Professional Documents
Culture Documents
Mycohen 070824
Mycohen 070824
Mycohen 070824
arklar-iirler
Hazrlayan
Mustafa Ylmazer
YAYINLARI
Kitap Atelyesi Yaynlar: 36
iir Dizisi: 26
Leonard Cohen
arkalr iirler
Haz.: Mustafa Ylmazer
?????????? --(Kitap Atelyesi)
Birinci Bask 1996 (Ayrtnt)
Birinci Bask 1999 (Ayrtnt)
nc Bask 2007 (Kitap Atelyesi)
Kapak Tasarm: Halit Ataseven (D Atelyesi)
Kitap Atelyesi Yaynlar bir D Atelyesi kuruluudur.
5. Sokak 32/3, 06500 Bahelievler-Ankara
Tel :(312)215 70 37
Faks: (312) 223 60 64
e-posta: bilgi@kitapatelyesi.com
www.kitapatelyesi.com
LEONARD COHEN
arklar-iirler
Hazrlayan
Mustafa Ylmazer
Loonurd Cohon arklar - iirler
4
Loonurd Cohon arklar - iirler
5
SUNU
Bu mzisyen- air ya da air-mzisyen lkemiz-
de ok fazla tannmyor. Son ylarda kasetleri piya-
saya kmaya balaynca poplaritesi biraz artt ama
hala marjinal bir mzisyen saylyor.
Bu nedenle evirilerden sz etmeden nce, ken-
disi hakknda az da olsa bilgi vermeye gerek var.
Cohen 21 Eyll 1934de Kanadada dodu. Daha
1951 ylnda McGill niversitesinde okurken Bucks-
kin Boys adndaki kendi grubunu kurmustu. Bu yl-
larda bir air olarak da dikkat ekmeye balad.1956
ylnda The Spice Box of Earth ve ona Kanada ulu-
sal air dln kazandran Let us Compare Myt-
hologies adl iir kitaplar yaymland. 1962 ylnda
Parasites of Heaven adl iir derlemesi yaymlan-
d. Bu kitapta daha sonra klasik Cohen arklarnn
szlerini oluturacak Avalanche, Suzanne gibi iir-
ler vard. Cohen 1963 ylnda ilk roman Favorite
Gamei kard. 1964 ylnda ise Flower for Hitler
adl tartmalara yol aan iir kitab yaymland.
Mzik alannda, ilk kez 1966 ylnda Judy Collins
onun Suzanne arksn In my life albmnde yo-
rumlaynca dikkat ekti. Ayn yl ikinci roman Bea-
utiful Losers yaymland. Cohen o yl New Port Folk
Festivaline katld. Onu ilk kez sahneye karan Judy
Collinse gre ilk konserinde yaprak gibi titriyordu.
Loonurd Cohon arklar - iirler
6
Bu dnemde CBS/Columbia ile kontrat imzalad.
1968 ylnda ilk albm Songs of Leonard Co-
hen kt. Bu albm Amerikada 83. sraya kadar
ykselebildi ama ngilterede daha baarl olup 13.
sraya ykseldi ve 7 hafta listelerde kald. Suzanne
arks ayrca bir single olarak karld ama listelere
giremedi. Zaten Cohennin hibir arks ne Amerika
ne de ngilterede listelere girememitir. Bu albm-
deki arklardan Suzanne ve One of us Cannot Be
Wrongun szlerinin evirileri bu derlemede var.
1969 ylnda Songs from a Room kt. ngilterede
albmler sralamasnda 2 numaraya kadar ykseldi.
Albmleri ngilterede hep daha baarl olmutur.
Fransada da Amerikaya gre daha iyi tannmtr.
Ne de olsa onlarn Jacques Brel gibi trubador ark-
clar geleneine daha yakn dyordu. O albmden
de Like a Bird on a wire ve Old Revolution ar-
klarna yer verildi.
1971 ylnda kan Songs of Love and Hate
Amerikada 145. srada kalrken ngilterede 4 nu-
maraya kadar trmand. Bu albmde Avalanche,
Joan of Arc, Famous Blue Raincoat gibi bizim
de evirilerine yer verdiimiz klasik paralar vard.
En iyi albm olduu rahatlkla sylenebilir. Ayn
yl nl ynetmen Robert Altman, Cohenin arkla-
rn, Warren Beattynin baroln oynad, nl an-
tiwestern flmi Mc Cabe and Mrs. Miller flminin
mzii olarak kulland.
1973 ylnda Avrupa konserlerinde kaydedi-
len Live Songs piyasaya kt.1974 ylnda rock
Loonurd Cohon arklar - iirler
7
sounduna daha yakn olan New Skin for old Cere-
mony albm onu izledi. Bu albmdeki arklardan
There is a War ve Who By Fire arklar eviriler
arasnda yer alyor. Bu arada Cohen bir Yunan ada-
sna ekildi ve sahneye 1976 ylna kadar dnmedi.
1975 ylnda, iinde nceki yaptlarndan semeler
olan Greatest Hits kt. 1977 ylnda nl prodk-
tr Phil Spector ile ibirliine gitti ama bundan pek
honut kalmad. Birlikte Death of a Ladies Man
albmn hazrladlar. Sylendiine gre Spector
kaytlar srasnda istediini yaptrmak iin stdyoya
silahl muhafzlar getirmeye kadar vardrm ii.
1979 ylnda yaymlanan Recent Songs ilk d-
nem mziine dnn habercisiydi. Ama bir Ma-
riachi grubunun kullanm mzne yeni bir bo-
yut katmt. Bu albmden de The Traitor arksnn
evirisi var.
1984 ylnda Cohenin senaryosunu ve mzikleri-
ni yazd ve ynettii Im a House flmi Montreux
Uluslararas Televizyon Festivalinde 1.lik dln
ald. 1985 ylnda kan Various Positions albmy-
le yine daha modern, mzikal ynden zengin ya da
kalabalk (yoruma gre deiik) mzie yaklat. Bu
albmde Dance met o the end of Love arks ok
popler oldu. Onun da szlerine yer verdik. Daha
sonraki yllarda yine ayn izgide, albmler yayn-
land. 1988 ylnda Im Your Man kt. Bu albm-
den Everybody Knows ve I cant Forget arklar
evirisini yaptklarmz iinde yer alyor. Bu albm
1992 ylnda The Future izledi. Bu albmden de
Loonurd Cohon arklar - iirler
8
Anthem (lahi) arks var. 1988 ve 1993 yllarn-
da verdii konserlerden seme paralardan oluan
Cohen Live ise 17 yllk repertuarndan zengin bir
derleme sunuyordu.
Mzik piyasasnda son yllarda ortaya kan
yeni bir gelenek var. Klasiklemi grup ve arkcla-
rn arklarn dier mzisyenler syleyerek onlar
onore ediyorlar. Bu i sonunda Cohenin de bana
geldi. Demek ki artk yeri iyice salamlam. Ama
onu neredeyse otuz yldr izleyen sadk hayranlar,
(zellikle ilk dnemine ballklar sren) arklarn
kendi sesinden dinlemeyi yeliyorlar. Bu balln
nedenini merak edenler ark szlerine bakarak me-
raklarn giderebilir. Bunlar ark szlerinden ok,
sonradan bestelenmi iirler niteliine sahipler.
eviriler
Kitabn banda arklar/iirler dedik, ama
Cohene gelince bunlar arasnda bir ayrm yapmak
ok zor. nk ark szlerinin bazlar zaten daha
nce yazd iirler. Yine de evirileri arklar ve i-
irler diye iki blme ayrdk. iirler ksmnda, genel-
likle daha ksa iirler var. Tabi burada seim yapma-
nn zorluu sz konusu ve eninde sonunda her seim
gibi znel bir seim bu. Ayrca bu tm kitaplarn-
dan yaplm bir derleme olmad iin iirlerin ok
eksik olduu rahatlkla sylenebilir. Ama arklarda,
baz albmlere daha fazla arlk verilse de, hemen
hemen tm albmlere yer vermeye altm.
Loonurd Cohon arklar - iirler
9
Cohenin, ayn Bob Dylan gibi, kadn-erkek ili-
kisine, ak anlatan iirlere yeni bir boyut getirdii
bilinmektedir. Kadnla erkek arasndaki savatan sz
ederken, bu ilikilerin yalnzca muhabbetten ibaret
olmadn gstermi, sren bilin d ve bilinli
mcadeleyi iirine tamtr. Bunu yaparken de kul-
land arpc ve zengin imgelerle daha stilize hale
getirmitir. Cohenin iirlerinde bu mcadeleden hep
erkekler yenik kar.
Son yllardaki bir rportajnda belirttii gibi, onu
zamannda melankolik ve depresif bulanlar imdi-
lerde ileriyi grdn ve hakl olduunu teslim
etmektedir. Direkt politik bir kimlii olmasa bile Co-
hen, dnyann gidiini hzla akan rmakta kt-
ne yapm birinin gzlerinden anlatmaktadr.
Ar romantizmini imgelerindeki renklilikle diz
dizginleyerek cokulu ama sradan bir edebiyat ol-
maktan kurtarmaktadr. ronik ve alayc bak as
da eletirel boyutunu besleyen bir yndr. nsann
i elikilerinin, paradoxlarn zerine cesurca git-
mesi, gcn olduu kadar zayfn da anlatmas
nemlidir.
Bu almaya birok arkadan katks oldu. Ama
zellikle malzemeden yana sktmz bir anda ye-
tien Asl ve evirileri titizlikle gzden geirip redak-
te eden Zehraya teekkr ederim.
Bir ey daha syleyecektim ama:
unutamyorum, unutamyorum ama anmsayam-
yorum neyi unutamadm
Loonurd Cohon arklar - iirler
10
Suzanne
Suzanne takes you down to her place near the river
you can year the boats go by, you can pend the night
beside her. And you know that shes half crazy but
thats why you want to be there, and she feeds you
tea and oranges that come all the way from China.
And just when you mean to tell her that you have no
love to give her, she gets hou on her wavelength and
she lets the river answer that youve all ways been
her lover.
And you want to travel with her, you want to travel
blind, and you know that she can trust you for youve
touched her perfect body with your mind.
And jesus was a sailor when he knew for certain only
drowning men could see him, he said: All men will
be sailors until the sea shall free them, but he himself
was broken long before the sky would open-forsaken,
almost human, he sank beneath your wisdom like a
Stone.
And you want to travel with him, you want to travel,
blind, and you know that she can trust you for he
touched your perfect body with his mind.
Now Suzanne takes your hand and she leads you
to the river, shes wearing rags and feathers from
Salvation Army counters. And the sun pours down
Loonurd Cohon arklar - iirler
11
Suzanne
Suzanne seni rman yaknndaki yerine gtryor,
teknelerin getiini duyabilir, geceyi onun yannda
geirebilirsin. Biliyorsun yar deli olduunu ama
orada olmay istemenin nedeni de bu, seni ta inden
gelen ay ve portakallarla besliyor ve tam sylemek
istediinde ona verecek bir sevgin olmadn seni
kendi dalga boyuna alyor ve sz rmaa brakyor,
senin her zaman onun sevgilisi olduunu syleyen.
Ve onunla yolculuk etmek istersin, kr krne git-
mek istersin ve sana gvenebileceini biliyorsun,
nk zihninle dokundun onun mkemmel vcu-
duna.
Suda yrd zaman bir denizciydi sa, yapayalnz
tahta kulesinden bakarak uzun bir zaman geirdi, ve
yalnzca boulan insanlarn onu grebileceklerinden
emin olduu zaman yle buyurdu: Tm insanlar
denizci olacak, deniz onlar sebest brakana dek.
Ama kendisi gk almadan ok nce krld. terke-
dilmi, hemen hemen bir insan gibi, bilgeliinin ar-
lyla bir ta gibi batt.
Ve onunla yolculuk etmek istersin, kr krne git-
mek istersin, belki de onun sana gvenebileceini bi-
liyorsun nk zihniyle dokundu senin mkemmel
vcuduna.
imdi Suzanne elinden tutup seni rmaa doru g-
tryor, Salvation Armyden ald autlar ve ty-
ler giyiyor ve gne limandaki hanmefendimizin
Loonurd Cohon arklar - iirler
12
like honey on our lady of the harbour, and she shows
you where to look amid the garbage and the fowers.
There are heroes in the seaweed, there are children
in the morning, they are leaning out for love, they
will lean that way forever while Suzanne holds the
mirror.
And you want to travel with her, you want to travel
blind, and you know that can trust her fors he has
touched your perfect body wiht her mind.
Loonurd Cohon arklar - iirler
13
zerine bal gibi dklyor ve o da pler ve iekler
arasnda nereye bakacan sana gsteriyor. Deniz
yosunlarnda kahramanlar var, sabahta ocuklar var,
sevgi iin uzanyorlar, Suzanne aynay tutarken son-
suza dek yle uzanacaklar.
Ve onunla yolculuk etmek istersin kr ktne git-
mek istersin, ve ona gvenebileceini biliyorsun,
nk zihniyle dokundu senin mkemmel vcudu-
na
Loonurd Cohon arklar - iirler
14
Loonurd Cohon arklar - iirler
15
Loonurd Cohon arklar - iirler
16
Bird On the Wire
Like a bird on the wire,
like a drunk in an old midnight choir,
I have tried in my way to be free.
Like a worm on a hook,
like a knight bent down in some old-fashioned book,
It
was the shape of our love that twisted me.
If I have been unkind I hope you can fnd a way to
let
it all go right on by. If I have been untrue its just
that
I trought a lover had to be some kind of liar too.
Like a baby stilborn, like a beast with his horn, I
have
torn everyone wyo reached out form e. But I sweat
by
the song, and by all that I have done wrong. I will
make it all up to thee.
Dont cry, dont cry, dont cry no more. Its over
now,
its over babe, dont vry anymore. Its over. Its
fnished,
its completed, it has been paid for.
Like a bird on the wire,
like a drunk in an old midnight choir,
I have tried in my way to be free.
Loonurd Cohon arklar - iirler
17
Teldeki Ku
Teldeki bir ku gibi
eski bir gece yars korosundaki sarho gibi
kendimce denedim zgr olmay kancadaki bir kurt
gibi
eski moda bir kitaba eilmi bir valye gibi
beni iki bklm eden akmzn ald biimdi.
sana kar nazik olmadysam umarm bir yolunu
bulursun tm bunlar geitirmenin sana kar sadk
olmadysam bunun nedeni bir an bir eit yalan-
c
olmas gerektiine inanmamd.
l domu bir bebek gibi, boynuzlu bir yaratk
gibi,
bana ulamaya alan herkesi parampara ettim
ama bu
arkyla ve tm hata yaptklarm adna yemin edi-
yorum
ki tmn telaf edeceim seninle. Alama, alama,
alama artk hepsi bitti bebeim alama diyorum
bitti
tamamland bedeli dendi.
Teldeki bir ku gibi
eski bir gece yars korosundaki sarho gibi
kendimce denedim zgr olmay.
Loonurd Cohon arklar - iirler
18
Love Calls You by Your Name
You thought that it could never happen
To all the people that youve become
Your body is lost in legends
The beasts are very tame
Here, right here
Between the birth mark and the stain
Between the ocean and your open vein
Between the snow man and the rain
Once again love calls you by your name
The women in your scrapbook
Wyom you stil praise and blame
You say theyve changed into your fngernails
And you climb the halls of fame.
But here right here
Between the peanuts and the cage
Between the darkness and the stage
Between the hour and the age
Once again love calls you by your name
Shouldering your loneliness
Like a gun you will not learn to aim
You stumble into this movie house
And you climb into the frame
Yes and here right here
Between the moonlight and the lake
Between the tunnel and the train
Loonurd Cohon arklar - iirler
19
Ak aryor Seni Adnla
Hibir zaman bana gelmeyeceini dnyordun
bunun senin olduun tm insanlarn
Gvden efsanelerde yitik
Yaratklar son derece uslu
Ama burada, tam burada
Doum izi ve leke arasnda
Okyanus ve ak damarlarn arasnda
Kardan adamla yamur arasnda
Bir kez, bir kez daha Ak aryor seni adnla
An defterlerindeki kadnlar
Hala vdn ve suladn
Trnaklarna dntklerini sylyorsun
ve trmanyorsun nn basamaklarna
Ama burada, tam burada
Fstklarla kafes arasnda
Karanlkla sahne arasnda
Saatle ya arasnda
Bir kez, bir kez daha Ak aryor seni adnla
Yalnzln omzuna vurarak
Nian almay renemediin bir tfek gibi
Tkezleyerek giriyorsun sinemaya
Sonra trmanyorsun perdenin iine
ve burada, tam burada
ay yla gl arasnda
tnelle tren arasnda
Loonurd Cohon arklar - iirler
20
Between the victim and his slain
Once again love calls you by your name
I leave the lady meditating
On the very love which I do not wish to claim
I journey down hundred steps
But street is stil very same
But here right here
Between the dancer and his cane
Between the news real and your tiny pain
Once again love calls you by your name
Where are you Judy
Where are you Anne
Where are the paths your heroes came
Wondering out loudly
As the bandage pulls away
Was I only limping
Or was I really lame?
Here, come over here
Between the wind mill and the grain
Between the sundown and the shade
Between the traitor and your pain
Once again love calls you by your name.
Loonurd Cohon arklar - iirler
21
kurbanla katil arasnda
bir kez daha ak aryor seni adnla
Kadn dnrken brakyorum
Sahip kmay istemediim ak hakknda
niyorum yz basamak aa
Ama sokak hala tamamen ayn
Ama burada, tam burada
Dansrle bastonu arasnda
Haber flmi ve senin minik acn arasnda
Bir kez daha ak aryor seni adnla
Neredesin Judy?
Neredesin Anne?
Kahramanlarnn getii yollar nerede
Sarglar karlrken
Yksek sesle merak ediyorum
Yalnzca aksyor muydum?
Yoksa gerekten topal mydm?
Hadi gelin buraya
Yel deirmeni ve un arasnda
Gnbatm ve glge arasnda
Hainle acn arasnda
Bir kez daha Ak aryor seni adnla.
Loonurd Cohon arklar - iirler
22
Famous Blue Rain Coat
Its four in the morning
The end of Devember
Im writing you now
Just to see if you are beter
New York is cold
But I like where Im living
There is music on Clinton Street
all through the evening
I hear that youre building your little house
Deep in the desert
Youre living for nothing now
I hope youre keeping some kind of record
When Jane came by with a lock of your hair
She said that you gave it to her
That night that you planned to go clear
Did you ever go clear
Last time we saw you you looked so much older
Your famous blue raincoat was torn at the shoulder
Youve been from station to station
to meet every train
You came home with Lily Marleen
And you traded my women
To at fake of your light
When she came back
She was nobodys wife
I see you there with a rose in your teeth
One more thin gypsy
Loonurd Cohon arklar - iirler
23
Mehur Mavi Yamurluk
Saat sabahn drd
Aralk sonu
Daha iyi misin diye
renmek iin yazyorum
New York souk,
ama yaadm yer gzel
Clinton Streetde mzik var gece boyu
Duyduuma gre kurmusun kk evini
ln derinlerinde bir yerde
Uruna yaadn bir ey yokmu imdi
Umarm bir eit kayt tutuyorsundur
Jane senin bir tutam sanla geldiinde
O gece verdiini syledi
Her eyi bitirmeyi planladn
Gerekten bitirdin mi her eyi?
Son grdmzde ok daha yal duruyordun
Omzundan yrtlmt
Mehur mavi yamurluun
stasyonlara gittin
Her treni karlamak iin
Dndn eve Lili Marlenle birlikte
Kadnm alevinin bir yalazyla deitirdin
Geri geldiinde artk kimsenin kars deildi
Seni aznda bir glle gryorum
Zayf bir ingene daha
Jane imdi uzaklarda
Sana selam syledi
Loonurd Cohon arklar - iirler
24
I see Janes away
She sends her regards
What can I tell you my brother my killer
What can I possibly say
I guess that I miss you
I guess I forgive you
Im glad you stood in my way
If you ever come by
For Jane or form e
Well your enemy is sleeping
And his women is free
Thanks fort he trouble
You took from her eyes
I thought it was there for good
So I nerer tried
Sincerely
Loonurd Cohon arklar - iirler
25
Sana ne diyebilirim ki
Kardeim katilim benim
Ne syleyebilirim ki
Sanrm seni balyorum
yi ki benim yolumu kesmisin
Buralara gelecek olursan
Jane ya da benim iin
Dmann uykuda
Ve kars zgr
Onun gzlerinden aldn sknt
in teekkrler
Hep orada kalacaklarn sanyordum
Onun iin hi denemedim bile itenlikle.
Loonurd Cohon arklar - iirler
26
Avalanche
When I stepped into an avalanche
It covered up my soul
When Im not this hunchback that you see
I sleep beneath the golden hill
You who wish to conquer pain
You strike my side by accident
As you go down to your goal
The crippled hero that you clothe and feed
Is neither starved nor cold
He does not ask vor your company
Not at the center of the world.
When Im on a pedestal
You did not raise me there
Your laws do not compel me
To kneel, protest, and bear
I myself am the pedestal
For this ugly hunchback you stare
You who wish to conquer pain
You must learn what makes me kind
The crumbs of love you offer me
Ther are the crumbs Ive left behind
Your pain is no credential
Here is just a shadow of my wound
I have begun to long for you
I who have no greed
I have begun to ask for you
I who have no need
Loonurd Cohon arklar - iirler
27