AKUT LSEM TANISINDA KULLANILAN YNTEMLER

Buket Kosova
Ege niversitesi Tp Fakltesi, Tbbi Biyoloji Anabilim Dal, zmir

kut myeloid ve akut lenfoblastik lsemi klonal hematopoetik progenitr hcre bozukluklarndan oluan heterojen bir grubu tekil ederler. Son 20 yl iersinde, akut lsemilerin tansnda tek bana kullanlan sitomorfolojiden bir dizi farkl ve kapsaml metod tremitir. Bu metodlar tan ve snflandrmann yannda, kiiye zg tedavi kararlarnn verilmesi iin de gereklidirler. Aratrma laboratuvarlar artk sitogenetik ve molekler genetik metodlarn eliinde sitomorfoloji ve sitokimyay, immunofenotipleme ile kombine eden tansal bir alogaritmay benimsemilerdir (ekil 1 ve 2). Metodlar yalnzca tan iin nemli bilgileri saptamann yannda, giderek artan bir ekilde minimal rezidel hastalk (MRD) aratrmalar iin belirteleri ortaya koymaktadrlar. Bununla birlikte tansal sonular artk akut lsemilerdeki nemli prognostik parametrelerin ouna edeer bulunmaktadrlar. Gelitirilen yeni teknikler rutin kullanma getike, akut lsemi tans iin kapsaml global bir yaklamn tarif edilmesi kanlmaz hale gelmitir. Bunun iin, laboratuvar aknda nemli ve detayl bilgileri kaybetmeden zaman ve para tasaruffu edilebilinecek basamakl bir yntem tercih edilmektedir.

edilebilmekte ve tamamlanabilmektedir. Hatta, AML deki MLL nin ksmi ardk dublikasyonlar (MlLL-PTD) veya FLT3 uzunluk mutasyonlar (FLT3-LM), veya ALL deki BCR-ABL translokasyonu belirli alt tipleri karakterize edip, bu ekilde genetik belirte panelini tamamlarlar. zgl kromozomal anormalilerin veya molekler belirtelerin tanmlanmalar ve sitomorfolojik zelliklerin yannda klinik yansmlar ile korrele olmalar, akut lsemileri farkl biyolojik varlklardan oluan heterojen bir grup olarak daha iyi anlalmasn salamtr. Patogenetik mekanizmalarn snflandrlmas ve anlalmas iin nemli olan sitogenetik ve molekler genetik bulgular, klinik adan da artan bir ekilde kabul grmektedirler. Yeni WHO snflandrlmasnda sitogenetik anormaliler ALL de MFC ile birlikte, fakat AML de balca kriterler olarak yer almaktadrlar.

Balangta gerekletirilmesi gereken periferik kan yaymalar ve kemik ilii sitomorfolojisi sonrasnda, akut lsemi pheli her olgu iin multiparametre flow sitometri (MFC) ve metafaz sitogenetii yaplmas arttr. Sitogenetiin, floresan in situ hibridizasyon (FISH) ve polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) analizi eliinde, ve mmkn mertebe zgl molekler belirtelerin taranmas ile gerekletirilmesi gerekmektedir. MFC akut myeloid lseminin (AML) M0 ve M7 alt tipleri iin bilgilendirici olmasna karlk, zellikle akut lenfoblastik lseminin (ALL) snflandrlmas ve uyarlanm tedavinin gerekletirilmesi iin gerekli ok nemli bilgileri salamaktadr. Akut lsemi olgularn % 50-70 inde sitogenetik analiz sonrasnda kazanlm klonal kromozom bozukluklar grlmektedir. Tanda elde edilen sitogenetik sonular prognoz iin en nemli ve imdilik tek parametreyi olutururlar. Gnmzde sk grlen birok karyotip anormalisi tarif edilmitir. Kromozomal dzeydeki bu bulgular ksmen, lkomogenezde etkili olduklar belirlenmi genlerin molekler almalar ile takip

ekil 1. AML tans ve takibi almalar iin nerilen alogaritma

ekil 2. ALL tans ve takibi almalar iin nerilen alogaritma

TRK HEMATOLOJ DERNE - MOLEKLER HEMATOLOJ KURSU

29