih iiniiiiin liatiir iliiic ntiaiii i]uan<iocuoqiiR tranniriiirinltlilla-
IVatriliiiH iHiiiiiiK» \'ilali>iii prn^pomiil : tali («) riiriln- rJH il<i II. I<', vrl <in ^iivcrniN qii.KnlKiiilliiiH lntnrr<iK«-
\.\h 1(1^0 iiiiiiiiih(iM'ia iilrai|ii<i |M"i'i'ipiiMiH viviMo, ilt iiaiittir i<piHi-<ipi, rcN|><inil<ira pru omniliu^ ah omol-
({iiaHi iiiHi fiiiHHiMit lociH (liviriu, hIo oaHiMi'. iinunimi- huH imponchatur. tla nicul imnotii* mnmorK» Aure*
iHtn coiiJiincla.Si (]ii(ih uiitem novon monai^hoii, vol iiuH Carthu){inciiHiN iCccioaia* untiatoH inlnr lua pri-
in IhIo, voI iii illo inonaMli^rio (IhriHltiH ai'i|iiirornt, viloKiu m< ruiliil littnraH oxArricuiKi concilio<lan<i«i
toiiipus intcr ho oiMuoraioniH onliiiniin|ui' Mcrvarcnt. ipBO Boluh «crihcrol ; nic intc iiicriiorut ut iittoruu ex
El si (|iiaiiiio iiii 80 viiloiidoH jtilKMililuH iliinlaxat illo concilio iiirii;<>n(ia8 soIuh ipao (iiclornt. Bflxa-
prioriluiH v(Miiront,n()n ii'. hoHpitcH,H('ii (|iinHi iiniiiH giiitu <|iiipp(< (>t pu Hmpiiua
opiHcopoH tunc culcna
poii^»r('^alioniH hominos suscipcrcnliir ; hcali vcro li^uhat <|uortim lin^uu cl in^cniiim hcatui
^'Xbilii,
Fiil^onlii 0|)iH0opi
i
- proviaioniliiiH coiiiiiiiinitcr
- 1
I
^iihcr
n _. cpiHcopUH
l''iil;,'ciiliuH
^ _, ,_ riiil. l>roptcrcui|iiiin(iocun(|ue
„., v....,«
,
^
nnli, patrom spirilahMii aimplioi vonorarontiir nlTo- •> n^Hcrihchanl conHulontihuH, cpiHcnpoiuiii cunclo
ntii aij^ K<>iiKt
otii.'Hic l)cato i''ul^ontio aiiiiFnlii !
h^nlimiil ii\ Hiii^uln iu i>/\tt nn I <i nt\ uiia.
ilis|ionnnto,no Htiq niin n«\irtiitn
nim nomiiia /1 nnKn »« « m iu
dicobantur • lilol.^I*...!
tituio, s^id ..,.!:..... L.— ..<
>
tiuiius be«ti
onpla rcm>iKloriiiii sarcina cloricorum (/») conHolu- Ftil^cntii ^ermo lciiciiulur iii Htyio.
tionom pordorct iiiotittchoriiin. i'J. I'i'u>tcr islasquoi|uopiihlicitractatuscpiptoia8,
(-APUT x.x. Prolruililiir tenlenlinm
iu rTiiliuin. KfiK Hi(|ui!>rortne.xip8isopiscopisahs('ntciii plcbomautim
guiititi frcrnnt f/ii<('();<i. A'owi/ir oinnium eiiisro/io-
corrigcro vel moiiere voluisset, ad liealum Fulgon-
rum rrd'lit res/joniiii litteris. H//iciiciii ncriptorum
Fulgenlii. Montichi et clerici simui (tegwit.
tium siipplicitcr aJced'hat,ot per monaBiorium iio-
pelebatur,si quando iutpr se contessores bcntissimi communis meii^a, coiinuune ceMarium, coraniunis
de conrnuni ulilitatetractab;int.ultimus '|uidem se- oralio.siraul et lectio. Nullus
sesuper alterum inso-
debat verumt;inien ipsius senlentiaMi primas vel
;
lenlereirerebat.iieque propriistratrihu-. ainpliiisaut
omnes qui primalpm sequebantur audire et racere pecuiiarius consulebat.nisi quod iiiajiis illi monachi
cupiebant, qiiamvis inanem gloriam ille, nihil per qui beaium Fulgentium sequehanlur, districtioris
sibi vind'cans,dorerret honorem cnngnium prioribus abstineuliiB regulam custodientes.nibil omninopro-
suis. ('(/) Sic enim cogebatur respondere consulenli- priura pos.~idebant.(e) nec inter alios clericos cleri-
bus, ut paratus esset semper obedire jubentibus, corum more vivebant.Talis erat beati Fulgentii eru-
[a) Ant., Tahvero, in inarg., pr;ec,ifnebatuniri. dire jubenlifjus.ne prxntmpret, etc. Ant., Si" emin...
\b] Apu I Chiin., CMrnm velconsoluiionem postpone- ernt panitus .. iiec rr^.siuwhat.
rel nwiiiirliorum. {e) Non legimus quaj sequunturin mc-. nec apud
(') Chifll. cum ms., in vaurix .<iuis. Chitfl.
(d) In ms., Sz eniin ... ita paratus erat sstnper obe-
Patrol. LXV.
139 S. FILGENTIUS nUSPFNSIS. 140
di 10 qu r s-iiril li bi:« moiit;? ita su' j-i^lorum «ibi A <1irigit. mnra ductn? alqun per-hiclup,
a qtin s-ne
cor la ir;ti- fne! a lei retii-; ve!i'|itiilibLis ii I S[iirilale8 piTvenit CarihaainHm la.'tU!'.Ubi tHmiUiim li.li-lissi-
cojl' stt-.-qu- <lt licias.ul boni prnposiii mnnenlecfn- mus 'ijspeiisatur. erogandi talenia sibi crelitarepe-
auni.niM. s>educerenturinfirinorum Iralrum infrtia, riens ocra8ionem,rccpit in hnspitiolo proprio venien-
nolenlMiir. iinilHri q'i,-c quoliflic, ante orii'os oorum tes* ad se ciitholicos orlhodi-xos dlll^enter dorere,
gert^buiiiir exempla. Quis illius hubilalionis iJigiic rationem reddens qiiomorio Paler et Kilius et Spi-
expliff^l ot audfs^Dodiusill.iiuncCarHlitanaecivita- ritus sanctus, m.tnenle trium per?onarum (lifleren-
lia oraculiim tu l.lliuc euim venieoat alflictua per iia.Deua unus a tldelibus praedicetur. lantaaulem
cipere rpniedium con.«oI<ilioiiis,ibi >:erebantur inier fuit beato Fulgentio iacundi sermonis suavilas,
disc .riirtnles pacis el conoordian pacla fideliH.divi- tanta in vultu ejus micabat biiaritas, ut certatim
nam vulenlibus nudirc diligentius leclionem mi- (ideles universos sancia carilas traheret, vel inter-
nielrab.il ibi Dominus plenis>imae expositionisaedi- roirare doctissimum virum,veiaudire quoties ad in-
ficationrm. D^;l- ctabal nobiles viros.si beri pofsrl, terrogata re.spondebal. Ilie vero verbum Dei sine
qiioliilie bcatuiii Ful^enliuin cernere rlisputanlem cnmmunicans, occurrebal inter-
:
invidi t tabei^senle
libeb-il in-ligrntiam pustinenles inde petere sup- despiciens, nullumrogationibus omnium,neminem
pliciter eleemosynam corponilem, unde doctrinam g judicans improbum.paralus etiam ipae^si cui forte
quoqiie siimerent spirit-ilem.Freqiienter enim bea- Deus pcr Spiritum sanctuui melius revalasset, au-
tus Ful_'ontius quos multa largiendo de temporali dire vel discorp,lenere,?eijui,approbare, sub officio
fume liberabat.renunliare saeculo.sapie.nler admo- ductoris humiiitatem discipuli benignus el initis
nendo,l'aciebat ;etquamvis nihil habentes,habendi exercens. Unde conlingit utmullo doctior etseipso
volunlatem contemnere suadebat, ita cupidus sera- uielior fierel, lucra Christo majora perqnirens.
per acquirendaead coenobium fraternilatis.utquHm- Alios enim jam rebaptizatos errorem suum plange-
vis omniaomnibus nosset essc.monachorum tamen re docebat, el reconciliabat alios autem, ne suas ;
professioni sociare cunctos et optaretet vellet.Haec animas pro terrenia commodis perderent.admone-
fama per dics singulos crescens, Cartliaginensis b.it.Et quos jam perditioni proximos sentiebat, ita
qui-que Ecclesiae popu!o> ad mii.jora gaudia provo- blandis sernionibus leniebat.u* pro(>ler ejus bene-
cabat, ct certijsimis testilius ex illa provincia ve- volenliam verecundarenlur cogitalam implerema-
nientibud bealum Fulgentium cummendabat ab- liliam, reversique velociter agerent poeuitentiam.
sentibus. Confortati alii verbis ejuset doctrinae ejus sale con-
Caplt XXI. Perxecutio regis Trnsnmundi . Trnsnmun- redarguebant Ariitnos haereticos cum omni
dili,
dus nccersil Fulyenlium. Fructus ductrinx S. f'u/- p fiducia.Sic mirabili gralia factum fuit ut per unum
qenlii. sacerdotem,cujus sapientiam rex volueratexperiri,
44.IntereaTrasamundi regisadversus religionem sajiientum numerus apud Carlhaginem crescerel,
calholicam mens implacabilis etira terribilis inter el per ministerium persecutionis tides calholicain-
asperas pp.rsecutionf»3subdolnsquefaclione3,iuibus crementum potius qiiam defectum acciperet.
aequalem Deo PalrinegareChrislum calholicos iiunc Capdt xxii. Responsio B. Fulgentii ad decem obje-
torroribu^ cogebaf,nunc promissionibus invitabat, ctiones A^nnnorum,
8ub iiilentioneplusdecipiendt-e multitndinissimula- ^G.Ha-c omnia rex per occultos nuntios discena
re coepil rationem se siinplicilor inquirore calholicae egrcgii sacerdutisingenium.sapientiam.doclrinam,
religionis.reperiii neminem potans cnjus possetin lidem.pietatiin.mansur-iudinem.continentiam pro-
suiserroribusassertione ronvinci. Proponebatdeni- bal.et convenienter famae suae praeconiis, talem csse
qiie(aUiiulta9incplaruin tendiculas i|iiaGslionum,nPC qualia praedicabatiir agnnscit. Dicta proinde qua*-
si quis ei respondcrc voluisset.aut despiciebat, aut dara, veneno perfidiae plcna, Icgenda ei ccleriter
repellebat, imo quasi patienler audiens. satis (ieri dirigit, responsionem sibi flHjjitans reddi. Susce-
sibi non possc jactabat.Et revera quis hnmo lam ob- pit haec doctisaimus pontifex, el longissimae nar-
dnralo cordi valuiasel Iiimen ostcnderp veritatis ? rationifl incplis perobjectinnum capitula dividens.
El'licii'bat lamcn plurirnns religiosoa (/») aud ix (idei " rcsponsiones sub|ecit breves pro.Subilea, necessa
suae const intia per occa>iiones h ilomino pra^jiarntas rias, auctoritnte te^timoniorum grnves, et totius
studiosi regis convinccre blasphomiaa. Dicilur ta- r.itionis lumine radiantes. Quaa cum mulliaaa-
men requirenti diutiiis qiiia plenissime posset les- pientibus viria diii multuinqne collatas, et ad po-
timoniia cvidpiitibiis vindirare vpritatPiii cnlholici puli fidelis nolitiam pprductaN, rcgi quoque lon-
do^rr.ili!», (r) espe i-iter ppiscopos exsulanles bea- gn exspcctatione susppnso tradidit ingerpndas.
tiim Pulgentium.cii nihil decsset iii scienlin, plu- (Juas rex illo barbarus inlenlissimc perlogens,
riiiiurn redundnret in gratia, qui sapienter et elo- QL'U NiiNOiiAM prredestinalus fiierat ad saliitom,
qiienter rounnti reu:i satisfaccret. laudat aapienliam, mirntur eloquenliam, praedicat
4.5. Pnitinua rex probnrc cnpiens parerdr.tem.cui buniililatein, nequc tamcn mcretur inielligpre ve-
gpnerHliter testimoDium bonum totn religionis nos- ritatem. CarthHginensia autem populus triumphi
Irae pprbiticbat Eccleaia.servum alrenuuincoleriter apiritalia interprpa,propositione3 regia fuiaaecouvi-
(n) M"»., multi%. (c) Ma., Dicitur tandetn rcquirere.... Dicitnr teie
ib) Ant., uudacet. inter.
lil PlloLKd' MFNA. I4S
uliii lailii iiiiiriiiiiro conlUcliir, nl c itlinliriitii lldoni A C.AVi fiv. Ilrrum reUqnlur f^ut^enliu^ Pmti.il em.
!. ad
47. AilliiH' tiiiiii'U rcx viniiii ildclM-^iiiium |iriiliiiiii
nuvim boatuH Kul^Anliu* populu ignornntn |>«'r4ucl-
(Ifntiluriiiin, ilo uliix luiiti i|iii-Htiniiiliiiti riir>ili« iiili'r>
tiir.S.id rontrario nutii roHMlcntibui f«'nliii,»«iipfr lil-
rii^itl ul iiiti>rr()Kalioiii>in auuin noinol luiilum boutu
tiin InntaA puH).u>* unl iiinraH, ut por di»*» pluriinot
Kul^ontio pnt>co|)il lo^i, ni*i|uu iuoi1itunili,iir(|uu do-
omniH pono d« munii «Jm
illuc clvituH ron»oniret,»'l
ncriboiuli lriliui>iiMriiciillali>m.Timoliuloiiiiiinov>>rl»ii
vulolucionHCominunicnrRt.ibianlPin propholico gr»-
(>JUH cuiivinconilu Hiciit prius HcrmunibuH ujua inae-
tiaporSpiriliiinMnnctiim roplptun,(tf)Jiilinleo viro re-
roronlur, luliiiHqiio jinlicio civituliH violu» osso ilu-
ligioso nimiH atnicto (^ruvitorqiio pro di"rott«ii bpoti
rum proliurotur. Ituutus voru Kul^niiliuB Humcl eibi
pnntillciH iiigoinisconli, DiutiuH. nit, n<rc n'i|i,rito
li>cta \ix rocnloro pra>vult>n«, roHpomlcro ililToroli.it;
roverlomur ad vos; catholicm Ecclcsiap lilxirtate re.
Hod ros|i()mloro ouiii rox iiuijjihuc m.i^iH imporiibul,
II
porutu videbiti»noH liocnutom.qiiieno, «ecretum nH
rosponHioniHur^iioiiHmoruH.ot ruiitolaiii viri Hunctia-
Bpud te, qiiod nimin coritaH indicarp mo coniiuilit.
vimi dirndonliun) Judicuns.Unde idom pontircx dis-
Sic HidJicitf 8om|.(>r bcaluH Kul^;ontiii9 Jaciantiiiro
crotioniH virluto Hiibnixus.noquu lor.sitm por popu-
lugit, noc in donis Hpiritulibus humanam glnriam
liiin monduciu Hpnrgoronlur, quilius linporctur uut
qua3sivit, tcstiiiionio confcieniiiP Hua; contentus, et
iion poluisso.iiul noiuiHso bculum Kul^onliuni rogu-
do sola iiiii-ericorilia I)oi rretus. Unde etiam mirabi-
litius qii»]>lionibu8 obviuro, Irid libellos mirabilcs
'ia ''acero niuiqunm doloclaius.hunr i:ratiam dari sibi
lucil.ubi momorutum rogt>m simplicilor ulloqucii;',
nullatcnus ilosideravit. Se I si quando pelobatur pro
totiuH qiKVslionis (n) serioin quam toiuii uudiUi por-
iiiflrmis ot laborantibu.», vel neces-^ilatcm fempora-
cepor.it.iulo rovonlilaliat.docoiisunimam rationalom
lium tribulatinnum lolprantihu", Dominum dopre-
ChristoDominoinsuscoplionocurnip iiiinime deCuis-
rari, preres suas sub haf devoliono fundobat : Scl8,
so.Tun(>. rcx udmirulione maxiiiia repletus, nibi! est
DoMi.NK.quid inimarum nnstraruin siluti convooiat.
ampliu8intorrogaro(/))..usus, nisi quod imuscxopis-
Pi)8C«>ntibus ergo nobisquod monet noressit.ip, hoc
copisojus, Pinlit nomine, qiiasi ros|ion.iere conatus,
misericordia tua concedat, undespiritalis non impe-
tacerepotiusnoluit qiiam respoiidero aiiquitl poluit.
diatur utilifas. Oralio igltur nostr.-e hiimilitatis. e'
Cui lamon illioo bealus Fulgonlius, altorius operis,
expedil, tune ita a le exaudiatur, ut voliint .s fua (/)
quodadvorsusPintain titolavitdis(Uit:iliono voridica C
principalitercompIeatur.Et freqtienlprquidem Deue
restitlt, etin priinadetonsionesua viclo:? adversarios
omnlpotens oranti sacerdoti suo multa concpsfit;
temero satis ostendit repotiisso certamon.
sed ille nihil propriis tribuens meritis.enriim rofius
Capit IXiv. Liber seu commnniiorinni de Sftirilu
Sfntclo aii Abrngitnm ftre.-ifiytrriiin. fidoi pro qubus ox.»iidiebaluromniadeputabat, ne-
48.neSpiritusan:'tointerroganli pre?b> tcro Abra- que sibi, sed illis concessum hoc esoie dicebat.
gijje por coinmonitorium parvissimum lestimonia C.\PUT XXVI. Rif/iit in Snr/ininm cundis lntnntibus.
protiilit plura, docons eum cum Patre et Filiounura 50. Sed !ic diii moras longissimas fariamiip. unam
Deum simpliciter coiililontlum.CnJus etiiiin comiiio- ejiisspntentiam def.iciendis mirabilibusinseramus.
nitoriisenlentias inler utrumque illios temporis Mirabilia, aiobat, non conferunt homini justitiam,
opus ordinavit oporlere describi; logentibus omni- scd hominum notitiam. Quisquis autom horiiioibus
busndelibuscatholiciset n irantibus.orubefcentibus lueril notus, nisi fuerit jnstus, ad aeternaperveniet
Arianis et dolore (r)conlraipsum murmurantibus: supplicia con.Iemnatus. Ille vero qui misericordiae
donec mal.e suggesiionis occasione re|ierta,volenli cojlesti^ opora jiistificatus, in conspectu Dei solias
euiu regi intra Carthaginem d ulius retioere.dicore- vix 'rit justus, etiamsi p^irum sit hominibus notus,
tur ab imjiiis ct malis lioniinibus Sine caiisa, rox, :
p.
beita sanrtorum gaodia percipiet coronatue.Vir igi-
laboras^nihiltuadiliirentiapnifuMt.In tantum quippe tur iiiirabilis timuit habere laudem ile mirahilibus,
jam doctriiia Fulgenlii episcopi prtevaluit^ut de sa- quamvis [g) anipliori quotiilie miraculo taceret ex-
cerdotibus luis reconciliet aliquantos: proinde nisi hortalionesanctissimamultosinfidoles credore.mul-
cilo subveueris, {(/) religio nostra dollciet ; et qui- tos haereticos reconoiliari mulfos pessimis moribus
cunque a nobis est baptzatus, homousion iterum dediloscontinentisB faciens per
le_'es excipere ; dum
praedicabil publice reconi-iliatus; nec ^i persecutio. ejussaluberrimamonitasobrietateri! discerent ebrio_
nem volueris concitare, timeri poterit regalis ssevi- si, castitatem sectarenlur adulteri, distribuereora-
tia. Multum quippe confortat stabilesque facitom- nia pauperibus avnri rapacesque dncerentur^et ma-
nes episcopos Fulgenlii praesentia. tato proposito, superbis humilitis, liligiosis pax.
(n) Ms.. [otiuf< qiiTi^liorns, quamteiiui audituperce- Apud ChilQ. codd. alii, Juliteo; alii Viliateo,
(t?)
coepiscoporum l;ptosanimnsndrliflii,ipfaiiiquo pro- quia non pussunt negotiando, pciendo saltem provi-
vinciiim,cui tanturuiii prsei^entia Siicerdntum trlbue- dcre festinant. Illos quoque veros esse monachos
bat ornaium, praepeniiae sufe luce lepit splendidam ;
dicebat qui, mortificatis (r/) voluntatibussiuis.parati
concurrentibusundiqiie cum siaudio Christianis ho- essent nihil velleaul nolle; sed abbuti? tantummodo
roinibusvidere athlelamChrigti lortissiii.um.quicer- ccnsilia vel prserepta servare. Proplerea sine suo
taminesini;i.larisaeviontisimpelum legisfrcgerat.ad confilio nec eum Iratrem qui prae positi gerebatofli-
divinacastra rediisseiDsignibus laureis adornatum, cium, sinebat nliquid agere. Laborantes fratres el
bat ne quis Bcandaluro pateretur, quando uni pro- nosse salubriter disputans docuit. Jam familiares
pter infirraitatera plus ilare vidpbntur. epirfola9,in quibus tamen spiritulis .Tdificatioconti-
5J. Erat qiinqiip, ei nimia sollicitudo pr.Tvenire nctur, pl ibi apud Sardiniam commanentibus, et in
(a) Ex Chiffl. Brimasio ferunl nonnulli; «lii,r»7ju- {e) De hoc opere in Ant. editinne in nr.i libri gcri
ieo hIipt. YiHro.
;
bitiir, fulo rani esse quam ad Donatum habcmux.
{b) Chiin , OiritlilnnsB. (I) Ms., rum qu^^linne.
Anl.. qui >thi pluf. quam indigeant. Ig) In ms , dilfcrenlia.
ic)
d)Ma.. volufjlaliOus suit.
UB IMUH.KfioMKNA. H(i
ptil (»)llii tiitini|iin i\(itiiir riiil pnnii Dfniiiluiit KiMiti- \ nt pritir)<(|nnM, conrmtnrnm hnnlornm trlnmphom
liiiM til oliutii illi ilini liliri i|ii()H l''aiiiiliH n|iiHi-(i|iiiii noliilniii cnlt<bralial.Miiltilii<idiiirniii iiiatirini |id|)ij|i
Oalliiiriitii uoiitra Kraliuin Hiilxluld Hnniioni* roinpu- linntiiiii KulKnniiuni,qiiniii pliin cffieriii ho «orabtt,
(ir(-iilli> P(>lii^iniiti>,Hiii| ouilidlicnH taiiinn Odnciirrnnt alarrllnr rorn|M '<
Niill.raviMiH
voliMiH vi liirl,i)iinHtiitUiti(i|i(ili (iirciiHJH |i|iiriiiiiH fra- (| n( iru II iilmii C.lirintii nnr II III >>...<'.
I
i...t t.i-
(jnil)Uii, nn oociilliiiii Hnr|i(<ri<t viniH, Hi<|>lniii liliria triiiNciiiiti.lVdbarn taninn adhuc Doininna cu|ilanf
i|)HA tv i|)()iiilit,|)liiH l.ili()raiiHi>.x|ionori<(|iiaiii oonvin- viriiruiii llilnliiirnuaritatniii,ru|iioiii<tirnliribu<»ainbu-
- tilli
ccro, (|ui i (liiliioH scriiKiimM cjiih rxponcrn.lion nral laiitcH rnir ilnlitnr iniindiivit. Ki 'IuIh o(i 1
•
(h^liriiiitiH Hrmiiiictila cdiivinccrc, (nl. curitulin) nnurrurn vuloal altHi|(in ili", va*
r>r). Mu^iiUH plunn liiijiiH opnrJH laUnr mnrouilntn ritaliH?linmrn8B plnvia nrminnm tcrruit.aut ubae*
ilnbitatn oito siiHrnpil. Mox niiiin iit nat dictatio ip- (|uium((') Bncurddti ndi^ioHO pra^ltnrn prohibiiit;imO
siiiH lliiilii, proliiiiiH chI Idii^iMMiiiun ciiplivitaliH cit- |>olitiH, vcjiit lnvindirtionc rodnHti dnHupiT dniicnn-
toiitt (liHrupta . MiirH cniiii rrasuiniiiKli rc^iH, ct (In.itn, tanlniii iiili!H iiohiliuiii crnvit,ul plunntis Huiil
tuintliiliH lidiiitaH llildnrici rc^nitro iiiuipiontiH, Kc- Hupnr bnntuin Fulncntium j;ralanlnrnxpnn»iii,repel»
oloHiiP cathdlicip por Alricanicdnslitiita* libnrtuloiii > Inrent iinbro», el novuin tabernaculi ^nnuH arllfl-
roHtiluciiM, C.a.^lliii^inctisi plclii prdpriuin ilonavil cloHncaritulo cdmponorcntiimitaloroH coruin i-fTi-cli
('i.\ri'r x\ii. Fiilijentiui fiotiorifirfnli.isinn' .imsci 'itur (»icut KvanKnliunil()(|uitur)i>i vvtilernehant Mntlh.
et drilmitur. < nrtfinijinr rtfi niiiiir. Dblnln iflorin XXI, K). ritl(< ((iiip[)0 uliqiiid ot inti raci(;t)anl,([ui pro-
rrdhl Fu/i/riiiiiiiii iiiiiiiilinrrtit. .l/i/iMC/iov iiiiiii.ile-
niidnm capiit una-
priis indumoiitid licati Kulgontii
riis ecriesinaticii n<lliihrl. Insignis ejns huiHilitn.t.
nr hn^iuit seriiioties nd
Vixer^o ap()ropini|iianlc ves-
nitnitor prdtei;''biint.
Pliiriitms srriinit /i()./ti'ia.?
;i(>/ii(/i(//i. /-i7)>'i ite^em conlrn hiibiiiiiuni. I ibri ires pere sancla? memorijp HdniracioepiiTopo reprasen-
ile yeriliite fir(rilrsliiintioiit.<! et yr'i'i,r. Suh niorlr"; tnli.bencdix^^runt omnos et Inuduvorunt communi-
innj-ime se ilnt fiiynilrn i.e. Pircniio Fulifentii iii
tor niMim.Tiinc boatus Fulgonliiis pcrdmncs vicos
sutiiitiis et aceii'i>nis iloiorihuf. Fulifcntius muritu-
Cartliagini>nsis civitalis ubiciiiKjuc tninsibal niani-
rus iliitrihuil oiiinin finuiirrihiis. Moritiir S. efiisro-
pui. F/U'< hoiiorifirwH nionutneiitutn. Mauri Rus- biis etoculis demonstrabatur, luudibusque innii-
petise territoriuin fiopulnntur. moris prajdicabalur.
B.nUu^ it.ic[iic Fiiiii'>nliu.-^, pdPlc]uam sa[ ii^nlcr ox- 57.Postqu.im voro domos omnitim diliuontiuin 86
pugniissct P(>laL;iands, Ijclilioatos niornil videre ca- (rf) concilus visitavit,benedixit,ot pundero dipn<itu3
liiolicos. Ind'', quod per oum Spirilus ^ cuin gaudenlibns.iiui priusfleverat ciitn flenlibus,
pcciinduni
aanctiis pr.idixorat, revorsus est Carthasincm cnm conctorum desideria satiavit.VHie (uciens fratnbus
omnihiis conpacordotibiis, undo soUis exiorat.lnve- epressus ost de C.arthagineipfr omn^s prolixi itine-
nit l;Htos,qims roliqucrat nHVslos.lnvonit nimiiex- ris vias puudin majoraroperiens,inoocur8uiii suum
sultalione torvontos, quos reliquerat persecutionia popnlis undiquc tendentibus.cum lucprnis et lam-
violentiain sulTorontos. Invonit habentes spirilalein padibuset arborura frondiliua,'* redd^ntibus pra-
patrom, quos roliqiierat doliMitos viduatHm Eccle- tiam ineirabili Deo qiii boatutn Ku gentium mirabili-
siani mairom.lnvenit exspoctantos so cum giudio, ter in conspectu omnium fecprHt graiiosiim. Per
quos reliqiierat gomenloa in tadio. omnesEicles'astanquam proprius pi^copus snsci- i
56. Tanta aulein fuitdevotio Carthajrinensium ci- piebatur,et sicdo reditii eins omnis H^zacena pro-
vinm, beatuni l''iilgontium revisore cupientium,sic vincia volut plclis una gaurlcbat.Ouem obsecro glo-
univer^^us popnlus oxspectabatardenterqiiom vide- riH^ hu.jus nun aitoleret magnituito .'Beatiim tamen
ratinconspoctustiopugnasseviriiiter.utaliisepisco- Fulgeiilium ad iiKiJoris bun.ilitatis stuilium provo-
pisanleipsuin descendentibus.silens multitudisu- cavit.Veniens namque cumgloria populari.et digni-
por littus slarei, ocuiis ei mentibus inter omnes tateni pontilicis privilcgio specialisvenerationis ac-
episcopos beatum FulgenliuMi (qiiem lamiliariter D cumulans, postquain in calhedraspdit,intor mona-
noveral) qu«rons. et eum a cut'Cii& navilius expe- chos adtiiic habilare desideravil.Et ne vidorpiur ab-
t(^ns, Ubivcro facies ejus apparuit.immensus nasci- balis. Fclicis adventu suominuere potestatein.im-
turclamor,altercautil>nsoranibusquisprimosaluta- perandi raonachis oranem sibi adennit voluntarie
ret (6)agnoscendum.qiiis caput bencd'centisuppo- facultatem.non suam.se allerius volens ipsequoque
I
neret, quis extremis vel saliem digilis luereretur sequi voluntatora. Et qui adhuc monachus dispen-
tangere jrriidientem, quis videre vol oculis procul sationem snsceporatfratrum, jam episcop':s domi-
stantem.Resouabal divinalau^ex onmibus linguis. nari noluit in proprio monasterio sic sollicite c«- :
Ad Sancti quippe Agiloi basilicainse.juens populus vensne Felicem conlristaret abbatem,ut exhibens
bus n.ondchis nd ecclesiasticam militiam transtulit; demulcpbat. nec inanog et vanisaimos plau3us,sed
ibi qiioque oaritati oonsulens. ut diim pone omnps compunoiionoin ueneoiins cor !is. Fxspictavit eum
clericosex illomonasterio ordinat, .intiquag familia- sanotae iiiemoritE BonilaciiisppisoopiisEcclosia;Car-
ritatis monente notitia,niillalis aliquandointer mo- thaiiinensi sapud Bnrnos (/i/.Fiirnos.Eorlcsiam de*
nachop et clericos ventilaretur. dicans,duobus dicbus se praesente Iractanlem.quo-
.59.yun)ni;im qunque diligonti;tmpra;buit nequis niam tantnm deloctatus est audire verbum Domini
clericus ambitiosis vpslibus ornaretur, !»c neLOtiis de orc pjup.ut donec illo sprmonein finirt t, ip?e {b)
Sfficularibus ocoupatusHborficioPocIesiasticodiutius terram lacrymis irrigaret, gralias agens Deo,cuju9
vagaretur: jubons omnes non longeab ecclesiado- gratiii semper in Ecclesin cntholica summos excitat
miis haberi', manibiis propriis hortuni colere.psal- praeclarcsque doctcrosMiillajam revprsns decxsi-
lendiquesuaviter aui proniintiandiciirani maximani p lio oondidit nma, ripcem libro3 Fabiani mentiontis
porore. Por singulns septimanas omnes cloricos ac falsa gestri convincensjde veritate priTdpstinationis
vidiias, et quicunque potuisset ex laicis, quarta et pt pratiae libollos tres confpcit,;ili;iqiie mulladiges-
sexln foria 8tatu;t jojunare.qnoti lianis vi^iliis.jeju- sit, quae si quisscire voluerit, i:i ejus monasterio
niip, matutinis et vr^sporlinis orationiliu-' ades«e voraciter scrijita ropetiet.
pr.Toipirns omiiPS. Aliquanlos inquiotos vorbis.ali- 6-.Nobis aulem jam tempus esl dicere quomodo
qu^^iilus vorboribuscoercobal.quDS culpa inanircsta post omnia bon i oppra sua rcquieverit,nd coclo re-
flag.llaricoppprat. Ita vitia runcloruni salubridis- gna translatus.Ante annum ferme quam de isto sac-
pulatione mordebat.ut nullius intorseronp noiiien oulo raporotur, profunda cordis compiinolinne por-
o nii(:« rog"ret meluero, et lalenlia quoquo pocoiita inoliis, roliquit .«ubito ecolesia8'Jcas occu|iationcs.
snlubritor timendo dosprprr.Vcrumia'nen qiinmodo Et de ipso iiioque monasleriosuosecrplo rpcedons,
inter proiirios clcrioos nraorom pop«f' habore oau- ad insulam Circinam paiicis cnmitanlibus fmtribus
telam.qui diulnrnas ptifm finilimnriini plcbiiiiii ri- navipavit.ubi in qnodam tirevi scopul.i. cui nomon
xas et rontentiosa rrrfaminu ..ir.mobal? pso deni- cstChilmi.ulii jaai iiionaslorium fabrioari tnandfivc-
qup Mftximianensis animositatom plebis.nrdinjitura raf.lpotioni et orntioni el jejnniis vaoans,veluti sci-
sibicpiBropiim rpcipcc nolentis.silubii admonilio rot appropiiiqunrosibi novissimnm dietn.sio ex foto
re ?• dnvit.dobiUiiT qiie (inem ^ravissimo scnnlalo ' oorde suo pa-nitcntiam ges?it.El quamvis fotnvita
stiituoiis.ounclai .tereosnn d sieetstilultrilorf aci- ojtis, px qiin monHchorum profcssioncm conversus
(aj Ma., Junrcnu. Ant , Vivecemi. [b) Apud Chiffl., ipse tacrymis genas ngaret.
H\) phoi.k.comkna. ir.o
A.^I.Soil iniiHI iiulrtrn nnxoriiiit itti>H, ol oocn •<ir- A tiiin iii«nibiia nli rrrlnalam eivHallii, qnin Hflrurida
VII 111 llilii|oiiilioniiMl)iiiiilnii>i ri'(|iiiri<liiii.lnoiililonlm iliniliir,iilili'iininrflliqiili(iia|ioiiti)|i>ruriirontl(IUflrflt,
pnrn volonlati llilclilcrcrnilnnH, pi)!«t(]iiamHOson8il n C(<HfiioniH) cjuH, inimica gcnn Mniirorum KuHpiinsa
sinn uliquu (luiiilalionn iliHsolvcniltim, vocann uni- tcrrtloriiim rnjiontn vnxuvit, rapiiiiH,ca>dibuH,incen-
vnrsosclcricoHSitoa pra^snnltbus mon.icliis.iiliociiluB dii^», multa ilfvuHlnnfl, ati)un intr.i ipsnH «•cclesiir pa-
P9l eofl riioonH, Kgo, rraln^s, animarum vcatrariim rietOH quo9 invonire potuit jiiKulana Qui» bculi Ful-
Haliili proH|)iuion8 molcslnaupud vos Ibrsiliinntdifll- gnnlii gratiam non miretnr ? Qnundiu vixil furomra
rilis cxsliii ; «l idoo ohsccro voh ul ignoncal mihi belli civitas illi commisHa non Hensit. Kt cum lota
qnisquis aliqitid dolnl. I-Usi rorsitun geverttuH no!<lra ponn provincia cuplivitulcm Hustincret borribilem,
niodititi Iransgresfu cst debitum, oralc no mihi hoc Huspa fnit incolumis, propter sacprdntMm venerabi»
Dominus impulcl ad pcccalum. CumqiK^ lahu boato leiii, cujus vitu propriis civilms miirus fuit.
sempor airabilem, pro oinnium salute, sicut decuit, discordantibug laicis et clnrieis, annuo) prope inte-
invigtlasse clumanles, Provideat ergo vobis, ait, Do- prum prolixitas contenlionis exegit ; san-
et illo die
niiniis Deus mcus pastorem dif^num se. clitas lua snper cathpdram ejiis scdit, quoi[inede-
lU Tttnc imperato silenlio, paulitluni requipvit. functua ^sl. Ornari quippehoc pi'ivile;.iio meruit pri-
Et deindo paiipcrumcuramgercns, reiiiiisitasumma ma solei; nitas cjns dcjiositionis. iit mullo amplius
pecuniir, d<> qui lideli«isimus dispensator qitolidie venerabilis licret per iraudia tiiae ordinalionis. Vis
pgentibns niinislntb.it, lotnin jitsoit expeodiiper autem nosse qnomodo non birtuilis motihiis ista
seipsum meinoriti'rrecolens viduarnm. pupillornra, provpnerunt. sed iiltus oralionibus dcmonslrantur
peregrinorum, citnctorumque illio indigenltum no- esse cnncessa ? R<"cole visionem fid^^lissirnam beati
mina, quiluis quid ^ingulatim darehir propria deli- Ponlianiepiscopi Thenitani, qnani sic ipse narravjt:
beratione conslttnit ; hjtredes in hoc sa^culo non ha- Eunti mihiserundnm pr^ceplum Ddiani firimalis.ut
bens.h.-endilal-MU hujiis benevola» sollicititdinis pau- Rnppcnsi Ecclesife cligercturfintisies. idern lieatissi-
peribusderelinijucns.Sed necsuosciericosdebita be- mus Kulgenttus per 1« m(>iisqiiieiisap, «roit ;ci aira-
ncdictione lrHiid.tvit; Ipsorum quoque paupertati mi- Idli, siculsoiebat.aspeclu saluiansaiiiicabilitnr.Qno,
sericorditer consulens ac secrete omnia prjeordi-
; inquil, nunc sanctitas tua vel"Ciier amltnbit ? Cui
nans.oransjuuiler.et intranfessingiilos beneiiiceiis» respondi. Ui episoopus Ruspi^nsi Ecdcsi e eliijatur.
usqne ad extreinam horain sana mente permansit. Illeverosubridens.Jam.inquit ordinHtusest. XniiDe
Postremo dic lialendarnm Januariarum post perac- apparet iilius orationihus fuissf perrcciuin quod est
tam vesperam, bealum spiritum feliciler in manns visitanle praedictnm^Quiergoconfirmationem nove-
Domini tradidit, annnm sui episcopatus agens vice- rat npcliim clecti vel ordinati, diem iinoqne i]uo in
siinnin iiuinlum, vita; autein totius sexagesimutn D culhedra ronsidere polerat ordinalus lain or mdo
quinlum, stcut multis ante fratribus niorti proxi- scire meruerat. Volisitaque conliouis el lidelt devo-
mus indicavii. tione semper uptamus ut glorise illins lactus parti-
65. ipso autem d'e sanctnm corpus pjns sepeliri ceps in aplernnm. non indiunus tanto pr^cessnre,
miniiiie potuii ; sed in oratorio monasterii conslitu- teliciter vtvas, operisque hujus de perleclione no-
tum, tota nocte illa in |
salinis, hymiiis in caniicis bisci mhominogralias agas, et pro his qu.^eininus
spirilalibus vigilare monacbos^imul elelericosinvi- forti' di' la sunt eloquenter ab omnibus sapit- niibus
tavit. Mane vero poslqiiam nuilliludo maxima popu- lectonbus veniain petas.
lorum de locis liuilimis ad exseqnias venil sacerdo-
1 Gmffas ago Domino quod de bono thesauro A debemus. auctor est debili, qui aucior
Itle igitur
cordis hownpToierre (Matth. x\i. 36) nondesinis, est doni. Namseipsum sua largitate dignatus
et
Et liiignn ICnrharis. qnx in bono homine abun- est /acere dfhxlorem, non quia indigens ab aliqno
dat, fiuritatem tuicordix insinuat. Quae lirct divi- accepit, sed quonium abundans Imgiter tribuit.
nitus concessis eloqiientix flxentis exuberet,non ta- Semineceni quifipe suo jumentu ini/iosilum, stnbu-
men tnntum credo set monibus exprimi, quanlum larioque curandum tradens, duobus denariis datis,
scio cordis lui pewlrnlibus rontineri. Oivino ete- ita se debitorcm profitclur^ ut dictret, Si (]iiid
nim ique succcnsus, sic ncbis Jiigiter com/ialcris, supererc^gaveris, (/y) ciiinvenero, redilam libi
til eliam illas liibuldlioncs quae, licet acciderint (Luc. x, 3o). ()uid ett. nutem, si(]iiid ^uppvvrogSi-
nobis, Pomlno tamen adjuvnnti- fuerint superatse, quid a me magis acceperis ? Nam ei
veris, nisi, si
tu sic ens pro noh'S pi'ne semper pnleris, ut quo- ipse qui supeierognbnt in eo quod non acceperat
ties eas rorde rcvolveris, lotics cns pati quodnm- prxcrptinn, sed dabnl e.v carilnle consilium. mi-
modocompellais. Ecce quantum boni carilns ha- sericordiain se profilebatur utique (al. ilaque,
bet, ecce qnanlam Inudem coram Deo et homini- conseculum. Aitenim : De virginibiis aufeni piae-
bus po^^sidel ut dum dolet quod accidit illi quem
, cepUim Doiniiii noii habeo, sed consiliiim do,
amat.frequenlius recordanlo ii.ngis ipsasnstinent. g tanqiifim miserirordiam C'>nsecnlus a Domiiio,
Hoc ergo superest, ut quo l ipsa cnritas /acere ul sim fidelis (/ Co/". vii :25.) Misericordiani est
consuevit, pro nobis jugilcr /aciatis. Qunl autem igitur comecutus, non solum nl erngnndum acci-
est aliurt, nisi ut illum, tnquo nos pure diligitis, perrt, venim etiain ul amplius crogaret. Ecce
ipsum sempei prn nobis onlis? Semper enim rari- qunlis cst Dominus no^iler, ut donnndo debeat, et
tas pio his quos di'igit poscit, dum etiam illa qux quanlo iuagis donnt, lanlo magis eum debitorem
tutn sunt metuit. Metuit nufem non eo limnre quem esse non pigeat. In quantum enim gratts largilur,
tpsa /oras expellit. nam pfrft-cla caritas toras in tanlnm debilor inveniiur. Nec enim potest
miitil timorem (! Jonn. iv. 18), sed illo tiniore aliquir, dehitorem habrre, nisi in eo qiiod ipse di-
quem noii ad limorem, sed ad ainorem hnbere ron- gnntus /uerit gralnita Inrgilntc conferre. /psum
suevit. Tiwet crgo non timido {n) limore (al. igitw pro me jugiler posce, nl mihi largialur
amore), sed caslo. Non cuim tiniet /ormidine cri- reddendi debiti /arullatem, quidonavit, ut in ipso
minis, sed 7-f'bore jmrilatis et firmitate virtutis. caritntis fibi liberam dcbenm servilutnn.
Exigit a me /r.rteren deb quod me relenter,
luin.ih eniin vere tuo rordi, qnod ror meum es(,
Doin>niindjuvanle,spon lei redililwum. Non mini lolinn /nlenr, quoninin, sicnl cnrdi meo, ita cordi
hoc debitiim sic /iro/iteor queuiadmodum d- qno- n tiio alii/uid eedare nnn possuin, reddendt debili
dam luiis Mnromeiiiornl, quod ipse /atebnlur,sed tardilatem illn mihi rnlio procwavit. Qiioniam
reddrre pos:<e n< fiabal : sed illud (al. me
illo) de- adrertus riijusdnni hxretiri vnniloquin respondere
bere /niiiir, in quo ine rrdlere //os^ie nonwgo, sed coin/iulsut sum, qui nnn .\olum uieum nomen. sub
spoiidco. f/isn eniiu mihi donnl unde reddoiu, qui Futiniaui holinni) erroris nota. non duhi-
{a\.
donnvit nt dehcnm. Nisi emm ab i/lo occipereiuus, tnvit Incessere ; quin etinm snnctnrnm Aui/iisUni
non solnm re 1'lere, sedner i/tsum di b e /lO^aemus, ;
et /licrongmi dirln, tnnqunm ine.r /iro/rssinni ron-
Quid mim nobis invireiii, ni.si cnrfntriii dcbentus? traria. in mc roluit relorquere. Cu/un nouien
Quod itlique n. Pi.ulus hxr lo'/iiensfidelibus, eri- nunr lilteris insinnnrp. dislnli, sed potes i/ise /no-
denter iiiten lit: Ncmini (]iiid(|iiain riehi ali.s, 2 rul duhio ncordari. .\am ibi te nohiscum aqud
njpi ul iiivirciii diligjilis xur 8). Quis
(/{inn. Cnrlhnginem /losito, ntihi dicla pJus allnla sunt,
autein falenliir di hitinii.si negit accipium ? Iii 10 gt si 'irne rrroli, eliain in litam notiliam pervc-
igitur, qiiot nxs dibere diciiiins,/iro/ectn iiositrce' neruht ,
nifvl enim te ihi pnsilo legere /lossem,
pisse •' onslrnmus. Dieit qnip/,c //. .X/tnslolns : qmf tibi rerensrnifitmnfferre non /lossein. Eosdrni
(Juid Riiiiii h .licf» .juod non ai-cepisli? t^i anlem igilur lihrllos, Dnminns voltir il, vcst>x cnriln'i
si
accepinii, qiii.l glonariH, qnasi i.om •*cre\trT\* relrritrr deslinnbi. I:'i nnn duhito quod tuenm
{liniii. V, i)) ?Nnin '7 nhn loco tftntur : Q iia tnrditnl-m in Ino debiin dignrri^ /lalieuler /rvre.
carita» l)(*i ddTusn isl in coidibns inistris ptr Qiinninm scinqunntumdclvrteiis, velqunntum nos
Spiriliim sanclnm qiii dalus esl nobiii. Qni rrgn sem/iei ipserom/icllas, ut nns, Domino adjuvinle,
nnbis d- ilt qiind rnlilendo debrnmns. i/isr nohis non iiigent hx>eticis res/iondere.
doiuiliit /nrnlfntrm qna /lossnnms reldi rn quud
S. rULGElVTII
A!) MONIMIIM LI^IM TIMN.
IMMMIIS. \A\WA\
DE DUPLIGE PRJEDESTINATIONE DKI UNA HONORUM AD GLORIAM, ALTEBA
MALORUM AD PGENAM
Ckvvt iMinuM. Drui ut eum quxinmut unfiinii fl 'i \ (jcliitor (iua'Mli(»tuiin,ilim»n<l pr«MntflpiBlol«ipolui
iiurrfntibu» invemlur. iipiirirc.Uiian) coriliinMilOfniiaiicli AiiKtmtiiii v«rbn,
Sl.illor,iilii;i«,lilM«.iris»imnM.miir.o,qiiniilu.iMlr.
^^^^ ^^ hl.ro di) IVrrcclioni- juKlitim homJniH,*//» /lii
moii-Atrunt ilrii-ctuhilnu liii iiiiimi 8mc.-.rilalrm,hui
,,„,,„/ ,„/^,.,/„„, ,,r.,<ifWP/fl/MUH/.iiilor «11(1 ].
.hil.iltMn(|UM»lii.lus|.iril»liHani..ri!m.lttiUuni no«lr.D
c„^n„Hcitur.Cuiullciuin»tal.in uibiuncturn .i',
: .
nobis tribuit.ut bibamus.lpse igitur laudandus est fectione justitiae hominis.testimonium prophetae ia
.lusrendum dormientes exsuscital.seu cum se inve- l"""» retractuvi.ul-i ait:.Vo« eal qui fariat bonum.non
niendum nobis qu«>rentibus donat. Qui profecto ^.<iu.s<?Msnrf "n«m;P.^a/.xiii.3).Et sine aliqua nebula,
nullatenus invenitur, nisi ipse nos excilet,ut qus- «'"e «''1"» dubitalioneexpressit interpres ipse ve-
^.jj^y,,
rissimus.genos talo essehominum.quod non fariat
Caput II. De eodem argumenio. bonum. illud pr.tdestinalum utique ad inlerilum.
Rosolvensigiturscripta tua.tanqu.imohirographa Atqueui tuussermoprastalisanctiviri fulcireturelo-
raea,ulexhis instruererquot vel quarum tibiessem quio,eadem verba, quae a beato Augustino {dc Per-
(a) Cod ms. Thuan., munere gratix. [b) Cod. ms. Thuaa., forte.
155 S. FULGENTIl EPISCOPI IIUSPENSIS 156
fecl. juxlitix, rap. 13) sunt dicta. subnpcteng : Ait A. ten-js intelligondi conressa.nihil aliud accipiendnm
enim.inquis, iilem glorioaissimus Anguslinus : De existimo in ilio sancii Auguslini !-crmi)ne.qun ad in-
illoenim bono dictum hic debemus arcipere, quod i6t teritumquosdampraedcsiinato-firmal.nia- ad interi-
ait: Daus de roBlo prosppxit suppr filios tiominum* tum supplicii, non delicti; noque ad malum, (inod
ut videal 5 si est inlollieen^.rTut riquirens l>oum injustoadmittnnt.ped udcruciHlunuquemjustissime
{Psiil. xui. 2\ H'ic erga honnm : quod eal requirerc patientur;nPcadpercaiuiti,qnoprimaiad re^urrectio-
Deum, non eral qui ficerel.non erat usque ad unum, nis benelicium,nut nnn accipiunt.aut amittunt,sed
sed in eo genere hominum quod pr.vdestinhium csl ad ad tormentum, 6 quod
illis propria iniquilas male
ad incintcntionem tuarum dirigenslillerarum dicis tem animse primam.in qua nascuntur parvuli,vel in
sentircme jam cur iterum haec inrulrcP,?cilicetquod qnam (sicul beatu.s Jacobus dicit) concupisceni.ia sua
saepius reluctantitemihi,praBile8tinationemnontan- iibstracli et illecli (Jncob. i, li) recidunt criminosi,
tnm in bono dici, sed etiam in nralr>,dum in maio sed ad mortcm sccundam,quam necesse est patian-
preedestinationem te relegisse diceres, ipse docens tur.rotribuente justissimo judico.seu qui ante per-
aiebam ad poenam debitam,non ad malum facien- ceptam gr.itiam baptismi discsilunt de s.Tculo.sive
dum.posse dicialiam praedestinationem.Quod etiam g q'''.'« vacuum grnliam Dei rrcipienles {// Cor. vi, 1)
tu,sicut scripsisti confirmas.Scire te lamen asserifl post acceptum baptismum.usquein finem praesentis
quid et hic respondeam,ut tuear sentontiam mejim vitae malunt 5eri;j rs^^e pcccati,nec volunt.dum tcm-
hocest uUeritum nondici nisi morLcm.l:t adjunpis, pus est acceptabile,et dies salutis converti a via sua
iiiala, ut vivant et ignoranlrs, qunniam benignilas
interim lepisse te hoc,etassever.<>?seetiam praedes- ;
tinaUim popnlum ad interittim.De\n(\e admones ut Dei nd poenilenliam eos adducit, ifisi sccunduni limi-
considerem ipsius loci sermonpm,el utdoctor meo- tiam .tuaiii, el impaenitens cor, Ihcsauriiant sibi iram
rum discipulorum,non ut as^ertor niearuni propo- in die trpe et rcvelationix justi jndicii Dei (Rom u, 4,
5).l)e illa ergo morte.quam silti peccatores manibus
gitionum,taciam vo« sequenda cognoscere.
CAPur IV. Inviicatio auctorii modesin ft llieo'ogicn. et verbis acrersierunt, et s.stimantes eam amicam
Ego quiderii,carissime,quanlum Domino giatui- d€nuxeruni,diritur:A'(;//7(' x,rlare mortem in errorem
tam uraliainlargientemodulum popsum propriaepar- viiae vestrgo, neqne arquiraiis perditivnem unimarum
vitatis agnoscere.sub illo uiio Domino atquo Magi- reslrarum,quoniain Dnus mortem non f'rcit,ncque l3S-
stro, in ejus schola positus,nnn fratrum meorum tatur in perditioue vivorum {Sap. i, 2). Et alio loco
vocari magister aut doclor afTecto.nuorum in veri- autem diaboli morsin-
de hic morte dicilur.' Invidia
suae internamPUBviorcmque doctrinam(uhi sine so" erunl vobisin poenam iniquilulis.Projici a vobis om-
nis aermonum el sme flomenli? littcrarum en diil- nes iniqiiiiatesvestrns,qu isimpielecislisadversHsme,
cius qi)0 8' crotius voriias loquitur) ea nie docore rl faciie vtibis cor novum elspi' ilum novum.Et ulquid
digni'lur,qu;B sic prop.tnarn^sic ar^seritm.ut in pro- monmini iloiniK l^rnrtfQiioniain nolo mnrlem monen
positionibus atqne aj^aertionibus meis.veritali (quse ti.-j.-sed^nLquoinodo) ut avrrt.itur iose a via sua nuila,
nec fallit nec tallilur) sempor inhaeream, scnpor tt vivat anima ejus {Kiech. xviii.30). lifpc esl mors
obediens conspntienpque rei eriar.Qiioniam ut vori iinpiotaiis, quim non jrril Dms. qn.T> per dinhitlnm
tati obeilirpatqueconsontire valeam.ipsa veritaaillii- iiilrnivil in orbcm lerrnriiin. In hac cum imiianlur
minat.ipsa adjuvat, ipsa confirmat,ab ipsa pnslulo qui sunl ex paite illuis.
doceri multo plura quae iiesrio.a qua accepi pauca Capitt VI. Dfu.f hiiic niurti dnplnm mortem retribuit.
Mor.i nniinx in grfirnna.
quap sci -i.Iogam rogn^tit.praevoniontenc aubgoquentp
Huic uni morti^quam peocatnr sibi per contemp-
miseri ;ordia,qiitTcunqiic salubriter scionda nosciii [)
tiim divinapjussionisinjiiste conriipiscendo arcpssi-
doceat iiie, in me, in
bia quae vera novi custodiat
vit.dnplam Deiis innrtem jiisto judicando rotribtiit;
quibus iit homo tiillur corrigat ine.in quibus veris
hoc osl.primam in sopHralionp anima^et corpnrig,
(voro) tibubo connrmet mp.ol a falsis ac noxis ori-
spcundam in wterna cruciattone anim.T et rorpnrig.
piat nic, ut in cogitalinnibu-i ac Bennonibus mcis
Ac per hoc primhm,iiu8,di8Codcntp anima.carnsnla
quod salubntcr donat, inveniat^et oa laciat de ore
moriUir;8ooiindnm vero.qiiandn rcdions in carnera
raeo procedpre, qunf sint coram ippa principaliler
anima, in oailim el cum eadem. m qua perravit,
(rrnta,et nir finnt liilelibus cunclis accppla.
rarne »,nrquetur;ut cum qiia communiravit mortem
Caput V. fi/".«pon«io n I primnm quiettinTfm quomoffo
mnt qiii'1'im n^l int^rilHm pr;rite\linnti. I'f.ccnti>rum
porcati, qiiod Dei lionitas inierdixit homini, cum
mor» iinn '«/ n Dro firAf/eilinnln. ipsa rnnimunirot mnrlpm siipplirii.qnnd paravildi-
Qijantiim igitiir.ips'» ventato (qua; verum lumen vina justitia pPccatori.l>o hac iiiorto^alvalnrnoster
661) illuminnnte lenebras meas {l'*al. xvii, 29), in dkil.iSolile hmere eos qui occ>dunt corpus, animam
bujus qua!9tiunis 87rutatiune,iucullad mibi eet bac- autem non possunl occidtre. Miigis aulcm eum timele
II
i'ol ad monimum I in ini
qiii ftotfMt rt a»imn>n ft roriiui prrdere in iifhfiniant \ IIm |ii)niinor|iim ipM vntunlanail.nlmilam onrupli
{Mdllli X, VH, (,)iiiii| iTHo iiiilo n.lirniium rmili pn- oatitiniii tintirrn nnn |iiiiiiiit. Ar i)iu in prtrnrnli vKa
rounl.noii ihI illv im ii|iciii .aiil liutiitiin U»"'l '•uIimii Ktulini Mdjiitiiriii inllriiiitnii non rfilal.iii lulurn nu-
in ^rliiMiiiu |irri(uii nuiil.huu rnrll Dni ifi|iiilHi>,oiii lAm.gralim tinnolieln, Inflrrnllalrm nnn habaal. El
luillii |)lii<'i<l pciM-itnlin iiiiqiilliin.Out <i>iim (/<7tf;i( vii- nunororrcPlurrunllniinJuvaininpme<llraminia,tun')
quilah'fii,i>ilil (tuiiiKHn sutnii ( /',i(i/.x.(^).Kt iliril Jonn- vprn rruniiir/ptornn pl«Miilii'l|nn*iiii it.it '^ ,'
tii .
iifH : Quia tntiiitf ijUi fatit fitciulum, rt unijuilatcm l)oiiM,(ticut in praMicBlinnlionn k' ni|i(r r
, <;r
pnr |»riiphi«l«iii iliril : Quia anivia qu.r ]>erc>ivfrit, nln il/iqiifl ipHiUHinHinuHlur agntlin.oum diRil Hrri|f
i/isu m(iriV/Mf (/ icr/i. xviii, \). Do Kilio milniii Di^i liiru: Kt pr,vi>arnHir viiluntn^ a llmino iProv. viii,
.li)ui,.ilii'il : Siiuiuy qiuailli' ajiimruit, ut ffccata tol- '.^''.itiu.rta l.\\). Non nulotn o'' uliud prirparuta diri-
tfift, et fifnalum in to uon est (I Jinin. lii, J>. Hicut tur,niHi (|uin d.mdu prn-dicitur.A qiioenini pr.rpn-
prHoptuMMiliim in tio iion OHt.ila pocciitum «x ro non riitur pcr bnnitalRm npiiipilornam.nb ipnodalur pcr
PHt.Qiiml rtultuii i'\ Pi» non oHl.upiiH pjus iili.|uo iinti iiiilchituiiigrutiiim.OiiDil ip-o I). niinU" KzrrhipliB V4-
pnt. 7 yuoil HutiMii iiuiiijiitim c«t in o|ioro oJhh, tioiiiiitinno lcHtiitur, diccnn : lhil)0 votiia ror riouum,
nun(|iiiiiii liiil in prnMlcHliniitionn ojuB. fl spinlum novum dalio in vohit.et aufrretur cortapi-
l>
Cahit VIII. Qunmi.d> sunt mnli n Itto jirm^lfttinnti, deum df rarne vestrn, ft dalio vohi» ror tanieum, et
uoit n'l oulnnin. ird iul ficwnnm. Diut snlvandos fifJt-
spirilum vifum dah<i m volnx.Et liicinm,ut in juslifi-
ventt ,ilitiiiUiiiido\ i>ii'iiiit.
calionihus mris amhulelis judina meu ohservetis et
ft
Non orgo priiMloslinati Hunl miili ad hoc i|uuil inalo
faciaiis (Lifch. xxxvi,J(),.Dul erg'» Deus cor novuiii,
operimtur.a iiMuupii^oontia sua iiliblrncti it illrcti,
titinjuHlillcationibuHpJuHaiiibulpiiiuB.quod pprtinet
Hei .iil hoo nuoii juHtrt patinnlur inviti.lVfLMioslimi-
ad hon.-n viiltintatis iiiitium.Uat etium ut jiidicia S
lioniHonini noiuino non uliqiiavolunlatiH huinana'(<i)
ejuH observcmii.Ti laciamus.quod portincl nd bontn
coHClitia necp88ita8 0xpriniitur,seil niisericorset ju-
operationis eircctum.
slaruturioporii^diviiiiHompilcrnudisposiliopne.licii-
d judicium Capct IX. Dio esl et voluntns el boni operis fneul-
tur.Doo aulom misertionliam (/'.mi/. c, 1)
./1
Donst eliam firaliam dignoin retributione merce- D aulem farcre voluntatem "jus.uisi facere opera quae
disa>lern3e,ut scilioet sivecum impium piejustificat nobis inspirat et in nobis operatur voluntas ejus.'
justup.quia de ipj^o vpostolus: dicit.t/ sit ipsejusius, Taleal qiiidetinipsius Ri^demptorisnostri serm^ini-
et ju^tificans eum qui e.v fide est Jcsu {Rom ii,2(i); seu bus invenimus.dum veritutem fieri dicit.pro opere
cumjustumju!>te glorilicat piu?.5M7(i^uo,?7H5't^Vajii7, veritatis. Sic enim lc^uitur Omnis qui male agtt, :
illos€lglorificavii(Rom.\\n.3),eud''m sit opentiogra- odit luc' m,et ncn vcnit ad Iwem, ut non urgu intur
tia2,quaBmoritum houiinis bonum.et inili.it ad jusli- opcra eju^.Qui aulcm facit verit.item,venil ad lucem,
liam, elconsuminat adgloriam. Primoinchoans in ut maiiifeMentur ejm opera, quia xn Dco funl facla
horaine voluotatem bonam,deinde eamdem volun- (Joiin. 111,20) Hoc auiem in Deo facimus.quod Deo
tateraadjuvansinchoatam.uteadem voluntas et di- in nobis fncientc datnr nobi>J ut faciaiiius.Quod evi-
vino dono bona sit, el divino adjutorio maiam su- dentcr EpistoU ad H;ebr3Bos ostonditur, uhi cum
in
perare concupiscenliara possit,etUeo perticiente ta- de Ueo dictum esset Aptet vos in cn ni bor.o.ul fa-
:
tur opu8,quori a nobis in Dco fit.D-us in nobislacit. iVon sunt condigncB passioneshujus tempnris aifutu-
Ex ifso enim,ei per ipsum,eli)i ipsosuiUumnia {Ri>m. rain ylnriam qu,v revel>ibilur in nobis (ftom.viii, 18).
xi,36).Ex ipso ergo es-t.et volunlas bona et oporatio Et aiio loco : Id enimquod inprxseuli estmomenta-
bona.Quod Doctor gentiumhis verbis aHirmal: Deus neuin et leve tribulationis nostr,v, supra modum in su-
esl enim qui opsralurin vobis el vellcclper/irrrepro bona hlimtlale cetenium glorue }iondus operatur in nobis.
voluntale [Philipp. ii. lli). Propterea,sicul Saiomon [llCor. IV, 17).
dicit.^um praeparalur votuntas a Domino sic etiam ;
Caput XI. Gratin prceveniendo incipit el subsequendo
cu.ilo'lit opm bonum.ln pr^eftestinniione con'inel'ir
bona opera uostra Paulus a Domino asserit p^^aepa- omnis graUa vocutionis, justificntionis el glorifxca-
rata.hoc est in prfedestinatione disposita.Dirit ita- tionis.
qiie : Grutia salvi fncti estis per fidem, ct hoc non ex Haocgratiam non solum in praesentis vitae justifi-
vobis.sed Dei donum est.Non ex operibus,ul ne qms calione, sed etiam in futuri sscuii remuneratione,
glorietur; ipsiuseniin sumus faclura,i:realiin Christo dicil gralinm permanere,et super nos,hoc estsuper
Jesu,in operibus honvi,qux prsppnravii Dcus,ul in il- omnii bonicujuslibethominismeritainDeibonitale
/;5 ambuleinus (Ephes. ii, 8;. Sicut ergo praeparata « asserit abundare, dicens : (7/ oslendnt in soeculis su
Domino, qua
est per prspdestinationem voluntas a pervenienlibus abunduhtes divilias gralix swe.in boni-
bonum velimus sic etiam opera bona praeparavil
:
late super nos in Chrislo Jesu [hphrs. ii, 7). Gratia
Deus, ut in illia ambulenius. est igitur retnbutio pia.qua Deusin praesenti tom-
pore mnlis bona rotribuit : illis viiielicet quos justifi-
Cavvt X. Pr^pnratur n Ueo per prxlrstinntionem non
solum voluntas, sed et opus bonum et vita xlerna. cat impios, ut deputetur fides ad justitiam. Oe qua
retributione David dicit: Quidrctribuam Domino pro
Attendamusetiamvitamceternum,regnumquecoe- omnibus qux rrlribuit mihi (Psnl. cxv, 12) ? Gratia
lorum divinitus (a) fiJe fidclibus praeparatum.lpse est et illajustarelribuio.qua bor.isbuis inelior.i re-
quippe Ghristus diciuruin ?e dextrisostendit: Venite, tribuens.Deus glonficuturus est justos Bt hoe enim
benedirti Patris mei,percipitf rrgnum quod vobispara- gratiac opus eril. Quia ut hoc mereantur, ipsa prte-
tum est ah ini'io mundi (\,alth. xxv.3i). t^ed et ho3 veniendo.misei icoriiler iuci[)il; ipsa subsequendo,
ipsum opua est gratiae. Ex gratia enim datur non custodit.lsta grcttia inScripturis ntiara miserirordia
solum juslificatia vita bona, sed etiam glotificatis nominatur.De lua dicii David : Deus ineus, miseri-
vita reterna.Quod Pauli tenemu-^ praedicatione com- cordiu ejus praereniel ine {r.<al. lviii, 11). Et alio
pertum, dicenti.« Sti//endium enim peccati mors.
: loco: Misericoriiia laasubiequilur me pcr omnes dies
Gralia aulem Dei, vita xierna in Christo Jesu Do- C vil''V me;e (Psal. xxii, 6). Pra?venit igitur impium.ut
mino vo>ilro (Rom. vi, 23). Cur autein mors sti- fiat justus subsequilur justum,ue fiat imiiiua.PraB- ;
pendium. 9 vita vero apterna gratia dicitur. nisi venit ciECum, ut lumen ijuod non invenit, donet;
quin illa redditur, haec ponatur?Sed 'jbi illam subse>|uilur videntem,ut lumen quod contulit.ser-
Dpus red'lit,opus maluni peccaloris bominis punit, vet.PraBvenitelisu(n,ut sur^'rtl;!-ubse(]uiti)rplevfitum
quod nullatenus f^ciaset homo, nisi disoessisset ne cadat.Praevenit, donans homini boni volunt.-^- .
rificans justum Haec autem ulraqne gralia,id cst et homine 3ulisei|iiitiir,qii()'i pri-vfniens ipsa larg tur.
vita bona nt viln «etcrna, in Christo Jt^su Domino no- Elid^o non 9')luin tTrantem ju.-itifican toad vi im re-
stroest.Oc plenilvdine qiiippeelwjt no< omnes nrrrpi- vocnt, s^^d Ptiam bene ambulimtem custodil pt 10
mus,et grfilinm prn fjralia {Jnnn. i, 16), scilicet gra- adjiivnt.ut ad 'lonum glorili.;ationis apt.-rn;*» perdu-
liam '-'Inrlicatinnis aetcrnfle pro gratia |ii3ii(icationig cat.H ••c autcrn oniaia,id psi et vocationis nostrae
indebil-T.ijt gratin justincationisomnp merifum ma- imtia. et juotiticntionis augmpnta, et glorilicalionia
lum dpleat indcbito bMneficio ct mei-iium bnnum
: pr)cmia,inpracdestinalione9einperDpiisnai'Uit:quia
jugironfirmpt auxilio.rui gratiaginrificalionis j'isim r. elin voc.itione.iU in juslificiilione.ot in glorificatione
reddatiirin pr.-Enio. Gralia niitpm otiam ipsa idoo sanctorum. gratije aue opera futura praescivil. Ob,
non injuste dicitur,quia non Bolum donig suis Deus hoc totiim Deo a-<signal Apostolus dicens:.Vttm quns-
dona 9ua reddittsod quia tintum etiam ilii gratia di- Tir.v^cirttelproeiestinnvit conformes firri iinaginis FHii
vin^ rf'tribiili'nis exnticraf ,ut incoir<|> irMbilitpr at- ejiis, ul sil ip\e prininqmilus in mulli frartibus. Quns
qup omnp meritum.qiiamvis honae Plex
incfTab-Iiter aulem pr,7'drstinnvil,hos et nornvil : et fuos vocnvit,hos
l)eo datw hnmnn.-e voluntatis alqne operatinnis.px- eliu.'ilifiravit:qiioi)iu'emjuUifiriivit.iUnsetiflorifiriivit
rfd.it Quamvigenim nonHolumcrpdendiinChrigtum {Rom. viti.29). Vprumtatnen cum simul justificatos
Inm^^n. npd etinm pro illo pntiendi virliitnm a Dco et glorilicntos aiidimus.non simul ol jrslilicationis
nohi* donnri i) Paiilus fipostnlus ostendal. dicens : et glorilicationisopus pr.Tsenti temp(.ri doputemus.
Vflhis rnim dnnalum esl pro Christo.v.nn snlum ut in Justificationis enim gratin in pr.nBaenti dntur.glorifl-
eum credatit,sed ut etinmpro illopntinmini{Phitip.\, cationis autem fiiturascrvatur.fsta est fidei,illa ape-
29),quod utrumque pertinel ad grntiam praescntis ciei (o/. 8pei". Dicit autera Paulus : Quia nunc per
(d) In codd. edilia, fiUe fidelibus, sed a c. ms. Thuan. fide abest.
4(11 Ai) mummi;m i.iu. I.
m
tliim ittiifiiiliiniu^, ni»i prr siirrtrm {II t i'r. v, 7). ^ hllirt. fulurn tUt irn mniltmtnlin *tl n'l f.vn>im.
UimkI riinii iiuMo httiirli nijiril, tiiiu' vli|iil'Uiil.l'ri>- (Jiiiii rrno |li>iiM riiillu .II"'»»»»'!' '
,(
)iti'r i|ti(ii{ l',ri'li<fiin< <li(Mtiii',,li<i/i, /i/i", ri vid> ; t|iiiu hIi<|iiiiI iiulflnM |iroiiiitlMt,niilliu .
*
^
lli|i'h*'\ ainlilii, iiimIi' JiiKiux «'X IIiIm Vivciiit, llitiiriali liii |H (iilur ol>Ml«rulo,r{uu iil i|uo(| |iruiiii*it,aot minui
liT "liril: (,;« ito i<iilrr<i linuit Dotuiuijn irrra vtrruiium • |iMui vtilt.iiut lardiUN.Iiiriiil. Crolndfl poluit, iicul
(/'.xfW.xwi, iil) l!<lt>i^itiir i'!>l iii lioiiiiiin (irilu ilivitiii* voiiiit, (trn>(|i'»tinur»j qiioKrUni •'iKlorin n
i'(<iliwii|itiiiiiirtii(: ruiiKiiioruliiiiiiM, iil iiuiiivinMtilliuliiH ikI |iiiMioMi.So(| quoM |il/i><|(
^: .. r- tinuvil od
('ruilul,i|uiiil lunc^liinllduliiH accipiul. i'rii|)tnrqiioil (iohiinuvitttdJuiititiarn.Uunauuletn prmdeMiinuvitad
l'uuluH uit: i\'ou i/Hul jaiuiictriirrim,ttut jam prrftc- |'(i>nurii,rion pra>(|t>Mtinavit ad culpttm. 1'oiiKct niiim
tus sim [Phtlip. iii. I'.'. pccculuii) Mli(|iio(i i-x pr.i-<l(!KtHiatioiii- iJn r¥»n, %\
pdfitol uli(|ui!t lioiiiiiiiiiii jiiMii>p(,>ccuro.NoiiuM autctn
(iAI>l'T XII. /)|>li\ fevitxr iliciluv ijUiiil fiii iriinuiii fifjnlr-
litiuiirit. /'»ii>/ii.«.«« /'«•! .'»/(1 suul rj- ouiuipotvntxa. lioniinuinJiiMlopercnl.ijuuri.viM eurn junto I)»>um pec-
Inliuiutrpi Jui<lilicHtiunii BHncti ruulttMeuutri flrut, curo p(>rrnittat. JuHte onim (leHi-rilur a lico, qui de-
luillrnlrs .(nuiuit suit ; \t\ illu viiro ^loriliiutioiio vr BiTit Ucuin. Kt i|uiii hoino <lL»*«iri>iiM Dcuni |iercal,
nirute.\ vruirul iu e.v.<iulhilii>ur, porluuies vntntpulos (lc«crciiM |icrcalorcm iJcu» .juHtiliam Bcrv^l, (Juid
.'ii((i.«.ln liao oporarii palrisraiiiiliai« inviiica oporun- uutem ma^is Juntum (]uuui ul iljp (|iii dcsiderio pcc-
JJ
tiir; iii illa uult^iii (lonurii mcrccdoHinc <l(il)iu[)ution- candi jam ppccat, pro oo quod dcMiderana peccure.
tur. Isluiii Dciis iiiinc ilonat, ut initiiiiii incriti lioni ips(> t*ilii n()xiii.s cflicitur, sumtitlpaum pcccatu suo
Hratis iii<lif,'nus uctMpial; illaiii voni in riiturum ropo- la>dcrc pcrmitlutiir?
eilainscrvat. (luu boni morili pra>mium uccipcrodi- In aunctis igitiir c ronat Dcus Justitiam quarn eie
^Miiis possit, i|ui lioni moriti principium, cuin osset }j;rutis ipao tnbuit.gralisacrvavit.grutisqucperfecit.
indigiuis, acccpit. Diocn» i^itur I^uuIih: Quia i/uos inii|iiosuul(MiiC()ii(leiiiiiubil pro iinpictutcvel injusli-
lh'iis ius/ifinivit, illos et <]lonfii'nvit [l{om. viii, 'M)), lia, (]uuiii in ci» ipsc non lccil. In illia cnim opera
non ulruini)ncpra^8cnli vilic(lt>pntat.8cd caliilc(juod suu glorilicul, in islis autem opora non sua cuD<leiii-
rulnrum cst, velut factum lirmal, (juulido prophelu niii. lioc ituque prxdestin.ivit Deus, quod erat ipse
do lloo d\r'\l: Qui (erit quie fulura siuit Inillaquippe fucturus, aut quo<l luerut largilurua. illud vero nul-
immohililatcconsilii sui, srcuudum houiim vlarituui latonus pra'dcslinavil, quod sivo pcr grutiara, seu
(((/ bcnoplacituin) rjiis, quoii /iroposuil iu co iu liis- pcrjuslitiam lucturujipsciion luil. I'roindedilligr;n-
prusalione pleuiludiuislemporum: iustaururc omnia tissime requirendum vidotur, quid in hisDeus ope-
in Chnslo, qufe in r.r/»5, et quce in terra siiut {Epli.\, relur,quos gratis Jui^litlcat; quid etia n in illi3,quos
procul dnbiosic est, ut id quod non esse non possil. 36).Hauc iraii' Phari-aeiset Sadducaeis cum objurga-
VopaigiuiriinniutabililHS,diiinevora vooaluraiterni- lionedenuntiat dicens: Ge-nim-na viperarum,qui$ vo-
tas.inqua wternilatoinconinintabilis voluntatis sus bis oslcndit fugerea [utura ira {Matlh.\\i,1;Luc.\ii,'Iy?
Croatorillejam lecisse dicitur.quod in creatnra muta- AbhaciraiiosDominusCbrislustripuil.quodPaulus
bili, prout opportune (aciendum disposuit,sic rite veridica prajdicationelirmavit.diceusThessalonicen-
disposiluin lacit. Kt ideo quivcunquc promisit, jara sibus: Quomodo conversi estis ad Dcum a simulacris,
factadiciiiius,quiade laciendis dubitaro non debe- servire Uco vivo cl uero, et e.tspeclare Filium ejus de
nius.Abrahani cnini patornoster^sicutail Apostolus) coelis, quem suscilavit a nwrtuis Jesum,qui eriputt nos
inreprovmsioue Deinon hcesilavil diffidentia,sed con-
^,^, jy^ venlura {I Thess. i, 9). Hanc iram, id est pu
forlaiusesttide,dausgliiriamDco.plcnis.<iinesciensquia
nitionem, quae parata est maiis, alio loco inleritum
qua'cu>ujuepromi.\it.]ioienscst et faccre [Rom. iv, 20). Cum enim pux et securitas,
vocat dicens: (/i.ceTiJ'/
Ideo ergo in Dei promissis nulia eslfalsilas,quia in tuuc repeutinus eis suptrvcuiel interitus, sicut dolor
faciendis nulla omnipotenti est diffuniltas. Et prop- Thess. v, 3).
in utero hubtnti, ct non ef]uijient (/
terea ibi nunquam deest 11 volunt»liseirectns,quia Capot. XIV. Anopeia linmmandorum siut prxdestinota
voluntas ipsa non alind inveuitnresse quam virtus. sicut opera fustorum. Initium bonx vJuntatis prx-
Ouidquidautcm vull, polesL, qui quaiitum vult,tan- (lestinntum a Deo. Deus facit ut facinmus bonum.
tum pt.test. Proptereade solo digne dicitur: Omnia 12 Quaeramus itaque utrum credendus sit Deus
quxcunque voluil, fecit {Psal. cxiii, 11). Et iterum : iniqnorum opera praedestinasse.pro quibus eos con-
Sui^cil fnim tibi, cum voles posse {scp. sii 18). Ideo den.net.sicul in sanctis prccdestinasse dicilur, quod
di.\iinus tantam ibi osse virlutem volunlatis.quanla coronef? Cum vero causam condemnationis iniquo-
estvoluntasipsa virtutis.Quiacuisempersubestcuin rura,etgloriticationissanctorumquserimus,nonprae-
volet, posse non aliud esL in illo velle quam posse. desiinatos negamus, vel illos ad piBnam, vel illos ad
gloriam. Sed ulrura, sicut creduntur praedestinata
CAPcr Justa Dei pra-destiyiatio od pce)inm pro
xni.
peccatis. Sanctis gratiam, impiis justitiam Deus ex- divinitus opera bona,pro quibus glorificabuntur ju-
^64
163 S. FULGENTII EPISCOPI UUSPENSIS
giatur, sic facere non possumus, nisi ipsenobis quae
sti, sic crrdenda sint prajdestinata flivinitus opera \
pro quil«u3 in aetcrnnm pnnipnlur injusti ? lurgitus est operctur.
mala
xv. Non debemu» nobis
D.citurcnim.nlibro
iMniurcii.iu II. u .
P.al.noru.n: Infudi
.^ '
pumen- '
C*p.t '/"''.
f";°P^:" f
tfDWwim 7ioslrum nscn'>err. In hnc vln tiemo perf^e-
lur, ct setnen impiorum jieribU, salus aultm
juslo- et im-
ctus nisi spe fulurie glorix. Paulus perfectus
rum a Domino (/'m/ xxxvi, 28). De ulrisque ^t
j,erfectus.
reper.untur el congrua ilisericors enim el misera- g ^esc^ndens a Patre luminum (/ac.i, n).Quod esl au-
:
faciant, secundum illndoraculum, «luod est a nohis ^ ^^^^j p^^„g serviebat legi peccati. Fuit perfertus,
supra jam posilum, qno dicit: ht fuciam ut in jtisli- desiderium hubens dissolvi et esse .:um Christi>(Plidip.
^cationibus meis ambiUelis, et jufliHa mea ob^ervctis ^^h); fuitautem imperfeclus,quia quandiu
luitin cor-
nobis opcrante, fit omne bonum quod facimus. De ^j^^g insanctis suis qusedam nondum fecii exomni-
quo dicitur ad Hebrffi.is: i4///d vosin omni bono, fa- ,^yg quffipromisit Proplerquod
pti.iinomnesantiqui
ciem in vobis qnni placcat coram se (llcbr. xiii. 21). -^^^^^ (sicut idem Apostolus dicit). Tcstimonio fidei
pro
Demonstrala itaque Dei gralia in bona vdl.mtate et comprobati, non acceperunt rcpromi.ssioncm, Dco
opeiationchominis.ruturaequoq.ierctributionisglo- ^^^,^ melius providenie, ne sine nobis perficcrentur
riam,qua;donabitursanctis, qiiisdivinajuralicunon i^Hgf,r. xi, 39). Sicut ergo prsecedentps sancli testi-
e39econtendat?cumsivecredentes, siveoperantes, ,j,„niondeici>mprohati.non suntsinesubsequentium
licetn 'Slrasit fides. ct nostra sint opera,
sicut ipse pertcclioncperfecti^sicsuhsequentessancli non poB-
^^^^ gj„p prapcedent.bus perfici. Donum ila.iuo
Secundum frdem luam fint liln. Kt pcr-
Dominus ilicit :
beatU9 JnanncB prffidicat: Hpcc est vicloria quse vin- tecum tunc omnibusdabiturquando sanclis aHc rna
cilmundum, filesnoslra (I J'>an. v. 4). Paulusquo- D piorificalio tribuet.ir. Tuncsic.il Vi rilas
dicit: JwiM
loMl lialioro voniin iiMUli.iiii.nHi rinTil jiiitdlliiiliiM, iti'liriinitur. /j-aj Uuntlei fitctt, non tncfntl.
hIu noiiio |ii)litt( Imliorii vi«riiin Kliinnin, iiliti lu^Til
Mniiiifi nrKoDniiiilionnruin '•-' ''* -- 'irnruin
^liinlii-atiitf.lJiilu iuili'111 Hilvoru I 1 Mliiriii.Siilvnliir
Vitit t-nim [)fiii'ft\eMl non\t\ii ^•r(frit,
noHlor oiim .liiiiirnrt iiioro(iiirfl ntiloiiili.lJroiiH :()n«-
rt eccti honn vatile (llen. i, \[). In ({nibutf omniliut
«i(it/i< fiotttilis iMj nrilticiiui iiloriam ab iuvurm uc-
i|ii/r roril.rulionnirni rrflnt-jrmn moliorompt-lrrlif»-
ciiiilii: i'! iil-iriitin ifit:» u .id/') Iho eil, uon quitritts
Sio t/iinon poliori
''
aluiniionl
|i'irticip>itiono 1S hcatiim t".Hct,Mi Hurnino bono hu-
justilut 111 liitr \l'liiliii. ili, V) Kt |11uiiivih
niili (liloctiono Bcrvirot. Crcatiir.c (|ui|jpo ralionali
pliiriiiui iltiouii)oi)(ii,i|iiiliU!tclui'OHl noii hiiIudi iiniin)
. , , .
i»1hi lioiilitiiilo nrcpoliiil,ncc nolent ci«»«5,n<;c potcrit,
voluiituliH bonioiiiiu uporutioniH Kruduin.eioil etniin n . , , . .
'
, ,, .. • . . . ,
" niHi iil ULrnoHconx.n qiio nin Holum factn,8C(l ctiatn
ipHutiiHuncloruii) KlorilUatiiintMn.iliviniluHct
ipHutiiHuncioruii) ^ lucnu-
nquorutionHl'»CHt,,'ni'tn,rn ijorom dilectionom cxhi-
.
,
,
considerare doheiiius.Ut ugnoscunius utrum malos qiiantomai^is miniidve dilpclioricm suocxbihet crea-
lori.Volunlu:' porro crca'ura' rati nalis sine qiiali-
Ofusjustiisnil hoeprcilostiimverilfarioniluinquod ia
non polcsl esso: ncc »\c potevl dili- cunqiic ttiiion?
ois puiiiturusesl lucluni.An idcirco iniqiiosud sup-
gcre.ui amorein suum non velit ad aliquid religare,
pliciunijusto privdosliiiavorit.quiuiMruii) aluopera i
H Doo non fuit,a Deo discessit el cecidit, in quo si humilis.sic fit humilitate sublimis.Dicitenim Domi-
stetissel, non cecidissel. Sed per concupiscentiam nus et MagisteriiostHr:Om)ii? gui 55 ex'dlavent,liu-
inalum.quia concupivit plus e.\lra se.niinus factus miliuliilur : et qui se humiliaverit, exnllabilur [Luc.
est in se.Quain concupiscentiain.licetexplere nequi- XIV, 11). Propler quod item scriplum csl :Deus su-
verit opere, tainen retinuit voluntute. Sic ipse sibi perbis resislii,huviilibusautem dut graliam(Jacob.\s,
jain factus est poena, ut supplicium somper esset ^ J^ ^^^^- ^-^)- Neque vero Deus hurailes, quibu»
milo voluntas niula, tanqnam Oieco ipsa csecitas dat graliam.ante datam humiles invenitised dando
sua. Et coucupiscontia peccandi tormentum lieret gratiam.humiles lacil.Hoc ipsum enim,l)eu?(n) per
peccatori, et rebellis, ac refuga, qui illam imper- graliam donat :ut quisquis eam acceperit.humilis
tnrbabilem requiem fugerat, deinceps perturba- fial.Proplerquodipse Unigenilussanctshumilitatis
tioni serviret. atque a bono doinino relinqueretur 'loctor atque lareitor dicit me.quia milii : Discite a
juste, qnem ip^e reliquit injuste. lla factum est D sum et humili^ corde :el invenietis requiem animabus
ut perseverans inordinalus ex se.ordinaretur in se i'estris {Matlh. xi, 29). Hanc requiem perdiderunt,
:
et in eo qui in se ordineni perderet, divini ordinis qui humilitate rejecta adversus vitam sumtumue-
ratio non penret.Hoc el in hiunine contigit, quem runt, et in mortem per superbiam reciderunt. De
ipsediabolusserpeiitiiia callidilate dejecit.Adomnio talibus enim dictum est :Dejecisti eos, rutn extolle-
quippe bono dissentiens.et servonialoconsentieos, renlur xPsal. Lx\i\, i8]. Talibus autem propterea
malaevoluntatisefTectnm plenumadipiscinon potuit Deus resistit.quia in eis superbiam ipse non fecit:
quia ipsa malitia voluntatis a Deo non fuit.Hanc per qaam injustenialunt inpec>;atum cadere,etper
enini,si a Deo non discederetnon huberet. quam juste merentur in peccato (6) permanere.
C.^PCT iviu. Rationntis creatitra beata no7i polest esse Capct XII. Interitux non cx Deo. sed ex superbia est.
nisi Crealorein plus dttiyat quam se ipsam. Voluntas Deus peccali ultor est, non auctor.
qufflex Deo non est, perspicue claret, non ex Deo A iil5,16).nicautem mundi nomlnehominessignifioat
esso hommibus inteiitum malr operationis, sed a mundi istius dilectores :qui non ideo pro dilectione
nes qui jomirantur abs le [PmU. lwu, 27). Isti ergo absens sum,scdspirifu vobiscum sum gnudens^et vi'
quiseelongant etfornicanlur Deo.uliqiiepeccando '/^«i ordinem vcstrum [Coloss. u, 5). Peccali vero
.1
u
pcreunt [)er suainmalam voluntatem.quaenoncstex initium si attendatur, puto quod nihil est aliud
Deo.Perdet autem illos Oeua juste judicando.quod quamordir.atarumaDeoreruminordinatarationalis
16 competit Den.Non enim eos IJeus judicio perde- crea'urae dilectio, quae sponte perdendo dilectionis
ret,nisi per suasiniquitatesipsiperiissent.Scriptum ordinem.perdidit et salutem.Ad hoc non est a Deo
esl enim: Defecerunl, perierunt propter iaiquilatem pr.Tdestinatarationaliscreatur&.Nequeenimaliaest
suam {lbir/em).l)efeciu3 ergo a summo bono ad in- ejuspr3eJestinatio,nisi futurorumoperurrejusaDterna
flmumbonum,hocest peccatori? propriumet volun- prae|)aratio,inquanulliuscausamali poterit inveniri
tariuTi malum,quonialospipsum perditinjiistus.Et quia ex voluntateDei nunquam processitorigo pec-
quia huic raalo auctor noncst Deiis,?e(i horaopor- cati.
versus.digne itaquehomini.quise perdiditpeccato, Caput XXI. Non prse'leslinit Deus hominem ad pec-
redditur in lorincntis aeternaperditio:ut pereatqui- candum. Prxitestinatio bonorum est ex graluita Dei
misericordio.
dem,qtii perire voliiii.non tamen sic pereat.quem-
1 7 Misericors etenim Dominusetju3lus,de quo alio
admodum voluit. Qui eniiu sic periit, delcctatione
loco scriptum esl:)lisericordium et verilatem dilJQit
peccatorum maneret ia
illectus, ut si possetfieri,
Dominu^ Oeus {Psal. lxxxui, 12). In oranibus ergo
opere peccati perpetuus.juste quidemestin perdi-
op-^ribus e)us,aut justa verilas custoditur, aut
tinnPpeccatidimissu9,qunprnpriaceci.litvoluntHte. ^ pia
misericordia praerogatur.Porro autem,cura negare
Sed nonibituitimpunedimitteiidu9,ne Deuslidelis,
in quo non est iniquitas,(]uiestjustu9etsanctus,si
non possimus a Deo factum hominem bonum,
sidixerimus euma
Deo praedestinatum ad opusali-
pecatorem semperin percntorelinqufiretimpunitum
quod miiluin,nos Deo raisericordi et justo lale opus
peiTatum.Qiiam sentcntiam in
putarptiirilli placere
(quod absit) ascribin.us, ubi nec misericors possit
quibiisdam Deusargu.tper Malachiam prophetam,
inveniri.aec justus.Si enim cura aDeo fierethomo,
qui dicunt Omnis qui farit mnlum.bonus est coram
:
apparuil ul }icccata'ollnret,etpccCiilum in
i|-8eprflede8tinaveratpeccatorem:pr.i'de9tinatio enim
eononest.
/-,•••
Omnisqui in ,,, ,
manel.non pcccat{l
eo
, />v
Joa'i\ii,k6)c.
I n. n
Et "
PJus, pr.Tparatu)
•' ' ^^'
est f^
operum
ejus.Kl sicut rompptit
•'^
.
. .
(a) Hjbc vcrb.i, injusli an.jrli hnniini^que, absiin at cod. Thuan.et Victorino,leguntur in cod.Corbeicnsi
10'» Al) MnN'IMi;M I III I
170
quiiHulur, iiou iili(|uii nliii. «ol mitit HnilulU Ufl K luntntwm fnnlam.<|um Mt totlua orlKopMMti.'|uam
miHoilfiirilia i-ii|ii*ritiii', l|iHn n^t imiiiii iIo i|U(i illuU utii|Ufl aiit rt'(ril>ui«an Dniim uoniluiii pacnsnli ho-
IHuliiiuH :.t/Md''<Vi)rx f/ miJdnWor Ihiininut, iongnni' riilnl, niit roiriliuloNn crr lendum ert (icccalori.
viix ft iiiult.i' iniiii'rirorili:i' ; non in finnn iraicrtur, Ilann l(ii'|iin nl nnndiim ';
'
lu Iriliuil,
11'tiiriiuin ;
ln noxlra ftirit nolii\, nrijur scrunduin iniijuitiilc» iiim voliinlntom 'ladil homini bonn.prr (piam p«o-
noilrun relrihuil nohix.Qunt xnrundii allil't<tinein cttli r*nit n>lnrno mrrotur puniri •iip(ilicio, Ki ubi eit,
noatras a noliii Sirut ini- ijiiia /)('iM ntortcin non fccit Sitp, 1.3) 7 Kl i|ula
a lcrra clon^inrit iiii<iuiliili's \^
tiirctur fialer filiis, ila inisciliis fsl Ihnniiia^ timcn- nnii csf 1111711/^1.1 npu-l l)'U'iif '.t i|ijia jutlm l>utni-
liiiH l)i)iii!(.(|ii.'o niuiiinuii rolriliuit ii)nliit,i|uiit uliuil 1'sitl. x,H) ? Si nuioiii miilfl' voluntaliit initium pec-
(|uniii iniloliila mitiorlooriliii omiitur? i|iiiiivo Kliini r.itorl hoinini non trihuit, hri| rclriliuil l)<-us,ulab
iliiaiii ^rnliiiiii piotHH iir.riliratiir ? Num ol in od, lioiuino croilhliir co!|)iHHo ]icccutum, n ho autem
qiioil iion xrrunduoi i>rrriilit nostru frrit ni'hix,nc(iue mlilitum mal.D voluntatis iniliuni dicalur,i]uod
tecunduin iniiiuilalr.i no.UraK rctriliuit nohis, j^ra- |i<>roaliim homo faoiT<*|iotuil,ln quovoluntas malt
tiiila maiiiCoHialiir jUHtiliLvilioim|)ioriim. Kl in eo, \]
"f^" f'>'l-' curn iiuIIuh fruolun ini.iuilalin exoriri
(iniiil firut vii.wrctur imtrr f\'iix, iln niiscrtus est po8sil,ni8i quoin rnlix voluntatiii iiiul.i! prolulorit.
Itoiniiius liincnlihn^ cuin, i^ialuila clurrt por iviin- Dc corde cniin (sicul Voritu» ait) txcunl rogitaltone*
il<<in lidoi Jiislilloatiiinom a<loplio lllioriim. No(|uo iwil.r,hoiniridia, iti/utteria,fornicationes,furta,/al*a
(Miim sicut pttor llliid niiaororolur, nini iioliis ^ra- tcsiiinoiit.i, hia;>/igmi.v. Il.rc suit ifit.v Ci inquinant
tia pator rarlns, nos flihi lllios f.iorro dij^narotiir. hominrm {Mat:h. xv, 1'.) . Propter quod Deu» ipse
Quoliiuol rniiH rcccpcrunt cum, drilit i-ts / olr.flnlnn por Juronii.ini humuniu
iimliliuin vdunluliA ob-
sio
(.".AruT xsn. Neiiio impdcftiiiatur nd perpetroiidn pcc- onim Ergo te plantovi vineam fructifcram, quomo-
:
lunUs boiia. ln his iiulcm qiii piit;inliir pra?desti- ipsam rtiiiaiiluilincm.oec l-.x Dei prajdcslinulionc,
nuti, non ad luenda supplicla.scd a'! perpptrandn
peccaia,cum causa prfledestinationis quaeritnr. non
"^
r
noc ex Di'i opere,
-r- -. se
-^ ex
- ' - su* voluntatig
malilia
habuit. Pro qua amaritudine sic eam Deus per 8U- '-'
— 1
invenio quid IS respondere possot, (inisqiiis hiinc pra monioriitum firiiphclam donuo increpat Scito :
assorero meditatur. Nunquid cniiii. siout roclo di- ijuutn liuilum esi Itbirt ainarum reliquissc Duminum
cimus, ttd hoc prasdestinatos saiictos, ut Deo irieis Dcum luum,et non essetiiiiorem meum aj ud te [Ibid.,
inisericordiler opernnte, ex mnlis lierent honi,etex 10). Cuin hoc sit homiui malura et amarum
(;rj;o
impiis jusli.quod onm dicinius, ad Dei gloriam roli(|nisse Dom'nuii,et timorernDoi apudeumnon
dicimus, luiiiquid sio rectc dicore poterimus, ad ess", qiiis ita sit contrarius voritriti, ut putet a
hoc pricdestinatos iniquos, ut Deo in eis, etsi non bono ac suavi Dco (de qno scriptu;n esl :) Quam
misericorditer, saltom justo opernnte, px bonis bouiis Deus iirucl reclis rorde [P.uil. i.x.mi, 1 ) ? Et
lioront inali, aiil ox juslis lierent impii?' .•Vbsit hoc quia tieino bonus nisi solus fl9 Drus {Marc. x. 18),et
a nobis atque ab oninibus Ghrislianis, ut causam dp qno Apo>;tolus dicit Vt cstendat in s.Tculis su- :
cujuslibct peccali quisquam depulare divinse au- pervcnieitUhus abunJaiites divilias grutiie suac in bo-
de.it a?quilati: cum nec maliti;p,nec inipietatis cu- nitate.<iUi:ernos (E/i/ic'.?. 11, 7).Et de cujus suavitato
jusquair. cansa esse possit, nisi in eo qni malus canitur : Guslate et videtc quum suavisesl D.iminus
atiiue impius fuerit. Ut crgo ex malis liant ho- (Psal. xxxTii, '.'). Et decujus elo|uiis (Jenuo praedi-
mines boni, ct ex impiis justi, laudanda est Dei D catur Qiunn : dulcia lauribus mds eloqniu tua, super
misericordia : ut autem ex bonis fi.int horaines niel el favum ori meo^Psal. cxviii, 103). Et rursus:
niali.aul exjustis iniqui, si divinfe praedestinatio- Judicia Dei t<era,jusliiiruta in semelipsis, desiderabi-
nisasseritnr causa, erit (quod absit) vitiiperanda liu suprr nurum ct Liindein pretiosum multu>n,el dul-
Quinimo nec justitia justa dicetur, si pu-
justilia. cio'a supermelti litcum {Psal. xviii, 11). guis ergo
nieadum reuin non invenisse, sed fecisse dica- putet a bono acsuuviDeopriBdeslioatum hominem
tur. Major vero erit injnstilia, si lapso Deus re- aut ad maliliam voluitatis, qua bonum Deum re-
tribuit poenani, quein stantem praedestiuasse dioi- linqucret, aut ad am.iritudinen conturnaoije, qua
lur ad rninam. snaveiii Dominum oon timerot ? Proinde fidelilius
Caput xxin. Mnln hominis volutitas non cst Dei jilan- congruit credere et laleri Deum bonum et justum
tiitio.Suiivis et fionns Doininu^ non ccavit nmnri'H'li-
praescisse quidem p coaturLis h(jmines, quia oihil
nem et malitinin vohtntntis ficrversx. Pra^scivit Detts
hofiine^i tteccnturos, sed eos ad peccandum non prx- enm lalere potuit luturorum(ueque enim vei lutu-
desledinnvit. rae-=sent, si inejus prcBscientia non fi.issenl), non
Quaero autem cur primuin hoiuinem.quera (sic- tampa prtedistinasse quemlibol Lomineia ad pec-
ut scriptum Gii^lecilDominusrectum (Eccles.v i,30), catum, quia si ad peccatum aliqu^d bominem
praedestiaare potuerit ad peccanduin, id est ad vo- Deus prifidestiaaret, pro peccatis hoaiDem non
Patrol, LXV. 6
171 S. FULGENTII EPISf.OPI RUSPENSIS 172
puniivl.Dci enim prvTdPstinalione aut peccatorum A vero sevoritas aliquando contristet.Quo.1 propheta
pr«parata esl pia rcinissio, aut pcccatorum justa nietnons hujusmddi ad Deuni orationein elfundit
punilio.Nun(]uam ii:;ilurDpus ad hcc hoir.inem po- A'e inlrcs :n jwiicio rum servo luo.quia non justifxca-
tuil pr.rd»stinare, quod ipsc disposuerat el pr-E- hitur in conspectu luo oninis vivens {Psal. cxlii, 2).
ceplo pruhibere,ct miserirordia diluere, etjustitia Sciebat enim cunctos pari retinendos punilionis
punire. Iniquos itaque, quns prajscivit Deus hanc vinculo nisi Dei:s,in quibus vellet misericordiam
vilani in pecealo termiiialuros, pr.-edeslinavit sup- fecisse, supere.raltare( judicium {Jacob. ii, 13).Ju3-
mana; voluntatia inalitia; reddidisspt.Propler hoc, Cur potius miserirordiiP quani juslitix vasa bonus
Do- '-ocat Aposiolus.
quiasicut f>rsalmi-ta testitur,QO Misrrirors est
^
minus cl jusius \l\utl. cxiv, :>), pricdestinavit jiistos Deus non sit mnlarum cogita
itaquo.licpt auctor
ad gloiiani, iniquos ad pocnam. .lustifieandis ergo tionum, ordinator tamenest malarum voluntatum,
alque glorilicandis praedeslinatum misericordia) et de malo opere cujuslibet mali non desinit ipsc
ut po'««*il ei cui prorniltitur prodesse jnm facfum. ipitur porlccturus pst Dominus, quod ut esscnt
Elpromissum scmpRrcssedoni nonsfimpereHSp ju- boni, gratis dcdit. Quod autem daturum se praes-
dicii.cumprooQissi largitae sompcr l«tificetjudicii civit, in a;terna bonitatia dispositione praedesti-
17.1 Al) MnNIMIIM l.lll. 1. 174
iiitvll. IpHuOHl iMiiiii |iniiiloHliiiutio l)nl, •uiii|iUoriiii \ iiiniofiliMii uia Dotnlnui pro oporiliut iiulf rA«l<i«]r«t,
nrilicnl iliH|iiiHiliii liilun i>|Mt|'ii« Dni.fnno uiiliwii lii noii miHiTiODriliiiiii |>i '
itnii Ap.oilnlua
liiii|iiiH piiuiluruH i)Hl,i|Ui)il ut oHHinil inuli, nnn iln ulio liiri) .|i(!it ; Ht ou . , .. , tur, merccM nun
ilit,iii<o eiiH uil iiii(|iiilali<iii alii|iiuiii |ini<ili-Hlinavit, imiiututur lecundum yraliam, ted tecundum iletiiium
i|uia ul iiiii|uo vi<lli<iil,l)oi* oiHilaturuH iiiMo non fuit. (/<<'»!. IV, ij. VuMu iiui|uu iiilturicoriJlaB mJ Inilabilam
Kti|uia iiiiii.n viiliiiiluliri |inrHi)Vi<ran!4iiiii|uiliiH iiiullu Huiit Klorlum pr.i-purulii,i|iiiii ^nttiH Hiinl iiiiiKrricor-
roiiiaiinrn tinii ilnliuit.tulnHuil intorituiii |ira<ilnalinu- iliuiii ('()iiHU(-ut<i.Do i|uiljuH eliuni i|tai) licaluH Apo-
vil,i|ui(i tuliliiiHjuHlu<|uitiitioiiiH HU|i|iliuiiiiii praipi- Hloluaio UH80 fuU liluipht'
loiilatur,iliconi<:(/iii /iriMf
Yenile, benedicli l*alris moi, percipite teijuuin iiuod aiH non ilobituH roililurotur inli*rilu8,HU(l misoricor-
vohis jiitnituin eat a conxiitulioni' inuiidi\}luttfi. xxv, (iia)(l(inurolur^rutuitum munuH.VuHia vcrijirnsnun*
l?A);malirt ttulom (licluruH c^l:ltc,iniilcdirti,in i^inrm (]u<im DouH roijitern.t intcritum.Hi nun npuntunoura
:vle>num,iiui intrnttis cst diuholo ct uiiijcliscjusjhid., i. invonirotur humo Imberij pocuutum, 'juiu ncc D^ui
iO). Koco uil (luod Doiuinu.^ iniiiuiiH nt iiiipiuH pno- poccunti huminijuHtu infurrut iraai,8ihomo ex prs'
V
doHtinavit,i(l ohI ud Hupplioiuni juHtuiii,non ud uli- de»tiiiutiuno Doi cucidiHuut in culpam.Sed (|uia cau-
(]Uoil opus inJiiHtuiii^uil patniuu.non uii culp:un;uil sum c.x propria Ikmi.o hubuil vnlun-
ini.|uitutiH HU(u
|iuiuli()n(Mn,iu)n uil trunH;^'ri;.<si()nom;ud inlorituiii, tuts, pruptcrca M. i\uilus uustiiiuisMi; uHHPrit Ucum
(|iioni irujiisti juilioiH puccHiUibua reddidil, noii ud in multa paticnlia vasa iru',aptuta in interitum. ileec
iiitoriluin,i]uo in so ii-uiii Doi pi^ccunlium iniiiuitua igitur ira,idco tulibna vusis inturitum reddidit.quia
provocuvit. Oiioil lioati Apo^toli pra-iliculio muni- in eis mcrituni vuluntari.i.- iniijiiilutisiiivcnit.Qourido
t'e8tut,i|ui mulos, iiuo^ m ;vtoriuiin duminilurua ost auteni peccanti aervuiru'ii.justubDoiiiinu3 intulisset
Deus,vusa vocut irto, non culpas.Ait enim : Quod si siservua ex Doniini pr;cde8liQatione peccasset ?In
volens Dcusoslcadcre irtim^el notam facerc potenlium hoc ita^juc ista vusuDeus aptavit,in quod prsdeali-
stuiin,SHstiiiuit in tuullu fxiticntin vasa ir;e (tptala iii n;ivit,hoc est in inleriluin, illum utiquu interitum,
culpam non auMioseoro, aut non |icccanli Jndiciuic tendatur.in lalibiis ex Doi pr^destinatione non hoc
pnnitionis inlVrrc.Nam el ipse boatusPaulus inini- es~c,ijuod est male ab cis admissum, sed quod est
qnitato hominisjuslitiam Dei pri-edicatcommeniluri, talibns bene reddituui.
ut oslendat,non injusteiram omnipolentis inlerri. Caput xvii. Qunin juste Deus ilexeril mnlos et iiitert-
Ait numque:,S"i' aulem iniiiuilas nostra justiliam Dei luin fis reililil litiijui i,rxi/esliii(iti sunl ad itagnum
commcndat ,quid dicemusfnumiuid iniijuus Ucus, (]ui
iyni^ et Priina mors oniinx in peccato,
su.'ij/iuris.
sfcundn slagno igni^-. Vias inipiorum non novit
in
infert irain!(secundum liomincm Uico) absit,aliu(iuin Doiiiinu^. qiiia eas non fecit. Priiua mors nniniae ab
quomcdo jtidicahit Deus mundum {l\om. ui, 5) .''Non hoiiiine. secun<tn a Deo inferlur. Peccota prjedesti-
iluque tVuslratalisestab eo factainterpuniendosglc- ?iauil Deus non facienda, sed juste punienda.
suinnnlDm tieiuiit mnrtem iJac. i, 15). Non crgo . a Deo babet ilonum et messiset seminis Qijod Pau-
iiiiqni pr' deoiinHlisuntail niorlem aiiimse primnm, lo tesie co-fnovimus^sic enim ait: Qi«i nultm dal se-
ged praeilestinati sunt a-i secunrtam, id ost ad sta- nun st minanti et panem ad mar.ducaynlum praeslahil,
gnum igniset sulpliuris.Deqno beatus Joanr.esdi et mulliplirnbil scmeniestrum,et augehit iicremenla
cil : Et diabolux qui scducehul eo^, misius eslin sf.- jruguin justilia vesirx {II 6'or.ix.lO). Qui vero se-
QTiHm ig„is d sul^'liuris {Apoc xx, 9). Et alio loco : ininat in carne, et de carne melet corruptionem ;
E/ niors cl infernus j^iissi sunt in slagnum ignis.Hxc ideo non laetabiturinmesse, quia non Deum, sed
est mors serwK/a^LI qui^3 iion esl invenlus in lihro seipsum haliuitauctorem in semine.Peccata itaque
vita: scripius,missustyl in sUignum ignis {l'oid., 14). hotninuiu cuncta quidemDeusin peccatonbus prae-
Rureuc' Micit; Uulnis autcm, el infidelib»s, et conta- scivit fulura;ct quia ipse non ea praedestioavit la-
minalis,et homicidis,el impudicis, et veueficis, et ido- Cifinda.juste pra-destinavit judicio punienda. Quod
lis servienfihus, el omnihus mendacibus, pan eorum tliam in ipsis dictis sancti Augustini.quae tuaeinse-
in stuQno ard-nte.ft sulphure, quod esl mors secunda ruisti epistoJK, si consideres, profeclo cognosces,
{Ai'0C. x\i, 8). Fllam secuadam nuncupat morLem qui postquam bonum, quod est re-
dixit:<<Hoc erjro
quaGseiiuitufexsentcntiajuslijudicis.noniliamiiUce quirereDeum, non erat qui facerel, non erat usque
praecessit in mala concupiscenlia peccaloria. Qua ad unum (Psal.LU,^) »sed in eo genere quod prae-
;
"
murteSalvalor quosdain mortuos asserebat.dicens: dcstinalumestad inleritum,statim8ecutusadjunxit,
Dimille vwrluos sepelirc morluos suos {)lallk. viii, diccns 24 « Super hoc eniin respexit Dei prae- :
principem potestatis aeris hujus ,spiritus ,qui nunc ope- supplicium peccatori ? Justcaulem est ad punitio-
ralur iii filiis diff}denlix,in quihus rl nos omncs nli- ncm divina aequilalc |iroBdestinalus,qui peccalorest
quaiido conversali sumus, in desideriis camis nostrx, divina cognitionp prajscitus; ut pole, qu: iniquila-
facientes volunlulem carnis et cogilalinnum. Et ern- tem,ad quam a Deo non est praedpstinatus,propria
mus natura filii irx,sicut et cxtcri ; Deusaulem, qui esset voluntale facturus.Ut in quo praescientia Doi
dives est in wi^erirordia, propler nimiam caritntem videbaf luturunc opus injustum.huic perpra;dcsti -
comiviftcavii nos Christo [Ephes. ii,l).De hac morto Capct xviii. Confirmntur ex S. Augu^tino nul/im
qua homo est morluus in peccatis dicit Deus Nolo C humanx culpx causam in Deum esse referendnm :
mortem morienlis.sed ut revertnlur n vin sua mala, Quamvis igitur tu ipse,eaeterique tui similes stu-
et vivat anima ejus {Ezech. xvin,32).Quomodo au- dio leg?ndi, vel velocitate intplligendi, ex hoc loro
tem !id mortem pnccati prjedestinasseljpus hominem diclorum sancti Augustini.quae in tua epit^lola po-
credilur, quam ipse ee nolle lestatur? Mors ergo suisti,facillime cogn08catis,quid catholicas habeat
ista morientis, via sua miila pst : qnse quif» m la, iiitellectusde his quos ad inlpritum prajdestinatos
Deo ignota.Srriptum namque pst: Vias enim quie a iiuiliiiius, tamen no tiinliores quiquc hunc tanlnm
dexlris suni.nnvil l)o>iiinuf;i ervfrsx auUin sunl,iiu,T liicum minus sibi pulent in hnc qu.i3^tione suHicpre,
a qoHS I»eu3
sinistris sunt{Prov. iv, -21). Viis orpn, quuque sanrli Augiistini libris quavlam in-
dfi hliis
fecit.novit. qnasnnn ferit. pordit,quia eas nnn no- sprui.quibus docuit humanac iniqiiitaliscausam so-
vit.lJndt^ frriptum est yovil Dominus vinm justo-
: lam psspsiiperbinm,nec ad pprcandum homincs.sed
rum,et iler impiorum i erihit {Psnl. i, (>). lili' igitiir, ad dHmnalionem praedestinaios a Deo, qui ul nor
qui 8cit omniaantpqnam fianl,etcujnsociili inomni a.Ijuventuri» Dpo.in ipsis causa cst, non in Dpo. Ii
loco sppculantur bonos pt maios.cnjnsctiam vultuj librt) ita(]iip gecundo de Baptismo parvulorum i\(
mors anim»',quam siiii homo intulit,8PPund;B mor- Ipclnbat,grati.T3 Dci cst, qnae(fl/.qu i) hominnm nd
tis p,«t cauS'»:^! spcunla morsqiinm Dpiis hnmini Jiivat voliinlalcp, qua («/.i|ui'i) ut non f.djuvcnlui
red lidil,t>rim(B mortis pst poena.Etquia istam sibi in ipsiaitidpm can8aP8t,non in Dpo, piviMiamnani
hnmoiniDstui^inju-ite intuiitillam ajnslo jiidicpjiisle pr.Tdpslinati sint prpplpriniqiiitHtpm suj crbi.T,siv
percppit,uf qnia m i!»f.i volpnnspmpn miqiiitalisspmi- ronlnipsiim supprbiam judicandiet erndiendi,
nal pp.rratnr impriividiis,in illn mptni friictiim pn- filii aint mispricordia; »llic nlntim sanrtus Augusl
oitioni<* inviiim : Qui rnim seminnt in rnruesun, de I1U9 ipstimonium prophetae subjiinxit,diccns: «Unr
carne mrlet rorruvli<mem:qui aulem sem^nnl in spiri- Jrromias, cum dixis«et, .SViVi. Domine, guoniam nc
tu,rfr spiri'u mrtet vilnn arl rn'ini'r,nl.v],H)..Sid qui cst in hominc vin cjus,ticc vii i rst ut ntnhul/ l.ctdir
semmnt in tpiriiu.et de spiritu metelvitam acternam, gal grcssus suos {Jerem. x, 23,, continuo subjunx
177 Al) MoM.MIiM l.lll. I, 17M
Corriim tnr, Dinitiiif, irnim liitnm m judii'io,ft noii in \ i|iia iiiiilliiin iion rnlin(|iilliir, 'jiiod nmo opnrsnt*
furnnituiK 'l'nni|ii nii ilicnrfl : Hcin iul ('(inii|>lioiuiiii Itri» III iliin n|ii'riitiir.
nioaiii |inrlinoit', i|iiiiil iiiiihim uI)h to n>l|iivoi', ul pcr- C.ArUT III Hfpuntin hruiprrl nil ifuirluni i»fimnm
ofijrriuni' in, Hrtpiihiin nit ifitliiliitn irrimntn l.on-
feolo liiri^itiiltir unwHiiH iiii<i. ViM'iiiitliiiii<'n <))• lioo
oluiiu dr firmdfliuiitlune.
ipHiiiii iHili xlo 1111'iMini ii^'i<rn, t,ttii|iiiiiM iii rwriiri' i|iio
Non ttiilniii iKnoraa otiain pr/rtnrilo t<>mprire illi
inl(|UiiHilaiiiiiiiniHlului>li.HO I tiitii{iiiiiii in juilic.iii|iii>
ItioiilciiliHHiiiio •Nticli Aut(iiNtinii»p«<ri, quod cripait
dooos tiioti r.on Huiicrliiro. llinli; ulibi ilicitur ; Kl
dc pni^doHtinntiono Nnnntoriim, n qui! ^ -'.
(•nlllt
judicin /H« ailjuv'il>u>it mr (/**«/. cxviii, l7f)).«>Suprtt-
i»|iji'ciiuii,i|iiod l»<'itluH Aii^iiHtitiiiHiu I ii> |ir«i-
diotuiii iltii|iir Miirrrlliiiiiiii liili iliii-triniiMinrliis Au*
dcHlinntioiiia divin/r. pnccutoroM, non ud »010111 pra»
KUstiiiUM iiiiiiriiiuiiH,Hri|iiitur olilicit: •Nulliiii|iriiin-
donlinuton dicerrl Jiidiciuiii, NndHiinm «d poroutuin;
doi'ul(iio liiinuinii< in Diiitn rolrraH otitii*aiii,vilioruni
ctiJiiH dicln, i|ui:t ipno rolnri priTvcntiiii ost obilu,
ttaitiqiio oinniiini liiiiiiuiioruiii ruuitu Buporliia lot.»
ProHpor vir, oruilitiiH ot HnncliiH, rccln d<>li<ii(|il lide
In iHliH «uncti A umiHlini ilicliM ultnnili»,i|iin'Hi»,mi cu
ot (a/. reclp dofcndit (ideli, et) copioHo ermooe.
risHiitio. Priiiiiiiii i|uiii iit mut iKimiiii Hiiiljiivciilur u
V.x (]uibiiH(ialloruni oupituliH, utnnn multa nuno po-
Doo.iit ipHiHcuii!<aosrtoilioitiir,niiti iii l»oii,l>ciiiilo,nuitt
iiamiiH, 110 libflliim iHtiiiii, ()uom prnlixuiii fnrere
propter iniqiiituloni ttuporL>ia< prnsdi^^linRti ilicuntiir jj
dispuliindi norcHHiluH co^it, prolixinrcm voliinla4
ilaiiiitunili, (]iioil porlinol ail Juiticium, non ilopru-
lucoro videnlur,diinrum roNponBionum lornduximun
vamli, i]iii)ii portiiict ai| [locoaluin. Tortio otiain con-
inHerondtt. (juartndccimn quippe Cinlloruni oi)Jeclio
Biiioni.iiiiia ntilliUH ciilpa' liutiiati.riti Doiiiii nlcroit-
sic habot (Juod (jui
: ovan^olic/r
'< pnrdiriilioni non
duinHdntonrtlo«usHin,(]im(«/,(iuiH)8iuli(iua poccalo-
crodiinl, c\ fiei pnrdostinalione non crcdant. Kt
ris ini(iuilii8aDoo pra-dcstiitalucrodilnr.ipaiurt ini-
quod DoiiH itn detinicrit,ulquicunquonon crcdunl,
quilutiscausaio pnoitostinaliono (livinaponctur((i/.
cx ipsiiiA conBtitiitiono non crcdant. • Hiiic itaque
constilualiirKQuoil *t& (luum sit Jimpiiim, iniamiiue
pruvitali (iu;o bnnti Aiitriistini dictifl,iionix voritate,
ndoiC.ltrislianju contrariiim, niiliuin puto t'u>!oro
sodoxlivoro objioiobatur^tali i'ro3(ier .sermone res-
Clirisliunum. Ali» quoquo cjusiioni libri loco (Cnp.
pondit :< Inlidelitas non oredeniiiim Kvnn^relio.ne-
19^ momiiratus S. .\umisliiius sic dicil : •> Kxlolli
quaquamexDei priBdestiitationepeneratqr.Bonorum
quippe suporbium propri;c voiunlalis ost bomi-
in
eniin Dcits auctor est, noii majorum. 96 Pra-desli-
num, non oporis Doi. Ncque onim ad lioc cos com-
natio igitur Doi sompor in bono est^autad relributio-
pellit aut adjuvat Deus. »
ncmjusltliffi.autad ilonalionempertinen?praliffi.//nt-
Caput XXIX. Prjeitettinntio sine Dei pr/escienlin <:ise versieenim vix Dominis misericordiaet verilas) Psal.
non fiotest, se.il hene e converso. In peccalis, non n XXIV, iii). Proindo inlldelitas non credentium, non
Uei opus est, seii fiidiciuni.
ad constitutionem Doi.sod nd praescientinm referenda
Et ut manitpsliore diclorum ejus indicio nostra cst. Ou;e non ideonecessilatem noncroilendi intulit,
fulciatur asserlio. aliqnid nobis ponendum est de quia fallideea, qua;ruturaerat, infidelitute non po-
libro qiiem scripsitde pnedestinatione sanctorum, tuit.» Qtiintadecima etiamobjectiohisverbis inserta
quo manifostius ostondit,sine pr;vdeslinaliono pras- est, quod ideiit sit pnnescientia qiiod pr?edestinatio.
scientiani Dei esse posso,pr;odeslinalionom vcrosine Cui Prosper sic respondit : «Qui prrescientiam Dei
pr.TScientia esse non posso ; et quia Deus pnescivit in nullo ab ipsius prsedeslinatione discernil. Quod
etiam qum ipse nonfacit, hoc est, poccata.ln supra tribuendum Deo de bonis, hoc ei eliam do malis
est
memoraloipitur iibro, hfec estejusdem beati.Auiru- conatur ascribere. Sed cum boni ad laigitorerr. co-
stini sentontia ( Lih. i, cap. lO ) : « Prsedesiinalio operatoreraquoeonim Deum,niala autem ad volnn-
est, qu» sinepnpscionlia nonpotesl esse, potestau- tariairi rationaliscrealurae nequitiam referer.da sint,
temesse sineprajdestinatione pra^scientia.Prasdesti- dubiitm nonest, sineulla temporalidifferentiaDeum
n;ifione quippe Deus ea prsescivil, quoe fuorat ipse ot pncscisse simtil, ot praedestinasse, qnae ipso erant
facturus, undedictum est : Fccit qiuv fiilurn sunt.
auctore facionda, vel qu;e malis meritis justo erant
Prfescire autem potensest etiam qu;*ipse non facit, „ judicio retriliucnda: prpescisse autem tantummodo,
sicut qufficunque peccata. Qnia etsi sunt quiPdam nonetiam oraedestinasse, quse non exipsoerantcau-
qiise ita peocatit sunt, ut pocn;p sint oliam peccato- sam operationis habitura. » Nos itaqiie, carissime,
rum, unde dictum est; Tradidit illos Dcusinrepro- hiBC iiiterim p;iuca r\e. libris sancti Augustini.et de
bnm menlem, uf laciunt qu:e ndnconveniunl {Rom. i, responsionbus Prosperi,ob hoc nialiiimushuiclibel-
24), non ibi peccatum Dei est, sed judicium. « Pulo loinserere.utounctisnoverint qoid debeantde prae-
in his dictis beati A«g'istini evidenter ostensum, destinatione sanctorumimpiorumquesentire;simul-
bona opera sua l^eum pcKscisse et pr?edeslinasse, que, tit acpareat ejusdem beati Aiigustini dictis te-
hoc est. sive qu;? aii misericordiam,spu (juaeailjusti- norem nostrffi sententiae coovenire. Proinde quia
tiam pertinent mala vero opera, hoc ost peccata,
; sutTicienter (ut arbitror) iniquos non ad pecoatum,
praescisse tantum, non etiam pra^-lostinasseiquia ibi sed ad sup|)licium pnedestinatos ostendiraus, huic
non oiius Dei ossedicilur, sed jiidiciiim.Ideo in pee- volumini j;*m terminum ilebi^muSjUtadaliarum quae-
cato onns [)oi non est,quia ut peccatnm tioret.prse- stionum disputationem atteniius recenseiidara, lec-
destinalum ab eo non est. Ideo auiem judicium est, toris reaovet ciudium lempenesdistiDcla librorum.
479 S, FULGENTII EPISCOn RUSl'ENSIS 180 pfl
CAruT rRiMiM. Eiiilogtis cotnpinfiiosus dc firxdesli A. tendant. El qunniam in ipsam sapientiam {al. ipsa
natiouc ju.sloriim cl iniquoium. saj.ientia) percareconvincunlur. ipsius sapientia' in
97 Salis, nlaibilror, Moiiime c.iris.siiDejqufKSlio- cisscrmo CMmpletur, nt dum ippam peccant, in
iu
agnoscanl piiLMieslinalionfMjDei nihilaliud osse.nisi quantum scries prae*entis operis capit),hrevilcr ro-
pra^paralioneuioperum eju:;, qu;je in ffilcrna suadis- spondontos hanc interrogafionem praemittimus, ut
l^
positione, aut misericordiler se lacturum prajscivit, dicantrUlrumeam fidem DeussuffidonaritEcclcsiae,
uul jusle; et quia in peccalis nec misericordia invc- qna pator noster Abraham Deo credens placuit, et
nitur npcjuslitia, ideoiiueoiuncm iniquorum malHm in quacunctrisgenles terr.nein suoseminebenpdicen-
voluntatem,qna peccunt,pr.i!Scitain,non tMmencsse d,is acrcpit:an aliam sibi religionis normam divini-
a Dco pra;deslinatain, cum ipeam vnluntalem ma- f us profileantur traditam, ut patriarcharum et pro-
lam non alitorcsse habituri, nisi in eo quo tuissent photarum fidero aestimenl ahdicandara ?Et licet ab
aDomino recossuri.Ncc Dcum pnndesliuassedisccs- hac fidt'(siciit demoni-traturapst verifas)omnimodi3
sionein hominis a ee, cum causa ipsius discc?sionis haboantur cxtranei, ipsam tamen Ecclesia; datam
Boia voluntriria esset aversio peccatoris. Ou.x' quia dicunt. ipsanique apud se inviolat.im manere con-
Deum tutura non latuit, in rplerna praescientia pjus tendunt.
procparatam sibi pajnaui justifi rctribulionis invenit
Capct III. cr pntrum fidc determi-
Qiisestio sncrificii
Capdt II. Sicundn qmestin Mp?iiini de snaifirin coiiO' nntur. fnclx Abrnhx et semini ejus.
1'roiitiisioncs
ris et snnyuiiiis (.hristi. H.irctici sun mnlilin ixcX' Abraham conslruxit nilare non soli Pniri, sed et
cnii, Triniiiili/m, ct suf)sti.iit!n, el Polri< vneratione Fifio sncrificn/uru.i. idcm est invocnre in nnmine
diss-}in)!t. l'r,Tmillen in qusestio ile fi :i: Afirn/iJ!. Domxni quod inrornre nomen Domini. A/irahnm iili
-, Dco conslrnTil nltnre qui ei vlsus est. Inrtctum Mn-
Nuncitiiqiisad residua8qua:sliones,ducc Domino, ^ tra lisereiicna iirgumenlum ex sncrificio et fide
indagandas nostra; disputationis dirigalur intcntio. Abruhx.
iiicis anonnuili^tcintcrrogalum d'.' sncriliciocnrpo- Duiii ergo inter
nos et illos sacrificii vertitur quii -
.•isetsaniiuinisGliripli, ijuud nloriqueioli r.ilri exi- sLio, ad illos nibis rccurromlum est patres, (juos
slimant immolari. llanceli.nii j.spri' l:a3rctic.orum Deus, velul luminaria ia iiiundo, ad in:-tructionein
csse quasi italinaroiii intfcirop!i"oncin. Scd novuiii noslrani vera^fiilci clarificavilindicio, quorum lidcm
non esl, ul ha3retici,privali lumiiio verilalis.^Siliis ita di|.'natupest asc inspiratamostendere, uf eoriini
se proposilinnibua veritalem 8upcr;ituro3 arliitrcr.- seDoum iuvpniatur pvidtMitis>-imeiiominare,dicon8:
tur, qiiibus tacillimo s-ii|iorantur : Gloria vnvnjupin l:go .sum Dcus Abralmm, el Deus l.<iaac, el Dcus Ja-
con/uionctn iiiimuni csl qui terrena sapiuiii{l'kilip. cob : hoc mihi nomcn esl sem\iiicrnum el memorialc
111. !'.•'. Iluc crgo seolantea h.orelici, ci sibi, qu.»si in ycncrationcm el (jcneralioncm (Exoii. iii, l,")).Cuni
fiHlmaria ct invictn. vidcnlur proponeic, undesibi ilaquc no:5 (iicimus sacrilicium non soli Patri, sod
conlusioncm nim vident imniinorc. Hed ciim aviMi- siniul unum 1'alri Filioquo (ifTiMri, illi autem Pfifri
JtitH ul i>iilliiil<iti<nii'>n \i>inlu% iiii ii>ituiin.\ inr fi'li'in \ rrill'iiH^ii rMn '
'i
(Ihtd., i l). Sll i^llur (iiiiiiliii) (i)iii|M'rliilii, illon i'M4« iiculn Klailnt
biMiiMliulioiiiH iliviiui* (iiiiii|miIi>h ol M|iintiiliH gruliin tiu ;(|uiu, ai Dcurii PMlrniii Ai ' , ut
|iurlioi|i(iH, ^it i|iinH ('(KiHlul lliloi Alimlini iii BBcrl- oi •oli iiii(?rlili!ium •«flrttnt iiinitoUlum. iri ro ({Uo4
llcio i'r|iiiriri HiM|iiitr(iH. Ii, lilini linwhiH li'f{iiiiuii : viHiiH iiN>ii'rilur, rionnrit tiiiii|>i in-
yisHM /isl Ihininus /)ru.t Mnalnv, nl itixil <n : Scinhi viniliili Kilio prn'|ioii<'ii(lii-' .
*l,
luo <liil>o liirain isl<iin. Hl iclifuiti^it il>t .ihni/hnnnt- (^t ci i>iu'r<llriuiii nanctiiH I
'-it
Itirti Domino, i/ui ri.wn «•>/ <•«, <*/ reicail inde m mon- 1'ulri KiliuH :n iilii|ii() priB|>onoiHlui ; nrquc cniiii itll
temcoiilnioriend-ni licihcl, rl.vi/ificnvit i/'i tillare Do- Aliratiuni Hnrrilloiuni nnorrct,»! poti< •
i|iif'm'
minot>ro,fl invofiivil iii iiomiiirlhnniiii lhi,iiuieivixus i|iiuiii (iliiini crcilidiHMnl. Ac nic iHti, iii nn-
enl [Oen. xii, 7). l-Ili^iml luiiic lurrolicM i|ii(iil voluiil, Htruiii hiiji:ii iiii|iulHu i|uinHtioiiiH30 itijua-
ut aut Ptilroin rntoantur Alirulun viHiiin, iiul cortn tioniiuin, utrobiijue noci>HHeuHlinen(iacium tuwcre-
cons(>i)tiiiiit iili .Uirahuii) l<'ilio alluro conHlructuiu ;
iluliluti» (n/. inorvdulititlis) n^noncant. Kt utinnm
ulluro voro non olialiuil iiMliliciiri.niHiailofrorcniliiin ronnoHoonloH aliiioiaiit, «»l ml vornm llflcm 'i|iiarn
suiTiliciuiii Doo, VoloriH roHlainonli loclio rrtMiuonlor inanilcr roliollo'* inipu^ii.int) Haliilintor huiinli;'* pa-
inainuat. MoynoH i]uippo ilo Noo juHto niu loiiuitiir : •> cutiquojnm rdoant I Aliraliom enim i|ui non ullori
Et leiltfirnvit Noe altare Deo, «t tani|unin intorrogu Doo. Hod ui i|ui nihi viBiis cst altnrc conBtrnxit. utse-
rolur, cujiis roi ^rulia virjustus illinl ullaro oonHlru- cuiiduiii id i|u<id Hcnliiinl hicnUiri convincantur, nut
xorit, Hoculus (iiljuiixit : l:t uci'rpil <ih oinnthus /ier<>- l*atrcm vidit, uut Kiiio ^ucrilicuvil.
rihus mitnili,^, elah omniliu.s volittilihus mun<lis, et oh- Gaput IV. Isintcquoijuc Deo quiei visus etl construxit
lutil hustiam suprr ultiirr Dco {(ien. viii, ''O). (.llaiot iittiire. Jiicoh itemeidem Den altnre jussu^ cinistru-
Igitur aanolnin qnoiiiio Aliraliam, iiinioiiiii Doi Ijilo- xit. I*<ttriiircharum sacriftcia nostrisconyruuut, qux
lora, ol gonliuin liiloliniu palroin, oli hnc Dco ijui ei fiiint toti Trinilati.
visuH pst loiUlioustfo ailaro, nt ei posHol sncriliciuni HiincDeum qui visus est Ahrahao, ciiique Abra-
oongruro inimolntionisotTorre. No autom, cuin inno- bnm, non ntiquc nri aliud, quam ad oircrcndum sa-
mino Domini Doi dioiUir invooasso.iiuisiiuam oxisti- cririciuni.ajdifioavil ultarc: Isaacqunqnc vidit, etei,
inotallorum Douin in noininc Doiallorius invocalum, paternfT fidei tenax, nllaro construxit, Scriptum est
cum non nomine Doinini Doi,
aliudsit, invocusso in enim do Isaac (hoc liber CJenepeos conlinot) /Iscrn- :
quara invocassc nonion Domini Dei, subsequenter dit autcminde ad imteumjuramenli, etvisu^i e.stei Do-
divinamonstrarc; paulo poslcnim sic dicitnr: Ahni- ham iiatris tui ne ttmcus, tecum cnim .'>um, et hcne- ;
in nomine DominiDoi, qnod est invocare nouien Do- qui visus est ei, altare fecisse cognoscitnr. Etquod
mini Dei. Onocirca dicant haTotici, ulruin Fatri an amplius est. non hoc sponto arripuit, sed divinig
Filio Abraham existinient construxisseaItare?quia, obediens pr.Tceptisimplevit. Qncd his vorbis i^ancta
cui altare construxit, ipsius utiquo nomon invocavit. Scriptura tostatur : Dixil auti m Deits ad Jacol> : Sur-
Ipse autem non nisi Deo, qui ei visus est, altare gens ascendeinlocum Bcthel, et inhulntaihi.et fnc ibi
conslruxit.quem h<Teretici Filium diccreconsuerunl allare Deo, qui visiis cst tihi, cum fugcres a facic Esau
nitentes quippc Patris et l''ilii diversam docere sub- fnitris tui {Gen, xxvv, 1). Et subsei|uenler dicitur :
stantiam, ouines corporearum rerum conspicabiles Vcnit aulem Jacoh in Lu.\a qux est in lerra Chunann,
formas(quas «d insinuandamsehominibusomnipo- quse est Bethel, ipseet omnisplcbs qupe erat cum eo, et
tentissima deitas, crealura; totiuii domina, sicut vo- adificavil ihi oUare, vocavit nomen loci illiui Domus
luit,etcongru!.'retempuralibus(n/.temporibus)]ocis Dci ;ibi cnim apparuil ei Dcus, cumfugerct afacie fra-
ac personis noverat, coaptavit) Filio tantiimmodo tris sni Esitu (Ibid., 6). Ecce in ore dnorum ettrium
existimant deputandas : indeasserentes inaiqualem testium verbum fidei nostrae consistit ; ecce amico-
PatriatqueimparemFilium, quod ejus naturacapax rum Dei sacrificioprorsusEcclesiajcalhidiccTconcor-
mutabiiium potuerit essc forinarum. Et tanquam eo dat oblatio, quae sic sacrificat Palri, ut simul omni
naturaliler ejus divinitas visibilis tuerit,
quo se ad sacrificel Trinitali ,
quoniam et sancti patriarchae,
informandas) hoininum mentesvisibili-
infirmas((i/. sacrificium quod Filio jubebantur offerre, sciebant
bus rebus demonstrare non sprevit. De qua re non se Patri simul et Filio placitis obsequiis exhibere.
est nobis hoc opere disputandum. oum praesentis Idcireo autem eis divinitus jubebatur, ut Filio allare
quapstionis hoc tantura deposcat intentio ut quia : construerent.nonquiasacrificandumnonesst^tPatri,
sanctus Abraham iili Deo sacrilicasse cognoscitur, sed ut quod immolabatura sanctis, simul Filio im-
quem visum luisse divina Scripiuratestatur, aul
ei molareturet Patri.nequeutprasponendusesset Patri
Patrera visum Abrahae dicant aut Filio Abrabani sa- Fiiius, sed ne putarelur genitori genitus in aliquo
183 S. FULGENTII EPISCOPI HUSPKNSIS 184
rogo, vut cinatinne lucidius? vol qiiod hictcncbri.pa; sacrifiranduni) oblalinni.^nostrfe munus, sanctiSpi-
obsiinationislatil^ulumhaeretica pnteslinfidelilasre C ritus tanluin missio poslulelur: quasi vero (utita
pcrirn, quopo.ssit liimontant.TJ manifestationis elTu- dicam) ipse Pater Deus, a quo Spirilus santus pro-
gnre? Cum tabcrnacuhim suiim posuerit,
pic in soIp cedil, PHorifioium sibi oblatum sanotificare non pos-
diant, pod veritatem fidci. concessa sild divinilus il- ritum pancliini niinorcm credcndum Patre etFilio,
luminatinne cigDnsoanl, ut rocoptosalutari liimine, n quia et a Palrejiuis.sua est, et a Filio. Porro autom
desin int di^incpps in toiiebris mortiler<r inlidolilalis ai mipso mitlcrs potior est credonilus, cognoscant
errare Qni ciim Filio sacriliciiim non offprunt. ol a in lino suam ronvinci pprfi^iiam. quiasicuta Patre
fld<»pntriarcharumac prnphflnrum niisnrabiliobdu et Filio missiia logitur Spiritua sanclus, sic a Patre
ralionc dn-cisount, impio delini|iionlps, soipsos;) se- pt Spirilu missua invenitnr ef Filius. Oiind ipsp Fi-
metippiadamnalosoHten'lur)f. Apnstnlica quippoom- liua ct I
multo antoquam mittcrctur,
cr priiphelnm,
nem h.Trnticutu lali ro .•nosciturprnnuntiatione cnn- dixit, et poplquam missus est, prupria toslilicatione
demna.''sc9ententin. Qnod el hjpretirus jinst primam firmavit.Nam veniensin Nazareth, elpynapogam in-
elpcciindnin oorreptinnnm sit omninioli.s pvilandus gros^us, oimi triulito sibi ad logenduni libro Isaia3
{Til.iu, 10), en qiiod pjuamodi nnnsoluiii sil siibver prcphclio, illum lucuiii rcvolvcrel iibi srriplum cst:
tan, verum etiam aiio ail jiulirio condcmnatuH. 8i Spirilus Domini svper me, prcpter quod unxtl me,
qui vprocalholicilidoleB, hujussacrnincnli nuncua- evangeliiiire pauperibus niisil me (Luc. iv, 18) red- :
(a) HiicirropRcranlrxmurgincverbaiHla, Prophrtie qii.r idpo ohrasiiiiua, qiiia nec in mas. habenlur, noo
m '>nmtndesdcrificio guodnunc in Lcclesia gcrtlur quidquam aensui cuiilcrunt.
IS» Al) MOMMCM Lllt. II. IHfl
(lllo vojiinmio, vciiliiloui |trn|i|ioliii' llliii» prii"**<nti A '''*'" "' inft^rtium.mli-i.KI «i nitunipnTo f>rnn'ii tmtni
lOHtaliiMChl iill'i<clii (<iiiii|ili'littn ilii-riiM : llotlif itti (i»i/c lurrm, rl liiihiliwrrn in iinffiimo itiiirii,rlrnitn
pl«la txl li.rr Miii lurii in iiuiilnii veiliii (Lwr*. IV.^il). illur mutiui lua ieiiurrt mr,rt leurbil m« destera lua
8oil ct itlio 1'JiiHiliMii |ii'ii|ilintit< liiC'i n lliiinlMti iit(|iin (/'lal. rxxxviii, 7|.
ali ivjii'* S|iii'ilii Hi' iiiiNHiiiti lii« votliitt ( -tiMulil : Kl ('*MT VII. 7"/'i Triintni iihiquf r$l. Sf.irllut
quiiniltiifUf ifiii iliillii iliiiin ijriitim ti^ ilur.
nnnc Ihtniiuusiiiisit iiiffl Sftirilinrjus (\uii xi.viii.lM).
A i*n (|iiiii|iii' Hiiiii^liiii) H|iii'iluni niilli iliHripiiliM.iinto (liiiii (•r^o.Hiriil ilixiiniin.UttJt TriniU» unilMlA fl«U
puriHioiioin Htiiiin liiir iihhIii proniiiitiiil : Cutn uulrm liitiH Hum iiiituriilitrr iinnii-nBa inllni' {un p«rma-
Irrlimnuium iloHlt, iitquu itn Hit uli.ip.o totu, iil \>vv pcr pnrtrH
rilum vrriliilix; ijiii ii Pnlre iirorrdil ,iUr
croHtiirn) toliun particularitnr rlivi'ii, ni>o univerHi-
priliihrhil ilr mr Jihui.w, 'HV,. SnpiMiimniilom ctito-
tatn lulMiH poBMil cronturn) conrjurli, qnolifla Hpiri-
di^ni Spiriliitn («liiintii l'nlroniilli ilodiornt . fnriirlr-
/M.t (iH/r)>i,iiimiii>nH, ^fiirihK .«nKC/n.vr/MCf» mUlrt /'ii-
tunHiinolUH iiil conHocrunduin HHcrillciuin a 1'atrA
pohcitur, priniii chI lnloi rtili priinfi oht cunclia
ter in iioiniue iitrojtle i<os ilvrrhil omuia {Joini.\\\,'^(y. >,
8ioi)i-< nomino.opus iiitolii^Hmiismiiniio.^lntionisin- (/ 6'o/'.iii, l'i). Rt aliu loco : Ontntes omni empor.t in
diill.^w.Sio cnim tton loralitor niissuHoslFilitts^noc In- tfiiriiu, et i'i ipso vigilanles {Epkes. vi, 18). Kt ipse
Siivator di. ,'i[Mili9 Huisdirit : Siddl fitis iw.manda-
ralitn- tiiillitur Spirilussiinctiid »iciitncr ipHiiis Pn-
la inen servale,it cyo rogaho l'alrcm, rl aliiim l'nra-
tris cst .|iiO(niatn ((i/.i|u.iiiui') localis advi^ntus (!um
t 'inon Kiliiid iliirrtoriliiissiii^ non Inntiim sniim.soil rlilum ilabil vohi ^lmnneat volnicutn in xtemum,
et Patris protnillat u.lvontiim;Rit cnim:.Sj
Spirilum ventali%,q , •nundus non poliit accifiere,
7»/»5 diliijit
ifuui non vi Irl eiitn.nerxnl c rn: vos aule:n eognoscclis
me,.'<erinonrinmruinseriuthit,etl*atrrmrusdiligrtentn,
ruin.quia apud vo.f manebit ei t/ "(^'>j5 ni/ {Joan.xw,
el lutrum vrnirinus et iitinisioucrn iiiiudrttin farii mux
{IhiiL, '2[\). Sirut orpo p.itor et Filius i)iia.|uam qui-
l.">). Ui.dc et PhuIus eumdeni nos Spirilum adoptio-
dom desunt.cl tamrn ad qiiom voliint.vcniunt (per
nis accepisse sio piffidicat : Aon eniin ccepisiis spi-
rilum .lervilntis iirrum in limore, sedai •epistis Spirt-
fiiHliim enim veniunt.qui pnr potontiam nusquam
dcstint',. sic otiain in missione vel a.lvontii Spiritus
Inin tidi)i>ttonis filiorum,in quo clamam is, .-llriii Pater
8ancti inillns localis iliiiis iiccipiondnsost motns^st^d teraplum Dei {liom. v:ii, 15). Fid.libus ilaijue, qui
noslr)Bcrc.dend>isost9;inrtin(';i(ionisea'eclMs. N.im C
sunt, ettnquibus Spintua Dei inbabitat. imo qui
templuii) sunt Spiritussancti.sicut Apostolusdicit:
silo.'aIilcrserundum '^ciltatem missusestFiiius.aut
loculiti'rmilli3S|>utatiirSpirilU9sanrtn.«,ergoetiain
Nesrilis quia memhra vesira templuiii sunt Spirilu.^
mias loquitur Magnus est Spirilus saortus intuderit. Quocirca, sicul dii c
sic : el non hahet /incm :
invisibilia, sivethroni, sive dominntiones, sive prin- ^'^"^ essetEliis divino raunere transferendus, -A
[)
cipatns, sive poWslates. Omnin prr ipsum et discipulo, priusquain toUeretur, dedisset fiduci mu
in i<i.<o
creata sunt, et ipse esl ante omnes, et omtiin in postulandi quod vellel.ille spiritum.quenD Elias:).-
ijtso
constant {Coloss. ceperat diiplicem, sibi postuiavit atiribui. Ubi uii-
i, 16). Qiiid ergo est quod implere
sna praesentia neqneat, in quo Apostolus universa que inlelligiinus spiritus nomine donum spirit; lis
in rtclis et in terra. visihiiia et invisibiiia gratiaj designari. Noque enim substantia Spirilus
constare
pronnntiat? Sancti quoque Spiritus emmensitalem sancti potest vel augeri vel
qui sici t est rainui,
Scriplura sic loqnitur ; Suiritus Domtni replevit sine initio et sine terraino sempiternus,sic esl sine
hominibus posse augeri crediraus, sic in cis posse A Saul quoqueprophetiamhabuit, pI Simon Magus
minui non nogamus. Nain cum dona sunl S()iritu3 crediilit, ct baptismi sacramenlum accepil ; nam et
sancli. rari/as.gaudntm, pax, loiigiinimitds, boiulax, dffimonos, dum creduiit ct contrcir,iecunt,videnlur
brnignitas, fxdes, modestia, cputincnlia [Gal. v, 22) -,
habere fidem,sed nihil cis prodest,quia non habent
cl cum alii dclur pcr Spiritum sermo sapientix,alii carilatem. Multi etiam facultatcs suas pauperibus
autem sermn scienli^ sccHJidtnn cumdnii Spjrilum, erogantcs.quia non curavorunt acquirendai caritatis
alteri fides, in coc/rm Spinlu (/ Cor. x!i,8) ; hcPC U- studium impender.', res quidcm suas donaverunt,
mcn omnia possunlinhominihusot augeriet minui. quod ideonihil eisprofuit,quiaseipso3 perdiderunl,
Unde esl illud quod ipsi aposloli augmentum fidei non acquirendo caritatcm.quam acquirere debue-
sibi a Dominoposlulanl rondonari.diccntr«:A)o»Ji>je, runl.Ilis igitur dcrnonstralur indiciis ibi esse Spiri-
ndaugc)iobixfidcm(Luc.\\u,'^). Incarilatequoquenos tum sanctum ubi cst finis pra"cepti,hoc e9l,caritas
crescere,ippc hcalus dcinonslral Aposlolup,qui ait : de puro corde, el conscicntia l>ona, et fidc non ficta
Veritatcm autem far.ientcs, in carilatc crcscamus, in (/ Timi, 5). Ubi autem cum flde caritas non est,
illo pcr omnia {Ephcs. iv, 15). Qnomodo aulcm in quapcuni|ue dona Spiritus sancti csse posse, ipsuin
caritalc crescimus, nisi cum dono gratia^ gpiritalis vero Spiritum sanclum csse non posse ; ac per hoc,
crementi:maccipimuscaritati8?Cnn<aseHjm/)ej r/if- B nihil prodessc illorum donorum largitatem.ubi sio
fusa esl in cordihus noslrisper Spiritum sanctum, qui aliquoddonumSpirilus habetur,utipseSpiritu3 non
datus estnohis [Rom.v). Hoc sentilur et de ca^teris habeatur.Proinde talcs, ctsi videntur quorumlibet
Bpirilalibus donis.qua? pro uniu-^cujiisquc cnplu,vcl paternorum donorum partiripe3,non lamen siint ha;-
augeri vcl niinui dicuntur in nobis.Qiioniam bilium reditati3patPrn<Teconsortcp,qu')niam5/>tVi/u5snnc/u.?
creirientadetrimenlaquecharismatumjSecundumid ctpignus luvrcditatisnostrx {Ephcs.\, 15). Et in hoc
dicunlur.quodquibusdamseuplusscuminusinsunt. vos Deus cf patcr Domini nostri Jesu C/iristi benedixil
non qi.od in sc vel augori vel miniii possunl.Nam et in omni ()c.ncdiclione spirUati,in ro'.lestibus in Clinsto,
sol tanlus esl cum videtur nb oculis sanis, qimnlus sicul elcgil no^ inipso,aiite mundi constilutionem,ul
cum videlur asauciis.neo ipse minuilur,cura iiiinus essemus sancti ct immaculati in conspectu ipsius in
ab oculis lurbatis percipitur, nec aiigelur.cum am- caritalc.
plius oculip Ranisinfunditur. Quia diversilas illa vi- r.AriT X. R^rie igiiur in sncrificio poncit Ecc/esin nd-
sionis non cx diversitalc solis evenit, scd in divcrsi- vriiium Spirilus snncti. Christi incnruntione nobis pax
cl tmitns cuvi Deo est. Per spiritum snnctum et
tate sanitatis infirinitatisque consistil. Et quamvis
Chrisius nnlus est el Ecclesin rennta. Chri^tus ei
unum minus, alterum magis illuminct,ipse tanicn Ec/fsin. I'er Spiritum snnnum unitns est Clirisii, el
unum nlque idcm in se luinen habet.quod unus mi- () Ecclesix. Per Sfiiritum snnctum nos adifxcamur in
nus.altcr amplius videt.Sic cliam Spirilu siincto, in Chrisio lemp/u>n snnctuiu in Domino.
se sinc augmenlo ac detrimcnto immutabililer per- Dum itaqiie EcclesiaSpirilum sanctum sibi ccclitus
manente, duplicem sibi Eliseus spiritum poposcit, poslulal mitti, donum sibi caritatis et unanimitalis
in eo quod augmcntum spiritalis gratis poslula- po?tulat a Deoconfcrri.Quando autem rongruentius
vit. quam adconsecrandum. t^acrifirium corpnrisdhriati
sanctaEcclesia(qi)aecorpusestChristi) Spiritussan-
Capct <i. Qui dicunlur /< ruli tiiiquis onyelornm. 'Qui
legcm t/nrenl, t nnn fnciunl. Vbi cnrilns, if/i Spiri- cti deposcat ad venlum ? qu» ipsum caput suum se-
tut snnrlu^. ciinduin carnom de Spiritu sancto noverit nalum.
Cum ergo sancli Spiritus ad Banrtificandiiin tnlius Sic enira angclico Mnria inrormetur eloqnio ; Spiri-
Eccle&ia> .sacriliciuinpostulaturadvcntus.niliil aliud lus sanctus .yupcrvcnict in tr,ct virtus Allissimi ohum-
poslulari mihi videturnisi ut pergratiHm spiritalcm hrahit tibi. Ideoquc quod nascelur c.v te sanctum voca-
in corpore Christi fqnod cst P>clc8ia)raritatisui:ilas bilur Filius Dei (Luc. i, 35). Evangolista quoque
jugitPr indi.srupta servetur.ll ir psl oniin principalo Matth.rus codem Spiritu sanclo replotus aflirmal,
Spiritus sancti donum,pinp qua qiiisqiiis /m^i//.'; ho- quia cum dcsponsnta e.^isct matcr cjus M^tria Joseph,
minumaugclorumqueloquilur,velut,TssonansuutC]im ^iriu.^^quam convcnirenl .invcnla isl in utero liabens de
/»fi/i//H /j«M?>H.^,?oniim dare polosl, vilnm hnbere non '-'
Spirilu sancto{)latth.\, <8).Et nd Joscph sic morao-
35 polcst.f.Vs? hnhcal omncm prophcliam.vl noverit rat anpelum in somnis dixisse Joscph, fili David, .•
mtjstcriit 'imnia cl omucm .'ricnliam, elsi habcit r»w- noli timne arriprrc Mnriam ronjuycm tuam : quod
nem fidem,itn ut mnntcs irnnslorat, cnritntcm aulcm cnim in ca vatum est, dc Spiritu sancto est.
non h9bent,nj7/f7 /'.«/. B/s? distriliuerit TM cihos pnupe- Qui vcro est illius incarnationis doininica) my-
rum nmnrs fiirulliifrs nunf^^rt trndidrril corptis sutim storio faclum, nisi ut diviaa unirenliir, el discor-
ut ardcnt,raritnlcm nutcm nnn hH\<ca[,niliil ci prodci^t danlia pucarentur?Te8tis c.-nI enimPuulus dc Chri-
{I Cor. XIII, 1,2, S). Nam quia logem diril Apnstolus, Blo : Quin ipse cst pax nostraqui fecit ulraquc unum
ordinatamper nngclns inmanu medialoris{Giil.u\, i9), ct mcdium parictcm macerix, snlvens inimicitias in
lingiii.-^ loriili Hunt an}rploriim,<(ui in orc,(|u.T logis carnc sun lcgem mnndnlorum dcrrctis cvacunns,
: nt
Bunl (fl/.Iog'-lianl), docebuiit,el adversus Irgom pra- duns condat in scmctipso (nl Somolipsum) in unum
vis op>>ribu9 uiilitabnnl.Di) quilius ipse Snlvulordi- novum /i(»//ii7/r//i.36 fariensparem,uf reconcilictam-
cil : Qu3B dirunl,fncilc, quac nulem fariunt, facerc no' hos in uno corpore Dco; percrurrm inlcrfxciens inimi-
tilc : dicunl cniin et non factunl (Maltli. xxiii, 3). cilias in semelipso : el veniens evangiix,avit pacem.
IHU Ai» M()nimi;m i.iu. ii iw
/iM ifui toiif/f^rtpdifiii himiiii firopr, (/hih <« i>i<i /lu- \ imir, allu loou non ii'l niiu'! Ilcrl loilalur Apnilolu»,
lieiiiiiii aiiilio nirrssutn iii iiiiitSiiintuiut l'iilri iii^Efiln'». iiiRi «(1 cdnNumiiialiiMinrii iiiicloruiii in o|iiia iinoitla-
II, 14). llii(!<M-Kii ritotiiiii oMlcurituto illviitn, iil ox rii, in mdilluilionniii rurporia (ihriiti. Ubi unilalatn
i|i»u S|iit'llu corpUH illiiiH ni|iiliH uHiinl rniuUiiii, iln cJiiHdiim ffidillcaliouliiriplritaliii, i{<m' inciiritati'! r<(ri>
i|ii() i|iMiiiiM'.a|iiil cmI iiiiIiiiii. I'',l (iIi lior iiiCCHnuriiiiii flut, iiiMiniiiinH iiil : Ihitier oci urrntnut oinnn in unt-
iioliiH itHl, iilsiiiil c\ S|iirilii Hitiicto iiutiiHi'<l ('•tiri- lotrm fiitrt rt ni/nttniuii Filii Dei, in viruin perfectum,
HliiH, i|tiHiiil(i DctiH tiiilgniiiluH iii utcro VirKinlH, uni- 37 tn inensuiitm rlttlii pleuitudinm Chrtiti ,itt inmnun
ItiH lioiiiiiii tiiniiniim iionsui iiroreMil da tltiiliiino Miiiuspnrvuli l\u:'tuitntei,rl rircuml«rutnur otiint vruii
siio .'
Hic KccicHiiidumi S|iiriliiH Huncli iulliicrcal f.liri- dorlrin.r, in nniuitiit huniinum, in it*tuttn nd rtfi um
bUi, tumniiMii iinilirr vlrn hiio, cl lumniuiii corpiiH vnitionrni rrroris. Vrritntem nutrin lnncntei in rari-
/iM/i non siint iliio.scil tina rnro. (Jiioil rriio Drusron- Ha'c ita(|uc Hpiritulis (udillcatio corjioris CliriBti,
jun.vil,fiiimo iion .<('/iiin / {Miittlt. xix,(i|. lll crno in illo qtiiL' Mt in cunlulo (cum scilicct aocundum ijcati Po-
3tiiicloconn(il)io;(|uod rucltimosl iii lliulumoulcri vir- Iri 8ermoncin,/«/>/</*'.^ vivi ;ediftcatitur in domum spi-
ttir, spiriluliH^raliaopcratur ; (luiaiit cajiitiauo in- 11, 5), lijuc, iiuiuam, a;dilicatio spiritulis, nun^iuarn
lufical hicc iinilus corporis.el ul scieus nuia oinnrs opportuniuspoliturqiiamcumubipso' hriaticorpore
ijui se elongnnl ith ipso perihunl, et i/wia perdd oinnrs (quod est Ecclebia)in sucramento panis et calicis ip-
ijtti lornicanlur iih co, possil ipsa casto ac suuviter sumChristi corpua et sanguis oHeriur Calix enim :
dicoro : Mihi aulcin udli:vrrre Dro iouunt esl {Psitl. (/H6'm bihimus, roinmuniratio tnnguinis Christi ett, et
{Psnl. LXii, 9). Ula carilas Doi facit, ({ux dil}iisa cst C est qtioniam unus pnnis, unum rorpus multisumus, :
in cordihtisnostris per Spirilum sunctum,(/ui datns cst omnesifue de tino pane particijiamus (/ Cor. x, lG).Et
nohis (lioin. v, 5). Pcrhunc Spiritu:u s.incliiin tunla propterea petiiiuis ut scilicct ea gratia qua factum
est unitasChristi et Ecclesi;v, ulcum cloclioiiis Vas est ut Ecclesia Christi corpus lieret, eadera gratia
dicat Qiiia Christtis raput est corporis Ecclesi^e (Co-
: ffat ut oiunia raombracarilatis, nianente compage,
toss. I, 18), ipsum tamen corpua Ghristi non dubitet in unitate corporis perseverent.Hoc autem digne pe-
Christum veraciter nppellaro. Dcniquo sic uit ad Co- timus illius in nobisdono Spiritus (ieri, qui estunus
rinlhios scribons Sicut enim rorpus tinum cst, ct
: Spiritus et Patris et Filii quiasanctunaluralisuni- :
mcmbra habet inutta, omnia autem mcmhra rorporis tasetaequalitas et caritas Trinitas, quae unus solus
cumsint inutta, unitm estcorpus,ita ct Christus {1 Cor. et verus est Deus, unanimitate sanctilical,quo8ado-
xii, 12). Et ut ostenderet quia hoc corpus quod sic plat.In illa quippe una substanlia Trinitatis, unitas
est Christi.ut Christus sit, cum multa membra ha- est in origine,aequalitas in prole, in caritate autem
beat, nonnisi gratiasanctiSpiritus unum pcrmaneat unitatisfequalitatisque communio nullaesidivisio ;
per diessingulosa?dilicare non desinit.qua," in utero dicendum est) commiinione Spiritus sancti, caritas
Mariajvirginisdo.iurasapiontise.quodestcaptilhiijus unademonstratur Patris et Filii, quam communio-
corporis.labricavit. Unde nos quoque in ipso ffidifi- nem beatusApostolus tali sermone cominendat Gra- :
cari beatus Apostolushis verbis ostendit : Ergo jam tia DominiJesuChristi, etcaritas Dei et communica-
non esiis liospitcs ct aivena', sed cstis cives sanctorum tio Spiritus sancti sit cumomnibus vobis {II Cor. ult.,
et doinesfici Dei, superxdifirati ,<;upra fundamentum 13) ; et alio loco : Si quod folatium caritatis, si qua
apoHolorum prophrtarum, ipso sumnio augulari tn-
et communicatio Spiritus {fhilip. ii, J), propter hoc
pideChrisloJesu inquo omnis xdiftcaiio constructa dicilur :Quia caritas Dei difjusa c?/ in cordibus no-
cresriiin iemplum sanctnm in Domino, in quo et vos stris, per Spiritum sanctum,gui dttusestnobis {Hom.
coofdifiramini in hahitarulum Dri, in .npiritu (Eplies. V, 5)" Spiritus quippp sanctus. qui unus est Patris
II, 19). Hanc Jedilicationem, qua iu spiritu aedilica- et Filii,hoc operatur in his quibus graliam tribuit
191 S. FULGENTII EPISCOPI HUSPENSIS 193
arloplioiiis rtivinre, quort operatus est otiam in illis A. in sola c.itholira EociesiH per manus impositionem
quiinliliro ^rtuiimapostoloruninveniuntureiitiiriem daridiiitur,nimirum hoc intelligi majnrps nnstri
Spirituiu accopis^e.Do. quil)us<dicitur : Miiltitwlitiis voluerunt quod Apostolus : ait Quoninm caritas Dei
autem credenfinm cratcor ct nnima nnn [Act. iv,32) diffusn rst in corditms nostris, per Spirifum sanctum
unum enim corpt animam lecerHt muliitU'lini!» cre- (jui datuf: Subsequenterautein etiam,
est nohis. »
deniium in Deo qui Patris et Filii unus c.et SpintiiH, quod Judas apostolus sua posuit.remotoin Epistola
et cum Patr»! ac Filio unus est Deus. Unde et A[)0- dubitationisambiguo.sanctus Augustii.usexposuit.
stoluphancspirilalem unitalem in vinculopacissnl- Jiidas enim apostoliis dicit :nisuntqui segrrgant se-
licitpdicit esse servandam, sic Ephea'os monens : melipsos, animnles, Spirifum non hahentes. V.i bentus
Obarcro itnqne vos eqo viurfu^ in Dominn, u( di(jne ^ugustinus de caritato Dei, qu.-e diffusa est in cordi-
amfiulrlis vocnlione qua vocalt cslis, runi omni liutni- bus nostris per Spirituin saHClum, qui dntus cst no-
lilate et mansueludiue, cnm patientin, supportantes bis dicit : << Ipsa est enim caritas quara non habent
invir^m in carHale.solliciti servare unitatem Spiritus qiiiabKcclp.siaecatholicaecommunioneprfficisisunt.»
An quisquam dirturusest,aliud PsseSpiritum sanc-
in vinrulo pacis, unum corpus et utius spiritu^{Rphes.
IV, 1), HuncSpiritum discedendo amittunl, si quis tiim pcr manus impositionem redeuntibus hajreticis
aut perfidiadepravati, 3S aut superbia inflatj, ab n dari, quam spiritaii 8;icrificio divinitus tribui? Hoc
unitate corporis Ecclesia; Aegregiintur. Quos Judaa nutcm quisentit, aut dicit, profectonondum intelli-
aposlolus sine hoc Spiritu cssp. evidontcr ostendit, git, qualiter semetipsos exhibeant hostiam vivam
dicens : Hi sunl qui segreganf semctii>sos, animales, sinctam, Deo placcntem, si qni schismaticorum et
Sp^ritum non habenles {Jud. 19). Hi enim quia ani- hfflrelicorum, mortiferum relinquentes errorem. ad
malessunt, ideo Spiritum nonhalient.Propter quod calholicflBveritatisredeunt unitatem, ubi olferentea
Paulus apostolus dicit Animalis homo non perxipit
: sacririciumDeospiritiiincnnlribulatum ipsi sunt ho-
quae sunt Spirilus D«' [ICor. ii, 14). Tales it;iquc fa- stia viv»; sancta, placens 39 Deo. Quia per contri-
cilessuntad diviHionem.quiaSpiritum non habent, tionem humilitaticordisin iinitatem membrorumre-
in quo uno memhraChristi caram servant spiritali- deunt illius sacerdotis qui dilexit nos, sicut dicit
ler unilatem. Unde nuinirpt^tum estapud omnes hx- Apostolns : I'l obtulit semetip.fum pro nobis ohlalio-
relicosSpirilus sancti gratiam uon esse, nec eorum ncm ct hostidtn Deo in odorem suavitali.t (Ephes. v,2.
eancti Spirilus vocaliiilo caritalcin inlelligere, ijuaB Scribiti pncterea de illo Apostoli loco, ubi nit :
diffusadst in cordibusnOotrispcrSpirilum sancliiin, D<; niginihu> (lutem pneccptum Dntnini non habeo,
qui dalus cat nolns, coiiimoilum diixiiiius paicruis consittutn uulcm d<K Qnnd consilium iii epistola
definiliouemnostram pr.x-muniroaPiitentiia.Sanclua quain ad te nuperacripsi ad illud pcrtinere memora-
enim Augustinusin librisde naptismo [lib. iii cap. vi quod duobuM denariis a Domino acceptis, fideli»
10), cum quaestioncm dehaerctirorum recpptioni-.-^ine stabiil.irius !<u|)ererogHvit f /,«<:. X, 35). Ciijus loci
op<Tia libro, intor alia sic dicit « Spiritus autem a8.-<era3, alios taiiien illustrea viros taliter hoc po-
:
8aii''tu8, quod in sola calholica Ecclesia, per manus suisse confirmaa. Est quidem verum quiasanclus
impositir)ncm dari dii ilur,nimiiuii» ho inlclligi iiia Auguslinu.s hocdicitnb Apostolo su|ioreri)g;itiim,
jorea coatri vi.lucriint,quod Apoatolus ait : Quouiatn qiiod 1 um
secunitum pra^ceptum posaet^si vellct,de
caritus Dci dijjusa esl in cordibu^ nostris, per Spiri Evangelio vivore, maluil lamen non solum sibi, sed
lum sanclum, qui datus c-\l nobis {Hom. v, h). Ipsa ot hi."<qui ciiin illo erant^projiriia manibiia luboraro,
Pnt cniin ciritu.'', quain non habent qui ah Ecclehiae airut Ei.hpsiis vcracilor .licit : Ipsi scilis, quoninm
calbolicucoii riiunionc praccitii («unt.^Atlcnd.^qn.ne^o, (al. (fuomolii) ad cn qux mihi opu.s crant, ct his qui
/J'(in|/Wiiii/< fiiirili(iiii!i,siiiif iuhi/i/u /iDUdf t.vinnjflnnii litiH vi-l lii|inr(il!tiii iiiulliiuiJiiiiiiii cunKn K*'^^- - <•
ut uou iihultilur inHc^liitr »un ci Ki'iin{;''/ii* (( Cof. \x, |iropli)i olrouiiicisioneiii nl prmpuliuiu, vmI lri^«rll*
iK). ('.iiiii «1^0 liDO miiicliiH Aii^tiHlliiUH coiii|iotniilHr taiii propler Iritallliuii Nuo, ({uoruiii pru^iinia ropl«-
(it oitii^run |i()hiiiHM(U,iiitii tiiiiii'11 iiii'iiiii|ii<liMiH viilnrl ItiH ••rlorlii*.» In quiiiludtjciino «utiiiii iibruduCivi-
auliiHniiiKriiuiiiilolt(>l,(|iiii(|Hau"liiHAiiil>riiHiiirt Itcuti tato l)oi, iiiHiitoruln] urciu pni IkCi iippurlniiilMiM ng-
Pauli Hti|t(>ii>i'ognlioii(iiii vi>l iii (rnioniUuH uli|iiii KroHHiiH uxpuiii*ru •ucraiiitiiiluiii, poul ttl>qu«,iii liuo
opiHtoliH (<JiiH,vcl iii niiiiio la!ioi'o iii(Mili»Hlcorporia (|uud ili';ilur ljic«tiiuratam «l lricaiiii!ral4ii; trcain
oollocavit. SancltiH uiiloiu OptutuH Mili<vitaiiUH, iii Noo dirboro coiiHtriii,illiiiH uxpoailiotiia <|Uii< iii libris
Hoxto adviTHUH 1'ariiionianuiii lihro, conHiliiiiii do uilvomuii FuuhIuiii Municliusuiii coiiliiiolur,inilidlt
Virf;iniltiiH 1'aiiluiii Hupi<ri<i(>K'aHH(< tdHlalnrliiH vrrliiH: mciiliunciii, liwc Htib.^^rquunltrr ndjicienK: • Kt lleri
VirginiluH uniin vuluntatiH ri^» u8l,noii ii(3('oti!«ilaiid. i|uiduni potcBt,ul ul iiubiH quispiaiii ut uliu« alio ex-
l)oni(|uo «taltulanuH illo upitstolun Pauliiu.iuii ouii- poiutt liaio H|)liUH. liuiii tatiiuii hu quo) dicuntur ud
roHsu>ipi>('t^aloruiii viilti(»riltuHpopiiliisro,iiiiii'nilalua liuiio.du qiiu loi|iii:nur,l)ui civitntfm in hoc iia^uulu
eal, iliiort (lonurioH (|iich i>ri)misH(>t {nl (tnt^arfl) ar- i» muligiii),iun(|uuiii iii diluviu peri*griiimituui,iiiiiiiia
oopnrat,(iuo 8oilio(<l'raHtaiii(<iita.ll(BOpor(iuctrinaiii, roruratilur,Bi ubojiia Honau (jui i8tucunttcripBil,noo
(]UUHiHUuiptUHiiiiponilit. Docuit (iiiuinoiiorunju^iiloH vutt longe Hborraro qui uxponil : exeinpli grilia,
Cliristiani (lolioaiil vivorc.ilo (<j/. a) (|iio ciiui (jti.o- volut si (|Ui8piam i|uod hic Hcriptuiu OHt, inluriura
rorotiii' (|ui(l ilo vir^,'iniltuH pra'ci|ior(>t, rospomlit, hicaiiiorHlaiii ol Iricumci uluni (ul. bicaiiieratu et Iri-
tibi de viryinilms nihil esse mauilnlum (/ (hir.vi\,2b}. nainoralu) tucios oam, nun quod crgu in illu upere
ConfoijBus 691,80 (iuo Te3tamonta,boo est tiuos de- dixi velit intclligi.quia ex omnibu» genlibus Kccle-
nurios oropasso.K.xplicitioranliiiioiluiiimoilosuiiip- sia coiigr('4;ittiir, bicaineruliim diotum. proptcr duo
UiH.HOil (lui saiicium comuienilavoral.proiiiisorul so gcnora liominuin.circumcisionem scilicct et pru:pu-
rodiiiturumnuidquid inouruumplius oro^assel post tium, quos Apostulus et alio inodo dicil, Judxos et
iniponsos duos denarios.Non pripccpta, sod con- Orsccos (Galut. iu) ; Iricumcrutam vero, eo quod
silimn oro^at Pauliis ad virginilalcm. Ncc impe- OMines gentiis do Iribus liliis Noe post diluviuin rc-
dimcnto cst volonlibus.noo nolonled impellit aut paratiu sunt.Scd aiiud dicat ttliquis,quuii atideire-
cogit. gula non uit Hiienuiii.Nam quonium nnn solas (al.
soluin) in inrerioribus mansiones
haberearcam vo-
Caput XIV. Ecce unus locus Apostoli a tribus sanclis
Iriplicitcr esl e.vpositu^.Qum eliain idcm locus ab luit.veruin etiam iil superioribus,et hi-ec dixit bica-
struendara,ut in iibro de Civitate Dei quintodecimo, unum horumsuis ioditum dictis videatur astruere,
duobus modis ejusdem loci mys*.icam explana-
aliis ut illud quod aliter in suis diclis aeque veritati con-
tionem, non doctis humanas sapientice verbis, sed gruum ponit^maiiis pacatus approbetquara conten-
vero (sicut Apostolus dicii) in doctrina spiritus.non liosus impugnet.
minus dulciter quam mirabiliter explicarit.Quod ut
Caput XV. Respon.uo ad qnxstionem Monimi de su-
facilius agnoscatur.uti iusque operis,sicut ab eopo- pererogatione Pauli.
sitasunt.verbasubaectam.IgituradversusFaustum Ouooirca,carissime,licet ille seQSus,qui a me po-
195 S. FULGKNTII EPISCOPI RUSPENSIS 196
situs est.forsitan in sancli Augustini dictis non in- \ galione Apostoli, sivo quod sanctus Ambrosius.scu
veniatur.iiisancli Optati tamenlibris(8icut ipse me- quodsanctus Augustinus,sivequodsanctus Optatus
cum nosli) apertissime positus invenilur.Ncc liiam senserunt.a nobisqiioquesalva veritate fideisenlia-
pru'ientiam latcteorum qu.-c a sanclisPalrilius.qui tur.Quoniam si digiiecredilur,duobus denariis uc-
lidei reclam in doctrina sancLi Spiriius
calholicce ceptis, aliqiiid supererogasse Paulum, in eo qucd
rcgulam derenderuntdiversis modis, vel in exposi- proprii laboria sumptu Evangelium praedicans.sti-
lionibus,velindet'cnsionibussuis,inveniunUirfcsita, paniiium sibi debitum alidelibus non exegit;digne
quiquid a nobis ponalur,ita nos illius lociastruere ctiam supercrogassc aliquid creditur.in eo quod de
veritaticongruuin sensum.ut aiiisPalrum sententiis Virginibus pra;ceptum Doniini non habuit.sed consi-
a^que verilati congruis non denogemus assensum. lium dedit. Utrumque sine dubio illo habens lar-
Neque enim a veritale receditur,si in hac superero- giente,aquonisiaccepisset,supererogarenon posset.
LIBER TEKTIUS.
DE VERA EXPOSITIONE ILLIUS DIGTI EVANGELIGI ET VERBUM ERAT
APUD DEUM.
Caputpri.mum Lciuscarilalis.Aigumeuluw lertii libn D Dei (quod Ueus est) credendum quidem apud Patrem
contra Ariatiox, super illo dirlo Ht Verbum erat :
Ctse, non in Patre esse, et ob hoc nec unius esse
apud Dcum. Ariant putunl flijud esse^apud Deum cum Patre substantioe : quoniam quiquid
apud sic
qtiam in Deo.
aliquem esf, ut in illo non sit.profecto
apud il- sic
nendum putent, ut id ipsum Verbum apud Palrein los intelligentiae etiam contra ea quas videnfur t«er-
esso.non in Palre esse.si-d exlra Patrem esso acri- tinacilor claiidunf, nunquam invisibtlia Dci per ea
piendumc.xisfiinent : ita ut (luidameoiunifquanlum qu.r /acia sunt,inlcUicta ci>nspicitoit. Qald oniin po-
audilucompcri)dumdehis du&buspra-pnsitionibus, test absurdius dici quani uf ctim deDeo quis dispu •
hoc est in et apui, inter eoa oriretur qundam die H taf, non nisi de crassionbus tanfum corporibus
conflicfus, accepto cujuadam birro, et in manibiis docuircnfa dijipufationis a«sumat ? Magnu:n enim
releuto, interrog^isset an in illo csset cum apud il- quiddam sibi ille visus est invenire, cum accepto
lum e>*8et birrus ille, Atque quam ipse retineret. birro et manibus rctonlo interrogasset utrum,sicu t
hunc(hinc) suam (]uasisMntentiam firmafurum hac apud illum esset,ita in illocssct Exinde docerevo-
sermonetnsuum dfifinilione c\n\i9\f!^c,riimiilif]uid in lensquomudinodum birrumapud homincm,sic esse
nobix ei.ie dicitur, intra noi intrlligcnilum,dum vcro Filiuin aj)ud P<Urem,ul quia birrusupuil hominem
apud no3 eae dirilur,e.ttra nos acdpieudum. Et quia C38C possit, in homino aulem esse tioii possif, ifa
birrusillo.quem ipserelinebut.sicapud illum esset, Kilius sit quiiloin apud Patrem,sed iion sit in Patro.
ul in illii non es.sof^nc per hoc.ox oo qiiod apud il- Ilogo ai decorporibus istis conlrcctabilibus aliquid
luin cdsot, non tatnen in illo cssef.exfra illum, 43 incxiMiiplnm dispulans dolcclabatur assumcre.licct
Doninfra illnm »Bpet podfm modo Vorbum (jiioqiie
:
adversus veritatem dispufanti, oiemenla quae a
illi
Hpirunilore(liliiiuiH,ouni roil(tiitoriii)iiH,nocnpuilnoa, Drum est, non in Doo oaap, »0(1 eilnriua caae credit.
noo id nulils l)uboii)uH. An forto (tiulurua OHt.uurla iloc relii|uutu eal utomnibua (|un> in Deo runt ittud
iHtiuHoloinontuii),cutn Hpininiln ucoipinuiH.in iioliiH i|iiod npuilDcimi oNl.inlcriuH pr/rdlri^turilincBulen)
tuntutii otisc, tuii) ultmii upinl non chho? Dicul orgo, rcccplo (quiu do Ncrbo Bpiritutn cbI: Umtint per ip-
(|uHii(lo upiiit noH poHait OHHo, an cu(i) oum roilitiinus, sum factu Jur(/),ipHacrit Hecundurn ArinnoHreclitudo
ut 011 II) nol)iH 1101) lialioiDUH? Sod hoo pulo, quiu lidei, iit pr(i*|io(iondu «io rarlura ractori. Ouia Jam
luu" (lo liirro illo iliccrc utulcbit, Hi tumcn cuiii illi u iion ccriiit in (|uiid prrrci[iitium irnprovidi liornines
(|U() uccoporul roililiilit. Vidcl onitn (|iiia outii tuno \\ cadi):tt, i|ui vnnc lidci r(>HiloiitcH, [icrlidiim dolcn-
upud 80 liabuit, cuinuucopit; poHt(|iiuti) uutom rcd- Huro contendttnt^ Quid cnim uliud talibuH vorbiHagi-
(lidit, upud HU baboro Juti) doHtitit. Sicut onim nc- tur, nisi ut huJiiH dcrenHione aententiic, cooditionia
coptiono fuutuiu c»t, ut (|iui(i lum hubuit. apud ao 811«' ac redcmptionis oMitu, aernclipsnm Kilio Dei,
lialicrot, itu rcdditiono fuctum Cijt, ut (|U(id upud i^u non s-oluiii avjuare, scd ci prn^rerro nudcat croaturu.'
httbuit, not) haboret. l^roiiidosi birrum dixit. non in Miror aiitcni, quomodo non confliderunt, a (|uibua
so esso, sed upudsecsso, hunc tamcn flatum, (^uom illud asscrilur, quarn deteriur ex eo rructus nerandos
(looirciiinrusoaore vlcissimsumimuscli Irpdilitnus, blasphomia» nascutur. Aiunl enim « Quod in Deo :
milii vidclur quiu non dicot.tion cssc upiid lioDiincui, cst,intoriu3cssccrcdcndiim,quod uittcm apud Deutu
cum est in luitiiino, i)uia tuno cutn homu apud se et fst, oxtcrius ajslismunduni. Quocirca si illud quod
in so habot,cum eum accipit spirando. Cuin verore- upud Deum est, et exterius est, non est credendum
spinmdo roddit.sic eum apudseuuD habet.sicutnec unius cum Deo naturae, consequens est ut illud
in sc habet. quod in Deo est, et inlcrius est, uniuscrcdatur cum
OaiHir 111. /•(»/.<«(» est igitur, Verhum quodainid Deum Deo substantia;. » Ad hanc igilur conclusionetn ru-
e.<<l,e.rlra /Vu»! (•,<.<«;, no/* in Deo. Summa atisurditas tiocinatio ista perducitur, ut sicut Verbum, pro eo
iios esff intrrius Deo, exterius.Alia Verbum autem
quod apud Deutn ab pjus naturu separatur.ila
est,
ahsurditas ut factura proponatiir faclori. )lajor item n
ahsurditas sequitur ul creatura unius sit naturce cum creatura, pro 45eo quod est in
Deo, unius credalur
crealore. n.ituraj cum Deo. Unde convincuntur ita senlire,
Frustraigituriniliadisputatione.dehoc quod dic- quibus nos et Filio audeant proferre, et Patri co-
tuin esl : Vrrbum eratapud Deum, asserere voluit nentur scqu ire. Sic totum confundunt qui a veritate
quod in aliijuo est essc semper interius, quod apnd dissontiunt.EccP quibussententiis errorinlidelisaa-
aliquem est esse seinper exterius, cum tlatusi re- scritur. Ecce quibus adinventionibus lidei yeritas ioj-
In principio erat Verhum, et Verbum erat apul Deum, sumus de Dotuino Deo retici quutere nilantur, certi
et Deuserat Verbum. Si exterius edtoinae quodapud nostro, quoniam civitalem supru montem constttu-
Deura est, et interius esl omne qtiod in Deo est tam subvertere non valebunt. Imo seipsos prorsus
quid illidisputatoriperitissimo restat,nisi utnospo- Q subvertuntet exterminant.qui Deum verum Dei uni-
tiores Filio Dei esse contendat? Dicit quippe Apo- cum Filium contumeliosi? assertionibus exacerliant.
stolus de Deo : Quia in ipso vivimus et nwvetur, et Nec ab injuria temperaot etiam Patris, duraingrati-
sumus [.\ct. XVII, 28). Et alio loco : Unus Deus. Pater, iicentiam reddunt gratiaeSalvatoris. Quapropter con-
ex qiio omnia, et nos in ipso (I Cor. Nunc jam
viii, 6). gruum videtur ut ex aliis Scripturarum locisverbi
quisquis ille est qui sub Christiano nomine non me- hujus inteiligenlia requiratur, ut appareat, utrum
tuit adversus Christum tara temere dispulare, cum quidquidapudaliquemesse'dicitur,debeamus,secun-
audit Verbum esse apud Deum et nos esse in Deo, si duiu illorum sententiam.semper exteriusaestimare.
audel, dicat Verbum esse exterius, ct nos interius. lu libro Sapientiae legimus dictum de quibusdam :
est enim homini data cogilalio, ubi esl inserta boni coijilanles uon rccte {Sap. ii, l),etiam hinc increpa-
malique discretio. Interior igilur homo cogitationis tioTemSalvatorisaudiant.et cordise&secogilationes
officium gerit, qui etiam intelliiiendi virlutem ad agnoscant; ait en\m:Quid cogilatis mala in cordihus
imaginem Dei creatus accepit. Cum ergo apnd se vcstris {Luc. v, 22)? Alio quoque loco idem Dominus
homo cogitat. non exlra se, sed intra se cogitat, ijuj dorel: Quia dc corde e.xeunl coijilaliones nialae {}tailh.
non extra se cogitaret, etiamsi ad exterioretn homi- XV, 19). Et Quia bonus homo de bono
denuo dicit :
nem cogitatio pertineret. Quanto magis er;;o intra thesaujo cordis sui profert bona et malus homo de :
se cogitat, quandoquidem non exlerior homo, sed malo Ihesauro cordis sui prolerl mula {Matlh. xii,35).
interior cogilat. Qui taiuen secunduin Scriplurae lc- Jamiie cognosount in quanto errore veisentur qui
slimouium apudsccogitare dicitur, quod utique non . Vcruum aj.ud Deum,non interius,8ed exlerius assc-
inexterioris.sed interiorishominis olficio reperitur. rcre moliuntur?
Ait enim Scriptura, sicut siipra jhiu posituin est Gaput v. Apui Deum nota est et apwi homines memo-
bixeruut npud secogilantea non recie. Quid est autem ria ejus. Inlroibo ad cum, et ad eum veniemus et
mansion.un apud cum litriemus.Sir Verbum el apud
apud se dicerc, nisi in corde suo dicerc? Propler f)eum Dco est.Sicidcm ei^t in Deo.et afjud Deum
el in
quod alibi dicitur: Qu,v dicitis in cordihus,vestris et in noH est iniquUas. Unus ct idem spirilus in Moy.^e,
cubilihus veslris compunyimini (Psu/. iv, 5). Diivid et Paulo.
Hoc est ergo apud se dicere, quod est intra se di- Rur.«UH in eodem libro scriptum desapienlia legi-
cere. Unde et Pharisffius ille qui Dominuiii poposcc- mu!?: Immortalis eniin est mfmoria illius quoniam et
rat ad vescendum, cum ingrfcssa raulier peccatrix a}iud Deum notn esl, et apud homines {Sap. iv, 1).
lacrjrais rigaret,et capillispede.' tergeretSaivatoris, Quoinoilo autem apud homines nota esl,8i non mtra
qui inlra sf cogitabat, intra se ulique ilicebat quod homino9,sed extrahomines e^t?Cum nisi in animara
cogitando dicebat. Ait eniiii evangelista : Videns hominis intr.ivcrit, nota homini esse non possit. De
aulem Pharisceus, qui rocaverat eum, aii inlra se di- ipsa quippe sic dicitur, ei permanens in se omnia in-
cent {Lue. vii, 39). Quid est enim nitintrase, nisi noval, et per naliones tn animas sanclas sc traiisfe>-t
cogitavit intra se ? Vcrumtamen Soriptiira doccnte {Sap. vii, 27). Et nt non aliud ajrnoscatur, in ani-
coguoscimus quia qui cogitut inira se, cogitat apud <-"
mas se triislerre. quara in animas intrare. rnrsus
6«. Ideo utique dicitur: Dixvrunl apud se^cogitante^ de illa textus Scriptur.nc sanct.c sio memorat : HiVc
non rede. Allamen ne hoc quod diclum cst apud poputumju.\tumrl semen sine querelalibt-rnvit a nalio-
se, non praecedenti sermnni, se subsequenti velint I nibus qu,v illum comprimebant. Inlravit in animnm
Arianiconjungere, ut nonilicalnr, dixerunt apud so, srrvi Dimini,ct stclil contra reqes hnrrcndos in por-
aed dicalur, dixerunt, et [lostmoilura inlcralur, lentis ct signis {Sap. x. 15). Ilunc introitum suum,
apud se cogitantes; audiant etiam hinc divinaruin quo in aniraas intrat, ctiam in Apocalypsi Joannis
46 tPstimoniHScriplurarum,etcogiinuoant oflirium jnnuam el pubo: si quis
insinuat, (iirens: Ecre sto ad
cogitationis humana;, non ad exterioretn, scd ad in- audicril vocem meam et aperunrit januam inlroibo ad
teriorem homineni pertinere.Evangelista dirit; quia eum et coenabo cum illo et ipse mncum {Apoc. iii. 20).
curn Doinino paralylicus olTerretur, Viden.i Dominus Hoc intro tu Pater et Fiiius ad dilectorem suum ve-
fiiem illorHm,i\u'\ euin pi.r tegulassubmiserant,'/)'.c(/: niunt,i'tman9ioiiemapud cumrariiint:siruti|)seFilius
Confide, fili, rcmiltuvlur peccata lua ; et ecre qui- Inqiiitiir: .Sj i/uis diligil mc.tcrinoncm m um seivabit.
dam de scribis diicrunt intra se: llic blaspbemal. I.t cl Palcr nirus diUgrl cum,ft ad eitinvrniemns,et mnii-
cum vidissel Jesus cogilaliones eorum dixil : Ulquid sionem apud eum fariemus{Joan. xiv. 23). Quod si vn-
coqitalis mala in cordibm ve.ilris (Mallh. ix, 2, 3 ; [) nipntesPaleret Kiliusadciim.Hpiid quemmansionri
Marc. II, 4. 5; Luc . v, 18, <9) ? Quos dixit cvange- faciunl.non intcriii9,8"dpxteriu9 9unt,dicalurnobis,
lista intra se dixisse, ipsos Dominu» dioit in cordi- ubi ad ciim vcnianlet mansionoin apiid cum faciant?
bu8 mala cogilfi9!>c. Quid cstautera maluin cordibus 41 Interim quod intorius in .suis fldelibus inhabiti-t
coqitnre, nisi cotfitare apnd se nnn rccle?Qunmodo- Christi.s, Paulo pr.-ndicTnte cognovimu9,qui ail: /'(
libel ergn hujus locisfnsum Ariani distingiiant, ibi inlcriorc homine hahilnre Christum pcr fidcm in ror-
necesso cst, confiisioncm 9iifP pravitatis invenianl. dihus vrslri%[Ephes.\\\, 17). /\n Corsilan diclnri siint,
Et utinam gic dc errore ronlundnntur, utad verit.i- nlitcrin inleriore homine nostro habitarc Christum
tom ronverlantur. Si pnin. dixerint, pic istum Scri- per lidpm, pI alitpr eum cum Patre vcnipiitem apud
nturip vprsiculum dividendiim. qimd srriptum cst, dilerlorr-m HUiim facere mansionem, ut Chrisliis in-
Dixerunlanudsr. loyiliinles nnn recte,\]l ipsum opud fprim 9oiii9 in inl.Tiorp hominp no^lro inbaliitare
se, prfpcedonti aerranni jungentp.s, sic distinguant pofl9it, P iter aulem exterius ramanens. apiid quem
Dixerunt nnud se, ut pofltMa inlerant, cnqifantes non manaioncm faoit, non solum ipse interius mancre
rerte. Dividico etatim (•onviniuiitnr cloquio, non nc jneat.B^d ptiam Filiumrnmmiinionfl advenlussui
101 AU MONIMUM Lllt. ill. tOI
iiinti iiiti<rli)rif lioiiilno htiltitiiropoHiiil i.ii|)inliat.S|ii '
\ illcit; litlQuilitlcni apud lUum uon uit. (jao t •! tU
I ilutii (imii|iit> Hutirliitii Hic l''iliiiH l)i'l priiiiiiHil lliloll- rnrfiliiii vnlatur ut ot ait' '•;! r» ; •
fi„c |,|g
l>iin MUIH, iil ii|aiit oiiH iiiiiiii<at, ul iii ipHlt bII. Dlcll inlii|iiuiit P«t, ul aut pr<>i \, ,i:<,tArn.
1'iilin : Si tliliiiuit inf, miiiiitiihi inmi »rn>iile,t'tfgo ro' (llrMiil.
yii/-i./'.i//rm. W.(/ii4r,i /».,., i,/,</nm./.i/M7 f<i/MJ,'it m/i- iUvin vt. ApHil qufin non $tt Irantmutalio. Mulla
iieiit voliisfniii iii ,rliiniuin, Siiiiituni vrnliifii, ijuem exriniiln, uhi apii.l /)r.< i , •ir.
mioiilus iioii i>otest arciiiere, ijuii iwn lutlit cuin, ner Kt licot (ot tantixiiuit t<-itliiiiiMii italA liaBrC'
teil euin ; i<os autein rof/niucetis euin, ijuia iipuil ro» tiRoriiinHoiitiintiiicoKiioicaturnullavaritalrsulinixa,
mancliit, et in vohis ent {Joun. xiv, 15). blccu iipuil iKKpiiniloiint lainnn quid (ioillo apoatoli Jacolji loco
(|iio.^ iiiatu»!, iiit<i4 OHlSpirilusHatirliiij. hii-aliircrm) nonliutit, hlii iliril ; Diniic italum optimuin el umne
i|un< liio poliml o.HHii ilivorHiliiH in co t\\n)i\ itinid cos pnfcrtum licrurtum cst, detcendens a l'alre
iloiiuin
mt\nct,vi\.in eiscit ? Kloniin in iino loco uliai|Uopruv luminum, npud qurmnon esttrantmulutiii,nfc vtciui.
posilio ponitur, olSpiritu Huncto utriusquo rci po.s- tudinisolnimbratio (Jacob. i, 17). Apu<i ({uomautptn
HiliilituH assi^-iintur. ul apud (/«.).< inanct, in eis .w7. IranHtiuiluli.) noti osl. proroclo miitaliilitaH r.on cst:
Ituno voro S|iiriloH HuncliiH Hic a|iiiil llilclcH iiiunoliil t't upuil i|iii'tn iiititaliilil.'iH non chI, iMir:iuta()ili'.ai
lis, in quonon csl iiiii]uitif!,justu^ el sittirtiis Dominus consoqiienter Deus ip>;e miit ihilis pranitcalur. Ht ne
{l)ent. .\xxii, \). David oliani canil ; Quouiam justus hoc in Ftlionsoignnrc audeant (ul. velint). nudiant
Dommus Detis no.^ter, et non esl iiiiijHilns in eo (Psal. in eodein loco Putrem luminum nominatnm.Proinde
XGi, U)). Puulus aiitotii «poslolu^ .ipii'! Dcurn non cutn nuiiiiniisiiiiia a[)iiil D'^iiti' nnn est transmulutio,
esso itiiqiiiluloin dicil. Sic eniin ail: i\'uinquidinii]ui- hocsenliamus sccundura cutbolica; lidei veritalem,
las apud Drum ? ahsit (lliin. ix, li). Eligintm hoc nullaest iii Doo mutalio. Kt cum dicilur. Fer-
qiiia
locu quod voluorint Ariani, et, ut suam supientinm bnm erat apud Deum, non aliud sentiamus qiiam
cvidoiiter ostondatit,dolei;.»libii8i'l proi heticisalque p f^crhum eral in Dro ; ot curn Sapientia in Prover-
«poslolicisdiclis.juiliciii;nt'orant.Mi>y;jes dicit.* /)<'«.'! blisdieil: Erain af.ud illum Ci>wponcnt (Prov. vm,
fidtlis, in qiio non e.^l iniquila.^. Davi.l quoque dicit: 30), non alind sentianius quam eram in illocompo-
Ju^lus Doininus Deusnos/er, ct iion esf iiiiquitis in co. nens. Et cum Deo i]'\c\lur Apud le est foni vilx :
Paulus vero ilicit ; NunquH iniquiius aputi D uin ? (Psal ni, 5), non ^liud intelligamus quim in le est
ahsit. Auli:j;itiirl'ali\uUnr apostolicutn scnsuiniegali fons vilit. Kt cum J iiannes (]lc\l : .innuntidrnus vnbi»
propheticoqucseiisuiconvenirc,aiitdicantaposlolum vilnm .Tiernnm, quxeralapud Putrein, el pnlam farta
Paulum a lei^ali ot |irophetica intelligonlia discre- e^l nobi.'< (1 non aliud intelligamtis-iiiam
Jonn. i 2) :
paro. Paulusfijuidein apo.^loluseunidenirespirilum vitam aelernam qufP erat in Patre vere enim apui :
tidoi habero dicil, quein David beatus halmit, (jupm Deutn esl Deus V.Tbom, quia in Deo e?t Deus Ver-
Moyses sanctus aceepil.siculi|iseLestalur, di-
eliain butn. Et vere apud Deum sapientem est sapientia,
cens Hubenfrs aitlcm euindem spinlum fidei, sicut
; quiain sapienteDeo estsapientia.Ktvereapud Doura
scnptuin t'.s/ ; Credidi, propter quod loiutus sum '
et vivum est vita, qnia in Deo vivo est Dena vita. Et
nos crcdimiis, pro/dcr qwid Ivquimur (H Cor. iv, 13). vere apud Deum verumest Deusverifas. quiain Deo
(Juoniodo aulein nnum spirituin fi.iei habuer-int, si vero est Deus verifar.Et vere apud Dcum fortem est
de lideli Oeo diversa autem senserunt.*' Magna est rv Deus virtns, quia in Deo forti esl Deus virlus. Secl
senliendidiversitas, sidiversum est quoddicit Pau- quid mirum.si hoc est Filioesse apud Patrera, qnod
lus,.Yt)?i csse iniquilatem apud Drum, ab eo qiiod est illiesse in Patre. quin scWicet naturaliter nafus
MoysesetDavid dicuni, Xon esse iniquiUitem in Deo dcPatre perraanent semperin Patre :cum etiam de
Et sidicente Paulo, eumdeni so habere spirifum hominibus lei:a'Tin?(quantm adsubstantiamaftinet,
fidei, quein habuerunt.in porumfidedi-
et prophetse qua naturalifer homines sunt) non aliud esse, cum
versiis est spnsus, mendax (quod ai.sit) Apnsfolus di.-itur aliquid aoud illos esse, quam in illis es?e ?
pronnnliet<.ir,qui in se Cbfistuin loqui festatur !*
-fn Unde lestimonia maniCestissimaproferemus.In Iibro
e.tperimentum,inqnicns,qu,vriiisejus quiin me loqui- Isaiae continetur Ezechiae regis oratio.qnam posf ad-
iur Chri.fli (II Cor. xiii. 3) ? S.^d quoniam vere Ghri- jectos sibi ad vitara anno3quindecim,ad D-^um elTu-
stus in Paulo loculus est, PauJ-jsutiqoe mendax non dit, uhWnler CFPten\9'\c.6\c'\t : Spirilusmeus apud me
est. Ktqiiiacum eumdem spiritum fidei se habere faclus cst.s>'cut lanifica pfo.vi<nans demere telam (l.<!ai.
dicit,non mentitur uterque48 sensns consonans ; xxxvni,12) Quidautem hicaliudintelligitur:Spiritus
invenitur ut qnod Moyses el David di.\erunt iniqui-
: meus apud me, nisi, Spiritus meus in me ? An et hic
tatem in Deo non esse, hoc sit, quod etiam Paulus dicetur spiritum homiais apud hominem esse.io ho-
Patrol. LXY. 7
203 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 204
minc autom non p=pe? C.iim evidenter Apostolus di- A aiitid Aposlolum Pelntm quindecim diebus mansissc
cat : Qttis cnimsrit hommum qux iunt hominis, nisi (Gal. i, 18), jure scil;cel hospilalilatis, et puritate
se, coyil'itile.i nnn recle {Sap. ii, 1}. 49 quid est manpit Paulusapud Pplrum, sicut Verbum inanet
liudquam.dixcruntintrasePRursusinlibroSapien- opud Deuin, quia nec sic potest esse homo apud ho-
tiffidicilur Hxc cogitans apud me, el commemorans
;
niinem.sicut Verbum [)eus estapudDeum Patrem ;
in corde meo, quonium immorlalitas esf incogilatione homo enim apudhominem sic est^utnonaolumapud
Quod apud se cogitat, hoc
sapicnli.v [Snp. vui, 17). eum non esse possit, sed etiani, cum apud euin est,
incorde.suocommemorat,quodutrumquedumdicit, in ipso subslantialiter esse non pos.sit. Vere enira
illam utique cogitationem et illamcommemoratio- qui sicapud alium est, extra illum est,quiacum est
nem, non eslerius, sed intcrius sibi inesse monstra- apud illum, sinceritato dilectionis, loco discernitur,
vit.Dicilureliam in Proverbiis : Ftli,non te compre- quantolibet affectu invicem sibi uterc^ue jungatur,
hcndnl cogiudio mnln, qux derelinquil cloctrinam ndo- Sed sic est Verbum 50 apud Deum, sicut cst in
lescentiae, cl teslamenii divini oblita est ;
posuit enim raente verbum, sicut in corde consilium : rum enim
apnd mortem domutnsunm, elapud inferoscumterri « mens apud severbnm habet.utiquc cogitandohabet
genis oxes suos (Prov. ii, ^6). Si ergo cogiialio mala quianihil aliud estapud se dicere qiiam apud so co-
quae apud morlem posuit domum suam,extra mor- gitare. Cum ergo mens cogitat,et cogitando verbum
temest, non in morte, profecto vivit. Et si apud in- intra se generat, de sua subslantia gpnerat verbum,
feros posita noc est in inferno, superest ut illa quae ct sic illud verbum generatde se,ut genitum habeat
nec in morte est; nec in inferno, vitarn habero di- apud se. Noc minus aliquid habet verbum quod ex
catur in cuelo. Ideo enim Dpodicilur Qitin eripuisti : mentenascitur, quam est mensdequa nascitur,quia
animam menm de morlc {Psnl. cxiv, 8),quia animae quanta est mens quae generat verbum, tantum est
perfidem vitam donavit dicens Justus uulem meus : etiam ipsum verbum. Sicutenim de tota mente na-
ex (iic vivil(Rom. i, 17). Et rursus idcircoipsidici- scitur verbum, sic intra totam perraanet nalum.Et
lur : Eriptiisli animam veam ex inferno injeriori quia cogitante mente, non est ejus aliquid tibi in
{Psal. Lxxxv, 13), quia idcirco animaj ab inferno ideoverbum tantum esl, quanta ea verbum non sit,
gratia Dei eripiuntur, ut in ccelisconversentur.Unde qua est, etcum apud illam est, in est raens ipsa de
{Philip. III, 20). Porroanima,quac per cogilationem de illa et in illa est;etquanta illa est, tantum etiam
malam aptid morlcm fuit, quomodo de morlelibe- verbum esl, quia de tota et in fota est. Tantunique
rata est,s: in morle non fuit?et quomodo ex inferno ^ est ipsum verbum, quanta siinul est et mens ipsa
ereptaest, siapud inferos constituta, in inferno non cum verbo neque enim sicde illa verbura nascitur, ;
fuit ? Cum utiquc si in morte non esset, mortua non ulab ea localitersecernHtur. Nativitas quippc illa,
fuisspt. Per malam {lutem vokinlatem, hoc est, per quae oslendit quid sitetde quasii,ip3aoslendit quod
peccHtum, (|uis nesciat aniraam mori ? cum t)eusdi- extra eara de qua natuui est csse non pn.ssit, nec
Cdt Aniina qu;e peccarerit, ipsn morietur {Exer.h.
:
in aliiino rainussit, sedsic deipsasit,ul apud ipsam
xvni, 20,. Certum est igitur, animam male cogit.m- el in ipsa sit. tantumqup sitileilla, quantura in illa,
tem, cuni apud morlem pst, in morte esae, et cum ct t.intum in illa. quantum cuin illa.
apufl inf''ros est, in infcrno 'Sop. Quid qnod cliam C\riT VIII. Non sunnis nos in Peo sicut in Dro est
Verbtim t)evs. Aliir nns Deus genuil, n/iier Ver.
Snlvatordicit Qu.x impossihiliu funt npudhomines,
; ,
His alqup liiijiisniodi ftstimnniiprlnref, cum dici- crcaloris inlelligifur, aiit pietns rpdpmptoris. Sic
tur, Vcrbtnn crnt apud Deum, non aliud infelligi de- enim qui crpdimus, in Dpo ei apud Dcum sumiis,
l>ere quam, Verbumerat in Deo.Nam ct ipse Filius,
sicutde Deo geniti, filii Dei sumus. Scriptum est
qui est Vcrbiim Dcus, non polum Patrem in se, sed enim Carissitni, nunc filii Deisumus {1 Joan. iii, 2^
.•
quia egn in Pntre, ct Pate'- in me est {Jonn. xiv. 10). I, prgo Dcus Verbo vcritutis genuil, lilud
18). iNo9
Hoc aulcm Filii r 9?e apud Patrcm, et esse in Palre, uutem Verbum veritatem gcnuit. Nobis potestalpm
oonvidcnliirtalequaleBiqiiishomosit apurl aliquem dpdil niiosDpi fieri;illpaulpn) non ex[)ote8talc Filius
bominp.m.sive jure hospilali («/. hospilalilatis), sivc Dei faclus, sed de Deo naturaliter est Dci Filius na-
caritulis aCTcctu. Num et apostulus Paulus dicil, se tu8. Nos Deus voluDlarie genuit,quiavolunta8geDe-
lOS HRSPONSK) CUNTIIA AKIANOS.
iiitionRmprmoABslt; lii (IiiiuoniliuiitoiiiKiir.flrationB, A n'* unlKonltl Kllil cuntiiuinlllt tempTit •''"• cul noo
luillii ^iMiontiiliH |iiM>coHitit vi)liinliti<,iilil nino liilliu Hiiluiii in 00 i|u(iil «|iu(l Dauiii cit .: .nt, m<1
niiliiriili (iil. iiiiliiraliH) |iorii)iiiint iittitrim nativilui. ctiutiintaiiitrartiliunianamin illuncKorflconlnnHunt.
Sioul orn'» noiiill HiimiH, himI iion niciil iiniKmillurt QiiDH i|iMc IMiUH Dci iinii|iiiiilmi V(iriilculor|ral((navU,
Dciih; (U lllil Mii HUimiM, Hnd iiiiii Hinit iiniciiM ct vo- (liccn« ;
fliii- nfiut ruruin qui i/ilrahunt tnihi apud
riiH Kiliii^; ol ilii hiiiiiuh.moiI iiDti «icut Vcrliiiiii,i|ul hrum, rl ijui tmiuunlur tnala aiivmui itminnin tnfam
voruu o8l Uoiif» : iln iii Doo muiiiiih, ct ii|)U>l Doum {I'kiI. cviii. VO). Qui» enim doteriua Cliriiilo apud
BumuH, 8cil noii Micnl iipinl Dciiin cbI el in Doo fiil l)ctiiii(lctrahlti|tiani(|iiinu(iionNVorliuni Duumapud
Vcrlimn Dcuh, (inl dc Doo nutnriilltor natiiH ohI. DcunionHc.dicit Idciii Vurliuni in Dco onn cfiM-'.'.ADt
ol illo DcuH ct no9 dii, «l illo gonilu» ol noBgoniti, qiiam i|iii iii C.hriBto humanitm animam diriilelur?
iniilliin) tutuon iliHtut in ro i|uod unum Honurcvidc- cum illud Vcrliiiin, quod Dous oat, sio apud Deum
luf in niiniinc.nnoniiim illc,i|uoil Dcns.iiuod Kiluia, »it, do (]uo cmI, ut pcr unitnlcm nniiirn' in lif.o ait,
i|m)tl llni^cnllua csl, naturalilcr c»t,(|niu dc nntiira ct pcroamdoin unitatnni nuturojunuH cum illo Dpus
PutriH iiatua oat nos uulom, quod dii, quod lllii,
;
sit, ol iilu unima aimul cum carne auucepta rucrit
i|noii ^cniti HumuH, non nntura, sod gratiu Hiinuis, 1) ah unigenilo Doo, ut aimul inChriaVoot aninia not-
qiiia oiim in natiira non lialicrcmns iil lioc otiao [ioh- tni sulvarctnr ol caro. A quo prorul duhio illc acm-
8omus, ^ralis nobis datnm cst ut lioc facti csscmuH. pitcrnum conscqiietnr 8alutem,(|ui inco divin/B hu-
Hunc discrolionom si hn^relioi, miscricordilor Dco manxquu naturoj plcnam cognoveril verilatem.
donanto, 51 pcroi[)ianl, lumon verum vidobunt ot
S. FULGENTII
G0NT!5A AlilANOS LlBKll UNUS,
DECEM AD DECEM OBJECTIONES RESPONSIONES CONTINENS.
Dictuin osl Pnlrcm doscipso, hoc ost dehoc quod significant. Kelaiivum vero illud dicimus, quod ad
ipso cst, inclT.ibililerFiliumgenuisse. Atlaucluni ost alium ugrosccndum relerimus, utdun" unum norai-
quori non extrinsecus, sed ex Doo natum esi. Haec namus, alium demonstremus: sicnt inter homines
^
rcsponsione non indigenl, quia lidei nostr® concor- hsec relativasaepiua nominaoturpateret filius.filius
dant. et piter, socer ct geaer, gener ul socer;nam ideo
Objedio priiua. Quid ad hoc dicUur. Si e.\ Deo paler dicitur, ut filium ^enuisse noscattir, et filiaa
nalus est, est dc intra Denm, sed
non est de in- si ideo dicitur, ut de paire geniius dcmoDstrctur.Nec
tra, nec ex ipso est si niodo vocabula diversa po-
;
in hac diversilatenominnm ioveniturdiversilas na-
nunlur, quid prodest, si ipsa ve.ritas non proli- turaruiii, quoniain uterque similiter homo dicitur,
teatnr. quamvis unus pater et alius filius nuncupelur.Non
f{t.<poniiio. Equidem dum nominantur Pafer et ergo patris et posset una cognosci naiujra, si
lilii
Filiu?,in hisduobus nominibusvocabulorum diver- hccc non essent diversa vocabula, quooiamsi ambo
sitasairnoscitnr^quin polius per ha^c duu diversa vo- vocarentur patres.essent profccto naiura di&similes:
cabnlasiirnilicatur unaulriusqiie naturas quoniani unusqnisque enim ex semotipso constarete' com-
istorum nominum diversitas non naturas dividit, munem substanliam eum altero non haberet, nec
sed veritateni generalionisostendit, ut ex uno vero deitas una esset, quibus una natura non esset;con-
Palre unum verum agnoscAmus Filium exstilisse ; sequons uulem fuit ut duo patres duos filios gigne-
ac sic. dum vera l^atns generatio et vera Filii na- vent, quoniam nisi veradesinguiisproles existeret,
livitas praniicatnr, \n uno genilore 52 et uno ge- U paterni nominis in nulloverita^ appareret. Jamvero
nito non solum unitas subslanliaj, verum etiam in induobusfiliisdediversispatribus natis,licet posset
uno quoqne proprietas possil agnosci person», ne noo esse diversitas relativi nominis, attendatur, si
aut ipse puteturnatus esseqni genuit,aut aliud pu- posset esse oatura communis. Quis non videat, in
tetnr esse qui natus est quani est ille qui genuit. utroque tllii nomen unum esse, sed utriusque natn-
Non enim quoniam in
ipse est Pater qui Filius, ram unam nonesse"? Magis autein unumquemqueQ-
utroqueperson.trum proprietasreservatur.Sed quod lium non cum altero filio, cum quo unum reiationis
Pater est, hoc est et Filius, quia de Deo Deus, de habuil nomen, sed cura patre, de quo exstiterat,
perfecto pert'cctus,deimmensoimmcnsus,deomni- naturain habere coramunem. Sed quid ulterius de
potente omnipotens, de a;terno Patre oatus est Fi- duobus palnbus duobusque tiliis disputetur? cum
lius co.Teternus, eadem vcrilaledicente Omniaqux : istius assertionis veritas personarura diversitaie non
habcl Puter, mea sunl {Joan, xvii, 10).Pater ergo et egeat, sed addocumentum sui tacilius possit unius
filius relaliva suntnomina.quoe naturain gigneniis hominis consioeratione fulciri.qua cognoscatur,re-
genitique non separaat, sed unam sine dubitatione lativanominadiversitatesui iiOQuaturarumdiversi-
207 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 208
taliTH ostenHere.sedad prrsonarum signiiicalionem A Tanloteiiipore vobiscum sum, et noti cognosvifitis tne:
maximepertinere.iit scilicel dum unus oslenditur, Philippe, qui tne vidit, vidit el Palrem-, hoc enim
alterius quoqne persona noscatur; illud autem no- verbo Dominus voluit demon=trare lotum in se in-
men palri semperesse lilioque commune^non qno veniri qnod quaprchatur ncc enim fieri polest ut ;
relalio personalis oslPnditur,?ei1 quo snbstanlialiR senipilcrno et inimenso Palre minus .'iliiiuid Filius
proprielas demonslratur; nempeSelh de Aiiam pa- haheat. inquocorporaliler omuia plenitudo divinitatis
tre natus, d de non genilo genitus, A'Jam patris inhabitat {Colosx. ii, 9). Noii est ergo ignorabilis
dictus est filiu9?lsteergo donec ad virilem perveni- Deup, cum sit inenarrabilis; sed a fi<lplibu3 cogno-
ret aetalcm, ut filium gignerel.paterdici non poluit; scitiir, ametur.quamvisncc humanislinguis.nec
ut
tantum fuit:quando
et priiiyquara gonerarel, filius angelicis.cnarrelur.Nam ignorationemDeinon aliud
autem genuil.eliampater csaejam coDpit.Accedente esse quam d^emonum servitutem Panlusilemonstrat
igitur diversitale paterni nominis, nulla in eo facta apostolus, dicens; Sed tunc quidem ignornntes Deum
e-»t divorsilas naluralis; et cum nnus homo
duo hafc hin qni nalura
non sunt dii, serviebatis [Gal. iv, 9).
cocpisset habcre vocabula, non estin eomutala.aut .^icutergoChrislidivinilatemignorarenondebpmiis,
divisa, velduplicatanatura: fuitenim filiu9,quiade licetenarrarenonpos3imus,itanaiivitatiseju8quam-
patre exstitit; fuit pater, quia filium genuit; nec g vis nulli suppctat enarratio, nonesl tamen fidelibus
tamen ila naturam lilii,in qua natus est, habuil.ut adempia cngnitio Quis enim natum prsdicet.cujus
in ea permanens paler esse non posset; nec aliam nalivitatem io:noraret?Qui9 Filiura dicai.ct genitura
cuni nomine patris essentiatr acquisivit.utfiliisub- nescial? Quis Patrera valeat credere quem non con"
siantiaai, io qua natusfuerat, perilidi3~et;sed quo^l sideret genuisse ? Genuit vere PatPr, etverenatus
verum est, sicut homo (uit, quando filiiis exstitit est Filius. Verara ergoFilii nativitatemdatura nobis
nascenrlo, sic permansit homo. quando paler factus pst agnoscere, licet datura non sit qualiter natus
est gpneranilo; 53 necaliud fuit quara homo,quod fuerit enarrare. Quoniara et propheta non dixit :
erat Adara, de quo ipse est natus. etquod erat Enos, Generationem autem ejus quis agnovil,sed quis enar-
qui Je ipso est genitiis. In Patre crgo Dpo et Filio Quocircidivinamgpnerationem,
ravit{I.<iai. lhi. 8) ?
quae pupcriu? proposila sunt, quia scriptiim est de vcni in hunc mundutn [Jrnn. xvi, 29). Et itprum :
eo : Generalionem ejm quis enarrnhit (Isai. liii ) ? Dominui di.xil ad me, Filius meus es lu, ego hodie
Elqu.Tm nemo, dixitSrriptura, qui enar-
(a<. quiisi) gcnui le[Ps(il. 11, 7). Et pnstiiuam cognilus est in
rel? .Advprtcndi sunt hi hominps. ul dicnntse nog^e carnp, profiictnr de eo evangplista dicens: E/ vidi-
nossp, quia inenarrabilis est generatio ejus,nnn au- vius gloridtn » jus, gloriam l(in(juam Vmgeniti a Pa-
tem ignorabijis. tre plenum graiia et verilaU iJoan. i. 14). Et Apo-
fifsponsio. Scriptum est: Credidi propfer quo'! lo- sfoliis ail ; Qui cst Primogcnitus lolius crcalurar
cttluf snm : el tion creilimus, projiler quod hiquimnr {Colosf. I, Ecce crputura. fundatum ctgcnilum
1.^).
(// Cor. IV, 13| el fidiicialiter profilnmur, quia Filii D profitemur, sino aliqua ambi^uitato irrationabili.
gpneralio inenarrabilia est.ignoraliilis non P9t;ne- R'sp()nsio. In ulraque Christi nativitate non falli-
que enim cnnsequons est utquod non potestenar- tur. qui in (;hri9to Oei, el hominis Filio, et plenam
rari non possit sriri, ciim ipsiim Diuim nullii9va- px Patrc divinitatpm. ct plcnum px malrc hominem
Iraf •narrnre, nec impiinp lampn alinii licpnligno- profit(>tur : alqiic ila in illo utramqu jsubslaniiam
rarc. Ininnlum vero rogno-ipibili-» Deus ppt.nim sit veram psse cogno^-cil, dum quil aptprnilati.vel quid
inennrrahilin.ui quosdamob hoc inpxciipabiles pro- temDoralilali congrual, fiiieli pielnto dixtinxerit.Ne
nnntiet benlufl Apoalolus. qiiin cum coqnovissenl que pnim ii:norare debemus. ipsum in «seculo, se-
D^-um, noHsicut rcutn (jlnriftcavcrunt aul grnlias cge- rundiim cnrnpm crcatum ex liominp.qui sine inilio
runf (nom. 1,21). Nam si n nnbis l)i)minufl nollet seciinHum divinilatem crealor, pst gener ilus ex Pa-
•gnosn, non (\f%\f^*p,l: Si cognovissetis me. el Patrcitt trc: in illn namque nativitate, quae initiumnon ha-
mrum ulique roguovi^sefis {Joan. xiv, 17). Npc Phi- bct. Bempitcrnjp divinitatis majestas agnoscitur; in
lippiim «lircntpm : Dnminr, ostcnde nohis Patrcm,ct liac vcro Fpmpitcrn.T! divinilatis pielas invpnitur ;
tuffieit nobis, bac increpatiuoo oorriperet, dicens: qui cnim non creatus, sed creator de crealore pro-
«01» llKSlMtNSK) roNTIIV MIIANOS. 110
^iMiitiiM, honiliito niiii nrfinvnriil liiiiiiiiiiMii.lpHn pnm. \ iriiliniii prnivpnitor. Qiiixl riiiiNi<|i<riifMliiiii '
iiiimIiiiii ti^l piflaln hiiii nciitiiN cx liiiiiiiiin.Niii* »<uiiiii ubii iiiii|iiii illu divlna nt (•'Inrnu ilcrnoiiMiiu "
(i|iiiH ipNO (Inli^iiutiiH ciil tirri, i|ii(i piiHnol poreiuii natlvilaH, niui iliciliir i|iin(ido iihtut tit, ii<-(l bi.i<-
HtutiiM Hiii oprri» rnpiirari.lliijiin iKiltirrrnittiiiiilM vo- scnipnrponltur.ut (|uid(|uid hoii.olnflnilatU slcrni-
lni)N HapiiMitiii priiMiiiiitiaiK in^Htui iiini.iil Incarna- tutlii(|iiu cogilnrfl voliinnt, nntn nii.iin i|
lico iiiiirn, (|iio niilnnl Hub i-niiiiliuliniin prn<lflrili «ic,rialivilnH Kilii Dm nlrir, iiiilni . i
IninporiH riiluru nikrrari, dixit : Poniiiius rmivil me non aliiid quain aute poniliJfii JuKitrr invfitilur.Vel-
imftuni viariim sunrum in operu sua {Prov, viii, 22). IflniuM aulniii nobiR ifli<pondnri,ulruni hoc «il g>-ni-
(aiiNuni orniilioniH oHtniidit diini nn inilinm vinriim tiiin,i|uod crcnluin? i|iio(l xi iintiru pututur utrum-
Doi, tii opnranJtiH crnitttiiii chhi- ii><n tacuit ; iiuiii ut qiic, dicatur urgo u llcn gnnitUH innriduM.o qiiogc-
ontondiMot, non illiua (vtnriiii* iintivitulitt OMrin,qund nornri non potcMt, ot crratUM. Uicnnlur eliani inrrc*
crnuta dinlur, snd luijtia tninporiH, (]uo cnrnfni diili homincB lilii Dci, quido potnntate Innebraruni
BUHCcpiHHn Dni FilitiH invcnitiir, (|uiil pnnniHrrit nl- non fiicrinl libcrnli ; dicatilur hn-rcdoM ftitiir.'»- l-culi-
tondalur; Ni «lui^Kiccro (iniitiili ('(•/'i.<, .ju.t quiitvUv tU(liiiiH,(|iii lldcrn non rccipinnl Sulvniori<t.Si autcrti,
fi uiit ; i'<tmmenioriif)0. qu,T a s.TCulo sunt, enunliarc .. quod vcium CBt.aliud p»>t crrari.nliiid gcnrrari,di»-
/>td. 21). Hlrgo cuiti (piolidio islu licrcril,
(Ih u Ma>culo cernnlur, in i|uu ChriMluM BuhMtnntia crroluM « Doo
fMct.i priciiionct iiuntiari. oHlcndil ijii.r dictura cst dicattir.ct m (lua cx Pulrc gcniiti« prirdicrtur: num
nobii), non ictcrniluliH cshc, scd tismporiH. Ob lioc et ipHc Siriptiirrr Iociih pcrlucilc qtirErenlibuM nnin-
stulim addidil: Domiiiu^ creavit me iuitium viurum Btrat, in qua crentUB naturn diccndiiB CBt ChriMtUB.
sunrum in opera sua. Quod ergosapientiacrealncHt, In ca scilicet in qua Dominum nominnt.ui vcrilutem
noii anto sa^cuhi, sid n 8a'ciilo csl; (luod uutcm ini- in sc roriiim HcrviiiH ostcndat, sicut et in psulmo lo-
liuin vinrum Doiiiini crcatus ost Kiiiiia, (]uid aliiid quiltir, iliccns: l)omuir,«no .scrvus iuus\ cfjn ser-
esl nisi i|tiod ipso via nobisesl f.iclus.iit eo duccnl- inis tuus el fxliusannlUv tux[l'sal. cxv. in^.E.x ancilla
quo reclore por ndoptionis quam ncccpinius >:ra- ergo natus cst ?ervu<»,qtii ex Puire gcncratus f et Do-
tiam divino munoro ad virtulnm nobis prolcclum minti!:. Propter birnium igitur servi dixit: 0« minui
pnlerel inprcssus ? Qnod ut evidcntius upparcat, de- creuvil mr, non se a Patre riicit crcaturn, ei d a Do-
bcimis Htleiiiloro ad hoc Kiliuin croatura' inilium mino. Nam ubi sccundum divinilalem gcnilus dici-
faolum, non ut novam rursus creaturaiii conderet, tur.Paler continuo nnminattir, sicul verc ipsc dixit:
sed ut veluslale («/. vetustatem; al. vetustam) jam Ego a Patre proilii, et veni (Joau.ww, 42);eiB evan-
pridem perditam ronovarel. Invenitnr enim a[)osto- geli^ta de co: Et vidimus glorKiniejus.glnriam qunsi
los qiHiquo htijus lecissecrealionisinitium.quoruni C Uniycuili a /'alre (Joan. i, li). Vides.iiuia m-n dixit
quod fuerat ante collHpsum, beato
ofticio '•eparavit hic, a Doniino, sed a Patre.Ouod nulem eum Primo-
Jacobo diceute de Deo Palre: f^oluutaric genuit nos grnituni tolius creulura (Coloss. i, 15) dicit Apot^tolus,
Yerbo verilatis.ut simus inilium dliquod rrcalurip r/i.y creatura titique inteillgitur rcparala, non condiia:
{Jarob. 1, 18). Evidenlissimis igilur dcnionstraturin- creattiru liliorum Dei, qua ex servis ejus facti sunt
diciis, hoc 55 non ad conditio-
loco crealionem, frHtresejus qui nos, secundum Aposloli dictum non
nemoiTiniumcreaturarura,scdad reparationemhomi- conltini/itur fralres vocare, dicens: ^arrabo nomen
niini retereniiam :sicut et David sunctus oravit.duni tuum /ralnbu^ meis, in mcdio Errle^.ix lavdulo te.Et
gemini ruissetcrin)iiiisrecordationeperterritus,non ilerum: Ego ero fiden.<; in eum. E/ iterum : Ecce cgo
solum temerati coonubii, sed mariti eliam insontis et pufri. quos milii dedic Dtus: quoniam ego tt fueri
Deus. et si'iritum rerlum inuovn iu vi^ceribus meis rarel eos qtii limore morlis per totatn vtfmn phiiOTii
(Psal. L, 12). rioc esse significans corniundum in se erant servitnti. yusquam enim angelos api>rrhcndit^
creari, quod erat spirituni rectum in ejus visceribus D sedsemen .\brahx a}>}>rehendrl. Unde del>wt ^irr omnia
innovari.Ad hocergo Chrisltis voluit creari.et hiijus fralribusussinulari, ut mi.-cricors ftcr^f, et fideis pon-
creationis apostolos suos initium tleri, ul per euin tife.v ad Deum, ut repropiltnret delicta populi. In eo
posset homo, qui vetustate perierat, innovari.Ante enim, quod passus est ipse et tenlatus, potens est his
sepcuium aulem sapientia lundatnm sc dixit.nt nati- qut tentantur au.tiliari (Hebr. ii, 11 IS). .Audinus
vitalein suam, qua de Patre nata est.immutabilein Christiini hMbentem fratres.audiinuj^.-^emen .\brHhcp;
demonslraret quod enim lunlatum dieitur, nulla
; audimus per morteiin-um qui habebnt niortis iinpe-
ratione convellitur, quod autem non convelIilur,non riunidestruentem;aiidimustantiitum;audimuspas-
nrutatur. Ulautcm nativilasdivinitatisejussineinitio sum, ct dnbitamus Christum PrimogHniluin totius
coj;noscatur,debel attendi quod spquitur:P/ nr.M/un»} creaturae secundum Incarnalionis tirofiteri my«ts-
terram faceret priusquam ahy^sos coustiluerei prius-
, num ? l uni denuo l>ealup.AposU)lus.in qno cuin Pri-
quam procederent fonles uqtiarum. priusquum montes mogenitum dcbemus accipere testimouio sna? pra-
stabilirentur,iinie omm s tiutem crUe.': g- nuit rne {Frov. dicationi? o^leiid tt : 5ciHiu.«,ini!uiens. quouian: dili-
viii, 23-26.) Istud ante cuoi dicitur, ouime prorsus gentibus Deum omnia cooperanlur in bonum, his qui
211 S. FULGENTII EPISCOPI MUSPENSIS 212
tecuiidum propositum vocaii sunl sancli. A'(im quos X faria. est, quoniam hanc Dcus adimptevit filiisnostris.
prxscnit cl pradcslinuvit confonnes firri imuginis resfiscilansJesum ;.5U'h< et in p^almo s^-cun lo scrifjtum
Filii ejus, ul sit ipsePrimogenilus in mullis Iratribus esC: Fihus meuses tu, ego liodie genui te {Act. xni,32).
{Rom. VIII. 28, 29). Qui erpo secundurn deitatsu» Hoc ijjitur quod psalmus aecundum id Aposto-
dixit,
semper Unigenitus fuit sine fratribus, factus est se- ius ostendil ad Fllium dictun), secundum quod a
cundum hominem Primogenitus in multis fratribus. mortuisprffidicat suscitalum. Attendalurergo quma
Quod evidenliusillo rursus Aposloli testiroonio per- mortuis inChristonaturasurrexit, etintelligetur se-
docetur: ubi Primogenitusex mortuisnominatur {Co- cundum quid Chri?tus hodie genitus terminos terrae
toss. I, Quid enim est Primogenitusex morluis,
18). po!<sidendo3 acccpit. Agnoscalur itaque in Christo
nisiprimusexpeccaloribushominibusbomoChristus proprielas utriusque naturje, ut sine crrore possit
Jesus in Dei Filium exaltalus? Natus autem est.non intelligi,et creaius, et fundatus, et genitus: genitus
sic ex peccatoribus peccator, sicut ex hominibiis quippe est et fundatus secundum quod de Domino
homo, sed natus cst homo,susceptn3 a Deo sine ullo inenarrabiliter natus estDominus ; crealus autcm
peccato, ut pcccalores homincs reconciliaret Deo, secundum hunianam i,'enerationomquadeanciilana-
liberatos ab omni peccato. Talem quippehominera tus est scrvus, ut qiiem ante omnia solum Pater ge-
oportuit a Deo suscipi, per quem possent homines g nuit exnatura, pronostrasalute generaretexfrratia.
Deogratuitijustificalioneconjungi.Prjmogenj^KS/gi- Quocirca utramquc deberaus in Christo Dominona-
tur est tolius creatura; {Coloss. i, 15), illiiis profecto tur;imHgnosccre,iitnecadversuscreatoremvideainur
de qua beatum aposlolum Jacobum audivimus superbi, nec beneficii nostri Salvatoris exislamus
paulo ante dixisse Volunlarie genuil nos Vcrboveri-
: {al.existimemur) ingrati, ne apud Salvatorem ipse
talis, ui simut inilium aliquod crealurx ejus {Jac. i, sibi denegct quam qua'rit salutem,quiCreratorisde
annuulinmus eam qux al patres noslros repromissio ct mi.^crcaiur tui.Attollal Dommui faciemsuam super
IIM IIKSPONSIO CONTKA AllfANOS. tu
te, el liet tihi fuudm (Nnm. vi, 2:) 'v'(\). Tor Doinmui \ HimI riirHitan liicilur ax vnlunlalff l'«(rlN «ou,,:.
illoilur, ol unun n(Mii|ior DoiiiinuH nuniinHliir, ul iii KilMiiii ; riirntur nr^n utruin n i*anul
Trliiltiit)', (|inu vorui ohI DniiH, nnc oonliiniliitiir|irn- KlliiiinKiMiiilt ?Hi rnlm ex ae ipeoKenuit.noiipotuit
prinliiH |ii<i'rtiiiwiniin,iiniiniiliHl.intiiiliH iinituMilriKXo- vdIiiiiIii. SO ^•'iicrutioDnrn I
'
tur. Iiiiviil i|iii>(|ui< l)iii) |)i<i oiiinia placilnM, hul) liaii ori'(l»Mi' iii |)i<iiiii aliijuiil i|iii. ; ,, ...
oreiliililato |mi|)uIi) li<loli ilivin/p lnnioilictioni* ^ra- vltnr acniiiNHn. IIiiiIh ro^riDMciiiir (|ii' m-
tlnni hiH vorliiH oxnptat inriiinli : Hiui' itinil nof Deuii, iioiii i|iihii>nicn>uliir«in dfl nihilocondiHit volnnlate
Dfus noxlfr, (hiirdiitil »0.1 Deu», rl iiiiitinnl runt om- Hna, Kiliuiii vori) MnliNMintia nonull vul nnl'; .u-
ncs fiiii'f ltin;r (l'siil. l\\\, H). f.iii MiMitiintiii) licntun tiMii aliuiiilo i<'iliiii(|icitur naliiH.aiil exiM>in><j(iN
oonroiilul A|iiiHli)iuH, i|iii ouiii quDilaiii lorn iliiiHMft : oriKo a-Mcritiir, ai:t fMiont HnpflriUN (llcturn iMt; f
I/nim /)('u.i l*uti'r, fx </H0 omtiia, ct non tn ipso : et coplD I)oo, Monippr uli(|ui(l luiHHn contra rflfrulam
ttiiH.s Dominits Jrsus l'.hii\liis, prr tjuem nmnia, et no$ v«rn) llilci pniMliratiir. MratuH (|uippo Apontului
per i/ijiiiMi (/ (,'i»/'. viii. IVK 'I" S|)irilii «anrti) i|iini|uo HCionH Kiliiiiii cx l'alris OMicnlin voriiin Uciiin (;oni-
(licorol ; iV()/i/<i coiiti isture Siiintum .uinrtum Dei, in tuin, »>l oIj Iido (Miiii l'atro iinum liDininum I)i:nm,
i/iii) siijHuti e.Uis in diem redemiitiouis (Ephe.^ iv, HO). npc imiiiomor pra-copti floniinici, qiio proliiliiMniir
('.uni «e (lixii<80 iiKMiiiniHHclc.x Patrc (ii)pcr Kiliiini in n 'IiidIhm iloininis doHervir<>, Domiiio C.hriHtu hIcuI
~
Spirilu Haiiclo, iit liaiic Trinitalom uniim Doum osi^o vcro DcD jir.iiropit Horvionrlutii, ijiionin<i|iiiiliicr
cura
inDn.><lrarct, alio Idcd ail : Qiioniiitn r.r i/'.<i), et per Palr inDVoral honornruliim, ip»o DDmmDdicf.ntu Ut :
ipstitn, et in ipso siint omnia. Kt (|iiuil sin^'ularitor in- omnes honorificent Filium, .%tcut houorilicant Patrem
tulit: ipsiijloria in sieciila s.rculorum (lioin. xi, 36). (Joan. V. Z2\. Quoin vorum Deurn Jonnnes apoHtolu»,
I''x9iil)atantial*rttrisnalum Kilimn.ct lldosChrirttinnn ipFoin sc Dominoloi|iionlc, toslatiiriliccnH: /// «/»«»/5
comnuMuorat.
rooto praiilirat, ot 8a'\rlu Scrlpturu 1'/ vero Filio ejia Jisu 'Jirisl >
Oeut
; kic esl vrru.%
Paulus aposlolusde KilioDoi dicit.OujrMm sil, slpm- i't vita ,rltrna (I 'oan. v, 20).Quocirca vora» (idei
dor gloria', et fiijurasiih^lantiir ejus^Hrbr. i, 3). Do- tenendu est rc^^ula, qun DeiKiliusdc Pntrisaulji^lan-
inimiadcniiodicit ad Jorciniam :Siipcr >nontesticripp tia, hoc csl, do eo miod iptc c.«t, incfritlulitcr sine
plaiictu)n,(b)rl liomincs non audierunt vorcin subst inlix initio natns creditur, et verui* Dciis cuin l»atro coli-
mcv. aooLitiltbus cirli usquc ud pirora(Jcrcm. w, 10), tur, ct isnetur (al. timelur). Quia noc ChristianiB
FdiuniautomPatriaessesubstantiam.Sapienli.-Bliher licitum est, ei qui naturu non est Dous, sicut vero
evidontcr oslondit, dicons : F.sca amjelorum nutrisli Dco st!rvirt' ; nec euiquam fas c9l, Christo un-genito
populum luum, pr^vparalum pancm drrivlopr.rsfilisti Dei Kilio, non sicut vero Deo servire N;im c;im qui
ets, '
omne
sinc labore,
--,
, drleclamenlum
- in se hnbcnirin, ,
servit l^hristo, placere
^
-ir Deo heatus Paulu«,>|--
qui diit
••• •
et omnctn suavitatis sajiorem : subxtmtiamenim tuam (al. his), qui natura non 4mw< rfu. servieodum intor
el dulceilinem tuam, quam in filios habes, ostendebas dixerat, evidcntii^sime nianifest.it, dicens : .Von ett
(Sap. XVI, -0,21). Panoin decoplodatum substanliam Dei reijnumesca, ct pottis, scdjusti/iael pax, cl (/au-
et dulcedineiu Dei os?e Sci-iplura lcsluUir : panein dinm in Sfnrilu sancto. Qui eniin in hocsercd Chnsio,
verodeccolodatum Kilium Dei esse.ipsius Filii verbis placet fJeo (flom. xiv, i7). Quocirca co^^nosc-^ntes
ostcndiiur. qui ait Egosumpanis vivus, qui de ca'lo
: Christum verum Deum esse, non audeamus eum ab
liesrendi ^Joitn. vi. De quo David ail 4).Panem : aequalitafe palerna? substanticesoparaie: vtTusenim
angclorum manduravil homo (P^al. lxxvii. •io). Erce Deusestqui naturaDeus est ; naturaautera Deusesl
desubstanlia Pairis exslitisse Kilium, nousolum ra- qui doitateni e\ iBtcrnitatc vera; nativititis habuit,
tionabilitercredimus,verun:etiamtestiraoniisdppro- non ex(c)graliadonationis possedit Qnod enimnasci-
baiuus.Soripluradiconte :QuidiUgitgrnHonm,dili- tur,corinexumcstgenere;quod veroadoptatnr, sola
git riim qui nalusest ex eo '/ Joan. v, J); quoniam provehitur largitaie.
ndrs vera quod credit, non nescit, etiamsi nondum
meutium, quaesine ra- Objectio 5. Perturbationes
potrst videre quod sperat et credit. Hi vero qui Ki- non tione dicuntur, cuin hortanlur adver:i, veritas
liuin de Patris sutistantia natum denegant, debent videtur ab eis comprehondi, nec jiroliteri ob hoc ;
(a) Abest per a ms. Corb. eoquod non sun: Haec verba aiiduntur in ms. Corb.
(6) Etsupersemiias deserii luctum, quiadefecervntex (c) Ms. Corb., ex urati,e aonatione.
S1& S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS S(6
generalionem invenit, neo iinua ex uno vere in se A Filiussoluslumen appellaricreditur, ipsi Patri, qu'
substantiam nativilatisagnoscit. Nos autem Patrem lumen gpnuit,nomenluminis abnegalur Qui autem
ct Filiuni, nec duos ingenitos liicimus, nec Huos ge- non substontiiiliterpossidet nomen himinis, non po-
nitosappollamus, necpersonalitercnnfundimus.ncc teslbaberesubstanliaiitervnc.ibuUim Dcitatis. Bca-
substanlialitcr spparamus.Eliden ajquales s-neam- tusquippeJoannesapostoIusdicit:(^uoninmDfus/wx
biguitate dicimus.quia diversos a se nullrttenusin- est (I Joun. I. 5). Si ergo qui Deus est lux est, qui
venimu!? : unus unum genuit, unus de uno nalus lux non cst Deus non e?t qnare lumen ex lumin*^ ;
60 est. St quia doincommutatiili Palreiricommuta- credenilus est Filiu?, quia de Deo natus esl Deus, ne
bilis Filius exstitit, et Pater ajternus et perfectus dum P'ilius lumendicitur, Deus Pater intolerabiliter
coffilcrnum perfectumque Filium genuit, propterea blasphemetur. Ac ne putemus Pafrem conjeclurf»
Filius vcram quam habet ex vero PalresubHtantiam, magisquam veritatelucem dicere, neccssehabemus
nec minorem habere potuit,necdiversam.Conlume- hocqunquetpslimoniisapi^robare.lnsanctiseloquiis
lia est quippe divinae nalurao, si Paler Filiuin gene- de Sapienliadicitur : Onviiummohiliianlium{B.\. om-
rans non poluit esse in Filio quantus permanet in nibus mobilibus vel omnium mobililatum) mobilior
seipso, etgcnitori(quod nefasest) potenti^naturalis esl Siipicntia : altingit uuicm ubique propter suam
ndimitur, si Filio paterncE substantiae aequalitas ab- jj
mundiliam ; vapor est 61 (julem virtulis Dei, etma-
negetur, cum banc apostolica doclrlna non taceat, natioqucVilam («) cl'iriialisomnipotentisDeisincera.Et
evangelista Joanne dicente : Proplerea volebanteum ideo nihil inquinamenliin iUnminc.urrit; candorest
Judei inlerficef^e, quia non solum solvebat sabbalum, enim lucis geternx, el speculum sine macula Dei ma-
sed el Patrem suum dicebat Deuw, ^ifualem se faciens jestaHs, et imago boniliitis illius. Candorlucis aeternae
Deo {Joan. v. 18). Quam acqualitatem non malovola Sapientia dicitur, quamluccm aeternam Patremesse
Juda?orumadver3itas(sicut,quibusdaT.videtur) obje- universaChristianitasprofitetur. Quod si fortealiqui
cil, sed evangelistae veridica prorsus auctoritas de- putantistamIucemaeternam,cujusSapientiacandor
claravit. Qui sicut vere dixit Jesum solvisse sabba- est, Patrem accipi non debere, necesse est ut, dum
tum,vereetiam Patrem suumdixissc Deum, ita vere Deum Patrem lucem aeternam denegant, aliamlncem
dixit per professionem paterni nominis aequalera se selernam quaeranl, cujus esse candorem Sapienliam
fecisse divinilali ct omnipolcnliag genitoris. Hanc evidenter ostendant. Sed ipsi noverintquomodo pos-
ffiqualilatem in sc ipse verus Filius praeiJicans et de- sint, aullucemqu.vDeus non sit, autalteram lucem,
30 Et alio loco, Omnia qux Pater facil, eadem el Cognoscatur ergo lux esse Pater luminis, ut sallem
Filius facil similiier {Joan. V. 19. Idem ipse dicit sic Filius Patri non dubitetur vel negelur a?quali3.
Pater. rlarifica Filium tuum, ui el Filius clanficet te Unnjam testimonioDeum Patrem lurem esse docui-
{Joan. XVII, 1). Et alio loco: Ut omnes liononficcnt mu?, melius est si id ipsum apostolica quonue prae-
Filium, sicut honorificant Patrcm {Joan. v, 23). Et dicatinne monstremus. Bealus Paulus filins Dci nos
alia mulla, qufle prolixitatem vitantes omisimus. testatur dicens . Quicunque Sptritu Dei aguntur, hi
yflqualem fg itaque Deo per profes.sionem paterni filii sunt Dei : non cnim n:cei>istisspirilumscrviluli.<
nominis facere, unum rum Patre esse, omnia qu;c iteiun) in timore, sed accepislis spiritum adojilionis f-
Pnterfncil, eadcm 5tw»7i/er facere,|clarificatus,etipse liorum, in quo clamumus, Abba, Pater, Ipsc Si'irilu<
clarificare.aequalitale.nsibi paterni tionoriscxigerc, testimonivm reddil spirituinostro quod simusfilii Di
Bicut minori non competunt, sic aBqualtm, remoto (llom. viii, <4, 15. 16). Joannes etiam pvangelist
Idcircn dobet adverti quid lcx mandat vel instruit tanquam fur, comprchcndal omm s cnim vos filii luc ;
menleshominum, qiii inter illum auctorem luminig D eslis, ct (iliif/iei{l Thess. v, 45). Et Filiusad disci
et istiid luinen in tcnebris lucens, qiiod illuminal puliis : Ut silis filii Patris vcstri, qui in calis c^
num, illo quod ostenditur factus, non estPater, el veraqu,Tilluminatomncmhnviincm lenientcm iu hur
cqualis cflse non polest. muttdum Joan. i, 9). Et rnrsus El vttn erat lu.x hv :
Ri'.Kpon!tio. Iloc sj-.mper Pafris et Filii demnnstrat miniim, ct lii.r iii lcnebris lucct, et trnrhr.r roni noii
•qualifas. ut quidquid fueritderotjatinni- velhono- coinfirchcnileruid {Ihid., 5). ipsc quoqneFilius luccm
riflcontia; simiil sit ulrique commune. Quo fit iit, se cssc prnpria voce lestafur: Ego sum (inquiens
dnin conlra fidei normara Filiusa Palri.s mqualitalo lu.rmundi {Jnan. vm, 12). UtautemagnoscalurPater
diocernitur.magis Palriqunm Filindclrohatnr.Quod inFilio. luinenin luminerssp.in JoannislesHmonin
hujueloci manilesliusdemonstrat asserlin,qua dum perdocctur, qui ait ; Dcus lu.r esl, ei tenebrx in co
qiioiii liicuiii ilixil, iii liiiiiinu tiinin iiHHornit : (Jiiod alininili('i,ri)ti.|ni|lirniiratioiiil'uror|iiiifii S| iridwn.
ergii iHltiil UHii(iiiiiMi,iiiHi luiiifii v)M'(iin,(/i<()'/ illuini- pro uo (|iioi| nliun (lictus (Bt,|)iiiiiirr(n Filin cui.ii
niil omiiifm hominem vfniintcin in hitnc r/iuic/uia teri licul eniniP«trr.(naliu(ii Kiliui riixit.ila l^vra-
:
(]oan. I, U)?()kili*nHiiiii UHt i^itiir Pntrfliii ohho Itiinon, ulclniii ulinin nuncupnvil.Hi |.iurct igltur.i-l hoc (Idfti
iuiit OHt KilidH liiinitn ; (lonuinhtrnlnr i-liiiiii KiliuH vcrilaH rxiK'il, iil innlior piitctnr i|ni nliim ilirilur,
diuH Hicnl ot INiiiTUbt iIk^h, |ir(i|)li('(ii (liciMilu: Iakiii (luoiii iin i',il.'r nliuH chI (liclnn.cl nliuB iViruclcliii^,
yelimle litt dii) in iliein .uilulare ejits {l*$at. xcv, 2). oxhorj.iT)FiliuHHiibjirintur tnibobuB, ut»alleniiic
OutiproptiM' a^noHOiilnr Puti^r OflHoiii Filio luiiiinu,i'l Pnrnolulus ronM|uctur Pntri, (jui pro co quol aliua
FiliUH in Piitru lniiiinu,i|>Hoilu ri' Inniinu iirotuHliintc: nnnciipiiliiH ohI, Filio (lirilnr nnlr^pimi ; ul hnjuH
Ego in Patrc, cl Vulcr in iiie {Jooit. \iv, IJ); lun- CDinniiiniono prononiinis.in l'atrc ct pBrnrlclo rlc-
vflbis (Joau. xiv, iOi. Aliuin dixit Patrem,et aliuai aliud putet esse et aliud vellean boc credat rsse
;
dixil 68se Paracletuin, et cutn non advertunlur di- quod velle,ut ei possit hujus dicti dominici mani-
vinajura etsaoranienta,elliciunturhomines pagani- festitis veritas apparere.Si enimaliam dixerit in Dco
tatis professoreSjCum asserunt Patrem etFilium et voluntatem, quaj velle dicitur, et aliam essenti&m,
Spiritutn sanctum unum esae Deum. quiw osse cognosritur.ad voluntatem referri non pn-
quod secundum essentiam dictum est: Ego et
test,
Paterunum .sumus. Esse enimab essentia dicitur; si
Responsio. Vera fides nunquam superfluas, sed autem hoc in Deo (sicut certum est) putattir esse
rcctas semper babot et habuit rationes,nec ox his quod velle,dum voiuntatis unitas asserilur,substan-
aliquod fastidium uascilur,si modo absqueconten- lialis otiam unitas non negetur, ut et in eo quod
tionisstudio veritasaudiatur,quaG obhocalium dixit dixit unum agnoscatur non aliud esse quam Pater
Patrem,ut personns discerncret,non ut substanlia- est, et ineo quod dixit 5i^mi/s agnoscatur non ipse
lemdistantiamdemonstraret namcuma/nim dixit, : Filius osse qui Pater est.Hanc Patres nostri perom-
osteodit sepropriam haberepersonam; Patretn vero nia Christi sectali doctrinam.unius essesubstantiae
nominans, demonstravit se unam oum eo habere Patrem Filiumque dixerunt.Quod Graecellomousion
substantiam.hoc modo:si enim Pater, qui testimo- ^ dictum st,illa scilicet ratione quoniam in Grsecia
niuin perhibet Filiovere alius est.ututriusque per- nova lunc emerserat heeresis.quae unigenitum sepa-
sona discernatur,vere et Pater est.ut substantialis rare nitebatur a substantia geniloris ad hoc ut ;
nnitas demonstretur QuoJ sivcraest paternitas Pa- quisquis illam doctrinain reciperet, non creatoris
tris, vera est etiam nativitas prolis ; et si est Filii cultore,sodcreaturae potiusappareret.Mirum auteui
vera nativitas.inler Patrem Filiumque substantialis est quodhoc nomine sonus tantum a quibusdam
in
non potest esse diversitas.Veraenim et celerna sub- attenditur, nec dicti intelligeutia investigatur,cum
stantia,dequaveranalivitas exstitit,sicutgenerando pleraque non sint antiquitusdicta.et pro temporum
minui dividique non potuit, ita in se tota pernia- causarumqueopportunitatibus professioni fidei re-
nens lotam se coaeternae veritati oativitatisindulsit, periaoturinserta.Sicut iigenitus Pater,nusquam in
uon solum aequalitas
ut scilicet gignentis genitique Scripluriscanonicislegitur^ettamen secun.iumfidei
absquediversitateconsisteret.sed etiamsineconfu- veritHtom ingeni'-uspr«dicatui:adversusSabellium
sioncdetrimentoquenaturalisunitaspermaneret.Di- scilicetquiPutrem Filiumquenoncommuuionesub-
vinaequippe nativitati3,et nomen,et veritatis sicut stantiae unum inteiligit.sed personali singularitate
SI9 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 220
confundii.Quod sonus.nonsensus consideraturin
si \ Deum dixisse: E.t ttlero ante lucifernm genui ie.quia
verbis.non censeatur Ecclesia nomine calhoiico, inD.;o carnaiis ulerus nun potest crcdi^nesitimet hu.
quod nec in Veteri nec in Novo reperitur posilum jusloci sensum ei tantummodogenerationi quae se-
Teslamento.Si vero haec omnia, cum in nullo sint cundum caruem est coaptandum, cum praecedens
canonico voluniine.digne tamon tenentur in fide, versus divinaemagis intellectum generationis insi-
cur nobis in Homousion putelur probib^^nHum^non nuet.quo Pater dicit ud Filiura : Tccum principium
sonum considerare.sed sensum; nec attendere
dicti {Ibid.), ut agnoscatur Patrem el Filium unum esse
novilalem verbi.sed virtutem iutelligerc sacraraen- principium. Nomen vero M<trt translato vocabulo
ti? Mirum autem eos «jui pro unius substanlisB
est dictum est.quoipsadivinasignificaretur nalura; sic-
credulitate volunt nos homousianos dici, qnomoilo ut corporalibus nominibus incorporalis substantia
se nolunt Triusianos pro tribus et diversis substan- Dei assoiet nominari,ut sensus hominum(/>)consuc-
tiis appellari; quamvis etsi tali nomine censeri fu- tis naluras eune vocabulis ad intelligentiara divinita-
giant,hoc eos tamen eese qualitas suaj credulitalis possit adduci.Dicuntur enim oculi Dei omnia vi-
tis
ostendat.Digne ilaque Patrem etFiIium,etSpiritum dere.sicut scriptum est, Jn omni loco oculi Dei spe-
sanctum.personarum proprietate servata.unura co- culanlur bonos et malos [Prov. xv, 3).Quis autem
limus Deura quoniam fides vera.nectres deos re- p dubitntjtaDeum pernaluramsuam totura videre,sic-
;
cipit, quod faciunt pagani muIlicol.T, nec Deura ut eum per naturae infinilatem omni fatemur im- i
cor autem eontm longe esl a me {Isai. xxix, 13). condidissel.jussit ea esse in dies,et menses,et tem-
Responsio. Apostolici fides Deuni non injuriat.aed pora,et annos{Gen. i. i'i).quibus nominum circulis
honoral,qiia? divinam substantiam nec minorari po- tempus omne revolvitur./» .'>pleniloribus autem .^anc-
tuisse asserit nec mutari; el ideo Filium aequalem /orum, non recte inlellecta sunl vaticinia propheta-
Patriprapdicat,quoniam unaulriusquesubstanlia64 rum; splendor enira sanctoruu non in officio prae-
perfectionis suae plenitudinerainulroqueconservat. dicationis,sed in resurrectionis claritate consistit;
Tunc erpo Deo inferlur iniiiria,quando perdiversi- de quo splcndore Doniinus dicil Tunc justi fulge- :
tatemdivinitatiscum creatorccolitur creatura; cum bunt sicut sol in regno Patris sui (Malth. xiii, 43).
creationis noraen in eo tantum accipiondum in
sit Hunc splendorem fulurae resurrectionis his vorbis
Filio.quod pro redemptionehominura ex hominibus otiam Daniel propheta commemorat :
£,'/ ,.\uUidor-
homo Spirilum quoiiue sanctum,si crea-
factus est mientixtm in lerra:f)ssura,xn oprrtione e,vsurgent,hi in
turamDominus vellet intelligi,nunquampra;cippret vilnm xlernam,65 et ht in op!>robnum et confusio-
sibi et Patri in sacramcnto baplismatis copulari.di- ne.n perpetuam et inleUigcnte.^ spleiidehunt,ut splen-
:
cens: Ite,docet e omnes ginles,bnpliinntes (ai. bapti- dor firmamenti,et ex justis mulli sirut slellx in SiT-
zale) eos in nomine Palris, el Ftlii, et Spiritus sancti cula {Dnn. xii, 2) hic aoteni splendor tunc sanctis
:
dicil pro[)heta,quod iw 5/)/enf/or;/)M.? sanctorum ante substanlia.vcl majostate dislare.Licel orgo confilen-
lucifentm genitus sit. El splendor snnctorum {Ibid.) murFiliumsecundum carnem ex utero Virginis pro-
praeconium ostenditur osse prophetarum.et eorura creatum.non tamen ambi^imiis de utero Patris, id
ipsam esse et prophcta dicendo : E.c ulrro antelu- Filium dc(^)iiteroDci verumDeum natum e8sc,sicut
ciferum grnui splendidum contigit, quod per
te, ct de Virginis utero vorum non dubitamus homincm
virginern nasci eum 09 propheticum ante dixit.Quia processisse.ne (qund absit) si de matris substantia
dubitei hanc nutivilatem ita contigisse utScriptura vcrus hnmo natns credatur,pt verus Dciis de Patris
memnrrtl? substanlia dcncgetur,potior ae.^stimclur hiimana na-
Responsin. Muhum fallilurqiii hujusScripturm lo- tura qua; id quod est procreare potuit quam divina
cumdivinsenalivitati noncreditconvenire.itaudiens substanlia, quffl vcrum Deum generare non valuit.
OhjfrtioiO. Non hhI mliilinmn (n/ niriiiiitii) ilcdn- \ i,„ i ,„,.r,,,,ii ri i,ulrl>tiut KmnfKiuiadvrrnittiur ei.
(|uiiuiit) li't'H utiUM. Nuii(|ui(l noii (iccurrii lioii«lloli rit DcuH iMrool Holvotor Suprrluii oulrin ii qui
iiiiiiiun, (|iiatiilii uiiiiK Miit) i>hI niiii iliiiiliiiHilcHi^nn- dtxil : Kf/ii Dew.it non fttulntt jnirter mc ' '
l;
luM ? Luiiitit iiiiiicHl ctiiilfiti cx IrilMiri |iiirliliiiHliciiiii Ju\tuii el i>iilviin\uunrtl aliu^ lirnlri- inf. (j in
uniiiii C()n(»lur(\cuiti ii(lliuc((|uo(l pnjuH fli«l)illcilur Juatu8 riil,nini cul Davui dicil: Uilrxiili juititium, ti
(io (M8 i|iioil siu urudiMiduH ohI uiiiih l)cuH,oum non oiltsli iiiiquittitem (Ptal. xuv. H) ?Qitii vitu rot •1>
nil ipHo 1'alor t|ui KiliiiH, non ipHo KiIium i|iii Spiri- vuiiH, nini dc (|0() iin^idiiH iii Hnmni^iid Jniirph lucu •
tuH HnnotiiH; do i|uil)iiH prolitciitur dillcrcnliaH in- liiHOsl, diccnH :Josriilt filt Uuvid, uoli ttincre {h} UC'
tor H» lialicru.lunioroin vcro unuHi|ui8(|iio suuninoii ci}>ere Mnriam ronjuyem tunnt ; enim in ea nalum
ijuud
posHo hal)cro,ni8i maii^nutn |)0cluB eu8 in unoDoo est, dc Siiiritu sanctoesl : parict aulem filium, el i>o-
Invonialur oopuluro. cahi.i uomcit ejus Jcium ; ipsc enim talrum fariet po-
Hesfwu.iio NulliH Irutidihiin.niil propriiflHUt ulic- puluin suum a pccculis roruin^Maltft.i, 20) '! (^ui vcro
niB.dooipilur (|ui liciitriiiuiin nio colit,ut iii Trini- convcnil dicoro : Couvertimiui ad mc, et taloi ertlit,
lute novorit.noo porftonna conrundore, neu suliHtHn- [j quia ab extiemo lcir.r eyo sum Deut,et non ett aliut
tiani Boparuic.Kl illniii unani naturain unum Douni (Isai. .XLV, 32). nJBi Kilio ?dp qtio Duvid dicil, /temi
inlolli^il, in qoa aMcrnitntoiii vcr.c divinilatiH n^no- ntscr.nlur,rt converieiitur ad Dominum nftiiern finet
HCil ; dioiUir ciuiii iioliis: /udi,Isracl, Domiuus Ucus trmv, ct iidoriibuiit iu conspcrlu cjus omiici putrix
tuu.s,Domiim$ uutis esl (Dcut. \i,\). Iiem Doiniuum
: geultum (Psnl. xx\, 38). Qund crgo spqiiilur Per :
Dcuiii tuum adoralm, cl illi soli servies (Ihid., l'.i). memelivsum (al. mciptum)ju:o, qui boc crcdendus
Qiiod si Doiniiuiin Doum soliim Piilrcm accipcro do- e.sl (licerfi.iiifi qui hoc iiioilo invcnilur Abruhae ante
bonius.Filionec ergonccul Doo scrviduuis.noc eum jurassc ? liutic uutctii non l'alrciu, sed Kilium asBe-
adoromu«; quid(]uid onim ad naturam DominiDci runt.qni Filium aPalresocundumdivinamnaturam,
solins non pcrlincl nl Dcus a nobig adorari non dc- minorem prajdicare contondiint. Isle autem Deus,
bct.Quid anlcm dicturi sumus de Fi!in,(]ucm iii cav (|ui per semclip^um jorat, ulrum majorem se hn-
lis ungcli omncsi)uo virlulos ailorunt sempcr ct lau- bcat, Paulus noliis liculns ostend l.qui ad llcbricos
danl, inlantum ut etiam in lormu servi po8iluin,et Bcrihcns.aitAbnih.v namque promitlcns Deus, quo-
:
propler passionom morlis paulo minus ab angelis nuim ncminem habuit per qucmjurarel majorem, ju-
minorutuin,adoraroangclijubeanlur,Moysedicente, ravit per semetipsum, decrns : Nisi bcnediccrts bene-
Lntitmiui, Civii. cum omnci p dicam te. ei mutliplicans mttlliplicaho lc [Uebr vi. 13).
simul cuin co,el adorcnt .
augcUDci {l'.uil.\c\\. 8). (a) llomines quoquc huic Isle ergo Deus.qui per semetipsum jurutquoniam
adorationiDavid divinilus inspiratus,adjungens,ait: ncminem habet per quem juraret tnajorem quid :
Adorabunt eum omncs rcgcstcrrx, omucs geutes ser- sequitur videamub Quoniame.rftibit, inqoit, ex ore ;
viunt {&\. servioit) ci (Psal. lxxi, U). Quomodo weojusttlia,et vcrha ntea non avertenlur : mihi enim
ergo et ab bominibus el ab angclis ndoratur, si incliiiabit (al. incliiiavtl)universitus genu, el jurabit
ab uniusDei substantia separatur? Quomodo illi ser- (al. juravit) omnit lingua per Deum. (Isai. xlv, 23).
vitutem qua) Deo tantum dcbetur audemus exhibe- De CUJU3 ore crgo exiit justitia, nisi ejus de quo
res,si una non estilli nafura cum Patrc? Nam quia dixil Isaias : Egredietur virga de radice Jesse, et flos
unu9eslDous,ila nobis 66 diciturperprophelam ; dc radice cjus ascendet, et requiescet super eum spiri-
Ego Deus, et non est alius piwler me : jusius et sal- tus Domini (Isai.xi, I). Et post paululum : Judicabit
iaus,et non est nlius prxler me •,convertimini adme, in ju.siitia pauperes, et arguet in cequitale pro man-
etsalvi eritis, qnia ah e.vlremo lerrxego sumDeus, et suctis tcrram (al. lerrx) (Ibid., 4). Sequitur deinde,
non est alius. Per rnemetipsum juro, quoniam e.xibit hte Deus,p)\Tter quem non est alius, et dicit : Verba
(al. e.tivil)e.v ore nieo juslitia,et verba mea nonaver- mea non avertenfur. Cujus autem ha^c 67 vox est,
tentttr : milii enim inclinabit (al. inclinavit)tiniversi nisi illius quiioEvangelio d\c\t, Coelum eiterralrans-
tas genu, et jurabit (al. jiiravit) omnis lingua per " ibunt, vcrba autem mea non transibunt {Matth. xsiv,
Dcum (Isai. xlv, 21, c/ scq.). Ecce Deus, qui in hoc 35) ? Item adjungit.Deus iste prceler quem non est
loco se tantum dicens Deum, prseter se alium non alius, ct dicit : Mihi enim inclinavit. (al. inclinavit)
esse testatur.Quodsi quisquam omnem hic noluerit universitas genu,et jurabit (&\. juravit) omnis lingua
Trinitatem accipere, cogetur hanc vocem soli Filio per Deum. Hoc aulem de quo intelligi debeat.Pau-
deputare. Quis enim Deus praetcr quem alius non lus nobis, magisterio Chrisli doctus, ostendit, qui
ost nisi ille cui isaias dicit : Laboravit .Egyptus, el scribens ad Romanos sic ait \emo enim nostrum :
mercalus ,€tiopuin et Sabaim (al. Saba) viri e.xcehi sibi vivit, et enim vivimus,
nemo sibi moritur. Sive
ad te transibunl, tui erunt servi, et post te sequentur Domino vivimus sive morimur, Domino morimur.
:
alligati vinculis, el adorahunt ie,et in te deprccabun- Sive crgo vivimus,sive morimur,Domini sumus (Rom.
tur,quoiiiam in te est Deus, etnon esl Deus prgeter ie : XIV, 7. 8). Et, ut se de Christo dixisse monstraret,
tu eniin es Deus, et nesciebamus, Deus hrael Salva- adjunxit : In hoc : enim Christus^etmortuus est,el re-
(a) Ita ms. At ed.habent Hominum quoque adoru' (b) Ms. Corb., accipe.
tionem.
223 S. rULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 224
iurrexH, tit tnortuorum
vivorum dnminelur. Tu el \ servies.Huic Domino etiam Isaias Propheta dicit :
autem quidjudica^ fndremtuum ? aut luquarespernis Domine, prseler te^aUumnon novimus, vomen tuum
fratrem luum? Omnes enimslabimusanle IribunalDei non.intimus Ilocautem nonieniSalvatornoster osten-
(/?om.xiv,9, 10)?Statiniqueboc[irophelicumsubjicit dit.dicens discipulis suis : lle, dorete omnrs genles,
testimonium, dicens Srriitum esl enim Vwo ego,
: : hapiizanles eos tn nomine pafris el Filii et Spirilus
dicil Dominus,quoni(im mihi flrrlelur omne genu, et sanrli^^Jallh.xxwu, 19). I?lul est nomen Doniini,
omnis lingua ronfUrtur Deo (Isai. xlv, 2i). Ante pracler quem alium non nnvimus, et cujus noininc
tribunalveroChrisliuodastaturosfa/. ustituros) ipse nominalo,a morte ]rberamur,de polesiatc lenebra-
denuo teslaiur, dicens Omnesenim nosmanifeslari : rum68 eruimur, utin regnum Fiiii Iransfrramur.
oporlet anle tribunal Chrisli, ul rerifiial unusquifque 'n Patre cr},'o etFilio etPpiritu sancto unitatem sub.
propria corporis,prout grssil,sive bonum, sive /nalum stantiasaccipimus^pcrsonasconfunderenonuudemns
{IILor.v, 10). Ipsi quoqueomne genu flectendum Bealus enim Joannes apostolus testatur,dicens:r/^5
idem docet apostolus, dicens ; Ut in nomine Jesu sunt qui tesiimonium perhibent iu ccelo, Paier, Yer-
omue genu flectalur, rxlcslium,lerrestrium, el inft:r- bum,et Spirilus; el tres unum sunt (/ Joan. v, 7).
norum : el omnis lingua confUrtur quia Dominus Quod etiam beatissimusmarljrCyprionus.inepistola
Jesus Chrislus in gloria est DeiPatris{l>hilip. ii, 10, jj de Unitate Ecclesiae confitelur, dicens : Qui pacem
ll).Jam nuncomniaqiiae superius dictasunt denuo Ckrislietco':cordtam rumpit adversus Clirislum facit;
,
trem et Spirituin sanctum scparemus? Absit ; hoc Patre, sine initio genitum.et poteslale non impa-
enim impossibileest.Nam iraeter Deuro Patrem Deus rem,et natnra falemur sequalem. Sanctum quoque
Filius non est, quia de Patre est, et in Patre est. Spriritumnon aliuii latemuresscquam Deum.neca
Praeter Patrera et Filium Spiritus sanctus non est, Filio nrc a Patre diversuni, nec in Filio r:. c in Palrc
quia Palris el Filii bpiritus esl,et in Patre et in Filio conlusum. Unus estenim alque idem Patrisel Filii
est.Unde cognoscitur quoniam ista Trinitas unus Spiritus.tolus de Patre procedens,totns in utroque
Dominus Di-us est.de quo dicilur Audi, hrael, Do- :
consislens.nec esl divisus in singuli8,quia insepa
minus Deus tutr, Dominus (al. Drus) utius est (Dcut. rabililer rst utrisque communis.
VI, 4). Et ; Dominum Deum tuum adorabis,et illi soli
S. ri7I.GENTXI
AD TRASIMUNDUM HEGEM VANDALORUM
LIBlil TRi:S.
LIBER PRIMUS.
DE MY8TERI0 MEDIATORIS CHRISTI DUAS NATURAS IN UNA PERSONA RETINENTI8.
Caput
.FUT rRr.rr. L,W a rege rt.stinnlu. FuW.o. H trnrlum.quod nupermihi quoddam volumen.bojulo
Rptponxio l-Hlijp.ntii fx jmtu rrqis. Fnlrm nollens.tr- . . ,
ulii'l ctJiiclu |il(iini) roiiiMttiDtiiH (ri/. raoiMiHitinnia) or^ pi'i tiriKlt) dicnnto Doinino : C.liimn, nt cei%rt, quati
dllK^ |)lTll'f{(MI la IKK^liH linillH llnhiH H|llllilllll llliHHHl luba rxiilta voccm tu.tm (Ikii. i.viii, 1). (juod Uai»
iniliilldiii; i|iiii(| vrittni) iiiiiiiM(K)tiiitiniH voliintiin oin- ouiii dio:liir m uiio, pliirihiiH impfrAlur: Ipto unign-
nliio Htiktiiit alino^andiiiii, lla iit iinu Bnlloin ml rn- liltu Diiii diHoipulitlo'|ii«nlo: Quol unt vetlrum dieo,
rIiIimi [<orloKiinilii SiM'i|iliiriii iihIiih iirinriipinnfH ullri- omnitius liico Olurc. xiii, 'M). i'ruplpre« noi nliam
hni. K:<i) voro, oiun H|iitliii i|iiiiriiin<lain ilinriiin ordU hcntiiH i'i;triiH ud rcipi)nd''ndum piiratoH' - '
'.«!r«
liono, (piiitn cx |)"inoi|)i') tnnuitcr cognovi, vnHtrio piniiir rcddcrc.ccijHul jirorHiiH univcrHtc tum dignitt-
r>MM)nHnnilain iniiiiniinliiilinii<nfllinavi,no rorHilunnut tis pxcnptio i]unin pnraona;. Cui enim vcritntia insi'
rastidiu pular(^r tumi(liit«,a(it lanituriiitatiH culpaju- niiatio dnnnganda putnbitiir, cura ee loculura •ino
(U(Virnrol)Htri(!tiiH, i|iiniii vi'«tra cnlHitiidii Hiispicarc- confiisionn cornrn rcpihu'» [irophcla tPHlatur,diccna:
tur, aul su|iorl>ia rnH|)oii8ioiioin non rcd(li<rn, nul l.Oiiueh ir in testimoxiis tuisin ronsjicitu rei/um.et nnn
B confundebar
vnno lldni dirildontia luciiiasn. Nam studio vo.ilro, (i'sal f.xvm. 40)?
clnmciiliH3iiiinre.<c,ooinportutnn9Hpnona!nl)igonpud Ca>'UT II. In respo ilemto hnhcnda est rntio regiae
ooa (iiii ChriHlianiC L^ratiic partici(ialionn rcdcinpli diijnilatis. Dcus ;i/h.« timendus el hmnrandus qunm
rex teiniioralis. Laus barbari rcijis propler sludium
eunt.ponn id otfsn.lidcin iiullo ns3nn'rn.([iiod iicguro-
sapicutix.
Ouippo cum ips(5 uni^nnitus I)cu3 humani gonoris
Qiiocirou,cuin pro noatra fidc,in i|uunlum faculta-
conditoretrcdo iiptor,9iout 9oconfes.<iuruin conlitcn-
loin divinilus accopimus,lihoro respondeiuui^, nulla
t(^m,ita so no.^ituruin ncgantnin.corla prorsus dc-
conlumacisQ seucontumeliie dehemua^uspicioneno-
nuMtialionii tnstalur, diccns: Qui n\tf conf\t''lnlur co-
tari, cum nec nostrn; liumiiitalid, nec re^io! Himus
ram hoimnihus, eum ccrnm Patre
confiiebor el ego
dignilatie immcmorcs, sc-arnusque Deo liiiiorem,
tneo, qui csl in ccelis: qui aulem neijavcrit me coram honorem regihus e.xhihcndui apostolica ila nos
i,
homiuihit.^, luujabo ct rijo cum ro>am Pat>-e mco, qui
pricinoiienle doctrina : l\edditc omnihus debila, et
esf in civlis {Muttli. x, M, 'X\). Ita donuo nruhescen-
paulo poat: Gui tiinorem, timorem; cui honorem, ho-
tom so 8uos(]ue sprmones ipsc 70 (]uo(]un in 9u;i
norem [Hom. xiii, 7). Hujus linions honoriyquema-
iniijestalevenienseruboscot. Cujusdioli normam tali
nifesla ncljiri beatus Petrus a[;oruit discrelione noli-
Lucaasontentiacocnosciturposuisso.uhi hujuscon- .. ,. o , n i , .
„ ,^, '.
., r tiam, dicens: Sici« j^rrj uei omnes honorate, Ira-
.
rat nosse, quam qui, subactis gentibus, lcmporalis non credunt; et ille lapis, qui ab aedificantibus re-
(ines regni cupit latius propagare. probatusincaputfactusestanguli,quibusdam pravae
Caput III. Sludium regi^ crroneum in Jriana credulilatis caecitate possessis, lapis ofjensionis et
perfidiu. petra scandali (/ Pelr. ii 8) efficitur. Unde non im-
Magnura bonum confert inquisitio veritatis, quae merito, cum simeon infantem Christum templi Do-
tamen tuncdesideratononfrustratureffectu.sirectis minum, ad templum suum praecepto suae legis alla-
ad veri cognitionera lineis animus innilulur. Tunc tura {al. illatum), gaudens ulnis meruisset gestarc
eliam veloci proderit in}jenio cucurisse, si tcndentis senilibus {Luc. ii,figuram gcrens praescntis
28), et
ad veritatem gressus nullo pravitatis tene.itur (a/. aevi, carnali senio jum defessi, novum vetulus homi-
teneantur) errore.Qualiter aulem salubrisest credu- B nem sumeret, eum scilicetqui solus posset px pec-
litas seslimanda, qua; putat in eo cultum religionis catoribus (longaevo dicenti : Tu es Deus salvalor
divinncconsislere.ut velnaturali veritatesitprivanda meus, et le expectavi fota (al. toto) die [Psal. xxiv,
djvinitas, dum negatur in ea («/. in re) quod non 5]) non solum inolitara vetustatem deinere, quin
negatur in homine («/. in nomine), vel cura redem- etiamjuventutem, s/fw/r/^ui/a?, renovare(utpotecui
ptionis nostrae perverlitur (a/. praevenitur) incerta cliam apostolicatuba foret veraciter caiiitura: Sicut
confu?ione my9torium,ut Dotiiinum Christiim.Dei et est veritas in Jesu deponere vos secundum (al. sicut)
hominis Filium, vel Oeura de Patre naturaliter ve- pri^linam conversalionrm veterem homincm, qni cor-
rum, vel homincm quis audoat negare perfecium; rumpilur secundum denderia erroris; renovamini au-
aut si subjacuisse divinitas aestimetur passionibus tem spiritu menlis vestrx, et induUe novum hominem,
hominis, vel non totus homo fuisse credatur in vir-
eum («I. novum eum) qni secundum Deumcrealus est
tutibus deitalis? Ac sic non dissimili veritas evacua- in juslilia el sanctilate veritulis [Ephes. iv, 23); iile
tur errore, si, vel inuna persona veri Doi verique igitur Simeon, mundanae cernens adesse salvationis
hominis Christi quod divcrsum substantialiter con- acrenovationiseffectum {nonenim misit Deus Filium
stat esse confunditur, vel in divinitate Patiis et Fi- sutim ut judicetmundum, sed ul salvetur mundus per
et Spii ituo s:incti,substantiali divcrsitatccredita, cura prirnum sp prajsen-
lii
C ipnim \Joan. iii. 17J).
vitae
quod unum alque indivisibile Trinilatis est separa- tis angorihus precarelur absolvi, dicens l\'unc di- :
tur: cum nec divinasimplicitas particularemsibi di- miltis servum tuum, Domine secuiidum verbum tmnn
versitatem ascribi permiltat,72undenon iinmerito in pace: quia viderunt oculimeisalutaretuum.quod rc-
compnsilioni sulijaceat nec rationalis inteliigentia parasli (c) anle faciem omnium populorum; lumcn ad
cultudiversitatis ullatenusegcat, qu.-e unius tantum velalionem grnlium, glorinm plcbis tux hrael[Luc.
et
bimp!ici?8empitcrna?quenaturjE (idem ad salutissuae 11, 29-.34); paulo post hoc de ipso testatur: lcce
plenitudinem sat esse cognosrat, ut pote quas non posUus 7.1 est hic in ruinam et resurreclionem multo-
ignor>;tipsutiiDHU'Tisil)iroele.'*tibiisoraculisiiitonare: rum (Ibid., 34). Ibi prgo male credenlibus ruinam
Audi, lirarl, Dominus Drus lun^, Dnminus {sl\. Deus) pprfidia L'Pneraf. ubi recti credulitas fidcles pxallat.
unus e-U {Deut. vi, 4.)Et Duminum Deumtuum ado- In uno eodrmqiie Giiristo, vero Dei veroque homi-
rahis, el illi soli Nou crunt tibidiiabsque
servies. E\
nis filin, minus perspii-ientium lenebralur hactenus
mf.Sed necillud esthiimanis mpniibusignorandum, lippitulo, in qiio illuminalis veri luniinisclaret ma-
quanto?aIiili3mulctclur(a/.fi.uteiur).Tternffidisppn-
nifcsta co'-'nitio. Inde i-st qiiod Judffius homincin
dio, quisquis veri Dei proprio unigenitoque Filio,
Christiim rxcus vidit, et cecidit, cui jam pridem
({uantumad divinitatis attinet inimensam Bempiler- Isaias non destitit praedicare : Aure audielis, el non
D
namque subslantiam.vel localis motionis.vel cujus- inleUigetis, cl vidcntes videbitis, ct non vilebitis{lsai.
quammutabililatis non motuat iinpiis morlifcrisijue Qnid vero essent non visuri vilentes, subse-
IX, 6|.
contumeliamrogilationibus vel&crmonibusirrogare; cutus ostpndit, dum Deum ex Virgine nasciturum
unde non immerilo Davidicicarminisillo Vi^sit con- evidenti vaticinatione testatur : Ecce, in^iuicns,
demnandus eloquio: Di.Tit insipiens in corde suo, Non virgn in ulero concipiet, st pariel fxlium, et vncabitur
est Deus [Psalm. .xiii, (). Qv\'\n rovera, si localis, non nomen cjus Emmanwl {ifai.wx. 14) quod inlerprc-
immensus; si mntabilis non c:<t Deus. latur cvnngplista dirpns Nnhiscum D'us {Matth. i,
:
Caput IV Err)rcs hivrHicorum e.t mtiln inlclleclu 2.5;. Aiulions ergo Judeus, rcmansit surdus, ot vi-
Patris
cirrn mysterium Incurnalionis. Inde ctiam Cicritas dpns, magis faclus est caecus; a quo nec veri
Judmnrum. unigpnilus Filius creditur,et in-
sempilernu^ alqiie
Certum csl aulem pene omnes (n/. omnis) haere- corruptfE virginitatis ferunditas abnegatur.
(a)Itams.Corb.;at edili habent,t//of ilacondemnal (6) Ms. Corb., aul sicut esl credunt, aut, etc.
cloquium. (c)Abe8t a ma. Corb. ante laciem.
199 AO TIIASIM(INI>IM I IM tao
C \iMrr V. tfcror Mnniih^i eircn cittuem V.hritH. A.x \ itilolli)(Pni iln Patrn DooBubitarilitlttor nitiim illud
lihr» SiiititnU'i> r»lulittur. (loiirtncitur »x ejnitoia Vorbuiiiijuuil,ln|)lfliiituilinotciii|iururncBrufarium,
Joannii. liubitul ((i/ lialiit<tvii)in noliiH.qiioil iirruniluiii ilivi-
Ilinr nliHiiiMuiilclM'!!'^ iii D.tnvoro vtiruti»."oarnoin naiii (|uuiii Iwiliol ux i'alrn hulinlanuain inprmcipio
liiriiiidnl ornilnro (Uiiii liuiiiiiiiiiiii rurnnin nnn vlliu erat. et upudUeum tral, el Deut eral {Joun. i, J).
oul|iio, Hoii n.ilurali croiloiis iirnprioliilo piillntuin, QuiliUH triliiia nvan^i>li«liB lonloiiliia,*! flnipit«rna
voruiii (uniiH usi^niiiiiHiHtio iiuluruni, diviniluloin atrutiir, ul in Vorbo curu ial, citinn) Inclo, nt liabi-
ournla non crcilut pollnlioniH oxpcrlcin ;ot idco In agnitiu Buspiciiinoin ciepltti nalivilalia aufurret
tihriHlo curniH pliaiiluHiuiiicr;Mloroni.(luil(jtiuin na- quod aputt Deuin erul persori-'! utriuBquc inconfuaa
tnruni.cl (liitiiinlli'iiiilutiMii!niiiiunuiiiuli illu(.i/ &\> propriclu8 uiiiuiii-m Subelliuni crroriB excludercl ;
(al. vocnhitis vel vocahis) nomen ejus Emmanuel. l)at lacrvraabili postulatione subsidium,'li<enp:Er-
Butyrum mel munducabil,priusquam sciat aulpro-
el ravi sirut «vis ^ue periernt. require servum tuum
ferrii maligna. mutabit bonum; (juoninm priusquam {Psal.cxvvi. 176). Cum ergo murmurarPntPharisaei
sciat puer bonum aut malum, non credit malitix, ut et Scribffi dicentps: Quia hic peccatores recipii, ei
eUgat guod bonum esl,el relinqueretur terradesolalu; mnuducntcum illfs{Lur.\v, 2), rpfert evanirplista
quoniam priusquam sciul puer vocare patrem autma- qnod hnnc eis Dominus parabolara dixerit iQuJs ex
trem, accipiel virtulem Damasci,et spolia Samarise ^ mbis hnmoqui hnbefcentum ovs.ef siverdifteril unam
Itai. VII, 14-16). In hoc tesliinonio tola continetur ex; iirs,nonnedi'nittit {fi\.fiimittrf) nonnqinln
novem
salutaris mysterii plenitudo: nam verilas carnis in in dfserlo, el vnUt nd illnm qure p-rierat.donec inve-
\irginaii cnnceptu co;.'nosciti)r,et in cleclione boni nint iUnm ? Et cuminvenerit enm, imvonU{^\. impo-
aiiima intellectu(ilisu3tenditur,et in Emcnanuelno- net) in hum-rro^ ^uo^ giudens; et venien^ domum,
inine vera deitatis natura monstralur^ao si iuvero convocnt nmicos rtvicinns, dicens illis: Cnngratuln-
Deo,nec falsa fuit hominis.necseraiplenasusceiitio. mini mihi.qnia inveniovpm m^nm qufrperirrnKWid .
Dignuin etenim fuit ul in sacramentoredeiiiplionis 40 sep.). Hanc ovpm.in qu^ ppccntoris hnmini« na-
humin.-p, nec veritaa defuisset perfeclioni,nec per- tura sien itur.quali errnre dicemuseTisse ?rordis
fcotio veritati.Nam si vera caroin Chrislo nonfuit, nn corporip?errore pednm an errore mnrum? Non
quid in ulero Virgo conccpit?et si aniraa vel intel- opinor quemquam sic humanfle cogitatispxs' rlcni,
hctus nntura; in Christodpfuissc crodatiir human;e, qni putet hominpm quomndolibet (i/. quemlibef) a
(juid in infantebonum malumquedicitur ignorassc? Dco Inniiinqiiitatc hahitatio^is et non pprversitatc
An illam divinain Filii Dei natfMm ignorantiail.oni cogilnlionis errare. In via Dei non ereasu corporis.
inatiquesubjicimu9,ulhumanain Christortnimam in Bedmentisamhulatur incessu.Via Deifidesest recta,
lenegamus ? Itane credi-ndus est homo susceptusa D qii.-p fnntum via prorsus ostenditur.ut in ea no3
in
Dco quiE Dei sunt aliquatcnus potuisse sapero, in Aporttolus ambulare testelur Per fidem (Inquipns^ :
quo ip a snpienlia cognitione bonimalique dicilur ambulnmus.non per speriem {II Cor. v. 7).Via Do
raruis9i'?Aniina if^ilur humana,quaB ralionis capax mini justitia est, per quam se bcatus D^viddednc-
raluralilcr fucta est, bonum maliiiniiui! in infantc fum essp commPmornf,'licens:5»/)Ta7t/rtm >r/"'r/jo-
C.hristonescissedicitur^qujE sccunduin evangpliram nis edurarit mr.animam mrnm ronvctit uleduxil me
voritatomin puerojesu sapicntiaptgratia profecisse super semilas iuslilir propler nomrn suum (Psal \xn.
narratiir : sicut l.ucas ponit et dicit : Puer aiitem 2). Ki> eliam Domini misrricordin el verilas (Psal.
rre.tcchal, ef conlnrlahalur.plrnus sapirntiap,et gralia XXIV, 10). ppr quas iitique nnn cnrpnris gres8u,FPd
Dei ml in illo {Luc. ii, iO). Rt paulo pngt : Jesus nnim.T mapis ambulntur nfTectu. Ilanc nobis amliu-
profxcichnl 76 sapienlia, selale,cl gratia af>ud l<eum landi doclrinHm beatus Jnannps infimat direnp:(?ia
Nam dicil se in Chrislo manere, dehel quemndmodum
tlle
cl homincs (//>i(i.,52). sicut carnis est a^tale
[ironcere,9iccstanims,aapienliactgratiaprofec:9se, ambulavit, {a)et ipse ambulare (I Joan. ii,0).Qua via
p(^rli'ilus fxiti, Vittc,i'ni(lr iitntihi (/ur 11 /tiilitfi,rt ilit titliui, i*t rxiullulnt itnnna mtit meo) p; •
'
'I
piiufifirtliux \elhnliehiMhfmuntmincitlo ; W veui,te- qiit(it\. quiit) tiuluii me, vettiim nlum lulutn.el indu,
qunie m<i \)\iiUh. xix, VI). Non flr^o r(ir|)oruli Kri'i>nu titciiiuiit juinttm cireutniledit me, qumi ipvnium ileio-
oto i|iiiH(|ii iiii Hoi|iiiliii' CliriHliiiii, iiiit crriit ii Chri* rafumiiirona, ct quati iiionuim i/< 'ihus
•tu. ('() Ki|iii<liiin lurorlH lni|iiH (|iialiluli'iii |)iiiiiiiiuh inm [hui. i.M, lOj. K(X-<' iiiiini e-it , , . ^i «l
ipuo 8iilviilor(|iio iiontor.iluin S.ii|iliirn)o<» iiK'ru|)ur<!l, H|)()nH»,i|ui i>a otiumonimnm hnl<i;rn Iflalalur :quoia
OHtoinlit, dicfOH .Knalis, ttescintlcsSvriiiluraJi.veiiue iit oHtciiilorol non iito int«lluclu cor
iiuiirfl|itaiii,
Virtiit'm Dri [MaltH. \\\t, 2'^). Proplorna iiti(|<iii iiii- ((|iiiii| propritiiii c.gl uititnm liuinaixi-) 1H iHiUl 'Utn
BUraliilitnr orntltaot, i|iiiH illiiiii, (|iii Dio virtuH uat, curno in Dco (•XHuituitBt] cx |ifrsun.i hnii.iriM i<u»-
neH(Mtjl)uiit.Siout nr^o virltiliM Dui Huioiitiu tonux unt co(jti iiionxtruvit dicon» : Cor meum el carvmen rx-
Oujloatin itini^ria, nicfiit InBoitiu iiiutrr orroriH. (Jnod lultuverunt in Urum vivum (/'»«/. lxxxiii, 2). Qoia
atiaiii ItiMittiH Duviii oHli'ii<lil,ili(v-MH (io (| II liu-iiiu III : voro nitliirif |iriiiiiliuHHUHci|jii!iia Duiiiiiiiih, eicut io
NeiCtcruut, nciiuc intfllcxcruiit, nt tcncbris ambulunl 8110 corporo
unLloruiii lidilium coriiUf.nic in nuc
(
(/*.«(»/. Lxxxiii, 1). Hirt utniio hiijti.sinoiii tofllinioniis aniiiia univcrHoruiii lid-liumaniiiiUHpcr nutura'iinl-
roi voriluioin Voritus nobia \yim iiionslruvit, itu dis- caslam exhibcre Christo.Timi-o autem nesicut terperu
oipiilid loqiions : De coriic ciiim eccunl coiiiliUione.^ Evain .^eiiuxit aslutia sua, ila corrumpanlur xinsia
maLv, homiciilin, adullcria, toniicatione^,lurla,lulsa ce.^iiri, et ex^idnnl a stmplicttale, qux est in Chriiio
testimonid, hlar^phcmix Urc sunt qu.Tcointuinantho- (II Cor. XI, 2, 3). Ibieri^ospiriluiis ailuitercorrum-
mincn {Miitth xv. 19 . In hoc igitiir uiiiisqui-<<|iie or- pere (|ua?rit castit.item virgniilis muirimonii, ubi
rul,in iiuo semetipsom inake cogilationis assensione cornit cu;lesti spoiiso lidem cnnnubii debere servnri.
oommaculiit. Inanitcr aulem anim.-ecaslitalem custodiri mandat
Apostolus.si hujus priniitiasconjunctionisin se non
Caput X. £.r varaboU ovis reportat.v prohn/ur tohts
homn a Chriaio suscevlu^. Chrisiu.^i pcr auiinam habuit homo a Dcosusceptiia pritfertim cuin caput ;
suam Ecrlesinm in coiiju.iium rccepit. Chri.stits ca- corpusChridlum Ecclcsiaiique dortor idem gen-
et
pui, Ecclesia corptis rccie dicilur. C tiiitii priedicare non esset, dicens Sfcundum ope- :
{Psal. XVIII, 6, 7). Quis autetr. moliatur <iicere Vcrbi adjutorio inlcr 'nortuo.'< liber^P.^ial. lxxxvii, 5). Quod
ruisse,nonanimam? cni animae
Dei spons:iin carneni er,;;o capul liberum hoc ctiam liberavit in
fccit in se,
jam pridemdiciumestabipsoDoTiinoperprophetar.: corpure. quia intrans in doraum fortis, atque alli-
El despousabo /e mihi p/ xiernum el sponsabo te ;
giins fortem {V mh. xii. 29), hoc ibi a servitio libe-
tnihi ad iuxiiiiam (al. in jiistilia). et i>i judicio, e/ in ravil, quod primitus in se pro servo suscepit
nec ;
misericoidia, rt pictate ^Ovcrii, 19). Cujus mysteni aliud cst in corpore(/J regntturum. quam qu<id in
Isaiasquoque testis fidelis exstitit, qui ex persona capite praecessit (ul. prucessit)ad coelum.Cujus rei
Patrol, LXV.
8
235 S. FULGKNTII EPISCOPl RUSPENSIS. 236
creiiulil.itrm fid''liter ac fiducialiler gerens Pauliis A setpnntifex, integer ut essel homo, ex lege lene-
ex-uiinl. el dicit : ycslra nulrm ronvrrsnlio iuralis bdlur.
esl {rhitip. II '<?0). Il>i itaque(H/. utique) .«uuni ani- Est igiturDeiFiliusanimarumnostrarumvisitator
mani c<in wr^ari non ambipit. huinanam animam
ul)i etpaslor, qiii« fieri dignatusest animshumanaesus-
in Chri^ln rcpnjire confuiit : propler quod etiam Co- cepior. cui ex persona riituras susceptionis humanae
loppf.nsfs huiuscemodi(«/. hujusmodijprffriicationis dicilur in psalmo : Su^cipe me serundum verbum
horlaiur rli quio direns : Si toniurrexisli.sla^. con- tuum, et vivam [Psal. cxvm, H6). Chrislus ergo pa-
surrc.rcriii'^) cum Christo, quoB sursum sunt qucerile, slor nosler est, cujus nos oves esse apostolica trsta-
ubi Christus cst in dfxtern Dei sedcn». tur auctoritaa qui tamcn, ut plene susceptorcm se
;
Caput XI. Alia ratio e.x Petro. noslrs nalura; dignareturostendere, non solum pa-
slorem,sed el ovem se non dedignatus est appcl-
Nfc illud cst aliquatenus omittendum.quod cum
lare (al. appellari), ut pote de quo, sancto Spiritu
magno pra^diraiionis miracuio Peiruscomniendat in
actus («/. propheta testatur: Sicul ovis ad
tactus),
Christo, quia prccatumnon79 fecit,nrcinvcntus est
viclimnm ailductus est. et sirut agvus coram tondente
dolus in cre cjus. Sic enim dicit: Christus pro nobis
sine voce, sic von ajirruit os suum{I^ai. liii, 7) et
((//. vobis) moriiius est,vohis rclinqncns extmplumut ;
dicitur Christi, quia divinitasejus immunis esse po- ecce qui tollit veccata {al peccatum) mundi {Joan. i,
non remaledicebiil{si\,maledicebal); qiiod propriead buit humanac naturfe, nec personam sumere ponti-
ficis, nec offerri potuit pro peccatis in lpj.'e enim
anim.t! palicntiam pertinet propterquod et alioloco ;
:
dicil:iVn7j rei/dniles matum pro malo, vel mnlrdi- sacerdotio rungi non poterat, si quis homo (al. ho-
quin iii hor vccnii eslis, ut benedictionrm h<Tri ditutis vci imperfectum pecus ad sacriliciumcuiquam licc-
br.l ofrprre ponlificpm vprn noslrum Jesum Chri-
pO'Sulrnlis{\ Prtr. iii, 9). Cujus benedictiunii' Salvn- :
in anima benevolentiam esse, undi- benedictionem Jrsum Filium Dn, tenenmus confrssionrm Son rtiim
possimiisn.alediccnlibusrpdhit.frp.Ui aiitpm bcatus hnbrmus poniifirrm qui nnn pnssit romjiali infirmi-
Pelru-.clanima) nobis. et carnis in Christo d>'mon- tnlibus noslris lenlnlum auiem jier omniapro siniili-
;
Btrarct excniplum, rum dixisscl : Qiti cnm maledi tudinc ab^quc jifccato. Adenmus ergo rum fiducia nd
tnendnlml nut' mjudicandi (n) juslr;qut pccrula nostra W. 15. Jfi). Ul MUlem humanjr naturJB hoc pnnlifi-
catiisnrficium dpmonstrarpt. adjecit OmnisnamquB
perluUl in rorpore suo super lignum,ut n pcrcntis no-
:
nwir^lis (n\ sumu-') Qui sirul oves ermhnlis ; scd sliluilurtn his qii.r sunl nd Drum, ul olf>rnl ilimu et
nd jinsiorcm. visilutvrcmunitna- snrrifiria p>o prcmlis qui condolerc pnssii his qui
nunc ronviTliv lut rl ;
euin : h^tliii» iiiius «m lu, <*(/(» Itodie u^uui tJ [Hcbr. v, 'rulUlB niKo fuil IHMIIIMIH II I' . .
• I
'«,
1 r>) (Jiioiii tiiiiiiMi |i<iiilillciiiii ilicil prr uiiini* pru quuinNiii in tiito fuil ci)iliviUH cuj. !,«
iniililuiliiix aliHi|iio |i«C(-ulu loiiliiluin. I'(ir qus iiiiiul aci|uir(!ri>lur (iocnptivltacaiitivltatA victoria :
uulcin (iiiiiiiu lcii>iiliiit luoril, KupnriuM iwnlciitor elinl. utj, nrcuniluni prnMlicationlii «iMiiiUtlim •«•n»
unloiiilit tliciMiH:.Vin(/ii(im rfi/m anychn apfinhcuilit, toiitiniii, niplivaiii durotiH cnplivilntnm (f ' tv,
icd scmcn Miruh.r iifiiirthcnilit, llii lc ilrbuilper nm- H),priiii'i|)iiluii i'l potcHliiloii lru'lii<:')rrl n-
nin Iratrihus siinilnn, ut misericor.x ftnrel, et fidcli» tor,paluin triuiiiplKuia illus in »9tooU\f<> (Colou. tt,
(lArur XIII. Alin ratio ex Pnuto, qun Christua et in lato non cum corne ?
fuuril aniiiia> natura susccplu
carne et in aniniii (enliitus eat. iilriim Doo noii lucrit racla? An pecrato iion funrit
II
Si er^'o in co (iiio(<W. qnoil) tcnliitna o»l tonlutis viliutii.^un curnp viliorom univorsali» ino.lM;ina de-
jj
auxiliuiu (loiuit, prolcclo in (]iin lcnlitu» non est 0pexit(a/. dcflpcxerit) ? An peccati vuln(>re Bauria-
tontulis uuxiliuin noii iniiustrul (jiio ronliciliir nt lam onininotonH cururo ncquivitja/.ncquivcnt .'Sod
hi qui Oluiblo sulaiii carnciii huiiiiiniiiiius>.i^nuiil,et horum primum postrcnnm<|no qni Hentiunt, rt ad-
aniinain iicn(\ij;nnt, in iiolA CHrn'! qnaMunl aiixiliuin vcrsus virliiltMn crcalori9,et contru polenlium .^al-
C!iri?li,in aniina vcro roni.incunt (iostiluli : Filius vaturis rebelles existunt.ai vel uliquum crputiiram
Uoi nair.que hou aiijuvat lu honiino, quoii suacepit putant a Deo Don ractam.vel ad salutemnnimsrun-
pro liomiiio. Ouod si ct in unima et in cBrno pro- fcrcnilam potestatciiidiciinloirnipotentisinvulilHm.
increri Chrisli (ielcclantnr anxiliiini, fulcantnr ne- Duobus vcro nicdii9,nec peccatuin consnlerunt ra-
cesso C8l(9icul venlus halict) cl in unimu puriler et tionalia creaturx, ncc meritum ; non inteliigenles
in carne tonlatuin.l!]l aniinai^ilur hum>inu,el c.iro curne sua viliorem ease non posse qnac vitum iribuit
siinul estin Chrislo lenlala. (juod si siiiiui esit in curni.ct illam t,'ruviu3 vulneratam, qu<T! per inlelli-
Chrislo ol .ininia et caro tcnluta, aimiil ost ah eo geiitiam magis poluit resiglpre tenlalori.llla i),'ilur
ulraquo sn9ccptu;ct si ulramqne (ii<;iialu.« 81 est omiiipotens virtus, et pia aapientia, nec despcxit
suscipere,utraiiiquo dignatus e>t sine (Inbilutionc velut extraneam quHm a se noverat Tactam, nec
salvare.Di^num nutnquo ruit,iio»lr«eqtio saluticon- sanandam quam scicbat gravius vulncralam 8|.irevil
vcniens.ul Deiis verus cx vero Patre solus sohslan- ^ «ec eam quain carne poliorem fecit a remediu sa-
liuliler nalus veam honiinis quam ipse fecit ani- lutis exclusit: sed sicuttotum hominem diabolus
mamcarnemquesusciperet.inulraquocum tenlatoro decipicndo percussit, Deus totum suscipipndo
ita
pugnarcl,in ulraque vinceret, ac deinceps in utra- salvavil:§2 iil agnosceretiir idem crcaturae totiuB
quo leiitalis sobministrarot anxilium,ciim in ulra- conditor ct Rcdemplor,qni potuit et qiiod non erat
qoe inlirmis ac moriluris victoriaj prieberet e.xem- facero,et qinid dilapsum fuerat reparare.
lulit,dicen.-< : Venil euim Filius honii>iis satrum (a- Cnnctos [iraeterea qoi salutisesse riipiunt .TfernsB
gat ulrum sibi oomine an opere veiit quod asspri- Hic est vcrus Deus, el vita aeterna. Verum hominem
n)usd'',monslrari:nequeenimScriptiir.isanctainuno Chrislum recognnscit,quia Verbnm ciro factum esi,
eodemque Christu,aut Uei vocabulum pra^termisit, «//ia/)i7«i;i7injjn/)f.?,pumde75que(a)verunnDeumosten-
aut hominis, evangeiista dicente:/n principio erat dit, quia in prinapio erat Vcrbum, Verlum erat
et
Verbum, et Ver'>um apud Deum, et Deus erut
ertit apufl Deum,et DeuA erat verbum. Quem verum scie-
Ver!ium:hiic eral in principio apud Deum;omnia per bal hommem Pauius.quia voluntariapietate lactus
ipsum fa:.la sunl, et sine ipso faiium esl nihil {Joan. estex niuliere Dominus hominis, et faclus est sub
1,1.2) Et paulo post : Verbum caro faclum esl, et lege Dominus Iegis(Ga/at.iv 4) (sicutipse teslatur :
non abunde, sed ex hoinine veram siisepprit c.ir- timeho quirf fticial mihi caro P.sal.LV,b) Et ut ostpn-
nem.Dicit igitur D^vid : Mitcr Ston dicl : h<vto dcrei quod carnis nomine totum hominem deaigna-
et homo firtus esl in ca.rl ipsc fuuiiivii eam Allissi- rpt.paiilo postidentidem dicit In Deo laudabo ver- :
»nu*(P^<i/. Lxxxvi, 5). V^c.c(< in uno Christo, si.Mii una bum, in Deo
Domino) laudabo seimonem, in Deo
(al,
per.«ona indul)itan'er asseritur.sic vcritasDci atqiip speraho.non timebo quid furiat miiii homo{lhid., II).
bominis inconfu^a iiionstralur:quieniin/io/np/(ir/u.s D Hisdirlis Isaitequoque 'lictaconcordant.cum Salva-
est inca. ipsf fundavit rnmAltissimus. Huic dico il- toris nostri advontiim in canie proniiniians, dicit :
lud apoatnlicuoi prorsiis i-.it compHra!idum:(jMf)r»ini l-.nmt pruva m di>ccta, el a*pera in vias planas, et
patre^.ec quibui Chnstus serundum cnrnem, qui eU vilrhit nmnis caro snluinre Dei (Isai. xl, 4, .'>). Quid
tuper omnia Deu-' hencd ctus in s.rcula (Hnm ix. 5). pst niitcm oiiinis cnrn.nisi omnis homo?An torhitan
Qiiol Diivid dirit:/-,"/ homn ficlusctt inen.hnc, Puu- exaiiiinein sicclevnbimiiscarncm^ut illi non dubitp-
lus finiiiit d'Cen-;piifl/ wm pntrrs.r.r quibns (^h'isiut iiiu.'* diviiiHiii Iriliupre visionpm ? In Novo quiqiio
tecnndum carnrm : qiind niiloin David a^scnt : //;.«« Tcst iineiito ipsc huinanigencris crcator etDoniinus
fundiivtt e.am /l/'('i.<imu.i,hocP>iulii9 8ei|uilur,dic,en8: carnisnominPlotuiiirpperiturhomiiiemnBncupasse,
Qm esl supfr omniapeus h^nedictwiin ji,rri//ii.Te8ta- diim Iritiiilationis pxtrema; pramiintians qualitati in
mentum Vclus roncnnit Novn;l>avid Joanni cnnror- h.Tc disri |iiili'' loquttur : F.rit enim tunc tnbulatio
dat et Paulo. Quem verum hominem dicit David; ntagna.quahs non fuii ab intlio mundi usque modo,
ni^qite fit^t; et nisi brtviati fnifnrnt i/ifs illi.imn ficrtt A yraiia fli^ctoi/tniia mea ad Palrtim Domini nnttrt Jetu
Sttloa ominxritro', sedfnofidirelrc.iii^ hrrvinhnnlur ilift l.hritti, ex qua omttf palfrnllni in arlii el in itirra
tlli (\lullh. xxiv,'JI),.'t , 22).Aniiii.ii i|iiim|iii) vooalnilo nomni^itur: uhtrt vnl<itiffiinilum ilioitiui <jlirir tujt,
tuliiiii Hi^iiilliJiiri lioiiiiiiiiiii Votviiii ilii(ii)ilniiioiiNlral Vlititle rorrnhoriirt per tptrtlum rjut in inlrrtoi e lu>'
nnrioH 'roHluiiKMiti, iiiiiii ilioiliir : I rmtl ituttfiu ttni- mine{il)hiihitare Chrtttum per filrm tn conlibin vrttrit
vertm iiniin.r ih Jmuih iiiiiiniitr et »riiluiifiiiita{Giiiiet. (Kiiliei III, I i, !.'>). Koufl nt Niiiniain nn<i)iniil,>-t cor
xi.vi,'.'7) lliir«iiHinou(|iiiii 'rijhlniMi-nto./^HiiiM iju.ri un- app' lliit, ulii Chrialiim hulilitru onnlirinnl.U i>ia !!•
qur dehqumt aiite D.iiiiinuiii unlei», in iiinnihux iirir- qiinlo ni^noHritiir VArliiiiii lii^iiin ti'turi) homiriAna
cei>lii lUuiiint i/uit non opoitet fiicere,et ffrrrit unum HiiHCopiHHn, ciiiii proliotur huliit<tliunriii Filii i)o' IQ
dehta; ti quiilem i>nniriis snrenlo», i/ia unrtus est, iiniiiia iiiii^iH i|uam iii carnn inunMtrari ilujun inM*
deliilurrU, H«f (ni. nec) sic iilchs facint, off'eriit(n\. of- parabiliHVfriliiHHacramenti,i|uotoli:iiihominAm RUt'
ferctj i>ro ilelict>> .^uo, tn ifuo iicUiiuit,vitutum ex liohui cipcn^ di^Mi itiiH oHt DiMiH.ft liitiiN in l)i'o iiionitrA-
immACuluLiim Doinino yi^vtl. iv, '^!, .1). Kcon aniina tiirliomo miinore hiiHi:optuH,rt id qiiod de hornine
diuihir, elsitcerdos unclus lioinropH nun<'ii|inliir, iit luitiiralitor not Filium Doi,p( id quod iIh lli-o Palra
ouniuiiiiiuuiuuiiliiiMiM.lutumHiiniil hoininiMiicoKno- Uiituriiliter pnt Piiium fccit hominm nppelinri. di-
BCrtmuH.Niui in Novo ToHlaiiiiMito Iuijim si^nillonlio- n coiilo aii^olo u I Miiriiioi: Siiirilus »anc/ut luiierw niet
nin |ioluil (loosHoioculio .•
»i (|ui'li':ii i uiii mihoIi Sj.i- in te, el vtrtus .iltissimt nhuiiibrabit tihi : ideo quod
ritus aiivoniii liriiiali di8cipuli,roJo('ttt rorniiiiine. ua^cetur ex te siiurlum vocubtlur Fttius Dri \Luc r,
pul)lica> praniicalionis au.spicuronlur ninoiiiin.oun* 35). Marci qiioqunnon diHcordut an»erlio,talo Bcili-
Buounalo PctriaormiMio.iilior Aotuiim Hpostoioriim, cet ICvan<;i|io siio ponentis .'xoniiiim : F.mngelium
Lufu niurHiilo,.sic conlinol Qui crgo rcccjicrunl sfr-
:
Jesu Cltristi Ftlii Dei [)larc. i, l).Njthanaol i|uo.|uo
monem ejus, hniiimti sunl; cl apposito' ^unt in die de quo dixorat : A Nazareth potesl altquid boni
illu antmx ctrctter trta millia (Act. u, 4l).Quih(]ui9 esse (Joan. i, 46)'? ron cunrtatiir iiei Fiiium ap-
hic aiiiiimrum iioraino signifioatos iKMniiios iiililtir pellaro; r.ahbi, inqiiiena,/» es Filius Dei, tuet Hrx
dene^aro, oslemlal neccssoeal (]Uftlitor al) apostolia
plenum piolalis ^uae Israel (Ibiil., iOj L'bi Jc-^iis.iit
Bino corporibus nniiuaJ croriantur t;acramenlum ha- mysteriiim dpmonslrarel,non solum id qiiod d'l*alre
ptismatisaccepisse.Similuhiiio loco(]ui(l(laiii bnatus naturaliter eemper est libenter auilivit,sed eliain
quoqiie Potrus sicin aua ponit Episloia In diehus quodex muliere mispricordiier faclus est evidenti»-
:
Noc,inquiens,rH//i fabrirarctur arca,in quapitiiri, id sime pr.' dicavit, diecns Amcn, nmen dico vobis.vi- :
est octo aniviw salv;e fart,r sunl per aqumn {I Pctr. debilis cuehm ayerium, cl anijelus Dei usrrndentes et
iii,20).Cumsitigiturmanifo9lumScripl;ir.irummore
p descendentes super FHtumhominis (Ibtd ,5i).Propter
totum hominem,aliqiiaii(lo carnis, aliquando solius bancin Christo unitalem personjp,et inconfusam ve-
anima; vocabulo, dosignari, proteclo mon?tralur, ritatemilivin.-Bhuman.pqiiesubstanliaB.unusidomque
cum evangelistadicit :Verbumcaro fiiclum esl,(h] ni- Christus, et Puer ab Isaia dicilur, etFiliiia ac Deus
hilaliud intolligi debere nisi Verbum homo factum. paritorprfEdicatiir,9icut inquit: Puer natusest nobis,
Caput xvui. Medinlur iguur Christu^ tolum hominem filius natusesl nobis: cuins principium super hnmeros
su^repil Propter duas in Christo nitura^ et liomn
ejus, et voiahititr nomcn eju^. Admirabitis, Consilia-
Filius Oei el Dctis Filiu.^ homiuis appcllatur. ht
Chrislo vcra caro el vcra aniina. rius,[e) /)eu5.86 Forlis (Isii. ix 6). In uno Christo
82 Propteroa utique Mcdiator Dei el hoininum non sunt du;e personse.ut alius puer, et alius Deus
homo Christus Jesus ab Apostolo priEdicatur, nam fuerit nuncupatus; sed in una persona est Deus ple-
quia Deus erat Verhum, in eo quod Deus totum ho- nus, el homo'perf'ectu9, quia substantialiter aliud
ininem suscepil pro nobis Yeibnmcaro factum esl,et puer.et aliud Deiis.cumtamcn personaliter non sit
enim habilans in honiine.non est mutatum in homi- D ram carnem.sic et veram habuit animam.ul illa
nem.Ubi aulem maxune Verbum potuit habitare, veradivinitastotamhominiset renovandamsu&cipe-
quam in illa substanlia quam ad suam imaginem fe- ret, et susceptam posset renovare naturara, sicut
stalionis in veritale subiidium,qui dicil : Uujus rei carn est ijo m. iii, 6V Ciijus plena vpri'as operutn
(a) Ita editi.at ms.Ciirh.hibet di>mnn<iratur serie. Ms. Cnrb.. sele< simfenti.e.
(/i).\bfrHnt ab editishaec verba uP(]ue a1 lineuica- Id) \U<\\.. et hnhifare.
pitis; S'd reslitula sunl ex ms. Corbf^irnsi. ic \nt ei ms^.Cutb., Ueus, Foitis CoKin. et B.isil,
(e) AnLuerp. et Colon., sedes esse. Bd.s\.l.,sedes est. Deus forlis.
243 S. FULGENTll EPISCOPI RUSPENSIS. 244
meum, et exsullavit lingua mea, insuper et cnro mea cumscribitur quantitatp.non inilio coepta, non ter-
requiescel {vi\. requiescit) in spe. Quoniamnon dere- „ mino finienda: a qua totus horao,el creatus est ad
liiiques animam meam in inferno,vec dabis sanclum justitiam,etsine peccato su9ceptu3 eslpost ruinam.
luum videre corruptionem.T^oinsmihifecisli vias vitfe, Nunc igitur, quoniam de sacramento Mf^diatoris
adimplehis mc jocundttate cum facie lua {Psat. xv, (quantum ipse.qui Verbum Patris pst, gratiaj ?u<b
8-10). Quod testimoniura psalrai cura beatus Petrug donoffl/. dona) concepsil)di9putationis veritasnihil
commemoraret,ut boo de Cbristo manifeste dictum dereliquitambiguum.quo unus idemqueChristusto-
ostenderet, secutus adjecit: Viri fralres^liceat au- tam naturaliter habere deiiatem rx Patre et totam
denler dicere ud vos depatriarcha Davil.quoniamet hominis naturam babere monstraretur in bomine,
defunctus est,et sepuUus est.et sepul,rum ejus est apud illudesldeincepsprovidondum.quod nonnulloscar-
nosusquein hodiernum 87 diem.Prophctaigilur cum naliter quae divina sunt oogitante8,eo gravius con-
etset,et scirct quia jurrjurando jurasset illi Dcus, de copt.-K fal^^itatis prror(f/) ollnndit.quod divinilHlcm
fruclutumbiems scderc supn srikniC)us.{c) providens Christi.nut localiter do cocln veniss-c, aut ad iiiler-
locutus es( de resurreclionr Chri<ti, qx.a neque dere- num dcscendisso localiler fateantur; quiqiie etiam
licta est anima ejus in inferiw, nvque caro ejus vidil Christum carne passum flrmare non dubitant,
in
23 cl 2'«;) ubi etiani illud quod dixit: Tristis est dispulandi temppries claudat, ut ad ea quae sunt
anima mea usque ad mortem; pt A'unr anima mca deinceps disputanda Deus nobis ostium sermonis
turbatn est; el Majorem hac dileclinnem nemo habet operiat.
ijiu.u srcnxnrs.
DE IMMEN31TATE DIVINITATI3 riLII DEI
CAPUrpiiiMtiM liiroiiiftirfu-uMlnlil.iy i> iiiil,ili\iln>iuir. \ n\''i|||i| I vir (lllXllio i-i|niiiin>-t I i
'
i;l
K^.t('iifiii iiifiiiilit llnino, iiiin plnw i/h«.i/ I'< tr int liiiiin ciijijt oinnt rnruriiiiiiid.i u. 1%
iioii rii(/7(Mrii/, Dvum mpi'i' io mullu minus rotjno-
luinine, uiinllriiiiiniU virtula, ul (a/.nui) i«
aDlornii |Uililloiirot ImpiMiii, inatruiTnl ifinridin v««
Oiiiilios liiiiniindi con<litii>r)ii* inliriiiilaH nninclip-
ritiii, virliiH llrmtri'1 iiiviili.lnin Hf.| tinc nu(i>|Mid
Baii|iri)liiiiisnugnitiiritllnoHiiioliliiriilii|iiiitnniiiiau.n
piirvilnlifi pxrcdcn', (il(|iin, inclr-ilirt illtiiiiiniilii)nii
puHsol lioiiio por Huliiiii hoii.inom.iiiil iii hiiIu (jno-
prd-gnntn Lionrcptii, liomlno po|)«rirn?Nullu mo(lo.(jnifi onini ho:no
liliul
('.Diiiiilorin Hiii «o llciii-iiiptorin
ini|uiHitlonom cnoponl poMHotnxlHtopu modicuH humnni vulncrii>,cuinoinno>
pHrlnpirn, nnlii (al. boIo),
qnHntninarbilrop iinniiitiihiliBilliisnnipitPrnilusTri- in raili(!o vitinlii coinmiinio circiimpi' 'Cvilij
fuit,iiihil potesl non Pssc(]iiod gelicaquippo iialura tunc humini repar.indo iilii|ua-
ruit;i'iijiis nih;l loco
concliiditiir,qiiia loluiii imiiionsununihil iiiilio pr;e- tenus easet idonea.si cadcndi raobilitatp r.unquam
naturalitcr fuisset obstricta:cuin vero sejuvaminis
venitur,quirttotume8t9empiternum;qu!B9ohocprjB-
ecrlim indicio 8empiternam,incpeatam, immutabi- egpnamconsuhstnntiahs ruiiia! documenloleutolur,
lemqno monstravit, profeclocognoscilurmulio minus ad human.T p0£3e
cniii cx nihiln, id est cx eo quod
non ossotcreare potuit quod tai8set;quan]no ratio- redintcgrationiseHicaciam rcdundarc. qu;e («) ppo-
ppisB nequeatslabilitdti sufficepe Suis aulcin ud cu-
nalem cpoaturre suaj parloin hoc pr;« csDtcris gratia;
ppivilcgio sublimavit.ut munere stodiam sihi Siitcsse viribus non incofigrue crcdere-
sibi aetepnitatis et
rationi8 indolto.S9 hinc liqnido tur.si iiulla pars ejus in deterius liibcpciup. Unitaa
siii crealorisac re-
paratoris essentiain sineinitio prorsus esse non am- C enim naturalis, univcpsitatcm cipcumplexa n^tupm
ut cum supr.i se non sit, atque in se sit.tolim so tusilia i1e!en.ierpl(ii/. dercndore).qu s sola naturali-
sicut est, veaiigare non pi;ssil, eo niagis pavescens ter nr.utari depravarive non posset.
admiransquesupern;einlinilatismagniludinein,om- Caput III. vSi)/'j oirtus divina et hoinincm rrparnvit,
nes intt>lligentife lerminos excedentem. cujus pax p. <>/ tinyrtum rwitodicit. Chri>.tu\ virlii.<; ei .'niintntia
Pari.^^.t^hri.^ius naturdlitrr /Jck.v im»irn^u.<, ol-
«'^/
(sicut Paulus (\'\c){) supe>-iit omnem intrllrctum {Plii-
/i>.s/>«it<. seiniiitenius. Sic puici c--<t in Filio si'-ul
Up. IV, 7), cujus etiam judicia ohyssu^ mulla (P.uil. Filius in Potre.
XXXV, 7), solo se ad cognilion^m Altissimi hiimili- Ip^-aigituretiam hominireparandofuit necessaria,
ascensu respiceret provchi.a quo siiperbse co-
tatis qiiianonala stautcm angelum a ruina potuitcusto-
pitationis casuqnon.^am meruit ser.rogHri. dire,nisi ilUt quae lapsum homincm (lo-lniinam po-
Caput n.Nou potuissef angtlica natura liomincm re- tuit repararc Una est in ulroq-ie grana nperaia;
parare, quia et ip.^a cecnlit. in )ioc ut stirjreret, in illo ne caderet in illo oe ;
Sed hoc nunquam prorsus aggredi posset.si vel vulnerareiur.in isto ut sanaretur ALi lioc infirmi-
tatem repulitjllum inflrmari non sivit; illius esca, A. exclngit,neeum,quem cum Patreunum audireuius,
islius nicdicinaUunc autem qui?quis sanum sapit, nalum minimecrederemus.DeDpoDeuspotuitnascij
Filinm Dei esse non ambigit qui ctit virtus ct snpien- sedimmonsusabimmenfonon potuilsrgrcpari.Natus
lia I alris : sapientia quae cuncta disposuit, virlus enim c.x«>titit,non abscesf-it: lalis esl enim illa dtvi-
quae cnnia creavit; aapienlia quae illuminat,virlus na inenarrabilisque nativitas.ul quemPater genuit
qu;ead|utorium pr(£Stat;sapienlia, quiu immutabi- ex se,haberet in se.Hanc reguiam per Isaiam
fidci
ciam votuntaiem meam, sed voluntatem ejus qui me taleni n^ituralem denegantesse,atque Patrem et Fi-
misii [a) Putris (Ajnn.vi, 38).llunc quidam {al. qui- lium pcr naluralem diversitafem audent perfid* in«
dem).cum audiunt descendi^se, descensionem ejus t> fidelitalis vitio separarc^Sic estenim Paterin Filio
affirmare niluntur localem,quia nesciunl Dei.sicut sicut est Filius in Patre ; unitas ibi naturalis sio
oportet, considerare virtutem,nec valenl agnoscere aequalem demonslrat utrumque, ut immensus im-
sic pro homine Deum hominem factum,ut accepta mensum gignerel.el immensus ex inimensogenitus
homini? roiraa minerct immutabilisdivina substan- immensilatis paternne nihil minus haberet.
tia;nec sic inlplli).'ui)t temporalitpr natum, ut sem- Caplt IV. P-iter per Filnim omnin fecit.
per fuisse leneant sempiternum.Hi sunl qui etiam Quaeso,regnator inclyte.ne ista quae de Deo loqui*
considerare contemnunt qualiter d.iscendfrit, cum mur corporaliter existimes cogitanda.Superat, qui
perseveraret immcnsus,vel qualiter humiliatus sit, fecit, cuncta quse fecit. Cujus est substantialiler
qui manerel aitissimus.Si cnim ejusnatura quaera- sine inilio e?se,soIius eet subslantialiler sine inilio
tur, pst essentialiter Deus, quia In jirincipio erat genuissecujus est per inelTibilem immensitatem
;
Verlium, et Virbum erat ajiud Devm, el Drus erat totum implere quod rpcil.ejus est per unitatem na-
Verhum. Est eliam sempiternus, quia semiiiterna tur.-E lolum Filio ines.se, el lolum Filium in se sen-
Dci virius es-t, atque dirinilas [fiom. i,20). Est im- per habcre.quem genuit. Si non omnia Filiuscum
mcnsus, quia de ipso Jeremias dicit: Mngnusest, el Patre disposuit, non est sapientia, quae dicit; Cum
non habet finem, excelsus et immrnsus (Bar.ni,25) pararet cf^tum, aderam illi.et cum segregabul sedem
Et paulopost.ul hfcc dc Filio sp dixisse dcmonstrri- ^ suam superventos-.quiindn jortes jnciebnt sursum nu
ret, a'1.jccit : Uic Dcus nosicr, et ncn sei<timaliitur bes, et cum stabiles ponebnt fontes sub ccelo (Prov.
alius ad eum. Adinvenit omnem vinm discipliuac, e vm,'28, 29j;et inferius : Quando forlia faciehat fun-
dedit eam Jncob puero suo,et Israel dilecto suo.(b) rost damenta terrse, eratn apud eum disponnis. Quod si
haec in terris visus esl, et cum hominibus rontcrsatus sapientia Patri coaiterna i.on crcdiliir, necesse est
est (V>id., 36, 37. 38).Allissimum vcro qr. is audcat ut cliam Dpus in dispnsitionc coepta mulabilis pr.i;-
Dei 1'ilium denegare? de quo David Ami Mater : dicetur.Si non cuncta fecit Filius.nec virtus debeat
Sion (c) dicef.Homo, et homo fadus est in ea, et ipse appellari. iiec m»nus. Et ubi est quod per prophe-
fundnvit enm Allissimus {Psal. lxxxvi, 5). De quo tam dicilur Cirlum mihi sedes est, terra autem sca-
:
etiam Z»chnrias,nascpnle Joanne, sic prffidicat Et : btllum pedum meorum : quam dnmtim srdifirnbitis
tu, /»«f?r, piopheta Allitsimi vocahcris, prjtbis cnim mihi, dicil Dominus^atit qtiis cst loctis requietionis
anle fadem Domini,[d) parnrr vi<s ejus (Luc.\,16).Si mex ? yonne mnnus men fecil haecomnia (liai xxvi,
ergo docoiuressenatur.iili rD iis.^i imnipnsus, 91 1, 2)? Nam et pvangeli.eta dirit : Omnta per iftsum
si altissimus.si cst ctiam s^^iupiternus.dicUur quid facla sunt, et sine ipsn fncttim est nihil (Joan. i, 3).
mclius Dfo,ijuid majus immen.so.quid supcrius al- Si (e) alicubi deesl Filius.immensus non esljsi iioa
tiasimo.quid anterius sempitcrno? Dcus igitur non D eum 9? Pater corde ruclHVit, Verbum non debet
disiTc.pat a Palrp^immensus non carpt Patris requB- diri;pi dc utern Patri9,hnc cst de substantia Palris,
litat», npc cclsitudinp privatur nltissimus, npccst non pst gcnilus, l.ilso (quod absil) nomine verus
origino postcrior SPnipiicrnus.Nain quia in Dco Pa- Dpus dicitur, de qun teslalur Joinnps quia hic est
tre mhil potest psse mutabile,ex Deo natusesi Deuf; verus Deusxi vila reterna (/ Joan. v. 20) In prin-
qiiia nihil locale.ex immpnso processit immensns; cipio quoque erat Verbum, Verbum erat upud
qiiia in Dp i humile aliquid non cst, allissinuim ge- DrumjU Drus ernl Vrrbum.llic pempitcrnitas osten-
neravit altipainiu3;ct quia initialum nihil in Vrn po- ditiir. hic immensilas invcnitur.hic essentialis na-
lerit rcperiri, sempitcrnum prolulil pempiternus. tura monstratur. Nam quod /n principio erat, nun-
Oeneratio illanon nliqnam (n/.nuIlam)9eparationem qu!tm non ernl, quia sempcr eral; quod vero npud
Patris Filiique monslravil.sed crrorera confusioniB Deum ernt, locale non erat.sed immensum erat,
n) M!". Corb , P.iter. (d) Mfl. forh., prxparare.
b) Edili, Cobm. et Ant., Potthac. (e) Editi alic.ui.
(c) ColoD. et Bdsil., dicit.
140 An TnASIM!'MT)I'Nf I in II. »0
(|iiia com Dniia looulU non lit, VarliuiTi,i|iiorl ri/uai f^ ^rt mtrrnam,(|itliqiil« «meril dcruturarii A' I
Dcun uriit in (Miit'ito iinliUMM-l iiuiiiiiilrt vni iliitf.liiin irtiTiiiiiii Qii(iiiiu'lii «Tgii Jiiatoruiii VI . 1 '
uli(|iio rrut (|uo(lill(i l)om uiiil n|iiiil (|iiain ytrbum vitn i|iNawlornii i)iiAnilu(|Uflnnn Arit7aiil,ul(|uid hio
Bignnr(i |irinri|iiiim,iU iilfnrtinn inilKi ntittix ('««ti non OBiJo ciilliictulioncm ndvertui cnmem el ianguinrm,
I»» iiriticipio luinso loHlHlurYAlii-it ut iiwcimiulu co- rectoret tenehrumm harunicifilra ipirilalta nequtti.v
gitiitio (iti jtisqii.im iiKMilrm i<U|iii'ntiMiillinnul)'i/.rnn- in rarlrslihus (Ef>lir%. vi. !'<?)? Idc.rco lconi rtigi«rnti,
(>iiis cnim nonconaidcrct illui)ili):noprinci|iium(lici trihulntiiino pHtipntns vi.xorint, conaun pta qtioque
quoii niillo potuil priiicipio pr.fvcniri '/ Nam i|uiil- divinn' promissioniH Hclticloria imigis rctriliutione
(jiiiil unli^quoJlibct principitiiii co^itnro viiltipri9,luio quum vora.uii miscro vivunt.uut omnino non vivnnt?
noccsso 09t vortiiii pnncipiium ralcaris.El quonium Vita namquo Chrinlua dicitur. picut uit Ego sum :
semptT rogitunilo prinuipium.nulluMinvonittermi- vxn, {d) veritas et vita(Joam xiv, 0). hiitium rt finis
num,propliToaillu(l ost (iicendum voreprincipium, Ohristiis dicilur.qiiia aimilitcr tiisedixit : Rrgo sum
qiiod P9lc9»oniiuiitcrsi>inpil«Tiiuin.I]iiiccsl prulcclo alphn et omnja, iiiitium ei fint%{Apor, 1,8 ; h;pc uu-
qiiod ipsc Filius volciisJiKhois immoiisilulciuspmpi- tem vila,9i,eo q'iod inifium dicitur,initio nativitalia
inlorropantihua quia csdet respondit : Principium, tur qiiandoque piitetur finnlilcr ubolendu. Qmliler
quod n loquorvohix {Joini. vin, 2o^. Scd for^itun eo vero sine line victuri sunt qiiilius vit;i (Eterna dabi-
iltiod C9t firincipnim dictus.mtgis pulahitur inilio tur, si vila; ipsius aetcrnitus finictur ?Qtiod si haio
exislondi stibjoctu.-.Quod si o.\ hoc vocabulo quia- omnino absurda sunt, ronseqtientpr veritaa eat ca-
quammolitur pnvjudicium struere ventali.utqucm Iholicii? atqtie apostolicae fidei retinendH,quj' aicut
principii cognoscit vocari nominc,quoddam princi- C C.hristum proptprcafinem nominat.quia non solum
pium nalivitalis existimet habuisse, dubil prolecto in illa subglanliaquanatusest natiiraliter 9em[iiter-
etiam Patri (quod nefas esl) aliquo cxistendi prin- nus ex Patre, sod etiam in ea quam in tempore
cipium.quemcum Filioprincipiumcognoscimusno- sumpsit cxmatrecreditsinefino perpetuum.siceura
minalum.sicut ipse dicil : Tccuw pnncifiium in dic ideo juste pr.-edicat veraciterque piincipiura, quo-
virtu'istuv in .'iplcndorihus sanctorum. exulcro anle niiin in divina quam h;tbet subslantia genitori
vitatem Filli habere credit inilium.conscquensest universa concludit .p't/icj/;iu/n Christus, quia ipse
utipsum Filium, pro eo quod fxnis dicitur, finem inchoavit pcrficenda;,'ini.s Chri9tus,quia ipse perfi-
terrogantibus Judi.eis, priucipium so esse firmavit, habent qois non fuerunt utsinl;/i«jj Christug,
dicens: f'rmf!//iu>?i, quod et loquor r<j6i5.Paulus vero quoniam ab ipso habent quaedam qute esse coepe-
Christum finem nominat, dicens Finisenim Irgis : j)
runt ul semper sint.
Cfiristus ad juslitiam omni credenti {Rom. x, 4).Ipse Caput VI. Ohjectio Melchisedech quod dicitur sine
quoque de se Dominus Ego sum alphii et omega, : fiatre et sine watre. Chriilus rcr justiiice et vacis.
iniUum et finis {Apoc. i,8).Quod sipro eo qnodprin- Christus sine mutrr.ul Deus y^ine paire ut homo.ln
una Christi persona gemina nativitas.
cipium dicitur.asseritur cceptus.etiam pro eo quod
(inis dicitur, putetur etiam finiendus. Et ubi erit Quid auiemhincdubilaiioniscrediturderelictum,
Joannis illa ructalio, quam93de pcctore viviton- cum in Melchiscdec(qua [n/.qui vel quia^Christifu-
tis {b) bibebat ?Sr'n?i:(i quia Filiu.<< Dei venit, et dedit turi pontificistypumgessit)uniusejusdemqueDei et
nobis intellectum, ut cognoscamus verum,et simus in hominisChristi personamsignificataioderaonstraret
vero Filio ejus Christo : hic est verus Deus,et vita Apostolus,o3ten.lens {ei ean:,et secundum divinam
oele)na{l Joan. v. 21). Quam vitam aecesse est ne- substantiam sineinitio 94 sempiternam.et secun-
(liim servilem formam, quam in tempore accepil, A. son® unitis, aul D*>i innomine.aut hominig in Deo,
sine fini^ perpeluain.SKi'lem gitur gpntiumdoclor vcram posset aboiere eubstrtntiam.Et iicctutraque
Inqinlur ad HebnBoa -.Hic elenim Melckisedech,rex vera in uno substantia naturalem in setes-
Salem, sacerdiis Dei summi.qui obviavit Abrahcr. re- tetur.etoriginisnativiiatem.et nativitatis originem,
gres<iu a c(rde regum,et beiie^Hxil ei.cui deciinax om- myslerii tamcn pielasmiraliilis perm inens.quamrjitm
nium diriitt Ahrahain. ['rimumi/uii^^m^qui inlerpre- divina; illius etinelf.ibil s gcneralionis.quaeinilium
talur re.t juslilice, deinde aulemel rex Salem, quod non hfibet, (b. in hac qiinque humana generatione
est rex pacLt, stnc paire, stne malre, sine grnealogia, certamnobisintelligenli.-clineamciemonstravitinam
neque inifium dierum,neque fxnem vilae habens,assi- qui somper i'eu3 ex Dt^o, ft5 idem teniporaliler cx
milatus nutcm Fdio Dei.manet sacerdo^ in perye- hornine DtMis et homo;et in quonaluralem patern.T
ruum) Wetr, vii, 1, 2, 3). Posset utcunque in hoc subslantiaBplenitudinem nativitassempiterna posse-
forsitan teslinionio quidquamcontradictio reniten- dit,in eodem plenam hominis naturam veritas nHtu-
tiurn.suticr hujus Melchisedech persona, tanto lu- ralis e.xhibuit. Filius enini Doi.ut nosiruin ex visi-
mini verilatis opponere,si esset credendurn quam- bilibus ad invisibild proveheret iateliectum,veriia-
libpt crealur.im sinc inilio naturaliter exstilisse.At tem in se demonstravil burnan<B naturae, ut conse-
cum clarcat omnera oranimodis creaturam,ut pote d quenler crederetur ex veri Dei natura Ueus verus
prorsus ex nihilo frtclam, initio non carere, cujus naturaliterexstitisse.quem verum hominem natura
origo Fola Creatoris voluntate et potestate, quando liternalum constaretex homine.
faciendain judir-avit.qni mulabilium operum dispo- Capot vii. Temporalis ChnsU naiivilas ducil in co-
•,
qui in utraque nalivilate mirabili^,nec uspiam ve-
^ ^
ritats naturalis caruit originis,et in utroque mira-
....... . piterno n,-
^
.
j ti
F.itri,sicutinituim existendinullum r
fuit.sic,
•
.
,• •,• ,
. .
•,
.
•
,
.° . . ... nulla nativitas initiatse generalionis accessit. lla
biliter natus est singulans.Quis estenim rex jiisti- nZ a •. ,
'•
•
, . . ., , . t
tia;,nipi rex nostpr Christus.qiJifactus estpronobis • nu
substanliae veritatemulsicutin u u
.
. •
. ,
• • .-
'
„ •. i^ • •
o hominisChristi sub-
neccalum, ut nos erficeremurjuslitia Uei in ipso , ,
* •.
•'
p , ,. a- ,
stantia.salvapr.Trogativasingularisiiliusdigrjitatis, , i -11
11 . . n ti
"
Quis est etiam rex pacis ? Nonne ille qui ait : Pa- j ,•,
.'^
* .• . L- /1 hocsiibstantialitPrinvenitiir,quod naturalitcrcons- , .
'
. . tialiter esse credatur.qiiod naturalilpr subsistii in
propheta clamat j
,
r. n
,
-j L . . .
• nalivita?,qu,T>nesempiterno l)eo(a) pubslantialia ao
semncr habet ex Patre. Riirsus idem pafreminho-
,
' •, ,.
. , • , • . •
'.
-. semniterna subsisiit.lp?e igitursine malre in divina
i^ .
,..•,,
. 1
laritatem
...
servavit, et
.•.!•,
parenlis.pt prolis: ul quatii-
nitus
.
;
'
•
ipse sine
'
,
,»
Pafre, fructus inviolatae Virginis,
.... -.
r .
•
,
,
.
•
t» •
.
.
,,
ffpnpamgia, d<i qiio scriptum est ^(ifnfTrt/ioi/fim r;;<j
, , ,
• .
•
... • .
;
„ ... .
....
.
,
Chrisli miro
.
alqne
,. •.•
tionp vera Filii Di'i fides nobis cognitKinem pnvstat
,
j
.
..,,,.. .
.
cicnpntepubstanlin.npcgpminarefunngignente
cx " '^ , /. , . • • ,
, , ,
scrmonis voro aud.iciH fideli linioro,
,. ,..
Benitovepprsona.licc' in uno f.hnsto vpnfatcm Dci
^
r. {nl. nilitiir),
^
...
.
..... .
,
. ',
r
et hominiB tinlur.-B rt) ventas inconfiisa si-rvarpt, ^ ., "^.
,
^,
,
liMHimuH «lioul : lUiJ) />(»', ijine fxsui>fiul oinnrm in- n'(|ti(i!vu>< tliriTtluiiflal loflu». l'or quom onlin omnia
lilleclum, cusuydiiil ronii veilra, d mleliiuenluis litrlanuiil (/'*«/. cxtviil, .^;, hmc faclti i|o 'l»-'
vi-Uriiiin ClirisioJrsii (/'Ai/i/i. iv,7|, C.uJuk orno pux, forrieonlorrivo iion poH^unl Ononium '|'i i m
licol omiioiu hii|)i<r»'l iiilolloclum, voru lamon,«om- numoro,ot|)onilnro,i!t monHurmlmpoBuil.BicullPm*
pitorni uuluruliH |uooroililur;i'ur ojus ncnorulioniH, |)()roiiunioruri, «icloro monBiirupi nonpoluil.Prolo-
Htiporul omnoprorsuH olot|iilum,nuluraliH vcri- (lo p-ulmim voracitor cnnil: .W'/(/nui Ihiminut flfut
(|U(o
tus ol iiillnitu «nmpiloriiitnH nlino^olur? Ulii orgo tioslfr.rttniniuiii-irlus fjut, cl titfHfnti.rrjut non ctt
•f mpilorii.i pux o»l. iToiluturoliumaompilornu iittii- nm«rnjrAli|iio iil oju.i uilmlrabili» Hflin;)ilnrnilali»
viluH;ol ciijuH oul croiloiii*t»»oinpitorn»n«livituH,Ofl inlliiitu monHtrurotur imraenHilan. ulio loco (Jicilur:
el idoo immonHdproraua aniiofoitur ill.iHub^-liinliu, g cosho ost til nuluralitor pronunliotur iraincnsum,
oujuH ohI nutivitns non ctopln, 8od veru. Num quod quod 91 est naluralitcr iienipilrrnum, quin ij'Jod
nlii|uooircuiiisoribitur llno^necoBseeBlullooolenea- somporeat nonca|iitur numero. et quod ubiqueto-
ttir aut toinporo. (Juomodo ntitom Foci.^^so tonipnH ct ttim ost non conrludiliir loco, i.lcirro denique alio
locum crodilor, si loco ipso tcmporivis ptibdulur ? ScripluriD testimonio do Supientia dicitor: Alti>igil
Num por ipeiim oiunia rucliis C8t iocus,(|tiiu omnia autem uhique proplersuam muuditiain (Sap. vii, 24).
per iiisiitn lacla sunl,et sine ipso luctum cst nihil Kl paulo piist : 4tlin<jitautem a fine u^que ad finem
(Jiian. 1,3). Per ipsiim qiioiiiio rictum lcmpusn^no- lorlitir, et disponit omnia suavitcr (Ihid. viii, 1) llic
8citiir,do (|n(. Puiilus dicil: )hiltiliirie tnultisque mo- uli(iuecu(nu linous(|uca.i ruipin^npiontiamatidimus
dis olim Drus ioqurns palribu^ (a) in proiihrlisjiovis- atlingert\inleliig('ndumest quia cuma fineusqucad
simc iliehus isiis locutus est nobis in Filio, qnem con- finpmullinRil.utrumquelinemimmensittttesuiBinn-
stituit li:i're</eni universorum, per quem lccit vi s.ecula nilalisexcodil. Illot^nimomnem potcst crpatnramat-
(Uclir. 1, 2). Non osl orgo localifl per (jui^m fiictus tingere,qiiemomnisnon potfstcrcatiiraconcludere
cst locus, neo tomporalos per^iucin ractum esl tem- nuinsiculimplensc(r!um perseveratimmensus^sica
pus: nam si loculis ipso locuni recit.et certum cst fine usque ad fiiiem attingens permanet infinitus.
omno looule in loco esse; conspquenlcr intelligitiir Fale nnmqiieest: Attingit a fine iisque ad finem lor-
qnod prius in loco fuerit. et sic locum crearc^/))p'j- ^ liler, quule est et illu'i qiiod per Jeremia:n dicitur:
tuorit.Sod hiclocus, in quo fuisseDei Filius diciltir, Eiyi) Dfus pro.timans, et noa Deus de longinquo. Si
quojro utrum Filio anlerior, aequajvusve credalur? abscondiius fuerit homo non vi-
in occullo, cgo erjo
libet operis anteponunt.Cumque Joannes omnia per dicens Ccrlum : terram ego impleo noque enim
et ;
tatem loco videntur dare, quam Filio Dei conanlur aureseiusad preceseorum, vullus autcm Domini super
adimere. Nam siproptereaFilium Deinonsine initio lacientcs tnala (Psal. xxxin, 16).
natumasserunt, quiadicitevangelista: Jn principio D Caput viii. Quomodo inlelligenda sit divim naturx
eratVerbum, ei non dicit.anteprincipium erat Ver- uuiquitas.
bum; isti qui locuin ante Verbum fuisso asserunt, Ubi non praetereundaelocusnasciiurquaestionis.iQ
ante principium quoquefuissenecesseest fateantur; eo quod ^alomon dicit:/?j omni loco oculi Dei specu-
quoniam id quod fuisse puiant ante Verbum, ho3 lantw bonos et tnulos. Et rursus propheta dicit ad
exislimanl non habuisse principi'jm. Si autcin prin- Domiiium ilundus est oculus luus^ne videat malnm
:
cipium non habuit locus,ipse est sempiterno Patri (Habac. i, l'3j. Metueniuin est enim ne hic qui di-
sine dubio coaelernus. Et quonium sempiternum di- cilur ea videre qu;B dicitur iraplere,putetur alicubi
slare non potest sempiterno, talishauc impietatem noD esse, cum dicitur aliquid non videre;quoniara
profecto(e)consequilurabsurditas, ut autlocalispu- non ubi(|ne substantialiler est, si vel in malis non
teturDeus,autlocu3hoccredaturessequod Deus,aut est.Sed indivinis sermonibus.si teneatur humilitcvs
dammodo ergo videt omnia Dcua, el qundamtuodo Eccp et spiendor esse Filius, et omni»i genere perhi-
quffdam non videt Deus.sicut quodamnjodo ubique bemr orgo Patrem ptitdtimmensum.Filium
Si qui?
totus cst, et qui)damiiio'lo alicnbi noii est:non quia vero qnantitate credit aliqna terminaluin, dcmon-
Bubstanlialitor Hlicuf)i derst [dc quo scriptum est, slret nnbis qualiter lui et splendor rlivpr&a; poasint
Omiiia pcr ipsum rl in ipso creatn sunl, it ipse est cum npc conrundanturnoinine.nec
esse substantiffi,
antc omnes, omnia in ipso constant {Coloss i, 16);
et Begrpgentur geneiP, nec alteruni ab altero difTt-rat
quiquc secundum prophetirum (i\cl\im, Mens is est quanlilate. Nam
lucis.-tsplendorisnnnsoni confusa
manu aquant, ef ccelum pnlmo el universam terram nomina, sed lucis et splendoris non est discreta na-
clausamanu {Isai. xl, \2)], sed quia non omnibus tura. Rursus luci splendor sic individuus unitur.ut
flpqualiter adt;st: ubique enim adcst per potenliam, ab ca nnllatenus separetur, tant.mque lux in ee ha-
non ubique per gratinm: per potentium.qua cuncta betsplendorem.iiuantam in sesplendorcontinet lu-
Deus implet et coniinet,per ipsam vii|etori)nia;per ceni;nec hix ut luceat, splendore polest priv.iri.nec
gratiaiii vero illu.l viderediciturqund ipselargitur,et splendorut pplendeat.lucepolestali'iuando destitui ;
quodinsuis (idelibusoperatur: ri(/j7enim Deiis om- Sfd qufecunque lux complef, a<qualis in splendore
nia quot fecil,cl eccc bona valle {Gm. i, 31). Ac pcr " permanens, cadem etsplpndorcomplet,in luce pari-
hoc, et ubi qusdam non vidtt, ut tribuat, videt ut teraqualisexislens.Quocircasietiam lux illaBeterna
retribuat; sic etiam videtmalum,et non videt ma- nec sinesuopr.tuit splendore e?se, nec eodem potest
lum, quia quod non vilet ut probet,videt ut judicct, carere : consequenler aut Patri Filioque unus dabi-
etquod non videt pergraliain suam donatum.vidpt a turquililalisquantitatisque terminus,aut fpquaiiter
peccante per justiliam 98exigendum: qiioniani,et uterque nccesseest prii-dicetur iiiimensus: qnantns
ubi non adest Juslificandi largitas, non deestjudi- est pnira splendor illiws tantam neccNse est
lucis,
candi severitas.beato Faulo dicente : Videergo bo- lucem splendoris 90 illius fatearis;quoniam lucem
nitalem et severilatcin Dti: in eoi quidem qui cecide- sic aequat suus in omnibussplendor.ut (c)necmajor
runt, severifaiem; in tcautcm honitalcm, si pcrman- ibi possit esse, nec minor.
dentissime prolestatur, dicens Vivus est enim Dei C Filii Deiconspirani^eestimanl^iseum secundumdei-
:
sermn, et effictix, etpenelrahilior omnigladio anctpili; tatissubstantiam, aut ad lorum de loco motn locali
et perlingens usque ad divisionem anima; ac spintus, trrtnsire, aut iion possesimulomnia deitatis suseim-
compagum quoqueel medullarum et disrretor cogita- mpnsitatecomplere; intantum.ut cum eumaudiunt
lionum et intentionum cordif.Ei noa est ulla crcatura adtcrramdescendere, crfdanl eum in cobIo vel apud
invisibtlis in conspectu rjus: omnia aulem nuda el inferosnon fuissp,ptad infernum secundum deilatis
aprrta suntorulis rjus {a) {Uebr. iv, 12)? Nec hic.sicut substantiam it ide^cendigseronfirmpnt. nteur.-. roelo
supcrius diximus, ulla debetcorporca; vi^ionissubin- defuisse tunc et terris existiment. Quomodo non
trare suscipio, tanquam Dei lilius in codIo sit, et consi^lerant secundum Scripturarum morem, quo
exindecuncta videat, ubi non sit; hoc est enim Deo parvulorumintollectui coclpstiasolent ploqniacoap-
viderequnilesscetqnantaminsinuatvisionem suam» tari, nonnunquam in porsona qnoqne Patris similia
tantam vult crcdi substantiam suam.nt cuni (b) au- reperiri?UtenimilIa legaliuin voluminum loca prte-
dimusomnia nudact aporta esseoculis pjus,nullum teream, quibus dicitur: £< de^cendtl Domtnus videre
terminum pulemus substHnti.p fjus. civitalrm el turrim {Genes. xi, 5), tanquam si noa
CiPUT IX. Quod infiuilas Fili.i irque ac Pafri ron- descenderpt, non videret; cum superiua rlenionstra-
vcnint. T\ vprimus Scripturam dixisse: In omni loco oruli Dei
Utautemiiniusinnnitatis cumPatrpFiliiis mons- s/>erulantur bonns ei malos. Et ipse Dominus ad pro-
trarptur, sancta Scriptura curavit deSapienliadice- phetam Ego sum Dominus Drus untver.^se rarnis
:
;
re:Siile>idor r^t enim luri.\ nntern.r.et ivrrulum sine ma- nunquida me absronUttur aliquidl Sod et illud,(juod
cula Dei mi;></(i/rt, imngo honitaiis illius {Sap.
et paulo poat dicitur: Venite. deserndamus, cl confun-
VII, 26). !n hoc tcstimnnmet nHturaliBuni'as,etper80" damus in illis tinguas eorum {Ihid., 7). Ut ergo liaec
narum propriptas.fit requalitntis iminensiias F'atri« sileiilio nunc inlerim deputenlur, quoniam Folont
Filiiqiip mnnstratiir. Patrein n unqiie Inciii. Filiiim hfKC (rf) ali(]u.Tnti non {e) tolius Trinilali-,ped solins
vero .splcndorem hoc in loro nullns ui:ibigit nppel- Filii d'pul ire porsnns!, quid d.^ illo loro Evangolii
lari. De quo etiam apostobca dicit aucloritas: Qui dicluri .'unt, in quo Filiusipspdiscipiilos.priusquara
cumsii %plendor glori,T,et figura subftanlix rju^,ye- paterctur, iiiformans, ait Qui Itabet mandula ineii,
:
{a) WiPr.xerhh ad quem n»/);i .t/Tmftlfgiintiir hic in Antuerp. et Basil at po*lPriores duo hahfni.utnee
;
unifo pod. edit..;Mb-»unl nulooi h mM:<. Corb.el Vict. mnjnr ihi i>ossu es%c ullutenus, nec minor dici potsit.
Ot oditis r.olnn.. Anliicrp. ct Baail. Iil) Hasil., aliqui.
{/)) (ludiamus.
B>i«il.. {e) Korle melius, non toti Trtni(ati,sed, elc.
(c;lta ma.Corb.ct Victor.elantiquioros rdili Colon.
«57 Al) TIIASIMUNI)UM f.lR. II.
«t ifivul en.illi} rtt qui diU(iit nie ; qui auli-tn ililu/il A '''illii* MKiviitiir, aut flplrltii*. Novflntot »\r v*nir«
_-.j.l.'..^i li.j *- .1.1.
iie,itili\iflur n l\ilrf tiifi>, ct f{io lUUgim .i...
euiii.fl inn-
.i.....
iil>|iii'
.i._..
nliirfi.iil iii*(?
ai
nti Iik
I 1.
uto Idrulicr vrnlnnl, nre
1
inleiilnlio ei iiifii>fuiii {Jmni . xiv, 21) (:iimi|iio Jiuhs lociililcr t|.' Idco diai-rd.int. ilic odfiuitui {'atrii), fl
ttrvabil,ft Vaier tuius ililiyft (n\. ililifjii) eum.ft ad nu?n lucnlitrr nliHnnNfllliritur.ciifnjUHli» ridinr|ultin
tutn veuifmut.ftmnusionfw ti}iul ciiin fiirifinut {Ihid,, dl^Miiiin.nnc locofirn-Hcni ••rilriiiir.ciirn riiiMmcordi-
2;<) Siiniil dilimiiit.niniiil vcniiinl.pl ii|iud nuuiiidi- lcr V nitnt "intMn IVccril di^niirii. )'roptflr<;a, licet
lectoroin Hiiiiul uniifii rtciunt iiuiiixiDncin, fliiniil nn D'!U'« diciit • Cietum et lerrum fju impleo [Jerrm.xxiu,
innnir(<»tHnt,quiHuno ndvcnlnH Hui luniinocordilec- 2K), tarnen d" qiiod.un dicitiir .• Non eM Deut in
toriH illiirninunt. Kt qiioniarn rovclundn »c iiiuni- rontjiffiu ejut{l'sitl ix. f)) ; «l licnt toluii! irnpleat
fcfil«nt,non »c nino Hnnclo Spiriln rovoluiit.ijuiu non i*iitcr,, dicilur Innion in liliru ™, «. ..,.<..„
SHpicntin) Vrrvertof :
»n »ino MHiicto Spirilu rnarurc»lunt. Sic oniiii sino n «""»« rogilulionet srpiirittii a Dro {d) {Sup. i, :.). Kt
lunclo {nl. Hiio) Spiritii copnoHci non pnpsunl.Hicut cuni do i'*ilio,id ohI do »apiontiu Ui-i, dtcatur : Altin-
Bino »uo (d/.^uncto) S|iiritii rsHO non pofHunt , ot ob yit a fine usqur iid /incin foriiter, el disfionil omnia
hoc,»icut unncsl inanircstnlio.sic unu est rcvcialio iuiivittr Snp. viii. i), pudcni Ininoii d« hp dicil :
Trinitatis, ct ubi unuiii ost diviniw rcvclnlionis rnu- Qu,Vruul ine mnli.ri niminvenienl.VX ruritii» di-ilur :
nu8,ibi unu8P8tindividui»'Trinitali3adventus: nnm /;j malevolnin uniinam »on intmibit iapieKtia,ner in-
sicut P.itor revoluro monstratiir, ipso Filio diccnle hnbiliibit (al. inhabilnl) in rorpore iubdito pecralis.
:
Bfatns fs, Simon Bar-Jonn, quin rnro el snngut.': non Spiritud quoque^anciiis.ciimimiiipnBu.xoninirnodiB
rrvrluvtt tibi,se,l Pnlrr mru<! qui est in ra-lis (Mntlh. pra'dicelur, i.{\ua. Spirilus D,iiiiini rej>lfvtl orbnn ler-
xvt, 17); itu Filiua Palrem rpvelaro suo sermone rarum,df eodu^ni tumen dicitur Sanctus enim •
Spiri-
monstratur; dicil enim Pfcmo novit Filium, ntsi
:
tus el]ugiet firlu-u, el auferel se a rogilntwnibus quae
Patrr,ufi]ue Patrem quis uoiil. nist 100 Filius, et sunt siue iiitcllerlu. QuHntiim er;;o a-l suliatnntiam
cui volueni Ftlius rrvelare {)hitlh. xi. •.:^7). Non est el lOI poleniiiirn suain.ubiqiie est Trinitas, unus
etiam eanctiSpiritiisdissimilisa^siimandarcvclatio, Deu!» lotus, totum complens virlute.non mole, to-
in quo cst ipsius Dei n.itur.ilis agnitio.dicente •Vpo- tus in singulis, totus simul in omnibus creaturip.
stolo : Quis cnim sril howtnum qux sunl hominis, Quantum
Quanlnm vcro ad cogitalioncs
cc allinet nostras, de-
J17.SI spiriius /lomini.i, qni iu ips^ e.st ? ifa rt qu.e Dei ^ scendere ad nosDeu s dicitur,cumi!ermonpra suum
sunt neir.o rognorit, hi.m Sriritus Dei (/ Cor. ii, 11). "
ita nobis divinitu^
"" (a/. divinitas) temperat, ut, hu-
De ipso dicil idemgenlium Doclor tiobis eniinre- :
mano nobiscum more loquens. agnitionem etdijec-
velnvil Deus per Spirilumsnum (;/)i./.). Dehocdmuo tionein suani nobis intimarc dignetur ascendil au- ;
ad Kphcsios ita scribit : Ut Deu.s Doinini no.<:tri Jesu tem nobis quandi nos ascendimus percanlatem
in
Christi, Paler glorix, drt vohis .<:piritum snpieuiia' et et scientiam d.^itatis.ut diseamus.nec in immenso
revelntionis (Ephes. i, 17). Et ut ostenderet agnitio- quidquam locHlesapere.nec de altissimo humileali-
nem Dei in nobis reveiationeniSpinlusopprari.cum quirl wsiiinare.nec aliquidin Deo crcdere mulabile,
dixisset: Det vobis Spir!lum,<;apicnn\Trl revel itionis, nec in sempiterno teiiifiorale aiiquid cor-itare.
adjecit:/;/ ugnitione ^yui.Sola vero se poiest Tnni- Caput XII. Itrquicvil et operatus est Deus voluntale,
tas revelare, quia sola se plene potest ipsa Trinitas iiOn Inbore.
noc scientia;terminusai)aliquacreatura conlingi- ^""'' ''^^' '^"'" ''^'" ^'^^'^ ^^"P- ^"' ^^^^ «i^"' ^t in
tur.ubi quod imroensumeslnullatenus terminatur. Psalmo audimus : Omma quaecuiique voluil, feci',in
Caput XI. Deus advenit homiuibus, non mobilitate, cxLi>,et in lerra, elin mari, et in omntbus abyssts
(a) Ms. Corb., immensum. (c) Ms. Corb., Trinitnsque omnia, etc.
(^)Itams.Corb.eteditiantiquiores.Colon..Antuerp (d) Ita ms. Corb..et Autuerp. at ; Basil., Pervers»
et Basil editi vero duo recentiores ferunt
;
ullum : enim CGgitant-^s separant se a Deo.
omnmo non habet nec... contingi ullo modo potest.
259 S. FULGtr^nil EPISCOPI RUSPENSIS. 260
Oenique etiam Dorainus hoc m'\seT\cQrA\\er K serunt eltenuerunt pedes ejux, et adoraverunl eum
tera.
{)l(itlh. XXXIII, 1-9). Qnomodo ergo sp, eo quod
eirectu curalionis ostpndit. q-iod crpdider-ttrideliler
qt:i poposcit; aiienim : Volo, tnuitdnrc^ct confeslim nondum ascendisset ad Patrem.a Maria Magdalene
tnundala cst lepra c/iw.Sicut faciens ergo raundum^ tangi vetuif, a quasibi eodam diepedt^s teneri per-
non cujusquamsensit iHboris incominodum.ulvireg mipit ? An ita quit.q:)am perverso sensu raptatur, ut
lalioreoperalionis exhaustas. quielis pos?et instau- momentaneisputet Christisenlenliasmolibus varia-
las, tanquam qui postmodum, melius recogitans,
rare succpssu sedcumse rcqiiievissedicit, no? post
;
cum venissCj Mariae tnbuerit, quod antea denegarit? Sed tali co-
bona opera requieluros ostendil : ita
erganos gilationi protinus Vas electionis obsislil, qui in Dei
vel descendisse riicitur.divin.e revelationis
gratia commendalur; et cum non descendere, sed Filio.secundum immutabilitatem divinilatissBternae,
ascendi-re dicitur, profeclus nostrce illuminationis nulla no3 mulabilitatis suspiciore permittit errare,
fjuoft Jcsum. qui crucifr.tus est, quj^ntis ; non esl hic rem.qiiam vulumus tangpre,veniamu3, {e) ulterius
:
surrtxit emm tirut dtxit; venile vide'e locum ubipo- aulcm motummembri nonporrigimu3,poslquamad
silus eral D^^viiuus. El cilo euntes, dirtle dtsripulis tiictum intpgrum venerimus.Sic etanimi nostri mo-
ejus quui furrexit '. cl ecre prsereiht (al. pritcedet) tiini illic stt.tuiinus,quod incorde nostrocrpdiilitatc
voi in Gnltlaam : ihi eum vHrLitis. F.cce dtxi vchis. firmamus. Proinde, si quje digna et congrua s^unt,
El fxierunt nlo de tronumenlo cutn Itmoreel gnudio crtdnmus de Christo, lunc tangimus Christum.
mii'ino.currrnlrs tiunlinie disripuli.^ ijus. kl ccce Jc Qiiisqui.^autein Dei Filium,secundumtiivinamnafu-
tut occunit ilUf, dtcens : Avete. lilx auum accei- ram, aquulem Palri non cridil.nondum iili ad Pa-
tn\ ll.i »'dili ; ut mj«Cortt.. no»» futl esl el »on,juxla (r) Ila odifi nt ma. Corb. pI tcxfus Gr,xcus,tdeo,
;
lex tim (irjfciHii oi/ tYiviTo vi' xa! oj. gi pir ip^um Ainen Deo ad gloriam noslram.
(/>) Ila lijsil. ; at ai8.Corb.Dec doq Colon.ol Aot., (d) Ms. Viitor. admiinuit.
tn tllo est. {e} Ma. Corb., allerius.
ani AI». TUASIMIJNDIIM IJH. II. t6fl
1'riii (iliriHdiH iincnruiit ;iit riil Filiiit nuii ann-iiilitiitl \ (Iriitiir iMtfiWMi tuum, nnn quo I opfemui f)ro ul ttinrii-
l'i)lroiii, liiiiK>'iiili (llii ibl(iii) iioii iiciipll riirultitliuii ftrliir ,>riilnimhui ninlri' • ' ' • r ,
u(
illi iiiiloiii vrin KiliuH iiM'i'iiilil ihI l'itlrriii,<|iii Kiliuill uomriirjiisninrlifin-lurin i ^ /i-tii
P.ili ni't|iiuluiii,Hoiii|iili<riiiluiiii otiiiiiiiniiiiiluti» |iiiri- niuriiliciiiur, qut ifiAC nnicli/leal ( trd quia iiM itiait :
liliilu I1IIM uicIiIkiI, ul Kiliiiiii limiiii, ilu IIimi Pulrn Huinti i'i>tolo;(|uiii ot •^K'^ "*'>'''"* *""'^'''<''' Xli 44),
liiiliirulilcr ^riiilu'11, ih'(^ iiniitcrioroiii lUHtiiiiut, nitc td \icltiiin%, 1 1 roiinniut, ul qui in f r' 'i
luiiiiirtMii : t|uiu iiiiu I i|uiiliH,Hi iiiiiiiir iiiiiiiuiiHii.noc sumin,ni eo fiund r\*i' nriiin.ui, / ,' .
CiM'li>riiUH, Hi |)(iHturior HU(n|iilurii(i ; iilur(|uu uiituin iinuluiii' itei>rcriimur. diiui e%t enim nohit ijuoltJiann
onaui) ul^ltriHti (uotu Hopurut, ((uinnon (<xu<(|uut i'u- sancliHcoliunr, ul ijui quoltitig liflinquimu», dclieta
Iri Kiliuiii.scd iniMorat, llu|uMuiiMli uutcui ili^nciiu- noslrn sitm tifiriilton« lyMiihiii (h"! reiiurijeiiiu».M(>il.tt\^
(iit a (".liriHto : .Yo/i iiic tiiitycrc, uondumcniin a.srrudi ciii) cr(,'o Huniti(lciiiilCHCIiriHluiii,non naDrlillcniiiur
ud Valrcin mcuui. OuiH(|uiH uniiii tun^oro tiliriatum (^tnoincnDnlnunctillcuri iioRcontua, noH(ionumi<anc-
non ainitur, uli i\juH u(i>|uu corpornHcpHratur , (|uo(l tilicutiuniHaccipiiiu)H,curcxaltanteslJautn,non voHtia
CHluulciii cor|ui»('liriHti.iiiHi l-lcclcHiu ('liriali ?l)n(lo noH pcr iiiicllincnli/p j.rorcrtuii ('xaltari(r}crf'Hiiiiiuii?
intclli^itur i|uiu, ilonco uli(]uis l<'iliuin l)i<i Hccuniluin (jooil hI Dciini cxnitiintc», noH poliua exultantiir [al.
divinuiiiauliHtnnti iinfi<(|uuloiiiiioi)cro(iit l'ulri,iiioiii- . cxull&inuH), Biniilitcr ruiii noliis vonirc diritiir, no-
liriH ChriHli pcr tacUiin liiici non potonl copuluri ;
slriini prolcctuMi dct)(>ii)UH rrcderA, in eo ({uod hc di-
iilo uulciii (loMiinici corporiH tunct prolccto coiiipa- vinu ninJcstaH nostri» iliKnulur c jrdibus revelure.
gcni,ciiil''iluis uscciiilit iid l'u(rcMi illi unloin iMliuH
;
c,,.,,^ ^^ Q„o,„„fi., „ a,.i.lo virlux rxitl. muliere
HsoondiUil l'utrcin,(iui ilcitulciu Kilii Duo l»ulri lute- fiiuhruun r/ii.? laiigmtc.Quom kIo r.hnmwi n<>hi\ ve-
MunircHlo iUuiuc clarel por illuiii ud
tiir itM|iiulciii. ""'^ di(iiur,aui m
firoiina. .Si>irilu.Mfanclus(iuoque
Pulroin usconstim Filii, noHluo polius prolectum immemus est. Tola Iriniius tmmensa.
fldei dp.inonstiuri, nos cniin cuin (]uoduiiiino(lo in Nuni si Filiiis» l»ci nd nos loruli motu dcHCf^ndit,
noslris cordil)U8c.\ulluMiu8, (iuuii(lot.ic in cjusintel- loculiler do iilo virliis cxivit : ciiin cniin qiiwdum
lif^onliucreHciinus, ul deiilo, lanquain de Deo vero, mulier.in profluvio Ban^uinis conalituta (Lur. xviii,
quio divina» cclsitudini (ul. divinu celsiludine digna k'i t-rsr^.j, Incultatibus viribu.<jque consumpiiH, ora-
Bunl cogilemua. ni.i qu,T hubuit propterinlirmit itcm liiiirel.et solam
Capdt XIV. Quid !.H Dcum crallare. Quid sil inliriuilatein, quuiu hal.orc nollet, linirc non pos.oet
sauclificare. (d) atque a coclepli mcd co gratis curari desnierans,
Ad bancnosDeiexaltalionem David sanclushor- occulle linibriam tungens, lideli raptu samtatis sibi
lalur, dicens: Exallato Ihminum Lh-um nostrum, el fururclurc.lTcctum.illi^credulit.itisconsciusclsalulie^
adorale sctibcllum fiedum ejus, (luoniam sanctum rst, ^ "'' • Tetigu me aliijuis : nam etjo novi virluiem deme
{Psal. xcviu, 5) lit pnuio post : k.raliolc' Dominum Quid igitur hscvirlus (]uaB de Domino exivit?
«".risvc.
Dcumnostnim, et (uii^rale in monie Sdiicto ejus, quo- nunquid excundo discessil? an od sanandam sic
HiaiM sanclus Dominux Dcus noster (Ibid., d). Qaid exiens poliiit pervenire. ul aSalviitore lucaliter non
estiiutcmcxaUaroDoiniiium.nisiquieallipsiiiuiPunt, possel exire? Quod si localiter ab eo, qui virtus di-
deallipsimocied<'rc?Hocc8l uti(]uein monte.idorare, citur, virtus exivit, dicatur qualilcr virlusa virtute
utcumiloDeocogitHmu9,nihildjillohuraiIesapiiimu3: discessitPSi vero l.ilis credulilas fidei C.hrislianaB
sic in nobis vero 104exaltHtur, quando eum exalla- vidctur incongrua, non «lium puten.us illuiii de
mup.cuni ^itipscseiiip.^rallissiMius^sicut
in urbissan- Chnslo virtutis exitiim, 105 nisi di\ inse curalionis
ctificando conservat, sicut Salomon dicit Cogitalio D '^^^^ "o* illuminare dignatur. De ipso namque dicit
:
saucla servahil te. Ipse quor^oe Dominusjubet ut in evangelista: In muvdo erat, el mundus per ip.tum
oralione dicamus Sanctificelurnomen luuum et ta-
: (al- enm) fiu-tus est, Pt mundus eum non cognovil : in ;
men hunc orationis locum sic bealus intellexisse propria venii, el suieum ncn receperunt. Quomodo
cognosciturCypriiinus, utiuhac divini nominis san- igituretin mundoluisse dicitur.et in mundum ve-
ctilicationp, non Dcum diceret sanctificari sed nobis nisse firmatur- ? an ilhid est potentiip, istud gratiae
donum SHnclinoalionis divinie conlerri. [n epislola deputandurn ? Itaplanp:secur dumdivinilatemnam-
nainiuedcdoM inicaor.itione.quibiifdim pramissis, que sui^m nec coeio unquam deluit, necinterno, nec
ita loqnilur : Post A(;c (al ]wOiS//j,:ef)(/i(,'imus; Sancti- muniio Omuia eniin per ipsum et in ipso creata
:
(rt) Ita ms. Corb et editi ; at ms. Victor., non quod Haecverba, alque a c^desti medico gralis curari
{d)
Deux .'.nnciificaiur, etc. desuierans, absunt a cod. ms. Victor. habentur in ;
fUnt, et ipse estanle omnes, etomnia m ipso constant ^ gi ab?conditu8 fuerit homo in absconditis, egocrgo
{Coio*s. i, 16, 17) ; secunduin grutiam vero lunc m non videboeum ?nonnecoelura et lerramego impleo
muiiduni veiiit,quaiido pereunti niundo mira pielate (Jer. xxiu, 23, 2i)? ht ilerum : In omni loco »^culi
BuLvonit, quud eiiam ipse lestalur, dicens : A'on Dei speculantur honos ct inalos (Prov. xv, 3). Et
enttn unsii Ueus hilium suum uljudicel munJum, sed quando m unum cum fralribus convenimus, et sacrtfi-
ut salvitur mundus per ipsum(Joan. ir, 17). Est igi- ciiidivtna cum Dei sacerdote celebramus, verecundix
tur immeosus Dei Filius, sicut Paler et Spiritua^ et dixciptinx memores esse debemus : non passim ven-
quoniam de ij.so dicturn est Magnus est, el nonha. : lilitreprec.es noslras inconditis vocibus, nec petitionem
bel finem, excelsus el immemus(b nucli iii, 25); de commendandum modcste Deo tumulluo.^a loquaciiale
quo paulo po3l dicitur ; Posl hxc in terris visusesl^ jaclare, quia Dcus non vocis, sed cordis audttor est,
et cum homiitiUusconversalus esl (Ibid., 38). Immen- nec admoncndus esl rlamoribus, qui coijilationes videt,
8U9 est etiam Spiritus sanctus : quod sciens prophe. probanle [lomino et dicente : Quid cogitatis nequam
la, dicebat ait Dcum : Quo ibo a Spiritu tuo, et lacie in cordibus veslris(iUa///i. ix, 4) ? £/ alio loco : Scienl
tua quo fi'gtam(Psal.c\x\\m,7) ? Qucm Spirilum omnes E clesiae quia epo sum scrutator (d) renis et
D»i, ulipsum sanctum Spirituin propheta memora- cord's(/lpoc. II, Deum,
23).» Beatus certe Cyprianus
tU8 osteniieret, dicil Deo : Ne jyro/iV)'(i5 7/ie o /"f/cic „ qneni dixit ubique esseprRCsenlem, audire omneset
tua, et Spirilum sanclum luiimitcauferas ame (fsal^ videre,ot majnslatis sujb plenitudine^*')!^ abdila quo-
QuemSpirilum Dei ipsum es.-^eSpiritum san-
L, 13). qne et onculta penetrare, ipsum quoque non vocis,
clum Apostolusquoque hac attestatione significat :
sed cordis asserit auilitorem, nec admonendum cla-
Piolilecoulrislare Spiritum sanclum Dei, in quo si- moribup.qiti cogiluliones videt; ipsum quoque ponit
gnati estis in (a)die redetnpliottis (Ephes. iv, 30). Et dicentem: Quidcogilalis nequamin cordibns veslnsl
alioloco Quiaulem hxcspernit, non hominetn sper-
: Etalio loco:Sci>n/ omnesEcctesix quia ego sumscru-
nit,sed Deum, qui etiam dedil Spirilum sanctum suum tator renis et cordis. H«c autera qui nescial a Filio
innoiisil Thess. IV). Uunc Spintum Dei sanclura Dei dicta sicut ApocalypsisEvanpeliumque lestatur?
siciinniensum David pronuntial, ut Deo (sicut su- Filius igitur (sicut sanctus asserilCyprianub)ubiqiie
perius inemoravimue) dicat Quo ibo u Spirilu tuo, : prffsensesl, idera omnes audit et videt, et mojpsta-
et a facietua quo fuqiatn'*. Si asceudero in ccelum,
tu ti? sua; plenitudine in abdita quoque et occulta pe-
illic es; et si descendero tn infernum, ades ; et (b)si netrat, nec clamoribus admonendus estqiii copila-
assuttipsero pennas meas in rfi/Ti/i(n?c.sive(sicut alia tioncs videt. Huic sensiii Joannis evHngplislae dicta
translatio habet) anle hucm, ct hubilavero tn tiovis- coticiirdinl, qiii dicit dn quibusdam." Qkju Jesus non
simo maris : etenim illuc tnanus tua deducet me, el credebal semetip.fum illis, eo quod ipse nosset omnes.
ipsumSpirilum, aqnoseire vel fugi-re nullo modo Siraile qiiiddum bealus Cyfirianus etiam ai) Tyba-
et
il Kiluim demon.xiravit, iibi sc a Uei rilano-; scribnn» de Filii D-i iinmensitalf, testatur
pos:-e testatiir ;
etiaiii in nr vissimo maris praidicHt deduccn- his verb :8:5o/u.? non est, cui Chrixtusin fugn comes
manu
ext solus non tcmplum Dei serrans, ubirun-
est, qiii
dum ut agnoscalur PatrirtetFiliietSpiritus^ancli
;
:
loralin o\ liiiiiiiiio,i|iii ohI Dkuh iin- iHtuinCtiriiti vnrnm hnuia'!' '' ' ,'--.•
iiloiii<|iio liiiiiiii
nioiiHiiti cx l'ati'o ; uiuih iiloiiii|iio hoimiiiiIuiii Iiuiiiu- i)t voraiii (iiviiiilaliMi),(|iuitiiii '
ot ilorolin<|uoiiri lorrutn imiiii iihcimuIihhoI in rusliiii); nt CliriNli vnri huininiH corpu* li.oaliti<r conlinarl
HouuniliiMiiliviiiaiii voi()iiiiiiioiiHaiiii|iio MiiliNlaiiliaiii, 1'aulnH nioiiHlrurot u|iuiluluH,ait iIoTlic i' nn-
ntMWMoliiiii ilimiUiMiH oiitn do cuslo (loHnMiilit, :i(M' BOH ; IJuoiitodii conveni ettis a<i Urum a > rit,
lorrain(lo!inron:4ouiuii(lcii>luiii uHUoniiit.Qood i|ihiuh servire Deo vivo et vero, el ex^pecinre Filium eju» de
lii)iuini rortiHHiino poloHt cognoHci Herinoiie,i|ui ut civliii,iiuem tu.iciiavit n mnrluit Jeium (I Then.i,
looaloni o^<ttMiilorol tiiiiiiatiihitiMii Huain, ilicit iliHci- Q 'MI)):i[iHuii) utiqiin inunHtriinH curporulitcr (IoccrIo
puli» suiH:.l,V(VH(in(ii//'<i//<'/«//(tMim <•/ ui( i\ttreinvei- vonluruni, (|uo(ii corpurulilora mortniH novorulBU-
truinjhinn nii-uineHh-uin vrstrum^Joun.w. l7).Ui\ Lvl- autem conver^
HcilHtuni.Prii|>lori>n riirBUH ai\:Noitra
Ziro(|i)()i|U(uniii)(li.viH^ol;iLii;.'i/'(if »i(>r/tiu.ie)j/,u(l|un- .uilui in ctrti^cst.Vnde ciinm Salratorem exipertamui
\it (liC(MiH : F.l (inn(teoi>rofiler von, ul creiiiti^iiU(>iiiiim Dominuin Jrsiiin C.hrt^tum, qut rrlormnhil (A.refor-
non 1'rnin iln {Jonn. .\i, M, IT)). Iiniiu n.-«itHt(Mn voro mavil) cor/ius humililalis nostra' confonnecorportrla-
8U<B (livinitutis OHtiMKliMi.s (iiHci[M)li.s dicit :Eci'r eijo rilntissu;e,secundumopcrntioncm qua poieUetiimsub •
vohiscum suin omnilius tiiel>ux,usijue mlcon.iummalio- jicere sibi omnin{Philip. iii,2')). Inlerim qnonian) (c)
ucm s.rcuU (Matth. xwm, 20). (juoiuoiId uuloiii us- looi (ipjiuitnnitHs non osl pr.Ttercnndu sllonlio.utlen-
condit in cu;luin,iiisi i|iiia loculis ol voruso.-^ttioino? d.iliir liic locusinquo((/)Apos:oluM F'iliuin dioit ora-
Aut (]uotnoilo udost lid(dibus suin, nisi quia idoin niusibi possesub)icore,ne(a/ etne)Palor oxistimotur
iininensua ot vorus ost Uous? Do i|)9o rursuni ciicit cni>ctu tinquainiiivaiido subjecisse^dtcitetiamcor-
Scriptnru •.Qnia ve<r litihitavit Deus cnin liomiuihus pns huiiiilitalisnostriDrcrormaturuin confurmocor-
in terraill Paral. vi, 18), do iiuo evutigolista dicit : pori claritatis su.-c.Ound si vcrumostcnrpusChristi,
Ver!>uin caro fuctuin est, et liahitavit in nohis. Quod loco pot"st iitiqueconlineri.IIanc vcritatemcorporia
Vorltuiii, ut ugnosoorotur, otiatn cuin chio ractuiii r C'irisii ile coelo venturi,Joanne8 quoqueconflrmat;
ost ot liabitavit in nobis, nurinuain discessisso do dicons:£cr<? venict cumnubibus,etvidehit eum omnis
coelo, pro[)totca Duvid dicil : /;j ;i'lcrnuin, Domine, oculus, ei iiuifum compun.rerunt (.ipiy.t,!) Inlibro
perinancl yerhuni tuinn in (iiio{Psal. oxviti, U3). Oo (]uo(iue Actunm.ipostoloriimsicojuscorporalisinti-
ipso uno oodeini]uo Doi soinpilerno Filio,et futuro inalur ascon8U3:f>7 cum h;BC di,vissei, videntibus illis
tutic tioininis Filio, in ijuo pennansisset vera et elevulus cit, ei nuhes suscepit eum ub ocxilis eorum.
iinniensa divitiitns.ol. u (^uo suscipionda e^sol vera Cunique intuerenlur in cirlum euntein ilium.cccc duo
localiSi[uoliutnanilas,[)rophetic;u inspiralionisai^ni- viri •i.siilcrunl ju.r!a eos in veslibus albis,qui et dixe-
tione repletus, di.xerat Jereniias : llic Dcus nosler, runt ; Viri GaHla^i, qnid statis aspicientes in cceiuml
et non ^estima bil « r a lius ad eum A din vdn li oumein viam .
UicJcsus, qaemvidisiis enutem in coelum, sic veniet
disciiilin.v, ct dcdit eam Jacob inicro suo ct Isracl di- qucvtadinodum vii/istis eum euntem in c.iium{ /c/.i9,
lecto suo.PoU luvc in tcrris riyus e.\t ,etcu)n lioiniuiOus el ,^f^).Cum ergocaroChristi loc ilisatisque dubita-
coniersulus est (liaruch. iii,o6. 37, 38). Et qnoniam tione monslretur (n/.monstraretur),divinitas tamen
do ipso superius dixerat : Motjnus i,^t,et non hahet ejusnbiquesomppresse,PaulotestantP.cognoscitur,
ftn>^m,ejccelsus ct iiHmcnsus,v.e ista Dei inlorra visio qui fidelibus dicil : An experimentum quagritis ejus.
et cum liominibus ronversatioDeuin immensum pu- p. qiii in me loquiiur, Chrisius{a.\. Chrisii\ ill Cor.xwj,
taretur alienasse deccelo.propterhoc ipse l'"ilius,ut 3)?Quoinodo auteiii in oo loqui potuit.si in illonon
iminensitateir. divinitatis sua; in terra positus de- fnit? Vel quomodo corporaliler ascendit in coelum,
monstraret, («) et non sccundum hominem, qucm et in snis fidelibus csse prsedicatur in terra,si non
susceperat in torra positus, sed secuiuknn 108 estin illodivinitatisimmensitas qufficcelum implore
Deum, //).iuodsemperer,U,prcesenlemseetiam c^bIo possit et terram ? Nam Corinthiis Paiilus dicit: .4«
doceret.ait : Pfemoascenlit in c:ilum,nisi quidrcixlo non cognoscitis vos ipsos.quia Jesus Christus m vobis
descendit: Filins homims (jui esl in cceio {Joan. iii, est (//)«(/. ,5 } Et ad Ephesios ait:/n interiori liomine
Patrol. LXV. 9
267 S. FULGENTII EPISGOPI nUSPENSIS 268
patrem, el voseriiix mihi iti filios et filiax, dicit Do- Eamdem autetn hahcntes, emunerationem, patet ad
minus otnnipolcns{H Ciir. vi, 15-17). Spiritum quoque vos,o Corinlhii.cornostrum tanquam filiisdico,dil<ila-
sanclum in nobis panterhabitare Paulus ostendit, miniet vos {II Cor. vi, 11). Ubi paulo post testimo-
ila Corinlhiis scribeos Nescilis quid templum Dei
: niura prophetae posuilsuperius raemoratum,dicens:
estis, et Spirilus Dei habilal in vobisyl Cor. iii, 16). Vos etiim estis lcmpltim Dei vivi, sicut dicit Deus,
Ac nti quiseorum qui Spiritum aanctum minorem quoniam itihabitabo in illis el inatnbulabo{lbid., loj.
Patre Filioque constituunt,hic ubi dictum esl, Spi- Caput xx. Immensitas Trinitatis ex forma baptismi
rilu^ Deihabitatin iio6i5,ad personamsancti Spiritus ostendiltir. Conclusio secundi hbrt de imtnensitnte
divinilatis Filii Dei.
deneget pcrtinere,quid inillo replicaturus est loco
ubi AposiolusTimolheurasollicitudinepaterniarao- n 1*0 Sed nec illud est aliquatenus omittendura,
ris inlormat ? Bonum depositutn, inquiens, custodi quomanifestissiraaTrinitatisimmensitas,etperom-
pcr Spiritum sanctum, qui habilat in nobis{Il Tim. nia non localis, sed divina mirabilisque prsesentia
I, 14)- deraonstratur.dura in notninc Patris et Filii et Spi-
Capdt .XIX. Ejusmodi habitalio non locatis esl, sed r?7u.^sa?!C/i,secunduraipsiu3 Domini praeceptumcre-
immensa. Cornostrum dilatatur Deo itihabitanle. denles, ubique (a) cognoscimus baptizari. Si enim
H.EC utiqiJpPatrisetFilii etSpiritussancti in nobis omnis Trinitas in baptismate sanctificarecreditur,
habitatio non localis est, sed inimensa ; non com- oraiii9utiqueTrinitasadesseraonstratur;curaauti ii
prehcnsibilis cogitatione.sed venerabilisfide ;inha- ubique uiio tempore perlotum orbem b^ptismacc-
bitat enim Trinilas in cunctis.quae nec coeli terrae- leliralur («/.celel»retur)io nomine Trinitatis,si tola
que spatio distenditur.necuniversajcre turai terrai- TrinitasaJestaiisanctilicandum(a/.sigoiGcaDdura),
no terminatiir, nec per separatos homines vel {al. ecceubiquemirabiliterexhibetpraesenliam majesU-
et) !*eparataioca,particulariler separetur,nec infor- tis immensae^quoniarasolius estl)ei,9iinul universa
no dpcst.cumterrjenon desitet ccclo. Qui cnira po- coraplere.Si auteranon tota Trinitas iibique pariter
tuiloranialacere.soius potest universa replere.Quis- adest.si Fiiius autspiritussanctus putatur deesse,
quis nulein localem FiiiietSpiritussancti adventum nominandis utique in baptismate non est, qui ad
babilationeinve considerat, prius est ut Patrem in C sanctificandum adessenon polest.Qiiisquia ergopu-
nobis loca.iter,nonsoluinhHbitare,veruraetiamam- talajqualitatemimmenpitdtis paternaj denegan^lam
bulare conlirmet^quem beatus Paulus dixisseasse- Filio velSpiritui 9ancto,nomen eorum priusaulerat
rit per prophetam Quoniam inhahiiabo iti illis et
:
de baptismHtissacramento.Inhocigiturquammaxi-
inatnbul inb) {II Cor.\i. io).Explicetur ergo qualiler me fidci catholicae veritas agnoscitur, quae rectein
innubisFilius velSpiritussanctusinhabilet^a/.inha- nomine Patris et Filii el Spiritus bancli baptizare
bitat).Nam si htec humano raorecredimus metien- consuevit.quoniam oranemTrinitatera ubiquepari-
da.msijoris est quantitatis qui habitaretantuitirno- ter adesse conlidit Possetadhuc iraraensitasdivini-
do dicitur, quam ille qui etiam in nobis ambulare tatis Filii Dei teslimnniis innumfrahilibus demons-
monstralur:|)ote9t eniin qui habitat totiiin implere trari;scd nos maluimua pauca de pluribus ponore,
qu'id hahitHt:qui autem inam.^ulare dintur.niinor volenles eliam secundum libruin celerius termiiia-
uliquo spatio in qiio am')ulat,absque dubitatione re;q lam maxime prospicientes,ut in hisquoe vestrae
monslraiur.S.id hanccogitationisineptiam (iotorior clemeiiliaB dejitinamus, aniinum regalibus curi*(6)
consHquetur absurditas. Procul dubio enim cordis leliciter occupitum.non le^tionis prolixilas oneret,
noatri spalia videbuntur ipsa Trinilale majora, in sed nianiJestatio veritatis inlbrmet.Proinde quaede
quiiius sit Ijcus quem Filius atqueSpiritussanclus [) immensilateiV') divinilatis Filii Dei disputata sunt,
inhabitin lo iiiipliire po:»sint, et locus (jiiem inam- i^to concluiiamu9icrmino,ut e;i quaede sacraraento
bulindo Pater implerencu possit.Quod si hajcnon dicciida sunt dominicde passionis, alio rursus inci-
conveniunt veritati,credamu3 habitulionemTrinita- piamus exordio.
tissecuii luiiirn aeQjitatid illiua incomprehensibi-
[fi) K^ipM uhiqne ab ed'l. ; legitur in ms. Corb. (r) In Hasil. deest «iiriwi/a/ij.
(h) M-«. i: >rh., filfliler.
Lini':i; TKniiis.
DE SA.ORAMENTO DOMINIC/E PASSIONIS.
C^pnr pi^iM'-*. niffi^iiUai terlli lih^-i df Pauione Do opitulationcsuhnixi.divinitatem Filii Dei probaveri,
tniiii, Ei-rnr Thenpntchitnrum. yerbiim crucis pe
rfi '!• ^lill i>i'i r t
musimmensam.necloa-.poresciliret.noclococopclu-
III Quanquam aecundo hbro,superni numeris 8am,ut pote qu«B omnia replet,omuia continet,oai-
A
SflU AU TUASIMUNIJUM LIU. 111. ro
iiiaHriM|iili<i ititiiti^ |ir(nro<lil,(iiiiiiiit |tiiril<<r imnicnd \ |)rinlnt<*i<i 'llvint' liiiiiinnfrr]iio tinturotf ''
ot tionu Hoiiantom in m» noHtrum, luntaiiii|uo liuio hiiiii niurli diKnutiiH nit Irudorc, i{uani illc ({ui sio
o|.ori,i{iiod pnr nod di|,'naliir miHericordltcr oiioruri .. i^utuitmoriendo niorlom vinccre, ut morlcm noo
doiuonstriinii.L' vcritutia grutium iur^^iotnr,iit muni- poH»ot in mortn Ponlirc..So.| li.i-'C ({iiHlil«r ir. unitate
ro8liaSi'ri|ilMranim ci.iroat docuinoiili.x.ol rcctitudo itorson.o^HnliHiantinrum in Cliri«ito |)rn(irif!tnt.t scr-
oatliolici doj^Mialis.ot tortuo.siis orior iic imiltiplo.x vut-i, dicamus, itrorcsaionis noHlr.c scrirs siil.ii cta
hiiirclica^pruvitatis. Suntcnim (luidum i|iii ilo sacru- inonHlrultit.
mcntu dominicu(|)assii)nia uiilor ({tiumso piottts hu- Capht iii. iliTtn fiiffi dn ifivinitnte Hlii Hei. Aiin
persrmii fntns, ,i'in FVii in unn nnturn. Chnftui
bot.cogitantcH,diim sniiitcin (imvrunl, dispcndium
uniijenitus Di-i.pfenuii r/rntHB el veritiitu.
saluliH iiicurriiiil.ot dum in Dco id aciipiunt.ijiiod in
(.rodimiisiiiitiii I)cil''iliuni,nnte omneprnrHUH ini-
honiinibus corntinliquadani veiut iuncea pervcrste
tium.hoe est.sino ali(|no sii.-e nalivitnliij initi.i, de
locutionis lalus perculiunl Salvatoriti;ct cum incre-
1'alris siibslantia piinitum.Doum do Doo,I)ominum
duli militosdotralicro ausi non fuorint moricnli.tiui-
dc Dominc«;non ex nihiio,quia dc Patre non niin- ;
dain minc.subChriyliaiii iKiminis fuco.non mcluunt
cnpativum.quia noinen huhet e.\ veritate naturffl
doroguro rcgnunli, lli suiil (jui cnm in uno Chrislo ;
„„„„.„,
prorsus •.
, •.
et soni|iiternitato immensitatis el iminensi-
penuit,
(s'"^"^^''»"!'" eecundo libellodiximus) Patri
. •
nec minorem, sed
. . •
(a)Mss.codd. Thuan.et Vict.habent os wutorum : ((/)[ta ms. Thuan.et Vict ;al legitur in ms.Corb.
at cdili o.i ms.Corb.,(is mutum. eted.Basil ..e.vaii(/ua muteria. In edd.Golon.et .\a-
{b)MsCorb., tantxque. tuerp.,ea; aiiqua nutura.
(c)Abest vera a ms. Victor.; legitur in edd.et ms. (e)ln ms.Thuan.,i'erM5 Deus.
Corb.
S71 S. FULGENTII EPISCOPl RUSPENSIS 272
(Jflan.v\u,\(j). Ad hanc distinctionera geminse per- A rum:xtella enim nb stella differt in clarilate, sicel
sonae.el professionem uniua substantiae in Patre et resurrectio mnrluorumd Cor.w, 41); et his , tamen
Filio penlocendara, ipse Filius dicit; Qui credii in omiiibu3,pro iila potestate quara eis de lit filios Dei
me,non credil i'» me,sed in eum qu' mi.sil meiet qui rieri,simul diretur dextris .•
Venite, bencdicli Patris
vidct me,vi lct eum qui me mi,sil\_Jo(tn. x i. 44). Unua mei,percipite reynum quod paraium est vobis abori-
est igilur Filius ex Patris nalura genitus, (|ui ideo gvie mun(/i{M<itlti.x\v, 3\) : simul etiam deomni-
Unigenilusdicitur,utexproprietatppaternaenalurae, bus dicitur: J(.sli aulem (rf) ihunt in vitam aelernam
unus et genitus demonstretur.Sed hic qiiiUnigeni- (/ft/c/.,4u),iEqualiter igitiir tenebit cunctosDei fiiios
tu9 ex l*ulre naluraliler dicitur, sicut inseparabilis unitas adoptivi nomini9,licet moritorum qu ilitatem
631 uniiato natur<Te,sic inconfusibilis permanot pro- monstralura sit differentia claritatis;nec in oo,quod
prielate pcrsoiije.Ob hoc se tantummodo spiritalis {al. spiritales) esse coepimus nativitatis
Dei Filius
UnigeniLum nominat dicena enim dtlexit Deus
: Sic exorlu.discernimur nomine,quanivisex proreclusi-
mundum,ut Filium suum unigenitum daret,utomnis niusdiscernendi merccde.lneonamquequod volun-
qui credit in euni non pereat,sed habeat vitam seter- larie gpuuit nos verbo veritatis parilerfiliosnuncu-
nam(Jna>i. iii, 16). Et paulo post Qui credit in pavit tiratia genitorie.Quod si divina illaFilii sempi-
:
eum,non judicabi(ur;qui aulem non credit,jatnjudi- g ternaque nalivita9,non de natura de Patris, sed ex
catus est,quia non {a) credit nomine unigeriiti Filii gratia creditur subslilisse.non debelUnigenitus vo-
Dei De pdIo {b) quippe Fiiio Joannes potestatur, el carijSed tantummodo genilus.Quoniam sicutei no-
dicit Verbum caro faclum est, ei habitavil in nobis,
: men geniti largitaa adoptionis paternae conlribuit,
et vidimus gloriam ejus,gloriam qiiasi unigeniti Pa- sic eum ab Unigeniti noraine nobis quoqiie tributa
tre,pleiium gratix ct veritalis{Joan. i, 14). Verbum communio paternae adoplionis exclusit Unigenilus
carol'actum,plenum estpratiae suscoptionishumanae enim non vocalurin(<7)Miullis,quamvis geniiuspos-
quia Chrislus nihil inseminushominighabet^idem- sitvocari cura genitus.Quod si ita est.delealur quod
queUni|jenitu8 a Patre plenus est veritatis paternae Joannes auaus eijt nomen Unigeniti scribere,ut pro-
8iibst;mti;B, quia omnem in se divinitalis paternae betur falsum.qtiod meruitde pectorc veritalis hau-
plenitudincm naturaliterhtbet.P/enumigiturgfra/ia; rire.Si vero proprietasUnigeniti manifesta' dcmons-
ei veritatis cvangelista cognovit, quem unum eum- tranda est sigaificationis indicio, sic mulli (ilii Dei
demque verum hominem gratia verae iocarnationis dicanturex gratia,ul cognoscalur unus g.-nitus ex
ostenileret,et verutn Deum unigenitum a Patre na- natura.Qiiis enim natus esl Deus verus rie Deo vero
Quid autein I'ilio
tiviialis cTternae veritas declararet. nisi uniigcnitus FHnts,qui est in sinu Putris ? Qiiem
prodesl ut nuncupeturUnigenili nomine,si privatur _ ideo solum a caBleris Dei filii exceptio segrenat in-
vocabuli veritate?Frustra namque Unigenitus dici- communicabilis nominis^quia solopermanet
,quia in soio per de
tur,si in ejus generatione non naturalis de Deo ge- Patre veritas naluralis.
nerante verilas, sed creationisex donante largitas CAPi,! V. Christus exinnnivit seipsum, et tamen plenus
grntix vtritatisque permnnsit
praeiJii;atur. Ei aliis en\m,Quolquot receperunt 114
eum, dedit eis potestatem fxlios Dei fieri {Ibid., 12). 115 Hic verusDeus et vita aeterna, fum m fiirma
Quod si etiam unigenitus Filius factus dicitur ex Deiesset, non rapinnm arbitratus{f) esse se xqualem
gratia.non vere genitusex natura,procul dubiono- Deo, semelipwm exinanivit, formam servi accipiens
men etvprilatem Unigeniti perdidit, postiiuani fra- {Philipp 11,6); jEqualitnlem enim Deiveri Deusverus
tres halipre .jam coepit:privatur enim hujus veritate non rapuit,quam unitate niituralisempiternuscum
Uoigenito nou est de Patre veritas frenitore p(>«8edit.ld("ircounigenitu9DeiFiliuy,eliam
nomini8,9i iii
(fli)Mp.fJorl>.,rrf///</;7,juxia Grfficum textuni. bent has voces in multis.]n Risil. voro sic logitur :
(A)llH m^s Vict.et Ihuan. al edd. habont, De solo Unigrnttus cnim no') vocnlur {quamvis genilus possil
Jounn' s auiique. vocari )r)ini genitis.
[r,Ua rns. Corb. nec non Gnlon. cl Anlucrp. ;
nt {f)\\9.C(^rb.,non rnptnam arbilratus est... sed se-
Busii.sic habct. i/Mt nnn (le Pittris. mclipsum Basil., e.t.ic xquulem.
ms.tlorli ;r>!p-T;tnr in edilia. Ms. Corl)., gralix vcntatis.
id)Sli;>t ihuiilu [g)
e)Ita lua.Corb. ; at edili Colon. el Ant.aon ba-
AI) 'lIlASIMlJ.NUliM LIU. 111. 174
47:»
Vnii<i/or<f»n drrehat Huat h,' /.,.,-
n«l uiull». nl In n.m pcrr..r(iiH Douh |.lnni.« .'•l vnri A t:-»»'"; vil
'
IuUh ; (iiii.ti i<i/. iM.o i.ro.:..! tliiliio |ilfi..luilinu u.»- • '
'. ,
' '
» ,1.. llto «ulflin.t uiiino»lr«nrideffi; .fnn.rrcmfi
fii
. .
iiii.iiiiln.lur, A|it»»lt>luiii tlo
iiioii, t.l ilivinil il.n tiNiii)
^.^<'i<ri«lur, |ilnnti v«r<i<|..r tioiiilni (
scil unil.r.
^rnti/p ropurare, Redpmptor huinoni »fen«ris, plo-
rniis*initiiri(lom.TU(<ChriHliiHDoietlu)inini(«Kiliti»,
nu«(a/ pleniuH) confitcndus e».! Dcui, plenum fU
(,uiflstnnolip»omfXinan.v.t, tU plfnii» Kralimvfri- B gcipicnshomincm, plenu. Kralim t,ua homo fierl
tati8t,uo permannit ; vere mi.tnl.iliB rnc lua. immula plcnuH verilutiH, DfU»
di^nulus o»t Dfun, ct iiun
biiiH manonn, vcro pnHauH, |)ns?ioni iion Bul)|acons,
ipse qiii honio rartuf»('/)e8t pennunenl i'iimulaluii,»icut
vorc mortinis.mnrlt^m nonstMitic ns.scdexstinmicn.s; jum Vidrte quia rgo
ppr prophetam antc dixpral :
conimutabili?(n/. immuiabilis) Pater alterom genuit nens mundum, totus sibi in utero Virgmis aedificans
non diversum
""" ' " - qnanlum
et ^» generandoprotulit,
«^ ;
' ^ tan
n domumiscriptumest enim
Sapienlia
' sedificatH sibi — ' ''
:
•
tus ipse permansit et personaliter distinxita se; ; domum [f-rov. ix. 1]), totusinPatre sempiterno, lo-
qucm naturaliter loluin liabet in se. Hoc ipsius Filii lus in homine suscepto, tctus in cojIo. tolus in mun-
nobis manitestalur c loquio dicentis Ego in Palre> do, tolus etiam in inferno sic in se totum hnminera
: :
et Paier in me [Joan. xiv, 10) Inconfusibiliter ergo verus Deuset sumiuus accepit.el sic plenitudo divi-
unit(r)utrumquenatura. quamvisinseparabiliterdi nitatis.verittte di vinae humanaeq iie substantiae incon-
s<?ernat utru iique pe rsona ideo Filius ipse testatur fusibiliterpermanente, semelipsum pleno conjunsit
;
Ego et Putcr unum sumus (Joan. x. 30). Per hoc homini, ut unitate deinceps in aeteinura m-.nente
quoii unM//j dicit, non separatura Deo uivinilas :per peisonae, nec horao Chrislus a sua divinitate. nec
hocquoil dicit iMf/ius, non conluoditur in genitore idem DeusChristusasuapossethumanilaledisjungi.
nalivitas. Hoc enim infirmitatis nostrae medela poscebdt, ut
sicut naturalis unitasin Patre rnanet et Filio, sic A Gaput x. Divinilis chrisli, elsi pasubilem carnem su-
personalis unilas maneret in Cliristo ; et sicutper- scei)it, impassibilistitmen permansil,qiiia cst immu-
lahilis
sonaiis distinclio duas non lacit in Patre et Filio
subsiantias, sic naturaiis discretio duas non faceret Sed for:?itan dicetur Christum ideo in carne pas-
in Chrislo personas ; ac rursus siciit unitas naturalis suiii pra'dicari,quiadiviniias,qucR ante c.irnem pati
modum ageniiore Deo per unitatem naturae nun- passibilis carnis, ip^a irnpassibilis in passione per-
quam segregari polestunigeoitus Filins.sic a susce- manere non poluit. Uucd si ita est, primum mutabi-
ptoro Deo per unitatein personae nunquam posset lis asseritur divinitasChrisli,et Apostolo contradiri-
homoseparari3Usceptus;sic tamen ut quamvisChri- tur, qui Filium Dei Jesum Christum immutabilem
stus ncc confundi possetaiiquando nec dividi, unus prandicans, evidenter Corinthiis dicil Dci enim Fr :
tamen alque idem Chrislus, et ex vpritale passionis lius Jcsus Cftiistus, qui in vobis per uos prscdiculus
humaoa?. quae nostra tuerant reddcret, etex veritale esl, per me, el Sylvaiium et Timolheum, non fuit Est
impHssiijilitutisdivins,quae sua fueranttribuerot:ut el yon, sed Ed in illo juil {II Cor. i, 19).Quo,l ut
dum ille pauper elliceretur in auis divitiis manens, n il'^»^ Esi. prorsusimniutabil.' demon?traret, denuo
. I • I
/ . -1 *^ i>in
sic ad Ilebrapos Inniiitiip ubi
a,\ lr^.kr.'nr.o ioquitiir, iiLi evidenler A^ Filio
m7 rl.^ ti o r de r» rrl D
nie- 1 f I^' i 1 i
nos ex pauperibus ciivites faceret, quibus .suaj pau
pertatis inlinitas divitias contulisset. QuodVasele- morat dictum : Tu in princij>io, Domine, terram fun-
clionismanifestovideturdenunliaresermonedicens: diisti, et opera manuum lunruin sunt coeli. Ipsi peri-
Scilis enim gratiam Domininostri Jesu Chrisli, quia bunt, tuaulem permnncs : et omncs sicut vestimentum
propter vos etjenus fuctused, cuvicssetdivcs, ul itlius tetcrasccnt ; elvcluiainictum mutabis eos,et mutabun-
paupertale vos divilcs esstlis [11 Cor. vui, 9). lloc tur ;/u autem idrm es {Hebr. Quid autem
i, 10, 11).
igitur personae inseparabilis unitas, in qua Deus et est idem essc, nisi imniutabilera csse? Sicut dc se
homo unus est Chrislus, lecit ut et homo Christus ipse testatur, dicens: Eijn sumquisum , et dices filiis
per gratiam nasceretur ex Deo.salva verilate ac ple- Isruel : Qui est, mi.<iit me ad vos {E.xod. iii, 14).Quod
nitudine hiimante naturee, elidemDeusChristusvo- si quis intcr Patrem Filiumque divinitatis cupiens
luntarie pateretur in carne, ealva impassibili ple- difrerentiam demonstrare, locum istum quo diclurn
nitudinedivinie substantiae. Quoniam sicut unusest est : Ego sum quisum, persunap soliusPatris asserat
de qiio Apostolus dicil : j3"onim patrcs, ex quihus convenire, primura meminerit, quiaPatrem Moysi
Christus secundum carnem, qui cst supcr omnia Dcus apparuisse fatebilur; deimle, quia si ibiin propria
beneiictus in saecula {l\om. ix, 5) ; sic unus est de substantia Pafer apparuit, ergoPcter visibilis fuit.
quo idera dicit Aposlolus : Nam elsicrucifi.xus est ex C Quodsi etiam nunc visibilis permanet, jam non est
infirmitdte, scd vivil ex vir/utc Dei {II Cor. xiii, corporeis ociilis invisibilis Deus ;si aulemtuncqui-
4).
1I8H.TC dum (lu; i.im rri^u'- .'tffndnnt, divini- Caputxi. Drus invisiliilis in sc, pcr suh'jcit<tm crra-
taternChnsli non dubitar» »u>ijicerc n oni.ntau- -> luram viuhililrr apj'(iriiit. Sicnt Patcr cit iwmnla-
dientcsChristum in carne pa-sum.nutanlDeum carni bilis, ita et Filius.
ID venlate divinae inspirationis conlirmaf, et dicil sihilis, sictit Pater, credntur et Filius, qui.sicut in-
Chriitn igiiur in cnrne pas.io, et vos eadcm scicnltn tempnrilis pcrmnnens, potuit temporalii coi.dere,
armamini (/ 1'etr. iv, \). Qui, si sciret Christi divi- sic invisihilia permancns, poluit in his quae visibilia
nitHtem fuiflse pussibilern, sulTccisset ut diceret :
cnndiditviHihililcrapparerp.Tametsi persona» Patris
Christo igitur passn, nec nddidisset, in rfln?<?. 8cd a qiiolihet assipnetur hic locus quodicitur; Ego sum
quoniam noverat. in iino eodeinqiieChri.<"fo, ct pns' qui sum. nrc sic Filiusnb a?((i)alitatc iiiimtifal.ilitatis
Bibilcrnnntc mortem luisso humanam natiirRm, et patcrn.Trrcditur seccrnendns. Qooniam,sicul Pater
imprtssibilem femper divinarn manercsulislanliam, dicit : Ego sum qui .^um, sic dc Filio dicit Apostolus,
proptorea Chrislum passnm fat'^fur in cnrne, rtijiis sicutsupra posuimus : Non fuil, Est et Non sed Est
divinitatcmnovcratprorsusimpassibilem pcrmancre in illo fuif. El rursum : Tuautem idem es. Cum ita-
|o) lla ra». Corb., al uditi, et poslmolum, perfeclum, immulabilis factus, statum, etc.
877 M) TUASIMUNlJlJM l.lii. 111, 978
qiii> illiiil MiiiKiiliiro KNT, hiotil Invftiilur in fntrn.iic A diraliir. utnll«riil'hili(.pu«. qiinm Nc '.
rii|iiiii >hn iii l'ilii>,iiiil iiliMi|uolitiiiiiiliili<liii uri'i|iiiir, Jii^cph llliiiiii iii'<tiiii«ri'i:«i(:u(a'l .Niilhtn.i .
lni|iiuiii cmI uI i'atrfiii iiiiilnliiliMii ilicitiiiiiN, hno Inn Jetuni filiuin Jinrpha iSavirtlH {Jnm l|ic i«l-
(liiliiii |iiiiiii i>Ht iit, HKMit iiiiiMiit thiliiii P.ilrinii, rtio liir (|iii Npirtiii Kiiniitii iinolumliclliir, D (t- I'
iiiiiiiiitiiliiliMii KiIkiiii |irir(liri'iiiurt ; ot iiiiiiiiitiiliilin oanniiio iioiiiinniur ; i|ualilnr nuinKi n'-- '
ol iIiviiiUhh l''ilii, iiiliil ci iiti(|ii('MOi)oHiii' itiit UocriiHil hoTpdtiiilDni n(iiiii<n,iiiaii|Uiiniaiii iifii .>
iii t(iiii|i(iri<, (|ii>iiiiiiiii nihil iiiiitiiliilitaliH ri<cli>il.(|ii(i(l uiiain oiiiii cii poMHodit nominii(li«nitatnm' Hr 1 ni ia
iiiiiiiiiti)liili< luiliirtili vcntidc HuliHiHlit.KrHtitl i^itiir i'o i|iiii(l (liciiiir: Unxif te Deu»,DruM luui il'* il. xi.iv,
iit (l'viiiiltili II) (IhiiHli, i|iittiii iintiiiiluhilciii Huiictu H), (liviiiu cr(M|itiir acripionilunalnra.in 'ilur
Scriptuniouiiiinpiul.d, hIo ptiHHtiin ratciiinurinrnrnn, FiliiiHuDou uncluH.otriiitprnrictoDouH v> rti-
utottin taincn (^riMlainiiHcoinpaHHam nonruinHO cum (lcationiHinuncrn, priuB(]uum humu vcruit iiloin nun-
oariio. Itlod oniiM I)(<iih iii cariio piiHHUH ohI, (|iiiit corolur in oarno.
|iaHHiliiloiii cariioiii Dciih arcopit; ulco aiitotii rarni Capiii XIV. .Vi/ij7 medium inlrr f^iinm ri Fiimm,
rninpasHiiH nonoHt, (|uia iii carno palionH.iinpaHHi- per quod Fihui uugrrrlur. Chrisluin trrwidum rnr-
nein un.nt Drus.
hiliHnatiiradivinapoiinancil.Ciiminunoin paHMionoTi
(liviiiitati.Hol carniH iiiiitaH porHona< IVrit in C.hriHlo,
n Dicatur or^o qiiid pntuit oshp Doi Filin ^ um uuh,
noii (liviiia< hutnntKV(|iio naltino conriiHio.
cu|us uncliunosunolilicalio illi aiil darctur unlf non
Caihit .\ii. Proi<lcr uttiliitcin pmotvv l)onnnus\jloriir
habilu, ant perlicctur, qum merut impprlocla? £t
tiicUur rruafixus et atwtor vil;e interemptus, si aliquiil dicitur Dci Kilio meliuH(cui «oluiii pr^Bro-
Porhaiic iinilaloin porsoiiio Doiniiius i;liirirt<a9so- rcniluin oxiHtiinant l'.itroiii),sini> iliit>io.(|iii'l(]ui(lil-
rilur crucilixiis.dicoiito hoatn Paulo : Si ciiim ro- Ind osl, 1'atri lalohuntiir.ijqualc. Sed sive co.Tquotur,
yiiovisseut, nuntjutim I) imiiium gloriie cruri/ixisseut sivo otiam postponatur Patri, Filio intecim quid-
(/ ( or. II, 8).Proplcr hanc unitutein porHon.eauctor qui(i(a)aliud ust, prmreratiir. Injuste or^o in buptis-
viUo (licilur intoroniptiis, sicul in Acliliii8a|ioslolo- muto Palri ct Filio Spiritue Bunclus jiiiiv'ilur, ciiin
rum Pctrus Juihoos incrcpal dicona : Kt peliftis vi- potius illiid (lchuorit Patri Filioqiio conjunpi. quod
ruvi homiritium doiiari votii^, nurlorrw vero vilsein- potioris merilosanctilicationisFiliodebuilaiileiioni*
irreinistis {Arl. iii, 1 i, 15). Quis anlciu qucmlibet Qualis vcru virlus illa credetur, quie divinitutcm
hoinincin vitft< aiictoroni diceret, nisi pronohis Deus Filii Dci iinclionesanctiticavit.etejuscartiemsiincli-
h 0111 i 110 ni sHscopi98ot.'K.\qiioigiturDon9 vil;paiiclor ficurenon potuil?Nam utiquesi posset Christuin ho-
hominem in unilatoin porson.T suscepit, ox eo ille minem plcno sanclilicare, non opuseral ul un^ere-
homonomen vilajauctorisobtinuitisicut ex eo.quod C tar sanctu Spintu Pt virlute. Attcndatur erpo ne
DeiFiliiis hominemsuscepit in utoro virpinali,ex eo forsitan,et ipsoDei F^ilio et illaqua unctus virtute
simul Deus, et homo nnus roppit Doi Filius nomi- dicitur. potior atque sanctior creilendus sil Spiritus
nari, anuelo diceiile ad Mariam 5/)i>i/»s- sanctus .•
sanctus Jesumenxma
: Sauiretli, hoc est, Fiiiura
superveniel in lc, et virtus Aliis^imi obuinlirarit tibi, Dei secundum carnem. siculheati Petri manifestat
ideoquequod nascetur ex le sanctum, vocabitur Filius assertio, unxil Deus Spiritu sanrto et virtute. Ouod
Dei (Luc. I. 85;. Oeqno etiam paulo superiiis eidcm si homo Christus sine sanrti Spirilus pratia plene
[al. iiiem) Virgini d cit : f-rre conripics in utero, et sanctillcari non potuit, superflua dicetur collalio il-
paries Fjlium, et vocabis nomen ejus Jestiin. Hicerit lius unclionis. Si autem sine sancto Spiritu plene
magnus. et Fitius Altis.<itmi voc(ibitur(lhid., 31).Non Banctiticari(/i)potuit, et plenamsanctilicatioDis gra-
solum voro ^'ilius Dei, secundum id quod natus est tiam sine Spiritu sancto 121 Christus homo non
de homine, dictus est Christus, verum etiam homo habuit, ut pote, quein Pater sanctificnvit, et misit in
ille Deus dicitur, 120 pro eo quod est a Deo siis- mundum (Joan. x, 36) et qui de seipso dixit : El
ceplus, quod nobis indubilanter Psalmorum liber ego sanctifico meipsum (Joan. xvii, 19), et in quo
ostendil,in quo dicilur: Thronus tuus, Detis.insircn- sancti Spiritussanctilicatiosiniiiiteragnopcitur.quo-
lum sarult, virga a^tjuifniis, virgn rcgni lui.Dilrxisti niam eum Deus Spiritu sanrtn et virute, quo-
jui.cj/
D
jusiitiam, et odisli inii^uitntrm : propterea unxit te modo quis Spirilum sanclum tninorem Patre vel
Deus, Deus tutts oleo exsuUationis prx parlicipibus Filio audet diceri^;, sine quo sanctilicationis perfeo-
iuis [Psal. xi.iv, 7, 8). tionem videt conslare non posse?Ouid autetn dubi-
Caput XIII. Vnctio qnoque ad hominem referenda, tatur olei nomineSpiritum sanclumdemonslratuin,
quam ad Deum.
poiius cum David et Pelrus, tam oleiqunni Spir tussancti
Hanc autem unctionem ad hominem potins refe- vocabulo, unum preedicent unclionis Dominicae sa-
rendam, beatus Petrus ostendit iiicens:7f«u.'i a Pia- cramentum? David enim dicil Unritte Deus,Jhus :
zareth, quem unxit Drus .^pirilu sancio et viriute tuus oleo exsulltUionis pne pnrticipitius tu $, et utiqoe
(Act. X, 38). Qu;v igitur a N.Hzarcth,ni>i hnuiana in hominera significat.cuin participesiioininattnam lla
Christo natura polnit pra-dican? Nam intantum a divinitas Filii Dei nullins creaturae habt-l partici-
Nasarcth, non divinitas Christi,sed huinanitas prae- pium, quia cum crealura non habet nalurale cun-
(«) Mss. Corb. et Thiian., quiJquid illud est. gendum, ut mss. Victor., et Thuan potuil.
(b) Legebalur iu edilis et Corb., non pot.uil;seii le-
279 S. FUT.GENTll EPISCOPI RTJSPEN5IS 280
sortium: Deus ergo in carne unctus est. ul in illo A hominis oreiandari potcrat veritatis?Scd qno-i vere
homincChristo, quom sine pcccato maleretronce Christtis fuit, hoc inlerrogac-^ dixit, et ijuod vere
pitel peperit plenadivina? ?ancti(lcalionis iignosce- ChrisUis fuit, hoc ex ore Petri confittntis audivit.
retur gratia, quae nomine Trinitatis csset fidelihufi Filius pnim hominis Christus, Dei vivi Filius fuit,
conferenda. Propterea beatu? Petrus d\c\\ :J exum a nccimmprito divina voce prnmeniit bcatitudiuem,
NaXMrcth, qttem nnxil Deus Spiriiu sanrto el virtule qiii propria voce fid^^i protulit veritatem; propter
in psalmodicitur: uiide,qiia;so,nisi quonianiDonset samjnis non revetavit tibi,sed Pater nieus qui est in
homo unus est Christus?Elideommente in unitate coelis. liltiamip^e Chrislus Dei se utique jam confes-
persona; naturali horaini;' et Doi inconfusa ctinse- sus cst Filium, cum a Patrc suo.qui est in cixlis,
axswnpul. U'nis idemqueChrisluset Filius liomini.', suscopla,debiiit inse sacran.enlum magnae pictntis
e.<it cl Filius Dei. n ostendero; homo vero rcdcmi>tus debuit in honiinis
corpus, ot non humanum suscepisso credendusest opcrilus crtdilc [Joan x, 38).Unus ergo atque idem
Christur,quf>modoverilnleDaviiiici psalmi vuticina- Chrislus,quiinfirraitatehumanapassionerapertiiIit,
tio lulcietur,nbi pcriptum est: Ut inhahilet gloria in et miracula beneficiorum onmipotcntiavirtutis divi-
terra noslra, verilas de terra orta estiPsal. lxxxiv, nae perlecit.
<0,l2)?Christum autem quis negan' au lcal verita- Caplt XVI. J/i Christn dux nnlurx, sine ronfusione et
tem cum ipse so huc noniine nuncupHcit, dicens :
mulatione. In Chrislo lolus homo ex vcra anima ct
Egosum ria, verilasel vila (Joon. 1, 6) .''
6i verilas C came.lix rcKUscitationc Lainri prolnilur in Christo
quomodo secundus homo ani)na, caro it divinilns. Divinit'is nec iib anima
igilur de terr» orla est,
perlurbata, nec a carne moriente i/iscessit.
de coeio crelestis.nisi quoniam a Dei P^ilio ?iisccijta
matcriesterreni corporis. incoeleste nomen transiit Ab ipso namque conceptionis virginalis exordio,
per con«ortium deitatis? Et quonjodo rursus Fiiius sic inChristo pcrsonalis unitas mansit.et utriusque
bcminis descendit de ccelo, nisi iiuia FiliusDci non naturffi inoonfusa veritas perduravit.ut nec homo a
sttHdiscipiiIos inlerro£rii,dicens; (?!' "'" 12?(/') me Deus illc snsccpit, ideo tollus bomiuis in se pas-
sionfp io verilate monslravit, et animan quidem
dicunt homines essc Filiumhcminis {Mtitth. xvi, 13) ?
Cumque iili opinionem vul^i protinu.-s iniiicanmt, raiionalom habons, quidquid fuit infirii.itatis ani-
tunc proprio ab ois qnalitas ver.T fi.iei cxp.Mi- "^"^ 8'"'^ peccao el suscopit ol perlulit, ut dum
hutnani falsilas auferatur, Ikp igilur
lur. ut nrroris
humana? aniraa? passiones in anima quam acce-
Vos oulem quem pit vinccni, nostras quoque aniinas ab inHrmita-
e*t Domini interrogatio consecula :
me '^'^ dicilis? me utlque Filiuni hominis ? Iln jam libus 193 libcrarol.C.irnomquoquohumanam acci-
quorndlo enim error hiimana Christus cuin dixisset : Ubi posuilis eum ?
oonfpssionc non tenuil? Alisit :
(o) IVIsd. Corb.etViclor. addunlhic 7U1 unclus esl, Masil., jtixta ttxtus Grajci iectionem at Colon., ;
(b) lla iti89. Corb. ct Vicl., occ njii Antucrp. et Quem me dicunt homines essc * Ftlium hominis ?
181 AD TRASIMIINr)irM LIU. III. m
bicutil ti : Pomint', irni, tt ik/i? , rl littiynmtui i \t \ parno pKiivuit, >
niiliirii(itirii«l(ii«,niiciiiiliiiiini iiiiiiiii,riiii)iirinnli|i»i]rn INiii riiiiii piTnona fNl I)i*i fll hocniiiiN Chritlt.qnam
turliiirot.ilfnfniit, ()iiln iimfl iiiMiinll|iiiiui) t(itl>Mv|t ;
"iiniii 1'auliiN roiiimi nilii^iiirflni : yum et ego ^uod
nfli) n (^iiron nini, imiiii niirnt,nliMi<rNiiil,i|iiiii JrxiiH Iii- tloiiiivi, fi (/"!'/ ditiini, fitopier ym in prr nna
oryiiinM Itnlil.ft InnuM) ijion lii nniiiin riirnri|UM itivi- CttiiUi i// C.ir, II. 10; i't i|iia-i>viN lu.o «it in r,||fi»io
tnrhMlltM)(M\i poiiiif (fi) in nnii 'i rnorli» Hnntlm. Sir ritnff hiitiinn/riiiiiiropliiiniH vnritiitnm non ''"
'-t
olinii) piiMHliMin priipin|nMnti>, ( liriHluH HiMiinilnni 'li ilnliH ; nl HJr (|ij'iiniu»<(''«l /l«;ri(|iir;(i nrit'' : jt,
nniinntn liirliutnr, ipxo liicnnto ; /Vurrr nnimn mra iit non rirclHtcrflt oiho i|ii(id nnriipnr orat, •io eliiim
tuHuita e,U {Joau.\ii,'.ll). Itom in rriico ChriHtnn rr- voluil nnnm cum homino prri-onnm Iiimih iiniinrn.nt
cuntliii)) cHrni»!)) iiiiiritiir, ApOHtnlo ilifiMitc : Trnitiili liccl nin) nlniH CHHrt ('liriHluH I)ru»«,ol nliiiH (^hrislui
^nrfn i'('/>jj tmi>rimiS(iiiodfl iirri'/ii.quia Chri.Uuxmor- hotiio.vtruH tumon licnn porii.anfrot in honiine, «t
/MH.t est pro fecrntit nostri» srcundum Srii>lurof, ct vpriiH homo jiormnncrol in Don ; ntqne ita in iino
quiaaeiiuliuscsl^eti/uiiircsurrr.tiHrriiadiencnuilum |) ChriBto divinn* liiimnnm|uo nutura einnt Incon''^!!»
Scripluras (/ Cor. xv, '.\, \). Ciiii) iijilnr cvi lcnti |>aritcr et indivica prrroctio.
fiicrit niniiifcaliiliono liiscrolum.ipiid inChristo pro-
Caput xviii. In CJiriito i/u.v rarui.t erant aulanimx,
priiiin fiicrilanimm.quid cnrniH,qiiitl otiniii dcitntiH,
non iuul ilntaii itsrrilnndn.iSon esl divinitut uHa-
cum nnURidcmquoChristusfiicntoi InrhatuHPtmrr- tcun^ compussu vcL cvnlmtnta.rrobalur Scriplurx
lt)ns,Hictiiini>n chI iilrohiqiic vcritns Dci hominih quo testtmoniis.
scrvnln.iii licct Chrislns^ccundiini nnimuin tnrhnrc-
tnr pri'pinquiinlo pH8!«iono,cl idctn Cliriglnpsccun -
Non autom tunc nata esl Chriati divinitas in pe,
cutti naia esl pro nobis in curm». Kuit inlnne Vcr-
dum mnrerclnr in crnco, importnrhahilia
porpUi'
buiu 801 tindiiiii curnctn,ct fandi non hahuil laculta-
maMcnsimniorlnlisqnc Christidivinitus, nccahnni-
lc.n scd nlcm Verlium Deua niillo Uhquaiii poluit
ma pciliirlcila, ncc a cnrioro moricnic dipcc.lcrct. ;
madeseruitcarnem.lancsolulumesl illud templu:ii, riente carne, non solum deitas, sed nec anima
quod Fuit ex anima carnequo oonstructum t:l cura ;
Chrisli polest oblendi commortua ; alind est enim
aniraa reverterelur ad carnem, tunc est illud le.m- in carnc p »ssum Deura dicere.aliud carni praedicare
plura die tertia suscitatum et taraen propterunam
:
compasoutu aliud in anima contristatum.et aliud
;
Chrisli Dei hominisque peisonam.idem mortuusest cum anima tristutum (a/. contnslatum). Passus est
in corpore 9uo,qui suscitavit templura corporissui. Ueus in homine.quia una est Uei hominisque pcr-
Sic 174 etiatn cum secundum Isai» vaticinanlis aona non est cumpassus Deus homini, quia in uno
;
oraculum, dorsum suum posuit ad flagella, maxillas Christo nou sst coofusa Dci hominisque substantia •
nisquPConfusio.Malth.Tus narrat I)ominiini,propin- ncque cadel super eos sol, ncque uUits xslus
silirnf,
quanlp tempore pMSsionip, dixis?e 125 di-cipulis / et ulostendai haiic pos Chri^li dono
{.Apoc. v.i, 16) ;
Seitcle h\c,iionec v idam iltuc,el orem-el ansumpio Pe- graliam adoj>luro«,seculusadjun\it Quin.iynusqui :
tro et riuohux fihis Zebedaei .csepii rontnstrari et nms- in medio Ihroni est regpt eos, et deducet eos ad vit.r
tusesse{Mallh. xxvi. 36). MHrcus vero sic posuisse aqunrum, ef abstergct Dominus omnem lncry-
fonles
copnnscilur : El veniunt in prsrdium, cui nomen mam ub oculis eorum. Cum ergo talis hodie sitatigc-
Gcthf^emani, et aii (li^cipulis suis : Sedele hic,donec lorum boata spcuritas el l.-clitia.passionum prorsus
orem : ct asi-umpsil Petrum, ct Jacobum, el Joannem ignara, 126 ut (/) nulla peccati casu,nullo infirmi-
secnm el C(tpit pnvere ei txclere {)larc. xiv, 32). tatis quatiantur incursu ; landem respiciant(n/.ro-
XIX. In retrihulinne eruntjusli sicut 8ipiscant)in quod bl^.sphemi.-fi barathrum devolvun-
Caput
aniieli Dri. tur.qiii divinitatera Christi passionibus subjicientos
Nonignoro.quam maxiinp nuncnostrae(r)congrne- humanis,Dominumangclorumcor.antur,insubslan-
tiii quam habotex Palrp.inferiorera angelisdemon-
rc pponsionis^fi/.reaponsionis) olficio.ut non solum
vocabuli8,sed(tiam (f/)pffectibus,sit in Dei Filio car- n strare. Falsnm igitiir esi qnod ipse dicit Non est :
nis anima?quemonplranda proprietas: tiinc e imdi- servu.^ mnjor domino .mo {Joan. xiii, 16) ?
vinae impas^ibilitalis nalura splendebil, ciim qnid Capvt KX.OccurriturobjecHoni de eo quod Davtd
anima!, quidve carnis Al proprium,non solum ra- dicit : Minnrasti eum paulo minus nh angelis.
raf.Dicant igilur quibus in Christo displicetanimae Minerastieum paulo minus ab nng' lis {Psal. viii,5,6).
hu^ianffi susceptio,ntrum tristitiam.moerorera, tas- Sed cidvertant Paulum apostolum hunc locum ad
dium el pavorom, divinilali an carni exiftiment de- mortis humanae intelligentiam roferentem.ita iilip-
putanda? Et si quidem carnis haec fuisae responde- lam minorationem non solum naturje humanilatis
rint,ab omnibus passinnum peneritius erit excepta assignei,quin etiam divinitatem Christi a consortio
divinitas.quaj particpps paspionnm carnis non fnit, passionisel moriis exceptel Ita namqueadHebra^os
licetsusceptscarni necin passione defuorit si au- ;
loqnitnr : Eumautcm.qui modic^ quam angrlimino-
tem deitaiem Chrisli asserunt triatitia, nicerore,t.Te- ratus est.{i) vidcmusJesum.propter passionem mortis,
dio et pavore concussam.passibilemdicentesdcita- gloria et honore coronatum,ut sine Deopro omnibus
tem.animabus nostris falebuntur aequalom. Restat gustaret morlem{Ueb'. ii.
9J ; non aulem his Chri-
autem ut anpelorum imparem dicant, quam (al. slum divisit Aposlnlus.scd ostendit in uno Christo
quem) passioni subjacerepronuntiant hoc enimno- :
quaj substanlia pas-^ibilis et morlaiislnerit,qna; an-
stris Hunt animabus angeli quam maxime potioros, tem impassibilis et immortalis permanserit. Sine
quiasiciit a peccali9,ita sunt a passionibus alieni. Deo igitur homo ille guslavit mortem.quantnm nd
Quodetiam rccte «e colentibus et sancte convorsan- conditionem attinot carnis, non autein $iue Dco,
tihns in rt^tibutionemDnminum rcpromittit.dicens: quantumadsusoeptionom pertinotdoitatis ;quiaini-
Erunt sicul angeli Dei in coclo {Matfh. xxii, 30). Tunc passibilis atqne immortalis illa divinil.is,cum in vc-
utique.rum secundum beali Pauli tcstimoniumcor- ritale forma: 8ervilis,et pali volunlarie pro nohisdi-
ruptibileV)hncetmortaleitaindueturincorruptione gnaretur et mori, sicut in morte solius carnis im-
et immorlalitato.ut corruntio incorruptionem possi- mortalifi fuit, sic in pasaionibus totius hoiiiinisim-
pia est mors in victoria. Ubi est. mors, contentio lua ? tiam proprie perlinere utin ooqund ingrati groliae :
Vbi est,mors, stimulus luus? Slimuliis autem morlis Christi, divinilatem pjiis cupiunl snhdere passioni,
pecrnium esl (\ Cor. xv, .'>''», 55, 50). Absorpta ergo apparonf qiiid cujnsque natnr.T sitproprium,et inoo
morto in victoria.nulla erit animfe carnisve cotru- ningia ntrnoscatur Dornini mirnbilis in\ictai|iic cle-
ptio.qiioniam ciimanobia nmota fnerilomnisiniqoii" mpnlia,cum probaverimnaanimiec irnisqneanb^tnn-
tas.null'» rpnianebit inlirmilns.Dn talihiis utique d;- tiam ob hoc cum snia paaaionibus a Doo snsceplam,
cil Unias : Gnudium Isclitiam obtinebunl, et fugtet utsicut siilvo divinie imp.isaibililalia siatu.volunta-
(ii) B.inil. toli. Vidc 8upra in nota cap. 15, lib. i, morlale) ila, elc.
p. Hl. lotn pro tdli. (/) M.s. Corb.. nulli ; forte pro nullius.
Biail., ne nlficinrum... sil, rlc.
{!)) (j/) Ua nias. Corb. el Niclor. Kditi vcro, abjicien-
(r) It.. nifls. Corb. Pl Vicl. nl Basil., ronj^ruarCo- ; dum.
lon. et Ant., cn>ujruri. {h) Basil., quid est fiomo, quod. etc.
(b) Basil., nfjcrltbus (i) |ia msa. Corb. el Victor.el Greecus lexfug, at
{e) Jla ma. Corb. fckiili vero, corruplibile {hoc est editi, t;i(iimiu.
m Al) TllASIMIINDrM I.IIJ. III. m
riniiiiHCoplii)nainorliiii(iouriiuauii,inurt(Mn niiMlrniii A ^''^^*''' ttit. finw/ium in nrtimi Chruii. IhiuUriui,
hi/lriiiii'itft l.hiiilut (W-eitil, ut in ntibit vi-lultm
ou^iiuiuiUir uu('iiliKiii,alov(iluntiiriii«uao('plii)ii*'lrl-
klilint v>\. liiiKiriH, iul Ikiu (MKnoHuulur uniiiiuiii
firifxrrrrl. In < hrtil 1 ftflriini ptminil» el mumend»
tmim»,
rulioliuloill (llin Hlliil |IIIH)(ill|lillUN HtlNI'0|liHHn, Ul
uniiiiuH ii(iHli((H ali iiiiiiiili(ir< ili^nurcUir |>i(*Hii)tii- (iutnlltiin i|iioi|UA in nn Ralvalur aniroa rtenion'
buH lil>iM'iii-u. (.)»(uni!uiiiiiH igilur Iriililiiini Chriali Htravit, uuiii iliHciptilin di* Lazuro diceral : Latarus
nun U(i liiviiiiluliH, nco nil tiurnin, Brd ni ani* nmicni notlcr mnrtuui eil : et yitudeo, ul ereilttti$,
nup |iorUiiiiiHHti hiilistKiiUiuii. At<|iio qHiit /1/1« cTiim tbtlJunn. xi, H). .'^ulii';-' '
;,{$
iil liiiriiili-Ki'U
dit tiicuiili« (d/, ilicoii.N) .Quaiii trisiis es,uuimtt mra, (lopiituro curniu, vcl auliBlnnti/o deitaliH, (jtiunium
et qnarc ronlurbas me (Pml. .\li,I"2) ? Ai.iinu tristu- cnro ncc vivcn' polcht pcr aemelipHam.ncc aentirc,
tur, ipsu turbulur.Iiloii ol ipso S.ilvalor.ut oatontlo- ncc IriHtari, ncc di-sideraro.noc niutnero.noc nias-
rot poitiuliatioiioin ialum tion curni.scti uniiiuDtlj- rcro.Dcitu» niliil nioluit, (iu< niamoinnitim (c>lomi-
pulaiiilutn, sic iiisci|)tiios soos cunsolulur,cuiii ilo natur; in nullo triatalur.tiuoni.im einihil puHsionia
luturo cjus conlrialurcntur abacesau .Son lurhelur inferturiin nullo meluil,quia nulla estilli n ituralia
cor vvslrum, nctjue forinidcl {Joan. \iv, 1). Ail eua- infirmitas ;
nihil dcsidcrut, ijuia uinnia potcst, et
dein (loiiuo sic iotiuitur :.VH/jr vado </(/ cuin (jui inc omninpoHsidet.IInvcrf^uciincta in anim i qtiam^^us-
»ii.si7, cl nemo <.v vohis intcrrogut inv :Quo va,ii!>'lH'd cpperat perlulitChristusj.utvpruin lotnmt|ue in(/i)8e,
quui lucc loculus sum cobis,lristilia inifdevit cor ves- cum st.ia infirmitatibus, hnminia demonstraretac-
truin {Joan. xvi, .5).Quis carni vel diviDituli autioul copli substuntinm ;ct in(irmitatibus,qua3 proinfir-
aasigtiuro, t|uud ud oUiciuui cordis Doininus dicit niis accppit.virtutcin porlicf^rct.qtiam inllnnisatlri-
propric pcrUnero ? Naiu cuin supciius di.xerit .Non buil. Qui et hnmini:< cnrnein proptere.i morlalcm
turhclur corvestrum,ncquc fonnidcl.ubi propriecor habuit,utmortalibu3 pienamconlerret immortalitu-
dis nomiiio humununi iininiam demonstravit, ac ^ ^'9 RraMam;et hominisanimara cum infirmilalibns
deindo dixerit Trislida iinpUvil cor vestrum,ulG\'i-
:
snis sine peccilo suscepil.ut nostris animabus im-
dentius ostenderel oL Iristitium ctf^audium ud uiii- penderet metlicinum.ijuia sicut,lsaiatesle,iM//jfra-
mum portitiere.rursus Aposlolus dicil: .imen,ain€n tus est propter iniquilutes no.^i/r/ii (quod propriiim
dico vobis,quia plorabitis et iJchilis vos,mundus au- carnis fuit : qtiippe cum.jam defuncti latus lancca
tem gniidchit, vos aulem coiitristahimini ^sedlri.^tiiin porcuteret niiics), ita infirmalus est propter peccafi
vcstra vcrtctur in gaudium. Mulicr cum parit, tristi- nostra[lmi, liii, 5) ('luod est nniin»', cujus prono-
tiam luihet;quia venit hora rjus:cuin aulcm pcpererit bis infirmitates 8uscppit).Huju9 .inima; ponendffiac
Jesus Christus, et Deus,[h)et Paler noslcr,qui dile.vit D nam animam dicuntomnimodisnon luisse.quamhic
nos, et dedit consolationem xternam, et spem bonain substantiam credant aniniap vocabulo nuncupatam?
in gratia, consoletur (al. soletur) corda vestra,ei con- utrum divinilatis.an carni8?vel quaj in Christo sub-
firmet in omni opere et sermone bono (// r/ie55.ii,i5).
slantia ponends animjH sibi vindicet polestatem ?
dum Hirit :Anitna mea turbata est ; duin dicil : A '*' (nuniain -uum qitis ponni pro amici^ {smsJoau.^s.v
Trisiif esl tniim\ menus'iuf al mor/em. Cumer_'onoii 13). Unde sciens Pelrus anim;iin (.hrisli proprio
dixerit ChristusrTristis sum u?qup ad mortem.sed substantialique vociibulonun» upiitaiii.nequi?quam
dixerit : Trislix ext animn mea usjua ad mor/e»n;nec putaret aDorainocarnem nomineforsitananimffide-
dixerit :Turbatu3 sum.sed: Animu men turbala esl; signori, perrect.TiniitHti(inis,quHm luit pnslmodum
has ulique papsiones carnisessemonstravit.divini- arcopturus.cupienspccliiri vuluU-m.direntiDnmino
tatem vero suam imps3?ibilem cmnino perdo- {al. dicente) .Quo ego vntlo non jiotesme sequi modo,
cuit.Ouodsi forte substantiffi caniis haiic tribuunt sequerisnulem postea, respon-iit ;Dt)minc,quarenon
pofestatem, lanqua^i raro He divinitatc iiixerit:Po- possuw sequi temolol Aniniam mram pro le ponam
leslntem haheo ponemli animum mram, tantuinneeos [Joan. XIII, 36,37). 0->tr-ndit ntique Cihrislum prose
divinam Christi deleclnt minorare sub3'antiam, nt animiun positurum.cumscinhoc eum sequi dicerot,
eam carnis suae potesiatisubjiciant,ut ipsa obedie- ut etifim ipse pro Christo aniniam posuisset. Nam
rit carni, cum ei caro debuerit famulari ? quia divinilatis naluram communem Petrus cum
Caput XXIII. Sota (tivinilns plennm hnhet pole- Christo non habuit, non ci dc divinitate potuit di-
stntem. cere:/lH!'mam meam pro teponam. Rursus.sicarnem
vox quadictum esV.Polestatem haheopo-
lila ergi) n prosenossetChriptumtantiimmndoposuisse.posset
nendi animnm meam, lotius hominis p.= se credfnda etiam ipse dicerc:Corpus meuni pro fe ponam:-ic-
est. Sicut enim toius semelipsum 129 tradidit,et ut proprie corpus ostendit Paulus, ubi dixit ; Si
totus homosemetipsum obtu!il,de quo riicit.\i>OPto- tradiilero rorpns meum, ut ardcam (I Cor. xiii, 3).
lus : Amhulate in dilectione, sicut et Chri^tu.<i dile- Ser^quoniam sciebal PetrusChri>>tiimpro nobi? ani-
xit noi:, et tradidil semelipsum pro nobis ohlationem mam popifurum^propterea in eoseDominum 130
et hostiam Deo, in odorem sunvitfilis (Ephes. v, 2), vello sequi monslravit, in quo pro eo onimse po-
ita tolus homo animam suam posuit,ci)m aniniain DPndflB demonstravit afferlum,utqu'im proscChri-
cec in morte divinitasde!=eriiif,sicut n^cin inferno posuisset. Et ut omnis pravae caliso sententiae cla-
ani^ram doreIiquil;do i|ua etiam propheta dixorat; riPsimoprnr>i)s calhoiicp veritatis luminpdissipe-
Non dcreiinfjues aniinnm meam m inferno [Psnl.xv, tur.Joannisinforme:nureloquio,qui,ad imitationcm
10). Cum ergo homo Christus tantam acceperitpo- Christi fideles exhcrtans.quod in capite noveratfa-
tesfalem,ut cum vellet animaui poneret,et cum vel- ctum hoc in membris prfficipit (fl^praecepit)racipn-
victa divinitas universa prorsus haercticTR falsitatis Animam igitur ponere dilectionisost proprium;ubi
commenta destruxif. Si pnim infegra fuit dicenfis aulem dilectio non psI, corpup tradi dicitur.aiiima
potcfas, volnnfHri fuit patienlis infirmitHs;volun-
t poni non dicitur, sicut Vas electionis.plenum dile-
tas autem quae expotestate venit naturalem utique ctionis, omnino 'estatur :Si trndidero corpus meum,
veritatpm divinitalishumanitatisque servavit: nam uf ardeam, cnritatem autem non hnhuero, nihilmihi
pofestap naluralis procul dubio leluit,pi in divmi- nro(/^.":/.OstPndilPine carilate corpns |'OPsetradi.non
latc Chripti qu.plibetinfirmilas fuit.Oualiter autem aniniain poni;ubi antem dileclionissuae signinrarc
paliendi potestatem humanitas habuit, si plenam nilitur pi)ritat('fn,sicThepsalonicpnpihusscribit:CH-
impassibilitatem divinilas habere non poluit ? Co- pide volcbamus tradere vobis, non .'tolum Evangelium
niam potPstasChri«li qnaimmorlnlis perinansit rum carissimi nobis larti ^.Wevldeoetiam Pelruni qui sp
moricns in carneChristusanimam poneref.ipsasine pro Domino animam suam spoponderat positurum,
tristitia permansit, rum voluntariam ex poteFtate ut .•.gnosceremus oflirium ponendaj anim."? in dile-
Christu^ in anima Irislitiam suslinerel.Ideo nutern D ctione conslnrrpriinitiis Chri.^tus ad confpssionein
hnmo polestatcm ponPnd.TP ani'i ac habuit,quia
ille amoris invitnl;et ut facultatpm ponenda) anima; suo
eum divina potestns in unitaiem persona^susccpit. deinceps amatori concednt,8icpum deniqucinterro-
Quw niitPm plemt pstpoleslus, nisi sola divinita9?do g.-il .Simow Jonnnis, dihijis me plus his? Dicitei
: ;
qnadicilur: Omnin qurcunque voluii jecit {Psal. Elinm, Doininr, lu scis quia aino Ir. Cumque hoc
cxui, 12), cl cui dicilur :.Snhe.ft cnhn lihi, cumvolcs etiam secundo dixissct, Dirit ci lertio :Simon Joan-
posse iSnp.xu, \S). Proptprea in illo dignc plena nis, amns me (Jonn.xxi, 1.5, 17) ?Cumqueille lertio
poteslas rredilur.rui tnntum pnspp quiinliim vcIIp, interroganti,triniim amoris sui testimonium reddi-
et t«nium velle quantum posse, nafuraliler sufTra- disspt.slatim Dnniinup Prtro ponenda^ pro sc nninian
gnlur. lar^,'ilus ppI facullalcm, dicens : Amrn, nmen dico
C^PTT xTiv.Vfri in Chrtxto nnimn. tibi, cum csses junior, cingehas le, el ambulnhas ubi
Adhucnulem voram se Chrislus animam .susce- volcbas; rum aulcm senueris,extendes manus tuas, et
pisue.tam nominp dignaturmonstrare qiiam opere, alius lccingrt, etducel qun non vis {Ibid., 18). Sla-
&\cen9: Mujorcm hac dilectionem nemo habet. quam timque evangelista subjecit dicens./ffc aulemdixit
m* AU TI\A8lMUMIiLJM Lin. III MO
iHini/iiitnxilUinnt^ittiotariflattitrun fiint (n) /)('uin:iil A VirKliiin ijinro •u«rfl|j|t, nnc in morU, ne« in »r
horcuinili.ri.ui-t, iluil ei ',
Seiftiere tnii. Koon i|uulilur puloroilnvttrult ;
propiiTna •ontilui Joanoni •'!,
uiiiii nluiitcu hai|iii l'«lriM vulolml, i|uuiiilii |iro eti Ernt iiutrnt in loro ubi crufifiju» eit horliu, el in
nniinuiii iionont iiii|iit<liiil, tnciil imiiii iionlnu rcrto /iii' /(> F;i<ijiui/i«n/u>n ftdrurji, iri ',
'. ir»i
(liliudiiniH iliiirrn hoi|iii iiioruit, i|iitttii|ii pru uo poMditriiil Iht ergo iiruf)lrr{r,i' .. ./ . .-/i,
CAruT XXV. hi C.liristi) i'('>,r fut'ntiit nifii mlntr-A /im- 41, 4i). Voro divlao.Spiritu plonut nnnciui «vani^e*
Wdii.r, si''i i>iilu>\l,iri;i'. .Viim iliiitiir roriiui Jrsti
IihIu Iriciiluit nMi, iit priiiiiliiM, i|iii<| in Ohncio inor-
poiitum iM srfiulrro, sed Jrms, (/uiu ihi ernt dtvi-
liiuiii lui'rili>t Hi>pultiiiii o«li-iiilciia,(lti'fri:tacri!pluiO
HltllS.
curpUM JiiBii, el liKntuiii linloia cuiii aruiiiatiliua. Bl
(Jiiocirea. i|iiia inunilti»la (n/. niuniroplo) Horiptu-
rnruin ulltiMtulinnt^ |irolint'iin i^hI tlilrcliuniiin iloi-nno
i|uiu7uor/ Deuf c>ujunx<t homo non separul {Uutih.
XIX, A), jiroplorou iinn t i.rjiiiH Jrau.pr^il JrrHiiin ilicil
ulii uoluiii oorpUH ponitur, ilii ntiltMii cnritutiMii ohho
Vir^ino
in iiiunu nonto puHiluin : hcicbuloiiim<|uod illcnua-
ulii iiniinn ouin riM pnro pnnitiir, C.hriHliiH i<x
copior ploni hoiiilniH Uoii» lotUHcnat'! cuiii cariic tua
pllUUIM CrOlltMuluU (<St lliMIH ft pll>IIUB luiiiio, iil osl
in Bopulcru.loluH cuiii aniinu iiuiiininrerno,luluM in
niiiiiiu ralioimlisot oaro. Kt «icut llitoi culliolicir vo<
"'"'"'".'"'"« '" '•'«•lo.tuiuH (rfjper uoilatoin nuturaiin
riluB httlii>t, in uno ooiloin.iuo ChrlHlo crtnluniu», ho- B
cunilUMi vorain NntiHtantiain <-arniH, vtiliintariain ol
Cutro, (lu (|nn oXHlitil, titlUH pcr omniputcntmm di-
vinitntis Huaj iii lotu cruaturu quaiii lccit.
Vfruin lainoin. cuiii oHiirioiiH atl liiMilno.iiii vioiiiot ;
tore ; voluntariam etvernni inorloin, cum inolinato cepi, quia ^J/i/i.Wu.v mortuus cxt pro percatis nostris
cupito spiriluin oinisissol in crnco volunt.irium cl serutiiluiii .SVri/'/ura.5, el (piia sepullus esl, et quia re-
;
veiain .sopultnrain, ciiin (mhu (loposiliimdo ligno Jo- surrtwil (al. surrexii) Snt- 13*2 ttrlia die .'leruiuium
soph onim liluras{l Cor. xv, 3, 4). Mortuum dixit non corpus
el N'i(M)(lcinus ponoront in si^pnloro. II is
^^hristi, ned Chri8tum,ut umtatem persond; Dei ho
carnis omnes inlirmitalos voluntdrias quidem, sed
vcras.Cliristushabuit.qniacarnishumanae nntnram, ininisqiiesorvaret ut autcm suhsluntialom proprie-
;
non in phanlasiu, scd in voritnto susrppit. Qiins pas- lalein doilutis ot humanitatis oslemleret, alio loco
oeret, et Cicrnein S' nin in viiiiin virlutem(|ue jierpc- prfficlara dictorum. (e) Si eniin Paiilus dixisset de
tuain susoilaret. Oiiod Paulus sic orc vcri dico pro- Christo, i\yi\iiicruci/ixus est ex infirinitate, sed vivit ex
testatur: Chri.^^iussurgnisa morluis jam nonviorilur: virtute, ^Xnon addidisset, Dei, necsic debuit intirmi-
etmors non dominabitur. Quoi enim mortuns
ei ultra
taspiissibililalishumiin.fcum divinae virtutisimpaa-
cst peccalo, niorluus esl seinel : qiiofl aulem rivit, vi- confundi al cu:n virluiem deitali Pitulua
sibililate ;
vil Deo {Hom.w 9). Qnis autein ignoret Christum {b) assignet.quis non vidoatquoilea quae inHrmitatisvi-
nec in aniiiia nec in divinitate, sed in solo corpore dentur hominis esse dennntiet ? Nam, et quod dicil
rhx et aloes, quasi libras c-ntum. Acceperunt ergo manus noslrae contrectaverunt de Verbo vita', et vita
corpus JesH, etalligaverunf eum (al. illud) linieis cuw pahnn facta est :et vidimus, et testamur, et nuntiamus
aromalibus sicui Jwixis mos est sepelire {Joan. xix vo^ns Vitam xternam,quTerat upud Patrem, et palam
30-40). Ecce, faota dislinclionodivinitalis, carnis et facta est nohis (I Joan. i, I). Filiuiu Dei. quem Ver-
animip,i|uantum ad proprietalemsubslantiaeallinet, bum Dei superiusdixil,Vilam in subsequeniiLusno»
solura corpus Jesu dicit de crucedeposilum.aroma- minavit : quod est aulein Verbum viiae, nisi Ver-
tibus conditum,et linteis obvolutum propterunita- ;
bum quoniam verbum vitae vita est,
Dei ? Lt
tem vero personse.quoniam Deus hominem quem ex una csl utique vita iliud vii e Verbum, et vita cujus
{b) Desnnt hc-ec verba in edilis ; legunlur autera in tem ; in edilis vero, iu unilate.
mss. Corb. et Victor. {e) Sic ms. Corb. editi vero, Si ."/ Paulus ; fcr:e
:
(rt/. posuil), dicens do Deo Qui Filio proprio non : Quasi morienfes, et ecce vivimus ; ut castigati,et non
pepercif, sed pro nohis omnihu.f tradtdit illum (al. mortificali; quasitristes,semperaulemgaudentes ; sic-
eum) {Roin. viii, 32). Atque ut illa traditio volunta- ut cgenles, tnuttos autem locupletantes ; tanquamni-
ria ex polestate Filii monstraretur efTecta, Fi- hil liahentes, el omnia possidenles {II Cor. vi, 9, <n).
lium quoque pro nobis se memorat Iradidisse, di-
g Quam grave atqueincongruum esletavera Ide mo-
cens alio loco Quod aufem nunc vivo iu carne. in
:
dis omnibus alieuum, ut Paulus in una eademque
fide<a)iivo Filii Dei ^qui dilexit me, et tradidit semet- ;inima; in (d) dono
subslantia.cum tristatur, possit
ipsum pro tne (Gal. ii, 20). Sed ut ostenderetur quid Cbristisemper gaudere; et de Christi divinitate di-
inChristopolueriltradi,prophetice dicillibpr(i)Job :
catur quod tristis in animaqu;tm suscopitnon po-
Ter?-a tradilac^t in mainis impii {Joh, ix, 24). Et ta-
tuit in seipsa sine Iristitia pcrmanerc.
men pro unilate persona?, non solum humanitatera
Chrisli, sed Christum traditum tenet et confiletur Capct. xxviii. Non ascrihiiur timor Jonnni ergo nec ;
pter unitatem pprsoniE, Dei quidem Filio Scriptura caritute, nam perfecii caritas fnras millit timorcm ;
prnreus assignat ct tamen deitatern impassiltilem quiaulem timetnon est perfeclus in cariluie {I Joan.
IV, 18). Audieiat enim a Domino Solitelimere eos
133 immortalemque pronuntiat, ita et animae tri-
:
sitiam ct pertnrbalionem,quam voluntariaminani qui occidunt corpus, animam aulem non possunt occi-
rraDei Filiushubuit, sic habuissecreiatur.uletiam C ^/cre (-Ua/i/i. x, 28). Timorcm nullus audet ascribere
ipsas hiiman<'R animae passiones, et ex voluntatc ve- Joaniii.Pt timormortis ascribitur Deitati ? Sperat in
ras, et in veritale voluniarias non ne^iemus. Ipsa illo David et dicit : In Deo sperabo. non timebo quid
(juoque Christi divinilas, quaj secundum animam fa' ial 1^4 mifii homo {P.iat. lt, II) ; ideuiquc con-
est mori.secundum substantiae proprieiatem, sicut quo Irepidaho {Psal. xxvi, 1, 2;? Kl ipse Dominus
immorlalis, sic est el impassibiiis pr.-rdicanda Qurne apostolis dicit: Non lurbetur cor vestrum, nequefoi-
quiH verum homini-m suscepit,ideo cunctas nalurae tnilet (Joan. xiv, 27). Ideni deniio, Gaudete, inquit^
human.T3 iniirmilates.veras qiiidem sed volunlarias, quiu ego vici mutidum [Joan. xvi, 33). Kxspectantes
iiieadpiuveritalenaturseduniaxathumanaesustiniiil. igiturpum.fortitudinein su(nunt,pennas producunt
Qiiisauteni tam morlileram seclciurimprovidua de (luibus ad coelcstia subleventur, currcntes nesciunl
Chrislo spntentiain ut f imem illaiii, 8itim,lassitudi- laborem, ignorant umbulantea esuriem, in Iribula-
iiprn.pissionem et mnrlem. et rursustristitiam,per- tione non patiuntur angustjam, morieales rctinent
turbalionem,melumel t{Ediuni(qua>carni9et animae vitam, trisies quidein videntur, tamcn sempcrgau-
es.^e nemo potci^t alii|uatpnus diiliitarc). sic vera dentes exsullant, cgeni divitias pluribus cnnlcrunt,
fiiissecreHat in nafurahominis.ul ab hisimmunem q etomnia possidcnt, dum nihil habere contendunt ;
tafionibu9 leaias obniliiur, dicens : Deus a;te~nus, mundum a Christodevictum. Si hfficservis accipi' n-
Dru* qul fecit fines lernF, non esuriet, ncque labo- tibus ncmo potesl adimere, q-ialiter Domino lar-
rahil, nrque inveniri potest j>rudfnlin rjus pr.Tstnns j;ienli perlid;i c.Tcit^is, vel potiiiscseca perfid a.quod
Fsunrnlihut vires, et non dnlenliliux tnirrorem. Ilsu- (liviniim naturalilcr habct conatur aufcrre? Quis
rirntrnim juvencs. et Inbornhunlndolfscenlex, et electi aiilem non videal in illis passionibus Christi qua;-
iine viribuj erunl . Qui vero exspeclanl Dominumex- dam nnstrarum virtutum semina cnntincri ? Unus
iultiihunfcumvi>-tule,ie)f)ifliiucenlpennassicutuquilx, crgo idemquc Christus in humanitate qus humana
(Jernn.Kv, 1(1), l|m« Iiihmmi voiiiin, «iiiod iUiimtnut Caimt XXX Son caro Chritti corrupiionem
sensit m
ommun hominem scpulcro, nccanimit i)u% piriutm in inferno. Juita
1'cnicnlcm in hitnc mumlum [Jonn.
Dci itltii) depcccdto firiini hominis. Salon pcr (Ihrn-
i,y)-HiH iiomimltiis rtU|)oriua (loHigiialiH iucommuta- . sluin cl cnrocl unima lioiniiii.i. Ijinslu.i Ciiii(I"lutlei
biliH uliiuo im|tus8ibilia iiivoiiitiir.itJnrotaronon po- com/iassiii esi nobts.
toat 8iiluH;inliniiaii non novit virtiiH; noscit .<aliiri- llcHtabat taiiion.ad (jIlmuiiii nositr/T> rciliMiiptionia
taa osiiriro;viaii(>(|uit ornirt';sa|)i(>Mliu non iiiiilatur; oirfctum.ut illuc homo!<incpeccutou Dcd hus-
usi{iie
vilu nou morilur;lum(Mi non exslinguitur^nec vori- ceptu8(ie9coniloret,qiioiif*quehomo HopuratUHa Dco
lu8 do|iruvutur noscit triaturi Uotitiu
; Dcitus non ; peccati merilo cecidisHot, id eal ad intcruum, ubi
polost siiporari: proptcroa Christi hu- iilii|uo otiain solobat peccatoria anima torijiiori.ot ad Bepulrrum,
iiumilas sino poccuto (tonnaiiHit.quiu paiinrt)in uni- ubi consiioveral [loccatoris caro coi rumpi;9ic tiiincn
lale porsonro (liviniltts accepit,(^u(D naturuliler pec- ut noc Christi caro in sopuluro corruiiiperetur, nec
caro non novii.Uomo orgo Christug, quoniam pec- inrernidoloribu8animatorquorelur,quoniumaniina
catanon habuit propria,portartMlii;;nalu9 i^st aliona; immunig a pcccato non erat subdcnda nupplicio,ot
illurum uiiloiii u so voluil poccal:i porturi.cum qui- carnom aino pcccato non dobuil vitiarc corruplio.
bus tenobatur consortio naliirali.diconto .Vpostolo N.im quia peccan9hon)omeruitinseip90 persiippli-
;
Qui eniin smctificiit ct (]ui snnctificanlur cx uno om- cium dividi,quiamaluit a Deo qui dividi non poteat
nts. Propttr (]Uiim ciiusam non confwidUur fnilrcs projvaricatioiiis reatu disjungi.propterealaf^tum est
eos vociire, dicens : i\unlial>o noincn tumn Iratnbus ut peccatoris morscarnem peccutiadgepiilcruincor-
»Hm^//(-ft>Mi,ll,l2:/).<.xxi.-23).Isaia9 etiam prophcta, ^ nimpendain perdiiceret,animam('/)inf'erno torquen-
pielalishujusialilorelTectumpronunliat,uthomini3 dam prolinus manciparel. Sed haec ulciscenlis Dei
in eo nomen evidonler 09tendat,h;t?c dicens;D())/i/nff, jeqoitas tecit, qua* ideo taliter peccatorem addixit;
qui< crcfiidil audilui noslro et hradiium Domini cui quia ne peccaretante pra;dixit.H«c tuil retributio
reveliUum cst (/,<./?.uii,l)? Cum dicit brachium Do- peccatori reddoiidu.ut jusle peccdti^upplicium lue-
mini,diviuitatera Filii Dei ogtendit.ac dinnceps inci- ret.qui DeoJustoinjudtepeccasset.Utauiempeccator
piiliicarnationiset 135 Pass'onismYsterium pradi- esset gratuito munere liberatus.factum estul mor-
care:.4«)jiai//(iii///iM» coram ifm.ut (h) ptiei; ut radix tem corporis,quain a Deojustopeccaior 136 horao
in terrasilienti. i\'on est ei species, neque gloria. El pertulerat jusle.Dei Flliusa peccatore paierelurin-
vidimus cuni,ei non habuit speeiem, neque decorrm, justejet ad sepulcrura perveniret caro ju&ti,quou3-
sed species ejus sine lionore, el ahiecta prx omnilms que tuerat caro devoluta peocati ;etusque ad infer-
hominihus : Iwmo in plaga.el sdens ferre infirmita- numdescenderetaa iiiaSalvdtoris.ubi peccali merito
tein.quoniam (cj aversulus est.facies ijus dehunesrala torquebatur anima peccatoris. IIoc autem ideo ta-
est,nec aliquid asstimata esl. Hic })eccata nostra por- ctum est, ut per morientem temporaliter carnem
tat, et pro nobis dolit et nos existimavimus cum in donaretur vitaseternacarni^et per descenden-
justi
doloi-ibus esse,el in pla(ja,ct in ve.vatione tem infernumanimam justi.dolores solvereclur
: ipse aulem D ad
vulueralus esl propler iniquitatcs noslras,et infirmita- inferni. Utrumque autem Scriplura sancta non ta-
tus esl propter peccala nosfra. Brudilio pcicis nostrx cuit,de resurrectionequidemcarnis,sic beato Paulo
in eo (al.m eum), et livore ejus nos sanati sumus. loquente :Per hominem mors,et per hominem resur-
Oinnes ui ores erraviwus : homo a via sua erravit, et reclio morluorunv.el sicut in Adam omnes moriantur,
Dominus tradi'{it eum pro peccatis noslris, et ipse, ita et in Christo omnes vivificabuntur (I Cor. xv, 21,
quia mole traciatus est, non aperuil os : ut ovis ad 22).ldem homo Christusest.qui pro nobis etpontifex
immolandum aynus ante eum qui se
diictus est, etut factusestdum semetipsum passioniobtuIil,et hostia
londel sinc voce,sic non aperuit os suum. In htimilio- factus est dum passioiiem ipse suscCfdt. Huic dici-
iione juiiciiim ejus su' lalum est. Generalionem ejus tur Tu es sacerdos in ceternum, secundum ordtnem
:
quis e-iarrabtl? Quoniam tollHur a terra vita cjus,ab Melchisedech (Psul. cix, 4). Et ?acerdos tamen, et
iniquitatibus populi mei ductus est admortem (Ibid., hosuajbumanaenaturaBtamolficiacognoscunturesBe
BO da natura huiiianH loqiii doceret,aiijecit .Tfw/o- sicut bealus Petrusteslificatur, etdicit: Je^um aA'a-
lum aulem prr omnia pro similiiuduie ,absque pcccal n\ X:urcth, virum approbatum n Deo in vobis,virtutihus,
el p.iulo inferiud subdidit :0/n»iJ enini poidifex cx el signis,et prodigiis qux fecit per illum Deus inyne-
hominihus assumplus protiominibus cflnHiluilurinhis dio vestri, sicul vos scilis : hunc definito consilio, el
qUcT snnt ad Dtnim, utolJerdl dona et sarrifxcia pro prxsci-ntiaDei traditum,per minusiniqnorum {c)affi-
perciilii, ijui rondolere possil his qui ignora-it et er- gentes interemislis : quem Deus suscilavit, sotutis do-
rant.quoniitmet ipsecircumdalusest infirmitaie (Hebr. loribus inierni,jux'a quod impossibileerat teneriillum
v.l,2).In eo erRO quo circumdatus fuit innnnitale» ab eo Ubi etiam Davidicum illud
{Act. ii,22,23, 2i).
in eo condoluit ignorantiiPet erroribus no?tris,etin quod in primo iibroposuimustestimonium ita pro-
eo compassusest intirinitatibus nostris.ibiest enim tuiisse monslratur -.David enim dir.it in ip&um .Pro-
unitas compassionis, ubi est unitas unturalia; in eo videham Dominum coramme semper,quoniamadexlris
autemnobia pontifexillecompassusest,inquof'liam B csl mihi, ne commovear. Propter hoc jocundatum est
nos compatimur, dicente tieuto Apostolo IpseSpi curmeum, ct exnillavii lingua mea insuper el raro
: :
rilui leslimnnium reddit spi'-itui nosiro quod sumus mra requievit inspe.Quoniam non derelinquesanimam
(ilii Dei Si autem filii el hoeredes, hoeredes quidem meam in inferno,nec dabis sanctum luum viderecor-
Dei, cnhitreiles autem Chri.sti.Si lamen compalimur, ruptionem. Notas mihi fecisti vias vHx,et udimplebis
utet lu) congloriftcemur [liom. viii, 16, 17). Heatus me jocunditate cum facie tua [Psal.xv,S, 9,10).
qur>qut* Petrus ail hujus nosgratiam compasaionis Ibi beatus Petrus divino verespirituilluminalus,et
hortatur,dicen3 :Carissimi,»olite expavescere in fer- secundum Uomini sermoneni lux mumli eiyectus,
vore, qui ad lentationem vohis ht. Nolite pavere, tan- qualiter hunclocum intelligere deberemus.clarissi-
quamnovi vobis aliquid conlingat, sed ut communi- ma luce praedicatinnis ostendit, ne quis in Chrislo
cantes Christi /jassionibu.t i/audete,ut et in revelalione veram carnem sic inluliigeret.ut veram in illo ani-
glorix ejus gaudeitis e.vsullantes (/ Petr. iv, 12,13). m.im (lenegaret. Seqoitur ergo : Viri fraires, liceat
lo naluraergo humanapoiitifex illeveritalem susti- audenter dicere ad vos de palriarcha Duvid, quia et
nens pasiionis.ineautique novitcompati membris drfunctus esl, et se),ulius est, et sepulcrum ejus est
fiuis. Proplerea et Iteaius Pauhis dicebat :Ut adim apudnos usque in hndiernum di^^m. Propheta igilur
pleam ea qiiaedesuntpas\ionuin':hrisli in carne mea, Q cum esset,etsciret quia jurejuramlo jurasset illi Deus
pro corpore ejus, quodest Ecclesia {Coloss. i, 24). de fructu lumbi ejus sedere .^uper sedem ejus, provi-
Caput xxw.ynsquoque oportel compati et commori dens locutus est de resurrectione Chrisli, quia ncque
Chriytn. Siciit morimur rum Christ i, ita ah inferni derelicla est animn ejus in inferno, ncqite caro cjus
dolorihus lilierainur. IJivinilas Chri.^tti, neque car- vidit corruplionem (.Id. ii, 29, 30, 3I).In hoc i^'ilur
nrm in sepulcro, neque animnm in inferno dese- divinitasChrisiivirlutemsuaeimpHSsibilitatisosten-
ruil.
dit.quod (a/.qu8e)ubique semperatque inefTabiliter
Ouid aiiliTn minini (juoniam (nl. (|i)orl) pontifici prajsens.et secur.dumanimam suain in infernosine
noflro naturali commiinionc cnmpatimur,cuin nos doloribu3fuit,et3e^un.lum carnomsuain insepnlcro
beaius Apo.«ioluNetiam cum illo mortuosfsse teste- sinii corruptione jacuit, quia nec carni sua defuit
tur his verbis ; Si mortui eslis cum Christo, qui ad- cuio animam suain n iiirerno dolere non ainerel,
huc lanijuam vivrnles in mundo\b)decernitn '/Dicit noc animam suam in iiiferno deseruit cum in se-
commortuos esac commemorat, dicena :Fiielis ser- peccaloribus descendiase, subdidit dicens Factus :
mo.nnm »i commortui sumus, et convifemus; si sus- sum sicut homo sine adjutorio inler mnriuos liber
tinclnmus, el conrrgnahinnis (Ihid., 11). Pontifex {Ihid . .5).
ergo illcqui .^emcti/isumpronohis ohlulit[i\c.\xl .\[)0- Caput xxxii. Filius Dei ratione carnis dicitur mor-
{iii .
;
i :ii8. (Jiii b.. juxUi (Jr.ecum Tjvoo^aTOioiitv et !(•; \[i\ nis: Vicl. nec non Colou., Ant. et Baail. :
tuui, et veturrexim. Secunduin ilivmtlutem uniii \ iiotettiitit : iti qun etnrntmeiii e$iii etreumrntrtns
etl «f//if«r<Mi Vatrit el Filii mnt manufnrta tn e.r%fh>liaHone corporitcnmn, tncir-
Viinimtaiiicn ciiin hoIii nun iininicim rt rfnimnl- eumrtstonr C.hritti, evnieiiulti rt tn baiilitmo, in quo
turolur in ('•liiixlii, lUDplnr (iiiiliitoiii |M<rntiMnt Doi )*t rt ronturrtxtitn f>er fidem oiieraltnntt hei, i/ui tUiet'
hoiniiiit), KilitiH Dui (Jioiliir.TiorluuM. (jiioiluviilnnler tavitiilum a mortuii. l-t voi, eum tnortui etutii tn lie-
hiH vorbiH l'itiiluH ii|M)>tiiltiH |irol(<Hlulur : .Si entm, liett» et firit fiulio eaenii vetlr.r, convivi^cavU eum tilo,
eum iiiimiii i's.sriiius, reroiirtli.tlitumn.^ Drn i>er mor- lioiiitn» i'(i/>iJ i<miiiit iteltcta, ilrletii ifuoit intveriuin noi
tem h'itii ejus.multo mitijn reroiieilinlt mtlvi ertmusin entt r/iirograplium {d) ileerelt ijunil ernt rutitrunum
t>ila ifisiun {Hoin. v, 1(1). KtirHiiH Kiliiiiii Dol rnsur- ni/hit, et tpsum tulit de medto, uffiyent illud rruct,
ruxisHn l'nlri |)ri)HiuMitiimb llriiiuliir, JinlaiiiH ml oro- exuensserame .prineipatiuet potettate» trailuxtl cort'
(Itilitutiiiii Clirii*li litlitor ('xliortaiitiH .-
Vos esti% ftlii fiiienlrr, fialam triumphans illut in nemetiptn lCol. ii,
profilwtiirum, tl te.\tiiiiiritl i ijuol ili^iiii.sHit IU'us itil M-ir>). Non noHciiiiUH hunc lucuiii u<i purHonain Po.
imtre.s rostros, diirns uil .llintham : Et in semiiif luo triHU tiiiii niillinrnrorri ; Bcrl oxcoiinuxiiinu vcrhorum
heneilirenlur omnes familiie lrrr.7' :voliis firimum sus- Ricaulaf/^^li^K^^ntinucrrdat :ntrntio,ma^iB idrapiluli
ritans Drn» Filiiim .^num, mi.iit eum hrneilirentem liiijuH HonBua oHtendit.til unus i(ldiiM]ue riliun^non
t'ohit,ulconi<rrintM' unitsiiui.K.iue a neiiuttiasuu {.lcl.
chriHtuH HiiHcitntuB chI, miI etiarn Deui
[; y„|j,,„ .|ul
tii, 21, 2.'>K Ktiam iti hoc oupiluli), (|ii(>m «omon i|iH(^ i|(ii llhriHtuiii HUHcituvit, uiiparcal : ut conHtet
.Abr.ihu-momor.il.oiiiiidom Filiiim Dci boutusPetrua ApoHluliini in hoo Inco Dei noincn uil illam «crnpi-
appollut : non oiiim iiivi<liturl'.hriHtii!<. [it) ()m lunion, tornain Filii, (|uii> ohI px l>iilrc, Hutiatunliam, numen
iil noii tiociinddiii i<l (iiioil oA ox I)<m> Pulro, acd sc- voro Cliristi ud oiiiii, (]un(ii i*x hominf» Dci FiliuH
cuniliiii) id<|iioi| i>3l oxsomino.Miinh.T.co^noscHturu Huinpsit, rctulissn imturuin, di^Miurn pr.-eomnihus
iiiortuisaiirroxisao, prixinituloporsonio in quu Deus (lui^ena : Doclor gentium in fide et vciitate, ut Hicut
(>t homo unusostC.hrisluH, non inconjiruoDoi Filiiis
ouindomChristum.qui auscitutuBCHt, prfcdicavitho-
(lioilur suscitalii;^. Ciijiis nl socuiuiiim divinltfitom
mincm, dicona Pcr hominem mors, et per hominem
:
qui Buam carnem illa qua (n/. qu.i') (equalis esl Pa-
/-7 Doiiiiiiuni cum,ct Cliristum lh'us fccil /luiic Jc.<>um ;
tri potcntia suscitavit, Deurn verissimo pr.-udicaret,
iiuem ros cruci[ixislis [.4(7. ii, 36] scriptum est ;
siculhiijiis loci tcxtU3claramaniCe3tatione vul^iuvit.
ctiam Quia .'nniicntiti ivditicavit sibi domum [Prov. r ,^
: •. -.ou •
. •
In resurroctiouo quoiiuo ejus invenitur ipso {Ibid., autem, Paulo teste, omnia
15). Haec
operis
.•equalilas, quia una esl Patris Filiique majestas. De Deus fecit, qui Christum a mortuis suscilavit. At-
Paire quippe sic beatus loquitur Petrns tendaluritaque si Pater chirographum cruci aftlxit,
: Vobispri-
Paler se carne exuit, P.iter principatus et po-
mum Deu.^ susciLins Filium suum, misil eum benedi-
si si
Filius loquitur ad Jud;eos: Solrite lemjiluin hoc, et et si haec omniapaternae potuerinlcoaptari personae,
in iribus diebus susci'abo illud {Joan. ii, 19), quod ^ digne negahitur Filius hic ab Apostolo designatus
Joannes aperuit dicens : Ipse aulcmdicebal deteiuplo ille scilicet Deus qui Ghristum amortuis suscitavit.
inhabitot) omnis pleniludo divinitatis corporaliter, et gnafus est lieri, et in eo quod in se Iradidit ipse di-
estis in illo replcli, qui est coput omnis principatus et gnatus est tradi, et io eo quod in se occidi permisit
Patrol. LXV. iO
299 S. FULGfclNTII EPISCOPI HUSPFNSIS. 300
ipse 140 (lignalus esl rnori, sic in eo quod in se A vare, sicut Apostolus dicit : Nusqttam enitn angelos
suscitavii ipso dignatus cst suscilari. npjirchendil, scd serncn .Ibrahx apjirehcndit, unde
C.APIT xxxiv. Humanitns Chrisli non lota fuit in se- dchuit per omnia fralrihua $imiUri [Uebr. ii, 16, 17).
fju/cro nut inferno. sed tntn fuit ihi Recta
divitiitns. Siipcepitcrgo Fiiius Dei animam noslram, ideslme-
fides de humnnitite Cliristi el fnctis pju<. Vnrii erro-
lius noslrum,quiamelior est melioie noslro dequo ;
res circnChristmn. Mnrcinuit.T. Ehinnit.r. .\iiani.
Eitnominni. Apnllinnristx. Noe^ir.ii. Sabetlinni. Pn-
Joannes dicit Major est Deu^ corile nosiro (/ Joan.
:
fuil, ncctolaininrerno.sed in pepiilcropcpunflnm ve- potuitinfimo nostro («) infimus fieri, per, qucminfi-
r3mcarnemChristus»mortuusjacuit,etsecundumani- mum nostrnm in illud nornen quod snpcr omne no-
mam aii iniernum Christus descendit ac secundum :
men est meriiit exaltari, ut in nomine Jesu omne genu
eamdemanimam ab inferno adcarnem, quam insc- fleclalur.cwlesiium, terreslrium,elinfernorum, {b)et
pulcroroliquprai, rediit; se^undum divinilalprn vero omnis lingua confiteatur qma Dominus JesusCttrislus
suain. t]»n3 nec loco lenctiir, pec line concluditur, in gloria est Dci Palris {Philipp ii,g-ll). Qui etiam
totusfuitinsepuicrocum carne, totusininferno cum ^ iHos tormenti^ est interminabilibus tradilurus, qui
-_:
anima, acper hoc, _i 1. .: ..u: i.u_:_».._ „.,:_ "
plenusluit ubique Ohristus, quia
I ..„ ...
sancli Spiritusnaturam a substantia Patris P^iliique
..._..
nonestDeusab humanilatequamsusceperatsepara- discernunt, ut vel omninoeum personaliter essenon
tus, qiii ct inaninia sua fuit, utsolutis inferni dolo- pulent; vel.lanquam ministrum,meriti prorsusinle-
ribus al) inforno viclrix rediret, ct in carne sua fuit, rioris existiment ; ipsi sibi sua professionc (a/. ccn-
utcelcri resurrectionecorrumpi non posset. Totum fessior.e) contrarii, qui s.; vel in illo qui omnino
igiturhoniinemcumsuisinfirmitaMlius.sinepi^-ccato, non est, vel in eo q;ii Dcus non pst, credere confi-
Dei Filius pro noliis nrccepit : in toto traditus idem tentur.
Christussecundumsuiamcarnemestmortuus; totus
Capct XXXV. r>'e» pecsome pnriter riv-ficnut. Pariler
Christus secunduni solam animam ad iniernum de- ctiom regeuernnt. Unn cnrifns trium in nobis. Hahi-
srendit;idpmatqucinseparabilis(,hristussecundum tnnt in hohis. Dnnt grntinm. Templuin sumus totius
Trinitnlis. Repetuntur summntim qux dicta sunt de
solam oarnem dt; sepu lcro surrexil idom ntque in- :
ium pro.ccsusceptum homiiicm sinepeccalocognos- enim Domini c->:li firmati sunt, cl Spirilu oris ejus
omnis virtm eorum{Psnt. xxxii, 0). Quid ratrevel Fi-
cunt. Condemnaturus autem infidelcs, qui divcrsos
lio minus habere credilur, i (]uo virtus omnis coclo.
cujuslii>otperndiaBsectanturerrorPS,fiuippeineisita
simulobdiiratncordepprduranl, ulP03u«qiica vitaj rum firmata monstrntur ? Vilam dare nullus polest,
I
..
vivificahitel mirtalia corporu veslra.proidcr tnha-
, .
(a)Basil., inferiut.
(b) Ma. Corb., ut omnis lingua.
Al) TUA.s|.MlINIiI'M MU |||
(ttlhuffit'i'ftiloii'x esftfiuut l'Jtn$lui firii noln) titorluus ll)Wir(t<iN,iippK||iit : Chrntui nutrm titiiiiunm filiui in
t>si,inulti> iiiilur iiiiiijis jit.Utftf.ili iiitnr iii luuuunieiii- domo yuii.ijuT dovtu» >io> luinui, iiyuii/rm fntHfium
sitts siilri t<riiuus tih »ni f>rr tiisuin(Hoiii, v, H,_y). Kiil rl gliiititm npri uniue nd linrm linnam rrttnenmui
in iKiliiH «liuiii (Mu-iliiH i:liriHli,ilit*onti) A|mi«U)Iu:(^hii (llehr. tii, i\). .Nmn ol iptum corpua Killl ,el doiiiuin
uos sryimihii u Ciirttulr lJiri.Ui{l{.<iii. viii. :!.'))? (<;) Kl Mcriptiini "iiiiirtii noiiiinnvit ««l Inmpluin.ruiii Hloil
«llo loiii : .'<firf rliitin sui>rrriiiinrnlfin nrifntiT ruri- Hul(iin()n:.S<i/"ii'«///t .vdtltfttlnt ithi domum iProv. IX,
tiitftn CJiri.\ti,ft imiilrnmiui in oinnfin jitrnilitttinrm I); nl «vnii^cllRln liulc arnnui riincord'irig til : Iptt
/MJ (RiJif.s. III, I '1. Kiidiini i'mI iii noliiH oliiuii nirl- autrm dirrbal dr trnipto corporii lui {Joan. ti, 21). 81
t'i8 SpintiM Hiincli.tlo i|iia Paiiliirt il ioit:f //M^cro igi- fr^o (|ui)'l ciir|)UHONl Chrinii lcmplurii fil Chriili,
turvos, I l*J frulrfi, jirr l)oinin>tm iiostrnm Jrtum noHqiiiiqiio tompliiin ojuu NUinuf.quo» corpuii cju»
(Jin.stum, ft i>fr i'uritulfm Sinriin.i snnflnnom. xv, 0880 conlirmat Apo8tolu«, dicciiB : f^oi eitit rorput
;U)). Kl tilio liiro : Curitus Dri tlilju.ut rtt in coriiUiut Chrtsti, rt mrmbra (/ Cor. xii, 27). Tcmplum elinm
ntislns i>rr Siiirilum stfiftumqni iliitU'> mt nohi^{Hoin. Spirilu» HMncti nos phho mnnil'e»tc commemorat,
v,r>). Kt (liMUio ilirit : h'rufliis aulnn S;)/rj/((< rsl ftt- yrsritis,\\\t\\\\c\\n,iiuiit mrmhra vrstra tr>iiplum'd/;il
ritus, iiiiuiiiuin, i>ii.v {(iul.tf. v, '22). Ilitlniil iit iiobiH t| Spirtiu^ sttnrli, fst,qurm hnbrtii u Deo
iiui tn vobii
l'ator,hubiliit KiIium, htibitHt Spirilna Mtinctnf), quia (/ Cor. vi,lt>)? llbi «uin [)oura qiioquo monHlravil,
srriptuni ••st : Inhubiliitio in iltis, rt intiiitbulnho (II IbIu I 13 subjioiens: Et non rtlis vcstri;empU cnim
(,"()r.vi,l(>). Oo l'ilio (|iiO(iii('. ilicil A|to,'.lolii8 : In in- estit prrtio inai/no glorilirale iiiilur rl portatr Drum
ieriorr ttoininf huhitarf Chri.<!tuin, pcr liiifin.in fordi- tn forporr vrntro {Ibid., 15). Ii(jc laiiicn tPtnplum
hus i'f'.v/ri.<(f '/)/«'*• III, l(i, 17). Spiriliim (|iioi|iic. 8un- Spiritussancti membruChristiessc to9tatur,diccnB:
cluiu liis vorbis in nobis buDiluro coiinrinut:A/rffi'/».? Nesrilis quia corpora vestra mcmbra Christi tunt ".'
(/i/»(i irmplum D; i fi.<ilis,ft Spirilus Dfi liahitat in vo- Dicaliirigitnr sicodorumvirtiitcrn potuit firtrnrc(jui
bis (l Cor. 111, Ifi) ? Ki. ut osl(>nilorel oiimdom esse non est l)cus?si potcst vivilicarc ({iii non est Doua?
Spiritum Doi (|ui Spirilns sunclus csi, Timotbcum si potcst in baptismalia rogcnprutione Banctificare
sic lulinonct liiccns : lionnm ticpositum custoili per <iui non est Deus ? si polesl caritalera tribuere qui
Spiritum sniifluni ijui Imhitut in nobis [II Tivi. \,\i\ iion cst l)eus?8i potest in rredentibus hubitare (jui
Dat graliam Pator, dat gratiam Fiiiiia, dal ^raliam non cst Dous ? si potcst gratiam darc qui non esl
Spiritiis saiictiis, siciit pravlicator vcritatis, l'liristo Dcus? si polcst templum raerabra Christi habere
iii sc loqucnto, tcstaliir : Crnlin vobis et pa.v a lh'0 quinon estl)cu9?etdi^no Spirilus sanctus negabitur
l\ilre nostro. et Domino Jesu Christo (Itom. i, 7). De -, Dous. Rursus dicatur si ea qujB de Spiritu sancto
Spiritu (luoque sancto scriptnm ost in Actibus apo- commemorata siint potestaliqua creatnra facert'?ot
sloloruin.ciiniPotrusaci dooondumijornpliunuibipso digneSpiritussanctusdicelurcrealura.Siautemhiec
Spiritu mitteretur:^()(/»irH/e autcm Pelro verhahic, croaluraspossibilianunquamfiu;runt,etinveniunlur
cecidit 5>pirilus stniftus .uiper onines qui tittiiiebant in Spiritu sancto, qua* timcn soli competunt Deo,
verbum,el ob.ttupnerunt e.v c rfumrision'' /itlflcf 7«i non dcbomus naliiraliter divcrsura a Patre Filioque
veneranl cam /'ftro; quiaef in natione.-^ graliaSiiri- diccre,qiicm in operuoi potenlia divorsum non pos-
lus sauetidilpisa esl(,{cl.x,\\, .i5). Sunius lemphim sumus invenire. Ac si ex unitate operis unitas esl
Patris.siimus templum Kilii.sumus templum Spiri- agnoscenda virtulis;nec quisquam dubitet Patrem,
tiis sancli,siciit(/()I\uilo doclore didicimiis, qni ait: etFilium. et Spiritum sanctura, personarura Trini-
ros eniw esti.t iemplum Dei vivi{n L\'i'.vi,15).Ei alio tate sorvata.unum Deum naturalitor dicere,qui po-
loco-.Siqui^auieintemplum Deiviolaeeril,dispertiet it- luit universa solva voluntate condere, qui cuncta
lum Deus: templum fnim Dei .<!nnclum esi,quoil estis vos potest virtutis omnipotentia gubernare, qui orania
(/ (..\ir.iii,l7) ; Kilii qiioqno temphim sinnus, cuju3 potest imraensitate divinitatis implere.
domussumus.Nam el ipse Filius templum domum C.\Pi'T xxxvi. Peroralio ad reyem Trasimundum
vocavit, dicente evangelista : .iscendit Jesus Hiero- Arianum.
solynam, el invenit in templo vendentes boves et ovcs D Haec,ul Dorainus dedit.clementissime rex. malui
(J()!j)/.ii,l3 Quos oum de tcraplo proti-
etseq.), etc. tua3 pietati scribcre quam omniraodis reticere, ne
nus cjecisset.vpndentibus cohimbas dixit .\nfer1e : silendo aut «stimarersuperbus.aut de fidei nostrae
isla hinc, et nolite facere domum Patris mei domum veritato putarer arabiguus.cum Ecclesiam catholi-
negotiationis{lbid., 16). Siiniliter David id(a/. ideni) cara solaraChristuscoIumbam suain voluerit appel-
esse lomphim Dei quod donuim in psalmis ostondit, lari, d:cens Una
est columba mea, una est dilecta
:
(a) Aberait hflpc e-iitis Cnlon. ct Ant. (/))Bisil., sirut a Paulo lioctore.
; rostituta
3unt ex mss Corb. et Victor. Basil. vero sic legit (ciColou et Basil. non habent /uum Ms. Gorb. et
:
roipioscendam superubundanlein
i/<')n:.l;/
Cfliynitionis Antuerp. habeut.
carilatem Christi. ((/) Basil., iemflum sunt.
303 S. FULGKNTII EPISCOPI RUSPExNSIS 304
tur a?qualem.Solav*>ro possirlet veritatem simplici- X deres largilatera divini munfiris. et poteslatem non
talis.qu* unain veram elsicnplicem credit subslan- minuas largitoris;ut qui tibi temporale donavitre-
liam Tnnitatis.Oramus autem L)eum,ut aures cle- giium.fJonet etiam sempiternum. Ipse enim dicit :
menlia? luie verbo verilatia placidas ifdrlat, cl pio Eox qui me glorificant, (jlonficaho J licg. ii, 30).
cordi tuo lumen sapientix spiritalis infutidat,ulFi- 0uodip3aTrinitasfaciat,qu.X' unusetvcruscstDeus:
lium Dei Deuni.et Dominum nostruni Jcsnro Chri- Qui potestomninfaceresupraquam petimuxaut inlel-
stnm sic hnnoriliccs.sicut honori(lcHS Palrcm: me- li<jimut (Ephrs.w, 20) ex ipsoenim. el per ipsum,
:
returenim hoc a te, ut eum qui te lecit Patre tuo (a)rt VI ipso suulomniu (H>m. xi, 30). Ipsi gloria in
Cap. II. Trnor inlrrrogntionis sujicr continentia que apo.«tnlica satagensoarifato^tanqnam paricti in-
uxoris.Commixlio conjugulis in sc mnla non cst. scd clinafo,et macerioe impuUm (al. depulsae^ non ne-
ventisqup j.ictalus.diim pcriculorum inonrta praica- iniiiiia reposcentis exaclio:u8quo adco namquc nu
(n) M». Victor., Dco quoi conlinentiam dehranl hujuliim ac drsltnam c<rli.
eliam mnjugjii srrviirc pnst volum. (cjKrliti \\nbpni,necjuhcrct rcddendum mulupr con
(f>)Hesiinnm,\<i est fulcrum,fulcimer:\la. Arnohius scnswnrs o//j(iMm,8ed concinnior videlur nksa.Corb
l.licuntra guales circa lineui Atlanlem gestalorem,
: et Vici.leclic.
80S KIMSTOI.A I. .'()(,
olor, iil tit imiliiriH m (•nriiorii viri. fl in uxoi m i'"r- altcri, (|oiMi|iiiN hiin pro «"lu 1' 'ii
iioro viri |)iil(iHliitt<iii iit(|iiiili prorriiin .jiirn runllriiiol, proplor (riiKiiilulcin cariiii r i:
diuiMiM: Wu/ifV .1141 ('('r/»(iri« fuiti-stiili^m tton (ii| huhtl, (|ulu tftal prirlliuin cnnrumliPixii tnodMiii tranail.U-
$0tl J>l>; iimiUlrr iiutrm et vtr lut roriiont f/olDttaltm iiien coiiJiiKaliMit lorrninuiii nuo flicedil ; al liect
non liohtU, M-il inultiir (//>»'/., 4). Alio iiuliuii loco coiiti uliui ciiriiuli* inllriKitai ciil| '
i( !••
iiiotn liitit: Qniit iion rst i>olrtln» tust n Iko [llom. iiion iiupliuliH iiilo^nta» VRniam. .. ,
: -^ • t'ilit
Cai'. III. lUi-nditm ronjuuio fnofiter iirolem, non JiiKulo pliiN i|uarn oporint exiKil (al. eseKi(), Md
proi>lt-r lihilinetn. (\ lliijim inilur potohtnliH iiiciil- qoiu unu ie^itiiiin (ul. ioKltiriiu) nc(-i'|ttii •
«,
iitlnhuluH, uiloritiii non ri-quint. Hi tuiiion noii ' i-
puliiliHosl uHiiH,orii(-io^iKMi(Mi>ii liiviiiitun 'I-
HiiiiHlilia-loniiimiiii IriuiK^rfili liloiiiiioHUM iioiipor- coniiu) opcru, qon) tuntuui vulcnt in i li-
initlnturoxooPHUH. Juslitiu vcro ulou^li conjuBii hwc •liunu, iil noii hoIuiii qui cunju(,;iiii utuntur muI qui
e!«t, ul nou cxploiKlm liliiilini», HubHli^uonilir
pro- ooutincnloH tunt, Hcd uliitni vir^^inf^ ml |ir.f)tiiium
lirt obtonlii nilii ("oiiJu^oh roiinriio Ifliiiporo iiiiHcoun- vir^jinitutiH pfrvnniro non poHsint, ci opora tniaori-
lur. lu illi8iiuuM|iii' lioniH (lum lccil iJouH, invuiiitiir .. conliu? cnritutiHi|oo noKloxennt. 8i vcro ((uin iuleo
cftHlu oopululio uxoriBol viri; in qiiibu» Doi,upoi ibuH tuH uperibu» boiiiH tuotuiii servavcrit io uxoro tein-
iibi(lt)noupolc»tinveiiiri;nocttlii|uuiulojuHlitiu)C('n' peridii, ut fllioruui prucroundurum cauna tantucn-
^•ruil, (lun) iuoi lioiiiiiiiliUH ox (iono conililiiinlH («/, modo misccatur uxori, niulta I ludn tulin c.^t prnciil-
coudltori!'), pcd pcccutitiis» cx vitio priniu) prn)- duliio di;.MiUH, Hi quiH hoc noHtrin potcHl iniplore
hibcndurt sil lubnca> voluplatia exccssus. Quocirca, csl in Kpistola ad llebrajos: Quia furnicutures et adul-
8\ conjugalis usus caleiiua temperelur, ut non «a- teros jiulirahil Deus {llcbr. xiii, 4). El iu Epistola
tuanlilibidiniunimusservial, eed provcnluin nasci- quamadCorinthios 141 9crip?it Apostolus.dicitur:
turiH prolis altenilat, ol cuin nata fucrit dihiondam iVo/i7<' crrarc: urque (ornicarij, uetjue idolis seriitn-
celoriusspirilnligcncrationenon ne|j:ligat,non liopn- C iex, neque (iilulle>i, ueque molles, nequc maxrulorum
laturlidclibusconjugibusad pcccaluiiicarnisiniiuita concuhitores, ncque fures, neque aiori, neqneehriosi,
commixtio, quia ot conjugalis serval confoedpralio neque malcdici, neque rapaces, regnum Dei posside-
castilatem, et verecundia custodit modcsla tcinpc- bunl (/ Cor. vi, 9, 10). Rursua inler opera curnis
riom.ot Deo dicandainconjuj^aliscxliibel IVcuniiilas idem aposlolusrauluslornica ionem.lmmunditiam,
proleiu, (h) ut ct Redemptori.s opc homojam natus luxuriamqoedinumerat; in quorum conclusione di-
reformeturbaptismati8sacramonlo,cujusopf>reprius cit: Quoniam quit ilia agunt regnum Dei non (c) con-
formatur in utoro; et illum habeathumana natura sequentur [Galat. v, 21). Praemonet etiam ne tugeat
bonenciosecundaenalivilatis patrcm.qucm in pnmu mullos ex his qui anle peccaverunt, et nim egerunt
nativitale su* condilioni» agnoscit auclorom. ptvniteutitim (li) supcr immuntiitia, el fornicatione, et
8. Conjugatus orgo si fornicetur damnabilitor imjtudicitia, quam gesserunt {II Cor. xii, 21).
peccat ; si non desoral. sed in
vero thori fidem Deo reddenda ahsque exrusulione. - Cap. V. Vota
uxore t^ua. naturali doniaxat usu, aliqnantulnm in- 1. Igitur (luia do qoalitale conJuj:ii. quod Dominus 1
temperalus (a/. intcmpcratius) excedat, non soium donavit. diximus.iliud est consequenter tota sollici-
scilioet geueralionemqujErenSjSedaliquaudolibidini tudine pertractandum, quidnam vestrae voluntatis
carnis obediens,hoc quidem sine culpa non facit; D praeQxerit (si qua lunc potuit esse) devotio. Neque
lalis autem culpa citius beno operar.ti atqoe oranti enim quia in rebus (at. rebus) a Deo cnncessis usus
remitlitur, qn\\ ipsi conjugi servatmaritalisc^ritas hominibus non interdicitur, ideo debet Lomo quod
tidem, in qua uon potest maritalis infirmitas custo- voverit Deo non reddere,cum scriplum sit: Reddam
diretemperieiu;etsi nuptialisin uxore modestianon tibi votii mea, quw di^linxerunt lahin mea(Psal.Lxv,
tenetur, a nuptiali tamen fide nullaimmoderatioue 13). iit nequisquara sibi vellft excusationem tribu-
disceditur. iationis ad frustranda;licentiam [>romissionis assu-
Cap. IV. St'ri'«/ii fhori fidc^ maculain Uhidinis diluit. merc.nec se [>utaret voti rerum,6i se dixisset ad ali-
Omnisfornicatio damnahilis prcescrtim inronjuge. — quid vovendum non volnntate sed tribulatione com-
9. Retenta ergo thori fides maculam diluit quam pulsum, docens beatus David omnia esse Deo red-
(a) Ita mss. Corb. et Victor. nec non Anl.et Basil. (c) Ita ms. Corb. et Graecus Aposloli textus. Editi
Colon. vero, non habeat, sed i"r, .^imiliter... non vero omnes. con.<!equuntur.
habcat, elc. (d) Ms.Corh., Super immunditiam,et fot nicaiionem,
(b) Mss. Gorb. et Victor., ut Dei Redemptoris. et impudicitiam.
307 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSIS 308
Sed el in DeuleroDomio scriptum est: Si aulem vove- sationem justam suae pia-varicationis inveniet,qucm
rts volun Doniino Deo tuo, non la^dahisrediiere illiid, nemo compulit ut voveret.
quia e.cquircnsc.rquircl Dominus Deusa le.eleril in le 14. Est plane aliquid diccrncnduni iiitcr votum
peccalum.Siaulem nolueris vovcre.nonerilin tepccca- virL;inisaulvidu;r,et inlervolum ooruinqui tenentur
Itim. Quxcxeunt per labia tuacuslodies, et facies quem- vinculo conjugali.Nec enim lanta esl vovendi liccn-
ttdmodum roveris Deo tuo volum quod loculus es ore tia vel libertasviro sive mulieri potcstatcm sui cnr-
luo (Deut. xviii, 24j.Dicit et Salomon: Statim ut vo- poris non hahcnli,quantaest vidu.-pcuilibet aut vir-
veris volum Domino, non tardahis rcddcre illud. Tu gini: conjujjato enim,vel conjugatae,corporalis con-
itaqttequcEvoverisreddere.Bonumfslnon voverc,quani tinentitc vovenda; facullas plena non s-uppetit, cujus
vovis.^e et ncn solvcrc (Eccle. v, 3, i). corpus non in sua,sed in conjugispolestateconsistit,
Cai>. VI. Ilcs lirit.T post votum /tuni illicitse. Conli- secundiim illud Apostoli dirfum, quod supra posui-
nentin' volo ohstrirli^ conjtiqiumreodjtiir illicilum. — n
B
"^"^ • ^tuHcr sui corporis potrstntem non habet, sed
12. Proinde licitarum rerum ususlicitc curn tempe- vir; similiter autcm et virsui corporis polestutem non
rantia geriiur, donec rei licitae renuntiatio non vo- habet, sed mulicr (/ Cor. vii, 4). Non itaque sinitur
vctur.etquandiu non ti^netur ex utriusque,id cst ex abtque conjugis v-lutitate continenliam assumere,
maritiuxori?queconsensu,perpetuacontinentiaepro- cujus corpus non in propria potcsialc hoc cnini :
missio.non est illicita conjugalisadmixtio com- («/. quisque rccfa of firina dovolione solus promiltit,
mixtio). Scriptum est enira: Si duxeris uxorem, non quod sui tantum juris esse cngnoveril. (a) Talc est
peccasti; et ,h nupserit virgo, non peccavil (/ Cor.vii), enim iit velit quisque cotporis sui, quod estin con-
28). Verumtamen cum [al. clsij non peocet virgo jugis poteslate, coiitincnliuui prolileii, quaie si quis
quaenubitjinveniluraliquavirgo peccarc si nupscrit: de allerius substaiitia aut eleemoysnam (acere aul
non enim peccat virgo nubens, si virginitatem Deo sacrificium coDeturofTerre: Deusautem noster(sicul
priusquam nuberet in corde non vovit. Caeterura si ipse feslatur) dilii/it justiliam, el odio habet rapinam
(qucmadmodum dixit Apostolus(j/fl/M!7 in Cnrtle svo in holocausto 'Isai. r.xi.8).
ftrmu non liabens ncccssilatem, potestalem autem liu- i5. Illa itaqup inter conjiigos est continentia? corta
bens sux voluntatis, et hoc judicuvit in corde suo,ser- promissio.quaBfuerilulriusqueconsensiunefirmala;
vare virginitatcm suam {Ilnd., 37), gravitcrpostmo- quam cum vir et mulier sibi consentienlesconcoidi
dum peccat, si post dicatam virginitatein Doo, vo- voluniHfp,lanqu<im sacrificium inodoreinsuavifatis.
luerithumanoserviroconnuliio.Nametvidua*;quas- super altare lidei, Den vcro ac summo in fcmplo sui
dam beatiis Paulus vinculo pronunliat daninationis cordis obtulerint,nec mulier ult(?rius in viri,ncc vir
obstrictas, quia scilicet postconlineiitiae professio- inmulieriscorpore, adreposcendumdebitumconju-
nemnubcndi receptam uonabjiciunl voluiilateir.De galcpotesthaberclegitimam potestateni.Sicut enim
quibusevilHndis Tiraotheum sicinstruil:/l(/()/('5rert- priu.--(iuam Deo siimil vovcrent reprehensibilis fuit
tiorcs autem vtdtiasdcvitn; cum enim tii.turial(f fuc- unius oblatio, quia legitimi consortis deorat asscn-
rint in Chriato, 148 uvberevoltint,hab^ntcs rfatnna- sus: ita cum pari oblulorit ulcrqucconscnsu, quod
lionctn, quia primam fidcm irritam fecerunt {I Tim.v, cst inpeparabililer(/>) iitriusquc cnmmunc, non eril
1 1). Adiinit igitur concumbendi liccntiam cnnlincn- impunitus. si (juis miinus Den volunlarin devotionc
tiae proinis.^-io, nec solatalibu? roinicitlio intcrdici- oblatum, illicito crt^didcrit operc teineranduiii.
tur,std etiam maritalis admixtio prt Iii!'etur,etprffi- C.\p. viii. Quinon toto animo vovit, eo magis dam-
varicatric^m voluntatem fonft culpabilis ncxus, nahiliscsl De volo iiihil licel rctincre aut rcpctere. —
eliamsi nullus in nperc consoijualiir ofroclii-.Noqtic \(). Qund si fnrlo (inis nnn lolo animo vovissc cause-
enim frusfra scriptum cst (]uia Concupisrcntia ctim tur, pn magis d-imnabili': orit. qund non simplcx ad
Cap. VII. Pion est conjugihus licentia vovendi, sicut quia .Spiritus sanctus disciplino! (
l]ugiet ficlum,rl ctu-
(crct se a cogitalionibus qu.r sunl sinc i^itellectu (Sap-
solulis. ijuia corporis sui polcslutcm non Itahtnt. To-
tum cniilincntia' ohlii/at,si fiul con.".n.\u utriu quccon- I, 5). Alin qunqno ioro firlos sancta Scriplura sic in-
ju(iis. — 13. Quocirca nnn snlutn a virgiiiibus infe- cropat; Vte duplici cnrde, et tuhiis .irelrratis et ma-
prila?,vcrum eliam n viduisaiqne conjugibus debct nihus vielrfacientihus, et i eccalori ingre>Jienti terratn
Den dioata continentin cum timore et tremoreser- duiihus viis{Eccli. ii, 14).
vari. Ouia i>riusqunm cif aliquis voti rcus, nnn con- IT.Quum sit autem maliim, qunmque sollirito lu-
conlincnlijPBiveinleiiritatisobstrinxerit.gravigsimo prPtioagriquanidnmpartraiinfidelitersubtrahentes,
(a) Msa. Corb. ct Vicl., Talc est autem. (b) Ms. Corb., ulriquc.
:i()i) i:i>IST()I,A I 310
noii noliiin VDX n|)()Htr)liuit,lnii(|uiun ilivlni Jiiiih|) 'i- A i)Ht fll initnllri non poteil ; el boo* p«l«oll det, mI
VHHoroH, incrrpiivit («W.incropiilD.Hfd rlliini ttviri- (|iintrontl ndinvflntione* n«i prirparet.el bfn<< piil<
lua JiiHtiluitorloHtiH ocolilil. HnulnM tli<niituii l'i'lriiH, niinli ipHo aporial.ul vi pi^nrlralU vilm rnellorle in-
Mitii Holiiin IriiiiiliH vitiii niciiKirutiiiii Aniiniiini ilixil triH-ui j ; iiiiiinn,Hi i|uiii ad hiir pluN mtilr •lui iniiriiil-
oliiii)Xiiiiii,i|iiiii olwiiii cor itJiiH 11 Hiiiaiiii itriniuiitia- liilii Bullloiluit i|u.iiii iln i)oiiiiiii viiliiti «iiiiiui, !
vit itnplitiinii, iliuoiiH: Anntiia,ciir i»i/'/r'i't( Sutnnn» ronlinenliani non novilcarnii,coiilin«al ab iiiiqui*
ror tuiiin virutiri le Si>irilui Kinrlo. ul Iriiuilnrei dt titc.ct niciit dflcet ulalur uxorrt : nialillani alque
firrlio (i(//'/ .*•
yonuf tiiiiiiiuii lihi tiiiii:rliif ,rl iriiundu- nvaritinm rti^liil.ot noii rondcrnnnliiliirtn/ >
'
liim iM liia rnil fiolr.stiiie ^ (u) (Juiit uliiiue frri^tihorif ni'lur(,Hi ci)n|u^'idoliituni rcildul non hiI .., ...;. : i i .
Non hotntnihus intnitiiun fs,i>rii Dro \.\rl, v, 'A, 4). Hi non inviduB.non conlontioHU«,non llcluii,non mali-
(|tii8 i^iliu riMii Doiiiino juni ilitvotuin citrnuli victu» gnu8,nun lili^iuHUH^nun aupcrbua, oun rap«x, non
iilitrcbrii crrilii|i'ril ilonim rcpDHccniliim.nDii cHtln- uvariin : i|uantiim ud ipHuin attinot, pacnin habcra
^ilimuH rni Hiiii> poHM(i»SDr,MCi| ilivini juriH pntniin- (|ti/itrat, pf^rniciitrn nim tcnftat, nulli
cuni DiiiniliUH
liiitiir invnHor. Nco iniincriio CDntincnliii' |Rin df»- dctrnhnt,rurnamiciHlidem tflncat,inimiciH nunqunrn
votin violulor iininiiniluH niiilil, i|iioil HvaruM pocu- purliduMuut pcrjuruHcxiHtnt-.Bliena non rapiat.tequi-
iiiiit Iriiiiilutor (iiulivil. tuti pucuniuin non prie(ional ail in negoliin Jualun,
n ;
t'.Ai». IX. lU'S}>onsio (lU ititorroijnla ab initio rpi in opuribua piii8,niiliii nd lolLTtfiidus.turdua ad ru-
stohr. Verrrutidia m arlu roniuynli nervanitu. — tribuendiis injuriun; in lideHlabiliH,.iiiialorcttatilatia
lM.|»roin'lpounclRiiu.T.»iupcriii8ili!iputiituHunt,conR- ol pacia.Allendnt Salvaturia no8tridictum,i|uonobi8
(iciilia vohiHlcHlimoniiim por hibcnle pcr|icn(lilc.Kl RtiHnd facinmuH prn'ciplt,ct qiiid nccipiainiis ostcn-
81 (Hiiilcni conlincntiiini pnri vovistis «sscnsti, tcno- dit ; ail cnirn : Ditnitlite,et dtmtttrtur vobii : (iitte,et
rcm veblr;u dilccliuiii.s cuiu Uoi limoro scrvnlo .ol ai dahilur vvbis[Lue. vi, M). Si erj^o quuntuin poleBl
tO. Verumtamen, ut omnia veslra honeste fiant, „ tum impetus luroris impellit. scd quantum modus
r consultntionis pxposcit
^
in riddilioneconjugalis debiii,9ic inlirmitatem car- Pt si verberandus eet pro •
iiis ususexcipiatconjngalis.ut non Ciiro libidini sor. peccato famulus, non ulciscendi libido prsvaleat,
vint.sod animi virtus adjula divinilus Citrnalis con- sed squilasCbrisiiana potiusilli cIemenierv.oiisulat
cupiscenli.b rrenareslringat.Negotium naiii(]ue8ub- quein flageilal ; acsic elquandu justiiiapersequitur
stituendifi prolis ita debet a conjugibus perngi, ut culpam.non dcsil misericordia,qu8e modeste novit
pohserviente verecundiadum sead opnsfecunditatis tenuitre vindictam.
animus fidelis inclinat, modesliam simul nnturalis 21. Nutriantur filii. secundum Apostoli preece-
honestalis.Deo adjuvante, custodiat : praecipue au- ptum,;H disciplina el eorrevlione Dotnini {Ephes. vi,
tem observandum estlidelibusoonjugibus iit illa fu- 4), nec permittanturimpudice aut luxuriose vivere,
giant opera qu<e divina severitas et facienda prohi- cum non lasciviae,sed castitati ac temperantis proles
bet, et facta condemnat. H.'ec enim nec upoptolica debciit Chrisliaon servire. Ne jue enira rt de malis
doctrina fidelibus insinuare cessavit. ut al custo- operibus filiorum noneritin illa terribili examina-
diendam vitae bonae regulam prudenter instrueret tioneparentum negligenliajudicanda, cum etin hoc
salubriterque terreret. saeculo propterea Heli sacerdos (/ Heg. ii, 3) a Do-
(Iap. X. Coiitinentia a Deo otnnibus est e.vpt- mino reprobatus fuerit et abjectus.nou quia filiisin
tetida. De regimine lamilia', et tducalione prolis. D iniquitate consen>il, sed quia ptccantes niansueto
Regula 'profectus el perfeclioiiis in conjugip. — quamvis sermone monuerit,pri)hibere tamen com-
20. Magnum itanue bonnm est mulierem non tan- petentiseveritatecessavit.Migis autem pareniesqui
gere, quod debel omnis fitielis principaliter obser- vere diligunt filios. bene operando eis consulant,
vare : propter tornicationes tamen, quisquis, sive quam divitiascoHigendo ;ncdum filiislenacitersub-
conj ugalus,si ve a conjugio liber,si continentiam Deo stanliaooiligilur,opportunitasbonioperisomiitatur.
non vovit, et seipsura ad implendam conlinentiam Praeomnibus autem lideles meminerint con-
22
cernit invalidnm (quamvis ubi plena fuerit conti- jugali semper orationibus atque flee...osyni9 insi-
nendi vohintas, et ab orationeatque 150 operibus ptendum ;nec velintjngiter inipsacarnisinfirmitate
bonis non destiterit vera cordis humilitas, ille qui jacere.sed festinent [b) gradum vitfe potioris ascen-
dixit : Pelite, et dabilur vohis ; qu.vriie,et inrenietit ;
dere. Et ut ad virtutera continentise perveniat ani-
pulsate,el uperietur vobis [Malth.vn,!) ; quia veritas mus,tViagis magisque carnalis concupiscentiee com-
(a) ita ms. Corb. At editi Colon., Ant. et Basil. (/») Ms. Victor, gaudium.
Qni utique fecisti hoc, non es, etc.
3{1 S. FULGENTII EPISCOPI IIUSPENSIS 312
primaUir oxcpssus : ut dum, Deo adjuvante, illum \ necdeamissionesolatii lemporalis concidat animus
Buperaverinl gradum, in quo conjugalis infirmitas rebus dedilus.et de his saiubrem Iristitiam
seternis
veniam postuiat.celsiorein 151 possinl laudabiliter sumal, in quibus se ;tut minus aliquiil aut secuB j
obliiiere, in quo continentite virtus palmam vitse quam oportuit fecissc considerat.Propler quod Pau-
melioris ex?pectat. lus utraniquetristitiam non ininusopere docetquam
EPISTOLA 11.
{d)rctributionediscretam.Deniqueiniinasalutispro-
venlura,inalteramortisp06itumdemonslratexitium
AD GALLAM flDUAM.
direns: Qux enim secundum Deum est trislitia /»a'-
De Consolatione super morle marili, et de stalu nitentiam insalutem slabilem opcratur; s,xculi autem
viduarum.
tristitia mortem operalur (l Cor. vii, 10).
DominiBvere illustri et inCbristi timore vflnera- 4. Ne ifiitur modum,iodis-
ultra fidei Christianfle
bili filiae (lALLiC {n) Fulgentius, servorum Christi cretam teneas de marili morte tristitiam.nec amis-
famulus, in Domino saliitem. sum e.\istiiiies,sed pricmissum (u/.proaiissum),ncc
Ckpt.T:p\\mvM.Consol(itioGnllsedemortem(irilijuve- ipsius juvt-ntutem putes immature prfEcisain,quain
nis.Lausmarilidefundi — 1 .Antemen9esnli(|uotdia- interminabili videflaelernitalefirmatdm.l'ideliquip-
coni inei ex urbe remcantis certa narratione com- g pe &n]msi(\\c\iur:Renovabatursicutaquilxjuvenius
peri,non solura tui conjujiis obitum, vcrum etiam tua {Psal. cii, 5.
sanctura propo?iti tui tramitem.in quo jam ambu- Cap. III. Fideles non aufert atra dies. Dies magni-
las, illo deducente qni est via, veritas et vita {Joan. tudinis Chrisli, dies est extremi judicti. — 5. Absit
xiv, 6), qui fidelibus suis novit per momenlaneain aulem ut inCdtlium consentientes crroribus, aesti-
tristitiam donum sempiternae largiri laelitiaB, ct memusaut dicamus qui illum juvenemChristianura
quos viiltsalubriterde terrenis ad coelestia,paterna) Al)?tiilil, atra dies, el fiiuere luersit ncerbo.
benignitatis dispensatione, transferre. (ViRo. uEneid. vi, 428.)
sincera {ul. sincerellidelem, corde humilem, myri- verunt oculus eorum (/. Joan. ii, II). Illos ubi^tulit
bus mitem, operibus misericordem, conversafione atra dies quos ipsa Uix vera vehementer objurgans :
penitus innocentem. aetate jiivenpm, Hp peregrina- Ucr es! auteni,\r\q\i'\[,judicium, (juia lux in mundum
tione hujus vitaeadaeternamcoelestis patria^celeriter venit,et dilexerunt liominesmagnis teuebrus quam lu-
transtulit mansioncm, nisi ut,ct illi gaudia eeterna p cem; erant tnim eorum mala operu [Joan. iii, 10),
r ..i L.i-. f>W-i i: j: j. ti tp..i„., „,.„i „ ,.; „:„..;
Talessuntqui sicvivunt,
: t ,,» „
ut cum audierint
i:^ :„i
vocem ,
conferret.et tibi facultatem melius vivendi concede
ret. llli donavil ut porpore {b) spt.liatus sit cum Filii Dei.noii ad vil}tm,soil a.l judiciuin suscitenlur
Christo pine fine victurus ; tibi donavitut (iHcEsunt dicenlc Domino ; Quin venict horu.quando omnes qv
Domini(r) cogite? et, secundum aposloli Pauliser- in monumcntis sunt audicnt vocem fjus; ct prccedcn
monem.sis sanr,ia,etcorpore ct spirilu. Proindo sine qui bona fecerunlin resurrectionem vitse,qui veromalu
dubitationc crede quod divinitus dicitur,el cuiii di- egerunt,in resurrcclwncm judicii {Jsan. v, 28, 29). Li
leclione ppera quod promittitur, ut possis bene quia his uec brevis vita potcst |irodeste nec longa,
facere quod jubetur. consequenlcr de talibub in liliruSapientia; dicilur :
CiP. II. ,Vo7i dchent Christiani de mortuis ronlri- El .si quidem longa' vitx erunt, in nihilum computa-
quispem non habent.Duplrx tristiiia.
stari,.%icuf csetrri hunfur,el sine honore erit novissima scneclus illorum.
— 3. Primo mariti mortc [i-r aposloluin
igitur de Et st cclet ius defunrh fuerinl, non hab<bunt spem.
Paulum quid debeas fideliter tcnere tOr^no.Tt! ait ; nec in die tnagniludinit ulloculwncm {Cap. iii, 17).
pcr Jesum adf/ucet cum eo (/ Thess. iv, 13, U). Si nuratus esi paulo minusab angnlis ; tuncaulcm eiii
ergo vpr.T lidei tenaces sumus,Hi dc sermonibusDei dies inHgiiitudiiiis,quando,sccundum Joannis atlc-
nihilnin!pigiraus,8i ad luluraiii vil.im spe ccrlis^iu.a slalioneiii,! mnrs inali abscondi cu[iient in cavemi.s
tendimue,sidit;neDeum proximumqiie (iiligimii9,si montiuiii,dicri',le8 iiitmtibus ei petris : Ctiditc suf cr
non ab honiinibus innnem.sod a Deo vrram gltinain nox,rt ohscnndite nos a conccptu Patris sedentts.^^uiK
Christinni noriMnip exspedamus, nnn tlpbeiTiusuli- thronum, et ab ira Agni, qnoninm venit dies magnus
quf (\p (idelihus mortiiis ol.ut proprif «licam,dpdor- irir tltorum : et quis polcrit stare {Apoc. vi, 16) ? In
raipfitihiM nustris, nliquam, sicut iiili.lnle.'*. habere huc (lit^ iiiagniliifiinis m.ili non h.ibebunt ulluputio-
tristitiaiii. balubris etcnim 15^ noxia-.|ij() tnslili.r iKMii.scd increpulionciii ; iion fniiii audicnt VcnHc, :
dcbel in rorde nostro niauere diticretii) quaj til ut bcncdicli Pulris met perci) ilc regnum quod vobis pa-
ourdu.
ncxoH, propler lioo dc illi» Aponlolu»dicil:rri'>u/o-
merijitHr tiourm autem caniis hahehunt huju»moili [Vnil., W).
Cap. IV. //(»«u.<(;/irM(i(i»iHi,*'/iijiiirfiij,M<m
Miilicr cr^o innupla. oi*t vi.lii i, rui (irrfjri|.llur ul
bona. —1.
il
funifre acerbo, Non vita lotiga iinulcst, sfii
iiilHuncla,ctcorporHct npirilu, Kiciit ".orporrd.-nitli'
ChriMtiannxniitt^iii ()ni in liiiior(> Dci vix(M-it,i|unrun
((W. dcsiil) n.nrilo iiHr»iro, iic non deliei cordectr-
qno riicrit (IrlnnrluN n-tnlo rorpori», noii urcrho l'u
mn\ mor^itur, hoiI placitu Ucn Hubiiixue niuturilutc nulia cu^ilurc.
IrunHrcrlur. Lo^imuH nHmi|uc iii eodoiiiSupiuntitBli- \). .^unclu (luidciii HUiil CtinMi.iiioiuiii ronjo^-iii.
(luiu fl coiiju^itlic ilji cuhliluB cuBlodiiur iii corpcro,
l»ro.(,)ni(i arndtits lioiioi\iliili.s «•.</, iion iliuturtiii, ne-
que riiimrro anuontinromiiufuta: raniMinlautnnH-n- g ct purita^ (1 lci MTvalor in cordc.151 N«m i-l npd-
stolicn dicil auctoritni<: llonirabileconnulnumtnumr
sus homiuin, et ,vtas smrrtutis, vita immarulnta; qua^
Dcni(|uo m nibus,et ihorus tniniaruliilus [llebr. xiii, \\. Non cbI
phiritii Deo jacta. dilerta est (Sap. iv, H).
vr^o cnnnubiuin ox cuHuvionc peccuti, Hod cl ioBti-
Hub8C(]iioiililiiia bcno vivciilcni (|uoiii.laiii Dcn(|iio
pluciluiii ob boc ruptuni celoritcr dicit, ut nullain liitioiicDui ineo (|uod uibi conjugc» invicem car-
: el
nalio autrin (ud. <'m«»m) nuiiartlntis ob.^icurat bona, el honcstatis uc verecundin^ tenax, ab unu unu8,el ab
cnim rroi Deo aniuia tllius: proplrr hor prope- tur viro: conjugalis uutem cnslitas mag's debetur
Placlla
ravil de niedia iniquitalr illuvi rdiirerc {Ibid., lt,l'2, Christo quam viro, quia etcorpus tunc vere castuni
nempo verbis pancla Scnptura nos do- est, quodrornicatinnecarnuli non polluitur,quando
13, 14). Hi8
hoc sa;cnlo Christianis lidelibus non vitam spirilulis integritus Chnsti tiraore ac dilectioncser-
cet in
c vatur.
lonpam prodesse, sod bonani ad cognoscpndum,
; el
Cap. VI. Innupta in aUiorigr.ilueslquamntipla. —
quuntum pos8ibileest,cnjuslibel dcfuncti nierituni'
10. .\ttanien a muliere nupta mulier innupta et
non quantnm vixerit, sed qualiter (|nisqne vixcrit in-
tnendum.Sicutcnimvita mala. qu.nnto magis fnerit virgo nnn parva gradus dignitate discernitur.quaa-
doquidoinnuptacogilationibusmundanisteneturob-
temp.iralitpr prolongata, tanfom.sgi?dplinqiientibu8
bona, quanivis hic brevi stricla, mulieraulem innuptaelvirgocurnalibuslri-
multiplical pa^nani : sic vita
nii vinculo non lerelur. Fbi ^'rt/ ubi) certior est cor-
quirit benc viventibus glorium. Vita igitur mala im-
poralisalquespiritaliscoptinentiaelibertas.quianul-
matnros acerbosque sencs demergit in tartarnm,
vita vero bona defunctos juvenes maturos perducit
laestexconjugaliservitulenf cessitas.Utrumqueigi-
corpore et sprritu.Sancla sunl Chrisiianorum conjugia. habet donum a Dto [j.]. tx Dco) \l Cor. vu, 1j; el
— 8. Non crgo sis tristis, quod le ille pra?cesserit illud quiiiem, quuntnm in se est,Iaudabiie,quia bo-
diebus paucis,sed esto sollirita, et sio viam mortulis runi; hocautomlaudit{)iliu3,quianiclius Conjugali
hujus vitaj perage, ut ad aeternam vitam valess per- D rrnmque servitute tnrpitudo vinritur fornicationis
venire. Proinde apostolici te oportet indesincnter viduali vero libertale crescit dignitas oast.tatis. Illio
meminisse &ermonis.quo h\1 MulicrinnupUi elvirgo : fides consulil infirmitaii, ne cadat vitiuin hic se m ;
sollicila est qux suut Domini, ut sil sancla et corpore fidelisanimus aii virlulis extendit augmentura. De
vu 3i).Innuptam hic viduam dicit,
et spiritu (/ Cor. conjugatis enim dititur Propler fomirntiones (al. :
non quia omnino non nupserit, sed quiaviromortuo fornicalionem) aulnn unusquisque snom xixorem ha-
soluta fupritvinculonupJiali.De qua alio loco dicil: beat, et unaqugpque suuni viruni hnbeat yl Cor.\u,2).
Si autein mortuus fuerit vir ejus, soluta est a De viduu vero (iicitur : Beatior autem erit si sic per-
lege viri (Rom. vii, 2). Hanc ergo sanctam jubet manseril [Ibia., 40). Beala ergo qu^ iliicitum con-
esse, et corpore, et spirilu. Quid autem aliud esl cubitum, torpitudinis borrore, non appelit sed bea- ;
nucrfcre, disceres abomni viro viduarontinerc.Noli nere. ^'atior Ptiam in acervo squaloribus pleno
ergonegliperegratiam quse in teestrel tu enim nosti quam in palatio marmorihus adornalo
quantomeliussit.jugitPraconcubitucontinere,quam 17. Attende etiam duos, unum in divitiis et sani-
vel pro conjugali necessitate concumbere. Maritus n tatemiserum,alteruminpgestatept vulnere multum
qui tibi datusfucrat ad tempus, dicessit iii tempore: beatum. Invrs ille qui itiduehatur purpura el hiis$fl,el
dalus euim tibi fuerat, non ad pairiae beaiitudinem, epulahatur quotidie splendide [Luc. xvi. 19), quam
sed ad itineris consolationera. inanisfuit in illis epulis, quam paiipe." in multitu -
12. Alia qnippe sunt Dei dona, qufe Deus ita suis dinedivitiarum,qnam nudns in pulrhriludlne ves-
largiturfide!ibnsinpra>sentitemtiore,uleorumriPU8 tiiim qnnminfirmusinsanitatpcorporis.qnnmfamrli'
inhac tanlum vila necessarius habeatur, quo futurae cusinsaturitateventris.quam misprinftaudiis,quam
vilaBmeritunicon)parelur;8iculestcredulitasrectam desoiatus inter amicoruin coHoquia.quam dejpctus
155 interobsequiaservuIorum!AttendequoqueLazarum
fiilem (n) tenens, et operalio justiliara luiseri-
cordiamqiiecustodiens :ut fidesrecta non deseratur in paupprlato div!t;t!i.in miseria bcatum, ininfeli-
caritalis auxilio, (june in operatione cognoscitur citatc lclicem, in vulnpribns sanum, et quidem (r)
:
propter quod Aposlolus eam fidem probat quae per sinedomo,ped non sine domino; sine veste,sed non
dileclionem operaiur {Galat. v, 6). sine fide; sine 156 bona valeludine rorporis, sed
Cap. viii. Fides el operalio misericors in hac viia non sine robore caritalis; sine cibo, sed non sine
necessaria suiU,inpalrin non eruul. - 13. Recta igi- Christo; cainbusexposilum,sed socium angclorum :
ranlerin sccustodiprit.etdivino munere profiriendu 20, Non est igitur inter pra?cipua Dei dona conju-
augpre curaveril inrhoat«i, in fufuro hgbcbit «'lerna gium a>8timandum, liret non negetur donum esse
8CCUII1 perfpcfione niansura. Tunc enim pprfrefa divinum.nec esf dioendum benf ifndinis munus.quod
nuindatio perfeclam cngnitionera veritntis acripiet, cum bnno possit prnposito teneri, potesf etiam pro-
et perfecta cognitio nibil in nobis perfecta' Ciiritatis posito meliore contemni,Nam si hor inter pra^cipua
(al. carilali) dcei^ee perinitlet. Dei dona a;sliraari oporterel, non ore Salvatoris nos-
Cap. IX, Miqua trmpornhttr et dantur et aufcruu tri laudurmfur, (jui sc ipsos caslraverunt propter rc-
tur a Ucn l'.xcm\lum Joh. /)iivt el Lataru<;, hir hra- gnunii irhirum Vallh. xix, 12), ner prn sepafrem.ma-
tut, ille miser. — 1,5, Alia vero sunt qu.r sic a Den trcm. IrHfrrp, snrores, iixorem, filins, agros, relin-
lcfiiporHliler donantur (al. dantur), ut temporaliter qui Salvafnr ipse cum centupla retributionis et vitae
(fl) lia mss, Corb ct Ant. Colon. vero, reclam (b) Ita mss, l>orb. et Virt, Basil. vero, maneanl.
vilam, Basil., rcctam viam. (f) Ms. Corb., Equtdem.
317 KIMSTor.A II
.')1B
irl«rn:i« itroiiilHHionitjiibural.ilicvnH'. ()mHii (/ui /i'/i- A'-*^'»: Sic mim rt aliqutinito muh'ff> >>'•. i'>-, qu0!
qntirit ttomitm.vtil lrulrt>»,tiut uoiom.iiut piUri>in,uut tptruhiint in heum, nrnabunl te, u tuu
miilriim,(iul u.rorrm.nut fitio>,nut u\irot fifopt'r uo- {IttitJ., .')).
mni meuiii, rnituiiluui urriinri, rl vitum .rteriinm (Iaiv xii. .\,iiirl,r inutirrrt r •
< , leii inO'
po$siilrlnl{Uitlth. xix.»'Vt). Iloo aiitoin iliiM-nHlltiriHliiH rihus tint onial.f. Ul/inum ii ,ir Ifto.tt
non ilivorliiiin liori .juaail, hihI JuHla diHorolioiio, nitlure oriiiinntliut - 545. itko »«iiciir uiuliarra,
.«ij
i|uuniviH Doi mtinui'a,lanion l(<iii|ioniliu aunrnirt,i'ii- otmiii iMnjiiKiil(a,iion tunl ii.unilibua cuniinrniian-
itllCU [IITIII IIHH)tlllllH,|llll'Va llia^MIIH, a HlliM lillrliltllH il H (/'j, Kcil iiiuribuH.ni iiiii^;itt huinililalfl drlinnl or-
piiHl|iotioiiila iiHiiiHtravit.Noii ilutiiiiul liona.Hril phiH nart •luiiiii v>iiti',<|ii.iiiH ilitlxi «laim viiioir tmliiluaol
liuidat lorliiira; illu iion oiiil, i^oil iHta |i1iih ililiKit. inccnHiiH, (|iiiD non hoinini viro
inj ciipil plrtcnrc,
lllnniiM «iniinHivoaili<plio,Hivtuiii)iHiiio,non oHt rvtri- ChriHlo? qu.u nncnsNilut» (^orporaliH ohHoluta con-
bulio lliioi, Hoil |ii'oliatio. nubii, Hpinlaiiu lunliun ilnbol ornRiiienlii «ocbiri ?
Gap. XI. h^iiir.i uoit triiiiioralitiui, seii .vleniisilrlirl lialiituH (ii^i) liaiH luliH Hit, (|Ul iiiiii ail biHriviam i'X-
esse luttula. I ii/iiii ur sit fouiliiliiiniliusiiiuiiiliiins nn- rili!t,H('(| ail coiitiiiiMiliuni provuciil (|iii non liliciiil
;
pliriln. Drniilus rt liuhitus viilitdrum. 'il.KiiloH aii- aii libi>lini<in,8ui| coinpriinalarl lunorom qui non ;
sujiriimodum in suhliiiiittitr :vlrniuin (h\. irtern.r) tidniij, atiiiiiffi connubio utilur, noc carnin.sod uni-
glori:v pondusopemlurin nohis,von contemplanlihus mic pulchritudine d«lectutur.(Juocirca castigationo
noliis qu:v videutur, srd qu:v non vidcnlur.l}u:venim corporiaacquire pulohrituilinem cordis: viiibuscaru
viUrnlur trmporulia sunl, qu:i: autrm non viiWntur, legalur oporimcntis, ct preliohis unimu vcsiibusin-
iVlcni:v sunt(ll lor. i\, 17, IS). duutur ; nec qua-ras ut placousocuiia bominuin.sed
22. Ambula igitur,8icut scriptum est.rf^ ('»>/«/«; <'j ut Chrititi non ofTendas aspeclum.lllo in te quo J ili-
t'»V/w/(*m(P."!(i/.Lxxxiii,8),et aninuiBluusabintentione ligil viiioat.quod dedit invoniat, qiio ilelectatur
tomporaliiini «d coiitomplalionem trunseal n-lerno- agnoscat./.o/i('Hpiiw7 enim nx .fpcciein luam-.sed om-
rnm.traiisicnsque a virUilc cuii,jut;uli3 puilicilia.'ad (/'.<«/. xnv, 12.
nis (jhiria filnr rciji< inlrin!,ecus
i). I
auri circumposilio. aul in habitu vestimenforum orna- 1'ectione tua non volnpiHs expleatur.sed su?ientetur
tus.sed ille abscondilus cordis homo in incorrupiibi- infirmitas.Tales autem convivii debes habere parti-
litate quieliet modesti spiritus^qui est anle Deum locu- cipes, qu8B non carnis solent delicias laudare, sed
ples (l Pctr. m, Hoc prceceplum bealus
i, 2, 3, 4). cordis, quffi augelorum panem inleriuris hominis
aposloius sanclaruin mulierum tlrmavitexemplo,di- aviditaleperquiruut,(iUcTepostsponsumluu:iunodore
(a)SicColon.et Basil.^ms.Corb.vero habet (/«u sit, (c) Basil. illicial. Mss. Corb. et Victor., illiciiet.
non, elc. Anluerp. vero, quarum non sit, el juxta (d)ltaediti omnesjuxia Graecum .\posloli lextum
Grcecum .Apostoli textnm, cov earcja o'>^ 6 s^toOsv. ^^XTT-.xiv. Mss. Thuan. et Vict., sperat; ms. Corb.,
(b) lla mss. Vict.et Basil.^at Colon.et Ant.,non *unt sperabit.
monilibus comenda;.
319 S. FULGKNTII EPISCOPl UUSPENSIS 320
stnaintorioris pcrcipiunt.qn.e puro alTectu esuriuut, popuius facere non poluil.sancla viduacastilalis vir-
siliuntqne justitiam qusoperantur cibuni.nonqu'
;
tute perfecit Obtruncavil unu mulier tanliagminis
p:»rit,8ef1 qui pprmanet in vit imset»>rnam.Cuni laii- ducem.etinsperatamDei populo reddidil libertatem.
bus et oollnquia tibi cons^remla, et freqponlanda Cvp. XV. Uiudcs Annoe. Com/jarulio Judilh el
convivia; ut cum eas cibis corporaiibus pascis.ad Annx. — 3t). Videaiiius ei in Nuvu Testamenlo qua-
meritum libi sanctx operationis accedat et cum ; liter nobis sanctaeAnnae converaatio demonalrelur.
earum veriiis ppiritalibu? pasceris, profectus tibi Uequa sanctus Lucas si-jrelcrt: Et erat Anna pro-
sanctne conversationis accresr-at, ncc velis lalihus phelissa filia Phunuel de Irihu Aser; et hrrc proce.^se
nuncmf^nsam tuam replero dphriis.qualibus eainre" rnt in dubwi mulns,et rixcral cum viro sun annis sep-
plebas, quando carnali conn ubio serviebas. Audi lem a virginilale sua. El kxc vidua usque ad annos
Magisirum gentium,qui de vidu;» dical: Quw inde- octuaginta quatuor,qux nun discedebal de tem/jl(i,je-
liriia est, inquit, vivcns morltia csl (/ 7"?/«. v, 6). juniiset obsecralivnibus serviens nocteet dic {Luc. ii,
si, Uoinino adjuvante, imitatrix lueris, et dolicias Deus in utraque vidua conlincnliani sibi placilam
carnis,eljactantiam sscularemfa^veracordishumili- demonstravil! Nani el Ju iilh spirilaiibus.armis ac-
tate calcabi9,ut illius in te sponsi sempcr vivat affe- cincta, caput lascivi praedonis abscidil ; Anna vero
ctus,qui scmpcr cst vivus: pirnl.rodem rcsurgpnte, ipsurn caput Ecclesiae Spiritu sancln repliHa cogno-
vocisan^olicaeattpstatione firmatur,ciimmnlieribns vit. Dalus pst Judith Holoferr.is interilns; Annae re-
dicitur: Quid quxrilis invenlem cum mortuis (Luc). velatiis est Salvatoris adventua.llli Deus dedit a po-
XXIV, 5) ?De quo eliam apostolica sic auctoritas lo- pulo rcpellere peslilentiam ; buic Iribuit bumani
quitur: Vivus est enim sermo Dei, et cflica.x (flebr.iv, generis agnoscere nicdicinaiii.El quiasanclinccniatu
12). Vivns e^^t crgo ille (|ui est Verbum Patris ; et virginak-m vidualis continenliagradu infei iore sub-
ideoipse est fidelium vita.Hunci^anctfBviduaB cordis scquilur,idcirco postquam de virgine nnlus est Fi-
ccntritioneet corporiscastigationequiEsierunt, huic lius Dei.vidualis linguffi dignatus est officio praedi-
cordisei corporis plenacontinentia devotissimeeer- cari.Neo lamen de illo locuia est vidua deliciis de-
vierunt. iV\\,s.,i.\ux vivens moriua est, sed cjuffi non discedebat
29. Dc Judith enlm scriptuni est tl eratJudithin
: de tempto, jcjuniis ei obsecralionibus serviens norle
domo sua vidua annis Irihus et mensibus quatuor ;et ^ ac die
tabernaculnm super solarium domus suie, et
frcit sibi (.AP. XVI. Laudes Prohgp, qux erat soror Galla,
impnsuit snper lumhos suos rilicinm.eternnt svpi-renm Galln'. not>iliias. Distrihut ndum pnu/ienbu^ quod sub-
vrslimenla viduilalis srne.et jejunabatJudilh omnibus traliiiur appnratibus. — 31. I)e quibiis .jejuniis et ob-
diehus viduilatis sux {Judith viii. 4, 5|. Ac, ne quis secrationibus non esl nuuclatius disst r^ndi locua.
illam sanctara viduam non devotione cordis,sed ne- Disponimus enim (si Dominus volueril,el si vixeii-
cessitale paupcrtatis exislinict.jpji.nasse.audi quid mus) ad sororem tuam sa:.ct(im Christi virgineni
dena in sulfcquentilius dinilur: Eteral Judith l>ona Probam.quain Dominushoc tcmpore pr.Tcipuumin
(al. pulchrn) nsfieclu,et formosa fncie vnldfi,et prudens urbe Roma daredignnluscst virginitatis el humili-
corde.et bona inlelleclu{b),,elerat honestn valde.Quia tatis exen)plar,de .jejuiiio el oralione aliquid scri-
reli/uerat ei Minnisses vir ejus, filius Achilob, fiilii bere.sicut in epistola quaui ad eain nuper dedi (f)
cillas, e* prcora et prn dia {Ibid., 7, 8). Ecce vidua avis atavisque nala consulibus.Pl deliciis rpgalibus
pr<Tclaranatalibug,facnlta!ibus 'livps.frlate juvpuis, enuiritH.tanla illiesl humilifas donograti.Tccelestis
apOi;iemirabilis,divJtiascoi)lcm.p.Tit,dpliciasrespuii, [)
infuaa,ut amorc sub.jcctionis.elusu 8erviendi,'lomi-
carnis incijntiva calcavit, et induta virlute cx alto, nam se aliquando fuisse jum nescial, cuin omnes
non quoisivit secundo farnulari connubio.Propterea dominos (d) habere, dclectatione saactaeaervitutia,
tpftimonio lam pr.Tclari operis appiiruit, quanlum Domino,cni virginitatpm vovit
alVectal. Scit eniri: a
Deo dilpctn sit continontia vidualis. Dpnique cuin Ctcordis ct corporis.pro lihpratione nostrn humili-
Uololernes inniimpro Bp.thuliain obsedisaet exerci- tatcm formff' sprvilis acccptam: et ob hoc delecta-
tu,pt oroniHlsraelilarum virtus perturbalalangucs- turspondoinhu.ju88ervituli8humilitale(c)placere,ut
ccroi, cgrcdilur castitas oppugnatura laaciviuu), el consoitio quinquc aapicnluiu virgiuum deputata,
Md iiilc.ritiini supTlii.e humiliiaa 159 sanctu pro- cuiu spunso possit iii .Tleriia clarilatp rpgnare.Dcli-
ce'lil. Illr» piigiiibat armis, i.'ita.j>'.juniis; illo cbrip- cias vprocorporisquantn virtulrcontPinpspril,Ptquo-
(d) Ms. Corli., laclanliam s.rcutarium. (d) Mss. Corb. ct Vicl., dominii.'^.
(ft) Ita ms.Cnrb.ct Ant.. in inhlleclu.Cohm.ol Ba- {e) Ms. Corb. /iM7H«*<'ri'i/M/i.i/iut«i7ira/i.Editi ha-
ail., bona inlpllcrlu. bent m.
(c) Mb. Viot., edidi.
:('ii
KlMsroLA III. 9«
MKiloHiiMmr.imoniHullfiiiluriicluliJfHiirvlro iiniipnrl- A ormonf,<llo«»ni : N.liln Iht^muntare lobit thnaurot
"* '''''". "'*' .rru'/rt at linea ejlertninitt.rt uIji furri
t.ui»,!!!'""''"!""!'!'»"»^'"''""''''^'»''"''"'''""""'"'"'"'
vohIuuhIIh rUiidttvit rt fitritnlur.TltHAnnriiutiiaulrmvohinn (i$tOt
iil dl liiimillliilH propdniliim liinilrtul, ol
|iiiii|>oril)ii t iiirtom (ujrnm huiioIui pDliilin liH|Hiiiilnt, uln ««•'/u/* .rruf/» nniur liiicu rslrrmiiiat,rl uht furet
11)41 |il.'niiM i|iHii viil.mlii i ii;.;iiiiHciH, i|<iaiii uiid» non t l\u4mnl nei (uritnlur (Multlt. vi,!'.', i>i)- ^'"1-
vfliHiiiiiliro.t|MnlmiMUfi |i.is«.iiii !«t<rm<ii)il)iiH rx- luin iiniluomUoil illa iiirrepiilio l)omiiil,'|uani iloU
iiii'.
'M. Iliinr orKO tilil Inminnm nprrulnm pono,elpx (tnimnm tunm rrprlunHn^a Ir: iiur aufnn p'in,$ti cn'
ipHiiiHOonMi.lrrnlioiif, i|iiiil lll.ljiim inHil, vrl (|iii(i >"' nunl (l.ur. xii, 'Zit)'H)m(U'n ur^n (IiviIibh |«t
Bdhuo iloail, Hunotorum Hlu.liorum .iporumtjnn oo- Iuiihu.I Ctiri»linii prn-millo ; \n C(u\it litti lli.rniiruin
^noHoo ; ot Ikol illa oKronio prajcollut virninitnlia rocondi', (|U(!iii ptird(*ro non poBitia, el in atlornuto
.,.
.
, ,. .,,
...,.„_. ^.
do,nuncevangelixalndemiiwimaliquandoex-^UQnabat
, _,
. .
el in me glorificabitnl Deum {Gat. i, 22, 23). Proinde
menta Petrns roliqnit apostolus; et tamen a Christo
manusquidein abo;iere buno nondesinat,nectamea
non Zichaeusdives pauperi Petro,sed pnuperPctrus
animus itaoperetur,ut inerces boni operi3,humana
divili Zach.-eo prfeponitnr. utdiviiibii? Christi nuUa
lajdisinlentionecH3setur.Apostolusenira,eicutipse
de contemptis divitiis jartantia nascerelur.
testatur.vult ut slmussinceri etsine offtnsa in dietn
Cap. xviii. jV()H th''S'iurix,andum in terra, sed in
Ch'-isti, repleli iructu ju^tilis', i-erjesum Chrislum.,
ccelo. — 3i. Absil autem ut aliquid tihi thcsanrizes
in gloriam et lauilem Dei ,Ph\lip. i, 10, II).
in tcrra.iri qua non es oarnis lilios relictura; cum
etiam iili qni ex rarni' filios habent non sine pec- Cap. XX Uomim opus non virtuli propriae,sed gra-
catothesdurizaresibideleotentur id saeculo.Cunctos ticV Dei atiribuendum. — 36. In studio ergo bonorum
enim fideles uno Salvalor noster dignaturadmonere operum et laudis humanse contemptu, cave ne bo-
(a) Ita ms. Corb., Colon. etAnt. Basil.vero, repe- {b) M». Corb., Lawiari quidem. Editi, quippe.
lent.
333 S. FULGENTII EPISGOPI RUSPENSIS. 324
num qiiod racis.non i^rati.Te Dfi, sed lua^ volis assi- A EPISTOL\ III.
adjutorio desistente aliquid posseboni velle seu fa- oplimum et omne donum per(eclum{Jac. i, 17), spi-
cere. Illum rr>Ka ut avertat oculos tuos, ne videant ritalibns virtulibiis praeditam^arbitraris te tanquim
VHnilatpm ipsum postula utdemon-
(P.-sfl/.cxvm.HT); cxp(^rtem. de virtutibus admoncndam. Hoc itaque
8'reltilji viaminquaamhules;ipsumobsecrautgres- studium,quo mp,sancto fratre nostro.Tuto scilicet
sus tuos dirivrat secundum verbumsuura,et non do- p Dei servo,scriptis frequentibus insistente^vehemen
minetur 162liliiomnisiniquitas;illumora ulopera terinsti^iiS uttibiexhibcam sprmonera deviri;initate
manuum tuarum diripat supcrie. Virililer crgo age. ati|ue humilitate aliquid continenlem,inDeo,in qiio
et co>ifo> tetnr cor luum {{'sal.xxvi.W) Jacti in Deum laudandaest animatiia,mullum Iaudo,ped quantnnr.
cogitalionem tuam, et ipse te enutrietfPsal.uv, 23). laudare debeo, iaudare non valeo; et quantum me
Cap. XXI. Necdilfidendum de Dei au.xilin. helerta- huic desideriodigne laudando imparem cerno,tanto
tio in Scripturis snnclis tjucerenda. 37. iNec quia —
magis in teDeura.seu dura .Tegalione.sive diuturna
dixi, nihil te debere propriae assignare virtuti, ideo dilationeoffenderetimeo.QuippeChristusoffendilur,
tibi est de divina virtute ac pietate in aliquo diffi- siquandodebitaservitus membris ipsiusdenegatur;
dendum. Fidelis est cnim Deus in verhis suis,et san- cura nonob nliud ipsevoluerit malpquondam liberos
cius inomnihus operibus suis [Psal. cxuv, 13); nec a peccati servitio liberare. nisi ut nos doceret invi-
tibi auxilium denegabit \a) in hoc sacculo,nec prae- cem(/)Iiberacaritateservirp: ijuos enim compressos
mium subtrahet in futuro. Qui tibi demonstravil iuvenitjugo.servilis acpessimae libertalis,sublevavil
rectam viam, et ipse tibi est deductor ad patriam. dono liberalisatqueoptimffi servitutis.IIIiusdenique
Spera ergo in Domino, et fac bnnitatem {Psal xxxvi, •al. inquaml noxia? libertatis, in qua magis libet
3i; nec te putes posse deficere,
si tc ille dignatus ppccato servire quam Deo.apostolico nobis intima-
fuerit custndire.Scriptumest enim: Quis speravit in tam tenemiis sermone Icetitiam (lortf- notitiam);
Dnmino etconlusus eslluutquis permansitin manda- dicit namque:Cum enim servi essetis peccati, liberi
iisejuset lierelirlus cst/ uut quis invocavil, el drspe- fuislis jiislilix.Ei adjiciens ait: Qui'n ergo fructum
xit illum [Eccli. ii.ll, 12)?Neigilur amiltas confi- liahuislis inuc in quihui nunc eruhescilisf Nam [inis
denliam tnam.quae magnam habct rpmuneratinnom illorum m'trs est {fiom.vi, 20, 21). Illam quoquescr-
(fJebr. X, .35). Ksto stabilis et imrnobilis, sciens viiu'.em,quam libprati accepimus.ut liberatori Dpo
quod labor tuiis non erilinnnisin Domino; potiora libpraliterserviremus, in suba^^quenlibus ejusdem
scmper appetp,et aniinuin tuum i'd incrempnta vir- floctrinr sermonibus invenimus, cum dicit: Nunc
ttitis exlcnde Nunquam ccsses a divinis cIoquii.>»,el aulem liherali a peccaio, servi uutem fwii Dcojiahe-
tolam dolectationem rordi.s tui Scnpturi.-sanclis in- tis Irwtum vestrum in .sancliliralioncm{g),(incm vero
duIge.Nnn tenearis noxibus mnndanne delectationls vitam .vternam {Ibil.. 22.) Ecce ([uo ducit ac pcrdu -
{al. dilectionis) {b), ct de diabolo prospere trium- rit h.-cc sanct 1 sorvitus.in qua vera' libertatiscst mu-
phabis. nus: ad vitam scilicpt aeternam.inqua semper vivi-
38. Et ut sanctx Scripturje toslimdnio atquo ad- tur.sempprqueregnatur.in qua nemo tamenhomi-
monilione praEsens tibi lcrminetur episttda, sunclis num vivet,ni9i qui mortilicatur huio mundo,in qua
qu.T! siipf^rius dicla sunt hoc qiini]uc siibncctaiTi.r^ " ncmn rcgnabit.nisi i|ui humiiis pcrsovcrat in Doo
mansuetu lineo/icra liia pcrficr.^et supcr oninium glo- Illam namque vitahuic mnrlilirationi prnmittitnr,et
rinm diligcris. Qunnlo mngis mngna es{r)^humHiate illa celsiludo huic hnrailitati servatur-ipsi humili-
(a) Ms. Corb., Coion.et kn\. ,dcnegat.\\A9\\. vcro, (/)HasiI ut nos doceret nobis invicem.W* Corb.non
denrgnlni. habcl Colon.et \ni.,nlno<.dnce'-ct nos invicem.
«()/'«.?.
(/ -. Corh.,at cditi. hinnavfr drlrrl.iii >nis. (7) Ms-<. Citrb ot Virlor.i» snnrliliral'iincm,\t\x[(i
{r M 'r-u ^'i magis magnu es.Eiiili
yf\r.\.,Qu'inlo tPXtuni (irieciime'.;iYtot5|jiov Kditi.iu sunclillralione.
non hiljfnl hanc vncpm mauis. (/i) \iA'\U, ellicnciler seclarn. Ms.Corb , e,fxcaciler
jirr rnnliilrni. — 2. Kl i'mi i|iiIiIoim, fiiiiwlii lilli», lii ^tiiii|icr alMiinlat iil iloinl. !,
i|iiaiUiMn iiio oiirilnH Dol, t^uiv <liljutit e$t in rorditiu% i|iii hnr ilnnat i|uo onipor ntt plnnua ; npcpal <|ii'>ii
V, T)), liiiii ililiulikliililir i|iiuiii lilirriililiT niMvirn iilit iitit ii|icriH |ilanliiiii iiiiiniiN.i|'i''ii i;
Clii iHli lufiiiliriti iiihii^ut, vulii i|iiii«l iiijiiiixinli iiini- ^rutuilu liuiii^iiituto lurtcitua likircu nu: ... it
|ioliu)tnr iiii|)liM'o ; HciciiM illiiiii vnio CiliriHtuaorvire, Hoiiipflr rst Doi itancta lur^ilio, ijuia huiiionoruin
i|ui |MT illiiiu oiirllutfin, (IhriHti inriiiiiriB norvil, |M<r tni<riloriiin nulln iiiir|ii>iiii [ir<rcflrlU exaoliu : r|Uia
(]iiiiin, iil o|iiHi|iiin CliriNti niiwnlirini IIitoI, prior olni i|iioi| ««hI lioniiin rii|iiN|ihnt hooiini" i<
|iro oodliriMliiH i|)Hii Hi'rvivil. l'ro|ili<r i|iioii Aponlo- iihipHo oHt utii|iiii u i|iio «Ht omnr (/ii/uni ri/<.: <
luH.ul itil lilxirtitliMii |iurvoiii.tiiiuii a)li'riiuin,8orvilu- umuedonutn perferium {Jar. i, 17) : i|uor| nrc hahiro
liuii lilior iiii iiiviooin Cliritili inoiiibriH iiii|ii.rult'.xhi- |iutoitt hiiinu,nlHi ah ipto fur^ril ilatum.ncr pQrnATQ'-
homlimi, ilitNMiH : \'o< rnini in tilirrtatrm vucoli rslix, rnnlor liuhoro,nini (u<rit ip«o ruHloiio Hfrvutoin.Ab
fratres : liinlum, nr tiherioltni in oi'ru.fionrm rurnis ip»o i^'ilur ponco ro>lili hujiiH ililnlt fucultutrrn, a
ilrtt-*, .^ti<i per raritairm frniite invin^m {('uil. v, 13), i|iio rodiionili nrcopi voluntiilom.Nrquccniin vrl rcil-
ulriii!«i|iio virliilis oopiilu.ilo (imt iiiihi ost uliiiiiiil,in Huncto doM. lerio tuo.non ohI mcn! indigontin^.Bcd dl-
i|iinnlnml)ou!)riontivcrit,ilis|)ulan(lum.t)tin pi-iosenli viniu sufficicntifti.Si i|iiid vero forBitan ita dixero,ut
vilH ipan s-it oninium porfoctio rulmon(|iio virlutuni: noo aurilcero tnoHuncto po.'i>*it dosidorio^noc place-
(|iiiu noc iucorporocsliiiii]iiiil inlo^riluto moliti.s.noc rc.non est sullirlonli.i» divin.D.Bod indigontia? incr.
in iiiiimaosl uliijtiiil liiloh iiiimilitutosiililimiuH.ICst l'roindo(;hristiana oaril.t» utruhique operin sui par-
milii litmon coiiliilontia (liviiiic opiluhitioiiis, in cn tcscxhibeut,ul et Buliicientium Dei humiliterag.iuti-
(jiiO'l ailjnvororulionibus vcstris.Ob hoc enim Dcus cal, el indigenlia> aervili palicnter ignoacal.
.M inoti ilosiiiorii lorvoroni liliis liliitl)usi]iio siiis inspi- Cap. IV. Virgini: filiiis rtnjinitatis nuclrr ef sjon-
rAl.ut cum R consorvis siiis dchitum tlagi-
spirilalo tus. Virgo ijuasi virayo. — G.Vir;:incra sacrdoi le sibi
tant.ipsi i]uo(|uo proeis oruro Dominuin nnn (]uies- niunorcgraluilo f€ici\,(]\i\ omnitt iiu.eruiuiue voluil [e.it
cant, atiiue ila inuluie curitutis otticio sic dcbituin {Psal.cxm,{ l)a quo ideo ^'raliu nullis prscedentibus
(]uod sihi debctur o.Kigant,ut debitoribus quod cxi- moritis datur, ul semper gratiarum aclio pura
illi
graliam qu;v! data est nobis, dilToronlibus liiverso la virginitas peperil ; cui spiriialiler sancla virgini-
reddi videatur elTectu, in adjulorio tamen niuluae lus nubil ; a quo sancia virgiuitus lecundulur, ul
orationis omnes facit unius debiti participes,in qua perseveret inlacla ; a quodecoralur, ul permaneat
facit singnlos omnihus dobitores. Videqnaliter ille pulchra ; a quo coronalur, ul regnet perenniter
qui sedebitorcm sapiontibuset insipientibus profite- gloriosa.
tur,d^'bilum orationis et cunclis reddat.et ab omni- T.Qiiapropler bonum depositum custodi (/ Tim. vi,
bus exigat.Romanis ait.reddens hoc debitum Tes- 20), et raerilum tanti boni.quod ut haberes Deus de-
:
ti.^ cnim milii csl Dcus, cui servio in spiritu meo, in dit, et ul Deo voveres ipse fecit, ex nominis ipsius
nvangelio Filii ejiis^quodsincinlernn.i.-^ione mcmoricim signiQcalione perpende tam niagnum quippe Deus :
vestii lacio semptr in orationibus lueis {Rom. i, 9;. voluit esse boQum virginitatis,ut illud non aliunde,
Sed hujus debiti, cujus est devotus redditor, vide sed ex vucabulo dignarelur nominare viriuiis. Virgi-
quain sit avarus exaclor.lisdem denuo ait Obsecro nisitaquesi quisvelil diligenter considerarevocabu-
:
igitur vos.f'ralres,pcr Dominum noslrum Jesim Cliri- ^ |i,,u, ex virtulis inveniel nomine derivalum virgo
stum,cl per canlalcm Spiritus,ut adjuvelis me in ora- enim dicilur,quasi virago: virifiinem vero Scriplura
tionibus pro me ad Pominum {Rom. xv, 30). sancta non ob aliud vocatam dicii,i:isi quia de viro
C.AP. III. Sufficieniia no.stra ex Dco cst. A Dco w/.Hocautem asancto Hieronymosecundum
.'tKm/)/^
est rellect pcrficerc. — 5. In hnc dehito quod exigitis Hebraicam propriotatem libri Geneseos docet ex-
a nobis et redditis nobis.adjnvan me non dubito,ut pressa iranslalio. in qua sic habeiur Immisit ergo :
Deus, qui oporatur in suis et velle et perficere pro Dominm Deus soporem in Adam cumquc obdormit- :
bona voluutate,ipsedonetquoddigaecogitem,digne set, lulit unam de costis ejus,el replevit camem pro
dicam. In bonis eniincogitationibus iwi sumus ido- ea, tt xdi/icdvil Dominus Oeus costam quam tulerat
nei cogitare aliquid n nobis,quasi fx nobis, sed suffi- de Adam in mulierem, et alduxit eam ad Adam ;
cientia nostra ex Deo est (// Cor. iii, 5). Et ob hoc dixilque Adam Hoc nunc os ex ossibus weis, et caro
:
non deficimus indigentia, quia gratuiio munerc ab de carne mea. Hsec vocabitur yirago,quoniam de viro
illo suificiaaliauostraest,ia quoiudigentia ullanon sumpla est (Genes. ii, 21, 22).
327 vS. FULGENTll EPISGOPI [lUSPENSIS 328
Cap. Virago a viro,vir n virlut" (licitur.Ecclesia
V. A a virtutesumpBil.sic a Christo Christianum nomen
el virgo etvir ah Anosiolodicilur.A Cliristo Christiana acccpit
Eccle^ia, ficut a viro virgo dicitur. Ecclesia sancla Cap.vi. Majoryrati'1 donationis in virginihusquam
dicitur mater,virgo et sponsa. — 8. Ilaque cumvira- in aliis.Spadonihus meiior locus in muro promitlUur.
ginia noiuon ex nomine viri (lesccn(Icrit,quisdubilot — in.Qua; cum in divers's membris suis habeat do-
quod vira virtute vocatus sit? Kt quia.s^icut PhuIus naliones,pecundum {;ratiam qua; data est ei, difTe-
docel, illa omuii in fijura factn •^unt nostri {I Cor. x rentes, majorem tamen t;ra(,iam donationis in illig
G\ profecto in lUa virgine qua? ex viri fiebat costa, mcinbris accepit,in (juibusita spirifalitervirgo dici-
lutura jam lunc pra;ti>:urabatur Ecclesia, quae vere tur.ut etiam corporeae virginitatis integritate potia-
de viro sumpta, et de quo suaipta iili conjuncla, lur.Nam
membris,quae in Deura in ca;teris fidelibus
inrlehabet in veritato 166 vir(ulem,unde habel ve- secundum fidei citholicce regulam recte creduat,et
rura viraginis nomen.Propierquod hanc viraginem, pudicitiamconjugalem vidualemvecustodiunt;quaB
id esl virgincm.quae de viro sumpta e9t,nnn solum scilicetnec actualis sunt fnrnicationis coUuvionere-
virginis, sed etiam viri nomine Paulus non dubilat spersa,et abnmni stupromanent ir.fidelitKtisimmu-
appcllare dicit enim
;
fi(ielibiis Despondi enim vos nia.spiritali tantum virginitate potitur Scc!esia;in
:
univiro iryinem castam exhibere Christo {II Cor.xi, n his vero membris,in quibus sic (idem custodil re-
2). Christiis csl quippe vir de quo hacc virgo sumpta ctam,utetiam carnem abomniconcubitureservetin-
C3t. TpsipdenuofidcUbusidemapnstoIusdicil Donec tactain,quanto pleniorem habot virginitatem,tanto
:
occnrramns omnes in unilatcm fidei et agnitionisFilii pleniuset perfectiusejusdem virginitatis 167 pos-
Dei.in virum perfeclwn.in mensuram xtatis pleiJtu- sidet nomen in illa quippe, nihil minus habt t ad :
dinis Cfiristi {Ephes. iv, ^S). Per sanctum quoque vitam ;inhac aclem,arapliu3aliquid acquirit adglo-
David.lam viris quam mulieribus in commune spi- riam.quia sicut PhuIus ait Alia esl gloria solis, el :
rilalis hujuscemoii promulgatur horlalio: Viriliter alia gloria lun.v,el aliu glorin slellarum ; slclla cnim
agite,et confvtelur cor veslrum^omncs qui speralis in n sl'lln difjert in gloria ; sic et resurrectin mortuorum.
Christo ducilur (a/. dicitur (Christianum : Chris-lus rauro suoDominus per Esaiam virginibus repromit-
enim Dei virlus ai et Doi sapipntia,ex qiio esl Ec- tit Si.- enim scriplum e.«t : Uj-c dicil Dominus spndo-
clcsia, quff! virgo in fide et carilato persistens,et sa- nihw: : Quicunque cuslodierivt prsecepta mea,etele-
pientiam possidet et virtutem ; ideo ncc seductione p qux egn volo, ct amplectenlur testamcnlum
gerint
decipilur.nec violenlia vinritur,quia internsR virgi- meum.daho illis in domo mea et in mwo meo locum
nitatis integritale fulcitur.Huic virgini Esaias dicil: nominulum mcliorum filiurum et filiarum ; nomen
Quoni.im complacuit Domino in te,et terra tua inha- electum dabo illis, el non deficiet {lisa. lvi, 4, .^). In
qiiiafccundatnra Christn;virgo est, quia incorruptn ^ 6, 7). h^ec dona diversa propriis invoniuntur ap-
pprseverat in Christo. Hiijus spnn?.T n°c (erunditale pellari nominibus. In(rgri(a!i aulom carnis Deo fide-
virginitascorrufnpiliir,ncc virginKatc fccundita? im- liler ronsccrata, et in cordis virginitatc, Dco adju-
pcdilur.T.ile nam juo isliuscst viri virginisque con- vante ar protegente, servata, idrirro prnprie virgi-
nubium.iil idcirco abhocvirolecundctur haec vir}?o, nitaa dicitur, ut ibi perfectio verao virlutis inesse
lu<' virtiii csl, siriii Ecclesin vocabulum virginis Ddclorgentium (a), acVas elcctioniscaelibeni conju-
ollioilani i|oii< Diii hoiiI in Hiinrtinoalloni>(a)('or|)iirlN rei onlmr/ udultero$iudicabtt Dtui \\l)td. ) P«tnrnur
nt M|>iritnH Doo pliirori' ; lllniii voro niiinijaniit co({i- flniiii n t)i<(i fiNHfl niipllnrntii lldnm,Riiii|iiKiim RftrlUk
iNtioniltOH ilnllliiiM, |ilii('oiiili vlro Htuiliiiiii ^oHlaro Iniii.iintiirm rffunditnlnin ; iif>d '|ii ----rfO'
oonllniKH, (,'i4i .iifir II iiifvwxf, inqoiiMiH, ioltii itus fit 1 riuin hulirl dnnuin a lieo,alim yn -i nU'
ifu^v Dvi sutil, iiHOviotlo plarrnl Uro. Qiii itulfin ciim trin lir \ll Cor. vii, 7), nuM <|uoi|uo «ie ulriutque
uxor^ ftl,soUicilus e»l qun' suut iiiunilt.iiuoinodo ;Wa- iloiii^riidiiiiii|iiioornlmuit,iil nlriim(|Uflil'inum al)«o
'
cent u.voii, rt livtsnn eil. h.l iiiulier /loiu/i/n et vtryo Iriltiii ll<tnlihiiiiniin n(>Koniiii.Non i^itur ii do-
fOtjiliit 7«,v.M4iW Ikiiniiti, ut sit .uiurUt cori^ore ct .ipi- niiiii Doi doVdcniniiH in ciilpnin, cuin p^t ,<jni
rilu ; i/H,r aulein uuptn est, coytlnl iiu.v xunt tnuinli, pnitroriiiiuB ^ralium noo ; cum primum pudiciliie do-
quomoilo iilitccnl vtro (/ f^or. vii, !W, U3, 34). iiiiin |irn<poniiiiiiH,sccundum turliumvudaniiiamui;
( Ai'. VIII. f,'(>»/H(/(i/M iiuoiiue iisiriliilur .Minrlitiis, nor in oo i|iiod intogritntiti vir^innliH n^iKiHrimiis
sCii innfor virninihus. -• V.\. Vcroiiilumon lioc .Vpo- rulnicn,pudicitia) ronju^aliHaHHoniiiiiH cniiicn ; no-
8loluHiliciMiH,nonHiruH(;ripHil vir^inilinHHanctiliktoin (|un siu virginitntnui rruiiinnt!Hascribimu«,ul conju-
uorporiH otHpirilUH, iil illAiii vol ronJoKatis (lonii>rol, f(ium iiitnr zizania (a/. zizaniom) dcpulflmus. Nua
vol vidiiis al)ni>^ni't<l : privcipiio i)ui Hoporiori loco n ost ronjuKiuiii nortorni HoininiH rnirtuH, i|uiuhoc in
oJuHiloiii KpiHli)ho liiloliiiiii oorpora nnMiilirn CliriHti a^ro doiiiinico non sator inviduH HuporHi!iiiinuvit
ot toniplunt appcllol SpinliiH Hanutt ; dicit oniin ; [Mattli. xiii, 2A), scd Dominus bonuH instituit.
ycscilis 1/111« corporn veslra membra Chrtsti sunl (/ 15. Voruint.tinen utriuHquorpi congrua dincrolio-
Cor. VI, I.''))? Kt paiili) post, .iniirsritis iiuiii meinhra no momonta ponsnnlcH, tantum dicimus a Hanriig
vestra teiniilum cst .Sptritus .sanrli, iiui in vohis est, nu[)tiis, uhi nubiint qui su continerc non iiosi^iint,
qiiein kabctis a Dro, et non estis vrslri't IGH Kmpti sanclnm virginilaUm incritopolioro diBture, quan-
enimcslisprelio maijno. Glori/icalc ii]ilur{h),elportate tuindistunt u lionis meliora, ub humilibu» colsa, a
Dcum in rorpore veslro {Ihid., l'J). Ktut se coiiju- lorrenia CGDlcstia.abcHti» boatinra.n sanctis sanctio-
gatia (]uo(iuo8cribcro domonatrurot, continuo suU- ra, a iniindis mundiora, a mortali conniibio iinmor-
junxil: Dcijuibus autein srripst.stis : lionuin csl homi- tale connubium, a carno spiritusub iiilirmitato vir-
nimulieremnon tnnijerc proplcr fornicaliones aulcm ;
tiis, n fetu tranpituriE prolis^clpermansuri gcrminis
unusquisiiucsuam u.corein haheat,et nnoqu,T(iue suum rruclus ; a tribulatione securitas, a perturbaliune
virum huhciit [I Cor. vu, I, 2). In Kpistolu i|uoi|ue truniiuillitafl, a bono quod est ciim angiistia mo-
ud Epliesioa conju^'alis utiiiue loqucbatur, quibiis mcnluncum raclius quod est cuin Imlilia .«empi-
dicebat ; Viri, diligitc u.voresves/ras, sicut elChrislus ternum.
dilexit Ecclesiam (Ephes. v, 26). Etpaulo post, Qui ^ 160 Cap. X. Virginitas longe superior connubio
siiam u.roicm (iiliijil, scipsum ditigil. ycmo eniin un- carnati. Inforluniaronjugii circu prolem corporalem.
quam carnrin suam oriio hahuit ; sed nutril et fovet Donavirginiialiscircaprolemspintalem. — lO.Necdu-
eam, sicut et Chrislus Ecrlesiam,ijuia tncmhra sumus bitamus dicere, tantum a sanctavirginitate carnis el
corporis ejus de carne ejus, el de ossihus ejus (Ibid., spiritus fideiiuin conjugatorum (liceta Deo concea-
20, ;U)). Potrns quoque apor»tolus coiijuu'alas fide- 6um)infirii .r morlalisquecarnisbujusdistarrconcu-
les,sanclas nou aiiibigitappellare, dicens : S/c cnim bitum, quftnlum similitudo pecorum ab imitatione
atiquiindomulicrcssaiicUVy.^icrantestnDco, ornabant discernitur angeloruiii. In uno quippe, ad terram
se, subjectce viri.isuis : sicut Sara ohsequehatur Abra- spiritus lerrena carnis voluptate deprimitur in ul- ;
hx, dominuin ciiin vocans (I Pelr. iii, 5, 6). Non teroautem, terrenacaro coclesti delectalione spiri-
ergo apostolus Paulus a sanctificatione corporis et lus ad C(3elestia sublevalur. Ad placendum quippe
spiritus lideles conjugalas separat, sid hoc eas co- carnaliconjugio, sa^pemundanamenemcura solli-
gltare dicit.iibiearom cogitationem amplius teneri citat ad placendum vero spiritali connubio, mens,
:
ffi) Sic habcnl mss. Corb. el Basil. ; at Colon. et in Basil. et Grseco textu Apostoli.
Anl., in sunctificstionem. lr)VA\\.\, transititix protis. Ms. Corb., iraniiiurag.
(ijAbesliyi/Mrams. Corb., Colon. et Ant., legitur
Patrol. LXV. 11
331 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 332
gemitu perpererat, deteriua gemat.In copula vero A, Gap. xii. Delicius carnis virgo Chrisli fugere debet.
malriiu >nii spiritalis,cumspoosu Christosic conju- — 20. Proinde ad exteriorem virginilatem interio-
gatur aiiima.ut etiam caro serveturintacta. Quanto remqiie servandam sollicita debet virgo semper ex-
magis virginalis intpfiritasviget.tantomagis immor- cubarc cautHla. Dclicias carnis el oblectaiiicnla cor-
talis fecunditaspollel.Sic enim ibi non cst mortalis poris, quae sibi non tam necessitas exigit quam
fructus ex corpore.nt immortalis felus non desit ex voluptas,omuino sacra virgo relugiat. Spiritalis
corde, ibi maritalis accessus (a) non vitiat corpus, enim virginum sponsus non quasrit in virgine car-
quia Cbristispiriialiaamplexus et a;iimam servatet nem deliciis accuratam, sed jejuniis castigatam.Hoc
corpus. In laii (•onnubionulluseirectus aestuanti cu- Doctor gentium cum se facere dicit, nobis quoque
piditati conceditur, quia sanctsecaritatis fervor re- in.sinuat faciendum.Ca.sftyo, inquiens, cor;;u4 ineum^
frigeriospiritali nutrilur. Oangeiicaeimilationisnon et serviluli subjicio (/ Cor. ix, 27). Et rursus : In vi-
humaiia in homiiiibus virtus 1 uieffabiie superni giliis mullis. in jameet siti, in jejuviis multis {II Cor.
seiiipileriiique muneris decus quod qui accipiunt,
! XI, 27;. De vidua vero dicit : Qux aulem in dtliciis
hoc raedilantur in carne mortali, ijuod sunl in im- est, vivens morlua tst (/ Tim. v, 6). Non quaerat
mortalilate(/')6urapturi religuntenimbonam p;irlean, ergo ChrisLi virgo cjrnis delicias,quas nec viduae vi-
quae non auferctur ab cis (Lwr. x, 42), sed perficie- det esse concessas. In saturitate cibi vivens Sodoma
B
tur iu cis. Quodcnimab eis nunc inviolatum serva- {Gen. XIX, 24 el seq. ), cibus igois effici nieruit ; et
tur in opere, hoceis xloria immortalitatis cu nula- Niniviticus populus {Jonx divinum lurorem, iii, 5)
tum reddelur munere.
in cunctorum jam cervicibus imminentem, jejunio la-
Cap. XI. Viryinilas HC nmhulel. ul tiec declinet ad crymisquesubmovit.lgitur si visil-ilis cupiditas vin-
dexleram, nec ad sinislram. Viasiuislra voluplas car- catur in corpore.iniinica invisibilis poteslas non do-
7ii». Via dexlcasupcrbu jaclaiiovirlulum. — IB.Quo- niinatur in corile. Illam feliciter vincimus, si forti-
circa, quaenon est saeculi virgo, sed Chrisli, sicut ter cum istacertemus: et de illatriumphus acquiri-
non debet monilibus, ita debet virlutibusadornari. tur cum ista calcatur.
Ornitus autcn virgiiiis est, virginitatis bonum noo
minus mente quatn carne servare; iit scilicet semel-
Cap. xiii. Temperie^ jejuniorum. 21. Porro jc- —
juniis sic e.st adhibenda temperies, ut corpus no-
ipsam tantoniunere condignam .«emperexhibeat, et
strum nec saturilas exciiet, nec inedia immoderat.a
sic veritatis teiieatviam,ut nondiverlat ad dexteram
debililet. Talis igilur tanlaque virginis jejunium re-
vel sinistram. Sinistram quippe obsidet carnalium
fectio subsequatur.ut nec suavitate corpus illiciat,
turba vitiorum, dexteram tcnet spiritalium jactalio
nec saluritate succendat. Suavitatequippe minnitur
superba virtutum. llla carnem publicis delectamen- ,. •. , . .
<y. Asl alia quanto occiiltius, tanto periculosius tiinaft castitalis. Nihil nitorisin habitu exteriorisho-
parat virgini pr.Tcipilium, durn callide collaiiilat mmis qu.-crilur, no intcrioris hominis h;iliitus {al.
ascensum. F.tenim si leueatur in cibis alistincntia, D habitu) j^ordidetur. Virgo qnae ornatum corporeae
vestis non sit nitida sed despecta, buxeum pallorem vt'stis(/^ affectal, animam s uam virlutuin splendore
rubore sublato corpori jejunia generenl, candnrera despoliat; nechabetcaslitatem veram,quaB intuenti-
rnrni» lavandi cnnlciniitus obfuMCCt, la^so cnrpori busparat illecebram nec fidem servatChristo, quae ;
soninus stralis durinribus dctur, ciilis lenilas de- pnpuli qnaerit magis placere quam sponso. Conse-
Bpectisaspereturun^^uentis, contractior vullus risui quenler autem nccesse est ut quae humano con-
eempnr obsiatat etjoco, bsec omnia non divinoad- spectui concupiscentium seminat, 171 in divino
Juiotio deputat, sed viribus bumanac posaibilitalis conspcclu iracundiam motat. Qui riiim seminnt iii
assignat. carnc sua, decarne metct corruptionem. Qui vero se-
2:1 Viiniii) i|i« liiH r(li|iir horuin iiiniilil)UBi|iim nit ti>iii loiKJKrn iuMi pdttiil, pnr <
ourniii |»t)rtiii'M>l cariiix.il tttiiiiiiuii r.iniiiilniilivirni- iniiN l(uii|i(;ni in opnrn iniiArlourtliw rrtoil oordiiiiu*
iiitiitiH nDiiiinolii nondiipiHContiiit iiorinitiirn,illiit|i(>- prM hiriiii piilliilaro.ulno <|i|iiii nt(flnli IttrKiliir.maixn*
liiiH tiiliiiononii'o Hiinl vir^inoH (|iiip i|i>licioiiio, i|iiiii Hihi hahiTc 179 tiirrttri vidciitur.ln tiMillu ' - '
-.
vti(j;(t\i|iiin jooiH Hiiiil iloililio. cil.nt iiiaxiiiii' Hic linpti^rittri) Hpiritttiun Dfi I . 1
ut iilius qu.e polior est fuii.iamenta sublodiat ; et Quict ijuod hominibus ttltum est, abominatio e.^t nnle
tanquum divorsis machinis.sic innumeris uliturar- Dominum (Luc. xvi. 15).
guiuontis;et cuin certamini manifcsto cedit, ad hoc 27.Ad eos sub Christiana professione
etiaiii qni
se vicluin demonslrat, ut vincat;ad hocfugam si- vivuiit, el Chrisli praecepta manifesle peccando
mulat,ul perscquentera missis post tergum sagitis contemnunt.sic ipse Christus ioquitur: Quid autem
occidal.Dofende te a talihii<(c) .•cvidcntibm quippe vocalis mc, Domine, Domine. el non facHis qux dico
viliis provocat,duravirginitalem corporis impugnat {Luc.v}, 6;? Tales gentium qunque Doctor his ver-
in quibus si palam superetur.illico superbiam per- bis objurgat Confitentur se nosse Deum, factis au-
:
semioat.lnsinual dileclioaem pecuni9e((/):si tenuerit Unde etiam apostolus Paulus asserit:()tiio sapientia
carnis inimicaesl Dcoilegi enim Dci non suhjicitur ; A consideratione tui quaalibet Christianas, eliam in
ner enim potes^ (l]om. vni,7) quae sapientia secun ;
inferiori posilasprofes8ione,despicias,aut teinbonis
dum Jacobi benien\.\&m ,non est desur.Kum descendens operibus, pr.-esumptione propriae virtutis extollas.
sed (errrna ,animalis,diabolica {Jac.iu, 15). Qiiidquid enim spiritaliunidonorum plus habueris
Cap. XVII. nuplex superbia. Parabola Christi de quam habent aliac.non parva est jactura virlutis,si
Ph'niseo et Publicano . — 28. Manifesta igitur su- in ipsa principaii virtute, quae est
humilitas, non
perbia dpprphendilur,cum manifesle peccatur ;
at alias antecellis.cumnon nescias scriptum Quanto :
cum furo juslitia) iniquitas legitur,illu superjjia; pe- rnugnuses,kumilia le in omnibus, el coram Deo iu-
slilcnliavenenosius serpit,illa periculosius irrepit, vcnies grahayn (Eccli. iii. 20.)
cum ab hisqui justiliaj studium gerunt,vel aliorum Cap.xix. Christus et Dominus et sponsus est virgi-
vita tanqnarn indigna dpspicitur, vel in operibus nuw,ideo el humilitatem cxigit, et inlegrilatcm. —
boni&aliquid hunianis virbus assignalur.Ula deni- 30 6i,s.Attende igitur in te sijonsi tui amorcm,consi-
que 9uperbia.l73 qua csteri ab hisqui sibi justi dera Domini pietatem.Pius estDominus.qui te sibi
vidcntur velut pcccatores despiciuntur^inPharisfro fecit ancillam;speciosus sponsus.qui te castificavit
canus autem a longe slans,nolebat oculos ad corlnm sponsa Christi nihil suum adulter agnoscat.Sicutin
levare, sed perculiebat pectus suum. dicens Deus, : corpore virginis non dominatur libido.sic in corde
propUiux cslo mihi peccatori. Dico vobis:descendit hic virginis nulla dominetur elatio.Cum timoreettre-
juslificatus in ,iomum suam ab illo;quia omnis qui se more tuam salutem operare.Deus est enim qui ope-
exultat humiliabitur , et qui se humiliut exaliubilur ratur in te,et velle,et perficere,pro bona voluntate
(Luc. xviii,9 14). In conspectu judicis misericordis [Philip. II, 12, 13).
rit justi non est accepta superba jactatio bonorum Sl.Quotiens cogitas de perfectione virtutum,noli
operura.sed tiumilis confessio peccatorum.Illi etiam considerarequid aliae minushabeant quam tu habes
qui virtulem bona; voluntatis aut bonse operationis sed quid le minus habeiis quam habere jam del^es;
suis nituntursuperbe viribus assignare,ab.\postolo nec i'leo te putes virtutibus perfectam,8i quainlibet
taliter denoLantur: Quia ignorantes Deijustiliam, et aliam videascriminibus deditam;necpropterea tibi
suam quxrenles statuere justitix Dei non sunt sub- aliquid velocitatis assignes, si quaslibet, aut retro
je^li{finm.x, 3). In sua igitur injuslitia (a) profecto redeuntes, aut scgniter videas ambulantes. Ncque
deficit^qui justitia? Dei superba colla non subjicit. enim idcirco sanosoculos habere pronunliandusest
29.ln hisitaque quatuor superbiaB generibus,qui- lippus,quia videtur caecus alumine penitusalienus
busdiabolus velutquadrigis vehilur.etad gehennam ncc ideo sanus diccndus est,qui gravi jacet vulnere
misprnrum quibus in?idet mortifero casu raptatur semivivus,si aliue graviore vulnere reperiatur occi-
duobus animas opprimit,qnasincarnejacentcsper- sus;npc sibi debel tanquam viclor vindicare{;loriam,
spicit, aliis duobus animas dejicit, quas de CHrne quisquis, licet ab hoste non sit occisus, tenelur ta-
voldrecognoscit.lptascaptivatdelectationevitiornn:, men ab hoste captivus.
illas circumvpnil elatione virtuli.m;illarnm sic vir- Cap. XX. Non aliis, sed sibi ipsi debet se homo
ginitatem pranripitjUl se fornicari non dubilent;ia- coniparare .Adjulonum divinae gratix semper posren-
tas sic constuprat et maculat.ut se conculcari non dum. — 3"2.Noli ergo aliiste comparare.sed tibi.Audi
.•Esliinent. D Apnstdlum hoc facientera, et ut hoc laciamus salu-
Cap. XVIII. Virgo superba, Christi sjonsa non e^t. brilpr admoneulcm.Ad Corinthiosquippe scribons,
— 30.Proinde, ul inlogra permancat Deo dirata (licit: Non enini audemus insrrere aul comparare nos
virginitas.sicutcustodilurintcgritus cnrporis,mullo quibuMinm qui scipsos con.mcndant, sed ipst in nobis
ampliuscustodieiida eslhumilitjts cordis.Siquaenim nosmetipsos metientes, el comparantes nosmctipsos
vcre virgo est Chri8li,non potest Christo nisi cordis vobis (// Cor.x, 12). Sibi ergo seinetipsam comparet
humililHlc conjungi Filii Doi thalamus flatasnnn rc- vir^o Chrisii, etutad pcrfcciam prrvcnial i-anita-
cipit.rt humili.s sponsus a ronnubio suo supcrbas lpm,non dcbel(/>}de aliorum sibi periculo graviore
expellit Sit iKilur studium luum, sicut decetvirgi- blandiri, sed de sua curet infirinitate trislari de :
ncm sacram.secltri justili.im, pietHtem, fidem, ca- qua ille tristabalur juiriter qui diccbat:ro/a die con-
rilalem.palientiam, mansuetudmcm;non tamen ut ttislntiis ingred\cbur,quoniam animamea tmpleln est
(fl) M.-^. Cirb., In sua iijitur juHiiia. ut ad pnterlam perveniai sanitatcm, non debet, clc.
(/»)Edili,6i ergo semelipsam coinparet virgo Christi, Ms.Corb.^Siii crgo... et ul.
xn KIMSTOI.A III. S38
illnsinnihui, t'( non ent ntniUx» in ctiitifl inni (l'$ttl. A '/•<<< fflonnMlur miindum le eiie a piiecatti(Prou.%t
xx.xvii,?, H) ICt iil oHlniulorol htiio trJMlltim luimili- 9)?AllniidiiiiniN i|iittliH i|i|iifiliiii)|ui< Jiialua liiiaril:/»
liiloiii iloltiMo t<(iiiJiiii)^i,Mlittiiii Hociitim ail|iiiixit:/»/ inullin fiuin tillfndiinn% ttmnf» 'Jnc. iii, ' Hii ijul
ntnuilHs mtni,i't fiitinihnlni iuin ninm.Ki iililnHi<li*riii dixil ; .Si dixrrtinui '/uia pcci ntwn Hnn •
ij, noi
HHMitiitiH liMu u rti) llori |)oril(ici<r<it, ailjiinxit,/iiif;i>- ipios nfductinui,rl venla» in iiobii non eil (l Joan. i,
/>rt(ii (I \](/iniiln ctmiii tni'i; ol : .inlm tr e>t tnnne lUii- H).: illn i-tiiiiii qiii oiindolrctatiatiir ^k* DqI •onua*
'
ilrnnin infuin, lU tifuiilnt inchs a tt' ntni r.%t nhsfon. diirii intorioroin hnmiiiniii.vidpbnt unt'
ditus {Itiil., |0K IhIo iiiiloiii, i|iii lior (llnoliiit, fa- ^om iii iiioiiiliriH MiiiH rn|iii^MHnti:iii Ii-k< '•• i>' •-' <> >
,
tetiir Ho ulii|iiiiii<loliiti(|iiiiiii (lo virtiito NuiiitutiH olu- fll cupliv.inliMii ouin in lo^o |t«cnuti, quiu urat in
tuiii, ot iii 00 Ho |iiit'ii'tiliiiii ^ruviHHiiiKo iiillriiiitntin mombrii) iJiiH,donuc ouinHua inroiicitalit cnnaciura
exportiiiii ; ilioit oiiiiii iii ulio iisuliiio : hjo tlixi im inortiH IiiiJuh iibnmrrl Krntin lnti pi r
d(> ciirpiiro
aliuiultintia mfit^yon inovrhor m .Ttfinuin {fml.xxix, JoHuiii (IhrlHtum Dominiiiii noHtruiii ilUnn, vii, J'2,
7). l';t (iiiiii lioc (licotia iiiljiilorio divmn' ^^^ruti.o fiio- li3 ««•(/. ).
rul iloiiortuH.ol in Hundorecorulinlirmituto turbutua, 35. Ab hac crgo Ioko peccati,qufnent in mnmbriit
Boquitur iiicoii8:/)(imnif, in pne- noslriH.non virlus cuJuBlibrt hoininiH furtis^non in-
bona vtluntate tuti
ttitisti (Urori nifo virtittfm avfrtisti fttiifm tuttmn M lustria HU[)ii^ntiH,Bi'd Holalibornt grntia Snlvatorin,
;
vif, ftfottnssnin fonturhnlus (//»/(/., H). Kt ul onton- qii.u noii niHi liiimilil iib ^rutiH dulur :/Vu.( (.ni'/iiu-
dorol ailjutoriutn diviiiiu ^ruti(i<,i|iii«invi8 jnm hnbi- perhis resistit, humilthus uult'm dnl gratiam (Jac. iv,
tuiii,huinililor csfo sino interinissionoposcondum, 6). Vorumtamon hasc gratia, sicut non nini humili-
quid 80 cognos^cil ininus habero, uul quod habel, ut ethumiU'8 simua, el humilca pprscverare poani-
8ua luntuin potost virtuto acrvaro. nuis.Qui cnim potuii quod non hubuimusdare^ipse
X\. Ouisquis i^iliir ot boiioliciura rogut,ol adju- potest (jiiod accopimus custodire.
torium llugitat.nccessoeat ul etovidenliam 3u;«im- Gap. xxm. Prsccepta pro sanctis virginihus ex
becillitatis et egostatis agno3cat;et idooegostasno- Scripturis deducta.— 36.Proinde,ut in te se sil vera
stra dari sihi quod non habet poscit, imbcciilitns huiiiilitas,quie virginitutisestinterna virginitn9,non
noslra 115 custodiri sibi poslulal quod accepit. ignorus (juanta sacra; virgini debeat paupertasspi-
Egrstas aodil : Quid enim /inbcs (/mci/ non nccejnsti ritus ines9e,ulregnuin "^oilorum mereatiir accifiere;
quid-
{I Cor. IV, 7). ? Et ; Pion potest liomo accipere
p quantamansueludo,ut illam possideat vivenliumter-
guam, nisi didum fucrit ei dec(rlo{Joan. Im- iii, 27). ramlrtMnquase David bonaDoniini visurum plena
bocillitas aiidil : lUveUi nd Dominum vinm luam. et {'.^) Quanta etiaracau-
credulitate conlidit (P,?.xxvi,
spcra in eum, et ipsc facict (Psal. xxxvi,5) ; audit tione virgini luctuosusit praesentissteculi Ifliliaru-
etiam ab ipsa virtulo : Sine me nihil potestis facere gienda,cui serapcrin bacvitapraestolantisponsicce-
(Joan, XV, 0); audit a prophela : Nisi Deus custo- adventum magis sit ex desiderio spiritali lu-
lestis
dicril civilatem.in vanum vitjllitntqui cuslodiunleam gendum.ut adipiscatur intimuin certumque sola-
{Pstil. cxxxvi, i). Uicut ergo ege^tas illi qui proplcr tium.Quautam quoque virgo Chrisli debeal esuriem
nos pauper faclusesl, cuin esset liives, ut illius pau- sitimque jusliliai perpeti, ut pleoa mereatur 176
pertate nos divites esseinus {II Cor. viii, 9); dicat, Da 8Btern8Bdulcedinissatielatel3ctari;qualibusetiaiii sit
mihi intcllcctuni, uldiscam mandala lua{Psal,c\v\u, induendu visceribus misericordiae, ut in con-pectu
73);dicat etiam imbecillitas iliiquipro nobiscrurt- Doi misericordiam valeat invenire ; raundandiqiie
(icusesl ex infirinitale,sed civilcx virlitleDei(II Cor. cordisquanlum debeatinessesacrae virgini stu iium,
XIII, 4);et qui sic infirmatus est propterpeccatano- ut illuin videre mereatur felicibus oculis sponsura,
stra, utsemper ipse sit Deivirtus,et Dei sapientia; spcrioFum forma prae filiis hominum (P5«/.xliv,3),
dicat : Custodi me, Doinine, ut ptipillam oculi; sub ad qi em carnisvirginitasnou polest pervenire^nisi
umhra alarum tuaruin prutege me, a facie impiorum D humili corde fulcialur virtute virginitatis interna;.
qui me affltverunl [Psal.xvi, 9). Quantam etiam pacificae quietisvirgoChristi possi-
C.\p wu.Sancli quoque in hac vita anxmx habevt dere virtutem debeat, ut desideriorura carnalium
afflictiones.propter incidentcs cogitationes. — 34.Gra- bella spiritalibus armis induta compescat. Talibus
viter hic affliguntur animaBomniumjamjustiticato- te sponsus tuus uli Iruique monilibus cupit,qui to
rum, et ex fide viventium, imo solae animse intelli- sibi fide desponJit.spe tirmavit.caritate conjuoxit.
gunt qua sintafflictioneposit£P,quibusseinlundit
in Cap. XXIV. Oinne opus bonum gralia Dei in nobii
lumen verum, qnod illuminat omnem hoiiiinemve- pr.rvenit. Dires virginum sponsus. Quomodo .itervan-
nientemin huno mundum. Vident enim quia licet (/ii c/rynu/as.Conr/Miio. — 37.Neque vero fidei veritate
sint gratiae dono aboperummalorura contagioneli- carnisque integritate spiritaliter talisponsonupsis-
berae,teneantur taraen cogitationum varietatecapti- 3es,sinon eara.contempta vanitat-i S3e3uli,dilexis-
vae. Quis enim gloriabitur castum se hnbere cor ?nw- ses; noo tamen eum fuisses aliquatenus dilectura.
nisi fuisses graluitasponsid'IectionR praDvenla.Dixi X cordis excitat orationis affectum, oratio humilisdi-
autom te praeventam.non solum dilectione quaille viaum promoretur auxilium;compuaclo cordis vul-
le dilexit.sed etiam dilectiono quam tibi gratisuta nera sua rcppicit.oratio vero modelaT. sanitatisex"
te diligeretur intudit. Tolum orgo quidquid in te poscit.Et ad haec quis idoneus ?Qiiis enim veloraro
snncl.-p diiectionis erga sponsuni luum habes, in te compctenter valtat,nisi medicus ipse iniiium desi-
quidem habes, sed cx te non habes. Pauperem te derii spiritnlis infundal?autqui8 perscverareinora-
accepit ditissimus sptmsus.qiiidquid in teboniba- tione queat, ni-^i Dousin nobis hoc quod coepitau-
bc.«, non ex te, sed ex ipso habe^^.ct quitlquid non- geat,i)uod seminavit fnutriat.et quod misericordia
dum habes, tunc habebi3,cum se sponsus dedcrit, praecedente gratis donavit indignis,ad effectuni(a/.
qui omnia bona quaihabesgratuita largitatejamde- fruclum)perfectionis misericordia siibsequentc per-
dit. Ipsi ergo de acceptis humiliter gratias age,ip- durat ?Sic enim a nobis poteritbonioperis meritum
sum deaccipiendis humiliterposcc.Sicenimdivitem non perire,si Deusauctoratqueadjutor eemperglo-
sponsum habc?,ut necegeat hisqiineiicrlit, et abua- rificelur in opere.
det ad largiendum iiiulto meliora (a/.m;ijora)quam 3. Nec putemus sic eum auctorem boni operis
c\,\ i iJiiislus vnnil mitlere in tcrram(Lnr. xii,40), Q p»triam tendit, tlonec perveniat aemper habet ubi
ul ornne siiperltirgTinenexurat.et humiliato cordi ambulot.jic etiam nos^quandiu in hoc mortali cor-
ferviirern sanctae compunctionis injiciat.Sic lilutin pnre constiluti peregrinainura D 'mino^prajsensvita
nn.^triB peccatis nnsmctipsop vcrariteracnuscmus.el nnbis c?t via.in qiia sempor habcmus uhi pnssinius
I
in boiiifl npcribusnoslris Dfum vera curdis hiMinii- prulicere,iioiiec,l)eo perducciitn,ad illam valcainiis
tatc laudcmus;illi a^signomusquaBnobis ejrspiptaa beat.v imrnortalitatis a*ternam patriam pervonire.
donat,nobi8 imputemus in qiiiLuseum nostrainfir- Mami.e igilur b'^atitudinis cstsic in prfBsrnli vivere
mitns ex icTbat. s.rciil", iil profectiii spirilnli omnis lididis operam
r„\p. n. Oralii cl cordis compunrlio a Dco, ui in- tamen hocsuis aliquando viribus su(<crbu8
dcl,iicc
fundnt, e.tposcend<i. Qunmodo Deus est auclor boni assignpt,sed humili cordoaDeo poscat jugemcus-
oprrn nosin. — 2.Et quia frpquenter a nobisoffen- todiam accopti mnneris.a quo emanat totius bonae,
ditiir^nrccs.sariiim cst ut frpquenli cinilinnn eljugi tnon laotiim principiiim,sed etiam perfeclio volun-
nrHi"; rnmpMnftionp mitigetur. Cnmpiinrlin ppim tatis.
tumoiitiinmn, et oinnr linnuin i>nlcrtuintlitiursuin ftt, niliis i/i rtirnt mttt {l'inl xxxvii, 7), Ouid PilauUm
tiii.ni<ii'lifiix (i 1'iitiv luintnuin iJiii'. i, 17). Noc qiiiM- totu (lifniinHtriNlatum in({in<ti,nir I tniliii Kiiju> vitai
(|iiiiiii Ikiiiiiiiiiiii, hivi* u<I (-oKiluinluiii, Mivn uii opn- tumpiirii pnrcntoruiii rniiirdutioni^' trixtun. In quo
raiKliiiii i|iii)i|i-iiiii|ii« lioiuiiii, potcHl iiiao idunniiM, uiiiiii uiiimu illuaioniliua iiiiplntur, nlai cum
coneU'
nlHifiinrititiiiiirrn^niliiltoilivitiituipitululiotHH ttilju- piHi^ontiarumcnrnalium rrR(|iM'iiti lcntnlinneconea*
tua : /)f*MN' *.</ rniin (/ik oiirnilur ii» hiiI-^ i't vflli' rl pn -
tilor? (JiiitiUN clni riiiiHnnitionn nnn cciiit, f <
na
/ii\'ni iiro honn volunhilr (/'/ii/i/i. ii, Kl), Hioul Vuh hiHHcxcil.tJiiuniviH cniiti HutjiiiiloMuiH iJoiiui. . i.. .
.;r-
olonliotiiB urilriual; (|uo t<li»m ilonnnli' (•opuovimiiM tuniiiiu.nc (Injlciunt.uiljutonum Iribuut, permillitur
quiu, .'Vr»») .<iif/i»it ii/()H('i (()(/i7<i/'o iilitjuiil n «()/»ii 7U(i,>ii tamcn ruti^uri priiprifninllrmllntiMonnrft prw^ravutu
U.r »(i/)ii ; .V('i/ sulfiriniliii uoilra r.t liro e»t {11 Cor. iiiorlulitu'', iit cumtn nnipHu ntillutii virtntiM invonit
tii, 5). Illi^ igilur noliiri (iiiiiinm lioiii Hullicii-nliam linnumciitum, uil poHcciKluiii divinn* iiiotutin cito
HubtiiiniHtrut, (Mijii.snon iiiiiiuiturplnnituilooum ito- rncurrut uuxilium.
niil, i|iii noliiHomnn boiiiim linni^iiu lur^ilur ut liu- 'J. Hic orxolunc advnrBarium vincimun, ni Incry-
boumiiH ; (>t in tinipHo Hinn diminiilionu pnrmanct n min, ol ornlionibuH, et cuntinua curdin hnmilitato
plcniis : (|uod ncc nn^clicu polCHt^ncc hiimuna pnc pu^niuiiiiB. Scriptiim chI nnim qum Oraluihun ilium
«tlaronuturH^acHicnulla.licotHpirituli.^i.tumcn crcutu nulua }ienelrat, el noii elonyut Doimnu», iluner rxnu-
Biibstuntiu. Qiiiu omno (jiiod creututii 08l,siotitunlo- ilint(hccli xx.w, 21). liumiliuincrgo fletuH muKnua
quam crourclur noii luil.Hic untnijuum uccipcrot ha- ual cunciipiHcentin; curnuliH intcrituH. Lacryma? quo
boro non pohiit ; nt siiuit subsialcrn iion polost sino px compiinclionc cordis voniunt, cl inimicum vin-
illiuiit (ipcrutionn (|ui locit.sicbiinnm mm potcslvollo ciint, ct nobis donudi ln;titin! triiimph>iliH ucqui-
seu facoro, nisi Dntis dignnlur Jui^itor ndjiivnro. Ab runt. Oui i nim eunles eunl el flrnt, mittenteitnnina
ipso nnm(]iio ost initium 1 10 bonn^ voiunlutis ; ab su(/, ipsi venienles ven'ent in exsuttulione portaulet
ip:^o fHCiiltas boni opori.s,abipsopersevcranliabona) manipulos .'iuiis (/'.<«/. c.xxv, 5, 0). Qiiain bcno aiitem
convcrsulionis ;ab ipso ilaliirin pra^sonli sn'Ciilo voru sunclus propbcta scmina bonoriim operuni rignnda
cordis hnmililas, et in luturo rclribulionis {Bternm docol numine lacrymarum ! Oinniu etcDim pcmina
felicilas : ut ipsi sintsinoline lelices qui nunc sine uoD germinnnt, nisi fuorunt irrigata ; nec de Hemioe
ncticmesunlluinnles.nocsoinnationcvanasodiicunt, proccdit rriicUis,sirueritaquariimjuvriniinedc!jlilu-
scd poricula pr;csentis vitai cuin limoro el tremore tus. I^roindo nos qiioqiic.si voluiniis fructiis nostro-
conspiciunt((i),inquasiononpotestesscbonis plena rum sominum capere, non desinainus IHOsemina
secui-itas, iit tunc facilius adversitas subrepat.cum nostra Lcrymis irrigare, quae magis corde sunt fua-
se pros|)oritas fraiidulonter oslentat. dendsequamcorpore. Ideo namqiie nohis diciturper
C*i». IV. Luqnros liiaboli per se ahsque Dei gralin prophelam.ut scindainus noslru eortia, el non ve^ti-
nullusevaiirre polesl .
— 7. Necest aliquod hujus vitoB menta nottra [Joel u, 15; quod tuiic facore possu- ;
tenipus iu qiio noD hominibus muscipulam tendat iuus,cum scilicct recordamur nosmetipso?,etsi non
inimicus ;ciijuslaquco nemo potest propriisviribus inopere.saltemincogittttionefrequenlerdelinquere.
evadere, nisi quoin Dous gr.itia sua por Jesuin Quia terrena inhnbilatio senmin multa cogitanlem de-
ChrislumDoiniuumnostrumdignatusfueritliberare. primil [Sap. ix, 15) etterranostrageminarespinas
;
Ideo Vas electionis.cum captivari se in lege peccati nobis et Iribulos non quiescit (Genes. iti, 17), nec
sentirot, exclamabat, dicens; in/(?/;.c egohomo, quis possumus perveniread esumpanis nostri,nisi fueri-
tne liberabit dr corpore mortis hujus"! Gratia Deiper iiius sudore vultus ct faligatione confecti.
Jesxim Chrislitm Domvnim nostrum (/?om. vii, 24). C.\p. VI. Fatigalio noslra in resistendo concupiscen-
Propteroa etiam propheta, non sua virtule, sed di- liis. Quid sit parvulos Babylonis elidere ad petram.
vino munero.pedessuosde laqueo prsedicatevellen' — lO.Fatigamur enimsudoribus,dura propriiscupi-
dos, dicens :Oculi mri semperail Dominwn,quoniam ditalibus repugnamus : in quibus vicendis idcirco
ipse ivellet de laquco pedes meos {Psal. xxiv, 15). Et D
" inajor esl certaminis diflicultas, quianon oxtrinse
alio loco, ex personasanctorum, quos dehujus sie- cus ex altero, sed intrinsecus exseipsocertanti ho-
culi laqueo liberatos, ad aeternuin dignatusest Do- mini concupiscentiae carnalis generatur adversitis,
minus securitatem la^titiamque transferro, sic dici- quBB fatigationemingerithumanaBimbPcillitati,dum
tur : .inima nostra sicut passer erepta est de laqueo nascitur,quamvid divinae virtutis opitulatione vinca-
venantium hiqueus conlritus ; est, et nos liberati sumus tur. Caro enimconcupiscit adver^^us spiriium, spiritus
(P.-a/. cxxiii, 7). auiem adversus carnem : hxc enim sibi iniricem ad-
Cap. V. Nemo in hac vita securus. Oratione el cor- versnntur, ui non qusecunque volumus.illa faciamus
discompunclicne pugnandum. — 8. Verumtamen.ut {Gal v, 17). Hinc estquod nondnm Deo sumus nm-
suam aniinara unusquisque uostrum inleradversita- uino subjccti, quia ex nobis nascitur quod divinas
tes etlaqueos iniraici versari cognoscet,nec in hoo renilitur jussioni.Nam licetex gratiaDeisit voluntas
saeculonoxiaunquamsecuritatetorpescatjiderapro- in nobis bonaquae nosDeo reddat humiles,non nobis
(a) Hsec verba, sed pericula praesentis vitx cum ti- tutasuntexmss.Corb.etVict.jSensusubsequentium
nwrtiet Ireniore conspieiunt, aberant ab editis ; resli- verborum exigente.
343 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSIS 344
tatnpn decst prav» cupiditatis exortus, qui nos Ta- \ dan lacst uppra ut ad meliora proficiamus.ne nior-
ciat conlumaces. tiferam incidamus insuperbiam, si conversalionem
est vita hominis super terram (Job. vii, 1). Subjecti genlia, sed cum delectalione aaturitas plena. Ibi
verbum suum, ulnon dominetur noi>'\s omnis iniquitus erimus Deo carnis etspiritushumilitate subjecti.Ibi
{Psal. cxviii, <33); sed necdum sumusomnino sub- nec minorerit laudatione nostradilectio,necinferior
niullis of]endimus omnes [Jac. iii, 2).
dilectionelaudatio.Erit enim plena nostra laudatio,
jecti, quia in
Subjecli SHinus inquantum, ipso donanle, in carne quiatuncin nobis erit Dei proximique perfecte di-
lectio. Tunc laudabimus et habebimuf, tunc habc-
ambulanles, uon secundumcarnemmilitamus(U Cor.
sed necdum sumus oinnino siibjecti,quia etsi biraus et amabimus, tunc satiabimur cum delec-
1, 3) ;
gratiiila niiseralione subjccit, ut humiles simus, in.itif;at ; cl quoil ideo loquor quin delector, minus
habemus tamen undecontitiuis pmcibiis divinasau- cloquaniiiam delector Quid rogo esjl hucqiiodclo-
?
rc9 pulpnrcdebeamufl ;
quiaqiiandiii in hoc morlali quiosigtiilicarc volo,nec valeo ? Nimiruni ali(|ui<l cst
corpore euiiiiis, nicut non poBsumus sino pcccato qtiod sir corporali eloquio flylnqiie signilicatur,
e»««e,9ic nccdum Talemiis perfcctamhiimiliiatemdi- ut limen non corporalitrr, sed spirilaliter habca-
vi( initinsexhibere.Proplcrquod agendfrqui- tiir.
Corb., ia quok>gilur(/r/tfc/a(ion£m;quiapaulo8upra
34^ KIMSTOI.A V. .111
Diiclii iioii Inonllnnlo nnin V(im>lflrll(»iih li» |Mi«iiit \ Irri Hitft III eudcm Sptritu.ntiiijrattnmuHaluminuHo
Fruilun tiulfin iiiiritus «•*< f(ir»/(iJ,(/'/M<<iuwi,;><ix (<•'«' Spintu, utH firophflia, ulil ilifuilttallo MplrUuum,iim
V, \i'i), ol rmliMH. Aliii <|ii(M|UO loro, |irn-oi|»iniiii [jenrru lingunrum, nUi xnttrfiretatin ii > llme
i|iii<liliitii ('inl<'Mliiiiii voliiil Hi^i)llli:ui'i« ('ttriniii.iliiiii, iiutrin omniit nfrrnlurunuiiiliiue «</<•/« ->/ c m/i, t/iw/-
uiiiii (licnniliyiud fii/W(i.i Dri i/i//i(i(i rsl m roidibui dcnt tiii'iuli% iiiKiit viilt U l.iir. %n, M, '• 1'» lli
noMrii \i(ir S}iir\iuin snmlum, i/ui itulut eti nohii Q. t'ml«ru d'ina tine honn rotunlntr /< </•
(lUmi. V, .')). lliKocariluH i|iiutii S|ilrilUH ianrti (tono, nirltiitneiiuiniunm. - Cum i^itur,uld>ir»tartii
otiiii iii(li|^iii ('rtMdiiiiiM, ui-(!(i|iitiiiiH, luiii Ixina, liiiii iiiiiM H|iiriliililiUH iloniN, |i(iiiNit (|ili«i i c
unclu.luiii iiiiiiiuiiHii i'Ht,ul ouiii oliniii (|tii bulml in tiulxiriicarituH laiiinn ni;c liabotur ni i. . r,
A.Ciiiittilnn thm diliijit ijui fiim finn hnhtt. Vo- cnrpiirlH(|ii<)(|uo ifiHiuH cxuhHo, poHHUiit t..i .. .,.< ri
ruiiitutiion iion i)iiiiinH(|ui('uritutoin iiiirnntnrotlnu- ninc vdliinintc bnnu, a<l hoc HCiiicnt ut bnbriitpm
dant, Htutiiii ilili^iint curitutcni ; ot idoo, nini onin oncront, non bonnrcnt ; carituH vrro niiio boiin vo-
(Iui.M(nio (iiligut,nibil ci prodcrit (juod ouin iniruliir p iunlato non potoHl bnbfri, (|uia voiuntutciri in qut
cl luiidut.'l'(iiic «utoin IriiotuoHu ohI udiiiirulio ruri- cnrituH riiont, iiiul.nn llori non ficrmillil : Caritnt
talis, cl liiudiilio, ni non dcsit iu udiiiirunt<> nti|iio onim firc iujit i)rri>frnm,Hrc coyitat mnlum ; et (juia
Inudanlc diloctio. 8<m1 niin(|iii(l sicut oniu poHHiint non {,nuilet super innjnilnte (I (]or. xiii, 4, 5), oo«
adiniruri ulquo luiidurc I.H3 i|tii cuin non buboiit, ooHsn ost ul in (|iia csi bonnm fnclat voluntatcm.
itapo8siint oum diligcrc (|iii cuin nocdum buboiil ? ('). unimns caritatem nee impendit nec
Malcfolnx
Nc(|UU(juutn ; carilus qnipiio ipsu csl dtlcctio ; (|uo- hnhel. —
Miilcvoliis cr^'() aniiiuiH non imppndii cnrila-
modo aulpm dileolionom jum diliijit.qui dilcctionom tom altori.quia nun habet sibi cum autcm cosperit ;
habcro non 0(«pit ? Naiii ecco niultn visu corporoo hubero cxordiuiii,ul itu dixcrim,cari(ali8,nec male-
vidcnuig, ubi non hoc csl ipso viaus,(]uo(i cst illtid volus polestessc.nco stcrilifl. Et (juiadonoc pcrma-
quod co vidoiiuiaiqnia illu<i nel in curitatc, in Deo periiianct, et Dcus in illo
esl sonsitsquo videmus,
iiludaulomsoiisibilcquod vi(leinus;etcutiiilludquod manet {I Joan. iv,iG),semppr habebit, IM4 si eam
vitiolur ab oculis to!litur,3i sanitas inost oculis, sic sempcr impcnderit;qunndo autem cara non impen-
illud quod vidcbalur a sciisu vi<icntis niircrtur. ut dcrit.noii hubcbil.l'ropriumealoniin cariiatis, quod
ipso sensus u vidciilc nuliutcnus aufcrutur:ili\ lit nt adcursum pra'scnlis utlinet vitai;, ut ia eo qui eam
vidondi sensus in homine iiiancat, quamvigabeo n erof^avent crcscat,ab eo autem qui sibi luntum h a-
^.,^A ..:
quod J~l...<..- ..;
videbutur -j: i...i
visus Ipse discebat. n :i-_ ^ U^^^
At cum cnritas
I ..._;> „;„« .4il..i;„..~ .i:.,..
bere voIuerit,8ine i-i ni_ :_:i..- -_
dilalione discedat.Ille
.....i.
igitur enm
diliu^itur.quia non nisi dilectionc diligitur, non po- magis habebit,qui libenlius impeniiorit:quia sicut
tosl honio tanquamociiluin corporisa quacunquere eam nccimpendere potest,nec haberc mulcvolu^.^ic
visibili, sic acaritate intentioncmavertere dilectlo- nec habcteamquisquain.nccimpendit mvitus.IIorao
nis, ut possit et caritatem non diligere,et diloctio- ergo benevolus ost doraicilium caritatis.Hoc autdm
nem habcro.Caritas quippc,id est dilectio, nullate- nomen, id est benevolus. ex bene et velle composi-
nus diligilur,nisi dilectio habeaturqua ipsa dilcotio tum cst:si ergo alteri quisquam male velit,in quan-
diligalur.Seipsa igitur dilectio quia tunc
dilijiitur, tum non est,ac per hoc male-
raale vult benevolus
diligitur cum habetur, nec diligitur nisi habeatur. volus esl:/« maltvolnm autem animatn non introibit
El quidom potest diligi a nobis,etiam cum pelimus sapientia (Sup.i,'*); malevolus aulem homo ille pro-
ut augeutur in nobis, sed non diligit ejus augmen- prie dicitur.non omnis qui velsibivel alleri contra-
tuni qui non habet initium. rium aliquid cupit aut poscit.sed qui nocendi vo-
4. yon ditigitur caritas sicut pecuuia. Non diligi- luntatem gerit,sive bonum.sive malum possit esse
tur caritas sicui alia dona .'tpiritus. -Non ergo sicca- quod cupit.
ritasdiligitur.sicut nummus aut aliquid ejusraodi. 7. Volunlas bona tion ex officio, sed ex fine est. —
Potest enim quisque iinum nun haberenummum,et D Voluntas autem vel bona, vel noxia.non ex officio,
niullitudinemdiligereac dcsiderarenummorum.Di- sedexline rei est cujusque pensanda quia non ex :
ligit ergo iste nuramorum multitudinem, cum ne eo quod facit. sed ex eo propter quod facit, qualita-
unius quidem nummi habeal facultatem apud se tem suajquisque voluntatis osleidit.Nam el Paulus
:
unum nummumnon invenit,el foris nummos iunu- contrarium sibi aliqui<i voiebal.cum posceret ut ab
merabilesquferit.Hoc et in caeteris rebus corporeis eo stimulus auferretur,quem sahibriteradversus vi-
inveniraus.ul aliquid earum possit diligi,iia ut hoc tium eiationis acceperat(// Cor.xii,8);nec taraen ha-
ipsum quoddiligilur nullaexpartehabeatur.Esttale buil malevolam menl?m,quamvis utilitati suae con-
quiddamet in plcrisque spiritalibus donis:velut si trariam gereret vi.>luatatem.Ut enim a se stimulum
quisdiligat (vcrbi gratia) ut habeat prophetandi do- quocolaphizabatur rogaietauferri^salutemco^-pnris
nuin, quod nullus negat inter dona spiritalia litteris suiplusvolebalpraedicationiprodessequamsibi,non
apostoliciscontineri:.-l/n' qulppe daitir per Spiritutn quaerensquod sibi utile erset, sed quod multis, ut
sertno sapieiitix (sicut Vas electionis affirmat), uli^ ergo volebat prodesse sospitalem
salvi fierent. Hlis
aulemsermo scienlix secundumeumdem Spiriium,al- 8uain,quibus suam prodesse sciebat et vitam. Deni-
347 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 348
qae cum desiderium haberet dissolvi el eose cum ^ ncc aliud mibi viiletur esse ralio praecipua, qu.im
Cbristo (P/ii7i7>.i,23),quod essetroulto melius, scie- competens atque ordinata dileciio quae ab homine
battimcn manere in carne necessarium esse,[)rop- soli Deo debelur et proximo.
ter illos in quibusapostolHlusniinislrabat olficium. 11. Vides, sancte fraler, quam proiixiim teciim
Caritas ergo eum Ghristi urgebat,-;ive cum a se sli- conserui de caritale serir.onem, dum nimis in te
mulum rogaret auferri.sive cum
carne.quamvis in ipsam caritalem.quam utique ipse quoque ia
diligo
aiiud desiderans, cupcret immorari coiictabitur : nobis diligis; nec ob aliud, nisi quia hancinnobis
enim latitudine cariiatis.ut et cum Christo dcside- sicamas.qua dono Dei plenuses.ut eliam quos di-
raret esse.et officium velietpiifi necessilalis implerc; ligis, slmiliter plenos esse desideres. lloc ergo su-
caritatem igilur utrobique dilexit,quam semper in perest,ut quia nos pure diligis.instanler pro nobis
bona voluntate spiravit. orare digneris,ut Deus,qui nos prior dilexit (//oa«.
S.ln dileclione f)'vxinii diligitur et caritas Dilectio nobis caritatem qua diiigatur a no-
IV, 10), et dcilit
Dei et proximi eUdilcctiocariiaL s. — Qiiisquis itaque bis, sicut non habentibus, ipse eam gratia prseve-
secundum caritatem (qua) Deusest) diligit fratrem, nientelargitur,>-ic in nobis omnesreliquins munda-
ipsam ineoquam maxime diligitcnrilatem.ldeo cum nse cupiditatis aLsumat, et nos spiritu servientes
nitatein diligi.ipsam quoque caritatera fralernitatis ubi nihil quisquam ex carnis fraj;ilHale perpetitur,
por apostolum Paulum praecipit diligendam.Christo sed ab omnibus sanctis in Dei et proximi perfecta
enim in seloquente, gentium Magister vult nos di- aemper caritate regnatur.
leclionem habere sinesimulationp: Odientes malum, 12.0rantem pro nobis sanctitatem tuamclemen-
adhxrentes bono, caritate fraternitatis invii-em dili- tia divina custodiat, quod opto, domine sancte ac
triiiiii|ilio rdrtitihiiiifl HiililiiiiHriH : nitn cui populun lilo i|ii(i(l onl.Meiiipor eit,et«ioul aiit,it« etl, ouii lo
nniiiiinus ii|i(iliiiiiliil,iii«il ciii aii|4otiouH owIum nilKau- Bo liubol nun e«Hii puano (|uoii cat, qu • iioo in »o
dciit . Hrnltis rsjinin lior ni>» ntro rl tmmuit rrvrla- lutlict CHnn |i(i iHfl (|ooil non <;Hl.l£t lioc i|ito(| sic • •'*.,
rit lihi. snl illr 1'atrr (/iti rst ni ca/u ( Wa<//t.xvi, 17), noii liiiltu prnivcniuir.iion lin<!Coiiciu<lilur,iion l' Ui
inior quoH ca^^loH ol lu raciuH oa ciuluii). OuaiUuni porilitiH volvilitr.non luci» coittiiictur,non a-lttlil>ua
puta» inoHHo lucliiti) iltHliolo i|uo(i h to conli>in|ituiii vunulur.Niliiiibi iIophI, quia totuin in illu eit ; nihil
p(irH|iicit luiiniliiu), ol lo couviu-huiii co^noHCil lui ibi HuporoHt, (|iiin niliil projlor illuin rat.
(lliriMtutii : 1)110(1 lo viilol oa iii (iutlius viilirid (hho r*. Siqiii crj,'ii,r(<riiiu Innipornlium ot luutaiiiliiim
(iosororo,ot ub amori> loiii|ioraliiiiii tciroi)aruni(|UO uiiKiio ciiiitciupto,in tlliitii rlilcctiiKKMii lihnHciiul.in
roruinail ilia cuuiosliu ot a>torna,jum corJo ii)inr/wo .'
Ipsu crunl |iloni,in quo nihiil indigclur;lneo aecuri,
Ouamvis cniniCliristusicqualilcr nit pro oiinciiHll-
j^ i,, quoniliil mcluUur;in oo vere >.nmpcr(|ue Kloriosi,
ilclil>usiuorliiiia,ct.Tqualocuncli»bcnHllciun rcdcuv coju» vora (•tHcmpilcrnugloria ncc uufprtur,n<'C(iil-
plioniB impcndcrit, diconto .\po»tolo : Qiiiruii<iuf' nuilur.ncc uugclur. Quis non illius, vit/c dcHid-rio
enim IM C.hristo baitliuili rstis, Chrisltim induistis : pnrscntcm vilum dcspiciat? 0"'»» nou illiuH abun-
non ('.<< Jud.cus nrqur Gr.vrus {a),nfln esl sr.vusnniuc danli.T dclcctamento, di 'itius teinporiB labcntiB
lihrr, no>i <'sf vuisrulus nniur frmina omnrs ruiin vos ;
cxhorrcat? Quis non iilius rcgni dilcctione cmnia
unu>n catis in Chtislo Jrsu (Fal. iii, 21); tiuucncnii- tcrrena regna coiitcmnHl?
versio potoiitiurn iiiuitum mililat acquisi-
sioculi
O.lluiniltuin tanlum fulura beatitudo. — lilam ergo
tionibui^ Christi.
vilam tuncaccipieiuus,8i huicnos vitaBinortuosffisti-
C.vi'. III. F.renii)!aopliinalU"} Irahunl }wsl se multi-
memus/etillasdiviliastuncpossidubimus.sibicpau-
ludiucm. — 3. b^icul onim mulli IValre" ol amici,
poresspiritu vivamus; eladiilias culmen lunc re(.'ni
clicntes et eubdili, noti pariter el ignoli.talium au-
perveniemuH.si hic humiiitatem.ijuam Ueus ille.Ma-
ctorilalo,Hdniundana'dileclioni3Pxcilanturardorem,
et eoinagisigne s.ccularisicoiicupisconlia^ siiccedun-
gisler docuit.vcro cor''e tcneariiu.s.— Cap. v. Ta- —
libus morluis dicil beatiis Apostolua Mortui enim :
tur,quo?ul)limcssax'uliiiilcclioiU'iiiundanalibenter
eslis,et vUn vestra abs:on<lita estcum Christo in Deo,
captivo9 teneri conspiciunt : 1S7 iia quoliens ille
cum Cliristus aiipariiertt vitaveslra,tunc el vos aiipa-
qtii respicil in {errain,el facil eam Iremere qtii tan-
rebilis cum illo in ijloria {Coloss. iii, 3, ij.De lulibus
Qil vionles, el fumiganl [fl/.ruinij^abunt] [Psal. ciii,
eliam pauperibus ipse iJominus loquitur, diceos :
32), dum tcrrenis rebus intenla corda miscricor-
Beali pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum
diter respicit, et coasideralione jiidicii f ui Iremere
civlorum {.Mallh. v, 3|. Dctalibus quoque humilibus
compellil, dumque contingit superba corda subli-
dicit: Qtioniam <^uisc humiliaverit exaUabitur{Matlh.
mium,velnt altitudines montium,utconfessionefu-
xxiii, 12) ; et alio loco : l iscile a me <]uin milissum et
migent poccatoruni in lalinm tremore phirimicon-;
non terrenacontemnens ad acquirenda ccelestia sibi quiquc in abnndanlia divitiarum suarum glorianlur
coasulat.qu.mdo ad coelum Romanus consul terre- [Psal. XLviu. 7).Iaabundantiaenim divitiarum sua-
norum conlemptu feslinat? rum gloriantur.qui sic divitias suas diligunt, ut in
4. Conversio Dei opus est. lm>nutabilis Deus,et qua: ipsisi^uuimain beatitudiaiscolloceat;in sua vero vir-
possidentium eumjulura beatitudo. — Verein te illud tute confidunt,qui sic contemnuntdivitias.utipsum
quod prophela cecinit opere videmus impleri : Hsec conternptum viribus suis assignent.-ac per hoc utri-
est mutalio de.tterx Excelsi (/'«n/. lxxvi, U). Quis que superbi sunt illi,quia in diviiiis confidua*,non
:
enim in te hoc operari potuit.nisi ille qui ordinem in Deo isli autem.quia quod divitias spernunt, sibi
;
mutabiliura rcrum secuadum incommulabile novit voiunt assignare.non Deo; illi.quia quod benediligi
regere ac dispensare consilium ?Quia,ut singulapro non potest.malediiiguut; isti,quia quod benesperni
{o) Absiinl hsiic non esl Judxus, neque Grxcus, ab codd. addunt non est barburui neque Scytha.
editis ; legunlur in ms.Corb. el texlu Aposloli, alii
35i S. FULGENTII EPISGOPI MUSPENSIS 352
potost, non bene spernunt; ac p?r hoc, illi maliim A H. Onocirca, iit in his bonis quac u Deo accepibli
raale (aciunt, isti bonum male operanlur. permaneas et proficias ut nec in via remancas,ncc;
munere gratuitee donationis acciperes non hoc ho- : tcstabilior quasibi tribuilhomoquod Deushomini-
mini dat natura, sed gratia non hoc ex qualitate ; busdonat.Tanto enim deterioris tenetur iste super-
conditionis humanflR habetur, sed ex benignitate reus,quanto in melioribus donis existit ingra-
biae
vivifical et conservat.
ccelestis beatitudinem pervenire.
Cap. VII. Gratia Dei sernper poscenda quiaet velle,
el /)er/loe»"ef/a^ — 10. Hujus grati.e adjutorium sem- 13. Sanctam multumque in Christo venerabilcm
per est nobis a Deo poscendum,sed ne ipsum qiiod matrem veslram^quaG tuo spirilali studioChristiana
poscimus iiostris viribus assignemus : nequeenim materna caritate concordat, sed et ve-
fide pt vere
baberi potest ipse saltem orationis afTcctuSjnisi di- nerabilem sororem tibi jam in Chrislo ronjugem
vinitus fuerit altriiiutus.Ut prgo desideremus adju- tuam,obsecro, salutarc dign^ris.Inseparabilis Tri-
torium gratias, hoc ipsum quoque opus est graliae. nitas protectione vos virlutis suae cusiodiat, quod
Ipsa namqiie incipit infundi,utincipiat posci ipsa ;
opto domine illustris fili.
morc vestram salutem operamini ; et ibi udjecit : Deus Fral lur vcra qUcT illuminal omnem hnminem venirn-
esl t'nim gui opcrnlur in rohis ct velle cl pcrficrrepro tcm in hunc mundum [Joan. Ipsa quoqiie
i, 9). liix
bona volmlale.Vii ad eum qiioque veniamus, curri» et vcritas dicit : Rgo sum lu.r mundi (Joan. viii, 12).
ma» ; ot idco riirrimus, qiiia ciirrcrc volumus. Et rursus dc se ail : Ego sum vta, veritas, et vita
Cap.Viii. — Red ne vel vnliintntem.vel ipsiim ciirsum (Joan. iiv, 6). Ipsius vpro doctrina monemur.quia
ap?iigMerr)i}s viribua no.ilris.idem nos informat Apo- nrhnr hova honos frurtus fncif, et quia rx frurtihus
sloluB diccns : Non volentis, neque currentis, scd arhnr agnnsritur (Matlh. vti,t7) ; in ipso tc,domina
miserenlis est Dci [Dom. ix, 1(5). illustris ot racrito venerabilie filia,cum corporo sis
luiiiitu, Juiii Mciii;in ipNo lil)i,cum »iN Uiii |ir.icul \ (luilutihu* tuit{h);iiui infftt nmntt languoret luot:qui
ouiidiliilii, ounKiiuduo. ri-tlimfllnl.rflimilylt tnlfrilh vilam luam; qui lalntt
V.for (i|)iHl(iliiiii i4ii|uit|iMii oluriniiimi lllii tiini Ju- II fioiiinleMdiTiumtuuin.quicoroiiat te in mittralione
nilii pri>poMittiiii Hiiiitil ot HtiiiliiKii liint (liriHliuni- el innenriiriliii.ri-riinuhiliir ttiul T, '
(utiH u^iiiivi, i|iii iiiilii ^ruliaiii (|iiuiii tilii lnr^ituH ii-iiltn luiij't ai,i,'/, leif.) (J\i\i\ ^ ,
'
OHlDtuiHiii liiiiltiiiiHlKnillrurti curuvit.iil in «uinlil- rnriiiKi non pni«o,rum propidut ilDominuN omni
(oriH tuiu i|tio(|ui' Hiilulutionia iiiilii itiMnoiiHtnirnt liui :nii|ui(atiljut no*(ri»?Kut <|iilii in nobii miitimA
indioimii. Iloo pro(Mtl diililo iioii lnciMHdH.niHi Cliri- iiiiiH Hiinuri non piiHH(^, cum) Unminuii Hnn<'' <
Sluiii tiitii puiiluto MiuntiH iii hiiih rniiiiiliH dilittiH- liinKiiiiiTH (ii>HtruM?i(iit ijniiii)oduHaoa(o(!l Ju . i t
B08, noe iiK-o^nittiii) mTvuiii tuiii lirui^iiu iu Du- indiguulio) •lii|uid rulii)i|uilur,ciiJuainbonindeHid<:-
iniiio Hiilulurus, iiitii Uoiiiinuui pio curdo K<;ituruH. riuiii Hatiutur? vul quatoniiM pionai romiiiaionia be-
(irutiuii illi (|ui iiiulliplicut Kuudiuiu nuHlrutii do ncllcio potiri non coronainmi-
crcditur,ciii otium
(\s.\\ II. IpMiHii/, IpHc) C9t carita« (iu;r crc lcn- du mcdico doMpurunn.in inririnitatc n-munfnt;ne-
tCH purduril ad Douiii, (|iiia ipsa curitaa ost Ucuh. mo mlHericurdium Uui minornnn, in ini(|uitatibuB
Hiido JounncH itpo>»t(diis dicit : /)c«x rurilin rsl ; el n conlalicHi-nt. Apostoliin clamnt : quiu Chrixlui pro
iiui viiinrt iii ranliite, tii Dro tnuttrl, et Drtts in illo impii.i morluui est {liom. v, '
). ipflc ilidcm dicit
munet [I Joiin, iv, l(i). Qulii('hrt.^tusJrsiu vrnit in mundum[r)pecraturei sal
3. lii>num rarilittis mtiltii>le,t ronlra perrala. — vos fiicere (I Tim. i, 15).
2.3).Ht vere malorum profunditas nccul, si quos nit.qui desperando contra se indulgentiae ostium
desporatio indulgeutia!,detestanda cordis obdurati- clauserit.Ca?terum Veritas non mentitur.quae dixit:
ne, pr.TJudicat. Quitrile, et invenietis ;
pelite, et aceipieHs ; pulsate,
191 Cap. iii. Ncquaquam de Dci miserirordia el aperietur vobis. Omnis enim qui quxrit, incenit
desperaniium. — i. Quis eiiim non videat quam sit {n\.invciiiel); qui petit, accipit (al. accipiet), et pul-
impiiim quamque sacrilegum, si homini per pceni- sanli aperielur {Matlh. vii, 7). Unde et pruphela
tentiam pr.^eteritorum nialorum ad bona converso sanctissimusEsaiasad remissionem peccatorum nul
credaturcujusquain peccati darinon posseremissio? latenus desperandam.impioset iniquosbortaturdi-
Quid autem aliud his verbis agitur,nisi utomnipo- CQns:Qu3erHe Dominuin, du>n inveniri polest ; invO'
teotis medici manuf,ab humani-e salulis elleclu,de- cate eum dum prope eal. Derelinqual impius vium
sporutionis vitio repellatur f Ipse quippe iiiedicus suain,et vir iniquus coyitationem suam, et reverlalu)
ait : Non indigenl qui sani sunt medico, sed qui male ad Domtnum,et miserebitur ejus^et ad Deumnostrum
habent [Luc. v, 31). Si peritus est medicus noster, quia 19? muUus esl ad ignoscendum [Isa. lv. 6,
omnes polest intirmilates sanare; si misericors est D 7).Relinquat ergo impius viam suam, qua peccat ;
Deus noster.universa potest peccata dimittere.Non relinquat iniquus cogitationem suam.quade peca-
est perfecta bouitas,a qua non omnismalitia vinci- torum remissionedesperat,et secundum prophetae
tur.nec est perfecta mcdicioa, cui morbus aliquis diclum,('0«rtv^a/Hr ad Dominum quia multus est ad
incurabilis invenitur.Scriptum veroteneturin litte- ignoscendum. In hoc multo nihil deest, in quo et
non vincit malitia {Sap.
ris ss.cr\s:S<ipicntiinnautcm omnipotensmisericordia,etoiun!potentia misericos
omnipotentia medici nostri talibus in
VII, 30), et est.Tanta est autem et benignitas omnipolentiae, et
psalmo sermonibus intiinatiir:Be«cdtc,animrt mea, omuipoteolia benijinitatis in Deo. ut nihil sit quod
Dominum,et omnia interiura ineanomensanctum ejus. nolit aut non possit relaxare converso.
Benedic, aninia m-a. Dominuni, et noli obtivisci om- C.\p. V. Salubris convenio in duobus consistit. De-
nes retributiones ejus. Qui propilitis fit omnthus ini- speraiio Judx, ; oenilentta sine spe. — 7. Salubris
(a)Ms.Gerb..t'/5( //ervertere queuni,{'oHe nequeunt. (('lliii ms. Corb. ot Ant. juxla j:racuir( Aposloli
(/')Ms.Corb., cum propitius sit cum Dominus . . . contextum, at Colon. et Basil. habent in hunc
;
sanat. mundum.
355 S. FULGENTil EPISCOPI RUSPENSIS 356
aulem ronvrrsio iiiplicl ratione subpislittsi nc.-poj- A. scntis tcmpus conversioni demonslrataptissimum,
nitentia sper.mtem, nec spcs dcserat pccnitentem ,
dicens:/niV/u!i.y, si se convertal ab omnibus iniquita-
quia damnatus essct,j>xnitentia ductus,reluliltrigin- eruntin memoria;in dilecto suo quo deliquit, et in
ta argcnlcos principihus sarerdotui/i ,et senioribus di- peccalis suisqv.ibus peccavil,vi ipsis morietur{Ezech.
cen&:P(ccavi tnidcns sunguincm jus)um.Al illi dixc- xviii,21,22 et seq.). Et infra dicit : In eo cum con-
runlr.Qmd idnos ? tu vHeris. FA projectis (irtjcnteis verlel se justus a snn jnstilia,ut faciat delictum,insuo
in tempto, secessit, et nbiens, laqueo se suspendit n delirto quod fecit, in ipso monetur. Et in eo quod
{ilattli.xwn, 3, 4,5). Digne quidem pocnitontiam avfrtaturiniquusabiniquilatesuaquamfecit,\itfiiciaL
gessit quia peccavil tradens sanguioemjustum.sed judicium eljustiliam, hic aniinain suamcustodivil, et
ideo sibi tr:Ktum pncnitPnli.^E denegavit,iiuia pecca- averlit se ab omniljus iniquitalibus suis quas feril,vila
tum tradilionis suse ipso quem tradiderat diluen- vivel,et non morietur Utraque sententia
{Ibid., 24).
dum sanguine non speravil. vera est,qiiia utraque divina esl, sive jusium, cum
CAP.vi.S/'es sine pmniientia vann esl prxsumplio. aversus lufrit a ju.^^titia omnes justitiiis cjus
sua,
— B.PIerosque sub vana spe inilulgenliae in pccca- oblvioni tradendas; sive iniquum.cum ab iniquitate
tis diabolus tenet,et compcllit eosDeijuslitiamnon fuerit conversus ad justitiam,ipsum oalvandum,et
mcluere,quos inaniter suadet de Dei bonitate gau- omnes iniquilales ejus in memoria non futuras.
dere. Tales dicunt, secundum Apostoli ohjurgatio- il.Iniquum vero est,8i putemus justum quando-
ue^m-.Faciamus viala,ul veniant bona \
quoram dam- que aversum possedamnari:et putemu.s(a)iniquum
natw justa est {Hom. iii, 8). quandoque conversum non possc salvari.Juj^tusest
9.His indiciis evidenter agaoscimus inaniter bo- Deus et misericors.Sicut ergo potest per justitiam
minem poenilere,si dum pocnitenlia geritur, indul- damnareaver3um,sicpotestper misericordiam scm-
gentia desper;itur,pt frustra indulgnntiam sperari per salvare convcrsum. Nulla [irolixitas temporis,
sine peccatorum p<Bnitentia;ac per hoc,ncc sub spe ^ vel cquitati divinse,vel pietati pri-pJudical.Pocniten
remissionisdebet niiquis ppccaresecuru9,necpeeca- tianunquam estapudDeumst'ra,in cujusconspectu
toruni suorum considerans miilt'ludinem,remanere S"mper pro prKScnlibns habentur tam prnplerila
catonadesperationis nbPtrictus.Uortatur Piiim nos quam futura Si diuturnita«pecc;itorum Deivinceret
Scriplura sancta,ut peccarejam desinsmus, necde- misoricordiam,nnn iii aelatpmiindi novissima Chri-
speremus nobis rcmitlenda quaj fecimusidjcitqnip- 8tu3 venirel,ut peccata miindi pereuntis auleret.de
pe:Fili, peccndi ; ne adjicius iterum, sed el de prx- quo dicit Joannes:Br<rc Agnus Dei,ecce qui toltit pec-
teris dcprecave, ut tibi dimiftantur {Eccli. xxi, I). catum mundi Jotin. i, 29), el ipe Salvalor de se :
Utruniquc sancta SiTiptuia prfTmonuil, et ostcndil \'enil eniin Filius hnminis quxrere et snlvare quod pe-
quod nec in peccato debeamus remanere, nec de rierat {Luc. xix, 10).
remissione cujujjibet iniquitati^ambigere.Curonim C»p. VIII. Exemplum misericordix Dei ,e.T parabola
jubelur ne adjicianius percata peccalis, si csl in dt Saniariiano el Vulnerato, — l2.Samnritaniis nos-
pen ato m iiiendum?aiit ciir jubctur ulde pr.xteritis ternunijuam vulneratum ad stnbulum misericorditer
deprccemurul nubis dimittantur,si suntaliquaquae impositum jumento perduceret.si aliquod in eo vul-
deprecanliltus dimitti nullalenus possunt.'An forsi- nu3 insanabilejudicaret.Nuniuam duobus denariis
tan li iiiporuni cuiquam. j^otrsl pr.rj idirarc longTvi- D dati?,rc'idiluruin so quidquid superogaret stabula-
ta°,ut B'fiit.pi'racto triccnnali spatio,nnllussinilur rio 8poj)ondi<set {Luc. x. 'SOetseg.\ si supprcroga-
legibue hmnanis abl ita repetere,s:c legibua divinip, tionem illam non plcnaj sanitati pr.Tnosccret protu-
postlnnga pecrandi s|)alia,-^.on liceat indulgentiam turam.Ut (juid cniinstabiilariusHliquid supererogat
postuIarf'?.\hHit ut hnc sit in Deo noslro quod in si est in saucio viilnua quod curari non vuIeat.^Sicut
litib 1)3 habct humnnaronditio.Dpus cnim nosfersic ergoincdico noslro nullaeslinrurabilis pl;iga,itanec
est 'lisoricora et bnnus, sicut idlinitus esf invictus. in aliquo vulnero, nec in aliquo tempore, ccoleslis
Proinde bonita» invicli non vincitur,cl infinili mi- potest delicerc madirina.Ideo ipse medicus semper
Bcrirnrdia non flnitur. se po.sflp converso,Halii teni donare tcstatur,direns:
193 'Iap VI . Omnc tempus pr.r.imtis vit.r con- Cum convcrsus fueris,el tngemncns, satvus eris {Isa.
versiiir-i O' lum cst. — 10. !)enique omne vit.-e prffi- xxx,ir>).Propler quO'f duritiaui ijuorunidara sic per
Quiirc tfryo itvn-siia rat fwintlu» ialr m llirruanlfiin Ne ittirum citm venero, humiliel mt litu» aiiuii vot,et
i\i'or»ioiie i-ontnitiout ? I,i(luriii<rnttit .yrri.vrm.n, «0- luy,- 1,„ innlto^exhit 714/ nnle iierenoerunl, el nnn ege-
lurruut rrvrrli (Jrr. viii. \, f>). 1114 punil
Nitii nint lurmtrnti iin%ifrr iinmun lilin.fl t»nii '
»»1
Doiirt III pncoiiliiro proi-ilii. «i poooiiliiriH corvix non imi,u,luitiii, ijuuin geisrruut [II Cir xii,2l, ;u-
fuoril iiiiliiriilii. mcrito lu^'ol \poi<loluN '|iii pc»nil«>nliiirn non afriint.
Cw. IX. Justilia l)t<ii'onvnsn.it'tli>al, ni>er»n» liam' aril oiiiiii nmQ
g imiii rnram nngrlt» f)ei »uper
plui
UtU. — IH. Knmiin mil»!.* i'nl iKiliir. ni iul ojiiRrniHO. nno prrnihirf pirnilrtuldin itgnilr, tinam luprr nonu-
rioordiimi (!oiilumiiiii'iMoujiiarll'iiKori<jiiHliiiuiii iioii (/j;i/a novrm juitts quihus non ett oput pnnilentia
viiloiiiurt. IpBu oiiiiii JuMtitiii Doi lulisortt, ul uvorsoB (iiu. xv, 7). I>i>(iifl i},'ihir ill npro i-np mlianliii cor-
dftiiiuol, oi)iivt'r.««oaHiilvol. l»ro|>tor (|uoi| (lioit : C«»»i- dia IukuI boalun ApoHtoluM, pro nuibuB iion Kttu.lot
vrrliviini uti nir, rt s,ilvnl>o vos (/.«1. i.iv, '22) ; Hompor imt,'('li(!UH choru^.
nutt'111 iltlfoluliir ciMivnrHioiio iioslru, 1100 liiiiiuM 1115. C.m'. xi. Wtrin tnoli^ noi ,i,i j ,rnil'-ntiam
hoinini, quundiu iii h.io viliiost, posuil.iiiio propi- ,i,„.,i; /v^,. _ 10. Uoiii^niluH crgo Doi ad piDniten-
tiuri couvorao nou posail; iino tcmpus oinno prii» R tiainnortttdiluDit.iJDonoHlril.uIulionibuB.iflli^il, in-
stMUi!jvil(oooiiv<'r..<i()niii(iatiMicof?noHoitiinl('piil««9o. lirmilalibus corripit, nnRiifliiB erudit, utijui in sa-
Dculus oniiii rotruH dioil : jVou tardal Dominui pro- niliito corporin pt!ccaviiniM,in indriiiilatn a pocc.ilia
mliisuinsuum, .•ilcut iiuiilamtarilltalnnr.viUiiHanf, snl ul)3tineriMiiHo«riiii8 .-iiiii in lnMilui n)iH«ricor<li«m Doi
paticnlrr (frt proplcr vos, nolnn atiiiunn pcrirc^sed conlPmpsimus, corrnpii nnjicllo tristilin» jiialiliam
otnncs nd p,initcntiavi convcrli {II Velr. 111, 9). ipsiusrormidomu.s. Itulil, utijui nol»i9,al»utendo sa-
Cai'. X. Varabola dc opcrarils In vlnea. Dcns fcm- nilulo.infiriiiitalem pop.;rimiiH,porinfirmi!ulpm8ani-
pcr (itlcctiitur concrsione iioslra.— 14. Si uliiiiiain talis bcneliciu repuroinua , ot qui per l.eliliura in tri-
wtatem judioarct Doininus convorsionis romodio biilationps indicinnis, pcr tribulaliones ad la;titiain
inoptani, non diversis tcaiporibusopcrarios vooaret recurrumu.^.(.^i) Denique magiserj^.i nosdilectionpm
ad vincum. In diversitulo i]ui|>po horuriim non in- Doi ilaj,cllis ot corre()liiiiiil>iis Soriptura sancla tea-
congruc ucoi[)il'jr a.Maluiu divorsitas ila ut ;utas ;
lutur t.stendi ; tlicit enim : Fili, ne ,lejicias in di.fci-
pucrilis ttocipiutur in luune, pubertas in tcrlia, ju- plina Domini, neqne latigeris cum nh eo iniTeparis ;
ventus in soxla, gravitas dcclinanlis ailaiio in nona quem enim diligit Dominus, corripil ; ll.igellat nutrm
et in uniiecimu, senilisaHas ipsa novissima. lu tiua- omnem lilium iiuein rccipil (Prov. iii, II).
cuntiuo igitur quis jotalo vooatus, si bcnignilutcm p Cap. xii. — Sedet ipseSalv.ilor illos sedicitamare
vocanlis Doiuini noiispornat, necesse est denarium quos arguit ; Ego, inquiens, quos amo arguo et cas-
vitie pcrcnnis accipiat. Neque enim nonsemper de- tigo (Apoc. iii, 19). Et apostolorum doctrina (irapdi-
leotatur conversione nostra, do quo nobis clamat care non cessat, quiao/)or/<'/ nos per mullas trihula-
Joel prophota : Ikvc dicil Doininus Dcus vcsfcr : Con- tiones inhvire in rcjnum Dei [Act. xiv, 21). I(.se quo-
veriiiniiii ad meex tolo cordevesiro, in jejttnio, et in quo Dominus arctam viam et angustim dicit esse
llelUyetin planclu,et disrumpite corda vestra, et non portam, quje ducit ad vitam.
vcstimcnla vcstra, etconverlimini ad Dominum Dcum 17. Ut autem noverimus illos qui jraudiis tempo-
vcslrum; quiit ml.<!erlcors et paticns est, et magnani- ralibus obleclantur, et jussa divina contemnunt,
mis, et m>illummiscricors,elpatieiitiainhabensinina- aiternis ignibus concremandos, illos vero qui mala
lis (Joel 11., 12 et seq.). temporalia cum timoreDeipatienter tolerantaeterna
15. Propierquod aposlolns Paulus duriliam cor- quiete potituros altendamus divitem purpuratum,
;
cas allerum, te ipsum condemnas ; eadem enitn agis j. ardens digitobeati pauperis linguae sua; posceretir-
qu^r judlca^. Sciinus autcm quoniam judicium Deiest ror.iri,hsec adeum beati .Abrahse protinusestdirecta
secuudum vcntafem in cos qai talia agunt. Existimas responsio : Fill, rccor.lare quia recepisti bona in vitn
auiein hoc, lioino omnls qui judicas eos qui talia tua, et Lax,arus sltnililer mala ;nunc autemlucrucia-
agunl, et facis ea,quia tu effugies judicium Dei? .An ris, hic vero rcquiescit (Luc. xiv, 25). Non fuit alia
divitias bonitatis ejus et pat{cnti:e ef longanimltati<; causaqua dives paenas lueref, et pauper gaudio poti-
conlemnis, ignoraus quonunn benignitas Dei ad pceni- retur ac requie, nisi quia ille bona recepit in vita
tentiam te adducil'1 Sccundum (/urltiam autem tuam sua, hicautein mala.
et impcenilens cor thesaurixas libi iram indie irse, et Cap. xiii. iVon idemest bona prxscntisvifSB hahere
revelationis justi judlcii Dei,qui reddat unicuique se- et recipere. — 18. Non omnes autem qui bona prae-
cundum opcra sua [flom.11, 1, 2,et.teq.) Alio quo- sentis vitcC habent, bona praesentis vitae recipiunt,
que loco non tam plaugit qui peccare graviter vide- necoraupsqui malahujusvitaepatiuntur^malahujus
(n) Inm^r.Corb. adduntur hic vcrbahi^c, aM."tou//ao quiJquani aJ scnsuiu coaier-re viJeutur.
pecfaior,e<^awfi^s,verumnsclsgunturinexcu3is,uec
359 S. FULGENTII EPISCOPI HUSPENSIS 360
viljp recipiunt ; sed illi recipunt bona in vila sua, A namquecontinelurin psalmo: « SacrificiiimDeospi-
qui in gaudio ei ileliciis vitaB prwsentia exsultant,et « rilus contribulatus, cor contritum et hurailitatem
credunt.quod se nulla concuti ad-
ia eo se beatoa « Deusnondespiciet » (PsuIl, 19).
vitas cum
timore Dei tolerant, et corde conlrito et formati, principaliter ad Dcumconverti, quantocius
humiliato, non temporalia gaudia, sed actcrna suspi. festinemus:dicitenimScriptura:(( Netardaveriscon-
rant nec transitura bona, sed permansura deside-
; (( verti ad Dominum, etnc differas de die in diem,
ne
rant. • subitovenialiraejus.etintemporevindictaBdisper-
Denique illis qui in bonis prjesenlium rerum
19. (( dat Conversi autera, de remissione
te (Eccli. v. 8).
volunt habere laetitiam, dicit psalmus Filii liomi- : peccatoruin nullatenusdesperemus.tenentes Uomini
uum, uxquequo graves corde ufquid diliqitis vanita- ; lidelepromissum.quiait: (( Cum conversus fueris, et
tem etqua;nlix mendacium (Psal. iv, 3) ? et alio loco : (( ingemueris.salvuseris » {Isa.xxxsecundumLXS.).
Nulilesperare in iniquitate («j, el in fupiua nolitecon- Pressuras tribulationesque praesentis temporis lon-
cupiscere. Divilixsi affluanl, nolite cor apponere (Psal. f;animitertoleremus,etatimore Deinullatenusdisce-
Lxi, II). Tales eliam bealus Jacobiis increpare non g dumus; praecipitenimnosApostolus.esse^^ intribula-
cessat.diceos: Agitenunc,divites,plorale,ululunlesin « » [fiom. xwi, 12).Qui etiam correp-
lioiiepatientes
mispriis quae advenient vobis. Divitix vestrse pulre- tionem praesentis temporis, ad evitandam futuri ju-
faclm sunt , el vestinienia vcs'ra a tineis comeslu sunt, diciipoenani,multumnobisprode33etestatur, dicens
AurumetargenlumveslrumaeruQinavit,etserugoenrum (( Cumjudicamuraulem,aDominocorripimur,ut non
196 in testimonium vobis erit el manducabil carnes , (( cum hoc mundo damnemur » (I Cor. xi, 32).
vestras sicut ignts. Thexiauriia>:lis in novissimis dtebus- Cap. XVI. In Iribulwionibus noslri.% gratias Deo aga-
Ecce merces operarium qui m^ssuerunt regiones ves- mus. — 22. Verum in ipsis tribulationibus gratias
tras,qux fraudata est avobis, clamat, et clamor eorum agumus Domino, et hoc quod sanctus Azarias dixit
inaures Dcmini S^tbaotli introivit. Epulali eslissuper infornace,nosin tribulationedicamu3:(( Benedictus
terram, el lujcuriis enutristis corda veslra {Jac. v, i et ((e3,DomineDeuspatrum nostrorum^ellaudabiliset
seq.).Talium quoque risum et gaudium inluctum « gloriosumnoraentuumin saecula :quonianijustu3
converti praecepit et mcerorem, dicens Emundate : « es in omnibusquaefecisti nobi9,et orania opera lua
tranus, peccalores, ct purifirate rordu duplices animo ;
(( vera, etrectae viae tuae,etomnia judiciatuaveritas.
iniscri eslote, cl lugete, et ploratv. Risus vesler i)i « etjudicium veriiatis fecisti, secundum omnia quae
luclum convertalur, et gaudium in mxrorem. Humi- « « induxistinobis, elaupercivilatemsanciam patrura
liamini in consijectu Domini, el e.taltabit vos (Jac nostrorum Hierusalem. Quoniam in veritate et ju-
IV, 8, 9}. « dicio induxisti haec omnia.proptorpeccata nostra.
Cap. xiv. Retrihutiutic fulura necboni nec malipri- « Quoniainpoi'cavimiis,etiniquoegimue,discedente3
vahunlur. — iiO.Neque veroputeinuslristiliamhumi- « a te, et multum peccaviraus in omnibus ; et man-
lium, et laetiliam superborum, luctuin piorum, et (( datis non obedivimus, nec conservavimus,
tuis
gaU'liumimpiorum,futiirapos3eretributioneprivaii. « 197 neque fecimus, sicut prscepisti nobis, (6) ut
Miinet utriiisquc (ul. utrisque) condigna mcrccs, di- « beno nobis essot. Et oirinia quae induxisti nobis, ot
quiaesurictis : vx vobis quirid liis nunc,quia tugcbitis « Etnuncsequiinur corde nostro. et timemui*
in toto
Cl flrbilis. Benti quinunr ef^uritis, quia salur ihimini. « te.Ptquaeritnus faciem.tuum (<:),neconlundas nos »
Bcali qui 7iunc fh-hs, quin ridcbtlis^ lieali qui lugent, (Ibid., 41).
quoniam ipsi consolabunlur (Luc. vi. 25; Mntlh. v,5). EPISTOLA Vlil.
Talea e-tiam Uavid seroina quidem dicit in flelibus SEU LIBER AD DONATUM.
Jacerc, nec tamensilot cum De fide orlhodo.xa el divertis erroribus hxreticorum
f.'audio et cxsiiltalione
quxrunquc fedsli nohis, tu hcne nobi^ in vero judi- [irtelrrt in inargine Anluerp. edit. rcl. cdd., Mullis. ;
(JuiHi|iiiH oiiiiii llili^m voruiii lcnct, viluiii |HiHMi(lnl : Triiiitutin indilliKn ourn rnnitntcm hu<Iiii, l'a-
; Bt
Juxtus fiiim rx fiilr i<ivtl (Hom. i, 17) ; ol (|iilH(|iiiH in trom.ol Kilium.nl H|iirllum Hnnrtiim, trcn portonan
ojiiHiloiii lliloi myHloriii (Mi|iil itiwlriii, vitio Hoioiiliam itniuH Hiiriiiiim illiiia (livinilnlln n(.'no<trA. Tmn cnlm
ilosiilorut uili|)iHi'i ; in i|iiu Inntiiiii (|Uihi|iio croHcit, |)crH()nm Hiitit, Pntcr, lit KiliUH,ot HpintuH '
:^
;
(luuntii inu|j;iH i|ii()il voriiin ot suliiturooHt.iliscil. II u- itloo T:inituH (li(;itur : Hi!(l iiiiu Hijltntniilin >
i,
jiiH Hriontim i|iii loniiorit inilultilnntnr initium, por- (4 Kilii, nt Spiritui) «unoti ; irloi> ipM Trinila<i unut
vaniot «"1 portootiim, ol iiiii iioti sprovorit luc upoHlo- UouH vorucitor a fldolibun prn.Ml'calur.
lici H(M'moiiil)tiHliuirilitorucoiporo,ipsomoroliitiirHn- C.AP. III. Tti'M piTsoiiir, iiontres njturx. .LfU.iliiai
liili cilil pofcoptiono ^uinloro. Sivo uulom i|iii>« intru iii IrinHiilc. Si-ni>lur.T testimuiwi ijunii Innitas tit
Kcolosium (•uttiolionm ('•) Inoto nutriuliir, sivo oibo unus Iteus. Trslinmiia pro trihus fternonis perfieram
puHOUtur; si tumonn HinumulrirtKrclosimnon rocoH- y asii-jnantur soli l*atri al> hxretirit. Filiusi^uoque Do"
Korit, vitm pnrficopj^ pormnnoliif ; (jiiiu lciion« lliloi minu.sDcus dicilur. Quisdchct i/iciChri%tianu.% Ado-
Jiislitiuin, po8Hiil(U)il ct vitum. (Jiium vitum nocillo riuiilus est et hilius. — 'i. 'rros ituquo pcrsonaH «»ne
poHsidobit ((iii ,'>ormanot in infiilolilalo, noo illo (|ui Patrom, ot Filium, et Spirif um «nnclum, oHtendunt
porseveral inrrimino : <|iioniuin utcniiio do illiaoHse IpHiiia eioiiuia Vcritatis. Undo Sdlvalor noster ait
convincifiiriiui, socuiiiluin I9H ApoHtoii^clacnfcn- yon sumsolus, scd ecjn et qui misil me Pater [Joan.
fiini, amhnlaiit in vaniliUr .'iciisu.^ .tni, tnifhri.<! oiscu- DoSpiritu sancli* (iuo<iue dicit Ego ro{/abo
viii, !()). :
ratum habentes iutellectum, alieiutti a vita (r/) Dei Palrem, cl alium paracletum dabit tohis, Spiriium
per ignorautiam, qu;e eat in illis, propter cTcilatcm verttatis {Joan. xiv, 10, 17). Pr.Tcepit etiam bnptizari
fon/i"< ip.<<orum (Eiihfs. iv, 17, IS) : ipyu oniin cordis pontos m nomine Palris, et Filii, et Spiritus saucti
ca;cilasii, cl tiuid crcdii!, it quid u^^iit, i;;norat. [Malih. .xxviii.lDi. Hia atiiuc hiijusniodi tesiimo-iiis
Cap. u. Donatu.'i contra fiilcm Triiiitali.'< teulalus ah 08tcnditur,l'atrom, el Filium, et Spiritum sunctum,
Arianis. Ad respomiendum dcfide parati esse dchemus. tres esse personas, sed non tres esse nutura». Uudo
Fidcs S. Irinitati.^e.rpiuiilur. — 2. Dicis itaqiie aqui- Trinitasilla sancta digne crpditur(/)in persnnis^ircs
husdam Anaiiis dc Palro et Kilio propositam (Hu-e- autcm deos dici, Putrcm, (!t Filiurn, et Spiritum
eliononi,inqua Patfom majorcm et minorem Filiuin sanctum, non permittit unitas naluralis.Et qnia in
asserobant : te vero, piopter divinarum ignoranliam unanalura(j/)Trinitatis nullapotest esse diversitai»,
liltorarum.quiliusminusinstructuses.noninvenisse ideo in tribus personis manet inconrusa pr.iprietus
qnid eisin delonsionptn ver;e tidci respondere. IIoc et in unitatc naturae regnal inrommutabiliter sub-
in loitaque primilusin nomine Dimiiii laudo,quia ai stanliali.^ .-equalitas. ldeodel99 Filio dicitur : (?uj
tibi nonfuit lanta respondendi {dl. respondenti) fa- cum forma Dei esset, non rapiv.am arbitrafus esl
in
cultas, pormansittamen in corde tuoveritalis firma essesexqualem Oeo{Philip. ii. 6). Et ; Quia non so
{al. firmissima) credulilis. Non eniin omnes qui lum solvehat sabbalum. sed et Patrem suum dicehat
Ohristi participessunt, eliain respondendo possunt Dcuin, seqwilemsefacien.t Deo{Joan. v, I8i. .\d hanc
dofensarequod credunt sed etiam illa pars estpro-
; «equalitatem naturce virtutisque.etiam illud perlinet
feclo victoria?, ut quandiii quis sermone non poiest quod ipse Filius ait : Quia quaecunque Pater facil,
defendere veritatem, tideli lanjen corde devitetorro- hcvc eadein et Filtus simililer fncil (h). Et sicut Pater
rem. li].\pedit aulem ut saluberrima Petri apostoli suscitat mortuos et vivificat, sic et Filius quos vull vi-
verba secleinur, prajcipicntis ut simus fniralisemper vificat {Ibid., 19, 21). In illa eigo (i^ Tnnitatis na-
ad respondrndum omni poscenti nos rationem de fide tura, sictolum unum est, ut nihil ibi possit vel se-
et spe qme in nobis e.'^l (I Pet. iii, 15). Volens orjio parari vel dividi sic totum aequale est, ut nihil ibi
:
3. Proindo illud admoneo (^j/. comraoneo) princi- Dominus) unus est et Dominum Deum tuum adora-
; :
paliterteneas : sanetam Trinilatem, id est, Patrem, bis, el illi soli servies (Deul. vi, 4). Et ipse Dominus
et Filium, et Spirilura sanctum, naturaliter verum dicit de se : Videte quod ego suunt Deus{k)el non est
(a)Abesl nunc ah editis leiritnr in ms. Colb, (g) Ms. Colb., in natura.
(b)Ms. Colb., in terra E^:clesix calholicx. {h) Ms. Colb quxcunque Paler
, facif, et Filius si-
(c) M. Golb., beati Puuli apmtoti. militer facit.
(*ii Anluerp., avii /)ct; in marsrine veropraefert o (ii Abest (•/;/<» ah editis ; legitur in ms. Colb.
vita Oei. At m>!. ('olb. el Basil. habent a vita, ju.xfa (/) M'*. Colb., magis auC minus.
gr.T-icum .Apostoli textum. (A) Editi, Ego sum solus et non eH alius Dcus prx-
(c) Mfl. Colb., '/<rt /i!< valeas annatis eloquiis. ier me.
(/) Ms. Colb., Tnnilu-iilta creditur.
.
requiraraus. Priniuni quippo nos testimonium po-
geli Dei. De ipso quoque beatus David dicatin Psal-
suisse mi^minimus illud quodicitur ; Audi, hrael :
6. Proinde qnoniam duos deos a (idelibns coli rc- (o/. quia) si Filius secundum divinitalem (?) unus
pulaprnecepti hujusnulla rationopermittil:autPrttrera Deus cura Patre non es^el, unius cum eo nalura'
et Filium orodant unum naturalitorDenm, si volunt litique non luis^set cl si nalurffi allerius essel, crea- ;
sine hnjus transgressione mandai unnm Deum sic lura sinc dubio esset. Si autem creatura esset, ser-
colerp. ut nec Paircm colant sine Filio, ncc Filium viendum ci sauclarum Scripturai um auclorilas non
sine Patre; aut,quia Deusmajor et Deus minor,D(us juberet, sed polius prohiheret. In primo eoim deca-
unus esse non possunt {al. non possent), necesseest logi mandato, sicut unius Domini Dei cultura servi-
ut ant PalremsolumDominum Denm snum dicant, tusquomanifestissinieproicipitur, itaomni cre.iturse
etFilinm nominum Deum suum omnimodisnegent adoralio ac servitus a fidelibus exhibenda vchemen-
autsolum Filinm Dominura Deum asseranl (e), et a tissime prohlbetur. Ihi enim dicitur Egosum Domi- :
Dei Pjilris cullurarecedant. Sed Deum Patrerr. Do- nus Deus tuus, quiei/uxi tcdeterra .€gypti, dc domo
minuin Denm ^iium negarenon possunt.quom nsque scrvitutis Non crunt lili dii absquc tiic iExod. xx, :
adeo Doniinum Deum omnium esse conlirmant, ut 2. 3). Sihoc siinul a Patro ct Filio dictura accipitur,
etiamei divinilatem Filii,tanqnamminnris.juroser- unus Dominus Deuscredatnr Pater et Filius sed si :
vitutis (/) Ful).jugare cnntendint !800Filium voro, hocantPater sineFilio,aut sinePatre crediturdixisse
:
si Doniinnin Dcnm sunm negare voluerint, ipsinapa- Filius, necesse est ut aut Pator Dominus Dou.s ne-
tern£E vocis testimunio protinus arguuiitu." .•
peros getur, aul Filius. De illo enim qui dixit : Ego sum
enim prophelae, ex pcrsnna Dei Patris dicitur El : Doininus Deus tuus, qui eduxi te de terra .€Qifpti, de
domuiJuda miserrhor (al. miscreor), el .udvahoeos in dom<t scrvitutis : ^on erunt tibi dii ab^fUf inc ; de
Donuno Deo ^uo [Osp. i, 7). Ipsum Doniinnm ossc ipsn aanctiis Moyi^es ail : Audi, Isroel : Doininus Deus
Dcum nnstrnrn KvanjK^plicn qunqno veritatia cnm- tuus Deus (al. Dominus) unus esl {Dcul. vi, 4). Kt
mpndat auctorilas.uhi brali Thuina' apnsloli confes- qnia (al. et Deus sibi soli pra?rip'ens
quod) ipse
sio pravilali hrereticae prorsus contradicil, excla- lantumraodn serviendum, seque jubena a fidelibus
mantis al(|UP direiitis : Dominus meu.t, eiDeus meus adnriindura, prorsua intordixil ne qnisauderel (n/.
rrnilori.iiui eU tirurilulus m nvrulu [Hom. i, IH,'J5). N«M-vitiiliMn Nti|uu iMillurtMi vnr( I»- - rilurir ron-
Vnriluli'iii l)i'l tiMioro o«l iiiiiiin Dmiiii rolnre ; vorl- Junnl (y). Vor» (|uo<|iio roli^iu, . uiio vnro
tnloiii l)t'i in inoniliuMuin (•nnvorlwro n«l crouturm Dflo, nulli dnniinit cullnrinic •rvilutlaoh«n«|uiuni
nnrvlro.Vorrt oniin rolij.Mo iii uiiiun cnniitHl vcrl Dri a lldolihuH nxhitieri.
Horviti(>.l|irtiii\itini|iit> viTitnH imiim o<t Drxxn ; olHiiMit Cii' VI. .Vu//'i rrenlurit i\t ifritni,ird vrri tiliui
oxooj tn niiu v«Miliilo nnn omI nliii vitIIh"», •!<• ubn- iii ifuo 1'ittrt :viitutlis. Iri quo minor. Itujilrx iinttiiUi»
rium.Quiii .fit rt sufienortlius uryumruti» ronrlttttrn- tatoni Doi non coniinutanl in tnenducinm.Bnd vpro)
(/ui*i. — ll.Sancitn voro ScriptnrH.qunB noliiB nnum p ijdoi tonont Bulutaro aiyst<-riiim.<|ui noc sidiim Ha-
l>ominuin Doum voraoitor HHlnhritonjuo coir.mon- trom.nocBolum Filium,sc<i Bimul Putroni ct Filiuni,
drtt.siiMit PMlroin voruin l'oum,»io ot Kilinni vornm unuin Dominum Doum huuiii cordr crcdunl nd ju-
Donin lidolihnB iMinrtis ifisiruial.Do 1'atro qnippp dl- condtcntur nd salufem (Itom.x, 10).
stitinm, et ore
cit lioalns ['luilnHapoHtolus/riios^aloniconsibuHHcri- Quia non solum Pator Dcub, 8cd ctiam Filiua Dcus
biMi' : (^oufersi estismt Doiniiium n simulacris (l))ySer- nuturaliter est vcrax DcuB,verita8 DeuH,pprmanPDB
virr /)i'o vivo et vrro ; et exsfirrlnrr Fiiium ejus de cum Palre naturaliter unus verax.unua veru8,nna*
CivHs, (/iic»i sunritai^H n morluis Jr^um, qiii eripuit qnc vcritas : qiiia dnos dens crcdi vcl dici omnino
nos ah irn venlura (l Thrs.s. i. U. 10). Uic Jcsus prohibcl unu veritus.^ju.-c sola vera est divinitns.
Chriatus non sic ost Oci Patris (llins, sicut nos su- Dcua Filius secundum divinam naiu-
l.l.Proindo
mns : illo ost enim proprius, nosrodompti; ille na- ram non cst minor Putro.scd aiqualis esl Patri,i{uiu
liiH. nos rucli; illo voriis, noa adoplivi. lllc antein, Filius ita vcrns Deus dicilur, ul Puter Deus verior
qui V(>ru3 cst lilins,ipse etiani vorns cst Dens, non non dicatur;in Deocnim vero nihil minus e.xisii-
ad(.>pliono generutus.sed de Patro naturaliter nHtus. mari sinil ipsa veritatis ai;nitio.Permanet itnque in
In quo vero Deo veroquo Filio, ideo est vera divi- Patre et Filio naturalilerunaveraj divinitatisa>qua-
nitas, quia naturalis cst illi de Puire nativitas. Pro- litas,etunaincommulabiiisac sempiterna majestas.
pter quodenm [r) verum PatrisFiliuin.veruniDenni, yic aulcm Filium Patri a;qualem vcraciter dicimus,
vitumquo {Uternam beatus Joannes in Epislola sua ul ctiam minorcm veraciter non ocgemus. Scimus
prolitelur, dicena Srimus quia Filius Dei venit, et
: cnim Deum Filiumnatum denatura Dei P.itri9.na-
drdit nobis iutellrrtunu ut srinmii^^ veruin, cl simus tuin etiiin de natura Virginismatris, acper hncve-
in vero Filio <•;«.< Jrsu Clinsio. Uic rst Krrus Deus, rum Dcum de veritate patern;onaturaB,vernm homi-
cl vita ;vh'rnn [l. Jonn. v, 20) Verum it^que Deum ncm de vpritate malern.-t substaniias quem divini- :
voro existiinat serviendum (il) ille autem Deura ; 8equ.alis vera minor vera hun anitate.
divinitato,
non verum Deo non vero servil(c).qui crea-
colit,et .lEqualis. quia In fmncipio erat f^erlmm, et Verbnm
tura; servierit.creaturamqne colueril quia ubi Deus : erat afiud Deum, et Deus eral Verbum (Joan. i, 1) ;
non verns coiitnr. pt Deo non vero servitur (/'\ ibi niinor antem, quia Verbum cnro [aclum est, et ha-
Dei verilas in mendacium commutalur. bitnvit in rjoti.s- [Ibid., 14). .Eqnalis, quia cum in
l2.Quoniara erj;o, el Deum Patrein Deura verura. forma Dci essel, non rapinam arbilratus est esse se
et Dura Filium Deum verum, coelestium eloquio- D ^xqunlem Deo (Philip. ii, 6) ; minor autem, quia se
ruin ;itlestalione cognoscimus; aut unum verum mctipsiimexinanivit.forinam servi accipiens(Ibid.,7)
Deum naturaliter Patrem et Filiura cum calholicis .Equalis est Pairi Filius, quia de Domino natus est
asserant. aulduos veros deos a se coli,conlra veri- Dominus rainor est autem Patre Filius.quia de an- ;
tatem sanctse fidei dicar.t aut creaturae cultores cilla factusest servus.Inde est quod dicit
; De vcn- :
seipsos profiteri non metnant.nt veritatem Dei se in tre matris mese, Deus meus es tu (Psal. xxi, II).
mendaciura commutasseipsarerum manifestatiooe Et ilerum Domine,fgo servus tims.et pliusancillx
:
oognoscant.Una quippe veritas uuius veri Dei, irao tux (Psal. cxv, 6). .-Equalis est Patri Filius, quia
(a) Ms. Colb., una vcrn veritas. (g) Ms. Culturam vcri Deicreatur.v conjungi ; editi,
\b) Ms., ab omnibus simtiUtcris. Dro creaturxque.
(r) Ms., Propter eum, etc. Deo sinit culiurx ac servituiis obse-
(h) BiS\\. . nutli
((/) Ms.. qui vero Dco n.ni lesiimat serviendun. quiwn naiura Deusest. Qui auiem non cst a
nisi qui
(e) Ms., Ueuin verum non colit, el Deo vero non natura Dei Pat>i<, sine dubio creata nntura esl.
servit. (i) Ani., oiniiis autem creatura. Ms. Colb.omnjsou-
Omnin per ipsum fadn sunt, et sine iyso facliim e.U A fiper omnia Deus benediclus in saeciiln. De ipso
ni7i(/ {Joan.i, 3) ; minur eslaulem Patre Filius,quia enim uno Christo Dei Filio bealus Apostolus iiit :
factu.t esl ex muliere, faclus ,mb lege (Gal. iv, i). Et Quorum lulres, el ex quibus Chrislus secundum car-
ideo aicut veraciter Dei Filiua Deo Palri coaelernus uem, qui est super omnia Deus benediclus in sxcuUi
agnoscitur.bic vcraciter matre posterior inveuilur. Proinde vera fides, qu« in uno eodemque Chrisl
14. Primam qiiippe nativitatem Fiiii nulintenus utriusqnecredil cl confilelur substantia; verilalein,
pra^ccssit a^ternitas Patris, cujus tamen sccundam unum tumdemque Christum Dci Filium, el secun-
tris.In illa quippe nalura Dei Patris, quae esso non secundum veritaiera divinilalis Deo Patri credit el
ccejiit,(le aeterno Palre coaeternusest Filius inenar- confileliir a;qualem. Sicque veiaciler unum Deurn
rabiliter natus;
natura Virginis, quae esse Cffipit
in cum Palre Filium verafiiies adoral.quai sic uni Deo
ex temporc, de lemporali matre temporaliter est novil a omnibus serviendum, ul noveril
crealuris
idem Filius misericorditer generatus. In ea itaque creaturaenondebpriiiivinae (c)servitutis obsequium.
naiura Doi Filius .Tquulis est Patri,in qua anlcom- 204 Cap. viii. .Sjiirilns saficlu.f non crealurn. sed
nia coacternus e?t l'atri ; el in ea natura est Filius crealor esl. Spiriius sunclus e.^^t verus Dcus. Ttnifilum
Patre n inor, in qua est et mulre posterior. In ea n Sinrilus sancli suiniis sicut Pulris et Filii. SfJirHus
natura Patri aequalis est Filius, in qua creator est sanclus xqualis est Deo Patri el Filio. 17. Inde —
angelorum ;in i'a natnra Patrc minorestidem F.lius, est, quod etiain Spiritum sanctum crealorem vera
in qua Redemptor est hominum. In en natura Palri lides asserit, non crealuram. Quomodo enim crea-
sequalis estFilius,inqiiaab initio creaturaeadoratur tor essenpgetur,aquolirmata ccelorum virtus osten-
et laudatur ab angelis.In eanatura Filius minorest ditur, dicente David Verbo Domini coeli firmali
:
Patreinquaes! minoratus paulominusabangelis(a). sunf, et Spiritu oris cjus omnis virtus eorum (Psal.
Cap. VII. Minorafio in Clirlsto ad naluram huma- xxxii, 6). Kt alio loco : Emiltes Spirilum iuurn, et
nam pcrlinel. —
io. ApostoHca qiiippe auctoritas creabunlur{Psal.ciu, 30). Creator quippeestomnium
hnjus minorationis nondeslititdeiDonslraremyste- rerum, qui factor est hominum. Do quo beatus Jnb
rium, dicens, l.um autem, qui modico ifuam angeli dicil : Spirifus divinus qui ferit me {Job xxxiii, A).
minornius cst,videmus Jesum profjter /iassf.nem nior- Spiritiis ergo sanctus,sicut omniacreavit,sicomnia
tis gloria ct honvre coronalvm [llebr. ii, 9). Supe- replet immensus. Etquiaiiuiiicnsusreplot^d), natu-
rius autein cujusnaturae sith^Bcassignandaminora- raliter est verus Deus.Scriptum esl enim qula Spi- :
bilrutus est esse se ,tqualem Deo (Philip. ii, G). quia templura Patris et ['"ilii? Apostolus enim dicil :
forma Dei Fiiium csseapoftolica teatatur auctorilas perdet illum Deus. Templum euim Dei sanctum esl,
Ideo ergo ajqudlcm Deo esse^non ilti rapina luerat, quod estis vos (/ Cor. iii, 16). Sic autem nos Aposto-
sed natura qiiia in lonna veri Dei non nisi verus
;
lus assfMit es«e lemplum Dei, ul in radem epistola
esse potuit Deu.-', et divinae lorma^ unitas ipsa est iciiiplum nosdicat etiamSpiritussancli.Dicit eniin:
deitatis unius (/;) naiurali^ a^qiialitatis Ubi erj:;ofor- r<cscitis quia mcmbra vatra tfinplumsunt quiinvobis
mfe unilas in natiira erut, .Ti,ualila9 rapina non habitot S/jirilus sancli, qucm hubelis a Dt-o (I ( or,
erat. NaturaliH autcin divinitatis «'qiialitas, qiia' in VI, 10)? £t ut ip^um Spirilum sanctum Deum csse
forma Dei eral, auferri Deo vero nnn polcral demonstraret, continuo subjiinxii .•
Glorificalc el
16. Inde est quod, reiinons vcrilHlem divinilalis, D purlale Deum in corpore vestro [Ihid. ,20)
et verilalpm accipicns carnis.iinus idemquo Dei et lS..'Ki|uaIis psl ori.'o Palri ot Filio Spiritussanctus,
honr.inis Palre faclus osl minor,
filius, ol o.l Palri quiaorpatorestomnium rerum,sicul I^ater ot Filius.
permansit «qualis.Ideo uirumqueveraciler ip.iave- vGqualis cst Palri et Filio Spirilus sanclus, quia
rilas dixil : et : Pater nuijor rne est {Jonn. xiv, 28) ; oinnia roplet immensiis {e), sicut Pater ol Filiua.'
el '.
Ego ct Paler unum sunitis (Jonn. x, 30). Vere .Einialis ost 1'atri et lilio Spirilus sanclus, quia
ergo Di!0 1'ulre minor csl Chrisius, quia natiiruliler oiiiniiim fidoliuin mflmbra uniim tomplum habplsic-
ex palribua nsl secundum cariiom ol vore Doo Pa- ; ut l'aler et Filius. Qiiis auloin nogare aude.it unatn
Iri anqualis esl idom Chrialus, quia naturalitor esl esse divinitalem Patris, et Filii, ot Spiritus sancti,
I
.'Mill KIMSTOI.A VIII. 310
iiiiii norporu niltiliiiin, i|iint tiioiiihrn huiiI C.liriHli, A j"'ri)iiii(iruiiiiiiarrnr6,ArlBnuin hfprrlicum <t
i|iHii li<iii|iliiiii Hiiit S|iiriiiiH Hitiirli 7 tuliontt inlnlliKit. Vitriitii ihI «miiiii qiioil S. ,
,i
cdoiMiit, ut 8i(Mit TrinilHtiHO|inrninitiiiinronHitioni(t Ofll pnraonn PntriH, nliu Kilii, alia Hpirilui nancli.
nrROpiniUH, Hir in noniinoTi inilHliH.illvininiidoplio- Cai'. xiii. l.rror Mnredonunwrum. — 22. Hi quetn
niH^ntliitinHUiiiiTiMnnH (u). llnnsrHtiM-^ovnniM Di^iih
vrni vi.lrriH, PutriH (|ui(lrm et Kilii unatii c^mlltnri
I'tili<r, ol IMiiiH, (U S|iiriluH Hiin'"tn-,ijni oinnipoliMi-
niiliirum, mmI Spirittin Hnnrti uUoruni prirdicare aub-
lisHimii l.oniliilii orcnl hominoH, ft gnttnilH w\^crn- l\ „t„„i,„m. „i a.'inul.Mii .luule.n.licul i»ulri Fiimm.et
tionr juHtidrHt prrrnlorrs. Priplor hiinr unuin (/»)
Holum iiiinorem uhHcrHt Spirilum manclum^iate non
I)<MiiiiV(^rnm n ii 11 nscstl^lrns.iiniiuliindicil.- !';(/<'/ ('(/Miri
lcnctriitholirnj fldni vcrilntem, «ed a Mac( doniona-
<";/ii siiin l)i us. rt iion rst nlius i>r:vlcr me 'Drul. xxxii, tum |icrli(lia' scctalur crrorrm (<?).Proindt] quia non
30), (lornt nos ct a(1mon.>t gruve ohh»? pccrnlum, si est catholicua Clhrisliunus, sud Muo.duniunus ho?-
qiiispxtrn nniim Deum aliumcrcd.it Alinm sine
(<•)
rclicus cat, ub omnibus est lidelibu» reepuendus.
dnliio ciTilil (|nisqnis in P«lrp, rt Kilio, ct Spiriln
sancto, liivcrsilHlcm liivinitatis rxislimHt;cnm iljp
Cap. XIV. De verilnlehuvuivae naturx in Chrisln. —
Don3, qui hoIus hnbiU voram divinilatem.colendi al- 2.3. Nuncpaucade myateriolJominicaj inrarnatioDie
adverlp. Christnspnim Dei Filiup, qui seipHurn Ve-
terius dei nnllalonns *1J>5 Iribuat racnltalcm; ncc
in sacrnincnloroilom|)lionis hnmiinfpsitaliqualenns rilalom prolitelur, sicul verus est Deus, sic verus
Filii, vel Spiritus sancti, vocabulum iii;p rationalis, et naturalis veritas carnis:ac per hoc
subtrahalur.
nalnrulis divinitas communis ost illi cum Patre:ntt-
Cap. X. E.tru.tafio breoitati.t. — 19 hi.<i. Proinde, Q turalis vero humanitas communis est illi cum Vip-
quoniam epistolaris modus sernionem nostrffi dispu-
gine inatre.
non pcrmillit extendi, dilectionis luaj pri-
tationis
mordia non sunt lectionis prolixitale fatiganda,sed Cap. XV. Manichxorum.
llxrciis — 2i. Si quis
brovitale potius excilanda, ut dum breve opus dc- ^'go p'C in Christo veram divinitalem pr.-cdicat. ut
lectnbililer legis, ad prolixam lcctionom ardentius f^jus veramcarnem negare contendat,non est Chri-
inllanmjeris. Panca qu..' diclnrus sum, intente lege, stianus calholicus, sed 206 hsereticus Manichxus,
prudenter inlellige, et indubitanter tene : ex qui- cum ipse Christus discipulis dubitantibus dixerit:
bns valeas in assortione fidei a falsis vera disccr- Palpnte ei videte, quia spvitus carnem el ossa non
nere, et Christianam fidom, ipsius illuminatoris liiibet, sicut me videtis habere {Luc. xxiv, 39).
nostri juvamine retinere (</).
Cap. XVI. Error Photinianorum. Christus medialor
Cap. XI. In Triiiifate tmus Deus, uua natura. Er- hoininum propter nnturx utriusqueconsortium -- 25.
ror Saijelli'tnorum. — 20. Unns Deus est sancla Tri- Rursum si quis in Christo sic verilatem praedical
nitas, Pater, et Kilius, el Spiritus sanclus. Una est animae et carnis, ut veritatem in eo nolil accipere
enim Pairis, et Filii, et Spiritus sancti nalura,sed deitalis, id est, qui sic dicit Christum hominera.ut
noaunapersoua. Proindeutrelentaveritale possis
Q Deum neget, non est Christianus calhoiicus, sed
refellore, vel certe respuere falpilalem,si quem vi- Photinianushaereticus.Christuseoiinquemajmodum
derisila Patris, el Filii,etSpiritus sanctiunam con-
secundum veram divinitatem Deus creator estbomi-
fiteri naturam, ut velit nnam assercre personam,
num, ita secundum verum carnem raediator est Dei
noli Christianum catholicum putare, sed hjereti- el hominum. Mediator enim nuUatenus esset.si vel
cum Sabeliianum agnosce. cum Patre divinitatis naturam, vel cuin hominibus
Gap. XII. Error Arianorum. SabelUani et Ariani in communem carniset animaesubstantiam nonhabe-
quo recifiiendi, in quo respuendi. 21. Si quera vero — ret. In eo autem verusmediatorest hominum homo
audieris ita tres personas. Palris. et Filii,etSpiritu9 Christus Jesus, in quo de Patre formam Dei (per
sancti, dicere, ut velil ires naturas istariitn trium quam nos salvaret) naturaliter habuit, et ex Virgine
81 in una persona Christi divin»» humanseque na- Quorum palres, et ex quibus Christus secundum car-
tur.T communio non maneret (fl). nem, qui est super omuia Deus benedictus in saecula
Cap. XVII DucT nalurfe iu una Chrisli medialoris [liom. IX, et unam Christi personam,et pe-
.5). Ubi
personn. Du^ in Chrislo naturx nec conlundunlur minam n tturam.pienusSpiritu sanctodemonslravit.
nec duas personat consluuunl. Eulycketis et Ntslorii h\cen9 qu\piie:ExquihusChrislus secundum caruemy
contrarii errores. —
26. Veritas ergo Christi sicut ijui cst super omnia benvdictus in ssecula, sicut Dei et
habet veritatom naluralem divinilatis ex Palre.sic carnisnomineverii.atem naturaeutriusqueindubitan-
habet nuturaiem veritatem humanitatis ex Virgine. ter osiendit, sic in uno Christi nomine unam perso-
Deus enim unigenitus dignatus estin uleroVirginis nam divinitatis atque humanitalisedocuit. Christus
fieri huraanae carnis animaeque susceptor, ut esset enim, qui est ex palribus secundum carn€m,\pae est
bumansc carnis animapque salvalor. Ipse umi!?, in supcr oinnin Deus l>encdictux in sxcula. Non ronfun-
quo est gemina, inseparabilis, inconfusibilisque ffr) ditur naturaquaii) DeiFiliushabet ex Palre, cum ea
natura, ct utriusque naturae una persona in quo : natura quam idem Dpus sumpsil ex virgine.Sednec
aliiduorursushffiretici^sibimetcontrariasenlientes, p habuit Christus duas aliquandoper6onas,quia idem
diversos errores inlulisse(rt/. in?titiii?>se,^cognopcun- Deus unigenitus, et secundum divinitatem naUis est
tur, Nestorius scilicct etEutyches.Nestorius quippe, de Patre, et secuniiuin carnem processit ex Virgine.
quia duas in Chrislo cognovit esse naturas.conalus Et qui Verbum : ous natus est de Deo,idetii Verbum
estduHsin eo praedicare personas, etitacor habens caro factum tanquamspon.^sus processitde ihalajnosuo
falsitatis obscuritate caecatum, fidei Chrisliana? non {Psal. xviii,6). Ipse unus. qui.servalautriusquepro-
dubitavit suee perlidiaj sociarc mendacium I''ides prietate naturae, eicrucifixusest cx infirmitale, eivi-
enim vera sicut in Christo duas naturas veraciter vil ex virtule Dei.
praedicat, sicduas in eo personasomnino denegat. Cap XX. Cnnclusio libri exhorians ad scripla Sanc-
Eutyches vero recte credens unam in Christo perso- torum perlegenda. — 29. Ilaec libi, carissime fili, pro
nam, perversevisus estunam ineo praeriicare natu- tuo sancto desiderio etdilectione transmisl.ex qui-
ram, cum vera fides simul in Christo sic proprietatem bu?tibiquidem prabeaturinstruclionisgustus.elex
naturse utriusque cognoscal, ut unam personam hoc gustu crescat in te proiixioris lectionis affectus,
divinitatis atque humanitatis inteliigat. uttantomagispossisDeoadjuvanteproficere.quanlii
Cap. xvin. Suhellius. Arius. Manes. PUotinus. — studiosuscoeperissanCorumPatrurr.diclarequirerc,
27. Unus quippe Christus est, qui In principio erat inventa frequenlius atque attentius recensere.Unde
Verbum, et Verbum apud Deum, el Deus erat
eral Deo adjuvante, gratia scientiae pleniorls ac-
tibi,
Verbum. Qui etiam Verbum caro factumest, et habi- cedat,qua possisnon solumveram retinere fideii.
tavll in nohis. Hinc Sabeiiianus vincitur, quia in eo verum etiam hsereticorum morliferam convincere
quod Verbum eratapudDeum,osl(}ntV\\.ar alia Patris, falsitatem, credens et firmiler retinens, unam na-
alia Filiiessepersona Hincetiam Arianus supera- turam et tres personas in Trinitate Deo. et unatn
lur, quia in eo quod Deus erat Verbum, ostenditur personam duasque naturas in unigenito Dei Filio
unaossePatrisFiliiquenatura.Adostendendamqiiip- Domino noslro Jesu Christo.
pe proprietatem persona valet quod solus Filius
«08 EPISTOLAIX.
Verbum dicitur; ad ostendendam vero unius natura;
Victor Fultjrntio. ip^iius prcces ent.xe flaffilans ef scr-
communionem pertinet, quodaicut Deus Palerdici-
tur, sic etiam Filius Deus nuncupatur.IIinc etiam monem Faslidii<si .\nant rcfrllendum mittcns.
MiiHOiiiil,"l iiiH iiuil)ilil(<r niriMiliinliiiH illtM-nliriH aiu HiHHn, riijiiH trnrlalnifi iliroxi, <|ii me
MOHlra dMHorviliiilrnliii.iil laiii|iiiunMi iiiininlahilUnr iinlo HnrinoniliUH,M'lvi«raijm nintam llilnrnnt raiholi»
III liiM- iniiiiilo vivainiifl,Hio du riiUira irtornitalivniil ottin voriuiflm vitugflnl ohUlntika.nt llomouniMnos
vitjt.uiil iiioitiei |tonotilt>,(|iiii<l iitriiii|>io ((W.iilruin- (i|uoH noH nHMfl u(ipollavit)ot DonnliNt om <
(|iio]oHt, luiMiniu (MgiloiniiM : H»it lio,- titnluni Hatu- Hiiurinii j.ii'iiliHi|iiaHi vuliiorafiM,i»ilil |. ,|i-
nis Hiiriitiiruin. (jiiHiitaruMi|iin flnini utilitnH noHlrm pat.irnilaH uilvnrtcl. Quuro |M>limuii iil iIm mfrllinuo
voliintali a(N)ri'iirut |iariiiii oh.''o |iulitiiiiiH,Hr('iiniliiiii voslru' patiTMitaliB fofilo iHliiiH vttiiititM rulollalur,
illaiii li.Cypriniu HOMlciiliain .Quiil aiiwl in muiflo uucli)risi|uo ojUH MjrprnliH,cujU!j iHto.ninU Kraniina
puiiio poHl sotiiiitiir : Si nva>ittaiiroitrata e^t.rxsur. pulliilaHso, nilHil liiculrnta ro8|.on§io, nl ofimiii ad-
jj
Uit libido: si tihilo i-r>mi>re,<isa est, surcflit awhitio.si verHiiH Dnim oxro^itula nniiiilin oi.mprimntur, n«
nmhilio ronfrmpla rst, ira r.v isprritt^jji/hU suprrhi'!, nlii|iii(i rrotiiiii mlvorHua ilo^mutiH lii|orii(|iji Ifi^nnt
turiBvitsesubsidiuin reportare.utqu» peccatisraortui Sitiens cum nimio ardore ad fonlem peritiae acdoc»
sumus,veslris sanclis orationibus re8urgamus..Ali- trinae cum rustico meo eloquio alacer accururri.
ter eniiu l-llisanisprophetasupcitarenon possetcada- Unde nostram sitim etimperitiam satiari rupimus,
tis,illo se corpori facoret a;qualem(/F Rrg iv,3,i). fronte epistolaevestrarum orationum 210 solati*
Minoravitsppaululum magnitudo, iit cum osculatur conquisivi,merear adipisci,verumeliam huic operi
mortuMin.implastraret animara,etredderet puerMm inomnibus satisfactum luisse gaudeamus ut non :
vivura.UnMs se sternit.et duo consurgMnt;etsubifo solum nos, sed et omnis conservorura nostrorum
redditur incoluiuis gonitrici, qui alieno spirilM re- filiorum vestrorum religiositas,qui in te pioafrectu
vixit.Et ego ita confido vestro intercessume vivum dependent.ethoc de te nobiscum exspectant,divino
Erclesiaj matri restitui.qui videor gravantibuspec- ^ muneri cumeis referam[an.referat?gratias.Ef peti-
catismortis aculeo detineri.Scio eniru quod injuve- musut nostrae rusticitati ignoscas, qui ut heecau-
nili annos plurimos salutem animae
;elatevitee,ante derem ipse jussisti.Et licetnosaut exigua.autnulla
unam quam male fecerat, alteram quam juste|.er- secundum ipsorum absurditatem.ErgototaTrinitus
tulerat; cum his duabus vaiidissimis catenisliomo
carnem assumpsit.tr.taTrinitas passionuminjurias
tenebalur innexus, pra;cepit ut carnem susciperet
g sensit.tola Trinilas in pepulero.jacuit,tota Trinitas
Dorainus Christus.non in qua peccator debilorfie
interos penelravit,tolaTrinitastertia diea morfuis
ret.sed in quasine peccati debito mortem indebite
resurrexit,tofa Trinitas quadragesin.a diein ccelos
pro debitoribus sustineret.Non ut DeiFiliusiniqui-
a3cendit?Et ad cujus dexteram tota Trinilas sed.t?
tatis vincuio iigaretur.sed ut homo peccator iniqui-
vei quem Spirifuni die Penlecostes tota Trinitasin
tatis vinculo .solveretur.Hoc eet quod Apostolus di-
apcstoiop misit?'ut cui Deo tofaTrinitas incociodi-
cit, Magnum sacramcnfum, quod mani/esla-
piCtatis
me
cere potuit -.neus, Deus meus, quare deretiquisti
tum est in carne, juslificatiim est in spirilu appa- :
.,, , . , .
^ deinceps tantummodobaiuiarent;neccommuniofa
. .
. , . . .
dem error irrep8it,qui hactcnu.-' pc rdiiorurnanimns lus haunes mala{Prov. xi,i2).Itaque catholica fides
Intcr quos sanctamiiter Eccleeia calholic.i Davidico luiu propriia, vtrum etiam alienis pcccatisfatelur
uiurmure nnscitur decantare.ficnt in prflBsonticeci- obnoxios, qiios in iniquifatibua novit osse concep-
nimuf) psalmo :Domine,deduc me in iua justitia pro- tos.ita geniialiter lotos latice iniquitHtis indt mncs
fter iiiimicos nieoi[Ptal. v, 9). In lua enira diduior as^-crlt oliena™,Hi voluntafis affensus non fcneatnr
juHlilJa.dum tc oranipoferilemDcum,ingenitum at- in rrimine.(3Mo^(7ii(»t eiiim rredidtrunt ?»('Ufn,ait Jd-
quoincreatum, Kilii lui Duinini Juau Cliriuti credo anne8evangeii9ta,(/n/n cis pnicslutim filios Dei firn;
raRlorem,Joatine nafilista feslante:/'©*/ mevenitqui hts ijui crrduntin nomineejus,quinon exsanguinibus,
avte me fnctui e»! {Jon>i. i, l!\ Kt IVlro npostoln ncquc c.r voluntafe carnts, ncque c.v volunlalc riri,
preedicante ac diceni¥i:Sc\el omnisdomus Israelquin sed «X Deo nati iui<t {Jonn. i, 16). Sicut ergo ex
EPISroLA XII. 37H
377
viiliiiiltiti>fnniiM ril.jiji- 1 « viduntalo virl rxnr«lnllrnii A «nln-nllnqiiirrymiffl«nunrupanlur,Dcuinonfiirf rit,
traliiiiil|'fi"i'i«lii,ijiiniiiviM iiKtiiliiin linliruiit |ini|>ri« »ril puMi drjii lu.nrm riKell llliut IndlRol dl«l/olt,
ilitrx Ititonnti, ai |iro|iria« viiluntHtiH iii imh iMil|ni lum hniromnlnnliipaodialinlo r«at« unt:iit dum <!<
fiim il, iiulin nt«|ior(iiintiir alit^nr lnii|uitnliit inJiiriN. iiiiiH quiu omnin lif u» f<'crrll,ri '
".
HUHOi-iirt
nroHHionrm quundo Dbuh omnla l«f U, tunc iala fario
onto iiHtivilUH, in hoIu poHitutu iniiiulHt volunlnln ilr-
rhriHlo iii lin|iliHiiiii ioHiirri'.\iiiiuH. Iii i|uo rlium vn- KIMhTOI.A XI.
toroin luiiiiinciii, i|ui corrunipiUir iccuniluni «loni- Ffrntit(/ut (linioiiut Fulutnlio propontliiuttM nuj-tUo-
iirn, ilr saliili- .fV/iu»/'/» catnUun futn
rttt. Iniiiliutli
iloria orrori», nrulin Dol prn-vunienlo ot coniituiito ac non jirrcfptn
fittn VI iniirlii t.Mit inrnln ifri/ici,
deponiiiuiH, ul nnvmii hoininiMii, (|ui Hcciiniluiii
cuctitiri>Ua titortui
Deum in iuBliliu cl in Hnnclilnl(< curilnliB crculurt Domino liouliHsimo d rum (uuni vrncralionefUH-
ettl, iiuluniiiUH: Pcr Doiiiiiuim. CipilMldo pUtrl FULtiK.NTIO cpiHCi.po Kf.llHA.VDUH lia-
nem induit ;elalius dixit: IpseDcusqui unusest ia quod volo, memetipsum convinco, tunceos quosde
tribus dignatus esl carncm assumcrc, ut nostram intimisregiscubiculi penelralibusacccpisse disiien^
servilutcm qua per transgressicnem patris noslri sandam domini mei pecuniam video, vocesupplici
Adffiobligalidetincbamur, ud liberlatem perducerot. deplccor, ut dignentur lamem nostram modicissal-
3. El scire cupimus si ipscDeus Puler descenderit tem sumptibus consolari. Quorum quia unus ex nu-
el carnem as.sumpserit; an, ipso residente, Verbo mero tulentorum tibi crediiorum muitiplicare lucra
mandaverit quod CHrncm assumpserit? cum scia- desideras.et ccelestis scribae pretiosissimam marga
nnis quoniam Verbum caro faclum est, utip^e ba- ritam.quamdistraclisomnibusquae habeas ncgutia-
bitaretin nobis, sed inter Verbum, quod Deusost.et tor fidelissimus comparasti, generaliter acquiren-
Patrem.qui Deus esl.una utrorumque 213 descen- dam,pos3idendam,pertruendam,sine invidia tabps-
dil ad induendam carnem majestas, quia legimus: cente communicas profer,obsecro,de Ihesauro tuo,
;
Hic e.^^l Dcus no^ln-. ct non xstimabilur alius absque dispensator egregic.nova simuletvetera.quibus in-
t7/o ;/)0.«/ h;cc in terris vi.^iuse.st, et cuw homiuibus con- digentein locupietes.esurienlem pascas,imperitum
v«>r.<a/MS«.<<(B(iruc/i.iii,36).Etcumisludte8timonium doceas, dubitanti quid sequatur ostendas.
in medium proferremus, hoc eUam illee conirario ^ 2. Religiosi cujusdam viri famulus a'tate adoles
locutus esl: De Filio hoc uixit, non de Deo Patre ;
cens, colore •Ethiopp,cx ultimis credo barbarae prc-
et clO ad pra?sens locutus sum Quod simul
: paritcr vinciae partibus, ubi sicco solis ignei calore fuscan-
ignoremus, .id sancti patris Fulgentii episcopi, cui tur.adductus.salutarislavacrinecdumfuerat asper-
Deua lantcB virtutis scientiam donare dignatusest. ginemundatus.autniicanteChristigratia dealbalus.
recursum faciamus. qui noslrae imperilije per pate- llicergodominorum fideiium diligentia.sacramentis
factionem divinarum Scripturarum plano sermone ecclesiasticis imbuendus, ad eccle^iam traditur;fit
iter ostendat.Underaetuiscommendansoratiouihus exmorecatechumenus^postaliquantumnihilorcinus
sanctis, peto per illum qui sanclitalem tuam tanla temporis propinquanle solemnitate paschali inler
gratia muneravit, ut jubcas nosut bonus pater quse competenles oflertur, scribitur. eruditur: universa
ignoramus imbuere, etde iilo fonle undeomnesqui quoque religionis calholicae veoeranda mysteria co-
sitiunt replentur inundes. gnoscensatquepercipiens.celebratosolemniterscru-
4. Et finita locutione, aiius e nobis dixit, quod tinio.per exorcismum contra diabolum vindicatur;
muscif», pulice? et scorpioiies, vel si quae icediora cui se renuntiare constanter, sicut hic consuetudo
379 S. FULrtF.NTII EPISCOPI UUSPENSIS. 380
poscebat.audituruaSymbolum profitetur. Ipsa insu- A verbi liber sit aculpanegligenlisB, non utiileosten-
persanctiSyrabDli verba memoriter ia conspectu fi- daturconsorsparticepsquejustitiaB.Maxime.quiali-
deli3 populi clara voce pronuntians, piam regulam cet multos in bac re moveri videam, saepe tamen
dominicB orationis arcepit. Simulque jani et quid plusipsecomnioveor; haesitans qualis debeathaberi
crcderet, el quid oraret intcliigens, futuro liaptis- tententia de his qui, elianisi legitiine sana mente
mati parabatur,cum>ubiloviolentisinvaditur lebri- baptizantur, prasvenientevelociusmorte,carnemDo-
bus.etcresceiitclethaii infirmilate turbatur.Pereua- mini raanducare et sanguinem ejus bibere non si-
sitdierum brevitas, utad fonlemcum caeleris abluen- nuntur. Nota qnippe sunt fidelibus Salvatoris verba
dusdilTerretur.sivepotius servarelur. Et quid pluri- diceniis: Ai.M' tnanducaveritis cwncm Fiiii hominis,
bus immorer? Hora exoptata cunctis advenerat.in et bibcritis ejus sanguinew, non luibebitis vilam in vo-
qua populusacquisitionis.Redemplori suo per bap- Unde petimus, ut velociori re-
his {Joan. vi, 54).
tismum consepultus, vitam veterem poneret.et no- sponsione nos intruas: utrum noceat, quantum no-
vam resurrectionis fidem innovatus assumeret.Tunc ceat, an oainino nihil noceat, si quis baplizatus in
ille extremo halitu constitutus, sine voce, sine
in nomine sanctae Trinitatis sacro cibo potuque frau-
motu,sine sensu.nihil valenssacerdotiinterroganli detur. Simul ad utraque respondere dignatus, quaj
reppondere,deferentiiim manihusappnrtatur; etpro n praesumptione caritatis interroganda credimus, et
"
eo nobis quasi pro infante respondontibus, mente quae multis utilissima fore sug^nrimus.Deus noster
" '
Quomodo namque poluerit setas illa ratiunis capax FuLGENTios.scrvorum Chrislifamulus,in Dominosa-
non video. Nonne solos lutem.
aliena confessione purgnri,
parvulosritecredimus offerentiura lide salvari,quos Capot I. — l.Gaudeo, sancte fruter, quod in corde,
bus, aliis peccantibus, reatus ascriptus est. At hic cuum credentibus dari gratia Salvatoris.
proprio vivebal arbitrio super illud quod de radice
:
2. Dicis itaque, quod retigiosi rujuslam viri famu-
traxerat multa sine dubio vitia propria cupiditale lus, aHdte adolescens, colore .€thiops, dofiuoruni /j-
obligatus,('t non nisi voluntaria credulitale salvan- fueril ad erclesiam Itaditus, cl ex more catechumenus
du8, quam in illo redemplionis loco confiteri, nec factus. Pofit aliquantum nihilominus tempus, propin-
voluit, nec valuil; qui nihil senliens, velle omnino quantc solcmnilatc pasrhnli, inlcr compclcntes oblatus,
uliquid non vnluil. An fortassis Bcientis praetcrita scriplu$,eruililus,universaquoquercligionisC'htistiatix
confessio remisbioncm pcccatorum ineruit etiam ne- vencrandn mnsleria cognosccns atqur perciiiicm, ccle-
scienli? Sed hoc dicere dubito, ne quis mihi veraci- bralo solemni scrulinio, pcr cxorcisntum contra diabo-
ter dicat : Ergo salvus esset, si nec ad ipsam linctio- lum fucrit vindiciitut; cui se renuntiare constanter,
Puslremo, curnon eliam morluos baptizemus, D Snmbolum fuerit prolessns. Jam insuper sancti Sytn-
4.
quossacro baplismaterepenlina saepe morsabstulit, bdi verba memoritcr in conspectu fidelis populiclara
scd eorum lumcn voluntas, fidelisque devolio noln vocc prouuntious, puitn rrgulatn doniinicv orationis
omnilius fuit? Cui talia reppondenli si consensum acrriil. Qui sitnuljr.m,etquidrrrdcrct, el quidorarrt
praBberetenlavero, magna illicosequiturabsurditas; inlrlligens, futuro bnptismnli parabafur. Qucm dicis
dixerint, haplizari. Siib qiin delinilinne mngis arbi- rt tn dr]inurrrl,rlnovatn rr.surrrrlionis fideui iunovatus
Iror quid Ecclesia facere debeat nnperntiim, quam assumrrrl. Tunritle, ut ais, in rxtremo halituronsti-
qttid tll() purci|>ial iaJicutuin. Vidolicet ul miaistor tutus, sine voce, sine motu, sitte semu, nihil valens
ysi KIMSTOr.A XII 38!l
te (tcrrfiis.w.iiost fiaululuin uioitiiiis, in hur firittentt, tilruin uocral, i/iiiinluin noi. .i '-
iimiiiluin iirhilnirt.%,nl<i urirwit. ceat,%i qutt hiifiti;. itui i/i iininine tinntjg Trtu.
C1ai>. II. '^. Iliii' iiiii|uii iiitrrAtinno C(iiiiplol« tucro ctbo fiutuque Iritudelnr. Ouoolum i^ltur «luiui
In liimirn lcfiluns, nc firofilcrea l>cui, < iii oinuta fio.i- .Spor/tiiiUN iiiiliMii (jiiiiiinirii ixl 9IH pitxoImjikIuui
sihilia sunl,f(tcultatcin lo<iuntiliitrneyavcrit, nuoiifuut ii«liitum rnritiitia illiiin grotin adea^^p di((n«blt>ir,«
btineficio sccuitdn' uatiriUtlisju Ucari tudiuuum Dicin i|uoipHn nnrilnn inapirutur.
qi)(ii|(io [o min vnlcro (|iiiuii()ili) potuiMil .vlns lila CiP.iii.— «l. i'riiiiiluH ilnqiio meDiniiiBC noBopor-
rulioiits lUfiax alicna confrs.iionc puri/ari.eoiiuod s>i- ti*t illiuM honliMili.n i|iiiHii ^^•nc.-.ililvr uil buiunni nn-
los fiarvuios rectt cretamus ofjereutium /ide talruri, iuloMi (•enenii proiiiulKuvll graluittt licnpvolenlia
quos oriyinuli tantuin novnuut luiiiuitale datnuuri.id Snlviitiiri&.lll.im pi^ro nuncdlcu nententiom i] Jniii
agcntf' dirina juslilia ntirismo<lif,ul ijuodiiitimido ubi > ipHo DiiininuH lnnlo tcnnriuii volml nonlrin n ' '
;n
'•>
f/iimm/' firoprta,i(t est actualts,m<ililut rcficntur, nrc inhn.'rore,quaiituin o'iiiicunctiMpr/i'Ci-pli« " .
,
firopria voluntns reiiuiralur.\ediirriit>undantian> ijrali.c rloro dignutun cHt tornpore promulgarc.Poit reiur-
(letnr,aliis cre<leutibus ,salus,(/uil>us,iiiiis peccantibus, rurtioactn siquidetn corporcaRCcnBurus in coclum,
realus adscrtfitus esl.llic iiufcin,iit a.wris.prnprio vi- 8cd cuiii Huis in tcrrn divinitalc mnn»uru9,ha*c in-
vchat arbilrio : snpcr illud ijuod dc rodtce Iraxcml, vonilur aiiis (lixisso diflcifiulis : Ennlcs in inu'i'/um
mulfa stne duhio vita propriacupidilale contraxcral, universum pr.vdicnfc l-.vaugelium omni creatuncQu]
piurimorum peccalorum vincuiisoliligafut,ct nonnisi credidcril, ct bapliui!us fuerit,salvus enl ; qui vero
voluutiiria crcdiililale S(ilvouilus,quoin in Hloredcinji- unn crcdi<leril,con'/cwnaliifur IMarc. xvi, 1.')). Bene
tioiiis loco coiiftlcn ncr voliiil, ncc valuil, qui iiihil hic Domiiiu.'^ eum quicrodideritct bnptizalusfuerit
seulieus vcllc omuino aliquid uon valuit. sulvuri pr£cdixil,ii(incro(lcntem nutcm dnnuiandum
4.His verbis Inis aliii sub limore intorrogationis sinc duliitationoraonetravit.In non credcnte quippe
opponis ilicens.oAn forlussis srientis prn^crita ron- niilla fuit futiiri ratio fucienda biptisrnalis. Qui
« lessio rpinissioneni peccaloruin iiipriiii eliain nes- enim non crediiierit,8ive ltapiizetur,sive non bapti-
t cicnli?lloc,inijui3,iiicere(liiltito:ne (juis inilii vcra- zetur.sine duliitatione damnabitur.
« oiter dicat:Erpo salvus essetjsi necail ipsain tinr- 7.lla!caulem sententiu,quaDominui) statiiitatque
« tioacnicorporis pcrvonisset;iiuoiuaiiisicutasseris, C delinivitomnem non credentcm sempiterna punlioae
« expiationismoriliim permyst(>ria iransactamerue- damnandum.noii solura eos quoshujus vil.x^fHiis a
fldelibus Salvatoris verba dicentis : « Nisi mandu- ubi vera non est.Quoniam igitur ubi est caritas de
383 S. FULriF,\TIl EPISCOPI HUSPENSIS. 384
corde purn.ibi fides est non ficla, sert vera, cor bm- \ turalitcr habuerunt.sed dcno gralise perceporunt.De
tem non fictione fidei.sed veritafo purgatur;nnani- talibus diis fuit Mcjbes.cui ilie unus veiusDeusait;
f*»stnm est apud baereticop.in quibus non esl veritas Erce dedi te deum Pharncvi {Exod. \u,i). De talibus
pcd fictio fiilei.caritatem de corde puro nullatonus sunt etiam de quibus dicilur, Ego dixi.dii estiii,
illi
inveniri.Conscipntiam vero bonam qnomodo pos- el filii ExiChi Omnes (P.sal. lxxxi, 6). li^li ergo dii
sunf haberc, in quibus pcr incredulitalpni babilat ca'n gratiam acceperunt ut dii e9sent,quam acc«pe-
princepsille maliti!e?Isti erfro.nisiconvertantur, et runt ut filii Dei fierent.Dicit autem cvangelista,quia
fidei veritntp salventur, pro incredulilatis crimine quofquol acceperunt eiim, dcdil eis potesUUcm (ilios
gelium, si non est aliud, nisi aliud socundum tas unus Deus.Ideo
verus est Dei Filius,non solum
perfidorum errorem, non aolem aliud secundum Fccundiim verani divinitatem.quam babct de natura
fidei veritatemTSic et fides a perfidissecundum pro- P,itri3,sed etiam secundum carncm quain veram na-
priam opinionem fingitur,a quibus verafidesquam turaliler habet de corporegenitricis, Dcus verusest
Spiritug sanrtus Iribuit.non habetur. Fnlsi qunque crcditur,et prsdicatur a nobis.Quoniam reternadi-
nominis scientiam,idem beafus demonstrat aposto vinitas Filii cum plena huuianitate sua, et Ortdom
lu9,dicens: Timothre, deposilum custodi, devitans C pJeniihumanitasFiliicumaBternadivinitatesua.una
profnnns vocum novitales ,el oppositiones falsi nominis esl in Trinitato persona:et ipse totus in divinitate
fcienlix ITim. vi, 20). Sicut autem illa quae fijgo atquchumanitate sua uni^-enitusFilius cumPatreet
nomine scientia nuncupitur,scientia non es*,itn et unus est Deus.Altcr vero modus quia
Spiritu sancto
fides quam non Spiritus divinitus (al. divinus) in- non est naturae, sed gratise, idoo sine aliqua fidei
fundit spd hurannus sibi spiritus fingit.utique fides pravila*e nonien deorum
in se recipit quia solam ;
non ost; nc per hnr, sociinHum illorum opinionom continet adnplivorum multiluilinem,quibue,ut filii
eol uniip et solus Dous qiii snlus naturMliterDeusest. rum Chri.th\ qux sur.nim .uinl qu.rritc, ubi Chrii^tus
Ab hor un- v. m \)fn qiiidam.ut cs.^eiit dii,non na- rst tii dextera Dei scdens : qux sur^ m sunt sapile,
:m r.lMSTUl.A XII. 386
»10;» (/H/r iiuiwr lrn'um{Colosi. 111, l).OHt«)ii<lntimmtn- \ Si ertdli ex tuto corde, Ucel[lhiit., 37,. f.*
•—, r;r».
i|iio i|ii()'l )vi i|iiiii Hiint Hii|i(ir lorrain Hupnrnnoii <lo. rngHll KiMiuclii onnrnitio, lut iiiM|Ufntrr ru •
,
I»i)n>nt,|ianlii |h)hI iiiltli<li( . Vortilirnle rrun menihrn |inr Pliilippi iiiininliinuiii vnrcUi» fnrlmtt^ttt^r»'
vftlra iimr snnl siiiier lerrdm.fiiritinttionfm, immun- lioniNiini.lolnr.g.iio uiiu illoqiiicrrdulilatia
ihtiitm, lihi tt>u'iii, t'oiii'ui>tti'iiuli(im mihun, vl at>iirl' ol (•iMironxnMiiH jjiirHolv.L (im.noti ' ^
tinm, (/n.r pst iiimut(it'ri>ru>n .neri<ilits{ltiid', ,1) C.utn nutit-tai ro^(«nurrttianii<i'iri'.i:lui:ir.N iiii . „ _ ,
orgi) inortillcuri |)ra)ci|iil iniMntiru inintra ({ii(r n.inl luriijinriHHt tmTnedia.opuii cat in hdu ol eutift»»io-
HiipiM- l()rriitn,m)ni<ii|iii*(MMitiaiM iitM|iinii) ndbiHiiinr- iio,Mi(ir('«H jn ImpliHmu : Idro flnlm quirquo diKiiUS
tilliiarlroriini iin|)iM'iil liM-r>MiariiMi Prii|ili)r (|iiii<t iilio ImptiHiiialo Juiliculiir, (|uoiid() |.rfpc(!.litl
'
'
luoo ilioitur : (Jni (lulnn »unt C/irislt, carnrm mtnn Bionm |Uo niorituiii.cui tainjua.ii in inrf c.
l°.u'iunl i|ui giihc ilclcclattoniljus illfcclMOHinn smI lioatitudinom cunHoquoiidum vox abluta nocuit.qui
ciirdis mancipant sorvitiitom. quandiu (ioluil,in ipuandci conlcBjjiono pcrmaniiit.
Opinio voro hnmani orroria duplicitersibi Doi
12. AblttiHnon C8t, nec niulala noc ubolitumealquod ;
noincn in«Mi(lacili'r in suiim linxit o.xitiuni :(|iifopc- dixit,quaiido dicoronon poluit.quia^iuandiu aeotiro
mina crrorirtopinio min minuysibi hiorolicos viiidi- potuit sontentium i;on muluvit.
cat quim pagano^ ; diim et islo^ eo illoa sibi sub- 1.5. Sed i.timoo, inquis, nc pruplerca Dominu!',
jicit, %'it siiiiul omncs divorsia vinculis multi-
cuiomniapossibdia sunt.lacultutom lo()uendidcne.
mi)d;<^t'a!«ilalis Hslringit.l'a_t;aiiiiiui|iiH),rc.Iicto vero gaverit,quodeum beneliciosecundffi nalivilaliajudi-
Uco.lalsorum iloorum snpor.-iftionisdocrviunt h;o- ;
cuvitinilignum. • Imo magis iid agnoscamus Dorai-
ri'lici autom do voro Doo lalsaopineiilcs.veritalisan- num ^2*i nostrura non luisse oblitum misericordi»
clio roligiunisobsislunl Mariirostuin o-il i^'iturh.\^rc- sua), in quoet si vocera aLtstulit, »it.itii t.niien non
licos vinculo morlileri erroris obslringi.noc deliere
ademif.ut quod prjEbuit credere confiterique, acci-
(lici ridolcsqiios Kcclosiainiiiiicos paliturporlinai^es:
peret vivens.
quandoqnidoiw intidolitalis reatus sil, vol r,ils'i de
vero Deo credorc.vel faisuin deum sub nomine veri
c 16. Sed dubitalur.ii qiiomodo poluerit fPlas illa
rationis capax aliena conte8»ionepurgari.«Imo sua
Dei adorare,
Cap.v. — 13. Quoniam ergo do illa Domini scnlen-
invcnilurconfessione purgata.cuiluncalioium con-
fessiosubsecuta prudesse non posset.si propria nii-
ti;i sumpsimus dispulationisexordium.qn.-estalnit,
nime prajcessissol.Secundo aliorumcon-
ilaqueilli
quia(i'n»t,< qiii crediderit,et bat>lizatuslucrit,siilvahi-
fessio sino dubio profuit, qiiando
non nolentem
tur (iWdrc.xvi,!.^.}; illnm puoruin salvatum cfse cre-
priBvenil.cum delicienti subsecutasubvenit.et quod
damus.in quonihil dcfuisso eoruin quj^ad baptisma-
in illo volunlas illuminata credendo et cunfitendo
tis ollicim Htquo atrectum periinent invenimns.Olli-
coepit,hoc pro illo carilas fraterna perfecit.
oiumquippe secnnd;e ativitatisiM lideetconfossio-
ne.etTeolusautcmin rogoneratione consislit. ^ho/^uo/ Cap.vi.— Legimus itaque Dominum dixisse: Qui
enim receprriinteun. dcdit cis postcstatem fitios Dci me confessus fuerit coram homi>iihus,confitebor etego
ficri, his q'ui crclnntin uomine ejiis (Joiim.i, 12) Gre- eum coram l'atre meo, qui eU in calis (yiatth.x, 32).
duntergo,ut lllii Doiliant;quoniamad hoc accipiunt Isii autemquandiu loquendi facullas luit.confessio
gratiain fidei.ut crodentes accipiant gralia:r. sacra- illa non defuit. Quis ergo dicere audebit cjnfessio-
menli.Digniim namqueest uldum cnrde crediturad nem illam salutisindignam,quam videt non volun-
Jusliliam,orcconrcssio liat ad salutem.Manitostum D talis pervorsitale rejeclam.se.i infirmitalis necessi-
lis pertinet ad miiiistrum;et dumab illo por veram heutesautemeumiem spirilum (i lei,sicut scriplumest:
fidemconfessio promilur, subseqneuter est nlisto Credidi, prop/er nuod locutus sum ; et nos crcdimus,
tiiigente salutaris mjstorii gratia peragntur. propler quod el toquimur {II Cor itaque
iv, 13). llle
miiuimJosum Chnstum.simulquead quaradam aquaoi fecto non caruit. Ipso ergo Spiritu quo locutus est
vcnisset,Eunuchopo?tulante etdicente : Ecce aqua, credens.rederaptus est tacens.-quoniam ipsoSpirilu
quis prohibel me bapti:iari{.-\cl. viii. 36)'?ille prius n.=itivitassecundaperficiturquosecundacredulitasda-
elicuitconl'essioniso!Tic;um,cui recte sancti baptis- tur.Proindcquandonon defuitsanocredendieteonfi-
matisraiaistraretellectum.IdeorespoaditEuuucbo: teadivuIuntas,nouobfuitinQrmotacendiaecessitas.
387 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS. 388
Cap. VII. — l7.Est autetn verum,(juia sotuin par- A. dimissa fuissenemo fidelium dubitat.Praeterita igi-
vulos rile credimus offerenlium fiile $alvnri,quos ort- tur scientis conressioremissionem peccatorum me-
ginali tantum Hoviirtu^iniquttnie damnari, id agenle ruiletiam nescientiquiJdiccret,dcquo(a)..ullatenus
divina jusliiia miris vwdts, ut quodammodo, id ubi dubitemus.
miiiime propria, id esl actiuitis malilia reperitur, ncc Cap.viii. — 19.Nequecnimabhacsententianostrum
volunlas propria requiratur ; std per abundanliam aniinum revocaredebet ulla suspicio.ne quisdicat,
gratix delur, aliis crcdcnlibus salus, quibus, aliis quod iile«salvus esset, si nec ad ipsam tinctionem
l'cccantibus, realus ascriplus csl. Addis autem, quia corporis pervenisset,» cum ulique non dicamus il-
/i(V pro/irio vivebat arbitiio: supcr illud quod ra- luinsine baptismi saoramento solaconfessione po-
dtce traxerat, mulla sine dubio vitia propria cupidi- tuidse salvari.(}ue enira crediderit,et baptiiatus fue
tale contraxeral, plurimorum peccalorum vv-culis rit,salvus erit.lWum utiqueadolescentem.quia cre-
obligalus, el non nisi voluntaria creduUlute salvan- didisse et confessum fuisse novimus, ideo per sa-
rfn«, cum in illo redemptionis loco confxteri ncc vo- cramcntumbaptismatissalvum fuissefirmamus.Qui
luil,vec valuit,quianihil scnliens velle aliquid om»ino si non baptizaretur, non solum nesciens, sed etiam
on valuil. Haec nempe, carissime frater, verba sciens nullatenussalvaretur.Via enim salutisfuit in
auntlua, qua; in illa quam destinasti cuntinenlur p conlcssione, salus in haptismate. Nam in illaajtale,
si quando illa aitas est,cui propria non possil inesse usque ad sanctara regenerationem in hac vitaservr»-
confessio, aliis credentibus et confltentibus, datur vit. Donum itaque sanctae regenerationis sicutille,
parvuiis salus,quibu3, aliis peccaotibus, est reatus quia voluit petivit ; sic Deu8,quia voluit.dedit.
ascriptus.Ouocirca qiioniam in.-etalibus jaHiratione Cap. IX. Mortui cur non baptizcntur. — 20. Mor-
utenlibuspropriaconfessioqua;ritur,illa scilicet ra- tuosautem propterea non haptizamus, quia omne
tione.quoniam et vivunl et intelligunt,babentes ex peccatum,8ive originale.sive actuale,quia simul est
vita peccHtum originis.et ex intelii^^enMa peccatum animae carniquecommune,nihil eorum dimittitur,
propriae actionis, idcoislum recte dicinius sine du- si a sua carne anima separetiir.0m«^5 enimnos ma-
bitatione salvaturn, quia et inlelli^ens credidit, et niffislarioportet ante Iribunal Chri<ili,ut recipiat unus-
22S quodcredidit propria confessione firmavil;et quisquc propriacorporis proulgessit,sive bonum, sive
deinde, quaravis jam non intelligens, tainen adbuc malum {l Cor. v, 10). Anima itaquesine carne nul-
vivens.sacramentum sanclairegpnerationisaccepit. la ratione salvatur, qua; peccavit in corpore, nec
Nam persancti baptismatissacramentum^illavitaest credidit cum esset in corpore. Ac per hoc, malum
peccati originalis nexibis absoluia.quae tusratejus- recipit quod non bonum. tH4
gessit in corpore,
dem peccativinculisobligata.Et quiatantiestvirtus quod in corpore constituta non gessit.Caro quoque
sancti bapti«matis,utubi vitaminvenftrit.inquailliid sine anima non potcst baptizari, quia nec rcmis-
originalispecc.iti vinculuiii solval,omniaqu.'E siiper- sionem peccHtorum accipere. Nam res quoc non vi-
adjectarepereritisecund.-enutivitati.^^beneticiodiluat vit, sicut ppccare, ila pcenitentiam peccare, habere
juxtaillud qiiod Apostolus &\\..Num judiciumexuno non potPsf.Quomodo sacramentum remissionisdari
in condemnntioncm, gralia autem ex multis dcliclisin potet-t, ubi vita non Cft?aut quemadmoifuiii caro
juslificationem (llom. v, Ib); digneiUum crediiiius baptizotur in rcmissioncm peccatorum, ubi anima
es»se salvatuin.cui et ante baptismacredulitaset in- nonest.cum qu.isimul adha;ret peccati consortium?
telligentiae confessio non defuit,et in hora baptismi Igiturctsi fuitcujusquam viventisvoluntasfidelisque
vila, quamvis in intirmo et fcbricilante.permansit. devolio, qui tamen dcfunctisest sine baptipmalis
Vila i^itur quac contraxit originale peccatum, qiiia sacramenlo ideo mortuus bapt zari non potuit.quia
qiiando potuit, testiinoniuin suacconscifnti.r atque abillo cor[)ore anima cujus fuit voluutas fidelis de-
intelligent ae dedit ; rliam quando confiteri non po- D votioquc disoessit.Propterea iste igitur.de quo nunc
tuit,illius conlessioiiis merilo remissionem pcccati pgiliir, di^'ne baptizalus pst,quia anima pjus, cujus
originalisaccepit.Maximoconsecrationeunitalifl Kc- volunlas fidelis et dcvotio nota omnibus fuit, usqiie
clesia; aufrragiuilc.qua faclum est ut confessioncm ail horani sancli baptismatis sua carne permansit
in
nni, Moil Niila miIii |iiiiitMi inirfiro iiiiitnliii vuliiiitiiliM, |»iNMn,iili<>luc<)f , . u (•iiinlol.: ,- !. ,ut
(i\lM. — '^l. I'niiii<l« lliiiiiMriiiiin loi)ni)i|a niil irii lralrf»iltl0rti,ilabUei e»Ma el immolnlg^ nOun hintet
,
oiiDiiDtiin modIiidIIii |iuLoniuriiin,i|ii'i' inllriiiDMjubnt, m upein Dumun temfifr, lemHtrt qwfl lalmr vetter
•i |ii'ii Mo riiM|i'iiii|iM'it i)iiii viilo>irit,Mril iiiiiiiiii viiliin- niin r.\tniiint% i/i {).>minn (/ Cor; w, W)
tiili losliiiiuiiiiiii) Miii |)i<i iiuilii |irii|iriiMli\oriiit,liU|ill- 'J'A llluiioiil uutnii) ii|iiia t)i<i,i|iiMil nio Irnpfndilur
znrl.Vulnrunl imiiiii Munrli l'(ilr«'H roain nnn ohho vo- unlruli|Uo vivnnll.ut oJiih i|ui iic('i|iit aiil aniriiir pro-
lunliitoii) i|iMi iinpn<lilii oo^nuMcilur, nun inutiitii ;
(InHHo puHflit, uut ciirpori, Kt llla quulnm i\iim pro-
1)00 ilt<l>ori< ilnMo^iiri Muoriiinniiliini lia|itiHiimtiM,tihi Hiirit Hiiiitifi', iioooHMo oHt ut nliam cor|iori prnainl;
llniiilat) uo^niiHOilur vtiluiilaliH.lluc autoii) slaluon- ii<in iiiiloiii uiiiiiiii i|U(D cur|iori pruHiint,oil udlltatrm
loM Hiinoti PalroM.ol i|uiii KcoloMia laooru doliout, ot portinont anlmariiin ,' aicut flnt ciltUH.potuii, vptti-
(|uiii illo por('i|iial, ii)iiicurunt.No(|uo oniin hocKo- innntum ot hoHpitiiim, quin invnniunlur non acci-
oloHia raoorct.di 'IIk ntilltiin iii hor laoin lionolli-iiim pioiitl iiniiiiii' prodcHHn.Hnil ilnnti.Hurrnrnnntum v«-
poroopiiiMoi N.iii) otiin Koolosiain Doi culiimnnii) ol ru l)iiptiMini(tiH a<l lioc homini datur.iit anima cum
nriiiiiiiioDltim voritatiH ottno toHlaliir A|iohIuIu!1, n\ carno Halvolur. (Jiiod |)ru|nrtu inaiiitnr mmiHli-r dat.
aliquam iii mystoriis tiiioi huliot parloi)),ut)i non miI ^ ai i<on aii hoc dat;ut ille (|ui baptizntur donum a!l<>r-
vorituH llriDa.nonoHt in nmnihus invHtoriiH i-oiumna na< «ulutiH ucoipiat.lnaniter onim Hacramentum rr-
et fintuimfiluin vrrilati^^ (/ 7';»» lu.l."») Oi"»''"""'!*"' demptioniH non rodiinitur cui dattir. Hed
liatur, bI
oniin lirmitas Hacraironlis ojdm ailiniittir.ipsi Krolo- Hi ultoiiduiiuiH vorhuii) uniim opiHtulfu tu.v, nulla
noco98009t aulorulur.Nonerporo/MrnHti^^t firma-
sia» hujua dubitatiu romanobit. I)i.xi9li enim, proptcrea
menlum vrritatis v» raoitor vocntur Kcclesia, si in 1)00 patcrnis cunonibuH dolinilum,< ut miniaterver-
insoprinoipali IniDinni^salDtiaoiy.storio invonittir in- bi libor sit uctilpa no^ligonliffi. «Uuomodo aut(;m in
linnu. St'd quia voracilor colinuna cl firmaiiwulutn hac negligonlia ctilpum ministcr iiicurrit,<ii tn dili-
wcrr/n/i.s'il»ApoMtoloni)ncupatur,qtiidi]uid socDndtim pentia non aliijuid proiicil ?Nou enim inaniter ne-
ipsius Koclesia^ co))9tili)la, in snnclis mysteriia re- gligontifo conlrahit culpaiii,nisi quia hoc non fecit
iiom|»tionis ol reconciliationia htimannvinlra eain quod lacero deliuit.Mlluii uulom facere proptereade-
iliiUir ct «ecipittir, lirma voritato datiir, lirmavcri- borel.quoil iirodoase poterut ai tecisaet.ldeo autem
lato percipilur. negligcnti^e culpam contradixit.quia obluit non i'a-
2'i. Ul autcin sancla? matris Kcclosiffl generalia ciendo quod prudesset procui dubio, si tecisset.
constitDta.id eatcaqDri' concordissima ctinctorum Proinde ideo dcbet, socnDiium palcrnos ranone»,
lirmatassensio pontilicum, ntillatenns repellanius, ii)lirii)U3 illo cujus voluntati non dt^est utteslatio
in Proverbiis ita pnecipilur : Audi, fili, leges initris C proximorum, sine djbio buptizari, ut et minititer
tui, et ne repellasinstitutamdlristu.v ^/*/-oo.i,8).Qui9 verbi libersit a culpanegligentiiB.el ille (iatconsors
ergo utilitatisa^stimct vacDum.quod divinitiisandit parlicepsque justitin;.
nullalenus rcpellcadDm^Sicrgo qui sie bapfizatiir, ^ Cap.xi. — 'i4.Nullus autem debet inoveri Hdelium
non salvaUir.niillos routns est si hoc ne^ligatur : in illis, 7«! etsi legilime sunu mente bniilizanlur,
nec minister verbi.si hoc non lecerit.tenebiturcul- pnpveniente velocius morte,carnemDomim manduca-
pa neglipentias.si ille in quo hoc tii, particeps non rc, el sanijhinem bibere non sinuntur: propter illara
potest esseJDStitiavlbi ergo quisqtie arguitDrnegli- videlioel senteiitiam Salvaloris qua di.\it: .Vtsi m^irc-
Egoplantavi, Apollo rig'ivil.sed Dominus incremen- non solum ipsius sacrificii participes, sed ipsum
tum dedit (//>a/.,6).(0uid autem fuit plantare Pauli, sanclum sacriticium esse, dum eos jubet vivam
etApolio rigare, nisi quod Paulus plantabat evan- hostiam seipsos Deo, humiliter exhibere, diceos:
gelizando verbum salutis, Apollo autem rigabat Obsecro itaque vos,frafres, per miset icordiam Dei,ut
ininistrando sacramentiirn baptismatis ? Cum ergo exhibeatis corpora vstra hof^tiam vivefttem, sanctam,
dixisset Apostolus -.Itaque neque qui planlat esl ali- Deo placentem (Rom.wi, 1). Quod etiam sanctus Pe-
quid, neque qui rigit, sed qui incrementum dat,Deus trus similiter docens, ait : Et vos tattquam lavides
(Ibid. ,7),ut ostenderet illiusplaniationis firmamma- vivi aedificati in domos spiritales,in sacerdotium san-
nero inercedem, continDo s\.\bd\d\V.Unusquiquepro- clum,offerentei spiritales hostias acceptabiles Deo per
priam mercedem accipietsecundum suum (aborem. Os- Jesum Christnm (/ Petr. u, 5. Unde beatus Paulus
391 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSIS. 392
cum quodam \acod\\\ss9\.:Calix henedidioniscui be- A. " dexterara Patris.Quomodo estpanis corpu<« ejus,
nedirimusjionnc communicalio sanguinis Clirisli est? << et calix.velquod habetcalixquomodo ost sanguia
niam unus panis, unum curpus mulli sutnus, omnes << turfructum habet spiritalem.Corpus erso Ghristi
qui de uno pane parlicipamus {IbiL, 17). Unde alio « si vis inlelligere, \postoium audi dicentem flde-
loco dicil:(/»iMm corpu<!,et unus spiritus,sicut vocati " libus : » corpus Christi et membra «(I
Vo8 estis
nulrit cl fovot eam,sicut et Christus Ecclesium .quo- a loqueretur,ait :» Unus panis,unura corpus multi
niam memna sumus corporis cjut,ef de ossibusejus sumus. « Intelligite, et gaudet-?. Unitas, pietas,
(fi/>/ies.v,2.)).Quocircaquoniam unus panis et unum « veritas, caritas,» unus panis,unura corpus raul-
corpus multi sumus,lunc incipit unusquisqueparti- ti sumus »(/ Cor.x, 17). Recolite enim quia panig
ceps esse illius unius panis,quando cxporit mera- " non de uno grano,9ed de rauItis.Quando exor-
fit
poris Chnsti fit,iiuomodo non accipit quod ipsefit? t perguntur lanquam illu fiat quod de fidelibus ; 1
quando utique illius fit verumcorporis membrura, ^ ait Scriptura sancta » Erat illis anima [una] et
,< :
cujus corporis est in sdcrilicio sacramentum. Hoc cor unuin in Deum [Act. iv,32);i» sic et de vino,t'ra-
ergo fit ille regeneratione sancti baptismdtis,quod « tre3,recolite unde ait unum.Grana multapendent
nem totum cpistola? malui subjungere quia necest " tpnet) vinculum pacig.non mysteriura accipit pro
prolixui», et in ipsa brevitale magnae instruclionis ti se, sed testimonium contra se. •.
""
ac suivitatis esl plenus. 26.Arbitror,9ancte frater.disputationera nostram,
25.« Hoc quod videlis in altare Dei,etiam trans- praeclari doctoris Augustini sermone firmatHm,nec
« acta noctft vidij^tis.sedquid es.-»el,quid sibi vellet, cuiiiuam esse aliquatonusainbif;endum,tuniunum-
" quam magnae rei sacramentura coiitinpret.nondum que'iique fidelium corporis sanguini«que Dominici
« audistid.Qood ergo videtis.panis est.et calix;quod participcm fieri, quaniloin baptismate membrum
« vobis ctiam oculi vcstri renuntiant.Qiiod iiutem corporis Christi efficitur, nec alienari ab illo panis
«fiiles^?! vesira postulat inatruendn.panisp^lcor- D calicisve consnrtio,etiamsi ante'iuam panem illum
«pus C*iristi,c.ilix sanguis Chri^^ti.Brcviterqiiidem compdat,et calicem bibat.dc hoc saejulo in unitale
"boc diclum Pst,quo I lidei forte su fficial;9e<l fides ins- corporis Christi constitutus absccdat.Sucramcnti
V Iructionem desiderat. Dicit enim propheta :» Niai quippe illiu9 participalione ac benpficio nonpriva-
" creiidcriti-.non inlellig«ti9.i(Isa.vii,V)).Putesti9er- tur.qiiandoipse hoc quod illiid sacrnmentnm 2?S
" go modo dicerc mihi:l*ra!ccpi.sti ut credamu9;px- significat invenitur.Oraprn noliis scinper vcgelntus
" pone ul intelligamus.PotPst enim ia animocujus- fortis in Ghristo, sancte et vcneraliilis frater.
<•piam co;,'ilatio lalis oboriri.Dominus no9ter Jcsus EPISTOLA XIII.
"Chrifllus novinnis nnile acccpenl carnom,de Vir- Ferrandui Fulgenlio, qusesliones quinque pro-
« ginp Maria^infansl tctatuscst.nutritiisest.crcvit.ad ponem.
• juvonilem aelatem perducluse9l,a Judtcis persecu- Domino beatissimo, etcuradmni venerationein-
• tionem passus esl.ligno suMpenPua est.in ligno iii- spiciendo Patri Fulfentio cpi9c<»po, Feruandus
" trrfi^ciM p-'!,'!!» li <nn dppositns efl, scpullU!» cst, (liHConus in Domino saliilcni.
Doiim s|iirilum miiiiino vidot, no noi; liomini digni- prosporouuditu gaudium doDut,(!tiam infusionegra-
tasuiidila, sod nutura credutur ponilua commututa; spirilulis intolligcntium tribuut; et sicut :pse ad
ti;i>
lentem, suavissimo melie cuelostis 2^0 pusce ser- Trinitas inseimrabilis propler nnam eamdem^uenufu-
nionis. tllud cliam dilucidans, quid sit quod Lucas ram, operationem, ac volunfalem, dici debeuf separa-
evangelistaciEnam Domini nairaiiirus,prinseumdi- Itilcs habere personas, an elium in personissit omnino
cil caiicem ttccopis?e,el discipulis dividendum inler inxeparabilis prxdicanda. Haec esse verba primse
se conlinuo tradidisse; et tum deinde accepto pane quaestionis procul dubio recognoscis.
postquam cQ>n.ivit calice, lunc dixissc: ///.; calix no- 3. Ubi nobis illud est principaliter intuendum,
vum Testamentum est in ianguine meo, qui pro volyis quiaTrinitasinseparabilis dici nondebet.si possunt
funditur (Luc. xxii, 17 et seq.). Nunquid unus calix ill^trespersonoe aiiquatenussepariri.Hocenim vere
secundoest dalus,an alius prios, alins poslea? Etsi inseparabiledicitur, quod nullatenus separationera
itae>l,ad cujus rei peitinetsacrao.entiim illud dequo polest recipore. Nam qnod non separatur, sed sepa-
maximecaeteriquiscripseruntKvangelia,t<iCuerunr? rari polest, inseparabile non est. Quod si quisquam
\fl) Liber est de Fide ad t*etrum, infra. (c) Epiitola 4 ad Probam, supra.
(6) Hajc epistola non exstat.
Patrol. LXV. 13
395 S. FULGEXTII EPISCOPI RUSPENSIS 396
8icin?epar,ibilemnatiiranidicfmusutejusdeT natu- A nor Patrevei FilioSpirilu3sanctus;et habens intimse
rffipersonasspparabiies asseramus cuiii utiqueuna : cngilationis scientiam, Deus verus agnoscitur qui
natura.quaenon polestin personis dividi, ipsainse- occullorum cognilor iovcnitur. Scienlia vero qua;
parabilitate sua, nec ipsas oslendat sfpanri posse comprebeudit occulta, sine dubio continet et (utura
personas.Natn separalionem naturffi,abfque separa- qiiod summo ac vero Deo vera fidesassignat, sancta
tione pprponap, ut nonlongius eamiis, in ipsis homi- Susanna L»eum verum taliter invocantc Deus, qui :
nibus invenimus. Garnem quippe humanam nemo occultorum es cofinilor, omnia anlequam fidnt
qui .^cis
dubitatad naturam hominis pertinere; cujns tamen (Dan. XIII, 42). Trinitas itaque, id est Deus unus,
potest fieri sep;iralio,si quodiibet membrum pr«cida- verus.et bonus.aeternus.incommutabilis.et imnien-
tur a corpore: tamcn prapcisio non in se potest
qiise sus,ul)if(ue totuspstsecundumimmcnsitatem atque
separationem hahere persons.Nequcenim ciim ma- omnipotentiam naluralem.quaiiivis non in omnibus
Dusaut pesacorpore prsciditur.cumendem membro habitet secundum firaliae largitiitem.
cesso est ut propriam quoque habeat cum natura creat; gratia, qua salvat: natura, qua facit esse ho-
per>«onam, quamvis part^m nalurae, id est partem mines; gralia,qua justifical peccdtores: natura,qua
carais a se habeatseparatam. Cum vero separantur eos facit exhominibus nasci, gr.itia, qua dat eis po-
homines personis, naluraquoque sine dubio scpa- testalem lilios Dei fleri (Joan. qna
i, 12) : natura,
rantur.Quoniam non spjiaratur persona,cum manvis facit ut vivant;gra(ia, quA (acit ut sobrie, et jusle,
aut pes separatur a corpore separatur autem in :
et pie vivant (Til. u,i2): naiura.qua eos facit in hoc
personarum separationenatura,cum homoseparalur mundo parvo tempore vivere; gralia, qua eos fdcit
abhomine.lnseparabilisigiturnaiuraeuniiasnon po- in ccclosine fine regnare. In malis verosola esl Deus
test separabiles hjibere persnnas. immensitale atque omnipotentia naturali; qua cos
4. Proinde considerare debemus illain Trinitatis facit essp, vivere, atque SRntire ; rationales essc,
unameamdemquenaturam itatotum implere.utnon liberum quoque habere voluntatis arbitrium sed ;
24); etsecundum quam ipsi Deo beatus David 231 per concubitum nascituris fieret inimica raptivilas.
dicit : Quo ibn a Spirilu tuo, et a fucie tun quo fu-
Deus ergo, sicut supra diximus, per immensitatem
giam? Si nscendrro in ccrlum, tu illic cs\ cl si rtesccn-
n:itur.T su.-p, totsim crcaturam suam et cnntinet et
dero ad inferaum, ades (fsal. cxxxviii, 7). Et ile
implct; ac per lioc, tntuni implet Paier, totum Fi-
Christo qui est sapientia D'M. dicitur: Attii<gfi a fine liux lolumSpiritus sanrliis; qui;» Pt Pater, et Tilius,
uspie ad finem fnrliter el disponil om>>ia suavitcr et Spiritus 232 naturalitpr unus pst Dpiis.
sanctus
(Sap. VIII, J). Do Spiritn qu iqiie sanclo Srriplura Non una natnra Patris.et Filii,el Spi-
sic esl autrni
divinitusinspirata sic lotiuilur: Quia SjiiritusDomini ritus sancti,id est triuiii illarum ppr^onarum.sicu
replevit orhem terrarum; et hoc quod conHnet omnia, est humana nalura, Irium ([uorumlibet hominnni;
icirnliam hahel v.ycis(Sap. i, 7). Invenitur autcin hic |) quorumsicestunanatura.utporum tamen et anim»
vocem cordis significasse, non corporiH.voccm scili- separenlur clcorpora: cumquc sit in tribus homini-
cetnon corpore.-e locutionis.spd intim.nc cogilationis. busunila-i naluralis, nulliiis tamen cst cum diiobus
Vocem illam, qiiam aolus Deun audit clamanlem, carn,animave communis.Hinc est quod separari ab
quando in occulto solus aspicit cogituntem. Ideose- invicentcrealuraBquaelibptconsubstantialcspossunt:
qiiitiir dicens; Propler hor qui loquHur imqua, non quia singulflE earum totae ubique esse non pnssunt:
pctcsl latere ',
sed nec pra'tcrict illum corripicnsjudi- nametcum in illisflt pcr firatiam fldei,ut»«M//i7urfn'is
cium snum Ostendens aulena ubi sit hw^c
{Ihid., 8). anima una(Acl iv,.'^2); po.xsunt
crcileiilium sit cor el
iniqiia locutio,ut agnoscatur conscirntiac magiscsse tamen in personid soparari locorum situjicel cordis
quam lingii.T, hno sanrta Srripliir.T siibspqunnter non ppparcnlur afTectu; possunt ct aliqu.T infldclpg
tL^^va\\.A\Cf'.n%:lncogitatio'iihuscnimiinpiiinlrrr,iga- px fldplibus fieri, et ab illus unius anima; societatc
/ioeri/ (/ftid., 9). llaec ideo dini propter quod de sancto disjiingi. Nrttura vero Trinitatis.quae solaest ubique
Spiritu dicitur, quia q«nd conlinet omnia,scientiam tota.sicut ubiqueauum habet et unum et totum,sio
habet vocit. Omnia quippo conlinens non est mi- separationem non potest recipere personarum.
ain KIMSTOl.A XIV. ;)9M
(^.N(Miiii)iitilur(|uiilnrn ill(rpnriti>nmali(|uniHl() nId- \ bun nil:/n pattfnhii vftlra paiiulfhiltt anlma$ veitrai
^uliii; himI ilitHii Viiliiil l|)Mii 'rrlMiliiM iniirt|)nrnliilflin (t.uc. XXI, 1'.)). Klilrllbuii rlinm linnlui 1'rtrua dirii:
DHllMlltlTtliM |)lll'HliniH,Ul MUlllllllililni>ll|nnilil(|UOHI0 t',r'i\rnl,<\ auiem tixiullntti lntittit infnarrahili, et ho-
voi*ntiii'i|iiii<liln<l iinii |ii<rHiiiiii,iit tniii iinl IriliiiH niitii- tiunfiiiita.rfitfiifnlri finrm fi'lei iri/r.r, lalulrm ani-
rall uiiitutiM-iinvoiiial.aiil iillrriiin ail itltrrniii rofiMri, iiinrum I /V/r.i, H). Iiicitiir rtiarr. in lihro Ka|iian-
nliatii i|iHOi)i)iiiinosl 1)^11 liirit 11 tiHiiHtrMiiint.NuinilQillia tini : Juitorum nnim.r tn mnnu Dri lunt (Sa/Mii, ().
voonbuli8.i(iiil)u«uil Hi» proprio ilii-unliir l'nli<r,ol Ki- Soiiiiut otiuin ThnHsuloniconniljut bfialum <1lxiM«
liiiH.ol Spiritiis HMiictiiH; iii (|uil)UH HCilintl iioii nin- ApiiHloliiin, (|iioriiiii nlrrtionom Hciohat « lino Ipie .•
^iilarituHoujuxiiiH^ porHOMin.HOilciMiiniunio iiioiiHlra- autein Iti;u3 parii nauclificet vo* per omnin.-et inlrfjer
tllH UIIIIIH 0HH0nli(l<,llOt) l<Ht all(|ll()ll MoiniMi qillHlHlo iinntus vtster,rl nuima.et corpus line ijuercla tn die
PatrionMvcniro poHnit uut {•'ilio.iit Spiritui nunctu Domininostri JctuChriili lervetur {I Theii. v, 23).
oonvoMirn non poBHil.Dioitur onim Pnlcrnutiirulitcr S(!il otiam in tiyinno triurn punrorum nitiitorninutle-
l)oii»; Hi<il naliiriilitor OHt Dpiih oI KiliiiH, naturalitor ^itur:/l<?M<'</iri/<;, spiritus rlanim.rjuslorum, homtno
«^t Poufl i>l Spiriliis HanrliiM;nor latinMi troHDii, rti<(l (Dnn. Sciminj pcr ^ratium Dri cl sanctsm
i!i, x>\).
iinuH nuluralitcr Doua ost Palor.ol Kilius, ot Spiri- Kcclooiutn iinam virRincm nuncupari,<liconte Apo-
tu8 suiictua.OmnipolnnH nst Palor, m\ omnipotens . »tolo : Despomli euim voi uni vtro vinjinem cailam
t<sl l<'iliiis, oninipotiMiH cst Spiritim HU'ictii8;iioi: lu- c.rliilieir Chn.slo {II Cor. xi, .).• HPd in ipMU iina vir-
iiUM» lro9 Dii oiiiiiip(ttonto8,s(\(l iitiua Doiia omMipo- ^ino piurali nuiiioro elium vir^inea nuncupnntur.
tciia ost Puter, et Kitius.ol Spiritua eunctua. ilCter- LcRimua etium : ^ljercnlur Hegi virginei post eam
IU19 osl siiio iiiilio l*ator, ffilornus oat aino initio Fi- (/'i«/.XLiv,l.')).Noc illud estdubium, unum cijse Kc-
lius,ailornu!i osl aiiio initio Spiritiia sanctiis ; ncc closiam quo jier lolum ost orbpiii difTuHa tcrrarum,
lamoM trca Dii .Tlcrni, aoil uiius Dous a-tcrnus csl quif ub Apoatolo uppcllutur Erclrf.in Dci vivi, cnlum-
1'iiter, 01 l''iliu!=, ot Spiritus sanctua. Immensus eat naet firmnmenlum veritnlis (I Tim. iii, 15): qua; ta
Pulor, 8Cd iiTiMUMisua cst Filius, ot imnienpus esl mrn sic unu, aic est et EccleBia,ut in ea [ilures ap-
ot Spiritn» sanoius;noc (iiiuon troa Dii imtnonsi, scd pollonliir Ecf.losifE.Ipaoenim bealua Apostolus dicit:
UMUs Dous iminctitjus ost Putcr.ol Kilius,cl Spirilua Enim uulein iguolus jncie Ecrlesiis Judicx, quk: erant
sunolus Uhi or^o sic est nomcn quodlibol utiuiii,ul in Lhh.uo [Cal.], 22).Sed et fratrem ac dicit Corin-
simulcttribus ct sinj^ulisiiidiiroreMterposait conve- thiig deatinaasp, cujus lau* est in Evangelio per om-
niropcrsonis ; et itu singnlarc in iialura cst, utin iirs Errlcsin.^i Ecclegiig quoque
(// Cor. viii, 18).
porsonisessc plnralo non possit;iiuoino(iu separabi- (lalatiapse scripsissein ejusdcm epislolacdemonslra-
leaosso por9onasdioimus,iiiiando pluralemnumoruai vit oxordio.Kideles quoque suoa unum lumen esse
ianoininerecipinonvidemus?Quidquid eniiu siMgu- C Dominus noater ostendens,ait discipulig suig; foj
lariler lantum secundum iiatorara dioitur, necesse esli.^ lumcn imindi {Mallh. v, li);et tamen Dei filios
dicitnr.sic eliain in tril>us .singolariter nomir.atur. bnliim, et plurale: ideo autem piurale, quia omnes
Nani in una persona dicitur unus angelus, dicilur creaturas separabiles esse ipsa qualitas natnralis
unus homo: sed si tres personae fuerint angelorum ostendil;ideo vero singulare.quia ut situnaanima,
aut hominum,nec unus angelus.nec unus horao po- unusspiritus.una virgo.una Ecclesia.unum lumen,
leril noininari: quia in illis Iribus personis, qu* in hoc illd una Trinitas per suam gratiam fecit quae ;
naturu vel angelica vel humana reperinntur, non tara iniiatnraqnam in personissic estinseparabilis,
unus angelusaiit unus homo.sed sinedubio tres an- ut quidquid ibi tam de unaquam de tribuspersonig
geli veltres hominesnocease 233 est nuncupentur singulariter dicitur,pluraliter non dicatur.Non ita-
ca?terumnec unus angelus, necnnus homo dici po- que possunt Patris.et Filii, etSpiritus sancti sepa-
test illa vel angolicaruin vel humanarum plnralitas \) rari per3on«,quibus unum noraen naturale sic con-
personarum;quia vero tresilb-e persona; vel angelo- venit.ut in tribus personis pluralo esse non possit:
rura vel horainum separari possunt, ideo ipsae tres excepto enim hoc ipso.quo personae dicuntur, nut-
persona? non recipiunt simul unum naturne singula- lum nomen aliud in Patre,et Filio, et Spirilu sancto
re vocabulum; sed vel tres angeli vel tres homines potest inveniri.quod non singulariter tantummodo
sins dubio noininantur. nominetur.Vix autem hoc unura reperire potuithu-
7 Non autem ignoramusper gratiam Dei fieri ut raaniserraonis inopia.234 ut saltem tres diceret
plures horainespossinlaliquosiiigularinorainenun- esse personas;ne si vel hoc non diceretur, Trinitaa
cupari : sicut est ilhnl quod supra jam posuimus :
esse nuUalenus crederetur.et in illa omniraoda ta-
una (lc/.iv.oi^^qufe taiuen sic dicitur aniraa una,ut S.Quocirca.secundum veritatem fidei Christianae
dicantur et animaj.tidelium scilicet,non impiorura. diciraus,unura Deum
essenaturaliter Patrem.etFi-
Fidelibus eniui discipulis Dorainus Ioquebatur,qui- liura.et Spiriium sanctura.Necesso cst autem ul sic-
399 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 400
ut Trinitfilem dicimus unum Deum, ita dicamus \ vocabulum pprsonale quod itaunius personaesit, ut
uniimomnipolentem.unumaeternura.unuraimmen- ad aitcram relerri non possit.Sed quia hoc nullate-
sum.unum magnnm.unum alli.osi.Tinm^etqaidquid, nus invenitur, hoc sinedubioad verara pertinet fi-
inquanturn Ueus hominibus d'dit,non solum in sin- dem; ut tres illas uniiis atque inseparabilis natiirae
gulis person;s,?eH etiam siniul in tnbus adseipsum personas sicut non conlundimus.ita scparare nulla-
singulariter nominatur. Ne vero px hoc quod Pater tenusaudt^amu3.Quandoquidcmitanobishocdi^'nala
unius BFt personse vocabulum, Filius quoque una est ipsa Trinitas evidenter ostendere, ut eiiam in
tanlumdicitur in Trinitale persona.simiiiter et cum hisnominibus, quibus voluit singillatim personas
Spiritus sanctu? proprie dicitur.nnius personas sin- agnosci,unam sine altera non permittat intclligi.
pularitas intimatur, quisquam velitistas tres sepa- Nam eicepto quod ad se relative dicuntur Pator et
rabiles asserereet affirmare personas: in quo uni- Filius,ubi inseparabiliter necesse est referatur alter
cuique personoe unum ex his tribus nominibus
sic adalterum.cum isla nominasintutiquepersonarum,
convenit,ut commune tribus personis esse non pos- non ininu.somniscontradictio delicitinillo personali
sit.Quisquis hoc tentat objicere, si sic sentit ut lo- nomine Spirilus sancli qui non aliud personaliler
;
turad alteran):et non solum in his quaj eadem sunt, raliter sinctus est. Quoraodo ergo potest porsona
sicutdicitur frater ad fratrem, amicus ad amicum, Spiritus sancti apersona Patris aut Filii aliquatenua
vicinus ad vicinum sed eliam in his qus diversa
;
separari, cum hoc habeat Spiritus smctusin ipso
sunt.sicut dicitur pater ad fiiium,niiu3 ad patrem, personali noinine, quod cum P.itre et Filio unitate
soMam.Nequc enim in his nominibussic una perso- solum Filium, sicut Paler sedsimuletad Patrem :
nasingulariterdioitur.ut non ad alteram ipsoi^uono- ct ad Filium refertur, quando et Patris ct Filii Si)i-
mine referatur: relativo enim vocabulo sic persona ritus nuncupatur.Nam et cumipseSpiritus sanclus
gula singulis tanlum possint nomina convcnireper. a persona Patris separabilcm sciret. Propterea ai;
soniSjCt communionem illorum duorum nominum tem se nec at) Spiritu Dei abire.nec ab ipso Deo fu
omnino recuset proprietas person!irum,non tamen gere quoquam posse dicebat,quia novL-rat, insepr.
Pater sine Filio co^noscitur, necsine Patre Filius rabililer et Deum esse in Spiritu siio,et Spiritum
invenitur. Relalio quippe illa vocabuli persnnalis Deies.se in Deo : non sicut est in Deo creafura, s-ed
persona? sepnrari vc>tat:quas etiam duni non simul sicut S|)iritu8 ejus,qui nonalterius naluraee.-t quar
nominat,simul insinuat. Neino autem audire potest est ipse Deus in qiio est. Quod illo loco sanclu
unumqnndque islorum nominum.in quo non intelli- oslendil Apostolus.ulii ruin dixisset.' f^obis e>:im rr-
gcrc, cogatiir ot altpriim:qund nnbis beatus Joannes velavit Deua per Spinlum .tuum: Spiritus cniinnmm
insinu it, dicens : 0'm»h.< qui tiryol Filium, ncr Pa- fcruUttur.eliam prolunda l)ci;ro\\i\nuo huMiani .spi
trem haf>,l;qui ronfitelur Filium. ei Pnlrcm tinbel ritiis induxil exempluin, dicens : Qu>senim srit ho
[I Jmn. II, 2.'3) Qiiud utiqiie propterea dixit, qiiia minum qucV sunt hominis.nist .^pinlus hominis qia
insppniabililHT Pater n-feratur ad Filium,ct insnpa- in ipso rst y Ita ea quae Dri sunt, ncmo, cognovit ni^i
r8l)ililcr Filiu-rcrcratur ad Palrcm.Non crgo pcpa D Spintus Dei (I Cor. u, 10 12). Sicul ergo spiriln
rofur persona Palris a pcraona Filii, (juotipns aut hominis,qui in ipsoest,ideo scit qu.-B sunthoiuini.'^.
PatiT tnnliim nnininalur.aiil Filiua: qiiandi)qiiidcm qiiia njusdem natune est ciijus est hoiiio in qno e^t
Pati-r non dicitiir, niai rcfpraliirad Filium, nec Fi- (ubi mngisinfcriorem hominem accijiiendnm cxisti
lius dicitiir.nisi rpfcriituriid Palrera : in Patris enim tuo) : ila et cju.-c tJei sunt idco npmo cognovit ni.^-i
nomine ifa genilor agnoscitur.iit rx hoc et ille qui 8piritu8Dei,quia sic in Deo est per unilatem natu-
est gpnitiiB intimefur,et appellatio geniii admonet ra>,ut non sit oliquid in Deo.quod non possitSpin
per.oonam genitoria a^:n<'8ri llinc e^tqund siciit ab tus cjiis nalurali unilafp cogiiosrcrp.
po q-.ii ronlilelur Filiuiii, 935 Paler habetur, sic 10. Istam qiilppe plcniiudincm rognilionis sola
ab eo qiii Filium negaverii, non linbetur. po!»si(iet unitiis natiiralis perqu.im sic est in Dco
;
9, Ooi^quifl ertfo («rtpsrabilei» dicil case periionas Snintus ejus.ut unus cum illo sil naturaliler Dius.
Palris Pl Filii.ostondit in quolibel eorum aliquod Qui tamen sic in Deo cst,et unus cum illo Dcus
unl, iit non oiim eo unam pAmnnam liiihi^l, mIiuI \ nmiimortli, ntonro oxnnlmiii in aflpuloro JMAuit, nt
liitliiil oiiiii liDiiiinn ii|)iritiii( '1341 <|iii in homino hmI, uiiliiin iiiiiirarnuin,rariiainoriaQ'.p,«ii*ir(^n(|it :<|u«n-
Siil illinl i'ii^'iiitiiiiiiH('X<iiii|iluiii |ii'ii iiiiiliilii niiliiriili, iliii|iii<lniii rliiiiii curn in^ '
' i
(|iiiii niilluiii in l'(itn<, i-l l''ilii), i<l Hpiritii Hiinoto ilil- iliHc<-niii)<iiiilm-iirnf!,iMta|)dr i
, .o
iKiii ilivtirniiiii Hod iiniiin, ot liituiii hioiil iii trilniH^ ulrai|U(i imlur.i, iil kx Iioc i. . . i in crr i a-
8io in Hin^iiliHOiiiiHtntimMi) porHiiniH.lllii ml iluiiion dornt, oi iinum viitona in Chrlito poiiunam, unam
Htriiniluni prnpriniu SpiriluH Huiicti [lorHonuiii, voro quo(|iio in oo uutur.tiii 9S7 iiiiplo pririlicari«t ; vo-
iii oJiiHiloiii ilDclriiiii Spiriliis iipoHtolicu vi^^ilavil IfiiM-niiruiulcrii i|ii(iil viilit Hiipururl noii pitii»o. Hic
uiiotorilitH.iil ilic(<rol:.V()< (nW('»iH.)/i »/u/i7u»» wiH»ii/i uiiioiu ialo iii iIiiuIiuh nuturin quuu inicp irohililor
(i('.'c;)ii/iij\..Wf/ SiniitumiiHi ,'.i- l)tOfst[l tior.w, l'S) :
uiiiuH ohhd pornonni tuiKnovil, criinon luipiolntiBia-
.|Ui)il (lioi ilo Hpiritu hominia niillutouii» potout. (|ui currit ; nicut SobclliiiH in tnbu» porHonin.proplar
nic OHHo in Imiuino dicilur, iit ohho ox hoiiiimi non unitulcn» niiturm, c/foiluln iiiorlifiTn' inliilclitntifl
(iiouliir, Spiriliis Hiitoin BnnrluH iii Dco OBt tinituto «rravit; non iiilclliKPn» pcrBonuH l'utriH, ol Filii, cl
jj
i\aliira<.ox Doo osl oliuiii propriolutn porsonio. IN-r SpiriliiB Hancti .'(ini' conlu»ionc sub.-^if^tcro, (|ijo8 au-
illam orf?o iinilutciii nnluno. jxm- (iiuim oa ()un) Doi diobul uniluto nuluruli proruuB inicparobile» pcr-
^-iint noiiH) co^iiovil, nisi Spiriliis D«i. oliniii illiid mnnero. Scd ulriiiii<ii!H Trinitns inHcpurubiliB vicil,
inlollikMliirtiiioil Kiliiis dicil : i\'cinou<>vit Fitiuui ni- utruiii(|iiounitii!i inconruMU (ontrivit.iiteriiuon vulvo
.<ii l*iil(r, nr<iuf ratmii ijui.s novil «i.v/ Filius, t'l rui Kccli!?*iu3 uiutris ulicnutuH ul)-.ci'98it, uteniuott vcn-
volucrit F1I1U.S /•«'it/iwv (iWo/</j. xi, 27). Percanidom Iro piiBsimio ^enitricis errovil, et 8emetip8um,8iio»-
nalune insopurabiliH imilutom, ot sn in Putro, pt in quo cumplicos Lnrathro im|)tetuti8 immoruil. Vcro
Palrom Filiiis csso lot^latur.
.'«0 Num ciim (lisciimlis qiiippo in Trinitulo Doo non solum nalurj< uiiituB,
(iixissol : .s i mr coyUiWi.-isctKs, rt l'atreiii ntcuni uti<]ur vorum etiam inconlusu atque inseparabili.s munet
cognin<issrtis{Joan. xiv, 7) : l^hilippua verum cumFu- personarum propriptas .'ot nihilominusinunaCbris-
trom sibi postularol oalondi, eic Dominus ipsere- ti persona, duurum permanet inconfusibiiis atque
spondit -.Taiilo tcin{)'>r(' vohi^cum suni, el iion <'ii<jno- insopHraliilis plonn vcritas natururuin.
vtslis inc ? l'hilif>pc, i]ui me viiitt.viililctPntrcm. Quo- l'J. Quoil si in Christo proptcr unitutem personaB,
moiio tu dicis, osliTmle nohis Palreml Ni>n credis quia inseparahilis invenitur uiiilio divini! humunaeque
cgoin Patrc, cl Palcr in mc est ? Verbn quiv ego lo-
p nalurae^cum ulrique naturae nec sine inilioseterni-
quor vobis, non a me ipso loquor ; Pater autcn'. tn me tas, nec sino mutabililate simplicitus, nec sine ter-
mancns, ipse facil opcrti. Non creditis quia ego iu mino iminensitasinvenilur naturalilcresse commu-
P<itre,et P<iler in me est ? Alioquin pn^pter opcra ip.sa nis quia in unoeodemque Christo et vera estdivina
;
creiite {Ibid., 9 el seq. ). Ex eo igilur quod insepa- nalura.qiia naturaliler est sine inilio Deus» nutus de
rabilessunt Pater,etFiliu?,et Spirilus sancUis.oon- Patre.et vera humana natura.qua naturaliter est in
seijuens ost ui inseparabiliter operenlur. Qood si pleniludine temporum Dcus horao creatus ex vir-
Trinilasilliisoparabilos posset habere personas, cs- gine;in illacoa?lernus Patri.in ista posteriormalre ;
inh*rere, sic agnoscamus Filium a Patre scparari tribus inessepersonis.quarumestet unitas.et aeter-
non posse. Ipsum enim apostolica prsdical aucto- nitas, el simplicitas, et immensilasnaturalis ? Hanc
ritas splendorcm gli>ris\ et figuram subst<inti,v Dei beatus Ambrosius vcraciterpraedicat elconfirmat in
[Uc.br. I. 3; quod sequens beatus .\mbrosiu9 in lil,ro primo deSpiritu sancto{Cap. 6), hiec dicens :
hymno malutino ('/) splendorem paternae gloriae D Quii iijitur nwleat dicere discretum a Deo Patre et
Filium esse pronuniiat. Christoesse Spiritum sanctum, cum per ipsum ad ima-
II. lllo quoque cxemplo insepirabiles perso- giuein et simililudincm Dci esse mereamurl .\\\oquo-
nas Patris, et Filii, et Spirilus sancli, convenit ut que locodicit:« Quisautem potestaPatreetFilibSpi-
credamus, quo ipse Unigonitus Deussicin unitate »ri(um sanctumseparare,cum vel appeilare Palrera
person?! su;e naturam divinam humanamque con- » elFilium sine Spirilu sancto nonqueamus ^Nerao
junxit atquc univit, ut a se omnino non possint » enim dicit Duminum Jesum.nisi in Spiritu sancto.
separari. In una cnim persona Unigeniti Dei, qui «ErfjosiappellaroDominumJesumsineSpiritusancto
tanqunm sponsus processit lietlinlamo suo [Psul. xviii, » utiquenonpossumus.possumussineSpiritu prisdi-
5), inseparabilis permanelutriusquenaturi.e unitio. » care iLib. ide Spiritusancto,cap. 10)? » Isia trium
Nec ideo debet aliiiuisiPstiraare ulramque ab invi- inseparabilitaspersonarumabpatoquoqucAugustino
cem divelli potuisse naturara ;
quia per susceptio- indubitanter asseritur. In libro primo de Trinitate
(a) S. Ambr. in bymno fer. 2, ad laudes.
403 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 404
(Cap. 4). cura solum dixisselFilium JeVirgineMaria A. <' per multos locutionum divinarum modos, etiam
natum.soIumqueSpiritiim sanctum in spccie colum- • de smgulis diciquod omnium est, propter insepa-
baesuper Josum baptizalum, et dio Pentecostes lin- (( rabilem operationem unius cju.^^dem )ue suhstan-
guis divisis velul ignem super discipulos advenisse; « tiae. " In quinto decimo vcro libro de Trinitate
Boliusque Patris fuisse vocem dicentis : Tu esFitius (Cop. 25), cum de bac imagine quae in nobis est,
meus (Marr. i, 11 ; Luc. iii, 22), quando Filius ba- aliquas lincas praeberct ad intelligentiam Trinita-
ptizituspst a Jounne,et quandosonavitvox.dicens : tis, inter alia sic ait : o Verum
sumraa Tri- in illa
tt r/'/r//?((i('j, et iterum clarifxcabo (Joan. xii, 2b), (( nitiite qua» incompjirabiliter rebus omnibus an-
ostenden3tameninseparabiIesessePatrcm,etFil'um (( tecellit, tanta est inseparabilitas, ut cum trini-
et Spiritum sanctum, istam sententiam intulit, di- (( tas hominum non
possit dici unus homo, illa
cens Quamvis Paler,etFilius,et Spirilus sanctus,si-
: (( unus Deus etdicatum,et sit; nec inuno Deo sit illa
cul inneparabiles sunt, sic inseparabiliter oj)erenlur, (( Trinitas, sed unus Deus. Nec rursus queraadmo-
Cernis nempe quomodo beatus Augustinus niill;im (' dum ista imago, qua; est homo, habens illa tria
hic separabilium personarum auspicionem relin- «una persona est, ita est et illa Trinitas scd tres ;
quil, quando Patrem, et Filiuin et Spiritum sanc- « personsB sunt, Pater Filii, et Filiua Patris, et Spi-
tum, sicut inseparabiles sunt, sic SSSinseparnbi- rj « rilus Patris et Filii. » Item post aliqua (Ibidem)
liter asserit operari. Quam seiitftnliara tali conclu- sic ait : « Non taraen sicut in ista imagine Trini-
sione confirmans (Cap. 8), ait : Hxc et mea fxdes « tatis; non haec tria unus homo, sed unius homi-
est, quando hsec est catholica fir/es. « nis sunt ;
ita in ipsa summa Trinitate, cujushaeo
13. Item alio ejusdem libri loco dicit : Denique ((imago est, unius Dei sunt illa tria ; sed unus
propleripsam inseparabilitatem sujjicienter aliquando « Deus est ; et Ires sunt non una persuna. »
illa;,
nominalur vel Paler solus, vel Filiussolus adimpletu- Haec dicens beatus 230 Augustinus, et insepara-
rusnoslxlitia cum vultusuo,necinde separaturutrius- bilitatem earumdem triura pcrsonarura, revelatio-
que Spirilus, id est, Patris, ci Filii Spiritus, qui Spi- ne ipsius Trinitatis intelligpns, cum adraira-
rilus sanctus proprie dicitur,^p\Ti{us veritatis. quem lione spquitur, dicens « (Ibidem) : Quod sane
hic mundus acciperenon potest(Jo((«. xiv, 17). Iloc « mirabiliter inefFdbile est, vel ineffabiliter mira-
esl enimplenum gaudium nostrum, quo amplius non « bile : cum sit una pers^ina haec iinago Trinitatis,
esf, jrui Trinitate Deo,ad tujus imaginem facli sumus. <( ipsLi veri) summa Trinilas tres persona} sint,
Prople^ lioc aliquando ita loquimur de Sjiiritu sancio, " inseparabilior est illa Trinilas personarum
tanquam solus ipse sufficiutud bcatitudinem nostram; « trium, quam hceo unius.
et ideo solus sufficit, quia separari a Patre et Filio 14. Ista,sicut non dubilo,quae de primo atque no-
non potest ; sicut Pntersolus .lufficit, guin separari a vissimo libro de Trinitate verha beati Augustinipo
FilioetSpiritusanctononpotcst ; ct Filins ideo sufficit suimus, oiiininosuf(iciunt: pra;sertim ingenioatque
sitlus, quia separari a Paire et Spiritu sancto nonpo- 3ludiotuo(rt),quoejusdictasicacutissimeacfrequen-
test. Haec est beati Augustini, seoundum catholicaj tissiti!elegis,ulineisplurim i possissimiliareperire,
veritatem, de Patris, et Filii,etSpiritus sancti
fidei qu.T non solum in natura, sedetiam in personisinse-
inseparabilitalesenlentiaiquam nequis'|uarasecun- pHrabililatcm sancta; Trinitatis ostendunt. Dicunlur
durasolam na!uram,el non etiam secundiim perso- ergosingillalim tres illae personae, ut agnoscanlur,
nas acciperet, planius hos et raanifestius paulo post nonutspparentur : in quibus sic nullaest separatio,
in eodom ad finem) ciiravit ostendere,
lihro [Cap. 9, .eiciit in eisnulla potest inesse conlusio. Neque enim
dicena : Sed proyter invnualionem Trinilnlis, jerso- tres illa? pcrsonsp, quia non possunt coiifundi, pro-
nis eliam sivgulis n^.inalis rticuulur qua^dum .v/>a- pteroa del.pnt spparabile.«aestiiiiari, ciim omnino iii-
ralim,nr.n lamen aliissepnr lis intelliguntvr ; propter 8eparabil»s inveniantur, et in eo (}uod siint, et in co
ejusdem Trinitatisunilatcm, unamque substantiam at- quod faciuRt. Nec quisnuam separabiles audeat illas
qne deitalem Pntris, et Filii, et Spiritus sancli \\\o trespersonasassererc,cum niillam ante aliam, nul-
quoqiip rarmorali lihri loco (Sub finemcap. JOj ple- lun post aliam.nullam sine alia vel existentera, vcl
nissime hoc innulcans,cum de Filiodixisset /..c hnc :
operanlem valcat invcnire.UhisiculnaturalitPrnulla
enim roynt, quo minor est Patre ; quo vero srqualis est, poteslPSSPseparabilitRs opcris, ita naturaliter ma-
e.vdudii cum Patre ; insepaiabilitatpm ptr.^onariim net incnmmiitabilis unitas vohinlatis. Attoiidamiis
08tcnd"ns, ait; Unde $e abeo quoii d>.rit : Ipseenim aiilcin(|uoniam modo fuerit vcl homo, vol angelus
Paler Bmat vos (Joan. xvi, 27), utique tpse non se- separatus a Deo.ul possimus indubitanter inscpara-
paral ; sed secundum ea facil intelligi, qu;€ .mpra bilemintelligHreTrinitatem.NemppScripturasaiicta
commtmor.ivi, sntisque insinuavi, plrrumque ila nn- (licit quia perversac cngilaliones separantaDco, cl
((
vpuriihiKiinr, i't ilnn.ivit por (|n(iil rtHiuilui Tniiiliili pr/iiilirHt,iit|<'ilii uul SjilnlunHniioliNniiipilnrnani vir*
in(*r|iaruliililri-Jiiii^rt'(niiiir. Idriiciiiiliilnilot' ('11111111 liiliMii ilivitiilutii(ii(|UQ noti crodiil ; ouiii iina ail oa.
ApoHlDliiH ;«(JiiiH M(M|ii(i m<ir.H,tii(|iio vilii,n('(|u«iiin- tiirulitcr Mcriipilorna virliiH no dlviniinH Ciilrlii ei
II ){oli,n(M|iio priii('ipatnH,ti(n|ii(i iti.slaiitii(, ii('(|iii< lu- Filii ot KpirilUM Huiicii. Dcut i'.t\i,u rortiH ClirialuH :
(I lurR,n('(|nn rorlitiiilin(iH,n('(|ti(i aililudo.iKMiuc pro- idco aiitciti vcrucitor l)(MiH,(|iiia divtnilHH,«icul ideo
« l"un(lutii,n('(|n(icr(Milnru tiliii potoril noHHcpiiraro u vorucitcr rorliH, (|uiu virlUH. Vcra ilni|uc lidflH, (jun
(( oarllnto l)t'i,(|u.'iMi.«<l in ('.liriHlo JcHti Domitio tidMtro ChriHluti: Doihm lorlom voruciicr crodil ci prnrdical,
II (/(()»! VIII, !<S) ... Si (M-^o TrinilaH, iiiliiaa oni il.ito.in' ot CliriMtum cnicilixiiiii Doi viriuti!rii,D('i(|iiunapien-
ticparabilitor»il)i Ittoiludhicrpro tdiimua iui9lru8,r]uiu tium novil ub ApOHtolo projdicari ; sicui 8ecuii(Juin
imi adlt.irft /)<•(), iiiiuxxitiiHus est (/ ^;»r.v(,t7) : (|n(i- carnem, crucillxain virtutvm liducioliler novil nl di-
niodo ipsa TriiiiluH iitiiiH «it I)ouh,u(' por hor utiaHil n cil ((»),ila Hcciindum cariK tn. crucilixam divinilitlcnr)
CHritaH,(|uia Ihiis riii-ilas fst f Carilun uutciii divi.-io- cunlilcri nutiambi^K ^llChriblut) eniiii Dcumrnr-
:
nou) nuti(|UHii) rccipil,i|un> do tnultiHuurdibuDtnul- ti8, sic fldt Ueus.nl ipHo sil divinilnH muh ; qucmad-
tis(]uo animubiiH in HcipHu iinutu cor unam(|UO modum aic esl forliH, ul ipso sil virtua sna.
Hniman) Fuoif. iri/»i5.NoHli hoc quud dico,
dc Trinilale a in libri»
liO (>U.€ST10 SKCtlNOA. boulo Au^uslino pluiiiHsimu diiipululum in ijuibus ;
raliter permanere. Beatus quippe Apostolus ait : sic etiam bonus.ut ipse sit bonitas sua.Quod cumia
Nos aulein prfVdiramus Cliristuin rrucilixum,Judxis supra memoratis libris idem sanctus Augustinus
quidfin sranddlum, qentibus aiitem slultitinm: ipsis frequenier insinuel, quemdam locura de libroejus
autrm voratis Jiidxis el Grxris, Chrislum Dei virtu- quinto (Lib. v de Trinitate, cap. 10) huic opusculo in-
iein,et Dei sapientiam (/ Cor. i, '23). Ecce Christum serere curavi.Guin enim de Deo el de ejus magni-
Dei virlutem et Doi sapienliam, dicit.Aposlolus cru- tudine loqueretur,inter alia sic ait : « Ea igilur raa-
cifi.rum. Alio autemloco simul virtutem diviniiatem" « gnitudine magnus est,qua ipseest eadera magni-
que conjungens Sempitenia quoque ejus rirtus et
ait : « tudo. Ei ideo sicut non dicimus Ires essentias,sic
divinilas{Rom.\, 20) Si ergo virtusGhristisecundum « nec tres raagnitudines hoc est enim Dco esse,
:
carnem crucifixa non indigne dicitur, cur eodera « quod est magnum esse.Eadera causa nec magnos
modo ptiam crocifixa secundnm carnem divinitas « tres dicimus,sed unum magnura quia non par- ;
nondicatur? Quando enim additur, secundum car- « ticipalione magnitudinis Deus magnus est, sed
nom,o?tenditur ulique non ejus divinitatera pnssioni D « seipso raagno iiiagnus esl quia ipse sua esl ma- ;
tia putiretur naturaliter esse pas£ibilis,curavitalio « sirailitudinem, sed proprie si tamen de illo ;
loco crucifixfe virtutis etsapientifesalubriteraperire « proprie aliquid ore hominis dici potest ». In li-
mysterium, dicens de Christo Nam elsi cruciftxus : bro quoque octavo (In prsefatione^eaixndem promens
esiex inftrmitate,sed vivit ex virtute Dei {II Cor.xiu, de illa naturali Trinitatis simplicilate sententiam,
4),Sciraus autera Christum Dei Fiiiura prophelico inter alia sic ait « Sicut Deus Paler, Deus Filius*
:
eloquio Deum fortem veraciter nominari, Isaia (( Deus Spiritus sanctus et bonus Pater, bonus :
dicenie, Puernalus est nobisfttius dalns est nobis, et « Filius, bonus Spiritus sanclus et oranipotens ;
factus est principatus super liunieros ejus : et vocabi' « Pater, omnipotens Filius, oranipotens Spiritus
virtutesecundumsusceptionemcarnisdicitur.incon-
versa (sicut in homine qui subjacet qualilati), sed
gruum non e8se,si eodem modo secundum carnem
unum illud (luod est essenlia vel nalura certi«sime
de ejus divinitate dicatur.Quud ergo a Uci Filiosus-
noverimus.lnde est enim quod ipse bealus Augusti- -n
ceptum est,ab e.jus divinitate,ab ejus majcstale,ab
nus dicilin libro"quinlo deTrinitale,inlelligendum
ejus virtute,ab ejus aGterniiate probatur essosusce-
sineqiialilate bonum, sine quanlitate magnum quia :
«siculcreatur3,ilMDpiisFilius,anteIncarnationemet
" unamcoeunto porsonam, susct^pla esla majeslate
« humililas.a virtule infirmitas^Hb seternitate raor-
«ante assumptara crealuriim unigenitus, perquem
"factasuntomnia.aliudest,etaliud habet :spd hoc^ «talitas: et adrcsolvendum nostra condilionisdo-
« bitum,natura inviolabilis nalura) est unila passi-
« ipsum cst, quod esl et quod habet.Quod illo loco
tam in semelipso : genuit Fiiium inrommulabilem vi- Deus, tolHs in suis,lotus iii noslris. Nostra autem di-
iam,quod cst vita lelernu. hlf.in beatus Augnslinus in cimus,qux in nobis ab inilio Crcutor condidit,rt qu;v
posl medium), cuni 'lo ip^o Iifiniini sernu)rn> tPHcla- apostulicus doctpr, «|iia iido dicil, Doura eo quae in
vita.et accepit vilam : >i cntm sic illamutcif/rret,non lide dicat humilitatem a niujestate. infirraitatcra a
Quiu enim srmelipso? virtuto, mortalilatcra ab a-ternitate PUSceplam.Cuni
eam hal>erei inscmciifso. r.v/ in
D vero majoslas.virlus, atquc a;tornilas Filii Doidici
Ut ipse vila ipsa esset. Et paulo post.h.-EC in codcra
serraoiie conlirmal dicens : Ait cnim apostolut :
lur, non aliud qnam ejus divinitas intim.itur. Non
Fuistis enini aliqiiando tenebrae, niino autera lux crgo diibitemus quod divinitas Chnsti supcoporit,
Domino (F.phes. v,8). Cum di.risscl, nunc autcm (]ui(l(liiiil Christi majostiis,(wiristi v:rtu.«,a^tcrnilus-
in
\ux,nddidil,\n Doraino. « In tc orgo tencbra;,lux in (]Ui! fuscopit. Iliuc estquod in oadem epistola non
« Domino. Lux quare ? Quia iiarticip.ilione lucisii- dissimilisdcnuo ser.tenliaconlinetur: cum idcra bea-
« lius,lux es.Si uutcm aluce qua illuminaris roces- lissiiiius Roiuanne pra*siil Kcclcsi«f, sicut Douiii ol
I flAris, ad tencliras tuas redia. Non sio Chrislus, hon.iiicra, it.i divinitam ct huni.initatcra iiianifo-
non »ir Vorbiim Dci.Sed (|uomodo? " Siculhabet .«tissima pra?dicationc c('ri(irraal. In cadcm quijipc
Paipf vil«in in ficmclipao, t.io dcdit et Filio vitoin ppistnla dicit; A.isumpia est dc mnlre Domini nalura,
habcrc in penietipso (Joan. v, 26) : ul nun parlicipa- non culpa; necin DomiuiJesu Chri.ili ex utero rrrf/i-
tione rival,srd incnmmutabilitcr vivat, in oinnino ipse f?»* gcmto,quia nativitas cst mirubilis.ideo noslri est
I
(<i) Cpistola e»t, ut nnnc punt dige9ta>,decima. In ras.Thu. non liabetur hcEc dicit,8e6 legilur,
(c)
(b) Ms Thu ,
pmreUus. Salva, inquil, proprielale.
4(MI KTMSTOI^A XIV. 410
II qi)0(|ii« I ()(•(»( K(»(/fm ni/) 0) iiliMii lioiilinHiinun piipi» » iloitati. llnm paulu pnal alt ; • (Juioraol trRO
« Doo ilivinitiktiMii oiirniH li>otiiin vt<liiiiiiiin iirutlto- » inti qiin nuir ijo ntin ruvfaa^qulhuaoircuriidan-
• tiir.ilici-iiH: « Jiiiii ((iin ad prn>oiirHiiriH Hiii Joan- •• liir i'vnilanl;ol pMlnm »0 nut il|i»rii(n rHi«o »1« nu-
uIh hapliHinnin vonit,no lntoriU i|iii)il ournia vnla- I inoro ralcnntur, (|ui corpun impu-
voruin (.hriHli
11 tnino iliviniliiH lo^oroiiir.vox l'utris Hn cmlo into- « Knnnt^uut no^nro non nilnnnt.nun nlKi hnc raliono
naiiH ilixil:»llio oHt KiliiiH inouNi1iloctun,in quo mi- " vormn fl«Hn,Hino qun vnruiiinaHo non pOHail'alcirt
hi lioiio otiinpliioiii(.W.i///i.i i,l7).lll)i cnntimio ilivi- II Plcom oiimiliMn l)o'i(ii diciinuH, vol >• "
in
onrniMn, liDininiMn iiiiliihilantor appollnt, iliciMiH : n nnn poMnit,niHi voram illic (livinitaleni, et in Hun
II 0'i»^ni iliKliic hIcuI hoininom.iliaholi toiitnl ubIu- • propriotato HuhntunliiP pormnncntnin (icilatia fa-
« lin, Pidom «ioul Doo nn^olicu raniulnnliir oltse- ii « toamiir ohho nnliirnm.
" (|iiift. » Itom alio ojiiHiloni opislol/o loon {Ihidrtu) '»'() SancliiH qiioqiic .Xmlironiii» in liliro primo do
(i'(Ml: « yunmviHonim Domino Jocu ('.hristo, Doi
in Kido {Cnp. 2), iino oiKlomqijo Idco nicul (jhriHtum
« ot hominifl unn porrtomi Hil:nliii(l Inmon onl iiikIo Doum ot hominem, slc in uno(livinital<»n» prolltetur
• in otroqiio coinmnnifl osl oontmnoliu, aliud iindo ct carnein, dicnnBrn lluiim Deum prophota? dicunl,
i< commnnis csl ijloria Do nostra .^niin illi cal mi- a niiosti)li ftiidiiint.unum Doum Mapi credid»^riint,
« nor 1'Hlro luimanitas.iio Palre illiosd «•quHliH ciini « el niirnm, lliu!*. ct inyrrham hu|)iiIico8 ud (jliricti
Cftt, ut in liuo li'lo vilnin profoctiimque o.itholic.o « pacriliciiim Dei thiiH.myrrlia cst «cpultura?. Quid
constnre tosletiir Koclc9ia\diccns((-(//)..'S)quia catho- « ipitiir voliicriint aibi myslicamunerumliralqejta
lica Eoolosia hiic llde vivit ao prolicii, ut nec sine pr£e9epia,nisi ut intellifsamus in c;bri8io dilTeren-
vera orodaturhumanitale divinitns. « tiam divinitatis et carni8'?Ut homo nuscitur, ut
iO.Hoc oliam heal;B momori;)' pnp.-) Golas iua ser- <• l)ou9 adoratur Jacetin panni^^.sod ful^^et in slellis.
valo tonore doclrin;p, por viam vora) lidei alqno « Cun.T nascentem indicant, dominantera.stella?
aposlolioft) conlo9sioni8,paribus incedil omnino vo- B (-aro cst qusp involvitur, divinilns cui ab angelis
stif^iis.In eoqnippe libroqiiom memoratusvencrabi- «« minihlratiir. Ita nec diRnitas naturalis majeslalis
liscon9iripsitantistcsadvertsu9(^6?'iuiinDominoJesu « amitlitur^etassumpl.-ecarnisveriliiscomprobatur.
(^.hristoduarum naturarum noluntindivisam crcdore H.-ecomnia qu;c superius positasimthac beulusAm-
vorilaiem, sod eas unins nalura? *244 profespiono l)rosiu-5 ooncUisionp(//)Z(/<'m lirraavit^dicens : • H.teo
« sonu sic indiscretas alque inseparabiles illa uni- dentissime docuit,ut sicut Deum hominemque dl-
M tione conslare, ut pormaneant esse quod sunt. » cimu9,sic divinitatem et carnem nullatenus dicere
Et paulo po8l .• « Nunquid cum taniummodo Deus dubiteraus.In secundo quoque ejusdemoppris libro
« dicttur,homodenet;alur'?Nunquidciini humanitas h.TC ait; « Sileant igitur inanosdesermonibusquBe-
« dieitur,deitasinderemovetur'?i\unquid cumFilius « stiones,» quoniara regnura Dei, « aicat scriptura
« horainisdicilur,nonetiam Filius [^eiconsequenter « est. » non in persuasione verbia est,sed in oslen-
« advcrtil'ir'?NunquidcumVerbumdicilnrnonsimul sione spiritus et virlulis^l Cor. 11, -ii.Soquitur^ifciiitfwi)
« intelligitur el caro quod facinm cst'?Nunquid cum D adhuc idem sanctus Ambrosius dicens « Serve- :
« nitas indubitanter ostenditur '? » Itera alio ejus- « utroqueloquitur Dei Fiiius.quia ineodemutraque
deni libri loco, de his qui unam tantum in Christo « natura est. » Et intVa : « Hic est qui descendit,
naturamnituntur a?serpre,sicloquitur:«Nametcura « hic est quem Pater sanctiticavit et misit in hunc
« dicuntunam luissc naturam incarnatam,volentes « mundum.Et ipsa liuera nos dncet. sanctillcalione
« hoc raodo velut ostendere singularem,nullatenus « non divinitatem eguisse,sed carnem.Beatus quo-
« evadunt significationem duarum. Dum enim di- que Augustinus in libro de Fidc. Spe, el Carilate,
« citur unam divinitatis nalur;im fuissp incarna- qnem nosti amuitis Enchiridion nuncupari,sicdicit
« tam ; remotis .Tmiiiguitatibus.altera eritquae in- (Cap.34;:«0uis enim hoc snlum congruentibus ex-
« carnalaest, altera qua incaroata perhibetur:quo- « nlicet verbis,quodVerburacaro factum estuthabi-
niamnoneademeritnatura deitatisquce incarnata
« a taretin nobis;ut credamus DeiPatris omnipoten-
illoeil ilivinitas Unig' niiilnrta jnirticepx worlnUtatis tivitatem filii pr.nece.ssisse naturaliter agniiscalur,in
noslrae, ul et nos pardripcs ejus immorlulilatis eise- eudcm i^eneratione lilii nec lilius a patre,nec pater
mu$.\}h\ coDtinuo magnitudinem hujiia sftcramonli a rilioseparatur,quia patregignentR filius gignilur.
commenilans.haec verba subjunxit Hoc sacramen- : El cum generatio illa causa sit nativitatis^oec a ge-
lum longcesta cordihus sapientium superborum,et idco neraiione possit scparari nativilas,8ic illa geupralio
non Christianorum ac /ler hoc nec vere sapienlium. a nalivitate non 5oparatur,ut in una eademque na-
^.His omnibus sanctorum Patrum sententiis os- tura unus generet, alterque nascatur.
tenditur, quod dicitur de Uuigenito Deo, eliam de 22.Sic ergo esl illa generalio alque nativitas na-
ejus divinitate non incongrue preedicari.Scimusau- luraliter inseparabilis, ut nec gencrandi nec nas-
tem in hac assertione catholicae veritalis.aut haere- cendicommuniosimulambabus possit inesse perso-
ticos perversitati deditos,aut catholicos minusmy- nis.Quia hoc habel proprietates personarum.ut nec
teriorectae credulitalis inslruclos;cum audiuntquod „ seipsum cum Patre gignat de quo gignitur.
Filius
de Deo filio dicitur,de pjus quoque divinitate dici ;
necPatercum Filio dcse nascente nascatur.Perma-
et tarnen unam anobisPalrisetFilii etSpiritussancti net ergo in unitate naturi; inconlusa veritas perso-
divinitateranoverunt prffidicari;aliquatenus permo- naruin, in quibus est aliquid quod non coinmunc
vendos,quod communio divinitatis.communionem reperiatur esse,sed proprium.Ueus ilaque Unigeni-
faciat humanae susceptionis ac perinde ex carnis ; cum Patre et Spiritu sanclo sichabet unara
tus,qui
commiiniono puletur in Patre et Filio et Spiritu eamdemque naturam,ut tamen porsonamnon com-
sancto communio humanae nativitatis,passionis el munem habeatomuino,sedpropriam,ideoacceptio-
mortis.Ut ergo nec illi maligne insidientur.nec isti nem formcB servilis conimunemcum Patre etSpiritu
forsitan incautc fallanlur.debent ulrique cogitare, sanclo non habuit, quia non unilate nalurje, sed
sicanobis unamTrinilatispr3edicarisubstantiam,ut in unitale personae su3esolius((i),verilaiein acpleni-
non tamen dicamus unam ejusdem Trinitatis esse fudinem lormae Qui enim verus et
servilis accepil.
personam. Unde sic totum, quod est ipsa nalura, plenus est Deus, idem verus et plenus factus est
commune tribus invenitur esse personis.ut aliquid homo, quando ab Unigenito Deo in unitatem per-
tamen inveniiitur,quo propno [al. proprie unaqua- sonae acceptaestsine peccatoaiiiina ralionalis etcaro.
quc persona noscatur, quoil tamen ncc inveniatiir Natura itaque bumana sicab Unigenito Deoaccepla
separabile.nec possitesse roininune.Nam proprium ^ est.uldivinitalisatquehumanilatispersona unatan-
Palrisdicimusesse,quodgenuil;propriuni Filii dici- tum existeret,non natura.Proinde non est quidem
mu3 e33e,quod solus de solo Patre natusesl; pro- separatus Filius a Palre et Spirilu sanclo, quando
priumctiam Spiritus sancti,quod de Palre Filioque plenam .suscepit humanitalis nostrae naluram scd ;
procedil.Iii his vero propriis nulla est natura?sepa- non simul cum Palre et Spirilu sanclo ec.Mdem na-
ratio, sed quaedam personalis agnitio. Cum eniin turam accepit,quia non una in eo facta est natura
propria soliiis sit }.'eneratio ab ea Patris.non 246 divinilatis et carnis.utex boc tolius crcderetur in-
tamen separatus eslFilius^quia generantePaire na- carnatio Trinitatis.sed personaest in Chrislo una,
tiis est Filius.Kt cum propria sit nativitas Filii,non quatn invcnilur Unigenitus247Deus inseparabilem
tamen csl a Patre gigneute aeparabilis^quia nativi- quidcm a Patre etSpiritu sanctu habere,sed unam
tas Filii naturaliter vera non essel.nisi de Patre gc- tamen cum Patre et spiritu sancto non haboro.Pro-
nitus exstitisset.Quamvis itaque nascente FilioPa- priamergo Chris^tus habcl humanitatcin suam.cum
ter gcnuprit.et gif^nenle Pnlro Filius natus bit, non qua divinitas ejus non unam naturam,st'd unam iii-
tainen autcum Patre genuit Filiu3,aut cumFilio na- venilur habere personam. Quae persona Unigcniti
tu8 est Paler;licet dc naturaPatris natus sitFilius, Dei quia neque Patrise9t,ncque Spiritus sancti.ideo
et naturam Filii ile seipso gcnunrit Paler. Oiii« sic D forma servilis a solo Filio accepta recie creditur ;
est personarum illa proprietas inseparabilis.ut ta- quin divinitalis ejus el carnis persona uiia est,non
men nec generatio, nec nalivilas duarum peraona- natura.In Christo enitn non est altera divinitatis et
rum posailesse commuDis. Quamvis nisi duae per- altera humanitatis, aed una est nalura; utriusque
aonsPatriset Filii naluraliter essent, necunagi- pcrsona.Quocircaquiainseparabiiis est operalioTri-
Knere.ncr gi^'ni allcra potuisset.Quod si hoc in Deo nitalis.scrvilem formam quuin Unigcnitus Dcus ao-
Palre et Deo Filio haerelici recusare conlendunl,bu- cepit,tota Trinitas fecit; quam tamen certum csl a
mnnfRgeneralionia perspicuoautinstruanturautco- tota Trinitato factam, sed ad aulam Filii Dei perli-
fiindantnr ex^mplo. Neiiipe houio paler honiinpm nerp ppraonam. Neque enim sirut cst in ea totius
niiiiTitemporo priECcdit.quia ipso qunque esse tpm- Trinilalis una operatio,8icin eaTrinitatis invenitur
poralil4l Cirpil;de qiio liliua non uliquo lemporali- communis acceptio. Eteniui proprietus personalis
terna.ocprnlur.nisi patria nnturatemporisiniliosuh- (quiHnonipao PaterestquiFiliua,necSpiritusanctus
«l l''ili() i'l S|iiritu miriclo fncluiii, (|inul lumon n lonjiiiixil in«uliibih(nr»( univil,ul lo uoa |icr»oQ«
Kolu invunliiliir iiriM^iliiiii. lliiiKanlli DiM, noo ilivinilM ab hurii«nl(ateiiui,n«o
•j;j. (liiJiiH (v\niii|)liiiii idi In ciitalimH nim |tiili'8l liuiiiniiituH a Hiiii |iiiiiiiit (liviiiit «!•
iiivciiiii; i|iiiii (ixri'|ilti 'rriiillalc, t|iwn miiis nrd iiu- loliH i|ui(i|ic facta oct Viirbi nl ru. ,,.. Ij
Idiiililor vnniH Doiih, iiiillii iiatiiiii chI i|uii< in na Iro» VorlMiiii lucliiin p«i cnru : in quu uic minftlt per«o-
liiHi<|iai'aliiluri poBHil liubnrti iKMHoiiikH. (jiiiii vuro in iialiH iiiiituH, ul tniiiuii nntiiriiliii nro divldl puteit,
imo(|ii(i(|iin liomiii-' iiivimimilH (•aiiicin iioii lioc (ihho iDM' conrnoili |)ri>|<rii'lUH. Pioimlc nic ir)iini>'
(|niMl aoiiiuim, iicc iilnimi|iic uiiuih c«hc luittirai, commuiiiu iiulunr utriuMi|tiu iitviMiiuntur u'. ^l
i|iiiimviH ox iilrai|iio pcilicialiir ot coiinlul liiimnim cuiii noiidivKlutur in virluliltun uti|uc inllrinitutibui
miliiia ;(|iiat Imiioo iii iino(iuo(|iio homino iiiiair. in- (JlirlHtnn, hII tanicn ali(|iii(i «|U'>(I in unu nuturiB
voniuniur lialioro porHonam : proiiidc iii inliH (InahuH utriUHi|iii>o|)f)r(! non Hitnutiirat ulriu8i{u>'. cuiorrinnc.
niUiiriH (iiuiM nniim pcrHoiuim lialicro iMi^noHciiiiiiH, Vi. Num tit (lu illo incHultili conrc|itu purti «(iio
Himilo iilniuiil in(|iiiraiiiiiH; ut cuiii liic iiivoncrimuH nunc luccain, i|uo ric attornub tcinpiirttlittfr coiicc-
iili(jui(llloriHniin<ucarniH(|uocoiiimuniopori»,(|Uo«lltt- plUHotnutuHUHlUuiiH, ul tunu-n inipna cornrnunione
monautn(lHuliuHaniii)ic,autu(iH(iliiiHCHrnitiinvoiua- n coiu'C|iIuh purtuH(|uu vir^iiu'i,HuliU8 0Hsot proprium
tiir|)iM'liniMOHiil).-«lanliiiin;iiulcconJiciumuH,cl(|nan- nuturnlitcr curniH initiulllerdc cnrn«! (irniiriciH i-xi-
tiuii ipaa tribuilTrinitiiH iiitolliKuni uh, |)()lui»^<o uli- Hlon;, in mombru roriiinri, el UHqiu- ud muturitatcm
quiil nltoiadon) IribiiH porsoniH unoaimul oporellori, pnrtua procosBii toinporis 0|iori8(|Ufl pordoci,deiiido
(Iiiodsiolotuqiiidom rrinutisinHoparahililcrraccrot, decodcntibusac eucccduntibuH a'tatil)Ud crcacerp.ol
ntadniuimc.x 'rriiiilalc |)cr.><on,im illtid (iiiod ractiiin ad |iorrcctiim jtivontuliH iiiodom stio tiMopore pcrv -
osl pcrlincrcl. Ncmpo i|uuiido cibos siiminuis,curiu nirc; quid diccMiius do illis (icinrep» opcribus et pae-
ntiiiuo et nonunima» providoinus; ct in ipsa lumen 8ionil)U8,uum inillo essetquiilcm inseparubilis na-
accoplione oiboruin «lua sola curo puscitur, animu luralitcr vera caro, vi^ra ralion ilis anima, veraque
cum cnrno puritcr o|ioratur, (|uia caro sino animu, divinitas? Verumtnmen sic ca qii.e nnlurnlis veritaa
Biciilnon vivit, itu nec comcdit. Ecci>, ut yol.i c.iro hnbiiit, aiit pnti dignurctur, aut luccre, ut ct totua
nccipiulcibum, simul et carnis ct aninio) uniiinin- Chrislua in passionevel opere pcrmansisset insepa-
venilnroriicliim : el qiiod proprielule natnralicaro rabilis,et quod personulis unituscoirmuiiedivioila-
nccipit 8olrt, [loronitatom per«onai sinuilcum curno tis atqno humaniluti> ostendoret, hoc tamcn in so
opernlor el aniir.a. Comnuinis est ilaiiue operalio, idcmChrislusnulur.cuniuscijjusqnuproprium natu-
scd non est conununis accoptio nec oomedenlem p ruli veritate raonstrarcl. Sufcipien-^ quippo nostrsB
:
oarnom animain opercdescrit quaj tamen sic opo- infirraitaiis esuriem,illarn faniomauamtotus opera-
;
rationis suno cum carne luiscet olTicium, ul eadem tus ost Christus, e.t ut cibum 3umeret,totus Christus
romnuiniono operis sota caro accipial vitale subsi- similiter fecit : nHturalitor tamcn sicul sola caro
diniu. Tnlc nliqnid invenilur in eadem nnilaleper- esuriem pertulit, ita sola caro cibum opere totius
sonoe ipsa quoque hominis sibi anima vindicare,si Cbristi conicdentis {nl. comedendum) accepil.Fati-
quando intentionem cordis olTicio divinae deputat iiatus ab tinere Jesu sedit super puteum {Joan. iv,
lectioni3((j), qua procnl dubio non f;xtPrior,sod in- 0) : illara vero fatigationem divinitas sentire non po-
terior homo piscilur, et plerumqucjEJUNANTE carne tnit;sed nequesecundum animam ullatenusearafa-
magis anima saginatur. Nonno ut aninia capiat ex tigalionein si>nsisse dicendusestChristusIlludergo
lectione cibum, etiamcorporaliura membrornmad- quod sedit, ad solam refcctionem pertinuit carnis
miscet otTicium? Legere(/>)qoippe non potesl 24S natoraliterfatigata^^inqnatamenrefeclionecoramu-
nisiperocnlos corporip;qno(l taraen cura oculiscor- nisluitoperatiodeitatisetanimaj.Inipsodeindetem-
poris legil, oculiscordisintelIegit(r);ac per hoccum porepassionisetmorli3,quisinunoPO lemqueChristo
carnesimul operatur et nnima unde sola pascatur, communione operum non videat inseparabili-
in ipsa
et sola in se accipit quod non sola facit.Ecce duae manere propria naturarum ? Tristis fuit aniraa
ter
nalur.ie propter nnam pcrsonam inseparabiliternpe-
D 249 eju3 nsqne ad mortem {Matth. xxvi, 38). Sed
rantur,3ed proptersuasproprietatesunapleruinque nequedivinitasincommu^abilis reccptrixpotestesse
aocipitquodnonsola facit, imoquodsine alteranul- tristiti£,neccarotristitiam potestaliquandosentire.
latenusfacit.Et quiimvishocadintegram cognitionis Tristitia itaque soliusest animae rationalis,quae nec
lineam omnino sulficiat, duabusutexeoquod hic in divinitati potest natnraliter inesse, nec carni;perso-
naturis et una persona videmus, adillarura in una naliter tamen totus (>hristus dignalusestin setristi-
natura trium personarum intelligentiam, quantam iam operari : in se {al. ipse) quippe suas passiones
ipsa Trinitas dignatur tribuere, conscendamus:ta- invenitur operatus, qui nihil habuit quod pateretur
menetiam in ipso Redcmplore nostro hujnsroi ma- invitus Ut ergo trislarelur, totus Christus fecit; sed
nilesta nobisatque iudubitataprobetur agnilio.Qui illam tristitiam sola in se naturaliter anima rationa-
(a) Ms. Thu., intentione cordis divinx decumbit (c) Ms. Thu., hoc tamen quod oculus c-orporis le-
leclioni. git, oculus cordis intelligit.
{')) Ms. Thu., Legi.
4'5 S. FOLGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 416
li3accepif. Jam vero cum Christus uno eoriemque A tum, quia compellimur dicere quod snfficienter ac
teinporePtinsRpulcrojnc.iit.olininlernumdescen- di^nenon possumus cosilare.NumconsideralaCreH-
dit.quisnuninseparubilcni.lurffi utriusqueopusvi- toris creulur*,|ue distinctio incomprehensil.iiem
deat ? et qms in ipso uno atque inseparabili opere monstrut atque inexplicabiieni inteileciui crealuraj
propria camis, otanimfe.icdivinitalis non evidenler magniludinem Creatoris qnippe cum paxDci exsu-
:
agnosc-it ? Utenim secundum carnem in .«opulcro peret omnom intellectum { Pliilip. iv, 7) elille qui
jaceret, totus Christus fecit ;
s^d sepultur^c capax ascendit super Ghorubin, volel super pennas vonlo-
solacaro naluraliter fuit. In infernumquoque ul se- rum (Psal. xvn, 10). Nosti autem Cherubin intor-
cundumanimamChristusdescenderel,natursutriu8- pretari plenitudinem scientiffi.
Quid est ergo super
que, i.lest divina? atque human;r,unum fuit opus; Cherubin asceodere.nisiomnem scientiaepleniiudi-
sed soliusanimffinuluralisfuitille desconsus.Sicut nem incomprehensili aliitudine superare?Sed hfec
eodemlemporetolus in coelo el in terra non cessa- confidenter at(|ue indubitanler dicimus de sanctis
bat Chrislus operari ;
sed solius divinitas fuit. et an-elis alquehominibus sanctis quorum quilibet :
loco non conlineri, et quae ad gubernationem univer- gio divina! adoptionis gratuilo munere deus dicilur,
sit..ti£perlinebant,cumFatrenaluraliterptaequaliter uttamenDeusangelorum vol hominum nullaratione
operari. Inde est, quod in omnibus illis operibus
g dicatur. Cum autem de animaChrisli loquimur de
passionisetmorlis, auctoritasapostolicaquodtotus i|lo loquimur rationali spiritu. ad quem non
solum
inseoperatuse8tChri3lus,sicuni personaj operan- Deus per gratiam venit, sed quem ipsa divinitasin
tisv«)a3sign.t,utquidcuju?qucnalura?silinduhitan- unitate persona? su-cepit. Anima quippe illa cum
terostendal.NametapostolusPaulusdeunoeodem- Verbo unuseslChristus.anima illa cum Verbounns
que Christo dicit :1U si cruci/ixus est exinfirmitate, esl Unigenitus Deus. Elquia Unige.iitus Deus a-qua-
sed vivit cx virlute DeiiUCor. xiii, 4). Et beatus Pe- lisestPalri.necpoiesttotum nosse Filium qui totum
trus propheticumsicprotulitde Psalmiseloquium, non noverilPatren nossenohcreditur,ipsi uniCbristo
ut Chrisli animam, quam infernum noverat descen- gx aliqua parte, non solum Patris, sed otiam sui ol
disse, ipsam diceret in inlerno non derelictam.Sic Spiritus sancti, cognitio denegelur : perquam vero
enim de beato David idcm Petrus apostolus loqui- ^urum est; et a sanitate fidei penitus alienum, ut
tur Prophelu i.jUurcuvi esset, et sciret quia jureju- dicamus animam Christi non
:
plenam sua deilalis
rando jurasset tili Deu^, de frurtu lumbi ejus sedere
habore notitiam, cum qua naturaliter unam credi-
superiedemejus.providen.ilocutusesfde resurrectione
^up habere personain.
Ch^isli,quia nequederelicta est anima ejusininferno,
neque curo ejus vvlil corrujdionem [Acl. ii, 30. Ilaec 27. Quod sl sic crediderimus, necesse est et illa
ilaqiie omnia totusChnslus secundum unam perso- ^ frustrelur prajdicatio Joannis BaptistaB,quff! Chrislo
nam fecii,et sic unum naturaj utriusqueopus agno- singularem ac sine mensura tribuilSpiritus rgita- I
scitur, ut tamenquid cuinatura5(/;)deputaridobeat, tem, dicens Non enim ad meni-uram datDeus Spiri- :
non negelur. Hisergounuequisqueinslruaturexem- tum (Joan. iii, 34) cum et majores nostri in nobis :
plis, ut quod hic in naturam considorationecogno- mensuram hojus largitalis accipiant, in Christoau-
scit, hoc illic in pcrsonis intellijiat nec dubilet tem plenitudinem maneresancti Spiritu '^iteantur.
:
humaoam Chrisli naluram totius Trinitatis opere Bealus namque Ambrosius in librojprimo (6'n;;. G)
factam, sed ad solaiu Unigeniti Dei pertinere per- de Spiritu sancto, inlcr alia sic ait Uc Spirilu mro, :
sonam. inquit, ffundam {Acl. ii, 17). Non Spirilum ait, sed
t
25. Tertia est inquisitio tua, Ulrum auima Cliri- dintmSpirilus sancli,sed lantum accipimu.s,quanlum
sli susceplricis deitatis plenam hatyeal ownino noli- de suo arhUer noslri pro sua voluntute diviserit.
liam el quemadmodum se invicrm norunt Pater, cl
: Ostendens ergo nos sanclus Ainbroi^ius non plenitu-
Filius, fl Spiritiis sanctus, ila idcm Filius seipsum dinem, sed de plonitudino Spiritus accipere, ut
per id quod homo esl, in eo quod Deu^, noveril ex ostendoret Chrisium omnem plcnitudincm Spiritus
;
utraque, 250 alque iu ulraque snhslantia tofum ca- D acccpisse, paulo po9l(//ji:rf''Hi) hirc dicit : DeSpirilu
piens Palrrtn. An forte sicut oculis rorponUibns Dcum sancio Paler se dicil effuodcrc super omncm carncm.
sptrUum mlninwridcl, ne non /lommidignilas addUa, /N'("i emm totum et]uniil, sed quod rffudit, oninihus
sed natura cedatur penilus commulai.a: sic rationalis ahundavit. Super nos 951 ergo effusum est de Spi-
anim.v quamvis pio intcllectu et corde mundissimonon riiu sanclo. At vero super Oominum Jesum, cum in
vidcri, ncquc romprchcn li omiicm dinnilatis esscn- forma essrl hominis, tnanchal Spirilus;sicut s< ripluiii
tiam, ne quxUbct crealura invenuUur cupere Crca- est Supruqucm vidoris bpirilunnloscendcntem de
:
.1
4(7 KIMsroLA XIV. 418
ttiiiH (unlonlor uli|iio iiiiliiliitutUor oitloiuill iiniiiinf \ bui,noi\'itiitHominihHi, niti utoit«<'"l'<'''<' 'H' ^"•'•'>ni
Clirinli pliniiiiii liitiiiMliviiiitiiliM iiitiHHa iiotitiaiii.ciiiii • ingiiiiirilor iion •«! iiiniiHuraiii, « . ata
ilicil,i|iiiu rlroii noH ix ullltiiMili rointiiniii) llbcrulilttM HpintuM pieniliiiiineiii, iiulKioeil nuturalilnr honio
iiirginntiH onl, in illn tnliiiA iiiiiiiiH in n<liiriiiiiii Hjiiri- vortii.ut iilKinikit nulurniiltiroi irn
tiiH |iloiiitiiilo. lino (iiilciii iil (ii('t>ri<t,illiiiii Horiiiiiiiniii accipioiiH 111 v«'rital«< ciirniH,i|i,. ,, ••^r.
lioiili JoHiiniH iitlMniiit, i|iio uit,riiin iii< ipHo i<'iliu io- Kiliir iiiunfirc (JoilHlia / llli vr^o 1(1 inro-
ijnerol II r : A^cn ('wi»H (ii/ »irri.w4nim (<<i< hfus Sfiirt- mirrfiiiiliinnlioniaituiiMlilKratiuiii.uonad ini)n»uriin
lum {Jiutu. III, :it). (Jiioii lioitttiH i|n(ii|iiH AuKUHtiniiH (lciiit i)iiiiM S|iirituin.lnCl)rialottutciti,aecun(luinca-
riiiii<n)HJinoliS|iirit(iH illtiniiiwiti(ino|ii<rri|)ii<iiHiiti|no tl)oli(-a< llilri veritiitoiii, in iinltiilo p«^rMon/r Bimul nt
iiitolli^oiiH, in Hiilii |ii-rr<()nii C.liriHli uci'i|ii liclioro (icilnli'iii,ot uniiiittiiirationalfiii rttleiiiur.ftl carnntn :
cnnllnuut. Nutii onni i<iiin(it<rn Itcuiii Kvnnf(olii ox- in i|uu tamon ilcil<i« Spiritum nrripcre non potuit,
plunuHHol \Triit't. I \ in Joitn.), ipno Horiiione JoBnni<i qiiiaaociin(luin(luitiitH(i<l*ttt(;rotKiliiini;tHpirittiAian-
itaptiHtiK |ir(i|ioHUo 1)110 uit : .Vim enitn ail tnnistiinm etUH, tinuN nnt IIiuh. l.Mii tnntun ohI l'ati;rHiiluH lunn-
(tul /)(Hl.S/ijri/U»l,l(il'lll luUltllH \UKUHlilllH ilu Htll>J0- tiiHcuni|-'ilioclSpiritu8anclo;tuiitui»(tuoiiuliiHKiliut,
ril- Quiil ist /loc: Noncniin ud iiionHuriim «iut Uous (|iiantii!icuni l'ulrcolSpirituiidnclo;tantu>queiiolui
^pirituin? /nccMimMf, (/iiiit ml mivixurain itiit Dru» . Spiritun sanclua, (|uanluii cuin 1'utro simul ac Kiiio
.^l>irituin'l Amli iiioftnlifn ilirrntrm : Socuniiiuii mon llii nullu di- trilitiH [icr.^oniH lialiulnliquid iiiinus dua-
Hiiraiti (loii.itioniH (Iliristi (E/ilifs. iv, 7). Ilominibu.% huH, tibi iii uiiu()iiiii|uu perbona aic Ci^t plcna (icitas,
iiil mcusuritm diil, uniro Ftlio non dnl lul tucn^uram. tit ot in tribuH pcrHonit) una nit, et in itingulis luta.
Itotn in oudoiii lioiniliu dicil: Sic aiinl ctiui; di- Non ergo poiuitiSpirilum aanctum divinitad Fiiiiac-
voi.-^adonii rKlcliiiin,tiin(|ii.(iii iiicinliri.sad tin-nHurani cipcrc, cum i|iscSpiritUH suiictus» sicproccdul a Kilio
cui(]iio propriain distrluitu. Scd CIuisIuh (|iii dat, sictil prooedit a Patre, et sic dotur u Kilio sicut datur
non iid mcnMurain ucccpil. Audi cnim uiliiuc quod a I*utro; ncc iilu natura undoSpiritus eanctun hubet
soi]nilnr, quii dc !"ilio di.xorat: Non enim ad men- origincm, potiiit ejua vei ex9p< ctare vcl accipere Inr-
surain dut /)(•».« Si>iriium ; Pater diligit Filium, et gitalem. Spiritus ille totus esl Puiris, toliis est Kdii,
omuia dcdit in manu cjus [Joan. ui, ',l'i).>> Ncmpo qu'u unus natnraliter esl Spirilus 1'utris ct Kilii.
polcns esl ad monsui-um dare, ideo non poluit uil utiilalem,ultotum Patrem li ibeat,totumqueFilium ;
mensurani accipere. In lormacnitE Dci mancns.Spi- C ipscque totuu hubeatur a Putre, tolus babeatur a Fi-
ritum dut;rormam servi accipiens, Spirittim accepit. lio. Non ergo accepil Spiritura sanctiim diviniias Fi-
Scd quia ipse ad mensuram dat, ideo tion ipse ad li!,cum qua uniiisnaturs cstSpiritu^^sanctus.et ex
monsurutn accepit ipsum enim queiu ad nien.suram
; qua habet quidquid habct, imo dequaesl hocquod
dut, totutii accepit ad mensuram quippedat multis : esl;quia quod naturaiiter hab^t, hoc est. Kestat ita-
fiiiis, sed non ad mensuram accipit unicus Filius; que ut aninia Christi Spiritum sanctum acceperit,
quia sic est vcrus hoino, ut vcrus sit Ocus. quem tumen non ad mensuram accepit, sed tolura
-8. Hunc Evangoliilocum alilerlieafus Aoguslinus accepit; ubi enim mensura non esse (Jicilur, pleni-
aliquando posuerat in duobuslibris ouosscrip^it de tudo perfectionis et perlectio plenitudinisinvenitur.
Scrmono Domini monte
{S. .4ug. lih. i de Senn.
in 29. Quis sit autem iste Spiritus, quem non ad
Domini in Quetn tamen pcnsuin in
monte, cap. 6). mpnsuram Chrislus accepit. propheta nobis Isaiaa
suis llt>lractalionibus(L//). i, cap. 10) emendavit.hoc ostcndit, qui de ipso (a/. de Cbrislo) loqucns, ait :
approbansatqiieariirmansquod po-tp:i molius intel- Egrcdielur vinja de radice Jesse, et flosde radice ejus
de s-olo Christo
Jifiens. in illa expositione Svangeiii ascendet, et requieacel super eum Spiritu.s Domini Spi-
accipi debere firmavil. Qiiodin primo libro Itectra- ritus .sapienlix et intelleclus, Spiriitis constlii et forii-
lalionum suarum oslendons, inlcr alia sicait:«Aiio [) tudini.'^, Spirilus scientise et yittatis, et replebit eum
locoquod intorposnt tostimonium : Non eniin ad Spiritus tinioris Domini [liui. xi, i). Accepit ergo
mensuram dat Deu-i Spiritum (Joan. iti, 34), nondum Christus Spiritum. scd non ad mensuram accepit.
intellexeram de Chrislo proprie verius accipi. Aliis Quod si animae Cbristi non ad mensuram dedii Deus
quippehoiDiiiibusnisiiid:nensuf<imiiarpturSpiritus, Spiritura, necesseert ut nihil minus habcal sapien-
non duplum peterel Eli^ajus quam fuit in Elia {IV ticP, nihil scieoiiae: Spiritus enim ille, Spiritus est
Reg. 11, 9). » In his ergo dictis beati Auguslini illud sapientiae et intellectus,consiliiet fortitud nis.scien-
axiraealtendamus.quodait^aliishominibusaimen-
ff tiaeetpietatis.Ac per hoc, non solum ad «iivinitatem
snram Spiriium dari. Quod utique idoodixit,ut hoc Cbristi.sed ad pjup quoque aDiniam illa perfeclionis
se noo do divimtate, sedde humanitate Christi sen- praeropativa periinel, quani ipsi Christo beatus assi-
sisse monslrarct, cui iion ad mensuram dodit Deus gnat Apostolus, dicens : In quo sunt omnes ihesauri
spiritum, cum unicuique dari gratiam secundum sapientix et scientix ahsconditi (Coloss. ii, 3). Si
25^ mcnsuram donatinnip Chnsti testetur Aposto- enirn r.on ad rr!pns<<r3rr! accep'! Spiritnnn sapieQtiae
lu3. Quare ergo beatus Augustinus aon dixit liomini- et scieatiae, 'lecesseestutomnes thesauros sapientiae
419 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 420
etscipnti.Tliabpat.?530uod si ei aliquid hujus pJe- A. dcat Altissimum denegare.rjuemDpusnon solum de
nitudinis demitur, consequens e?t ut ad mensuram se allissimum genuil, sed eliam de Virf-ine natum
arcppi?sc Spirituni prsedicptur. Et quis est cui non exaltavit, el donnvit illi nomen quod e<it super omnc
admensuramDpusSpiritumdedcrit.sieum ad men- nomen,utinnomineJesuomnegenu/lectaturca;leslium,
suram Christus accppit? In quantiim pnim Spiritus lerre.ifrium el infemorum, el omnis limjua confilcdiur
datur, in tantiim cognitio divinitatis accipitnr; ubi quia Dominus Jesus C/iri.^tus in gloria est Dei Patris
autem SpiritusnonestmPnsura,necesseP3t ut piena [Philip. II, 9)? non pleiiam habet anima
Si aulcin
sit divinitatis immensae notitia.Tota enim plenitudo Christi noiiliam divinilatis suae, non pervenit ad al-
datur, ubi Spiritus non ad mrnsuram datur Non au- tiludinem plenam sapientiaeel scientiae Dei.Non ergo
lem plenitudinem ejus, scd de plenitudine nos omnes totus, sed ex parte Chrislus 254 pr«dicetur Altis-
acrepimus, et gratinm pro grada (Joan. i, 10). Ubi simus, si anima ejus infra aliitudinpm divitiarum
ostenditur eliam in illa gratia speciei, quas dabitur sapientiae et scientiae Dei a fidelibus praedicatur. In
frj/. datur) pro gratia fidei,non ipsam plenitudinem. quo enim noa Deus exaltat, nisi in quo ad se levat
sed de plenitudine p.jus nos psse acceptnros gratiam animas nostras? In tantum autem ad se animas no-
Iirngralia: et hoc ipso quod de plenitudine ejus ac- straslevat,inquantum nobisveritatem su£e cognitio-
cepimus, nos esse implendos, in quantura perejus ri nis acdileclionisinsinuat.Quis aulem dicat animam
gratiam capaces erimus. Quod ostendit nobis pro Christi aut minusaliquid percipere veritatis.aut mi-
pheta, direns: Adimplebis mc txtitia cum vultu tuo nus haberealiquid caritatis? Ipseautem Christusest
[Psal. XV, II ; et iierum.- lieplcti sumus mane mise- verilas. Onomodo ergo illa an'ma minus in se noli-
ricordia tua [Psal. lxxxix, 14); el iterum: Ucplebi- tiam veritatis habere diciliir, quse ipsius veritatis
mur bonis domus tuy {Psal. Lxiv, 5); sed utreplea- anima singulariter invenitur?Non sic est de Christi
mur, de pleniludine pju? accipipmus; de Chrislo animadipputandum,picutdisputatur de quolibctan-
autem Pauins doctor gpnlium dicit,quia in ipso com- gclico spiritu vel humano.qui particeps potest essp
placuitomnem plenitulinem inl\abifare{Colnss. i,19) Dei \.eri, non Deus verus.quod est Christus (a) qui ;
quam sic sapientia suscepit, ut eadem sapientia ipsa quia sicut in divinitate sua totam babet humanilatis
8it;qufE rcum omniumtantum factaest domina,
in suae naturam,sic in humanitate sua totam habet di-
ut cum ipsa divinitate sua una sit in Trinitate per vinitatis suae substantiiim,totam majestatem,tolani
sona, id cst Christus crucifixiis. quem Dei virlutem C incommutabililatem, lolam virlutem,lolam sapien-
Dpique sapientiam Paulus apostolus prsdicat (i Cor. tiam, totam omnipotentiam.Sic eniui humanam na-
I, 2/.). turamDeusUnigenitussusciperedignatusest.ul ipse
30. Qiiod si anima Christi minorem habetin ali- sitDeus qiii homo est, et idem sit homo qui Deus
quo non in si' habet totam sa-
deilnlis sua? notitiarn, est.ProindcsicutPsi pleniludo divinitatis in homine
pipntiam totamque virtutem.Participium prjio habet Christo,pic ibi esl pleniludo humanitatis in Dpo.S'C-
Christi, non ipsa est Christus, ai puftem habel noti- uterpoChristushomo singulariter habpt,ui Deus ve-
tiaedivinitalis sua». Nos autem prtrlicipesChristi Apo- russiVsictoiamdivinilatemsuain sint.'ulariternnvil.
slolus asserit, dicens: Parlicipes enim Christi e/],cti 31. Possumus plane dicpre animam Christi haliore
.$umus {flelir. 111, H). Unde ipsi Christo dicitur: (/n- plenam noliliani deitalis suae; nescio tamen ulrum
.Tit te Dcus, Deus luus otco ex.^ultalionis prse participi- debeamus dicere quod anima Cbrisli sic suam dei-
bus tuis (P.uii. XLiv, 8). Oleuni aiitcm oxsultalionia tatem novcritqupmudmodum spipsadpilasnovit, nn
quo unctuseslCbrislus,Spiritum sanctum pssp non hoc potius dicendum esl, quia novit quantum illa,
dubium est, dicpnte bpato Pviro Jcsum a yaznreth : sed non sicut illa. Ipsa cnim dcitas sic se novit,ut
quem un.rit Deus Spiritu sancto et virtule(Act.u,3><). hoc se naturaliter inveniat esse quod novit; anima
IpsumcrgoDeus unxit prR*participibus suis, cui (al. D autem illu siclotam deitntem suam novit, ut ipsa ta-
cum) non ad niensurain dpditSpiritum, in quo inha- mcn deitas non sit. Deitns crgo illa ipsa cst natura-
bitat oinnisplcnitudo divinitalis corporaliler, in lilernotitia3ua;animavero illaab ipsa dcitate quam
quo sunt omnes thesauri sapientiae et scientia! abs- plenenovilaccepitut noverll: naluraliier ergo dcitas
condifi Cujus 9npipnti.T et BPipnliap nltitudinem Christi hoc estquod novit; anima vero illa in eo
benlus Apostolus inirntur, dicenp: atliludo di- qiiod scil deilalem suam, non hoc se invenit esse
titiarum snpientio' et fcicnti.T Dei (Dom. x\, 33) 1 quod novit. Non ergn qiiemadmodum sc nnvprunt
Chri?«tum aiitern nnn solum secundum diviniiatem, Pater, el Filiiis, et Spiritus sanctus, sic animse suae
BPd etiam secundum hn>nnnitafpm vera (idcs totum secundum divinitatem notus est Christus.* quoniam
allisftimiim cnnfitftiir. Mnttir cnim Sion dicit himn, : qiiidoni habet animn illa plpnarn Trinitatisnotilinm,
el hnmo f'tclut (d natu.%) est in en, et ipsr fundavit non tamen hnbet nnam cumTrinilalcnaturnm.Aliud
eam Altissimus (Psal. lxxxiv, 5). El revera quis au- eslaulem unicuique rei nossc quod naturaliter est
(a) Ant., vel humano. Quis particeps potesi esse Dei veri, nisi Deus verui qui ett Chrislus ?
411 KIMSTOIA MX
hIiuiI iiiiHHn i|iiiii| niiliiriililnr iion i'hI. ((••iiIIh porro \ K''""'""^ v^rllnti», iilnloiilfliil indlvi
(>iir|iiinlil)(iH 1'oiiH H|ilriliiH ruiii viilntiir. UikIo i|Ui)h- huiiinMKiitiM iirrfl|)tio, ain iri liuiiin iii
(liiiii IiiwiIiih /\ii^iiHtiiiiiH,i|ui lioc voliioruiitiliiCliriHto il iliviiiitntiH ai^nitiii. Nmo iiioliiMinuN ««flrorfl (|uod
oritilnro, i|Uoil liiuiiii 1'alriiiii i)i'uliH(7iir|ioiiililiUH vl- CliriHti anloia totiiiii Hflilttnir iiu«tii nnvlt, ne ex hoe
(Iriit, ii) i'|iiHlolti i|iiuiii iiil ItMliiiiiiii H(;ri|iHit {Himt. (lii'atiir,i!iim ipnnilHit^iti* iiiiioH cH>.cnntiirm ;cuiii utl-
alint il, uuiirH.'), liciil lirovi Hcriiionn, Hiillicirnti tn- '|iic Hi lioo rnlioriiiatKi vcra (tnpoHcit, iil in pltwiitu*
liiun roHpoiiHioiii' ('onviiKnl. Ilorhnliiuit i|iiippitoouli liiMo ooHMilionl^ continuo hU uniloH naturnlin ; ipto
rorporJH, iit iion hoIuiii rorporu viilonnt, hhU iico vi- |»niitilUH D^^UH, quiiiomniii (|ujs fflcit, pluiifl utiqufl
Horo poHHinl. hI intcr ipHoM cl i!iii|uic viilcnt, Hpiili| novil, (luH (liccliircBHo iiiilurn-, ciiJub Hiint illttqiin
ruJiiHi|iiikiii inciliii iiilcrvalla iion lucrinl. Inilc CHt rocil ot iiovil. (Juod qiii ircdil aiit UMhiirit, non ra-
(]U(kI euiii uliii pluniiiii viilount, HcipHOH viiloro non tholicu voritalft pni-ditUH, ncd Mmiich/na llt irnpiijtnte
poHHiint, noc vidonl in ho, cum viilotinlcxtruHO.' uiimi poHHcsHU». Doindo illiid ont nihilominuH inluendum,
et ipHu H(;icH visionin i'liliinilitnr, ni uli(|iii(l viilcniliiin (|iiimI ipHH (IhriHti uniriiacxi|iinnt <cun(|iicpnrto dicn-
955 ipsis oculiH ailiiiiigatur. Quisi|iiiH erji^o pulut lur (lcilutiH Hua- linherc nulitiaiii, Htulirit dicitur(fl/.
Douin posHo urulii<i corporalibuH cnrni, prius cst ut dicetur) ox tuntn |)artcunuiii huherc cum Huadcitate
(uiin diout al> ipnis oculiHOorporuli sputio Hoparari : .. nulurum ; (|uod uliqup muKniB inHaniiB cnt. Narn et
i|uisi|iiis uutcin VII II a^nosccrc (]iiil)UHoiuiliH Dcus vi no9 H|craiiiuH [(cr hoi j.'ratKirii viHiiroHCHBo Dcum :in
iloaliir, ipHiiin Diuin co^ilcl (iiiia c[ Hapicnliu, elvc- (juantum aiitcni visuroH, in lunluiiiHincdubiocfipni-
rilua, ct curitaH ohI. Oin'i5ii't''> quilms ociiliH vid(3tur luroH ; 956 quonium utrum(|Ufl nobis npoHti.iicn
su|)icntiH, vorituH ol caritus, ipsis oculis vidclur illu comiiiendat auetorituH beatus Apostolus di- ; nam et
8rtpicns,veru curuiiucdivinitas. Nonilu(]uc. cor|)ori9, cit: yunr rot/»osro ev imrle, lunr autem cognotcnm
9cd ociilis nniin.r luiinuniP DcuSvSuain visioncin pro- sicul et rognilus sum {I Cor. xiii, IJ) ; cl dilcctua
inillil, (]uain capucom s.ipiontia', veritalia, caritalis- Glirisli Jo.inncs indubitanter asserit : Quia cum nppa-
(juc conslituit. Siiirituserporationulisuccepiia Deo, rurril, similct ei erimux, quoniam (al. et) vidfbimut
ul videal Deum ; ucccpit uliquo per ^r.itiam ; quotn cum siruti csl il Joan. w, 2). Viaio autcm illa noD
(d/. qn;v) tamcn non cxlri sc pntcst vidcrc, scd in soliuscarnisorit,accunduin quam solainsnlusFilius
sp Dcus enini non loco conlinolor, scd airiclu per-
;
ab impiis viilcbitur adcorum condernnationem per-
cipilur, clideoinquonon habitat,non videlur Multo petuam ; sed erit visio deitalis, secundum quam se
enini intcrius aniniam inhaldlal Deus, quam anima ipsa Trinitas ila videndam prajbebitjustis, utilladi-
iohabital corpu? qooniam crealor spiriUis illo est,
;
vinitalisindosincns visio, ipsasilbcaiitudinisindcQ-
iste crcalua. In tanlum ergo habol qu;clibcl sancli ciens plcnitudo. Inde enim sunl beiili mundoconle^
hominis anima illius sumiui Oei notitiam, in quan- '•'
quoniim ipsi Deum oidebunl [Matlh. v,
tantu ji 8). Iq
tumintern;e visionis acceperitp;ratiam. Undo nescio ergo divinitatem sanctae Tnnitatis videbiraus, in
qnomodo uocipiamus Unigenitum a l"'alre picnum quautum accipicmus {al. capieiiius) dono gratis ut
i;rati;e ct verilatis, si vel illi plcnitudini verilatis ali- videre possimus. Nectamen iii quantum videbimus,
quid pleniludinis grati;e dees.-edicimus, vel illi ple- inlantumipsidiviMit.iticonsubstantialeseiimus..Naa)
nitudini non totam inesse veritatis pleniludi-
firati;^ et corpore videmus mult.i, quae cura nostra carne
nem oestiemmus cum utique in eocertissime Uni-
: non sunt unius ejusdemque naturse. Vident enim
genitus a Palrc plenus agnoscaturgrati;Bet veritatis, oculi nostri lucem, Cum tamen alterius naturae sint
si non solum in ipso unoplena gratia humanitatis, illi, alterius illa. Di.xit quidem beatus Jo;innes Quo- ;
plenaquo divinitatis verilas agnoscatur sed etiara ; 7iiamcum apparuerit, similes ei erimus, quoniam vi-
plenitudo veritatis in seijisa plenitudinem habeat dfbiinus eutn siculi est [l Joan. iii, 2). Similesautem
singularem incorruplionem atque immortalitafem apud homiiies (actus est homo, ut tu per illum qui apud
carnis, ita secundum animam, plenam singulnriter ie [cictusest homo, ficres talis qualis capit Deuin non :
habeatnotitiamdeitatis. Sic estergoChristus plenus enim homo poterat capere Deum ; viderepolerat homo
(a) Ant., in quanlum.
423 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 424
homiiicm, rapere Deum non polerat. Unde non poterat \ aliguibus sanctis quanialibet tupientia ac sanctilate
ca/)erc Deum ? Quia oculum cordis unde caperet non pixsfantihus, ullo modo potest esse communis. Cer-
hahehal. Erat ciyo alujuid intus saucium, et aliquid tumestitaquesanctorumPatrumscntentiamScriptu-
foris sanum : corporis oculos habebat sanos, cordis riscojlestibusconvenire.quaemanitestissime proles-
haheliat muci s. Factus est ille liomo ad corporisocu- tantur, et divinilus inspiratae pioclamant nobis, id
lum, ut crjdens in eum qui videri corporuliier potuit, cst oinnibus adoptivis, pirtem cognoscendae atque
curareris ad eum ipsum videndum, quem spiritaliter capiendaedivinitatis, proutvoluntasdonaveritlargi-
videre nnn poleras. Ilis verbis ostendil beatus Augu- toris. infundi per gratiam Ghrislo vero, id est ani-
;
stinus in spiritalibiis rebiis hoc esse capere quod vi- moj ejus, plenam totius divinitalis inesse notitiam.
dere, neque aiiud esso videre quatn intelligere, nec QU;ESTI0 QUARTA.
iatelligere aliud esse quam nosse. Hinc est quod in
3.5. Quartam deindequaestionem seriestonrum sic
libro de Praesentia Dei (Episl. ad Dardanum alias 57,
continetlitterarum. Vnum, inquis, rcgnum Palns et,
nunc 187), cum soli Filio dat pleniai divinitatis ca-
Filii, et Spiritus sancti rredimus et fatemur, simul eos
pacitatem, plenam riivinitalis ostendit incsse
soli
dominari creaturis omnibus sentientes. Quare crgo in
notitiam.ln momoraloquippelibrohis utiturverbis:
oralionihus sacerdolum, « Per Jesum C-rislumFilium
« Deus igitur ubique praesens est, et ubiquo totus B
tuum Uo minnm nostrum, quitecum vivit et regnat in
praesens, nec ubique habitans, sed in templo suo,
unilate Spirifus sancfi, » per univer.^ns pene Africae
cui pcrgritiam benignus est et propitius. Capitur
regiones calholica dicere ronsuevit, Ecclesia, lanquam
aulem habitans, ab aliis amplius, el ab aliis mi- solus Filius cum Patre possideat regnum, in unitate
nu3. De ipso vero capile noslro Apostolus ait Quo- :
scilicft Spirilus sancti, ul regnnntcs adunare, nonsi-
niam in ipro habital omnis pleniludo divinttatis cor- mul regnare Spiriius snnctus intimelurl
poraliler (Coloss. ii, 9) » Attende, quaeso,in hisver-
bisbeali Augustinidiscretionemcapitismembrorum-
258 RESP0N910.
que 257 certissimam. Abillisenim quibusad men- 36. D'cara simpliciter de hoc sermone quodsen-
suram dat Deus Spiritum, capitur habitans, ab aliis tio. Quotiense.xinde cogitavi, nihil ibialiud rnajores
anipiius, ab aliis minus. Quid est autom capi nisi in- noslros.quam veritalpmcontramultas hsrpses
fidei
quo cognoscitur. illi ergo in quo habital oiimis ple- quipprj.ropriumsanguinemsemcliniroivitin sancta,
niludo divinilatis, non polesl ipsiud plcnitudinis nonntiqup maiiuractapxpm|>lariaverorum(a}(//r6r.
i.x, 24). sed in ipsum ccelum, ubi est in dcxtera Dei,
plenanoninessenotitia.Indeestquod beatusAugusti-
nusineodpmlibro(//>if/em) paulo poslhaecilicil : Quid et inlirpellat pro nobis. Iioc in eo pontilicatus ofti-
quamvis divinitas hahilet, non tumen, sicut in rapile ^^^^ ho.stiam laudis atque oralionis (ifrerimus, quia
quol esl Christiis, omni^ plenituilo divmitatis ? ynmrt P*"" cjus inorlem reconciliati sumus cum inimicies-
in nostro corpore mest sensiis sinijulis membris, scd semus.Pcripsum eiiiin qui pro nobishoslia dignalus
non tanlus quanlus in capi'e, uhi prorsus omnis est ^st C\er\, potest in consppctu Oei noslra hoslia ac-
ouinque parlitus. Ibi cnim est visus, et auditus, ct ol- ceptabilis inveniri Prnpterea nos beutus l'etrusad-
farlu^, et f)U</u«, et tartus In c.vtrris ntilem solus est ^ fnonpt, dicpns : El vos tanquam lapides vivi a'difica-
tnclu*. .in etiam prxlrr hoc, quodtanquam in lcmplo, mini in domum spirilalrm, in sacerdotium .sanrlum,
in illo corpore habitat omnis plcniludo divinilatis, est of]crentesspirilales hostias. accepiabilesDeo Per Jesum
altud quod inlersit inter illud cafiut cl cujuslihel ntem- Christum (l Peir. i\, 5). Hac igitur ralione dicimus
hr: r.Trrllenliam ? / .s/ plnnr, quod sini/ulnri quadnm Dpo Patri Pcr Jrsum Chrislum Doininum noslrum.
SHsreptionc, homiais illiu"una factit csl pcrsoiia cum Nam bcnc nosti nonnunqunm dici : Pcr Sarcniolcm
Verho. Denullo enim xunctorum dici potuit, aul potesl, aHrrnum Filium tuum Dominum noslrnm Jesum Chri-
uul poteril Verbum caro laclum est [Jotn. i, 14).
: stum. Cuin ergo aacerdotis tit mentio, quid aliud
Snllus snncloram qwilihelprae^tanlin iirnli.r Ihiigmiii quaiii inysteriumdominicT' Inoiinialionisoslcndilur,
noiwii nrrcpit ul quod e.<l ipsum Dci Verhnin anle
; (1110 \)i\ Kilius. cuiii in forma Uiii esset, seinetipsum
i3trula, hoc snnul cum assumpto homine dicerelur, exiiianivit,formamservi accipiens; secundum quam
Sinyularis ergo est il'a susccptin, ncccum hominibus se humiliavil, factua otipdiena usque ad mortem ;
<a) Mc lu». Tiiu. et Aut., coulormiler texlui apostolico ; ulii codd., verilatis.
At: KIMSTOLA X!V. 4iA
DiMiH 1'itlri, i|(iu iii Hiiniiiluiliiioiii liDiiiinuiii ili^iiii- tor ufllriiial, (llcomi : Bitote enji» itnitaloirf Ufi, »irut
liia i>iil llori. l|iM) Hiituiii Ho luiiiDroiii lccil, (|uuiiilo iHii i(/n,i,iimi ; el timfjuliili' iu ililrclit>ini,itiul el ^'/iri-
itoiii(^li|>Muiii oxiimnivit, foriiiatii Horvi uocipitina. itui dilrxit tu)i, et olitulil mnrttfituitipro tiohii ohla'
tuinon iiliu (itl. alitiil) oul cxinunilio (|uuiii lortua) V, 1). (Jiii iilii|iio vcruiii lioniiuiii iioii o(r«rr<
^onilua DouH, oul ouiii Patro lioaliuB oirorlmin.for- doHdiHcipulia huIb oHlondil.el cnntrvctondom obtu-
iiuuii Horvi aiJoi|)ionH, Macoidda (!hI rucluH, |iori|uoiii lit, dicont; /'(i//i(i/<' et
: vidrtr ijuiii sfiintui arnem el i
liosliuin vivu:n,Haiictiim,l)c(i placonlciii olVorro poa- ossa tioii habct, suut tnc videlis haUre (Luc. xxiv, -VJ).
Chrialufl [iro nobia raclus hoHtiu noii luiaHol : in (luo ;I8. llinc oliam (1(1(>8 noHtro didcorniturab Euty-
l|)suiiaUira noslri ^onoria, voru oat hoaliu HululuriH. .. ch>'ti»prr(>r(' ; (|ui lirct inrarnfttiiin Vi-rbum ncgaro
IJl oiiiiu ipHi'lInig(MiilnH,(jui voruH nuturalilor I>ouh unn uiKlonl.ipHain laiiicn Vcrbi carncin cutn non fa-
osl, vcnirt licrot (U sncorilon, in pcrsoiia liiviiiilatia lcUur Hiiiupiuni(locarno VirginiH, inj/sloriuni auiiimi
auju, non liuinanilatianoslriBporHonumdignutuH fal prorauH ovacuut Sacor^iotia. Cui Apoalolusilla^jiiom
uccipoie, 8od nalurain. Si cniiii nalurain hoininia i<uporiu8posui3entcntiuc(>ntradicil:0m»ii.«(in(iuien8)
ouiii porsoiiu simiil accopissi-t in illo IncarimlioniH pontifrx e.r hotui'iilius assiwiplus, pro hominibus con-
duabus naluris
in.vylori'),iion iiloiu uiuiHCIiri.slus in sliluitur in his qii:r siiul ud Deum [llclr. v, 1). Kt
osaot Dcus et homo, sod in duubus personia ullor ps- ulio loco .• Nusqtiain enim nnrtelo^ apiirehendit, sed
90l Dous, ot ullcr homo, Sod iilco unua cst 259 scmcn Abrahpe apprehendit . (Jnde dchuit per nmnia
Chrislus, vorus Doi ot hominis Kilius,(|ui!i illc iini- fralrihussimildii, ul inisericors ftercl,^%Oel ftdclis
gonilus Douiinus,(]ui pcrsoiuuu propriaiubciupcrlia- poiiUjcx ad Dcum, ul repropiliaret delicla populi
buit,in ipsaiu pcrsonuin suaiu veritalemnalura)ecr- (llcbr. II, 10). Hoc itajue sermone quo per Jesum
vilis ucccpit.Proindo Christus insepurubilis perma- Christum nns ostondimus noetras orationcsofTerr.',
nol, (luia cuiu altcra sil in eo nuliira divinilutis, ul- vera (idesomni crrori renililur, ((ui in Clirislo vor:-
lera voro aalura sorvilis, in uno lameu eodemque talcm luimani corporisnonfatetur.Sed quiaChrislus
Christo illapcrsona divinilalisajternic.ipsacst eliam non solum verus homo, scd et verus est naturaliter
huinanilatis assuiupta}. Propterea ideni atque unus Dcus, et uiius cum Palre et Spirilu sancto Deus,
est Christus.quem et paulo minoreni ab angtdis os- digne dicimusDeo Patri : qui lccumvivitct rrgn(it,\n
lendit acceplio Ibrma} scrvilis, etajqualem Patri de- illaulique unilatenaturali quam oslendens.ait: Ego
moiistratunitas naluralis.In quo sacr.imcnto sicof- ct Paler unuin suinua (Jonn. x, 30). Ubi similiter
fenderuntAriani,ul attendentesineooflicium sacfr- fides nosfra. non solum ab Arii et Sabellii. verum
dotis,noi!cnl(rt)celsiludinem suscipore deilalis.Inde eliam a Nestorii errore discernilor : in ipso nuipi e
est quitd oliam >ic dicunt : Gloria Palri i>er Filiiim, unitalis voc;>bulo sicut P..trisot Filiidivcrsacogno-
ut nolintdicere,G/on'ii Pairi cl Filio. Quoaiam erj;o scitur none&sesnbstantia.itocum dicimus, (/ui/ecum
sunt ha^relici qui Filium cuiii Palre unius deitatis unanon esse
vivit <?fre(;Har,ostenditurPatriset Filii
e-senoncredunt(/)),ilemsuntaliiqui veritalemcarnis persona.Apparet etiam ffilernum Sacerdotem ipsum
in DoiFilio nogaro non mPtuant;hunc locuiu con- verumFiliuin csse.qui cum DeoPulre regni.'.tin uni-
grueatqueulililerPalrcssanctissimi posuorunt.Nam tate nalur.o. Cum vcro in unitale Spinlus sandidi-
cum nos oslendimus per aeternum SacerdotemDo- cimus.unam naturam Spiritus sancti cum Patre Fi-
minum Christura nostrasorationes olferri^veram in lioquemonstramus.Unitasautem natura;quid aliud
cocarnemnoslrigcnerisconlitemur;secundum illud qnaiuTrinilatem unumDeum,et exhoc unum osten-
quod Apostolus dicit Oinnis eniinponlifex ex liomi- ^
:
jjt et regnum ? Diversilas quippe naturaj polest in
nibus assutnptus.pro Itominibusconslituilur in his qux regno diversitatem potestatisostendere. Ubi autem
sunt ad Deum, ul offeratdona (c) et sacriftcia pro pec- regni naturalisest unitas, unarcgnandi permsnetet
calis (Ucbr. v, 1). Cum vero dicimus Ftlium luum, potestas: inilloautem reiinoilli diversitatem. potes-
et adjiciraup.qiHj lccum vioitet regnal in unilateSpi- tatis haberepossunt,quibus ipsa potestas tribuitur
rilus saiicli,\Ui\m utique uniiatemcommenioramus, ex graiia,non suppetit ex natura. Non eetautem di-
quam naturaliter habet Pater et Filius et Spiritus versitas,sedunilaspotestatisinTrini'ate.quaBipsam
sanctus : ubi oslendiluridemipseChristuspronobis polestatpmunicuiquesecundumsuamtribuitvolua-
sacerdotali Cunctus olficio, cui naturalis est unitas talem, quia naturalera habet inefTabiliter unitatem.
cum Patre et Spiritu sancto. Vide, quaeso, quantiex Vide aulem quid beatus Augustinus in libro sexto
hocconvincantur haeretici.Principaliter enimnostra (Cap. v) de Trinitate sentiat deSpiritu sancto,
ubi
fldes a Manicboiorum errore discernitur, cura per dicens : Ergo xqualis est Patri Filius, et est unius
Patrol. LXV. 14
427 S. FULGENTII EPISCOPI HUSPENSIS 42$
ejusdem suhstnntix, continuo sDbjunxit. Qiinpropter A. luerunt, ut non duoscaliccs aDomino datoa assere-
Spirifua siindus in endem unitale aubstanlisp xqua- reat,sed'potius per anlicipationem dictum esse fir-
Itiate consistd (al. subiistii). Sive enim sil unitas marent ; cajterum unum
esse calicem qui et antea
amborum, sive sanctitas, sive caritas, sive ideo uni- dividendus.et posteabibenduscommemoraturdatus
tas quia caritas, etideo earitas quia sanciitas,mani- esse discipulis.Quidam verosecundodatumcalicem
festum est jfuod non aliquis duorum est quo uterque firmant.Spd sive hoc, sive ilhid quisquesenliat.talis
conjungitur, quo yenilus a gignente diligatur, gene- e?t uterquesensus,ut avera fidenullatenusinvenia-
rntoremque suumdilignt ; sintque non patticipntione, tur extraneus. Hi vero qui secundum (al. secundo)
sed essentin sun ; neque dono snperioris alicujus, sed datumexistimantcalicem, hoc factum in significa-
suo proprio, servantes unitatem Spirilus vinculo pa- tione dixerunt : alii asserenles quod in primo ca-
cis. Ei paulo posl (Ibidem) : Spiritus ergo sanctus lice suara, in secundo vero fidelium suorum Domi-
commune aliquid cst Patriset Filii, qui Iquid illudpst nus praefiguraverit passionein. Alii vero dixprunt
al ipsn communio cousubstantialis et cowterna. Quse in ulroque calice iilud oslendi, quod in veleri Tes-
si amici/ia couvcnienter dici polest, dicalur ; sed ap- tuinenlo prascpptum est (Exod. xii, 5 Pium. ix, 11), ;
tius diciturcaritas. Et hxc quoque substantia, quia ut qui Pa-cha primi mensi«< agnum comedendo
Deus subslantia et Deus caritas (I Joan. iv, 16), si- g non egerit, in secundo mense in haedi comestione
cut scriptum est. Ilem alio loco ejusdem libri (Eo- peragat. Videtur autem hic mibi etiam aliud quod-
dem cap. 5) dicit : .Equalis estigitur etinm Spiritus dam congruum christianae fidei reperiri mysterium,
sanctus ; et si xqualis, in omnibus sequalis propler ut in utroquecalice utrumque intelligi debeatTes-
summam simplirita lem quae in illa substantia est. Et tamentum. Praesertim quia hoc nobis sic ipsa de-
ideo non amplius quam triasunt : unusdiligcns eum nionstravit Veritas, ut nulla remanerel quaprenti-
qui de illo est, et unus drUqens eum de quo c.s/, et bus dilficultas nam ipse Dominus calicem quem
:
nec soium commune aliquid eorum, sed etiam iibus autem e?«, accepii Jesus panpm ; el benedixil,
tia, et ex hoc unum 261 regnum, et in eodem Ilic 262 enim sanguis meus Novi Teslamenti, qui pro
uno regno una Trinitatia potestas, unaque majes- multiseflundefur in remissionem peccatortim [Mallh.
tas a fidelibus agnoscatur ; ne putetur aut Fiiius, XXVI, 26). Marrus vero mysterium Doutinici panis el
aut Spiritus sanrtus secundum divinam naturam calicis cxplicaturus,ha?c ait : El manducanl ibus{n)il-
ita cumPalre regnare, quemadmodum cum potiore lis,acce/ajesus panem ; el benedicens frcgit, ci dcdit
regnat inri-rior ; sed illa unitas Spirilus sancti, eis, et ait : Sumite, Hoc cst corpus mium. FJ accepto
quae est communio regnoPiitris et Filii, dum illo calice, gratins ogens, dedil eis, cl biberunt cx illo
unitatem divinitatis monstrat, unam esse regnan- omnes.Etnilcis Hic est.^niiguis mcus yoviTcsfamctiti,
:
di aslernitatem, unam potestalem, unam majcsta- quipro muliis etjundilur [al. el]undelur][Marc. iv,
tcm, unamque dominationem summas Trinitatis 22). Lucae vero, quem secundo certum est calicem
edoceat. nominasse, bis invenitur verbis ordinataatque ex-
QUJ^PTIO OIINTA. plicata narralio : / / acccpio calice gnitias rgit. et
30. Quintam vero, idest novis^imam.conlinet his dixil : Accipitcct diviitile inler vos. Dico cnim robis
verbis epislola qua;stionem. quod Lucas Quid sit quod non bibam de generatwne vdis donec rcgnum Dei
evangelista cfenam Domini narraturus, priuscum dicit vcniat. Et accepto panc gratins cgil, et frrgif,c/ dedil
caticem arcejiisse, et discipulis (lividendum inlcr .^e U eis,dirrns: IJnr cst corpns mcum. quod pro vobis da-
continuo Iradidisse ; cltum dcinde accepto panc di.vis- tur : hocfnciie in meam commcmoralioitcm. Similiicr
se Uoc est corpus meum
: " » et acceplo similiier ; ct ralicem postquam ca'navit,direns : Hiccalix Novuin
postquam cmnnvil calice,lunc dixisse : • Uic calix No- Testamcntum est in sanguine meo,quipro vobisfundi-
vum Testnmentum cst in snngumc meo, qtti pro vohis iur [ai. It:ndeiur] (Luc.xxu, 17). Hinc pstquod etiam
lundilur[n\,efJundritir](Luc. xxii, H sqq.]. » Ista vero bpalus Panlus commpmorans sarrati.«aimum illius
qu«<.slionepropo8ita»ulijungisntdici?;.\un(/m(/u»u« ca^nn?myslorium, non aliud caiicem quain Novuin a
calix secundn estdaius, an ulius prius, alius poslea} Domino nuncupatum insinuat Testamentum. Intcr
etsi ifa est, inqiiis, ad cujus rci siicrnmentum prrtinet nlia namciue eic dicif Ego enim nccepi o Domino :
itle dc qun innx>mr ra^tcri qni scripscriint rvangrlira quod ci Irndidi volii^. qunninm Dnminus Jcsusin qua
(al.,ulsupra in epiHl.Ferrandi, Eva>igrlira)faruerunt'? voctc tradi batw,arcepitpiinrm,ct graliasngrns fiegit,
RESPONMO. et di.rit : Hoc cst corpus meum pro vobis(b) ; hoc facite
40. Hunc Bvangclii locum quidamsicintelligi vo- inmeam commemorationem.Simililer el calicemposl-
1/14(1»» ctfiiavit, diiriix.llii' nili.v Noftim '1'ctttimrnlum \ litiiiiarid milijirrrflt.ol ii% iridrriilliilA vlrtutoin,|ir«-
iwl in iiii'0 mvmniiw.Uor fiirili', inioiirsiiiiii/u« (iihnlis valciilo Mpirilali») Krali/f iiiiinnr'' -' - ' ' "
ci[uiliH (]iiiintiiiii jnctiis cst la[ii(liH, itiorittiruH [iro licatuH l'otru9 ait:OH» jirrrotum non fecil,nrc inven-
pcccuti» lioiiiiMiMi), liumaiia' ([Uio iMliriiiilatiH vc- liis rsl (Idlus in ore rjus{l l'rtr.i\, 'J*2). Proindo, (|iiia
rucitor in soipso tlomtmatruvit alVeclum; el ut i\o poccatum non fccit, diversum vnluntatcm a Patria
sporationcm ab inlirmioribiis(*i/. inrorioribua)inen- voluntulo non hubuit;et (]uia non cst inventus dolua
bris (lit:;narcturaiit'crro,i|)sii virtii.^^iua" noistrum ca- in orc PJU3,oxuir(;(-tu vero iMlirmitntis hiimanm.vcra
put cssc voluit, tlicoro umore non ost dodi- iliviiio vcrba non ainbigitur prolulissc. Quamvis if^ilur in
ojus ha>c psse tostalur : mino pro omitihus nux relrihuit mihi Culiccm salu-
l*afer mi, si jiossitile cst,
Iranseat a me calix iste {MaiUi. xxvi, 3i)). Marcus taris accipiam,el nomen Domini invocabo {Psal.cxv,
voro,uloslcndercl quid in illo culico inlclligere de 3):ubi oslcndenscaliceraislum non aliud quam mor-
bercmus, ait Et cum proressissct *i63 paululum,
: ^ tom esse sanrtorum.continuo snbJunxit:Pr<?riosain
procidit supcr terram.et uravit,ttt,si firri pnssct,trans- conspectu Domini mors sanctorum), accipiturin no-
iret ab eo fiora {Maoc. niv, 3.j). Quam hic horam mine calicis etiam perfecta gratia caritatis.quavir-
putamusasanctoevan};;clistasignificatam,hisiillum tus pro Christi nomine suscipipndrc infunditnrpaa-
do qua Doininus ait:.Y<)»</»;« veiiit liora mea {Joan. sionis;ita nt etiamsi opportunitas 2C 1 desit qua
ii,'i);el Et nemo
do qua Joanncs evangclisla dicit : <iuis(]ue pro Christosubeal pasMonem,virtu9iHmen
misil in ruin mdiius. (juiancclum vtnerat liora ejus tanta insit cordi dono divini mtineris,ut iiihil pi de-
(A)<iH.vii,30)?Hora Uliquc non coactili;e morlis, scd sit ad tolerandam poenam^adcontemnendam vitam,
LriuMiphalein murtem susciperet.ct solvens dolores illo loco bene inlelligitur ubi dicitur in psalmo El :
exstitisset, sicut jam dixerat per Prophetam : Ero 5)!pr;emisit autem:///'pm(7ua.s/i in oleo capul meum.
mors tun,o mors; ero morsus tuus, inferne \Ose. x ii, Quid autem debemusintelligereimpingualuminoleo
horam in orationca Doniino c.Hlicis(/')no-
li).IIanc caput,nisi mentemdnnosancli Spiritu> roboratam?
mine nuncuputam bealusevangelista subscquenter Oleienim hujusprsciarapinguedo.spiritalisestgra-
ostendit,ejusdem Pomini oratione subjecta,qua di- D inseparabilisrortitudo.quasancta cbrielas pene-
tiie
cit:.l/;/)(i, Pater, omnia tihi possibilia sunl ; Iransfer tralibus cordis infunditur,ut omnis affectio carnis
caliccm hunc a me {Marc. xiv, 30). Nempe manife- ohlivioni tradita superetur. Hac ebrietate repletos
Btum est hoc ab eo hora,
fuisso orare ut transiret animus discit gaudere semper in Domino, et con-
quod erat dicere ut calix transferretur ab eo.Uhi,ut temptni deputare quidquid diligebat in mundo;hanc
dixi,caput nostruminse meiTibrorum suorum susce- ebrietatem bibemusdum accepto Spiritusancto.per
ptam deraonstravitinfirmitatom.quibus sedaturnm fpclflecaritatisquffiforas mittit timorem gratiam pos-
noverat patiendi virtutem, iil docerot non ex hoc sidebimus.HincestquodbeatusAnibr osiusinhymno
evacuandunraeritumpassioiiis^si homini proChristi matutino,hujus nospostularegratiaraebretatisedo-
fideet caritate passuro,promptum spirilum quatere cuit,dum dicimus:L^'t bibamus sobrium ebrietalem
nitereturex inrirmitate carnis vi^niens trepidatio vo- Spiritus {Fcr. 2 nd loude.^).
luntatis,sed potiusdivinaevoluntati seipsavoluntas 43. In aliis itaque locis potest alio quolibet modo
(n) In aliig, non vi^ iit bibam illum ? {b)knt.,Hanc horamaDomino in rahone calicis.
431 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 432
8ui et sanguinis dedit, quod ad salulem fideliucn instruit,dicens:/Vemo »'0.< judiret in ciho,aut in potu,
oportebat institui : comedit pascha Judaeorum quo aulin parle dici festi.aut ncomenin\aut sabbatorum,
promissuseslChristus.ulveniretad pascha nostrura quinsunt umbra, fulurorum,corpus aulem Christi (Co-
quo immolatus est Christus.Denique atlcnde q"'d_ loss.,1, li>). Nam et sacramentum circumcisionis ex-
eumdiscipulisdixisseLucasevangelista commemo- ponen3 aiit:Vid>te ne quisvos decipiat per philo.tophiam
rat.Sic enim cum facta
ait: El exset hora, discubuil, et inanem jallaciam,secundum traditionem hominum,
el duoderim ayosloli cum eo ; el ait ilLis : Desiderio secundum elementa mundi,et non secundum Christum;
desideravi hoc paseha manducare vobiscum anlequam quia in ipso hubitat omnis pletiiludo dxvinilaliscorpo-
paliarfLuc.xxu, 14) M-mducavit ergo pasciia quo raliter,et estis inillo repleti qui esl caputomnisprin-
passurus signilicabatur.antequam pro nobisvolun- opatus et potesfutis,ia quo et circumcisi estis circum-
tarie paterelur.Kst autem etiam in ipsis dominicis non manufacla in exspolalione corponscarnis
ci.sione
sermonibus aliquid quod attentius esl a fidelibus sed incircumcisione Christi,consepulti etin bnplismo
agnoscendum, in quo utriusque Testamenti potest (Co/oss. II, 8- 12). Haec et his similia et accepit Eccle-
apparare discretio. Beaius enim Lucas de calice sia sapicnter.et diviiiii:accipiondo, credit a Deo in
quem primitus nominavit, ita dicit:Et «ccc/i^o co/ic<?, veritate promissa;ilividendo, cognoscit ab ipso Deo
gralias egil et dixil:Accipite it dividite inter vos ; de in veritate jam reddita;nec in figuris exspectatim-
pane vero et cnlice postea loqupns ait : El accepto plenda, sed in veritate retentat impleta. Scit enira
punegratias egil, et fregit, et dedit eis dicfns : Hoc sancta Ecclesia fidelem Deura in verbis suis,et san-
est meum quod pro v<d>is dalur hoc facile in ctum iti omnibus operibus suis:unde sicutinVctori
corpus ;
meam commemoralionem. Similiter et calicem post- C Testamento fidelia verba Dei promittentis intelligit
quam cceunvit, dice/ts:Hic calix Novum Testamenlum sic in Testamento Novo sancta opora Deiquod pro-
est in sanguiue meo qui pro vobis (unditur (Luc.xxi, raiscratreddenlis agnoscit.Quaidam eniin promittc-
17-10). Non mihividotur inaniter hicabipsa Dei sa- lisDeiverba luoriint sacramenta VeterisTostamciiti
pientia verborum qua?dam facta discrolio;quando- quibus nobis promitlebatur Christus quae verba :
quidemprimum caiicem sic accipiendum dedit, ut transierunt.ex quo illis quibus promiltel)aturinve-
praeciperet dividendum.dicens : Acctpite,et dividiie niturexhibitus.Ideo inipsosacriliciocorporisChristi
inter vos; quod in co calice quem cum pane dedit, a gratiarumactione incipimus,utChri>»tum noti din-
omninonon enim corpussuumsanguinem-
dixit:ibi dum.sed datiim nobis in verilate monsticmus;et in
que coinmendat,eieumdemcalicem novum 265 in- eo quod gratiasagiiiius Deo in oi)lalionecorpori8 ct
sanguine suo asserit Testamentum^dicens:///^ calix sanguinis Christi.cognoscaiiuis non adhuc occiden-
Novum Testamentum esl insanguinemco qui provobis dum Christum pro noslris 2fi6 imquitatibu^, sed
funfIitur;n{i\\.\\cro fit mcntioraiicisdividendi.quod occi8um;nec redimendos nos lilo sanguine. sed re-
in aliis quoqu^ duobusevangelistis.Matthffinscilicol demptos. Vera est enim beati Pelri praedicalio. di-
et Marco,similiter invenitur, sicuteorum dictasu- ccntis Non enim corruplibilibus nrgenlo vrl auro
:
perius a nobis posita evidenler ostendunt.Ilunr ita- [) redempti eslis de vana cjstra conver.iatiiine paterna:
que oalicem.in quo vetiis infinuari diximiis Testa- lr(idilionis,scd pretioso siinquiue quasi Agni inconta-
inenturii,id<'oDominu3 accipiondum dividendumqiie miuatiet immacntati Chn.sii (I Pctr. i, 18).
mandavil, ut aposloli dano sapientife cocieslis in- 45 Dividil ergo saacta Krclesia liguras a veritate,
8trucli,!<ic scriptiiramVeteris Toslamenli reverenter umbras acorpore:quod eam sancti apostoli docue-
acciporonl, ul in ipsis praf>copti8 quid agondum runt.quidividendiiminter so illum calicemaDomino
quidveomillendumessetarceptodiscretionisspiritu saliibriter acreperunl Hnjua uulcm calicis idco divi-
cognovissenl.Hoc enim est recte dividere, utunus- sinnein Dominus discipulia dedit,<|ui*i ipsisdocenti-
quisqiie noveril "pro conjrruentia temporia quiJ bus sancta Ecclesiacognilionem hujus dlvisionisac-
(imilloro, doboat.quid teiiere. copit.I)icit autem ut intor se dividant, iil esf. ut in
4'i llinc est qiind rHutissiniodivisionisnrdine F)c- unit.ilo spiritus ot vinrulo paris.sacramentH Tosta-
closiH Dei »ivi.(|un>o8l roliiiniiaetfiriiiainontum ve- menli Novi sHrrameiilnriim veterumcessatione dis-
rilHiisf/ Tim iii, 1.5). leinpora venluri Christi ve- lingUfint:quod in calicc Tostamenli Novi nnn prae-
nientisqac discernit ; et omissis sacrinciis qiiihus cipit ab apostolisflcri.In NovoeDimTestamcntonon
4:):i KIMSTOI.A XIV. 434
niUu ruiiniiU)riiiii(liviMi(),H(fi| (|<)iiiiriiiM,i|Uin unii iii A "l •|uia uuiu humillat Hii[inritiim hunc
Jiidmuin, et
lioiiiiiiiiiii liKnilliklit.Hnd iii Hitnoli Hpirltiia poleHtnlo 0Xitllul nonlllnntntn KnniiliMii, inrlmavU ex hoe in
OonHiHlll,/iM>(.Ui'»r,ir'Mim yrnttiinnn tH<it,iilemnutfm \tunc,\i\ oHta Ju(ii«ico pupulu inKnnlileiri popnlurn.
Sitirilus.t^t itivisioni'» miinidnlioiiinn nunt.utein uu- Ould iiicliiiiivit ? l,''^iMn;nl iili<|iiatus nnt indo •piri-
tem Dominus ;ilii'tsioiirs opeiulionuin sunt, utemvero lullH iiili'llniMuii;r/frH»;i/ii»H/'« ^ -• nnn f%t nrina-
DtUia, f/iti opfi itlur oinuiii i>i omnihus (I llor, x\i, 4). nf7ii,i|nifi o.iiiini Hiirruninniii <
< «piid JiKlmoa
iiKio iiHt (|uoil oiiin nlii (litlur por Hpirltiiiii nuriiio riMiiiiiiH(M uiii.»Kx liiHdictin boitl Auguntiuinrliilror
||llpi(Mlli't), lllii lllltcill HIMIIIO HoilMlli'1) HC(MII|(llllll piilnro ot i-aliciM Intolloulnrn, i|uo poMiit in veritate
ouiinliMn HpiritiKii, itll(U-i liilort iii cuiloiii Spintu, Hpirititlh inyHtorii iliviHio f.ncin viin ;
rl :
»lil ^'rjiliii Hitiiilitliiiii iii uiiD Spirilii, ol ('iRlcrii i|uiu Hir. tuiiion nt noii iduo vclil alii|ulH <
irn
nposlolioun aornio (Minli^xnit, non lioininiliuH ilivi- VutuH ui)jictiri>,(]uiu vidi>t(>JnMiiHcrurnenta ceanante.
dondii (liiiiliir ;h(>i1 lia>u uniniu opiiralur unuHidi>ni- Sic oniin dcliut cuni vonurntiono toni^ri TcHtamen-
(luo SpirituH, diviilons proprin hin^iiliH proutvull. Inm N"vum,ut nonHit'l'oHtaiM(inium V(luHalii|i)at«-
Ilaiic ilivisioii(>iii i|tiitiii iion liotiiiiiiliUH doilil, Hod nuH rulin(|nen(iuiii: (|U(id miiIii videtiir huIj norninc
sibi lantuiu Trin<tns roHcrvuvit, hIIu Incu boaluH aniici nnli(]iiiet novi in libroKuclesiustlcocommen-
AposloliiH oHtondonH.ndinonut non plttssafiere ijuam n ditri, ub: dicitur :iV« liereliniiuai amicum itnti-iuum,
oportct saofrc, srd ,<<(/)mf ad solirielulcin; uiitrui- noi<us t'nim tion rnt similis Hli{t'.itli. ix,l4'. Ilanc
quc sicut Deus divtsil mensuroin fidci (liom. .\ii,:i). dieaiiniiiludiniMii (juiu chI in HucrumontiHutriuHfjue
Kt quiuuna (^sldivisioPntriael Kilii ol Spiritus nan- ToHlaiiionti,ptir8anctuin llioremiumdivinuH nermo
cti, iileo ChriHlus, (jui ost Doi aapiontia,in Provor- proinunlianH ail : Ecce ilies veniunl, dic.il Dominut,
biia dicil : In itiucnhus juslitij- incedo.rt inlcr me- et conaumvuiho snper ilomum Israel el sujier domum
dias scmitas irquilalis convcrsor, ul diviilam diliijen- Juiia Teslamcnlum yovum, non secumlum Testamen-
iibus me subsitintiam, et Ihesauros eurum iinpteam tumquod fcci cuin palnhui eorum {Jer.xxw, .11). In
bonis (l*rflv. vi i, 'JO). eo aulem invenitur Testumentum Novum, non se-
A(\.Utorquo orgo carLV npostolis a Dotnino d.ilur, cundiitn Teslumoiilum VoIms aDominoconsumma-
non tatnon divid^Mulus ulcrquo proicipilur illiiis : tnm.in (juo el pr.cceploruiii iierleclionem Dominus
enim nccossMria luit divisio, in quoorul tomporuni dcdit, et remolia vcteribus sacramentis.diasimilia
considerandudiscretio.Iiido est quodinTestatnonto 9ucramenta revelataa veritatia instiluil:ac sic quod
Vetori suiTamenlu quiedam illo teinpore in figuris in Volere promisit, tn Novo perfecit. Proinde quo-
rito cclcbrfilucogno>cimus,ot vciieranteruccipimus; niam sacrameiitorutnNovi Testamenti lunc veresa-
qu.etanion non oodoni qiiocelobrubanturordine cele- lubris ac suavis potestessecogiiilio^si insacnimen-
bramusjqiiia dividentes tempuspromissionia a tem- tis VeterisTeslameniicognosoalur vera prscessiaae
pore redditJB veriiatis, ea Sacramenta nunc nobisa promissio, proplerea cum Scriptura dixisaet : Ne
Chris*to tradilaretincmus.quibus Christum non pas- dcrelimiuas amicum anliquum,novus enimnonerit si-
suruin,sed passuii;pronobisagnoscimusettencnius, milisilli, Vinum novum amicus
continuo snbjecit :
Nomino vero calicis etiam Vetus debero accipi Te- novus:vetereicat,et cum suavitatc bibes illud{Eccli.ix,
stamentum, non nostra prapsumptione,sed palerna 15).Quid est,i'<;/^r«cuf,ni3i ut in Vetere Teslamento
traditione monstranuis.SanclusquippcAugustinus, Novi Teslamenti typus apparoiit ? Tunc ergo cum
in explanatione psalmisopluagesimiquarli.cumad suavitatehoc novumvinutn bibitur.siejussignilica-
illum locum venissetubi dictutn esiiQuia calix in tioatquepromissioinTestamenloVelerecognodcatur.
manu Domini vini meri plenusesl mixto;inclinavit ex 47.II0C vinum novum in corde discipuloruin ve-
hocinillwi; verumlamen fivx ejus non est c.vinanita terescere Dominus fecit, quando illis duobus in
(P.t(i/.Lxxiv,9).interaliasicait:»Calixvinimeriplenus oaslelluni Emmaus pergi^ntibusappropinquans ibat
mixto videiur tiiihi essc lex quae data est Judffiis,et cuin iilis; et cuin ei tanquam ignaro quae de ejus
267 oninis illa scriptura Veteris quod dicitur Te- 268 passione facta fuerant indicassent, tunc ipse
stamenti, ubisunt pondera omnium sententiarum: dixit ad eos stulti et tardi corde ad credendum
:
nam ibi Novum Testatnenlum absconditum latet, D inomuihus qnx locuii suntprofhet»' (Luc. xxiv,25) !
Calix enim in manu Domini, id est in poiestateDo- Nonne cor nostrum ardens erat in nobis dum logue-
mini ; vini meri,'\di est sincerae \e%\i, plenus esl returin via et aperirelnobis Scripturas (Ibid., 32) ?
mixto,\di est cum faece corporalium sacramentorum Hoc denuo Jecit dicens '.Haec sunt verba qux locutus
435 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 436
sum ad vox ciim a^lhuc esscm vobisctm ; quoniamne- A Quanrloq.iidpm ip?a gratia nullafpnnpagnoscitiirni-
ces^e e,'l imyleri vmnia qux fcripia sunt inlege Moijsi, 8idetur :qua3 quandiu non csl in homine,tandiune-
etprophrti.<!,e( Psiilmisde me.Tunc aperuit illissensum cesse esl ut ei aut sermone repugnet, aut opere.
ut intelligercnl Srripturas (Luc. xxiv, /14). Ita fecit Nam sermone repugnat gratiaj Dei ,qui sensum gerit
vinum novum cum suavitate veterescere.dum pro- fidei Christiana3 contrarium;ropngnat autcm oporc.
missiones Novi Tcstamenli inciubilanter ostenditin qui in tnoribus suis Christianii' vila; non relinet in-
lectione Testamenti Veteris apparere: ne sic tenea- stitutum Hocquippe in hornine agitgratia divinitus
tur amicus novu3,ul antiquus relinquatur;quia no- data,ut animuSjdono fidei caritatisque percepto(a/.
vu9 jiermanet fide simiiis.quamvis videatur sncra- sermonem bonum
praBccpto),et proferat, et sludio
menlorura celebratione dissirnilis.Quippeunac^i fi- bon« operationis insistal.Quod fidelibus divinitus
des Novi et Veteris Testamenti.IIaec in antiquispa- dari, beatus et ostendit et poposcit Apostolus di-
tribus credebat proraissa, quae in nobisjam crcdit cens -.Ipse aulem Dominus nosier Jesus Christus, et
impleta. Qua; autom luit in patribus nostris fides Deus et Paler nosier^qui dilexit nos,ct itedil consota-
promissa.ipsain nobisestfidesexhibitajveritatis ini- tionem xternam, spem bonam
et in gratia, exhor-
pleta unde quia indissolubiliter amicus isteanli-
:
tetur corda veifra,et confirmet in
omni opcre bono et
quusnovusque conjungitur.etunussineaiterosalu- g scrmone (II Thess. 11 ^6
17]
briter non tenetur.veteresceredebet vinum novum,
4. A Deo itaque nobis est omnis gratia boni ser-
ut sit fidelibus cum suavitate bibendum.
monis etoperis,a quo nobis etiam ipsiuscogitatio-
269 EPISTOLA XV.
nis bon.-E manifesturn cst sufficientiam triliui : ut
Epiicopi Africani in Sardiniaexsules,Joanni et Vene-
rio. de gratia Dei el hvmano nrbilrio.
discalhomo non in so, sed in Doinino gloriari. l)i-
vinse quippe gratia? bonam cogitationem hominis
Dei gratia plurimum amplectendissanctis fratri-
beatus assignabat Apostolus quando dicebat: f irfu-
busJoANNi presbytero et archimandritae.et VENtuio
ciam aulcn talemhuhcmus perChristum ad Deum.non
diacono,et fidelibusviris.quorum in vestra epistola
quod sujficientes sitnus coyitarc aliquid a nobis^quasi
subscriptio continetur.DATUNUS, FonTUNATus.BoE-
e.v nobis, sed sufficientia noslra ex Deo esl(ll Cor.
THCS, V|CTOR,SCHOLAST1CUS,0»ONT1US, VlNDIClANUS,
VlCTOR, JaNUARIIJS, VlCTORlANUS,PHOTINUS(a),QuOD-
III, 4, 5). quidam gratiam necdum ha-
Proinde,etsi
Domino salulem. bpnfcs, nonse inlellifiunt non habere, illi tamen qui
VULTDEUS, famuli Christi, in
mcDroris affecti^quiapignificastis quosdaui fralres ia arcepcrif [ICor i\,l ?Antc largilntem quippe grntiae
quffistionede gralia Dei ot humano arbitrio non rec- egtin hominequidemliborum arbitrium,8ed non bo-
tum lenero lidei catholico; Iramilcrn, g«».d adversus nnm,(juia non illuminfitum.Proindp.nisi gratia de-
Dei graliairi olcvare velle hunianinrbitrii Iibcrlatem. tiir.lioMim ipsrm nrbilrium nonhabotur.Sic man-
3. Ubi primiim, Hileclissimi fratrcB.dtbctia agno- (|ucestipsuin libcrum huminis arbitriumabBque do-
loro, imo vos 970 non amltigimu? ngnuvisse, nd no gralicB^sicutestocuIussine liice(</).Namctoculii8
hoc (liviniluh' isla permilti.ut hinc divin.Tgratiscvir- al vidondiim laclus ett ; acd nisi lumen accoperil,
lu8 documcnlo poaHitjudir^ii raanifeptiorisintPlligi. iiiHi videbit.Illaautcmest luxvera^l tqua^illuminat
(a) Mb? 8. Crucis, Fontiut. (f) M<»9., (iivinx lcctionis incsse yratiam.
{bj Ita 11..-8. ; at rditi. rrnvi doqmntis verbo. (d) Mss., sinc /Hf?i;>Jt';editi vero, sineluce.
437 KPISTULA XV. ^iin
'
oiwti^tn honiiiiciii frinrnlrm iii huiic innniliiin (Jonn. f^ opfrihnt h,<im,i\\\v w ' •
' ,\,
Kriiliaiii.i^iciit orf<<) oor|i(iriH ocultm Hiiiiipnr in<tiK(U l>tiii, ui iHilli*innhulfmu»',Hi>liii$ ilttO)' >qu0
liiiiiitii (lurtporo, iili|iMiiiii luiiitMi |MiHHil iiilii|iirflrH, JiiRiili nnlviiM rartuH vnt |i<ir 979 ll'tMiii,Kratia con-
Hio ot lil)oro ai'l>ilriii liuiiiiniH niillii itolrnt Krulim ioouIuh oit li iriuriiin <i|i<iruiii f >
it.
Hii!1'ritgiiri i'of;nitui,i)iHi ilotiir i|>HiuH ^ratlni Hpirilu- W. (Jnooirrii, i|uia CArtiiin ohi <•• vniilrf,
(). 1'ruinilo til ito iiHi]um voHlriM lillcriH inilntiHtia, kht <(iioil ul illn ul (tMintiarolur.lrnin JnDla moruil :
i|iiiil hiiliiMl callii)tit'i ilii^iiiiiliM vorilaH ititiiiiiMtiiiM, nnn onirii liiJiiHttiH lJ<'UM,(|ii|inr<Tt iruin '/l«rn in.
oJiiHiliMii r{nilia<,i|iiiiil Hitncloriiiii 1'alruiii cordilniHol vnniMutiMacoo|)it.Jitcot> itai|uo juttillcatuM f^ratiB per
lin^uit)i|iHHili^niitao8l inrunitoro(iij.UixiHliHilui;uo, Krtttiaiii Uoi.ructUH ohI vhb miscricordim pnr initnljl-
({uoil voliid liicontiUuH, (|iioil Kmhii otJucub nociltiiii tatii Kraliuni.fit |)cr i(iHoin miBcricurditorcHl prmpa-
nutlH, Jiiculi por iniHcricordiHin ^ratnitani cli^itnr, raluH nd ^loriain ; h>au v<ro pcr irani jtiHtani Junte
t<]Han autiwii ori^inati |ittccuti) ilotontUH JuHtu Jiidiciu t'Hl prjo|>arattiHud paitia(i):/«i'/uW(i.( oniiii (li/. autPin)
Doioat odio hHliiliiH, itli o contrariu dicunt.in Kmu n noslru ju^titiam [)ei commenliU (ll-td ).Dou« erKo io
est adoptare; neo euin promeritis (c) futurae cujus- ^O. De parvuUs vero iodubitanter tenenda est ca-
quamb';ina3 operationis eleffit,cui seipsum,et tidem, tholic«reirulaveritalis;<iuiaparvulusquibaptizatur,
et bona opera donaturum esse prasscivit. gratuita Dei bonitatc salvatur (/),qui vero sine bap-
S.Inde est quod seinini Abrahae,cujua in Jacob fi- tismatemoritur,propter peccatum originaledarana-
gura praecessit,beatus Apostolus dicit Gratia salvi : tur. Nec aliquo dicendus est Dei beneficio futurae
tadi estis per fidein (Eplies u,S).Ul ostendoret
fidem impietati praereplus,qui absque Justificationisgratia
non aliquibus bonis meritis dari, sed ipsius fidei morluus,impiorum est consortio tleputatus a qua :
dono omne bonum merituin inchoari,ipsamque do- impietate sive parvulus, sive majnris aelatis, solo
(a) Mss.,r/)ia 'de sedirendum dignaia est infundere- (d) Mss.S. Cr., Ipsamque fidem ut oslenderet hoc
(b) Mss., qux singuli proponitis. donuin Dei esse, etc.
Ms., gratis digiuuus est adoplare, non pro me-
(cj (e) Mss., justeque condemnat.
Mss.alii duo, graiia gratis rtign ttus esl
ritis, elc.
(f)
Mss. duo,qua parvulus qui baptizatur gratuita
adoplnre ; nec eum, etc. Hajc autpm vcrba aberant creditur Dei bonitate salvari.Ms.a\ier,quaparvulus....
ab editis.Sed rectior et plenior videturlectio poste- salvatur.
riorum mss.
439 S. FULGENTII ePISCOPI PUSPENSIS 440
Rotn. X, 14)? NoN itaqif. gratia omnibus datur, \ Deus quippe dono bonitalis snlvat.et judicio se-
quandoqiiidf^iTiipsiusgraliffi participes esse non pos • vorifatis obdurat.
sunt. qui liiloies non sunt, nec possunl credere, ad 13.11!ud etianiquod vosdicilis, Deus est enim qui
qiiosinvenilur ipsc fideiauditus minime pcrvenisse. operalurin vobis el velleel operuri, pro bona volun-
Ipsa vero gratia quibuscunque dalur,non aequaliler tale (P/ij7'p.ii, 13); illi aiitem dicunt : Sivolueriiis el
datur, sed <iecundum mensiir-im donntionis Chnsli audienlis me, bona terrae comedctis (Isa. i, 19) : Si
(I phcs.w, 7),et unicuiquesicut Deusdivisit mensu- utruinque sicut oportet aniinus in lide tranquiilus
ram lidei : qui non hoiiiinura personas accipit, tcd acccperit.nulladegratia et lil)eroarhitrio(c)quaestio
omniti operalur unus alque idem Spirilus,dividens j>io- remanebit, Jubet enim Deus homini ut velit, eed
pria singulis, prout i<uU (/ Cor. xii, 11). Deus in homine operatur et velle jubet ut faciat, ;
pria voluntatecucurrerit et claboraverit.salvusesse tremore salufem vestram operamini : Deus est enim
non poterit, digne utrumque tenelur, si ordo rectus qui operatur in vobis et velle et perficere, pro bona
servetur divinae misericordia^et voluntalis humanse. cum timoreet Iremore suamquis-
i'(i/u>?/flr/e.Utergn
utilla praeveniat, haec sequatur: sola Dei misericor- ^ queoperetursalutem^opusestvrlentis hominis, sed
diainitium salutis conferal;cui deinde voluntas ho- hoc ipsuni velle {() Deus operatur in suis, 274 ac
miniscooperatrixsuffisalutis existat,utmisericordia per hocquoniam babethomoliberum arbitrium, au-
Dei prasveniens voluntatis humanaj dirijjal cursum, dit praecepta quae faciat; sed ad implenda prajcepta
ethumana voluntas obedieiis, eadcii mipcricordia liberum arbitrium idoneum nullatenus eflicitur g,
8ubsequente,secundum intentionem currat ud bra- nisi divinitus adjuvetur.lla fit,ut se operari dt^bere
vium;ac per hoc humana voluntas in eo quod currit homo cognoscat.dum prseceptum accipit, et Deo se
uliliterct laborat.ex Dei misericordia sibi esse do- sciat semper omne bonum dobere.quod vuit ac fa-
num cursus ac laboris agnoscat;ncc sit ingrnta mi- cit :quem teste Apostolo cognoscit operari in ho-
sericordicB per quam salutis accipit inilium, ut per mine,e/ velle, et perficere pro bona voluntale. Qui
ipsam perveniat ad plenum sempiterna; salutisetle- suis fidelibus hancdignatus est gratiampromittere
ctum:quia tunc erit bona.si Dei praeveniatur dono, per Prophetam dicens: Spirilum meum dabo in vo-
et tiinc pcmanebit bona, si cjus non dcslituatur bis, elfaciam ut in juslificationibus mcis amhulefis,et
auxilio. judicia ":2fl ohservetis el faciatis {Exech. xxxvi, 27),
12. Errat autem quisquis putat sic a Deo tribui 14. Cum homine operari cceperit
ergo Deus in
gratiam, velutsi quis accepto idonoo pignore det velle.tunc homo ad Deum convcrtitur, et eodcm in
pecuniam,cum Dominiis utiqueef. pignus Spiritus ^ aeoperante, undeipsiDeo placeat operatur.De Deo
sanctiipse quibus vult confcrat.et pecuniam suain enim dicit \pr)s[o\iip:.Aptet vosin omvi opcre bono{h),
nummulariis cxpetendam, sicut ipse loquitur in ut fariatis voluntatem ejus,faciens in vobis quod pla-
Evangelio {Matth. xxv, 27), servorum suorum curae ccal coram se {Uebr. xiii, 2{). Ad vilam quoque in
ofncioiiuedistribuat.IUavcro Apostoli seiitentiaqua tantum potest homo nianum porrigere^in quanlum
d citur .-
Ijgo cujus vult mirrctur, et quem vult oh- habuerilDominum protectionemsuamsupernianum
durat{I]om.tx., 18\ melius quidem ex pcrsona ron- dexteram suam (Psal. cxx, 5). Nimis autem absur-
firmantis accipiiur.Quam siquisnon vult expersona dum est illos putare vasa misericordia? qui vel sa^cu-
conHrmanti* accipere,illud sine contentione .ttten- larcin habent vol ecclesiasticam dignitatem vasa ;
datquod Bubsofjuenter dicitur («):/!« non habcl po- vero contumelia3,clericos,et monachos ac laicosa?a-
t'sialcm figulus luli, i'.r (odem ma.<isa facere uiiud timare;cum utiqne Apostolus vasamisericordiai illa
quidcm vat in honorem, aliui vciu m conlumeliavi dical quaePcus prajparavil in gloriam, non prwsen-
Ibid.,21)? Et cuni in uliin,iiu vaao facicnuo liguli tem utique.sed futuram, quibus dicit:C(a» Chrislus
cognoverit potcstatem, in vase I.onoria iiidcbitam apparueril, vila ve.stra, tunc et vos apparcbitis cum
graliam Dei miserantis intclligal, et in vasecontu- ipsoin gloria{Coloss. iii, -i). ideo paulo euperiuseis
melifle diiiitum judicium Dei obduranti.^^.idcatdese- D niti Qu^' sursum stmt sapite, non qux super tcrram
rnnti8,a^in)poat Dcus uiitcm obdurarc dicilur, non (Ilnd., 1). Vasaqiiippe (/) niisoricordi.« sunt quibua
i|uiaa'l ini')uitatem cunipellit,scd cutn ad iniqiiilatc dicilur : Yenile, bcncdich Palris mei, perripilc re-
nnn eri|>il:quod quia juslus ost, juste fiirit. Itco er- gnum \ vasa vero contumelin; aunt quibus dicitur :
go ri)isoranto,Hine suis meritia homo aalvatur, ob- lle, maledicli, in ignem xiernum,qui pr^ppttralus esl
duranlo autem Den,juste recipil qiiud merelur(/'). diabolo el aHyf/ji e/ui.Vasa itaquo misericordia! non
(n) M^. unus, quod Vanlus aposlolus diril. {ft Mss. S. Gr., boc ipsum vclle cl operari.
(h) MsH. iS. (Ir.. JU.UC rccipil tmpnis quod merctur. (;/) Mr^. S. Cr../i7'C'Ufn arbilrium opcrari (Rhcr ho-
(C) Nhf. Dr gralia Dri if humniio arhiliio. vnni\) i loiwum nullntcnus clf^rilur.
(d) WiiT, Pcm in eo, logunliir in niss.S. (>.; nini (h) Ita msa. S. Gr.,juxta Gm ciim toxtum ; cctcri
legontnrin cdd. COfld., in omni bono.
{r) Mhs. S. Cr., utrumque ostendit . iilii codd., (t) Mss. S. tr., Vam ergo.
jungil.
44( EPISTOI.A XVI.
eoi'loMinHtii'a vnl Mmctilitrlt (llKnitns, Hod In Krolcxin \ Mom \n aPqiio nnn atrnntoit.polAit ort« D«o r<v»>
plnliili'* 0'trilit* ritnit. (Jiiii|)ro|itnr hi (|iinciiiii|un lunlo oo^niiiicori*.[J«)o flniin ulin«t,flu(ii fulat.poM*
proloHNloiio toiiuorll liiiini) lliloin 1(1110 por (Miritntoin 6'(i/;, xii iN). Oroiuui i«rgo pru uia, ut Daua uper««
oporittiir.oril vitHiii liDiiDroiii MitnrlillcntuiM ot iililo tur in oIh. Kilnti. .
m, du
Dotiiini),ii<l oiiiiio i)|iiiH lioiMMii |iiiratiMii. quu nus ponguniu.. :>>... . .... ...... •
mio-
l.i.C.iiiitrii |>rmt|i'rttm ilionoiii voro Maiifloruiii inii- nittiiiin uonapi-ulu D<*l quiai|tiiBiln n lo.
gnio porvicuoiii omI iili(|tii'iii vol pitrnro, vol linlioro Mlinutorum luorit.nun p««riltit,i«l in uianibu« vuluo*
conllloliiiD.tniin nposlolifio prnMlinitloiii ntilloM nii- lUH Oiiinipotonliii iiii|il<il>ilur, iil |ior Kraliain •nlvi
doitt r»»rrn^;iiri,i|tiii non «oliini (liriltir ilo |)oo : Quos lluiit, 1)1 u^nili(«ii«iii voriluliii, liiiuiino illu:iiinante,
ginis Filii fjus (nom. viii, 'i\)) ; nt alio loco : Pnt- 1.^. I'na uiniiibiiM iilu'iiuin ^nrito libros aancli
deslinnvit nos tn aiioi>lio >ifm fitiorunt, prr J-tutn AiintiMtiiii(,uo:i ml 1'roajifruiii ct lliluriuin Bcripail,
Chri.siuin in ijiuitn {/ipltrs i,.^): vcrum oliutn ipainn iihMiiorulmlrulriboMlf^oniloH in Qu(jruin mcn-
ciiput noHlriiiti,ipnuin priiiin^ouittMn iii iiiiilliH IVu tiouuiii boutio iiiuiiioniu lloriiu-. . ' ioi upoitolicie
tribtiHhoaluHPaulnspr.nloslinutiiiuoonllilcntorprnj- KloriuMUH ur.tistos, 111 opislulu quaiii consulenti •«
dicul dioon» : {)ui lartus e.\tet ex teinine Ditvid »e- p Hunclo Irulri consuciTdotiquo uustru fusHOsBuriro-
rtinduin rarnrin, i/im iir^tilf.Klinalu.^ est Filius Dei tit boripPtl,cuiii tii.i^iu) pr.ocoiiiu calholirKl.nKliM insa-
viitute, sertmduin .^iiinluin sanrlifiralionis (lioin.i, ruit.Cujua hiuc vcrbi mtul.Ue ai bttrio tamen Uhero
3, \).Ouisquis prno pr.ftlotilinatuin Chriaium ot elyratta liei, quid l\omana,hoc eit cathilica seijualur
sanclos ojusno^al.apostolieum lldom pervnrsusop- et scrvet Ecrtesia,lirelin inriisUbrisbeati Awjutitni,
pn^ual.Ctinucs «titcm |)ra;d«.-<tinali ipsi stiiit, qiios et iita.nine al Prosperum el Httariuin al>und<: i)os.\tt
vull Dtus salvtis lion.ol utl a^uilioucm vcnlalia vo- (tgnosri, tamen et in srriniis ecrlesiiuticts expressa
nire.Qui propterea oinnes dicilur,quitt in utro(|ue capilula conlinentur.
sexu, e\ omni hominum genore, pra-iu, iutalc ot II». Uajc itaijue, dilcctiBsimi fratre.-t, interrogan-
conditionPsalvanlur.Sompcr titiippo ^15 voluntHS tibus vobis brevitcr communi voltiiinua rcsponderj
Deiomnipolcntis implelur,(iuia potostas cjus nulla- rescripto. CcBterum unus ex nobis.in qiianlum IJO-
n:ilis obstrictas, omuibusque nessarium esse sancti ad ipso exspoclanduin semperauxilium.qui praede-
baptismatis sacramentum,quo dirunipitur (<i;/. di- stinatis suis etgratiam etperseverantiam donat.ut
mittitur) peccati orii;iua!is vinculum, et amissa in gratiam pro ^ratia, donum vitfe perennis accipiant.
primo hominc per secundum homine-n recipitur 27 7 EPISTOLA XVI,
adoptiu filiorum. SEU HBER PETRI DIACONI ET .\LIORUM QUI IN CAUSA
17. Vos itaque, dilectissimi fratres, per
gratiam FIDEI GR.EC1S E\ ORIENTE DOMAM MISSI FUERU.NT.
Dei estote slabiles et iiumobiles;ac tenentesveram De Incamlione et Gratiam Domini noslri Jesti Chrisii
rtdem,exhibetc fratribus aliler sentientibus carita- ad Fulgcnlium et alios episcopos A'ricce.
tem nec de aliquo desperolis,quia qui hodieveri-
; Domiaissanctissimis etcum omnivenerationeno-
nullo sanclam gloriosamque confcssionemvcstram vereet proprie Deum Verhum incarnatura et homi-
credimus dissentirp, praesertim cum uno ubique nemfactum,atquee3senliHlitersivenaturalitercarui
spiritu sanctam Dei Ecclesiam vegetari minime g uniium.
dubitemus.Nonenim parva,imopotius magna laeti- 5. Propterea etiam essentialem sive naluralem
diMS nnturas inefTabiliter unitas, una Dci vcrbi na- dolibusqui conlra cumdcin Paulum convencrant
lura incnrnata significet.bcHlo Cyril lo Alexandrinre tunc plccto ;qui sunrtmum dispiilationis cerlamen
civitatis antislite in secundaepistola(9)ad Succeasum conciliumcmorato suscipiens, ita eumdem h<Tereai-
cpiscoptim Dioc.-pgaria; it(i3cribcnte:«Si enim unam cum intcr cfrtera redarguit,diccnp.-"Exsimplicil)U3
naturam dicentcs Doi Vcrbi, tacuissemus nnn infe- flt certe compositum,sicut in (-hrislo Josu, qui cx
rentc» incarnalam,8cd velul abjicientes dispensalio- Deo Vcrlioct humano corporo, quodcst ex semine
itli. 11111, Hril iiinliiti' HiiliHintriiH lii vrni viili*n« iiiilil iiiortiMii carno ^<
Htuniiiitiiiii liiiu nolln ciiiii|i(ihiIiiiii(Mii r«lcri, ul nnii MinrtulH, noouiiiluiii quud eil vila «t vlviilcator l«Q-
HiiltHtanliii Hit iii oi> KiliUH Doi, iifld ii|ti(<i)tia ^orun- i|iiuin I)ciiH, •nntlifliiiii It.
iliiiii |iiirtiri|iittiiini<iii. llno nniiii ilixinti, i|iila Ha|ili<n- V*.Siiiiilll«ir(<l'(«Mi liiiriiliii'ini.'iri i in
tiii iliM|ii>nilitiiii |iuliii(ur,iU kIcii (HiiiipiiNitu cMHti non liiim, Hi<cuii(liiiii iIIikI Im iti JoduniH : \ '-
,
pi)H>4it, ii(«o oiiKitiiH i|Uiiil (liviiia Hupioiilia »iout iintc- iuilto, ffuoit nuiltfimuM.iiuiifl pti/tmuM (nutii noitri»,
i|ii(kiii HU i>xiniiniHHcl, iiiiliiiiinutH |ifriiiuiitii; iln et quoU iifr»i'ej:tii ui, el manut notlr.v Iraelaverunl de
in l)uo oxinanitinno i|iiani ^i-hhiI iiiiH(*rio(ir(litor, in- Vrrho t tlir {I Joiin. i, <j. Nci|ini ('nini V«rliiM
iliinintita ati|UO inilcintilaliilin oxHlitit. Kt hioc i<liani (lum (loilaliH nun! niitiiraiii Iractari poluit u.i:.- •
iliciH,i|uoil Hapicnti.i liiiltilar(<t in nu HicutliAltitniiiU!i hiimania, ninl llnrct tiumn. Knt cliiim prorul (iubio
ot noH in (idmiltiiH, iit altor iii nlli<ru(ri), sed noqtin puor illo i|uorii bcata Virgo ^enuit, quflm pania in*
p.iPH iliiiiiiiH nos HUiniiH, noo nitHtri parn ilomuH ost.» volvit.qucm in prn<i«oiplo rolloravil, (|nnm ocliivo in-
Si(iiilitcr(<liaii) li(<atiiH AtlianaHiiiH iii lihclliiciijiiHCHt circumcidil, (|uom Himcon virjuHliiH propriiH am-
tiluluH, ijuod uiius .%il i.liri.olux, liaTolicoriiin vaiiita- ploxatUH chI (^"cmiiH, (|iit!m Rflijnctum puronlibuii
lemrorulunH, poHltiiiamiloKilii I)oi divinituto innui- n ovangoliHtm rofprnnt, quem prorpcisac wiati' ol aa-
HitionPB ourum 9uporl1uaHapprobuHHot, ila proni<qui- pientiu {iue. ii, 5'J) protrfllantur, natura Deua, per
liir: «Sio, inqiiit, oliam i|c liicarnalioiic iniiuirunt : ()iicm fucta Biint oinnin viHilnliu cl inviHilii:ia,urii,r(!-
^liiomoili), ini]iiiunl, incnrnatiir 1)<<iih',' qnoinodo in- niliiHcl primo^;(!iiiliiH, iii (iuiti)ninittconHtanl(Coi'< ^i.
dcro. Kl prolapsi sunt ox hoc (juod dicunt: Quo- 10. Ei idcirco acquiosccndura illis nullatenuB cre-
modo, et qiiali modo ? ot qua sonlonlia ct porlidia dimu8,qui piicro itli Dcum forlcm unilum asserunt,
€ Uno aulcm, inqiiit, capitulo meo, utaUioraquidpm tntm, et odisii iniquiiafem; proi>lerea unxtt te Deus
ascribas diviuiluti, et illi natura) quoe passionibuset luus oleo cxsultationis prx participibus tuis(Psal.
corpore probatur esse superior : hurailiora vero XLiv, 7, 8). Quomodo autem ungi polerat Deus, cu-
coinpositio tribuas,qui proptertescmetipsum exina- jus Ihronus est in s.-eculiim sa;culi, nisi fieret honio?
nivit, et incarnatus est. » liinc ergo rectissime cre- Cap. V. Deus factus esl homo, non homo faclus est
diinus,quod plenuset perfectus Dous Vcrbum.etiam Deus. — il.Secundura hano ergo prophetae senten-
post assumptam carnem nullum augmentum dctri- liam, Deus factus esl Ghristus, non autera Christus
mentumque^SOpertulerit.inr unilione sua inefla- factus est Deus, sicut dicunt haf?retici, qui per pro
bilem gloriam conlulerit assui;ipta> naturae. veclum nonpernaturam Christum Deum audent as-
Gap. IV. Non e.^t facta qualcrnitas in deilale per In-
serere: Deus enim unctus ost, quia ipse faclus est
carnationis myslerium. —
8. Hac de causa Trinitas homo; non enira altor 281 est Deus, alter bomo,
etiampostincarnationismystpriumTrinitasmansit, ^ sed idem Dous, idem homo. Qui enim naturalis est
quia idem Dons Verbum, etiam cum propria carne filius Virfzinis, idem naturalis est Filius Dei. Pro-
unus est ex Trinitate: nnn quodcaro ejus sit de sub- terea et duas nativitates Dei Verbi crediraus et con-
Btantia Trinitatis, sed quia caro Dei Verbi est, qui fitemur, id eat, unara ante ssecula a Patre (a/. ia
(a)Editi I.ov. et Basil., tU alter in allera. ad hcec, Dcus in sseculum. In Basil.vero ligetur, sed
Locumhunciuexcusisraulilumrestituimusope
[b) ejus omnino ihronus... sit in sxculutii sxculi, virga
ms.Portarum abbisverbis,m5(ECM/um 5«t'u/?, usque xquitaiis, etc.
447 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 448
12.Accipimu?autemetqnatuorconciliasecun(1um \ (/6?Vi , 12.). omnimodo qui dicunt
Fallunlur crgo
huncexpositionis sen8iim:Nicapnum,trecen-
nostrti; morlem solam,non etiam peccatum transiisse in ge-
torum (lecein et octo episcoporum; Gonstantinopoii- nushumanum, cum Aposlolus.ct peccylum,etmor-
tanum, centum ct quinqnaginta, qui daranaverunt tem mundo per eum lestetur illatam.
impiosPneumatcmachnF,nccnon etiam Kphrainum Abhacigiturdamnatione et morte nulius om-
17.
priinum, cui pia^fuerunt beatissimi Cxlestiniis Ro- nino liheratur, nisi gratia Hedcmploris qui cuin :
manus, elC\rilius Altjxandrinus antislites; et san- cssel Dominus utfiote Deus, ul nos a scrvilute per-
ctum ac venerabile quod apud Chaloedonem cele- petua et potesiate diaboli liberaret, atque ad veram
bratum est. libertatem reduceret, taclus est servus, accipiens
13. Epistolas quoque beati Leonis amplectimur formam servi {Philip. ii, 7). Ilinc est quod dicii ad
anathematizanlos universos conlraria dogmatibus Judaeos: Tunc vere liberi erilis, si vos Filius lilierave-
ejus posita quodammodo arbitrii libertate. Capax 19. Frustra ergo garriunt qui dicunt : Meum est
enim erat utriusque rei, ut si eerva^-et pra^ceptum, velle credere, Dei autem gratiae est adjuvare; cum
eine experienlia mortis fieret immortalis;>i vero con- etiam ipsum credeiie, quod est consensiir. rrffibere
temneret, mors continuo subsequeretur. Itaqueser- veritati, nobis a Deo dari tesletur Apostolus dicens:
pentis astutia depravaius, sponte divinae legis pra;- Vobis cnim datum est a Chrislo, solum ul in cum
varicator efTectus est, ct ideo secundum (juod ei credatis, verum etiam ut pro illo paliamini (Phitip.
prKdictum fuoratjusto Deijndiciomortis pocnadam- 1, 29).
natur,totu8que,idestsecundumcorpusetsecundnm Cap. VII. Deus atios facit credere sun bonitate,nlios
animain, in deterius commulatus, amissalibertate deserit juslnjudicio sed occulto. — 20. Seri dicunt, si
propria, sub peccati servitio mancipatur. nolentes Deus facit ul velint credere, nullusaulem
16. Ex hoc NrLLUs est hominum qni non hujus eslqui naturaliter(utdicitis)possilcredere(/')autaIi-
peccati vinrulo nascalur astrictus, pra'tercum qui quid boni vcliequod pcrlinet ad vitam aetornam.cur
ad hoc vinculum pcccali solvendum, novo gencra- ergo non facit omnes velle, cum non
pereonarum ait
essel liber Adam, filios procrcavit, sed postquam Don potest; aut mentitur Scriptura divina. Quod si
servus peccali factuscst. Ideo sicutomnis homo ah horum quodlibot sentire eat impium, rcslat ut non
illo ost, ita et oriini.s linmu servu.'? peccali piT i[i8um illo oxrilet voluntatcni hiiinanam.scd cam cxspcctet
esl.Hinc ol Aiioslolus: Ex uno, omncsinijuil, in ab hominc, ut aeijuum sit in volcntibus pra^mium,
homines in condemnalionem (Hnm. v, 18). Etrursus, in nolentibu.4 aulcmjiista damnatio.
^HI Per unuin hominem peccatum intravil in hunc 21. H.TC si ita 8unt,ut hjfirotici jactilant, coMpnE
mutntnm, cl prr pcrrntum mors, cl ila in omncs hn- HENSA sunt ab ipsis inscrutahilia ot incomprehensi
mincs niors perlranfiit, in quo omncs pcccavcrunt bilia Doi judicia. Si enim, ut ipsi voluiit, nolenlcn
(a) Abi^rantabcdilifl veralif>ertns;id est,ut humana (b) Edili. fnlest rredere in Filio Dt');at m%.,po$sit
liberlat ficrcl; at subetiluta euDthcTC exms. crtdere, aul velle, abertiUo /)i FilioDci.
M\) KPlsroLA .XVI, uo
it/i'iiiial, HiilvHt iiiilntii voliMitnt, nihil enl niuiiiiio K nnlialflii.ln npiilola (K. in eapit. Cmitilini, eap.S) «d
i|iiiiil 'IM3 <|iwiM'iiliir iillrriiiH. Kt, <|iiiiiiluin a'l Ip- Conci.iuiii IVKlnviittourn ; « Oinnia, tni|uU, •luiJl* et
m>H, litllit Siiiipturu illviim,i|iim i»f-omi>rfhi-riiiihilia oiiiniu opnru ac iiiflriln >anol«iruiii *! Doi Klcrlan}
IM lt>«iiitiir jiiilwl^i {Ihm. xi, :t:i). N<t»i nutinii in- lou<l(itii(|iin rnrornndu nunl : vo ri lioiplfl
ooiU|iroli(Miniliilia rr<-<!i*iitrri nl iliMiiniiNlraiili'ri jii- pl/ici-l, rilni «X io (jiiod ipnn d . i i • yu-jd 311
ilii-itt lUu, i<x uiui luiisMi |M'r liliitniri iillua •ulvnri diliKonliiii iiianiri'iliuiii<|Ufl in epiiilula aua ad pt-
(iioiinuri lioiiiliilo nl ^rutlu l)»i, uliori Juito «l oo- pnm /oxiiiuim (r), rflplieamio, i|ialut pa|i« •ftnt«a-
ciilto juilii'i<i <li>r<>|iui|ui. tiiiin oxplicniit Alrirunit <<)iiciliu dii-cndo ;
« lllud
'^2 AliiM|iiiii iliciint, Hi [lOHtiuut hi i|Ui liuO )livin(D ttul<'iii i|u<)d in liltoriit <|iuin id univormia pruvio-
Jiialiliiu ol lioiiitiili ouiitruriiim iraliiuant.rur i» i|ul ciasriiraati oaifl mitlnnduri, ponuitfti, dironfl : « ,Nos
oinu<'ri liotninos vtill Malvos (Inri ol ad aixniliononi << tnmon inHtinctu |)oi (oninia nniiii bona arj auclo-
voriliiliH vniiro, tatii miilla« virlulrn ti"cil iii tloro- ' r<'in Hiiuin r«rori'nda ttint, und»! nitfcunlur) ad
/.iiitiifl H<'lli8iii<lii nl niilliMU liartini in Tyro i^l Si'lo- • rrulrtimut porpi<%roporuin noalroriMii rooncicn-
n^ riipcrcvoluit.ul'! ni riplm ruimiiHil (»ioiil ipn»i teu- • tiuiii univorHa rolniimuH : gic orcipimu» diclum,
laliir) for.tiiu'! iu rittere it cicilio /».riii/'ifi/i'iHi f(iii- « ut illoH (|ui contra Doi tdjutunum rxlollunt ar-
si'iit (Mdllh. XI. •21).' Aul rur in A!<ia ot nilliyniu
Ij
« hitrii lihortntPir., diHlriclo Kludio verilaliH volut
ApuHtoluin vcluil Vfrliiiin HulutiH uiuiiintiuru (.U't. « euraini IruiiMionH aiiiputarr>rf. (Juid pniiii lam H«
XVI. i\, 7) ? « boro lociHli arintrio, (|uam i|uod iiniveriia in hu-
y;<. Oii>'<l 8' ita npi|utHint coniprphpnfli, roilonnl • inilitntiH nostrffi conHcinntiam relulinti / ct lameD
nd 90, ot invonionlos tio hoininos, (lesinnnl (|U(i'rcro « instinctu Dei (iictnm (idelitor Hapi<Mil<T<iiio vididti,
puralio8 aalvot f^raluilo <luno,alios (icrolini|iiat juslo « voracttiM' (i<lonlor(]oo dizisti, i<lco utique quia «
ol opciillo juiiicio, (]iti polostatciu huhot ox ouiiom prn'paratur voiuntaa a Domino « (i'rov. viii, 35; eec.
iiuipsu aliuii vtts lacoro in honorom, uliud in conlu- « ngnnt p.iterni8 inspira-
I.X.X), Pt ul hitni filiquid
nioliam ; el claniont iinu noliiscum, iino juxlu Apo- « tionit)U9 suorum ipse tangit conla filioruin » :
stoiuin : iilliludo divilidrum S(ii>icnti;v ct sciculi^t; Quol(]iiot enim Spiritu D('.i aguntur, hi filii aunt
Dri ! Quiiin iiisculiiliiliu .'>uiil judiria rju.^,clinvesli(j(i- Doi « (llom. VIII, 5i), tit nec nostrurn deoBse sen-
bilrsvidr cjus ! Quis cuim cognovil.icn.^ium Domitii ? aul n tiamus arbitrium, et in iionis quibusque volua-
quiscou.\iliunus rjus fuit ?uut ifuispriortteditilli. et « tatis humanapsingulis motil>U9 magis iilius prae-
relrihuclur <«? quouiam c.r ipso, et per ip.sum, el in < venire non dubitpmuagraliam quod ila Deus in ;
ipso suul omuia. Ijisi (jloriii in .<,vcula s:vculorum. " pordibus hcminum atquo in ipso liltoro operelur
Amrn {l\om. i, 3:-}, li\ et seq. ). Manileste ergo non « arbilrio, ut sancta cogitalio; pium consilium,
Nonis. SEn AposTOLO omnino resistit qui dicit Nisi : « omnisquemotus bona; voluntati9 ex Deo sit, quia
epo prins voluoro, grytia ad me non vonil. Quod « por illum aliquid boni posgumus, eine quo nibil
omniuo nihil alind cst dicore, nisi priusdare Deo, « possunuis. »
2'i. Sed nos 5e("|UiMito3 oiimdem upviptolum omnem clarum plebium iirjpsulesmandalasihiiegationefun-
bonarnm co^ilationuin orit:;inom,consenijionemque gnntnr^i/iapuddivinam clemontiain.humanigonoris
volnntatem ox Doo et per Deuin,et in
e.'«rum((j), et agunt causam.ettota secum Ecclesia congeiniscente
Deo dicimus,quipravashominura voluntates.et ter- postulantetprecanttirutinfidelibusdoneturlides.ut
renis aclibnsimplicatas, per inrusionem et iiiopera- idololatrneab infidolitatissu.'Elibereniurerroribus,ut
tioncm (/>} intrinsocus sancti Spiritus absolvit et Judsis. ablato cordis velt*mine, lux veritatis appa-
corrigit, aieut scriptum est: Prxparatur voluntus a reat, ut ha;rptici catholicac fidei perceptione resi-
Domino. piscant.ut schismaticispintumredivivaBcaritalisac-
20. Hinc etiain heatus Basilius C;esariensis epis- ciprant, ul lapsis psenitentiee remedia conferantur,
popus, in oralione sacri allaris, quain pene uni- ut denique calechumenis ad regenerationis sacra-
versus trequentat Uriens, inler c;elera : <t Dona(in- D mcnla perductis, coelestis misericordiae aularesere-
qnit). Domine, virtutem ac tulamentum malos : autem non perfunctorie neque inanitera
tur. Haec
qiiaesumus honos laciio, bonos in bonitate conser- Domino rerum ipsarum mooslrat effect-js,
poli (c)
va, cmnia enim potes, et non est qni contradictt qiiandnquidem ex omni errorum genere plurimog
tibi cuin enim voiu-^ris salvas, et nullus resistit
; dignatur altrahere, quos eruens de potestatetene-
voluntati tuae. » Ecce quam breviter, quamque brarum.transrertin regnum filii caritatissuae, el ex
districte doctor egregiusoiim huic controversise vasis iraetacil vasa ii)isericordi;e. Quod adoo totum
finem pnsuit, docens per hanc precem, non a seip- Deo gra-
divini operis esse sentitur,ut hcec etficienli
sis, sed a Deo maios homines bonos fleri; nec sua liarum semperaclio laudisque conressio pro illumi-
virtute, sed divina; graticB adjutorio in ipsa boni- natione talium vel correctione releratur. » Rursus
tate persevorare. post pauca His ergo (inquit [Cxlest, fap. 12]) ec-
: <i
26. Similiter Iteatus Innocentiusapostoiicae sedis clesiastici regulis et ex diviaa sumptis auctoritate
(a) Editi, enrum confessiouem ; sed rectius ms., (rf) Editi, funganlur.
consensionemque earum. [e) Sic m-. et editi, pra^ter Basil., in quolegitur,
(b) Sic ms. ; at in excusis, et operationem. neque inaniter a Domino peli, sed ef/ica,citer,^ipsa-
(c) Editi, ad papam Roma7ium ; ma., ad papam rum precum monstrat e/Jectus.
Zozimum.
S. FULGENTIl EPISGOPI RUSPENSIS S52
45«
documenlis,itaadJnvanf<^Dominoconfirmalisumiis, * Caput. i. Pwcta fides in hac vita salus esthominum.
initiotidei ad Deum tenditur,Ueum profiteamur au- buit, quibus recensitis, vestram simul alacres, et
ctorem -.et NONOUBiTEMUsab ipsius gratiaomnisho- fi.lem cognovimus,et salutem imoin agnitionefulei :
minismerita prsveniri, per quem fitut aliquid boni, ve?tra nobis salus innotuit. Quae enim vera in hac
etvelle incipiamus et facere. Quo utique auxiiio et hominum.nisi rectaiu Deum fides,quffl
vita salus est
munere Dei non aufertur LiBERrivi arbituic.m, sed percaritatem operatur, per quam non gratiadivina
LiBERATUR, ut de tenebro?o luoid u Di Q85 de pravo ,
s.ilvatos Apostolica lestatur auctoritas.diceus : Gra-
rcetum.de languidosanuin,de inifirudenti git provi- lia salvi facli cstis per fidem, el hocnon ex vubis :
hanc ipsam epistolam, atque concludil ita.dicens: t)lla(ur {Ephes. ii, 8). Et quiacarilas recta^fideide-
• Quia ad confitendara gratiam Dei, cujusoperi ac bet jiigiter adh(crere,qiiae studioatque efficacia bo-
Petrus misericordia Dei diaconus subscripsit, bimus.confidpntes in Doinino,a quo Pt fides infondi-
Joannes miscricnrdia Dci monachus subsrripsit, tur,ut cordp crcdamus adjusfitiam, et sermo daiur
Lcontius misericordia Dei monachussuhscripsit, ut ore confiteanuir ad salutom {liom. x. 10), (|uod
Joannes lector misericordia Dei subscripsit. nostrum pariter et sensum gubernabit etstylam,ut
vestraeinterrogationitalisreddatiirnostra rosponsio,
286 KPISTOLA XVII,
in qua et dc incarnafione Domini ca dicamus quac
BEU LIBER 8. FULGENTII ET ALIORUM QUINDECIM EPISCO- nostrac rcdemptionis confincf vcrilas ; ct de gratia
PORIM AFRlr.ANOHDM, Dei ea loquamur quac nci^is ipsa gratis infuderit {al.
Idteris intima tis.DATiANUs, Fortunatu-', Borthus, scquonfcrboafum quoquc Mariam proprio et secun-
VlCTOR,ycilOLASTICUS,0RONTIi;S,VlNDICIANlS.V'lCTon, dum verifatem voscredereasseritis R'>nitricem Dei :
jAXrARIUS. VlfTORIANUS, PllOTlNUS. QuonVULTnKUS, onqniid «oilicpt ppperit vere et prnprio Deiim Ver-
KuLOKNTius.F^Lix cl Januarhs in dominosalutpm. biim inrarnatumothominem faclum,afquec8sentia-
(o) Libri Fau<«ti rontrn prapdr-^linationpm. fcretd \ in roll()iiiR oxciisisi. vrslri exsilii sccr'ta
(h) Sir ms.. editi autern, conlrndtrlionrm. Forle vos msligat noUri exsilii vel consiUi tecreta
\c) Sio Dasil : in a.s. autcm habetur nostii ejcsilii
m KIMsroLA XVII. 4^4
liliT Mivi> iiatiiriililnr oiinil imihiin.lli»'!' «"x nplnlnl.u \ i|iil pro|iliT ii.)n •'n.riu'-
voHlr/p liiiKini (lOhiiiMHH Miiniolul: ii\ liin tinlm |n'ii- iil iIIiiih |iaii|)>M tmn »
ilont uiiilont i|iiin dii liioiu-iialiuiirt hiiiiiiitl Hurinoniit viii,'.i), plonitiKiinocn •u«nt,i|iio«l ilictu np(a» •») '
vonlri I
riiroHHiu (Hiin|iroliiMiilit. oslnnMituiiu(iiittorut,iiutarK|Uiii niutaliililatli Inilla
U. Mi (|iiiri initiir iii DiiiiiiiKi iiontni Ji"mi Chrinto, r.irmiH HnrvillH nr(M*pti<inn c.
uiil iliiuH natiiruH uiil iiiiiiiii noltinril.Hlvo (Itibituvo- tiiH .loaiin(^H nvnn^oliMtit dn < . . >. . i • • <
rit oroiloro iio pr.i'(liciirO|iorMoiiHHi,vo|Hl (|tilHnoliio- (/ifnin yloruim r/iu, ylorium ifuait I i ipalre,
ril niulilori omiiiloiii ItiMiiu ali|iio liiiriiinom,i<l ««l }ilruum (jr.ih.i' «t vrrtlult.i fjnnn i, li).Vi<rliU(n il«-
VorlMini incnriialiiiii, do Muriu Virnlno pro noMlni (|tio oaro racliiin In voritntchumun.! rarn nnMn ruspit,
ratholicn lldn dc- •'
naliito vi'raoilor nutiiiii, lunliiin n Hod in vorilnto dlviim Vorhum niiHft non rlr ' '
Iti); (iiiiu Mcilicol Vcrlxim, (IiukI in priiicipio orat, (ctornuM ali|iic incommutnbiliH Dciis por unitntom
ct upiid Dciim orut.ot D.-iis oral ((i),id 08t((i/.idr»m) por3')na',in qua scrvi formam arropit,liori di^narc-
Doi UnigpnilusFilius.Doiiitio virtu9,ol9upicntia,pcr tur IpscquD.l lecit.In similitu.linpm quippnhoml-
(Itiom, ot in qiio lactn sunl omnia.nt aine quo fac- num homo,ct Incom-
fHCtUH,hnbitu est invcntus til
liim ostnihil, idcm (a/. id ost), Dons uiiiKonitus, mutabilom habtms do n.ituru Patri.s pcr nmnia doi-
cum in torma D.M ossol.id oal.cuiu .riiualis pcroin- tatcm, cro.iri dignutuscslniin crcalii8,('l lieri voluit
nia(»onilori unittlomcum oonaluraliacsscntiiP pos- ex mulioro,non faclus u Putro, sed gonitus ; at^jue
sidoret, ot in en nntura (lunm sempilornus habct ox ita, ycrbum caro fnctum est, ut ossot nnus incdiator
Patro, hoo qnod natiiraMor P.ilcr csl, id esl (nl. Dci ct liomiitum hoinn C.liri.-itus Jesus, qui cst su/icr
idomUlous vcrus.siiinnuis.incommutHliilisqucossct, omniti Drus heneiictus insicrultt, cnus et vcrus Dei
ncquo *IHH iiltora Patrc Dcus.sod mancnlo pt^rso- alquo hominis unus idemque de Patre sine
l''ilius,
Ad ipsani qiioquebeatam virginem,fulurnm scilicet quoquccuin pccna, hoc ost cum morie^b). transivit
creatoris s^ui,imo oninium rerum, genitricem, Gu- (quod in veritatesHnctusDavid enuntial,dicens: F.cce
briel angelus hoc usus invenitur ailoquio {(al.e\o- entm ininiquitalibus conceplus sum,el in deliciis pc-
q»\o):Spiritus sanclus .mpcrveniet in te,el virtus Al- perit me inatermealPsalm.Lfl^^^neces^^Binum utique
tissimi obumbrabit tibi; ideoque quod nnscetur exte admodum fuit ut misericorsDominus etju9tu?,ini-
sanctum vocabilur Filius Dei [Lue. i, 35) quitatishumanac vestigia delcturus.inipsoconceptu
6.Ad hoc pertinetsalulisnostra? niysterium,quod ^ sibi humanam naturam di^'naretur immaculatam
pater nos*er Abraham disponsatorera domus suae immaculatus unire,ubieam consueverat per inflic-
pnrccpit suh ejiis lemore maniim ponere, et jurarc tam [leccatioriginalis maculam su^ parli dnminio-
perDeuin rocii(G^ncs. xxiv,2).0uod non nisiprophe- qiiediaboliisvindicare.Natura^igiturhumaiia^.rujus
tico (a) spiritu ferisse credendus est, tunc scilicet veritatem plenitudmemqup Deu"*. Unigenilus assu-
quando omnia iii figura -^ontigisseVus eleclionis in- mere voluit,concpptum qui.que ejus nalivilalemque
sinuat (/ ( nr. x. 17).IIIud igiliirideo sanclus Abra- cnim ut quinquam catboliriis rrrdat
suscppit..\bsit
salutis, quia et Deus Unigenitus veriis homo pro relur.aeternilatem naturalem.in qua de Palrc atquo
nobis Pst fdctuB.et idem homn non alius conceptus inPalre sempitprnus Deus pst.non nmisitiqiiia vila
et natus est quam UnigenituH Dr.us. illa siium voluile99P qucm in carne susrcpit obi-
7. Ueala igitur M iria Di'um Verbum, secundum tum, et ffitcrnita9 illa 9iiuiii iiabuil in matru conce-
quod caro fartum 08t,et concepit cl peperil: cujus ptum.
utero Vcrbum Deus non carnom in qua conripere- 9. Verbum igiturDeiis, id e9l Unigcnitiis Dei Fi-
lur intulit; ncr px en materiam concP()t;i' sive for- lius.qiii est in omnibu«(sicut ipse le¥talur).i//>/ia et
mU.Trarnia non ip9i'D«3iisconripiendu9,9cd tantura ojnrgn,initium el finis (Apoc.i, H),sic inilialiler se-
nasciturus a98iimp»it;8cd cx eadem ct in eadem vir- cuiidum humanam naturam cuncipi carne non ab-
nuit.sicut eadem carno moriensDeus humana) na-
(fl) Nou jpgitur in cdilis vox proplict ico, \e^'t\,ur
in m». (e) Editi, universut... universitate^ms.immensus. .
lunn (lnbittim ntinlo poritolvlt. Nullntonun nnmi(iin \ <?. Hofl Kaquo habuit Del homlniiqua mirabllli
liuiiinnuiiuturanilaulVriMultiinpurciituin iniitiillHuf- t|uiilnm,Hr(| vfru* ilto HerupfJiim carnrm eoneeptug
Vnrlil .»
(lcliuiH nli|Uo iiluiiiwi llorot, iiJHi iii iinloiioiii ol pnrdiH, <|iiii M '
,
.
•
nnltult^ trniiHlrot : VorlMiiii i|iilii|io cum onro llpret, illnHrllicn((;ni/i<i plfna tt bmedicta (>/) in mulienbui
unitionn iiiirnliili Hiiniii naltiruiii r«t'it i|unmox noltlH (l.iie. I, '.^H) vnracitrr ah angolo nunrupaU; quori
nci'i<|iit In i|na tiiiiiiMi tiiiitiniio iloillciu<tomniiio ml- KrnllT pnr<vr!iilonliH o|i' li
rultili Vcrlii iliviiiilnM iiiulutniion onl in cnrnom.vo- Kiipcrvonionlo in ho.pI ..;... i ..^..'.n
rntiuo VurliiliuinnniluHnuturulom prorHua tonuilnn- Hibi, Doiirn Filium conceplura.vlrl eolium n«»o
l)»>i
mnmornndnin ohI) ipHiim |)oiim Vorlaim,»nciiii Itim (t moiili» o( rorporiH.nb (;o (|U(!m ' 'ira,rtpft.
hoo (|iioil in 0(1 onro ruoltiin cst, ol cnncflpit ot popc- ri(iirnorut,(li)numincorrup((rfccun.l.: .1. •.: rccundos
rit.olillum UuiKonilum Doum.virlutom «cilicol ot intcf^ri^ntia acci^pit. Itu Doum Vorl um aectitidum
aapiontinm Doi.cnndorom lucis mtprnffi.ol aprciilum (|ti(id cnro factum oal,virgoaancta concopil.angplo-
slno mnculu I)«i mnjostnti», ol imnf?inotn bonilMliH horninunuiuo fnrlorom, ouindomqufi nlhiloml-
rutii
illius (>"(!/'. VII, "Jt^), .M|>lon(liir(>m nlnriiv, ot lli^tirntii n popcrit hominiim Ilodcmptorcm. .Ncque
niif» vir^'o
pubalnntiio oju3,quom sino ullo Inilio de buu nnluru onim BancluVirgo .MnriaDoumsino carnis «Baump-
sompitomumatquo inoommutnbilem.Ronuil incom- tiono, nut carncm sino Doi unilione concepil, quia
iiiiitnlMlisnc yompilornu (liviiiilu3l'(»triH,ouiniIi>in in illo concoptuHvirK'ini9 Dco fuilcarni(juocomraunl«.
luiiiiunn,'naliirtt lolum plonumfiuo Ooum othominoin 1!1. Ha>c est prnlia qun lactum ost ul Deua.qui vc-
inilinlitorconcopit.ol poporil iitcrus virginulis. nit peccala tollore, qtiia pecratum in co non csl,
Cap. V. Deus et Iwmo in Chrislo non duns persoiias, horao conciporetur atque naflceretur in simililudinc
seit diias nnturas sine confusiove signifinint. — 10. carnia poccati, do c:irno poocali.Caro quippo Mario;,
Cumuutom Dominum Chrii^tum Doum hoininpmiiuc quajin inii|uitatibu8 humana fucratsolemnitatccon-
dicimiis.non porsonulem duulitatoin.scd utriiif<(]uo qu» Filium Dei gc-
copta, curo luit utitino poccali,
nnturnjunitionem verissimam sineulla factaconfu- nuit in similitudinem carnis peccali.Testatur cnim
siono monstrainus. Idom quippo Deus qui homo, Apostolus QuiamisitDeus Filium suum insimililu-
:
idom homo qui Dcus ost : quia sic Deo Vcrbo mira- dinem carnis pcccali {Rom. viii, 3) illum acilicet :
bilitorunita cst bumuna nalura.ut ipse vorusDeus qui.cum in forma Dei essct,uon rapinam arbitratut cst
verus homo porsonam incarnati
rieret,nlteram vero esscse xqualem Deo.sedsemetipsum (e) exinanivit,for-
Vorbiverahumanilasnonhnberet.AccessitenimDeo _,
mam servi accipiens,in simililudine hominum factut
hnmana substantia, non persona.Deus itaquecum (Philip. 11,6, 7).Proplerea vero in similitudine car-
sun carnc unus est Christus,Filius Dei et filius ho- ni.speccati missusest Dci Filius, idemque est in si-
niiius,idem Verbum simul et caro, imo idem Ver- militudinem(/]hominumfactus,utelsirailishomini-
bura caro (b), quia idem Deus et bomo. bus Heret in veritate carnis
ipse creaverat.et quam
Cap. vi,.Yt»i est DcHS in Chrislo, sicutinpatriarchift dissirailitudinem nostram Deusincarnesinepeccalo
et Marix caro peccati fitil.
prophclis.Caro 11. Non — creatus auferret, quam nostrae carni non ex opere
autcm sic Deus Verbum carnem acccpit,ut caro non suo, sod exnostro peccatoinesse cernebat. In simi-
ncivt, cum evangolista dicat Verbum caro factum : liludine ifcitur carnis peccali Dei Filiua missusappa-
est [Joan. i,14\Neque naturam cariiis ila Deussum- ruit.quia in ejus vera huraana carne non iniquilas
musatqueimmensus(c)as3un.psit,utlanquaminuno hominis,sed morlalitas fuit. Similitudo vero carnis
dc palriarchis aut prophetis, in iiloquidem homine peccati cum in Dei Fi]io,vel potius Dei Filius in si-
Deus esset, sed idem Deus homo non esset. Absit ut militudinecarnispeccatiicumdicilur,credeDdumest
hoc Christiana conscientia leneat,aut se quisquam Unigenilum Deum de Virginis carne raortali non
fidelium profanari tanta impietale permittat. ^9? traxisse peccati sordem,spd accepisse naturae inte-
Cura enim Vcrbum caro tactum est,sic divinitas hu- gram veritatem.ut veritatis ortus de terraexisterel,
maniiatem sibi mirabiliter unire dignata est, ut, D quem prophetali sermone beatus David insinuatdi-
utriusque naturee veritaie servata,in uno eoderaque cens : Veritas de terra orta est (Psal. xxiv, 12). Vere
Deo atque honiiae Christo pro vita mundi divina igilur Deum Verbum Maria concepi(,quod in carne
((t/. victima) fieret illa ejus humanitas. Dcus enim peccati peperit, quam Deus accepit.
non continens in ira miscricordias suas [Psal. lxxvi, Cap. VII. Beota Virgo Deum et hominem concipere,
10) ad hoc homo factus est, ut quidquid homine non humanis meritis,sed Dei dignatione promeruit. —
creaverat integrura, idem Deus in se totum redin- I-?.Sed ipsum Deum hominem factum
et concipere
tegraret assumptum. et parere,non humanismoritis,sed conceptinascen-
(a) Itams.et Basil. ; atLov. et Ant., unione Verbi Edd., beata ; ms., benedicta.
(d)
Dei. EdJ., et semelipsum ms., sed semetipsum,iux-
(c) ;
Patrol. LXV. 15
S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 460
459
lisquecx oa summi Dei dignalione 293 promeruit, A. dedit et Filio vilam habere in semetipso [Joan.v, 26])
NisienimVcrbumDeusbumanamsibiunienssingu- idem ipse Dci Filius innaturacarnis pcrgratiampro
virgine homoverus nasceretur, mortuis natus est ad morlem, ut nos post mortem
lariler noturam ex
elplenus.nunquaranobiscarnaliternalisspiiilaliter primoi nalivitatis quam habemus ex carne,in gratia
conterretur exorlua sed ul car- Spirilus renascercmur ad vilain.Sed Deus verus et
ex Oeo (a) nascendi
:
nalibusdonarotur divina nalivilas.prius conceplaet vivu3,imo Deus veritas et vila a;lerna,nisi idem ve-
Unigcniti Filii divinama- rus homo fieret,mortem guslare non posset,et idem
nata estinveritate carnis
jeslas. Longeenim orat {«i.fuit) a peccatoribus sa- honr.o quimorlem guslavit,si verus 294 Deus et
et iniquilates nostracmagna vita*terna non esscl,mortem vinccre non valerel.
lus {PsaL cxviii, 155) :
disjunxerant {Isa. Lix,2).Et ExcEPTo ENiM iLLo qui sic homo est, ut idem sil
nos a Dko separatione
carnisnostrae^morlisvinculo Deus,quis est homo qui morle((/) dextruxerit mor-
quia in ipsa nativitate
tenebamur obstricli.a quosoliusbeneficiospiritalis tem? aut quis animam suam de manu inferi
eruit
nomine renasceremur in rierat {Luc. -xix, \0), iradilus ed propler delicla no-
taliter in uno Trinilatis
sacramento baplismalis. Hoc docet Apostoius, di- stra, et resurrexit propter justi/icaltonem noslram
{Rom.iY, 25).Mors autem Dei,quara sola carne
cens Quicunque bapliiali sumus in
Chrislo Jcsu, in Filii
:
IS.Christi ergo Filii Dei prima nativitas ex Deo, carnisque, destr.ixit ; et resurrectio carnis ejus gra-
baplismospiritiim adoptiunis indulsit.Ilie quod ex morle; qua cum naturaliteressemus filii ir.-e.sicutet
nativitate
prima nalivitate natura non fuit.secunda cffiteri [Ephes.n,'S), teuebamurobslricli,et post pri-
quitalibusconccptus prim<e nativilalis nexibus non carnem quidem nostram cum conditione humanaj
careret.Sed quia,3ecundum beati Joanniscioquium, mortalitalisinduit,animam vero nostram cuminfir-
mita*ibu8sinemaculahumana;iniquitatis(/")accepit,
hoc apparuit HUus Dei, ul svlvatopera
diaboli (/
in
Joan.n\, 8) ; ille qui in prima nativitalc.qua de Pa- utdivinitas Christiper suamvirtutem in animasua
tris natura verus Deus nuiium
esl et vita .Tterna, infirmilatos nostraa portans.sine peccatojustitiam
inilium,idera Deus ex virgine tcm- D custodiret.et per eametiamab ipsa carnesuamor-
habel nativilalis
poraliier sumpsit secundee nativitalis
exordium. talitatio supplicium dono resurrectionis auferret.
Cap. viii. MorsChrisli.^ecundumcarnemulramquc ]dco Chrislus surgensex mortuis (g) jam nonmoritur;
morlem in nohit deslnuvil. Piowine carni.i lolus homo ct niom illi ullra ncn dominabilur (Hom. vi, 9).
inlelUgilur. — 16. lile ilaquc vivus sermo Dei, vil.T Cap. ix. SccundumScripturxconsuetudincm nomine
sn.Tstatuinco-nmutaliiiiterpermanenle.posipriinam camis aut animx sxpe fotm homo inlclligilur. — 17.
dicit diluvii tompore por aiiuain fuisso sulvatas (/ cnrnis idem postorior malrc.ilo (lun tempnralitcr
Petr. iii,30).Ia Actibus quo^iuo aposiolorum, cum natuscst in tomporo moriturus.l!>6 Tcstatur enim
fnisflcnt Judnai roprnlina miranda(iuecjus(l(Mnboati Apostoliis Quia Chrislus .secumlum tempus pro im-
:
cst.-quia npplicat.vsun: inilla die animx circiter tria sanctug.noc aolus Pateraut so-
et Filius et Spiritus
.fM/n/ia (.-Ir/. 11, 41). Ilis itaquc tcstimoniis agnosci- lusSpiritus sanctus id est.non ille qui Filium ge-
;
mu9 el carnis solins ct animan nomino plernmqno nuit.nec illcqni dc Patre procedit.sod solus Filius
nalnra; humana' plenitudinom nuncnpuri. Verbum i<l csl illc quem in unitale nalur.cPatercoaDternura
ergo caro factum unus et plenus est Chrislus^nnua sibi Filium et conequHlem genuit.id est una ex Tri-
ex utraque atquo in ulraque, idestin humanadivi- nitute persona Christus DciFiliusunicus.utaos sal-
naque natura.in qno sicutriusque natura; prorsus _ vos faceret, carne concoptns et natus est de ventre
unitiogloriosH persistil.ut sivc divinilaliChristi hu- Virginis malris.qui vcrus et summus Deus est ex
manitatcra quis dcmat,sive humanitali divinitalem utcro Dei Patris.Non Trinitas,sed Unigenitus a Pa-
dctrahat,Chrislum sacrilegia infidelitate et blns- treChristus Dci Filius.carne parvulus fuit.et carnc
phema prcTdicalionodissolvat.Joannosautem apos- crcvit.Quem perfectus atque immensus Pater, per
tolus,plenus verilatc,tostalur qui omnis spirilus qui unitatein divinitalis,a;qualem suae perlectioni atque
solvit Jcsum ex Dco non est, et hic esl Antichristus (/ immensilati cognoscit.Non Trinitas.sed via, veritas
Jaan.WfZ). ei i'i7a (yofln, xiv, 6),Chri3tus
per curri-Dei Filius
C.4P. X. Verhum. priusquam caro ficret, non eral cula temporum.ab infantia usque ad porfeclamju-
Christus. —
18. lllud vero quis facile Christianus vontutem, humanas aetates carne raisericorditer
aut ignoret anl dubitet, quod Verbum Deus prius- traDscurrit,qni permanens inunitate paternae natu-
quamcaro fieret non fuit Christus, sed tantum rae serapiternus.saecula mirabiliter fecit, et incom-
Deus?Tunc autem idem Dcus Verbum,quod semper rautabilis lernporum rautabilitales instituit. Non
in forma Dei erat, Christus esse coepit, eum Deus Trinitas,sed splendor paterna; gloriae Christus, pro
semetipsum exinaniens formam serviabsquedimi- nobis est carne passus.qui de Patre Deo solusnatus
nutione plenitudinis naturalis accepit. Deus ergo est irapassibilisDeus.Ipsum utique, quod dubitan-
factus est Chrislus,ut Christus esset Deushomoque ^ dura non est, Christum Fllium Dei pro nobis mor-
perfectus:quia Verbum dignatura est caro fieri, ut tem carne gustasse, salva immortalitate diviniiatis
caro posset Verbi, hoc est Dei, nomine nuncupari. ejus,veracitcr credimus,quem verum Dei Patris Fi-
Neque enim caro Christi.priusquam a Verbi susci- lium.verumque Deura,e( vitam seternam praedica-
peretur eadem caro,Christus
fuit;neque ipsa caro, tione veridica sanoti aposloli Joannis audimus (/
id estipse horao,in se forraam Dei viventisaccepil: Joan. v,20).Non Trinitas, sed Verbum caro factum
sedDeus,qui in forma Dei erat,formam servi acce- Christus Dei Filius, eadem carne qua crucifigi et
pit, et Deus iEqualis Patri, in similitudinem homi- raori dignatus est,resurrexit, qui de sepulcro eam-
num factus, habitu est inventus homo (Philip. 11,
ul dera carnem suam.vita permanens,suscitavit. Non
6, 7), et qui dives erat, propter nos pauper factus Trinitas, sed^(/)Christus qui est super
omnia Deus,
est,ut illius paupertate nosditaremur(//Ca''.viii,9}. videntibus eumdi3cipulis,carne in cailum,carnede
secundum beati HieremicB vaticinium, Magnus esf, IV, 25), quia Deus verus est. Nisi enim idem verus I
non habet /inem, excelsus et immensus ; de quo Deus (rf)homo verus osset.tardi morique uon possct;
et
et idem verus homo,si verus Deus nonessel.resus-
etiam paulo post idem propheta dicit Hic est Deus :
suo{Baruch, iii. 36,57): ipse, se- deui unus eslChristus Deus el bomo.profecto idem
et Israel dilecto
formam qua minoratus est pauio Deus Chrislusest qui mortemsua caruesuscepit^ct
cu ndum servi,in
harc, sicut idem prophela idem homoChrislus mortem sua divinitute
est qui
m inus ab angelis.Po.t/
est,etcumhominibus convcrsatus destruxit.Idera quippeChristus Dei Fi[ius,qnidivi-
decit in terris visus
est(/{>id.,38).Ipsumhominemmorlalem atquemu- « "'tale mori non potuit, carne mortuus est, quam
" .---i;.--
labilem infideles viderunt,quem Deum naturaliter morlfilemDeusiramortalis accepit.EtidemChristus
^"
mana Ecclesiamundi cacumen. 19. Qua? est au- — naturalis fuisse Christi morientisinQrmitas,eteidem
tem vera fides, nisi unura eumdemque Christum resurgenti naturalis inesse majestas.Inde Thomas,
verum Deum verumquehoniinem sine aliquahaesi- dum injecta manu jubctur in latere raortui ac rcsur-
stus ex patribus secundum carnem, qui est supcr suura fideli confessione pronuntiat,diccn3:Do?»/MH.<
feciens in hominibus virtutep,ot sustinens pro ho- verus est, el vita aUcrna (Joan. xx, 28).
minibuspa3sionep:quiacummiraculasccundumdi- 2i.Hujusfidei nobis inlimans veritatem ipsehu-
vinitatem faceret Christus Dei Filiu8,in eodem Deo raani generis conditor acredemptor, opifex nostrje
bomine fuit impasibilis divinitas sua. Quia igiturin unum eumdemquese Dcum
surreclioni9ostcndif;ut
Christo Dei unigenito FiHo personara non dividunt ct hominem crcdcndum prajdicandumque monstra-
propria naturarum, neque unitas pcrson.Tc polcsl rPt,simulin sedivinamhumanamquonaturam unius
utriusque naluraj propria confunderc vclauferre: Filiinominc nuncupavitdiccns apostolis ://<;, rforf/('
quia qui se essc veritatem
illic naturaliter dicil, omncsgcntcs, baplixantcs eos in nomine Palris, ct /V-
utrumque in se uno,manente nalurali veritate,3er- lii, et Spiritus sancti [Maith. xxviii, 19). Doctor igi-
vavit;proptereo neque in passionibus ab illahuma- J) tur et larjjitor ajterna; salutis hanc idco formam san-
nilateChrislidivinitatcmsuam imparsibilemsojun- rli bapii^matis dcdil.ncquis in eodcm Dci Filiona-
gimus,neque ab illa divinilalo humauilalcnn suam turas dividens,rnortilero illaqucarelur orrorc,si aut
revelante Patre,bealU8 Petrus conlessus est,cum se vcrax Trinitulis cullor,8ed nclarius essct (juaterni-
tamen prius filium hominis vcracilcrChristus ip80 tatis assertor.ao per hoccum Patre etSpirilu sancto
dixisset (Malth. xvi, 16). Ideo verum Christum in nonFilium, scd filios coleret, quisquis in Chrislo
(Uitii S|)irilii Haiirlo C.lirinhiH Jnnun, i|iii iiuiniliuit (Iaimjt XII. /Vr CJirtttum mm inlum detetur tnnjut-
(rnavlt ut pro iioliiH Hiin^MiiniMii luilit. l'roi)titrt<u lit», K*'/ rlntm dujiinltiinit tancl.r reitfnlur facutlat
oiniiiH i|ul in niiiiiino 1'ittriM, nt Killi, ul Hpirl- ifuant ticut }>nmi>hinmni in tua crcuttune contuterat
liirt Hiinoti aaorutnonto HuntUiii ruKrtnorutiunla alilul- •— 23.810 humano Konori Rrntuitam KratiamdiviDa
tur, non iiiBi in (IhriHti iiiortn no noiiiinn linplitn- honitnHrontiilit.pnr (|iiniii in hominihua nunHolum
titr, iit oviiliMitor iipptinMit illi noH coiiHOpultnH u*no propuKinin ohli(.;atii)nn rontrncta rt vitio proprlai
por hapliHiiiiiiii iii iiiorln (/< >ni. vi, \), in riiJiiB uno voltinlutiM uit|nctn dnlnrfltur nmnln Iniquitai, quin
uuin Putrin otSpiritun Hunoti uoniitut notnino Iwipti- etiumcogltatiunia aanctn nmiana pridom In hrjmioo
zatos. Onud duuriim iiuiKnoruiu liiiiiinariiiiii.Potri pritno por hominomiPCundunirarlpcrctur lacultaa,
aiiilloot l'iuiliiiiio,vorliiH,titm|uain Hplottdi-ntihuH ru- ui; Hio hnmini? Doo in cnrnc {itl. rnrnn) pro homini-
diia iiluslrula,('orunii|iio ilticoratacorporihiiH.lln.MA- huB mortiio nc rraur^rntn ciiptiviirfltur, quaB in no-
NA, ou.t; MiiNOi c.vcuMKN icMT,ti»nol ol (locnt KrcioHin, BlrocorpororPKnantcpoccato coniuovcrntdominari,
totuBquo ouin i>u f.hriatianiia orl)iH,(^t ud JuHlitiHtii cuptivituH,r.l uhi uhunduvit peccatum delmqucnlis
niliilhfPHilanH crodit.ol ad huIiiIimii non duhitatcon- .. hnniiiiiH.Huppralninilarnt ^rulit McdiMnptorin lliom.
lltori.Nainhiiati Potri Juihfia Kiliiiiit Uoi prifilican v,»M),utiiuo ita hoininia arhitrium,quod nuh dilione
lis hioo vorhu sunt : Pirnttentiam ngite, el biiptiictur poccuti mulolihfriim ruit,vora*i>ulubri8<iuclibcrtati8
untisijui.'iqiie vcstruin in nomineJe.mChrt.Uiin remis- rcoipcret dpnuoatatum,pra(venienti8f?ratiajmunere
.<iionem pcccntorum (ict. ii,.'?S). Uouliis i|iioiiuo l'au- lihoratum.Do qiia ^ratia Doi.non quu hominca na-
lus, utin niorlo (Ihristi noa huptizatos lirinispimo 8cimur,8cd cujusopero pcrlidcmmediatoriB vincu-
croJorcmua, in oa iiuum llomanis scrihit cpistola, lia pcccati originalia atquo uctualia abaolTimur,
hocsalutisnostr.Tmysterium.laniiuuniinomincntis- quantum posaumus epistolari brevitato,utetiam ia
simacunctis ad vidcndiim spocnla collocavit^diccns: bac quojstione interrogationi velpotius proleasioni
Quicunquc in Christohaiitiuilisumu.i, inmorte ipsius vealrm rosponsio nostra non desitjipsius gratiae fulli
bdpliuiti sumus; consefiulti cnint sumus cum illo per juvamine disseremus.
haptismum in mortem (n) [liom. vi, 3). 24 Quisquia igitur Cbristianae religionia non vult
22.0uisqui9 igitur duasas-serero nililurin Chrislo inanitor.imo damnabililer portare vocabulum,cre-
ppr9onas,ottamon,scciindum rcgulam oreatque im- dat lirmissime Deum nostrutr.idestsanctamTrioi-
perio Doinini constitulani.in unose Patrisit Filii tatem.qua; unus summus et verus est Deus.primo
et Spiritus sancti haptizatumnominc confitetur.-aut homini, quem ad suam imaginem gratuita bonitate
evidentissima blasphemia se in morto Christi hapti- '-' bonur.: fecit,cui facultatera qtioque suae cognitionia
zaluni neget.ut inimicus aposlolic;»» prffidicationis ac dilectionis inseruit,non solum bonae voluntatis
appareat ; aut cullorom so non 'rrinitalis,*J99 sed donum.qnin etiuni ad habendam custodiendamque
quaternitatis agnoscal.Si veroutriusquc metuitim- justitiamintegrumsanumquecreasselibertatisarbi-
pietatis abruptum,rectam calholicae tidei teneat to- trium: ut facultas alque motus inditae libertatis si
lo corde sententiam.ncc se dubitet inChrisli bapti- juvantem se gratiam Dei non desereret, praemium
zatum morto, in cujus est baptizatus et nomine. vitai ifiternaB tribueret Dei bonitas homini;si autem
Unum quoque Patriset Filii etSpiritus sancti natu- Justitiam divinam contemnens a gratia excidisset,
rale nomen agnoscens,seque morte ac nomi- in illius supplicium retribueret justitia peccatori.Proinde a
nebaptizatumesseconsideranSjdecujuslateresacra- bono justoque creatoreillihomini.quem in corpore
mentura fontis ot calicis manavit (J()aH.xix,ci-i)pen- animalicondilumditavit intelligentiaBacJustitiae io-
dentisincruce^illum pro nobiscrucilixum agnoscat, no.Justaest utrinque statuta conditio,ut scilicetai
quemOei virtutemDeique sapienliara Paulusetcre- obedientiam.quae 300 prima virtusest.custodiret,
ditetpraedicatjdicens: Nosautem prdBdica^nus Chris- ex animali, in qua creatus erat, corporis qualitate
tum crucifi.vum, Judxis quidem scandalum, gentibus ad spiritalem immortalemque statum sine corporis
autem stultitia)n,ipsis autemvocatisJudaeisalqueGrx- D morte (quia sine animae iniquitate) transiret;acce-
cis Chrislum Deivirtulemet Dei sapienliam{I Cor.i,23). pissetque divino raunere,si praecepta servasset,non
Hoc est magnum pietatis sacramentum, quo scili- solum perfectam atque inamissibilem corporisim-
cet Unigenitus Deus verus,homo verusdignatusest mortalitatem, verum etiam in anima talem gra-
fieri, et a;ternus temporaliter nasci, et impassibilis tiam sanctejusteque vivendi, ut peccare deinceps
pati,et incomprehonsibilis crucitigi.et immortaiis omnino non posset, si non peccaret donec peccare
mori,et immensus non solum praesepis cum nasce- potuisset.
retur, verumetiam sepulcri cum moreretur.parvi- Oeatus ergo primus homo de terra terrenut
25.
tale conclucli.Qu;ie omnia secundumveritatem car- {l Cor. XV, 47), accepit quidem gratiam qua posset
nisvera sunt inDei Filio,quiaraanentein eo incon- non peccare,(6) si vellet; nondum tamen tantam ac-
fusibiliter atque inseparabiliter humana divinaque ceperat gratiam,quanec peccarevellet omnino,nec
(o) Sic ms. juxta textum Apostoli; edd. vero, ni (6).Sic m3.;at edd. ,qu3e non possetpeccare,sicpeC'
morte. care nollet.
467 S. FULQENTII EPISCOPI RUSPENSIS 468
posset : ut scilicet a bono juatoque Doraino post A Homo nalu$ de muliere hrevit vitx, plenui irse {Job
csset illud munere largiendum,9ivoluntarie fuisset XIV, 1) : qua; ad secundam quoque mortem natum
hoc a servo priusin operecustoditum.Quod si bono raortaliter traheret, si quem alienum a gratia Dei
justoque negle.\is?et obedire mandato, post mor- rcdomptorisvitashujusraiserabilis obitusinvenirct.
tem anima;quam delinquendo ipse sibi noxius inlu- 27.Ut ergo pcccali originalis vinculo, quo por
lis9et,etiampercorporismortemvitaepraesenti3mul- hominem primum tenebamurobstricti, miserantis
laretur (a/.mutaretur)incommodo;nec tenere sine- Dei gratia solveremur, unus exstitit medialor Dei et
retur jugiter in carnepeccatidamnabilcmvitamqui hflminum, homo Chrislus Jesus (/ Tim. ii, 5). Nam
noluissetincorde servarejustiliain; essetque poena- (juiaDeus immortalis et justus est^nos autem ini-
litereliamcorporeaemorlisdeincepsnccessilatecon- quos etmortales primi hominis transgessio fecerat,
strictus, qui.contumaciter salubria jussa transgre- ut congrua nostris adhiberetur medelavulneribus,
diens.spiritali morti sponte fuissot obnoxius.Nisi nalns est de homine homo Unifrenitus Deus, qui de
cnim prfficessissetinpeccato morsanima?,nunquam Patre nalus est immortaliset juslus.llic in humana
corporis mors in supplicio seqoeretur.Hoc aposlolica natura.in qua mediator Dei elhominumfactus est,
docet auctoritas quae ait Corpus quidem morluum
: juslitiam habuit ex Patre, raortem ex malre;utper
est proptcr pcccalum{Rom. vin,10).Ideo post pecca- ipsura liberareraur ab omni peccato, qui pcccalum
p
tum voluntariapmevaricatione commissum senlcn- nec nasccndo nec vivendoconlraxit,et ab ipso acci-
tiam Dei punientis hoc audiremeruit serraonepec- pcremus ,justitiam,per quara mortisajternse vinculo
cator Terra es, et in terram ibis {Genes. iii, 19),
: 3olveremur,ut per eum et in hac vita justi,el post
Homo igitur in terram carne non iret.si terra pec- hanc vitamimmortalesessepos3erau3.Ip3eigitur in
cando non fieret. sirailitudinecarnispeccati mirabiliter,quia singula-
Caput XIII. Homo per peccatum lacuUa/em bonx riter, natus,solus csl masculus adaperiensviilvam
cogitntionis et bonx voluntalis amisil. Inilium bonx qui in veritatc sanctus Domino vocaretur. Vulvam
voluntalis non nisi a Deo est. — 26. Peccans itaque quippe malris ejus non concupiscentia marili con-
ille qui sine peccandi necessitale creatus est, in eo cumbenlis.sedomnipotentia Filiinascentis apcruil.
quod anima; sanitatem delinquendo perdidit,etiam Iiieo aolus est in quo princeps mundi hujusveniens
illa cogitandi quae ad Deura pertinentaraisil protinus nihil invenit,solushomo5m5 adjulorio inter morluos
facultatem.Oblituscstenimmanducarepanemsuura liber(Joan.xiv, 30), solus qui non noverat pcccatum
{Psal ci, 5), et exspoliatus vestimcnto fidei,curna- {Psal. Lxxxvii, 5); et ob hoc suflicit ut pro nobis
liumque concupiscentiarum vulneribus saucialus. peccatura lieret, id est sacrificium pro peccatis, ut
sic jacuit oppressus ditione peccati, ut nullatenus _ nos essemus justitia Dei in ipso {II Cor. v, 21). Solus
-i: Ji i.._i_i- :.: u_i . i..: i_: ti _ ,. j-. j j_i ...-,•
^„ / T.,„.,
.
panis qui dccoelo descendit,etdat vitammundo {Joan,
.. .
aliquodbonaevoluntatisinitium haberepotui.sset,ni
3i hocDeoRralisdonante sumpsissel.Scrvusquippe VI, 33): panis autem quem dat, caro ejus est pro
factus peccati.libcr factus est justitiae {Rotn. \i,\S); mundi vila {Ibid.; T)2): caro utique justi atque im-
etideoajustitiafac(useslalienu3,quia(«/.(:iui)sponte iiiorlalis Dei, cujus acceptionejusliliaatque vita.(rt)
dominio esliniquitatis addictus. Venundatus crgo confertur illicarni quae nasciturcum pcena mortis
sub peccatOjCunctam in seproiem decarnis concu- et pollutione peccati.
bitu nascituram ncxibus morliferaj servitutis obs- Caput XIV. Ea; peccato pi imi hominis pxnam Irahi-
trinxit.Quod beatus Paulus evidenler hisverbisin- mus el culpam.Quicunque[regnum Deinon ingredilur,
3inual:Pcr unum hominem peccatum inhuncmundum pcenis xlemis cruciatur. —
28. Si qui crgo mortem
inlravil,elper peccalum mors,etiia inomnes homines solam et non etiam peccatum ex homine primo
mors perlransiil, in quo omncs peccaverunl (Rom. v. transiisse ingenus humanum nituntur assercrcmi-
i2). Hoc in illo qui primus faclus est palre orbis rumsinon inlelligunt quibussententiaeBuae laqueis
lcrrarum universi pertiilimus.inquoorancs pecca- obligentur.Prirao.quia Deumdicunt injustum,in eo
verunt anlequam nati essent.qui per seipsos peccarc quod mori faciat parvulos.quosnulla voluntisti ori-
non potuerunt.Hinc factum estul jam filiosira^pro- ginalis peccali contagione pollulos,quosque mani-
pagaretmassadamnala.qufc inilliushominisposte- D rostc constat infanlili .-ctate aliquid actualis pcccat
ro9 et iniquilatem simul transfudit et morlcm, ut piopria non pos3e voluntate contraherc, cum mor-
oranis qui pcr legem pcccati (quam certum cst mor- tem stipendium peccati Apostolusesse deIiniat(/Jom.
talibus usquc ad mortem incsse corporibus)dc pec- VI, 23),et rursus aculcum raortis dicat csse pecca-
catoris scmincnasciturusin ipso conceptionis oxor- lum, quo utique pungente mors illata {al. illigata)
dio S01 cxcepisset pcccati parentalis macul.im, cst homini.Sic cnim pcccatum aculcua mortis dici-
cxindc 8ub jugo gravi quod est super fxliosAdama tur, non quia peccatum per mortera, sed quia per
die rxHxis devenlremalris corum, usque in dicm sr- pcccatuin mors in raundum intravit(/ Cor.xv,56j :
piirvuliiH «uhjiollur pftnctli nlipondio, ! nullii flpl m A '">•'' "»<•• •"•rum oaro procati non immorilo nuneu-
•)() pocoiili i»iilliilio ? Vnl (jiKtmntlo viiluiriUi morln palnr ; c»rnn parvull ilne »li<|u« p«cc«n(ll
non (|uull
|.iiiioliiiii, rti iioM HoiiniliinuiiMiinYKlrum nonnll ini- volunlulo uaicunlur. lUA non allcndunl quU «i c»ro
(Iiiilan M|>iiil Ddiiiii, i|iii rooil lioiuiiioii» iul iiu(iKiii"i" purvulDiiiiu n r(un() m/i " - -<
•'•,'••';•-
Miiaiii, ((u,r JiiMliliiu'Hl, ul iiiia^o l)ri, 1)0« iiiliil po- Hol.iion iiihi iii»»iiiiililii(lii , ,
'
; '•
luil por loipHikin (loliiii|uoro,Hi non rodimlalur Haii- nulluni onninaliu^r SOS dicunl haUnro peccalum)
Huino Kilii Doi.ln roKiium Doi non pormitlalur In- UouMndvoniHHel.MdniHnnlmaimiliHOHHfllcarof.briill
Iraic ;(iiioulii|iio(HiiH(ioiBH()ii innro(liolur(fi/. ingro- rariiiiturviilorum.ciiiixiuo vcrilali-mhahorelHuliilto-
ililiir), iiilcniiiiiiihililMiMi^niHiolcriii pr^iiinoruciiilii- tim i|U(ililuliH(iiio(-.ommuiiom,quam carni hominum
liilur ?(,)iui igiliir jUMliliu IIcuh jimIuh ((r) infiiiililtUH iiiuJoruiii,cuiiii|uihuBillicumiiiuniHeHHotHoliicarnii
sino poccalo iiuHCuiilihuH in^oril p(unum, in (juihuH nuturo,noniimcultt.SodhoclllirorHitttnvolunt,ulc«ro
pivnn^ noninvonitrauHAiir/llinonoPHtcrontoriHDoi ho- (^luiHlicum curno hoiiiinum mojorumscluin hnliuprit
iiinniliiH.iilinia^incm Hiiaincrcfll, onii\(|Uo »inn iiila naliirn< HimiiiludiiiPiii, cum curno voro pttrvulorum
i n i(| u lalo coiidc III nct,c II innoM.iiMMif/KM.i
i /><*«.'!, '/»;mi- iiiiindiliuiiKiUiiqu^r polucrit haheri! communcm Fa-
/(•»•/(»1. infor(ii)inim(Hom. iii, 6) ? Si oi-Ro nolunt in tounturcrKu purvulua in aimilitudinecarniap«ccati.
ipaiiia Doicontiimoliam niortilcraimpiotulo vorHuri, n quo» uBHcrunt naHci «luidom in corno humana, «ed
faloanliir liominiH priini in oninos hominoB cum originali8pocc<«licontugiononpollula(/). Ouihuaoa-
ujorto transiaso |ioccalum (6).
tondendumost^iuontucoHcliam hic BciiuaturohBUr-
C4PUT XV. .ihsuriUi (iinrsriiuunlureos qni nrgant in. ditas. Nogantoa onim in porvuliH noaccntibuaorigi-
(antes hubere peccatum. — 29. Aliam rursua impie- nalopoccatum.huniRnameoBcarnem baberenonnc-
taloni dohent in hac sua videro ac vilnro scntpnlitt. pant, Kiliuin autem Oci carncm humanamdovirglne
DijontPs onim parvulos ox .\d«in non traliero origi- sinoppccatoaccepiasp conccdunl ^conspquensigitur
nalo pcccatum, nogant oos prorpcto hahcro carncin eslutintercarnpm naBCcntisex virgine Unigeniti Dei
ppccati quos lamcn humannm carnom hahore non ne- et oujuslibct altcrius parvuli nihil diatare fateantur.
carnem, quam tamen esse carnem peccati negare nalis inesse peccati macula cognoscatur ?
contcndunt Chrislum aulem in siinilitudine carnia
;
31. Quisquis igitur salutem veram sempiternam-
peccati venisse pari nobiscum professione consen- que desideral adipisci, sensum htEreticaB pravitatis
tiunt. Aul igitur carnem Christi humanam esse non abjiciens, quoscum pcena peccati natos videt, cum
dicant, aut omnium hominum carnem, in cujus si- peccalo quoquenatoo esse non dubitet: audiatque
militudinemDeusFiliumsuummisit,carnem,peccati beatum Job dicentum : Quia non est mundus a torde
esse consenliant (a/. consenserint). Quod cum fece- nec infans cujus unius diei vita est super ierram {Job
rint, nullus remancbit labor quo eis peccatum carni XIV, 4, juxla LXX). Beati quoque David luctus pii
parvulorum inesse monstrelur. Si enim caro peccali cordis humilitate consideret, dicentis : Ecce in ini'
non mendaciter dicitur, habet in se caro ipsa pec- quitntibus conceptus sum, et in deliclis peperit me ma-
catum. Si vero peccatum non habet, falsum portat ^ ter mea Sanclo quoque Abrahs videat
(Psal. l, 7).
30. Sed forsitan dicenl in illiuscarnis peccati si- non fuerii circumcisns carne (al. carnem) praepulii
militudine missum Filium Dei, qualem habent ho- sui octavo die, exferminabitur anima illa de populo
mines qui propria voluntale peccare jam possunt, *"^ 9"'" Testamenlum meum transgressus est [Genes.
!
dicitrecnasse raortem ab Adam usque ad Moysen, tuit Dei servare mandatura, nccvulnerata quantu-
etiam in eos qui non pcccaverunl in similitudincm luracunque curationis sumpsit dc lege remedium.
praevaricationis Adse [Rom. v, 14) ?Cui si fueritillud p sedinsuperauxitmandaticognitionepeccatum?Lc
econtrario replicatum, quod idem Aposlolus ait : en\m subinlravit, ut abundaret peccalum\{Rom v,20), .
Perunius delictum in omnes homines in condemnulio' de quo liberari nerao potest, nisi per Agnura Dei,
nem {Ibid., -18)
; quod paulo post exponens
ait Pcr : qui tollil peccata mundi. De corpore 305 enim mor-
inobedientiam unius hominis peccatores conslituti sunt tishujusnonliberura horainis arbitriura.nequelegis
mutti {Ibid., 19) ; et cura de Judais atque Graccis lo- sanctura,justura,bonumqueraandatura;sed solanos
queretur, generaliter intulit : Omnes enim peccave- liberatgraliaDeiper Jesum Christura Dominura no-
runt et egent gloria Dei justificati gratis pcr gratiam slrum. Lex enim spirilus vitx in CliristoJesulibcravil
ipsius, per redemplionem qux est in Christo Jesu non a lege peccaii el mortis {liom. viii, 3).
{liom. III, 23) {b): nonne illico in magnas Irudetur Cap. XVII. Christus hominem liberat, non inveniendo
angustias, si non utrunique sensum secundumpro^ fidcm, scd dando. — 34. Liberavit autera non in quo-
fessionem catholicaecredulitatis acceperit; utscilice* libet homine fidera inveniendo, sed dando. Deus
infantespropriisquidemoperibusnihildeliquissedi" enira qui impium justificat, ipse infideli fidem, quae
cat, in illo auteraprimo homineoraneshominesge- per caritatem operatur, gratia susebonae voluntaLis
neraliter peccasse cognoscat? inspirat. Unde quod ad benc cogitandi attincl facul-
Caput. XVI. A pcccato originis non liberat nisi fides tatera, testatur Apostolus dicens, quia non sumus
Bedemptioris. Natura cxca sine lege peccat. —
33. Ab ^ idonei cogitare aliquid ex nobis quasi cx nobis, sed
hoc peccato quod originaliter carnalis nativitas tra- sufficientia nostraex Deo est {IlCor. iii, 5). Revera
hit neminera facultas naturalis, nerainera littera enim,secundura ejusdera Apostoli dictura,DcH.";qui-
sanctae legis, sed sola fidos eripit Jesu Christi Filii bus voluerit dat poenitcntiam ad cognoscendam vcrila-
Dei, qui veniens {nl. venit) quxrere el salcum jacere tem, ut resipiscant a diaboli laqueis, a quocaptivi te-
quod perierat {Luc. xix, 10), pro impiis raortuus est nenlur ad ipsius voluntatcm {II Tim. n, 25). Undeille
{liom. v, 6), ofjerens semelipsum pro nobis (sicut aposlolorura prirausetdiguebeatusveritatiscloquio
Apostolus dicit) oblutionem et hosliam Deo in odorem nuncupalus,decredulitategentiumloquens,I)eumdi-
suavitatis{Ephes.\, 2). Inhoc raediatore Dci et ho- xit fidem undasse cordaeorum; etrursusaiteamdem
rainura, et huraanfe nalurac status reparatus est, et gratiam divinitusdatara gentibusquametipsi9(/ld.
iraplendae legis est consuraraatus effectus (a/. atfec- xv,9),utcrederent: ubi gratuitum gratiae donum apos-
tus) ;
quianecsibiad virtutem suflicerc ullatenus po- toli etmajoresnatuin doctrinasanctiSpiritusagnove-
tuilnaturalisinfirraitas^quajuticiueexquoomncidiVj runt omnesque unaniracs unooreinbeatiPetrisen-
;
nostri defecerunl, el in ira Deidefccimus {P$al. lxxxix, tentiara transierunt dicenies : Ergo el gentibus Dcus
9),Iumine8iraul etvirlute privala, in tanturacapca(c) pwnitentiam ad vitam dedit {Act.x\, 8). Nempe cura
sinelegepeccat, utpeccarc sc ncsciat. IVopter quod D 'pseSalvatornoster propriasvocisiraperiohumanam
dicitur : Concupisrentiam ncsciebam, nisi le.r dtceret : convenerit (f)voluntatem, diccns : Pocnitcmini ctcre-
Non roncupifccs {Ilom. vii, 7). Lcgalis (juoquc audi- dilc Lvangclio [Marc. i, 15) ; claret taracn quia ut
tusnon Bolum neminem depotestate tenebrarumeri- horao in Dcum crederc incipiat, a Deo accipitpocni-
puit, quin etiam peccatoribus cumulura pra;varica- tctiliara ad vitara.ita utoranino credere non possit,
lionis adjpcit. Sine gratia quippe fidei gravius lex nisi pn^nitenliam donoDeiniiseranlisaccepcril: qux
agnita quam ignota conderanat. Ubi ({uantura igno- cslautem pccnitentia homiois, nisi rautatio volunia-
[a] Mp., cum cl anlequam nascerelur asscrat cum lectio, Quomodo igilur dc possibilitnte solvitur liberi
Apostohii, clc. arbtlrii, si non prxvcniatur.... Aul quantutumcunque
(/») Abesthic a ms. Domino nostro, et eatextu Apo- sihi bnnx voluntatis, etc.
Btoli ; lc^ilur in cditis. (' ) Ita ras. ; Lov. vero et Ant., convcnU ; Basil. , con«
(c) Ita ms. ; at nditi, in tantum nalura cxcn. vcrttl.
[d) Sic Icgitur in editis at in ms. bacc pracfcrtur
;
i
41 a KIMSTOI.V XVII. 474
iii. Dous nrgo, i|ui iKuntui pinuilcntlani ilal, Iiiho A pr)rHnnutnrnm,fltconlumflll()iurn,caouaHt({ua Incre*
voluututiMu liuuiinlH llllltut. duluHi(^n(«rntiol7Qu(i(niuinilicor(iacoriHi(icrAn>,«llo
li.S. Priiiiiilo hI i|iiiH ilu-.it, Mricn rnt vcllu crnliTu, lurii ilit;il ; .YtJfi t ' /riuj voiart apuitolut, i/uia
Uoi uutoiii ^raliiK onl ailjtniiro, iiiiiltl tlitUuruni ur- permcutut tuin I ri /Vi i (Ci.r. «v. '.»;, Ht«-
iliiiiMii, iiiiii iiiiii iiiulct, Htnl Horvvl, uoo t)uutl pna> non proprim voluntati,i«(l gra«
tiiiit|uo litloiii Hiiaiu
toriuH oHt lu priiiro luro, noo i|uut| chI priuH in luco 11(11 Dui Miiaorantii aiiHlKnanH,dlri(;G'ra/<a au/«m Dei
poHttM-iorn niiUMtitiint. Miilo oiiiiii Hraliuui Dtii Hun.< suin id quod sum {Ibut., 10). Quid m r«t
'
.
voluiiluli poHlpuuit,t'uiii iHlu Ijiiivu i-hho iioii pO^Hit, (ii/. luit), niti lldoliH / i|uoil ul nmcl,: Mi\
Bi lllu (loruoril. Noii crKu ((W. ouim) tlioat, Moum o'it ulit|ufl cunHoculuH, ilcut ipno toHtatur, (iicont:
ost vello orotlonn Doi uiittMiiKiutiu) ohI iitlJuvur(<;Botl Contilium do, tanquum mitencordiam coniecutut a
iliti^il, ymti.r Ih-i fsl iuljiivuro, iit Hi iiit>um vollfcro- Domino ut tim fxdelit (/ Cor. vii, 2U). Noui ot cum
tloro. Tuuo 1'iiiiii vi<ro rt't;ti'quii uj^il liocojuH vollf^ii), Ho priuB lilanplioiuuin, ct pnrHccuturoin,ct conluinc-
cum ouni ^ratin prnuouiouH ciuporil uiljuvure. ^tt/cj lioBum fui-tho rutcrotur, tldom Huani ot cantatom
i'nimiju;vpi3r aintiitciit Oficnitur, huniilnin fucit euin grutiiDuMHignuro non doBtitit Htatim sut)jicionH:.S'u-
cui ilutiir, i|ui(i rnrilns iion itifhitur (Hoiii. xiii, i). perubunduvit autem gratia Dei in fide et dileclione,
Ailjulorii) igitur a(i|Ui) nuiui-ro ^rutiai >«itii lUloin n ijUL cit in (.'tiristo Jctu {d) (l itm. i, 1 i).
(iuri uuuMi|uisi(uo iiuu thiL)ilol;uo ttuin iiiilium Hilii 37. Si crgo lidciii Puulo graliuUoi non dedlt.nec
lliioi nititur usaiguuro, pisuilontiam (]uoi|uo,i|uaiu caritatom ci dodisaccrcdcndaoBt ergo, quod absit, :
Doua uii vituin dut, Hibi lioinouon Huuitato vuliiluH, iiiontituH eatPuutus, (|ui ait,quia caritut Dci difjuta
sctl inlirinitiilopraijudicalus a.«3igncl,tunliinio mo- cst in cordibusnostrisper Spirttum sanctum,qui datus
tlicainiiiia lioiioHcio CHroat, cujus gruliuiucoiituuiu.x csl nobis{l<oin. v, C)). S(?il quiu 1'uulus Chribto in sc
at(|uo ingratus oppu;^nat : cum cordis bumilitusdi- loqucnte mcntiri nun potuit, ipsoSpiritu nobis tribui
vinis sit eloquiis ailmonenda, ubi principalltcripsa lidcm lirmii<8imcfut(<amur, perqupmcaritatemDei
boiitt voluntus, i[iia iiicipiiniis vollo creiler(<, a Do- in nostris diffundi cordibusnegure nequimus. Cura
niino pnupnruri domonstrutur ac ilirigi, Suloinone er^o l*auiu3C33et biasphcmus, et per8Ccutor,elcon-
diconte ; Pr^vparatur voliiiilas a Domitio {l'rov. viii, tumcliosus, non ideo est adjutus Dei grulia, quia
35, juxia /..\'.V). El Duvid canil in Psaliiiis 306 A credore voluit, sed ut credere vcllct donum gratia
Domino gres.^^us homitiis (liriijciilur, et viam cjus cu- pra3venicnli8 accopit;quffi in cjus voluntate non ali-
piel (h) {Psal. xxxiv, 23). quodcrodulitttti3initium,8cdblasphemiam,3X'vitiaj),
Cap. xviii. 5j vellc crederc ex nobis cst, fidcs non contumclia3,et ignorantiam in incredulitatereperit.
cstgralia,sedmerces bonx voluntatis. 26-Si vero, — Cujua usquc ado ca:ca fuit voluntas, ut non solum
secunduniillorum opinioncm,no8lrumest velle cre- ^ non possel credere, sed nec ipsum sua credulilatia
doro priusquani nos Doi gratiainripiat adjuvare, in- possetiniiiumpraevidere.Nonenimignoransfecisset,
justegratiadicitur,i]uianongrulis duturbomini,sed si suamin se ignorantiam praevidisset.Dicnc igitur
bona; retribuilur voluntati. Hanc enini (sicut illivo- in Paulo assignatur pracvenientis misericordiaedono
lunt) gratia in nobis invenit quam ipsa non dedit; 307 nonsoIumcredulititi3initiura,8edetiam ipsius
imo si sic est, nos priorosDeo voluntalem damus, incredulilalis agnitio;quara eipropterca Dei miseri-
atque ita graliam non iniseratione tribuentis, sed cordia contuiit,ut incredulitatemsuam illuminatus
a!quitateDei(c)rctribuentisaccipimus.Verumtamen, atque adjutus, et agnosceret, et vitaret. Dominus
Quis prior dedit tlli, et rclribuelur ei Rom. xi, 35) ? enim est illuminalio nostra et salus nostra (Psal.
Nerao ulique, quia Son polcst homo accipere quid- x.wi, 1); qui nos illuminat, ut peccata nostra cogno-
quain, nisi ci datutn fuerit de caHo {Joan. iu 27). scamus, et sanat ut a peccatis nostris separati cum
QuideDim habetquod uonarcepitPsi autem accepit, juslitiavivamus.Obhocipse, qui ut fidelisessel.fa-
quid gloriatur, quasi non acceperit (I Cor. iv, 7) ? letur se misericordiam consecutum, salubriter no3
Non autem misericordiaOei aliquandopriEvenit ho- instruit, dicens: Igilur nonvolcntis,neque currentis,
mineni, si nunquam bonam facit (al. fecit),scd ex- sed miserentis esl Dei {Rom. ix, 16). Quia revera et
spectatutinveniatvoluntalem.ElubiestquodDavid ^ ut velimus misericordiaepraivenienlisilluminamur
dicit Deus meus, misericordia ejus prxveniet me
: dono, et ut curramas, misericordiae subsequentis
{Psal. LVM, 11) i?In quo autera Dei nosmisericordia fulcimurauxilio.Utergo sibi quisque tribuatbonam
prseveniat, vel prsveniens quales inveniat, non in voluntatem, qua velle incipit credere, non viventis
quolibcl alio, sed in seipsonobis gentiummagister animae vigor, sed mortuae carnis est tumor.
ostendit, dicens: Qui pritisfui blasphemus, etperse- Cap XIX. Liberum hominis arbitrium post peccatum,
cutor,et conlumeliostis, sedmisericordiam consecutus sine adjtiiorio gratiae nonnisi ad serviendum peccato
stim quia ignornns feci in incrcdulitate (/ Tiin. i, 13). reperitur iioncuin. Libcrias a bona voluntale sumit
Quomodo crgo aliquam credendi voluotatem ex initiiim. — 38. Ex quo enim primus homo naturam
seipso Paulus babere poterat,quibIasphemum se.et suam voluntarie vitiavit atque oppre^sit, ita crevit
tur liberum indosinenter arbitrium,sitquidemlibe- Eralisenim aliquando ienebrso, nunc autem lux in
rum, non tamen bonum sit liberum, non tatnen ; Domino [Ephes. v, 6). Quibusdam vcro ex iilalucis
rectum; sit liberura, non tamen sanum;sitliberum, formatione laudabili ad vituperabilcm tenebrarum
non tamen justum et qnanto mapis a bonitate, re-
: informitatemrelapsis.affectumpiajmentisostendens,
ctitudme, sanitale, juslitiaque liberum,tanto magis ita loquitur: Filiolimei, quos iterum parturio, donec
malitiae perversitatis, infirmitatis alque iniquitalis formclur Chrislns in vobis [Galat. iv, 19). Quomodo
raortifer, servilule captivunr.. Qiii enim (ncit pecca- autem Christus insuisformaripotcst, nisiquomodo
ium scrvui eslpeccati {Joan. viii, .li) ; et a quo quis in eis habitare incipit,id est per fidem^Quod beatus
deviclus est, kuic el servus addiclus est {11 Petr. ii, Paulus ita confirmat:/n interiore, inquicns, homine
19).Regnanteigiturpeccato,habct,qtiidemliberum habilarc Christum per fidem in cordibus veslris [&].
arbitrium, sed liberuin sinc Doo, non libcrum sub noslris] [Ephes. iii, Dum ergo reformamur,re-
16j.
Deo, id est.liberum justilia.nonliberumsubgratia, novamur ; et in eo quo renovamur, vivificamur.
ct ob hoc pessimeatque serviliterliberum, quianon Cap. XX. Vita sancla a fide sumit initium. Per gra-
gratuitomiserentisDei munere liberatum.Hoc Apo- n tiam nonauferlur liberum arbitrium. 40. Vita au- —
stolus evidenter insinuat, dicens (h): Cum enim servi tem nostra a fide sumitinitium, (juia justus ex fdc
essetis peccati, Iiheri fuistis iuslilix (Rom. vi, 20). vivit {Rom. i, 17). Quam fidem non ex voluntate
Servire igitur justitia? non potest qui justitiae liber nostra nasci, sed per Spiritum sanctum unicuique
est quia quandiu est peccati servus, nonnisi ad
: dari, beatusPaulus ostendit, dicens Alii quidem :
Chrisli gratia liberatur, ut scilicet liberatus apec- Mes in rodem Spiritu {1 Cor. xii, 8, 9). Non ergo
cato, servus fiat Deo. Hoc autem quemadmodum Splritumsanctum,quiacredidimus («),sed utcrede-
fiat, ipse liberator noster ostendit: Si i'Oj, inquiens, remus, accepimus. Forma enim praecessit in carne
Ftlius liberaverit, vere liberi eritis [Joan. viii, 35). Christi, quam in nostra fidespiraliter agnoscamus.
Ideo Vas electionis beneticium nobis gratiae libera- Nam Christus Filius Dei secundum carnem de Spi-
tricis insinuans, non solum liberos,sed eliam libera- ritu sancto conceptus et natus est. Carnem autem
tos nos esse testatur his verbisr.Vuwc autem liberaii illam nec coiicipere Virgo posset aliquando,necpa-
a peccato, servi aulem facli Deo, habetis fruclum ve- ejusdem carnisSpiritussanctusoperaretur
rere,nisi
strum in sanctiftcalionem, fxnem vero vilam aetcr- exortum. Sic ergo inhominiscorde nec concipi fidcs
nam {Rom. vi, 22). C poterit,nec augeri, nisi eam Spiritussanctus infun-
39. Haec vero Iibertas,qua2 non ex humano arbi- dat (d) et nutriat. Ex eodem namque Spiritu renati
trio nascilur,3edgratuita Deimiseralioneconfertur, sumus, ex quo natus est Christus {e). Eodem iiiitur
a bona voluntatc sumit cxordium, et per fructum Spirilu Christus formalursecunJum fidem in corde
sanclificationis in vita acterna plenum sui sortitur uniuscujusque credcntis.quo Spiritu secundum car-
effectum. Sed sicutin nativitale carnali omnem na- ncra formatus est in utero Vlrginis. Ideo propheta
scentis hominis voluntatem praecedit operis divini ex persona fidelium clamat ad Dominum : Propter
formalio; sicin spiritali nativitatc, qua velercm ho- timorem tuum,Pomine,in utero concepimus clparluri-
minem, qui corrumpitur sccundum desideria crroris, vimusSpirilumsalutistua;;justiiiamnon{f)fecimus su-
deponcrc incipimus, ut nocum qui in justitia el san- yerlerram{Isa. xxvi,18).Sicutautemnonsolumprius-
ctitaie vcritalis crealus esf (Ephcs. iv, 22) induamus, quam Virgo Maria Christum conciperct, scd etiam
neraopolest haberebonamvoluntatpmmotu proprio priusquam se concepturam agno9cerct,5fra/?a plena
nisi mens ipsa, id est inlcrior homo noster,renovc- angeli vocenuncupataestjCum nulla ejuspraecessis-
tur ac reformetur ex Dco. Idco 308 nos beatus set(a/.pra?cederct) concipiendi Filii Dei velcognilio,
Paulus pr.-Ecipit {Rom. xii, 2) non conformari huic vel volunlas,utagno8ccrelurcxgraliaDeiessetamip-
8aecula,3ed reformariinnovitatesensusnostri.Cujus D saobedicnsvoluntasViiginis,quamconccptiol)omini
reformalionis initium nc nosirac facultati assignarc Salvaloris; sic homo prius(juam crcdere vcllcinci-
aliquatenusdebcrp.mus.Dominus pcrprophetara sc- piat, gralia donantis infunditur cordi,ul incipiat in
ipsum formatorem lucis ostendit, dicens: F.go Do- hominc per fidem Christus formari. Cum autem Chri-
minus formnns liicrm cl crcans tcncbra^{Isa. .xlv, 7). stus in unoquoquc formatur, ipsc sc forma quia ;
(a) Lorus hic alias obpcurus reslitutus est opc ld\ Sic Bnsil. at Lov. ot Ant.,
; ef]undat.
ms., qui [^r.Tfert haec verba, ita crevit in/irmilas,ut \e) Ms.. Dominus Chrislus.
ntst, elr., sit...-. sit ctc. (f) SicBa9il.;alLov,ct Anf. non hahenth.rc verba,
(6) Ms., insinuans ait ; cditi uniformiler, »«i^Huat justiltam non sed sic pr.Tfcrunt
;
\ocum:conccpimu$
dicent. el parturivimtis. Spirilum salutis tux fecimus iuper
(c) Ant. ct Lov., quia credimus ; ras. el Basil., ierram.
crtdidimut.
417 IPIHTOLA XVII. 471
•dmonemuriit SOO <ij;)»f<.ifHMi i>i nucloinnHitfi ri A tc.ub luil.lnao aRoiplst liim«o;el ubi full Inlquut;
«
coti$uuimulorem Jrsum (llthr. ni, 2): qni prooul <lu nrvion» liumun<llli«»llnlnuiloti »H lni«|ull«U0J,lbl
t)io 110 Bil miilor lldni noulrr. <nim Ipxe ll<l<'in n-m Krfiliii |.ntiv<Milii« bI.|U(i •<IJutui ervitt Juititia In
lioln^nllliiiHtlnniit.Hiciilril.iJiiMlnmlWl^tii-oniniiiiiiitt- iionct.llculioii<>iii.
ti.r.ciiiii ruiii 111 l.ulxMililiuit BiiK'nii<l<i liiuilil'li<-i»l.nl Cai'. Xll. Iffut, Jum quoi vult (rtdtnUi facU,pfr-
anolu oporuliono oonniiiniiiat. Dioit »niiii Imotua ioimrum aneplor non eH.Semo a m habetvelU fr»»
aposloluH JaoobuM i|uitt lliloH Alirohm potiia iioKlri «itfr#. — Vi. Miraiiiur out«'iii (luondain dn:«Te: 8i
ex oprnhus coiisunniuila c^l [J<tr. ii, IJ). nol.-ntoB(c)l>flun fiirit ulvrlint cr<-<lor«',niilluaoijtera
clul, iil ox iioliis css.^ lidoH incipiHl,conMC«|ucna (»1 voHlriH lill.Mia indiln Bunt.uppurclcoHnnnuHConBl-
utoliiiiiiconHuiiiiiint.irlldoinoulrindcodicalur.quitt dnrnrc (jiiod dirunt. Pcrsonarum quippc acccptio
oxspoclut ut nostro tantum oonatu ad conHumuia- apudDeum tuncc»Bet,Bi(quoniadmodum loli volunt)
tionpin lidoH quw u nobi;. exorla cst pprvenial ac ; in quolil.at honiinuinaliquod invonirel bon« volun-
j^
ttliqua ha^^ilutionocredttmus.Ipsecst eniin qui ope- „<,„ potestalcm (igulus luti, ex eadem matsa
habet
ratur in uohis et velle et perficcre,pro boiia votuntnle in con-
facere aliwl (juidcm vas in honorevi,aliudvero
{Philip. ji,13).ClRmerau8 ipiturin humililato cordis tumelinm [llom. ix, 21)?aut culpari potcst juslitia
et veriluto lidei oum propholu : Scio, Domiiie, quia („ vasis inp.qufe jusle promerilis aptavit in inleri-
non hominc via ejus^neque viri esl tU corrigal
est in 1^^; vel miscricordia in vasis miaericordia, (juaB
viamsuam{Jer. x,53).Non cat ilaque in homine via gjne ullis meritis sologratiaBdonopraeparavit inglo-
cjus quam habel ox Deo, neque viri esl ut corrigat riam. Quibus ipsam quoque preoparari a Domino
viamsuamquarahubotoxseipso.Viamergosuamnoa vohintatera Scriplura teste docuimus.Qu» si non a
habet in £c,nce viam suam corrigit.nisi cum recti- \)qq datur.scdin honiine invcnitur.falsumesl
quod
tudinocordisdonum gratixspiritalis ucceperit.Ideo eam Scciptura praeparari dicit(f) a Domino. Omnis
Salomon dicit: Dirigit autem corda Dominus {rrov. aulemScripturadivioitusinspirata,cunctaquJedieit
vera dicit, qui ex veritate sunt univerga quaedicit
.*
xxi,"2). Beatus quoque apo?tolus Jacobus leslalur
quia omue dtUum optimum;et omuedouumpcrfectuin Eloquia enim Domini,etoquiacasla{Psal.Ti, ~). Deus
desursum est,desccndensa Patre luminum{Jac.\. 17): ergo,qui voluntalem pra^parat.ipse donal. Quam ei
eorumscilicetluminum quibus per Ezechielemnovi Deus persuam gratiamhomininondederit,nunquai3
cordis gratiam rcpromittit, dicens: Dabo vobis cor potest homo in Deum velle crederc, quiaipsam vo-
Horiim,^^ Spiritum novum ponam in medio vestri,et luntatemgratia non invenit,sedoperaturinhomine.
auferelur cor tapideum de carne vestra,etdabovobis xxn. Credendi facultas liumanx potest inesse
C.^vp.
cor comeum,el Spiriium meum daboin vobis,etfaciam naturx, quia Deus potesleam sanare. Adampeccando
ut in justificationibus meis ambuletis, ctjudiciainea ;)ej-dit/?< ^(/fm— 43Cumauteradicimusneminemposse
observetis,et faciatis [Ewc/t xwvi, 26). Beatus quo-
. in Deum credere^nisi per graliamDeicor illumine-
que PaulushumanEComprimensprBesumptionisau- tur,ut credat,non credendi possibilitatem humanae
daciara dicit: Quis eniin te discernitf quidaulem ha- naturaeomninoinesse non posse dicimus.sed utha-
bes quod noyi accepisti ? si aulcin accepisti, quid glo- beat ipsum posse, unde debeat sperare ac poscere
riaris quasi non acceperis (7 Cor. iv, 7)? Cum quo D demonstramus.Namutique naturaliterhomini,cum
nosoportethumilitcrsalubriterquecognoscerepari- c(3eperit in Dei Filium credere, si posse credere in
teret Dei nos esse quod sumus {b), si
fateri, gratia conditioneprimihominisdatum non esset,nunquam
tamen sumus. Qua gratia humanum non au-
aliquid peccatum de infidelitate contraheret; neque uUi na-
fertur,sed sanatur;non adimitur,sedcorrigitur;noa turaecredendi facultas insita est,quam rationalem
removetur.sed illuminatur; non evacuatur,sed ad- non fecit Deus. .Vunquirf enim de bobus cura est Deo
juvatur atques ervatur arbitriura:ut in quo infirmi- (/ Cor. ix,9)? In quibus nec punitur impietas, nec
latem homohabuit.ineo habereincipiat sanitatem; pietas coronatur.De hominibus autemomnibus cu-
quo errabat.eodem in viam (n/.in via)redeat;in quo ram esse Deo coelestibus eloquiis edocemur.
(a) Sic ms.; at Basil., nos insislimus. Lov.el Anl.. (rf) Sic ms.; atediti, cum voluerit.
nos resistimus, sed male. (e> Ita ms.; at in Basil., quod ea in Scriptura prae-
(b) Lov. et Ant., quodet sumus.
farari dicilur; Ant., ea Scriptura proeparari dzcilur.
(c) Lov., Ant et Basil., 5t volentes.
479 S. FULGENTII EPJSCOPI RUSPENSIS 480
igiturhumante compelit fides, cujus
\\. Naturaj A Apostolus d'ic\l:Deus ergounicuiquedivisitinensuram
tantHm curam Creator habcrc dignatur,ut etiam ca- fi'fei {fiom. xii, 3).
pilioscapitisnostri numeratosesseVeritasdicalfLuc. Cap. x\iii. Potest homo nnturaliter credere,lieet ci
XII, 17): ut scilicet,dum sc tanlum a Deodiligi hu- divinitus donclur utcredal. — 45. Non ergo propter-
mananatura cognoscit.diligenlem seDeum diiigal, pa non potest homo naturaliter credere, quia divi-
cique per fidem puri cordis inha;reat,cui ad beatitu- nitu5 ei donatur ut credat (c);imo in hoc maximead
dinemfides estvia.cui infidelitasestmagna miseria: habendam fidem homo crealus agnoscitur,quiaper
et ideo dignepunitur,cum InDei Filium non credit, fiiJem humana natura ex vetustate reoovatur. Sic
quia vitium estejusinfideiitas.sicut virtus est fides, enim esl omnis homo voluntario peccato primi ho-
non qualisin daemonibus invenilur,sedqualemDeus minis vitiatus,ulDeu3 voluntatesua bono volunta"
sanclis suis donat,quos ex impietate juslificat.Fpsa tem hominis possit sanare si velit. Creavit enim,
est fides qus per caritatem operatur. Num et dse- sicut scriplum est, tit essent omnia,etsanabiles fccit
mones credunt,el contremiscunt {Jac. ii, 19); sed non nationes orbis lerrarum {Sap.i, l4).Verumtamen ne
diligunt eum a quo per superbiam recesserunt. In homini ex seipso putarelur esse sanitatis initium,
quarasuperbiamquiaprimushomodiabolicaest per- mox sermo divinus adjecit: Elnon est illis medi- m
suasione(a/. suasione) dejectus,in quo perdidilhu- t> camenlum exterminii (lid.).Qaa.vav'\s'\^\t\ir homini
militatem,perdidil311fidem:perdens|auteiii fidem, primodiabolusabstulerit fidem,Deo tamen reddendi
perdidit divinamprotectionem. Scriplum est enim: quoddederat non abstulitpotestalem,nf chumanam
Qui non credit Deo, a Deo non protegilur (Eccli. u, naturam diabolus potuit usquc adeo vitiare,ut dein-
15).Exinde coepit superbire terra,etcinis,ijuia in vita cepsnon possetquod amiserat,Deorursus largiente,
sua projecil intima sua {Eccti. x, 9, 10). Ad ipsa in recipere. Omnipotcns eniin qui potuit humanam
tima ut bomines redeanl,divinu3 nondesinit sermo formare,potest etiam infirmam sanando per graliam
clamare,dicens: Redite, prxvaricatores, ad cor {Isa. reformare etcustodire naturam a quo ipsa natura
XLVi,8). Verum, quia illicaro sunt, spiritus vadens, sicut in primo homine fidemad salutem acceperat,
et non rediens{Psalm.LX}Lvu,39), nec unquamredire ita nunc in singulis munere divinae bonilalis acci-
velle potest ovis errans,nisi fuerit boniPastoris in- pit (fl/. accepit) 312 quos idern Dcus praedestina-
quisilionepraeventaethumeris reportata; propterea tos et per fidem salvandos ex parentibus creat.
pastor bonus venit quaerere et salvam facere ovem 46. Potest igitur Deo donante homoin Deiim na-
perditam, qufcpiistoreni suum quKrere non potest, turaliter credere. Contra naturam quippc hominis
priusquam abeoqu«ratur,sed a qua;rentc prajveni- cst quod inDeum non credit ;
quia incredulitatcm
tur.ut quserat.Pastor autem eam frustra quaereret, non habot cx creatione Dei,sed exvoluntaria prae-
si quaerere ipsa pastorem quaesita non possct^,a).Sed varicatione nandati, perquam sanitatc pnvatus et
hoceiquffirentispastorisbonilasdonat,utetiam ipsa lumine,hoc per seipsum potest,ut caicilatem atiiue
qua?rendipastorishabeatvoluntatem.Oua;riturautem infirmitatem suam proprioarbitrioaugorepossit.rc-
ut qu£erat,quando illuminatur ut credat. Iloc ergo movere non possit. Cujus tamcn illuminatis atque
in hominedivinitus agitur, cui fidem Deus infundit sanatiointantumcstomnipotentiCreatoripossibilis,
ut gratiffi dono virtutem credendi natura recipiat ut ad gloriam nominis ejus,ipso donante,non solum
quamamisitjetquod non polerat vitiata per culpam, possit infideliscredere,veri'meliamad immortalcm
incipiat poscere tormata per gratiam,ac sio perante atque incorruptibilemvitff. statumperfideigratiam
illo mcdicoqui non est opus sanis.sed male haben- pervenire: ubi,accipiens gratiam progratia.peccare
libua, infirmitas expellatur, natura sanolur. Quam omnino non possit, et possit feliciter viderequod
sanitalem poscebat qui dicebat: Ego (lixi,Dominc, credidit. Unde vox illa fidei resultat in Psalmis :
viiserere mei, sana animnm meam, qui<i pccravi (ibi Crcdo vidcrc bona Domiiii in terra vivcntium {Psal.
(Psalm. XL, 5). Nnllus autem sanctorum sanitatem XXVI, 13). Deus igitur licet noo ad hoc humanam na-
posceret,si humana natura sanaes3et;ct irustrasa- luram leceril,ut vitiaretur per culpam, ipse lamon
nitatem quisque posceret.si sanari humana natura omnipolonti bonilatc potcstvitiatam sanarcporgra-
nonposset.Naturaigilurhumanasanari potcst; scd D tiam.Arbitrium itaque homiuis sanatDeus atquc il-
illius gratia sanitatis accipitdonum cx quo croatio- luminat.ut homo in Deum naturaliter crcdat.Ita fit
nissumpsit initium.Namsi bomo naturalitersanari ut homo fidem faabere possit,sed eam nisi ex dono
nuUatenus posset,adsanandumeum coclestis medi- Dei habere possit.
cu9 non vcnis^ct (/>).Rursus si se ipsesanarcposset, Cap. xxiv. i\on omnia qux habcre possumus, cx
coclesli medico non c^i;errt.Sanaturcnim pcr fidein, nobis liabere possumus, Non cnim consequens cst —
quam si ex seipso aliquis habere po8sol,Deu8 eam ut omnia qua; habere nos pos8umu8,etiam ex nobis
homini non donarct. Donat autem, quoniam alteri haberc possimus.Nam ct caro noslra sic a Dco facta
datur fidesin eodemSpirilu (/ Cor. xii, 9), sicut esl,ul possit naturaliler vivere, hoc ipsum tamen
(o) Sic edili; at ms., si quxrcre ipsa pastorem non (c) Sic cditi;at ms., ^uta divinitus ci non datur ul
qugsita pos.^et. credat.
(b) Ms., non veniret.
IHI KPIHTOLA XVII. 4H2
nnn«xiiono(|pxiuilin»poMlllml»Prn.Vila lnlliirid), \ of>erlhut leyii, nhi per /idrm Jem ChriiU; et woi m
ul lituH^o oiriil naturiilltiM- iii(-i|iiut, iimnifi^Ntiiiii «xt (UtriMtum Jrtum (c) rredimut, ut juUt^etmur ex /!</#
ouiii ul> uiiinia iiiiniHtrHrl ; ua io i|iiiili>iu |i(il(<Nt nuri) Clirl»ti, rt noH ex openbHt IryU. l'roplrr qumi ex ope-
iioiitra vlvoro, himI »i in cu nlt iiiiiiiui, i|iiin vitu ribui /-v/M I, •
*
Hio hoino nihil hono vollo potoHl, ai ub oo i^ratimju- tu8 ndjunxit ('ognoscile ergo quia ex ftde tunt,
:
vanion ahHCoilRt. lU orgo oaro et vivore poBsit ot hi .lunt lilii Abruhx.Provident autem Scriptura quin
oporHrijprirHontisanimro vlvi(lcati()nornlcitiir;hnmi) e.v fide ju.Mifiranlur gentrx^heus pi\muntiavit Abrahx
(Hin(]no nt honnin volil aut raciiit, ^ralin^ vivilicjuili.i diteiis: Quiit bcnidicenlur in tc >'mues gentet (Cenet.
subaulio jiigitor ailjnvalur. Inlorosl autoin ut curo XII, :<). lyitur qui rx fidc funt, benedicentur
cum fideli
nostraquantum (/or/?i|nanfliu)vivilioaturahaniiiia, Abraham (Oatat. 111, 7, H, 9). Hunc autem patrcm
non solum hono,8C(l oliain inalo oporandi accipial fu- nostrum Abruhain non ex opcribus.sed oxlidcjus-
cuUatom.C.um autom nns pratia vivilicat, non niaiail tilicatum csse conlirmaTis, alio loco aicloquitur: .S'i
bcno voloniluin, noo nisi ad hono opcrandum nobis enim Abraham ex operibus justificalus cst, habel glo-
adjuloriumsubministrat.Agnoscutigiturhomoineo riam, tcd non apud Deum. Quid enirn Scriptura di-
86 naluraliter crcdorc posso, in quo naturam habct cit ? Credidit Abraham Dio, ct repufatum esl illi ad
crodulilatia ao lidoi capacoin (tjuod animalibus irra- jusliliam (Ccn. xv, C):ci nulcm qui operalur, merces
tionalibus dilum divinilus non est); non taiiicn sc non iinpulatur srcuiK/umgraliam, ^cdsecundumdebi-
putot (/>) ad habondam fidom usque adco esso ido- tum, ei vcro qui non opcratur, credenli autem in eum
ncum, ut c.T voluntate sua constare lldei arbitretur qui justificat iinpium, reputatur fides ejus adjuslitiam
exordinni. Volons cnim homo habollidom; sed Dcus (Itom. IV, 2, :i, 4, 5).
sermone.quem superius pr;vraisil dicens: ISon enim loqui monstravit, cum de gentibus naturaliter quae
auditores legis jusli suulapud Deuin,sed faclores legis legis sunt facientibus
opus legis in suo corde ha-
et
justificabuntur {Ibid., 13); justificari autem sine fide bentibus disputaret: ille sensus est veritati conve-
neminera posse idem bealus Apostolusostendit, di- niens,quod (al. ouo) gentesin eodem locoaccipiun-
cens Scientcsautein guod non juslificabitur liomoe.v
: tur quas Deus fidei donojustificat, etin eo quod eia
(a) Editi hic addunt quod vivil. Ms. non addit.nec vero, in Christo Jesu.
ad sensura requiritur. Puulusostenderet ;seiiahest Paulus ams.
(d) Editi,
(b) In editis, ut se putet. Sic editi; at tns., pater sit omnium credentium,
(e)
(c) Sic ms. justa (iraecum textum S. Pauli; editi ut reputetur et illis fides ad justUiam.
483 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 484
eraliamtribuit,opus legis siiae in eorurn cordi- \ ligat quiin Dcumnon crcdil,ficrinullatcnus potesl;
fidci
bu3 donata juslificalione conscribit, ut sine Testa- Quia poTESTUNUSQUisQUE CREDCRE aliquid esse quod
raenti Veteris liltcra per Novi Testamenti gratiam non diligit, diligere vero nemo potest quod esse non
natura renovata opus legis ad hoc scriptum habeat, crcdit.Apostolus autera dicit sine caritate fidem,
ut ad populum Dei, non opcrum pr.Tcedentium me- caeteraquebonaopera cuiquam prodesse non posse;
rito.sed justificalionis gratuito nuinere incipiat per- dicit enim: Si habuero omnnm fidem, ita ut monles
tinere. Quod nobis ore prophetico coelestis dignata transferam ; ei sidislribuero in cibos pnupcrum omnes
est vulgare doctrina, sanclo Hicremia dicente: Ecce facultates meas, et trodidero corpus meum ut ardeam,
dies venienl{&\. veniuiH), dicit consum-
Dominus, el cariLalcmautem nonhabeam,nihilmihiprodest [lCor.
7nabo super domum Israel, el super domum Juda Te- XIII, 2, 3). Si ergo opera cum fide sinc caritate pro-
stamenlum ^ovum (Jer. xxxi, 3!). Et Paulo post : desse non possunt quomodo proderunt opera quae
Quia hoc est Testamenlum quod disponam domui in lide non fiunt? Unde non immerito beatus Apo-
Jsrael, post dies istos (h1. illos), dicit Dominus, dabo stolus pro Thessalonicensibus orat ut eis Deusim-
legcs meas in corda eorum, et in sensibus corum su- pleat omnem volunlalem bonitalis, et opus fidei in
pemcribam eas, ei ero eis inDeum, et ipsi eruntmihi virtute {II Thess. i, II). Nam et in eodem loco, ubi
Deum: quoniam omnes scient me a majore usque ad pa.v omni operanti bonum, Judseo primum, et Grxco
mxnorem eorum, quia propitius ero iniquitatibus eo- \Rom. II, 10). Quomodo autem intidelibus potest essc
rum, et peccalorum illorum jam non memorabor gloria, quae non datur nisi justificalis ? Qtios enim
{Ibid., 33, 34). Deus justificavil, iltos et glorificavit (Rom. viii, 30)
Cap. XXVI. Cognitio Dei sine dileclione nihil pro- Juslitia aulem Dei fidem Jesu Christi super omnes
50. Hffic autem scientia inqua sic Deusagnoscitur, dabitur,cumhunc non nisi credentibus tribui beatus
utpeccatorura remissio divinse propitialionis munere Petrusedoceat, dicens : Vohis igitur honor credentibus
ii, 7)? Vel quomodo erit pax ei oui non est
tribuatur, longe alia est ab illa cognilione illorum (/ Petr.
qui, coqnoscenles Deum, non sicut Deum glorificave- redemptus sanguine JesuChristi,in quo Deus pacifi-
rtint, aut gratias cgerunt,scdevanuerunt in cogitalio- cavit, sive qux in lerris sunt {Ephes. i, 10), sive quse
nibus suis qui dicentes se esse sapienies, stulti facti in coelisl Ipse est enim pax nostra, qui fecit utraque
;
siint,etmutaveruntgloriaPi incorruptihilisDeiin simi- nnum {Ephes. n, 14). Uaec autem pax sine caritate et
liludinem imaginis corruptibilis hominis {Rom.\, 21, fide Christi non potest possideri, qu\a. justificali ex
ritatem operatur, Deum cognoverunt, ipsa sua co- Jesum Chrislum, per quem et accessum habemus pcr
gnitione inexcusabiles facti sunt; hi vero qui Oeum fidem tu gratia ista, in qua stamus et gloriamur in spe
glorix filiorum Dei{Rom. v,l,2]. Quac spes (e) ideo non
fidei perceptione cognoscunt, inaccusabiles fiunt.
Quis euimaccu.^iabit elertos Dei [liom. viii, 3.3).?Nomo confundit, quia caritus Dei dil]usa esl in cordibus no-
utique: Diligentibus enim cis Deum omnia cooperan- stris per Spiritum sanctum,qui datus est nobis {lbid.,b).
turin bonum {Ihid., 28). Et ideo eos nuUus accusat, Accepimus enim .spiritum aaoplionis filiorum, in quo
quia Deus eos secundum propositum praescitos, et clamamus, .Ibba Patcr {Rom. viii, 16). Ut igitur ho-
praBde8tinat03,vocatosquc.justiricat,atqueglorifical; mines fiiii Deifiant, Filium Dei unicuin per fidemrc-
extollit exclusa, per Ipgem fidei, quan percaritatom ut et in cum credant, et ad nuraerum filiorum Dei
operatur, qui gloriatur, in Domino gloriclur I perlincant: Quolquot enim rcceperunl eum, deditcis
poteslatem filios Dci ficri, nomine
his qui crcdunt in
Cor. I, 31).
51.0uodsiqulI)U3dam cognoscentibus Deum, nec ejus (Joan. t, 12). In eorura cordibus dat legcm
lamen sicut Deum glorificantibus, cognitio illa ni suam.el in sensibus eorum scribiteam, id est legem
D fidoi, qu.nc inspiralajustificat, non legem factorum
hil profuit ad salutem. quomodo hi polernnt (a)
justi psse apud Dcum, qui sir in suis moribus nt- ]uaBCliamobservatores suos(f)sinedubitatione con-
qui Dcum non diligit; ut autem quisquam Deum di- pt in corde gentium et in corde inlidelium Judaeo-
ta) Editi, potucrunt. Ms., poterunt. non habetur a Domino, melius quidem quia cum :
\b) Kditi, quia non raritale. Ms., quia non fxde et dicitur ipso donante arcipiunt,\rus[ra ndditur a Po-
earitate. mino.
(c) In edd., auot spes ideo, etc. (e) lls., factoret suos.
In excuBis babctur acripiunta Domino. in mB.,
46.1 KPISTOLA XVII. ma
'"""'>"''>""*'"^''"''''^'"""'^'""*"* J""t'' "''olgoriloN Uniia,
riiiii(ii)*|"''''
A iit ilamiii K''ali*ra rftnovot nalu-
lloul NHutiilditiHSKI Hiiort, Hnil ouH lonfll vlnoiilii illi rudi. Carituteiii <|ul{i|(n,i|-.:r/W/-ni<u(/</cW legti {llum.
plt^lnlJH oliHtrifliiri. ll.iK' utii|iio riiil in riiriln l'/iiili, xiii.loiail liocpiM S|iiriluiii nuuiii iliiruailll, ui fa*
i| uiiiiilii riiil iiirriMluliiHi.ir-iipd/iif/i ninululiuunn /)(«/'- ciul iiii|ilirli|uii.liM ..;..:i .
i '' •frimiioiii«Kriilnm
trijui^tis tUwlesiitm /)ri,nt sitruniium iustiliiim.ijUiv tn |)»'r npiriluiii lliloi j ,
:ur, ul <|ij'<il Ooo
Ifiye esl, courtmttux .unr </i((7»»/(i (Uoin. iii, liO) . |il(icil(iiii rnl, llilca |icr ciriiali^m opereiur. {J\im
(Jliiiiin liiiiirii i|iiiii rx l)i>ii iiiili lialiuil, iiloo ilii;it : i|iii(iiiliu lii liuiiiiiin iiiiiionl;i|uiilijui<i iinn lege Hdol
(,)i(.r intlit lunuitl lucra, li.rr nilntiulus.\uin iirofilfr |HT li>^rii) iwituruliMii ijcri|/luiii rnmiinnit in liomino
Chriilum iMriint-ntn irrumlumfn fsi.Uimo omnin
: (>|>craiiliMii iiuliutciiuti aulvut, i|uiu 117 n<-iiiincm
ilflrimrnltim ('.'.<«• profiter fmiucn^rm srlrnliitm Jrsu DuiiHHinolliloJuHtillout. noc potott oporootiialutcm
V.hristi Domini viri, proptrriiunnomutn ilelrimeulum uc(|uiri'rc, (|uiu sinrftdis
imvotttbtle ttt piucere Deo
fcci el nrhitror utsteiroru.ut C.lu istumlurriluriiim cl [llelir. Ncmocr^i) imturali lo^i ronrtur aeiii-
XI, (\).
ini<fniur in tllo non lialeus mrnm jusliliam, (/»«• r.r gimrclcgorii r|uaiii Dcuh noii cjinloniJo n&lurain,Bod
Irye i'st, sni illitm (/im- rslr.v fiiieCltrisli,iiua r.r hro (loimndM (frutiaii) iii cordogontium Bcribit.llncest
justilia ej: fiilr nil roynosrendum illum (1'liilip, ui,(\ eniin loXiiioniiuahumoBooictativbumanic vinculum
quioo» lofjo ontosae ox hominoJuHlitiam voro quni bonuoporu vol ipaam lldom i|ui8i|uc nupurbuis vindi-
ex lido Christi C3t iion osso nioi ox Deo .''lllaoal 1^1- cul, Bcd ijua Doo in so miHoricorditor uperanti lam
tin'Justiliu|)(M' (luain iinpiusi>ri^'ilur ul cudal iii pic- (lilcm Huain iiuam bona opcr.i subjeclus usBignal :
so fuisso voraciler conlitelur diccns : Sicnim, rtim tcm interrogant isti de Dco dicentea Curergo non ;
inimiri c.^^semus. reconciliati .'tuinus Dco per mortem fccit omnes homincsvellc credcre.cura non sit pcr-
Filii cjus,multovtitgisrcconciliiitisalvi erimus in vita sonarum acceplio npud Dtium ? acirc debent hoc
ipsiusab irapcr i7).s»;H[//)i(/.,IO).Ouid ergo prodossct in illis aUioribus positum a quitiua .sancla Scri-
Paulo sino cognilione Christi illam qua; inlogofac- plurahumanaBcuriositatiscoercclaudacian:(r)dicen8
torum e9t,servaroJustitiam:cuin ipse Salvator no- C .\Uiora :e ne qua'sieriset forlioratene scrutaiusfueris,
ster Jud;vis dical'/Vi5i cognoveritis qutaego sti)n,mo- srd qua- prwrepil libi Deus, illa cogita semper [Eccli.
ricmini in prccatis vestris {Joan. viii, 24)? Ergoquia III, 2-').Hicc altioraille qui usque in tertiumccelum
Juslitiam qua; estcx lide Christi ad cognoscendum raptus esl,eo magis terntus quomagis illuminatus,
illumessotestaturApostolus,manifestum estlegcm expavil. Unde magisclamare non cessat. alliludo
fideiessequamseDens in corde suorumscriplurum dtvitiarum sapienticv et sciendcc DeV.Quam incompre-
esse proinisit.Ouod cjiisde:n tcnor evidonter osten- hcnsibilia sunt judicia cjus et investigabilesvioccjusl
dil. Ibi enim dicit Deus:/ / non docebit unusquisque Quis enim cognovU scnsum Domini'?aulquisconsilia-
pro,nmumsuum,et unusquisque fratrcmsuum,dicens: rius cjus /uinaul quis prior dedtt ilU,el relribuctur
Cognosce Dominum quia omnes scient me a mii.ore
, ei'7 quoniamex ipso, et pcr ipsum, et in ipso sunt
xisque ad majorem corum ^Jrr. xxxi, oi). omnia : ipsi gloria in sn'cula (Rovi. xi, H3, 34 et
54.llffic est lex,quam Deusscribit in cordibuseo- ERGo NOBis.ctia hisqui salvantur,gra-
seq.).SAT EST
rum oranium,non per conditionem natur£e,sed per tuitam Dei misericordiam,et inhisquicondemnan-
largitatcm gratiffi ; non perliberuni arbitrum homi- tnrveram Dei justitiam sine dubitatione credere,et
nis, sed per ministerium evangelicce prcedicationis; corde contrito atque humiliato misericordiara Do-
noninlapideperlilterain VeterisTestamenti.sed in D mino Judiciumque cantare(P5n/.c, l},qui et ia vasis
corde perSpiritum Dei vivi.Quod beatusPaulusevi- irae atque aptatis in interitum ostenditJustiti<E suae
denter insinuat diccns Epistola cstis Chrisli mini-
:
nullam iniquitatem placere,et demonstrat in vasis
slrata a nohis[b) ,rt srripta non atramento sed Spiritu ,
misericordii-equia potest cjusbonitas omnia quibus
Dci vivi;nonin tabulis lapideis, sed in tabulis cordis voluerit peccatrt diraittere (c/).
fum voles, posse {Sap.xu,iS). Quomodo igiluromnia Cap. XXX. Bonam voluutalem hominisnon exspe-
volenshominem salvum ficri,cuju3
qasB vult facit.si ctal Deus,scd tribuit.Salus gratuila adullis sicut par-
salus non nisi a bcna incipit voluntate.ipsum velle vuhs Crucinlus infantium. — 58. An illud quodvestra
non in homine Deus inchoat,sed ul abhomine na- eos diccre testaturepistola; idest,quiaDeus exspe-
scatur ex3pectat?0quam pessimum nefas asseritur, ctathominisvoluntatem,ut;equum sit in volentibus
dumgratiaeDeicontumaciter repugnatur ethorai- ! pracmium,in nolentibus autemjusta daranatio?Sed
ncs operc Dei sein bonura mutari negant.qui homi- utprolixitatem vitantesomiltamus aliaquse possunt
nesnonessent,nisibonitaleDeioperantisexisteront. g pro vcritate lidei huic pravae sententiaereplicari,in-
Itanevero rerum ordo crediputarive permitlit(rt),ut terim testiraonio convincantur atqueconfundantur
Deus, quicreator est hominis, valeat hom.inem fa- non lojuentium liomtnum, sed tacentium parvulorum,
ccre.non mutare;et qui nuUius eget adjuiorio 31 inquibus ad evacuandara sapientiara verbiraultum
nt hominem faciat, operari tamen quod vult in ho- resplendet virtus crucisChristi.quae gratisinomni-
minis voluntate non possit priusquam in homine bushominibuspropriautentibus vohintateearadem
ipsura velle repererit ;et ul sil homo,habeat ex Deo, salulem ase ostendil fieri,quam in infantibus nullam
utautem meliorsit,habeatex seipso ac sicvolunta- ;
3t9voluntatem habentibus dignatur operari.Ineis
tem bonitatis qua in Deum creJitur, nondivina bo- namquenecbona voluntasest utaequumsit in volen-
humana pravitasoperetur?Pravusestenim
nitas.sed tibus pr8emium;nec mala,utsitin nolentibus justa
omnishomo,priusquaminDeum credat;etquia8cri- damnatio.Si ergo ad salvandoshomines, sicut isti
ptura est : Erunt parva in directa {Psa. xl, 4), ex volunt, non excitat neque rautat,sed exspectathomi-
pravo fit homo rectus, ex infideli fidelis efficitur. num voluntates quomodoinfantibusqui baptizan-
;
quando persequenteSauIo (c) beatus Slephanus esl ita est ul ipsi senliunt,nullus debet parvulusmori
martyrio coronatus.Ergonepotuit Deus Stephanum priusquam ad actatem perveniat in quapossitvel
coronare per Sauli persecutoris infidelitatera,cl per- bonam voluntatcmhabere.vel malam ; utDcusncc
secutorem Saulum Deus convcrtere ncquivitad fi- baptizatos parvulossine bona voluntate salvet,ne-
dem?Ergone Paulus prior volunlatcm suara Dco que non baptizalos sinc malavoluntate condemnet.
dedit.et sic Deus fidcm Paulovolenti rctril)uil ? Et Sienim Deibonitassulutemnon incipithominisopc-
ubi est quod ipse dicil Quis prior dcdil:ttli, et retri- rari,nisi bonam ejus invenerit volulatem, iniquum
huetur ei {Rom.xi,35)f{i\ioii utique non dixisset,»! a D crit eum vel damnari vel redimi.qui bene necvelle,
8e voluntatem Deodatam.eta Deosibi fidemcognos- nec nolle potucrit. 8od non est iniquitas apud Dcum
ceretrelrihutam.Iianc itaqne amentiam, eta fideli- (II Piiralip. \\x,l). cuiixs universx vix misericor-
hus suis arcoal, ct ab infidelibus Deus auferat. Illc dia etveritas[Psal. xxiv, 10).
enim tam profana cogitatione polluitur, cui gratin, GO.Igitur quia Deum justum bonuraquecatholica
vel obduralo nondalur, vel ingrato aufertur. Deus vcraciler crcdit et confitetur Ecclesia, certissimo
cnim convertens vivificatquosvult salvos ficri;Deus crcdcnlum ost et fiducialitcr confitendum unam
volunlatcs bominum mutat, utessc bonac incipiant eamdemqueDeigratiamin majonbussalvandisope-
Ideo scriptumest : Etdixi, nunc ca-pi, hoec eslmu- rari bonae voluntatis inilium.qnae in parvulis sine
latio {d) dextera: Excelsi {Psal. lxxvi, H). ProphelaB vuluntate operatur salvalionis elTectura. Ipsa gra-
I
4HU FPISTOLA XVir. m
tia inrantfli nequfl volflntoi, nn(|tie nolnnlnn rn- A p'''*!'!)'^!'*^ Johfll : h noviiiimit difftui tlfnndam dt
ilitnlt, (|ii(n nin|or(^H illiiinldiiiKio volnntoa ni nolnn- SfiiriUi uiro $uj)«r omntm rantim (Jott. ii, 2tf).
til)UH ru(*it. Kl liou iii |iiirvi)liH HnliiliH npun liiio Qiioil inonntiim vlgintl hoininihui In '{uoa Bpiritu*
priiprini viiiiiiitiitiri iiHHiMiHii ((rnlin !>i<i o|ii<riiii(o pi^r- HnnctllH lin^^lliH 1^1, ,
'. , ,' !' 'ri|»
llciltir, qiioil liiiM.n VMluntiiliH i'X()ri|iii (liviiiitUH iliitu Oriiomlit. .Si irnii lit „...»,, ....110
in mnJoriliiiH liirlinatiir, utopnrn «oliuH ^rutlni vn- putaviM-iiniiH honilnnaintnlli^l, liK : ntiRit)
liiiil.iH qiin^ iiinla fiiil lionn llnt, rt (loinrnpii Kratiin innndnx (rntiniuri Hnrmo (ilvinUH. Eit autrm Drui
Horiiiii oporniiti HiMviliiiiii nliK.iioiiliir (MinpitrutrinH vrriir, rl f/o./niii Doinini rlmfuia rntlii [liom. iii, 4 ;
oxtiiliout. Sio aiilrin Doiih rnnIoliH niin nHt in iiiruii- Vinl. XI, 7). Miipcr oiiinoin inltiir cnrncrn nicut lo
liliiiHilaiiiMKinliH qiiiliiiH liiipliBiiialiHlM^iinlli<iiirn noii Hplritu hiio rcpmmiHit, hIc rncit,
llniiH ('(TiiMiiriiin (In
Iribiiil, Hiotil injtiHltiH iinn rHt in muJoril)UH,1(|uitiiiH nic rncit, Hiounque in Hnem n»culi racturai «it'
lioiiiiiii nnn (Innal vnltintatiMii (ii). Kt nirut ilioH ProrHiiH Hiipnr nmnnin carnnm, id csl lupcr omnci
voliintaH Htia iiiala, hIo inloH jiiiv ptiniri racit (;ri^'(i hoiiiincH piriindit i|n .Spiritti huo, HCillcct iuporilloti
(laiiinata. Doiih atitoiii iii liinuiiiititiH noo inactilaiii oniiicH (r) (|tion viilt nnlvoH llori.
vitiatiB ori^inin, ncc iiialilii.in condiilit proprim vo- fi:t. Rt ut ({ui sint omnnn iati pleniui novcrimus,
luntuliH.lnhoininil)UHif;itiiriitioaH.ilvat,|voluntnli>m
j^
fljurtdoin bonti Potri BOrmiinihuH auHCultemuB.qui il.
bonaiii iion invonit, nivl siciil .nlntiim oxipil ilivorHi- laiiipi-.rdiculiiincm Himm Hnncto Hpiritii rnplntuBhnc
laH, iiut in majorilitiH lionniii Vdliintatciii ^rnliH raril exliortntiono conciuHit : Pcrnilrntiam (inqiiit) agite,
(]unm invenit mnlnm, ntitHino voluntntn hominiB vnl et bajttizelur venrum in nomine Jeiu
wiusquini^ue
bona vol mala, porlicit in pnrvulis Rrntinin sncrn- Christi in remiaionem peccatorum vrstrorum et arci-
monti.ilioetijos nomo potcstlioiuc rosistoro voliinlnti. pielis lionum Sjiiritus snncli vohis enim e^t repro- :
Caput. XXXI. Quos omnes lioiniiirs Drus vull .'^iilvos missio et liliis veUris, el omnittus qui lonrje sunt,
(ieri. f*er omnes liomines non stmprr tolum genus Itu- quosrunque a'lvflCttvrrit Dominuf Deus nostcrf.ict. ii,
mnnum intelliijitur. —
iii. Quocirca illos oinnosquos 38, 3D). Omnes itaiiue dixit, sed quoacunque Dorni-
Dous vult salvos ricri,sioinl(^lli|.;t'ro debpimis.nt noo nu9 advornverit. Quos etinm bcatu^ l'nulu8 secun-
aliqucm putomus lalvtnn licri posso nisi voluntalo dnin proposituni vocntos insinuat, qui alio qunquo
Doi, neooxistimomus volunlutem oninipotpnlis
(/)), loco ail.conclusiase Deum nmnin iu infredulitatc, u'
Dei, aut in aliquo non inipleri, huI aliqualonus impo- omnium iniserentur {l]om. xt, 32). Et tamen Deua
diri.OmnospnimquosDeu9Vultsalvo9 3^0tipri,3ino nonitanmnium omnimo migerelurquoainincreduli-
dubilalionosalvuntur, nec possunl salvari, nisiquos omnibus inndclibus gr.itlam fidei talo conrlusit, ul
Dou8 vull salvos tieri, ncc cst quisquani quom Dous
tamcneamdemgrati,im rrisericorditerdonet,((/jcum
salvarivelitqui(fl/.ot)non8alvetur:quiaOcusno3ler ^ (idei non infidelibus Deus misericors donet, sed illis
omnia qu:ecunque voluit fecit {Psal. cxxxiv, 6). Ipsi procul dubio de quibus ad Moysen dicit Miserebor :
omnes utiquc salvi fiont, quos omnos vult salvos cui misrrcor, et misericordiam S^t praestaho cujus
fipri : quia h.-cc salus non illis ox humana vuluntate miscrebor {Exod. xxxiii, 19). Gratiam igitur volun-
nascitur, sed ex Dei bona voluntate pra?9tatur. Ve- lariaj donationis ostendit, sicut Dominus suis di-
rumtamen hisomnibushominibusquosDeus vult
in gnatus est loqui discipulis Vobis datum : est nosse
salvos faceronon tolum omnino gcnus significatur mysterium regni cadorum, illis nutem non est datum
hominum,sedomniumuniversitassaIvandorum.Ideo [Matth. xiii, II) ; item dicit : Qui potest capere capiat
autcm omnes dicli sunt, quiaexomnibushominibus {Mallh. XIX, 13). Sed {al. sic) ut ipsam capacitatem
omnes istos divina bonilas salvat, id est, ex omni divina doceret largitate concedi, alio loco ait : Non
gente, conditione, fetato, ex onini lingua, ex omni omnes capiunt hoc verbum, sed quibus d.Uum est
provincia. In his omnibus ille scrmo nostri Redem- {Ibvi., 11).
ptoris impletur, quo ait Cum e.valttitus fuero a terra,
: 64. Hi sunt ergo omnes quorum Deus miseretur,
omnia traham ad meipsum {Joan. xii. 32). Quod non quia misericordia ipsius prajveniunlur, ut credant et
ideodixit, quiaomnesomnino trahit, sed quianemo gratissalvifiantperfidem.Eorum namquecredulitas
salvus fit, nisi quem ipse traxorit. Nam et alibi di-D noo ex huraana voluntate sumit initium, sed ipsi
cit : A>?«o polcit venire ad me. nisi Pnler, qui misit voluntatifidesgratnitaDeimiserantislargitatedona-
me, traxerii eum {Joan. vi, 37). Item alibi Oinne :
lur. Hancomnium discrelionem, quam fidelis debet
quod dedit mihi Paterad me veniet. Hi ergo sunt om- intellectusomnino servare, beatus Paulus uno Epi-
nes quos vult Deus salvos fieri et ad agnitionera ve- stolc^ suffi loco sic posuit, ut omnes homines sine ali-
ritatis venire. quaexceplione dicens,statimquosdamomneshomi-
62. Est autem familiare divinis eloquiis ut omnes nes exceptisaliis intiraaret. Aitenim -.Sicutper unius
nonnunquam dicant, nectaraenomnehumanum ge- delictum in omnes homines in condemnalionem.et sicper
nus in ipsis omnibus semper intelligi debere com- nniusjustiiiam in omnes homines in juslificationcmvitx
moneant ; sicut est iliud quod dicit Doiuinus per {Rom. V, 18). Nunquidnara quia mom«« hominesin
(a) Editi, cuin bonam non doaal voluntatem. (li) Hsec verba, cum tamen eamdem gratiam fidei non
{h) Sic ms. edil. .".ntem, salvari po^';:
dmet. absunt
infidelibus Deusmisericors
.•
nisi volente n "i?.. legun-
Deo. tur in editis.
{c) Editi, super iilos homines. Ms., omnes.
damnatos, simul omnes eosdem crcdere debernus Chrislo creatasiint, quianihil est quod non per Fi-
juslificatos esse per Christum cum inoumerabiles ; jium et in Filio creaverit Pater. Et omnia per ipsum
infidelium mortesobsistant^qui sinegratiajuslifica- alque in ipso reconciliantur, quia nullus estbomi-
tionis de hac vita transeunt, et absque sacramento num qui sine cruce Christi {e) reconcilialionis bene-
baptismatis ad sedem mortis spternaque supplicia ficium consequatur.
rapiuntur'' Reslat ergo ut non omnes omnimo quos 6G. Ex hac igitur regula quae ccelestibus inserta
perChristum omnes essefiliosgratiae illosergoesse , manae voluntalis bona merita, sed sola Dei voluntas
omnes, quos per primum hominem propago pecca- humana; salvationis est causa. Jra enim inindigna-
trixcarnaligenerationecondemnat.Omnesenimter- n tioneejus, ef vila involtinlateejus {Psal. xxxix, 6).lra
reni sunt, qui terreni hominis imaginem gerunl, et igilur ejus nostrae iniquitatis est meritura, vita vero
omnes ccclestes qui ad aeternam vitam imagmem ho- nostra volunlatis ejus est donum. Sicul enim Pater
miniscoelestisaccipiunt. Iterumdicitpropheta :0m- snscitat mortuos et vivificat, sic et Filius quos vult vi-
nes genles quascunque fecisti venient, et adorabunt co- vifrcat{Joan. v, 21) eosdem autera vivificari vult :
ram te, Domine, el glorificabanVnomen luum (6) {Psal. quosvultsalvosfieri.Sicergoquos vultsalvat, quem-
Lxxxv, 9). Dominus quoque suis fidelibus dicit admodum quos vult vivificat. Nihil namquevoiuit
:
Eritis odio omnibus genlibus propter nomen meutn et non fecit qui, Scriptura teste, omnia quxcunque
{Matth. x, 22). Nunquid ergo contrariis sibi repu- voluit fecil {Psal. cxiii, 11). Proinde non indigne di-
gnat Scriptura divina senlenliis ? Absit. Sed el ilios cimus aliquid Deum nollequod possit nefas estau- ;
omnes, et istos omnes veraciter dicit, id est etom- tem si quis omnipotentem dicat aliquid facerenon
nes fideles qui nomen Domini in omnibusgentibus pnsse quod velit Voluntati enim ejut quis resistit :
glorificant,et omnes incredulosqui pereasdem om- {al. resistetj ^Rom. ix, 19? Nemo utique, quia non
nes gentes in odio nominis Christi fideliumque ejus est aliqua natura qnae ab ejus creatione sitaliena.
morlifera impietate perdurant. Etsicut nihil naturalitersubsistit quodillenon fecc-
65. Tale quiddam estetiam in Epislola quamCo- rit, ita nihil provenitin salutem hominum, quod illc
lossensibus beatus Apostolusscribit, ubidicit Quia non in aeterna bonae voluntatis suae dispositionc fa-
:
sive Principatus, sive Polestates. Omnia pcr ipsum, donatur, per quam ad speciem pervenire possimus.
322 et in ipso creata sunt, et ipseesl ante omnes, et Haec autem dona sua semper Deus in aeternaatque
omniainipso constanl {Coloss. i, 16, 17). Et paulopost incommutabili habuit^g-^voluntatedisposita, inqua
aii :Quia in ipso complacuil omnetn nleniludinem in- praeordinavit atque praeparavil et quae daret, et qui-
h'tbilare,etpereumreconciliariomnia in ipsum {c)pa- bus daret. Ipse enim 323 praedestinando praepara-
cificans per sanguinem crucis ejus, sive quse in terris vit gratiae donum, qui gratiam donando implet prae-
sunt,sive quae in calis sunt {Ibid., 19. 20) Nunquid- destinalionis effectum.
nam omnia quoe in ccclis ct in terris suntpercum Epilogus. —
67. Ilabetis, dilectissimi fratres, tam
pacificari crcdemus (rf) ? Absit. Qui enim sic sentire de incarnalione Doniini noslri JesuChristi quam de
voluerit, bicipitem laqueum gemin.Te impietatis in- gratiapaucisexpressam fidei nostraeconfessionisque
currct, ulautdiabolum etangelos ojus per Christum sententiam, qua certissime continetur, Unigenitum
creatos esse ncgel, auteos reconciiiandos per san- Deum de Deo Palre naturaliter sine initio natum, ox
guinem crucis ejus affirmet. Verumtamen quisquis D virgine naluraliter secundum carnem progenilum.
harumaententiarum pravitatcqualibetin\olvilur,ca- Unus enim idemque eet Deus Verbum, quem prima
veat ne cura ipso diaboloatque angelis ejus a5tern;e nalivitate coaelernum sibi genuitaeternitas Patris, et
combustionis punitione damnetur. Uniusenim ejus- qiicm tempornliter conceplum secunda nativitale fi-
(a) eic mfl. At editi, quosdam e.x illis omnibus. Om- (d)Sic ms. Atediti. Nunquid diabolum et angelos
net islns ilnque. ejus pnrificari credemusl
(6) Incditisdeept Pominr nd^Wivirqnt^ in seternum,
, {c) Ms., sinc. crucis Cliriiti fide.
Ms. auiem afidit Dnmine. noc hnbet in xternnm. {[) Ms., voluntate.
(c) Mb., in ipso. Editi, m
ip5uw, juxta Grfficum eic {g) Editi, habet.
m KI»I8T()LA XVIII.
Q^p „t. _5. ITaeo est iniquorum corruplio.qufic ^ iur {Rom. vi, 9).Christu3 ergo non vidit corruptio-
Bic est popna peccati, ut
sit et ipsa peccatum. Alia nem, quia nullam sonsit caroejus pulredioem.Hoc
corruptionis pars est quae nec animam nec corpus aulem non ejusdem carnis incorruptibilitas,sed re-
fidelis houiinis poiluit, sed arfligit:quia nec ad in- surrectionis celeritas fecit. His omnibus in quibus
quinandumhominem, sed ad humiliandum mililat nostroeseminationis ac resurrectionis certissimani
peccatorem.Hac itaquediscretioneretenta,dum cor. qualitatcra verbis apostolicis sanctus Augustinus
ruptionemvoiuntariamarorruptionepcenalidiscer- ostendit, dicens; Conxtat itaque,negue ullo modo dii-
ptione contrahitur iniquitas, licet insit infirmitas; tuil.nunc omninoin incorruptione persistere; et quo'!
facillimeinvenimusquampartemcorruptionissusce- in contumelia passionis tnortisque seminalum est,nu)c
pit Christus in corpore. Nam quamvis carnem pro esse ingloria vitx xternoe; et quodex infxrmilalcpo-
nobis susceperit,tamen accepit immunem abomni tuil crucifigi, nunc in virtute regnare; et quod erat
peccato originali et actuali. Ipsara tamen carnem, corpus animule,<jUoniam ex Adam sumptum est,nunc
non8olurainfirmam,sedetiamveracitercognoscitur " spiritale esse, quoniam spirilui niinc inscparabiliter
accepisse morlalera.Procul dubio in quantum cor- copulatum est [Epist. ad Consentium, altas 146,
pori ejus inerat suscepta mortalitas, in tantum ei nuncZOo).
potuit inesse corruptionis infirmitas. Illius scilicet S.Hia verbis Augustinus ostendit quale corpus
corruptionis quae abest ab omni peccato. Christi post resurrectionem 3it,et quale antepassio-
6. Ad talenr. corruptionem pertinet faraesetsitis. nem fuerit.Evidenter confirmat corpus Christi om-
Facile siquidem esuriendoetsitiendocorpusmortale nino nuncin incorruptione persistere, nunc etiam
corrumpitur.quando per haecetiamad ipsiusmortis in gloria vitae 8Bternas,nuncin virtute regnare,nunc
exitum pervenitur. Per quam mortem venitur ad spiritale esse.Sed corpus non est omnino incorru-
corruptionem,dum,deserenteanima,in tantum cor- plibile, quod dolorera potest per vulnera sentire.
pu3 corrurapitur, ut inputredinemac pulverem re- Quocirca appiret Christum anle passionem, imo
dlgatur.Hanc corruptionem caro Christi non vidit, ujque ad passionem et mortem,niortale alque ani-
quae die tertia resurrexit.Famcra tamen, sitim, fati-male corpus habuisse, et pro nobis in eodem cor-
gationemcorporis ac dolorem veraciler sensit: quae pore veram famem, veram sitim fatigationemque
omniapertinentadillam partem pccnalis corruptio- sensisse, vera clavorum ac lanceae percepisse vul-
nis quam sic cx peccati pocna supplicio trahimus, C nera; et ex hoc verum dolorum non necessitate,
ut ex ea nuP.ura peccati supplicium contraharaus. scd voluntate sensisse^veraeque mortis acceptatione
Esurisse Christum,8itissefatigationemque sensisse pro nobis animamsuampropriapotestateposuisse.
Evangelium docet {Marc,x\, 13),quem manifestum Consequens est ut idera Christus ex infirmitale
est esurisse, quando ad firulneam venit, nec in ea mortiiu?,ex virtute autem Dei suscitatus,noslris in-
fructum invenit.Fatigatus etiam cxitinere sedit su- veniatur exemplumpraebuissecorporibus.Humilia-
per puteum {Joan. iv, 6). In cruce etiam dixit, vitenim se Christus usque ad susceplinnera totius
Sitio {Joan. \ix, 2S).Dolorem otiam sustinuil, sicut infirmitatis nostrac: ut,sicui ait Aposlolus,reforme-
d\c\lEsai\&s:Vulnerutusestpropteriniquitatcsnostras: tur corpus humililatis nostrx configuratum corpori
infirmatus est proptcr scclera nostra (hH. liii, 5). claritatis suce {Philip. iii, 21).
HancinfirmitateminDomino non putativam.sed ve- 9. Hinc ergo manifestissime apparet quid de ani-
ram docetApostolus.- iVam eisi rrun'/i.ru.>; w/.inquit, malis ac mortalis corporis qualitate debeatoninis
ex infirmilate,sed ex virtute 3?6 nei{II Cor.
vivit Christianus firma credulitate seitire impnssibile :
xni, '4).Infirmitatem non aliud dicit,quam corrupti- ut corruplibililHS essc net;elur,ubi animalis corpo-
bilitatem. ris morlalitas invenitur.Christus ergo in sola carne
Cap.iv. — 7. Restat itaqueut et Christum fuisse rj portavit nostram corruptionem, in qua veraciler
in aliqua corruplione ad quam nonnonrciliit, ct n^stram portavit ct mortem.In animavero sic por-
fuiBsein ea quamnon vidit.per sacramScripturam fcclam incorruptibilitatcm sorvavit^sicut peccatura
discamus. Ad corruptionpm pertinet corporis ani- noc propaiiinea^Itraxit.nec contagione contraxit.
malis.el mors quae prsecedit pulredinem,etpulredo Uude et infirmitatea animarurn nostrarum quas in
quae Bcquiturmortf^ra.Proinde Christi corpus,quod sui rationali aniina portavit Christus sinc ulla cor-
estvpre mortuum,etdie tertio Binealiquapulredine ruplionc porlavit.Nullusquippepotuitdercclusines-
8U9citatum,unam partem rorruptionis vidi9se,aliam 80 virtiitis, nbi inlirmilatis. susceptione indcfcssa
nonvidissedicendurneBt.Fuitquippeincorruplione pprmansit perfectio carilati9,qu.TUnigenitumDeum
mortis.sed non in corruptionc putrpdinia :qnnndo fccitugque ad mortera pro nobia accedcre, et con-
caro Christi sic est mortua.utnull.i fuissctmembro- rusiono contempla crucis opprobrium sustinere.
rum pulrcdn.vcl disBoliilio subsccula.ChristuPcrgo in. Propter quod Irislitiam, mocrorem, vel si
licnt, iil iimniroHluin In an aniiiuo riitionuiin mnriH \ oinniii fldiillH u^iioMconn (Ibrbtum parllclpAm hu-
Intiol i(IViu-tiiiii; volimtariiiri, ut noNtrlH inllniiitiiti- iiiunin inllrinitutiii, corliiilrno ipararol parllclptni
Imih iiiiruturiiin DHlonilnriit Hum virliiti* uuxiliuin; ut ho roro liiviiuii vlrtulin, noo M ainljitforot illiui vir-
ii^noHcitroaiiiH iiiiH i|iHii uiljuvunto lii inllriiiitutllniii, tiito llriii(iiiiliiiii,i|iioiii |ir()iinco^i.oviii)iot non n^^.rrn.
ijiiUH niuoHHit.ilo puliiiiiii, liilcidiiiloH. tjiii |iro|)tori'u nilulo, himI voliiutiito lurhaluui, in i|>iu lialilluruin
volunUilo noHlruH inllrinitutoH ucriporol, ut ut in huc a-tornuni Inititiuiii, cuinoain vulunlato viilorflt incaao
vituinllriniluliiiii noruHHituto turhutiMuuxiliuincon- tri>litiiiiu,(jiii iticul inuniiil in tribululluno tranquil-
InliHHPt, ot poHtliitnc. vituiiioiiitioin u iioliiH iiillniiitu- Iiih, in iiiortu HocuruH, bIc in inllrniltttto rortitaiiuua,
ti:^ nocusHilutiuii iiii.-icricorililor ul)Htiiii.-*Hot. Ac nic (^t iii liiMiiilituto altiifHiiuuM.
S. FVLGENTII
.'\n i'I';i,I(;I';m NoTAitiUM,
ad plenuin satisfacore valoam. lllam itaque lidem {Psal. ci, 16). Et ilerum: Omnes gentes quascunque
Apostolus subnectens adjungit Non seminibus: m Accipe fidem, in quajam olim renatus es creden-
•
499 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS SOO
in nornine Patris, et Filii, et Spiritus sancti. Pater A non recipittres essentias, autsubstantias, aut nalu-
Filius non est, Kilius Pater non est, Spiritus sanctus ras, el idcirco nullatenus dicendus est Filius in id I
nec Pater necFilius.Et cuni tres3int,quod6sl,rngo, quod a>qualis est Patri, aut creatus ex aliquo, aut
nomen unum Patriset Filii et Spiritus sancii in quo dcnihilosubstitutus:quiaquodeslPaterhocgenuil,
nos oporteat baptizari, ni?i illud scilicet nomen Doi- DeusDeum,lux!ucem, incommutabilis incommuta-
tatis, quod triplicari non potesl? Quamvis enim di- bilcm, infinitusinfinitum, aeternus costernum. S:-
camus Patrera Doum, Filium Deum, Spiritum san- militer et de Spiritu sancto credimus quia hoc esL
ctum Deum, lamen non dicinius tres deos, quia quod ille a quo procedit. Videamusigilur deinceps
scriptum est: 330 Audi, Israel, Domviu.': l)cu<ituus utrum hffic qua; diximus sanclarum Scripturaruin
unus est {Deut. vi, 4). Unus est igitur Deusin natura, 331 tpslimoniis approbemus. Primum etiam qua -
non in persona: quia alia est persona Patris, alia rondum est si Deus Trinitas sit. Faciatnus, inquil,
Filii, alia Spiritus sancli. Pater a nullo est geuitus, hor}uncmadimagine>nelsimilitudidcmnostrnm{(iencs
Filius a Palre est genitus, Spiritus sanctus a Patre 1, 26). Et rursum, Venite, descendumus, inquit, et
Filioque procedens est. Pater non sibi est, sed Fi- ciinfundnmus ibi linguas eorum {Grnes xi, 7). /Vo-
lio; F^ilius non sibi est, sed Patri; Spiritus alicujus stram vero, &i descendamus, pluralilatem persona-
est aspirantis: ergo ad Patrem Filiumque refertur. « rum, non deorum insiuuat. Simililerque Abrah
Ista itaque relativa noiiiina Trinitatem faciunt; cs- visio trium virorum unius Domini deprecalir.
et
scntialia vero nullo modo triplioantur, Deus Pater, Et: Pluil Dominus a Domino super Sodomam ct Go
Deus Filius, DeusSpiritus saiictus. Bonus Pater, morrham sulphur el ignem a Domino {Genes. xix,24).
bonus Filius, bonus Spiritus sanclus. Pius Pater, Et: Dixit Dominus Domino meo: Sede a dextris meis
piu8 Filius, pius Spirilus sanctus. Justus Pater, ju- {Psal. cix, i); Et: Verbo Domini cnli firmati sunt,
stus Filius, justuri et Spiritus sanctus. Omnipotens et Spirifu oris cjus otymis virlus eorum {Psal. xxxii,
Pater, omnipotens Filius, omnipotens et Spiritus 0).Quid aliud ha>c quara Trinitatem ostendunt ?
sanctus. Et tamca non dicimus nec tres Deos, nec Apertiusque sane Dominus in Evangelio: Ite, bapti-
tres bonos, nec tres pios, nec tres justos, nec tres zate omnes gentes in notnine Patris, el Filii, el Spiri-
omnipotentes,sed unum Deum, bcnum ,pium, ju- iussancti {Matth. xxviii, 19). Et rursum: Facta est
stum, omnipotentem, Patrem et Filium etSpiritura vox de cwlo dicens: Hic est Filius mcus dilectus-
sanctum: ubi est una natura, essentia, veisubstan- ipsutn audile {Malth. xvii, 5). Identideraque ait, Vid^
tia. Quodlibet enim de his nominibus in illa sancta Spirilutn Dei descendentem,et manetdetnsicut colum-
summaqueTrinitatedixcris,unum idemquesignifi- bam in ipso {Joan. i, 32).
cat. Non est diversa Palris et Filii et Spiritus sancti
CAPUT IV.
essentia. Quod si esset, nec veraciter Filius a Palre ^
En habes alium esso Patrem, alium Fi-
in brevi
gigneretur, nec Spiritus sanclus a Patre Filioque
lium, alium Spiritum sanctum alium etalium in :
nec naturas diccre ausi sunl; ne aliqua forte (livcr- cat esse naturcT!, cum nalura diversa unum dici nc-
sitas crcderetur essentiarum, uut naturarum, aut queat. Filius itaque clamat, Kgo ct Patcr unum su-
substantiarum: sed dixcrunt tres pcrsonas, unam tnus {Joan. x, 30) et Qui tne videl, videt et Patrctn
,
esscntiam: nli unaesaentia dcclararrt [)cum unum, (Joan. xiv, 0). Et Apostolus de eo Qui cum in for- :
tresautem pcrsonaesanc amTrinilalcmnslcndcronl, tna Dci cssit, inquif, «o» rapinam arbitratus c.<>t csse
Nec hoc dicimu.'*, quod lantiimmoilo Dcus Trinitas u',T(}ualetn Deo {Philip. ii, G) ; ct : Propterea, inquil
sit, el non uiiaqu.Tque persona. Nam ct Palcr solus in Evanfrelio, qua^rcbanl Juda^iJcsutn intcrfxccrc, quia
Deua e8l,elFiliu98olu?> Dcus est, elSpirilus eanclus nou solutn solvebat .tubtatutn, sed et Palretn suum di-
8ohi!> Deus e^l, Solusdico, quia Pater, non esl Filius cchal Diutn, scqualetn se fuciens Deo {Joan. v, 18).
el Filiusnon e.st Pater, ct Spirilu.s pnnctus non osl Et Ariup blapphemo spirilu contradicit: Non sunt
Patcr aut Filius. C.Tlerum Trinitas inscparabilis, unum, non sunt <Equales,quiaipse Filius de se dicit:
incommutabilis, inrinila Don rccipit tres deos, sicut Patcr major me est {Joan. xiv, 28); ct missum sese
I
KOI DK TIIINITATB Unill UNUS. n02
fiii«|in luiinm-i) ii Palro InHlalur.O inrollx «rriir iiiHli A illu Hlnn imlilKullalo lJ«um cr»"''' ri.. rin,. nv<'-'ii
oli Haluloin KnnnrlH tiuiiiaiil tniii|iiiralllnr raolniii I ru rnttonat ; «od pru brovllatn •nrriionia paucainde
llii^o,Hi'('uiiiliiiii i|uiil iiiaJnritHl l'ati<r Kilio? Horiin- dnoorpMiiniiH. Mmorrm
autnm, sut uiikium Kilium
liiiiii HuliHliiiiiiaiii.aii Hiuniiiiliiiii |iiiloiitiniii,aii Hnouii* iiiwiiiiiluiii iilcrndiitiun ijuod t'l Apoitolun ail, Mitil
(liiiii lioiiituluiii.uii Hncuiiiluiii iiicoriiiirulitttliMii, uii Urus fttium »uum fartum rx mulifre, farlum tutt lege
Houuuduiii (nturuitainin V Sl InuaHcililliH Dui l*atriit {Gitlat. IV, 4). Fucliiii) nulorn ox mulirrn, id nnt d«
l'iii^uiiiluri DuuH iiiia^o uHt.purroctui uli|iitial)Holuta) VirKiiio Murifi nntum : (|uia illo qul ertt nalut ex
III uu uubHlaiilim voriluH iii)<Ht, pur (|uam ullluitur PulruHiiio initioilo mntrn naicnndo arcnpil ct»rtum
UHHU UUIII IIIIUf(IIIUUI VUrilullM. PolnilH OHl i'ulor, HOil toiiipiinHiiiiliiiMi. Qut otittiii curn ir» forma l>eie$tct,
hI iiilirinua OHt KiliuH, iiuaKo jain non ohI potnntin. u\<[n\{ K\M)*{iAwK,non rapinumarlittratut ett eue xqua-
Ilouua OHl Pater.Hod al in divurBi Kunuriti (livinitato lii lku,sed.\emeliptum exinanivit formam tervi acei-
i''iliuHOHl, lioui iiiiuKiiiuni iiiali nutiira nou ruildut. pnns, in siiuiHiuiliur liinninuin fitrlut, el habilu in-
Iuooiporuua l'ul(<r c^t^Mud hI iMliuHaocuiiduiii Hpiri- irn/ui ul fiomo.liumiliavit teusquead morlem,morlrm
iuin circuinHuriptus uHt cor|)oro.,jani incorporui non ttulem crucis(l>liilip. Qui lum in forma Dei,
ii, 6).
utit rormu curporouH. iKtnrnuH S89 uat Palur, aud n a\i, esset, idoatcum aubalantia Deua eanct, non ra-
«i l''iIiuH non osl co*toriuiH,lomporulitur l'utri no- |iuildoitatoiii,i|inini nnttirnlitorhabcbalcum Pntre ;
sanclumSpi-
li.ssiinum soiis^u sacrilogoastruat; aut ct /'(itcr unum sumus {Joan. x, 30). Secundum lor-
riluinjuslum, sed P'iliuin Justiorem.ot Patrem ju- mamhumanam, venit in mundum peccalores salvot
stissimum blaspliomandoedocoat?Ergonon tenclur facerefl Tim. i, 15) ; secundum divinam, inmundo
sub unius Doi profcssione, sod othnicorum more erat, et mundus per ipsum factus est {Joan. i, 10)«
plurimorum deoruni cultui mancipalur.duin Pcum „ Etidcircc duas substantias sive naluras, siveformas
Palrem n;ajorem, Filiumque minorem.et Spiritum (quodlibet de his dixeris, idem est), credere nos
saDCtum plusquam niinorem prflesumplione temera- oportetinunoFilio Dei unam profecto Dei, alterara ;
ria euspicatur. Deum maJorem,el Deum minorera hominis, ut crodatur Deus verus, et bomo verua
"abeat error eorum ijui Israol esso nolunt, noc ob- unus Filius Doi ne. sicut Neslorius, hominem ex :
turalis auribus audhml Au(ii,lsrael,Do»H)ius Deus : Virgine Maria nalum quartara personara introducen-
tuus Deus ttnus est (Deut. vi, 4) et illud Dominum tes.a Trinitale excidamus neque, ut Eutyches, ho-
; :
;
Deuin tuum adorabis, et itli soti servies (Ibid., 13). minem verum non credentes, Filium Dei sine homi-
CAPUT V. nis assumptione, id est uniussubstantifleessecreda-
habet Filium Deura, Spiritum sanctum Deura. De Ergo manet in Christo utraque natura verilalem
Patre quod Deussit,non opus est approbare,quem servans, ita uinec humanain divinamtranslata de-
503 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSIS. 504
creatorera suura sanctura Spiritum non agnoscunt, quomodo in incorporeis rebus reperi queat videamus.
duraeumcreaturamessedeliniunt.Sicreatura eseet, Igiturin anima hominis raemoriainest,consilium,et
creator utique esse non pos3et,quia creatura creatu- voluntas.Hoc enim cogilas quod vi3,quod etiam me-
ramnon format de nioilo. Et curain Genesi homi- moriatuacontinet.Voluntasenim tua amor tuusest.
nem Deus ad imaginem suam dicat esseformatum Hoc eniin recordaris,quod amando in cogitatione tua
{Oen. 1,27), et Job sese 334 asanctoSpiritunarret adducis.Tria sunt, racmoria,consilium,et volunlas,
esse plasraatum: S/jj>//us, inquit, divinusqui finxit quam diximus esse 335 araorem, et inseparabilia
tne {Job xxiiii, 4) ; liquideclaret cooperatorem esse sunt,et unum sunt, et alterura sine allero esse ne-
Patri ac FilioSpiritum sanctum, et in hominis for- quit.Quidara etiam Patrura eleganter haec Iria inesse
matione, etinangelorum aimilitersubstitutione, se- dixit aniracB,cum Deum oraret : « Meminerim te,in-
cundura illud Psalmographi ; Verbo Dominica-ti fxr- telligara te.diligain te ;
» et in his Dei imaginem esse
mati sunt, ei Spirilu oris ejusomnis virtuseorum(Psal- docuit.ImagoquippeDeihumana anima.nongenila.
XXXII, 6). Si Deus est, si creator est, si baptisraum ~ sed creata non cEquali3,sed similis ;
ctus.Spdjamsatiasintad corroborandamfidcm tuam nion-li nullum in ei8 voluntatia bonae remansit ve-
:
liia ooniin, noovollu hiklxial |)iti'i;aro,iico |)U»i»c,>iui'- \ Kl<jnuUir(|uaii Dun aoceperll(/Cor. iv,7)7 tic coim
liiuiii (|UMiiiviH iiiiiliiliilfH fiicli ru) riiit \uu- iiatiiram, IpNi) r)(iiiiiniii ail : Si voi hliui tiUravil.tune urrg
luiuiulul>il(iH HuiiUacli |i('rf(iuliiiiii:rtlabilfH cliuiii (.'l lihtrt riiti» (Jvuii. viii, IWij. I.ihcrallo riOHtra iii i!Ju«
corti ilo Niiu liualitiKiiiio MiillalriiiiH niiiUluti(la, Tru- urbilrlo, in cJum •lltt oiil voluulaln. (Juontam ira in
iiiilur Dou, ciiJuH coiiloin|ilati(iiifl liouli Hunt. furore ejui, et i ita in voluntate tjut (Ptul. sku, f>),
xxvni, 19), ut quamvis foras Ecclesiam, aut certe in A. sexageeimum ad continente9,centesimum ad virgi-
Ecclesiasmaloetpcrversosacerdolespcundumhanc nes. ItaetiamEccIesia catholicain his gradibuscon-
regnlambaplizentur.ineisnullatenus iterctur.FidPS stitutaest,utquamvistressintgradu9, multae tamen
quippe, quae per dilectione operatur, a sancla Ec- difTcrentiie meritorum.Nequeenimaut omnesvirgi-
clesia catholica habetur Quam hserelici nullatenus nes a;qualiter accipiunt praemium regni ccelorum,
habere probantur: quia revera fides sola non suffi- aut onines continenles, aut omnes conjugati : sed
cit, nisi Deum credens diliga? Deum, prtEceptisque unusquisque propriam rnercedem accipiet, aitAposto-
ejus obedias. Obedire prccceptis ejus est non facere lus, sccundumsuum laborem (I Cor. iii, 8).Elquan-
malum,etfacere bonum, pugnare contra diabolum, tum amplius alius alio obediens Deo fuit, tantum
qui cursum nostrum ad Deum tendentem impedire amplius mercedis a^cipiet. Et qua; erit ista merces,
moracnlis singulis nilitur. Unde juxta Apostolum, vel praemium,nisi ipse Deus prremium virtutis eril?
ianquam leo rugiens circuil quxrena quem devoret {I Dixil quidam : hquivirtulem dedit,qui dedit,certan-
Pelr. V, 8) cui resistendum est in fide fortiter.
: tibus vicloriam, ipse procul dubio trit corona. Quod
tantum amplius alius alio in illa vita
intellijrimus,
338 CAPUTXII.
Deum videbit, quantum amplius in hac vita eum
Etlicetquandiuinhocmundomortalitervivimus, dilexit, preeceptisque ejus obediens fuit.
sine peccato esse non possumus; tamen ne ulliscri-
minibu3implicemur,ut ab ejusservitiumredeamus,
CAPUT XIII.
et vasa ejus effecti, rursum incipiat habitare in no- Sed carne resurgentium raortuorum
et in ip.sa
bi9;quae sint criminalia peccata.etScriptura divina, mullae eruntdifferentiae claritatis,dicente Apostolo;
et mundanae leges publice puniunt;sed el conscien- Alia claritassotis,alia claritas lunx, aliaclaritas stel-
tia tua quae ab alio non vult pati,non nescit;s5ed si larum.Stellaenim ab siella differl in claritate, 339
forte postbaptismum aliquibus criminibus involuti itaerit cl renurreclio mortuorum [l Cor. xv, 41). Igi-
sumus, non pigeat pocnitcntiam agere,et contrito tur quaecunque corpora aut ignis consumpsit, aut
corde et corpore a Deo indulgentiam postulare Nara bestia devoravit, autaqua absorbuit,illo momento
qui sibi peccata impune videntur committpre,dum temporis atque ictu oculi resurpent, iu sexu unus-
fortasse aliquas eleemo.^ynas in pauperes faciunt, qui?que quomortuus est;masculusitaquein mascu-
multum falluntur. Nesciunt enim quod opus miseri- lino, et fcinina in feminino. Quod vero resurgant
cordiae primum sit seipsumDeo offerre,etsic in alio raortui.Dominus inEvangelio ait: Non legisHs quod
misericordiam facere. Sic enim Scriptura a.\t:Misc- dicit Dominus ad Moijsem de rubo Ego Deus Abra- :
rere animx iux placens Deo (Eccli. xxx, 24); et ite- ham, et Deus Isaac, et Deua Jacob {Luc. xx, 37) ? Et
rum : Qui stbi nequam est, cui bonus (Eccli. iv, 5)? ^ subncctens adjun^jit : Non est Deus morluorum, sed
Ergo faciendaj aunt eloemsoynae,sed ante sunt vitia vivorttm.Omma enim vivunt ei Ibid., 38), et iterum:
reiinquenda. Multum igiturdifferunt ab hisquive- Tunc omnes, inquit, quiin monumentis sunt, audient
stem suam candidam servaverunt.qui tales ut renati vocem Filii Uei, et resurgent qui bona feccrunt in re-
sunt, auxiliantcDomino, usque ad flnem exitus per- surrectioncmvitx ,quiveromalaegcrunt in resurreclio-
severant: quibus quotidiana oratio suFficit ad sol- nem judicii {Joan. v, 28, 29). Nam et alibi {Malih.
venda minima delicta, quae in hoc corpore mortali XXV, 46) misericordiae operanumeran9,bono9 et ma-
8ubrepunt;de quo se Apostolus liberari exoptal di- lo?redarguen9,hos dicit ireinsuppliciumaHernura.
cens: Infelix ego hotno ! quis me liberabit de corpore Bonos etiam suscipiet gaudium sempiternum; ubi
mortis hujus ? Gratia Dei per Jesum Christum Dotni- cum Deo suo8inefineregnat)unt,ctde suastabilitate
num nostrum {Rom. vn, 24). Nam et Dominus in 9ecuri,nihileosindecen9deIectabit.Ubicunqueenim
Evangelio {IUallh. xiii, 23) tres ferlililates terrae eorum spiritu^ crit, prolinus in coelo novo et terra
ostendil, id cst trcs gradus bonorum in Kcclcsia de- nova.Malos autem suscipiet igni9 fEternus.quos in
inonstravit, tricesimum, sexagesimum, ct centesi- pcrpetuum cruciabit. Ubi vcrmis corumnonmonctur
mum. Unde ct arca Noe, qua; significavit Eccle- et ignis non txstinguelur (Marc. ix, 44). Ideoque,
siatD, bicamerata tricamerataque fuit; significans, D carissime^satagendum est, et jugiter Dei misericor-
ut diximus, tres gradus, aut ordineg, quos tra- diu imploranda, ul sobrie, pie, juste vivamus in
ctores Ecclesia; ad conjugatos, continenles et vir- hoc s.rculo, quatenus possiraug ccelorum pervenire
ginea retulerunt.Tricesimumscilicet adconjugatos, in regnum.
FULGENTII S.
olii priiroHHiiiiiDiii, |ii)nl |iiTHliy(i<rii liiiiKirnii, i|iii'iii liluH H(;ripttim \of^\\niiH:l'rior omuium <,<-......{ tU'
in fl(MiH|iiiulii liiiiiiiiiiiiii ropil,i<t ('iirmii Ddiiiiiio iioii puultit.el tulflltiiu» jirudfultae nb avo {tUcti i, 4).
liubiiit, u viu voriluliN uvcrituiii, nl hui» prorHui ru- IJt oHturidorflt Vorbo Dfii,per(|uod fucta «untomnia
(IniiiptioiiiH olililiiiii, l'u(;tu[r. luiHHo roniiuatluiiiB uo ctium unKcluH rnctuii,ronlinuuHanctaBcrlpturt «ul'
lu.\iiriin MOrvuiii.nt ox lior roHpiii<rr iiiu|rHliiliH ilivi- Jiinxit Fous uipieultm Vrrbum Dri, el
: 'm //-
lUO HUrvitiuill,lllil(M<Hl l|UOl| CX (Utllilli(M) rnctUH llU!- /iM.1 mauildla irlrrun {l/nU., .^). Kl pu l, ul ,
rtiliuut), uo (Itt mulu llicHauru uordiH nui proioriuiri OHtcndi rol unKuloH adupcraRpirilUBHonclipcrlinera
malu.ooiitru rcolam lldcm, conlru cuthulicum vPri- ila dicitur : Untt» nllinimus ereulor imnt/toleui eit,
lulcin noii iiiiiiicntu illtiiii HtMiiiunom vununu iinpiu- lir.r poletts, meturuilut uimis, leden» super llinmum
lulin, crapiiliktu.s uvoiiiat, (|uuii(lu punuiii vila; rcH- illius et ilomiuuns. l)cu$ frcavil illatn Sptrtlu innrto
puit,ul Hulubrum vcni^ tiilui rilium bui nominiHindi- (lbid.,H). Quid igitur ab Spiritu sunclo factum no-
cio fuslidiuHUHubjocit.ln illouutcm pruranuscrmuno gfibilur.ii quo virtUB caslorum (irrnata logitur,ct cu-
viH-uii» luia lloinouMiaiius.iiiiod nus .\riani uhhoIciiI j"» op<"ra rrouta Hn|)i(?ntia prtrdicalur^Nam etdcdi-
nuncuparo,lucc vorl)H posuil : llomousiaiiix, iiuiuit, vinin donia (jiub Duua Krclcai.T! huik tribiiit, curn
jj
a.^iscrettliltu.f iuscparabilrm atiinc iinlividuiim Triuiln- boalus lo(|ucrctur ApostoluB ct dixiBset Diiiiivne :
tem,uec Pitlri Filium fuisse minorem.uec 1'alrem in- autem graliurttm tunt, idem autem Spirilui ; eldt'
genitum Filii sui cs.sc [nctorem. Atlcndc, (iiUKsn, in iisiiincs mini.Urationum xuul, idem vrro Drut, qui
iHtis FuHlidiosi vorl)is nuiodain sic mulc posita, iil operalur omnia in omnibus (/ Cor. xii, \) enu- ;
ctpalus,neque instantia, niquc futura,neque fortilu- dem atque inseparabilia esse in creaturis omnibus
dines.neque aUitudo,nequcprofnndum,nequecrealura nemo negare audeat Christianus ? Inseparabiliter
alia poteril nos separare a carilate Dei, qux esl in quippe operatur unus Deus,videlicet Pater,»(Filiu8
Chrislo Jesu Domino noslro {Ibid., 38). sanctus.Eadem namque opera sua esse
et Spiritus
mmelomnia in sapientia fccisti^{Psal.cui, 24);Chri- Qui autcm faeil veritatem,venit ad lucem.ut manife-
""
'"" autcm
slum "
Dei '-*--- et
virtutera -' T^.. .
" Dei sapientiam beatus stcnlur ejus opera, qux in Deo sunt facta {Joan. iii
profitetur Apostolus, de quo dicitur Quia in ipso .•
Hic eligant Ariani
20). quoraodo velint accipere
condita sunl universa in CtTlis et in lerra,vistl>ilia et Deum in Filium nominato.utrum Patrem,an Filium
invisibiiia, siae Chroni, sive Dominaliones,sive Priti-
an Spiritum sanctum? Si enim Patrem putaverint
cipatus, sive Poteslates, omnia per ipsum, et in ipso accipiendum esse,in quo bona opera ab hominibus
creiUa sunt(Coloss. i, 16) manifestum estomnia
;
fiuntjipsi destruunt quod personae Spiritus sancti
op3ra Patris eadem esse opera Filii,eademque esse
blaspheraentes objiciunt.Nequeenim Patrem aude-
opera Spiritus sancti.Inseparabiliier quippesancta
bunt rainorem dicere.cui secundum divioitalem no-
Trinitas operatur: nec est opus quod fecerit Pater.
lunt a?qualem Filium praedicare.Ac per hoc,cum in
ct non foceril Filius;aut quod fecorit Filius, et non Patre homo bona opera facit, et in Spiritu sancto
focerit Spiritus sanctus. Scriptura est enim, Verho Christus ejicit daemonia, cognoscant aequalitatem
Domitii coeli firmaU sunt, et Spiritu oris ejus omnis Patris, et Spirilus sancti. Si vero Filium hic acci-
Sti S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS. 512
piendun^. dixerint exhocquod in Filio et in Spiritii A • se a cogitalionibiis quae sunt aine intcllectu »
sanclo boaa opera (iant, non 9)luin compclluntur (.Sflp.1,3,4,5). Ilic autemquisnon videat trinitatem
Filium ct Spirilum sanclum ajqualorf fateri, veium pprsonarum proprielatibus inlimatam?Dictum est
etiara fatebuntur eadem atqiie inseparabilia esse enim qaoniam « perversaj cogilationes scparantia
opcra Patris, ct Filii,et Spirilus sanctiiOmnm enim L)eo, » quo nomine persona Dei Patris agnoscitur.
operalur unus atquc idein Spiritus (/ Cor. xii, 12), Deindeadjectumest,quoniam<< in malevolamaninam
sicut bt-atus Aposlolus teatatur. Si vero Spiritum « non introibitsapicntia,» quonomineChristuso&te-
sanctum aestimant Ariani.necesse estut ex hoc loco ditur,qupm Dei virtutem et Dei sapientiam Paulus
compellantur Deum lateri Spiritum sanctum. Non appellat.Deindedictumest quoniam« Spiritussanc-
enim dixit spiritus Domini, Qui facit verilatem, ut " tuselTugiet fictum.etauferetseacogitationibusquse
manifestentur ejus opera,quaeinSpiritu sancto sunt « sunt sine intellectu.)>\le quis autem putaretquos-
facta;sed, Quae in Deo sunt facta, quae nos non in libet iniquos aut impios ab ista sanctaTrinitate,qu3e
soioPatre.nec in soloFilio.nec insolo Spiritusancto unus,verus,elbonusestDeus,localiter posseseparari
facta dicimus.sed in ipsa Trinitate sancta.quac unus pauiopostScripturasicloquilur:«Humanu3e3tenim
Deu8 est, veritatem ab homine fieri conlitemur, in « Spiritus sapient'.ae,et non liberabit raaledictum a
quo virtutem a fidelibus fieri beatus David insinuat g « labiis 8uis,quoniamrenum illius testis estDeus,et
lum deducet trihulantes nos (P5n/.Liz,ni) Ipse enim « Quoniam Spiritus Domini replevit orbemterrarum
est unus Deus de quo ab Apostolus dicit, Quoniam {Ibid.,6,'), Immcnsitatem itaque sanctas Trinitatis
ex ipso et in ipso omnia sunt ipsi gloria iu sxcula
: divina noncessanteloquiaprofileri.Hancutique bea-
{Rom. XI, 36). tusDavid certissimc noverat.el ideodicebat:«Quo3
« ibo aSpiritu tuo,et a facietuaquo fugiara?SI ascen-
CAPUT IV.
« dero in coelum,tu illices^sidescenderoininfernum
Quomodo igitur sancta Trinitas ab impiis separa- « i\dea»(Psal.c-s.\x\inJ ,8). De Sapienlia quoque, id
biiis dicitur,cum inseparabiliter operatur,a quibus est Dei Filio.Scriptura dicit,quoniam«attingit afine
quantum datur intelligi,nec in spirilu ijuod dicitur « usque ad finem,et dispouit omnia suaviter (Sap.
separari.sicut rei veritas e.^iigit^cogitatur^AS^SDeo viii,I).Quoniam igitur a sancta Trinitate,qu£e ubi-
enim nostro,idestabip3aTrinitatesancta,nihil potes que tota est,nulla res localiter separatur, sed solae
localiter separari.quia idem Deus summus.verus est separant a Deo, sicut jara diximus, iniquitates et
bonus,sicut omnia fecit,3io omnia continetet rcplct perversae cogitationes;quisquis Trinitatera 34-i se-
imraensus.Non est auteni corporalis.neque locaiis. p parabilem conatur assercre, necesse est dicat, aut
et ideo nec ipsa corporalia possunl a Deo localiter Patrera, autFiliura, autSpiritura sanctum pravis
separari;quia in locoest omne corpus, et sine Deo cogitationibus ct iniquilatibus posse naturalitor
nulhisestlocus.Deusenim sicnullocontinueturloco subjacere.Quis autem seipsum laqueo tanlae irapic-
ut ipse contineat omnem locum in quo moles est
; tatis evoIvat,ut aliquam separalionem in illa Trini-
nulla,et cujus est virtus immensa.Gum igitur cor- tale, ubi naturalis est unitas, suspicetur, cum per
pora,quae sine loco esse non possuDt,non possint a acceptamgratiam,sicute3t superiusa nobis demon-
Deo localiter separari,procul dubio neque spiritus 8tratum,confidat Paulus fidelis a caritate Dei, quao
quos Deus creavit a Deo localiter separantur.Omnis est in ChristoJesuDomino n('3tro,posscnullatenus
enira spiritus quem creavit Deiis inquocunqueloco separari?Bcatus autera Joanncsapostolus et carita-
sil.ibi est Deu8:qui licet in spiritibus malis non sit tera exDeo es3e,et caritatein Dcuin esse confirinat
per gratiam,per quara quibus ipse vult vitam san- bis verbi3:«Carissirai, diligaraus invicem,quoniam
ctam beatitudinemque largitur,perpotentiamtamen « caritas exDeo est, et omnis qui diligit ex Deo est
[Isai IX, 1,2). In libro quoque SapicntiaG ostenditur Et in Aciibus uposlolorum scriptum estquia«multi-
bominea a Deo.non locis, sed pravia cogilationibus « tudini3credcntiumeratcoretanimauna(Actiu,32);
etiniquia actibna eeparari.Ibi enira dicitur: « Pcr- quod utique non scitnisi spiritus fidci el caritalis.
« versjcenimcogilationcsseparant aDco.ProbHtaau- CaritaseniraDoidifTusaostincordibus nosirial^Eplies.
« tem virtus corripit insipientes quoniamin malc-
: iv,4).Et peripsura Spirilum fil ut oranes credentea
« volam animara non introibit liapientia.nec inba- sicut Aposlolus ait,sint unum
corpusei unus spiri-
« bitabit in cordo subdilo pcccatia Spiritusenim
;
Elenimin uno spiritu
tus.Undo ipsoalio loco dicit : «
om oinnrH f;iuitrH iii iiomiiin Pulri«,ut l''ilii,nt S|ii- ot qiinnlilato uiiiuacujuii(|ui-cor| l iIa
riliiH buiicli iini^oiiilua iuii Filiu» uro auo muiulu- ilincorriaiitur nl locii.Toiea aulrm rlurii inlutorarnia
vit. uiiimua volvuiit,crralia ptiantaMmatibua -r«-
vnli poiii|iiri< vaiiitatiH, i[uaiitu iiiaKi* in .nu re-
CAPIJT V. >>i.ii
turae.Nequeonim lieri polestutalicui rei qua; habet quem nulla potcsl S-lOconcludenj creatura;et quia
a Deo utsit.ipsc Deusperpotentiamdesit.Et tamen immensus, ubique totus; quia neccontinetur loco,
por niisoricordium et judiciura, quooi cantare non nec distenditur, autcontrahitur spatio.Deus itaque
desistit Ecclesia (Psiil. c.D.non incongrue dicitiir, sapientia est, Deus veritas est,Dcu3 caritas est.Hoc
ot lidclibusadPsso,et inlidelibus longo abesse.Nam Pater, hoc I'"ilius,hoc Spiritus sanctus,hoc ipsaTri-
quod attinet ad naturam,quiatotumquid((uid oroa- nitas, qui unus, verus et bonus est Deus. Si quis
lum est, sive corporale, sive spiritale, sola sancta ergo docere potest, sive in sapientia, sive in veri-
Trinitas,id est unus Deus,qui est Pator.et Filius,et tate,sive iu caritate aliquam divisionemesse.audeat
Spiritus sanctus,una voluntate,unaoperatione,una indubitanlcr (h) et asserore Trinitatera. Si vero nec
virtute, una benevolentia, unaque omnipotentia fe- sapientia, nec veritas, ncc caritas aliquatenus divi-
cit sicuttotam creaturam impletPater,utique vir-
.• ditur,ex hocutique Trinitasindivisibilis atqueinse.
tute, non mol?; sic lotam implet Filius, sic totam parabilis agnoscitur.Apparet i^iturmagnam fuisse
implet Spiritus sanctus.Neque Pnim totam creatu- tv impieiatem,qua nosin eo putavit omnino
Fastit^iosi
ram sicimpletTrinitas.utpartem impleat Pater,par- culpaudos,quia fatemur inseparabilem atque indivi-
teai Filius, partem Spirilus sanctus.nec tamentota duam Trinitatem cum utique,sicut praecedensdis-
:
Effi divinitatis a9severant,cumde ipsodictumsit.qui cum venit plenitudo temporis, misit Deus Filium
sapientia Dei eet, qui candor est lucis xternx (Sap. 8uum factum ex matre, factum sub lege (Gal. iv,4).
vii, 26). De quo in Epistola ad Hebracos dicitur:(?«i Proinde, sicut indubilanter praedicamus natum,9ic
cumsit splendor gratise (a), et fjgura substantix ejus n utique praedicamus et factum. Dicimus enim sine
{Hebr. i, 3).Attendant autem candorem lucis aeter- initio natum de corde Patris, dicimus in tempore
utramque substantiam, sic eum vere de Patre Deo factus est. Unde apparet quia testimonia quae de
Patri conritetura;qualem,ut sinemendaciiatqueim- Evangelio et de Aclibusapostolorum,ac Salomone,
pietatis crimine praetiicet etminorem.Nam quiauna Fastidiosusimpieprotulil,non unitatem Paternwna-
est naturaliscum Palredivinitas.etunacumma-
illi adimunt,sed sacramentum divina?incar-
turae Filio
tre naluralis humanitas, in eo est wqualis PatriFi- nationis ostendunl.Quod cerlissime sciens Joannes
lius in quo de Patre verus est Deus, et in 347 eo ^ Baptistu, dixit Hic esl de quo dixi Post me venit
: :
estPaler major Filio in quo ipse Unigenitus Deus qui ante mc fictus est {Joan. i,i5).Cuju8 sacramenti
verus est homo.lpsa est ergo fiJes vera,ipsa pietas veritatem pradicans Petrusaposlolu9ait:Cer<?j.v?me
eancta,ipsa credulitas Christiana.in uno eodemque 34S itaque sciatomnis domus Israel quia et Deum
Dei Filio.et naturam palernoe divinitatis credere,et illum,et Christum Deus fecit hunc Jesum quem vos
malerna; humanitatis substanlium non ncgarc:nec cruci(ixistis{Act. ii, 36). Digne utique dixit lactuui,
diversam credero divinitatem Filii a divinitatc Dci quem pnedicat crucifixum.Deusquippe Unigenitus,
Palris,nec separari humanitatemFiliiabhumanitate incomprehensibilis et immortalis, anullo factus.et
Virginis gcnitricis.sed in eodem veroDeo veramto- rerum omnium factor aeternus, suo dignatus est
tamquecrederenostrigenerishumanitatem,ineodera opere Christus fieri, ut Judaeorum posset opcre
vero totoque honiine verara plenamquepalernaena- crucifigi :quia Redomptorem mundi traditum crux
turaj credcre deitatem. Qui enimsubstantia; F'atris pulia ratione portasset, nisi mundi factorem con-
in Filio dcncgat unitatt-m, Ariana impietale pollui- ceptum virginis uferus edidisset. Ipse igitur eliam
negat ineodem Dei Filiohumanam,id estrationalpm D viarum suarum in opere suo {Pror. viii,22).Sed ante-
animam.Apollinaristarumsacrilegioprolinusinqui- quam hoc diceret.manifestum futurae incarnationis
natur. suae praemisit indirium^dicens: Si nuntiavero vohis
nito Deo veritale ad pleniiudincm crcdita.et in una Dominus creavitmc initio viarnm suarum in opcrc suo.
Christipersonageminaesubstantiffinaturali proprie- 1I.TPC utique creatio asaeculoest.non ante saeculum,
tale 8ervala,pievereque Putri Fiiius ajqualiset minor Nam postmodum dicit, Ante HtTCula fnndavit vie\Qi
dicilur.pievereque costernuset posterior prn;dica- paulo pogt : Anle omncs gcnuit mc- Hic quod
colles
lur.pie vnrequeet semper natus.et in tempore natus, (licit, anle sxcula, et ante omnes coll€s,telern\l&lem
et Bemperinrommulabilis etintemporemutatusaa- voluit intelligi nativitatis divinae. Et antesaecula.et
post saeculum aeternilaa esl. Et sic seternitas biiii
(a) Dubln procul crratiim est hic, legendumquc
tplendor glona:, ut superius.non uno in loco ; et in textu Apostoli, tf,; 5(5$t)s.
an CONTIIA SKRMONI-M KASTIDIOSI LIHKIl UNtJS B<H
Dei aiiloHflPUuliiiiinoii liuliot iiilliuiu, sicul (utonit \ illuiii noM (iiihitavil tHHnrorn hlaNphimiarn, diconi
tai fljUH |)()bI Hirciiluiii 11(111 liiibot lliioin. Hiu uuloiii quutl u »9 nullatflnuH p'«luil Trinltu •Apararn,
loiiipiiio ruliiro loiiipu» |ini'loriliiiii |nitii'iiH,ili- « <|uuiii coiiHtiil iiiiikIihi doii (llviiji. Iv Tri*
pro I
Ihmtiiut iiravil mt, |iio co iiuotl Obl, M iiil'iH curiiciii ui)suui|ihit, luta Trinitu .. jiiutn
cil Sii|»ioiiliii, . ,...1
croutiiruHotil ino ;
i4 ilii dixil likui|iittiu tacluiii i|UO(l <• iiiJuriuM HiMiflit, tola TrinilaH in appulcro Jacuil,
iilii|uo («i-ul rai-iotuliiiu : Hioul por liuuluui Uuviil « lutu Tiinitua inlornuin |>fliii-trttvil, lola Trinitaa
dixil : Foilentnt lUdtius nwa» ct pedff meui'. iliuumi- « loitia dio u tiKiriuin roaurroiit, tola TrinitaH(|ua-
ravvrunl oiiiniit osiu ntrn. Ijisi reru conniilfraverunt « dru^oHiino dio in kuIos a«coti(lil ? .\d rujun dci*
ft vonnwxrrunl mt'. nivi\erunt uthi venlimeiila mra, • lorutn tutu Trinitda Hadcl, vul i|uom Kpiritum (Jie
cl iii vfitimeulum mfum miirrunt sorlem {l'sul. xxi, " PcntucoaloH luta Trinitaa in apoitulos misit, aut
18, 19). Uioonu iliKiuo, Ihinintn criavU mo, outon- • cui Doo totu TrlniluH in crucc dir«^ro poluit. •
(lit (iiioinmlmoiliiiii riioiil 1'actiiH. DiopnH otium, /•()- « DouH IIICU8, DoiiH tnoiifl,(|uurc ttio d<>rolii|uieti ;
»
ilfruiil muiius mnis ft jieiles titeos, ostoiulil (|Uoimu(1- « vol cu: Putri loluTriniluH uit : « Catcr, in inunuH
nioduiii ruoril orucidxuB. Sicut auloiii hoo ulii|iio « tuas cummundu Hpiritutn nicuin, " bi poBsunt,
futuruni orul, (|uod taii(|iinm ritotuni do puu [)U8- « odicant. Quud oi diccro ncqiicunt, ipsi so propriia
siono por Duvid Doi I''ilui» cocinil ; itu fuluruiii n I Juculia pcrimunt, <|ui Trinitatcm inscparabilom
orut (]uo(l lAn(|UHiii ructum do huu iticarnutiotiopcr « 0390 cdntomltiiit. »
Sttlomonom ipso (lui oyt Doi supicnliu [)ropholuvit. CAPUT X.
Nam ipso Salomon paulu priuH ail Snpientia xdi- : tlactonu.s itiprofuno scrmone oontra catholi-
illu
ficavilsihidomum, el .tuhdiilit coluiiiiuis sefitcm [frov. cam lidom Kaslidiosi vorba tcnduntur. In quo ta-
IX, 1|, quod ud incurniitiotiis Domitiic;u perlinol mcn, oxccplis his ([uaj in sancltt) Trinitatis contu-
orlum. Ksuiua ([uoquo dc Chrit;ti pu8sione loqiiitur moliain blasphcmuvit, pcno omnia,
eivc prscc-
sic, ul quod futuruin prophetat lunquam prjutori- dontia, sive uubsequonlia,
do aliorum dictis ne-
tura dicat. Ipso cnitn dicil dc Ghrislo : Sicut ovis quissimus usurpavit. Uenique omnia quae adver-
ad immolandum duclusesl, ct sicut ogvu.'i corain ton- sus Donatistas posuit, de quibusdam duabus epis-
dcntc sinc vocc, sic non (tpcruil os suum.[lsai. Ltii, 7). loiis furulus cst, in ([tiibus contra Pelagianos at(|ue
Num el ip?ttm Unigeniti Dei aocundum carnem Donatialas cum
nobis in exsilio Sardiniae conslitu-
de Virgine nalivitatcm, non solum aliquando tan- lis ad religiosamEccIeaiae filiam Stephaniam cssct
qtiam ruturum pr;odicit, sed ali([uando tunquani ab omnibus rcscribendura, ipso prorsus verborum
pf;etcritatn dicit. Deniquo quoduni loco ait : Eccc ordincquo illa idcin ne([uissimus fraudulenter sub
virgo in tUero habebit, et paricl filium (Isai. vii, 1 i)- p noniine suo posuit, inveniuntur inserta. Ut autem
Alio ilem loco tanquatn faclum atque transactum libinon decsset rei hujus agnitio, * duaa epistolas
insinuttns ait : Pucr natus cst nobis, et filius dalus quas ad nos memorata Stephania destinavit, et qiias
est nobis (hai. ix, 6). Qiiis crgo non videut illiid lo- ei nos rescripsimus, huic feci opusculo subjici. Ut
tum quod de humanitate etpttssione Unigeniti Dei agnoscas in illo sermone ea tantum fuisse Fatti-
dictum est per prophetas, eodem tempore sic fuisse diosi, quibus in ipsius sanctae Trinitalis injuriam
in veritate futiirum, sicut nunc cst in Tcritate prae- cffico corde prosiliens catholicam oppugnare cona-
lerituni, Ad ostendendam vero incommutabilitatein tus est veritatem.
diviui consilii, tactutn est prophetica Scriptura
iit
350 CAPUT XI.
tanquam praiteritum sit dicerel in sermone quod Nunc itaque blasphemiis ejus, Domino adjuvante,
futurum exspectabalur 349 in opere. Deus enim, respondeo.Non tota Trinitas carnem assumpsit, nec
de quo hio dicit propheta, Qui fecil qux fulura lota Trinitas passionuni injurias sensit, neque tota
stint (Isai. xlv, 11, sec. LXS.), ideo quie facienda Trinitas in sepulcro jacuil, neque tota Trinitasin-
fuerant, tanquam facta narrare voluit, quia quae fernum penetravit,ncque tota Trinitas tertio die a
interaporemutabiliter fiunt, incommutabiii dispo- mortuis resurrexit, et si qua sunt alia quse convin-
silionisaeternitate firraavit. Itaque et his in quibus
canturin sacrauientoillo incarnatiouisadsolius Fi-
necdum est etlectus operis, firma permanet in ^ lii pertinere personam. Ucbc enim quae catholicaj ve-
seternitate dispositio creatoris. Sic ergo Dei Filius ritati Fastidiosus plena falsitatis et perversitatis ob-
cum suo esset opere creandus, se di.-iit creatum,si-
jecit, non nisi Sabpllianis,id est Patripassianis pos-
cut cruciQgeadus non se dubitavit dicere cruci-
sunt veraciter objici, in quibus revera illi conclusi
fixum.
atque convicti deficiunt,qui sanctse Trinitatis, sicut
CAPUT IX. unam naturam, sic unam personam praedicare con-
tendunt. Ubi eos sua perversitas consequenter ad
Adhuo autem corde perverso atque ore sacrilego hanc absurditatem praecipitat,ut nativitatsm quidem
Fatidiosus insaniens ex hoc voluit asserere Fiiium a divinam nullatenu9credant;naturara verosecundum
Patre et Spiritu sanclo separatum, quia solum con-
carnem,nihilominuspa?3ionem ac mortem,re8urrec-
stat thalamum uteri virginalisingressum. De quo in tionemquoque abinferis, et ascensionera utccelum,
libro Psaliuorum dicitur El ipse lanquam sponsus :
et omnia iila quae in sacramento incarnationis ad
procedens de thalamo suo (Psal. xviii, 6). Gupiens
personamuniusFiliipertinent, Patri consequenter
deinde perversilatis suae firmare sententiano.etiam
assignent.CatholicaveroEcclesiadivinitusinspirala,
Epistol» ista non exstant.
S19 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS. 530
tencns fidei veritatem, sicut novit unam naturam X divinitatis in se divitiap non haberet. Pauper ergo
sanctaj Trinitalis asserere ita cautissime sua tri- factus est secundum formam servi, dives perman-
buit unicuique persona;. Filius ergo Dei nos mise- sit secundum formara Dei. Paupcrtas ilaque formae
ricorditer redempturus, in eo recte creditur solus scrvilis non est illi cum Patre et Spiritu sancto
assumpsisse, quia humanam naturam non ita sus- communis ;
quia post naturaj humanoe pauperta-
cepit, ut una in eo fieret nalura divinitalis et car- tcm in personse susceptam, dives in co
unitate
nis. Nequeenim in Christo hoc deitas potuit esse, permansit divina substantia. Quas fuit autem divi-
quod caro, quia utraque natura retinente proprie- tis Filii Dei paupertas, nisi nostra infirmitas nos-
tatem suam, fieri non poluit ut qurelibet earum traquc mortalitas Quidquid autem in infirmilute
?
aut esse desineret, aut in alteram omnimoda pror- ac morte secundum carnem Deus Unigenitus per-
SU3 abolitione transirel. Quod si fieret, digne dicc- tulU, divinitas non sensit. Misit enim Deus Filium
relur a tota Trinitate carnem susccplam, quando in similitudinem carnis pcccati [Rom. viii, 3), in
carnem suam Filius in illam converteret divinita- quo fuit vera caro, sed nulla fuit peccati pollutio.
tem, quara cum ei Patre el Spiritu sancto profitc- Similitudo ergo carnis peccati illa fuit in carne
mur maaere communem. Christi, cum illa non esset caro peccati, quod fuit
n infirma, quod passibilis et mortalis, quod vulneri
CAPUT XII.
subdita dolorique subjecta. Verumtamen haeo
Nunc vero, quia in Ghristo alteram divinam, ct omnia substantialiter, sed personaliter divinitati
alteram humanara dicimus esse naturam : propte- Christi humanitatique coramunia. Persona vero
rea utique humanam naturam, id eslcarnem ratio- Christi a persona Patris et Spiritus sancti omnino
nalemque aniraam, non a tota Trinitate, sed a so- disccrnitur. Quae una persona divinitatis atque
lo Filio credimus confitemurque susceptam. In humanitatis in Christo sic permanet, ut nec alte-
unitalem quippe personae, non in uuitalem naturee ram naturam separari ab altera sinat, nec confun-
Deus Unigenitus carnem suscepit et aniinam quia : di ulramquc permittat. Christus igitur, qui est
utique persona Filii non est eodem quae Patris est via, veritas et vera vila, via nobis est, quia veram
aut Spiritus sancti. Unitas ergo personae, manente infirmitatem in veritate carnis habuit ; et vcra
dunlaxat utriusque proprietate subslantias, sicut vita nobis est, quia vera virtus in ejus vera divi-
in Christo personam non fecit duplicem,sic huma- nitate permansit. Hoc Apostolus discerncns ait,
naa nalurae susceptionem non fecit sanctee Trinitati Nam etsi crucifixus est ex infirmitate, sed vivil ex
communem Filio enim Deinon sicut est una com- virlule Dei {II Cor. xiii, ^).
munisque cum Patre et Spiritu sancto natura, sic 352 CAPUT XIV.
el una communisque persona. ^ In uno ergo eodemqueChristo,sicut humanse car-
nis infirmitasnon sibi potuit vitam vel dare,vel rcd-
351 CAPUT XIII.
dere.quia potestas ponendi animam et sumendi
iila
Propriura est itaque solius Filii servilem formam non fuit cx infirmitate humana,sedexvirtutedivina;
misericorditer accepisse. Ad personam quippe Dei ita divinaj virlutis acternitas, cui proprium naturali-
Verbi(a/.vera) acceptio illa servilis formsp pertinuil, lerest incommulabiliter atque indeficienter vivere,
quaj non in divinam naturam confusione transivit. nihil infirmitalis aut mortispotuit in cruce sontire.
secundum quam
Ideo iiiius forma; scrvilis acceptio, Unigenitus itiique Dci Filius in eo ex Patre nalus
Dei Filius, qui est omnium rerum Dominus, et Deu8 veriis, et de matre factus homo veruscogno-
in quo inhabitat omnis plcnitudo divinitatis vcrus scitur, quia et indieiainfirmilatig in veritalecarnis
personaeine confusione mansit divina humanaque aliud sibinobiscum aliud cum Palre et Spiritu san-
natura. Ilinc p?t quod in uno eodemquo Christo.ct cto naturalileressc commune. Christoenim nobia-
humanae naturs! veritasclaruit,etdivina8 naturae in- cum naluralisest communio animae etcarnis cura ;
commulabilitas acterna pcrm.msit. Ncquc enim vel D Patre autcm Spirituqncsanclo naturalis estei com-
imminutum cst in illo aliquatenus, vcl mutatum, munio (icilatis.Quoniodoigitur quaecarnissunt,cum
quod naturaliterhabuit in aeternitate^per illud (juod Patroet Spiritu sancto communi Dei Filius haberc
accepit ex tempore.Factuscst quippchabitu servus, potuit(a),quicarnemsuamnullatenu3Cumi<ua(livini-
sed Dominusrerumomnium naturalilere.sso nonde- tateconfundit^itanonpDrjudicatcatholicEfidei.quod
stitil.Kt factusest secundumcnrncm pauper:nihilo- crcdimus nostrani naluram in unitate pci flonr ab uni-
minuetamen secundum (livinitatem ditissimusman- genitoSalvatore3Usceptam,cumfatcamurunamsanc«
sit. Hinc est quod beatus Aposlolus Christianos treTrinitatis manere siibstantiam. Illamquippe hu.
usBeritpaupertate ditatos, dicens : yoftit gratia Do- manitatcm Filii totaTrinitasfecit, sed non sicuttota
mini }inilri Jrsu Chrixfi, quia prnjiter nos cgcnux fac- Trinitas fcrit, sic Trinitas tota susccpit, quia pcr-
tut eat cum eisct iives,utiUius paupcrlatc \os diuitcs aona, quae non esl Filio cum Patro et Spirilu sanclo
iiptii, .|iianliimroH porniitlit, prmhnutdr oxomplo. 'J2)? Uu(i<l oiitnfM L(ii:ii« rlixit: Ci jtture
icrihn' ct l*hnnsin dicenlti, lioo M .« «it, F.t
CAfHT \V.
tire iiuiilam ile leribii ilteebant intra le: lltaiiilitmal.
ad cuKiillionom liiloliljin
Kst quidom Hiniililiido Kt cuin viiliiset Jesui rogtlaliiniei eorum, dixit: tJt
prumplii, t|iiain in hiiu Douh «imililiidiiio oullucav it. quid ,'ogtlitli.i mitta in r ' '
rcitrii (Malth.ix, 3,
liiium) uutciii inlii moiia luimunao.il. Lonilur oniiii \) ! Iii lihru i|Ui)(|iin , m clicilur ilo qiii-
di.xis«o Dominum :Faciitmui hominem ad imnuinem bumlaiii: litxertott xnlra sc,cogitimltt uon recle'^'ij,.
ct similiUtilinem nostram (Ontfj.i, Jt^). In quo sor- II, t j.Mnnirfsldrn oat ct^o hoc easo coKilare, qudcl
munc imillum didcndi Hiinl lurrcllci Arluni, qui chI inlruHo ilicero. IIW im-^d Invinibil ilnr co^il.iliir.
Trinitus, qujo e.st Douaunus, voru8,oll)unu9,etuni- secundum huIuiii naturani.qua dc nicmoria invcnilur
tiilom 8ua3divinltuliso8tondal,oL trium porsonariun nuaci, non potest ad aurea cujuallbet hominis Bine
ovidonlerdcii)on3trelindicium.Dixitonim,/''a<-uimi(.? curporoa voco porduci. Proindc ut proferri adalios
homiiwm ad imitgiitcm ct simililndincin no.<itratii, no pu3.sit,h ibitu corporccE vocia iuduitur.Cui verbo ex
in Iribuaporsonis unituBsubslanliaj
nogurolur;ncc ore vox corporea cojiul.ilur. Atquo ita niutillud
dixil.-Fttciumhoinineinadimugiiicmctsimilitudinein vorbum, quod lotum in mentc spiritaliter fuit.et ad
mettra,ne in illudivina nuluru una luntuin crcderc- alios por corporalem vocem veniat, ct ab 35 1
lur r38opcrsona;sed singubiri 353 numoro plura- unimo.dc quo et in quo spirilalitcr pcrmanet, nuii
lcm sulubrilcr miscuit, el cum Deum diccnlem.Fd- rccedat. Totum enim necesse esl ul perraaneat in
cinmua homiitem ad imaginem et simililudintm nos- menlc.otiam quando tantum proferlur in voce.Nec
irnm lcj;imu8,hocquodsingiilarilerdicimuscspcna- tamen possumusdicereillara prolationem solius ver-
lura\pluraliter in personis cssedelinimus Hivc it.i- bi a memoria vcl a voluntatc non fit^ri.Omnifienim
que iinui,'o,ide&tinlcrior homo,tria qua?dam secum -, qui loquilur, et meininit utiqnc, ct cogitatquidlo
habere naluraliter invenitur,mcmoriani,intcIligen- quntur;ol propterea Ioquitur,quia illam locutionera
tiam, et voluntatem.Memoria igilurcst vi« anima) curamenDoriaet cogitatione voluntaa pariteropera-
qua reminiscimur. Inlolligcntia est, qua illu qua; tur. Num intantum quidquidhomo loquitur sciens,
memoriaconcepimuscogitationeversamus.\'olunlas non uti(iue loquitur nisi volens, ut quidquid homo
est, qua vcl uppclimus aliquid, vel vitamus hoc : invitus diccre corapellitur.non dicat.quandiu volun-
est, qua invcnimur vcl diligere aliquid, vel odisse. tas ad toquendum aullatenus iDclinalur.Inde eat
H.cc ilaquetria, licet proprias pcrson:>s in homino quod non solum illi,(iuinuncrerum temporalium,
non haboant,discrcliono tamca ab invicomdistant; tribulationura, vel lormentorum timore sive dolore
et sicin tribus isliscst uniushominisunapersona ot compressijveritatem catholic;efidei relinquenlc2,ad
humanffi menlis unasubstantia,uttaraen in ipsana- irapietatem ac perfidiara transierunt.nullam excu-
tura ralioiialis animie.in qua Dei constat esseima- sationeinvenire poterunt,ut dicant quodinvitinega-
ginem,aliam inveniamus mf>m iriam,aliara iatelli- verintveram fidera,cum hoc eos propria fecisseap-
gentiam.etaliam nihilominusvoluntatem.Nam licet pareat voluntate. Etsi enim vel tribulatione, vel tor-
nihil cogitare.vel diligore,vel odisse possimus,quod mcntoadnegandamfidemperductu3estanimu3,Don
in raemorianonhabeamus.quiaquod oblivio abslu eam tamennegavit invitus. Ut enirafidem negaret.
lerit decorde.non ibi polest cogilatio aut voiuntas D prius cogitavit et voiuit.etsic illara negationempro-
aliquatenusinvenire;tamen ad agnoscendaindiscre- tulit:quia hoc ut fieret .cogitatio simul cura voluntate
tionem memori3e,cogi'.ationis,etvoluntatis,plerum- decrevit.
que reminiscimurquod nec versamus cogilatione, CAPUT XVfl.
nec appetimus voluntate;itemcogilamusaIiquaqua; Ut ergo ad illud quod agebam re^^eam, in ipsa
non diligiraus.Cogitatio itaqae noslra.quae in memo- imagine Dei,hoc estin ipsa mente hominis,cogitatio
ria nascituretformatur.digne verbum interius dici- qu.-B ex memoria nascitur atque formatur, et recte
tur. Quid enim est cogitatio, nisi interna locutio? verbum dicitur, solam corporeara vocera accipit,ut
Propter quod scriplum est: Qux dicilis in cordibus audiri corporeis nuribus possit.Sicergoin illa san-
veslris,el in cubilibus vestns compungimini(Psal. iv, cta ac divinaTrinitate, solum Patris.Verbum.quoi
5).Nam etin Evangelio.cum Dominus Jesusilli pa- estSpeculura sine macula. etlmago bonitatis Dei
ralytico quem saLn&\\t,A\x\sset, Remittunturlibi pec- (Sap. vii, 26), splendor tcilicet et figura substantiae
cata tua {Lu^.y, 20);Lucas evangelisla subjunxit, ejus [Hebr. i, 3), ?»f?i m fornia Dei essel, non rapi-
dicens: Et cxpcrunt cogitare scribce el Pharisxi di- nam arbilratusest esse se iequalem Deo\ sed semeiip-
Patrol. LXV. 17
523 S. FULGENTll EPISCOPI RUSPENSIS. 524
sum exinmmt ,formam servi accipiens {rhilip. ii,6). A una divinitas.Ideo in so-
visa vel separata Trinitatis
lius Filii persona humanilas invenitur assumpta.
Solus ergo Filius accepit carnem, ut possit corporeis
oculis videri.raanibus contrectari;soiu3 humanam
Propter naturam ergo una semper est sanctaeTrini-
naturaro sic accepit, ut suam facerel, et per illara tatis operatio; propter personas autem, solius Filii
liter ostendit; sicul sermocinator, dum veritalem que Judas apostolus cos qui se ab Ecclesia segre-
quam meminit loquitur,quodaseprolatumindicat, g gant animales appellat.dicens: «Hi suntquisegre
hoc intus menterepositumraonslrat.Vox autem
in i<gant seipsos, animales, spiritum non habentes»
illa corporea qua spiritale verbum induitur, ut ad
(Jud.,19).Hocestutiquequod beatumPaulum dixisse
audientiumnotitiamproferatur,simulfilamemoria, monstravimus:(iAnimali3 autera homonon percipit
eta cogilatione.et a voluntate; sed a sola cogita- «quae sunt spiritusDei.wNon sitergo mirum quiain-
tione,id est interiore suscipitur verbo, ut ad corpo- telligere divina non valent qui spiritum Dei non ha-
reas circumstantium aures interioris cogitationis bcnt.Scriptum est namque in libroSapienti;B:«Sen-
sic in corde totum cum memoriaet voluntate spirita- «mis»(Sap.ix,17)?Inde est quod etiam sanctusApos-
literinvenitur.SSSProindequisquishancinaginem tolus ea qu.t! Dei sunt,non nisi a Spirilu sancto asse-
senlientes, nolunt credere in illa sancta Trinitate «Nos autem non spiritura raundi accipimus,sedspi-
aliquid a tribus factum,quodabunapersonatantnm «rituraqui ex Deo cst.ut iciamus queeaDeo donata
fuerit divina dispositione susceptum: cum illa hu- „ «sunt
«s nobis»(Ibitl.,ll). Verumtamen bonum est ut
cepta. Sicut enim certum est quia in principio erat mus.utomnes lucrifaciaraus(/ Cor. ix,20).
Filiique subslantia.Non ergo Patris,nequc8piritus latitudincni nutricndam, quod hKretici cordis non
6ancti,illa qua; solius Verbi cst caro: quia DeoVcrbo fatigctncc perlurbct angusliam.Scimusillam solam
non est cum Patre et Spiritu sanrto unius perso- essedivinam,inseparabilcra atquc individuara Tri-
na!Communio. Secundum operalioncm quippe di- D nitatera,cujusnequeuna natura possit personarum
vinitatis communem, in qua cst trinilas persona- Trinilate divi(li,ncque Ires pcrson.-c possint naluraj
rum, sicut eam acccpit Filius, sic accepit Putcr, ct indivisibilis unitatc confundi.Nam et ipsa mcns ho-
Spiritus sanctuslilum enim Filium qui secundum minis.in (jua imagincm Dei esse dix:mus,sicacce-
divinitatem naturaliter solus de solo natus estPatrc pit ut habeat inse quoddam sanct.TjTrinitatis indi-
ipsumutiquesccundum carnem naluraliler nasci de- cium,ut dislinctionem setrium non habeat per-
in
cebat ex Virgine.At in illa Trinitato,8icut non sunt sonarum. Hoc cnim sibi proprium Trinilas divina
duoPatres.neque duo Spiritus sancti.sic non erunt scrvavit.Unde quamvis sit in hominis mente mcmo-
etiam duoFilii.Illa enimTrinitHs unum habet in sc ria,intclligcntia,et voluntas; tria quidcm illa sunt,
Patrem.unumFilium.unumSpiritum sanctum. Sed sed tamen persona5 tres esse non possunt, quia in
unumPatrem.etunumSpririlumsanctumsccundura unoqufi(inehomine,in cujus mente,vel cujus mens
divinam naturam;unum vcroFilium, sccundura di- cstimago divina, non solum ipsius menti3,sed ani-
vinambumanamquosubstantiam.Inpcrsonisitaquo mae eimulet carnis una invenitur naturaliter esse
diecreta cst TrinitQB,quamvi8 in natura non eit di- persona. In crealura igilur, quantum tanlae rei de
m I)R UEMISSIONK PKCCAiOKlJM IJIJ. I. SM
i|iiu liti|uiiiuir miigiiilii.l.) portniliU, roqulronloii \ guomodo «nlfn «livlnltM «Jii« ii •«-
pxiMii|iliiiii,iiiiialiiriii tiiltMiliiiuiiHorniliinliivoiiiiniiH, |Milc;ru, <|umnco torru |iol««t u»lo 7
qiKid in porMoniti invoniro nun poHHimua. Olximua llliiin orKu paBHionnn illam<|ii 'ir«iii unilag
oiiiin i|iiotl liiiiiiiiiiilaloiii Kilii Doi lntii Trinitus rorit. porsonalia unuiu in GlirUlo raoit eaao iJivinil«lia el
i|ii(tiii Uini'11 iioii lol.i Triiilliiii, mi' I hoIim Kiliiin in cirnU;«o,| propriotoii ulriu«>|ur in ii- '
Buiini iiornoiiiiiii i\i'ci'|)it..\ lolii i|iil|i|)n Triniliite, iil ti(o lccit aolam c.nrnciii du' '- .i.
c»l n Piitro, Vorlto, ol S|iiritu «ftnrlo,rucl(i ohI llln turalitoraul)j<icoro,pi'rmuii
cani;MinUolum Vcrliiim rdrtum ont caro. On"i>inm iiiiiiurlnlitutoilivinioincomniulabiliaqunaubatanti*.
i^itiir.Hirut HupcriuM ilixiiiiiiH, i|iinntiim iittinot iid ChriMtu!» non «»l Trinito», aed unu ex
ili.|iio, ijui
.•.>,>liiMi...i
I...... ................
i-iviilurum,lrcH pci-HonuH in :
iinii
I . :
dubio nonperirel. Sed quoniam et factia eam ncga- ca;cus,errore blaspheinus? qui prius in se templum
vitet diclis, mirum non est, quia opere pessimus Dcifornicatione violavit, deindecorpore quoque ab
factus est,et jam sermone pervcrsus,et ambulansin B Ecclesiaseparatusexivit.Quid recipiet abillasancta
tenebrisinimicusexstititlucis.Fornicalioi^uippecor- Trinitate,qui maluit servus esse luxuriae atque por-
poralis, qujeilliusprimo mentera carnemque posse- ridise?Quid utique nisi ignem a?ternum,quem talibus
dit,ipsa eum
consequenter ad praecipitium spiritalis constat operibus praeparalum ? El in hoc quidem
fornicalionis attraxit.Tulit enim membraChristi,et temporecito finita est Fastidiosi fornicatio, cujus ta-
fecit membrameretricis.Et ideonon dubil&vitcasti- men in illo igne non finictur ajterna combustio.Fu-
tatem fidei perdere, quia non se doluit caslitatem utramque fornicationem,quam
giant ergo Christiani
corporisamisisse.Eccequanturaraalura luxuriacar- miser Fastidiosus incurrit; ut custodientes animas
nis,quffi illum miserum usquead negationempotuit snas.castitatem serventetcordiset corporis.Teneant
perducere veritatis Ha?c fuil,hajc fuit
! tempestas. intraEcclesiam catholicam fidera.Credant ct confi-
rum credebat esse quod dixit,sefl jam duplici corde et invisibilia. Credant nihilominus et confiteantur
maluit 859aliud dicerequam Quadespe- p Unigenitum Deum,solum secundum veram divini-
credebat.
ratione pos8essus,ut ipse sibiaulerret spem remis- latem nalum de Patre,solum secundura verara hu-
sionis.voluit per licentiam impleredelectamenla li- manitatem creatum ex Virgine ac per hoc, opere ;
bidinis. Ex oro itaque suo quo justificari debuit^ Triiiitatis carnem atqueanimam rationalem in uni-
augmentum condemnationis acccpit,quando lingua tale personaj pro raundi salute susceptam. IIoc fir-
S. FULGENTil
DE REMISSIONE PEGGATORUM,
AD EUTHYMIUM LIBRI DUO.
LIBER PRIMUS.
360 CAPUT PRIMUM. D DoiillorumcolloquiospiritaliterfruerisquosinaiinK
Kxplicarc nequeoverbis.Euthymi carissimc^quan- divinaj legis fcrvcre cognoscis;nec cum quibus! m
tum studio luo congaudeam:qnod non poliim in do- delcclaris inutilcm nisccro sermonem.qui ad vitalr
mo tua posilus ccclcstibusanimura Scripturis indul- ca:lestie verbi convivium pine sua utilitate convr
ges, flPd etiam sanctam vigili corde frequcntas ec- niunt, ct, sccundum veracem coarguentis apostol
clcsiam^utcumdiviniseloquiiscorporisexteriorpul- raulisermonerr.,avcritalequidemauditumavertunt
satur audilu9,interior animstuac pascatur alTectus. ad fabulas autcm ronvertuntur (// Tim. iv,\). Qtn.!^
Graliequippedivinae opusagnoscitur.quod in domo non immerito d'xorim similes illis quorum stoma
g]0 ni'' UKMIS.SIONK PBCCATUllLM Llli. I. SaO
iiKMlifiiiulort.livitiiiM a|i|)iiHiluii('criiiiiil ;
.jUiiHtlmii ro- iiuinncet Sptritut >neui,tiili^Uf>erliumttem eti^uirtutn,
cuHunt porolporo.noo virlulin ulii|uiil imlo, noo •unl- et trrmenlem verlni mea (Itni. lxvi, 'i)l Nor vflro !(•
•pcrnonlrii H|)irituH l)cl lio Ntipnr huriillnrii «t ((uiiiturn requle*
litliH ttOi|ulrunl; ut.|uo In il.tnio nioilicl
Hcit, ul non i[iNo (]uicluti) humilani(|un facUt, icd
olilatiiiM iii.MlolioHpiriliillHrtihi niiti.loluiii,a.l liorcuiii
ilanl. QuiliUH tumon polonHPul UoiiilnuB vorbliui (fl) In 00 quippo oupor humilein o( quletum di({nalur
rci|uicHcnro,<|uia HUpor(|uom rc(|uipicit, quiolum ot
iloloelationom oo^nilionomcjuo lurgiri, utbonorum
inllammonlur oxom|iliH. Quiliurt a.lmonili no^liKTn- humilcm lacit. Iloc orgo SpirltuN «nctuooperalur,
ut vitiumHiipnrbiii' ut<|Uoin(|uinlU(linii ab horninein
liaiiiHuujcunolalionirt al)jicianl,olt'llVclumHalulirt in
ipHiuHiuotlioi HulultiiltuHpra'copliH (|umrttnl: ut cum qun ro(|uic8cit, et|)cllat ; ao alc pnpveniento aancti
ries, et ex qua caeteris quanlum vult sic donat, ut in D seph, et, sicut evangelista testatur, priusquam con-
ea plenius ipse permaneat; quia talia nostro cordi venirent, inventa esset in utero habens de Spiritu
spiritaliter dignabitur infundere, quoe et nobis di- sanclo, conceptionis illius causa nescienti Joseph
cere prosit, etvobis audire. ^erraoenira quem vobis islis est verbis ab angelo nuntiata : Joseph fili David,
inDeigratiaministramus, tuncetiamnobis prodest, noli timere accipere Mariam conjugem tuam : quod
siquodvobis pro salute verbostyloqueforisdicimus, enim in ea natum est, de Spiritu sanclo est. Pariel
nos intus raites et humiles audiamus. Non eaim autem /ilium, et vocabis nomen ejus Jesum. Ipse enim
frustra David sanctissimus dicit: Audiam quid loqua- .'ialvum faciel populum suum a peccalis eorum {Matth.
tur in me Dominus Deus {Psal. lxxxiv, 9). Qui audi- \, 18, et seq.). Quid vero aliud est a. peccatis salvare,
tus proprie ad humilcs pertinet. Propterquod alio nisi peccata dimiitere ? Nara et ipse Salvator noster,
loco idem jirophetadicit Audituimeo dabis gaudium
: qui venit salvum facere quod perieral [Mallh. xviii
(a) Ms. et editi, ver-bi lui, sed manifesto errore. {c) Ms., vitioseciventis.
{b) Bdd., el si. {d) Ms., in bona via.
B31 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS. S32
H), ob boc se venisse lcstalur, ut vocarel peccalo- A ha^rclicorum consortio usque ad mortem teneantur
res in pcenitentiam. innexi; minus considcrantes illam Salvatoris nostri
CAPUT V. spntrntiam dicentis : Qni me confessus fueril coram
Vocationisautcmliujusad[)CEnitcntiamprincipale ^^*J'ninibii!: confilebor el ego cum coram Patre mo,
est beneficium, gratuita remissio peccalorum. Pro ^"' inccvlisest; et quime ncgavcril coramhominibur.,
quaidem Rcdemplornostcr,peracto paschalis cccnce ^^<'0(i''O el ego eum coram Pnlremeo, qui m CitHs cst
convivio, sanguinem suum enunliat efTundcndum. t''^"''''- x. 32). Et alio loco: Qui me erubuerit, et scr-
Bibite,\nq\i\l, ex lioc omncs. nic esl enim sanguis ^^"'''' ^^(^^s, huncFilius hominis erubescet,cumicnr-
mcusNoviTcslamenli, quipro muUiseffundclur inrc- ^'^^ ^^ ''^njestale suact Patris, el sanctorum angrlo-
missionem feccatorum [Matth. xxvi, 28). 363 Ilanc ^^"^- "^» ^6). Plerisque vcro humani gencris
f'""
igitur, sicut arbitror, aut
omncs, aut pcoe omnis qui ininaicus ad hoc peccatorum 364 suorum recorda-
quoiibet modo
appeliatur Christiano nomine.invc- ^'onem molitur ingerere.ul velobduratisdcsperatio-
niredesiderat;scdintercElubi quisquc, vcl quando, "cmremissionis injiciat,eteosremeiioconversionis
vel qualiter qumrat.Ncque enim ad remissionem excludat. Hasc autem omnia non ob aliud fraudu-
peccatorumpotcrit pervenire,si quisaut veram non semper agit obtectus fallacia, nisi utopportii-
'^"^^
saria.ut sicui unum cxhistribusinprapsentisfficulo ^ola de Deo possit cliccre cordis vera conversio.
defuerit, a;ternaB vitae particeps esse non possil: ac ^cit ctiam quod non alibi quam in solo gremio Ca-
n ^ i Tf n
omnem„
reatum aut. so vitconvers ,
'''' o.autinso ubilem
""''"'«"'"""^fn
,
terkors^ patieuiet mull.rmiiericordi.vel venix.juiti- nuiii. Ao nio illu calli'lui' hiiiiiuiii ^pnoria inlrnirua,
tiam custoUinis it miseriairdiuin in tntllia, uuferens BliontluHporulionlaloi.eritaUt prircipil4t,«lioiiiut«in
iniijuitales li iiiiustitias et iieicaln. i.t iioii fiunlicuhit falliici«Hpoi(ion3ptiunoiiU|)|ilantat i'ropt<.rquotlbfl«-
reuni,Hddu('eiis iinrulapiilruni iii filios/iltorum ih ler- tun 1'aiiliii (// Cor. XIII, :{), in quo locutu» cntCIiri-
liam et tiuarlain proiicitivin {t..iod. xxiv, (\). I'er HtuH, litMioviviinlil)UiiHrril)unH,HiocorunicomDiontitit
Eiiiiiam t|uuf|iio Hiitiin DiiiniiuiH niiHoricoriliuiiiJuHli- obodiontium, ut cum motu ot tromoro ptlubria op«-
lianii|uo coiniiininiirut, ilici:nH : k'ijo l>eus, et non rutionia Juboat tulibua inoRae cautolam. iJicit cnim
alius pr.rler ine, juslus, cl salvans : iioii est uliusiirir- IMiilippoiiHiburt : Itaijue, rarissimi mei, itrut lemper
tcr vw. Conrrrtiinnit iid me, ct salvi crilts (Isai. oliedistit, non ut in pr.nenlia mca {at. nioi) tantum,
XLV, 21). sed mullo magis nunc in abtentia mea, cum nietu tt
3«» CAPUT VIII. trcmore vestram salutcm operamini. Deut etl enimqui
IliHigilurnlqiioiniuimorishuJusmnililoBlimoniiB,
oprratur 366 m voliit eit velle et perfirere, pro bnna
qiiibus Dominiis
,, , , ,..
Dous noHtor
rlJuHlua, OHtonditiir (|iiantum (iiliRi^ndn
.
niiaoricorfl prtuilicutur
,•!• I
Hit
•. •
0JU8 mi-
• D
o
votuntate [flnltft.
,
••
'
.... it,
juslumuliquoDeuminsinuut.curnmclurritroraorem
l'J). IliH vcrbiu bcatus Funlua
. . ....
quo Borvandum lidclibun projcepit inopcribus bonii.
noricoptlin, quanlunuiuojualilin nioluoniin inonalra-
Misoricordom quoquo pricdicat, quom in cis opcrari
lur. Misericors onim et miserator Dominus, patiens
dicilol vcllo ct pcrliccro, probonnvoluntttto. Ncque
et mtiltum misericors et verax, sicut novit a convcrso
cniin a bcno operantibus Justo timorclur, ei Juatua
submovoro supplirium sic in oo qui convorti noiiic-
non essot ; nec omne bonum voluntatis ct oporis
rit, nullntonussiniliiuillun) romanere pcccatuni. Id-
ipse in cis opernrotur, si miscricors noD fuiaset.
circo quos in pra^scnli sajculo pia Doi bonitua a
si
cessent. Hoc enim bicipiti laqueo frequenter diabo- incosqiiidemquiceciderunt, severitatem ;tn teautem
lus captivat incautos ut aut spevana futurae remis-
; bonitatem, si permanseris in boniiate alioquin et tu ;
(a) Fortemcliusexpungereturparticula cum, quae Ms. non habetes/, nec textus evangelicus. Aa-
(6)
habetur in editis et ms. tuerp. habet.
535 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSTS. 536
(/?im. XI, 22,23). Itaque cum dicat ApostoUis illura A. (Pin/. vn,13). Per Esaiam quoque nondissimilis ad-
cxcidcndum qui in bonilatonon permanserit.et ilhim vcrsus contiimaces el divinrr; clementice contemplo-
qui in incrcdulitate non permanserit inserendum ;
rcs lata reperitur ore divino scntentia, in qua cog-
quishomo justusnon [rcmefaclus justitiam metuat, noscitur, nec inunitcr quemquam divinis imperiis
vel qui in ipsis non ad Dei mispricordiam confir- obedire, nec impunein iniquilatibus permanere. Sic
matus accurrat ? (fl)OuisnoncompcIlaturbonocuili- cr<::;o dicit: Lavamini, miindiestote, auferlenequitias
bet iinpii, si toto corde conversus fucrit, audoal de- vesfras ab animis vestris e conspeclu orulorum tneo-
sper,ire,cum coclestis medicinaproeceplissalubribus rum ; desinite a maUtiis vcstris, discile bonum facerc,
squaliter sanis consulal et infirmis; illis tiraorem inquinte judicium, eripite injuriam accipientem, judi-
justitis indicens,tanquam salutisacceplajcuslcdcm, cate pupUlo, eljustificale viduam, etvenile disputemus,
islis misericordia; bonendum pollicenp,ut,ppci rc- (licit Dominiis. El si fuerint deUctu vestra ul plia;ni-
medio sublevati, recipiant quam perdidcrant sospi- cium,ul rUvem dcalbabo Si autemut coccum,utlamm
.
tatem. Tiraor enim justitiae praecipitur sanalo, cui candidam efficiam. Etsi volueritis et obaudieritis me,
367 dicitur : Ecce sanus factus es, jam noUpeccare,
qux bonasuntterrx,edetis. Si autem nolueriUs,negue
ne detcrius tibi Spes
allquid conlin^jal^Joan. v,obaudieritis me,gladius vos comedet. Osenim Domini
14).
quoqucraisericordia3demonstraturinfirmis,cum di- n loculum est hoc {Isa. i, 16 el seq.). Quis rogo est tam
citur Non est opus sanis medicus, sedmalc habenti
: durus aut omnino stolidus, qui in hoc sf rmone", mo-
bus: non veni vocare justos, sed peccatoresin pceni- nilionis supernae, si ad conversioncm non invilatur
tcntiam {Luc.v, 32).Sermo quoqueprophcticus mi- S68 delci.taliono promissi, non saliem compeilatur
sericordiam Dei justitiamquecoramendare non desi- tcrrurc supplicii ? Contemptorem quippe tlivini ser-
Dit,sic Deo per Ezechielem prophetam dicente: bU- monis non excipiet salus, sed comesturus ost gla-
quussi se convertalab omnibus iniquitalibus suisquas dius. Hinc est quod alio loco in ejusdem propheta;
fecit, et custiodierit omnia mandata mea, et feceril ju- voluminc demonslratur, quia nisi per conversioneni
stitiam ct misericordiam, vita vivet, et non moriclur. nemopervonieladsaiutem.Sicenim dicitur Si con- :
Omnia delicta ejus quaecunquc fecit, non erunt in me- versus fueriset ingemueris, salvuseris {Isai. xxx, 15-
moria. In sua justitia quam fecit, vivct. Nunquid vo- sec. LXX). In hoc tcstimonio conditionali Deus el
luniate volo morlem peccatoris, dicit Dominus, quam pr.ocepto utilur, et promisso. Dicens quippe, Si con-
ut avertatur dc via sua mala, et vivcre eum {Excch. versut fueris et ingcmueris, saUus cris, ostendit ex
xviii, 21)? Ostenso ilaque ad impios convertendos conversioniscondilionepromissioncmsalutisomnino
divinaeIonganimitati3acbenignitatisbeneficio,adju- pendere.Haecestigitur interDeumhominemque con-
stosquoquedeterrendos ita propheticussermodiri- ^ ditio, id est, inter prcpcipientem Dominum servum-
gitur Cum se autem avertcrit justus a sua juslilia, et
: que poscentem, iiitcr judicem qui sine justitia niisc-
fccerit iniquitalem, secundum omnes iniquitatc', quas ricordiamprserogat,ct peccatoremquimisericordiam
fecit iile iniquus, omnes justilise ejus quas fecit, non justejudicanlisexspectat. Dicit igilur isteDominus,
erunt in memoria. In deliclo suo quo deliqiUt, et mii;ericors et justus, severus etpius:Si hoc feceris.
in peccatis stUs quibus peccavit, in ipsis morietur hoc habebis ; si quod dico custodieris, daboquodpo-
{Ibid. 24). scis ego ; tibi prfccipio conversionera, tu poscis ame
salutem si parucris pra;cepiO,potieris beneficio; si
CAPUT XI.
;
nisi ut malos admoneal timorejuslitisB Dei ccleriter Cum diciturergopcccanti beneficium salutisacci-
raalia operibus fiuem ponerc, et bonos in bonis ope- pore cupienti, quiasi conversusfucritetingpmucrit,
ribussollicitcatqiiehumilitcrpermanere. Utsciiicet salvus erit ;coiisequenterinlelligilur quiaETiAMsi in-
et omnis iniquus aequilatem Dci raetucns, ad mise- GEMUEniTj.tamen conversus non fuerit, salvus non
ricordiamcurrat justa;bonitatis,etomnis justus, de crit.Non enimfrustraulrumquedivinussermo com"
Deimisericordiagaudcns.judicium benignissima; non ploxus est, niai ut ha^c duo, id est conversionem et
negligatacquitatis.OuiaubicBtmiscricordiajustitia- geinitum, necossaria cognoscereinus adconsequen-
que perfecta, ncc favorem poteat justus peccatis im- dumsalutisefrcctum.NonnulIicnimscelerumouorum
pendere, nec indulgontiara conversis misericorsab- consideralione pcrterrili, pro iniquitatibus quidem
negarc. Kx hoc igiiur quod justusel iniscricors pra;- suis in oralione geinunt, nec tamen abiniquaope-
dicatur, larillime cognoecitur cognoscimus) non
(n/. rationc,'discedunt i'atcntarscmalelecisse,necullum
nisi conversis remissionem tribui pcccalorum, ncc finpm volunt nialis factis suis imponere, Acousant
nisipcrmanentibusinppccatosuppliciumseropitcrna: humiliter in conspectu Dci peccala quibus tenenlur
daranalionisinferri 1'ropterquod Psalmistasiccanit- opprcssijct eadem peccata quachumilitatcsermonis
fii.UconvcTt imini ,qladium mum V itiravil , arcum xuum nrcusant,cordepervcrsocontumacitcrcumulant.In-
tctenltt, et paravil Ulinn. cl in co paravit vasa morlis dulgentiamquamlacrymosisgeraitibusposcunt, ipsi
(a) Hunc locum non paucia vcrbia mancum reslituere non licuit ope edd. aut mss. codd.
B:n I.K IIKMISSIONK PKCCATOUUM I.IF!. I. BSI
•ibi pruvis opnriliiin uilliiniiit.Miiiloluin |iii>t(iiliinl n \ iHM-rnlxml Irialiti* innKna i^bnlur ' '^
jiiiliooii),<|iiiMii rituliH inii|nlit iniiKiM irrituiiL itil liiro- uKobant.luKnrfl ao loiitatuBfHl.Do Judafli enim quot
roni.TuloH iMiiiu niini|iiuiii ililuiint koiiiimuIii peccti- iiicrntiuli rorilla irnploluH poHHuiobnt ila dioil : Veri-
tiiiii, i|iiiH iHiii iloHiiiiint pociMiro ptiHt ^iMiilliiin.Pro liilcm itico in ('Jiriito,non meiilior, r '
niummlfit
uriiiiinil<iiH ii(tiiii|Ui<KiMiiunt ; ulpoBt Ki<iiiituinii(luri- l«iliH>cnte conscicntm meHtinSpinl • /luunutm
ininu roilount.Dit tiiiiltUH in llliro KerlcHiuHlicoHcri- Irislitia tnihi est tniiyna.el continuus dolorcordlmeo.
pluradiviiiu hIu loi|uiiur : Qui btipliuttur aitiortuo,el (>litabiitn enitn eyo ipse anathema esse a Chritto pro
itiTum tiinyit illniii, ijHid proficil luvnlio eiut f Sic frnlrilius inris,>iui sunt ciujnatitnei tecunitum carnetn,
homo iiui irjunal /itii jiecaitis suis, tt ilfiuni enlcm qiii sutil hraelilx (lioin. ix, I, -', .1, i) iJo iIIib vcro
fiiciciis, ijuiil firoficil huuiiUaiiilo 16'! Oraliouem ejus i|iii iiitru KcclcHiain poDiliiiialiHoporihuH inBiatebnnt,
quis exaudiet (fCtr/i.xx.xiv, 30,31 ) ? Uooti»8imo igitur si: aii Corinthiort lu(|uitur mcdicinali Bcrrnono :ffe
dioit Dou8 lujinini .Sicoinwrsits (ueris ctiuijcinucris, itt-rum ciim venrro humiliet me Ikus upiid vos,et /u-
salviis cris. Apiid l)(Miin iiiiip[)o Hcvoruin el bonuin ijeam tnullot ex his i/ui nnle percdveruttt, et non e^je-
tiinc orulio Ki-iiKMitia uinlitiir, lunc posconlia IIiIuh y runl pirnilcnliam.xuper itntnundiliaet loniicatione et
attcn(lilur,tunc lliMitl concoditur ealuH, si fuorit ud impudiciliu ijuain ges.^erunt (II Cor. xii, 21). Ncc
Douin oontriti cordin huniilitalo convursus. Ncccsao iatos utiipiu triBti» ilnlorct.nccilloB hiimiiiatusdoliv
ostonini ut Doua poccalori init<ortu9 i^noscut.si ta- rc.l Aposlolu9,8i impiis rtiniqui» exncprbantibusdl-
mon peccaior init]uitalom suam convorsnsngnoscat. vinamjuBlitiamsineconversionc cordiaremissioncm
Denique divina misericordinm 3«t> proplcroa Da- peccutorum crederetconrcrendam:cum ipaa rcmi»-
vid sanclus cflicaciter invonit, quia convcrsus por sio peccatorum non nisi in convcrsione cordiasor-
humililatoiii contriti cordis.iiucul mulc rcecr.ttaiinn- liatur cfl'cclum in illis duulaxat qui pro[iriaD jara
:
scoudo dainnuvil.iiocdislulil puniro paMiilondo mali voluntalis utcntcs arbilrio,tlivini muneris opltula-
oporis cupiditatcm in qua fucrat hipsua quiasi non ;
mutata in melius vita.non dcsislunt
tione oonverai
pnnirot unde reuatonebatur.procul dubio ipse puni- ad popcendam rcmissionem peccatorura currere.ad
reliir.Suuni orgo facinus «ijnovit convcrsis in pa>ni- ([uorum 37perpctralionem sive ncscientcs igno-
tenliam,mcUul nc damnalusaRuovissct pa'nani.lp?e raiilia impulit.seu, quod est delcrius.scienles con-
in 80 panilens vindicabat ugnoscendo, quod ignosci tumacia voluntatis illexit. Proptcr quod Propheta
sibi volebat a Domino.Dcniquc cumdixisset Uise' : orat Deum : DelictajtivenluliselignoranlixmexiBA.
reri'tnci,ncii.<i,secnniluiu tnagiiiim miKcricordiiun luam, n iijiioratitias meas) nc tnemitiens [Psal. x\iv,l). Et
el sccuiidutti tnultitudinetn miseralionum luaruin delc Sttlvalo.' nosterait : St'/TU5 nesciens volunlalem do-
iniquitalem meam ; )lagis iiuigiujue lava me abitiju- niinisui,elfaciensindiijtia{&\.digtia),vapulabitpaucif,
meo tnuiuia tne (Psal. l, 1, 2);
slitia tnea,et a dilccto et servus sciens voluntatetn domitii sui tl faciensittdi-
statim sccutus adjunxit; Quoniam iuiquitatctn meatn gua,}ilagis («) vapulabit mullis {Ltic. xii, 47).Unde et
ego agtiosco, dcliclum mcum corum tne cst scmper .\postoius in ignorantia se peccasse {conlitelur hia
{Ibid., 4).Agnoscebat iniquitalem suam,non utpec- vcrbis ; Gratias ago ei qui me cotxfortavit Chrislo{h)
cando magis augeret.sed ut pojnitendo dilueret at- ; Jesu Domino noslro : quia fidelemme existimavit,po-
qucita dominationom peccati, quam delectatio cul- tiens in miiiisterio,qui prius fui blasphemus,et perse-
pabilis invexit, conversio vora submovit.Et quia in- cutor,el contuf7ieliosus sed misericordiam conseculus
;
gerauit David ex tolocorde conversus, conlinuo sal- sum,quia ignorans feci in incredulilate (/ Titn: i, 12,
VU8 est factus.atquc ita Id eo completum est quod 13). Ne quis ergo sibi de ignorantia blandiatur,at-
per prophetam prajcipitur :Si conversus fueris et in- tendendus est Apostoli sermo.qui se ignorantia qui-
gemueris, salvus eris. dem fecisse pronuntiat, sed tamen se pecasse non
Degat;imo primum se dicit (/6jd., 15) omnium pec-
GAPUT XIII.
calorum primum scilicet,non temporis cursu.sed
:
(a) Sic ms. Abest vos plagis ab edilis. At in textu (/>) Ant., in Christo ; ms. omittit m,et ipse lextus
evangelico paulo aliter habetur,nempe, faciens rfi- Apostoli.
gna plagis, vapulabit multis.
539 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 540
CAPUT XIV. A ces,regnum Dei possidebunt {1 Cor. vi, 0, 10) Galatas
In omni crgo peccatore qui arbilrio jam propria; quoque sic idem doclor eximius monel : Manifesta
volunlalatis utitur,pcr conversioncm cordis bencfi- aiilem sunt (inquiens) opcra carnis.Qu.r sunl fonnca-
cium divini munoris inchoatur. Cfnlerum parvulos (io,immundilia, luxuria, idolorum servHu»,vene(icia,
novimus non propria volunlatc.sedfideliumpro eia inimicilix,xmulalioncs , irx, rixx,dissensiones, hx-
confitentium rectacredulitatcsalvari.Convenitenim rcscs, invidix, homicidia, ebrietates, comessationes,
judicio veritalis parvulos ministcrio alienae confes- el his similia,qux prxdico vobis, sicut prxdixi, quo-
sionis absoivi,quos vinculo constat alicnaeiniquita- niam qui talia aguni, regnum Dei non consequuntur
tisobstringi : ut.aliis spiritalilprconfitentibu8,ac- (Gal. v, 19 et seq.). Quia igitur .justus esl Deus,
suntacluum reddere rationem,nullus efficielurbea- Deus possessionem regni sui disposuit,ul eam,quia
tus,ui3i qui malis actibus renuntians.ad Deum fue- justus est, impio et iniquo non donet ;
Jquia vero
rittota cordishumilitate conversus.Cefl/t enim quo- misericors est, orani veraciter converso non de-
rumremissxsunt iniquitales,el quorum tecla\suntpec- neget.
cata [Psal.xxxi, l).Quisquis igitur propria; volunta-
operationis iniquitatem portat, non potest
372 CAPUT XVI.
tis et
aliquamaccipere beatitudinem,nisi fuerit adipsum Conversio autem tunc vera probatur in bominc,
conversus beatitudinis largitorem. si impictaset iniquitas pellatur ex corde. Verumta-
raen inter impietatera et iniquitatcm haec soletpro-
371 CAPUT XV.
nunliari differentia, quod impietas, aut pravam in
Peccatis euim excaecalur cor,remissione vcroillu- Deura fidem gcril.aut nullara iniquitasautemmalis ;
minalur.Quia sicut nihil esl aliud excaecariquamlu- moribus polluit vitam.Blasphemal impietas Deura,
mine privari, ila curatus oculus in quantum poliri la;dit iniquitasproxiraura.Impietas autem ex humi-
valel visione luminis,in lanlum carcl vitiocaeciialis. litate carnis menlitur (/or/c metitur)altissimum,ni-
Qui lamen oculns videre lumen nullalenus valebil, tcns sacramentum pietalis invictaead divinaenaturae
nisise lumen infuderil.Oculus igilurperluminis C conlumeliam pro3dicare,aul in humana carr.eDeura
illi
infusionem polest percipere luminis visionem.Sic f l Dei Filium conceptum natumque denegat, et Deo
reraissio peccalorum cumhominibus datur.procul vero non carnis veritatem,sed ostentationera solam
dubio caecitas cordis expellilur, ul lumen juslitiae falsae visionis assignat aut ita carnem Christi fate- :
oculo interiore cernalur. Caeterum quomodo fieri tur dc carne Virjiinis.ut eam neget in carnissusce-
potest ul obscurilas lenebrarum removcalur, si lu- ptione conceptara auteumdera Patrem quem Filium ;
minis infusio non donctur ? Deus ergo quibus pro- Spirituraque sanclum dicit confusione irapia aut ;
pria peccata dimiltit, lumen verac conversionis (a)in- Patris, el Filii, et Spiritus sancii diversas naturas
fundit.Quocirca sicut caecus quilibet,quandiu caecus inducit separalione perversa,aut non creditcarnem
esl, non polcsl lumcn vidcre; sic iniquus quilibct Dei de carnc Mariae Virginis
Filii sumplam,sed dc
autimpiusreraissioneranonaccipiipeccatorum.nisi non dubitat asseverare depositara aul aliquid
ccolo ;
nere, qui poccnti non caret lotcrrima scrvilule ? turamalara naturara rccipil,cummala naturanulla
Propter quod eorum qui dicunl Fariamtn mala, :
sit, sed quia diloctionis ordinc dcrelicto, creatura
ut venianl bona {l\om.\u, 8),juslam cssc damnalio- ralionalis, qu.x! ad dilectioncra Crealoris facta est,
nem, Mngistro gr^ntium docenlc, cognoviraus, quo dum conlcmpto Creatores,aut rebus inhaTetcrcatis,
pr(EdicHntP8imililcraudivimu8 Quiancquefoniira- : aut cogitationibus falsis, deterior facla.lemporalia
rii, ncquc idods servicn(rs,vcquc (liuKcri ,vcqucmol-
sompiternis, ima summis^mulabilia immutabilibus
les, ncquc masrulorum conruhUorcs, ncqur
furcs, nc- antoponil.Similit.cr illi qui justop est iniquos,Doncx
queavari,neque cbrioti, ncque maledict, nrque rapa- opcrium divcrsitatc, scd ex sacramenlorum dicunt
(o) knl.fConfessionis ;
eed raelius et congruentius ipsi contcxlui quod subalituimus ex ms.
»41 \)i: mcMissioNn pkccatouum. uu. i.
ouinintiiiiona cnnHciuloi, niliil volunlMM iinloiiii|uit \ ri)rinarl noriuone dicenlli : Qum VultU ul fncUuU vo»
priulnriMo, n\ iiitiM- iiijii^toa JiikIo viviit in Kcclnnin hit hominei, fadem «l voi /arttti eli. Ilme eil enim
ciilliolli'11 (Aniiiiiiin uniimi|uniiii|iin non pro i|nuli- 1,'x ct propltrlw (Matlh. vii, 1'.';. Sntt dixil Chrialua,
tulo Incti, uril |ii'i) Hiirlrtiilo Hitrraiiiunti n<t('rnu ro* i|ii<ii voliU fccorinl ' ,!,'-' '• • '
•
Iritiiitio, hIvo Hii|i|iliL'ii HJl oxi opliiru, moii rc^Mii. cii" ; no iiiulum crcih :
;
> -i
IIu>o orKo i|iuo Htint u iiolila iiipcriiiii intiinaia, ol oi i{iii nobiB muli olii|u|(iriicil,aiil cui({U«in ncgao*
uliu intiltu i|nin nilvorHiim cntliolicuiii ot upostoli- (liiiii {luluromuB bcnollcium,a qiio nolii4 ruibi beo«'>
onni lldrin iil) li.-prolloiH nli|iio Holihinulicirt profo- llcii HciromuN impfiiHiiii) cuiii dcljcat Cbrlalianua
:
runlur, iinpiclulis vitio ilo|iutaiiltir. IpMu uniiii hc- iiinni lioiiiiMl b(!iicvolciilia] uiljiiliirium, vcl {iraro-
parulio iiiipioH OHtoiiilil, i|uin laloH cccloaiuHtico guro, vcl roddoru ; ul ct bono bonum roddul, et
corpori, iion booIoh, sod uilvorBurioa rucit. Noijuo mulum bonilutu prmvcnial. Dicitur nnim nubU a
onini H convcntii occloHiuHllca) unitaliH corporo bc- Domino : Diliyife inimicoi veitros, henefaeito Im qui
piirurontur, nc loco, nisi priufl ul» ccclcHiuslicn vits ndrruut, d ornte ]>ro icnctfuenlibui et calum-
flilo (lcHronilcront {('otir iliscoiloroiil) corilo corriip- uiantihus cot, ut iitis /i/tt jiatrii vestn (/ui in curlii
ti) ; noqiio u logitimo vcrlii Doi conju^io upprtu cst, <iu( .sutem tuumfacit oriri luper honoi et maloi,
iiiipicluto 8oJun^'orcnttir, nisl pcrlldaa ac porvcr- n el pluil supcr juitos et injuiioi {Matlh. v, 44, ^fij
sufl conilulionoB ndnltiMinn dinbolioa» ronfltnprutiu Honi uutom fidclcH, non eolum ub illia pcrBccutio-
nis floiiiinuliono ronri|H<ront; ({iius nrijuitcr inlcrno ricm pnliuntur ijui foriu poaili lutrulibua {icrlidin
Tovcntcs asscnRU, nd hoc poatMioduin ncruria loru- ac porvcrHis 1'iCclcsiiR calbolico) dugmatibua obni-
tlono parcronl, ut vi|)crca similitudino propriia luniur; scd otiam ub illis ({ui vidoDtur quidcm in<
disrupti folibus inlcrironl. Viporis ({iiippc lior oat trn Kcclesiam espo, scd malc vivcntcs inveniuntur
parcro, (]Uod pcriro. Qnnruin lilii, sicul fcrlnr, dis- ccolebia8tic;c tradilioni non ore, scd operc rcpu-
ruplia ({iiibus sunt concopli visccribua, .sic ogro- gnare. Quoa cum boni conspiciunl, gravitcr gc-
diuntur 3? 3 in Uiccni, ut parpnlibus infcrant munt, ct sauclo alTtctu pcrmotus crucialur bonus
tnortem. Cuni igilur impin qiudibct prnvilns, vcl animus, ({uando alicn<c pcrveraitatis nonlugitsen.
assensu concipilur, vol ctinm professiono gcncra- sum, quamvis tcncrc non possit assensum.
tur, ;x>torna niorte animam intoriniit. Qun? corrup- 314 CAPUT XVi;i.
tioDt conscnlicns, ob hoc interno! conccptu infide- Intra calholicaui quippe Ecclesiam in prssenti
lltalis inllntur, ut suo postmoduni rupta ptirtu mo- saiculo Justi ct iniqui (a) tcnentur admixti sacra-
riatur. Talcs aposfolicn his verbis designat aucto- mentorum scilicet communione, non morum, id
ritns : Sicut autcm Jamnes Mambrcs restilcrunl
ct csl socictate credulitalis, non similitudine conver-
Moysi ;
ita et hi reststunl veritati, homines corrupti ^ sixlwnis. Non ergo corde, sed corpore (//) ;
quia
meute, rcprobi circa fidcm {II TinK iii, 6). Si quis professione, non opere. Nunc igitur quandiu, se
ijiitur contraria dispulans. ct a bonilatc scmctip- cundum beali Pauli praedicationem, in marjna do-
sum set^rcgans, ccclcsiasticaj fidei perversus ob- mo uou solum suul vasa aurea, sed et lignea et fxcti-
sistit, iste procul dubio impius dicitur. Si quis lia, et qua;dam qiiidcm sunt iu houorem quasdam vero
autom in corpore unitatis catholicas perseverans iu coniumeliam (r) (// Tim. ii, 20) ; intra Ecclesiam
sacratnentorum societate conjunctus, flagitiis et quidem sunt iniquus et justus, extra Ecclesiam
criminibus deditus, is solet iniquus vocari, non vcro nullus est justus. Et intra dominicam aream,
impius. Undo nobis nunc non esl disputandum. donec ventilatoris metuendus exspectatur adven-
Hoc tamen dicimus, quia non omnis iniquus est tuSjCtdiscretio veniilationis novissime differtur,pa-
impius, licet omnis iinpius sit iniquus. lea frumento locali communione miscetur. Quis-
quis autem extra dominicam aream locus est,
CAPUT XVII.
quamvis ibi vocabulum nominetur agricola?, Bola
Conversio ergo illa in conspectu Dei grata cst et ibi potest quoe vento raptatur palea residere. Ve-
accepta, in quasimul et fidei rectitudo servalur,et rura quia tanta est agricolse nostri omnipotentia,
vilffibonffi regula custoditur : id est, ut principaliter D ut nuUus valeatejus vincerevoluntatem ;
quisquis
recta teneatur de Deo sententia,doinde proximoex- in praesenti vita conversus recurrerit ad areae do-
hibealurcaritas divinitus impcrata. Tunc enim se minicte locum legitimum, si perseveranter teneat
homo recte diligit,cum dilecf ioncm Dei sibi devotus in fide recta bonae vitae propositum, non erit palea,
et humilisanteponit. Tunc etiamdiiigit proximum, sed frumentum, nec ignibus tradetur arsurus, sed
st proximo, quantum potesl, consulat, ut ad Deum in horreo congregabitur placitis Deo fructibus opi-
recta fide et bona conversatione perveniat.Proximi matus.
aulem caritas duplici est ratione servanda,utscilicet CAPUT XIX.
nec alii inferat quidquam quod sibi nollel inferri In Eola ergo Ecclesia catholica datur et accipitur
nec indigenti opem boni operis in quantura potest remissio peccatorum, quamipsesponsusunara dicit
deneget, quia nec sibivelletnegari.sisimiliter indi- essecolumbam3uam,unameIectam suam.quarasu-
geret. UndeSalvatoris noslri sicnosngnosciraus in- per petramfundavit, cui claves regni ccelorum de-
cramentum, qui non tenuerit ecclesiastica} 375 Chrisli : incorrupta cst [a) et pudica ; unam domum
fidei caritatisque consortium. Ille enim salvatur novit, 3T6 unius cubiculi sanclilalem casto pudore
sacramento baptismatis, quem intra Ecclesiam ca- cuslodit. lixc nos Dco servat, hxc filios regno quos
tholicam usque ud obitum praesentis vitae tenuerit generavil assignat. Quisquis ab Ecclcsia segregatus,
unitas caritatis. adullerx jungitur, a promissis Ecclesix separalur :
In illa igitur arca, et in illa domo una eadeinque quia et in illis duoLus Testamentis Dei et proximi
praefigurahatur Ecclesia; sed in bis qui extraarcam caritas intimatvr, et in his duobus praeceptis tota
diluvio perierunt, et in eis qui cxtra illam domum lexcum prophetis pendcro cognoscitur (.Wa///». xxii,
gladio mortui sunt, geminae significationis potesl ^O). Hffc quffi prius idolis prostituta fuit meretrix
considerarimysterium.Existimoeniraquantummihi ^ impia, susripiens exploratoresJesu, facta est fidclis
nunc inferim videtur.non incongruc crodi in diluvii ct casta quos custodiens apersequenlibusinimicis, :
significalione praccessisscbaptisma Christianae con- non in inlcrioribus deposilos obruit, scd in solario
fessionis ; ut agnoscamus baerulicos, si extra Eccle- domus puae lcvatos latenter abscondit.Solarium vero
siam pcrmanserint, baptismo pocnam mereri, non proptereadicitur, eo quod solislumine perfundatur.
vilam,et eos qui Christum negantes de Ecclcsiaca- Quis cst autem sol humani cordis, nisi ille de quo
tholica discedunli.Tterno snpplicio pcrituros. Arcac dictum est perprophctam Timentibut autcm nomen :
quippe sacramcntum bealus Pelrus his verbis oxpo- yneum orielw sol juslitix, el .^anitas in pcnni.n ejus
nil In dirbus quando exxpeclabalDei palienlia in dic-
: {Malach. iv, 2)? De ipso sole oriente Zacharias in
bus Noe, cum fahricaretur arca, in qua pauci, id est Evangeiio sic prophetat Quia vitiiavil nos oriens cx
:
oclo anima' salv.r facl.r sunl per aquam : quod vos allo, illuminare his qui intrnebris ct in umhramortis
nunc similis formx haptisma salvos farit, non carnis scient [l.ur. 1, 78, 7\»). Nam et Abacuc propheta
deposilio tordium, ted conscienlix bonx interrogalio Chrisiiasccnsionemelordinisecclesiasticifirmitatem
Ciw' or^'0 iiiiiiiHi'tiJiiHi|iio lliliiliH non In^onKrun niant lldotii i|iiani nof.'- ' '
i|)lrilalo Mnlariiiin ilimliir, i|iiiiil HnliH illiiiM *ii|HM'ni rili*r riivni tttiilnr, iit J-
radilv HiilultrilnrilluHtnttiir. Ilault ttni|tiu morrtrix inuin ponainl tnvonirl nttra quani nullua poUsal «b
quoH iix|)loratoros Jchu in Holurlu nun domui nbn- Inloritu liborari ; quiu nicut in ilinrtcho quitquil
roii(lil,iilii|iioiii Hii|iorii)ritiiiH,liiii<oHlH|)lritiill xfinn- oxtra ittuiii domiini fti ' " ," t vil«
lia illiiiniiutli conli.i intiinu (lilcclioiio ronlinuil, nt Hnli^idiniii, nic uxlra i^ > <
uullus
proptiuliuuniillndoloiininn) oporis voritutvcunlarut: accipii!l indiilgflntiaiii|*flrutturum;ot licul ia(r«Ke>
In fiorde inno ahscimdi doiiHia tna,ut iion pecvem tiln ctcNiiim calliolictim corite credttur ail fujitiliam, ort
{Psal. cxviii.ll). Vuru itit(|iio ll(toM,i|(m) diviniHolo- autrm ronfci.iio fUal sittttlrm (Hom, x, lOj.aic cxtrn
quilH inliiirttiir,liii)o |)orHt<(|noi)lit>iiH non traditnr, uuii.doni 1'Jcclrai uii innta crodutilafl nun reputaturod
tuno in oordo li<l(<liiiin iiiviulutu ul incolniiiiHCUHto- JiiHtitiani,Bcd ad piunam,'-.! pniva conroHMio non «c-
ditur.HlnontorronlH.ot cadncl8,nt(|Uocarnutibtirt,scd qiiiritBalutom conntonti.and ingorit morloin.blxlra
ctutcHlil)iisolspiritalit)nH i^roinisHiH aniintiH porHovu- liunc KrcloHiarn nnr Ctirinlianum nomon atiqucm
i'ot afllxuri.nco coi)ton)pli>liir tnKc vidontiir.Hcdqiira j» juvul,ni!C bupliHmuHHulvai,nPc mundum DooHacri-
non vidonliir : Qii.v rniin vi'trntnr temporatin sunl, Itcinin ollVrtur, noc peccutorum rciniHsio accipitur,
siout ail ApostuluH; qitir nutrm non videntitr,a.'teriia noc ojtorna) vitn» roticitas invonilur. Unu cst enim
.M4H/(//C()r.iv,18).C(«loriiiiiquiH(iui8prt)ptorou Chria- ChriBti Kcclosia, nnn cotumha, una dilocta, una
tianain Itduni loiiot, nt rcs tcrronas nl transitorias sponsu in qua Trinitas unus Dcus, unius nalurn3
:
ftOi|uirat,isto o.xptoratoroH Jci^u^non in HUpcriorilius nlt|iic aubslantin; rrcditur; in qua noc jFilio, nco
domus sui)*, sod in inrorioribns collocnl; ubi cnin Spiritui sancto cuntumelia minorutionis ingeri-
fncrint poaiti.fucitius otinvoniripossunl ubinimicis tur: in qua unns atquo idem cultus, et honor
ol porimi.Omnis onim porscculor ot inimicn? 375 unua uni Trinilnli, f|ii.T> Dous vcrua est, fxhilietur.
Ecetosiffl illos spiritalitor iiitcriniit, ol ipsis ingcril H;l>c cet una vcra33H I'kclcsia, qna) sic credit et
sum habet,(iui lide contra paganos seu contraquo- et Spiritu sancto naturalem prsedicat unitatem.
libet, qui lide contra paganos seu contra quoslibet
hffireticos Deo protegente firmatus, ac fidem suam CAPUT XXIII.
sotlicite custodiens.Chrisli se redemptum sanguineTi
confitetur. Propter quod ipse Salvator ait : Qui ine Ab hac Ecclesia si qui foris sunt indiversiserro-
confcssHS fucritcoramhoviinil>us,con/itehor et egoeum ribus constituti.tunc accipicntindulgentiampecca-
coram Patremeo, qui est in ccelis; qui autem negare- torum,si adeamdem Ecclesiam,dumsunt in hocsae-
rit me coram hominibus, ncgabo et ego eum coram culo conslituti, recla credulitate fuerint etcontriti
Patremco, qui est incirlis (Mutlh. x, 32). Quamvis cordis humilitate conversi. Ergo currant,dum'tem-
igilur inimicuspersecutor exploratores Jesuin infe- ^ pus est, ad legitimam raatrem, quae sicut ei utero
rioribus conetur occidere, id est robur Christianae suo natos filios conlinet diligenter et nutrit^sic ex
fidei terrenismollatur proraissionibus sive terrori- ancilla natos.nonsolumredeunlesnon respuit,quin
bus enervare;si quis tamenTrinilatisfidem,qua Pa- etiam misericordice visceribus errantes inquirit, et
trem, et Filium,et Spiritum sanctum unum Deum pro affectu incessanter invitat, quos in socielatem
substantialitercredit,insuperioribushabueritcollo. paternae haereditatis inducat.Neque enim in eisat-
catam.omnes persequentis atros errores (forte ter- tendit ancillaris uteri condilionem, sed paterai re-
rores) omnesque seductoris insidias non timebit. cognoscit seminis veritatera. Quae est enim veritas
paterni seminis,nisibaptismaperceptum innomine
C.APUT XXII.
Trinitatis?Hoo inquocunquercpererit,tanquam
illa
Proinde non solum quos itorati baptismi tenet rea- legitima mater sui jurisesse cognoscit.Novit enim,
tus innexos debent celeriteradEcclcsiam recurrere sicut Rachel (Genes. xxx),non solum proprio utero
et Deum
lacrymis ac clomosyr.is pro tanlo scelere filios parere,verum etiam ex ancilla progenitossuo
deprecari;verumeliamsi qui forsitan sine iteralione nomine taiquam genitrix legitima vindicare. Hoc
baptismatisdelectatione munerum seu timorepcena- opus est,ut illi nonnegligant fraternam societalem
547 S. FULr.ENTII EPISCOPI RUSPENSIS 548
repetere.si volunt paternse htereditatiamunere non A cens -.Obsecro iiaque vos ego vinctux in DominOy ut
carere. If,'itur hoeresim relinquentcs ad catholinam digne ambuletis vocatione qua vocali eslis, cum omni
Ecclesiam celeriter revertantur; noc de bsrcditatis humilitale et mansuctudine,cumpalientia supportan-
poRsessione dubilent.nec depeccatorum remissione tesinvicem in(yi\.cum) cnrila(e,sollicili scrvare unita-
desperent.Qui cnim noa credit inlra Ecclcsiamca- tcmSpiritus in vinculo pacis {Eplies.iv,i,2, 3). Ipsam
tholicam cuncta relaxari posse pcccata.ippesibi re- quoque communionem Spiritus sancti esseconfir-
missionem peccatorum denegat.si dehoc ScBCuIo in miit,dicen8:Grfl/m quo^ue Uomininoslri JesuChristi,
eadem cordis impccnitenlis duriliaperscverans.alic- et caritas Dei,et
communicalio Spiritus sancti sil cum
natus ab ecclesiastica socictate discedat. omnibus vobis {II Cor, xiii, ^3). De haRreditale quo-
CAPUT XXIV. que nostra sic loquitur:5?3no/t estis Spirilu promis-
stonis sancto,qui estpignus hxreditatis nosfra;{Ephcs,
Talis igitur adversus Spiritum sanctumdicitver-
I, 13,14). Spem quoque ipsam, quae vitium despera-
bum.quod neque in hoc neque in futuro sit saeculo
tionisexpellit,sanclo Spiritui beatus assignatApos-
remittendum {Matth. xii, 32). Carilas enim Dei.
tolus dicens:0(7M5 autem speirepleut vos omni gaudio
quae cooperit multitudinempeccatorum(/Pc/r.iv,8),
et pace in credendo,ut abundetis in spe et virtutcSpi-
difjusa est, sicut Apostolus.dicit, in cordibusnostris
rUus sancli {Rom. xv, 13).Ille itaque coelestishKre
per Spiritum sanctum,^ui datus est nobis (Ilom. v.5). B
ditatisadipisciturperenneconsortium,qui intraEc-
Hjec caritas.quia incorruptumtenetuuitutis frater-
clesiam catholicam fraternae caritatis custodiens
nae consortium.propterea multitudinem peccatorum
unitatem,nriu8quam praesentem linial vitam,dcpo-
cooperit,et in unitate spe cerlissimaperseverantes
nit mortiferam cordis impoenifentis duritiam, ncc
perire noa sinit. Si quis igitur tenens fidem, quae
desperal in Ecclesiauna etvere catholica remissio-
per caritatem operatur(Ga/a<, v, 6), sic agit pceni-
tenliam 379 pristini cujuslibel erroris.ut eum nec nem omnium peccatorum conversis dari per Spiri-
tum sanctum.380 Quod etiam ipseSalvator noster
erroris ulterius societas leneat,nec calena mortife-
ostendit. Postquam enim resurrexit, insufOans in
rae desperationis obstringat, liber eritab illo verbo
discipulos, ct eis donum sancti Spiritus tribucns,
quod adversus Spiritum sanctum dicitur,quod di-
remittendorum eis potestalem tribuit peccatorum,
centi non dirailtitur,ncque in hoc sfficulo nequein
dicens: Ac.cipile Spirilum sanctum. Si cujus peccala
futuro. Hoc cnim verbo Dominua et Salvator noster
dimiseritis;dimittentur ei; cujus retinueritis, relinc-
non aliqua peccata iusinuavit io futuro saeculo di-
huniur {Joan. xx,22, 23).
mittendaquae inhocsaeculo dimissa nonfuerint;sed
bene intelligentibus ostendit non alia, sed illa tan- CAPUTX.WI.
tum in futuro saeculo dimittendaquacin hocsaeculo (]
Non itaque adversus se mortifcra desperationc
in una etvera Ecclesia catholica fuerint unicuique
claudant ostium indulgenti,T,qui,abEcclcsia calho-
dimissa.Soli enim illi Dominusligandisolvendiquc
lica scgrcgati,cuju?libethaeresis sive schismatis tc-
tribuit pote3tatcm,dicen3:rz6»rf(i/'oc/ai'w regnicoclo-
nontur crrore obstricti. Deponant duritiam cordis,
rum;etquodcunque Ugaveris super terram, erit ligalum
si nolunt malis interminabilibus cruciari.Scriptum
quodcunque solveri^ super lerro.m,eril so-
el in ccelis;et
namque est quia Cor durummale habebit in novissi-
lulum et in cxlis {Matlh. xvi,19) Quod ergo sancta
mo,ct quiamat periculum in ilto penhit{Eccli.u\,21).
Ecclesia in boc sajculo non solverit ita insolubilc
Quid autem periculosius quam divinis obedientiam
permanet, ut eliam in fiituro saeculo solvi nullate-
non exhibero scrmonibus, et vocantis Dei Bpemcrc
nus est autem omnis homo qucm
possit. Li^'atu3
voluntatcm?Proptcr quod in libro sancti Job,sicuti
ista non solverit;necconscqueturaliquodsolutionis
his qui convcrtunturaetcrnitas promiltiturgloriosa,
beneficium, qui non conversus ad pocnitentiam iii
sic impiis, pro co quod non obcdiunt.salulismunc-
Ecclesia aihi dandam sepcraverit indulgcntiam pcc-
ra denegantur.Si enim scriptum est:Q«i convertun-
catorum. Ille igilur dicit irremissibile verbum ad-
lur ab iniquitale, si audiertnt et servaverint, comple-
versus Spiritum sanctum,quidivitia3bonitatisDei,
hunt dics suos in bonis,et annossuos in gloria.lmpios
et palientije,etlonganimitati3Contemnens,3CCun'lui)
. ,. ,.,. .,i-
duntiamsuametimpocnitcnscorthesaurizatsibiiram " vcro non facil salvos, eo quod nolmrunt scire Dcum,
U • .
^ '
'
'
i
lornm (t/ii///i. VII. !'.)). Naiii ol iii liltni l'>ialmuruiii Kiiiiai >|iloi|tie <lii-.il ijuiuiijnit eot uinnon (ritiHgM-
Horipliiiii niil:(.'i<i(t vropii >•.</ I)i)nnniif omnihui invo- tur, et vermii eorum non morielur liat LXVt|A4).
I
firt, et t>fti'i^i eorum r.viiiiiiirl, rl aiilvo$ !t\riet etii .iijiniiioijii jirc. iinlium,el e<in%umnntlio eorum flamma
[Pstit. cxi.iv, IH, r.)). IMopici- i|iiiii| (-1 in Prov<5rl)ll« iuni%,yin i>ecctinlium plenn nilcniii.el tn flne itlorum
iii)iiM<|tiiH(|uo iioHlruiii ol liiiKui' hoiiiiiMiiii jul)otur,ot iuferi,et lenebrx.et pxnit {F.eclt.xx\,\i},\\),
malii in sulcis iniuri.T,ct non mclcs illa in seiitujilum fncta cnrnis mortificdvcrili^, vivetit [Hom. viii, 12,
(F.ccli. VII, l, "J, ;t). In (vtiloin liltro rursus iio i|iii9- l.'t).l''nctA aulcm carniii Hcquitur, si qnis uut obac*
<(uam pouonlupo(;catid iiiljicion» (lo iniscricordiuDoi q i|uilur dcsidoriiH ea;cii!uriuiii,aut in iinpietato vuit
vclit ailii vuniioogilutiono Ijlundiri.hujuscomodi vur- rcmnnoro captiviiBtcum nu» non aliud doctrina spi-
bi»doclriiiuPulutarisocourril:.<NoudjiciaH pecculum ritulin orii<liit,ni3i ut ubnc^ala impietatc, deui^leria
« siipcr pi'ucatuin,ot dicas:Miscrutio Doi mugna osl; (|un((iio s.Tculariu (loiinnamus.Ourxl p»inliiim Doctor
« miscricordiu uiiini el ira ul) ilio, ol in pcccutoroa his vorbis inainuat :Apparutt aulem grutia Domini
« roapiciot iraiirui3(l';6T//'.v, 5,0,7). Kt rursussunclud omnihus homiuihus, erwliens not, ut nbnegante* im-
Jol) dixit:>.Nonno poniilio oriliniquo.ol ulionatio fa- pielntein ct sarulnrin desideria, totirie et juste et pie
" oicntibusiniiiiiitaloin {]ob.\\\\,\\)'^ In Provcrbiis vivamusin hoc srcuto, cx.ijiectnutes hcatam spcm, el
scriptuin 03l:..lniquilut03 siia3cupicnlimpiuiii;runl- advcutiim glorix mngui Dci, ct Sulvatoris nostri Jesu
« culis autom pcccnlorum suorum unus<|ui3(iue Christi (Tit. it. 11 etseq. ). Illorum SSl cst igitur
« conslringilur. llic nioritur cum indisciplinutis, spes bcata,iIlorum exspcctalio cerla.illorum felici-
n 3.S1 doinultitudinc aiitoni vila' su« projccluscst, tns fuliirn,qni abnoRantcs impietatem et sscularia
« 01 porit pro insipionliu(/'n)r, •.'.», 23). dosi<lcria, sobrie cl juste et pic vixerint in hoc saE-
CArUT .XXYIl. culo.Sobrietas ila({ue et justitii ct pietaa debcnt a
Et ne quis puleluliipia peccala hominum lalere Christianis intentissimo custodiri. Sobrietalem au-
Doum posse,sa:icti Job sermonibus instruamur di- ~, tem cuslodit quisqnismoressuos vitamquecompo-
ccnlis:«Cogilationesmcus dinumcrasli.etnihillelu- nit.Et ille juste vivit,qui proximo nec mali aliquid
« tuit pcccalorum meorum.Sii;nasli quasi(fl)in sce- ingerit.etin quanlum potest.adjutorium bonae ope-
« culo iniquitates mcas, adnolasti ei quid invitus ralionis impendit.Illeetiarapie vivit,quiperversum
« erravi«(/o/)xiv,IG,17,juxta LXX).)>Ne vero aliquis aliquid ncc credit de Dco, nec dicit.Quisquis ergo
impunitum se futurum putet, si convcrti nolucril, vult ad regnum pervenire coelorum,vivat sobriusin
ejusdom sancti viri verbisinlentus auscultet dicen- semetipso.juslitiam servet in proximo, pius perse-
tis:Imo vero nullusconfidat cum sitnequam,se im- veret in Deo.
punitum futurum, quidquid in iracundia provocet CAPUT XXIX.
Doum.lunquam inquisilio in eo nonsitfutura.Prop- Ilffic aulem lunc in futura vita proderunt, si in
ter hoc inEcclesiasticosalubrisdcpromptamonitio, vita sajculi prcesentis habeantur. Hoc enim beatus
nt necconversio nobis desit quavitenturpeccata,de- et sciebat et docebat Apostolus, qui praecipiebat ut
prccatio,qua possinl dimilti prajterita. Sic enim di- sobrie et juste et pie vivamub in hoc sxculo (Ibid.) :
citur:<'.rili,peccasti!Neadjiciasiterum;sedetdepris- docens adepturosin judicio misericor-
scilicet illos
« tinisdeprecare,ut libidiinittantur.Quasiafacieco- diam,qui ante judicium in hoc saeculojustam ges-
« lubrifugcpeccata. Siaccesserisad illa, suscipien- serintvitam.Propter quod nos in libro Eeclesiastico
« te.etquasidentesleonis invorandoinlerficient te» ^ divinapraemonet Scriptura, dicens : .Ante judicium
(Ecc!i.x\i,l, 2). Sed nec illud siletur, quod impii pa/^fl justiliam tibi,et inconspecluDeiinvenies propi-
et peccatores qni poanitentiara impietatis sive ini- tiationem {Eccli.xsiu, 19). Debet itaque hic sibi
quitatis agere noluerint, a^ternis sint in fine depu- justitiam prseparare^quisquis in conspectu Dei pro-
tandisuppIiciis,misericordiamverohisquip(Eniten- piliationem desiderat invenire.Quod enim in prte-
liam gesserint Dominus nosterlargiatur.Quippe in senti saeculo sibi horao non thesaurizaverit, futurae
libro Ecclesiastico sic posiium csV.QuoniametAllis- retributionis terapore non habebit.Quod ut divina-
stmus mtsertus est pwnitentibus, et impiis cl peccato- rumlestimoniisScripturarum quantumsalestpossit
ribus reddet vindiclam {Eccli.ym, 7). Rursus in ostendi,priinum terminemus librura,ut consequen-
eo-
dem volumine sic dicilnr. Memenio quoniam ira non terparliresiduasqutestioniscongruumdarepossimus
tardabit.Humilia valde spiritum titum,quoniamvin- exordium.
LIBER SECUNDUS.
nem de remissione poccalorum tractandam in Uei " Voluntati autem ejus quis re3istit?»Isti anlelinem
atque adjutorio suscopisse, ut trina fieret praesentisvitaj Dei mitericordiagratis praeveniuntur
nomine
disputationis inchoatae partUio.Etenim cum Domi- corde contrito ethumiliato salubriter compun-
'psi
des vera comitatu sanctae convcr3ationisornatur,et obviare. Unde Salvator noster incredulee civitatis
quod non est fide peccatum essc Paulus sua na voluntas Dci nec ab eis possitvinciquos deserit,
praedicatione confirraat (/iom xiv,23).
nec aliquid nonpossit operari quod velit Illa ifjitur
Uierusalem, quantum ad ejus attinet voluntatem,
384 CAPUT II.
suos filios ad Salvatorem congregari noIuil,sed ta-
NuQC autem quantum nobis a luce vera, qua)
in men ille omnes quos voluit congrej^avit.Ac per hoc
illuminat omnem hominem venientem in huncmu- illa resisterc voluit Omnipotenti, nec valuit : qiiia
dum (ioan.donatur illuminationis uuxilium
i, 9), Deus qui,sicut scriptum est, « Omnia qua^cunque
aggredimnr ostendere quando pocuitcntilius datur 385 voluit fecit (Psal. cxxxiv, 6), quoscunque vo-
remissiopeccalorum.Stcriliscnimpacnitentiarcmis- luitad se gratuita justificatione converti, praevc-
Bionisfructuprivabitur.sidivinitusindulti temporia niens scilicct superabundantis gratia; raunere quos
opporlunitas omittatur.Propter quod beatusPelrus posset utiquc si velletjuste damnare.Ergocum Pe-
dicit:<'Nontardat Dominus promissura suum, sicut trus apostolus dicit quia Deus patienter fert,noIen3
« quidamtardantemcxistimant(/'),sed patienter fcrt aliquem perire, sed omnos in pcDnitentiam convcrti
« propler vos,nolen3 aliquein perire sed oiii ncs aflpa;- (//Petr. III, 0), non sic accipiamus omnes diclo?,
i'nitentiam converti(Il Petr.iu,9).))Ob9Ccro,Eul>mi tanquamnullussitqui congruepocnitentiam non sit
carissime, ne te pigeal intenta considcrationc pcn- acturu8;sed illos hic omncs accipere debemus.qui-
sarc quantum sit pondcris in hac apostolici virtute bus e\c Deus ponnitcntiam hic ilonai, ut etiam pcr-
sermonis.Ncque cnim debet tanquamlcvc contciu- soverantiam donet hoc est,qui sic divina praeve-
:
ni quod bealus Pelrus ob hoc dicit Dcum paticnter niente mi8Pricordiaconvertunlur,ut eadem misori-
fcrre, quia non vult aliquem perire, sed omncs in D cordia subsequente ad criminn quibus renuntiant
paenitentiam converti. liicenim prodc-t p.i-tiitcnlia niilialoniifl rp.vertantiir.Hi sunt quibus,siculPaulii;-
Gntnnini lo^ltiinH m liln-t» Supliuilin i|(ioa laiii iii lua lu«liiiur A|i<i ium
(liiiJiiilioiiliitl)lliiruHi|iiii|niii|iini)ltAiUiain,niiiil«iii<iii hei etlit,el tiitrilut Det Itiihilat m vobit (/ Cor. iii,
.titti oitttin illiirunt ,v.tttiintliitinui in!ianinin,et fiunn lido liiniporo non fuorit^nliqunm nilil apoin romiiiio-
illiiruin ,tifi(i lionore. Qitoinoito ro/niiittiiti nnnt intcr nin roturn) pnnnitturd iiU(lcMl'/tj(ii0 non Irninoractiii
filios Dei, rt inlrr sitniloi tiirs illorum rst { ."iitp. v, 1 coiici<l;it/(JuiH iion uiil'> lliiuiii vita'priUH(!iitiH ail pcc-
no.t insensati vittim iltoruimc.^ilimtthamus insaniam,et ante linem scilicel hujus vil.-e correctis atque con-
fiicm itbrum sine honore. Ihoo est inspei-ata snius, _ versis.Salus illabunis dabitur,quiad amiciliamDei
quoniam vitam justorum insiuiiam aeslimubanl: ct cucurrerint pcr conversioaem.non malia, qui per-
cuni ipsi essent insani.sanos se esse crcJebant.nec manenles amici mundi,apostolicaincrepatione ini-
spcr.ibantretributioneindivina\justitifP,etproptered mici Dei merentur congrue nuncupari. Tales enim
vitam suam corrigere negligt^bant.Eleniin delecta- LeHlusJacobu3subjurgat:.-(iiu/f£ii,»^iC{iii quia ami-
bantur hic luxuriose vivere diebus paucis, nec se cilin hujus mundi inimicae-ttUeo^iSi quis ergo volue-
crcdcbant postmoduni(fl);cternis cruciandos esse su p- ril amicus esse liujus mundi,inimicus Dei constiluelur
plioiis.Propteroa rum justos videriut in illu gloria (Jac. IV, 4). Quisquis igitur declinans malo el fa-
tiliorum Dei de qua dicit beatus Paulus In qua sla-:
ciens bonum.prosuis iniquitatibus in prffisentivita
mus ct gloritimur in spe tjloritv filiorumDci{/{om. v, pcenitenliam gesserit, ct conversus ad Deum toto
2) tunc iniquimirabuntur
;
in gloriajustorum,hoc corde malis operibus renuntiavcrit.spesipsiusvana
est (iliorum 386 Dei quia ;
ipsi justi sunt lilii Dei. non erit.Cselerumfrustra seipsum seducit,quisqui3
Proptereainiquipcenilentiamsteriliterquiainlempo- per latam et spaliosam viam se perventurum arbitra-
raliterbabentes.etperangustiainspiritusgementes: tur ad vitam cum Dominus per arctam viam nos
:
Quomodo cotnputati sunt interfilios Dei,el inter san- jubeat ambulare,alque angustae portae nobis demon-
ctos tors illorum fi^^^Insperata ergosalus,ideslquae stret introitum,38I per quem venitur ad regnum.
speratanon e9tabiniquis,prot'ectojustisdiibitur,non D Dicit enim -.Inlrale per anguslam portam.Quam tata
iniquis.Non enim dabilur illis qui eam desperanJo porta et spatiosavia quce ducit adperdilionem,el muili
niale vivunt, sed illis qui eam bene sperando, et a sunt qui intrant per ipsam ! Quam angusta porta et
dcsiieriiscarnalibusabstinendo.beatiPetrisaiubria (ircta via qurtducit ad vUam,et pauci suntqui inie-
miudata custodiunt,dicenli3:Cu)-j*5imi,o/>.<!«t-/'o tan- niunt sam {Malth. vii, 13, 14) ! Via nostra praesens
quam advenas atque peregrinos ahstinere vosacama- vita est, in qua si quis positus verbo Dei non con-
lilntsdesideriis.quce militant adversus animam; con- senserit,non accipiet remissionem peccatoi'um;sed
versalionem vtstram iiter gentes hahenles honam (/ in fletu et stridoredentiumlugebit sine finesuppli-
ipsam bonam conversationem justi
Petr. ii,ll).Per cium (6) nec immerito nunquam merebilur carere
exhibentcorporasuahostiainviventem,sanctamDeo tormento, qui quandiu hic vixit, noluit renuntiare
placentem {Rom. xu, i), quia per bonara conversa- peccato.
Patroi. LXV. 18
535 S. Fl Lr.ENTII EPlSr.OPI UUSPENSI5 556
dum es in viu cum eo, ne forte tradul te adt<ersariiis x,6) Et ut ostenderet in iniquitatibusperditionem
judici, et iudcxlrndiil le ministro,ct in carceremmit- esse anim.B,non salutem,8equilur dicens: Qui au-
tnris. Amen dico tibi, non exies indedonec reddns no- tem diligit iniqui\utein, odit animam suum. Ne vero
estsiquisinhac vitacitoconsentiensnon fueril, mis- lexit,gequilatem vidit vultus ejus {Ibid. 7,8).Qui8que
susin carcerem ignisaeterni ultrarequiem non habe- tempore misericor-
igitur haec audiens in praisenti
bit.Bonusenim adversariusiste,quisalut)ri a :versi- diam conversionem quffirere,infu-
Dei noluerit per
tate jugiter instat,utanobis adversitatem mortiferae turo eam nunquam poterit invenire. Hoc enim ju-
iniquitatisexpellat.Hincestquodnos inaliolocoScri- g stus judexperbeatum nobisapostolum Jacobumde-
ptura divina,ut celeriterconvertamur, hortatur, ne nunliari praecepit, eodem dicente: Jurftcium sinemi-
tarditas mortilera pcrdilionem difTercnti pariat,non seric.nrdia illi qni non fereril miscricordtam {Jac. ii,
salutem.Ait ifxitur : .Ve tnrdaveris convcrli ad Deum 1 i).Ordo aulem niisericordiae conlinet, utmiseri-
et nedil]eras de die in diem;ne subito veaiul ira ejus, cordiam quam homoimpenderejubetur allpri.prius
el in lempore vindiclse disperdet te (/•-cc/i.v, 8). Oriten- exhibeat 8ibi,dicpnte Scriptura.fl/is'-rcrc animoclux
dit utique sermodivinus quia cuin vindictffi tftinpus plncens Deo {Eccli. xxx, 24). Poindesiquis placere
advenerit,nGn jam conversio malum punitione sub- Deo non vu!t,animae suae misericordiam denegat; et
trahetjSed ira vindex debilacondemnatione disper- qni animoe sua misericordiam in praesenti saeculo
det.Illud etenim tempus non erit remissionis, sed noluerit donare, nullatenus apud Deum misericor-
retributionis, nec indulgentiae, sed vindictae. Quae diam poterit invenire. Judicium enim sine misrri-
ificirco divinalonganimitate differtur,ut sanctorum cordia illiqui non fecil misericordiam. Ac per hoc,
numerus impleatur. Hanc enim vindictam beatus quorj subsequenter A\c\\.UT'.Supcrcxaltat autem niise-
Joannes» in Apocalypsi sanctos mpmoraturpostulas- ricordia judicium \Jac.\i, 13)(a),in illo fiet qui nunc
se,quorum baec verba sunl -.Quousque, Domine,san- miseretur animaesu"B plarensDPO.Ipse namqueDo-
clus ct verus.non judicas,et n..n vindicns sanguincm, p minus dicit : Beati misericordes,quoniam ipsi niisc
nosirum dc his qui in terra hubitunt{Af)OC. vi, 10) ? ricoriiium consequentur {Matth. v, 7).Namcumbca
Et ut doceret prohis qui eorum sunl consortioco- lusApostolus moneat,uf omnia honeste etsecundum
pulandi,tempu3 vindiclaesupernaordinationediirer- ordinem fiant {I Cor xiv, 40). propter quod et in
ri,8equitnrdicen9:£f r/rt/^su??< singulis stolacalh^.et Cantico canMcorum dicitur: Ordinate in me cariln-
dictum est eisut requirscerent brcvi adhuc tempore,do- tem {Cant, II, '») :quomodo dioendusest aut carita-
nec impleatur numerus conservorum etfratrumeorum tis aut misericordisB ordinem tenere, qiii.non dico
{Ibid., 11). Noverat etiam beatus Paulus praesentis qiiemlibet hominemalium.sed ipse corpussuum rc-
non nisi mercedem justiliae singulis, pro bonorum mum,salagit utsanetur^carnisuae alimentorum in-
seu malorum operum qualitate restitui. Unde cum ces8anter,vestimentorum,medicaminum ministral
propheticumposuis?ettestimonium qiiod dicitDcus: sollicita intcntionp ?ubsidium et animae sua; male :
Tempore acce/ito exaudivi te, et in die .^alulis a^ljuvi vivendo conquirit inleritum:carnem suam neccssa-
te (II Cor. \i,2): continuoipse subserutusadjungit: riis cibis nutril,et animam suam operibus raalisin-
Ecce nunc trmpus 3HH acceptahile, ccce nunc dies terficit ; carni suae noxios cibos negal,et animae suae
s(ilutis'Isni. XLix, 8).De fuiuro aulem dicit : Oninrs D opcramala,tanquam venenn morliferasubminislrat,
cnim nos manifestari oportct ante trxbunal Chri\li,nt carni suaevilam prolongare desiderat, qune finilur
recipial unusquisifuepropria corporis,proul gcssit,sive diehus paucia.et animae sua; procurat mortem,3S9
bonum,sive malum (II Cor. v, 10). Ac per hocqui ani-
ciijuB in supplicio nonerit flnis?
CAPUT VI. ninm suam odisse ronvinoitur, etiam anima; sujt
Non ergo in futuro tril)uitur vita aetprna^nisi fuerit rrudelis adver^arius invenilur^quiasicut boni actus
in hoc peccatorum donala remis.^io neque
sfficulo , faciunt carnem cumaninia coelesti bcaliludinc per-
bic accipiet remissionera peccatorum, nisi qui iiuis frui, aic opera mala faciunt aeterno igni animara
perciilis renuntiat,et ad Deum sumrnum
verum ac nim carne torqupri.lpse sibi ergocst perniciosissi-
cordisvcraconversionerestinat.Illudetenim tempus inusinimicus.quisquisinale vivens, vitamnon mu-
Don eril remiasioniB, sed retributionis. Nonibi mi- tat antequam finiat.
I
85T DK llKMl.s.slU.NK IM-iCCATOHLM l.lll. II. •M
r.AIMlT VII. A
CAPirr VIII.
V,x liiiJtiM (Miiin vit'i- lliin llliiin vit.n |ii'tiilnt iiii-
tiiiiii, lii i|iiit i|ui(i>|iiiil ri<triliiiilur noii lliiiliir.Cuiii Oportt^t iKilur ii' '"""• ">' ..i..i!.« ....«.(;^,«:-.r,|g
iiilliui) iliK')" <il) a|i(iNl(i|ti Jdiuiiio ilirnliir.' Qni inlil nnriiioniMii pnulful <ro
fmlrtm ttmm , homiiiitaett, tt scitit i/Ni<i"mnu homi' fruilra runi tantu pondorn prmmnnfll iJirflii«:.Vi</</«
uiiiiniM Hua< Itnit ieitaiii vitiin, |MM'Vt)nir(< (jotpril nil HubHoi|U(mtibuH vorbiH porilun diacernrndi nKricola
iiidul^ontittni poccalortiin, pt)r(]iiun) V(«nitur ud vi- HubJungiMiH, ha-c ait: Quonium qui teminat tneame
tiiin ?cmn ipHO noiiiiiiuH nitslcr ovidi^ntcr o»lrndnt sUii.Ur riiriir inetet ronuplion' m: qui HHfem \eminat
qtinlitor ad viliiii unuH(|tiiHi|ii(^ porvcniat.dironHi.Si n i'i spintu, dr .ipiritu mrlct vilam a'ternam. Illc cnl
via vcnire ad t>itam, servu maiulatu (Mutl/i. ix, 17). 01(^0 enorquem ia hiiju» sermonis interdixil exor.
lllfl igitur viMiiolad vitHin (]ui inandHta snrvat.(Jui8 dio.quo 80 unuHquiH(|iin aliud pxistiinat mcHfurum
niiliMn («(Tvat divina iiiatidulu.tiitii i|(ii ud niMiin ('(Mi- ossi! qiiuiii Mciiiinal. Krrul i^itur «(uifquie in carne
vorsiis unlt; liniMii vilu) pt'iL>!»(Mili8diHcci^t*cril al» ini dcqua corriiplio imtitur.cxisliinnl racHHU-
sciiiinal,
Bcicns quiu in lioo toiiiporo pirnitoniiu frucluoso mrtrmus non (/cfiricnlrs. llivc (furte Ilicj cvidcnler
agilur,inquo pconitenlilnisinduigcnt.acondonalur. ostendit seminisnumine uniuscujuhque opera desi-
C.rterum in futuro erit iniquorum pocnitentia, sed pnari. Superiusenim dixerul: Quxenim seminave/it
frnctuosa non i-rit: quia iniiiiionim convcrsio nullu homo, lucc et mrlet.Snnc. dicit: lionumautrm facien-
oril.MitltMiUir eniin in tcnobrus extcriorc3, ubi cril tcs, non defiriamus tcmpore eniin suo metemus non
:
llolus ol stridor dontium. Ibi sinc lino cruciubuntur dc[}rienles. Vcre Veritutis discipulus.et ob huc ma-
nrin solum gohennali supplicio animiu simul et cor- gister egregius gentiura,qui sicut Juatitiam non de-
pora, sed eliam ipsis tenobris pes.-^imaj voluplnlis. futuram in retribtitione operum docuit,8ic tempus
Ilioorit enim talibus malHipsa vohiplasad supplicii semination-setmessis.idest o^ierationis retribulio-
cumulum, pro qtia inanel conim sinc tinolormen- niequ(5 discrcvit: ne quisinepta cogilationeterapus
tum. Spernunt enim nunc opportunitatem temporia seminationis et messis confundens,aut tempore se-
acGopti; et in die salutisnon quoirunt divinitus ad- niinalionisdeposcatfuturaEmessiseffectum.auttera-
uvari. Quod tcmpus ila Oous propholico nobis insi- porc messis concedendumsibi speretbona? semina-
nuavit eloquio, diccDs: Tempore arcepto exaudivi tr, tionis initium;ac sic iners operarius et ignavus
cl in die salutis adjuvi le : Hoc testimonium in Epi- pigritiae vinculis irretitus, imo, quod est dcterius,
stola 6ua cum bealus Apostolus indidisset,seculus studiomortiferaeseminationis intentua.nongaudeat
atijunxit : Erce niinr teiupus acreplabile, ercc nunc in nie8se,sed lugeat.dum cceperit sua? seminationis
dics salutis (II Cor. vi, 2). Hoc tempus alio loco sic coiidigna tunc metere, quando.jam non poteritqua-
evidenteridcm commendatapostolus,utquisquisdi- lilalom mali seminis immutare. Est prajterea dili-
vino illuiuinatus munere intente logerit et compe- gentius attendendum Iriaquidem nobisin hoc loco
tenter intellexerit, non se decipiat, nec aliud sibi a; ostolicee doctrinee sermonis ostendi hoc est, ut :
retributione mercedis : cum beHlus Ai)0atul«J3 bnc A morietur{Ex,ecli. x\ii[,2i) Frustr;) igitur sibi pecea-
uniimqui^mqiic receplurum tesletur in iiiespe quod loriim romissionpm vanis co^'itationibus som.niat,
perseveranter prae nitlit in semine.Talisnamque cst quisqiiis non usque in finem praesenlis vitae in man-
ille peritissimus ventilator, {MaUh.iw, IJ) qui per- ditis Domini perseverat, vel quisquis ante finem
mumltibit areamsuam.utin discretione triticiatque vitae praesentis non discedit ab ilineribus pcssimis.
mittit puleas ignibus dandas, nec tradit naminis tru- suam salutemoperetur(/'/ii/;/). ii, 12); et omnisini-
menta quse suat horreo ileputanda.Futurffi quippe quus desinat exhibere membrasua arriia iniquilalis
messis tempore honi seuiinatores, illi scilicel qui peccato; sed exhibeat semetipsum lanquamex mor-
nuncpprseveranterseminantesin iacrymisin gaudio tuis viventem, et membra sua arma justitife Deo
metent, quique nunceuntes flent miitentes feemina (Rom. VI, 13), ac desinat talia operari.quorum sli-
sua, tunc autem venientes venieut in exsultatione pendium mors esf, dicente Paulo aposlolo: Stipe)}-
portantes manipulos suos {Psal. cxxv, 5, 6). Sicut dium enitn peccati m>rs {Ibid., 23). Haec mors.etiam
ille privabitur gaudlo consortioque raessorum qui, futura ira Dei dicitur,qu.Te iniquis et in malo pers^
licetaliquando bonaseminaverit.perseverantiam ta- veraotibusinferetur. Undeet JoannesBaptista Pha-
men bona seminandi non tenuit: sic etiam illc nec n risKOpSadducaeosque sicincrepat.ut etiam Christia-
indulgenliae nec laetitiae polerit participatione gau nosmaje viventessuaincrepHtione perstringat.ljicil
dere, quem seminatori nocturno. id est diabolo, in i)amq\ie:Ceniminavii>erarum quisnobis demonstravit
tvntum famulari faverequedeleclat.utusquein raor- fUQcre ab tra futura? Facitecrgo fructus dignos ficeni-
tera non quiescatilla seminare qua; angelorum me- tentise (al. pceniteniia) : el ne velitis dicere : Putrem
tentium discretione collecla et in fasciculos colli- habemus Abruham. Dico enim vobis quiu potens est
gata, Domini judicio, sine commutabili praecepto, Djusde lafiidtbus islis suscitare fitios Abiahx. Jam
inexstinguibili deputentur incendio {M<itih.xui. 25): enim srcuris «</ radices arborumposita est.Omnis ar-
quiaetsubsequenlisvitio iniquitatispraeterilusjusti hor qnx non facit fruclum bonum excidetur et in
omnis labor bonus.etiniquitatis meritum
frustralur igncm miltetur {Luc. iii, 7, ef «e^.^.lstacumPraccur-
permanet, cujus labor eat omnis malus.Dicil enim sor dominiciis diceret, procul dubio iniquis dicebat
Ai)Oslo\\i'i:Quiauuu.'<qui.sque propriam mercedcm ac- et malis, quos etiam propter imifationem serpm,
ci})iel,secunriu»} suum laborem \l 6or.iii,8).IIlum sci- fium, hoc est diabolici operis, Yiperarum geniiuiua
licetinquouRUsquisqueinvenitur,quandodeprajsenti nnncupabaf. Quibus tamen ostendit quid in hoc s;)>
saeculo transire praecipitur.Proinde sicul Apostolus culo facerent,quid etiam in fuluro judicio formi^la-
monet : Dum lempus habemus, operemur honnm ad rent. Praecipiens enim ul facerent fructus dicr.i s
omnes, maxime aulem ad domeslicos fidei [Galat, pocnitenlice, oslendit hic mutari posse homincs, el a
VI, 10). supplicii merifo ad meritum regni,pocnifeniisanimi
conversione transire. Adjungens autem.quia omnis
CAPUT IX.
arbor qua; non facil fructum bonum excidetur et in
Nam et in Epistola quaj ad Hebrffios scripta est, iguem mj7/e/wr, fempus praenunliavit luluri judicii,
non solum conversio in praesenti lempore sigoifica- quo rnalis upquein nemcriminosam ducenlibus vi-
fi
lur necessaria, verum etiam prsecipitur usque in tam,sicut infructuosis arboribus.nonreraissio pcc-
finem perseverantia retinenda. Ait enim \'idele, : catorum misericorditcr donabitur, sed aeternacom-
fralres, ne fortesit in (tliquo veslrumcor malum incre- bustio juste reddefur. Jdeo quoque Salvatorem
dulitaiis discedendi a Den vivo, sed Iwrtamiui vosmet- nosfrum praedicit nd discrelioncm trifici palearutn-
ipsoi per stngulos dies, doncc Hodie cognominalur,ut queventurum qui habrtts ventilabrum in manu sua,
:
non obdurelur quis ex votm fallacia peccati .Par ticipcs permundabit aream suam, et congiegabit triticum
enim Chris/i effrcti sumus,iilamen wiiiumsuhslattH^c suuin in horreum, paleas autem comburet igni inex'
usque ad finem firmum retiuramus {tlil)r. iii, 12 ct .itinguibiti {Ibid., 17). Informat omnem praUerea
seq.), Quisautemnon ipsiusexemplo tcrreatur Apo Chrisfianum tenore evangelica; lectionis.ut discre-
sloli, ut a malin operibus discedens, in pocnitpntia D ijone habitn consideretquid in primo Salvaloris ad-
ct convcrsione {al. convprsatione) cnrrat ad Deum, vcnfu fueril unicuique piissima lar};ifatedf>nalum,
ctsollicitus caveatnetenoreperscveranfiic dcrelicfo, quid ptiam singulis expectetur in secundo, jui^fa
rpprobus fial ? Considerandum namque estcuDctis retributione reddendum.
fidelibusquasollicitudine ipsebeatus Paulua cuciir-
rent, qua vigilantia pugnaverit, qua sovpritate cor-
CAPUT \. I
pus puum rasfigaverit. Ait ergo Ego igilur sic : Ipsc enim nostcrSalvator et judex.qui nuncvenit
CHrro,non quasi in incerfum; sic pugno, non qua^i ul salvet.tunccslautpm vpnturus uf judicet;'iuinunc
aerrm verbcrant: sed rastigo cnrpus mcum, et in ser- venit ut bonos ex malis pia remissione faciat,tunc
viiuirm rcdigo ; ne forlc cum aliis fir.rdirarerim, ipsc nutcm vcnlurusesf ul nialos a bonis jusla examina-
rrpmbuf effiriar (I l.nr. ix, 5G, 27). Iljpoaiitem dicc- lionedi9cernat.Priniiadvenlussuidem(mi<tralbcnpfi-
bat, sciPnB pcr 395 Kzechiplera divinitus dictum : cium dicnB : Vetiit enim Filius hominis qu^rere ct
/n en cum convertenl se juslus a .suajusiiiia, et faciat siilrutn facere quod pericrat {Luc. xix, 10). 893 Se
d^lickim, el mortalur ,- in suodclicto quodfectt, in iftso oundi veroadventustuetucDdamsiciDtimatsquita*!
m t)K IIKMISSIOMC l-KCCAToillJAl Ull. 11. Ul
lom.rcrWf/ AV/iM.1 hominis, et tuiu reildrt witruninn X alolui «il, hia r|(ii (lijii^iirit ii.lvfliitiiff)
'''- 'ft fim.
ircunitiun i)/'(ni jiu'I (MnUh. xvi, 'i7). I'riiiii aiivi-nliiH IV.U; opuniiitllMi* aiitniii i'ii<|oll«tniii, <i >liiiU*
iniHorioDrihniii rurHUH uHtuinloiiN, iili: Sic enim Dfut xxvii, 4) oHlmiilit, ilttlia 311 i «urundufn »|irr >
'
itiUxitmiiiulum, ut filiutii suiim unijruilum ititrtl : ut riiiii,ol Hfcuiniuiii iii>i|uiliaiii tuiliuruiii Ipauruin.al
iniinis (jui rmlii ui riim uon //«/ru/. tcd linli>-ut viliim Hniiinilurii oporu iiianuin i<oruiii trlhuRt illii, rnijilcl
ttlirnam. yontiiim nitsil l>i<u\ filtiim suum in tnun- rclnliuliiiiiniii fDriini IpniN: ca NMJicrl cauaa, (|uia
dum ul iuilirel mumlum, srd u/ snlvrlur inumlut \>tr (|iiiiiiHuniiai|iiiiii|uuiJehar'. viitp^reiiitur.lalialulura
ifnuin (Joitn. xiii, 7). Suouiiiii vnroiiilviuituiiJuilii'ium vilinaiiiuiiubiliitionanMldetur; noc dfl currupllonflio
nii' |ii'iiiuiiilimiH (lirit: Mult>i Itnhro ilr vohis loiiui rl iMi'iirriipliiiiiniiiiiiillo|UNtii iii(itiiliiliirJuiltrio,i|uial>
judwarf [llnd , viii, „'('•). V.i iilio loco ; Seiiito nunn iiiii|iiilutu nd JuHliliuiii, ut n iiiulm vituail bonaiii vt>
locnlus suin vobis, iyse judiiahit voi (lliid., xii, \H). luiii nuii prius iii huc iiaiculo fuprlt iuimutatuf.
Kl itlio looo: vS'iVu< fiui/i(i /ui/iVo, (/ judicium mrum CAPUT XI.
tierum csl(lhid,, v,;iO). llu'Bii»lKmfliciuni priiiii ml- IVopterii Paulun rlicit: Dmnei tjuidem reiurgemui,
ViMilus Hui,(|iio iiulliiiii iiivoiiiuiiH vivuiii ^raliHKUH- srd non omnn immulnhimur (l (jor. xv, rjl). (Juorl
oitiU niorluoH, (]uoh uli(|uu liicitux tiiipiiii juhIoh, lu- cuiii li«'uUiH ilixiHKut ApoNluliiM, iic eonDUH ornionia
libus inliiniit vurbiD : .imgn, umcn dico nuhts, qiiiii 3 uJiih apuil uli(|U0H ponilflrct Incerlua, scivit ubso-
vcnit liora.e' nunc c^t, quando tnorlut auilient t<(tcitn (]Uflntcrlldolibua uBtendundum,qiio«nam rulurm rc-
Filii /)('», (7 7UI audicrinl rirfiit {Ihid.v, ,'."))., Siciimli fliinertionia tomporo dixcnt immutnndoB. Prnrocto
wiVit tiilvonliia oxiimon, (iuo jiiiliouliirus ost vivns ot eiiiiii bidixia8ot:()mno8reHurKuiii(i8, sed non immu-
inorluoa 8ub90(]ueiitor pr.i<nunlial, riicons : .imen, tabirnur, nulliua immutatio lutiirH credcrctor. Et
amen dico vobix, quiavcnict hora, quiindo omnrs qui ilcruiii ai dixiaset: Umnes reaurgemud, et imrnula-
in monumcnti^ .sunt aii(lic)il vocein cjus: ct proicdciit omnca rredontur reaurrocluri, omncs
biimir; tiirut
qui hona fcccrunt, in rc.uirretiioncm vitw : qui aulcni cliam crederenlur aimiliicr immutundi.Atcumom-
innla eyerunl, in resurrerlionem judicii (Ihid., 28 J9). uium luluram regurrectioncm pr(cilixcrit,nec tamen
Pra>senliaitiu]uo vociaciusHtidilusdonutvilam mor- omnesaai^evoraveritimiiiutandoBiadmonuit nonsid-
tiiis, cum fidoi gruliam lnrpitur incrcdolis, et (]ii09 licite scrutari ijuinam sint in resurrcctione luturi
malos invcnil, bonoa fiicit; pra»>cnti9 autem vocig cxaminis iminulandi. Hoc aulem nolcna relinquerc
ojiisauditus impios piojnslilicut, poccaloro9 misori- bealus Paulus ambiguum, ne licenliua iniqui delin-
corditcrsalvat, 003008 clomentrrilluininat.Secundaj qiierent, hI commune sibi cum juslia munua futurae
autom voois ejuaauditus, sicut jualis coronam justi- mutationia Hudisaent, aequenti aermone curavit
tiraroddot.siciniqnispa^numproiniquitaloretribuil. /» ostendere illius nuitationis donum: In momento, in
Iii priuuc vocia ejos audilu, pr.rvenit peccanlesmi- ictuocuh, in novissima tuba : canel enim tuba, et
sericordiaredinicnlis; en secundivvocisauditu.sob- motiuirtsurgenl iniorrupti: etnos immutabimur(lb.,
soquetur operantihus (a) retributio judicantis. Hic 52). Cum dicit, nos, ostendit illoa secum futuraemu-
omnibus dicitur; Vcnite ad me omnf.<! qiii lahonitis et lalionis potitiiros dono. quos in hoc tempore cum
oucrati estis, et ego co.s- relitiam [ilatth. xi, 28). Hic Paulo sociisque ejus tenet ecclesiastica recteque vi-
aulom dextris tantum dicetor: yenile, henedicti Pa- vendi communio. Ipsius vero mutationia insinuans
Iris mei, pcrcipile regnum (Mallh. xxv, 34); sinistris qiialitatem dicit: Oporiet enim co^ruplibile hoc in-
vero dicetur: Ite, maledicti, in ignem xtcrnum (Ihid., duere incorru/itioneir, et morlale hoc indu.:re immor-
41). Ubi esl meritoruin tanta cerlissima cognitio talUalcm (Ibid., 53). Ut ergo in talibus tuncsequa-
pastoralis, qua segregabuntur oves ab hadis, ut iia tur mulatiojuslae retributionis, nunc praeceditmu-
nullus hicdus ponatar ad dexteram, sicut ovis nulla tatio gratuitae larjiitutis. Quam mutationem beatua
collooabitur ad sinistram. Illa quippe merita cum prophela Uavid ostendens, ait : Dixi, nuncccepi :
quibus homines ex huc vita discedunt, ipsa cum eis hxc mutatio de.tterx Ejccelsi (Psalm. lxxvi, 11).
in illu vilaindesiQenleratqueincommutabiliter per-
CAPUT XII.
manebunt,sive bona qua hic divina pietas contulit, His ergo qui in praesenti vita de malo in bonum
seu mala qute hic huiiiana iniquitas comparavit. Ac ^ fuerint iramutali futurae mutationis retributio pro-
per hoc nulla ibi erit remotio malorum, quamvis miltilur: qua flet ut quisquis hic ad mejiora conver-
futura sitbonorum promotio meritorum. Illa enim Bus mutaverit vitam,in illaquoquemutalusretribu-
manebunt in pcona, ista perlicientur in gloria. Istud tione, donum poliatur aequalitalis angelicae quara
;
est tempus quoDeus, sicut in psalmo scriptum est: ipse Salvator, qui fideli3es.tin verbissuis, etsanclua
yon sccundum pecrat.i noslra fecif nohis, ntqtte se- in omnibus operibus suis (Psalm. cxliv, 13), non
cnndum iniquiUite.^ nostras reiribuit nobis. Quoniam iniquis aulimpiiSjSedsoiispromiltitbeneviventibua
secundum altitudinem cceiia Vrra, conftnnavit Domi- acjustis. Quia nec justi sunt qui bene noo vivunt,
nus misericordiamsuamsuper timenteseum.Quoniam nec injuste panienlur, qui tieum diligentes (b) man-
sicutdistatorlusabocc(mi,elongavitiniquitaiesnostras data ejus contemnuot, quem 2i93 illi diligunt, qui
anobis {Psalm. cii, autem judi-
10. II, 12). In illo ejus maiidiitacustodiunt: cujus ipseDominus d cit:
cio coronam justiliaereddetjustusjudex.sicut Apo- Qui dtliyiime, maudala wea custodit (Joan. xiv, 23).
(a) In ras. legebatur olim operantes. Quae vo.^aIia (b) Forte non diligenies.
manu iuit mutata.
563 S. FULGENTIT EPISCOPI RUSPENSIS 564
Deum igitur, qui nec injustc diligi.iiccjuste polest A indulgoaliaDD.transaclohujua vila; limine conferen-
aliquando conlemni. illi vero diligunl qui ejus pra?- dam, secutus adjunxil: Extendit mannm suam in re-
ceptis obediunt. Isti snnt qui sccundum sermoncm tribuendo [Ihidem). Hujus retributionis initium osl
Domini {Maltli. xxii, oO) niutabuntur, ct aequales cum iniquus, mercedom quaraoportuiterrorissui in
angelisOei.incorruptibileascilicet atqueimmorlales seiretipsorecipien8,justojudicioinsuisiniquitatibur
munereillius tnutationis efFecli, quorum non anima igne torquctibursempiterno. Nequeeliamistaparva
sola mulabiiur in melius, ut jam peccarcnon possit, putanda est retributio, qua iniquus justitiajlucepri-
scd eliam caro (inaiii corrnplibilem atque mortalem vatusin suistenebris errare permittitur, praejudicu-
habuerit, siciu rcsurrectioncmutabitur.ut ipsaqui- tusnoncarne,sedca;citatecordis: ubi etiam illud ad
demsitqusB nunc est, sed neque corruptibilis.nequc cumuluni retributionispertinet.si caicus lumen non
mortalis possilesse, quod nuiic est. .-\c perhoc, caro solum non queat recipere, verum etiam cum dt;le-
el iniquorum et juslorum, qu;c nunc moritur,ipsa clatione studeat tenebras sua; cacitatisaugere. Ta-
est resurrectura. Resurget autcm iniquorum in aeter- libus dicit Dominusin Psalmis: El non audivtt popu
nodolore.justorumvcroinffiternafelicitatemansura. lus meusvocem meam, el Israel non inlendit mihi; <
Seminatur in corruptinne, surget in incorruptione [a) fnciant(juxnon convenianl (//>//., 28). Tradunturerpo
scminafurin ignobihtale, surgel in gloria, scminatur tales primum desideriissuis injuatis, tradendi po^
in infinnilate, surget in virtute; seminatur corpus ani- modum suppliciisJustis.Tradunturhislconvenicnt;
male, surgel corpus spiritale (/ Cor. xv, 42 et srq.). bus factis, postmodum convenientibus
tradendi
Hocergoin eisagiturpergratiam,ulprimumhicin pocnis. Neque enim quia deleclabiliter peccat ma-
eisperjustificationem, in quaspiritaliterresurgitur, sestimandus est a tormento retributionis
lus, ideo
mutatio divinirauneris inchoetur, et postmodum in extraneu3:quandoquidem graviter ipsadelectatione
corporisresurrectione,quajustificalorumimrautatio peccandi jani punitur, qui
tali delectationi consen-
prima; resurrectionis fiarliceps fieri, omnis qtii non in dolonti corpore ad hor jugitcr leneHf, ut animam
vult secutid.T mortis a-tcrna punitione damnari. Si sin ul ct corpus a!tcrnitate doloris afflipat. Ac pcr
quicuimin prfesenti vilatimoredivino mulati.trans". hoc sompercum corpore suo morietur anima; ciim
eunt a vita mala ad vitnm bonam, ipsi transeunt Ac^ quosine line co^elureeterna communicarctormenta.
niorlead vitam,quietiam postmodumdeignobilitafe Ibi mors animop corporisque non moritur, quia cru-
l'!x|)ni||t i^itiir uiiiiMii(|iio, |iriun<|iin'n prn^HnnNMn |i'.f"'i iili vili iKin ni(Rrunt.Taliit ,
. . , ••rit
noM vult piiHt hiijuit vilm llnnm Hinn llne lorqunri. tnii |i(uiiilenlia lunliia lornua aril,i|iiia Iruclui Ibl
VdHliiiKMitn non lril)iiil ; non (|uin (in (ioiiio prnpriu iicc. aitcrnilutu v.il(>at curur(* Hupplicii. Ncque ffnim
(|uoin(]tinui poptilit.HtMl (|tiin unumi'.x ChriHli mini- uiiiniHpuiuiloiiliu,(aj uhi peccutor ^ralia miB^rantia
nilH linHpilio non rcoopit.^i or^M) iliitin rombuHlio- I)oipru}VLntu8Hic pfunitondopcccntnHua prununliut,
iKMn ait(Mniun (]iii )Mini<m stitiin ostiriiMili noii dcilit, til |icr convcrHionum fjruiium reminHioniHinqiiirbt.
rocipiot (iuiulicnuui(il).sliilitpnncm?KlHi mil- «•'••l»"''"" »lc ohI (|iiem pfjjnllel pro rraliB que fecU,
(liiid B
toturin8la>;numiKni9 ct sulphuris i]iii nuduin voBli- nuc tamon ad Duum cunvoraione mututus accurnt,
inenlo non topit, qiiid pasHurus oat ()ui vcaliinonlo (]tioin()do8i (]ui4 in vulncre pofliltMgruvltcr dulcat,
crudoli? o.\8poliat? Kt si rcrtiras»iinriim nvurun jioa- ol bcncliciuin incdicinon rcquirut 1'ronunlial qui-
808»or rctitiiem non lialicbil.titiomodo Hlicnaruiii ro- ilum dolorciniiuem pulitur.aed nonconHoquitur rc-
rum insaliabilis rn|)lor, si in hucvita converti no- medium quo sanetur.Proptercanon omnisqui con-
luprit.poHlmodtiinsibide judicc justo indulgontium lilclur peccttlum rcinissioncmaccpit.quiuDcuB no-
fruslrn proinitlit? Cousi(Icrf<imis divitom misoriiin slcr non luntum ultcndit quod cordc(^)gcaiamuH.De
purpura (luondain byssuciue vesliluin.non ab uliud ijjso enim psalmus d\c'\'.: Scrulans corda et rena Deus
inoxstinguibilibus naminis Hrdentem,nisi quia La- (Psal. vii, 10). Dicit etiam Salvalor: Qutd autem di-
caro pauperi continuaesuripiuboranti nunquamvo- cUis tnihi, Domine, Domiiie, et non facilis qux dico
luit saitoin micasconvivii piii morlilVra prjEdiluaini- [Luc. VI, 4Gi? Inde est i]uod in Scripturia divinis
damn;vtu9,oliamdigili paupt^i isin jclcrna requielffi- seculos.Uex enim Saul ad prsdandum Amalech a
tantis relrigorio romaneret indignus, evidcnti rc- Dcodireclus (I Reg. xv, 3), peccatum incurrit quia
miiiter mala.Nunc aulem > ic cousoldturju i>ero cru- sio ex timore luil 8upplicii,non ex horrorepeccati.
liaris. Et in liis oiniiibus ititer nos et vos cliaos ma- Non odivitquod fecerat,sedlimuitquod nolebat.-nec
gnum firmalum est,ut hinc quivolunttransire ai vos, culpam suam conversatione(/nr/e conver8ione)cul-
non possint, neque huc inde Iransmeare {Luc. xvi, pavit.sedad pri-esensdivini furoris percussuslerrore
niam tuluri temporis poenilentia talis erit,utindul- morieris [IReg. xv, 30). Ecce Saul dixil: Peccavi.
gentiammererinonpossit.Nequeverotuncilliacturi David quoque dixit: Peccavi.Q.\im ergo in confes-
suntp(Enitentiam,i]U'isDeu^priedestinavit ad vitara. sione peccati utriusque una vox fuerit,cur nonuna
IpsTrum enimin pccBsenti t.erapoi'e,secundumApo- est utriusque concessa remissio^aisi quia in siraili-
stolidictum.qusesecunduraDeumest tristitia,stHbi- tiidineconfessionis videbalDeusilissimilitudinemvo-
lera salutem operatur (// Cor. vii, 10), ut in hoc lunlatis; necsonumserraonis altendit.sed intentio-
teraporepceQitentibus atqueconversis,in futuro sta- nera cordis ia utroquediscrevit.Unus enim conver-
bilis salus ac sempilernareddalur. Illorum autem sus peccandi protinus abjecit desiderium,et poeni-
(a) Desunl hic qusedam verba;forte haec, /rwc^uosa ((') M^. ad iit hanc vocem .?frmin(?.Sed non videtur
est\ sedtllalantum ubi.elc ,aut non dissiinilia. plenus sensus nisi suppleatur ^/ i?2(fu/jfenaam aut
(6) Legendum quod o/-e,autcertelocus mancusest quid simile,ul patet ex subsequentibus.
et imperfeotus. (d) Ms. et editi, ?)on?iu//raj,8ed errore manifesto.
.167 S. FULGENTII EPTSrOPI RUSPKNSIS 568
tendoipsesuum punivitadmissnm; alter vero con- A casso, 400 quam ille qui occidit Chriatum: lamen
fessionem quidem peccalisui verbo protuli(,sed af- occisorChristi.si convertatur inpraesentivita.salva-
fectum peccandi perversicordisobstrictusvitio non bitur;ille aulem pro eoquod in praesenli vita non
abjecit. convertilur.post hujug vitae finem tormentis depu-
tabitur quae non habenl finem. Hoc autem fit, non
39» CAI^UT XVI.
quiaistepluspeccavitquamilleimpiusquiGhrislun:
Tunc ergo prodest peccati confcssio, si conassus occidit, sed ideo illeccnsequetur vitam aeternam,
peccatorquod raale fccerat, ullranon faciat, et bo- quiaomnipotentiamboni mcdici recognoscens,con-
norumsludiooperum praelerilorumcriminummerit'» gruo tempore ad remediura sanitatis advenit; illc
superare conlendat; utsecundum Apostoli diclum autem propterea morte conderanatur aeterna, quia
ubi abundavit peccatum, superaliundct gralia(/?om. desperans benevolentiam: atque ila cum ejus pec-
V, 21). Nonniilli catum comparatum occisioni Christi leviu&crimcn
praelerea virlutem pncnitentia! ne-
scientes.non ad hoc pcEnilenliam gerunt.ut speran- pronuiitietur, ipse tamen in eodem leviore criminc
tes opem divinae misericordiae convertantur imo mullo deterius invenitur: quia licot non occiderit
;
pocnitenilo deterius peccant.cum de peccatorum re- Chislum, in eo lamen deterius peccavit quam si
missioncdesperanl. TaJis fuit pcenilentia Jud.e tra- g Christum occidipset, in quo tempus neglexit con-
d\tor\?.{Mafth. xxv;i, 3),qua; pacnilenli non acquisi- gruum quod est remissioni peccatorum divinalon-
vitsalutem, sed procuravit desperanti pcrnicicm. ganimitale concessum.ItacognoFciturnec remissio-
Denique deteriorc seuietipsum vinculo inupiilatis nem peccalorum boc temporc
dari,si poenitentia in
obstrinxit.cum seoccidit nocentem.quam tum cuni non ajiatur ;nec in hoc lempore picnitentinm pro-
Christumtradidilinnoccnteni.Peccatum enim tradi- desse, si peccatorura remissio desperatur;in futr.ro
tionisChrisli poteral Judae.si vivens converterctur, vero nullam malis conversionem futuram,ettalium
dimilti; occisio vero sua nullatenus relaxalur ox- pcenitentiain conlinuam
fore, sed vacuam. Sicut
piincto.Post tradilionem igitur Christi haliuit tradi- enira eis nunquam
remissio dabilur,sic eorum nun-
lor tempus quo perillum san;j;uincm quieffususest quam poenitentiafinictur.Negligunt enim tempusin
in remissionem pcccatorum, ipsius quoque Judae quo pajnitentia salubriter a peccaloribus agitur, ct
possit remitti peccatum: quoniamChristus.qui pro in quo peccatoruin remissionem pietas divina largi-
irapiis mortuus ept,non denpfias^et suo traditori re- tur.Propterquod etipseDominus inApocalypsi Joan-
uiissionis bcneficium,
si non ille sibi dcsperando nis fidelcs suos consolans, et iniquis poenara fulu-
adimeret lempus remissioni cor;ce.=sum. Non crgo rae punitioiiis intentans, ita loquitur : Qui twcd.
recte poenitentiam gessif, nec justura vindicem se « noc-al adhuc ; et qui in sordibus est, sordacat
sui scolerispcrlulit.Auxit quippe.non ahsfulitsup- adhuc : juxtus autem itdhuc justiora faciat, et lun-
plicium meriti criuiinis suiultor injuslus.quiccci- cius snnchora. Ecce venio cito, el merces mea mc-
sori suo tempus conversionisademitoccisus.Acper c^^ ^«', reddere nnicuique secundum facta sua. Egu
hoc quia ipse seoccidit.ipse sibi utiquetempus con- sum alfiha et omega, primus et novissimus, inittum ct
versionis se occidondo subtraxit.MiserrimusJudas, finis. Bfati qui laverunt stolas suas, ut sil potestas
qui cum niale crimen traditionis admisorit.pejusil- cornm in lignovilx.cl pcr porlas inlrenlin civUatcm
lius criminis pcenitudinem gessit, quia penitus in- sanctam -Joris autem rcmanebunicancs,malefici,for-
dulgenfiara non qufesivit : ac sic illa gravis culpfe nicarii,et homicidx, el sennentes idolis, cl omnis qui
pocnitentia deterior est inventa quam culpa. Illud amat et facil mendacium{Apoc. xxii, \i et .!<'^).Quis,
etenim dominicactraditionispoccHtum habuitpopt^^- rogo, tnm dura* possil corvicis esse.aut quia ita iii-
riu3 tempus quo pos3itablui;ilhim vcro punit sen- circumcisuscordereperioturet auribu3,quiavorbis
tentia,quaE non conversionem habuil.sed despera- istisnon terreatur,non prosternatur,non converla-
tioncm, Ideo pocnitentom non adjuvit.sed peremif: tur ? Quis non neat ? Quis non intimis visceribus
quiasibi conversionis lempus occisioneabstulit, et inlremiFcat.^Quis non timore illius justi judicii ad
indulgenliam desperatione subtraxil. convorsionem tremefactus accurrat,utremi3sioncm
D peccatorum et gratiam perpetu.-e salulis inveniati'
CAPUT XVII. Vaj qui antc tcmpus novissimi ventilabri non fe-
illi
Tanfum igitur valcl opportunifasconccssi fcrapo- stinaverit px palca trilicum fieri Va; illi qui.anle- 1
nem occidissc, occisore.s tamen Christi, quicunqiie non curoveritex zizaniis in frumcnta convcrtilNo-
suntinpraisentivitatotocordcconvcrsi.remissionem quc cnimdivinffiv^criplur.T benigna dcbot contemni
pecralorum ipsiu? Christi sunt sanguincconpccuti; mnnitio.qu.-enobisotcpleritalcfnconvorsionissaliibri-
quisqiiis aufeni,nondicohac>rcticus scu paganiis.do tcrimpcrat, el tardantibus irnm luturnm vindicla;
quibupnullaedtdubitnlio quodigne punirnlurfrtor- divinre commendat. 8icenimdicit:/Ve^ar<inw«nscon-
no.quo ciiamChri.atianugcrdhoIicus.si homicidium vcrti ad Dfum, el ne diffrras de die in diem,ne su-
admillif.aiif.idiiilrrinm facinf.oliinivc diripiaf,vcl hiio venialira cjns.ctin lcmpore vindictx dispcrdct
aijuramcntum pcrjurio violcl.aul falsum tesfimo- te {Eccli.\,8).
Dium dicere non dubitel, nec anto praescntis vitaj
DDcm converl«lur,cum multo minue videafur pec-
m l)K illMISSloNK I»KC(:ATni{l'M I 11«. II 87«)
attoiiitiiiiiiiH ii|ioi'uiiiiri i|iiiiM Doiiiiniiii vnaavll uil vi- • uiii ii'l vlnoniii.ilinno •pornl fl rorlltnifnf pr«"lic«l
n<'«m ((,»/«///• xx, tl). (jiioriiin vnoiitlonom lierel ili- cuililict lnl(iiio<|ulln prii'iontliin«?ulo ronver«u»non
vtTHiM lioriM oj;(>rit (u/ i'Kfirint), liorn tiimon iimlfiM- riiiTit,'nrut'atoni honi
mii, lioc OHt iintn lln<>m ilii*i i-oniMimmuvit. iii illin uIm rnluri Hfciili toinfMii i ;
,
aiilom lioria i|iiiliiin vocati siint o|ioriiril,i'o^noiioiin- (IiiiH onlcniloritcuilihfllail oporationcin vliin» «loinl-
tiir iiuinili l)iijii!4(«liitoM,iiuiliU8l)niiH inl opuitlionum nicm antc llnniii liini non vocolo •lonnriiim )u«iia
vooavit ijuoH Hil Ho ^raliiilii JuHtillctttiono convortil. Pomini ilalum. (liRno rom.'ruc(|uo nprrrl cuilihol
.\ccipitiir cnim manc Iiiijiih ilici nl) iiiitio muiuli unti» llnom prmHonllH viliii iion coiivitbo rc^nuin
iiHi|iicail tliliiviiiiii; lcrlifc liord' (|iii|ipc vocatio tint cicliiniiiilnrKilatn Domini citnif rcndiini.Hi vcro llloa
II (liliivio UHiiuo ail Alirnham ; Hoxtni honn vocalit», (|uon (liurniopflrisin vinon piunluhorcxcrruil, IpsOi
al» Alirahiun usquo ait DhvI.I ; n Daviil vcro nsi|uo luiilum poHillncm dipi dcnnrii mcrcoiteicppil nos ;
ail transmiuralioncm populi in Haliyloniain, horu (|U(i(|iio ni aiMciinrium njlornni viln» pcrveniro volu-
nonu '"oinplcl.i CHt (Inindo liora un lcciina luil in n uuiH.in vincu Diuniiiicn prifHcnli liMiiporc tnhorcmui;
;
primo ailvonlu (;hri»ti, quo vonit huniilia in carnp ner contcmnnmuH impcriurn vocantl>,»i nolumo» a
mortuli.in qna pro poccHlo muinli ili^nfilUH ost im- lar^itato roinunoranliiiPXcliKii. yui cnim antc fliipm
niort.ilis occidi.HiCc cst opcrarioriim [Kislicmavocn- dici iKm oporulur in vinca.flnito dio non potprit
lio,(in)cnnncagiUirus(iueaii priCHontia 8«M'iili iincni, dcnariiiin ui'ci|'Crc:(iui.i tunc non crit lcmpu^, cum
i(l ab advontu humilitatia ejus usquo ad advon-
o^t unusipiisiiuo ud oporationpm vincB miacrlcordilcr
tum cclsitudinis ab «dvcnUi (]no bonus venit jndi-
; vocetur, 8cd quo mercps prfflcrita opernlionc (forte
cnndns amalis, ul miscricoidilor do malis faccrot proBtprilfr opi-rutioni) rpdd.ilnr. Non erRO ibi cril
bonos.iisiinc ad advcnlum qiiojiistc judicaturnsest pia vocalio, scd jusla rcddilio. llle ib narius ncc
ol malos ct bonostnb ailvontu pia» remissionis, us- olioso d.ibitur, nec ei qui extni vineam rori» opcra-
quo ud advonlum justn' rolribulionis ab advcntu ; tur Oliosus ppl autem cnthclicus qui non vult beno
qiio ox usnris ot iniiinitatibus libcravitanimas pau- opernri Quia fities sine operibux, otiosa et morlun
:
porum (Psal. iaxi, 1 i), usquo ud advcnLiim quo ve- csl inacmeiipia (Jiir.ii, H). Kxtra vineam vero illc
niol cuin usuris exigerc pccuniam suam, a ([uibus opcratur, qiii conslitutus in qualibet li.Tre3i, bono-
oam invenorit consumptam, nut nullo boni operis rum quidemoperumgcrit studium^sed ipsesibimale
studio du|)licatam [Malln. xxv, 27). Ilicc est hora credendo denegat snlvationis pITrtClura. Dicit enim
qiiam novissimumbeatusJounnos appellal:/'i((TM/i, '-'
bcatuai'aulusai)Ostolus, quia omne quod non esl ez
novixsima hora est (IJoan. ii, 18). Post hujus ho- /ide, peccdum esl [H"m. xiv, 23); et: Sine (ide im-
r«B consummationem non ad vineam Dominusope- possii.ite csl placare Deo Hebr. xi,6). Uterque igitur
rarios vocnl.sed veniet ul unicniquemcrcedcm sui sibi «dimit denarium, uterque se ab operariorum
operis reddiil, sicut ipse n\[:F.cre veuio cilo.ct rncr- consorlio ellicit alienum iste quicipm quia inlra :
ces tneci mccuvi est {.ipoc. xxii, 12). Ille sibi ergo vineam dominicam conslilulus noluit esse studio
speret divinaa retributionis denarium Iribueiidum, operalionis atteatus ; ille vero quia foris operatua
qui untequam dies pneoenlis sieculi finiatur, in do- estquod ante finem diei intra vineam dominicam
niinica vinea laudabihter operatnr («). Nequeenim debuit operari. Ac per hoc ille.quia non est opera-
tus unde salvari possit ille autem, quia non
a'iud esl illa opcratio, nisi cordis vera conversio :
ibi
;
illevero sicut oporlet ad Dcum convertitur in quo operalusest, ubi donum aalutis acciperet:et idcirco
est, sicut Apostolus dicit, hdes qusa pcr caritatem finito die ad vineam intrare perraitlitur, et
nec ille
operatur.lllaqiioquehorarum diversitasdigne acci- illi facullas bonse operationis aufertur; quia calho-
piatur, sicut superius posuimus, a;tatuiu mundi licus quidem malus in convivio Domini vestem
distinclio. N.n tamcn incongrue possumus in bac nuptialem nonhabuit (quodPaulusfi'^eIibus inlima^
horarum diversitate etiam uniuscujusque hominis D formidandum,dicens Sitamen vestiti, non nudi in-
:
aetates accipere : ut mane sit hominis quousque veniamur (// Cor. v, 3) hsereticus vero ad ipsum :
finiiitur infantia, deinde pu.^rilioB fiuis consummet convivium tempore acceptabili venire contempsit.
tertiam,adolescenlia3 terminus perajial sextam, ju- Et ideo ille projicielur, et ille facultas ingrediendi
ventutisconsummatio perficiat nonam, gravitatis non dabitur. Nunc itaque tempus ut palea mutetur
cursus peragat undecimam, et deinceps senectus in triticum;nunc tempus ul omnis iniquus festinet
tendens ad lcrminum, totiiis diei consignet occa- ex zizaniis triticum fieri, si non vult inexstingui-
sum. In quacunque igitur vitce pra?sentis aetute bilisignis aeternitatecomburi.Si quis enim pr^esen-
omnis iniquus aut impius toto oorde fuerit convcr- tis temporis gratiam respuens, quo Dominus noa
sus ad Dcum.slalira proeteritorum omnium remis- ad judicandos, sed ad salvandos peccaiores vcnire
sionera accipiet peccatorum. dignatus esl,in suis credideritiniquitatibus ncrma-
(a) Quse sequuntur ad haec verba, Ilta quoque, habuimusex mss. duobus. Absunt vero ab excusis.
571 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 572
ncDiium.nullam inveniet misericor.liam in fuluro ^ 404 CAPUT XXI.
judi>'ioqnia npc lcmpore venlila'ion:8 pHJeam
: Eqnidem post hanc vitam.licet pcDnilentla futura
frurnento niisceri veniilalor ilic periiiiltel,n"C tpm- sit iniquorum,non lamen peccalorum remissio
iilis
pore redileiidse rationis 403 talenti polestHtem pi- dabitur, sed ipsaqucque pcenitentia punilionis ge-
gro, inutili famulo soveritas divina coocedet ; sed nerabil augmenta.Valebit enitn ad cuinulum crucia-
sicut paleas tunc inexstinguibilis ignis exuret, sic tionis seterna'; ubi durilia perversi cordis, quaj ante
nequam pigrumqueservum lenclirisexterioribusde- finem prccsentis vitoe non luerit salubri confessione
putalum Uetus et stridordentium aeternusexcipiet. abolita, cum llammis ultricibus sine fine graviter
Quid est enim aliud quod ille servus ligari manibus uretur.sua gravius pcenitudine punietur. Quiil enim
jubetur et pedibus, nisi ut in manibns mali operis drterius quam sicde praeterito jugi poeniientia con-
reatw3,in pedibus autern malae voluntalis punien- teri.ul n'jnquara possit poenilens a tormento com-
dus ostendalur afFi^clus ? missi criminis liberari?Neque enim hoc in homine
CAPUT XX. praeseiitem vitara in suismalisoperibusfiniente con-
Ilnjusopportunitatem temporis sanctuslsaias ili- siderabitur, ut quia finita videbunlur ejus opera
vinitus inforinatus agno^it.qui nos ad conversionera mala.finiantur ejus quandoque tormenta:sed alten-
his verbis hortari nun de^init : Qiuerile Domuium n delurin eoiniquae volunlatisperversitas^quam usque
dum inveniri potest, invocnte eum dum prope est in finera praesentis vitae diligit et tenet iniquus,licet
DcrelinijUdl itnpius viam iuam,el vir iniquns cogila- ipsam vitara, quam ppssime gerit, amiltat invitus
lionem suam;i't coniertulur ad Dominum,et miserebi' Quidum maiain voludtatem ante fineni praesentis vit.'
ret) veritrts. Hinc esl (juod eliarn boalo Pelro, hoc ob hoc poccani,ut spmper vivant, sed ideohic sem-
esl EcclesiaBSuae^in terraligandi solvendique tribuit perviverecupiunt,utnunquaradesinantpeccaredum
poteslalpmrut agno^^ccromuri in lompore hujus vitae vivunt. Nemo autem securus prmsentem vitani ter-
gratuilam Iribui in peccitorum remissionemiseri- minat, nisi priusquam vitam liniat, ab iniquilate
cordiam,in futuro autfmjuslam runclis mercedera discedai ; ne tiinc inaniter sua velit defiere i^celera.
pro factorum qualitate reddendam ; nec ambifiere- quando nullatenus poterit vilare lormenla.Non crgo
rous nuncomnia posse peccatadimiiti,ct nuncqufe- D inaniterinprajsentisfficulopoenilontiauniversisindi-
runquc nrm fuerint dimissa, tuncexigi. Quod etiam citur,nequcfruslrain hacvita converaiopraedicatur.
boatusDavid sancti Spiritusrevelutione cognosccns, Hiconim pcenilenti remissionis invenit lruclum,si i
cui, sicul ipse teetalur, incerta et occulta sapicnii.-u pcccator,dum hic vivit, peccandi deponataCfeclum.
euaemanifestavsral Dominus (Rva/.L, 8), priiiequam Prae^entis namque saBCuli tempus misericors Domi-
dc boc 8a?culo cal (a/ exeal) remissionein postulat niis et justus solum rpmissionis benelicio deputavit:
peccfitorum, dicens : Itcmilte mihi ut icjngerer^ futurum voro juslae retribntioni serval, quo oniis-
priHsqu<imenm,et ampliut nnn ero{PsuL xxxviii, 14). (juisque proqualitate credulitaiis nt operis condi-
iie^lus utiquo propbeta non tam sollicite poslularet gna,spd non finicnda reripiat.
ante viln) prajsentis tcrminum remissionem sibi 405 CaPUT XXII.
Iribui pcccaloriim, si scirol post bnnc vilam vel Proindc nunc omnia iniquus intra Ecclesiam pnsi-
cuiquam proluturam pcciiitcntiam.vcl reinissionom tus malain convers.itionem respuit, ct bona! vil.Te
liiuii (Inpnnut.oliid K 'cliiiilutn vonirii((i) nini ililVurut. A luvr) jii){ijui HulviiloriN >
tullii'.
N II III" hiltl «innlH liDiiii) tlcxlni- |mrliHCtiiii|iiir«il iiirrl iinnn nti ntt ilincal t|uih iiiii» > - • i •. -< orcjo, «i
liiiii.iii III III VII It niiiittlrif |iurtiH |iurli'rrit liiriiiriiltiiii. Miiiiiiiriiuii'rci|uiriii<li'iiiil>iriiliiiv<'ritrf, nunravflrtiii
Niiiiu uiiiliiiliM JuHllliui viuiii.ul nii piilriuiii vi>iilul,in nil Cdnvorsionuiu curr«t ; ouno ini(|uuiai' iniquiUil«
i|tiu roi|ui<nii liultuul i«oiii|iiloriiani.Nunc oniiii* i|ui itiarfl<lnl,iiunoorrMnH utl vlaiu verll«tl* red««l. M'»i<'
>'
Diiiiii inaliH u|ioi iliiiH uxuccrliiit, IiuiimimiI ml viluiii i|iiii'rul t)itiiiini n .nii vult r
liuiiuiii, |)ur <|iiitiii |ir(i|tiliii8 DiMiH ii('(|uiriliir,tit «rri- llilr iiiii>criuiii M' , > viluiii, ,
'
Kittir.Noiiiu iloHporot miHorioordiuiii l)oi,cunHiilorann rarioin Doi, i|ui noii vull Bcmpitornapunitlono it
litloiitiit HporantiHiUiHiiio iliibitittiuiio potiitpuMiilcn- vurnn ro^ni ccoluruui [tnBHrHHio nnn ni'g«iur, in quu
tiw pnrttiiii, iit hiiiiiililuHpu^nitcntiH riigiut (JuHpnru. Binftilne vivilur et ninfl lino fi^iiuHntur ubi nec iiiora :
ilili^ut.iit ujiiH cunHiilorct riiiii liinuro jtialii uiii. Tu- unlcrrc lifliliuni. In cjuuli onim liiic ot ojioro, untiin-
[•urohonclicium roiniHsionis aciiuirilu'-,iiiiHnilu inu- huhebit nic omnia (|ui in hoc tomporp
:
iliviniB |ire-
S. rULGENTII
DEi:'CAllNAriONE PILH dVA
ET VILTUM AKIMALIDM ADCTORE,
AD SCARILAM, LIBER UNUS.
406 l. Lectis litteris quas misisti, fili carissime C 2. Scripsisti ergo, ut tuis ular verbis, quod dum
Scarila, gravisus sum ia Domino.etexsullavitanima ad meusam Christiani Ecdesiae eaiholicce filti mei
meainDcosaUitari meo, quia induit vosstudiumsa- Evcnlide Dei incamatione locutiotiasceretur,UTius ex
lulis, et cordi veslro desidunum juslitia; clementer vobis hor de ipsu incarnatione asscuil quoniam non
infudit, quo veram fidcm cognoscere cupialis. Per Deus Pater carnem induit, sed solum D^-i FiUus. Et
hanc enim vitae largitas ad homines venit, quod pcr ulius dixit Ipse Deus.qui unus est in iribus, diynatus
:
prophelam Deus ipsetestatus est dicens Jii!>lus au- : est carnem 401 assumere,ut noi^trum servitutem qua
tem ex fide vivil{l\om. i, 17) fide autem iila vera ; per transgressionem pntrisnosiri Adse obligaii detine-
appellauda est, quajestvera, non ficia.quaiu sauclus bamur,tidlibertilem perduceret.DeAw^cA^^c^s^os scire
commendat Apostolus dicens Finisaulem prxce/jli : cupere Deus Pater descenderit et carnem assum-
si ipse
est cari'a<i de corde puro, et conscientia bona, et fide pserit,anipsoresidenie,Verbomandaveriiquodcamem
non (icta{[ Tim. i, 5). Nam quia idem beatus Paulus assumpserit. Dicis nos etiom scire quoniam Verbum
gratia non dicitsalvos faclosesie per fidera, quam caro faclum est,ut ipse habitarel in nobis. Ubi etiam
non ex nobis, sed Dei asserit donura (E/)/ies. ii, 8), hsec verba subvertisdicens ; Sed inler Verbum,quod
utique verasalus non erit nbi verafideanon fuerit ; Deus est,et Patrem, qui Deus est, una utrorumque
quaj cuiu divinitus infundilur.proculdubio^ratuita ]) descenderit ad iuouendamcarnem majestas,qu7a legi-
lari;itatedonatur;et ubi perveram fidem veritasfue- mus, inquis « Hic Deus nosler, et non 3eslimabitur
:
ritcredulitalis.verilasutiquecomitabiluret salutis: alius absque illo •.post hsec in terra visus est, et cum
quisquis autem a vera fi.ie deviaverit verae salutis hominibus conversatus est {Bnruch. iii, 36). »Adbuc
gratiam ncn hahebit.Proinde torperonon debet fide- addiset dicis,quod cum isludtestimonium inmedium
lisanimusad qiisrendumsiquidin sacramenlofidei proferrelis, hoc ille econtrario locutus esl : De Filio
(o) Emendamus ex ipsa epistola quae habetur supra 10 : legebatur enim nondixit, sed male.
575 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSIS 576
Doo i1onantcatquea(ijuvaDle,rc9ponsio qnafinila, ; ^ 5. Solius itaque unigeniti Dei propria esf utraque
alteri quoque rei»poDdore,qnantum Dcus dona\crit, nativita?, una scilicft cx veritate nalurae divina!,
, , . .
propriumest et Filii quod nongenuit ipse.sed natus nus naturalis unitas propter personas ipsas sepa-
est; pr-iprium 408 vero est elSpiritus sanrli, quod rafur. Udutj habet Patcr vcrum naturaliter Filium,
nec g^nuit ipse nec natus est, sed do genitorogeni- de Virgine temporaliter na-
ct ile se siiic initio, et
toquc procedit. Sicut est autem sine initio aetcrna tum. Ipsura misit in mundum ut salvaretur mun-
generatio Patrip,et sine initio aiterna nativitasFilii ; dus pcr ipsura. 409 Quod idera Filius ostendeDS
sic naturaliter sine initio est aeterna processioSpiri- ait « Sic enira
: Deus dilexit mundum, ut Filiura
lus sincti.Dc Dei enim Palris .Ttcrnitafe qnac sine IJ <-suuin unigenitum daret. ut omnis qui credit in
inilio manet, talisest utique nativitas Filii, et pro- • eu^ii non pereat, sed habeat vitam aeternam. Non
c?8sio Sfiiritus sancfi. ut el illa nativitas.et illa pro- « enim misit Dcus Filium suum in mundura ut
cessio coa;terna sil ilii ori^'ini, in qua iniliuni nuila- "judicet mundnm, sed ut salvetur mundus pcr
tenus potuit inveniri. Qi.oniaiii crgo hoc in sc habet « ipsum. Qui credit in eum non judicatur, qiii au-
naturalis illa unilas Tiinitulis.ut natnm cssc soliait «' tem non credit jam judicatus est, quia non cre-
proprium Filio, ille qui aolusin so habct veiam na- « dit iii nomine unigeniti Filii Dci iJoan. iii, 16,
Ffcundumcarncm verani habfre nnturoiitermatrem, 7. Eccc i!<(o loco ipsp Salvatnr nnstcr tertio pe
qiii Bcrundiim divinitatcra verniii hultct nafur.iliter Filium dicif, ctsecundo UritgPiiitum nominavit, et
Patreiu : proir du qui est tle ffilerno Patre einc initio sc a Patrc, ut mundum salvaret, mi.'»sum csse asse-
geniiuA, ipoe et de temporali malro temporalifcr ru,t;cum ufiquesisimulipsaTrinitaaincarne venis-
natua ; ct idrirco non solum in divinilate, vcrum aet, nonaeFiliusmii^suma Patro dixisset :ped men-
cliam in rarne veracitcr Ui.iKCnitus D'i Filius dici- tiri non potnit Chri^^lus^sino dubio pcreonaliferaltcr
tur, qui et secundum divinitatom, secundum car- misit, ct alter csl missus. Misit autem verus Patcr
oem solus genitus iovenitur. Veritatem, quamgenuit; misit Sapientiam, in qua
H77 ItK INCAIlNATInNi: 1-|I.II DKI l.llihlc L.^US. T,tn
oinnln foclt ;
iniMil Viiliiiui, i|iio(t rtir<to nictiivil. \ li<n, i|ii«iii|it rurlna «tt nalfn au* <li«lnlt«la tiomo,
t*r<)iivlo in uliii (/iir/'-lllii) iiiiM^innonoM uRt liiculllcr «tlv.t Hutt .•liiiiiilalri I
••
:
I
- - I-
. r-f\.
(Uiilliiiiiiiilurt itlvoiiUtit, tani|iiiiiii l''lliiii Doi di) ruili> Hilntn loculiR, nalva ' >:>(•
fiioril iiiUHiiM a<l liTi.iH.iii iiiii iii irrrit nnn tucril IIh, Hilvn iiiimurl«liiu(ff morl«ll«.
prtiiHiiiiiiiii ciinifiii iifci|)i'rnl,iiutrmliiiii tlpriruoril, \) Nun iiiitfiiii «(Ivnntiir Killi D<*i uno >
|ii«
(|iimHli) (iinuMii prii iioHtrii xuliilo nii^tcr^pit lliiin ilii- liioiti) Hriii|icra<:cl|>iliir. Atitnrn'ii :
'^
(|iio ipHO hII Sii|i|i'iiliit l)i'i ili'i|int ilirliiiii p<i|;.I(/i''i(;i'{ l'<iirn, illlor liKnutur vxnlro <Mi II I . . .
(I l\ne usiiucitd fiiiem loititrr.fl i/m/iomi/ «»ifHrtiM*ii'i'- l'ulro vonirn iti^nniunpi|ualiH.al>utrfl.«Utflm niUiut
trr {Sup. VIII, I); diviniluB ilU (|iirt' nutiirulilnr iinu vonit ininurntiiH p.iuli) mlr.us ali antfelia ; mlaiut •
onl IM»liit«, ot t''ilil, cl S(iiiitiiH Huncti, nic non osl P.ttni Hcin.'l vcni' i<iHcitur,ruin Pulro autfKn
looitlilor, »iiut non cst tcniporulitcr ; hIo loro non iiinuiiicr.iljilil» r Vi ; r;nutiir..Nc<|ui»cnirn modiini
oonoluilittir.Hicutnoc toinp()rov.\ri«lur.lltuftiviiiitiis uut nuinorum vonioniii puHuil, (|uando ail '.Siquii
(ium nalunililor iminonan pnt ot ajtornn, nor cii^pit diliyil iiitt, sermonnn meum servabil, et Paler meui
inilirt.noo ooncliiililiir loco:i(l'<o ipsoiiiiiiM DcnHfn- diliyet fum, *•/ nd eum vviiit'mus,et mnnsiniiem npu l
lor,nl l''iliii-^,ol SpinlUH8in''ttia lolum iinplot.tntiiin eunt fiirifinui [Joitn. .xiv, "i"?). Proind- illrj ndv^ntus
oontinoi; sio tolud inain^uliH, itic totUH in cunctiH, -. quu 8uluHl''iliu8u Patro boiiiuI vonil in muii<lum,non
8io totus in parviH,sictotuA inmuximia cronturi8:ita Bolis osl bonia cxhiliitiiH, Hed et nialis raliis ut cre-
por nRUirnm, non itu pcr ^niliuiii;ilu (l;;in hoiiilnos (loronl.nliiH ui cniciligcrcnl; uliin ul lil)(>rari a pec-
ct'ORt,non it:i (Uiiii Halvut^it i diim rucit.non itiidum cntn [)os8ent,ulii9 ut o.xru-tulioncir. do pcccuto nuo
roHcit; itu diim snlcm istum iccitoriri aupcrbonos h iborc ivm posscnl. Credcnies enim a pcccato lilic-
olmalos.non ita dumSol Ju;»lilia«illi9 oritnr.tjiiibu^ raloa oatendit Apo9tolu8 diocns -.yune autem a ptc-
vitu non curni!?, sod rordia.diinn misi^ricordi.o prjn- cato liherali, srrui aulem fncti Den hnbrtts frucium
vonioniisinrunililiir.Nononim sioiitcunclorum iin.^ci vestruin iusnnttififittione,(incin vcro vitam acternaii m
por nnUiram.siccuncloriim cslrennHci (crgrulinin. (lloin. VI, 22). Incrcdulos vero pcccati sui oxcu.oatio-
Quoniain er^oPnter el FiiiuselSpintus snnclus na- iioin hnbore non pnoao Salvntor ipse mon8lrav|t,'li-
turnliter unua ost neiis,reternu9 ot immcnsus.nihil cena :Si non vcnissem, ct lorulus eis non fuixiem,
in oo^lo, nil in tcrra, nil supru cruliim.nil iii ([iiili- p cfutuin uou habcrenl Sunc aulcin cxcu^ationcm non
bct nuUira (luum 1'ocil iion lactus Dcus, iibi dc.osse h'iberfnl de pfcrato auo {Joanxv,22). Nequecnim ha-
po38it id<?m unu9 D0119, Patcr, cl Filius.cl Spiritiis 1)0 rcn! pcccatumJudaeiincredulitati9,sinonetiameis
sanctus; in ipo gicut nulla ost mutabilitas tcmpn- cxhiberclurprsBsenlia SalvatorisAdventus crRo ille
rum, sic nnllnest c.ipacitas ct locorum. Quo.l Salo- quo aPatrcsemcl in mundum mi9su9..'st Filiu9,ruit
mon in dedioalionr di.xissc vernoiter invenilue his ti jn rui'miuelin re>iirreclionem multurum^illeaulem
verbi9:5i enim calum et coeli ctvlorum te capere non quo cum Patie vcnil.ad resurrcclionemtantum per-
posmnt quanto m.igisUomus lixc quam ixdificavi {lll tinetmuItorum,quijcaritaseum merelur,qu.-B opciil
Rcii. viii, 27). muliilu liiioin peccatorum. Isloadvenlu quoa Patre
8. Oeus itaque inellabilis, et omnino inirabilis, missusest Filiu9,semel in plenitudinetemporum ve.
ineffabililer ac mirabilileripsa suse immensitatena- nit illoautom quocumPutre venirecousuevit.ab ini-
turjB.et est totu8insinguli9,et non concludituruni- tio u::quead fincm mundi.quibuaoportuit.et opor-
versis. Ita solus Pater, ita soUis Filiiis.ita S[)iritus tel.necdestitii venire.necdesinit.In.leest quod prius-
sanctus solus.iia simulTrinitas unus Deus Pater et quam veniret in carne, ailvenluincjiis prophelae po-
Filius ftt SpiritusfRnctus:quia nec solus Patersine scebant dicentes .E.ccitaf(ilentiam tuum, el vcni ut
Filio. autSpirilu sancto, nec solus Spiritus sanctus libf-res nos {Psal. lxxix, 3).Quiutique futurum Filii
sine Patre, vel Filio. Proinde sollicile cogitandum Doi advenlum null itenua po:?cerent,si ejusderave-
eal, quomodo Filius in mundiim milti poluit, qui nienlis et manentis in se graliam non habereut.
mundo deesse nonpotuit;aul iiuomodo in niundum 10. Isrtum Filii Dei Patris adveatum a se omuino
venit, unde nunquam rccediUcum utique cui natu- repellunt, qui aequ-dlilatem Patris Filiique non cre-
D dunt.Apudsuum quippediIectorem,unamveniente3
rale est, totusque implere, nec recedere possit ali-
quatenus,4I0 nec venire. Natnra qnippe illa divi- faciuiil mansionem; non aulem potest eorum esse
cc-HUir non simplicitascordis.sed duplicitasexhibe- A rlhm, /jui i(ituse4 'lohis (Rom. v, 5). Pater ergo et
Spiritu^ diaciplinx effugiet lictum,( t uuferel seacogita- tenus veniunt quia ut veniant.caritatem quadili-
:
malefarientibus,elpeccalori ternim ingredienli duubus dumvenit, secundum quod naturam nostram mi-
viis{Eccli. ii,l^)!Et quiadivcrsam putare divinita- rabiliter ac singulariler in persona suae divinitatis
tera Patris et Filii non est Deo credere (quia ille accepil.Non enim sicut formam serviaccepit Fiiius,
vere unura Deum colitqui alium omninonon colit, itii for.nan: columbee accepit Spiritus sancius; nec
ct ille uni Deo credit qui alium Deumesse nun cre- ?'iliii9 in similitudinem filiorum ho-
sicut lactus est
Nemo potcsl duobus dominis servire {Mutth, vi, 24). tum redimi debuit natura columbarum, sicnt per
Let^imus autem quia Doyninus ipse est Deus {P.ml. Filiura natura redempta est hominum. Hanc enim
xcix, 3). Unde certum esi.vera fide caritatequesin- in unitatem personae suae suscepit Filius.quam erat
cera,nec dorainis quemquam posse servire,nec diia sine dubio redempturus.Et quoniam a Dei Filiohu-
Unus est enim Deus deorum, etDominus domino- manitassua nunqunm sejungitur.proptcreain coclo
rum: qiii propterea sohis est colendus, quia solus _ et in lcrra omnibus angelisomnibusquehominibus
i-._^ rv rv«.,, ^.,; />of Tnir.;. ^ j >.._
e>t natnraliter verus Dominus Deus, qui est Trini-
: .
dominatur. Secun.iura naluram quippe humanHm
: i- j i : i
tas, Pater etFilius et Spiritus sanctus. Filius Dei humiliavit se factus obediens usque ad vwr-
tem, mortem autcm crucis {Philip. ii, 8), secundum
ll.Nos itaque, ul Deum in simplicilate cordis
quam naturam eum Deiis « exaitavit.et donavit illi
quccramus.diversilatem divinitalis in Patre etPilio
nomen quod est supcromne nomen:utin nomine
i<
u lonli; puro.^l onnimlfmlirt li<»tm,f^l llno umi (liMii (I ^ in oinlin Potrom.lf.diirn noMa hurnanii nBlivlttiffl.
« Tiin.l.^int In dirlHti) Jhmi niM|iin flircuniuiHiu kIi- ci»*dt i>l riatrMMi.
« i|iil<l viili*t,nni|iiii |)rii<|iiitiiilii, hkiI llilnMi|Uitt porcii* iri.MHKn/i) liiiunJ<ti|ilafi*t illurn ei lrm|i<>ra g«*
1(1 <|noi| roriio ci-oiliiniiM iul JiiMiitioiii orn contltorl viTai llijni, ni<|u« PiilriMii, nA(|iifl 8|iiritiiiii, trd Kl-
litlnciitlili^r iul Hiiltitiiii).C'.otuiii!iit ilni|ui* iiiin|ilioitit> lliiiii, «inii noluni nnlurn •lo Ue<i HNlrfl, alo aolum
tiMii oslindit IMoi iil oiiiilitliH.iit rorln cri'ilmi)ii» in nnliiiii ilo Mnnn Vn -iiitrri.guoniarn
Dfiiiii.ot piM- Diiiiii ilili^iiiiiUH r.t |iruxiiiuiiii.Lin^Miu liii 1 iliuH iJmiM cari.. ... . cnpii,i«J.'u noii 1j. i •i
qiioi|iio i^i>i'ii Hixnilloat contVHHiiinoiii vormcroiluliin- rocit, otlilieratos u •orvitutfl pnoculi.vnrv rr<|ili>*it
lis,ot ailmonilionoiu Hinictiu onritniia. Illa or^o ro- lib<M-tuti.Kt i|uiii HoluauNtdn VirKino natuH.idoo ao-
liiinhii in cnjiiH HpriMo Hiiprr r.liriHtiini liiiplizittinn liiH pro noliin pnt trailitiia : tCMtantn Apiiat(i|ii<|iiia
vi>nilSpirilnHSiiiirliiH,n<litlii|iililHi^nilli-nniluin larla '< Uduh |''iliogiio proprio non |ii'p(-rrit,NOil pronolih
osl.ot oonliniio rOHoluln. SoIiih ontin KilitiH liiiina- « omniliUH tr-idiilit iiluindlom
viii, y2)."Nttni ct ile
niiin oiirnom nniinniiuiiirt auBcopil.Ad ipsuin Hnlurn ipHO Kilio diril:..Quod nutnui nunc v|ro in caroe,in
ouiiii nnturiilitor iltviim nativituH porliiioliat.Ki qiiin .« " lldo vivo l'ilii l)oi,<|iii diloxi». nio,ot Ira^liditanniif-
(iirqtii HoltiH niitus ohI do Patr<\ soIuh iiiihci poliiit « lip""'" P'" '»<('''</. II, '«^'1]. " Mio<|UO(|iin loro all: ••
ot ilo Vir^inp. (.hii iiiHt hoino ox hoiiiino llcrol, nu- -I Orati.-i vobiHit pax n iJoo Pdlro-rio-^tro el Dornino
tiM-io noHtriB pnrticopH non luisi^et.ldou er^o factum " Jeuu (.ihriHto, sometipsum pro pnccitis
qui dcdit
ost ul vorain caniem ncciperol do cnrnoVir^inis.ut .1 no!<lriii,ut onporot nosdo pr.-piicnti sicculo nrqiiam
i-um illo nobis vora manorot commiinio niilnraliH. « eociiniluiii volunt it.<m Dci Pairis noHtri, i ui cst
(Juoinodo onim vol HDtiquoH i'alr('8,vol (-ujiisquam '< glorinin sieculu pa.culorum {(UiLi, 3). Sicut erpo
tomporis homines, in consoriium 8Ui« divinttaiis tradidit Patcr F;lium,ita HemetipHum trndidit Fi-
asciscerot.si cum oi nuturalo carnis consorlium non lius : et sicut soipsiim Filiiis dcdit, sic e.ura etiam
haboret. " Patcr dedit.diconlcFilio: .< Sir cnim dilexit Deus
• miimlum, ut Kilium suum iinigpnitum flar-H, ut
non Bolum liomo.sod otiam ox
l4.Fiiiu9 ergo Dei « omnisqui crodit in eum non percul, sed h.ibeat
hominibus dignatus est lleri.Iude ost quod ait Apo- vitam ffternaiii(y()fl«.ii,l6).
« puli.ln eoenimquod(al.quo)pa9susest ipse.etl"n- quis^quam tidciium dical Deum Parem, aut de Vir-
« tatus potcnsesloisqui lenanturauxiliari. Umie.tra- gine natuin,aut pro nobis traditum.Istaenim solius
« ire9sancli,vocalionis cocloslisparticipt'?, conside- sunt Fiiii.qui si ut pro nobis temporaliter di^'natu3
« rate Apostolum el Pontilicem confessionisnoslrce est na?ci,ita temporaliter mori. Sl quis autern Deo
f Je9-jm,qui lidelis est ei qui fecit tllum iHebr. ii, Palri susceptionem carnis assignat, illud praecipuc
16,111.1). llunc ost quod alio icco rursus cjusdem attendat in Evangolio.quia Ueus qui carnem induit
Epislolie dicii:uOiiinis enim ponlirex cx hominilius frequentissime ?e ipsum non solurn filium hominia
« assuraptus pro horainibus constiiuiliirin iisquic sedetiam Doi Filium nominavit. Ipse quippe Cccco
« sunt ad Deum, ut ofTerat ilona et sacrifia pro nato quem
illuminaverat dixit:«Tucredis inFilium
f peccaitis(Hehr.v,i).))TaIis autera eratisle ponlifox « Dei?ResponditiIle,etdixit:Quisest,Domine,ulcre-
ut ad reconcilialionem humanigenerissemetipsum « dam in eum?Ei dixiteiJosus:Et virlistieum.ctqui
pro nobis ofTerrel obl.itionem et hostiam Deo in « loquiturlecum ipseest.Atille ail:Gredo, Domine.
odorera suavitaiis. Inde est quod cum inii/iici esse- « Et procidena adoraviteum(Joan.ix,35 el seq.).Ju-
mus.reconciliuti sttmtis Deo permorlemFilii ejus Rom. dffiis quoquesic ait:«Nonnescriplum est inlngeve-
n qiii aulein non cri^riit.jum ju^liralus fsl^qnia non pro nobis.Quoniodo auLem occideretur.si non tra-
<f credit in nomine unigenili Filii Dei(Joan.iii., 17 derelur?Aut quomodo traderetur.si non tenerelur .'
num opinione multimoda, illonim scilicet qui sibi retur,si non nusceretur Quomodo aulem nascerc- !
de ipsa Veritate morliferum 415 fiotiebant pro tnr, 81 Don caro de carne conciperetur ? Si auteni
sua voluntHte mendacium, dixisset:Ko.?fl«/''m quem omnia hascnoD fierent.consilium DumiDi.quod ma-
me esne (licitis ? quia reapondens Pelrus ait, Tucs netin a^ternum, nullatonus implerelur. Illo autem
Chri^tus Fthus Dci iwi?/ (//'jrf.,15,I6);propterea bea- vacantc consilio, nulla nobis peccaloribus saluti.s
tU3 meruit appellari.sic ipso Domino respondente; gratia conlerretur. Et quomodo esset in eo veruin
Bcalus es.Simon Barjona, quia caro cl sangnis non nomnn,quo dictusest Jesus?Hicenim iDterpretatur
rjvelavU tibi^sed Pater meus quiest in cn'lis[lbid.,\7). Salvator. Propter quod angelus dicens ad Joseph
i7. Inde est quod eliam post resurrecliouem ad quod <»I6 parilura essot Maria Filium Dei, eliam
Patrem suum seascensurum hoc sermone te.«latur g hoc adjunxit.-£/ vocabisuomen ejus Jesum.Ifjse enim
Ascendo ad Patrem n:eum, el Pairem vcslrum, Deum salvum faciet popuium suumapeccatis eorum {Matth.
mcu>n,et D^um rcHrum {Joan. xx, 17). Si eru'o Deus 1,21). Ad ipsam vero Mariam sic locutusest ange-
qiii carnem induit ipse esse Deus Pater asseritur, lus.Ecceconcipies in utero, et ,paries Filium, et vo-
nece.*se est ut et ipsiiis Patris Pateresse alius asse- cabis nomen ejus Jesum. Hic erit magnus, et Filius
ralur:ac per hoc et Deus Pater habuit Patrem, cui /lltissimi vocabitur (Luc. i, 31, 32), Non i;;itur
dicere('»/. dicitur), Pater, clarifica Filium tuum, ut Deus Patcr est de Virgine natu?,quandoqui'lemille
FiUus tuus clarificel le {Joan. xvii, 1). Et cx hoc qupm Virgopeporit,l'"ilius e^t Altissiminuncopatus.
sensu sacrilego et blasphemiis pleno.etiam in illud Ergo qiioni im unus est Pati;r,et unus est Fiiius, el
reciditur, ut jam non udus Pater aestimelur esse, unus estSpiritus sanctus;proplerea ille qui natura-
sel duo; id est {al. idem), unus Pater Filii, quem literest Altissimi Filiu3,de Palris ajlerDadivinilate
verilas novil, e.l alter Pater Patris, quom vanilas idem Filius Allissimi, secuDdum veram fidem, vo-
lingit.Et ubi e?t quod uiiurn Deum Patrem prolite- catur ex Virgine.
tur Apostolus dicens:«Nobis autem unus Ueus Pater,
10. Nec te moveat quod de solo Fiiio loquens
ex quo omnia.et nosin ipso(i Cor. viii, 6). Rt alio
"
propheia dixit : Hic Deus nosler, et non ifstimabitur
l()CO.«Unus Deus et Pater omniuraqui supor omnes p j
,„ l
hcc e\ uhoc quodj dixit
ocn ^' -i
,
'
., , ,^ , r. ,^ ^ ,
aliiif eum (Baruch
ad m, 36).
« ct per omnia,el in oninibusnobis(Ephes.iv,6).Cum
alium noD ffistimari adcum.quisqnam existimetin
quoIicctFiliiisnaturalitfruDUssitDeustameDsecun-
persona eumdo.T. Patrem csse quem Filium. Beatns
diim persona3,altcr est Pater,alter est Filiu?, alter
Hiorerniis sancto Spinlu plonus, Hic Deus noster.
cslSpirilussjnctus.QuHspersonasostCDditevidenter
a.'d,et non xstimabitur alius ad eum, utin eo quod
bcalus Joannrs dicens:<<Qui diligit genitorem, dili-
prius dixii, Uic Deus, io hoc cognoscererr.us, non
« git eum qui natum est ex eo(/ Joan.\,l). Item di-
aestimarialiumHdeu :r,quianon est Deusalius abs-
cit:«Inpnncipio erat Verbum,etVerbum eral apud
quc illo.Naluraliter enim slcnon cstaliusDeusabs-
« D''um.et Deus erat Verbum.Hoc eratin principio
que Spirilu sancto.quia non est alius Deus Pater, et
« apud Deum {Jodn. i,l,;ei paulopo&t,ulasolu Vcrbo
alius Deus Filius,et aliusDcusSpiritus sani;tus;sed
carncm acceptam esse monstraret ait Et Verbum :
Puiitr ut iNliuH nt Rpir-itiiH Hanotiii«. 0«tnntill uiiioin A iKimiuiii. Ao piir hito dfl Uorr.ino doniinui in fnrmi
t|)hin {''iiiuN nt l*iilroin iiiiiiiii iii |ioriiuiia, ot S|iiilliiiii l)<:i ll'>llllh il, nl iil n'\ iTvo» venlrot, (Ju an-
Mmioliiin, iIIoimih: iliu.t «m/ ijut tinlimonium jwrliihrii i'ilin vorila:.
de ini*, e( sri» i/uid vnim rsl ttiitiiiioiiium fjm (luoil iJ.'. HmnuiJuHf.. . i-^-uiyilcrium
Igstttur ilri ine {Jo'tii. v, 32.) ICl iin ilo Joiinnn huo i|iititiiiii iiiiiiuH cuiu • nubia audiuot
iiitoltigoMloi,
(ti('liiiiii|iiiHi|iimii |)iiliu'ot, i>(kiilo|K)nl iiil : Ego nulcm uiiaiii |irii?<tii.-ari anolajTriiiitalitoaarnliam, vcln6'
htihrii) ti'Miiiii)iiium majitn Jxvine. Ojifra iiiim (ju.v ^unt, Vflitiiliitnnt pittoinnA (tcri ot PitiiiH. <| ,f\-
drtht inilii l'ulrr ut \>rrfiriiim ru, ifsu d/irni f/ii.r rgo iliiin itivinitutoiii 11 l'nlro nt Spiritu Banrto ; ,.a.'(i
fario testiinoiiium prrlnhrnt ileine, (fuiit lUitrr mr »ir bitia priuilicutiir a nobi«, ol boIui pro nobii veril«-
.m7. Kt (jui mo misit l*aifr i/Kio lestimoiiium perhilict lom ri)rmni icrvitis aoclporrt, ol nihilominui cum
ilr »1 •
{lliiil., !<l\). Sl|iintiiin c|ii(ii|iin Hiiiiotiliil piT- l'(itroi'lSpiiitnHitr)ct4)inMO|)iirubili <
niorot. Hed
8()imiitnriiliiiinoMliiiulitilii'i'iirt : .Si ./j/if/ili* mr, mtin- illiit lioc vidcrctur Hino riubio itnp ^ >, (]ui invi-
dttttt mra wvale, cl rg» rounlio Vatrmn, el aliuin l'a- eiliilia Dol por co (|uiu racla buoI, i|uiu non intclti.
riu-lrlumdahit vohis, nl maniuit vohi.u'um itnvlenium, Kunl, non conipiciunt. Qui ai communom natur»
Spirilum vorilalix ( Jiuin. mv, i.'')) : ilo (|no «tiam atio liunmnii!ii8uinnlloii'l«roiil,otiom in itla inognopio-
loii) (lioil: Cum vrnrrit Pantrt-tus i/ufm eijo miltam g tntia auoramonlo ncta» intnlligcntix' tinotts invcni-
vohi.^ a Palrc, Sf^iiritum vcntalis i/iti a l'attr prorcilil* ront. Ounnium ii^ilur unn chI vcr.i (livinitus qua; in
illc trUimtmiutn i)rrlii'<ehililemti(Joau. w, Iti). Majo BcipHn tic8 habol iiiiiiqinrabitcB omnino pcrBonai,
HtuH Kiiloin Patri.s ot l<Mii una ost, 417 (|n.'n di* projiter (|iiod ipsuTrinitas unua cnt DouH.etincrco-
("lulonomlos Hiniiit aii io-nni. Siiinmn ijuinno uc vcru tnrisnullaiintnrain tri niHperHonirt inHoparabilia in-
diviniliis i|ii loco 'id looniii triimiro imo pntrst, quiii ViMiilur, attondaiiius quid agutur in uiioquoquc lin-
sompor nbiquo tola esl. Kudimiquippo Triniliitis cst mino.in quo noo tres persMna» inuna natura, II H
uiia inHJi sltt.^, quaj niitiir.ililor iinac.sl inimonsjudivi- Hol duas nuturas invcnimus in una pordona. Dcu»
nilas. St»d, nl siiporius dixi.-^-io cdl Trinilalis unu na- qui|ipo mirabili virlutis oporc, c.x duubuH nuturie,
tiira, iit non siliui.i pordona. Proinlel-ilius, manonlo lioc csl aniina ralionali ot carn •.uiiara nuluram ho-
imnuMisiitiile mujoatalis 8u;c, (iiiom habetoum l\ilro minis composuit,(;t in anima ct carne unam perso-
noa ost cuui Pulro ol Spiritu s mcto ooinii.unio sus- Ircs pcrsonas in una natura.
copUv! carnis, quia Patri ot I''ilio ot Spirilui sancto 23,Altondamus ergo hica duabus isliB naturiain
non C3t porsoiona comiuunis. „ una personamanentibus quaeiamcommunilcrlieri,
M. Ulam itaqoe scrvi lorinam totu Trinitas fo^Mt ncc communiliT vol accipi, pi, vei liaberi. Nempe
vcl iiaDeri. .^empe in
quain lamon in porsonain suain Filins soliis uccopit. nobis ipsis aliquid uno fieri carnis et aniin« oflicio
ipso onim solusost Verbum.ct Evang.dista voracitcr iiivcnimus, quo.i timen auf carnis tanium.aul ani-
dicit, Verbum caro (actum est (Joan. i, 14 ), cui lamon miB dcputamus.Certissime namque sicut caro sola
ut caro lieret non aliqno alio Verbo mandavit Palcr cibis corporalibus pascitur.sic anima vcrbo Dei spi- :
nnuin cnim Verl)U'n habot I>atcr,porquodomniafecit ritaliter onutrilur. Et tumcn ut caro quac de terra
cl rucit por quod omnia di.vil et dicit. Hoc Vcrbum a facta 03t torrenis pascatur cibis, cooperante anima
P.itre missum ost,quando Verbum caro factum est comodit, quandoquidem ex anima vivit, et ideo co-
scdulinitierelurnon eialiqiiibustranseuntibus verbis medit quia vivit utililer habens iii seipsum operan-
lociitusost P;ilcr. .Elernum quippe Verbum de Patre ti^ lillerum secum animce cooperantis officium, cui
vo.-eloquentis oslenditur, null:*tenus de cordis in- ut ergo hic ufriusque naturse invenitur operatio,
timo separatnr, sed hoc mirabiliter fit ut et totum cum sit unius acceptio,ita credamus humanam na-
ad alios corporea locutione perveniat, et totura spi- t'jra;n Unigeniti Dei simul a Palre, et Filio. et Spi-
rifaliter in corde loqnentis pcrmaneat sic etiam :
rilu sancto factam.sed a solo Filio pronostra mise-
Verbum Dei Patris nalum de Patre permansit in ricorditer salute suscepfam.
Patre quod a nobis nullatenus agnosceretur, nisi
:
24..\ddis interea quemdam ex vobis in illo post-
carnis substantia, tuiqnain voce corporoa vestire- modum dixisse conviviOj^Mod muscas, pulices, scor-
totum ad nosVerbum, quando Verbura caro
tur. Ita
piones et cimices Deus non (ecit, sed post dejectionem
factum est, venit, totum apud Patrem spiritale per- angeli illius indigni diaboli, hxc omnia ab ipso dia-
mansit eequale Patrl de quo semper est natum, et
:
bolo facta sint. El dum dicerelis quia omnia Deus fe-
ut a nobis percipi posset, carnis acceptae gratia mi" cit, et hxEC bona valde, discit quod mede hoc consulere-
Patroi. LXV. 19
587 S FULr.KNTIl EPISnOPl RUSPENSIS 388
deherett^, utdf hor.c'x sadsf&riam. si nnlc traitsyrex- A. discumbens, verciai sciealiann in': impr-hensibilis
Majestaiis accepit qui.sicut noverat unum Deum
sionem, qu.viio Dciis omnia fccit, tunc isla facla sint :
;
an po4 tran<grcssionem Adir.n.ec saniwerbix quibus e3?e Patrem et Filium, sic etiam orajia facta novc-
tualeriiinalurepietola. Huiusnulem inlerrognlionis rat a Patre per Filium. Unde ilia omnia qu-a per Fi-
dnts sunl purtes. Ni.n et ulrum Oeus iilaomnia fe- lium facta sunt ita sanctus Joannes un iverpaliter
cerit, et quando feceril, inquisislis. comprehendit, ul(i'\cereX: omni'iperip.$umfactasunt,
25. Pnus iiaque,utrum ea Deus feceril video dis- cl sine ipfo lactum est nj7u7.Quiquis ergo muscas.pu-
eerendura.Ubinobisbeatus Joannesevangplistaquid lices, scorpiones, cimices, vel si quae alia quibus
sentire debeamus o^tendit diccns :/n prinripio erat morlalissensusolTenditur a Deo faotanegare conion-
Verbum, el yerhum erat apud Deum, et Deus cral dit,aut dicat ea oinnio non Ttcta.aut si facta dicat,
Verhum. Hoc eiat in prinripio apud Deum. Omnia non tamen a Patre per Filium,quid aliud restal nisi
per ipsum facia sunt, et sine ipso factum est nihil el evangplistam Joaanera Jicat in sua prserticatione
Joan.i, 2, 3). Vide sanctum evangelistam Spi- menlitum ? 0'«"«'« enitn.inquit^per t/)SMm /"ada su?2<,
ritu Dei repletum paucis verbis non solum Creato- et sine ipso factum est nihil.
rem.sedetiamcreaturam oobissalubriterintimasse. 27.Non esl ergo aliquid quod Pater non fecit, qui
Nam quod ait, In principio erat Verbum, duobus g omnia fecit : nec est aliquid quod Paier non per Fi-
modis recta fides intelligit .-id est, vel quod in Pa- Hum fecerit,sinequo taclum est nibil.Proindequid-
tre erat F-lius.qnia naturaliler unum pnncipium qiiid est naturalileraliquid, neccsseesl ut inlerejus
est, Paler et Filius ;vel quod ^ine initio est non so- opera deputetur per quem faclasunt omnia, et sine
lum Pater, sed etiam Filius. Hoc onim certissime quo factum Plcnus veritatis evangelista
est nihil.
veruraprincipiuin dicitur, qiiod nulloexislendi prin- testalurquodin doctnnasancti Spiritus nihiloininus
cipio praevenitur; quidquid autem in principioesse etiam Paulus vaseleclionis etiloctor genlium in fide
co;pit faclum est opere Dei cieanlis, nec unam po- non detitit intimare, dicenequod
et veriiale nobis
test hubere 419 cum Creatore nnturam hoc est : superiusjam posuimus Nobis aulem unus Deus Pa- :
enim subdilura initio, quod Deus creavit ex nihilo. tei , ex quo.omnia, et 420 nos in ipso ; et unus Do-
Proide illudrecte dicilur in prinoipioesse.cui na- minus Jesus Chrisiu.«,per qnem omnia,ct nos pcr ip-
lurale est absque existendi initio sempercsse :quae sum ( 1 Cor. viii, 6 ).Eadem (at. Et adhuc) omnia ciia
sine inilio aelernitas, ipsa est vera Divinitas. Haec ravit alio loco manitestius explicare, dicens : Quia
autem in uno Filio, qui de Patre nalus e9t,et in uno in ipso condita suni omnia inccplo et in lerra,visibilia
Spirilu sancto,qui de Patre Filioque proredit.nulu- et invisibilin, sire Throni, sive Dominationes, sive
raliter invenilur.Tale est ergo quod evangelistadi- Principalus, sivo PotestUes, omnin per ipsum et in
erat Verbum: quodcunque enim voluerit hcmoprin- ipso cunsiant Ne quis autera au-
[Coloss.x, 16,17).
Verbi,nec temporalem esse utique. nec localem. metalifina,priiiiitus ipsius Genesis attendat initium,
Verbum, qund
Nihil enim habet de initio temporis ubi pra'cipiente Domino produxerunt aquae reptiiia
in principio erat :nihil habel de quod spalio loci, animarum.et aves qu» volant super terram [Genes.
anteomnemcrealurimlemponbuslocisvesubjpclaui I, 20.) et agnoscat ipsum esse in aquis cri-atorem
apud Deum erat. Diceos deinde, DeuscratVerbum, pisciura et aviuin.qui creator est in lerra lij^norum
ostenditunam Pairis FiliiqupnHturam.dum Vcrliura etherbarum, similiter in codIo luminariiim et slella-
quod erat apiid Deum non aliud nalurrtliter dixit rum ; et sicut rognoscit Deum prius fecisse coclum
er^se qiiarn Deum.Evangelistaquippe Verbum prius inquo luminariaet slellas facerct.prius fpcisse ter-
diceDP,v(icabulum personflB veraciter existentie ex- ram quaj ipso jubente herbas lignaqiic produceret ;
cmlnrn
i\c.Mi\ATin\K ni.ii h'm i.ii„.:ii \}>n:s. m
tiilo II i)i'(i aliqiiiit iiiiii viilt nrtiHlnH in lcrrii X ""'••"• '>'! pot*unlii)iohiiataoliiO)'ll'
iiiiixouH iili|iii^ Hriir|ii(iiioH, |tiilin'H nt «iiiiici'ii, ii i{ii>i
KiliHcoiii|ir«' Mii,fiui;
•
•iintaiin >
iio^iirK iiiMi |inldHt urfatuN chho iii «'(iiluiitibuH Thro- IIUKluililioin ro, |i| rr
j ||„c au ..i _,
(]iwo oniniu Iumiu obho ipiiH nnibi^ul ? Soil pr<<rccto homo rcdcrct, Bcd cx bonariim inrMnTf^niontinnntii-
via illu vononi invonitur hominibuH pornicioHa, n nirum Btipplicia ct
(]u:i'
porirulo innrmilnH hurnann m. n-
ut piitiitur in corporc scorpionis horrcmlu ubi iiti-
liret. Qiiod ergo pulcx homlnem cruciat, el fcorpius
iriin ilisccrcnt lioniincs ptrniiin biki' IrunspressinniH
ncrnt, non crculio iiinlorum cst, »pd bonarumincon-
iilti<nilort\ol ilcsiiieriMit lionu Dci ojiorii iliiibolo nu-n-
venicnlia nntiirariin),(]i)in Hubtiecuta pbI ex a>quit.ito
iliicitor as^ignnro Minusoniin utlcndunt qiiuntuin
!
jiiilici8,qiiando(iraTcs9it iniquitiishorninisconluiru-
iintcr opi-ru Doi vulcal congrucnliu nttturali?, (juun-
cis. Dcus enirn, cujusvernopcra, et rectjB viflBsunl,
robus sin^iilis moiliis, vcl (jiiaiituni
liiiniiuo prosit
siinctusZachariasinsuuorHtioncrectiBflinneconntetur,
noccat immotlcrnlionis o.xccssus .(tcKlusde/irarnlns^
qiiiaqui8uimicbonu3C8t,omniaqii,Tcuni]uefacil>t).
quflD cum multum non sivit csso omnipotens Dcusi 'M). Indeestquod mirabili opere eliamipsaincoii-
qui non etiam inipsis famulis {fo>'le llugellis^ luutjet
venientianntururum,quapuniunturhumanap»?cc.ila,
iqicr.i Dci, qiiiindo vidct pt^cc.itorcm tlivino verboro
convenienter utitur.dum hoc agit Justitia incommu-
cusligari? Kecitcniin Doua, sicul scriptum cst^/.rc/i'.
tabilis, qn.-p sua? ciiiquc Iribuit, ut inconvenientiam
VII, 30), hominen reclum, qucm rerum omnium allprius n I nltcrurn cujusque natura; su s faciat uni-
quas in tcrra et m«ri creaverat itu domino consti-
vcrsaliter operibu8convenire.Naluraveroqua?Iibet,
tiiit,421 ulsua^ tanluin fuccrol polestatisiibjectum dum naturm
alteri minus convenitad 4^< salutem, ;
(ii)Suppiendurahicftt)na'a«7,autaliquid ejusmodi.
511 S. FULGENTII EPISCOPI RTTSPENSIS. 592
prono?trainiqiiitatesenlimns,exejus bonilaleoom- A quo leoebra}, quas luci natunlilor di iint o?pc con-
moda sentircnni'? QuisisvudemGrealoriasuincienti- trari,i3, nullam inveniuntur haberenaturam ?Neque
bus ciplicet verbis, quando unam eamdemque vipe- enim duae naturae sunt lux et tenebrae sed ubi lux ;
rani sic creavit, ut simul in se etexitium el reme- nnn est, ibi ipsa lucis absentialenebr.irum nomine
dium gerat et quae vivens in^erit mortem.reortua
: nunciipatur ; sicut vocis absentia silenlium dicitur,
reparet saoitatem ; perniciemque vitae et infera et sicut vestimenti absenlia nudilas appellalur, sicut
repellat;etvenenumquoddenleserpenli8inlundilur, inaneva?dicitur cui nulla substantia sive liquoris
eju.vdemserpentiscarnibus cx^^tinguatur? quo lii ut gj^.g pgj alicujus infunditur: sic in nobis ipsis fa-
vipera quae vivens infirmitati humanae niiiitavit ac jnes appellatur, ubi cibus non est ; sitis dicitur,
morti, mortua vitae militet et saluti. Quis, quaeso, ubi potus nullus est.
ista facit, nisi cui misericordiam et judicium (Psal. 33 Uaec itaque omnia quffi commemoravi. et his
c, 1) cantat Ecclesiam ? similia quae pro custodienda dispulationismodera-
tionenunc tacui.sunt quidem sine dubitatione con-
31 Species quae dicitur scammonia, quisignorat
^t^aria, non tamen per proprias naturas,pedperha-
quantum solasumalur; elquanlum
obsit sanis, si
l'"""' et privationem,id estper e»ra contrarietatem
prosit infirmis si speciebus aliis congrue misceatur?
vel habetur aliquid, vel aliquid non habelur.
Et ut de his loquar quffi semper ab omnibus appe- B T'»
1'roinde licet sint contraria, non tamen eorum con-
tuntur,elquorum quotidiano usu non solum infirmi-
tas. sed etiam ip^a invenitur vits hurcanffi sanitas
trarii semper inveniunlur clTeclus nam lux i.-ta :
indigere.panemattondamusetvinum.quorumneu- cnrpori.,quamManicha;iprincipaIebonumaEstimant
trumconvenitlebricilanti.Nam videmusa meiicis
^um bonasitqiiidem, .|uoniamasummobonocreata
est, in tanlum tamen (it bona.utei naiuraiiliT vit^
quodsemperquidempotus,nonnunquamverocliam
«it prs-ferenda subslanlia licet ergo sit bona, non-
panis cibus interdicatur .-pgrotis. Ideo autem hoc fit, ;
sidrrut.utineisinexplicabilemalqueinenarrabilom
adjuvaretcnebrarum consuevit
clar.las, itad ^lenles
obscuntas ;ac per hoc dum congrue utrumqueacci-
laudcm Creatoris agnoscat ;423 ac per hoc sitipse
qus P>tur,Iucisactenebrarumeff.-ctus in juvandis oculis
prae omnibus diligendus, qui eliam in h.s pce-
invenitur. S.cutenim lumine 4«4juvantur sani. sic
n.lia pro nostra iniquitate sentiraus et misericors
invenituretjustus.dumindcsublevatfragiles.unde
tcnel>ris reficiuntur inlirmi. Nam et cum fati!.'ati
comprimitcontumaces;etquiapr.Tccdentesuperbia
clauaunlunn somnum,quodammo.lotenebris adju-
^'^"l"''"^ videnda luci denuo val.di forlesque red-
continuoestin homincconsecutamiseria,n.isericors
fJ''nlur.T«le est autem ocul.s infirmis ac (aU^-.ai. a
Dorainuset juslus, undesuperbia; pondusimponit,
b°"o 1""^'"« P^" repa-andasalule ac fortitudine re-
inde misericordiffi lcvamen apponit.
movcri, quale est toto corpo.i, siquandoiifirmatur,
32. Verumtamen quisque est Ecclesiaj filius qui, a consueta ciborum perceptionesuspendi qui non :
rorc.ut in omnibnsrebusqufnin mundo sunt.quns- ntiir sanitas, infirmilas invenitur Ipse quoqueves-
dambonas.qinsflamvcromal.ipnnturasnon cunclrn- timcnforum usus si luerit incongruus, nnn salu-
tur aBserere : illan dicenles raalas qiiibussensuB eo- brjs invonilur esse.sed noxius. Qiiis enim,3ivequali
rum olTendimtur.illasbonasquarumdilertioneraul- bct inopia, sive infirmitate corpis, non pernicios."
centur : nnn m/f//»^(?w/ff?. sicut Apostolus a\l,vfque vel cum jcstuat hiemalibus induraentis, velcura al -
l)'iilin ilOli i^HHiwil, lii Hiil|iHin Itniii alti(oiil linn hali«t* UfhnMunhuliit ,rl tifiCtl Ulii iimhulnl iiunntnm lentbrjt
,
ri'iil. Ao |)riiiiiiiii, i|iiiu vila Immioiuiii iilii|niil thI, rt iitinrntvfrunl oiulm ejun [t Joiin. il, \i, 10, H).
lalo lioniiiii ijiiuil (ili lioniiiiilMin vlvonliliua lilliKitur,
:i7. l*i'(!('.atu nrKo l(ii(|iioruiii, tribua (<i/, omnibut)
hI ulii|iitt niiluni uHHolqnmn huiiiiiio Ixmo non llnrol,
modiH tlunl. Aut pnim AC(llflK>la« aul n<iKitlt«,aut
luilluliwiiiH viviM-ol. Ilon aiiliMii ilo uniiiiuliltoH iHim, i(i
ruiMnoribuHiiiiplicnntur 8iicriloKiaa(iiiiittunt(|uao(lo
ohl(li)Uiil).-^taiitiui|iiaivivili>lbi<i.lit ;hu(I ut illin naliirm
(lo Dco non rocln HiMiliunt, ol u vcru (l(l« Hlvr timoro
(,,i,„n(.cvivunln(..H.MUiunl.hoci|..umquo.lHuntox
i,„„,,„r«|iu,„ r„„„i,o.lorum ((.j,h,v« Holucor(liHC«-cl.
illiUHcroulion..h«l)«nlqui8umn,«OHt:quiunon»..- ^^^^^. ^^ ,,„rv.,rHitulo .li.cclunt. In llaK.lii. Vflro pcc-
him vivoro, h.mI .'t.uiii .,hh.^ I.onum OHt, ct quo.l Hum- ^^^^^^ ^^^^^^^^,^^ ,^ ^^.^^.^ ui.mo.lt.r..li atquo obHCcni
mo cHl, Hummum l.onuin «nt.
^^^ ^,^^,,^ j^, lucinoribuH vnro lunc p..c.unl
Nollao.t ituqui.nuturu mnlu h.vo vivonH. sivo
Itr,.
^^^^^^^^^^^ ^,^^^^ u,.l,iamni.,«ot quiltu»libcto,,,.r(.HMo-
nun vivona; uc ,.or hoc omnon nuluno in .... q.i...i UlroH.,uc «ui..m. bivc .n
,^^,^^^^ ,n,.h,lil.,r l...lunl.
nulur.P Hunthon«iHunt.S...I,,u«Mium.u»rum .•i.ml... B „^,^,^ ^,^^ in o,,..ribuHca,.ituiilcr i.occanlPB.rcprobo»
nu' Hint.>x(M('ationo l)oi, ,).u,iulo8 luctjo huiiI homiii.,
u,,pollttt boaluB ApoBtoiuH, d.cenB do iiliH qui vcrv
o\ |iunitiono {toccuti; lu.n |ir..|tl..r Muani nuliirum,
iidci c.intradi.unt : Sirut uiilem J>tmnei ct Mambrei
soil ,)ro|itor hominiu cul|iu.ii. Ubi OHtonitum ont ho-
resliterunl )liiysi,ita et htijuiresntunl veritiili,lt> mi-
mi.ii fucto a<i imu^in.Mii Dci (|.iuntum sihi inlulorit
net corrufiti mrnte, rciiroht circa (idem {II Tim. iii,
mainin, (jui u.l hoc iicr.iuctUH ost, ul oi u hrcvitiii*
8.) Illoi) aulcin qui sub prorcaHiooe veris lidei io
bosliolis i.ilcrutur iiuMtiH cxilii.m. QunjiroDler in
muliflo|icrilius cl crirninil.us vivunt Bimiiilcr ohjur-
omnibua unimal.huH, in omnibus hcrbis, ct cunctia
guns, uil: Omnia munUti mumlis : coiiiquinulu aulem
univorsuliter crcaluriH, qui-.iquid nibi hoino ccrnit
et infidelibus ntliil esl mundum; seipoUuta sunt o-
ossoi.iortitVrum.iu.n ill.s iualuiu nuturam incsso rii-
rum el mens et contcienlia.Confi/enlur se nosteDeum,
cttt, scil ullionom in ois sua. ini.iuilutis u;,'nosrat.
fuclis aulein ntyunl, cum .iinl abomtnuti, et increili-
Fuctionim sumus pulicibus et cimicibus simiios,
biUs, el ad umne oi<us bonum reprobi {Tit. i, 15,16).
poslquam Doo exslitimua contunittces el 8Cor,.ioni9 ;
'i)t'<'C(in»m
e.v/ (/ 6or. XV, 5' ): quo aculeo sicse priu3 ^ •• u „„ -^
\ , , C conlrud.cant, necseipsos nnagiliispolluant,
.
. j
iiecpro- . . .
homo percussilad
*^ morlem.uloum lacerct persuam
^ . .
j ..
v.„ ... » ^ ,
,
. .
, .
ximosli>cinoribusl8edunt:quodo8leaditbettlu3Apo- ,
•*.!.
. , .
(a) Hic deest aliquid, et legendum videtur, sivetimore temporalium poenarum, sive ipe temporalium com-
modorum, sive sola, eto.
nisi superbiret non pxpellcrelur (Genes. xxf, II); ct vero mulier quae sive de domo mariti egressa.sive in
ipsa Sara nisi rideret non culparelur {Gettes. xviii, eodem mariti habilaculo constituta,adulterio mixla
il). llla enim superba
facta est, coucepisse se vi- fuerit, substantiam mariti disperserit non venia ju-
dens; risit,concepturam se ambigens. Invenitur
illa dicatur digna, sed mortifero reatu tenetur obnoxia.
utraque peccasse, scd non squale invenitur ulrius- Sic est aniraa quai diabolo consentien8,aut infideli-
que peccatum:nara in unaearum humanadubilavtt tale subvertitur, aul criminibus implicatur
infirroitas; in altera vero contumaciter se extulit 42. De talibus dicit Aposlolus, quia neque orn /"< i
-
humana temeritas. Ideo Agar pr3?cepto meruit di- carii, neque idolis servientes, neque adulteri, neqiu
vinae severitatis expelli, Sara vero divini! vocis me- molles, neque masculorutn concubilorei, neque jurcs
ruit placida lenitate culpari. Et quia leve fuit in illa ncque avari, neque ehriosi, neque matedici,nequera
dubitalione peccalum,divince promissionissermone paces, regnum Dei possidebunt (/ Cor. vi, 9, 10), De
firmata abjecit dubilationem.recepit certissimam fi- his autera qui leviler peccant dicilur: Septiescadi
dem.per quam sumpsit eliam conripicndi virtutem : justus, et resurrjil {Prov. xxiv, lA) lcie talis et per-
quod apostolica testatur auctoritas, dicens Fide et : care dicitur, et lamen justus veraciter appellatur
ipsa Sara slerilis virlutetn m conceplione semmis ac- Non enim sic cadit, ut justusessedesinat,quia scri
cepil, etiam proeter tenipus xtalis, (juoniam fidelem ptura est : Dum non conlurl>abilur,
ceciderit juslus,
crcdtdit csse qui promiscraf {Hehr. xi, 11). quoniatn Donitius confinnat tnanum eju^ (Psa/.xxxvi,
40. Invenimus alio loco sanctorum etiniqiiorum 24). Adest ergo Dorainus etinra cadenti jiisto, quia
non aequalia esse peccata; sed illorura levia, quse non sic peccaf, ul Dominus ab eo discedat. Habel
lemporali egeant correptione purgari ; illoriim vero eniinconcupiscentiamex infirraitate carnis.scd con-
pravia, qute mercantur ignis.rterni pnrpetua com- cupiscentijE non conscntit, firmatus virtute gratiae
bustione puniri.Adaquamenimconlradictionisalitcr C spiriiulis. Ipsa concupiscentia est lex peccati etiam
filii peccaverunt {yuin. xx, l.i), robclles ad-
Israel in mcmbrisconstitutasanctorum;aquatamenju8tos
vorsus Dcum oinnimodis existenles aliter Moyses, ; suosliberatgratiaDei perJesumChristumDominum
qiii non per temeritatera Dco contradixit, sed per no9trum:qui propterea pcccata ncstra periulil in cor-
infirmitatem minus de Dei operaliime pra^siimpsit; porc suo super lignum, ul a peccatis nof^tris separali
similis factus beato, Petro, qui audivit a Domino, cum jusiilia vivatnus (/ Pelr. ii, 24). Cum ergo cadit
ModiccB quare dubitasti {Mutih. xiv, 31)? Unde
fidei, justus, debita contrahil; oed talia sunt dcbita justi
liraclilarum contumacia mcruit aeterna punitione qua; possinl in quotidiana oratione dimitti, qunndo
damnuri; in Moyse vero usque ad hoc luit illius pec- veraritor dicit: Dimille tiobis debitn nostra, sicutct
cati uliio, ut ei sola terra? remissionis ncgaretur tws iliiniititnus dtbitorihus nostris {Mnltli. vi. 12).
ingressio.NametipseMoyses nonproptersuum pec- 43. Peccata ergo juslorum sunt ex neressitate in-
catum, sed proptt^r illos^ibi iraluin Dominum fuiase firmitHtis;peccala iniquorura sunt px intentione pfS-
tfstatiis ppi, dicnns in Deu'eronoinio; Ncctnira in- siiiKv volunlalis.ln illissicprcciiti rcperltur exrrlus,
diynntio inpopulum, cum inilii (juoquc iralus Dotninus ut non sul)sei|uutur effeclus. Quia etsi per infirmila-
propter vos dijcerit: Nec tu ingredietis illuc (Dcul. i, tem nascilur.per Dti pratiam superatur.Illos autcm
.37). Nara
eanclu^David propter ipsum peccatum
et
j)
gralia; (n/.congrue) privatos auxilio praecipitat mala
populiostendit Moyser. fiiisse vexalumS27 dicens: voIi:iitas, quo duxerit prava cupiditas. Idco culp.-e
El i/ ritavcrunt eum ad aquas contradicfionis, ct ve.ra- sanclorum peccata dicuntur esse, non crimina: pro
tus esl Moijscs propter cos {Psal. cv, .12). Popiilus quibus sic corripiunlur a patre, ul non condemnen-
crgo Dorainurnirrilavit.MoysesdeDomini opcredu- tur a judice: quaj tnmen correplio pcrlinet ad judi-
bitavil; el qiiiii illiiie irrilutionis atquo dubitationis cium, scd paternum, qno Drus filiort 45S suos mi-
non fuit .Tqiiulc pcrcntum, iileo sanctus Moysea, spricorditer et judicat el nagpllut, ut cos a supfdicio
quamvia luerit pro ris vexatus, non lamen cum ois seiiipilernaBdati nationiscripiat.Hor bealiisostendrns
sternii punilione damualus csl. Aposlolus ail: Si ?io.<nu7//wo.« judicarentUS, non uti-
il.F^t ut hreviler aliquidetiam in ipso usu attcnda- qur iitdicaretnur : dutn judicamur autcm ,a Doininocor-
raus conversaliuniahuiiianae, unrle laciliussunmiiiif ripimur.ut non cum hoc inundo dnmnctnur [ICor.xi
exemplum,«ic occipiarmis baplizalnrinn hominum ;U, 32) Hoc etiam beatiis Pctrus ainrinat, diccns.*
BDimas, sicul mnlicres conjugio copulatas. Nam ct Quoniatn tetnpus inchoalionisjudicii ex domo Dei. Si
IpsiuBConjugiimagnumsicramcQtuminGhristoclin crgo inilium a nobis,quis fxniseorutnquinon credunt
m DK INCAIINATIONK I II. II HKI I.IHKU IJNLS. 51)8
Dfi h.vitiv^titiiilF.t ti jutlu^ iim li^ni vu tnli'iil>ilnr,t)ri A i<I«'» |*r«furictliirnii f«p|»iui.i|ij|o Daui (Xirtniftil; ci-
cnlor f( iininiiii uhi fiari'liunl (ul. iittrelnl) {l l'tlr. iv, iiiphnHnutiiiii,i(loatiiiu»ciia,i(Jnoftcflro non|iotuUM,
17, IH)y i|iiiii l)oiiM noii pnriiiiMil 7
liir ot vilA.Sitiiul cr^ii inoloHlittHOI ponculu vilin pnu- ({UHiido tid proliandutii Jiih.ovcaeJuHrtinipttHtoribui
HiMilisi 0()r|)iiriilitorloli'ruiit,i|nuHlHnion(livc,rHtipr()r- igno dc c(i'io railcnlc CDiiMumpMtl (Jnh l, IGj; hicuI
HtiH intonli()iii>Hiippi)rlaiit.|i|ooaiitoiii in itiuita liujiiH noc vunli rwil crcator, (|uuii<lo BpiritiiH inaKnui ir-
vilii^ non (U(|ualil(!r ^otniinl, ({uit; lioiiu vilfi> huJiiB •> rucnH n iloHorti) tnliKJl (|iiutui)r un^uloH <loaiufl , ct
non (B(|iiuliler (liligunl. Iiiii|tii oniiii ud lioc vulunl omnnB llllos saDcti Joh unn aimul ruinu rompre)<ait.
vituiti pr.oscntctn siiiPiiuilcHtiishalioro lraii(|t:illaiii, NMlurascrgodivrjrfuii.hocoBtcloiiientuhuJurt iiiundi,
ul hoiiiH c.iiiuciH toiiiporalihiiH<|iio iioii carcuiitiiiiHti BoluH DouH omiiipiilctiB crcavit; in ijuorum Mocrclo
auloin,iiloo pcnciiiaot niolostias vilm pra«soiili.s odo- rorum Bomina nohi» occultu.Mcd
pl ahdilo (iiiffidum
runt. ut Doutnl/orttf Doo),quotn diligunl.porfruan- angclin munireata, constituit: ex quihus quwdam,
tur:in ipao appclontos rPiiiiiom voratn.in qno hahi- proutopportunilasoperiHdeposcitetlcmporiB.occul-
turisunlhoiilitudinom scmpiliirnair. Proindonccho- porbonoHnngelosDeus
to sapiontifosuai consilin.aut
iiu lempor.ilitt diiigiinl.quju cilius dosiliira cognos- produci pr.x'cipit, aulper maios ostendi permillit.
cunt ; et ob hoc in usu eorum non appetunt unde Ista (a/. Itu) autcm permittendo demonsirat Dpus
cupiditas expleatiir, sed unde redciutur caritas et ({uantam sancti» an;.;pli3 lecerit inesse virtutem,
sustontptiir inlirtnilas lanquam ex do-
; noc o.x ois quando ctiain malis px ippacreatura corporali qua;-
mestioa doloctatione guudium.scd lanquam exvia- dam mira fuciendi tribuitrucullatem.Inde est quod
tica sustentatione modestum quajrunt pro rcruin ctiam Sdlvator noster suos fideles prjemoQere non
(n/.reorum) opportunilate .solatium. desistit, dicens; « Surgent enira pseudochristi et
qnia de illius niinc scntentia dispulamus p «pseudopropholoc, et dabunt ai^rnu magna et pro
45, VA
qui muscas et scorpioncs, pulice-^ et ciraicc9,a Deo i<d;gia,ita ut in errorem inducantur^si fieri potest)
potuissc fieri non crodit.hoc quoqup prjccavendum • etiam elect:» (Marc. xiit,2"2).Nam et beatus Apos-
est.nehunc sonsum calholica luie omnimodis alic- tolus de Anlicbristo loquensait: •Reveiabitur ille
num.nonex Manicha^orum prrore.sed pxdivinarum «iniquus quem iiominus noster Jesu Christus in-
Seripturarum leclioncconceperit./^orHi cst enim/p.r, «terficict spiritu orissui,eldeslruet iliuslralionead-
51 guis cu lcgitime ulalurj Tim. i,8).IIIe auteni lege «venlus sui: cujus esl advenlus secunduin operatio-
non legitime utitur qui de verbis legis non hoc sentit «nem omni virtute,et sign's et prodigiis
Satanse.in
quod oportet ut senliat.Iloc iiieo dixi,quia lej;imu3 «mendacibus.et inomni seductione iniquitatis^his
in Exodo (Crt/). vii, 10)virgamMoysis quam portabat «qui pereunt,eo quod caritalem verilalis nou rece-
Aaron in serpentem divina operalione conversam ;
«perunl ul salvi fierent. Ideo mittet iliisDeus ope-
ubi dicitur(//)/d., 12) etiammagos Pharaonis, quos irationetn erroris, ut credant mendacio, et judicen-
Jamnem Mainbrem Aposlolusvocat,reci?se simi-
et «turomnesqui noncredidprunt(al.credunt)veritati,
literiitvirgjB eorum in serpentesniagicisincaiitalio- «sed consenserunt iniquitati» (II Thess.n.Set seq.).
nibus vcrlerenlur(/i Tim. iii, 8).Deinde cum Aaron cogoscemus
47. Ilis alqijc hujusraodi testimoniis
aquasfluminispercuteret,etverterenturinsanguinem omnes naturas opere divino creatas,et ex quocun-
(Etod. vii, 20),etiamillorum incantationibus simili- l^ que nocemur, non nalura malum debere dici, sed
ler facttim sacra Scriplura commemorat (Ibid., nobis propter inlirmitalem inconventens invemrt.
22).Postmodum quoque cum percussis aquis Aaron Ex quo tamen nobisconveniens adbibetur monitus,
ranas educeret,quae lerram .£i;ypti protinus ope- uthuinilicordedivinaevirtutisjustitiaraformidemus.
rirent; illi quoque maleQci nefandis artibus obni- N aturarum vero,non soluro malos.sed nec bonos an-
lenlibus simiiia fecisse narrantur {Exod. viii,6, 7). gelos esse creatores, quisquam sapiens aut credit
yod postquam ventum estutpercussa terraproduce- aut dicH.Deus enim.sicut superius diximus,omnia
rentur ciniphes(//)i(/ , 17. i8),nihil tale potuit magi- in sapientialecit.quiE SRp\ent\a. aningit a fine usque
cje ailisoperari nequilia.Ubi primum iste quimus- ad fxnem (ortiler,el di.iponil omnia *uaviter ^^Sap viii,
cas a dialiolo tactas asserit,mendacem se esse co- 1). Ideo auleiii omnia disponit. quia in ipsa Pater
giioscat, quandoquidem diabolus et angeli 4Q9 omnia fecit. Sicul ergo in sapientia Deus creavit in
cjus, etiamsialiafacere permissi suQl.in muscarum c.tlis angelos.sic in ipsa creavit io terra vermicuios;
taraen opere
defecerunt.Ubi quis non videat stve et qui in superioribus Thronos,Dominationes,Prin-
serpentes ex virgis, sive ranas productas ex aquis cipatus ctPolestatos ccndidit, ipse in terra scorpio-
599 S. FULGENTfl EPISGOPI RUSPKNSIS. 600
ne?, puliccs ct cimiroa fccit. Qiii rrcavjt -130 gal- X (iicitur in libro (fl/. libris) Sapienliae: Altivgit en;m
linam. ip?e crravil nniscam ; Fcdilliun firdil qua- ubique propter suam tnundiliam;el ideo nihil inqui-
confundatiirhomo s>iipiTbus,iFtamquarc(icialnrin- naiuui in illamincurrit Splendor estcnim lucis (vter-
tirmus.Inde est quod de ista volcns rccipit e?cam, nif, el sperulmn macula Dei majesintis.et imngo
si)ie
de illa nolcns palitur nauseam :utsallcm iion sic boniialis illius (Sap. vii, 24 ctseg). Mali ergo con-
solum in ista sohitium Dei.scd etiam in iila compel- tristant Spirilum sanclum, scd Spiritus sanctus
latur meritum sui vidcrc peccati. contristari non potest;431 mali conculcanl t^ilium
48. Proinde allendat iste, ut noc illo nomino se- Dei, sed Filius Dei nullalenus concuicatur.
ducatur quo princeps da^n.oniorum Bpe!zel)ub in 50. Tnlo est autem quod dicuntur mali Spirifum
Evangelio nuncupatur.quod intorprctalurprinceps sanctum conlristare, et Filium Dei conculcare.cum
muscarum.Hoc enim non ideodictumcst quoddia- et Filius Dei et Spiritussanclus(n/.Dei)incontrista-
hoUis potuit muscas crcare ; nam et Danieli pro- bilisinconculcabilisquepermaneaf;sicutaitSalvator
phetfe loquens angelns dicit : Et ccce Micliacl unus \nE\nuge\io:Quivideritmulicrem ad concupiscendum
de principibus pnmusvenil in adjulorium mfum(Don. eam, jum moecluitus esl cum in corde suo {Matth. v,
X, 13) ; et paulo post : Nemo esl adjxdor meus in
28). Si aufem illo mocchante illa penraDet oasta,
omnilms his, nisi Michael princeps re.tcr [IHd., 21)- g
^^^^jq ^^^-^ contristanlibus et conculcantibus,
Nec solum angcios, sed etiam homines invcnimus sinc tristitia el beata manet Filii Dei et Spiritus
principcs nominari. Scriptnm est enim Principes :
.-ancti divina substantia I
um non potcslexterminari.sicutiisdemcontristanfi- salubritcr prrrparavil Una est eniin boni patris ma-
bu.^sccundum mala voiiinlatfm snnm, non potrst nus qua; liiio et cibum fribuit et nugellum:aliud ut
aliquamSpiritussnnctussnntirctristiliam.Namctde vivat,aliud ut beno vivat;aliud no inlirmitafedeliciat,
jpso Dei Filio dicitur nd Hebr.Tos : Qunnto ma(jis aliud neindisciplinatus paternapr.vcepttconleinnat:
putatis drteriora mcreri snppliciuqui Filiun.Dci c,n Qucm cnim diligil Dommuscorripit, flageliat autem
culcavcri: [llchr. x, 2^;! Filiu? auicm Dri (Ihrislu.s otnncni filium qucm rcripil[llchr. xii, G^.Ncc aliquid
est.Dci virtu.«, ctDei sapientia^qu.p nuliatcnus con- prodcst abundare temporaiibus boniSjSi qui male
culcatur,quia nullafenus inq linafur.Dc ipsa quippc vivendo carcat sempitcrais^quibus cum caruerit,ne
flOl l)K INCAUNATIDNK l-ll.ll l)i:i I.IUKII UNU8.
4:>), Don to-
uoHHn oHt )Miii) inaliH |ioi'(<iiiiilitiH il0|>iiliiri, (|iiiIiiih \ pluit luprr juUu* et tnju^lot {Hatlh. v,
liMii llorodoiii incroiluluiii vtrmlliu*
conHuml fceU
Ciircro iioii piiHH 1.
'^
«liiiiii i*(i i|uiliUH i)ITiMiilitiir iiiiliiriililcr u l)i'i> r-ii^tu JiimIommii corp"' t '
'.
inttlif quidqiiiilori»..|iloiiuiii'i'ioriiuiiiquBerll
Nonlbl
Hitt quoi|ui> iiiiniiliHHiiiiiH iiitliiiiilihUH oHlonilcna
crocittili>u»Mol.4liamiiic.!buiilur,noqueorujlaluiio-
8ui iiitiuH('uj(isi]ii(t ^iwioriM iIccuh, i|ui lecit iiiiiiu-
latlia inMorenlur.llii ii-lcrniiuH
^uiKiiorum «CHnppll-
litiHinias iiiiiHcaii iiingniH ul('|iltanliH ({iiaitlo bivviu-
riorum hino llne mnnrliil ; ncc muli Kaudb Mpcrt-
rcH, tunlo uxiliorcH, ot cuiii sil in utriH(|iic iliri|iur
bunl, ncc b-ini IriMliloim rormiilobunl : iii buuii
(|u;inlitiis nicntlirotuni, noit tiimoit ilicpur ct opo-
(rlcrnucXHullatiomuucnn^ompijr oril in mali» ou-
riini laii(lulio(liviitoritin. OiiiN ciiiiit Haiiuiii Hupiouri,
(ionlium •omppr monobit;
el invisiliiliu |)ci por eu qu.-o lucla sunl intilloctu g tcni (liiturt ot Btrldor
in'.]nos in .oiornum miHoroa retinebil
MocictoM d«-
con8pi'icns, non ipniim Deuin iipillcom liiinlot in
nioniornm, ju^^los nnlem in iL-trrnum beali^s trfino-
vormiotilo, (]nrni hiudiil iii olopltunlo? nul non
ounidom laiidol iit piitioo, quom liiuilul in lovo ? lituH Bancinrum suacipiol ongolorum.
Cum etium illit sii^na i]ui)in goinuiis artiflcuin JSS— o(5 Proinde miBericordium Deo judicium-
rormtiro consuevit induslriu tanto magis luiidaro qiin cnniuntc9,lom()U9 niiBorioord .r non conlcrr na-
Boloul Bninuia, quimto miiiuliora ijtluclur uspcc- mus, utadjudiciuin sine formidinevcnianiUB.Spcre-
lus. musjudiccm, quem novimus Redemptorom. Tolia
5i. Omnia itaquo Deu.n cronsso futondnm cA sintopcranoslraquibus reddaotur pr^smia »cmpi-
;
sed ista quibu^ nulu divino vapnlat liumnna Irans- lerna. In co quod molestias pr.p-ontis ton.poris mc-
groesio, dum
ulrum anlcquum poccaret
quiorilur tnimus et vitamus, inde nobis consideruridum est
Adum, an poalqimm pcccavit, rnorint a Deo creu- (luanlum pocnnsajternas fugerodebcamua. Decline-
ta, congruc respondclur, illu (juffi vcl cx uquis vcl musergoa lualis.et faciumus bona hoceoimom- :
ex terra gij;nunlur, Dco tunc creuiite primordiali- nis homo inveniet in lempore divinae rotribulionia
lor inslilnta, nb illo ulique crouloro qui non so- qiiodhiohabucritinopcribus suis.dicenle .Apogtolo:
lum naturam homini>^ qu;un raciclial novornt, sed „ Qu.rcunqne fnim .umimiveril hjmo, hcec et metel :
eliam ipstim hominem poccaturum miraliililcr quoninm qui semivat in curne sua, dc carnt-melel cor-
prsBsciebat. Nec sic illa fccit, ut ea homo unie pcc- ruplionem qui autem seminaveril in spiritu, desiurilu
;
haberaus
lisseqiiandoin illis scxdiebusfoeit Deusomnia bcna de qua dicil Apostolus quodaeditkationem
valde ; sed sic illa temporaliter facta sunt,ut de illis ex Deo, domura non manutactam, aelornam in coelis
Beali qui hu-
(// Cor. V, 1). De hac scriptum
islapostiiiodum nascerenlur.Adqnamcorruptioncra esi :
quibus duobus malis corpora sunt per Dei gratiara habiiationisslernitas, sic habitantium aeterna raa-
liberandajustorum ;noninhoctempore,inquo,sicut net laudandi suavitas.
Deus solem suum facit oriri super bonos el malos, et
FULGENTIX S.
DE VERITATE PR/EDESTINATIONIS
ET GRATLE DEI
ad Joannem et Venerium,
LIBER PRIMUS.
—
434 Caput 1. 1. Deo gri>tias ago, sancti fratres A quae de parvulis vertilur, inqua non actualiom pro-
Joannes prcsbyter.et VenerifIiacone,ciijiis ope talos pr acDJusquam muliiiH(rfjpecca(orum,?ed ipsius pec-
estis, ul pro gratia qua salvatmir, mugno ?pirilu ac catricis realus originisintimatur,omnis qui non vult
fervore certetis. Contristatus aulera sum, quod qui- ab apostolicip fidei veritate desciscere,qui rectitudi-
dam fralres nostri sub Christiano nomine nituntur iiem catholici dogmatis, Deo illurainanie, cupit in-
calhoiicac fidei repuirnare scilicet munera graiifc
: violata credulilate cunressioneque servare, omnire-
Dciadhumani virlulem vel mcritum traiislerentes moto h.esitationisanibiguo, veraciter credeiedelteat
arbitiii tanquam sine Dei auxilio nosterconatusdi-
;
et fateri,Deuniunura (e), et verum, et bonum,id est
vino valeat obedire praecepto ; illudque tantutn sit sumraam etineffabilem unius naturae atqueesseutiae
Dei, utnobis faciendapraecipiat, necinnobis opere- Trinitatem, primihominisnaturaratotainbonaraat-
luripsp quod praecipil ;et siquidbnni Deus(a) tribuit quP inle^rram, sine nalurali malo, ac sine ullo vitio
hoitiini.non videaturdonare.sed reddere. Quiiisque condidisse ; neqiie carni creasse necessitatem mo-
adeo divinx bonitatis dona putant ex humanorum riendi.nequeanimae maculam cujusquam inseruisse
acluuni qualitatependerPjUtetiam parvulosasserant peccali et ideo humanara naluram ex Deo habere
;
latis futura (c) aclionc consistat. enim ad imafiinem Dei factus, rectitudinera acce-
2.Illamqiioqueab3urditalpmquibu3damirrppsisse pit Pt voluntatis et operis.
mullum miror et doleo, quagraliae Dei in tanlum Cap. ti. — 3. Itaque talis eslhomo creatus, ut et
inimici essenon dubitant,a??erentesfuturorum ope- peccare et non peccare possct propriavoluntate; ac
rum nierito parvulos b iptiziri. ut econtrariodicant propterea in eo digne punitus e.-t voluntari.TC pra:-
435 iliisquoque parvulis qui sine baplismale rao- varicationislapsus,quianulla fuitad peccandum na-
riuntiir.divina benignitale cnnsuli ; ut ab.cque sacrac turali carnis aut animae necessitate constrictus. Qui
ablulionis gratianipianlur ad pcnnam.in quibussci- licet.sicut Apostolus docet (] Tim. ii, 14), seductus
licel Deum futura eorum mala, sialiquanto diutius ipse tion fuerit, mulieri tamen, quajseductain prffi-
bicvivercnt, pra;?cipse conlendunt, ei bonilate sua varicationpm fuit, prava voluntate consentiens, sic
praeripuisse prae8enti.s vitaccurriculo {al. curricula); improvidus sibi morliferum Tulnusinllixit, ut in illo
quaai possitaliqiiispinebcneficios;incto redemptio- uno homine cujus Pst anima inortua per peccatuni,
^
nis.autHuppliciis perinnibus sublrahi, aut munori- corpu^^que morluum proptcr peccalum, omnesori'
bus «etprnfe vilse potiri. DuniitHquepertinacilercon- ginalilcr peccato suhderentur et morli.quotquot es-
Iradicunt, seipeos raortilera pravilate confodiunt. scnt px illo primo homine peccatore per concubi-
Quibus videlurlisau et Jacob. geminorura scilicct tum maris ct feminac nasciluri. Postquam igitur on.-
frutrumexuno semine ronciibituquenapcentium,ila nium hominum genilor propria voliintalc peccavit,
velle discornere merita, ut asserentes Esuu cx lutu- veritatem divini praccepti quod audierat,/« quacun-
rorumoperum praecognitione damnatum,Jacob ijuo- quc die ederilis ex eo, morte mcrirmini (Genes. u,
que non graluito divinap bonilalis munerc, scd futu. 17), ct iustiliam Dei ulciscenlis 436p\pertus, uno
rorum tantum operum pra^scicnlia salvari poUiisse vptita; arborisguslu, qiiia rcliquiljustitiHm, devcnit
conti'nd.»nt : ut .«ic apnnscatur Dpus in utroque ju- in pacnam, et sponlc in anima spiritaliter morluus,
Blus,ncc credutur cuilibel eoruin griituilaquidquam suppliciumquoqnecorporalismorlisexcepitinvitus.
Diiseralionelargitus.Cuminhacprfrcipue qua?stione 'i. Voliintariaergo animac mors pocnalem corpori
(a) M«s. hio el infra multis locis, DcUi, ubi ndd. ciim dc parvulis aeatnr quibus prapscntis aut anto
habent [)i>minuf. vit.Topera npqiinqiiam sufrrugantur.
act.-R
(/"iSic rii8». dun.F]dd. non hiihpnl has voces gralui' (rfl Ms. unus, miicula.
tum ; nec inlerius, wterna rclribufio. (e) Sic ma. Caclcri, Deum vivum.
(c) Edd. oraitt. fulura sed recliua mss. addunt.
;
LIH. 806
60ft S. KULOKNTII IIMSCOIM llDSPhNSIH DK VKIUTATK IMl.KUr.STINATIUNlS I.
iiiH.liiilo laotiiiii t>Ht iit rjii» iiiiivrrimni priiK«'iileiii cnliiiii »ii|i«'riiliiiiuliirrl Kralia. non «»10^1 illu»! !>««•
<•
noii Moliiiii ln IIh t|iii iiropnu |h)»m«miI nrlilirio ilclln- caliiiii tliluii <|ijo torronii» homo unlvrrgr
•luflns Hoil 1'llaiii iii iiurviilii' nnrtlnni pniprin iil»Mili pr<i|iM^^iiiiH in.|iiinnvll ;
»'11 «iiom t
"
ot •-
l)UH V(iliint.Htt\ rnuliiH iiliMlriii^trrl, rl. prirviilonte rrftlniilnlimillitur '|uitl.|ijiil illi ^, ,
pfctiiito, piiMiultMii Hilii pnr omiioH liomlnni mor« r^ (liium voliinlorila hominum motllju» v«loperibo»ln-
IrnnMltiim vintlicuril nl rcgniim. 1'ropUir tjuod rl VBnitiir.lloc ull«|Ufl dticfll brttua Apo»tolu» tli'
ApoHloUiH ilicil:/'r/HHMHi hotmunnfi0rratutuwlrm<if Nmn iiiiltnum r.r urif» in contlrmunHonrtn, ijnnnt 'iu
I» >»iii/i(/Hni, rt ]>rr iirrrntum tuor» : rt itii in oinurs trmr.r innHts >lrlicti* in ;uW»/ira/i''nrr/i (Hoin. v, 10).
liomiues mors iirriniusitl, in quo otuttn iirciuvrrunt ll,i'f (Ht nnitin IX t|iiBi no» I
lil.eral per J«»u'ii Chri-
{Hom. V, 12). ItiMi. diolt : llrgnitvil nitirt uh iilam «tiimUomlniim noKtrum.^ujUH Rrnti/ropuiilib#rnlor
hhe-
mijue (!(/ Moywn, eliam non i>riruvrru»t lu
in roi qui ipne nohiu insinunni, itHlt)t|uiiiir Sivot h'iliut :
siiutlilwlinr pr.rvarirntiouis AiLr (Ihiil.. i\) PncaiiH rairrit, vrrr lihrrt rritt» \nl nlio loco Ventl enim :
igiliir hoiiu) IdIuiii inHnpoccuto huo Bulnlitlil prono- Filius hutniins qiuvrrrcrt salvum f.tcere quod perieral
niun, quniuio itolintiiMMKio vcrum pcnliilil liliortn- n {Lur. xix. 10)
......
tom .
I
,4
-..;...
quo eniin quis .1 .... ..»
ilrvirtus rst, huir et
I..... ..<..-....<.>.,/_
servus ad- -
.
II
ll.i-c
n..:
Uoi gratin, qua nulvBmur, non ulicul pr«-
dirliis est {11 Prtr. ii. Il>); cl, Omnisqtti facit pccca- bono morito dnlur, nc
cetloiiti tufi.cn niii pr«ce-
tuin; srrvus rstpccciili (Joiin. viii.in^. donli mnlo morilo dencRntur. 1'rimuB «^nim homo
f). Ab linii8ervitul«i,tjiimfi)naaccnlcHpnrvuliloncn- Iransmisitinomnoahomines peccntisuimerila.quo-
lurob8lricli,8olu9unus(/)) mediutor Dci ot hominuin riim curo esl de peccati l««Re concepta.Propter boc
boinoC.hrisiua Josiiblibor ost^onilus ;tjui licolvrua in parvulis cum nuilum sit ex propriu voluntato pec-
homo :i«tus luont, non lamon inlorvciiionlo concii- catum.inesttumen iiliis ira^curnnlnergenitismBCula
pisconliu carnia, noc ox concubilu n.aris ct romin;o, parentalis.qu.rqiiidciii benediapositumdiviniBcrco.
80(1 lio Spiritu suncto natiis, ila verum curnom tlo tionis non pcrturbat ordinem ; sed niBvo palernte
carnc niairia accopit, ut Ucusverusnon culpam lui- IransjirosHionisinfligittotra.Tinasccntibusfa-dilatem.
man.r sumorot originis, sciinatnram ; ct poccatu in Ab illa if;ilurma99n damnata ncmofnturorum prae-
corporo siionon iuoienda roci|.orol, soit dolcnda por- scicnlia nperuii: discornilur. sed miseraiitis figuH
larot. Apostolicie namque priodicutionis vcracitcr ope alqueopero segregatur. Proplerea vasamiperi-
auctoritas docet quia/i/rrfl/Mm non fecit. nrc inven- cordia.\ qn.T do eadcm massa gralis in honorcm
tus esl doliis in orr cjus (l l'ctr. n. 12); et, Prccala fiunt.avasisira-incontumeliam factisgratuilanjusti-
^
noslra j/jse pcrlulit iu corporc suo super liijnum, uf a licalionis 'nunore socornuntur.Ad oalendendam aa-
pcccalis separnli cuni justtlia vivamus (Ibid-, 24). So- tom grutiain, quaj grutis justifical peccatores, apo-
lius ejusmaler picut vir^'o iuil ante ccnceptum, sic stolica pra.dicalio non vasa justitiap, sed vasa mise-
virgo pcrmansit inviolala post parliiin tiuia nec li : ricor.iice nuncnpal, beato Paulo dicente (?/iorf ii :
bidiiiom sensit cuni Deuni concipcret in utoro fa" volens Deus ostcndereiram, et notam furere poientiam
ctum mirabililor hominem.nec aliquam corriiptio_ .suam, sustinuil in niulla palieutia lasa irx aptata in
nem dum invera nostrigeneriscarnepavereihumani tuterilum : ut o.^^tenderet divitiat glori^ suae in vasis tni-
generis Rcdemptorem.Dousnainqne vorus veramex sericordiop, qux prxparavil in gloriam {Rom. ix, 22,
virgine suscipiens carnoin, periectioiiem oxeahu- 23).Isla misericordia neminem roperil dignum, sed
mani corporis sumpsit, virginilalis ei jrraliam non omnesindiiinos invenit, et ex ipsis, quos voluerit,
ademit.Noque enim decebat utinlegritatem vir^Mni- dif;nos facit.
talis crcalor humanae carni Deus in conditione tri- Cap. IV. 8, Hac misericordia praeventusJacob, —
buerot.ct idemcarnishuniani-e susceplorUeus, quod non secundum meritum pr.-eteriti seu futuricujus-
feccrat redempturus, virpiniiatcm carni de qna na- quam humani operis, sed secundum proposilumDei
scebatur uu.v.ivv.
uwui.>ut%u. auferret. Jpse secundus homo
p^u esl c(..uuwuuo
j iiuiiiu uc
de i.u;iu
.^i:-. ccelo proedeslinantis, pilUSm.ilLU nasceretur
p .eUOS U S O S, priusqnam electus .,0..
un=i.citiui r.t.,»vi..7
I
est. ll 1 1
(/ Cor. XV, -47), qui non ideo do ccelo dicilur, quia D Dicit euim Aposlolus quia, dum nondurn nati essent,
;n.4n
inde nnn..rv^
secum ...r^l..,°> .4....»«»-.. ....U,l-„.:
voluit deponere sub?tantiam sui _..:
corpo
..... !• .. .1. . . . I
Cap. III. —
6. Non orgo cueleste corpu? ad terram neque praeterili luit
jori fratri pra^ferrelur a Deo,
deposuit, sed ad ctxlum Dousin se naluram veram cujusquam meritum, neque fuluri operis, quando-
terreni corporis elevavil. Hanc lerreni corporis veri- quidem ex uno legitimo jusfoque concubitu reatua
latem de terreno corpore matris accipiens, in carne conceptorummanebalaequalis.Gratiaigiturhocfccit
sua noslra 437 peccaia portavit, cum non baberet bonitalis divinae; quae nunquam sic datae^t, ut ali-
ullam vel originis, vei operis eulpam. Uicit cnim quH in homine bona menta reperiret, sed ut non
(a Sicmss, ;lres. edd.vero totumhabentsingulari (b) Edd. Don babeat unus. Mss. habent.
Dumero.
607 S. FULGENTU EPISLOPI RUSPENSIS 608
babpntihus ip?a conferret. Si enim ccesanle «ntift A ejiis super terram {Job xiv, 4, jvxta LXX) sed ipse ;
por polam nperum pr.Tescientiain huniandrum in par- quoque generis humaniiegiliinus nuptialisquecon-
viilisilli9uniu3eli(?cndi ctiiher ingrP|.'rob.incli tui?sct ceplus non sit a culp.i inii|uilalis exlraneus.
facla di6Crelio, nunquam dixis.^et Apoatolus : quia 10.Sane hic nullus caluraniara verilati putet ali-
non ex operibus,sedrxvocantc (iidum est ei,quia ma- quatcnusopponentlam. NosenimsanclorumPalrum
}0r icrviel tninon 43S
Ex oj.eribu? enini sine tlubio sequentes.Dco adjuvante, doclrinam.originalis pec-
Apostolus dixisset.si luturorum t^altem ibi huinano cati maculam in conceptu essedicimus parvulorum,
rum operumbunamerita cognnvisset.Sed quoniam nor.inconcubilulegilimoni'.ptiarum,quaruuibonun:
in utroque sola damnationis inesse merita scivH» ab initio gencris 439 humani divinitus novimus
elpclionifecausamsolipropnsitodivinffibonitatisaltri- inslitulum.Proptcr hocet apostolica doctrina hono-
buit.Quocirca ex duobus istis fratribus.quosex uno rabile connubium in omnibus et torura imraacu-
concubitu Isaac palris nostri unus in spn)ine con- latum aine dubitalione commendat {Hehr. xiii \).
ceptus accepit, unus in liirem parlus pfrudil. sola Cum ijiitur nupti.f landibiliter a Deopibi tributam
quemvoluit amassHdamnationismisericordiadivina possideant infide elcaritatp prolem mundam tamen
discrevit : cuipatrocinataest graluitorudi pra'de&ti- cdunt peccato primibominisiniiiuilatpm.De nupliia
natiomunerum, non futurorum pr;pscienlia mcri- ergo bonisusque adeo bonumestquod honionasci-
g
torum.Sicenim secundum electionem propositum tur, ut malura non sit eliamsi de adulterio vel de
Dei mansit,ut ex proposito Dei graluita loret electio. fornicalionp nas^atur. Deus enim humanae naturae
Voiuntas enim Oei causa est elpctionis. non elpclio fecunditatis donum contulit ;
libidinis vero malum
caut-a est voluntatis. t^ic autemfuitin ciccto fir.ilis non est creatura Dei, sed pocna peccati.Proinde de
misericors D-us, ut in re.jeclo non esset injuslus. munditia(/?;n'jptiarum mundushorao non nascilur,
Universajquippe vis Domini misericordiaet veritas dinem nuplialis honestas utique non amat, sed in
O.Bonitas erfro gratis miserantis Dei, et sevcritas Ip?a conceptos polluit.etiamsi generai.tesfideles ad
justejudicantis.fecitut necamboaccipercnlgratui- illiciti comrr.ixtionis efreclumtrahereacpr.-ecipitare
lum misericor.Jiaedonum, ncque unum simul sorti. non possit. Ob boc sanctus David, legitimo fidelique
rer.tur intoritum, cumorij.-inaliter causaumi fuissct connubio natus,non sine gravi dolore maculam car-
amborum. Propter hoc eiiam per prophetam, prius- nalis generationisitadeplnrat Ecce enim in iniqui- :
quam dicerelur,y(/co<; dtlcxi, Esau aulem or/io habui, talibus conceptus sum, et in ddictis (al. peccatis) ma-
nonoperisalicujus praeteriti, vel futuri, spd solius tcrmta in ulero me aluil (Psal. l, 7).
propheticus sermo praemisitgpneris mentionem ;
ita Cap. v. — 11. Qu-t cum ita se habeant, fieri non
Malachia loquente : Ncnne jraler erat Jacob Ef.au ; potpst ut quisqiiis in in.quilalibus concipitur. sine
cl Jacob dilexi, Esau aulem oiiio habui, dicil Domi- iniquitatis obligatione nasratur.Ab hac ul alsolve-
nus (Matdch. i, 2)?Curigilur hic non aliquaoporum retur Jacob, Esau reprobalo, nulla fuerunt merito
diveisitas.sed solanascentium rralernilosintimatur, hominis.sed divin.Tegratiabonilatis. Circumcisi qui-
cum inagisct illius qui dolictusest bona opcra, ct demsuntambo in corpore circumcisione visibili,
illiusmalaquiodiohabiiusest.commemorari debuc- qu^e in signaculum justitia: fidei (fiom- iv, II) priore
rint, ut necinillo qui dilectusest personalis acce- tempore patribus nostrisestdivinitus atlribula.Cir-
ptio, nec ineo qui roprobatus pst injusta con/lcm- cumcisionem vprocordis,qu.Tcest in si iritu.non lilte-
natio putarelur '.'
Fraternita? enim nullura in sc ope- ra,cuju9lai:3Uonexhominibus,sedexDeoest(/}om.ii,
rum diversitiitcm significat, qua unum ab altpro 29),9olu9Jacob a Deo gratis justificatu- accppit^Ksau
mpritorum comparatione discernat. Non ob aliud veroquanquara fueritet ipse in carne circuracisus,
commemoratione opcrum. px duobus
ergo, absqiie non esltamen divincc dilcctionis et electionis dono a
gerninis fratribus unura se dilexis.^e, allcriim odio massaperditionis exce|.tus.Inquoqiiidem circuraci-
habuisse Deus osicndit, nisi ul agnosceremus pcr sio carnalis fuil; sed idcirco non profuit.quia cum
conceptionis nativitHtisqueconsortium.quoconsta- " aprudentiacarnis^qufiB inimica est Deo (ftom. viii,7),
bal aiuborum fraternilalis, pari merito utrumqupin nullalenuscircumcisio spirilalis oxcmit.In Esnu igi-
propago mortalis nullam peccuti rontfipioncmpx pa- que diligeret : sed ei anle sa^cula justificHtionis gra-
terna radirpgumpsissct.Scriptura vcro divinilus in- tiam pr.-rparavit, per quam illi non solum bona» vo-
piratatalestaturquodasordenonsolumnemomun- luntatis initium,3edctiam bon.T opcrationis largire-
duaessc possithominum, etiamsi uniusdiei sit vila tur cffcctum, Nec in eo bona mcrita reperit,8ed cum
(fl) Ms., iuxta." Dei sev^ritas. butam sibi a Deo prolem mumlam possideant.
(b) scd mcliu? ms?., dcmundi-
EAd.drimmundilia ; (c) Mss. duo, inlervenienle sordida iibidine.
/lOjCurapauIo siiperiuadiclum sit, quod nuf>l\xtri-
60'l UK VRItlTATK PH.i:i)K.STINATlnNm Ltll I AIO
t\h»rrfltor lUi miMiihor, el misfnroniuiin pr;r- (|iiuiti IpMo iioii rrc.ll. M Kiuiii v,r(j viiliiii(«l<fin ipi«
tiicil,
sl.iho cui miierrhor.l^ihir iwn voli-fitit.iiriiue currrn- (.'mllN prr|iiirul,Kr4lliiiiuii«l,lp«a (l|uv«l,ipM) con-
Cai> VI. — IJ.UrHli» inlur ^rttlium ruom liiltult lioiiiiiwtH per *' '» iKJii «loliiiii 1
II,
Uniiiei oniiii (]iiiil(|uiil lioni liuliml in vulunlaln vol noB(]ui lluiilboui,'ll>init jiiHullrntionH prrvnnlri. et
o|ti'r« nmiH tnliuit, iiui oliam Irilnila nintoilit. Ini- ut ucropta boim vol(iiitntonon'l«!ri<lanf ' ' '
-lo
<IuiH voro ol iiii|iiiH, iif*' |>iM'|>araro Uciih potuit uli- Dci prorcctuiii niN ct porinvDninliniii ti , i»
(|uanilo, noc <lari' iiiala i 10 (i|inru,(|iiil>UH duinnu- quibiiH bominuin iiiPrltispnBlnriliH 411 nulluiurit
bililorBorviroiit((i):ii('(|u« iiiulaH(?i8 voluntatoH inso- gruiium (lari, scd ipaiun |{r.ilia3 riono atqiia auxilio
ruit (juibuH iujuMta (|MaM|ii(i niljialiililcr vcllcnl;n('(l univnrHu li(irnlnuiii iKinn nK^rit ol ifichourict pprllcl. »
|iric|iaruvil cin ipi)i« n'lcrni p(ciiMm,ut iiiti icciii «cn- ini(|U0H V'*ru,qui in huu iniquitulL' juHtu hcijudicio
luntah huininum (/)) non ost ox Uco;pI idoo o.im Jii- ^ rcr('dicnnlur|)oci*utiurininn!i»rcalu,Bubiioqiionliuii
bIus judox in hominitiuH piimt, iiuin non in caorcu- tumon, i(i o»t propriorurii. merilo porrnlorum ad
tor honuH ordinciii huih crirtlioniH unnoHcit nt (d/- ; i^iiM n'tcnii ibtvulvi Mjppliiiiirn I)<'uh irnirn minori-
H0d)por3(W(<r«iilia iiii^iiiiiali"., .it^iuo conlumucia (U- cora otjuHluH, hiirrianiu orijioiH voluntulinquo p«;c-
porbn? corvicifl,(]iiia nun c\ luri^ilato Uoi habctur, id- catH,8ivo in parvuiis, sive in KruiidibuH boininibus,
circoUooulluro dainnalur.Kis !iutom(|iiuH U.-uh ro- qii.i' miHcricurditor rion diluit.jiialo punit:puia ipse
pni sui ricit hicrrdcs.^^ratislxinam vulunlalorn |)ra'- cst Ucus bonus ct voru9,(|iii h 'mincrn recil,Kcd pcc-
jiurnt.i^rati.x donul ((j.iiiiiliiis cli tm ppr^cvorftntiuni caluni in humi(ii'noncrcavil:(|ui|)pe merilnetop^^ra
subminislrut.Grntis (;ui|)pe pra-paravit mieericur- in omnibiis hominibua nunquarn invcnil bona,pro
diter tribucndu morila munoiuni, quibus justo ro- quibus cns shIvcI scd ipsc in cis et voluntatcs et
;
est in illis duobus prfBC0!--8is9egermani!»:uniussciIi- lirmitatp in vasia misericordias non nisi gralio! sUiB
col salvundi,nllerius-qiiodamnan Ji Nequptamen isli praiscivit donum.quod a so novcram lam in meritis
popolo sic sahiscsl pi-o «pcribus roddila, sicut esl niunoriim,(|uura in rnoritorum muneribus larjjien-
alleri
nin.i 1 vf^v. I.J.. o condemnalio
pro oporibus
(.1 .^ .w
«^^ ,-— iinus
- relrilmla^scd p dum.lpso
..- ,
cnirnel
- ^ralnilam
n- - voluntati
- --• humaneboni-
qiiod non merehuluraccepilptralia) salutarisdonum, latem donnt,ct bonam voluotatem inoperibusad
altersecundum merituin rocepil justsecondomnalio- juvat.Ipse ctiam in vasis irs illa prascivit maliliae
nis intoritum.In uno moritasuntdamnalionis inven- hum\n;r opera qua; essent in elTectu procul dubio
ta.alleri veru merita giurilicalionis graluita sunt secutura.
justificalione colhila.lUo umle displiceret in se ha- IS.Serundum rectam itaque fidemac perfipicuam
buit,iste autein uude Oeo placeret ab ipsocui esset veritatem, quod attinet ad parvulura qui sine bene-
placitnrus acccpit. In omnilius igilurqui gehenna- ficio socund;pn;itivifatishuic vit.-e sublrahitur, sicut
li traduntur(rf)incoiulioiuvenit justa «everitasquod proescisse Deumparvuli futuram raor-
latendum e-^t
pcccati sinequ.ilibetaetatecsse nonpossit? Fulurs g ijlud tamen nobismanifestura es(, quiain Deo ulla
enim non absurde prapscita dicunlur opera,
aetatis iniquitus non est.De ipso enim scriptura est Deiis :
jusquhm humani operij in aelale asserilur, in qua 44S Dominus Deus [Dcut. xxxii, 4) ; et alio loco :
non nisi concipiendorura exordia, ita non nisi vic- iO).Adquorum ju.Jiiiorum occullam pr.ifundilalem
lurorura hominum aclualia recte dicimus Deum [qmajudicia Dei ahyssusmntta (P.va/. xxxv.T) ] cre-
praescissepeccala.Illorum(a)igilurpra;sciu><operum dimusetiani parenlum sive quorumlibet horainum
recte dicitur Deus, quorum in consummalione non negligentiam pertiiiere:siculetiam pro parvulo qui
neo^atur subspcuiurus effectus. ad baptismuro pervenit,parenturacurara non dubi-
IT.CaelerumquisquisDeum praescium putatfutu- laraus ad divinae gratiae mnnera ref erendarn. Et si
rorumoporum^qu.-ctamea futurar.onluerant, restat quidem parentesnon fuerint pietateac bonaconver-
ut prffiscientiai Dt^i,qu,im ulique non negat veracem, satione praedili,Deus,qui malis qiioque bene utitur
aliquam inesse.quod adsit,a;stimet falsitatem. Fal- voluntalibushominum permaloruraparenturasolli-
8um esl enira futurum esse aliquid quod praesens citudinem beneficiura gritiaB suffi operatur in par-
non erit. Dei autem scienlia nihil in se polest ha- vulo;si vero parentes buni [bj sint,non solum par-
^
bere falsi, quia falsitas inesse veritati non potest. vulo bonavoluntas parentura prolicit,8ed ipsis quo-
Pr.Tjscientiaigiturveritatis.quaeinse non recipit fal- que parenlibua (c) ad raentum fulurffi relribulionis
sit.item.sicutlacienduin praesritquodfaciendumest, accedit.Deusenim.quioperaturet velleet perficcre.
itanonfaciendum quod faciendum non est Non ergo pro bona voluntate, parenliiius in se credeotibu''
Deus in parvulo peccata uli i prffiscivil, (jufflprius- gratiam bonaevdluulatisipse largitur,ut proparvulo
quam moreretur parvulus non &dmisit.Si enim fa- piam sollicitudinem gerant, donec ad sanclffi rege-
cienda prffi5ci88Pl,ul'que fierent.Nequeeniin futura nerationisremediuravitaleperveniat.Quorumtamem
scirel, qu.-E non tar;ienda prffisciret. Proinde fatcn- neccursus potest, nec ipsa bona? voluntatis sollici-
dum est quia. siciit parvulus niortuus tst, itacum tudo pi^i sulficere,nisi eum dignetur Deus sus mi-
Dpusmorilurumessppra;:*civit.Deienim praescientia serationispratuitomunereprffivenirc.Equidem bona
nullatenus fallitur, quia sicut facicndum prffiscivit voluntas, (jufe a Doraino pro parvuli regenerationc
muniJurn,et sic eum ffcit qucmadniodum farienduin parentiijus in!^piratur,eos inslif^at utcurranl, qua-
per facienda luerunt in Dei prffiscienliaqu-unadmo- cujusquam hominis volentis nequecurrenlis.sed mi-
dum 8unt in opere consccuta, vel elitm spcutura. D sercntis psl Dei.qui et volunlatem parentum exci-
Non prgo Dpus prffiscivil l.tcicndum a quolibet ho- tat,pl vulcntibus ailjutorium donat.
minequod facturus hnmo non fuii;sicut nec ejus 19 (<f) Ut crgo parvulus rpgenerationisopere redi-
prffiscienticim aliquid latuiteorum quffi lioraines vel raalur, Redemptor misericorditer operalur ;
qui ct
fecerunt, vel faciunt,vel aliquando facluri sunt. opportunitates prffiparat.et voliintates ministrat, et
Dpus cnim veruaea in operibus hominum prffiscire perponaslribuit.etlocHConcedit, quippe non hoc in
rccte dicilur, quacel rebu« ct personis et t(jmpori- solis parvuiis.sed etiara in niHJoribus operatur. De-
bus inchoantur. Ubi autem vel rcs.vel pcrsoiia, vol niqunlegiraus in libro Acluum apostolorura [Cap.
(a) Kdd.. t7/iu.<; sed minus bene. ((/) Lncns hic nb his verbis,/// ergo, ad h<rc, Qui
i|iili'iii>ti, iiiiii Huliiiii prn-diraii^t Ijilni lilii itttiiinir liiy »• iihiH utit |iriicurfl, aiil o' wvl, m (>' '
H(uniiiii, t|«iiil nlliiiii liii|iliHiiiiilintiui|rri't nni niiiitwi- Jiinlilinrii tnnfliiH. ulii* ii iiiiTicoriliarii t' . -
li|i|iii iIimIiI. i|iiitii(l<i H|iail()iiiH unliiiniii u>l li;f{iiliiliiiil caiitiH Iki JuNtiUiiiii |ii'i :..- ^ ,
..-^ . .
iHiiaiii iiiiHoriuorilittir fxoituvil. IpHO oliuiii locuiii liuni oporiN nc|i(|i^niitiN, « i|uo nuilu ui)i|u«ni \i
Iribnit, <|ui noH iiil Hlngnuiii ^riituilu bonituto |)cr« cHHn iiiuli opi*riN cuUNU : niuI (|ui« buna voluniBN,(|u«
liiixit. l|)sii III H|iitiloii«(i|iu-i ^r ttiir HaluturiH pnircci!, u l)i!i)tril)nilur,(|iiuntuiiiincnrilnlo proricit ('-j,(nnlo
i|ii() illuiiiiiuuilo iiliMii H|)nili) C.lirlHluiii uhhc 1'Miuin innjorcin pru tiulutc cuJiiHlibcl ini:i.(D aullicitudu.cm
Doi croiliilit, i<t ml Htagiinni vcnit<nrt HUoriulinclioniB ^crit. Maln \oro voluiinuo nicritu grali un UN, quo]
otlinMuiii po|)ui>uit,nco hnplizulurt luntuni, bciI cl Spi- canluliii uul non acripit, au( amitlit, (orporcm no-
ritii HnnoU) icplctus aliHccHHit. ^li^cntun nun; non rlcponit, et durn in Nuia tcncbrit
'M. Oni.-i clinii) (lornclitiin (!i'ntiirioni'in, iniMtii an- > (l>'icliiii|uitur, tna^in uc ningiH cxc/iicutur.
gclu ul npobtoluiu Pctruii) ucciTHiri^l, ndiiionuil L'2. Doo igilur in buininibuH iniHoricorditer npe-
(,4('(.x, 5), nitti (lui tMtlc^in ccnturiuni ^rntiHilunuinBui (>/) cliam adju'uria perNonaruni
runlc, |iroviilentur
tiiiiQris HC boiin! opcrationiH inludit '/ lll cniiii Uciia ulqoo uppurtunitaluin, bt ipHU racultua upcrik tuno
ornlionntn 111 cju»ol olcoinohvn-iruin inoiiioriuiu invcnitiir iid tiii|ilizan(luni purvulum, ({nnnilo in co
lialiorol, ipsiuH Cdrnolii piitiH iiieininil ; non incjiiH Diiininus 15 ^tutuii opuHMunctiiMiblulioinsin.plcn-
•!
(|U()libot oporo buno, Bcd in boncpla(.-ito »uu, ut oi dum Dcuaenim, qui pdrvulum non volcntem,ne<(UO
donunisui tiniuris infundcrot, i|uo fli olflloomoHynu- curroniem, lidci neacium, susque Dalutis atque uti-
ruin stiidiniii,ot8anol;oorationisin:ipirarplalToctiMn. Iitulis i:.'nai iin), in qno nullu rcgoncratinnis petilio,
Ipse i^iitur ci plncondi gruliuin contulit, qui in co nulla lidoi polost inosse confcsHio, (;ratuita aacru-
quod corara 80 placoret invenit. Ipso ealenim Dcus menti virtule mundal ; ipse pro redcmptione pnrvuli
de quo Aposiolua dicit ; /)('Ui> a((/<^m /ia('i.s (ri}, qui animos parcDtum, aivc quorumlibet lidelium volun-
edujciliii' morUiis pastorcoi uuvjitum ovium in saiKjuine lalcB o.xcitat, ut etiam illis cum timore el tremore
lcaUimviUi iftcrni Domiunm noslrum Jrsuin Chri.ylum, salutomhuum ()pcr..nlibus proficiatad l)onajrctribu-
apftl vos in omni bono, ul faciali.^ volunlatem cjus, lionis inerccdem, per quorum piam curarn infuns
(acicus in vobis quoa placent coram sc [Hebr. xiii, '20). perduciiurudsiilulem. S" cnim mercedeni puam non
In taiitum «iiteni divina' graliic luit, quod (iornoliiis pordot qiii calicein aqiK-e lri;.'ida; uni ex minimis
adiuonitus esl iit ad s-o Pctruni accersirel, ut cli-im Chrieti =n nomine discipuli dedcrit (^UWh. x, 42),
ipsi Petro (/') Spirilus sanctus venientibus ad cum, quo sola in bomine (v) oaro pascitur, qnomodo mer-
quos Curneliue miserat, non solum ul cumeisiret cedein m n babebit, qui pia sollicitudine currit uc
pr;eciperet, quin etiam fonnidinom totius dubitutio- salafiit ut caro iofantis animaque salvetur"?
nis auferond.a sc illos missos tuisse lirmaret. Ueni- Cap. .\i. — "23.Ouocircaetiam ha;c bona voliintas
qne sic eidein Potro a Spiritu sanclo dietum est divinitus .lari credcndaest parentibus piia, qua Iru-
Ecce viri Ires quxrunl le. Surge ilaque, descende, et ctum susp carnis, quein carnaliter editum noverunt
vade cum eis, nihil dubitans, quia cgo viisi illos (Act. originalispeccaticontagionepollutum.nonnegligant
X, i9). Apostolos quoque vulontes Biihyniam ire in spirilali regeneratione mundandum neqne ; lanliim
alque Asiam, volitos a Spiriiu sancto legimus (Acl. cupiant habere leniporaliter h;*Tedem, quantum de-
.\vi,7). Et postquam SaulumDominus sua voce pro- sidorentetvigilantcr satafianlCbriBtisecum fieri co-
stravit (Act. ix, 4), ipse ad enmdcin baptizandum haeredem ; et quem babontex mortali seinine filium
Ananiam visitavit, et inisit (ll)id., 11). Patilusetiam mortaliter transiturnni, ex aqua ct Spiritu sancto
Corinthiisscnbensevidcatcrallirmalsolliciludinem renaluai frHtrem babeant sub Deo Patre perpetuum.
sanctam Tito discipulo suo, qua pro illis satageret, D Verumtamen hanclaudabilemvuluntatemillisprocul
divinitus inspiratara. Sic enim dicit G»a(ia.< uulem :
duhio parentibus Deus tribuit, quibns per Spiritum
Deo.qui dcdit eamiem sollicitudincm pro vobis in sar.ctnmgraliamsanctiecaritatisinfudit.lpsequoque
corde Titi (11 Co'-. viii, IG). ad vitaiii a?lernam perveniunt, non quia in corporc
Cap.x. — 21. Cum ergo Scripturarum attestatione morlis hujus moriluios filios gignunt, sed qnia in
saoclarumraanirestum sitquod Deus,cuJusvoluntati Dei timore viveoles, cum eisad secundae nativitalis
nemoresistit,cojusdisposilioijeni nemoinutat,cujus beneiicium festinare non negligunt, et donec in eis
jndicia nemo comprehendit, secundum abun Juntes opore compleatur, Christ:aDa dilectione parturiunt
divitias gratise suse, quas habel in bonitate super quos humana tecunditate pepererunt. Quos eliam
omnes, quos de massa damnala faciens vasa miseri- baptizatcs dilQuere per flagitia taciaoraque noD si-
24. Usque adeo vero nianifeslum cst graliHm ba- \Pml. xci, 16), et iniquitas noslra jusii-
quitaf; in eo
ptismi dcbere filiis a parentibus celoriter Hffcrri, ut tium Dei commendat, nec est iiMquus Deus, qui infert
hoc non soluin boni fiieles solliciii facere aoleant, iram (Rom. iii, 5).
scd etiam illi qui ad filiorum Dei non pertinent nu- Cap. XI. —26.
Quisquisi^iturgratiae divinae mi-
merumrquipcilicetcumfidi-liumcenseanturnomine, rabilem vult atque incomprehpnsibilem cousiderare
negHreconvincunluroperibus lldem, dum cu gerunt virtutem.illudpotiushumilipioqiiecordeconsideret,
qu3c lldei Nam, ut de aliis
convenire non possunt. quomodoplerumque parentespii, fidelcset impigri.
taceam, nonne videmus n.ulierculas quasdam filios atquesolliciti,cum parvulissuisad baptismum velo
suosnon deconoubio, scdde fornicationesusceplos, citercurranl, etlnter maiius fes;inantiiim pureutum
solliciteadbaptismatisgraliamportare.multumque parvulisinebaptismomoriantur.Consideremusergo
tueri ne qui de illis carnaliter nati sunt spiritali na- duosparvulossine biiptismale mortiios:unum quem
tivilateprivenlur?Itacumiisquosinvit.'Bplerumque g noxiaparentura neglexit incuria.alterum caiparcn-
concipiunt atque pariunt volentes ad ecclesiam tre- tum quidem pia sollicitudo non defuit, sed mortis
raentesque concurrunt; et cum peccalum fornica- velooitate praeropto profJesse nequivit; qui scilicet
tionissuaj negligant, itain iniquitatibus suis reina- intermanusporiantium.quibusad baptisrnumgesta-
nent. ut tamen filios suos absolvi vinculis peccati batur, priusquam perveniretad futurae vitae benefi-
Deus bonus parenlum bono-
originalis exoptent. Sic cium, prffisentis (o) ir.currit occasum, et ante caruit
rum piam voluntatera non solum parvulis-:, verum vita quam mncula; priusque raptuseslad pocnam
etiam ipsis parentibus facit adefTectum gr-itiae pro- quani perduceretur ad gratiam Side hisduobusuni
ficere;iniquorum veropari'nlumsollicitudinem4Ji6 diciiur parentum negligentia nocuisse, dicatur cur
facitconimodis filiorum quibus confert gratiam mi- alterinegatus est salutis effectus, cui nec voluntas
litare. Quia etiam ilii qiii iii ^ebeneficium baptisma- poluerit parentum prodesse, nec cursus. An ctiam
tisoperibus mali3Pvacuani,quidcontcralbaptisiiia- huic a Deo dicilur fuisse consultum, ul qui pra^vide-
tisgratia non ignorant : et cnm in carne sua inorti- batur447 fulurusimpius, beneficio putetur lamen-
ferae cedant libidini, in fructu tamen carnia suaj tandae mortis adjutus ? Quis hoc dicat ? qiiisve non
magis cedunt agnitas veritati. videatquod talis obitus non damnationi morientem
25. Si vero aliqui parvulurum parentea Cbristiani parvulum prKripuit, sed saluti ? cui non est utique
(quod intcrim, quia mullum a religione abhorret, levigatadamnalio, sed redemptiodenegata; neccon-
durum est credere) Christiana; caritalis, et suae non sullum est ut minustorqueretur, sed raptus est ne
minusquamfiliorum saltjtisobliti,curamrej:eneran- lihorarctur. Nonne parentum voluntas
hic et pia
doruiu non habent parvulorum, non nostram, .'ed atquecursiis ex Deo fuit, Sid ideo non profuit, quia
Apostnli super hoc scclere senlentiam audiant, et ut paivulus baptizarelur ex Deo non fuit ? qui pro-
utinim contremiscant, dicentis Si quis autcmsuo- : fundu justoqiie judicio illis quidem pro filio religio-
rum, et mnxime domesticorum curam nonhabet. fidfm suminfuditallectum,sed parvulo vitalenoluillargiri
nrrjavi', ct esl iufideli deicrior[l Tii;). v, 8j. Sicut remedium. Nam et santlo David (// Reg. xviii, ,5)
autem nullus habet e.\ Deo ul ncget fidem, sic etiain ipfce donum Absalo filiopurcen-
carilatis infudit, ut
neglige.ntiamcujuslibetoperisboni niimodivin.Tim- dum nein suo impietatemorereiur sed
pra-ciperet, ;
putare permiltitur voluntati. Sicut autem ad c.pus ex Dpo non tuit, ut Absalon impius fulur.-c pocniten-
riivina; gratiae pcrtinel, quod parenles pro rogencra ti.v servarclur. Exhibuit ergo quod dobuit hnminis
tione filionim piam sollicitudinem gerunt ita illud ; sancti voluntas pia ; sed opcrala est quod oportere
quoque divini judicii est, quod Deus malas doserit noveral divina jiistitia.
volunlates, cum parentes liliorum corporalem ita 27. lllud etiam si quis pia mente cimsideret, nonne
salutcnr. diligunt,utaniiiuirumineisni'glipant8ospi- D sjcut divin.t misericnrdiv .««uavitate nuilcntiir, ila
taiern ; curaniqiie gcrunt iit morituri vivnnl, nec mc- divini judicii profundil ite tcrrebitur ?Nonnunquara
tuunt si filii eorum cum realu seinpiterna; damna- enini et parvulus fidelihus nascitur,etilli8,sicut jam
tionisintereant : ubi maximam culpam contrahunt, diximus pro rcdemplione filii pin fide carilateque
riu. Nullu i|.^iliii' chI nniH II ilivormliiH in iiirunlilnia rncli Hi.iil.nnil in ialin jiii|irina i|iio>| rrcfrunl Omntt
qiiiw fiiciul uniiiii <<li^i. Hlloriiin ro|>riili«i-i. Hi vciru mufn peccttverunl . et eyent ylorta Uni (Ihtd .
Qui*
,'i'\)
pariMiliiiii (-iinHiilorolur viiliinlns, llll ()Ui (MirlHttunl ot li qui non porouvprunt proprifltatfl opnrum. ori*
Hunt.iilooriim (lliiM!. ipti/. inilorHolliclto vuliicrunl, Kinulo traluint(ft) ai primi hoini.ii tran«Krfl^Rion«
inHliiiitiHHiiiin euciiricriinl (ii), (|tioruiii luuioii liliuM |icrcutiim.
Hiitoi|iiiiiii ImpliaiiircUir morto pr.ivonluH.iulflrnlB ohI :«). VoJualatlHQUtom dlvina <>(:r<'(um,quo onum
i^niliiiH (topotutiiH;illo voru uiii ito inlld''libiiHnutU8 inipium Ju^tillcul nlterumqne rnndiMnnnt. non ideo
c«l, ciMilra voluiilulcm purciilom pcnliKUoH uil^;rii- iPHtiinoiiiiiH liijoHtum, qoin notiiM vi(!i>miM ali>(Ton-
tiam liiipli.tmi. Iiii-lu» cHl lnoroH L)ci. ol colioruH ilitiim; Hcil iiloo ilivinum jUHliimqon nomo <^HHn du-
C.liriHti. (joiii in tiiti priovulit Doiih liiturum, ut iint Mtol.quia hoo hominiim quinqonm Invnatignrn non
nihil conlcrro pnHHct runliiH puronlulis, nt ultcri vnlnl. Prolndo c-irdi» humilitntnm implirjler e.%h\-
imiltom criiilcliluH proilcHnot lioHtiliH? Ou''' i'-i"oi ti lio!il<!H,mii)oricordiiim otjiidicium Dominocum pro-
proliimiilulorii jiiilioiorom Doi poiiolruro vuloat.''Jui8 phota cautomiis (/'««/. c, i).: inlnntion<'m noHlra»
non liimon hic.ot mtaericoidium ^rutiiitiD lionitulia, scrutationia caleniiH lornpornnlns, ul diHcut^^rp non
ot Justilium ilivinic aovorituliH uKiiuHOut ?Ul>i oniin volimusquod coniprohondnrcnon valomuH.Admonnt
iluorum purvuliirum.ncc iii ucliliuHuliqouHunt mo- cnim nosHanctn S.rripturu dicena:.. Aliiorn te ncqooB-
ritu. noc in ori^iiio iliHsimilia cauHu, miuiiioliim i< sioris,ot forliora lo no >crututiiH fucrin; acd qu.u
qoiiloin nobia ost i]ui'ii uoibo •iierinl originuliapcc- « pnuc<!pit tibi Do:iiiiiu»,ill • coK'la apmiior.rt in plu-
ouii vinoulia obli^u'i, occultum verocur non aiiibo .. rimia operibus ejua nn aia curicsua « (K'r/i.iii,22).
(n) Sic mss. duo. At ^.A'\\.\.curaverunt. (e) Sic mss., excepto qund in unico leg'tur^«- ru-
[h) Mss. rluo. ori^iindlc cuncii iraliunt. lam:'\n reliquis ^uere/am. E.jiti juleni, liumanx vo-
(c) Mss. duo, af^cctum. cis temeritatem.
(d) Ms3. duo, non inuniter. (/)In uno ma. non heiheiuTtemere.
Patrol. LXV. 20
619 S. FULGENTll EPISCOPI HUSPENSIS 620
remiltil iniquilatern;in omnibusaulem qnos punit, \ rainatione cordis incipit;et hominia voluntateranon
irrpprehensibilem relinet aequitHlem. Causa vero bonara invenil ipsa.sed racil;aique ut eligalur.ipsa
raajorum atque parvuloruin a^quisine baplismate priuseligil; n^-quesuscipitur aul d ligitur, nisi hoc
quintum atlinet ad communionein originali pecca- desiderium graliii? opns ipsiusesl gratiae.Isturagra-
U
.
,
nuiiil"! cujusquam
^ ubscuritatis ambi>:imus, sancto- „ „
qupm .
bonum r
racit
. l j
subsequendo regit,
•.
ne mutetur
rum Prttrum dennitionibus h;prenmu8:qu08 prseve-
in pejus.
niens misericordia Dei gratis illiiminavit.ut crcde-
rent.et sivjuonsinstruxit 9piritaliter,ut docerent.Hi 35. Omne i^iitnr bonum voluntatis ct operistuno
cnira apiisloliciE prjedicationis lenentes per oninia inppse potest homini, si pr.Tvcnientis gnili.TB largi-
verilatera, cerlissirae cognoverunf, cognnscendum- tale detur, pjusdpmquo gratias siilisequentis opitu-
quelibrisetepistoIisreliqiicrunt.^raliiTiDei nonom- laiione scrveiur. Q\m malura praevenil, ut bonam,
nibiis hominibtisgtmPralitPrdari.Oratuilum quippe Dco largiente, volunlulem habere incipiat. quara
donum Dei c^t grutia.Prnpler quoddicit Apn«tolu9, antp,quia|)ersehabprenon poterat,non hahebatisub-
proprium Liheldonum a Dcouilius
f\\x\<\iiniisquisque .''^(juiliir autem bonum.ut pprseveret ct proficiat in
quidem nc, ulius vero sic (/ Gor. vii, 7). Ista grutia, bonavoluntate.quamex sehaberenon potuit.sedgra-
quam Deus vasis misericordiae gratis doDit,abillu- tisaccepit.Prevenitergo dirigendocor hominispra-
(o) 8ic ms». duo. At edd., minorum. (c) Uppc vorba abfluat ab editi«,babeatur in aiM.
(b) Mi. uau8, quum ip»i. Cctari, /anguam ipsi. d\ Editi, mulet.
6«i DE VKHlTATIi: l»ri.«DBSTINATIUNl5* LIB. I.
/iiin,(]uiii criiiltiru cit : IHri{jit nufem cnrtln li>mi- \ mu\ liuo vlrtut humanavolunt«lia,i(i'1 fllvlnB|{r«li«
(Mt.i (/'/oi*. XXI, 'i). Huliri()'|uiliir autttin, cuntod nniio rai^iliqula l)nuri,aloul vuluniatsm ad erndflndumpiTr
ro('rtM'tuin,i|uiu<(iiiiililor iinrtpluin fl«l:Jii4<um (i'<;ii- Kraliani pr«|iarat,aie i|iiiam vniuntaltim Kraliaopt-
((iriMin HifMiii (I /)ii>/un>', i/m .ii(/i'cii fncit rrrdt* eorde ranlordiiiiuiiKiiacolHirut ndpm noii fi '
(i'*ii/. VII, 1 1). tlrutiii iKilur iii ulroi|uo oporutur doiial,iilr III iIIk «tlain (|ui hab<'nt ipe , ^:.
inilium.ex seproFeciosumpsisset augumHntum.Sed Gratia salvi facti eslis per fidem\el hoc non ex inbis,
beati aposloii umie se sciebant initium fidei acce- sei Dei donum e^t Ephes ii, 8). Soia ipitur gratia
pisse quod non hubebant.inrtesibiejusdem augmen- in nnbis bnnam volunlatem facit.sola fidem ipsi vo
tuin poscelianl: quia iiratia, 'lufe iiiis iniiium fi iei D iuntati tribuit. Sed cum bona voluntas habiierit
contulerat.ipsain eis augendiE desideriiiin suscita- fidem, sine qua bona e^se non potest.quia sine fxde
bat. In quo tamen desiderio licet jam fidelis esset impos<iihile est placere Deo (ffr/)/-.xi, 6), incipitnpe-
voluntas, nullatenus lainen sibi sufficeret,nisi ilio rari bonum, tamen operanli gratiaenunquam de-
si
qui iniliura fidei non poscentibuN deiierat.augmen- sit auxilium. Ideo enim in nobis gratia Dei bonam
tum quoque poscentibus benigna miseratione con- effioitvoluntatem.ut habeat quam in nobisadjuvet,
ferret U- ergo apostoli crederent,voiuntas non de- non solura volentem.sel etiam operantem ; et ideo
fuit,S''d in eisipsam voluntatem Dominus praspara- voluntati nostrse donum credulitatis infundit.ut ei-
vit.Namul homo non credal.cxse habet infidelita- dem voltintafi credenti operanlii|ue non dfsit. Ut
tem;ut autem Deo accipit fidem,
in D-^uin credat.a ergo habeat fidem non ex se. sed ex Dei gralia
(e),
et ulin eofides augmento subsequente perliciatur, sibi ioesse noveritipsam fidei largitatem.
39 P.iriJin est aiitem nobis (Idpm scirp uniciiiqnfi \ acceperit.H quo e im primus homo.cum conderetur
novenmuslanlatn
diviiiilus ilari,nisicerlipi?inie uni- accepit.quam Mi piiinus bomo non perilerel, omais
cuiqiip Iribui.qumtam Deusdonare dignalur, non horno deincps Ciira naluraliter possideret.
q-iHiitani hiimana voluntaa merelur.yiia^priusquam 4l.Praet^ppl.i qunque legis sonaru possint extrin-
aci"ipial nMem.punitionem perseiiipam (>olesl me- scc is aurildn carms intrinserus autem nullusea
;
reri,non lideni Om«/' cnim quoil non est exfi le, pec cordisrtndilualignalenussalutiriter piTcipit.nisido-
cutum e.sl, et sitie fide impo!:.ubile ed idnrere Deo num spintalis intus acceperit. Auget enim
gratife
(fiow. XIV, 23; Hebr xi. 6). Qui au'ftm Deo non liltera prohibpndopeccatum,9i drfsilaudienli gratiae
pbicet. sine liubio dipplicel et qui Deo di8|iliret,
: Sfiirililis auxilium el ngnita Ifge bnmo prmvarica-
noneum militjat,s»-d potiusPxacprbat.Nnllum igitur tor criicilur.nisi ;id inplendani K':.'ein voluntusa Uo-
accipienilffilidei meritumhaberepolestvoliinlasqnae mino praeparetur:«Lpxenffn iram operatur,elubinon
non habet fidem:quia fidem non habere,hocestDeo est lex^t.ec prigvaricaiio (liom. iv, 15) ; et, condusil
disitlicere.rnfidelitatisautem malumnon juslificatio- Scriplura omnia sub peccnlo, ut juslifxculio e.t fide
nis.scd damnationis est meritum.Gralnitaerft igiinr Jrsu ( hrisii darelur credcnlihu^ {(ialal. iii, 22). Lex
rlivisio fidei, q'ide non senundum inlidelium, quae ita |uesine grHtia ostendere potest 8egritudinem,non
nulla cst,fi'lem, scd secundum .justilicanlis Oei vo- d siinar.' ; vuli.era monstrat, medicHinina non niini-
luntariain unicuiquetribuituriargitMtcm.Hocutiqne ptrat:ul aulpin legis impleatur praeceptum, gratia
Doc-or gentium dorens.admonpt nos, von plus sa- inlus niinistrat auxilium Ac sic lex revelat culpam,
pfre ijUiim oportet snprre, se<l s ipere ad soiirietalem gratia cnlerl indulgentiam Legia e»t igitur, qiiod
(fi()m,xii. 3y,et unicuique sicut Deus dii'sit mensuram peccata cognoscimus; gratiae, quod vitamus Dicit
J Petr. iv, 10).
fiiei Beatus quoque Peirus mulli- enim Aposiolus Peccalum non cognovi nisi per le-
:
formem gr-iliam Dei e.-s»' testalnr. Proptf r quod gpm.Sam conc>ipi*ceiitiiim ne^riebam,nisi lex dicercl:
prjBi-ipit o|ierari,direns;«llospitalesestote intprvos, Quis me lib rohit de corpore mortis hujusfGralia Dei
« sine muimuratione,n'iusqiiisqni' qnalem arcepit per Jexum Chris'um Dominum nrslrum {Ibid., 2\),
• gi aliam.inler vose-im !idministrant".«,nt borii dis- N.ilurae itaqup dfipravala» vitium esf, ut hoiiio peo-
« penSHiorpsmultitormisgraliae Dei(//V<r.iv,y,iO).» cet;lrgis ollic um.uthomini peccalum,quod ignorat
Bealus etiam Paulus dicit:«Multi unum corpussu- demonstrpt: autem doniim est, ut hominis
gratiae
« iiius in ChristOjSinguliautcm alter iillerius mem- vitium sanet. qnod sibi natura intulit (6), et legis
« braihabenlesautciiidonationpssecundum graiiam agnilio cumulavit. Operatur ergo firatia.et illumi-
« qiiae iata e-^t nobis difFerentPs(fii)m.xii,5.6). p nationnu in hominibus.et salulem:ut mandata le-
—
Cap xix. 40. Pnrro ne quis difTerentiam dona- gis,qu« donec homo implere non poterat.non tan-
tionuin qnibuslibethumanisoperibusautmerilisni- tnm inuliliter,spd etiam damnabiliter Hudiebat,ad-
tpretnr a.HiTiberp,ostnnditidern apoi-tnliisvoliintaria jutorio graliae pnevpntns.non solum sancta.et justa
giatiae spiritnlis Iribiii largitat((rt).i|UiC nulluminve- cl bona esse noveiit, verum etiam caritatpm acci-
nit meritum donum,spd ipsa donat bo-
cui conlerat piut,qua possit et diligere el implerequod discit.
pic pprdidit.ut pnm nullns homiiium iliinrppf»ex se dp rontnmpore sprvodicitur.«Vcrlii9 non enipndabi-
hufiprc poasil, r.isi eam unusqnisquo ab illo grutis „ biiurscrvusdurus^sed elsiintellexprit,nonobediet
(«)sic m9.unu8.Editi;ro/un/ariV;fn.... Iribui largi- i>riorpm lecfionem praelulimus.quia est ipsi contex*
tatcm. lui conveninlior.
(^)Sic ms.duo.At editi, guoc/ sibiculpa inlulit.
611 DR VKIIITMK PH.i:r)KSTlN\TI()VIS \.]U |. fl!ff
(/'roi'. XXIX, 10). Qiilil rnl niiliiin, Verhi» non einru \ « iiialn. aril olliiin ut fMiainun hnnnm, •"" '^'''
tlithiini', iilil: moId iiminliilu Ii^^Ih, mI grnda it«iHlt, noii tnnn non hoIuiii iiroKiinn», •nl pIImiii ii.
otinvortHhii? Di^ih 0')lin 0))nvorli«n>t vivillniit nni. nl troi. ni (<|/ ul) bonnrAClatnua nU qul <i(l>runl noa,
ploh-i o|iM I ntnlir ii !»'• (/•i.i/, i.xixiv. 7). ,'|ho nnliin iH oro'iiUH prn pflrHoi|iinntitiU< '
'u*
o-4l(Ui'lil iiii<4iM'Uvir li'i'n hiiii>ii, i<l milnlnri* hhh n i|iho nnH ( Uiillh- V, 4i) ; li ir«
ilul nohh {Ihiit,, H). Ul or^o nnn orrJtl In Dniiiii voluntHtn nul ohho Im ..tt,
lioino, ox Hoi|)<ti) hal)>)l inlM'<litiiti« villum; nl nii- Krntln l)oi rao enln, diirun(i>tur in rdflibna noalri*
tom oroitiil ol (lili^iil oiiiii, iliviDni lirgit.itiH ohI i|o- por Spirllnin •(inclum. qni diliii) chI nfduN.
niiin. Si nniin <|ii;oriiliM' i|iialoi lioininoH invonil C.Ai* x«il, — iri. (JiiiH(|uiH iKitur in nomlnr -' 1*
priitin,tuloHinvonituli(|iioi|ii ilnH(loHif(nnt \|ioHtoluH, non vnll lnlli vol tnllora, nu^lut ApOHtitliiin.l'
1(1 o»t, inaipiontoHot incroiliiloH,i'rrrtntoH.Hnrvionle8 huinnnl Hiiporliinm, i|U'h Hilii nililnrnnxi^nnrc h'in«
(loHidoriiH ct volii|itatiliii»( variii", iii n)i«liltn ol invi- vnluiilaliH initium, «ollicito cnmprinienlem.qni nil;
difi nnontoH, odlnlos odiontoH inviroin (/i7. iii, :t). ()hm nitm w ilitcirnit ? ^«11/ nulrm hnhe» quod tion
K.x (inilins vitiln oinnihnn non poM^^ihlitato naUirn) nciijiisli y Siaut>in flnr/.u/i.f/Mi-/ ylnruirit ifumi nnn
ot n|j;nitiono logia, nod l)onig:nitato SnlvRtoriH norttri urceiicris [i Cur. iv, 7) ? Jacubi ({unquo HeniKntinm
Doi noH prn'diont PHHO Halvatoa (//)fr/.. i). Cnin-^npi' n HinceiB coidiH liumilitateHecleliir.i^u.tnnH ah errore
(U ti/, (ibn'(j<iutrs imyicldtfm ct s.r iihirin ilraiilf-ia, lovorat, ot in vinm vorilatiH indiicil dii-i-nH: ,V<i/i/f
sohrif, tt JHstf, ei pie viihimiis in hic sirciilo {Jit. ifrrnrc, jriilre.\ iiin : omiic ilutnm Ofilinium. rt omne
II. 12). donum per/ectum de^ursum etl descendenn a 1'nlre
Cap. XXI. — \'\. llt)i' i>;ilnrnnil irriilin Doi por Doini- luminiini (Juc. 1, Iti, 17), Ip«e quoque noslt^r rondi
niiii) no^trnni Jo!<ninCliri.Hlum,iito.\ insipiomilmssn- tor uc Hi'domptor, cum tnrliiH in parnlioliH li'i|iiprr.-
piontos t',iC.al,ii)rhloIilms ridcmlriliuiil.orrnnlps.id vi- tur, ut (iBlcndorol interiori^fJHgnilioniH fucultatom
tnm pon solnm voCft,9edelium apravisdosidoriis re- illiii t,intiim inoHoo qiiibun enm ip!>e Inrgiri \ nlueril,
vocot;lorronisdo8idoriis(rt)o.\pulsi.H,.lo9id'*riiimrppni qniaippoost qui docel hominem »cieiitiiim{l'snl \c\n,
ccclostis inspirot;!ililata V')liipMUiin rarn.ilium rupi- 10), dicenlibns ^ilii discitiulis : Quarr tu juirnhnlit
ditalo, dcmiim spirilalis (li'loclntion!9 uo voliintalis loqiieris ei.\{)l(i'ih. xiii, 14).' manilosla rpsfionHioni»
infundat; cxstirjiet inscrta bonitatc mMlitiain; lioni- diirium gniti» cajlestie uporuit, dicen? Quiu vnbis :
gnitatis dono pellat invidiam; n(libil'bns (inoi]iic ot diitiim c.st nosse my^terium regni Dci C(B'eri$ nulem
odionlibns invicei)) domin) sancta' dilcrlionis altri- in paraholis {Luc. 11, lU). Ipsiua .|Uoqi.o ad Pulrein
bual (6). Ul or^o c.\ mali- b'mi &imus.ct r.l igno san- dircctaconlessio cvidenlprostendil.omnom «apien-
clro caritatis nagremus, grati o spiritali9 opere in humunffi mentis ud intelligoi divinfp prip-
^ ijarn liaiii
nobia inchoalnr. cjusque in nobig opcratione perfi dicalionis invalid-im, nisi Ueup, qui docet exteriua
citur. Friif/ii.v enim Siiiritu.^i t'.</ caritas, gaudiiim, per hominem loqnentem, per seipsum inleriusdo-
pax loii(janimtt(i.<i, hoiutas,beuignilas {Gal. v, •^Z 21?), cens.illuminet atqiie adjuvet Hudientem. Aitenim:
et ca;tera,qnaB aposlolica doctrina commendat.Hoc Conlifeortibi.Piiier.Diinitnecfrliet timv. qni ithtcon-
in nobis Spirilu operanio saiubriter fuciendo co^no- disli hac a snpientihu.^i et prudentibus et revelasti ea
scimns quia ipse in nobig operaiur, ul cognita l.icia- pnrvulis {.ytatth. XI, 25). Quomodo gratia omnihus
mns. Non enim .^piriium huju.<i vtundi aicepinnis, sed asserilur dala. quae a sapientibus el prui^eniihus,
Spirilum quir.v Deoest, ul .u-iumus qux a Deo donata tesle ipso donatore((i),nionslriilur absconflila?Nam
sunt iiohis (/ Cor. 11, 12). Eodem quoque Spiritu et in sulisequentibus verbia afinitionem Dei non in
agimnr, ut bcne agentes fiiii Dei simus. Quolqucl huinana potestate, sed indivina ostenditrevelationa
enim Spirilu Dei agtinlur, hi filii sunl Dei (Rom. consistere, cum ait : !\'emonovil Ftlium nisi Puter,
vni, 14). neque Patrem i^uis novtt niai Filius. et cui voluertt Fi-
44. CcBlestibus initur Qms hic non videat homi-
obedientes eloqniis.firmis- litis rei'elare(llnd. 27).
sime teneamus.omnium nobis bonorum iniliura di- nem ab homine inutilitersermonen doctrin» coele-
vina largitale conferri. Nos aulLMo, ut nonlineamus, slis aud re, nisi ei ma^'ister Deus revelando mise-
ne mala faci.imns.et ut bonum incipiamus velle vel D rjcordiler loquatur in corde ?
facere, nec initium a nobis habere possunius, nec Cap, xxni, 46, Haec autem revelatio specialis —
proFectum. Quemadmodum enim de continentia eslfiliorum Dei. qua non solum cognitionis donum,
scriptumost, quia nemo 456 pole.^t esse continens, scd etiam divinae d'lectionis accipiunt, Non enim
nisi Deuf dcl {Sup.yui. 21). et. Apostoius eam inter lalis est ista revelalio. sive cognilio, qualis illorum
fructusSpiritus enumerai(Ga/o/. v, 23) : sicciiritas
de qui'ous dicit Apostolus, quia quod notum est Dei
quse non agit perptram (/ Cor. xiii, 4). quod ad con- manipstiim f .v( m illis. Detts 457 enim illis mnnife-
tinonliam pertinel, et qnoe per bona opera cooperit stavit (Rom. i, 19), scilicetu/ sint infTCu.tabiles. quia
muUitudinem iieccatorum (1 Pelr. iv, 8), per quam cum cognovi.isent Deum, non sicut Deum glorihcave-
in nobis Deus cooperatur, non solum ut declinemus runt, aut gratas egerunt {Ibid., 20 21), Ilja itaque
diiexerunl.gratiam non habuit,qua Deus sic cogno- 8oIvitur;in vasisautem iraesuperbaco}:nilione nutri-
scitnrut amelur. Quiaerpo gratiam non acceperunt, tur. Per illam cognitionem ca-cum cor a semetipso
pmptereii cngnosccntep Deum gralias non egcrunt inflatiir ad mortem; per hanc autem divinitus illu-
et qnia vasa iraefuprunt aptata in interitum.hoc in minatur el liumilialur ad vifam Illa cognitionecor
eis operataesl illa manifestatio qua Peum cngnove- obscuratur insipiens, dum quod Dei esl homo sibi
runt, ut cognoscendo superbirenl, non ut se humi- superbus assignat; hac aulem accipit lumen.ul hoc
liandodiligerent(rt).Taliergorognilione ablata.excu- ipsum quod Deum cognopcil ac diIigit,non ex pos-
salio est, non collata saivatio.In hac autem revela- neque ex audilu legis, neque ex
sibilitate nalur{B,
lione.qnemgratiaDeiin vasismisericordije operatur, sua voluntate, scdex Dei dono sibi inessenonam-
simul homini divinitusiignitio Dei dileclioque con- bigat; semoerquehumilis essememinerit, ne super-
fertur. Illi enim qui non sunt elccli inexcusabiles bus amittal quod indignus accepil.Cognilioergoilla
8unt, elpcti autem inaccusabiles finnt. Dixit enim peccato adjicit praevaricationis realura.istH removet
Apnatnlus Qui-t accusabil electos Deil Dena quijii-
:
apeccatore suppliciun:.llla juste damnat.ista gratis
stificat; quix est qui condemnel ? l lirislus Jesus, qui jusliOcat. Illic scientia inflans nutril, angeique
morluus es(,imo q»j el resurrexit. qui csl ad drxterum g peccatum, hic caritas aidilicans cooperit multitu-
Dei, qui etinm interpellnt pro nobis (Rom. vin, 33). dinem iieccatorum.
47. In vasis ergo misericordiae realus naturalis
LTBEll SECINDUS.
45SCaputi. — ISuperiorelibro.adjuvantegratia lus spcutus adjunxit:/Vo« ex operibus.sei exvocante
Dei,quae sola potest et humanocordi donum sanctre dictum est ei, quia major serviel niinori {Ibid., 12).
cog'.l8tionis(a)iiifundere, et ori rectam loquendi Iri- 2. liac igitur, in quantum Dominus donavit, ge-
buere facultatem, quia in manu Dei sunt et nos et minorum fratrum qu<i'stione tractala,generalem de
eermones nostri, primitus He Jacob el Esau satis su- parvulis sine bnptismatemorientibu» inquisilionem
pprq'iedis8erui,(i):oslendensapostoliC3edocumenlo suscepti opcris scriessubrogavil.Quadiligentiusdis*
sententiae, nullis praecedentium aut eubseqnentium cussa, et, quantum arbitror, evidentius absoluta,
exigenlibuH operum merilis, sanclum Jacob priiis- ipsiusdemun^gratifetiUHgralispraeveniunturquicun-
q
quam niiscerelur electum, eed sola divini proposili que salvantur.tractatus est aiiobis sollicila inquisi-
benignitatediscretum.Quod evidenterbeutusPaulus lione susccplu9:quo paluit graliam non omnihusuni-
iilo cognoscitur asseruisse sermone, quo ait: Dum dari, el quibus dalur non aequalilerdari.
ver.-^alitir
e.niir iiondum nati fuissenl aul aliqnod egisseni bonum llliiis enim, vel quibus eam.vel quantam dore,
est
aul maluw, ut secundum eleclionem proposilum l)ei qui noncain humanis voluntalibus,out openbus de-
manerei [Rom. Quod Aposlolus idoo dixit,
ix, 11). bitam relribuit.sedgratullam illuminandiscordilius
utnnnsecundumhominis, sedsecundumeleclioncm misericors ac benignusinfundil.Et ideo cui volucrit,
vocantis proposituni u unsisse monstrarel;ncque ex etquantam volueritprofeclolargitur.qiiianequeullo
nascilnri qudlibd merito. >' d ex voiuulale Dci co- boua3 volunlatis c.xorlu, nequc efTeclu cujusquiim
gnosceretur electio. R'" •
t enim vocuiio Dei ex boni operis, priusquam gratiam Iribuut, invitatur.
hominis merito, et non ox gri.ti . l)i-i ruissetek-clio, Cap. II. — 3. Verumlamenquiaplprosquenovimus
si aliquid bonaj vel mala^ aclionis invonilurin par- inqua^^tionegralia; Dei et huniani arbitrii non tencre
vuli^>.Si-d quia nullafucruntin nonduin nascenlibus, discrptionem, sed ita unum assererp, ul alierum ni-
exuno concuiiilu concrplis^operum mcrila proprio- lanlur aulerre ; vel cum unum audiunt asseri,alle-
rum.quffldiversitatesui ununi tacerente'igi,alteru(n j.
riimarbitrenturauferri^cumgratiapietatisneutrum
reprubari quia non utiquc secundum Dei
si esscnl, negari sinaf .sed ordinem custotiiri in utriusque coa-
cleclioni^m.sedsecundum humananperapropositiim fcssione pra;cipiat;nos grali» divina; fuitipr.Tsidio,
Dci mancret); nuia ergo nulla fuil in illis tratribus quohumanutnetilluniinaturctgubprnaUirarbitriuiP,
diversitas proprii operis boni vel maii.quae uni ele- inhocsocundoIibellocuiaviniUsetgratiamDeietarbi-
clionis coDfcrret meritum, alteri damnationis inlcr- triumhominisaic a9sererp,neutrum tollamus.dum
ret .«<upplicium:propIprca Hcrundum elpctiimpm fiiil utrumquedcfendimiip;scd oslcndamus qiiid horum
propositum Dei.quia non rx inenlot-Iigpndi volunlas si quud iillcro Pgeat, ct i|uitl s^o alleri gratuilo mu-
eligcntia mansit, sed ex cligcntiB proposito gra- DPrc bonilalis impendal;quid sit quod medelam se0i-
tiiila4ft9 fuit electi discretio.Propler quod Aposlo- per ex.^^pectet, et unde bcneficiuiii medicinae indesi-
nnntrr fxiilwTPl. I»ii)il finiiii CrrMlor SdlvttloMjiifi \ r llrr rirl«iiiHrrt : T.qo dm. Dnmint, mitfrfre ftui*
IT)iirlnliiiiii iK'11 1'nMii iieorNiiuriiiiii MHiii>liiA'tiriMi),»ril titna unnniim tnrnvi, quiii iifiniii tiht i/'i.W ii n<,NrQ
Ijiultl llHlirillillUH,||l<l||IO Mf MMIIxHI* lll VllO > ri'l
J
IIMIoN, tniiifn lin-ilirtiM llln riii\rp'\» iioXriiih Inll' iinUtrfn
ird piicruldrnH iiil |i<iinili>nliniii (.V >/</t w, llj.llinr MMnnrctrdgiiltinni- d'lrciioiii>vflmiin)t«li.nlHl h'>mlni
llaqiifl OiiKniiHmliir t|iiiil idoni iiipiIIimih In iiillriiHH liliiTi.m (lritiHHi'1 arliitriiini;B«-fl mnMlpllrHUi Mlin-
InviMiial, i>l i|iiiil ip!«i> huniimliH iiu|iriiil il. Invfloit llriiiilnB Bol • c<>Knlt'on" ntHnrtHii.ui (x i»
)iljiM'UiM lioiiiinirtiu liilriniii.iii on (iunluxnt n>lulni|iiii« ci)ii;rrt BamluM l|i|i>i ni' dil<'ctii>niH ron ^ !•
UBiii Jhiii |)tili'itl M'rvirurMtioni«,HutMU>rinllrniilutia tiono itn({iin maniiuti nrl hnna npi>raiirtoin hMininU
orr.nino noariuin, uut iiiort)o noxiai rogiiatitinii>in lilifrutii urliitrium ronvAnilur: non quia voliint«i(«
nutiini .'iluin Hrilii-ft aiiI ({iikI fucif niliiiii hII nfMril, luntinii,v(<l viilult^ inntiim )>un potflHt homolmpl<«re
iiul (|iiiii| liinf iiiluiii Hi'if ril.MUiB ho virilniM iiii|>tfro quoil ni Irx Jutifl.i-fil ul prrinundnti notltiani inllr-
oonll(lil:ao Hio,uut liuino nfHOUM mnrhum amplrt!- milntiH hurn aibi conBCiUH llut, pI adjnloriiim Kralia
tilur,iiutpluH a<grutnt,<lum nun ii modirn poHcit, ho d nirdicinuliH PX|i0Hcui.Qiin porc(>pta,potflMtftdilifi)t«re
'pHf silii iiililur ii'lliil>i'ro rr mfdiiun. Umlo fooMf- <iui)i| Juliflur. ft furcrt^ et aKnofCfre^vr;! ijuid poi-
qufiiH ohI ul.lr.lhuli iiuirbn vol i^norHutiiL' v>'l Hiipr r- Hit,vel ijuiii non piiM»il,el ut poBsil fXpOHC(>ro,ot Hihi
bia^ pr.i'f;ruvututt, noo modirum reijuirut, neo in ao •> Hua> inllrmitatiH impulare mimtrium, el BMniltttta
olVfclum vora> saniluliB invoniut. Nitqiio t.iinen li gnitium bencllriiB modicinalitnia aMaignare.
brr» voluiituH ntm ont iii hoinino, priu>(|unin
idt<o Cap.iv. — 6.n.TC nmnia qu.Tj HUperiua poBuimuB,
Bunfliir opcro divin.H ron vorsioniH, (|uiu morbo dignum ost ut cuiloHtibiia eloquiia uflHeraiuun. I'er
magis vull ohlompprart? (|uam luedico. cuiupoipso Isaiam sic loquitur DfUH:St voluerilis el audierilii
quod t)blomperuthomo,vel non obiompprut.libiTum me, bonaterrx comcdetis; ti aulem nolumtit^nec
sihi inraso urbitriuin evidcntcros*ltM)dat. obaudieritix mejjludim deoorabit vos, {Isni. i, 19' llia
Cap. m. — 'i. Ksl prgo non soluiu in hominibus verhis quibus dicitur, Si vulufritis.rt Si noluentis,
ju!»lii».vorumetiam inimpiis.l601iboruiuurbilriuii'. procul dubio iiberlas humani dcclnrntur urbitni.
sed in istis bonitale l)ei rcdemptoriseri^itur aique Vello enim el nolle voluntatis esse nullus ignorat.
dirigitur: in illisaulem Oei uloisccntia <equitHtode- Quod ergo per prophetam dicitur, Si voluertfi.x, et
eoritur ol puniUir. Ac sio in his non solum coj^no- audieritis me, nostra ronvenilur 461 vrilunlas. qua
sccndo,8cd ol;am diligondo inhicret vcriL.^tia^in illis debemus el semper bonum velle,uc bonis operibus
tero aut ignorat mandatum, ei in percato suo non indesinenter ac libenler insislere.Cum vero Aposto-
est oi peccati cognitio; aut ad hoo potest pcccatum lus dicitquia Deus est qui operatHr in nohis et velleet
•bsquo adjntorio grati.x! Dei cOj;noscprf,ut dum se perficere, pro bona voluntate (Philip.M, iSi.ostendit
prsesumit persemrlipsum divina; voUinlatis impiere utique i,)eum hominisvoiuntatem.et ad bcnevolen-
posse m&ndata.non obtrmperel humililtr volunlali duiu non nisi divino miincre dirigi,et ad bene ope-
Dei, sed bonum male faciens suo potius tamuletur randum divinitusadjuvari.DumergopriPcipiturno-
errori: duin scilicet i^'norans Dei justitiam.et suam debeamus
bis ut velimus, ostfnditur quid habere ;
volena consliluere, justitide Dei non est suhjectuin sed quiaid exnobishabere non possumu8,admone-
(Rom. X, 3): quando linis legis non nisi Christussit mur nuo nobis datur praeceptum.ab ips.i peta-
ul a
ad justitiam oinni crodenti [Ibid., 4). mus auxilium. Quod tamen non possumusposcere,
5. Modicus itaque noster perituset bonus, gratis nisi Deus in nobis operetur et velle. Voluntasenim
nobis idem medicus fecit.Sed ut ordinem suaecura- praevenienlis operatione consurgil;et postquamsur-
tionis Sipientiu Dei sapientcr expleret, prius prae- rexerit.ut non cadat,sola sibi non potest sulficerc;
ceptum dedit per legem justiliae.quo suam infirmi- sed sicut ad surgendum beneficiomisericordiaeprae-
tatem aegrotus agnosceret, daturus afTectum (a)per D venienliserigitur,sioad per^everandummisericordiaa
gratiam, quo infirmus suae inlirmitatis salubriter subsequenlis juvamine custoditur.
conscius, non jam coniidens in virlule sua tumes- Cap. v. — 7. Beatus itaque David, ethumaniar-
ceret.sed ipsum fontem vitaesalutisque cognoscens. biirii volunlatem, et virtutem divinae gratiae reco-
abipsosibisanitatis beneficium postularet;necsuum gnoscens,convenit quidem no3,ul faciamus bonum;
jactans superbo corde juslitiara.sic seputaretalie- sed quod a nobis imperat fieri, inde nobis poscit,
num amorbo.tanquamnoneireret curationisauxilio unde nos babere posse non ambigit. Humanuraigi-
[unde illa vox Pharisaei est : Deus, gratias libi ago, lur arbitrium ad conversionem provocans, salubri
quia non sum sicut csBteri hnmines, raplores,injusli, prsedicatione terret, dicens : Sisi conveitamini .gla-
adulleri,sicutetpubl!canusisle{Luc xvii I l)];sed vul- dium suum vibravit; arcum suum tetendit, et paravit
nera sua contriti cordia humilitaterespicienSjVera- illum [Ptal. VII, 13). Sed ut ostenderet quod operari
(o) Sic mss. duo, Edd., effectum.
(6) U«eo vox, fronc,legiturin m»5.duobus,nonvero in editig.
631 S. FULGENTH EPISCOPI RUSPENSIS 632
quisque miserealur, et Deo placcat, humanum divi- mine l.ydia purpuraria;« Cujus Doniinus nperuilcor
no sermone sicadmoneturarbilriu.Ti;" Miserpre ani- intendere iisKqu.^^dicebanlur aPaulc(^rrxvi,l4).lte-
« m.TC ttiJT, piacens Deo {Ercli, xxx, 24). » Quia vero riini !^criplumest,quia«s.Tpientia8peruit osmutum.
nemo post ammfesu.-e misereri, nisi qui Dei mise- etlinguainfantium fcc;tdiperta8»(.S«;).x,2i).<.Aperui*'
ricotdia prajventus acceperit ut misericors ?it,ipse enim osmuium, utincreduli crederent^disertasque
mist^ricordiae largitor edocens dicit « Miserebor : fecit inlantium linguas.ut qnod crediderant praedi-
;<cui misereor,et T.isericord iam praeslabo cujus mise- carcnt.Uniie non immeritocredulitatem locutionem»
rebor>';£x0(/.xxxxiii,l9). Meo et beatus David dicil: quesuamsancliSfiiritusrionoPaulusascribit.dicens:
«Deusmeus;» misericordiaejus prjEvenietme [PsaL «HabentesautemeumdomSpiritum fidei^sicutscrip-
LViii,ll).»EtquiaDeonemo potestpla' ere.nisi in eo • tum est,Crfdidi,propter quod lociitus snmietnns
ciamus, ipse facit in nobis quod pUceatcoram sc. ^ grali^ Dei.ad en quae sancta sunt non solum a^ten-
da.sed etiam co^ritanda insu'ficien8 atque involidum
David enim dicit « Ut laciam voluntatera tuam,
:
mus novum hominem.qui fcec...i.l.i.ii Deum creatus agendi fncultas undcnnbisdonetur evidcnter osten-
dit? De cogilatione quidem dirit :«Non quod sufli
esl in justitia et sanctilate ventalis {Ei/ie.t. \\,23,
D " cientcs simusc'igitarcaliquida nobis quqsiexno-
24).
C.AP. VI. — O.Veriimlamen ne conversio vcl rcno- " bis (11 Cor.m, 5), » Uuid est quod dicif, Kx nnb
vulio noslni humano assigneliir arl)itrio,iitraiiiqiie nisi, cx libcro voluntalis «rbitrio ?Unde ergo PBf,-i
" C'»nverte no» ad te, et converlemur; renova dies « cx Deo est (Ihid.). »Ad agendum quoque, Spiritn
Dei nos .ngi sic pra'dirat « nnolquol enim Spiri'n
« noBtros, sicut ante.» »( Ihren. v,2l) Rursus Pfal- :
« trum» (/'ia/. cxxv, 1 .V).Et lamcn ne quis sibi oris verlit hoininis volunfatcm :ut bonum velimuB, illn
Hiillloero; iit prollciul voru, liidiKel •ninper ilivin«u tiihil lixntatn(lbid) .0). Binflll«ia aulflin Deuminvo*
iniHoruliiiniH uiixiliu.NiHi oiiiiii ^ruliapriovonionlclo- curi noii poiHo.Puulun OMlondnii» nil. Quumodo er^io
voliir, iiiillutoiiiiH Hurgil, (|oiu l)iimiuu*t'rigit clisof ini'Oi:iiljunt in ijuem non rrrdiilrrunt iltnn. x, 14) ?
(/'j(i/. cxLV, H) ; iii>i 0(1 dcduirnto juvolur, niillulo- (juiuiKitur iiiii|u.i invi cat prioa |u iincnMiut. nrcali'
nuH ourrit, qiiiu d>* D> o Horipluni nst : nelusit me quis in Doum rr(>dil,niHi lid^Miiaccopi-rit; certuiu ctl
sproliH mulis vuluntiia liunmnu vel eligoro bona qiiao tatin: Hod m-qiie Hciontiaiii Hanclain puteat habcrt:,
eniiii donis discrclionom bcaliia I'uulii9 inseruil,di- fcctuin (yar. i, 17): et t-cicns aut non (acitquod fa-
cons: .\liii]uiilemdiilur f<rr Sinrilutit.^icniio siifiirntiic, ciciiduinPHsejam novil.aul duiii ea ^ibi niLiluraaai-
aliiautrm serinoscienti.v sccundum eumdemS/iirilum, giiare quac lucil, proprii tuinuris pondere pra-grava-
allcri fiitcm in eoilem Si'iritu,olii yralia siiniiolum in tiirIdco voro «anct<ini Hcicntiumsuponus dixi, quia
uno Siiiritu alii ofierulio virtulum. alii firofiheialio, esl scicnlia non saiiclu.illas-cilcel qua» iiillat homi-
alii disrretio spiriluuin^l r ()r.xii,8, 0, 10). yunrum ncm,quffia3dilicai:lcninoii li.ibclcurilalem.Illascien-
autein discrelioapiriluiiin i^piritalilargitatedonatur, p l'»quidamcognoscentesDeura, nons cut Deumglo-
nisi bonoru'.n acmaIorum?ut scilicel, illuminati at- rilicaverunt.aulgrali.isegerunt. Hac scientiuii ^uii
que adjiiti gratia Spiritns sancli, novcrimus atquc sc fiulati,cire aliquil^nondimcngnovit quemadmodum
possimus cl dona sancli Spiritus cum timori' el tro- oporleal euin srir^ (I Cor.vin,2).
more S6rvare,(^t suggestiones diaboiica' malignilatis 14. Igitur ad bene vivendum nunquam suffirit cui-
saUibri discrelione repcllere.Qood nosbeatns Joan- quam scienlia praecepli, nisi dileclio luent custos
nesaposlolusob.<ervare pr;ccipil.(licens : Carissimi, mandali.et ut diiigKl.iion nisi t-ua volunlaledil git.
nolilcomni sfdriiui crrdcre.sed probale spirilus, si ex ElideoUeiet proximidileclioiinicuiqucndstrum i:a
Ueo snnt {t Joaa\\,\). legali sennone mandalur : Dz7/^^i Domi>?um Deum
Cap. viii. — 12. Ut autem sciamus qiiae nobis a tnuw exioto corde etex tola tuo, anima lua,et ex tola
Deo di.nanlur, noii in nobis 464opcratur spintns menti' tur; et proxi-nwn tw.im .ncul teipsurn {ilatlh.
quem homo ha-
inundi.sed Dei, id est, non spirilus x.\ii, 37, 3S). In quibus diiobus praeceplis Salvator
bel ulnascatur in mundo.sed quem accepil ut re- nosler totam legem dicit prophetasque pendere. Ut
nascatur Deu:quod Apostolus evidenter edocet, di- autem diligamus Deum ex loto cordeaostro, ipsam
cens .Yoi autemnon spiritum tnundi acccpimus, sed
: dilectionem non habeii us 465 excordenostro,3ed(/>)
spirilumqui ex Deo esc.ulsciamus qux a Dcodonnfa habemus ex Deo. (laritas enim Dei diffusa est in
sunl nobis(I Cor. ii, 12); neque
sciamus, D cordibus nostris perSpiritum sanctum,quidatusest
soluiii ut
sed eliain utinlelligainusdivini muneris esse.Apo- nobie. t ut diligamus invicem, Deus nobis tribuit 1
stolus testatiir,sic Timolheo scribons Inlellige quoe : caritatem. Ait enim beatus Joannes: Carissimi, dili-
diro (// Tim n, 7). Qno sermone humanum utique gamus invicem; quoniam rarilas e.x Deo est,el omnis
adinieliigondumconveuilarbilrium;quodiiisi homo qr,i diiigil fralrem ex Deo nalusest,et novil Deum.
haberet intelligere qusedicunturnullatenus posset. Qui aulrm non d>ligit, iqnorat Deum, quia Dcus ca-
Sed ul ostonderet undeintellcctushumanodeturar- rilas est {I Joan. iv,7,8).
bilrio,cum dixi^sel 7N/f///(;e qux (/iV(?,subsequpnter 15. Quoniara igiiur Deum
carilatcm ease di\ini3
adjecit : Dominus inomnibus inlcUe-
Dabitenrin tihi claret eloquiis.profecto manitei^lum est quod nen.o
c/u»» (/6a(i.) David quoque sanctissiinus, ut man- Deumhaberepossit. si se bomiui Deus ipse non de-
dala Dei discat, a Deo sibi poslulat intellectum, di- derit.In eo ergo liberum arbitrium nostrum addili-
(o)Sic ms. unus, hio etpaulo post. Caeteri codd., [b) Hfleo verba, non dehemui ex cor le noslro, sed*
accepit. non leguntur m
editis.leguntur in mss. duobus.
635 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 636
genHum D«»iim ct proximiim idonenm pfflcilur, in A propriam mercedem arcipiet xecundum suum labnrem
quo ei caritns riivinilus riatur. Sine caritate enim, (/ Cor. III, 8; et Lahora ut boTiu.% milcs Cliriali
; :
nec Deus diiigi pote9t,npr proximus. Ut autpm Deu3 Je.su (II Tim. ii, 3) ; et alio locu: llnqup, fratrrs,
diiipi pos8it,ipse bp Iribuit: quia D^^ns caritas »*8t, et sl(ibile-i estole, et immohiles nbunddnir^que in oj^erc
Deum non nisi caritale dilipinius. Nigi ergo Deum Domini semper ; scientes quod lilior vcster non cst
accipiainus,Deum diligere non vali-mus Posilasunt inani.% in Domino (/ Cor. xv. .'»8;. Ad quem tamen
qiioque anle hominem ignis el aqua.vita et mors. laborcm in Sapientiae librosibi poscit quidam nuxi-
ut quo vull manum puam libero porrigai voluntatis lium, dicensex totis prae^^ordiis t»uip:« Deiis parcn-
arbitrio. (Eccli. xv, 17, 18).- si enim d^^.sit voluntas <f tuin nostrorum,et Domine misericordiae tiiip.qui fe-
libera.manu:? quoquam non porrigiiur;sed eamdem »ci5tiomniaverhotuo,el3apipntia tuacon?tilui!-liho-
manuin ad vitara nun(]uam porrigit homo, nisi eam «minem.ul domineturcreatura? quae a teraclaest.et
Deus graluita bonilate tenuerit. Propter quod ei di- «disponat orbem lerrae in aeqiiitate,et justitia.et di-
citur et a ^pro^heiti-.Tenuif^timanum dexlerxmese,et • rectioneanimijijdiciunrjudicel:damihisedium tua-
in voluniate tua deiuxvti ine {Psal. lxxii, 24). Alio (( rum assiatricem sapientiam (Sap.ix.let seq ) et ;
quoque loco ipsam manum dexterae nostrae divina (( paulo postiMitte illam decoelis sanctis tuis, et de
dicitproleclionesalvari Aitenim : Dominu% cuf'odil
g «8edemagnitudinisliiae,utmecumsit,et mccumlabo-
te,Dnminu^ protectio luasuper manum dexter3etugE[a\ « ret,ul8ciam quid acceptum sit coram te.Scit enim
{Psal. cxx, 5). Ipse denuo orai, ut opera raanuum « illa omnia, et intelligit, etdeducet me in openbua
nostrarum,conce8?a super nosilluminatione,Domi- « nieis sobrie ,et custodiet me in sua potenlia, et
nusdirigat.Ideo ait Sit splendor Domini Deinostri
: « erunt accepta opera mea (Ibid., 10).
super nos, etofjera manuum noslrarum dirige super Cap. IX. — 18. Verumtamen ne qulfquam huic
nos iPsal.Lwnw.il). ipsum saltemorandi afTecium, quo sibi sapientiam
Cap. X. — 16. Hii? atque hujupmodi testimoniis, posceret.non divinitiis arbitrarctur infusuni.paulo
quibus tamNovum qiiam Velusrefertum estTesta- superiusait,sesci8sequoniam aliter non potest esse
mentum,talces8e hominis denr.onstraturarbitrium, conlinensnisi Deu8det(S.i/). viii, 21) et hoc ipsiim
;
conceditur. Scriptum est enimquia Dommus datsa- {Psal. Lviii.H ;ad adjuvar.dum relertur Misericor- :
pientiam, et a jacie ejus scientia et inlelleclus proce- dia tuasubscquelur me omnibus diebusvitx mex(Psnl.
dit (Prov.ii.Ci). XXII, 6). Non aulem priBveniendo illuminarptur, si
quod non idi'o Deusdfderit homini.ut pros-it volun- nalumad aliquidsibi bonae oogitationis aut operis
tarieatque humiliteroperanti^voluntasautem bona easet possel idoneum.Hanc impossibilitatem sermo
non nisi fide inchoatur.et caritate perlicilur ; fides divinusost nditubiait : Quis hominum poterit .\cire
vcrum esscquod sanclis docemur cIoquii8,sola Dei nos timore libprnvit ille, qui per morlem dcstruxit
misericorilia salvari hominem, quia scriplum est : eum qui mortis haliebalimperium.id esl.diabolum,
me in tua miscricordia [Psni. xxx,
Salvn 17); et ho- ut liberarct eos qui timore mortis per totam vilam
minem ralione utcnlem tuncad snhitom perpetiiam obnoxii ertinl sei vituti (//f/'r.ii, 14).
pprveniro,8i sua cucurrcritntquc lal» iraveril volun- 467 Cap. xii. — IH (/)m). Ilanc&ervitulemde qua
tale. Non enim frustra dicit Aposloius : Sic currite noaeripuit.atquelibprtatPmquamnobisgratiscontu-
tU comprehendalis (/ Cor. ix, 25) ; ct : Vnusquisque lit.Rcdpmptornoster evidenterostendit, diccn» : Si
{n\ Dnerart in editis, super manum dcxterx tux. {r] \hs\inlAbeA<].atque excilavil, Sed melius ha-
Roi^tiiiiirniiB )^x rnsa. duobus. beolur io mss. duobua.
{t^ Msi. duu, muncrn btmtiatif.
037 l)K VKmTATK pnifiOERTINATfONIR LfD. 11. flSH
VIII. Ml.iiil^.lloHiiodilouliltu^nim JirlniJN i|iii>(l »i<tncn Ouol lynl, ilnlic f runl, et iiinnHtuiilf QoM prr •^nr.iam
• ponrtiunoMUii.Hiiniil «l Hi«rvlliiliii ooruiii mor' ifr.rnm ntiiN rHt, hoininibuH i|irilrRi>f« rolUturn, niat qula
lunrat col- liiini Hriliitirllrir ili-^-""- t%H i\\r-\ '••.,> ilrlirt-
oiiM>ti(ii)nniii,i-t litiorliilM t(iinin i|iHO hiiIb
luliiriiH nnl"'iHlil |iiolihU>* voriliiliiiii, ilirniiB: Amti», inuN.i|iiaiiilo noa rin )'U|inrv' iunlnal,
amrn dico volni.qiii fiicit pecciilum,tfnfU'* e^l fitccnti. nl,nuiiuiiiur.ul qu>'(l iIIm prtrvrniflnlfla r1iM<muH cft-
lihcri criiii (llnd., 'M, 35. :m) C.ogitiilionPH ptKo noHlriH (/'.ui/, r:ii. W); •iiliNfli|iiilur nnn, rluin Mnal
niortuliuiii liiniilni illoi uliquo (li'i«ij?nutur,pcr qmiH omnnH languor«B nonlro»; prwvcnit mi»erirordii» li-
pcccttlo Hprviunt, qiii perlotum vilnm olinoxii Mint boriiin homlnii orbitriuni,'Iiim iii nonrlum Imnevo-
aorvitiili. Do (|iiii Morviliiti< iioh |)i'i ^ratiti libcriiloH lcnto hoIh oporntiir rxonliiim bonn volnninliR.iiiib-
Panhi» cilocct iliccns: t)nm enim tcrvi csfcln /'rcrrWi, BCi|Uiliir,iiiiiii t)''.no volcntiHubmininlrnl .iuxiliiim,ut
lilieri [uisti.s jiiitili.r. Qucm ergo /nic/um liiibui^ti»
^ bon«i ooerundoptirvonialii'! bonio volunlatiiefTcclun).
/i4'ic, i/i quihus nuuc eruhe.\cilii .* Nnm finis illorum 'Jl.MiBcricordiu initur prirvcniciiB coupcraturaro
fnor-.v e\t. Suni' vcro lih rati n i>ci\-(ilo, .icrvi outcm silii lioniiniH voliiiit..lr!in hoIu prn-parur, Hiibrciiopnt
fiirti Dco hiihcli.i friiclum vrslrum in .^anclifiiiiltonem, Hutcni coopcrunlciu Hitii viilunlatcin juvat. Iluque
fincm vero vitom (rlirnam (Itom. vi,20 et seq.). prjDvcnipnB in tcncbris hominpin conBiilulum gra-
lU. Ecco quiil nobi.i Rrnliu Dci contulit. Timidos tiscducitad lucem, non poliim admuopndo extrin-
liboruvit,do quibiiaScri|itiirii dicil: (:i'giliilioiie.smor- 3pcu8,9cd ct intrin^ccuH iiiuniinationiHgrutium lnr-
/(i/iij»i limiilir {«S(i/>. ix. 11): illi procul iliibio timori gicndo. Uominuspnirn illuminat ca'Co9.fuc ennaci-
Buiijccliv, cui Hutidiloa qiiosduni scnno divinus sic licct ex inlideli lidelcm.ex auperbu humilein.ex as-
arguil, dicens : lllic timueruul timore, ubi non cntt poro mitem.ex lornicatore ca9luiii,ex maligno be-
timor {P^al. xiii. 5). Hic csl timor qucm sa^culi cu- nevolum (a), px truculento placiiluni, ex aniatoro
pidilns nd rcatiim injicit.ad 3ii|ipliciiitn niilrit.Isto niundi uniatoreni Dei et proxiini, cx rii|itore rcrura
timor illos cnplivos pos?idct, (iiiorum cof^ilntionos poBlmodo largitorem.Sic mise-
ulicniirum,suiiruiii
rebus implicilaa incertis nlque inslabilibus tonel. ricordinDci pncveniente, et in cordehominis mira-
Proptcr quodeliile qoidixit Cr^^j/miriH^.wrior/n/jiun : bililer opcrante, qui diviliis temporalibus carnnli-
lirnn/ir, stalim 9nbjecit:E/ inccrix jirovider.liie no- n tersuprrbus exlollebalur, hurnilia in tiniore Dpi,
strx [Sap. IX, II). Inccrln est eninj provideiitia qua; puupcr spirilu libentcr eincitur;el qui asper (/;) et
incerlis rebus iinpcnditur, et incerl.-e res quarura inobediens divinis aDteasermonibus repugnavit,ad
certa possessio non teneiur. Quotidie pnssumus in- audiendum verbum alqiie oliediendum (c) initis et
viti amiltcrc qnod in aHernum non possumus possi- quielu3accedit;etquiduduminju?litiaecrudelitalem
dcre. Tunc ergo suiil incertae providentiae moria- indigeistacrapulatus perverfilate ructavit, esnrions
lium, qnando earuin lerum amore animus tenelur etsitiens salietalem justilitE coocupiscit. It-i fil ut
innexus, quarum autposscssio possessori invito po- pro peccatis etiam lugeat,in quibus antea mnrtife-
testndimi, ani pos^essioni nolens possessor auferri- radelectatione gaudebal operibus deinMe miseri-
:
Unde autem incerlaj providentuT in^int homini, cordia» indesinenler insistens, ipse qiioque conse-
subscquenter oslensum esl, dicente Scriptura :
quatnr misericordiam.per quam pervcniat ad coro-
Corpus enim quod corruwpiiur aggiaval anivnim, et uam^fidcquoque per caritatemq^jae ?anctii sunt Uu-
deprimil terrena ivhahitatio sen.^^um mulla cogitan- dabiliter operanle, advidendum Ueum mundiliara
tem.et difficUe osalimamus ijude in Urra .sunt. ct quse acquirat cordis, quicogilalionibuopridemsofdebat
in prospeciu suut invcnimus cum lubore(Ihid ,15.16). obscenis.
Cap. xiii. — 20. Postquam ergo nostrae morlali- rj 22. Haec est mutatio dexterse Excelsi(Psa/. lxxvi,
tatisScriptura nobisdemonstravitaerumnam,subse- il,)per qiiam humanum illuminaturarbitrium;h«c
quenternobis divinaegraliam bonitatis insinual, ut miigna opcra Doniini.exqnisita in omnes voluntates
agnoscanius unde nobii^ei scientiae donum el corre- ejviS(Psdl. cx.2). Sic in nobis Deu3 prdeparat adin-
ptionisatquesanitatisbeneficium conferatur.Sequi- ventiones suas,quia ipse in nobis praeparat quod in
tur enim (a/. autem) ille qui ea quae in terra sunt nobis inveniat; dum arcum potentium infirmumfa-
diftlcile aestimari.et quae in prospeclu suntcum la- cit. etinfirmos praecingit virlute{/ Reg. ii, 4j,id
bore asserit inveniri, et d.cit Deo : Qux autem iu est.dnm in huminibu= quos gralis saivat. praesum-
ccelo sunt qui iuvestiguhit^ Sensum enim tuum quis ptionem humanae virtutis infirmat i/),ut si infirmos
sciet,nisi tu dederi.f sapienliam, el miseris spirttum agnoscani,et adjutorium divinae virtutisaccipiant.
(uumde altissimis^fEl sic correctx suntsemitae eorum IstaDeusin nobis misericorditerfacii,dum promalis
bona retribuit.dummisericordiapraevenientemalis
'a) Si mss. dno. Caeteri, ex malevolo henignum.
\h) In quibusdam, aspereral; melius non iegitur [c) Abest ab edd. alquQ obediendum.
•'^ (d) Msi. duo, infrmai.
639 S. FDLGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 640
•bona .1onat,titea in nobis misPiicordiasubseqnonte \ \.ion\hus,scicntes qund IrihulntippatievtinmopfTalur,
cu9l'i«iial.(^urn bene volenlibus
enim jusiiiicntis ac pntientia aulcm pr(>b(itiot>etn,]<rot)alio vero siiem,spes
praebel auxiiium ^suisutiquedonisHubministralHU- aulcm non confundil, quia c(iritn<; Dei diffusa esl in
gmenlum^etitHConlrraatquodoperatupestin nobis cordibu^ noslris per Spiriium sanr.tum, qui tlutus esl
(Psril. Lxvii, ^i".). diim bonam.quam ipsp Iribuit, nohi% [Rym. v, 3 et s^q.). Ipsa facit utnoc cufi-
voluntalemlorpereacdelicerenonpcrniillitinnobis. dilatihus capiamur illecti, nec adversilatibus soc-
Cap. XIV. —
Proinde,8Ccundum Aposloli prae-
2'.i.
cumbamusinvili.llamisericordiaesubseqiifnlisop'"-
re in quantum mundo mortui efficimur,in lantiim
ceulum, cuin limore eltremore 469no8iriimsulu- . .
I» » „. ,t„^ spinlu
^ menti3nostrffiraae\smuRisquerenovaritor
s b ^
lem opereraur, scit-nles quia Ueus est qui operatur
. :
mus,ut per gratiam l)ei,et bonura velle, et bonum Et ut ostenderel laborandi quoque (aZ. quideni)do-
facere valeamus. Ideo no8 Aposiolus esse praecipit num gralire eibi largitaie collalum. spquilur, et
spirilu ferventes Domino servienles(Iiom.\\\ II). Non dicit; Et gratia cjus in me vacua non fuit . 0"'id est
nobis e?t a suncto ial.ore cessandum.qiiibus divin» aulem vacua.nisi oliosa? Idet) )id.jungil:S''(/ ahundan-
gratiaennn solum merces promitlilur, sed et auxi- Hus illi^i omnibu'^ laboruvi. Non aulemetjo, sed yralia
lium suffra^utur.Ei qu\a unusquisque propriam mer- Ueimecum (Ibid.).
gralia nospi antprinnim nppptitum Iribuens dirigit, pffpctum, si dcfuisscf ei mispricorrliae praevenientis
ili^niui)iM'(il)iiliir nl |)rti nn («i) ot prn »iio Inhorn riinr- A *llii<l *i>minum ati|iia IneommnlahiU hnmo p«latet
criliMii : t|tiiiuil. III Ho n( lii Min) Inlittrii iiiiii virtiitnii t|ii.riat,pr<i>p«ratiir« liuinKii) viilunlaM aodalur qutt
Hiiiiiii,Mi'<l ilivliia* i,oKnuii*(it)iit^rntiinlnrKiiittniii.lt|iti) iloniita, inltliim p«liin<)i, qutirnnili, piila«n>il, hoo
tlniiii|iio oiiiiiiii qiuii in boiio polurttt cogilttro vel ftt* ipHUiii ng i-urd<« huuilnia h<io npflr«nincon«ur^'
fiMo ; ijiiDil Hriliftl tiMii(it>r(iiitiir iilnliutiir ()roM|)orl«, Siiriptuin «ot iniiii ; Omni cutlo hu lervn cor (u<i"i ,
t|iitiil iilKini liirtiti-r rrliicliiliiiliir inlvrrHiN, iiiiii hiIiI, ex hoe enim extiut vii-e {l'rov iv, 2.1).
titd |)(U),(i 1)00 oi)ntortHbuliir, lioiiiilltnr Mti|UA \era- Cai'. ivii. - iH. Sorvaiiiua «ulem cor noalrum,
citor MHHi^n.iliut. Uicit iiniiii i(uiidiioi loon : Sciit tl Hi noa illu «••rvavurit cui liicitur : Lotue'Vutnt Uo-
liHiniliuii, scii> rl (thund ne. (Ihii/ur rt in oiniiihu* in- tnine. i/uonuun in te iprravi iA^jo/. iv, |j || nc ntt
sliluius .uiin,ti t\suiiit', rt .mi/kwi, el ubuntliirc, rt fie.
i|iiii'l i(iMiiUiii^iiniluilJ>Mj«,carniaho nilitalcHuircpitt
iiuriiim /i(i/i. Oiiitiia fio.\sutn in eo qui tne vonfortal ioni()uli>-iiH inllriiiilttlit)iiM aoHlriM,i'atr<Mii pro noliii
(l'hitii>. IV, iJ.ili). Uiiiniu «rgo I'muIum liboroiirliilnu oxuraro liigiutori o»t, ilicon* : /'aler, »erva eui iti no-
putoiul, Hittl iii i'i)<|iii niiiii vx hIIo virtulc iiuliiurut, intne tuo quo.%de ltiftinilit{Joan. xvii. 1
1) ;ol it(;rum :
\)>> liDO ilifil in t(iii><luin locti: hi quo crrtando tuhoro .Vii>i viign ul tulla* e '« i/c tnumlo, ted ul tervet eo\ rx
iiciiniluin onrrtitioiir in rius.ijuinn o/rritlur in ine i« inalo
(Ibid., 15). Nuni|ua'ii igitur boiiio con^ru»
virlute (' oloss. i, ',.'V)i. Puolut neo »n n cuHtixlia sorval cor Muuin, nisi luoril ipnum cur Duu
Htinlus itai|un
iiHHcricoitliH (ir.i vnnliin tHonit,'itlltl««li><(>HHol ;iiut)ut> ciislixlionto MiMVMlum. .Viii cniiii nominu* ruitodierit
«00 iiiiM-ito in McCliri^tli LM'Htiain hulioil o()i'riint«'m, ctviliitem, tn vanum vigilitnlqui cuiloi/iwltain {ftat.
ut noii i()^u u tfHocli) •17 1 lnlioro cosHurct.lloc cnini cwvi, 1). Propter hoc a[io\toluH Puulus divinain
gruliR in oo o[)iM'ulwiliir. ul npquo ilellcicndo liorel cuHtodium (d) coidil)U)<no8triH<iplal adPMBo.dicens :
t(ir|)iilus, ncc t)U|)frbiondo ipal graliso c8i>ol in- l'iix Ori, ,fu:e exsuverat omnem lenium, cuitodiat
f<i'alii(«. corda veslra et intrlhi/enliitii veHnn tn Chriilo Jeiu
ii7.l*ioind •
8icut in p^Rlniosulubrilorudmoiioniiir, Ikinino nostro {1'hiliii iv, 1). lit cum nobiM D-us (lor
BcrviHnuii» Doniioo in tiinun', ot oxsultoinus eicuni .loreiiiiuin tiical : 6'M.N/0(it/e nn(//iai veslra- [Jer. xvii.
Ircinoro (/*.mi/. ii.il). scienlci» quia Ueiis » »1 quj ~l), hoc 80 boutiis havid iniinip.ere non posfo cogno-
o[)pralur in nobis cl vcllt' cl (icrflcere, pro luinu vo sceo.s.ilivinan) po.^^cil aniinnii-uce cusioilium dicens :
luntalc (/Vu/i/». ii. IJ; 13). Miixiniuin cb.t qiiippt' di- Cusludi iiiiimtiin 47 2 ircam, et liberu tne (l'ial.
vinto grati.f! uiliutoriuiii aliiiio hencQciuni.ut iiluini- XXIV. 0). (joi rursustail: Tu, Doinine, servabis not,
naia incna lioimnis scniptT copitel,ot privvcnlam se el cuytodies tios a ijeneratione iila in eetetnum (Hiul.
^nituila ^r.itia, cl inilesincntcrndjuvand.un virtiile XI, 8). El unicoique lidclinni divinani oplan.<« impeiidi
divina. Aiqnc ut- Dc) cusstoiliam, Duminuscuslodii ub vtnm tnaio,
o -- lionoruinom-
itu liel iargitori ilicit le
^ -
- p :
---I
ninin atque custoili Sfippum homo competcnlerhu- ^ cusiodiat animam inam Dominus Et {Psal. cxx, 5).
niiliaiis, ct ^ratias incessanter agat, etorare non utjugilergratisdivinaenecessuriuiii nobissciremus
de.^^inat. (Iralius aual, qnia pra'vcnlus e^-t ulcmiver- esse cu-lodiaiii, scquilur.ct ilicil Dntninuscustodtut :
tcrctur uvcrsns.iit 'lloininareiur C03CU9, ul acci|)eret introilum luuin tuum,ex hoc nunc tl u<que
el cxiluin
lidoin incrcdiiiu? ; orotautem, ulsaneturlanguidus in sxculutn (Iliid., 8). Ad hano indesinenter no8
et ad.julorio ^rati» confortetur inflrmus.Ex tola igi- custodiontem Dei grali.im ••ercrtur quod in eodem
tiip volnntatc petat. nt accipiat 'inserat, ut inveniat; ; non dormitatit, neque ob-
psaliiio(y. 4) dicitur; Ecce
pnl,-el, ul aperialurei : quod nullalenus faciet, si durmiel q ti cuslodil l.trucl. Sicut igitur
on n'a bona,
voiontaleni accipiendi, clinveniendi.el intrandi non intcr quajetiam volunlatem habemus, non nisi Ueo
habet Nec tainen in eo quod petens accipit, quaerens largiente accipimus, aic omnia quae accipimu3,non
iiivenit,pulsans inpreililur.su'S viribus assignet pe- nisi Uro custodientescrvamus Qutcunqufisintenim
tendi qiKEreniliet pulsandi otticium quia licet honio : boncB vitce mnnerain hominj.tunc ib illo custodiun-
voluntarie petal, pols^et et qoierat ; nunquam petens tur si bonu in eo perscvciet volunlas Sed voluntas
accipcre.quaerens invenire, pulsans intrare polerit, ipsa, cujus bonilate caelera bona bene habentur.rite-
nisisanctam prius volunlaleni acccperit. Nam qui- queservantur, lunc in homine bona justaque perae-
dain, sicut sanclus Jacobus dicit, petunt.et non ac- D verat, eam
cuslo iiens gratia divina non deserat.
si
cipiunl; eo qood male petant. ul in cr.ncupiscenliis Siculenim nihil polest in se haliere bonae eogitalio-
suis insumant(Jtjc. iv, 5) et de quibusdam quaeren- ; nia, nisisubveaiente gratia liat bona, sicadcusto-
tibus se dicit Sapientia Qii.vrrnl me mali (/»), et non : dienda quae accipit, nullatenus potest sua virtuie
invciiicnt. Meo igitur, ncque illi petentesaccipiunt, sutticere.nisi ille qui eam gratis bonam facit.^jratijB
net)ue isli quaerentes invenionl, quia voluntatem suffi opulatione servaverit. Ille vero cerlus esi bonae
terrenis dcditam delectationibus gerunt, nec est in voluntatis protectus, si ea qu.-E accipit a Ueo ita vi-
illis sapienlia desursum descendens, sed lerrena, gilanter sollicileque custodial, ut custodiae d vinae.
animalis, diabolica (Jac. lu, 15). Ul autem bonum adjutorium frequenlia oralionis et studio bonaeope-
(a) Editi, et
per se. Mss. duo, pro se. rendi, pulsandi, non ex corde hominis, sed a Deo con-
(h) excusis abesl hcec vox, tnali. Habetur in
\n surgit.
duobns mss. {d) Edili, divinam pacetn.
(cJSic mss. dao \\. ed[\.\,quiu inilium pelendi, quae-
643 S. FULGENTU EPISCOPI RUSPENSIS 644
rationis exr-nscat. Ita flet ul dum oranli anxilium A ausu infanduin caput erigere nitpretar, ostpndit,
tribuilur, l.bcrans retribulione boni operi8 non Sensum qnippe Ghrisli hnbens^tam gr«liae Dei qnam
privetur. hiimaniarbitrii,etoificia d'screvii et merito, semper
29. Ver;imtamen et orandiet operandi quod bo- divinishun<ana sulijiciens, et vcraciter dncens,divi-
nuncieslillia Di'us Iribuel perseveranliam.quos prae- nitiis homini pI gratnitojustilicationis donum,et bo-
d»^9tinavit iid vitam. Omne quippo ilniwn ofilimnm el n.x volnnt^ttis exordiiim.et plenum tribui giorifica-
omtie donum perjecium desurnum a est, liescendens tionis^-fTi-ctum.Hunc legat omnis qni salutem <pter-
Pclre luminum (Jac. i. 17) qui operum suorum : namadipiscidPsiderat.humiliteroMnsmisericordem
a^lernam habens prsscienliam, non soinm 'luseda- l)enm(^), ut eumdem Spirilum intelligentiae Jegena
ret.sed Ptiam tjua' relribncret incommutabili d spo- accipiat, quem ille accepit ut scriberet et eanr.dem ;
gilionis suac consilio prseparavit. Ideo non aliter im- illnminationis gratiam adipiscutur ut discat.quam
plet disposita qunm disposuit implenda. Quiasicut ille adpptus est ut doceret.
dispositionisdivinaBonli.ialiosempprhabuit.sicordo 31. Miramur autem non ahsque magna tristitia
rerum in divinis operibu«currit: in quibus sunt uni- istos fratresnostros.qui gratiam [)ei,quanlum intel-
versae viac ejus miseiicordia el veritas (P.svj/. xxiv, ligi dalur, ignorantps evacuere contendunt, hanc
10) ; qiiaruin una malis bona tribuit. altera bonis B sibi sirr,ililudini3ineptiam(/)reperis?e,quadicuntila
malisque di-zna retribuit;unajustecoronalju9teque esse gratiae Dei doniim,tanquam si quis det mutuas
condemnat, ultpra gratuita bonitate juslificit. Quia ppcunias. accepto idoneo pignorp, qnod nisi cnoto-
qui^quisgralia praevenipnteaccipitjustitiam.non nisi dif-rit, debitnm acciperenon poasit.i^ed hancsimili-
eadem sub.-equpnte pervpnit ad coronani.Istasi fra- tiidinem quisquis ad Deum refert, prosnl dubioaut
secunduin doctrinam sanam, Dpo adju-
tres nostri fallere conatur, autfallitur. Deus enim noster. pa-
vante, percipiant, nnmiUHm cnnabiintnr «lisputalio- rabnia propnsita (Luc. XM, 13), simile dixit esse
nibiis suis sic hiimani arbitni virtulem infirmaiiide- regnu n cceloruni honiini patrilamilias qui pr.fici-
fendere, ut gratiae Dei convincantur adversantia scens famulis suis pecunias congrua multiplicandaa
scntirc («) : cuni pntius omnps qui vitse deniderant ne^'otiationecommisit. Ubitanien sicse ostfnditde-
fipri aelernac participes. oporleal sanctnrom Palrum dissepecnnias.ut nullum sepignnsdicprpt accepisse-
divinitus inspiratis intormHri et •idh.TreresentPntiis, Quinimo beatusPaulus Christnm Inquentem in se
qui grati;p divinaesic iliiniiinnti snnt dono,nt induhi- gerens, nquonobissciebat pecnniam datum. abicso
tanler as.>»ererent in hoininis voluntalp nihil bonae pignorisquoques.'ratiam tpstaturindultam Ait enim:
cogitationis obonri, nisi qiindbenelicio gratiae pra- Qui sumus in hoc iahrrnnrulo, inqemisrimus qravati,
venientisiniundiiur;nihil in inelius angeii.nisiquod n e.oquod nolumus exspolinn, .led .^uiervesliri ,
vt nb-
Bubsequpnlis gratiaejuvamineroboratur; nihil boni sorbealur quod morlale est a viln. Qui aulem efficil
ab homineconsumari (b), nisi quod uadem operanle nos in hoc ipsum Dens, qui liedil nobis jiignus Spiri-
atque npilulante perfiritur. tus(ll Gor. v, 4, h). Ephefiiaquoqup scribens, idcm
Cap. xviii. — ^l.ttirc iiuqiip catholicorum Patriim pignus his verbis insinuat: Siqnnli es/is Spirilu vro-
apostolicis iiistiluiionibns 473 tradita permanet in missinnis sanrto. qui est pigiiux lixrcdiUilis nostrse
Ecclesiis sine uliqua dubitHtinne doctrina. qnam (Eplies. I 13, l^i). Ut ergo in eustodienda miiltipli-
Graeci Latin^qiiP pontificea,sancti Spirilus infusinne cnndaque Domini nosfri pecnnia non essemiis pigri,
firniati. uno aiqne indissnciabili (c, spmpertenuere 474 sed providi, spiritali sunius pignore pr.-pmu-
coiisPnsu. In qna bealus Aiigustinus iiidinns virtutc niti.Hocpignussitiedubio scrvus illenon hatuit,qui
ex allo abunilaolins illi omnibns Inboravit non au- ; acce[.tain Oomini peciiniam mulliplii-are neglexil
tem ipse, sed graiia Dci cum illo (/Cor xv, 10). [Luc. XIX. 20). Deua crgo graluito munerp cui vo-
Ipsiuspnim niinislcrid Doininus iiliprinrpm buju^' rei luerit pecuniam suam pignusque largitur Caeterum
liilelibus siiis inptrnciionem prfeiiuit. Q-jippeaiihnc nns ncc eialiquid dediinus. proqno pignus arcipere-
ipso in corpore constiluto.lVlaginnH t.aeres^s adver- mus[(?MZ.< enim priordedil illi,et retribuelure^^l^llom.
8U8 gratiam Dei morlireria ausibua rebullavit. Ncc |v XI, S."}] npque pignus illi pro pecunia dedimus
;
;
defuitinvictabenignita? miseranlis I»ei.quae mibtem Bfdet pignusetpccuniam ipso nobis tnbuent'" habe-
snuni.ofiirilMlis gruti.c armistanin lortiua pr.Tcinge- inns quo pignore nos custoiiiente. non perdimus
;
ret, quanto arrius advcr>us eadcm vasa irae dia- quod habcmns a qun etiam jngiter adjnvamur,ut
;
boluBinsligarel. Proindenr.pmoratus Dei ponti'px in- pecuniaa quas nccepimus commoda ncgotiatione
clylus Augustinuaturrim fortitndinisipsHmgritinm multiplicare poa^^inius.
lenens, el pxindc ciincta hosliliurn niachinampnta Cap. XIX. — 32. Illnm vero brati Apnsloli locum,
turniaium(rf)coclesti8Juvaminis virtuteconlringena, ulii de Deodict l->go rujus vult misrrrtur et quem
:
Don Bolum ipse perfectam de hnste victoriam rofe- viiU indurtit (Hom. ix. 18). melius nccipimus,si hoc
rens tnumphavit, quin eliam posteria certandi et r.on ad inlerrognlionis aensum .scd ad conclusionem
vinccndi ordinem, si quando victapravilusrccidivo sententiaBreleramus.AgebatenimbcatusPauIuaapo-
litKit ii|ioriiiii iiiKi ilti,i|iiiu, (Itiiii iitiitiliiiii nutiluia- |iucriilor liituiHiiitiHci<riit,iioi)(|ivin<iiii volunlainin ail
Hnil.iiiliil fgiiiun!. Iioni vnl inu!i,i'iitii miiboH rtmtua t<(ruRationi<ni Hiin ini(|uilaiia opponcrot.ard fiurnl»
Iniii iiiiHnri 'Driliani ^rulin tmliiiipfnHu ililMt;lio,ttlli«ri uil : Ohoinii, lu tjuti eit qui rf*pouilfin Ufo [thtd,,
pi<r iliibiliitii |ui|ioiiiiii |iMl«^ rt<tril)tilu iluiiiiiiitio. In ?(>).* II|)| non, niotil nli<|iii iitiluiit, lnvjtiiH i'ttii|iii In
li.it^ i^itiir i|ii.t<Mlit)nn i|i>4t<Hilii i|iiiiii itilvcrMiirii inrttrro roHpoiiHitino tii>rni:it;HOil corillH obilurnti HUpi'rli*nrii
pnsnoni olijioions.yuii/ iTf/o, ini|uit. iliremns 1 Sun- uliii Halln inornpntionn coinpnectiit. liicenncaiin^O,
<IHiil inisfuUiti unkii lh'iiin(liom ix,l4)/8l.itinii|uo ro- homi),lu ii>nt e»'t iidmunuit iit nnipHUin prccntor ru-
Hpt)niii'l;.-(/'.«(/.lli'H|ion~ioni'iiii]iio )«urtin IouuIih lotti- prrlitiH utti<n<lonH,tiPc nlii|tii(l in MuiniiporibuH rjuod
(/iri7 : Miscrfbor vui vtt\graor, et misrricordiitm pne o vciiili inunr.^o prmnr|ttiirn,aliipHuin humiiitutccon
ititho cujus miserrbor Ail o.xpliraniluin i|uot|ui< pro Iriii cordiH PxorurMiauxiliuin:Hcirrlque«ibi ttintuui-
mi{«Hioni8 hiiiu Hoiilontiuin Hir conoliMil(('.l('i):/{/>/Hr mod.iHiiccon.xuiKliim.iiiiiiltiuidru^ituliiinc vrlopera-
non i<olt'nti.s, nciiuti rurrcntts, srd miserenlis vsi Dri. liono puci'arol,viilantuloin<|un uc larultulriii in lido
Sulul.ivi>ro >|uainilopHrvulis propoPUKrut qtitcalionc ot carilule jiiHleHunetpquovivunili nun>|uuin hoiniai
lioiDinuin quui]uo jhiii raliotie utonliuai vtiluntulrs naHci ex hoinino.spddivinilus tribui gruiuiia iargi-
solit DiM iiiisor«!i(ini> ronvrrti, «iilijunrto Ptiaruonis tiilo;i|iin3 voliintatca hominiim rnalus pra?vrnirndu
Obtomlil oxi'nnilo. .-Vil naiiuiiic U'. 17) : Dirit eitim miititt in bonus, ul impiia rl iiiiq<iia purcuta dimit-
Scriptura ffinruoni: ()'(i>i »»j horiiisum exritavitt^, ut l.it;eaH(lpiuqiie bonus volunlatri> udjuvundo subse-
Oilcnditmin te virtntfm mruin, ei uitnuntirtur iiomcn quitiir.ul jusliiise coronam bene vivpntibu^i reddat,
incuni in uniccrsu trrra. (IrrnnnHHHjne srntcnliam, qiuioi non in hor p.-eculo.srd in ruluro li Irlibus suis
quaniile [mrvnloriiiu alqiii' miijoriini ffrrtliiituiSHlva- lurgitus rst l>ominu8.dura vasia miuericordia* glo-
tione pro uli>ial,unu conclusione lirnuivil, ilicrna : riam largiriur (c),ct vasa cunlumeli^B oilorai) aemper
Enjo cujux vult mixeretur, et quem ntlt obdi,rat Ul ur»>ura depulabit incendio.
autem liortlirrrrt.lrjj^aliliiisse lullum nnn iiiescebat 3.").lii quibu3 vuai» niiscricordi.i'alquecnntump|isi
eloquiis.qiiibus Uoum rl Mtiy>i tlixisse:.Wijirr<'/'()rtui
" n
miiitnmsensus islorumfratrum u venlalcdiscordat, »
m i.scrcor {Exod. xxxiii, 19), et de PhHraone dixisse quibug videlur Ip?os esse vasa inisPricordiaB, qui
quoii ejus cor obdurnlurus e8«et,noverat contineri. ecclcsiasticse sive ssecularis railitta; habent in boo
Cap. XX. — 33. Denique ut agnoscutur hajc spo- ScTpculo dignitatem ; cleric."»s vero et inonachos, vel
teiitianon rx objertione proposita, sed ml conclu- quoi=lili(t laions.vusa pssp contumeJiap.Mious enim
siont^in siiprrinris piopositionis i.lalH.post rumileni altendunt Dri bonitilem, quaj vas:i misencurditB,
conclusionoin ipsp sibi bealus Apostoliishucsermo- qnae preeparavil in glnriam,a vasis irre alqup conlu-
nem cintrudicrntis objecit Diris : ituque inihi-.Quid inrliffi gratuita dilectionediscernit,in illuminutione
adhw quc iiur?l'olunliiii ejus (juit re.sislit (/ Cor ix, cordis,hiic est in (idcspe et caritale consistpre .'in
I'.')! S iIhiiI eiiin hoiiiinesin irnebris propriie csbci- quibiis qui 1 ersrveraveril usque in fiaem.hic saivui
talis err.inlrs(rt). com audiunt gralia Dei pra»veniri erit(H«///i. x, 22l.
atquo iinmulari hoininum volunlatP9,viden(que se Cap. XXI. — 36. Ob hoc beatus Paulus non cui-
pro tcnrbrosi cor.lis prrversilate culjiari, excusa- quam saeciilari sivp ecolesiaslica praedito dignitate,
tioni su.e de jusla Dei volunlato injustuni caplare !-ed omni operanli bonum, gloriam et honorem et
sulTiagium,ul4T5 exiuile maus recipianl punitio- pacem testatur (R>m.n, 10)donari po3se;fl de vasis
nis augnienluin.Acru&antenim Deum,aquogratiam quae in domo magna sunt loquens,oon est quia po-
non arcipiiint;e! St'i()SosPxcusanl,qui Dcimjustum D tior quemquam dignitis vas honoris etriciet476sed
vilio su;einiq.iilatisotTonduiit.lpsisibi suis manibus hoiiorein verura muiidalis as^erit largirndum. Sic
inforunt plagas.acmedico non dubilant irrogareca- eiiira dicit:.<In magna aulem domo non solumsuat
lumnium,tanquam causa occisionis propria» nonin « vasa a'jrea etargealea.sed et lignea et liciilia ; et
illo sit qui seipsum interlicit,sed in eo qui
minus ei « quaedam i|uidrm sunt in honorera.qucBdara vero in
salubri curalione subvenerii. Medicina quippe non « eontumeliam.Siqiiisautera emundiveritseabistis
morlis, sed curationis est causa cui ulique non : « erit vasin honorem sanctilicalum.pt utile Domiao,
recte mnrs ascribilur, si pessimo vulneri quod sibi M ad omne opus bonum paratura( /rim. 11. 20.21). (d)
hoiiio inlulilminimepr.ebettur. Justitiaequippeest, Iterum aitDro;»Ouireddet unicuique secundumope-
si vulnrratus ille reliiiq<iatur,ut mortem quam sibi < ra sua;hisquidemqui secundum patientiaa boni
spontaneis operibus ascivit,iaveaiat ; misericordia « operi3,gloriam,etboaorera,etiacorruptiooecEquae-
custodimini per fidem in salulem paratHm reve- eo lenitng iracundiam mitiget,ornPt benignitaspo-
" lariin tempore novissimo in quo exsullabitis mo- te9tutem;pi se magis diligendura quam metufndum
j
<( dicum nuncsi lieri potest, per tristitiam in variis cunctis exbibeaf;si siibjeclig t^alubriier cons.u'at;si "
« tentationibus:ut probatio vestrae Pidei raulto pre- .justitiam sic teneat.utmisericordiamnon relinquat:
« tiosor 3it auro quod per ignem probaiur,et inve- si prs omnibus se sanctae matris Ercles'asticae catho-
« nialur in laudera Pt ;rloriain Pt honoreia.in reve- licae meminerit filium,ut ejus paci atque tranquilli- m
cum non mundiim prodesse laciat suum "
« iatione Dommi nostri Je-uC.hristi:quem tati per univeraum
« vid-^ntis.diligitis ; in quem nunc quoque non vi- principatum. Magis enim Christianum regiiur ac
« denles,crcd lis^credentes auiera e.xsultatis Isetitia propagatur imperium.dum ecclesiastico ptaiui per
p inenarrabili pthonofiricala.recinienteg rinem fidei universam terram consuliter, ']uam cum in parte
« vestrcfi salutera animarum (/ Pitr.i 3,4 et fieq.). quaecunque terrarum pro temporali gecurilate pu-
37.Vidoti3 pastorem sanctum ovibu3,quas aliipso gnatur.
PrincipeDominoque pastorum alendas arcepit.salu- 59. Non ergo per quaralibet saeculi aut Ecclesiae
bria spiritalisdoctrinae pabula providentem Ncmpe dignitatem.sed per fidem qup per dilectinnem ope-
ostendit quid Deushic per magnam misericordiam C ratur,unusquisque vas in hnnorem dono Dei mise-
8uam in suisfidelibus operelur.scilicet regeneratio- rantig eificilur.Nonenim Salvatnr no?'er beatos vo-
nem non in spein saecularis aiit ecclrisiasiicE cujiis- luit nuncupari habentegg*ciilarpm aut ecclesiasti-
piam transitori.-E dignitatis. srd in spem viiaj aeter- c,(mdi-.znitalem.spdpaupere9ppirilu,mile9,liigi'nteg,
naj;iiec in liacrpilitatem iuiperialis pdntilicalisvemi- egurienles,silienlesqiipjustiti()m.mispricordes.n"iin.
litip.sed in hierediitttera incnrruptibilera et incon- do-< cordo.p.icificos, et qui pprsecutionem propter
laminttlam,pt immarcpscilnlera.nequeaffeclandara justiliara paiiuniur {\ta/tli. v, 3 et xcq.). Nec Abra-
in terrin.spd conservalam in cselis nec in eo? qui ; ham palrc.n nnstrum t'>m|iorale9 hnnorps.vel divi-
Sfficularif» aiit ecelesiaslicae dignitatis adipiscuntur tiae ad l)ei amiciliam pprdiixerunl;9»'dquia«rrpdidit
temporiiliter culmen, sed in eos qui in virtiite Dei « Deo, repiitalum est illi ad jugiitiam. ct am cu9
custodiuntur per lidera in 9alutPm;non utiquejnra « Deiapiiellatusesl yrtc.ii.^-i) Nec pauperpmLaziriim
perfecte c<mce99am in hoc haiculo,sed paralam re- aerumna paupprtatig el lamis atnictiim, ab ffitprnn
u tunc et vos apparebitia cum ip90 in gloria >< redrs rettni quot proinisit (lilicPnlibusi^etytfMi 5).
(Cn/iji«.ii!. M) Ipsa fidi? divitpg liunt ooinfs ()i)i scicnt<:F (juia///a'
Cap.xxii.— n8. 0'''intum ergo pertinet ad hujus !e'i' figurahujtis munili{l Cor. vii, 31). morlui pec-
tempons vitim.fonxtat qiiia in Kcclcsia ncmopon- calo, vivenles autem Deo (flo/n. vi, 21;, non in di-
tifice polior,et in 9«culo nomo Christiano iinpera- gn'tate teinporali, sed in cruce Domini nostri Jesu
tore celaior laveaitur.bed aoa ideo quilibet epiaoo- Cbreti(Ca/.vi, Uj cum Apoatolo gloriaatur. Sacu-
eiu DE VEHITATfc: PHAlDESTI.NAriONlb UU. II.
luiorn (|iil|ipn iivn occln«imtloiim (ii) JiHnilnlBMi A |"'rB. iioo novoi (•flrnirtotii inlr« o»ll« «fom"i'- cfi
|MiHMiiil vi v.iNit iiiiMiuiKii iliA), t<l viinn ODHl u iiinl lat lutllari] ,i|uiH,iiii|iiaiii, laloanfl^ot vuMt iiiim«<< •
,
tuiii|iiii-alil)>radi|iiai'i, (|iiiit iNlaboniM ^uiit iititli»i)uo (|Uin liiMiH |)rai|iiir«vil io Klurix» f ^***! MuIm u»(|U«
ooiiiiiiuniii; in oruco iiuttini Uiiiiuni Jiku Clirinli ve- Hilcii 120 livinn llilfll ri caril«(ii iriiiiiicu«, ui i'«u-
riiiitoi ^liii iiiri, |)ii>|iriiiiii i'bl viiboriiiii iiiiHi-ncoiiliR), liiiii, Aiiiuhitiiii, JoHiinniii, llilarinr M icNriuiii,
iliiii' |>r(i|'nriivii II.MiH III ^liiriiilil, iiuirol voravil iion uliii»(|iinMiii.iliN vitit* III' Monclitutiii II •!, irii|iii-
HoliMii cx Jiuliniit, 1(1(1 oliuiii ox ^flntibua (/i(i"i. ix, biiH ol rflclw ll>lai verilat «l ••ncta converHatlonii
'i\i, 2k), ImIu vaHii vorurilcr (lliriali flKio boalui rerulHil iiit<'KriluN, vaHacorituiiirli» non nivtuatap-
1'aiiliiM iMliinitl, iliciMiM : Qnt itu(rm tunt Clirisli, citr. ])ii|laro? AliMit ub oiiiiiiluiH (Ihrialiaola ut talia «Jo
nein .Mntiit c> tii'i[i.ii'i''iiii . unt n/n.s t"! i'i>iiruiitiii'nltt> lionii BorviH Doi credaiil.
pnuponore, ul illuH vaHa coMtuincliii^ uppollot, u (|iii- U cluii, qiiod, hotiuniH lllio Heiiiinanle, terra houn fe-
buH (livlMtB^rHtimdDnotiuinduni ipHUincontoiiiptuiii rundoHinuMUHcipit nutri^ndum; neclainenernipnui
vidi't atiiiii^ ciiliulum, ot illos [iro tiMnporali polo- HoluH, H«;il ot Hoxa^fnuH, el IriconuH, ut in horrpiim
»tiito pulot CHac vasH iiuacrii-ordi.f.ijuiis iiiariilcrituin coiinrcnctur.hooriniic, inttiriuBincrcnicntiini liir^U-n-
ost in oulinino hihouIi oonHtilulos, id cbI mundi hu tu nntriiur. Incil tMiini l)cuaperpropbetiim, dulurnm
juH roligioaos principeH, miiiidi coMloinptnriluiH non se apadon<bus, i I cst vir;;iniliUM, in civiluto ^na et
holnin cpiscopin, Hcd cliaiii nioiiacliis, CliriBliHnit' in riiiini suo hDnorciti.ollocnm mcliurcni (|naiii flliis
rcliKionis dbtcntu, soipsos veraciler ulquo laiidiibi- et lilialui!« (Isni, Lvi, 5j. Sed et ipac in puo ApoHtolo
litor snlididisiie. lo(|ucn8, bonorcm congruuiii cunlinenlia! \iduali. et
Nonnosi ipso b"atiB iiUMnoruE Augustua C mntunti- omntbuf^, cl lorus iiiimaculaiu.i (llrbr. xiil. 4). Ilunc
nushuinaniarobus liacleiiusint.Tcssot, tiin nox'Hm A|iosIoIuh, qui m ma;:na domo alia dicil p-sp vana
misericordMe fc^r» get.et vas in contumeliam lactuin ritate deserviunt. nullus audet iippare fldelium :
sins imperntor, cni Dcus lidci merito. qnam ipse do- quibus dexteram conslitulis ob hoc dalurus
ttd
navcral, oliam indomilas subdidit gentes, tantam est (c), quia eum in suis minimis
regnum l^ominus
dicatnrinomoratoviroD'.i honoriricenliamdetulisse, essnripntem sitientemque paveronl, vestierunt nu-
iit nullaloiuis illorum pra^snmerct subire f onflictus, dnm,snsceperunt hospitio perej^riniiin.visitavernnt
priupqiiam luis-set propheticfi illins rcsponsione lir- inlirmum ei in carrere conslitutum {)l itih. xxv,
malns?Krgonc Ifinlum vinim religiosi&sirr.usimpera- 35)? Qnis istoa omnes audeat dicere va?a facta in
torvas contumelifE fuisse credebat, in qno sic Deurn contumpliam.quos ipsefigulusituros in vitumtesta-
humiliierqueconsuleret.et perqupm sibiDeum vera tur aeternam ?
respondcntem ipso rerum effeclu teslante protinus 4.',. An torte isti monachos et laicos dcvote Domi-
(n) Ms. unus, Sxcularem quippe sibi et ecclesia- (c)Sic mss. duo. Atediti, ob hocdicturus esl Domi-
slicam. nus quiu eum etc.
{b) Sic mss. duo. Edd., hiec indigne.
Patrol. LXV. 21
6M S. FULGEMII EI>ISC()I'I RUSPENSIS 659
igitur beafum Paulum Thessalonicen^ihua ha?c lo- A Cap. xxiv. — 45. Seil Porsitan dicent ideo beatos
qufnleni: iVam ipii scitix,ftalrex, iuimiiutfi no^lrum apostnlos vasa ronlumcliaB non luisse. quiaillac con-
advoit. quia n-iu inanis juil, ard anie pussi el coniuwe- luriielia"qiias pro(^hrisli iiomine perljUTunt 9en:)ina
liis (iff <h\ sicul scitis, in l'fiilipf>is. ftdw iam hahui- fuprunl luluri honoris ot gloriae, quia pcr illas con-
fMHs tn Drn no^tro loqui ad vos J\vanqehum Dei, in lumeliasnecverilate fidei nec sancta; conversationis
rnulUi sollicitudiiie{I Th^ss. ii, 1, 2). Corinthiis quo- virlute privuti punt. Agnoscant ergo illos esse vaaa
que Fcribens (Cap. xii, 10), ait : Libenter gloriahor contuuieliae (// Tim ii,20), non qui in saeculo con-
in infiimitalit>us nieis, utinhahitel in me virlusChri- tunielias perterunt,sed ijui intraEcclesiam corpora- 1
sH. Propterquoft compUtceo mihi (a) in infxrmilaiibus, liter posili, quam mafjnamdomum appellat Aposlo-
in conlumeliis, in necesn'alihus, in persecutionibus, lus, aut rectae fidei contraria pertinaciler usque in
480 1« angusiits pro Christo Et ut contumelias in finem sonliunt, aut sanctae conversalionis alijiciunt
hoc sflecuio pprpeli omnibus sanctis noverinl esse inslilula.Snnulquecognoscant^secunduru beali Pauli
commune, uudiant quid eti .m de caeteris aposlolis sententiam, quia si quis se mundaverit ab istis, in
libcr ipse teslatur quem de AcLibus eorum Lucas quocunqucgradu, in quocuniue honore,io quacun-
evHngeiislaconscripsit. Ibi quippe mpmoratur quod que fueril profes^ione posilus, erit vas in honore
Ju'liei apostoios in custotliam publicain missas, el g 9anciificatum,et utileDomino.ad omneopus bonum
angelojanuascarcerisaperientedimissos^rursusad- paratum {Ibid., 21), receplurua futurae retribiilionis
duuentes caede maceraverunt.caesisque denuntiave- beatitudinem sernpiternam ab illo judice qui in hoc
runt, ne loquerenlur in nomine Jesu,et Himiserunt saeculoquibus vult gratuilamjuslilicalionem donat,
eos.Ul'isanclUf Lucascum gaiidioeos contumeliam et juslilicatis per lidem adjutorium grstiae sulimini-
passos hi9 verbis insinuat : llli qwdem gnudentes strat. quus in bealitudinern regni coeleslis donata
ibant u conspectu cnncilii quoniom digni habiti sunt glorificatione aagelicae aequalitalia inducat.
pro nomine Jesu {h) cuntumeliam pati {Act. v, 41).
(a) Sic ra89., juxta Graecum £'joo/.u). Ediii, placeo {b) Sic nis. unus. At editi, pro nomine Christi.
mihi.
LIBER TEKTIUS.
491CAPCT1.— 1. Jam nuncdeillisquos Deusprae- Q, incommutabilisaeternitas manet.sicutinchnandaruai
destinavit in adoptionem liliorum ordo suFceptis rerum scientia uuniiuam poluil inchoari, sic muta-
operi9exigitdisputari(a),quos<ecundumveraBfideire- bilium operum nunquam potuil a»terna dispusitio
gulainsanciarumScripturaratnauctoritatefirmalam, commiitHri. Dpus itaque sicut nuoquam futurarum
non solum ad praemium plonticationir', sed etiam ad reriiin fint inscius, ilanec mispricordiffi aut judicii
graliurn justiiicationis, nec folurn ad Eternam boa sui tuii igna- us : semper oiuiiia lutura et
sed siciit
titudinem qnae non mutf tur, verum eiiam ad fidern bona 4S? et mala praescivil. sic omnia operagra-
qiite per caiilalem operatiir, u' que ad «"If-rna lan- tiae atque Jusliliae suae incommutabili praedestina-
tuui (iraemia, sed etiai lad bona inorila gratuita bo- lione disposuit.
nilatc L)ei ante niundi consiilutionem in Chrifto CvP. II. — '2. Magna quippe altiludo snpipntiae et
pra;drstinalos, el hujus prwdet^linatinnig benelicio scientiflB Dei. qiiibus rlivitiis plenus. omnia (uturMet
secundurn pnipusitum vocatoseljuslificatos, nullus scie:iter coinuvit uls-apiens, et sapienler praeordi-
humanorumtpmporaleiiicognilionem perversusa^pi. j,
tura opera sua jam feciBse beatus pra^dicat Isaias,
giia'. Narn si Deus incommutabilig e^t.qnod ilubi- dicens : (^iii ffcit qux fulura ^unt (Jvfl. xlv. 11),
landum non est, omnia lutura ex 3DternitBle incom- src. LWu Futura qmppe opera sua eo jam fecit,
muiattililer novit, et ornni 1 opcraguaincommiilal.iji quo incomnr.utabiliter lacitndadisposuit.Unde rccte
ordinatione disposuit. Nec poluit esse dispositionis quiilquiil faciurus est, jam ab ipso factum dicitur, ia
ejusaliquando mulrttio, ubidispositorum (/>)sine ini- cujiisnperibus fiiciend s aelcrna d spositio et inrom-
lio rniinr-.t ff-tcrn;! cognitio Proindc npud Heuiii sicut inulabilis invenilur. Virtus enim ct snpienlia Dci ex
niinqu'im deluit luiurarum pr.T^cienlia roriim. sic fpternitate incoinniutabililpr omnia (utiiro novit, ir-
rion rillltiir ntil r«^(irolirii'li(iir in lilapniltiona ; ol A P')rK.Hra elrellnnla «tflrnapraiparftlto.lpia «tt 41-
|MU'll('il DiMiH |ii'iii'li<HiiiiulH,i|iil.i virtiia rJiH 11)111 iiii viiiu |ir.MilfN(lii«tli);lii i|iia iii|{nn lotudi ^ < l>a-
|iiiillliir uii( Hii|ioi'atiir iii o|iuri>.llinii t^Nl i|iiiMi Doiiii iicll<iii ilivlnm IniiiitutiBiiirriliilur rjui* «... .... >-r;."i
i'i7, j7/(»s ei gtorificavii ; (l\,im. vlii, 30^. Omncs iati mundi con9ti(u(ionem clegit.Non ergo nosideoele-
prjBdostin i(i aic vocuntur.ut jimlillcenturjsic Jusll- tutun ora MU9,-edut git.ijuia gancti et iininacululi
quo3 vnluit i(i),et ud opcra bonii.el ud prjpmiusem- ^ prm lesli-iavil, qniu ut nos praidestin.iret. grutuite
pilernarpraedestinavit udvitam bonam.pr;rde9tina- nobis elTectum caritalis impendit. Pr«(/f.'i?i«(ii'(7 au-
vit ad vilam sctPrnam;pri» d^stinavit ad lidem.prse- tem nos in itdopfionem filioruni j>er Jesum Cliristum
destinuvit ul speciom.-pnnlestinuvil ailoplandos in «" ifixum {Ibtd., 3). non gerun lum rneriluniautvo-
sa;culo,()r;ede>lin:ivil ^lorifirandos in regno ;
pras- lunl;iti< aul o[>eralioni9 nostr.e.scd spnindnin pro-
dcstinuvit pergratiain luciendos Primogcniti tratres pnsituin voluntutis suae. Kt quoniain gratis a Deo
pr»destinavit(iergratiamperfioiendo9eju8demlJui- li^incadoptionem filiorum nccepiinua, a quo gralis
geniti cohaeiedes. elccti sumos,ut siancli et immHcnlati essftmiis.ideo
Cap 111. — -i.H.ec omni;i9icnt in se continetprae- in h'? omnitmslaudem gloriae grHtife Uf.x brtJilus Pau-
d('s(iiiHtionis a^ternitas, sic implet prrodeslinMntis ln^ insinuntiut omnia qui ejusdern graliae illnmina
Dei luisericordia etjustarnjijeslaa Neqneeniui 483 tur munere.et veru-n grHti.-B donura ex ffltprmtate
ignaru9 lulurorum unquHm psse j.otuitflliornm.qui I^isd-^stinationigintplligat.et aeternam Dci prjedesti-
unico l<'ilio quem sibi eo;eiernum ac sineiiiitio ge- nalionem ex dono grntiae spirilalis agnoscat
nuit, (>r;vdcslinationis rratres prjcparavit : nobis G.Cujus piaedcslinalionis ila inanel aeterna; firmi-
gntis gratiam pr;Bparans, gratis graliamdonan.s tas et lirma SBierniias non solura io dispositione ;
(a)Ia duobua mss. additur hic, quia voluit. (b) Mss. duo, hoc nobis satianier inculcans.
655 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 656
nt era sUtllait.sipotes dinumerare ear ; et dixit Sic : A ut homines juslificentur, et bene vivant, et vitam
er:t srmen tuum. Et crMidii Abrah im Deo,et reputa- aelernam pro recte faclis acipianl. liieo autom el
tum e^t ei ud ju<titiam {Genex. xv. 5). De his dicitur ipsa vita ffilerna gralia Dci ab Apostolodicilur;/?(ini.
be his in iibrosancli Danielis dicitur.Oui ndjusti- stinavit ad facienda ppccata. Praedestinavit enira
tium erudiunt muUos.fulgebant quasisiellx inperpe- r>eu3 quoidivinaaequitas redderet.non quod iniqui-
luas xlernitale.ii (Drt«,xn, 3). l^^ti spirilalitfr intelli- taa humana admilteret. Praedestinivil ergo homini
gunlurin psalmo ubi dicitur de Deo: Qui numerat reo non culpam quam odil, sed judiciura quod diii-
muliitulmem stell'irum,etomnibus eiinomina vocal git. Scriplum est pniin quia diUgil miscricordiam et
(P.vfi/. cxLvi, 4).Proindp qui numerat
muitiludinem judirium (^PS'il.xxx.11,0) Dominus. Et ideo non solum
steilarum non potestsuorumignorarenamerum fi- originale, verufn etiam omne actuale peccatumin
liorum. nialis punilurus est l>eu<j, quia malis operibus nec
Cap. v. 7.IHi ergo numero nec aliquis addiiur, g pr.ebet init:um,nec adhittet aliquando cunsensuro.
necaliquisdemitur{fl);qiiiaidemnumprussecundum Mala itaqiip opera nun placent Deo, quia non sunt
propositum Dfi prsfiestinantis implplur Nam quia ab po.Nam si ah ipso e>sent,mala non essont Pro-
secundum propos^tum volunlalis suae Dpus sanctos inde bona operaqufle Dpus misericorditerdonat, ju-
8U09 proedpstinavit.dp quo scriptum est.quiao'/'njo 6te roronat; opera vero quae ipse non tribuit, juste
quxcnnquevohiit, fecit{Psal. cxiii, 3;ita netno po- puiiit;in istis coronutur divina largitio, in illis au-
test PJU9 mutarepraedestinHtionein^s^icut nullns po- tem damnatnr humana trancftrpssio. Homoitaque
test ejt)? vincerp voluntalem Quod si numerus ille illud habet snlubnter quod acceperit a Deo iliud :
certus non pst apuii Dpum.aut divinascientia falli- pcrniciose qund habuerit ex seipso.
a^lvernitate qna ibet 9up.'raUjr. Quod si iiliqiii'i I10- psl prfleilestinatio.non dpbemus orare nec vigilare,
rum soli possuntimpii dicprp.aul lortenec inipius s<''l tacere 1 mnes voluntates carnis, eo quod jam
aliquis audet horum dicere aliqu^d, nemo divicam piaedcgliiiali fuerimus. Cura utique illa graliaquae
praetlpslinationem neget :
quandnquidpm illius Dei nobis divina piaedeslinatione luit praeparata.ad hoc
praedestinalio vera prorsus asseritur.cujusetpcien- divinitus nobis detur ut vigileinus et oremus.et sic-
ut fidflis esset (i Bor. vii. 2o). et corona justiliae, potp.sl ul L-ratiain quipqueaccipiit,et opera gratiae,
quam r"d lel ei Dominusin illa dieju3tus.judex:non ipsagratia in ge op< rante.non faciat?Gratia quippe
solum aut.;m PhuIo. sed et nnmibus qui diliirunt perSpiritum sanctuin tiilur.fruciuiaulem Spirifut
est ctirilu.':. gau .'ium.pax.imgnnimifns, bonttiis, be-
ad.entum ejiis (// TtV/i.iv.S^.Omneg enim quos Deus
pricdeslinavit m adnptionem.gralishirjustilicantur conHnentia {Gal. v, 21, 23).
niguit'is,ft les, m>vle.<ilia,
exiiiipiis.quia Ckrislus proimpiis mortuus est (Rom. Quis igitur accepta sancti Spiritus gratia nonoret,
v.6);ei,omnes peccaverunt, et e^/ent gtoriu l)ct,jusli- non vigilet, iion conciipisccntiis carnalibus ipsius
fxcati grati<{b)i>er gratiam ipsiu^iHom. \\i,2i) Quibus
Buffrayio grati.Talqiic.jnvaminp repugnet?Cum uti -
siculppr misericordiam prffiparavit gratuitum justi- qiic Salvator noster vigilare el orare nos pr.TBcipiat
flcatioma donum.ila perjustitiHm prj-paravil .Tter- (i>/((///i.xxvi, 4ly, et bealua Paulus testetur quia
njB.iu9tificationi?(r)prffimium.OpU9 ilaquegraliaein qui sunl Christt carnem suam cruciflxeruntcumvitiis
omnibiispriBdestinatis grntuitamigcricordiainchoa- " ct Cincupisrenliis Gnlat.y, 24)
tur, et justa rPtributione perlicitur. lO.Taic cst autom si qnig dicat:Si preedestinalua
8 PrcTdestinavit ergo Deussanctos suos, el ad P9l homo, nec orare debet, nec vigilare, quale si
gratiam viiae bonic, et ad gratiam vitre ajternae. dicat ab eo cui vita fuerit divinitu9 promissa vitae
(d^Cra/jnerco Dri vitttpciema in Christo4Hli Jrsu l)o- 9ubsi'iianon quaerenda.Nam legimus Ezerhiieregis
min.ino<lro Eriro per gratiam DpI .justifiranlur impii ad viiam quindpcim annosdono divinie iniseralinnia
ut,abnpgante9impietatemet3iECulariade8idpria,so- adjcctos {IV lieg. xx, 6).Nuni ergo debuit Kzpchia^
brie.et juflle.et pie vivanl in hoc sapcuIo ; et ut, ju- dicere, pro eo qnod apud eura cert^ esgel divina
Blificali gralia ipsius.hipredes sint serundumspem prnmis-io, proptsrea 9p dcbere npccibum,nec po-
vilflB BlernaB.PraBparalam ergo gratiam donat Deu9, tumsumere.necea qua;ad vitoc eubsidium pertinent
niUH, i|iiiiil i|)Hu 1 II ^iiMilo |iiirri>|iiiiiui«. In illiH anlnin quoii Hi inti rruln^^ iiinnilMr inrliiunl, illic Irapidau-
porinanflnl i|iHiiiH ^rnti.i< linnn, (iniliUH Hiint ilivinm ti'n limora ubi nnn cil limnr (/'«(i.'. xiu, 5 ;elriim
prmil(>HliniitioniH iiiiiiii>ri> prm|wiriitii. Nnn nrgi) ili- impiia rnprchendi lorniidnnt, impie dfl Dflnoenlira
ronJiiin ohI: Si prmilrHtinnti huiium, ncc vi^ili'niii'*, dn |)en non iliitiitnnt. Qiiin nnim d)'tHriUH potcrt
nro oroiiiUH. Inio ruiii vi^ilHipu!» cl orHiniiH, nrulim irtnrno, do Loo bono ac bnuio rntirn, vcrn, do Dno
Dri lionollciHrognosoiunuH; nor (lonr^oiniiHirtornuin qiiatn qiii cuiii nnKnt ex nternitmo cirn qnod cn^et
bnnuruin iHtoriiin orixinoni, i|uoruni in nnhisdivi- n lui;tiiruH in tenipore; aut foriuilom ncribil liivini
nnm oerniinuH lar^itutoin; (inoruin hio nnn potcnl ojicrihiiH rurnuin, nc^Hns ictcrnum riianrre futura
e^so praiilrHtinulU) (iiiliia, Hirut roniin ropnonrilur HU ii|ii>rdtioniH in illn incoinmiitnbili^ Dni mtnrna
pra'p:irnlii) Hoiiipiicrnu.PrDplcr i|iii)il dioU Apor>to- viiliinlalo conHiliiiin? ilmc oiiini BijH«r(io, qum vore
Iuh: Ijiiiux rnim sumits fticturu, rreult in Christo Je- divino oat inimica conaiiiu, nicut bonan hominum
sn III oprrihut hoiiis, qu.v fr.TiKintvil Deus ul in ilUs vultinlatra ct njipra in (cternu I)ci priRiiflHtinatione
amhulemus (Eiihrs. \\, 10). hulicri oninimodis iipuat. ila Dei Bci«>ntiarn
'x hii-
Cap. VII. — II. Alisil autetn ul diun praedflnlina- muniHvolunlaliliusutijucaclibiiH pcnd''rcciinfir tnat.
tio asecritiir, evunRelira ot npoHtnlicu mandHta sol- Si enim Deiis omnia lulura opera sua ex ifilerno
vnnlur. Cuin uliijiio Jcsus nli inilio scirct ijui esscnt pra?scivit, procui diibio eadcm opera itua boniB vu-
crrditiiri, ct qiii rum ossol Irnditurus Joan. vi. ()')), lutuiili^ suii" proj o.-ilo prfpparavit, et qiiod Psspt
ncc talsH polurrit essc acicnliu Creaioris : ct ideo operalurus, iiicomniutuijiiin consilii (iniiiialediHpo-
sicnt prmsrivit traditoremsuum.nec alius eum tra- suil: nec aiiter potesl ordo divinorum operum cur-
didit nisi illo qucm ipse prro.scivit, sic uliquo illos rere, quain invenitur iii ejus incommutabilis cogni-
quo8pr.i'para(ionc siia scicbatad lidrm prsedcslina- tioiiis prcepai^niione constare.
to9, ipsos iioverat itiitio crediluros. Quotnodo
uii Cap. i.\ — 13. Quidquid in tempore mutabiliter
autcm assertione pra-destinationis apostolica man- geritur. boc in altitudine divitiurum supienti^ et
data solvirnus, cum non solum eos qui membra scicntio; (Jei letei num atque incommuiabile natura-
Christi sunt, pcd ipsuin quoqne Chrislum prfcdesli- liter invenilur,qiii acientiaesuseplenitudine universa
natiim, Apostolo ra>dicantp, noverimus.'' De ipso
f
fulura cognovit, ct altitudinesapientiaesufc cuncta
enitn bciitus PuuUis dirit: Qui factus est ei ex semi- opera sua, priusquam fierent.rairabili ordme praepa-
ne Dnvid .<iecun</um carnrm; qui }ir^rdestinatus est ravit. Alioquin preecedetdivinamfapientiambumana
Filius Dciin virlute,secundumSf>iriiuui sancliftratio- non eam ex aptpniitate
cogitalio atque operatio, si
nis iRom. i. 3). Alio quoqne loco dicit : Sapientiom comprehendit divina cogniio. Necesse est auem ut
autem loquimur inter pcrfectos: .nipie^^tiam vero non siDeus incominulabilis est et aeternus, sitpjus in-
hujus sseculi, neqiie principium hujus ssrculi, qui de- commutabilisel aeternacognitio. Incoramutabiliau-
slruunlur; sed toquimur Dei snpientiam in myr^terio, tem et aetornie scientiae nihil accidit temporale.Quo-
quse ab.^contlila est, quum prxdestinavit Deus ante niam si aliquid ei in teinpore accidisse co>;no3Citur,
soeculu in gloriam nostram (I Cor. ii, 6, 7). Quocir- necesse est ul initio mulabilitatique subdatur; nec
ca, quid est praedestinationis assertionem arguere, potest esse sine initio natura, cujus scientia initio
nisi «postolicaindoctrinam morlifera impietate eul- invenituressesubjecta.CcEpitenim cssequinon tuit,
pare? CerlissiniH quippedivinam pra-destinalionem D cuiscientia cocpit csse quae defuit; nec oiiinia potest
Paulus el didicerat, et doccbat; ct quam noverat in simulscientieeplenitudine continere, qui poluit ali-
capite, non denegabat in corpore. Sciebat enim quid aliquando ncscire. Semperergo mutabilis fuit
asternum atque incommutabilem Deum, secundum qui pienitudinecognitionisindiguit;Decejussapien-
aeternnm atque incommutabiletn volnnlatera suara, tia attingit fxne a usque ad (inem f'oriiter,et disponit
omnia praecisse qu.r a se facienda disposuit, et omnia suaviter (Sap. \iUy i); uec attingitubique pro-
omnia prjedestinasse qua) se in sanctis suis miseri- pter inunditiam suam (Sap. vii. 24), si vel eam ali-
corditer ac juste facturum esse prffscivit. quid futuri operis laluit, vd uoo habuit in aeterna
Cap. VIII. — 12. Quisqnis ergo pr.«destinationem quod facit; nec reti-
dispositiono ac praedestinatione
NEGAT, de npostolicis eam prius Epistolis deleat; ac netintcgrum su^incommutabilitatisstatum.si tem-
deinde cuin ostendcrit justease reprebensum apo- porahbnsoperibussuisnon aBlernum, sed temporale
sloluraPaulum, tunc sc hominibus indubitanter potest adhibere consilium.
prasbeat audiendnra. BeatusapostolusPauJus noluit 14.QuapropterscientesDeumincommutabilem,et
silori quod voluit ecribi; sed sicut in Eiiislolis eui? se'crnum, et perfectum, creaturaa omnipotentissi-
059 S. FULGENTIl EPISCOPl RUSPENSIS ceo
racm condilorem.et orcniuin quae faclurus crat co- A 16- Nempe npparet ita Dnminumturbis locutum,
gnitorein at'|ue digposiloremaetfTnum, con(ileHmur ut tauien eis regni coelorum noliet aperiro myste
cumoperasuaoinniaexaBternitate prajordinasse, ex num. Quod ntique faciens, idco sua verba uolobat
sternitate dona sua et judicia praBparassc. Ille enim intelligi, quis se in illo myslerio noiebat agnosci.
cui propheta dicit: Omniu in mpientia fecisti {Psat. Illamquippcagnitionem myslerii Christi esse, Pau-
ctii,-4i,ineadem9apiiDtia in quam omnia condidit, lus teslalur apogtoius dicens: lustrurli in carilate, et
cuncta quae so fuclurum cognoverat ex aiternitate in omnes divititis plemludinis infeUeclus, in agmlione
disposuit.quianihileorum qujelacturusluerHtigno- mysterii Cfirirli Jevi, in quo sunl omnes thesauri sa-
ravit. Omnes ergo ante mundi constitutionem prac- pientiae el scientise abi^conditi [Coloss. ii, 2, 3). Nam
dostinando Di^uselegit, quos faic inquacuuque po;?i- el in aho loco dicitur; Vl Deus apeiial nobi$ ostium
los aelate, quolibet tempore, secundum propojitum sermo»is, ad loqucndum mystrrium ChrisH [Culoss.
vocat atque justifical: ipsis 488 otiam donat per- IV, 3). B^idelibusijuoque inslantiaraorationis suae in-
{Mntih. XI, 27): ^emo novil Filium nisi Puter, ncque ritatis venire: cum illos quos Christus duricordps
Patrem quis novil nisi Filius, et cui volueril Filius videbat, nollet utique salvare, quibuspropter duri-
revelnre (quod utiqu rjicens oslendit se quibusdam tiara cordis eorum nolebal suae agnitioais aperire
revelari velle, quibusdam uulle), diuultn- quumodo rayslerium. Aul ergo negent Deum velle omnes ho-
saivos fieri velit quibus Patrem suum et seipsura minos salvos fiori, et a^rnilioneBQ verilatis voiiiro,
revelare nolueril? Oslenililur quippc in Kvangeiio qiiiSalvatorom nostrum quibusdaincognilionemmy-
quibua<lam in|parabolis]siclt)Cutus,ut verba sua vel- sterii regni ccploruni dare noluisse cognoscunt; et
LETAU0ini,r4EC VELLGT i.iTELLioi. Quod ipsb Dominus mendacera pronuntient apostolum Paulum: aut st
indubitanteraperuit. lnterroganlil)U.Hu.itiiqiie diaci- D apostuli dirtum universalitor ail ciinc'o8 omnino 10-
pulis.bfcceum Matthasiisdixis^fccommemoral: Vohit lertur hominos, cogentur sanctos evangelistas pro-
dalum e*l noxte myslerium regtn Uei, illisaulem non nuntiare mendaces.QuomodoeniiT quibusdam darc
est dntum ^Mutth. xiii, 11). Marcus quoque non dis- noluil nosse mjsterium regni coelorum, qui omnes
similemSHlvatorisrPsponsioneminsinuai.cujut^ hffic hotiiinos salvos vult fieri, ad a;;nilionem veritalis
ea^e verba leslatur:r(;/)t.5 ilatum esl inrc inystaium venire? Quandnquidemsi oiiMio;>omnino vull, nemi-
regni Dei; illis autem qui /orK suul tn parabol s innnia nera uliqoonon vult; et si omnes vult ad agnilioucm
fiunt: ut videntei videunl, et non videant,et audicntcs suam venirc,omnibusdebetmysterium suaeagnilio-
audinul, non inleltujnnt; ne qunndo cvnvertat-lur,
ct nisoetendere.Scdquibusdatuipsuiiimysteriumnosse
el dimitlanlur eit peccutn (Marr. iv, II, IJ). I.ucas non dedit.
etiatiiradem Do>ninum re^pondisi-e coiiliruians,iiit: 18. Qualo ergo elvelle salvare, et nolle iny-
fuit
Vobi*datum est no»se myslerium regni Dei, cxterit Btoriiimsolutia nslendere? Qiiale fuit, quseao, si Ve-
nui-m inpirnbuUs, ul videnles uon videaul, et audten- rilii? voluil ul ad a,L'nilionrm ejus omnea homincs
le» non inlrlUgml (Luc. vji', 10). venirent,eteie noluit ostendere quaveoireDl? Quale
001 nE VFJllTATK Plt.f.nESTINATlftMS Lin [II.
hnc nHt, iit oiniionnl viliiiii, i|iiiis iiivH.^l mi |iiilriiiiii / \ nnn rmn rninlinlAr llloiOmnfli qul OA qii»rrti«.'l.
||>nit riiiiii «il : /•'(/" "MfM i'»ri verttiM rl vUii :
ni>mo flt non qiiir Ji'<uChriai|. Ilo» Uotv^B in niii« K|<i«)oli
vdtiii iiil fiiliriii nni />/•»• «i/» (Jouii. xiv, rt) O»^""»''" II» nuMrtoa ii|)|intlal ; at tlrul llloa tiialot Oiiii<r0
er^i)illiiaviill voniro inl lii^niiiiinriii oiiiini (|iiiliii)tilii- dlnt, ilii iil i-(o« litinoti 0'iini<<« niliilitrinnii* liii << .
nc^nt iinmlii>niMii muiimi ?(,»iiI(I ohI «niiii nollr iiiy»«l«i' • il iiniiii : Situiiinl roi iiinrlt omnti {l'hilip. iv, zzt.
riiim HiiMuifinitiiiiitMii nMtiMiiloio, iiihi iiiiIIo «ulvnro' Kn'o in iinii i'U(Iimiii|ui' Itoiih ii|to<itit|i FI|)i»tol« |)itniiO*
Non or^o niiinrH ImminoH vull huIvoh llorl, qui vr) tur, ol omnfln niinrti, nt oiiinrn qui um qurrunt.non
(|iiil>iiHilHtn iiioilurili* oonlin Hni imliili •iwiMiKnilio- qii/nJcNU ChriHli; riiri. utiqiin ct omnen qul Hnncti
iiiH ii|)iiriri> myHtiTiiim. Hino i|m) niilliiH porvi-mt «'I (•riinl Hiiu rion qiin^rerrnt, nt uiiinfln qui iin <|U»re-
Hitiiilom. S li ApiiHliiliiH monliri imii |)iitiiit.«|iii liixit 1)111)1 Hiini'ii iion oMHoiit. Acr.i|iiautiir fr^iii>t oiiini*»
il<iiii i-miirs fiouiiu9!ivuU siilvo$ fifin, «i mi ogiiittoiicm JHti nt oinnoH ilii, imn ronru*o, ed (Jiiilinc(fl ; el «ic
vrrilittis veuiie (I lim. ii, A). 8eii noo ovHnm-liHlm ulriqueOiiiiicit iliraiitur.ut umne» iiiti ab illi^ uinni-
miMiliii wiint,i|iiiiliM'riinl i|)rtiiinl»ominiim fliM(M|iuli« iiiiH, nt iili nmnt'H nl) iBti umiiibus rocto vcrltaliM
dubitantcr luiilicndiicl nccipiondu, rcmovcantur ab 401 lum hcncduentem lobis {Ibid., ^6^. Christiis ent
omnibiis iilis omncs isli (iii\bii8 Christus non deilit iliique semen Abruhaj, in <iuo bencdirenlur oriines
nosscmystorium regni ccnlorum el iligne intclli^ran- ; tribua terne. Et utique vera est Dei promissio, quia
turilli omnes hominos qiios vull Dcus salvos licri /idclis esi Dominua tnoinnibus verhis luix, et landut
et ad agnitioncm vcriuitis veniro : quia revera in in omiiihus pperihus suis {P.^al. cxliv, 13) ; m ciijus
illisvoluntas salvaiitis a^nosrilnr.quibus u},'ni)scen- promissinne Aliraham non hxsiluvii diffiilentia, srd
dfp veritalis gralia non ncgaiur. Sic Deus, quia ora-
'-'
conlonains esl fide, dnns glonam Deo, et ptenis.nme
niaqniecunquevoluit fecil, 9uara implet in omnibus sciens quia quacunque promisit, potest el facere
voluntalem : qnia omnibus quos vult salvos fieri. et {[\om. iv, 20).
ad agnilionemvenlatisvcnirc, doiiat salularis mys- (>AP. XIII. — Cum ergo inChristo benedici oranes
sterii rectam 3um caritate notitiara.Hos c mnea bea- tribus terrae nullus ambigat Cbrislianus.beatus ta-
tu9 Petruasic intelligendos ostendit, ut illos Omnes menJoannesin Apocalypsi loquens de (2hristo, id
mimo, etfHiis vestris, et o.nnihus qui longe sunt, niel cum nuhibus, et videbit eum omnis oculus, el qui
quoscunque advocavcrit Dominus Deus noster {Act. eum compunxerunt et plangenL se super eum omnes
;
II, 39). tribus terrge {Apoc. i, 7). Ecce omnea tribus terrae
Naraetbeatus Paulus qnodara loco dicit Om-
20. benedicenlurin Christo.quo tamen veniente, plan-
nes, cum tamen nolit universaliter omnes intelligi. gent se omnes tribus terrs.
Scribens enim Philippengibus, ait: Omues enim .>ua 22. Ouoraodo itaquenobis utrumqueconstabit, si
quiTrunt non qux Jei^u C/iri.va' {IViilip. ii, 21). Ubi vel in bono, vel in malo sic omnium tribuum pleni-
utique si ab oranibus istis nullus excipitur, necesse " tudo univcrsalis accipitur.ut nihil parli altcri relia-
est ut etiaraoinnes aposloli. eicaeten illins leraporis quatur ? Sed idera beatus Joaones, qui de ipsius pe-
fideles cum istis omnibus computentur: q.iod nullus ctoreVeritatis ubertatera veridicie praedicationis ebi-
quantumlibet impius suspicabitur. Heslat ergo ui berat.sic ostendit Omnes istastribus quae se in ad-
quosdain 0mnf5 debeamus accipere. id est non ora- vontu Chrisli piancturae sunt.ut omnesistas Iribus
ninoomneshomines.sed Omnes qiiia sua quaerebant, qnas in semine .\brahae benedicendas Ueus verax
nonquBB Jesu Christi. ^amin eadem Kpistola supe- promisit ex iilis omnibus tribubus colligi demon •
rius quosdam bonos ostendens. ait Quidam uutem : strarct.In eodem quippelibroeos qui Agni redempti
et proplcr bonam voluntatem Cliristuin annuntiant, sunt sanguine ioducilcantantescantici.!m novum.et
quidam ex contentione, scienles quod in defensione dicenles Dignus es, Domine, accipere librum, ct
:
xiii, 5), non sua qua;rebant. se.l quaf Jesu Chrisli cerdotes, el regtiabunl luper terram {Apoc. v, 9, ^O).
663 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 664
Alioquoqiiemeraonti libriloco, dum ex duodecim \ posset.ai vellet, in eadem rectitudine permRnere, et
trit>iiL)U9 tiliorum Israel (iuod«na dc siiiguiis tnbu- a (]ii;i [.oFsel, si vcllef, nverga volnntate discedere.
bus meinoraaset millia pignalornm.ul eliam ex om- Nunc autem inunoqiioquehominegratia pra-veniens
nibustribubustcrraeinnumerabilem turb.im (i-lelium operatur, ut liberlas arbitrii corrigatur. Arhitrium
demonstraret, ita loquilur Post /lerc, vidi lurbam : autem bominis in quantum corrigitiir, in tanfum 11-
miign'im,quam dinumernre w mo fiOterat,ex oyn)iibu% beratur; in tanlumautem c-iptivurn ducitur,in quan-
geniibux,et tribubufi, et [in;juis,el fio/iulis, blnnles antc tuni adhuc noxine servitutis necessilatibus iinplica-
thoronum elanle Aynum,ami(iosi>toti<!allns,et palmx tur. Qu^ NF.CEssiTATEs non solum filios fcfleculi mor-
erantin mnnibuseorum {Apoc. vii,19).HaB sunl omnes taliter premunt, verum etiam filios Dei fre luenter
tribus de omnibus tribubua congregat.-B. Isla; sunt alfligunl.Ipsa cst illa lex pecc.iti,quaeillnm militem
omnes tribus quae benedicuntur credcntes in Chri- strenuum.id estl';njlum apostoliim.condeleclanlem
8tum,fleomniliu3 tribubus illisdufe ?e ideo plangent legi Deiseeundum ir.teriorem hominem.illain mem-
quia non crediderunt in Christum. Sic intellignntur brishabitan3,el legi mentis repugnans.quamvis sibi
onm»'9 fiilele?, et omnes inlideles omtips boni, et ;
non pos?et in cfTeciu subjicere, non tamen quiesce-
omncs mali orrnes quosDeus niisericordissimabo-
; batinsu;;geslionibusconcupiscer.tiaecaptivare Unde
nitate Silvat, et omnes qiios justis^ima severitaie |^
idem aposlolusail :Condeleclor enim legi Deisecun
condemnat quibusdam juste non donans veritalis
;
dum interiorem hominem video autem aliam tegem :
agnitionem, qi.ibusdam misericordiler agnoscen- inmembris rneis, repugnanlem leyimenlis mese, elca-
dam revelans verilatem ; et in omnibus implens pHvnntem me in l&gem peccati qux e^^l in mnnbris
suara omnipotentissimam voliintafem. meis (Rum. vii, 22, 23). Nec siluit solo se posse auxi-
Cap. XIV. — 23. Plurimi,spcundum istius intelli- liogrytiae liberari ; ideo sequitur dicensii;. ?4e/25).
gentijE salul'errimam regulam, in divinis eloquiis, Inf' Ux ego homo, quis me liVtrabil de cor/wre morlis
testimimia poterit invenire quisquis volueril t^cri- hujiis ? Crntiu Dei per Jfsum Chrislum Doninum no-
pturasdivinasrectocordisoculo rcccnsere Cumvero s/n/m.Habuitergo in nientpgratiae lortiludinem.sed
de humana voluntafe trant.itur^quod pertinetad sa- in carne iiiMrmitHtem sentiebat arbitrii, quam non
lutis velexordium, vel efTeclum verum est quidem, habuit Adam priusquam depravaretur voluntaria
quiadeillisquirationeutuntur, quivolunt salvan- praevaricalione mandati. Inde e?t quod Apostolus,
lur, Pt qui nolunt non salvantur sed illi qui salvi ; non sub legp, sed j;im suh ^ratia conotifulus, licet
fiunt,tunc salvari volunt,quando divinagratiaprae- meiiteserviretlpgiDei.cogebaturtaniPn carneservire
veniuntur ut velint 492 imo tunc salvari volunt,
; legipeccati:quiaillud illiin voluniatedivinitusdatunj
quandoipsum velledonodivinaelargitatis accipiunt. erat, illud in eo necessitateremanserat. Illis quippe
SanctaenimScripturampnlirinullaleniJspofesl,qua5 Fiecessitatibus urgebatur invitus, p quibus eripi om-
ait : Pra^paraitir voluntas a Domino (Piov. viii, 35, nis sanctus et optal et postulat, dicens Deo ; De ne-
sec. L\X). Unde quoque Apostolus, Chribto in se cessitfitibus 493 meis eripe me (Psal.xxiv, il).
loquente.veraciter dicit : Cum timore et trcmare sa- liurum necpssitiitum Apostolus molesti.im sen-
in se
tuiem vestram opernmini; Drus e<tenim qni opi-ralur tiens diceliat : Pfon enim qund vohi bonum. hoc ago ;
in vobis et vrlleet perfiiere,firo bona voluntalc (Philip. sed quod odi miiluni, hoc facio. Si uutem quod odi
II, li, Nec solum iuitium bonae voluntatiset
13). malum, hoc ago, jam non ego operor illud, sed quod
operis Deo assignat Apostolu?,vcrum etiam ab ipso hnbitat in me percalum (f]om. vii, 10, 20).
utrumqiie testiilur impleri, dicens : Ut dignetur vos Cap. xvi. — 25 llct' ncce^pitatep non desinunt in
vocationc sun Deu.f noster : ut implcut omtiem i'iilun~ corpore mortis hujus mortuliter viventibus eanctis ;
latem bonilntit, e! opus (iflri in virtule (II Thcfs. i, quibus miserabilitcr quidein concutiuntur,utagno-
11). Kt utostenderet hor fier gratuui f-eri, secutus f cant se iliam gratiam sanclte libertatis el paci^ pri-
a junxi* (c. 12) : Ut i I irifirrtur nnmen Domin> tto- ma;in prirno honiinp peccati merito perdidisse nec ;
stri Jesu Christi invobis, el vo^in illo, secundum gra- cam possc nisi per gratiam Christi recipere, in illa
liatn Dei nostri et Domini Jesii ( hristi. In illis ergo diintaxal vifain qua nulla erit sancli sollicitudo cer-
qui vuluntarie silvantur gratia divina operatur ut D lamini?, sed perlecta securitas pacis ; func uiique
vpliiif ; in illisaiilcn (pji nolunt.humanailuritia per- quaiulo iii«>uU>ibitur morii, pxstir[)at.i dc mcmbris
severatuf nolinl. Quam lamen duritirim homo non omni contenlione pecCHti.Tiinc veracifer iuilla piire
habebif, cuniearn Deiis aulerrf viilueril. Sinc diffi- dicetur : /l//.'!or/i/« estmors in virtorin Utii esl, nui^,
e-jIfHtc quippp Deu9 poiestimplcre quodeunque vo- victoriatuaWbiest,mors,stimuliis luus? Stimulusnu-
liip.rif.qui ait de quibiisdam Au/rramabris corlnpi- : tem morlis peccalum est (/ Cor. xv, 5?, 55, 50), in
drum, el daho eis cor carneum {Eieeh. xxxvi. 26). quod priinihomini8])r(Evari<alionccecidimus,(tsinc
Aulrrl erf?o ror lapideum.dnriliam rnrdis julcrpnfl ;
qiio in hac vita sumus Si enim di.rc-imns quia
dntcorcarneum,graliam sanclH' rredulitalis infun- peccatumnon habemus, nos ipsosseducimus^el leritas
den?. Sic emollitur rnr qund fucrntdurum, quo in nobis non est {l Joan. i, 8\ Vigilandum esl igitur
snnctm fidci Irihualur pxnrliiim. in certamine.ut requipscnturin pare ; cngilanda est
Cap. XV. — 2'i. Lilniiim vero humfiii.e meiitid.ir- liberi arbilrii j^cmpcr infirmitns ijuam nobib piimi
bifrium in primn homine rccfum crpaiumcst, non hnminisppnpravitiniquitH8;et adsuhrogandum vir-
tamnn sinesdjutnr ogrstiaB : tnliB uti']ue gratiaB,qua tuti" nuxiliiimsupplirifpr popcendaest divina maje-
oes DE VrniTATR PR^.nFSTIVATIoNIS IID. III. m
Mtnii,iit lntiortr)lll)untritMitit vlrtiitciii,**l v|r((irflN niiH \ ts[ liWlrmMni homloia mtjnrfl ailjulorin irrttlr vin
[inriliiniit inl |iiii'i'iii, iilii pnrrfolMiii dI •!• oniiil |ii'(' lorinin r>«olpit r|u«rn Nini>i(. l*MtA«la* uilqua kx-na
ciilOiilniiiaiiiiiii littoriitiiiii liiilirnniiiHarliitrii llhfrln- vnl oain o|inr«n<li |iot<'il tn««a« hoininl iil«n(l r«-
ti>iit:liitii' (|ii iiiili) iiiiiiiiH i'n'iiliii'n,i|uni iiiincriiiiovti- tiiiiii«:M'i| iniil.i opninn'ti poU'n(n<r i'i «olo lilxTffViv
tiir iii L!liriHli),liliiMitliilur nHnrviluto('()rru|ili(Miin,iii liintiiliH Itiitii-tur urlii(rio,polnntua kutiMn hcno u(>o-
liliortilnin ^lDriin lllioruin Dnl (lUtm. vill.il). Cum rnnili tuno lihnru inmt arhitrio, i|ii iikId «liniulur •
Huloiii lilinrubittir, |ii'>ii-ul ilulno ot iilinrtK iint^in at Doo.ilufto |totnnintiuii ilivinitun «liri nvanKflitlm hoc
parnltn lit^iMlaii-^ iiiuni<iit porrru>-lur. (Juiul ^\ illnpux Mnrm(in«i tri»tiilur : QitnUinnl nulr-m rerfi>frunl rum,
iiln(|ui< liliiTlut tniiin i<linin iiuik? iiiosHct liiiutiiii en iioffUiitem fHiot Ihi
deilil fieri, hti ifui creduni m
qunntMin liuliuit priinuH hoino nnto pnccatuiii,niin uomuie rjui {Join.t,\.i).
viilorot in iniMnliriH Muinnliuni lni;«>n), i]Uih In^i incn- ('ap xviii.— 'iH.Qii/rnlionrm »ero i\fi nninDi. qu«m
tin Bum conluiniK-ilf^r rnpuminrol.ot coptivuni in lo- ponulliiiinin v(>H(rin in liKf^rin i>ofiui(iii,i>r^o io hno
gnm pocoati viiili<ntiT ntiitucnrot n^npiinHioMi' iilliuininpo»(ii,(|iinin in iRin nrhitrorcin-
V!(V l.itioxiiin itu(|ui^ Ittiinunni montin nrtiitrium, niciiiinupud voH linlicri>(|unfii tcrin nuiii:in qun ploa
priui*()uaiii primnn hoino pnccurot, in tnntniii Tuit potont auKcn cont(>ntio i|iinm niifTrnKnrl coKnitio.
vern liliorunt.in (juatitMin insn nihil ex no nonliohut jv Utrnqufl oniin puranic Buisagiertioniliu» nititiir.ut
Rdvnrcuut.Incrul nr^'o ci aunitu^ct rclicitu^-incr nli conlrHriiHnihiloininun ohjrrtionihun revinralur.Cu
quuni Hitii aonttohut incHHO iniHcriuin, (|uiu tcnchat liciitus AugostinuB prorundilntcin
jiiH (iiuoHlioniH
roolu lihprlate JuHtitinm JuHtitia qiiippo lihorRlitor sihi iiiiperHcrutnhilcni cern«^na, nullam voluil hu-
sorvioliut.ideo ilo vorn lihortutc ^uudotmt. jtiB rri donTitum pr.irnrre nentcntinm, incongruum
Cap.xvm.- Priuiufl utiqiio hom(),(]iiandiii jiistitim prorsus existimaris nliquid nftirmarti «ine duliita-
servivit, |)cc(^'itum oinnino nnn liabitit. Nns uuicm tiono velln,quod alter poHset rontruria re«pnn"*inne
quamvis liher^iti u perral'!, servi iiu'ein fncli Djo convellere Cujiis lam in derimo libro de ad (;eoef>i
(Boni.vi. 18), tamcn $i dixerimi,s quia pe(catum non lilteram.qiiam in librisad Viceittiiirn Victorem de
h(ibrmus,uo\ ifisos sriturinius, el i't'ril(is in nobis non Oripine nnim.T. noc non in lihro primo cx dufhuB
estjoan.], 8) .\(\i[\n anle peccutuin non hihuit supcr qnos ad sancium Ilieronymum 8cri]isil(B//r.<t. ttli'is
30 gravo jngum, quod esl sitper lllios ejus a die 28,nunrl0(^).inlribu? quoquecpiFtoli9(K.<f/)iV.r/iM«<.
do venlro niatris eorum, naque in
«'.xilu» dicm se- alia.^t 157 nunr lO.Mquns ad Optatum episcopum de
pnilnrnein nialrem omniuai(e«v/r, \l, 1). In Adam hnc qufestionecoinpiisiiit.diHputalione refulgMt non
ante ppccalum nui'ain haliuit cnro concupisccn- minus copiosa quuin prolundn^cl eo ningisluudabi-
tiam^qu.v spiritiii ropugnarel.Siconiin faciliterdo- li,quiacongrua temperie moderata. Ubi quidquid
minabatur corpori.aicut obseqnebaturlidelilercon- ingpiiiiHcumine. quidquid ratiocinaiionis ordine,
ditori..^nima illa suhditiim habuit rorpus, quam quidquid auclorilatis pondere inquirendum di=cu-
purus Deo subjiciebat utrectus.Nunc aulein in cos liendumqne conspexif.nt inquisivil singuiaritpr.et
nos non perfectc obdire Deo cognosciinus, in quo discussii.Consensnm tamen ah utrnque definitinne
in nobis caro concupiscit adversus spiritum, et continuil, ne lahorem tanlaB dii^putationis inaniler
spiritus adversus carnem,ut non quae volumusilla susciperpt, qiiPin ciijoslibet sententiae temeraria
494 27. Libertas ergo primi hominis majorcm mat animam de anima sicut corpiis de corpore
habuitpucom;sed nnnclibertas fidelium pergratiam propagari.et illam quae assorat novas sin^ulis nas-
majcrem accipit caritatemMlli fuit prorsusquietain oentihus animas fieri.contrariis pnsse responsioni-
pace justitiaiptis glorio?a daturincongressionevi- bus subinoveri :quarum pro 495 compendio res-
ctoria.Major erj^jo nunc datur gratia,dum per tldem ponsiones singtilas series hujus operis tenebit in-
liherum reparatur arbilrium:et cum. donofidei at- sertas.
que caritatis infuso,Hrbitrii nostri Deus reparat li- Cap.xix. — quippe qni novas animas as-
29. Illi
tantam habet quantamprius habuitsanitatemel pa- peccalum Animaenim qufe nonpropagatur utcaro,
cem.majorem tamen accipit ex largitate virtutem, non debet cum carne originalis peccali teneri con-
ut voluntas hominis quaesoladcceptoris suasionea sortio.ac per hoc invenitur nec in 1igere!'ap'.ismatis
Deo dicpsserat,nunc,gratiae subnixa prsesidio, non sacramerto.Etsiin parvoloquisinebaptismate mo-
solum suasionibus, sed nec tormentis spparatur a rilur,sola caro estpeccati original s conlaiionepol-
Chri^to.Ita Chrislus Deus mirabiliter ostendit quid luta,et anima non b-aptizati infantissine iniquitate
humana virtus valcat.quid divina:ut homo,qui per de hoc saeculo putatur exirc:dioalur ubinum sit par-
propriaravoluntatemviotusestsanus.accepta u^ajore vulus in resurrcctione fiiturus?utrura in regno Dei,
gratia non viucatur infirmus.Virtus itaque hominis prtjpter niundiliam ta/.innocentiam) aaimae ; an ia
quap minorem hihait srrafqm sponte viota ceoidit ; igneeiernoprtpterimtDUDditiamcarDi3?UbicuQque
W7 8. FULGENTIl EPI9C0PI RUSPENSIR. 668
polest vivpre,quomodn exanimis poterit illius ignis atque oidinalione Dei insertam esse corpori,ex qun
cruciamenta sentirp?NpCPSse est itaque ut ca^^nem corpus etvivatet sentiat:quam non dubitemuscun
negenl resurreeturara,qui voluntanimam non bapti- carnein qua nascitur on^inale peccatum trahere.
propter munditiam collocare in regno.
zati parvuli etob boc beneficio sancti baptisraatis indigere.
Quod eliam ipsi vident qiipmadmndum dicaiur non CAP.xxi.33.His enim omissis, quas supn posui-
solumtamabsurdamquam impip.Magnaequippeim- mus.calbulicaefidei verismanifestis'iue3ententiis,in
pietatis est,aul resurrecturam negaremortuam ho- diversos erroresmulli miserabiliter inciderunt.Ter-
minis carnem; aul animam dicere ab.-que carne in tullianus quippe animara non spirilura essedicens
qua vixil.vel aeriimnae, vel felicitatis,post judicium sed corpus.veh.-mpnter prravit.eo usque desipiens
fnre parlicipem (^umSalvatorno.ster futuramresur- ut etiara summum et verum Deumcorpusessedice-
rectionera carnis ostendens dixerit: Quia veniet
« ret:cum non solum de Deo rerumomniuin crpalore
« bora io (iiiaomnes qui in monumentis sunt au- legamus.quia Deus spiritus est (Joan. iv, ?'«), verum
« dient vncem cjusi^et procedent <;ui l.ona fpcerunt etiam de angelis qnos* Ueus creavit,dic.«fur in p^^al-
« in resurreetionem vilae^qui vp,ro mala egerunt.in mo : Qui facit angelos suos spiritus (P.ia/. cin. 4).
caro ropurrexerit.nec rorpussine nnima.nec aniina spiritus hominis qui in ipso rst (/ Cor. ii.U) ? Ideo
sine corporp remanebil.fcirit igitur communiterani- etsanctus ovangelista rrilionalem animam, quara
mae Ptcarniffilcrna vel exsultalio^vel aiflictio,quan- Christus cum carne 9uscepit,non corpus.sed spiri-
do indispolubills 496 raanebit aiterna carnis ani- tum esse dncuit.Nam ipse :Salvafor dixcrat : 497
mapqiic coimexio : quae taiiien non debent habere PotesUilemhiibeoponendianimammeam,etpoiesltilem
cominune siipplicium.si non habent ppccatum:quia D hnbeo iierum sumendi fnm{Joan. x, 18) : (juttm sine
non convenit justitiae Dei ut aniraa qucB novo cor- dubio tunc posuit.cum evangelist;! dirit.quia irjf/;-
pori dntur.neo cum ipso corpore propagalur, cum nalo capite emi$it spirilum {Joan. xix, 30). Anima
quocommunem non h-UiPt prnpagmem.reatum pro- vero humana in noralionalis ostenditur, in qnn ad
pagntinnis compcllatur habcre communem. imasiincm Pt similitudincm Dei tacta narratur Unde
Cap.xu. — 31. Illl vero qiii asserunt animas cum divinilus hom-nes admonentur oc tiant sicnt equus
corporibufl propngiri, possunt quidcm ex hoc, ad et mulus,quihus non estiiiteUcclHs{P.^nl xxxi,9).
ostcnilenliimin parviilisiuatum Deijiidirium.firmaro 3i. Animam vero parfom Dri essp, id est unius
nnn solius carnis.noc solius nnima', sed ulriiisquo cum Dpo espcnaturae. .^entit im-
Cffira MHmchajorum
commiine originale pecratum, ut ox cominunione non snlum in corpo-
piela8:quae Dei subslantiam
prnpHginispcccali qnoque realusdignecrednturpso ribus huminum.pccorum.avium.atque piscuim,vo-
cominiinis^sed ia consideraliono seininum quae non riim etinm in lignis cl herbis.in arboribus etoleri-
concppla peroiinl, pcnitus obiiiutescnnt (/<.r<t ob- bus aestimant colligatam.ignorant enim mispri,nec
nii^^^srurir/ \'iiuinm oPTme hnmanam rertum ept attendunt non hocessecreaturamquoil 'jsl Crealor;
m \)R VEIlITATr Pn/f.nFSTINATIONIS LIII. III. flr;u
ciiiii DiiM itlt liiiiniitiiliiliK, anlma vAro iMiitultill» : \ liitrnvit, nl In ipku auolora tntnm «Ibl prAf«nl<im
qiii» iiioiiii Hoit, iiiodo ni>Hrit; nioilo lieHnlt, inodu oiiKinalilFr vliidicavll.Ooai prnpaKoin(lit(i'l*aii({ul>
prollclt:iiio<l(i nniiil, inoiln ilriii|iil;iiioHo roiniDi*i'l- no illiuN inciiMlorii rcduiil, qulv«ruain lorma Dai
tiir, iiimli) iililiviHriliir ;iiioilo ofiit c|uoii iikhIo ililn- pcrinMttniii llnu* tla "' 'im
xrral, inoilo iltli^il i|iiiiii iiio<io oili>rnl;iiioiio inndit Horvi itci:||iicitH,iit iinc :..„.. .4... ^-,.wj.. "•
in noiliiclliiniH |iii{iii'iiin, inoiio rtiiiin iion hriiiirta lum poHHrl halinrn |iorfatl.
\\ ., luhoc i . ii •
. i .
' .' ' •
l«>r libcratuin, ct fid inBil 01 v»T»» libijrtaH, ul el
liotut, Hitnnl aulcin oitini» bona vhIiIiv
nulla dominotur iniquitna. linnc ae libertalem da-
Cap. XXII. — :).^. llluii i|ii>i<|uu lliioi ent omnino
tiinim esso por >?rntiain, ipsc liborntor nosler hoo
ootitniritim.animnd) anlc,|iiHtn ItiiH.xot in corport^in
ii( riiiono teHtalur OniiiiH (|tii fucit poccatum.aer-
•<
sus {II Titfi. u, 5);incujns morle quisqnis non secunda nativitale mnnd.ntos; prima nativiiate
fueritei in baptismute consepultus.nec potiri regno, captivos, secunda nativitate liberos; prima nalivi-
nec ignis aiterni poterit carere supplicio. Veritas tale terrenos, secunda nalivitat? ccElcstes : primaB
quippe ail quia si qtiis tum fuerit renalus e.x aquael D nativitutis vitio carnales.spcundae nativitatis bene-
S/)iri/M, von potefittiiiroire in regnuni Dii (Jooti.m^ licio spiritales; prima nativitate (ilios irae, secunda
5). Qiiapropler de 498 omnitius hominibus.pusil- nativitate filios gratise; prima nativitate filios
lis et mhgnis. intantiLuis, pneris, adolescentibus, saeculi. spcunda nativilate filios Dei. Proinde
juvenibus.senibns accipiendum estquodille doctor etsi scire non possnmus quemadmodum anima de-
genlium in fideet veritate veraciter dicit •.«Non eniin tur corponbns.illudrectecredendoet bene vivendo.
« est distinctio. Omnefe enim peccaverunt.et egent illud instantissimesatagamus.-nt in regno 499 Dei
« gloria Dei. Justificati gratis per ^ratiani ipsius, corpus Ithid ergosi scire
et aniraa r.ostra ia^tetur et
« qufe est in Christo Jesu, quem proposuit Deus non possuriius.patienter ignoremus: regiium autem
« propitiationem per fidem in sanguine ipsius, ad Dei ardenter atque inslaoter quaeraraus.ubi procul
« ostensionem justitiae su«, propter remissionem dubioetiam hoc Deus nobis revelabit,quod non hic
« delictorum {Rom. iii, 22 et seq ).»
praeccdtMitium nobis inaniter occultalur.nisi quia in hacvitafor-
Pra-cedens aotem aelictum cum in infanlibus quaeri- sitan non compelil ut sciatur.
tur.illud sinednbio primumprirai hominis inveni- 39. (juod si qusquam divinitus iliurainatus, aut
tur,quod per priioum hominem iQhunc mundum indiciib conisbicude raiioni8,aut testiiDOBii» sai2Ci«
fi71 S. FULOENTII EPISCOPI RUSPENSIS. 672
anrlnrifBlis valii^^rit vel asnoscpre, vp| ilocero, ani- \ qiiisqiie perdiieraf vilio homini? ppccatnri9,recipiat
inashumanHsain novas aingiilis corpnribus Hari,aut benelicio Redemptnris. Hoc indubilanter asserens,
cum ip9i?corpnribuspropnirari,iliud inlcrim asserat quiriquid deinreps secundum veritatem poterit de
quofl habet fi^tes pcclesiastica mamreslum, omnes animarum origine dpmonstrare,recte faciei nonta-
sciiicpt hiiminps px ipso conceptii trahere originale cere.Tunc autem quaestiode «ninm recta t'actatur,
peciatum.quiri sit in singulis nasc^nlihusunius mp- si non dutiitaturdioriginali peccalohumanigeQeris,
diatnris sangnine remitieiidum.ut impietatis nexus, etde beneficio sancti baplismalis.quod ciptlvisdo-
qui primanativilatp contrabilur.secumla nativitate natum est per gratiani Salvaloris, qui dignatusest
80lvatur,pt ppr Filium l>pi.qui fHctusPst ex miilierp, et lotam sine ppcoato naturara nostri gen»»ris acci-
factus sub lege {Gnl. iv,4.5),ut adoptionem fiiiorum pere, et omnem culpam nosiri criminis abolpre.
reciperemu9,ipsius aloptioniscrratiam.qiiam unus-
"sl. FULGCNTil
DE FIDE, SEU '
DE lEGUL^ YEWM FIDEI,
AI) PF/rnUM, I.IBtK u^us.
500. Prologus. — 1. Epistolam, fili Petre. tuae B 2. Verumtamen ut di^ndesufficienssermoproma-
caritalis accepi,in qua te significasti velle lliproso- tur,nec temporis suffrairatur spatium.quiaceleriter
iymam pergerp,et poposcisti te litteris nostris ins- nosirum cupis habere responsum, et tam magnuai
truiquim debeas in illispartibus vpraefidei re;;ulam magnis vix possit
est hujus disputatioiiis opus, ut
tenere (A),ut nullus tihi possitsensus haereticiE su- impleri (i) sermonibus.Neque enim poposcistisicte
brepprp(alsitati8fc).Gaudeoqiiidpm quodpio fidevpra debere de lide instrui.utuuHm quamlibet hsresim
aine iillo perliiliae vifio custodienda sollicitudinera desigi>ares(;),contraquarappecialiter nostrae dispu-
geris, sine qua nulla potest proiiesse.imo necesse, talionis vigilaret inlentio:sed cum indefinitedelini-
convprsio. Aposlolica quippe dicit auctoritas, quia tionem fid^^i petis.eamquecupis etiamsub brevitate
sine fide impossibile esl placere Deo (Hrbr. 311,6). concludsvides procul dubio quam sil nobisimpos-
Fidf^s est namque bonoruiii omnium fundamentum sibile ul rem tantatu inbrevi plene comprehenda
((f).Fiiles est huin;inae salulia initium(e .Siiie hac (/") mu3,cui sulficienteaessenon possumus.etianisi lan-
ncrao ud filiorum Dei numerum potest pertinerefg): tura spatium temporiset lale nobisessetingeniura,
qiiii sine ipsa necin hocfseculoquisquam SOIjus- ut multa voluminade hoc quod a nobia expetisfa-
lificationisconsequifur graiiHm,npc in luluro vitam CPre v.ilpremus (al. valeamus) Sed quia Deu^ prope
possidi-bit ifternam^Pt si qnis hic non ambulaverif est omnibu^ invocanlibus eum in veritate [Psal.cxLiv,
p
per fidrra,non perveniet ad ppeciem.Sinefideomiiis 18), qui verbum consummans et brevians fecit super
labor hominis vacuus est. Tale quippe est,utsine terram {Rom. xi, 28), spero quia, aicui tibi dedit
vera fiiln quisque velil Deo ppr rontemptum sfleruli hujus sanciam Bollicitudmem, sic etiam mihi,
fidei
placore (/<);quale si quisquam:a/.quispi im) lendens ut tuo tarn bonotamquiiUudabili serviamilesiderio;
ad palriam, qua
se scit beale esse victurum, re-
in sulficientem tribuet facultatem;ijt etsi non poluero
linquat itineris rectitudinem,et improvidus sectetur lal potero) cuncta dicere, ex quibus oranis error
errorem, qui non ad beatam civitatera perveniat, hffreticiis possit agnosci.et airnitusTelccnvinci va-
8cd in praecipitium cadal;ubi non gaudium perve- leat vel vitari,tamen innoraine aiqueadjiitoriosan-
nienti detur, sed cadenti interilus inleratur. ctae Triuitatis, que unus solus verus et bonus est
raliiinniii (-atliiilirai luloi (uiiinlrl hiiii< ulii|na «m ruriH plorou ipan vnru» DfUH iii \kupuuih i .j r»l, ct
ouliKiiiornnlinrri.(,)iiiliiiM roliMillM.poliM-iit iiliuiii llltt in una nulnra unu«ra(((>) rerlianouiiitalrrnnaiura-
deprcliiuiilorit hIi|iiii rii)^iM'o. i|iiin i*lHi in hnu itporu liMii iiiiiiH Palor
Kiiio Ql Hpirilu ««iiclo «(, et
III
lion viiliMitiir riproiiili iliHpiit>ilMiiii* iinnviiiri, inii.en ti tuM FiliiiH in Pulro nl 8|iirilu iin<-to a»l,t'*tii»qu«
ox iiH (piai liio ^iMioraliirr ali|iio ultHiiliilo ponnnlnr, H|iiiituM iiaiiclija 111 {'alriicl KlliM rit. NuJlua horuill
appuroat (<i/ a|ipiiriM)l) illu (|imii iiilliloloM Ii(Miiii)Mh((|) ciliu qiiciiilibet ip^uruiii imI (1 .-ieni,, dUl. VJ cup.
lUirilMiM Vdliint (<W. Holont) InHUHiirrarn lliloliiiiu, \.l liidfl): i|uia niMiio uliuin aut pr<i)c<dii Milrrnilata,
niin ri<K(ilH iliviiwo voritatiii tM(iiln, iii*ii nrquitiu liii- uulcxooilil iiin^nilu liiio.uni upoial |i')li!^(uto. (Ju*^
niuni orroiiH invontn. tioc Filio mc Spirilu Hanclo, i)iiunttitn ml n.-itiira
(!aih)t I. — ;t.t,)iio(M«n(iMo inilur looo fuflrin consli- diviiiiu unitatoni porlinot.a^Jt untorior (/),aul iiiujur
ttitiiH,i|iiiii,HO(>iiniluiii rogulHiii nonlri HuivuloriH ini- i>ttlcr cat (Ibidem, aii>. Nuiic p(iHl((Uiiiit)i occ Filii
porio proiiiiil^alain, no>*ti toin iitMi l*utriH(/')oi l<'ilti u<tornitHHal(](ii<imni(!nHitaH,vi-lutunterioruutinoJor,
ot !^|)irilit>< Haiicli iioitnno liapti/uliiit), priiiiipalitcr SpinluH cani'li /L-tcrnilnloiii imnicnBil.itciiiqufl aul
hI(]iio indiilntanlor lolo conlc rclino, Pnlroiti Dcuiii, pr.i-codcrcuut oxcodiM-o iialuraliicr poli'Bl.si(Mjt cr^o
ot Kiliiini Dcuiii. (U .Spiritiitit fancttiiii Dcuti), iil ohI iiec Filiurt poHtorioraiil iiiinor cHt l*ulrn tlu ncc Spi-
jj
sHnctniDuliino inclTul)ilctnTr:nilutciii unutn ohhh nu- rituH auncliin pOHtcrior aut nniior i-nt Filio. ^ler-
tiinilitcr Dcuin, ilo (nio in DcutcronoiDio iliciuir : nuin i|tiippo ct Hiiic initio cHt, (|U"d FiIhib do l'utrit
Andi, hriiil, Dominus Dnn liius Driis (ul. Dxuiiuiii) nutur.i milUH cxslilil ((/); ctn-lcrnum mc nine iniiiu
unu^ tfxt (/><'H/. VI, 4). Ei Doininuiii 50^ Dvuin luum flst, quo I S|)irilua HunctiiB do nutiira Patria Filiiqiie
adoriibis, et illi xoli u^n<ies (Ibid , i3).Vorun)lMn)cn procedit Ob hoc ergo tres uoum lecto crodtiiiua et
qiii.i islniii tinntti Dcuin, qui solns chI vcrus nntnru- dicimurt D''um, quii uiiii prorsu.i 503 a?tortitla8,
lilor DciiH, noti 1'alroin soluin, ncquc bMiiiiii siiltiit), una immrnsitas.unci iiututulitcr Iriurn eat divinitas
ncqiicrtiiluin Spiritun) SHnotUDi.seti siniiil PHtrotn et peraonaruin.
Filiuin el Spintuni aanclun) esso dixinius, cuven- 5. Tencumua Patrpm et Filium et Spirilum
igitur
diiii) esi nc sicul PHtrcD) ct Fili(in) et Spiriliiin sun- sanclum tinum e-^so nHluri.Iiti'r Deutn tie(|ue ta- ;
ctnin unutn Dcnmoifcto.quiinliitn ud nutunilcn allinut meiiipsom PatriMD csscqut FiliuB c.-t,neque Kilium
unitatPiD (c).veraoilpr(licitmis,Hic ouid qui l'uter e»ti ipsum eaae qui Pater oel, nec Spiiitum sanclum
eniDden) vcl Filium, vel Spirilutn sanctum ; aut cum ipsum esse qui Pater aut Filiiia cat (i Setit.,diil,2,
qtii Filius est, sivo Patroiii, sive Spirittim sanclum ;
tvi/». OiDncsauleit) calholici). Una entm est Putria
aut cum qui S[)iritus sanctus proprio in conres.«»ione el Filii ct Spiritussuncti e-<8cntia.iitiam Gr,ccio-ia(av
hujus Putrem vel Filinin per- ^ vocant.in quu non est .iliud Palor,et aliud Filiua, et
Trinil.ilis dicitur vcl
sonaliterd cero 3ivecredere,quod oninino nefaa est, aliudSpiritussanctu9,qiiamvisper30i)aliter »it aliua
ainlcamus. I'ater,al:us Kilius^alius Spiritus
sanctus.Quod nobis
\. Fidcss enitn qoHm snncti patriarcha; atque pro- miiximein ipso sanclarntnSciipturarumdemonstra-
pltctaa antp incarnalionoii) Filii Dei diviniUis acce- tur iniiio, ubi Deus dcit: Fiiiuimu.s /lominem ud
pcrniit, (]UUD) etium sincti apostoli ubipso Domino imiiginem el .^imtlifudintm nostram (Genes. i, 26).
in carne posilo audicrnnt, el, Spirilus sancii magi- Cunicnim singuLri numero dicil im'/^j//<'m,ostendit
slerio instriicti, non «oIuid s^^rmone praedicaverunl, unam naturamcssc,adcujiis iinaginem horno fierel.
veruin eliain ad inslructionem salnberrimaiD poste- Ciim vero dicil pluralilpr, //o.s-/ri/m,ostcnditeumdera
roruin scriptis suisinditam reliquerunt.unum Deum Deum, ad cujus imaginem homo fiebat, nnn unara
prjedical TriniiHtem, i I esl i^utrem el Filium et Spi- essp personam. Si enim in illa nna nalura (h) P tria
ritniDsanctum. Scd Trinitas vcra non esset, si una et Filii Pt Spiritus sancti una esset per»ona.rion di-
eailcmque persnna dicerettir Palerel FiliiisetSpiri- cpreiur nti itnnginnn tio.^tram, s^ed, ad imaginem
tus sanctus. Si enim sicut esl Patris et Filii et Spi- meam; nec di.\iss' I fuciamus, sed laciam. Si vero
rilns sanct) una siibstantia, sic esset una persona, in illis tribus personis tres essent inlelligt-nd^e vel
quo veraciter Trinitas dicere-
nihil otnnino esset in 'J credcndae substaniio?, non diceretur.urf imaginem
tur.HorsusTrinilasquideir vera essel (</), sed unus HOi'/ra//j,sed,ad imagines noslras: unaeiiitn imugo
DeusTrinitasipvanonesset.si qucmadinodum Pater trium naturarum inaequalium esse non posset. Sed
et l''il'us et Spiritus sanctus personarum suntab in- dum ad unam iniagineiD uniusDei hoiDo factus dici-
vicem proprielale naturarum
distincti, sic ruissent tur,unasanctaBTrinilatisessent'aliter divinitas inli-
quoqiie diversitate discreti. Sed quiain illo uno vero matur. Deinde \al. Denique) et paulo post pro eo
Deo Trinitaie, non solum quod unus Deus est, sed quod Dcus superius dixerat: Fuciamus ln>tninemad
(a) Ms. unus addit el incrrduli. Ms. Corb., Trinitns est, in natura unwi est.
{e)
(6) Mss. duo. in nomine P.itris, etc. Ms. Vatic unus. Hau ennn inajiir est Pater, nec
(/) 1
[c, Ms. Corb. veritdiem. Fino. nec Sfiritu siinrlo, qwinlurn ad nulurie divnx
(rf) Mss.duo alitcr hi-c habpnt.fiwr^ti'! Trinitns vera unitiiirm ve*'iine\, nut anterior.
non easel, si unw! Dcw^ Triuittts insa von esset; $ed ((/) M.-s". sex, el
Magisicr 1 Sent. dist. 19, exstitit.
gueuiaitnoduin, ctc. Unus ex his, ut quemadmo- Edili. ct Angl. ms.. e.Tistit.
dum, etc. [li) Ms. Go b., tn illu una essentia.
673 S. FULGblNTlI EPISCOPl RUSPFNSIS. Q76
imaginemet timilitudinemnoslr(im,s'\chom\ne?c) fa- A ipium {Ibid., 17). Nec beatus Joannes; Qu^
dixipsel
cium SiTJptura narrwit, nt dicprel El fecit Deui : diliiiit genitorem, diligif el cum esf ex eo
qui nalus
homiwm : ad imiigincm Dei fccil eum [Genes i, 27). (! Joau V, 1); nec ipse Filius dixisset; Poler meus
TriniUtem persionarum atque unitatem
6. Haric usque modo operatur, el ego operor [Joan. v.i7).Ipse
nalurae propheta Isaias rpvelatam esse sibi n<m la- enim qui Filius dicitur, si iilem esset et Patpr, non
cuit ('i),cumse dicit Sprafthin vidisserlamanliatSiiw. verariter Uei Filius diccretur, quia non de Deo.sed
cius, sanctwi, sanclHS Dominus D' us sabaolh (/50. vi, de sola virgine naaceretur. Ad exlremura vero nec
3j. Ubi prorsiis in eo qund dicitur terlio Sanclus, ipse Pater de ccelo testaretur, et suum corporaii
personarum Trinitatem in eo vero quod dicitur ae- ; vocp. fllium domonstrarel, dicens: Hic Cft FiUusmeus
mel Dominu<! Dt'us 5a/)«o'/j, diviiiaj naturae cognosci- dilcclus, iu quo mi/it bene complacui [h) [Mallh.xw.il).
mus unitalem. In illa igitur sancta Trinitate, quse A(inptoliis qiio |uePaulus non dixisset de Ueo Putre:
ideo a nobis repetitur(/;),ut veslro cordi (cjteiiacius Qui proprio l^ilio suo non pepercif ('), sed pro nobis
inligalur,unusebtPater(d),qui solus essenlialitfr de omnibus tradiiiil illum (Rom. viii, 32).
seipso unum Filium genuit; ei unus Filius,quide S.Seii quoniam ista«mniaeldivinitus ad nostram
uno Palre solus est essentiaiiter nalus {al. genitus); doctrinam dicla sunt, et quia divina dicta sunl //),
el unus Spiritus sanctus, qui solus essentialiter de fi
ulique vera sunt, verum esl quod lides catholica
Patre Filioqoe procedit. iloc autem totum una per spcundnm
praedicat, et natum divinitatem de Patre
sona noo poaset, id est et gignere sp.et nasci de se, essesolum FiliumaBternumcum Patre,immorlalem,
et procedere de Quia igitur aliud esl genuisse
se. impassibilem, atque incommuiabilem Deum et sc- ,
qua m na tum esse, aliudque est procedpre (a/. pro- cundum carnem non Putrem, seil uoigenilum ejus
cessii-se) qnamgenuisse vei natiiin esse.raanifesium Filium,8alva aeternitutesua A:).temporaliter natum,
est iiuoniaii) alius psl Paler.alius Filius,alius Spirl- salvi impassibiliiatesuapassum.SHlvainr.morlalitate
tus saiicUis. Tnmlas itaque ad personas Pntris et sua inrjrluuiTi,salva incorr.inuiablitate sua,qua(«/.
Filii et Spiritus snncti retertur, unitas ad naturam. quia) De us verus el vit aplerna est, veraciter susci
i
-
Cap. II. Uuminilas Chri.%ti. — 7. Sicut ergo, se- tatura. Oui totum habet rommune cum Patre quod
cundum illaiii diviniiatem qua
sunt Paier unum a*ternus naturaliler sine inilio habuit,et nihil habet
504 el F lius et Spirilus 3anctu«^,noque Patrem na- commune cum Palreeorum quae in suam personam
lum crediinus, nt-qup Spiritnm sanctum. sed solurn ti-mporaliler atque humililer iile aBlernus alque ex-
Filium; -ic eliam secuiidura carnem solum Filium celsup accepit l/).
natuin calholica fides et cre-iit el praedicat. si non ille qui proprius Btque
Neqne 505 9. Rursus
enim in illa Trinilate proprium esset solius Patris n unigenitus Dei Palris Filiusert,=edSpirilu3 sanciu
^..^^ „»„ „.,1 „..!.,. ;.,„., „^A -> t^. ;. „ ... _ ... ..;_.:_ I.^.l:.,™ .,; r...,i
quod non est nalua ipse.sed iinum (e) PMium genuit; i:
nascerftur ex virgine, non ipsum Filium qui fuctus
/ - , : ,. .,
neque proprium solius Filii, quod non genuitipse, esl ex muliere. lactus snb lego, natum de Spirilu
sed suius de Palris esseniia natus esl noque pro- sancto ex Maria Virgine, in symbolo ..cccptum, et
;
prium Spintus sancti, quod nec natus estipse. nec corde ad justitiam crederet.etore ud saliitem sancta
genuit, sed solus de Palre FilioquH procpilit (/') ; si conflti-relur br-ciesia. Sed Pl si ipse Spiritus sanctus,
secundum diviham quidem naluram Djus Pater de qui P.itris et Filii Spintuse^^l.formam scrvi acc.pe-
Dullo nascerptur iJeo.secuddum carnein txmen ipse ret.non ipseSplritussanclussuperseipsumhominem
nascerelur de [nl. e<) virgine. S; enim Pater de vir- factum in coluinbae specie ccclilus ailveniret.
gine nnscerftur, una peraona essel Pater ptFilius: 10. Paler igitur Dous de niillopenilus Deo. spmol
ipsa autem uiia persona, pro eoquod non d>^ Den, de sua natura siae initio gt^nuit Filium Deum aihi
sed tanium de virgine nascerHtur, non D^ji Filius, apqnalem (m).etpadem qua ipae naturaliier a^ternus
sed tantuin hominis filiu-» verarilpr dicpretiir ; nec cst divinitale cofBterniim. S^d idein Dei Filius cum
ip^e D-^i Kilius dicerel {g}: .^ic Oens dile.vit mundum sit Deusaelernuset verus»,et cum Patro secundum
u( Filium suum unigenUum duret (Joun. in, 6) et ; divimtHlem naturabter unus Deus. secundum hoo
ilerum Soii enim mtsit Ueus Filium suum in mun-
: quod dicit: Ego el Paier unum suinus (Joan. x. 30),
dum ul judicel mundum, sed ul suloctur mumlus per idcm pru nobis eat bomo lactus verusf.t plenus. la
(n) Mss. tres, rerelninm sihi notmit. (/»•) sccundum cnmcm non ile Pntre
Valif. unus. cl
\li)hdili, repciilur tnttes. Altcsl tolics a mss. srx. scd ile mnlre unigenitum Pilris Ftlium, satvaxterni-
(c) Mhs. duo, vestro conli; P'ld noslro. , talc suu. Gicteri Ipgiint uniroriinler.
(d) Kliti, Dcn^ 1'alrr M-s, tres omittunt Deus. (I) A idilurin (|uil)UHilaiii hic,rf^ i;ir{/;«^,sed ndun-
{e) M.-. uiiiis, .*<?'/ uniciim. dure videtur nec legilur in iiiss. trihus pt Ant. Ke-
:
(f) Ms. (Jorb. add. ihcommulnhili n-lernilitte proce- dundant qiioque hic m
quil>iisdam hiHo verbu. Ihia
dit, fir. cvim iicrsona caset Pol>r et Filtuy : ipui nntein una
(g) Sic Vatir.unus,et qiiidf melins q-Rm CflPteri, m jirr.voim pro co quto nnn <tel)c.o,s> d l.kniuinde ciriiine
ubi li« liir Ip.^e autem Dci Hlius dicil quia .hc dt-
: nwcerelur iion Dci Filtus Absiint enim a mss. Inljus
lexu Dius. et Ant.
(fc, Vatic. raa. addil,i/)jum audilc. C/eteri non ad- (in) Wfi[\c.ms., cojrqualcm itfci.Atalii omne9,a?7ua-
dunt. lein sibi.
Mss. duo, proprio Filio non p»perrif.
(i) (n) Sic ms Corb, At Vatic. unaa cum sii Dei FiUut
fl m»>. (|Uiiluor.At iiis.Corb.,^/ «/u^
ijj hii- f-lili. xternus el verus.
divina dicta sunt. Vat. unua, el quta divina sunl.
077 i)K riDr, MUKii riNus. mn
01) v«)niH.i|uiil VAruin hiiliol nnu<t illn (n) huinniiKni A l'1'^m q<ilp|i(«,alrut illo'l Apo«liiliit, morfum «(f(ir)«x
liiiUii'iiiii;iii i'U vi<ru |iliniuM,i|uiu i<t ouriiiMii huiuA ni/lnntfiilr n'1 vivit ex inrlule Ihi II C.or iii, 4):
'
iiuMi »utuM<|ill, ol uiuuiuin riiliiinultMii. {•Iimii Iuu on iiniio nii|ur nloin, r|iii •flruMilntii prnphrtlitn li>'ali
IJiiigoniliH llciiH Hrcuiulii (h) nHtun i«^t,Hntiinl rx l'ii- n>ivii| /),r/ hiimo (iftuM rtl in hion, rl i/iie fun-lavti
ti«, Noiiiil i'.\ iM >lri';tuiliiH «'Nt luiiiii iln Pulro I))!Uh fiim Altit»iinus {l'*nt Lixivi, h)
Vi-rliiiin. iiulimi'1'l d« inulro Vtirluim cnro fiirtuin. li liiii|iionoo 'liviniln» rhriHli iili"nnn»t • nalura
II IJniiH i^itur o^t uli|iio i<lctii DoiiH Dni Kiliui rnlriH, Hroutiduin idi{u d i« i>rinriiiio rnit Verbum,
iiiitiiH uiilo riu<i'iilu, ol nuliiH in Hni''ulo ; fl ulrii(|un el Vrrhum eraliiiiinl Duin. rlUntiernl Vrrlium. Ihc
nativitus uniuH(>rit Kilii Doiiitivinn.Huruniluin i|uiiin rrul iii princiiiiu itiiuit Drum.dmntn p.-r ip*uin (atla
oroulor in roriiiu Uoi «•oiPlnrnuH 1'ulri Doiih ohI ; hu- lunl.el stneipm furlum eit nihil (Joan. i, t) ; oee
inuiiu, Ho>-iniiluin t|iiuiii HoniolipHuni oxmunionH, o.l hunianitiiHo|iiHal enu«»ta nulurn mntrlH,«ocunduin
rL»"iiiuin sorvi uct'i|iioii», nmiHoluiii in coiit opln iiit- id i|Uoi| Vfrhum raro(ni-lum r\l, rt h'ihiliii>it m nobii
torni ut»M-i HoniolipHuin.duin Inmiu llort)t,cu<lom »or- {lbiil.A\.) Illa nniin niilura i|ii« riompor Komtii mt'
V ilin rorinao aiiHcoptioiin l'oriiiavit, vorum eliain do nnt ox Putro.nuturam nostram itino pnccalo tuscfl-
ooilt>m iiiilriH uloMi [i') iiloin \)>'w* lioini) racliiHoxivlt, pil.ot n.irtcorcliir ox vir^'ini'. Ncqiio rntni nnturn m-
otin cruco iilfin Douu lioino luclus pt'poti(lit((y),Pt in n tortiu ulquoilivina tomporulitor conripi cl trmp^ra-
sopulcro(t')id'"" l>euNhi)mornctUHJaouit,otHhinrcri8 litor nuHoi ox nnturu humunn ullntonua poaHol, nial
idom liouH liumo I'i«clu8 torlm din roHiirroiit ; Hod in locundiim suHroplionom vcriluiia humnnm vnram
sopulcro socuddnni «olim carnom iilom Dcns jucuil^ loniporalilorconcoplionom ntiino nntivitatom in«(Tn-
ot iii iiiroruuiii socundiim solum uniniani (tcsccndit. Inliain 90 diviniluHuccopissi-l Sic«!Hi DciiHicternUrt ac
po^t rcsnrroctionom dio, iilom Dcus luiiiio (uctus in fiirtitnfinb l''(]e ut ro.^ qut xu'> Irg- eninl relimrret,
Cddnin ascpndcnp,in (iextcru Doi aodil ((/), ind'- in uliiiioplionrm filiorum(n) reriprremux (Giiul. iv, 4),
lino dieculi ad judicandos vivos mortuosquo vea Deo luctn nxturalitor (llio honiiniH, qat
illo sciliret
tuus.prnptcr jnsiiti.im snani.el ipso sempor vivus, quomodo) df^ejns curnp conci(jiendn9 ntqui> parien-
cl immorialilatem inorlalibus largilurus.Qui pcrlcc- duaveram materiam (a/.naturam) oarnis Dcus im-
tum quidcm humanitatem suam in ipsa divin^tatis mensusac sempiternus accepitnitet g^cundum ve-
8U o perlectione servavit; veritateni vero inortalita- ritatetn lormae servilis Deus homo misoricorditer
tissiisBl/), per susceptionom mortis, veritate atque fierel.el socundum torma.ni Dei, natnrali veritate
inconimutabilitale su» immortalitatis absorbuit, {iil. virtule) idem Deua boino permanens non ca-
13. Iloo est qnod testatur bealus Petrus, quia reret.
Christus ileg!ut>vil inortem, ut viloe xtenia'. hxredes 15. Sic ergo C.hristum Dei FMiumjd est unam ex
e(f\ccrciuur (I Pilr. iii, 21). Bealns qnoqne Pauius Trinit ito personam 501 Deumverum crede.ut (y/.
docelquoilChristus morlem dcglulicrit,iliuniinave- et) divinitalem ejiis de naturaPatiis natimesse
ritautem vilam el incorruplionem (// Tim.i, 10). non tiubites;et sic oum vvruni honiinem crede. ut
Chrislusergomorlemgustavit,quiaverus homo est; D ejus carnem non cceiestis, non aerije, non alteriua
idemque inortem deglutivil, quia verus Deus est. cujusquan. putesesse natur*,sed ejuscujus est om-
(«) Ms.nnus omittit hsec verba.DfM.s- ille. Valic.unn aut altern sic totum habetur, <« Veritatem
(b) Mss quin |ue, serumio nalus eat. Editi non ba- « vero mortalitatls sn.-p in susceptione morti3;mor-
benl .^ecunito. » tem vero veritale, atque,» etc.
(c) Vaiic unus, ri<? ejwniem matris utero. (k) Ms.Corb., Crucifixus tsl.Vatic. unus, ex in/lr-
('/; Vatic.iinus. hoinn furius obtit milate wslia.
(e) Valic. unus, et in sepulcro tribusdiebiis idem (/)Vat c.tjnus. Sfcwidum prnvhrtam Darid.
D' us. Valic unn plonioreslbcliti:i<SiculeriioDeu3
{in) In
((') Vatic.uniip, Qui ab inferis ad carnem die lerlio t( seiernus ac veracter sme tempi^re est in Deiia is
aninii revertrnte. « essenlia iinm"rlaliler vivu^^^si s^^cunitun. tempus
(^)Mss.qualuor,m (/ex/^ra Dei s^dW.Reliqui codd., (ipx m;iire virgino cl conceplus est, ct naius homo
tedit. « veraLMicr Deus Dum enim. » etc.
(h) Ms. unus, Do'".inus noster (n) Kditi balient.'/(/ ';di(o»i<?'h filiorum Oe/'.M>s.quin-
(t) Ms. GorL/., inconimutabilein de Deo Palre sub- que non babenl D^i.juxia Gr.-vcum teilura AposLo-
ttantiam. U, ubi legitur una voce, 'jloOsaiav.
(j) Sicmss. quiaque.Editi, mortalitatis noslrx. In
679 S. FULOKNTII EPIscoPI RUSPENSIS 680
nium hominiim caroiid e-t quam ipse D^-us homini \ amiaerint.Solus igiturabslulil peccatum conceptio-
priino('j) de terra plasmavit, et caeteris hominibus nisSOS Jlque nalivitatis human<e l^eus Unigenitus,
plasmat. qu )3 p^ir pDpaj; itionem ex hominilius qui Hum conciperplur verilalpm c.rnis arcppilex
creat S 'd licei cnro Cnristi et omnium hominuin virgine,et cutn nasceretur integritatem virginilatis
unius eju^dernque natura; 3it,hffictamen quain Deus servavit in malre.Ista causa est qua Deus (aclusest
Verbum ex Maria Virgine sibi unire difnatus csl, Mari«,et Maria virgo facla est mater
fiiius virginis
einn peccato concepta (/>). sine peccato nata est u^ :
Unigeniti Deirut quem Pater genuitex aeternitale,
pote secundnm quani Dtus aelernus et justus mise. ipsum virgo conceptum proferret in tempore : illa
ricorditer.pt conceptusiet natua esl.e; Dominusgio- ulique virpo.quaii) Deiis.quideea fuerat nasciturus,
riae cruciiixus est. ita singulari gratianraevenitalquereplevit.ut ipsum
16 Libido concubitus. — Quibu^iaulem verbis ex" habcret veritrissui frurtum, (juem ex initio h.ihet
plicabilurcarnis iilius px flientia singularis, cujus univ.Tsitas Dominum.et ipsum sibi videret nascen-
divina est ex ipsa sui concejtione (ci persona, cujus di solemnitate suhditiim.quem in unitate paternaB
origo nativitatis in8flita,quasic Vprliuni carofactum substanliiE non solum humana.sed etiam angelica
est.ut una [lersona esselcumcarne sut Unigonitus creatura cojrnoscit rt adorat Altissimum.
ac spmpiternus Deus, ipsa suae carnis conceptione ^g. Sicergo peccatum et poena peccati, quae per
^
conceptus.Istam vero Cieterorum hominum carnem Bceius corruptaj mulieris intravit in munduni, per
per humanum certum est nasci cuncubilum, viro inviolatae virginis partum aufertur a mundo (e). Et
8eniinant-,lemina vero concipienle ati|ue paricnte. quiain condilionegenerishumani permulierem quaB
Etquia dum sibi inviceii» vir mulierqu^i miscenlur de sclu viro facla esl, cont'git ui niortis vinculo le-
ut lilios genereiit, sine libidine non est parentum neremur obstricti, redemptione hun)ani ge-
boc in
concubitus.ob hoc filiorum ex eorum carne na>cen- neris divina bonitas egit, ut pervirum lui de snla
tiura non potest sine peccato esse conceptus, ubi muliere (/) natu8est,vita hominibuiredderelur Illic
peccatuni <rvnIosnun Iranfmittit propaffatio.sed
in p humanamnaturam neqnissimadpcepiinnesibidiabo-
libido^necfecuniitas nalurfe humitnae lacit bomi.iea lus in peccati simililudinem sociavit;hic Deui? hu-
cum p«ccato nasci, sed foedit.is libidinis, quam ho- manam naturam in unitatem personae suscepit.lbi
mines hal)t'nt ex illius niimi ju^tissima condemna- feminadpcepta esl, nt fieret filia diaboli hic virgo
:
tionepeccali.Ideo beatu;- DaVid.qMamvisdplpgiiiiiio gralia repleia est, ut fieret matPr .«ummi a'que in-
nascpretor.,us^toque conjugio.in quoscilicet nec io- CommutabilisUnigeniti Dei.Ibi angelu:* dfjf-clus per
fidelitatiscuipa^nectornicationismacula poleratin- snperbiam.seductaemiilierisanimumobtiQuit ^);hic
veniri: propler uriginal-' tainen peccitum, quo na Deus humilians se per misericordiam, incorruptae
lurulilerobstricti sunlQliiiiffi.non solumimpiorum C vir^nnis uterum ex panascifurus implevit.Dpi enim
filii, se 1 omnes etiaiii qui de justoruiii sanclificHta Filius Jpsus (ihristus nui in turma Dei eral (quod
carne nascuiitur, exclauiat et ilicit i.cce eiiim in
:
nisi ex natura Palri>i natus esset.essenon pnssi-t (/i),
iiMlno sini coiHtcrno fecit civlutn otlorram, id est mum mnnus.qno pro nobis scipsum solusDeu-^I''!-
oiunciii spiriliiloiii corporuloinquo naUiruin;dc Doo liu8Hecundu7icnrr.omPii9etnisericorditeroldaturuH.
Unigonilo.qiii os>l in yiiin l'utris,ul dixi.oiiiniu li.oc I|i9c enim,sociinduiii npostolicam doclrinain, o///u-
porsonuiilor accipe: salvu tunion n-toinilulc, im- Itl snncitjisum pro noliis obtationem ct hostiam Deoin
inonsiluto,immorlulitalo.ii)coiiiniiitabilitato,invit3i- olorem sunintatis [Eplies. v, 5). Ipse verus Deiis et
hililule divinitutis ejus Oiiajil» natur ilitcrot ncquu- p verus pontilex, qui pro nobis non in sanguine tau-
litor coruniunia cum J)co Palrc haliot Doi Filius.iit roruin cthircorum, scd in sanguine muo semel in-
licct pro nohis fuorit lioiuo veraciter factus per- troiviiin sancla (//<-/ir. tx. 12). Quod tunc pontifex
munseril lumon «"iiuulis vcro Den (/>) l^atri, do qiio illepignificabat^qui ciim9un;.'iiine in s.ancta sancto-
natu3 est verus et Veritus Deus.Semclipsum igitur rum per annos singuloa introibnt.Iste igitur est qui
exinanivit (c), sed do plenitudine ejus nos omnes in seuno totumexhibuit quod esse necessarium ad
acci>pimns {Joan. t, IO):quam plenitudincm si exi- redemplionis nostr.r sciebat effectum.idem scilicet
nanitns amilteret, quod de ea nobis daret utiquo sacenlos cL sacrificium, ideraDeus et templura: sa-
non haberot.Iiodem uulein non habente,nos procul cerdos. per quem sumus reconciliati; sacrificium,
dubio ((i/.utique)nihil posaemus accipere.De pleni- quo reconciliati;templum,in quo reconciliati;Deu3
tuilineautem ejiis nos otnnes accepiinu,*.F]x eo igi- cni reconciliati. Soluslamon sacsrdos, sacrificiuru
tur qnod nobis de plenitndine. sua dedit, ostendit et tomplum,quiahnpcomnia((7) Deus secundum for-
eliam cum se exinanivit plenitudinem non amisis- mam servi; non autem solus Deus, quin hoc est
se quam h.ibuit: quiasi plenitudineni suaraaniilte- cum Patre et Spiritu sancto secundum formamDei.
rcl.daredeilldnullatenusposset. Formamergoservi 25. Reconcilliatiigitur suniusper soluraFilium se-
accepit:ncque eniiii aliud tuit illasummi DeiexinH- cundum carnem,sed non soli Filiosecundum divi-
nitio,nisiforinaeservili?,idesthui"iaiKEnaturaeacccp;io D nitatera.Trinitas eniin no» sibi reconciliavil per hoc
•21.Utraque est igitur inChristo forma.quia ulra- quod solura Verbum caruem ipsa Trinitas fecit.In
quo et vera ei pli'na est in Ghristo subslantia. Ideo quo sic veritasincorarautabirs(/i}manethumaDaedi-
sanctus Evangolista plenum eum gratise et veri- vinaeque naturs.ut sicutvera semper estejus divi-
tatis praedicat [Ihid., li), quia et in divina natura, nitas, quam
de Patre incorarautabilem habet, ita
in qua Deus Veritas est, plenus est; et in huraana vera semper alque incommutabilis ejushumanitas
natura,in qua homo
vorus gratia (actus est,p!enus sit.qnam unitatem summ.i divinitas gerit.
sibi
est.Inilla pleniludineDeusest rf),in formaDeisequa- 24. Haec pauca de fidesancta,- Trinilatis. quae so-
f(i) Edili, obeiiens Palri. Vocem Patri non babet igiiur plenHudine plcnus esl in fcrina Dci aequalis :
ms.Corb.,nec textu^ Apostoli. Dco, in forma servi .rqualis scrvc. Exijuinicris, cfc.
(b) Mss. duoomitiunt vero DeoMs. alter omittit {e) At sunt hsec. fonnam servi sectmdum quamcrea-
tanium Df-o. iusrst, a n^ss. omnibus. Et quidem ron iccongri;e.
fc) In Vatic.nno eidd\{vir,formam servi accipiens,\n (/* Peest in edd. obedienles: habetur in mss.
reliquis non addilur. (p)Mss. tres, quia criinia. Vyd. er haec omnia.
(^c/^Mg. Vatic. unus longe aliter habet, !n utranuc (k) Ms. Vatic, veritaset inccmmutabilitaf.
PXIROL. LXV. 23
S. FULGENTII EIMSCOPI RUSPENSIS
Dpu3,qnanfjm brevitas
cgt naturaliter A tore sunt.ut pote non prolata de ipso.scd facta pror-
lus el vcru
pu:3 cx nihilo: verum eliam iuter se non aqualiter
Ifmporis et sermonis permisit, inserui. Nunc de
crealuraquidubsquedubitaliunecrelcredebeaa.in- su ,t, sed unaqujeque res ita perman.>t sicuta Deo
accepit ul essct (ej.alia quidem sio.alia aulem sic.
^j^jj^^^^j
Neque enim sicdatum est corpjribus ut 3int,sicul
Cap. m. -
Unde rtalnrm creatx vroficinni ei
25.
^^^^^.^^^^ «cceperunt.- cum ip^a quoque corpora nou
tie/iciiml.- Principal.terit..queteneomnemnatu- ,^^„^,,1^^ gint.et in ipsis coclest.busHlqueterreslri-
THm (<//. creatura.n) qure non est Tr.n.tas Deus, ab ^us inveniutur nonnulladiversitas: cum tam cceles-
ipsasancla Trioitale qune solus verus el «lernus ^1^ (^uam torrestria.nonsolum impari dislentquan-
Deus est universa m coel.s
creatam ex nihilo.Ac sic
^,^^^^ molis.verumetiam dissimili splendeantclari-
et in lerra. visib.iia et inviMb.lia.sive Thronos.s.ve ^^^^j^y^^ namque est.sicul Apostolus dicit.clarit.s
DominHtiones.bive Principati.F.sivePolestatfS.opus cflelcslium corporum,alia tcrrestriuin.In ipsis quo-
atqie creaturan. essesanct.»' Tiinitatis, 511 quse
que cocleslibus alia (iaritus solis.ui^aclarila^i Innx,
est unus Dpup rerum omnium creator et Dominus,
el alin clurilus stclliirum: stella enim a slella dtl]crt
eelernuF, on.nipolens. jnslus («). etbonus, hal>ens
incluritate (/ Cor.xv, 41),Corporalium igitur nalu-
naturaiiter ut semper sit, et ut mntar. aliquando unamquamqueearum non
j.,rumdiversitasostendit
non possil. Et hic Deus, qui sine initio semper
^^,^^3^3 ,|uod ex se semper habere potuent, shI
est, quia summe est, ded>t rebus a se crealis
q^o^ ,fl/_quia) exdisposilionealque opere omnipo-
ut sinl Don tamen sine initio, quia nulla crea-
:
,g„ti^gi„,i ^tque incommutabilis et sapientissimi
tura ejusdem natur<e est cujus est Trm.ias unus ^^^,,^,^3 accepit.
verus et bonus Dnus, a quo crcala sunl omn.a. Et ^^^ 21.Dcus tibique.-Qiw(\si{d) uniusejusdem-
quiasummebonusest, deditomnibus m.turis («/. ^^^^ ^^^^^^ esset q.:(Elibetcrealura corporalis, cu-
rebus) quas fecit utbonae sini non tamen tantum :
jus est sanclaTrinitas quaj unusestDeus; nec loca-
bona; quantum creator omnium bonorum. qui non
liter io loco esset, nec temporis niutationem ali-
solum summe bonus.sed etiam summnm atque in- quando sentiret.nec de locoad locum transiret, nec
commutabile bonum est.quii aBlernum bonum cst; circumscriberetur quanlitale molis suae.Quffi omnia
nullum habens dftlectum.quia non ex nihilo factum; oslendunlhujupcemodi naturarum illum esse opifi-
nullumhabensprofectum,quiant,nhat)Pt(^)initium.
cem, cui nullus litus aut anj^ustus locus est, quia
Ideo quippe naturiea Deo facl.-B prolicere pnsaunt, non minus in angu>tisquam inlalis totus csl; nec
quia ess"' cceperuMt; ideo delicere, quia ex nihilo mutaturtempore,quiasolu8po'est voluminatempo-
conditio uuuu
factCB sunt Ad defectum eas uuu.uuu ducit u..,.m=,
orit:inis,
,
^^^ lemporali volubilitate(f ),se.l aterna stabi-
ad profectum ve.o provehitoperat.o Creator.s.In 00 C ,.^^^^ ^ipabil.ler ordinare.- neque enim in lempore
igilur primum Trinitatis.quae Oeus verus pst,«ter-
cogilat quemadmodum te.nporum seriesrerum de-
nita-» sineinilio naturalis agnoscitur.quia quaedam
ccps.oneac successione IransruTat^nec aliqua mo-
ita fecit, ut cum esse qoidem coeperint.tamen non
lis quanlitate terminatur,quia nullo^f/^line conclu-
esse aliquando non possint.ln eo vero ejus omnipo- ditiir; neque per mundi partes partibus suisestipse
tentia intf lligitur,q.iia omnem creaturam vigitiilem
dilfusus, ut majores mundi parles suis majoribus
atque invisibilem,id,e3tcorporalemal(iuespirilalem
impleat, et minores minor.busimplendo, nusquam
de nihilolecit.in quibus ipsa rerum diversitas mul-
tamen lotusss inlunlat.lpse enim est Detis qui ail:
to magia coinmendat bonilatem alque omnipolen-
Carlumet terram ego impleo {Jer.xxm, 24). Omnia
liam Crciloris. Nisi enim omni|.olens esset, non summa
igitur quajfecit, id est spirituset corpora,
una eadcmque facililate (H/.faci Itat- )summaaiquo
et ima,roele3tia atque terreslria.viveniia. et quibus
ima summe bonus esset, non
fecis8et;el nisi se
non dcdit, inetrabililer uhique
facullat(>m vivendi
gubernandis rebus quoque inlimis pr^estitisset.
totus Dominus Deus et impletetcontinet;nec in iis
2^.Corpora roelestia et terrestria dif]enint. — \p,\lur qi-fB dividunturipsedividilur.nec in iisquasmutan-
(n) Mh9. quntiior non habent justits. fe.) Ms. Corb., non tcmporniitudtintate.
{b) Sir mo8 "ex.Editi aiitem.^tiJ / vullum hnhens. (l)>\c cdili. At n^pp. qiiatuor. //um titdla conciu-
(C) fe c m*. C.irli. Al tdd cnn non v^\el nrrepit.
, d;/ii»-,8upple mt»/c.Valic. unus,(/uja nulio loio; aller,
Ms!» «lii dun.ci/i» e.^sft, forlo rebrcndo .'id Dcum. quia a nullo.
(c/)Vulic. duo, Quta ii. Heliqui, Quod li.
ess DK I'II)f': MHKIl IJNUS. 6M
feoliMt.Noqiinaiiim faolt roin non vIvphImiij («),ni«" A plnndo (livlnn (lOliiaUtii dxputalur arbllrlo. lt«o
'
ri'rt viviwiH. Nitn i^,'it(ir imiIiih iriliiiir i.iiiii Hi'o »iiiil UiibMlioiiiiil(io*l<'iiduntnll II .'i|.
('or|Miiii, i|ii.i' niiiiiMio viviTti iioii |MiH'-(iiil. A" »i n«' rniii o-HO (</)ioncl.nTi inll •! _ . . . j,
i|iiii lllui-ur|iora iiiiiiia niitiini! imiki U>'o «11111 i|iiiI)iih (|iiua uiiqur aicul vuluil leeil, |ipiir«l (iiiralulia «t
(|iiilui(« •'iilnin (•(ir|iiira \\\ illi-urciiliir iic Bfncilloiirmi- • •<.(/iij,.(^uoMit(iin lkrilurM|(Jrilii(iHir Drunrrcivil.ul
tiir,lnM'ruil. Srd iioi' i|ini luuliKpinliiH unuMimliirm H<*iiipi'r 0HH)'ni; quoHil.uii vi'ro,ul oa^o •puKoa )|uiiri-
ciiiu Diu) Hunt,(|UoH lioot vivitloaniiiH aonHillcitniiiB- doquo donineraiil.llliiH liu(|ue deaituru* quordiKn rx
(|iio co^nosoiitur iiiHoruiHao cor|ioribu8, ipniH Iniiion u(|uii,(|uunduiii,i|uitt hIc voluit (Jiiinipotcna,pruduxit
niiirililuin luilluin iiitcllini^iuli lnrgiUiH cnt liiiiion, ex lcrru. .SiiporiorcH vrro iipirituH nulliim ruiii ror-
i|Uo 8UUU1 |)ussi'til iiot ro^noHccro uut <iili^(iro crou- p()rci»cloii:ontiH(«jliubnro fccil nnliirulo conHortium;
toreiii. quoHoi i>'tcrnoH crfuvit, cl oIh lacultaloiu iit(|ue in-
2a(/»is).Ip«08(iuo(jiio Hpiritus(|U08rfttloniilcanlqun tciiif^cntinm cugitandic, cognoMCcndin,diligr<nd.Tque
intcllcctiiiilos «sao non (iubium cHt.qtiiH uuilcut bluF- divinitatis inaeriiit. (JuoHtumcn ita creavit,ut eliam
pliiitiii spiritu ol cnicoconlo cjuaiiem nuturai, cujtiH [tr.c HcipHiM illum diligorenl, cujuH in talea crcalos
o.il DciiH, voi piit<iro, Toi (liccrc, cuiii iJoiiin utiquo g o|)cr(!cognoviai(cnt,ciimeiirum ut IoIch (lcr<:nt,nulla
ii;ilurttli'.orincommutubilisomnino8itotimmeiiau3? lucritn pnrcoBsiHaent.Ul autcm hicc dilcctio habertt
Qiiicum inso (iivorsilulcm ullum hulicro non possil, juatum et congruam laudeui,volunlutia quoque eis
ii) oisdcm tumon spintioua, qiioa rutionulca ntquo tribuit libcrtulom : ut csset ,eiH possibilo, aivp ad
intcllcctui»loa rccil^divcrsilulcm sii;o opcrulionia ua- cuini|ulauprucoscat iiilcntionem aanct^ediiectionis
li^ndtt. In quibusilum onim, id eat qui tcrrenis uc crigcrc, eivo ad sc, vcl ad ea qua infra cos punt,
mortalibua aunl insorti 513 corporibu9,elai nuihis pravo! (a/.gravi)cupidilati8 ecmctipeoB pondcre de-
esl iocaiia motua.qtii pcrlocoriim corporalium jiar-
1 ciinarc.
tcs, cum ipsi in corponbus
non purliculalim
siul, iiO.Non rst igitur iialura, qua; in ;nlernum poBsit,
.vuiit,9Cii sicul in lolis corporibus toti,9ic in corum- sive niisore.sive beate (/)vivcndo subsistere.niBi quB
dcm corporum parlibua toli sunl tamon cogitatio- : potest dc Deo ipsius Doi muncre 511 cogilnre. Haec
num vuriotasdivcrsilalcmin eis cujusdum tcmpora- uutem natura intellcctualis in .inimabus esl homi-
lis motionis ncmtitationis ostendiljdum modoali- num angelorum. Dcus quippe cognu-
et spirilibus
qiiid i)Csciunl,moilo sciunl ; modo volunt.modo no- scendi ac diii;,'endi se,non nisi angolis cl buminibus
lunt; modo8apiunt,modo dosipiunt ;modo iniquiex indidit facultalem.Quibus propterarbilrii Iibertatcm
juslis,modo .jusli sunt ox iniquis ; inodo pictatis il-
p quae maxime debuit intellccluali creatura; Creatoria
lustrantnr lumino.modo dopravanturlonebrosoim- benigni.ate (a/. bonilate) confcrri, ita cognoscendi
pietatis orrore. ac dihgendi se facullalem voluntatemquedonavil,ut
29.lilosquoque quo3 terrcnorum corpnrum nulla eam unusquisque et habore possel et perdere ; sl
graval lululenta maleries.id esl angeiicos spirittis, quis tamen sponteeam perderet, suo eara deinceps
quis non videatnon unius n.ilur.t' esse cnm Deo,sed arbitrio resiimcro non valcrct.Ul illiusesset sanctae
factosex nihilo Quoruin naluralis mutabilitasin
? o coiiitalionisinitia {g) gratuitae dono bonitalisdenuo
cognoscilur.quia ejusdem nalurae pars est indete- renovandis quibus velletinfundere.cojtis fuit inipso
rius permutati. Deinde quia ii qui depravati non crealionis exordio,nullis pr.Tcedentibus meritis,spi-
sunl (licet, illius dono a quo cum non ossent facti ritus et corpora.locis alque alfeciionibus, proul ipse
sunt, indofcssa, el in quanlura crealura) anirelicoe sapiens voluil,congruis mirab liler v/j)ordinare.An-
gratisdalum est.perfecla dilectione^conlemplatione geli ergo alque homines,pro eo qnod rationales facti
atque exsultatione multitudinem dulcedinis Domini suiitjseternitatis ac beatitudinis donumin ipsa na-
ineessabiliter sumant i6),nec ab ea nalurali condi- turoe spirilalis creatione(i)divinitusaccepprunt ;ita
tione delicianl^.etsi inhjerenlibus Deo nibil inest de scilicet,ut si dilectioni crealoris sui jugiter inhaesis-
varielale temporis, quia collalo sibi aeteroae incor- sent.simul aeterni beatiquemar.sissent ; si veropro-
ruptionis atque incommutabtlilatis munere,nihil in ^ pria libcrtatis {j) arbitrio contra summi {al. sui)
sesenliunimutationis;inosttamensinirulislerminu9 Creatoris imperiumsuam niterentur facerevolunta-
naturaiis (c), quo a so invicem discernitur, i)uia tem.protinus acontumacibus beatitudo discederet,
nulhis eorum esl in alio; et cum uni eorum opus etad supplicHim eis relinqueretur aelernitas nriisera,
quodlibet injuni;itur,alius quoque alleri operi ira- erroribus deinceps doloribusquecrucianda (i).Btde
(rt) Mss. qmnqupyViventia coriwratwn fecisseOVe- tnt/irt. Edili, (fe?JMt) rcvocandis.yLis quatuor, r^no-
gue enim (acit rem viveniem Sed magis concordat vandis.
cum seiiientibus quod habent ms. Corb. etediti. (/ji Y^^\\.\.congrue et mirabiliier.yiss.seXyCongruis,
(/>) S c mss. omnes. At editi. sendnnt. minthiliier.
(c) Vaiic. unus. lermini tialurulis finis. {i) Sic. mss. tre?; et Ant. At edd. alii, in se a na-
{•/) Sic mss. quatunr. Editi, opera esse. lur.e sviriralis crfalore.
(e) Vatic. unus, nullum cum corpore,nullum cuvi (/) Edili. proprix voluntatis. Mss. quinque, liber-
corprreix elenieitis. lalis.
(/) Sic ms. Corb. Editi, sive bene. (k) Ms. Corb., doloribusque subacta.
\g) Sic mss. tres. At Vatic. unus, initium. aller,
68" S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 688
angelisquiiUm hoc disposuit el implevil.ut si quis A c;ilores nngelos.et ad judicandos homines vivos et
eo!-i)mltoniUtemvoluntalisperderet, nunquameara mortuoslideliterexppectanius.TestHtur enim beatua
divino rnunpre {(i) repaiaret. Pttrus quiaDeus an>;elis ^^eccanliiius non pepercit,
Deo.qiio solo Imimo b» alu liiit [lij, volunluria pror^us ju iicio punitindus reseivan ^ll /'t^.ii, 4) l)e homi-
avtTsione di>ces?it, .Tquilatis superniE judicii^ini- nibus quoque vivis uc morluis judii-andis beatus
1' ulushocait Te^lifii or corumDroel ChrisloJeiU.qui
tium suiE ilamnaiioni^ in if^sa nversione vohintatis :
heus in a-terno sic lolaiii praecepil rcmanere suppli- ventu ab illo primi hoiiiinis corpore quod a/.quem)
cio.ut etian; ignem ei «Bternuro pararet : in quoiili Deusde terrapiasmavit.usqueadomnium hominum
onines pravaricatores angtli nec mala voiunlate coPMora.qua; aniinala ijuandoque vivere coeperunt,
po?sinl unquam carere.nec pcena sed permunerile ;
al> iilo rfsuscil;ibuntur,a quo;operanle creatusunl.
lam insempiternum perire permisit.sed quo?('/)vo- iniiium sumit.In quo quisquis incipit ita vivcre.ut
juitejusgratuita bonitas.repulsistenebris inquil)ns anie finiat viUiti quum abejus obligalione solvatur,
omnis humana nativiias peecati oritjiiialiscondein- si uniu3 diei vel unius horaespalio anima illa vixilin
neque diabolus, nequi- aliquis angelorum ejus, ex non fuerint.aelernis igiiibus exurentur. Omnisenim
quo ruinae illiiis merilo in hauc suni inreiioreinde- homo qi>i m hoc saeculo u<=quead linem in iniquitu-
trusi caliginern. bonam potuil aut poleril resumere luin deieclaliont (/i)el cortlis obduratione perinansc-
voluntaiem. Qund si '/) possibile essel ut humana rit,picul hic eutn noxia criminuiii delectatio lenuit.
naliira, poslquam a Dco averi-a bonitatem perdidit sic eum sine fine sempiterna cruciatio relincbil.
voluntutis ex seij.sa rursus eani h tbere poluis?et, 35. l'or)>ora impiorum. — l%rit enim etiam iniquo-
naillo pnsfibilius hoc nntura hHberpl angp|ica.r|uaB rum resurrectio.S' d sinc immutalione, quam s^ls
qur,nlo minus grav^itur lerreni cnrporis pondere, fidi'libu8etexlide(j)justevivpnlibti8d:iluruscpt Dcus
tuntu magis hac esscl pracdila raculiati-.Sed oslendit Uoc esl eoim quoii ait beatus Paulus
Omncsqui- :
Deusunde bona volunlas honiimbus deiur. quam dcm resurgrmu.<i, scd non omnes immulahimur (/ Cor.
eic amiseiunt angeli ciim haberenl, ul amissam xv,.5l ). O.sten.lens «ulem justos divini> munere cnm -
dtinrepB halicre noti pofsint. D miilandos, ail H( nosimmuitbiniur {Ihid., 52). IJ;i-
:
S.i.Quoniam iirilur fligna esl rndpra volunfa? bona bebiint ergo iniqui cum just<s returrectionem carnis
pcr Dei gratiam aelernaD bealiludinis pra^mio.el ini- communem,immutatiuni8 tiimen|/)gratiam nimha
qtiiUH angpli' a iilque humatiacsse non drbel iiiipu- bcbiinl.qu;cdabilur|ii!itis:quoniama tor()nribusiti.-
nilH.propUTen, secundiim c.lholiia; lidei rfgulaiii, pioium non «ulerelur corrujitio,»-! ignobiliias.et in-
vcnlurum csscFilium Dei ad piiniendos omiiespec- iini.itau in quibus seminantur quae ob hoc morle :
(n) Valirani ircfi.sine diriuo munrre.9>e(] veriorle- {/) M88. quatiior, Quia si.
clio reliqufiruniCoild.,ubi b>»cvox sinrnnn lcgitur. Sic Valic.unus,'uxt 4 Orjpcum leetum Aposloli
((/)
(/)) \ ulic unus.vH»' solo hnna cl hmla lutl. r.,i'i('ri noM hitbenl parliculam fcr.
oli«m noii nxBliiinuniiliir, iil illinl Jukm lorniiMiliiiii \ pfirn homo flgrrU. qM«mlll.ol lnl.|uii«,qii«mll»i«l «n-
oor|»oil ulqiiouin uir hIi iiiorllH mliTiwr i»U|»|)l'Oiiim. tioiiu«,«ilolooori|n r.«niiMlmvflrit (».'flriili»pr«l<rlcl«,
JiiHlm v.ir.. . »111111 o, .|ii iH Inc H.<|. '1111. lor li-iix Kiiiii" nl |iro .•1« c.)MH[i« -111 D.1I "oo • .l.nn nr4
«x IMii iiMlillcuvil, (!i iii-tillriUiH I). 110 vivnii.li un.|un otiuni OMr.lii» liicryiim r'i'l"r.l, «il m . .1 m
in (lnom |)nrrii>voriiiiliiiii lriliiiiMo),ii)i|iHiiror|»oril)U« maouliiH hooi* oprtnhu* 'llluort* Oiirav<irtt, o nniiirn
In qiiihiKi liiojii%tinrulloiiin jfraluim iliviniluit «con- iKircaioriimiuorumin-tiiljcnti»!!! mox hnlxthit. Hoo
|)i»riiiil,i(t in<|iiil(iiH|iiHlilli'(ilm |)«r tl.l. '111,10 rurilalo nniiii tiDhi* l> iniinM ' • ' |i|iij
Hoi |»ri)xiiiiii|iio vixoriiMi, r.'HMi ro'l«HllH nfliirnu hou- tWciHX»: Si convtirMut fu i- , . , '^•- , i 1 '•rii
liliiilino|)i)ti.>nliir:nlonlli'uiiHoli«inoor|iorihiiHHuli, {hal xxx, IS, wr, \\X). K' nllo loc» dicitar : FUi,
qiWM Hino (liihii), (•urniH nuliiru, qiium Uoiib crnuvit, p-uca^ti; tie nitHr/it» ite^um, ird rl de pr.rtrritit d/*-
vorrtoitor poriiumonlo, non Hioiit hio unimnliii, hi-cI fireiitre.ut lilii 'iniiUunlur (l-.rrli. xx> ,
i). Nun.jnnrn
Bplrilnliu liinfhahohiiMl.SuMrloniin oniiii Hciuiniiliir |).'rcuMti oiHoliiuliclu jiro p.-ocutiH <tfprrtralio, m .l"-
(ft)oor|iin(iMiMi«lo,8iir^^oloor|)UH H|)iril.ilo iMliiHpcr prorunli non i«8hoI roiiiisHi.) concmlon.ld. 8.3'l «tiain
Ciurii|)lihilo hofi indiial ini-nrriiiitionom. ol morlalo liRumli ni)lvrn<ti(|iio Iriloiit polfiHlat.-m, dicenH: Quae
hooiniluiit iminorliililal(>m. IitqiiiluiH hoxiis iiiimoii (.i| Qu;rfU"q<ie ntliijnveriMupirlerritm.eruni Itii ila
linuHVtilrominouH,8iout «•uiiom rorporu rronia Munt, ct tn rirli»; enfu.v toii"'ri%tujiei terrnm, errunt xotuia
pormitnohit: qiioriin) glotia (>ril pro ructonim hono- ei in ca-lis [Millk xvi, 0). [11 qiiiiciini{UR i»< tur ho-
rum (livor.xilulo ilivorHu. Omiiin tnmon corporn, sive mo /rlalo vtTum poconlorum •-iinrom |ia;Mil.;nliam
miiHCiilorum, aivo (Vminurnm, (jii.rrnnqno in roi!;no cKoril,otvita'ii Hiiaiu D''o illuminanie correx.-rit.non
illoerunt. gloriosm eninl: illo nutom («1. cniin) ju- privnhitur intiulKontim munere quia Dcus.Bicut per
dox novit qnuntHin uniiMiiqno sil (Inlururt glonam, propholnin(iioit,(ionvultmortpm iiiorienlis^^ij.quan-
qiiia in haovita iiormiHorioorduungratisJiislilicando tum el vivut unima
ut rovcrlaliir a viu 8ua nialn,
prii'vonil,qno9illic pcr jiisliliamglorillcaro disponil eju3 (Eierli xxxm, 11).
(«/. disposuil). 38. Venimlamen nullua hnminurr debet Bub spo
30 Tompnavoro acqnircndi vitum (elernnm in ista misericordin» Doi in suis diutiua remanerc peccutia,
tnntum vila Dons hominilnis dodit, iihi voluil esse cum »'liaiii inipsororporonemo vclit suh spe rniurfB
etinm pninilcntiam Irnclnosnm. Idoo antcni hic po!- saluiis.iinliuy.TLirotare.Talescnim ijui ab iniquita-
nilonlialrnctuosH esl, quia polost liio hninodeposita tibns suis recedere ne^li^unt, ot sibi deDeoIu/.Hei)
mnlitiH beno vivere. et mutala voluntate injiisti (r), iniiiilgenliam re|iromittunt,nonnunquamitn prsve-
merita simiil operaque mntare, et in timorcDeioa t. niuntur repcntino Dei furore, ut nec conversionis
gerero qua; placeant Dt'o. Onodqni in hac vila <iom tompus.nec benpficinm rpmijssionis invetiiant. Meo
fecoritjhaliebitqnidoin pa!n'tentiaiii in ruliirosajculo ununiquenquonostrumsaoraScripliira honignopr.-E-
de malia suis, soil indiiljjjentiam in conspectu Dei monet dicens: IS'e tnrdaveris (al. tan/es) ronrerti ad
non invoniet: quin 517 etsi erit ibi stimulns pccni- Dcum, cl ne 'liffera^ de die in diem: tulnlo enim ve-
tudinis, niillatamen ihi cri' ampliuscorrectio volun- rjiVf iru ejus el in tempore vindidie liisperiiei tr (Ercli.
tatis. A talibusenim ita culpabiliir iniquitas sna, ut v, 8). Diciletiam henlus Uavid : (f/odie n voccm ejus
nullatoniis ah eis possil ?el dilii];i, vel dosiderari audicriiis nolite obdurare corda vestra (P.«j/. xciv,
justilia. Voluntasenimeorum Inlis erit, ut habealin 8).Cui beatus quoque Paulus concordat his verbis:
se8empernf.alipnitatissu;esup[>liciiim,nniiquam ta- Vidcie. frntrrs, ne forte sit in a'i 'un veslrum corma-
men recipere possit bonitatis Hflectum. Quia sicut lum innrduUliitis (e) discedendi Ht5a /)eo vivo : sed
illi qui cum Christo rognHhunt nullas in se mala; ndkorlamini vosmplip^osprr singulos dies donec Ho-
voluntatis rel quias habebunl, ita illi qui erunt in dic coijnominatur tU non obdurelur quis ex vubis fal-
supplicio ignis ajterni cum diabolo et ejus angolis iicia pccculi (Hebr. ui, 12, 13). Obduralus igitur
deputati, sicut nullam ulterius habebunt requiem, vivit (/") sive qui oon convertitur, desperans dein-
sicbonam nullatenus hahere potenint voluntatem , Q dulgentia p>;ccatonim sucrum (9), sive qui sic mise-
Et sicutcohieredibusChrislidahiturperfoctiogralias ricordiam Dei sperat, ut usque in finem vitae prjB-
ad ."Blernam gloriam, sic consortibus diaboli cumu- senlis in suorum criminum perversitate remaneat
labit ipsa malignitas poenam, qnando exteriorihus (nl. pf-rmaneat).
deputati tenebris, nullo illustrabunlur interiore lu- 39. Peccaium in Spiritum sanctum. Proinde dili-
etiam licebil, aut opera mutare, aut rcmissionem justifirandos, ut accepla gralia recle credant, et be-
pcccatorum suorum de di\ina misericordid utiliter ne vivant; praeparavit etiam frlorificandos, ut Chri-
postul ire. Caeteri vero spiritus omnium animalium sli cohaeredes efTecti, regnum ccelorum siue fine pos-
quibus non est intellectus, quia quidam eoriim de sideant.
terra, quidain de aijwis onginem ducnnt (de aquis B 41. Non repelendus baplismus. — Ad quod regnura
enim sunt reptilia et volatilia, de terra vero quisdam diversis temporibus per sacramenla quse ad lidem
quae repunt. qiiaedam voro quaj gradiunlur, exorta iucarnationissuaeChnstusinstiluil, ilii pervenerunt
sunt), tandiuspiritussnnt iiuandiu in corporibus vi- quos Deus gralis nulio bonae volunlatis vel boni
vunt. .\nima quippe quae rationis capax divinitus operismeritopraecedentPsalvavit.Quemadmc ducr. et
facta non est, cum
carne sua et incipit et desinit ex illo tempore quo Salvator noxter dixil Si quis :
vivere: quia quando corpori vilam non tribuit, et renatus non fuerit ex uqua et Siiirilu sancto ncn po-
ipsa non vivit atque ita miro modo cum omni carni text introire iii regnum Dei [Joan. iii, b), absque sa-
animasit cauaa vivendi, spiritus tamcn irrationalis cramento(rf)baplismatis,i: raeler eos quiin Ecclesia
tandiu vivit quandiu in carne manere potuerit, et catholica sine baptismate pro Christo sanguinem
dum a carne sua separatur, exslinguitur (i). Itafit fundunt,nec regnura cceiorunr. potestquisquom acci-
ut, cum ipse vita carnis suae [sit, vivere tamrn pere, nec vitam ajternam.Quia sive in Calholica (c),
nequcat, quando vitam carni subminislrare de- sive inhajresiquacunque vel schisiiiate quisquam in
stiterit,- et si non sil caro cui vitam dare valoat, nomine Palris etP^iiii et Spirilus sancti baptismi sa-
ipse quoque eam prolinus non habebit. Ideo ncc cramentum acccperit, inlegrum sacramentum acci-
aeternitas irrationalibus spiritibus dala cst, nec £• pit;sedsalutem,quai virlusest sacramati, non habe-
aliquod cis judicium prajparalur, in quo eis vel extracatholicamEcclesiimippumsacr.imentura
bit.si
beatitudo pro bonis, vel damnatio pro raalis rcd- habuerit. Erfio idco debet ad Ecclesiam redire, non
dalur operibus. Ideo (al. Inde) autcm in eis nul- utsacranientum baplismatisilerum acccipiat, quod
la operum discrolio requiretur, quia nullam in- nemo debet in quolibet homine baplizato repetere,
telligendi facultatem divinilus acreperunt.Proplerca sed ut in societatecalhoiicavitamffternam accipiat,
ergo eorum corpora resurroctura non sunt,quia ncc ad quam obtinendam nunqu.imessepotest idoneus.
in ipsis animabuseorum.aut aequitas, aut iniquitas quicum sacramenlobaptismatis abEcclesiacalholi-
fuit,proquaeis«elcrna,vel beatitudosilretribucnda, ca remanserit alienus. Qui si {al. Ouod etsi) el elec-
vel pcena. mosynas largas faciat, et pro noiiiine Christi etiam
40. l!la igitur (r)aniraalia praesenti&saeculicursum sanguinem lunHat, pro co quod in hac vita non te-
atque ornatuin secundum Crealoris incomprehensi- nuit licclesia^ calholica; unilatcra, non habebitaDler-
bilem perapuntvoluntatem^quxdcsuisf.ictisnullam nam salulem. Ubi enim cuiqiie prodcsse potest ba-
rationcm redditura sunt, quia raiioJialia non sunt, ptisinus, ibi putesl ct clccmosyna prodesse. Baptis-
Nunquid enim de bilus cura r.u Dci^ (I Cor. v, 10| ? musaiiiemexlia Ecclcsiam quidom csse polest, sed
Hominc-i vero qui ralionales 510 lacti sunl, et do r. nisi intra l-.cclesiam prodesse non potcst.
se, et rle omnibnsrebus qiitisinusum vita^praescnlis 12. Ecctcsia calhclica. — In Ecclesia igilur tan-
acccperunt, ralioncin reddituri siinlDoo.cl pro suo- tumniodo calholica polest unicuicjue priidcsse, et
rum actuum i|ualilHtc rocipipnt, aiil pccnam, aul perccpiioba[)tisiuatis, el opera misericordiae, et no-
glonam. Omnes enim nos manifestnn OfOrlct anlr rainis Christi uloriosa confcssio: sitamen in Ecclc-
Iribunal Chriali ut rccipial unusqui-<quepropna cor- sia catholica bene vivatur. 5*lO Sicut enim sine
poris, prout gcssit, sivehonum, sive malum 11 Cor. EcclcaiiRonthclicaesocieiatonccbaplismusaliruipo-
v, 1»)) tunc scilicct cum, sccundum ipsius nostri
: tist pr. desse, ncc opcra raiscricordi.T, nisi forte ul
Creatoria ac Il>'demptori3 oloqiiinm." Omnes qui in niitiu-' [nl minus) loriiuoalur, nnn tamen ut inler
monumentit .iunl audienl voccm cjus; ct procedcnl qui Dci filios depulelur sic intra Ecclesiam catholicam
:
('0 M-j. Vatii'.. cumomnis nnim,i in cnrnc sil causa (f) Sic ms9. tro!'. At odit', in catholicn fide.\'Hl\c.
vivenili. unu«,»n cathtdira I rrtrsin. Prior» m lecliontm praj-
\h) M«<». Irra. extcuuntur. ferimuH, tuni qinaSS. PP rnmiliaropsl »o]n Calhn-
(c) Abe!«t tijilur a inp». qunlunr. licv nomine Ei closiam dosigniirc^tum quia interius
((i) Valic. unu», id esl ahsque sacramcnlo: dicit, 51 exlra Ecctesiam calholicam.
0U3 Dli: FIDK LIUIJI U.NLS. aei
|)or noliMii liii|)tiaiiiiiiii viln mlnriiit iion nnpiiritur.Ri \ •(iliim ai fnrni<'i«>iiiriii mortifflro orlminA (nt viilnrro)
pDnl liiiplirtiiniiii iiiiiln vivittiir. Nani i<l ilii i|iii Imiio Miiii'iiliUiir,vrrutii iiliutii it aul vir iiiornin acfipcro,
vivunl ilolioiil o|)<M-iliiiH iiiiii>riciiriliin in<lnHinciit(*r A9I <iiil iiiiilii<rnutHTi«volu<>rit, Mrundmn Apo«t<ili
iiiainloro : Hciflnli'ii aa lio"t leviu, noiinulln tMiiicn s«nl('nii<iiii|/rif;i. v, t'.'), (|niiinalion>MiihiilM<liii,qui«
qiiotiilii* contrutiorn |ii<(-(-utii, |iriii|iiilitiH ntiutu nun- priiiiun (liloiiiirril.imrocil *-
.'o.nTUfwlurriApo-
cli ('Ijiinti i<(*iii|i(<r in liuu vilit Doo ilicnro liclionnt : alulinintcnlinm(l('(»/. VII , ;.,^...im oatuluinri vir
Dimitte nohii (/'•/ii/<i ri(>.i//-ii,.W<-u/ sl no» itimiuimutde- «lobiium ru<Mat, Rimilitorot uior viro, «^uia ai (juia
bitorihutnoslrix (Matih. vi, 11). Qud* pocontu (|iinnlo ui-i-oporit uxoruni non pcccnt ot «i vir^o nupa«>rit
ctiiitii ('iHn rcliiiH licitiH ot ii Oro conccHiiiii Trfl- noii pncc it, itu Hncuii(liiiii ajux(i>:in ApoHtoll dirtum ,
(pinntcr hoiiiinibiiM Hiiliroputit, ct i|iinnto iiiH^iH for- (|iii Htutucrit incunli' BuollriiiiiH nnn liuhcnH n«>c#s>
lioriliUH ciliiH corpiiH iniplcliir ot curnuliliiiH C(<r ho- Hiluti^iii, polcatiituin uuIimii halioiM «u<a vuluntalig.
miniHnctihiiHnli|iiu HlToctiliiiH iinpliculiir, tunlorro- ot vuvorit cuntinontinin D<'0, ilebnt narn unqu^ ia
(|Uct)tior ctilpu iii hnr iiiortulitn.u contruhiliir. Ilncin tota iiiPntiHnulliritudine L-uHtodiro, nedamnt-
\'i. Ahstitifnlid. 1'rnptci'on hiiiiiil«^H H<^rvi Chri- tioncni hulicut, «i primniii 11 totii irritnm ^corit.Hi-
sti, (|iii cupiiiiit Doinino hiio sinn iiiipcilitiii<nto nt tiiilitcr cl cunju({iti viri, vcl conjn^at.n iiiiilii;r);n,8i
ahsqiio nnimi noxm nccuputiono sorviro, conjiiirin B ^^' cunscnau p(;r(Min('m Dco vuvirint cuntinpntinm,
omnino noii appctunt. ot n cnrnilinH no vino nli<<ti- novurint ne voii sui olinoxiua di-tineri {e) nec Jara
ncnt, in qiiunliiin corporis viilctinlo pcrinillil . Non nilii dcbcro rornmi.xtioncrii c.irniH quuni liritnm pri-
quin ncccutiiti. C!'! uiit i'Oiijuj;ciii liiilicrc. uutvtniini tiiiliis hubiicruiil acd Dco hc dobcrc c<intincntinm(/)
cnrnoave porcipere : nam et bcutus ApostoluH dirit : (lunm voverunt. Tunc enim uniinquiHque rcgnum
Qvta omui.<i rrenlur<t Dei bnnn est, et tiihil rrjicirtt- ca>loruin, quod sanclia promiltitur, poHBiHcldt, ni
du>ii quoil cutti ijraliaruiu inlinuc prriiiiilur : .'tnurlifi- obiiviHCcns qiijr rclro ount,cl in anlcrir.ra«'Xtend«»n9
cnlur cuim prr vcrhum Dci, el oraliouciti (/ Titn iv, soipHiun. 9«cunduiii quod in pBalniid dicilur: t'. vele,
i. .^). CiHiJiipiuin (iiKHpio in priinis hominibus Dciis el rcddite Dottiino Deo vesiro (Psal.Lxxv, i'£). quod
et instiluit. ct bonedixil (dV/i. ii, 22). Propter qund 8cit eese licituni, ct id profeclum mclioris vitae per-
Aposlolus lit: llouornhilc conuuhiuin in omn\l'ux ct tincrc co{j;no«cit, ct libcnlcr voveal, ct celeriterred-
totus itiwinculntus {Hchr xm\, 4K Ij:jiftir (/') scrvi Dei dal (g), it in hor qtind voluin rcddit, meliorc sempcr
in eoqood a carnilHispl vinoubslinpnt, non lanqnam conutii proliciat.Oinni enim voventi Dco.et reddenti
rcsiinmundasrcfuiiiunt.sed mundioris vitH» institula quod vnvit, ipse quoqueDeus reddet ca:lesti8 regni
scctantiir, el in co qiiod conjupia noii habcnt, non prnemiu quae proii)i«il.
nnptiarum bonnm criincn epse existimant, seilcon- n (-^ap. iv, seu 11gc,ul\ iirina Siilu>;i divina. — 45.
tinontiain jupcin bonis nuptiis meliorem esse non (/OFirmissineitHque tene,et nnli ilenusdubiles, Pa-
dubitant isto qunm maxime tempore, qunndodici-
: treniet Filiura elSpiriluin aanctnm unumessenatn-
tur de continentia: Qui potest caiiere.capiat(Maltli. ralilerDeum.incujus, nomine baplizHtisuraus.Cum
XIX, 12) ; de nuptiis vero dicilur : Qui se non conti- enini aliml nomen sit Paicr, aliud Fi ius, aliud Spi-
ncl, nuhnf (/ Cor. vii, 9). In uno enim horlatinne ritus sanctus, hoc est utiqu>i unum naturae nomen
virtuserif?itur(c),in alleroinlirmitasremediosuble- horum trium, quod dicilur Dcus.qui dicit in Deute-
vatur. Unde quia aegritudini semper est consulea- ronoraio : Videie, {) cidcte quoniutn eqo sum Deu.t,et
diira, propterea sicui primo contigerit privaricon- Tiouestnlius (j\prxlertneyDeut.XKXU,9);et de quodx-
jugio. si voluerit secundas, veleliam tertias inire cilar : Audi, l.sruel, Doinmus Deus iuu.'i Dominux (&[.
nuptias. nuUum deillis peccatumhabebit, sieasca- Deus) unus est (Deut. vi. 4) ;et, Doininuin Deum
ste servaverit, id est, si unus et una, legitime dun- tuum adorabis et ilti .soli servies (loid., 13).
taxat conjuncti, fidem servant. ut nec ille miilieri CAp. V, Unus Deus.
seu Reg. 46. Firraissime
II. —
praeter uxorem.nec illa viro praeter maritum uliate- teoe, et nuliatenu,'* dubites,Patrem et Fili>im etspi-
nns misceatur.In talibuset si lueril aliquisconjupa- rilum sanctum,idestsaoctam TrinitalemessesoiuTi
lis excessus, qui lamen legitimura non violet to- naturaliter verum D<>ura. Quia cura tres deos nobis
rum, habebit nonnullura (d,) sed veniale peccatura. D
" colere non liceat, nisi unum solura verura Deuii.(A),
44 Conlineiitio' volum. Sed hcTC illorum sunt — tamen, sicut F.iterDeus verustlicitur, testante Apo-
qui nullam voverunt continentiam Deo. Caeterura stolo, qui ait :Conversi estis ad Deum a siinulacris
quisquis seipsum castraverit propter regnura caelo- servire Deo vxvo et vero, et exsnectare Filium ejus de
rum, el in corde suo continentiam Deo voverit, non coelis, quem suscilavU a mortuis Jesum (I Thess. 1 9)
apostolua ait, QuiaSpirilus esl veritas{a]{IJ()nn,\.G). carnem,qua soliis homo factus esLUnigenitusDeus ;
Et utique non potest naturaliter Deus vcrus non et illam colurabam, in cujus specie Spirilus s mctus
esse, qui Veritas est. Quem etiam Deum Paulus apo- super Chrisfum de.scendit; illasque liniiuas igneas
slolus confiletur dicens :« Mi^mbra vcstratomplu n (Act. 11,3), inquarum 523 divisione fidple<(/") in uno
« sunt Spiritus sancti qui in vobis cst, quem habetis loco constitulos replevit, opera e?se totiub sanciaj
« a Deo, et non estis veslri. Empli enim estis prc- Trinitatis, id esi unius Dei, qui fecit omnia in ccelo
• tio magno ;
glorificate et portate Deum in cor- el in terra, visibilia et invisibilia.
« pore vestro » (1 Cor. vi, 19, 20). t»
Cap. VI, seu Reg. iii. Deus xlernus. — 47, Firmis- Cap. X, scu Reg. VII. Dislinctio personarum. —
simeteno, etnullalenus dubites.Patrem etFiliumet 51. Firinissine tene, et nullatenus dubites, solura
Spiritura sanctum, id est sanctam Trinitatcm unum Dcum Filium, id esl unam ex Trinitate personam,
vernra Dcum sine initio sempitcrnum ee?e. Prnptcr PUriscpse FiIium;Spiritura verosancfum,
solius Dpi
quod scripfum e>t « In principio erat Verbum,ct : ipsum quoque unam exTrinitHtepersonani, non so-
«Verbum cratapud Deum, et Deus erat Vcrbum. lius Palris, sed simul Patris ct Filii esse Spiritum.
« Hoc erat in principio npud Deum » [Jor.n.\,\.,2). 0.*teiidens enim Dei Filiiis ae solum esse de Patre
H.T?'; denuo s^^mpilernilasj inlimaliir in p;-almo nlii frenitiim, aif (7) •.Siceniui Deu^dile.vitmundum^ul Fi-
dicitur « Deusaulem Rtxnost^r antt'soccula (Pj^al.
: lium suum uniijcriilum darei (Joun. 111, 10); ct paulo
Lxxni, 12) et alio loci», « Sempilerna quoquc e,u3
; post. Qui autemnon crediljam judicUu.^csl, qvia non
» virlus el divinilas » (ftom. i, 20). crethdil invomine unigeniti Filii Dei{lbid., <8). bpi-
Cap. VII, seu Reo. iv. Dcus inrommutnlilis. — 48. ritumauiem "^ancfum et Palris ot Filii esse Spiritum
Firm)s?ine tene, et nullat^nus flubites, anclam .= Apostolus docel qui ait: Vos aulemnon estisincarne,
Tiitiitatemsolum verum l>(,um. sicut ffilernum, ita sed in spinlu, si tanen Sinritus Dei huhilat in vobis
solum naturaliier incommutabilem cssc. Iloc enim {Rom. vin. . 0).
, Ef srqiiitur
, ,- Si (juis autem Spiritum
(/t),
v
sijinificat cum dicit servo suo Moy?i : « Egosum qiii ^ Cluisli non habet, liic non esl ejus (Ibid.)
« sum » {Exod.m, 14).H'nc et in P^almis dicitur (/»),
« In principio, Dominc, terram lundasti, el opera C\p. XI, seu Reg. VIII. Spiritus sandus. — 52. Fir-
« manuum luarum sunt coeli. Ipsi poribunt.tu au- missine tene, et nullatenu^dubiles, eumdemSpiri-
a tf-m permanes, et omnes sicut veslimenfum ve- tum sanctum, qui Pafris et Filii unus Spiriluse:?t.de
« terascent ; et sicut o|ertoriiim niutabis co=, et Prtfre et Filio proccdere. Dicit enim Filiiis :Ci/»i i'?-
« mutabunfur: tu autem !d>m ip?c e?, et anni tui virit ,Sinriiu< ventrtiis, qui aPatre procedit {Joan.w,
« non deficient » (c) {Psal. c, 26, 27, 28). 26); ubi suumSpirituraessedocuil. quiaipse cstVc-
Cap. viii, seu Rkg. V. Densomniumcrcitor. — 49. ritns (yo«n.xiv, 6).«e Filio quuque procderc Spirilum
J
nium visibilium atque inviribilium creafr.rem. De terriim virga orissui,elsinritu lubiorumsuorum iuter-
quo in Psalmis dicttur Deafus cujus Deu? Ja- : < firict impium {hui. xi, 4).Dp iiuo et Apostolns nit:
« rob adjator ejus spcs ejus in Domino Dco ip- ; Quem inlerfincl /)i>h/;//u< Jcsus spirilu oris sui (II
" siu'!, qui fecilccclum et terram, ninre et omnia Thrsf. II. 8). Quem efiam ipse iinicus Dei Filius ppi-
«qiiae in eis sunt (/**«/. cxlv, 5, 6. »). Dcquo etiam D ntum orii>sui efsesignifirans, post resurrrctioncm
Aliostolus dicit : • Qiioniam ex ipso, et pcr ip.-um, suam insnlllans in dtscipulos, ait : AccipilrSpiritum
« rl in ipso .«unt omnia, ipsi gloria In sajculsi » ('/) snnctum (Jomt. xx, 22). l)e ore vero ipsius Domini
" {Hom. XI, 30 ). Jcsu ait Joanncs in Apocalypsi quia glailiiis utrnque
Cap. IX, seu Reo. vi. Trinitas in unifatc. — 50.1'ir- piilr' aculus procedcbat(/</)"r. i, IG). Ijise crgo spi-
misaime tene, cl nullalenus dubites, Palris ot Filii tusoris ejusipse est gladins qiii deoreejus proccdi-
elSpiritus sancti unam quidem esse naturam, trrs (Iap. \n,seu Reg. ix. Trinitas nullis tcrminis cir-
vcro essr prr-onas ; Patremqiie snlnrn rssr qiii di- runi<rripla. .^3. Firmi:?siiin tcnr, rt nnllatrnusdiibi-
xit : 1' Hic e:Jt Filius mcns ililectus, in quo mihi bene toj, Trinilatera Deum imnicnsum cpsp virtute. non
" complncui » {Mallh. iii, 17;) et Filiuni sulumcsse inolc, ct omneni crealuram sciritalpm utqiie corpo-
«uperquemillavoxaoliua Patris insonuit^quandi» in r.ilem virlute ejus ct prtesenlia contineri. Dicit enira
(o)Ms. nnus, qum vcrilnsest. (c) Sic ms. Corb Al edd . vi^ione.
(/>)Sic ms.^. qiialuor. \\.eiid.,llinr ctPstliiiusdicil. (/) Editi, fideles apostolos. Mss. quinquo non habcnt
Ms. Corb., Huic cl in Psalmis dicitur. apnstolot.
(c) Ms.^. Ires omittunt h.rc vcrba. ((/) Mss. unus, Oitcndil enim... cum ait.
(a) Ms., in txcula sxculorum. Amen. (h) Mss. tree, el secutv.i, ait.
6in OR PiKK i.ini:ii iinus.
Ut)U» Piiior : Ctrlinn flti-rntm eyo ittif>lrii(J«f. ixiii. \ /ir/d ri/ «ifiimrt ffut iu wfernn, nrquf earo ejus iiJU
D^). OiciUir riiini ilr h-ii|iii-iiliii l)fi, qiiai I iliiio •Jiiii fiiirufttnntfii» ( h'l. \i,'M, 'M).
ohI, (iiilit iiilin<iii II li'ie it.Miue «'i /i/ir»/! foiliier eliiit- Ck*. xv, 4011 Uku. xii. /»ii'i»i/rt« t.hritli. — M. Fif»
;>iint/«r>i>iiiiAH«it'Wf> I.Sii)'. vill, I ). Un S|iirilii i|iiiii|uo iniiiiiiiiM lenn. fll iiulliiliiiiu* ilubilr«, uiinlli aliiua
HHiitMo li'^iiiiui« : (,)mi.i .S/'Im/i<.'i /^nmiiii rc;Wri'i/ iir6cm i|iHiiiii riKn Unuiii Vniliuiii (1), i|Ui cuiii i'» <it
lerriiruin (.S(//.. 1, 7) 1,1 Duvnl |irii|>tinlii tlioil : <^)uo S|iiriiu hiuicIo I)ro Ircil oiiiirii lriii|iora, 1 • .;»to
ilio (I nnnlu luo rl u /lu u' /uu i^uo juyium ?.Sni.w<t»»- Mnui li>'i!iii Mnyxl limlil it.jotl 1« */»»!/ ofillmUin
dero iu calutii, /u illices ; ii dewenilero tn hilcruuin, prr iiiikhIob ((Ju/. iii, l'J), fl i|<»uiii Vorbuui lieum
ades (/•.»«/. cxxxviii, 7). rurijmn lucluiii : qni vniiirnli^iilniiiludiiic lcni|<orio,
(-*!•. XIII, .'(fii llm. X. /Vrv.iiKi filii. - liiiiiin- miHHiirt II Piitri' rlhiiirilu Binrlo. Kolu» f.icliii» «Bl ri
Biiiic lciio, ol uiillulriiiiH iliiliilrh, tinuiii i<x Trinilulo miilmri' quum rocil, khIub iacUi'* rnl «uIj liK" ('^«'-
poriioiuKii, iil i'«l Douiii i''iliiiiii, qiii ilo nuUirii Uni IV, \) qiium iloilil.
PiilriH aoluH iialuH obl, rl uiiioii ojUHiluinquo iiuUino Cap. XVI. leu ilto. XIII. I)e liuuhui in Chrtito na-
coiii l'alrrrHl,i|iHiiiii iii |ili'iiiliiiliiio lem|torh hii'iiii- luris. — L7. i''irmiH)<iiiio Iriu-, «sl iiulliilniiu» iliibiU»«,
(luiii HiiacoiiUoiuMii rdMiiiii ^orvili.s voliiiUuriu iii Vir- Di-i Vorbi (]) quml curo ractutr. rsl <Iuub n .lurun in-
neiii lacUiin : i|)siiin qiiiiqiii^ ohho qoi OHSontiulilnr venitn divinHin.qiinni i:ulii't cuiu pHlrn roinniunHio,
nulU8oal'lo Pjlro((i).i't r»8i'iiti.ilili'r 511 toiue|tluB Bocuiulum quam dirit ; / yo el Ptiler uiiuin ^uinut
ost nutiiMHio tlt! Virjiioo ; iii.^iiiiiuiiiiMiiuiiii rs^o. i't (Joiih. x; IIOi ; ot, Qui me videi, viilel ci l'uliein
uniosnuturiocuni I'atro,oluniusnuUira'(/»)cuni Vir- {jotin. xiv. U);rl, Ego in Pulre, el Paler in me eit
gine, qui ail ilo Doo l>atro .inlc f.rculu fuiiduvil mc, : (llmi., 10) : socunduin quani (k) eum dicit Ap"8lolu8
et iinle omiics colU'.\ yetiuil mc (['rov. viii,'J2, el 20) [Utl). 1. '^l, Splendorein gloria! ot (l^^uram 5^14 ^ub-
do quo clittiii tli.vil .VpnsLolus .jiiia, cutn rctiil /</fni- 8lanlia!lJoi;«lteram vcrum (/) huninniim, Hccniidum
luilo lciiipori.i, titi.ul Dcus i-'ilium .Uium, fticiuin ex qoani ipi*e Dou» incurnulub dicit, /'u.VrniujVir »ie w/
nndicre, [actum sub icge [Giil. iv, '1). {Joan. xiv, 28).
Cap. XIV, seu IIkq. xi. llumnnitas Chri.ui. — 55. Cap. xvii, i<ra Rf.g. xiv. Vnilus pcrsovx in Chrifio.
j/)i/'i7M.s carnem rl ossa noit hubct, sirul me videiis ha- pocundum unum tamen per8onam,idi m Verbum caro
/)trr<? (/[,M<-. xxiv, 30). i^nimam quoquo se habere liis ab ipso fieret maternaj conccptionis initio. Ueu3
verbis oslendit, dicens Proplereu ine I aler diliijit, enim Vcrbuiu non accepit person mi hominis.sed^na-
:
^HJd cgo fiinio aitimam incnni, cl ilcrum sumo (/) cam tiii^ain et in aMernam personam divinitutis accej.it ;
{Joan. X, 17). Intciiectum quoqiie animiPsc habere ternporaiemsubstantiam carnis. Unus eslergoChri-
oslondit in eo quod ail; Discite a tne quia milis.sum stus Verbum caro factum [Joiin. 1, 14), qui «; pa-
ct huiinlis corde ^^Mafh. xi, 29). lCt ile ipso (g) Deus [ribus secuudum carncin, el super oiiinvi Deus bene-
per proplielam dnMl : Ec.ce iiitellit/cl ft^r meus, el dictiis iu sncula {liom. ix, 5). Unus Jcsus, cui et
exaltahitur, el sublimiseritviddc{lsai. lu, 13). Nam Paler dicit : Ex ulero anle luciferum genui te {Psal.
elbeatus Peli ussecundum sancti David propietiam cix, 3) : ubi significati.r ante omne tempus sine ini-
in Christo carntMn el animani fonnietur. Dc ipso tiocElerna:iativitas;()/)'iequoetevangelisiai1icit,quia
enim bei.loDivid loquens ait^/i): /"rD/^/if/aiyi/i/rcum voi-atumest iiomen rjus Jesus, quod dictum est ab an-
essel, el siirn qnia jurejurando jurasset illi Deus de gelo, priusquam in ulero concipfrdw {Luc. 11, 21).
Jruciu lumhi ejits sedere siiiier stdein ejus, providens D C*p. xviii, seu Reg. xv. Vcrbi ci carnis uiao. —
loiutustst de rc.^surrcctione Christi, quianeque dcre- 5'.\ Firmissime lene, et nullatenus dubites, carncra
ail : Quonium non derelinques auimam meum in in- (n)In edilis repetilur uttus Jei>us. Altsi a mse.Eex,
699 S. FULGENTIl EPISCOPI RUSPENSIS 700
(icabantur ; el cui nunc, id est tempore Novi Tesla- ordinem non serv-ivit divinae institutionis,
in se
menti, cuni Palre etSpiritu sancto, cum quibus illi ordinem divinfe non efTugiPt uUionis.
estuna divinitas, sacnfic.um panis el vini,in fide et Cap. XXII, sfu Rkg. XIX. yuU'1 crealura e$t eadem
caritate sancta catholica Bcclfsia per universum or- n cumDeo. — 63.Firmis3imetPne,etnullatPnu3dubite9,
bem terrae oITerre non cest;at.In illis enini carnalibus nequp angelos, neque quamlibet aliam creaturam
viclimis,si>;nificatio(a/.figuratio)fuitcarni3 Chri.-*li, ejusdem natnrae e=se,cujus est secundum naturalem
quam propeccali? noslrisippesineppccato fueratob- divinitjitnm suam siimrna Trinitas.quae pstunus na-
Iaturu9,et9anguinisqupmeralefru3urus inremissio- turaliterDpus Paler et Filius et Spiritus sanctiis.
Dcm peccatorum noslrorum: in istoaiitem saccficio, Neqiie enim unius naturic essepntucrunt [Q) ille qui
gratiarum actio atque commemoratio est carnis feclt et ea qune fecit.
Christi, quam pronobis ol>tulit, et sanguinis quem Cap. xxni, seu Reo. xx. Angeli facti stabiles. — 6'».
niel quemadu odum vidisliseumeunlcminrwlum (Arl (P.tal. XXXI, 10) et idco animas hominum et animas
ioiil .»1 vnlliinl, |»iii|inu vdlui liiln piiooaro ; i'!)-» luo liiiiiciii v*'roJual>lin< |lrlii>-iin lionK iii)ili»<|()n (11^*1 iiil-
niiii nri'i'Hhiliilt',Ki il |iro|>.iiii Vdliinliilcprirritii''!'; illo ItMii : Mcruuiiuiii ()uii(i ApnHlolu" ii*t qixii omnfi re-
filii ir;r .Ufut il (leliti (/•'/ /(.•.<. ii. 3). A (tun iru nul- infinniiiile, siir^irl in virluL' ; xrminnlur coriiun inii-
luH liborutiir.niHi pcr liilcm nioilintoriH Dci otbuuii- mntr, .Mir/f/ cnrput nirUali' Ihiil., M et icq.). (Juod
nuni, bominiH Jchii Chri»ti, qui sino pcccalo con- « proplcrcii Hpirilulc dixit.nonquin ipnuiii cor|'U8*pi-
coptu.><, nino pcconto nntus, slno percuto mortuuH, ritUH erit, aed quiu vivilirant»' npiiitu inimurlttl«>at-
pcccutiiin pro ncbiH luclus cnt.iii CBtHacrilioioni (a- qiio incorroptibilo pcrmitnebil.Sic aulcin tiinc dicc-
ctiis cHt pro pcccalis noslrin.lM Vitcri i,uippnTc.xtii- tur»pirilalccorpu3,ciim non ppiritus sil.flcd pcrmn-
monto pcccala d^ccliantiir s-acnliciHiium pro pcccn- iichI coriius;!>icut iiunc animulo dicilur.cuiu laiuon
tis olTerebunlur:in i|uibus» oinnibus luil signilicutio invcniatur non anima essc.sed corpiis.
Ohristi.quiuipHeesl A(jnus{ii)l)eiquilulliti)rccal(i{&\. C*p. XXX, seu Reg. xxvii Fiile^ ct bnpHsmui. —
percatum)iiiuii(/i {Joan.i.'2\)). 71 (''iriniasimd tene,et nullnlenus dubites, exccptis
Cap. xxvii, jch Ur.o. x.\ix..\(i« Inipt zalorum j (rnn
suo.^^angumc bnpliz;intur
illisnui pronoMilneChri;-li
qua\— 08.Firmipaime tcne. ot nullatonus ilubilcs,
nulliun hoininom acceplurum vitanialeriiiim.qui non
non soluni homincsjum ruliono ulenlcs,voruni etiam hicn matissuis lueril pnr pocniientiam nden:que(/')
pnrvulos.qiii sive in uleris mulriim viverc incipiunl conversu3,et per sacrampntuin lidei plpcDnitcnlioe.id
et ibi inoriuiilur,sivo juni (d/ cuin^ do malribus nali fcsl per batisiiium, liberrtlus. Et ir.ajoribus qnidem
siui^sucramtMilosincli baplism.ilisqiiod daturm no-
necossarium cssc.el pocnilcnliam ileinaiissuis ugcro,
niine Patrisel Filii elS|iirilus sancti.de hoc snjoulo
et fidem calholicam secunduin regulam veritaLis te-
Iranscunl.iijnisn^lcrniscmpilernosuppliciopunicn- sacramenlum baplismali? .iccipere^pnrvulis
^ noro,et
ddS.Ouinctsi poccaluni proja-ia^ aclionisniillum ha
vero, qui ncc propria voluntale credere, nec pceiu-
buerunt.oripinalis tanicn poccatidamnalioncmcur- tentiam pro pcccato qiiod ori^'inalitertrahuiit «gere
nali concpplionepl nalivitate traxenint. possunt.sacramenlum fidei et pcenilei tise, (c),q(iod
Cap. xxvui,.se'uRKG.xxv, Judirium. — 69. Firmis- est sanctum baptisma,quandiu rationis Etaseorum
sinietene.cl niillatcnusdubitcSjiileoChristumFilium capax esse non potcst,sutficere ad salutem.
Dei ad judicandus vivosel inorluos venlurum.ulho-
mines quoshicdonosu^egratiicRratisperfidenjusti-
Cap. x\\i,seu Ueg. xxviii. Gra/ia. 72. Firmis- —
simctene.ei nullatenus dubites.neminem hic posse
fical,eisdemqucjuslincatis,in fideetcaritate sancl»
honiinum pocnitentiamagere,oisi quem Dens iliumi-
malris Ecclesia; usque in finem perseverantiam do-
naverit,et gratuita sua miseratione converterit.Apo-
nal.in suo i.dventu rosuscilet et glorificel.el secun-
stolus enim dicit: Ne forte det illis Deus ] ocniteniiam
dum promissionem suam aqualrs sanctisangeiisra-
ad cogtioscemiam verilatem, et resipiscaut a diaboli
ciut,etudeum statum perdiicat, in quo perfecte, in
laqucis {II Tim. ii, 25).
quiintum unicuique donat Dens^bcni sint,et ab ipsa
porfectione deincepsmutari non possint:ubi diversa Cap. XXXII. 5^u Reg. XXIX. iViTii/ agi sine gralia.—
erit «anclorum gloria, sed una erit omnium vita 73. FirmifSin^e tene, et nullalenus dubiies, posse
ffilerna.DiaboIum voroel angelos ejusinignem seter- quidem hominem qupm oecignorantia lilterarum,
num ^fl) Christoesscmitteniio?, nbi nunquam care- nec aliqua prohibet imbecillitas veladversitaF,verba
bunt oena quam eis pr;rparavil divina justilia.cum
I
sanctae legis et Evangelii, sive legere, sive ex ore
ipso autem diabolo impios et iniqoo? homines, de cujusquamprapdicatorisaudire;seddivini3mandatis
quibus Scriptura dicit Imilaidur 538 aulem eum
: obedire neminem posse, nisi quem Deus gratia sua
qiii sunl ex parle illiu.^ {Sap.u,2b) pro eo quodeum prasvenerit.ut quod audit corpore,etiam corde per-
in maiisoperibus imitati sunt.etante finempraesen- cipiat,et,acceptadivinitus bona volunlate atque vir-
tis vila^ congruampoiniienl am non egerunt,resum- tute, mandata Dei facere et vplit et possit. Scque
plis corporibus supplicio selemae combustionis ar- 5 29 enim^ui plantat est aliquid,neque quirigat,sed
suros. qui incremetitum dut Dtus [l Cor. iii. 7) : qui etiam
Oap. XXIX, .^cit Rfg. XXVI. Re.uurcctio ccrnis. — operatur in nobis et velle et periicere,pro bonavo-
TO.Firmissime ttne.et nullalenus dubites.omnibus luntate {Philip. n, 13).
hominibusel boniset malis resurrecLionem carnisin Cap. XXXIII, seu Reg. xxx. Deum nihil latere —
unus, .ignusimmaculalus.
(rt)Vat. (t')Abest ao edd.t'/ ;'teni7fn/7^.Legiturinmss. qua
(6)Ms. unus, per misericordiam fidemque. tuor. Ms. unus, quod est secundum baptisma.
703 S. FULGKNTII EWSCOPl RUSPENSIS 704
74. Kirmissime tene.pt nullntentis dubites, Deoin- A \\is, omnem fidem el 5SO';oi>er;m omnia sacramentn,
cominutabiii non poliim p".TetnritH d pr.TJseiilia, s(5d curitatcm aulein noii habe^im, nikii sum [1 Cor. xiii,
0>m)ta anlequam fiuul (/)<iw xiii. -42). C\p xxxviii, seu Rko. xxxv. Dimnanli. — 79.
Cap. XXXIV, .<eu Reg XXXI. Pni-lcstitinlio. — 75 Firniissiine ten'^,el iiullatenus dubit^^s.non s)lum
Firmissime tene.f.l nullatenu.s dubilcs, Trinitalom omnes pagano3,sed etiam omnes Jud«03,et omnes
Deuni incommiitabilem.rerum omnium atijueope- h»>relicos atque schismalicos, qui extr.i Ecclesiam
rum tam suoriim quam hum.inorum cerlissimum calholicam prjesentem finiunt vitam in ignemacter-
cognilorcm(rty.anle omnia speculascire quibusesset num ituros,qui paratus est diabolo et angelis ejus
per li lem(/>)i4raliamlargilurub:!*ineqii i nemo potuit (Matth XXV, 41).
ab initu) mumli usqu.' in finem.a reatu ppccati tam Cap. XXXIX, seu Reg. xxxvi. Hxretici. — 80. Fir-
originalis quam actiialis absolvi. Quos enirii Dcus misdiiiie tene.et nullaienus dubites, qupmlibel hse-
prxi^civitel i'rx leslinavUconformes fieriimaQinis Filii rcticum sive schismalicnm.in nominePatrisel Filii
Cip. xxxvi, sfu Rfo. xxxiii. Baptismux. 77. Fir- — accepturosesse vitam aeternam, sed eos qiii perce-
missime lene, el nullatenus dubites, pacramcntum pto baptismate recte vivunt,iiiest qui sc abstinue-
bapti8inatis,non soium intraEcclesiamcalholicam, runta viliis et concupiscentiis carnis.Regnum enim
sed eliam anud li.-ercticos qui in nomine P.itris ct ca>lorum siciit inlideles, h.'Erctici atque schi^matici
sed
C
'^
non habebunt.sic Ciitholici criminosipossiderenoQ
Filii et Spiritus sancti baptiznnt, esse po>-3C ;
litquia maniieslum esl,ubicunque datuni fuerit.boc Gap- xlii, seu 1\kg xxxix. Ci^hs el polus. Conju-
l)npii?ma seiiipl ee^se dan.liirn.idroelsi aljhivrcticis gium, Secuii'/a' nuplix licil.v. — 83. Firmissime
in nonnne Patris et Filii elSpiritus sanoli fueritda- tcne.el nullalcnur» duliiies omnon creaturam Dei
lum,vcnerubiliter iignosccndum.ot ob hoc nullalc- bonam esse, ct nihil rejiciendum quod cum gralia-
nu3 ilcrandum. S.jlvator cnim dicit: Quisemel louis D rum aclione percipitur;et Dei scrvos qui acarnibus
esf, vnn iiidiget nisi ul pedcs laoeilg) {J^ian. xiii. 10). uut vino ubstiacnt, non tanquam immunda qii.r a
Cap. xxxvi i.scu 1\eg. XXXIV. £.t<n( Ecclrsiam sulus Dco facl.i sunt rospucre,sed a forliori cibo et poiu,
nulla. — 78.Firmi3aiine tene.el nullalenu'} dubites, pro sok castigatione corporis abslinerc. Nuptias
oirnem extra Ecclosian. catholicam ba|itizalum par- quoquo divinitus instilutaa el benedictas;et meliua
ticipcm fieri non posse vita? ajtern.nc, si antc lincm qiiidem essesiquisi|nam sineconjugiosit,utliberiu3
vilaj hiiju.s catholic.i; non fuerit rcldilu? alque in- Hlqiit' plciiiiis cogitetqux sunt Dei^quomodoplaceit
corpor.itu.^Ecclcsiiiquia .w' liabeam, inquit Aposto- Deo (1 Cor. VII, 3i); tamen illis qui continentiara
fd)\bfst /)fi, quod in edilis legitur,a ms.Corb.ct vrrbn, jrjuuiis oratione, vel lacrymis,ha.-
(h) ll.rc
teitii Apoatoli. bentur ex ms. Corb.
(<}M8. unus, bapttuilis prodesse nonposte. (i) Ms. unu8, redimere.
705 l)K KIDK IJIIKIl IJNU8. 708
nnn vnvflniiit, iiiilliiin i>HNa.[icirii(iini mI vnl iiinllnr /{ liiiii iininitiiiii,pr'i riiiiiii niii^iiIiiivoI .
iiiilial, M'i vir iix III iliMul, Nin ciiliii» |irlii>iiH iiii- in ii» ihkjJ Mn^ulia liuriiin ronluii,!' ,
^, .
.
pliiin H l))'o inKliUiliipt.fodrdiiiii m-fuiiilitn ollnrlliiii, i«t hin conlriiii» iIocitk non dubilttl, lirrt-hcua rt
pio itiMini «(iiiHr luuiliiHTo iiun |i(iiiHiinl,inliiiiiitiilii l|i|i<i CluiKdiiiiin ioimiriiii,kt<|im ••! huc uiiinil«UHra-
(*(iii('r>-HiiH. KiH MMii i|iii nivn ciin|ii^<iti, hIm' ii con- IhnliciH <iniiihriiii|iizii' <l ' r
ju^Ki liliiM'1 ('ontiniiiliiiiii iJco vuvorint. '1(1111111111111 cl un^iiKli» li-iii|MiilH,i:t l 1 ..; , ..,. .
OHHo (liiiiiniiliil(\ iii vi>l iili ('onjn^iilc o|)UH voluflrint lcril nui* iiIkjuu i|uu! pro divar<>U hirrctihuH a-^nog-
np|ioleri>,(|iio ho nnn acccHMiroii, vel illt ro|iularc,a c«>ii'iiri iii(|iin vitnniii» runiant iniflionda pr><-tiTir«
(]oo Ho i(ii'()HHiiroH,illi lilicrii, illi Cdinrnuni proro^iii Bilcntiii, iiinnMi hI oinr.in (|ii« in hnc opunriiloron-
Bunl voluiituti>. tiiiontiir n C(.'ntiorc ct noiiHBinin |irori<UHhuhrire non
C*i>. XLiii, xfiu Uk(i. m. Mutot iniicen bo»i% tn nc^ii^nii, lu hi<t polciia cuuia ilisciciiono i-liarn rto
Ecclesui. — Hh. KiriiiiitHinie titnc, ct niillHlHnuHdii- cu5li'riH Hpirituiil> r |ii(lic*re. ApoHtolus eniin dicit
hitc«,»rcniii Dci phho culholioani Kcclosiiirn.r^linlrii ']"'" •ipinldli^ jiutinit otiiuiu I Cvr.ii, ir>):qu<) doncc
cnni iit< |iio iii llni^iii ^niculi iruninnto iiii\lii.s 531 ui>iihi|ui (|iic noHlroin pcrveni<tt,in ro <{u p<Tvrnit
piilcHH conliriori, hoc ohI hnniH iiiuUh Hiicniiin^nli'- u.iiliul<!t,i(lcHl in coi{Uii(ic('rliiiiinccr>pit lidclilrrpi-r*
(Uicunl. Nec |iosso uiiiiiiciii iiitru Kcclcsiuiii cutho- « uitinii verliu vcl iiicliocrili-r Mllcnlcril.l^rojiosil 8
^"''"ii.uuaine
< (0) Sicros Corb.juxta Graecum testum.Editivero,
separari
tnticum wi korreum suum.
707 S. FUI.GENTII EPISCOPI RUSPENSIS 708
humnnitatem vero.animamChrisli ralionaiem ejus- )^ hic fidera Dei in verilale tenuerit, regno potielur
deiii naiurac ease cii.ju:i sunl anira.e omnunn liomi- aterno.dominusauteminfidclisscmpiternoexureiur
nuMi, el carnem Clirisii illiujesse nAturci; cnjus est incendio; iibi sorvorum dominnruriiqiie li-lelium
iiniversDrum qui d>'prm)oh.imine ori^incm -lucunt. nec vila terminabitur.nei-lffilitiH linieiur.inlideliuiii
lirgo ni'C aniiuam Ctinsli nec carncm unius cum vero sive servorum sive liouiinnrum.t-ecuiidumser-
divinitHle HJualtMnquo es?e natupae.quia secundum moois prophelici veritatem,» Ignis eurum noo-xs-
humanilatem voro ipsecrealus est s^ed sicul ilivi- ,
« tioguetur, et vermis eorum non iiiorietur (hai.
ni;ali c|U.s cum P.iire cl Spinlu sancto est divir.a Lwi, 2'i).ll)unt enim iniqui in ignem a;ternum,qui
natiira oi>minuni9, sio ani ii;e ejusei corpori naiu- paratijs est diabolo el angelis ejus.
ralifl est rommuniocuin ammHbus el curponbus 4. Attendamus auiera quos liluc Salvator iluros
nostns Qui divinitale sua carnem alquo animam es.se pf<TBdi.verit,nerape illos quibus dicturus est :
credentium in se,el a peccati dominio.et ab ae ernae « Esurivi, et non deilisiis milii iiianducare;>itivi,et
tuorlis supplicio gralis eripuit. aulcrendo ueccatum. « non dedistis raihi bibere^nudus lui, et non votis-
2. Hac en^n: croduliiate (liunitus.non oblivisceris • ti> me; hospes.el non suscepistis mo;infirmu3 et
spcm luam tuto corde, fide et caritnte oonstilue.In iii. h.-Ereticacircumventusfalsitale discesserit
I.^),
miliiia sajcuii pxhibe rtgi lerreno li lele serviiiura, Et si quis infirmos ilque in carcere nosilos fa-
ille
quiahitcdijigit Dcu-<,hocraaiidat Apostolus.In causa iiiulos Ghristi non visitat igni deputatur ?empiter-
vero lidei.qiiaChrisius nos re lemit in sangiiinesuo, no, quiii illis relrihutmdum dicemusqui Deitamu-
oranis de cordo noslro timor abscedat. Illi aniraas losin quibus solam persequDiiiur lidi-i veritatem,
no3lra>^debe nus cjJus sangmne reilerapli suiiius. aul squalore carcerum.aut ex«iiiinrum deportatione
Illun debemusprae omniliu^d linereiiucmnoviraus violenter atnigunt?8ed inhis omnibuslicet iiindcles
nostrarum aniinarura clernenlissimurn Medempto- C saevianl.Dcus taraen siiis aiixilium subminislrat Et
rem. Iilius debemns timere pra; omnibus (cternain dum inimici lidei aul callida qucmque seductione
et veram pol>'3tateir, qnem vcnturura speraraus aut violonta compulsione cupuint depravare.Chns-
aequissimum jiidicem. Illius d-bemus proraissa tu9, qni est virtus etsapientia l»pi. viriutein tribuit
toto :tir''Ctu cordis appetere, qni potesl aniinae et ut inortileriE suasiimis promissa desoiciant. et ter-
corpon donare vita u aelernam. iliius dcberaus ti- roribus humanisrobore divini timori9ohsistani:lan-
mureiracundiam.qui poiestiinimamptcitrimsmittere tum est ul voluntas non avertatur a Deo, el fidei
in gehennam: ii) cuju^ ju lioio sne acci^piione pcr- pr«mio potiat'ir. Ipsa est enim ciii aut pro inlide-
Bonaru n, sine ambitu puleslatum a;qualiter judi- iil iteintligilur a;terna|ixiio,autserTat.i'fi .eiraerces
!^. |i|.'a.<»i<:i^'i'Bi
postCtiriatum apoatolo? es9e,reriafldpitesiaturinte- quam lilium i>i melio spinarum (Cant. u. 2): quia
gritas :quam ralionem, ipsa forsitara pr^edicitiono divprsarum hmresum dogmatibus p|us integritas
cpasaiite.occiillanescioqufnopcratio t^piriitis sancli tanquarn spinis quotidie pungitur.ut contra hostos
in mentibiis fidelium seminatafilfjue conrrcta insi- 8U0S vigilans exerceatur, donec cminons tanquam
nual.QuiB tamen benecrrdentium ignoral quiahs- liliiim in capite spongi sui candore ipso decorctur.
resPSomncsdcCalholicaexierunt.t^nqiiamsarfnPnla 2. Vcrum quia quidam.proprio spiriiu arlus.pjus
non pr.TVaip.biint advprsua enm [Matlh. xvi, 18) Ec- diiin. Tantus enim ac talis esl omnipotens Dens.nt
clesia una Ecler^ia vcra. Eoclcsia calholicn.contra per malos pronuntiot bona;sicut pcr pimtificem ma-
omncs hflBresea pugnan9,pugnare |)0le8t,pxpugnari lum (Joan. xi, 4^), noslra^ redcmplionis praedicfirc
non polP9t:dc qua t^alomon inCanticia canticorum, dignatuflPstsacramontum.Isnamquequiipsum con-
ex periooa Cbristi BuamBpoD8am,quam Ccclesiam didit libellum sasva mcDte conceptum, congeriem
700 Vm FIDE CAHIOIJCA IJBKIl UNUf. 7iO
(liviiinrtini toaliinonuriurii tiiiii Nuvi i|uaiii Vutrrin \ ratii.Kioa liuinuualur) paucl» obllnull, ut e«l«rii
iii
(iroiou iii Luliiiii ux|ii iiiiitur, lauiiitro |iuliuit i|un(ii tuM ovl, fJuM Hoctas opiMcopl piT urtiaio (iiuliiplica-
eX|irulMir<> ciititoiiilcrft.fittrcM onliii iiuntri Iroiniiti ruutur.populi crmccront, tMliM lldttM etiiiiii ipM« im-
(icuriii &S& 1^1 uiiii,i|iii itd Arli vtMiniiu i-\rliiiliMiilit pcriu occiipitni SimJ ubi ftt6 FruudiM iIImm calidi-
ar.tidiluii. Iiiiju^ vuoiiliulioiiili-eoruiil.iiiiii nxtiunuiit lUH pcr prudiMiliiii ol prnbulinMiiiiun virun cMtMgnlta,
vuuiliui att Kvun^cliu uiti tiuiii.Hed vorliuiii e vorbu ila hutiiuUHiuii ciiiillrinatuiii eMl.ul vix Arimiiipniii
aii rituin ruciliua, rrclin llilci r-iliuntMit noniluiii in- rolKiuiHn ad prDbinduM cathulicuM reriianiiHfli! cer-
lnlli^oiitiliUAiiiHii)(iui'crurunint.ll'iiiioMiiitii>(|iiflUtius numuH.lpHaiii urboin Antiiiniuiii ,ubi huc Iraudianc-
UHiu siilisliintiu (iricco Huniiotiu iippiiiulur. C^iii;hiiIo tfoliniii f^OHliiiii .hI,vcI putius cuiicitinulum.Mirom-
Kvitn^nlii dirtiim, «t invenius liuc enHe oru divinn placct.cuuKulamurt. Ulrum Ipniua icrta; U^hnlr.fti-
prulHluiii, K{ji> i'l l'aler uniint sumus (J-niu. v, WO). auopuiii ncsiMu:nHiii dc Mcdiiilanuliberiu» arlruain,
DlHLMltC |llutilleill.Cl rcill Ui| Hin^ohirilll HllljHlnllti-C n al'i Au.xiMilius Herlnt sum ViMionu ut callidunartirtrx
vcrilulciii. Nhiii (]Ui>d duit, Eqii et l'itcr wium su- luilitcuju»pu»lcrii)r \iiibruiiiUH di^jinaitadcftriixit
vtut, PutriH HiiHiii(|ue |)crHoiiuiii, ounlra S.tboiliiiin, Spiritu huiicio ri'pl0iub,ul nuinciii Juh puHt niuriem
queu) preevidoliat luturutu ha?ruticuin, dicendo su- in ipisu urbeaniciuuna vivenliuiiiradcretiir;etvelut
tnus, 8ciiltMitiaiii proiiuilgHVil, iil diHCurticrol huuiu qiioddutii conlHgium cjus vocubuluui hHbcaliir.IVr
Pulrit^qiio porsoiKiiu.rnd»» ijuoi (lixil,a'quc Ariuin quciuAiiibroi^ium ct Aiignsti lunc Gratiani fldcH flr-
prajvidolml quisiihsliinliuindtMlalisinlcrsecarcnon mutuest,pt cromcnta in cpi.-^copi* etpopulis riiHgia
dubitut. Quiii olSubclliuH niule conjiinxit, et Ariii.s mugihquo erevcrunt. Non enim omniootcns Dcug,
scolerutiua «epaiuvit.Oportcbiil nainqtie Subcllium qiii per omned Si ripturua E' clcsia suo! crementa
1'dlriH Filiique pcrsonuiu scccnpre.ct Ariutii dcila- piomi»il,de3crcrcsuuiii pollicilaliom lu.cldimitlcre
lis subslatiliiim iii nullo pcnitus sopurare.Miignuin pos^ct crcsccrelulsilatciu.Hoc dc omnibus bareui-
Bune crinien lidci piilunl applicuri CatholicH;, cuni bu3 dictum ^it.
eiim cst alius Dcue vel in ceIo « resurrectionepriTuiln eis secunda mors non ha-
13j.l'.em, « Neqiie
• bet potestalcmised erunlsacerdotes Dei et Christi
« velmterra.qui polesl raccreo[K-rH531:u;i,:jutc..m
« pjur<,et regnabunt rum eo»f/lpf)C.xx,6) Ubi supra,
« pararimagnitufli3tu,Te..(0('»Mn,24).liiOrieeprophe-
« Ego 9um a ot w.iniliura etlini?.Eu;o sitieuti dibo
ta,*D')minum praeiertne noa noveria etsalvansnon
« fonti^m aqu.ne vilne gralis. Qui vicerit, vicerit,
« eritpraeler me'>(05e.xii ,4). In lsaia,»I';go Deus,
ct
« non est prctcrme salvans: annuutiavi, el salvavi, « 538 possid-jbit hsec, el ero illi Deus, et ipse erit
.t l'ali»\ «l Palcr iii mo phI .1 (jua/i. xiv.t I) ? K«- " \ ii<-^ U'i l*arllioa : • Ul crod«mu« In vero Pillo flJutJo-
ir.|iiiililuH [\dv\» fl l'"ilii. Ilniii," l'alor. cloridcu l''i- M BU (IhriHto. ilio aHlvorua Dnui, ot vil« mtifrri« '•
(/
.(xvii.l) l».ir poliHiiia.Soil «ulilciunl liU ilo iii.|iu- ncMi |)('i, Aiilifliri"iuii i*t. Pi-iri Horunda : fo
7.In.lol) ;.. (,)iii i'\ii<ii.lii ciuiuii) rtnluH.ol iimliiilnt «li '• (/i /V/.i. il). Et qiiiirnviH |iaucH tcillinonit rlo
1 Biipor iiiiiro l(iiii|iiitii) Hii|ioi tiTruiii »(7"/' ix.f^)- !'< ilciliit" riiij quini dn riiii^no man i|>Hiirtjm Hcri|itu-
Joiomi.i : >' Ilii" Doin iinHtnr.cl nnii t|ii|iiiiiil'iliirttliut ruriim hlilla i-loviitn ^it : f iim oiniiii» Mcnjitnru tam
i. ulir>iiuo oo;i|iii iiivtMiil ominui) v.iim |iriiilonl'io, ul (<jiiH)ii'iiiili(|ii<im clinin •jui- pro aHMuni|ilu
nrnohu- <
« dodil otim J »oob piioro huo, ol lariK^I ililocto »u». nianituti |ii>rl)il>i>ut loNtnnoniurn.Hicut ipdo in Kvan-
Portl hioo in torrirt visUH oal.ot ciiin liomliiiiiUH roii- golioHocundum Joannoiii ail Borutamini Scriptu- :
« vorHulus ocl . («.ini<-/i iii.:W.:j7,;W) Nuni|iiiil qnni « ruH.quia voh pututiHin ipniHvitn.n irtoriinrn h ihc-
liio porsonii Filii o.xi)ri'Hsii csl.iliroinlo, << Ouiii non >' ro:ol illic siinliiii/otc^limoniuni pi-rhihont domo »
« (ii>|iiitul)itur aliiiH abaquo eo », Pitlrom a lii-ituta (j(/iin. Nonnit.hc noitis.no duoH iiitrnduroret
V, 30).
sopiiniintis? lii iHuiu : « FnliKulu ent .IC^yptuA, i>t m douH.ln Li>ca dixit ad eo8Je8U8:<< Ilncsunt verba
noK'»lialio.Klliiopifo.Miiitiudli>vonicnl, otliiipriint « quu! loculmt Hiim vobin, cum ndhuc OHHom TobiH*
u ol Uilorubunl to.ot loiloprocubuDlur.iiiioniiim iii to •< ta 9unt in Ic::p Mi)y»i, ct prophetiB, cl pDalmiH, do
« 091 Dou»,('l tu oa Dou9 Holus.et no8ciobaiiuis:Di'Us '' me »(Luc. xxiv, il). Nunquid t-xcludit Piitrern a
« IsiriicI.SSrt S.ilvaliirnoslor »(/>a. xli.I l.ir)) In lioc ti :-tinoi)iu Dc mc ? •
Scriptiirnriim,quia el hic ait,«
cl.irissimo losiimonio.non soliim (lciln^ bMii.Sdl ct Do omnipolniitia Filii in Snloinonti « iiniputfns :
summa cum 1'atro o.-tcndilur iP|uuMas.Nam (]iiod « Bcrmo luus.Domino do cociis a rcgalibus sedibuo ;
Ecce, divitiaB Dei Christus est. Ubi supra : t Ul in « ris, et ellunditeas super faciem terr»»: Dominus
« agnitione sacramcnii Dei, quod est Christus : iii « omnipolens est nomen ejus » (Ainos ix,5). Nonne
M quo sunt omnes Ihcsauri sapienliae et scientia h.Tcomnia Filio intelli^untur convenire? qui des-
;< abscondili » [Coloss. 11, 3). Inlegrita plenitudo. Ad cendens lerramteligit.passione commovit,el de ter-
Philippenses «Qui cumin torma Dei essetcousti-
: ris asceendit in ccelum, et super terram descendite
M tutus Audis formam,etnegasa3qua-
» (P/a7t/).ii,6). ccelo, sicut ipse promisit in Apocalypsi {Cap. 111,
lem?Ubi supra.-« Ipse autera Deus Pater.et Dorai- D 14)14): « Hsec dicit qui est testis fidelis, inifium
« nus noster Jesus Christus dirigat viamnoslram « creaturge Dei : Qui est,etqui erat.et qui venturus
« ad vos » (/ r/»<?.>'. nt, 11). Ecce ambo dirigunt: par « est, Dominus oranipotens i, 8). Movel, » (.ipoc.
potestas.Ad Timotheuin priraa : « Ul serves inanda- quia dixit, « moveat, quia
Initiura creatur<fi Dei ,
«nostriJesti Christi.quem suis lemporibus ostendet deitate; illud, quod natus est, de Maria Virgine.
« beatus.etsoluspoiens» (i riw.vi,14),etc. Nunquid
Teslimonia dt' Trinitale.
quiHdi.xit,«Soluspoienso, excluditur Pater a polen-
tia ? Ad Tilum : « IUuxit autem omnibus hominibus 8.1n Evangelio : « Ite, baplizate genles in nomine
«gratia Dei,et SalvatorisnoslriJesu Christi » (Ti7. 11, « Putris.el Filii.et Spiritus sancti »(.Va///i.xxviii,i9).
ll).Ubisupra (u. 13) : « Expectantes bealam spem In noraiae,»non Innorainibus.Ilem: «Siraile estre-
(V et adventum gloriie m.igni Dei etSalvatoris nostri « gnum coelorummulieri quaeabscondit ferrnentum
«Je3uGhrisli».SimagnusDflus Filius.nihilhabet mi- « in farinae satis tri!>us,donec.fermentaretur lotum»
nus.Ubi supra:« Cum aulera beuignilas ethumanitas [Mallh. mulier ponitur Ecclesia, quae
xiii, 33). Ilic
« illuxit Silvatoris no=lri Jesu Christi * (Tit. m.l!. aequis ponderibus fidem Patri.>, et Fiiii,et Spiritus
Hic nec bumanitalerataouit, Decuivinitaiem: Joan- sancti incordacredentiumabscoadit.In Apocalypsi:
Patwi. LXV. S3
715 8. FULGENTII EPISCOPI UUSPENSIS 716
lApi^c IV, 8). Tpriio autiio saticlus, et unum Donii- nec domini, nec reges dislincli sunt, quia m trina
nu n U.jirn Ubi auppa : « Kldixil an^elui : IIkc ver- nomina et personaadiscernunlur : nam una deilas,
« ba vera Dei snni.Et recidi ar.le p"iies eju:? ul ado- unuin doa.inium.unuin rei;ale iiiiperium. Qui huic
• rHpem eum etdixit mihi Vide ne recons consfr-
;
: ;
verilali slUilio m ilc vincendi conlr.idicli, non dico
« vus tunssuii.et fratrum tuoruin habenliuin lea'i- damnabitur,Bfd jain damnulus est.
10).
monium
Quid lam luce tlaniisad ostendendam
*:'',,
Jesu.et spiritus prophetiiB » (/1/'0C. xu,9,
rr •
Irini-
•
j q
Testunonia de Spinlu
^^
•
,
sancto, n
quia Deus
,
esl.
talem.nisi verba vera Patris.teslimoiiium Filii, do- 9.1n piincipio libri Genesis : « Et Spiritus I)t'i fe-
num prophetio) Spiritus.-iinrti?! INilmis « Apud I : « robatur supcr aqnas(Ge/J(Jx. i,2):»)qui in figura
«te esl ronsvit-p.elin lumine tuo videbimus lumen» baplismi aquas sanctificaret,non qui lassando pau-
(Psal. XXXV, tO). Apud DoumPatrem fons vita; Chri^- saretln Job . • Spiritus divinus est qui fecit me.et
lu3;elquii lumen est in ipso. iiliiminator vi.ietur « SiiiritnsOmniputenLis qui.locclme»(y'W>.xxx ii, 4).
Spiiitus s.inclus : qiiia qoi Sj)irit;im Chri-ti iion In diviniialft perteotio.In E^angeiio ; « Spiritusfsl
habet.hicnon est ejus(/<o»i.viii, 9) In psalmo lxvi. « Deus, et qui adorant eum, in spiritu el veritate
« D 'US, el metuant eum omnes lines lerrie. » Ter <<nunsuram «iat Deus Sj iritum H{Jnnn.ui.'.M). Ecce
aulio D'nim,ei unum prajdicai metuei;dum. In Epie- Spiritus immonsus est. Ad Nico'iemum « Spirilus :
« snnl >{l 7(»of?.v,7).Quid dicam df- pntrinrcha Al-ra- dis, << Ubi vult, » propriapoteslas est.InseipsoChris-
hain? quicum tiium specicm virorumvidercl.unura tus : « Spirilus Doinini super me > (/.hc. iv, 18). Nisi
in eis Deumcognovit.cum dicil : «Dominator Doiui- pius revucel has voce.s intfllectus.raajor eril Spiri-
« iic »jGe«.xviii,3).Corporali minislerio Iribus exhi- tus Filio.llem : « Jesus repletus Spiritu sanclo, re-
bet humanitatis otficium ab uno tamen prolis : « ver^us cst ab JorJiine»(/6''d., I). Similis iitellec-
habil'trc.541 simul ininiunilitiam declinyre, audi c venerit Paracletu-;, Spiritus veriidtis,i|ucm Paler
qiiid in Evun^rpiio Dominusdicat ; « Qui me ililigit « mittel in nomine meo,ipse inlro tucet vos in ora-
« xu 21) ; et, Veniemus, » ego et Pater mcus, « et est qui introdui;et in omnem ventntem. In Ariibus
« man.-^ionem apud illum faciemus » {v. 23). Ecre, apost')lorum,Petrus Cornclio : 54^ « Jesum ii N i-
« plum Dei estis, el Spiritus Dci hiibitat invobis» « tentaverit Satanas cor tuim, raentiri le Spintui
eanctus simui habiture; ostcn iatur ipsa Tnnilas « hominibus, sed Deo » (vers.k). Ilera « H.nec dirit :
simul immundiliam deciinare. Apuil Salomonem « Spiritus sanctns segregate raihi Sauium ei Bar-
:
« auferel sea cogitationibus qusB sunt aineintcllic- inqiiit,« Spiritui sancto.et nobis.non imponerc vo-
Trioitati uniterdcentem r(dligas,in Kxodoitem ha- jusr-io sine P.ilreet Filio farta esl? Itein ibi : « Dixit
bcs: «Egosum DeusAl'raham,el Deu.'» Isaac.et heus a aulem Spiiilus Petro : Exsurgens vaile cum illis,
« Jacob » (t,.ro'i.iii,()). In psalmo « Vivii Domiiius, : a tjuia rgo eos misi a'l te • C-lr/.x l'J). Nunqnid nisi
I et bene iiclusDeus meua.el exnUnlur Deussuliilia rreator imperat crealur.TD .* Item ibi : « A Mileto au-
niinaluse.^-t? Iieni si Dnmmnm qiiffiras ipsnmTri- « in quo vos Spiriius sanctus constituil episcopos >»
«honorem, alTcrie Domino glnnam nnmini ejus » srparnlur Piitrr tiut Filiua ? Paulos ud Romanos :
tPsiil XSVI11.2) Quia I\ex ipsa Trinilaa:" Aulertepor- « Sp riliis aulf-m vita ii't.rnn,el pnx » Hoin. viii, 6).
-iMs.iirincipf-s.vpslrHi-.et. le\Hmini,| onmflFtcrnnlos Hnc l'alor,hoc Fi'iua,bor Spintiis sanctus ; se<I una
M.tintrt.ibl ll.x glnrifP Qnscst istp II.-t gloiia? ? vila.non Ir.s. Ubi supra : « Spiiilus vila esl propler
« Do!ninu>< virlulum ips') est Hex gloniB » (/ .so/. «justiliain » {lhid.,10). HocPutrr.hocFiiius.Ubisu-
xxiii, 9). Tealimoniura dalum, Dtura tortio rcpeli- pra:« Si autem Spiritusejus.quisuscitavit Christum
717 PUo KIDK (:A'III<H,M\ I.IFII II UNIJS. 71«
(I viortiii*, hnhilat in lohit (ii, II). (JiinllH liin nd \ \>nn\:i : M^n/imm fil nirt il>t tnrrinnentum, '/uo<l m/j •
lioiiH i|iii ('ainniii ('.rttiitiirlH n iiiortiiiH i«iiiicit'tvil ? nili-il.Kiim fit in ririif, j\fi' 't i\ tit »n S/>ir(/u
Uiii niipri» : iV<)(* rnim nrrrfimui nfiinium irrvilulii (/ Tim, III, |(l), K<-i M riiKiii I
iricnriMiiMiiMM
((>. 1.^). NnlitM lilii'r iiiHi II 11«. i|iiii(l OHt K;>iri(UM S|)iriiu»>niictiiii KiiMcliUcMt.^ilTMiMiih^^iirnairiinda
n.inrtuit. l'lii iiii|ir I : /)iNiJ uwim nfri revienl vn* Honiiin fi.lfi eoinmi»»um ruifnHI vfS,.trilum uinrlum
Oiniii nnuilio cl i.nrr in .•rrilcnlo : iunhunititnlm xfci ijiii liiihitiilin niihi*{ll Tim i, l(i. m 0>iii» u • t
et rirtitlr Siiirilui smirli (l{im, xv, l.l). Siriil diri- S|i>rlliix, iinii iiii>l>T);( Apiiiiliiliiii |)«r ifiiiuni !•
BttiH virlUH Dol, iln Spii iliiH HiinrlnH. llbi Htipiii : Vl Iiiiii ii<l|i)rure. In«u|ifr, qui haLitul in nofttt, Ki\ Ti*
fiii: ohliilio iiciilium ,%iiirlillr(itn in S/»irjfu ttinrlo liiiii : Sitlvoi noi fecit per lnvnrrum rfyrnernlioniM,
(Ihiil., Ift). Spiritiin Hinit vivi||riil,lla rl Miiwtilicit. firr S/,iiilum iiiiirtum [Tu. iii, r»). iVlri U'l ^'••nl»!!» :
IJhi auprii : Non enini nmlro Hliiiuid /.i>/ui f'()/-M»»i quic yiniliiilti vohis sunlpcreoi fiiii evitiiyeliuirerunl vohii,
per me non elliril Chri.^lus in ohrUtenlinm qcnlutm, Si>irilii iiinrlo misw d'- ralis : tn qitn ronrupircunt
vcrbo ct lnrlis ;\ier i>olriilinm sujnoi itmrl prodigiornni angcli iirotiiiccre (/ Prtr. i, \'l), Diuh ont i|iiffn cii-
iu viriiilt' Sfiii ititti >.uiirli [IhiiL, |8. |'.>). Virlin KiliUH, |iiiiiil iin^i-li proMpii erc. lllii iiuprii : f'.h>i»fun jiro
Ncmonovitiinv situt nd, ni^i Splrims riti^ [l V.or. aulem .S/uriYM {{ l*rtr. iii, 18) Ul iipm : //< ;u<//-
n, ll), II). Uhi HMprii : Tf »H '/'jm /Vj r^/i.<, el Sptri' crntor iiuilcm srritn.lum hominrm i<i cnrnf. vicitnt
lua Driluihilal in vohis {I Cor, iii, K^. Dnii» o>»t (|iii nulem srcundum Orum in Spirtlu (/ fefr. iv. Ci).
liiibilat in loiniilo suo. Utii snpra : Atiluii cl sitnclili- lllii anpra Si ixnrolir.imini tnl.hrnto. '/'loniitm ylo-
:
cntiesti^ in noniinc Domini no.^.tri Jrsn (^hri^ii, cl S i- ri.v Doiniui Si-irilus in vuh s n quirscit (Ihid., 14).
rHu l>ci nnslri(l Ci>r. vi. II). Koi-o siiiiiil nuinlant, (liorin Palria ('hrii^ltiH eat cloria Spiriius Bunclufl.
siimil sanoliliciint l-Mliu" ri Spirilti.-i i-uiuMtio. Ulii .sti- Nuniitiidliin? RlnrifD ? Pflri sciiiula : ll.rc priinum
pra : /)m'»in nin'r'ilur utius oiqnc itrin Siiiritua, dtvi- nif' tliijrnlrs.qit d omnts proiilirlm Scriplur;e propria
di'ns uuirniqitr firoitl vull (I Cor. xii. II). 0'ii liliere inlcrpretatione nnn fil, Non cnim volunfale humnna
quo I vuil tarit, nnlli •s^t stibililus. A'! Coriiilhios se- alliitu est iiliquinlo prop/irlia, srdSptrilu innrto n. li
ctin''a : Eiiistoii srriiila non ninimriilo. .?ri/ Siirilu loriili !,unt hoininrs liri \ll l',tr. i, 20, 21). Ntillus
l)rivivi{tl Cor, iii, 5|. SpiriUis hoininisnon o^*t nii- inapirut prophfllic (luiiuiii nisi Deua. Jounnis ud
nor honiinp: quanlo niH^is Spiritus Dei Uhisupra ! : Kurlhos : lii hoc scimus quin mnnrt in nobif, <le Spx-
Liliera ocidit, Spirilu.^i nulnn vivificiU (liiL. 6). ritu .snnrlo quem ir.lil uniis (I Jo m. iii, 2i). LMii f u-
Oiii vivilirat Deu3 cst : iitiia Doininiis mortifiriit cl pia
r -
: Quo
, liam ineoinanenius.
-. et ipsf
r in ------
nohis ;
I f —
quia
vivifirat (I licg. u, C>), .\d Galalas : (// h< nc Urtioncm ^ de Sntrilu .suo ifedil nobis (I Joitn. iv, 13). Delil,
Sinrilus acripitimus prr lidem [Gul. iii, li). Ileus qtii d uudis.opprilio est virtutis, nonseiiaratio dei-
cstqui bencdicit. Ubi supra : Sinrilu vivimits, Spiri- tatis. In Apocalypsi : Ef ;»'Mi diestres et dnniflium,
tu et ainhulcmHS G<il. v. 2."^). Qtii rursuin benrdicit, Spirilus vit.e a Dcoiutiurit ineos;et stetcntnt supcr
ip>c v;viliiat ul Detis. Ubi aiipra : Qui scminnvrrit pedes suos (.i.ioc. xi. II). Oi'"d a Deo proce.lit,
in Spirilu, de Spiriiu mrlct vilum .xle' nam (Gal. vi, Detjsesl. Ubi siipra : S('rj/>(?, Deuii morlui quiin Do-
8) In his tribua tcaliraouiis ad Gaiataa, Spiriluset niino moriuntur. Amo fojamiiicit Spintus ut requie-
bonodicit, et viviPicat, et dal vilam ajternam. Ad scaul a laborihus suis {Apoc. xiv, 13).Non dixit Paler,
Ephosios : In quo credenles signnti eslis in Spirilu non dixit [''iliu?, sc I Spirilus, qui pcr hanc jussi'D-
543 sanrlo (Ephes. i, 13). ^ignamur in nomine nein oslenditur Deus. AdHebraeos : Si enim sanyuis
Patris.ct Filii, et Siiirilu:? sancli. Ubi supra : In quo tauroium et hircorum, et cinis vitulx aspersu.s, in-
vos xhfi'umini in h'ibitaculum Dri iii Spirilii(Ephes. quinalos snnctificat ad cinundationem cnrnis, quanio
II. 22). Item Revelatum est sanclis ejus apoilolis in
;
m'i ijis snn(]uisCliri.-ili ,qui perSpiritum s:inclum seipsum
Spiritu, esse geitles coh,rrcdes[Eplies. iii, 5). Omnia immaculatum Deo (Hebr. ix, 13, 14) Hoc
oblulit !
operatur unus atque idem Spiritus : hiBredes facit. iestimonium docet cujus poleslalis sit Spiritussan-
Ubi snpra : Ut del vobis secundum divitias claritatis D clus, per quem caro Christi exhibetur immaculata
su,v.virlutem{n) corroborari prr Spiri; inn suum[lbi(i . Ubi sunra Irritam quis fociens tegemMoysi,sine ul-
:
Iti). N:>n corriiborat nisi Orus. Ubi supra : S(>///rUt In miserntione, duobus 544 vel fribus testibus mori-
servnre uniliitem Spiritus in vinculo pacis (Ephes. tv, tur: quanto magis putalis deleriora merci supplii ia
3). Pax Christus. Nunqnid duee pace3?Ubisupia : quiFilium Deiconculcaverit, etsanguinem Testnmenti
Et giadium Spiriius, quiest senno Dei (Ephcs. vi, 17). pollulum du.xerit, et Spiritui gratix contumeliani fecc-
Sbriiio Dei Christus Spiritus sanctus sermo Doi. ; rit (Hebr. x, 28, 29) ! Eccc nualis ultio pro injuria
Nunquid .lun sermones ? Ad Philippenses Sive ab- : Kilii etSpiritud sancti. Ubi supra Judicem otnnium :
sens audiam dii vobis, q<iia stutis in uno Spiritii Dtum, el Spiritttsjustoruin perfeciorum, et Testair.enli
Philip. i, 27), hdc esl in Deo. Ad Thessalonicen- Novi mediatorein Jesum Christum (Hebr. xii, 23).
ses Aisump<!it vcs Deus ab initio ad salulem in sancti-
:
Hoc leslimoniumconvenit Trinitati, quia et Pater,
(icattone Spiritus (11 Thss. ii, 12). .\d Timotheura et Filius.et Spirilus sanctus hicnominatus est.Quia
omnip&lens csl Spiritus ?anctu9, in Salomone : S/'i- A formara servi accipiens, non formam Dei perdens,
nlus siitutus, multifilex, subtilis, diserius, sccuru^, in eadem torma servi factus est obediensuaque ad
ituonlutiiinatn$,omnemhubrnsviriultin{S 'p. vii,22). niortem. inortcm autcm crucis ; inqiia paulo minus
Kt nepa-^ oiinii otentem ? Qnia JiiHex esl Spiriliis niinnralus est ab aiigelis, ut iii foruia Dei maneret
Dumiiuis 5j abiero, niiitaifi e<im a'l aN|naiis quia non est luriiia illa mntubilis. Qui in 1
BHnctut*. dicil : ;
vos; el cum veuerit, ipse arguei viumlum de pecruto, coclu spiritibus mundia mlelicclualis in torma Dei
de jusiitia ei de judicio [Joan. xvi, 7, 8). Vidce ju- et Deo xqualis.ut Dcus 545 pra:b(;t exeiiiplum ut ;
diccm, qui eliam ipsum, si d.cendnm est, vindicat se idem exemplum redeunti etiam lapso pra?beret
Salvaiorcrn et audil pi quisquam subtrulieredeita-
:
homini, (|uipropler immunditiam peccatorum pce-
tem ? Elquid dicamamplius iledftitalr Spiritussan- namque morlalitatis Deum videre non poierat ; se-
cti? quem pertimescit David dxens Quoibo,Domi-
:
metipsumexinaniviinonsmittendodivinituteiiisuam,
ne, a Spiritu fade lun qun lugimn {Psnl.
luo, aut a sed assumendobnmanitalem no^tram : etformum
cxxxviii, 7) ? El ut concludam, tantus ac tilis cst hunc mundum.qui
servi accipiens, venit ad nos in
Spintiis sanctus, in quo si quis blusphcmavcril, in hoc muiido erat, quia mundus per ipsum lactus
inveniet eum non fibi relaxantem, neque in isto (if,i(Joan. 1, 10), ut exemplum sursum videntibus
InrfTabilem illam Divinitatissubstantiam vel natu- non timendum, exemplum mortuiead resurgeodum
ram humanisverbisexprimereimpossibilcest^incon- fieret: ipse in omnibus prin)alum tenens ut quia :
Paterest;cui Pater omnia qu.-e habet gignendo de- enimin maximis defraudatarlivinitas,et velut inglo-
dil.Et ubi ergo qui dedit, gignendo dedit ei ; 'lui riumatqueindignum ducpielur,9i velnt pxpoenilen-
accepit,nuscpndu nccppit; nnn ino[)i subventum ( st, tia et prajposlero consilio Deus ad perfeclionis ple-
sedipsa copianata est. Non enim illc qui accepit, nitudinem pervenisset. Qtii pofesl capcre capiut
illi qui d. dit potest esse inffqiialis. qnia el hoc na- {Mntih. xix, 12; : ([ui nondum potest, oret utcapiaf,
scendo arcepit uteft^etapqufilis Nihilrniin Patre mi- crcdatnt capiat :quiascriptuinest:iVi.«crtf.Vu/<;ri/i5,
nus hnbetillcquidixit Onuiia qux habcl Pater mca
: noii intcllujetis [Jsa. vii, 9, .^erunlum LXX).
sU'il {Joaii. x»i, 15). Elqiiia semelipsum exinanivit.
s. rt;LG£:NTii
SEHMONES.
540 SEnMO PRIMUS. D i^pccialitcrsolispraecipitnobisfn^quaBJam vprogcnc-
l)e dispensaturibus Domtni. raliteretnobis elvobis. Nobisnamque, idest servis
l.Dominicus sermo, qiiem debemus ornnes, non (jiios pater ille ramilia.",rerum omr.iumdominus.ad
flolum Ptudiose, vcr-irn pI am papientcr audire,rui Imc in sna miigna domo consiituit, ut pfipulopjus
non oporl^-thumililcr ac dclcclHliilitcr nlipdirp, mo- verbum grutijE ministrcmus, spccialitpr in|ungitur
(ieralioniB suffl lenens ubiqur temperiem.ut necovi- sancta" pnBdicationis eincium ^'oneraliter verono- :
(Klllll hIiiiIiI l'l laotlMH |Hitl|H,i|||.i lillrlll llilrlllllll iiu- (lail|l|N,.|l|iillCN illlJIIIIIIHll itoiKI
tC' '
I
• illH Mt-
triatiir inluntia.flt MuliiliiHi*il)iiM,i|ui>il roliUHtiiporro- ciiikIiiiii rrg II luiiivflm ll<lal(ii«pulHiriUH : ol«aiit'iem
oiuriini JuvnnluH H|iirilalia Hanrlm virluliH uccipial Iritini mcnaurnm por lionimieot •lii(pfln««lora« «rel-
inciiMiKMila.ltii priH-Htii kil Hiiliitciii coniiililur iini- pitin, ('iini •jiiiiliilir |inr D-i IaiiiiiIox vortiii.ii vi<ritatii
vcrsJH i|iKiH DiiiiiiniiH Halvaro ili^nalur ; ilii Oiit quiKi umlitirt. Do ipva nuni; or^o tritiui iiionHur^ni loq<i«-
oiiini (vtnti onii^rual^ilii i|uoil oiiirii prorflHHinni con- inur (iil. loi|uiiiiur). Kx ipito, Nicut t)oii« r1ivi<iit,uni-
venint ; iiii au liniUH prifcopin (|un) laoinniUH,il>i co- vopHi p.iHCninur,iiKio ulirnxnln tionn* viln «umaniua,
gnoHciniii!» pra^iiiiaipKc vporiMiiii.- ;il)i cnt jiiHHio qii.i) ut n I icliTniu vii-n pp.nnin p«rvoniro |io4hiiiiiin ,in
noM pi-r lilli>i'iiin(li>ccat it inHtriialail fciciiliaiii , il>i illiini cn^iicntoi.in illohpirranloH.illiirn pnn oinniliua
proiiiiHHio i|ua' pcr Krulinni tralint rt ponlucat ad el in nmnit>iiH iti,i^cnli'H, i|iit HcipHuiri nubiH,ol nli-
Kloriain. mniituii) priBMlnl nn (loflciomun in via, el priDmium
541 -. Sorvorum iniliir.qiios pnptilo nno jirippo- g fl«-rvnl til Kau"loniiiiiHin (.ulrin. (IhriBlUHCBtpniiiiiiii-
stiil, (d) DoiniiiiHHpccialc volcnsolticiuin ilcnionHlrn ircmum nuHtriiin, (llinntuB oril |)r.i'miuiri noHtrum,
ro.iiil, (|iioi| c\ Kvaitf;)'lio nioiio lUiliviinuH : ^ais /lu- (lhri^<liiHi<st < iliurii'1 coiirtolatio cnrroiitiuni viutoruu),
tns e^t (b) jidelisdiiiifnstttoret ffiulfns, qunnihm^tiluil ip-^cS IH rtaliclas {f) ol flx^ultalioquie<«centiuin bea-
Doininussufir.i fiimiliixm ^U'tm, ut lUlitlis in ti^mpore toruD). Aii ipHain iluqi)C trilici inonBuram pertinet
Irilici men<urtim'}lti'iilus illr .\fn<us ijiirm,i'um vnierit qiiod DoininiiH ait .VrndHe qu.e pnsudetis, et lnte
nimiiiius,ini'eiifrit ilu taciniteni \^i)[Lur. x\\,i'A}.Qu\s elermn.synnm ;
/iicile vohii sncculos qui nnn vetern-
ost isto Doininus.fruircs ?Chri»tii8 pine dubio, (]iti scunl,lhesiiurumnon ilefxcientemin rcelis, quo fur non
auis discipuli» ait : Vo.x vocatis me Mugisler et Do- approiiint, neque Hnea corrumpit [Luc xii, 33).
imnc ; et bene (/icitis : sum etenim {Joiin.x\\\,['.^\ Ma^Miuin bonum cst.rralrcs cari.s^inii (g).valdecoii-
Qu;r osl oli un hujus Duinini faiiiilia ? iNiininim illa ^TUuin, vuldc coiiiinoluni, et inaximc ChriHtiains
est qi'ani ipse Doniinus de mnnu inimici rcdemit, et oinnibus appelenduin, ul unusqui^quedcnccre non
sno ilomimo muncipavit. Wscc uutcm tamiiia snncta dclectclur in pt>jua,8ed omnes prulicere bludeamus
ost l-cclcsia catholica, (]u;r pcr orbcn) torr.-p copiosa in nicliiis,
f.-rtililate ilillundilur, ot redomplam se pretioso siii 4. Arhorcs suinus, frntres, in ngro dominico con-
Domini sanguine^Ioriatur.Fi7jH.<^wi/;i/jaHn'w»s,sicut 8litutn\Dius eslaulcm nostPragncoia : ille noscom-
ipse nit, venit non tnini.\truri .sedmini.^trare {d)ft dare pl(iit,ille colit, ipse fecunditatem donat, i|>80 Tru-
animam suam, redemiitiimem vro viultis (Matlft. \x, ctincaiKii tjrati.im «ubminislrat.Pluvia Deiestsermo
28) (f)Ipsee3l eliain P.istor bonusqui animain suam 3unct<i? pra3dicaiionis,cultura Dei est infu^io ^ratix
posuit pro ovibus suis.Gre.x ergo boni l^astoris i(.sa spiritalis. Dcus igitur praeccpto nos compluil, adju-
est lamilia Iledemptoris.Dispen^jalor vcm quis sit, toriocoIil.Dura compluit, aulert anobis ignorantiae
quemoportctessefKielem paritcrctpmdentein.Pati- siccitatem ; duin colit, bene vivendi condonal uber-
lns nobis ostendit aposlolus. qui desesuisqiie sociis tatem.-iiuin pluit, terram nostri cordis irngat/dum
lo(]uon3 ait : Sic no.i existimcl fiomo ul minisiros vero colit, de ip?a tcrra spinns ettribulos mundanaB
Chrisli el dispensatorcs myiteriorum Dei. Uic J'im cup'dilulis PxsMrpal.Debemns itaqne fecundari cie-
quseriiurintrr dispensores, ut ftdelis quis invenialur lestibuspluviis,debemu3congriia frnctilicationema-
([Cor. IV, 1,2). nibus superni respondere cnitoris.Et si non possunt
3.Ne quis autem nostrum solos apostolos dispen- omne-^ arbores ceqnalcs fruclus airerre.nulla tanien
satoresfactose.xistimet.neglectoquemiiitiaespiritalis debet in a^'ro dominico sterilis permanere.
ollicio, servuspigerinlidelilcr imprudenterque dor-5. Mnltum metuenda nobis esl, fratress, illa sen-
mitpt,ipse bealus Apnslolus episcopos quoque dis- tentia coniminantis.qua dicitur Omnis arbor qux :
pensatores esse ostendens, ait Oportei enim episco- D non facit fruclum honum exci U-lur,et in innem miite-
:
pum sinecrimtne esse, sicut Dei di.^^pensatorem {Tii.i, lur {Matth. iii, 10). Quod si ateriiiias in ignem mit-
7).Servi ergo patris familias snmus, dispensatores tUur, rapacitas qiii<i lueretur? .\a[ quid recipietqui
Dominisumus, mensurain tritici qnam vohis eroge- alienum tuleril, si semper ardebil qiii de suo non
inus accepimus.Quffi vero sit i?ta mensura tritici si dederit ?Etsi.judicium sme mis<'ricordiaerit ilh qui
quaeramus, ipsam quoque nobis beatus Paulnsapo- non fecit ( /. tacit) misericordiam (^ ic. ii l.!),quale
stolusostenditdiccns «Unicuiquesicut Deusdivisit
: ju<iicium erit illiqui lecerit et rapinam ? Tim**ainu3
« mensurara ti iei»(fio'M.xii,3). Quamergomensuram ergo, fratres, timeamus actus nostros. Obediens
proposuit.»
(n) Risil., « festare.
Quisnini est.»
{b) B.iiil., « (•) Desunt h*c in Mog.,Colon etBasil. Legu-itur
(r) Sic ms. Colb. el .Ant.. Jiixla textum G^aecim in ms. et Ant.
Evangelii et Vulg. vers. Lucce xii, 43- Al edd. Mog., {f) Awi., ipsa est salietas.
Colon- etBasil., «vigilantem.» ig) .\nt., jralres mei.
(rf)Mogunt.etGolon.,«nonmanifestari,sed mani-
723 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 724
Chrislo vendat qufe possidet et eieemosjnam det, A ^^^^^ praeferat.nemo terrena cojlestibus anteponat.
uldc terra cor ad coeium levet, ut avaritiam calcot, Thesaurum no3trum,fratre9, in coelis ponamu?, iit
ut ad periectionis culmen tola mentis intentione eliamcor nostrum in ccelis habere pos^imua. Neccs-
feslinet,utnon sit sollicitus quae sunt mnndi, sed scestenira utquo proDcessent diliu-tioni.-* lliPi^auriis,
quiB sunt Domini {c.l. Dei); ut tnundiim aibi cruci- illuceliam cogilalionis sequalur alfcctus.Iileo Veri-
fixum habeat, seque mundo crucinxuni exhibeat;ut tas ait:«Ubi enira ihesaurus veslere^t, ibi etcorves-
sit omnino paiiper in saeculo et dives in Cbristo. trum erit«M itlh. vi, 21). Ut ergo in coelis ihesauri-
quicunqut in bono nondum possunt essepcrtrcti ^ 9. Si istum Domiiii sermonem secundnm lilteram
Nunquid proptereaChrisliHnus debet vilio rapacita- n velinius accipere.nihil in eo comraodi spiritalis p ts-
tisins;9tcre,qui.i turtenonduai polesl oiiincs ressuag suinusitiveniro.Quid cnifi)(fr)proriciladanitna! salu-
pauperibus erogiue? .\ut ideo dehet aliena coi cu- tem, si aliqiiia crporaliter, aul lumbos praecingat,
pisier*^', q'iia proptia necdiim potest omnino coo- aut lucernain aecendal^Alia eriro in pr.i^cinctis lum-
tenincre?Absithoc, Iratres, abommbus Clirisiinnir'; bis etlucerniaar lenlibiisqu.-Brenila esl
inifliigenlia
averl.U liocD us a fidelibu.-suis. Ajiostolus cnim ve ppirilali.~. qne scilicol di.ino riit pra^ceplo condigna
«gnum J)A po33idebuiit«^/f.or.vi, y).Maiiirecliiin Cfct NiMju.ieiiim Iru.Htia quodain loco cpse Doiuinus ait."
aulem quia otiinesqui a regnoDei540 nl euabun- «Vfrba qua} ego loculussum vobis, spiritiis et vila
lur, in trlerno igne cuni diabolo ejusque angelis sunl7i)«n.vi63).ln lum!iit<itaque550concupi?centia
dainnabuutur. c .inalis "stemlitur, in lucernis veio fidos elcarilaa
7. Pr>iinde, dilectissimi, si noa omncs possunt Christiana monstrittur (r:).Jubcns igiiur Dominus
implere quod Dominus ;'it,«Vendite qu.u pos^sidetis» lumbosnostros pr<E ingi, concupiscenliascarnis si-
(Luc. XII, 33), ilhid tanien quod adjecit dicens, Date nc dubio praicipit ('(/ prajcpit) rerrenari.Impprana
«eleemosyna^n (//)?(/cw/),on)nibiisest poPsibilc,si ad- auiem ul Iuc.^rna3 ard-.ntes hab-iamus, hoo uliqua
silboiia vnluntas ; oinnibus lacile^si non ad.-^itdira ,, jubil ut et lumine ver.e filei splendcaious.et sancia)
cupiditas/omnibussalubre.si ferveat cantas ;cunc- cantatis operibus lerveamus.Jnbens ut sinl lumbi
tisergodebet esse commune ut oinnibuH donetur ae- mandat ul mala dcsidena alque
noslri pra?ciiicti,
lerna lciicilas Qni ergo tuDljjm virlutrni accipit a ojiert rugiamus, jubensut sint lucernre
nostr.-car-
Domino iit oiiinia quae in mun.io sunt ccclcslis rc- dented, monet ut bona diligamus alque faciamua.
gni amore conlemnit, (|OiE habet vendal, et egenis lO.Istaqua: de Evangelio proposuimu.s.cura pro-
expendai. Q-.J1 vpni tanirTvirtuis nondum est, dehis phelieis sermonibus conferamus. Utrumque eniin
q> a' (labe.^.tn q.ianliiin hnbet. elormo^jnain ruciat. testamentum Dous uniis instituit('/),unus Dominiis
Tantum operi'tur boiia voiunlas qnanlum sujip» tit siint utriu^qui! lcstauienti divcrsa pro
dt dil ; ei si
t.ram iudic.ndus assi^tai. Mt iile talis qui .Tlrri.u Uoc igo nunc D..iiiinus per seipsum pra;cipit (al.
(
tabcrnanila perpeluo jure pos^idcat ; fil istc lalis pr.xcepil),quud nibis per snnctus etiam nalriarchas
quemilli' recipiat. Ad;iionet((;)enin. nnsDominusdi- piophelas-que maidavil.Quid cslenim, «Sint liiinll
de nianinK.na iirqiii at «, ..v.-slri pijpciiicti.Bnisi.Declinate a mnlo ?Quiii e^^l,
ceiis ;FncitP vobis nniicoF
Sinl luccrni ar.lonte.-», .misi, I''acito liooitm ?Quid
qui vnsreripinnl in (rtprnatabcrnacula (/,ur xvi,'.)). •
nisi, Qniesctie
R.Hoc ergo, fratres. nf cssurium r.sl..innil)iiH no- est, « Sint lumbi vcslri pra?cinrti, •
luocrnce .irdente?,»
bip, ut in bonis oi.eribus ncmo sit sc>;nis, ne.mo sit ngo.rc perverst? ? Qu.d eii,'<Sint
(liiMi itviirlliii loiitiMiiiiiliir cl riininii, ituiii i)ri>kiiiil riulin Ijoc fr^it ilivin» rntiinric^ i ,. :iir in nm
IntHln itovitiitiir.iltiin nu|ii>ri)in viiiniliir.iiuin invidm nilitM nnlilii((i], ii* noi, qnoi volutl f»f>iitii\>Knut ty-
nuporiiliir. \i(l int viTo lucnrnin ililoliuin,<ittiii rortm roH, lliii-|(iH fnciut i-t pruil<'nla«; voi qnoqup fa Ut
lliloi r- ^'nlimi (ii-rviiiil.iliiiii iii Hiiiti iimlriH KccldHlm uliciliiMilcM «l liuiniii-t : iil mrniiurnfti iriiici rfofi.l-
hiinoro (trmvtMiionl, iluiii MmiiHtirliiilino coidiH ot Di' ilnjihri Mdlirtlnli' i:hinii{i), unn (Mlrrna fxl'iitre,
litiiiiililulrt |)rullciiinl, iliiin iiiiHcriciinliin ()|i«Mn li- iillrni Irmi oruli fx Viigiue.
bcntcr uli|iin liil.intor Inoiiinl, iluitii|tio in ()|icr>l)itH 1. (jipinnlcH aiiqiiid ilo liiijnn diei •ol<>mni:aifl
boniit nnn hoitiinil>tiH,Hfld Doo iilncnro contcndunt. narrHrc.nimul(|itC(;onaidoranicailliiii unuiiiVfirliuir,
1'.'. OiiiniH orKo DhriKtiHntiH prmcinctoH hnlmiit dc (|iio dircro volurnUM.nuiln invcnimiiH vtrlia ((ui-
luiiiliDH.ut lui^inl lihii|iiioin;ardonlcin hnlxMil luccr- iitis f-iiKlcicntcr hI (juid diccr*» vaicimun. E-«l enim
lunn, ul cuHliiiliiit ciiHlitatoin : pni«cin •lo.s hulicat n liDcVcrhuin iinn i|iiiil doHinit pr linlnrr.^cd (jiio|i«»r"
luiniiuH.ut Hlii|iii'l iilioniiin ncc rapiat. noo Tureiur; iiiaiuU iinlum; non tranHitorium, srd nrli-rnum.non
ardonloiii huhciil lucornnin.ut do Huo iniHoridorditer ractiiin u Dcu I'atrc, M>d K^^nilum; n(>c >olum geni-
opproliir : pr.ccinctiiH huhcat liinilioa. ut ininorcni lum.Hcd ctiuin LMiigonilnni llniini qnip|i^V«'rl)urn
nnn opprimal; arilontiMii li^thcnl Inccrnuiu. ul o()- |)oiih Pntcrgcnuii ile 8eip"o p<^r i|ood ornnia .renvil
predSOVolaiuinoJustiti(jD(ai.ju<t«' ilcfcnsionisuuxilium ex nihiio. /n princiitio cniiii 559 ertil Verhum, et
iinpf^ndul: prajcinctorthnbcal lunihos,nt huhcnti non Verhumertii tiimit t)C'im,et Ih-us ernt Verhum. Iloc
nulVral cihiini; nr.h^nlcm habcnf iociTnum, iit csii- ernt in iiriuriiiio tipul Deum. Oniuiii per ip.sum facia
ricnti trihuiit ulini'MUiiin;pr.vcincto,>«hul)C!itluMil)os, sitnt, et ^itie iiiso liiitnm eft niliil {Jtniu.i, i, 2,3).
ut non 9(.oliel ve;>lituin: urdiMitcm huhont Inccrnam, In hoc nntem qiiod per iiltid Verbuiii Dcuw I'uter(a/.
551 ul vostial nHdnm: praecinctos baboat Inmbos, oinnipolonsj omnia fccit, ostenditur quia h(<c Ver-
utdiimim nullius invuil»i:nr.lcntem hulieut luoer- bum ^cniiit i[)s^, non lecit. Ilud igitur Verhimi de
nam, nt iTcijrinos Chrisli lihontor excioiat pr.ne-
| : Deo Di'us est, de cnatore crcator pfI. Uidtjhoc in
cinctes hahout iuMibos, ul rujiial eluti •ncin;arilon- sc (7) na'uriililcr habot c-^se.iiuoi Pater eat.
tcin habr>at Incornam.ut sorvet huniiliiatem: prw- 'i.Nitus estitnquft de Patre DimPiIius Deus alter
cinclos hal)e il Iuinl).i9,ul expellat a 90 iiividiiun ot in persoita^nnn alius in naiiira: sempcr apiid Pi-
livor.Mii; unicnteiii habcut liiccrnHm.nt piirim cun- Irom.sciiiper cum Palre.poinper dePatre.siemppr in
ctis exhiheut carilalom: pra^cinctos hahcat lumhos, Pat.^c: scmpprenmapud Patrem.cum quo illi una
utnon exhibeatmo:nbrasuanr)nHinj(/«<i'i/i.«/(frrafo, e.-^t natnralis tmmonsitas; sempor cuni Patrp, cura
ardenteiTi hahoat liiccrnam.ut exhibeul membrasua quoilli una est uaturHlis reiernitus^semper dfPalre,
arma jiistilie Deo (Rom vi, 13). dequo illi esl naturuliier.-vterna n&tivitap.^einp^^rin
13. H.ec pst, fratre^i.catholcE fidei vera sanaque Patre, cuin quo illi ost una naturalitcr a?qualisque
doctrinallaec est mensur.( trilici doquaDomini re- divinitas: elaller quidem ille qui Pater ei-t{/i),alter
demptoris (6) est pascend.a famili.i.Ex hac vohip(a/. ille qui Filus est^neuiertamenalterDeus.quaPater
nobi9).qiianlum Dommns tribuit,damup; ipmimque et FiliussunusesiDrtus.0oapropterquanf!o(i)dePatr8
Dominuin Juijitpr exorainus, ul el nos et vos in li- Deo et Fiiio Deo nascilur sermo.dipne dicimus ai-
more gruti;p(c)suo pascere dignetur auxilio Aufcrat terum esse Patrem.et alterum Filiuni,et nihilomi-
a nobisdominat.ionem pravsecupiditatis.donetomni- nus iiign»^ dicimus num Deum e.-^se Patrem et Fi-
1
et apud Dpum erat, et Deus erat, fecit omne quod V('ram,ulramque siinctam,utramque mundain: ac-
nnn eral (6); jiraliam vero.qua Verbum caro tactum cepil aniinam noslrani siiie iniquitale, Dccepit car-
venit qua;rere el silvum facerequod periprat;omni- n "em nostram cum mortalitate accepit animam
;
|a^Il*c vprba pro nahis absunt a ms. (e) Abcst saDclos A ms.
(/') V.(jii\,omuc nuod noverat. Ms .(pwd non crat.
(/) H.TC, Nntura quiv... super
nmnex bonos angclos
(r) ijic cditi. Ma. aulem, (^uiV/ esl dies dedic,nisi
rcgnat, leguntur in Ant. etms. Thu.ln ms.Colb. et
Filiut dc Pnlrc ?
caeterisedilis noa legantur.
(i) Editi, angelos sanctos. Ma. non babel sanctot
710 SERMO III. 710
primihonilnln riilpuiii ctipil (liiibDluii hnmlniiloml-,A "rvu»((/)rgrM«u»e»lclr #irKa«liiloo«r'>l" n"rir'.r|.
n<tii,|iiir Mci-iiiMli lioiiiitii)' Kniliiin r(i<|ill tililiDiiilnn hIuh prii II il)iHpniiiiin rnt iiiv(tlulUB;liu<l ••
luiKiniriiHiipnr irinMini niipcrlniw.iiili ^ocuiido oup- Ktu'a ngi aI) ru i(iiiiiurl«li(«tiii indulu".ll«iri |ir«io|>it
tivllH.Pcr illUIII IKIt CllpllMlloM llMlllil p*^riHllllll llnH nii^iiNliuKhriNtuin pnrUvil ini'i >i lio iiniiii«n'
lilioralort uniiHit.l'riimiM A'tiiin nuliiii uurlor «•\Hlilil bilODrLuli iiiiMccpit Slophunurn uiiifliii.Holu*
lll(t ilu liiiii) pliiMiiiitus iLM-rtiiOf prutulii.ltliMlo 8pi- Hii l(o\ iiDiidfr, ul Kuus iiiililoa eiulUrel. Qui eniui
rilu Mnnt^tu nuliis ca^lontoH (•IT>tiil.i'fli' iHuiii pi-nll corpori Huu vir^inin priB).iirMVit ulnruin.ipsfl iiisrlyri
t'(Mii.lllo i|iiipi>c ntilii-4 iiniilil p cciiii iiiiiciilum.cuiii uii^uhIiuh iiitraru iiuii i|i<ili|(iialu« (iil ut(.-ri,ul aoi-
quii naMcoroiiiiic ail Huppliciiiin; iHli^ iiuIhh Cdiitiilil aium Slcphanl lalitudu uiniporct cusli.
jUHlillciili(JiiH ^riiliaiii.til rcnu^corciniir miI ro^niini. 2.N(<cuHHariuiii noliiH ent.rrulroH Garitsiini, agao-
ISMMlltiin unsllliiim .sa'culi ^riu rutiiu-ariiali-t ciricit, HCcrc i{uiliUH ariniii prn'CiiictU8 StcphanUHHiDvitiam
p(M' i^<Uim tioMllliiiH |)(M ^tiiicrutio HpirituliHcxlnLmit. Juiliuoi inn putuit Hti|)«'riiru, ut tia mcruinMllclicilcT
Illti no-t viliiH 8uliili'lil,ir<to nnn (lororo virlutihiia fo- Iriuinphnri'. Ni^|uonniin piirvipendnnda eunt laliH
S.Iiilnroa, Irutrcs, (li>;nuniPHt ntin dio doniinico! vit,ncc lupidnnliiim ictibusdt^victatuccubuit. Usquo
N ilivtl(ilisdiotnqiioi|ui'domiiiicu'Ili-surr(;cliotii8 80- adco onim ititcr rretncutoH 550 pcrrnanHil interri-
lomnilcr auilialis.lJnigcniiis cnim D»'us, .siciil pro tiiH(ii/.inlrnpi<lu9),i;t iiitnrl<i|it<luiii (uitcruciariieDta
lem mililispassionem. Horienini Rexnosler, trabea Chrislum, ipsaStephanum de terra elevavit ad cce-
carnis indutns.do aulu utori virginalis ogrediensvi- lura.Caritasquse pra'cessit in Rege,ipsa subsequen-
silaro dignatus csl mundLim:hodie milc? de taber- torrefulsit io milite.O adrairan^la ubiquo potentia
naculo corporis cxions, triumphalor migravit ad Salvaloris^Opraciiicandaindesinentergratia Redem-
cnelum.Ule, sempiternae deitatis majestate servala, pioris! Oslendit in matre virginitatis ajteroae inira-
servilecinctununi^i^carnisassumcns.inhiijuss.^wculi cuium.demonstravit in martyro inviclae caritatisin-
campum pngnuturus itil: avit; iste deposilis corru- D dicium. Integritas quippe intemerata permansit ia
ptilibuscorporis induiiienlis, ;ul (.ccli palatium pe- virgine^dileclionis virlusinviclaperseveravit in mar-
renniter rognalurus ascendit. Ule descendit carnc tyro. Etsicut in mitre Domini non potnit virginilas
vclalus.isteascendit sanguinelaureatus(r).Ascendit violari, sicin martyris mentonon potuit Chrisu ca-
iste la^iidanlibus Juda-is.q lia ille desccndit lael?n- ritas tanlo s.ievienliura agmine superari.Stephanus
tibus angolis. Gluria in ej:ccisis Dco Luc. u, 1-4) ergo.ut nominis sui coronara meruissot accipere,
heri sancti angcli oxultantea cantaverunt ; hod'.e caritatem pro armis habebat, ipsam ubique et per
Siephanum Iffilantcs in suum consortium suscepe- vincebat. Percaritatom Dei saevientibus Judieisnoa
runt. Hcri Doininus cxivit de utero virginis : hudie cessit, por caritalom proximi pro lapidautibus in-
((i) Mss.habent: Fratrescurissimi, nec habent sem- {() ^lss.Jnvictanunique iiifO eni uerunt signa rir-
pilerni. lutis^quia nec .. devictus succnbuit.
{b) Mss., /<Jn/orium. (/) Haeo verba, nec timeret, habentur ex mss.
puniremur.Cunlatis virtule sul)nixus.vic;l Saulum aute.ii maiiig P8t,quanlociii>< a sim pcrvcrsita'? dis-
cru'1eliter saevientem.ct quem habuit in terra per- cedat ; nec bonum hominem prflBsumptio ju^titis
occutorem, in ccclo meruit tiabf re consortem. I()Sa fariatnpgligentpm.necmaliiminiqiiitatisconsiiiera-
sancUctindele^sa cariias desiilf ravit orando acqui- tio laciat (Ipsperantem, spd ilie bonum fortiter te-
rere quos nequivit monendo runvertere. Neqiie neat,iste malum celeritor deserat. Bnnustimeat nc
enim, Tralre^, cxislimandiisest Slephanustunc ini- cadal,m!ilu8 coneturut surgai.Quisqiiis ergo malus
inicop dilexisse (n) cnm pro ei? oraret, et non di- pst ciim Paulo pros^ternatur in malo, ul cum po
lexisse rum eorurn incri^dulitalem ftrguf^ndo corri- erigfitnrin bono: quoniam el ille cecidit malus, et
peret.Ab-^ithoc ab aniina martyris ;iH cocli palfitium surrexit boniip.ProslratU'» est iniqiius,et erecius est
orationis ostendit inirepalionem illain non Iui9=e gnal.Quo enim pr.pcesdit Slephanus trupidatus h-
odii.spd amori?. pidibus Pauli,illuc seculus est Paulus,adjutus ora-
4.liocautem faciens, el prjpsentibus cirilatcm tiunibus St''phani.
bpatusmartyrexbibuit,clntilenimis PXfmplum po- G.Quain vera vita (^), fratres mpilubi non Paulus
storis rpliqiiil. I)emonstia\.il enim 551 gpininam dp St''phani opcisione confiinditur, sed Slephanus
ecclesiastici dispensatoris ipdiistriam:ul ad corri- de Pauli consortio gratulatur, qnoniam carilas in
gendum cnjuslibet peccantis errorem,et non dfsit utroque Iffitatur. Caritas quippe in Stephano supe-
in ore correptio, et ad Deum pro eo .aupph-x elTun- ravit srevitiam Jiid.Torum,carita3 in Paulocooperuit
dalur oratio.Ut qiii malum Cerit, ppr increpalionem muitiUidinern 558 ppccatorum, caritas in utroque
de maiis operibus conlundfitur, et per oralioncm pariter rpguin mcruit pos^idere ccelorum Caritas
apud Deum adjuvetur ac sic ipsa carilas. ; et in ore igilur est omnium (ons el orign bunorum.munimen
jiisliliam sonet, ul erranlem corrigal et ; in corde egrpgium.via quae ducit ed coclum. In carilate qui
pationtiaiti servet, ut pro erranle orationem puro n anibii]dt,nec errare poterit,nec timere. Ipsa diriuil
alTtctu dilpclionis efTundHt.Qui onim erranlcm non ipsa pri)tegii,ipsa pprducit. Quocirca.Cralros, quo-
corripuprit. de negli^eniia judicatur (/;); qiii auteiu nifim scalam caritatis constiluit Chri:<ti)s,per quam
pro po non oraverit, de pernicie condemnalur. Qiio- ad coclum oiiinis possit conscendere Christianus,
circa, frntres, si quando aliquis pru anin fE salule pura 1. caritatfim foriiter relinpto, ipsam vobis invi-
consideret quailucrautililalisaoquiral.Idcircopnim nire pos^ilis, adjuti gralia Salvitoris (/), qui vivit
arguilur.ut a pravisoperibus corrigatur. Nec tamen et regnat in saecula eaeculorum. Amen.
cum vidot 3orreptinnem aliqiia vprborum austeritate SERMO IV.
tervere,pxislimel caritatem in corde frigescere Sic
De Epiphania, dcqxie Innoccntumnece.el muncribus
euim vigilat in ore correptio, ut in corde non dor-
Magorum.
mitptoralio Ac per hoc.iii ulroque peccanti con-
BullP pro:<picitur,ut dum hi-mo currepti.s 'ppoccalo 1. Noslis, Cratres carissimi, qiiia dies islc qiiia
conlutiditur, et a malis openbud spparetur et per nobis in honorem Domini prr annos sin;.'ulosrele-
oratiunem iDeo miseronle) aulvptnr. Nam et sancta -. brulur,ore cu'iCtorum fidelium Epipha'>iavenerabi-
Scriptura dicil: (Juvniam qucmdili<,fil Dominus, cor- iter nuncupatur.Et quia Gr.Ti-uin probatur esse vo-
riiiil : flayeUal aulem vinncm filium quem recipit cabulum, multi» csi Latinif incognitum. Indp cst
(Prov. III, 12). quod iiomen istu omnes quidom Lalini dicunf,8cil
I
5. Chrihti erpo carilafe compulsi.et bonos horfa- nonomnesinveiiiuntur nosse quod dicunt. Proindo
mur,ut in bonopermuneunt.et maloscompellimus, bonuinestutcunrliqiiidiemhodiernum hpiphaniam
ut a iiialo prfcseilim quoniHm
diarebanl : in istis nuncupanl,et cur hoc dicafur ignnronl,sacrampn-
duobus sanctis geniinum nobis munstratur salutis lum diei hiijus nominis mtcrpretationerognoscant.
indicium: ul si quis bontis est, imiletur pcrsevc- Debetenimdieihiijus soleinnitasa fid'libu3celebra-
raniiam caritatis in Stpphano; qui autem malus cst, ri, et ideo solemnitatis causa non debet ignorari.
lliiiio iTK'(» (li^in, niriit ilixiiiiiM, K|ii|ih(«nliim vorjil A 4. Arehfllitu* naliin «•! In paUtio (^hrivtui In Hl-
('IiiihI iitia icliuiii. K|ii|iliaiita vrru iiilor|in'l.iliir Mii- viMHiirii), ^rrlinlitiii iiuliia.in |i-cl'i Anl «rg-Mitro po-
inli hUlKi.TiMilMiiii) aiiioiii |«>iiiMiitii« M l*iilritHii<(|iii)ii niliM; (!liriNlua «ulom rnilun, lo pnr«<>p(u •t hfd-
Uin^iMtilii^ |ioi,|inN(i|iii iiiciit niMMiixliiiii ritrnuiii tuni* viMniiio rolliicatut. lllarnrnliin pre(lu»i« Invnlutiia
piinilitir iiuliii, II) iMtiiiln' o< l Ma^i» vriuiMililiii" iiiii- cHt Hfrn-iii, iMto viliii>liiilii liivi>liiti;H r»t (••nnl«. Kt
nitcMl.itiiH, II i|iiiliiiH iitilaH iiiiiiiiM-iiiii.t n(i|i|iliuil<'r lainnn illi; natUH in pulado, contflinnitur; int') nalua
ottl tiiliiriiliit. Niiiii i|iiia i|)r.() uhI l)ouii(|(ii Bibi in Vit- iii iliverroriii, (|U«Mlur. Illo • Sinjt» niilUlanua DO*
tori Ti'rtlutti(M)ii> (tlxiul. x\v, 2) |iriiiiiliaii (ifTiTri iiiinHtiir;iNli*invrn(u«,i>upplicitoradoralur.Oriinioo
muiiilavit, liliMii hiMiH lioiiio nnliiHgotilitiiii (ininiliut H|>iMM)i'ur prinioKnintiiH ro^M», ct iininirri '
r«-
»110 ciillnl lii (lii-iivil. .\|i(iHliiliiMi voro IfHlaliir aiirlo- tnr Opriino^ciiiiUHpHupRrciilwn ulturiv.lj • .i'tu
rila»,(nitu «niij (*.«/ Hrux i/ni ju^iiftrut rivruitinxioneni rcx JudnMjriiin, puup«*rotilivi'i,liiiniiliHitHul>liiiiia7
ex fitlr. rt fir.rfulium / rr (iilrvi {Hom. iii, HO) : cir- quiHp«tiHlor'-k JiidiPoruin qui pottuturoHl porvulua
otiniciHtoiiitii)():i.in)-Jtiil.LMii),|)i-iu|iUlii noiiiinfgMiles nd iralur tit Dcu»-? purvulun in pnrHcpin, iiiinientuH
iii(liil)ilnntor iiHlrtuiiMiH. in ctnlo; vilt.-( in paniiin, pnttioiuH in •tclliH: ctijus
'J. Nti aiitiliiiiii |)iiri(]i('H, i|iii o.\ (liviM'ao vencruni, naliviiHlo I oinporlH, ll-r.drs luil>atui ett, el omnit
(U ii) lapidoiti (]ui lacliifl ohI in ra(intan^iili, in uni- n Uierosiiliimii cum Hlo (Ibi>l., 3).
tal(> llilci c(invo;icrtinl. Uiiuh pnricH vonit px JuitaM^, 5. Qutd cpt i|uod sic lurburi», n»*rodeii?Ounniam
ailcr vonil ix gcn tiim.s. l.un^.'^ a 80 divei>i cranl, nnliiiit rcgiMi) Jiidn-orum oudiHti, lurbari», 8UH| ic*o-
qiititiiliHlivcrsu crcilclinnt: |i(>ailUH ct^t in incdio Inpid nilMis ugiinri.>4, invidii- Bdinuli.t iiinuiiimariH, ct ub
unguluri>>, (}ui ud ac iilruiin|ii(> pHrictcni diiccrct, cl h'>c niitum rcKt^ni uccidero conuriH. Inania est inta
utrunnqtictinonpmino niiniiupiret.cssenlqui^ iiinitu lurli.itio tua, et vuna prursus cogitatio tua. [li-xiate
qni licrcnt tinum ii) iinn nra-
coDiivitinionc vncHlinli qui iiatus i'st iion vcdit rrg»*Hpugnan-lo «tipiTare,
tiu sucrhnicnli. I'cr Chrii-ttiti) i nini qui ex pux no- scd morietido mirabiliter j-uljiigarc; nec id o natua
stra, iHciei)» utraque (n) untini if'//ir5. it, i \),^u<'x[ est ut tilti 8uccediit, ved utin euin mundu» (i lcliter
elgcnlilesifacti iiunt ununi, qttilms 559 lidci unit is crcdat. Venit enirn, non ut piignet vivua, «sed ut
utuin) indidil noniitns Clirisliaiti vocaliuiuin.Ali lapi- triuiiiphet occisiis; ncc ut t^tht di' aliisgentibus auro
detn ( rgo .tnguliircni ulcrquc |uirics vcnil, ct vcium cxercitum i|u.Trul,Pcd tit pro yulvardisgcntiliUH pre-
an(i;uluin lidci nnilasrccit. llortin) dtioi um parielum tiosum sanguiiicm rundat. Inanilcr 560 invidcndo
unu3 adducluts csl, (|uaiido puytoribns Judicis Chri- liiiiuii-tisuccesjorem, qtiem credpndn di-buisti qua*-
slum nHluiii angcltis nnndavit; alterparie;- adduclus rcrc «alvntorem: quia si in eum credcn'9, cum co
681, quaiidogptilili 1)119 M.<; is niviiii) gidns apparuil. _ rcgnHrcs^relaiciilabilliaccepisli temporaleregnum,
3. IHl rucriint |iritiiitiie Juda^oruin, i»ti lacli sunl accipcros etiam scmpilernuin. Hujus enim pui-ri re-
gcntium illi de proxitno ndducti, isti de
printiliae ; gnum non cst de hoc mundo. sed per ipsura, regna-
Jonginquo rcducli. Prope cnim erant Judai qui tiir in niundo. Ipseestenim Snpienlia I>ei, quae dicit
Deum colobant. longe crant ^cntcs qua; idoli.s scr- in Provcrldis: Per mr rege.f rryininl {Piov. viii, 15).
viebanl. Hoc uliqiic signilicuhant paslore?, qni na- Pucr is:c Verbum Dei est, puer isie Virtu* et Sa-
scenteChri>-to prope sunl inventi.et Magi,qni sunt picntia Dei est. Si potcs, contra Dei Sauienliam co-
delonginquispaitibus(6)addncli.Qui taiiien venicn- tuam perniciem versaris, et nescis. Tu enim
gita. In
tes, cuiu ipst JiidaM non cts^eot, rcgom Jndicorum regnum nu!latenu?habui?ses, nisi ab isto puero qui
se quffircre prolcsi-i sunt, et ad ipsiim adorandnm nunc {al. tunc) r.alusest, accepisscs. Pucrquinunc
sevenisse dixcrunt. Ait enim cvangelisla, quia Magi a Magis dicilur Rex Judaeorun) (e), idem Creator est
ab Orirnle veiicruti t Ilierofi l!,rnam diceni e.s: Ubiestijui et Dominusangelorum. Quapropter, cujus times in-
nuttisc.^t t e.vJuihviirutn'? yHimw; cnim slellamejus ia fantiam nafcentis, magis timeredebes omnipotea-
Oriente, et vruimusadorareeum (Matili. ii, 1, 2). (Juod tiam judicantis. Noli eum timcre regni tui successo-
regcm Judaeorum
eit, dulcissimit'r.itres(c),utistiMagi rem, sed time infideiitstts tuaejuslissimum d<ituna-
adorandum quaercrent, euni ipsi Judoei non essent? torem.
El quem rcgcm ? Ulique m Herodem, sed Chri- D 6. Uiinam eum, Magis adorantibus, etiatn tu pari-
r.
stum. Volunt aduiare regem nuper natum.nec ado- ter adorares.etnon ad eum Magos trauduienta cal-
ranl reu-em anle annos aliquot ordinatum, Adorare liditale mandares! Ite, \r\q\iH, ei interrogaiediligen-
cupiunl inlantem laclantetn, nec adorant regem po- ier de puero; tt cum invenerilis,renuni iate mihi.ut t^
pulis imperanlem. Nam el de Herode regeJudKo- ego veniens adorem etm {Malth. ii, 8). calliditas
rum lilii jain luerant nali, qui eratit patre murtuo ficta! incredulitas itnpia! nequitia fraudulenta!
rcgnaturi. Worluo enim i?lo Herode, Archelaus in Si adorare istum puerum certissime disponebas,
Judaea reguavit, et GalilffiiB pnncipatum junior He- quarepro illo multos pueros occideba9?Sanguis in-
rodes obtinuit. nocentum, quem creduliterefTudisti, attestatur quid
de hoc puero voluisli. El lamen non aolum islura A. 8. Si veram hujus pucri deitatem. attende
nescis
pueruin non invpnisli, scl neciliis pueri8alii|ui'i no- Magns prKredentem, et
sleliain in rcelo fulgenteiii,
cuisl': inio insciu?, quod illi-- prnd''rat, hoc egisti. ilcr ignoraniibusoslenilentein. Haec slella nuoquain
Per 9.Tviliaiii quippe tuara lacli 8unt martyrcs, qui ante apparuit, q;iia nunc eain puer iste creavit, et
per infantiain suam luerant mnocenles: quando per Magisadse venienlibiispraeviam depulavit. Istepuer
gr.Uiam hujtis piieri firo eo meruerunt rriori, prius- in prnesppi quidem parvulus collocatur, scd mngus
quam eum possent coram hominibus conlileri.Isle incoelomirabiliter operatur. Permitlit semanibusin
ilaque puer, qui mundum creavit, qui mundum re- terra portari, sed praecipit sibi ccelestia famulari.
git, qui omnia quaecunqufi (a) vult lacit, qui cuncla Quid est ergo quod infantilem altendis ajtatem, et
mirabili alque insuper.ibili ordine (/') di?pi»nii, hoc ejus divinam non intelligis potestalem?Sic luit ve-
ordinavit, hoc egit, ut por tiiam invidiain iuriosain raciter intiinanda pueri hujus nituralis divinitas, et
tiam, illos penluxit ad palmam. Unusenim ideinque {al. Dominum) hominem peperit, qu^m siella Magis
est Dominus omnipotens. qui parvulus vatjiens in Orientc positis mintiavit. Magi ergo venerunt, et
;
unu9 ideinque e.-t, qui luam crudelitatcm dignatus filium Virginis uiium eumdemque («/. Dominum)
divina;fugit non nece^sitale, sed polestate. Ideo au- quid crcdiderunt(e).Reiertenim evangelislaquiam-
tem di^rnalusestin yEgyptum fugere, ut po?teacru- trnntes domum, invenerunl puerumcumMuria malre
cem dignaretur ascendere; el illa potestate puer l.i- ejus : rt procidentes adoraverunt cum; elapertis the-
tuit in /EL'ypto, qua potestate jnvenis pependit in sauris suis obtulerunl eimunera, aurum, thus el myr-
ligno.Unus enim idenK^ue est mortis.-^usceptor, vi- ii, i[). Peristatria muncruin genera,
.</m//i {)lallh.
tique largilor: unus ideiuquc iminorlalis ex I>atre, inuno eodemqueChristoct divina majestas.et regia
morlalis tx malre, propria polcstale morieas, pro- potestas.elhumana mortalitasintimatur.Thusenira
pria potestate resnrgens. adsacnlicium, auru'ii pertinet ad tributum,rayrrha
puer qui natus est ideo non inveni-
7. Iste itaque adsepulttiram pertinetm>>rtuorum.0.nni:ih»RC9ancla
lur in numero parvulorum mnrienlium.qiiia ipse est fidcsChristoveraciterolTerrenon desinit.dum unum
exspeclatiogenlium.SanguisSOl hujus pueri pro- C eumdeinque verum Deum, verum regem, verumquo
ptcrea(a/.proinde non cuin istoruin sangiiinefundi- hominem credit, ol vere pro nobis murtuum veraci-
tur piierorum,quia9olusin reniissionpm fundendug ter recognoscit {[).
est peccatoruiii; et illi omnes piieri inaniler more- 562 10. In oblatione thuris confundilur Aria-
renlur, nigi hujus sanguine salvarenlur. Ei iste qui- nus, qui soli Patri s.icrificium offerri debere {g) con-
dem puer cerlissime morietur, quii si raorinoliet, tendii: inoblationemyrrha-conlunditurManirhaeus,
nullaienus nasceretur. Morietur autem. non ut im- qui Chrislum vere miirtuum pro nostrasalute non
pleal ssviliaratuam,sed utperficiatmansueludinern credit:in auro vero simul uterque conlunditur, quia
suan):(aciet enlm pum mori benignitas propna.non ei Manich.rus d« seiuine David secundum camem
malignitasalipna. Morietiirnor. ultu infidelis rcgnes natuni non credit regem, ct Arianus Deo Unigpnilo
insff^culo, sftdut fecum regnarplaciattidelesinccelo. naluralemassignarenititurservilulem.Proindeuter-
(t)Morietiirnon utregnuiii aiuittat,9ed ut regnaturos que non experietur regem, a quo per fi iem regalur
acqiiiral. M.>rietiir non brevem vilam.sed
ut perdut (a/. regnatur), scd a quo pro infidditatis crimine
uL conferat sempitcrnam. MoricLur non ut scrvus puniatur: qtiia ab uiio divinilatis, ab altoro carnig
iniqiiilatis, sed ul Dorainusmajestatis. Morieturnon muneribusconfundilur
vcrilas denegatur. In iisdem
vinculonece9-^ilatis,sed p.-oposilovolunlatis.Moric- D eliamNestoriu9,qui niliturChrislura in duas perso-
tur mirabililer, morietur nii^cricordilcr, morietur nas dividere: cum videal Magos nnn alia Deo et alia
singiilariter, morietur pcr propriam potcsl item, ut homini.sed uni Deohomini e.idcrn munera oblulisse
Buaminomnibusadimplealvoluntalcm.Adhocenim suppliciter. Nonergo dividatur in pergonis, qui non
mieericorditer morielur, ut resurgcnacunclis ucnli- invenitur divisus in donis Propterea '|uippe unug
busdominetur. Mnricturergo sicul uniis ('/), el (jui- idemqiicistismuneribushonnralur.iit uniisidemiiue
dem, quem Deum homincm cnncepit lides virginis, Dous el homo C'iRno9catur. Isla Magorum oblaiio
cl Diiim hominem peperil fecundilas virginalis. conlunditetiam Eulychetie insaniam.qui nonvullin
{n) Mfl.a., qu.rrunque voluil frrif. («•) Ms. unus, quid obtulerint, et agnosce.^ quid cre-
{f)} .Ma«., tn\UiicruhHi livtni'iile. dtderint.
{i) Ha;c vcrba babcnlurin ms8. el in Ant., non in {() ^V\\^\ .ut...rccngnoicat. Ms. unus u/ (legenduin
aliig. el)... recognnscit...
(d) LocuBbic videlur mancu9, necexrass. poluit ft {g) Ila mss. et Ant. Cajteri vero habent ««cri/ifium
Dobia realilui. deberi.
737 RERMO V. 7.1H
tt'111
li. NoH ilii|iio, ililiTtiHHiiin IriilrftH. olTpriiniui cnti |)or pro)tbfl(nm oorr(>piiiH oraPutu,flt poal ron«
ChriHli» liiiliiliiluiilir iii II.Io,i|iiik1 MiijI olilulitf-oco- (•louom rrorniiliKiiiiidicinijlir^^aiioaiOidumi aini-
tcliliio vcrbti Hiipplicl pr-ii-liolii .' riv
ul vorn» ilivimiliH liiiiiwini- ' '
tHliHiiuii CDnliii^Hid iiiHimit iipU'l ('liiiHium iioH'ri» llilii- mcri-l, i|iiitiiin DrumjiiHtiiiii It' .^ r; •• . - ' '"
liH ulilalio. Iliroiiiuiirraoiim Maf,'iH unummilor niro- nuiii dominorum i|unnlociuH pbicflrot,intfT rrlrra
r«ir.u»,olailromoncmhOiicU)ruiiitolaror<ii«iii'Votiono di.xlHHo riignoNcitur : Averle lneiem tuam n prrratii
IcikIhiiiub. Ni«o lonrnmu» vinm votorln vUii»,»-!-!! ili- wioM, rt oiitnrs iiii.iuilatrt mra» itrle {l'%>il. l, II) ;
ol iii iiiiii(n/ ol i|iiu)praHopii DDiiiiiiUH aiiilniloiuiiH, bat, illioo Hutijunxit: 6'xr munilitia rrea in m^, Ueut,
vivil. por viam Rra^litur vcrlluti-. Umil^fDplcr iini n piwceiili esl c<vtlnsiic (••rlr puro, elcontcenltabona,
qui ambiilaliHl por viam liolioniH, viain lcneat nunc dilipontius conHiilerandu sunt nobin: iiiium quod a
piiritnlis. Ambulomua bono por liilom.ul (lorviMiia- scpoposcil aurorri.allcruMi qiiod .-ibi po-^tulnvit nt-
musHdHpcciom (n/ spoin), ubi plenum erilga-idiuin tnbui Pctiitonim deleri iniquitatea 8un8,cor auto.ii
noslrum, qiiitt implebitur in bonis (a) dosidoriiim 5G I niundiim in 80 creari, ct spiritum rcclum in-
nostriim, (/>) pcr cum qui vivit et rcgnal in sajcula novari in visoiribu!' ?ui^'. Ouid e^lautom iniquitu;!,
debeamus,nisi ut invicom diligamus.Cuin ergo au- nisiut invicem diiigamus:hocenim debito aufertur
dimus, ut uerami quidquam deboamus.non in hoc a nobis cumulus omniuiii delictorum, quia raritas
verbo remrtneamus,?ed audiamus et laciamus quod cwperil inultiludinem peccatnrum [I Petr. iv, 8).
sequitur, ut nos invicem diligamus:et inveniemus Nemoautera putet, fratres, sic a nobis oporlere ca-
sanctamcarilalem,quamsemperdebendoreddiimus, ritalem reddi, ut red>lita desinat aliquando deberi.
el reddeoilo salubnter dHbeamus.Magna rcs carilas Cuiu eniin red iitur, plus debetur ; ot eo iiiagis ac-
est, dileclissimi fralres, docenle Aportolo sic quam quo redditurcum debetur. Nam qui se ca-
quirilur,
jubemur!*emperredilere,uleam nihilominusjubea-
D ritatis non semper existimal debitorem, non se de-
mur sineinterraissione debere caritatis debitum bito gaudeal absohitum, sed dono caritatio lugeat
bonum.di-bitum sanclum,debitumccelestibusrefer- deslilulum. Neque enim habet caritatein quam ha-
tum commodis, debitum sempiternis plenum om- bere dostitit, quia prodigus debitor non red.lendo
nino divitiis ! perdidit, quam at semper redderel,et semper habe-
2. Magua. fratres, hoc debito lucra conquirimus, ret, accepit. Quocirca tuoc se noverit pordidisse
imniensa commoda tai lenore comparaoius. Dum quod acceperat, dum non reddident quod debebat.
enim curitasa nobis redditur et debetur, omnis no- 4. Sed dicit aliquis Cui hanc debeu?vel cui hanc :
noncoiiilatmalum.non g-uid 'tFuper iniquitatecon- tas dum ulcisci quaril iniuriam, tranquiila est ca-
gandel autem vpritati.iniaeomniasufrert, omniacre- rilas dum donare d -lectatur.
dit, omnia spprHt.omniii sustinet, caritasqua; nun-
566 SKRMO VI.
quam cadit (/ Cor. xiii. ket seq.), s\(forie sic) com-
De Sfindo Cypriano martyre.
pleciatur amicn?, ut dilatetur usque ad inimicos :
amicis se volenlibus reddat, inimicis se noK-ntibus 1. Chrum tanti murlyris nataiis diem, beatisci-
injrerat; istosteneat, ilb)? ;i('quirat;isiosobleclct ul jj
licct Cycriani, quo, torrenis ac moribundismcmbris
ex amicis non efficiantur inimici ; illos invilot, ut exulu", ad a-terrae prffiiiiia vila; tr.msmigravit, et
fiant Px inimicis amici. sacprdolii eju.sd.ictrinamet martyriinobisvicioriam
o. Uecordeinur, fraires.verbrirum Domini dic"n- commendavil,lecilque ex lempoiali qiionil .m Iristi-
tis : Diliyiie inimicos vcsrox. Iie»clnci!e his qui ode- ti« liberioinm. Dum "nim i.iter perirulum criientaj
runl vo$,etora'e iiro vcrx qucniibuselciilHrtniiantibua mortis et plnriam d.voti cerlaminis episco )us con-
vos [Matth.v, /li . E' ce Dtni.inusus.iue ad inimicos fitendo palitur. F.crlesiaorandncompatilur.Qiiis ne-
caritatPin jiibct extendi, et usque ad perscrutores sciat, ac non potius prudenti considerationo copno-
ChrislianicDrdisbimevnlentinmdilatari.Ki qn.Tmer- scit, hnnc ipsum qni nunc anniia circumstitutione
ccsopeum taniorumdabitur?vp,l qu"d 565 munus festus nobis revolvitiir diPH,Christiaiii3 ac religiosis
priECCpto huic obndientibiis cont'erlur?lfise demon- mcntibijs illo tunc tempore luisse sollicitum, dum
stret a se piaeparalam caritati raercedem, qui per adversusdiatioliim abanlistitesuscoptf^culmmp pia
Sid.^-itum saivluin gratis ipsam digiiatiir intundcre plebis exspectatio rrpidaret, atqiie it i fides rfsi.^lp-
caritalem: ipse nnbis dicat cjuid pro caritatert ddi- ret persrquonti, neci.rosuccnmberpt blandienli ;ila
turus sit dijrnis, qiii i^amdem caritatem donare di- paslor praecederet, neovile desereret. deferlumque
gnetur Dominus.dical.et pro- „ (quod abs.t) lupus invadcrPl? Dolobat Erclesia sub-
indijrnis. Uicat igitur
pri-isermonemaijmitudineiii nobissuie promis-ionis tractum interiiii suo con=ortio lam clarissimum .-a-
ostH^ndal /// .'5'/i.s inqiiit.
: fiUi Pttlris vc-^lri qui la cerdotem bod tamen Lraudebat prostraoadversario :
ccelisesl {Ibid., 45). Cum enim diligpndds pra;cipe- Christimarlvrcm ex^^litissevictorera. Eiatin memo-
rel inimicos, amHrnm forsitHU eral quod audienli ria doctrinalaudabili^.versab.ituranleoculos virtus
jubcbatur: sii,qu,-e-;n.diilcei|uod obodipnti promilti mirubiiis, quandotanlns Dt'usservabat quod tlocue-
lur. Tene.itur ergii dulcodinis* huju.H in cordesuavi- rat, Pt quid ra tori l.irore debprcnt. nnn jamvpibis,
tas.Pl amafitodinisilliussuperabiturditlicultHS.Qui sed o[)eribns dpmon?tiabHl,l.demsermiinum,exem-
eniradilexerintiniraico3>uo3, et benefecerint eis jui plis rerum, valida soliditate confirmnns, credens et
eos odnrunt, filii Dci erunt. conlidens pro omnium salutcChristum morluum.ac
6. Qiiid vero accepturi snnl isti lilii Doi Apiistoliia so pro fijiis noinine non snblrahere occidondum.
enuntiat dicens : Iii.ie Siiirilus teslimonium rcddit Ciijusenimsanguinetuiicindignusrpdomptuslucrat,
spirilui noxtrn, quii sumns filii nutem filii,cl
Dci. Si digum suum sanguinem pro illo fund bat ; et cujus
haefeiles-.hsercdes quilem Dei, cohxrrdesnulem Chri' sanguinem in hac vita ndeliter biberat.ab ipso sibi
ili {R'>m. viii, 16. 17). Auliie igiiur,(;hrisliani; au- alernam vitara roddi pos>e ciodi.lerat.
ditP. lilii D-^i ; ainiite, h.Trodes Doi ct cobajredes 2. Dedit piiim cis l^endirtiono qui legem dedc-
Chrisli. Ut paternam posaideatis hfErod talem.non U rat, ut ambularcnt de virlule in virlulem: de virlulo
8'ilumamici9,sedi'tiam inimicisimppndilecaritatcm. lidci sincerissimfie in virliiteni conflictionis constan-
Nulli raritts denegetur, qum nb linminilius (/"«ir/^ tissima!;iio virtutp c .ritatis nagraniissimae in virtii-
omnibii.^^^bonis cominunilpr po^^sidotur.Omnespam tom pas^ionis gloriosiosim.ne. Credidil enim, loculus
simul habetp, cl ut eam magis halcatis, et lonis pst; dib xit, el ferntus est. Anderat enim a Domino
cam etmalis iinprnditP.Possessioenim cst bonorum dictum : Qui me diligil, srquitur me (Joan. vi, 26) ;
isla com nunis. non lcrrcna utique.sed coelesli?;ol ct itfrnm. Qui crrdil in me, von vmnetur in siler-
idoonullum in pafarit nngnstiari per-onaconsorli.-'. nuin Kl pator (n/. paritpr)tidplisspcutus Pst vestigia
Tnnlnm vero aiigetiircarila-, qiinnlum luorit imiiii- i^alvato-is. Intorritusconlempsit principum jussact
nutacupiditas;otillum lacil carila? semperlitiprum, judicumcdicium. Paratusexceiiii percussorisictum,
quem non tonuprit cupidilas inundann captiviiin. cl aniinumsoli Dcosuliditum cliamipsa niors sorva-
Carilas donuni Doi c^t, dicente Aposlolo Caritas : vitinvirtuni. I>enique niliil eum revocavit a paatoria
/)('»' ililjusfi rsl in corlibu.t ni'Stris per Sfinlum ^nn grPgisquecnstodia,Pxsilii locnp^apparitor violcntus.
clum qui dalus esl nobit [hom. v, 5). Cupiditas la- persooulionis leropui), judicis raelU8,imminen8 gla.
741 SKIlMo VIII. 74f
ooiiKliliitiiH,Mli|iiiMili U>'('l(iMiii Klltl ooiiirniHfa riiriinrfl riiiiliti |M'diia niiiilixu n ;... ., . i i ,..ii
Unluiii niin iiinn(aHM|iiiruliiH,|iau|)i'ruiiialiiiioii(ii; nt In (rucn ll^f Imlur, i-l 1« iniii lini^ua Ohn»!'* CtiilUc-
In orouKii NliH0iiu<litu<4. (liHcljilinifl (fnnxurtiii ; kI • txtiur.Ununniilnii lucu» ft«( trluiii erurinioruiii :
|ii iiici|H< 'irtoiitiM.vir^iiiiiiii |iui|iriliiiiii ; nl mI triliu- iii iiirilu) I >o iiiiiun 1 i|ut hJrr iiiiifinti ilriiulntui ttt
n<il 507 cxhJiiliiH, cloricoriiiii tiilcliin ; cl iiiimiii [liiit. Liii, l^) ; iliiu^ liilroiiflit hinc nl luo r.ilc i
''«*>•**
BiUuK, rolxi-ft.iiii conHciiMitiaiii ; ol huIkIoIh <'onHiiii)- riint, noil cnuniiiii xliiiiluiii nun li>iliu<'runt. La''-ril«ui
vit, inartyrcrt hortiiniciitlH puritcr ct cxciii|iliH ini iippui uil i|iianluiii vnlcrcl nun crucmtuH pcn<lcnliH,
8uboui)dii'ii |ir.cliuin pruinovit, cl iluuco ponnl uni hciI piclun coiilituiiliH.Acqniniv.llatroin ilulore «{uod
luiiin, noiidoHciil curHin. IVlriiH pRiiliilniulio tiiiiorc.Scolus uduiiiit, crurem
U. l)cni>iu« custoililnr cl cijhIoiIH; proprii dol(ir'8 nHccn.lil. ciiiisuiii riiiitavil, pnrali;-uin mmpHravit.
BccuruH coi tciiiploi';uli(Mii piilorih HiilliciluscniHcr- MiTiiil iiiiuiiiio (.iuhuiii .iiiil.uc, q n nni Coiitcrii|iNit
vntor, plu» mcturnH iuxur a i|iiHin tristiliiu, iiinKiH- n iu ChrMlo Hiinililu iinom pco i/e. Jiidi)i onlernpMi*-
(]iiccHvc.nHilinlioli(ililccluiiicniH,<|i<Hin pcrliini^Hcona rtint iniracul.i Ucicnloiii, illo crodMiiliu pen<leiil«fn.
miilta tnrnicnt.i.Pro lld •
ndv^rsuH lroiii<m vi^iial ru- Ciiii-<orloin criiciH IJDininiiin .i;»')ovit, «l in r<'gniiin
ivculoin, pro caHlilulcndvcr.-us sibilnntcni diinicnt. ccciiirntn lulro violcnluu crcliMid) vitn IVrit.Tuno m
Vincilintiuo corpore ncijuilinmvsn^vionliH. in piinl- Chrislo Inlro croilidil,quiinl<) fldo» a|)'«8toli(!n Ircpl-
larum cirnoniollilicm lilundicntis ; culcuns ininua dnvii. M'rii() au liro nicruil : IIikIic mecum eru in
pcisocnliiris, vilai raUaiiani dcccptoris ; ncc in (|uo- piirailixo (Luc x.xiii, i5). Hoc eniiii qmdcm ipne «ibi
qnuni lurcnli c(>ilil, ncc iiiiiil(|i:uni lnruri violcnto non nccom-
|iroii:ia(r.il.Mugn.T(|iiiileiii n)i"*ericor(li.'c
concessit. Proindc conpidcrantcs ojiis luctnm per- incndnlml, scd sua ini-riia co^>tulint. Pnmine, iii-
el
severantiu'!), vicloriam pariter el coronum, el quiil quil {v.\i),mrmrnto mfi ntm vcneris m rrgniim tuum.
cvasoril, quo pcrveneril, dulci nieiitis spccuio rc- ()i;ous(|iifi vi-nint D.iniinua in re^nuin ^uutu, ille ne
lovcntcs, Miii U!i (Icvoliiine canlctniis: Ihnuiirlus in |iu!ni8 futuruin 8|.ier.ibut,ei sallem in ejua advcn-
Domiuus, ijui tioti dcUil iios iu venenUiotien, denli- lum iniscricordiam in pp licri fla;iitabit.
bus eorum. hiquius couiniu.i cst, il uos Itberoti Proindelulrosuamcritacogitnns diirerebat ;8rd
^^.
5HWIUS (/'S(i/. cxxiii, (), 7). Doiinnus latroni quod licsperaverat ollereb.it, tan-
Tn pelis
'^'''^^''i^' iit meinincrini tui cuti) ve-
SFhMO Vir r 'I'"*"' •
nostra, donpc clavicula crncis aperiretur. Quia Do- raortunsdescendit hntiiilitas mea^depari^liso autcm
minusel Saivulor noslcr Ji^sns Christus hulmilijui- nunquitn discessii divinitas n e-.lta facta-siml tres
dcni niortalem carncm. scd unimam non habuit pec- ^' "•^^s Irea caus;e : unus lalroniim Chrsto insulla-
calrioem. Suscipiendo iiocnam sine cnipa, cul:.am ^^^ ;alter,siiu niala confes&us. Chnsli se misericor-
fecit transire sine |
oena. In cujus pass one cuncta dia; commendabat. Crux Christi in medio non fuit
commotasuiit sidcra, et pventum doininici vnlupris siipplic'um,ped tribnnal.In ultanieni damnavit, cre-
elemetita tiemuerunt. Expavit dies non solitam dentem liberavii. Timete insultanies, gaudetp cre-
nociem, et nonsuas leaebrasniiindu>>invcnit. Slelil lecil in dentos. H'ic f.icial Chrislus in cluriiaie quod
Bub incerlo lumine dies inclusus, et pene ipsa lux hnmilitate.Munera dvinade prolundo veniunt judi-
mundi mori visaestcum I)po. Ad hoc scilicel omnis ^ '^'°' Mirari e.( possnmus invettigare aulem non :
mini insinuarcur cordibus corum. corpore poenis variis exaralo jam lormenta defece-
2. Nunc deinde videamus quaretunc hoc erat si- raiit.et adhuc membra duraliant.Totconvicla mira-
gnum praesenliaB SpirilusFancti.ul quieum accepis- culis persistebat impietas, tot vcxnta suppliciis non
sent linguisoiTinihus Inquerentur.Npqiieenimeliam cd^bat infirmitas, agnnscebatur operta divinitas.
nunc ncn donatur Spiriius sanctu?, 61 tarapn qui Quandoenim corruptibilis pulvis coutra tam imma-
eum acripiuntnon loquunlur lin^uis omnibu>,quo nia tormenla duraret, nis>in eo Christus babitaret ?
evidenti miraculo se illo tpmpo-edpmonsirHbal. In- C Ego certe, fratres, post tantiim speciaculuin.quud
lelligendumest,rralrp?carissinii,hunrRs<»eSpiritura inentibns noslris series dffursa h^ctionis exhibuit,
sanctura.quocarilasdifliindittir in coriibus noslris. non c "mmitteren vpslris auribus "ermonra raeum,
EtqnoniamcaritaB Ecclesiam lieicongrega'ura lue- nisi quia laudcm Doraini loquitur os raeum [Psal.
rat toto orbe terrarum, quod tunc eiiara unushonio cxLiv, 21). In his ergoomnilius ille agnoscendus,ille
poleralSpiritumsanclumaccipiensIinguis omnibus giorificandus,ille hudandus est, qiii et pri^^avoca-
loqui, nunc sancto Spiritu congre^ata ipsa unitas tione dcdit fidem, et in suprema passione virtutem.
Ecclesiaelinguisomnibus loquiiur. Proinde si quis- Vuitis nossp quia utrumijue donalum eit Audite .'
Eom ChriBti crpore, hoopst in Ecclesia, quseloqui- Vinceniius 57 1 Acceperaf, ideo habebat. bi eniin
tur oranibus linguis. Ouid enira aliud tuncUeus si- non acciperet, quid haberet ? Unbebat in sernionc
gnificaTit [<ersancti SpiriluspraB3enliam,ni>*i Eccle- fiduciam, habrbat in pissione toliraniiam. Nemo
siam suam ornnibuslinguislocuturarn? SlOlrnple- ernodesuo corde pr«8umat,quando profert sermo-
tum est itaquequod promiterat Dominus .Vfmo :
[) nera. Nemo de suis viribus fidaf, quando suffert
mitlilvinnm novnmviulres veteret, sed vinum nnvum tentationem. Qiiia et ut bona prudenter loquaniur,
mifunt, et uhaque servabunlur [Matlh.
in utres nnvos ab illo nustra est sapientia.
McritoprKn cum and rentur Imguis omnibus
IX, 17). 2. Rpcolite Doroinum Ctiristr.m siios in Evangplio
loqui.nonnulli dicebanl //« nxuttopleui sunt [Aci. ii,
: discipulos admonentpm.Recolite martyrura Rcgt^m
12'. Jam pnim facti fuernnt utre» novi, sanctitatis cubortes suas armis spiritaiibus Inslrupntem, bella
pratiarenovati, ut vino novo, hoc esl Spirilusanclo raoo8trdntem,adjutoria ministrRntem.praemia polli-
rppleli, omniliu- lingiiig loqu^^ndoferverent, Ercle- centpm 0u'cun~dixi8pet discipuIis8uir:/'i/iorniMrjrfo
siam catholicam peromnium gentium lingua^ fu- pressuram h'il'ebilis {Joan. xvi, 3.3), mox, ut deter-
luram evidpnlissimo illo mirafulo pr*signarent. ritoscon.^olarelur, adjunxit, Srd ronfidite, quia ego
Ac p«rhi»crpct« crpdiiniur haeretici Spiritum sanc- vic* mundum {Ihtdfm). OiiiJ ergo miramur, fratrcs
turn non habere, qni dividnntur a cnr[iore, qnod carrisatnii.-i in illo vivit Vinreiitius h quo victiis eet
ppr oinnes ^enles linguia omnibus meruil perso- miindtis ? In hocmundo,\r\<\u\{, jiressuram habebitts.
oare. Etsi premit,non opprim t . etsi oppugoat.non expu-
%. Bano it«que diem tic oelebrate,taoquam men- gnat.Geminam mQoduB aciem producit contramili'
713 SKUMO X 146
t«a C.hrUti. nianililiir «niin ul (Inoiplnt, lorrol iil A (ninsnntNvlt H<4«lipaAint««riin<l«aKii>inrn«vll Jtdavar
CranKiit. Non lonrtiil voIiiiiIbm propri», el non torrmt t^xitinRliiin,(|ul inltir unK*iU««nimumdonavilinvi-
crudoliltB aliiMiii. Ail iilroH(|iio udilua ocourriil C.lirl- rtuiii.Ndn llcxit nnmma tortorii eor flJuB.non mor'
ntu*. ol ntiii viiicitiir (llirinliiinu'*. Si rnniiiilnrfllu iii pil ui|ua iiinriHoorpoa I ! : t In hia oiiiniliu«nihil
(liliilin (i8ti«< : Bi iiKMU)!ioiitiir ilivinn ruiMtn, nKnoicllur mon intictorum ejut (Pia/. c»v, 15),
minibiliB onno.Tunla KroMnatintur rrudclitnB in ii.nr-
SKIIMO X.
lyris corpor«\(>t liinlii troniiiiillitnn pror(>rrl>iiliir in
mrvioliat in
I>c eo quod aU Mii-h.i'a% prophela, Indicabo libi,boroo,
vooo. Tol pdinnrnni iiHpi-riliin iiiiMiiliriH,
quid ait bonuui.
cl tnnlu «ecurilnn «onalint in vcrhin.
IVMiruin in uuxluin pulnroinun Vinccntiopnlionto i . 1)0 prosaenti prophelira loctione, in qua noatrt-
Hlitiin lo(ini,nut oorlc nliuni Vinconlio loiioonl«i lor- ruin iiin^nn c(inlin«rliir utilittiHaninwirum,veBtrera-
(jUcri.Kt v«^ro, rrnln's,ilnPr«l. prorsuH ila cral,nliuH ritnti lo(]iii diflpofluiiiiuH.ntiillo poBCcntoBaermonii
loquohnlur.Promisil cnim ct hoc loatihus Buis Chri- con^ruam rncultutom, a quo bonarn gratia acce-
stu3. Audiatis modo. In KvanRolio lo(iupbatur, ot piiiiUH voluntntem. Quit autoin hano donat, nifli
(licobtttBuia.quoHHd hujuHComodiccrtnininn pr.Tiin- g Ucub, (]ui operalur in suts el vell» et perficere, pro
rabal : Solite ro{iitare quoimdp, aut (luid loquanimt. hnua votuntale (PliiUpp. ii, i:<) '.'Proinde verbaBancti
D^ihiturenim vohis in illn horn .juontoio aul qutd lo- Mic|)a>.i>,qu/rparitor audiviniu8,pAriter revolvamuH.
ijUtimini.iSon enim vos estts qui loquiminised .*ipiritu: Ktutinam, rratrps, aicut ea eermonp rovotvimu8,Bic
l\itris vestri quiloquittir in vohis {Matlh, x, IV), -0). oppribiisim(ilpnniii!il.\udivimu8cnimverbahomini8
C:iroorpopati(^btttur,8piritu9loqurl)ntur.Ktlo(iucnto 8Ancti,homini8Justi,homini8 pii,homini8 de sua aa-
spiritu nonsoluniconvinccbnliirimpiclaa.spd cliani liitc solliciti, hominia qui se sciebal creatum al>eo,
truces oculos et minaces vultus, per turbulenlos VI, 6)? Hoc autem verbD, quo non ait, Quid ofTeram
totius corporis motus, ille habilator ejus interior se Domino? sed, Qtiid dignum offeram Domino? docuit
movebal,per haec signa visibilia,tanquam 5 72 per nos.utsi quandomunu3ofrerreDeovolumus,aliquid
suivasculiquod impleveratcrepantesrimulasprode- dignumquaeramus.ethocofFerHmus.Quid autem po-
batur.Non tantum cruciabat raartyrem flamma.quan- test esse in oblatione Deo dignum, nisi quod etin
tum illum vaslabat insania. creatura praecipuum^Inomnibus vero creaturisquas
4. Sed jam, fralres, illa omnia transierunt, etira D fecit Dominussuperterram,nullameliorinveniripo
Datiani, et poena Vincentii. Manetautem poena Da- terit quam illa cre:ilura quam Deus ad suam imagi-
tiano,corona Vincentio.Deniqueut,praetermissis in- nem fecit. Haec autem creatura in terris homo est.
terim futuraptribulationisfinibiis.etiam inbocnnndo 2.Quisquis igitur ofTerrevult aliquid dignum Deo,
martyrura gloriam demonstremus;qnae hoiiieregio, non prius aliud quid offerrat quam seipsum; Deas
quae provincia transmarina.quousque vel Romanura enim, qui hominem ad imaginem suam fecit,imagi-
imperium,vel Roraanum nomenextenditur,natalem nem suam sibi delectatur ofl^erri, ipsam sibi puram
non gaudet celebrare Vincentii? Quis autem hodie et mundam pra?cipit exhiberi.Indeestquod SaNator
vel nomen Datiani audisset, nisi in ista passione le- noster quibusdam tentantibus eum ita respondil
gi3set?Quod vero tantacufa servavit Dominus.sicut Reddite Cxs-iri qus' Ccesaris .^unl,et quae sunl Dei
audistis^martyris corpus, quid .nliud, demonslravit, Deo {iJatih. xxii. 21^ Hoc est dioere :0 homo, sicut
nisi?^"''bprna?5evincPnte;ri,q!iernnon reliqoitexa' imauirem suam Caesari redd s in nuramo, sic redde
nimeni? Vicit ergn Dalianum vivtns Vicenlius, vicit Deo ?uam imaginom in teipso. Redde. horao, crea-
ol morluus:v:vens tormenta cabavit,mortuusmaria tori tuo imaginem suam; redde justara.non iniquam;
Pairol. LXV. U
747 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 748
ref1dehumiIem,non superbam.non avaritia turpem, A concupiscentiam tuam,corrige vitam tuam,etrecte
nonrapacitatcdeformcm,nonvitioiracundiae lcvem, judicando liberabis aniinam tuam.
non terrena diiectione conlritHm, non livore sordi - 5. Kcce,fratres, quanlum Dominus dodit, quid sit
dam,non fornicatione pollulam;sed prudentisepon- facere judicium diximus; quid deinde sitjustitiam
dere integram, mundam. et honis nio-
(idei veritate (acerc, nunc dicamus. Juslitiam facere est, ut quod
ribus aiqiie operibus splendidara. Quomodoautem tibi (ieri non vis, alleri ne feceris, sed et hoc alter:
l)eo imnginem suamreddamus in nobis, prophpta (acias, quod tibi ab aitero (ieri delectaris. Visaulein
sanclissimus admonet dicen!;: Indicabo tibi, homo, tibi bonum ab omni bomine fieri: hoc enim justum
quid sif bor.um el quid Dojmnus quxral a le. Utique cst, ut omnis homo bonuin facial homini; quia con-
judirium, jnstiliam, et diligere misericor- tra justitiam facit qui homini malum facit. Makim
f icere ct
diam et sollicilnm amhutare cum Deo tno (.Uic/i.vi, 8). aulem dico iilud opus quo per pravam cupiditatem
3. Priraum ilaque quid sit facere judicium, quod peccatur, non quo per caritatem pccna peccantibus
beatus prophela primum posuit, inquiramus. Judi- irrogatur.Malum nunc ergodico,non quo proximus
cium dicitur conventus, ubi accu^atio, et defensio a culpa revocatur, sed quo Deusjustus ad iracun-
cujuplibet hominis agitatur unde necesse est ut : diam provocatur. lllud m.ilum dico, non quod bene
adjudicalus exeat qui fuerit reus, et viclor abscedat g solet inferre severitas, sed quod male perpetrare
qui probaturianoxius. Revertereigitur ad te,homo consuevit iniijuitas. Illud malum nunc dico, quod
In tequaere accu?ationem,in te qua;re defensionem, nunquam potest essejustum, sed semper invonilur
in te quaere judicium. Imo tu esto et accusaior, et injustum. Illud malum dico, quo delinquilur Deo,
defensor, et judex. Intra in secretarium cordistui, non quo consulilur pruximo.Iliud ergo malum nunc
ubi Boli te vident oculi Domini Dei tui. Ibi te accusa, dico, quod sic est omnibus facienlibus inalum, ut
ut valeas accusatione defendi. Ibi te oonvince, ut nullipatientisitbonum.Jusliliam igiturhoraofaciet,
victoriara possisadipisci.Ibi te condemna.ut mero.a- si malum nulli faciat,et bonum omnil)U3 faciat;illud
ris absolvi. Ibi te puni, si vis ab seternae punitionis autem nulli faciat, malum.a quo nos beatus Aposto-
supplicio liberari. Fac in te,Christiane, verum rec- lus prohibet dicens Nuili malum. pro malo reddentcs
:
Facta tua mala tibi ante oculos pone : qufficun- benevolentiam commendavit. Non enim dixit:Nuili
que deleveras in intimo libro tuae recordationis re- malum facientes,sed.Vu/// malum promaio rcdderdcs.
cense frequenteracrelege; sineconniventia teipsum OstendensparuraesseChristianomalum noninferrc,
discutc tu ipse, etcogitationum tormcntis alflige.Tu nisidiscaletiamnonreferre.UndecogriOScitur quam
intejustamsenlentiamprome.Quidquidmalifeceras pessimum sit si nosalicui malurnfaciamus,qui,m:i-
peccando, puni veraciter pa3nitendo;et judex effec- lum facientibus aliis, malum pro tnalo reddere non
tus peccatorum tuorum, (luod facere solentjudices debemus.
capitalibus reis boc ipse fac iniquitatibus.Noli ac- 6. Serva igitur, Christiane, secundum rogulam
ciperepersonam574tuam,cunr.judicascaii3anr tuan-j. jiistitiam. Boiium 575 omni homini facito;malum
Sed cum mala tua discute, cum rigore
severitate vero nec facias alirui, nec reddas. Si enim malum
(a/vigore)in peccatatuacondemnationissententiam pro malo reddideris,etiam tu sine dubio malus eris.
prome, et peccata qujB in te condemnas, occide. Tuncillequi priortihi malum fecit, nonsolus malus
4. Hoc est autem peccata occidere, [leccatisdein- erit,qui socium malilire te habebit. Cura aulein coc-
ceps niillalenus obedire Noli ergo essepeccatorum poris malum pro malo reddere.in hoc magis culpa-
factor, et eris occisor. Si vero fueris in peccalatua bilis eris, quiu tr.alum quod in allis exsecraris,hoc
judex ju3tus,dejustoDei judicioexies absoIutus.Ut imitaris.Malus autem factus,non vincis malum, scd
autem in leipsum juslum pospis cclebrarejudicium, vinceris a malo, et quod pejus est, non vinccris
audi apo.etolum Pauluni,qui docot qure in tedebeas aliono malo^sed luo. Non est onim quemadmoduin
opcra mortiticare, ut ad vitam valcas pervenire. Di- malus liaM, nisi a bonilate deficiaa. Ita fiet ut in te-
citenim: Norlificate membra vestra, qux sunt super ipso rcmaneas damnabiliterviclus, si lueris tiia-vo-
icrram forniralionem, immnnditiam, iibidinetn, ron- D junlalis viliodepravatus.Tunc itiique hominem n^a
cupi^renlinm malnm, el nvaritinm, qu.T "st i lolornm lum cortisirimc superahis.si bonusipse pcrmanseris,
serrilus) prnptrr qiipr i^enit ira Dei in filios incritln- «i non pro mnlis niala, sed pro ninlis bona roddide-
lilntis {Goloss. iii, 5, 6). r.cce habcs, hnmn, qn.c in ris. Proptor quod Apostolus, qui ail: A'u//j mulum
te .judices', hahosqu.TB condemnes, qu.T in le morti- pro tnaio rcddentes; paulo pos^t dicit Noit vinci a :
cl non condemnaberif .Ista morlinca,et non morie- 7. Ecce ut nulli malum pro malo rcddamu.", ab
ris. Hicpsto severissimus judex, hic estn vehemen- Apostolo simul audivimus ul eliam omnibus bona
:
raveri9,jud casli; si abjcceris, occidisli.Ut ergo do- ad omnes {G'ilat. vi, 10). Tuiic itaque facimus jusli-
fcndas te, accusa te ; ut absolvns le. jiidicate; el ut tiain,cum illa horainibus lacimusqufE nobis volu-
ad vicloriiim pcrducaa causam tuam^cnnsidera con- mus ab hominibus lieri. Hanc justitiam Salvator
8cieQtiamluam.Agno8ceiniquitalemtuam,morti.nca ipse coma\&nd&u9 ai\l:Omniaqusevullis utvobisfa-
749 CONTKA FAHIANIJM FHAdMKNTA, 710
cinnt homtiiei.taittnin rt vo% facile iUii (Mnllh.vit, 1-). A |>rnialfit. Kt nnioll i|iiia cum |iauparam premtt, •ibl
(jiim aiitori) vtilliH iil V(i|)iH Ikiiiiihoh laoiuiit, nlitl (/rnvliHiniutii ponrliiH i[ii|i<irill, ncr alloinlil f|uia •!
jionii ? Si iiutniii iiinlii vnlilH rnniunl, non qiin vultiii .|uiil iln pniipnrn coKlliil,iln n|pioco|fllat. Hibi «nlm
ruoiiinl. Ki'Ko ul voH, hI iiiuluin prii ninlo mlilutin, boniitii iniprniiit, r|iianr1o pauprri bonum r«rit. 81
(|iiia noii iMt 1'iuMtiH lioiniiiiluiH i|uii* viiIIih ruoinnt nutrtn iiinlurn ro^ltnl rarnrn paupori, plua noMbU
voliiH.iion ulii|uii riiiitiH <|oo(l (lliriiiluH pr'i'i'(ipit,Mit(l hIIiI i|Iiiiiii puuprri.
i|UO(liliulioluHp(<rHunHit. Ouitproptnr ut JuHlltlnn) ta> ^l. Honuin i^Mtur rarint divAM pauperl, et proderit
oiuliMiiuaiii pnccopitC.liriHtuH.hoc intpunilitouiiiuui- Bitii. Dili^nl iniiteriooriliani, etrum pauptri M«mp«r
(|iin hoiiilni, (|iiii(l voliiH uli oiiinihus lioiiiiniliuH rloni- impnrnlul.iit ipnn inlHftrirordlnni in (li<i triloilationia
(iDrutis iiiipiMKli. Sic rurioliH Juilicitiiii ct )UHlitiiitii, (/cr/t' rclrilititioiiiH) invnniut. Sic to co^itol auper
do noH prophulu IiouIuh mlmonuit. Kuciotii
(]uilius hominom puuporom poailum, ut meminorit •« •ub
oniin Judiuium, ni pacculu voMtrn pumitondo (Inmniv Doo divite conalitutum. Nnn orKO duljitet bomiai
tiH, ot (Inmnuiido pcccutn hcnc vivnliH. Kucioti.H mi- puiip<'ri iniKcricordinni rar(rr>,(]untii a I)(>o divile d©-
tom JuMtiliuin, ni titilli mitiiiiti pro iiiiilo i'c<liluti.H,HC(l lectutur iircipr^ru. Ilecunlrlur chho liuutn Judicom,
oiiiitihtia hotniniliuH boiiu Hoc uliiiuo com-
ruciiiliH. (]tii hnbol n>tornam in omnibui potoHlatom.Illeonim
tiiondnt Apostolua diconn: Videlit ne (/uiimnlumpro n vidct omnium lacla, \p^c rcdHel untcuttiueucundum
violo (ilicui rei/dtit,srd scmyer ijuotl honum f.sl scctU' tipcrn sttn {tHttUh. xvi, 27). Dndo vcrncitcr dicitur,
miiti iiivirrm, ct iii omius (I Tht-ss. v, !.">). (\u\n Judicium xine misericorditiilli qui non fe^itmi-
S. Otiiu voro bonii ojicru tunc bcno ot tililitor setifordiam {Jnc. i\, 13) cl Ileali miserirordes, quo-
liunt, cum do bonn voltinluto procodunt, proptcron uiam i/i.u" mi.wricortliam ronscquenlur (Matth. v, 7).
cum prophctn (lixissot dolioro nos liicoro Jtidicium lO.FaciumuscrRoJudiciumctjusliliam.diligamu»
eljuslitium. uddidil.' F.l dtliijr>r mi.^icricordiam. Qiiia niisericordiam.Cuiii aulcm Judic'um ctjuslitium Ta-
misoricordiam maximo dcbcnt subliiiios hiimilibtia cimus^^miypricordinrn dilij,'imus,cum Dco nostrouol-
impondcro, ot divitcs pauporibus prrerogarc. lia;c licilc ambulumus.Ambulataulemcum Dcoquibonia
aulommisericordiadtiobusimponditurniodis: cuin moribus cl optTibua proficit, qui cojleatia lerrenia,
porcanli ct corrcclionem pniliccnli vcnia dalur, ot et a>lcrna lomporalilius antoponit. Sed oportet ut
cuin imMgenti ([uod es necessariuin non ne.Balur.Ad
t unnaquisquc soliicilus ambulet id C9t,ut non altum :
hujus niiscricordiftj pertinet partos.utsuperior infc- sapiai, sed limeal; ut ?upcrbiam fuglat.et boni nihil
riorem non opprimat, scd cum juslitia defendat, cl suis meritis tribuat,eedin omnibus quae bcneegerit,
divos pauperi nihil aulVral,?od pauporcn; papcalctvc- Dci graliam rocognoscat. Ista sollicitudo facit homi-
stial: ut paupcri non insidictur,s-ed eum nem cum Christo pcr viam humilitatis incedere et
potiiis suis
bencftciis consolctur. Quid orgo est quod se inHat ^ ad regni ccolcstis altitudinera pervenire. Conversi
hotno fragilis et mortalis? quid superbit terra et ergoadOominum pariter ejusmisericordiam depre-
clnis?qnid ?e supor paupcrem dives suporbnsextol- cemur, ut nobis suam gratiam largiatur, qua possi-
lit?qoare paupercm despicit ? quare paupercm pre- mus in nobisipsisjudicium rectum tenere.Justitiam
mit? 516 quarc pauperi panem, aut lenacitate non creleris cxhibere, et, diligentes mijjericordiam, non
tribuit, aut rnpacitate subducit, et illi cui debet de opprimore pauperes, sed fovere ut in conspectu :
FIDEI CATHOLIC^
INSTUUMENTA, E.\CERPTA DE LIBRIS S. FULGENTII
Verbum cl Verbum erat apiid Deum, ef Deus ernt A qnoquc operum naturali majestate roncordat ; ipsn
Verbum {Joan. i, 1); in nihilo nomen Filii a nomi- Filio dicente : Sicut cnim Palcr su.^icilat moriuos et
ne Palris rainua esse cognoscilur; cum sicutPater, vivificat, sic et Filius quos vull vivifical (Joan.v, 21).
ita et Filius, Dei noraine non privatur.Item Patrem Hoc autem dicens, et unitatem, et perlectani pote-
noviniusalti9simumdici,sed Filium quoquecerlum statem palernae ac suaj voluntatis ostendit. Non est
est hoc nomine nunrupari. Nam Patrem invenilur hic ergo voiuntas inlirmi. non esl opus inviii. Filius
Gabrielangf lusalMa.riam ioquens.altissiinum nun- enim quos vuit vivifical; sed illos procul dubio vivi-
cupare,5 7 8 cum dicit. Ecce accipies in ulero,el paries nctt Filius quo8 vivificat Pater : quscunque enim
lilium,et vocabis nomen ejus Jesum llicentmagnus, Pater facil, haec et Filius lacit. Sic etiam quos vult
el Filius AUissimi vocabilur {Luc. i, 31, 32). De ipso Filius vivilicat, 570 quos vult vivificat:
sicut Pater
vero Filio beatus Ddivid divina repletus inspiratione qusecunque enim Pater nnn solum eadem facit
facit,
Mater Sion dicit Homo factuf esl in ea, Filius, sed et similiter facit. In hac unitateoperis,
sio cecinit : :
et ipse fundavit eam AUissimus {Psal. lxxxvi, 5). una voluntas est naluralis.Nam si ea quae Pater vo-
Quis autem operum unitatem in P.itre et Filio dcne- lens facit, invitus lacere dicitur Fiiius, eadem qui-
gare audeat, cum ipse Filius eadem opera esse et dem facit,9ed non similiter facit:sed Veritas dicit quia
sua simul et Patris ostendat? Ait enim: Quaecunque o eteademet similiter facit.Agnoscatur ergonaturalis
Pater facit hsec eadem el Filius Jacit simililer {Joan. unitas,etmajestalisacqualitas,ubinecinopere,necin
V, 19).Ubi ostendit inter Patrem el Filium divinae voluntate potest esse diversitas. Cur igitur diversi-
operalionis officia, nec dissimilia esse aliquatenus, tatem nalurflp, et nescio quam inaequalitutem Patris
nec divisa. Qui enim eadem et similiter facit, sicut ac Filii,ex illisquaeposuisti nominibus atqueoperi-
non alia, sic non aliter facit; dum vero quaicunque bus asseris, et aequalitatem Palris ac Filii ex islis
Pater facit.heDC Cridem et Filius facit similitcr; sicut quae commemoravi nominibus atque operibus non
nihil est in operatione divisum, sic nihil est virtute agnoscis ?
diversum.ConcordatergoPatrisetFiliiuoanaturain
FRAGMENTUM II.
unitateoperi3,etinoperationissimilitudineunareful-
Deus Pater eliam Paraclefus.
getomoipoteatiadeitatis.Quod si alter Deus esselFi-
lius.non eadem quae Patcr facitetipse facpret:si ve- Tu quippe dixisti quia Deus Pater, qui nullo n)i-
rominor esset deitas Filii,quae facit eadein,siiniliter nor.nullique subjpctuspst,illa omni humililate ope-
non fecisset sed dum eadem sunt Patris et Filii
: rum ac nominum caret. Ac primunr. cognosce quod
opera, a Patre et Filio aimiliter facta, indubitanter Deus Pater non careal Paracleti opere, ut ex hoc
agnoscitur una Patris Filiique nalura. Audi adhuc „ dicas non cerlare de nomine. Eten im si in Patre
T-i.^- .1 1:^:1:: L ;_;u..„ ,..,„™ ;„ '-'
quam opushujusnominis ;„..«„«„;™.,« „„
i,.,;.,„„«™;-;„ invenerimus,npcesse
naturalem Patriset Filii,tam in nominibus non erit ut
1 :
in
operibus unitatem. Dicit enim Filius : Sicul hahet de nominedemonsirando aliquid di8putemus.P.<ra-
Pater vitam in senictipso, sic dedit el Filio vilam ha- cletus in Lalina lingua,non solum .\dvocatu3,verum
bere in semelipso [Ibid., 2(\). lloc autem est Patrem etiam Gonsolator dicitur. Audi ergo quid Apostolus
Filio vitam dedisse.quod est vilam Filiumgenuisse. de Deo Patre dicat, et ex vero consolationis opere
Dedil enim Pater Filio vitam habere in semetipso, veritatem Dei consolatoris agnosce. Aposlolus nem-
sed sicut Pater, jure generationis, non munere lar- pe scrihens ad Corinthios ita dicit: Benediclus Dcus
gitatis. Et vide qualiter dedil Filiovitam habercin et Paler Domini nosfri Jesu Christi, Pater misericor-
semetipso, sicut habel utique Pater vilam in semet- diarum, et Deus lotius consolalionis, qui consolatur
ipso. Habet autem Pater vitam in semetipso, quia nos in omni tribulatione nostra [II Cor. i, 3). Quod
cst naturaliter vita proinde et Filio hahere vitam
: in GrsBco sic habetur:EuXoYr,xo;69£6i; xal naTT,pTOJ
insemetipsodedit,quiaFilium vitam naturaliterge- K'j;(oj l,|j.u)v 'Ir,Joi5 .XptnoO, 6 Ilatr.o twv olxTtpij.(ov
nuil. Idfo beatus Joannes vitam Filium non desinit y.a': Bio; irajr,; TtixpaA'k^iatU)i,b TrapaxaXiov fjiJLa; e:ti
praedicare, dicens de illo : llic est verus Deus, et vila Tziiji TTi eXi<J/£i ^[JLwv (in Bibl. ufiu)v).Ubi consolationi
xterna (/ Joan. v, 20). Alio quoquc loco sicut vitam Palris consolationem quoque Filii conjungens,post
dicil Patrem, sicvitam dicil et Filium ail enim D panlulunr dicit: ; : Quoniam sicul ahundant pa.<isioues
Quod erat ah initio, quod aulivimus, quod vidimus Chnsli in nobis, ita et yer Chnslum abundut consola-
oculis noslris, quod inspeximus,et manus nnstroecon- tio nostra {Ibid., 5). Ne vero Patris et Filii consola-
irectaverunt de Verbo vitae (/ Joan. i, 1). Scimus au- tionem diversam in nobisvel divisam existimes,audi
tem Verhum Patris esse Filium. Cum ergo Verbum quiil ipspbpalus Apostolu; Thcssalonicensibusscri-
diritur Filiup, Pntrem vidcmus vit.v nomino
vitae hat. Dicit enim:/fi.>iC nulem Doniinus nosterjcsus Chri-
praidicari.Ipsum vprn Vorbum vitaG.vitam in subse- slus, et Deus et Pnler naslcr.qui dilrxit nos, et dedit
Xternam qust erat apud Patrem, et pnlnm facta e.U mone hotio illThe.^s. u, 10). Quod autem hicposui,
per bocunila^ nominia in Patre Filioque nnturHliter horlalio upud Gr.Tiros r.y-A/.lr^T.z diciiur, ideo nog
no.i di8cre[iat unde utique consequcntcr unitaa
; hoc posuimus ut unum consolationem sivc exhorta-
•7nn nONTIl\ lAHlANIIM FllArJMFONTA, 754
liiiiiMiii Palrih l-'iliiqitotn()nNtrt«iiiiiN.NMtiit<l iiptiil l.n- \ nalulKtii rin^lraiii ((Artlnfint.innuntUU moni(ran'ur
lllliiH ll(rli|ui' hOIIII*) lli hiiilii i|lliilrlli (llhlllt, Hinl ill Oiiiilo liii iiiiMiilitpiiluitcHMn alul>rliia iiutiMidtirlHt
MOiiHii Odiiniiiliil tJ(ii|i|iiMiiiiiiin (^iiiiviiliilu" llnll ikliinl H.tlvatiiri« ailviMitiiit / <|ii<iiii laiiipn « l'ati;r in liuliii.
a^il i|iiaiii iilKiiiiiiuiiii<JiiHi|iirtiii coniiDlaliirail H|ifliii nlliui annuntiaaan tritftlur: diril enlrii p«r Aiiiui
provoiiluH iiiiiliiiriri lini liiui-. llai|iio (|iimi>viN AMO pro|>hatnin : ••(juia ncca e^o nnnana tomtrurn, «t
dit nxliorlaliii i|iiiii iiiui vii|iuiliir('iinHiilatiiiiiiMi>((nn'> '< oroanH^pirituiii nt nnnuritlanHln huiiiinilnia 'ihria-
nnu laiiioiiOHloDitholalii) (|tiaiiixliorlutiiiniHHiTiiiiiiiu ••liiiiiHUUiii(4t/iui. iv,rt) lltii|un iKiii niRi pitrauna Uei
non o^oat. Illo i^ilur loiMiH ia Onouo iiio rDntiiintui' l'utria uocipitur : uniln dicil iinrluH l.ucitat?von({e-
(iloi|iiii) : AuT^; Sk 6 K'jpto< u|iil)v (in Hihl. ^ikuv lintu i|uiarum Dui FlliiiH diKiMoi:* Voanutoin (juein
'I»)<TOvi; Xpifftfi;, xal 6 Hth^ ki( lltTf.o ^(Aiov, h i-(rif^- iiini>HHndii'itiH?roHpuiidniinHimon l't<triiHdixil,Clirii.
ffs; ^i{i3<,Koi( $iSol>s(iu Hibl.oo^j; iia/iKXr,9tv a^iuvixv, iituiii liui»i/.u('. IX, L"Jj. Nu (juin vcru audionsDDum
xai iXjtiSa (i"jfaOriv iv -jfipn^, itaoaKaXtsai Ujjiiuv xii; dioniitum:<< (juiaocce o^ullriiianHtonitrum.nlcreann
KapSias xal aTr,p(^a( ufiac iv navtt X^^i^n» xal iofv <• Hpirituin,»ox huc croatum anHorcro velit Spiritum
(XY^O'!'- Illiiin (iiioi|un loouin dili^ontrr attondn, in saiicluin, i(tifin ronalit cbhc roruiii omnium cri^iito-
(|tio IMiilip|ioiisil)UH Hrribond A|i()sliiltiP,uil :«Si(|tiu ruiii; illtid uttor.dal, (|uiu ni du Hunclo Spiritu in
« cr^o ooiiHiilatio in CliriHli)»(/'/ii///i.ii,l);ct invoiiioH n hoc looo ali(|ui(l oHnot acuipiondtim,i)onuti(|uo toni-
ita pusilum :Ki xtc ouv n3paxXr)9t< iv XptvxiV.Suncti trtim fuiBDot primilua nominatum. Uicitur autem:
(|iiO((ue Spiritus ooiiHolutionotii, sam ta^ collataiii « Kccoo^ullrmanHtonitruinol croana»pirituiii:nquod
KocloHim, divina Scripliiru non tactiit. Diolum ost si Hccunduin liltoram voluorit ({uisquam pcrcipcre,
eniminlibro AotuiimapDHlolorum:» lCiiulosiaquidcm non oal ulitnliiiiuil hio nomiiiR HpirilUHaccipiut posi-
«pertotam Ju(liuatn,otGaliliuum,etSamuriatn,habe- lum 6886, quam ventum.qui etiam in p^almodici-
« but pacein;etivdilicubutur umbtilansin tiinure Do- lur sfnrilustemiicslalis {Ptal. %, 7): praeaertim quia
«niini.oloonsolationosanotiSpiriltisroplobutur •(/!(•/. pr.Tiui.sil Innilruiii, quod uliquo tunc assolct fleri
IX, 'M]. Oiiod in Gricco sio continelur ; \\ [jiev o'jv quuiulo nubos vcnlisflanlibuscongrogantur.Veruin-
'KxxXr, j(atxiO' iiXr);xfi« 'lou8ata;,Ka'. raXiXa(as,Kat Jla- taiiien quia huic prophetico locu magia intellcclua
|i»ps(assr5^ov elprj^tjv, otKo8o|io'j[jt£vai xai Tiopeu<)iJi.Evat convenit spiritalii< (ir.aximequiacumdixis9et:«Ecco
xC\i (p66tj> xojKupiou. Kat xri napaKX/iJSi xoj i^^lou Uv£'j- «eao lirmunslonilrum.et creans 8piritum;»continuo
fiaTo;eKXr,0'Jvovxo. Ouoinodo crgo consolator Pater addiilit,« ct unntinlians in hominibus Chrislum
nogalur, qiii suum popuinm consolalur? Ipse est « suum),»dignchicaccipiamus prophetatum aposto-
enitn, sicut supra dictum est,<< Pater misericordia- licae praedicaLionisorncium.Ipsamquippe prxdica-
tendum esse proraisil. Ait enim :«Paraclelus enim tiimesse commemoras^prorsusnoverisnon hnc cssc
« Spiritu99anctu8,quemmittet Paterinnominemeo, subministrare quodestministrare.Quiain unohorum
tillevo3docebitomniaqu3ecunquedixerovobis«(Joan obsequium humiliiatis, in altero autem indicium
XIV, 26.) Docebit vos utique ,ait non postulabitpro abundantiae 5S3 ac potestalis ostenditur.Aminis-
vobi9.Item in eodem scrmone:«Cum autcni veneril trante quippcobsequium redditur,a subminislranle
« Paracletusquem ego mitlam in vos aPalre,Spiritum vero subsidium prajrogatur.Nam dic mihi, quae.>^o,
« veritatig quia Patreprocedit,iile testimonium per- cuni Apostolus dixisset hominibus:« Scio quia huc
"hibebit de me«(y(}on.xv,26);ct ilerura:<»Adhuc mulla « raihi provenietin salutem,pervestramorationem;i»
« habeo vobis dicere,sed non potestisportaremodo. in qua oratione utiquenon illoruniministerium,8ed
«CuraautemveneritilleSpiritusveritalis.docebitvos adjulorium exspectabat,sicut alibi ostcndit,dicens:
«oranera • veritalem {Joan.wi, 12). Ubi ex ipsa simili- « Obsccroigiturvos,fratre9 per caritatem Spirilus;ut
tudine operis ostensa est communio deitatis.Docet « adjuvetisme inorationibuspromead Deum»l/lo?H.
enimnosPater,Dominodicente:«Eslscriplum inpro- g xv,30};cumergo,sicutdixi,oraiionem(ldelium bcatus
« phetis:Eterunt omnesdocibiles Dei.Omnisquiau Paulus inadjutorium ex9pectaret,quid opus fuilut
« divit a Patre et didicit,venit ad me n{Isa. liv,13). adjungeret, « Et subministrationera Spiritus Jesu
Docet etFiliusdequo scriplumest,quia«accesserunt «Christi ?»nisi quia voluit ostendere quod orationi
« adeuradigcipulieju9,et aperiens ossuum docebal fideliumSpiritussanctug largiaturefrectum.dum hig
«eo9»(^/af</i.v,l,2).Docetno9etiamSpiritu9 9anctus, a quibusvelproquibusoralursubminislratauxiliura :
Bicut superius ex verbis ipsius Filii Dei docuimus. nonhocfaciensserviiisconditionis obsequio^sed divi-
Inde eat quod etiam beatus Paulus doctrinae sancti naj quamcutnPatreetFiliounaranaturaliterhabet.im-
" estiUtsciamugquaeaDeodonatasuntnobis .Quae et Graeco sic habetur: Mipxov avaXaowv a-fxyt^in Uibl.
« loquiraur, non in doctishumancc sapientioe vcrbis, xyc)iit~0L asaoTou^iV:'. yap ixo'.t'jy:,r^(j-o^ zlz oiaxovfav
« sed in doctrina Spiritus »(/ Cor. 11,11,12, ^3). Hanc _ (// Titn. IV, II). Vides nerape hic ab Apostolo rai-
Spiritussanctidootrinambeatus quoque nobis Joan- nislerium S-.ax.ov-av dici.In illo autem loco ait:«Per
nes in9inuat,ipsum Spiritumsanctumnominesigni- « vestram orationem etsubminislralionemSpiritus
ficans unctioni9. Sic enim ait: «Uaecgcribo vobisde « Jesu Christi,»in Graeco positum est,8ta Tr)c uaiov
« his quisftducunt vos.Et vos unctionemquamacce- Sei^^iW^jXa! £T7i)^opr,Y''ac tt>j -v£'j [jiaTo; 'Iiou XptJxoG
« pistis abeo,raaneatin vobis.Et non necessehabctis {Philip. 1, 19).Nonne manifestum cst,non hoc esse
« ut aliquis doceat vos^sedsicutunctioejugdocetvos Staxovtav quodest yopr,Y(av?Audiet aliud de beati
«deoranibuSietverumest.ctnonestT.cndaciuTiB^Joa». Pctri Epistolamanitestius documentum,quo etad-
iT,26).Haec dicta sint a nobis,quia voluisti Spiritui minislralioncm,id est xop^iT-'''',"^" esse creaturas,
sancto Advocali nomen objicere, pro eo quod eura sed Creatorigagno9ca9;etexadmini9trationis,nominc
Dominus Jesua Paracletum nominavil;uto9lendere- Spiritum ganctum nonaliudessequamDeum,9incali-
muscujus nperig gralia dixcrit DominusParaclctum qna caligine dubitationis intelligas.Dicit enini bca-
fuisse venlurum.Nam quoniam doctoripse adiscipu- lus Pctrus:<'IIospitale9 inter vo9 sine raurmuratio-
\\B corporaliterdigccdebat,doclorera illig uliqucpro- « ne:unu9quisque qualem acccpit gratiam,inlcrvog
miltcbat: et vide qualem doclorem,qui eis etscien- « illam ministrantes, ul boni dispensatoreg nculti-
tiam tribuerel,et virtulem.De ipso quippc ait dis- 1 formis gratias Dei.Si quis loquitur, lanquam ser-
cipulie: «Vog autera sedete in rivitate,donecindua- D „ n";onc9 Dci:si quis minislrat.tanquam ex virlutc,
« mini virtute ex alto(A-MC.xxiv,'i9);» et iterura dicit: « quam administrat Deug.» Quod in GriBco sic ha-
fl Accipielig virtutera gupervenienti? Spirilug sancli betur^+tXiJevoi etc (xXXt^Xou; i^vj fOf^jaiiCD^* ,ty.%izo(;
« in vo9»(/lr/ t,8).Ip9e itaquc Spiritus vonicns^sicut xaOtb; IXa^E yapi!T,ua, et; lauTOu; a'jt6 Staxovouvri;, to;
Iribuit cognitionem.ita ronliilil firmilatcm.Proplo- y.a/o' o!x.ovo(Jiot TtotxfXr,; yapiTo;0£ou. Eltt; XaXeT.co;
reascriptumegtde disnipniisi^Etrcplcti suntomn^^g ^'/^'{{x e£ou'Et'tt; 8iaxove(,(o; ^^id^-jo; io;(in Hibl.^;)
« Spiritu sanclo.et loquebantur verbumDei cumn- yo;T)Yei 6 Bth^ (/ Pcfr. iv, 9).Ex his locis.quaj magig
<« ducia"(i4r/.iv,3I).I)ic minorcm doctorem,Bidorlri- GriTco quam Lntino digcernunlur eloquio,ministe-
namei"i9qu.Tlibpt philosophia vicil:dictninorcmdor,- rium ad oprrationem humanam, admistratio vcro
lorcm,9i itbillolirmalosrcgum Sicvilia guprravit.Mi- sivc subniinistratioaddivinam cogno9citur «^raliam
nistrum vrro ne.scio ulrum alicubi dictuin invcnire porlmcrc. Iloo est itnqueSpirilui sanclo submini-
poleri* Spintum sanrtum. Et ne tu.T agsertioni de 8lrarr,quod csl sufricienliain d'ire.Cum enim Deus
illo Apostoli loro aliqiiid juvaminis rcpromillas,in virtulcrti administrat,9urricienliam donal.Quamguf-
quoPbilippensibus 8cribcn8ait:''8ciocnimquoniam ficicntiamno;! ex nobis.scd ex Deocsse beatuaApo-
7:n nONTHA I AIIIANIl.M l'H\fiMKNTA. 7M
HtoliiM (Inconn : .S'M/'/I.'»VriM/i.ini|ull,n«J/»«j cjc Ufo tsl , \ lioo Ril ol Killuii ol K|iirilii« mnclu». An nn»ri« bh
tiui et HonfOi H(M l<iil miHislioi Novi Tffluuinili) A|ioiiIoIm iliclitiii ; Trttifitiir fiirum l)<'o, ft Chrltio
nort lilfcni, wl \fiiiilii {II l.or \\\, f», 0) OhIimiiIimih Jriu, iiui juiiunlurm e»l riiuj itc mnrtnoi, tl ptr ad"
aiiloni ininiHloriiiiiiHuiiiii.riiriivilotiitin HiiliiiiiniHliii- vettlitin I//JIU4, ft rffinum i/uimj (II Ttm. iv, I). D«
lionoin Hiincll HpiriluH ilr<moniilriir«<,ilim>nH : IMlera Hpiritii autnni iHt •nnrto l|iHn KilUia dicit, quil
iiniiiioiridit, Siiirilit.%nulriiti'ii'ifii-<il{lhiiirm). ViHiiiii iinjtirt uiiittJum ilc finralo, et ile lutlilia et de judi-
yorolibict)l,l>uuiu l'utruinJuilicoiu(licui'u,i|uaHi nnn fio {Jvan. XVI, H;.
conlVHHua oal npoaloliiH INIruH, i«l iib ipno Snlvaloro (l('m locutioiiiH modum UoftlUH ApouloluH toiiuit Hcrl-
[Maltlt. XVI, UV l7),ronrcs9ioni9 hn|uH Rrrttiii mernit bonn ftd lialntftH, dicons : Seii lunc quiitem ignorantet
vocari bonlus),unum cumdomquo riliiim Dci «Iqiio B /Vuw, /lU qui natura non tunt dii lerviebalit. Nunc
hominis crodimus ot in oo palornn' malornn'(|no
:
inilem rum imn crxjnUi sitit a Deo
roynoverilix Driim,
8ubslanli;u luituralom cogmisconlos corlissiino vcri- ((Jd/. IV, K, y).Ubi utiquonon falHUin fuilquod dixit
tftlom : sicnl ulramquonatnramin eo non lindimus, Apo8tolus,quia copnovorunt Denm, et hoc quaai vo-
sic otiam nullalonnssoparanius.lIoc^inippoinNoslo- luit Hoquonti removere sententia Bodno ipsamco- :
gine matroVerbum caro rurtuin, id cst Dou? homo /i/ii, 7/115(7 Dru.'i Sfnritum Filii sui in corda notlra,cla-
veraciter nalus : (|ui formam sorvi accipiens.in qua tnanlcm : .-{hha, Paler (Ihid., 6). Quomodo ergo 8pi-
de nialre fleret homo vorus.nihil amisit in non illa forma ritus iste, qui Filius est, scd lomen Spiritus est
Dei, in qna cum Putro unus est nnturalitorDous et veritali^, clamat Abba, Pater, nisi ulique illo modo
;
cum semolipsnm oxinanivit,suis pormansildivitiis q quo nos clamare lacit Quod beatus AposloluB alio .>"
loret propria) potestatis. Proinde, et cum mortuus {l\om. VIII, 15), Cernis nempe hoc esse Spirilu cU-
est; nihilominus Deus verus et vita ajterna esse non maro Abba, Pater, quod clamare non facit.Spiritus :
FRAGMENTUM V.
Abba, Pater, clariuset manifestius exposuit,dicen3,
Quomodo gemat aut postulcl Spiritus sanctus. in quo clamamus: Abba, Pater ita illud quod postu- ;
gnovi quonium times Detim, ei non pefwrcisli fiHo tuo cord7s mei ; et Anle te est omne desiderium meum, et
dileclo propter me {Geues. xxii, 12). Unde quia inDeo gemitus meus a ie non est abscondiius {Pial, xxxvii,
naturaliteromniumreruramanetincommutabilis et 9, 10).
759 S. FULGENTII EPISCOPI nUSPENSIS 760
ft§6 FRAGMENTUM VI. A geniit,duni inlerpellat pro nobisrquia quodhabel
Christus pro nobis interpellat ut homo et ut sacerdos. cx humanitate carnis ut petat, habetex majestate
Quid illud quod in Spirilum sancium desiderant an- divinitatis ut tribuat. Si vero meritum sanctiSpiii-
geli pruspicere. tusexdivinaScriptura cupie agnoscere,vide quid de
Non gemit Spirilus sanctus.quia in nalura
igitur illo Petrus apostolus dicat ipse enim ait ; Spirilu :
ejus divinaet incommulabililer beata,nullagemendi snnclo misso de coelo, in quem concupiscunt avgeli
potest esse miseria. Sed tu opponis nobis quia Chri- prosvicere (J Petr. i, 12). Hic certecum audis Spi-
Blus pro nobis orat quod nos nuUatenus negamus,
: ritura sanctum de coelo missum, non est quem acci-
•cientes Apostolum dixisse Quis accusabit eleclos
: piasnisiSpiriluniParacletum. Memento autemquid
Dei ? Dsus, qui jastificat. Quis est qut condemnel ? Dei P'ilius de angelis dicat.quia .«empfr videnl faciem
Christus Jesus, qui mortuiis ett, imo qui et resurre.vit, Palris {Matth. xviii, 10) ;
qui tamen in 581 Spiri-
qui esl ad dexteram Dei, quietiam interpellat pro no- tum sanctum prospicereconcupiscuiit.Quod si audi-
bis (flom. VIII, 33,34). iQterpeilatigiturChristuspro res quia sancli angeli faciem sancli Spiritus vident,
nobis, secundum illam naturam quam accepit ex et in Patrem concupiscunt prospicere, nonne hinc
nobis :quamnaturam quia non accepil Spiritussan- assereresmultopotiorem Patrem.quiaSpirilus san-
ctus, nullatenus pro nobis interpellat aut postulat. p. ctus videtur,Pater autemmagisconcupisciturijuam
Sed quodsecundum formam servi solus Filiusinter- videtur ?Nonautem Scriptura divina proplereadixit
pellatjhocsecundura divinitatis unam communem- Patrem videri,etSpiritumsanctumconcupisci utpo-
que naturam, cum Patre et Filio Spiritus sanctus liorem ostenderetSpiritum sanctum (quod nefasest
donat. Nam et ipse Christus Jesus pro hominibus dici).' sed hoc dicendo aequalitatem nobis insinuat
nullatenus oraret, si horao non fieret. Sed orat pro Patriset Spirilus sancti. Ut ex hoc quod angeli di-
nobis ex officio sacerdotis. Non autem potest vera cunturPatrem videre,inSpiritum verosanctum con-
sacerdotis inveniri persona, ubi non est humanitas cupiscunt prospicere ad hoc nobis iste sermo pro-
;
vera. Apostolica quippe testatur auctoritas.quia om- ficiat,utSpiritum sanctumquem verafides poliorcra
nit ponlifex ex hominibus atsumplu^, pro hominibus Patre non potestcredere; nullateuusaudeatinlerio-
constituilur, in his qux funt adDeum, ut offerat dona rem profana infidelitas sestimare. Una est enim in
et sacrificia pro peccatis {Hebr. v, l).llleautem Pon- sanctis angelis indeficiens visio et concupiscentia
tifex ex horainibus assumptus, ut vere pro nobis of- Trinitatis, quam utique semper el piospiciunt et
ferretsacrificium mundum,nihil aliud oblulilquam prospicere concupiscunt.Idcirco aulem ibi dc suni -
Pontificis, ipsa pro nobis est exaudibilis oratio Sal- semper videtursemperque amatur. Sicut
Titur,quia
vatoris.Ideo secundum beati Joannis apostoli atte- ^ ergo visionemillam facit amor nondeficere,sicamo-
stalionem Advocatum habemus apud Palrem Jesum
: rem facitvisiopermanere. Ideoaulem amor ille non
Christum justum,et ipse est exoratio pro peccatis no- deponilur, quiailla visio non mulantur propterca :
stris {I Joan. ii, 1). Qui tamen surgens a mortuis, vero ilia visionon mutttlur,quia incommutabile bo-
quia non moritur,et mors ei ultra non dominubitur, num esl(}uod videtur. Illaigitur concupiscentiaper-
carens infirmitate ac mortalitate, simulet mojrore spiciendi, non est eine laetitia perfruendi. Nihil cst
caruitel dolore. Proinde etorandi verum pro nobis enim sancta Trinitate dulcius, nihil suavius; quia
gerit officium,etlamennongemit. Securus enim pro nihil est melius. Inde hiibenl angcli a;lernitatem,ut
nobisinterpeiiat : quiaproillis utiqueposcit,quibus jndcficienter vivant;inde veritatem.ut manifeste vi-
salutemdonare disponit. Nullatenus itaque Christus dcant; iude caritatem,ut fideliter concupiscant.
Trinitas de Palre nata est, neque Trinitas de Putro sit dc patre natum esse Filium, aliud de Patre pro-
Filioque procedil.Sunt igilur singula, quaj cum non ccdere Spiritum sanctum (quoniam non est eadcm
compelant Trinit;iti, sinmilis tanipn rompctant in proccpsio Sfiirilup sancti qu.T nativilas Filii), com-
Trinilnlo perannis Sicut eliam vox illa qu.T super muno lamen est Filio et Spirilui sanclo, de Patre
Jeeum haptizHluin deccclu sonuit {Malth. iii, 16, H), naturaliler esne ; quamvis solius sit Spiritus sancti,
flic Bulicompctit Patri, til nec Filio possit compc- sicut dc Palrc, sic etiam de Filio esse. At vero Patri
lere, nec Spirilui sancto ; et vidisso Spirilum I)ci proprium ost de nullo e83e,id est auctoren: naluralis
descendeotem sicut columbam, cl vcnientcmsuper csscntia: non habcrc.
701 roNIllA KAHIANUM FKAOMKNTA. 1M
KllAOMKNTUM VIII. A ''/''« vctlru (tixod. xi, 'iij. Nam nl In •<nl«m llljro
dioilur .•
SarrtfintHt tliiM enntunlAlur, niii Uomino
.S'//iri7u« .«nnc/iiJ //fi rrfiht orhrmtiirmum.Ht til tfm-
llna ett tmmiiiisiliit l'nlns,rt tati. i.xoil. mi, JOy, (JuttpfopliT, ftul Ptlrem «^
por etium i// <•(/•/(/. t't-
i^juM por eii i|ii/» laolu Hunt intuli»olu oonHpiciuulur, turulttvr Uous dic nobin ({ueiii
:
dorandum, cl cui
p/Ml'/.r <julliis,rt ilirs s(rntti iium iliuitmrraviiy ntlUu- noHtruiii.aut ci (|U(;tti I)oum uhmitih Dei ncstri? No-
ttitiem iirti,et lalititiliiirm trrr.r,et }no{uiidum ahytsi ccHiJC cst autom ut HocundiiinBcnsum tuuin, uut
proscoptuni lo^iH abjicia», si boII »/icrillciindum l'a-
qttit tneiistts esl {Hrrli. 1, 2)? ul rx robua croutis 00 •
omnia suaviler .S(///.viii, 1). Ouid csl uulom iibKiuc utcro genitorit.
altingero, nisi tutum implorc ? Iiiiplct uulom sic Agnosceigitursecundurn divinitatcm unum Deum
omniu, eicut implet et l^ulor ol Spiritus sunctus. ease Patrem et Filium et Spiritum sanctum; et ci-
Proplcr quod dioit beulus David Quo iho a Spiritu : dein uni Dco,qui se prtecipit a (idclitius coli, omnia
tuo,et a facie tua quo lugiam? Si ascendero in ccelum, justc servienlis obsequia inseparabilitcr exbibcri.
ibi lu et ; «i descendero in infernum, ades [Psal. Agnosce etiam Deum Palrem Deum ease non Filii,
cxxxviii, 7, S). Alioquoquo loco dicitur quouiuin ex aBternitale nativitatisdivinaB.sed ex ternpore hu-
Spirttus Domini rcptcvit orbem lerrarum Sap. i, 7). manilatisassumplae.llabetenimDeumPatremFilius,
An putasSpirilum sanctum ita orbcm terrarumim- Dcum suum;scd de ventre matri.-(, 590 non de
plere, ut in oojlo non sit cum lorram implcl ? Svd ulero genitori.s. QuoJ si non credis, ab ipso Filio
vide quid in alio looo idem liber SapientiaB conti- audi hujus raysierii veritatera, qui dicit in psalrao :
neatiibienim diciturDeo: Qux in cirlis sunt autem q De ventre matris mex Deus tneus et lu Psal. xxi
{ 1). Nara quia Deus Paier secundum naturam
qui$investiyavtt?Sen.^um aW.cin luum quit srivil, nisi Paier
dedei is sa/)ientiam,et misrris Spiritutn luumdealtissi- est uuigenili Filii, nosteraulem Deus est : hoc ine-
mis Sa/». IX, 16, 17) ? Agnosce itaque unam esse im- narrabili bonitate, secundura consiliura voluDlLlis
mensitatem Palris et Filii et Spiritns sancti quia : suse operatus e3l,ut pro nostra salute uni^eaito li-
Trinilas unus est Deus, qui omnia creavit el uni- ; lio suOjCui Pater et«t per naturam, eseet Deus per
versa quae fecit,«lernilatc atque incoiijmutabilitate gratiam ; et nobis.quibus Deus est per naturam,
sapientise 8ua> acvirtulis excedit.Hoc utiquevidens dignaretur Pater esse per gratiara.
dicebat beatus Apostolus : Pox Dei qux exsuperal FRAGMENTUM XI.
omnem ititellrctum, custodiat cordu vestra, elintelli-
Christus vere Deus noster. jEstimatio in Scripturis
getitias veslras in Clirislo Jesu Pliilip. iv, 7).
duplex, incertx cognitionis elcrrtx scientix. Chri-
589 FRAGMENTUM IX. slusnon esl Deus Manichxorum, Judxorutn, Aria-
Trespersonx sunt unus Dominus Dcusnoster. norutn.
Sic ergo iia sentiendum est,quemadmodum diois, Beali Cypriani accipiaraus etamplectamnr utique
ut Filius sitDeus noster, Paler vcro sit Deus Dei senlentiara.qui scribens ad Quirinum.in libro se-
nostri,nec tamen Pateret Filiusnaturaliter sit unus p. cundo, capilulo sexto, sub titulo quod deus bit :
Dominus Deus noster vide quotnodo tuis verbis ; christus, intcr alia testi.Tionia etiam hoc protulit:
coinpellarisDeo Patri divinai servitutis obsequia «HicDeusnoster,etnondeputabituraliusabsqueilIo
denegare. Diciturenim nobis ; Audi,Israel ,Dominus qui invenit omncm viam prudentiae,et dedit eam Ja
<(
Deus tuts, Dominus unus c^t (Deut. vi, 4). Et alio «cobpuerosuo.etlsraeldilectosibi.Posthaecinterris
loco : Dominum Deum luutn adorabis, el iili solisir- «visusest,etcurahoraiuibusconversatuseat(Baruch
vNam el in Decalogo certura est hoc
vies (vers. 13). III, 36, 37, 38). -Agnosce testimonio tanti martyris,
primura contineri raandatura Eijo sutn Doininus : de Christo dictum Ilic Deus noster, et non aestima-
.•
Deus tuus, qui edu.vi te de terra .Egypti, dc dom$ bitur alius absque iUo;ei disce ut divina dicta recte
servitutis [Exod. xx, 2). Dicit etiam David Qais : intelligas, et non adversus Dei Filium rebellis exi-
Deu^ prxtfr Dominum, aul quis Deus prxter Deitm stas. Mysterium enim divinae incarnalionis beatus
nosirum (P<(//.xvii, 32)? IsLe autem Domious Deus propheta volebat oslendere.Unde necesse eum fuit
nosler, soli sibi altare prrecepit conslrui, soli sibi uletDeumnostrum,adquemalius noncPStimabitur,
hostias imperat iiumolari, dicens: Altare de terra secundum divinitatemChristum diceret.et eumdem
facietis mihi,et ofjeretis super iilud holocausta et va- in terrisvisum secunduo» veram carnissubgtantiam
763 S. FULGENTTI EPfSCOPI RUSPENSIS 764
prophetaret. A fidelibugenira nonfPStimatnr(id est X. ^orum-.Exislimahaf aufem inlelligere fratres.qiioniam
non creditur, non accipilur, non putalur)alius abs- Dru.i per manum ipsius darel salulem illis {Act. vii,
que Dei Filio Dcus quia Dcus non personaj nomen
:
25). Quam a?>tima(ionem ut incertam monslraret,
cst,sed naturtT. Si eru'o naluram atlcndimus, quia i\<\j"c'\\: At illi non inlelhxerunl. Similiter in eodem
Pater ct Fiiius et Spiritus sanctus unus est Dcus, libro, cum beatum Polrum dccarcereangelus edu-
bocest unanatura; sicutabsque Patrenon aestima- xisset, dicilur El vescxebat quia verum esl quod fxe-
:
turalius Deus,sic absqueFiiio non ajstimatur alius bal prr angelum,xstimabat aulem se visum videre
Deus,sic etiam absque Spirilu sanctonon aestimatur Acl.xu,9). Nomine autem a?stinnationis certissima
alius Deus. Ideo ergo absqne Dei Filio non potest scientiu ponitur in libro SapiontifB, ubidiciturde
alius Deus a fidelibus sstimari, quia cxtra naturam [psR Ssipienlia: Et si mulHtudinem quis scientix dest-
Filii Dei.qua' illi cum Patre et Spiritu sancto una derat, .scil prxterita el de fuluris xstimat Sap.\\n,%).
est,nullatenus potestalius Deusinveniri. Beatusita- Quid cst autemSapienliae aestimare, nisi certissime
queJereraia9,hoc testimonio arguens Arianos.simul scire? Unde el Paulus sensum Christi habens, (juod
cum eis et Manichaeos arguit,el Judaeos:ut et Mani. seapstimare dicebat, certissirae noverat, undc ait:
chaei DeumChristura,quem creduntin terris visum, E.vistimo enim quod non sunt condignae passiones hu-
et cura hominibus conversatum.credant ipsum de- n jns temporis, ad fulwam (jloriam qux recelabiiur in
disse leeem populo Judaeorum,et Juda»i,a quo da nobis flom.viii, 18). Neque enim in Paulo rerura is-
tara legem populo Israel et credunt et prcedicant,ip- tarum dicenda est incerta cognitio, sed certa scicn-
sum esse Dei Filiura,eumdemque in terris visum,et tia.Taie est igitur et quod beatus Jeremias dixit de
cum hominibus conversatum sacramento 591 in- Christo . Hic Deus nosler, et non xslimabitur alius
carnationisagnoscant.Non enim fruslrabeatus Pro- prxler illum {Biiruch. iii, 36). Qiii est enim non
pheta dixit:Po*/ hsecin lerritvisus est: nisiutiqueut 3esliinabitur,nii[ non scietur? Inde est quod beatus
ostenderet, posl bsc, id est, postquam dedil viam Isaias ait : Domine, prxfer ie, alium non novimus :
disciplinffl Jacob puero suo, et Israel dilecto suo : nornen tuum invocavimus (/sat.xxvi,13).IIic est erpo
post baec utique in terris visus est. Ut ostenderet Deus noster,id Cf t Deus Christianorum.qui pra^tor
tunc non fuisse visum quando legem per angelos do- ipsum alium non apstimant Deum.Non est Deus Ma-
dit,quam dicit Apostolus Ordinatam per angelos in
: nichaeorum, qui eum legem dedisse non credunt.
manu mediaforis Gat. sed tunc utique visum
iii, I!)); Non est Deus Judaeorum,qui eum non creduntDeum
quando semctipsum exinanivif.forraam servi acci- vivum.sed hominem mortuum.Non est Deus .\ria-
piens. Idcirco enim accepit formnm servi.ut videri norum.qui eum cum Patre noii credunt unum esse
posset,etcurahominibusconversariDeu3hicnoster, p naturaiitor Deum. Praeter Christum enim altcrum
praeler quem non potest alius aestimari. .Estimatio Df um aestiraant.qui alteram naturam Patris,alteram
autem duobiis modis poni assolet in Scripturis.Dici- Filii pracdicanl:et quia hoc non habet Chri>tianus,
turenim ajstimare.sive qui aliqiiid putat quod non sed haerelicus sensus,propterea sicaestimanlium nec
est,sive qui certissime scil esse quod est. Ad aesli- Pater polcstDeus esse necFilius.IllorumenimChri-
mationem incertae cognitionis pertinel quod beatus stus Deiis esse cognoscitur, a quibus Deus alius
Stephanusdicit de sancto Moyse,in Actibusaposto- naturaliter nullalenus aestimntur.
Christi no"* 0S9P npnslfdira teslatiir auctoritas, ulii 2(>). Proplor qiind alihi dirit : Quia mcmhra sumus
dciUir: Chriilus autcm funqunm (iltua in domo sua, corporis cjus, de carne rjus,ct dc ossibus ejus (Ephcs.
qum domut nns .%umus (//^/)r.iii,6).Apparet ergo Spi- v,30). I(i3e autemSalvator nnster.corpussuum vide
rilum sanrlum naturaliler esse Deum; qiiandoqui- quomodo tpmplum appi'llet,dicens:.So/i'i7* templum
dcm sir siimii« trmplum Spiritiis snnoti, sicul .<u- hcc, rt in trihus diehus cxcilnho illud (Joan. ii, 19).
\)\u iidiiiiiH 0(ir|ii)i'iM (lliriHli.Tciiipliiiii uiiliwii HiimiiH ftinm Itiiimiuiiui nyuifiratur. IJein etl Ctii ...... ,.«(
•''^*"< Cliriitui.
riitrln, ol 1'ilii, hpiriliiH Miiiirli. Noii IrilniM .liM|iar,
l'ntri, ol Kilio.et crniitiirm H|jiritiil nannln; nril i|iiil K((oigiiiir ilU «|ui- lllii viium eit luli nonilntimeo
Trinitii'iiiiiil)(U),riijii« huiiiuHl«iii|)liiin,lllii'\liil'"ii- fiihiM ^oHtiM InHnrKro, ncc iirn»i, nec diii, Averlil
teu HorviliiliM iiliHi<i|iiliim.(Jiiiim noliiH non li('(-t,nou riii(ii[)rtiH nt looKnrucint iHtuiii |)crverDUiii ec mor-
uiii l)(u>,ru|iiM t(Mii|il(im miiiiiiih,iiIi(|UuIciium (lcnr^ii- titi*riiiii HonHunia cnnlc lidnlinin Quii enim.nonilico
r«i; npo Doo ouJum tcmpliini ndnHiiinuH cxliilicro.ll- aliilluH, hi<(| prorrua liiHanua.audunt crednre vldi-
luil (miiiiiiiiiiliH oliHrrviintCH,i|uo(l(lictum PHt'./)(irHi- ourn, cuiii Dni Kilius diciliir, nulnni doitatcdidliritli
«»(/1 &ii!l liniin tuuin oilonil<i.\ rt illi loli srrvirs cvi.|()ntiu»Bij^iii(lc;irr'cum iiti.jno id.rmDoiKiliuinon
[Deut, VI, K<). Ipmi ncrviluH (Iriico ) aTp«((x diritiir, H(dum Hocuiidum divinilutcm.Hed ctimn Mccundum
({iiao Roli voro Doojiiro no lc^itimo.non » pcrfldis, carnuiii.nuntuntuni Dui FiliuH,iteil plianiDeua pru*
Hod H oatlioliciH llddibuH oxliibctur.Und^* (|ii(iH.liun pliclicie praxliuulur (>lo(|Uiis. Clarot ((uippo Kilium
oulpal .\p()Mlolii«,(/ii/C(tHi»i»/((iyri(«Mrri/((/c»(/)('/ fn D(il,noii H.'cuii(liim (livinitntciti,H(>(| Hccundum hu-
memU\cium,et colueruul.et servieruht rreoturn /.'0/11(5 munitatcm, uni;tum csbc Spiiitu aonclo: cl tarncn
g
(ItKim Creatori {Hom.i, 25). Sic autom isto Iocub in imni (|ui unctus OHt, Dcum bcatuH Duvid appcllat,
Grmco halioliir oloi|uio.xa! ijtCijdr^jix^, m\ OAxptM- ilicfnu: llrt.cit te Deu.t, Oeus tuus, oleo exiultationii
(jav-cri )CT(«i irapiTfjvxTfffavca.r.orniB nompo illo.snl) pr.T f>(irli'ifil)us luis Aut (juIh dicat,
{l'.^nl. xi.w.H).
Apofltologravitiir donotari.^iui XaTpsiKv HoliCrciitori qiiia ubi poiiiturJcaus^hominia lanlum persona dc-
(lobilam cuiiiiiain (>xIiil)Ucrinl((i/.oxliil)Ucrunt)crca- clurclur; ubi vcro ponitur Jc8U9 ChriHtu-Ja'ii plus
turce Istttin porro croiituriu culturam quro Xaxptfa ibi humunilatis quam deitatis partcs cxBuporenl?
nuncupntur,osloii(lcna bcnliis .Aposlolu.-^^ma.tiinoin Cuni utiquo bcatus Apostolu3 dicat: Hoc srulite in
sacrilicionim immolnlionc const,nrc,ciim vcllct Co- voltis, qaod et in Chrisio Jesu.Qiti cum in fnrma Dei
rinlhiosa comcssaliono immolaruijc carnis arccrc, csset, non raiiinam tirhilralus estesse se ^'qualcmDeo,
sio ait; Proptcr quod, caris.umi mihi, ftigite ab ido- sed semetipsum exirtanivil formam servi acctpieni,in
lorttm cuUura.Vt prudcnlil^us loqu(>r, vos Judicnte simililudincm hominum factus, ct hahilu inventus ut
otiod (iiro.Cnlix bcncdiclionis cui hcnedicimus.nonne homo {Philip. 11, G, 7'. Videsnc Jesum Christum
:">,
communtcalio santiuinis Chnsli csn et panis qticm in formaDci?Jesum Chrislum sc exinanisse.ct for-
frangimus,uonne parlicipntio corporis Domini est{l mam servi accepisso^Jesura Christum in simiiitudi-
Cor. X, 14, 15, 10)?Kt infra,oslcndcns quam idolo- nem hominum factum.el habituinventum ut homi-
rum culturam dixissct, nqua oos Jubpbat ut fuge- nom?Hiec aulom omnia quis fceit, nisi Unigenitus
rent, ait: Non polesliscalicem Poniini bibere,ct cali- Deus? Item dicit .Aposlolu^:.! Unus Dominus Jcsus
cem divmoniorttm: non potestis mensx Domini pnrli- «Chrislus.perquein omnia,el nos per \psum»{ICor.
cipes cssc, et menscediEmonioriim {lbid.20,2i). Ap- viii, 6). Quis est autem Jesus Christua per quera
parel itaquo illam culluram qune XaTpsfa dicilur, omnia, nisi de quo dicit evangelisla:» In principio
maxime in sacriticiis inveniri. Nam et illud quod «eratVerbum^etVerbuiiieratajiud Deum,etDeus erat
paulo ante commemoravimus,dixissebeatum.\pos- « Verbum.Hoc erat inprincipio apud Deum. Orania
Saltem nnnc agnosce apostulos et propbelas Spi- (ji'a oliY. cL^^tt^/^cfzan. Ubi DeiFilius,ut ostenderet qui
ritumParacletum.hocesl Spiritum sanctum,ip3um g sitSpiritus.cujus pronuntiavitirremissibilem blas-
Dei Spiritum praedicasse.lllud ergo quod Apostolus phemiara,haec verba subjunxil (i^^rs 32): Etquicun-
posuit.- Qui S/jiritui Dei servimus{Philip. ni,3), non que dixerii verbum contra Filium hominis, remittitur
alio quam Spiritui sancto, id est Paracleto, docuit ei; qui autem dixeril contra Spirilum sanctum, non
serviendum.Huncautem locum nonpf>ssumus,sicut remittetur ei,neque in hoc soeculo neque in /u/uro. Non
tu putas, deDeo Patre, sive de Deo Filio accipere. solum itiique cum absolule Spiritus ponilur,sed et
Quoniam Hcet et PaterSpiritus sit,nunquam tamen cum Spiritus sanctusab apostolis nuncupatur,! us-
PalerautFiliu8absolute,ideslsine aliquaadjeclione quam invenilur sigmflcari Pater aut Filius, sed ille
nominisinveniturSpirilus nuncuputus.Namet in eo significalur Spirilus,qui proprie inTrinitale dicitur
quod dictum es\.:Spiritus est Deus {Joan iv,24); ad- Spiritus sanclus: quem ipseDei Filiusindubitnnter
ditum est illic D^ui;et in eo i|uod Filius dicitur ostendit,dicens: Ite,docele omnes gentes,bapfizantet
Spirilus,invenimus Jeremiam dixis?e: S/iiritus unte eos in nominePatris el Filii el Spirilus soncti{M atth.
faciem nostram Chritlus Dotninus (Thren iv,20).Non xxviii,i9). Non itfique ncgamus.quod altinelad na-
autem absoluie Pater turam, etPatrem Spiritum, etFilium Spiritum, ct
et Filius invenilur nuncupari
Spirilus,quod invenimus in Spirilu sancto.Sicut illo Patrem sanctum,ct Filium sanctum: tna eslenim
loco ubi ait Apostolus: Ob^ecro igilurvos fratresper n natura Trinitalis,Pt unaestejus sanclitasnaturalis
Dominum Jiosirum Jesum Chri$tum, el per caritalem Sed tamen quod atlinet ad proprietateiii personae,
Spiritus {[iom. xx, 30), de Spiritu eancto manifeste nusquam sic invenitur positus Spiritus sanclU3;ut
dicit(fl/. dicitur); et iterum: \n quo el vos coxdifica- eodem nomineaut Pater intelligaluraut Filius^nisi
mini in habitaculum Dei et Spiritu {Ephes. u.22). Et ille proprie Paraclelus, Spiritus,qui nonest utique
apostolu.i^Judas Hi sunt quiseyregantseipsos ani-
ait: Pater aut Filius, sed unus idemque Patris et Filii
ritum tantummodonominans.Spiritum sanctum ac- ^ beatus Apostolus a Dco dixit nos haberc t^piritum
cipicndum edocuit quibus non
: illis duntaxat locis sanctum.Seil ncquppersonamFiliidemonstrareuIla-
authumanus spirilus accipiendus est.aut ipso hu- tenuspostcsinnomineSpirilussancti.quamsupcrius
mnno spiritu creatura qua?libctinf('rior;sicut cst il- discrevit Apostolus ,diceiis : IS^Cicitis quia corpora
lud quod ait Apostolus: Corpus quidcm mortuwnest vcslra mcmbra Christi sunt {Ibid., 15) ?In hoc ergo
propter pcccatum, spiriius vero vita/iropter justttium sanctam Trinltatcm evidenter ostendit Apostolus,
{[]om. iii, 10) Et illud quod dixitDominus per pro- nominansChristum,id cst Dei Filium, nominans et
phelam: Spiritus a me cx\cl,et omncm flatum cgo ftci Spirilum sancti)m,nominans nihilominu.>» elDeum,
[liai. LVii,lG^. OMt^ndit enim quid dixeritspirilum, id cst Patrcm.n quo habemus ipsumSpiritum ean-
quandi) dixit el (lalum. ilominis aiilem spiritum clum(MUod inaniler luismendaciis indidifli,5<(/ ha-
propterpa flatum dixit.propter quod scriptiim esl, hcmus cutn a Deo);\n quo iitique ideo vcramdpita-
qiiia insu(j]avilDeus in faciem homints sptrttum vilce lem cognoscimus.quiii lcmplum ei non dolapidibus
et factus es\. homo in aniniam vivam {GentS.n,!). In- et lignis facimus, sed tpmpluin pjus nos sumus.Et
veniuntur alia 8imilia,in quibue non illecreator,aed uliquoqui in templo noD manulacto habitat, Deus
7I)U CONTUA I''AHIANI)M l'l{A<iMKN TA. 770
HllllllltHlllMlilllHHOl.l|lll)i|('l/ l|l|lt)llil'llUr.'0/UI>Mnl/ll
Nnn i>llllll llrii vnru cl vlvo lltllillt, '<o>. .')
iloinnin ivlifirnlnlii iiffii f ilinl Ihnninm (hit i.Jivi, iiilnutn, non Doo vivn cl vero, fl<l rleo Inrflrlo r«ll«
Hnni lyrvice ft ineircumnii lloiirc ooniitniill, Talln antflni (lilloelionon ffal ut!-
l);[)i)»l piuioii Hiilijooii:
.liiul juilir.i vi-.\lii rt vos (.1(7. vii, M). niiiiH ohI orj^o
Upiritua nine diroliut, HUpnnua ait .'
Dei .nlifuntio
llourt hxcoImiih l'iitor. i«l KiIiiih, ol S|)iiiliiH h.iiicIiih, ettb{l C.or. III, U)/ NiinRilai|Urt unum lihl tnnendum
i|iiii)onii) ii)iimil'imtiHlmi)italiHi<il|iurKriitiniii<|iiiiin
ohI iliioltnt; iit HUt OKnoiciia a Deo in noliia ndin-
ontiiiii HiinnliHpirituH Iniiiplum, rX cx hoc cn^rioiirae
i)oi)is tril)uil, noH Hil)i tomplum cloinontor olT(<rit.
voriimIl(>iim OMHPS|)iritiim Hani-tum: aiit ni noncrfl-
NorHoltiDi loii)|iliiin,Hrtli>liiiii) Hiiorilit-iiMi).I|)Hiti>i.iiii
(lin hunrcHNoUci ludilirulionom, l'aulum prolitearis
corpoi 11 ntistrii (i|ii.'i> loinplntii (>hho nun noiiuH l'utris,
Apo!>tol(i9 tiicont» : Obsrrro iloiiue vos, (ratres, pcr mentior, tettimonium mihi perhihenle conii ientia mea
miseriroilimn Pri, ul r.vltihrnlis rorpora ve-^tra Ito- in Spirilu sanrto (liom. ix, I). Quoniam ifjilurveri-
sliain viventrm sanrlain, n-o iilureiilrin {Hom. xii, 1). lutom Punlns docuit, el dicona rnrpora noHtra tcm-
taii(]uuinlii}Uilrs vivi,:r(iitiramini in di^muni spirita- ct rirmaiiienlum veritalis uppellat (/ Tim. iii, 15;.
U'm,in .'^iicrrdolium siiihlum, olJrrenlc^ spiritidcs lio- Qu<e sanctHecclesiailliusscunius Dei templum esse
II, 5). Quia ipso pro nobis rnclus e»l j-acerdo9, et oli-
veram :^ertamqiie cognoscit. Alijiciens ecilicet falso-
tulit scmttipsnm pro nobis, sicut Apostolus Ub- rum diorum Lulturam: (|ui pro eo quud naturadii
:
laliowm cl liostiam Dci) iii odorcm suavitctis {Ei>lics. oon sunt, certam deitatem habere non possunt. Pro-
V, 2). &9HSed quod otrorimus ppr Christum secun-
C indcquiaiilaest certa deita9,que est naturaiis; qui
dumsoliushumanilatem Fiiii, ipaisummaesimuiof- naturaiiii non sunt, certam deitatem nun babcnt; et
lerimusTrinilati.Dignoergo XaTvsdv sanctoSpiritui quicortum non habcnt, nullain haben». Recta vero
debemucoujus corpora nostra tempium esse novi- lides, uni Deo \ero XaT3i'!av exhibere non dubilat,
mus: et e.\ hoc ilii oadem corpora nostra, hostiara quamnovildeoalteri non deberi: nec potCBtincor-
vivenlemspiritaiiterexhibemus.Cujusautemsumus poribus fidelium constituere templum, aut ofTerre
lemphiin.elcuioorporanostrasacrillciumofFerimus, hosliam cuiquam deo, qui Dousnon fueritper nHtu-
necesse ost ut ei sacerdotale servitium debeamus. rara.Scitenim hancservilulem illideberiDeo,'|uiso-
Hinc est quod Ecclesiacathoiica.quaesanctaeTrini- lum se praecipit coli, solusque debet templo, 8&-
talis.id estuniusDei.unumest templum,eidem san- cerdotio ac sacrificio spiritualiter 599 a lidelibua
In re quippepoliorepotestexemplum boni operis exemplum referri, quod ait: Non potest Filius a se
inveniri. Inquanlumestenimnaturaesimul virtulis- facere quidquam, nisi quod videril Potrem facientem
qneparilitas,intanlumdeesseviiemiis imilHtionem, (Ibidem). H'ic enimad uniusdixit naturaeac virtutis
sedinvenimus opens unitatem. Ibi vero exemplura indicium.non ad ioititionisexempIura.Adjecit enim
proponitur, ubi aut naturae aut virtutis inaequalitas dicens: Quxcunque Pater facit, haec eadem et Filius
ait: hnilatores mei eslole, sicul et ego Chrisli {I Cor. speculura in aenigraate,tuminilla vita videbis facic
u, 1). Hocautem dixit Aposlolus, pro eo quod Chri- ad faciem. Hoc esl enim quod Apostolus ait: Vide-
slus nobis reliquitexemplum, ut scquamur vcstigia mus enim nuncper speculum in !€nigmale,tnnc autem
cjus (/ Pelr. II, 21). Ratio vero intclligendae utcun- facie et faciem (i Cor. xui, 12). In hoc igitur spe-
quo Trinitatis ibi quaerenda est,ubi ad imagincra Dei culo creationis humana; cognosce Creatoris imagi-
facli sumus,ct ubi quantum possumus, quandiu per nem. si vis ipsanr. Creatoris postmodura cognoscere
fidera, non perspeciemambulamus, cumditTicultate ^ veritatem. Ambula per hanc fidem, ut pervenire
m.ignilaboris.perspeculum in aini-^mate nunc vide- possisadspeciem.In quasimuletiam mysteriumdi-
nfius. Deus enim sicut in se bonorum opcrum exem- vinse Incarnalionis attende ut agnoscss el totius :
mirabiliter impressit imaginem: ubi non est m.i3cu- locutio. Undc intra semetipsam rationalis anima lo-
lus nequc femina, quia in spiritu nulla polest sexus D quitur, dum cogilatione versat quod in memoria
invcniri distantia. Si vcre igitur, duce rationc, my- continetur: et ideo dignejam dicitur verbum, etiam
Bterium vissumm.T Trinitaiis utcunquecognoscerc, prius quam corporeac vocis officio proferatur. Ver-
humanam mentpm, non oculo corporis, sed obtutu bum ilaquo illud spiritale, id est, ex memoria for-
intPTiori intuere. Redi ad tc, ut ngnoscas cum qui niatarn^ilntio.habitiim quodammodoacci[iit corpo-
fecit te. Ibi te prorsus introspicp; ubi habes aliquid ralem, dum arcipitcorpoream vocpm. Ilaque mira-
ralionis; et statim tibi in sua imagine, tanquara in bilitcr illud verbum, et ai alios accepta voce proce-
speculo, clarescct agnitin Trinilatis. Ita fiet ut in dit,el amemorindequa nascitur nonrccedit: nec di-
considerationc non genil.T imaginis, scd crcalac, id visioni subjaccl; quandoqiiidem uno verbo cx ore lo-
ndiliii', tiiliiiii cnrporoii viiiiu ()r)iriM-tiir,lotuni inuliii f^ Kiilnn |iro|irlM« prmona*. liiiBK<"lul('t'* '•! I>U
'|iin
miiliuiililtUM Mouiul iiioltur,tiiluiiii|iin lii HiiiKuli»aii- non naiii, •ml fif-lM, non Knnlia, •«<! or«*t«. Ail bo«
diuiitiliUH.iioii iiiiiiiirt i|iiiiiii iii oiiiniltuN inviMiilur. ulii|iin,ul alrut %0% in iilu una iniaKine in .
-'
Itfi ot riliiiH l)i<i,i|iii)'l ortt Viirliuiil 1)01. « Pitlrit qui- i|iii)i<riiii iliHnrrtiu vonaliulont' m tlln uk» i<.i-
iloiii, •iinit ijirtit ti'Htiiliir (i<)<i)i, XVI, 2H), flxivil nl nintln niKtioHr.iliir •liMori<llo - . ininiicl n^lura*
vniiit iii liiiiK' iiiuuiluiif.Heil i'l nnitiimr ii|)uil i*iittuin Iih iinitnH uali*n<lnt unuin L)ouni «•« ('alrain «l Fi*
•rul,t|iiiu itin princi|iio iinil Vcrliuiii,otVorl)unn'r»t liuni «1 Splrltiiiti •aiictuiti, pnraonaruin varo pro-
.1 ii|iiiil lliMliii, ot DiiiiM itrut ViTliiitii"(y."i»i. 1. 1); nl |)ri.iliimloiiionHlritt uliuiii nH-oPntr. tn.al !" '
iiiitri|iiaiii iii iiiiiiiiluiii votiirol, tiii iiiuti(lo oral, i'l «liuiii S|)irituiii nuiiGluin.Alluiu autftn 1 .
. i
« iiiiiiiiliiH por jpHiiiti luoluH ost»(//)«i.,l>!).ln uiun<lo ou Dduh ohI, H««i oo cjuod i'al«r oal ot tlium
ijuo-l j
onim »«ii)por imuI Vorliuiii l»ou»;quia p«r unilutom l'iliiirn non eo quoil I)«uHo»l,»cfl ooquo<l FiliunoHt;
iiHtiir;it rticut omiii'iii ('ri'iiiiir.im im|.lot l».itcr, hic nliiim .|iim|iio Hpiritom Buiintuin.non co quod D.uh
implol ot l''iluirt. |i»i|iio 1100 II l»utro (licccHBit i'iiiii u 0Ht,"«i'.l cn ninnl «l l'utriH iil l'ilii SpirtluH OBt.Alioiii
INitro oxivil. iioo tuno in iiiunlo oaHO cu)pil, cuiiiln erKo l'ulrom qui (\pu"l Thooil. ^ufa blc «l infriiJKa-
muiiiluiii voiiil.Sod oxionH u Patro,Hio apu.l Patroin niiil, uliuiii i''iliumi|ui dc l>atrc nalua eit, ot lium
pcrmansit, nieiit rtompor ciat : «I in iiiuiiduiii vo- n Spiritum H.inrtum qui do i'uir« Filioquu proc<'dit :
iiiciis, ilii tuncHilcHso voliiit pcr grutium.ul)! niin- noii limcii aliuiii Doiirn l'atrcm,ct nliurn iJcuiii Fi-
i|iiaiti docsiio poluit pcr nuturum.Fcco cp)inq<ittn- lium.iil uliurii l)«um Spiritum saiictumf.Bcd unum
tuiii poliii, licol lircvilor, rod.lidi ratiom-m quu Dcum l^ulrem cl Ftlium et Hf)iritum hanclum. NoD
uiium Doum dioainus Patrpiii.ot Filiiim.ct Spinlum onim conrumlit uiiitus Trinitatc.m.noc Trinita"» «e-
Hauctirii ima ;ino oatondi quoildam
: ol in ipsa Uci pnr.il unilatom;(|uiu quod iii pert^onarum propnett-
divinuMignitionis iiidicium.ln qiwiquidom imagino, tc (lisccrnitur,hoc unum nuluraliter essenliai uniua
niomoriu, intclli^ontiu ot voluiitas non hulienti^in- communione monstratur.
Non enim principio coupit esee Verbum,quiano. A. torisiostenflit.Cum vcro sicdicitur singulariter «ad
in
qoam erat semper, valeat invenire.Iloc enim vere dixit ?Et si non ad totius Trinitatis unam divinitus
in principioerat.quod sine existendi principioerat; homo faciendus erat imaginem, quare non dixit,
qnianonvpre in principio esset, 6i esse ccepissct :
Meam, sed nostram? Cum paulo post, ad insinua-
illudenim vere in principio esse dicitur, in quo tionem 605 divinae unius essentiae Scripturadicat:
ipsumesse sine initio naturaliter invenitur. Dicens «Et fccit Deus homineni;ad imaginem Dei feciteum»
itaque sanctus evangelista, «In principio erat Ver- (Ibid., 27). Quod etiam beatus Aposlolus sua prae-
«bum»,talealiquiddixitqualesidicoret,Inaeternitate dicatione confirmans,ait:,«Expoliante3 tos veterem
erat Verbum.Vera quippe aeternitas quae esse non «hominemcurn actibussuis.etinduentesnovum eura
ccepit,sola verum invenitur esse principium. Ideo g • qui renovaturinagnitionem»(al.«in agnitione),8e-
autem non dixit evangelista.Inprincipioerat Deus, «cundum imagincmejus qui cretiV]ieafn»(Coloss.ui,
scd In principio erat Verbum; » quoniam nullus
>'
9,10).» Et ne tibi videatur ad imaginem solius Dei
ambigit de Deo Palre quod sine inilio sit a;ternus: Patris hominem creatum a9serere,audi quid Aposto-
hoc autem deFilio nobisdebuitintimari^quod ple- lussine intermissione 8ubjungat:«Ubi non estgen-
nissime beatus Joannes ostendit, dicen8,«In princi- « tilisetJudaeuSjCircumcisioet praeputium^B^jrbarus
« pio erat Verb'im:utbinc sineprincipioesseFilium « et Scylha,9ervus et liber,sedomiiiaet in omnihus
noverimus; quando quidquid voluerimus cogitare «Chri9tu9»(/6eVy.,H).Eccebeatu9 Apostolushocloco
principium,3emper inveniemns quia in principio cum vellet ostendere eum aquoet cujusimaginem,
crat Verbum:ne aliquando coepisse esse dicamus, creatus est homo, Christum dicit esse omnia et in
quod in principio erat semper audinius.Erat ergo omnibus.Si vero soliusChristiimaginera hominias-
apud Patrem Filius, sicut apud 604 Deum Deus, ^.^ voIueri9,vide quid de iilo loco re9pondea9,
sicut apud immensum immensus,sicut apud «ter- ^^^.d,citur:«Faciamu3 hominemad imaginem etsi-
num naturaliter coaeternus.
^^militudinemno9tram»(Gene5.i,16).Hocenimdictum
FRAGMENTUM. XX.
g.^^ personae P.itris^sive Filii assignare contendas,
A^tcrnusPater potmt sineinitw generare. ^. -^^^^^^^^ p^trig Fiiiidixeri^homincm
^^^^ ^, et
Ipsa contra te utique vocabula protestantur.quia
f^^^^,^ ^ecesse est ut aut Patrem raentitum pror,-
Pater sine dubio Filium generare, et quia po-
tearis, aut Filium. Agnosce igitur in homine, non
tuitgenuit. Proinde, ijuia Deus Pater omnipolens nec solius nec soiius Spiritus
soliiis Patris, Filii,
est, sicut potuit generare, sic potuit sine initio ge- imaginem ut
sancti, sed iinam sanctae Trinilatis ;
lier ipsum [I Cor. viii, i\).Kl flilcliM ilun <•• .•.lill"»rl A 'r" • 'i'iii|iirii
ili.iiH unl.im iimiiii H.miiii ««min TrlnllttliMn «U, <W pil.imm : t>ltn hon, ile mlrrnani r Kiliuin
(ilmlo divHuirum >iii>ifmiir et nrienliir Di-t {Hom. ii. i't A|)iritum minfltiim, «Irul «U^roum oon(U«>ria et
H3)! Kl paiili) puHl : QHi»ii(im rx ifi^o et f>rr //>«»<»», 1'aliini ; iion 007 'iuri coii'
et in if>Si> tiinl oniniu ; i/)w ijlonit in .nxrnlit (/'W./., U'l Inviitibilia 1)01 !<! . t ,
' "..'ii
«0« l'R\i;MKNTrM XXII. |'utii autom do Bcripturin Banctis oBni;, i|(j'<i| .lc
Uic l\iltr h'ilio, (iiit Siiirilii s niilo rst (tntrrwr, lucii wleni.r (.Sii/i. vii, 20; : ei nun'|uam au')rbit
Hp!ondorcnilurr poDtorinromaliqutttcnunpr.cdicare.
Oiii'l fuiloin libi virum o->l diroro : •< KrnniiolliM-i
Kl (|uia liix illn ciijUHSiipicntin Mpl<<n.i.ir cxt, «ic ci>l
polcsl iil illo (|iii n<Mi(M^al, cum ill.»nuon» K.-iioiul,
nutiirulitcr x'tcrnu, u( Hinc iiiitiokit, nrccsso (^al ut
piirilor orittlurP «> Sic ittlnd imuul.ir vuluisli iliccre,
rtium r|ilondor illo luciu ila ail stornus, ul ci.lODi
(inasi noaol hoo olinm l*alrciii ilicamuw n«liim,(iuiii
luci cujuii Bplendor e(«t, sine initin eit oaturttlilcr
[•'iliinn INilri liiciiiuis C(Ki<lcriiuiii. NiiviiiiiiHPiilr.iii
n-aitornds. lloctOfUiiidfiium »nncin!Scripturo', nnn
(iti niillo gonilum, novimus l''iliiim do Patro noiii-
.stilum |)lcntim cet virtuto nuclnritus, vcruin rliam
Uim : illa oniin ,vt(>rnilas sibi cou!U'ciiHm pcnuit prii-
himinorationis. Itccta [<|uippo ratio est, ul oi hoc
liMii, (in.'i' e.Kiiliiino huboro non invcMiilnr orii^incm.
tostiinoniumsuncla; Scriplurn;accipilur,unaa;t(>rni-
l'alcr i^ilur orij,'t» oal n'tcrna, l''ilius prolca n>lcrii;c
las liicis ?plcnd"t is(jiir crcdatur.Neque enim frustra
oripiiiia coJtlenia. Non crpo poluit Piitercum Kilio
hoc Dcufl voluit, ut in co loco, ubi Sapientia aplcn-
(luom nonuil simul oriri, sed poliiil Filius de ingc-
dor lucia oslcndilur, eadom lu.x {elorna Scriptnra;
nilo Palrcsino inilio nnsci. llla ipiUir simililndino
tostimoniodiceretur; nisi ut oxeoquod illam luceoi
ignis,(]iiam tibisubmco nomincpropoauisli.miiUum
nnturnliterffilprnamco^noscimus, splendorem quo-
solontvcstrHcommcnla deslrui; (juandoalic^uid in-
quc cjus naluraliter ei coffiternum sine dubilatioDO
venilur in crcatura quod ex ae ali^iuid proferat, ct
crcdamus.
hoc taincn iiiiod prolulcrit non pra^ccdat undo possit .•
corporeus non est, quaelibet res corporeae compa- divinilas, sic est eeterna paternitas etubi aeternitas ;
Patbol. LXY. 35
779 6. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 780
initiam, ut ubicunquedivina nativilasejus ponitur, A Deus. Pat^amur itaque Filium esp« Inilium atqu e
ante Bemper dicatur.Sicut in Psalmo scriptum csl Principium, qaia scriptum est Principium, ei quo
guod :
Aulf lucifcrum genui ic [Psal. cix, 3i. Ubi cliam loquor vohts 'Jcnu. viii, 25) ; ct ilerum : Eyo sum
Pater se suun-.que Filium unum dicit esse princi- a ei oi, iniiium et finis [Apoc. i, 8) : sed illud prin-
pium, quoniam hoc est verum principium. quod cipiuni quod cum Patrc unum est principium et ;
siDe initio naluraliter invenilur aeternum. In libro ideo verum principium, quiaante omneprincipiura.
quoque Proverbiorum ipsaSapienlia dicitde Patre : Sicut cnim ideo cst verus Deus, quia de natura Pa
Priu^quam ierram faceret ,prius(juamprocederent foi.- trisnatusest Deus, sic ideo esl verum principii;m,
te4aquarum, anle omnes auietn collesgenuii me\Prov. quia de illo Patre sine itiitio nalus est qui est verum
Tu dicis nativitatem divinam Uni-
VIII, 23, 24, 25). principium. Sic ilaque Filius principium non babel
geniti Dei non posse sciri; quia non potest enarrari ndscendi.sicutPalernonhabelprincipiumexistendi.
cum utique si enarrari posset, divina non cssel : In principio igitur cum Patre Filius, quia unum
quocircaquia divinaest, vera est;quia divinaest, principium Pater et Filius : ipsumque unum tc-
aeterna est ;
quia divina est, inenarrabilis est.Iilud rumqueprincipium,cujus nullura eslezistendi prin-
igitur quod lu tibi inaniter respondisli, quianec Fi cipium. .Antiquusdierum simul Paleret Filius: quia
lius esse potuit antequam nascerelur, et Palersine g illa esl vera naturaliter antiquitas, quae sine inilio
dubio anlequam gigneret, cogitatiooes sunt
exstitit est naturalis aeternitas Nam sicui illa longiludo de
carnis el sanguinis, quaeregnum Dei possiderenon qua Deus dicit Longiludim dierum replebo eum
:
tis quod in horainibus cernis.Sed non ita est.^tter- Domini in longitudine dierum [Ptat. xxii, 6', ideo
nus enim sine initio Deus Pater aeternam habel ge- vera longitudo e<.t, quia nullo est termino finienHa;
erationem.quagenuitUnigenitum suum; nonsicut sic antiquitas illa estvera, quae Dulloinilio cogno-
de carne generatur caro, sed sicut est natus Deus scalurinchoata;itaqueantii^uitas sic initiuni nescit,
de Deo, unus de uno. verus de vero, coaeternu? de sicut finem ista longitudo non recepil. Proindeille
afterno aiter in persona, non aliud in natura de
; ;
qui se dixit a et to, nec coepit esse dpc desinit : quia
Deo Palre natus Deus, et cum Deo Palre. naturaliter sicut in ee non habet aliquando posse non esse, sic
udus, sternus, immorlalis, atque incomniutabilis in se naturaliter ood babet non fuisse.
docehit vos in omnem veritaiem (Joan. xvi, 12, 13]. cum Patrevolebat demonstrare substantiam. Quc
Hic primum virlutemSpiritussanctiSalvafnrnosier n subsequcntibus verbis o^tPndit, dicens ; .\on cnv
dipnatus est commendnre, quando ea qu«p, ipsose- loquetur a temetipso, sedquacunque audiei loquetur,
cundum carnem praesente atque docenle. discipuli ei qux venitira sunt aununliahit vobis. Ule me clartfi-
portare non poterant, sancti Spiritus munere con- cahit, quia de meo accipiet, el annuntiabit vobis {Joan
forlati, espcnt sine dubio portnluri. Ubi utique non XVI, 3, l4\Ecceprimum oslenditnoDessealiaSpir;
<
majorem virtulem SpinlussanrJiostenditesse quam tus snncti quam qnae sunt 610 l-ilii. Deinde ui
8uam acd unam virtutem es^e Spiritus s.mcti de-
; ostenderet orania sua esse quae Patris aunt,adjecit
monstravit, et puam ut ille eis virtulis pleoitudi-
: (p. 15) Otft.nia quxcunque hahel Paler, mea sunt
:
nem contul'sspt. qui minor virtute non esset. IIoc proplerea dtxi quia de meo nccitiicf.et anntiniiahil iv
aulem necessarium fuit proptrr perf-nnarum discrc- his. lilud igitur primilus atlendamus.quod ait ,V( : »;
tioncn.non propicr operum uliquiim diver.-itatcm enim loquetur a scmetipso, sed quivcunque audiet lc
;
unolun ({W(roun<|uc 1'altir rl Kiliua dlrll {Tlteadul Doitur flJuM una rum Pitro l ' ll>i
'
( ut vKlrl Fillu» t|ii.ii I'iili3r I icil, «il htvo raiii.lnn lci .|ii iiii ii|.iirii't <la «Jui d ••
niiiilliliM- lurit lii illft «niiii nulnni, ulii «Kt pumina riim, lioc (|iind Spiriluiianclua in oninem verilatcm
M vcra («linpllriluH, in ro l-'iliua videl i|ui)d i'ulor <luci't,niillulanii»pflroipiun(,quiflju4 maj<'*t«li Cdici
ror liit <lurilia coiilrH<lirii •', iJudKit
lacit, et Snirilnn Huiirlun «ndit i|iii)ii cuin Pulrr I*i-
'
liiit) ilr 1'ulr.' nHtii» rxHlilil, i'l SpiritUH sunctUM do iermo meut nrm capit in vobii {Joan. vm, 37).C«p»«
l'utro FiliociuB |iri)Codlt. Iloc cbI initur Hpiritui nnn- conqtiippo Brrmoninfljuii oMr nonpolflrant.cujuidi-
oto nudiro, (juoil ost do nutura l*utriH Filii^jno pro- vinum mnJoHlnlrm minimo co^no^ret nnt. l<I^o rin
cedoro : rt lior rct ln(|tii, i|ii()d chI pcr Kruliuiii i.o • dicit : E(ju qituil oiili apuil Patrrm loquor (v. '.i*i, :
• IriHcor.libus inrir<ibililrr inliniuro Kt luiiion ipHiim in en onim quod n|)ud Putrem viderat loquebttur,
Spintuni annctuni, (|ui ct in upostolh ot in propho- (|iiod aoa*i|ualcm Patri naturnliler rnlebatur Namot
tis locutua Oitl [(]uiu non solnin upostnlis S.ilvutor HUprriuH dixrrat rvangfliHta ; Proplerea ergo magit
nostrr dixil: .V()« (•hihi im« esli< ./h» loi/uimini srU Spi- n quirrrbant eum tnlerf\cerejud:ri quia non sotumiolve-
in me Dominus Deut {P.tal. lxxxiv, 9). Hoc est ergo {Joan. X, 27, 28). Ul optendcret qu.T est vox ejua
audirr SpiriluiHanctoquode8te990,cuinon aliudest quam 0VC9 ejus audiunt qniurcvcraill.-noves Tocera
esse quain sciro. hujus boni pasloris audiunt, qui unam virtutem.et
FllAlJMKNTllM \N.VI. cx hoc unam esaentiam Patri» Filiique co^noscant):
Quomodo angeli el semper videut fdciem Palris, et in stntim veredivina voce, unam virtutem atqneefsen-
Spirituin sanctum prospicere concupiscwit. ti.im sonm simui et Patris 09trndcn«,dixit deovibus
Deindc momrnto de i.^lo sancto sui9: FA nonrapit eai ijuisqitam dc manu mea. Pater
S[.iritu dixisso
apostolumPetrum, quia in rumconcupiecuntangeli meus quod dedit mihimajusomnihus esl: et nemo polest
prospicere ; sic enim aii Ea quie nunc nuntiala sunl _ rapsre de manu Patrismei. Ego et Paler unum sumus
:
vobis, per eos qui evan(jelr.Atrerunt vobis.Spirilu san- {[bidem, 28, 20, 30j. Ilaec est ergo vox quam oves
cto tnisso de caio inquem concupiscunl angeti prospi- ejus audiunl: quiP scilicet in eo quod nemo rapit de
cere (/ Petr. i, r2).Quid estaulem angelorum pro- manu Filii, nequede manu Patris, unam virtutera
spicere nisi inlelligere? Rationalis eniin croatura, Filii et audientesab eo, quia
Patris inlelligant ; ot
quod spirilaliter prospicit, intelligit ; quia oculus ip-K? et Pater unum sunt, unitatem veram in Patre
(iducia [Act. iv, 3l). Quia vero P;iler cst naturalis que Dens Pater voluntarie grnuil verbo verilatis {Jac.
orif,'o Filii et Spiriliis sancli, ideo totwGi Patri Filius I, 18). Unipenitus igitur, iinuset soluseslde
Palris
assignaii$,ait: Omnia qux habcl Pat' r mea sunl ;{iro- essenlia Filius natu-: sed ct nos per adoptionem et
pterendifi quiade n>eo iiccipiel [Jonn.xw, 15).Quain FiliiDeidicimuretdcDconati, beato Evangelistadi-
bcne veritaleai doclrina; sua; Vcritas ipsa servavit: cenie :Quolquot autem recrperuni eum,dedit eis pole-
Si enini hoc non dixisset, quasi suum esse tanluiii staletn (ilios Dci fieri, his qui credunl in nomine ejus,
Spiritum ostendissef; sed diccns, omnia qugc hubet qui non ex sanguinibus, nrqne ex voluntate caniis,
Pater mea sunt ;
propterea dixi quta demeo accipiet; neque e.x voluntate vinsedex Deo nati sunt {Joan. i,
demonstraturloco ibi Dominus dicit: Cumaulemve- bitatione monstrare? Procedere autem de Deo idco
nerit Paraclelus quem ego miltam in vos a Palre, Spi^ nulla creatura dicitur, ut ille qui procedit de Patre
ritum verilatis, qui a Patre procedil {Joan. xv, 26). et Filiosic esse credatur Deus, sicut est Pater et Fi-
Ecce hic Paracleturn quem mittit Pater in nomine lius.Solius est enim Spiritussanctide PatreetFilio
Filii, ipsura mittit Filius aPatre mittit autem aPa- : proprietas ista processionis, cujus est cura Patreet
tre Spiritum veritatis mittit ergo a Patre Spiriliim
: Filio natura commiinis. De Patre quippe ac Filio
suura, quia ipse est Veritas. Mittit eum Pater in no- procclit, sed non rccedil: nec est in aliquo minor
mineFilii.quiaunusSpiritus est Patriset Filii:mitlil aiit subditus, qui de immenso Patre ac deimmenso
eum Filius a Patre.quiasicprocedit a Filiosicutpro- unus procedit et lotus. Sic
Filio inseparabiliter et
ccdit a Patre: idem quoque Spiritus Patris, qui Spi- igitur non potest imperari quod loquitur, sicutei
ei
rilus est Veritatis. De Filio {al. De Filii) ergo acce- non potestimperariquod mirHbililproppratur. Owwia
pit,etomniaquae habet Paler Filii sunt, quaeSpiritus enim operatur unus atque idem Spirttus dividens $in-
sanctus accepit; quia non de solo Patre, nec de solo gulis proutvull {lCor. xii, 11). Non itaque facitSpi-
simul de utroque procedit. Hoc autem vo-
Filio, aed
p ritussanctusaliquidallerius potestatisimperio, sed
cabulum procossionis doPatrc, nulli creaturcB inve- omniasuaeoperaturarbiiriovoKinlalis.Unaestautcm
niturinduItum;utproprieta3 iataprocessionissolius fancta; Trinitatis volunlas, unaque potestas, cuju3
essedemonstreturessentifBnaturalis. Legimus enira una est naluraliter divinitas.
Filium de Patre genitum, et quamvis in eo quod
Unamhabet Trinitas et locutionem ci volunlalem. Non missionc Spiritus sancti posset intelligentia sufTra-
mittitur Spiritus sayiclus sicul angeli unus est, et :
gari. Itaquo non te credo aliquatenusdubitare.quod
immensus. Datur baptisma rtiam in ejus nomine.
Non recedit ab iis qui eum potlulant ad sc niitli.
Bicut utuis Pater, et unus Filius, sic el unus 614
Quid petit Ecclesia cum Spirilum sanclum petil. Spiritu3 3anctu3divinisubi]iie prnedicetureloquiis;
Nec ideo Spiritus prodilor est sccreti divini, quia dicentc bcato Apostols : Divisiones iwro gratinrum
quae dicit, propria voluntate dirit. Una enim sancta sunl, idem nutcm Spirilus el d/rj.woxf.s- minisiratto-
Trinitasunamscmperhabet locutioncm.sicut unam num sunt idem, autem Dominus : et dioisiones ope-
habet per omnia voluntatem el in eo quod a Patre
: i\ rationum sunt, idem vero Dcus, qui opcratur omnin in
ac Filioquod loquituraudil Spirilns sanclua, solius omnibus {I Cor. xii. \, 5, 6). El paulo post {v. 11) :
esl originis,nnn cuju^libet in.rqiialitalis indirium. ILrc autcm oinniaoperatur unus atque tdcm Spiritus,
Quo utique non o.slenditur cui obtenipcrelsulditus, dividcns singulis prnul vult. Ne vero hic singuladivi-
sed unde procedat excolsus. Misnionem veroSpiritus dcntem S(iiritum sanctum accipere nolis. et alium
sanrti nullalcnuflpiiuilcm mis.-^innibus.-PfitimaresaH- tibi Spirilum suscipcris, aiidi quid in Epistola ad
gclicis, si hiimili rorde isla quHTeres.et non super- llebra-os (Wcniur -.Contcitanle Deostgni.^et portcntis,
bus in conluniHliam sancti Spirilus prosilires. Iloc et vartis virtutibtis, clShiritus.<iancli(/istributionibus,
enim rupienu quterere, debuisti quidnam Scriplura fccundum suam voluntatcm {Hebr. n, 4). Alio quo-
:et primo
divina de sanclo Spirilu dixeril, vesli^aro que loco idem bcatus Apostolus ait: Unum corpus,
iilnirn miiltna ajjsercrcl, an uiuim : dninile iilrum cl unus Spiritus. sicut vor^iti esli.^ in uiia spe vocationis
an immonsum: po^lrcmo, considc-
lociilcin dixorit, vc^trx ,F.(hrs. iv, 4) Ubi uni Spirilui.unum conti-
ran.s opcraejus, coKnoscere debuisti ulriim solidi- nuo Palrom, unum copulavit et Filium.adjnngens:
vinil«ti competant, anoliam posBintcuiquim orea- Unus Dominus, Chrislum scilicet sigiiilicans, una
785 rONTIlA KAniANlJM KIIAnMrNTA. rM
Hilft, unum l>ai>lisma, unn» Ihui rl Vuttr omnium, A l>atriH,nt Filii, |ta b«ptlr.antiir homlniw In nomi n«
qui \Uf>ev omnes, ft j>er omni<t,t>l in omnihu» nohit K|)lrituH ««nnli.Kl nni|iiiii riimitari iirtiitri<tur,uomAD
(/'.'/i/ir^i.iv, !^,n).AIi() (|U()i|iiii l(ini) nlt: Ktrnim in unn HplritdiiHniicti uliii|iini|ui<|iMii iii linptiirn' *
'ih,
Sfiirilu iniinrs uos in u>ium loifius hitfifiuili sumus, non laiiicii cJuh ul)ii|ur itnnipnra lnnnn pr «rn,
lior Jml.vi.sive g(inliltis,sii>ii servi.tive libt^ri,ft omnrs lldoliliiM ApoitoluN ilioit:.V0//<« eontnilare Spirttum
uno Sfiiiitu fiotnti sumus {l Cor. xtl, i;i). Nmnol litnrtum l)ei,in qun tiijnuti ettit in ittem redemf/tionit
Biilviilor noNtcr iiiiiiiii (iMrioHpiriluiii Hmiotiiin oHtnn- [F.fihei. IV, 30); ot nlio loco : Qui nutem conHnnut
dit, (licnnH : Ite, dmfte oinna i/entfs, hdfitiutnlrstios nos vohiirum i/i l'hri%tum, tt qui unxit not heui,et
in uominti Vutrii el Filit tt Sfiiriius sancti {Mntth. (/141 .iiijnnvit noi, et iledit fnynut Sinritut in eordtbus
XXVIII, 19). liniiinnHitiitoin voro htiJnH SpirituH pro- noitrii {llCor. i, 21). Bt ilorum : Qui autem efflrit
phi^l.-in^iioHi-nnH.ct (miiii pt<r oinniii loluiii ohh(i h«iii • nos in hoc ifitum l)eui,iiui ilcdit nos jin/nui Spirilui
\wf intclli^oiiH, Ddii P.ilri dicit ; Quo iho u Sinnlu (II Cor. V, T)). Alio (juo(|uc loco ait: /n quo et eie-
tuo,et (I facie tua ifuo luiiiom^Siaicenden) in cirlum, dentes tignavit ettisSpiritu yromiiiionii sancto,quiett
tu illir ei; et si ilefceuiiero in infcrnum,nilcs (Psal. pignut hrredilalit n<)tlr:r (F.fihes. i, 13, 14). Onihu"
CAXxviii,?). ll|)i nii(]no Dcnm Hinnillriivit cniii huo vcrhiH non Hnliuii nulurulilor iraincnfium.sed otiam
Spirilii iil)i(|uc 8om|icr chho. n (JUo ho ru^^iro dlxit g vorum DoumoMlcndilSpirituinHanctiim.fjucmpiKnui
omnino non poHHc.llio tu turHitunullcmm Spirilum hn^rcditutiB noHlrie ftHSoruit.Cum ulirjuo pnrghiBro-
Dni, etaltorum Spirilum Hanctuin osso contondiii: dituliannatrm nonHit nisiDominuaDeuB^de (juodioit
uhi divinis nt^cosHO C8l continun suporori^ cloijuiis. univorHu KccloBia Domi'ius pnrs h.vredilatis yner et
:
I|)9uin onim csso S|)iritiim ssnclum.tjiii cat .Spirilug caliris mei(l'sal. xv, r>), apparct itatjiio Spiritum
DouH, horttuH propliclii tostnliir, diccn9:,Vc/»;();f('i<is Bunctum 0990 nuturalitcr immcn9um;nec nolum in
me a facie tua,tt Spinlum sunrtum tuiim ne aufcrusn lo'o localiter non consielere, sed nec de loco adlo-
mc {Psitt. I., 13). Kt qiioniiim unus Spiritus snnclus ciim posse Irunairo. Nam omne9(|uidcm ralionalcs
datus cflliiposlolis ct prophcli^[(iuo(l hculus tpslnlur spiritusquos Dcus croavil,licot in locialocaliternoD
Apostoliis diccns://(i/»('M/<'s iiulem euin^lcm Sfiirilum sinl, tamiMi de locis ad loca tran9Punt:quod utique
fidei, sirutscriptum esl : Credidi,iiroplcr quod lorulus non locissent,ni8i locum in quo fuerant relinquendo,
sum]et nos crcdimus.propler quod et loquimur (lCor. ad locuin in qno non fuerunt advenissent.Ouisenira
VI, Spiritum Dei esso Spiritum san-
13;]; ouiniloin ne9cial,Gal)riclcm «nRclum tnnc in templum venis-
ctum indubitiintor oslcndcns, uit Qui autrm li,rc : sp.quando Ziichuria' uppariiit.cl de lemplo discea-
spernit, non hominem spernit, sed Dcum, qui eliam 8i93P,postquaTi officiumsu.Te annunliationis imple-
dcdit Sfiiriliim suum sancltim in no'>is (I Thess.iv.S). p vif.et cumin lcmplo fuitalihinon fui99e?Quia nulla
Die quoquo Penteroste9, cum Spiritiis sanclus in esl creuluro, (juae totam 9imul creaturam sua pr?e-
apo9tolo9 advenisset, ipse ulique Puruclctus, quein sentia possitimplere.quod soliusestTrinitati^^cujus
eis Dominus promisit et misit,ipsum csso Spiritum sic est sine tcrmino naturalis immensitas,3icut est
Dei, prophetioo boutus Petrua ostendit eloi|uio, di- sine initio setcrna divinitas.Undeipsi quoqueomnes
cens, hoc e9se quodpcr Joel prophetam dictuin cst :
sancli anjreli,de quibus beatusPetrus dicit, quia ia
Elerit in novis^iimis diehus, dicil Dominus, efjuni/am Spirituin sanrlumconcupiscunl.prospicere,nuIlat6-
de Spiritu mro suptr omnem cnruem (Act. u,IG, 17). nus cum prospicere concupiscerent.si in seipsis
in
Et paulo po9t (r. IS):EI quidem .'^upcr scrvos mcos, eumdem Spiritum sanctum non haberent. Caritafe
el supcr iinrillas mcas,in diehus illi el]undamde Spi- quippe in pum prospicere concupi9Cunt,quia nemo
ritu meo, et prophctabunf .}lii}[is\inq\ii unius Spiritus quod non concupi9cil:caritatem autem, qua
diligil
immcnsitutom,quam sola potcst vcranaturaliterha- Spiritum sanctum diligunt nonnisi per donum
here,imo quain sola naturulitcrhabetvera divinitas. Spiritus sancti acceperunt Caritas enim Dei diffusa
non solum bcatus Dtvid osl-^nditjVerum etiam Joel est in cordibus nostris,per Spirilum sanclumqui dalus
propheta indubitanter asseruit, in eo qnod ait ex esl nohis {Rom. v,5). Per ipsura autena Spiritus dif-
persona Deidicenlis:E//u«f/(im de Sfiiriiu meo super fusa esl caritas in cordibus horainum,perquem dif
omnem carnem(Joel, ii, 28). Hinc est quod etiam in " fusaestin mentibusangelorum.Immensus estigitur
libro Sapientia; 615 dicitur: Quoniam Spiritus Do- Spiritus sanctus,qui unus atque idemreplet orbera
minireplevit orbem terrarum,cl hoc quod conlinet terrarnm,replet eliam c^Eleslium spiritus angelorum.
omnia scienliam habet voris [Sap i,7).Nus;]uain ergo Ipse est enim.sicut Scriptura dicit, Spiritus intelli
deest.sed ubiquetotus immensus est,quie t orbem gentise, sanctus, unicus,^tG multip[ex,^ubtilis, mo-
terrarum replere, et contincre omnia perhibetur. bilis, disertuSf sine inquinamenlo, manifestus,<;anus,
gitalionibus qux sunt sine inlellertu (Ibid., 5). Nam videatsumm.-etantuin congruere Deitati^r^r/ioeniai
et in hocsancliSpirilusagnosciturnaturalis immen- Domini cae.li firmati sunt, el Spiritu oris ejus omnis
sitas, in quo per orbem terrarum, sicut in nomine Virtus eorum iPsal. xxxii, 6). In quo ae Dominus
787 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 788
Jeeus ejicere daemonia manifesiat et pote?tatein : A ritus sancti.si non est Spirilus sancius ojusdemna-
signorum et prodiitiorum.quaeper so aChrisloPau- lupflp uc virtutis.cnjus sunt Pater et Filius.Quidsibi
lus (leri dicit.in virtute Spirilus sancti iieri piote- vult in baplismalissacramento una conimemoratio
statur,dicen9:«Non enim audeoalifjuid loquieorum nominis.si non est iilic unu operatioTrinitalisI^Quid
« qufepermenonefficitChristus.inobedientiamgen- necesse estuthomo in baptismosineSpirilussuncti
«tiuin.verboetfactis.in pr.lestalesignorumetprodi" nomine saivari non po39it,si sanctusSpiritus homi-
«giorun,in virtule Spinlus sancti (f{ym.xv,l8, ly). ncrn non creavit? Aut illud quod majus est magis
Unde etcum alleridalurperbpiritum scniiosapien- attende;cur supra Dei Filium venit, si creatus esl,
tiae,alii9firmoscientia3 3icundumeumJemSpiritum, non creHtor;autquomodo eum replevit.si non aequa-
alteri (ides in eodem Spirilu,et caelera qua; apo.-lo- lis credendus est esse, sed minor?Cum utique nec
memor&vimus,! operaturunus atque idemSpiritii?, qui homincm non ferit^nec super Ghristum veniret
« dividenssingulis prout vull»(/6'or.xii,l l).> IQ ejus Spiritus,quem dicitis quia Paler per Filium fecit;
nomine credentes baptizantur,et in ipso signantur. nec impleret illum, cui aequalis «sse nonpotuil.At
Ipse superJesum baptizalum descendilet niansit. tu,qui de missione Spiritus sanctirenovasquaistio-
Quem super se esse.et quose unctumesse.et ai[UO t> nem.et dicis quia Spiritus sanctus mitti docelurac
se missumesse perlsaiara Dominus Chrislus ostcn dirigi utangelus et minister, recogila quae sunt a
dens.ait «Spiritus Domini super rae.propter quod
: nobis superius dicla.et inveniesSpiritura sanctum
« unxilme.evangelizare pauperibus mis^it mc»{lsai. non sicut angelum mitli.llle quippemillitur deloco
Lxi,l).»UndecMm in synagogahunc locum propheti- ad locum,ac sic illuc mittitur ubi non fuit.Spirilus
ci voluminis recenseret,ait Judaei9:«Quia hodie im- autem sanctus,qui totura implet.etnusquamdeesl,
» pieta esthaec Scripcurain auribus vestris»(Lur.iv, illuc dignatur a Palre raitti per gratiara suam, ubi
21). Poslquam vero in eum baplizatum descendit, semper est per immensara divinitatemsuam.elilluc
dixit Evangeli9tfi,Jesus « autem plenus Spirilu saiic- venit collatione muneris,unde nunquam deegtma-
« to regressus est ab Jordane «(r.l). Acdeinde,po^t- gnitudine deitatis.Non ergo,sicut tu tibi provolun-
quam diabolus congummata tentatione recessit ab tate (ua exmeonomine re8j.ondisti,mis9io Spiritus
illo usque ad lpmpus,ait sanctusevangelista.'»Etre- sancti, apparilio ejus dicenda e9t:quia tunc visibili
« gressusest Jesus in virtute Spiritus inGalilaeam» demonstrationemissuse9t,quandoadsignificandam
(i^.n^.Considera ilaque cunctaquae anobis memora- gratiamejussiceratrai99ioejusIntimandafidelibu3,
ta sunt.et agnoscesSpiritum sanctum,quia unus est utex co quod oculis visibiliter cernerent.invisibilis
sicut Pater el Filius, immengus implens omnem graliae munera cognovissent.Visum verotibiest,de
creaturam,et opera faciens qua soladivinitas facil- precequatempore sacrificiipostuIaturadventusSpi-
qua idem unusde locoad locum mitli non potest,qui ritus 9ancti,velle localem ejusostendere missioncm.
naturaliter docetur immensusinec ei tanquam sub- Sed de Spiritu sancto tunc digne cogitare poteris.si
ditoaliquid imperatur,quiavoluntarieillaoperafecit carnis prudentiam.quae iniraica esl Deo (Hom.viii,
et facit,quae non potest facere nisi Dous.Quapropter 7),non sequaris.Illud enim primitus attendendum
8apienterconsiderandaestmissioSpirilu8&ancli:qui C9t,quod bealus Paulus fidelibus ait:«Nescitisquia
utique non raittitursicutangelus.cujus estoinciunr f lemplum Deieslis^etSpirilus Deihabitat in vobis»^/
debits servitutis implcre;sed sicut Deus.cujus est Cor. III, 16)? Quod utiq ue ut diceret.promissioncra
raunera ?anctificationi9et9anctmoporationi$,volun- noslri Salvatoris atlendit, dicentis;Ego rogaboPa-
taria bonilate conferre. Sanctug namque Spirilu9 « trcm,et alium Paracletum dabit vobis.ut mincat
(gicut supra docuimu9)repIet orbem terrarum;quod «vobiscumin aeternumi; Spiritum veritati.^, quem
de nullo unquam commemoraturangelo.sed do solo «mnndusnon potestaccipere.quianon videteum.nec
camino positus.
dicitur Deo, cui beatus Azarias in « scil eiun:vi>3autem cognovistiseura.quia apud V09
dicit;i'BenedictusDominusDeu9patrnm nostrorum, « manet,et in vobis est »{Joau. xiv,16,17).»Er,ce
Do-
« et laudabile et gloriosum nomen tuum in smculai minusJesua fidelibus suisdeditSpiritum
sanctum,
(Dan. in,2'>);etpaulopostait:«Ktcognoscantquoniani D ut cum eia sitin aeternuro,el in eis maneat.Quod si
« lu 09 Dominus Deussolua omni orbe terrarum»
in veraxestpromissioSalvatoris^quodnemoChristianus
Dominiim Deum esse,
(v.^rij.Ubi utiqup docuil.vere dubitut,necesscP9tutSpiritussanctusafidelibusnon
qui est in omniorbe terrarum.Quiautein orbem ter- recedat:quinonnisiabilIi9aufertur,quoBDeusafacie
rarum non implet.esse in orbeterruriim non polest, eua projecerit.Proptcr quod beatus David dicit:"Ne
ac perhocnec Dominus Deum pst.Nocesscest igitur « projiciug mca faciotua,ctSpiritum sanclum tuum
fatcamur Dominuin Deuscssc Spirilum sanrtum.dc « ne au fcrao a ine"(/'.5(j/.L, 1 3).Cum crgo in h i9 qii rocto
i
iiiii(li) flini) Hltii niilli pontiiUnt, (|iiom aibi <Uliim«ll- A '"•" "i'in<l«, ot vitaiii noatram ttiteonditam h«l*rt.
viiiilii*!, ol tii »0 iiiiuiMni |ii^iinr iioii i^it<ii-uiit ? Aii 100« ciiiii OliriHlu III l)oo, cariinmi|uo noHtrtni #19
riirMiUn |iriuHi|iiiiiii MutiDli liiimiiiiiH|ir>ii'iiiii rtiiiiUnl, rructll^iiiiiiiHoiim viliiHolriinou|ii«c<)ntil>auiHHir llt
iii iwi HikiiotuN H|iinl(M roi|iiinHoil,ot oiiiii |iro('iit(iroi (|(ii UouiD flt |>roxlmuin dillKunt,
ul (Miinoa llijnlnH,
HiMiaorit, :nox raoKiiit? tjt>*)<l "i ilu oHtot.moliui fult fltiniiiHlnun blbnnt calicflin corporn ((«••ionlH, bi-
ut Hitiioti liominiiM iiiiti(|iiiim ornrflnt, ot in nn nn- bnnt Inmon oilicom duminicin onritntia qno Ina- :
ctditi H|iiriliiiii lii^itor liiilioronl. (|iiaiii (irittiiroH iil| liriuti, mcmlirn Hun (|o« •iint •u(>nr tflrram mortin-
(|U(inil() ilio (lif^oriMol ; umlo uiiiiH(^i|(iiMit(<r tlliiil iion (!ont,ol tndiiti DiiminuMi JoHum (IhriHtum.carma cu-
riMnmodutii invfliiirotur uhhi*, iinil noxiiim, qiiod ait rnm non rariant in dnaidnriia noqu«conl«mplnntur
;
oviingoliHtA, ijuia iiftortfl femver orarf {Luv.xvtw, 1.) qum vidantiir, •od i|uin non vidflntur. 8ic enimcalix
Omni loiii|ioro pnpcipit 0*)>'* <t>>t*^"> ^***"' (-tpilixdi' Domini hibitur,diim Hunctn rarttuHCUHloditur ; Hina
i|iin,Hi curpUH niitiiii i|iiini|u>tiii trndtd(*rit ut nrdont,
rnt, (|tii)il in noipHo Spiritum noii liulnMit i|iii in S|ii-
ritti ornl? An liirsttiiii lomporo (juo nacrillLMum oircr- nihilui prodost.Dino autom caritatia hoc nobii coo-
tiir, oxiHtimun io tlllH i|iii<lnm qui prorem riindunt fortur, ut hoc iii vurituto Himus, quod in Hncrillcio
CHHoSpiritum tfiincttim, dod in i|)Boloco non e»!<n iih inyHtioocidcbrnmuH lllud uliqucquod Apostoluaait,
aacrilicium ponilur?>rd qtiisA itii Miipit, nini qiii do- 0" Qnoninm iiiiiin puni.iimuin corpun multi numua »
« estsemel ;
quod autem vivit.vivit Deo (f}o»i.vi,IO), ( quisdiligit me.serinonem meumservabit.et Pater
etiam nos in novitate vitae amhulemus (u.4); et mu" M raeua diliv'et eum el ad eum,Tenipmu>i.et mansio-
nerecaritatis accepto. moriamur peccato.etvivairus nem«apud eum faciemup.(y()an.xiv,23|.Veniuntita-
Deo(ii. 11 « ).Carita9 enim Dei dilTusa est in cordibus qoe Pater el Filius ad dilectorum suuro, qui tamea
« nostria per Spirilura sanctum,qui datus e.vtnobis» nondiligunturnisiabeoinquohabitaredigaantur. »
(Ri)m. v,5). Nam etipsa participatio corporisetsan- Deus enim caritas est • (IJoan. iv,8:) Deusautem
guinis Domini, cum ejus panem manducamus ,et caritate diHgitur: tunc ergo Deus diligitur cum ha-
calicem bibimusjhoc ulique nobis insiauat,ut moria- betur.Sicut enim ocuIu3,nisilucemacceperit,ip3am
791 S. FUF.GENTII EPISCOPI RUSPENSIS 792
lucem penitusnonvidebit ;ilaDeupt(incincipilnbho- A. Spiritussanclicognoscanliir ejus nomine nuncupa-
Bninori'liu'i,ciimhotr!ocrpprril a Domino visilari.Qiio- ta.Legimusenim qnoniam ciim osset sanctns Helias
Uioflo crgo ad dilectorcm siuim v«niunt l*aler et Fi- levandusinccElum,fiixil Helisceoulquod vellet poslu-
liu9, a quo diligi non 620 possent, si in eo non laret, priusquam tollerelur ab eo. Heliaaeus autem
es?ent;ni8i quia digneveniredicuntur, cumgraliam ait : Obsecro ul duplex spiritus luus in me (IV
fial
quam donHnt, inrrementn profectusmelioripacru- Heg. II, 9).Ubi utiquo spiritale donum videmus spi-
inulant? Veniunt ereo ad dilectorem suum, non ac- ritus nomine nuncupalum. Nam illa Spiritus sancti
ccdendo ad hominem in quo jam erant,sed augendo simplex natura, in seips.i (sicut esl plena semper rt
in homine dona suaquiP dederant. Sio etSpiritus di- incommutabilis manens) nec minuitur,nec aujjetur.
citurvenire.dum a fidelibus poscitur.quandodonum Dictus est quidem in libro Sapientiae :Spirilus san-
caritatis ct unanimitatis, vel conferre, vel augerc ctus, unicus, 7nulli//lex(Sap. vii, 22).
Sed hoc quod
dignatur. In quo munere praecipue, ct, ut itadicam, muUiplcx non in seipso, sed in suis mune-
dicilur,
propriecognosciturSpiritussanclus.Potestenimalia ribus invenitur.Sic autem dicitur in vetcribus libris
qufplibcl per omnipotentiam donare, et ipse per gra- mulliplex Spiritus Dei, sicut in apostolis Epistolis
liam non adesse :se;uitem ipsum demonstrat per,c;r&- mulliformis sapientia Dci (Ephcs. in,iO) : quae tanion
tiam prffisentem, qiiando tribuit caritntem. Unde si d non in scipsa,sed in suis esl largilatibus multifor-
linguis hominun quisquam loquaturet angelorum, mis.Quod manifeslisaime beatus Petrusostendens,
caritafem autem non habent. fiet velut njramenlum &\l:Unusquis(juc qualcm accepi! gratiam,inter vos eam
sonans, aut cymbalum tinniens ; ot si baliuerit pro- ministranles,sicul loni dispensatoics niuUiformis ijra-
phetiani,et noveril mysteriaomnia.et omnein scien- lise Dei {l Petr. 10.) Una esl itaque simplcxquo
tiam ; et si habuerit omnem fidem, ita ut montes natura Patris et Filii et Spiritus sancti ;aecundura
transferat, carilatem autem non habeat, nihil esl; quam naturftm.simplex esl et Sapientia Dei et Spi-
et si distribueritincibospauperumomnpsfacultatcs rilus Doi. lluhentes autem donationes secundum gra^
suas.et tradideritcorpus suum ut ardeat.caritatem tiam qux data
nnbi^ dif\erentes (hom. xii, 6).
esl
autem non habeat, nihil ei prode8t(/ Cor. xiii, 1 et Sapientiam Dei etSpiritura Dei, quem in sua natura
seq.). Quis autem illa omnia neget dona esse Spiri- 8implicpmnovimus,in suis multiformemdonalioni-
tus sancli.cum ea perSpiritumdari testetur Aposto- bus invenimus.S[)iritus autem nomine dona spirila»
lu3?Sed nihilhorum prodest ubi caritas nonesl.llla lia bealus quoque Joanes in Apocalypsi nuncupans,
enim omnia dat Spiritus sanctus, eliam illis in qui- diSV.Joanncs septem Eiclesiis quae sunt in Asia : gratia
bus ipse non habitat ;ab illisautemquibuscaritatem vobis el pax ab eo qui est, et qui erat, et qui venlurus
tribuit iion recedit.Sancta ergo Ecrlesia, dum insa- est,et a scptcm spirilibus qui in conspeclu ihronicjus
crificio corporis et sanguinis Christi, mitti sibi pre- ^ «""' {-^poc. t, 4). Hic utique soptem spiritus dicens,
catur Spiritum sanctum, donumpostulat utiquc ca- unumSpiritum septiforinis gratia?Iargitorem voluit
ritatis.quoaervarepossitunitatemspirilusinvinculo intclligi ;
quem Isaias Spiritum sapIentiaB et iotel-
pacia (Ephes. iv, et quia scriptum est : Viylida est lectus, Spiritum consilii et fortiludinis, Spiritum
siculmo^s dilecto{Cant. viii,6), ad mortificatiorem scienliac ct pielatis, etSpiritum tiinoris Dei {ha. ii,
menbrorum quse sunt super terrani, illam {.ostulat 12), ipsius gratia illuiainatus agnovit. Ubicunque
caritatem, per quam pro se gratis mortuum suura ifiitur 622 in Apocalypsi beati Joannis seplem spi-
meminit Rfdein[)torem.Sanctincatilaqiiosacrificiiim ritusnominantur,scptemdonauniusSpiritus?ancti
Ecclesiae calhoIicsR Spiritus sanctus ; et ideo in (ide agnoscanlur. Quod si forle hic in septcm spiritibus,
et caritatepopuluspernianetChristianus, unus duiii non ipsam septifbrmem spiritalium donorum gra-
quisque fldelium, per donum sancti Spiritus, ideo ti»m credis.sed septem prorsus spirilus existimas
dignccorpuset sanguineniDomini mflnduratotbibit- propriisj distarc pcrsonis :(1ic nobis utrum oos Spiri-
quia et rectam lenot Ap Deo suo fideni, et bone vi" tu pnncto,id esfParncletodeqiionuncapimu9,<Tqua-
vendo non doecrit erclosiastici corporis unilatem. les.an minorcs.an polioros,existimo8.Anlorte unum
«Ql FRAGMENTUM XXIX. de illis spptem istum sanctum Spiritum putes ? Si
In fnntii brnediclione cur }iostuletur Spirilus sanrtus. D enim istosquosputasseptem sf irilusaequales sancto
Quid llelin .\piritus duplex quvi .^pinlui nuiiti-
; Spiritui dixoris, jam non scptcm, sod oclo spiritus
plcx ; qutd in Apocuiypsi stptcm spinlus anie lliro-
snnrtos uniusdignitatis sine dubionuncupabis.Qum
num [)ei. Spirilus .'i'niclus esl arlilrii sui. Quiil .ul
mUli Fitium n fatre, quid milli a l'alrc rl Fiiio igiturcaus.t fuit utabillisscptem spiritibusgrnliam
S/)irttum snmtum. Filiu.^ut homo,missus cst a Pa- Ecclesiis boatus Joannes optaret, etab eis grntiam
tre el Spiritu suncto. Pararloti Spiritus subniovisset ? cum in libro Actu-
VA in fontis ilnqiio bencdiclione non bic mitti pe UII1 npostolorum scriptum sit, quod cum beatus Pc-
timue S[iirituni sanctum, tanquam iocHlemojus pn- lru8 Cf)rneIio,et creteris qui cum oo fuerant.verbum
ncamiis adventnm ; pcd in DeoPntrP8ci6ntcsS|)iritu8 fldei loquerptur, Cecidit Spirilus .wnctus suyer omnes
iancli niitiirnlitfT osse nriginom, nli ip-o l»cn Palre qui (itiitiebant vrrbum.rtobstui uerunlp.tcircumci.uone
spir lali»iloni pnsoimu.-" Inr^italcni^nfiiiiincojiisnun" fidrles qui venerantcum Pttri\qutn etin nationesgra-
cupantea donaojus /quod iion einceanclx 8cri|)iur)B lia Spiritus sanrli cfjusa est (.{ct. x, 4'i, 45). Nun-
auclorilate facimud. Sunl enlm horum vocnbulorum quidnain hujiis Enncti Spinlus gruliam minorctn
pluriraa in canonicia libriaoxempla, in quibus doaa beatus Joanoca noverat, et ideo Ecclosiis quae erant
703 rONTnA KAniANnM rHAnMKNTA. 794
Hralur M|.irilt»lM,ul ••oruiii t|ui.Hii'i|UBli'H i»H«or|H iiiil* " tniii,dirniiloiii:Kcio pucr iiM '
(iir ciir tiiinoriiiii H|)iriliiuni ^mditiii honlu- J'.iinni'i oliiiiu incjiinli.ipllHniuln iiiHinuar*) ruravil, dic<-n« :
oHt iil illiti oiiiiHHii^.HoluH Spiri(ii> HunctiiH cuiii l'n(ro rovcrcnlin l.luHplieiiiatiH, cl tiiinoraro ' iiti* ?
otlilio in biipliioiiuto ii(>iiiinotur,(|iiU'tiuiii npiritiiH An Torlo diciH ntiom iHium i|uidflrn Spiritum Dei
udoptioniH lllioruin al. ApoHlulo nunciipatur (/<om. onHo.Mcd tnmcn (;hro altflrum Hpiritnm Dei, qui in
vin,ir))?t.'.iin» aino dul.io illi (|uoh di-ia ohho «optcin Bacranieiilo liupliHiiMtiH ciiml'utr«' otFilio nomina-
Hpii-ituH.Hccun liim «cnlontiuin tiiani ot natura mc- •. lur/Scd (nicut Hiiporiu» dixijcx co quod into «upi^r
lioros ot niiinero pliirct«,dcl>ucriiit('iirn l'utro olKilio (jhriHtuiii doBcendit, non a vobiH debet minor illo
in Haoranionlo l.apliHinatis nominari;i|ui et numeri Spiritu.sod potior rBHtimari.lJeindo quipro utruin il-
phiritttte.ot difjnitulo nulura>,poH8ont ronasconlihuH lc Spiritiisqupm DoiesHo Hpiritiim diciliH, unus sit
^rHlium pi)(iorcm copiosiiirc;iii|iio lar^iri. Uchiiit coinrniiiiis Pulrin ct Kilii, an boIiub Patris eahe dica-
orm),sii ila oshoI iit dioi8,.>(iiiicliMn hajitiniiia non in lur?Sicnim iinuaeat iato Spiritus Patria ctFilii, et
noinine Patris et Filii ot Spirilua aancti.sed iii no- idem Spiritua unius est naturm cum Patre,prurecto
inine Palrisol Kiliiot aeptom apirituumduri.Similia uniua e»t otiam naturiTS funi Pilio.Uniu»» erRO Bunt
rogiiia aerviui dchuil ol in hapti.-^matp,»! uniiscx imlura;, uniiiMiuc divinitatis Pater et Filiiis ; (juia
illisscplem spirilibua osset Spiritus snnctua. yuod unuH utriUHijuc Spiritus unam hubet cum Patre Fi-
ai hoc raoienduin aentia.aut dicia.nttonde Ghnslurn lioque naturam Si vero i-stum unumSpiritum aolius
oujua rogul.« conlradicia. An foraitan, ul Spiritum csse dicitia noo ctiam Filii, attendito illud
Pntrin,
sanctniu minorcm oslondas Palro ac Filio, ciiin do quod Apostoius ail:« SiquisautcmSpiritum Christi
aacninieiito haptisimitis oxiiuis,ct aliuiii ihi DciSpi- ..non hahet,hicnon cstcjus » (Hom. vi\i,'jy,ti aut nc-
ritum introducis? Solent onim aliqui vestrum, ciiin gate vos Christi ease ?i Spiritus ejua non eat in vo-
CQjperinl de sanctiSpirilus divinil.ite convinci, pro bia autdicite, non Palrera et Filium et Spiritum
;
oo quod cerluin est homines in noinine Palris et sanctuiii.sed Patrem et Filium.et duos in TobiB spi-
8ancti(sccundum DominiSaivatoris
Filiiet Spiritus ritushabitare.Scd cum nemo possitduobusdominia
rogulam) haptizari, aii cam.se convertere pravita- scrvire [Mailh. vi, 24), quomodo voa .|u?te poteritia
tein,ut dicant non istum Spirilum Paracletum, sed quatuor ilominorura servoa as8erere?An unum do-
alterum esse Spiriluin Dci, in cujus nomine acci- minum PatremcumSpiritusuo,et allerumdominum
piunt crodcnlcs baptismatis sacrainentum ;
quem Filiura cum Spiritu suo esse dicitis? Scd etiam sic
Paracleto Spiritui sinc dubio pricfcrunt. Quod si diiorum dominorum vuitis essc servi, quandiu Pa-
hoo ita eat, dicite nobis utrum istum Spiritum, Irein et FiliiJm non vultisunumDominuraconfiteri.
solius Palris,an solius Filii,an utriusque 623 esse Sed nec Patris et Filii servi esse poteritis, (lonec
credatis ? Quod sl solius Patris isluni Spirituni di- unam dominationem PatrisFiliique non credilis: ac
citis, siiie dubio eum potiorem Filio praedicatis. per hoc, quandiu Putrera et Filium duos dominos
Quserimus ergo,ntruins'.iUem istum unius cumDeo dicitis, et tamen duobus servire dominisnon pole*
Patre dicatis esse naturaj? Quod si un^im Dei Patris slis.non se.-vilute carebitis, sed salute. Quapropter
624majestatemsancli Spiritus.Fabiane, cognosce,
et islius Spirilus naturam dicilis, neccsse e.<5t au-
sancti,naturalis doceat unitas dehere conjungi. Ve" tem origine majestatis, non imperio jussionis. Sic
rumtamen hic meminisse vo? convenit,superJesum autem Spiritus sanctus.qui ubique totus est,venit,
baptiEalum,Spiritum Paracletum(de quo nuncagi- sicut venire cum Deo PatreFilius consuevit. Missio
mu?) desccnoisse. Consilerale igitur, ne illum po- ergo Spiritus sancti collalio est invisibilis muneris,
tiorem diceredebeatia quisuperChristum descendit ncn apparitio personalis:quia necipsa missio loca-
in Jordane, quam illum alterum quem nunc existi- lisinlelligitur.ubi qui mittilurimmensusnaturaliler
matisdari fidelibusin sancto baptismdte Sed inora- invenitur.Cujusraissiooem ut in suis muneribusevi-
nibus vos divinitas summaconvincit et destruit.Te- denter agnoscas,illud attendequod beatus Joannes
«tatur enira Deus Pater Spiritum suum se superFi- in Apocalypsi dixit,8eptem spiritus Dei missos per
795 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 796
orbem terrarum {Apoc. v,6):cum ipse in Evangclio A tamen visibilemnon amittil.Dlcisex hocsubjectum
dixerit, sSalvalorem noHtrum non septem spiritusa etminoremostendiSpiritumsanctum.quianonipse
86 at(|ue a P.itre proniipisso millendo^, sed unum postnltttur ut diiscendat autveniat.si in sua pote-
Paracielum, Spiritum veriUitis quia Patre procedit state, vel liberi arbitrii est.Et quoinodo liberlatem
(Jofln.xT, 26). Nunquid crgo Evangelii sui beatus arbitrii Spiritui sanctodenegit F.ibianus.quam ipsi
Joannos potuit obiivisci, ul illic unum Spiritum di- pr.-Bcipue Paulus assignat apostolus.dicena Domi- :
ceret essopromissum.et hicsepteai spiritusdiceret nux autem S>)irilus esl. Ubi anlem Spiritus Domini,
ease mis308?aut ipse Dominus non omnesseptem ibi liberta${II Cor. iii, 17).* Ergone Spiritui sancto
epirilus debuit apostolis dare, quos principes su2e a te, Fabiane.libertas negatur arbitrii,qui nobis ad
constituebat EcclesiK?An et ipaosapostoiis septem hoc d itur.ut per eum libertas nostri arbitrii gratuito
spiritus asseris mi3sos?i|uod te dicere sancla nulla- miinere reparetur?Quis enim unquam sine gratia
teous permitlit auctoritas. Nam et die Penlecostes Spiritus sancli potuilmortiferaservitulecarere pec-
ipsum «anrtum Spintum apostoli acceperunt quem cati? Qiiis, rogo.sine sancti Spiritus munere.adin-
eis promiseral Dominu»; etcunctis (idelibus atque terioris recidivalibertatis exordia poluitaliquatenus
obedienlibus Deo unum eumdemque Spiritum san- aspirare .'Proh nefas Iquantum se superbiendo prae-
clum dalum esse testati sunt,dicontes:£< noa sumu.s p cipilat humana temeritas! et dum in sui Crealoris
testei horum verborum,el Spirilus sanctus,quemdedil acl.ilteratoris conluraeliaiii prosilirecontendit.divi-
Deus omnibus obedientibus unus
sibi {Acl. v, 32).Fpse nae bonitatis beneficia non attendit.Ait enimDeiFi-
Spiritus omnibus quo Aposto-
esl fidelibus datu3,de liu?; Si vos Filiu^ liberaverit,vere liherieritis {Joan.
lus ait, £< or)«« uno Spiritu poluti sumus (/ Cor. eo autera quod liberamur,Dei (ilii effici-
VIII, 36). In
xu,13). Quod ergo ait beatus Joannes, septem spi- mur, quia liheraveri a peccalo, servi uutem 'acliDeo
ritus Dei missos per orbem terrarum,oslenderevo- {Rom. vi,22),in quo accipimus donum divinae adop-
luit qualiter unus Spiritus f)ei,non inse (quiubique tionis.iii eo utique accipimus gratiam libertatis.
semper immensns est),scd insuorum munerum lar- Beatus autem Aposlolusait:/Von enim accepislis Spi-
gitate mittatur.Dixit ergoseptemspiritusDei mis?os rilum srrvitulisiterum in timore: sed acrepitisSpiri-
per orbem terrarum, ui ostenderet, Ecclesiae per tum adoptionis filiorum,in quoclamanus.Abbas Pater
orbem terrarum ubique diffusaeseptiformem gratiam {Rom. vin, 15).<Juoraodo ergo ipsi Spiritui adoptio-
sancli Spiritus largitato collalam. Sanctus itj.qiie nis hnrao libertalem audet adimere.quara sine ipso
Spiritus,qni Ecclesiae caritatem etdonatct serval.ct Spiritu, nec recipere potest perditam, nec valetob-
sacrificiura,et baptisma divina; virlutis operationc tinere collatara ? Et quod pejus est.audes.Fabiane,
Banctificat.Proinde, non est baptisma nostrum (si- dicere quia liberum arbitrium homini quidem non
cul tu dicis) nullius momenti, nulliusque substan- ^ deest,et sanctus Spiritus liberi arbitrii non est.No-
tiae.Baplisma quippe,quod in nomine Patris etFilii bis dicit Apostolus Vos enim in libertatem vocafi :
habet:sed forrane pictalis rcddenda est virtus.quara osse voluntalis Iibera>, ac proprire potestatis. Cui
solaunitfis catholicapossidet.inqua est etreclae fidci enim nisi Filio qiiem descensurum noverat, beatus
indisrupta sncietas. Iloc unum
veritan,et cariiatia prophcta dicebal : Oow/n^, inclinaccelos, f< <196
corpu9EcclepiacunusS|)iritus vivincal Proptcr quod descendf (Psal. cxliii, h)^ aut cujus, nisi Dei Uni-
ait b<i»luB?au\na:Unumrorints,clunusSi'iritus(Bphcs- geniti posccbat advontum,dicens:(3iiu pascis Israel,
hnc uno corporc permanenlibiis singulis
•v. 4). In inr/ente,qui dcducis velul oves Jo.tcph. Quisedrssuper
quibusquemembri8.ctformaine>seinvenituret vita- Chcruhim,appare coram tfrem, et Benjamin, et Ma-
Ah hoc antem corpore omnc membrum quod fncril nnsse. Exrita polentlam tuam ct veni ut hberes nos
,
i.xvii, 'i\)), u l*iilro Killitiin ini»aii(i):iit a<> vnro (|iiiiil Niili rrifi iirKaro lUpnrlMtn Mitoli Hpiritua polMt*'
- ............ «...»;iui
itl vitiiiriU II |)iii|ilinliri i|ino Kiliiin ro^iiliiitiir,l''ilitiiii tnii, nn <
' •
lin poNttilarftiir Kiliiin, «i iii |)ro|iria potfnlati. iioii torhiiiriiun i)niiilnl«at;non •uliunDonitok F«irU,nM
cJtiH riiiHRi'1 uitviMiliin.lloKiiliultir Kr^u Pnlor.ul ipao Noliuii Doiinnl Kilii;BflriuniunDoniini.Mcllirrl Pnt in
tiiittnrol l''iliiitn,(|iiiu ^Tiinit l-Miiiiii ; nP(|ii() Ininon i't Kilii : iil i|iii« nutiirulilnr unun ANt 1'slrit ct Killi
Kilinri rii^aruttir iil (Ir.iiiMiilnrnt uc vunirol,^! niin ii SpiritiiH,ruiii l'ntro otl-ilio nalurnlilBrunu» oiil U'>-
outii(lniii(|tiu ciiin 1'alro pulPHtuluiii nuluralitor non itiintiH. Qui pnplerfa iiuo vonit, ninl cum a i'jlro
huhorct. Suiirti urf;o propliot») «cioliunt no Kiliuin Kilio(|uo mttlitur,(|uia indo Ptl «)ua vulunlarin ve»
ronar(>,iMiiii ro^aliaiit Putrcni ; ^iiiiililur ol Patrcin nicDili poloita.i.undu ont ejua naluritlllerajlernadU
Christus .lesus totius csl rrinitatis oporationp plas- ret,ot poracta siirniticalione transirolSic autcm ia
a Putro ot Kilio Spiritus sanctus,cum ah ipsu Trini- rel illa vox (|u;o super Jcsum baptizalum facta est:
talc,unu Dco,{^rutia3 spiritnlis donatur c(Teclus..\li- in quu tainen sic personamsignilicatam Putrisncci-
ter vpro a Pairc ptSpiritu suncto missnsest Filius, pimus, ut ejus divinitati temporalem locutionera
quando semetipsum exinaniens.formam servl acce- ascribere nullatenus audeamus Spiritus aulem qui
pit.Noquo eniin hoc cst in pcrsonam suain accipere C dc coelo milluntur,tunc apparent quando eis aDeo
carneni.lieriquc Verhum hoininem.quod eslinvisi- pra;cipilur,ettunc non apparentquandoeisdivinitus
bilipotontiaconferrecujusqiiam munerislargitatem non jubetur;illuc tumen mittuntur,ubi nonfuerunl
Non enim vero Spiritus sanctus vere columba fa- antequam mitterentur.Quod de sancto Spiritu non
ctus est aut vcre ignis faclus est, qiiando eum polest recte vel credi vel dici.quem constat ubi jue
talium rerum visione signilicari [Floru.<i legit, si- semper esse lolura,quia.Spi>i7H.t Domini replevitor-
grari) opontuit. Verbum autein c&ro factum est bem terrartim {Sap. i, 7) Falsum est autem quod
quando Unigenilus Deus carnem accepit. Quod ta- dixi8ti,Diabolu3 cum ad Job missus est, quare non
men non aliena potestate.sed propria fecit ; neque apparuit?Neque enim sancta Srriptura dixitad Job
sua tantum.quia illiid pietatis sacramentum,lotius diabolummissum,quaravisdixeritfuis3eperraissum
Trinitatis est utia voluntate ac potostate perfeclum. inaniter igitur libi verba inulilia de missiooe atque
Miror autem quomodo a Spiritu sancto mitti non apparitione angelorum multiplicando ver3as,etver-
credas angelum,a quo missum legis ipsum Domi- sando multiplicas:quasi non idec negemus angelos
num angelorum. Patrem vero invocamus, propter missos, quia se plerumque maoifestaverunt. Cum
originem etnaluralem divinilatisalque individuam utique ineoquod mitluntur.sive oculishumaniiap-
unitatem. Quod utique dono divinas inspirationis [) pareant.sive a conspectu horcinum semetipos abs-
sancta custodit Ecclesia. Non enim poterat plurali condant ; sic taraen mitlitur quemadmodum 6?8
numero Trinitalem poscerc.ne ab infidelibus non auctoritasapos.tolica pro[eslditvT:.himirHstratoriispi-
Deo, sed diis pularotur reiigio Christiana servire. rilus in mittisterium missi,proptereos qui hrreditatem
Palrem ergo sancta Ecclesia in precibus poscit.quem capiunt salulis {Hebr. i, 14). Sed nunquamtalis po-
esse originem Filii et Spiritus s:incli,recta creduli- test esse missioSpiritus sancli.Ille enim nullampo-
tate cognovit.Ideo autem mine Filii el Spiritus r.!. testhaberecum angelissimilitudinetrmissionis.quia
sancli orationes precesque consummat,ut sanctam ubicuuque sunt sancti angeli, ipso sunt omnes uno
Trinitatemuniusessenatur.Tacmajestatisostendat. Spiritu pleni, qui totus esl in singulis, et unus in
De potestate autem Spiritus sancti quam illi in crea- cunctis.Angelus vero et minister nusquam sanclus
tura dencgare non m-^tuis.cum tuejus effugere po- Spiritus nominatur : cum in opere una quidem sit
testalem 6^7 Justitianinue non po«ssis,jam tibi su- annumtiato Trinitatis,et in subministratione Spiri-
perius respordi.Manifestum est enim euni plenara tus.non sit ministerium servitutis.sed divinae maje-
bererer um omnium potcstatf m, quiai omniaope- statis auxilium. Quod beatus Petrus indubitanter
799 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 800
in odorem suavilalis (£;)/iei.v,2).Inde igituroratio, quia quidquid salubre nobis esl,tota Trinitas inse-
unde oblatio;inde obsecratio sacerdotalis, unde illi parabili virtute ac bonitate largitur.
mullarum gcntium [!\om. iv, n),rei hujus primura nomen Domini invocare. Aiioquin quis est cui dicil
Bccipedocumentumide quo, cum adhuc Abram.et Isais : Domine, prxler te alium non novimu.t, nomen
necdum Abrahamdivinomunerevocaretur.inGcnesi luum iiivocavimus (/jfl.xxxvi,1.3) ? Aut rui Jcrcmias
Bcriptum sic continetur Et vims est Dominns Deus
:
dicit; El tu in nohis es, Doniine et nomen (uum invo-
Abrx, etdixilei Semini luo daho terram i^tam Et
:
calum super nos^Jer.\i\, 9)?David quoqueorans,
cst
gedifxcavit ihiAbmm allarc Oominn.quivitus c^lei.lit
D^u?, inquit.in nomine luo salvum tne lac,et in virtule
recessitindeinmontem contra oricnlem I}ethcl,secun-
tua judica m*' (Psal. liii, 3). Po8iremo,8i putas quia
dummareAggr,contraorivnt(.m:clxdi(\cavdihi altare invocetur, beatum
non habct regula fidei ut Filius
DominoDeo,et invocavitin nomine Domiiii Deiqui visus
Stephanum necesse est reprehendas, de quo scri-
esl (Gen. vii,7,8).EIige nunc unum e duabus. ulaut
ptum est quod eum Judai lapidabant invocantem et
Deum Patrem dicas aanclo Abraha; visiim.uut Fi- dicentem Domine Jesu, suscipe spiritum meum\Act.:
lium asseras invocatum. Vide enim quid Scriplura vii,r)y).Petri quoque aposloli sinc diibia doctrinam
commendat: £< invoravit in nomine Domini Dei qut D j.i.jiries, dicoutis («) Gralia cum ommhusqui invo :
ut tihfrfi noi. A\tnt>ncn l|jltnr, invdoiito l*nlp«», l''i- A fn\m inrmorali «(«rmonlt loco tlt : 5/ manieriHnn
liiiin iiii(ii|iio piiriltMinviiran, •'l ln Invncalu Kilin In- tnr rl ff rht tnrn n. /in/yU' '
. fvolttf-
|)iniiiH.I'.ilri i>r^;ii iliriiuiiH iirunlivi, /Vr />(»»i»hi(»ihi)- fifO rlrgi vin, rt jfotut ii>k ut enlit, tt f' urtum afjfralt»,
struui Jr.Mim CJin^luin fthuvi tuum, poncfntxH iit prr 0t frurtut vftler manral ; ul tfuodrwiquti pftiiUltt Pa-
i|iHUin rnriiil i|iioil oriiinuH, pnr qiii*in noii fnonrfl ili- trrin in nominti mfo,det vobtt'ltiid., 10) : (|iio<l rur«
gimtimoHlutCHHrinuH.OiniiiHnniin Pnlor prr Filinm niiH innilrHiiii inl : Anirn itmrn diro oobn, ii ijutd p«-
focitot fHi-it, ijiiiii uiiux Doviifius Jr$Ui (.hrnlus prr tiertlii folrrm iu uoiiniie mtn, dubil r uttu Juan. tvi, (
quftn oinnut [I (<'r . viii, <'•) ; ilr (|ii<i ilrm Horiptiiin 2). Vorumtuinrn iin(iii|iiomoitoatiiim Hcipium pAi«n-
pbI, ijulu ()»miii;)rr ipsuin fartn .sunt, et iinr ijm \n-
tliim oiiravorililiitcipuliMintimare, diceni : < Amen
ctum est uihtl {Jiuoi. i. .'l) ; ot qniROWHin jirr iiisum
« amon dico vuliiH, (jui cn-dil in m«>, npera qun
et in ifiso rrnilii suiit,rt iftsr ft autf omurs, rt omniu « r^o lorio rt ipno lurirl, ct tiinjora horum (aciot ;
dicitur, Prr IhminumnostiumJrsum Christum, H(i]u- • in nomino mon, hoc lacinrn, ul f<lorilirvtur 1'ater
631 ud
j
Filii rursusquead per
direxissopcrsonam
Filium invocat. Nam legiinu? a beato Paulo Patrem
;
sancti Spiritus noraine, ut ostendamus tolara nos Patrem Paulus petiit. a solo Patre fuisse ractura,ni-
huraililer poscereTrinitatem. Noneniraomni Trini- hilorainus fateberis etiam illud quod solum Filiura
talidicimus: Per Dtmiinum noslrum Jrsuni Chrislum Stephanus poposcit, a solo Filio absque ullaPatris
Filium luum, fedsoh Patri,oujusestunigenitusFiiius cooperatione perfecUim. Ac per hoc separata opera
Dominus Jesus Christus. Ad hoc autem, sicul supra Patris et Filii dicis ubiipsiDei Fiiio contradicis,
:
jam diximus, nomen Jesu Christi et Spiritus sancti diccnti Quivcunque enim Pater facil, hoecei Filius
:
cum Patremoramusadjnngiraus.iit quidquid posci- facit similiter \Joan. v, 19). Si vero dixeris, in im-
mus, a tota nos Trinitato postulare raonstreraus. plendispostulationibusStephanimHrtyrisetapostoIi
Alioquinoslendenobisqnomodopossitillud irapleri, Pauii unura opus essePatris et Filii.agnosce utrius-
quod ipse Salvator noster, in ipso sermone novis- que unum opus nullalenus esse potuisse, nisi per
simo.quem (secnndum Evangelium Joannis) ad di- unilatem naturae ut et Pnter se a Stephano invoca-
;
scipulos habuit, prscepisse cognoscitur. Quodam tum in Filio cerneret, et a Paulc eioratum se in
803 S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS 804
aposlolicam doctrinam, uta nobis ct Pateret ?""iliii8 Jesum Christum solius Dei PHtria Filium, ut eum
invocclur.vide quomodo invocandum Chrietumhea- nulialenus separcmus Magnae quippe iinpielatis est
« tem Dei. et Soslhencs frater, Ecclesiffi Dei quae Filius scilicet solius Dei Patris, non totiusutiquo
<. est Corinthi, sanctilicatis in Christo Jesu
vocalis Trinitatis. Nam iHein Jesus Christus secundum car-
« eanclis, cum oainibus qui invocant ncmen Do ncm opus totius Trinitalis agnoscitur, neo ideo ta-
nostri Jesu Chrisli, gratiam et paccm ab Apo- cenlebeato Apoitolo : lloc enirn sentite in vobii quod
8tolodiviniiii8postul«ri. Quidergo su|jerest,nisi ul et in Cliristo Jesu : qui rum in fonna Dei essel, non
omnis qui Domini Jesu Christi nun invocHtnomen. rapinam arbilralus esl esse se o^qualem Deo, sedsemel-
nec gratiam ab eo possit habere, noc pacem? Qui g ipsnm cxinanivit. formnm servi accipiens {Philip. ii,
autemnonacceperita Deo gratiam, pcenam rccipiet 5,6, 7). Ipse ijiitur Jesus Christus, non solum in
sine dubio sempiternam ; et qui a Deo Patre et Do- forma scrvi, verum etiam in forma Dei, unus est so-
minoJesuChristononaccepit pacem,nullatenu9per- lius Dei Patris Filius,quia formam servi accipiens,
venietadsaiutem.Ipsiusenimnop.unisinvocationem nonpersonamaccepithominis.sed naturam.Inutero
propheticobeatusPauluscommendaleluquio.diceni: quippe Virginis ul Verbum fieret caro, simul una
Omnis qui iuvocaverit nomen Don:ini,salvuseril {liom. facta est Verbicarnisque conceptio et in una Verbi ;
personisexhibetintur sanclm religionis obsequia,in in Jesum Christum, Filium ejus umcum Dominum
^
quibus una estinseparabilis incommutabilisquena- nostrum, qui nulus est de Spintu sancto ex Yirgine
lura. In orationibus quippe quas una
vera Ecclcsia Maria ;ip9um utiquequem Dei Filiura diciraiis,eum-
fundit ad Deum,et nalurw servalur unitas,et
perso- dem quoque natum de Spiritu sancto ex Maria Vir-
narumdiscretiocustoditur: utcumad Patrem diri- gineconlitemur.ltaquecum d\c\mu9,JesumChristum
pitur oratio, qui est origo Filii et Spiritus sancti, Filiumfjus,\i\ estDoi Patris Filium JesumChristum,
unam essenaturam Trinitutis appareat; commemo- nativitalem divinilatis ostendimus, qua sinc initio
ratione 633 vero Filii et Spiritu9sancti,Trinitatem eilaeternusde Patre dicentesautem natum de Spi-
:
Trinilntis qunmvis semn- quia idfiu solus Unincnitu9 Dous est temporaliler
Jesus ChriUuf nou e.«t fi'iu^
dum
fium rnrnem si( opus lolius
loiius Irintlntu
Trinitntii : srri
:
trmwlum
srf! ten.wium
n verus nomo 00 Vireine orocrealU'' qui
virgiue procreaius, solo ra
de soio
aui ae Pd-
deitntfm filiui est soliun Potri», srcuwlum hum>nt-
lutem filius solius Marix Virginis. froainA inilin vp.nia nfiim pst
trcsine initio verus Deus est natus.
nntiis.
o()iliuii(|Uo ndiniiK^ J(^Hii CliriMli, iii tiiui iliinl itnt mi A '">i*n (|iM dixit dmolpiitti * r ^ airewlimuillierO'
(liiini|U() |iiU'.i(Miii,iionntin(|unin noluin >llviniiin, pln- »oltjmiim,rt Filiui /i»i>ii'iii t. ( firinttpit>ui tirer-
riiini|ti(t Holuin liuiiMniiin.vrl utrain(|u<* Hlniul intol- itulum el icribii; el d-imnabun( rutn morit, etlrndtnt
li^i vnlil i(lii|iiuii(lo xuhMtaiitiiirn.ldiMii niim((uniiicit: eum i/rulthui, et tllud^-nt ei, tl eonipuent 0um, tt /la-
//(><• srnldfin vofiii (/i((i(i fl jri C.hriilo Jr^u. (Jni cum g^-llithuul eum, rl luirr/trii-nt eum, el lerlia liit reiur-
in fonnn Dei asfl, uoii rii/uMam nrhuriilu» rtl nie te Url(M,itlh. XX, |M. 1.), kIimii (jiiil: Ntmo itietndtt
Wifualeni Hro.xttl setiirtifisum rjiuiiiiivit,loriiiam irrvi iri cielum, uiii ijui tie cmln dnctndil, Filiut hominti,
accipifus, tu iimilituilnm lioininuin fuctui, et h ibttn qui tit in nrlo (Joan. iit, i:)). (Juii veru ••n« lotflli-
invenlus ut liomn (/'/i»/i/».n.r» -/ .ir^.^.TiiiMtllKio (|iio- goiitiin, in titroiiuo locu l'*iliu(n bominia iflcundiirn
quo ««ribonrt.ait : Mcmor
C.hn^lum Jrsum rrxur-
cslo unuin putcl lociiluni rtnAHd (•utMtanliani.ruin uti(|uo
rexisif o moiluis, rx .snniue lUivul sr^uuilum Rruu- nncHocunduindivinilnlfliii pottii^nt Ktliusilliioriini«
gelium vieum {II 7'im. ti, H). Koce in iitro()uo loro pttti, nec nocunduin carnflm tunc fuiiiret calo
in
unns ChriatnH Jcsun nontinutur, bpiI non rHCunduin quuiido titlia l(i(|U(;l)atur in terra ? Unu» igitur idom-
unum ni(turiiiii in (Ihristo Josu ntor(|ii(^ locti.-^ acriiii- (|un ortl Kiliun hixninin, ijiii ot sccundum noUm car-
tur.fiuif (^hI cniin (iliriHtna JcdiH, (pii cuin in lorinu noiii vero truditu.-», el voro intrrlfCluB, dio tnrtiore-
non rnpinata iirbilrultia OHt osboho irtpm- n Hurroxit,nlaecundum8()lamdivinitnlflciilutU8int«-rra,
I)ei OBBot,
lom Dou, sod OSft Hemotipsuin (xinHiiivit, roriiiuni pl totiiH in CLolo fuil, quaiido 8ecunduiii carnern in
Korvi ucoi(»ioii8,ot (|tii rostirivxit ii inortuiH ox «oinino torrn tnntnni poHitut(,illa dc ho vnraclter diiit. V(!riim
Duvid. 5^ed Clirislus Jcstia iii rnrinu Dei soinclipHuni cHl itaquc (|iiia in Chri>tto una chI pcrsona lieitatis et
oxinanions, ot rormaiu sorvi ucoipionHi, spcundiim carniH.sedutriusqticnituraOSOproprietateHorvata.
Bolainintolli^Mlurdivinum nniurumtacrundumqnani Nuin Christus dicitur aliquan.ioHccunduin sotam di-
intclli^itnr otiain, ul)i uil : lil unu-f Doiniiiu^ Jesux vinitatein.aliijiiandodicitnrserundijrnHolamcarnem,
Christu.^, firr i/uem oiiinin, el nos pcr ifi.^um (/ Cor. aliquandosecundum utramqucHub.-it-inliam.Secun-
viii, G). Idcm vi»ro l^hrislus Joaus, rosnrgens a mor- duin solam quippc divinitatcm intelligcndum Chri-
tuis ex st^mino David, sccnndum htiman.im tuntum »tum monslruvit Apostolus, dicens': ,Vo/j/« mentiri
rocto polcslcognosci Bohsluntiatn.lUirstis.Xposlolua invicem ; ex.\fwlittntes vos vglerem hoininem cum
dicil: Ohsecrp iijilur, frtitres,pcr Dominum uo.ttrum acttbtis suts, et tntluentes novum,eum qui renovalur in
Jesum Chrislum, rt per carittitem Spirilus (Riim. xv, agnilio .e sectindum imaijinem ejus qui creavtl cum.
30). Bt alio loco : Testificor toram Deo, et Chri.sto Ubi non est Gentilis el Judirux,circutncisio et prxpu-
Jcsu, qui jutiicnturus cst vivos et morluos (/ Tim. i, tium, Bttrbarus et Sctjlha, servus et liber,sedomniaet
4). qnibus u(i(|iio locis, non secumium solam di-
lu in omniljus Chrislus [Colos. iii, 'J el seq.). Tale est
vinam,ncquo9ccundiim solaiii liumanuni.se.d sccun- uulem quod hic uit: 0(/i«ta el in
omnihus Christus;
dum ulramque naturum, totum Christum Jestim nc- qiiaie est istud UlsitDeus omniu inomnibus.SecuQ-
:
dicimus, in quo sic esl de natura Ji.atiis vera nalura 638 FR.AGME.NTUM XXXlV.
hominis. sicut de natura Pei Patris vera et ajterna Non soli Patri sacrificat Ecclesia, aut soli Palri dol
glorium, sci toli Trinitali.Chrislus pro nobiscorpus
manet substantia deitatis. Ipse enim qui Vcritas
suum cl teinplum et sacrificium lecU.Gralias agimus
est, vcru3 Filius est et Patris el mnlris, dc quo dicit Paln ct Filio ut Deo. Pafri uiUem per Filium ut
beatus Joannes:ScmiMS quia Filius Dci iv/n/, et dciit _.
hominem. Spiritus sanclus locum non hnbel inler
nohis inlellcclum ut cognoscamus verum, et .simus in opera Dei.
vero Filio ejus Jesu Christo (I Joan. v, 20). Et quo- Oporlelautem tuumconsequenterrefutarimenda-
niam verus Dei Filius naturaliterDeus verusest, qui cium, in eo quod dicis, semper me firmasse,soli of-
nec veruR Deus esset,si verus Filiussc Patris natura ferriomnesacrificium Patri:quod egonec aliquando
nonesset,proptereastatiriib-;atusJcannes adjunxil ; dixi, nec dico. Sancta cnim Ecclesia catholica non
Hicest verus Deus, et vita xlerna (Ibidem). 637 In soli Patri, sed simul sanctae sacrificat Trinitati; et
eo vero quod Christus Dei Filius, nalus de Spiritu sicutad solius Patris personam dirifrensoratinnpm,
sancto ex Virgine Maria dicitur. non est alius Spiri- totam simul invocat Trinitatem ita quod Patri Deo
;
Nam est quidem naluraliler et Pater spiritus, et Fi- cesseest Trinitati pariter offeratur.Quod sanctorum
lius spiritus, et Patersanctus, et Filius sanctus; sed pratriarcharumetprophetarutndemonstraturexem-
tamcn non invenitur locus in divinis eloquiis in quo attendendum nobis est,altare
plis; ubi principaliter
Pater aut Filius absolute, et sine aliqua adjectione C ad hoc sempcr a?dificatum Deo, ut debilo sacrificii
dicaturSpiritussanctus. Scriptum estenim:.S/)i>//u5 Deushouoreturobscquio.Allarenamqueibi primum
esl Deus (Joan. iv,24); sed additum estibi D<?u5, ubi in sanctis voluminibus nominatur, ubi sanctus Noe,
sinedubio Pater Hgnoscitur Deus. Ergocum Patrera de arca egrediens,Deo perhibetur hostias obtulisse.
aut Filium sancta Scriplura signifirat.consuevit aul Sic enim 8criplU'n est; Et ,idifi<aiit Noe allare Do-
Spiritum tantuinmodo, aut eanctum dicere, et aut mino, et acccpit ab omnibus pecorihus mundis, et ab
nomen adjungere quo vel Pater vel Filius possit in- nmntbus volatUibus mundis, el obtulit hosliam super
lclligi, aut si nomen non adjunxerit, ex praec.denti- aliare Deo [Genes. viii, 20). Nam et Dominus osten-
bus vel eubscquentibus agnoscatur ulrum uni per- dens quod hujus rei gratia constnntnr nltare.Mosi
80DaB,an simul ipsisanctacTrinitali^secundum rcgu- famulosuo sic lo'iuitur:,4//f:rr de tcrra farielis milii,
iam debeat vers fidei coaptari. Ipse est igitur unug et immolabitissuperilludholocnustact salularia veslra
Spirilu9 8anolufl,de quosecundum carnem nalusest (i:xod.xx,2\) Inquiramua erpo cuinam patres nostri
Chrislus, ex quo spirilHliler omnis renasciturCliri- allare consiruxcrint, ut ipsi ens ngnnscamus efiam
stianus. Ka qiiijipe sancli Spirilusgratia, qua Deus SHcrificium oblulisse. Post illud itaque allare quod
Unigenitus dignttusest Filius hominigfieri, nobis Noe Domino fabricavit, a sancto Abraham leginiu»
donatume?tin Dei filios adoptari. Non autemTrini- j) altaro constructum. Sic enim scriptnm est:fi< nsM.^
tatis,flod soliufl DeiPatrisesl Filius JesusChristu;»; cst Dominus Dcus Ahrah,v, et di.rit ei : Semini tuo
qui utique digne dicitur coHPtcrnus Den Patri,eliam (luho terram istam. F.t adificavit ihi Ahraham ultnre
accepta carne sua, quia una est in illo divinitutis Domino, qui visus cH ei. Et recessit inde in montcm
carnisque persona: et ipse Dci Filius qui in ftersonnm conlra orirnlem Brlhcl, cl .statuit ibi tabernacutum
dcitatis suae accepit cnrnem. naluraliler habct Doo suiitn Dcilicl, .^erundnm mare Agye, contraoricvtem :
I'ntri ro,f»tcrnam sinc initin deitalem. Nec esl aller et .rdifirnvU ibi nllare Domino Den, ct invocnvU in no-
Spiritus «anctuHqucmin npstrisorationibnacumPatre mtnr Domiui Dei, qui vi.^us est (G^-w^i. xii, 7, 8). Cum
etPilio nominemup,pr(etpr uniim Paracletiim Spiri- superius de invocatione Dei ageremus.ietiim lociim
tum ; quem sic unum Spirilum Patris et Filii novi- jam nos posuisse meminimus; ipsum etiam nunc
inus.utconsubslantinlemetcoaeternum Patri etFilio repctamus scnsum. Volentes cnim l-ilium aPatre
noverimus. In co autem unum Dcum nos
cerlissirrir, minorem oslenderc. solelis dicere, Filium sanclis
coleredemon^^lramufl.quiaunBmTrinilntie substan- Patribus viaum.Quidergo nunc dicitisi^Oiiandoqui-
tiamcrcHimnpptfBtfniur.VoHautem nullalenuBeslia dem Abraham noater, Deo, qui el visua ebl, allar
m) CONTnA r\III\NrM F-FtACMKNTA. n\o
irdillnnvll: noiiiiutiMn liiil iinnnttlliiN n<ililliMtndl iiliu- \ •>ii\n\ n>i iram riirnrla mAl: auonlani in i/
riH, iihi prn 413(1 Miirrillriin (in>roniliH. |>i-ii iKiliir •mtiiuluirMnri f, >'
'nr 640 '>rii(ii<i t«:r-
l|lll VlhllHI'.ilt'l,hlllii'lllM.\lMlllllllll HarrllllMIIIII llllllllll, i>ra, (jnill limo ll i.. : . .:: .,.. r U .I)uill» llllKliftlU
iMii iioii oliitliini iiiHiiilHii(;rlllnnr«l,nlliiriifloniilriixit. «Iii prn^onlfli <*Jill, Ul liiviirniil uiiini)! iiornfri Do*
ln noiiiliin «nilni, nl nervlinl ol lub JUKO uou.
l|iMiini 1'liaiii iiiviiravil, t|iinnil'ii)ul(l)Mii A Iran* fluuii-
lliiiiiiiii Ditj i|iii vIhim kmI, If^itiir InviiiMiNitivpKiinilr^, «nn .t'thMi|iiiii «iiiiiM|iliini olotnr. .n. Qui (Jia.
iiiil timlllrro.Hiimil iiniiiH iirnlnMiiH oliniii|iiii)l'iilrrin "|n mhi miiiiI, ((ir<:r(Mil hoitllitii n ilu din »"*'»-
i<ll''iliiiiii iitvooiirl.tfl iinuiii Hiiorilloiuin Piitrl nlKiiio plKtti. iii, H, 0, 10). (jnU anl (|ul iiihi dioil ho>t:. i«
Hiiiiui ol1'(MTi;iiiit hI Uw nnn vin.nnroHiio oHt iil unt nTornn'lnH,nliii ({iii lo in din rniiirroctlonl* •iin pr«<
P(ili")Mii iliiMfi viHiiiii.inil Hiiliriliii Hiirrilirium u miiii- r(>|iil HiMtinon?Qiiin niiti<iii no r(<nurrnclururii pr«-
ctiH p.itriaroliiH lalcariM nhl iliiiii,i:ll'alri oiiiiipollu- di.xil.iiiin illi* (|ui Irudilun cm proplor dclicla no«tr«,
riH ailiinoro (|ii0(l Kilio oonHriM aiil"orro.Simllitor ol « ol rosurrnxil proptor Juiililiitaiionem nontrurn >•
ilo Isitiio l(<^iiiuiH,do .|iio diril Scriplurn: «AHCondit (niirn. iv, 25).' Sod (|uiidu|jilal)il et HanctoBpatrinr-
«nutom indoiiil piiti<iiiii jiiriuiKMili.ol viitiiH 0!*liii 1)0- clins, rl propliclns li^mporo Vot(<riB TctlAiiionli
«iiiiniiH iii illa iimUo.ot )ii.xit oi:KK'o Hiiiiil)ru(«.\lii'a- uiium Patrl cl Filio Bacrillcium obtulifdc^Oiiando-
«liaiii putriu tiii.No liin(<aH,ti<(Mim oiiiiii siim,ct ln--
^ (]uiilcm in ipHo cxorilio niilivitdtiM,(|iiam du Vir^ino
• nodiua<n to.ol iiuilliplioiihn Homcn tiiiiin, proplor ('hrlHtiiH liubuit.Hurrilicium nibi cruditurarum gen-
»Al<rahnni putrt<m tiiiim.Kt irdilicavit ilii iHanc al liiiiii.M,i^'iHolTHroiitiliu8,d>>ilicavit:ip8oa •cilicet pri-
«turo, ol invonivit iii iioinino Uniiiini» {Oni. .\xvi. mitinH ^cntium riicicnH.ct in coriim muni^rc priml-
l.';i ol soii.l. Diligonlor alt(<ii(li<, ipsiim etnso Uciim lind nilii doliitii! iinm ilationiHoutcndcii^i.Mngi ijuip-
Ahrahum qui ot Abralm* etlsiiao viHiis ost, ipHiiiuo po Christum Dominiim udorantCH, eliam aiirum,
allaro ab Abruhnm ot Isaiic rodilicalum^nc por hoc Ihua, el myrrhnm aupplicilcr obtulcrunt. ThuH au-
ipsi nb ulroquo Hacrilioium imiiioIiiliim.Vcniamus tcm, ccrlum csl iii 8acri(icii.s |)eo ar^mpcr ofTcrri,
ol nd Jaooli.ul ipsiiiii (jiioiiiio ^iiiiili lidc pradiliim, imrum rcj^iio [lolcsluti unnua dcvoliono peraolvi,
ostondamus l>ooAbraham, ol Doo Isnnc.otDoo Jn- myrrham vcro in sepulluram morluia corporiLus
cobalt.ire oonslruxiaHe.olipsum simililorinvocnpae. adhibcri.ln isto igitur Irino obiationis gcncre.per-
Siconim do co .scriptuin osl:"Vciiil aiiUMn Jacob in rcctuin continctiir lidei Cliristianae my3tcrium:quo
«Salom civitHlom Sichimonini iii tcrra Chaiiaaii, cognoscerctur in Christo et assumptae infirmitMS
«cum venissot de Mosupolamia Syriro; ct applicuit carnis. etsempitcrna atque regalis omnipotenlia
«secundum ruoiem civitalis ol emit piirlom afiri, ; deitutis. In uno ctenim eodemque Christo credide-
«inquo slatuittahoriMciiium snnm.abEmmorpalre rnnt niorlalem c;irnem, regiam poleatatem, excel-
«Sichem, oontutn agnis Etslatuitibi altaro, cl in- sam siiper omniH dcitatem, ac per hocdocuerunl
(tvocavitDcum Isracl» (GtfH«. xxxiii,18et seq.). Item credendam esse verara Redemptoris mortem.et ipsi
paulopostsanctaScriplurasicai'w-«DixitautomDeus vero Regi reddendam, quam in nobis suam creavit
• adJacob:Surgens ascemle inlocum Belhei,elinha- et renovavit iraaginem; et eidem Deo summo etve-
«bita ibi,et fac ibi allareDooqui visus est iibicum ro exhibcndam, quam GriEci XaTpe-av vocant,sacri-
"fugercs a facie Esau fratris lui» (Gen.xxxv, 1). Et iicii eorum cordibus invenlum
servitulem. Sic in
paulo post: «Venitautem Jacob in Luza.quae est in est,nonalraraenlo,3ed Spiritu Dei vivi conscnptum :
«terra Chanaan,qiji« estBethel,ipse et omnis plebs «Dominum Deum tuum adorabis, et illi soli ser-
«qua3 erat cuui eo; et cedilicavit ibi altare; et voca- «vies» [Deul. vi, 13),"et «Sacrilicansdiis, eradicabi-
«vit nomen lociilius.DomusDei. Ibienini apparnit «tur, nisi'ioinino soli» [hxod xxii,20).Nam, ut de
Deus cum fugeret afaciefratri3suiEsau»(Ibid.,
«ei tuis qaoqne litteris tibi aliquid ingeramus.ut thus
6,7). Certum est antem a sanctis patriarchisilli Deo in sacrificio solere semper otTerri facillime recor-
sacrilicium oblatum cui est ab eis altare construc- deris, canentem recense Virgilium.
tum.ct quem constatabillis suppliciter invocatum.
Puto aulem quod non audebis dicere alium Deura Centumque SabaBo
" Thure caleut aree. {.Eneid. l. i. v. 425,j
patriarchas, etaliuin !?ancios apostolos et martyres
invocasse. Unum eniin Dcum invocavernnt, qiiia et Christo.cui thus cognoscis oblatum.etiam sacri-
in quem ipsum qnoque
credebant patriarchifi, in ficiuni inunitale Patris et Spiritus sancti,ab unaet
aposloli et martyres crediderunt. Quia vero Deus Nam et beatus
veraEccIesia non dubitesimmolari.
Abraham, et Dcus Isaac,ipse congrno tempore Ve- martyrStephanusChristo Dominosesacrificium ob-
lus Teslanientum aeui;, !" ".o Testamenli Nov tulit.quem ul ejusspiritum susciperet invocavit.di-
promissa tenebanlur figuriscongruisobve!ata(unde cens: « Domine Jesu,suscipe spiritum meura«(/4c^
etsi fuerunt alia temporis illius sacramenta, fides vii,59). Scriptum est autem quia «sacrificium Deo
tamen Christianae religionis non fuil aliquando «spiritus contribnlatus» {Psal. l, 19); cui sanctus
diversa) hoc ordinavit Trinitatis una et vera
; Azarias ait: "In anima contribulata et spiritu ha-
divinilas, ut etiam propheticiseloquiis, saerificium «miliationis accipiamur, sicut in holocaustis ario-
verum Christo Domino, terapore Novi Testamenti «tum et taurorum, et multitudine agnorum pin-
diceretur a fidelibus Quod Sophonias
olTerendura. «guium.sic fial sacrificium nostrum in conspectu
propho"a hisverbisSpiritu sancto repletus insinnat: «tuo^ iDa«.ni,39, 'iO\ Illi aulem Domino suuin s-i-
«Susline me,dicilDominu3,indieresurrectionismece ritum obtulii.quemsanctusStephanus utejus s])i-
«intestimonium.Quoniamjudiciuraoieumincongre- ritura susciperet invocavit.Nemo autem sanctorum
«gationemgentiumerit, utrecipiam rege3,eteffun- virorumiavocassedicitur,nisi Deum.Et ma.^iimesan-
811 S. FULGENTII EPISCOPl RUSPENSIS. 812
clione allaris nomenDomini invocasse dicitur.Unrle proinde unum sacrificium Patri et l'il'o et Spiritui
641 commodo multumque congrue in hoc loco sancto suppliciter iinmolamus. Et quia in templo
beatus mirtyrStephanus.non poslulasse, seii invo- duobus maxime alqueim-
olficii3,id est, orationis
testalur Apostolus, dicens do ipso Doraino: « Qui rajbcatiludinis repromisit.lledemit onini noshumili-
« est cnput corpori» Ecciesiaj » (Coloss. i, 18). Qui late carnis, bcatos nos lacicl celsitudine deitati.'».
taiiiiui noliiii KpiiNtnliriiM Mcrinn |trnili(tit, i|iiia Imc tn Jn»ii |) 'lalrn li iitii
Dnun ipM(* iiiinHlnliMMiiiH iid iitilitiitoiii nnNlnnMiHlru- uctlii l'itli. i ,, .|iin nnlvu ^ .
i-*t
utinnia nNl(Miilil,SciiiiuH (Wiiiii ilixiHHc liniitiiiii PdU- ll(t'iii|un(Mnvnnlnng, prr «uin P«lri «'•', .
iuni.iuiiii i(<i iiiinitf Horiliiirot: Primum qutdfin grii- pnr (|(icin nui n l>«lrfl cnrtum nal ccnpiiM, «toim-
liits lujo Hoo ini'o ftrr Jrxum ( hristum pro omnihut piuiii(!Nt, vi'r(i'iiiin rolnfinni nonlrnriuiii, nI (|iiU In
volii$(llom. i,K). (Jiii nliiiiu CnlnMNoiintbuK nit:()"intf upohloliciH litltiriHlnKut Kritliaiiillilnlibua lioo !>«•
(/H()</<'U»(/i4«f lnrilis in vrrbi) iiut in opfrti, oinnui in Ire cl tJoiniiin Jnsu 'Jhri^tn (tarl,nl nolit Krntiarurn
»»()»/im<» /)(»»iini Jem, ijrntmi ngentcs Diio ft /UUriper notioncm niinut 1'utri Filioijue pnrNolvi.Qul enim
ipsum (Coloss. III, 17) ; (<t mI (|iin tnliit poMnunt in pnr Kiliiim Kntri KratinM ^frn non vult,vnrnm in
npnfctoliciM litlnriM inviuiiri.Sfd nt niiiiiilcm iipnpln- ilivinllnfn OhriHtinon intntlip^it rnrnnm;8i (j(iiM nu-
hr.ii IrmiiiHH (lixi»f>i':(;ri»/i<(j uyo ei qnt mc confoi ta- tciii non 0({it,vnrnm iiori vult
nrulinH Patri Kilioinii)
vit, C.hristo Jcsu Ihtnino notlro, 64S ^iiid liilrtcin in ChriNli cnrnn eognoncro deitatnm. Quia orgo
mc e.ristimavit ponms in miiiisterio(l rti»i,i,l'^).AKil utriim(|uo impiiim nst.ol animm vatdc rnntrnrium,
orgoApostoliin ^ralin"» pcr r.lirisliim, n^il i;rnliH» n lciirndn CHt vnrn» flilci rngnln,iit nl proptpr fnrmnm
K.hrislo.Agil gruliiiH |)or (:liriNtuiii,hi<(nin(luiu iil <|Uod Bcrvi, (|(iu Patro riiinor ."«t KiliuB, gratinH «pondns
08t nx Putrilius Cliriitln» 8ncuniluni cnrnom;ot ngil l»«lri pcr Kilium rccto (lir«mnii,r»t nihilominunpro-
grulia» ChriHto,aoounduiu il ({und ot^l \\tne ChriHtus ptrr formam Doi, in i|ua 611 Kilius wquBliB nst
supcr omniii Iiihim hcncdicluH in Hfrciilii (/!(>»»». ix,')). Palri,m-uliaM ngiMidiiN Patri cl Kilio novcrimus.Oiiid
Agciuiadiuiiotn Putriol Filin^rulius.cviiUMiliiigidiMU vcrounu grutia nobis cstujanrln Trinitate collntn,
boalua oalpndil Aposlohia, cuiu nohis gratiaiii Dri commuiiile''e9t a nobisPatri^Kilio ctSpiritui «incto
luin sohim <t Dco Kntro.sed et Christo Josu Domino una grntiarum artio prrsolvonda. Sicut enim ab
nostro duri,cl orutct coiniuoiuoral.nnccnaenim pcr Apostolo (idclibiiB dicilur, Gratia vobis el pnx n Deo
Christum nobia a Doo pruliaiu duri, ait : Scruii luin Pdlre noslro, et Domino Jcsu Clirislo iHom. i,~) ;
n spirituiu sancliliculionis.ux rcsurrcotiono luorLuct- 910 in Actibiia apostoIorunMSa/j.x,^.')) scriptumf^st:
iigratiain plupostolalum,adobodiendum (idoi innm- Unam ergo gratiaiii sanchE Trinitatis ncccpimiis :
« nibus ^cnlibus pro nomino i^jiis »(/(()»»». i,'i, 5). "E^ iinilo digniiinpstutunam gratiarum aclionemPatri
rurous ail:«Iiifolixogohomo,iiuismclibpravit docor- cl Kilio ot Spiritui suncto, in vcritato fidei et cnrdia
«poremorti8hujii3?t'iratial)ei per Jesuraijhristuir. Do- simplicitate solvamua.UnHm quoque glorium decan-
minum noslrura »(/}()»n.vu,24,*<J5).»Sed idcra aposlo- ^ taiuliin Patri etFilioet Spiritui sanc(o,sicut sancta
lus.inomnibus suarum proucmiis liltoraruin,graliuin Scriptura nnn desinit admonore, sic et omni-« et
nobis a Dco Patre et Domino Jesu Chrislo posUiIuro nosse (^ebet el persolvereChristianus.Ia apostolicis
noa desinit.Num siapostolicarum Epistolarum velis quippe litteris.non solom Patri,verum etiara Domino
recensere principia,pene hoc in cunctis invcnif'S,in JosuGhristo,dictamgIoriam nihilominusinvenimus.
quibus (hintaxul nonu^nipsius Apostoli ccntinilur ScimusquidembeatumJudam aposlnlum iuEpistoIa
(Ira(i(i vobis, el f>n.v a Dco Patrc nostro, et Domino, 3ua <lixisso:<i Eiauleni qui notensest conservare vos
Jesu Clfislo (/?()»»». I, 7). Proinde, sic nos neccsse i»sinp offensione.etconstituereantpconsppctumglo-
est gratias agerc,sicut nos gratiam certum est ac- € riaBsuajimmaculalosinlaetitia.soIiSalvalorinostro
cepi?sc.Naniquoniam acci^pinuis gratiam a Deoper » Deo.perJcsumChristumDominumnostrum.honor,
Jesum Christuni Dominum nosirum.ox ista regula « polenlia,rlaritas,et potestasante omne SKCuIura,
vcrilatis agimus gratias Patri per Filium:quiavero « et aunc,et in omnia saecula saeculorum. Amen,
accopimus tiratiam etpacem a Deo Patreet Christo « (yMd.,24,25).Sedhoc secundum mvsterium incar-
Jcsu l^oniino nostro,ex ista rursus rcgula veritatis, nalionis recteaccip!tur,quo pro nobis et Poritifexet
agimus gratias Patri simul el Filio.Sicut enim non sacriruHum factus Dci Filius invenitur. Utriusque
sohim a Patre per Filium, verum eliam a Patre et D enim naturse.tam divinae scilicet quam humanae.ia
Filio gratiara accepiraus, ita non solum Patri per Dei Filio agnoscenda est veritas;ut sine rujuslibet
Filiiim.verum etiam Patri et Filio gratiarum actio- inridelitatis errore, et Patre minor Filius, et Patri
nem debilae necesse est servitutis humilitatesolva- reclo cognoscatur aequalis.Unde beatos Petrus glo-
raus.Hoc enim quod airiraus gratias Pa'ri pcr Fi- riamChristo dicit,non solum inhoc tpmpore.verum
lium.ad incarnationis pertinet sacramentu(ii;in eo etiara in illa aeternitate dicendam.quihoc sermone
autemquod aj:imusgratiasPatrietFiIio,uniuscIaret secundara sicterminavit Epistolam:Cr^.<n7« i'?ro.in-
nnstram
divinitatis aguitio. Sicut enira Filius ita qnions.i/i gratia et cognitione Enmininosiri et Salva-
suscepit carnem.ut paterns unitatisnaturalemnon torisJesu Chriui.Ipii gloria el nunc.et in diem spter-
amilteret veritatem, sic nobis utrumque donavit,ut [llPelr.m, t8).Etquoniam unusspiritusfidei
nifttiis
(// C('r, IV, 13), concordem bcatus Duviii [>ro'eren8 \ debis, ista oinnia de Palris tantum accipi debere
infidcetveritalcsentenliam,dicit;<.Conlileanlurtibi, pcrsona.Ubi primum considerare debes illud quod
« Dominc,oiunia opera lua.et sancli tui benedicunl legiuius a qnatuor aniinalil)us dictum, (^ut /'uti. et
• le. Gloriam regni lui dicont.etpolenliamtu im pro- csl, el ventnrus e^t, muj^is Fdio qu>im Patri com-
« nuntiabunt.Ut notam faiiant liiiis hotninum po- petere. Filium enim venturum, et Vpteris et Novi
« tentiam luam, et fjloriam magnilicentiae regni tui p'oleslatur s-eries Testamenti. !bi antem dicitur,
« (Pjta/.cxLiv,10,11.12|.»Et neputaretur hoc ad per- El cum darent tlla animalia gloriam et honorem
sonam Filii nullatenud pertinere.alio loco iili Deo et graliam sedenli in llirono, vivenli in saecula ssecu-
dandam gloriam dicitqni suporcotilum ccBlorum as- lorum. Sedere autem in throno Filium nullatenus
cecdit.Sic enim ait:«Regna terrae.cantate Deo,psal- negas, cui beatus David dicit, Thronus luus,Deus,i7i
• lite Domino.Psallite Deoquiascendit supercoelos sxculum sxculi {Psal. xLiv,7).Vivenlem quoque^in
t coclorum ad orientem.Ecce dabit vocem suamvo- saecula saeculorum Filium si hic appellatum negare
« cem virluti3:date gloriam Deo (/'.vfi/.» lxvii,33,34, sermone convinceris, qui eidem
velis, ipsius Filii
35). In quo loco, si oculos vestros indelilalis caligo bealo Joanni dixit Nolilimere. Ego sum primus et
:
innotescat.Nam quia nos, oum canlamus el psalli- g j„ ssecula sxculorum •{Apoc. i, 17, 18).Quod si
i,p„_,
mus.sicut gloriam Patri,9ic Filio gloriam iamus ; adhuc existimas repugnandum.et non vis hoc dic-
vos autem cum cantatis,noo gloriam Palriet Filio, tura essede Fiiio,audi quid insubsequentibusidem
sed gloriam Patri per Filium datis:hoc egit plenus bealus Joannes apostolos dicat:IS/yidj,inqiiil,«t au-
Spiritu Dei prophcta sanctissimus, ut et nos can- « divi velutvoceramultorum angelorura incircuilu
tantcs atque psallcntes.recte dare gloriam Patri et « throni,et in circuitu animalium.et circaseniores.
Filio ostenderet ;et vos qui cantantes et psallentcs, « El crat numerus corum milliamillium,dicentiuro
gloriam Deo qui ascendit 645
super coelum ccelo- « voce ma{?n.i:Dignu9 est Agnusquioccisus est ac-
rura non dutisjingratos contumacesque monstra-
«cipere potestatem,et divitias,et sapientiam.el for-
rel. Praevidobat enim beatus David, Deo Patri « litudlnem 646,et honorem, et gloriam, et bene-
gloriam non solum a Chrislianis calholicis, ve-
« dictionem.Et oranem creaturam quaeest incnelis,
rum etiam ab decantandam. Illos ergo
haereticis << et in terra, et gubtus terram, et quae est in mari,
admonendos corrigendosque curavit, quos sciebat • et quaecunque sunt cis.omnes audivi dicentes:
in
in canticis et psalmis gloriam Filio negaturos;
« Sedenti in 8olio,ct Agno benedictio, et honor, et
ideo dicit : « Regna terrae, cantate Deo, psallite
« gloria, et potestas in saecula saeculorum. Et
«Domino. PsalliteDeo qui ascendit super coelura
^ ^^ ^^^^J^^ animaliadicebant: Amen v.llc/ » (^;,oc.
«cceloruraad orientem. Ecce dabit vocem suam ,^,.).gaitem nunc, Fabiane, cognosce quanlceim
vocem virtutis:date gloriam Deo. » Tanquam di- pietatis sit.non solum aposlolicis.verum eliam hh-
ceret :Scio quia omnes Deo Patri cantatis et psalli-
gelicis vocibus reluctari.Audi millia millium dicen-
tis, et cantanles atque psailentes ei gloriam datis
tium voce magna
;
: « Dignus est Agnus qui occisus
sed psallcntes Deo Patri, simul Deo Filio psallitc;et
« est acciperc potestatem.el divitias.et sapientiam,
Patrigloriamdantes,Deo'iuiapcenditPuperrcfilumrce-
M et fortitudinem,el honorcn.et jJ!loriam,etbenedic-
lorum gloriam datc.Hnc est quod nos facienles^pro-
« tionem.Et omnem creaturam quae est in coelis, et
pheticis ohedimus oraculis: quod cum vosnon laci-
« in terrii,et8ubtusterram,etquapcunqueestin mari,
tis.fidei prophetarum contumacitor repugnatis.Cer-
« et qu.ccunqiie sunt in cis.» Et no pules, seorsum
tura est ijiitur non soli Palri glnriam <licon>lam,«rd
I^otri et soorsum Filio, vel gratias agi debere,
eliam Filio testimoniisomnino convicti,
Srd ne istis
vel gloriam dici,audi quid conlinuo beatus Joannes
dicalis quidem damiam esse gloriam Kilio.sed non
adjunxit : Omne.s, inquit, awlivi dicenles: Sedenti in
cum datur Patri, etiam in hoc divina vobis resistit
solio, ct Agno benedictio,ct hoiior,ct gloria,ct fotcslas
auctorila9,qua} Patri el Filio unnni gloriam dici a san-
in sxcula s.rculorum. Et quatuor animalia diccl>ant
ctis angeli? demonstrat in crlo.Hujus rci tesliscst
n -l""^»- Kcce lestimonio devotionis ange
o icsBCocnos
e "
. ,
beatua Joannes , , , v„„.„K.,^oi „„,r,
apostnlus.qiii in Apocaljpsi,
•
cum U
citurdcbere dici ^loriam PatrietFiIio,deberegratia9
de qualuor animalibus loquerelur, ait :/i/ qualuor
ngi Patri et Filio, debcre ctiam unam polestalem
« illa animalia haliobant singula alas senasin cir-
dici PatrisctFilii.SimuIonim omnesbcatus Joannes
« cuitu;ct erant intu.-i plena oculip.ncquo habcliant
dicente9 ti\x>\W\i,Sedrnli in solio,el Agno bcnedtclio,
«roquiomd:eetnocledicci)ti8,Sanclu9,sanclup,sanc-
et honor,et gloria,el poleslas i>t.fa;i'u/orum.I.<toautem
« tiisDominu.tOeus omnipotcDs.qui luit.et venlurus
In illu fuloriiitntiMlictiiii iiiiilotiMioii,il«<i|i>tliiiHlti'u(uN A iiiii ntl llinruNKlniii llltera, qun fl«( m«(nr ooatrt
l>aviil iliuil Dmi : Al(>inu tuii, Dninint^ rntuluin, Hi x ((••i/ IV, .'lij : ciiJiiM pjrN ipia liujiia •«cult -
--!•
m«^ui,«t Ihuf tui^ut. /lr'ii/1 i»/iMi'.<i i/ui Imhitiint ni ilonio nudiiiio lulioral, pri)|i(«rn i «il illuui fjna i . >>•
ilictiiil.Noi|iiiHuiiloiii|iiilrl,aliiitii luiiiloiiil*ulriHOHNi<, pocio. Uic iNlu pur^ illiu^ Krclo^in c«nt«ns fiadco
uliain Kilil, liloin bculiiH Juutuioa ile \\\t i|iii In illu pano rrlicitur.cujuHillu llioruRnloiiiJuKl ti|uc ind«-
Civlonti HioniMali'111 Hiiporiia, i|ii;i' ilotniiM Dpi cHt, fcKHa |ili'tiiluilJni' Hatinliir.fjuoiiiodn uutrin ii(> llliam
liiiliilaiil.ol III i>.'i<('tiliiHa'('iil()ruiii laudalntiit l)i'iiiit,in Hiiiiota< oirloHlia llicruKuloiii rrcdcro vcl dicnrn «udnt
liliro itiotnorHto hIo dic^it ; « PohI lianc Tiili lurlinin illa Kccinttin.qua» diocndtitii n ho non pu(a( in t«rri«,
« inultuiti, (|iiiitii iliiiuinnruro iioinu polornl, rx (|ii()d illu Buncta mater dicero non crtaal in ccsIIb 7
" oiiini ^tiiioto, ct C.X oitini triliti, cl po|iiilii, cl iiti- Auti|iii)ttinil(iconuiiiiiiotnru(tica potrril iiubcrn bca-
(I ^uu, HtaiitcHin conHpectu llironi, cl iu cutiHpcclti tituiliiti<iti,cum (|ua ipHiuH Dci noii commuiiicat Inu-
« Agni ot orunl uinioli Htolih albiB, ot {•uliiia^ ruot
:
|)
dom ? cuin (ili(|tio nuUutcnuH illius aanclrp literusa-
(( runt in iiuuiibua ooruiii cl iiiukdo cluinoro ili- ; lcm puHait adipisci connorlium, quiflquiB nuncejua
<« oobant Sulua Doo nostro Bodonli «iipor itliro-
: non itiiitutur oi)Hni|uiuitt ctiiii ipsu nulitia rrcleBtis,
;
i< niun, et A^no (Apoc. vii, \), 10). » Ulii Douiti nuto Hccunduiii curnom Kilio, iion aliudin tcrris
Fulroni.ot A^nuiii.utuiin Pat40 Doutn oontinuo hocu- cuntuvcrit (|uaiii, (i/oria in excelsis Deo (Luc. ii, l-l).
tu8 ost, dioons : « Kloninesangoli (|ui sluliuntin oir- Si quis autem qusrit, oui Dco, illa statim angelica
« cuilu Ihroni, ct circa soniores, et oirca quulunr multitudorcspon(iet,.SVf/f«/i in solio, el .igno. Hoc
« aniinalia, niox cociiloruiil in rucicm siiam unte ab ungclia dicitur in excfclsis, hoc in tcrris cantutur
«« conspi<otuiii ihroni, et aduraverunt omnes di- abhonimibus bonnc volunlatifl; utostcnderelur unus
• centes : Anipn. Hcnodictio et gloria, et sapien- idem ipse Chrislus, oui cl ab angelis dicitur, Oloria
« tia, et gruliurnin aclio, et honor, el virtus, ct in cxcclsis Dco, el qui lactus cat in terra pax homini-
« fortitudo Doo noslro in 9a<cula s;pciilorum (Ibid., bns botia» voluntalis. Ipseest enim pax nostra, qui
« II, 12). » Nonno quoil suporius dixerant, fecit ulraquc unum {i.pkct. ii, I i).Ab ipaoquem ha-
Sedenli tn solio, el \gno heneiiiclio,et honor, el 1i.A7 bemiis iinrcin, accepimus bonam volunlalem, per
gloria, et poteslas in sxcula sxculorum ; et qua- quain dono gratuitae justilicationis, 64H Patri et
tuoranimalin dicehiutt .1»i<'H;1ioc niinciilemomncs
sanclouni Deo gloriam dicimus, ut Fiiio elSpiritui
p ,
dictio, et honor, et potcstas unadatursedenli in so- dcnsa, et in templo ejus omnes dirent gloriam (Psal.
lio, et Agno : qnod quid est aliud quam Patri et Fi- xxvin, 9). Templum vero non solum Palris et Filii,
lio .''Posthasc. benedietio, etgloria, etsapienlia, et verum etiam Spiritus sancti no? esse. sicot inhoc
gratiarumactio,elhonor.etvirlus,eirortitndodantur oper(<jam memoravimus, apostolica confirmat au-
uni Deo, qui^e superius data sunt selenti in solio, et ctoritas. Dicit enim bcalus Paulus yesciiis quia :
Agno, id est, Patri et Filio. Agnosce igitur, et glo- membra vestrn templum est in vobis Soiritus sancti
riam dandara esseFiiio;et unam gloriam simuldan- quem habetis a Deo (l Cor.n, 'IQj^Quomodo ergo
dam Patri et Filio,et unum Deum nostrum esse Pa- fieripotest, ut glorla, quaeintemplo sancti Spiritus
trem et Filiuin. Hoc enimjugitercanitillaquEesur- dicilur,ipsisancto Spiritui non dicatur?cumprofe-
8!9 S. FULGENTTI EPISCOPI RUPPENSIS 820
cto quidquiH ad laudandum Deum in iPinplo Dei di- A " sanctua Dominus Deus Sabaolh plena est omnis ,
clum tuerif.ab ipsoDeo.rnjustempluir. ebl.alifnum « terra gloria ejus (Isa. si hoc nomen,
vi, 3). i Quod
esse non po^-ait Hoc ila«iue dixit bealua David, ut quoil csl sanctum, non unum et^se sanctae Trinita-
ipsaTrinitas, cui gioriain temiilrtcjus dicilur, unus tis asscras, restal, hoc noinen sanctumsoli sancto
oaiuraliter esse Dominus agnoscalur. Quod ut plc- Spiritui (velis, nolis) assi^DKre cogaris ipse enim :
tia Crcatoris, angelos ponit in hujus laudationis « gloriae tuae, et laudabilis et gIorio;US in saDCula
exordio, dicens (v.2) : « Laudate eum, omnei? an- « (Dan. III, 35) ; » templum autem nos esse, non
« geli ejus, laudate eum, omnes virtutes ejus ;
» solius Patris, sed ipsius eanctae Trinitatis, jam in
deinde Laudate eiim, sol et luna.
dicil (v. 3, 4) : « hoc opere sanctarum Scriplurarum atteslatione
« Laudate eum, omnes stciliB et lumen. I.audale sufficienter ostendimus. Trinitas est igitur unus
« eum, coeli ccclorum, et aqna2 qua3 super ccclos Dominus Deus, benedictus et laudabilis, et glorio-
« sunt laudent nomen Domini » causamque hu- sus in saecula quem in templo sanclo glorion ejus
: :
jus laudationis oslendens ait (v. 5). « Quoniara ip- p illi veraciter benedicunt, qui se unum templum
« sc dixit, el lacla sunt ipse mandavit, et creata esse sanctac Trinitatis agnoscunt. Deinde ab illis
:
« sunt. » Hsc itaque orania idco dicuntur Dorai- tnbus pueris dicilur « Benedictus es, qui vides :
num deliere laudare, quoniam ab ipso 649 facla « abyssos, sedens super Cherubin et laudabilis, et
sunt. Quod si factus esset etiam Spiritus sanctus, « gloriosus in saecula (Ibid., 55). «EtPater aiitem,
in illo laudationis ordine, ante angelos et virtutes et Filiiis, et Spiritus sanclus ilu totum apqualiler
prophetico poncretureloquio. An hoc vobis placet, videt,sicuttotum ipsaTrinilasrepIct.NecFilioigitur,
ut Spiritus sanctus, qui socundum vcstram sen- nec Spiritui650sancto abjssorum visio dcnegatur;
tentiam factus per Kiiium dicitur, sinc divina» lau- quoniam ipsasanctaTrinitassimulomniaincocIisrt
dationis obrfcquio relinqiiatur? at ille qiii a vobis in terra, visibiliaet invisibilia, oranipotenlis natu-
asseritur per Fiiium caiteris creaturis potior (ac- ralis agnitiunecomplecliUir: et in co omuia mani-
tus, laudantibus oreatorem cunctis sine iaudcper- festissima visione cernit, quia plenitudinc scienliae
severet ingratus ? et ab ipso Dominusnon laudetur, suae sicut praelerita et prffsentia, sic etiam futura
in quo, secundum crcdulitatem vestram, crcator universa cognoscii. Ciim vero deinde in benedictio-
ejus magis laudabilia invcnilur ? Hcnedictioncs nibus dicitiir: « Benedictus cs supra sedem repni
quoque trium puerorum, sicut superius dixi, pru- « tui, et laudabilis, et gloriosus in swcula (//mV/.,
denler attende : in quibus primitus ita ipse factor « 5i), » quis ita desipiat, ut ab hac bencdictione
omniiim rerum benedicitur.utei dicatur « Hcnedic- : Filium aut Spirilum sanctum separare conlendal?
« tus es.DominpDeuspatrumnostrorum, et laiidabi- cum beatu.^ Isaias unam epsescdcm sanct.r Trini-
" lis.et gIorio:?usin sa-cuhi "(r>rt« 111,52). » Ecco. tres tatis insinuct, dicens « Vidi Dominum sedentcm
:
illi tanquam exunoore, Dominum Deiim et benedi- « excelsum elevatum » [tsa. vi, 1).
super solium
cer« et laudare non dosinunt. IJbl so-
el gbirificarc Quem Dominum, clamantibus ad invicem Seraphin,
ium Palrcrn nnn permit-
intplligi Scriplurae divin.T itu pr.Tdicari comracmorat • Sanctus, sanctus, :
ponitur: « Bcnediclura nnmcn glorins tuae, quod est « terra gloria Ipsum ergo (a) unum Do-
cjus. »
rryno Uinilirl Dn (t.plirs v.r»), S«i(l«iiii(|iiiii|uiMiiiutii c/o arii loruli %unt lunrli hoininri l>ri '11 l'elr. t,'H).
onf««i «uncliiHjiiiiniiiHin Apnculypiii «witlnnliToiilfH- Ali«) «|iio«iun l(to«)«Ie lltdnm pro|)h«ti«h»c m^mor«l:
(llt, (liconh (In anK«^l(> ii (|iii) Hihi «anctam oivilutoni Srruinntef in ijuihui vel qnnttlrmimi ilgntHetirgl ijui
loMniitr o>*lm\»n\}\: l-.l oftritilil inthi flutnrn iii/uirvh!r in ei% rrul Sinntui ('.hriili H frlr i, H|. Proin«l«
(•(tniUiliitn yiKni rniilallum, r.rirmi ile srdr Dri rl Hpii iliiiiH.innlini,(|ii«>uli«|iinncli loruliiunliiHnrllbo-
.A^jiii. I*rr ninhiim filnlrnm rfui ,«• ulruiiue iunlr /Jii- imniii» l»ci, li »«in<in lncloriMii, tfld fn(!tum •cirtl.eltl
siniiuloxmense» rrddrn» friiriutnsuutn,et loliiilifini in ri\\, niitn illn tirnnin (|iim ractn HU-if, rl i\Mir oprra
funi//(i»i«'m(;,'»i/iu»»i \riiHrnltumJiiminiitedirlumrril, Dtimmi nominaiilur,noip»iim primituHtiin<wlubio po-
et Ihioiius nei rl .i<j>ii in r.t rnl (.ipor. {, -', it). HuiHHrl, ulnh ip«i), in quo pxr.-ll«»nlia «livini operla
Tiinimi} ipilur uuuh Uoua iiilolligrnilus Oflt in lllii cBaot pra? anKollH nRnoHCoiida. oprratori D«^o laus
Irium puororum li«Mirdiclionr,ubi dicilur iBrrin/i • pr«pcipua rcddrrrtur. H<ic uutem ideo non fll, quia
ctus rs sufird .ininn >ejnt
liii quin j<irut unn Krdi^H, n unu'* :
«-.1 D.mib rrijiitor omnium rorum, P.iler cl Pi-
lllud doindti quud inlnrlur : Benf(ticiiis es in firmti' idoodijrnnlaiidnlur, clah omnihua opnribua suiB ni-
mento cctU et laudahilt.<i cl (jloriosus in s.rrula (Dun. hilominua henedicitur, quia ipHc crcator alque ope-
III, r>()), quis nun vi.lr.it in liuidtMii Triiiilnlirtdicliiin;' rnlor rerum omnium Dpiib DominuB invenilur. Una
qu;indoq;iiiipinipKiimliriiiaiiu!ntiiincijcii.nnuiii.'|iU9 «tko hcncdicliii, unu iaus, glorificatio, uni Deo
esl TrinitHlis;l>r/)(). onim /)()»iim drli firmali stint, Trinitati debelur ab omnibus operihus ejua, quia
rt Spiritus sancli.
viri ostendcront, vido undo divinonim openim ini-
tur exordio : Benedirite, ccvli, Doiniituin{v. 59) : Be- natus esl Filius.et deillo procodil Spiritus sanctus.
nedirile, angeU, Dointnuin (v. ^'S) ; Bencdicile, aqux Nam qnisquis recle intelligit auctoris vocabulum,
omnes qux super civlos sunl Doininum (v. 60), Bene- relationis nomen non nalurae. Auctorenim
inveniet,
dicite, omnes virtules Domtni, Dominum (v. 61), et nemo 65? esse dicitur sibi, sed alleri unde non :
cnptera, sive quap in 651 ccEJis, sive quae in terra ad se ipsum, sed ad alterum auctor veraciternuncu-
sunt, visibiliaet invisibilia in quibus tamenomni- : patur. Nemo autera quolibet relativo nomine sic po-
bus operibusDomini noniiiveniturSpiritussanctus; testad suam sicut ad allerius referri per3onam:quod
quem utiquesi oporteret inter divina opera depu- eniraad suamquisque personam dicitur, secundum
tari, nec angelica, neque alia qutelibet ante illum relationora dici nullatenua invenitur. Deum itaque
creatura debueral noininari. Quid est ergo, quod Patrem, non tctius Trinitatis, sed Filii etSpiritus.
Spiritus sanctus nec inter omniaquaeaDominofacta ^ sancti falemur auctorera: de quo habet,et unigeni-
sunt, Dorainum laudat, nec Deum interoraniaejus tus Filius aeternae nativitatis, et Spiritus sanctus
opera benedicit? An forte prophetis subrepsit obli- celcraaj processionis originem. Unitas autem natu-
non raeminissent.cumadlau-
vio, utSpiritus sancli ralis.creatorem Filium de creatore Patre naturali
dandum Dominum omnia quae a Domino factasunt, nativitateinsinuat exstitis£e,et creatorem Spiritum
et ad benedicendum Dominuraomnia operaDomini sanctum de Patre Filioque procedere.
8U03 fidei sanclae ordinari tenorem, qui reclc cre- poasunt oculisvideri corporeis; Trinitas autem.qui
dentibus proficeretadsalutem.EslautemSymboium est Deua universorum creator, et vere invisibilis,
quoddam veru:n pactum veraque coliatio in cujus si ab eo gratia non donelur.etiam cor-
procul dubio
brevitate totius credulitalis Christianae surama con- non videtur, Deus enim lux esl vera quae
dis oculo
sislit. Ubi tamen necessarius est rectus credcntis illuminatomDembominem venientem inbuncmun-
aninius, ne quod audilad salutis cffeclum.ipse sibi dum {Joan. i, 9) : gratis itsque illuuiinandoconfort
eraundalionera, ui videndi tribuat facultatem.lm
velitad mortis retorqueresupplicium. Nam honaest B
el lcx, si (juis cu leyitime utalur (/ Tnn. i, 8). Qua- mortalis quoque non eo modo Deus dicitur.quo vel
do, ad tuum sensura velle rectitudincra Symboli etsi non estnaturalis exstinctio, potesttamen natu-
retorquere,et inde praescribere sanctae fidei catho- ralis inveniri mulatio : illa vero natura recipil ex
mutabililatequamdam mortem,quajrecipit qualita-
licoe, quia in Symbolonon omniadictasunt deFilio,
quaesunt dictade Patre: cumutique proplereapleni-
lem.NosautemDeumsincqualitate dicimusbonum,
cui noneslaliudDcurae3se,aliudbonum esse: unde,
tudodivinitatis.quanturaoportebatdebueritinorigi-
cumbonitatem dicimus, ipsam divinitatemejusos-
necomraendari,quianoDdebuilaliterinprolecngnos-
tendimus; ctcuradivinitatemdicimu.>!,bonitatemsi-
ci. Cumenimquisquesedicitcredf re653 in Deum
nedubio dcmonstramus. Deus ergonoster in eo vere
Patrem omnipotentem, hoc ipsum quod in Deum
immortalis agnoscitur, («54 quo naturaiilernoa in
Patrem dicit, sicut in eo veritatem naturalis divini-
mutatur: quod nulla creatura potuit autpoleslha-
tati3,itaveritatemnaturalisquoquepaternitatis,etex
bere per naturam,quamvis hocquaedam cognoscitur
hac veritatem naturalis etiam generationis ostendit.
accepisse per gratiam.Omnisquippe resquam Deus
Nec enim Deus Pater naturaliter Deus est, ct Pater
. ,..
naturaiiter non esl,
.
cum
.. ....
utique naluralis in eo
..
siti
r,
L
fecit, oriBinem ducit ex nihilo unde consequenter
". ... . .
liihluliH iili|iio iiiviriiliililaliM, Jobuh liJirivlUH liiKiiD ViTUt l)fUn f«l rliiiiii il' .0
(reilurotiir,»i iumi I)i'I l'(itriH uiiiouii KiliuailiDurnlur: 11(111 0*1 (livorMilut (livind' nalurvcuin 1'atrr.iloul non
uiiioua niiluiii liintur, i|iiiu nulu* vvruM ohI Klliui: UHliiaturali«(JlverHiUiaoiina>carDia(|uacu.' VirKina.
HnlnH fHl iitiliMii voriiH IMiiih, <|iiiu iIk natiini PiitriH 1'roiiidi', i|iiitt iiKtrtcni viritulfl rai iiiR iir.cc|iil, ({uaui
•oluHCHt iiuliiH.N i<rilitH it<ii|iionuli\ itulin llllllH.IIUtU- viiiiliilu divinil.iliH atiHorbuit, idoo iuteiiiur (juittM*
rHlt'111 plciiiltidiiMMii itx l'utrotli<in()nitlrut in Kiliu.in pultua.dio lortia roaur rexit.Huoeniin ad connrmt'
(|uti i<x nuturuli ^(uit<rutiui)(*, |)«lfrn(u nalurn.< ))i<r- tionoiii H|iiii nottlroi u|>i)ruta v»i divioa IjCDiKnilaa, ul
niuiit<l||il()iiiliiili). ('.iiiiKi ii(}l>ut iiutcin iiootin* liilfi UC' iii i|tii) viiii-fliuliir iiiurliH iii>Hlra<HU|>|>liciuiu, in ipHO
HRliiti, iioii Moltiiii t'r(<iilii)iMH voruiiKUiitin ri'(li<iii|>tio- rolulKurul iioiilnf roaurrrclionia rxcinpiuin: el ({uia
niH iiiyHt(<riuiii ooiillli<ri lii oiniiii)UHi>niiii ()uii< hii|>o- Clirulu$ resurgcHS u niortui» jnm non muntur, et mori
riiiH (It^ 1'ulri) ititUu Hiiiit, prniilk-ulu OHt luujt^Hliis itjus ei ultra nondominahiiur[Hom.s\,*J y^ixcui Dun(}uani
t]iiu noH tticil.Hcti non ohI ohIoiihu lioiiilua i|tiu rodc- inoricltir Christi roro viir», itu nottlra i)U()(|u« cor-
niit: i<li|ii(iniuin lior rollututn i>hI nibin, di^nuiii liiil poru roBurrpriioniH a'lornittttu crcdamu<« ttinc tlne
ul Htiriiciciito Holo Klii noitiiiio ud dcnionHtrutionciii u vicluru. Ituiiido uulciii ralomur Cliriatu 11 ttHCcndiBse
inajcslatiHdivinn)i|uaoiuuti8iiinuti.duiniiu((i)verbuQj in cicliim, ot indo vcnluruin judicaro vivos cl nior-
crneiH,(]Uod poroiintibuH (]uidon) btultitia c»t,lii8 au- Iuoh: enim non judirat quemquam, ted omne
l'uti'r
toni (]iii Hulvi tiiint virltis Dci (/ Cor. 1, IM). (jtio judiciuin dfda tilio, utonine.^ Uonorifiifnt Fitium iicut
niHgiH nd crodcnii>iiii dillicilc vitloliulur. Dillicilp hononfiiant 1'iitrcm (Joan. v, Jli). 1'ruindcunuB est
(]ui|)penon ruil crodoro Filiuin uniua nulurnjcum honor Patri el Kilio dofercniiuH, quia Faler qui non
Palre, ol hoo oiniiiu tium memorala aunl, unitato judioat qucmijuam, aed umne judicium dcditKilio,
naliiruli cuiii nctiilorc^^cnilun) iiosHidcre: tilob hoc, uiiuin ilcmoiistru\il afu t>uu:ii Kiliiijuc judicium:
ad sapictitiuiii inuiidi ponitus do^trucndam, ()iiia quod ideo Kiliododit, ut omnea honorilicent Kiliurn
Chriatns crucHi.\UH Jtidais quidoiu sciindaluin cst, sicut honorilicant Palrem. Ad removcndam quippe
pentibtis aulcm stiillitia, ipsis vero vocatis Judaris dilTerentiam honoris, oatensa est unitas Judicittri»
alquo Cirtecis, Chrislus Doi virlus cl Dci sapionlia ]}0testalia: ut sciilicel l<'ilio, cui a Pulrt^ dutuiii omne
(/ Cor. \, 2\\]\ ob hoc fuil inlontiua et ponilui» in- judictuiii noviinus.a-quulem siuiul cuni Palrebonori*
culoanduui. Doum vorum, Dei palris omnipolentis, ticenliam doferamus; ncc spparainus bonoris obse-
immortalis, ct invisibilis nropriuin 655 ut(]ue uni- quium,ubiscparatum judiciumnonvidemus.Exple-
genitiMii Kiliiitn, olinm natum de Spirilu sanclo o.\ -, ta veroconlo8sioneveraedivinitatia,veraBquehumani-
Virf^ino Muria, quod niliil cst aliud quam de Rralia tatis uiiici Kilii Dei.conlitemur non credere in Spi-
Dei, et ex ulero virgin.ili. Quid aulcm inirabilius ac rilum sanclum, qui est unus Spiritus Patris et Filii,
salubrius, quara cognoscero Deum unigenitum, de de Patre Kilioque procedens, in Patrc Kilioque656
natura Patris sine nalum, ct initio Patri Deo nati:- naturaliter («/. lideliter) roanens de Patre ac FiJio :
raliter coaelernuni,non sua; utilitatis, sed nostra; habensdivinilatisorigtnem.cum Patre acKiiio unius
salutis obtenlu faclum esse quod fecil croatumque deitatishabens naturaliterveritatem. In Spirituau-
mirabiliter ac misericorditcr, nt redimeret quod temsancto quid amplius ad perfectioDem diTinas
creavilPVerum quia idem proprius atqueunicus Dei majestatis potuitaut debuit praedicari,quam cum de
Patris, simul naluram noslram pccnamqne suscepit Spiritu sanctoexMaria VirgincnalusDei Filiiis dici-
quiveritdteminseaiiimK luimana? sic denionstravit tur,ipseopifexilliussancticorporisinvenilur"?lQ quo
et carnis, ut veri tatem tristi tiae suscepissetet mortis; ergo digne minor Patre vel Filio dici potest, qui est
unde ait : Tristis esl aniwa mea usque ad morietn ipsius unici Filii Dei secundum carnem creator om-
(Matlh. XXVI, 33) ;
proptorea in Symbolo ipsum nipotens? Ha-c est Trinitas unus Deus, cujus sacra-
unicum DeiKilium, quem doSpiritu sancto et Maria nientum sancto Symbolocontinetur,propterquod in
Virgine natum falemur,c: ucitixum quoque dicimus nomine Patris, et Filii, et Spiriius sancli sanctum
et sepultum ; ut in eo simul agnoscatur veritas ^ baptisma datur.Remissio vero peccatorum, carnis
ulriusque naturae, quem verum Deum ostendit
sicut resarrectio,et vila aeterna,proptereain Symbolo post
divinitatis ajterna} majeslas, itaverumhominemdo- commemoralionem sanctae Trinitatis adjungitur,
cet divinffi benignitatis humilitas. Deus quippe ille utilliuscontessionisutililaSjhujusmercedissubjun-
qui est de Patre creator omnium rerum, factus est ctione monstretur. Ad hoc enira utilis est fidesPa-
de Virgine mediator Dei et hominum. Ipse autem tris,etFilii,et Spiritus sancti, uniusscilicetaeterni,
mediator noalierot, si in se uno veritatem paternas veri. et boni Dei, ut reraissionem peccatorura acci-
maternaeque substanlia non haberet. Sicut enim in piaraus, et in ista carne in qua nunc vivimus resur-
eo sumus mortem Filii ejus,quia ille
reconciliati per gentes, in aeternum beate vivamus Ipsa est pietas,
medialorveraminsehabuitcarnem.secundumquara qu es adomnia ulilis est, promissionem tiabens vitae
susciperet veram mortem; sic in eonobisheneficiura prxsentis et futurx (/ Tim. iv, 8) praesentis utique
;
contulil verae reconciliationis, in quo est illi cum bonae,et futurae aeternae ac beatae.Subjungiturautem
et sancla Ecclesia ut agnoscatur qussit domusDei A. lus apostolua aic ait: Nobis tamen unus est Deus Pa-
conditnris, aelerna civitas Redcniptoris: sinecujus ler^ cx quo omnia, et nou in ipso; el unus Dominus
societile atque unitate remis«io pcccatorum non Jesus Chrislus, per quem omuia et nos per ipsum (/
Bcquiritiir, et per resurroclionpm carnis non ad Deo Fatri non ademit.jura vera;
Cor. viii, 6).Ut sicut
ffitern.v vil<e gaudia, sed ad fBterna; morlis siipplicia dominalionis.sicnecDominoFiiioagnoscercturuni-
pervenilur. Proinde illisanctumSymbnlum prodest, tatem subtrabere deitatis. Unum enim nobis licet
qui Patrem et Filium et Spiritum sanctiim unum Deum unumque Dominum confiteri. Una est enim
Deum naluraliler credit: ipso enim rcmissionem ac- dominatio unius divinitatis, et una divinitas unius
cepit peccatorum, et per resurrcclionem istius car- dominationi3,etsicpr.Tter unum Dominum non est
nisin quanuncbene vivit,vitamajternam sine dubio alius Dominus, sicut praeter unum Deum non
est
possidebit; non aulem sic credimus in remissionem aliusDeus.Unius ergo Dei una dominalioin unacjus
peccalorum, in carnis rpsurrectionem et in vitam divinitate cognoscitiir et unius Domini una di-
;
mus in nomine Jesu Christi. nos i.r.-cdicarc non licel. nisi ut interrogalus,Deum
Neque enim Symboli tenor soli Palri tribuildei- Patrom et Dominum r.hristum unum Dominum con-
tatem, sed in Deo Patre naluralem Filii et Spiritus fitpatur inlrepidus? nec aliud ulique
respondeatde
aancti ostendit originem in quo utique dcmon-
: Spiritu sancto, quia unus c?l Dominus Dcus cum
Patre ct Filio, qui unus esl Spiritus Patris et Filii
?
Blrandaerat divinitas verappromnipotcntiaenomcn,
quia Dcus non essct, si omnipotens non fuissct: de- Quod quisquisverumcssc aut ncgat aul dubilat,ne-
uiium nimiiiiiiiiliM- iialiirii!»' iiiiiiiru imI 'riiiiilnliH. illitiii lnnli rdri vrriiriMii i»««« i
', l|»«um
IilfoSalvulm uiinlor |>rn)rfl|iilill«cH»uli»iiiiii,cllcoiu: tlhrmluiii (Id a»l Vflnlalfliu) necinM ••l tiifodaflii
otnne» gful0$, lmi>liutntet eo» in nomxne fntniirU Buolorom:i|»«u enirn ait. I»i|u«ni 'ir. S|iiritu
Ite, tlocfle
/'(i/ni ft 1'ilit el S//I/I/M1 sinifli {Malltt xxviii, 1'.»). nnr.tii : Von emm loqHrlitr n temeiipui.ied tfuirrun
VuloHUiii ri-ciMMuli nMlioaliil'otni,i|ui iii miln <;hriHli qu« auiliel loiiuflur, ri iiu.v ventura tuiit unininliubtt
noniliionio nilliirnvil huiiiuiuo 8aluli«ellnoluiii,ulin vohi». Hle me clnTificahit,quittile meo accipiet et un-
nulliiiilio nunuHMiTrrol |)iiiinoMolvuri. Inliliro quippo nunttiilitl vohii {Joan. ivi, l^i, 14). Si de ChrlHlu
Aoluiim ii|tiiHliili.ru III, |.(>nl'|niuii illii nmiiiluHrMl (|u' i|ui)'l iIumthI Hpiritun Fanotu» aci-oiiit, cl menii*-
erat (•liiuiiurt ox uli-ro iualri!» muo, cuiii l'i>lruH ot ciuiiKlixit.nrKo ChristuB Spiriluiiuncloiiicuitaciuoi
Jo.innoB a iirinclpibuH HaciMiioluni inlorionuronlur^ liedit. Hoii ni hoc u ChriHtonon nccopit.sod 8piritui
iii ipia virlulo uul in (|ui) noiniiio hoo rociBHont.ilii aunctuH luciitiia eat o scmclipco quod nun ocrepit a
8( ripluin i'Ht : Tnnc retriiit rcineUt^ S\iirtlH snnclo Clirinlii.nrno.iMioiiniluiii Hontcnliain luuin.aut Bcicn»
liixit lul cos : 1'rincipcs jiopuliel seniorfx, n nos hoiltc aiil innaruB uioiitituB c»t (^hriHlUB.qiii nd, !^un entm
ilijtiilicitmnr in hrncfofto hnniini\ infirmt, luqiio lUe g lnquflur a semetipMO, ted qu.rcunqueawlietloquetur,
salvus fiiclusest ; tiotuin sit omnihits vohis et onmi Sod «|uiii ncc ChriBtun potuit nientiri, ncc SpirilUH
plehi Isrnel, qitia in nominf Jesu Chnsli yinweni Banclu.'*, quia ipHU Bnnrtu TrinilnB natiir.ilitcr una
qucm vos cructfixislis. qucnt Dcus susciiuvtl ii mortuis, osl vcrilaH, quaniioquiilfini Hicut voritatciii condle-
in hoc iste nslnl corntn lohis snnus. llic est layis qut muros!»!' Doiiiii Pi»trciii,fic etiaui Kiliuiu ct 8piritum
reprobatus est a vohis oniificnntilius, qui lacluscsl in suncluui nuluruliler cognoBcimu» vcritatem;Fiiius
caput auguli, et uon est in alio aliquo salus.Ncc fn'm (jnippo lic eoipso liicit : Ego sum via, verilas,el vita
notneucstaliuilsuhcirlodiilumhominibusinquooporleiil (Joan. xiv, fi) ; Spir luiu q' |Uo vcritali» l*caluH
tios .uiiros (ieri (.icl. iv, H ct seq). Kccc 1'elru.s rc- Joaiinca veritulcni essc tcalatur, diccns: Et Spintus
pletus Spirilu sanclodioit.sic nosin nomincChrisli esl quitcstilicutur,quia Spintusestverita»(a){IJoanv,
salvarl. ul non sit aliud nomen sub copIo (iHluni ho- 0); quoniam iRilurPater verilas, el Fiiius veritas el
niinibus, in quo oporlcal nos suivos lieri. Conter Spirilus sunclus vfirilap. non sunttrcs veritates.sed
nunc illud pra'ccptuni (.hristiqui)pr;rcepitbaptizuri jps.i sancta Trinilus uua osl naturaliler verilas; et
gonles in l*'ilii et Spiiilus sancti,
noinino Patris ol quidquidsancli aposlolidocuerunt, pleni veritatedi-
cum sorraonp,quo
islo beali Pelri sic in solo nomine xerunt necesse est ut verum ait et quod Petrum do- :
Chrisli 659salutcm humanani comnHMulat.ut om- ruit Christus, et quod plenus Spirilu sanclodocuit
nino ncget nompu aliiul essc sub cojIo diUum hoini- ^ Petrus. Num, sicut nemo salvalur nisi baptizalus
nibus in quo oporteal nos salvos ficri.Confcr iiaque fuerit in nominc 1'atris et Fiiiiet Spirilus sanctijsic
nuncsermoues Christicumsermonibusl^etri^conlcr excepto Chrisli nomine.non est aiiud noraen datum
doctrinam niu^islri cum doclrina discipuli ; confer hominibus 660 in quo oporteat nos suItos fieri.
quod Pelrus audivit uChrislo, etquoddixit repletus Unum cnim nalurale nomen est Patris et Filii et
nomine Patris
Spiritu sanclo. Christus pra?cepit in Spiritus sancti, quodest Deus; ethoc est solum ho-
elFiliiot Spirilus sanclibaptizari; Petrus verodixit minibus datum nomen.in quo qui recte credunt,per
solum nomen Christidatum hominibusinquo opor- sacramentum baptismatis perveniunl ad salutem.
tetit nos salvos (ieri. Dic ergo ulrum convenial quod Quaproptor si non in uno eoderaque nomine.quod
Pelrus a Chrislo audivit, et quod replelus Spintu est naturaliter Patri el Filio etSpiritui sancto.com-
sancto priedicavil. Si enim convenit ulrumque, ne- mune, sanctum baplisma credentes accipiunt; sed
cesse est unum nomenessePatris et FiliielSpirilus (sicut tu putas) in tribus diversis nominibus bapti-
sancti.ethoc solum nomendatuni hominibus in quo zantur.quando.secundumreguiamChristiSalvatoris
oporteat nos salvos lieri. Si vero islam doctrinam imperio conslitulam.in nominePatris et FiliietSpi-
Petri ab illo pracceplo Chrisli dixeris discrepare, ritus sancti qui crediderint b«ptizantur; responde
hoc tibi reliquumest. utnon tamPctrum quam Spi- D nobis,utrum sublracto vel PHtris vel Fiiii velSpiri-
ritum sanctum dicas esse mentitum. Spirilu eniin tus sancti nomine, possitin duobus nominibus ba-
sanclo repletus hoc dixil, ct ab ip?o utique quod plisma datum Christiana firmitate constare. Quod
praidicaret audivit. Cum autem in mendacio Petri utique nullatenu.s dicere audebis,quia hoc te dicere
mendacem dixerisSpirilum sanctum,continuo men- prohibebil ipsius sententia Veritatis. Quid igitur
dacem pra;dicabis et Christum. Ipse enim Spiritum restat nisi ut respondeas.illud esse integrum baptis-
veritatis a se promisit mittendum esse discipulis,ut matis3acramentum,quodsecundumprfficeptum Do-
eumSpiritum qui illos doceretin omnem vcritatem. minidaturin nominePatrisetFiliiet Spiritussancti.
Quod si eos in aliquoJ mendacium Spiritus sanctus Nunc YeniatinmentemiiberActuumapostolorum,in
induxit, non solumipsum mentituinasseris.qui ve- quo beatus Petrus invenitur dixisse Judaeis: Ptrni-
ritati aliquid contrarium docuit;sedetChristum ne- tentiatn agxte, et baptizelur unusquisque vestrum in
(a) Ita Syrus et Grcecus textus, ct nonnulli anti- qui Patres. In Vulgatis habetur, Quia Chrislus est
verilas.
83* S. FULGENTII EPISCOPI RUSPENSIS. 832
nomine Jetu Chrhti, in remissionem percntorumves- X cerlissimecredil et indubitanler fatcturunumnatu-
trorum, et accii>ietis donum Spirilus sancti (Acl. ii, rain nomen csse Palris et Filii et Spiritus sancti.
3"^.) Deinile considtira quiil in podem conlineatur Qiiaproptor neoesse est.ut aut in uno nomine Trini-
libro, ubi scriptum est : Cum autem auiiixsent apo- latisdarisanclum baptismafateari3;aut nomen Pa-
stoli qui erant Hitrosolymui, quia recepit Samaria nomen Spiritus sancti necessarium esae non
tris, et
verbum Dei, miserunt ad illos Petrum et Joannem. credasad saiutem liumanara.elex hoc saluberrimam
Qui cum veni^sent, oraverunt pro ipsis ut acripercnt Chrisli coneris evacuare doctrinam. Sed attemle
Spintum sanclum. yonflum enim in quemc^uam illo- quid dixeritChristus.cujus doctrinam veraciler le-
rum venerat Spiritus sanclus, sed baptizali tantum nuit Petrus. In nominequippe Patris et Filii elSpi-
eranl in nomine Domini Jrsu (-/ct. viii, 14 et seq.). debere praecepit.Hoc
riius sancti, gentes baptizari
Ilem in eodem libro.cumPetrusapostolus missusab prasceptum Petrus tenacissime custodivil, hac do-
Spiritu sanclo, magnum pietalis prirdicaret ceiitu- clrina oves Christi usque ad elTusionem sanguinis
rioni Cornelio sacramenlum, et adhuceo loquente pavit,Chri3tianae quippe lidei cuslodiens veritatem,
fluper omnes qui audiebantverbumSpiritussanctus et sicens unum esse nomen Trinitatis et illud ;
cecifiisset, lunc sanctum apostolum l'etrum ita re- verum dixit, quia, exccpto nomine Christi.non esl
spondisse memorata Scriptura testatur, Nunquid p aliud nomen sub coelo dalura hominibus in quo
aquam quisprohibere potesl,utnon baptizentur hi qui oporteat nos salvos fieri^ct quod docuit baptizari in
Spiritum sanctum acceperunt sicut et nos? Et jussit nomine Jesu Christi,in unobaplizavit nomine Patris
eos in nomine Jesu Christi bapliz'iri (Act.x, 47, 48). et Filii et Spiritus sancti. Nulla est enim in Trini-
Illum quoque locum in eodem libro con3idera,ubi tate (iiversilas naturalis nominis, ulii est ipsa uni-
iion i|i«fl llrimirol ; i»i Douh iioii omnl, uc»Kill «<! «o \ |tluiii iiowlr* corpora nnn haboral;»! D«u» non <tt
|.iim|iirifmliim noii (•niicii|ti«foroiil ; ! Uimih iiou ««1. Clirinlu» in illo ' ''
^
nxHol, Mll|>lT JfHllllt lin|>t.'«itillll llllllulollUH ttllvrlU' nnn ei«ol, ('ujIuhi i'l it : . .. .. -. l.
nnl; mi Doiih iiihi rHnol, iinoiii iiooiun cuiii l'utri) id ila<i- i^ilur ii( hln niriiilia al I .
, reclarii
Kilio noii iiulturnl ; ni DtiiiN non i<iiaot, uilo|ilionlM di- llituin «in aanolu B|>irilu mox haltflbtc.
KX M in\ c^ II I II I N r, M A n I A U V. II I K I» I S <: n IM It II K M KN 8 1 8,
NKO NON KX I Iimo III IIATII.WII COIIUKIKNSIS MONACIII CONTIiA Cll.flCoillJ.M OPPOSITA.
0A3 h'ulii<nliusrpisro)<us, littfrarum.itu^lii^ (idmo- accipcro, cum ipno Hpiritus tanrtua nic proccdnta
tlitm (•ruitilHs.rl vitir surii-litiitc /)/*r</McuM'c, n/» .{nniits Kilio, Hicut procoditu i*ulrit,ct Hicdotiir a l'°iliu, Birut
qitOiiue pro i-allt'Uic(i fiild mullti iicrpe.uux, in tilno \\ dutiir a i>utri<.N*'0 iiln nuliira, unde Spirilus aanctui
<Jue.UiouHiit (/(• Spirttus suncH proinsione sic ait : hulti^t oriKinom, potuit vcl ex^pectaro, vei accipnre
Sio loliim (iiioil osl ips.i nntnra, cominuno tribiiu lur^itutoni. Spiritiin illo totiis i-hI Ptitrii*, totne ent
invoniliire»!'»^ |)i>rxonis, iit aliiiniii lnmon invtMiiiitur, l''ilii : iiu.u untiH iiiitur<«litcr Spintus eat Fatris et
(luo proprio iin«(iiioBi|Uo piM-sonu nosculur : (luod tu- l'ilii. l>roind(3 lotu» d« Palro proccdil cl Fiiio, tolus
mon neo invpniatur sepurubilo, non possit csso com- in l>alro manet ac Filio quin Hiciiianct ut procedat,
:
muno. Nuo'. propriiim INUiis ilicimus csse (iiioii i^e. sic procpilit ut manoat. Dnde nuluritlitcr hnnc hahet
nuit ;
propriinn (iicinuis Kilii ossc, iiuod 3olu>i dc cuin P.itre uc l'Mio unitutia plcnitndlnoni, cl pl<mi-
8olo l'ulro nutu» ost ;
proprium Spiritus suncli, (luod tiidinis unitalem, iit totus u Patre, lotus halieutur a
de Palro Filioque procodit. In his voro propriis Filio. Non crgo accepit Spiritum aanclum divinitas
niilla ost naturaiseparatio, eed (ju»dain personulis Filii,cuin (luu unius est naturjE Spiritus sanctus,
Rgnitio. et cx (lua hahot quidquid halict^iiiio de qua est hoc
Itcm in ctmseguenlihus. qiiod est, quia quod ualuraliter habet, hoc est.
604 Sermones hosce duos hactenus ineditos, e Vati- Q (alcem operum Horum autrm priorem
ejus apponere.
cano codice (t viro clarissimo Luca Holstcnio olimdes- vere Fulgenliiaxe vix dubiiiimus ; posttriori vero
criptos.et ab eminenlissiino cardinale Barherino huc auctorem alium,et hunc quidem prub'itum,licet forte
misso,quia cum ca'liris stincti Fulgentii sermonibus FiAgentio po^teriorem vin iicunditm arbilramur. Quis
suo ordiue iu hicein edere non licutt, visum est hic ad vero sii ille haclenus non comperimm.
S. rULGENTII
DUO SER>,IONES HACTENUS INEDITI.
SBRMO PRIMUS. merita fuerunt, ut Unigenitus Deus homo fieri di-
/n circumcisione Dtimini. gnaretur, ut Altissiraus hurailiaretur, ut indeficiens
i. Incarnalionis divince mysterium, nostrie re- angelorum panis feraineis uberibus lactaretur, ut
conciliationisegrepium sacramentuin,ob hoc a nobis rex sajculoruii contumeliis afticeretur, ut vita
aunua revolutione celebratur etcolitur, ut tanliconr D ueleroa mori patientissime dignaretur ?
meinorHtio beneficii quid nobis indignis impensura 2. Allende igitur, o horao, tants benignitatis di.
ostendat, el quid tantaj gloricE debeamus admoneat. gnationem, ut actionera persolvas hnmiliter gratia-
Proinde.fratres.quanto magis audivimus Dominutn rum. Scito auiem te non honorificentiam, sed contu-
Jesum Christum pro nobis misericorditer humilia- meliam divinae gratis reddere, si cceperis de tanti
tuin,tanto o^agisagnoscamus ineiTabilitergloriosum. beneficiimagnitudinedubitare.Imoillaomniaqusede
In eo namque suamcirca nos iasuperabiiem carita- humilitatealquehumanitate Domini Salvatorisaadi-
tem Deus Unigenitus evidenter inqno pro
oslendit, vimus, veraesse sine aliqua haesitatione credamus.
Dobis humilitalem verae carnis ver^que mortis, non Et ideo raai^is agarausgratias.fratres.qui cum mere-
coactus necessitate,sed bonitate raiseratus assump- remur pcenam, percepimus gratiam : qua gratia fac-
sit. Quid enira boni feccramus, fratres, ut tantuin tuinestutdumjuste mnrs debeturperditis,vitai;rati3
nobis benelicium prsestaretur? Quse nostra bona donaretur indignis. 665 Altissimi namque Saivato-
835 S. FULGENTII EIMSlOPI RUSPENSIS 836
ris huinilitaa non ipsi aliquod iriUilit dcirimenluaQ, \, corpore fecerit celebrari ? Cur autem non aibi Dcus
scd increraentum noliis contulit magnum nec ex- ;
noster praelerilo lempore populum Judjeorum lypi-
celsoa dejecil, peddcjectos crrxit.Ut enim Dei Filius cas jussissetviclimascarnisofferre.quandoipseDeus
plenum operiretur rcdemptionis nostr.-e ncgotium, 666 Unigenitus cx Judncis temporalitcr natus, sc-
nonsoiumdignrttusesttotiuscarniscreator.ilecarne ipsum pronostris pcccatis secundum carneno digns-
Virginissecundum veritatem carnis naturaliternas- tus est immolari? Altendat i^itur M michajusutrius-
templum puer, parvulus portabatur, qui Deus missione mendacem, nec f.illacem in donatione sed :
qui sine peccalo pro nostris venerat irapietatibus im- niento carnis atque animre potenlissimum crealo-
molari. Considera igitur, homo, quid dobeasexcelso rein, in Novo pjusdem carnie atque aniniae clemen-
quiramus. Cum enim divinaj lextus histori<e verus quod in illo pro salute nostragestura essecorpora-
essecrcditur, Manichffiusin sua severitatecontundi- liter intuemur, iraitemur nos quoque spiritalilcr.
tur: qui dum in ChristoDei Filio veritatem noncre- Ideo namqiie parvulus in terra nalus est Christus,
dit carnis, Scripturis sanclis et veleribus et novis ut humilitatem disceret Christianus. Ob boc etiam
crimennititurimponcrefalsilalis.Nam VeterisTesia- parenlibuscarnissnfeyubditus erat, ut honorificen-
p
menli deilicam miser exsecraturhistoriara, in Novo tiara seraper patri et raatri omnis Cbristianus cxhi-
Testaraento ipse sibi dencgal utiquo medicinam. beai. Ideo autem Chrislus vilibus pannis involiilus
Non vuli enim humanamcrederccarnem a Deoplas- cst, ul Christianus non dclectaretur vestibus pretio-
matam, neque circumcisionem carnis iniperalam a sis. Proptcrea vero Christus in lerra pauper voluit
Deo nostris sanctis patribus, nec victimam de car- apparere, ut divitesChristianidiscerentterrenas di-
nibus animalium Deo vivoel vero priscis lemporibus vitiasnonamare; sed eleemosynam pauperibus ero-
immolalaiti, necsabbalum ex Dei praeccpto ac volun- gando, possentsuas divitias incoeloservare. Ob hoc
tate servalum, nec fabricatum Doniino templum fuil in angustopraesepiu positus Christus.qui totius
jubente Uco. Iiaque dum in Scriptuiis sanctis non in latitudine nonflnitur raentis sua;: utin eu:ii cre-
discernit temporura qualilatem, spernit et despicit dentesspirilalchabcrcnt pabulum, et Christiani dis-
saluberrimain veritatfin dominicac inrariialionis. cerent non inhiare donibus aut posacssionibusalio-
Qua propter ut Manichaius evidentissima ralione rum.Cui eniin Chrislianoquanluralibetvilisdomus,
vincatur et convertatur, ulinam viclus ex hodierna vel possibililas propria non sufficiat,quandoChris-
evangelica lectione, vcritatem Testamcnli Veteris to Dei Kilio modici praesepii suffecit angustia ?
dcfeiidamus, ut ex hoo Veteris et Novi Deum unura 6. Pcr circumcisionem verc> quim Dei Filius in
morom tunc divinae inslitutionis oblalum siveau* : [Deul X, l6).Cui prccceptoconcordat healus Aposto-
lemcircumcisio carnis, sivecarnalium sacrificiorum lus, dicens: Non enim qui in manifeslo esl Judaem,
rpgula in Vetcri Teslaraento cognoscitur inslituta. nrqtie qun; in m-mifeslo in rnrne cirrumcisio ; sed qui
Ciirigitur,dilecti9simi,non cre(lafi?juslip.>>im<- inVe- in nhsrondilo esl Judcrus ft rirrumrixio rordis in %pi-
leriTi-stamenlo.quoniam Dei manibus plasniatiiscst ritu, non littern : rujus l lus non e.c tiominilms, sed ex
horoo, qiiando in NovoTestamnnfo, <il non in a^ter- Deo csl {Rom. ii, 28, 29). Proinde circumcisionem
num perirct homo, ipfie Unigenitus Dcus pro nobis in corporc habiiit Christus, iit spiritaliter in corde
raclo« rnt veru"' hnmo ?('ur non crodalur Deus oliam habeat Ghnstianu)». Ob hoc nimque ille, qui nullnm
circumcisione.m ad dliqnid signincnndiim congrun hnh-^rc potnit omnino pcccatiim, deposuit prajpu-
tempore jussisse fieri, curn eam Dei Filius in suo tium carnis, ut nos abjiciamus desideria pravilatiB»
II
n:n SKnMONFS nno ini:iiitf «w
CliriMliiHiKiliiriniiiiiliiinrHtportnliiH n<l liMii|iliiiit iit \ lin ^i^rnMiti', M|>lrituii annlua prorn<lil iln |>«rfiia<
lUiriHliuiMJrt liiiiii.t ii|itinliiiH roiiHii(iii'lal iii rntliiiii. nniito. Nnu lAiiii<n Killui diviNil i'utrniii nuarnndo,
Hai'1 illoiiiiii irdNii iiMnrri voliiil Cliriittiirt.ut ml »lturn tiiT .S|)trilnN lituim iinnuit |iriii:i ili'iiiio,(|uiii nt c au'
liiiiiiiiii ao oirnrut Clirihli iiiiiH. Muxiiiin iiuti<iii lii<ii<« Kot iMM-oiifio. Krgi) nen nsHoantlonNl Klllu* aitiiom-
viviMtilii Hi<i|iHiiiii (illorm IohIiiioI. Ki vnro iii<ltiotuliir tiKi, noc |jri)Coiioii(io HpiriluN n|i«ralut. I|tafl rolin
tiiiiniltiiii Hui riliiMiiiii iliviiiiHrxliitit^rniililuliliiin,i|iN<) linalu TiiiiilaN illa |ii<rni(int't, i|iiin iiii Hiit)*t«ntia-
6IH i|iiiM|iiii ^ottnro illiiiit Huorilloii i|iiii<l<iaiii Hjiiri- lii unilna poriiiiiiifi ini t|<ioiiiaiii niiiil fni m irinl'
titlo Nuurilloiuiii nuliiH a^noHoiiiiii«ln>iicnri : l*ar\\n- tulia liivinitale ornaluiii, |iru|jlnroa ibi iiihiicNt uli-
'JH). In hoo ^i'niMo nviuiit, itiiocliHHiini rrittrrH, niu- W. Il(i'c, liilootiMHirni rrutrna, fldclitcrton» ir, iti inii
giuiiii voliiHcoiniiioiiiluturculliolifiu liiiui i»ucraiiii<n- junitor |inriiia(ii<to,ilaio nit in cor<i(; CdKilulio.fl oro
lutn.In oolutnliaoniti) OHriluH uKnuBcilur,in lurluru oonloasio. Tunotti liiituii i|uain BBH nccopislis io
cuHlituii invcnilur.Turtur nuinijUHintuinnrutuiu Hor- noinino TrinilutiH.Horvulo unitatein apirilua in vio-
val iini viro ll<loio ; ooIuiiiIki vtun iiliariiitt cuhalii- culo |).ici>i, cl lurturiH, ot coluiiibie : ulapirilains in
tiintiuni not) liuHonl uiiilaloin. CuthulicuH i^itur (ioitto Doi Hompc.r chho |ioHeili». Quoii ipsn prasalare
ChriatiuuuH Itino voro HpiriluliH turtur elllcitur, Hi Q <i>Knctur, (|ui ciiin l'atro ct I-'iiio vivit ot regr.at
voru.ii rrinitali.-^lliloin llrtiiaoruilulitalo cunHurvol.ol Dcuh.
hftTotica) pravititin Honsuin. tui)i|uaiit roriiicalioniH
&KnM() II
inijuiuatnontu ropuiliut.Tuiio voro urit culiittiba, hi
{ut hnbetur in mt., etsi dubto tituln).
lonKanimitcr ua(|uo in llnoiti in oatholica sociotate
In 1'urilinilione hcutx Virgvitt Murim.
pcrmanoat, et conlra tontationosotscan^ialit imino-
bili Hrmilato pcrsislul : ut ncc h.crolica lornicatio
l.Sisnbtilitora liiiclibiiH hujuH dioi fpHtivitan per-
corrumpul in conlo liilci castitalom, noc amaru pcndatur, eo devotionia affoctu hanc cclebranilum
(lissoiiHio ccclo^iaatica) eastitatis dosoral uniluloin. auacipiunt, quo Domtnico; Nutivitatis, Circumcisio-
Hmo 081 onim lei^itima Kcclesia qua- lidcm uiii Dco, n.8, atque ApparilioniH golemnia aunt ."ccuti. lliius
tamiuam loi;itiino viro .-^orvat, ot congrogalionem eat eiiim ista 9olomnit(i8,cujus et illa.sed nec minor
flliorum incaiitato muitiplicat. est isla i|uam illa.Ouod utiqucin hoc germoncaper-
tis mnnstrabimus documentis.IIujusquippedieiso-
7. In hac turlurootcoluinba, liilectissimi Iratres,
sollicite pcrmanente, hano votis omnibus custodite, loinnitas, sicut a quibusdatn Chrstianis ignoralur,
uteam ncc .Xrianus violet, nec Doiialisl.i conculcet, sica multisprajc/etcrisanni solemnitatibus honora-
nec Manichajus imjninet. li cniin, vclui accipitres « tior habetur. Maxime autem co loco quo primatuna
muli.unilalem columbie cupiuntdi.>^sipurc,el casli Ecclesia calholica in Pastoresortita e3l,in tanta ea
tutom lurturis desideranl viijlare. Num Manichwus reverentia ab iliis habetur.ul oa die cuncta civitatis
veram in Christo non credit carnem, Arianus ve- turha in unumcollectajmmensiscerporuin lumioi-
ram in eo minorat divinilatem, Donalisla <iuoque bus corusrans, niis^arum solemnia concelebrent
dissipat calholici corporis unilalem.Manichieussa- nullusque .iditum publicaestationis intret.quilumea
cramentum non videl Redemploris, Arianus magni- manu non tenueril tanquam scilicel PomiDum in
:
tudinem non cogital Salvatoris.Donatista vero tan- templo oblaiuri, imo etiam suscepturi fidei lumen ;
guibus lacerant.Vos ergo.Siinctissiini fratre3,in fide exspeetantibus ab eodem Simeone et Anna publice
custodite calholicam veritalem, in caritatc servate prc-edicatur quam pium speclaculum,quo nonnisi
catholicara pacem. D pii delectari probantur Slathinr virgoetmater.non
!
8. Ule offert sacrificium gratum Deo (]ui cum ca- cujusque.sed Dei : suscipitur hinc parvulus virginis
ritate fraterna verum catholieaj lidei servaverit sa- filius,cujus diviniialem non capit mundus.Occur-
nuturaliter unus est Deus Una est eniin Trinilatis 2. Et quia hujus diei praecooium aftollere cupio,
una munet
sanctfe polentia, quia in tribus personis libetipsamEvangelicam lectionemcolloquendotrans-
substantia naturalis ; una
una est est potestas,qiiia currere.in qua ista narrari cognosco : quatenus ad
majeslas una aeternitas. quia una divinitas; una
;
ea quae dico illa respondeat inco ad ea quaeilla nar-
;
Creatoris dominatio, quia una creaturee conditio. rat, voxexhortationis meaerespomleat.Denique Lu-
Quidquid enimPater creavit, per Filium fabricavit, cas evangelista veritatis historiam de Christi incar-
et in Spiritu sancto firmavit. Fiiiusautem natus est natione pleuius atque ordinatius caeteris evangelistia
839 S. FULOENTII EPT8C0PI RrSPENSIS 840
Nunquid
^ —
invidet
... aliis.quem ad templura
.
r _... deferens^
-,
.. Psalmistam dicilur:
per _ Maler Sion
. dicet:Homo{PsnL
sancti senis tradidit manibus ?Absit.Sed vel spirilu ^ lxxxvi, 5);et DominuaEvangelio: Quicunque fe-
in
prophetiaj repleta, redemptionem mundi impiis non eerit voluntalem Patris mei qni in coelis esf,ipse mrns
aporiat.Sciebat enim jim lunc gratia plena,3piritu fraler,soror, et mater est {Mallh. xii, 50). Quando
divinitalis afflala.quia si hunc hujus s^fculi princi- electi non propinqui, fratres et sorores sunt ap-
pes cosnovissent, unquam pro aalute nostra cruci- pellati ?Mater itaque acpropinqui Redemptoris no-
fixissent.OITercrgo^bealissimaVirgo.tanquamlegem stri.a Nazareth in Hierusalem ad templum Domini
observans.in templo quemedidisti,ut non omnibus, deferunt:qnia primitiva illa in primisdiscipulisEc-
aed paucis reveletur quis est qucm genuisti.Appa- clesia, a Judaiis repulsa.cjusdem rcdemptionis dis-
reat interim lapis humilis abscisaua de monte sine pensalionem ad notitiam genlium pcrduxit. Ipsa
manibus, ut reprobelur ab fedificanlibus.usquequo enim Ecclesia nnn solum cx gcntibijs,vprum etiam
8tatuam in pedibus percutiens, crescal in montcm ex Jud.-nis Hierusalem.id est Visio pacis,rcctevoca-
magnum,impleatque univcrsum orbem lerrarum. tur: de qua perPsalmi8lamdicifur://j<?ri/*o/rtH,7i/,i?
4. Oquam parvus, o qunm magnus est qucm pe- sedifiraturulcivitas ,cujus parlicipaiio ejus in idipsum
peristi Parvus in humanitate,magnus indivinita-
! (/'.<a/. cxxi, 3), Ipsa ot tcmplum, sicut pcr Paulum
te^parvusinrfgnoJuil.-eorum^magnus in regnogcn- fideliburt dicitur :Te>nplum Domini snnctum eslquod
tiuin.Sei non ab ommbus inregno Judaeorum par- D cslifi vos (/ Cor. iii, 17). Ac per hoc cum apostoli ex
vu9 (Estimatur. Nam et ipsa quae hunc genuisti, ex Judaea Christumannuntiantes veniuntad genle?,ni-
ipso populo Isracl in virgam crevisti.Virga enimde mirum llierusalcm ad Hiorusalem convenit,pt tem-
radire Jesse siirrexisli, et fioruisti. Virga Aaron plum ad tompluin occurril:cum hi omnes unasint
fronduisti.ot nuccm poperisti; etqnia prnj omnibus nierusalem civitas,unum ettemplum.ln hac itaque
immenHitatom ejus agnovisti.quem tamen parvisai- civitatc, atque in hoc ternplo ab apoatolis oblalus
mum ex te natum vidisti ;proculdubio qiicminfan- Christus excipitur.Unde et ipsa Rcclesia Psalmistae
lem^cnuisti, Deiim omnipolontom tromens adora- voce loqiiitur, licens; .S».?rrp/mu<. nru^, misertcor-
8ti,afloran9 troriiui8ti;quom tamcn quia secundum diam tuam in mcdio lempli tui (Psdl xt.wi, IO.)Sub-
humanilaloTiniiumrocognoviati.lactasti.fovistiialui- audis, in mcdio occlesiae.quae esl templumtuum.
8ti. QuiM putas nnbis poasil indicare,inter hujusce- 7. Sive autem juxta historiam.sive autem juxta
modi ot)flOf|ui«, animi tiii sonsiim.o boatisf^ima Vir- mvslicnm intellectum,cur Christusa parentibns ad
go?cum liinc rcrnere.s cx tenalum tantillum infan- sanciam civilatein ettem[)lumducatur,cau8a mani-
tern.illincattendcresDeum immensum ; hinccrea- festalur cum 4ubjungi(ur:(/( durenl hoiliam ,secun-
H41 sMHMoNKS niN) i\i:f)i'ri. H4t
ituin ijuoU ittclum ett in li-yt^ Ihtmiui, par turluium iiut K '•«uoli |»n)rnlBHlonom.vnlor«irio«rn«llfldflm|»lor«inl
iluos iiultoi folumhttruin (Imc. ii,'.'4). I'riu('u|)lutn hI* Vluti* puliiinua rucrlt lniit«n(l« oratiooln ejua, i|u« dU
l|tllili(lll ll<f{iH llllMltt, lll Olll lorln 11^1111» i|«irtiinitnt,t<( vliio rcHponxo iniiruil (Irmuri iln hia i|u«9
iiiiiiin lii)riiin,iil t<nt itiil |iar turtiiriiiii.niit ildoH ttl I (.>u/iifruiiti-ju«K<''uilU'jru i- < <
p«l«li«tT
,
,
(^
piilloH 1'tiliiiiiliaruiii invoiiiHHot, Doo in nlilutionn lllii prmdionlioiiir/.Noii oniiM li ,
_
j,j.
tiirt'rrot;nncpra<jiiilifnruttir<^\ulli'r(>,i|uinnuiii(juoil- qiio rdMpounuiii «(?cl|ioral luiK-r hii qu« puicndat.
lihol lioriiiii oliliilirDTt. |)i<iiii|iio ln liu» olilallono 10. Funrunt Riqui(|i<(ii in rctriiacliii tflmporibui
uviiitn, illti |>ra'llf,iiriiliitltir oblutio i|iiii' |)ro Hulut» iiiulti HiiiiilidfHnliTiouccpu»!, houiinoftli' /ir|
intiiitli oliluta t<Hl v(>H|i(iro dinl, Honiini viili<lii'ut |ina- diH«ipuliiM, (|ui uit: .Vutti rnjrt «79 «•/
^ , i.tm
Kio,|)or i|un!n HtiiniiH Don ri<oon('iliuli.l)(i hac i|ui|)|io votiirrunt videre ifuas vot vtdetit, et non vlderunt ; tt
lu)Hlia |)(M' l'aiiliiiii llilttliliun ilicitur : Aml'Uliili' m di- auilire iiuir t>ot ttuditit, el non uudierunt {Luc. x, 24).
lcrltoiit', sirut et i:iin.sluiiltlr.ntU()S,rtliiutiittt''t'mrt- Sod ox illiH hoc iHti Holl coiirnHHum v.ni i\\\\ lo pl«!ni-
ipsum firo uolii.i oitittiimrm rthostium Deojnodorem tudinoloiiipori» boruiii ulliiniiM.ip|mruit.Se(l «i vigl-
iuitfitatis {tiphes, v, 'J); ol rur»unr. Qui tlile.vit mr, lanti Btudio iiubHO(|uentium «anctorum attvndimus
ini|uil, et tradiitit seii>sum pro vie (liat. ii '20). deaidoriuin, i|uibui) Chriatus vivoro ent ot inori lu-
S. (Juia vtM'o oiiHioH clffti iutMiilira Hunt (Ihrisli,
jj
crum (1'hilip. i,L'l), invcnimuM coh non uiinorisnn-
niorlilioalionis oblulio, in quibus non fuorit vcrno Quisergoctiam hinc videut in uno Simeono muUoB,
lliloi oastitaa, voriV faslitatis foiicoriIia.ri-oiiit.lo non por unuin signilifari cunctos plcctoa; (jui nunc et
sino causasacriticiumtiuoil pro Doininu mjsliro ob- jusli o.\ lidc utquo operationc, et timorati ex futura
IhIuiu porhibclur. ex lurturibus cl columbis rnisso cxspoctationo, ot nttoniti
invoniunlur cx ventura
nurratur. In lurturo enim caslitas invcnilur, ct in con8olationo?[nquibu8ctiamSpirilU8 3anflu8int'88e
coluiubu unilascoinmonilatur.Turlur namque into- coj;nn9cilur,quia ot pcr Aposlolum dicitur: Caritai
moratam sorvat uni viro liilom, coliimba voroalio- Dii dil]uut rst ni corilihus nostris per Spiritum .ittn-
rum cohabilantiumnon dosorit uniialom.Catholicus rtum, gui dulus rst nohis {Hon>. v, 5);ct rurgum lidc-
igiturChriatianusluncverospirittlisturturenicilur, libus dicitur: Corpora vestra teinpliim sunlSpiritut
si voram Trinitatis fidein tirn;a credulitato conser- ^ sancti, (/lutn halietis rx Deo (/ Cor. vi, 19)._0uique
vot, ct hairelicio pravitatis scnsum, tanquam for- rcspnn.^uni accipiunt a Spirilu sanclo non se visuros
nicationis inquinamonta lopudiet. Tunc vcre crit mortom nisi prius vidcant Christura Domini: quia
columba,silonganiiv.iterusqucad fiuem in calholica in liac adhuc corruptibili vita, ejusdem Spiritus san-
societate permaneat, et contra tcnlationis scandala cti gratia revelante, apertis oculis lidei, eum qui se
immobili !irmitatc porsistat: ut nec h.vrotifa forni- cum illis usque in linom skcuM mansurum esse
catio corrumpatin corde lidei castitatem, nec amara tiV(i//'i.xxviii,20)reproinisitaspiciuDt,non jamcarne
dissensio ecclesiastica3 castitatis dissipet unitatem. parvulum,sed divinilateimraensuin.Qui eliara cum
enim Ecclesia catholica quje lidem uniDo-
riaec est Apostolo dicunt: Etsi noveramus Cfiri.itum lecundum
miuo tanquam legitimo viro consorvat,et congreija- carncm, sed jam nunc non novimus (II Cor. v, 16).
tionem nuiltorum in lide multiplicat. Habitant etiam isti in Hierusalcm, atque in Spiritu
9. Sequitur: Et ercc homo erat in Hicnnalem cui in templum quo Christusintroducitur veniunt. Ipsi
nomen Simeon et homo iste justus, et timoralus, e.v-
;
enim sunt Hierusalem qui habitant in Hieruealera ;
spcctans ron^olationcm tsracl, cl Spiritus sanctus erat ipsiettemplumqui veniunt in teraplum,in quibuset
in eo: ct rcsponsum arrcperat a Spiritu sanclo non a quibus Christus excipitur.
visuruin se mortrm nisi viderct Cliristum Doinini. El D 11. Breviter, fratres, ista percurrimus, ne dum
venit in Spiritu in iemplum (Luc.ii,25,26, 27). Nihil quae sunt hujus diei sacramenta, quodque sanclum
minusdesanctitute isti specialiterhominiascribitur, purnraquepreeconiumindicarestuduimus,cuilibetin
qui et in Hierusalem id est in visione pacis commo-
, fastidium veniamus. Sequiiur: Et cum introducerent
ratur, et lldei operationejustus, et roverentia timo- puerum Jesum parattes ejus, ut facerent secundum
ratus, et Israelis consolatione attonitus [forte conso- ronsuetudinem legis pro eo, et ipse accepit eum in
lationi attentus), el Spiritu sancto replotus.ejusque ulnas suas, Deum.etdixit: Nunc dimittis
et henedi.tit
responsione de incarnati Verbi jussione {/cjr/f mis- servum tuum .Dornine, sccundum verbum tuum inpace
siont) roboratus fuisse perhibetur. quam ardcnti {Luc. II, 27, 28, 29). Qui vivit, etc.
desideriohomoisteexspectabat, secundum Spiritus
Patrol. LXV. 27
APPENOIX
AD S. FULGENTII OPERA
Al>?H0^IT10
De lihro 'le PrxUslinalione ct Grniii, cl su^^sequente epiH.)l^ Ferranii ai Egyppium.
Utlibrumqui proximescquitur Fulgcntio minime A. tenlia adversctur doctrinan sancti Fulgentii, imo ct
eis crcator omnipolcns ia ,rlernum nnnmdlos damnnre inter opera ejus locum habere non debuit, nisi «t om-
vellet inlerilum, ijuis omnipotenti Creatori dicerct nino non periret, et quiii placuit omnia qux hnclcnus
:
Quare me fecisti sicl Qua; quidcm quantum sscum n ex Fulgentio aut cum ipsiusoperibus luerunledita, in
invicem pugnent facilius dcprehenditur, quam ut hac quoque edilione repraesentare.
pluribus egeat demonstrari. Quantum vero haec scn-
dentibus, aliqua veiuti diversum sonante sententia aut quomodo omnes salvos fieri velit homincs,cum
vel movelur lector, vcl sollicitalur ai.ditor, certa et ipsc nonnullos ne salventur induret. Ilocquantum
inconcussa fide cognitum teneri dcbct, unius atque ad humanamjustiliatnvidelurinjustum.Scd quisita
cjusdem spiritus, ct cjus procter (jueni nuUum nihil desipiat, vcl potius quis ita blasphemef ut dicat de ,
est verilatis, apertius alibi, paulo occultius alibi so- justilia Dei, lege humanfe justitia* disputandum?
nare mysteria. Ac proindc si quid occulta signillcv quae prolccto sijustitiae Dei adversatur, injuslacst.
tione suspcnsuni, aut a consciibcnlc breviter indi- Ab ilio enim qui summr jnstus est. omncquod iiua-
calum,minus(jue(juamhuniiinicordisobtusioposcc- C litercun(jurJustumeftt,mHnare manilrslum est.Ouis
bal cxpositum cst, hic hicidius apparcre, ibi altius ergo cril qui incoraraulabililcr mancnlem,ctomnia
laterc, nusquam deesse noverit verilatcm. Quod si qua) sunt condenlem, regcntoin atque servantrm
etiam pro magniludine roi de qua qn.Tritur.non fa- Dei sapicntiam.pcndcat hiimana! sapicntia^arbitrio?
cileinleil''Ctu9 scnsibus quacrenlis occurrit.niaxiuio De qua idom iipostolus dicil, quia t^npicntla carnis
ei de incommulabili volunlate omnipolentis Dei.di- inimica esi Deo {lUim. viu.T). Kt nlibi, iSd/jjc/i/m /iu-
versum sonetcanonicTR auctoritutis utraquc senten- jusmundi stuUilia cstapud Dcum (/ Cor. iii. l9).Non
lia ita illa omnin ad pielalis regulam dirigonda
: eal ergo dc illa majestaie divinaj sapientia*,humann3
Runl.Tit ncc injushim Di^um ''ssc^ncr mcrita smgu- vanitatis arbitrio dispntandum.
lorum conlusft quadam pcrsonnrum acccplione ta- Cap- II'. Si (|ui9 nulem peccata sua ita nutriendo,
X8nlem,nrc inlirmum.ut quid(iuid volueril non va- figiira vel iimbra, vol tvpho supcrbia; blandiento de-
lucrit fxplicare, inconcussa dclinitKmo tcneatur, ri|)itur,ut dicat quod nonnullosossc dirlnros statim
(vAP. II. Suli hujiis igitur dolinitionis jugo, ne in vldit bratus Paiiliis apostolus. Subjunxit pnim,l)i-
Barrileiram iRuierilaicm innlc librra cnlla liixnrirnf, (i>t ali([ui^: 8i rnjus vnlt misorrfur, ol qucm vull
quaestionig hujus.quantum Ueo donante |)<>Hsumus, indurat, quid ndhuc queritnr? Volunlafi rnim rjus
occulta memoremu8,(|uam beatus aposlolus Paulus qnis resislit {Hom. ix, 19).» Noveril hac plus nos ad
divrrsis in iocis, non parum diacrepantibus verbis, humilitalem ac pietafcm cngi alquo arclari sen-
Bludiosifl propoiiit prrutiilDribus, ciBquc \irr i(i8am tcntia. Cum enim totum ad Dciim rrforens humanis
loqiiitur vcritalcfn. Srntcntiam siquidem in Di^i gra- viribiis nr^ct dortor nmplissimiis, qiiid aliud quam
tiaprfBcodcntn^lalissimaetroliuslissiniadisputatione f)
ut in Doum toto corde suspcnsi, ab eo aaliitis auxi-
confectam itn concludons,ait,ffr(70 rujuf vult miserc- lia poslulemus hortnlur ? Quom crgo movct hfccin
tur, ft qunn vult tndurid {Ifom. ix. 18); cum in nlia divin.r grali.T dispensalione diversilns, et inju*tum
Epistola i\c, divina brnrvilrnlia, ipso s'c dicnt: Qui |iutat negari alteri qiiod nilor acceporit, inlriligat
vult omnex hominet xnlvof firri, et in agnilinnem veri- quemndmodumdivinitu8dixcritP9alini9ln,f/rtii;cri«
848 \)F. Pn^fDKSTINATlONK KT (iKATIA. K4a
I iii, iii iloltituN tiiiuiuH uiil jiiito rodil tt, uiii iiiivtrl- ri \diiiii.u*>i
ciiiililiu' iliMiot. Vitiatii' iMiiiii iMiliriH iiiaiHila iia |ii'>- \
,1...
iii.n praivurlrutioiiiM aliiMiiiH (ii»/j. xiv, 4, *•'('. /-.VV), oblulUH lllllltt! '
ii.
tUH. (,)Ulll| Hi |U<r lllO l|Uli|lMI) HUIO |M1i:i'lltlt l'Hl l|l|l tuiii pi I
1'•piTunH
I
oil ApoHloliis, /*t*r unnin homiinfin infcentum i^trnvit (lionrot bcnlUH Mojhi'»: Dnminr, iniiuH, qui rrijmn in
in munilwn, ct prr iitu-r i!um mors: iiiir^ iulrdi'.) iiou s.cinluin i't .iirciiluin I' •'''. '
ut !ipp;u'uil,iio priovurioulorirt scinino Dinnos ua.^^oi- qiio,noc lran3'iuiito, noc l'utiiro,scd ronluiuo tem-
nuir iicL)itoro3, iiuonium iu ipso omuos, iit ait Apo- poro, vcl si quo alio modo dici potest, si tamen
slolns, peccuvorunt, elipsu.jum in principio iinde upud C-Hiin eat, et prajsciri, ct, liicerc, et eligere, et
(losconilimus mussa damnata cst; nullus deduriliu pr^escienli.isuaincommulabiliterporinanenleeliRC-
sua,iuillustiopaMUi sua coiu|Uori auiicat, (iu;o otiuiTi ro laciondos iquoa ructuriialuorutoligcndos: li.ecqui-
nou oxislontiLtus pcccatis propriis, sola nuscendi dom, ii<juiitum ad lidei regulam, Deo illuminaute
conditiono dobolur. Quod vcro Dous aliis graluitu pra>dictu siut.
vocutionoconversis, misoricordiAm largitnr iudobi- C C\p.vi.Sed jam videoquid eliam hinccalumniofia
tum, non ad dispcnsatiouis justiliam sod ad tlonan- pravitas posait oppouoro. Si-quilur en m, ut si eo^
tisinisoricordissimain hu-gilulom ((i/ni'>" libcrtalom), quos pr;odostiuavit, illos ei vocavit, et si eus quos
vcritrttis raliono rolorontUun est. .\u audobit dobilor vocuvil, illos cl justilic ivit (Hom viii, i-JO), qui noc
creditorem iniquilatis arguero, si jiltori donans, ab pr;cdestinali, noc vocali, ac pcr hoc nec juslilicali
eo quod debobat exegeril? Si orgo inler contractus sunt, ab omni culpa deboant essc innocenles, injus-
hominum nuUusoxhocpncscriplionislocutusest.ut tcque ab eis pro vita» pravitate trunsacta", in illo
a so dicatdobitorinjuste ^xigi.quiaacit alteri debi- agnitionis die sinl posconda supplicia. Dicat islia
tori ab eodem quod debcbat crotlitore douatum ; Paulusapostolus, yunqui liniquilasapul Deum [Hoin.
quis in tantam insaniam protanae vocis orumpat, ut IX, 1 i)? Statim ipse respondeat, Absil. Cumque hoc
injustili» Deuin arguut, si uni intiebitum doniverit fuoritin hominisraente sana pietatefundatum, qiiod
graliam, alteri roddiderit debitam pcenam ? nuUa sit iniquitas apud Deuiu, ita inlelligai, Cujus
C.\p. IV. llaque ex superiori hujus parte senten- vuU miscretur, el quein vult indurat [Ib-d., 18);
tia?, qu;B dicil: Cnjus vult mincretur, puto quod nul- quasidicerot:Cujus vult misceretur,etctiju3non vult
lusnisiindignusmisericordiaaudeatdisputare.Quod nonmiseretur. Itemque hoc ipsum rursus intelligat,
vero sequitur: Qucm vult indurat, ibi paululum hu- quasidiceretur:CuinonviiItdonat,etaquo vulldebi-
manae mentis intontio vorbi novitate confunditur. tum poscit. Quod lui dicere perseverat injuslura, ab
Sed non itaintelligendumest, quasiDeus in homine Aposlolo audiat, homo, tu qui es qui rcspondeas
ipsam quoe nonessetduritiaincordis operotiir. Quid Deo {Ibid., 20)? Congrue siquidem hujusmodi im-
enim aliud esl duritia, quain Dei obviare mandatis? D pielatom apo^tololicareprehenditauctorilas. tantum
Undo illlud beatus Slcphanus dicebat ad populuui: de exaggoralione nommum pondus incutiens, cum
Dura cervice, ct non circumciso cordi;, et auribus,vos dicit. Oliomo, tuquis esquis respundeaf Deo? Ohomo
scmper Spiritui sancto rcsi^titis \Act. vu, 51). Quara Dco, lutum ligulo! Suhjunxit enim idera apostolus!
qui a Deo tiori putal, proptcr quod dictum est: Nunquid dicil fiijmentum ei qiii se lincit: Quare sic me
Qucin vult indurat, ipsum pr;evarlcationis intueatur fecisti ? .4?? non hahet potestatem /jV/k/ik luli e.i eadem
exordium, et Dco donante mandatum, per quod massa facerc aliu quidem vas in honorem aliud vero
l
ficavit (Rom. vni, 30). Ipse enim dedit ut simus, ipso Scriptura Pharaoni: Quia in hoc tp^^um e.vcifavi te.ut
ut boni esse possimus. ostendaminte''irtutemineam,etut a»nuntietur nomen
Cap. V. Prc-pscivit enim nos ejus divinitas. sapien- mriim iii nnivcrsa terra {Ibid., 17 Exod. ix. 16). ;
tia condidit,justitiadamnavit,gratia liberavit. Mun- Indurasse autem cor ejus Deus in eadem Scriplura
dus enim quamvis pro tempore ex quo factus est coe- apertissime dicitur, cum Moysi de signis quie in
847 APPENDIX AD 3. FULGENTII OPERA. 848
^tgyptios por eum facienda fuerant loquerctur. Sic A inlucernprojecla momentoest.pariacssedebuerunt
enini dicit, Ego autem iu<lurabo cor Ph.araonis ne Quodsi futurosmorummoresdiciturdivinum discre-
dimillal po/rulum (Exod iv, 21). llmcjam pcraperla visdejudicium, prolectoilludevacuabitur quod priB-
se jaclans calumniator aslutus justitiam Dei ad misit Apostolus dicens: Non ex operibus, sed cx
suum libretarbitriiim, etquanta potestvociCeratione vocantediclumest,quiam'ijorservietminori.Nonen\m
respondoat, Si cujus vull iniserclur, etquem vult in- ait: Expra?leritis operibus, scdcumgeneraliterdixc-
durat, quid odhur (inenlurf VoluntaU enim cjus quis rit.-.YoM ex opcribus ibi et prteterita intelligi voluit,
resistil ? llujus elationi Apostolus dicat, O homo, tu cl futura: pr«tcrita scilicet quae nullaerant, fulura
quis es qui rcspondeas Deo {Hotn. ix, 19, 20)? Qui ou- qua; nondum erant. Prajdestinatus est Jacob vhs in
tem pie qujerens aliquid desiderat invenirc, illum honorem, qiiia uon exoperibus, sed ex vocanle dictum
locum ejusdem t>criplura2 relegat, ubi primo Moysi est, Major serviel minori.
in rubo ignis apparuit, atque ita cor cjus ardore CAp.viii.Et ne forle vasain honorem prajdestinala,
divinae carilalis ignivit, ut in coni^ipectu regum, si- suis aliquid viribus tribuendo,negarentgraliaraCrea-
cutDaviddicit^/^ja/. cxviii, 40), teslimonia ejus sine toris, alio eos loco Apostolus vasa misericordiaj no-
contusione loquerelur; et ibi inveniet toluin hoc, rainavit, ut totumquidquid essentsecundum miseri-
quod indurasseDeuscorFharaonibpra3miltit,non ad cordiam se essc coitnoscerent. bic enim et alibi dicit
operationcm Dei, sed ad praescientiam perlinere. Lo- idein Apostolus; i-.l hoc non cx vobis, sed Dei donum
quens enim Dominus de rubo sic dicit ; Ego aulem cst {i.phes.n, 8). Beatus cliara Moyses in Ueutero-
scio quod non dimiltct vos Pharao rex /Egijpii, nisi nomio dicit ai populum ; El ne dicas ia corde luo
per manum magnam. Sed e.rtendons minum meam B Fortitudo mea, et polentia munus mex fecit mihi vir-
percutiam /Egijptios in omnibus mirabilibus qux fa tuleni magnam hanc\ sed memoraberis Domini Deitiii,
ciam, et posteu dimitlel vos Pharao rtx ^gypti {Exod. quia ipse tihidal fortiludinem facerevirtulem ul sta-
III, \9, 20). Heec prima vox Dei est, qua futuram vo- tuat testamenlum suum, quod jaravil patribus vesliis
luntatem l*haraonis,sicutpra»viderat,indicat.Postoa {Deiil. VIII, 17 et seq.), Ilem paulo post ibidem ad
jam interipsosmiraculorum imbres dixisso legitur: eos: Ae dicas, inquii,eH corde tuo, cum consumpscrit
Ego autcm indurabo cor Pharaonis, ne dimiltat popu- Dominus Deus tuus gentes istas anle facicm luain, di-
lum {Exod. IV, 21,. Ubi jana aperte intelligitur pri- cens: Pmpter juslitias meas induxil me Dominushx-
mam iterasse sententiam. Quid est enim, indurabo rrditarc terram bojiam istam. Non jitopler justitiam
cor,ni8i,non molliam?.\pparot enim inaliosmanente tuam,neque propler snnclitatem cordis lui intras hnf-
justitia, in ;ilios gratia profluente, Scripturn3 illius rcdilare tcrratn eorum sed propLer iniquitatem gentium
senlentiam fuissc completam, quia dixitDeus Pha- istarum, DominHS disperdet cas facie lua. {Deut. ix,
rationi In hoc ipsum e.tcitavi te, ut oslendam in te
: 4. 5). licce quam antiquum Spiritus sancti dogma.
virlulcm meam, et utannuntictur nomen meumin wii- non solum in apostolicis litteris prsedicatum, sed
versa terra {Exod. ix, IG). Utente enim Deo beno ctiam in propheticis alquein ipsis Israelitici populi
eliammalis.indurationePharaonis, flagellis.Egypti, exordiis.sancliSpiritus voce firmatum, novellae pra^-
et tot ac tanlis in illa gente miraculis pariter acer- sumptionisimpetusconalurevertere.Clare siquidcm
vatimque peractis, quid aliud gestum esl, quam ut in uno atque eodem Scriptune loco, bunitatem, et
Dei virtus
^w. ... — apu
-'-| — --- 1 — se
se inagna, in —
__j. (-, —
ad humani
plena, „,.. ,
gentibu3 et credentibus prolutura? Phtraonein non reddi, sed gratia tanlum miserantisdonari, illos au-
esse mutandum, ei illam nmnem gi^ntcm, quaj post tem propter injustitias suas pelli. Rcce in illis juslc
tot verbera, vix sibi erutum populum Doi armis punitur iniquilas, in istis gratis nulla justitiamuno-
eliam inspctari conabalur, et bello, alta ilia Deus ratur Nec sulficit beato Moysi quod dixcrat, non
providcnlis sufc luce praescivit. Sed periturorum in- proptermeritaipsorum hajredilatetuterra; Israelilico
teritnm prajdestinatisasevasismiscricordiaj.salutis populo luisse concessam nisi ctiam adderet quod
;
voluit esse argumenlum, el aliorum perdilione ad adjiinxit, nnde eos omni bono monstraret indignos.
salutcm UHUS esl aliorum, quia potestatem haliet Sequitur enim post illud qnod supra memoravinuis.
fiijul"i9 luti ex cadem massa, aliud quidem vas in Et scies hoi/ie quia non propter justitias tuas Dominus-
honorem, aliud vero in contumeliam facerc {Hom. Deus luus dal tibi lerram i.Hani bonam hxre iilare,
IV, 21). nuoniam populusdurx cervicis es lu {Ibid., 6). Quia
Cap. vii. Hoc etiam divina; potestalis in hoininum hicsecnndumdebitum pr.ijcedentiummcritorummer-
eleciionejudicium pauloante commemorans bealus cedem rcdditain dicat? Quis non graiiam fateatur
Apof-tolus robustissimis monstravit exemplis, ciiin indcbilam.-' Quoliens ait propheta: Tentaverunteum
de Rebecc.-B partu adluic intra utcrum constituto, in dcserto {i^sal. xciv, *.')? Quotiens iracundiam Dei
totum ad gratiam Dei referens lcqueretur. Sic enim cordis aversione meruerunt, ct salvaviteos propler
ait: Sel et liehccca exnno concubitu habens Isanc miscricordiaiu suam, ut nolain facerct polentiani
patris noslri. cum uondum nati fuisscut, ncc uliquid puain (l\uil. cv, 7, Sj? lloc itcrum Apostolus dicit
boiti egis.<e>it tiectnnli,ntsecundumeteclionetn propo- " Susliiiuitinmullanalienliava^airwopla in intcritum.
situm Dei mancret, txoti ex oprribus, scd c.i vocante ul ostenderct divilias suas in vasa tniscricordix, qux
diclutn esl, quia tnajor s>rviet minori, sicut .^criptutti pr.rparavit in gtoriatn (l\otn. ix, 22, 2."^).
cst: Jaroh dilcxi, Esau antetn odio hahui ; statimi|ue Cap. IX. No vero riirsus homo in ullimam faicoin
pulijfcit: Quiddiccmusl Nun<]uid iniijuitasapud Dcutn dcsidi.-u resolutus, arduum virlutis iter, etquamvis
(f\ntn. IX, 10, 11, 12, \'.V. Gcn. xxy, 2:^; A/rt/«r/i. i. 2)? ndjuvantc gralia Dei, non nisi iaborp gradiendum
Negansque rcspondit; Ahsit: ut
ca!teraqua3 sc- jam incrti sibicrederct possc dcfcrri.ct nulluslaboris in-
qnnntur, ad h>mc sentcntiain suspensa relerantur.et diifllriam studiosui profectus adhibcret. ilainterse
relatasolvantur.qiia negavitapud Dcumcsse ini<jui- atqiichominem Deiis temiioraofliciaque distribuens
tatfni. Sed hic qiiid cgfrit h.TC apnglolicB di.><piita- ordinavit, ut vocationc ipsius bonoruin principia
tiunsintentio, satis admodom clarel Non solum 8umcrpmu8,voc ili autcm alque illuminati vias uian
enim fratrc9,9cd etgeminos; necsolum gencinos, sed datorumcjus honi ingcnii intelligpnlia noscercmns,
uno ctiam connibiti: fu!»08 in utero comparavit: nt ct 039 libcro vpI cli>:ercmus vpI relinqucrcmus arbi-
qiioninm in nonlum natis^nondumqucaliquifloppra- trio. Qiias tamcn, si ipsius fulti adjiitnrio continiKi
lis, nulla i's?e pntcrant mompnta nipritorum, nec px dcvotionc scqticronuir. in fine rursus non repngnan-
pnrentum quidem merili8,qua; diverao temporevaria tom mandatia suis subjoctam in nobis obedicntiain
esse poteranl. aliqund contra gratiam relinqucrptur coronaret. Liberum voro quod al> eo habemus arbi
ohstarulum. Qua< utiqiie pnrenliim mcritn.ftiamsi trium,pronoad noquiliam lapsu fluit, et cum ad vir
permittanuio 'liviniim parviili? vcl avertissc.vol con- tutis indolom Doi auxilio dosorente nihil possit, .nl
cilia9feprff!8idium,»eubona,9eu malacircageminam gpnus omne peccati idonca lultum virtute subsistit.
prolem, quae eodem concepta concubitu, codemque Trahit eDim lex in membris nata peccati, et Deus a
HW) DK Pll KDKSTINATloNK RT rjRATFA. 8S0
litvi JtiKo MiiinilittoniMi •iiortiiii liivli|un naroniirflFfl- A oum tflRtKlrfiMfinnlnriuphndir^tjiilcl utl(|Ufl,ni«l m«n-
ilniil)iH,itli|iioiii poci*uti(liiri>iHiinittiiNi'rviltiliMiilili<'rii iluta vil '
tiliun j' < 'Jicll ; hwlt, Itrufl,
u jiMliliu viiliiiilaliM 111 lijlriM ili'lliaiiiti<H, Hrruiiiliiiii mtiinldln ... ; .';.irn '• |"'" - "• '-' • " fi.
Hiiiiiii JiiHtiliaiii ilnioliiii|iirt.KiiHVi;riM|iii viicutiiiiiiri iliita vil/ii Paiilinilu n
iiiiniiiH riiii^riia |iiiilutn iuihcoi rMiil.ijiii runiHlllniH itiin Ihnniiiui Ih •
i
iiiiiiiiiiii chI, Dni iii xo hoiin H(M-vaiitiiH,aii ii|iirilaliii bat oHliiiiilit,(liroiiH,//,r-i- ril eni>„ • .wi ,
liiiJiM vilir cci latilcH ailjiival.rt coroiiuH vincrnliliuH l.fn itliim {Jiuiii xvM, il) ' I
HriiHiliuH por liivrrHH voluinina.vnrin i|tiiilrin luru- (iuni nt vollo dunavit. Noc incauto ub Apottulo cuui
lioiir, Hcil tiita aliiiir cadciii iiilrntionc ilij;rHliH, ai ilixiaHrt.yuitt nli ipno hithrinUH rl vrllc ol p. '
iltiui in lioc l(U'<) l.itcl.iiltrriiiH .''cntrnli.r collatioiir aiUlitiiin cHl/in) Iidiui voluiitale.ui rimut itli\
'(^."«rirtur.Viii-attiiii a Dro upoHtoltiiii I\itiluin,vtw iii It viiliwiiiliiln lialicunt n i)ri Juntilia lilirum >ir ijui
co liliro Ir^iintiH nhi rJtiH ^i<HUt cuiii oiiini vrrilatr f^loriantur arliitrinin.Suii illuin orilinoin (|iio iiii i
i)arrunlur,vrl ipsu iii KpiHtol.t Hiia coiililrtiir^dicrn»: cordiuD divnrnuH lioininus tuiiiporum dlHpenBat
l\iulus .''turus Jisu ( liristi vonilu.^ iifiostnlus {lti>m.\, diHtrilniil, fiiciit MoyHrn 'I'
'
qtiod in liomino rtiorut oporaluH.ipsoHic licit /'/«.< : ()\\\(\ rnim uit,poHti|uam vorututt docuorat.dicuns :
omiiilius illis luhonivi (/ (.'()•-. xv, tO). Sod no lioc /-.i/o num sum l)i)miiius hrus hiu^, cyui cluxi te de
ipsiiin (]tii(UMn silii IribuoiiH, Hollicita piolalo 8iib- tcrni F.ijijpli ? lUlnlu, imitiil, os luum. rt ejo ailim-
jtMixit: .V()« C(io aulrm, »<'(/ (/ni/in Dei mrruin (11)1- j>lrlio illinl (l'.uil. r.xxx, 11). llic uliquid rursua np-
(lcni). Jam or^o ol vociilo rt vocationom pcr o|u'rii ])arcl bomiiii riiisHO .srrvntiim.iiiiod prr l;brrum in-
jiislilinj8ub9CCulO(iui(lsupororaluliiid,niHi ullibora- cerodrliraturbilriuin.Dil.iturrenimjuboturosBuum,
Itis liocorporo morlis luiiiis.ad illiiis allcritis vitir, sod Dons so iinploro promitlit.Siculoliam disciptili."»
(ina'snnclis omnibtis Vrritatisoro pruinissaosl.lHia- siiis in I^lvungrlio dixerul:/\/()/i7<; coijitnre quo mo'lo,
titndincm porvonirct?Onoil ntillis btiinanis moritis aut (juid IO'iunmini.yon ivim vo.% cstis (^ui loiiuimini,
reddi.srd Dei donanlis firatia larnicnlo donari. sibi <t' / .'•^pirilus l'iilris ve.Uri '/uj /0(/ui7ur lu vobi.->{Vutl/i.
ippo rospondcl.post poniilus quibna dixcrut Miser : x.lO.lW). IIoc solum ad illos retulit.nt omnem tri-
C(jo liomo, (ptis libcrabit nu^ ilc corporc liujus morti.^il biilalinnigncrrasitatPm libcnter pro verilutesuscipe-
l<riilia /)(-i,in(]t)it,/>t-r J('.<t/»i Christum Dominum no- ront,])one3 soantem promisit cireclum.Liboro crRo
.v/;-i(»j^/{(>»i.vii,-2'», 25). Ilan". itat^ne distrihulinncni, qni locus sorvalur arbitrio.nl sine Dei ndjutorio ad
ijua il 1X1 11)119 aDooliominesnuHisoxislcntibusmori- C oxiilendumquid voluoritrationalidipnitulcsutrulla,
lisvocari.el vocalos,ul boni aliquid oporentur.Dci sibi ipsi si non sufliciat huinana naturu, continuo
adminiciilis indigoro, sum]U') do vcteribns litteris Psalmita o9[i}.n(]\{,FAnon audivitpopnlus mcus vocein
Aposlolusinonstratoxomplo.postiiuum illamilcdno- mciun, cl Isracl non intenilil milii (Psul. lxxx, 12).
busgcminis eloclioncm.omni rcpuisa laudo merito- Qni dixcrat cnm vocarct..lM(i(' papuleineus.ctloqunr;
rnm.ad Doi graliam Judiciumquocontulernt,vidon3 hrael el (csti[icithor lilji;qmi\ tostilicanscointr.en la-
qnid imi)ia p(>ssct blasphoinaro garrulitas, dixil : vcrat mentibus audien.ium." Dominus Deus tuus cgo
I\'un(]uid iniquilds cst apud Deuni {liom. ix, i) ? Kt 1 .'JHj/i.Quid ctiani ab ipsis lipri jiissoral,qiio3 de terra
sequitur:.l/'.sj7. l']t quasi dicerotiir pi:Undc probas ? .Egypti et ignoranti.-c tenebris liberatos.in luceman-
parnni putavit aucloritatem sua3 valore doclrinio, datorumsuorum.splendore vocationis eduxeral?Di-
nisi sonlentiam stuini etiam legis doccrptexomplo. /rt/(i,inqnit,o.s" /MMM.Stalimquc, quasi diceret.Si di-
Sic oiiim intclligi voluit qtiod Moyses dixerat )!i- : lataro te deserente ine volueris, ni'iil proderit, ita
sercor ctijus miscrchor,et misrricordtdm privstaho cui addidit.e/ implebo iUud.Qoid erpo qui vocaverat, et
viisericors fucn^^Exsd. xxxiii,19) ut primam mise- : vocatos docuerat.queruladoeisilem voce subjungit.
ricordiamvocationecrodamus hominibusprnerogari Et non audivit,\nq\ii[.populus meus vocem meam, el
qura sola ad rocte vivendum non siitlicit si dcserat l»rael non intendit mihi ? Exeat nunc libcri contra
qn;e vocavil.Ideoqne additnm est:E/ mi.<iericordiam Deum dctonsorarbitrii.audiatdicentem .Xpostolum,
pjw^^taho cui misrricors fu€ro.'Ji a Deo accipi inani- cnm debonissuis laboribus loqueretur,.Vurt ego au-
festura sit.et ipsa misericordia! opcra.quffi cum vi- gralia Dei tnccutn {l Cor. xv, 10). Audia-
ieni, sed
demur impendere,Dci misericordiam promeremur. D Dei vocem in psalmo.de his quosdeseruerat dicent
Sio pnim in Evangelio dicit:/)r«// )nisericordcs,quo- {em.lt dimisi eos secundum desideria cordi^ eoruint
niivn ipsis mii^erehHur Dcus (Matlh. v, 7). Quod nisi ibnnt in volunlatibus sui.^ {Psal. lxxx, 13). Audia,
sic intoUcxissct Apostolus.nunquam probonisgra- unumeumdeiiique.XpostolumdeviUTSu.-Evuriistemt
lia; disputationi sufe hoc teslimonium curasset in- poribus sibi tantnmmala.gratiaeaulemDcibonaom-
serere. nia tribuenlem:()Hi priH,'> fui blasphemus, inquit, e-
Cap. XI. —
Si quem vero movet qnod non om- pcrsecutor {! rim i, 13). Et alio loco, gratia Dei suni
ncs.etiam de his qni jam vocatisnnt ad secundam id quod sum {I Cor. xv, 10). Cum diceret, Qui prius
gratiani, id est ;ui recte vivendi donum pervenire fui hlasp/iemus et pcrsecutor, nulla gratiae uientio
mereantur, sicut Dominus in Evangelio dicit,.VM//j iniquo operi copulabatur quia suificit sibi, sicut :
.<iuut vccati, pauct vero elecli {Matth. xx, 16) hinc : dictum est, ad nequitiam natura libertatis huma-
intelligat quale sit quod coutru Dei gritiam dcfcn- nce.Cum vero de pra^sentis vitje beatitudine loque-
saro molitur. qui dc libero sibi blaiiditur arbitrio. retur,Grtj/i'a, inquit, Dei cum id quodsum. Et illum
Quicunqneenim,divin«vocationismunerederplicto, ordinem quo miseretur Deus vocando, miseretur
ad impiam rursue tlu.xorcperfidiam.ipsi Deigratiam deinceps in cocptis conat.bus adjuvando sicutserie
deserontibus.ad implendum quod volueranisufticit psalmi narratum atque digeslura est.beatus etiam
nrbitrium.Vidit enim quemadmodnm Psalmita mi- apostolus Panlus continua narratione servavit. Si
sericordiarum Dei ordincm. quem ex Moysi Si^nsu enim in ordine quemposuitexcprptatestimonia re-
intprpretattir Apostolus.prophetici spiritus veritate legantur,ita loquilar^Gra/m Dei".inquit,s«m id quod
decantet, .4Mdi, inquit, popule meus,et testificabor suin, H«c est prima raisericordia, quam libere vo-
libi {Psal. Lxxx, 9). Quid eos volebat audire, quod luntatis opera consequuatur.Sed ut apostoli Pauli
831 APPENDIX AO S. FULGKNTII OPERA. 852
vocationrra bona opera pequrrentur, quiri ait, El A futurotempore divinum persingulos imploretauxt-
gr<iti<i <'iitf I" ""' viiuii tioii /i///.(Jui(l ciiiin tccisti ? liinn.Et iiiioniam Ifx iion lam aiilorre potuil.quam
/'/H.s,inquit,o»iHi/'Us /a/)i»»«ri.NVi n.ultuni supfrbiHS, monslrarepeccafum,quod peccalum in se nascenlce
o lil>cri ilf tensorarbitrii.tiudicns Puulnmde ?ui9 la- passini sibi homines vindicabal,ct conciipiscenlia)
boribus ploriaiUem;attendc quod sequilur.^VoH ego consensione posscsso^, in sternum mergebat inter
aHietn,scil gratia l)ti mecum.VnU) panc quod nullus itiini;I*oiiiinus noster Jesus Christus Kilius l)ei,Ver-
de his qui contra Uei grutiain exallo anle ruinam, bum I'atris,ncqualc et coa^ternum Patri.semctipsum
sicut scriptum est [l-rov. xvi, 18), conle blasplie- exinanivit.formam servi accipiens(P/w7 «/>/). ii, 7), et
manl, lanluin arropantia) impudenlis assumet, ul cum peccatumipsc nonespet,l'actus assumptacarne
beati prophetcB D.ivid merilis aut.-Bquandum 3e,aut peccatum,ut a peccato carnis hoinine sanalo.pecra-
etiain exislimet prceterendum.Cujusutdeiliaprinia tum damnarel in c:\\nG, venH qu;prere quod periemt
remuneratione quam nullusnon tateatur utindebi- Luc.\\\; 10), sanire quod cegrulabat, erigere quod
tam,delatiscilicetregni,iiiterramtaceam,orationum jacebat,polestatem habens dimitlendi poccata,quod
et oontesfionumejusinientiones airertusque prnse- noii debebat donare, quod oi debebatur dlmitterc,
mus.Ipse 3i(|uidem delinil in psalmo, /Jfn/us homo delelisque omnibus veteris culpse maculis,qufim le-
qucm lu eru(licri$,l)omiue,cl de lecje lua doc.ucri^ eum cerat reparare naturam.De his quibiispcenam seve-
(P.sal. xciii, 1-). Sed videamus ulrum ipsijam eru- ritas justadecreverat.secundumincnabilemdisposi-
dito.etomni It^gisscientia secundum instructioncm tioni occultae misericordiam.elegitvasaquaeracere:
Judaicani sutlicienterinstructo.adbealitudinemres in honorem, et alios a ventura ira dono graluilne
ha?c sola sulTec.erit.Gur ergo rursus idem clamavit g vocationis absolvit,alio9 derelinquens ad ajqiiiilita-
ad Doniinum,Z)rt mihi intcilcctum ,Pl scrtdahor legem tis judicium reservavit.nuili lamen agnoscenflaeve-
tuam,el custodiam illam ynodo in iolo conle meoiP.-^al litatis ahslulit facultatem : ct ila plenitudo divinai
cxviii.H'!) ? Parum eral quod ad scrutaiidam legem pr.Tscienlia^inaliosmanante justitia, in alios gralia
proposceratintellectiim,nisi etiaiii ad custodicndam proflucnte completa est ut pereuntibus qnos pra--
:
necessariuin significarct auxilium,dicens. Et cu.fto- sciorat Deus esse perituros, et salvatis quos in illa
diam illam in tuto corde meo quasi dicerct, Tunc
; sccreta electione praescicrat esse salvamlos, toto
custofliam illam in toto corde meo,si tu dederisin- orbc diffusa mulliplicarelur Ecclesia.
tellectum. CAP.xiv.Gratulareigitur,o quicunque illuminatus
Cap. XII. Adhuc stjperbus ille proprine vohintatis ps el gratiain qu;im non niorebaris agiiosce. Genie
defensorad ista respoiideat.quod prophetaadintel- quicunque induratus cs,et justiliam confitere. Dic
ligendum tantummandatadivina,quffitamen propria quicunque ab originali contagio, lavacro grali."» lc
virtute impleturus f'uerat,opeiii divini postulaverit gratularis abiutiim,/Wsi<?r/(^(ir,s el miseralor Dominus,
auxilii. Qu.e si ila sunt. a te paululuni lil)et, boate patienset mulLv misericordio' Non secundum peccata
David, sensuum tuoruin occulla periiuirero. Undc nostra fecii nobis.neque secundum iniquitatc^ noslrus
ergo.rogo le, pugna cainis et spiritiis.-Unde aposto- relrihuit nobis (Psal. cii, 8 el 10). Dic quicunque
licum, sicut ipse lateris, certamen ? Etiam utique damnaris, Jmtus es, Domine,in omnilms qum fecisti
illuminatus atque eruditus intelligenti?p munere, nohis, etomnia jur/ieia tua vcra:quia in vcritate ct
quam divinitus poptiilavcras^clamas ot dicis,,'1i'<'r/e judicio superindu.risti omnia lixc,propfcrpe(Cula no-
oculos meos, ne videant vanitfttcm {P.<ul. cxviii, 37). Q slra(Dan. iii, 27, 28) et noli injustitia; Dei culpam
:
BtiiiTiinislrTium vinilioaref.nisietiiim ronatos inU.liri- perdidrrnf. rurs-iis accopif ? Pharao antcm (Exod.
?fo mnr.ento "iieK^^slinnP.piiKnrol. Qiiia rovorn per VIII rl scq )\\^9\9. flniicllis osl diirior orroctiis. ot pe-
id regencraiionis miinii« roatiis diinissii? o9f;non riif.IIicmihi ratiiinom reddat qui divinum ronsilium
solutn conditin grati»? P9f,vpfprnm doIpnschiroRa- nimiiim altum sapit^nti corde adjudicat.our medica-
phi dnliitoriim;nnn n pnsqiono onrn.ili jani 9opnra9 montum uniiis mcdici confecfum,nlii nd intoritum,
adhuc hominein io carnc vivcDtcm,ut oiimis boino alii valueril ad salulcm,Qisi quia Chrisli honus odor
Ha:i i'l:iiii\Ni)i ihaconi kpistoi.a. hm
itlilMoat oiior tM/.rin >>(7iiHi,allU oflortnorluin tnor- \ Inlnriliini, quU omni|»'it«nti (Ir<*4t/iri <ile«rtt, Ou««
(//^('»'. II, ITi. |(\) ?(Jiiiinhi(n iut fWitill-iUli, iitnlii) I
' ' ; '
/(•»/( ,
iiiomIim' ii(liM"Mili. Qiiiil iT^i) lliinH niiriiii) I' Imt e,t eiili-m innsn /ni
ilivorMOM.IIIHi (|l(nil lllillrt KKIIIUIK I tci fOllt if II < 1 11 I il- lli>f fin , illiud irill III I
rontrii Doi iniHoriciinliHniniain vflntntoni iiUKnuvit HulvittiH iiiilfiii ^'iiriit iloMniiir i > (|UlN ti«'|iiq
iit niuliirrlur uiluii I(U((iiiiki< coniiihui >-
urliitriii ? Ilic i|iii('((iii|iio rni«|i(iii(iot,iili ' '
ilixitApostoluH, (.'i(;i(i vult tniffrriur, et qunn vult nt^in.non mrrillH rcil<li,iu)(l Holit voluntaliM munill*
(ir/iini/ (/{orii. IX, ISK (liri)iito Doniiiin, .Sdic »/10 ni- ccntiu rlonnri hoiniiiiliii*, M<>yiici ciiiii Jmn l >
/1// /i()/('Wi.v /'iN'('rc (7i>ii'i.xv,r)), (iitrlli^at illu diiuiiu, i|ii uiivih riiriialiin pii|iul(i((i irici-n.-t, oitliMi'lii
vil iiiljiiviinlo DoiniMo |ii>rliri,v(>| (loHi>fi>nlo prriiiitti, oiiiiii rvMlrMlrr in Dr^iilrniMoniio diril ud populiiiii,
nl Mi)V(?ril tamrii Moloiito Douiiuo niliil prorsuH ml- Krri' hiiiniiii lui cn-lum nt, et rtrlinn rirli, terru
inilti. et oiniiiii qu.e tunl inea : vmiinlnmtn putret vettroi
l'..\l' .\vi, Srl roilitiir «il jiHrviiloM, roililiir ail ko- |t il-uit hominus liilufrre roi, rt temeu lorutn rh /it
iiiiniiM : piiruin osl (|iioil liixi, nililur ml (irciluiii jwyi iiif.is 1 os fir,!- Diiintliuti urntihu*. Klailjcrii, (.,/
Mnlo>', (|iii cl ooiloiii roMCiiliilu MOMiiiiuli, i^t rodrin rumniiimini eryo a liurilin roritix lettri, et crrvirrm
momoMlo Im liirriii ruoMMl iirolrniiuli.KiHiliscrrjiaMH vrslratn tir inilurrtix amfiUut (Deul.x, i-i, (r)|. Ped
iliverHumtjKO jiidicium diviii,i> vi)l(ii)tnliM H|i|)nioMa, iiuMo in rin nmnMiMHn duriiinni cordi(*, jicut «upra
soiisiis liDmiiuiin dc voluMlal(> Dri sKprilic iiiiiiiiKK jiim d'\i((i(is,liriitu^ SlrplinnuH^rum Jdd.fns incrr-
(litiipiilaMlrs.iiui^niliiilo (|u,uslioiiia oliturhiit Exult.i purct, om cndil.In ActiliUH cnim upr HtidoriiK), sirut
Jiim viribus vocom tuiiir, o injosio ucriisatnr JiiHti, ipso dicil, Dnra cervirc elincirrumi i.u corile et auri-
ot dic milii (iiiid ill>i nuili CDmmisit. (luid liDiii illo bus, vo.^ .<>cmi r Sfjirilui .'•anctii mi.^liti.^ {Act.vw, Tt\).
<
inoruit ? F.t rospoMdottil)i,noM o^o, sod l'aiiliis upo- HmiIo durn cervix in illo p(ipiiIo,(|ui cx omni miindo
stDlus. Nihil niiiilrm umho (iirrurriuil so.l hdhi-l ; cloctua C8l,i|iiidp scrvitulo dccem niiraculia rneruit
potrslalem lii/utus hiti cc cniicm iintssa (iiccre oliud libcrari,cui lex dalu r9l,cuju8 saluti ora prophela-
quiilcinviis in honorcm, aliuil vcro in coutnwehatn runi oninium niilitarunt, cx quo fHClus eecundum
(/lom. IX. •J.M. Dirtiirua ps, (,>iiaro ? Onif ost Judicii c.irnem, ct ad (luoa missus est Chri^tus, nisi quia
hiijus laiii CDMfiisn ilivcrsilus?llur-us haiic pr.rsMMi- r;rcilus cx parlc in Igracl facta est, doncc Israel
plioncm illo contulri, etdicat.O hoiuo, luijutses, adoptuUisPx i.lonitudincgcnliuraintrarotin regnum
qni rcspondcns Dco ylbid., '2(1) ? Muxiiiio (luiu ud il- [Hoin. xi, L'oi ; ct CDnclusit in incrcdulilalc omnes
lum humanonimacluuin comparationem rursus in- Uominup.ut omncs ind'pcrpnt misericordiaSalvalo-
lf>nliocDMVO!'s;irospoMdct,inju8iiti;c non possoargui ris ? C.ujus divini consilii pacrnmcntu perstrinpens,
oroditorom.qui duDbusdehiloribus tale voluerithn- Q el inHje8lalismy8lcrium,(|u;t"quamvis mHKniliidine
bore judirium.ut uni doiiot.ttb alio oxii:;it.quod ub rovelalinnum noverat.tainon pro humanainllrmilate
utrisquo debolur.Et cerlo in oinnibus hMm;iii;econ- succumbons, etiam illo iiui pro perspcutionihus et
versutionisactibusatquecontractibus ad disccrncn- blasphemiis Vaselectionis meruit norrinari.miraius
dum aliqtiid. ad dijudicandum h:inc, (|mu videmur cxrlamat: Onltihuio (hviliarum sapienlix et tcienlix
alii|uaiii probarejustiliam.ex incirubilidivinff>jiisti- Dei [Ihid., 33) ol inscrutabiles vias ejus.et inscru-
\
ti.« plonitudine in bumilitatis nostriv corda nianare l;ibiliaconlilensDei es?e judicia.tlum illoerRO.quan-
muniloslnm esl.bcalo Joanne hoc in Kv;ingeIiD SMo do de lalibus qUiTrilur, admiremnr, et manente
conlirmaMlo.quoniair onines de plenitiidiiicpjiisnc- senlentia quod non sil iniquitas apud Dcim, si
ccpiinus (Joa)i. i, U)). Quod si ita est, qua tandiMn quid cst iiiud ijuod qiifpriliir, quod modum no3lri
impudentiahoino deDeo.lutum de lipulo Ji:dicabit, ssensus excessont.et inlellectus nostri non dipnalur
non solum dicens, Quid me fecisti sic ? sed Ptiam unpusliap, in illa Justitiae, misericordise, praescien-
de aliis damnabili cnriosit;ite perscrutanspt diocns, tiscqne divina? plenitudine permanere inconcussa
Oiiaro de eadom massa fecisti alium (inidem sic, requiiale fateamur. Ne de superioribus divinae vo-
alium vero sic ? i^i huuianum penus, quod creatum lunlati? arcanis aliter quam rr.odus condilionisno-
primilus constat ex nihilo,non cum dcbita niortis strffi patiUirdipputanles,Dei juslitiam relinquamus,
ct peccati origine nasceretur.et tamen ex ois Crea- et nostrara slatuere cupientes.intiraara conluraacisB
tornmnipotens iniTternnm nonniiUosdamnarevellet voraginem deridanius.
FERRANDI DIAGONI
Doniino bcalissiino fratri Etiyppio preshytero Ferran- D difTerant, delibererans. Ariani volunl individuam
dus cviiiuus, in Dotnino salutein. Trinitatem pra^dicare, sicut Scripturse prcedicant
Carissime.consideraqualeshabeatviresab Ariano unum Deum ; catholici vero praecepta legis salubri-
^^^ audieotes, etc. *.
comite nuper proposita nu.-estio, sed prius qnibus
inter sesentenliis vel dogmalibus Ariani etcalholici
'
Reliquavidesis intcr Ferrandi Diaconi opera quae mox sumus ediluri. Edit.
855 APPENDIX AD S. FULGENTII. 856
ADMONITIO
AD OCTOGINTA SERM0NE3 SUBSEQUENTES.
nobis.visum est ipsos ad tres omninoclasses posse sibi vindicanl, el inler ejus opera legunlur. Terlia)
facile revocari. Harum pri.ma eorum est qui ccrto demum classi assignamus reliquos omnes hacinap*
Fulgentium auclorem agnoscunt.aut saltem ad ejus pendiceproxime subjiciendos. Qui (si paucos exce-
stylumetingeniumquammaximeaccedunt.Secunda peris Africano cuidam nec indocto viro tribuendos)
classis continet plures sermones.diversi a Fulgentio vix quidquam referunt non Fulgentio tanlum, sed
quidem certi quem alium ab Augustino
auctoris,et : nec ullo alio probato scriptore dignum. Nisi forto
hactenus non invenimus.ut patebitex iis qucneinfra eidem ipsos auclori Iribuere libeat.quo auctore ple-
nd singulos suo iooo praemonebimus.Tertia denique rique interoperaS.Augustini irrep3erunt,ieguntur-
compieciitur coeteros omnes scriploris diversi, at quein appendice ad lomum quintum editionis ho-
omniraodo inccrti. AH primam classem altinent ii diernse,aut decimum anleriorum editionum.Si quid
quos supraut genuioos S. Fuigenlii fetusedidimus aulem de quibusdam sigillatim nolandum, aut in
ex antehac excusis, lum prior ex his quos nunc ipsis fortasse merito reprebendendum videalur, iii
S. rUX.GENTII EPXSCOPI
falso tilulo
PR/EFATIO.
Cum suam in nobis vult exercere caritateni; soli- B in Evangelio Dominus dixcrit,audiamu3.Inler prin-
lam vobis sancli sermonis sui non exhibuit clarila- cipales stellas, Ecplenlriones, oriones et luciferos,
tem. Itaque et nos obedienter convenit facere quod stella semper minutiorobscuratur claritate magna-
voluit, et vos lihentor tolerare quia voluil. Orate rum ; sednon ita esl in ccclo novo matris Ecclesi.T,
ergo pro nobis, ul verbis noslris facla conveniant : inquostella seminis Abrahfcfidei fulgoro coruscat.
quiacupimusmagisprecibusvestris adjutifaclorum Ubi nunc me lanquara parvissimam slcllam intcr
fruclibu3opimari,quam verborum foliisobumbrari. sidera Patrura ipsis allucenlibus el praecipientibus
Exhorlamurcaritatem vestram,dileclissimi fratres, proccdenlcm non obscurari, sed clarificari confido.
poteral saporari monsura.Sic qui in nobis est sen- pcrmonis incompli sagitta iiiei cordis, non timcat
BU8,3i leneatmodum,dat sapere, intcllectum paiit, protccla lorica sanclorum Patrum clypoata corona.
prudenliam ppnerftl, cor dilatal, augPl ingenium, Sngittfc namque sunt etiam ipsa polcntis, de arcu
malurat diccnda, audiend» coniponit lllqiio sibi : parvi scrmonis,qiinp cum carbonibus desolatoriis^cl
dulcis,rileliamgiislanlibu8totadulcpdinisplenitudo nostra deliquenl verba,ct vestra illumincnt corda,
Firit etiam planc ipse mellcus sensus de cujus ore ut et insidiantis ignila cxstinguantur jacula,et vo-
prolnliim fiirril nihil nmarum.Hoc pr.rmisiinus, ut slra libcnlcr audiatsapienlia, sinc laborios.i pugna
sit nnbiain evangelicissontcptiis nostri scnsusccrta dc patcrna vicloria. Video quidem, fratrcs dilcclis-
conBlringendn men.oura qualenus vilalem cibum,
: simi.alacrilatemanimi vc3tri,ctimpigrum studium,
divinum paslum.coeicstcm snporem non violet. sed luminosiimque fervorcm scd ne in hac vestra agi-
:
Hitiioliiruiu 1'alruii) Hiitii|iiR ilorlrlnn, ot voilrii, fru- HhiI ioijl iiiiiii flxl((iio vflctun ntTiKio lnKr<!<litur mn*
rurHiiiii ino rxhorlutiir ro ilonro lnrrm vlrinuanHt, rnlniin motult, <
troii,iiiloiiliu luinlniiHit : itotl >
«l illiirun» Ju!«H|(),ot voMtrii lirni^uitiiPi.Nnm olni niitn puiilulim in nhiim ruflrll pr •'
monin CliriHtoiiiiinoHpinKiiiiiiiinnniritiito ilili^iliH, mnntuiii puvor invadil, fll formuio pArollll, quo'l
utnon Holutu lortoit iil nirdiurroH, moiI etiam liniirn oxigunm rulom immonaia nuclitiu«crcdi<lil,Uaetnim
ot piiu|irri'H liltouliM' /lUiliutiM. l,iii|oi vrrhiiiu Drl ro- niiH pnti viil»Miiur, i|iii rxlK"i 'i-' ' * '
'' *''"
^uilin rtitmiriH miignii llituciii oMt rnrituliH,iilii rrii« nuoii,lam vuHliim tnyHt«3norum i
^^ i»in-
otuH pra>Humitiir piolitliH. lU hI ipiid ntium niiniia ^roili. Sod Hi, ornntibun vdliia, Duminot dignolur
ooinpti pn>rrrliirolo(|iiii,racilo innnHfnl nmionii,cui HpirituH niii nnncli aiirnm noliin pronpornm flar<','<'f-
uou osl ilii lor inronnitiiM. Nitm iii liar parli» proplir- riindo vrrlM riirHii portiiin MululiB iiilraMmuH. N ;
moiitor o.xcuHunB, oorvicilius pnrvist Bul» tii«Kno pro- •. uiam dirrndi triluiflro dlnnnrptur aiiduci.-n.
milii
plirtim onoro vaoillarot. Picit ud ouiii DomiiiiiH ; Ou(idcuiii]uo cr^o |ioturrimuH de divinis fontibuB
{)Hniiulitl)ilas ? Soii nitin eijo udijenlem alicnain ntiilo huuriro, ct ad polunda vo»tra portora BpirilalilPr
tf.srd ibis (ii/ /id/ui/um tunw,iion iijnol.v liugn:f\ffd Irudoro, (|U(L'8o ul dig'ii'mini lil.onter nrciprro.
coo»iix {Ki^ch. Neu dioturus oa:Linf^uatn
III, r>).
SKUMU 1'U1MU8.
quain non uovcrnm aiidivi una pst lin^un, parin :
In Nttlali Christi.
eunt vprb:i,rivili'i ost audirntia.El no cssrl nliipiid
qiiod rrprphensibilo cognitiain iinnco cognito vido- luclinnnlur organa do cmlifl, quaj Dci gloriam
possuntcantnrenuHrentis. Dpscendcntibus nam<|ua
retur, porrigiteilibrum intus et foriscaMostibuscn-
nngolis ajthrrcK grrilur pcr ventoa Kcclesi.i.utcujlo-
Inmiaoxurutum, eljuliptpum avidisfRuribua nbsor* Btis pntriii» exemplnrjam vivam Innsferaturad ter-
bpro.ul indp possct giistalasdrlicias cructarp. Acco- ram.lUiiiiuo silontium, (|uia ofganis cuili univpr?a
pil.dovoravit. Instructa cst linu-ua, obdiilrala sunl succuiiibriMl.Silonliunpr»plioUirum,tacilurnitaP.'^,i-
coidoluin.mplodia .sola modoestcompclcnsanKclo-
mombra. otccppitdehorainodivinimuKislPriisua-
'
,
'
... ^. . r. ,. . rum.Zarhiiriastacctinlcmplu.nnj^ilicocpcrunlhym-
vitervorala reaonnro perilin. Sic et nobis dignetur ^^^^^ canlarcdo ccbIo, qui fuciuntct stcllam micare,
Dominus istiiis libri ilonnro dclicins. ut ipso doopat el nortrin lucorp, pnstorc^ vigilaro, ovos ruminare,
quod homonon docuit. Do cognita vcslra non limco agnoslripudiarc.Nunliusclarus.t^uuviacantus.mitie
civiliconprcgationo.prffisumonsquiaquaioracunquoC Dominusnatus p,-i3toribi.s virtus.pecorit.us pastus
. , . r ,. r^ \- .• • • aiigeliscantus.Doscribit beatu3Joannos{.l/.(JC. vii,l)
gaudebitis audiro scrmonem.Ouotiescunqne divini ,^,i|ijj^ cpntum (luadraginta quatuor in Sion monte
BPrmo prorprlur imperii, et rognlis in mediumdo- hyinnumcanturcsuavem.in mo'lumcilharfcdorum:
ctrina Irftclalur, adsunt angoli ministri verbi Dei, scdulter est sonus angelorum. Paslorum slupuere
commenditores eloquii, et interpretes sacramenti. ora pendent;a, as'ni et ovessilucre, tanquainad li-
i)iaiu paUoralem, cura angoli nuntianl m pr.-Bsepi
Adfuitonim bpatoDaniel Gabriel interprptator.cum iccntcm hyiuno mulccnlos paslores. Pater .•Vrahara
j
ei a doxtris Cyrus assisterct inipcrator, elait: Ga- desideratin veritatesu?ciporoTrinitatem,quam sus-
hricl, /(/(' iiilelligerc isliim visionein {Dan. vni, 10). ceperat in iraagine sub tentorio convelante. Isaac
Iste idem Dominus nunc jubcal inler saucta et
et gaudet sub Bethlehemiticacasa.velut sub centena-
riaspica;iuitritioeainmedicinainillustralur,jamnon
magna colloquia, tanto nos an|:elo commendari, ut visitatur.PaterJaoob ille sub scala conspectat Domi-
interpretalionis angeliccB accipere mereamur ratio- num non scala? incubantem, sed deterra nascen-
nein.Tuncpotcriinusaptumquoquomodoadvestram tem.ir. priesepeiacenlem.ubcra materna lactentem.
caritatem cuin tuiucia prolerre sermonem.Sanctoet Ducatum gerilMoses Israeliticis populis {Deut. xviii,
15), quiasuscitalus est nobis Prophpla de fralribua
dulcietlargo sermone, plurimoque affeclu non ne-
nostris.lsaia= sub vin-^^a dilecta concantat, faciens
pciosemperdilectionisauimos esse perfusos.Etquia sub palraitiLius spinosis Ecclosiam.qui-i pwr natus
magnisdapitnisspiritaliumrerum.subministralione [) est nobis, liUus flatu^ est nobis (Isa. ix, 6). Quiinvi-
domini Iralris et consacerdotis mei, swpius assiiC- tat pastores est piscatoresex
ad priesepe. electurus
liltoro.faclurusorgana trrrestria, declinando cocle-
vislisexpleri,quibusausibus,quavelii!uciapoteritis
stia. Jam Matthajus hominem piniiit Deum, quem
oblectari.non potest comprchendi.Hocmihi propo- Spiritus pinxit SHnctiis in virgin iliiim tabella mem-
nens tantillus honio, minus audco qiMm praisumo. brorum.Jam incipil Marcus evangeli^^ta leonempro-
Std quoniain communi voto ', jussis parere con- dncere, non de venatoria cavea, sed de stabulari
spolunca.Jam Luca:^ evangelistavitulum portat pon-
tendo,erubescere non recuso.Et ideo velut advoca-
humerissaginatum.ut pascatur de eo ge-
tificalibus
tionomquamdam parvam profero raediocris,non ut nushumanum ;et jara terratotasulco crucis aratur,
animum expleam, sed ul fastidium tollam. Ergo si in serainelacrymarum. in manipulis gaudiorura, et
satis non sorducrint, quoecunque fuerint libenter, vitulisaginanturad Christianarum convivium nup-
tiarum. Aquila ecce jam volat, ot usque ad pectus
quteso, accipere dignemini. Adhibete huc intentas
dominicum suarura Joannes declinat remigia pen-
aures, quiamatores estis verbi Dei, et considerate nuiarum, ut de pectore Christi accipiat odoratum;
diligentiusquae Domino donante dicere poterimus. et volatum suura pertendat ad C(Elum,voIatu cantu
rum.penaae sunt aquiiarum,qua.'? cnntus invilat an- faciunl sanctus Stcphanus dixit ..\e.tlaluas tllishoc
;
gelorum, voIatu?qiie coc!orum,i;t (lal l(etilia pasto- peccaluin sl kocdiclo obdormivit in Domino.
; som-
rum,ruminatioovium;n!itritiodulcisafziioruni,quia num pacis quid illo soiiino tranquillius quid iilo
! .'
naliiscEl Agnus Dei, qui tollat niundi peccatum. somno quietius? qnalis ibat ad amicos; qui sic dili-
gobat inimicos ? Nam ut noverit sanctitas vestra,
SERMO ir. quantum Viiluerit oratio sancti Stephani martyria,
//< Piafali S. Slephani. recurrile nobiscum ad illum adoloscentem persecu-
torcm nomine Saulum, sicut exlibrodumlpgeretiir
Uetternadie celebravimusnatalpm quo Rc.x mar- audivimus,quicumStcphanuslapidaretur,etab ipso
tyrum naluse?t mundo, hodie celebranius naialem p omniumlapidantium vestimentaservarentur,utlan-
''
quopriiiiiccriusnartyrum migravilcx nuudo.Opor- quam inmanibusomaiumipselapidarevideretur.Hic
tibat cnim r.t primo immortalis pro mortalibussus- ciim iret in via, subilo circumfulsiieum lumen decalo,
cipprctcarnem.etsicmortalisproin.morlalibuscon- ct audivit vorem Uirenlcm sibi: Saulr, Saule, quid me
tcninerel(a/;siiscipcret) morlcm.Niitus esl Dominus persequerislDnrumesttibicontrastimulum calrilrare.
iit morerdur pro sprvo, ne scrvustimerct mori pro
El ille : Et tuquLses, Domine^i ht Uominus ad eu:ir.
Domino.NaluseslChrislus in terris;utStephanusnas- F.qo sum Jcsus Nazarcnus, quem tu jcrsequeris {Acl.
(crctur in ccclis.Ingressusest Domirus mun(ium,nt IX, 3, .'i,,'^) qnid mihi ol tilti?Quarp te egoris conlra
;
Stephanu? ingrtderclur in cculum.Allus iv\ humilia me maio tuo, et le nnn polui.^ humiiias bono luo ?
desrendit.ct humilisad iltaaHcendilFiliusDei lactus Ad lanla mala qu.T commisisti in me, olim quidem
est filius hominis, ut filios hominum laceret filioa debuiperdcrete sed Stephanus mous oravil pro te,
;
Dci. Fecit Christus miracula, fecit ct Stcphonus. Suule, Saule, quid me persequeris ? Sed quia insanig
Niinqiiid Ste|ihanuspotuit lacpresinpChristo? Vivo- contranomen meuin, ego te laciam servum minim.
bat enim.Stpplianus deChristo s'cut sacranipntum de Saule lupe rapax, comedisli; e%specta paululum;
vile.Mirarisfruclum. desarinentopcndentpm,etvide etdigeres.L)ic;impiane,elisusest Filius perdilionis,
sarn.entum in vile manentem. Eia,8ancteSlpphane, et erectu.s estVas electionis.Nam si sinrtus Stepha-
dic aliquidde Jud,Tis,ut incipias lapidari.quo possis nu3 non orasset,Ecclesia Paulum non haberot. Sed
coronari. .Tacularp vrrha, et Pxcipc saxa.liic ali(]uid idco prectus est Paulus, qnia in lerra inclinalus
de incircumcisis cordibus, et moricrisIapidiiaii-.Dic exauditiis est Steplianus. Ergo quod fpcit Saulus,
aliquid de eo cujus nomen nolunt audircct erubes- alitur Pauliis ;quod fpcitpersecutor,patiturpr«di-
f
cant et sceviant, et muta fianl lubia dolona {Psal. C cator ([uod fecit lupus, patitur agnus quia sic est
; :
XXX, 19). Dic cis ubi vidcs vivnm, qucm irriscrunt in lali homine vindicandum,
ut discat patiquod fa-
crucifixum .Diccisuhi cum vides, etliicnon vivcs, ciebat, sentiat et ipse quod aliis inferobat. Dicilur
sed cum eo melius vives. Dic eis quifinihil est quod AnaniflB a Domino Jesu Christo, Vade ad eum, et
leccrunt, vivil enim quem occiderunt. Diccisciuia signa pum signo moo {Jbid., li), Abiit Ananias,
eumvides in coclo ad drxtcram Palris astanlem, baplizavitSaulum.et lccil ex lupo agniim. Ccepimua
f|urm irriserunt in crucc ppndentem. Etillo sanrtfs habcre no> pr.cdic itorem quera sanctus Stephaniis
SlephantiF, Erre\nr[u\[, vidcoctrlo^apcnoa, ctFilium habuil lapidatorcm. Sic ergo cxauditus est sanctus
howifiis xlanlem ad dcxlcram Dci. flamnnles aulem Slephanus.ut ejus orationibu^ deleretur peccatum
conlinuernnl aures suax {Arl. vii. ")()). Aurpsclause- qiind conimiserut Saiilas. (^.ommpndemiis ergo nos
runl. et adlapides cucurrerunt, impetum qiicfrrp- oralionibuseju?; multomagis enira nunc exauditur
nmt omnrs in rum. Et liipi'lahnvl Slc}>bnnvm invo- pro vcniTaloribussuiSjquisicexaudituseatluncpro
canlcm ctdicmtcm {ll)id., nS) .Adh.rsit nnima mea
:
lapidatoribus suis.
post le, quia lapidafur caro mea pro fe.Oravit Chri-
si:rmo 111 ".
8lus procrucinxoribus !-uip,ornvit pf Stcphanu'; pro
lnpidaloribussuis.Dfiminibu5(;hrisfusoravilallixii3 In [^alali S. Slcphani.
in ligno, etsanctu>Slpphnnus,^rrnu flrxo.O"' slando
suumspiritum commpndnvit Dominn, prn illorum Dominus nosfpr JesusChristus.pastor bonus.mitis
delicto fixopenu oravif.Oral nt Dominum proinimi- et pius, 0VC3 sna^i iriscet inler lupos in hoc sasculo,
cis.ut nniicus diccns Crrtpppo piitinr, pgo lapiilor.
: D ut eas ndjuvet dt» throno siio. Vjs vidrre qiiiciinque
in mcF.f'viunt. et in mpfremunt, spd nr slalua^ illi^ es, ChristiancDom.irium Jesum Ghrisluraovesintor
hoc pcicntum Ibid 5^) ruia ut hor diram fibi, a
, : liipos miscentrm ? Ipse in pr.-esentis Evant;plii le-
te primoaudivi. Ego servus fiiuspiitior, spd mulluin ctiono olainabiit dircns. Eccc cqomillovos, siculoves
inlerest intcr meel Ip.Tii Dominus.pgo sprvus. Tu in mcdio luporum {Mallh. x, i(!>). Visiterum videre
Verbiim. pgo niiditor Vprbi. Tii maeistpp, pgo ilisc- Dominiim JesumChristum nvpssuasdeluporum ma-
puliis. Tu Opator, ego rrealus. Tu Deiis.rgo hoino. clfim.it et dicit, Egosum pa-
uibus edurentem ? Ipsr
Multum inlrrrst inter pprcnfiim isfnriim qiii Inpidant slor honut, Uonus pastoranimam suamponil pro ovi-
me, rt illorum qiii crurillxprnnl Ip. Ounndn rrgo biis suis(Jnnn, x, 14). Liipus drstruifiir, quando
dixisti, Piiler. iiinosce illis.quia nrsriunf quid fnriuiit pastor orciditnr. Ovifl rpdimitur, qiiando pnstor
iLuc. XMii,'.Vt\ pro rnngnn prrrato ppf ii-ti. rt rnP rruritigihir. Non enim timrre di-bcnt ovcs niissfn
pro minimoppleredocuisti. [h'minc,\n(\u\[,neslatuas in mpiiio luporum. Ad hoc enim lupis misccntur,
**
^xetnl niilPTn odiiionif» nopfra' tomo V. rol yi /t5. Ncc Aupiistini est, npc Fulprntii, nec nltcrius
Hiinc noi ]iir nlios qiii in hnr npprndiceor- dorli viri.iif pafptrxhnc (|uod infra dicil,(";hristum
ciirrrnl, 'a intrr oprra Aiigiisliniana editi, in cnirr siisprnsum dixissp, Ameu, awcii dicovobis,
I
II
m RkiiMn tii. m
tioti iil hi l|iH(iiUiii iimlillii ciiiMtiiiilctidir, «•ul iit \ tiitii in N(i .
)li|)i lii iiiiiociiUiu uviiiiii (niivn liiiitur, boil ii" m <"'ll ipllC II.
liiH |wir«'liatIA(lui)i'rll8 ('luiiiliicaillii, nMpcctiiM iiiutii- Mpiriiuni mouni. Uomine iitt|>iii. Jc\u ium
ttibCft coiilcM(oi'lp;ct rii'|iit tuii(|iiuitiS()lc illuMtrutiiii /i/;/i meUiH (.\ct. vil,r,H). |»ti tiinl. '" ' ' "
jUHtiti(cr('M|il()iiilcci',ut liuiiiaiiaiii i<|)cciciii noii IiuIki- Inti pi'r9)'(|uunliir,lu MUM.;ipc |.
taiK|uuiti lucicH uii^cli kIuiiIih iii iiiciiio JiMlirnruin do.\lornm PulriM pcdoro. l'ro luc «l (luod >
i^titiiti viiloruiil cinli ol [lutoracti 9iiiit,ut tun(|uuin iidjiivu nio.CcHscl cuntiiHio pclrarum, nn rlellclal in
o^l(Uie>u Hi^naciilii iii Hpccio iiiigiWoriiiii, iiatclactiu nio forliludo mcinbrnrinii. Pro hotnine ii '
noin «ij*
Hiint port.c cicloriiiii.ViMiit cniiii ^iuiictu.x Slcptiuiiua iiiou'4, uppcllafl duin bluHrvocis tu
ciiin claviliu.s lidci.ctipHc i-ibi uporuit.(|uoil lidelitor dio:crcdo, suHcipio, cognosco pro nio upud i'.i',r<- u
crcdidil, cl liliciitcr uspo.xit. Quod or^o vidit. non poslul.intom, donunlcin et ndjuvnntfni, nc tnca
tuciiit. liccf, imiuil, video calos apcrlos, cl Ftlintn lidcrt dcliciat soqucndo lo. Quid dicit Jo»u8 mouH,
Iti^miins :iliiiitcui ttii ihwlcrdVt l'iilrix {./cl. vii, I.")). liiuninus mciifl, pctondo pro iiif ai»iid l'utrcni ?
Scd (juid iistalial til cooli.s patcluctis vidcrcl, ni^i ecco islo primus pcdistjquus novam pr<l
Patcr,
ip^utti (jni incadisusccndcrulMoiniiuim Siilvulorctn? 1110 niundi intrnvit pal.Tstram dona iiiisoricor- ;
Niiin istos r(cl(i8(iii'nos vidcninfi.scd clutisn.Ojnon pa- dinm, pervoniut nd victoriani senli.it ovii mca mc ;
loraclos;luront('s in slcllis.m.ii iiiicantcs in an^ilis. ndjnvantcin, no nie intcr lupoa existimct Iradito-
Islc aiilciii jiun non luiiiio,scd ani^cliis Iiomo scdcm rcm.Kcco vidoo ptuntom,prn;sunin pro ine poslnlin-
Milatii Uomiiiii^ui nonuspicilclausani.scd pulcructam. lciii.Kt ideo Doniinc meiis, qiii spcctus ccrlaincn
^
Nonvidolunj:clos,scdarclian;;clos;siqiiidcm ct ipsos ineum,Pn8cipe spiritum meum. Verum finia non tl-
aspicit, 80(1 i|isiini pr.cdlcal ciii teslis crat. Ipsiiin iiico,Domiiio,lupidutu menibr.i.ponespirllum nienni
pr;cconat cui cst laniiiliisin nj^ono porlcctns.Nain iii iv<iuiem scmpitcrnain. hiteristos surn
do{)Utalu9
(luanlii tucrat sanclo SloplKino gralii donatn! Vido- taminain ovis occi.-^ioni,^, apud to pnnnr in rcquie
b;it cxiM-citiun ccolcslis militiaj slunlcip; vi(U'b.it ho- suavilatis et jiacis.JuJivi lapidabant.isteingcfiiisce-
niinis Filium ad dc.vlorum Patris sodentom. Ecce « bit Judici c.pilebant caput, istecomracndabalspiri-
vidcl Doniinuni ipii jain migrabat ud Doininnm.con- tum. \i ubi de spiritu con^niendato ccepit csso se-
fossionis([ucnicriUiaspicil congrcpationcii.codcsiinm curus, et pro ininiicis fuctus ost ndvoc-jtus, et non
potoslalum.iiui jam mipraturus crut ud provinciain sicnt pro so pelebat.ita pro iniinicis intcrpellut. Ilic
niorluorum.Scd inlcr niortncs clHnuibal, qui intcr slabat.quanilo Cbristum vidcbat-hic penua ligobat,
Inpos rornscabal. iVrr. ini]uit, vidco calos opcrlos, quando pro inimicis orabat. Ipsii enim necessaria
el Filitint /lovtitisslaiilcwadilcxlcram Palris. Gaii- orat advocatio pro tanlis aclalibus inimicis.Sciebnt
doant amici.si blasiihomant inimici.Non taccal ovis enim quod eiim l)ominns Jcsus non cito po-set au-
t.^sliliciutdo, etsi lupi clamant blasphcmando.Con- dire, sod pro ipsoruiii peccato, non pro merito suo.
chiscrunt cnim mcntos snas.ot d xorunt. Biusphe- tanta iniiiuitatc lapidanlium Judsorum
Ideo pro
mavit.lloc di.\it ct Cai|dias princcps Judamrum de gcnua li;;ebat,lucryma? efTiiRdohat, dicens: Dimine,
hoitiinis Filio paticnte cl omnia toloranto. Cum ne slaluas hoc illis peccdtum Ibid., 59). Vide, qni-
enim dicoret Doniiiuis noster JesusChritus suspcn- cunque Christiane. quomodo ovis ista in oMinibua
susin crucc:.4nic« dico vobis, aKwdo vidcbilis cwlos soquitur, et pastorera imitatur. rominus Christus
n/i<'Wo.>', cl Filium honiinis sfunlcm ad dc.vleram Pa- suspensus in crnce clamahat: Pater in manus luas
Iris {Mofth. xxvi. C-W clamavit Caiph.ss diccns, commciitlo spirilum »ieM»j;istodic;t: Domine. sufcipe
Blasvhcma it {IMd.. t>:»). Cuiph;is conscidit vcstes, spirilum »n«u»?. Dominus Christus pro inimicis cla-
isliipsas chuiscrunt nicntes.Caiphasnt nndnsrema- mat:Pfl/cr, ignosce ilHs, quia vefciunl quid faciunt;
ncrot.isti nt in sua malitia permancrent.O mapnuin iste dicit: Se slaluas hoc Ulis percatum. Et manifes-
miracuhimlco^li janu.-v; aperiuntur.ct Jndiei inentes p. te, fratres mei. in modio lipidantium 'storum qui
impias concluscrunt. Sod sanctus Slophanns non *^ amplius «aevicbat, beatns apostolus Pauhis pt^fesens
tacuit.non dcrccil. ncc blasphemantibus cessit. Ibi crat. Si ergo tunc darctur Stcphano d ^ lapidante
attcndcbat.ubi oculoscordis ap<^riebat.E(re, inquil, vindicta.quomodo talcm magistrum habuisset Ec-
vidcocirlosaierfos, clFiltum hominisstayuem a dex^ clesia?His dictis emisit spiritum.ascendilin coelum,
Ins fl('/.Scd quid mihi irHScimini pro tanta testifi- veniam meruit inimicis.Gaudere meruit in ccplis de
catione.Judiei? Nunqiu'd meajussione ant potestate amicitiis beati Pauli subseqoentis.quia ipse est Do-
patefacti snnt cojli ? Patcfacti sunt, non ut meam minns qui facit sterilem matrem in domo tiliorum
prloriam prodercnt.sed ut pastorcm meuin in meum KTtantemfPin/ cxu 0). Eccehoc sanctusStephanns
astantem adjutoriumdemrnstrarent.Considerateigi- mernit,qui videbat Filium hominis stantem, quem
tnr.ct vidcte quam longe sum a coelis,positus vo- novimns ad dexterara Patris sedenlem. Petamus
biscnm in t( rris. Nupqnid ego
attingere potui. et enim utinterpeUctpronobis.etpro pecoatis nostris,
jannas aperire ccclornmPPalatium sunm ipse mihi et eruat nosa tantis pericnliset partnritionibusuni-
apernit Dominns an^'elorura. Merito quodain modo versis, pro p'elate sua, non pro conscientia nostra.
video.et quod video non taceo.Non eum contcmpsi Nam qni aut qnanti fontes peccati nostri flammam
in cruce pendentem, ideo video ad dextram Patris popsunt exstinguere ? Ipse dignetur nostra crimina
pedctitcm.Vcb's islud estdatum de ooeiestibustesti- sepelire: ut sicut in monumento novo ad modicura
imoninm; scd si non creditis, ego quid feci vobis? commendavit membra sua.sic in fonte indulLrentise
Cocli fiperti enarranl ^loriam Doi {Psal. xviit, 1), et sepeliat peccata nostra. ut nobiscum semper gau-
ego taceo misericordiam Christi mei ? Video Ghri- deamus in Ecclesia sacrosaQCta.
863 APPENDIX AD S. FULGENTII OPERA. 864
SERMO IV. A me filium meum, et ego in illo non debeo habere
momentum ? Ego genui,ego peperi.Sed te vitricura
De Epiphania Doviini et de Innocentibus.
Crudelitatis inveni.Saltem non ame parvulus meus
Chri?liis natus est, I.TRtantur cocli simul et terra, je.junu? ab8cedat,dabo illi viaticum lactis,uthabeat
quia gaudet stella,el MagiollVrunt niunera.Ublule- viscerapinguedinis.ubisaj-inesgladiutncrudelitatis.
runt Magi xeniuni magnuna.quia canlaverunt can- Parvus sanguis, accedant et nutrimenta lactis, ul
ticura novum in medio paslorum,diceiite3:67(irja in tuasatielurmachacra,et (ilii mci impinguetur anima,
exrehii Dco.el in lcrra pcix hominihus bnnx volun- lacte et sanguine candid;ita. Sicut tunica mediocla-
tatis (Lwr.ii, i\). Obtulprunt xfniuni et slell.o ccd- vata sauiiuis erat purpnra, cl lac fuit stola cundida
lorum. Ecce enim stella de rnedio stellarum, velul pretiosa.Quiderataspicere lactentium peremptorura
in raagna legitione directa proce?sit.Aspirit Magos iartc ct sanguine permisceri.et ab invicem non se-
iler )igentcs,viam ne>cientes,et IJominum requiren- parari ? Et raatercarnifici clamabat : Tecum vado,
tcs. Diciturstpllae, Vade,08tende eis viam: hwc est tecum venio, filium dulciasimura raeum spectatura
gratia raea diligentibus mp,in steila habeant prap- deduco. Ego indigo osculum, et tu infigegiadiura
cursorcm.Ecce dum viam considerant Magi.ad mu- tuurn Tu percutis, el ego suscipio sanguinera inno-
nera proinpti, de via ignari, de Domlno minus in- cenlis.Tu jugiilas sine causa.et ego suscipio viscera
structi,dedit eis stellan^ut in nocturna deductione moa. Si mihi non licnit lac dare, liccat raihi vcl se-
lamptidcm.Prffibuit eis faculam,ut in nocte non pa- pulcrum componere.lnter matrum planctus,pl filio-
terentur injuriam. Cocperunt stellam sequi, lacti rura ululatus, in fuga erat Dominus. Spiculatores
cerli,in3lrucli legali, usqueadlocum deducli, indc percutiebjnUnaj^res scpeliebant,et angeli spiritum
B •---.-•'^.
stellasecedit.ubiMagisDominumdcnionstravit.Cum suscipiebant,et
"" Christus dicebat. Innocenles et recti
cnim quiscocperit cognoscere Domii)um,nuIlumne- adhxscrunt 7nihi.S\ volumus Christo adha;rere, ca-
ces?e liabet timere inimicum. Ecce quanta merue- rearaus malignilate, teneamus simplicitatem, ut
runt.qui Domino munera obtuierunt.Ila et nos de- raereamur a Domino pietatem.
ducuntangcli.quaQdoofrerimusgloriamDominnper- SERMO V.
petuo Regi,offeriraus ei gloriara et honorem. Prae-
De Ahraham.
bent nobis angeli deductionis suae ilulcissimam ser-
vitutem.Sed munera perpendenda suntpro qii;ilitate Gratumestypectaculum contuentibus cortin.Tum-
pcrsonae. Imperator est, auro debet ornari Domi- ; bralam picturam,quandopenicillo pingentisgladiua
nus, incensum ei debet offorri homo factus pro
; formatur patris super filium caritatis. Pingitur ibi
nobis.ut habitaret in nobis de myrrha debet ficri
;
pater erectus, filius incurvatus. Quomodo raovetur
sepuitura,ut in corde no?tro mancat viva nicmoria, qnodamstimulopietatiscompunclusspectantisaspe-
et .ippareat nol-is sempcr in gloria.Et admonili sunt ctus,intantem cerncre fixisgcnibus,retorlisqupma-
Magi in somnis ab angelo.ne revertercntur Ilerodi nibus innodatum,et nullusalligat captivator pxtra-
nunliare.sed per aliam viam ad suara per^rerent re- neus, nisi cnntemplor visccrum paterniis affectus.
gionem.Tnnc tlGrodes cum videret se a Magis csse Grata cst spectantibus istapictura in umbratacor-
delusum,facie immutatus.animo conturbatus, scri- tinn;et vcritas Agni immolati, quem pro niundo
bas elseniores vocari misit.dcquibus sciscital.iatur. Dous obtulit P.iler a paucis spectatur,ab aliquantis
dicens Ubi certum habetis rpgcm futurum nasci?
: Q, despicitur, qund spectat,et in ligno, et in throno.
11 li autcm dixcrunt In Belhlehem scriptum «^st
: ; omiiis exercitus angclorum.Dicunt quidam: Qualis
enim Et lu, ncthlchnm hida, non minima eris in
: est qui sacrificiura de sanguiue postulavit?Non liiit
dHcihus,e.v te enim e.riel flexqui regcd pnpulum meum depiderium sanguinis, sed probatio amoris et cari-
{}litllh. II, 4, 5). Tunc Herodes armatum militem tatis. Spccta crgo istius lectionis pendentem corti-
deatiiiavit.cui tcrribili jussu inlerminans dixit: Ite nara.el oculis libenter infixis.sppcta Abraham p.i-
in Beihlehem Jiid.f.et quidqnid ibi invensrilis n bi- trem asinum stcrncntem iler ingredientem filium
matu et infra, niasciilum occidile, fcminaiii antcm comilantcm, non ad conviviiim,scd ad &acrihcium,
vivificate.Tum modo videbam Dominnm umicossibi irao ad convivium ut eis exhiberet aries sacramcn-
dcligcnlem.innocentes ad se vocante.n.ut sit inno- tuin.Quid sibi vult ara constructa,nisicruxin monte
cens amicus,piciit est innoccns I)ominus,.Agnus im- norrccta?Ouid estalligatusfilius,nisi Chri^^tusclavia
mnculatup qui tulit pccratum mundi.Et. lacli sunt ei insertus, ut ipse portaret catenam, qui d.^hitriccm
innocciitcs «mici.sicut scriptum cst Innorcntcs et
: non habuil conscicnliam ? Pafcr crigit dcxteram,
rer.li ndhtTf^erunt mihi.quia le,sustiuui Dominc{Psa!. angelus clamore valido commovet terram, ut non
xxiv,21).Su8tinuit fiigiens in iEgyptum. ct fecit sibi conlristaretur de piiero mactato, sed gaudcrct dc
amicos Icgiones infanlium.fjuiliusdpdit sinc diplore agno dominico Jugulato Abraham.Ahraham. Erigit
:
m.Trtyrium :qiiia et duUbant matres.et nepcicntf^s vultum (|iii tetcnilerat giadium. (?»/J(f r.w, Dnviine
lantabantur infantcs Non curabot gladium percusso- (Ccncf.wn, II)? Quod jusscras implcri curavi, tar-
ris conscicntirt innoccntis, quia gaudcbat cum illis das gaudium avocitione clamoris tui. Quid jiibes,
fugainiiorcnsSalvolnris Dominupqu.Trilur.elnmIci D Poniinc ? nrn lardctur uUa mnra. quod facio cum
jugulanliir. ut lugeiet cos sni.gui,- innoruua, quns I.Tlilia. Cura pnudio enim fariebat. Audicbal enim
sepnrnvit gladiufl impi)diciifl.O invcrpciinda dcxtpra spiritu intcriiis prophctantc. pro mundo salv.indo
perciissoris! Non habet (|und fcriat in membris. ct oporlcremactnriinnocenlcm.el.Tslimabatpcr filiunn
exlpndit brnchia fcrilatis.Oladus Incum non habc- jugulntum,nuindo provenluram essc 8alulern.iV(>/i,
bal.cl rarnilicrm non pudi-bat: latior erat mnch.Tra inquit,;'w/?V(vr inanvm tuam supcr puerum (Ibid. ,i2).
quam visrera.ut gladius habcret crimen.rt non in- Aliud csl quod opinaris. nliud quod l.Ttaris. Kcce
nocpntia.Dum eniin avrllercnlur a complcxibus mn- hnhcs principem in arictc.Nam filius tuus nd ipsius
trum mnnu spvprn tortoriim, niatrps suns diLMlia pcrtincl grcgcm. Relorqucl viiltum, ut tectum ca-
tcncrifl ronslringentps, el miFpris grmitilms drplo- pcrct sncrnmcntum.Ecre nriea vppribiis tcnebatur,
rHntcs, rlamnbal ninlcr. fili. quid me rrtinps, el et frnns cju.s in illiin iimbrarulifl tciicbitur. Libcr
to n mc Fepnrnl rarnifrx ? Tu stringis ninnns, et vullu-^.rlnrus inluiliifl.Spin.T iil.T cornibus pJus tan-
mpiistorquelurafrpclu!». Hor prppcepit rpx, ut «cpa- qunm rpdiiiiiriilTfucruntPt ornnmenta gcmm.iriim,
rerifl a mp.spd cstirtprnus Rrx prr qncm ronjunga- in qiio spin.T nnn crnnt ppcratorum, ul cnrona pa-
ris nd mc Fili.f.irin libi valp.Tprra bibit flnnguinpm rareturrnpiti grcgi.^.dccapite prclioso pastoris. Ar-
luiim. 'icd Dcns flusripipt Fpiritnm tuiim. Alin cx ripil nrictcm, cl rcvolvit in'nntcm.T.icet aries qiii
parlc rlnmabjil.p.l alin malcr plangebat.ubique lu- Piicrcssit.tncpf ct angcliis quidp rnclo clamavit.Uhi
rtufl,ubiqufl gpmitu<«. Indictio fuit non cupiilitntis, est vox ang"li quijintprdixil pro infantp? qiiare non
pod nrbitati.-^. Clnmabant Prgnhinr ct inde diverfl.-B clamat similitpr pro nriele? Nc s.TCulum dimitteret
matre9:Carnifex,parvuIum meum n me fcstines di- in rrimine.si Agnus ccssaret a cruce.In Isaac enira
vellero. Dona moras ai babea pietatem. Tu tollis a probatio fuerat caritatig,in ariete pr.Tfiguralio veri-
Kon SRllMf» VII MM
tuliH. Ilil i)li(tilloiitl I, Ijii' n llti Viillllltail »7
(loilil,liii' f^i'uliiil'( f.'.i.(ii.( .
'
iirt, (|iiia iliiiii l;ii
|)utorolui',uiiKi^li(HiH ftadilolmi «'xoruiiin. Hi uiig«lii>< Judloiuiii.nl iiii .1.
(lo oiitlo (^laiiiarol. : ;\l)raliaiii,|iur(*o ii){ii(i,Hioul dixil, Oi'Uiii,i't niinoiil «-. • 1 .1 M'
purou lllii) lii(i,la'(lialiiHa^iiuH |)riiXiiiiUH iianMioiioiii, pilllur>i nciitta! iii iiioi< lin lll
cl noiiKxlo Miiii iiiiM laliiiii |iali<roliiriii «'i-iico rli, l.
/Vi.i/M rs( (Win/»(i w( ,
.. (MnltU. .xxvi,
ui/ inoiltfin rl 1 1 1
I
1
I
II
3H). Nun claiiialial ito cirlu, (|uiM iiiipprulor ox iuo llonouluiii uipitla 11101,1'lunttiii .
'
pulioliAtiir arliilrii). IUtt,'r, iiii|iiil, .11 ficri poltttt, d« moi)cu|i ' '
: d
Irunwat ntnr rdli.c nlr illnd., ;r.i). Kl iiiiIIum an^oluH OJllvitlUIII I
claiiuilial ilo nolii.Hod uii^oIiih (lo.iuoinlil i|iH|uilan!i I'niuiiH fiiii i|iiiiiii [{iitfi, tuil|iitiiili« iinii iia
cuiii hoiiiiiio Hiio conlurlaiis cuiii iioii huo uoii-
, cl ulluriiiii Ul ni oil ttlii|iiiii roi
iiiiii haliiMi. i»r
/)t' ii».'(() filio i't jitiero centurionis. intlriiiitutibiiH nuMiria (//(.'//r. ix, 1-')). C<>>ii, .it
meum (Ibni.^S), cl ilbi cou;ilabat uiiico suo misoran- Qiiam tcrribilifl es.quam tuavia cs Quiu terribilis !
Cito misit verbnm,cl san.ivit pucrum par.ilyticum, C misericordiam paoximantem. Et imperasti, et illa
ut celcrius pcrgorot ad unicum siiscilandiun. Non contrCinuit. Reiididit quom non genuit, ol apertas
cxspcctavit logalionem sciebat onim iniseram nia- :
fauccs oppressit.Gratias libi ago.Domine, quia noa
trem lcgalos non hnbcnlcm.scd ad scpulcramefTo' aperuit supernie piiteusossuum.scdhicryniasmeas
tersisli pervitx' fontes aquaruin.Tunc Dorainus qui
diendum operas conduccntem.Pcrgcbat tacitus ad
civitatein, qui portas crodcntibus upcril
(ii/. par.it)
dixerat: J«i'^w,/i7/t dico, surge (Luc. vii, 14), matrt
Uiorusalcm Ad porlam palri.c.nuilier cum dcfuncto respondit Mulicr, ecce lilius tuus.el cognosce quia
:
rum, et pater orphanorum ? Quare non attendit lu • ut illuminetur visio Ccecitatis collyrio claritatig.
ctum nieura,qui nromisit lugentibus gaudium ? Au- Transit iraperator noster. non praecedunt carrucae
divi eum dicentem Beati qui lugent, qnoiiiam ^p.s-j
: curasplendore,sed praeceduntmiraculacumvirtute,
consolabuulur {Matth. v, 4). Ecce vidua sura,ubiest dumclaudimerenturcurrere.etcaecilumenarcipere-
* In vatic. ms. tribuitur Augustino. secretorum.
(a) \\. Ubied (ructus viscenim meorum. (f) Ms., inhonorata sum in mundo.
(b) Sic ms. Alias,pro/)riam Dominustractabatcuram
807 APPENDIX AD S. PULrrEXTII OPERA. 868
Haec sstlmpcratoris nostri via,(inavenituradvitara, X calida caritas. In fonte aulera exstinguilur fervens
qiiia ip^^e est via, veril^tset \iU[Jo<in. xvi, G). Qui iniquitas.quiaetin lorriaco,ctin lonte.'\ngelusuiagni
gcflpt in viii.qiia Christus iransit.non ei poteest (lo- consilii dcsdendet e coclo utquoi jiucris donavitin
:
iiiiuari lvrannus,necrenianere iiomo potest .Tgrolup, refrigcrio, hoc crotlentibus trihuat in sacraiiicnto.
quando transit meiiicus Christus.IItcc crededprunl Eccequantorumtulj.esanctorumsingularitersonue-
Domino isti caeci.qui sedenles in via forti voce cla- runt, nunc tria cornua in uno concrepanl amccno
mabanlad modicum,reddit3ihicupientes aspectuin. cam['io flararaarum. Pulchruin est videre tria aurea
Ad ipsorura vocem trcmebanl lurbse priBoedenliuin candelabra. Pulchrumostaspicere tnura puerorum
populoruir., gaudi-bat e.xorcilus angelorum, el ipse impclita corpora.quia una orat anima.dum tendc-
medicinam parab il illuiuinalorcieoorum.Quid enim renl adcoronam. 1'iariiaia eos non dividebat,etcan-
illi cjeci clamabanl.qtii lumen aspicere cupiebanl? tica compingebant quia raagni consilii Angelus
:
Miserere nosiri, Dotnine, l\il Dnvid Maltli. \\, l-iO). araplexabat, el ulais opacaiitibus confovebat. Quid
Tuibaj aulem pulabant inediconoslro fierilajdium, palatiaregnumadcainmum p«allontium pucrorum ?
iiiiperabanl itlis Clirislo transeunle silenliiiin. II i Facta est aula regis, secreturium sanctilatis,ul ibi
vero validius clamabanl.et illoruiii vocos increpalo- rexdelcctaretur aspicere mogis quam in domoregia
iras non curabanl.Magis ilerabantclamorem,ulpe- habitare.Oilla^plalo.-estrat.TC.nonmarmore.sedigne,
nelrare possenl ipsis vncibus t^alvatorem r?i«.<cme :
noncru-tis,scd flammis! Ambulat supcrbi rogcs in
uoslri, Doinine (ili David [lniU., 31). Ilumanas noa tapetibus purpureis.gressu delicalo ludrnles;in pla-
cup.jmus penilus voces: lu miserere, qui humanos tea autem ignitaincodunt nostri decantanles.Ouem
sanas errore3..\mbulabal ergo Dominus viasua,qui B non d''lectot cum eis pari vesligio coiiiilari,quando
esl vita a;lerna. Tran^ibal, el curab il, el c-iecurum anfolum cum cis deloctal paricantico sociari?.-\liud
cogilationes anle vid^ibal^et eorum clamore gaudo- pro^debat visus, aliud pr.Tbcb.tt sonsus,aliud mon-
bat.Non deleclabalur CMnlradiocnlium oilioio popu- strabaL tactu3,aliud inlus.aliud foris quia angoli
:
lorum sed gaudebut desiderio clamanlium mi.^na intusetinimici foris^inlus canebant.foris ardebant.
voce cECoruin. Sletil, ut plus amb'il.iret raelicina Vidijlc.Cratres mei.quantum interest esse inlra do-
quain vesligio.El sequentibiis turbis jubelc.^coaa I
mum raagnam,in qua sunt vasa aurea et argentea
S'3 ve'rire,el niliil da subcoelesti oonspectu tiniere. (11 Tim.u, 20,1, quain foris arlercinter vasa lignoa,
Turoae increpabant, cogebant,inviiabjint,el mirabi- inlor ligna,lenura,slipulam.Scd vos templi Dei for-
liler impellebanl- llli quanlum deleclabantur.qui a naxcontinetauroaprobata.auroproducunlurvascula
Domino vooab mlur Hoc eis prjv-^liliiclamoreorum
I
vestra,in quibus Hierusalem l.TJletur patria sempi-
quos non lerrnilcontralictiopopuloruu.Ante viden •
terna; et non ip?e miretur Nabuchodonosor, scd
te* des d-irio Salv.i;orem,quam luminis clariti'ein. de nammis mundi, amoenantis vitae refrigerio, vos
Sielerunl anie Doininum cLiritas el cccilas, Stetit nobiscura coasoletur de cilo Salvalor.
viaadsedentjs in via.Sleleruntrajncnlesinlenebris, 8ERM0 I.X.
dum stirot lunriin «lernitatir^. qui lumen oriri facit De mutieris in aduUerio deprehfiusa.
in tenebri3.I''iiclam esl d'? seqnenle et priTBcedente Timendus Filiusetamandus.Tiraendus ut
est Dei
turba theatrum, et gaudcbal Ecclcsia angelorum' judex,araandu3 utrex:quia non venit anlejiidicarc,
Dicit eis Jesus l
: Qm
vuUis ul faciam vobis (Il>id., sed primilusliborarc,et justo postea judicare.Man-
32) ? Et audita voce modici, voce el corde pro-
illi
Q >,uetus et verus.scdignor.ivit calumniator Judaeiis.
8trati,Dominc,vides causain nostram,tu donaraedi- Voluoruntculparc mansuetudinera,etinvenerunt in
cinam tuam, ut aperiantur oculi nostri, et moroa- criminesuovirluiem.Aiubiorunt iu Ghristomansuc-
mur essB comites itineris tui.quia a te in via morui- ludinom,et juslitiam violare,aut justitiam de man-
mus modicma curari. Dominus,qni crigit elisos et suctudine roprohonderc.Stcterunt in angusto dua-
illuminat caecos. (P.uil. cxlv, 8,0), audivit.raisertus ruin maceriarum^rbsidontes Salvatorem,trBdondiim
CEt,et curavit.Nulla reraedia intcrces;=crunt, et crpci quasi latronem. Faciunl cilumniam, inveniuntur
solo verbo vidcre cccperunt. Nulla observatio cibo- in projiriam conscientiam. Acousant ut ipsi accu-
rura, sola intcroessit medicinalium aucloritas prfc- sentur, et aduliera libcretur Non factura displice-
ceptorum.Dicit ois Josns Sirul crcdidislis.fidtvohis
:
bat.scd Dominus non placebat.Namoranes adiilteri
(Matfh.i\, 2)).lllico fugit c.-ecitas^reddilur claritas. erant.Occasioncrainvcniunt do adullera,ut posscnl
A9()iciuntin lacie Salvalorom. quem non novprml quasi .juste cnloratara aptare caluraniara.Invoniunt |
virtute curantern.Discunt oculis qucm prresumpEC- misoram mulicremrocentis adullerii ustiono fusca- 1
runl verbis. Cadunt ad gonua.scienles jam langere tam, ut ante poiles Domini nivc indulgcnti.T aspi-
Christi ve^tigia, qui sola voce clamabnnt, sedontps ccront dealbatam. Adducunt plurimi congregali
in via.et ccc(>orunt ciim Christo Domino unoitinore caluraniatores ct poccatorcs, insidi^.torca ct furos-
comilari. Comitalu ojus gaudonles.jam pl.iritato so- €ura adultcro portionemsuamponohant (/'.vn/.XLix,
riali.a Christoniinquam poniUisroce.^suri.Itaetnos, 18), ctadullpram deducebant.
Adduxorunt niuili
fratrcs, in ipsa viasedeamus, qua Ghrislum Dnmi- unam.ad ojusDomiiii induIgentidm.Trahitc,Juda)i.
num pnsse transire speramu3.Ne:jue cnim ambulat n trahitc, pjicile do iniquitalo adiilloram mulierom ;
in via impinrum.qui in via nnn sletit peccatorunu libcrlale de nuclibus aperlis riraalam lahulis
na-
Transilum ergo Christus Dominus modo l'a'it de vem. Consuluislis naviconlracl.T, novil eamarlifcx
mundo, dum jiro nobis intorpollat in ''oclo. Sed non Oominus compaginare. conpludere,ca8ligarc.linirc.
ambiilat.nisi in via munf^n. quia viacjus cst iinpol- Ilxsiccavil de illa huincrosam senlinara, nt
vobis
fa>ciilcnla remanel ponscicntia. Non bcne
Juta.Ilii.Hodoamus.ibi olamoniiis Ipseiiuotidic trans- voluislis
opcc
it, quia tiunquim a nobis discedit. Scd si quis nos maHli.-c remos tcnere cmtra misor.im navora,
vidorit de raiirmurantibu"' s.T!culi,Pl vidcrit no9 ad calumni.^c voslrjB inlprnis nurtil.us
vos incipielis
(^hrisium validins proclamarp.ot rppporit nn? prosuo navigare.
laborarp, ol iHa inci[iiel velis pudicili.-c
scandalo bla^^^ihomaro^ejii^ invidiam non dobemus Vailc.mulipr ad piolatem doducpris, non nd sevcri-
judicom.
omnino curaro.Ibi haboamusaspectum.undc spora- talcm'; ad imp^^ralornm trahcris, non ad
niti i niixilium.
El illis cl tibi vciiil linis libi ne malc vivas,
:
illis
roris spirat amcDna tranquililas, quia rcfrigcral oos dicantem : ;Vu/(<;r,in.iuiunt, jV/a in aduUeno depre-
8(11) SKIiVfn X. K70
iiivoiiirot i'ori|ii)nHiiiii. Hr^ont ItironloM, Honloiitiuiii ciu lii) luo ilirDiiuiu iJiviil |i I
, in
l1a^ilaiilor(,vi>lontnH atirti|iart nun a^iiotti •
m, II
'
;
pfrculo eiii, iiriiiiHii iii tlliim tapt'lem milltil (Ibid ,7). ruiiiciutiurcH tieri orutun-s, •
nlit inler-
(> itt<titoi)tntMi !ii.'iu'n!iin,<|ti;iin ili^ilo^^iiirittiH hui .s(;ri- prcti-rt, nl pitlilio noBli.4 iit '
;^ .ni,
liolial in torrii lllocitavil.ct Jnii.iuirtoUiiitiitiil.NiiilUH (|iiali!iiUi iibiiruin i^ruii.i |iim' iij.
l<'acit() rtali^>li<f;il)tiH,Hi c.xiirt rtucuri !o iitonUii.'». (JukI nioi n tno intorro^^.H vuiuni
injtirtltiin (li.\i ? Vort lajiiilato carti.si rci crtli"<,ilisctlo Doinino. |ui ino -1.! li 41 Hu,..;r itir Jiiuin Uuvi(ip;ari8
a 1110 tii!in!(niUuilincni,t|uiu ct vo.sog(3tiH Jiidiciipio inoi_ Dodisli nnlii inai^num ^'loriam.Mtj-l purvuui lcnco
ta>o. 1)1)1 Hiinl (|ui voicltantiiiansuotuiliitoiii viliaro, sup iontiuin. Circum.lat iiiu t'ul>;or ^<Miimirurn, Mcd
ol Jurtlitiain tlcjtisliiia rc|irclicnilcrc .*"
I<'l, maii.stto gravi.sHituo 'inj^it intcrpollunttuiii Jun iio-
tndinom tcntiit, ctjuslilium nv^^orvavil. Si (licor(>t. rum. iloc pi;to, Domiiii', (ju 1 1 oL tu i, .|i>-
deputal vivuin.et nieura dicil cssu delunctum.Adest, inagna,quara perspicua.tam videlicet pretiosa.l^re-
domine, testis natura diqnare inlcrnos ju.-lam
: tiosior colhtae sapienti.K inerat claritudo, qua> pro-
proicrre sonlenliam ContinuoDoininus ille qui visi- phelico vapore resplendcns, proelcrita dociiit, mon-
laverat, ijui sapieniiain proniiseral,ingrediturintra stravit projsentia, cecinit et lutura. Dum ilaquc
Saloraonis arcana. Posuit ibi seiem suain,ca!pit dc paterni regni potiretur iniperio, prinio frontisexa-
iiio tanquatu detemplo suosolainlcrjccta nubccor- mincduarummulieruraduriorcuraproponitur,quas
poris judioare,ulpo3set talein natura? rixantis inlel- iiniustcmporis partus parcs fecerat raatres,et unius
ligere qua^stionom. Quid, inquit, dicilis Tuus est .' corapagi tegm.ineretcnla;,inter serasilientia^quibus
viviis lilius? Meus, domine, illa clamabat.Non, sed inorli similis sorani sopor inducilur c duabus una
raoujeatvivus^etipsiuscdtmorluiis.lloc altcrnantes, oppressionesuicorporis prsegravatamiserenatumin
dubiam red lebantcaligincm muliercs.l>ux de Salo- mortera dcprirait innocentern. Alia vero vigili data
mone coruscans, iilam coipit nebulam dissiparc,ct custodia, servavit filium raaterna pietate victura;at
talcniprorupit in voeem,intonansrcgiara potestalcm: illa raendacii dolis rainala,vivum filiura raalrisom-
Al]erle, inquit, inaclicenim,et dalc vivuin iufanlem uL nianlisub.luxit,sibiquefallaciterapplicuit,remedium
gladio dividatur (lbi(i.,2\].}ie ulla pars membrorum non pos-^essura quod fecit.Dum igitur in lucerano-
amulieribusseparetur,jubetulparvulum vivura raa- clis tencbra! ruinperentur.et collatadic urabraruin
chaira secarcnt, et a natura dividcrent. Exclaraat caligo cum somno ad tempus emundo traasisset,
verae matris alTectus commnla sunt viscera, duia
;
B iiiater sui caritatc sollicita mortuura filium aspicit
csset armata machcDra. Noii.noli, domine.Inlerpcl- essc non proprium.ac suum vivum miraturalteiius
lavi pro iucro, non pro dispendio meo. Opposui lateri copulatum. Mecdaces ergo simulque veraces
querelam,utmepeccatriccmnoafacerenn parricidam. prosurgunt, strepore mulieruin certaiiiina,verba8i-
Noli,doraine,ne seces dum parvulura dividis,om-
: raul ac lacerti manus armantur.Sed pia malerqu;e
nem,si dignuris,linio quojslionem. ToUim possideat caro sinu servaverat, tali prcce regios sensugincla-
innocentera, totura toilat infantem. Vivus sit, ct mat :Novi quidera palerni regni h<eres siinulct nu-
ipsius sit. Siambarum erit.nullius erit.Noli oculos incn.concossatibicoelestijustitiactsapienti librarai-
meos pifinoris mei innocuo sanguine funcstare, no ne,iiihilsensibustuis obcelaiur.Agenunccausam na-
ista incipial de mcaorbitate gaudere C':rte,dominc, timiscri mei,qiiera iileo videorin hicem profudisse.ut
si ipsa possiderit parvulum, habcbo cl ego in cjus duin silii a frilsidicavindicatur,ct morlesexaggerat,
oculis partioipium.Videbo sub alienamatre posscs- etsesingultibusinnoxiuramaternisablatuniubcribus
sum. Aspiciam gradienlem,crescontom,currcntcra; conqueratur. Tenco itaque propositum meum,et,te
tcnebo aliquando per piate.im furlivis vera mater judcx, non dimittam:qua3 servari vivum filium.ca-
ample.\il)us transeuntem.Et illa quamnon admonc- davcr non accipiam alicnnm. Angitur interha?c!?a-
bal natura, non interpellabant et visccra.Bene, in- loinonis regis doprompta justitia,et defigcndo scn-
quit, ju&sisti,rex dividatur,dividitur. Ccrtcmaler
; tentiam mulierumcertamina.Pari veluti dolorosur-
cs. Ante dicebas, meusest vivus,nunc diois,divida- gentes .judiciariis molibus intuenter mortuum :
tur.Certe mater es.Vcrara itcr avcrtcbalur lacrymis utra>quo dicunt esse non suum.vivum utraiqiiosuis
oculorum. Continuo rcx ; Parce, inquit, p irce, noli Q exclaraationibus defondunt. Niillus testis usscrlor
secareinlcgrum,quiaintegrumscnsiniatri3.i!l'ectuir. inducitur.causanocturni silentii vcntilaiur.et solius
Dolor testis est, gemilus probat, qiiod falsa maior tantuin nefandi lectuli latrociniuin raonstralur.Cura
accusat. Ha;c cst vcra raatcr quct! non dividondum subilo nutu illo divina; virtulis in quo voritns cnin-
proclamat innnccntem, scd suain in integro vult probatur, in partcs scindi jubet inlantera, ut inlor
amitlcre porlionem. Ipsi cum dalc. Ipsa est raater sorvatriccm matrera, et inler sui partus nofariain
C.JU3. Accipitilla ulnis patcnlibus puerum, Cfclesle }ioniic;dam,.judexgladins separaret.Dum igitur vcra
ooDpit laudaro judiciiuT). lila ucceptura pnorum cir- mator in miserumcorpus infanlisimpendorevulnus
cumploxatur, ci dulcia figcns oscnla, olainabat ot a«picerel,intorniscruciatavisceribuseiupilin Vuccrii:
dicebal:St'ci<HWM»i inuUiludineiP- do!oru)nincornm in U durior naluraj nccossilao,quo cogitos, vel quoco-
cord- mco, contolalionex tu,e jur.undavrrunt animam gis amari filios, aut liberos procrcari Ec;cindivi-
!
viirn iliilloild. I)(<iiii|iin JtiHli otnni*» (*t muikHi iii im < 11)!. I ii.i tii i cr^' I i)alliiii'iii i|i'i
voiii(U)H antnii) I)iiiiiiiiiih ('.lirlsliiH, i|iiiili|tiiit niiitii'H fiii, rl ir MMi. cl noH viili juituin >i
" '
i>i'r|)i!HHi hunl •^iiliiH illo |»(irtavit,Hii'iil iilii|ii<'nirii |)r<i- ' '
I. .WiV.
lianl (lo mtiltis r.xoiii|)lii. Iiuuiol (Ciiji. \iv, JM), '
:
'
. ,1 it,cl a<l , .
piiHl ii)lui'pi'i<liitii)ti(Mi) poniiiiurtiiii, pDMl iiiiraliilcH tritiuM IrtMiiciili ltt<luH iiiipartil, Suoa iti nci
^loriuH, poHl rr^tiiii iiiiiiioni h.opo contoinpta, pu.^il Hcrvavil.ijiii a ruin in ulicrtfito Hcrvo' -um, cl
iiianttuloiii iiliiioriiii i'o.;iliUH appri>l>atuiii, liinirn iiiiHiTKjnrdiniii i|iiarii non accopll.ii; j,, ,|„_
iinpiili p«r»i'(inoiitiH op|)riiiii|tir,i'l t(inlravotniii uo ''""'''" inr. cl l)i'i li
'
'
iiliiH honciil.itur. I
(\liilllt. XXVII. 'Ji), oiiti) uoriuH ailii tr.iili C.hri.-^tun) falno intenlat, iiitucnlur in liorrciHrc^jrin '>i II II L :
nolanilia vocibnH po.sliil iroiit, conlinuo rux ncqui- dcjnrlis luminibu'» tcrram, 8tib|acot vindicl/i' toin
liiini popiili ot ilivini hoiiiini.-^ apinl («o siloiitiiMU co- Iriitnrnilas, ot rcisuon lurll, Hcd paMindii i
^iliinH, a juam uil lav.uulas maniiH acccpit, ot iiii)')- tanlam lari,'itu-» «sl vcnium, qtiuiilain incii.i
ccnlom, so a^ cjns i>ani;nino pronnMliiivil. Iil('m naiii. Solct nobilitaa facilc
p irciitum oblivi-ci luiHe-
Isaiasaropo (iilortus, a lilio rcgis oiliohabitns idciii riaa.Jo.scph autom nihil oblilua cst in fralribus.nisi
tiiiurcgislilioc.itumondatus, sic ad rouom loculus solas in|uriaa.Dcni(|uo pro odio mi«cricordi.iiii
pro
0,-1, diociis : Commcndatio tiia,rox,niliil manot, scil crodulitato l.ntitiaiii,pr,T gladii.Joi*cula nipricsentnt,
piodc^t. Jumcniiii i'isa>vit liclial in cor Mauasso. facildc hostibus doiiiiiios^de ignobilibus claroa, dc
Nuiupiid uoi) ct (^jusmodi factnm ip?c portidit faiiKMortiorca, Plomiio in unuui recolligilsui san-
('liri?lus, (juia * cum a Doo l\ilro dilectus Filius fiuinisgonua. Nos quo(|uc dilectiasimi frutres, si
hahorclur, tiuditur? Deuii^uo sicadsuos
<i J'.idu luorimus pad>Mn imilaii. orimus sicut in Kvangclio
(liscipnlos locnlus ost, dicoiis Anten iltcorol>is,iiuiit : scriplum C9t, .Sj fercritia quiti miindo vobi$, jam non
uuu.'< rx rohis Irndrl iiit' (^litrc. xiv, 18). V'oni;iinua vvs dicinn scrvo.i, sal iimiros iJoan xv,
14).
Munc ad pas^ioncin sancli Joscph, cujus exordium (]
pr.rfort.iiufti nossignala caslitas. ot ex scrviliito no-
bilitastaooroiion siiiit. Ilic namiiu;'' cuin siinplicitor SERMO .^ III.
Iratribus visiouis 3u;o nuiotom oxpoiiit, (omilcm
livoris incurrit, ul so a luminaribus cucloslibiis, et De e.todo.
duodecim sidcribus in somno cerneret adorari, et
manipnlnni suum ^upru o.oterorum Fratrum mani-
piilos lcvari
((!.'//. xxxvii). Ad han' qiiid pcccavil
Malc caditsupina pernicie9,si conlumacia super-
illc (lui vidil? aut (|iiid votum fratorni sangninis
bumcaput extollit. Sic contumacibus animus pro-
piofuiL? (]uiu potius l'utur;p liignilali ojus consu- silil, ut noc casurum se vidoat, noc ruilur;-.m co-
leroDt, (]uam odisse noscircnt. Uenique inde tovit
gnosoat. Furobat imporiis s.ovicnlibus .l^^gyplius
caliniitas jnsium, undo nocuit perniciosa orude- lumor, ot innaminantibus animis invidirc lomitcm
litas IValrum. Siculscriptun) ost, iVt)// limcrt', (/«iVi
01 uciabat. Sic divinum popnliiiii crudelibus animis
l.icerabitt, sic ad liclosoporiliu? opprimebat, ut mi-
cgo tc 1'orai'i noniine luo (ha. xlv, l). Ibal igitur
beatusiste Josoph, ibat por ignotos transilus, ibat nus crederet do poena cognosci, si non cerneret
solus, et iibiquo tutus. Ut fraler venit ad fralres, iMnoccnlrsoccidi. Nusquam est contra odium regis
nescious ("uluros osso lalroncs. Nam cl illi? non ut secura iustitia.quianonost tutus innocens.ubi reus
frator vouions videbatur.quorum montos u)(M-talem agnoscilur.Surgitinrabiem potestashorribilis.iir.ma
|iosscderant cogitatiim. (Joncepto igitnr scolerata nisqueimpetuslurorvesanis trendoribusintun^escit.
monlo consilio,"in prorundam" proiicitur foveam ^uinlccdit.incendilur.Cumanholatani.iuis.poctusin-
~- ^
U
((!('««. xxxvu, 23), in qua plus tulius quam cum uatur.Urunturviscera.membracandescunt.Necsibi
fratribushaborotur.D-jhinc in .Egy.Uo vonumdalus, intolliiri, quem futura damnatio fe-
tyrannus potest
atqueibi intordura sorvifutisolisfquia invcroounihe cxtimescere.Jubettutnris maribus inferri per-
cor.it
n:ulieris!ibimpudicapuiliL'usappotitur^(;('//f5.xxxix), niciem.et in lapsum natnr.-v prndentis.occultis vul-
qua^i inomnibus primi hominis exiro possct cxoni- ncribns jugulare. Jubet occidi quos nescit jubet ;
est, Doininr, mulicr ///'i q'.am inilii drdisli, ipsa me cryn)»pietatis Si timeripotuerant vivi.quid tamen !
decepil (Gencs. i.i, 12).Cumque Joseph genilorcasti- fecorant nascituri ? Sic enim Scripturaj auctoritas
tatis,importunos mnlieri> animos e.vit.ire, et simu- apnrobavit El prxrepil Pliarao omni populo dicen^:
:
Patrol. LXV. 28
873 APPENDIX AT) S. FULGENTII OPERA. 876
ccptio, vcl in ipso niiscrabili parlu naluralis cnndi- A marc, dimicantundac. Insepcena constitcrat.seciim
tio ? Cognosrite quibus conludi pcriculis poleranl pa>na migrabat. Nunc obligatis curribus subicvat
qii.T homicidiiim parturiebant. A satcllitibus regis aqua pcndcntes.nunc dehiscenlibus cumulis vorax
obsidcluilur uteru:» parlui proximus, ul nascerclur undacontorquet.Nuncevomilraptosprorundajacta-
masculus omnis non vita;,sed innrli, non Iffititia; pa- tio.nuncdejicitin pronum mulatasubmersio ; mon-
rcntum,3cd immanitali salellilum.Non erat illu na- slrat in'cris,porrigitccclo ; injectos digcrit.dcductos
talis dies, scd dc luclibus nntu pcrnicies. Dcniquc absorbet.Uumpitur pelagus,(rangiiur mare.discus-
celebratur partus,et nulhis est filius.Miserandarum saquo, in suos impetus liltora lonantibus undis illa-
matrumiradcntocnli,slillantibi)sgenis,Uigubrisquc tranl. Quid niinus cnim sumpsit ad gloriain, prr
infnciemritusoriiciislcta nataiibus cmarccscit.Sur- quem Ueus voluil habere vindictam ? Allendenunc,
git in inembrisjejunacolluvies.squalida in hictibus /EL'yptus aliquando luriosa, discc pcrire.disce pcc-
torma.sccvicnlibus Iticrymis macula? h-csernnt^ossi- care, ctede juslos, nagclla cajitivos. Quid cnim pro
buscunclisinfixamattiucintexiam nodiscalcantibus Fcclcreparum cnmniisisti, qui cnni justis nasccnli-
frontcm nobulosa tristitia connodarct. Quos nunc bu8rupcre3vitana,ncca?liquodppjupest,8epuUurarij?
casus de miseris vellct, qui sc compulit ut periret? SERMO XIV.
Ipslat ullio, nascitur vindex.ctgrassantibus pocnis Dc codem.
compellitur pietas vindicare.MillitDominusMoysen, Qui schomincm non inlclligil,ncqueDominunifa-
proprium postulans pnpulum. Pburao vcrc dene;iat bricatorem agnojcit. Qui trogilitatem ignorat, quo-
alienum.O prajsumplio pertinax et dura pcrnicics! modo divina nosse poterit bencficia ?Oui monentem
Deus posliilat, ille contemnit. Contemnit judicem. B audire nolueril,pocnitentia;suhjacebit.Qui jubcntem
Negligit imperanlcm.Inlcnditc qualis possct accur- conlemnit, jubentis in se indignationem gravitcr
rerc.qui virtutibus priu3 adinonitus.postea necpla- commovebii.Qui (^ci pra?ccplis parere nolucrit, reus
gis vohiitobcdirc.Dcsfcvil tyraunicajferitatis lassata vindict« romanebit. Parore enira Domino su[)ini3
crndclitas, ct in suos impelus moribunda torpescit. conatibus (yrannus ille gcntilis .Egyptioe relucta-
Sedtampnprimogenitoru.ri suorum luortibus victiis, batur,etonustum vesanisiumoribus peclus in malis
quos nnlcbat projecit,quos negligebat expulit. Fecit suisse conslituerat odiosuni. Fcrehatur enim el.ais
dcvotum pccna, quom non lecit gralia. Jubct f xirc, crinibus in furorem circuradatus armorum tcrrore,
compellitexcludi. Jam et sibi timet, quod in alleros etcontumclia militantp peccati, a suis mcntibus ef-
videt. Sod quia rcos suos facilis ira condcrnnat, fectusfueratalienus.Sed quia gravisinv;diaipsasibi
detrectat, (juia perdidit; pcenitct,(iuia amisit. Quid, suggerit pocnas dum caluiunia slimulante fervescit,
inquid, /"(?('?»«».?, iildimiiteremus (ilios Isrncl ne servi- sic ilidicit pccna promerente torqucri. Prajcipi(atur
reni nobis (Exod \i\,b) ? JunxitigUurrharao currus malis ferventibus in fnrorem,et obtrusi pecloris s«e-
suos, et omoem cxercilum socum duxit. etsnmpsit vilia convaloscens in tormcntis suis increpavcrat
sexcentos currus et omnom e^initatum.Egj^ptioruni, periturus.Uumenim Hebra^a propago benedictionis
et armatos in eis omnes ; sumpsit arnii, proripit muncre floruisset, non aliter quam caicr ardore
currus, cxigit, ur|^et,insanit.Paral quos nuntiot f'u- sueccnsus ainictam quassationibus vitam jusloruiu
gientibuscasus,quosmelusparL'ntibii3 promittcbat. comprimerctper laborom. Fovebanturenim fecunda
Terribilisslabal, ut caderet, tremebundus vencrat. viscera genitricum, acproducta sancti .<;eminis pro-
ut pcrirct.Ibat armis fulgentibus malccredulamul- C les increverat. Quanto eos .Egyptii deprimebant.
titudo, turba superat ambitum,copia vincit arma- tanlo plures fiebant, Nova ploria sanctitalis, nova
tum. Volvunt preliosis ignibus lurem volubilcscur- suntet persecutoris existia. Dum duris quassatio-
rus.dilfusaque in tcmoncsincendia micanlibus loris nibus hootis exsultat, mui^is ivi populus poma
ardescunt. Inlcr Qammas vivcbat excrcitus, ([ui in juvante crescebat. Agebantur enim duria mocrori-
undis fuerat pcriturus.Surgit in galeisterribihs ful- bus laborantcs el interclusa operibus viscera sre-
:
rnlnKOHOiiilH iii MCtilinilliii nilin liimiil(|in»N lciirlial. uriuui (|iiailrii|> > > in-
Kxit lnllui' MoyHtiH illtMirlirnxvlrluluiii, po|iiilt.H(|UO conduliul lu li urum
DtHallllKHlillllHt tlllCltirllM,(|(IXU«IUill«lll CHIIHlllUlll» ili|iuli<
tinl III ilorttu iii.liiicfliaiiliir fiiiiii y»v ariila loca caiii- filX I,
l>tiriim,|>uriHiiii() viai rcKiiniiliuH iiiro.luiilcH tluconlo ioio'* i|iHo iloi .liiH iiii> ca
btimiiit» Borvabaiiliir. l|<iiiiliHi|UO liUiniliiiH piDpiu- uiiilun.ut li!rr.t:i |.....<ifiti!' -< .lui
insidiis, socnniaiiuo in poriciili;^coslotoiliscriniino cis pc.liliiis marc.ot 80(|uitiir l'harau Kcdfna mcur-
8ct|ucbatur.ln|.,'rotlilur liilon!', (|ua.si ol illi pcr tiiuo- ribua,iii ilucliliti»<dcninr^niuluti ('ulcaturuiuluvcHli-
roiu aorvilura) limranl IMucot rciliro,so(l ncc
'jntliu. ^iia,pulsaturun^ulia(|ua(lrigaruni.Ktlibcutcrunila-
roiiiro jain licol. .liilicnlur aiiua) mios cxilUH cclo- ca;dom advorsantium lolc rabul,i|tiibiiH ipsu naulra-
bruro, rc3olulirti|tio virlulibiis in rcilcuntosoHiciuin giuin procui.-tbul. Ingrcdilur tyruiiiiUH ariiiutnrum
8uum Juaaainnrtusiiscopi runt.Qiiid cst.lMiarai) per- multiludinc soptua.ct Bii[)er undus niollo.^^curruum
Uilc/s'pioio8U3 fcstinaiiasad morlo:i!.Ubiiium toco- C(|uoruiU(|uc utisu» cst dirigcro^TOssus.tjculiiroim-
t^itas.iitjuslo hostisVNon iUomorioutur vuhicre(|iio piissiina ca'citi(ti8!l'elruB cum Chriblo liluiiuvit, et
tcnisti.hcnis cnim tnis non labor indicitur.nonnu- mcrserut;ct 1'haruo ao soiiim trunsiro piitnliat.Scd
bcscomiduilur^ladionim.Nilnlcslommtiuod^ravo conlra apostoliiin mergontom luanua u Giiristopor-
sonluoa.ln oxiliuin tuuni unu virga scrvalu cst. rigitur.et lcvatiir l'harao dcaortus a Christo uiidia
:
ccclum mensus sum palmo,el muudum complexus compretiendit.et congrcgavil orbem terrarum con-
pugillo.et tu putas quia cum Pharaonc non pugno? clusione dexterce su^.Etiterum.Maou sua velutni-
Ingreditur mare populus,et Pliaraonem ad naufra- dum occupat mundum. Quasi posset latere istuni
gium armat diabolus Dominus illaesosadripam ad- qui terrarum pugnooccupat orbem. qui coelorura,
duxit IIcbrieos.Nam Pharaonem cum sexcenlis cur- terra^que.et abyssi lixos obtinet tines.qui murrau-
ribus eleclis in inari reiiquit demersos. Ingrcditur rantibustonitruisconoutit mundum.quandoinecea
mare Pharao praesumptor, tanquara si ei dicerent disvibrante tlnditus ccelum.Cujus potentiam nemo
nnd.ie : Palvum tevcriire vialor, magnuin est quod fugere potest.cuiest nihil abstrusum.Et ut expressi-
cxistiprjBSumptor, magnum esl quod te currendo usdixerini,quidquid non aspicit videns.Omnia nuda
pcrva til sudor.Uocmagniticentius est.quodtemodo sunt Doo, ut ipse testatur Eg(\ Deim apprixrimans
:
nataudo pervadit rigor. Nobiscuin venisti pugnare, et non Deus de longinquo.Si abaconsus fueiit Iwmo in
modo Dei populura portaviraus ad ripam,et sic te- abscon.sts, ergoego 7wn videbo eum ? .Vowne ego im-
cum redimus ad pugnam. Nostibi pelagi paramus pleo cxlum el terram {Jer. xxiii, 23, 24) ? Nam et
87'J APPENDIX AD S. FULGEXTH OPEIIA. 880
prophota testalur dicens.Oru/t Z)ijmmt ubiqne specu- A. laniavit.nec morsu necavit.Dcducitur Jonasilloesus
Innttir bonoset milos {Prov. xv, 3).Et Uavid dicit : pcrhebetarabidioris periouli in alvum prolundum,
Quo oslimperteclum ineutnvidcrunl oculi lui.ptin
I rece.s9ibu3queviscerum altii triduocaptivaturinclu-
liltro 0111 ;iia scibuntur ^Psal cxxxviii. lii). IGc
luo 8U3. Ja II tune Doniiii Chrisli inclytam cxiniamque
iteruiu lloino vniet \n facio, Deus in corilo(/ lli';/.
; postiibat persDna-ii.quo cssot in pasHione per Sjia-
1
in mare, ut relevarelur ab cis{lbulem).\i ec fecerunt Pitrls vidcro.Etubi esset lidelo pr.Tconium prophe-
raiseri plangente3,qui nec perditismercibus potue- tarum Tunc aperientur ocnli cxcorum, el aures sur-
:
runt esse securi.Magisac magis fluclibus donsipsi- dorum audient, et claudus salielvclut rervus,rl plana
rais,ictibusquedurissimi3navi^inundabatur.IIoru;n r.rii Imgua mutorum (/«n. xxxv, .5,'))? Itaqiic specu-
dcclarat,reus non negal.Quid autem cum tali age- p. cessit a serponte crecatus, cocpil nasci iterum jara
rcnt cot^itiibant. Ciimqiiecxperrcotug vidissct rlan- " Ofcous cre lons,quia vifiatanaturadpbilisfueratcor- 9
"goribiis lacrymo^is rugieniem carinam,pontumquo pore.gemino indig^^ns liimino,qui do sua nonoru- ^
ex imo fluctibiisvulsis.ejna causam arguonlem.af- buit nuditaip.Sofiobiit igiturc.TCUs Iransitu publico
qup atro agmine polum confusuin sihi indicavit, vo.«titiis,pauperf;\lisangustia niidiis, Uiiturali liimi-
ponto barchanfi pefiit ab ipsis jactari. loUitemf, nospoliatus:se l(^bat,inqiiam.nihitquopetcl>at,colly-
inqiiif, et mitlUe mr in mare.rl tranqiiillabil mare a riiiin a niillo mn lioa postiilabat.Oii"d enim oontra
vobis. Aqnovi cnim quin profitrrmc isiainnn laliomi- naturam orit liunianam.prnf^ul diibio norossariiun
xima cst suprr vns (7/>/rf.,l-'). Illi auftMn trcpidanfcs non habnit medicinam. Venit arlifox ad .«pcculnm
periculocnncoJerp JMsfum.romfaro rorfal>ant,eldif- imaginis;aspoxil miseriam r.Tci scdonfi3,p.f siipcm
forre navigiiim. Scd clanioriin) duritia n"luit flocti piippIiritPrposfuIanli.^.Odivin.T virtutismirarulum!
appera.ncc rarin^p libritin vcdiiitrfgio nmnis.Igifiir qiiod .'ispioit curat.qnnd visitat illuminiit. Intcrro-
anlennasnbictu Irompnsirregibilis fuit.niiclu.'» vcro gant doniiiue diNcipuli.ot dicunl Quii pecravit liic,
:
miillo majria sfcvientes tumebant,arroptiqiierndum nut finrenles rjus, ulracus nnscerelur {Joan. ix, 2) ?
pnhaliant.Elfioiiur ccclum polagn profunflum.diim hominus aif^AVvfC hic prrrnvit.ncquc parcnlcs rjus',
iit p^-lHgiis rmlo viciniim. Tiim voro rorlamanfibiis srd nl appnrrat (jlnrin Dri in ro.Mecnim oportrl oierari
atquo rixarilibiis undispr-Tcipitatur prophota..Iaiii- oprrn Valris mri (//>:/ ,3. 'i). Tcnobanliir igitur uni-
que cctus immanissimus vorax {Jon.v uj) .lurgoiis vorsasubpoccato, subduro supplicio, C.Tci, claudi,
ex imis properabnt.nlqiic Rciendon» cursnm acerri- piirdi, lippo8i,mortiii.lenobantur,inquam, subcuB-
mof* fliicfus.divino f.ri|icot nnta intrlligens prcTdam tndiaprimi supplioii.Venitliberator (jui fucrat judi-
de n.ividejeclam,hau9itfaucibus diris.sed neo dente cator. Aspcxit CTCum, ct vidit gurdura tclcgit, et
;
il SKIlVn WIII. Mh2
(ii-lioH a|icriiit cacnMiiii. rolnlur IIkiiIuhI rulutui ipte ptu tt liuiuiilur : i,i. Aiituiti^
noil CHKt |mii
'
(iht vcrliii, cl viMiiH ilotialiiH cht cn-co. l''if;iiliiH rii<iii
iiiciiliH licrliiiriitti n'llyi'ttuii.Noii III |iiliicoiilritiiiii la- '^l , 2f<,\{) iMi^na injuria,(|Uiid d'
lioriliiiH iiicilicortiiiilloiii(i(li' liiiio.colijriuii. dululo. raut-n incrc|ihliH l u luitiinc iik; Iioii ^ed
HP|iuruiiH.
(,)iiiiiiioilo(iiiiiiiiaiiiii\iiioiulccoiitracltiiiiiioiini^piill uiit, iii(|uiuiil,(/i/( t; 1//1 ^/ui/^i iiirNui.Kl ill«:KtMov-
npccio ronoviit, iicc ainciilnruiH mih:i ai^ciitidcnin- i>ciiuiid|vi,i>t |iro|ihclnHUU(iivi,/t taculo nuUilum tion
lallo rclicit aiiri:ilacl lutilc.x ti^iiliiH iii>blcrl)iiiiiiiuiH isl, (iiiiii iipi ruil iiuiMjUdm 01 uliif rini niiliili
llliiiBliiH, VMH (|iioil dc liiiio lccit, (lo lii t KII rt^lccll . (1 niii^niih dcliiif or Jiiiii dcli ndit unlciioaii
!
,
iiiuU^ oculoH priiiioH foriiiavil, iiidt^ HccunduHoctiloH iii iiicdio ncliulartiiii Btat unuiiiHtillicidiuni.Ptcupit
rcnovavit.Uinc inajor chI nliiriaorliciiiKiliHlorniuro, 1] dc vi\o lonic triuinphuni. Irali biuiI, ft rjcrrrunl
anc;ici iiali ocnlos roloi iiiur(« ? Stdcii. illuiinnaii cuni loruH. licatuH (|ui cxit dc HjnaKo^a niali^nan-
lccil IM Ihrono k dciido, caciini Nidcrc conccHbil litini ;<lcducit ctun cxctintciii dc pnl.i'Htrn victorprn
pi'rpluloaHHa'ciiriuiiil>oliuiil(i.lta(|Uc luuin ^atu vciiit cxcrcitus ani;cloruiii. Pu^navit, didVndit, virit, ctl
clantuH, ct nino liihoro prccuni dieircHbit nuturulis Bino coronn diHccsHit.nuiuoporlebat illuniaDomino
Ciccita.«. Miltiturnd piHCinaio, lavat liiiiutui. rccipil coronnri. Occui rit illi Ijoniinus roronator innoren-
clarit.itcni, it ilnciliirnil ccrliuiicn. OHjicruliiin il- liuiii.illiui iiiutor cn'corurn,tcrnit do pJuh rrontcBii-
hmiiiuilii 111 ! aiilc hom polcml |iiif.Miiuc cl vinct rc, ilonni. CoiiMilutiir vcrho, (|ui curaverul lirnn.Muid,
nisiChrisluiiiilluiiunatiBociilisadoiarct llluniinatuiii iiii|uU Doniiniis, tu Hncculum n.curn? foriHvideH,
cplppoculuni cwci, et tcnrhris sunt operti Juda-i. putasnc intus vides ?Videflme quo tihi apparro;pu-
Noliint viilcro in lnniinc alicno:idpo non poUicrunt liisnp vides in iiic (luo tihi non nppnrt-o ? Aspicis
tiupi rl'i vciuin aspiccro huncn in Dco.rala^ftrapn- i|iiia honio nim. potasnp aspicis (piia Verburncaro
raliic posl hiconi, cl hicis aiiclor noii dcscril scrvi luctus siim? Crcdis iti l\lium Dfi Y Domine.quis esl,
Bui illuiuiiuUicertnnicn.O palft-stradchclabilis.pn^- ul irtditm in eum (lliiil., 'M, 'M}'! K^o le nspicio
naclaritaliscontrnlcnchrasca<cilnli!?lAd(liicilurpra3 nicdiciun mcum, novum nudio verbum (Juis est, :
coptoscniorum ct princi|uiin Judn-oruni^circuirdalur ul crediim in cum? F.go, inquit,.<uw, 7H1 loquor le-
luincn n tcnchri9,ct cri^il laculani rcsponsionispro cii»/. Kt ille, Cieilo, lhi»iiue.Sci\!>\ maje?talciii tuam,
niirncuio Salvttloris. lnlcrroj^attir et rcspondcl,cir- ct rcrcpi clnritatcm mcam, quam minus hahui per
cuiiiiiatur el non clauditur,nu;ilatur it noncircum- nnliiram. Audivi voccm tuam, cognosco (.'loriam
vonilur.yui.v,iiuniiunl,0"/'i uiicruit oculos (//^/(/.,10)? C luam. Credo, credo, credo,Domine.El jirociiUns ado-
Nonnc tu eras ca>cn9 scdons ol mondicans in vin ? ravit eum {Ihid., o^). Adnravil qucd vidit, credidil
Ego oiani nicndicansin via.nnti qnain Iransirctvia. quid scnrit. Adoravil illuniinalus lumen,et pratias
Aperla siint hnnina mea,iiuiaillc. trunsitqui cstvia, agens Domino. Qui dixit cum profiheta, Apudte,
veritas otvita. Epo, c^o sum; non abpcondo capci- Domine, fons vilx, et in lumine luo videbimus lumen
tuteni nunur,,ul conlilonrpruluilain lucdicinain.Cu- iPsul. XXXV, 10).
rntus suin in looo singulari, contestor suh luniine SERMO .WIII.
ca^li.qnia Chrisluscsl (luinie recit vidore.D'0 nobis,
De Elisxo, uhi viduce olcum mulliplicuvit.
inqiiiunt,qunlital(!m modici lui. l)ico,non eruhesco,
Evungclium eslnovnm illuminareca^cuni.Dico^dico. Qnoniam venit Dominus, qui humilietcalumnia-
ulinam ol vos ojus caperetis aiiuirem, qui rncdici torem, non tinieat Ecclesia fenpratorem.quiasecu-
qua.M-ilis qualitatonilLuluni tecil sputooris vuiooni- rani roddidil mulierem.O grande mysleriumsubve-
niixUun, liniit oculos moos, niisit mc ad pi?cinam. nienlis olei sacramontuni.quo debitumsolvitiir,vila
Quid tuerini consocutus conteslantur lumina mea. transipitur.et venturijudicissecuritasconiprobatur.'
Quid diois ? nova res esl,mentiris;doii;to nunquam, grande mysterinm.quod pst in cornu conclusuml
nunquani srimus oculos cicci esso patefaclo?. Vere Unde unpunlur sacerdotes, iude vincunlur cupidi
dicitis, qnia nescitis qucd non vidietis.Kgonoviqni credilores. Unde ungehantur prophetae, indomater
video, qui credidi.sensi e\ vidi. Erat cortamen ma- cura filiis non timet leneratorom. Unde sacerdotes
pnuni.qoialumen venilmapnum.Alii dicebant. non liniebantnr.inile sacerdos major elficitur cuiii dulci
e3tipse.Aliidicehant,ip?eesi.0tr.nesverumdiccbant, D ecclesia filioium Et sicut de ninltis unum liquatur
elipseorat.etnoneratipso.Sihominemattendas.ipse unpuentum,ita hocmysleriumfecit cummalrehahi-
erat;si oculos considores.non eratipse.Si speculum tare fralres in uuum. pratiaolei, unde plangenli
altendas.ipse erat;silumen inspecolocontempleris, sucourritur matri, etviolentia adiraitur feneranti !
non ip?e erat: quia mcdicus ejus in principio erat confectio cum qua est facta curatio Ilndevulnera
Verhum, et Verbnm apud Deura Deus erat.Non no- linita foventur:inde suporbacordamitescunt.ut de-
bis.inquiunt.sutficit testificatio tua.non ipsaimapo linita oleo chrismatiscolla lUsura accipiuntmansue-
tua. Non e.^^t ipsa, scio, imago mea. Sod ille adme lum. Quis nonaltendat ad olei sacrampntum, unde
vonit qui me fecit ad iniapinem et similitudinem niulier libertatem conquirit natorum ?Oranes enim
snam.^U^ntiris.non ipse es.Non ipse sum.quiamu- facit videre, quia sine oleo non potest lucernaful-
tatus stim. Juhent adduci parentes, ut filio lierent pere. In sacramento itaque olei pralia est Spiritus
assertores. Adducuntur parentes, et lestinioniocre- sancti.Uluminationis pinguedo.noctis castasucces-
scnnt, et accusatores erubescunt, malipnitas ! sio tenebrarum fugataccessuin.Interlenebras enim
contra se conprepant testimonia. ut plena ficret dc eral ista vidna.Mater desolata viro, gravata debito,
ca-co victoria."Veniunt,stant in medio seniornra.in- et addicta pemino jupo amiserat pree taedio lucis ;
torropant:Hic filius vestor est qui sedcbat cscus et aspectum. Tenebra? patiebatur de conventionecru-
mendioans in via? Et iUi Ipsc est.novimus filium : delium lenerantium. Foris violentia.intus miseria.
nostrum:et si ncpamus,accusat allectus^sed apertos Quceritur misericordia. et non est qui faciat, nisi
ejus oculosvidemus.pt nos ipsi miramur vonter : propbeta. Interpellat Eliseeum mulier angustata.
noster effuditcsecum.Ignoramus autem quisfecitde Subveni,domine serve Dei ;cau?a requirituretpan-
coecoilluminalum.Filiusquidemnosterest,sedjuste ditur, et lacrymce non retinentur. Scis, domine.
883 APPENDIX AD S. FULGENTII OPEIU. 884
qunm ut (iiios meos roole?li ingenuilate creatos su;c inter gravrs felures boni incendantur odores, et in
libidini taciant subjugatos. Non argcntumillisluU, domo .Tgrolorum advciiles mcdici nunliatur:itarc-
quo(i ciaruni est, quia etsi esset, non nisi ad inge- quievit gemitus compcditorum, quia re?urrecliore-
miilatem natorum meornm tcncratores impii leeti- citata csimorluorum.IlincDavid clamatconvenicns
na?sent. Ip? os volnnt tollero, qiios Dcus mihi dij^na- uUioiiis divin.-e censuram : FfrK/icnr.inquil^Doniine,
tuspst condoaare.Nunquid possunt pariaredcbitum sanghincm servorum (uorum qui eflu.msest:inlroc(i/ in
patris? Noniip anima qu.-e peccat, sola punictur? conspectu tuoQCmitus compcditorum(Ps.L\x\vu\, 10,
Me non optHnt ancill.im, sed viscera mea sibivindi- ll).Hic miserabilis mater funus includens,moilcm
cant n-ancipMnda. Utquid gcnui ? utquid cum gc- cxcludens snb tcstimonio montium apud Elis.Tum
mitu pepen?utquid apcrtaa punt porta3 uteri mei, cxapgerat iuctum.et repetit filium jam defunctum,
ct ctTudi in hico quos in alicna vidoo potesstate ? quoni non sperabat derepente conceptum.Hinr pioe
Ipsos inquirunt.mc despiciiint,et in domo fcncrato- sorores missam iegationem perorant. Dominc, in-
rum iilii mei quale poternnthabere solatium ?Non quiunt, hcce Lozarus, quemamas, infirmnlur. Intrr
malcr maler quaeconso-
qu.-e fove;it fcltrientcPinon sororoset matreni non habes, mors, quomoifo tuc-e
letur langucntes. Flcntes flebunt, el non erit qui B crudolitatis implcas voluntatem. Vacuatur tua diia
consoletur.OIToro cos tuis aspectibus.beate prophe- coiulilio sive in lecto,3ive,quod majus est,insepul-
ta; facillos servos Domino «uo. Si snbveneris de- cro quia succcssit fraterna mafernaque lepalio.
:
bito meo, non eos tollant profani lencratores, scd Sinccausa fudisti vencnum,ad nihilum produclum
nntrianl eos ang-^licc potestatcs. Kt propheta: I)c- csl per misericordiamlacrymarum.l^cslinns curvnre
sine, inquil, lugere redde mihi de tuis enthecis
;
af^uloum fuum conterent illum,sorvus de monte,
:
rationem. Quid hnhes in domo {Ibid., 2)? Et illa. Dominusilc cruce.Servus desfinando^Dominuspr.-e-
Pudorest dicere, domine, quod habco.-infle miscra sriendo. Servus desccndcns ad domuni, Dominus
patior violentiam. Non cst mihi nisi niodicum olci vcniensad sepuIcrum.Ubiquc vacuatur lua diracon-
in vasc. Et prophcta: Mulier, non est parvumqnod ditio, sive in lcrfo, sive, qiiod mnjus osf, "-n scpul-
habes. Vincet lenebras foneralorum.ct lucemconri- cro. Sed Lazari rcsuscifaii KTlitiam participali su-
liabit angelorum. Dc oleo tibi possum consulore, mus cum pietafe sororum. Ad matcrnum nuncvc-
quia ncmo
polest sine oleo ad Deum pcrlincre.Vi- niamus Inctum, et ad unicumfilium suscitandum.
dfle, fratres, ubi propheta plan{j;entem dirigit ma- Mulicr illaqu.Teprophptam defiliodefuncloconvcnit,
trcm ?ad rhrismatis scilicet nnclioncm, id cst, ad ante illum condignahospifalitate (rt/.,cognita digni-
Christi pinguissimam pietatem. Clamat Joannes : tatc) suscepit.Fuit meritum resurrectionis gradus
Non fum cgo Christtis. Attendite ct videte Ecce : hospitalitatis.Nam cum frcqucnter (o/.,scmperj pcr
Agnus Dci, ecce qui lollit peccatn mundi (Joan. i, 20, eos prophcfa haberet excursus atque rccursus, ct
20).CIamat Isaiiis:Errfi Dominus no.itcr ipsc veniet,et communi cuin eis fuissct mansione contcntus, eis
.^alvcihit nos (ha. xxxv, 9). Clamat David matri plun- C hospcs pius futuru.-f, ct mclior advocntus .•convcnit
genti Si vis carere violentia leneratorum, nccipe
: se mulier corde tracfans, cum conscienti.\ rixans,
oleum sanctum, ut filii tui tecum possint habitare animum cum hospitio pr.Tparans, maritumropans:
fratres in unum (Psal. oxii, 0). Et quid taciam,in- Ecce, inqiiif, homo Dci frequenler venif ad nos. et
quif,de inodico olooquod rcmansit in vascuIoEccle- satis excedit nos. llle justus, nos pcccatores. Iste
siae de utrisque populis venientis ? isfa persona cst ccclcstis, nos tcrrestrcp. Ille in spe singulnris, nos
adorantis, et vere modicum Israeli rcmansit olcum sine fructu conjuncfi.Durum est ut communi sno-
in v.isculo Judaico.Jam proplielavcniebat adlincin, biscum mansionis habeatparictes.cum quo nonha-
sperana Dominum Salvalorem, qui esl in modico bcmus similes morcs.Faciamus illi,marilpnicnp.in
reliqiio olco. Quia iiisi Dominus rclifiuisscl nobin sc- superioribus domum, ubi vcniens tanqunm ad pro-
men, sicul Sndoma fuissemus (Im. i, 9). Accipe, in- prium dcclinet hospitium.fnfcriordebel essemansio
quit, ronsilium, mulior.dc illo vascuIo.Noli penifus nostra, quia infcriorasunt et mcrifa nosfra.Mai ty-
desporare. Accipetibi vasa nova quamplurima. In- rcs jacenl sub ara Dei. Nos non debcinus mancro
tra tu et filii tui doiViesliiHim cum tacilurnitate cu- ??i.?.,,jacere) sub mansione hominis D(i ? Plncct san-
biculum.ef claudeostium tuum.Intrain promptuaria clum in commune consiliiim.ct simililudine apiim
tua, absconde tc pusillum, quousque trnnscat fnria f.ibricnrc cccperunthospitiumsuscpptorium.Nonde-
fenerantium.Ita nuilicrrccit ut prophcta mandavit. di;;natur mulicr illa lion.T hospifnlitalis amnns
Accppit niulicr vasa nova accopit Ecclcsia de viri-
: miUMm infunricrc \v\ tipna (w.'; ,lipna) porlnre.Diil-
nisomnibusgentiliushominum ir.embradcdoniinira ris cnim craf labor qucm cnritalissupgcsscraf amor.
figulina.Intus infrant materet lilii.lnfra illud cubi- D (^.ogilat sens;bus..T(li(icat labori biis.Par.it ornalibns
culum quid apitur?Pascha;illic video pacramentuni: domum.ColIocat mensnm, sellnm,lectimi,cl rnndc-
Sancfiims.inctorum cst.Cornu ibi florescit,lcneraf'~r labrum.cl dignum vcnienti pra-pnravit hospitium.
ibi mnrcescif. Pascha est cum matre ct (iliis, ci;m Fbi CH,inquit.mci Iioniini scrvus ? Exspcctat fc tiiis
Erclesia ct populis. rontcm vidco.chrismaconside- parata ornafibus.domus uf hospifum fuorum diilci^'
ro.r.hnstum adoro.Accipicbat subinde nuilier mini- I.Tlclur alTccliip. Susci[)ilur, fovctur, honoratiir.ct
sfrantibus filiis vnsa, ct de(undcbal, et applicans cogitat reddcre benpficium. Dic, inqiiit, Giczi ; dic,
itprnm defundfbat, et olciim non dcsinebat. Ndiinc piicr,voca istam >unainitidrm,iit reddan us ci nli-
in nperfo esl quol agitur,<juando vasa nova replen- i[U!im vicissifudinem.quffinobisfnntnm exhibuifca-
fur? Divcs fncfa csl niulier elsccura. Agit grnting rdalem. Veni( puer, vocnt muliercm. Etprophcta:
quae rfTudcrat Incrymas. Vade, inquit.vcnde cl red- Dic, inquit. mulicr.quid (ibi forte o[.us est ncce.^^si-
de debitum, ot de rcliquo vive lu et (ilii lui. Dc rc- talis. ut frucfum possis rccipcrc pietatis ?Neca[)ud
liqiio vivendum eet.De
Christi grafin trnnsigrndnm rcpcm nut prinripps noslra pro (e dcbrf opcrari lc-
est: quia Chrisfcs humilis venil, et Ecrlcsia' siilfi - gafio ne nlirujus fibi imporluna sit inquiefudo? iit
cil, quin nnnqunm oleum tenebresrit. Ooleipncni- mulier Nihil rsl, domine, quod mihi sit importu-
:
iuenliim Ifndc sapicnfcs prolmt.Tsiinf virpines:indc num. In niedio popuii mei ppo habito, lonpe eet a
.serurff' rrdduntiir et mntrcs.lnde virgincp pntrinm nobis pul licn rnntrovorsin, qunndo tii nfibishospes
mercniurin(rnro:inde mnfermeretur Dnmino servi- cppc dipnnrip.NuIlum tihi inpcrimi:s injiiriopum la-
tium Pxhibpre,Ptpcrpotuftrun: niiislibertalcgaudcre, lorcm : delicatam dc fc opud Dominum unam tan-
' Aogustino opcriplu» in mp. cod. S. Crucie in Jerusalcm in urbe.
HHK .siiKMo \X. 880
tiiininiiilo (^xpoHniiMiiH iiririiiii. Kl |iiiflr : I irl. I»)v "1
iiii|iiil, utii|Ui^ noii okI ti lliiiia, nl vir rjiii Jn 1
^iiiiiliii (niiili'<uiiiiil, I
, ,
^.1, iil rilo uil to vcniuiu. liuuitlo to hoIuiu, )tura n Mncciite vlcl''"' i"luiii inu. ..
iiolu, Hoil iion .solu uil to rovorHurn, noo In Holiiin nino tcin, cl rvln Iriuni) hin lcnlHlionuni vin
"
Donuno rcociliira. Citn vonio noti lurilaho, iniHcrn- liblis n-i-liiiinii 111. 1 1. ,
liilcD) inviiliau) luclurH hoMpili inco. l li|iiiil tilii li - bilcru.diiin ciin iis I
'
.-
cuin ^opiilturn', ncscions quid pluceal l)(>iiiino tnco? 1iim.cl ininifllrnnl vinccnir 11. m:
Modiruin ost corpiiH tuuin, si ))on liicril oirccltiH, sicul Mutthn'UH rviin^oliHtu '
(.../, .,H).
n)ot))oiilo tilii Hcpullur.o puraliilur locus. (JiitintuH Sci|i)uiilurDnminun)comp' Jordanis nin<
iahoi" in fovcn tilii jiaiva Hiint mcinlira? l'!^o l.iriicn ditiin Irftti.scunlcH. Kl dicitur c;.s II. 'f,
non pru'U)ril>o ho.xpitcm mciim, nc n^ihi iinpuu l (\o Duiiimn, id CHt i^nca pu^nn, ut Doi -t
tncilurniluto poccntuin. Vadil viu lucluo.su cum mi- uinicna coronn. Fili, inquit, acieiUn» ad servitulem
scricordiu rcdiluru, Vclox ost cursu.s, i|ucm ((ircita' l>t'i, iln iii jtistilinel limore, clprirpara animnm lunm
Numiuid pgo pelivi liliuni, Domino? Nunquid n me postulat, illcdictnt, Ciilamus iuil linp;un, non canna;
tilii lacln cpt imporlunu 9u^'gc8lio?Ti)ft luit promiF- ulrnmenlnrium, non ni^rodo funii, sed candor ha-
sio, lua por Dcuin pcrlcctio, tiia sit ct curiilio. Jc- ptismi. Ou''l dicit magistcr teslalor vuluntdriijB ?
junns rncrnt )ilcru9 mcus jcjtinus crat cl iuctus. l'cto u me uliquid priusqunm nb.^^umar a le. Kt ille;
l'or to (iidi'i pl.inpcrc, pcr lo mcrcar cl iJHudcre. Spirilus qui in te cst. duplicior lialinme. Kt Magi-
llic proplicta pr.Tcodcnte mutre restinnt, Fccunu|uc p sler; Durum esl quod petisli, scd inler ?quu8<|uod
tuiralur, ct trnclat. (Jnurc abscondil a mc Doniinus Iipli'.iir non upgalurl/k' lieg. )), '.>). Quid non acci-
Dcus? Dinniu niihi rcvclat Spiritus siunclis dt^ ca-io: piunt,cumlrunseunl|)er lontes aquarum,ul rcgnuni
cl tacuil u nic do pnrvo hospilc meo ? Pocrum di- possint inlcaro cn-lorum? Erpo hlias quid respon-
ripit pnvcursorem, qui niortuum buculo lungfrel, dit avnrodiscipulo,sine avnrilia! vilio? Avarus cr.im
ct vixisset. Elilla: V)vit Dominus.pt vivitanimu lua. in rejiuo Dei non reprchendiiur, sed iaudatur. Si
si dcri^liqnero te. Ti) roddc quod dcilisti qiiia ut me, inqnit, vidcris nhsumi a to, fict tibi. Illepolli-
:
baherem, non ptTrdiscipulum pi-omisiti. In lcstimo- cclur, iste sectalur. Ma^ister undani Jordania per-
nium haht^.olectuiu tuum.ubi posui mortuum nicum, cut)t ^elle, discipulus vivum njagistri non deserit
sicontemp?erisdolo)ommcum.Vepimecum.nul8us- caritalem. Indumontum propbetao qui porlatur in
cita morluum, aul commenda certe dcrnnctum. At ii:ne non serico cum linea. sed pollis mortua cum
ubi prophctadesupcrioriliusad supcriora dcsccniiit vita nova. Pellem enim porlabat, quia membrasua
ric minilo ad domum, de eremo ud silenliuin, inge- superterrain tr.orlidoabal. Pelliscapri morlui,quem
nuiit ad Dominum, quiestJudexvivorum etmortuo- Cbristus porlnbat. qui ?enil in simHiludinem carnis
rum. Domioc, inqnit. intenuein me, et in istam ho- pfccali {Rom. viii, 3). Pertrunscunt petitor et pro-
spilem nieam:nonaccuscr in miscricordia tua ut tu HMSsor, oblator el pripsuir.ptor. Refusa est unda.et
laiuloris in medicina tua. Ascenditin lcclun) angu- apparuit obvia quadrigacumflamma. Turbaturaer,
stata qualitalemcmbrorum. Insulllavit scplics in.ja- venti moventur, procoUa} quiescunt, daemoaes fu-
conlcm, ctreddidit matri viventem, '. Qualis in do- giunt, tenebrarum principes disperguntur. Suspen-
rnolirtilia?quam humilisetniitisdccuerit medicina? _ ditur discipulus. et levatur macisler. O mirabilis
Qni vult sanaro laboranlem, assumal humililatei^i. ^ eveclio,ubi non equiCappadoces, sed equi ardentes.
Dcsupcrbonullusest truclus.quiasupciboshumiliat Currusde ir.cendio, non de ligno. QuaJrijja jusli va-
rcus. Hnmilitatus est propiieta, ct inCanti rcddidit loris non eril vestita argentea massa. sed aurea cor-
vitain. Ita et Sa!va'or noster Josus Chrislus. verbum tina de flamma. Rogo, quales equi erant? animalia
brsviatum laciens supor terram huniiliatus est.fa- viilebanlur, sed ignis non palpabaiur. Ille amcenus
clus vermis elnonhomo.opprobrium homini)m,qi)i castitale eratqui sedebant. Ro a' ubicurrebanl? Ubi
c.-l Dominus antielorum resurrexit, ascendit in
; ungula quatiebatur equorum. Qualis campus? Aer
oodos, et omnis sjravisus est exercitus angelorum. et ventus: ubi voiuhiles rotae spiritali rolatu fulge-
Amen. bant atque sonabanl. Aer illi erat campus, ignis
SERMO XX. uscensus.patriaparadisus.Scdqnanium delectat ma-
gistrum suscipere ascondentem. tantum delectat
De Elia et Elisceo.
discipulum ceroere fl.bili post magistrum cxspecta-
Patet Jordanis prcesumentihus, quia ratet fons tione pendentem. Clamavit, convenit, Puter, Puler,
vit.-B oredentibus. Bonutn est el deleclabile Jordanis oqilatoi- I^racl ilV Rcg. w, i3). Et ille jaotavit pel-
alveumvidere divisumrecessione undarum.etsocie- lem, ut consolarelur amantem. Suscepit mag.-^uim
late, cervorum.qaando reges transeunt sitientium, liiesaurum hffiredifatis. pellem forlissimi testatoris.
quod desiderabant velut cervus ad fontes aquarum. In illa pelle sortilus est potestatem ut divideret et
rai))iliare est Jordanem virga dividi. el melote se- ipse Jordanem. secaret 'orrentem, leprosum mun-
* Reliqua viddimus ex ms.
887 APPENDIX AD S. FULGENTIl OPEKA 88S
daret, duoa rr.ortuos suscitaret, viduMm a dcbito fe- \ palitur e\.,qtii vim faciunt diripiiint iltud(M(illh.\^,[2)
noriplihcrarot piipillos fle servitulis calcnis cruerct 0"ia hoc dtgn.ilur amare, hoc ab eo ausa sum po-
Ist.r cranl divitia- pellis,{iiia?f exi^poliiibal leslalor, stiiiare. Ab illo audivi, 1'elite, ct arcipu'lis;quii'rilc,
amiclus est.Qiiia et Christus I)ominu?,ru-
et hffires et nivcniclis \]>utsate, et ai>criclur vobis (Mtdth. xxi,
jus prophetd eral Elias, spoiiavit se carne per vi- 2-'). Dum palel, pulso ; dura acciicre licct, pelo ;
vam raortcm, et totus vestitus est mundus novilate dutii tcmpuscsl.quajio.Audivienim dictiin), Quxntc
gralia; per Jordauem. [)i>rninum dum mvcnin patcst {Isa lv, G) : ne tunc
SERMO XM. qoa'r;(lis qiiando inveniri non potcst. Modo, modo,
clum in forma npparct scrvi, dum
paticns est utqiie
De (iliis Zcbeda'i.
ad mortem crucis,dum privalum gerit vullum, et
Bencdiclus Domiuusqui facit mirabilia solus, qui necdum incensae sunt ab illo scientillffi carbununi.
Fedet super sedem regni aliysso? dignafus est
sui, C;elerum cum cccpcriint praeccdere venienlem an-
noslri vi?itare peccati. ut et nos dc throtio morlis geli cum voce magna, quando viitules ra,>li
tuba ct
eriperet, et secum alque in sc Patris dixtcra collo- commovebuntur, inlerpellatio ibi quid tacict mulic-
carct.Sed quis attingel)al ad sodentem, nisi videre- ris? Dum commovebilur ignis in circuitu ejus, ct
nius traneetintem. queni Stephanus vidit stantem? tempestas valida, mea quid prffivaleant dcsidrria ?
Hoc rogahat heatus Oavid, sicutin itrmsenli canlavi- Potfro ad igneum accedcrc thronuni,congreg;ilis ad
mus, et post psallenle concordi voce respondimus: judicium legionibus peccalorum? Ideo modo vidcns
Qui scdes super Clieruhim, appare coram Ephrem, et cum in isla humilitaie, istam praeripere cupio spon-
bevjamin et Manasse {Psal. lxxix. 2). Hoc audierat, g sionem,seri Dominum mc um auditmi rcspondentcm
et Ipgendo didiccrat beata nia'er filiorum Zcbcdaii, Dic jam, Domine, ut scdoant tecum lilii mei, in la-
et intellexit Dominum super Cherubim scdcnlem, teribus regni tui. Et Dommus, Magnum cst quod
quiamagnam possidetdignitatetn.Arceditilluminan- petis, sed agonis meritum non discutis. Anlc vis (i-
da, adorat ut ancilla. Postulat non dona terrcna, liis tuis mercedf m, quam incipiant subire laborem
sed vota coelestia. Dominusest enim coclorum,a quo I^olcstis bibcreraliremquem ccjo bibilurus sum {Mnllh.
cmleste flogitat desiderium. Sic, inquit ut snlcant XX, 22)? Mater petit, et fidem Deminus poscit de
hi duo filii vici, vnus ad (lc.rlc>ani luam, ct alius ad bliis. Non enim crat idonea mater pro liberis dcm I
sinistrum tuum in rcgno luo (Malth. xx. 21). Dic, dicere, quorum volunlatcm in suam non habuit po-
inquit, in verbo tuo et cffeclus y^roficit voto meo.
: lestatem. Scd Domiuus, ut juslus etsapiens, abcis
bixisti, et fucliim est conlum: dic, et parabitur filiis fidem posccbat,(juihusogonem martyrii proponcbat.
meis thronus, claritudo throiiorum. mulier condi- Ipse enim calix passionis marlyrii cruenla potione
tione! Sed quia maler es pietate humanam super- bibitur, ut sanguineum mortisexcludatur vencnum
pressa es dignitalem. Christus de cruce pradicabat, quo per Adam perierat totum genus bum.inum. Ipsi
etillaimperium cognoscehat. Ille dicebat^Erre ascen- enim interropati. rcepcnderunt, Possimusilbidtm).
dimus f/icrosolijmnm.et Fiiius honiinis Iradeturutrru- Qiiiudicendum, Domine? Possumus. Per le, Domine,
iifujaiur [Ibid., 18). Et illa inler()ellatrix accesserat valemus, pcr quem hoc petimus quod cupimus.
dulciumfiliorum.Omulierfiliorum beatasanctoriim! Possibililas noslra in tua cst potestate. Petilio no-
Meritum prfficessisti beatorum, et honorem pra^tcr- stra in tua sit voluntate. Benepelislis, licne promlt-
gressa esangeloruiii.Non tibi sullicilquia lilios tuos p litis. Pron)issionem vestram veritas subscquatur:
ieci excrlFos pra^dicitores, quos inopes nutrieras sed pctiliovestrahumanorumcxcedilgralinii: mfri-
pisralores? Pott rctia coelum, post liamum Evange- torum. Calicem quidcm vicum bibetis {Uut., 2;^) :
iium, post navicellam postulas thronum? Non audi- meum, non vestrum; vestra potio, sed mea dignaiio:
sti in libris paternis quid angelis dixerit clarilatis? quod quiamunere meo vobisbibenlibus conceditiir-,
Raphael inquit: F.rio sum unus de seplemangelis qui bene sperate. Illud autemquod petitis, quia rcposi-
aslamus, et cvnvcrsamur anle clarilatcm summi Dci tum cst ngonizantibus.ccrtis scnsibua exspeclalc.
(Tob. XII, 15;. Et tu dicis, Scdcant filii meit Nonau- Scderc cnim ad dextcram meam vel ad sinislrnm.vi<n
disti quid dixerit Daniel? Videham, et ccce throvus cst mcum dare vobis, sed quibus paraium esl(lbidem).
posilus, et scdil Anliquus dierum. Mi/lia milliutn mi- Quibus sit paralum non dixit.In absronso ponil ho-
nistrabanl dccics cenlcna millia assislcbant ci
ei, et norcm, ut omnibus indicci lahorctn. Viill enim om-
[Dan. Kt lu dicis, Srdeant filii mei ? Isaias
VII, 9). nes paratos, qui nullosdesideral separatos. Et pro-
cernit prophela Seraphin in circiiitu allaris ante pterca duobus suspendit petitioncm, nc raEleris
Dominum astanlem (Ista. vi, 2). et lu postulos filiog inllcxisset livorem. Hoc enim scmpcr agebat Domi-
tiios in thronis6Pilerr?nunei si slent.parumesttibi, niis nofter, non impotens f.olcslale, sed sapions
mater.Atitsi angeloniiii oniinem nesciebap, patrum ;r(|uitHte: ul nulli aniinum discipuloriim hunianuin
nostrorum inerita quare non legebas ? Nonesldi- incilaSFct ad zdum. Ilactcnus a>qualiler on.nes ad
gnum ut coa?quenturliIii tiii p.ttri nostro David, qui gloriaiu miltil,qui unam perviam gratiam ccndona-
per citharam pellebal da^monia (/ l\eg. xvi, 23), vit Nam ([uanrlo apostolus Petriis sibi pra^sumptit
qui hurnana lingiia angelicum Cfintavil Allehiia, qui rw gratiam singularcm, non accepillibentpr,sed admo-
nllophylum Goliam vicit innocenlia, non lorica niiit pi.rsricnter dicinli: F.lsi omncs scnvdalixabun-
(I lirrj. xvii, 4'.)), el qiii dixit orans Dominum suiim tur in le, ego vuvqunm scandalitnbor. Rcspondit,
ex semine suo secundum carnem liituriim, Manc, (Juia antcquam qaltus ninlel, tcr me net^nlis {Malfli.
impjit, adorabo,l)omine: mane exnudics voccm vicam. XXVI, m). Pctre, prw>umis te ca^teria supeiio-
!i3,
Mtnic fistahn tibi, et conlcmplabor le {fsal. iv, '», .^). rpiii. senlics tc inleriorem protinus. Qtiando nulcin
Qtiid dicamuf» de Elia, qui cadesli 'vectus carruca oiiinibus iii ci>mmune prospexit, et vitam sibi el cin-
anle meruit triumphum quam sumeret praimiiim.* discipulis gloriam flapiiavil, dicens: Kccrvns qui ^c-
Et qtiid dixitcum nianum Icvasset nd cnf>liiin? Kn'?7 culi .luinustc, tfuidnain crit nobis? Respondit Doiiii-
Dnminus, rui nnisto i>i mnspeclu rjus hndic [tll liC'/. nus .Tqualitcr, non soparnnter: .4mcn diro tHdquiti
XVII, 1). Et lii poslul.is lilios tuoBin ihrono scdere? vns qui sccuti csfis vir in hiir qcvcrntume, cum srd>'rit
Domini etiam vox est manentis, terrenlia, iilque (ir- Filius homints in fhrono majcstntis sua', sedcbilis el
maiilis. Vv/ilntr, \nqa\l, et orate, ul diqni rfficiamini vos cum eo super dundrrim throvos, Judit-antcs dunle'
cl]iiQcrr omnin quac vrnturn sunt, ct slclis nnlr Filium ciin (ribus Israel {Matth. xix, 27. 28). Advertite cau-
hinninis [Luc. XXI. rir)). Et lu liliis tiiis Ihrdiios po- sam qiiid dixeril von csl mcum darc vobis, ne de
«liiinM m.ijei^latis ? Da veniam. mnler afimiraiilrs
: honore diiorum CTleris (ari rel de prflnlaliono dis-
ista diximtifl.nnn culpantps Noli.inquit, noli. bcat.i cordiam quia unam ciinrtis pra^parat coronam.
:
maler.lanqiiRmiinpoBsibiliiim meciipidam jiidicare. Nam leslis est ratio mB.joris promissionis. quiannn
Dominus mihi Irihiiit ialam «vidam voli.nt iif-m, qiii esl impolens filiiismnjcstatis Qiiod promittil diiode-
rr^'ni sui diligit vinlenlos, et solos ndil qiii potenlari ciii) Ihrnncand rommuncm pelilionem,duosthrono8
cupiunt super egenos. ftcgnum, inquil, <w/orufn vim in suam non habuit potcslatcm? Qui ipsoa Ihronos
HH\) SMtMO .XMII. «'0
llllllll :
(m. u -. ...
iiiiimiinciiHliiiliitilillicHiih.Oiiia II .t.iiii.mllin.n .. ()iil .
iiiiiiicvofulii» tlc Mcpiiloru cxivil vi\um, tnii lucral in rurj.oic ( [ui» jnm li.f rul in...
i|Uiliir viiliiM. Sinp.l ipM' l.a/iiriiM (iiHiil cx morlnti !),• laritntln f-edthui.
lacln.i OMlrfilivivii.H.Jam liin i;fmiiii c llliixcranlilifs, OiiiniMcrr.ir »t.'lil, .iii
scil ilio (iiii lufo faiii.'ial, tlicm mui !-cii(iuliiil:Jam lavit.Ni)Viiiii dirfxil iii
fiim iplnnnlocalintinliM horrori» nocliirnuB turlio voHli^iu »icut ccrvoriim. (Jiiid pltiH pr.rdircm, f .-
posMf.lfial.JHiiiliicira^iMvaliiliiH inlfrniM carccrin- dinm.nn inirurnluiii Imo ^;audiiiti; •' " -^. '.' ' .
fliisfral. Jaffl.anl f xliiilaiilis liihida ftl.|nf ^-raviH (landiiim iitiod (diln(a Hnnt noflra-.'
od.uis mcmlira.Jam posl .jiiarln .'^olis cnrrifiila .1. - Bcrv.Miim alli^il dominicndcxl.
vohiln, conuis pilu morlis olidiiflnin vcrmimi) car- rnlnm, iit nii cxciiliaiil cnm (ii:
tula\PuronlfS(|iioqiic(<l proximi niihii.i Iristilia pa- dicil h.crclicns, .|iiii rnit humilis Patri Kilius. ho-
ritor condolcbanl. (imnilnislu^ubi is vo-^lis, imnilu noic.non limorc'.'(Jnand() vides ac rvilibiiscurvnlnrn
Ciosarifsi. iii.uro tcfla Vflaniii.o. Or.i llolibns mudii- D.nninuni non liinoro, sed an.orc.nec Fervjlutc; 8cd
l'uo!u,vitaiiudistriclasini;nUibus,othi)f tiKpic cnriim iloniinali inf Onia ut rcddcrd !.crvia in^enuilulcm,
.
hal.iliiiii fliu\;j;oi'ma>slirif tis i.orliibavf ral. Sod nbi sfiviiftii illis fxliihnit pic Inlcrn.Krgo Pnlscrvis mi-
rcrum j;csUirum i}j;nariis l hrisUis.cui nihil inviuin, nor.i|uia pcdcslavit, qui csl oiuniutn major / Qma
nihil rfrnolnm.nihil obsciiriim csl qucmnc(|uc in- : ./ui iultr i'.\s niinor <.«/, in regno ctvloruvi major cU
qnosrocorut cariius in hao vita concordfs.Cnm crpo viilii lavns letlcs {Joan. xni,ri|?Tu, IJomine, cujus
invigilft sonsiis. quid diduorit, vel quid nevcril Torret mo species tna.Contiirbat n.e manu< lua. In-
Christns. Nequoenimqui totum vit.i; et morlis ha- dignasiint vestigia mea. Et nominus Sine, Petre, :
bcbat impcrium plan.uore potuerat l.azarum nior- c/ho'/ fado nesris,scirs posUa {Ibid.. 7). Quasi infans
tnum. Plorabat, .«^ed iion iiliquo plorabal, utJud^ci e.=!, et uoua de parvulis istis, qui infantiliter plan-
putahant, qniabazarum satis aihabal.Sed idco plo- guntcum illispe leslavantiir.nescientesmysterium,
rabat,qui« iterum oum a.l hn.jos vil;v' miserias revo- non rfcusanles obsequium.Taliaes.tum eris parvu-
cabat.Mors.fratres carissimi, resumpiio esl doloris, lus.eris. Petre,novissimus./\is? laverolibi pedes, non
romissio captivitatis. navigantinin porius, peregri- y. hahcbis f>ar/rm merum. Inmiine. ir.quit. non ttinlum
nanlium palria.liiiismiseriarnm. torminus doliclo • pcles. scd et nuinus. et caput (//)«./., 8.9). Accipiant
rum.Nam et ha^c quio dicitur, vita, non esl vita.ubi hio omne?exemplum,quicontraria sentiunl.veniant
necrequios a lal ore.nec seouritasost a ubi limorc : ad.jnd'ci!im..\lii non irrideant C.hrifli humilitatem,
traudes, ubi calumniap. Tollunlnr res alionai, sino aliinonrepelantbaptismisimplicitatem. Quia ^niisc-
rcspectn misericordia-.Dives erigitur, p luper oppri- vicl It^l us cst .non halet necessitaiem larandi estcnim ;
mitur.Sic toliim in iniquitato gfritur, ninonsit pe- mundus tolus (//<(>/.. 10). Qnareergo pedes lavantur,
nilus quod justilia? rcservetnr. Ergo p'or;ivit Jesus si est mundustolus?Non est istud m.vsterium hapti-
1 nziirum, non quia inortnus erat, sed quia resnr- smatis sed obsequium caritatis ; ut difcanlinfaotes
gere habebal. Nam quomodo posset mortunm plo- quod didicerunt et piscatores etsintonines paralis :
rare,qi:em iiisevenerat resu?citaro? Sed dicturuses pedibns Chrisli pra?oone?. ul de omnibns dicatur :
xit?Sed ("hristus sic resurrexit. nonamplius mo- maler Ecclesia. qua* modo in pclvi colMeitur, tan-
riturus;Lazarusautcm resurrexititerum moriturus. qnam in figulina coqoitur. In toto mundocongreua-
Sicut dicit apostolus Paulus Chri.^tus rcsurgevs n ; tur.ulin pplviaqua. Ibi s-^rvonira mundata vestigia.
mortuis jnii non morilur. et niors ei jam non domi- utin totomundobaptismi.iccippretgratia.etomnium
nabilur. Quod enim mortuus est peccato, morluu.'; esf sacerdotuni percurrant munda praeconia. quia vox
scmel, qucdautcm vivit. vivit Dco {liivn. vi.9, 10). Et tonitrui e.jus m
rota (Psal. lxxvi. 19^: quia Doroini
ideoqnarladio Lazarum susci!avit.qniasibi terlium esl lerra, et 'ota redempta Ecciesia, in qua omnes
diem quo resurgeret reservavit.Igiturpostquam vi- cantamus Alloluia.
891 APPENDIX AD S. FULGENTII OPERA. 802
SBRMO XXIV. A gavit mare.implevit pelvim mare piscibus, pelvira :
Mius unie supra. piscatoriljus. Ibi Pclro dixil, Vcni post ine, faciam
tc hoininum piscalorem (Worc. i, il). Hic adnione
Mysti.riuai iioilicrniimcursuscslndrcgnum codIo- et terrct, obsequitur et minatur.Nisi lavero, inquit,
rum.ubi lavanlur vcsligia parvulorum, iitippi va- libi pcdes,non babebis parlcm mccuniin rcgno coc-
lcanlmundatis pedibuscuricre.ot vcncna sua draco lorum Adhucquasi dclicaliis a?grotus
(y«rt?j. xiii, 8).
non possit inserpcre. Quam spcciosi pedcs coriiin, irpellis medici manus/Cnrain bonam vis recusarc?
quibuspedeslavalDon-.;nusangelorum!Magnumspc- P.irlem m.ccum non vishabcre ?Sienim rcpi^llis hu-
ctaculuta,ubiconlrcmi?cil cpnushumanum.inclinari inilitatem meam, non vidcbis altitudinem meam.Si
Dominumad vcsligiafamulorum.Oni tuc!iiicivHfaH:is, non layabunt le manus meaj.non langent me manus
el deiccniil, el caligonub pcilihus ejus(Psal. wuAO) : tuffi. Si tuos non lavero pedcs. o Pctre, in paradi-
modo Giu-
incliuat se ad obscquiura discipulorum. e!um quomodo potcris introire? Non carcbis vencno
deatlolusmundus.lnclinatmenimChrisliincurvalio scrpenti3 pedibus tuis, s- rcpugnasmanibu s mois.
cst superbia^AntichrislKulip&cvadalcurvuSiCtapos- Manus mea? ieccrunt tc, manus meajlavcnt tc. Manus
tolorum sil dircclus cxcursus, ct mundus gaudeat tua? non repeliant mo, neejus pugnes manibus con-
universus. Pelvis enim isla universa est lerra re- tra me. slupendum miraculum O grande sppcta- !
dempta, in qua missn est aqua, ut hi qui habitant culum Impcratorco^li adpodcs militum recubatin-
I
tcrrain transoant ad vil.im pcr aquam. l''i^'ulus csl clinatus ; ct homo pulvis et cinis contra Dominum
qui fecit pelvim, ctredeiuit orbem. Ornavit lictilia pugnat inflatus.Dicit mibi quidam superbus ex ad-
vasain pelvi limosa,utpossint porlarc! thesaurum in g verso rosislcns, qui minorem dicit Uci Kiliuin qiii
vasis fictilibus ablulis pedibus, a(|uis gaudentibus, missu3 est a Palre, et honorificat Patrem.Noo pro-
apostolistremescontibus.Scd Pctruscun^tantiandei pter impiirem dignitalcm, scd proplcr individuani
sua.' voluitconlradicere, non inobpdienlia,scd timo- carilalem, minor cst Pairc, qui clarilicat Patrcm ?
TC.D imiiic,\rn\ui[,Lu mihi lnvas pedes {Jo.in. xni, 6), Quid dicis ? quid taiiler sapis ? Et ille qni dicit, E;]0
qnem trcmunt angelicffi potestalcs Quisedes super ! cl Paler tinum sumus (Joan. x, 30). El, Quime vidct,
Lhcrubim {Psal. lxxix, 2), inclinas le ad pelvim 1 vilel et Palrcm (Joan. xiv,9). Ideo minor estPatrc,
Curvaris ad scrvos tuos, (jui erigis elisos.ct solvia qui clarilical Paircm ? Nunquid ct servis suis minor
compeditos {Psnl. cxlv, 8) |)oiiiine, cxcedit mo
! est,(|uibuslantaincxhiliuithumililali m,ntse digna-
\h[ii(\ tam ^randemyslcrium.quod putoin(^cum posse retiircorum vestigiis procurare?Namquigratiasagit
tremiscereccclum, necangcli te pcrmittercnt, qund Palri suo, et Lazarum propria potestale suscilat de
egocxcusotrementcr. i^ullicit nnlii (|iiod luam praj- tumulo suo,ipse lavat pedes Petro piscatori famulo
scnliam tribiii^ti,grali;\in donasli, viiluU-m conccs- suo. Quid autem mirum, si surrcxit a co na,cl po-
gi3li,ui lumen
rcildalur cajcis.-iudilus surdis,cur3U3 vcstimentasua (Jfifln. X II, 4), qui cuminfornia
suit
claudis, vita mortuis et inclinas te pedibus meis
: Dei cp?et,semf tipsum exinanivil? Sed cum in forma
!
Non convenitistud merilis mcisct noslris. Sine, in- Dei esset,non rapinam arbitralns est esse se jequa-
quit, Pelre, non tibi opus estcontraire, netibiinci- lern Doo. ijoc Vas elcclionis de figulo De\ clamat, ct
piasimpedire ?>isi Uivcro iihi pcdcs,non habchis par- dicit Qui cum inlorma Drie^set, non rapiuani urhi-
:
/(.'/n wicctr'», ct cxcusas obsequium meum y Idco uli- trolu.-i eslesse sexquulem Deo(Philip. ii,0). Rogo ro-
que forraam scrvi accepi, manens in forma Dei.ut C go a Paulo a|)Oslolo,' in forma Dei Deo jequalis esse
meinclincm.etvossublimcm ntmanum mcam mit ; prajdicatur, quomodo minor esse Patre sacrilcgia
laminaquamad vestravcstigia,quo possitis discere pra^snmptione narratur ? Quid orgo mirum si pnr-
viam novam.elspcciosocur.-u a'nbiil.ircincn. Audi- cinxil sc lintco (Joan. xiii, 4). qui formam sorvi ac-
vithoc Pctrus, eil;ictusc^tavarui,quieral timidus. cipiens habilu cstinventusul homo? Quid miruni si
Domine, inquit, non tanfum pedcs, sed el manus, ct vitsil aquam unde lavaretpcdes
in pelvim (Ibid., 5),
capul (Joan xiii, 9). Non, Polre. Ego cognovimen-
. di^cipulorum, qui in terra sanguincm fudit.quoim-
suram,qui ^i^cdi gratiam iiicam. Jam muudi eslis q\i\ muniiiliam diluerct pecc itornm ? Quid, inquam iiii-
semel loti e st:s qui cnim scmel lotus e.«l,n(m habel
: rum,si linleoquoerat pra?cinctuspcdesquos lavcrat
necessitatemlavandi.scd estmnndustolus.Ollicium tersit, qui cai ne qua crat indutus evangelislarnm
vosdecoo huinilitati3,non repotilionem baplisnialis. vesligia conlirmavit? Ll lintoo quidem ut se prscin-
Ostenlo vobis quid in viia faciatis. M.igistcr sum ct gorct posuit vcstimcnla qua; habcbal. Ut autem for-
Doininns, sicnt baljct confcssio vestra. IIoc vobis mam serviaccipcret.qnandosomclipsuinoxinanivit,
tradet humilitus mea. Quod Dominus sum.mundo non quod babcbat dopdsuit sed quod non habebal ;
voa, quod in lorma servi, d')Cco vos, nc snpcrbia acccpit. Venit ergo ad Petium, ct excusat Petrus.
extollal V09. Didicimus crgo humilitalem Domini. Non mihi lavabis pcdes.Domine.posuisli proptcr nic
Gaudcamua crgo in din oct.ivo Palris.et Filii,et Spi- vcslimcnla tua. ct lavaljis vcstigia mea ? Cinctuscs
ritus sancti. Discant hnmincs scmd dcbcro rcnasci, rcnibus nroptcr mo. In moribuscingomoproptorle.
elcupiant homines manu Chrisli mnndari.Qui enim VA noli tantnni humiliare tc.ut jaceas anlc mo. IIu-
non mundaturmanibus Chrisli, non potcst currcrc [) mililastua trcpidatio mea est. Tu es in formaDei.et
itorc(JBli.Siccucurrc.rnnl apostoli por lotos cardines propter mo factus cs in forma servi.Vidi podcstnos
mundi,picmartvTcs occurrcnint pcilibusomnndalis, aupcr niarc ainbularc. Non possum manns luasin
ul non timcrentinammas calcare craticube ardcntis, mcisp'^dibu3 tolerare.Tu patoria injnriam.ct mcam
ct olla) forvenlia, clibani bullientis. Solidavit onim succendis conscicnliam.Kl Dominus, ISisi laverolibi
planlas srrvnrum Fiiornm,nt sormo Domini curral, prdcs, non habchis parlcm mccum {Ihid.,S). Nonlibi
et rlarilicctur, t hniiiiiilas a'.(in»' divinitaa eju^ re-
< prodcst (xcusaro, nc poslca le incipias accusare.
gnet in smcultt saiculorum. Anien. Quod enim fncii», inodo ne.tcix, .^rirs aulem poftca
{Ibid., 1). latn fnit controversia de pielate et humi-
SKRMO XXV.
litate Salvatorig et pi&calori8,redenipli etRedemp-
Ucm di; lavnndis pcdihus. toria.obseqiiontia et timcnlis, Doniini ot fninnli.^Ia-
Capulsurrexit, totumcorpua rofulsit^hcslcrno il- gistri ot diacipuli nt scrvirc dororonlur altonitrnm
:
cufHiim mnro ccrvorum. Quam bone inclinalum cst rim »•(»/'».< Vps voralis me marjislrum et Dnminum,
""
AllondiT'. vi b^iiir pronomen qni, quamvis hoc non omnino postulct eyntaxis Edit.
.siKi .SKHMO WVII. Hyl
'
iiiliniin l'.viiiinrlii ,
, /ic.i, VI. iri) ; ol lioiiiiiia I
HKinin X.WI.
||' ;i. ...... .\, it t-.iil
///!•/(» M</.r,i. '.».'
(/'-7. iolum' I
r.v,
(/'.'i(i/. 2), qua» in roriim cx^-ccutu^ cHlueivi ? Inn! i linjili-ri tilji quo.l dixl, culcubi» «o[ ir
1,11'lontiir cii'li, v\ cvciillci lcria, rl liir;iiituni con- : ui bci.
'
- — | ii|,i nr r- '
•
'-<'.
ciclnui sicol pclli III (/*,«i(/. cilt, L'), ccco iiii|ili'vit cl iiiiiucri',ul »i Iiouuh cur^ur.
pclviin. (Juis lonuctiir polculia» Duniiiii ? Uuaiido rt lnni|uutn uiargarilis iiul l-
laciclmt Hiilora, viuc iiiaf,M»a laudaliunt iMin» Mii.tjcli nicnlis, diculurde fiien nnnun- lc ; Quiim
cjus.lpsc bihi lcsliHCst pcr Joli.«orvuiii ^'iium, in illa I miiuiu bimn, uiiuu ilimitium iiun m \i,<ii<. x, I'
pricclara ciMnlilionc .'•lilii.ruiii.Ouaiiilnlacii ljam,in- li ,u''i iililuimuH [irdc» inlunluiiu, u' ripcniTil rn'
ijuil ./(•/'. xxxviii, 7);
^
siilcra, inc lauilul'ant an^cli iiuutuni novuni.rl Hpcciofi fucli »i,iil | ,
tiis, Vi.-tutcs ol Dinnin.^^lionos, orat potcns lu roriiiu calocanicntu visus pidum. (.'um dicenl, l*ux l.u.>j
Dci. Mtulo collocanH sc(Io,>^, cl upo^tolos s-pcclana (loiiuii, ri'i|iiicHcct jiax iuiiomn vcttra dipna:'|' ;i
cinclns sodcnlos, raclus csl pulicnt; in ronna ucrvi, inranliuni vcHlrorum solcmnitali caru bunl abiula
qui cat polcn» in lormu Doi. La'tunlur ncli.conlrc- vcsligia in vitum a-lcrnnm.
ninnl ungoli, Iropidant arcliungoli, cl non andcnt SKUMo X.WII.
oxi-UHaro discii.uli. Si ilicamus iuil'cIos tnncin illo _ ,.
'
\ ,-,
'
. .,
"^' '""'""<• r^^' !>crfiulil uiiQUCnlo capiU Je^u.
spootuculo polviH .lcsccii.lcntOH ilccVclis d.xissoran-
liou in puois.non uhsiuiiuin orodcroiiiur hoc dixisse. DiscubuitDomir»U3 in dnmo.qui continctur ccelo.
Scd uiiuuplolapolvoibi puiuiis involvebilur, hic lin- q UnnucnloperluniHlur.qui dcnominepuochrismatis
loo pra?ein^'oli!itur. Ibi ad jio.les ojns j.iccnt ma;.:i : donavit unfincnlum.ijui nulril otiinia lijina liquoris,
hio ipseud podcssorvoruin in rorma sorvi, scd uc- ct iiilra viscora oicaruiii pinpuedinem coaf;ulal olei
cinctus polenlia, qui conturbul profundum iraris pcrlVugranliH, rurnulura pendcre jussil in
i|ui oliv.-e
{Psnl. Lxiv, 7). Gaudol ad suum modiouin polvis, labiis columbio volantis. Unpuentum non rcipuit
cu.jussonumnuctuum iiomo8U3tinct,ipsPsorvis8uis cinnamomum, bal^dmum, aro-
iiiulioris,qui cre.ivit
oxiiibot sorvitulom. i^od inquiotus vultosso Potrus mala myrrham eloclam, j^ullam, et casiam.Pcrlun-
uposl.du.*5, non ropugnanto, sod troir.enleconscion- liilur un^ucnlo in monsa nova, qui novum erat ut
tia. Prius cnim venit ad l'.ilrem, hao rationo, ul discumberot cum piscatorilius qui fccit cccUim et
orodo novissimum podumabluliono luxassct.nc sua tcrrain. l^rotiosuraeral uni:uenlum quia s^poriosus :
cxcusationo omnos facoret exousuro. Non enim ca3- erat ipse foriiia pri« liliis .hominuin {l*sal. xuv, 3),
lororum potuit excusare scrvorum, non quia securi .[ui discumbobalin mcdiolapillorum.Passiopropin-
aocipiobant quaiuioseud podosoorum Dominus in- .[uibat, niulier Ecclosia oum urguenlo currebat.A
olin!ibat,sed trcmoro concussi conlradicere non au- lor^zo sletit.quia Christiimdumrosurgerctinlcllcxit.
debant. Cooidorat supcrcos cujusdam formi.Iolosa Ante ungeb.itsep liendun:,|ioslcaadorabatintorniin-
saroina quia mun.li dynastaadsorvil.a dignatusosl
: liaangeloruin.Frapravit unguendodomus,deditodo-
so inclinaro vosligia. Solus Petrus loi;ione primus, rem mundus,qui mundatusoslquicrai immundus. i
manus.ut pedcslavot.olillo oxtondil manussuppli- Int.lligcris non osl isla pielas,sed cupidilas. Nulla :
cos, ut excuset, Doiniiie, lu milii //t'i/t'« luvas {Joan. est in lali farto porditio lua erit inimica proditio. :
plantarum? (YOH lai\.l>:smihii)edesi<) it:lcrnum{Uid., vile poslulas prelium? Illud un;;uenlum pigmcnta
8).Beiie dixisti, Petro. quia non lavabo tibi pedes in suavia coagularunl ; Chrisms paterno corde ructa-
aslernum.Unum ctenim ot singularenon amoiterare tus e^t, de qao deditodorem, illuminatiocoecorum,
mysterium nec mandavi ropoti geniinum sacra-
: audilus surdorom,orectiociaudorura, elresurreclio
menlum. Non tibi lavabo podos in ajternum. Atla- mcrtuorum. Etlu de illo vile pacisceris pretium in-
nicn unuin ost necossarium ,si excusasmodo servi- ter commorcia Jud;eorum?Sf^dDominus qui libentT
:
tntis obsequium, nni liabeiispflrtem mtirum in reyno acccpit unguentum. ipse redargnit murmurantem.
rcrliVHm[U'i(icin^.S\nomc imploreomnetu justitiam. Proista cai!saris?Nihil periitobjcquio mulieris.Cur
Sic et conversus tuusJoannes excusabat ad Jorda- angeris de pauperibus? habessemper polestatem.si
ncm, sic ct tu excusas a.I pelvcm. Sinc modo ; qiiod tamen dispon-s facere pietatem et ego pauper sum, ;
facio ne^cis, scies autetn postea. Beatus Petrus Cgu- ante te sum,el non inlelligis me ?Tecum discumbo,
893 APPENDIX AD S. FULGENTII OPrjlA. 896
ctdislrahisme? Jufl.fi dedcrunt prc(ium,Jndas ac-
A /"(tctisreciiimus ; hic vero niliilmali gessii (Luc. xxiii
ccpit arpentiim.ncc ipscposscdit prctinm, (|uia cu 30 et seq.) :tt ut conlci-Bioncmorulione coiijm.enda-
currit ad lafjucutn ; ncc ipsi poeeedci uiU queni eme- rel, dicibat ipse ad Dominum Lovnnc, nwmenlo:
runt Canlet Chriftus Redcniptor, gtm.it Judas vcn- mci, cum vcncris in rcgnum (uum (Ibid.: 42). Cui
ditor.crubescat Judiciis eniptcr. Ecre Jurlas vendi- Douiinu:^ citoreagnoscciiti.ct citodete confitenti.et
dit, Judaens emit. Maii;m ncpotium cgcrnnt, amlG cilo prn ?e oranli, digna brovilate respondit Amtn ;
daninificati sunt, sriiisfs perdidcrunt.O lu Juda o ! dico tihi, hodie mccum cris in jiaradiio {Ihid.; 4 ) Ut
tu Juda^c veiifiitor et cmplor esse voluii;tis,quanlo
!
irnplerclur quod perlsaiam prophetamdixeral -.Ora-
melius a Christo redcmpti tuissctis ? Judas vcndidit, his, cl cilo fxaudicl : clat/inbif, ct dicel, Ecce ailsum
Jud.rus emit : infelix ccmn crcium nrc ille habct
!
(/.^«. Lviii, 0). Kcce, iralres, elegit Dominus cum
preliiiin, nec hic habef qiiem emcrat (.hriFli.m. Ad confitcnlcsibicpse inpuradiso,quiproprium regnnm
isludcoinmcrcium convenilcomnes qui Dominum habct in rcelo. Mccum ergo eris, dixil quia po- :
comparatis non lenendum,scd crucifipendum, non lioris est inlcriorcm sui copula honorare. Si eniai
omplertcndum, sed clavi« fi^endum. ^i volui?petis dicercl, lccum ero, in euperbiam erexir^se.non mu-
habcrccomrricrcium.non inanitcrdarctis arpcntum. nerasse peccalorem Dominus vidoretur, sicul ait
l-"al;^ic^lis,crudelrmni:ndinamprofuraFti!?,<tlalsum evangclis^la : SuHicit enim servo,ul sil sicul dominus
consilium copilastis.et vos perdinislis. ct niiscrum mugistcr ejus {Matlh. x, 25).
cjus, el discipulrt, sicut
cui pecuniani numcrastis.Ecccnosrcdiniinnurincori:- Mccum eigo eris dicitur peccatori, hoc est dicere :
Illi paruerunt in Jerusalem, el vos l)ominum duxis- solus desccndit de sinu Patns, ipse tolns sedet ad
tiscxlra Jeru.salem.Illi dixcrunt, A'oh n?or/in' lauda- dexteram Patris.Kt quisolus dcsccndit a Patre,ipse
hunl te, Domuie scd nos qui vivimus, hcncdicimus te
;
solus ascendit ad Patrem. Hic erpo latro marlyres
[Psal. r.xni, 17,18); et vos dicrbutis, t7-t;r;/?;/r. cru- confitendo ad paradisum vicit apostolosorandovi- ;
runt ocnlossuos.Illi rieserueruntmonumcnta sua,ct pra:mio.Petro cnim dicitur Sequcrc me{Jiian. x\ii, ;
vos signnstip monumenlumChrisii,ponentcs pciram 19) lalroni respondetir. non desi ram te. una con-
;
viP.T .i^unt gciites. et crediderunt de DDmino ange- dixit. Hodie mecum eris in panidiso. quia prius Do-
lica» potestatcs. Ubi cst quom emistis ?ubicstcui miiiuscum latrone ad paradisum, quam pro Adam
pecnniam nunierasiis ? Gratis redimi potuistis sed dcsccnditad tarlarum.Nam illum priino diedescen-
:
et niodosi rrdimi vultis.bibite sangnincm quem fu- dens cnllooavitin roquie.istum af^cendens tcrtio die
diftis. Ippum et nos bibimus, si Vullis.et vosran- deduxit ad luccm. Scd utcr illorum post pcocatum
tnr.do nobi^^rum, El cnli.x luus inchriaus quam prtT- fuerit fclicior, non agrosco. Primuin rnimhnbita-
clurus csl {l>sat. xxii,5]! Ipse sanguis non rcdemil lorom sine pocoato paradisus habuit ; seoundum
in mundfi, qui moiJo in Agno vivo fulpel in coolo. latronem post pcccatum accedii.Kt quia omniscrea-
tur.-c in laudihus Dci.et vox aiidilur.et sensus agno-
SERMO XXVIII.
sritur expavissp paradi^um piito.quod .\dam pccca-
De lalronr, crucifixo cuni Clirislo.
torcm pxcluserit, latroncm eccalorom stiscepcril. j
Legitur .^uprn inler gcnuhios S. Fulgenlii scrmoncs Unde dixissp pum rrcdo Si percfitoribus uno est :
hoc initio, Mirandum pr.T CcTteris, clc. certc conditio ,cjeclo ex me, qui peccnvit, Adam ;
damnatione es. Nos quidcm justa palimur,nam digna hnbct spiritnlem. Corpus crgo Christi oi vultis intel-
E«l Auguslini, lestp ipgo Kiilgenlio, qiii hiinc sprnionom inipgrum rcferl cpisloln ad Kerrandnm.nunc
nrfline diiodecimfi in finc, et cx mg. cod. Vatic. Etsi vero dcsunt hic aliqiia. quia famcn pnnlo alitfT legi-
lur hic quam ibi babftur, quod hoc loco habcbant antchac editi codices, totum quoquc reprtescntamuB.
m)7 SKIIMO XXXVI. H'.m
corpiii Chtiiii H mombiii (I i',or. x, J, 7) S| «tr^;!» vim i)<-ii/i doritm. iii '
|Miiiilniiilo hiil)Ni-i-iliiliM,Auilianiiliii,'
H'H|)iiili|rH, .liii''»!. K^^to n ' i^ .|ii 111111 1,
llimllO llHoi llinils. ||>|4I|I|| A|iii iliillllll |i|i-lllli|r|ll lltl- ll'MII. {J'i
omUm, (|(ia!«i (M)iiH|)i'rsi oHtiH ; ({tiainlo h|iintiiH i<ai)i'ti iion crodLdiaiU, noo ri'itiii,/oi-e punao »)"
i^;iioiii ao('o|ii!i|iH, i|iiaHi i-ocll chUh. I'!p<IoIoi|(ioi| viiIi'- (IhliM aiil lid'
lu-, ol «coiiiilo i|(iii'l 0Mti(<, II i'0 A|iiiHtoliiM ili) |iaii() tiii iMiii) ip-^ '
I
dixil.Dti oulicoi|(iiil iiUulli»{oroiuti8oliaiii iioikIicUiiii, Onruiii cordilitiit iioikIuhi orut vita. Kl lu *-i 1
ul (lo viuo, tratrod. Itocolilo unila III viiinin. OrUia oi .iliuJain nolnHoii.n inuno,iloL*linavii in venporuiii
iiHilla piMiilciU ail liolruin, i^oil liijiior ^raiiorutii in dios, Toiio lioapUoiiU ui vi.s cogno;4cerc Salvnlon-.n.
tiiiilato coiiluiililiir. Uiiot Doiiiiiiiis ('.iirtsUis .si^tuli- (Juo luli-rat in:id';Iit.H,rcd lidtl huHpitalita!«.Di>;wi-
I
caiis iiin uil so pcrtiiiorc, voluil iiiy.^toriinii pici.icl iiiisor^o |)i .usoiitivit soipsuiii iii ria-Uono pinii'.
uuitalts iioslr.o in su.i inoiiaa consccr.iro. (Jui ucci^iil KructioiUMni^^nolu-^lo.iuUurcumhuiniiiibudiin panis
iiiysloriuin unilalis, tH non lonct vinculuin p.iois, Iracliuno cognoscilur, quia ibi vitu {Blenia poropi-
111)11 invatoriuin accipil pro sc, scil tcsliinoniniii tiir.llospitio susoipitur qui domumpurHt inC(x:lo.Ait
coiilra sc^ n liiii, .Mult.i; sunt inaiisioncs apud 1'alrcn) incuiii
rant, etdixit illis, Qiii siinlscnnoncs isli, quosloqiii- dentur.quia falsa putaverunt,Laudo eosqui non vi-
mitii i<o!>iscum, ct eslis trislc^ (Luc. xxiv, 17)? solus donl ct crodunt.quia cuin vidirintgaudebunt.Caus^
dixit Luc:\sevan2;elista. Brevitcr hoc attigit Marcus salutis nostrce suscepit Doininuscarnem inquasus-
[Ctip. XVI, 12),quia apparuit duobns in via sed qui i : cepit et raorlem. Rosurrexit die tertia, jara non ul-
illi dixeruiit Doiniao, vcl quid cis di.xcris Doininus, terius raonturus.etreccpta qua:n deposuerat cirnis
pr.istermisit. Quid ergo ista leclio conlulit nobis ? substantiapnmusnobisresuiTecUonis incorruptibi-
Magnuin aliqtud, siintolligainns. ApparuitJ-^.sus.vi- n lis fecitexempIum.Ascondensineodemcorporead Pa-
dcbatuc oculis, s:;d non agaosccbatur. .Magistcreuin trein, se lct ad dexterain Dei, judiciura Palriscom-
illis ambulabatin via.et ipse erat via. Etnondumilli inuni;'ans piotale,quem veaturuiu ai juliciuinspe-
ambuiabant in via, sed invenitillos cxorbitantes de rainus vivorum ac mortuorura, ut et nos de nobis
via. Quatido oniin cutu illis tuerat. ante passionein credamus dc ipso pulvereeam ieracarnemaccipere,
oninia pr.X'd!Xcrat,passurumse!'uis?e,etmoriturum, eiulem ossa, eamdem scnper mansurara mpmbro-
ettortiadie roiturrcclurum.Omnia dtxerat.sed mors rura reparationcm. iines sumu3resurrecturi:sed
illius illorum oblivio fuit.Sic perturbatisuntquando non omnes .aitaturi. Venicl dics, inquit, quand>om-
eum viderunt in ligno ptMidentem,ut obliviscerentur nes qui in monumentis sunt audienlvocem F:lii Dei,et
docent;m,non exspectarent resurgentem, nec tene- procedent qui hona egerunlin resurrectioncmvitx,qui
rent protnittente^n. A'c).';: inquiunt, /peralhimu.i quia inala cgcrunt in resurrectionein judicii {Joan. v, 2S,
ip^^e esset rrdempluru^ {•^roel {Lue. xxiv, 21). disci- 2 ). Ita faciet, ut conlusioni reddatur supplicium,
puli, sperabatis? Ergo.jam non speratis?Christusvi- laetitifB reddatur praemium./t.'in/i7/i in combustionem
vit, et spes mortuaest in vobis? VivcnsChistus mor- aeternam, justi vero in vitam xternam {Malth. xxv,
tuacorda discipulorum invenit: quorum tunc oculis •i6).
apparuit. et non apparuit, et tamon videbatur. Nain
SERMO xxxvr-
si non videhatur, quomodo illum interrogantem au-
diebant, ctinterroganti respondebant? In viacumil- De laudibus Marixex partu Sa/t'a/oj-?5.
lis tanquam comes ambulabat, et ipso dux erat. Uti- Nativilas Domini nostri Jesu Christi totummua-
* Est Augustini serino 140, de Tempore. Subsequens sarmo nec Fulgenlii est, necAugu-
890 APPENDIX AD S. FULGENTIl OPERA. 900
measse. Venito. virgines, ad Virginom.et l.ntamini; qui dabat, ab illo cui dabat accepcrat quod
deponite malcdictioncm pr.Tcvaric.itinnis. el benc- (labat. Ncmo crgo suporbiat, fratrea mei, quando
diclionera roslaurationis agsumito.Prqjicitedolorcs dat paupori. Non dicat in animu suo Ego do, illo :