#Slim

Leuk, we moeten bezuinigen

Door: Marcia Nieuwenhuis Gepubliceerd: gisteren 23:16 Update: vandaag 08:51

Bezuinigen is meestal een zure bezigheid. Toch lijken sommige ambtenaren er inmiddels de lol wel van in te zien. Tien tips en trucs van gemeenten om de hand op de knip te houden. Creatief met bezuinigen. Handenwrijvend verheugde Mark Rutte zich al tijdens de formatie op het uitknijpen van steden. Gemeenten krijgen minder geld, in de hoop dat ze zelf al die nutteloze subsidies voor bijvoorbeeld buurtbarbecues, kunst en cultuur afschaffen. Als het aan de premier en gedoogpartner Geert Wilders ligt, wordt er daaraan veel minder gespendeerd. Maar gemeenten gaan nog steeds grotendeels over hun eigen budget en blijken geregeld creatief te bezuinigen. 1 Go Marktplaats Elf urinoirs, twee bureaustoelen en een whiteboard zijn allemaal gratis af te halen via overbijdeoverheid.nl Niet spiksplinternieuw, maar tweedehands. Na vijf jaar als inkoopcordinator voor verschillende gemeenten gewerkt te hebben begon Gerbrand Bijkerk zich af te vragen waar alle gebruikte spullen eigenlijk bleven. Het is zeldzaam dat gemeenten onderling bruikbare materialen uitwisselen. Daar ligt heel veel potentie, zei Bijkerk bij de start. Nee, VNG-voorzitter en burgemeester van Almere Annemarie Jorritsma hoeft zich van hem niet hoogstpersoonlijk bij de kringloop te melden, maar de ambtenaar wil wel af van het automatisme dat alles nieuw wordt aangeschaft. 2 Verhuur die handel Te huur voor feesten, partijen, conferenties en congressen: schoolgebouwen, zwembaden, en misschien zelfs wel het Amsterdamse gebouwencomplex van stadhuis en opera, De Stopera. Zo kwam de gemeente Boxtel vorig jaar met een uniform beleid rond verhuur en medegebruik van schoolgebouwen. Ook Amstelveen verhuurt ruimten van gebouwen aan instellingen, stichtingen en bedrijven. En als er al verhuurd wordt, dan kan de prijs best wat omhoog, besloot bijvoorbeeld de Twentse gemeente Dinkelland in het raadsplan Slim bezuinigen en strategisch herorinteren. Naast de reguliere huren, gaan ook leges, tarieven en de huurprijs van zwembaden, sporthallen en zalen voor de tukkers omhoog. 3 Dim die lichten s Nachts lampen voluit laten loeien? Onzin, vinden Brabanders. Led-straatverlichting die door een bewegingssensor feller brandt zodra mensen voorbijkomen, is in de gemeente Tilburg de nieuwste trend. In overleg met bewoners van de dorpskern Berkel-Enschot werd besloten om het licht niet slechts terug te brengen tot 40 maar tot 20 procent. Voorheen ging na middernacht meer dan de helft van alle straatverlichting uit. Wethouder Roel Lauwerier: Deze vorm van energiezuinige openbare verlichting past perfect in ons streven naar een veilige stad waar we zaken slim regelen.

Ons systeem is 70 procent zuiniger, verklaart woordvoerder Brugt Groenevelt. Volgens de gemeente Tilburg is het een succes in binnen- n buitenland. Braziliaanse kranten en Europese nationale omroepen zijn al geweest om reportages te maken, vervolgt Groenevelt enthousiast. Deze maand kregen provincies en gemeenten van netbeheerders meer mogelijkheden om openbare verlichting te dimmen. Netbeheer Nederland en de grootste regionale netbeheerders hebben afgesproken dat lagere energiekosten voortaan altijd worden doorberekend. Ook op grotere wegen als de N208 bij Haarlem doen dimmers inmiddels hun werk. 4 Babbel met burgers Steeds vaker schakelen gemeenten hulp van inwoners in omdat het extra ideen oplevert: crowdsourcing. Geen fietslessen, straatfeesten, ramadanmaaltijden, geveltuintjes en minder wipkippen, het is maar een greep uit de suggesties op de door Utrecht gelanceerde website www.u-aan-z.nl. Kanttekening: de site staat al sinds 13 april niet open voor nieuwe ideen, alsof we al uit de crisis zouden zijn. Maar de toptien van suggesties waar online al over gestemd was, maakte wl deel uit van de voorjaarsnota. En zo zijn er veel meer online initiatieven, neem ook: www.hilversumbezuinigt.nl en de door het Instituut voor Publiek en Politiek (IPP) opgezette begrotingswijzer.nl waar bewoners uit tien gemeenten, waaronder Alphen aan den Rijn, Dronten en Wageningen, hun zegje kunnen doen. Dit najaar worden de meeste plannen voorgelegd aan de gemeenteraden en is te zien wat er terechtkomt van de suggesties van inwoners. 5 Handen uit de mouwen Maar niet alleen babbelen met burgers heeft zin, gemeenten kunnen inwoners het werk ook zelf laten opknappen. Bij ons zeiden inwoners: wij zijn best bereid om zelf het groenonderhoud te doen, vertelde Wim van den Bedem, strategisch adviseur van de gemeente Epe al. Met inwoners maakte de gemeente al een wandeling om te zien in welke parkjes ze de schoffel ter hand kunnen nemen. Van den Bedem: Bewoners zeggen wl dat ze hulp willen. Ze verwachten dat de gemeente ze tuingereedschap geeft en dat er af en toe een vrachtwagen langskomt om gekapte takken en ander groen op te halen. Ook sommige ondernemers in Epe hebben gezegd mee te willen helpen. Zij willen bijvoorbeeld het groen van bedrijventerreinen onderhouden. Alleen niet helemaal voor nop. In ruil voor hun werk willen ze dan wel een reclamebord op de rotonde plaatsen. 6 Spoor fraude op via kraan Ontvangt u ten onrechte een uitkering voor alleenstaande, terwijl u stiekem samenwoont? Dan bent u er gloeiend bij als u in Enschede woont. De tukkers bespaarden in 2010 twee miljoen euro door het opsporen van fraude, onder meer via de kraan. In meer dan tien gemeenten werden uitkeringsbestanden aan watergebruik gekoppeld. Fraudeurs zijn betrapt doordat ze z weinig water gebruikten, dat er op hun thuisadres waarschijnlijk niemand woonde. Alleenstaande AOWers liepen tegen de lamp door te lage energierekeningen.

Bovendien zijn alle gegevens van de Belastingdienst, uitkeringsinstantie UWV, pensioenfondsen en de Kamer van Koophandel naast elkaar gelegd. Met uitkering mag je een eigen bedrijf beginnen, maar dat moet je dan wel melden, verklaart hoofd participatie en beleid van de gemeente Enschede Femke Koster. De gemeente controleert ook het aantal inboedelverzekeringen. En gaat na hoeveel uur mensen daadwerkelijk bijwerken. Koster: Drie uur werk in een shoarmatent, blijkt vaak meer. Natuurlijk, opsporen kost geld, maar volgens Koster weegt dat ruimschoots op tegen de fraude die je ermee bestrijdt. De opsporingsmethode was zon succes dat we nu weten dat er mensen zijn die in het weekend expres de kraan open zetten. Dus raadt Koster andere gemeenten aan: Schreeuw het niet van de daken. 7 Controleer autos Nog een handigheidje van de tukkers: autos checken. Enschede heeft dit jaar het aantal n het soort autos dat mensen in de bijstand op hun naam hadden staan, onderzocht door het bestand van de gemeente naast dat van de Rijksdienst voor Wegverkeer (RDW) te leggen. Mensen bleken in n jaar tijd twintig autos op hun naam te hebben gehad: autohandel dus. En als mensen bedrijfswagens of aanhangers op hun naam hebben staan, is dat ook een belangrijk aanknopingspunt voor mogelijk zwartwerk, zegt Koster van de gemeente Enschede. Terugvordering en beindiging van uitkeringen leverden de tukkers veertigduizend euro op. Fraudeurs krijgen nog een boete en alle terugvorderingen boven de tienduizend euro worden voorgelegd aan Justitie. Het Internationaal Bureau Fraudebestrijding, dat vermogens buiten Nederland checkt, gaat er ook mee aan de slag. De tukkers verwachten dat de opbrengst hiermee kan verdubbelen. Zulke onderzoeken leveren volgens Koster ook altijd nog bijvangst op. En persoon bleek al een tijdje in Duitsland in de gevangenis te zitten en daarmee geen recht meer te hebben op een uitkering, iets wat niet gemeld wordt aan de Nederlandse gemeente. Deze uitkering is per direct gestopt en teruggevorderd. Besparing? Welgeteld 13.630 euro per jaar. 8 Stuur die rekeningen Groningen lanceerde deze zomer een boekhoudkundige vondst. Vanaf volgend jaar stuurt de gemeente belastingaanslagen al in de laatste week van januari. Dit levert negentigduizend euro op aan eerder binnenkomende belastinginkomsten en rente. Tot en met dit jaar vielen de gemeentelijke belastingaanslagen eind februari pas bij de Stadjers op de mat. Het gaat om de onroerendezaakbelasting (OZB), afvalstoffenheffing, rioolheffing en hondenbelasting. 9 Check de Balkenendenorm Landelijk is ie er al: de Balkenende-norm, die in de publieke sector een salaris van maximaal 188.000 euro bepleit. Het salaris dat oud-premier Jan Peter Balkenende in 2009 verdiende. Den Haag bezuinigt op instellingen met een over-de-top-salaris. (Semi-)publieke instellingen die door de gemeente worden gesubsidieerd en salarissen uitkeren die hoger zijn dan de Balkenende-norm, worden gekort op hun subsidie.

10 Alle zooi op n hoop En zelfs in de verwerking van afval zien sommige gemeenten nu een lichtpuntje. Door samen te werken hebben zes gemeenten in de Duin- en Bollenstreek de vuilverwerking daar 30 procent goedkoper kunnen maken. De Zuid-Hollandse plaatsen Katwijk, Noordwijk, Noordwijkerhout, Hillegom, Lisse en Teylingen besloten twee jaar geleden om het opgehaalde afval voortaan gezamenlijk aan te bieden voor de verwerking. Volgens wethouder Marcel Vissers van Noordwijkerhout wordt het gft-afval ook nog eens veel duurzamer verwerkt. Voorheen werd er compost van gemaakt, inmiddels wordt er door vergisting warmte mee opgewekt.Brugt Groeneveld Gemeenteambtenaar TilburgFemke Koster Gemeenteambtenaar Enschede