NH SNG TRONG STUDIO TRUY N HNH

nh sng nhn t o c s d ng cho 4 m c ch chnh sau:

mb o nh sng thu c c nh (scene) g c t c cc yu c u v k thu t. M c yu c u ph thu c vo nh y c a h th ng s d ng, s n chi u, cc b l c mu ho c b khuy ch tn, v cc thi t b dng thm nh n soi di n vin... mb o c t ng ph n c a scene ph h p trong gi i h n cho php c a h th ng TV. Hi n nay, ph n l n cc camera mu ang dng c t m x l t ng ph n l 30:1, nh ng cc c nh chi u sng ngoi tr i c th c t m t ng ph n l 500:1. Do , c n chi u sng thm cho cc vng t i gi m t ng ph n n m c ch p nh n c. T o s c nt cho cc i t ng v su cho hnh nh. nh truy n hnh l nh 2 chi u, nh sng c s d ng t o bng, su cho nh c xem nh chi u th ba cho nh. gia t ng y u t c m nh n cho n i dung c a scene, o di n nh sng s s d ng cc hi u ng nh sng mang n cho ng i xem s th v hay t o cc hi u ng c m xc nh k t h p kho lo gi a nh sng v bng t i. Bi vi t ny gi i thi u m t s ngu n sng v cch c b n trong cc ng d ng th c t studio truy n hnh hi n nay.
1. Cc ngu n sng.

b tr ngu n sng

Ngu n sng s d ng ghi hnh c phn lm hai lo i: c ng (hard) ho c m m (soft). Ngu n c ng th ng l ngu n nh sng chi u tr c ti p, ngu n m m th ng l ngu n sng hnh thnh qua s ph n x nh sng (ngu n chi u sng gin ti p). V d , m t tr i l ngu n c ng, v nh sng ph n chi u c a ngy tr i u m l minh h a c a ngu n m m. Cc ngu n m m th ng c vng chi u sng l n (xt trong khng gian scene). V d , v i m t ngy tr i xm, n a bn c u c a b u tr i l ngu n sng, khi nh sng khng c h ng nn cc i t ng khng c bng. Ngu n c ng th ng c vng chi u sng tr c ti p nh (xt trong khng gian scene). V i ngu n c ng, m t i t ng c t trong v ng chi u sng c a nh sng m t tr i s t o ra m t bng s c nt. Ngu n m m. Ph n l n cc s n ph m th ng m i cho ngu n m m ph i p ng c yu c u chi u sng trong vng l n nh nhu c u th c t v ph i m b o nh sng trn ton b m t. Nh ng ngu n m m nh h n c th b tr linh ho t v c thi t k dng trong nh ng tr ng h p c khng gian gi i h n (nh ng c th t o

bng). n trong ngu n m m th ng c cc b ph n x g n sng (dimpled reflector) t pha sau gip phn tn nh sng. Ngoi ra, ch ng c ng th ng dng thm m t s m t n trnh t o bng tr c ti p t nh sng n. Trong nhi u phng n n, cc v t li u ph n x tr ng c th c dng cung c p ngu n m m hi u qu . Cc v t li u ny khi c chi u sng b i m t ho c nhi u ngu n c ng th nh sng ph n x s l ngu n m m. Trong th c t , v i mn vy, cc m t ph ng ch t li u polystyrene, th ng c dng l y ngu n sng m m. Cc ngu n m m trong vng l n th ng khng t o bng nh ng kh dng trong vng c khng gian gi i h n. Nguyn l s d n g c a nh sng m m l i u khi n su c a bng t o ra do nh sng c ng, tuy nhin i khi c ng x y tra xung t v bng t hai ngu n sng ny trong m t s tr ng h p. Ngu n c ng. Spotlight fresnel t o bin m m (Soft edged fresnel spotlight). y l ngu n sng c g n ng knh c thi t k t p trung nh sng thnh nh ng chm sng c th i u ch nh c. Khi n v b ph n x c i u ch nh d i xa so v i ng knh, c ng chm sng t ng nh ng vng chi u sng gi m i. Ch n c ci t chm sng t c c i g i l fully flood. i km ch ny l vi c i u ch nh tr c ti p cc barn door (bng t o t i u ch nh cc blades) i u khi n d ng c a chm sng. Cc b l c mu, b khu ch tn (diffuser) ho c jelly (b lm suy gi m nh sng) c th cg n thm vo v c xem nh l m t flag. Flag l blade c ch c n ng t ng t nh barn door, nh ng dng l p v i n trong nh b i c n g n g m qu c u v chui n. N c dng nh l p ch n c th i u ch nh ng n nh sng phn tn chi u vo ng knh camera v gy hi n t ng le sng. Cc spotlight c dng cho cc chuy n s c thi mu. Profile spot. V i thi t k quang, profile spot t ng t my chi u hnh nh, nh ng n c h ng n ph c v chi u cc nh c hnh d ng c b n cc kho ng cch ng n. Nh ng nh ny c t o t cc gabo thi t k t bi t t cc l thp ho c t t o b ng tay t cc t m nhm. Cc b chi u hi u ng cho cc hnh m u di chuy n, thu c hnh nh lin t c t cc hnh m u t trn a th y tinh quay b i m t i n. M t s lo i khc c th s d ng gabo kim lo i t trn a quay trn. N u profile spot c treo, ch n v n thng gi trong studio cc hi u ng khng b l c l . it ng shape v texture t o bng, s

Follow spot. Follow spot l m t n nh h ng c gc chi u r t h p v c th dng v i kho ng cch l n, m c ch chnh l chi u sng qut (soi) theo s di chuy n c a ngh s trnh di n. N c th t p trung nh sng cho bng s c nt, v ng t theo yu c u. nh sng c chi u sng t hng qua: shutter (mn ch p t o d ng cho chm sng), iris diaphragms (mn ch p ng knh) v i a blackout (gi m sng), v cc color frame. Cc ngu n khc. Nhi u studio dng ng th i hai lo i ngu n sng nh ng c th chuy n i nhanh chng t ngu n c ng n ngu n m m ho c ng c l i. Cc ngu n sng ny c th i u ch nh m c tiu th cng su t cho php m c chi u sng thay i gi a cc ngu n sng nh ng v n duy tr c thng s nhi t mu khng thay i. i u ny c ngh a khi n c l p t bo h a, n i n c treo v duy tr s d ng lu trong ton studio v i m t cao, khi n u cc n cng sng v ho t ng h t cng su t th nhi t studio s cao. Thi t k n m t cao ny c cc khuy t i m nh tr ng l ng n ng v kch th c spotlight ph i c h n ch t i a, nh ng l i c u i m khi thi t l p, b tr nhanh h th ng chi u sng, linh ho t khi s d ng. M t s n c thi t k phn thnh 2 nhm sau: c bi t chi u sng ton c nh (cyclorama), v c

Top cyclorama: Nhm ny th ng l cc n pha (floodlight) dng chi u sng vng nh c a cyclorama. Ho c l gi i php t ng h p thi t k chi u sng t nh n y c a cyclorama b ng cch dng cc b ph n x cong a ng (multi-curve reflector) t t i 4 v tr ph h p. M i v tr c i u khi n ring v c g n thm cc b l c mu khc nhau c th t ng h p c nhi u lo i mu s c. Ground row: Nhm n ny th ng n m ph n y c a cyclorama, c n cn nh c khi s d ng hi u ng fall off c a nh sng t o ng ngang nhn t o. M t nhm n c th bao g m 4 v tr l p trn m t ng th ng, dy k t n i c thi t k ring cho t ng v tr thu n l i trong vi c tr n mu. Ngoi ra, Ground row c cc thi t k ty ch n t ng thch v i cyclorama c n cc v tr n l p trn 1 ng cong, v i u ny c th c hi n nh kh p n i pha sau t i cc v tr n l p t cho php i u ch nh ph h p v i ch cong c a cyclorama. C m t nhm n lun c s n di n c a nhm n ny kh y c m t chung l disco lighting. Li t k ton c k hi th tr ng lun thay i v ch u tc

ng c a tnh hi n i, th i trang. M t trong nh ng yu c u quan tr ng c a nhm n ny kh n ng s d ng k t h p t t v i cc hi u ng khi. B n thn cc ngu n sng ny c tr nhi t r t th p, v th chng p ng n gay t c th i v i cc thay i i n p ng vo. V d , cc ngu n sng v i gc h p ho c chm sng song song dng chi u sng khi, t o cc chm nh sng mu theo nh p i u c a nh c, ho c chi u sng theo chu i cc x l l p trnh tr c. M t s nhm n s n c cho php i u khi n t xa thay i mu, cng cc c ch i u khi n pan & tilt t xa. H n n a, m t nhm cc hi u ng ng l c i u khi n cc chm sng song song l p t trn gin c u trc, g c th i u khi n quay c theo m t ph ng ngang ho c d c, ho c quay ng th i c hai m t s d ng cc t c motor khc nhau. Hay m t s nhm n thi t k lm chy nh n flash khi ch p nh, trong khi m t s khc cho hi u ng nh cc v sao nh p nhy, b i t o chy ng u nhin t m t chu i ng t o l a nh . Cc h th ng nh sng t ng cho php i u khi n t xa t t c cc ch c n ng ho t ng c a t ng n. M t s n spotlight dng metal halide arc, v lo i trng tungsten. V i b vi x l bn trong, m i b i u khi n c th l u n 1000 l nh i u khi n: s c mu nh sng, bo ha, c ng sng, gc chm sng, bin chm sng, cc m u gabo, v cc i u khi n pan & tilt. Chng c ng c th k t n i gi a cc bn i u khi n cho php i u khi n b ng tay ho c l p trnh i u khi n k t h p gi a cc nhm n. nh sng t ng c ng d ng hi u qu trong cc bu i trnh di n disco v rock, v v c kh nhi u ch c n ng nn chng l cng c h u d ng trong b t k hi u ng, k x o, yu c u no nh i u khi n t xa. Bn i u khi n nh sng. Truy n hnh c c i m cho hnh nh ngay t c th. c i m ny yu c u ph i i u ch nh nhanh sng c a b t k n no, v c n nh tr c cc ch th ng dng g i l i khi c n. y l ch c n ng c a bn i u khi n nh sng (lighting console). Vi c k t h p c a monitor hnh nh v bn i u khi n nh sng h tr thm cho o di n nh sng trong vi c ch n l a y u t ngh thu t, nh t l khi vi c k t h p c a cc n cn ph thu c vo m c dimmer ( i u ch nh sng) ch n khc nhau, v hi u ng c nhn th y ( tc ng) t c th. Cc thay i x y ra v hnh nh c th c ci t nh : thay i t c th, thay i punch, ho c fade cross t tr ng thi ny sang tr ng thi khc. Nhi u bi n i nh sng kh nh n th y c th lm ng i xem khng nh n bi t c, i u ny c th thay b ng nhm cc i u ch nh nh sng ho c i u ch nh b ng tay.

2.

Phng c nh t nh.

Th c ra, khng c qui lu t r rng trong b tr nh sng truy n hnh, v vi c b tr chi u sng th ng c xc nh theo yu c u c a n i dung v quan i m c a o di n nh sng. Ph n sau gi i thi u m t s b tr nh sng trong m t s tnh hu ng c b n. i di n camera. Hnh 1 trnh by b tr nh sng cho m t ng i ng i. Trong b tr ny, A l n chnh (modelling ho c keylight), th ng l n nh h n g fresnel (fresnel spotlight). Chm sng c a n c th i u khi n nh cc barn door trnh h t sng v pha sau. n ny th ng t bn c nh camera. Vng bng t i c a c a g ng m t s l n h n khi keylight c nng ln cao, ho c gc ngang gia t ng. Khi , bng c a m i s khng ko di, v h c m t s khng qu t i. V tr c a keylight s c l a ch n theo tr ng thi trn v su c a g ng m t, th ng l t gc ngang 0-300 n camera. B l fill light v l ngu n m m. N c c bn c nh camera, pha i (so v i n A v i camera l trung tm) v v tr g n nh t c th , c cao ngang ng knh camera. N c m t s ch c n ng: i u khi n su c a bng t o b i keylight pha tr c c a m t, c v o qu n; c vai tr nh eye light m b o khi ng i ng i nhn xu ng nh sng v n cho php nhn r m t; n u c ng khng ph ng ho c n p nh n th nh sng ny s gi m thi u c chng. C l ngu n m m nh ng khc v i fill light, n i u khi n bng t n chnh m t bn g ng m t. N c t chi u cao ngang m t, v v tr 900 so v i camera v th khng t o ra bng c a m i. D l n blacklight, l n fresnel spot treo trn nh, backing (ph n phng n n pha sau) chi u tr c ti p vo pha sau ng i ng i. N cho nh sng n i b t trn tc nhn t v tr camera v th m su cho b vai. Barn door ho c flag s c i u ch nh nh sng khng chi u tr c ti p vo ng knh camera. i khi khng gian studio b gi i h n nh ng i t ng (ng i ng i) khng c t qu g n v i backing, i u ny s gia t ng gc c a backlight v lm phng n n tr nn s c nt, gi m linh ng. Gc l t ng c a backlight l 30 -400. M t bi n th c a vi c ch dng m t n backlight l dng hai backlight. Hai n nh h ng (E v F) pha sau g n pha trn u c a ng i ng i v i gc ngang x p x 400 so v i tr c. Vi c chi u sng gi n i b t, r rng h n trn c hai pha c a m t nh : tc, hai m, ng vi n c a hm d i. Thay v t o sng n i b t, bng c s d ng t o chi u th ba v i n C khng s d ng, n E chi u sng ph n t i c a g ng m t m n keylight khng chi u c, hi u qu s m nh h n pha ny c a g ng m t. Hai n backlight ng s d ng th ng c ng d ng trong cc s n ph m gi i tr c n nhi u hi u ng h n.

n G dng chi u nh sng cho backing. Tuy nhin backing c chi u sn g ph thu c vo mu, chi v texture. M t s xu t tr c y h n ch n keylight chi u sng backing b ng cc barn door, v chi u sng ring cho backing. Theo cch ny, vi c i u khi n chi u sng backing c l p v i n chnh. c th i u khi n tc h bi t qu trnh ci t nh sng, m i ngu n sng ch m nh n m t ch c n ng. Khi t t c cc n c ci t, chng ph i c cn b ng, ngh a l chi cu i cng c a n s c xc nh b i bn i u khi n nh sng. Tr c tin, n chnh c i u ch nh thu c y cc chi ti t quan tr ng trn camera. Cc n fill light B v C ph i c s d ng th n tr ng, v i m c sng qu cao s ph h y m hnh ch n cho keylight. n backlight v cc phng n n c l a ch n d a theo lo i ch ng trnh c lm, v c i u ch nh ph h p v i phong cch c a ch ng trnh. Monitor hnh nh s gip ki m tra n u c d u hi u sai mu khng nh mong mu n do i u ch nh dimmer v t qu yu c u cho m t ngu n sng. i u ny th ng x y ra v i n fill light, khi ch yu c u m t m c sng nh . N u c n thi t m t n cng su t nh h n c s d ng, ho c nh sng ph i c gi m b i b l c nh neutral density filter. Khi quan tm n phng c nh t nh ch g m m t camera, cc n g n sn c th dng b t c n i no v c ng, d i u ch nh cho ph h p. Khi c nhi u camera c s d ng, cc n sn kh b tr h n v chng c n tr s di chuy n c a camera v c th gy le sng ng knh. Khi , vi c s d ng cc n treo s thu n l i, tuy nhin khi kho ng cch chi u sng gia t ng n 4-5 mt, nn s c n c cng su t chi u sng cao h n.

Ph ng v n gi a hai ng

i.

nh sng dng cho ph ng v n 2 ng i minh h a trong hnh 2. Camera 1 v 3 v tr g n v i ng i tham gia trong khi camera 2 l y c nh shot c a 2 ng i. Hai n nh h ng A v B m i ci c hai ch c n ng: l n blacklight c a ng i g n nh t v l n keylight i v i ng i cn l i. Cc barn door c i u ch nh trnh h t sng v pha sau. Cc ngu n m m C, D, E l fill light, v phng n n c chi u sng v i n n h h ng F, G, H, v J.

M c d u, cch b tr ny nhanh nh ng c hai khuy t i m. nh sng c a A v B c i u ch nh l ngu n chi u sng chnh trn m t v i u ny c th d n n qu nhi u nh sng pha sau c a m t ho c c hai ng i tham gia. V n ny c th gi m c b ng cch dng v t li u g i l jelly n a d i c a m i spotlight nh m lm suy gi m chi c a ch ph n backlight. V n khc x y ra l n u ch n v tr c a A v B t i u cho backlight c th d n n khng t c gc chi u t t cho keylight. Nh ng v n ny c kh c ph c b ng cch ci t cc blacklight ring, nh cc n K v L trnh by trong hnh 3.

Cc n backlight ny c t t i cc v tr l t ng, chi u tr c ti p trn ng th ng n i v i ng knh m i camera, v barn door c i u ch nh nh sng ch chi u vo pha sau c a ng i tham gia. Cc n keylight A v B c th di chuy n n v tr pha tr c v cho bng c a m i nh h n. Cc barn door c a chng c i u ch nh ch chi u sng trn m t, khng chi u pha sau c a u ho c ph n pha sau. Cch b tr cc n c th c i u ch nh thch ng v i nh ng tr ng h p khi c nhi u ng i tham gia (v d : c hai nhm i di n v i nhau). n keylight ph i chi u sng r ng bao ph m i bn v cc n backlight c th thm vo khi c n thi t. Ph ng v n gi a ba ng i.

B tr n cho ph ng v n 3 ng i v i 1 ng i v tr trung tm, th ng l ng i gi i thi u v k t thc ch ng trnh (l y hnh trn camera 2) c minh h a trong hnh 4.

Camera 1 ghi hnh ng i c ph ng v n bn ph i v camera 2 ghi hnh ng i cn l i. Camera 1 v 3 c ng dng l y c nh shot c a ng i gi a khi quay sang h i hai ng i cn l i. V n kh l m b o nh sng cho v tr trung tm ny. N u s d ng b tr n nh trong hnh 4, k t qu l h i thi u sng khi nhn t camera 2 trong khi c hai pha c a m t c chi u sng chi do nh sng t n A v B, nh ng m t v ph n tr c t i (hnh nh khng cn b ng v nh sng). V tr ny ph i c chi u sng ring. Hai n keylight A v B ph i c i u ch nh barn door ch chi u sng trn m t c a ng i c ph ng v n, khng chi u sng v tr trung trung tm. Kinh nghi m, khi b tr cc n keylight th ng c khuynh h ng l p t v pha tr c ch th (ng i tham gia ph ng v n) nhi u h n. Tuy nhi n, n u cc n keylight t thin v pha tr c l i khng ph h p khi dng cc c n thu

ti ng v nh ng c n thu ny c th t o bng khng mong mu n. n nh h ng M c l p t tr c camera trung tm ng vai tr n keylight cho v tr trung tm, cc barn door c i u ch nh ch chi u sng cho v tr ny. Hai n blacklight (N v P) c s d ng t o cc hi u ng tch c c t t t c cc v tr camera. Kho ng cch gi a v tr trung tm v ng i c ph ng v n ph i b tr n th a mn yu c u v nh sng. Trong th c t , m t s game c hnh th c nh ph ng v n 3 ng i nh ng c kho ng cch l n h n. Thay v hai ng i c ph ng v n l hai i ch i v ng i i u khi n tr ch i v tr trung tm. V nguyn l, nh sng c ng c b tr nh trnh by trn nh ng ph i i u ch nh l i cho ph h p v i t ng tnh hu ng.
3. Phng c nh chuy n ng.

Trong nh ng c nh c c s di chuy n c a c ngh s v camera, nh trong ghi hnh k ch tu ng, hi k ch, cc yu c u v b tr nh sng tr nn ph c t p h n. C nhi u cch x l khc nhau c p d ng khi b tr nh sng, nh ng cc g i y c d a trn nh ng tnh hu ng c th trong cc ng d ng c b n. n gi n, cc s sau y s khng trnh by tc ng nh sng t c a chnh ho c c a s . nh h ng c a nh sng c a s n b tr ngu n sng b tr s c xem xt m c ti p theo. Gi s ph i s d ng cc c n thu ti ng (g n microphone) thu m thanh, khi ph i xt n vi c trnh bng t o t c n thu ti ng trong khi s d ng. Ton khu v c di n xu t (g i l set) c phn lo i thnh 3 c u trc: single -sided, two-sided, ho c three-sided. 3.1. Single-sided set. Single-sided set l n gi n nh t nn c ng c nhi u h n ch trong qu trnh s n xu t ch ng trnh. N c dng khi c yu c u h n ch v chi ch v gi i h n v khng gian. Backing pha sau c l p nh trong hnh 5. N c th ph c t p h n nh ng th ng yu c u c m t b c t ng c xy d ng. R rng khi camera ho c ngh s di chuy n nhi u s khng backing trnh shoot off nh t i v tr ghi hnh c a camera b. N u ngh s khc di chuy n, cc shot c ng ch c th l y t pha tr c, trn tr c trung tm v cng l do nh v y.

Do cc camera ch ghi hnh gi i h n cc shot pha tr c, n keylight c th t gc ph h p c th chi u sng c nh ng c t c n thi t. N u n ngay tr c camera, hnh nh thu c s c nh sng chnh (high -key), v khi di chuy n n 1 bn s c nhi u bng xu t hi n (low -key). n softlight c t t i v tr t ng i gi ng nh v tr minh h a trong hnh 1 i u khi n su cho bng t o t n keylight. n backlight l ty ch n. N u khng c c a s ho c cc ngu n sng khc sau di n vin, khi dng thm n blacklight c th xu t hi n nhi u hi u ng l trn hnh nh ghi hnh c. nh sng chi u ring cho phng n n ph i h n ch s d ng tr khi dng chi u sng ring cho m t vng c c b v khi di n vin di chuy n g n n backing s xu t hi n nhi u bng. T t nh t l s d ng n keylight cho m c ch ny v s c b tr ph h p v i yu c u c a ng i thi t k sn kh u, t ng thch phong cch th hi n trn backing. 3.2. Two-sided ho c L-shaped set. C nh ng set bao g m hai b c t ng c c u trc n i nhau hnh thnh m t gc. C u trc ny linh ho t h n so v i single -sided set, backing cho camera 1 v 2 (hnh 6) l y c cc shot pha tr c c a 2 ho c nhi u ng i ng i i di n l n nhau v c g i l cross shooting. Camera th 3 c s d ng l y shot cho c hai ng i.

Vi c di chuy n c a nh ng ng i tham gia trong set c ng t ng i b gi i h n. Cc di n xu t cc bn c a set khi l y shot s kh t yu c u v t m nhn c a m t (eye lines), ho c b shoot off. N u ng i di n xu t di chuy n v pha sau, g n h n n gc, cc camera s tr nn b g b b i cc b c t ng. S chi u sng ny d a trn tr ng h p ph ng v n 2 ng i khng di chuy n (hnh 2) nh ng khng s d ng chi u sng ring cho phng n n. M i n A v B c 3 ch c n ng: keylight, backlight, v background light. Nh ng khuy n ngh tr c y ngh m i ch c n ng s d ng ring m t n tuy nhin l i b rng bu c do h n ch v khng gian. Trn th c t , trong tr ng h p khng c s di chuy n c a di n vin nh ng ch c n ng ny c th c tch ring b ng cch b tr thm n. Cc n fill light m m C, D v E c t sau camera v l p v tr th p nh t c th . Trong cc set nh , n keylight c l p nghing (d c), n spotlight pha tr c b tr th p d nng gc cho nh sng i vo m t. Ngoi ra, cc b ph n x tr ng l n c kch th c x p x 3.5m x 2.5m c s d ng thm ng vai tr t m n n c kh n ng di chuy n linh ho t, nh ng c n ch n v tr c a chng khng gy c n tr cho s di chuy n c a camera ho c c n thu ti ng, c u boom... C nh ng v tr khc c ng dng cho di n xu t (nh di chuy n g n h n v pha camera 3 v xa h n so v i gc, nh m i tn v ng di chuy n trong hnh 6), c nh shot khi c ghi hnh v tr camera 3b. Tr ng h p ny c th c xem nh l single-sided set, v c th b tr chi u sng nh trong hnh 5 dng cc n C, D, F, v G. n keylight F ph i c barn door ch chi u nh sng cho vng di chuy n h n ch s xu t hi n bng c u boom khi quay cross shooting. n F c th c i u khi n b ng cch dng bn i u khi n nh

sng, nh sng s t ng d n (fading) khi hnh ng ti n d n m d n n u hnh ng tr v d n pha xa h n. 3.3. Three-sided set.

n v tr g n, v s

Set ny g m 3 b c t ng h tr s linh ho t t i a khi ghi hnh, cho php di n vin v camera di chuy n, cc shot c l y v i t m nhn c a m t t t. S chi u sng trong tr ng h p ny ph i c b tr cn b ng v linh ho t p ng c cc yu c u khi s n xu t ch ng trnh. Nguyn l xu t l g n cc n keylight chi u sng cho t t c cc vng c phn c nh di n xu t v t ng th i i m s s d ng ng cc n c n thi t. V i b tr chi u s ng ph h p v k t h p s d ng bn i u khi n th s h n ch c s xu t hi n bng c a cc c u boom. Tuy nhin, i u ny yu c u ng i tham gia th c hi n ph i c cc k n ng chuyn mn m i m b o c ch t l ng hnh nh thu c t t. Vi c b tr l p t c minh h a trong hnh 7. A, B, v C l cc n ng vai tr l keylight, blacklight, v background light, m i n u chi u sng vng gi ng nhau nh ng gc chi u khc nhau. D, E, v F th c hi n ch c n ng t ng t nh ng pha khc.

Thng th ng, t i m i th i i m ch c m t bn c s d ng, nh ng chng v n c th chi u sng ng th i c hai bn trong m t s tr ng h p c bi t. Vi c ch n chi u sng ty thu c vo c nh quay v v tr camera t ng th i i m. V i b tr ny, c 6 s h tr t ng ng v i 6 l a ch n n keylight chi u sng cho vng trung tm c a set. D nhin, o di n nh sng ty tr ng h p c th ch n s d ng k t h p chi u sng cng lc nhi u n keylight.

Khi di n xu t c a cc di n vin ti n n st cc b c t ng, nh ng n spotlight ny khng nghin p ng c nh sng theo yu c u th cc n keylight G v H s chi u sng t d i ln trn, trong khi cc n J v K chi u sng t trn xu ng. Nh ng n spotlight ny ch c chi u sng cho t ng bn, n u cng chi u sng s x y ra vng nh sng an cho. i v i hai vng bn, n L v M ng vai tr n backlight. P v Q l cc n keylight pha tr c, m t trong hai s c dng khi di n xu t gi a v c ghi hnh b i camera trung tm. n N l n backlight c s d ng chi u sng cho v tr ny. Cc n R, S v T c t pha tr c c a set v gi m t chi u th p. S ny ph h p cho vi c s n xu t v ghi hnh lin t c s d ng nhi u camera. C n th n tr ng trong chi u sng khi ghi hnh lin t c v tc d ng chi u sn g c a n keylight ny c th b v hi u b i m t cc n khc, gy ra nh ng nh h ng khng mong mu n. C n ch m b o l s ch c m t n keylight tr c m t di n vin b t k th i i m no. Cc n keylight chi u cho c ng c th gy ra cc hi u ng khng mong mu n v b n thn chng c ng ng vai tr l cc n background i v i m t gc quay no , v th trong m t s tr ng h p c n phn r hai ch c n ng keylight v background c a cng m t n i u ch nh nh sng cho ph h p. Ngoi ra, c th g n thm cc n khc trong nh ng tr ng h p c n thi t.
4. nh sng sng t o.

R t kh s d ng nh sng t n s miu t sinh ng, v v n ch a c nhi u th nghi m c th c hi n t n c m gic th c trong hnh nh. Tuy nhin, nh sng c th thay i theo cc tnh ton th c t . M t s ch ng trnh cn yu c u nh n m nh tnh h p d n khi trnh di n h n l tnh t th c. Ngoi ra, kh n ng m ph ng cc hi u ng t cc ngu n sng nh c a s , ho c cc ngu n sng nhn t o xu t hi n trong set l cc yu c u th c t c ng khng d th c hi n c. Ph n sau gi i thi u m t s m ph ng ngu n sng tron th c t v cc k thu t ang c s d ng. M ph ng nh sng ban ngy. Set v i c a s nhn th y nh sng ban ngy yu c u 3 nhm nh sng: backcloth lighting, set lighting v artist lighting. Backcloth lighting c m c chi sng cao m ph ng s xu t hi n nh sng t pha ngoi. i u ny d m ph ng b ng cch dng cc ngu n c ng (cc n fresnel spot A trong hnh 8), nh ng ph i ch m c chi u sng u. Khng gian gi a ph n l ng c a set v backcloth th ng r t gi i h n nn kh i u ch nh d c c a cc n ny, v v th dy cc n B c thm vo b m c sng ph n d i c a backing.

Set lighting yu c u m t n fresnel spot m nh (C) m ph ng nh sng tr i tr c ti p chi u qua c a s . Cc m u nh sng t o bng c a cc khung knh, chi u trn g , t ng, sn g n c a s cho c m gic th t nh c nh sng m t tr i chi u sng cho scene. Do ngu n sng chi u xu ng c a s , m t ph n c a b c t ng pha sau s nh n c m t s hi u ng. Vi c gi m t chi u th p s cho php hi u ng (nh sng v i bng c a s ) xuyn qua su h n n cc vng trong set. N u c a s nh , c th b sung ngu n sng ny trn t ng pha sau b ng cch l p thm m t n fresnel spot (D), nh ng c n ch kh n ng xu t hi n ng th i hai bng (t o t n D v C). Artist lighting c m ph ng b i n keylight (E) soi l t qua c a s , chi u sng di n xu t c a di n vin v b c t ng i di n n cao 1.75m. n ny s khng chi u sng trn b c t ng sau (t ng i di n camera 2) ho c t o ra bng i. n t h ng i di n (counter -key) F chi u t d i ln. Barn door c a F s ng n chi u sng n b c t ng sau nh ng v n c m t ph n nh nh sng chi u trn t ng c a s . Do , n F c th gy chi ng knh n camera v tr 1, v th c th c n m t flag cho n ny. Nh n counter key t v tr chi u h ng ln, cc di n vin v i ph n sau c a h n c a s nh n t camera v tr 3 s xu t hi n t i h n ph n i di n c a s nhn t v tr camera 1. Khi yu c u tnh t th c cao h n, cc ngu n m m G c th c dng thay cho n F. Cc n frontal fill H v J c b tr hon ch nh thm nh trong hnh 8. Nhi u ngu n m m H c b sung v t t i v tr xa h n tnh t c a s i u ch nh hi u qu h n vng bng t o b i n chi u h ng ln F. Cc ngu n sng nhn t o. N u set khng c ngu n sng c xc nh c th , trong tr ng h p ny gi s n c chi u sng t pha trn v chi u vo t ng cho nh sng ph n x , khi camera c th thu c cc hnh nh t ch t l ng n u n keylight c b tr v chi u sng vo di n vin t i v tr ph h p. C m gic t i bn trong set c th c i thi n t t nh t b ng cch t ng c ng m c nh sng m m pha

tr c, v v th hnh nh thu c c t cc c nh c nh sng ban ngy cc b c t h n. Tr ng h p m ph ng nh sng ban mu nh sng chi u trn t ng s d t hi

ng ph n m m h n. N u m ph ng ng c a s ph i c chi u chi sng m, n u set c thi t k cng tng u qu cao h n cho ng i xem.

V i m t k ch b n yu c u cc ngu n sng c tr ng trong sence, nh nh n n, ho c nh l a,th cc ngu n sng t o cc hi u ng ny ghi hnh ph i c ln k ho ch v b tr s n trong cc phn c nh c a v di n. Hi u ng nh n n c th c m ph ng b ng cch dng bng n chi u sng 150W nh ng n v i gc nhn c a camera. t th c nh l a b p bng c th dng cc n nh h ng t trn sn k t h p v i i u khi n m thanh -nh sng ph h p. Cc hi u ng ny th ng c dng trong cc ch ng trnh nh trnh di n nh c pop. Hnh nh t hi u qu cao khi s d ng nh ng hi u ng ny nh ng cc shot ph i c ln k ho ch chi ti t m i c th t c k t qu nh mong mu n. nh sng truy n hnh (ph thu c vo phong cch l a ch n) l y u t khng th thi u trong qu trnh s n xu t ch ng trnh v tham gia t o ra cc hi u ng tc ng n c m xc c a ng i xem. T , phong cch l a ch n c a ch ng trnh s n xu t ph i c cc thnh vin c a i ng s n xu t th ng nh t t giai o n ln k ho ch ban u. M t ngn t th ng khng di n t cc khi ni m v hnh nh, nn sch, hnh v , nh ch p th ng c dng h tr cho vi c trao i cc t ng trong qu trnh th o lu n. C nhi u y u t c n th o lu n th ng nh t nh : thu c tnh sn kh u, ph ng php n d , ho c s k t h p c a nhi u ph ng php ngh thu t,.. Khi m t phong cch c th ng nh t l a ch n, o di n nh sng c th thi t k b n v nh sng, cn ch nh nh sng su t cc qu trnh di n t p, sau h ng d n c kip th c hi n theo ng l a ch n. Cc k thu t g n y. C th ni s sng t o trong chi u sng studio l r t p hong ph v b n ch t c a s sng t o l ph v cc khun m u. Tuy nhin, nhi u ng d ng trong chi u sng th c t c nh ng i m yu c u chung, v cc k thu t chi u sng pht tri n g n y c ng h tr nhi u h n p ng c cc yu c u chung ny. M t s ng i lm th c t h n ch s d ng nh sng c ng chi u sng cho cc c nh mang tnh c t v cho r ng n khng th c. Do , trong nh ng tr ng h p chi u sng cho vng g n c a s (m t nh n nh sng tr i tr c ti p) dng nh sng c ng, cn nh ng vng khc s c chi u sng m m b i nh sng ph n x t cc b c t ng. M t s o di n nh sng pht tri n cc ph ng php ti t o cc hi u ng m ph ng chi u sng v m hnh thi t k th ng s d ng d a trn nh sng m m. Th c t , nh sng m m th ng ct o c theo m t s cch sau:

Cc ngu n m m (dng t m ph n x kch th c kho ng 1.25m vung) c t trn cc gi trn sn ho c g n pha trn u (c th s d ng n l ho c nhm cc t m) t o ra ngu n m m c c ng sng cao. Cc gi trn s n r t h u d ng v i cc set l n nh t l trong cc qu trnh di n t p / ghi hnh (rehears/record) v thi t l p ngu n m m nhanh. M t khc, thng th ng qu trnh s n xu t chia v di n thnh nhi u phn c nh di n t p v ghi hnh ngay sau nn trong m t s tr ng h p cc b sn l i gy c n tr cho s di chuy n c a camera trong qu trnh ghi hnh cc phn c nh. Ngu n m m t o t cc t m polystyrence ch u l a kch th c 1.25m x 2.5m c th cg nc nh ngang trn ph n nh c a set. Khi nh ng t m ny c chi u sng v i cc ngu n c ng m nh, chng ph n x nh sng tr l i vo set nh trong hnh 9. M t s m t n (mask) c th c g n thm y c a cc t m ph n x ng n nh sng t o thnh v t trn t ng c a set. Cc b c t ng set c cng tng nh sng c ng c dng nh cc b ph n x d chng khng xu t hi n trn hnh. Cc t m nh a tr ng c th cg n n trong set v dng nh cc t m ph n x khi chi u sng t pha trn. Cc t m polystyrene nh h n kho ng 1.25m vung g n trn cc gi lo i nh ( d di chuy n) v chi u sng t pha trn ng vai tr ngu n m m di ng s ti n ch h n so v i dng ngu n m m t trn sn. Trong m t s tr ng h p c n ti t o nh sng c a m t ngu n m m m nh cho m t vng l n. i u ny c th th c hi n b ng cch dng m t s l n c a cc ngu n c ng chi u sng t cng m t h ng. Ngu n m m m nh ny c th dng m ph ng hi u ng t a sng r ng v i m t cao c a nh sng ban ngy chi u sng ton set. Tuy nhin, v dng nhi u ngu n ch ng nn c th c nhi u bng s xu t hi n n u sn v backing tr n v ph ng.

V t ng qut, ph ng php chi u sng m m (soft key) cho hnh nh nhn th y khc v i dng k thu t chi u sng c ng (hard key). Nhi u ng i xem than phi n m t th i i m h lun nhn th y m trn hnh nh studio do chi u sng c ng. Vi c s d ng soft key cho tnh t th c l n h n nh t l trong nh ng phn c nh c t trong ghi hnh cc v k ch, phim. Tuy nhin, hard key c ng c nh ng u i m trong chi u sng hnh nh, v c hai ph ng th c chi u sng u c s d ng trong nh sng studio c a truy n hnh hi n i. V n cn l i l c a o di n nh sng ph i ch n lo i chi u sng no t c hi u qu t i u cho qu trnh s n xu t ch ng trnh.
5. L i k t.

nh sng studio l m t l nh v c c quan tm khng ch i v i ng i lm truy n hnh m c v i nh ng nh nhi p nh. Th c t hi n nay, ph n l n ki n th c v nh c nh ng ng i quan tm t h c ho c truy n t c a nh ng ng i i tr c. Bi vi t ny bin t p l i khi qut m t s khi ni m v nh sng, cc lo i n c b n dng trong l nh v c truy n hnh c a o di n nh sng J. Summers ( o di n nh sng c a BBC). M t s c tnh c a cc lo i n b n c c th tham kh o thm trong ti li u tham kh o 1.Ti li u tham kh o: [1]. J Summer, Studio Lighting (Formerly Lighting Director, BBC).