LWM Pl:ún Nig Esn Bisidæ: Sin Tan Cos

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 64

eroberogeday

lwm pl:n nig Esn Bisid


briBaabR&tEpkKNitviTa

i 1
2

b b 2 4ac
2a

a2 | a |

sin
tan
cos 2
2
2
sin cos 1

a b ab

b2
b

1
1 cot
2
sin

CMBUkTI1

cMnYnBit

emeronsegb

cMnYnBit nig RbB&nrb


1-cMnYnBit

k> bnat;cMnYnBit
s

EpkGviCman

s
O

EpkviCman

( )

-cMnuc O RtUvnwgcMnYn 0 .
-RKb;cMnucenAEpkviCmanehIymancmay s BIcMnuc O RtUvKanwgcMnYnviCman s .
-RKb;cMnucenAEpkGviCmanehIymancmay s BIcMnuc O RtUvKanwgcMnYnGviCman s

x> kareRbobeFobcMnYnBit
-cMnYnBit b FMCagcMnYnBit a b cMnYnBit a tUcCagcMnYnBit b RtUv)aneKkMNt;
sresr b a b a b .
-ebI a viCmanenaH a 0 .
-ebI a GviCmanenaH a 0 .

-1-

CMBUkTI1

cMnYnBit

eKGaceRbobeFobcMnYnBittamlkNxageRkam
-cMeBaHRKb;cMnYnBit a nig b eKGac)anTMnak;TMngmYykgcMeNamTMnak;TMngbI
KW a b , a b , a b .
-ebI a b nig b c naM[ a c .
-ebI a b nig b c naM[ a c .
-ebI a b nig b c naM[ a c .
-ebI a b smmUl a b 0 .
-ebI a b smmUl a b 0 .

K> tmdac;xat
-tmdac;xatncMnYnBit a kMNt;tageday | a | .
-RKb;cMnYnBit a eKman | a | 0
-tm | a | 0 luHRtaEt a 0
-karbeBajtmdac;xat | a |
2-kenamraDIkal

ebI
ebI

a0
a0

k>plKuN nig plEckbskaer

cMeBaHRKb;cMnYnBit a 0 nig b 0 eKman


!> a b ab
@>
-2-

a
b

CMBUkTI1

cMnYnBit

x>eRbobeFobbskaerncMnYnviCmanBIr

cMeBaHRKb;cMnYnBit a 0 nig b 0 eKman


!> a b a b
@> a b a b

K>karbM)at;ra:DIkal;BIPaKEbg

cMeBaHRKb;cMnYnBit a 0 nig b 0 Edl a b eKman


( a b )( a b ) a b dUcenHeKmansmPaB
!> a c b ( a ( ab)( ba)c b ) ( aa bb )c

@>

c
( a b )c
( a b )c

ab
a b ( a b )( a b )

X>karsRmYlra:DIkal;BIrCan;

cMeBaHRKb;cMnYnBit a 0 nig b 0 Edl a b eKman


a b 2 ab ( a b ) a b .
3-RbBn&rb
2

k>RbBneKal 10

anan 1 .....a2a1a0 10 an 10n an 1 10n1 .... a2 102 a1 10 a0

x>RbBneKal 2

anan 1 .....a2a1a0 2 an 2n an 1 2n 1 .... a2 22 a1 2 a0 .


-3-

CMBUkTI1

cMnYnBit

kRmglMhateRCIserIs

!> eK[ a , b , c CabIcMnYnBitminsUn .


cUrkMNt;tmEdlGacnkenSam A | aa | | bb | | cc | ?
@> cUrkMNt;lkxN a nig b edIm,I[eK)ansmPaBdUcxageRkam
ab
ba
?

a
a
#> eK[ a , b , c CabIcMnYnBitepgpat;
1
( 3a 6) 2 | b 10 | | c 3 | 0
4

cUrkMNt;tmn a10 bc ?
$> eK[ a , b , c CabIcMnYnBitEdl a b c .
cUrkMnt;tmtUcbMputnkenSam y | x a | | x b | | x c |
%> eKdwgfa c 1 ehIyeKman x c c 2 c c 1 1 , y c c 2 1 c c 1
nig z c c 2 c c 1 1 .
cUrRsaybBaak;fa x y z ?
^> eK[ x CacMnYnBiotmYy . eKyk A 11 x3x
cUrbgajfa A CacMnYnKt; .
-4-

| x | 2 2 | x |
|2 x|

CMBUkTI1

cMnYnBit

&> eK[ x 77 33 nig y 77 33


cUrkMNt;tm S x 4 y 4 (x y )4 .
*> KNnatmnkenSam
P ( 10 11 12)( 10 11 12)( 10 11 12)( 10 11 12)
15 35 21 5
N
32 5 7

(>KNna
!0> sRmYl A 2 2 2 5 2 2 2
!!> eKdwgfa x 19 8 3 .
KNnatm A x 6xx 28xx 1518x 23
4

!@> sRmYl y a a 3 8 a 3 1 a a 3 8 a 3 1 Edl a 1 .


!#> eK[cMnYn A 21a78 nig B 87b12 Edl a nig b Caelx .
ebI A 4 B enaHcUrkMNt;RKb;KU (a , b ) ?
!$>eK[ a , b , c Caelx .
eKtag x ab , y x 10 nig z ccc
eKdwgfa x.y z . cUrkMNt;KU (a , b , c)
!%> eK[cMnYn n aabb Edl a nig b Caelx .
k> cUrbgajfaRKb;elx a nig b cMnYn n Eckdac;nwg 11 Canic .
3

10

10

10

10

10

-5-

CMBUkTI1

cMnYnBit

x> eKyk q 11n . bgajfaebI q Eckdac;nwg 11 enaHmanKU (a , b ) EtmYyKt;


Edl n CakaerR)akd ?
!^> eK[cMnYn n aaaaaa Edl a {1 , 2 , 3 , 4 , 5 , 6 , 7 , 8 , 9 }
k> cUrRsayfa n Eckdac;nwg 7 Canic .
x> cUrkMNt;RKb;elx a edIm,I[ n mantYEcky:agticmYyCakaerR)akdFMCag 1 .
!&> eK[cMnYn n aaabbb Edl a b nig a , b Caelx .
k>cUrsresr n CaTRmg;Bnat rYcbRgYm .
x> kMNt;RKb;KU (a , b ) EdleFVI[ n Eckdac;nwg 7 .
!*> eK[cMnYn n abcd kgRbBnr)ab;eKal 2 Edl a , b , c , d { 0 , 1 } .
k> cUrsresr n CaTRmg;Bnat .
x> ebI a b c 1 enaHcUrkMNt; d edIm,I[ n Eckdac;nwg 5 .
K> ebI a b d 1 enaHcUrkMNt; c edIm,I[ n Eckdac;nwg 3 .
X> ebI a c d 1 enaHcUrkMNt; b edIm,I[ n Eckdac;nwg 11 .
!(>eK[cMnYn n 1100101 kgRbBneKal 2
nigcMnYn p 14285b kgRbBneKal 10
k>cUrsresr n eTACacMnYnkgRbBneKal 10 .
x>kMNt;elx b edIm,I[ 9(np b6)110 CacMnYnKt; ?
10

10

10

-6-

CMBUkTI1

cMnYnBit

@0> eK[cMnYn m 21a7b nig n b7a12


cUrkMNt;elx a nig b edIm,I[ mn 4 ?
10

10

eroberogeday lwm pl:n

Tel:017768246

www.mathtoday.wordpress.com

-7-

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI1
eK[ a , b , c CabIcMnYnBitminsUn .
cUrkMNt;tmEdlGacnkenSam A | aa | | bb | | cc | ?
dMeNaRsay
kMNt;tmEdlGacnkenSam A | aa | | bb | | cc |
-ebI a 0 , b 0 , c 0 viCmanTaMgbI
eK)an A aa bb cc 1 1 1 3 .
-ebI a 0 , b 0 , c 0 GviCmanTaMgbI
eK)an A aa bb cc 1 1 1 3 .
-ebIkgcMeNam a , b , c manGviCmanmYy nig viCmanBIr
eK)an A 1 1 1 1 .
-ebIkgcMeNam a , b , c manGviCmanBIr nig viCmanmYy
eK)an A 1 1 1 1 .
dUcenHtmEdlGacn A KW 3 , 1 , 1 nig 3 .

-8-

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI2
cUrkMNt;lkxN a nig b edIm,I[eK)ansmPaBdUcxageRkam
ab
ba

?
a
a
dMeNaRsay
kMNt;lkxN a nig b
smPaBEdl[ a a b b a a BitluHRtaEt
ab
a 0 nig
0
a
1

b
0
a
b
1
a

dUcenHeKmanlkxN a nig b KW ba 1 nig a 0 .

-9-

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI3
eK[ a , b , c CabIcMnYnBitepgpat; (3a 6) | 14 b 10 | | c 3 | 0
cUrkMNt;tmn a10 bc ?
dMeNaRsay
kMNt;tmn a10 bc
eKman (3a 6) | 14 b 10 | | c 3 | 0
eyIgeXIjfaGgxageqVgnsmIkarsuTEtCacMnYnminGviCman .
2

ehtuenHeyIgRtUvEt)an

3a 6 0
1
b 10 0
4
c3 0

eKTaj a 2 , b 40 , c 3
dUcenH a10 bc (2)10 (40)(3) 1024 120 904 .

- 10 -

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI4
eK[ a , b , c CabIcMnYnBitEdl a b c .
cUrkMnt;tmtUcbMputnkenSam y | x a | | x b | | x c |
dMeNaRsay
kMnt;tmtUcbMput
eKman y | x a | | x b | | x c |
-krNI x a
eK)an y (a x) (b x) (c x) (b a) (c a)
-krNI a x b
eK)an
y ( x a ) (b x ) ( c x ) ( b a ) ( c x ) (b a ) ( c b ) c a

-krNI b x c
eK)an
y ( x a ) ( x b ) ( c x ) ( x a ) ( c b ) (b a ) ( c b ) c a

-krNI c x
eK)an
y ( x a ) ( x b ) ( x c ) (b a ) (c b ) ( x c ) c a

dUcenH y

min

ca

EdlRtUvnwg x b .
- 11 -

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI5
eKdwgfa c 1 ehIyeKman

c 2 c1
c 2 c1
,y
c c1
c1 c

nig z c c 2 c c 1 1 .
cUrRsaybBaak;fa x y z ?
dMeNaRsay
RsaybBaak;fa x y z
eKman x c c 2 c c 1 1

[( c 2 ) 2 ( c 1 ) 2 ]( c c 1 )
( c 2 c 1 )[( c ) 2 ( c 1 ) 2 ]
c c1
c 2 c1

c 2 c 1 [( c 2 ) 2 ( c 1 ) 2 ]( c 1 c )

c1 c
( c 2 c 1 )[( c 1 ) 2 ( c ) 2 ]
c1 c
c 2 c1

eKTaj)an x y eRBaH c
ehIy z c c 2 c c 1 1
eday c c 1 c 1

c1 c1 c
c 2 c1
c c1
c c 2 c1

- 12 -

.
enaH x y z Bit .

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI6
eK[ x CacMnYnBiotmYy . eKyk A 11 x3x
cUrbgajfa A CacMnYnKt; .
dMeNaRsay
bgajfa A CacMnYnKt;
| x | 2 2 | x |
1 3x

A
1 x
|2 x|

| x | 2 2 | x |
|2 x|

manny luHRtaEt

smmUl |xx|22 naM[ x 2

cMeBaH x 2 eK)an A 1126 04 7


dUcenH A 7 CacMnYnKt; .

- 13 -

| x | 2 0

2 | x | 0
| 2 x | 0

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI7
eK[ x 77 33 nig y 77 33
cUrkMNt;tm S x y (x y ) .
dMeNaRsay
kMNt;tm S x 4 y 4 (x y )4
7 3 ( 7 3 ) 2 10 2
eKman x 7 3 2 2 4
4

21

7 3
7 3 ( 7 3 ) 2 10 2 21

y
73
4
7 3

nig
eK)an x y 5 nig xy 1
eKman S x y (x y )
4

( x 2 y 2 ) 2 2x 2 y 2 ( x y ) 4

( x y ) 2 2xy

2x 2 y 2 ( x y ) 4

( 25 2) 2 2 5 4
529 2 625
1152

dUcenH S 1152 .

- 14 -

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI8
KNnatmnkenSam
P ( 10 11 12)( 10 11 12)( 10 11 12)( 10 11 12)

dMeNaRsay
KNnatmn P
eKman M ( 10

11 12 )( 10 11 12 )

( 10 11 ) 2 ( 12 ) 2
10 2 110 11 12
9 2 110

nig N (

10 11 12 )( 10 11 12 )

( 10 11 ) 2 ( 12 ) 2
10 2 110 11 12
9 2 110

eK)an P M.N (9 2

110 )(9 2 110 )

81 440 359

dUcenH P 359 .

- 15 -

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI9
21 5
KNna N 15 3 35
2 5 7
dMeNaRsay
21 5
KNna N 15 3 35
2 5 7

eKman N (( 153
eK)an
dUcenH

21 ) ( 35 5)
( 3 5 )( 5 7 )

5 ) ( 5 7 ) ( 3 5) ( 5 7 )
1 ( 3 5) ( 5 7)
1
1

N
( 3 5 )( 5 7 )
5 7
3 5
7 5
5 3
7 3
2

2
2
2
7 3
7 3
N
2

- 16 -

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI10
sRmYl A 2 2 2 5 2 2 2 5
dMeNaRsay
sRmYl A 2 2 2 5 2 2 2 5
tag a 2 2 2 5 nig b 2 2 2 5
eK)an a 2 b 2 4 nig ab 4 (2 2 5 ) 6 2 5
eKman (a b) a b 2ab 4 2 5 2 ( 5 1)
eKTaj)an a b 5 1
dUcenH A a b 5 1 .
2

- 17 -

5 1

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI11
eKdwgfa x 19 8 3 .
x 4 6x 3 2x 2 18x 23
KNnatm A
x 2 8x 15
dMeNaRsay
x 4 6x 3 2x 2 18x 23
KNnatm A
x 2 8x 15
eKman x 19 8 3 (4 3 ) 4 3
naM[ (x 4)2 3 b x 2 8x 13 0
kenSam A GacsresrmYyEbbeTotKW
( x 2 18x 13)( x 1) 2 10
2
eday
x
8x 13 0
A
2
( x 8x 13) 2
2

dUcenH A 102 5 .

- 18 -

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI12
sRmYl y a a 3 8
dMeNaRsay
sRmYl y a a 3 8
3

a1

a1

yk x a 3 1 naM[ a 3x
kenSamxagedImGacsresrCa

a 8 a1
3
3

a 8 a1
3
3
a8
x2 3
3

nig

y 3 x 2 1 x( x 2 3 ) 3 x 2 1 x( x 2 3 )
3

x 3 3x 2 3x 1 1 3x 3x 2 x 3

( x 1) 3 (1 x ) 3
3

x 11 x 2

dUcenH y 2 .

- 19 -

Edl a 1 .

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI13
eK[cMnYn A 21a78 nig B 87b12 Edl a nig b Caelx .
ebI A 4 B enaHcUrkMNt;RKb;KU (a , b ) ?
dMeNaRsay
kMNt;RKb;KU (a , b )
eKman A 21a78 2 10 1 10 a 10 7 10 8
10

10

10

A 21078 100a

ehIy B 87b12

10

8 10 4 7 10 3 b 10 2 1 10 2

B 87012 100b

eday A 4 B enaH 4(21078 100a) 87012 100b


b 84312 400a 87012 100b
400a 100b 87012 84312
100(4a b ) 2700
4a b 27
27 b
a
4

eKTaj
eday b CaelxenaH b {0 , 1 , 2 , 3 , 4 , 5 , 6 , 7 , 8 , 9}
ehIyeday a CaelxEdrenaHtmEdlGacrbs; b KW {1 , 5 , 9 }
dUcenH (a , b ) {(7 , 1 ) , ( 8 , 5 ) , (9 , 9 )} .
- 20 -

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI14
eK[ a , b , c Caelx .
eKtag x ab , y x 10 nig z ccc
eKdwgfa x.y z . cUrkMNt;KU (a , b , c)
dMeNaRsay
kMNt;KU (a , b , c)
eKman x ab 10a b , y x 10 10a b 10
nig z ccc c 10 c 10 c 111 c
eday xy z enaH x(x 10) 111c
b x 10x 111c 0 (E)
DIsRKImINg;bRgYmnsmIkar ' 25 111 c
eday x CacMnYnKt;viCmanenaH ' CakaerR)akd .
eKman c 0 nig c {1 , 2 , 3 , 4 , 5 , 6 , 7 , 8 , 9 }
eKTaj)an c 9 EtmYyKt;EdlnaM[ ' 1024 (32) CakaerR)akd .
kgkrNIenHeK)an x 5 32 37 ; x 5 32 27 minyk
dUcenH x 37 Et x 10a b enaHeKTaj a 3 , b 7 .
dUcenH a 3 , b 7 , c 9 .
epgpat; x 37 , y 27 , z 999 enaH 37 27 999 Bit .
10

10

10

10

- 21 -

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI15
eK[cMnYn n aabb Edl a nig b Caelx .
k> cUrbgajfaRKb;elx a nig b cMnYn n Eckdac;nwg 11 Canic .
x> eKyk q 11n . bgajfaebI q Eckdac;nwg 11 enaHmanKU (a , b ) EtmYyKt;
Edl n CakaerR)akd ?
dMeNaRsay
k>bgajfaRKb;elx a nig b cMnYn n Eckdac;nwg 11 Canic
eKman n aabb a 10 a 10 b 10 b
n 1100a 11b 11 (100a b ) CaBhuKuNn 11 .
dUcenHRKb;elx a nig b cMnYn n Eckdac;nwg 11 Canic .
x>kMNt;KU (a , b )
eKman q 11n 100a b 99a (a b)
cMnYn q Eckdac;nwg 11 luHRtaEt a b Eckdac;nwg 11 .
eday a nig b CaelxenaH 0 a b 18 naM[ a b 11
eK)an q 99a 11 11(9a 1)
eKTaj n 11q 11 (9a 1) . cMeBaH a 1 , 2 , 3 , ..., 9 tmEdleFIV[ n
CakaerR)akdmanEtmYyKt;KW a 7 EdlRtUvnwg b 11 7 4 .
dUcenH a 7 , b 4 ehIy n 7744 882 .
10

10

- 22 -

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI16
eK[cMnYn n aaaaaa Edl a {1 , 2 , 3 , 4 , 5 , 6 , 7 , 8 , 9 }
k> cUrRsayfa n Eckdac;nwg 7 Canic .
x> cUrkMNt;RKb;elx a edIm,I[ n mantYEcky:agticmYyCakaerR)akdFMCag 1 .
dMeNaRsay
k> Rsayfa n Eckdac;nwg 7 Canic
eKman n aaaaaa
10

10

a 10 5 a 10 4 a 10 3 a 10 2 a 10 a
(10 5 10 4 10 3 10 2 10 1) a
111111 a
15873 7 a

dUcenH n Eckdac;nwg 7 Canic .


x> kMNt;RKb;elx a edIm,I[ n mantYEckCakaerR)akd
eKman 111111 3 7 11 13 37
eK)an n 3 7 11 13 37 a Edl a {1 , 2 , 3 , 4 , 5 , 6 , 7 , 8 , 9 }
dUcenHedIm,I[ n mantYEcky:agticmYyEdlCakaerR)akdluHRtaEt
a3 , 4 , 6 , 7 , 8 , 9 .

- 23 -

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI17
eK[cMnYn n aaabbb Edl a b nig a , b Caelx .
k>cUrsresr n CaTRmg;Bnat rYcbRgYm .
x> kMNt;RKb;KU (a , b ) EdleFVI[ n Eckdac;nwg 7 .
dMeNaRsay
k>sresr n CaTRmg;Bnat rYcbRgYm
eKman n aaabbb
10

10

a 10 5 a 10 4 a 10 3 b 10 2 b 10 b
a 10 3 (10 2 10 1) b(10 2 10 1)
111 (1000a b )

x>kMNt;RKb;KU (a , b ) EdleFVI[ n Eckdac;nwg 7


eKGacsresr
n 111(1000a b )
3 37 (1000a b )
3 37 [142 7a (6a b )]

edIm,I[ n Eckdac;nwg 7 luHRtaEt 6a b Eckdac;nwg 7 .


eday a b nig a 0 dUcenHedIm,I[ 6a b Eckdac;nwg 7 luHRtaEt
(a, b ) {(1 , 8 ) , ( 2 , 9 ) , (7 , 0 ) , (8 , 1 ) , ( 9 , 2 ) } .

- 24 -

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI18
eK[cMnYn n abcd kgRbBnr)ab;eKal 2 Edl a , b , c , d { 0 , 1 } .
k> cUrsresr n CaTRmg;Bnat .
x> ebI a b c 1 enaHcUrkMNt; d edIm,I[ n Eckdac;nwg 5 .
K> ebI a b d 1 enaHcUrkMNt; c edIm,I[ n Eckdac;nwg 3 .
X> ebI a c d 1 enaHcUrkMNt; b edIm,I[ n Eckdac;nwg 11 .
dMeNaRsay
k> sresr n CaTRmg;Bnat
eK)an n abcd a 2 b 2 c 2 d
x> kMNt; d edIm,I[ n Eckdac;nwg 5
ebI a b c 1 enaH n 2 3 2 2 2 d 14 d
dUcenHedIm,I[ n Eckdac;nwg 5 KWmanEt d 1 .
K> kMNt; c edIm,I[ n Eckdac;nwg 3
ebI a b d 1 enaH n 2 3 2 2 2c 1 13 2c
dUcenH edIm,I[ n Eckdac;nwg 3 KWmanEt c 1 .
X> kMNt; b edIm,I[ n Eckdac;nwg 11
ebI a c d 1 enaH n 2 3 4b 2 1 11 4b
dUcenH edIm,I[ n Eckdac;nwg 11 KWmanEt b 0 .
2

- 25 -

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI19
eK[cMnYn n 1100101 kgRbBneKal 2
nigcMnYn p 14285b kgRbBneKal 10
k>cUrsresr n eTACacMnYnkgRbBneKal 10 .
x>kMNt;elx b edIm,I[ 9(np b6)110 CacMnYnKt; ?
dMeNaRsay
k>sresr n eTACacMnYnkgRbBneKal 10
eK)an n 1100101
2

10

1 2 6 1 2 5 1 2 2 1 104

dUcenH n 104
x>kMNt;elx b edIm,I[ 9(np b6)110 CacMnYnKt;
eKman 9(n 6) 10 990 10 1000
ehIy p 14285b 142850 b naM[ p b 1 (142850 b)b 1
edIm,I[ 9(np b6)110 CacMnYnKt;luHRtaEt (142850 b)b 1 Eckdac;nwg 1000
eday b CaelxenaHeK)an b 7 EtmYyKt;eRBaHcMeBaH b 7 eK)an
(142850 b )b 1 142857 7 1 1000000 Eckdac;nwg 1000 .
dUcenH b 7 CacemIyEdlRtUvrk .
10

- 26 -

CMBUkTI1

cMnYnBit

lMhatTI20
eK[cMnYn m 21a7b nig n b7a12
cUrkMNt;elx a nig b edIm,I[ mn 4 ?
dMeNaRsay
kMNt;elx a nig b
eKman m 21a7b
10

10

10

nig

20000 1000 100a 70 b


21070 100a b

n b7a1210
10000b 7000 100a 10 2
10000b 100a 7012
n
n 4m
4
m
10000b 100a 7012 4(20170 100a b)
9996b 3000a 73668
3332b 1000a 24556
3332b 24556
a
1000
25556
a
b8
b8
b
3332

eday

enaH

eKTaj
eday enaH
b
ehtuenH
b
cMeBaH b 8 enaH a 2 ehIycMeBaH b 9 enaH a IN
dUcenH a 2 , b 9 .
- 27 -

b9

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

emeronsegb

GnuKmn_RtIekaNmaRt nig karGnuvtn_

1-niymn&y
kgRKb;RtIekaNEkg ABC ebI A CamMuRsYcmYyenaHeKmanTMnak;TMng
dUcxageRkam
C

BC
AC
; cos A
AB
AB
BC
AC
tan A
; cot A
AC
BC

sin A

2-TMnakTMngrvagpleFobRtIekaNmaRt
cos A
sin A
1
sin 2 A cos 2 A 1 ; tan A
cot A
1
1
2
1 tan 2 A
;
1

cot
A

cos 2 A
sin 2 A
tan A

sin A
cos A

; cot A

- 28 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

3-taragtmpleFobRtIekaNmaRtnmMuBiess

0o

30o

45o

60o

90o

120o

135o

150o

180o

sin

1
2

3
2
1

2
2
2

1
2

3
2
1
2

cos

2
2
2
2

tan

3
2
3
3

minkMNt;

3
2
3

4-RTwsIbTsIunUs
eK[RtIekaN ABC mYymanRCug BC a , AC b , AB c carwkkg
rgVg;mYymanpit O nigkaM R .
A

eKmanTMnak;TMng

C
a
b
c

2R
sin A sin B sin C

- 29 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

5-RTwsIbTkUsIunUs
eK[RtIekaN ABC mYymanRCug BC a , AC b , AB c
A

eKmanTMnak;TMngdUcxageRkam
a 2 b 2 c 2 2bccos A
b 2 c 2 a 2 2accos B
c 2 a 2 b 2 2ab cos C

6-pRkLaRtIekaN
k-krNIsal;RCugBIr nig mMumYy
pRkLa S nRtIekaN ABC mYykMNt;eday
S

1
1
1
bcsin A acsin B ab sin C
2
2
2

x-krNIsal;RCugTaMgbI rUbmnehr:ug
pRkLa S nRtIekaN ABC mYykMNt;eday
abc
S p(p a)(p b)(p c) Edl p
.
2
- 30 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

kRmglMhateRCIserIs
!> eKmanRtIekaN ABC mYyEkgRtg; C . eKdwgfa AB 10 cm
nig sin A sin B 75 .
cUrkMNt;RCug AC nig BC rYcTajrk tan A nig tan B .
@> edaydwgfa tan 125 nig 0 90 .
cUrKNnatmn cos , sin nig cot .
#> cUrKNna A sin x 4cos x cos x 4sin x
4

B (asin x b cos x)2 (acos x b sin x)2


b
tan x
a
cos 4 x sin 4 x
1

a
b
ab
41
sin x cos x
29

$> eKdwgfa

cUrRsayfa
.
%> eKdwgfa
cUrKNnaplKuN sin x.cos x rYcTajrk sin x nig cos x .
^> eKdwgfa tan x cot x a Edl 0 x 90 nig a 2 .
cUrKNna tan x cot x CaGnuKmn_n a .
&> cMeBaHRKb; x IR cUrRsaybBaak;smPaB
k> sin x cos x 1 3sin xcos x
o

- 31 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

x> 14 (sin x cos x) 12 (sin x cos x) 14 12 sin xcos


*> eKdwgfa cos a nm p , cos b p nm , cos c mp n
cUrKNnakenSam
8

sin 2 a
sin 2 b
sin 2 c

M
2
2
2 2cos a sin a 2 2cos b sin b 2 2cosc sin 2 c

(>cUrRsaybBaak;fa | acos x b sin x | a b


!0> eKmanRtIekaN ABC mYyEdl BC a , AC b , AB c .
cUrRsaybBaak;smPaB
2

a2 b 2 c2
bccos A accos B ab cosC
2

!!> eKmanRtIekaN ABC mYyEdl BC a , AC b , AB c .


tag R nig S erogKaCakaM nig pRkLanRtIekaN ABC enH .
B sin C)
cUrRsayfa cosa A cosb B cosc C R(sin A sin
4S
!@> kgRKb;RtIekaN ABC cUrRsayfa
2

(sin A sin B sin C)2


(1 cos A)(1 cos B)(1 cos C)
2

!#> kgRKb;RtIekaNcUrRsayfa

(p a)(p b)(p c)
(1 cos A)(1 cos B)(1 cosC) 8

abc

abc
a,b,c
ABC
p
2

Edl

CaRCugRtIekaN

nig

- 32 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

!$> eK[RtIekaN ABC mYy .


a
k> cUrRsaybBaak;fa 1 cos A 2bc
Edl a , b , c CaRCugRtIekaN ABC .
x> TajbBaak;fa (1 cos A)(1 cos B)(1 cos C) 18
!%> eK[RtIekaN ABC mYy .
k> cUrRsaybBaak;fa sin A sin B sin C 2sin B sin Ccos A
x> TajbBaak;fa
2

sin 2 A sin 2 B sin 2 C


cot A cot B cot C
2sin A sin B sin C

!^> eK[RtIekaN ABC mYymanmMu A ,B ,C CamMuRsYcEdlepgpat;smPaB


1 1
1
1
cot A cot B cot C

.
2 sin A sin B sin C
cUrRsayfa ABC CaRtIekaNsmgS ?
!&> eK[RtIekaN ABC mYymanRCug AB 5cm nigpRkLa S 6cm .
KNnatm cot A cot B .
!*> tag R CakaMrgVg;carwkkg nig S CapRkLanRtIekaN ABC mYy .
k> cUrRsayfa (cot A cot B)(cot B cot C)(cot C cot A) 2RS
x> ebI ABC CamMuRsYcenaHcUrTaj[)anfa cos A cos B cosC 18 .
2

- 33 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

!(> eK[RtIekaN ABC mYymanRCug BC a , AC b , AB c carwkkg


rgVg;mYymanpit O nig kaM R . tag S nig S CapRkLan OBC
nig ABC erogKa . sntfa A ,B ,C CamMuRsYc .
k> cUrRsayfa S 14 a cot A .
x> cUrTajbgajfa a cot A b cot B c cot C 4S .
abc
K> cUrTajbgajfa a cos A b cos B ccos C 2R
.
@0> eK[RtIekaN ABC mYymanRCug BC a , AC b , AB c .
tag p a b2 c CaknHbrimaRt ehIy r nig R CakaMrgVg;carwkkg nig kaM
rgVg;carwkeRkAnRtIekaN ABC erogKa .
cUrRsaybBaak;fa
k> ab bc ca p r 4rR
x> a b c 2p 2r 8rR
K> a b c 3abc 2p(p 3r 12rR )
@!>eK[RtIekaN ABC mYy . D CacMNucmYYnRCug [BC] Edl BAD
nig DAC .
BC sin sin
cUrRsaybBaak;fa AD
?

sin B sin C
OBC

OBC

- 34 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI1
eKmanRtIekaN ABC mYyEkgRtg; C . eKdwgfa AB 10 cm
nig sin A sin B 75 .
cUrkMNt;RCug AC nig BC rYcTajrk tan A nig tan B .
dMeNaRsay
kMNt;RCug AC nig BC
A
c 10 cm
b

tag BC a , AC b , AB c 10 cm
tamRTwsIbTBItaKrkgRtIekaNEkg ABC eKman a b c
eday c 10 enaH a b 100 (1)
a
AC b
ma:geTottamniymny sin A BC

; sin B
AB 10
AB 10
eday sin A sin B 75 enaH 10a 10b 75 b a b 14 (2)
2

- 35 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

TMnak;TMng (1) Gacsresr (a b) 2ab 100


b ab (a 2b) 50 142 50 48 (3)
2

14
tam (2) nig (3) eK)anRbBnsmIkar aab b 48

tamRTwsIbTEvtnaM[ a nig b CabssmIkar X S X P 0


b X 14X 48 0
' 49 48 1 eKTajbs X 7 1 6 ; X 7 1 8
dUcenH a 6 , b 8 b a 8 , b 6 .
Tajrk tan A nig tan B
-krNI a 6 , b 8 eK)an
a 6 3
b 8 4
ni
g
tan A
tan B .
b 8 4
a 6 3
-krNI a 8 , b 6 eK)an
a 8 4
b 6 3
ni
g
.
tan A
tan B
b 6 3
a 8 4
2

- 36 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI2
edaydwgfa tan 125 nig 0 90 .
cUrKNnatmn cos , sin nig cot .
dMeNaRsay
KNnatmn cos , sin nig cot
eKman tan 125 nig 0 90
tamTMnak;TMng 1 tan cos1
1
1
144

eKTaj cos 1 tan

169
o

5
1
12

eday 0 90 enaH cos 0


dUcenH cos 12
.
13
sin
ehIytamTMnak;TMng tan cos

12 5
1
12
eKTaj sin tan cos 125 . 13
rY
c
.

cot
13
tan 5
5
12
.
dUcenH cos 12
; sin
; cot
13
13
5
o

- 37 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI3
cUrKNna A

sin 4 x 4cos 2 x cos 4 x 4sin 2 x

B (asin x b cos x)2 (acos x b sin x)2

dMeNaRsay
KNna A nig B
A sin 4 x 4 cos 2 x cos 4 x 4sin 2 x

eday sin x cos x 1 enaH sin x 1 cos x b cos x 1 sin


eK)an A sin x 4(1 sin x) cos x 4(1 cos x)
2

sin 4 x 4sin 2 x 4 cos 4 x 4cos 2 x 4


(sin 2 x 2)2 (cos 2 x 2)2
| sin 2 x 2 | | cos 2 x 2 |

eday 0 sin x 1 nig 0 cos x 1


eK)an A (sin x 2) (cos x 2)
2

4 (sin 2 x cos 2 x) 4 1 3

B (asin x b cos x)2 (acos x b sin x)2


a 2 (sin 2 x cos 2 x) b 2 (sin 2 x cos 2 x )
a2 b2

dUcenH

A 3 , B a2 b2

.
- 38 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI4
eKdwgfa tan x

b
a

cos 4 x sin 4 x
1

a
b
ab

cUrRsayfa
dMeNaRsay
Rsayfa cosa x sinb x a 1 b
4

eKman tan x

naM[

eK)an

eKTaj

eday

b
b
cos x
tan 2 x
tan x
a
a
sin x
sin 2 x b
cos 2 x sin 2 x cos 2 x sin 2 x
1

cos 2 x a
a
b
ab
ab
2
4
cos x
1
cos
a

(1)
a
ab
a
(a b)2
sin 2 x
1
sin 4
b

(2)
b
ab
b
(a b)2

naM[

ehIy
naM[
bUksmPaB (1) nig (2) Gg nig GgeK)an

cos 4 x sin 4 x
a
b
ab
1

a
b
(a b)2 (a b)2 (a b)2 a b
cos 4 x sin 4 x
1

a
b
ab

dUcenH

- 39 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI5
41
eKdwgfa sin x cos x 29
.
cUrKNnaplKuN sin x.cos x rYcTajrk sin x nig cos x .
dMeNaRsay
KNnaplKuN sin x.cos x
eKman (sin x cos x) sin x 2sin xcos x cos x
41
eday sin x cos x 29
nig sin x cos x 1
2

eK)an

41
29 1 2sin xcos x

420
sin x.cos x
841

412 292 840


2sin xcos x

292
841

dUcenH
.
Tajrk sin x nig cos x
41
nig sin x.cos x 420
enaH sin x nig cos x
edayeKman sin x cos x 29
841
41
420
CabssmIkar X 29
X
0 .
841
21
bnab;BIedaHRsaysmIkarenHeK)an X 20
; X
29
29
21
21
20
dUcenH sin x 20
b
.
; cos x
sin x
; cos x
29
29
29
29
2

- 40 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI6
eKdwgfa tan x cot x a Edl 0 x 90 nig a 2 .
cUrKNna tan x cot x CaGnuKmn_n a .
dMeNaRsay
KNna tan x cot x CaGnuKmn_n a
eKman tan x cot x a
eK)an (tan x cot x) a
tan x 2 tan x cot x cot x a eday tan xcot x 1
eKTaj tan x cot x a 2
tamsmPaB A B (A B)(A A.B B )
eK)an tan x cot x (tan x cot x)(tan x tan xcot x cot
o

a(a 2 2 1) a(a 2 3)

dUcenH tan

x cot 3 x a 3 3a

- 41 -

x)

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI7
cMeBaHRKb; x IR cUrRsaybBaak;smPaB
k> sin x cos x 1 3sin xcos x
x> 14 (sin x cos x) 12 (sin x cos x) 14 12 sin
dMeNaRsay
RsaybBaak;smPaB
k> sin x cos x 1 3sin xcos x
eKman (a b) a 3a b 3ab b
b a b (a b) 3ab(a b)
yk a sin x nig b cos x eK)an
6

xcos 4 x

sin 6 x cos 6 x (sin 2 x cos 2 x)3 3sin 2 x cos 2 x(sin 2 x cos 2 x)

eday sin x cos x 1


dUcenH sin x cos x 1 3sin xcos x .
x> 14 (sin x cos x) 12 (sin x cos x) 14 12 sin xcos
eKman (a b) a 2ab b b a b (a b) 2ab
dUcKaEdr a b (a b ) 2a b
b a b (a b) 2ab 2a b
edayyk a sin x nig b cos x eK)ansmPaB
2

2 2

- 42 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

sin 4 x cos4 x (sin 2 x cos 2 x)2 2sin 2 xcos 2 x


1 2 sin 2 xcos 2 x

ehIy
2

sin 8 x cos 8 x (sin 2 x cos 2 x)2 2sin 2 xcos 2 x 2sin 4 xcos 4 x


(1 2sin 2 xcos 2 x)2 2sin 4 x cos 4 x
1 4sin 2 xcos 2 x 2sin 4 xcos 4 x

tagGnuKmn_
1
1
1
f (x) (sin 8 x cos 8 x) (sin 4 x cos 4 x)
4
2
4
1
1
1
(1 4sin 2 xcos 2 x 2sin 4 xcos 4 x) (1 2sin 2 xcos 2 x)
4
2
4
1 4sin 2 x cos 2 x 2sin 4 x cos 4 x 2 4sin 2 xcos 2 x 1

4
2sin 4 xcos 4 x 1 4

sin xcos 4 x
4
2
1
1
1 1
(sin 8 x cos 8 x) (sin 4 x cos 4 x) sin 4 xcos 4 x
4
2
4 2

dUcenH

- 43 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI8
eKdwgfa cos a nm p , cos b p nm , cos c mp n
cUrKNnakenSam
sin 2 a
sin 2 b
sin 2 c
M

2 2cos a sin 2 a 2 2cos b sin 2 b 2 2cosc sin 2 c

dMeNaRsay
KNnakenSam

sin 2 a
sin 2 b
sin 2 c
M

2 2cos a sin 2 a 2 2cos b sin 2 b 2 2cosc sin 2 c

eKman sin a 1 cos a (1 cosa)(1 cos a)


nig 2 2cos a sin a 1 2cosa cos a (1 cos a)
sin a
(1 cos a)(1 cosa) 1 cos a
eK)an 2 2cos

a sin a
(1 cos a)
1 cos a
2

ehIy
eK)an

sin 2 b
1 cosb
sin 2 c
1 cos c

2 2cos b sin 2 b 1 cos b


2 2cosc sin 2 c 1 cosc
1 cosa 1 cos b 1 cos c
E

1 cos a 1 cosb 1 cos c

nig

m
n
p
1
1
np
pm
mn

m
n
p
1
1
1
np
pm
mn
npmpmnmnp

1
mnp
1

dUcenH E 1 .
- 44 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI9
cUrRsaybBaak;fa | acos x b sin x | a b
dMeNaRsay
RsaybBaak;fa | acos x b sin x | a b
]bmafa | acos x b sin x | a b Bit
smmUl (acos x b sin x) a b
eday sin x cos x 1 enaHeK)an
2

(acos x b sin x)2 (a 2 b 2 )(sin 2 x cos 2 x)


a 2 cos 2 x 2ab sin xcos x b 2 sin 2 x a 2 sin 2 x a 2 cos 2 x b 2 sin 2 x
b 2 cos 2 x

b a sin x 2ab sin xcos x b cos x 0


b (asin x b cos x) 0 Bit
dUcenH | acos x b sin x | a b Bit .
2

smal;

eKman (acos x b sin x) (asin x b cos x) a b


eday (asin x b cos x) 0 enaHeKTaj)an
(acos x b sin x) a b b | acos x b sin x | a
2

- 45 -

b2

Bit .

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI10
eKmanRtIekaN ABC mYyEdl BC a , AC b , AB c .
cUrRsaybBaak;smPaB
a2 b 2 c2
bccos A accos B ab cosC
2

dMeNaRsay
RsaybBaak; bccos A accos B ab cosC a

b 2 c2
2

A
b

tamRTwsIbTkUsIunUseKmanTMnak;TMng

a 2 b 2 c 2 2bccos A (1)
b 2 c 2 a 2 2accos B

(2)

c 2 a 2 b 2 2ab cos C (3)

bUkTMnak;TMng (1) , (2 )& (3) GgnigGgeK)an


a 2 b 2 c 2 2(a 2 b 2 c 2 bccos A accos B ab cos C)
a2 b 2 c2
bccos A accos B ab cosC
2

dUcenH

- 46 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI11
eKmanRtIekaN ABC mYyEdl BC a , AC b , AB c .
tag R nig S erogKaCakaM nig pRkLanRtIekaN ABC enH .
B sin C)
cUrRsayfa cosa A cosb B cosc C R(sin A sin
4S
dMeNaRsay
in B sin C)
Rsayfa coas A cosb B cosc C R(sin A s4S
tamRTwsIbTkUsIunUs nig sIunUsGnuvtn_kgRtIekaN ABC eK)an
cos A b c a

a b c 2bccos A b
a
2abc
2

a 2R sin A
a
b
c
abc

2R b 2R sin B
sin A sin B sin C
4R
c 2R sin C

cos A 4R 2 (sin 2 B sin 2 C sin 2 A)

a
8RS
2
cos A R(sin B sin 2 C sin 2 A)

(1)
a
4S
cos B R(sin 2 A sin 2 C sin 2 B)

(2)
b
4S
cos C R(sin 2 A sin 2 B sin 2 C)

(3)
c
4S

nig

eK)an
b
dUcKaEdr
nig
bUksmPaB (1),(2) &(3) eK)an

cos A cos B cos C R(sin 2 A sin 2 B sin 2 C)

a
b
c
4S
- 47 -

Bit .

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI12
kgRKb;RtIekaN ABC cUrRsayfa
(sin A sin B sin C)2
(1 cos A)(1 cos B)(1 cos C)
2

dMeNaRsay
RsaybBaak;fa

(sin A sin B sin C)2


(1 cos A)(1 cos B)(1 cos C)
2
abc
BC a , AC b , AB c
p
2

tagRCug
nig
CaknHbrimaRt
yk R CakaMrgVg;carwkeRkA nig S CapRkLarbs; ABC .
tamRTwsIbTkUsuInUseKman a b c 2bccos A
eK)an a (b 2bc c ) 2bc(1 cos A)
c) a
(b c a)(b c a )
eKTaj 1 cos A (b 2bc

2bc
eday p a b2 c enaH a b c 2p nig b c a 2(p a)
eK)an 1 cos A 4p(p2bc a) 2p(pbc a)
dUcKaEdr 1 cos B 2p(pac b) , 1 cosC 2p(pab c)
a)(p b)(p c)
eK)an (1 cos A)(1 cos B)(1 cos C) 8p .p(p (abc)
(1)
2

tamrUbmnehr:ug S

p(p a)(p b)(p c)

- 48 -

abc
4R

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

b)(p c)
1
eKTaj p(p a)(p

(abc)
16R
ykTMnak;TMng (2) CMnYskg (1) eK)an
2

(2)

8p 2
1 p
(1 cos A)(1 cos B)(1 cos C)

. (3)
2
16R
2 R
a
b
c

2R
sin A sin B sin C
a b c 2p p
sin A sin B sin C

(4)
2R
2R R

tamRTwsIbTsIunUs
eKTaj
tam (3) nig (4) eK)anTMnak;TMng

(sin A sin B sin C)2


(1 cos A)(1 cos B)(1 cos C)
2

Bit .

smal; eKGacsYrbEnmeToteday[RsaybBaak;fa
3

cos A cos B cos C


sin A sin B sin C

3
2

edayeRbIvismPaBmFmnBVn mFmFrNImaRteK)an
1 cos A 1 cos B 1 cosC
(1 cos A)(1 cos B)(1 cos C)

3
cos A cos B cosC

(1 cos A)(1 cos B)(1 cos C) 1

(sin A sin B sin C)2


(1 cos A)(1 cos B)(1 cosC)
2
2
3
cos A cos B cos C
sin A sin B sin C

3
2

eday

dUcenH

Bit.

- 49 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI13
kgRKb;RtIekaNcUrRsayfa
(p a)(p b)(p c)
(1 cos A)(1 cos B)(1 cosC) 8

abc

abc
a,b,c
ABC
p
2

(p a)(p b)(p c)
(1 cos A)(1 cos B)(1 cosC) 8

abc

nig

Edl
CaRCugRtIekaN
dMeNaRsay
RsaybBaak;fa

tamRTwsIbTkUsuInUseKman a b c 2bccos A
eK)an a (b 2bc c ) 2bc(1 cos A)
(b c)
(a b c)(a b c)
eKTaj 1 cos A a 2bc

2bc
eday p a b2 c enaH a b c 2(p c) nig a b c 2(p b)
b )(p c) 2(p b)(p c)
eK)an 1 cos A 4(p 2bc

bc
c)
2(p a)(p b)
dUcKaEdr 1 cos B 2(p a)(p
;1 cos C
ac
ab
2

dUcenH

(p a)(p b)(p c)
(1 cos A)(1 cos B)(1 cosC) 8

abc

- 50 -

Bit

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI14
eK[RtIekaN ABC mYy .
a
k> cUrRsaybBaak;fa 1 cos A 2bc
Edl a , b , c CaRCugRtIekaN ABC .
x> TajbBaak;fa (1 cos A)(1 cos B)(1 cos C) 18
dMeNaRsay
a
k>RsaybBaak;fa 1 cos A 2bc
tamRTwsIbTsIunUseKman a b c 2bccos A
tamvismPaBmFmnBVn mFmFrNImaRteKman b c 2bc
eKTaj a 2bc 2bccos A 2bc(1 cos A)
a
dUcenH 1 cos A 2bc
.
x> TajbBaak;fa (1 cos A)(1 cos B)(1 cos C) 18
a
tamsRmayxagelIeKman 1 cos A 2bc
(1)
b
c
RsaydUcKaEdr 1 cos B 2ac
(2) nig 1 cosC
(3)
2ab
KuNvismPaB (1) , (2) , (3) Gg nig GgeKTTYl)an
1
Bit .
(1 cos A)(1 cos B)(1 cos C)
8
2

- 51 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI15
eK[RtIekaN ABC mYy .
k> cUrRsaybBaak;fa sin A sin
x> TajbBaak;fa
2

B sin 2 C 2sin B sin Ccos A

sin 2 A sin 2 B sin 2 C


cot A cot B cot C
2sin A sin B sin C

dMeNaRsay
k>RsaybBaak;fa sin A sin B sin C 2sin B sin Ccos A
tag a , b , c CaRCugRtIekaN ABC nig R CakaMrgVg;carwkeRkARtIekaN.
tamRTwsIbTsIunUs sina A sinb B sinc C 2R
2

eKTaj

a 2R sin A

b 2r sin B (1)

c 2R sin C

tamRTwsIbTkUsIunUs a b c
yk (1) CMnYskg (2) eK)an
2

2bccos A (2)

4R 2 sin 2 A 4R 2 (sin 2 B sin 2 C 2sin B sin Ccos A)

sRmYl 4R kgGgTaMgBIrnsmPaBeK)an
2

sin 2 A sin 2 B sin 2 C 2sin B sin Ccos A

dUcenH sin

Bit

A sin 2 B sin 2 C 2sin B sin Ccos A

- 52 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

x> TajbBaak;fa
sin 2 A sin 2 B sin 2 C
cot A cot B cot C
2sin A sin B sin C

tamsRmayxagelIeKman sin A sin B sin C 2sin B sin Ccos A


sin C sin A
cos A
eKTaj cos A sin B2sin
eday
cot A
B sin C
sin A
B sin C sin A
(i)
eK)an cot A sin2sin
A sin B sin C
A sin C sin B
(ii)
RsaydUcKaEdreKTTYl)an cot B sin2sin
A sin B sin C
A sin B sin C
(iii)
nig cot C sin2sin
A sin B sin C
eFIVplbUksmPaB (i) , (ii) & (iii) eK)an
sin A sin B sin C
Bi
t
cot A cot B cot C
2sin A sin B sin C
A sin B sin C
dUcenH cot A cot B cot C sin2sin
.
A sin B sin C
2

- 53 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI16
eK[RtIekaN ABC mYymanmMu A ,B ,C CamMuRsYcEdlepgpat;smPaB
1 1
1
1
cot A cot B cot C

.
2 sin A sin B sin C
cUrRsayfa ABC CaRtIekaNsmgS ?
dMeNaRsay
Rsayfa ABC CaRtIekaNsmgS
tag a , b , c CaRCug nig S CapRkLanRtIekaN ABC
eKman S 12 bcsin A 12 acsin B 12 ab sin C
2S
2S
eKTaj)an sin A 2S
, sin B
, sibC
bc
ac
ab
eK)an

b 2 c2 a2
b 2 c2 a2
cos A
2bc

cot A
2S
sin A
4S
bc
2
2
2
a c b
a2 b 2 c2
cot B
, cot C
4S
4S
2
2
a b c2
cot A cot B cot C
(1)
4S
1
1
1
bc ca ab

(2)
sin A sin B sin C
2S
1 1
1
1
cot A cot B cot C

(3)

2 sin A sin B sin C

ehIy
eK)an
m:ageTot
tamsmtikm

- 54 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

yksmIkar (1) & (2) CMnYskg (3) eK)an


a 2 b 2 c 2 ab bc ca

4S
4S

b a b c ab bc ca
TMnak;TMngenHsmmUl (a b) (b c)
2

eKTaj

a b 0

b c 0

c a 0

(c a)2 0

naM[ a b c .

edayRtIekaN ABC manRCugbIesIKavaCaRtIekaNsmgS .


smal;
A sin B sin C
edayeKGacRsayfa cot A cot B cot C sin2sin
A sin B sin C
ehIysmtikm cot A cot B cot C 12 sin1 A sin1 B sin1 C

eKTaj)ansmIkar
2

sin 2 A sin 2 B sin 2 C 1 1


1
1

2sin A sin B sin C


2 sin A sin B sin C
sin 2 A sin 2 B sin 2 C sin A sin B sin B sin C sin Csin A
(sin A sin B)2 (sin B sin C)2 (sin C sin A)2 0
sin A sin B 0

sin A sin B sin C


sin B sin C 0
sin C sin A 0

eKTaj
b

ABC

naM[

enaH ABC CaRtIekaNsmgS .


- 55 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI17
eK[RtIekaN ABC mYymanRCug AB 5cm nigmanpRkLa S 6cm .
KNnatm cot A cot B .
dMeNaRsay
KNnatm cot A cot B
2

sg;kMBs; CH n ABC
ABC .
AH
HB
eKman cot A CH
nig cot C CH
HB AB
AB
AB
eK)an cot A cot B AHCH

CH AB.CH
2S
eday AB 5 cm & S 6cm
25
.
dUcenH cot A cot B 12
2

- 56 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI18
tag R CakaMrgVg;carwkkg nig S CapRkLanRtIekaN ABC mYy .
k> cUrRsayfa (cot A cot B)(cot B cot C)(cot C cot A) 2RS
x> ebI ABC CamMuRsYcenaHcUrTaj[)anfa cos A cos B cosC 18 .
dMeNaRsay
Rsayfa (cot A cot B)(cot B cot C)(cot C cot A) 2RS

A'

KUskMBs; AA' h n ABC . tag BC a , AC b , AB c .


BA'
A'C
kgRtIekaNEkg ABA' & AA'C eKman cot B AA'
; cot C
AA'
a

eK)an

BA' A'C a
a2
cot B cot C

AA'
ha 2S
b2
c2
cot C cot A
, cot A cot B
2S
2S

Edl S CapRkLa ABC

dUcKaEdr
eK)an

a 2b 2c 2
(cot A cot B)(cot B cot C)(cot C cot A)
8S 3
- 57 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

eday S abc
enaH
abc 4RS
4R
S
eK)an (cot A cot B)(cot B cot C)(cot C cot A) 16R
8S
dUcenH (cot A cot B)(cot B cot C)(cot C cot A) 2RS .
x> Taj [)anfa cos A cos B cosC 18
tamsRmayxagelIeKman
2

2R 2
(cot A cot B)(cot B cot C)(cot C cot A)
S

(i)

ebI ABC CamMuRsYcenaH cot A 0 , cot B 0 , cot C 0


tamvismPaB mFmnBVn mFmFrNImaRteKman
cot A cot B 2 cot A cot B , cot B cot C 2 cot B cot C
cot C cot A 2 cot Ccot A

KuNvismPaBxagelIenH Gg nig Gg eK)an


(cot A cot B)(cot B cot C)(cot C cot A) 8cot A cot B cot C (ii)
2R 2
8cot A cot B cot C
(i)& (ii)
S
3
abc 8R sin A sin B sin C
S

2R 2 sin A sin B sin C


4R
4R
2R 2
8cot A cot B cot C
2R 2 sin A sin B sin C
1
cos A cos B cosC
8

tam
Et
eK)an
dUcenH

eKTaj)an

- 58 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI19
eK[RtIekaN ABC mYymanRCug BC a , AC b , AB c carwkkg
rgVg;mYymanpit O nig kaM R . tag S nig S CapRkLan OBC
nig ABC erogKa . sntfa A ,B ,C CamMuRsYc .
k> cUrRsayfa S 14 a cot A .
x> cUrTajbgajfa a cot A b cot B c cot C 4S .
abc
K> cUrTajbgajfa a cos A b cos B ccos C 2R
.
dMeNaRsay
k> Rsayfa S 14 a cot A
A
OBC

OBC

OBC

tag K CacMNuckNalnRCug [BC] enaH [OK] [BC] .


eKman BOK BOC
BAC A .
2
- 59 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

kgRtIekaNEkg OBK eKman


cot BOK cot A

OK 2OK 2OK

BK
BC
a

eKTaj OK 12 a cot A .
RkLapnRtIekaN OBC KW S 12 BC.OK 14 a cot A Bit
dUcenH S 14 a cot A .
x> Tajbgajfa a cot A b cot B c cot C 4S
tamsRmayxagelIeKman S 14 a cot A
dUcKaEdr S 14 b cot B nig S 14 c cot C
eday S S S S
eK)an S 14 (a cot A b cot B c cot C)
dUcenH a cot A b cot B c cot C 4S .
abc
K> Tajbgajfa a cos A b cos B ccos C 2R
abc
eKman a cot A b cot B c cot C 4S abc
eRBaH
S
R
4R
eday a cot A sina A .acos A 2Ra cos A , b cot B 2Rb cos B
abc
.
enaHeK)an a cos A b cos B ccos C 2R
2

OBC

OBC

OBC

OCA

OAB

OBC

OCA

OAB

- 60 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI20
eK[RtIekaN ABC mYymanRCug BC a , AC b , AB c .
tag p a b2 c CaknHbrimaRt ehIy r nig R CakaMrgVg;carwkkg nig kaM
rgVg;carwkeRkAnRtIekaN ABC erogKa .
cUrRsaybBaak;fa
k> ab bc ca p r 4rR
x> a b c 2p 2r 8rR
K> a b c 3abc 2p(p 3r 12rR )
dMeNaRsay
RsaybBaak;fa
k> ab bc ca p r 4rR
tamrUbmnehr:ug S p(p a)(p b)(p c)
EteKman S pr enaHeK)ansmIkar
2

pr p(p a)(p b)(p c)

elIkGgTaMgBIrCakaereK)an
p 2r 2 p(p a)(p b)(p c)
pr 2 p 3 (a b c)p 2 (ab bc ca)p abc

eday a b c 2p ehIy abc 4R.S 4R.pr


- 61 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

pr 2 p 3 2p 3 (ab bc ca)p 4R.pr


pr 2 p 3 (ab bc ca)p 4rRp
pr 2 p 3 4rRp
ab bc ca
p

eKTaj
dUcenH ab bc ca p r 4rR
x> a b c 2p 2r 8rR
eKman a b c (a b c) 2(ab bc ca)
eday a b c 2p nig ab bc ca p r 4rR
dUcenH a b c 2p 2r 8rR .
K> a b c 3abc 2p(p 3r 12rR )
eKmansmPaB
2

a 3 b 3 c 3 3abc (a b c)[(a b c)2 3(ab bc ca)]

eday a b c 2p nig ab bc ca p r 4rR


dUcenH a b c 3abc 2p(p 3r 12rR ) .
2

- 62 -

CMBUkTI2

GnuKmn_RtIekaNmaRt

lMhatTI21
eK[RtIekaN ABC mYy . D CacMNucmYYnRCug [BC] Edl BAD
nig DAC .
BC sin sin
cUrRsaybBaak;fa AD
?

sin B sin C
dMeNaRsay
BC sin sin
RsaybBaak;fa AD

sin B sin C
A

tamRTwsIbTsIunUsGnuvtn_
kg ABD& ADC
BD
AD
eKman sin

sin B
sin
b BD sin
.AD (1)
B
DC
AD

ehIy sin
sin C

sin
b DC sin
.AD (2)
C
sin sin

.AD
bUkTMnak;TMng (1) & (2) eK)an BD DC sin

B sin C

eday BD DC BC enaH

sin sin
BC

.AD
sin
B
sin
C

BC sin sin
dUcenH AD
.

sin B sin C

- 63 -

You might also like