Professional Documents
Culture Documents
Cacdang - Baitap - Songco
Cacdang - Baitap - Songco
Cacdang - Baitap - Songco
T: 08.38610150 D: 0933762356
CH A. L THUY T C N NH :
I.SNG C
1.Sng c -
NG II: SNG C
:
V S
TRUY N SNG C
+ Sng c l nh ng dao ng lan truy n trong mi tr ng . + Khi sng c truy n i ch c pha dao ng c a cc ph n t v t ch t lan truy n cn cc ph n t v t ch t th dao ng xung quanh v tr cn b ng c nh. + Sng ngang l sng trong cc ph n t c a mi tr ng dao ng theo ph ng vung gc v i ph ng truy n sng. V d : sng trn m t n c, sng trn s i dy cao su. + Sng d c l sng trong cc ph n t c a mi tr ng dao ng theo ph ng trng v i ph ng truy n sng. V d : sng m, sng trn m t l xo.
nh ngh a- phn lo i
2.Cc
+ Bin c a sng A: l bin dao ng c a m t ph n t c a mi tr ng c sng truy n qua. + Chu k sng T : l chu k dao ng c a m t ph n t c a mi tr ng sng truy n qua. 1 + T n s f: l i l ng ngh ch o c a chu k sng : f = T +T c truy n sng v : l t c lan truy n dao ng trong mi tr ng .
+B +B
c sng P: l qu ng
ng m sng truy n
c trong m t chu k . P = vT =
v . f
ng cng pha. c pha l .
+Kho ng cch gi a hai i m g n nhau nh t trn ph +Kho ng cch gi a hai i m g n nhau nh t trn ph truy n sng m dao ng vung pha l
2
E F G H J I Ph ng truy n sng
. ng ng .
trn ph
truy n sng m dao ng cng pha l: kP . +Kho ng cch gi a hai i m b t k trn ph truy n sng m dao ng ng
+L u : Gi a n 3. Ph
c pha l: (2k+1)
ng trnh sng:
x O
a.T i ngu n O: uO =Aocos([t) b.T i M trn ph ng truy n sng: uM=AMcos[(t-(t) N u b qua m t mt n ng l ng trong qu trnh truy n sng th bin sng t i O v t i M b ng nhau: Ao = AM = A. x t x Th : uM =Acos[ (t - ) =Acos 2T ( ) v T P c.T ng qut:T i i m O: uO = Acos([t + N). d.T i i m M cch O m t o n x trn ph ng truy n sng .
T v sng
M
x O M
x x ) v x x * Sng truy n theo chi u m c a tr c Ox th: uM = AM cos([t + N + [ ) = AMcos([t + N + 2T ) v x1 x2 x x2 e. l ch pha gi a hai i m cch ngu n m t kho ng x 1, x2: (N ! [ !2 1 v P
(N u 2 i m M v N trn ph
2Td ) P Trang 1
-N u 2 i m n m trn m t ph
x v
x P
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 - V y 2 i m M v N trn ph ng truy n sng s : + dao ng cng pha khi: d = kP P d2 + dao ng ng c pha khi: d = (2k + 1) 2 d1 d P 0 N + dao ng vung pha khi: d = (2k + 1) M 4 v i k = 0, 1, 2 ... L u : n v c a x, x1, x2,d, P v v ph i t ng ng v i nhau. f. Trong hi n t ng truy n sng trn s i dy, dy c kch thch dao ng b i nam chm i n v i t n s dng i n l f th t n s dao ng c a dy l 2f.
Trang 2
xc -N u
nh i m M dao
+S ng dao ng v i max v min : S ng dao ng v i Amax (lun l s l ) l s gi tr c a k th a mn i u ki n (khng tnh hai ngu n): A A eke v k . P P P A V tr c a cc i m c c i giao thoa xc nh b i: d 1 ! k . 2 2 (thay cc gi tr tm c c a k vo) S ng dao ng v i Amin (lun l s ch n) l s gi tr c a k th a mn i u ki n (khng tnh hai ngu n): 1 1 A A eke v k . 2 2 P P P A P V tr c a cc i m c c ti u giao thoa xc nh b i: d 1 ! k . (thay cc gi tr c a k vo). 2 2 4 p S c c i giao thoa b ng s c c ti u giao thoa + 1. b. Hai ngu n dao * i m dao S ng ng c pha:( (N ! N1 N 2 ! T )
P d2 = (2k+1) (k ) 2
k= - 2
ng c c
i: d1
l 1 P 2
ng ho c s
l 1 P 2 k
i m dao
ng c c
* i m dao ng c c ti u (khng dao ng):d1 d2 = kP (k ) S ng ho c s i m dao ng c c ti u (khng tnh hai ngu n):
l P
l P
c. Tr + Ph
T ). 2 T T T T + Ph ng trnh sng t ng h p t i M: u ! 2.A .cos d 2 d1 cos[ .t d 1 d 2 4 P 4 P 2T T + l ch pha c a hai sng thnh ph n t i M: (J ! d2 d1 P 2 T T + Bin sng t ng h p: AM = u ! 2.A. cos d 2 d1 4 P +Tm s i m dao ng c c i, s i m dao ng c c ti u: l (N l (N * S c c i: (k Z) k P 2T P 2T l 1 (N l 1 (N * S c c ti u: (k Z) k P 2 2T P 2 2T
i giao thoa th k
k= -1
k=0
k=1 k=2
k= - 2
k= -1
k=0
k=1
Trang 3
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 3.Ch : V i bi ton tm s ng dao ng c c i v khng dao ng gi a hai i m M, N cch hai ngu n l n l t l d1M, d2M, d1N, d2N. t ( dM = d1M - d2M ; (dN = d1N - d2N v gi s (dM < (dN. + Hai ngu n dao ng cng pha: * C c i: (dM < kP < (dN * C c ti u: ( dM < (k+0,5)P < ( dN + Hai ngu n dao ng ng c pha: * C c i:(dM < (k+0,5)P < (dN * C c ti u: ( dM < kP < (dN S gi tr nguyn c a k tho mn cc bi u th c trn l s ng c n tm.
III. SNG D NG
- nh Ngh a: Sng d ng l sng c cc nt( i m lun ng yn) v cc b ng (bin dao ng c c i) c nh trong khng gian - Nguyn nhn: Sng d ng l k t qu c a s giao thoa gi a sng t i v sng ph n x , khi sng t i v sng ph n x truy n theo cng m t ph ng. 1. M t s ch * uc nh ho c u dao ng nh l nt sng. u t do l b ng sng * Hai i m i x ng v i nhau qua nt sng lun dao ng ng c pha. * Hai i m i x ng v i nhau qua b ng sng lun dao ng cng pha. * Cc i m trn dy u dao ng v i bin khng i n ng l ng khng truy n i * B rng 1 b ng l 4A, A l bin sng t i ho c sng ph n x . * Kho ng th i gian gi a hai l n s i dy c ng ngang (cc ph n t i qua VTCB) l n a chu k . 2. i u ki n c sng d ng trn s i dy di l: P 2 P * P Q (k N ) * Hai u l nt sng: l ! k 2 S b ng sng = s b sng = k ; S nt sng = k + 1 P 2 M t u l nt sng cn m t u l b ng sng: P l ! (2k 1) (k N ) P 4 k 2 S b (b ng) sng nguyn = k; S b ng sng = s nt sng = k + 1
3 c i m c a sng d ng:
-Kho ng cch gi a 2 nt ho c 2 b ng li n k l -Kho ng cch gi a nt v b ng li n k l
P . 2
P
P 2
P 2
Q
P
P . 4
4 P -Kho ng cch gi a hai nt (b ng, mi) sng b t k l : k. . kP 2 2 P -T c truy n sng: v = Pf = . T 4. Ph ng trnh sng d ng trn s i dy (v i u P c nh ho c dao ng nh l nt sng ) * uQc nh (nt sng): Ph ng trnh sng t i v sng ph n x t i Q: u B ! Acos2T ft v u ' B ! Acos2T ft ! Acos(2T ft T ) Ph ng trnh sng t i v sng ph n x t i M cch Q m t kho ng d l: d d uM ! Acos(2T ft 2T ) v u 'M ! Acos(2T ft 2T T ) P P Ph ng trnh sng d ng t i M: uM ! uM u M
Trang 4
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 Ph ng trnh sng t i v sng ph n x t i Q: u B ! u B ! cos2T ft Ph ng trnh sng t i v sng ph n x t i M cch Q m t kho ng d l: d d uM ! cos(2T ft 2T ) v u M ! cos(2T ft 2T ) P P d Ph ng trnh sng d ng t i M: uM ! uM u M ; uM ! 2 cos(2T ) cos(2T ft ) P d Bin dao ng c a ph n t t i M: AM ! 2 A cos(2T ) P x L u : * V i x l kho ng cch t M n u nt sng th bin : AM ! 2 A sin(2T ) P x * V i x l kho ng cch t M n u b ng sng th bin : AM ! 2 A cos(2T ) P
IV. SNG M
1. Sng m:
Sng m l nh ng sng c +m nghe c c t n s t +H m : Nh ng sng c h +siu m :Nh ng sng c h truy n trong mi tr ng kh, l ng, r n.T n s c a sng m l t n s m. 16Hz n 20000Hz v gy ra c m gic m trong tai con ng i. c t n s nh h n 16Hz g i l sng h m, tai ng i khng nghe c c t n s l n h n 20000Hz g i l sng siu m , tai ng i khng nghe c.
2. Cc
V i W (J), P (W) l n ng l ng, cng su t pht m c a ngu n.S (m2) l di n tch m t vung gc v i ph ng truy n m (v i sng c u th S l di n tch m t c u S=4 R2) + M c c ng m:
L (B ) = lg I I0
c tnh v t l c a m
Ho c L(dB) =10.lg
I V i I0 = 10-12 W/m2 g i l c ng I0
n v c a m c c ng m l Ben (B), th ng dng xiben (dB): 1B = 10dB. c.m c b n v ho m : Sng m do m t nh c c pht ra l t ng h p c a nhi u sng m pht ra cng m t lc. Cc sng ny c t n s l f, 2f, 3f, .m c t n s f l ho m c b n, cc m c t n s 2f, 3f, l cc ho m th 2, th 3, . T p h p cc ho m t o thnh ph c a nh c m ni trn - th dao ng m : c a cng m t nh c m do cc nh c c khc nhau pht ra th hon ton khc nhau. 3. Cc ngu n m th ng g p: +Dy n: T n s do n pht ra (hai u dy c nh hai u l nt sng) v v ( k N*) . ng v i k = 1 m pht ra m c b n c t n s f1 ! f !k 2l 2l k = 2,3,4 c cc ho m b c 2 (t n s 2f1), b c 3 (t n s 3f1) + ng so: T n s do ng so pht ra (m t u b t kn (nt sng), m t u h (b ng sng) ( m t u l nt sng, m t u l b ng sng) v v ( k N) . ng v i k = 0 m pht ra m c b n c t n s f1 ! f ! (2 k 1) 4l 4l k = 1,2,3 c cc ho m b c 3 (t n s 3f1), b c 5 (t n s 5f1 )
m chu n
f = 1000Hz
Trang 5
T: 08.38610150 D: 0933762356
B.BI T P V SNG C
D ng 1 : Xc nh cc il
1 Ki n th c c n nh :
-Chu k (T), v n t c (v), t n s (f), b
H C:
ng c tr ng:
c sng ( P ) lin h v i nhau :
ng sng truy n trong th i gian (t. c sng. Ho c quan st th y t ng n sng th n n
1 ; T
! vT !
; v!
(s v i (s l qung (t
+ Quan st hnh nh sng c n ng n sng lin ti p th c n-1 b ng n sng th m (m > n) c chi u di l th b + S l n nh ln trn m t n c sng
l ; ! mn
t N 1
l ch pha:
2T d P
- N u 2 dao - N u 2 dao
2 Ph
ng php : il ng c tr ng: !
1 ; T ! vT ! v
; (N !
p d ng cc cng th c ch a cc
2T d P
B. 60 cm/s
C. 60 m/s
D. 30mm/s p n C
Cu 2: M t sng c truy n d c theo tr c Ox c ph ng trnh l u ! 5cos(6T t T x) (cm), v i t o b ng s, x o b ng m. T c truy n sng ny l A. 3 m/s. B. 60 m/s. C. 6 m/s. D. 30 m/s. 2T 6T x ) .Suy ra: [ ! 6T ( rad / s ) f ! ! 3( Hz ) ; Gi i : Ph ng trnh c d ng u ! a cos([t P 2T 2T x 2T = T x => ! T P ! 2m v = P . f = 2.3 = 6(m/s) p n C P P Cu 3: M t ng i ng i b bi n trng th y c 10 ng n sng qua m t trong 36 giy, kho ng cch gi a hai ng n sng l 10m.. Tnh t n s sng bi n.v v n t c truy n sng bi n. A. 0,25Hz; 2,5m/s B. 4Hz; 25m/s C. 25Hz; 2,5m/s D. 4Hz; 25cm/s Gi i: Xt t i m t i m c 10 ng n sng truy n qua ng v i 9 chu k. 36 1 1 T= = 4s. Xc nh t n s dao ng. f ! ! ! 0, 25Hz T 4 9 Trang 6
T: 08.38610150 D: 0933762356 P 10 Xc nh v n t c truy n sng: P =vT v= ! p n A ! 2,5 m / s T 4 Cu 4: T i m t i m trn m t ch t l ng c m t ngu n dao ng v i t n s 120Hz, t o ra sng n nh trn m t ch t l ng. Xt 5 g n l i lin ti p trn m t ph ng truy n sng, v m t pha so v i ngu n, g n th nh t cch g n th n m 0,5m. T c truy n sng l A. 30 m/s B. 15 m/s C. 12 m/s D. 25 m/s p n B. Gi i : 4P = 0,5 m P = 0,125m v = 15 m/s Cu 5 : T i i m O trn m t n c yn t nh, c m t ngu n sng dao ng i u ho theo ph ng th ng ng v i t n s f = 2Hz. T O c nh ng g n sng trn lan r ng ra xung quanh. Kho ng cch gi a 2 g n sng lin ti p l 20cm. V n t c truy n sng trn m t n c l : C.40(cm/s) D.80(cm/s) A.160(cm/s) B.20(cm/s) Gi i:.kho ng cch gi a hai g n sng : P ! 20 cm v= P . f ! 40cm / s p n C.
b V n d ng : Cu 6: M t sng truy n trn s i dy n h i r t di v i t n s 500Hz, ng i ta th y kho ng cch gi a hai i m g n nhau nh t dao ng cng pha l 80cm. T c truy n sng trn dy l A. v = 400cm/s. B. v = 16m/s. C. v = 6,25m/s. D. v = 400m/s Cu 7. M t ng i quan st m t chi c phao trn m t bi n th y n nh ln cao 10 l n trong 18 s, kho ng cch gi a hai ng n sng k nhau l 2 m. T c truy n sng trn m t bi n l : A. 2 m/s. B. 1 m/s. C. 4 m/s. D. 4.5 m/s. Cu 8. M t sng lan truy n v i v n t c 200m/s c b c sng 4m. T n s v chu k c a sng l A.f = 50Hz ;T = 0,02s. B.f = 0,05Hz ;T= 200s. C.f = 800Hz ;T = 1,25s.D.f = 5Hz;T = 0,2s. Cu 9 : M t sng truy n theo tr c Ox v i ph ng trnh u = acos(4 Tt 0,02Tx) (u v x tnh b ng cm, t tnh b ng giy). T c truy n c a sng ny l : C. 200 cm/s. D. 50 cm/s. A. 100 cm/s. B. 150 cm/s. T Cu 10: u A c a m t s i dy n h i di n m ngang dao ng theo ph ng trnh u A ! 5 cos(4Tt ) (cm). 6 Bi t v n t c sng trn dy l 1,2m/s. B c sng trn dy b ng: A. 0,6m B.1,2m C. 2,4m D. 4,8m Cu 11: M t sng truy n theo tr c Ox c m t b i ph ng trnh u = 8 cos 2 T ( 0 , 5 T x 4 T t ) (cm) trong x tnh b ng mt, t tnh b ng giy. V n t c truy n sng l : A. 0,5 m/s B. 4 m/s C. 8 m/s D. 0,4m/s Cu 12: Ph ng trnh dao ng t i i m O c d ng uo ! 5cos 200T t (mm). Chu k dao ng t i i m O l: A. 100 (s) B. 100T (s) C. 0,01(s) D. 0,01T (s) Cu 13. Sng c truy n trong m t mi tr ng d c theo tr c Ox v i ph ng trnh u ! cos20t 4x cm (x tnh b ng mt, t tnh b ng giy). V n t c truy n sng ny trong mi tr ng trn b ng : A. 50 cm/s. B. 4 m/s. C. 40 cm/s. D. 5 m/s. t x ) mm, trong x tnh b ng cm, t Cu 14: Cho m t sng ngang c ph ng trnh sng l u= 8cos 2T ( 0,1 50 tnh b ng giy. B c sng l A. P ! 0,1m B. P ! 50cm C. P ! 8mm D. P ! 1m Cu 15: M t sng c h c lan truy n trong mi tr ng v t ch t t i m t i m cch ngu n x(m) c ph ng T trnh sng: u ! 4 cos( 2Tt x )cm . V n t c truy n sng trong mi tr ng c gi tr : 4 A. 8m/s B. 4m/s C. 16m/s D. 2m/s Cu 16: Hai ngu n pht sng A, B trn m t ch t l ng dao ng theo ph ng vung gc v i b m t ch t l ng cng t n s 50Hz v cng pha ban u , coi bin sng khng i. Trn o n th ng AB th y hai i m cch nhau 9cm dao ng v i bin c c i . Bi t v n t c trn m t ch t l ng c gi tr trong kho ng 1,5m/s <v < 2,25m/s. V n t c truy n sng trn m t ch t l ng l A. 1,8m/s B. 1,75m/s C. 2m/s D. 2,2m/s Trang 7
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 Cu 17: Trn m t m t ch t l ng, t i O c m t ngu n sng c dao ng c t n s f ! 30 Hz . V n t c truy n m m sng l m t gi tr no trong kho ng 1,6 v 2,9 . Bi t t i i m M cch O m t kho ng 10cm sng s s t i lun dao ng ng c pha v i dao ng t i O. Gi tr c a v n t c l: A. 2m/s B. 3m/s C.2,4m/s D.1,6m/s
Trang 8
T: 08.38610150 D: 0933762356
D ng 2 :Vi t ph
ng trnh sng: 2T x ). P
c l i t M t i O.
u M ! A cos([ t J m
+L u : n v c a , x, x1, x2, P v v ph i t ng ng v i nhau. 2 V d : Cu 1: M t s i dy n h i n m ngang c i m u O dao ng theo ph ng ng v i bin T=0,5s. V n t c truy n sng l 40cm/s. Vi t ph ng trnh sng t i M cch O d=50 cm. A. uM ! 5 cos(4T t 5T )(cm) B uM ! 5 cos(4T t 2,5T )(cm)
Gi i: Ph ng trnh dao ng c a ngu n: uo ! A cos([ t )( cm) a ! 5c 2Td uo ! 5cos(4T t )(cm) .Ph ng trnh dao ng tai M: uM ! Acos([t ) V i: T T [! ! ! T rad/ s P ,5 T Ch n A. Trong : P ! vT ! 40.0,5 ! 20 cm ;d= 50cm . uM ! 5cos(4T t 5T )(cm) . Cu 2: M t sng c h c truy n theo ph ng Ox v i bin coi nh khng i. T i O, dao ng c d ng u 1 = acos t (cm). T i th i i m M cch xa tm dao ng O l b c sng th i i m b ng 0,5 chu k th ly 3 sng c gi tr l 5 cm. Ph ng trnh dao ng M th a mn h th c no sau y: TP 2P B. uM ! a cos([ t ) cm )cm A. uM ! a cos([ t 3 3 2T T )cm C. uM ! a cos([ t D. uM ! a cos([ t )cm Ch n C 3 3 P d = Gi i Cu 2: Sng truy n t O n M m t m t th i gian l :t= 3v v 1.P Ph ng trnh dao ng M c d ng: uM ! a cos [ (t ) .V i v =P/T .Suy ra : v.3 [ 2T 2T 2T .P 2T V y uM ! a cos([ t Ta c: ! ! ) Hay : uM ! a cos([ t )cm P P v P .3 3 T. T 3V n d ng : Cu 3. Sng truy n t i m t ch t l ng v i b c sng 0,8cm. Ph ng trnh dao ng t i O c d ng u0 = 5cos [ t (mm). Ph ng trnh dao ng t i i m M cch O m t o n 5,4cm theo h ng truy n sng l A. uM = 5cos( [ t + T/2) (mm) B. uM = 5cos( [ t+13,5 T) (mm) C. uM = 5cos( [ t 13,5T ) (mm). D. uM = 5cos( [ t+12,5T) (mm) ng th ng t i m O n i m M cch O m t o n Cu 4.( H_2008) M t sng c lan truy n tr n m t d. bin a c a sng khng i trong qu trnh sng truy n. N u ph ng trnh dao ng c a ph n t v t ch t t i i m M c d ng uM(t) = acos2Tft th ph ng trnh dao ng c a ph n t v t ch t t i O l: A. u0 (t) ! acos2T(ft )
A=5cm,
C. uM ! 5cos(4T t T )(cm)
d P
d C. u0 (t) ! acosT(ft ) P
Trang 9
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 Cu 5: M t sng c h c lan truy n trn m t ph ng truy n sng v i v n t c 4m/s. Ph ng trnh sng c a T m t i m 0 c d ng : u 0 ! 10 cos(Tt )cm . Ph ng trnh sng t i M n m sau 0 v cch 0 m t kho ng 3 80cm l: T T B. u M ! 10 cos(Tt )cm A. u M ! 10 cos(Tt )cm 5 5 2T 8T C. u M ! 10 cos(Tt )cm D. u M ! 10 cos(Tt )cm 15 15 Cu 6: M t sng c h c lan truy n trn m t ph ng truy n sng v i v n t c 5m/s. Ph ng trnh sng c a T m t i m O trn ph ng truy n l: uO ! 6 cos(5T t )cm . Ph ng trnh sng t i M n m tr c O v cch 2 O m t kho ng 50cm l: T A. u M ! 6 cos 5Tt (cm) B. u M ! 6 cos(5Tt )cm 2 T D. uM = 6 cos(5p t + p )cm C. u M ! 6 cos(5Tt )cm 2 Cu 7: Ngu n pht sng c bi u di n: uo = 3cos(20Tt) cm. V n t c truy n sng l 4m/s. Ph ng trnh dao ng c a m t ph n t v t ch t trong mi tr ng truy n sng cch ngu n 20cm l T T B. u = 3cos(20Tt + ) cm. A. u = 3cos(20Tt - ) cm. 2 2 C. u = 3cos(20Tt - T ) cm. D. u = 3cos(20 Tt) cm. 1,5cm, Cu 8: Lc t = 0 u O c a dy cao su c ng th ng n m ngang b t u dao ng i ln v i bin chu k T = 2s. Hai i m g n nhau nh t trn dy dao ng cng pha cch nhau 6cm.Ph ng trnh dao ng t i M cch O 1,5 cm l: T T A. uM ! 1,5 cos(T t )cm (t > 0,5s) B. uM ! 1,5 cos(2T t ) cm (t > 0,5s) 4 2 T C. uM ! 1,5cos(T t )cm (t > 0,5s) D. uM ! 1,5 cos(T t T ) cm (t > 0,5s) 2 Cu 9: Ngu n sng O dao ng v i t n s 10Hz, dao ng truy n i v i v n t c 0,4m/s theo ph ng Oy; trn ph ng ny c hai i m P v Q v i PQ = 15cm. Bin sng b ng a = 1cm v khng thay i khi lan truy n . N u t i th i i m t no P c li 1cm th li t i Q l C. 0 D. 2cm A. 1cm B. -1cm
Gi i Cu 9 Cch 1: P !
40 = 4cm; lc t, u P = 1cm = acos t cos t =1 10 2Td 2T.15 ) = acos( t ) = acos( t -7,5 ) = acos( t + 8 -0,5 ) uQ = acos( t P 4
!
Q M t i P c l ch t c c i thi t i Q c l ch b ng 0 : uQ = 0 (Hnh v ) Ch n C u O c a m t s i dy cao su c ng th ng theo ph ng vung gc v i Cu 10: Ng i ta gy m t dao ng ph ng c a s i dy, bin 2cm, chu k 1,2s. Sau 3s dao ng truy n c 15m d c theo dy.N u ch n g c th i gian l lc O b t u dao ng theo chi u d ng t VTCB, ph ng trnh sng t i m t i m M cch O m t kho ng 2,5m l: 5T T 5T 5T A. 2 cos( t )cm (t > 0,5s). B. 2 cos( t )cm (t > 0,5s). 3 6 3 6 10T 5T 5T 4T t ) cm (t > 0,5s). )cm (t > 0,5s). C. 2 cos( D. 2 cos( t 3 6 3 3
Gi i Cu 9 Cch 2:
PQ 15 ! ! 3,75 P 4
Trang 10
T: 08.38610150 D: 0933762356
D ng 3 : Tnh
x1 x2 v
ng truy n sng
i ta dng d1 ,d2 )
x x ! 2T v P 2Td (N u 2 i m M v N trn ph ng truy n sng v cch nhau m t kho ng d th : (N = ) P - V y 2 i m M v N trn ph ng truy n sng s : + dao ng cng pha khi: = k2 => d = kP d2 d1 P d + dao ng ng c pha khi: = + k2 => d = (2k + 1) 2 0 N M P T + dao ng vung pha khi: = (2k + 1) =>d = (2k + 1) 4 2 v i k = 0, 1, 2 ...
+N u 2 i m n m trn m t ph
2 Ph -
ng php :
x1 x2 v ! 2T x1 x2 P
Hay (N ! [ - L u :
x x ! 2T v P
-V n d ng cc cng th c:
n v c a d, x, x1, x2, P v v ph i t
2T d P ng ng v i nhau.
3 V d : Cu 1: T i hai i m A v B trn m t n c c hai ngu n k t h p cng dao ng v i ph ng trnh u = acos100 t . T c truy n sng trn m t n c l 40 cm/s. Xt i m M trn m t n c c AM = 9 cm v BM = 7 cm. Hai dao ng t i M do hai sng t A v B truy n n l hai dao ng : B. ng c pha. C. l ch pha 90. D. l ch pha 120. A. cng pha. Gi i Cu 1:Ch n B. Ta c: f =50Hz; = v/f = 40/50 =0,8cm. 4 V n d ng: Cu 2: Sng c c t n s 80 Hz lan truy n trong m t mi tr ng v i v n t c 4 m/s. Dao ng c a cc ph n t v t ch t t i hai i m trn m t ph ng truy n sng cch ngu n sng nh ng o n l n l t 31 cm v 33,5 cm, l ch pha nhau gc : T T A. 2 rad. B. . C. rad. D. . 2 3 Cu 3: M t sng c c chu k 2 s truy n v i t c 1 m/s. Kho ng cch gi a hai i m g n nhau nh t trn m t ph ng truy n m t i cc ph n t mi tr ng dao ng ng c pha nhau l : A. 0,5 m. B. 1,0 m. C. 2,0 m. D. 2,5 m. lan truy n 350m/s. Hai i m g n nhau nh t trn ph ng truy n Cu 4: M t sng c t n s 500Hz, c t c T sng ph i cch nhau g n nh t m t kho ng l bao nhiu gi a chng c l ch pha b ng rad ? 3 A. 0,117m. B. 0,467m. C. 0,233m. D. 4,285m. Cu 5:. M t sng c truy n trong mi tr ng v i t c 120m/s. cng m t th i i m, hai i m g n nhau nh t trn m t ph ng truy n sng dao ng ng c pha cch nhau 1,2m. T n s c a sng l : A. 220Hz. B. 150Hz. C. 100Hz. D. 50Hz. Trang 11
Xt: d2 1 d1 = 9-7=(2 + )0,8 cm =2,5 :Hai dao 2 ng do hai sng t A v B truy n n M ng c pha.
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 Cu 6: M t sng c c chu k 2 s truy n v i t c 1 m/s. Kho ng cch gi a hai i m g n nhau nh t trn m t ph ng truy n m t i cc ph n t mi tr ng dao ng cng pha nhau l: A. 0,5m. B. 1,0m. C. 2,0 m. D. 2,5 m. Cu 7: M t sng c h c c t n s dao ng l 500Hz, lan truy n trong khng kh v iv n t c l 300m/s. Hai i m M, N cch ngu n l n l t l d1 = 40cm v d2. Bi t pha c a sng t i M s m pha h n t i N l T / 3 rad. Gi tr c a d2 b ng: A. 40cm B. 50cm C. 60cm D. 70cm Cu 8: u A c a s i dy n h i di dao ng v i ph ng trnh U = Uocos 4Tt. Tnh chu k sng v lch pha gi a hai i m trn dy cch nhau 1,5m bi t v n t c truy n sng v = 12m/s. A.T = 2s, (N =T/2 ; B . T = 0.5s ,(N = T/2 C. T = 0.5s, (N = T/6 ; D.T = 2s, (N = 2T/3 Cu 9: Xt sng truy n theo m t s i dy c ng th ng di. Ph ng trnh dao ng t i ngu n O c d ng u0 ! acosT t(cm) . V n t c truy n sng 0,5m/s. G i M, N l hai i m g n O nh t l n l t dao ng cng pha v ng c pha v i O. Kho ng cch t O n M, N l : A. 25cm v 12,5cm B. 100cm v 50cm C. 50cm v 100cm D. 50cm v 12,5cm Cu 10: M t dy n h i r t di c u A dao ng theo ph ng vung gc v i s i dy. T c truy n sng trn dy l 4 (m/s). Xt m t i m M trn dy v cch A m t o n 40 (cm), ng i ta th y M lun lun dao ng l ch pha so v i A m t gc (N = (n + 0,5)T v i n l s nguyn. Tnh t n s . Bi t t n s f c gi tr trong kho ng t 8 Hz n 13 Hz. D. 12,5 Hz A. 8,5 Hz B. 10 Hz C. 12 Hz Cu 11: M t ngu n sng O dao ng theo ph ng trnh u = 5cos4 t(cm), i m M cch O m t kho ng d = 70cm. Bi t v n t c truy n sng l v = 30cm/s. Gi a O v M c bao nhiu i m dao ng cng pha v i ngu n? A. 2 B. 3 C. 4 D. 5 Cu 12. u A c a m t dy n h i n m ngang dao ng theo ph ng th ng ng v i chu k b ng 10 s. Bi t v n t c truy n sng trn dy v = 0,2 m/s, kho ng cch gi a hai i m g n nhau nh t dao ng vung pha l: A. 1 m B. 1,5 m C. 2 m D. 0,5 m Cu 13 : M i nh n S ch m vo m t n c dao ng i u ha v i t n s f = 20Hz, th y r ng t i hai i m A, B trn m t n c cng n m trn ph ng truy n sng cch nhau m t kho ng d = 10cm lun dao ng ng c pha. Tnh v n t c truy n sng, bi t v n t c n m trong kho ng t 0,7m/s n 1m/s . A. 0,75m/s B. 0,8m/s C. 0,9m/s D. 0,95m/s Cu 14: u A c a m t dy n h i n m ngang dao ng theo ph ng th ng ng v i chu k b ng10s. Bi t v n t c truy n sng trn dy v = 0,2 m/s, kho ng cch gi a hai i m g n nhau nh t dao ng ng c pha l: A. 1 m B. 1,5 m C. 2 m D. 0,5 m Cu 15 : Xt sng truy n theo m t s i dy c ng th ng di. Ph ng trnh dao ng t i ngu n O c d ng u ! a cos 4Tt (cm). V n t c truy n sng 0,5 m/s, G i M, N l hai i m g n O nh t l n l t dao ng cng pha v ng c pha v i O. Kho ng cch t O n M, N l: A. 25 cm v 12,5 cm B. 25 cm v 50 cm C. 50 cm v 75 cm D. 50 cm v 12,5 cm Cu 16: Sng n c t n s 450Hz lan truy n v i v n t c 360m/s trong khng kh. Gi a hai i m cch nhau 1m trn ph ng truy n th chng dao ng: T A. Cng pha. B. Ng c pha. C. Vung pha. D. L ch pha . 4 Cu 17: Ng i ta t chm trong n c m t ngu n m c t n s 725Hz v v n t c truy n m trong n c l 1450m/s. Kho ng cch gi a hai i m g n nhau nh t trong n c v dao ng ng c pha l: A. 0,25m B. 1m C. 0,5m D. 1cm Cu 18: M t sng c h c c ph ng trnh sng: u = Acos(5 T t + T /6) (cm). Bi t kho ng cch g n nh t gi a hai i m c l ch pha T /4 i v i nhau l 1 m. V n t c truy n sng s l A. 2,5 m/s B. 5 m/s C. 10 m/s D. 20 m/s Cu 19: M t sng c h c pht ra t m t ngu n O lan truy n trn m t n c v i v n t c v = 2 m/s. Ng i ta th y 2 i m M, N g n nhau nh t trn m t n c n m trn cng ng th ng qua O v cch nhau 40 cm lun dao ng ng c pha nhau. T n s sng l :
Trang 12
Trang 13
T: 08.38610150 D: 0933762356
l P
l 10 => P 2
- V y c 9 s -Ta c s
i m( ng ho c s
ng c c
i
l P 1 2 k l 1 10 1 => P 2 2 2 k 10 1 2 2
ng c c ti u:
=> -5,5< k < 4,5 . Suy ra: k = 0; s 1;s2 ;s3; s 4; - 5 . -V y c 10 s i m ( ng) dao ng c c ti u b. Tm v tr cc i m dao ng v i bin c c i trn o n S 1S2 . - Ta c: d1+ d2 = S1S2 (1) d1 - d2 = S1S2 (2) -Suy ra: d1 = -V y C 9 i m dao ng v i bin c c i trn o n S 1S2 . -Kh ang cch gi a 2 i m dao ng c c i lin ti p b ng P/2 = 1cm. 2.Tr c nghi m l thuy t: Cu 1: Ch n cu ng. Trong qu trnh giao thoa sng. G i (N l l ch pha c a hai sng thnh ph n. Bin dao ng t ng h p t i M trong mi n giao thoa t gi tr c c i khi: v T A. (N ! 2nT B. (N ! (2n 1)T C. (N ! (2 n 1) D. (N ! (2n 1) V i n = 0,1, 2, 2 2f Cu 2: Ch n cu ng. Trong qu trnh giao thoa sng. G i (N l l ch pha c a hai sng thnh ph n. Bin dao ng t ng h p t i M trong mi n giao thoa t gi tr nh nh t khi: (V i n = 0, 1, 2, 3 ... ) v T A. (N ! 2nT B. (N ! (2 n 1)T C. (N ! (2 n 1) D. (N ! (2n 1) 2 2f l n nh t th: Cu 3: Ch n cu ng. Trong hi n t ng giao thoa, nh ng i m dao ng v i bin A. d = 2n T B. (N ! nP C. d = n P D. (N ! (2 n 1)T Cu 4: Ch n cu ng. Trong hi n t ng giao thoa, nh ng i m ng yn khng dao ng th: T 1 v A. d ! (n ) B. (N ! nP C. d = n P D. (N ! (2 n 1) 2 2 f 3.Bi t p v d : Cu 5: Trong m t th nghi m v giao thoa sng trn m t n c, hai ngu n k t h p A v B dao ng v i t n s 15Hz v cng pha. T i m t i m M cch ngu n A v B nh ng kho ng d1 = 16cm v d2 = 20cm, sng c bin c c ti u. Gi a M v ng trung tr c c a AB c hai dy c c i.T c truy n sng trn m t n c l A. 24cm/s B. 48cm/s C. 40cm/s D. 20cm/s Gi i Cu 5:Ch n A. Ta c: d2 T c d1 = (k + truy n sng trn m t n c l v = f = 1,6.15 = 24cm/s
1 ) = 2,5 = 4 cm 2 S1 S 2 k P 2 2
10 k 2 = 5+ k v i k = 0; s 1;s 2 ;s 3; s4 2 2
= 1,6cm.
Cu 6: Dao ng t i hai i m S1 , S2 cch nhau 10,4 cm trn m t ch t l ng c bi u th c: s = acos80Tt, v n t c truy n sng trn m t ch t l ng l 0,64 m/s. S hypebol m t i ch t l ng dao ng m nh nh t gi a hai i m S1 v S2 l: A. n = 9. B. n = 13. C. n = 15. D. n = 26. Trang 14
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 Gi i Cu 6: Tnh t ng t nh bi 12 ta c P = 1,6 cm.
10, 4 10, 4 P = 0,8cm trn n a o n S1S2 l = = 6,5. 2i 2 2.0,8 Nh v y, s c c i trn S1S2 l: 6.2+1 = 13.; S hypebol ng v i cc c c i l n = 13. Ch n B. Cu 7: Trn m t n c n m ngang, t i hai i m S1, S2 cch nhau 8,2cm, ng i ta t hai ngu n sng c k t h p, dao ng di u ho theo ph ng th ng ng c t n s 15Hz v lun dao ng cng pha. Bi t t c truy n sng trn m t n c l 30cm/s v coi bin sng khng i khi truy n i. S i m dao ng v i bin c c i trn o n S1S2 l: D. 9 A. 11 B. 8 C. 5 Gi i Cu 7: ch n D S kho ng i =
P! v 30 = 2cm; ! f 15
Cu 8: m t thong c a m t ch t l ng c hai ngu n sng k t h p A v B cch nhau 20cm, dao ng theo ph ng th ng ng v i ph ng trnh u A = 2cos40Tt v uB = 2cos(40Tt + T) (uA, uB tnh b ng mm, t tnh b ng s). Bi t t c truy n sng trn m t ch t l ng l 30cm/s. Xt hnh vung AMNB thu c m t thong ch t l ng. S i m dao ng v i bin c c i trn o n BM l A. 19 B. 18 C. 17 D. 20 Gi i Cu 8: +) P = 1,5cm +) i m M c: d1M = MA = 20cm ; d 2M = MB = 20 2 cm (d M ! d 2 M d1M ! 20( 2 1) cm +) i m B c: d1B = BA = 20cm ; d 2B = BB = 0 cm (d B ! d 2 B d1B ! 20 cm S i m dao ng v i bin c c i trn o n BM: ( d B e ( k 0,5) P e ( d M 13 ,8 e k e 5,02 c 19 i m Ch n A. b m t m t ch t l ng c hai ngu n pht sng k t h p S1 v S2 cch nhau 20cm. Hai ngu n ny Cu 9: dao ng theo ph ng th ng ng c ph ng trnh l n l t l u 1 = 5cos40Tt (mm) v u2=5cos(40Tt + T) (mm). T c truy n sng trn m t ch t l ng l 80 cm/s. Xt cc i m trn S1S2 . G i I l trung i m c a S1S2 ; M n m cch I m t o n 3cm s dao ng v i bin : C. 10mm D. 2,5 mm A. 0mm B. 5mm Gi i Cu 9: Hai ngu n ng c pha, trung i m I dao ng c c ti u . = 4cm. i m cch I o n 2cm l nt, i m cch I o n 3cm l b ng => bin c c i A =2a = 10 cm.Ch n C. Cu 10: Hai ngu n k t h p A,B cch nhau 16cm ang cng dao ng vung gc v i m t n c theo ph ng trnh : x = a cos50 T t (cm). C l m t i m trn m t n c thu c vn giao thoa c c ti u, gi a C v trung tr c c a AB c m t vn giao thoa c c i. Bi t AC= 17,2cm. BC = 13,6cm. S vn giao thoa c c i i qua c nh AC l : A. 16 ng B. 6 ng C. 7 ng D. 8 ng Gi i Cu 10: ( d = 13,6 17,2 = - 3,6 (cm). 1 i m C thu c vn giao thoa c c ti u ng v i k = -2 trong cng th c: d = ( k ) P , 2 nn ta c -3,6 = ( -2 + 0,5). P P = 2,4 (cm). Xt i u ki n: -3,6 e k .2,4 e 16 Ch n D. k = -1; 0; ; 6. C 8 gi tr c a k. Cu 11: Hai ngu n S1 v S2 trn m t n c cch nhau 13cm cng dao ng theo ph ng trnh u = 2cos40Tt(cm). Bi t t c truy n sng trn m t ch t l ng l 0,8m/s. Bin sng khng i. S i m c c i trn o n S1S2 l: A. 7. Gi i Cu 11: B. 9. C. 11. D. 5. c sng P = = 2 cm. v 0, = = 0,04 m = 4 cm. f 0
Trang 15
Nh v y s c c
Ch n A.
Cu 12: Hai i m S1, S2 trn m t m t ch t l ng, cch nhau 18cm, dao ng cng pha v i bin a v t n s f = 20 Hz. T c truy n sng trn m t ch t l ng l v = 1,2m/s. N u khng tnh ng trung tr c c a S 1S2 th s g n sng hnh hypebol thu c l: A. 2 g n. Gi i Cu 12: Tnh t B. 8 g n. y, S1 v S2 l hai ngu n C. 4 g n. D. 16 g n. i.
ng b do i m gi a c a S 1S2 l m t c c
ng t nh cu 11, ta c s kho ng
Cu 13: Trn m t m t ch t l ng c hai ngu n k t h p S1 v S2 dao ng v i t n s f = 25 Hz. Gi a S1 , S2 c 10 hypebol l qu tch c a cc i m ng yn. Kho ng cch gi a nh c a hai hypebol ngoi cng l 18 cm. T c truy n sng trn m t n c l: A. v = 0,25 m/s. B. v = 0,8 m/s. C. v = 0,75 m/s. D. v = 1 m/s. Ch n D.
P 18 = = 2 cm. Suy ra P= 4 cm. 2 9
4.Bi t p v n d ng: Cu 14: T i hai i m A n B trn m t n c dao ng cng t n s 16Hz, cng pha, cng bin . i m M trn m t n c dao ng v i bin c c i v i MA = 30cm, MB = 25,5cm, gi a M v trung tr c c a AB c hai dy c c i khc th v n t c truy n sng trn m t n c l : B. v =24cm/s. C. v = 20,6cm/s. D. v = 28,8cm/s. A. v= 36cm/s. Cu 15: T i hai i m A v B (AB = 16cm) trn m t n c dao ng cng t n s 50Hz, cng pha, v n t c truy n sng trn m t n c 100cm/s . Trn AB s i m dao ng v i bin c c i l: A. 15 i m k c A v B B.15 i m tr A v B. C. 16 i m tr A v B. D. 14 i m tr A v B. Cu 16: Hai i m M v N trn m t ch t l ng cch 2 ngu n O1 O2 nh ng o n l n l t l : O1 M =3,25cm, O1N=33cm , O2 M = 9,25cm, O2N=67cm, hai ngu n dao ng cng t n s 20Hz, v n t c truy n sng trn m t ch t l ng l 80cm/s. Hai i m ny dao ng th no : A. M ng yn, N dao ng m nh nh t. B. M dao ng m nh nh t, N ng yn. D. C M v N u ng yn. . C. C M v N u dao ng m nh nh t. Cu 17: Trn m t thong c a ch t l ng c hai ngu n k t h p A v B, ph ng trnh dao ng t i A v B l u A ! cos[ t(cm) v uB = cos([t + T)(cm). t i trung i m O c a AB sng c bin b ng B. 0 C. 1cm D. 2cm A. 0,5cm Cu 18: Hai i m A, B trn m t n c dao ng cng t n s 15Hz, cng bin v cng pha, v n t c truy n sng trn m t n c l 22,5cm/s, AB = 9cm. Trn m t n c quan st c bao nhiu g n l i tr hai i m A, B ? B. c 11 g n l i. C. c 10 g n l i. D. c 12 g n l i. A. c 13 g n l i. Cu 19: Trong th nghi m v giao thoa sng trn m t n c, 2 ngu n k t h p cng pha A v B dao ng v i t n s 80 (Hz). T i i m M trn m t n c cch A 19 (cm) v cch B 21 (cm), sng c bin c c i. Gi a M v ng trung tr c c a AB c 3 dy cc c c i khc. V n t c truy n sng trn m t n c l : 160 A. (cm/s) B.20 (cm/s) C.32 (cm/s) D.40 (cm/s) 3 2T .(d Gi i: T i M sng c bin c c i nn : (N ! ! k 2T P Trang 16
Gi a M v trung tr c c a AB c 3 dy c c
Trang 17
T: 08.38610150 D: 0933762356
D ng 5: sng d ng:
1 Ki n th c c n nh : a. i u ki n c sng d ng trn s i dy di l: P (k N * ) * Hai u l nt sng: l ! k 2 S b ng sng = s b sng = k ; S nt sng = k + 1 M t
b
u l nt sng cn m t
u l b ng sng:
l ! (2k 1)
P (k N ) 4
P P . -Kho ng cch gi a nt v b ng li n k l . 2 4 P -Kho ng cch gi a hai nt sng ( ho c hai b ng sng) b t k l: k . 2 P -T c truy n sng: v = Pf = . T 2 Bi t p tr c nghim: Cu 1: M t s i dy AB di 100cm c ng ngang, u B c nh, u A g n v i m t nhnh c a m thoa dao ng i u ha v i t n s 40Hz. Trn dy AB c m t sng d ng n nh, A c coi l nt sng. T c truy n sng trn dy l 20m/s. K c A v B, trn dy c A. 5 nt v 4 b ng B. 3 nt v 2 b ng C. 9 nt v 8 b ng D. 7 nt v 6 b ng Gi i Cu 1: P = 50cm; l = k P/2 k = 4 p n A Cu 2: M t nam i n c dng i n xoay chi u t n s 50Hz i qua. t nam chm i n pha trn m t dy thp AB c ng ngang v i hai u c nh, chi u di s i dy 60cm. Ta th y trn dy c sng d ng v i 2 b sng. Tnh v n t c sng truy n trn dy? A.60m/s B. 60cm/s C.6m/s D. 6cm/s Gi i Cu 2: V nam chm c dng i n xoay chi u ch y qua ln n s tc d ng ln dy m t l c tu n hon lm dy dao ng c ng b c.Trong m t T(s) dng i n i chi u 2 l n nn n ht dy 2 l n . V v y t n s dao ng c a dy = 2 l n t n s c a dng i n. T n s sng trn dy l: f = 2.f =2.50 =100Hz P V trn dy c sng d ng v i 2 b sng nn: AB = L =2. p P ! L ! 60cm 2 p n A Ta c: v = P . f ! 60.100 ! 6000cm / s ! 60m / s Cu 3: M t dy dn di 60cm pht ra m c t n s 100Hz. Quan st trn dy n ta th y c 3 b ng sng. Tnh v n t c truy n sng trn dy. A. 4000cm/s B.4m/s C. 4cm/s D.40cm/s P l ! n Vn=3 bu g sog. i n n 2 Gi i Cu 3: V hai u s i dy c nh: 2l 2.60 P= ! ! 40 cm,s n 3 v V n t c truy n sng trn dy: P ! v ! P f ! 40.100 ! 4.103 cm / s = 4000(cm/s) p n A f Cu 4: M t s i dy m nh di 25cm, u B t do v u A dao ng v i t n s f.T c truy n sng trn dy l 40cm/s. i u ki n v t n s x y ra hi n t ng sng d ng trn dy l: A. f=1,6(k+1/2) B. f= 0,8(k+1/2) C. f=0,8k D. f=1,6k Cu 5: M t ng sa h 2 hai u t o ra sng d ng cho m v i 3 nt . Kho ng cch gi a 2 nt lin ti p l 20cm. Chi u di c a ng so l: A. 80cm B. 60cm C. 120cm D. 30cm
Trang 18
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 Cu 6: M t s i dy n h i di 0,7m c m t u t do , u kia n i v i m t nhnh m thoa rung v i t n s 80Hz. V n t c truy n sng trn dy l 32m/s. trn dy c sng d ng.Tnh s b sng nguyn hnh thnh trn dy: A. 6 B.3 C.5 D.4 Cu 7: M t s i dy n h i c sng d ng v i hai t n s lin ti p l 30Hz v 50hz . Dy thu c lo i m t uc nh hay hai u c nh . Tnh t n s nh nh t t o ra sng d ng? A. m t u c nh, 30Hz B. m t u c nh, 10Hz C. Hai u c nh, 30Hz D. hai u c nh, 10Hz nh . Bi n t i b ng sng l 3cm,t i N g n 0 Cu 8: M t s i dy n h i OM=90cm c hai u c nh t c bi n dao ng l 1,5cm. ON c gi tr l: A. 5cm B. 7,5cm C. 10cm D. 2,5cm Cu 9: M t s i dy c di l ! 68cm , trn dy c sng d ng. Bi t r ng kho ng cch gi a 3 b ng sng lin ti p l 16cm, m t u dy c nh, u cn l i c t do. S b ng sng v nt sng c trn dy l n l t l: A.9 v 9 B.9 v 8 C.8 v 9 D.9 v 10
D ng 6: sng m:
1 Ki n th c c n nh : +C ng m: I=
W P = tS S
V i W (J), P (W) l n ng l ng, cng su t pht m c a ngu n. S (m2 ) l di n tch m t vung gc v i ph ng truy n m (v i sng c u th S l di n tch m t c u S=4 R2) + M c c ng m:
L ( B ) ! lg I I0
Ho c
(dB) ! 10.lg
I V i I0 = 10-12 W/m2 g i l c ng I0
2 Bi t p tr c nghim: Cu 1: T i m t i m A n m cch ngu n m N (Ngu n i m )m t kho ng NA = 1 m, c m c c ng m l LA = 90 dB. Bi t ng ng nghe c a m l I 0 ! 1012 W/m2. C ng c a m t i A l: C. IA = 0,1 W/m2. D. IA = 0,1 GW/m2 . A. IA = 0,1 nW/m2. B. I A = 0,1 mW/m2. Cu 2. M t sng m c d ng hnh c u c pht ra t ngu n c cng su t 1W. gi s r ng n ng l ng pht ra c b o ton. H i c ng m t i i m cch ngu n l n l t l 1,0m v 2,5m : A.I1 } 0,07958W/m2; I2 } 0,01273W/m 2 B.I1 } 0,07958W/m2 ; I2 } 0,1273W/m2 2 2 C.I1 } 0,7958W/m ; I2 } 0,01273W/m D.I1 } 0,7958W/m2 ; I2 } 0,1273W/m2 c m c c ng m t i i m A l 90 dB v t i i m B l 70 dB. Hy so snh Cu 3: Ng i ta o c ng m t i A (IA) v i c ng m t i B (IB). A. IA = 9IB/7 B. IA = 30 IB C. IA = 3 IB D. IA = 100 IB m chu n I0=10-12 W/m2. Tnh c ng m c a m t sng m c m c c ng Cu 4: Cho c ng m 80 dB. A.10-2 W/m2. B. 10-4 W/m2. C. 10-3 W/m2. D. 10-1 W/m2. m t ng ng t ng thm 2 Ben. Cu 5: C ng m t ng g p bao nhiu l n n u m c c ng A. 10 l n B. 100 l n C. 50 l n D. 1000 l n Cu 6: Khi c ng m t ng g p 100 l n th m c c ng m t ng: A. 20 dB B. 50 dB C. 100 dB D.10000 dB. Cu 7: Khi c ng m t ng g p 1000 l n th m c c ng m t ng: B.30dB C.20dB D.40dB A.100dB Cu 8: Khi m c c ng m t ng 20dB th c ng m t ng: A. 2 l n. B. 200 l n. C. 20 l n. D. 100 l n. Cu 9: Ng ng au i v i tay ng i nghe l 10 -12 W/m2. M c c ng 130 dB th c ng m t ng ng l: A. 1W/m2 B. 10W/m2. C.15W/m 2. m ng v i ng D.20W/m2
Trang 19
m chu n
f = 1000Hz
ng au l
T: 08.38610150 D: 0933762356
TR C NGHI M BI T P T NG H P CH
D NG I: XC
NG II : SNG C
C SNG L CH PHA
Cu 1: T i m t i m O trn m t thong c a m t ch t l ng yn l ng ta t o ra m t dao ng i u ho vung gc v i m t thong c chu k 0,5 s. T O c cc vng sng trn lan truy n ra xung quanh, kho ng cch hai vng lin ti p l 0,5 m. Xem nh bin sng khng i. V n t c truy n sng nh n gi tr no trong cc gi tr sau? B. 1m/s C. 2,5 m/s D. 1,8 m/s A. 1,5m/s Cu 2: Ph ng trnh dao ng t i hai ngu n A, B trn m t n c l: u = 2cos(4Tt + T/3) cm.V n t c truy n sng trn m t n c l 0,4m/s v xem bin sng khng i khi truy n i. Tnh chu k v b c sng ? A. T = 4s, P = 1,6m. B. T = 0,5s, P = 0,8m. C. T = 0,5s, P = 0,2m. D. T = 2s, P = 0,2m. Cu 3: M t ng i quan st trn m t bi n th y chi c phao nh ln cao 10 l n trong 36s v o c kho ng cch hai nh ln c n l 10m. Tnh v n t c truy n sng trn m t bi n. A. 2,5 m/s B. 5m/s C. 10m/s D. 1,25m/s Cu 4: Xt sng trn m t n c, m t i m A trn m t n c dao ng v i bin l 3cm, bi t lc t = 2s t i A c li x = 1,5cm v ang chuy n ng theo chi u d ng v i f = 20Hz. Bi t B chuy n ng cng pha v A g n A nh t cch A l 0,2 m. Tnh v n t c truy n sng A. v = 3 m/s B. v = 4m/s C. v = 5m/s D. 6m/s Cu 5: M t m i nh n S c g n vo u c a m t l thp n m ngang v ch m vo m t n c. Khi u l thp dao ng theo ph ng th ng ng v i t n s f = 100Hz, S t o trn m t n c m t sng c bin a = 0,5cm. Bi t kho ng cch gi a 9 g n l i lin ti p l 4cm. Tnh v n t c truy n sng trn m t n c. A. 100 cm/s B. 50 cm/s C. 100cm/s D. 150cm/s Cu 6: Cho m t m i nh n S ch m nh vo m t n c v dao ng i u ho v i t n s f = 20Hz. Ng i ta th y r ng hai i m A v B trn m t n c cng n m trn ph ng truy n sng cch nhau m t kho ng d = 10cm lun dao ng ng c pha v i nhau. Tnh v n t c truy n sng, bi t r ng v n t c ch vo kho ng t 0,8m/s n 1m/s. A. 100 cm/s. B. 90cm/s. C. 80cm/s. D. 85cm/s. Cu 7: M t sng c h c c ph ng trnh sng: u = Acos(5 t + /6)cm. Bi t kho ng cch g n nh t gi a hai i m c l ch pha /4 i v i nhau l 1m. V n t c truy n sng s l : A. 2,5 m/s B. 5 m/s C. 10 m/s D. 20 m/s Cu 8: Ng i ta gy m t dao ng u O m t dy cao su c ng th ng lm t o nn m t dao ng theo ph ng vung gc v i v tr bnh th ng c a dy, v i bin 3cm v chu k 1,8s. Sau 3 giy chuy n ng truy n c 15m d c theo dy. Tm b c sng c a sng t o thnh truy n trn dy. A. 9m B. 6,4m C. 4,5m D. 3,2m Cu 9: Ph ng trnh dao ng c a m t ngu n pht sng c d ng u = Acos(20Tt) . Trong kho ng th i gian 0,225s , sng truy n c qung ng l:? A.0,225 l n b c sng B.4,5 l n b c sng C.2,25 l n b c sng D.0,0225 l n b c sng Cu 10: Sng ngang truy n trn m t ch t l ng v i t n s f = 100Hz. Trn cng ph ng truy n sng ta th y 2 i m cch nhau 15cm d cng pha nhau. Tnh v n t c truy n sng, bi t v n t c sng ny n m trong kho ng t 2,8m/s p3,4m/s A. 2,8m/s B. 3m/s
Trang 20
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 C. 3,1m/s D. 3,2m/s Cu 11: M t s i dy n h i r t di c u A dao ng v i t n s f v theo ph ng vung gc v i s i dy. Bin dao ng l 4cm, v n t c truy n sng trn y l 4m/s. Xt m t i m M trn dy v cch
A m t o n 28cm, ng
ng l ch pha v i A m t gc ( = (2k + 1)
T v ik 2
= 0, s1, s 2,..Tnh b c sng P. Bi t t n s f c gi tr trong kho ng t 22Hz n 26Hz. A. 8cm B. 12cm C. 14cm D. 16cm. Cu 12: u O c a m t s i dy cao su di c ng ngang c kch thch dao ng theo ph ng th ng ng v i chu k 1,5s .Ch n g c th i gian lc O b t u dao ng t v tr cn b ng theo chi u d ng h ng ln.Th i i m u tin O ln t i i m cao nh t c a qu o l A. 0,625s B. 1s C. 0,375s D. 0,5s
D NG 2: PH NG TRNH SNG
Cu 1: Sng truy n trn dy Ax di v i v n t c 5m/s. Ph ng trnh dao ng c a ngu n A: u A = 4cos100 t(cm). Ph ng trnh dao ng c a m t i m M cch A m t kho ng 25cm l : A. uA = 4cos100 t. B. uA = 4cos (100 t + ) C. uA = 4 cos (100 t + d = 50cm c ph Ph ng trnh dao A. uO = 2cos( Cu 2: T o sng ngang t i O trn m t dy n h i. M t i m M cch ngu n pht sng O m t kho ng ng trnh dao ng uM = 2cos ng c a ngu n O l ph ng trnh no trong cc ph B. uO = 2cos(
1 T (t - )cm, v n t c truy n sng trn dy l 10m/s. 20 2
2T ) 3
D. K t qu khc.
ng trnh sau ?
D NG 3: GIAO THOA SNG S I MC C I,C C TI U-BIN SNG -LI Cu 1: Trong hi n t ng giao thoa S1S2 = 4m, Trn S1S2 ta th y kho ng cch nh nh t gi a m t i m A t i m c to c c i v i m t i m B t i m c to c c ti u 0,2m, f = 440Hz. V n t c truy n c a m l: A. 235m/s B. 352m/s C. 345m/s D. 243m/s Cu 2: Trong m t th nghi m v giao thoa sng trn m t n c, hai ngu n k t h p A, B dao ng v i t n s f = 14Hz. T i i m M cch ngu n A, B nh ng kho ng d1 = 19cm, d2 = 21cm, sng c bin c c i. Gi a M v ng trung tr c c a AB khng c c c i no khc. V n t c truy n sng trn m t n c c th nh n gi tr no nu d i y ? A. v = 46cm/s. B. v = 26cm/s. C. v = 28cm/s. D. M t gi tr khc. Cu 3: Sng trn m t n c t o thnh do 2 ngu n k t h p A v M dao ng v i t n s 15Hz. Ng i ta th y sng c bin c c i th nh t k t ng trung tr c c a AM t i nh ng i m L c hi u kho ng cch n A v M b ng 2cm. Tnh v n t c truy n sng trn m t n c A. 13 cm/s B. 15 cm/s C. 30 cm/s D. 45 cm/s Cu 4: Ng i ta th c hi n s giao thoa trn m t n c hai ngu n k t h p S1, S2 cch nhau 100cm. Hai i m M1, M2 cng m t bn i v i ng trung tr c c a o n S1, S2 v trn hai vn giao thoa cng lo i M1 n m trn vn giao thoa th k v M2 n m trn vn giao thoa th k + 8. cho bi t M1 S1 M1 S2=12cm v M2 S1 M2 S2=36cm.B c sng l : A. 3cm B. 1,5 cm C. 2 cm D. Gi tr khc Cu 5: M t m thoa c t n s rung f =100Hz ng i ta t o ra t i hai i m S1, S2 trn m t n c hai ngu n sng cng bin , cng pha. M t h g n l i xu t hi n g m m t g n th ng l trung tr c c a o n S S2 v 1
Trang 21
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 14 g n d ng Hypepol m i bn, kho ng cch gi a hai g n ngoi cng o d c theo S1, S2 l 2,8cm.Tnh v n t c truy n pha c a dao ng trn m t n c A. 20 cm/s B. 15 m/s C..30 cm/s D. Gi tr khc. Cu 6: Trn m t n c ph ng l ng c hai ngu n i m dao ng S1 v S2. Bi t S1S2 = 10cm, t n s v bin dao ng c a S1, S2 l f = 120Hz, l a = 0,5 cm. Khi trn m t n c, t i vng gi a S 1 v S2 ng i ta quan st th y c 5 g n l i v nh ng g n ny chia o n S1S2 thnh 6 o n m hai o n hai u ch di b ng m t n a cc o n cn l i.B c sng c th nh n gi tr no sau y ? A. = 4cm. B. = 8cm. C. = 2cm. D. M t gi tr khc. Cu 7: Hai i m O1, O2 trn m t n c dao ng cng bin , cng pha. Bi t O1 O2 = 3cm. Gi a O1 v O2 c m t g n th ng v 14 g n d ng hyperbol m i bn. Kho ng cch gi a O1 v O2 n g n l i g n nh t l 0,1 cm. Bi t t n s dao ng f = 100Hz. B c sng c th nh n gi tr no sau y?V n t c truy n sng c th nh n gi tr no trong cc gi tr sau y? A. = 0,4cm. v = 10cm/s B. = 0,6cm.v = 40cm/s C. = 0,2cm. v = 20cm/s. D. = 0,8cm.v = 15cm/s Cu 8: Th c hi n giao thoa trn m t ch t l ng v i hai ngu n S1 v S2 gi ng nhau cch nhau 13cm. Ph ng trnh dao ng t i S 1 v S2 l u = 2cos40 t. V n t c truy n sng trn m t ch t l ng l 0,8m/s. Bin sng khng i. B c sng c gi tr no trong cc gi tr sau ? B. 4cm. A. 12cm. C. 16cm. D. 8cm. Cu 9: Trong th nghi m dao thoa sng trn m t n c hai ngu n k t h p A, B dao ng v i t n s f = 16Hz t i M cch cc ngu n nh ng kho ng 30cm, v 25,5cm th dao ng v i bin c c i, gi a M v ng trung tr c c a AB c 2 dy c c i khc. V n t c truy n sng l ? A. 13cm/s. B. 26cm/s. C. 52cm/s. D. 24cm/s. Cu 10: T i A v B cch nhau 9cm c 2 ngu n sng c k t h p c t n s f = 50Hz, v n t c truy n sng v = 1m/s. S g n c c i i qua o n th ng n i A v B l : A. 5 B. 7 C. 9 D. 11 Cu 11: T i S1, S2 c 2 ngu n k t h p trn m t ch t l ng v i u1 = 0,2cos50 t(cm) v u2 = 0,2cos(50 t + )cm. Bin sng t ng h p t i trung i m S 1S2 c gi tr b ng : A. 0,2cm B. 0,4cm C.0 D. 0,6cm. Cu 12: C 2 ngu n k t h p S1 v S2 trm m t n c cng bin , cng pha S1S2 = 2,1cm. Kho ng cch gi a 2 c c i ngoi cng trn o n S1S2 l 2cm. Bi t t n s sng f = 100Hz. V n t c truy n sng l 20cm/s. Trn m t n c quan st cs ng c c i m i bn c a ng trung tr c S1S2 l : A. 10 B. 20 C. 40 D. 5 Cu 13: Trong 1 th nghi m v giao thoa trn m t n c, 2 ngu n k t h p c f = 15Hz, v = 30cm/s. V i i m M c d1, d2 no d i y s dao ng v i bin c c i ? ( d1 = S1M, d2 = S2M ) A. d1 = 25cm , d2 = 20cm B. d1 = 25cm , d2 = 21cm. C.d1 = 25cm, d2 = 22cm D.d1 = 20cm,d2 = 25cm Cu 14: Th c hi n giao thoa trn m t ch t l ng v i hai ngu n S1 v S2 gi ng nhau cch nhau 13cm. Ph ng trnh dao ng t i S 1 v S2 l u = 2cos40 t. V n t c truy n sng trn m t ch t l ng l 0,8m/s. Bin sng khng i. S i m c c i trn o n S1S2 l bao nhiu ? Hy ch n k t qu ng trong cc k t qu d i y ? A. 7 B. 12 C. 10 D. 5 Cu 15: Trong th nghi m giao thoa sng trn m t n c, kho ng cch gi a ngu n sng k t h p O , O2 1 l 8,5cm, t n s dao ng c a hai ngu n l 25Hz, v n t c truy n sng trn m t n c l 10cm/s. Xem bin sng khng gi m trong qu trnh truy n i t ngu n. S g n sng quan st c trn o n O1 O2 l : A. 51 B. 31
Trang 22
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 C. 21 D. 43 Cu 16: Trong th nghi m giao thoa sng trn m t n c, kho ng cch gi a ngu n sng k t h p O1, O2 l 36 cm, t n s dao ng c a hai ngu n l 5Hz, v n t c truy n sng trn m t n c l 40cm/s. Xem bin sng khng gi m trong qu trnh truy n i t ngu n.S i m c c i trn o n O 1O2 l: A. 21 B. 11 C. 17 D. 9 Cu 17:( H-2011) m t ch t l ng c hai ngu n sng A, B cch nhau 18 cm, dao ng theo ph ng th ng ng v i ph ng trnh l u A = uB = acos50Tt (v i t tnh b ng s). T c truy n sng c a m t ch t l ng l 50 cm/s. G i O l trung i m c a AB, i m M m t ch t l ng n m trn ng trung tr c c a AB v g n O nh t sao cho ph n t ch t l ng t i M dao ng cng pha v i ph n t ch t l ng t i O. Kho ng cch MO l B. 2 10 cm. C. 2 2 . D. 2 cm. A. 10 cm. y M Gi i Cu 17: p n: B v 50 ! 2cm + Tnh P ! ! y y y f 25 O A B MA = OA + K ( K N* ) + M cng pha v i O khi MA OA = K M g n O nh t th M gana A nh t nn K nh nh t Ta c MA > OA K > 0 K > 0 Kmin = 1 v y
MAmin = OA + = 9 + 2 = 11 cm
OM min =
MA 2 OA 2 ! 112 9 2 ! 2 10cm
D NG 4: SNG D NG - TM NT SNG , B NG SNG V N T C TRUY N SNG Cu 1. M t dy AB di 100cm c u B c nh. T i u A th c hi n m t dao ng i u ho c t n s f = 40Hz. V n t c truy n sng trn dy l v = 20m/s. S i m nt, s i m b ng trn dy l bao nhiu? B. 5 nt, 4 b ng. A. 3 nt, 4 b ng. C. 6 nt, 4 b ng. D. 7 nt, 5 b ng. Cu 2. Sng d ng trn dy di 1m v i v t c n c nh, t n s f = 80Hz. V n t c truy n sng l 40m/s. Cho cc i m M1, M2,M3, M4 trn dy v l n l t cch v t c n c nh l 20 cm, 25 cm, 50 cm, 75 cm. A. M1 v M2 dao ng cng pha B. M2 v M3 dao ng cng pha C.M2 v M4 dao ng ng c pha D. M3 v M4 dao ng cng pha Cu 3. M t s i dy m nh AB di 1,2m khng gin, u B c nh, u A dao ng v i f = 100Hz v xem nh m t nt, t c truy n sng trn dy l 40m/s, bin dao ng l 1,5cm. S b ng v b r ng c a m t b ng sng trn dy l : A. 7 b ng, 6cm. B. 6 b ng, 3cm. C. b ng, 1,5cm D. 6 b ng, 6cm. Cu 4. S i dy OB = 10cm, u B c nh. u O n i v i m t b n rung c t n s 20Hz. Ta th y sng d ng trn dy c 4 b v bin dao ng l 1cm. Tnh bin dao ng t i m t i m M cch O l 60 cm. B. 2/2cm. A. 1cm C. 0. D. 3 /2cm. Cu 5. Trn m t s i dy di 2m ang c sng d ng v i t n s 100 Hz ng i ta th y ngoi 2 u dy c nh cn c 3 i m khc lun ng yn. V n t c truy n sng trn dy l: B. 100 m /s. A. 40 m /s. C. 60 m /s. D. 80 m /s. Cu 6. M t dy AB di 1,80m c ng th ng n m ngang, u B c nh, u A g n vo m t b n rung t n s 100Hz. Khi b n rung ho t ng, ng i ta th y trn dy c sng d ng g m 6 b sng, v i A xem nh m t nt. Tnh b c sng v v n t c truy n sng trn dy AB. A. = 0,30m; v = 30m/s B. = 0,30m; v = 60m/s C. = 0,60m; v = 60m/s D. = 1,20m; v = 120m/s Cu 7. M t s i dy c m t u b k p ch t, u kia bu c vo m t nhnh c a m thoa c t n s 600Hz. m thoa dao ng t o ra m t sng c 4 b ng. C t c sng trn dy l 400 m/s. Chi u di c a dy l: A. 4/3 m B. 2 m C. 1,5 m D. gi tr khc
Trang 23
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 Cu 8. M t s i dy c m t u b k p ch t, u kia bu c vo m t nhnh c a m thoa c t n s 400Hz. m thoa dao ng t o ra m t sng c 4 b ng. Chi u di c a dy l 40 cm. T c sng trn dy l : A. 80 m/s B. 80 cm/s C. 40 m/s D. Gi tr khc Cu 9. M t dy AB n h i treo l l ng. u A g n vo m t m thoa rung v i t n s f = 100Hz. V n t c truy n sng l 4m/s. C t b t dy ch cn 21cm. B y gi c sng d ng trn dy. Hy tnh s b ng v s nt. A. 11 v 11 B. 11 v 12 C. 12 v 11 D. p n khc Cu 10. M t dy AB di 20cm, i m B c nh. u A g n vo m t m thoa rung v i t n s f = 20Hz. V n t c truy n sng l 1m/s. nh s b ng v s nt quan st c khi c hi n t ng sng d ng. A. 7 b ng, 8 nt. B. 8 b ng, 8 nt. D. 8 nt, 9 b ng. C. 8 b ng, 9 nt. Cu 11. M t s i dy AB treo l l ng, u A g n vo m t nhnh c a m thoa c t n s f = 100Hz.Cho bi t kho ng cch t B n nt dao ng th 3 (k t B) l 5cm. Tnh b c sng ? A.5cm. B. 4cm. C. 2,5cm D. 3cm. Cu 12. S i dy AB = 21cm v i u B t do. Gy ra t i A m t dao ng ngang c t n s f. V n t c truy n sng l 4m/s, mu n c 8 b ng sng th t n s dao ng ph i l bao nhiu ? A. 71,4Hz B. 7,14Hz. C. 714Hz D. 74,1Hz Cu 13. S i dy AB = 10cm, u A c nh. u B n i v i m t ngu n dao ng, v n t c truy n sng trn y l 1m/s. Ta th y sng d ng trn dy c 4 b v bin dao ng l 1cm. V n t c dao ng c c i m t b ng l: B. 1,26m/s. A.0,01m/s. C. 12,6m/s D. 125,6m/s. Cu 14. M t s i dy n h i OM = 90cm c hai u c nh. Khi c kch thch th trn dy c sng d ng v i 3 b sng. Bi n t i b ng sng l 3cm. T i i m N trn dy g n O nh t c bin dao ng l 1,5cm. ON c gi tr l : A. 10cm B. 5cm C. 5 2 cm D. 7,5cm. Cu 15. M t dy AB = 90cm n h i c ng th ng n m ngang. Hai u c nh. c kch thch dao ng, trn dy hnh thnh 3 b sng. Bin t i b ng sng l 3cm.T i C g n A nh t c bin dao ng l 1,5cm. Tnh kho ng cch gi a C v A A. 10cm B.20cm C.30cm D.15cm
D NG 5: SNG M Cu 1. M t ngu n m pht ra m c t n s 435 Hz; bin 0,05 mm truy n trong khng kh v i b sng 80 cm.V n t c m trong khng kh l: A. 340 m/s. B.342 m/s. C.348 m/s. D.350 m/s
Cu 2. M t ngu n m pht ra m c t n s 435 Hz; bin 0,05 mm truy n trong khng kh v i b c sng 80 cm. V n t c dao ng c a cc ph n t trong khng kh l: A. 2,350 m/s. B. 2,259 m/s. C. 1,695 m/s. D. 1,359m/s Cu 3. M t ng tr c chi u di 1m. m t u ng c m t pit-tng c th i u ch nh chi u di c t kh trong
ng. t m t m thoa dao ng v i t n s 660 Hz c c ng h ng m trong ng ta ph i i u ch nh A. l =0,75 m B. l =0,50 m Cu 4. M t sng hnh c u c cng su t 1W, gi g n u h c a ng.V n t c m trong khng kh l 330m/s. ng n di C. l = 25,0 cm D. l =12,5 cm
s n ng l ng pht ra c b o ton. C ng m t i i m M cch ngu n m 250m l: B. } 39,7mW/m2 C. } 1,3.10-6 W/m2 D. } 0,318mW/m2 A. } 13mW/m2 Cu 5. M t ci loa c cng su t 1W khi m h t cng su t, l y T =3,14. C ng m t i di m cch n 400cm l: B. } 5W/m2 C. } 5.10-4W/m2 D. } 5mW/m2 A. } 5.10-5 W/m2
Trang 24
T: 08.38610150 D: 0933762356
Cu 6. M t ci loa c cng su t 1W khi m h t cng su t, l y T =3,14. M c c ng m t i i m cch n 400cm l: B. } 86,9dB. C. } 77dB. D. } 97B. A. } 97dB. Cu 7. T i i m A cch ngu n m N (coi l ngu n i m) m t kho ng 1 (m) c m c c ng m l LA = 60 (dB). Bi t ng ng nghe c a m l I 0 = 10 10(W/m2). C ng m t i A l : A.10 4 (W/m2) B.10 2 (W/m2 ) C.10 3 (W/m2 ) D.10 5 (W/m2 ) Cu 8. T i i m A cch ngu n m O m t o n d=100cm c m c c ng m l LA =90dB, bi t ng ng nghe c a m l: I 0 ! 10 12 W/m2 . C ng m t i A l: A. I A ! 0, 01 W/m2 B. I A ! 0, 001 W/m2 C. I A ! 104 W/m2 D. I A ! 108 W/m2
Trang 25
T: 08.38610150 D: 0933762356
Ch
2 Bi 2: M t khung dy d n g m N = 100 vng qu n n i ti p, di n tch m i vng dy l S = 60cm2. Khung dy quay u v i t n s 20 vng/s, trong m t t tr ng u c c m ng t B = 2.10-2T. Tr c quay c a khung vung gc v i . a. L p bi u th c c a su t i n ng c m ng t c th i. b. V th bi u di n su t i n ng c m ng t c th i theo th i gian. H ng d n:
Hay
1 1 ! ! 0,05 s.T n s gc: [ ! 2T no ! 2T 20 ! 40T (rad/s) no 20 Bin c a su t i n ng: Eo = [ NBS = 40 T .100.2.10 -2.60.10-4 } 1,5V r u r Ch n g c th i gian lc n, B ! 0 N ! 0 .
a. Chu k: T !
Su t i n
T (V). 2
Trang 26
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 b. th bi u di n e theo t l ng hnh sin: - Qua g c t a O. - C chu k T = 0,05s - Bin Eo = 1,5V. Bi 3: M t khung dy d n c N = 100 vng dy qu n n i ti p, m i vng c di n tch S = 50cm2. Khung dy c t trong t tr ng u B = uu r T 0,5T. Lc t = 0, vect php tuy n c a khung dy h p v i B gc N ! . Cho khung dy quay
t n suu 20 vng/s quanh tr c ( (tr c ( i qua tm v song song v i m t c nh c a khung) vung gc r v i B . Ch ng t r ng trong khung xu t hi n su t i n ng c m ng e v tm bi u th c c a e theo t. H ng d n: Khung dy quay php tuy n n c a khung dy v B thay i p t thng qua khung dy bi n thin p Theo c m ng i n t , trong khung dy xu t hi n su t i n ng c m ng. T n s gc: [ ! 2T no ! 2T .20 ! 40T (rad/s) Bin c a su t i n ng: Eo ! [ NBS ! 40T .100.0,5.50.10
4
uv i
u quanh tr c ( vung gc v i c m ng t
u r
u r B th gc h p b i vect
nh lu t
} 31,42 (V)
Ch n g c th i gian lc: n, B ! Bi u th c c a su t i n
r u r
T 3
ng c m ng t c th i: e ! 31, 42 sin 40T t T (V) 3 Hay e ! 31, 4 2 co s 4 0 T t T (V) 6 Bi 4 ( H-2008: M t khung dy d n hnh ch nh t c 100 vng, di n tch m i vng 600 cm2, quay u quanh tr c i x ng c a khung v i v n t c gc 120 vng/pht trong m t t tr ng u c c m ng t b ng 0,2T. Tr c quay vung gc v i cc ng c m ng t . Ch n g c th i gian lc vect php tuy n c a m t ph ng khung dy ng c h ng v i vect c m ng t . Bi u th c su t i n ng c m ng trong khung l T A. e ! 48T sin(40Tt ) (V). B. e ! 4,8T sin(4 Tt T) ( ). 2 T D. e ! 4,8T sin(40 Tt ) ( ). C. e ! 48T sin(4 Tt T) ( ). 2 HD: * ! BS.cos[ t T
e ! N .* ' ! N [ BS.si n [ t T
! 4 ,8 .si n 4T t T
( V ) u r Bi 5:M t khung dy quay u trong t tr ng B vung gc v i tr c quay c a khung u i t c n = 1800 v r r vng/ pht. T i th i i m t = 0, vct php tuy n n c a m t ph ng khung dy h p v i B m t gc 300. T
thng c c i g i qua khung dy l 0,01Wb. Bi u th c c a su t i n ng c m ng xu t hi n trong khung l :
A. C.
B. e ! 0, 6T cos(60T t D. e ! 60 cos(30t
T )Wb . 3
T )Wb . 3
D ng 2: Vi t bi u th c c a u v i:
I.KI N TH C C N NH : a) o n m ch ch c i n tr thu n: uR cng pha v i i : I = b) o n m ch ch c t
U - L m: I = C ; v i ZC UR R T u C tr pha so v i i gc . 2
i n C:
1 C= [C
l dung khng c a t
i n.
B
Trang 27
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 - t i n p u ! U 2 cos [ t vo hai u m t t i n th c ng dng i n qua n c gi tr hi u d ng l I. T i th i i m t, i n p hai u t i n l u v c ng dng i n qua n l i. H th c lin h gi a cc i l ng l : u 2 i2 i2 u2 i2 u2 Ta c: 2 2 ! 1 2 !2 !1 2 2I 2U C I 0 U 0C U 2 I2 T L c) o n m ch ch c cu n dy thu n c m L : uL s m pha h n i gc . A B 2
- L m: I =
UL ;v i ZL
L=
[L l c m khng c a cu n dy.
- t i n p u ! U 2 cos [ t vo hai u m t cu n c m thu n th c ng dng i n qua n c gi tr hi u d ng l I. T i th i i m t, i n p hai u cu n c m thu n l u v c ng dng i n qua n l i. H th c lin h gi a cc i l ng l : u 2 i2 i2 u2 i2 u2 Ta c: !2 !1 2 !1 I2 U 2 2I 2U 2 U 2 I2 L C R 0 0L L A B d) o n m ch c R, L, C khng phn nhnh: M N 1 [ Z ZC [ + l ch pha N gi a u v i xc nh theo bi u th c: tanN = L = R U + ng hi u d ng xc nh theo nh lu t m: I = . Z
! "
V i + C ng h Imax =
(
) 2 l t ng tr c a o n m ch.
L
hay [ =
1 LC
th
U2 U , P max = , u cng pha v i i (N = 0). R R Khi L > C th u nhanh pha h n i ( o n m ch c tnh c m khng). Khi L < C th u tr pha h n i ( o n m ch c tnh dung khng). R tiu th n ng l ng d i d ng to nhi t, L v C khng tiu th n ng l ng i n. e) o n m ch c R, L,r, C khng phn nhnh: L,r C R + l ch pha N gi a uAB v i xc nh theo bi u th c: A 1 M N [ Z L ZC [ tanN = = Rr r U + ng hi u d ng xc nh theo nh lu t m: I = . Z V i = (R+r)2 (Z L - Z C )2 l t ng tr c a o n m ch. + Cch nh n bi t cu n dy c i n tr thu n r -Xt ton m ch, n u:
2 { R2 (Z L ZC )2 ;U { U R (U L U C ) 2 ho c P { I2R ho c cosN {
R Z
ho c Pd { 0 ho c cosNd { 0 ho c Nd {
T 2
+ Ta c: i ! I 2cos([ t+ Ni ) th u ! U R +V d 1: i n p gi a hai
u m t o n m ch i n xoay chi u ch c i n tr thu n R= 100; c T bi u th c u= 200 2 cos(100T t ) (V ) . Bi u th c c a c ng dng i n trong m ch l : 4 T T A. i= 2 2 cos(100T t )( A) C.i= 2 2 cos(100T t )( A) 4 4 T T D.i= 2 cos(100T t ) ( A ) B. i= 2 2 cos(100T t ) ( A ) 2 2 +Gi i :Tnh I0 ho c I = U /.R =200/100 =2A; i cng pha v i u hai u R, nn ta c: Ni = Nu = T/4 T => Ch n C Suy ra: i = 2 2 cos(100T t ) ( A ) 4 -M ch i n ch c t i n: T T T T uC tr pha so v i i gc . -> N = Nu - Ni =Hay Nu = Ni - ; Ni = Nu + 2 2 2 2 1 UC T +N u cho i ! I 2cos([ t) th vi t: u ! U 2 c os( [ t- ) v L m: I ! v i ZC ! . [C zC 2 T +N u cho u ! U 2cos([ t) th vi t: i ! I 2 c os( [ t+ ) 2 104 +V d 2: i n p gi a hai u m t o n m ch i n xoay chi u ch c t c i n dung C= (F ) T dng i n trong m ch l : c bi u th c u= 200 2 cos(100T t ) (V ) . Bi u th c c a c ng T 5T A. i= 2 2 cos(100Tt ) ( A) C.i= 2 2 cos(100T t ) ( A ) 2 6 T T D.i= 2 cos(100Tt ) ( A) B. i= 2 2 cos(100T t ) ( A ) 2 6 1 Gi i : Tnh Z C ! =100;, Tnh I ho c Io = U /. L =200/100 =2A; [ .C T i s m pha gc T/2 so v i u hai u t i n; Suy ra: i = 2 2 cos(100T t ) ( A ) => Ch n C 2 -M ch i n ch c cu n c m thu n: T T T T uL s m pha h n i gc -> N = Nu - Ni = Hay Nu =Ni + ; Ni = Nu 2 2 2 2 T UL +N u cho i ! I 2cos([ t) th vi t: u ! U 2cos([ t ) v L m: I ! v i ZL ![L 2 zL T N u cho u ! U 2cos([ t) th vi t: i ! I 2cos([ t- ) 2 V d 3: Hi u i n th gi a hai u m t o n m ch i n xoay chi u ch c cu n c m c t c m 1 T dng i n trong m ch l : L= ( H ) c bi u th c u= 200 2 cos(100Tt ) (V ) . Bi u th c c ng T 3 T 5T A. i= 2 2 cos(100Tt ) ( A) C.i= 2 2 cos(100Tt ) ( A) 6 6 T T D.i= 2 cos(100Tt ) ( A) B. i= 2 2 cos(100Tt ) ( A) 6 6 Gi i : Tnh Z L ! [ L = 100 T.1/T =100 ;, Tnh I0 ho c I = U /. L =200/100 =2A; T T T i tr pha gc T/2 so v i u hai u cu n c m thu n, nn ta c: = 3 2 6
Trang 29
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 T Suy ra: i = 2 2 cos(100Tt ) ( A) => Ch n C 6
Bi t p v n d ng:
u m t o n m ch i n xoay chi u ch c i n tr thu n R= 200; c bi u T th c u= 200 2 cos(100T t ) (V ) . Bi u th c c a c ng dng i n trong m ch l : 4 C.i= 2 2 cos(100T t ) ( A) A. i= 2 cos(100T t ) ( A) T T B. i= 2 cos(100T t ) ( A ) D.i= 2 cos(100T t ) ( A ) 2 4 1 Cu 2: Cho hi u i n th gi a hai u 1 o n m ch xoay chi u ch c cu n thu n c m L ! ( H ) l : T T 100 2 cos( 100T t )(V ) . Bi u th c c ng dng i n trong m ch l : 3 5T T A. i= 2 cos(100T t C.i= 2 cos( 100T t )( A ) )( A ) 6 6 T T D.i= 2 cos(100Tt ) ( A) B. i= 2 cos( 100T t )( A ) 6 6 Cu 3: Cho i n p hai u t C l u = 100cos(100Tt- T/2 )(V). Vi t bi u th c dng i n qua m ch, 10 4 bi t C ! (F) T A. i = cos(100Tt) (A) B. i = 1cos(100 Tt + T )(A) C. i = cos(100 Tt + T/2)(A) D. i = 1cos(100 Tt T/2)(A) Cu 4: t i n p u ! 200 2 cos(100T t+ T ) (V) vo hai u o n m ch ch c cu n thu n c m 1 L ! ( H ) th c ng dng i n qua m ch l: T T T A. i ! 2 2 cos100T .t (A) B. i ! 4 cos 100T .t (A) 2 2 T T D. i ! 2 cos100T .t (A) C. i ! 2 2 cos100T .t (A) 2 2 Cu 5: t i n p u ! 200 2 cos(100T t) (V) vo hai u o n m ch ch c cu n thu n c m L= 1 0,318(H) (L y ! 0,318) th c ng dng i n qua m ch l: T Cu 1: i n p gi a hai
T A. i ! 2 2 cos100T .t (A) 2 T C. i ! 2 2 cos100T .t (A) 2 T B. i ! 4 cos 100T .t (A) 2 T D. i ! 2 cos100T .t (A) 2 u o n m ch ch c t n c C = 15,9Q F
Trang 30
T: 08.38610150 D: 0933762356 1 Cu 7: t m t hi u i n th xoay chi u vo hai u cu n dy ch c t c m L= H th c ng dng 2T T hai u i n qua cu n dy c bi u th c i=3 2 cos(100 t+ )(A). Bi u th c no sau y l hi u i n th 6
o n m ch: A u=150cos(100 t+ 2
T )(V) 3
T )(V) 3
t hai ut i n l:
T ). (V) 2
T ). (V) 2
-N u cho tr -N u cho tr
c i ! I 2 cos([ t N i ) th bi u th c c a u l: u ! U c u !U 2 c os( [ t+ N u ) th bi u th c c a i l: i ! I
2 c os([ t+N i +N )
th u = U ocos([ t + Ni + N).
2 c os( [ t+ N u -N )
th i = I ocos([ t +Nu - N) 2 1 V d 1: M t m ch i n xoay chi u RLC khng phn nhnh c R = 100 ; ; C= .10 4 F ; L= H. T T c ng dng i n qua m ch c d ng: i = 2cos100 T t (A). Vi t bi u th c t c th i i n p c a hai m ch v hai u m i ph n t m ch i n. H ng d n : 2 1 1 -C m khng : Z L ! L.[ ! 100T ! 200; ; Dung khng : Z C ! = 100 ; ! T [ .C 10 4 100T . T -T ng tr : -H T c c = R2 ( Z L ZC )2 ! 1002 ( 200 100 )2 ! 100 2 ;
T T u c a H T:Nu ! Ni N ! 0 ! 4 4
i :U0 = I0. = 2. 100 2 V =200 2 V Z Z T 200 100 ! 1 N ! rad ;Pha ban l ch pha: tanN ! L C ! R 100 4
Trang 31
T: 08.38610150 D: 0933762356 T =>Bi u th c H T : u = U 0 cos([t N u ) ! 200 2 cos(100Tt ) (V) 4 -H T hai u R :uR = U0Rcos ([ t N u R ) ; V i : U0R = I0.R = 2.100 = 200 V;
Trong o n m ch ch ch a R : uR cng pha i: uR = U0Rcos ([ t N u R ) = 200cos 100Tt V -H T hai u L :uL = U0Lcos ([ t N u L ) V i : U0L = I0.
L
= 2.200 = 400 V;
-H T hai
T T T T : N uL ! N i ! 0 ! rad 2 2 2 2 T => uL = U0Lcos ([ t N u R ) = 400cos (100Tt ) V 2 u C :uC = U0Ccos ([ t N u C ) V i : U0C = I0. C = 2.100 = 200V; T T T T : N uL ! N i ! 0 ! rad 2 2 2 2 T => uC = U0Ccos ([ t N uC ) = 200cos (100Tt ) V 2
Trong o n m ch ch ch a C : uC ch m pha h n c d
L!
d ng i ! 3 cos100T t (A). a. Tnh c m khng c a cu n c m, dung khng c a t i n v t ng tr ton m ch. b. Vi t bi u th c i n p t c th i gi a hai u i n tr , gi a hai u cu n c m, gi a hai u t gi a hai u m ch i n. H ng d n: 0,8 1 1 a. C m khng: Z L ! [ L ! 100T . ! 80; ; Dung khng: Z C ! ! ! 50; T 2.10 4 [C 100T . T T ng tr : Z !
0,8 H v m t t T
i n c i n dung C !
R 2 Z L Z C
! 40 2 80 50
! 50;
2 2
T T nn: u L ! U oL cos 100T t 2 2 T V i UoL = Io L = 3.80 = 240V; V y u L ! 240cos 100T t (V). 2 T T y V uC ch m pha h n i gc nn: uC ! U oC cos 100T t 2 2 T V i UoC = Io C = 3.50 = 150V; V y uC ! 150cos 100T t (V). 2 Z Z C 80 50 3 37T } 0, 2T (rad). ! ! ; N } 37 o N ! p d ng cng th c: tan N ! L 40 4 180 R bi u th c hi u i n th t c th i gi a hai u m ch i n: u ! U o cos 100T t N
; V i Uo= Io = 3.50 = 150V; V y u ! 150cos 100T t 0,2T
(V).
y V uL nhanh pha h n i gc
V y u ! 120cos100T t (V).
Trang 32
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 Bi 2: M t o n m ch i n xoay chi u g m m t i n tr thu n R = 80;, m t cu n dy thu n c m c t c m L = 64mH v m t t i n c i n dung C ! 40 Q F m c n i ti p. a. Tnh t ng tr c a o n m ch. Bi t t n s c a dng i n f = 50Hz. b. o n m ch c t vo i n p xoay chi u c bi u th c u ! 282cos314t (V). L p bi u th c c ng t c th i c a dng i n trong o n m ch. H ng d n: a. T n s gc: [ ! 2T f ! 2T .50 ! 100T rad/s
3
} 20;
R 2 Z L Z C
! 80 2 20 80
! 100 ;
i:
Io !
l ch pha c a hi u i n th so v i c
Z L Z C 20 80 3 ! ! N } 37 o 80 4 R 37T 37T rad; V y i ! 2,82cos 314t Ni ! Nu N ! N ! 37 o ! (A) 180 180 1 10 3 Bi 3:Cho m ch i n nh hnh v . Bi t L ! H, C ! F v 10T 4T tan N !
n ghi (40V- 40W). h t vo 2 i m A v N m t hi u i n th o khng lm nh
a. C m khng: Z L ! [ L ! 100T .
1 10 3 100T . 4T
! 40;
i n tr c a bng n: R ! T ng tr
o n m ch AN: Z AN !
2 R 2 ZC ! 40 2 40 2 ! 40 2;
U oAN 120 2 ! ! 120 V 2 2 120 3 U S ch c a ampe k : I A ! I ! AN ! ! } 2,12 A Z AN 40 2 2 b. Bi u th c c ng dng i n c d ng: i ! I o cos 100T t Ni
(A) ZC 40 T ! ! 1 N AN ! rad Ta c : tan N AN ! R 40 4
S ch c a vn k : U AN !
Ni ! NuAN N AN ! N AN !
T rad; 4
Io ! I 2 !
3 . 2 ! 3A 2
Trang 33
T: 08.38610150 D: 0933762356
V y i ! 3cos 100T t
T (A). 4
R2 Z L ZC
! 402 10 40
! 50;
2 2
N AB !
m ch i n c d ng nh hnh v , i n tr R = 40;,
cu n thu n c m L !
u AF
1 ! 70; 103 100T. 7T UoAF 120 2 2 2 2 ! ! 2,4 A T ng tr c a o n AF: Z AF ! R Z L ! 40 30 ! 50; Io ! Z AF 50 30 37T Z rad ! 0,75 N AF } Gc l ch pha N AF : tan N AF ! L ! 180 R 40 37T 37T Ta c: Ni ! NuAF N AF ! 0 N AF ! N AF ! rad; V y i ! 2,4cos 100T t (A) 180 180
2 2
Z L Z C 30 70 T ! ! 1 N AB ! rad 40 4 R 41T T 37T 41T Nu ! NAB Ni ! ! rad V y u ! 96 2 cos 100T t (V) 4 180 90 90
Ta c: tan N AB ! Bi 5: Cho m ch i n xoay chi u nh hnh v , R = 100;, L l t c m c a cu n dy thu n c m,
C!
4
ampe k khng i. a. Tnh t c m L c a cu n dy v s ch khng i c a ampe k . b. L p bi u th c c a c ng dng i n t c th i trong m ch khi K ng v khi K m . H ng d n: a. Theo bi, i n p v s ch ampe k khng i khi K ng hay khi K m nn t ng tr v khi K ng b ng nhau
khi K m
Trang 34
T: 08.38610150 D: 0933762356
2
2 Z m ! Z d R Z L Z C ! R 2 ZC
Z L Z C ! Z C Z L ! 2Z C Z L ZC ! ZC Z L ! 0
Ta c: Z ! 1 ! C [C
(Lo i)
ZL 346 1 } 1,1H ! 173; ; ZL ! 2ZC ! 2.173 ! 346; L ! ! 4 [ 100T 10 100T . 3T S ch ampe k b ng c ng dng i n hi u d ng khi K ng:
I A ! Id !
b. Bi u th c c - Khi K ng: ng
T Z C 173 ! ! 3 N d ! rad 3 100 R T Pha ban u c a dng i n: Nid ! Nu Nd ! Nd ! 3 T V y id ! 0, 25 2 cos 100T t (A). 3 T Z Z C 346 173 - Khi K m : l ch pha: tan N m ! L ! ! 3 Nm ! 3 100 R T Pha ban u c a dng i n: Nim ! Nu Nm ! Nm ! 3 T V y im ! 0,25 2 cos 100T t (A). 3
l ch pha : tan N d ! A Bi 6: Cho m ch i n nh hnh v : M N UAN =150V ,UMB =200V. l ch pha UAM v UMB l T / 2 Dng i n t c th i trong m ch l : i=I0 cos 100Tt (A) , cu n dy thu n c m.Hy vi t bi u th c UAB H ng d n:
2 2 Ta c : U AN ! U C U R p U AN ! U C U R ! 150V
dng i n:
(1)
U L .U C ! 1 hay U2R = UL.UC (3) U R .U R , U R ! 120V 7 ! p N ! 0,53rad / s 12
2 U MB ! U L U p U MB ! U L U 2 ! 200V (2)
V UAN v UMB l ch pha nhau T / 2 nn tgN1 .tgN 2 ! 1 p , U C = 90V U U C U AB ! U 2 (U L U C ) 2 ! 139V ; tgN ! L UR v y uAB = 139 2 cos(100Tt +0,53) V
%
T (1),(2),(3) ta c UL=160V
Bi 7: Cho m ch i n khng phn nhnh g m R = 100 3 ;, cu n dy thu n c m L v t i n C =10-4 /2T (F). t vo 2 u m ch i n m t hi u i n th u = 1002cos 100T t. Bi t hi u i n th ULC = 50V ,dng i n nhanh pha h n hi u i n th .Hy tnh L v vi t bi u th c c ng dng i n i trong m ch H ng d n: 1 Ta c [= 100T rad/s ,U = 100V, Z C ! ! 200; [C
Trang 35
T: 08.38610150 D: 0933762356
2
U LC ! 100; I V dng i n nhanh pha h n hi u i n th ,m trn gi n Frexnen,dng i n c bi di n trn tr c honh v y hi u i n th c bi u di n d i tr c honh ngh a l L< C. Do ZL ! 0,318 H C- L =100 ;pZ L =ZC -100 =100 ; suy ra L ! [ Z ZC 1 T T l ch pha gi a u v i : tgN ! L ! pN ! ; v y i ! 0,5 2cos(100T t )( A) 6 R 6 3 TR C NGHI M: 1 10 4 Cu 1: Cho m ch i n xoay chi u c R=30 ; , L= (H), C= (F); hi u i n th 2 u m ch l T 0.7T dng i n trong m ch l u=120 2 cos100 T t (V), th c ng T T B. i ! 4cos(100T t )( A) A. i ! 4cos(100T t )( A) 4 4 T T C. i ! 2cos(100T t )( A) D. i ! 2cos(100T t )( A) 4 4 4 1 10 Cu 2: Cho o n m ch xoay chi u c R=40 ; , L= (H), C= (F), m c n i ti p hi u i n th 2 u m ch T 0.6T dng i n qua m ch l: u=100 2 cos100 T t (V), cng su t v c ng T T B. P ! 125W, i=2,5cos(100T t+ )( A ) A. P ! 125W, i=2,5cos(100 T t- )( A) 4 4 T T C. P ! 100W, i 2cos(100T t- )( A) C. P ! 100W, i 2cos(100 T t )( A) 4 4 1 Cu 3: Cho m ch xoay chi u c R, L, C m c n i ti p cho R=30 ; ,L = (F). C thay i, hi u i n th 2 u T m ch l u=120 2 cos100 T t (V) v i C b ng bao nhiu th u,i cng pha. Tm P khi 104 104 A. C ! B. C ! F , P ! 480W F , P ! 400W T T 2.104 2.104 F , P ! 480W D. C ! F , P ! 400W C. C ! T T 104 Cu 4: Cho m ch xoay chi u c R, L, C m c n i ti p c R=30 ; , C= (F) , L thay i c cho hi u i n T T th 2 u m ch l U=100 2 cos100 T t (V) , u nhanh pha h n i gc rad th ZL v i khi l: 6 T 5 2 T cos(100T t )( A) A. Z L ! 117,3( ;), i ! B. Z L ! 100( ;), i ! 2 2cos(100T t )( A) 6 6 3
ng
dng i n I !
! 0,5 A v Z LC !
T T C. Z L ! 100( ;), i ! 2 2cos(100T t )( A) )( A) 6 6 3 Cu 5: M t m ch g m cu n dy thu n c m c c m khng b ng 10 ; m c n i ti p v i t i n c i n 2 T dung C ! .104 F . Dng i n qua m ch c bi u th c i ! 2 2 cos100T t ) A . Bi u th c hi u i n T 3 th c a hai u o n m ch l: T T A. u ! 80 2co s(100T t ) (V) B. u ! 80 2 cos(100T t ) (V) 6 6
C. Z L ! 117,3(; ), i !
5 2
cos(100T t
&
Hi u i n th 2
2 u i n tr thu n l: U ! U U LC ! 50 3V
'
Trang 36
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 T 2T C. u ! 120 2 co s(100T t ) (V) D. u ! 80 2 co s(100T t ) (V) 6 3 Cu 6: M ch i n xoay chi u g m i n tr R ! 40; ghp n i ti p v i cu n c m L. Hi u i n th t c th i hai u o n m ch u ! 80co s100T t v i n p hi u d ng hai u cu n c m U L =40V Bi u th c i qua m ch l: 2 T 2 T A. i ! B. i ! co s(100T t ) A co s(100T t ) A 2 4 2 4 T T C. i ! 2co s(100T t ) A D. i ! 2co s(100T t ) A 4 4 Cu 7: Cho m ch R, L, C n i ti p, R l bi n tr . Hi u i n th hai u m ch c d ng: 104 1, 4 F . R c gi tr bao nhiu cng su t tiu th c a m ch u ! 200 2co s100T t (V); L ! H; C! 2T T l 320W. A. R ! 45; ho c R ! 80; B. R ! 20; ho c R ! 45; D. R ! 25; ho c R ! 80; C. R ! 25; ho c R ! 45; Cu 8: M t o n m ch i n g m i n tr R = 50; m c n i ti p v i cu n thu n c m L = 0,5/T (H). t vo hai u o n m ch m t i n p xoay chi u u = 100 2 cos(100Tt - T/4) (V). Bi u th c c a c ng dng i n qua o n m ch l: A. i = 2cos(100 Tt - T/2) (A). B. i = 2 2 cos(100Tt - T/4) (A). C. i = 2 2 cos100Tt (A). D. i = 2cos100 Tt (A). Cu 9: Khi t i n p khng i 30V vo hai u o n m ch g m i n tr thu n m c n i ti p v i cu n c m 1 thu n c t c m (H) th dng i n trong o n m ch l dng i n m t chi u c c ng 1 A. N u t 4T dng i n trong o n vo hai u o n m ch ny i n p u ! 150 2 cos120 Tt (V) th bi u th c c a c ng
m ch l A. i ! 5 2 cos(120Tt C. i ! 5cos(120Tt
T ) (A). 4
T ) (A). 4
B. i ! 5cos(120Tt
U0 2
Bi t U v Z ho c UR v R ho c UL v L ho c UC v C: I !
V d 1. i n p t vo hai u m t o n m ch R, L, C khng phn nhnh. i n p hai hai u L l 120V, hai b n t C l 60V. i n p hi u d ng hai u o n m ch l:
u R l 80V,
Trang 37
C. 100V
p n C. V d 2. i n p t vo hai u m t o n m ch R, L, C khng phn nhnh. i n p hi u d ng hai m ch l 100V, hai u L l 120V, hai b n t C l 60V. i n p hi u d ng hai u R l: A. 260V B. 140V C. 80V D. 20V 2 2 2 2 Gi i :. i n p hai u R : Ta c: U ! U R (U L U C ) => U R ! U 2 (U L U C )2 U R ! U 2 (U L U C )2 th s : U R ! U 2 (U L U C )2 = 100 (120 60) ! 80V . p n C. V d 3: Cho m ch nh hnh v , i n tr R, cu n dy thu n c m L v t C m c n i ti p . Cc vn k c i n tr r t l n , V1 Ch UR=5(V), V2 ch UL=9(V), V ch U=13(V). Hy tm s ch V3 bi t r ng m ch c tnh dung khng? V C. 15 (V) D. 51(V) A. 12(V) B. 21(V) C R L Gi i: p d ng cng th c t ng qut c a m ch 2 N i ti p R, L, C ta c: U 2 ! U (U L U C ) 2 2 V1 V3 V2 Hay : U 2 U ! (U L U C ) 2 ;Hay thay s ta c: 13 2 15 2 ! (U L U C ) 2
2 2
ng
Hay trong bi u th c trn ta l y nghi m U L U C ! 12 p U C ! U L 12 ! 9 12 ! 21(V ) UC chnh l s ch vn k V3. p n B. TR C NGHI M: Cu 1. i n p t vo hai u m t o n m ch R, L, C khng phn nhnh. i n p hi u d ng hai u m ch l 100V, hai u R l 80V , hai b n t C l 60V. M ch i n c tnh c m khng.Tnh i n p hi u d ng hai u L: D. 120V A. 200V B. 20V C. 80V Cu 2. Cho an m ch RLC m c n i ti p, cu n dy thu n c m. t vo 2 u o n m ch 1 i n p xoay chi u, ng i ta o c cc i n p hi u d ng 2 u R, L, C l n l t l UR = 30V; UL = 80V; UC = 40V i n p hi u d ng UAB 2 u o n m ch l : C. 50V D. 150V. A. 30V B. 40V Cu 3: Cho m t o n m ch xoay chi u n i ti p g m i n tr R, cu n dy thu n c m L v t C , t vo hai u o n m ch i n p u ! 50 2 cos(100T t )V , lc ZL= 2ZC v i n p hi u d ng hai u i n tr l UR = 30V . i n p hi u d ng hai u cu n dy l: A. 30V B. 80V C. 60V D. 40V Cu 4: Cho m ch i n nh hnh v v i UAB = 300(V), UNB = 140(V), dng i n i tr pha so v i uAB m t gc N
(cosN = 0,8), cu n dy thu n c m. Vn k V ch gi tr : R L N C A. 100(V) B. 200(V) B A C. 300(V) D. 400(V) R V L C Cu 5: Ch n cu ng. Cho m ch i n xoay chi u nh hnh v (Hnh 5). Ng i ta o c cc i n p UAM = 16V, UMN = 20V, UNB = 8V. i n p A M N B gi a hai u o n m ch AB l: Hnh 5 B. 20V C. 28V D. 16V A. 44V Cu 6: Ch n cu ng. Cho mach i n xoay chi u nh hnh v (Hnh 6). Ng i ta o c cc i n p UAN =UAB = 20V; UMB = 12V. i n p UAM, UMN, UNB l n l t l: A. UAM = 12V; UMN = 32V; UNB =16V R L C B. UAM = 12V; UMN = 16V; UNB =32V A M N B C. UAM = 16V; UMN = 24V; UNB =12V Hnh 6 D. UAM = 16V; UMN = 12V; UNB =24V Cu 7: o n m ch xoay chi u g m i n tr , cu n dy thu n c m v t i n m c n i ti p. t vo hai
u o n m ch m t i n p c d ng u = 400 2 cos (100 T t) V. M c cc Vn k l n l t vo cc d ng c trn theo th t V1 ,V2 , V3 . Bi t V1 v V3 ch 200V v dng i n t c th i qua m ch cng pha so v i i n p hai u o n m ch trn : 1/ S ch c a V2 l : A/ 400V B/ 400 2 V C/ 200 2 V D/ 200V
Trang 38
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 2/ Bi u th c u2 l : T T A/ 400 cos(100 T t + )V. B/ 400 cos(100 T t - )V. 4 4 T D/ 200 2 cos(100 T t + )V C/ 400 cos(100 T t)V. 2 3/ Bi u th c u3 l : T T B/ 200 2 cos (100 T t - )V. A/ 200 cos (100 T t - )V. 2 2 T C/ 200 cos(100 T t )V. D/ 200 2 cos (100 T t + )V 2 Cu 8: Cho o n m ch i n g m i n tr thu n R , c m thu n L ,t i n C n i ti p , t vo 2 u o n m ch i n p hi u d ng 100 2V , Vn k nhi t o i n p cc o n: 2 u R l 100V ; 2 u t C l 60V th s ch vn k khi m c gi a 2 u cu n c m thu n L l C. 160V D. 80V A. 40V B. 120V Cu 9: t vo hai u m ch i n RLC n i ti p m t i n p xoay chi u c gi tr hi u d ng khng i th i n p hi u d ng trn cc ph n t R, L, v C u b ng nhau v b ng 20V . Khi t b n i t t th n p hi u d ng hai u i n tr b ng: A. 30 2 V B. 10 2 V C. 20V D. 10V
D ng 4: Cng su t tiu th
1.M ch RLC khng phn nhnh: U 2R + Cng su t tiu th c a m ch i n xoay chi u: P = UIcosN hay P = I R = . Z2 R + H s cng su t: cosN = . Z + ngh a c a h s cng su t cosN -Tr ng h p cosN = 1 t c l N = 0: m ch ch c R, ho c m ch RLC c c ng h ng i n U2 . (ZL = ZC) th: P = Pmax = UI = R T -Tr ng h p cosN = 0 t c l N = s : M ch ch c L, ho c C, ho c c c L v C m khng c R 2 th: P = P min = 0. + nng cao cosN b ng cch th ng m c thm t i n thch h p sao cho c m khng v dung khng c a m ch x p x b ng nhau cosN } 1. +Nng cao h s cng su t cosN gi m c ng dng i n nh m gi m hao ph i n n ng trn ng dy t i i n. a.R thay i P =P max + Khi L,C, [ khng i th m i lin h gi a ZL v ZC khng thay i nn s thay i c a R khng gy ra hi n t ng c ng h ng C L R + Tm cng su t tiu th c c i c a an m ch: A B 2 2 U U 2 = , Ta c P=RI = R 2 (Z L Z C ) 2 R (Z L Z c ) 2 P R R (Z L Z C ) 2 Pmax Do U=Const nn P=P max th ( R ) t gi tr min R p d ng b t d ng th c Cosi cho 2 s d ng R v (ZL-ZC)2 ta c: P<Pmax
2
R
(Z L Z C ) 2 (Z Z C ) 2 u 2 R. L = 2 ZL ZC R R
O R1 R M
R2 Trang 39
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 (Z L Z C ) 2 V y(R ) min l 2 Z L Z C lc d u = c a b t ng th c x y ra nn ta c R U2 U R= Z L Z C => P= Pmax = v I = Imax= . 2 Z L ZC Z L ZC 2
Lc : cosN =
2 ; tan N = 1 2
2.10 4 1 C L R H, C = F, A B T T uAB = 200cos100 Tt(V). R b ng bao nhiu cng su t to nhi t trn R l l n nh t? Tnh cng su t . A.50 ;;200W B.100 ;;200W C.50 ;;100W D.100 ;;100W 1 Gi i: Ta c :ZL = [ L = 100 ;; ZC = = 50 ;; U = 100 2 V [C U2 U 2R = Cng su t nhi t trn R : P = I2 R = 2 (Z Z C ) 2 R (Z L Z C ) 2 R L R 2 (Z ZC ) hay R =ZL -ZC = 50 ; Theo b t ng th c Cosi : Pmax khi R ! L R U2 => Pmax = = 200W Ch n A 2R b.R thay i P = P (P<P max ): V d 1: Cho m ch i n nh hnh v . Bi t L =
2 Ta c: P ' ! I R !
U 2 .R R 2 (Z L ZC )2
P R 2 U 2 R P ( Z L Z C ) 2 ! 0 (*)
ng trnh b c 2 (*) tm R. c 2 nghi m: L C R 1 103 B +V d 2: Cho m ch i n nh hnh v : Bi t L = H, C = F, A T 6T uAB = 200cos100 Tt(V). R ph i c gi tr b ng bao nhiu cng su t to nhi t trn R l 240W? A.30 ; hay 160/3 ; B.50; hay 160/3 ; C.100 ; hay160/3 ; D.10 ; hay 160/3 ;
Gi i ph
Ta c PT b c 2: 240R2 (100 2 )2.R +240.1600 = 0. Gi i PT b c 2 => R = 30 ; hay 160/3 ; 2. M ch RLrC khng phn nhnh:( Cu n dy khng thu n c m c i n tr thu n r ) U 2( R r ) + Cng su t tiu th c a c an m ch xoay chi u: P = UIcosN hay P = I2 (R+r)= . Z2 Rr + H s cng su t c a c an m ch : cosN = . Z U 2 .R + Cng su t tiu th trn i n tr R: PR = I2.R= 2 V i Z = (R+r)2 (ZL - ZC )2 Z U 2 .r + Cng su t tiu th c a cu n dy: Pr = I2 .r = 2 Z r r + H s cng su t c a an m ch ch a cu n dy : cosNd = = 2 2 Zd r ZL a.Cng su t tiu th c c i c a c an m ch: c L,r,C, [ khng i . + R thay i P max: Khi L,C, [ khng i th m i lin h gi a ZL v ZC khng thay thay i c a R khng gy ra hi n t ng c ng h ng
A R L,r
i nn s
C B Trang 40
T: 08.38610150 D: 0933762356
2 2
Ta c P=(R+r)I2= (R+r) P=
U ( R r ) ( Z L Z c )2
U2 , ( Z L Z C )2 ( R r ) (Rr)
( Z L Z C )2 ) min th : Rr
(R+r) =
ZL ZC Hay: R =/ZL-ZC/ -r
i trn (R+r): Pmax = U2 2 ZL ZC
U2 ! U2 2r X
c.V d 3: Cho o n m ch xoay chi u khng phn nhnh, cu n dy c i n tr r ! 15(;) , t c m 1 ( H ) V m t bi n tr R m c nh hnh v . Hi u i n th hai u m ch l : L! 5T r, L R U ! 80. cos(100T .t )(V ) . 1. Khi ta d ch chuy n con ch y c a bi n tr cng su t t a nhi t trn ton m ch t gi tr c c i l? A. P=80(W) B. P=200(W) C. P=240(W) D. P=50(W) 2. Khi ta d ch chuy n v tr con ch y cng su t t a nhi t trn bi n tr t gi tr c c i l? D. P=40(W) A. P=25(W) B. P=32(W) C. P=80(W) Bi gi i: r= 15 ;; ZL =20 ; 1. Cng su t t a nhit trn ton m ch l: ( Ch : m ch lc ny c 2 ph n t R, r v khuy t C ) : U2 U2 U2 .( r R) ! P ! I 2 .(r R) ! 2 .(r R) ! 2 ((r R) 2 (Z L ) 2 Z ZL (r R) rR 2 Z Do t s l U khng i nn P l n nh t khi m u s b nh t.Ngh a l : y ! r R L b nh t. rR p d ng b t Z ZL u 2. (r R). L ! 2.Z L . rR rR D u b ng x y ra khi a=b => r R ! Z L p R ! Z L r ! 20 15 ! 5(; ) ng th c csi cho hai s khng m ta c : y ! r R i : Pmax !
2 2
U2 (40 2 ) 2 Ch n A ! ! 80(W ) 2(r R) 2 2(15 5) Kinh nghi m : Sau ny n u m ch c nhi u R th ta dng cng th c t ng qut khi kh o st cng su t ton m ch nh sau : R1 R 2 ... R n ! Z L Z C ( N u khuy t L hay C th khng a vo) 2. Cng su t t a nhi t trn bi n tr R l : U2 U2 U2 U2 .R ! ! 2 P ! I 2 .R ! 2 .R ! ((r R ) 2 ( Z L ) 2 (r R) 2 Z 2 L Z r 2 r .R R 2 Z 2 L R R
Cng su t c c
Trang 41
n y ta nn lm nh sau : nh sau : y ! 2 r R
Ch n D
+V d 4: M t i n tr bi n tr R m c n i ti p v i cu n dy c i n tr thu n R 0 = 15 ; v t c m 1 H nh hnh v . Bi t i n p hai u o n m ch l uAB= 40 2 cos100Tt (V). Cng su t to L= 5T nhi t trn bi n tr c th t gi tr c c i l bao nhiu khi ta d ch chuy n con ch y c a bi n tr ? Tnh gi tr c a bi n tr lc v Cng su t c c i ? L,R0 R Gi i: C m khng : ZL = [L = 20 ;; U = 40 V B A U 2R U 2R Cng su t to nhi t trn R :P = I2 R = = 2 2 2 2 R 2 RR0 R0 Z L ( R R0 ) 2 Z L P= U2 R ZL 2R0 R 0 R
2 2
.-
Pmax th R
2 2
i.
- Theo b t
R0 Z L R ZL nh nh t khi R ! 0 R R 2 U 2 2 R = R0 Z L = 25 ; v Pmax = =20W 2( R R0 ) * Ch khi gi i bi ton ny : - Cc i l ng U, R0 , ZL ho c ZC l cc i l ng khng i - Khi p d ng b t ng th c Cosi c n ch n A v B sao cho A.B = const. ng th c Cosi th R
hay
3.Bi t p tr c nghi m:
Cu 1: Cho hi u i n th hai u o n m ch l : U AB ! 10 2 cos( 100 T .t
T )(V ) v c ng 4
T )( A) . Tnh cng su t tiu th c a o n m ch? 12 A. P=180(W) B. P=120(W) C. P=100(W) D. P=50(W) I U 3 2 120 2 Bi gi i: Ta c : I ! 0 ! ! 3( A) . U ! 0 ! ! 120 (V ) M t khc : 2 2 2 2 T T T T 1 V y cos N ! cos( pha (U ) pha (i ) ! N p N ! 100Tt (100Tt ) ! )! 4 12 3 2 3 1 Suy ra cng su t tiu th c a o n m ch l : P ! U .I . cos N ! 120 .3. ! 180(W ) Ch n A 2 Cu 2: Cho o n m ch xoay chi u khng phn nhnh. i n tr R=50( ; ), cu n dy thu n c m 1 103 ( F ) . i n p hai u m ch: U ! 260 2. cos(100T .t ) . Cng su t ton m ch: L ! (H) v t C ! T 22T B. P=200(W) C. P=100(W) D. P=50(W) A. P=180(W)
Trang 42
i n qua o n m ch l i ! 2 cos100T t ( A) Cng su t tiu th c a o n m ch b ng B. 100W. C. 143W. D. 141W. A. 200W. 10 3 1` Cu 4: Cho o Cn m ch xoay chi u nh hnh v : bi t : L ! ( H ) ; C ! ( F ) . t vo hai u T 4T o n m ch m t hi u i n th : U AB ! 75 2 . cos(100T .t ) . Cng su t trn ton m ch l : P=45(W). Tnh gi tr R? B. R ! 60(;) C. R ! 80(; ) D. Cu A ho c C A. R ! 45(; ) Bi gi i: Z L ! 100 (; ) ; Z C ! 40(; ) C L R B A P Cng su t ton m ch : P ! I 2 .R p I 2 ! (1) R M t khc U AB ! I .Z AB ! I . ( R 2 ) ( Z L Z C ) 2 Bnh ph ng hai v ta c :
P 2 ( R ( Z L Z C ) 2 ) (3) R
45 2 ( R (100 40) 2 ) Hay: R2 - 125R+ 3600 = 0 R R ! 45; V y R1 = 45; Ho c R2 = 80 ; Ch n C R 2 125R 3600 ! 0 p 1 R2 ! 80; Cu 5: Cho m ch i n xoay chi u nh hnh v . R=50( ; ); U ! 100 (V ) ; r ! 20(;) .Cng su t tiu r, L R th c a o n m ch l A B C. P=280(W) D. P=50(W) A. P=180(W) B. P=240(W) Bi gi i: Ta c : P ! I 2 .( R r ) ! I ( I .R I .r ) ! I (U R U r ) U 100 Ch n C V i: I ! ! ! 2( A) =>P = I2(R+r) = 22(50+20) =280W 50 R Cu 6: Cho o n m ch xoay chi u R, C m c n i ti p. R l m t bi n tr , t i n c i n dung 10 4 C! ( F ) . t vo hai u o n m ch m t i n p xoay chi u n nh U . Thay i R ta th y v i T hai gi tr c a R l: R=R1 v R=R2 th cng su t c a m ch i n b ng nhau. Tnh tch R1 .R2 ?
B. R1 .R2 ! 101 C. R1 .R2 ! 10 2 D. R1 .R2 ! 10 4 1 1 ! ! 100( ;) Bi gi i: Ta c: Z C ! [C 10 4 100T . T U2 U2 Khi R=R1 th cng su t tiu th c a m ch : P1 ! I 2 .R1 ! 2 .R1 ! 2 .R1 (1) Z (R 1 Z 2C ) Khi R=R2 th cng su t tiu th c a m ch : P2 ! I 2 .R2 ! Theo bi ra: P1 ! P2 Suy ra : (1)=(2) Hay:
U2 U2 .R 2 ! 2 . R 2 ( 2) Z2 (R 2 Z 2 C )
A. R1 .R2 ! 10
Ch n D
U2 U2 .R1 ! 2 .R2 Hay: R1.R2 ! Z2C !104 2 2 2 (R 1 Z C (R 2 Z C ) Cu 7: Cho m ch R, L, C m c n i ti p, cu n dy thu n c m. U ! 100 cos(100T .t )(V ) . Bi t c ng
u m ch m t gc
Trang 43
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 A. P=80(W) B. P=200(W) C. P=240(W) D. P=50(W) Bi gi i: Cng su t ton m ch : P ! U .I . cos N ! 50 2 . 2.. cos(36,8 0 ) ! 80(W ) T Cu 8: t m t i n p xoay chi u u ! 200 2 cos(100Tt )(V ) vo hai u m t o n m ch RLC m c n i 6 T ti p th c ng dng i n trong m ch l i ! 2 2 cos(100Tt )( A) . Cng su t tiu th trong m ch l 6
A. P = 400W B. P = 400
3 W
C. P = 200W
Cu 9: M t m ch i n xoay chi u RLC c i n tr thu n R = 110 ; T u ! 220 2 cos(100T t ) (V). Khi h s cng su t c a m ch l n nh t th cng su t tiu th b ng 2 D. 440W. A. 115W. B. 220W. C. 880W. Cu 10: M t o n m ch i n xoay chi u g m m t t i n c dung khng ZC = 200 v m t cu n dy m c n i T ti p. Khi t vo hai u o n m ch trn m t i n p xoay chi u c bi u th c u = 120 2 cos(100 t + )V th 3 T th y i n p gi a hai u cu n dy c gi tr hi u d ng l 120V v s m pha so v i i n p t vo m ch. 2 Cng su t tiu th c a cu n dy l A. 72 W. B. 240W. C. 120W. D. 144W. Cu 11: t i n p u ! 100 2 cos100T t (V) vo hai u o n m ch RLC khng phn nhnh v i C, R c 2 l n khng i v L ! H . Khi i n p hi u d ng hai u m i ph n t R, L, C c l n nh nhau. T Cng su t tiu th c a o n m ch l A. 50W B. 100W C. 200W D. 350W Cu 12: t i n p xoay chi u u=120 2 cos(100Tt+T/3)(V) vo hai u o n m ch g m cu n dy thu n
c m L,m t i n tr R v m t t t i n c C=
D. P = 200 3 W c m c vo i n p
i n C b ng nhau v b ng m t n a trn R. Cng su t tiu th trn o n m ch b ng: B.360W C.240W D. 360W A.720W t c m
3 H v t 10
i n c i n
2.10-4
m c n i ti p.
i n p hai
u o n m ch u
4 H v t 10
i n c i n
104 F v i n tr thu n R = 30 ; m c n i ti p nhau, r i t vo hai u o n m ch c i n p T xoay chi u u ! 100 2.cos100Tt ( ) . Cng su t tiu th trn o n m ch v trn i n tr R l n l t l:
A. P=28,8W; P R=10,8W B.P=80W; P R=30W C. P=160W; P R=30W D.P=57,6W; P R=31,6W Cu 15. Ch n cu ng. Cho o n m ch RLC nh hnh v (Hnh 3.15). R=100 ; , cu n dy thu n c m c c m L= t
H v t
i n c i n dung C. Bi u th c i n p t c th i
AN
R A M
L N
Hnh 3.15
C B
gi a hai i m A v N l: u
Trang 44
T: 08.38610150 D: 0933762356
D ng 5: Cu n dy khng c m thu n c i n tr ho t
ng (cu n r, L):
1. Xt cu n dy khng c m thu n (L,r): Khi m c cu n dy c i n tr r v t c m L vo m ch i n xoay chi u, ta xem cu n dy nh o n m ch r n i ti p v i L c gi n vect nh hnh v d i: uuu r 2 uuu r +T ng tr cu n dy: Z cd ! r 2 Z L ! r 2 ([L ) 2 Trong : ZL = L. [ . Ud UL + i n p hai u cu n dy Lanh pha h n c ng dng i n m t gc N d U Z c tnh theo cng th c: tan N d ! 0 L ! L Nd U0r r u r uur +Bin , gi tr hi u d ng c a c ng dng i n v i n p theo cc cng th c: I U
r
I0 !
0d
Zd
0d
r 2 Z2 L
v I !
Zd
r 2 Z2 L
; Hay Pr = U 2 .r Z2
+Cch nh n bi t cu n dy c i n tr thu n r:
2 -Xt ton m ch, n u: Z { R2 (Z L ZC )2 ; U { U R (U L U C ) 2 ho c P { I2R;ho c cosN {
R Z
th cu n dy c i n tr thu n r { 0. -Xt cu n dy, n u: Ud { UL ho c Zd { ZL ho c Pd { 0 ho c cosNd { 0 ho c Nd { th cu n dy c i n tr thu n r { 0. 2. M ch RLrC khng phn nhnh: - i n tr thu n t ng ng l: R+ r. - T ng tr c a c R
T 2
L,r
l ch pha gi a i n p hai
+ Cng su t tiu th ton m ch: P ! U . I .c o s N = (r+ R )I 2 + Cng su t tiu th trn R: PR = R I 2 3. Cc v d : 1 104 F= ,L= H, r = 10 ; , R = 40 ; V d 1: Cho m ch i n nh hnh v , trong C ! T 2T L,r. C Bi u th c dng i n trong m ch i = 2 2 cos 100Tt (A) R A a.Tnh t ng tr c a m ch? M N b. l ch pha N v Cng su t c a ton m ch ?
Gi i : a. Tnh t ng tr : C m khng: Z L ! L.[ !
T ng tr : Z =
L,r
C B V
Trang 45
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 4 10 t i n c i n dung ! . i n p xoay chi u hai u 2T
Tnh UC ? UC = I.ZC = !
U .Z C r (Z L ZC )
2 2
10 4 C R L,r V d 3: Cho m ch i n nh hnh v . Bi t C ! F, A B T M T 1 H, u AB ! 200cos100T t (V). i n p uAM ch m pha so v i dng i n qua m ch v dng L! 6 2T T 50 3 i n qua m ch ch m pha so v i uMB. Tnh r v R? s. r ! ; v R ! 100 3; . 3 3 Z T Z 50 3 Gi i : ZL= 50 ;; ZC = 100 ;; tan N MB ! L ! tan ! 3 . r ! L ! ; r 3 3 3 1 ZC T ! tan ! R ! Z C 3 ! 100 3; . tan N AM ! R 3 6
V d 4: M t cu n dy c h s t c m L c m c n i ti p v i m t t c i n dung C r i m c vo 2 i m A, B c a m t m ch i n xoay chi u c t n s f. o i n p gi a hai u o n m ch AB, gi a hai u cu n dy v gi a hai c c c a t i n b ng vn k c i n tr r t l n, ta l n l t c: UAB = 37,5 V, UL=50V, UC=17,5 V. o c ng dng i n b ng m t ampe k c i n tr khng ng k , ta th y I=0,1 A.Khi t n s f thay i n gi tr fm=330 Hz th c ng dng i n trong m ch t gi tr c c i. Tnh t c m L, i n dung C, v t n s f c a i n p s d ng trn. Gi i: Gi s cu n dy thu n c m khng c i n tr r th: UAB = UL UC = 50 17,5 = 32,5 V. Khng ph h p v i bi . Nn cu n dy ph i c i n tr r. U U 50 17,5 ! 500 ; ; Dung khng c a t i n: ZC ! C ! ! 175; Ta c t ng tr cu n dy: Z d ! d ! I 0,1 I 0,1 U 37,5 ! 375; . Khi f = fm, trong m ch c c ng h ng (Imax ) nn: T ng tr : Z AB ! AB ! I 0,1 1 1 1 1 (1) [ m2 = = 2 ! ! 2 [m (2T f m ) (2.T .330) 2 M t khc: ZAB2 = r2 + (ZL ZC)2 = r2 + ZL2 2ZLZC + ZC2 ZAB2 = Zd2 + ZC2 2ZLZC 2ZLZC = Zd2 + ZC2 ZAB2 = 5002 + 1752 - 3752 = 14.104 1 L L 2.L. [ . = 2 ! 14.104 ! 7.104 L=7.104 .C (2) C.[ C C 1 => C=1,82.10-6 F; L=7.104.C=7.104.1,82.10-6=0,128H Th (2) vo (1) ta c: 7.104.C2 = 2 (2.T .330) 1 1 1 1 = ! ! 500 Hz M: ZC = = 6 C.[ C.2.T C.2.T .Zc 1,82.10 .2.3,14.175
Trang 46
6 8 A@
l ch pha gi a
i n p
B/AM
76 8
tanNAM
T T T ! 4 4 2
=50 2;
43 5
tanNAB !
10
)(
o n m ch u
l ch pha gi a
i n p
u M ? Tnh Uc?
! T rad 4
500
m .
t vo hai
u o n m ch m t i n p xoay chi u c
T ) (A) 4 T D. i = 5 3 cos(100 p t - ) (A) 4 L, r C R 2,5 4 Cu 2: Cho m ch i n hnh v , bi t: R = 40;, C ! 10 F B A M T Hnh 7T v: u AM ! 80cos100T t (V ) ; uMB ! 200 2 cos(100T t ) (V ) . r v L c gi tr l: 12 3 10 3 1 2 A. r ! 100 ;, L ! B. r ! 10; , L ! H H C. r ! 50;, L ! H D. r ! 50;, L ! H T T 2T T Cu 3: M t o n m ch n i ti p ABC g m m t t i n ( o n AB) v m t cu n dy ( o n BC). Khi t n s dng i n xoay chi u qua m ch b ng 1000Hz ng i ta o c cc i n p hi u d ng UAB = 2 V, -3 UBC = 3 V, UAC = 1V v c ng hi u d ng I = 10 A.Tm i n tr r v t c m L c a cu n dy 3 3 1 4 A. r=500 3; ; L= H B. r=500 2 ; ; L = H C. r=400 3; ; L= H D. r=300 2 ; ; L = H 4T 4T 4T 3T dng i n qua n l Cu 4: N u t vo hai u cu n dy m t i n p m t chi u 9V th c ng 0,5A. N u t vo hai u cu n dy m t i n p xoay chi u c t n s 50Hz v c gi tr hi u d ng l 9V th c ng hi u d ng qua cu n dy l 0,3A. i n tr thu n v c m khng c a cu n dy l: B. R=18 ; ZL=24; C. R=18 ; ZL=12; D. R=30 ; ZL=18; A. R=18 ; ZL=30; Cu 5: Cho m ch i n xoay chi u nh hnh v : i n p hai R L, r C u o n m ch: u ! U 0 cos [ t (V ) , R ! r . i n p uAM
B. i = 10 2 cos(100Tt + A N M v uNB vung pha v i nhau v c cng m t gi tr hi u d ng l 30 5 V . H i U0 c gi tr bao nhiu: B
B.75 V C. 60 V D. 60 2 V A. 120 V Cu 6: M t o n m ch g m bi n tr R m c n i ti p v i cu n dy c t c m L = 0,08H v i n tr thu n r = 32;. t vo hai u o n m ch m t i n p dao ng i u ho n nh c [ 300 rad/s. cng su t to nhi t trn bi n tr t gi tr l n nh t th i n tr c a bi n tr ph i b ng bao nhiu?
A. 56;.
B. 24;.
C. 32;.
D. 40;.
i n. l ch T pha c a hi u i n th gi a hai u cu n dy so v i c ng dng i n trong m ch l . Hi u i n 3 th hi u d ng gi a hai u t i n b ng 3 l n hi u i n th hi u d ng gi a hai u cu n dy. l ch pha c a hi u i n th gi a hai u cu n dy so v i hi u i n th gi a hai u o n m ch trn l T T 2T A. 0. B. . C. . D. . 2 3 3 HD:
ZL T t Z Z ZC T gN cd ! r ! t g 3 ! 3 ! 3 .r L t gN ! L ! 3 N ! r 3 Z ! 3. U 2 U 2 Z 2 ! 3 Z 2 r 2 C ! 2 3 .r U L r C L C
N cd N !
2T 3
5.Bi t p c p n:
Trang 47
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 Bi 1: M t o n m ch i n xoay chi u g m i n tr thu n R=180 ; , m t cu n dy c r=20 ; , t 4 10 2 c m L=0,64H } H v m t t i n c C=32 Q F } F, t t c m c n i ti p v i nhau. Dng i n qua T T m ch c c ng i=cos(100 T t) (A).L p bi u th c c a i n p t c th i gi a hai u o n m ch. p n: u=224cos(100 T t+0,463) (V) Bi 2: Cho o n m ch i n AB g m R v i UR=U1, v L v i UL=U2. i n tr thu n R=55 ; m c n i ti p v i cu n dy c t c m L. Khi t vo hai u o n m ch m t i n p u=200 2 cos100 T t(V) th i n p hi u d ng gi a hai u i n tr R v hai cu n dy l n l t l U1 =100V v U2=130V. a. Tnh r v L R L B A M b. L p bi u th c tnh i n p t c th i u 2 (uMB) gi a hai u cu n dy. p n: a. r=25 ; ; L=0,19H U2 U1 T b. u2=130 2 cos(100 T t+ ) (V) Hnh 6 2 Bi 3: Cho m ch i n xoay chi u nh hnh v 3. Bi t uAB=50 2 cos100 T t(V). Cc i n p hi u d ng UAE=50V, UEB=60V. a. Tnh gc l ch pha c a uAB so v i i. L,r E C B A b. Cho C=10,6 Q F. Tnh R v L.Vi t i? Hnh p n: a. - 0,2 T (rad) 3 b. R=200 ; ; L=0,48 (H); i=0,2. 2 cos(100T t 0,2 T ) (A)
Bi 4: Cho m ch i n xoay chi u nh hnh v 4. Bi t u AB ! 100 2 cos100T t(V ) R, L Cc i n p hi u d ng UAM = 100V; UMB = 120V B A M C a.Tnh gc l ch c a uAB so v i i b.Cho C = 10,6 F. Tnh R v L; Vi t i? Hnh 4 p n: a. tan-1(3/4) =0,6435(rad) =0,2T(rad) b. R= 200 ; ; L=0,48 (H); i= i=0,2. 2 cos(100T t+0,2T ) (A) Bi 5: Cho m ch i n nh hnh 5. i n p gi a hai u m ch r, l u ! 65 2 cos [t (V ) . Cc i n p hi u d ng l UAM = 13V R UMB = 13V; UNB = 65V. Cng su t tiu th trong m ch l 25w. A B N M a) Tnh r, R, ZC, ZMN Hnh 5 b) Tnh c ng hi u d ng v h s cng su t tiu th c a m ch Bi 6: Cho m ch i n nh hnh 6. UAB = U = 170V R N C M L,r B A UMN = UC = 70V; UMB = U1 = 170V; UAN = UR = 70V. a) Ch ng t cu n dy c i n tr thu n r Hnh 6 b) Tnh R, C, L v r. Bi t i ! 2 cos 100Tt ( A) Bi 7: Cho m ch i n nh hnh 7. Bi t UAB = U = 200V UAN = U1 = 70V; UNB = U2 = 150V. R N r,L A B B 1. Xc nh h s cng su t c a m ch AB, c a o n m ch NB 2. Tnh R, r, ZL. Hnh 7 a) bi t cng su t tiu th c a R l P1 = 70W b) bi t cng su t tiu th c a cu n dy l P0 = 90w.
C B
D NG 6. HI N T
NG C NG H i u ki n: ZL = ZC
NG I N
1 !" LC[ 2 ! 1 C[ U U U i: I max = ! ! R Z min R R
<=>
1.Ph
ng php chung:
ng i n:
[L !
1. C ng h +C ng
dng i n trong m ch c c
Trang 48
+ i n p v c ng dng i n cng pha ( t c = 0 ) + H s cng su t c c i: cos = 1. 2. ng d ng: tm L, C, tm f khi c C ng h ng i n: + s ch ampe k c c i, hay c ng dng i n hi u d ng t gi tr l n nh t + c ng dng i n v i n p cng pha, i n p hi u d ng: U L ! U C p U R ! U ; + h s cng su t c c i, cng su t c c i....
2.Cc v d :
V d 1: Cho m ch i n nh hnh v . uAB = 200 2 cos100Tt (V). R =100 ; ; L ! bi n i ; RV pg . Tm C vn k V c s ch l n nh t. Tnh Vmax?
4
1 H; C l t T L C
i n
B
10 A. 100 2 V, 1072,4 QF ; B. 200 2 ; F ; T V 10 4 10 4 C. 100 2 V; QF ; D. 200 2 ; QF. T T Gi i: S ch c a Vn K (V) l gi tr i n p hi u d ng gi a hai u o n m ch ch a R v L. U 2 Ta c: UV= I .Z RL ! R 2 Z L . .Do R, L khng i v U xc nh => 2 R (Z L Z C ) 2
104 1 1 = = F. Ch n B T L[ 2 1 (100T )2 T V d 2: Cho m ch i n khng phn nhnh g m R = 40;, cu n dy c r = 20; v L = 0,0636H, t i n c i n dung thay i. t vo hai u o n m ch m t i n p xoay chi u c f = 50Hz v U = 120V. i u ch nh C i n p hi u d ng hai u cu n dy t gi tr c c i, gi tr b ng: D. 40 2 V A. 40V B. 80V C. 46,57V Gi i . Ta c: Z L ! 2T f .L ! 2T .50.0,0636 ! 20; . i n p hi u d ng hai u cu n dy: Ud = I.Zd . V Zd khng ph thu c vo s thay i c a C nn Ud t gi tr c c i khi I = Imax. Suy ra trong m ch ph i c c ng h ng i n. Lc :
UV=UVmax => c ng h
ng i n, nn ZL=ZC => C=
U 120 2 ! ! 2 (A) ; Z d ! r 2 Z L ! 202 20 2 ! 20 2; . R r 40 20 Ch n D. U d max ! I .Z d ! 2.20 2 ! 40 2 ; ! 56,57 ; (V). 1 V d 3: Cho m ch i n xoay chi u nh hnh v . Bi t R = 50;, L ! H. t vo hai u o n m ch T c. m t i n p xoay chi u u ! 220 2 cos100T t (V). Bi t t i n C c th thay i I max !
a. nh C i n p ng pha v i c ng dng i n. b. Vi t bi u th c dng i n qua m ch. Bi gi i: a. u v i ng pha: N ! 0 th trong m ch x y ra hi n t
A R L C B
ng c ng h
ng i n.
4
T: 08.38610150 D: 0933762356
t i n p xoay chi u c gi tr hi u d ng 120V, t n s 50 Hz vo hai u o n 0, 4 m ch m c n i ti p g m i n tr thu n 30 ;, cu n c m thu n c t c m (H) v t i n c i n T dung thay i c. i u ch nh i n dung c a t i n th i n p hi u d ng gi a hai u cu n c m t gi tr c c i b ng A. 150 V. B. 160 V. C. 100 V. D. 250 V. U .Z L U .Z L Ch n B Gi i: Z L ! 40; ;U LMAX ! I MAX .Z L ! ! ! 120.40/30=160V (c ng h ng i n). Z MIN R 2 V d 5: M t m ch i n xoay chi u RLC khng phn nhnh c R=100 ; , L= H, t i n c i n T dung C thay i c. t vo hai u o n m ch m t i n p xoay chi u T u AB ! 200 2 cos(100Tt ) . Gi tr c a C v cng su t tiu th c a m ch khi i n p gi a hai u R 4 cng pha v i i n p hai u o n m ch nh n c p gi tr no sau y: 104 10 4 L C R A.C= F , P=400W B. C= F , P=300W A B 2T T 10 4 10 3 F , P=400W C. C= F , P=200W C.C= T 2T Gi i: Ta th y khi uR cng pha v i uAB ngh a l uAB cng pha v i c ng dng i n i. V y trong 1 104 . V i ZL=L [ = 200 ; => C= F m ch x y ra c ng h ng i n: ZL=ZC => C ! Z L[ 2T U 2 200 2 ! ! 400 W Ch n A R 100 V d 6: M ch i n R,L,C n i ti p, i n p hai u m ch u = 220 2 cos [ t(V) v [ c th thay c. Tnh i n p hi u d ng 2 u R khi bi u th c dng i n c d ng i ! I 0 Cos [t : Lc ny cng su t P=Pmax= A. 220 2 (V) B. 220(V) Gi i: D a vo d ng c a ph ng trnh c ng
V d 4: ( H-2009):
C. 110(V) D. 120 2 (V). dng i n ta th y lc ny u v i cng pha. Nn trong 220 2 =220V. Ch n B m ch x y ra c ng h ng i n. =>th uR=u=220 2 cos [ t(V) =>UR= 2 V d 7: M t m ch i n khng phn nhnh g m i n tr R=100 ; ,cu n thu n c m c L thay i T i n c v t c i n dung C. M c m ch vo ngu n c u ! 100 2Cos (100Tt )V . Thay i L 6 p hai u i n tr c gi tr hi u d ng UR=100V. Bi u th c no sau y ng cho c ng dng i n qua m ch: T T A. i ! 2Cos100Tt ) (A) B. i ! Cos (100Tt ) (A) 6 6 T C. i ! 2Cos (100Tt ) (A) D. i ! 2Cos (100Tt ) (A) 4 Gi i: Theo ta c U=100V, UR=100V. V y UR=U, do trong m ch x y ra c ng h ng i n. U 100 + Lc ny i cng pha v i u v I= ! ! 1A R 100 T +Do i cng pha v i u -> I0= I 2 = 2 A => i ! 2Cos (100Tt ) (A) Ch n A 6 V d 8: Cho m ch i n xoay chi u nh hnh v . Bi t R = 200;, L ! u m ch i n m t i n p xoay chi u u ! 100cos100T t (V). a. Tnh s ch c a ampe k .
2 10 4 H, C ! F. T T
t vo hai
Trang 50
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 b. Khi R, L, C khng i s ch c a ampe k l n nh t, th t n s dng i n ph i b ng bao nhiu? Tnh s ch ampe k lc . (Bi t r ng dy n i v d ng c o khng lm nh h ng n m ch i n). Bi gi i:
a. C m khng: Z L ! [ L ! 100T .
1 104 100T . T
! 100;
Z L ! Z C (c ng h ng i n); 2T f .L !
1 1 2T f .C f ! 2T LC !
1 2T 2 10 . T T
4
! 35,35 Hz
S ch ampe k c c
i: IAmax = I max !
U U ! ! Z min R
V d 9: Cho o n m ch nh hnh v : U AB ! 63 2co s [ t (V ) RA ! 0 , RV ! g . Cu n dy thu n c m c c m khng Z L ! 200; , thay i C cho A.0,25A B.0,3A C.0,42A D.0,35A n khi Vn k V ch c c
A
U 2 HD: C ng h ng ZL =ZC => UAM max = AB R 2 Z L R U U 63 63 =0,42A . Th s : 105 ! R 2 2002 => R =150 ;; I = R ! AB ! R R 150 R
Ch n C
3. Tr c nghi m :
Cu 1. M t m ch i n RLC khng phn nhnh g m i n tr R= 100 ;, cu n dy thu n c m c L= 1/T (H) v t c i n dung C thay i . t vo hai u o n m ch i n p u= 200 2 cos100Tt(V). Thay i i n dung C cho n khi i n p hai u cu n dy t c c i. Gi tr c c i b ng: A. 200V B. 100 2 V C. 50 2 V D. 50V Cu 2. Cho m ch i n xoay chi u g m R, cu n dy thu n c m L = 0,159H v C0 = 100/ (QF). t vo hai u m ch m t i n p u = U0 cos100 t(V). C n m c thm t C th no v c gi tr bao nhiu m ch c c ng h ng i n? A.M c n i ti p thm t C = 100/ ( QF). B.M c n i ti p thm t C = 2.10-4/ (F). C.M c song song thm t C = 100/ ( QF). D.M c n i ti p thm t C = 2.10 -3/ (F). 5.10 4 1 ( F ) . t vo hai u Cu 3. Cho m ch RLC m c n i ti p c R ! 100 (; ) v L ! ( H ) , C ! T T o n m ch m t i n p u ! 120 2 cos 100Tt (V ) . dng i n trong m ch cng pha v i i n p hai u o n m ch ta ph i ghp n i ti p hay song song v i t C m t t C1 c i n dung l bao nhiu ? 5.10 4 5.10 4 A. Ghp song song ; C1 ! (F ) B. Ghp n i ti p ; C1 ! (F ) T T 5.10 4 5.10 4 C1 ! F) C1 ! ( D. Ghp n i ti p ; (F ) C. Ghp song song ; 4T 4T
Trang 51
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 Cu 4. Cho m t o n m ch xoay chi u RLC1 m c n i ti p ( cu n dy thu n c m ). Bi t t n s dng 10 3 1 i n l 50 Hz, R = 40 ( ; ), L = ( F ) . Mu n dng i n trong m ch c c i th ph i (H) , C1 = 5T 5T ghp thm v i t i n C 1 m t t i n c i n dung C2 b ng bao nhiu v ghp th no? 3 3 A. Ghp song song v C2 = .10 4 ( ) B. Ghp n i ti p v C2 = .104 ( ) T T 5 5 C. Ghp song song v C2 = .104 ( ) D. Ghp n i ti p v C2 = .10 4 ( ) T T Cu 5. Cho m t o n m ch i n xoay chi u AB g m R, L, C m c n i ti p c R = 200 ;. t vo hai u o n m ch ny m t i n p xoay chi u c gi tr hi u d ng 220V v t n s thay i c. Khi thay i t n s , cng su t tiu th c th t gi tr c c i b ng C. 242 W D. 484W. A. 200W. B. 220 2 W. Cu 6. Cho o n m ch RLC n i ti p c gi tr cc ph n t c nh. t vo hai u o n ny m t i n p xoay chi u c t n s thay i. Khi t n s gc c a dng i n b ng [0 th c m khng v dung khng c gi tr ZL = 100 ; v ZC = 25;. trong m ch x y ra c ng h ng, ta ph i thay i t n s gc c a dng i n n gi tr [ b ng C. 0,5[0. D. 0,25[0. A. 4[0. B. 2[0. Cu7: Cho m ch i n xoay chi u nh hnh v bn. Cu n dy C r, L R 1 A c r = 10 ; , L= H . t vo hai u o n m ch m t i n N 10T M p xoay chi u c gi tr hi u d ng l 50V v t n s 50Hz. Khi i n dung c a t c gi tr l C1 th s ch c a ampe k c c i v b ng 1A. Gi tr c a R v C1 l 2.10 3 10 3 A. R = 40 ; v C1 ! B. R = 50 ; v C1 ! F. F. T T 10 3 2.10 3 C. R = 40 ; v C1 ! . D. R = 50 ; v C1 ! F. T T Cu 8: Cho m ch i n nh hnh v :.uAB = 200cos100 p t (V); L C R A B -4 R= 100 W; C = 0,318.10 F.Cu n dy c t c m L thay
c. Xc
nh
t c mL
bao nhiu? Hy ch n p n ng trong cc p n sau: 1 2 1 A.L = H;P = 200W B.L = H; P = 240W C.L = H; P =150W 2
D.M t c p gi tr khc.
D ng 7:
l ch pha
Trang 52
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 1.Ph ng php chung: U UC Z ZC + tan N ! L Hay tan N ! L Th ng dng cng th c ny v c d u c a N, UR R U R P Hay cos N ! R ; cosN = ; L u cng th c ny khng cho bi t d u c a N. + cos N ! Z U UI U UC Z ZC + sinN ! L ; hay sin N ! L U Z U U U U U + K t h p v i cc cng th c nh lu t m : I ! R ! L ! C ! ! MN R ZL ZC Z ZMN
+ L u : Xt o n m ch no th p d ng cng th c cho o n m ch . + N u 2 o n m ch cng pha: tan N1 ! tan N 2
+ N u 2 o n m ch vung pha:
tan N1.tan N2 ! 1
a.Xc nh cc i l ng khi bi t hai o n m ch c i n p cng pha, vung pha . V d 1: Cho m ch i n xoay chi u nh hnh.
R1 = 4;,
C1 !
10 2 1 F , R2 = 100; , L ! H , f = 50Hz. T 8T
ng pha nn Nu
V uAE v uEB
AE
Z C1 R1
Z L Z C2 R2
Z C2 ! Z L Z C1
R2 R1
(F)
Z C2
V d 2: Cho m ch i n nh hnh v . UAN = 150V, UMB = 200V, uAN v uMB vung pha v i nhau, c ng dng i n t c th i trong m ch c bi u th c i ! I o cos100T t (A). Bi t cu n dy l thu n c m. Hy vi t bi u th c uAB. Bi gi i:Ta c:
2 2 U AN ! U R U C ! 150 V
(1) (2)
C M
R N
L,
U MB ! U U ! 200 V
2 R 2 L
N AN !
tan N !
V y
T uMB v uAN vung pha nhau, v u 2 co s 1 0 0 T t (V). Hy vi t bi u th c uAN v tm h s MB ! 100 3 cng su t c a o n m ch MN.
L,r 0
Trang 53
T: 08.38610150 D: 0933762356
N MB ! NuMB Ni !
D a vo gi n
T T 0 ! rad 3 3
T ! 50 (V) 3 T U L ! U R tan N MB ! 50 tan ! 50 3 (V) 3 T T V uMB v uAN vung pha nhau nn:NMB NAN ! N AN ! 2 6 U L U C Ta c: tan NMB .tan NAN ! 1 . ! 1 UR UR
UR = UMB cos N MB = 100cos
uur UL N MB O uur UC
uuuu r U MB uuuu r U MN
N MN
uur UR uuuu r U AN
r I
UC !
2 UR 50 2 50 (V) ! ! U L 50 3 3
Ta c: U AN !
UR ! cos N AN
V y bi u th c u AN
UR
2 U R U L U C
2
50 50 50 2 50 3 3
2
3 7
3 H; R = 100 ;, T
c , i n p gi a hai
C L, R r N M
3T .10-4F
v u
C. 100Hz
L,r M C
104 F ,U AM ! 200 3v T
R L, N M
C B
Trang 54
A C,75 D, 100
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 Cu 5. Cho m ch i n LRC n i ti p theo th t trn. Bi t R l bi n tr , cu n dy thu n c m c L = 4/T (H), t
c i n dung C = 10-4 /T(F). t vo hai u o n m ch m t i n p xoay chi u n U0 .sin100T t (V). i n p uRL l ch pha T /2 so v i uRC th R b ng bao nhiu? nh c bi u th c: u =
A. R = 300 ;. B. R = 100 ;. C. R = 100 2 ;. D. R = 200;. Cu 6. Cho m t m ch i n RLC n i ti p. R thay i c, L = 0,8/T H, C = 10 -3 /(6T) F. t vo hai u o n m ch m t i n p c bi u th c: u = U0.cos100Tt. u RL l ch pha T/2 so v i u th ph i c A. R = 20 ;. B. R = 40 ;. C. R = 48 ;. D. R = 140 ;. Cu 7. Cho m t o n m ch RLC n i ti p. Bi t L = 1/ T H v C = 25/T QF, i n p xoay chi u t vo hai u m ch n nh v c bi u th c u = U0 cos100Tt. Ghp thm t C vo o n ch a t C. i n p hai u o n m ch l ch pha T/2 so v i i n p gi a hai u b t th ph i ghp th no v gi tr c a C b ng bao nhiu? A. ghp C//C, C = 75/ T QF. B. ghp CntC, C = 75/T QF. C. ghp C//C, C = 25 Q F. D. ghp CntC, C = 100 QF. Cu 8: o n m ch xoay chi u RLC m c n i ti p . i n tr thu n R=100 ; , cu n dy thu n c m c t c m L, t c i n dung C =
10 4 F. M c vo hai T
i n p hai
u R th gi tr
1 10 1 A. L= H B. L= H C. L= H T T 2T Cu 9: ( H n m 2008) M t cu n dy c i n tr thu n R v
vo hai i n th hai u cu n dy l ch pha
D. L=
2 H T
T so v i hi u i n th hai 2
u m ch. Bi u th c no sau y l ng :
A. R2 = ZL(ZL ZC) B. R2 = ZL(ZC ZL) C. R = ZL(ZC ZL) D. R = ZL(ZL ZC) Cu 10: Cho m ch i n xoay chi u nh hnh v , cu n dy thu n c m .Bi t UAM = 80V ; UNB = 45V v l ch pha gi a uAN v uMB l 900, i n p gi a A v B c gi tr hi u d ng l : C R L A A. 60VB. B. 100V C. 69,5V D. 35V
b.Xc
nh cc
il
t c mL=
i n c i n dung C. Dng i n xoay chi u qua m ch: i = 2 cos 100T t(A). l ch pha gi a i n p v ng dng i n l T/4.Tnh C.Vi t bi u th c i n p gi a hai u o n m ch trn.
5 =125; ; 4T 125 Z C Z ZC Z ZC T <=> tan = / L / <=> 1= l ch pha gi a u v i: tanN= L 4 R R 75 1 1 10 3 C! F ! ! [ .Z C 100T .50 5T 75 ! 125 Z C !" Z C ! 50; Suy ra: 75 ! 125 Z C => => 1 1 104 75 ! Z C 125 !" Z C ! 200; F ! ! ZC ! [ .ZC 100T .200 T
Bi gi i: ZL= [L= 100T.
2 2 10 3 2 2 F , th Z = Z ! R Z L ZC
! 75 125 50
! 75 2; 5T Ta c: U0 = I0 .Z = 2.75 2 =150 2 V ; N=T/4 nn: u= 150 2 cos(100Tt+ T /4)(V) 2 2 10 4 2 2 F , th Z = Z ! R Z L ZC
! 75 125 200
! 75 2; b) Tr ng h p C= T Ta c: U0 = I0 .Z = 2.75 2 =150 2 V ; N= -T/4 nn: u= 150 2 cos(100T t- T/4)(V)
a) Tr
ng h p C=
U AE
R,L
l ch pha
U E .B
C
5 H v 4T
m t gc
B
Trang 55
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 C. R ! 100(; ) D. R ! 200(; ) Bi gi i: Theo gi thi t u v i cng pha nn trong m ch x y ra hi n t ng c ng h ng ta c: T 1 1 ZL ! ZC ! ! ! 100(; ) . M t khc o n EB ch a t C nn N EB ! ! 900 6 [ C 100T .31,8.10 2
Suy ra :
tg N AE
1 (H) th 2T
U MB
tr pha 900 so v i U AB v U MN tr
L A M
C N
R B
ZC R 1 p R 2 ! Z C ( Z L Z C ) (1) ! ! Z L ZC Z L ZC R R M t khc U MN tr pha 1350 so v i U AB nn: N MN N AB ! 1350 p N AB ! NMN 1350 ! 1350 900 ! 450 T ( Do o n MN ch ch a C nn N MN ! ! 90 0 ) 2 Z ZC V y : tgN AB ! L ! tg 45 0 ! 1 p Z L Z C ! R ( 2) Thay (2) vo (1) ta c: R Z 100 ! 50(;) Thay vo (2): R ! Z L Z C ! 100 50 ! 50(;) . Ch n A Z L Z C ! ZC p ZC ! L ! 2 2 Tr c nghi m: Cu 1: o n m ch xoay chi u nh hnh v R L, C u AB ! 100 2 cos100T t( v), I ! 0,5 A A T M N B T u AN s m pha so v i i m t gc l rad , u NB tr pha h n uAB m t gc rad .Tinh R 6 6
A, R=25 B, R=50 C, R=75 D,R=100
Cu 2: o n m ch xoay chi u nh hnh v . u AB ! 200 cos100T t (v ) , I = 2A, u AN ! 100 2(v ) R L, C 3T rad so v i uMB Tnh R, L, C u AN l ch pha 4 A M N
Cu 3:
L,r M
R N
C B
5T rad so v i uMB 12
L, r
R M N
C B
Trang 56
T: 08.38610150 D: 0933762356
A, 275,2W B,373,2W C, 327W D,273,2W Cu 5: o n m ch xoay chi u nh hnh v :f= 50Hz, R =30, UMN =90V, uAM l ch pha 1500 so v i uMN , uAN l ch pha 300 so v i uMN; UAN=UAM=UNB. Tnh UAB, UL L,r C R A, UAB =100V; UL =45V B, UAB =50V; UL =50V A C, UAB =90V; UL =45V; D ,UAB =45V; UL =90V M N Cu 6. Cho o n m ch RLC n i ti p, gi tr c a R bi t, L c nh. t m t i n p xoay chi u n hai u o n m ch, ta th y c ng dng i n qua m ch ch m pha T /3 so v i i n p trn o n RL. m ch c c ng h ng th dung khng ZC c a t ph i c gi tr b ng
B
nh vo trong
A. R/ 3 . B. R. C. R 3 D. 3R. Cu 7. Cho m t o n m ch RLC n i ti p. Bi t L = 1/T H, C = 2.10-4/T F, R thay i c. t vo hai o n m ch m t i n p c bi u th c: u = U0 cos 100T t. uC ch m pha 3T/4 so v i uAB th R ph i c gi tr
A. R = 50 ; . B. R = 150 3 ; C. R = 100 ; D. R = 100 2 ; Cu 8: ( thi H n m 2009) M t o n m ch xoay chi u g m R,L,C m c n i ti p. Bi t c m khng g p i dung khng. Dng vn k xoay chi u (c i n tr r t l n) o i n p gi a hai u t i n v gi a hai u i n tr th s ch c a vn k nh nhau. l ch pha gi a hai u o n m ch so c ng dng i n trong m ch l: A.
T T T T B. C. D. 6 3 3 4 Cu 9: M ch i n xoay chi u g m i n tr thu n R=30( ; ) m c n i ti p v i cu n dy. t vo hai u m ch m t i n p xoay chi u u= U 2 cos(100T t ) (V). i n p hi u d ng hai u cu n dy l Ud = 60V. Dng T T so v i u v l ch pha so v i ud. i n p hi u d ng hai u m ch (U) c gi tr i n trong m ch l ch pha 6 3
A. 60 3 (V) B. 120 (V) C. 90 (V) D. 60 2 (V) c, i n p hai u m ch: dng i n ch m pha h n uAB m t
Cu 10: o n m ch xoay chi u nh hnh v : T C c i n dung bi n i uAB=120 2 cos100 p t(V). i n dung C nh n gi tr no sau y th c ng
L,r C p R gc ? Tnh c ng dng i n qua m ch khi . A B A 4 M 10- 4 10- 4 A. C F ; I = 0,6 2 . B. C F ;I =6 2 . p 4p 2.10- 4 3.10- 4 F ; I = 0,6 . F ;I = 2 . C. C D. C p 2p Cu 11: Cho m ch i n R, L, C m c n i ti p v i u AB ! 200 2 cos 100 Tt (V). S ch trn hai vn k l nh 2T T . Cc vn k ch gi tr no sau y?(u RL l ch pha so nhau nh ng gi tr t c th i c a chng l ch pha nhau 3 6 v i i) A. 100(V) C. 300(V) B. 200(V) D. 400(V)
A R V1 L C B V2
D ng 8: Bi ton ng c xc nh R,L,C: Tnh t ng tr Z, i n tr R - c m khng ZL dung khng ZC 1.Ph ng php chung: Gi thi t cho S d ng cng th c C ng hi u d ng v p d ng nh lu t m: i n p hi u dung. U U U U U I ! R ! L ! C ! ! AM ZL ZC Z Z AM R
l ch pha Cng su t P ho c nhi t l ng Q
t c m L v i n dung C
Ch Cho n d ki n tm c (n-1) n s
tgN !
Z L ZC R ho c cos N ! R Z
nh lu t m nh lu t m
2
k th pv i
Th Th
ng tnh Z !
R cos N P R
Trang 57
P ! RI ! UI cos N
ho c Q ! RI 2 t v i
ng dng tnh I: I !
p d ng
nh lu t m tnh Z
T: 08.38610150 D: 0933762356
R 2 Z L Z C
: Z L ! [ L , ZC !
2
1 v i L c [C
n v (H) v C c ng
n v (F)
ng l R+ r; khi
Z ! ( r R ) 2 Z L Z C
+Cng th c tnh i n tr R:
c ZL n u bi t Zc v ng
L ; c ng h C
1 LC
U P U U sau tm R ! R ; Z L ! L ; Z C ! C . UR I I I
- Nhi t l ng to ra trn m ch ( chnh l trn R): Q = RI2 t ( t c n v : s, Q c n v : J) -C ng c n ph i ngh n gi n vc t v m ch i n b o m h ph ng trnh khng b sai.
P U R ! = U Z UI
2. Cc V d 1: + V d 1: Tnh t ng tr c a cc m ch i n sau: a. Cho m ch RLC khng phn nhnh: UC = 4V; UR =16V; UL=20V; I=2A b. Cho M ch RL n i ti p c R=20; u l ch pha 60o so v i i c. Cho M ch RC n i ti p c R=10; u l ch pha 30o so v i i d Cho M ch RLC n i ti p c R=60; h s cng su t 0,6 Gi i: a.V cho I v cc UC;UR,UL nn ta dng cc cng th c : R = UR/I = 16/2 = 8 ;; ZL= UL/I = 20/2=10;; ZC= UC/I = 4/2=2;;
Suy ra: Z= Z ! 82 10 2
=8 2 ;
2
b.V c. V d. V
cho: R = 20 ; N =
T Z nn ta c: tan N = L => ZL = R. tan N =20 3 . 3 R ZC 3 T cho: R = 10 ; N = nn ta c: tan N = => ZC = -R. tan N =10 . 6 R 3 R R => Z = = 60/ 0,6 = 100 . cho: R = 60 ; cos N =0,6 m cosN = cos N Z
Tnh
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 + V d 2: Cho m ch i n xoay chi u nh hnh v . UAB=const; f=50(Hz) , i n tr cc kha K v ampe k 10 4 ( F ) . Khi kha K chuy n t v tr 1 sang 2 th s ch c a ampe k khng thay i. khng ng k . C ! T
t c m L c a cu n dy ? B.
10 2 A. (H ) T
C.
1 (H ) T
D.
10 (H ) T
C 1 R K
L
v tr 1 m ch l hai ph n t R v C.
B 2
U AB R2 Z L
2
U AB ! Z AB U AB ! Z ' AB
2
U AB R2 ZC U AB R2 Z L 1
2 2 2
(1)
v tr 2 th m ch bao g m hai ph n t l R v L:
Nn ta c : I ' !
(2) Theo
2
U AB R 2 ZC
2
Suy ra:
1 R2 ZC
R2 ZL
p R2 ZC ! R2 ZL p ZL ! ZC ! 100 => L ! ;
s ch vn k l n nh t. Tm C v s ch vn
r,L A V
i. i u
ng i n: Z C ! Z L ! 8(; ) .
Ch n A.
0, 4 H m c n i ti p T ch l: u ! 120cos100T t (V). V i gi tr no L!
i b ng bao nhiu?
10 2T 10 3 C. C ! 4T
A.
4
C!
F v F v
B.
Gi i : Cng su t:
P ! I 2r !
U2.r r2 ZL ZC
2
4
T: 08.38610150 D: 0933762356
F. =>
C!
1 1 10 ! ! 2 [ L 100T 2 . 0,4 4T T
3
Pmax !
Ch n C.
t c m L = 0,318 H, f = 50Hz, t
i n
! 100 2 V.
ng khi ZC = ZL = 100;. Ch n A.
L!
1 10 3 H, C ! T 4T
F.
t vo hai
u o n
D. cu A ho c C
Gi i : Z L
! [ L ! 100T .
1 ! 100; T
ZC !
1 ! [C
Cng su t tiu th : P ! I 2 R !
U 2 .R R 2 Z L Z C
2
! 40; . 10 3 100T . 4T 2 U2 R2 R Z L Z C
! 0 P
Ch n D.
R2
+V d 7 : Cho o n m ch g m i n tr thu n R = 100; v t i n c i n dung C m c n i ti p. Bi t bi u th c hi u i n th gi a 2 u o n m ch u = 100 cos100Tt V v c ng hi u d ng trong m ch I= 0,5 A. Tnh t ng tr c a o n m ch v i n dung c a t i n?
A. Z=100 2 ; ; C=
1 1 = 10 4 F [ Zc T 1 1 C. Z=50 2 ; ; C= = 10 4 F [ Zc T
HD GI I:Ch n A.
1 1 = 10 4 F [ Zc T 10 3 1 F D. . Z=100 2 ; ; C= = [ Zc T
B. . Z=200 2 ; ; C=
R 2 Z C 2 ! 1002 Z C 2
Suy ra ZC= Z 2 R 2 !
1 1 = 10 4 F [ Zc T
+V d 8: M t m ch i n xoay chi u ABDEF g m cc linh ki n sau y m c n i ti p (xem hnh v ) - M t cu n dy c m thu n c h s t c m L. E B D A F - Hai i n tr gi ng nhau, m i ci c gi tr R. - M t t i n c i n dung C. R R L C t gi a hai u A, F c a m ch i n m t i n p xoay chi u c gi tr hi u dung UAF = 50V v c t n s f = 50Hz.. i n p gi a hai u cc o n m ch AD v BE o c l UAD = 40V v UBE = 30V.C ng dng i n hi u d ng trong m ch l I = 1A a) Tnh cc gi tr R, L v C b) Tnh h s cng su t c a m ch i n c) Tnh l ch pha gi a cc hi u i n th UAD v UDF. H Ti chnh K ton - 1999
Trang 60
T: 08.38610150 D: 0933762356 U AF 50 Gi ia) T ng tr Z= (2 ) 2 (Z L ZC ) 2 ! ! ! 50; 4R 2 (Z L ZC ) 2 ! 2500 (1) I 1 U 40 2 2 Z L ! AD ! ! 40; 2 Z 2 ! 1600 (2) L i c ZAD= L I 1 U 30 2 2 2 ZBE= R 2 ZC ! 900 ZC ! BE ! ! 30; (3) I 1 2 T (2) v (3): 4R2 + 2 Z 2 2ZC ! 5000 (4) L
T (1):
2 4R2 + Z 2 ZC 2Z L ZC ! 2500 (5) L 2 L y (4) tr (5): Z 2 ZC 2Z L ZC ! (Z L ZC ) 2 ! 2500 L
(6) (7)
700 (8) ! 14 50 32 ZL L= [ ! 2T 50 ! 0,102H Z L ! 32; T (6) v (8) suy ra 1 1 Z C ! 18; C= ! ! 177.106 F ZC [ 100T 18
Thay (6) vo (7): 700=50 (Z L ZC ) Z L ZC ! Thay vo (2) R= 1600 Z2 =24 ; L
2 2.24 ! ! 0,96 Z 50 Z 4 -Z 3 c) uAD s m pha h n i l N 1 v i tan N 1 = L ! ; uDF s m pha h n i l N 2 v i tan N 2= C ! 3 R 4 T Ta c tan N 1. tan N 2= - 1 ngh a l uAD s m pha h n uDF l . 2 3. Tr c nghi m: Cu 1. o n m ch xoay chi u g m cu n dy thu n c m m c n i ti p v i i n tr thu n. i n p hai u m ch T s m pha so v i dng i n trong m ch v U = 160V, I = 2A; Gi tr c a i n tr thu n l: 3 A. 80 3; B.80 ; C.40 3; D. 40 ; Cu 2: M t o n m ch xoay chi u g m 2 trong 3 ph n t R, L ho c C m c n i ti p . Bi u th c i n p 2 u T T m ch v c ng dng i n qua m ch l u ! 80 cos 100T t (V ) v i ! 8 cos(100T t )( A) . Cc ph n 2 4
b) H s cng su t cosN ! t trong m ch v t ng tr c a m ch l Cu 3. Cho m ch i n xoay chi u RLC khng phn nhnh v m t ampe k Cu n dy c r = 10 ; , o c ng dng i n trong m ch.
1 H. ! 10 T
t vo hai
u o n m ch m t i n p dao
ng i u ho c gi tr hi u i
i n c gi tr l C1 th s ch c a ampe k l c c
Cu 4. Cho m t o n m ch i n xoay chi u AB g m i n tr thu n R n i ti p cu n dy thu n c m L. Khi t n s dng i n b ng 100Hz th i n p hi u d ng UR = 10V, UAB = 20V v c ng dng i n hi u d ng qua m ch l I = 0,1A. R v L c gi tr no sau y?
A. R = 100 ; ; L =
10 3 F. T 2.10 3 F. C. R ! 40; v C1 ! T
A. R ! 40; v C1 !
B. R ! 50; v C1 !
2.10 3 F. T 10 3 D. R ! 50; v C1 ! F. T
3 /(2T ) H.
B. R = 100 ; ; L =
3 /T H.
C. R = 200 ; ; L = 2 3 /T H.
D. R = 200 ; ; L =
3 /T H.
Trang 61
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 Cu 5:M ch RLC m c n i ti p, khi t n s dng i n l f th c m khng ZL = 25( ; ) v dung khng ZC = 75( ; ) Khi m ch c t n s f0 th c ng dng i n trong m ch t gi tr c c i .K t lu n no l
ng: A. f0 = 3 f B. f = 3 f0 C. f0 = 25 3 f D. f = 25 3 f0 Cu 6: Cho m ch g m i n tr R v cu n dy thu n c m L m c n i ti p, L thay i c. i n p hi u d ng hai u m ch l U, t n s gc [ = 200(rad/s). Khi L = L 1 = T /4(H) th u l ch pha so v i i gc 1 v khi L = L2 = 1/ T (H) th u l ch pha so v i i gc 2 . Bi t 1 + 2 = 900. Gi tr c a i n tr R l B. 65 ; . C. 80 ; . D. 100 ; . A. 50 ; . HD: Dng cng th c : tanN1 + tanN 2 = sin(N1 + N2 )/ cos N1 .cos N 2
Cu 7 (C 2007): L n l t t i n p xoay chi u u = 5 2 cos( t) v i khng i vo hai u m i ph n t : i n tr thu n R, cu n dy c m thu n c t c m L, t i n c i n dung C th dng i n qua m i ph n t trn u c gi tr hi u d ng b ng 50 mA. t i n p ny vo hai u o n m ch g m cc ph n t trn m c n i ti p th t ng tr c a o n m ch l B. 100 . C. 2 100 . D. 300 . A. 3 100 . Cu 8: ( thi H n m 2009) M t o n m ch xoay chi u g m R,L,C m c n i ti p. Bi t c m khng g p i dung khng. Dng vn k xoay chi u (c i n tr r t l n) o i n p gi a hai u t i n v gi a hai u i n tr th s ch c a vn k nh nhau. l ch pha gi a hai u o n m ch so c ng dng i n trong m ch l: T T T T A. B. C. D. 6 3 3 4 Cu 9: ( thi H n m 2009) t i n p xoay chi u c gi tr hi u d ng khng i vo hai u o n m ch g m bi n tr R m c n i ti p v i t i n. Dung khng c a t i n l 100 ;. Khi i u ch nh R th t i hai gi tr R 1 v R2 cng su t tiu th c a o n m ch nh nhau. Bi t i n p hi u d ng gi a hai u t i n khi R=R1 b ng hai l n i n p hi u d ng gi a hai u t i n khi R = R2. Cc gi tr R1 v R2 l: A. R 1 = 50;, R 2 = 100 ;. B. R 1 = 40;, R 2 = 250 ;. C. R 1 = 50;, R 2 = 200 ; D. R 1 = 25;, R2 = 100 ;. 2,5 4 Cu 10: Cho bi t: R = 40;, C ! 10 F v: L, r C R T A B 7T M u AM ! 80 cos100T t (V ) ; uMB ! 200 2 cos(100T t ) (V ) 12 r v L c gi tr l:
A. r ! 100;, L !
3 H T
B. r ! 10;, L !
10 3 H T
C. r ! 50;, L !
1 H 2T
D. r ! 50;, L !
A
o hm:
UL ! IZL !
UZL R2 ZL ZC
2
V U U ! 1 2 2 1 R ZC Z 2 2ZC Z 1 y L L
L p bi u th c d
UL ! IZL !
UZL R2 ZL ZC
2
2 H T
I L(HO C C,
Trang 62
T: 08.38610150 D: 0933762356
1 1 2Z C 1 ! ax 2 bx 1 2 ZL ZL
2 2 ( ! 4 Z C 4 R 2 Z C
! 4 R 2
V i
x!
1 ZL
2 a ! R 2 Z C , b ! 2 Z C
t c c ti u khi
x!
I H
b 2a
(v a > 0) hay
2 2
ZL !
2 R 2 ZC ZC
.=> U L max
ymin
=>
ma
Ph T gi n
ng php gi n
Fre-nen:
uu UL
v i
u U F uu U uu UR
p d ng
nh l hm s sin, ta c:
V U khng
= 1.
Khi Khi
U L max !
2 U R 2 ZC
R
P P P P Q
sin F
=1 F !
T U U , ta c: coE ! 1 ! C U L U1 2
i hai
=>
Z1 Z C ! => Z L Z1
h : N u tm i n p c c
o hm, l p b ng bi n thin Tm C UCmax: L p bi u th c d
u cu n dy c i n tr thu n r th l p bi u th c U d
tm ymin , Udmax v gi tr c a L.
i d ng:
U C ! IZ C !
UZ C R 2 Z L Z C
2 2 L
U U ! R 2 Z L2
Z12 2 Z L Z1 1 y C C
o hm, tam th c b c hai, v gi n
2 Z R 2 + ZL => C = 2 L 2 R + ZL ZL
T
ng t nh trn, dng ba ph
ng php:
Ta c k t qu : U Cmax = U
R +Z R
i
=> Z C = hai u
Ch : N u tm i n p c c
o n m ch nh g m R n i ti p C th l p bi u th c tm ymin.
U RC !
U y
v dng
o hm, l p b ng bi n thin
i:
Trang 63
uu UC
G
I
2 2 2
ymin
( R2 ! ! 2 4a R 2 Z C
=>
U y C V
v dng
Fre-nen
gi i.
T: 08.38610150 D: 0933762356
2
U L ! IZ L !
UZ L
U L 1 1 1 . 4 R2 2 2 2 1 2 LC [ C L[
2
1 R2 [L [C 1 2L 1 a ! 2 2 , b ! R2 LC C L2
ut
2
U y
c !1 , x !
i n UC:
1 y ! ax 2 bx c 2 [ U ! U y
L p bi u th c i n p hi u d ng 2
U C ! IZ C !
1 [C R 2 [ L [C 2L a ! L2C 2 , b ! C 2 R 2 C 2 LU
2L 2 L2C 2[ 4 C 2 R 2 [ 1 C
c !1
x ! [ 2 y ! ax 2 bx c
tm gi tr c c ti u c a y, cu i cng c chung k t qu :
U L max ! U C max !
1 C 2 2 L - R2 C
R 4 LC R 2C 2
V [OC =
[OL =
Cc tr
1 L
L - R2 C 2
(v i i u ki n
L " R2 ) C
gi i ton.
ng h p linh ho t s d ng cc cng th c ho c v gi n
Fre-nen
2. Bi t p v xc nh gi tr c c i Umax khi thay i L, ho c C, ho c f. +V d 1 : Cho m ch i n nh hnh v . i n p gi a hai u AB c bi u th c u ! 200cos100T t (V). Cu n dy thu n c m c L thay i c, i n tr R = 100;, C L R
t i n c i
10 4 n dung C ! T
(F). Xc
nh L sao cho t gi tr c c
V
i, tnh h s cng su t c a m ch i n khi .
i n p hi u d ng gi a hai i m M v B
1 ! [C
1 10 4 100 T . T
! 100 ;
o hm U AB Z L
R 2 Z L Z C
U AB U AB ! y R 2 Z C2 Z1 2 2 Z C Z1 1 L L i
U L max !
U ymin
v i
1 1 2 2 y ! R 2 ZC 2 2ZC 1 ! R 2 ZC x 2 2Z C .x 1 (v ZL ZL
x!
1 ZL
Kh o st hm s y:Ta c:
ZC 2 R2 ZC
B ng bi n thin:
ymin khi
Z x! 2 C 2 R ZC
hay
Trang 64
T: 08.38610150 D: 0933762356
L!
200 2 ZL ! ! [ 100T T
H;H s
cosN !
R R 2 Z L ZC
2
2 2
Cch 2: Ph
Ta c: U MB ! IZ L !
U AB Z L R 2 Z L Z C
2
U AB U ! AB R 2 Z C2 Z12 2 Z C Z1 1 y L L
1 1 1 2 2 2Z C 1 ! ax 2 bx 1 V i x ! ; a ! R Z C ; b ! 2Z C 2 ZL ZL ZL b 2 2 UMBmax khi ymin: V a ! R Z C > 0 nn tam th c b c hai t c c ti u khi x ! 2a 2 2 2 2 R ZC 100 100 Z 200 2 1 2ZC Z ! H hay ! ! 200; ; L ! L ! ! ! 2 C 2 ZL ! 2 2 [ 100T T ZL ZC 100 2 R ZC
R ZC
t
2 y ! R 2 Z C
H s cng su t: cosN!
R R2 ZL ZC
2
2 2
Cch 3: Ph
Fre u uur uur uur -nen. r U ! U U UL uu uurR uurC r t U1 ! U R U C P u r U C IZ C Z C 100 Ta c: tan N1 ! ! ! ! !1 U UR IR R 100 N T uur O N1 ! rad N1 UR 4 T T V E N1 ! E ! N1 uu r 2 2 E U1 uur T T T E ! ! rad UC Q 2 4 4 Xt tam gic OPQ v t F ! N N1 . U U U sin F ! L UL ! Theo nh l hm s sin, ta c: sin E sin E sin F T V U v sinE khng i nn ULmax khi sinF c c i hay sinF = 1 F ! 2 T T T T 2 V F ! N N1 N ! F N1 ! ! rad. H s cng su t: cos N ! cos ! 4 2 2 4 4 ZL ZC 200 2 ZL !1 ZL ! ZC R !100 100 ! 200; L ! M t khc tanN ! ! ! R [ 100T T
t c m L = 0,318H, R = 100;, t C l t xoay.
ng php dng gi n
uur UL
r I
+V d 2 : M ch i n nh hnh v . Cu n dy thu n c m c
i n p t vo hai u o n m ch c bi u th c u ! 200 2 cos100T t (V). a. Tm C i n p gi a hai u b n t t gi tr c c i, tnh gi tr c c i . b. Tm C i n p hai u MB t c c i, tnh gi tr c c i . Bi gi i: L a. Tnh C UCmax. A
V R M N C B
V Trang 65
T: 08.38610150 D: 0933762356
U U ! 2 R 2 Z L Z C
R 2 Z L2
Z12 2 Z L Z1 1 y C C 1 1 1 2 2 y ! R 2 Z L
2 2 Z L 1 ! R 2 Z L
x 2 2 x.Z L 1 (v i x ! ) ZC ZC ZC ! IZ C ! !
UCmax khi ymin.
2 y ! R 2 Z L
x 2 2 x.Z L 1 2 y ! 2 R 2 Z L
x 2 Z L
UZ C
Kh o st hm s :
2 y ' ! 0 2 R 2 Z L x 2 Z L ! 0 x !
ZL 2 R ZL
2
B ng bi n thin:
ymin khi
x!
ZL 2 R ZL
2
hay
1 Z ! 2 L 2 ZC R Z L
(V)
UZ C
x!
hay
b 2a 1 Z ! 2 L 2 ZC R Z L
uur UL
2 R2 ZL 1002 1002 ZC ! ! ! 200; ZL 100
uu r U1 F u r U
C !
uur UR
r I
U R Z 200 100 100 ! ! 200 2 V R 100 Cch 3: Ph ng php dng gi n Fre-nen. u uur uur uur r Ta c: U ! U L U R U C UC max !
uur UC
Trang 66
T: 08.38610150 D: 0933762356
C! U C max
b. Tm C
U Mbmax. UMBmax = ?
(V)
L p bi u th c: U MB
! IZ MB !
UZ MB
2 2 R 2 Z L 2 Z L ZC ZC
U
2 Z L 2 Z L ZC 1 2 R 2 ZC
U y
y!
2 Z L 2Z L Z C Z 2 2Z L x 1! L 2 1 2 R 2 ZC R x2
(v i x = ZC)
y' !
2 Z L x2 x.Z L R 2
R2 x
2 2
Ta c:
y ' ! 0 x2 xZL R2 ! 0
(*)
Gi i ph
L p b ng bi n thin:
vo bi u th c y
ymin !
4R2
2 2 4 R 2 2 Z L 2 Z L Z L 4 R2
4R2
2 L
4R Z L
2
Trang 67
U MB max !
T: 08.38610150 D: 0933762356
t vo hai
u o n m ch AB m t i n p
u AB ! 100 3 cos [t (V) ( [ thay i c). Khi [ ! [1 th UR =100V; U C ! 50 2 V; P = 50 6 W. 1 Cho L ! H v UL > UC. Tnh UL v ch ng t l gi tr c c i c a UL. T L C R 2 2 2 A B Bi gi i:Ta c: U ! U R U L U C
Thay cc gi tr c a U, UR, UC ta c:
50 6
! 100 U
2 2
U L ! 100 2 (V) L 50 2 P 50 6 ! ! 1A U 50 6
(1)
! UI
(v
N !0) I !
R!
U R 100 ! ! 100; I 1 100 2 U Z 100 2 ZL ! L ! ! 100 2 ; [1 ! L ! ! 100T 2 rad/s 1 L 1 I T 50 2 1 1 10 4 U F ! ! ZC ! C ! ! 50 2; C ! [1Z C 100T 2.50 2 T 1 I
U[L 1 R2 [L [C
2
Ta c:
U L ! IZ L !
U L 1 1 R2 2 2 2 1 2 4 LC [ C L[
2
U y
1 1 1 L 1 L 1 R2 2 2 2 1 ! ax2 bx 1.V i x ! 2 ; a ! 2 2 ; b ! R2 2 2 2 4 [ LC LC [ C L[ CL b ULmax khi ymin. Tam th c b c hai y t c c ti u khi x ! (v a > 0). 2a 4 ( R2 1 ! 2 4 LC R 2C 2
( ! b2 4ac ! R 4 4 3 ymin ! 4a 4 L L LC
t
y!
U L max !
U 2UL ! ! y min R 4 LC C 2 R 2
2.50 6.
1 T
2
! 100 2 (V)
1 10 4 10 4 2 100 4. . .100 T T T
V y theo (1) th
+V d 4: Cho m ch i n nh hnh v . Cu n dy c
L!
3 H, T
L,r M C V
i n tr thu n r = 100;.
t vo hai
u o n m ch c aC
m t i n p u AB ! 100 nh t c a vn k .
vn k c gi tr l n nh t v tm gi tr l n
Trang 68
T: 08.38610150 D: 0933762356
B.
C!
Gi i. Ta c: Z L ! [ L ! 100T .
3 ! 100 3; . T
U C max Z C !
r Z ! ZL
2 L
2 L
U C max !
U r Z ! R
! 200 V.
1 H T
v t i n c i n dung C thay i c. t vo hai u o n m ch m t i n p u ! 200 2 cos100T t(V ) . Thay i i n dung C c a t i n cho n khi i n p hi u d ng gi a hai u t i n t gi tr c c i. Gi tr c c i b ng: A. 100 2V B. 200 2 V C. 50 2V D. 100V Cu 2: Cho o n m ch i n khng phn nhnh RLC. i n p gi a hai u o n m ch c bi u th c u ! 200cos100T t (V). i n tr R = 100;, Cu n dy thu n c m c L thay i c, t i n c i n dung
10 4 C! T
A. L=
(F). Xc
nh L sao cho i n p u cu n dy t gi tr c c i.
L V
hi u d ng gi a hai
t vo hai u i n p trn hai b n o n m ch m t hi u i n th xoay chi u c gi tr hi u d ng 30V. i u ch nh C t t gi tr c c i v b ng s 50V. i n p hi u d ng gi a hai u cu n dy khi l bao nhiu? C. 40V D. 50V A. 30V B. 20V Cu 4: t i n p xoay chi u c f thay i vo hai u o n m ch i n xoay chi u RLC m c theo th t c R=50;, L !
ph i b ng: A. 60 Hz B. 50 Hz C. 55 Hz D. 40 Hz Cu 5: M t m ch i n xoay chi u m c n i ti p g m m t i n tr , m t t i n v m t cu n dy thu n c m c h s t c m L c th thay i, v i u l i n p hai u o n m ch v uRC l i n p hai u o n m ch ch a RC, thay i L i n p hi u d ng hai u cu n dy t gi tr c c i khi k t lu n no sau y l sai? A. u v uRC vung pha. B.(UL)
2 Max=
1 10 2 H;C ! F . 6T 24T
i n p hi u d ng 2
u LC (ULC)
t gi tr c c ti u th t n s dng i n
U +U
2 RC
Z 2 R2 C. Z L ! C ZC
D. (U L ) Max !
2 U R2 ZC
ZC
0.2 T
i , o n NB Ch a L=
U AN c c A.C=106 QF
1.5 H . Bi t T
Trang 69
T: 08.38610150 D: 0933762356
B. Z C =100 ; ; R=100 ; t vo hai t gi tr
C. Z C =200 ; ; R=200 ; D. Z C =100 ; ; R=200 ; c. Cu 8: Cho m ch i n g m R, L, C m c n i ti p. Bi t R = 30, ZL = 40, cn C thay i u m ch i n m t i n p u = 120cos(100t - /4)V. Khi C = C o th i n p hi u d ng gi a hai b n t c c i UCmax b ng A. UCmax = 100 2 V B. UCmax = 36 2 V Cu 9: M t m ch i n xoay chi u g m m t t l t l 100 2 (V) v 100 V. C ng
A. 100 ( rad/s).
B.50 ( rad/s).
Cu 10: ( H-2011)
1 H v t 5T
i n
i n p hi u d ng gi a hai b n t
A. 20 2 ; .
B. 10 2 ; .
2
C. 10 ; .
D. 20 ; .
U R2 Z L Z 2 ! U 3 p R2 Z L ! R 3 p R ! L ! 10 2; p n B. R 2
n gi n ( X
ch ch a 1 ph n t ): ch ch a R0 ch ch a L ch ch a C0 C
0
T suy ra X 2
T suy ra X 2
N
T suy ra X 2
L
X ch ch a L 0
ch a ( R0 , L 0 )
N X
ch ch a C0
N u U AB cng pha v i i
suy ra
Trang 70
T: 08.38610150 D: 0933762356 X
ch a ( R0 , C0 )
T t o v i nhau gc suy ra 2
II.Ph ng php: gi i m t bi ton v h p kn ta th ng s d ng hai ph ng php sau: 1. Ph ng php i s B1 : C n c u vo c a bai ton t ra cc gi thi t c th x y ra. B2 : C n c u ra c a bi ton lo i b cc gi thi t khng ph h p. B3 : Gi thi t c ch n l gi thi t ph h p v i t t c cc d ki n u vo v u ra c a bi ton. 2. Ph ng php s d ng gi n vc t tr t. B1 : V gi n vc t (tr t) cho ph n bi t c a o n m ch. B2 : C n c vo d ki n bi ton v ph n cn l i c a gi n . B3 : D a vo gi n vc t tnh cc i l ng ch a bi t, t lm sng to h p kn. a. Gi n vc t * C s : + Hi u i n th t c th i hai u o n m ch: uAB = uR + uL + uC
Ta bi u di n:
+ t t i O uu r r uR m uR + C n g h - n g I l n U + R
* Cch v gi n
V i khng quay l
vc t
ng dng i n ng l chi u
i nn ta ch n tr c c
UL U L +U C UAB O UR UC i
lm tr c g c, g c t i i m O, chi u d ng gic.
N UC B
AB
* Cch v gi n B B
i m
vc t tr
c 1: Ch n tr c n m ngang l tr c dng i n, c 2: Bi u di n l n l
t hi u i n th qua m i
UA
u m ch lm g c ( l i m A).
UL
N
ph n b ng cc vc t
U
A
+ M i
Trang 71
UR
T: 08.38610150 D: 0933762356
AM ; MN ; NB
B
c 3: N i A v i B th vc t
AB
chnh l bi u di n uAB
Nh n xt:
+ Cc i n p trn cc ph n t + + c bi u di n b i cc vc t m ng l n t l v i i n p d ng c a n. ng ng bi u di n chng. nh l hm s sin, hm s l ch pha gi a cc hi u i n th l gc h p b i gi a cc vc t t l ch pha gi a hi u i n th v c nh
dng i n l gc h p b i vc t bi u di n n v i tr c i.
+ Vi c gi i bi ton l xc
l n cc c nh v gc c a tam gic d a vo cc
a SinA
b C ! SinC SinB
cn u
A b c a B
C
+ a2 = b2 + c2 - 2bccos A ;
III. Cc cng th c:
b 2 = a2 + c2 - 2accos B ;
c2 = a2 + b2 - 2abcos
+ T ng tr Z =
ho c C, bi t uAB=100
X v gi tr c a ph n t .
m khng: ZL = [L
+ Dung khng: Z C =
1 [C U U I0 ! 0 Z Z
R2 ( Z L Z C ) 2 ZL ZC R
nh lu t m: I =
l ch pha gi a u v i: tgN =
P R ! UI Z
hnh v .
C
A X
en ch a 1 ph n t :R ho c L ho c (L, r)
2 cos100Tt (V);
IA =
i n suy ra: H p en l m t cu n dy c r { 0.
P 100 ! ! 50 ; 2 2 I 2
U 2 AB I2
ZL ZC !
U2 AB I
2
r2 !
100 2
50 2
Trang 72
T: 08.38610150 D: 0933762356
C A M N X B
2 (A )
; cosN = 1;
N UMN A
U R0 U C0 i UAB B
2 2
(V)
(V) (V)
UAM M
=> i n Co .
t hnh bn; T
2 p Ro =
2
is :
p ZCo =
Cch 2: Dng ph
B1: C n c
ng php
u vo c a bi ton
t cc gi thi t c th x y ra.
p Trong X c ch a Ro v Lo ho c Ro v Co
u ra
B3: Ta th y X ch a R o v Co ph h p v i gi thi t
Co =
104 ( F) T
10 3(;) ; C R X B
Trang 73
T: 08.38610150 D: 0933762356
3V
+ Xt tham gic ANB, ta nh n th y AB2 = AN2 + NB2 , v y l tam gic vung t i N tgE =
A
UA
UA B
N
B
NB 60 1 ! ! AN 60 3 3
B
UN
UC M
E!
T 6
T p Bi 6 NB
UR
N UR0
Ul 0 D
T (V) 6
b. Xc
nh X: T gi n c
ta nh n th y
Ro v Lo. Do ta v thm
U R vU L
0
nh hnh v .
tgF !
UR T R 1 ! ! F! UC ZC 6 3
O
U R ! U NB cos F ! 60 . U L ! U NB sin F ! 60 .
O
3 ! 30 3 ( V ) 2
1 ! 30 ( V ) 2
+M t khc: UR = UANsinF = 60
3.
1 U 30 3 ! 30 3( v) I ! R ! ! 3 3( A) R 10 2
+H p en X:
* Nh n xt: y l bi ton ch a bi t tr
nhi u kh kh n (ph i xt nhi u tr vc t tr
U2 ! U2 U2 . AB AN NB
s nh n bi t t t, HS ph i rn luy n nhi u bi t p
V d 4: M t o n m ch xoay chi u AB g m hai ph n t X, Y m c nh trn.C ng dao ng trong m ch nhanh pha T /6 so v i hi u i n th gi a hai u o n m ch. A B a) Hai ph n t trn l 2 ph n t no trong s R, L, C? b) Bi t cc bin c a hi u i n th v c ng dng i n l n l t l U0 = 40V v I0 = 8,0 A, t n s dao ng l f = 50Hz. Tnh gi tr m i ph n t .
ZL Zc T = g = tg v l R 2
T: 08.38610150 D: 0933762356
ZC 1 T ! tg( ) ! R 6 3
R2 + Z2C = 25
3 ZC = R (1)
(2)
M t khc: Z =
R2 Z 2 ! C
U 0 40 ! !5 I0 8
3 (;)
V. Tr c nghi m: Cu 1: M t o n m ch xoay chi u c hai trong ba ph n t R,C ho c cu n dy thu n c m. i n p hai u m ch v c ng dng i n qua m ch c bi u th c: u = 100 cos 100Tt (V) ; i = 2cos (100Tt- 0,25 ) (A). i n tr ho c tr khng t ng ng l : A.L,C ; Z C = 100; ZL= 50 B.R,L ; R = 40; Z L= 30 C.R,L ; R = 50; Z L= 50 D.R,C ; R = 50; Z C= 50. 10 4 F . H p kn X ch ch a m t ph n Cu 2: Cho o n m ch nh hnh v , bi t u ! 100 2 cos(100Tt )V , C = T
t (R ho c cu n dy thu n c m), dng i n trong m ch s m pha T/3 so v i i n p gi a hai H p X ch a g ? i n tr ho c c m khng c gi tr bao nhiu? A. Ch a R; R = 100/ 3 ; C. Ch a R; R = 100 3 ; B. Ch a L; ZL = 100/ 3 ; D. Ch a L; ZL = 100 3 ; u o n m ch AB.
C yA
Cu 3: Cho o n m ch AB g m bi n tr n i ti p v i h p kn X. H p X ch ch a cu n thu n c m L ho c t C .UAB = 200 (V) khng i ; f = 50 Hz .Khi bi n tr c gi tr sao cho P AB c c i th I = 2(A) v s m pha h n uAB. Kh ng nh no l ng ?
A. X ch a C =
104 F 2T
B. X ch a L=
1 104 H C. X ch a C = F T T
D. X ch a L =
1 H 2.T
X
Cu 4: (hnh v ) h p X ch a m t trong ba ph n t : i n tr thu n, cu n dy, t y i n. Khi t vo hai u AB m t i n p xoay chi u c gi tr hi u d ng 220V, A C M ng i ta o c UAM = 120V v UMB = 260V. H p X ch a: A.cu n dy thu n c m. B.cu n dy khng thu n c m. C. i n tr thu n. D. t i n. C Cu 5: t vo hi u o n m ch AB m t i n p u = 100 2 cos(100 T t)(V), A t i n c C = 10-4/ T (F). H p X ch ch a m t ph n t ( i n tr ho c cu n dy thu n c m) i s m pha h n uAB m t gc T /3. H p X ch a i n tr hay cu n dy? Gi tr i n tr ho c t c m t ng ng l bao nhiu?
A. H p X ch a i n tr : R = 100 3 ; . B. H p X ch a i n tr : R = 100/ 3 ; .
C.H p X ch a cu n dy: L = 3 / T (H). D. H p X ch a cu n dy: L = 3 /2 T (H). dng i n trong Cu 6: M t o n m ch i n xoay chi u g m 2 trong 3 ph n t R, L, C m c n i ti p. C ng o n m ch nhanh pha T / 6 so v i hi u i n th gi a hai u o n m ch, t n s f = 50Hz. Bi t U0 = 40 V v I0 = 8A. Xc nh cc ph n t trong m ch v tnh gi tr c a cc ph n t ? A. R = 2,5 3 ; v C = 1,27mF. B. R = 2,5 3 ; v L = 318mH. C. R = 2,5 3 ; v C = 1,27 F. D. R = 2,5 3 ; v L = 3,18mH. Cu 7: Cho o n m ch g m hai ph n t X, Y m c n i ti p. Trong X, Y c th l R, L ho c C. Cho bi t hi u i n th gi a hai u o n m ch l u = 200 2 cos100 T t(V) v i = 2 2 cos(100 T t - T /6)(A). Cho bi t X, Y l nh ng ph n t no v tnh gi tr c a cc ph n t ? A. R = 50 ; v L = 1/ T H. B. R = 50 ; v C = 100/ T Q F. C. R = 50 3 ; v L = 1/2 T H.
D. R = 50 3 ; v L = 1/ T H.
Trang 75
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 Cu 8: Cu n dy thu n c m c h s t c m L = 636mH m c n i ti p v i o n m ch X. t vo hai u o n dng i n qua cu n dy l i = 0,6 2 cos(100 T t m ch hi u i n th u = 120 2 cos100 T t(V) th c ng T /6)(A). Tm hi u i n th hi u d ng UX gi a hai u o n m ch X? D. 60 2 V. A. 120V. B. 240V. C. 120 2 V. Cu 9: Cho m t h p en X trong c ch a 2 trong 3 ph n t R, L, ho c C m c n i t p. M c h p en n i ti p
v i m t cu n dy thu n c m c L0 = 318mH. t vo hai u o n m ch i n m t hi u i n th xoay chi u c bi u th c u = 200 2 .cos(100 T t- T /3)(V) th dng i n ch y trong m ch c bi u th c i = 4 2 .cos(100 T t T /3)(A). Xc nh ph n t trong h p X v tnh gi tr c a cc ph n t ? A. R = 50 ; ; C = 31,8 F. B. R = 100 ; ; L = 31,8mH. C. R = 50 ; ; L = 3,18 H. D. R = 50 ; ; C = 318 F.
D ng 11: BI TON C NG I N P DNG MY TNH FX-570ES 1.Cch 1: Ph ng php gi n vc t : Dng Ph ng php t ng h p dao ng i u ho ( nh dao ng c h c) -Ta c: u1 = U01 cos([t N 1) v u2 = U01 cos([t N 2 ) -Th i n p t ng trong o n m ch n i ti p: u = u1 +u2 =U01 cos([ t N 1) U 02cos([ t N 2) - i n p t ng c d ng: u = U0 sin([ t N ) U 01 sin N 1 U 02.sin N 2 V i: U02 = U201+ U022 + 2.U02 .U01. Cos( N 1 N 2) ; tgN ! U 01 cos N 1 U 02 cos N 2 V D 1: Cho m ch g m: o n AM ch a: R, C m c n i ti p v i o n MB ch a cu n c m L,r. Tm uAB = ?Bi t: T T C R L,r A B M uAM = 100 2 s cos(100T t ) (V) p UAM ! 100(V ),N 1 !
3 3 T T ->UMB = 100(V) v N 2 ! uMB = 100 2cos(100T t ) (V) u AM u MB 6 6 Hnh Bi gi i: Dng cng th c t ng h p dao ng: uAB =uAM +uMB T T V + UAB = 1002 1002 2.100.100.cos( ) ! 100 2( ) => U0AB = 200(V) 3 6 T T 100 sin( ) 100 sin( ) 3 6 pN ! T + tgN ! T T 12 100 cos( ) 100 cos( ) 3 6 T T + V y u AB = 100 2 2cos(100T t ) (V) hay uAB = 200 cos(100T t ) (V) 12 12 2.Cch 2: Dng my tnh FX-570ES: uAB =uAM +uMB xc nh U0AB v N. a.Ch n ch m c nh c a my tnh: CASIO fx 570ES +My CASIO fx 570ES b m SHIFT MODE 1 hi n th 1 dng (MthIO) Mn hnh xu t hi n Math. + th c hi n php tnh v s ph c th b m my : MODE 2 mn hnh xu t hi n CMPLX + tnh d ng to c c : r N (ta hi u l AN) , B m my tnh: SHIFT MODE d 3 2 + tnh d ng to cc: a + ib . B m my tnh :SHIFT MODE d 3 1
+ ci t n v o gc (Deg, Rad): -Ch n n v o gc l (D) ta b m my : SHIFT MODE 3 mn hnh hi n th ch D -Ch n n v o gc l Rad (R) ta b m my: SHIFT MODE 4 mn hnh hi n th ch R + nh p k hi u gc ta b m my: SHIFT (-).
T ) (V) s bi u di n 100 2 -600 hay 100 2 (-T /3) 3 H ng d n nh p My tnh CASIO fx 570ES -Ch n MODE: B m my: MODE 2 mn hnh xu t hi n ch CMPLX -Ch n n v o gc l (D) ta b m: SHIFT MODE 3 trn mn hnh hi n th ch D
Nh p my: 100 2 XSHIFT (-) -60 hi n th l: 100 2 -60 -Ch n n v o gc l Rad (R) ta b m: SHIFT MODE 4 trn mn hnh hi n th ch R
Trang 76
U U
T: 08.38610150 D: 0933762356 1 Nh p my: 100 2 XSHIFT (-) (-T:3 hi n th l: 100 2 3 Kinh nghi m cho th y : Nh p v i n v nhanh h n n v rad. (v nh p theo n v rad ph i c d u ngo c th nhanh h n l nh p (T /2) n ( , ) nn thao tc nh p lu h n, v d : nh p 90 C n ch n ch m c nh theo d ng to c c r N (ta hi u l A N ) - Chuy n t d ng : a + bi sang d ng A N , ta b m SHIFT 2 3 = - Chuy n t d ng A N sang d ng : a + bi , ta b m SHIFT 2 4 = c. Xc nh U0 v N b ng cch b m my tnh: +V i my FX570ES : B m ch n MODE 2 trn mn hnh xu t hi n ch : CMPLX. -Nh p U01 , b m SHIFT (-) nh p 1; b m + , Nh p U02 , b m SHIFT (-) nh p 2 nh n = k t qu . (N u hi n th s ph c d ng: a+bi th b m SHIFT 2 3 = hi n th k t qu l: AN +V i my FX570MS : B m ch n MODE 2 trn mn hnh xu t hi n ch : CMPLX. Nh p U01 , b m SHIFT (-) nh p 1 ;b m + ,Nh p U02 , b m SHIFT (-) nh p 2 nh n =
c A; SHIFT = ; ta c d ng (n u my ci ch l D:) ta c d ng radian (n u my ci ch l R:) +L u Ch hi n th k t qu trn mn hnh: Sau khi nh p, n d u = c th hi n th k t qu d i d ng s v t , mu n k t qu d i d ng th p phn ta n SHIFT = ( ho c dng phm S D ) chuy n i k t qu Hi n th . Sau b m SHIFT + = , ta
T T ) (V) p U 0 AM ! 100 2(V ), N 1 ! 3 3 T T uMB = 100 2cos(100T t ) (V) -> U0MB = 100 2 (V) v N 2 ! 6 6 Gi i 1: V i my FX570ES : B m ch n MODE 2 trn mn hnh xu t hi n ch : CMPLX Ch n ch my tnh theo D( ): SHIFT MODE 3
V d 1 trn : Tm uAB = ? v i: uAM = 100 2cos(100T t
Tm uAB ? Nh p my:100
Tm uAB? Nh p my:100
d. N u cho u1 = U01cos([t + N1) v u = u 1 + u2 = U0cos([t + N ) . Tm dao ng thnh ph n u 2 : (V d hnh minh h a bn) u2 u1 u2 = u - u1 .v i: u2 = U02cos([t + N2). Xc nh U02 v N2 *V i my FX570ES : B m ch n MODE 2 Hnh ? Nh p U0 , b m SHIFT (-) nh p ; b m - (tr ); Nh p U01 , b m SHIFT (-) nh p 1 nh n = k t qu . (N u hi n th s ph c th b m SHIFT 2 3 = k t qu trn mn hnh l: U02 N2 *V i my FX570MS : B m ch n MODE 2 Nh p U0 , b m SHIFT (-) nh p ;b m - (tr ); Nh p U01 , b m SHIFT (-) nh p 1 nh n = b m SHIFT (+) = , ta c U02 ; b m SHIFT (=) ; ta c 2 V d 2 : N u t vo hai u m t m ch i n ch a m t i n tr thu n v m t cu n c m thu n m c n i ti p m t T i n p xoay chi u c bi u th c u = 100 2 cos( [ t + ) (V), th khi i n p hai u i n tr thu n c bi u 4 th c uR=100cos( [ t) (V). Bi u th c i n p gi a hai u cu n c m thu n s l T T A. uL= 100 cos( [ t + )(V). B. uL = 100 2 cos( [ t + )(V). 2 4 T T C. uL = 100 cos( [ t + )(V). D. uL = 100 2 cos( [ t + )(V). 4 2 Gi i 1: V i my FX570ES : B m ch n MODE 2 trn mn hnh xu t hi n ch : CMPLX Ch n ch my tnh theo : SHIFT MODE 3
Tm uL? Nh p my:100
2 XSHIFT (-). (-(T /3)) + 100 2 X SHIFT (-) (T/6) = T Hi n th k t qu : 200 -T/12 . V y uAB = 200 cos(100T t ) (V) 12 X M A
W WW
T ) (V) 12
T: 08.38610150 D: 0933762356 T Hi n th k t qu : 10090 . V y uL= 100 cos([ t ) (V) Ch n A 2 Gi i 2: Ch n ch my tnh theo R (Radian): SHIFT MODE 4
Tm uL? Nh p my:100
V d 3: N u
2 XSHIFT (-). ((T /4)) - 100 SHIFT (-). 0 = T Hi n th k t qu : 100 T /2 . V y uL= 100 cos([ t ) (V) 2
t vo hai
Ch n A i n m c n i ti p m t i n p
u m t m ch i n ch a m t i n tr thu n v m t t
T xoay chi u c bi u th c u = 100 2 cos( [ t - )(V), khi i n p hai u i n tr thu n c bi u th c 4 uR=100cos( [ t) (V). Bi u th c i n p gi a hai u t i n s l T T A. uC = 100 cos( [ t - )(V). B. uC = 100 2 cos( [ t + )(V). 2 4 T T C. uC = 100 cos( [ t + )(V). D. uC = 100 2 cos( [ t + )(V). 4 2 Gi i 1: V i my FX570ES : B m ch n MODE 2 trn mn hnh xu t hi n ch : CMPLX Ch n ch my tnh theo : SHIFT MODE 3 2 XSHIFT (-). (-45) - 100 SHIFT (-). 0 = T Hi n th k t qu : 100-90 . V y uC = 100 cos([ t ) (V) 2 Gi i 2: Ch n ch my tnh theo R (Radian): SHIFT MODE 4
Tm uc? Nh p my:100 Tm uC ? Nh p my:100 Ch n A
2 XSHIFT (-). (-(T/4)) - 100 SHIFT (-). 0 = T Hi n th k t qu : 100 -T/2 . V y uC = 100 cos([ t ) (V 2
Ch n A
i n m c n i ti p. M l m t i m trn trn T do n AB v i i n p uAM = 10cos100T t (V) v uMB = 10 3 cos (100T t - ) (V). Tm bi u th c i n p uAB.? 2 T A. u AB ! 20 2cos(100Tt) (V) B. u AB ! 10 2cos 100T t ( ) 3
Cu 2:
T (V ) (A) v i n p hai 2
u R o n m ch l u2 ! 60cos 100T .t (V ) . i n
C. u ! 60 2 cos 100T .t T / 4
(V). D. u ! 60 2 cos T .t T / 6
(V). Ch n C 100 Cu 3: Cho m ch i n xoay chi u nh hnh v . t vo hai u A, B m t i n p xoay chi u , i n p t c th i gi a cc i m A v M , M v B c d ng : uAM ! 15 2 cos 200Tt T / 3
(V) B A M y y y V u MB ! 15 2 cos 200T t
(V) . Bi u th c i n p gi a A v B c d ng : A. u AB ! 15 6 cos(200T t T / 6)( ) B. u AB ! 15 6 cos 200 Tt T / 6
( ) C. u AB ! 15 2 cos 200T t T / 6
( ) D. u AB ! 15 6 cos 200T t
( ) Cu 4: M t o n m ch g m t i n C c dung khng ZC = 100 ; v m t cu n dy c c m khng ZL = 200 ; m c n i ti p nhau. i n p t i hai u cu n c m c bi u th c uL = 100cos(100 T t + T /6)(V). Bi u th c i n p hai u o n m ch c d ng nh th no? B. u = 50cos(100 T t - 5 T /6)(V). A. u = 50cos(100 T t - T /3)(V). C. u = 100cos(100 T t - T /2)(V). D. u = 50cos(100 T t + T /6)(V). Ch n D
Trang 78
T C. u AB ! 20.cos 100Tt ( ) 3
T: 08.38610150 D: 0933762356
u o n m ch c R, L, C m c n i ti p. Bi t R = 10 , cu n (F) v i n p gi a hai u o n m ch l /4) (V). B. u = 40 cos(100 t D. u = 40cos(100 t /4) (V). u cu n c m thu n l uL=
Cu 6: Hai
hai
u MB l: uMB = 100cos(100 t +
T )V. 4
Bi u th c c a i n p gi a hai
u o n AM l:
T T A. uAM = 100cos(100 t + )V. B. uAM = 100 2 cos(100 t - )V. 2 2 T T C. uAM = 100cos(100 t - )V D. uAM = 100 2 cos(100 t - )V. Ch n C 4 4 Cu 7: t vo hai u vo hai u o n m ch R, L, C m c n i ti p . Bi t R = 10 ;, cu n c m thu n c 10 3 1 L! H , t i n c C ! F v i n p t vo hai u cu n c m thu n c d ng 10T 2T T u L ! 20 2 cos(100Tt )V . Bi u th c i n p hai u o n m ch l: 2 T T A. u ! 40 2 cos(100Tt )V B. u ! 40 cos(100Tt )V 4 4 T T C. u ! 40 cos(100Tt )V D. u ! 40 2 cos(100Tt )V Ch n B 4 4 Cu 8: M t m ch i n xoay chi u RLC ( Hnh v ) c R = 100 ; ; R M L A 3 H. i n p hai u o n m ch AM ch a R c d ng: L= T u2 u u1 = 100 cos100 T t (V). Vi t bi u th c t c th i i n p hai u AB c a m ch i n. 1 Hnh T T B. u ! 200 2 cos(100T t ) V A. u ! 200 2 cos(100T t ) V 3 4 T T C. u ! 200 cos(100T t ) V D. u ! 200 2 cos(100T t ) . Ch n C 3 4
Cu 9 :
m ch i n hnh v bn , khi t m t i n p xoay chi u vo AB th u AM ! 120 2cos(100T t )V v T C L, R uMB ! 120 2cos(100T t )V . Bi u th c i n p hai u AB l : 3 A M r T T A. u AB ! 120 2cos(100T t )V . B. u AB ! 240cos(100T t )V . 4 6 T T C. u AB ! 120 6cos(100T t )V .* D. u AB ! 240cos(100T t )V . 6 4 103 L C R Cu 10: m ch i n xoay chi u hnh v :R=80;; C ! F; A 16T 3 M T T v i i. Bi u th c i n p hai u m ch l : u AM ! 120 2cos(100T t )V ; uAM l ch pha 6 3 T T A. u AB ! 240 2cos(100T t )V B. u AB ! 120 2cos(100T t )V Ch n B 3 2 T 2T C. u AB ! 240 2cos(100T t )V D. u AB ! 120 2cos(100T t )V 2 3
Ch n D i n p gi a
Trang 79
TRUNG TAM BDVH HOA LONG T: 08.38610150 D: 0933762356 Cu 11: t vo hai u m ch i n xoay chi u g m m t cu n dy v m t t i n m c n i ti p m t i n p xoay T chi u n nh c bi u th c u = 100 6 cos(100T t )(V ). Dng vn k c i n tr r t l n l n l t o i n p 4
gi a hai gi a hai u cu n c m v hai b n t u cu n dy l: i n th th y chng c gi tr l n l t l 100V v 200V. Bi u th c i n p
T i ! cos 100Tt ( A) , t tnh b ng giy (s). Bi u th c i n p xoay chi u gi a hai u o n m ch l 3 T T A. u ! 200 cos100Tt (V ) . B. u ! 200 cos 100T t ( ) . 6 2 T T C. u ! 150 cos 100 Tt ( ) . D. u ! 100 cos 100 Tt ( ) . 2 2 Cu 13: Cho m ch i n g m R, L, C m c n i ti p. Cho R = 60, L = 0,8H, C thay i c. t vo hai
m ch i n m t i n p xoay chi u u = 120cos(100t + /2)V. Khi C = C o th i n p hi u d ng gi a hai tr t gi tr c c i. Khi bi u th c i n p g a hai b n t l A. uC = 80 2 cos(100t + )(V ) B. uC = 160cos(100t - /2)(V)
u u i n
C. uC = 160cos(100t)(V) D. uC = 80 2 cos(100t - /2)(V) Cu 14: Cho m ch i n g m R, L, C m c n i ti p. Cho L = 1/ (H), C = 50/ ( F) v R = 100(). t vo hai u m ch i n m t i n p xoay chi u u = 220cos(2 ft + /2)V, trong t n s f thay i c. Khi f = fo th c ng dng i n hi u d ng qua m ch I t gi tr c c i. Khi bi u th c i n p gi a hai u R s c d ng A. uR = 220cos(2 fot - /4)V B. uR = 220cos(2 fot + /4)V C. uR = 220cos(2 fo t + /2)V D. uR = 220cos(2 fot + 3 /4)V Cu 15: Cho m ch i n g m R, L, C m c n i ti p. Cho R = 60, C = 125 F, L thay i c. t vo hai u m ch i n m t i n p xoay chi u u = 120cos(100t + /2)V. Khi L = L o th i n p hi u d ng gi a hai u i n tr t gi tr c c i. Khi bi u th c i n p g a hai b n t l A. uC = 160cos(100t - /2)V B. uC = 80 2 cos(100t + )V C. uC = 160cos(100t)V D. uC = 80 2 cos(100t - /2)V Cu 16: Cho m ch i n g m R, L, C m c n i ti p. Cho R = 30, C = 250 F, L thay i c. t vo hai u m ch i n m t i n p xoay chi u u = 120cos(100t + /2)V. Khi L = L o th cng su t trong m ch t gi tr c c i. Khi bi u th c i n p gi a hai u i n tr l A. uR = 60 2 cos(100t + /2)V. C. uR = 60 2 cos(100t)V. B. uR = 120cos(100t)V D. uR = 120cos(100t + /2)V
1. Hai o n m ch i n xoay chi u cng pha: o n m ch AM g m R1L1 C1 v o n m ch MB g m R2L2C2 m c n i ti p v i nhau -N u c: UAB = UAM + UMB uAB; uAM v uMB cng pha tanuAB = tanuAM = tanu MB 2. Hai o n m ch R1L1C1 v R2 L2C2 xoay chi u cng u ho c cng i c pha l ch nhau (N : Z L Z C1 Z L Z C2 V i tan N1 ! 1 v tan N2 ! 2 (gi s N1 > N2) R1 R2
Trang 80
T: 08.38610150 D: 0933762356
Tr ng h p c bi t (N = T/2 (vung pha nhau) th tanN 1.tanN2 = -1. VD1: M ch i n hnh 1 c uAB v uAM l ch pha nhau (N. Hai o n m ch AB v AM c cng i v uAB ch m pha h n uAM tan N AM tan N AB N AM N AB = (N ! tan (N 1 tan N AM tan N AB Z Z Z N u uAB vung pha v i uAM th: tanNAM tanNAB =-1 L L C ! 1 R R
VD2: M ch i n hnh 2: Khi C = C1 v C = C2 (gi s C1 > C2) th i1 v i2 l ch pha nhau (N Hai o n m ch RLC1 v RLC2 c cng uAB A R L G i N 1 v N2 l l ch pha c a uAB so v i i1 v i2 th c N 1 > N2 N 1 - N2 = (N N u I1 = I2 th N1 = -N2 = (N/2 Hnh 2 tan N1 tan N2 N u I1 { I2 th tnh ! tan (N 1 tan N1 tan N 2 Cu 1: t vo hai u o n m ch hnh 3.3 m t hi u i n th uAB = Uo cos(100t). Bi t C1 =40 F, C2 = 200 F, L = 1,5H. Khi chuy n kho K t (1) sang (2) th th y dng i n qua ampe k trong hai tr ng h p ny c l ch pha nhau 90o. i n tr R c a cu n dy l:
Hnh 3.3 A. R = 150; B. R = 100; C. R = 50; D. R = 200; Cu 2 ( H-2010): M t o n m ch AB g m hai o n m ch AM v MB m c n i ti p. o n m ch AM c i n 1 tr thu n 50 m c n i ti p v i cu n c m thu n c t c m ( H ) o n m ch MB ch c t i n v i i n T dung thay i c. t i n p u ! U 0 cos100Tt (V) vo hai u o n m ch AB. i u ch nh i n dung c a t i n n gi tr C sao cho i n p hai u o n m ch AB l ch pha /2 so v i i n p hai u o n m ch
AM. Gi tr c a C b ng
1
8.10 5 A. F T
H NG D N:
Z L Z C1 (2).Theo gi thi t th R Z (Z Z ) R2 8.10 5 T F Z L ! 125; p C1 ! N AM N ! p tan N AM tan N ! 1 p L L 2 C1 ! 1 p Z C1 ! R ZL 2 T Cu 3: m ch i n R=100;; C = 10 -4/(2T )(F). Khi t vo AB m t
gi a u v I l tan N ! i n p xoay chi u c t n s f = 50Hz th uAB v uAM vung pha v i nhau. Gi tr L l:
A. L = 2/ T(H) B. L = 3/ T(H) C. L =
Cu4 ( H-2011): M t o n m ch AB g m hai o n m ch AM v MB m c n i ti p. o n m ch AM g m i n tr thu n R1 m c n i ti p v i t i n c i n dung C, o n m ch MB g m i n tr thu n R2 m c n i ti p v i cu n c m thu n c t c m L. t i n p xoay chi u c t n s v gi tr hi u d ng khng i vo hai u o n m ch AB. Khi o n m ch AB tiu th cng su t b ng 120 W v c h s cng su t b ng 1. N u n i t t
hai ut i n th i n p hai u o n m ch AM v MB c cng gi tr hi u d ng nh ng l ch pha nhau ng h p ny b ng C. 160 W.
b c
C N 1
Hnh 1
M C
L,R A A
(1) C1 K B (2) C 2
B.
10 5 (F) T
C.
4.10 5 (F). T
D.
l ch pha gi a hi u i n th hai
u o n m ch AN v i l : tan N AM
3 /T (H) D. L = 1/T(H)
T , 3
D. 180 W.
Trang 81
UM
U
T/3 N
1 ( R R2 ) ZL N = T/6 tan N ! ! ZL ! 1 R1 R2 3 3 U ! ( R1 R2 ) Z2
2
UA
2
P2 ! ( R1 R2 ) I 2 ! ( R1 R 2 )
120( R1 R 2 ) ( R R2 ) ( R1 R2 ) 1 3
2
! 90
p n B.
103 F, o n m ch MB g m i n tr thu n R2 m c v i 4T
i th i n p t c th i
u o n m ch AM v MB l n l
C. 0,86.
Z T + tan AM = C ! 1 p N AM ! T/3 7T/12 I 4 R1 T /4 T + T hnh v c: MB = 3 UAM ZL tan MB = ! 3 p Z L ! R2 3 R2 50 U * Xt o n m ch AM: I ! AM ! ! 0,625 2 Z AM 40 2 U 2 2 * Xt o n m ch MB: Z MB ! MB ! 120 ! R2 Z L ! 2 R2 R2 ! 60; Z L ! 60 3 I
H s cng su t c a m ch AB l : Cos =
UMB
R1 R2 ( R1 R 2 ) 2 ( Z L Z C ) 2
} 0,84
p n A. n i ti p v i h p X. Trong h p X ch ch a m t
A. R = 20
B. C =
10 3 F 6T
C. L =
1 H* 2T
D. L =
/2)(V). Ta ghp vo m t ph n t Cu 7: Gi a hai i m A v B c a ngu n xoay chi u u = 220 2 cos(100 t X (trong s R, L, C) th dng i n qua m ch o c l 0,5(A) v tr pha /2 so v i u. N u thay X b ng m t ph n t Y (trong s R,L, C) th dng i n qua m ch cng pha so v i u v c ng hi u d ng c ng b ng 0,5(A). Khi ghp X, Y n i ti p, r i ghp vo ngu n trn th dng i n qua m ch c c ng 1 1 T T A. ( A) v tr pha so v i u.* B. ( A) v s m pha so v i u.
4 2 2 1 T ( A) v tr pha so v i u. C. 4 2
D.
2 1
2 2
( A) v s m pha
T so v i u. 4
Trang 82
T: 08.38610150 D: 0933762356
Ph l c
1. o n m ch RLC c L thay i: 1 * Khi L ! 2 th IMax URmax; PMax cn ULCMin L u : L v C m c lin ti p nhau [ C
2 2 U R 2 ZC R 2 ZC * Khi Z L ! th U LMax ! v R ZC 2 2 2 2 U LMax ! U 2 U R U C ; U LMax U CU LMax U 2 ! 0
1 1 1 1 2 L1 L2 )L! ! ( Z L 2 Z L1 Z L2 L1 L2
L u : R v L m c lin ti p nhau
th U RLMax !
2UR
2 4 R ZC ZC 2
1 1 1 1 C C2 )C ! 1 ! ( 2 Z C 2 Z C1 Z C2
L u : R v C m c lin ti p nhau
th U RCMax !
2U
2 4R2 ZL ZL
1 C
1 L R2 C 2
th ULMax !
* Khi [ !
[ ! [1[ 2 t n s
f !
f1 f 2
Trang 83