Fjala jon

Falnderimi i takon Allahut, At e falnderojm dhe vetm prej Tij ndihm dhe falje krkojm. Tek Ai krkojm strehim prej t kqijave t veteve dhe punve tona. K udhzon Allahu nuk ka kush e humb dhe k e humb Ai, nuk ka kush e udhzon. Dshmoj se Allahu sht Nj i Vetm, pa ortak, ska zot tjetr prve Tij, si dhe dshmoj se Muhamedi sht rob dhe i Drguar i Tij. Me rastin e publikimit t numrit t shtat me radh t AlbIslam.Com, ju lajmrojm se mirpresim kritikat, sygjerimet, propozimet dhe kshillat, pr konceptin e ri t ktij publikimi q, inshaAllah, do bhet pr numrin e trembdhjet, n muajin Rexheb 1425. Allahut i mbshtetemi dhe prej Tij ndihm krkojm.

Ramadan Ramadani kryeredaktor AlbIslam.Com

edicion i botuar / viti i par / nr: 7 botues: ALBISLAM kryeredaktor: Ramadan Ramadani redaksia: Bekir Halimi, Talha Kurtishi, Alajdin Idriz redaktor teknik: Azem Zaimi 2

www.albislam.com albislam@albislam.com str: 386 no: 11 lokal: 44 1000 Shkup fax: +389 2 3290 408

Aktuale
Ahmed Jasini mbetet i gjall!
Me atentatin q ia kan br liderit t lvizjes s rezistencs islamike (Hamas), shejhut Ahmed Ismail Jasin, qeveria izraelite nn udhheqjen e Sharonit ka hyr n nj udhkryq t rezikshm n luftn e tyre kundr popullit Palestinez, sepse shejh Ahmed Jasini edhe pse ka qen lideri shpirtror i Hamasit ai ka qen i nderuar edhe n grupet tjera t rezistencs palestineze, duke filluar q nga lvizja Feth, Fronti popullor pr lirimin e Palestins, Frontit demokratik pr lirimin e Palestins, Njsitet e Kasamit, etj, pasi q paraqitke heroizmin e popullit Palestinez kundr okupimit. Ky njeri gjysm i verbr dhe i paralizuar, ka paraqitur sfid pr armikun izraelit n vitet e kaluara dhe ka udhhequr lvizjen e xhihadit q sht lvizja m e madhe xhihadore, n aspektin e organizimit dhe akcioneve flijuese, sht lvizja e vetme, e cila nuk jep koncesione n drejtim t ardhjes deri te paqeja me Izraelin. Sot me rnien e ideologut dhe liderit t Hamasit hapsira palestineze pret prgjigje pr pikpyetjet e shumta q parashtrohen rreth ardhmris s paqs me armikun izraelit, t cilt vazhdimisht punojn n shtimin e akcioneve ushtarake kundr popullit t pambrojtur palestinez. A sht me e arsyeshme q populli palestinez t vazhdon rrugs s rezistnecs s armatosur ose t pret paqn, q fshihet fillimi i saj, do her q del n sesh?! Si do t sillet qeveria palestineze nn udhheqjen e Jaser Arafatit me kryeministrin izraelit, Sharonin, pas ktij akcionit t fundit?! Si do ta shikon shoqria ndrkombtare kryetarin e qeveris, e cila pretendon se sht demokratike (Izraeli), t cilt planifikojn realizimin e atentateve? Pse Sh.B.A.- t krkojn nga palestinezt gjakftohtsi edhe pse zvendsminisitri i mbrojtjes izraelite deklaron se shejh Ahmed Jasini e ka merituar vdekjen? Pse munguan reagimet dhe qortimet nga pala amerikane? Ata q jan jashta Palestins, si ka mundsi ta shprehin refuzimin e tyre t ksaj vepre djallzore, q dridhi shum burra t ummetit islam? Si ka mundsi ummeti ta vazhdon rrugn e shejh Ahmed Jasinit? Si tia vrtetojm sionistave dhe atyreve q i prkrahin se shejh Ahmed akoma sht gjall?! islamtoday.net 22.3.2004

Palestin: U dridh toka dhe deti i sionistve

Me sukses, krenari, mburje, n nj planifikim dhe zbatim, rezistenca palestineze ua dridhi tokn dhe detin palestinez kolonizatorve. Vendi: Limani Usdud sionist. Koha: nata e hn, 14. 3. 2004. Akcioni: dy t rinj n mosh 18 vjeare deprtojn n limanin Usdud tregtar dhe arrijn deri te caku i tyre i prcaktuar, q pastaj ta shprthejn vetveten duke e shndrruar vetveten n nj grumbull flake, duke vrar dhe plagosur me dhjetra sionist, duke i kaluar t gjitha pengesat e siguris dhe muret iluzioniste dhe telat me gjemba, duke rrnuar gjnjeshtrn e siguris sioniste. Nder: pr secilin q pason rrugn e rezistencs, duke mbrojtur fen, nderin dhe vatanin. Turp: pr secilin q posedon logjikn e nnshtrimit, q e ul kokn, i ngrys supet, e zbret flamurin nga shtiza dhe sht dakord me marveshjet e nnmimit. Para disa ditve, u zhvillua nj anketim n Kudsin e okupuar, n rajonet ku qndrojn ifutt, t cilt jan t dalluar me esktremizmin e tyre, ma shum se sa n vendet tjera. Rezultatet e ktij anketimi tregonin se sht afruar koha e shtegtimit t reve sharoniane, pasi q sipas ankets 59.5% e fajsojn Sharonin pr shtimin e dhuns palestineze. Sipas ksaj ankete shihet qart se edhe prkrahsit e Likudit nuk i besojn Sharonit. Politika e grushtit t hekurt nuk arritur sukses me ata q e konsiderojn shum t lir gjakun e tyre pr eshtjen e tyre t drejtmuri mbrojts, muri izolues, trhjekja formale, plani nj qind dit, harta e rrugs, dokumenti i Gjenevs, ndrrimi i 4 posteve palestineze sikur robat e vjetruara, t gjitha kto nuk arritn t mposhtin rezistencn. Rezistenca sot nuk prdor rrugt, t cilat i kishte t njohura nj koh t gjat. Ajo q e trhjek vmendjen n akcionin n limanin Usdud sioniste nuk sht numri i t vrarve, sepse edhe poqse numri i tyre ishte i madh n krahasim me akcionet n dy vitet e kaluara, por ajo q trhjek vmendjen sht kjo q vijon: - Ky akcion synonte dmtimin e madh t armikut sionist, realizuesit e ktij akcioni kishin qen t vendosur, sipas tregimeve policore, q ta shprthejn nj depo n liman. - N kt akcioni njri militant kishte arritur t deprton masat m t rrepta t siguris brenda shtetit sionist dhe vetm caktimi i kishte shptuar sionistt nga nj katastrof e madhe. Kjo prhap trishtim t madh n mesin e tyre. - Ky akcion u jep nj mesazh shum t fuqishm sigurimit sekret palestinez, t cilt kan prhapur plan pr demilitarizimin e grupeve palestineze, se vetm bashkimi mes grupeve palestineze mund ta dshton planin pr dshtimin e rezistencs palestineze, q konsiderohet i vetmi reagim i vrtet arab kundrejt strategjis sioniste dhe se uniteti i ktyre grupeve dhe realizimi i akcioneve t prbashkta sht garanc q ta bj tr popullin palestinez t qndron pas nj lidershipi t vrtet dhe t lir, t cilin e zgjedh vet ai. Kt ata e dshmojn me pranin n taboret e prcelljes s xhenazeve t dshmorve, t cilt jan duke shkruar historin e krenaris palestineze dhe jan duke ngritur flamurin e fisnikris.

Emir Seid Marr nga: islammemo. cc Prktheu: Bekir Halimi

Nj britanez rrfen pr t robruarit n Guantanamo

Xhemaluddin, njri prej britanezve t liruar nga Guantanamo, ceki se ai ishte objekt i dnimit, rrahjes dhe sjelljes s keqe gjat qndrimit t tij n duar t Amerikanve. Xhemaluddin n nj intervist pr gazetn Daily Mirror, t ciln e ka publikuar BBC-ja n faqen e saj n internet, thot se ai kishte shkuar n Pakistan pr t studiuar kulturn Islame, mirpo ai u robrua kur e humbi rrugn kah Afganistani gabimisht. Xhemaluddini (37 vjear) tregoi se disa njerz me rroba t policve special e kan rrahur pasi q ai ka refuzuar q ti japin atij nj injekcion me prmbajtje t panjohur. Ai poashtu tregon se policia u bnte dhun t burgosurve q t pranojn gjra t cilat nuk i kan br, dhe ka thn se gjat biseds t burgosurit u lidhnin me pranga t metalta pr toke. Ai shtoi se rrahja nuk ka qen e rnd shum, porse ajo linte gjurma psikike, ka thn: qllimi i Guantanamos ishte q t ndikoj mbi ty psikikisht. Poashtu tha Xhemaluddin (baba i tre fmijve) se t burgosurit jetojn npr kafaze mbi imento dhe nuk mirren parasysh ndryshimet e motit, duke theksuar se ujin ua ndalnin kur u afronte koha e namazit q ata t mos ken mundsi t marrin abdest. Tregon se pushim pr ta konsiderohej ajo kur ua heqnin prangat dhe u lejonin q t ecin n tok t shtruar me guralec. Na thonin: Ju nuk keni t drejta ktu, ashtu q pas nj kohe lam krkimin e t drejtave t njeriut, filluam t krkojm t drejtat e kafshve. Shtoi edhe at se ai i lidhur me zinxhir, u morr n pyetje nga ana e agjentve amerikan dhe nga federalt n katrdhjet raste, e poashtu n pyetje e kishin marrur edhe agjent britanez. Thot Xhemaluddini: Pyetnin: A je terrorist? U thoja: Jo, dua t dal prej ktu, poashtu theksoi se ate fillimisht e kishin robruar talibant pasi q kan dyshuar se sht spiun, mirpo kur erdhn amerikant, e mori ushtria e tyre dhe e drgoi n kampin e t robruarve para se ta transferojn n Kub. Ai tha se ka pranuar t transmeton kt pr Daily Mirror, pr t shfaqur at far u ndodh t burgosurve n Guantanamo. Marr nga: islamtoday .net Prktheu: Omer Berisha Medin 27/1/1425H islamtoday .net, 19.3.2004

SHBA: Konsumimi i pijeve alkoolike shnon rritje n mesin e ushtarve

Washington-Nj qarkore nga Pentagoni i br publik ka br t njohur q prdorimi i pijeve alkoolike dhe duhanit sht rritur tek antart n detyr, t personelit ushtarak amerikan gjat periudhs 2001-2002, ndrkoh q ata luftonin ose prgatiteshin pr luftrat n Afganistan dhe Irak. Kto krkime prkrah simptomave t stresit n shndetin mental nuk jan trsisht t habitshme kur t mirret parasysh roli ushtarak q i sht dhn i ngjarjeve botrore n periudhn 2001 dhe 2002 ka thn Uiliam Uinkenuerder, asistentja e sekretarit t mbrojtjes pr punt shndetsore. Krkimi i kryer nga Research Triangle Institute ka gjetur q prdorimi i pijeve alkolike u rrit 15.4 pr qind n 1998 n 18.1 pr qind n 2002. Prdorimi i pijeve alkollike sht prkufizuar si pirja e pes pijeve n nj qndrim nj her n jav. Pirja e cigareve ishte nga 29.9 pr qind tek 33.8 pr qind n t njjtin vit. Prdorimi i drogave ilegale u ngrit nga 2.7 pr qind n 3.4 pr qind nj ndryshim q krkuesit kan thn se sht statikisht shum i konsiderueshm. Krkimi ishte i fudnit n nj seri prej tet krkimesh q kan hetuar shndetin ndr personelit ushtarak amerikan q nga 1980. M tepr sesa 12.700 pyetsor rreth 56 prqind t totalit q sht plotsuar ishte kompletuar nga antart e shrbimit n 30 baza ushtarake amerikane, ka thn Robert Bray i cili udhhoqi studimin. Si burime t stresit q m shum cekeshin nga njerzit ishin; shprngulje (18.9%) dhe ndarja nga familja (21.1%). Pr grat, ata kan patur ndryshime n jetn personale (21.4%0, ndarja nga familja (21.1%) dhe shprngulja (19.6%). M shum sesa 40 pr qind e grave ushtarake jan raportuar se kan qen n nj stres t madh ose n nj gjendje t madhe stresi lidhur me t qenurit grua n ushtri sht raportuar nga Pentagoni. M shum sesa 25 pr qind prej tyre sht raportuar se pijn alkool ose cigare si nj mnyr pr t larguar stresin. Prktheu: Ammar Abdulxhelil Marr nga: AFP, islamweb.net. AFP, 12.3.2004

i
6

Shekulareapo anti-Islame?
M 10 shkurt t vitit 2004, Asambleja Kombtare franeze votoi me 494 vota pr dhe 39 vota kundr, pr t ndaluar mbajtjen e shamive islame npr shkolla publike. Ndalesa sa pr sy e faqe vlen edhe pr fet tjera, t cilave u ndalohet t mbajn shenja ose veshje q tregojn lidhshmri fetare nga ana e nxnsve. Qllimi i qart i saj sht t mbrohet shteti shekular. Kryeministri Jean-Pierre Raffarin duke prshndetur magnitutn e triumfit legjislativ, ka thn Republika dhe shekularizmi jan forcuar. Mirpo koha dhe argumentet q e rrethojn legjislacionin, tregojn nj motiv kundr-Islam. Arsyetimi i shtetit shekular shihet qart se sht i rrem. Dhe, ndalesa pr t mbajtur shamin fetare tanim ka mllefosur popullatn muslimane n rritje, t Francs dhe ka dobsuar unitetin kombtar. Kjo ide sht paraqitur pasi numri i muslimanve n Franc sht rritur n 5 milion dhe nga frika e terrorizmit islamik e prhapur pas ngjarjeve t 11 shtatorit. Ndarja aktuale e kishs dhe shtetit n Franc, e realizuar me dekret n vitin 1905 nga Republika e Tret, akomodojn religjionin n jetn publike. Provincat lindore t Alsace dhe Lorraine, prshembull, t cilat i takonin Gjermanis n vitin 1905, mbajn nj lidhje kontrate me Parisin q u mundson klerikve t marrin rroga qeveritare. Alineja 1 e Kushtetuts s Francs bashkon edhe shekularizmin edhe rrespektin pr t gjitha fet: Franca sht Republik, e pandar, shekulare, demokratike dhe shoqrore. Ajo do t siguroj barazin e qytetarve para ligjit, pa br dallim t prejardhjes, racs ose religjionit. Ajo do t respektoj t gjitha besimet. N vitin 1989, Kshilli Kushtetues francez ka shpallur si joligjore, ndalesn shkollore pr t mbajtur simbole fetare. Qeverit franceze koh pas kohe kan rritur zrat rreth simboleve fetare npr shkollat publike. N vitin 1937, Ministri i Arsimit ka udhzuar drejtort e shkollave q t largojn shenjat fetare nga shkollat e tyre. Nj pasues n vitin 1994, ka thn se shenjat grandioze fetare mund t ndalohen, por se interpretimin dhe administrimin e ktij njoftimi ua l drejtorve. Epifania bashkkohore e Qeveris franceze pr nj ndarje t qart t kishs dhe shtetit, megjithat, sht nxitur nga prhapja e Islamit, q sht fe e kohve t fundit, n territorin e Francs. N nj fjalim drejtuar kombit m 17 dhjetor t vitit 2003, kryetari i Francs Jacques Chirak shum dobt e theksoi urgjencn e largimit t simboleve fetare tek nxnsit, pr t ruajtur principin e shekularizmit q theksohet n n Kushtetutn e Francs. Mirpo, kryetari nuk kishte mundsi t citoj ndonj incident kur veshja ose shenjat fetare kan dmtuar arsimin shekular, kan minuar respektin ndaj ligjeve shekulare, kan shqetsuar ambientin shkollor, ose kan ndrhyr n t drejtat e shokve t tyre shkollor pr t qen t sigurt ose qet. Ai ka argumentuar se, [Shekularizmi] shpreh dshirn ton pr t jetuar s bashku me respekt, dialog dhe toleranc. Shekularizmi garanton liri t vetdijs. Ajo mbron t drejtn pr t besuar ose pr t mos besuar. 7

Ndalesa pr mbajtjen e shamive Islame, kapelave hebrenje ose kryqeve krishtere q mbahen nga nxnsit, megjithat, simbolizon jotoleranc dhe respekt t dyanshm ose dialog rreth dallimeve. Ndalesa shkel lirin e vetdijes dhe krkon nj konformitet q bie ndesh me lirin individuale. Gjykatsi i Gjykats s Lart amerikane, Robert Jackson, fuqishm ka paralajmruar pr rreziqet e uniforms s detyruar npr klasat e Bordit t Arsimit n shtetin Virginia kundr Barnettet n vitin 1943: Prpjekjet pr t detyruar uniform t sentimentit n prkrahje t disave, e menduar si esenciale pr kohn dhe shtetin e tyre ka qen e udhhequr nga shum njerz t mir, si dhe t kqinj. ...Pasi dshtuan metodat e para t moderuara pr t arritur unitet, ata q jan kthyer n t arriturat e tyre duhet t zgjedhin rrugn e nj vrazhdsie n rritje. Me rritjen e presionit qeveritar pr unitet, problemet bhen edhe m t idhta... Joefektiviteti prfundimtar i ktyre prpjekjeve pr t detyruar koherenc sht nj ligjrat dhe msim pr do prpjekje t till, prej tentimeve t Perandoris Romake pr t shkatrruar krishterizmin si nj shqetsues i unitetit t saj, Inkuizicionit, si mjet t nj unitetit religjioz dhe dinastik [dhe] ekzilet siberiane si mjet t unitetit rus. ...Ata q fillojn eliminimin e detyrueshm t kundrshtarve s shpejti e gjejn vetveten duke u eliminuar nga kundrshtart.

Presidenti Chirak ka thn se; sht neutraliteti i sfers publike q mundson ekzistencn e religjioneve t ndryshme n harmoni pran njra tjetrs. Por neutraliteti sht i qet [i pashqetsuar] kur qeveria as e prkrah e as e kundrshton mbajtjen e shamive fetare ose simboleve tjera nga nxnsit. Kjo sht kuptimi i neutralitetit fetar q theksohet n Kushtetutn e Shteteve t Bashkuara t Ameriks. Largimi, prjashtimi ose paralajmrimi i nxnsit pr shkak se ai/ajo mban shami Islame do t shkelte praktikimin e lir t fes dhe liris s shprehjes t mbrojtura nga Amandamentet e Para si thuhet n shkolln Tinker vs. Des Moines Independent Community (1969). Nj nxns q mban shami n kok ose shenj tjetr t prkatsis fetare nuk dmton lirin fetare t t tjerve. Presidenti Chirac nuk argumentoi se presioni do t shkaktonte q minoritetet fetare n nj klas t ndjehen ose detyruar ose t nnmuar. Ai tha se, Nuk mund t tolerohet q nn mbulesn e liris fetare, ligjet dhe rregullat e republiks t sfidohen. Megjithat, shamit e koks, nuk sfidojn ligjin. Ato nuk jan as kod i xhihadit, e as nxitje e terrorit ose paligjsis (anarkis). Nse ato do ishin t tilla, Chirac do t dnonte shamit e koks gjithkund, duke mos u kufizuar vetm npr shkollat publike. Gjja e vetme nga e cila francezt duhet tw druajn pr shamit e koks, sht t druajn nga vetvetja.

Bruce Fein Autori sht avokat kushtetues dhe kshilltar ndrkombtar n Fein & Fein. Prktheu: Xhengis Aliu Bruce Fein, 5.3.2004

Irak: Misionart amerikan prgatiten t konvertojn muslimant e paudhzuar

Misionart krishter amerikan kan shpallur nj luft pr shpirtra n Irak, duke u thn prkrahsve se prfundimi formal i okupimit t udhhequr nga Amerikant qershorin e ardhshm, do t mbyll nj dritare historike t mundsive. Duke u organizuar fshehtas dhe duke e theksuar punn e tyre humanitare, grupet krishtere jan duke e mbushur Irakun q sht 97 pr qind musliman me Bibla n gjuhn arabe, me video-kaseta dhe pamflete q kan pr qllim t shptojn muslimant nga feja e tyre e gabuar. Bordi i Misioneve Ndrkombtare, krahu misionar i Baptistve jugor sht nj nga ata q e udhheqin kt projekt. Jihn Brady, shefi i Bordit pr Lindjen e Mesme dhe Afrikn Veriore, kt muaj u ka apeluar 16 milion antarve t kishs s tij, numri (grupi) m i madh protestant n Amerik: Baptistt jugor jan lutur me vite q Iraku n ndonj mnyr do t hapet pr msimet e Krishtit, ka filluar apeli i tij. Ajo der e hapur pr krishtert mund t mbyllet s shpejti. Baptistt jugor duhet t kuptojn se n Irak po zhvillohet nj luft pr shpirtra, ka shtuar ai n buletinin e tij, duke prmendur se udhheqsit musliman dhe grupet pseudo-krishtere jan poashtu duke shkuar n Irak si rival kryesor t tij. Misionart kryesisht jan evangjelist t cilt refuzojn t bisedojn rreth muslimanve dhe krishterve q besojn n t njjtin Zot. Franklin Graham, djali i Billy Grahamit, nj donator i madh n Irak, ka prshkruar Islamin si nj fe shum e keqe dhe e gabuar. Misionart paraqesin nj dilem pr kryetarin amerikan George Bush. Ai u sht afruar muslimanve prej ngjarjeve t 11 shtatorit, duke i refuzuar kritikat nga evangjelistt pasi ka prshkruar Islamin si fe paqsore. Mirpo, konservativt krishter jan poashtu nj trup i rndsishm votues: Franklin Graham ka kryer lutjen gjat inaugurimit presidencial t tij. USAID ka thn se qeveria nuk mund t kontrolloj bamirsit private. Paramendoni se ka do t na thoshte Kongresi Amerikan, ka thn nj zdhns i agjencis n muajin prill. Jon Hanna, nj evangjelist nga Ohio, q paradokohe sht kthyer nga Iraku, ka aplikuar pr pasaport t re pr t udhtuar atje, duke e prshkruar veten si punonjs humanitar. Isha i brengosur se ndoshta zyrtart amerikan do t prpiqen t na ndalojn [udhtimin] nga druajtja se ne do t fillonim (shkaktonim) ndonj kryengritje me Biblat tona. N Bagdad, gjat muajit t kaluar Hanna sht takuar me dy ekipe tjera t misionarve amerikan. Njri grup q ishte nga Indiana, kishte drguar n Irak 1.3 milion pamflete krishtere. Pasaporta amerikane sht do gj q t duhet t hysh, derisa t vij qeveria e re irakiane. Ne menduam se do t jet nj dritare dy-vjeare, por ajo sht shkurtuar 9

n vetm nj dritare 6-muajshe, ka thn Hanna, i cili sht edhe redaktor i revists Connectin Magazine revist krishtere n Ohio. Ai e prshkruan Islamin si t gabuar. Hanna ka prfunduar: Feja Islame sht fe anti-krishtere. M von Hanna ka trhequr at zgjedhje t fjalve, duke thn: Pa lexuesin q ma dgjon zrin dhe m shikon n sy, prderisa e jepja at deklarat, do t jet leht pr disa lexues t ndjehen personalisht t sulmuar dhe t ofendohen, ka thn Hanna n e-mail porosin e tij. Ajo do t ishte joproduktive. Ai ka refuzuar supozimin se puna humanitare ishte mbules pr punn e misionarve, duke preferuar ta quaj at si veprim t ndarjes se msimit t Jezusit. Krishtert jan t urdhruar t ministrojn me urin, por poashtu edhe me urin e shpirtit. Ajo nuk mund t ndahet, ka thn ai. Publikisht, grupet m t mdha, theksin e vendosin n drgesat e tyre t parceleve me ushqime dhe punn e tyre mjeksore. Megjithat, materialet e tyre t brendshme pr rritjen e fondeve, theksojn punn misionare. Buletini i Bordit t Misioneve Ndrkombtare ka raportuar se punonjsit humanitar kan shprndar kopje t Dhjats s re dhe jan falur me pranuesit musliman. Nj buletin tjetr ka thn se irakiant kan kuptuar se kush sht duke sjellur ushqimkrishtert nga Amerika. Baptistt jugor nga Karolina e Veriut kan vizituar Irakun n muajin tetor pr t ndihmuar shprndarjen e 45 mij kutive me ushqim t dhuruar. Nj antar i ekipit, Jim Walker, ka thn pr buletinin e lajmeve urgjente t Bordit t Misioneve Ndrkombtare se ai sht takuar me fmij 10

nga fshatrat t cilt ishin t uritur pr vmendje dhe mund t tregoja se disa prej tyre nuk kishin ngrn mir. Mirpo, nevoja e tyre m e madhe sht t dijn (njohin) dashurin e krishtit. Hana ka thn se ai sht ballafaquar me kurreshtje miqsore, grupe t zhurmshme njerzish q jan mbledhur pr t marr pamfletet e grupit. Ndoshta 10 pr qind e tyre ishin armiqsor. Ai ishte njri nga 21 antart e misionit t tij n t cilin prfshihet edhe plaka 72-vjearja Jackie Cone nga Ohio, e cila ka thn se Zoti i ka thn asaj ti bashkangjitet misionit t dyt t planifikuar pr vitin e ardhshm. E ndjeva At duke m thn q t kthehem srish n Janar, ka thn ajo. Ajo sht e bindur se ka br konvertime n Bagdad. N hotelin ku ka qndruar, ajo sht njoftuar me nj grua muslimane me shkopinj, q sht dashur t operohet n kmb at dit. Ajo ka rn n gjunj n lobin e hotelit dhe sht lutur q t mos jet e nevojshme operacioni. At mbrmje e pash gruan dhe ajo tha se Zoti e ka shruar at dhe se ajo nuk ka pasur nevoj pr operacion. Ajo nuk tha Allahu, ajo tregoi me gisht n qiell dhe ia dha famn Zotit, ka thn Cone. Cone i ka uar gruan kurde dhe vllaun e saj n lutje, duke e krkuar Jezusin n zemrat e tyre. U dhash atyre nj Bibl dhe nj video-kaset pr Jezusin n gjuhn arabe. Mendoj se ata mendojn pr veten se tani jan krishter, ka thn ajo. Ata e kan Bibln dhe shpresoj se ata do t jetojn me ndihmn e Zotit. Muslimant vshtir konvertohen, pranojn misionart amerikan. Organizatat e mdha kan ekspert t strvitur pr ti hedhur posht msimet Islame se Jezusi sht vetm nj profet. Para shkuarjes n Irak, Hana ka studiuar manualet strvitse

krishtere dhe ka marr pjes n nj seminar pr misionart n botn arabe. Hana thot se shokt e ri irakian, me siguri trhiqen nga risia e njoftimit t amerikanve. Por, ajo nuk hidhet posht.

Ajo shihet si nj mundsi pr tju treguar atyre pr Jezusin. Hern e fundit n Irak me vete morm vetm 8 mij Bibla n gjuhn arabe. N misionet e ardhshme qllimi sht t drgohen 1 milion. David Rennie Marr nga: THE MUSLIM OBSERVER Prktheu: Xh.Aliu David Rennie, 21.2.2004

11

Artikuj
E drejta vonon por nuk harron
N nj koh m para, er-Rasibi, nj governator i Irakut ishte duke ngrn me nj grup t miqve t tij. Ndr to me te ishte edhe nj burr i cili e kishte kaluar nj pjes t madhe t jets s tij si bandit dhe hajdut por q ishte penduar.... Ai bile kishte arritur t bhej nj shoqrues i er-Rasibit. Ndrkoh q po hanin, shrbtort solln fazan t pjekur dhe er-Rasibi i dha nj zog t tr ish-banditit, i cili qeshi me z t lart pasi e kuptoi se far lloji zogu ishte. Duke e par at t qeshte, er-Rasibi krkoi prej atij t dij se far gjje kishte ktu pr t qeshur, kurse ai njeriu i tregoi atij historin e mposhtme: Nj dit un isha n mal duke pritur pr dik q ta vjedh, kur nj njeri shum i thjesht papritur u shfaq. Kur un e ndalova dhe i krkova t gjitha t hollat e tija, gjrat q i prkisnin dhe rrobat, ai menjher mi dha t gjitha. Ai pastaj mu lut ta lija t lir t ikte. Un e lash t ikte dhe ai u largua ashtu si ishte; lakuriq. Ashtu ai duke vazhduar n rrugn e tij, nj mendim i frikshm m erdhi ndr mend: ai mund t krkoj ndihm e t vij pas meje dhe un e kapa at dhe i thash se un duhet ta vrisja at. Ai mu lut ta falja por un duhej ta kryeja kt gj. Dhe ashtu si mora nj cop plhure pr tia mbuluar syt atij, ai pa nj fazan afr kodrs, iu kthye atij dhe i tha: Ji dshmitar para Allahut q un jam duke u vrar me padrejtsi. Por un megjithat e vrava vazhdoi ish-banditi duke i treguar erRasibit: Kshtu q kur ju m dhat mua fazanin un u kujtova pr budallallkun e t folurit t nj fazani dhe qesha. Kur dgjoi at governatori u b shum nervoz dhe i tha burrit: Por tani ti vet e rrfeve se ke vrar nj njeri t pafajshm. Kshtu ai i thirri rojet dhe i urdhroi... Allahu Ekber! Koha kaloi dhe banditi mendoi se fazani nuk mund t fliste dhe se ai nuk do t bhej nj dshmitar. Jo vetm q dshmoj pr vrasjen e nj njeriu t pafajshm por ishte edhe arsyeja q banditi rrfeu krimin e tij dhe u takua me fundin q meritonte. Allahu sht me ata t cilve iu sht br keq. Madje edhe nse ngandonjher do ca koh, drejtsia gjithmon do mbizotron. Pejgamberi, Muhammed, salallahu alejhi ve sel-lem, ka thn: Friksohu prej beduas (lutjes) s nj personi t cilit i sht br zullum (padrejtsi) sepse nuk ka penges midis Allahut dhe duas (lutjes) s tij. (sht dua e pranuar sh.r.) [el-Buhari dhe Muslim] Ata t cilt zaptojn hakun e t tjerve duhet t paralajmrohen q e keqja do tu kthehet atyre. Uvejmir Axhum Marr nga: el-Xhumua vol 15 nr 12 Prktheu: Ammar Ardit Kraja Uvejmir Axhum,

12

19.3.2004

ka mund t bjm pr dhjet minuta?

Pasi q vshtrova gjendjen time dhe gjendjen e atyre q e humbin kohn e tyre n sende t kota, un dshirova q t inkurajoj shpirtrat ton q t adhurojn dhe dgjojn Allahun, duke prpiluar nj list t disa aktiviteteve t mirnjohura me t cilat Allahu Fuqiplot na ka nderuar dhe ka prgaditur shprblime t mdha pr ata q i zbatojn kto vepra. Kjo list sht gjithashtu edhe prkujtues se si duhemi ta shfrytzojm kohn ton dhe t kapim rastin e do ore q na kalon dhe q ta bjm shprehi kt pun. Qllimi im pr prpilimin e ksaj liste nuk sht q t hudhim posht punt tjera sa sht pr t treguar organizim dhe planifikim n kohn ton, duke e investuar ate n gjra t mira. -Koha sht sikurse pasuria pr t ciln krkohet vshtrimi yn dhe mbrojtja jon, si n shpenzimin ashtu edhe n grumbullimin e saj. do minut q kalon kurr nuk do t kthehet prapa edhe nse ti je i gatshm q pr kt gj t shpenzosh tr pasurin e ksaj bote. -Pasi koha sht e paraprgaditur t jet periudh specifike q nuk mund t shtyhet m prpara ose t kthehet prapa dhe pasi q vlera dhe dobia e saj mvaret nga mnyra e shfrytzimit t saj sht obligim i do njeriu q t shfrytzoj kohn, qoft ajo pak apo shum. E nse e shfrytzon ather duhet ta shfrytzoj n mnyrn m t mir, e t mos jet shprdorues dhe humbs i saj. Mnyra m e mir e shpenzimit t kohs sht n bindshmrin dhe zbatimin e ligjeve t Allahut t Lartmadhrishm. Pr kt koh t shpenzuar n kso akte t bindjes dhe dgjueshmrie kurr nuk do ndjesh pendim ose keqardhje. Pendimi i vetm mund t jet se pse nuk kemi vepruar edhe m tepr, e t pasurojm depot tona me pun t mira. Pra fisnikro qllimin tnd o vlla dhe motr muslimane, qasju ksaj pune me sinqeritet, duke filluar me dshir t madhe t shptojm dhe ruajm kohn ton dhe t hapim syt e mos t keqprdorim asnj minut t saj. Vlla dhe motr e dashur muslimane -E zgjedhm kohn e caktuar prej dhjet minutave (pr t msuar drejtsisht disa t dhna pr veprimin e veprave t selektuara n kt tem) e duhur pr t lehtsuar kt aplikim, kshtu q kur t starton me veprimin e tyre ai ose ajo t bj kt angazhim n t mir gjat tr kohs, pr hir t Allahut. N kto vepra ka miratim me fjalt e Resulullahut, alejhis-selam: Veprat m t dashura tek Allahu jan ato t vazhdueshmet, edhe nse jan pak (Muslim). -Imam En-Neveviu, Allahu e mshiroft, ka thn n lidhje me kt hadith: N at (duke cekur hadithin) ka kshill q t kryhen veprat rregullisht dhe vazhdimisht, dhe (nj msim) se veprat e vogla t kryera n mnyr t rregullt jan m t mira se veprat e mdha por t ndrprera. sht sepse n vazhdimsin e kryerjes s veprave t vogla si bindje, 13

kujtes, t pasurit dituri ndaj Allahut t Madhruar, ka sinqeritet dhe pr kushtim ndaj Krijuesit, xhelle shanuhu, prej nga vijn grumbullimet dhe sht n koeficient shum m i madh ndaj t madhes por t ndrprer Vlla dhe motr t dashur musliman un do ta jap nj shembull pr t shfrytzuar mir 10 minuta n mnyr t drejt. Duke e Lavdruar Allahun e Madhruar duke thn SUBHANALLAH (I Pastrt sht Allahu nga do e met) 100 her n dit q do t thot se nese vazhdon kshtu do dit ke pr t arritur numrin e 36, 500 brenda nj viti. Pra bne nj llogari n zemrn tnde vlla dhe motr muslimane. Ti do t mundesh t i shprehsh Lavdrime Allahut, subhanehu ve teala, n kt numr brenda nj viti vetm nese kryeni rregullisht kt pun dhe nse e prdorni n t mir kohn tuaj. -Njejt edhe n leximin e Kur'anit mund ta kryeni krejt leximin e tij pr do dy muaj, vetm nse vazhdon nga dhjet minuta n dit. A vepron ti kshtu? Pyetni vetveten tuaj: A e kryeni leximin e Kur'anit jasht muajit t Ramazanit? Dhe mos i limito kto dhjet minuta t dedikuara pr adhurim vlla i dashur vetm nj her gjat dits. Ndoshta mund ta bsh kt edhe pas namazit t sabahut, ose pas lindjes s diellit ose pas namazit t dreks apo para fjetjes. -Prndryshe nse muslimani apo muslimanja do dit mson prmendsh vetm nga nj ajet t vetm, do ta msojn tr Kur'anin prmendsh pr m pak se tet vite. -Shumica e veprave t cekura zbatohen me gjuh, pra sht e mundur pr t arritur shprblimin n do koh dhe n do situat. Pra kushdo q dshiron t prpiqet n bindje ndaj Allahut t Madhruar dyert e 14

punve t mira jan t hapura dhe nj mund t arrij ditn e tjetrit apo edhe tr jetn e tjetrit pr 10 minuta. Ebu Bekri, radijallahu anhu, tregon se nj njeri e pyeti Resulullahun, alejhis-selam: O i Drguari i Allahut cilt jan njerzit m t mir? Ai i tha: Ata t cilt jeta e tyre sht e gjat dhe n vepra t mira. Ai e pyeti: e njerzit m t kqinj? Ai i tha: Jeta e t cilve sht e gjat dhe me vepra t kqija . (Muslimi). -Ky sht nj rast i mir pr ty pra mos e lsho. Dhjet minuta n t cilat ti mund t shijosh mblsirn e t qenurit i drejtuar n veprimin e punve t mira dhe gj e cila mund t jet hap pr t arritur drejtimin dhe udhheqjen e kohs, prderisa t gjith minutat nga jeta e jote t bhen t dobishm. Dhjet minuta t cilat jan n prputhshmri me fjalt e Allahut, subhanehu ve teala, ku thot n Kur'an: Nuk i krijova xhinnt dhe njerzit prve t m adhurojn Mua (Kur'an-Adh-Dharijjat 51). -Ibn Kajjimi, Allahu e mshiroft, ka thn: N prfundim robi (njeriu) kur t largohet nga Allahu dhe preokupohet me gjynahet (n kt bot) ai humb ditt e jets s tij t vrtet (Ahiretit). Ai do ti shoh pasojat e humbjes s tyre Ditn kur do thot: E Thot; i gjori un, sikur t isha i paraprgatitur (me pun t mira) pr jetn time (t vrtetn, jetn e prhershme) (Kur'an-El-Fexhr 24). Disa vepra q mund t kryhen pr dhjet minuta: -Leximi i Kur'anit. -Drgimi i salavateve Muhamedit, alejhisselam. -Falja e namazit t xhenazes. -Falja e namazit t Duhas. -Prkujtimi i Allahut, subhanehu ve teala.

-Duke thn: Subhanallah, Elhamdulilah, La ilahe il Allah. -Msuar fmijt. -Lexuar pr Allahun. -Duke llogaritur vetveten. -Brja e duave (lutjeve). -Largimi i vshtirsive dhe plotsimi i nevojave, t tjerve. -Dgjimi i audio kasetave fetare. -Vizita besimtarve, pr hir t Allahut. -Prkujtimi i Allahut pas kryerjes s namazeve t obligueshme. -Duke i pajtuar njerzit. -Vizita dhe mbajtja e lidhjeve familjare. -Kshillimi i njerzve. -Duke ju telefonuar t afrmve. -Duke ju shkruar t afrmve. -Duke dhn lmosh.

-Duke lexuar jetn dhe traditn e Resulullahut, alejhis-selam. -Duke br davet, nprmjet email porosive. -Duke i ushqyer t varfrit. -Meditimi rreth krijimit t ksaj bote. -Duke u kujdesur pr jetim. -Duke kshilluar n t mir. -Duke falur namaz t Istigfares. -Duke ju ndimuar fqinjve. -Duke krkuar dituri. -Duke prhapur dijen Islame. -Duke krkuar prej Allahut. -Duke i prsritur fjalt e myezinit. -Duke i msuar dhe udhzuar fmijt e t tjerve. -Duke ju ndimuar prindrve. -Duke falur namaz t nats. AbdulMelik El-Kasim Marr nga: islaam. com Prktheu: Arlind Gusinja Redaktuar nga: AlbIslam.Com AbdulMelik El-Kasim, 5.3.2004

Nj vit kaloi
Shum gjra mbeten n kujtes, kurse ndodhit jan t shpejta, rrall kalon ndonj dit pa ndonj ndodhi, e zbut njra tjetrn dhe e haron njra tjetrn. Mirpo e rezymoj kt dhe them; Jemi duke hyr n nj vit t ri t hixhretit, mu kujtua mu kjo dit para nj viti dhe m doln para disa gjra: * Momentet e pritjes, t cilat i prjetonte bota, duk pritur se far qndrimesh do t ndrmer Sadami pr tu ballafaquar me krizn e cila e ka kapluar Irakun pr shkak t krcnimeve perendimore dhe amerikane. Kaluan ditt, kurse ai edhe ma shum e komplikoi situatn me vndimet e tija t paanalizuara, me pretendimet e herozimit iluzionist, t cilat na i rikujtuan heroizmat e rrejshm t qershorit 1968, t cilat i solln ummetit shum t kqia dhe sprova. Mes ktyre dy datave kan kaluar m shum se tridhjet vjet, ku kan ndodhur ndodhi t mdha dhe fatkeqsi t kobshme, gjra t cilat e potencojn vujtjen, sprovat dhe vshitrsit q i prjeton ummeti. Tr kjo e 15

prforcon n at form q nuk le hapsir pr dyshime, se ummeti ka nevoj pr qetsi, siguri dhe paq, e kjo nuk realizohet ndryshe prve se me islam dhe besim t shndosh, duke realizuar Fjaln e All-llahut, subhanehu ve teala: Ata q besuan dhe besimin e tyre nuk e ngatrruan me besim t kot, atyre u takon t jen t sigurt dhe ata jan n rrug t drejt. (El-Enam: 82). * Mu kujtuan edhe telashet q kishim frik mos po e godasin vendin ton, vendin e dy haremeve, me preteks t reformave dhe ballafaqim me orodin e cila prhapet n vendin ton dhe kundrshtim shekullaristave, t cilt n fusin ne n humnern e vvesternizimit dhe sprovave. Kto ndodhi filluan nga disa t rinj, t cilt nuk kuptuan fundin e keq t veprave t tyre dhe se ka i sjellin njerzve dhe vendit. Ja, ne, tani jetojm dhe i vjelim frytet e ktyre lvizjeve t pamatura, t cilat i zhvillojn dy grupet: shekullaristt dhe djemt e entuziazmuar, ku secili pretendon prmirsimin, mirpo prmirsimi sht shum larg tyre, madje ajo sht prishje, kurse ligj i All-llahut, t cilin e ka zbritur n librin e tij sht: All-llahu nuk e prkrah veprn e t prishurve. (Junus: 81). * Mu kujtua ajo q planifikonte Amerika, ka i solli bots n Afganistan dhe n Irak dhe se kto shtje u kthehen atyreve dhe aleatve edhe m keq se sa ajo nga e cila dshironin t iknin. Pas nj kohe t shkurtr, ajo, glltit nga e njjta en, nga e cila dshironte tu jap tjerve t glltisin. Kjo sht ligj i Zotit: Ata bnin kurthe, edhe All-llahu u bante kurthe, se All-llahu sht m i miri q ban kurthe. (El-Enfal: 30). Ata vrtet bjn kurtha. Po edhe Un 16

prgatis dshtimin e kurtheve t tyre! E ti jobesimtarve jepju afat, afatizoi ata pak. (Et-Tarik: 15- 17). (Ky sht) Ligji i All-llahut edhe ndr ata q ishin m par, e n ligjin e All-llahut nuk mund t gjesh ndryshim. (El-Ahzab: 62). Kurse Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: All-llahu i jep afat zullumqarit q kur ta mer, mos t mund t shptoj. (Buhariu dhe Muslimi). * N fund pash me syt e mi dhe nga knvshtrimi im, duke shikuar n dritaren e ktyre ndodhive, si jan ndodhit n palestin, se ummeti sht duke ecur drejt nj ardhmrie t shndritshme, mirpo duhet t kalon sprovat dhe testimet. Dhe q All-llahu t'i pastroj besimtart, ndrsa gradualisht t'i shkatrroj mosbesimtart. (Ali Imran: 141). * Nj shikim i shpejt dhe i shkurtr ndoshta jep prshtypje t kundrta, mirpo ai q mediton mbi ligjet kosmologjike dhe i shikon nga knvshtrimi imanor, detyrimisht do t kupton vrtetsin e ktyre vshtrimeve optimiste. Ja i tr ummeti sht kthyer n kulmin e Islamit, e ajo sht xhihadi, pr t dalur nga kjo kriz, pr ta kthyer lavdin dhe pushtetin. Ajo q ndodh n Irak e Palestin sht dshmitari dhe argumenti m i mir. Ran parullat q nj koh t gjat e devijuan ummetin, si sht nacionalizmi, komunizmi, popullizmi, etj. kto parulla ummetit ton vetm se ia kan shtuar belat, dhimbjet, prarjet, dobsin dhe telashet. * N fund duhet ditur se kjo rrug sht e gjat dhe e rnd, mirpo, me lejen e Allllahut, shpien sigurisht n prfundim t lumtur, zotrim t udhzuar, ather kur do t jemi t vrtet me All-llahun, ather kur do ta lm pas dore prarjen dhe

divergjencat, ather kur do ti tejkalojm pengesat n rrug. * Keni myzhde, shpresoni, prvjelni kraht, seriozisht veproni dhe dijeni se fundi i takon t devotshmve:

... Obligim Yni ishte t ndihmojm besimtart. (Er-Rum: 47). Mirpo ju nxitoni, si ka thn Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Prof. dr. Nasir Sulejman el-Omer Prktheu: Bekir Halimi Prof. dr. Nasir Sulejman el-Omer, 27.2.2004

Ateistt jan politeist!

Thuhet se ateist sht dikush q nuk pranon ekzistimin e Krijuesit. Ky sht nj definicion i mir, pasi nnkuptojm se krijuesi, ekzistimin e t cilit ata e refuzojn sht Zoti i vetm i fes, Krijuesi i vetm dhe i vrtet. Ndryshe, ateistt besojn n krijues, edhe pse ata nuk i njohin ata me at term. Kjo sht kshtu pr shkak se ateistt, n prpjekjet e tyre pr t gjetur alternativa tjera ve Zotit, pr t sqaruar ekzistimin e gjrave t prkohshme q i shohim rreth nesh, zbulojn disa njsi imagjinare dhe u japin atyre disa nga atributet esenciale t Zotit. Pr kt shkak, ateistt materialist kan besuar n materien si zot. Mirpo, kjo materie-zot i tyre, nuk sht materia me t ciln ne e njohim n jetn ton t prditshme; ajo sht nj gj q sht e prhershme dhe q zgjat prgjithmon, dhe si rrjedhoj pohimi q sht prdorur pr t maskuar kt si fakt shkencor, materia as q sht krijuar dhe as q do t shkatrrohet. Por kur ti pyesish ata se cila sht ajo materie e prhershme dhe q zgjat prgjithmon, do t zbulosh se ata vatm ndrrojn. Materia t ciln mund ta shohim dhe t ciln mund ta tregojm sht materie n form t trupave t mdhenj qiellor, n form t gjrave fizike toksore, si dhe forma e prbrsve t ktyre gjrave: molekulat, atomet, pjest sub-atomike, fotonet, etj., q asnjra prej tyre nuk sht e prhershme. Materialistt ateist kan besuar n materien e prhershme, prapa t gjitha gjrave t tilla materialiste q vijn e shkojn, por paraqitja e teoris s shprthimit t madh [big bang] shkatrroi t gjitha shpresat pr ekzistimin e materies s till. Shkenctart tani besojn se do gj materia, energjia, madje edhe hapsira dhe koha kan pasur fillim. N fjal, ata flasin pr momentin e krijimit t t gjitha gjrave. Edhe nj zot tjetr i till imagjinar sht Natyra (me shkronj t madhe N). Natyra t ciln e njohim sht trsia e gjrave natyrore. Por kur na tregohet se Natyra e bn kt ose at, si preferojn ateistt t thon, ne e ndjehemi t humbur. ka sht ajo Natyr? Nse ajo Natyr sht kjo q e njohim, ather si mund t shkaktoj ose t krijoj vetveten? Por nse sht dika tjetr, 17

ather ne dshirojm t kemi dshmi pr ekzistimin e saj. E njjta gj vlen edhe pr Evolucionin. Tani evolucioni, si thuhet shkenctarisht, sht procesi gradual sipas t cilit llojllojshmria e jets s bimve dhe kafshve sht zhvilluar nga organizmat e hershme dhe m primare (Concise Science Dictionary). Por, Evolucioni i ateistve nuk sht ky proces, por n t vrtetet ai sht agjenti q e sjell kt proces. Vetm n kt kuptim joshkencor dhe imagjinar, evolucioni mund t merr vendin e Zotit; ndryshe, nj besimtar q e pranon teorin e evolucionit mund shum leht t prshtat at me besimin e tij n Zot, duke thn se ai proces sht vetvetiu pun e Krijuesit. Nga ana tjetr, ekzistojn ateist t cilt, n nj mnyr t gabuar thon se ata besojn n Zot; por pas nj testimi, zoti i tyre del se sht zoti i ateistve. Ktu iu referohem njerzve si Ajnshtajni, pr t cilin disa kan thn se ai ka qen besimtar, por

n t vrtet zoti i tij nuk ka qen Zoti, Krijuesi n t cilin t gjith ne besojm. Ajnshtajni ka deklaruar se ai ka beusuar n zotin e Spinozs, q do t thot, n zotin q sht identik me universin, dhe i cili, si rezultat i ksaj, nuk przihet nga jasht n punn e tij. Njeriu q sht i bindur pr veprimin universal t rregullit dhe shkakut, thot Ajnshtajni, nuk mund pr nj moment t ndryshoj iden e qenies q przihet n rrjedhn e ngjarjeve (I cituar nga Hans Kung, Does God Exist? [A ekziston Zoti?] Vantage Books, 1981, fq. 629). Prandaj t gjith ateistt n t vrtet jan politeist, ose mushrik. Sipas Islamit, mushrik, sht nj person q beson n nj zot ose n zotra tjer prve Tij, ose n prjashtim t nj Zoti t vrtet, ose i cili iu lutet atyre zotrave, madje edhe nse ai poashtu i lutet Zotit t vrtet. Ndoshta ky sht shkaku pse Kurani asnjher nuk flet pr ateistt, por vetm pr mushrikt (ose politeistt).

Dr. Xhafer Shejh Idris Menarus-Sebil V. 1, No. 6, fq.9. Jumada 1413 H. December 1992. Prktheu: Xhengis Aliu Dr. Xhafer Shejh Idris, 27.2.2004

18

19

Hutbe
Trmeti, test dhe msim
T nderuar besimtar jemi dshmitar t shum trmeteve dhe me pasoja katastrofale, nj gj e cila detyrimisht na shpien t mendojm pr kto fenomene q kan filluar t na ndodhin m shpesh n kt koh t fundit. All-llahu, subhanehu ve teala, drgon n dynja llojlloj sprovash, telashesh, problemesh, trmetesh shkatrruese, vrshime trishtuese, dhimbje q na e ngushtojn shpirtin dhe pengesa q shkaktojn frik dhe trishtim. Sa e sa ankues sheh, sa e sa qortues dgjon, e sa e sa t sprovuar dshmon. Sprovat dhe telashet jan t llojllojshme te njerzit, qofshin ata individ ose shoqri, nomralisht se proporcionalisht me largimin/ afrimin e tyre nga feja e Zotit. Mkati kur t sht kolektiv, ta bj secili njeri, ka pasoja shkatrruese dhe trishtuese. Kto veprime e eksponojn kt shoqri para hidhrimit dhe mllefit t All-llahut, subhanehu ve teala, e bjn pa imunitet dhe rrnohet n goditjen m t leht. T nderuar besimtar. All-llahu, subhanehu ve teala, na ka treguar n Kur'anin fisnik pr shum popuj q i ka shkatrruar pr shkak t mkateve kolektive duke na i treguar edhe krimet, me t cilat i kan merituar kto denime, si sht tregimi pr popullin e Adit, pr popullin e Lutit, pr popullin e Shuajbit. All-llahu, subhanehu ve teala, na e tregon edhe ligjin e Tij t prhershm dhe t pandryshueshm pr ata q bajn mkate kolektive dhe t cilat t gjith i konfirmojn duke thn: Ja, kshtu sht ndshkimi i Zotit tnd, kur dnon vendet q jan zullumqare. Vrtet, 20 ndshkimi i Tij sht i dhembshm, e i ashpr. (Hud: 102). Denimet dhe ndshkimet, t cilat, Zoti i Lartmadhrishm i lshon mbi ata q dallohen me kto mkate dhe me t cilat krenohen, pr t cilat harxhojn pasuri t mdha, mund t jen katastrofat, trmetet, fortunat, etj. Mund t jen edhe telashe e sprova tjera t cilat ua eliminojn dhuntin e siguris dhe qetsis, i ndshkon me frik, uri, mposhtje dhe ngratsi. All-llahu subhanehu ve teala, thot: Thuaj: "Ai ka fuqi (t'ju shptoj, por edhe) t'ju sjell dnim prej s larti ose prej s poshti nn kmbt tuaja apo t'ju ndaj n grupe e ta luftoni njri-tjetrin. Shih se si i sqarojm faktet n mnyr q t kuptojn. (El-Enam: 65). All-llahu, subhanehu ve teala, tregon se si ka vepruar me Karunin, duke thn: Po Ne at dhe pallatin e tij i shafuam n tok dhe ve All-llahut nuk pati q ta mbroj, e as vet nuk pati mundsi t mbrohet. (El-Kasas: 81). Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, tregon se njeriu mendjemadh denohet shum rrept n dynja, duke thn: Duke ecur nj njeri me mendjemadhsi, Allllahu shkaktoi q ta lshoj toka, ai fundoset n te deri n ditn e Kijametit. (Buhariu dhe t tjert). Njeriu kur e paramendon denimin i cili mund ti vij nga lart ose nga posht, i shkakton breng m t madhe se sa kur e paramendon se mund ti vij nga e djathta ose e majta, sepse njeriu mund t iluzionon se mund t mbrohet nga ato sulme, mirpo nuk iluzionon se mund t

mbrohet nga denimet q i vijn mbi kok ose ndr kmb. Musliman t nderuar N shum shoqri tonat sht prhapur imoraliteti, mardhniet intime jashtmartesore, konsumohet alkooli, prdoren pijet narkotike, ham ushqim haram, pasurin e fitojm me llojlloj hilesh, me dshmi t rrejshme, me betime t pavrteta, me padrejtsi dhe hasmi. Na i shrdhojn vesht muzikat e ndryshme, sht prhapur degjenerimi moral n shoqrit tona, shtohet adetet e kqija te t rinjt dhe t rejat, luftohet feja dhe fetart, i prqeshin dhe i prbuzin, kurse njerzit pa vler, njerzit e poshtr fitojn pushtet, autoritet, prijatari. Shemblltyra e t rinjve jan kngtari i njohur, aktori i dalluar, sportisi m i mir. N kt koh sht shtuar mosbesimi, jan shtuar mkatet, kurse mungon falnderimi, mirnjohja, dhe dnia secilit at q e meriton. Gnjeshtra dhe mashtrimi kan marur vendin e vrtetsis dhe fakteve, njerzit lavdrohen me mkatet, mashtrimet dhe tradhtit. Urdhrohet n t keqe dhe ndalohet nga e mira, insistohet n mkate dhe mungon pendimi. Njerzit kan haruar t prmendin Zotin. sht prhapur lakuriqsia, prostitucioni, homoseksualizmi, prgojimi, bartja e fjalve, spionimi, polemikat sterile pr Zotin, mosfalja e namazit, e shum e shum mkate tjera, t cilat lajmrojn se denimet e Zotit jan shum afr dhe na bin mbi kok. Sikur All-llahu t'i dnonte njerzit (zullumqar) pr shkak t mizoris s tyre, nuk do t linte mbi t (tok) asnj gjalles, por Ai i l ata pr m von deri n afatin e caktuar, e kur t vij afati i tyre, pr asnj moment nuk mund ta vonojn as ta ngutin. (En-Nahl: 61). E sikur All-llahu t'i kapte njerzit sipas veprave (t kqija) t tyre, nuk do t linte mbi faqen e dheut asnj gjalles, por Ai i afatizon deri n momentin e caktuar, e kur t vij afati i

tyre, s'ka dyshim se All-llahu i ka parasysh robrit e vet. (Fatir: 45). Nga dhuntia dhe mshira e Zotit sht q mos ta denoj njeriun pr do mkat, mirpo nse e harojn prkujtimin dhe friksimin e Zotit me argumente t ndryshme, t cilat ia dridhin njeriut ndjenjta, trupin, si jan trmetet, vullkanat, vrshimet, tr kjo pr ta larguar njeriun nga mendjemadhsia dhe ikja nga rruga e Zotit, kurse denimet e All-llahut n ahiret jan edhe m t mdhaja. Edhe idhujtart, si e kishte tradit populli i faraonit, e dhe ata q ishin para tyre, i mohuan argumentet e All-llahut, e pr shkak t mkateve All-llahu i shkatrroi. All-llahu sht i plotfuqishm, ndshkues i ashpr. Kt (mas ndshkuese) e bri ngase All-llahu nuk ishte ndryshues i nj begatie, t ciln ia ka dhuruar nj populli, derisa t ndryshoj ai vet n vetvete (t bhet prbuzs i s mirs) dhe ngase All-llahu dgjon (ka thon) dhe di (ka punojn). Ashtu si ishte tradit e popullit t faraonit dhe atyre q kishin qen m par, q i konsideronin t rreme faktet e Zotit t tyre, e Ne pr kto t kqija t tyre i shkatrruam, e popullin e faraonit (edhe faraonin) e fundosm, por t gjith kta ishin dmtues t vetes s tyre. (El-Enfal: 52- 54). Nj popull, i cili i neglizhon ligjet e Zotit, fundoset n epshe, humb rrugn, ather bjer n denime t kqija. Kshtu sht ligji i Zotit kur prhapen negativitetet, ather kur jeta zhvillohet mbi mkate dhe gabime, ather kur degjenerohen njerzit moralisht, ather kur prhapet prostitucioni, njerzit jipen pas zbavitjes dhe argtimit, n kt koh All-llahu, i Bekuar, lshon denimin dhe mllefin e Tij, kurse ky denim e kaplon edhe t mirin edhe t keqin, si na tregon Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem:

21

A do t shkatrrohemi, edhe pse n mesin ton ka burra t mir? Po, nse shtohet e keqeja. Meq lan pas dore at me ka u kshilluan (t'i drejtohen Zotit), Ne ua hapm dyert e do gjje (begatie) derisa kur u gzuan pr at q ju kishte dhn, i kapm befas, e ata mbetn t zhgnjyer. (El-Enam: 44). T nderuar vllezr Shumica e njerzve gjrat i komentojn me analiza materialiste, edhe nuk i lidhin gjrat me shkaqet e tyre, nuk kan kuptuar lidhshmrin mes veprimeve tona dhe pasojave. Andaj nj her kur ndodhi nj trmet n Medin n kohn e Omerit radijall-llahu anhu, e pyeti Aishen, radijall-llahu anha, pr shkakun e ksaj, kurse ajo iu prgjigj: Jan shtuar mkatet. Omeri, radijall-llahu anhu, tha: Pasha All-llahun, nse edhe nj her dridh, nuk ju l t banoni n te. Ai q studion gjeologjin mund t rendit nj sr shkaqesh t trmeteve. Ne e pranojm kt analiz shkencore, mirpo cilat jan shkaqet ktyre ndodhive, ka i shkakton kto shkaqe. Ato jan mkatet dhe gabimet. Ka shum hadithe q tregojn se prej shenjave t Kijametit sht shtimi i trmeteve dhe lshimit t toks. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: Nuk ndodh kijameti derisa nuk shtohen trmetet. (Muslimi). Aisheja, radijall-llahu anha, thot se Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: Do t ket n kohn e fundit lshim toke, deformim dhe goditje m gur. I thash: o i Drguar i All-llahut, a do t shkatrrohemi, edhe pse n mesin ton ka burra t mir? Tha: Po nse shtohen t kqinjt. (sahih, Tirmidhiu). 22

Ka shum krcnime pr njerzit e dhn pas muziks dhe alkoolit se do ti kaploj lshimi i toks, deformimi dhe goditja me gur. Transmeton Tirmidhiu nga Imran ibn Husjeni, radijall-llahu anhu, se Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: Do t kt n kt ummet lshim toke, deformim dhe goditje me gur. Nj njeri prej muslimanve tha: e kur do t ndodh kjo, o i Drguar i All-llahut? Tha: kur do t shfaqen muzikantt, instrumentet muzikore dhe kur do t konsumohet alkooli. N t kaluarn ka pasur shum lshime t toks dhe trmete, kurse tash jan shtuar edhe ma shum, pr shkak se jan shtuar edhe orodit dhe mkatet. N kt koh njerzit jan specializuar n mkate. Pr shkak t mkateve iblisi e humbi besimin, u largua nga Zoti dhe humbi xhennetin, pr shkak t mkateve u fundos populli i Nuhut, alejhis-selam, pr shkak t mkateve u shkatrrua populli i Adit me erra, kurse populli i themudit me britm. Kjo sht e vrteta Secilin prej tyre e kemi dnuar pr shkak t mkatit t vet; disa prej tyre Ne i goditm me furtun plot rr, disa i shkatrruam me krism nga qielli, kurse disa t tjer i sharruam n tok dhe disa i prmbytm n uj. All-llahu nuk u bri atyre ndonj t padrejt, por ata vetes s tyre i bn padrejt. (El-Ankebut: 40). Kto jan mkatet dhe ky sht fundi i tyre. Pr shkak t veprave (t kqija) t njerzve, jan shfaqur n tok e n det t zeza (bela, skamje, katastrofa, humbje e bereqetit etj.), e pr ta prjetuar ata nj pjes t asaj t keqeje q e bn, ashtu q t trhiqen (nga t kqijat). (Er-Rum: 41). Sikurse sht e ditur se do sprov vjen pr shkak t mkateve, kurse ngritet me pendim. Andaj kur u habitn sahabet nga humbja dhe

dshtimi i tyre n uhud, All-llahu, subhanehu ve teala, ua zbriti ajetin: E kur juve u goditi nj dshtim (n Uhud) e q ju ia patt dhn at dyfish (armikut n Bedr), that: "Prej nga kjo"? Thuaj: "Ajo sht nga vet ju"! S'ka dyshim se All-llahu sht i plotfuqishm pr do send. (Ali Imran: 165). Nse ju gaboni para Zotit, nse ju nuk respektoni udhzimet e Zotit, nse ju tregoheni mendjemdhenj, pa dyshim se rezultat i ksaj sht dshtimi, humbja dhe shkatrrimi. Ky sht ligj i Zotit, dhe ndryshe nuk zhvillohen gjrat. T nderuar musliman Jemi dshmitar t trmeteve katastrofal, andaj duhet t nxitojm n pendim, t prmirsojm gabimet, para se t na shtohen kto denime, ti kthehemi Zotit, e ti lutemi q t na mbroj nga do e keqe dhe vuajtje. Njeriu nse nuk i kthehet Zotit n bollk dhe mirqenie, s paku ti kthehet n vshtirsi dhe kriza. A nuk e shohin ata se pr do vit sprovohen nj her apo dy her, e prsri nuk pendohen e as nuk marrin msim. (Et-Teube: 126). E pse t mos pruleshin kur ju erdhi atyre dnimi jon? Por zemrat e tyre ishin ngurosor, po edhe djalli ua hieshoi at q bnin. Meq lan pas dore at me ka u kshilluan (t'i drejtohen Zotit), Ne ua hapm dyert e do gjje (begatie) derisa kur u gzuan pr at q ju kishte dhn, i kapm befas, e ata mbetn t zhgnjyer. Ndaj u zhduk mbeturina e fundit e popullit mizor, pra Falnderim i qoft Zotit t botve!. (El-Enam: 43- 45). All-llahu subhanehu ve teala, thot:

A mos jan t sigurt ata q prgatitn kurthe, se All-llahu nuk do t'i trand ata me tokn, ose nuk do t'u vij atyre dnimi kah nuk e mendojn? Ose t'i rrmbej ata duke qen n udhtimet e tyre (pr jet e tregti), e ata nuk mund t'i shptojn asaj. Ose do t'i kap ata duke qen n panik nga frika. Po, s'ka dyshim se Zoti juaj sht i but, i mshirshm (andaj nuk ua ngut dnimin). (En-Nahl: 45- 47). All-llahu subhanehu ve teala, thot: Ne nuk e drguam asnj pejgamber n ndonj vendbanim e q nuk e ndshkuam at (popullin) me skamje e vshtirsi t tjera, n mnyr q ata t prulen (t binden). Mandej e zvendsuam t keqen me t mirn derisa u shumuan ato (t mirat) e than: "Prindrit tan i pat goditur skamja e mjerimi", (ky sht rregull natyror, po ata nuk falnderuan). Ather befas i dnuam pa e vrejtur ata. E sikur banort e ktyre vendbanimeve t kishin besuar dhe t ishin ruajtur, Ne do t'ju hapnim begati nga qielli e toka, por ata prgnjeshtruan, andaj i dnuam me shkatrrim pr at q merituan. A mos u siguruan banort e fshatrave nga dnimi jon kur ata ishin fjetur (natn)? A mos u siguruan banort e fshatrave nga dnimi jon paradite, kur ata ishin duke luajtur? A mos u siguruan ata prej ndshkimit t All-llahut? Nuk sigurohet kush prej friks s ndshkimit t All-llahut pos njerzve t humbur. (El-Araf: 94- 99). All-llahun e lusim t na mundson pendim t sinqert, largim nga mkatet, dije t dobishme, besim t fuqishm, t mira n kt jet dhe n ahiret, t na mbroj nga sprova q i dim dhe q nuk i dim, t na mundsoj xhennetin dhe t na mbroj na xhehenemi. Amin. Prgaditi: Bekir Halimi Bekir Halimi, 27.2.2004 23

24

Deformimi i nocioneve
Ju porosis dhe vetveten t keni frik Allllahun. Kjo sht porosia m e mir, bartsit e ksaj prosije jan njerzit m t mir, ai q e realizon kt porosi, arrin gradat m t larta dhe krkesat m fisnike, mbrohet nga do sprov dhe telashe: O ju q besuat, kini parasysh frikn ndaj All-llahut dhe le t shikoj njeriu se ka ka br pr nesr, dhe kini frik All-llahun, e s'ka dyshim se All-llahu sht q e di n detaje at q punoni!. (El-Hashr: 18). Musliman t nderuar! Kalojn ditt dhe nett, ikin muajt dhe vitet, kurse ummeti islam akoma glltite vuajtje, sprova dhe telashe t mdha. Edhe pse sprovat e ksaj kohe jan rnditur dhe jan t llojllojshme, mu sikur gurt n qafore, ose sikur vrshimi i shiut t pandalur, mbetet sprova m e madhe dhe m e rezikshme sprova e logjiks dhe kuptimit. Duke i larguar nga dshira e Zotit, azze ve xhel-le, Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, dhe selefus-Salihut, rahimehumullllah. Musliman t pranishm! Ai q analizon ecurin e ummetit islam gjat historis t gjat do t vren devijimet e rezikshme q kan ndodhur n kt ummet, mirpo devijimi dhe deformimi i nocioneve sht rezymeja e do devijimi n tr historin. Edhe pse disa xheloz pr kt ummet mendojn se fatkeqsia q ka kapluar ummetin ton sht rezultat i deformimeve morale, mirpo sht e njohur pa dyshim se devijimi m i rezikshm gjat tr historis sht devjimi dhe deformimi n ide dhe nocione. Thirrsi mund t gjindet para dy personave: njri, i devijuar n moral, mirpo kuptimin e gjrave e ka t shndosh, kurse tjetri i devijuar n kuptimin e gjrave dhe n moral. Me t parin e ka shum leht, pr ta kthyer n rrug t drejt, sepse ai posedon kuptimin e shndosh t gjrave, mirpo me t dytin e ka shum vshtir, sepse atij duhet prmirsuar kuptimin e gjrave, e pastaj moralin. Ky sht realiteti i hidhur n gjendjen e shum bijve tan. Devijimi ka kaluar fazn e devijimit n sjellje dhe ka arritur deri n devijimin n nocionet kryesore t ksaj feje t drejt. Andaj nuk duhet habitur nse ummeti yn jeton n vshtirsine e jabanxhillkut, pr t ciln na ka treguar Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem: Ka fillua Islami jabanxhi dhe si i till do t kthehet, sikur ka filluar. (Muslimi). A ka jabanxhillk m t madh se ky t cilin e prjetojm Kur armiqt tan mbi ne gjykojn (Ibn Kajjimi) Vllezr besimtar! eshtja e kuptimit t shndosh sht eshtja kryesore me t ciln duhet t mirremi dhe ti japim rndsi, sidomos n kohn e telasheve, pasi q njerzit dallojn n kuptimin e t vrtets. Andaj All-llahu, subhanehu ve teala, e dalloi Sulejmanin, alejhis-selam, me kuptim edhe pse e lavdroi Davudin, alejhis-selam, me dituri 25

dhe pushtet. All-llahu, subhanehu ve teala, thot: E Sulejmanit Ne ia msuam at (prgjigjen e sakt), po secilit (prej tyre) u patm dhn urtsi e dije. (El-Enbija: 79). Omeri, radijall-llahu anhu, n letrn q ia drgoi Ebu Musa Eshariut, i tha: Kupto mir at q ta drgoj. (Darektuniu dhe Bejhakiu). Kurse Aliu, radijall-llahu anhu, tha: Ose kuptimin q All-llahu ia jep mbi Librin e Tij. (Buhariu). Kurse Ebu Seid el-Hudriu, radijall-llahu anhu, thot: Ebu Bekri, radijall-llahu anhu, ishte njeriu q m s miri e dinte Pejgamberin, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. (Buhariu dhe Muslimi). Kurse Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, u lut pr Ibn Abbasin, q ti dhuroj kuptim t fes dhe njohje t komentit. (Sahih, Ahmedi). Al-lame Ibn Kajjimi, rahimehull-llah, thot: Kuptimi i shndosh dhe qllimi i pastr jan dhuntia m e madhe q ia ka dhn Allllahu njeriut. Madje, All-llahu nuk i ka dhn dhurat m t madhe dhe m t mir, pas islamit se sa kto dy gjra. Kto dy gjra jan trungu i Islamit dhe mbi to ngritet. Me kto dy gjra njeriu sigurohet nga pasimi i rrugs s atyreve q Zoti sht hidhruar mbi ta, t cilve u sht prishur qllimi dhe nga rruga e t devijuarve, t cilve u sht prishur kuptimi. Kshtu bhet nga ata q Allllahu u ka dhn dhunti, sepse kan pasur kuptim t shndosh dhe qllim t pastr. Kta jan ithtart e rrugs s drejt, pr t ciln rrug jemi urdhruar ta krojm gjat do namazi. Kuptimi i shndosh sht drit t ciln All-llahu e hedh n zemrn e njeriut. Me te njeriu e dallon t shndoshn nga e prishta, t vrtetn nga e kota, udhzimin nga devijimi, dshtimin nga progresi. 26

Pastaj tha: Muftiu edhe Kadiu nuk mund t gjykojn me t vrtet nse nuk kan me vehte dy kuptime: a) kuptimin e realitetit; b) kuptimin e detyrs n kt realitet, q domethn kuptimin e vendimit t Zotit, me t cilin ka gkykuar n Kur'an ose n sunnetin e Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, pr kt realitet. Pastaj e zbaton njrin n tjetrin. Pastaj thot: Ai q analizon sherijatin dhe vendimet e sahabeve do ti gjen prplot me ksi rastesh, e ai q pason rrug tjetr prve ksaj ua humb njerzve t drejtat dhe ia mvesh sherijatit, me t ciln All-llahu e ka drguar Pejgamberin, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem,. (Ilamul-Muvekkiiin, 1/ 87- 88). Vllezr n besim! Ai q lexon historin do t sheh se keqkuptimi sht pas do t keqe dhe telashe q i ka rn ktij ummeti, madje tr njerzimit. Pse iblisi u largua nga mshira e Zotit, pse Kabili varu Habilin, pse u pran ithtart e Librit, pse sht prar ky ummet, pse sht derdhur gjaku i muslimanve, pse i kan pushtuar armiqt?! Ky sht shkaku kryesor. Pse sht derdhur gjaku i Othmanit, radijall-llahu anhu, Aliut, radijall-llahu anhu, Husjenit, radijall-llahu anhu, Ibn Zubejrit, radijall-llahu anhu,, Ibn Xhubejrit, rahimehull-llah, e shum zotrive t ktij ummetit?! Pr kt shkak. ka sht shkaku q u derdh gjaku n sprovn e Ebi Muslimit, ka sht shkaku i rrahjes s Imam Ahmedit, ka sht shkaku u pushtimit t tokave muslimane nga tatart, ka sht shkaku u forcimit t sekteve devijante, dyftyrsha, havrixhve, e sekteve t degjenuara?!

A nuk sht keqkuptimi?!! Ata kishin tekste q nuk arritn ti kuptojn Devijuan pr shkak t mangsis q ti kuptojn. (Ibn Kajjimi). Ummeti Islam! Sa i ngjan kjo dit, ditve t kaluara n histori. Konfliktet botrore dhe sfidat ndrkombtare nisen nga keqkuptimet. Valt e luftrave idelogjike, akaidologjike, morale, mediale, a nuk jan luft nocionesh?! Detyrimi i mnyrave t caktuara kulturore, ideologjike dhe kahjeve t caktuara t reformave n emr t globalizmit, hapjes dhe liris prve s luft e nocioneve?! Akuzat q ia adresojn ummetit islam me preteksin e terorizmit dhe moskonsiderimi i t drejtave t njeriut, uzurpimi i t drejtave, eliminimi i planprogrameve t drejta, t vrteta dhe t paqs, prekja e vlerave, shembulltyrave fisnike dhe peshimi n eshtjet islame me dy peshoja, sht rezultat i konfliktit t nocioneve!! Nse habiteni, All-llahu ju ruajt, duhet habitur edhe ma shum kur kto nocione t gabuara nga ndikimi i medias s kahjzuar kundr shndrrohen n t vrteta t pakontestueshme te shum njerz. Pr shembull, terorizmi sipas tyre nuk duhet t luftohet prve se kur gabimi sht prej muslimanve, kurse shkatrrimi i t arriturave, nprkmbja e shenjtrive dhe lufta e masakrave nga sionistt kundr vllezrve tan musliman n Palestin, kjo nuk konsiderohet terorizm. Kurse mbrojtja e t drejtave t ligjshme mbi tokn, mbrojtja e fes dhe nderit, sipas tyre konsiderohet terorizm!! A nuk sht kjo loj me nocione?! Nse kjo nuk sht pr tu habitur me hasmin, para t cilit kan dshtuar disa njerz nga populli yn, prpara atij q e quajn tjetri, mirpo shndrrimi i disa

divergjencave q gjinden n mesin e muslimnave n konflikte t prgjakshme, me t vrtet sht nj eshtje q t habit edhe ma shum. Xhelozt kan prcjellur at q ka ndodhur dhe at q po ndodh akoma n tokn e Irakut, gj q na detyron ta refuzojm n gj t till dhe ta gjykojm, i jepet mundsia armikut q t vjedh pasurin dhe t mirat e Irakut, andaj muslimant atje nuk duhet t mirren me njri tjetrin, por duhet t ruajn unitetin dhe interesin fetar, duke u bashkuar rreth nocioneve t Kur'anit dhe Sunnetit dhe kuptimit t Selefit. Vllezr n Islam! Ndoshta lufta m e rezikshme,me t ciln sht sprovuar ummeti islam, sht lufta e nocioneve akaidologjike, n domethnien e shehadetit, n tvhidin n adhurim, n tevhidin n emrat dhe cilsit e All-llahut, n eshtjen e kaderit, n eshtjen e miqsis dhe armiqsis n Islam (el-Vela vel-Beraa), n eshtjen e shirkut, n eshtjen e ndrmjetsimit, n eshtjen e evlijave, xhematit, tekfirit, esktremizmit, dashuris, veorive pejgamberike, qndrimin ndaj sahabeve, ndodhive t ahiretit, etj. gjithashtu edhe nocionet q kan t bjn me adhurimet, me muamelatet, marveshjet, gjykimet, knvshtrimi mbi njeriun, gjithsin, jetn dhe ndrtimin e toks, shtoja ksaj edhe nocionet e thirrjes, urdhrimit n t mir dhe ndalimit nga e keqeja, xhihadit, eshtjeve t ideve, kulturs dhe liris, eshtja e rinis, gruas, mbuless, dialogut, prmirsimit (reformave), ndodhive emergjente dhe t reja. T gjitha kto gjra kan nevoj pr baza t fuqishme fetare, nse dshirojm t jen nocione t shndosha dhe kuptim faktik dhe t realt t asaj q dijetart, si sht Imam Shatiubiu e qujan fikh i fundit t gjrave, ose fikh i 27

prijoriteteve, ose fikh e etaps, n t ciln sht duke kaluar ummeti islam, n aspektin e dobsis dhe fuqis, si ka thn Ibn Tejmijje. Duke u kujdesur pr tekstet, duke rregulluar argumentimin me to, duke nxjerur konkluza t shndosha prej tyre, duke i prdorur n interes t synimeve t sheriatit dhe rregullave t fikhut. sht thirrje e sinqert pr t prmirsuar keqkuptimet pr fen dhe sherijatin ton. T fillojm prej vet nesh, t fillojm t pastrojm botkuptimin dhe akiden ton, e pastaj me t tjert duke ua pastruar fotografin e Islamit t njollosur, fatkeqsisht, te shum popuj t bots. Duhet prmirsuar metodn e perceptimit gjat kuptimit t ksaj feje, t ciln e ka kapluar nj defekt shum i madh t nj shtres e madhe e njerzve. ka sht puna e atyre njerzve q u jan przier kuptimet, u jan shtuar paqartsit dhe dilemat. Jan izoluar nga drita e shpalljes dhe nga burimi i sunnetit t Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem,, kan nxituar drejt knetave t devijimit dhe iluzioneve, i sundon pushteti i t kots dhe errsirs. Kshtu u larguan nocionet e shndosha n tunelet e erta t nocioneve perendimore. Shum ligje fetare t planprogrameve t shndosha jan fundosur n knetat e planprogrameve t shmtuara. Kjo krkon nj kapiten anije, prej t diturve, t menurve, thirrsve dhe prmirsuesve, q t punojn me seriozitet pr t prmirsuar nocionet dhe pr ta lidhur ummetin me nocionet e shekujve m t mir, All-llahu i mshiroft dhe qoft i knaqur me ta. Imam Shafiu, rahimehull-llah, thot: Mendimet e tyre, (domethn t sahabeve), jan m t lavdruara pr ne dhe kan prparsi m t madhe se sa 28

mendimet tona. (Medhal iles-Sunne, Bejhaki, fq. 110). Kurse Imam ahmedi, rahimehull-llah, thot: Dashuria e yn ndaj tyre (domethn sahabeve) sht sunnet, lutja pr ta afrim, pasimi i i tyre mjet, kurse konsiderim i gjurmve t tyre vler. (Es-Sunneh, fq. 78). Imam Shatibiu, rahimehull-llah, thot: Secili q hedh shikimin n argumentin fetar duhet t ket parasysh kuptimin e t parve dhe veprat e tyre, sepse ato jan m meritor pr saktsi dhe m t drejt n dituri dhe vepr. (El-Muvafekat, 3/ 77). Nse secili krkon ta prmirson kuptimin e tjetrit, duhet ditur se gjykues sht kuptimi i Selefus-Salihut, rahimehumull-llah. All-llahu, subhanehu ve teala, thot: Pr do send q nuk pajtoheni, gjykimi pr t sht te All-llahu. (Esh-Shura: 10). O ju q besuat, bindjuni All-llahut, respektoni t drguarin dhe prgjegjsit nga ju. Nse nuk pajtoheni pr ndonj shtje, ather parashtrojeni at te All-llahu (te libri i Tij) dhe te i drguari, po qe se i besoni Allllahut dhe dits s fundit. Kjo sht m e dobishmja dhe prfundimi m i mir. (EnNisa: 59). Keni frik All-llahun, o ju robr t All-llahut, kapuni t gjith pr Kur'anin dhe Sunnetin e Pejgamberi, unifikohuni n kuptimin e Selefit, nse dshironi t jeni t lumtur dhe t shptuar n dynja dhe ahiret. All-llahu m dhasht dobi mua edhe juve me Kur'anin e Madhrishm dhe me udhzimin e zotriut t pejgamberve. E them kt fjal timen dhe krkoj falje nga All-llahu i Madh dhe Famshm pr mua, pr ju dhe pr mbar muslimant, krkoni falje prej Tij dhe te Ai pendohuni, sepse ai pendimtarve ua fal mkatet.

Hutbeja e dyt
All-llahun e falnderojm, i cili i ka sjellur ligjet dhe vendimet. Dshmojm se nuk ka hyjni tjetr prve All-llahut, i cili sht Nj dhe pa ortak, i Shenjt dhe Paq dhe dshmoj se Pejgamberi yn, Muhammedi, sht rob dhe i drguar i All-llahut, zotriu i mbar njerzve, sht hna e plot prball pejgamberve tjer dhe fund me arom. Paqa dhe bekimi qofshin mbi te, familjen e tij dhe shokt e pastr dhe t ndershm, t cilsuar me besim t fuqishm dhe kuptim t shndosh dhe mbi ata q i pasojn hapat e tyre n mnyrn m t mir deri n ditn kur do t dalin n kmb para Mbretit t Gjithditshm Keni frikn Zotit, o ju robr t Zotit, dijeni se fjala m e vrtet sht Libri i Zotit, udhzimi m i mir udhzimi i Muhammedit, gjrat m t kqija jan ato t shpikurat, kurse do bidat sht devijim. Vllezr t dashur pr All-llahun! Q mos t na przihen konceptet duhet t personifikojm smundjen dhe prshkruajm ilain. Prej shkaqeve m t rndsishme pr deformimin e nocioneve sht injoranca, pasimi i epshit, fanatizmi, partiizmi, dhnia prparsi t mirave t ksaj bote, krkimi i lavdatave t njerzve, besimi i dobt, mosposedimi i devotshmris, vrapimi pas autoritetit dhe emrit, lria e fakteve t qarta dhe pasimi i t paqartave, hulumtimi i eshtjeve t rralla dhe mangsia e dijes. Transmeton Buhariu dhe Muslimi nga Aisheja, radijall-llahu anha, se Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: Kur t shohish ata q pasojn gjrat e paqarta, dije se kta i ka emrtuar Zoti, andaj kujdes prej tyre. Kurse Daremiu dhe Darekutniu transmetojn nga Omeri, radijall-llahu anhu, se ka thn: Do tju vijn njerz q do tju polemizojn me dyshime t Kur'anit, ju flitni me sunnet, sepse ithtart e sunnetit m s miri e njohin Kur'anin. All-llahu t past n kujdesin e Tij, ja ku e ke vargun e art duke filluar nga sahabet, pasuesit e tyre, katr imamat, Evzaiu, Lejthi, Dy Sufjanat, imamat e hadithit, Shejhul-Islam, Ibn Tejmijje, Imami i davetit dhe reformave, Muhamed Abdul-Vehabi, All-llahu i mshiroft t gjith. Prej shkaqeve t deformimit t nocioneve sht moskthimi te dijetart e afirmuar. Allllahu subhanehu ve teala, thot: Madje kur u vjen atyre (munafikve) ndonj lajm qetsues (kur fitojn myslimant) ose shqetsues (kur dshtojn), ata e prhapin at, e sikur t'ia linin at (prhapjen lajmit) Pejgamberit dhe prgjegjsve t tyre, ata do dinin t nxjerrin prfundime (se si do t duhej shpallur). Por sikur t mos ishte dhuntia e All-llahut ndaj jush dhe mshira e Tij, ather ju, pos nj pakice, do t ndiqnit rrugn e djallit. (En-Nisa: 83). Mosha e re, zakonisht, sht shkak pr keqkuptime. Sot, n shekullin e medias, programeve satelitore, revolucionit kulturor dhe informativ, disa programe satelitore q pretendojn lirin dhe pamvarshmrin kan marur prsipr futjen e dyshimit n nocionet e shndosha t ktij ummetit, akuzimin e simboleve t tij, nnmim i gjrave statike t ktij ummeti, kriticizm dhe akuz ndaj emimencave dhe burrave t mdhenj t tij. 29

Kurse ilai, t nderuar besimtar, qndron n qllimin e pastr, hulumtimin e t vrtets, devotshmria, ndalimi, aty ku jan ndalur t part tan, sepse ata me dituri jan ndalur, me shikim vizionar jan trhjekur. Prndryshe sprova e nocioneve sht nj det pa bregdet. Disa njerz bin n kt sprov me dij, e disa sprovohen nga imitimi. Kjo koh dhe njerzit e sodit kan grumbulluar shum nocione t gabuara. N asnj shekull nuk jan grumbulluar sikur n kt koh. Andaj sht paksuar fikhu dhe sulmohet me t madhe, sepse njerzit me nocione t gabuara t vrtetn e konsiderojn monopol t tyre: A atij q vepra e vet e keqe i sht hijeshuar dhe e sheh si t mir (a sht i njjt me at q i largohet asaj)? N t vrtet, All-llahu e largon nga e vrteta at q do dhe Ai e udhzon at q do, andaj ti (Muhammed) mos shkatrro veten me dshprim pr ta, All-llahu e di shum mir at q bjn ata. (Fatir: 8). Sa her pronart e nocioneve t shndosha i kan emrtuar me nofka neveritse, i kan akuzuar se jan muxhesime, se jan vehabit, sa e sa fjal t shndosh jan qortuar me kuptime t gabuara, andaj njeriu duhet thn t vrtetn, e nuk duhet ti intereson se thon njerzit?! Disa t dshtuar kan arritur n at grad saq mendojn se nuk mund t prparojm dhe t civilizohemi prve se duke u rebelizuar kundr fes, duke i prekur vlerat dhe nocionet, duke i rzuar gjrat statike dhe krkesat kryesore t islamit. Disa njerz prishjen e konsiderojn prmirsim: E kur atyre u thuhet: "Mos e prishni rendin n tok"! Ata thon: "Ne jemi vetm prmirsues (paqtues)!Veni re, ata n t 30

vrtet jan shkatrruesit, por nuk e kuptojn. (El-Bekare: 11- 12). T ktillt kan thn pr pejgamberin e Zotit, Musain, alejhis-selam: Faraoni tha: "M lini mua ta mbys Musain, e ai le ta thrras Zotin e vet, pse un kam frik se po ua ndryshon fen tuaj, ose po nxit trazira n vend!. (Gafir: 26). Ngadal, o ju t dshtuar, ngadal, o ju q futeni pa dije n eshtjet e fes. Shtizn jepjani atij q di ta prdor. Kujdes o ju kundrshtar, doln n shesh sekretet, u qartsua e vrteta, ngadhnjeu haku, nocionet jan vnduar n kanalin e tyre t shndosh, andaj t inatosurit nuk i ka mbetur ku t kapet dhe as pr ka t polemizon. Asgj nuk mund ta largon nga kjo gjendje e vshtir kt popull prve kthimit serioz n prmirsimin e nocioneve pr vehte fillimisht e pastaj para tjerve, duke i shfrytzuar mjetet e shekullit dhe kulturn e saj pr ta realizuar kt qllim. Ne kemi msim n kekquptimet q kan ndodhur gjat historis, t cilt jan penduar pe veprat q i kan br, kan konfirmuar mdyshjet dhe dshtimin e tyre, andaj shpirtrat i kishin t vetmuar n trupin e tyre, t arriturat e tyre t fundit ishin telashet dhe dhimbjet Ju t gjith, kujdes, nxitoni n pendim para se t skadon afati: E nse ata nuk t prgjigjen ty, ather dije se ata ndjekin vetm dshirat e veta, e kush sht m i humbur se ai q duke mos pasur fakt prej All-llahut, ndjek epshin e vet? S'ka dyshim se All-llahu nuk udhzon popullin zullumqar. (El-Kasas: 50). Drgoni salavate dhe selame mbi mshirn e dhuruar dhe dhuratn e ofruar, pejgmaberin tuaj, Muhammedin, birin e Abdull-llahit, ashtu si ju ka urdhruar Zoti juaj, duke thn:

sht e vrtet se All-llahu dhe engjjt e Tij me madhrim e mshirojn Pejgamberin. O ju q keni besuar, madhrojeni pra at (duke rn salavat) dhe prshndeteni me selam. (El-ahzab: 56).

Hutbe e mbajtur n Mesxhidul-Haram, Qabe m: 14. 01. 1425 / 05. 03. 2004 Abdurrahman Sudejsi, Imam dhe Hatib i Qabes prktheu: Bekir Halimi www.alminbar.net, 5.3.2004

Koha dhe jeta

E falnderojm All-llahun, i cili i sheh dhe i njeh robrit e Tij. I Bekuar qoft All-llahu, i Cili n qiell bri yje, hn dhe diell. I Cili bri q nata dhe dita t pasojn njra tjetrn, dhe msim e prkujtim pr ate q dshiron t kujtohet ose t falnderon. I bekuar qoft All-llahu, i Cili e zbriti Kur'anin mbi robin e Tij q tua trhjek vrejtjen mbar botrave. Paqa dhe bekimi qofshin mbi ate t cilin Zoti e drgoi prgzues e vrejtjetrhjeks. All-llahu im, beko dhe prshndet Muhammedin, t cilin e ka prmendur Tevrati dhe Inxhili, t cilin e ka ndihmuar Xhibrili, mbi familjen dhe shokt e tij. O ju njerz! U ndam nga viti i kaluar dhe hyrm n vitin e ri. U ndam nga nj vit, i cili shkoi me t mirat dhe t kqijat tona. Nj vit q kemi haruar se ka kemi vepruar n te, mirpo at q kemi vepruar ne, nuk e haron Zoti i Gjithdijshm, ne kemi qen t pakujdeshm, mirpo All-llahu ka qen vigjilent: Dhe vihet libri (i veprave), e i sheh mkatart t friksuar nga shnimet q jan n t dhe thon: "T mjert ne, 'sht puna e ktij libri q nuk ka ln as (mkat) t vogl e as t madh pa e prfshir?", dhe at q vepruan e gjejn t gatshme prezente, e Zoti yt nuk i bn padrejt askujt. (El-Kehf: 49). Librit t All-llahut nuk i ik asnj vepr e mir, e asnj e keqe. Na shkoi viti i kaluar shum shpejt, mirpo nuk ka shkuar nga dituria i All-llahut, nuk ka shkuar nga regjistri i Zotit dhe nga mbikqyrja e Zotit. Sa keni jetuar?! Ai thot: E sa vjet keni kaluar n tok?. (El-Muminun: 112). Sa keni qndruar, sa jeni gzuar, sa keni ngrn, sa keni pir?! Ai thot: E sa vjet keni kaluar n tok?. Ata thon: "Kemi qndruar nj dit ose nj pjes t dits, pyeti ata q din numrimin!". Ai thot: "Mir e keni, sikur ta dishit, njmend pak keni qndruar!". A menduat se Ne ju krijuam kot dhe se ju nuk do ktheheni te Ne? I lart sht All-llahu, Sunduesi i vrtet, nuk ka zot tjetr pos Tij, Zot i Arshit bujar. (El-Muminun: 112- 116). All-llahu, subhanehu ve teala, ua tregoi njerzve dhuntin e kohs dhe ymrit q ua ka dhn. Mirpo ku jan ata q e prkujtojn dhuntin e ymrit dhe kohs. 31

All-llahu, subhanehu ve teala, thot: a nuk u dham juve jet aq saq ai q ka dashur t mendoj, ka mundur t mendoj gjat asaj kohe, madje juve juve u ka ardhur edhe pejgamberi, pra shijoni, se pr zullumqart nuk ka ndonj ndihmtar. (Fatir: 37). A nuk ju dham afat, a nuk ju lam rehat, a nuk ua zgjatm afatin, q t prkujtoheni dhe t veproni, q t mendoni?! Mirpo vaj pr ju All-llahu subhanehu ve teala, i ka prmendur disa njerz, t cilve ua ka mohuar nj gjendje t till. Ata q e harxhojn kohn kot, n argtim, n dfrim, n vepra t kota, n vepra n kundrshtim me ligjin e Zotit, duke i tejkaluar kufinjt q i ka caktuar Zoti. Kta njerz n kohn e ringjalljes do t pendohen, mirpo ather sht kot. Ata q prgnjeshtruan se do t takohen me All-llahun (n ditn e gjykimit) kan humbur prderisa t'u vij momenti (kijameti) befas e t thon: "T mjert ne pr at q lshuam" (nga punt e mira n Dunja), e duke i bartur gabimet e veta n shpin, dhe, e shmtuar sht ajo q bartin. (El-Enam: 31). All-llahu, subhanehu ve teala, prmend se diellin dhe hnn i ka krijuar pr tia prkujtuar njeriut me te vlern e kohs, sepse sipas tyre matet dhe vlersohet dita dhe muaji dhe viti. Ti q e prfundove kt vit, a ke hulumtuar se far veprash ke br n kt vit q kaloi?! A i ke kontrolluar fletoret tuaja?! a i ke kujtuar veprat e mira dhe t kqija tuaja?! Vall-llahi do t ndalesh nesr para Atij, q para Tij nu fshehet asgj: N t vrtet ju na erdht nj nga nj (t vetmuar), ashtu si ju krijuam s pari; keni ln prapa shpins at q u patm dhn, e 32

nuk po shohim se i keni me vete ndrmjetsit tuaj, t cilt i mendonit se pr ju jan ndihmtar (i shoqronit All-llahut). S'ka dyshim, sht kputur lidhja mes jush, dhe mbaroi ajo ka mendonit (ndrmjetsues apo zotra tjer). (ElEnam: 94). At dit ju do t ekspozoheni (para Zotit), duke mos mbetur fsheht asnj sekret juaji. (El-Hakka: 18). Veprat e mira do t jen publike, poashtu edhe t kqijat, para All-llahut nuk fshehet asgj, Ai i din gjrat e fshehta dhe publike, do ti thot robit, t cilin do ta afron dhe veon: a ke br kt dhe kt vepr, a t kujtohet kjo e kjo dit, e kshtu me rradhe, sepse All-llahu i don gjrat sekrete dhe ato publike. Robr t Zotit! Kaloi nj vit, n t cilin njerzit kan harxhuar kohn kot, kurse t tjert me seriozitet kan vepruar. Burrat e mir i kan deponuar veprat e mira, kurse t kqinjt kan grumbulluar veprat e kqija, secili do ta sheh mallin e tij ditn e Kijametit, at dit kur do t del n shesh ajo q kemi pasur n gjoks: N ditn kur ka fytyra q zbardhen dhe ka fytyra q nxihen. E pr sa u prket atyre fytyrave q jan nxir (u thuhet): "A edhe pas besimit tuaj u bt pabesimtar? Vuajeni pra dnimin, pr shkak se ishit q nuk besonit"! Ndrsa atyre q fytyrat e tyre u jan zbardhur, ata jan n mshirn (xhennetin) e All-llahut dhe aty jan prgjithmon. (Ali Imran: 106- 107). Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ishte njeriu q m s shumti kujdesej pr kohn e tij, ai do minut dhe sekond e kalonte me Zotin, do ast e shfrytzonte pr t br ndonj vepr t mir, e cila ngritej te All-llahu q sht Nj.

Ibn Kajjimi, rahimehull-llah, thot: Fjala e Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ishte dhikr pr Zotin, vepra e tij ishte dhikr, lvizjet dhe qetsimet, dita dhe nata, udhtimi dhe vendosja, do ast nga jeta e tij ishte dhikr ndaj All-llahut sht Nj dhe pa shok. Andaj edhe thoshte, si transmeton Buhariu n sahihun e tij: Dy dhunti shumica e njerzve i prbuzin: shndeti dhe koha e lir. Domethn: shumica e njerzve e humbin shndetin dhe kohn boshe n mkate, epshe, vepra q jan n kundrshtim me msimet e Zotit, duke dgjuar muzik dhe kngtaret e pamoralshme, n veprime t cilat e hidhrojn Zotin e qiejve dhe toks, n revista t flliqura, n drama t ndryshme, n seriale pa vler, n udhtime t ndryshme ku i bhet mkat Zoti t Lartmadhrishm, etj. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, na ka porositur, si transmeton Imam Tirmidhiu me sened t mir: Shfrytzo pes gjra para pes tjerave: rinin tnde para pleqris; jetn para vdekjes; kohn boshe para kohs prplot angazhime; shndetin para smundjes dhe pasurin tnde para varfris. Ti q ke kaluar vitin e kalaur n vepra t pavlefshme, n gjra t kota, n gjra q e hidhrojn All-llahun, subhanehu ve teala, para vehtes ke nj vit t ri, i cili ka ardhur q t thot: njeri, m shfrytzo me vepra t mira, sepse nse un shkoj, nuk kthehem m. Andaj muslimant e par e kan porositur njri tjetrin pr ta shfrytzuar kohn, pr tu kujdesur pr ymrin. Rebi ibn Huthejmi i shkruante fjalt e veta q i fliste gjat javs, kurse ditn e

shtun, e hapte regjistrin dhe i kontrollonte fjalt q i ka thn. Sot njerzit e kalojn nj vit t plot dhe nuk llogarisin as fjalt e as veprat. Tr ditn dhe natn bn mkate dhe qeshet, e aspak nuk mrzitet. Nse ti i haron mkatet tuaja, dije se All-llahu, kto aspak nuk i haron. Nj njeri i devotshm nga koha e selefit iu drejtua vetes s tij duke i thn: Shpirti im, sa do t flesh?! Dije se n varr do t bsh gjum t gjat!. Nj dit i than Sufjan Theuriut: ulu t bisedojm. Tha: si ka mundsi t bisedojm kur dita e bn punn e vet, do dit q del dielli sht dshmitar pr veprat e njerzve. Ibn Rexhebi tregon tregimin e Kerz ibn Veberit, t cilit i kan thn: a nuk ulsh me ne? tha: ndale diellin nse dshiron t ulem me ju. Edhe t mirt edhe t kqinjt e kan qajtur ymrin e shkurt dhe kalimin e kohs. T mirt e kan qajtur sepse nuk kan arritur ta mbushin edhe m shum me vepra t mira, kurse t kqinjt, jan pishman pr veprat q i kan br n ditt e kaluara. Tregohet se Xhunejd ibn Muhamedi kur kishte ardhur n astin e vdekjes, filloi t lexon Kur'an dhe qante. I than: edhe n kt pozit lexon Kur'an, n agonin e vdekjes! Tha: subhanall-llah, a ka dikush m nevojtar se un pr t lexuar Kur'an, pasi q jam n astet e fundit q m numrohen. Shum t pakujdeshm kan qajtur n momentet e agonis s vdekjes. Tregon Imam Dhehebiu se kur i erdhi agonia e vdekjes Abdul-Melik ibn Mervanit, i cili ishte halife emevit, kur filloi t shijoj vdekjen. Kur erdhi n momentin, n t cilin i nnshtrohet Mbretit Fuqiplot, para t cilit prkulet edhe m mendjemadhi, edhe m i 33

pasuri, e dgjoj nj njeri q lante rroba afr pallatit duke i lar rrobat e tija dhe duke knduar. Ky njeri nuk dinte se mbreti sht duke vdekur. Ather Abdul-Meliku filloi duke qajtur t thot: ah, sikur t kisha qen si ky njeriu, sikur mos t kisha qen halife, sikur mos t kisha qen mbret! Seid ibn Musejebi, kur i erdhn kto fjal t Abdul-Melikut tha: Elhamdulilah q All-llahu i solli te ne n kohn e vdekjes, e jo t shkojm ne te ata. Kurse biri i tij, Velid ibn Abdul-Meliku, i cili e mori pushtetin pas tij, kur i erdhi vdekja, zbriti nga froni i toj, e vndoi fytyrn n dhe, u pendua dhe duke qajtur filloi t flet: Nuk m ban dobi pasuria ime, u shkatrrua pushteti im> Harun Reshidi, i cili sundoi hilafetin islamik nga Spanja e deri n Indi, nga Tashkandi e deri n afrik, kur e ndrtoi pallatin e tij n Bagdad, i thirri disa poet q tia lavdrojn pallatin. Hyri Ebul-Atahije, i cili ishte poet asket. I tha Harun Reshidit: kam prpiluar nj poezi pr ty dhe pallatin tnd. Tha: recitoi q ti dgjoj. Ai tha: Jeto sa t duash i shndosh n hijen e ktyre pallateve Tha: vazhdo. N mngjes e mbrmje t vijn gjrat q i dshiron Tha: vazhdo: Mirpo kur t vjen shpirti n fyt e t ofshan gjoksi Ather do ta kuptosh se ke qen n nj mashtrim shum t madh Qau Halifeja, zbriti nga froni dhe pas disa ditve i erdhi vdekja.

E ngriti shikimin n qiell e tha: O ti q nuk prfundon mbretria Yte, mshiroje ate q mbretria e tij vetmse prfundoi. T gjitha ata q vitin e kaluar e kan kaluar n vepra t liga, n vepra t paplqyeshme, n mkate dhe vepra q e hidhrojn All-llahun, i thrrasim q n fillimin e ktij viti ta riprtrin pendimin, ti kthehen All-llahut, ti kthehen veprave t mira dhe t ecin rrugs s Pejgamberit, sal-lallllahu alejhi ve sel-lem. I themi vetvetes dhe t gjith atyreve: na erdhi ky vit, andaj ta fillojm me pendim t sinqert dhe t pastr: Edhe ata t cilt kur bjn ndonj (mkat) t shmtuar ose i bjn zullum vetvetes, e prmendin All-llahun dhe krkojn falje pr mkatet e tyre - e kush i fal mkatet prve All-llahut? - dhe q duke ditur, nuk vazhdojn n at q kan punuar (n t keqen). Shprblimi i t tillve sht falja nga Zoti i tyre dhe xhennetet npr t cilt rrjedhin lumenj, e aty do t rrin prgjithmon. Sa i mir sht shprblimi i atyre q punojn. (Ali Imran: 135- 136). Thuaj: "O robrit e Mi, t cilt e keni ngarkuar me shum gabime veten tuaj, mos e humbni shpresn ndaj mshirs s Allllahut, pse vrtet All-llahu i fal t gjitha mkatet, Ai sht q shum fal dhe sht mshirues!. (Ez-Zumer: 53). O ju njerz! Njerzit vitin e kaluar ishin dy kategori. Dijetart ishin dy kategori: a) Katgoria e par, t cilt ia kishin frikn All-llahut n diturin e tyre, urdhronin n t mir dhe ndalonin nga veprat e kqija, e shprndanin diturin q ua kishte dhn Zoti. Andaj shprblimi i tyre sht t jen me Pejgambert dhe t ken pozita t larta n xhennet.

34

b) Katgoria e dyt: njerz q e shesin diturin pr pak para, i fshehin faktet dhe argumentet dhe i prbuzin dhuntit e Allllahut. Ata, t cilt fshehin argumentet dhe faktet q Ne i shpallm, e pasi q ato ua sqaruam njerzve n librin, t tillt i mallkon All-llahu, i mallkojn edhe ata q mallkojn. Prve atyre q pendohen, q prmirsohen dhe q u shpjegojn njerzve (t vrtetn), t tillve ua pranoj pendimin, se Un pranoj shum pendimin, jam mshirues. (ElBekare: 159- 160). Prgjegjsit jan ndar n dy kategori: a) Katgoria e par, njerz q kan frik All-llahun, kan frik ditn e prezentimit para Zotit. Ata e din se Gjykatsi m i mir, Pushtetmbajtsi m i madh sht All-llahu. Si denimi i Tij nuk ka, te Ai nuk mund t fshehet asnj grimc e veprave tona. Andaj kujdeset pr punn e tij, sht i drejt, gjykon drejt, i kshillon njerzir. Ky njeri fiton shprblimin e Zotit. b) T tjert e kan tradhtuar kt emanet, mashtrojn n pun, pozitn e tij e shfrytzon pr t ikur nga obligimet para Zotit, kt pozit e shfrytzon pr ti penguar muslimant, nga kjo pozit i sulmon besimtart e devotshm. Ky njeri le ta dij se do t ringjallet me Faraonin, Ubej ibn Halefin dhe t ngjajshmit me ta. At dit nuk i ban dobi zullumqarve keqardhja e tyre, atyreve u takon mallkimi dhe vendbanimi i keq. T rinjt jan ndar n dy kategori: a) Nj i ri, i cili lexon Kur'an, i zbaton hallallet, largohet nga haramet, analizon domethniet e Kur'anit, studion dhe mson, punon dhe sht aktiv. sht i sjellshm, i moralshm, i ndershm. Vendi i tij sht xhamia, sht universiteti, sht puna. Pamja e tij sht pamje e cila aludon n

nder dhe edukat, fe dhe moral. Sunneti i Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka deprtuar n veshmbathjen e tij, n zemrn, n shikimin, n dgjimin, n kmbn, n pamjen e tij t prgjithshme. b) Tjetri tr kohn e kalon n mkate dhe argtim e dfrim. Xhamia e tij sht kafeneja, misvaku i tij sht cigareja, mushafi i tij sht revista imorale, leximi i tij sht knga e flliqur. Kur njerzit e devotshm udhtojn n Mek pr umre dhe haxh, ai udhton pr t br mkate dhe imoralitet. Kur tjert studiojn, ai qndron pasiv, kur tjert punojn, ai tr ditn flen dhe tr natn qndron n kafene dhe diskoteka, kur tjert kujdesen pr familjen, ata jan barr e familjes. Pleqt jan ndar n dy kategori: a) Plaku i cili i sht afruar vdekjes, i ka mbushur m shum se gjashtdhjet vjet, e ka veshur qefinin, e din se sht shum afr varrit, andaj e shton istigfarin dhe pendimin, e largon gjuhn nga imoraliteti, prgojimi, bartja e fjalve, dshmia e rrejshme, e riprtrin pendimin, bhet gati pr vdekjen dhe vdekja e prcjell gjat tr dits dhe nats. b) Tjetri ka haruar All-llahun n pleqri, sht dhn pas veprav et kqija, pas mkateve dhe imoralitetit. Prhap dshmi t rrjeshme, nuk e prmend Zotin aspak, kudo q shkon ban probleme, shkakton trazira mes familjes dhe fisit, fiton pasurin me haram, vepron me kamat, nuk i vjen turp prej Zotit edhe pse i ka ardhur vrejtja: a nuk u dham juve jet aq saq ai q ka dashur t mendoj, ka mundur t mendoj gjat asaj kohe, madje juve juve u ka ardhur edhe pejgamberi, pra shijoni, se pr zullumqart nuk ka ndonj ndihmtar. (Fatir: 37). 35

Ibn abbasi, radijall-llahu anhu, thot: kjo sht pleqria. Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: Tre personave nuk u flet All-llahu, nuk i shikon dhe nuk i pastron dhe do t ken denim t dhembshm: prej tyre sht edhe plaku imoral. Kto jan kategorit e njerzve n vitin e kaluar, e lusim All-llahun, t na prmirsoj gjendjen, t na inspiroj pendimin dhe t na mundsoj ta njohim madhrin e All-llahut. Besimtar!

Drgoni salavate mbi Pejgamberin, sallall-llahu alejhi ve sel-lem, ashtu sikurse ju ka urdhruar All-llahu, subhanehu ve teala: sht e vrtet se All-llahu dhe engjjt e Tij me madhrim e mshirojn Pejgamberin. O ju q keni besuar, madhrojeni pra at (duke rn salavat) dhe prshndeteni me selam. (El-Ahzab: 56). Kurse Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: Kush drgon nj her salavate mbi Pejgamberin, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, All-llahu drgon mbi te dhjet her salavate. (sahih). Prgaditi: Bekir Halimi Bekir Halimi, 12.3.2004

Rndsia e namazit dhe xhematit

O ju musliman! Keni frik All-llahun, subhanehu ve teala,, sepse devotshmria sht fitoreja m e madhe, kurse respekti ndaj Zotit sht pozita m e lart. O ju q besuat, kini frik All-llahun me sinqeritet t vrtet dhe mos vdisni, pos vetm duke qen musliman (besimtar)! (Ali Imran: 102). O ju musliman! All-llahu na ka dhuruar shum begati dhe n to rrotullohemi dhe jetojm. Pa dyshim se dhuntia m e madhe sht dhuntia e Islamit dhe Imanit. All-llahu, subhanehu ve teala, thot: Thuaj: "A ju ia bni me dije All-llahut fen tuaj (duke thn: ne besuam), kur All-llahu sht Ai q e di 'ka n qiej dhe 'ka n 36 tok dhe All-llahu sht i dijshm pr do send". (El-Huxhurat: 16). Andaj falnderone All-llahun shum pr kto dhunti q ua ka dhn, pasi q me kt ju ka br populli m i mir q keni dalur pr njerzimin, ju ka udhzuar drejt ksaj feje, n t ciln nuk asnj mdyshje e dilem. Pa dyshim se prej shenjave dhe simboleve m t mdha dhe m t dukshme t ksaj feje sht namazi, i cili konsiderohet shtylla e dyt e Islamit. Namazi pas shehadetit sht obligimi m i domosdoshm, adhurimi m i mir dhe m shpreslnse. Ai q kujdeset pr namazin sht kujdesur pr fen e tij, ai q e ka humbur namazin, tjerat obligime edhe ma leht i humb. sht shtylla e fes dhe koka e emanetit. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot:

Koka e ksaj gjje sht Islami, kurse shtylla e saj sht namazi. (Sahih, Ahmedi). All-llahu, subhanehu ve teala, namazin e ka br knaqsi pr syt e besimtarve dhe strehim pr t mrziturit. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, kur i binte mbi kok ndonj ngushtic, nxitonte n namaz (Hasen, Ahmedi) dhe thoshte: M sht br knaqsia e syrit tim n namaz. (Sahih, Ahmedi). Shpesh her Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, brtitke: Bilal, na qetso me namaz. (Sahih, Ahmedi). Ashtu q gzimi, qetsia e zemrs dhe lumturia e shpirtit pr te ishte namazi. Namazi sht vepra m e mir t ciln e synon njeriu n do breng, sepse n te ka mposhtje dhe prulje, demonstrim t ngratsis dhe nevojs, lujte dhe lavdrim, mirnjohje dhe madhrim, prkulje para Allllahut, t Lart e t falnderuar. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: Njeriu kur sht n namaz, ai flet me z t ulur me Zotin e vet. (Buhariu dhe Muslimi). O ju musliman! Namazi sht mjeti m i madh q sjell siguri dhe e ndalon krimin, mjeti m i sukseshm pr edukim n nder dhe vler: fal namazin, vrtet namazi largon nga t shmtuarat dhe t irituarat, e prmendja e All-llahut sht m e madhja (e adhurimeve); All-llahu e di 'punoni ju. (ElAnkebut: 45). Namazi sht sekreti i suksesit, baza e shptimit, vepra e par pr t ciln jep llogari njeriu, nse namazin e ka n rregull tr llogarin do ta ket n rregull, nse namazin nuk e ka n rregull, tr llogarin

nuk do ta ket n rregull. Kujdesi pr namazin sht argument i vrtetsis dhe besimit, kurse labiliteti n te sht argument i humbjes dhe dshtimit. Rruga e namazit sht e njohur, ai q kujdeset pr namazin, do ta ket drit, argument dhe shptim n Ditn e Kijametit, kurse ai q nuk kujdeset pr te, nuk do t ket drit, as argument, e as shptim n Ditn e Kijametit, kurse n kt dit do t ringjallet me Karunin, Faraonin, Hamanin dhe Ubej ibn Halefin. Ai q kujdeset pr pes koht e namazit, pr rukun, sexhden, kohn e tyre, duke e ditur se sht detyr e jona para Zotit, e meriton xhennetin. Namazi ofron inspirime dhe mshira, dhunti dhe bereqete. Namazi i shlyen mkatet, i ngrit shkallt, i shton shprblimet. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: Si thoni, nse nj lum kalon rreth ders s dikujt prej jush e lahet n te pes her gjat dits, a i mbete ndonj njoll? Than: nuk i mbetet. Tha: kshtu sht me namazin, All-llahu me te i shlyen mkatet. (Buhariu dhe Muslimi). Namazi sht nj adhurim q shkakton lindjen e shpress n vlugun e ersirave, e shpton t hedhurin n devijime, e mer t dshpruarin dhe t demoralizuarin dhe e nxjer n rrugn e shptimit dhe jets: Dhe fale namazin n dy skajet e dits, e edhe n ort e afrta (me ditn) t nats. S'ka dyshim se veprat e mira i shlyejn ato t kqijat. Kjo sht nj kshill pr ata q pranojn kshillat. (Hud: 114). O ju musliman! Ajo q na trupron dhe q na e mrzit zemrn sht kjo e keqe q sht prhapur n mesin e muslimanve, moskujdesi i tyre pr namazin; nj pjes e kan ln 37

krejtsisht, kurse pjesa tjetr her her falet. N kt koha ka humbur vler namazi, njerzit jan larguar prej tij, t pakt jan ata q e falin dhe shum ata q e neglizhojn. Imam Zuhriu, rahimehull-llah, thot: Hyra te Enes ibn Maliku, radijall-llahu anhu, n Damask dhe e gjeta duke qajtur. I thas: pse qan? Tha: asgj nga koha e Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, nuk njoh prve ktij namazit, mirpo edhe ky namaz sht nprkmb. (Buhariu). O ju musliman! Prej mkateve m t mdhaja dhe krimeve m t qarta sht lnia e namazit me qllim dhe vonimi i tij nga koha e vet, nga prtacia dhe dembelia. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: Marvshja mes nesh dhe atyreve sht namazi, ai q e len namazin, ai ka br kufr. (Sahih, Ahmedi). Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: Mes njeriut dhe kufrit ose shirkut sht lnia e namazit. (Muslimi). Ikja e namazit sht sikur fatkeqsia e humbjes s pasuris, mallit, gruas dhe fmijve. O ju t pranishm! Dgjoni kt hadith t Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem: Atij q i ka ikur nj namaz, sikur t kishte humbur familjen dhe pasurin e tij. (sahih, Ibn Hibbani). Hidhrimi dhe mllefi i All-llahu e kaplojn at njeri q e len namazin. Pejgamberi sallall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: Ai q e l namazin, e takon All-llahun t mllefosur me te. (daif, Bezzari). All-llahu, subhanehu ve teala, thot: e at q e z hidhrimi Im, ai ka mbaruar. (Taha: 81). 38

Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, duke na e trhjekur vrejtjen thot: Mos e le namazin me qllim, sepse ai q e vepron kt, nuk ka garancn e Zotit dhe t Pejgamberit. (sahih, Taberaniu). Abdull-llah ibn Shekiku, rahimehull-llah, thot: Sahabet e Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, lrjen e asnj vepre nuk e konsideroni kufr prpos namazit. (Sahi, Tirmidhiu). O ju musliman! Moskujdesi pr namazin sht nj bela shum e madhe, shkakton vshtirsi dhe ngushtic n jetn e ksaj bote, n var dhe n ahiret. E pas tyre (t mirve) erdhn pasardhs t kqij, q e lan namazin e u dhan pas knaqsive (trupore), e m von do t hidhen n do t keqe (ose n Gaja). (Merjem: 59). Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: M erdhn natn dy njerz, m morn dhe m than: ec. Eca me ta. Erdhm te nj njeri i shtrir, kurse tjetri qndronte prmbi te me gur, e goditke me gur n kokn e tij. Ia shtypte kokn, e shkonte guri larg. Shkonte pas gurit dhe e mirte srish, derisa kthehej, koka i bhej si ka qen. U kthente dhe prsri ia bnte t njejtn gj. Tha: u thash: subhanall-llah, kush jan kto dy njerz? Than: njeriu q i shtypej koka sht njeriu q ka msuar Kur'an dhe e ka refuzuar dhe ai q flen nga namazi obligativ. (Buhariu). O rob i All-llahut! Si ka mundsi t mos ket vler te ti namazi, kur ai sht kapitali yt kryesor dhe me te imani yt sht i shdosh?! Si ka mundsi mos t ketr vler namazi te ti,

kurse ti e lexon krcnimin e All-llahut, subhanehu ve teala: Pra shkatrrim sht pr ata q falen, t cilt ndaj namazit t tyre jan t pakujdesshm. (El-Maun: 4-5)?! Si dakordohesh t cilsohesh me cilsi t munafikave, pr t cilt All-llahu, subhanehu ve teala, thot: Munafikt prpiqen t mashtrojn Allllahun (duke u paraqitur rrejshm si besimtar), por All-llahu mbizotron dinakrit e tyre. Ata edhe kur falen, falen me prtaci dhe vetm sa pr t'u dukur te njerzit dhe fare pak e prmendin All-llahun. (El-Munafikun: 142). O ju musliman! Namazi sht nj adhurim shum i madh, asnjher nuk bjer ky obligim nga njeriu, edhe n trishtim, edhe n luft, edhe n smundje, edhe n vshtirsi, prve gruas q sht n ciklin e saj dhe n lehoni. All-llahu subhanehu ve teala, thot: Vazhdoni rregullisht namazet (faljet), e edhe at namazin e mesm, dhe ndaj Allllahut t jeni respektues (n namaze). E nse keni frik (nga armiku), ather faluni duke ecur ose duke kalruar, por kur t jeni t siguruar, prkujtojeni (me namaz) Allllahun ashtu si u msoi Ai pr at q ju nuk dinit. (El-Bekare: 238- 239). Falne namazin n koh, merne abdestin mir, kujdesuni pr rukun, sexhden, kijamin, pruljen, nse dshironi t vjelni frytet, fuqin dhe rehatin. O ju musliman! Shum argumente t vrteta dhe t qarta flasin pr faljen e namazit me xhemat. All-llahu, subhanehu ve teala, thot: Faleni namazin dhe jepni zeqatin, dhe faluni me ata q falen (bini n ruku me ata q bien). (El-Bekare: 43).

All-llahu, subhanehu ve teala, i thot Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i cili duke qen n mejdani e lufts dhe vshtirsis s betejs: Kur t jesh ti (Muhammed) bashk me ta dhe ju fal namazin, nj grup prej tyre, duke i bartur armt, le t vij e le t falet me ty (grupi tjetr n roje), e kur t bien n sexhde (t kryejn nj reqat), kta le t qndrojn mbrapa jush (n roje) e le t vij grupi tjetr, q nuk sht falur, e t falet me ty dhe le t'i bartin armt dhe t jen n gjendje gadishmrie. (En-Nisa: 102). Abdull-llah ibn Mesudi, radijall-llahu anhu, thot: Cili gzohet q ta takoj nesr All-llahun si musliman, le t kujdeset pr kto namaze, kur thirret ezani pr to. Sepse All-llahu i ka br ligj Pejgamberit tuaj sunnetet e udhzimit, edhe kto jan nga sunnetet e udhzimit, e nqoftse ju faleni n shtpi sikurse falet ky i vonuar, do t linit sunnetin e Pejgamberit tuaj, e nse lini sunnetin e Pejgamberit tuaj, do t devijonit. N kohn ton vetm munafiku i qart vonohej nga namazi me xhemat. E mernin njeriun e smru dy veta pr krahu derisa e sjellnin n saf. (Muslimi). Ju o rini! Ju q jeni t fuqishm dhe t rinj. Shikoni Abdull-llah ibn Ummi Mektumin, radijallllahu anhu, i drejtohet Pejgamberit, sal-lallllahu alejhi ve sel-lem, duke i thn: O i Drguar i All-llahut, jam plakur, jam dobsuar dhe nuk shoh. Kam nj udhheqs, i cili nuk m udhheq si duhet. A kam lehtsim q t falem n shtpi? Tha: a e dgjon ezanin n shtpin ku gjindesh? Tha: po. Tha: nuk gjej pr ty lehtsime, po ta dinte ky q vonohet nga namazi me xhemat, se far vlere ka ai q shkon n namaz me xhemat, do t vinte zvarras n dor ose n 39

kmb. (Taberaniu, ky transmetim sht daif, kurse pjesa e par sht e vrtet). Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, u hidhrua shum me ata q vonohen nga namazi me xhemat, andaj edhe tha: Vendosa q ta urdhroj dikend t thrret ikametin, e dikend tjetr tua fal namazin njerzve, e un me disa njerz prplot me drunj t shkoj te ata njerz q nuk marrin pjes n namazin me xhemat e tua djeg shtpiat e tyre me zjar. (Buhariu dhe Muslimi). Ebu Hurejre, radijall-llahu anhu, thot: Ti mbushen njeriut vesht me plumb t shkrier sht m mir pr ate q dgjon ezanin dhe nuk i prgjigjet. (Ibn Ebi Shejbe). Ti q qndron n shtpi dhe nuk shkon ta falish namazin me xhemat, dgjo kt hadith t Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem: Kush dgjon ezanin pr namaz dhe nuk e pengon ndonj arsye, ati nuk i pranohet namazi q e fal. I than: ka sht arsye? Tha: Frika ose smundja. (Albani thot: i vrtet, prve sqarimit t arsyetimit. Ebu Davudi). Kjo fatkeqsi shtohet nse njeriu q vonohet nga namazi me xhemat sht ai, t cilin e pasojn njerzit dhe e kan shembull. Edhe m shum sht gabim kur njeriu q ka dije vonohet nga namazi me xhemat. Omeri, radijall-llahu anhu, thot: ka sht puna e atyreve q vonohen nga namazi me xhemat, e pr shkak t tyre, t vonohen edhe tjert nga namazi me xhemat. Ose do t merni pjes n namazin me xhemat, ose do tu drgoj kush do tua prek qafat tuaja. O ju musliman! Kto jan argumentet dhe faktet q e shpalosin t vrtetn. Shum qart kan treguar pejgambert sikur mos t ishte 40

shurdhia e zemrave, rruga sht e qart sikur mos t na e kishin prllomur mkatet. O ju musliman! Ata q nuk marin pjes n namazin me xhemat jan shtuar n kohn ton, njerz t fuqishm, e dgjojn ezanin mngjes e mbrmje, mirpo nuk i prgjigjen, e as q kujtohen. Gjuha e tyre miret me gjra t kota, zemrat e tyre n gaflet, jan prllomur me mkate, kan humbur mundin n kt jet, jan fundosur ne devijim dhe verbrim. Jan mbuluar me gjumin e shekullit, jan preokupuar me fitimet, lozjet dhe dfrimet e tyre, poqse n xhamia do t gjenin fitime t ksaj bote, edhe nqoftse jan pak, do t nxitonin. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: Pasha Ate n Dor t t Cilit sht shpirti im, po ta dinte dikush prej tyre se n xhami do t gjente mish t majm ose eshtra t mir, do t merte pjes n namazin e jacis me xhemat. (Buhariu dhe Muslimi). O ju musliman! Muslimant e kan obligim, kryetart, dijetart, pushtetart, t kujdesen pr ata q nuk falen dhe t shtyhen n namazin me xhemat. Ubej ibn Kabi, radijall-llahu anhu, thot: Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, na e fali namazin e sabahut nj dit dhe tha: a sht filani i pranishm? I tham: po, edhe pse nuk ishte n namaz. Pastaj tha: filani a sht i pranishm n namaz? I tham: po, edhe pse nuk ishte i pranishm n namaz. Ather tha: namazi m i rnd i munafikve sht namazi i jacis dhe sabahut. Po ta dinit se far t mira ka ne to, do t vinit edhe zvaras. (sahih, Ebu Davudi). O robrit e All-llahut! Ti q vjen n xhami me prtaci dhe dembeli e shum koh kalon n gjra t

kota, e nuk e di se xhamia sht shtpia e Zotit dghe vendi m i dashur te All-llahu?! Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: Xhamia sht shtpia e do t devotshmit, All-llahu i ka garantuar atij q xhamin e ka shtpi t vehten me shpirt, mshir dhe kalim t siratit drejt knaqsis s All-llahut dhe xhennetit. (Taberaniu. Pjesa e par sht e vrtet, kurse pjesa tjetr sht shtes e dobt). Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: Shtat persona do t hyjn nn hijen e All-llahut, at dit q ska hije tjetr pvre hijes s tij (prej tyre): njeriu q e ka zemrn t lidhur pr xhami. (Buhariu dhe Muslimi). Ti q vonohesh nga namazi, ti q nuk kujdesesh pr namazin, ti q preokupohesh me gjrat tjera nga namazi, t ka ikur nj e mir shum e madhe dhe nj shprblim gjigant. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: Kush shkon n xhami, ose vjen nga xhamia, All-llahu subhanehu ve teala, i prgadit n xhennet vendbanim do her q shkon dhe vjen. (Buhariu dhe Muslimi). Ai q pastrohet n shtpi, pastaj niset pr n shtpin e Zotit q ta kryej obligimin q ka para Zotit, do hap q e ban i shlyhet nj mkat, do hap q e ban ngrite nj shkall. Njeri q m s shumti fiton shprblime nga namazi sht ai q m shum ec , vazhdojn njerzit t vonohen nga namazi, derisa ti vonoj All-llahu trisht nga mshira e Tij. All-llahu na ruajt nga humbja dhe dshtimi. (ajo drit) sht n shtpit (xhamit) q All-llahu lejoi t ngrihen, e q n to t prmendet emri i Tij, t'i bhet lutje Atij mngjes e mbrmje. Ata jan njerz q nuk i

pengon as tregtia e largt e as shitblerja n vend pr ta prmendur All-llahun, pr ta falur namazin dhe pr ta dhn zeqatin, ata i friksohen nj dite kur do t tronditen zemrat dhe shikimet. (ata i luten) q Allllahu t'i shprblej m s miri pr at q punuan dhe pr t'ua shtuar t mirat nga Ai. All-llahu e dhuron pa mas at q do. (EnNur: 36- 38). O ju musliman! Kujdesuni pr fmijt tuaj, kontrolloni ata dhe mos i haroni, sepse ata jane emanet n qafn tuaj. Urdhroni q t falin namazin dhe t marin pjes n namazin me xhemat. Stimuloni dhe friksoni, edukoni q ta duan ahiretin, bahuni pr ta shemblltyr e mir: Urdhro familjen tnde t fal namaz, e edhe ti vet zbatoje at, ngase Ne nuk krkojm prej teje ndonj furnizim (pr ty as pr familjen tnde), Ne t furnizojm ty (dhe ata), ardhmria e mir sht e atij q ruhet. (Taha: 132). Kurse Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: Urdhroni fmijt tuaj n namaz kur ti ken shtat vjet, e rrihni nga pak kur ti mbushin dhjet vjet. (sahih, Ahmedi). Kujdesuni nga gjrat q i largojn nga prmendja e All-llahut, nga namazi dhe nga adhurimet, insistoni n lutjet tuaja drejtuar All-llahut q tua prmirson fmijt tuaj dhe fmijt e mbar muslimanve. All-llahu yn na i gzo zemrat dhe na i lumturo shpirtat duke i udhzuar t rinjt dhe t rejat tona, All-llahu yn, bri pasardhsit tan, djemt dhe vajzat tona, q t kujdesen pr namazin. All-llahu yn, na i prano lutjet tona, na dhuro siguri n vatan, mirsi n pasardhs dhe shptim n ahiret. All-llahu yn, bre Islami dhe muslimant krenar, mposhte shirkun dhe idhujtart dhe shkatrro armiqt e fes 41

Shejh Salah El-Budejr

Imam dhe hatib i Xhamis s Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, n Medin Mbajtur m 21. 1. 1425 Prktheu: Bekir Halimi Salah El-Budejr, 19.3.2004

42

Tema
Dispozitat pr ujin e qet dhe larjen n te
Ebu Hurejreja, radijall-llahu anhu, tregon se i Drguari, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: Askush prej juve le t mos urinon n uj q nuk rrjedh, e pastaj t lahet me t. (Buhariu dhe Muslimi) N transmetimin e Muslimit qndron: Askush prej juve le t mos lahet n ujin e qet kur sht xhunub. Definicioni i xhunubit -Xhunub- sht gjendja e njeriut pas ejakulimit (derdhja e sperms) gjat mardhnjeve seksuale (coitus) ose gjat prjetimit t knaqsis seksuale n ndr (polutio) n kt hyn edhe gjendja e njeriut pas mastrubimit q sht haram. Uji i qet n t cilin ndalohet urinimi apo larja n, t n gjendje t xhunubllkut, sht uji q nuk rrjedh dhe nuk ka burime q e riprtrin sasin e tij. Kuptimi i prgjithshm i hadithit: I Drguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, me kt hadith ka ndaluar urinimin n ujin e qet, si jan rezervart, knetnat dhe gjrat e ngjajshme me qllim t parandalimit t njollosjes s tyre. Me njollosjen e tyre ky uj del nga prdorimi dhe nuk mundet t prdoret pr pastrimin e nevojshm si para kusht i disa adhurimeve. Urtsia e ksaj fshehet n faktin se shumica e gjrave q dalin nga trupi i njeriut n vete prmbajn lnd t dmshme pr njeriun dhe shndetin e tij. Me largimin prej ksaj vepre njeriu zbaton nj rregull t prgjithshm t fes Islame, mosshkaktimin e dmit tjerve. N kt hadith gjithashtu ka ndaluar larjen (guslin) n ujin e qet, me hudhje n t, me t njjtin qllim. Nse bhet fjal pr uj q sht i rrjedhshm lejohet urinimi n t parimisht si dhe larja me zhytje, edhe pse preferohet mosurinimi n t sepse kjo sht vepr q nuk ka dobi. Mendimet e dijetarve pr kto shtje: 1.Mendimet e dijetarve jan ndar pr shtjen e ndaless, a e ka domethnien se a sht ndales t nivelit t haramit (haram) apo bhet fjal pr ndales t nivelit t gjjs t paplqyer (mekruh). a) Mendimi i Malikive, kjo vepr sht vepr e paplqyer (mekruh). b) Tek Hanbelit kjo vepr sht e ndaluar (haram). c) Mendimi i disa dijetarve sht haram pr sasi t vogla t ujit dhe mekruh pr sasi t madhe t ujit. 2.shtja e dyt sht uji n t cilin sht urinuar ndonj person, se a sht e pastr apo i flliqur. Nse ka ndryshuar ngjyra, shija apo era e ujit, ky uj konsiderohet i papastr me ixhma (konsenzus). Nse nuk ka ndryshuar asnj prej tre cilsive dhe bhet fjal pr uj t bollshm, mendimi i ixhmas sht se ai sht i pastr. Pr definimin e sasis t ujit t bollshm Ka mendime t ndryshme. 43

Nse bhet fjal pr uj t pakt n t cilin ka urinuar dhe nuk ka ndryshuar asgj prej cilsive, ka dy mendime: a) Mendimi i Ibn Abasit, Ebu Hurejres, Hasan El Basriut, Ibn Musejebit, Eth Theuriut, Malikut dhe Buhariut sht se ky uj sht i pastr dhe prbaz e kan marr hadithin q e transmeton Ebu Davudi dhe Tirmidhiu: Uji sht i pastr dhe nuk e flliq asgj. b) Mendimi i dyt sht mendimi i Ibn Omerit, Muxhahidit, Ebu Hanifs, Shafiiut dhe Ahmed ibn Hanbeli sht se ky uj sht i papastr duke u bazuar n haditin: Kur uji arrin sasin e dy kul-le-ve nuk flliqet. D.m.th. Nse uji sht nn sasin q konsiderohet uj i bollshm (dy kul-le)

urinimi n t e shndrron n uj t paprdorshm pr abdest Mendimi m i vrtet sipas autorit sht mendimi i par, sepse nse nuk ka ndryshuar asnj prej tre cilsive uji mbetet n esencn e tij, d.m.th sht i pastr. -Disa dobi prej hadithit 1. Ndalesa e urinimit n ujin i cili nuk rrjedh. N kt ndales me analogji edhe nevoja e madhe. 2.Ndalimi nga gusli me zhytje n ujin q nuk rrjedh. 3.Largimi nga do gj q i shqetson apo krijon neveri tek t tjert sepse bhet fjal pr gjra pr t cilat dallojn qndrimet e njerzve 4.Lejimi i ktyre veprave n ujin e rrjedhshm edhe pse m mir sht q ato t braktisen. Prgatiti: Talha Kurtishi Talha Kurtishi, 20.2.2004

Islami dhe natyra e njeriut

Natyra e njeriut, tiparet themelore t karakterit t njeriut, q moti kan qen tem e hulumtimeve t shumta. Ajo pr shum hulumtues musliman ka rndsi t veant sepse sipas shum komentuesve t Kuranit kjo fjal sht sinonim pr Islamin. do musliman dhe muslimane sht plotsisht i bindur se Krijuesi i ksaj natyre sht zbritsi i Kuranit, pra All-llahu, subhanehu ve teala. Njohja e ktij fakti na bind se kjo fe sht plotsisht n pajtim me natyrn e pastr njerzore, fitren, sepse sht apsurd q Krijuesi i ksaj natyre t 44 shpall fe e cila i kundrvihet dhe prplaset me natyrn n t ciln Ai i ka krijuar njerzit. I Gjithdijshmi dhe i Urti, gjithsesi ka shpallur fe e cila i prshtatet dhe pajtohet me natyrn njerzore. Buhariu dhe Muslimi n librat e tyre transmetojn kt hadith: Ebu Hurejreja, radijall-llahu anhu, rrfen: Natn e Isras t Drguarit t All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i jan ofruar dy en, n njrn pati qumsht derisa n tjetrn ven, dhe i than; pi prej cils dshiron! I Drguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, mori qumshtin dhe e piu.

Pasi q piu qumshtin iu tha: Zgjodhe natyrn (fitrn) dhe po ta kishe zgjedh vern do t devijonte ummeti yt. (Buhariu nr.3394 dhe Muslimi nr.168) N nj transmetim tjetr qndron: Qoft i falndruar All-llahu i cili t udhzoi drejt natyrs s pastr dhe po ta kishe zgjedh vern Ummeti yt do t devijonte. (Buhariu nr.4709) Ne nj transmetim tjetr qndron: Drejt veprove, All-llahu i drejtoft njerzit me ty, Ummeti yt do t mbetet n natyrshmri (Muslimi nr.164) Ky hadith sht thelbi i tems ton dhe nga ky hadith ne prfitojm tre dobi: Njeriu si krijes anon kah shum gjra prreth tij dhe kjo sht natyra me t ciln ka lindur. Kjo natyr sht pjes e esencs s tij dhe sht veori e njerzis n prgjithsi. Orvatja pr t mohuar natyrn njerzore shkakton defekt dhe e nxjerr njeriun nga suazat e njerzis. Ky pohim gjendet edhe n fjalt e shum Imamve si jan: Ibn Kajjimi, Ibn Haxheri, Ibn Dekik El id, Es Sujutiu dhe shum tjer prej dijetarve t hadithit dhe komentuesve t Kuranit. Thot Ibn Kajjimi: Ka dy lloje t fitrs. Lloji i par q ka t bj me zemrn dhe lidhshmrin e saj me All-llahun. Kjo natyr krkon njohjn e Zotit t saj dhe shfaq dashuri ndaj tij duke i dhn prparsi Atij para do gjje. Lloji i dyt quhet natyra praktike ku bn pjes ky hadith. Me llojin e par arrihet pastrimi i zemrs e me llojin e dyt arrihet pastrimi i trupit. (kto fjal t Ibn Kajjimit jan komentim i hadithit: Pes gjra jan prej natyrs s pastr (fitrs): sunetimi, rruajtja e qimeve t pjess s turpshme, shkulja e qimeve t nnsjetulls, shkurtimi i thonjve dhe shkurtimi i mustaqeve.sh.p.)

Gjith shpalljet hyjnore jan n pajtim me natyrn t pastr, mbshtesin at dhe nisen prej saj. Pr kt shkak feja Islame sht fe e natyrs. All-llahu, subhanehu ve teala, thot: Prqndro vetveten tnde sinqerisht n fen, i larguar prej do t kote, (e ajo fe), feja e All-llahut n t ciln i krijoi njerzit, ska ndryshim (mos ndryshoni) t asaj natyrshmrie t krijuar nga All-llahu (ErRum,30) Kjo shiht nga hadithi i t Drguarit, sallall-llahu alejhi ve sel-lem, n t cilin ai zgjodhi qumshtin, vepr kjo e cila sht n pajtueshmri me natyrn njerzore e cila do her zgjedh gjrat e dobishme. N kt rast qumshti sht m i dobishm. Ai sht ushqim i shndetshm dhe i kndshm dhe pr t i Drguari I All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: Asnj gj nuk zvendson ushqimin dhe pijet, si qumshti (Ahmedi n Musned nr.1978, Tirmidhiu nr.3455, Ebu Davudi nr. 3723 dhe Ibn Maxhe nr. 3426. Tirmidhiu e ka vlersuar si hasen ( i mir) dhe me t pajtohet edhe Ibn Haxheri.) Krahas gjrave t lejuara ka edhe gjra t ndaluara q jan n kundrshtim me natyrn e pastr. Shembulli i tyre n hadithin e prmendur sht vera. Ajo simbolizon knaqjen e shemtuar dhe ndjekjen e rrugs e cila ndeshet me natyrn e njeriut. Ajo simbolizon flliqsirat, mendjelehtsin dhe do gj t prishur. Shkatron mendjn, pasurin, besimin dhe trupin. Prej natyrs njerzore sht: Dashuria ndaj jets dhe qndrimit n kt bot. Kjo dukuri shihet qart edhe n moshn fmijrore dhe fmiu si fmi friksohet prej 45

vdekjes. Kur ai atij i kanoset rreziku i hudhjes prej lart apo goditjes nga ndonj makin, qan dhe dridhet prej friks. Kjo gj sht krijuar n njeriun prej lindjes s tij. Statistikat e shumta q flasin pr rritjen e prqindjes s vetvrasjeve jan argument pr devijime n edukat, gj q rezulton me veprime t shmtuara n shoqri t ndryshme. Nevoja pr adhurim. Njeriu n natyrn sht i dobt dhe ka nevoj pr mbshtetje prej t adhuruarit t tij. Njeriu pr ta plotsuar kt nevoj adhuron gjra t lejuara dhe t ndaluara. Dashuria ndaj atdheut dhe vendbanimit. Gjinit anojn njra kah tjetra dhe kjo sht pjes e natyrs s tyre. Dashuria ndaj fmis dhe pasuris. Prej natyrs njerzore sht mbulimi i pjesve t turpshme. Edhe fmiu n moshn e vogl turprohet kur zbulohen pjest e turpshme t trupit t tij. Instinkti pr pronsi. Njriu prej moshs fmijrore lidht me gjrat q i konsideron t veanta pr t dhe privimin e tij prej tyre e konsideron si padrejtsi. Si pron e tij i konsideron lojrat,

kpuct dhe rrobat e tij dhe ndodh q n disa raste prvetson edhe gjra q jan pron e tjetrkujt. Prej natyrs njerzore sht edhe jeta n shoqri me llojin e tij. Ibn Halduni duke iu referuar Aristotelit thot: Njeriu sht qytetar n natyrn e tij. (d.m.th. sht i prir pr jet n shoqri) Nga gjrat q prmendm kuptuam se njeriu posedon disa tipare q i prkasin natyrs dhe numri i tyre sht shum i madh. sht e vrtet se kto tipare ndryshojn dhe zhvillohen nn ndikimin e edukats, aftsive mendore dhe kushtet shoqrore, por fakt i pamohueshm sht egzistimi i tyre n esencn njerzore. Nse kto tipare zhvillohen nn nj mbikqyrje t shndosh, pa pengesa, ata do t dalin n shesh mu si rritet druri prej fars s vogl. Pr kt shkak i Drguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, n hadithin e transmetuar prej Ebu Hurejres, radijall-llahu anhu, thot: do foshnj lindet n natyrn e pastr (n fen Islame). (Buhariu nr.1385 dhe Muslimi nr.2658)

Shkputur nga: Nidaul-Fitre Selman el-Avde Zgjodhi dhe prktheu: Talha Kurtishi Selman el-Avde, 5.3.2004

Ortakria n tregti
Ortakria n tregti (sheriketul-inan) sht nj gj t ciln All-llahu ua ka br t lejuar muslimanve me qllim t prfitimit t 46 prbashkt dhe t ndihmuarit n lehtsimin e barrs s ksaj jete. I drguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: All-llahu,

subhanehu ve teala, thot: Un jam i treti mes dy ortakve derisa t mos tradhton njri tjetri (Irshadulfekih, Ibn Kethir, 2/61, me sened t mir) Ai, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, gjithashtu ka thn: Dora e All-llahut sht mbi dy ortak prderisa njri nuk e mashtron tjetrin (Darekutni, hadithi n kt form sht daif shih. Albani, Gajetulmeramnr. 356) Ortakria sht pjesmarrje e prbashkt e dy ose m tepr ortakve n pasurit e tyre, t ciln e kan fituar me an t trashigimis apo fitimit t tjetr, pr t punuar me t dhe pr t shtuar pasurin me pun t cilat jan t lejuara Kushtet e ortakris jan: 1. T jet ortakri mes muslimanve sepse n rast t ortakris me jomusliman nuk ka siguri t plot se jomuslimani nuk do t punon me kamat. Nse sigurohet kjo gj lejohet ortakria me jomusliman por me mbikqyrje t plot t muslimanit q t largohet mundsia e tregtis s palejuar (kamat dhe tjer) 2. Duhet ditur sakt shuma e investuar nga gjitha ortakt sepse fitimi dhe humbja llogariten sipas prqindjes s investuar dhe mosnjohja e ksaj gjje mund t rezulton me ndarje t padrejt t fitimit ose humbjes gj t ciln All-llahu e ka ndaluar. All-llahu,

subhanehu ve teala, thot: Dhe mos e hani pasurin e njri-tjetrit n mnyr t palejuar El-Bekare, 188 3. Fitimi ndahet nga fitimi i prgjithshm prej gjitha mallrave dhe nuk lejohet lidhja e fitimit e nj ortakut me nj mall prej mallrave, si pr shembull filani e merr fitimin prej tregtis me rroba kurse tjetri e ka fitimin prej tregtis me kpuc. Gjith e marrin hisen e tyre t fitimit nga fitimi i prgjithshm. 4. Gjat investimit n mjete (mall) vlersohet malli me mimin e tij n ditn e marrveshjes dhe sipas ksaj vlersohet prqindja e tij n investimin e prgjithshm. Nse kjo nuk bhet, shuma e investuar nuk do t dihej, gj kjo e cila mundet t shkakton padrejtsi gjat shprndarjes s fitimit apo bartjes s humbjes. 5. Puna mes ortakve ndahet sipas vlers s investuar d.m.th. nse nj njeri bn pjes prej shums s investuar obligohet me prej puns. Nse ata pajtohen q t marrin puntor ather gjith ortakt do t marrin pjes n pagn e tij sipas prqindjes s investimit. 6. Nse njri prej ortakve vdes ose mendet, trashiguesit ose mbikqyrsit e tij, kan t drejt t zgjedhin mes t vazhdojn ose t anulojn kontratn pr ortakri.

Shkputur nga libri: Minhaxhul muslim t Ebu Bekr El Xhezairi Prktheu: Talha Kurtishi Ebu Bekr El Xhezairi, 12.3.2004

Drejtsia e All-llahut
47

Falnderimi i takon All-llahut, paqja dhe mshira e All-llahut qfshin mbi t Drguarin e All-llahut, familjen dhe shokt e tij. Drejtsia e plot sht cilsi e All-llahut dhe kjo cilsi e All-llahut nuk sht e ngjashme me drejtsin e cila u prshkruhet njerzve sepse asgj nuk sht si All-llahu n qenie e as n cilsi. Besimi i pastr n All-llahun, i prbr nga fjal dhe vepra, tek besimtari nuk le vend pr dyshime e as pr mendime t kqija pr All-llahun e posaqrisht ato q kan t bjn me drejtsin e All-llahut. All-llahu, subhanehu ve teala, pr padrejtsin, gj kjo t ciln ia ka ndaluar vetes dhe tjerve, thot: Dhe vihet libri (i veprave), e i sheh mkatart t friksuar nga shnimet q jan n t dhe thon: "T mjert ne, 'sht puna e ktij libri q nuk ka ln as (mkat) t vogl e as t madh pa e prfshir?", dhe at q vepruan e gjejn t gatshme prezente, e Zoti yt nuk i bn padrejt askujt. (El Kehf, 49) Kush bn mir, ai e ka pr vete, e kush bn keq, ai vepron kundr vetes, e Zoti yt nuk bn padrejt ndaj robrve. (El Fusilet, 46) S'ka dyshim se All-llahu nuk bn pa drejt as sa grimca, e nse ajo vepr sht e mir, Ai e shumfishon at dhe Vet Ai i jep shprblim t madh. (En Nisa, 40) Prjetimi i ksaj bote sht pak, e pr at q sht i devotshm, bota tjetr sht shum m e dobishme. Nuk do t'ju bhet pa drejt as sa fija. (En Nisa, 77) E All-llahu nuk sht ai q e do padrejtsin pr njerz. (Ali Imran, 108) Pr bamirsit thot se ata nuk kan shkak pr tu friksuar Ditn e gjykimit: Kush sht besimtar dhe bn vepra t mira, ai nuk i friksohet ndonj padrejtsie e as 48

ndonj mungese (n shprblim). (Ta Ha, 112) dhe Secili njeri do t shijoj vdekjen, e shprblimet tuaja u plotsohen ditn e kijametit (Ali Imran, 185) N nj hadith kudsij t cilin e transmeton Muslimi (nr. 2577) prej Ebu Dherrit, radijallllahu anhu, All-llahu, subhanehu ve teala, thot: Padrejtsin (zullumin) ia kam ndaluar vetes dhe ua kam ndaluar juve. N kt nuk jan t njejt besimtart dhe mohuesit e fes. Drjtsia hyjnore shihet n faktin se All-llahu nuk do ti konsideroj t njejt mohuesit e fes me besimtart n Ditn e Gjykimit. All-llahu, subhanehu ve teala, thot: A mos do t'i barazojm ata q besuan dhe bn vepra t mira me ata q bn shkatrrime n tok, apo do t'i konsiderojm njsoj si t ruajturit prej t kqijave, si ata q jan mkatar? (Sad, 28) Dnimi i mosbesimtarve ditn e gjykimit pr rebelimin kundr Zotit dhe shprblimi i besimtarve q jetuan dhe punuan besnik All-llahut dhe t drguarve sht manifestim i drejtsis s plot dhe t prkryer nga i Lartsuari. Nuk mund t jen t njejt ata t cilt pranuan udhzimin e All-llahut dhe e zbatuan at q All-llahu e kkoi prej tyre me mohuesit, t cilit ia kthyen shpinn udhzimit hyjnor dhe vrapuan pas epsheve t ksaj bote kalimtare. All-llahu, subhanehu ve teala, thot: Nuk jan t barabart ata t xhennetit dhe ata t xhehennemit. Banuesit e xhennetit jan ata fatbardh q ia kan arritur qllimit. (El Hashr, 20) Sigurisht se ka dallim mes shprblimit pr t mirn dhe pr ate q sht e keqe: E, sa i prket atij q jep dhe ruhet, dhe vrteton bindshm pr m t mirn, ne do ta prgatitim at pr m t lehtn. sa i prket atij q bn koprraci dhe ndien veten t

pavarur (nga Zoti), dhe q prgnjeshtron at m t mirn, Ne do ta prgatisim pr m t vshtirn. (El Lejl, 5-10) N dy ajetet e fundit All-llahu prmend besimin dhe veprat e mira q jan shkak pr lehtsimin dhe vshtirsimin. Nse ai njeri beson dhe bn vepra t mira All-llahu do ti lehtson veprat e mira dhe e kundrta; prgnjeshtrimi dhe mkatet jan shkak pr vshtirsimin e veprave t mira. E kur juve u goditi nj dshtim (n Uhud) e q ju ia patt dhn at dyfish (armikut n Bedr), that: "Prej nga kjo"? Thuaj: "Ajo sht nga vet ju"! S'ka dyshim se All-llahu sht i plotfuqishm pr do send. (Ali Imran, 165) Nse ne mendojm se All-llahu duhet n mnyr t njjt ti shprblen besimtart dhe mosbesimtaret ather ne jemi t padrejtit, sepse veprat e kqija i barazojm me veprat e mira dhe kshtu i vendosim gjrat n vendin e gabuar, gj kjo e cila sht definicioni i padrejtsis. (Vendosja e gjrave n vendet q nuk ju prkasin). A mos do t'i barazojm ata q besuan dhe bn vepra t mira me ata q bn shkatrrime n tok, apo do t'i konsiderojm njsoj si t ruajturit prej t kqijave, si ata q jan mkatar? (Sad, 28) A menduan ata, t cilt vepruan n t kqija, se n jetn e tyre dhe n vdekjen e tyre do t'i bjm t barabart me ata q besuan dhe bn vepra t mira? Sa i shmtuar sht gjykimi i tyre? (El Xhathije, 21) Kto ajete na flasin qart se barazimi mes ktyre dy llojeve t ndryshme sht vepr e shmtuar dhe gjykim i gabuar dhe si i till nuk lejohet ti atribohet All-llahut, subhanehu ve teala. Ky pohim sht paragjykim i gabuar pr All-llahun, subhanehu ve teala.

Disa njerz nga mosbesimtart, n kt koh dhe n kohrat e ndryshme, konsiderohen si mirbrs dhe prmirsues dhe pr ta disa njerz shpresojn se do t shprblehen nga All-llahu, subhanehu ve teala. A thua vall mundet t konsiderohet si mirbrs ai njeri i cili mohon dhe refuzon shpalljen e All-llahut i cili e krijoi dhe ia nnshtroi tokn dhe qijejt dhe pastaj pretendon se sht kah bn vepra t mira. Esenca e gjitha veprave t mira sht besimi n All-llahun, subhanehu ve teala, dhe besimi n Pejgambert. Pr kt shkak Allllahu nuk i pranon veprat e njeriut i cili tregohet kryelart dhe mohues ndaj Krijuesit, qoft i lartsuar Ai. Bamirsia e vrtet sht besimi n All-llahu. All-llahu di t dalloj qllimkeqin nga qllimmirin. (El Bekare, 220) Ata thon: Ne jemi vetm prmirsues! Veni re, ata n t vrtet jan shkatrruesit, por nuk e kuptojn. (El Bekare 11-12) Prmirsuesi i vrtet sht ai i cili beson n All-llahu, subhanehu ve teala, n pejgamberin e Tij dhe i thrret njerzit t pasojn rrugn e Islamit. Pr kto njerz Allllahu, subhanehu ve teala, thot: Ne nuk humbim shprblimin mirbrsve. (El Araf, 170). Vepra e cila nuk sht n pajtim m ligjin e All-llahut dhe nuk bhet sinqerisht pr T nuk sht vepr e mir dhe ai q i bn kto vepra pa besim n All-llahun nuk do t hyj n xhennet sepse nuk e ka zbatuar obligimin e par pr t cilin sht krijuar, besimin n All-llahun. Un nuk i krijova xhint dhe njerzit pr tjetr pos q t m adhurojn. (EdhDharijat, 56) All-llahun e lusim q t na ndihmon. Lutja jon e fundit sht: Falnderimi i takon Allllahut, Zotit t botave. 49

Prgatiti: Talha Kurtishi Talha Kurtishi, 19.3.2004

50

Gruaja dhe familja

Mbulesa islame shkak pr udhzimin e shtat grave
Esselamu alejkum ve rahmetull-llahi ve berekatuhu Motra ime fisnikeeja me mua ta shohim kt grua, e cila sht shembull i ndershm i grave, t cilat thrrasin n fen e All-llahut [subhanehu ve teala]. Ajo nuk kishte turp nga mbulesa e saj edhe pse gjindeshte n mes t europs. Kjo shkaktoi q All-llahu ti dhuroj nj dhunti shum t madhe, e ajo sht hyrja n fe e shtat grave tjera Lexo kt tregim Kjo grua saudiane shkoi n shoqrim t burrit n nj konferenc t medicins n nj qytet europjan. Ajo shkoi atje duke e ditur se Zoti i saj q sht n Saudi, po i Njejti sht edhe n europ. Ajo e dinte se edhe atje ka burr sikur ktu. Ishte e kapur pr fen dhe msimet e fes s vet. Normalisht se kjo reflektohej edhe n mbulesn e saj. Ajo ishte e mbuluar plotsisht me mbules islame. Ajo shkoi n at qytet me mbulesn e saj t plot islame, saq prej saj nuk dukej asgj. Ajo, me burrin e saj kalonte npr korridoret e salls ku mbahej konferenca, e tra n t zeza, askush nuk dinte se ka ka mbrenda. T gjith syt e shikonin dhe dshironin t din se ka bn kjo mbules e plot n qendr t europs?! Gj, t ciln se kishin par m hert. Shum gra europjan u grumbulluan rreth saj. Ato ishin profesoresha dhe kishin mbushura goxha disa vjet. Ato iu drejtuan e i than: Sigurisht kshtu je mbuluar se ke ndonj t met ose fytyra yte sht e shmtuar? Kshtu ato mendojn, mendojn se mbulesa ua mbulon shmtimin e tyre. I morri n nj skaj dhe ua zbuloi fytyrn, e pan se skishte as t meta e as ndonj shmtim, madje fytyra i ndrionte. Ishte sikur edhe grat tjera. Bisedoi me to dhe u sqaroi pozitn e gruas n islam, madhshtin e gruas muslimane, sa e mbron mbulesa dhe n prgjithsi mbi msimet islame. Pas 20 minutash bised shtat profesore publikuan hyrjen e tyre n Islam! Ato hyrn n fen Islame, kurse shkak ishte kjo grua, e cila kujdesej pr nderin, mbulesn dhe fen e saj Si, shtat profesoresha t hyjn n Islam vetm pr njzet minuta! Sa mangsi kemi ne?! Kjo grua nuk kishte turp nga mbulesa e saj, nuk i vinte rnd ta mbaj mbulesn islame, nuk pranoj t shkrihet n mesin e ksaj shoqrie, e t bhet e lir, pasi q e kishte br islami krenare E till sht gruaja muslimane, e cila nse e kryen misionin e saj e udhheq botn. Nj grua e thjesht i udhheq profesoreshat!! All-llahu t dhasht sukses motra ime muslimane, t mbrojt dhe t bft t dobishme pr Islamin dhe muslimant e t bft shmebulltyr pr t tjerat. Vall, edhe pas ktij rastit do t turprohesh nga mbulesa yte, pa marr para sysh, a gjindesh n vendin tnd ose n vende t huaja?!

51

Prshtati: Bekir Halimi www.albislam.com, 20.2.2004

Fmijt tan dhe webi orodits

Interneti sht br sikur nj xhin, t cilin askush nuk mund ta ndal. Nj njeri q nuk e prdor internetin konisderohet i pavler n mesin e tjerve. Numri m i madh i shfrytzuesve t internetit jan t rinjt, djem dhe vajza. do prind mund ta vren kte duke par se sa or qndrojn fmijt para internetit. ka sht interneti? Nse dshirojn prindrit ta parashtrojn kt pyetje, ose pse njerzit jan pasionuar kaq shum pas internetit, prgjigja e atyreve q msojn n universitet ose shkolla t mesme sht: hulumtojm materiale shkencore. Kjo mund t jet e sakt pjesrisht, mirpo sigurisht se kohn m t madhe e kalojn n hulumtime t materialeve joshkencore, madje t jemi m t iltr ata shkojn e bjn ca hulumtime jo t pastrta. sht e vrtet se statistikat q flasin pr prdorimin e internetit nga t moshrriturit dshton dhe nuk ngrit kok, mirpo statistikat q flasin pr prdorimin e internetit nga adoloshentt jan trishtuese dhe i detyrojn prindrit q t kujdesen nga ndikimi i internetit n fmit e tyre. N prani n 4.2 milion faqeve imorale n internet, ato paraqesin 12 % t mbar faqeve q ekzistojn n internet. Statistikat thon se 90 % t adoloshentve i vizitojn kta faqe. Kurse mosha mesatare e atyreve q fillojn vizitn e ktyre faqeve sht 11 vjee. 52 I nderuari lexues mund t parafytyrosh far ndikimi psikologjik, emocional dhe edukativ ka vizita e ktyre faqeve tek adoloshentt. Ndoshta adoloshent q nuk kan ma shum se 12- 13 vjet e njohin jetn seksuale ma mir se t martuarit gjat koh. Statistikat thon se 80 % t t rinjve dhe t rejave n moshn 15- 17 vjeare me prfundimin e ksaj etape kan par mardhnie intime t plota n internet. Disa prindr mund t thon: firmat lokale n disa vende kan vnduar programe t ndryshme pr t penguar deprtimin te kto faqe. Mirpo secili i ri, madje edhe fmijt shejtana qeshen me kt muhabet. Sepse ka shum mnyra, m e lehta njohja e proxi numrit nga nj shtet tjetr pr ta tejkaluar kt penges dhe pr t arritur n xhennetin e premtuar. sht e vrtet se ka edhe programe q vndohen n kompjuter q i prcakton faqet q ndalohen t vizitohen, mirpo prania e djemve ekspert n hilet e kompjuterit, tregon se kto mjete jan t padobishme. Ather, ka sht zgjidhja? Zgjidhja qndron n kuptimin se edukimi i fmijve m nuk sht aq leht si ka qen m hert, andaj krkohet q prindrit ta luajn rolin e tyre t vrtet n edukimin e tyre dhe t jen t kujdeshm se ata gjinden para nj prgjegjsie t madhe, pr t ciln do t japin llogari para All-llahut, n ditn e

Kijametit, nse ata nuk e kryejn si duhet kt prgjegjsi. Nuk ka zgjidhje mbrojtja nga reziqet e internetit dhe telasheve t tija prve se duke poseduar edukatn e

vetkontrollit, kurse biseda pr mjetet e pengimit, ajo sht bised e kot nga e cila nuk ka asnj dobi.

Salah El-Fudla, shkrimtar Kuvajtian Prktheu: Bekir Halimi Salah El-Fudla, 27.2.2004

Martesa sht participim

Martesa sht participim, kt e kan konfirmuar fukahat musliman para shum shekujve dhe kjo sht rezultati te i cili kan ardhur ekonomistt e ksaj kohe. Imam Serhesiu (vdiq n vitin 483 h.) rahimehull-llah, thot: Akti i martess sht akt i przierjes, domethn i participimit. (El-Mebsut, 5/ 109). Kurse Karrafiu, (vdiq n vitin 684 h.), rahimehull-llah, thot: Burri dhe gruaja jan sikur dy partner q bashkpunojn n interes. (Edh-Dhehire, 13/ 34). Kurse Shejhul-Islam, Ibn Tejmijje, rahimehull-llah, ka treguar dallimin e fukahave n prshkrimin e aktit t nikahut, dhe ka treguar mendimin se akti i martess sht akt participimi dhe se vet akti sht nga lloji i participimit. Andaj All-llahu, subhanehu ve teala, ka br dallim mes participimit dhe posedimit duke thn: Me prjashtim ndaj grave t veta (me kuror) dhe ndaj atyre (robreshave) q i kan n pronsin e vet, . (El-Muminun: 6). (Nedherijetul-Akdi, fq. 186, 188). Hafidh ibn Rexhebi, (vdiq n vitin 795 h.), rahimehull-llah, se Shejhul-Islam ibn Tejmijje anon kah ky mendim. Ksaj eshtje i bri shnim hoxha Muhamed ibn Uthejmini, (vdiq n vitin 1421 h.), rahimehull-llah, duke thn: Mendimi kah i cili anoi Ibn Tejmijje sht i sakt: se sht n aspekt t participimit. (El-Kavaid, 2/ 289). Kshtu e kan perceptuar fukahat ton aktin e martess m shum se 900 vite. sht raport i participimit mes burrit dhe gruas, e jo raport robrie, shtypjeje dhe shfrytzimi. Nse participimi finansiar synon shtimin e pasuris, nse bashkveprimet e ndryshme ekonomike synojn shtimin e bujqsis dhe fryteve, pa dyshim se martesa sht participim dhe ka synim shum ma t madh se tr kjo, e ajo sht: zhvillimi i njeriut edhe n sasi edhe n cilsi. Ashtu sikurse participimi n pasuri ngritet mbi plotsimin mes ortakave, njri participon me nj pjes t pasuris dhe tjetri me pjesn 53

tjetr, tjetri participon me nj aspekt t puns, e tjetri me aspekt tjetr t puns, poashtu edhe martesa sht participim i ngirtur mbi plotsimin mes dy bashkshortve. Secili prej tyre participon me pjesn q di ta bj dhe ka mundsi ti bj dobi tjetrit. Ashtu sikurse edhe te ortakt e biznesit duhet ndar t drejtat dhe obligimet mes ortakve, prndryshe do t shkaktohej dallimi, do t humbte pasuria dhe do t prishej ortakllku, e njejta vlen edhe pr bashkshortsin, edhe ktu duhet prcaktuar prgjegjsit dhe detyrat n t dyja palt. Andaj sherijati i ka caktuar gruas obligime ndaj burrit dhe burrit obligime ndaj gruas: Edhe atyre (grave) u takon e drejta sikurse edhe prgjegjsia n bashkshortsi, e burrave u takon nj prparsi ndaj tyre. Allllahu sht i gjithfuqishm, i urt. (ElBekare: 228). Ky shikim i raporteve mes gruas dhe burrit nuk mund t krahasohet me gjendjen n t ciln ka qen gruaja n perendim (n Sh.B.A. t dhe Britani n veanti), deri n fillimin e shekullit njzet, domethn deri para njqind vitesh. Gruaja e martuar nuk ka poseduar t drejt t kontraktimit, t drejt t shitblerjes, t drejt t paditjes, madje as t drejt t shkruarjes s testamentit! Sulmet mbi gruan jan konsideruar sulme mbi t drejtat e burrit, prdhunimi i saj sht

konsideruar sulm mbi t drejtn e burrit mbi te. Nse gruaja ka punuar, rogn q e mer sht konsideruar pasuria e burrit e jo e gruas. Pas ndryshimit gjeneral q i ndodhi perendimit n kndvshtrimin e tyre mbi gruan, grat fituan disa t drejta t cilat gruaja muslimane i kishte t garantuara para 1400 viteve. Gjithashtu dhet ditur se ndryshimi i kndvshtrimit perendimor mbi eshtjen e gruas ishte nn ndikim t civilizimit islam, ndikimi i t cilit sht konfirmuar n perendim n shum aspekte. Sot, ekonomistat parashohin raportin e gruas me burrin, raport participimi (marriage is a share contract) dhe n kt aspekt analizohet akti dhe studimi. Ideologt perendimor kan arritur n kto prfundime, n t cilat kan arritur dijetart muslimane me shekuj para tyre. A nuk duhet t krenohemi me kt histori dhe me kt civilizim? A nuk sht detyra yn ti themi bots: ne posedojm sistem, i cili ua ka kaluar t gjithve n mbrojtjen e t drejtave dhe zbatimit t drejtsis? Gjithsesi, mirpo ma e rndsishme se kjo sht ta shndrojm kt histori dhe kto principe n realitet praktik n mesin ton, para se ti thrrasim t tjert n kto, q thirrja jon t jet fjal dhe vepr, e jo vetm fjal.

Dr. Sami Suvejlim Prktheu: Bekir Halimi Dr. Sami Suvejlim, 12.3.2004

54

Udhzime pr shfrytzuesit e Internetit

1- Kur muslimani e dgjon ezanin, nuk guxon t lejoj asgj q ta ndal at ti prgjigjet asaj thirrje. Allahu i lartmadhrishm n Kuran thot: (ajo drit) sht n shtpit (xhamit) q All-llahu lejoi t ngriten, e q n to t prmendet emri i Tij, t'i bhet lutje Atij mngjes e mbrmje. Ata jan njerz q nuk i pengon as tregtia e largt e as shitblerja n vend pr ta prmendur All-llahun, pr ta falur namazin dhe pr ta dhn zeqatin, ata i friksohen nj dite kur do t tronditen zemrat dhe shikimet. (Nur: 36-37) 2- Interneti sht mjet i komunikimit, por ai n t vrtet sht shpat me dy tehe. Muslimant duhet ti shfrytzojn ant e mira t Internetit, ato q i shrbejn fes dhe jets s tij, e jo ato q e prishin fen dhe jetn e tij. 3- sht shum me rndsi q shfrytzuesit e Internetit t mbrojn syt e tyre, q t mos shohin at q sht e ndaluar. Shfaqjet e ndaluara jan arm e shejtanit, t cilat ai i prdor pr ti prishur zemrat e muslimanve, duke ofruar nj knaqsi momentale, pas s cils vjen pendimi dhe shqetsimi i ndrgjegjes. Shikimi i t ndaluars sht burim i ndotjes s zemrs, rndimit n gjoks dhe largimit nga adhurimi i Allahut Fuqiplot. Poashtu kto gjra e largojn shpirtin nga knaqsit q ai i arrin gjat adhurimit t Allahut. Kjo sht arm e shejtanit me t ciln ai e zbukuron mkatin, dhe n momentin kur dikush hyn n kurthn e tij, shejtani merr kontrollin ndaj zemrs s tij dhe luan me t sikur fmija q luan me topin. 4-Mos lejo q Interneti ta shkatrroj kohn tnde. Dhe kjo ndodh kur me or t tra i kalon npr faqe t ndryshme dhe me grupe t ndryshme bisedash online. Me kt e harxhon kohn e muar - kohn t ciln do ta kishe kaluar me familjen, fmijt, t afrmit ose duke punuar pr t fituar pr vete dhe pr familjen. 5- Vizitoi shpesh faqet islame. Vizito faqet nprmjet t cilave do t marrish informacione t dobishme t cilat e zgjerojn diturin tnde. Largohu nga faqet t cilat e dmtojn fen dhe moralin, dhe grupeve q prhapin fitne. Mos hyn n debate me armiqt e Islamit nse nuk ke dituri t mjaftueshme me t ciln tju kundrshtohesh. N raste t tilla krko nga dikush q di m shum t merret me ato shtje. 6- Miqsit nga chat-i jan kurthe edhe pr meshkujt edhe pr femrat; kurthe q i ojn ata drejt marrdhnieve t ndaluara, marrdhnie q zakonisht fillojn si njoftime t thjeshta dhe prfundojn me dm t madh pr fen dhe jetn. 7- Ose je ti ai q kontrollon, ose je i kontrolluar. Nse e vendos Internetin nn kontroll, ather dobit e saja mposhtin dmin e saj potencial. Ather Interneti bhet dhunti nga ana e Allahut, azze ve xhel-le, por, nse bie ti nn kontroll t tij, ather ai do ti mjegulloj syt me knaqsi t prkohshme, e cila ti vjedh t hollat, kohn, jetn dhe t largon nga obligimet q i ke ndaj familjes dhe t afrmve. Bhesh viktim, dhe at nuk mund ta vrrejsh. Shpto nga kjo kurth para se t humbesh dhe para se t bhet shum von. Shejh Hamed ibn Abdullah el Ali 55

Marr nga: islamvvay. com Hamed ibn Abdullah el Ali, 19.3.2004

56

Dijetart dhe mendimtart

Dijetart duhet respektuar
Ebu Hanife nj her shkoi pr t ngushlluar Sufjan eth-Thaurin pr vdekjen e nj nga vllezrve t tij. Sufjani e mirpriti me ngrohtsi dhe u ul me t n t njjtn mnyr se si nj msues ulej zakonisht me nxnsit e tij. Nxnsit e Sufjanit ishin t uditur prej ksaj dhe nuk e aprovuan Shejhun e tyre pr nj veprim t till. Kur Sufjani kuptoi mosaprovimin e tyre, ai tha:Nse far ju pat nuk do t ishte pr diturin e Ebu Hanifah-s, le t jet pr moshn e tij, nse as pr kt athere le t jet pr devotshmrin e tij; nse as pr kt athere le t jet pr diturin e tij t shtjeve t fikhut. Nxnsit e tij athere than:Me kt ai na bindi me argument dhe nuk na la asgj pr t thn. Nga kjo ndodhi ne mund t nxjerrim msimet e mposhtme: 1. Ndjeksit dhe nxnsit sht e nevojshme ta ken vmendjen tek thniet dhe dshmit e tyre t gabueshme dhe veanrisht kur ata bhen t pasjellshm kundrejt dijetarve t mdhenj. 2. Meritat e dijetarve duhet t nguliten tek vmendja e studentve t cilt duhet t inkurajohen pr t msuar nga kta dijetar prpara se ata t ndrrojn jet. 3. Ndryshimi n mendime nuk duhet t jet penges pr t marr dobi nga t tjert me t cilt nuk bien dakord. Pr kundr ndryshimeve n shum t gjra midis Ebu Hanifes dhe Sufjanit, kto dy personalitete gjithmon e kan lavdruar njri-tjetrin. Muhammed Ibn Bishr ka marr pjes n ligjratat e t dyve, Ebu Hanifes dhe Sufjanit. Kur ai shkonte tek hallka (rrethi, tubim ku msohen diturit fetare) i Ebu Hanifes, ai do ta pyeste ku ke qen. Kur ai i ka thn q ai ka qen n ligjratat e Sufjanit, Ebu Hanife i thoshte:T ishin el-Avad dhe Alkama (emrat t disa dijetarve t hadithit) n mesin ton, ata sigurisht do t ishin n nevoj pr diturin e Sufjanit. Kur ai shkoi tek hallka e Sufjanit, ai e ka pyetur at se ku ka qen ai do ti thoshte q ai ka qen n ligjratat e Ebu Hanifah-s. Sufjani thoshte: Nuk ka njeri n faqen e ksaj toke m t ditur se Ebu Hanife. 4. Civilizimi islam n t gjitha shkencat dhe fushat e tij u formua vetm n saje t fryms s pastr t tij, i cili ishte i pastr nga t gjitha shenjat e fanatizmit doktrinal dhe mendjengushtsis. Kjo sht e kundrta e vizionit t mbajtur nga disa t rinj t sotm injorant t cilat jan t pafytyr drejt atyre t cilt kan ndryshim mendimi, thrrasin emrat e tyre dhe diskretitojn reputacionin dhe nderin e tyre me deklarimin se po shfaqin t vrtetn dhe se po i paralajmrojn muslimant kundr tyre. 5. Ndrkoh duke ruajtur t drejtat e dijetarve dhe duke mbrojtur nderin e tyre, nj dijetar ose nj nxns dije duhet t shfaq far ai beson sht e drejt, pa aludime ose implikime me dshirat dhe egon e tij. T treguarit e t vrtets nuk sht i njt me t treguarit mosrespekt dhe pafytyrsi ndaj dijetarve.

57

Shejh Abdurrahman el-Xhuri Marr nga revista el-Xhumua v.15 nr. 10 Prktheu: Ammar Ardit Kraja Abdurrahman el-Xhuri, 27.2.2004

58

Pse biseda rreth dijetarve?

sht nj pyetje q parashtrohet, pyetje q ka t bj m qllimin e biseds rreth dijetarve. Nuk bhet fjal vetm pr Imam Ahmedin. N mesin e tyre sht edhe Sulltani i dijetarve Izz ibn Abdus Selam, Imam Maliku, Imam Shafiiu Sulltani i dijetarve Mundhir ibn Seid El Beluti dhe shum tjer. Pse biseda rreth tyre sht aq e rndsishme? 1. Gjat prmendjes e t mirve zbret mshira e All-llahut (fjali e Sufjan ibn Ujejnes, shih. El Hilje 7/285). Prmendja e tyre sht prmendja e dituris t ciln ata e bartnin, metods t ciln e ndjeknin, fes pr t ciln punuan dhe n t ciln thirrnin. Ata nuk prmenden pr shkak t prejardhjes fisnike e as pr shkak t pasuris apo pushtetit q i posedonin. Kur t prmenden, prmendet feja e All-llahut t ciln aq mir e shrbyen. Ata q i duan i don All-llahu dhe ata q i lavdrojn i lavdron All-llahu, subhanehu ve teala. 2. Njeriu n kt udh t gjat ka nevoj pr model dhe shembull t cilin do ta pason. Modeli m i mir t cilin e pason muslimani sht modeli i paraqitur n jetn e t Drguarit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, Muhammedi, m i zgjedhuri prej pasardhsve t Ademit, alejhi selam. Allllahu, subhanehu ve teala, thot: Ju e kishit shembullin m t lart n t drguarin e All-llahut, kuptohet, ai q shpreson n shprblimin e All-llahut n botn jetr, ai q at shpres e shoqron duke e prmendur shum shpesh All-llahun. (El Ahzab, 21) Muhammedi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ishte model i prkryer n gjitha pikpamjet e jets. N jetn e tij si prind do t gjesh mnyrn m t mir t edukimit dhe sjelljes me fmiun. Modeli tij i bashkshortit tregon tiparet e jets s lumtur bashkshortore. Msuesi n jetn e t Drguarit gjen modelin e msuesit m t suksesshm. Luftari, nga ky model i lufttarit fisnik, mson parimet e lufts s drejt, dhe sjelljen e duhur gjat fitoreve dhe gjat disfats. Dijetart pr t cilt flasim jan vetm nj vazhdimsi e ktij modeli t prkryer, njerz q ndriuan jett e tyre me parimet e t Drguarit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Ata, Imam Ahmedi, Imam Ebu Hanifeja, Imam Shafiiu, Imam Maliku, imamt e thirrjes, durimit dhe sakrifics, nuk jan prpos nj gjurm e t Drguarit, sallall-llahu alejhi ve sel-lem. Ndoshta do t na pyetni, pse pra nuk mjaftoheni me biografin e t Drguarit dhe me rrfimin e jets s tij. Pr ata q kshtu pyesin themi: Muhammedi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, pejgamberi i zgjedhur, i nderuari me shpallje, i besuari me kumtimin e mesazhit hyjnor ishte vazhdimisht nn mbikqyrjen e All-llahut i cili e mbronte n do hap, n koh q dijetart pas tij nuk gzuan kto veori t Muhammedit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Prkrah natyrs s thjesht njerzore, arritn t bhen vazhdimsi e sukseshme e metodologjis t ciln e vendosi Muhammedi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Jeta dhe veprimtaria e tyre ishin argument m i mir i suksesit t tyre n ndjekjen e 59

rrugs s drejt. 3. Gjitha fet dhe botkuptimet pretendojn se ata jan ata q bots i ofrojn udhzimin e drejt dhe modelin ideal e jets s lumtur. T krishtert pr shembull promovojn faljen dhe dashurin duke prsritur parulln: ai q t godet n faqn e djath ktheja faqn e majt, ai q ta merr perelinn jepja edhe kmishn. ifutt pretendojn se jan populli i zgjedhur n koh q komunistt pretendojn se ata do ta garantojn barazin e plot duke promovuar parajsn n kt bot. Nse kto pretendime i krahasojm me gjendjen faktike do t ballafaqohemi me kto rezultate. T krishtert edhe pse thrrasin n paqe dhe dashuri, inicuan shum luftra dhe derdhn shum gjak. Populli i zgjedhur Zotit t tyre i atribuan shum mangsi q nuk i takojn madhris s Tij. Morn guximin q t shkelin gjitha dispozitat e Tij dhe derdhn gjakun e pafajshm e t drguarve. Komunistt me botkuptimin e gabuar vetmse thelluan m tepr

hendekun e ndarrjes mes t pasurve dhe t varfrve. N prgjithsi bhet fjal pr pretendime q humben n botn e realitetit. Paraqet nj fotografi kurse zbaton t kundrtn e saj. Islami si fe nuk ishte vetm teori, besime, vlera dhe parime, pr t cilat lexohet dhe nuk zbatohet. Kjo fe n mnyrn m t mir u zbatua dhe u promovua si model i jets, gj t ciln shum e ndihmuan dijetart e gjeneratave t ndryshm. All-llahu, subhanehu ve teala, caktoi q kt dituri, n do gjenerat, t bartet nga m t drejtit. Ata q do t ruajn fen nga shtrembrimet e ekstremistve, devijimi i t padobishmive dhe injoranca e xhahilve. do her q pasimi i rrugs s drejt rrezikohej me devijim, ata e kthenin n binarin e duhur. Jeta e Imam Ahmedit, Imam Ebu Hanifes, Imam Malikut dhe Imam Shafiiut jan vetm edhe nj argument se feja Islame sht fe e puns, fe e zbatimit e jo fe q mbetet n suazat e teoris s that. Selman ibn Fehd El Aude prktheu: Talha Kurtishi Selman ibn Fehd El Aude, 27.2.2004

60

Ibn Huzejme
Imam Ebu Bekr Ibn Huzejme. Ibn Huzejme ishte njri prej hafidhve t mdhenj m t cilt krenohet Ummeti Islam. Jetoi n kohn e art t shkencs s hadithit, n shekullin e tret hixhrij. Vazhdoi metodologjin e shkolls, themelet e t cils i vendosn Buhariu dhe Muslimi. Libri i tij Es Sahih ze vendin e tret n mesin e koleksionve menjher pas librave t Buhariut dhe Muslimit. Quhet Ebu Bekr Muhammed ibn Is-hak ibn Huzejme ibn Mugire ibn Salih ibn Bekr Es Sulemi En Nejsaburi Esh Shafii. Ka lindur n vitin 223 H (837 G) n qytetin e Nejsaburit. N at vend filloi krkimin e dituris tek dijetart e vendit. Bazat e shkencs s hadithit i mson tek Is-hak ibn Rahavejhi dhe Muhammed ibn Humejd Er Razi. Pas msimit n vendlindjen e tij fillon udhtimet n krkim t hadithit, gj me t ciln dalloheshin dijetart e hadithit. I ati i tij nuk ia lejoi largimin prej shtpis pa e msuar Kuranin prmendsh. Pasi q e mson Kuranin prmendsh, me lejen e prindit, udhton n Merv, e pastaj n Rejj, Bagdad, Sham, Basra, Kufe, El Xhezire, El Hixhaz, Egjipt, Vasit dhe vende t tjera. N kto qendra t shkencs Islame prkrah shkencs s hadithit u furnizua edhe me njohuri t gjra n lmin e fikhut. Kshtu ai, si thot Dhehebiu, u b shembull i dituris jashtseriale dhe baz shkencore e jashtzakonshme. Msuesit e tij: Numri i msuesve, tek t cilt msoi gjat viteve, kalon numrin e100 msuesve. N librin e tij Kitabu Tevhid numroi 135 msues. N udhtimin e tij n krkim t dituris prfitoi edhe nga kto msues: Buhariu, Muslimi, Is-hak ibn Rahavejhi, Muhammed ibn Humejd Er Razi, Muhammed ibn Jahja Edh Dhuhli, Bundar Muhammed ibn Beshshar El Abdi, Muhammed ibn El Muthenna Ebu Musa, Mahmud ibn Gajlan, Ali ibn Huxhr, Junus ibn Abdul Eala, Ahmed ibn Meni, Ebu Kurejb, Ahmed ibn Ibrahim Ed Devreki, Ebu Seid El Esh Shexhxh, Harun ibn Is-hak El Hemedani, Bishr ibn Muadh etj. Nxnsit e tij: Diturin e tij nga shkenca e hadithit, n mnyr t zellshme e shnuan dhe kumtuan nxnsit e tij t shumt. N burimet e biografis s tij cekn kto nxns: Ahmed ibn El Mubarek El Mustemli, Ibrahim ibn Ebi Talib, Ali En Nejsaburi, Ebu Hamid Esh Sherki, Ebu Hatim El Busti, Is-hak ibn Sad El Nesevi, Jahja ibn Muhammed ibn Seid, Ibn Adijj, Ebu Bekr El Mukri, Halil ibn Ahmed Es Sixhezi, Ahmed ibn Xhafer Esh Shejbani etj. Nga respekti t ciln e patn ndaj tij, disa msues t tij transmetuan disa hadithe n t cilt ata e cekin emrin e tij n fillim t senedit, sikur msues. N mesin e atyre t cilt vepruan kshtu jan edhe dy Imamt, Buhariu dhe Muslimi. Virtytet e tij: Shum virtyt ishin veori dalluese t ktij vigani. Modestia dhe devotshmria 61

zbukuronin edhe m tepr cilsit morale t larta q i kishte. Transmetohet se asnj vepr t tij nuk e ka filluar pa falur dy rekat namaz istihare (namaz q falet para se t merret vendimi prfundimtar pr nj vepr. Sahabt kt namaz e falnin edhe kur bhej fjal pr gjra t thjeshta si ishte blerja e kpucve). Kur nj her e pyetn pr diturin si e ka fituar sht prgjigjur asnjher nuk kam pir prej ujit t Zemzemit pa e lutur Allllahun pr dituri t dobishme. Modestia e tij shihej n faktin se kishte vetm dy kmisha. do rrob t ciln e blente nuk e vishte shumher dhe at ua dhuronte tjerve. Ishte bujar dhe fisnik, i ndihmonte nxnsit e tij. Shtronte sofra pr t varfurit. Ishte trim dhe nuk nguronte q t prmirson gabimin e tjerve edhe nse bhej fjal pr prijsit e muslimanve. Ai rrfen: Nj dit isha n vizit tek Emiri Ismail ibn Abdil-lah dhe ai citoi nj hadith n senedin e t cilit kishte gabim. Un ia prmirsova gabimin dhe kur dola Ebu Dherr El Kadi m tha: Ne plot 20 vjet e dinim kt gabim dhe asnj nuk ka patur guximin q tja prmirson kt gabim. Ibn Huzejmeja tha: Un vetvets nuk ia lejoj q t dgjoj nj hadith t Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, n t cilin ka gabim, mangsi, apo shtrembrrim, e t mos ua trheki vmendjen. sht interesant edhe rasti kur ai s bashku me tre shokt e tij ishte n Egjipt dhe mbetn pa mjete pr jet. Pasi q u konsultuan t gjith u pajtuan se ka nevoj q t dalin pr t krkuar ndihm. T gjith prpos Ibn Huzejmes i cili mbeti n shtpi pr t lutur Zotin e tij, doln. Kur u kthyn n shtpi, pas pak kohe, n der trokiti nj njeri dhe tha: Kush prej juve sht Muhammed ibn Nasr El Meruzi. Kur ky u prgjigj njeriu nxorri thesin n t cilin kishte 50 dinar t 62

arrit t cilt i keni dhurat prej mkmbsit (emirit) t Egjiptit. Ata refuzuan t marrin kto pare pa shpjegim. Puntori i emirit tha: Kur emiri rra n gjum pas drekes pa nj ndrr n t cilin dgjoi nj z: O Ahmed si do t arsyetohesh nesr para All-llahut kur do t pyetesh pr katr dijetart q mbetn tre dit pa ushqim. Kur u zgjua prej gjumit i shnoi emrat q i kishte dgjuar dhe drgoi shrbtorin tek ata. Dijetart pr te: Kur Abdur Rahman ibn Ebi Hatimi sht pyetur pr t sht prgjigjur: Vaj pr ju, ai duhet t pyetet pr mua e jo un pr t. Ai sht Imam q pasohet. Rebi ibn Sulejman, njri prej msuesve t tij thot: A e dini kush sht Ibn Huzejme? Ai sht njeriu prej t cilit ne kemi msuar m tepr se ai prej neve. Darekutni: Imam i besueshm, pa rival t vrtet Dhehebi: Imam, hafidh i hadithve, argument n lmin e hadithit, fekih. Ebu Hatim: N kt bot nuk kam par njeri i cili m mir e njeh sunnetin dhe i cili ka m tepr hadithe n kujtesn e tij. Duket si tr sunnetin e ka para syve. Ibn Kethiri duke i numruar virtytet e tij thot: Prijsi i dijetarve, dijetari i cili tuboi dhe shkroi dituri t gjr. Libri i tij (Sahih) numrohet n librat m t vlefshme dhe m t dobishme. Nj prej muxhtehidve t Islamit. El Muabbir: Ishte njeri i cili ringjalli sunnetin e t Drguarit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Veprat e tij: Ibn Huzejme dallohet me veprimtarin e frytshme t tij. Ka shkruar libra t shumta. Imam Hakim thot se ka shkruar 140 libra me tituj t ndryshm.

 Muhtesarul muhtesari minel musnedi sahihi an Resulillahi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i njohur shkurtimisht si Sahih Ibn Huzejme i botuar me redaktur t dr. Muhammed Mustafa El Edhamij me ndihm t Shejh Albanit. Kitabu Tevhidi ve ithbati sifatir Rabb nga lmia e Akides Shenu duai ve tefsiru edijetil methure komentim i lutjeve pejgamberike Kitabu meanil Kuran - tefsir El Musnedu fil fikhi - fikh Kitabul Kebir -vepr kapitale n tciln e ka tubuar shumicn e librave t tij.

(Dorshkrimet e ktyre tre librave t fundit jan t humbura dhe pr to dihet vetm nga vet autori ose nga autor tjer t cilt kan cituar prej tyre) Vdekja e tij: Sipas gjitha burimeve jeta e tij n kt bot ka prfunduar n vitib 311 H (923 G). All-llahu e mshiroft me mshirn e tij t gjr. Burimet e biografis: Sijer Alam Nubela, El Bidaje ven Nihaje, Tabekatush Shafije, Tedhkiretul Huffadh, El Xherhu ve tedilu, Shedheratudh Dheheb Prktheu: Talha Kurtishi Talha Kurtishi, 5.3.2004

63

Abdulkadr Arnauti
Muhadithi Abdulkadr Arnauti. Ky dijetar shqiptar, me emrin Kadri Sokoli u lind n fshatin Vrell n afrsi t Istogut (Kosov) n vitin 1927. Qysh si fmij i vogl tre vjear, s bashku me familjen e vet shprngulet n Damask (Shami i athershm). N Damask vijon shkolln fillore. N kt shkoll e njohur me emrin Medresetu Isaf El Hajri, msimet e para i merr para msuesit t tij Subhi El Attar tek i cili msoi Kuran, texhvid dhe msimet e para t fikhut. Pas mbarimit t shkolls fillore fillon punn si orndreqs n duqanin e nj profesori t Az-harit, Shejh Seid El Ahmer, n afrsi t xhamis Emevijje. Pronari i dyqanit pas pak kohe vrejti aftsit e Abdul Kadrit, e morri ate dhe e oi t mson n Xhamin Emevite n hallkat e Shejh Salih Farfurit gjegjsisht tek nxnsi i tij Abdur Rezzak El Halebij. Duke krkuar dituri msoi edhe tek Shejh Mahmud Faiz Ed Diratani tek i cili vazhdoi msimet e Kuranit. N hallkat e xhamis Emevijje vazhdoi msimet e hadithit, tefsirit dhe fikhut. Prdorja nga ana e disave t haditheve t dobta dhe atyre t trilluara e nxitn q m tepr ti prkushtohet shkencs s hadithit. Gjat ksaj kohe msoi edhe tek disa dijetar shqiptar si ishin: Sulejman Gavoi i ati i Vehbi Sulejman Gavoit, dhe te Nuh efendiu, i ati i muhadithit t njohur, Muhammed Nasiruddin Albani. Pas pes vite msoi zanatin e orve dhe filloi t punon n duqanin e tij. N at koh me krkes t shkollt bhet msues n 64 shkolln n t ciln i morri msimet e para. Gjat ksaj kohe i prkushtohet trsisht hadithit duke msuar dita dits m tepr pr kt shkenc t bekuar si sht i bekuar i Drguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Gjat ksaj kohe fillon edhe redaktimin e librit voluminoz Xhamiul Usul fi ehadithi Resul t cilin libr e prpunoi brenda 5 viteve. Prkrah dijes si dhe pr shkak t oratoris dhe guximit t tij zgjedhet si hatib i xhamis Muhammedije n Damask. Hutbet e tij n kt xhami ishin t dgjuara dhe vizituara nga ana e shum njerzve. Pas xhumas ai qndronte pr tu prgjigjur pyetjeve nga t pranishmit n xhami. Vetm para disa vitesh iu ndalua ushtrimi i ktij posti, me preteks t hutbes n t ciln ai thirri muslimant q t bojkotojn festimin e vitit t ri i cili nuk sht fest e muslimanve dhe nga shkaku i veprave t shmtuara q bhen gjat atyre festimeve. Njihet edhe si muxhtehid (shkalla m e lart e dituris) n shtjet e shkurorrzimit (talakit). Gjat jets shkencore shpesh her sht takuar me Shejh Albanin gjat qndrimit t prbashkt ne bibliotekn edh-Dhahirijje. Pr t ai thot: Me Albanin, All-llahu e mshiroft, m lidhte nj lidhje plot dashuri dhe respekt edhe pse nuk pajtoheshim n disa mendime me njri tjetrin. Gjat qndrimit n Siri ai jetonte afr xhamis ku un isha hatib dhe falej pas meje. Shejh Abdulkadr Arnauti kontaktonte shpesh edhe me shejh Ibn Bazin, me t cilin u takua n xhamin e Pejgamberit, sal-

lall-llahu alejhi ve sel-lem, ku ai kishte mbajtur nj fjali pas namazit t xhumas. Pas ktij takimi do her q vizitonte Saudin sht takuar me t. Me iniciativ t Ibn Bazit shejh Abdulkadr disa her e ka vizituar Kosovn. Udhtimet e tij n Kosov kan qen shkak i drgimit t grups s par pr msim n Univerzitetit Islamik n Medine. Kjo lidhje e fort vazhdoi deri n fund t jets s Ibn Bazit, All-llahu e mshiroft. Qndrimi i shejh Abdulkadrit ndaj bidatxhive sht i njohur edhe ai asnjher nuk e ka kursyer kohn e as mundin n mbrojtje t Sunnetit dhe menhexhit. I njohur sht rasti kur nj personi me emrin Sek-kaf (nj njeri i cili thot se Albani ka gabuar n gjitha hadithet q i ka recenzuar) i ka thn: All-llahu Ekber, po t ishe ti dijetar i hadithit nuk e kishe thn kt. N nj rast kur n xhamin e tij ka qen i pranishm ambasadori i Iranit, shejhu ka folur kundr martess s prkohshme (nikah muta q sht e deroguar) pas ksaj sht ulur dhe ka biseduar me nj hoxh prej shiave duke e bindur ate se hadithet q flasin pr lejimin e martess s ktij lloji ose jan t deroguara (mensuh) ose t dobta (daif). Lapsi i tij poashtu dshmon pr aftsit e tij shkencore. Si recenzent i hadithve ai ka nxjerrur vepra voluminoze. Sipas tij ka redaktuar 40-50 libra dhe sht autor i tre librave. Veprat e tij m t rndsishme jan:

Xhamiul Usul fi ehadithi Resul - recenzim 11 vllime Zadul mead fi hedji hajril Ibad-recenzim s bashku me Shuajb Arnautit - 6 vllime Zadul mesir fi ilmi Tefsir-recenzim-9 vllime El Furkan bejne evlijai Rahman ve evlijaish- shejtan - recenzim-1 vllim El Furkan bejnel Hakki vel Batil recenzim - 1 vllim El Metxher er Rabih fi thevabi el Amel es Salih redaktur- dorshkrim i pabotuar Esh Shifa bi tarifi hukuk Mustafaredaktur - dorshkrim i pabotuar Es Sunen vel Mubtedeat redaktuardorshkrim i pabotuar Prpunimi i librit El Bidaje ven-Nihaje me vlersim t hadithve- dorshkrim i pabotuar Disa libra t fikhut (Shafij dhe Hanbelij) n redaktimin e t cilave akoma punon. Veprat e tij i ka tubuar nj nxns i tij n librin Keshfu Litham an ehad muhadithij Sham, Abdul Kadir El Arnaut N gjuhn shqipe i jan botuar dy libra: Mbi rrugn e t parve tan -1993 Porosit profetike- Gjurma, Prishtin, 2001 Abdulkadr Arnauti aktualisht jeton dhe vepron n Damask-Siri. All-llahun e lusim q t begaton jetn e tij n shrbim t fes Islame. Amin. Prpiloi: Talha Kurtishi Talha Kurtishi, 12.3.2004

Edh-Dhehebi
65

Imam el Hafidh edh-Dhehebi Emri i plot: Emri i tij i plot sht: Shemsuddin Muhammed ibn Uthman ibn Kajmaz et Turkmanij el Farikij ed Dimeshkij esh Shafiij, i njohur si edh Dhehebij. Lindi n Damask n vitin 673 H. (1274 sipas Isaut). Msoi prpara hoxhallarve t Shamit, Egjiptit dhe Hixhazit (Saudis s sotme). U shqua n shum shkenca e n veanti n Kiraetet (mnyrat e leximit) t Kur'anit, dhe hadith saq pr hifdhin q kishte ai silleshte si shembull dhe e atribuan si "imami i t gjithve n hifdh, shejhi i prmirsimit, dhe burri i burrave n do rrug". Zri i tij u dgjua n do vend dhe ia msyn studentt nga t gjitha ant. Dhehebiu ka prmendur n "Mu'xhem"-in e tij se ai ka mar msime nga m shum se 300 msues. Dhehebiu ka ushtruar disa detyra n Damask, dhe kur iu verbrua n vitin 741 H. e ndrpreu shkrimin dhe iu qas vetm msimdhnies derisa i erdh exheli. Veprat e tij: Dhehebiu -rahimehullah, ka ln nj pasuri t majme shkencore nga t cilat i prmendim disa: 1-Tarihul Islam (Historia Islame) nga lmia e historis, 2-Sijeru A'lami n Nubela, (Biografit e t shquarve fisnik ) vepr voluminoze n t ciln me precizitet t enciklopedis ka tubuar informatat mbi dijetart dhe njerzit e shquar me ndikim n kohrat e tyre. 25 vllime nga t cilt vllimi i par dhe i dyti jan jetshkrimi i t Drguarit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. 3-El I'lamu bi Vefijjatil E'lam (Njoftim mbi vdekjet e t shquarve) nga lmia e historis, 4-El Iberu fi Ahbaril Besher (Msimet n lajmet e njerzve) nga lmia e historis, 66

5-Tedhkiretul Huffadh (Prkujtimi i Hafizve) biografi t dijetarve, 6-Mizanul I'tidal fi Nakdir Rixhal (Peshoja e drejtsis n kritikn e burrave) vlersimi kritik i transmetuesve t hadithit, 7-El Mugni fidduaf (I mjaftueshmi pr njohjen e transmetuesve t dobt) libir i cili ka tubuar transmetuesit e dobt t hadithit, 8-El Kashif (Shpaluesi) biografit e transmetuesve shkurtimisht 9-Telhisul Mustedrek lil Hakim (Rezymimi i "Mustedrek"-ut t Hakimit) libr me vler t madhe n t ciln ai ka prmirsuar vlersimet e gabuara t Imam Hakimit pr shum hadithe t cilt i ka shpallur si t sakta, 10-Tabakatu Meshahiril Kurr (Shtresat e Kurrve-lexuesve t njohur t Kur'anit) biografit e lexuesve t njohur t Kuranit, 11-Takvimul Buldan (Atlasi i Shteteve), 12-el Kebair (Mkatet e mdha) etj. Mirnjohjet e dijetarve ndaj tij: N hyrjen e "Sijeru A'lami-n-Nubela" t redaktuar nga dijetari shqiptar Shuajb Arnauti (1/70-73) qndron se Ibn Haxher-i pr Imam Dhehebiun ka thn: "Ai i ka nxitur njerzit n shkrimet e tij dhe i kan kaluar npr duar duke i lexuar duke i shkruajtur dhe duke i dgjuar". Tekijjuddin Rafi Es Sel-lamij, nxnsi i tij, ka thn: "ka qen i mir, bamirs, modest, me virtyte t mira. Ligjronte kndshm, shumicn e kohs e kalonte n tubim t materialeve dhe rezymimin e tyre. I angazhuar me ibadet, natn e kalonte n lexim t Kur'anit dhe namaz . Taxhuddin Es Subkij ka thn: "shejhu dhe profesori yn, imami, hafizi, muhaddith i kohs, imami i t gjithve n hifz, ari i kohs s tij". Eruditi, Ahmed Shakir pr t ka thn: "e kulloi hadithin dhe njerzit e tij, i shikoi dobsit dhe gjendjet e tij, i definoi

biografit e njerzve, i anuloi dyshimet, tuboi nj numr t madh dhe u bri dobi shumics". Vdekja e tij:

Vdiq-rahimehullah-m 03 Dhulkade 748 h. (1348 G.) dhe u varros n Damask. N xhenazen e tij morn pjes nj numr i madh i ulemave n mesin e t cilve edhe Taxhudin Es Subkij. Emin Limani Redaktoi: Talha Kurtishi AlbIslam.Com Emin Limani, 19.3.2004

67

Pyetje dhe prgjigje

Tema: Mevludi Data: 23.03.2001

Numri: 751

Pyetje: Selam alejkum hoxhe pyetja qe dua te pyes eshte ne maqedoni kosov shqiperi ka shume musliman qe e besojn allahun por i bejne shirk cka eshte me kryesore edhe falin namaz agjerojne ramazan... por bejne shirk, sidomos pleqet.qka eshte ceshtja e ketyre personave ,ne diten e gjykimit a do te jen sikur kjafiret apo si ,edhe a do te jene ne xhehennem pergjithmone.ju lutem nese keni mundesi me shpejte pergjigjen.ALLAHU ju ndihmoft. Prgjigje: All-llahun e falenderojme, paqa dhe bekimi qofshin mbi Muhammedin. Para se t prgjigjemi pr fundin e ktyre muslimanve q sipas jush bjn shirk, t shohim se ka sht shirku edhe kur gjukohet pr nj njeri se ka rn n shirk. Ashtu q nuk duhet t nxitojm n ksi lloj vlersimesh. Nse nj njeri, me emr musliman, bn shirk, si sht sexhdeja ndaj varrit, statujs, therr kurban pr vareza, tyrbe, evlija, ose gjrat q jan t veanta pr All-llahun, ua dedikon krijesave, ky njeri ka br shirk, mirpo nuk i thuhet mushrik, derisa t verifikohet se a ka pasur dituri pr kto gjra, dhe a i ka br me vetdije dhe me vetdshir. Nse miren vesh kto gjra athere mundet t konkludohet se ky qenka ose nuk qenka mushrik, idhujtar. Pastaj kjo nuk sht pun e secilit musliman, kto vlersime mundet t'i jep vetm dijetari, i cili i di hollsisht kto gjra shkencore edhe e di hollsisht rastin n fjal. Adaj muslimanet e tan q bajn gabime, zakonisht kto gabime i bjn pa vetdije dhe nga injoranca, nse u sqarohen me butsi dhe urtsi, inshaAll-llah, largohen prej ktyre gabimeve dhe mkateve, t cilat mundet t jen shkaktare q t mbeten prgjithmon n xhehenem. All-llahu e di m s miri. Bekir Halimi, 15.04.2003

68

Albani
???????
Kshill pr braktisje t veprimit me hadithe t dobta S fundi them: ne kshillojm vllezrit ton musliman n lindje t toks dhe n perndim t saj q t braktisin totalisht veprimin n baz t haditheve t dobta dhe t orientojn zellin e tyre kah veprimi me ato q jan t vrtetuara nga Pejgamberi, sal-lallahu alejhi ve sel-lem. N te ka q t mjafton pr t mos vepruar me hadithe t dobta. Dhe n kt sht shptimi nga rreziku i rrnies n rren pr Pejgamberin, sal-lallahu alejhi ve sel-lem. Kjo ngase ne e dijm nga prvoja se ata q kundrshtojn kt gj kan rrn n ate q prmendm prej rrens pr Pejgamberin, sal-lallahu alejhi ve sel-lem, kjo sepse ata vepruan me do gj q dukej hadith. Dhe ka aluduar pr kt (I drguari), sal-lallahu alejhi ve sel-lem, n fjaln e tij: I mjafton njeriut pr rren q t flas gjithka q ka ndgjuar (transmeton Muslimi n hyrje t Sahihut t tij) Si sqarim t ksaj them: i mjafton njeriut si lajthitje t punoj me gjithka q ka ndgjuar! Si prforcim t porosis sime t prmendur m lart, kam prmbledhur, dhe ende jam duke prmbledhur libra me t cilat ndimohet lexuesi pr t dalluar hadithin e vrtet nga ai i dobt, dhe t mirn nga e keqja, prej haditheve q sillen npr gjuht e njerzve ose jan n brendi t librave. Po prej ktyre jan edhe kto dy libra, n hyrje t s cilave flas: 1- Sahihul xhamiis-sagir ve zijadetuhu 2- Daiful xhamiis-sagir ve zijadetuhu Allahun e lartmadhrishm e lus q tu jap ktyre dyjave dhe veprave mia t tjera pranim n bot, dhe q t ngrite shprblimin pr kto tek Ai, n qiell dhe q t mi ruan mua deri Ditn e Gjykimit, dit kur nuk vlen as malli e as evladi, vetm ai q tek Allahu me zemr t shndosh vjen Shuara-88

Muhammed Nasiruddin Albani 28 Dhilkade 1388/16 shkurt 1969 Damask Marr nga: Sahihul xhamiis-sagir ve zijadetuhu f.57, el-mekteb el-islami, botim i tret, 1988 Prktheu: Ramadan Ramadani Muhammed Nasirud-din Albani, 23.2.2004

69

Libri - Katrdhjet hadithe mbi moralin

8. Bamirsia ndaj prindrve
Ebu Hurerja, radijall-llahu anhu, thot: Pejgamberi, salall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: sht i mrishm, sht i mrishm, sht i mrishm! Than: kush o i Drguar i Allahut? Tha: ai q arrin prindrit e tij duke qen ata t vjetr, njrin apo q t dy, dhe nuk hyn n xhennet. (Muslimi) Allahu, subhanehu ve teala, thot: Ne e kemi obliguar njeriun me pun t mira ndaj prindrve t vet. (Ankebut 8), poashtu thot: Zoti yt ka dhn urdhr t prer q t mos adhuroni tjetr pos Tij, q t silleni n mnyr bamirse ndaj prindrve. Nse njrin prej tyre, ose q t dy, i ka kapur pleqria pran kujdesit tnd, ather mos u thuaj atyre as of - oh, as mos u b i vrazhd ndaj tyre, po atyre thuaju fjal t mira (t buta respektuese). Dhe n shenj mshire shtrije pran tyre krahun pruls e respektues dhe thuaj: Zoti im! mshiroi ata t dy, sikurse m edukuan mua kur isha i vogl. Rreth ksaj teme ka shum hadithe t verteta dhe t njohura t cilat nxisin mirbrsin ndaj prindrve dhe sqarojn shprblimin e madh pr kt vepr. Kto hadithe na msojn se bamirsia ndaj prindrve duke iu shrbyer atyre, duke shpenzuar pr mirqenien e tyre dhe t tjera, jan shkak pr hyrjen n Xhennet. Ai i cili le pas dore kt obligim nuk arrin kt shprblim dhe Allahu, subhanehu ve teala, e merr mri. Bamirsia ndaj prindrve sht prej punve m t dashura tek Allahu, subhanehu ve teala, pas namazit n koh t tij. Abdullah ibn Mesudi, radijall-llahu anhu, thot: e pyeta Pejgamberin, salall-llahu alejhi ve sel-lem: cila sht puna m e dashur tek Allahu i Madhruar? Tha: namazi n koh t tij. Mpastaj pyeta: pas ksaj, cila? Tha: bamirsia ndaj prindrve. Prsri pyeta: pas ksaj? Tha: xhihadi n rrug t Tij. (Buhariu) Bamirsia ndaj prindrve sht shkak pr pranimin e duas (lutjes) si qndron n rrfimin e tre personave t cilt u strehuan n nj shpell, pastaj rrokulliset nj shkmb dhe e mbyll hyrjen e shpells. Pas ksaj i thon njri tjetrit: shikoni cilat pun t mira i keni br pr hir t Allahut dhe luteni me to, ndoshta gjjm shtegdalje. Njri prej tyre tha: O Allah i im! un i kam pasur prindrit pleq t thinjur dhe asnjher para tyre nuk ju kam dhn t han e as t pijn fmijve t mi e as mallit tim (shrbtorve). Nj dit m hutoi krkimi i kulloss m t mir pr kopen time, e nuk ju erdha me koh dhe ata kishin fjetur. Un e mola qumshtin n en dhe ua solla por i gjeta duke fjetur. M erdhi keq t'i trazoj, por edhe q t'i ushqej para tyre familjen dhe shrbtort, andaj kam pritur me en n dor dhe kam shikuar kur do t zgjohen, e kjo pritje ka zgjatur deri n agim. Fmijt e mi aty te kmbt e mia klithnin t uritur, t cilve u kam dhn qumsht pasi jan zgjuar prindrit dhe e kan pir qumshtin t cilin ua kisha sjellur. O Zoti im! Nse kt e kam br vetm pr Ty, e pr asknd tjetr, 70

ather na e largo kt shkmb nga hyrja e ksaj shpelle n t ciln gjendemi! Allahu ua lvizi shkmbin aq sa t shohin qiellin (Buhariu) Prindrit jan ata q m denjsisht meritojn sjelljen e mir. Ebu Hurerja, radijall-llahu anhu, thot: erdhi te Pejgamberi, salall-llahu alejhi ve sel-lem, nj njeri dhe e pyeti: kush m tepr meriton sjelljen time t mir? Tha: nna yte. Tha: pastaj cili? Tha: nna yte. Tha pastaj cili? Tha: nna yte. Tha pastaj cili? Tha: babai yt. (Buhariu) Prej bamirsis ndaj prindit sht rrespektimi i dashamirve t tij, Pejgamberi, salall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: Bamirsi m e mir sht q njeriu t mbaj lidhje me dashamirin e babait t vet. (Tirmidhiu sahih) Mosdgjimi i prindrve sht prej mkateve m t mdha. Pejgamberi, salall-llahu alejhi ve sel-lem, iu tha shokve t tij: A doni t'ju njoftoj pr mkatet m t mdha? Ne i tham: Gjithsesi, o i Drguari i All-llahut! Tha: All-llahut nse i prshkruhet shok (shirk) dhe mosdgjimi i prindrve. Ishte (ulur) i mbshtetur, pastaj u drejtua dhe tha: Veni re, edhe fjala e kot, edhe dshmia e rrejshme, dhe vazhdimisht e prsriti kt saq thash: Ah, sikur t heshtte! (Buhariu) Hasan Basriu u pyet pr bamirsin ndaj prindrve dhe tha: t shpenzosh pr ta at q posedon, ti rrespektosh n at q t urdhrojn nse urdhri i tyre nuk sht mkat, argument pr kt sht fjala e Allahut, subhanehu ve teala: E nse ata t dy tentojn q ti t m prshkruash Mua shok, pr ka ti nuk ke kurrfar fakti, ather mos i respekto ata, po n shtjet e jets s ksaj bote t kesh mirkuptim ndaj tyre. (Lukma 15) I sht thn Ali ibn Husejnit, rahimehull-llah: ti je bamirsi m i madh ndaj nns tnde mirpo nuk t shohim duke ngrn s bashku m te! Ai tha: kam frik t mos i paraprij n ndonj gj q syri i saj e ka dashur dhe me kt t bhem mosrrespektues ndaj saj. I sht thn Omer ibn Dherrit pasi q vdiq i biri i tij: si ishte bamirsia e tij ndaj teje? Ai tha: kur ecnim s bashku gjat dits doher ecte pas meje, e kur ecnim gjat nats doher ecte para meje. Asnjher nuk sht ulur n ndonj vend m t lart se sa vendi q ulesha un. Ahmed Muadh Hakkij Prktheu: Agim Bekiri (pjes nga libri: katrdhjet hadithe mbi moralin)

71