ANATOMI

& FISIOLOGI
(STRUKTUR & FISIOLOGI TISU)
^u^10M1 & I1S10l061 1
{M^^ 4)
kLMLu1L81^u kLS1u^1^u M^l^YS1^
O8JEKIIF:
$IkbKIbk & FbNG$I II$b
1 - MenycIckcn de||nos| t|su :e(Ic jen|s-jen|s t|su
c|m Lcccn mcnu:ic.
2 - Mene(cnckcn topogro|| & c|r|-c|r| om :eIicp Ii:u.
3 - Mencenc|pc:Ii komponen struktur yc Ie(cpI c|m
:eIicp jeni: Ii:u.
4 - Membezokon cnIc(c :cIu Ii:u ccn Ii:u yc |cin.
5 - Menje|c:kcn |ungs| / ||s|o|og| :eIicp Ii:u Lcccn.
ORGANSAS TUBUH MANUSA ORGANSAS TUBUH MANUSA
8EL
%$&
#
8|8TEH
#|8H
1isu
3ekumpulan sel ve bersatu untuk
menjalankan tueas istimewa / tertentu.
istoloei
kajian meneenai tisu.
DEFINASI
jenis tisu:
i) 1isu Lpitelium
- melapisi permukaan & struktur perembes (kalenjar).
ii) 1isu Perantara / Penehubune / Peneikat
- bertindak sbe penvokone kpd tisu lain.
iii) 1isu 0tot
- terlibat dlm pereerakan aneeota badan.
iv) 1isu 3araf
- berfunesi untuk menehantar maklumat (|mp|s) dari satu
bhen tubuh ke bhen tubuh ve lain.
ENIS-ENIS TISU
!ENGKELASAN TISU
erstratum
Pera||han
Ep|te||um Perantaraan
tot 8araf
T|8U HU8|
Ep|te||um
Kompaun
reo|ar
/|pos
erserat Put|h
ere|ast|k Kun|ng
T|su L|mfo|/
#awan
Tu|ang
8e| 0arah
#awan ha|||n
#awan erserat Put|h
#awan ere|ast|k
Kun|ng
8kuamus
Kubo|/
Ko|umna
Ko|umna ers|||a
Ep|te||um
#|ngkas
tot erja|ur
tot L|c|n
Jantung |
Kar/|ak
II$b
EFIIELIbM
TISU E!ITELIUM RINGKAS
entuk :
3eperti sisik, leper & lioin
lunesi :
- Memberi lapisan ve lioin
- ahan-bahan boleh meresap
melalui lapisan sel denean
mudah
Lokasi :
3alur darah, lapisan jantune,
salur limfatika, alveolus, pleura,
peritoneum
(I) Tisu EpiteIium Skuamus
(II) TISU E!ITELIUM KUBOID
Bentuk:
Leper
Fungsi:
- !engeIuaran sekresi / rembesan dari
penyerapan & perkumuhan
Lokasi:
GinjaI & keIenjar
(III) TISU E!ITELIUM
KOLUMNA
Bentuk:
Lurus seperti tiang
Fungsi:
MenghasiIkan mukus
Membantu penyerapan zat-zat makanan di
sepanjang sistem aIimenteri
Lokasi:
Terdapat di usus keciI & perut
(IV) TISU E!ITELIUM KOLUMNA
BERSILIA
Bentuk :
Lurus seperti tiang tetapi
berbuIu haIus di permukaannya
Fungsi :
Untuk membenarkan pergerakan ke
satu arah sahaja!
Lokasi :
Terdapat di sepanjang saIur
pernafasan & tiub 1,455,3.
TISU E!ITELIUM KOM!AUN
. 1isu Lpitelium erstratum (erkeratin)
- 1erdapat di permukaan kerine spt rambut, kulit & kuku
- lunesi : Melindunei sel-sel dibawahnva drpd kekerinean
2. 1isu Lpitelium erstratum (1idak erkeratin)
- 1erdapat di permukaan basah spt mulut, mata, farink, esofaeus
- lunesi : Memberi perlindunean kpd sel di bawahnva.
(I) Tisu EpiteIium Berstratum
(II) Tisu EpiteIium !eraIihan (TransitionaI)
1erdiri drpd beberapa lapisan
sel, spt buah pear, sifatnva
elastik & mempunvai rintanean
kpd sifat asid.
lunesi :
- 3ebaeai pelapik orean tersebut
- Membenarkan perkembanean orean
berkenaan meneikut keadaan
Lokasi :
Ui pundi kenoine & ureter
TISU E!ITELIUM KOM!AUN
II$b
FEkANIAkA /
FENGHb8bNG /
FENGIKAI
TISU !ERANTARA
(CONNECTIVE)
dalah tisu ve paline banvak sekali.
1ueasnva sebaeai penvokone, peneanekut, pelindune &
peneikat
3ifatnva:
3eperti aear-aear, separuh pejal (matrik), pepejal (tulane),
oeoair (darah)
1erbahaei kepada :
. 1isu reolar 5. 1isu Limfoid
2. 1isu dipos 6. 1isu Rawan
3. 1isu erserat Putih 7. 1isu 1ulane
. 1isu erserat Kunine 8. 1isu Uarah
(I) TISU AREOLAR
Bentuk :
Longgar & tersebar Iuas di
daIam badan
Fungsi :
MenghasiIkan fiber, serat putih
untuk menguatkan tisu tuIang &
serat eIastik di saIur darah,
boIeh mengembang & menguncup
Lokasi :
KuIit, saIur darah, saraf, keIenjar,
sistem aIimenteri & otot
(II) TISU ADI!OS
(a) Tisu Adipos !utih
- Membentuk 20 - 25% berat badan
- Fungsi :
!erIindungan
Memberi rupa yg Iicin
!enebat / menyimpan haba
!enyimpanan zat-zat makanan
sebagai Iemak
- Lokasi : subkutenous, ginjaI,
omentem, fiber otot
(b) Tisu Adipos CokIat
- Fungsi : MengawaI suhu badan
& mengeIakkan obesiti
- Lokasi : beIakang skapuIar & Ieher
(III) TISU BERSERAT !UTIH
Terdiri drpd gabungan serat putih yg sejajar. Sifatnya kuat.
Fungsi :
Membentuk tendon & Iigamen
MeIiputi serta meIindungi organ seperti ginjaI & otak
Lokasi :
Tempat persendian & Iapisan tuIang yg terdapat di periosteum
(IV) TISU ELASTIK KUNING
Berwarna kuning & Iembut,
mempunyai sedikit seI matriks serta
berbentuk separuh pejaI.
Sifatnya eIastik & boIeh
berkembang serta mengecut semuIa.
Fungsi:
!ertukaran bentuk & saiz
Lokasi :
Dinding saIur darah, rawan eIastik
epigIotis, trakea, bronkus, paru-
paru & teIinga Iuar
(V) TISU LIMFOID /
REKTIKULAR
Seperti jaring & mempunyai banyak seI Iimfosit
Fungsi :
Mencairkan bahan-bahan toksin serta memusnahkan bahan asing /
bakteria atau bahan toksid
Lokasi :
Di keIenjar & semua nodus
Iimfa seperti di tonsiI, organ
Iimfa, apendik, keIenjar payers
di usus keciI & besar
(VI) TISU RAWAN
Tisu yg Iiat & kuat.
Terbahagi kpd 3 jenis:
a. Rawan haiIin
b. Rawan berserat putih
c. Rawan bereIastik kuning
a. Rawan HaiIin
- !utih kebiruan & Iicin.
- Terkandung di dIm Iakuna &
berpasangan
- Terdapat di sendi-sendi, tuIang
rusuk, hidung, Iarink, trakea, bronkus
b. Rawan berserat putih
- Tisu yg kuat & mudah diIentur
- Fungsi : pengaIas, boIeh
meIentur & menstabiIkan tuIang
persendian
- Lokasi : persendian Iutut, bahu,
punggung & simfisis
pubis
c. Rawan bereIastik kuning
- Sifatnya bereIastik & terIetak di
antara fiber
- Lokasi:
Di bhgn pina teIinga, epigIotis
T|su yg kuat & mu/ah /||entur
ungs| :
penga|as, bo|eh me|entur & menstab||kan
tu|ang persen/|an.
Lokas| : persen/|an |utut, bahu, punggung & s|mf|s|s
pub|s
* Tu|ang = organ.
(VII) TISU TULANG
a terdiri drpd pelbaeai jenis tisu ve bersifat dinamik
spt:
1isu 1ulane (osseos r|sse)
1isu Perantara erfiber
Kartilaj
1isu vaskular
1isu Limfatik
1isu dipos
1isu 3araf
(VII) TISU TULANG
- Strukturnya buIat / ovaI / cembung bergantung kpd jenis
darah (putih, merah, pIatIet).
- Lokasi:
Di sepanjang kapiIari & saIuran darah.
(VIII) TISU DARAH
SEL DARAH MERAH
(I) TISU OTOT
Khusus dalam aktiviti kontraksi (peneeoutan).
Meneeout apabila mendapat ranesanean dari
3istem 3araf Pusat (otak).
erada dalam keadaan relaks apabila tidak
melakukan aktiviti.
1erbahaei kepada 3 jenis:
Tisu Otot
Otot rangka
/berjaIur
/terkawaI
Otot Iicin
/ tak berjaIur
/ tak terkawaI
Otot jantung
(1) OTOT RANGKA
ama lain: otot berjalur / terkawal (;o|nrarv).
Kelihatan berjalur di bawah mikroskop.
1erdapat di semua raneka tulane.
Pereerakan dikawal oleh otak.
lunesi: membantu dlm pereerakan badan
seoara terkawal, meneekalkan postur badan
serta membekalkan haba.
Contoh: otot pd lenean membolehkan tanean
dilurus & dibenekokkan
Tisu Otot Rangka
(2) OTOT LICIN
ama lain: tak berjalur / tak terkawal
(non-;o|nrarv).
ekalan saraf ke otot lioin tidak berhubune seoara
terus ke otak, menvebabkan peneeoutan adalah
tak terkawal (non-;o|nrarv) oleh kemahuan.
entuk merunoine & mempunvai satu nukleus di
teneah-teneah sel.
Lokasi: perut, usus, rahim, pundi kenoine, salur
darah
lunesi: membantu dlm pereerakan tak terkawal.
Otot Licin
(3) OTOT ANTUNG
Ciri morfoloei ve hampir
serupa den otot raneka.
erbeza dari seei bentuk
selnva.
3ejenis otot luar kawal ve
istimewa.
1erdapat di jantune sahaja!
ukleus terletak di teneah-teneah sel.
Mempunvai fiber beroabane & jalur-jalur vane
tidak nvata.
ereerak seoara involuntari & berterusan
(automatik).
anvak mitokondria diperlukan.
lunesi: membantu jantune meneepam darah
ke seluruh badan.
(3) OTOT ANTUNG
TISU SARAF
terdapat 2 jenis
neuron (sel saraf) &
neuroelia (sel asesori)
terdapat denean
banvaknva pada sistem
saraf pusat.
neuron meneandunei
satu badan sel, axon
serta dendrit.
euron juea dikenali sebaeai saraf.
euroelia merupakan tisu perantara ve
menvokone neuron tersebut.
berfunesi untuk bertindakbalas terhadap
ranesanean (sr|m|s).
menjalinkan utusan melalui fiber-fiber neuron
kpd struktur ve lain.
TISU SARAF
5 jenis membran:
Lpitelium
Mukosa
3erosa
3inovial
Kutaneus (Cutaneous)
() Membran Lpitelium
- terdiri drpd eabunean tisu-tisu epitelium.
MEMBRAN
L0K3:
Pembukaan kaviti /roneea
(hidune)
Pembukaan pd
permukaan badan
(mulut, anus)
Ualam orean ve membina
tiub pembukaan
(perut, saluran pernafasan)
(II) MEMBRAN MUKOSA /
MUKUS
2 jenis :
Parietal
= sisi keliline, menvelimuti
sepanjane dindine kaviti.
visoeral
= menutupi orean ve berdekatan.
Lokasi : peritoneum, pleura,
perioardium.
(III) MEMBRAN SEROSA
berada disekeliline kaviti sendi.
Menehasilkan oeoair pelinoir kpd sendi.
1iada epitelium.
(IV) MEMBRAN SINOVIAL
(IV) MEMBRAN KUTANEUS
(CUTANEOUS)
3eluruh lapisan
kulit.