Δυαδικη παρασταση αριθμων και συμβολων

• Ενα αριθμητικο συστημα χαρακτηριζεται απο την βαση

r και τα συμβολα ai που παιρνουν τις τιμες 0,1,...,r-1.
(an,…,a1,a0 . a-1,a-2,…,a-m)r =
=anrn+…+a1r+a0r0+a-1r-1+a-2r-2+…+a-mr-m
– Αν r = 10 (Δεκαδικο) ai=0,1,2,…,9
(345)10=3 102 + 4 101 + 5 100
– Aν r = 2 (Δυαδικο) ai = 0,1
(1010)2 = 1 23 + 0 22 + 1 21 + 0 20
– Aν r = 8 (Οκταδικο) ai = 0,1,…,7
(345)8=3 82 + 4 81 + 5 80
Γιατι το δυαδικο συστημα??
Πλεονεκτηματα του δυαδικου συστηματος:
– Ευκολη η αποθηκευση (δυο καταστασεις)
– Απλη η επεξεργασια
Μειονεκτημα
– Το μεγαλυτερο πληθος ψηφιων για την
παρασταση δεδομενου αριθμου
 Μετατροπη Δυαδικου ⇒ Δεκαδικο

Ακεραιος δυαδικος (an an-1 …a1 a0)2 =

= an2n+an-12n-1+…+a020=((((an2+an-1)2+an-2)2+…)2+a0

(11010)2 = 1 24 + 1 23 +0 22+1 21+ 0 20= (26)10

(((1x2+1)x2+0)x2+1)x2+0 = 26

1x2+1=3, 3x2+0=6, 6x2+1=13, 13x2+0=26

 Μετατροπη Δυαδικου ⇒ Δεκαδικο

Κλασματικος δυαδικος (0.a-1a-2…a-m)2 =

= a-m2-m+a-m+12-m+1+…+a-12-1= (((a-m2-1+a-m+1)2-1+…)2-1

(0.1101)2=1 2-1+1 2-2+0 2-3+ 1 2-4 =1/2 +1/4 +1/16 =13/16 =0.8125

(((1x2-1+0)x2-1+1)x2-1+1)x2-1= 13/16

1x2-1+0=0.5, 0.5x2-1+1=1.25, 1.25x2-1+1=1.625, 1.625x2-1=0.8125

 Μετατροπη Δεκαδικου ⇒ Δυαδικο

Ακεραιος δεκαδικος (11)10 = (anan-1…a0)2=

=an 2n + an-12n-1+…+a1 21+ a0 20 =
=(((an2+an-1) 2+an-1)2…+a1)2 + a0

11/2: πηλικο=5, υπολοιπο=1,

5/2: πηλικο=2, υπολοιπο=1,
2/2: πηλικο=1, υπολοιπο=0,
1/2: πηλικο=0, υπολοιπο=1.

(11)10 = (1 0 1 1)2
 Μετατροπη Δεκαδικου ⇒ Δυαδικο

Κλασματικος δεκαδικος (0.81)10= (0.a-1a-2…a-m)2 =

=a-12-1+a-22-2+…+a-m2-m =
= (a-1 + (a-2 +a-3 (a-4+…+(a-m 2-1) 2-1) 2-1)…) 2-1

0.81x2= 1.62 1
0.62x2= 1.24 1
0.24x2= 0.48 0
0.48x2= 0.96 0 0.81=0. 1 1 0 0 1 1 1 1
0.96x2= 1.92 1
0.92x2= 1.84 1
0.84x2= 1.68 1
0.68x2= 1.36 1
 Γενικος τυπος μετατροπης μεταξυ
αριθμητικων συστηματων
(an an-1 … a1 a0)r = (bm bm-1 … b1 b0)ρ

anrn +an-1rn-1+…+ a1r1+a0 = bm ρm + bm-1ρm-1 +…+b1ρ1 + b0

a0 +r ( a1 +…r(an-1 +r an))) = b0 +ρ( b1 +…+ρ( bm-1+ρ bm))))

 Δυαδικο σε Οκταδικο

a0+a121+a222+a323+a424+a525+a626+a727+a828+a929+a10210=+
= a0+a121+a222 +23(a3+a421+a522) + 26(a6+a721+a822)+29(…=
= (a0+a121+a222) + (a3+a421+a522) 81+ (a6+a721+a822)82+…=
= b0 80 +b181+b282
(11101)2= [(011)2 (101)2]8 = (35)8=(29)10
3 5
(0.11001111)2 =[ 0. (110)2(011)2(110)2]8 = (0.636)8 = (0.81)10
6 3 6
(35)8 = [(011)2(101)2]8 = 011101
(0.636) = 0.110 011 110
 Δυαδικη Αριθμητικη

Προσθεση : 0+0=0, 0+1=1, 1+0=1

1+1 = 10 (Αθροισμα =0, κρατουμενο=1)
1+1+1 = 11 (Αθροισμα=1, κρατουμενο =1)
1 1 1 1 κρατουμενα

95 1011111
+20 +0010100
115 11 10011
 Δυαδικη Αριθμητικη
Αφαιρεση: 0-0=0, 1-0=1, 1-1=0,
0-1= υπολοιπο 1, δανεικο =1
-1 δανεικο -1 -1

5 101 17 10001
-3 - 11 -9 -1001
2 010 08 01000
-1 -1

46 101110
-17 -10001
29 011101
 Δυαδικη Αριθμητικη

Πολλαπλασιασμος: 0 x 0 = 0, 0 x 1= 0,
1 x 0 = 0, 1 x 1 = 1

109 1101101
x 11 x 1011
109 1101101
109 1101101
1199 1101101
10010101111
 Παρασταση αρνητικων αριθμων

Η παρασταση των θετικων αριθμων ειναι ιδια σε ολα τα αριθμητικα

συστηματα που θα εξετασουμε στην συνεχεια.
Η κυρια διαφορα των αριθμητικων συστηματων εγκειται στον τροπο
παραστασης των αρνητικων αριθμων.
Τρια ειναι τα πιο διαδεδομενα συστηματα παραστασης αρνητικων
αριθμων
1. Προσημο και μετρο
2. συμπληρωμα ως προς ΕΝΑ, και
3. συμπληρωμα ως προς ΔΥΟ.
Παραδοχες:
– Υποθετουμε οτι το συστημα μας χειριζεται αριθμους με 4 δυαδικα ψηφια
– Μπορουμε να παραστησουμε 16 διαφορετικες τιμες με τα 4 bits.
– Περιπου οι μισες τιμες ειναι θετικες, και οι υπολοιπες αρνητικες
 Παρασταση αρνητικων με μετρο και προσημο
Δυο παραστασεις
για το 0
+0=0000, -0=1000

Το περισσοτερο σημαντικο ψηφιο (MSB) ειναι το προσημο:

0= θετικος, 1=αρνητικος
Τα τρια τελευταια bits ειναι το μετρο: απο το 0 (000) εως το 7 (111)
Η περιοχη τιμων που παριστανονται με 4 bits= ± 23 –1 = ± 7.
Η περιοχη τιμων που παριστανονται με n bits= ± 2n-1 –1 .
Δυσκολια στην εκτελεση της προσθεσης και της αφαιρεσης
 Παρασταση αρνητικων με συμπληρωμα ως προς ενα

Αν Ν ειναι ενας θετικος αριθμος, ο [Ν]1=(2n-1) – Ν ειναι το

συμπληρωμα του ως προς ενα και ειναι ο αρνητικος του Ν.
24 = 10000
Παραδειγμα: για n=4 -1 = 00001
συμπληρωμα ως προς ενα του 7 24 – 1 = 1111
-7 = 0111
παρασταση του –7 = 1000 = [7]1

Γρηγορη μεθοδος υπολογισμου του [Ν]1

Απλα συμπληρωνουμε τα bits του Ν
0111 → 1000, 0010 → 1101
 Παρασταση αρνητικων με συμπληρωμα ως προς ενα
Οι θετικοι και αρνητικοι αριθμοι σε μορφη συμπλ. ως προς 1 για n=4

H αφαιρεση εκτελειται προσθετοντας το συμπλ. ως προς 1 του αφαιρετεου.

Και παλι δυο παραστασεις του 0!! Αυτο δημιουργει μερικα προβληματα
Παρασταση αρνητικων με συμπληρωμα ως προς δυο
Μοιαζει με το συμπλ. ως προς 1 αλλα οι αρνητικοι εχουν
μετατοπισθει μια θεση κατα την ωρολογιακη φορα.

Μονο μια παρασταση για το 0

Οι αρνητικοι αριθμοι ειναι κατα εναν περισσοτεροι απο τους θετικους
 Παρασταση αρνητικων με συμπληρωμα ως προς δυο
Αν Ν ειναι ενας θετικος αριθμος, ο [Ν]2=2n – Ν ειναι το συμπληρωμα
του ως προς δυο και ειναι ο αρνητικος του Ν στο συστημα αυτο.
n=4 24 = 10000

Παραδειγμα 1ο: συμπλ. ως προς 2 του 7 -7 = 00111

παρασταση του -7 1001

24 = 10000
Παραδειγμα 2ο: συμπλ. ως προς 2 του -7 - (-7) = 1001
παρασταση του +7 0111
Γρηγορη μεθοδος υπολογισμου του συμπλ. ως προς 2
[Ν]2=2n-N=(2n-1)-N +1= [N]1+1 = συμπληρωμα ψηφιων του Ν + 1
[0111]2=[0111]1+1=1000+1=1001 (παρασταση του –7)
 Προσθεση και Αφαιρεση Αριθμων
• Συστημα αριθμων «Μετρο και προσημο»

Το προσημο του αποτελεσματος 4 0100 -4 1100

συμπιπτει με το προσημο των +3 0011 +(-3) 1011
αριθμων +7 0111 -7 1111

Εαν διαφερουν τα προσημα 4 0100 -4 1100

κανουμε αφαιρεση και +(-3) 1011 +3 0011
το προσημο του αποτελεσματος +1 0001 -1 1001
εξαρταται απο το προσημο του
αριθμου με την μεγαλυτερη
απολυτη τιμη
 Προσθεση και Αφαιρεση Αριθμων

• Συστημα αριθμων «Συμπληρωμα ως προς ενα»

4 0100 -4 1011
+3 0011 +(-3) 1100
7 0111 - 7 10111
Επαναφορα κρατουμενου +1 +
1000

-4 1011 4 0100
+3 0011 -3 1100
-1 1110 1 10000
Επαναφορα κρατουμενου +1
0001
 Προσθεση και Αφαιρεση Αριθμων

• Συστημα αριθμων «Συμπληρωμα ως προς ενα»

• Γιατι γινεται η επαναφορα του κρατουμενου??
• Ειναι ισοδυναμη με την αφαιρεση του 2n και προσθηκη του 1
Για M > N εχουμε:
M – N = M + [N]1 = M + (2n –1 – N) = (M – N) + 2n– 1
και για M+N <2n-1
-M + (-N) = [M]1+[N]1= (2n - 1- M) + (2n -1- N) =
= 2n + {2n-1- (M + N)}- 1 =
μετα την επαναφορα κρατουμενου = 2n – 1 – (M + N) =[(Μ+Ν)]1
Η τελευταια εκφραση ειναι η σωστη παρασταση του –(Μ + Ν) σε
μορφη συμπληρωματος ως προς 1.
 Προσθεση και Αφαιρεση Αριθμων

Συστημα αριθμων «Συμπληρωμα ως προς δυο»

4 0100 -4 1100
+3 0011 +(-3) 1101
7 0111 -7 11001

4 0100 -4 1100
-3 1101 +3 0011
1 10001 -1 1111

Η απλουστευμενη προσθεση συντελει ωστε η μορφη του συμπληρωματος ως

προς δυο να ειναι η συνηθεστερη μορφη παραστασης αρνητικων αριθμων
 Προσθεση και Αφαιρεση Αριθμων
Συστημα αριθμων «Συμπληρωμα ως προς δυο»
Γιατι μπορουμε να αγνοησουμε το τελικο κρατουμενο??

Για το –Μ + Ν οταν Ν > Μ

[Μ]2+Ν = (2n – M) + N = 2n + (N – M)
Αγνοωντας το κρατουμενο ειναι σαν να αφαιρουμε το 2n

Για το (–Μ) + (- Ν) οταν M +N ≤ 2n-1

(-M) + (-N) = [M]2 + [N]2 = (2n – M) + (2n – N) = 2n – (M + N) + 2n
Αγνοωντας το κρατουμενο βρισκουμε την σωστη παρασταση σε
μορφη συμπληρωματος ως προς δυο του –(Μ + Ν)
 Προσθεση και Αφαιρεση Αριθμων

• Υπερχειλιση (overflow) εχουμε οταν η προσθεση δυο

ομοσημων αριθμων δινει ετεροσημο αριθμο.
• Παραδειγματα: Συστημα συμπλ. ως προς δυο, n=4
01 1 1 1 0 0 0
5 0101 -7 1001
3 0011 -2 1100 OVERFLOW
-8 1000 7 10111

5 0101 -3 1101
2 0010 -5 1011 NO OVERFLOW
7 0111 -8 11000
 Προσθεση και Αφαιρεση Αριθμων
Overflow στο συστημα «συμπληρωμα ως προς δυο». n=4

+
 Συνοψη τροπων προσθεσης και αφαιρεσης δυαδικων
αριθμων
ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΡΟΣΘΕΣΗΣ ΑΡΝΗΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΦΑΙΡΕΣΗΣ

Μη προσημα- Προσθετουμε κανονικα Αφαιρουμε τον αφαιρετεο

σμενοι αριθμοι Εχουμε υπερχειλιση αν Ν/Α απο τον μειωτεο
υπαρχει τελικο κρατουμενο Το αποτελεσμα δεν ειναι

αποδεκτο αν εχουμε τελικο

δανεικο

Προσημο/ Ομοσημοι: προσθετουμε τα Αλλαζουμε το Αλλαζουμε το προσημο

/μετρο μετρα. Ιδιο προσημο. προσημο απο του αφαιρετεου, και
Υπερχειλιση αν υπαρχει 0 (+) σε 1 (-) προσθετουμε κανονικα
τελικο κρατουμενο
Ετεροσημοι Αφαιρουμε το
μικροτερο μετρο απο το
μεγαλυτερο. Προσημο το
προσημο του μεγαλυτερου
 Συνοψη τροπων προσθεσης και αφαιρεσης δυαδικων
αριθμων (2)
ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΡΟΣΘΕΣΗΣ ΑΡΝΗΤΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΦΑΙΡΕΣΗΣ

Προσθετουμε ολα τα ψηφια Προσθετουμε το

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ Επανεισαγουμε το τελικο Συμπληρωνουμε συμπληρωμα του
ΩΣ ΠΡΟΣ 1 κρατουμενο. ολα τα bits του αφαιρετεου
Εχουμε υπερχειλιση αν οι αριθμου.
αριθμοι ειναι ομοσημοι και
το αποτελεσμα ετεροσημο

Προσθετουμε ολα τα ψηφια Προσθετουμε το

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ Αγνοουμε το τελικο Συμπληρωνουμε συμπληρωμα του
ΩΣ ΠΡΟΣ 2 κρατουμενο. ολα τα bits του αφαιρετεου
Εχουμε υπερχειλιση αν οι αριθμου και
αριθμοι ειναι ομοσημοι και προσθετουμε 1
το αποτελεσμα ετεροσημο