Emanette Gull

Soru: 1)

ayet-i kerimesinde irkinlii anlatlan ve kebirden kabul edilen gull ne demektir? Gulln erevesini ve gnmz insanlarnn bu ayetten almas gereken mesajlar lutfeder misiniz? -l-i mrn Suresinin 161. ayet-i kerimesinin meali yledir: Emanete hyanet etmek, bir peygamberin yapaca bir i deildir. Her kim hyanet edip de ganimetten veya kamuya ait haslattan bir ey arr, bunu da gizlerse, kyamet gnne o veblini ald eyler, boynuna asl olarak gelir. Sonra her kiiye kazand eylerin mkfat veya cezas eksiksiz denir. Ve onlar asla hakszla uratlmazlar. (01:30) -Allah Rasl (sallallahu aleyhi ve sellem) beerin efendisi olduu gibi, nsanln Efendisinin szleri de insan szlerinin efendisidir. nsanln ftihar Tablosu ayn zamanda, btn gzel sfatlarn ve ahlak- hasenenin de en byk temsilcisidir. Ayette ifade edildii zere, eer hibir nebi gull yapmamsa, o ecere-i mbarekenin en mnevver meyvesinin yle irkin bir iten fersah fersah uzak olaca evleviyetle zhirdir. (03:23) -Gull; hakk olmayan bir eyi almak, ona el uzatmak, ondan yararlanmak; kamu malndan gizli bir ey armak, emanete hyanet etmek, ganimetten mal karmak gibi manalara gelmektedir ki, ekseriyetle devlet mallarnda su-i istiml de bu trden bir gnahtr. (04:23) -Bazen bir koyun, bir tavuk, bir yumurta.. bazen devlet hazinesine ait bir uval para.. bazen liyakatsizlie ramen ele geirilen bir makam, mansp ve paye.. bazen de bir tahakkm vesilesi ve balyoz indirme bahanesi gull saylr. Hakkn olmad halde sahiplendiin, gasbettiin, gayr-i meruyu meru gstererek deiik yollarla elde ettiin her imkan gulldr. (07:11) -Bu yet-i kerimenin sebeb-i nzulyle alkal olarak deiik birka hadise nakledilmektedir ki daha ok yaygn olan ve kabul gren rivayet udur: Uhud savanda ganimet toplamak zere yerlerinden ayrlan baz kimseler hakknda nzil oldu. Bunlar: Hazreti Peygamberin (sallallahu aleyhi ve sellem) Kim ganimet olarak bir ey almsa, o onundur. deyip ganimetleri taksim etmeyeceinden korkarz. demiler ve bu yzden Rasulullahn (aleyhi ekmelttehaya) Benden emir almadka yerlerinizden sakn ayrlmayn szn unutarak ganimet toplamaya komulard. Bunun zerine, Allah Rasul Ganimette hainlik edeceimizi ve size pay vermeyeceimizi mi zannettiniz? buyurdu da bu yet-i kerime nazil oldu. Bu mesele bahis mevzuu olduunda u husus mutlaka aklda tutulmaldr: Asr- saadette, yeni mslman olmu baz kimseleri tevik etmek ve mcahedede onlar cesaretlendirmek iin ganimet vaad edilmitir; u kadar var ki, Ashab- Kiramn hemen hepsi Ben bunun iin

mslman olmadm, ben mslman oldum ki, uradan bir ok yiyip ehadete ereyim!.. diyecek kadar civanmert insanlardr. (08:45) -Belli noktalar tutan insanlar ok hassas yaamaldrlar. Zira, sizin en byk krediniz halkn gvenidir. Halk size gveniyor; Bunlar yemiyorlar, imiyorlar, almyorlar, rpmyorlar; yok bunlarn hayatnda speklasyonun zerresi! diyor, sizi destekliyor. yleyse, onlarn gvenine layk olmal ve gull saylabilecek en ufak bir eyden bile uzak durmalsnz. Mesela; Kimse Yok Mu ok nemli hizmet yapyor; dnyann neresinde bir krlma, bir atlama olursa, onu tamir etmek ve en azndan bir sarg sarmak iin hemen harekete geiyor, btn imkanlaryla seferber oluyor. Bu yardm gnllleri insanln imdadna koarken milletimizin himmetini arkalarna alyorlar. yleyse, orada ya da benzer kurumlarda alanlar, sadece Allah rzas iin almaldrlar. Orada alanlarn baka gelirleri yoksa ve mesailerinin tamamn oraya veriyorlarsa, onlara belli kanun ve kurallar erevesinde bir cret takdir etmek lazmdr. Fakat, Nasl olsa byle bir imkan var, biz de st seviyeden bir gazetecinin ald maa kadar maa alalm. ya da Dnyann drt bir yanna gidip duruyoruz, bu da bizim hakkmzdr! deyip ihtiyatan ve normalden fazla cret almak da gulldr. te o zaman hak yoldayken kaybetme ya da doru yolda yrrken dklp kalma sz konusu olur. Aklma ilk nce Kimse Yok Mu geldii iin onu zikrettim, ama bu husus her messese iin geerlidir; bir okulun, bir niversiteye hazrlk kursunun ya da bir kltr lokalinin bandaki kimseler de topluma hesap verme hassasiyetiyle yaamaldrlar. (12:20) -Hazreti stad da hesap verme sadedinde, u stmdeki sakoyu, yedi sene evvel eski olarak almtm. Be senedir elbise, amar, pabu, orap iin drt buuk lira ile idare ettim... Bu tavuun yazn kard bir kk yavrusu vard. Ramazan- erifin banda yumurtaya balad, t krk gn devam etti. Hem ne vakit annesi kesti, hemen o balad, beni yumurtasz brakmad. diyor. Yedii yumurtalarn nereden geldiini dahi aklyor. Evet o, mahkeme-i kbray dnerek, daha buradayken millete hesap veriyor; nasl yaadn anlatyor, iaesinin kaynan belirtiyor, iktisad dsturuna dikkat ekiyor. Biz de kl krk yararcasna yaama mecburiyetindeyiz. Azmza koyduumuz u lokmalar hakkmz m, deil mi? Acaba ne yiyor, ne iiyoruz? te, bu trl sorularla her an hayatmzn muhasebesini yapmalyz. (16:05) -Sahih-i Buhari ve Mslim'de rivayet edildiine gre, Ebu Hureyre (r.a.) yle diyor: Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) bir gn aramzda ayaa kalkt, gull zikretti, durumunun bykln anlatt ve yle dedi: Kyamet gnnde birinizi boynunda bren bir deve ile grmeyeyim. Bana gelir ve "Ya Rasulallah! mdadma yeti" der. Ben: "Ben sana yardm edemem. Ben sana tebli ettim" derim. Kyamet gnnde birinizi, boynunda kineyen bir at ile grmeyeyim. Bana gelir ve "Ya Rasulallah! mdadma yeti" der. Ben: "Sana yardm edemem. Sana tebli ettim" derim. Kyamet gnnde birinizi, boynunda meleyen bir koyunla grmeyeyim. Bana gelir ve "Ya Rasulallah! mdadma yeti" der. Ben: "Sana yardm edemem. Sana tebli ettim" derim. Kyamet gnnde birinizi, boynunda baran bir nefisle grmeyeyim. Bana gelir ve: "Ya Rasulallah! mdadma yeti" der. Ben: "Sana yardm edemem. Sana tebli

ettim" derim. Kyamet gnnde birinizi boynunda hereket edip ses karan katlarla grmeyeyim. Bana gelir ve "Ya Rasulallah! mdadma yeti" der. Ben: "Sana yardm edemem. Sana tebli ettim" derim. Kyamet gnnde birinizi boynunda bir zrh ile grmeyeyim. Bana gelir ve "Ya Rasulallah! mdadma yeti" der Ben: "Sana yardm edemem. Sana tebli ettim" derim. (19:10) Soru: 2) ki eit idareciden bahsediliyor: Birincisi, emanetisi olduu imknlar beraber alt kimselere bol bol datp onlarn gnllerini kazanyor. Dieri ise, eli altndakilerin ihtiyalarn hi grmyor ve nezaretine memur olduu imknlar onlara asla kullandrmyor. Bu misaller zaviyesinden, ideal bir idareci nasl olmaldr? (22:08) -Halk arasnda: Marifet iltifata tabidir. eklinde yaygn olarak kullanlan bir sz vardr. Belki pek ok insan iin byle bir disiplin sz konusu olabilir. Yani halk iltifatta bulunduu takdirde baz insanlar marifetlerini dktrr, kabiliyetlerini sergilerler. ltifat, umumi manada insanlar iin tevik edici bir unsur, hatta bir ihtiya olarak grlebilir. Fakat adanm bir ruha gre, iltifat marifete tabidir. Siz yapmanz gerekeni yapar, ortaya koymanz gerekeni ortaya koyarsnz; bunun sonucunda lem ister iltifat eder, isterse etmez; meseleyi asla buna bal gtrmezsiniz. Hatta ok defa onlarn iltifatlarn grdnzde: Deildir bu bana layk bu bende, bana bu lutf ile ihsan nedendir der, nefsinizi sorgulamaya durursunuz. (22:34) -Baarl olan insanlar mkafatlandrmak suretiyle baarl olabilecek kimselerin saysn artrm olursunuz. Bu adan, idareciler, mevcut artlar da mutlaka nazar- itibara alarak ve imkanlarn ok iyi hesaplayarak, iyi koan bir kimseye komann hakkn verebilirler. Yoksa, taraftar toplamak, ekip yapmak, kendine gre bir hale oluturmak ve kendini onlarn iinde bir ay gibi grmek de hakszlktr ve gull saylr. (24:25) -Adam kazanma adna sadece kendisine tevecch edenlere bir eyler verme ve kendisini tutup destekleyenleri faydalandrma bir ifratsa, hi kimseye bir ey vermeme, hakk olanlarn hakkn bile dememe ve her eyi elinin altnda bulundurma da bir tefrittir. kinci gruptakiler de, elleri altndaki insanlarn hi olmazsa ihtiyalarn grecek ya da en azndan baarl olduklarnda onlar mkafatlandracak kadar, nezaretine memur olduklar imkanlardan onlar faydalandrmalar icap eder. (25:06) -ahs adna sap savurma ne kadar mezmumsa, kabiliyetlere kar sessiz kalma da o kadar mezmumdur. (26:33) -nsann, ahs- manevnin kredisini kendi hesabna kullanmas da gulldr. (27:53) -Bir de baarlar sahiplenme gull vardr. Umum bir cemaatin, btn bir heyetin ve topyekn bir milletin sa'yine terettp eden bir neticeyi sadece bir ahsa mal etmek milletin hakkn yemek demektir. (30:09)