MC LC

MC LC ............................................................................................................ Trang i M U .............................................................................................................. Trang iv DANH SCH CC HNH V ............................................................................. Trang v DANH SCH CC BNG BIU ........................................................................ Trang vi CHNG 1: M HNH TP ON KINH T KEIRETSU V NGN HNG TI NHT BN .......................................................................... Trang 1 1.1. Tp on kinh t l g? ................................................................................ Trang 1 1.1.1 Khi nim tp on trn th gii .......................................................... Trang 1 1.1.2. Cc hnh thc ph bin ca tp on kinh t ....................................... Trang 1 1.1.3. c im chung ca tp on kinh t .................................................. Trang 2 1.1.4. Nguyn nhn thnh lp tp on kinh t ............................................. Trang 3 1.1.5. M hnh tp on trn th gii ............................................................ Trang 3 1.2. S nt v m hnh Zaibatsu ......................................................................... Trang 3 1.2.1. Zaibatsu l g ? .................................................................................... Trang 3 1.2.2. Hon cnh ra i - Qu trnh pht trin ............................................... Trang 4 1.2.3. Cu trc .............................................................................................. Trang 4 1.2.4. c im ............................................................................................ Trang 5 1.2.5. Thnh tu m cc Zaibatsu t c ................................................... Trang 6 1.2.6. Nguyn nhn gii th .......................................................................... Trang 6 1.3. Nghin cu v m hnh Keiretsu ca Nht Bn thi k cui nhng nm 50, u nhng nm 60 ca th k trc ...................................................................... Trang 7 1.3.1. Bi cnh kinh t Nht Bn .................................................................. Trang 7

Trang 1

1.3.2. S ra i ca cc Keiretsu ................................................................... Trang11 1.3.3. Cu trc ca mt Keiretsu ................................................................... Trang11 1.3.4. Nguyn tc hot ng ......................................................................... Trang13 1.3.5. M hnh Keiretsu: u im - Nhc v tc ng ca n n nn kinh t........................................................................................................... Trang13 1.4. H thng Ngn hng ca Nht Bn - Ngn hng ca tp on ti Nht .............................................................................................................. Trang18 1.4.1.C cu t chc h thng ngn hng ca Nht ....................................... Trang18 1.4.2. Ngn hng ca tp on ti Nht ........................................................ Trang21 1.4.3. u im, nhng vn tn ti v tc ng ca n i vi nn kinh t Nht .................................................................................................. Trang23 CHNG 2: XU HNG THNH LP NGN HNG CA CC TP ON TI VIT NAM ............................................................................... Trang26 2.1 Tp on kinh t Vit Nam........................................................................ Trang26 2.1.1. Khi nim tp on Vit Nam .......................................................... Trang26 2.1.2. Thc t m hnh tp on Vit Nam................................................. Trang27 2.2. H thng ngn hng Vit Nam ................................................................. Trang29 2.2.1. Khi qut h thng ngn hng ti Vit Nam ........................................ Trang29 2.2.2. Tnh hnh kinh doanh ca cc ngn hng ti Vit Nam trong nhng nm gn y ................................................................................................ Trang31 2.2.3. Tim nng ca ngnh ngn hng trong tng lai ................................. Trang33 2.2.4. Nhng thch thc ca ngnh ngn hng khi Vit Nam ngy cng m ca, nn kinh t Vit Nam cng hi nhp su hn vi nn kinh t th gii ........... Trang34

Trang 2

2.3. Xu hng thnh lp ngn hng ti Vit Nam hin nay ................................. Trang34 2.3.1. S tt yu cn c nhiu ngn hng ...................................................... Trang34 2.3.2. Xu hng thnh lp ngn hng ti Vit Nam ....................................... Trang35 CHNG 3: NHNG NH HNG CHO VIC THNH LP NGN HNG CA TP ON KINH T VIT NAM................................. Trang43 3.1. Tnh hnh kinh t Vit Nam hin nay c ph hp thnh lp theo m hnh Keiretsu ca Nht Bn hay khng? ...................................................... Trang43 3.2. Ci t h thng tp on v tng cng ty ..................................................... Trang46 3.3. Kin ngh i vi gim st cht ch hn th trng chng khon................ Trang47 3.4. i vi cht lng hot ng ca cc ngn hng do tp on thnh lp ............................................................................................................ Trang47 3.5. i vi cc ngn hng ang xin cp php thnh lp ................................... Trang48 3.6. V gii quyt tnh minh bch trong cc khon cho vay ca cc ngn hng trc thuc tp on ............................................................................ Trang50 KT LUN PH LC

Trang 3

DANH SCH CC HNH V

Hnh 1.1.Cu trc ca mt Zaibatsu Hnh 1.2 S t chc ca h thng ngn hng Nht Bn Hnh 1.3. t l vay n ca cc cng ty Nht so vi cng ty M

DANH SCH CC BNG BIU

Bng 1.1: Lm pht sau chin tranh ti Nht Bn Bng 1.2. Quan h ti chnh v thng mi trong 6 Keiretsu Bng 2.1. Bng xp hng ca cc Ngn hng Bng 2.2. Cc NHTMCP np h s xin cp php tnh n ht thng 8/2007

Trang 4

M U

Nc ta l nc ang pht trin v ang trong giai on tng trng nhanh. V vy, rt cn mt m hnh kinh t tht s l nng ct cho tin trnh a nn kinh t nc nh tr thnh mt nc pht trin, mt nn kinh t hng mnh trong tng lai. Gn y, nhiu tp on kinh t nc ta xin php thnh lp ngn hng cho thy dng nh cc tp on nc ta ang i theo m hnh Keiretsu Nht Bn - M hnh a Nht Bn t mt nc nt sau th chin th II tr thnh mt nn kinh t ng th 2 th gii; m hnh Chaebol Hn Quc m hnh a Hn quc t mt nc ngho ln v tr 11 th gii. Chuyn tt nghip ny, chng em nghin cu m hnh Keiretsu Nht Bn, t a ra mt c s xem liu cc m hnh ny c tht s hiu qu i vi Vit Nam hay khng, c tht s tr thnh nng ct cho s pht trin kinh t t nc hay khng, hay s tr thnh mt gnh nng km hm s pht trin ca t nc. V mt iu na, nhn vo thc trng nn kinh t liu cc tp on kinh t Vit Nam xin thnh lp ngn hng cho mnh c v mc ch mang li ci li trc mt cho mnh hay khng? Hay l v mc ch lu di, v s pht trin lu di ca t nc.

Trang 5

CHNG 1 M HNH TP ON KINH T KEIRETSU V NGN HNG TI NHT BN

1.1. Tp on kinh t l g? 1.1.1. Khi nim tp on trn th gii. Tp on kinh t l mt khi nim c hnh thnh t lu i khp ni trn th gii. Mi ni c mt cch gi khc nhau ch tp on th hin s a dng v hnh thc lin kt, qu trnh hnh thnh v nguyn tc hot ng ca chng, gn lin vi iu kin kinh t, lch s, x hi, php l ca mi quc gia. Do , khng th c mt nh ngha no chung nht cho tt c cc hnh thc tp on. nc ngoi, tp on kinh t l mt t chc gm cng ty m v cc cng ty khc, trong cng ty m kim sot, tham gia gp vn; mi cng ty con cng c th kim sot cc cng ty khc hay tham gia cc t hp khc. 1.1.2. Cc hnh thc ph bin ca tp on kinh t. Hnh thc th nht: ly vn lm nt lin kt ch yu. Bng cch nm gi c phn khng ch ca cc doanh nghip thnh vin, mt doanh nghip nng ct s gi vai tr lnh o v chi phi cc quyt nh v nhn lc, vt cht, sn xut, cung ng, tiu thHnh thc ny gip iu chnh kt cu t chc doanh nghip, b sung li th cho nhau, s dng hiu qu, hp l cc yu t sn xut, kinh doanh a dng, cng c li. Hnh thc th hai: ly sn xut lm nt lin kt. Mt doanh nghip ln s ng vai tr thng hiu trung tm, p dng hnh thc chuyn mn ho, hip tc sn xut kinh doanh theo mt dy chuyn cng sn xut ra mt loi sn phm, pht huy th mnh v quy m.

Trang 6

Hnh thc th ba: l s kt hp c v vn v dy chuyn sn xut, gm rt nhiu cc cng ty hot ng trong lnh vc khc nhau, t hoc thm ch khng c mi lin h kinh t trc tip vi nhau. l s lin kt a ngnh, a lnh vc. Tp on ra i l s tt yu ca qu trnh cnh tranh; lin kt ti a ho li nhun. 1.1.3. c im chung ca tp on kinh t. T nhng kin trn c th a ra m hnh tp on kinh t c nhng im sau: a s l khng c t cch php nhn. Quy m tng i ln. Gm nhiu cng ty hot ng trong mt hay nhiu ngnh khc nhau, thuc phm vi mt hay nhiu nc. C mt cng ty m nm quyn lnh o, chi phi hot ca cc cng ty con v mt ti chnh v chin lc pht trin. S dng chung mt thng hiu. Mc tiu hot ng: tng cng tch t, tp trung, tng kh nng cnh tranh v ti a ho li nhun. C ch iu hnh: ch yu da trn quan h v li ch kinh t minh bch, uy tn v cc cam kt trong quy ch chung. Cc php nhn trong tp on c bo v c th trnh khi nhng nguy c b thn tnh hay chn p trn th trng t nhng cng ty ngoi tp on. Qua , ta c th thy c u im ca m hnh tp on kinh t chnh l kt hp c sc mnh ca cc thnh vin, nhng chnh s tn ti ca n cn tr s pht trin ca cc cng ty nh.

Trang 7

1.1.4. Nguyn nhn thnh lp tp on kinh t Vic thnh lp tp on kinh t to iu kin cho cc doanh nghip huy ng cc ngun lc ( vt cht, lao ng, vn ) cho hot ng sn xut kinh doanh ca mnh. Ngoi ra, vic thnh lp ny cn gip tng cng hiu qu qun l, s dng nhng li th v quy m v kt hp cc u th ca chuyn mn ha vi hot ng kinh doanh. 1.1.5. M hnh tp on trn th gii. Hn Quc. M hnh tp on kinh t - cn c gi l Chaebol vc nn kinh t dy, a Hn Quc tr thnh mt nc trong khi cc nc cng nghip mi(NICs).M hnh ny c Hn Quc vn dng nh hu ht cc tp on kinh t khc trn th gii: Mt doanh nghip hot ng trong mt ngnh mi nhn, y cng l trung tm ca cc n v hot ng trn nhiu lnh vc khc. V d in hnh: Mt s chaebol Hn Quc c tn tui, v th ln trn th gii : Samsung, LG, Deawoo, Hyundai. Nhng tp on ny hot ng trn 20 ngnh. Gp phn vo s thnh cng ca cc chaebol ny chnh l s hu thun kh ln t pha chnh ph. Nht Bn. Sau chin tranh th gii th II, t mt nn kinh t kit qu, m hnh tp on kinh t - Keiretsu khi phc nn kinh t Nht Bn, a Nht Bn tr thnh nc c nn kinh t ln th 2 trn th gii. V d in hnh: Mitsuibisi, Mitsui, Sumitomo, Fuyo, Sanwa, Dai-Ichi Kangyo l 6 Keiretsu ln nht Nht Bn. 1.2. S nt v m hnh Zaibatsu. 1.2.1. Zaibatsu l g ? Zaibatsu l cc tp on kinh t:

Trang 8

 c thit lp thng qua s lin kt cht ch gia cc cng ty cng nm gi quyn iu hnh v chi phi ngun ti chnh. L nhng tp on t bn ti chnh ln nh vic nm gi nhng hot ng tn dng v ngn hng m kim sot c nhiu lnh vc cng nghip v thng mi.T nm quyn chi phi nn kinh t Nht Bn. 1.2.2. Hon cnh ra i - Qu trnh pht trin. Hu ht cc zaibatsu u c thit lp t u thi k Minh Tr. Bt ngun t cc nh t bn cho vay nng li, cc Zaibatsu pht trin a dng ln thnh cc nh t bn cng nghip t nhng nm 1870 v 1880. Mi trng cc Zaibatsu pht trin mnh m nht chnh l cuc chin tranh th gii ln I, nh hng lot cc n t hng ca Chnh ph. y chnh l c hi cc Zaibatsu bnh trng tr thnh cc tp on ti chnh, cng nghip thc s, ng vai tr dn u trong hot ng ti chnh v nhiu lnh vc sn xut. Nh s hu thun ca Chnh ph Nht qua cc khon tr cp, thu quan bo h m cc Zaibatsu chim vai tr chi phi nhiu lnh vc khc ca nn kinh t. Cuc chin tranh Th gii II n ra vi rt nhiu v st nhp cc cng ty li vi nhau cng lm gia tng th lc ca cc Zaibatsu. 1.2.3. Cu trc. Theo c cu hnh chp: (1) (2) (3)

(4)

Hnh 1.1.Cu trc ca mt Zaibatsu

Trang 9

(1) (2)

Hi ng cc thnh vin sng lp thuc cng mt dng h. Cng ty c phn m do thnh vin gia nh sng lp kim sot v y l

trung tm quyn lc ca mt Zaibatsu. Cng ty s hu mt phn ln c phn trong cc cng ty ht nhn. (3) Cc cng ty ht nhn (ngn hng, cng ty thng mi, cng ty bo him).

Mi cng ty ny li s hu thm mt t l c phn nht nh no trong nhiu cng ty ph thuc khc nh hn cp th 4. (4) Cc cng ty ph thuc nh hn.

Chnh quan h v s hu nh vy m cc cng ty thng gn b vi nhau rt cht ch, trong cc ngn hng v cng ty thng mi c mt vai tr kh quan trng: Cc ngn hng c nhim v cung cp tin cho hot ng ca cc cng ty trong gia nh mnh bng cch cp nhng khon vay hoc bo lnh cho vic pht hnh c phiu cng ty. 1.2.4. c im Ni bt nht l Quy m hot ng dn tri trong nhiu lnh vc khc nhau, to thnh mt h thng khp kn. Th hai l trong c cu hnh chp c mt t l c phn cho kh cao gia cc cng ty thuc cng mt Zaibatsu. Th ba l c s phn bit gia quyn s hu v quyn qun l trong cng ty. Th t chnh l mi quan h cht ch gia cc cng ty trong cng mt nhm, tc l nu c mt thnh vin gp kh khn v ti chnh th s c cng ty bn bn hng ha hoc cung cp dch v vi gi u i; cn nu kh khn v sn xut th s c chuyn gia n gip v k thut, cng ngh. Cui cng l tt c cc Zaibatsu u c ngn hng. Vo thi im ny, hot ng tn dng ngn hng rt pht trin.

1.2.5. Thnh tu m cc Zaibatsu t c.

Trang 10

Bn trong s nhng Zaibatsu ln nht (Mitsibishi, Mitsui, Sumotomo, Yasuda) chim khong tng ti sn cng nghip Nht Bn. Sau chin tranh th gii th II, trnh tp trung t bn ca cc Zaibatsu t mc rt cao: 10 Zaibatsu ln nht ln n 53% trong ngnh ti chnh, 49% trong cng nghip nng v 17% trong cng nghip nh. 1.2.6. Nguyn nhn gii th Sau khi tip qun Nht Bn, B t lnh ti cao cc lc lng ng minh (GHQ) ra nhiu chnh sch n nh nn kinh t Nht Bn. Trong Mc tiu ban u ln nht thc hin mt s bin php nhm gii th cc Zaibatsu, dn ch ha nn kinh t trit tiu nhng mm mng chin tranh, gim thiu tnh trng c quyn v kinh t, to nn mi trng cnh tranh t do cho cc cng ty Nht Bn. Nhng bin php l: ra chnh sch dn ch ha nn kinh t Nht bn. GHQ ch trng phn tn c phiu ca cng ty ti tay c nhn xa b vic tp trung quyn s hu trong tay cc gia nh Zaibatsu hay cc c ng. Thng 4/1947 Lut chng c quyn (Anti-Trust Law) ban hnh cm cc cng ty ch to cng nghip nm c phn ca cc cng ty khc. Cc t chc ti chnh cng b hn ch mc s hu c phn ti cc cng ty khc mc di 5%. Lut chng khon cng c ban hnh nm 1947 nhm cm cc ngn hng s hu, bo lnh mua bn chng khon cng ty mt cch trc tip hoc gin tip. ngn chn khng cho bt k c ng no c quyn gy nh hng ln n quyt nh ca mt cng ty. Thin hong ra Php lnh 567: c ng no s hu hn 10% c phn mt cng ty s b loi ra khi cng ty . V mt ti chnh cng ty, m hnh c coi l ti u s l cng ty gy qu u t thng qua th trng chng khon. Cc bo co v ti chnh v cc hot ng ca cng ty s phi c thng bo cng khai.

Trang 11

Nh vy, c cu s hu cng ty v chnh sch lin quan ca chnh ph Nht Bn b thay i. Nhng thay i ny dn n nhng bt ng gia chnh ph Nht Bn v GHQ v quyn ca c ng, v quyn s hu ca c ng php nhn v v ti chnh cng ty. Chnh nhng bt ng ny l iu kin mt s c im ca m hnh Zaibatsu vn c gi li mc nht nh v sau ny, khi Nht Bn ginh li ch quyn, chng c pht trin ln cc keiretsu. Gii th Zaibatsu v thanh lc cc nh qun l cp cao. Mc tiu ca qu trnh gii th Zaibatsu l xa b c cu s hu tp trung nhm loi b quyn kim sot gia nh tr ca chng. Cc Zaibatsu v cc cng ty con ca n b buc phi chuyn c phn ca mnh cho y ban gii th cng ty c phn. Sau s c phn ny c u tin bn li cho nhng c nhn hoc t chc ti chnh tng l c ng hoc ch n ca cng ty. u tin th hai dnh cho cc gim c mi v nhn vin cng ty. u tin th ba l dnh cho c dn a phng ni c tr s ca cng ty . Sau cng th c phn mi c em ra bn cng khai trn th trng. Tuy nhin, khng c nhn no c php mua hn 1% c phn ca mt cng ty. Vic gii th cc Zaibatsu cn nhm mc ch loi b gii qun l cp cao cc cng ty do cc gia nh Zaibatsu ch nh v cc mi quan h v nhn s chng cho phc tp gia cc cng ty c phn m vi cc cng ty con ca chng. Cc nh qun l chu s nh hng ca cc gia nh Zaibatsu b buc phi t chc v nhng ngi thay th h l cc nh qun l chuyn nghip. 1.3. Nghin cu v m hnh Keiretsu ca Nht Bn thi k cui nhng nm 50, u nhng nm 60 ca th k trc. 1.3.1. Bi cnh kinh t Nht Bn. Sau chin tranh th gii th hai, Nht Bn l nc bi trn, nn kinh t b ph hy hon ton, nm 1946 tng sn phm quc ni theo thc t u ngi cha y 55% mc cao nht thi k trc chin tranh, ch s sn xut ngnh cng nghip ch to thp, km theo tht bt trong nng nghip buc nhn dn phi sng mc ti thiu.

Trang 12

Bn cnh lm pht phi m nm 1946 v ko di nhng nm tip theo cng lm cho nn kinh t Nht Bn lm vo kh khn gp bi. Tnh trng siu lm pht ny mt phn do s mt cn i gia cung cu hng ha. Vic cung cp hng ha b ct gim nghim trng do thiu nguyn liu v cng sut sn xut b chin tranh tn ph, trong khi nhu cu v hng ha li tng ln cng vi tng dn s nhanh chng trong nc. Gp phn vo nn lm pht l vic tng cung cp tin t nhm m rng chi tiu ca chnh ph sau chin tranh. Bng 1.1 Lm pht sau chin tranh ti Nht Bn. T Nm l gi th

trng ch en so vi gi chnh thc

1946 1947 1948 1949 1950

7.2 5.3 2.9 1.7 1.2

Cng vi vic gii th cc Zaibatsu, tnh hnh v kinh t Nht Bn sau chin tranh nh sau: Tnh hnh nhp khu. Sau chin tranh, sn lng thc t gim xung mt mc thp n ni tiu dng theo u ngi cng gim xung ti mc ti thiu sng. Nhp khu thi k ny ch yu l lng thc bo m lng thc trnh nn i xy ra.
Trang 13

Chnh ph kim sot nhp khu ginh u tin cao nht cho lng thc, do trong thi k ny B t lnh ti cao cc lc lng ng mnh (GHQ) kim sot ton b mu dch quc t ca Nht Bn, chnh ph ch c php nhp khu theo s ph chun gim st ca GHQ v ch c nhp khu cc mt hng ti cn thit. Do vy Nht Bn b thm ht cn cn thng mi ln v phn thm ht c M vin tr. Chnh sch ti chnh. Mc d chnh ph thanh ton ht mi khon n trong chin tranh i vi khu vc kinh t t nhn tr cc tri phiu ca chnh ph, nhng ngn sch vn b thm ht nng. Thm ht ngn sch trong thi k ny c bit t nm 1947, ch yu bao gm cc chuyn khon v tr cp. Cng trong thi k ny gi go tng nhanh, m go l mt thc phm rt quan trng nn chnh ph phi mua ton b s go theo gi chnh thc v phn phi li cho ngi dn theo gi thp hn. Nh vy giao dch mua bn go gy thm ht cho nh nc, tt c cc chi ph nh vn chuyn v bo qun u do nh nc gnh chu. Tnh hnh cng xy ra tng t i cc khon thm ht trong ti khon ng st quc gia: chnh ph lm li cho mi ngi bng cch gim gi dch v vn chuyn. Chnh sch tin t. Nhng khon thm ht cng cng ch yu c b p bng tri phiu ca chnh ph v bng cc khon tin m Ngn hng Nht Bn cho chnh ph vay. V phn ln tri phiu ca chnh ph c cc Ngn hng Nht Bn trc tip hay gin tip mua. Vic tng mnh ti tr cho nhng khon thm ht ca chnh ph l nguyn nhn chnh lm tng lng cung tin v iu ny gp phn gy ra lm pht tng cao. Chnh sch t gi hi oi.

Trang 14

T ngy 25/04/1949, Nht Bn p dng mt t gi hi oi duy nht 360 Yn/ 1 la. n nh lm pht tng trng kinh t. Nhng bin php kim ch lm pht, n nh lm pht tng trng kinh t nh sau: (1) ng kt tin gi. y l bin php cp thit i ph vi nn lm pht phi m do chnh ph bi chi ngn sch nhm trang tri cc khon chi ph lin quan ti chin tranh v c thc hin bng cch: Th nht buc mi ngi phi gi tt c vo ngn hng s tin vt qu mt mc nht nh. Th hai cm rt tin gi ngoi tr mt lng ti cn thit cho nhu cu sng v sn xut. Tuy nhin v nn kinh t ang dn hi phc nn vic hn ch rt tin gi cng c ni lng, v bin php ny chnh thc c hy b vo thng 7/1948. Tt c cc khon tin gi, ngoi tr nhng khon ln ca tp th cui cng dng bi thng thit hi do chin tranh, c gii phng. Nh vy siu lm pht gim mt na. Tuy nhin hiu qu ca n khng ko di c lu, lm pht cao li ti din c iu c phn gim bt. (2) H thng sn xut u tin. Sau chin tranh, nn kinh t sn xut b nh tr do hu qu ca chin tranh v do thiu nguyn nhin liu trm trng. Do n nh tng trng kinh t Chnh ph ra h thng sn xut u tin bng cch tp trung nguyn nhin liu qu him v nhn lc cho cc ngnh cng nghip then cht. Ban u cc ngnh chin lc ny l than v thp, sau thm cc ngnh phn bn, in v ng st. (3) Kim sot v km gi gi c. Cc mt hng cng nghip c bn v thc phm c phn phi theo nh lng thng qua cc tng cng ty cng cng v gi chnh thc uc n nh. (4) Cc bin php n nh chnh thng.
Trang 15

Chnh sch n nh chnh thng c thc hin di s ch o ca Joseph M.Dodge (c vn kinh t c bit do Tng thng Truman c n). Chnh sch ny gm c: (a) mt ngn sch cc k cht ch cho cc nm ti chnh 1949 v 1950; (b) vic p dng mt t gi hi oi duy nht; v (c) nh ch hot ng ca Ngn hng ti chnh ti thit (RFB). Cc bin php ny nhm lm gim lng cung tin nhm n nh lm pht. 1.3.2. S ra i ca cc Keiretsu. S sp ca th trng chng khon Nht Bn vo thng 8/1949, nhng sa i trong Lut chng c quyn nh cho php cc cng ty ch to mua c phn ca cng ty khc, m rng gii hn s hu c phn ca cc t chc ti chnh ti cng ty khc ln 10%v vic hy b lnh cm cc cng ty ca Zaibatsu nm c phn cho ca nhau. T nhng thay i v chnh sch nh trn dn n s thay i v c cu s hu chuyn t vic tp trung vo cc c ng th nhn sang tp trung vo c ng php nhn. D trn nn tng cc Zaibatsu Tp on cng nghip khng l kim sot nn kinh t nc Nht trc th chin th hai, cc Keiretsu hnh thnh v tng bc khng nh a Nht Bn tr thnh mt cng quc hng mnh ng th 2 trn th gii. 1.3.3. Cu trc ca mt Keiretsu. Keiretsu phn lm 2 loi: Keiretsu hng ngang (Keiretsu ti chnh) Keiretsu hng dc Trong phm vi bi chuyn ny, chng em ch nghin cu v keiretsu hng ngang. Th no l mt Keiretsu hng ngang? Keiretsu t chc theo hng ngang l mt tp hp cc cng ty, cc tp on cng nghip ln thuc nhiu lnh vc khc nhau ca nn kinh t lin kt vi nhau thng qua mt ht nhn ti chnh, thng gm mt ngn hng v mt nh phn phi l mt cng ty thng mi khng l.
Trang 16

 Cu trc ca mt Keiretsu. K tha truyn thng ca cc Zaibatsu, Keiretsu c cu trc gm: Nhiu cng ty thnh vin. Cc cng ty ny lin kt vi nhau bng cc quan h ti chnh - nm c phn cho v cc khon cho vay t cc ngn hng chnh ca tp on. Mc ch ca vic ny ch yu l duy tr quan h n nh, hp tc lu di gia cc cng ty, to ra mt hng ro gip cc Keiretsu khi b st nhp hoc mua li bi cc i th cnh tranh bn ngoi. Cc cng ty thnh vin c mi quan h mt thit vi nhau v ngun vn, ngun nhn lc, cng ngh, cung ng nguyn vt liu, tiu th sn phm. Cc cng ty ny c t chc quanh mt ngn hng. Ngn hng va l c ng ln ca cc cng ty thnh vin thuc tp on, va ng vai tr cp tn dng, m bo tnh thanh khon cho cc cng ty thnh vin. V d v Keiretsu: Tp on Mitsubishi - mt trong s 6 Keiretsu ln nht Nht Bn. c thnh lp trn c s nn tng l Ngn hng Mitsubishi v cc cng ty thnh vin hot ng trong lnh vc cng nghip nng ch cht ca nn kinh t Nht Bn. Tng doanh s hng nm ca Tp on Mitsubishi: 175 t USD. S lng cng ty thnh vin: 160 cng ty, trong c 124 cng ty c nim yt trn th trng chng khon Tokyo. Mi cng ty thnh vin hot ng c lp nhng lin kt ni b tp on c dn dt v nh hng bi Ngn hng Mitsubishi.

Trang 17

1.3.4. Nguyn tc hot ng Da vo s phi hp cht ch gia cc ngn hng, cc cng ty thng mi, v mt tp hp cc cng ty ht nhn hot ng trn nhiu lnh vc khc nhau, trong : Cc ngn hng hot ng nh ngi h tr vn. Cc cng ty thng mi phn phi sn phm v thu thp thng tin. 1.3.5. M hnh Keiretsu: u- Nhc im v tc ng ca n n nn kinh t u im v tc ng tch cc to nn thn k Nht Bn: Chng ta khng ph nhn nhng nhn t mang tnh khch quan c tc ng ng k thc y nn kinh t Nht bn pht trin mnh nh: Th nht l s pht trin chung trn quy m ton cu. Theo thng k ca Lin Hip Quc, t nm 1950 n 1965 l thi k tng trng cao him c ca c th gii. Tc tng trng GDP trung bnh ton cu l 5%, mt con s cha tng c trc y. Khi lng bun bn cng tng 3 ln t nm 1955 n 1970 vi tc tng trung bnh hng nm l 7.6%. Mc tng trng v tiu th ton cu tng cao kch thch xut khu do Nht bn l mt nn kinh t hng vo xut khu. Ngoi ra ngun cung cp ti nguyn trn th gii tr nn rt di do, gi du th v cc nguyn liu khc bt u mt thi k gim gi ko di, gi xut khu li rt cao. i vi mt nc ph thuc phn ln vo nguyn liu nhp khu nh Nht th iu rt c ngha. Ngoi ra cn c s ng gp ca mi trng mu dch quc t khng ngng c ci thin v n nh cng vi s ra i ca h thng Bretton Woods, Hip nh chung v thu quan v mu dch (GATT), v Qu tin t quc t (IMF). iu ny khng ch to cho Nht bn nhng kh nng tng c khi lng ngoi thng m cn gp phn lm tng hiu qu kinh t nh vo vic a cng ty Nht bn tham gia vo cnh tranh quc t. Vin tr nc ngoi cng ng mt vai tr quan trng gp phn vo s phc hi kinh t ca Nht bn sau chin tranh. Nhm tranh th Nht lm bc tng chng cng

Trang 18

 ng , M tch cc ti tr cho Nht ti thit li nn kinh t. c bit, chin tranh Triu Tin tr thnh mt ngun li ln bc pht vi khon thu mua c bit ca M ln n 3527 triu USD. T 1952 n 1956, d tr ngoi t tng hng nm 19 triu USD. Tuy nhin, cc nhn t thuc v bn cht ca h thng kinh t mi chnh l cha kha a nc Nht nhanh chng bt kp vi th gii v tin thng vo giai on pht trin thn k. Cc nhn t ny gm: Keiretsu mt kt hp ht sc cht ch. Giao dch bun bn ca cc Keiretsu mang tnh tp trung cao mt s k tha ca Zaibatsu trc y. Nm 1989, trung bnh 43% giao dch trong ni b cc tp on cng ty ln ca Nht bn c lin quan n bun bn. Trong , trng hp mua bn tp trung nht l Keiretsu Sumitomo vi 38%, v Mitsubishi vi 26%. Nu xt ring r tng cng ty, t l ny cn cao hn nhiu. Chng hn, cng ty Mitsubishi Aluminum mua hu nh tt c cc hng ha v dch v u vo ca n t cc cng ty khc trong nhm Mitsubishi, sau bn li ti 75% sn lng ca n cho cc cng ty thnh vin Keiretsu khc. Quan h mua bn tp trung ny da trn s tin tng ln nhau, em li rt nhiu li ch cho cc thnh vin Keiretsu. N gip cc cng ty gim c cc chi ph giao dch nh chi ph tm th trng u vo cho sn xut, u ra cho sn phm Hn na, nu mt cng ty thnh vin gp kh khn v ti chnh, n s c cc cng ty bn hng trong nhm bn hng ha hoc dch v vi gi u i, hoc khi cng ty gp kh khn v sn xut, n s c cc cng ty khc gip v k thut, cng ngh bng vic c chuyn gia n gip . Trong mi Keiretsu cn c s hin din ca cc cu lc b cc tng gim c cng ty, ging nh hi ng ca gia nh trong cc Zaibatsu. Quan h v nhn s nh vy trong cc Keiretsu cng c cng c vng chc bng cc mi quan h x hi khng chnh thc khc. Cc quyt nh cu lc b cng c qun trit khp cc thnh vin ca Keiretsu, khin cc cng ty thnh vin d dng tin hnh cc hot ng chung v nghin cu v pht trin, to s nht qun trong cc chnh sch ca cc cng ty thnh vin v mc ch chung ca nhm v cng l ci to nn sc mnh ni chung ca Keiretsu.
Trang 19

Chnh nh vy, Keiretsu hng ngang tr thnh mt h thng kinh doanh thng nht v khp kn vi nhng lin kt cht ch cn tr s xm nhp ca cc cng ty nc ngoi vo th trng Nht bn ng thi gip cc doanh nghip khng b nguy c tranh quyn iu hnh hoc b i th bn ngoi thn tnh. Cc Keiretsu cn m bo cho thnh cng ca chng bng cc mi quan h thn thit vi cc quan chc cao cp trong chnh ph, to s nht qun ca cc chnh sch t cp chnh ph ti cc cng ty then cht v cc cng ty nh hn mi Keiretsu. Cui cng do cc cng ty c iu kin thun li trong vic tip cn vi ngun ti chnh di hn vi gi r nh s lin kt vi ngn hng nn tnh an ton v n nh ca cc cng ty c m bo. Ch qun l lao ng trong cc Keiretsu. c im quan trng nht trong qun l lao ng cc Keiretsu Nht bn l ch lm vic sut i, tin lng da vo thm nin v cc cng on ly cng ty lm n v t chc ca mnh. Theo nh kinh t hc M, James C. Abegglen, ba b phn ny lm n nh cc quan h cng nghip Nht bn. Kt qu cuc sng v vic lm n nh lu di ca cng nhn c m bo. Trong thi k ny, t l tht nghip Nht Bn c xp vo loi thp nht trong nhm cc nc t bn. Nhc im v nhng tc ng tiu cc nguyn nhn khin Nht khng th thot khi thi k tr tr ko di. ng Yn ln gi sau Tha c Plaza (nm 1985) gy kh khn cho

cc nh xut

khu ca Nht Bn v e da tng trng kinh t ca nc ny. Ngn hng Nht Bn phi thc hin chnh sch tin t ni lng (h li sut) i ph vi iu , nn tnh thanh khon cao qu mc hnh thnh. Kt qu l kinh t tng trng mnh v u c ti sn bt u lm tng gi ti sn. Mt khc, cc nh u t bt u thay i danh mc u t ca mnh khi t gi Yn/Dollar thay i v nht l sau s kin Ngy th hai en ti trn th trng chng khon M. H gim u t vo ti sn ca M v tng u t vo
Trang 20

cc ti sn ca Nht Bn. Gi ti sn trong c gi c phiu v tri phiu cng ty tng kch thch x nghip u t. Lm pht tng tc kch thch tiu dng. Bong bng kinh t ni chung v bong bng gi ti sn ch c nhn ra sau khi chng bt u v vo u thp nin 1990. Cc ngn hng v cc t chc tn dng khc ca Nht Bn sau mt thi gian di u t vo cc x nghip trong khu vc ch to th n thi k ny bt u u t vo cc ti sn ti chnh. H tch cc cho vay i vi cc d n pht trin bt ng sn.Ti sn c nh, nht l t ai, nh ca v ti sn ti chnh nh c phiu ca cc doanh nghip Nht tng mt cch v l, do vn t c mt thi rt ln, y mnh thm vay mn ca doanh nghip. Khi bong bng v, ti sn gim gi, tiu sn tr nn gnh nng cho khu vc doanh nghip. Sau , kinh t Nht bn chuyn sang thi k tr tr ko di. Tc tng trng GDP thc hng nm giai on 1991-2000 ch l 0.5%, thp hn nhiu so vi cc thi k trc. S gn kt trong Keiretsu bt u thay i: s ph thuc ca cc cng ty vo ngn hng chnh vi t cch l ngun cung cp vn ch yu b suy gim, mt phn l do th trng chng khon Nht Bn trong giai on ny pht trin hn, em li mt ngun vn cho cc cng ty vi chi ph r hn. Trc tnh hnh , Nht thi hnh nhiu chnh sch ti chnh v tin t nhm kch cu nhng khng tha ng v khng kp thi khin kinh t Nht bn khng cch no thot khi suy thoi v tip theo l ri vo mt vng xoy c tnh m hu qu tai hi l mc vo ci by thanh khon v gim pht. Nn kinh t Nht Bn lm vo thi k suy thoi su sc, ton din v ko di, v ang rt kh khn, lng tng tm li thot ra. Cc tc ng ca s cnh tranh t cc nc cng nghip mi ni, sc p t pha M v EU, hay dn s gi i nhanh chng ca x hi Nht ch l nhng nhn t tc ng, nguyn nhn su xa ca suy thoi ko di Nht li bt ngun t chnh s bt cp trong c cu v c ch tn ti t trong chin tranh th gii th hai, bao gm:

Trang 21

M hnh chnh ph ch o. Nn kinh t Nht bn l mt s kt hp c o v ht sc cht ch gia cc nh chnh tr, quan chc chnh ph v cc doanh nghip, mt b ba thng nht, cng vn ng theo mt hng vi mc tiu cao nht l tt c cho sn xut v kinh t trn ht. Trong thi k sau chin tranh th s kt hp mang tnh quan h ny thc s tp trung c cc ngun lc t nc gip Nht bn nhanh chng khc phc hu qu chin tranh v ui kp cc nc khc. Tuy nhin, chnh s kt hp ny li sn sinh ra nn chnh tr tin quyn, nhng kha cnh tiu cc ca n ngy cng tr nn nghim trng v tr thnh vt cn ca x hi. Trong m hnh ny, chnh ph c s can thip qu su vo ni b ca cc cng ty, hot ng mang tnh cht bi ngoi khin Nht bn tr nn c lp vi th gii bn ngoi. iu ny to iu kin cho cnh tranh khng lnh mnh, thiu tnh minh bch v quc t ha. Cc cng ty khng c hot ng t do, thiu linh hot, nng ng, hnh thnh nn nhng nhm li ch chia s quyn lc nhng vn nhn c s u i t pha chnh ph. Tnh khp kn v bi ngoi ca cc t chc kinh doanh. Mi tp on ln hay cc Keiretsu ca Nht bn, vi t nht mt ngn hng chnh ca n, to nn mt c cu theo hnh thp, khp kn, mang nng tnh phn bit i x vi cc cng ty ngoi tp on, nht l cc cng ty nc ngoi v hot ng hon ton khng theo nguyn tc th trng. y chnh l nhc im ca m hnh do n lm gim tnh minh bch v kh nng cnh tranh, trit tiu tnh nng ng ca cc cng ty va v nh, lm mt ng lc i mi, iu ha ngun lc trong nn kinh t. Hn na do cc mi quan h trong keiretsu hng ngang rt chng cho v phc tp lm xy ra hin tng tham nhng trong cc khon vay hay bao che cho nhng cng vic lm n khng hiu qu. Cc cng ty thnh vin cng khng c quyn ch ng trong chin lc kinh doanh m phi thng qua cp trn nn kh chm chp trong vic a ra quyt nh. Nhng thay i trong Keiretsu ti chnh sau s sp ca nn kinh t bong bng.

Trang 22

Vai tr chi phi ca cc Keiretsu trong nn kinh t Nht b gim i do c s cnh tranh ngy cng nhiu ca cc cng ty nc ngoi, c bit l cc cng ty a quc gia hng mnh. Lin kt gia ngn hng v cc thnh vin khc tr nn lng lo hn hoc ang dn b ph v. V pha cc cng ty: Ngoi cc ngn hng trong nc, cc cng ty Nht Bn c iu kin tip cn vi nhiu ngun cung cp ti chnh khc (nh t cc ngn hng nc ngoi )nh nhng ni lng v u t v kim sot ngoi hi ca chnh ph . Mt khc, cc cng ty c th ch ng trong cc hot ng kinh doanh ca mnh nh gim bt s can thip trc tip ca ngn hng vo cng ty. V pha ngn hng: Ngoi cc cng ty trong nhm, cc ngn hng cng bt u tm kim, tng cng cung cp vn cho cc khch hng mi nh cc doanh nghip va v nh bi i tng ny ha hn em li li nhun cao hn m li t ri ro hn cho ngn hng. Mi lin kt gia ngn hng v cc cng ty thnh vin trong cc Keiretsu ti chnh cng thay i c bn do xu hng st nhp ca cc ngn hng Nht Bn tng kh nng cnh tranh quc t. 1.4. H thng Ngn hng ca Nht Bn - Ngn hng ca tp on ti Nht 1.4.1. C cu t chc h thng ngn hng ca Nht

Trang 23

Ngn hng Nht Bn (BOJ)

Ngn hng Thnh Ph

Ngn hng chuyn ngnh

Ngn hng a phng

Cc t chc nhn tin gi khc

Ngn hng Tn dng di hn

Ngn hng Tn thc

T chc ti chnh phc v nng lm ng nhgip (NH Norinchukin)

Lin on cc hi ngn hng

T chc ti chnh phc v cc DN va v nh (NH tng h, NH tn dng...)

Cc chi nhnh ngn hng nc ngoi

T chc ti chnh chnh ph (NH Xut nhp Khu,NH pht trin Nht)

Hnh 1.2. S t chc ca h thng ngn hng Nht Bn Ngn hng Nht Bn (BOJ) ng vai tr l Ngn hng Trung ng ca Nht Bn v cng vi B Ti Chnh iu tit ton b h thng ngn hng ni ring v h thng ti chnh ni chung ca Nht Bn. Mc tiu ca BOJ l iu chnh th trng tin t, m bo s pht trin n nh cho ton b h thng ngn hng v cho c nn kinh t.

Trang 24

Chc nng ca ngn hng ny bao gm: Pht hnh giy bc ngn hng. Giao dch vi cc t chc ti chnh (nhn tin gi, chit khu hi phiu, cho vay, mua bn chng khon, thc in thanh ton gia cc ngn hng). L trung gian gia Chnh Ph v cc ngn hng. Cng vi B Ti Chnh a ra cc quy nh v li sut, d tr vn bt buc, cc loi dch v Nhim v ca BOJ i vi cc Ngn hng khc: Qua mng li cc NHTM, BOJ cung cp vn u t cho cc cng ty vi chi ph thp nhm iu chnh ton b nn kinh t. BOJ c th cp vn d dng cho cc NHTM cc ngn hng ny b p

phn thiu ht cho vic cho vay qu mc ca mnh, bo h cc NHTM trc s cnh tranh ca nc ngoi. T dn n mt hu qu l vn cho vay b lng ph nghim trng, nhng khon n kh i tng cao. Ngn hng Thnh Ph. y l cc ngn hng ln nht ca Nht Bn, c tr s ti cc thnh ph ln cng mt s lng ln cc chi nhnh rng khp nc Nht. Chc nng ch yu ca cc ngn hng ny l: Nhn tin gi. Cho vay cc doanh nghip ln, ch yu l cc doanh nghip thuc ngnh cng nghip c cho vay vi li sut thp ti tr cho ti thit v tng trng t nc. Thc hin cc nghip v thanh ton.

Trang 25

Ngoi ra, mi ngn hng ny cn gi vai tr nh mt ngn hng chnh cho nhiu cng ty Nht Bn. Do , cc ngn hng chnh va tn ti gia cc t chc trong cng mt Keiretsu va tn ti bn ngoi Keiretsu. Vi vai tr , ngn hng chnh l cng c iu chnh kinh t ch yu ca Chnh ph. Ngn hng a phng. Khch hng ch yu l cc doanh nghip va v nh. Ngn hng chuyn ngnh. Ngn hng tn dng di hn: chuyn cho vay di hn thc y pht trin cng nghip. Ngn hng tn thc: ch yu cho cc cng ty ln vay tin u t di hn. 1.4.2. Ngn hng ca tp on ti Nht. Nguyn tc hot ng. Trong mt Keiretsu gm hng chc cng ty ht nhn v ng u l mt ngn hng chnh vi t cch l c ng ch yu, chuyn cung cp vn u i cho cc cng ty thnh vin thay v phi huy ng trn th trng chng khon, sn sng ra tay cu cc cng ty ny khi c vn . tr thnh mt ngn hng chnh phi hi t cc c im sau y: Phi l ngi cho vay ln nht i vi cng ty. C cam kt lu di vi cng ty. Nm gi c phiu trong cng ty. C ngi i din vo nhng v tr qun l then cht trong cng ty. Su ngn hng thnh ph ln nht ( Tokyo Mitsubishi, Dai-Ichi Kangyo, Sakura, Sumitomo, Fuji, Sanwa) l ngn hng chnh ca 6 keiretssu ti chnh ca Nht.

Trang 26

 Vai tr ca ngn hng i vi tp on. Va l ch s hu va l ch cc khon vay di hn. L ngun cung cp vn an ton v n nh nht cho cc cng ty, ngay c khi tnh hnh tn dng kh khn vi li sut n nh v u i. Tham gia vo qu trnh qun tr, hoch ch chin lc, kim sot hot ng ca cc cng ty v sn sng can thip khi c bt c mt trc trc no xy ra i vi cng ty. Bng 1.2. Quan h ti chnh v thng mi trong 6 Keiretsu ln nht Nht Bn (1989) C phn cho gia cc cng ty trong cng Keiretsu (%) 20 29 24 44 29 48 27 35 12 16 16 14

S cng ty ht nhn

Vay mn trong cng mt Keiretsu (*)

Sumitomo Mitsubishi Mitsui Sanwa Fuyo DKB

27 18 24 17 19 12

Ngun: Fair Trade Commission, 1992 (*) T l cho vay ca cc cng ty ti chnh trong tng vay mn ca cc cng ty phi ti chnh trong cng mt nhm Keiretsu. C th ni, ngn hng chnh l trung tm im trong Keiretsu hng ngang.

Trang 27

1.4.3. u im, nhng vn tn ti v tc ng ca n i vi nn kinh t Nht u im. u im ni bt nht l kh nng p ng kp thi nhu cu v vn cho cc cng ty trong cng mt keiretsu. Theo cc nghin cu th cc doanh nghip ca Nht tp trung vn ch yu di dng n hn l pht hnh chng khon th trng. C th so snh t l vay n ngn hng ca cc cng ty Nht so vi cng ty M nh sau:

Hnh 1.3 t l vay n ngn hng ca c cng ty Nht so vi cng ty M

Cng trong h thng ti tr ny, vic nm gi c phn cho gia cc ngn hng vi cc cng ty vi nhau rt ph bin, mi quan h lu di c duy tr v thng tin ni b quan trng c chia s gia cc bn lin quan vi nhau nn khng mang tnh mo him nh kiu ti tr ca cc cng ty M. Do , h thng ny ph hp ti tr cho cc sn phm hin c hoc cc ngnh cng nghip m s t ph tim ti ci mi ln ri ro u tng i thp, cn hiu qu sn xut v pht trin cng ngh li l kha cnh c ch trng hn. Hay ni cch khc, kiu ti tr ca M thch hp pht trin cc ngnh cng nghip mi, cc cng ngh mi v khi s cc doanh nghip mi, cn kiu ti tr ca Nht li thch hp ci tin qu trnh sn xut v tnh hiu qu ca cc sn phm hin c.

Trang 28

iu ny hon ton ph hp vi nhng c gng phc hi nn kinh t sau chin tranh bng cch ci thin nhanh chng nn sn xut. u im th 2 l: vi t cch l mt c ng ca doanh nghip, ngn hng c quyn tip cn thng tin sm nht v chnh xc nht nn gim c chi ph thng tin cho cc hot ng cho vay. iu ny gip tit kim cc ngun lc x hi, gp phn gim chi ph i vay ca doanh nghip v lm cho hot ng kinh donh ca doanh nghip din ra lin tc. Nhng vn tn ti - Tc ng ca n i vi nn kinh t Nht. u im mnh nht cng chnh l nhc im ln nht ca n: chnh vic cung cp vn mt cch d dng dn n tnh trng cho vay qu mc, n kh i ngy cng chng cht. Vic cho vay ca cc ngn hng, nht l cc i tc ln khng phi lc no cng c cn c vo vic nh gi ri ro mt cch thn trng do cc mi quan h kinh doanh c coi trng trong m hnh Keiretsu lm vn cho vay b lng ph nghim trng v tnh trng n kh i ln n mc bo ng. Do , cc ngn hng v cc t chc ti chnh Nht bn thng c kh nng sinh li thp v t l vn ti sn thp. Mt khi nghip v tn dng ngn hng cha y ri ro nh th th ni lo s v hiu ng Domino l khng phi khng c c s. Trong thi k kinh t bong bng khong nhng nm 1986 1989, chnh nhng khon cho vay qu mc cc hot ng kinh doanh bt ng sn, c phiu lm cho cc ngn hng chm trong ni n kh i, khng th no gii quyt c. H cn sn sng chp nhn cc ti sn ti chnh v bt ng sn lm th chp khi cho cc x nghip v c nhn vay. y chnh l mt trong nhng nguyn nhn ch yu khin cc t chc tn dng ca Nht Bn sau ny mc phi tnh trng n kh i khi bong bng kinh t v bong bng gi ti sn v. T dn n s ph sn ca mt s ngn hng m ni bt nht l v ph sn ca ngn hng Hokkaido Takushoku. H thng ngn hng chu s iu tit v bo h qu cht ch v qu lu ca B ti chnh v cc lnh vc nh li sut, cc loi hnh dch v, cc cng c ti chnh, gii hn

Trang 29

khon vay, d tr bt buc nn rt thiu s nng ng, linh hot, chm thch ng vi nhng bin ng ca tnh hnh thc t. T dn n mt hu qu l kh nng sinh li thp, trnh qun l ngun vn v sc cnh tranh ca cc ngn hng ny rt yu km. Cc ngn hng thng mi hot ng nh cc ngn hng chnh sch v c th hu nh khng bao gi ph sn. Trong ngn hng Nht bn (BOJ) vi d tr ngoi t khng l ng mt vai tr ht sc quan trng. H thng ngn hng chnhcn c im bt cp khc l n ch u tin cho cc t chc kinh doanh ln truyn thng, m khng to iu kin cho cc doanh nghip mi, khin cc doanh nghip ny rt kh huy ng vn v tn ti. T thc trng trn lm cho lng tin ca dn chng v gii kinh doanh vo h thng ngn hng b gim st nghim trng a n mt hu qu tt yu l nn kinh t Nht Bn ri vo tnh trng tr tr ko di. S KT: M hnh Keiretsu ny ph hp vi Nht Bn trong thi k cn s n nh v tp trung mi ngun lc ui kp cc nc t bn phng Ty, cn trong bi cnh kinh t bin ng, mi trng cnh tranh gay gt th m hnh ny li t ra cng nhc, km hiu qu v d dn n tnh trng ph sn hng lot.

Trang 30

CHNG 2 XU HNG THNH LP NGN HNG CA CC TP ON TI VIT NAM.

2.1. Tp on kinh t Vit Nam 2.1.1. Khi nim tp on Vit Nam D hin nay vn cn c nhiu kin khc nhau v khi nim tp on, nhng theo Lut Doanh nghip Vit Nam nm 2005 th tp on kinh t c xp l mt thnh phn trong nhm cng ty, c th nh sau: "Nhm cng ty l tp hp cc cng ty c mi quan h gn b lu di vi nhau v li ch kinh t, cng ngh th trng v cc dch v kinh doanh khc. Trong Nhm cng ty bao gm cc hnh thc: Cng ty m, cng ty con. Tp on kinh t Cc hnh thc khc." Cng trong lut ny theo iu 149 th Tp on kinh t l nhm cng ty c quy m ln. V gn y nht theo Ngh nh S 139/2007/N-CP (05/09/2007) v Hng dn chi tit thi hnh mt s iu ca Lut Doanh Nghip 2005, ti iu 26 quy nh r: Tp on kinh t gm: Nhm cc cng ty c t cch php nhn c lp: Hnh thnh trn c s tp hp, lin kt thng qua u t, gp vn, sp nhp, mua li, t chc li hoc cc hnh thc lin kt khc.

Trang 31

 Gn b lu di vi nhau v li ch kinh t, cng ngh, th trng v cc dch v kinh doanh khc to thnh t hp kinh doanh c t hai cp doanh nghip tr ln di hnh thc cng ty m - cng ty con. Trong : Cng ty m c t chc di hnh thc cng ty c phn hoc cng ty trch nhim hu hn. Cng ty con c t chc di hnh thc cng ty c phn hoc cng ty trch nhim hu hn theo quy nh. Nhm cc cng ty khng c t cch php nhn: Khng phi ng k kinh doanh theo quy nh ca Lut Doanh nghip. Vic t chc hot ng ca tp on do cc cng ty lp thnh tp on t tha thun quyt nh. 2.1.2. Thc t m hnh tp on Vit Nam. Tnh tt yu hnh thnh Tp on kinh t Vit Nam. Vi mc tiu cng nghip ha, hin i ha t nc, ch ng hi nhp su rng vo kinh t quc t, vic hnh thnh v pht trin cc Tp on kinh t mnh trong mt s lnh vc mi nhn ca nn kinh t l ht sc cn thit. c th pht trin thnh mt tp on ln mnh tht s, iu ct li l phi c mt im xut pht tht vng vng - mt cng ty hay mt t chc kinh t c hot ng kinh doanh tt, tng trng nhanh, c tim lc ti chnh mnh v kh nng qun l tt. Vit Nam, tp on kinh t c chia lm 2 loi da trn hnh thc s hu: l tp on kinh t ca Nh nc v tp on kinh t t nhn. Tp on kinh t Nh nc. Vi xut pht l cc Tng cng ty Nh nc, di s chi phi, ch o ca Nh nc, cc Tng cng ty ny c Th tng - Chnh ph ph chun chuyn i sang

Trang 32

m hnh cng ty m - cng ty con theo Ngh nh 153/2004/N-CP. Hin nay, nc ta c cc tp on kinh t sau: Tp on Bu chnh vin thng (VNPT). Chnh thc chuyn i thnh tp on Bu chnh Vin thng Vit Nam vo Ngy 26/3/2006 theo quyt nh s 06/2006/Q-TTg. Lnh vc kinh doanh: mng ng trc, qun l, u t, kinh doanh vn. Pht trin theo m hnh tp on kinh t Nh nc kinh doanh a ngnh. Mc tiu ca qu trnh chuyn i: tng cng tch t v vn, nng cao kh nng cnh tranh, ti a ha li nhun, tp trung sp xp i mi qun l, to iu kin thun li hn c sc cnh tranh trong tin trnh hi nhp quc t. Tp on Du kh Quc gia Vit Nam (PetroVietnam). c thnh lp theo quyt nh s 198/2006/Q-TTg, ngy 29/8/2006. Phm vi hot ng: K kt v gim st vic thc hin cc hp ng du kh vi nc ngoi. Thc hin cc d n trng im quc gia v du kh. u t ti chnh vo cc doanh nghip khc. Ngoi ra cn c cc tp on sau: Tp on Cng nghip Than Khong sn Vit Nam (Vinacomin). Tp on Dt may Vit Nam (Vinatex). Tp on in lc. Tp on Cng Nghip ng Tu Vit Nam (Vinashin). Tp on Bo Him Vit Nam (BaoViet). Tp on kinh t t nhn.

Trang 33

M hnh tp on kinh t t nhn hnh thnh v pht trin bng vic tng trng v m rng quy m hot ng ca doanh nghip theo pht trin chung ca kinh t Vit Nam. D so vi cc tp on kinh t trn th gii v vn, cng ngh qun l, nhn lc , tp on kinh t Vit Nam vn cn yu km nhng nu xt v nhng c im ca tp on, v tnh hnh kinh t nc ta hin nay, ta c th xem FPT, Kinh , Ho Pht, ng Tm, Hong Anh Gia Lai, Vincom l cc tp on kinh t t nhn. 2.2. H thng ngn hng Vit Nam. 2.2.1. Khi qut h thng ngn hng ti Vit Nam. D bt c u trn th gii, cc ngn hng lun ng mt vai tr cc k quan trng v chnh l huyt mch ca mt nn kinh t. H thng ngn hng ca mt nc cng ln mnh bao nhiu th th hin trnh pht trin ca nn kinh t y r nt by nhiu. Vit Nam cng vy, h thng ngn hng c mt vai tr rt quan trng, l: cung ng vn cho nn kinh t, huy ng cc ngun vn cho sn xut, kinh doanh v u t pht trin; bn cnh n cn ng mt vai tr quan trng l ngun ti chnh thc hin cc ch trng ca ng v Nh nc. Khi nn kinh t Vit Nam hi nhp ngy cng su rng vi nn kinh t th gii, s tn ti v hot ng ca h thng ngn hng thng mi vi s lng ln, mng li rng khp v cc nghip v ngy cng a dng th cc hot ng ca ngn hng thng mi nh hng ngy cng su sc n nn kinh t. Cui nm 2006, khi Vit Nam gia nhp WTO, tnh hnh kinh t Vit Nam c nhng chuyn bin ht sc bt ng: th trng chng khon bt u khi sc, thu ht c nhiu lung vn u t t nc ngoi chy vo, ngnh ngn hng cng pht trin mt cch mnh m. Tnh n thng 9 nm 2007, h thng ngn hng Vit Nam gm c:

Trang 34

Nm Ngn hng thng mi Nh Nc: Ngn hng Nng Nghip v Pht trin Nng thn. Ngn hng Cng Thng Vit Nam, Ngn hng Ngoi thng Vit Nam. Ngn hng u t v Pht trin Vit Nam. Ngn hng pht trin nh ng bng sng Cu Long. Ngn hng chnh sch x hi. Ngn hng pht trin Vit Nam (c thnh lp vo nm 2006). Ba mi lm ngn hng thng mi c phn (NHTMCP): NHTMCP Chu. NHTMCP Si Gn Thng Tn. NHTMCP K Thng. NHTMCP ng . Nm ngn hng Lin Doanh: Indovina Bank. VID Public Bank. Shinhanvina Bank Vinasiam (Vit Thi). Vit Nga. Ba mi by chi nhnh ngn hng nc ngoi ti Vit Nam: ABN Amro Bank (H lan). ANZ (Australia & New Zealand Banking Group) (c).

Trang 35

 Bank of China (Trung Quc). Bank of Tokyo Mitsubishi UFJ (Nht). BNP (Banque Nationale de Paris) (Php). City Bank (M). Kh nhiu Vn Phng i din Ngn hng nc ngoi Ti Vit Nam: Cathay United Bank (i Loan). Bipielle Bank (Adamas) (Thy S). American Express Bank (M). Bank of India (n ). Korea Exchange Bank (Hn quc). V mt s ngn hng 100% vn nc ngoi sp c thnh lp ti Vit Nam theo l trnh cam kt bt u c hiu lc t thng 4/2007. Trong thi gian qua tt c cc ngn hng u pht trin mnh m v mi mt: vn, trnh qun l, nhn lc, khng ngng m rng mng li n ht nm 2007, tng s phng giao dch chi nhnh ca cc ngn hng thng mi c phn tng gp gn 2 ln so vi u nm 2006. 2.2.2. Tnh hnh kinh doanh ca cc ngn hng ti Vit Nam trong nhng nm gn y. Theo Bo Co Top 200 Doanh nghip Vit Nam c UNDP ( Chng trnh pht trin Lin Hip Quc) cng b vo thng 09/2007, c 12 ngn hng c lt vo danh sch vi th hng kh cao:

Trang 36

Bng 2.1. Bng xp hng ca cc Ngn hng Xp hng Top 200 STT TN Vit Nam 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 NH Nng Nghip v Pht trin Nng Thn NH u t v Pht Trin Vit Nam Ngn Hng Ngoi Thng Vit Nam NHTMCP Si Gn Thng Tn NHTMCP Chu NH Cng Thng Vit Nam NHTMCP K Thng NHTMCP XNK Vit Nam NHTMCP ng NHTMCP Quc T Vit Nam NHTMCP Phng Nam NHTMCP Ngoi duc doanh VN 1 4 6 39 44 70 141 147 150 177 181 Top 200 trong nc(*) 1 4 6 26 31 53 109 113 116 137 141 200

(*) Top 200 trong nc l danh sch nh Top 200 Vit Nam nhng loi i 41 doanh nghip 100% vn nc ngoi. Ngun: www.undp.org.vn

Trang 37

Da trn thng tin m bo co cung cp, trong 5 ngn hng thuc khi NHTMCP quc doanh th c 4 ngn hng c xp vo nhng th hng rt cao, qua cho ta thy c s hot ng rt hiu qu ca khi ngn hng ny ti th trng Vit Nam. Gp phn vo s thnh cng ny l nh mt cc NHTMCP quc doanh c m rng khp cc tnh, thnh ph trn c nc. y l mt li th ng k ca cc NHTMCP quc doanh. Cn li l cc NHTMCP. C th ni trong mt mi trng kinh doanh y si ng v hp dn, cc NHTMCP th hin c ng cp ca mnh. Nh vo tnh linh hot, nng ng m cc ngn hng ny ngy cng khng nh c v th ca mnh trn th trng. Trong nhng nm va qua, c bit l nm 2006, 2007 khi mi trng kinh doanh rt thun li. (Xem tnh hnh hot ng ca mt s ngn hng ph lc) 2.2.3. Tim nng ca ngnh ngn hng trong tng lai. Hin nay, nc ta, lnh vc ngn hng cn nhiu khong trng. Chng hn nh trc y, khi cc dch v ngn hng cha pht trin mnh, cc dch v ngn hng cng cha c ngi dn quan tm v ch yu mi ngi vn c thi quen s dng tin mt nn cc hot ng thanh ton qua ngn hng cn rt t. Tuy nhin n thi im ny, nhu cu v dch v ti chnh ngn hng ngy cng tng, dch v thanh ton qua ngn hng, dch v thl do cc nguyn nhn ch yu: Khi lng cc khu cng nghip, khu th mi ngy cng tng ln dn n s doanh nghip v c nhn c nhu cu v dch v ngn hng cng tng ln theo. S ngi Vit sng, lao ng v lm vic nc ngoi cng tng ln theo thi gian nn nhu cu chuyn tin, cc dch v thanh ton qua ngn hng cng c chiu hng tng. N lc ca Nh nc nhm hn ch s dng tin mt trong lu thng, tng cng s dng nhng dch v thanh ton qua ngn hng: tr lng cho cn b cng nhn vin qua th
Trang 38

2.2.4. Nhng thch thc ca ngnh ngn hng khi Vit Nam ngy cng m ca, nn kinh t Vit Nam cng hi nhp su hn vi nn kinh t th gii. Ngoi nhng hn ch v nng lc qun tr iu hnh, cc ngn hng phi i mt vi s cnh tranh ngy cng gay gt v mnh lit t cc ngn hng trong nc v nc ngoi m c bit l cc ngn hng nc ngoi vi ngun vn ln, trnh cng ngh tin tin cng nhng sn phm ngn hng mi phc v cho nhu cu ngi dn. Ngun thu nhp ch yu ca cc ngn hng vn ch yu l t cc sn phm cho vay truyn thng trong khi cc nc pht trin ngun thu chnh ca h l t cc dch v ngn hng. Trong nhng nm ti, s lng ngn hng va v nh s gim ng k do nhng hot ng mua li hoc st nhp nng cao hiu qu hot ng. Cn n lc pht trin ngun nhn lc. Tch cc tm kim cc dch v, sn phm mi: cc loi sn phm c thit k ring theo tng nhm khch hng. Nng cao cht lng dch v, sn phm, cung cch phc v khch hng: khng ng ca ngh tra, ni rng gi giao dch mang li s thun tin cho khch hng. Nng cao h thng cng ngh thng tin. 2.3. Xu hng thnh lp ngn hng ti Vit Nam hin nay. 2.3.1. S tt yu cn c nhiu ngn hng. p ng nhu cu ca ngi dn v cc doanh nghip v dch v ngn hng ngy cng tng c bit l sau khi Vit Nam tr thnh thnh vin chnh thc ca T chc thng mi th gii (WTO). a tin trnh thanh ton v giao dch khng dng tin mt c din ra nhanh hn. V pha khch hng, cng c nhiu ngn hng th h cng c nhiu c hi la chn ngn hng cung cp dch v tt nht cho h.
Trang 39

 Cng c nhiu ngn hng thng mi c phn tham gia vo th trng ti chnh tin t gp phn lm cho ngn hng thng mi quc doanh tr nn nng ng hn, hot ng cnh tranh lnh mnh hn, mang li s thun tin v hiu qu cao cho khch hng. 2.3.2. Xu hng thnh lp ngn hng ti Vit Nam Thc trng vic thnh lp ngn hng hin nay. C th ni nm 2007 l nm nhn nhp ca ngnh ti chnh ngn hng.Vi cc bo co kinh doanh p mt, vi nhng khon li nhun ln a ngn hng tr thnh tm im: c phiu ngn hng c xem l loi c phiu blue-chip, tim lc ca cc ngn hng c nh gi rt cao. Vi mt lnh vc kinh doanh cn nhiu khong trng v v cng bo b, mt khi lng ln h s ca cc t chc trong nc v nc ngoi np ln Ngn hng Nh Nc xin cp php thnh lp ngn hng thng mi c phn mi. Bng 2.2. Cc NHTMCP np h s xin cp php tnh n ht thng 8/2007. TT 1 2 3 4 5 6 7 Tn ngn hng NHTM CP Lin Vit NHTM CP FPT NHTM CP Vn Phong NHTM CP Nng lng NHTM CP Vit Tn NHTM CP Kinh Bc NHTM CP ng Dng Thng tn Vn iu l(t ng) 3.300 1.000 1.000 1.000 1.680 1.500 1.000

Trang 40

8 9 10 11 12 13

NHTM CP Ngi Sao Vit Nam NHTM CP Vit Nam NHTM CP Pht trin th Vit Nam NHTM CP Du Kh NHTM CP Ngoi Thng chu NHTM CP ng Dng

1.000 1.000 1.000 1.000 1.000 1.000

(Ngun: Ngn hng Nh nc Vit Nam) Theo thng tin chnh thc, tnh n u nm 2008, hin c 9 ngn hng c chp thun v mt nguyn tc cp php thnh lp v hot ng , trong c kh nhiu cc ngn hng l ngn hng ca cc tp on ln, cc tng cng ty ca Vit Nam: NHTMCP FPT: c ng sng lp l CTCP u t Pht trin Cng ngh FPT, Mibiphone, Tng Cng Ty u t kinh doanh vn Nh Nc (SCIC). NHTMCP Bo Vit: c hnh thnh trn chin lc pht trin ca tp on Bo Vit c Chnh ph ph duyt. C ng ca Ngn hng Bo Vit l Tp on Bo Vit, Vinamilk. NHTMCP Kinh Bc vi c ng sng lp gm cc n v: Tng cng ty c phn cp v vt liu vin thng (SACOM), Tng cng ty cng nghip -t, cng ty c phn may c Giang trong vn c ng sng lp l 750 t ng. NHTMCP Cng nghip thuc tp on Dt May Vit Nam. NHTMCP Du Kh c c ng l Tp on Du kh Vit Nam, Tng cng ty Hng khng Vit Nam. NHTMCP VNPT c chuyn i trn c s Cng ty Dch v tit kim
Trang 41

Bu in. NHTMCP Nng lng: c ng sng lp l cc tng cng ty: Than Khong sn Vit Nam, Sng , Lp my Vit Nam v Vinaconex. C ng ca NHTMCP Ngoi Thng Chu l Vietcombank, cty c phn u t v Sn xut giy Thi Bnh, Cng ty TNHH Thng mi Thin c. NHTMCP Ngi sao Vit Nam: c ng l Tng cng ty Ha cht Vit Nam, Techcombank, cty c phn Cng nghip Tn To. NHTMCP Lin Vit do 3 c ng sng lp l Cty TNHH thng mi Him Lam, Tng Cty thng mi Si Gn (SATRA), Cty dch v hng khng sn bay Tn Sn Nht (SASCO), i tc chin lc l Ngn hng Nng nghip v Pht trin Nng thn Vit Nam (Agribank). Mt s ngn hng vn mong mun c c mt ngn hng ring d c c phn ln trong cc ngn hng khc nh: Tp on Du Kh v tp on in Lc c vn gp trong NHTMCP An Bnh v Ton Cu (GBank). VNPT l c ng chin lc ca ngn hng pht trin nh ng Bng Sng Cu Long. Tp on than - khong sn Vit Nam v Tp on Cng nghip Cao su Vit Nam l c ng chin lc ca NHTMCP Si Gn H Ni (SHB). Nhng ri ro tim n khi tp on lp ngn hng. Qua thc trng ca vic thnh lp ngn hng, chng ta thy mt s tp on c php thnh lp ngn hng. Nh vy vn tranh ci thi gian qua l c nn cho php tp on thnh lp ngn hng hay khng cng c li gii p mang tnh cht tin l. Nhng vn chng ta cn xem xt v bn cht ca vic nhiu tp on xin lp ngn hng nh hin nay:
Trang 42

Th nht, tp on c ngn hng ring l rt t gp cc nc. Thm ch nhiu nc cn c quy nh hn ch hoc cm tp on thnh lp ngn hng ring, cc tp on sn xut kinh doanh c th c c phn trong cc ngn hng, nhng ngn hng khng th l cng ty thnh vin ca cc tp on . Chng hng nh M c hng ngn tp on ln mnh nhng khng c tp on no c ngn hng ring ca mnh, mt s nc khc th hn ch vic s hu c phn nh: Hn Quc mt tp on ch c s hu 10% tng gi tr mt ngn hng, i Loan th t l ny l 5%, Australia t l ny c quy nh l 15%. Th hai, thnh lp c mt ngn hng l iu kh khn. N khng ch i hi phi c mt i ng nhn s va c kin thc chuyn nghip va c kin thc tng hp ngn hng hot ng lnh mnh, c hiu qu v qun l c ri ro m ngn hng c th gp phi. Mt cng ty, thm ch l mt tp on sn xut kinh doanh nu hot ng khng hiu qu hoc gp phi ri ro th c th phi ph sn, nhng vi mt ngn hng th vic ph sn l iu kh c th chp nhn c, gy nh hng rt ln n nn kinh t, v hu qu rt kh lng, hiu ng mang tnh dy chuyn, khng ch lin quan n nhn vin ngn hng, m cn lin quan n hng chc, hng trm, thm ch hng triu khch hng gi tin, vay tin v thanh ton. Th ba, nu cc tp on c ngn hng ring th d xy ra hin tng cc lnh o tp on sn xut kinh doanh khng th qun l cc ngn hng theo chun mc ring, d xem nh vic qun tr ri ro v gim st. Mt khc cc ngn hng trong tp on cng d dng b qua cc chun mc ri ro ti tr cho cc d n ca tp on hay cc thnh vin khc ca tp on. iu d thy nht trong mi quan h tp on ngn hng chnh l vic n s lm suy yu chc nng trung gian ti chnh ca cc ngn hng thng mi truyn thng trong vic phn b sai lch cc ngun ti nguyn tn dng cho khu vc sn xut thc ca nn kinh t. Bn cnh , ngn hng c ngun gc tp on s phi i ph thng xuyn vi cc u i tn dng c li cho cc mi quan h mang tnh ni b. Mc d Lut cc t chc tn dng hin hnh d liu cc hn ch cho vay bo m an ton

Trang 43

cho hot ng ca h thng ngn hng, nhng xem ra cc iu chnh khng theo kp vi thay i trong cc mi quan h tham gia gp vn chng cht trong mt tp on. Th t, u i v phn b sai lch ngun tn dng cng chnh l ngun gc dn n vic xi mn tnh cnh tranh. Vic xi mn tnh cnh tranh c th c biu hin di nhiu hnh thc khc nhau, chng hn nh tp on c th to iu kin cho cc i tc ca n (nh cung cp/ khch hng) tip cn cc iu kin tn dng thun li t ngn hng ca n, hoc tp on cng c th gy p lc cho ngn hng ca n hn ch, thm ch t chi cp tn dng cho cc i th cnh tranh ca tp on hay cc i th cnh tranh ca cc i tc ca tp on. Bn cnh vic u i tn dng, vic tp trung quyn lc kinh t vo tp on khp kn t sn xut, lu thng, ti chnh, li huy ng vn hng triu ngi dn th va nh hng lm xi mn cnh tranh, va rt nguy him khi gp ri ro. Nhng ri ro nh vy s gy nh hng rt ln cho nn kinh t. Nhng ti sao nhiu tp on li xin c thnh lp ngn hng nh th? Theo chng ti th vic tp on xin thnh lp ngn hng trong thi gian qua c th do nhng nguyn nhn sau: Th nht, c th ni ng lc ln nht thc y cc tp on xin thnh lp ngn hng chnh l li nhun ca ngnh ny trong nm 2006. Theo Ngn hng Nh nc, nm 2006 l nm cc ngn hng thng mi t mc sinh li rt cao: t l li rng trn vn t c bnh qun 17-18%. Mt s ngn hng thng mi c phn t trn mc 30%. Chnh li nhun cao ca ngnh ngn hng cng vi s si ng trn th trng chng khong nm 2006 lm cho c phiu ca ngnh ngn hng c cc nh u t sn ln vi gi cao cha tng c. Cn kht c phiu ngn hng c th chnh l nguyn nhn khin cc tp on xin thnh lp ngn hng ri sau thu li ln nh thng d rt ln t vic pht hnh c phn ra cng chng.

Trang 44

C phiu NHTM tng nhanh nh li nhun 2006 tng cao

Li nhun nm 2006 va cng b ca cc ngn hng TMCP thuc nhm cao nht trong nn kinh t khin th trng t do (OTC) tr nn kht loi c phiu ny hn bao gi.c bit k hoch tng vn nm 2007 cng vi ch s P/E bnh qun mc 32, lm cho th gi CP ngn hng ang tng nhanh. Th gi c phiu cc ngn hng TMCP ang nm trong nhm nng nht v c sn tm ro rit nht. Thm ch nhng ngn hng c ngun gc t cc ngn hng TMCP nng thn mi thay o thnh ngn hng TMCP th v ang trong giai on c gng chuyn hng hot ng nh Ngn hng TMCP i t tnh ng Nai cng c CP c giao dch trn th trng TPHCM mc gi 620.000 ng/CP, trong khi mnh gi gc ch l 100.000 ng. Tuy nhin, ni bt nht vn l s lt xc ca Ngn hng TMCP An Bnh (ABB) v Ngn hng TMCP Si Gn - H Ni (SHB). Ti i hi C ng va din ra trc Tt Nguyn n, SHB c k hoch tng vn vi t l 1 CP c c mua 1 CP mi. Trc i hi, thng tin ny c bn cho gii u t v c phiu ca SHB c y gi t mc 43.000 ng/CP tun u tin ca thng 1 nhy ln mc 63.500 ng/CP. Tng t, Ngn hng ABB khi cng b k hoch pht hnh 1.000 t ng tri phiu chuyn i cng lm cho th gi CP ABB t 520.000 ng nhy ln 890.000 ng/CP.
Ngun: Bo lao ng online website: http://www.laodong.com.vn/Home/kinhte/2007/2/24381.laodong

Th hai, c l cc tp on Vit Nam ang i theo m hnh keiretsu Nht Bn, Chaebol Hn Quc. Tuy nhin, vic xem xt nhng m hnh i trc ny cng c th thy c iu g c th xy ra. Khi chin tranh Triu Tin kt thc, Hn Quc ch l mt quc gia ngho i, vy m sau vi ba thp k, h nm trong nhm cc nc cng nghip mi v n nay
Trang 45

tr thnh nn kinh t xp hng 11 th gii vi GDP bnh qun u ngi (tnh theo ngan bng sc mua PPP) ln n 24.500 USD so vi 100 USD vo nm 1963. Chnh cc chaebol lm nn iu thn k ny. iu tng t cng xy ra i vi Nht Bn. Sau tht bi trong chin tranh th gii ln th hai, t nhng ng nt vi mt nn kinh t kit qu, nhng cha y na th k sau, cc keiretsu a nc Nht tr thnh nn kinh t ng th hai th gii. Tuy nhin, sau mt thi gian gt hi c nhng thnh cng rc r, m hnh bc l nhiu nhc im c hu gy ra nhiu tc ng tiu cc n nn kinh t nn dn dn b t b. Tri ngc vi Hn Quc v Nht Bn, chui doanh nghip va v nh m c by ngi dn c mt doanh nghip, a i Loan tr thnh nn kinh t xp th 16 ton cu nm 2006 vi GDP (tnh theo ngan bng sc mua PPP) bnh qun ngi ln n 29.500 USD cao hn Hn Quc v gp 10 ln Vit Nam. Mt im c bit l nh s nng ng ca cc doanh nghip va v nh m ngay trong giai on khng hong ti chnh ng nm 1997-1998, i Loan vn duy tr c tc tng trng kinh t ln n 5% trong khi t l tht nghip v lm pht rt thp. Hn th, tuy ban u ch l cc doanh nghip va v nh, nhng theo thi gian nhiu doanh nghip ln ln v tr thnh cc tp on tm c quc t. Acer l mt in hnh. Vit Nam, cc doanh nghip ch yu l doanh nghip va v nh, nhng doanh nghip va v nh ny ang l nhng c my thc y tng trng, trong khi hu ht nhng tng cng ty ln Nh nc, tr nhng ngnh c li th v ti nguyn thin nhin, u c vn v l gnh nng cho nn kinh t. Nh vy, Chnh ph nn to mi iu kin cho cc doanh nghip va v nh pht trin ng gp vo s pht trin t nc hn l cho php pht trin m hnh ngn hng tp on. S kt: Vi bi cnh kinh t Vit Nam hin nay th m hnh Keiretsu cha tht ph hp bi m hnh ny c th thnh cng nh Nht Bn th cn c s iu tit, tr gip rt tch cc v ng k t pha sau cu chnh ph. Tuy nhin nc ta ang trong giai on hi nhp vi nn kinh t th gii, mi cnh ca u phi m rng nh cam kt, cc doanh nghip nh nc ang trong l trnh c phn ha, nu c s hu thun ca chnh ph s dn n tnh trng c quyn, cnh tranh khng lnh mnh v iu ny i

Trang 46

ngc vi xu th chung ca th gii v trong trng hp xu c th gy thit hi cho ton b nn kinh t. V iu ny l hon ton khng th.

Trang 47

CHNG 3 NHNG NH HNG CHO VIC THNH LP NGN HNG CA TP ON KINH T VIT NAM
3.1. Tnh hnh kinh t Vit Nam hin nay c ph hp thnh lp theo m hnh Keiretsu ca Nht Bn hay khng? Trong nhng nm gn y, nn kinh t nc ta tng trng rt nhanh, tc tng trng t hn 8%/nm, tim nng pht trin kinh t rt ln. Cng vi vic gia nhp t chc thng mi quc t (WTO) to ng lc cho vic pht trin sn xut cng nghip cng nh gia tng xut khu cho cc doanh nghip Vit Nam. Trong qu trnh gia tng sn xut, cc doanh nghip c nhu cu v vn rt ln ti tr cho cc hot ng nh: b sung ngun vn lu ng, nng cp my mc thit b, m rng nh xng. Ngn hng thng mi l nh cung cp vn ch yu cho doanh nghip, cng nh h tr nghip v thanh ton quc t cho cc doanh nghip trong qu trnh xut nhp khu nguyn liu, hng ha. Bn cnh , mt phc v ca h thng ngn hng Vit Nam cn rt thp so vi cc nc trong khu vc. Hin nay mt s dng h thng ngn hng Vit Nam trung bnh ch t 5-6%, mt s th mt ny cao hn, khong 22%. Trong khi , mt ny Thi Lan hay Malaysia l 70-80%. iu ny cho thy c hi ca th trng ca ngn hng bn l Vit Nam l rt ln. =>Tim nng pht trin ca ngnh ngn hng trong thi gian sp ti l rt ln.

Bn cnh tim nng pht trin ca ngnh ngn hng, c th ni ng lc ln nht thc y cc tp on ra sc u t thnh lp ngn hng chnh l li nhun ca ngnh ny trong nm 2006. Nhiu ngi cho rng y l mt ngnh kinh doanh siu li nhun nn lc ht ca ngnh ny l rt ln. Th trng chng khon Vit Nam ang trn pht trin tng bc tin ti s n nh v vng chc, cc doanh nghip cng c iu kin tip cn ngun vn ny mt cch d dng nht l trong thi gian va qua khi th trng chng khon Vit Nam trong giai on cc k si ng. Tuy nhin, kh nhiu tp on t mun thnh lp ngn hng ring huy ng vn phc v cho sn xut kinh doanh ca chnh mnh. y cng l iu d hiu, bi trn thc t c th vay vn t ngn hng khng phi l chuyn n gin v mt kh nhiu thi gian d hin nay Vit Nam c kh nhiu ngn hng v vic i vay nhanh chng hn nhiu ln so vi trc y. Thnh lp ngn hng p ng cho chnh nhu cu ca mnh l mt vic lm ng khuyn khch, t bn thn cc ngn hng ny khng xu nhng vic s dng cc ngn hng ny vo mc ch ring ca cc nh lnh o th tht s ng lo ngi, chng hn nh vic li dng ngun vn ca ngn hng u t cho nhng d n c ri ro qu cao, khng p ng c yu cu chung v mc ri ro cho php. Nu vic lm ny xy ra lin tc trong thi gian di s dn n mt hu qu l ngn hng s i n tnh trng b ph sn. iu ny l hon ton khng c php bi s ph sn ca mt ngn hng s dn n tnh trng cc ngn hng khc cng ri vo tnh hnh kh khn dy chuyn do nim tin ca dn chng b lung lay, th trng tr nn hong lon. Tnh trng ny tng xy ra ti Vit Nam, Nh nc phi tham gia vo gip cc NHTM vt qu tnh trng kh khn v phi mt mt thi gian di khi phc li nim tin ca cng chng bi kinh doanh ngn hng chnh l da vo lng tin. Nu khng cn ai tin vo ngn hng th chc chn n s sp . V vy, khi phc v cng c nim tin ca ngi dn l mt vic lm v cng cn thit nhng cng ht sc kh khn.

ii

V h thng ngn hng Vit Nam trnh ri vo tnh trng trn, ngn hng Nh nc cn thn a ra mt lot cc quy nh khng cho cc ngn hng cung cp vn trc tip cho nhng thnh vin sng lp. Mt nguyn nhn khc cng rt quan trng l trong thi gian qua c phiu ca ngnh ngn hng thuc loi Blue-chip, gi ca cc loi c phiu ny cc k cao, vo thi im nng c khi ln n trn 10 chm. Nm bt c tnh hnh ny nn cc thnh vin sng lp cng mong mun nhanh chng thnh lp c ngn hng pht hnh c phiu. Vic pht hnh ny s gip ngn hng thu v mt lng thng d vn cc ln s dng cho cc hot ng kinh doanh ca mnh m khng phi tn qu nhiu chi ph. Tuy nhin, trong thi gian ny, tnh hnh th trng chng khon Vit Nam khng my lc quan: hng ho trn th trng th nhiu m cc nh u t li t ra kh ngn ngi khi quyt nh mua vo. T dn n tnh trng cung nhiu hn cu, th trng tr nn mt cn xng. V vy, vi tnh hnh hin nay, vic thnh lp ngn hng ri pht hnh c phiu ra cng chng khng cn nhiu thun li nh trc y na. D th trng c nhiu bt n, khng nh mong i nhng y cng l mt ngun thu rt ng k cho cc ngn hng c thnh lp. Nu em m hnh Keiretsu p dng vo nc ta th trc mt n cng s pht huy c vai tr ln nht ca mnh nh Nht Bn: l cc thnh vin trong tp on s tip cn c ngun vn cn thit cho cc d n u t mt cch nhanh chng t ngn hng chnh to iu kin thun li cho cc thnh vin tip tc pht trin. Nhng mt khi nn kinh t c nhng bin ng bt ng khng lng trc c ( c bit l nhng bin ng ca th tng nh t v th trng chng khon) th cc ngn hng trc thuc tp on s phi chu nhng tc ng cc k xu t cc khon cho vay d dng ca mnh v s phi gnh chu mt hu qu nng n, gy nh hng nghim trng n ton b nn kinh t. V c bit trong trng hp cc tp on kinh t Nh nc: Khi cc tp on ny thnh lp ngn hng th ta c th d dng nhn thy rng sau ngn hng ngoi cc tp

iii

on hng mnh ra cn c bng dng ca mt th lc c sc mnh v cng ln chnh l Nh Nc. Vi s tr gip ln nh th hot ng kinh doanh ca cc ngn hng ny dng nh s khng c g tr ngi v cc ngn hng ny ch c th sp khi ton b nn kinh t gp kh khn m Nh nc khng th ra tay gnh vc c. Nhng chnh s tn ti ca cc ngn hng ny s lm cho mi trng kinh doanh ti Vit Nam tr nn thiu cng bng. Nh th l khng ph hp vi tnh hnh ti Vit Nam. 3.2. Ci t h thng tp on v tng cng ty Mi quan h gia tp on v ngn hng trn y cho thy nhng ri ro tim n khng ch i vi tp on m cn nh hng n c nn kinh t. Tp on c ln mnh th mi sc l ch da v mt ti chnh v uy tn thng hiu cho ngn hng ca n. Do , trc ht cn c nhng bin php ci t h thng tp on v tng cng ty chng tht s l u tu ca nn kinh t th khi thnh lp cc ngn hng ring mi pht huy c th mnh v quy m, v to nn khi lin kt vng chc bo v nn kinh t trc nhng tc ng ca cc bin ngoi sinh. Cc tp on v tng cng ty Nh nc hin mang li 40% GDP nhng cng gi ti 60% tng n quc gia. Nhiu n v u t ra ngoi ngnh ngh chnh ti 37%. Tuy nhin, hot ng ca chng li khng t ra hiu qu, nguyn nhn ch yu l do c cu khng quy nh quyn v trch nhim ca ch s hu v ngi qun l. Do , trnh trng hp cha chung khng ai khc dn n u t trn lan, Nh nc cn gim st cht ch v phn nh r rng, m bo c c quan hoc c nhn ng ra chu trch nhim cui cng cho cc khon vn u t ca cc Tng cng ty. Tp on nc ta ch yu hnh thnh t m hnh cng ty m - cng ty con ca cc Tng cng ty. Do , cn nhanh chng xc nh khng c nhm ln gia hot ng da vo mnh lnh hnh chnh theo kiu tng cng ty m tp on phi thc s l nh u t ti chnh tham gia hot ng ca cng ty con thng qua ngi iu hnh, hoc thng qua phn vn gp ca mnh. Hay ni cch khc cc cng ty con trong tp on phi c tnh t ch tng i vi cng ty nng ct.

iv

Cc n v cn ch n nng lc qun l, vn nhn s. Chin lc kinh doanh v pht trin ca doanh nghip cng phi c hoch nh k lng v mang tnh khch quan la chn hng i ng n cho mnh. Cn phi to thm na ng lc cho tng thnh vin trong doanh nghip c gng ti a s dng hiu qu cc ngun lc ci thin tnh hnh ti chnh khng my sng sa ca cc DNNN. Hin nay t sut li nhun trn vn ch s hu ca DNNN VN ch bng 2/3 t sut li nhun ca cc DN Trung Quc c nim yt trn th trng chng khon v nu so snh vi cc DN n th ch bng 1/3. 3.3. Kin ngh i vi gim st cht ch hn th trng chng khon. Nh nc cn gim st cht ch hn na tin trnh c phn ha v IPO cc tng cng ty v cc doanh nghip ln hn ch tnh trng nh gi c phiu cao hn gi thc t nhm hng chnh lch gi c phiu ca cc nhn vt ch cht trong n v IPO v thi gi cc chng khon sau khi ln sn. 3.4. i vi cht lng hot ng ca cc ngn hng do tp on thnh lp. Nhng cnh bo a ra v vic cp tn dng khng da trn ngip v phn tch v nh gi chnh xc ca cc ngn hng i vi cc cng ty trong cng mt h thng tp on to nn mi lo ngi v hiu ng Domino khi m tim lc ti chnh ln kh nng qun tr ri ro ca h thng ngn hng Vit Nam ni chung hin vn cha cao. Do , cc nh hoch nh chnh sch cn ch nhiu hn n vic nng cao cht lng hot ng ca h thng ngn hng thng mi nht l cc ngn hng mi thnh lp ca cc tp on v cc ngn hng ny c thnh lp khng phi ch yu hot ng. Th nht, tng cng tnh chuyn nghip trong qun l v nghip v ngn hng. Tng cng nng lc qun l iu hnh tp trung, thng nht ton h thng ti Hi s chnh thng qua xy dng h thng cc nh ch qun l ni b theo tiu chun quc t; pht trin m hnh c cu t chc ngn hng theo hng hin i, hng n khch hng v sn phm, dch v. Th hai, quy nh v gim st cht ch quy trnh tn dng ca cc ngn hng ny.

Khi Ngn hng tin hnh cho tp on ca n vay, th phi bo m t l trn ti sn th chp nht nh, hoc nu l d n th phi thm nh cht ch. Song song cn cn phi buc cc ngn hng bo co chnh xc tnh hnh hot ng cho Ngn hng nh nc, qun l s sch theo nhng nguyn tc cht ch nht nh v c nh k kim tra bi thanh tra ngn hng. Th ba, cn gim dn t l vn gp ca Nh nc trong cc ngn hng thng mi, lm tng tnh t ch, c gng nng cao hiu qu hot ng v li ch ca chnh mnh. C nh vy m hnh ngn hng tp on ca chng ta mi tin n c gn hn hnh mu Chaelbol hay Keiretsu. 3.5. i vi cc ngn hng ang xin cp php thnh lp. Ngn hng Nh nc ang hn ch ti thiu v s lng cc ngn hng thnh lp mi bng cch a ra d tho vi nhng quy ch gt gao hn i vi cc t chc, c nhn tham gia gp vn thnh lp v qun l ngn hng thng mi. Theo , th tt c cc c nhn, t chc Vit Nam u c tham gia gp vn, thnh lp v qun l nhng phi tun theo quy nh ca php lut. C th, h phi p ng ti thiu cc iu kin sau, trong c nhng iu kin quan trng v vn php nh, s lng c ng tham gia, t l s hu ca cc thnh phn v iu kin i vi cc c ng sng lp thnh lp mt ngn hng thng mi c phn mi, vn iu l thc gp ca ngn hng ti thiu phi bng mc vn php nh do Th tng Chnh ph quy nh trong tng thi k. Ngh nh s 141/2006/N-CP ngy 22/11/2006 ca Chnh ph quy nh mc vn ny p dng n nm 2008 l 1.000 t ng v n nm 2010 l 3.000 t ng. Vi gii hn sn v vn iu l nh vy thanh lc nhng d n xin thnh lp c quy m nh v cng l p lc i vi nhiu ngn hng thng mi c phn ang hot ng trn th trng. T u ngn hng xin lp phi c ti thiu 100 c ng tham gia thnh lp v phi m bo t l s hu c phn theo quy nh ca Ngn hng Nh nc.

vi

Cc c ng tham gia sng lp ngn hng khng c php chuyn nhng c phn trong thi gian 3 nm k t ngy c cp php thnh lp. T l s hu c phn ca c ng v nhng ngi lin quan c quy nh khng chim qu 20% c phn i vi php nhn v 10% i vi c nhn. Cc tp on ti chnh cng khng c nm qu 40% c phn ca ngn hng xin cp php. Cc c ng sng lp, c t chc v c nhn, phi cng nhau mua t nht 50% tng s c phn ph thng c quyn cho bn v khng c chuyn nhng c phn cho ngi khng phi l c ng sng lp trong thi hn 5 nm k t ngy c cp giy php v hot ng. Mi h s xin lp ngn hng thng mi c phn mi phi m bo c ti thiu 3 c ng sng lp l t chc (php nhn); nhng c ng ny c thnh lp v hot ng ti thiu l 5 nm, c thc trng ti chnh lnh mnh, c tng ti sn ti thiu 2.000 t ng, vn ch s hu ti thiu 500 t ng v c kt qu kinh doanh li trong 3 nm lin k nm xin thnh lp ngn hng. Yu cu t ra cao hn nu t chc l ngn hng thng mi (tng ti sn ti thiu phi l 20.000 t ng v vn ch s hu ti thiu l 1.000 t ng). Ngn hng xin thnh lp phi m bo tun th nh v kh nng cng ngh, k hoch hot ng kinh doanh trong 3 nm u, v nng lc qun tr ri ro, kh nng p dng cc chun mc qun l quc t cng nhng iu kin, tiu chun i vi ngi qun l, iu hnh ngn hng sau khi thnh lp. Cc c nhn, t chc ng ra xin thanh lp ngn hng mi phi cam kt trong vic thc hin kinh doanh ngn hng phi thn trng, ton din v hiu qu trn cc nguyn tc v chun mc an ton cao trong kinh doanh ngn hng. Trong c cu hi ng qun tr ca ngn hng c thm thnh vin mi - thnh vin c lp. Nhng ngi gi vai tr ny phi m bo iu kin khng c ngi thn (v,

vii

chng, con, anh em rut...) nm c phn trng yu ca ngn hng; bn thn khng trc tip hoc i din s hu t 1% vn c phn c quyn biu quyt ca ngn hng tr ln. 3.6. V gii quyt tnh minh bch trong cc khon cho vay ca cc ngn hng trc thuc tp on: Khi tp on thnh lp ngn hng ca ring n th vn ng lo ngi nht l quan h tn dng gia chng. Do ngn hng c thnh lp theo cch ny l mt doanh nghip khng c lp, v bn cht n vn l cng ty con ca cng ty m v b chi phi i vi cc quyt nh cp tn dng. Mi quan h bn trong ny d nhn bit nhng rt kh khc phc, mt trong nhng kin ngh c a ra lm tng tnh minh bch r rng ca mi quan h ny l pht huy ti a hiu qu hot ng ca trung tm thng tin tn dng (CIC). CIC l mt t chc thu thp v lu tr thng tin, chu trch nhim cung cp d liu v tnh hnh ti chnh v hot ng ca cc doanh nghip. Thng qua CIC, cng chng v cc c quan chc nng c th phn no gin tip gim st hot ng ca ngn hng v tp on. CIC tr thnh ni ng tin cy, lun cung cp nhng thng tin chnh xc, kp thi v y , cn thc hin: Hin i ha v hon thin cc quy nh v x l thng tin lin tc t khu thu thp, la chn, phn tch, x l v d on thng tin kp cung cp thng tin y , chnh xc, cht lng v hiu qu. NHNN cn c quy nh bt buc i vi tt c cc t chc tn dng phi l thnh vin ca CIC v phi tham gia vic cung cp, cp nht thng tin, s liu v doanh nghip, ng thi c bin php ch ti, x l nghim i vi ngn hng no c tnh che du thng tin v khch hng khi c s c tn dng xy ra. CIC cn m rng mng li thng tin, c s phi hp cht ch vi c quan chc nng c lin quan: Chi cc thu, chi cc thng k, b k hoch v u t qua ni mng trc tip. T nhng thng tin thu c, CIC c nhim v

viii

sng lc thng tin, thng xuyn hon thin cp nht cc s liu v kinh t, TCDN. Ngoi ra, nhm m bo cho h thng NHTM hot ng kinh doanh hiu qu, vi mc ch duy tr v bo v quyn li cho ngi gi tin v trnh cho nn kinh t khi nhng chn ng v khng hong do h thng NHTM gy ra, ng thi ngn chn v x l kp thi nhng hnh vi tiu cc gy tht thot trong vic s dng vn tn dng, cng tc thanh tra, kim sot ca NHNN cn c m bo cc vn sau: Thanh tra NHNN phi c lch kim tra nh k ti cc NHTM theo chuyn kim tra sau phi c nhng phn tch c th, cnh bo v nhng ri ro trong cho vay cng nh trong cc nghip v khc. Nng cao hiu lc kin ngh v bin php ca thanh tra, trnh tnh trng c nhiu kin ngh ca thanh tra nhng khogn c ch ti buc cc NHTM thc hin. Lin tc o to i ng thanh tra c chuyn mn gii, o c tt, v dc trang b h thng lm vic hin i vi ch i ng tng xng.

- Ht -

ix

KT LUN

Nh vy qua bi vit, ta thy m hnh ngn hng tp on (Keiretsu ti chnh Nht) ng gp rt ln vo qu trnh pht trin nn kinh t Nht. Tuy nhin, qua thi gian th m hnh bc l nhiu nhc im c hu gy ri ro cho nn kinh t v kh chng chi c nhng c sc khng hong kinh t nh cuc khng hong ti chnh 1997-1998 hng lot cc v ph sn ca cc ngn hng Nht Bn. Do vic ngn hng nh nc cho php mt s tp on c thnh lp ngn hng gn y tim n rt nhiu ri ro cho nn kinh t cn non tr nc ta. Ngn hng nh nc cn c bin php kim sot cht ch hot ng ca cc ngn hng ny, ng thi ra cc quy nh nghim ngt nu khng mun ni l khng th p ng c i vi cc tp on no mun xin thnh lp ngn hng trong thi gian ti. Vit Nam, mt nn kinh t ang trn pht trin rt cn mt h thng ngn hng mnh cung cp vn cho qu trnh pht trin kinh t t nc. Chnh ph cn phi to mi iu kin thun li cho h thng ngn hng pht trin p ng yu cu h tr vn cho nn kinh t, ng thi cn phi kim sot hot ng ca h thng ngn hng nhm trnh nhng nguy c c th gy ra nhng thit hi to ln cho nn kinh t t nc. Chng em tin rng, h thng ngn hng s ln mnh trong tng lai v p ng c nhu cu ngy cng to ln ca nn kinh t t nc. H thng ngn hng s gp phn quan trng a nc ta ngy cng pht trin.

TI LIU THAM KHO

[1]. Juro Teranishi v Yutaka Kosai,Trung tm kinh t Chu -Thi Bnh Dng, (1995) , Kinh nghim ci cch kinh t ca Nht Bn, Nh xut bn Khoa hc x hi H Ni , trang 62,113,129,149,153. [2]. Lu Ngc Trnh, (2004) , Suy thoi ko di ci cch na vi. Tng lai no cho nn kinh t Nht Bn, Nh xut bn Th gii ,trang 21,30,34,105-114, 129, 280, 282, 297. [3]. Nakamura Takafusa, (1998) , Nhng bi ging v lch s kinh t Nht Bn hin i, Nh xut bn chnh tr Quc Gia, trang 257, 280. [4]. Nguyn Vn Kim, (2003) , Nht Bn vi Chu - Nhng mi lin h lch s v chuyn bin kinh t x hi, Nh xut bn i hc Quc Gia H Ni, trang 524, trang 544. [5]. http://www.acb.com.vn http://www.laodong.com.vn http://www.saga.com http://www.sbv.gov.vn

xi

PH LC

1. Tnh hnh hot ng kinh doanh ca mt s NHTMCP ti Vit Nam. NHTMCP Xut Nhp Khu Eximbank. Mt s ch tiu nh gi tnh hnh hot ng kinh doanh ca NHTMCP Xut Nhp Khu Eximbank. n v tnh: triu ng.
TNG GP TNG GP

NI DUNG

NM 2005

NM 2006

NM 2007

(LN) SO VI 2005

(LN) SO VI 2006

ROE ROA Tng ti sn Vn huy ng D n cho vay Li nhun trc thu Vn iu l

2.85% 0.19% 11,369,233 8,352,111 6,433,155

13.28% 1.41% 18,323,772 13,141,175 10,207,392

7.36% 1.37% 33,710,424 22,906,123 18,452,151 1.61 1.57 1.59 1.84 1.74 1.81

28,557

358,587

628,847

12.56

1.75

700,000

1,212,371

2,800,000

1.73

2.31

Ngun: Bo co ti chnh t www.eximbank.com.vn

xii

TI NHTMCP XNK EXIMBANK

35,000,000 30,000,000 25,000,000 20,000,000 15,000,000 10,000,000 5,000,000 Tng ti sn Vn huy ng D n cho Li nhun Vn iu l vay trc thu NM 2005 NM 2006 NM 2007

Nhn chung, cc ch tiu trn ca NHTMCP Xut Nhp Khu Eximbank u tng qua cc nm vi tc tng ngy cng cao ( > 1.5 ln), ring 2 ch tiu v ROE v ROA c st gim i cht.Ni bt l ch tiu v li nhun trc thu ca NH trong nm 2006,nh s kin VN gia nhp WTO cng vi s khi sc ca th trng chng khon, ngnh ngn hng trong giai on ny cng ln mnh. Li nhun trc thu ca NH tng n 12.56 ln so vi nm 2005 mt con s ng ch . Trong nm 2007, cc ch tiu tng mnh hn 2006: ngn hng tng cng huy ng vn, thu ht c hn nm 2006 n 1.74 ln, t l cho vay cng gia tng mnh. Trong nm ny, theo xu hng chung ca ton th trng, NH cng tp trung gia tng vn iu l ln hn 2 ln so vi nm 2006 tng tnh cnh tranh v tng bc p ng c yu cu ca Ngn Hng Nh Nc.

xiii

 NHTMCP Chu Mt s ch tiu nh gi tnh hnh hot ng kinh doanh ca NHTMCP Chu n v tnh : triu ng
TNG NI DUNG NM 2005 NM 2006 NM 2007 GP (LN) SO VI 2005 ROE ROA Tng ti sn Vn huy ng D n cho vay Li nhun trc thu Vn iu l 23.32% 1.23% 24,272,864 19,984,920 9,381,517 28.42% 1.05% 44,650,194 33,060,013 17,041,419 22.34% 1.64% 85,391,681 55,283,104 31,810,857 1.84 1.65 1.82 1.91 1.67 1.87

TNG GP (LN) SO VI 2006

391,550

687,219

1,581,971

1.76

2.30

948,316

1,100,047

2,630,060

1.16

2.39

Ngun: Bo co ti chnh t www.acb.com.vn

xiv

TI NHTMCP CHU
90,000,000 80,000,000 70,000,000 60,000,000 50,000,000 40,000,000 30,000,000 20,000,000 10,000,000 Tng ti sn Vn huy ng D n cho vay Li nhun trc thu Vn iu l NM 2005 NM 2006 NM 2007

NHTMCP Chu tip tc c xem l mt ngn hng c hot ng kh hiu qu ti Vit Nam. T s ROE trong nm 2006 t hn 28%, ROA trong nm 2007 cng t 1.64%.Khng nm ngoi xu hng chung, ngn hng cng tip tc ch trng vo vic tng vn, u t mnh tng ti sn.Li nhun trc thu cng tng lin tc qua cc nm. NHTMCP Nam Mt s ch tiu nh gi tnh hnh hot ng kinh doanh ca NHTMCP Nam n v tnh: triu ng.
TNG GP TNG GP (LN) SO VI 2005 (LN) SO VI 2006

NI DUNG

NM 2005

NM 2006

NM 2007

ROE ROA Tng ti sn Vn huy ng

11.28% 1.31% 1,605,244 1,185,195

6.48% 1%

11.27% 1.43% 2.42 1.60 1.35 1.48

3,884,483 5,240,389 1,894,749 2,801,850

xv

D n cho vay Li thu Vn iu l nhun trc

1,247,094

2,041,547 2,698,695

1.64

1.32

29,124

53,962

107,286

1.85

1.99

150,000

550,000

575,925

3.67

1.05

Ngun: www.nab.com.vn
TI NHTMCP NAM
6,000,000 5,000,000 4,000,000 3,000,000 2,000,000 1,000,000 Tng ti sn Vn huy ng D n cho vay Li nhun trc thu Vn iu l NM 2005 NM 2006 NM 2007

D ngn hng ny c quy m nh lm gim tnh cnh tranh so vi cc ngn hng ln v c nhiu ting tm nhng tnh hnh kinh doanh ca ngn hng cng kh lc quan, cc ch tiu u tng trng. ROE v ROA ca ngn hng mc kh tt trong nm 2007. 2. So snh gia cc ngn hng Ch tiu v Tng ti sn v Vn iu l Bng th hin ch tiu v tng ti sn ca cc ngn hng. n v tnh: triu ng.
TNG TN NH NM 2005 NM 2006 NM 2007 (LN) VI 2005 NAM 1,605,244 3,884,483 5,240,389 2.4 GP TNG SO (LN) VI 2006 1.3 GP SO

xvi

SI GN EXIMBANK SACOMBANK CHU

4,032,299 11,369,233 14,456,182 24,272,864

10,943,161 18,323,772 24,776,182 44,650,194

25,980,272 33,710,424 64,572,875 85,391,681

2.7 1.6 1.7 1.8

2.4 1.8 2.6 1.9

Bng th hin ch tiu v tng ti sn ca cc ngn hng. n v tnh: triu ng.

TNG TN NH NM 2005 NM 2006 NM 2007 (LN) VI 2005 NAM SI GN EXIMBANK CHU SACOMBANK 150,000 271,788 700,000 948,316 1,250,948 550,000 600,000 1,212,371 1,100,047 2,248,726 575,925 1,970,000 2,800,000 2,630,060 5,662,485 3.7 2.2 1.7 1.2 1.8 GP TNG SO (LN) VI 2006 1.0 3.3 2.3 2.4 2.5 GP SO

BIU TH HIN TNG TI SN CA CC NGN HNG QUA CC NM

BIU TH HIN VN IU L CA CC NGN HNG QUA CC NM

6,000,000 5,000,000 4,000,000
NM 2005 NM 2006 NM 2007

90,000,000 80,000,000 70,000,000 60,000,000 50,000,000 40,000,000 30,000,000 20,000,000 10,000,000 NAM EXIMBANK CHU

NM 2005 NM 2006 NM 2007

3,000,000 2,000,000 1,000,000 NAM EXIMBANK SACOMBANK

xvii

Tng ti sn ca cc ngn hng tng mnh qua cc nm ( > 1.3 ln ): trong nm 2006, tng mnh nht l NHTMCP Si Gn tng n 2.7 ln so vi nm 2005.Cn trong nm 2007, tng mnh nht l NHTMCP Sacombank tng n 2,6 ln so vi nm 2006. C th coi y l mt trong nhng iu kin khin cho thu nhp ca cc ngn hng t mc cao v tng lin tc trong nhng nm gn y, gp phn to ra mt kt qu kinh doanh kh n tng ca ngnh ngn hng. Khng ngoi tnh hnh chung, cc ngn hng tip tc gia tng vn iu l , tng mnh nht l trong nm 2007 v xu hng ny s tip tc trong nhng nm sau p ng theo yu cu ca ngn hng nh nc, ng thi tng tnh cnh tranh cho ngn hng mnh. Ch tiu: Vn huy ng v D n cho vay. Bng th hin ch tiu v tnh hnh huy ng vn ca cc ngn hng. n v tnh: triu ng
TNG GP TNG GP (LN) SO VI 2005 1.6 2.2 1.6 1.7 1.7 (LN) SO VI 2006 1.5 4.5 1.7 2.5 1.7

TN NH

NM 2005

NM 2006

NM 2007

NAM SI GN EXIMBANK SACOMBANK CHU

1,185,195 1,616,523 8,352,111 10,478,959 19,984,920

1,894,749 3,575,631

2,801,850 15,970,543

13,141,175 22,906,123 17,511,580 44,231,944 33,060,013 55,283,104

xviii

Bng th hin ch tiu v d n cho vay ca cc ngn hng. n v tnh: triu ng

TNG GP (LN) SO VI 2006 1.3 2.4 1.8 2.5 1.9

TNG GP TN NH NM 2005 NM 2006 NM 2007 (LN) SO VI 2005

NAM SI GN EXIMBANK SACOMBANK CHU

1,247,094 3,356,936 6,433,155 8,379,335 9,381,517

2,041,547 8,206,696 10,207,392 14,312,895 17,041,419

2,698,695 19,477,603 18,452,151 35,378,147 31,810,857

1.6 2.4 1.6 1.7 1.8

xix

BIU TH HIN VN HUY NG CA CC NGN HNG QUA CC NM

60,000,000 50,000,000 40,000,000 30,000,000 20,000,000 10,000,000 NAM EXIMBANK CHU NM 2005 NM 2006 NM 2007 40,000,000 35,000,000 30,000,000 25,000,000 20,000,000 15,000,000 10,000,000 5,000,000 NAM

BIU TH HIN D N CHO VAY CA CC NGN HNG QUA CC NM

NM 2005 NM 2006 NM 2007

EXIMBANK

CHU

Qua biu ta thy tnh hnh huy ng vn ca cc ngn hng rt kh quan,u tng mnh qua cc nm ( > 1.5 ln). Trong NHTMCP Si Gn ng u trong c 2 nm 2006 v 2007 vi tc tng ng k.y l iu kin hng u gia tng li nhun cho cc ngn hng. Tnh hnh cho vay ca cc ngn hng cng lun gia tng qua cc nm vi tc kh ln. Qua ta thy nhu cu gi tin v nhu cu i vay ca c nhn , cc doanh nghip mua sm, u t cho d n , bt ng sn ngy cng tng. Trong tc tng d n cho vay NHTMCP Si Gn l ln nht, tng u 2.4 ln trong 2 nm 2006 v nm 2007. Ch tiu: Li nhun trc thu. Bng th hin kt qu hot ng kinh doanh ca cc ngn hng. n v tnh: triu ng
TNG TN NH NM 2005 NM 2006 NM 2007 (LN) VI 2005 GP TNG SO (LN) VI 2006 GP SO

xx

NAM SI GN EXIMBANK SACOMBANK CHU

29,124 46,695 28,557 306,054 391,550

53,962 154,232 358,587 611,228 687,219

107,286 361,324 628,847 1,581,971 2,126,815

1.9 3.3 12.6 2.0 1.8

2.0 2.3 1.8 2.6 3.1

BIU TH HIN LI NHUN TRC THU CA CC NGN HNG QUA CC NM

2,500,000 2,000,000 1,500,000 1,000,000 500,000 NAM EXIMBANK CHU NM 2005 NM 2006 NM 2007

Ch tiu Li nhun trc thu gia tng rt cao, thp nht l tng 1.8 ln trong nm 2006, 2007 v cao nht l 12.6 ln trong nm 2006, 3.1 ln trong nm 2007. Ni bt nht trong nm 2006 l NHTMCP XNK Eximbank, mt mc tng rt n tng v trong nm 2007 l NHTMCP Chu tng gp 3 ln so vi nm 2006. Qua , ta thy tnh hnh hot ng kinh doanh ca cc ngn hng trong 3 nm qua rt lc quan . .Ch tiu: Li nhun trn vn ch s hu (ROE) v Li nhun trn tng ti sn (ROA). Bng th hin ch tiu v t s ROE ca cc ngn hng. NM 2005 NM 2006 NM 2007

xxi

EXIMBANK NAM SI GN SACOMBANK CHU

2.85 % 11.28 % 10.08 % 12.46 % 23.32 %

13.28 % 6.48 % 15.11 % 16.38 % 28.42 %

7.36 % 11.27 % 9.74 % 19.02 % 22.34 %

Bng th hin ch tiu v t s ROA ca cc ngn hng. NM 2005 SI GN EXIMBANK NAM CHU SACOMBANK 0.83% 0.19% 1.31% 1.23% 1.62% NM 2006 1.13% 1.41% 1% 1.05% 1.90% NM 2007 1% 1.37% 1.43% 1.64% 2.16% ROE v
BIU TH HIN T S LI NHUN TRN VN CH S HU
2.50%
30.00% 25.00% 20.00% NM 2005 15.00% 10.00% 5.00% 0.00% EXIMBANK SI GN CHU NM 2006 NM 2007

BIU TH HIN T S LI NHUN TRN TI SN

2.00% 1.50% 1.00% 0.50% 0.00% SI GN NAM SACOMBANK NM 2005 NM 2006 NM 2007

Chu.

xxii

Nhn xt chung: Cc ngn hng Vit Nam ang tng bc m rng quy m, to dng v khng nh v th, tn tui ca mnh trn th trng ti chnh Vit Nam. Sau khi gia nhp WTO, vi mt mi trng thch hp, nng ng, ngnh ngn hng ngy cng pht trin mnh hn d bn cnh nhng thun li c kh nhiu kh khn.

--Ht--

xxiii